විකිපීඩියා
siwiki
https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B8%E0%B7%94%E0%B6%BD%E0%B7%8A_%E0%B6%B4%E0%B7%92%E0%B6%A7%E0%B7%94%E0%B7%80
MediaWiki 1.45.0-wmf.7
first-letter
මාධ්‍යය
විශේෂ
සාකච්ඡාව
පරිශීලක
පරිශීලක සාකච්ඡාව
විකිපීඩියා
විකිපීඩියා සාකච්ඡාව
ගොනුව
ගොනුව සාකච්ඡාව
මාධ්‍යවිකි
මාධ්‍යවිකි සාකච්ඡාව
සැකිල්ල
සැකිලි සාකච්ඡාව
උදවු
උදවු සාකච්ඡාව
ප්‍රවර්ගය
ප්‍රවර්ග සාකච්ඡාව
ද්වාරය
ද්වාරය සාකච්ඡාව
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Event
Event talk
අවසන් රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහය (ලියනාඩෝ)
0
14598
752157
752135
2025-06-30T14:02:07Z
Ttheek
66430
/* මාධ්‍යය */
752157
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox artwork
| title = අවසන් රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහය
| other_language_1 = Italian
| other_title_1 = Il Cenacolo
| image = Última Cena - Da Vinci 5.jpg
| image_upright = 1.6
| artist = [[ලියනාඩෝ ඩා වින්චි]]
| year = {{circa|1495–1498}}
| movement = [[ඉහළ පුනරුදය]]
| type =[[ගෙසෝ]], [[පිච් (රෙසින්)|පිච්]], [[මැස්ටික් (ශාක රෙසින්)|මැස්ටික්]] මත [[ටෙම්පෙරා]]
| height_metric = 460
| width_metric = 880
| height_imperial = 181
| width_imperial = 346
| city = [[මිලාන්]]
| museum = [[සාන්තා මරියා ඩෙල්ලෙ ග්‍රාසි(මිලාන්)|සාන්තා මරියා ඩෙල්ලෙ ග්‍රාසී]]
| coordinates = {{coord|45|28|00|N|9|10|15|E|region:IT_source:kolossus-itwiki|display=title}}
| website = https://cenacolovinciano.org/en/
}}
'''''අන්තිම රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහය''''' ({{lang-it|Il Cenacolo}} හෝ {{lang|it|L'Ultima Cena}}) යනු ඉතාලි [[උසස් පුනරුදයේ]] චිත්‍ර ශිල්පියෙක් වූ [[ලියනාඩෝ ඩා වින්චි]] විසින් {{circa|1495-1498}} කාලයේ නිර්මාණය කල [[බිතුසිතුවම්|බිතු]] සිතුවමකි. චිත්‍රයෙන් නිරූපනය කරන්නේ [[ජේසු]]ව සහ [[ජේසු]]ගේ අපෝස්තුළුවරුන් දොළොස් දෙනා සමඟ, [[ජොහාන් සුවිශේෂය|ජොහාන් සුවිශේෂයේ]]{{Snd}} පවසන පරිදි ජේසුස් වහන්සේ ඔහුගේ ගෝලයින්ගෙන් කෙනෙකු ඔහුව පාවා දෙන බව නිවේදනය කරන අවස්ථාවයි..<ref>{{cite web|last1=Bianchini|first=Riccardo|date=2021-03-24|title=අන්තිම රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහය by Leonardo da Vinci – Santa Maria delle Grazie – Milan|url=https://www.inexhibit.com/mymuseum/last-supper-leonardo-da-vinci-santa-maria-delle-grazie-milan/|url-status= live|access-date=2021-10-19|website=Inexhibit}}</ref> එහි අවකාශය හැසිරවීම, ඉදිරිදර්ශනයේ ප්‍රවීණත්වය, චලිතයට ප්‍රතිකාර කිරීම සහ මානව හැඟීම් සංකීර්ණ දර්ශනය බටහිර ලෝකයේ ලියනාඩෝගේ වඩාත්ම හඳුනාගත හැකි චිත්‍රවලින් එකක් බවට පත් කර ඇත.<ref>{{cite web |url=https://www.sciencedaily.com/releases/2010/03/100331091143.htm |title=Leonardo Da Vinci's 'The Last Supper' තවත් රහස් හෙළි කරයි. |publisher=sciencedaily.com |access-date=3 මාර්තු 2014}}</ref>
==සිතුවම==
සෙන්ටිමීටර 460x880 පරිමාණයෙන් යුතු මෙම සිතුවම ඉතාලියේ මිලානෝ නුවර සැන්ටා මාරියා ඩෙල් ග්රො සීහි භෝජන ශාලාවේ පිටුපස ශාලාවේ සොයා ගත හැකිය. ආහාර ශාලාවේම ඇති තේමාව සාම්ප්‍රදායික එකක් වුවත් ලියනාඩෝගේ අර්ථ දැක්වීම එයට වඩා යථාර්ථවාදී හා ගැඹුරක් දෙයි. ආහාර ශාලාවේ ත්රිෝත්ව ආරුක්කුවකින් යුත් සීලීම මඟින් සකස් වූ ප්‍රධාන සිතුවමෙහි ඉහල ඇති වීදුරු ස්ෆෝක්සා පවුල සංකේතවත් කරන මෝස්තරයකින් සිතුවම් කර තිබේ. ආහාර ශාලාවේ ප්‍රතිවිරුද්ධ බිත්තියෙහි ඩොනාමෝ මොන්ටොර්ෂනෝ විසින් සිතුවම් කරන ලද කුරුසයේ ඇණ ගසන අවස්ථාව දැක්වෙන බිතු සිතුවමින් ආවරණය කර ඇත. එම සිතුවමට ලියනාඩෝ විසින් ටේම්පරා යොදා ගනිමින් ස්ෂෙර්සා පවුලේ පුද්ගලයන්ගේ සිතුවම් ඇතුළත් කර තිබේ. (මෙම රූප ද, අවසන් භෝජන සංග්‍රහයේ මෙන් නරක අතට හැරී ඇත) ලියනාඩෝ “අවසන් භෝජන සංග්‍රහයේ” සිතුවම් කටයුතු 1495 පටන් ගත් අතර 1498 සම්පූර්ණ කරන ලදී. කෙසේ වුවත් ඔහු මේ මුළු කාලය පුරාවට එක දිගට වැඩ කටයුතු කළේ නැත. ලියනාඩෝ ඩා වින්සි යන කෘතියේ (කෙනෙක් ක්ලාක්, p.144, පෙන්ගුවින් පොත් 1939, 1993) සඳහන් වන පරිදි, මෙහි පටන්ගත් දිනය නිශ්චිත නැත, හේතුව වූයේ කන්‍යාරාමයේ ලේඛණාගාරය විනාශ කර තිබීමත් සිතුවම් නිමා කරන කාලය වන විට අපගේ අසම්පූර්ණ ලිපිගොනු 1497 සිට දින නියම කිරීමත්ය.
අවසන් භෝජන සංග්‍රහය සිතුවමෙන් නිශ්චිත වශයෙන්ම නිරූපණය කරනුයේ ජේසුස් වහන්සේ තමන්ගේ අපෝස්තුළවරුන් දොලොස් දෙනාගෙන් කෙනෙකු තමා පාවා දෙන්නෙයි පවසන විට ඔහුගේ එක් එක් අපෝස්තුළුවරුන් විසින් දැක්වූ ප්‍රතිචාරයයි. ආපාස්තුළුවරුන් දොලොස් දෙන සියල්ලන්ම විවිධ, වෙනස් වූ ප්‍රතිචරෙයන් මෙම පණිවිඩයට දැක්වීය, සමහරෙක් තරහ, තැති ගැන්වීම් වැනි විවිධ තත්වයන් පෙන්නුම් කළේය. වමේ සිට දකුණට:
* බර්තොලමි ජේම්ස්, ඇල්ෆ්ර්යෙස්ගේ පුත්‍රයා සහ ඇන්ඩෘ සහ තිදෙනා එක් කණ්ඩායමක් ලෙස සකස් වී සිටියි. එම තිදෙනා පුදුමයට පත් වී ඇත.
* ජුදා ඉස්කාරියොත්, පේදුරු සහ ජුවාම් යන තිදෙනා ද තවත් කණ්ඩායමක් ලෙස සකස් වී සිටියි. ජුදාස් කොළ වර්ණ සහ නිල් වර්ණයෙන් සැරසී ඇති අතර ඔහු තරමක් ආපසු ඉවත් කර ගන්නා බැල්මකින් ඡායාවන්ට මුවා වී සිටියි. තවද ඔහුගේ සැලැස්ම ඉක්මනින් එලිවීම නිසා පුදුමයට පත් වී ඇති ස්වභාවයක් පෙන්නුම් කරයි. ඔහු කුඩා බෑගයක් අල්ලා ගෙන සිටින අතර එය මගින් ජේසුස් වහන්සේව පාවා දීම නිසා ගෙවීම් වශයෙන් ඔහුට ලැබූ රිදී හෝ අපෝස්තුළුවරුන් දොලොස්දෙනාගෙන් ඔහුගේ කාර්යය වන භාණ්ඩාගාරික කාර්ය නිරූපණය කරනවා විය හැකිය. ඔහු තමන්ගේ වැලමිට මේසය මත තබා ගෙන සිටින එකම පුද්ගලයා වෙයි. එය සාම්ප්‍රදායික වශයෙන් නරක ආචාර ධර්මයක් වේ. පේදුරු තරහෙන් සිටින අතර පිහියක් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ඉවතට දිගු කරමින් අල්ලාගෙන සිටියි. එය ගෙත්සෙමෙන් විසින් ජේසුස් වහන්සේ සිර භාරයට ගත් විට ඔහුගේ ප්‍රචණ්ඩකාරී ප්‍රතිචාරයට පූර්ව ලක්ෂණයක් විය හැකිය. තරුණම ගෝලයා වන ජුවාම් ක්ලාන්ත වීමට යන ස්වභාවයක් පෙන්නුම් කරයි.
* තෝමස්, ජේම්ස් වැඩිමල් තැනැත්තා සහ පිලිප් ඊළඟ තුන්දෙනෙකුගෙන් සෑදුණු කණ්ඩායමයි. තෝමස් පැහැදිලිවම කැළඹී ඇත. ජේම්ස් පුදුමයට පත් වී ඇත. ඔහුගේ අත් ඉහල දිගු වී ඇත. ටික වේලාවකට පසු පිලිප් විස්තර කිරීම් අවශ්‍ය බවක් පෙන්නුම් කරයි.
* මැතිව් ජූඩ් තඩස් සහ සයිමන්, මනස් සෘෂ්ටිකයා අවසන් තුන්දෙනෙකුන් යුත් කණ්ඩායමයි. ජූඩ් තඩස් සහ මැතිව් යන දෙදෙනාම සයිමන් දෙසට හරවා තිබෙන්නේ සයිමන්ට ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් සොයාගත හැකි දැයි යන අදහසින් විය හැකිය.මෙම නම් සියල්ල චිත්‍ර ඉතිහාසඥ විසින් ස්ථිර කළේය. දහනව වන සියවසේ දී ඔවුන්ගේ නම් ඇතුළත් අත් පිටපතක් ලියනාඩෝ වා වින්සිගේ සටහන් පොත් පිටුව 232) සොයා ගන්නා ලදී. මෙය සොයා ගැනීමට ප්‍රථම හොඳින්ම හඳුනා ගනු ලැබුවේ ජුදාස්, පේදුරු, ජුවාම් සහ ජේසුස් වහන්සේ පමණි.
එක කාලයේ සිට අවසන් භෝජන සංග්‍රහයේ අනෙක් පොදු නිරූපණයන් සමඟ, ලියනාඩෝ විසින් භෝජන සංග්‍රහයේදී මේසයේ එක් පැත්තක වාඩි වීම පිළිබඳ මත වාදය පිළිගත්තේය. එම නිසා ඔවුනගෙන් එකදු පුද්ගලයෙකු හෝ අපට පිටුපා නොමැත. කොහොම වුවත් බොහෝ පෙර නිරූපණයෙහි ජුදාස්ව ජේසුතුමන් හා අනෙකුත් අපෝස්තුළුවරුන්ගෙන් වෙන් කර තනිවම විරුද්ධ පැත්තෙහි නිරූපණය කර තිබේ. තවත් ක්‍රමවේදයක් නම් ජුදාස් හැරුණු කොට අනෙක් සියලු අපෝස්තුළුවරුන් වටා වලල්ලක් ඇද තිබීමයි. ලියනාඩෝ ජුදාස්ව ඡායාවන් දෙසට නැඹුරු වී ඇති ආකාරයෙන් නිර්මාණය කරමින් ඊට භාවාත්මක හා තාත්වික බලපෑමක් ඇති කරයි. තවද ඔහු තාත්වික හා මනෝ විද්‍යාත්මකව ජුදාස් ජේසුතුමන් පාන් අතට ගන්න මොහොතේම පාන් ගැනීමේ හේතුව පැහැදිලි කර ඇති අතර එය නිවැරදිවම ජේසුතුමන් විසින් පාවා දෙන්නා විසින් කරනු ලබයි. අනාවැකිය ඉදිරිපත් කළ මොහොතේම පාවා දෙන්නා විසින් කරනු ලබයි. අනාවැකිය ඉදිරිපත් කළ මොහොතේම සිදුවේ. ජේසුතුමන් ඔහුගේ වම් පැත්තෙහි සිටින ශාන්ත තෝමස්ට හා ජේම්ස්ට මෙය දන්වන ආකාරය පෙන්නුම් කරන අතර එහි දී ජේසුතුමන් ඔවුන් ඉදිරි ඇති පාන්වලට අත දික් කරන්නට ඔවුන් පිළිකුළ දනවමින් මෙයට ප්‍රතිචාර දක්වයි. ජුවාම් සහ පේදුරුගේ සංවාදය වෙන අතකට හරවමින් ජුදාස් පාන් කෑල්ලක් වෙතට ළඟා වෙයි. ජේසුතුමන් ද ඔහුගේ දකුණු අත එය දෙසට දිගු කරයි. සියලුම කෝණයන් සහ ආලෝක සැපයීම් කිතු තුමන් දෙසට අවධානය යොමු කර ඇත.
මෙම සිතුවමේ අංක 3ම යොමු වූ විවිධ සම්බන්ධකම් අඩංගු වේ. එය ශුද්ධ ත්‍රිත්වයටද ඉඟි ඉදිරිපත් කෙරේ. අපෝස්තුළුවරුන් දොලොස් දෙනා ද 3 බැඟින් වූ කණ්ඩායම් වශයෙන් වෙන් කරවා ඇත. ජේසුස් වහන්සේ පිටුපස කවුළු 3ක් ඇත. ජේසුස් වහන්සේගේ ශරීරය ද ත්‍රිකෝණයක හැඩයක් ගනී. එහි අංක 3 සම්බන්ධකම් රාශියක් එහි තිබුණත් සිතුවම නරක් වීම් නිසා ඒවා විනාශ වී ගොසින්ය.
==කාල විරෝධය==
චිත්‍රයෙහි [[දොඩම්]] ඉතා පැහැදිලි ලෙසින් පෙනෙන්නට ඇති අතර ප්‍රවීණයන් දක්වා ඇත්තේ ඒවා එසේ පැවතීම [[කාල විරෝධය|සිද්ධි වාචක දෝෂයක්]] බවයි. ඉතිහාසඥයන් දක්වා සිටින්නේ [[ඉන්දියානු අර්ධද්වීපය|ඉන්දියානු අර්ධද්වීපයෙන්]] යුරෝපය වෙත [[නෙදර්ලන්තය|ලන්දේසි]] නැවියන් විසින් දොඩම් රැගෙන විත් ඇත්තේ ක්‍රි.ව. 15වන සියවසේහිදී බවයි. මෙය හා සසඳන කල්හී අවසාන භෝජන සංග්‍රහය ආශ්‍රිත සිදුවීම් සිදුවී ඇත්තේ මෙයට සියවස් බොහෝ ගණනකට පෙරදීය.<ref>Anachronism Examples in Literature http://www.buzzle.com/articles/anachronism-examples-in-literature.html</ref>
==මාධ්‍යය==
ලියනාඩෝ ඩා වින්චි ''අවසාන භෝජන සංග්‍රහය'' සිත්තම් කලේ වියලි බිත්තියක මිස තෙත [[බදාමය|බදාම]] මත නොවන හෙයින්, එය නියමාකාරයෙන්ම [[බිතු සිතුවම|බිතු සිතුවමක්]] නොවෙයි. සිත්තරා සිතුවමෙහි යෙදෙන කල්හී බිතු සිතුවමක් වෙනස් කල නොහැකි බැවින්, ලෙනාඩෝ විසින් මෙය සඳහා භාවිතා කල උපක්‍රමය වූයේ ගල් බිත්තිය [[ගල් තාර (රෙසිනය)|ගල් තාර]], [[ජෙස්සෝ]] සහ [[මාස්ටික් (ශාක රෙසිනය)|මාස්ටික්]] ස්ථරයකින් අවුරා , ඉන්පසුව මෙම පිරිවැසුම් ස්ථරය මත [[ටෙම්පරා]] භාවිතයෙන් සිත්තම් කිරීමයි. භාවිතා කල මෙම ක්‍රමවේදය නිසාවෙන්, ලෙනාඩෝ විසින් එය නිම කර වසර කිහිපයකින් කෘතිය වියැකීම ඇරඹිනි.
''අවසන් භෝජන සංග්‍රහය'' සිතුවමෙහි මුල් කාලීන පිටපත් දෙකක් තුබූ බවද, ඒවා බොහෝ ලෙසින් ලෙනාඩෝගේ සහායකයාගේ කෘතීන් විය හැකි බවද දැනගන්නට ඇත. මෙම පිටපත් වල ප්‍රමාණය මුල් කෘතිය තරම්ම වන අතර, අගනා මුල් විස්තර තවමත් පිළිඹිබු කරමින් නොවියැකී පවතියි.<ref>{{උපන්‍යාස වෙබ්| title=ලාස්ට් සපර් (ලෙනාඩෝගේ කෘතියෙහි පිටපත) | url=http://www.universalleonardo.org/work.php?id=572 | publisher=යුනිවසටි ඔෆ් දි ආර්ට්ස්, ලන්ඩනය| accessdate=2008-08-11}}</ref>
==සටහන්==
{{ආශ්‍රලැයිස්තුව}}
[[ප්‍රවර්ගය:කලාව]]
[[ප්‍රවර්ගය:චිත්‍ර]]
[[ප්‍රවර්ගය:කිතු දහම]]
pdtzy1p5nxhnug9ow59zvt51jxnqmey
ගයනාව
0
20131
752241
471650
2025-07-01T05:07:28Z
BuddhikaW88
37808
752241
wikitext
text/x-wiki
ඒකාබද්ධ ගයනා ජනරජය යන නිල නාමයෙන් හඳුන්වන ගයනාව, පෙර කල ව්‍යවහාර කරනු ලැබුවේ 'බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා' යන නමින් ය. මෙය පිහිටා ඇත්තේ ඉංග්‍රීසි භාෂා භාවිතයෙන් යුත් කැරිබියන් හි සංස්කෘතිකමය කොටස්කරුවකු වන දකුණු ඇමෙරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ ය.
1948 දී යුරෝපීයන් විසින් ගවේෂණය කර සොයා ගනු ලැබූ ගයනාව සමඟ වසර 500 කටත් වැඩි කාලයක සිට ස්පාඤ්ඤ, ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍යයින් අරගලයෙහි යෙදුනහ. දකුණු ඇමෙරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියෙහි පිහිටි පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයට අයත් එකම රාජ්‍යය වන්නේ ගයනාවයි. ගයනාවේ අගනුවර වන ජොර්ජ්ටවුන් හි ස්වකීය මහලේකම් මුලස්ථානය පිහිටුවා ගෙන ඇති 'කැරිබියන් ප්‍රජාව' නම් (Caricom) සංවිධානයේ ගයනා රාජ්‍යය සාමාජිකයෙක් වෙයි. එක්සත් රාජධානිය වෙතින් මෙරට නිදහස ලැබුවේ 1966 වර්ෂයේ දීය.
ඵෙතිහාසිකව සලකා බැලූ කළ ගයනා නමින් දන්නා ප්‍රදේශය (ජලය බහුල පෙදෙස) (Land of many waters), ඇමසොන් ගංගාවේ උතුරින් හා ඔරිනොකෝ ගංගාවෙන් නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල ගොඩබිම් ප්‍රමාණයකින් සමන්විතව යෝධ පළිහක් සේ තිබිණි. 17 වන සියවසේ පසුභාගයේ දී සහ 18 වන සියවසේ මුල් කාලයේ දී අධිරාජ්‍යවාදීන් විසින් මතු කී විශාල බිම් පෙදෙසින් උප පාලන ප්‍රදේශ පහක් කැබලි කර වෙන් කරවන ලදි. මෙම උප පාලන ප්‍රදේශ පහ නම් වශයෙන් දක්වතොත් මෙසේ වෙයි.
ස්පාඤ්ඤ ගයනාව (දැන් වෙනිසියුලාව), පෘතුගීසි ගයනා (දැන් උතුරු බ්‍රසීලය), බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව (දැන් ගයනාව), ඕලන්ද ගයනාව (දැන් සුරිනාමය) ප්‍රංශ ගයනාවේ පිහිටි ප්‍රංශයට අයත් නූතන පාලන ප්‍රදේශ වශයෙනි. නූතන ගයනාවේ දේශ සීමාවන් වන්නේ, නැගෙනහිරින් සූරිනාමය, දකුණින් සහ නිරිත දිගට බ්‍රසීලය, බටහිරින් වෙනිසියුලාව සහ උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරය යනාදියයි.
වර්ග කි.මී. 215,000 ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, (උරුගුවේ සහ සුරියනාමයට පසුව ) දකුණු ඇමෙරිකා ප්‍රධාන භුමියෙහි පිහිටි තෙවන කුඩාම රට වේ. මෙහි ජනගහනය දළ වශයෙන් 770,000 ක් වේ. (පෘතුගීසි) බ්‍රසීලය, (ඕලන්ද) සූරියනාමය, (ප්‍රංශ) ප්‍රංශ ගයනාව රටවලට අතිරේකව, ස්පාඤ්ඤ බස භාවිතා නොකරන රටවල් හතරෙන් එකක් ගයනා රාජ්‍යය හදුනාගෙන තිබේ.
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
1udkpj78ai7qj1nadgnjmr6d3f0zyj1
752242
752241
2025-07-01T05:10:38Z
BuddhikaW88
37808
752242
wikitext
text/x-wiki
ඒකාබද්ධ ගයනා ජනරජය යන නිල නාමයෙන් හඳුන්වන ගයනාව, පෙර කල ව්‍යවහාර කරනු ලැබුවේ 'බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා' යන නමින් ය. මෙය පිහිටා ඇත්තේ ඉංග්‍රීසි භාෂා භාවිතයෙන් යුත් කැරිබියන් හි සංස්කෘතිකමය කොටස්කරුවකු වන දකුණු ඇමෙරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ ය.
1948 දී යුරෝපීයන් විසින් ගවේෂණය කර සොයා ගනු ලැබූ ගයනාව සමඟ වසර 500 කටත් වැඩි කාලයක සිට ස්පාඤ්ඤ, ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍යයින් අරගලයෙහි යෙදුනහ. දකුණු ඇමෙරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියෙහි පිහිටි පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයට අයත් එකම රාජ්‍යය වන්නේ ගයනාවයි. ගයනාවේ අගනුවර වන ජොර්ජ්ටවුන් හි ස්වකීය මහලේකම් මුලස්ථානය පිහිටුවා ගෙන ඇති 'කැරිබියන් ප්‍රජාව' නම් (Caricom) සංවිධානයේ ගයනා රාජ්‍යය සාමාජිකයෙක් වෙයි. එක්සත් රාජධානිය වෙතින් මෙරට නිදහස ලැබුවේ 1966 වර්ෂයේ දීය.
ඵෙතිහාසිකව සලකා බැලූ කළ ගයනා නමින් දන්නා ප්‍රදේශය (ජලය බහුල පෙදෙස) (Land of many waters), ඇමසොන් ගංගාවේ උතුරින් හා ඔරිනොකෝ ගංගාවෙන් නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල ගොඩබිම් ප්‍රමාණයකින් සමන්විතව යෝධ පළිහක් සේ තිබිණි. 17 වන සියවසේ පසුභාගයේ දී සහ 18 වන සියවසේ මුල් කාලයේ දී අධිරාජ්‍යවාදීන් විසින් මතු කී විශාල බිම් පෙදෙසින් උප පාලන ප්‍රදේශ පහක් කැබලි කර වෙන් කරවන ලදි. මෙම උප පාලන ප්‍රදේශ පහ නම් වශයෙන් දක්වතොත් මෙසේ වෙයි.
ස්පාඤ්ඤ ගයනාව (දැන් වෙනිසියුලාව), පෘතුගීසි ගයනා (දැන් උතුරු බ්‍රසීලය), බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව (දැන් ගයනාව), ඕලන්ද ගයනාව (දැන් සුරිනාමය) ප්‍රංශ ගයනාවේ පිහිටි ප්‍රංශයට අයත් නූතන පාලන ප්‍රදේශ වශයෙනි. නූතන ගයනාවේ දේශ සීමාවන් වන්නේ, නැගෙනහිරින් සූරිනාමය, දකුණින් සහ නිරිත දිගට බ්‍රසීලය, බටහිරින් වෙනිසියුලාව සහ උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරය යනාදියයි.
වර්ග කි.මී. 215,000 ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, (උරුගුවේ සහ සුරියනාමයට පසුව ) දකුණු ඇමෙරිකා ප්‍රධාන භුමියෙහි පිහිටි තෙවන කුඩාම රට වේ. මෙහි ජනගහනය දළ වශයෙන් 770,000 ක් වේ. (පෘතුගීසි) බ්‍රසීලය, (ඕලන්ද) සූරියනාමය, (ප්‍රංශ) ප්‍රංශ ගයනාව රටවලට අතිරේකව, ස්පාඤ්ඤ බස භාවිතා නොකරන රටවල් හතරෙන් එකක් ගයනා රාජ්‍යය හදුනාගෙන තිබේ.
== නිරුක්තිය ==
== ඉතිහාසය ==
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
=== යටත් විජිත සමය ===
=== නිදහස ===
== භූගෝලය ==
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
== ආර්ථිකය ==
=== සාරාංශය ===
=== ඉතිහාසය ===
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
== ජන විකාශනය ==
=== විශාලතම නගර ===
=== භාෂා ===
=== ආගම ===
=== සෞඛ්‍යය ===
=== අධ්‍යාපනය ===
== රජය ==
=== දේශපාලනය ===
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
=== හමුදාව ===
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
== පරිපාලන අංශ ==
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
=== ස්වාභාවික කලාප ===
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
=== මායිම් ආරවුල් ===
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
==== FATCA ====
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
=== ප්‍රවාහනය ===
=== විදුලිය ===
== සංස්කෘතිය ==
=== මාධ්‍ය ===
=== මූල්ය සලකුණු ===
=== ක්‍රීඩා ===
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
5859abnc4qel66662h16kmkx4obhvhi
752243
752242
2025-07-01T05:17:06Z
BuddhikaW88
37808
/* නිරුක්තිය */
752243
wikitext
text/x-wiki
ඒකාබද්ධ ගයනා ජනරජය යන නිල නාමයෙන් හඳුන්වන ගයනාව, පෙර කල ව්‍යවහාර කරනු ලැබුවේ 'බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා' යන නමින් ය. මෙය පිහිටා ඇත්තේ ඉංග්‍රීසි භාෂා භාවිතයෙන් යුත් කැරිබියන් හි සංස්කෘතිකමය කොටස්කරුවකු වන දකුණු ඇමෙරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ ය.
1948 දී යුරෝපීයන් විසින් ගවේෂණය කර සොයා ගනු ලැබූ ගයනාව සමඟ වසර 500 කටත් වැඩි කාලයක සිට ස්පාඤ්ඤ, ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍යයින් අරගලයෙහි යෙදුනහ. දකුණු ඇමෙරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියෙහි පිහිටි පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයට අයත් එකම රාජ්‍යය වන්නේ ගයනාවයි. ගයනාවේ අගනුවර වන ජොර්ජ්ටවුන් හි ස්වකීය මහලේකම් මුලස්ථානය පිහිටුවා ගෙන ඇති 'කැරිබියන් ප්‍රජාව' නම් (Caricom) සංවිධානයේ ගයනා රාජ්‍යය සාමාජිකයෙක් වෙයි. එක්සත් රාජධානිය වෙතින් මෙරට නිදහස ලැබුවේ 1966 වර්ෂයේ දීය.
ඵෙතිහාසිකව සලකා බැලූ කළ ගයනා නමින් දන්නා ප්‍රදේශය (ජලය බහුල පෙදෙස) (Land of many waters), ඇමසොන් ගංගාවේ උතුරින් හා ඔරිනොකෝ ගංගාවෙන් නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල ගොඩබිම් ප්‍රමාණයකින් සමන්විතව යෝධ පළිහක් සේ තිබිණි. 17 වන සියවසේ පසුභාගයේ දී සහ 18 වන සියවසේ මුල් කාලයේ දී අධිරාජ්‍යවාදීන් විසින් මතු කී විශාල බිම් පෙදෙසින් උප පාලන ප්‍රදේශ පහක් කැබලි කර වෙන් කරවන ලදි. මෙම උප පාලන ප්‍රදේශ පහ නම් වශයෙන් දක්වතොත් මෙසේ වෙයි.
ස්පාඤ්ඤ ගයනාව (දැන් වෙනිසියුලාව), පෘතුගීසි ගයනා (දැන් උතුරු බ්‍රසීලය), බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව (දැන් ගයනාව), ඕලන්ද ගයනාව (දැන් සුරිනාමය) ප්‍රංශ ගයනාවේ පිහිටි ප්‍රංශයට අයත් නූතන පාලන ප්‍රදේශ වශයෙනි. නූතන ගයනාවේ දේශ සීමාවන් වන්නේ, නැගෙනහිරින් සූරිනාමය, දකුණින් සහ නිරිත දිගට බ්‍රසීලය, බටහිරින් වෙනිසියුලාව සහ උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරය යනාදියයි.
වර්ග කි.මී. 215,000 ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, (උරුගුවේ සහ සුරියනාමයට පසුව ) දකුණු ඇමෙරිකා ප්‍රධාන භුමියෙහි පිහිටි තෙවන කුඩාම රට වේ. මෙහි ජනගහනය දළ වශයෙන් 770,000 ක් වේ. (පෘතුගීසි) බ්‍රසීලය, (ඕලන්ද) සූරියනාමය, (ප්‍රංශ) ප්‍රංශ ගයනාව රටවලට අතිරේකව, ස්පාඤ්ඤ බස භාවිතා නොකරන රටවල් හතරෙන් එකක් ගයනා රාජ්‍යය හදුනාගෙන තිබේ.
== නිරුක්තිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ නිරුක්තිය||inline=yes}}
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
=== ඉතිහාසය ===
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
=== භාෂා ===
=== ආගම ===
=== සෞඛ්‍යය ===
=== අධ්‍යාපනය ===
== රජය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය||inline=yes}}
=== දේශපාලනය ===
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
=== හමුදාව ===
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
== පරිපාලන අංශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ||inline=yes}}
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
=== ස්වාභාවික කලාප ===
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා||inline=yes}}
=== මායිම් ආරවුල් ===
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
==== FATCA ====
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ||inline=yes}}
=== ප්‍රවාහනය ===
=== විදුලිය ===
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== මාධ්‍ය ===
=== මූල්ය සලකුණු ===
=== ක්‍රීඩා ===
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
1qvja8q50xdn1fkktk80luacb9elv8g
752244
752243
2025-07-01T05:44:25Z
BuddhikaW88
37808
752244
wikitext
text/x-wiki
ඒකාබද්ධ ගයනා ජනරජය යන නිල නාමයෙන් හඳුන්වන ගයනාව, පෙර කල ව්‍යවහාර කරනු ලැබුවේ 'බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා' යන නමින් ය. මෙය පිහිටා ඇත්තේ ඉංග්‍රීසි භාෂා භාවිතයෙන් යුත් කැරිබියන් හි සංස්කෘතිකමය කොටස්කරුවකු වන දකුණු ඇමෙරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ ය.
1948 දී යුරෝපීයන් විසින් ගවේෂණය කර සොයා ගනු ලැබූ ගයනාව සමඟ වසර 500 කටත් වැඩි කාලයක සිට ස්පාඤ්ඤ, ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍යයින් අරගලයෙහි යෙදුනහ. දකුණු ඇමෙරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියෙහි පිහිටි පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයට අයත් එකම රාජ්‍යය වන්නේ ගයනාවයි. ගයනාවේ අගනුවර වන ජොර්ජ්ටවුන් හි ස්වකීය මහලේකම් මුලස්ථානය පිහිටුවා ගෙන ඇති 'කැරිබියන් ප්‍රජාව' නම් (Caricom) සංවිධානයේ ගයනා රාජ්‍යය සාමාජිකයෙක් වෙයි. එක්සත් රාජධානිය වෙතින් මෙරට නිදහස ලැබුවේ 1966 වර්ෂයේ දීය.
ඵෙතිහාසිකව සලකා බැලූ කළ ගයනා නමින් දන්නා ප්‍රදේශය (ජලය බහුල පෙදෙස) (Land of many waters), ඇමසොන් ගංගාවේ උතුරින් හා ඔරිනොකෝ ගංගාවෙන් නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල ගොඩබිම් ප්‍රමාණයකින් සමන්විතව යෝධ පළිහක් සේ තිබිණි. 17 වන සියවසේ පසුභාගයේ දී සහ 18 වන සියවසේ මුල් කාලයේ දී අධිරාජ්‍යවාදීන් විසින් මතු කී විශාල බිම් පෙදෙසින් උප පාලන ප්‍රදේශ පහක් කැබලි කර වෙන් කරවන ලදි. මෙම උප පාලන ප්‍රදේශ පහ නම් වශයෙන් දක්වතොත් මෙසේ වෙයි.
ස්පාඤ්ඤ ගයනාව (දැන් වෙනිසියුලාව), පෘතුගීසි ගයනා (දැන් උතුරු බ්‍රසීලය), බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව (දැන් ගයනාව), ඕලන්ද ගයනාව (දැන් සුරිනාමය) ප්‍රංශ ගයනාවේ පිහිටි ප්‍රංශයට අයත් නූතන පාලන ප්‍රදේශ වශයෙනි. නූතන ගයනාවේ දේශ සීමාවන් වන්නේ, නැගෙනහිරින් සූරිනාමය, දකුණින් සහ නිරිත දිගට බ්‍රසීලය, බටහිරින් වෙනිසියුලාව සහ උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරය යනාදියයි.
වර්ග කි.මී. 215,000 ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, (උරුගුවේ සහ සුරියනාමයට පසුව ) දකුණු ඇමෙරිකා ප්‍රධාන භුමියෙහි පිහිටි තෙවන කුඩාම රට වේ. මෙහි ජනගහනය දළ වශයෙන් 770,000 ක් වේ. (පෘතුගීසි) බ්‍රසීලය, (ඕලන්ද) සූරියනාමය, (ප්‍රංශ) ප්‍රංශ ගයනාව රටවලට අතිරේකව, ස්පාඤ්ඤ බස භාවිතා නොකරන රටවල් හතරෙන් එකක් ගයනා රාජ්‍යය හදුනාගෙන තිබේ.
'''Guyana''',{{efn|{{IPAc-en|audio=en-us-Guyana.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|ɑː|n|ə}} or {{IPAc-en|audio=en-us-Guyana-2.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|æ|n|ə}} {{respell|ghy|A(H)N|ə}}}} officially the '''Co-operative Republic of Guyana''', is a country on the northern coast of [[:en:South_America|South America]], that identifies with the [[:en:Caribbean|Caribbean]] and was once part of the historic [[:en:British_West_Indies|British West Indies]].<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref><ref name="ISW">{{cite web |title=Independent States in the World |url=https://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609184448/http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |archive-date=9 June 2010 |access-date=24 June 2017 |publisher=state.gov}}</ref> [[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]] is the capital of Guyana and is also the country's largest city. Guyana is bordered by the [[:en:Atlantic_Ocean|Atlantic Ocean]] to the north, [[:en:Brazil|Brazil]] to the south and southwest, [[:en:Venezuela|Venezuela]] to the west, and [[:en:Suriname|Suriname]] to the east.
With a land area of {{cvt|214969|sqkm|sqmi}}, Guyana is the third-smallest [[:en:Sovereign_state|sovereign state]] by area in mainland South America after [[:en:Uruguay|Uruguay]] and Suriname, and is the [[:en:List_of_South_American_countries_by_population|second-least populous sovereign state in South America]] after Suriname; it is also [[:en:List_of_countries_and_dependencies_by_population_density|one of the least densely populated countries on Earth]].<ref>{{cite web |date=13 February 2024 |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=23 January 2021}}</ref> The official language of the country is [[:en:English_language|English]], although a large part of the population is bilingual in English and the indigenous languages. It has a wide variety of natural habitats and very high [[:en:Biodiversity|biodiversity]]. The country also hosts a part of the [[:en:Amazon_rainforest|Amazon rainforest]], the largest and most biodiverse [[:en:Tropical_rainforest|tropical rainforest]] in the world.
The region known as "[[:en:The_Guianas|the Guianas]]" consists of the [[:en:Guiana_Shield|large shield landmass]] north of the [[:en:Amazon_River|Amazon River]] and east of the [[:en:Orinoco|Orinoco River]] known as the "land of many waters". Nine [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|indigenous]] tribes reside in Guyana: the [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Macushi_people|Macushi]], [[:en:Patamona_people|Patamona]], [[:en:Lokono|Lokono]], [[:en:Kalina_people|Kalina]], [[:en:Wapishana_people|Wapishana]], [[:en:Pemon_people|Pemon]], [[:en:Akawaio_people|Akawaio]] and [[:en:Warao_people|Warao]]. Historically dominated by the Lokono and Kalina tribes, Guyana was colonised by the [[:en:Dutch_colonial_empire|Dutch]] before coming under [[:en:British_Empire|British control]] in the late 18th century. It was governed as [[:en:British_Guiana|British Guiana]] with a mostly plantation-style economy until the 1950s. It gained independence in 1966 and officially became a republic within the [[:en:Commonwealth_of_Nations|Commonwealth of Nations]] in 1970. The legacy of British colonialism is reflected in the country's political administration, lingua franca and diverse population, which includes [[:en:Indo-Guyanese|Indian]], [[:en:Afro-Guyanese|African]], [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|Indigenous]], [[:en:Chinese_Guyanese|Chinese]], [[:en:Portuguese_Guyanese|Portuguese]], [[:en:White_Caribbeans|other European]], and various multiracial groups.
Guyana is the only mainland South American nation in which English is the official language. However, the majority of the population speak [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an [[:en:English-based_creole_language|English-based creole language]], as a first language. Guyana is part of the [[:en:Commonwealth_Caribbean|Commonwealth Caribbean]]. It is part of the mainland [[:en:Caribbean|Caribbean region]] maintaining strong cultural, historical, and political ties with other [[:en:Caribbean|Caribbean]] countries as well as serving as the [[:en:Secretariat_(administrative_office)|headquarters]] for the [[:en:Caribbean_Community|Caribbean Community]] (CARICOM). In 2008, the country joined the [[:en:Union_of_South_American_Nations|Union of South American Nations]] as a founding member.
In 2017, 41% of the population of Guyana lived below the [[:en:Poverty_line|poverty line]].<ref>{{Cite web |title=" Guyana no recuerda a Walter Rodney " – Le Monde diplomatique en español |url=https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925220844/https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |archive-date=25 September 2020 |access-date=10 October 2020 |website=mondiplo.com}}</ref> Guyana's economy has been undergoing a transformation since the discovery of [[:en:Crude_oil|crude oil]] in 2015 and commercial drilling in 2019, with its economy growing by 49% in 2020, making it, by some accounts, currently the world's fastest-growing economy. As it is said to have 11 billion barrels in oil reserves,<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|title=Exxon makes three new oil discoveries in Guyana and boosts reserves|last=Valle|first=Sabrina|date=26 April 2022|newspaper=Reuters|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221225120501/https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|archive-date=25 December 2022|via=www.reuters.com|url-status=live}}</ref> the country is set to become one of the largest per capita oil producers in the world by 2025.<ref>{{cite web |last=Bajpai |first=Prableen |date=16 October 2020 |title=The Five Fastest Growing Economies In The World |url=https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221207063432/https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |archive-date=7 December 2022 |access-date=30 December 2022 |publisher=NASDAQ}}</ref> The discovery of over 11 billion barrels of oil reserves off the coast of Guyana since 2017 is the largest addition to [[:en:Oil_and_gas_reserves_and_resource_quantification|global oil reserves]] since the 1970s.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|title=Why The Oil Bonanza Offshore Guyana Has Global Implications|last=Blackmon|first=David|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102022946/https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|archive-date=2 November 2022|website=Forbes|url-status=live}}</ref> Guyana is now ranked as having the fourth-highest GDP per capita in the Americas after the [[:en:United_States|United States]], [[:en:Canada|Canada]], and [[:en:The_Bahamas|The Bahamas]]. According to the [[:en:World_Bank|World Bank]] in 2023, very significant poverty still exists and the country faces significant risks in structurally managing its growth.<ref>{{Cite web |title=Macro Poverty Outlook for Guyana : April 2023 |url=https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/IDU0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202100312/https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/idu0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |archive-date=2 December 2023 |access-date=2023-11-27 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== Etymology ==
The name "Guyana" derives from ''[[:en:The_Guianas|Guiana]]'', an earlier name for a larger region that included the areas now called Guyana ([[:en:British_Guyana|British Guyana]]), [[:en:Suriname|Suriname]] ([[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch Guiana]]), [[:en:French_Guiana|French Guiana]], the [[:en:Guayana_Region,_Venezuela|Guayana Region]] in [[:en:Venezuela|Venezuela]] ([[:en:Guayana_Province|Spanish Guyana]]), and [[:en:Amapá|Amapá]] in [[:en:Brazil|Brazil]] ([[:en:Amapá|Portuguese Guiana]]). According to the ''[[:en:Oxford_English_Dictionary|Oxford English Dictionary]]'', the name "Guyana" comes from an indigenous Amerindian language and means "land of many waters".<ref>{{cite web |title=Guyana |url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |archive-date=7 July 2015 |access-date=9 May 2015 |publisher=Oxford Dictionaries}}</ref> The word ''Co‑operative'' in the official name refers to [[:en:Socialism_in_liberal_democratic_constitutions#Guyana|co-operative socialism]].
== නිරුක්තිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ නිරුක්තිය||inline=yes}}
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
=== ඉතිහාසය ===
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
=== භාෂා ===
=== ආගම ===
=== සෞඛ්‍යය ===
=== අධ්‍යාපනය ===
== රජය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය||inline=yes}}
=== දේශපාලනය ===
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
=== හමුදාව ===
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
== පරිපාලන අංශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ||inline=yes}}
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
=== ස්වාභාවික කලාප ===
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා||inline=yes}}
=== මායිම් ආරවුල් ===
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
==== FATCA ====
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ||inline=yes}}
=== ප්‍රවාහනය ===
=== විදුලිය ===
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== මාධ්‍ය ===
=== මූල්ය සලකුණු ===
=== ක්‍රීඩා ===
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
kwb7mydls0cgxnclrlrx63f6qa4at2z
752245
752244
2025-07-01T05:44:57Z
BuddhikaW88
37808
752245
wikitext
text/x-wiki
'''Guyana''',{{efn|{{IPAc-en|audio=en-us-Guyana.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|ɑː|n|ə}} or {{IPAc-en|audio=en-us-Guyana-2.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|æ|n|ə}} {{respell|ghy|A(H)N|ə}}}} officially the '''Co-operative Republic of Guyana''', is a country on the northern coast of [[:en:South_America|South America]], that identifies with the [[:en:Caribbean|Caribbean]] and was once part of the historic [[:en:British_West_Indies|British West Indies]].<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref><ref name="ISW">{{cite web |title=Independent States in the World |url=https://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609184448/http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |archive-date=9 June 2010 |access-date=24 June 2017 |publisher=state.gov}}</ref> [[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]] is the capital of Guyana and is also the country's largest city. Guyana is bordered by the [[:en:Atlantic_Ocean|Atlantic Ocean]] to the north, [[:en:Brazil|Brazil]] to the south and southwest, [[:en:Venezuela|Venezuela]] to the west, and [[:en:Suriname|Suriname]] to the east.
With a land area of {{cvt|214969|sqkm|sqmi}}, Guyana is the third-smallest [[:en:Sovereign_state|sovereign state]] by area in mainland South America after [[:en:Uruguay|Uruguay]] and Suriname, and is the [[:en:List_of_South_American_countries_by_population|second-least populous sovereign state in South America]] after Suriname; it is also [[:en:List_of_countries_and_dependencies_by_population_density|one of the least densely populated countries on Earth]].<ref>{{cite web |date=13 February 2024 |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=23 January 2021}}</ref> The official language of the country is [[:en:English_language|English]], although a large part of the population is bilingual in English and the indigenous languages. It has a wide variety of natural habitats and very high [[:en:Biodiversity|biodiversity]]. The country also hosts a part of the [[:en:Amazon_rainforest|Amazon rainforest]], the largest and most biodiverse [[:en:Tropical_rainforest|tropical rainforest]] in the world.
The region known as "[[:en:The_Guianas|the Guianas]]" consists of the [[:en:Guiana_Shield|large shield landmass]] north of the [[:en:Amazon_River|Amazon River]] and east of the [[:en:Orinoco|Orinoco River]] known as the "land of many waters". Nine [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|indigenous]] tribes reside in Guyana: the [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Macushi_people|Macushi]], [[:en:Patamona_people|Patamona]], [[:en:Lokono|Lokono]], [[:en:Kalina_people|Kalina]], [[:en:Wapishana_people|Wapishana]], [[:en:Pemon_people|Pemon]], [[:en:Akawaio_people|Akawaio]] and [[:en:Warao_people|Warao]]. Historically dominated by the Lokono and Kalina tribes, Guyana was colonised by the [[:en:Dutch_colonial_empire|Dutch]] before coming under [[:en:British_Empire|British control]] in the late 18th century. It was governed as [[:en:British_Guiana|British Guiana]] with a mostly plantation-style economy until the 1950s. It gained independence in 1966 and officially became a republic within the [[:en:Commonwealth_of_Nations|Commonwealth of Nations]] in 1970. The legacy of British colonialism is reflected in the country's political administration, lingua franca and diverse population, which includes [[:en:Indo-Guyanese|Indian]], [[:en:Afro-Guyanese|African]], [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|Indigenous]], [[:en:Chinese_Guyanese|Chinese]], [[:en:Portuguese_Guyanese|Portuguese]], [[:en:White_Caribbeans|other European]], and various multiracial groups.
Guyana is the only mainland South American nation in which English is the official language. However, the majority of the population speak [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an [[:en:English-based_creole_language|English-based creole language]], as a first language. Guyana is part of the [[:en:Commonwealth_Caribbean|Commonwealth Caribbean]]. It is part of the mainland [[:en:Caribbean|Caribbean region]] maintaining strong cultural, historical, and political ties with other [[:en:Caribbean|Caribbean]] countries as well as serving as the [[:en:Secretariat_(administrative_office)|headquarters]] for the [[:en:Caribbean_Community|Caribbean Community]] (CARICOM). In 2008, the country joined the [[:en:Union_of_South_American_Nations|Union of South American Nations]] as a founding member.
In 2017, 41% of the population of Guyana lived below the [[:en:Poverty_line|poverty line]].<ref>{{Cite web |title=" Guyana no recuerda a Walter Rodney " – Le Monde diplomatique en español |url=https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925220844/https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |archive-date=25 September 2020 |access-date=10 October 2020 |website=mondiplo.com}}</ref> Guyana's economy has been undergoing a transformation since the discovery of [[:en:Crude_oil|crude oil]] in 2015 and commercial drilling in 2019, with its economy growing by 49% in 2020, making it, by some accounts, currently the world's fastest-growing economy. As it is said to have 11 billion barrels in oil reserves,<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|title=Exxon makes three new oil discoveries in Guyana and boosts reserves|last=Valle|first=Sabrina|date=26 April 2022|newspaper=Reuters|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221225120501/https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|archive-date=25 December 2022|via=www.reuters.com|url-status=live}}</ref> the country is set to become one of the largest per capita oil producers in the world by 2025.<ref>{{cite web |last=Bajpai |first=Prableen |date=16 October 2020 |title=The Five Fastest Growing Economies In The World |url=https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221207063432/https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |archive-date=7 December 2022 |access-date=30 December 2022 |publisher=NASDAQ}}</ref> The discovery of over 11 billion barrels of oil reserves off the coast of Guyana since 2017 is the largest addition to [[:en:Oil_and_gas_reserves_and_resource_quantification|global oil reserves]] since the 1970s.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|title=Why The Oil Bonanza Offshore Guyana Has Global Implications|last=Blackmon|first=David|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102022946/https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|archive-date=2 November 2022|website=Forbes|url-status=live}}</ref> Guyana is now ranked as having the fourth-highest GDP per capita in the Americas after the [[:en:United_States|United States]], [[:en:Canada|Canada]], and [[:en:The_Bahamas|The Bahamas]]. According to the [[:en:World_Bank|World Bank]] in 2023, very significant poverty still exists and the country faces significant risks in structurally managing its growth.<ref>{{Cite web |title=Macro Poverty Outlook for Guyana : April 2023 |url=https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/IDU0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202100312/https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/idu0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |archive-date=2 December 2023 |access-date=2023-11-27 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== නිරුක්තිය ==
The name "Guyana" derives from ''[[:en:The_Guianas|Guiana]]'', an earlier name for a larger region that included the areas now called Guyana ([[:en:British_Guyana|British Guyana]]), [[:en:Suriname|Suriname]] ([[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch Guiana]]), [[:en:French_Guiana|French Guiana]], the [[:en:Guayana_Region,_Venezuela|Guayana Region]] in [[:en:Venezuela|Venezuela]] ([[:en:Guayana_Province|Spanish Guyana]]), and [[:en:Amapá|Amapá]] in [[:en:Brazil|Brazil]] ([[:en:Amapá|Portuguese Guiana]]). According to the ''[[:en:Oxford_English_Dictionary|Oxford English Dictionary]]'', the name "Guyana" comes from an indigenous Amerindian language and means "land of many waters".<ref>{{cite web |title=Guyana |url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |archive-date=7 July 2015 |access-date=9 May 2015 |publisher=Oxford Dictionaries}}</ref> The word ''Co‑operative'' in the official name refers to [[:en:Socialism_in_liberal_democratic_constitutions#Guyana|co-operative socialism]].
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
=== ඉතිහාසය ===
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
=== භාෂා ===
=== ආගම ===
=== සෞඛ්‍යය ===
=== අධ්‍යාපනය ===
== රජය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය||inline=yes}}
=== දේශපාලනය ===
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
=== හමුදාව ===
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
== පරිපාලන අංශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ||inline=yes}}
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
=== ස්වාභාවික කලාප ===
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා||inline=yes}}
=== මායිම් ආරවුල් ===
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
==== FATCA ====
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ||inline=yes}}
=== ප්‍රවාහනය ===
=== විදුලිය ===
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== මාධ්‍ය ===
=== මූල්ය සලකුණු ===
=== ක්‍රීඩා ===
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
mrymwj6okywip8rh75267spv2yfjg6t
752246
752245
2025-07-01T05:45:43Z
BuddhikaW88
37808
752246
wikitext
text/x-wiki
'''Guyana''',{{efn|{{IPAc-en|audio=en-us-Guyana.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|ɑː|n|ə}} or {{IPAc-en|audio=en-us-Guyana-2.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|æ|n|ə}} {{respell|ghy|A(H)N|ə}}}} officially the '''Co-operative Republic of Guyana''', is a country on the northern coast of [[:en:South_America|South America]], that identifies with the [[:en:Caribbean|Caribbean]] and was once part of the historic [[:en:British_West_Indies|British West Indies]].<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref><ref name="ISW">{{cite web |title=Independent States in the World |url=https://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609184448/http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |archive-date=9 June 2010 |access-date=24 June 2017 |publisher=state.gov}}</ref> [[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]] is the capital of Guyana and is also the country's largest city. Guyana is bordered by the [[:en:Atlantic_Ocean|Atlantic Ocean]] to the north, [[:en:Brazil|Brazil]] to the south and southwest, [[:en:Venezuela|Venezuela]] to the west, and [[:en:Suriname|Suriname]] to the east.
With a land area of {{cvt|214969|sqkm|sqmi}}, Guyana is the third-smallest [[:en:Sovereign_state|sovereign state]] by area in mainland South America after [[:en:Uruguay|Uruguay]] and Suriname, and is the [[:en:List_of_South_American_countries_by_population|second-least populous sovereign state in South America]] after Suriname; it is also [[:en:List_of_countries_and_dependencies_by_population_density|one of the least densely populated countries on Earth]].<ref>{{cite web |date=13 February 2024 |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=23 January 2021}}</ref> The official language of the country is [[:en:English_language|English]], although a large part of the population is bilingual in English and the indigenous languages. It has a wide variety of natural habitats and very high [[:en:Biodiversity|biodiversity]]. The country also hosts a part of the [[:en:Amazon_rainforest|Amazon rainforest]], the largest and most biodiverse [[:en:Tropical_rainforest|tropical rainforest]] in the world.
ගයනාව, [a] නිල වශයෙන් ගයනා සමුපකාර ජනරජය, දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ පිහිටි රටක් වන අතර එය කැරිබියන් සමඟ හඳුනා ගන්නා අතර එය වරක් ඓතිහාසික බ්‍රිතාන්‍ය බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හි කොටසක් විය.[1][2] ජෝර්ජ්ටවුන් යනු ගයනාහි අගනුවර වන අතර එය රටේ විශාලතම නගරය ද වේ. ගයනාව උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරයෙන්, දකුණින් සහ නිරිත දෙසින් බ්‍රසීලයෙන්, බටහිරින් වෙනිසියුලාවෙන් සහ නැගෙනහිරින් සුරිනේම් වලින් මායිම් වී ඇත.
214,969 km2 (83,000 වර්ග සැතපුම්) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, උරුගුවේ සහ සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියේ තුන්වන කුඩාම ස්වෛරී රාජ්‍යය වන අතර සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ දෙවන අඩුම ජනගහනයක් සහිත ස්වෛරී රාජ්‍යය වේ; එය පෘථිවියේ අඩුම ජනාකීර්ණ රටවලින් එකකි.[3] රටේ නිල භාෂාව ඉංග්‍රීසි වේ, නමුත් ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් ඉංග්‍රීසි සහ ස්වදේශීය භාෂා ද්විභාෂා කතා කරයි. එහි විවිධාකාර ස්වාභාවික වාසස්ථාන සහ ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. ලෝකයේ විශාලතම සහ වඩාත්ම ජෛව විවිධත්වයෙන් යුත් නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ කොටසක් ද මෙම රටෙහි පිහිටා ඇත.
නිරුක්තිය
The region known as "[[:en:The_Guianas|the Guianas]]" consists of the [[:en:Guiana_Shield|large shield landmass]] north of the [[:en:Amazon_River|Amazon River]] and east of the [[:en:Orinoco|Orinoco River]] known as the "land of many waters". Nine [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|indigenous]] tribes reside in Guyana: the [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Macushi_people|Macushi]], [[:en:Patamona_people|Patamona]], [[:en:Lokono|Lokono]], [[:en:Kalina_people|Kalina]], [[:en:Wapishana_people|Wapishana]], [[:en:Pemon_people|Pemon]], [[:en:Akawaio_people|Akawaio]] and [[:en:Warao_people|Warao]]. Historically dominated by the Lokono and Kalina tribes, Guyana was colonised by the [[:en:Dutch_colonial_empire|Dutch]] before coming under [[:en:British_Empire|British control]] in the late 18th century. It was governed as [[:en:British_Guiana|British Guiana]] with a mostly plantation-style economy until the 1950s. It gained independence in 1966 and officially became a republic within the [[:en:Commonwealth_of_Nations|Commonwealth of Nations]] in 1970. The legacy of British colonialism is reflected in the country's political administration, lingua franca and diverse population, which includes [[:en:Indo-Guyanese|Indian]], [[:en:Afro-Guyanese|African]], [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|Indigenous]], [[:en:Chinese_Guyanese|Chinese]], [[:en:Portuguese_Guyanese|Portuguese]], [[:en:White_Caribbeans|other European]], and various multiracial groups.
"ගයානා" ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය ඇමසන් ගඟට උතුරින් සහ "බොහෝ ජල ප්‍රදේශවල දේශය" ලෙස හඳුන්වන ඔරිනෝකෝ ගඟට නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල පලිහ භූමි ප්‍රමාණයකින් සමන්විත වේ. ගයනාවේ ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. ඓතිහාසික වශයෙන් ලොකොනෝ සහ කලීනා ගෝත්‍රිකයන් විසින් ආධිපත්‍යය දරන ලද ගයනාව, 18 වන සියවසේ අගභාගයේදී බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට යටත් වීමට පෙර ලන්දේසීන් විසින් යටත් විජිතකරණය කරන ලදී. 1950 ගණන් වන තෙක් බොහෝ දුරට වතු විලාසයේ ආර්ථිකයක් සහිත බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස එය පාලනය විය. එය 1966 දී නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 දී නිල වශයෙන් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ජාතීන් තුළ ජනරජයක් බවට පත්විය. බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදයේ උරුමය රටේ දේශපාලන පරිපාලනය, භාෂාමය ෆ්‍රැන්කා සහ ඉන්දියානු, අප්‍රිකානු, ආදිවාසී, චීන, පෘතුගීසි, අනෙකුත් යුරෝපීය සහ විවිධ බහු වාර්ගික කණ්ඩායම් ඇතුළත් විවිධ ජනගහනයෙන් පිළිබිඹු වේ.
Guyana is the only mainland South American nation in which English is the official language. However, the majority of the population speak [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an [[:en:English-based_creole_language|English-based creole language]], as a first language. Guyana is part of the [[:en:Commonwealth_Caribbean|Commonwealth Caribbean]]. It is part of the mainland [[:en:Caribbean|Caribbean region]] maintaining strong cultural, historical, and political ties with other [[:en:Caribbean|Caribbean]] countries as well as serving as the [[:en:Secretariat_(administrative_office)|headquarters]] for the [[:en:Caribbean_Community|Caribbean Community]] (CARICOM). In 2008, the country joined the [[:en:Union_of_South_American_Nations|Union of South American Nations]] as a founding member.
In 2017, 41% of the population of Guyana lived below the [[:en:Poverty_line|poverty line]].<ref>{{Cite web |title=" Guyana no recuerda a Walter Rodney " – Le Monde diplomatique en español |url=https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925220844/https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |archive-date=25 September 2020 |access-date=10 October 2020 |website=mondiplo.com}}</ref> Guyana's economy has been undergoing a transformation since the discovery of [[:en:Crude_oil|crude oil]] in 2015 and commercial drilling in 2019, with its economy growing by 49% in 2020, making it, by some accounts, currently the world's fastest-growing economy. As it is said to have 11 billion barrels in oil reserves,<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|title=Exxon makes three new oil discoveries in Guyana and boosts reserves|last=Valle|first=Sabrina|date=26 April 2022|newspaper=Reuters|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221225120501/https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|archive-date=25 December 2022|via=www.reuters.com|url-status=live}}</ref> the country is set to become one of the largest per capita oil producers in the world by 2025.<ref>{{cite web |last=Bajpai |first=Prableen |date=16 October 2020 |title=The Five Fastest Growing Economies In The World |url=https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221207063432/https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |archive-date=7 December 2022 |access-date=30 December 2022 |publisher=NASDAQ}}</ref> The discovery of over 11 billion barrels of oil reserves off the coast of Guyana since 2017 is the largest addition to [[:en:Oil_and_gas_reserves_and_resource_quantification|global oil reserves]] since the 1970s.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|title=Why The Oil Bonanza Offshore Guyana Has Global Implications|last=Blackmon|first=David|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102022946/https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|archive-date=2 November 2022|website=Forbes|url-status=live}}</ref> Guyana is now ranked as having the fourth-highest GDP per capita in the Americas after the [[:en:United_States|United States]], [[:en:Canada|Canada]], and [[:en:The_Bahamas|The Bahamas]]. According to the [[:en:World_Bank|World Bank]] in 2023, very significant poverty still exists and the country faces significant risks in structurally managing its growth.<ref>{{Cite web |title=Macro Poverty Outlook for Guyana : April 2023 |url=https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/IDU0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202100312/https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/idu0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |archive-date=2 December 2023 |access-date=2023-11-27 |website=World Bank |language=en}}</ref>
ගයනාව යනු ඉංග්‍රීසි නිල භාෂාව වන එකම ප්‍රධාන භූමි දකුණු ඇමරිකානු ජාතියයි. කෙසේ වෙතත්, ජනගහනයෙන් බහුතරයක් ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් භාෂාවක් වන ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාෂාව පළමු භාෂාවක් ලෙස කතා කරති. ගයනාව පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය කැරිබියානු දූපත් සමූහයේ කොටසකි. එය කැරිබියානු ප්‍රධාන භූමියේ කොටසක් වන අතර අනෙකුත් කැරිබියානු රටවල් සමඟ ශක්තිමත් සංස්කෘතික, ඓතිහාසික සහ දේශපාලනික සබඳතා පවත්වා ගනිමින් මෙන්ම කැරිබියානු ප්‍රජාවේ (CARICOM) මූලස්ථානය ලෙසද සේවය කරයි. 2008 දී, රට දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයට ආරම්භක සාමාජිකයෙකු ලෙස සම්බන්ධ විය.
2017 දී, ගයනාවේ ජනගහනයෙන් 41% ක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් වූහ.[4] 2015 දී බොරතෙල් සොයා ගැනීමෙන් සහ 2019 දී වාණිජ කැණීම්වලින් පසු ගයනාවේ ආර්ථිකය පරිවර්තනයකට භාජනය වෙමින් පවතින අතර, එහි ආර්ථිකය 2020 දී 49% කින් වර්ධනය වන අතර, සමහර ගිණුම්වලට අනුව, එය වර්තමානයේ ලෝකයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන ආර්ථිකය බවට පත්වේ. එහි තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 ක් ඇති බව කියනු ලබන බැවින්, [5] 2025 වන විට ලෝකයේ විශාලතම ඒක පුද්ගල තෙල් නිෂ්පාදකයින්ගෙන් එකක් බවට රට පත්වීමට නියමිතය.[6] 2017 සිට ගයනා වෙරළට ඔබ්බෙන් තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 කට වඩා සොයා ගැනීම 1970 ගණන්වලින් පසු ගෝලීය තෙල් සංචිතවලට විශාලතම එකතු කිරීම වේ.[7] ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ බහමාස් වලට පසුව ඇමරිකාවේ සිව්වන ඉහළම ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇති රට ලෙස ගයනාව දැන් ශ්‍රේණිගත කර ඇත. 2023 දී ලෝක බැංකුවට අනුව, ඉතා සැලකිය යුතු දරිද්‍රතාවයක් තවමත් පවතින අතර එහි වර්ධනය ව්‍යුහාත්මකව කළමනාකරණය කිරීමේදී රට සැලකිය යුතු අවදානම් වලට මුහුණ දෙයි.[8]
== නිරුක්තිය ==
The name "Guyana" derives from ''[[:en:The_Guianas|Guiana]]'', an earlier name for a larger region that included the areas now called Guyana ([[:en:British_Guyana|British Guyana]]), [[:en:Suriname|Suriname]] ([[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch Guiana]]), [[:en:French_Guiana|French Guiana]], the [[:en:Guayana_Region,_Venezuela|Guayana Region]] in [[:en:Venezuela|Venezuela]] ([[:en:Guayana_Province|Spanish Guyana]]), and [[:en:Amapá|Amapá]] in [[:en:Brazil|Brazil]] ([[:en:Amapá|Portuguese Guiana]]). According to the ''[[:en:Oxford_English_Dictionary|Oxford English Dictionary]]'', the name "Guyana" comes from an indigenous Amerindian language and means "land of many waters".<ref>{{cite web |title=Guyana |url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |archive-date=7 July 2015 |access-date=9 May 2015 |publisher=Oxford Dictionaries}}</ref> The word ''Co‑operative'' in the official name refers to [[:en:Socialism_in_liberal_democratic_constitutions#Guyana|co-operative socialism]].
"ගයනා" යන නම ගයනාවෙන් පැමිණ ඇති අතර එය දැන් ගයනා (බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා), සුරිනාම් (ලන්දේසි ගයනා), ප්‍රංශ ගයනා, වෙනිසියුලාවේ ගුවායානා කලාපය (ස්පාඤ්ඤ ගයනා) සහ බ්‍රසීලයේ අමාපා (පෘතුගීසි ගයනා) යන ප්‍රදේශ ඇතුළත් විශාල කලාපයක් සඳහා පෙර නමකි. ඔක්ස්ෆර්ඩ් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂයට අනුව, "ගයනා" යන නම ස්වදේශික ඇමරින්ඩියන් භාෂාවකින් පැමිණ ඇති අතර එහි තේරුම "බොහෝ ජල ප්‍රදේශ සහිත දේශය" යන්නයි.[9] නිල නාමයෙන් සමුපකාර යන වචනය සමුපකාර සමාජවාදය යන්නයි.
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
=== ඉතිහාසය ===
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
=== භාෂා ===
=== ආගම ===
=== සෞඛ්‍යය ===
=== අධ්‍යාපනය ===
== රජය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය||inline=yes}}
=== දේශපාලනය ===
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
=== හමුදාව ===
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
== පරිපාලන අංශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ||inline=yes}}
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
=== ස්වාභාවික කලාප ===
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා||inline=yes}}
=== මායිම් ආරවුල් ===
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
==== FATCA ====
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ||inline=yes}}
=== ප්‍රවාහනය ===
=== විදුලිය ===
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== මාධ්‍ය ===
=== මූල්ය සලකුණු ===
=== ක්‍රීඩා ===
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
oxiu42jagxx9mbbahlbo1zu3zrz2ju8
752247
752246
2025-07-01T05:47:48Z
BuddhikaW88
37808
752247
wikitext
text/x-wiki
'''Guyana''', officially the '''Co-operative Republic of Guyana''', is a country on the northern coast of [[:en:South_America|South America]], that identifies with the [[:en:Caribbean|Caribbean]] and was once part of the historic [[:en:British_West_Indies|British West Indies]] [[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]] is the capital of Guyana and is also the country's largest city. Guyana is bordered by the [[:en:Atlantic_Ocean|Atlantic Ocean]] to the north, [[:en:Brazil|Brazil]] to the south and southwest, [[:en:Venezuela|Venezuela]] to the west, and [[:en:Suriname|Suriname]] to the east.
With a land area of {{cvt|214969|sqkm|sqmi}}, Guyana is the third-smallest [[:en:Sovereign_state|sovereign state]] by area in mainland South America after [[:en:Uruguay|Uruguay]] and Suriname, and is the [[:en:List_of_South_American_countries_by_population|second-least populous sovereign state in South America]] after Suriname; it is also [[:en:List_of_countries_and_dependencies_by_population_density|one of the least densely populated countries on Earth]]. The official language of the country is [[:en:English_language|English]], although a large part of the population is bilingual in English and the indigenous languages. It has a wide variety of natural habitats and very high [[:en:Biodiversity|biodiversity]]. The country also hosts a part of the [[:en:Amazon_rainforest|Amazon rainforest]], the largest and most biodiverse [[:en:Tropical_rainforest|tropical rainforest]] in the world.
'''ගයනාව''',{{efn|{{IPAc-en|audio=en-us-Guyana.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|ɑː|n|ə}} or {{IPAc-en|audio=en-us-Guyana-2.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|æ|n|ə}} {{respell|ghy|A(H)N|ə}}}} නිල වශයෙන් '''ගයනා සමුපකාර ජනරජය''', දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ පිහිටි රටක් වන අතර එය කැරිබියන් සමඟ හඳුනා ගන්නා අතර එය වරක් ඓතිහාසික බ්‍රිතාන්‍ය බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හි කොටසක් විය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref><ref name="ISW">{{cite web |title=Independent States in the World |url=https://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609184448/http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |archive-date=9 June 2010 |access-date=24 June 2017 |publisher=state.gov}}</ref> ජෝර්ජ්ටවුන් යනු ගයනාහි අගනුවර වන අතර එය රටේ විශාලතම නගරය ද වේ. ගයනාව උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරයෙන්, දකුණින් සහ නිරිත දෙසින් බ්‍රසීලයෙන්, බටහිරින් වෙනිසියුලාවෙන් සහ නැගෙනහිරින් සුරිනේම් වලින් මායිම් වී ඇත.
වර්ග කිලෝමීටර 214,969 (වර්ග සැතපුම් 83,000) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, උරුගුවේ සහ සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියේ තුන්වන කුඩාම ස්වෛරී රාජ්‍යය වන අතර සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ දෙවන අඩුම ජනගහනයක් සහිත ස්වෛරී රාජ්‍යය වේ; එය පෘථිවියේ අඩුම ජනාකීර්ණ රටවලින් එකකි.<ref>{{cite web |date=13 February 2024 |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=23 January 2021}}</ref> රටේ නිල භාෂාව ඉංග්‍රීසි වේ, නමුත් ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් ඉංග්‍රීසි සහ ස්වදේශීය භාෂා ද්විභාෂා කතා කරයි. එහි විවිධාකාර ස්වාභාවික වාසස්ථාන සහ ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. ලෝකයේ විශාලතම සහ වඩාත්ම ජෛව විවිධත්වයෙන් යුත් නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ කොටසක් ද මෙම රටෙහි පිහිටා ඇත.
නිරුක්තිය
The region known as "[[:en:The_Guianas|the Guianas]]" consists of the [[:en:Guiana_Shield|large shield landmass]] north of the [[:en:Amazon_River|Amazon River]] and east of the [[:en:Orinoco|Orinoco River]] known as the "land of many waters". Nine [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|indigenous]] tribes reside in Guyana: the [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Macushi_people|Macushi]], [[:en:Patamona_people|Patamona]], [[:en:Lokono|Lokono]], [[:en:Kalina_people|Kalina]], [[:en:Wapishana_people|Wapishana]], [[:en:Pemon_people|Pemon]], [[:en:Akawaio_people|Akawaio]] and [[:en:Warao_people|Warao]]. Historically dominated by the Lokono and Kalina tribes, Guyana was colonised by the [[:en:Dutch_colonial_empire|Dutch]] before coming under [[:en:British_Empire|British control]] in the late 18th century. It was governed as [[:en:British_Guiana|British Guiana]] with a mostly plantation-style economy until the 1950s. It gained independence in 1966 and officially became a republic within the [[:en:Commonwealth_of_Nations|Commonwealth of Nations]] in 1970. The legacy of British colonialism is reflected in the country's political administration, lingua franca and diverse population, which includes [[:en:Indo-Guyanese|Indian]], [[:en:Afro-Guyanese|African]], [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|Indigenous]], [[:en:Chinese_Guyanese|Chinese]], [[:en:Portuguese_Guyanese|Portuguese]], [[:en:White_Caribbeans|other European]], and various multiracial groups.
"ගයානා" ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය ඇමසන් ගඟට උතුරින් සහ "බොහෝ ජල ප්‍රදේශවල දේශය" ලෙස හඳුන්වන ඔරිනෝකෝ ගඟට නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල පලිහ භූමි ප්‍රමාණයකින් සමන්විත වේ. ගයනාවේ ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. ඓතිහාසික වශයෙන් ලොකොනෝ සහ කලීනා ගෝත්‍රිකයන් විසින් ආධිපත්‍යය දරන ලද ගයනාව, 18 වන සියවසේ අගභාගයේදී බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට යටත් වීමට පෙර ලන්දේසීන් විසින් යටත් විජිතකරණය කරන ලදී. 1950 ගණන් වන තෙක් බොහෝ දුරට වතු විලාසයේ ආර්ථිකයක් සහිත බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස එය පාලනය විය. එය 1966 දී නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 දී නිල වශයෙන් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ජාතීන් තුළ ජනරජයක් බවට පත්විය. බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදයේ උරුමය රටේ දේශපාලන පරිපාලනය, භාෂාමය ෆ්‍රැන්කා සහ ඉන්දියානු, අප්‍රිකානු, ආදිවාසී, චීන, පෘතුගීසි, අනෙකුත් යුරෝපීය සහ විවිධ බහු වාර්ගික කණ්ඩායම් ඇතුළත් විවිධ ජනගහනයෙන් පිළිබිඹු වේ.
Guyana is the only mainland South American nation in which English is the official language. However, the majority of the population speak [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an [[:en:English-based_creole_language|English-based creole language]], as a first language. Guyana is part of the [[:en:Commonwealth_Caribbean|Commonwealth Caribbean]]. It is part of the mainland [[:en:Caribbean|Caribbean region]] maintaining strong cultural, historical, and political ties with other [[:en:Caribbean|Caribbean]] countries as well as serving as the [[:en:Secretariat_(administrative_office)|headquarters]] for the [[:en:Caribbean_Community|Caribbean Community]] (CARICOM). In 2008, the country joined the [[:en:Union_of_South_American_Nations|Union of South American Nations]] as a founding member.
In 2017, 41% of the population of Guyana lived below the [[:en:Poverty_line|poverty line]]. Guyana's economy has been undergoing a transformation since the discovery of [[:en:Crude_oil|crude oil]] in 2015 and commercial drilling in 2019, with its economy growing by 49% in 2020, making it, by some accounts, currently the world's fastest-growing economy. As it is said to have 11 billion barrels in oil reserves, the country is set to become one of the largest per capita oil producers in the world by 2025. The discovery of over 11 billion barrels of oil reserves off the coast of Guyana since 2017 is the largest addition to [[:en:Oil_and_gas_reserves_and_resource_quantification|global oil reserves]] since the 1970s. Guyana is now ranked as having the fourth-highest GDP per capita in the Americas after the [[:en:United_States|United States]], [[:en:Canada|Canada]], and [[:en:The_Bahamas|The Bahamas]]. According to the [[:en:World_Bank|World Bank]] in 2023, very significant poverty still exists and the country faces significant risks in structurally managing its growth.
ගයනාව යනු ඉංග්‍රීසි නිල භාෂාව වන එකම ප්‍රධාන භූමි දකුණු ඇමරිකානු ජාතියයි. කෙසේ වෙතත්, ජනගහනයෙන් බහුතරයක් ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් භාෂාවක් වන ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාෂාව පළමු භාෂාවක් ලෙස කතා කරති. ගයනාව පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය කැරිබියානු දූපත් සමූහයේ කොටසකි. එය කැරිබියානු ප්‍රධාන භූමියේ කොටසක් වන අතර අනෙකුත් කැරිබියානු රටවල් සමඟ ශක්තිමත් සංස්කෘතික, ඓතිහාසික සහ දේශපාලනික සබඳතා පවත්වා ගනිමින් මෙන්ම කැරිබියානු ප්‍රජාවේ (CARICOM) මූලස්ථානය ලෙසද සේවය කරයි. 2008 දී, රට දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයට ආරම්භක සාමාජිකයෙකු ලෙස සම්බන්ධ විය.
2017 දී, ගයනාවේ ජනගහනයෙන් 41% ක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් වූහ.<ref>{{Cite web |title=" Guyana no recuerda a Walter Rodney " – Le Monde diplomatique en español |url=https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925220844/https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |archive-date=25 September 2020 |access-date=10 October 2020 |website=mondiplo.com}}</ref> 2015 දී බොරතෙල් සොයා ගැනීමෙන් සහ 2019 දී වාණිජ කැණීම්වලින් පසු ගයනාවේ ආර්ථිකය පරිවර්තනයකට භාජනය වෙමින් පවතින අතර, එහි ආර්ථිකය 2020 දී 49% කින් වර්ධනය වන අතර, සමහර ගිණුම්වලට අනුව, එය වර්තමානයේ ලෝකයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන ආර්ථිකය බවට පත්වේ. එහි තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 ක් ඇති බව කියනු ලබන බැවින්,<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|title=Exxon makes three new oil discoveries in Guyana and boosts reserves|last=Valle|first=Sabrina|date=26 April 2022|newspaper=Reuters|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221225120501/https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|archive-date=25 December 2022|via=www.reuters.com|url-status=live}}</ref> 2025 වන විට ලෝකයේ විශාලතම ඒක පුද්ගල තෙල් නිෂ්පාදකයින්ගෙන් එකක් බවට රට පත්වීමට නියමිතය.<ref>{{cite web |last=Bajpai |first=Prableen |date=16 October 2020 |title=The Five Fastest Growing Economies In The World |url=https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221207063432/https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |archive-date=7 December 2022 |access-date=30 December 2022 |publisher=NASDAQ}}</ref> 2017 සිට ගයනා වෙරළට ඔබ්බෙන් තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 කට වඩා සොයා ගැනීම 1970 ගණන්වලින් පසු ගෝලීය තෙල් සංචිතවලට විශාලතම එකතු කිරීම වේ.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|title=Why The Oil Bonanza Offshore Guyana Has Global Implications|last=Blackmon|first=David|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102022946/https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|archive-date=2 November 2022|website=Forbes|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ බහමාස් වලට පසුව ඇමරිකාවේ සිව්වන ඉහළම ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇති රට ලෙස ගයනාව දැන් ශ්‍රේණිගත කර ඇත. 2023 දී ලෝක බැංකුවට අනුව, ඉතා සැලකිය යුතු දරිද්‍රතාවයක් තවමත් පවතින අතර එහි වර්ධනය ව්‍යුහාත්මකව කළමනාකරණය කිරීමේදී රට සැලකිය යුතු අවදානම් වලට මුහුණ දෙයි.<ref>{{Cite web |title=Macro Poverty Outlook for Guyana : April 2023 |url=https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/IDU0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202100312/https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/idu0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |archive-date=2 December 2023 |access-date=2023-11-27 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== නිරුක්තිය ==
"ගයනා" යන නම ගයනාවෙන් පැමිණ ඇති අතර එය දැන් ගයනා (බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා), සුරිනාම් (ලන්දේසි ගයනා), ප්‍රංශ ගයනා, වෙනිසියුලාවේ ගුවායානා කලාපය (ස්පාඤ්ඤ ගයනා) සහ බ්‍රසීලයේ අමාපා (පෘතුගීසි ගයනා) යන ප්‍රදේශ ඇතුළත් විශාල කලාපයක් සඳහා පෙර නමකි. ඔක්ස්ෆර්ඩ් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂයට අනුව, "ගයනා" යන නම ස්වදේශික ඇමරින්ඩියන් භාෂාවකින් පැමිණ ඇති අතර එහි තේරුම "බොහෝ ජල ප්‍රදේශ සහිත දේශය" යන්නයි.<ref>{{cite web |title=Guyana |url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |archive-date=7 July 2015 |access-date=9 May 2015 |publisher=Oxford Dictionaries}}</ref> නිල නාමයෙන් සමුපකාර යන වචනය සමුපකාර සමාජවාදය යන්නයි.
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
=== ඉතිහාසය ===
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
=== භාෂා ===
=== ආගම ===
=== සෞඛ්‍යය ===
=== අධ්‍යාපනය ===
== රජය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය||inline=yes}}
=== දේශපාලනය ===
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
=== හමුදාව ===
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
== පරිපාලන අංශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ||inline=yes}}
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
=== ස්වාභාවික කලාප ===
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා||inline=yes}}
=== මායිම් ආරවුල් ===
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
==== FATCA ====
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ||inline=yes}}
=== ප්‍රවාහනය ===
=== විදුලිය ===
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== මාධ්‍ය ===
=== මූල්ය සලකුණු ===
=== ක්‍රීඩා ===
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
06k3j21y1h1sf98ll9lo7mnac9z61tj
752248
752247
2025-07-01T05:48:06Z
BuddhikaW88
37808
752248
wikitext
text/x-wiki
'''ගයනාව''',{{efn|{{IPAc-en|audio=en-us-Guyana.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|ɑː|n|ə}} or {{IPAc-en|audio=en-us-Guyana-2.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|æ|n|ə}} {{respell|ghy|A(H)N|ə}}}} නිල වශයෙන් '''ගයනා සමුපකාර ජනරජය''', දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ පිහිටි රටක් වන අතර එය කැරිබියන් සමඟ හඳුනා ගන්නා අතර එය වරක් ඓතිහාසික බ්‍රිතාන්‍ය බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හි කොටසක් විය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref><ref name="ISW">{{cite web |title=Independent States in the World |url=https://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609184448/http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |archive-date=9 June 2010 |access-date=24 June 2017 |publisher=state.gov}}</ref> ජෝර්ජ්ටවුන් යනු ගයනාහි අගනුවර වන අතර එය රටේ විශාලතම නගරය ද වේ. ගයනාව උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරයෙන්, දකුණින් සහ නිරිත දෙසින් බ්‍රසීලයෙන්, බටහිරින් වෙනිසියුලාවෙන් සහ නැගෙනහිරින් සුරිනේම් වලින් මායිම් වී ඇත.
වර්ග කිලෝමීටර 214,969 (වර්ග සැතපුම් 83,000) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, උරුගුවේ සහ සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියේ තුන්වන කුඩාම ස්වෛරී රාජ්‍යය වන අතර සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ දෙවන අඩුම ජනගහනයක් සහිත ස්වෛරී රාජ්‍යය වේ; එය පෘථිවියේ අඩුම ජනාකීර්ණ රටවලින් එකකි.<ref>{{cite web |date=13 February 2024 |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=23 January 2021}}</ref> රටේ නිල භාෂාව ඉංග්‍රීසි වේ, නමුත් ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් ඉංග්‍රීසි සහ ස්වදේශීය භාෂා ද්විභාෂා කතා කරයි. එහි විවිධාකාර ස්වාභාවික වාසස්ථාන සහ ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. ලෝකයේ විශාලතම සහ වඩාත්ම ජෛව විවිධත්වයෙන් යුත් නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ කොටසක් ද මෙම රටෙහි පිහිටා ඇත.
නිරුක්තිය
The region known as "[[:en:The_Guianas|the Guianas]]" consists of the [[:en:Guiana_Shield|large shield landmass]] north of the [[:en:Amazon_River|Amazon River]] and east of the [[:en:Orinoco|Orinoco River]] known as the "land of many waters". Nine [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|indigenous]] tribes reside in Guyana: the [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Macushi_people|Macushi]], [[:en:Patamona_people|Patamona]], [[:en:Lokono|Lokono]], [[:en:Kalina_people|Kalina]], [[:en:Wapishana_people|Wapishana]], [[:en:Pemon_people|Pemon]], [[:en:Akawaio_people|Akawaio]] and [[:en:Warao_people|Warao]]. Historically dominated by the Lokono and Kalina tribes, Guyana was colonised by the [[:en:Dutch_colonial_empire|Dutch]] before coming under [[:en:British_Empire|British control]] in the late 18th century. It was governed as [[:en:British_Guiana|British Guiana]] with a mostly plantation-style economy until the 1950s. It gained independence in 1966 and officially became a republic within the [[:en:Commonwealth_of_Nations|Commonwealth of Nations]] in 1970. The legacy of British colonialism is reflected in the country's political administration, lingua franca and diverse population, which includes [[:en:Indo-Guyanese|Indian]], [[:en:Afro-Guyanese|African]], [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|Indigenous]], [[:en:Chinese_Guyanese|Chinese]], [[:en:Portuguese_Guyanese|Portuguese]], [[:en:White_Caribbeans|other European]], and various multiracial groups.
"ගයානා" ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය ඇමසන් ගඟට උතුරින් සහ "බොහෝ ජල ප්‍රදේශවල දේශය" ලෙස හඳුන්වන ඔරිනෝකෝ ගඟට නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල පලිහ භූමි ප්‍රමාණයකින් සමන්විත වේ. ගයනාවේ ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. ඓතිහාසික වශයෙන් ලොකොනෝ සහ කලීනා ගෝත්‍රිකයන් විසින් ආධිපත්‍යය දරන ලද ගයනාව, 18 වන සියවසේ අගභාගයේදී බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට යටත් වීමට පෙර ලන්දේසීන් විසින් යටත් විජිතකරණය කරන ලදී. 1950 ගණන් වන තෙක් බොහෝ දුරට වතු විලාසයේ ආර්ථිකයක් සහිත බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස එය පාලනය විය. එය 1966 දී නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 දී නිල වශයෙන් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ජාතීන් තුළ ජනරජයක් බවට පත්විය. බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදයේ උරුමය රටේ දේශපාලන පරිපාලනය, භාෂාමය ෆ්‍රැන්කා සහ ඉන්දියානු, අප්‍රිකානු, ආදිවාසී, චීන, පෘතුගීසි, අනෙකුත් යුරෝපීය සහ විවිධ බහු වාර්ගික කණ්ඩායම් ඇතුළත් විවිධ ජනගහනයෙන් පිළිබිඹු වේ.
Guyana is the only mainland South American nation in which English is the official language. However, the majority of the population speak [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an [[:en:English-based_creole_language|English-based creole language]], as a first language. Guyana is part of the [[:en:Commonwealth_Caribbean|Commonwealth Caribbean]]. It is part of the mainland [[:en:Caribbean|Caribbean region]] maintaining strong cultural, historical, and political ties with other [[:en:Caribbean|Caribbean]] countries as well as serving as the [[:en:Secretariat_(administrative_office)|headquarters]] for the [[:en:Caribbean_Community|Caribbean Community]] (CARICOM). In 2008, the country joined the [[:en:Union_of_South_American_Nations|Union of South American Nations]] as a founding member.
In 2017, 41% of the population of Guyana lived below the [[:en:Poverty_line|poverty line]]. Guyana's economy has been undergoing a transformation since the discovery of [[:en:Crude_oil|crude oil]] in 2015 and commercial drilling in 2019, with its economy growing by 49% in 2020, making it, by some accounts, currently the world's fastest-growing economy. As it is said to have 11 billion barrels in oil reserves, the country is set to become one of the largest per capita oil producers in the world by 2025. The discovery of over 11 billion barrels of oil reserves off the coast of Guyana since 2017 is the largest addition to [[:en:Oil_and_gas_reserves_and_resource_quantification|global oil reserves]] since the 1970s. Guyana is now ranked as having the fourth-highest GDP per capita in the Americas after the [[:en:United_States|United States]], [[:en:Canada|Canada]], and [[:en:The_Bahamas|The Bahamas]]. According to the [[:en:World_Bank|World Bank]] in 2023, very significant poverty still exists and the country faces significant risks in structurally managing its growth.
ගයනාව යනු ඉංග්‍රීසි නිල භාෂාව වන එකම ප්‍රධාන භූමි දකුණු ඇමරිකානු ජාතියයි. කෙසේ වෙතත්, ජනගහනයෙන් බහුතරයක් ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් භාෂාවක් වන ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාෂාව පළමු භාෂාවක් ලෙස කතා කරති. ගයනාව පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය කැරිබියානු දූපත් සමූහයේ කොටසකි. එය කැරිබියානු ප්‍රධාන භූමියේ කොටසක් වන අතර අනෙකුත් කැරිබියානු රටවල් සමඟ ශක්තිමත් සංස්කෘතික, ඓතිහාසික සහ දේශපාලනික සබඳතා පවත්වා ගනිමින් මෙන්ම කැරිබියානු ප්‍රජාවේ (CARICOM) මූලස්ථානය ලෙසද සේවය කරයි. 2008 දී, රට දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයට ආරම්භක සාමාජිකයෙකු ලෙස සම්බන්ධ විය.
2017 දී, ගයනාවේ ජනගහනයෙන් 41% ක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් වූහ.<ref>{{Cite web |title=" Guyana no recuerda a Walter Rodney " – Le Monde diplomatique en español |url=https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925220844/https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |archive-date=25 September 2020 |access-date=10 October 2020 |website=mondiplo.com}}</ref> 2015 දී බොරතෙල් සොයා ගැනීමෙන් සහ 2019 දී වාණිජ කැණීම්වලින් පසු ගයනාවේ ආර්ථිකය පරිවර්තනයකට භාජනය වෙමින් පවතින අතර, එහි ආර්ථිකය 2020 දී 49% කින් වර්ධනය වන අතර, සමහර ගිණුම්වලට අනුව, එය වර්තමානයේ ලෝකයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන ආර්ථිකය බවට පත්වේ. එහි තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 ක් ඇති බව කියනු ලබන බැවින්,<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|title=Exxon makes three new oil discoveries in Guyana and boosts reserves|last=Valle|first=Sabrina|date=26 April 2022|newspaper=Reuters|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221225120501/https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|archive-date=25 December 2022|via=www.reuters.com|url-status=live}}</ref> 2025 වන විට ලෝකයේ විශාලතම ඒක පුද්ගල තෙල් නිෂ්පාදකයින්ගෙන් එකක් බවට රට පත්වීමට නියමිතය.<ref>{{cite web |last=Bajpai |first=Prableen |date=16 October 2020 |title=The Five Fastest Growing Economies In The World |url=https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221207063432/https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |archive-date=7 December 2022 |access-date=30 December 2022 |publisher=NASDAQ}}</ref> 2017 සිට ගයනා වෙරළට ඔබ්බෙන් තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 කට වඩා සොයා ගැනීම 1970 ගණන්වලින් පසු ගෝලීය තෙල් සංචිතවලට විශාලතම එකතු කිරීම වේ.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|title=Why The Oil Bonanza Offshore Guyana Has Global Implications|last=Blackmon|first=David|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102022946/https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|archive-date=2 November 2022|website=Forbes|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ බහමාස් වලට පසුව ඇමරිකාවේ සිව්වන ඉහළම ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇති රට ලෙස ගයනාව දැන් ශ්‍රේණිගත කර ඇත. 2023 දී ලෝක බැංකුවට අනුව, ඉතා සැලකිය යුතු දරිද්‍රතාවයක් තවමත් පවතින අතර එහි වර්ධනය ව්‍යුහාත්මකව කළමනාකරණය කිරීමේදී රට සැලකිය යුතු අවදානම් වලට මුහුණ දෙයි.<ref>{{Cite web |title=Macro Poverty Outlook for Guyana : April 2023 |url=https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/IDU0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202100312/https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/idu0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |archive-date=2 December 2023 |access-date=2023-11-27 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== නිරුක්තිය ==
"ගයනා" යන නම ගයනාවෙන් පැමිණ ඇති අතර එය දැන් ගයනා (බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා), සුරිනාම් (ලන්දේසි ගයනා), ප්‍රංශ ගයනා, වෙනිසියුලාවේ ගුවායානා කලාපය (ස්පාඤ්ඤ ගයනා) සහ බ්‍රසීලයේ අමාපා (පෘතුගීසි ගයනා) යන ප්‍රදේශ ඇතුළත් විශාල කලාපයක් සඳහා පෙර නමකි. ඔක්ස්ෆර්ඩ් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂයට අනුව, "ගයනා" යන නම ස්වදේශික ඇමරින්ඩියන් භාෂාවකින් පැමිණ ඇති අතර එහි තේරුම "බොහෝ ජල ප්‍රදේශ සහිත දේශය" යන්නයි.<ref>{{cite web |title=Guyana |url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |archive-date=7 July 2015 |access-date=9 May 2015 |publisher=Oxford Dictionaries}}</ref> නිල නාමයෙන් සමුපකාර යන වචනය සමුපකාර සමාජවාදය යන්නයි.
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
=== ඉතිහාසය ===
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
=== භාෂා ===
=== ආගම ===
=== සෞඛ්‍යය ===
=== අධ්‍යාපනය ===
== රජය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය||inline=yes}}
=== දේශපාලනය ===
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
=== හමුදාව ===
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
== පරිපාලන අංශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ||inline=yes}}
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
=== ස්වාභාවික කලාප ===
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා||inline=yes}}
=== මායිම් ආරවුල් ===
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
==== FATCA ====
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ||inline=yes}}
=== ප්‍රවාහනය ===
=== විදුලිය ===
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== මාධ්‍ය ===
=== මූල්ය සලකුණු ===
=== ක්‍රීඩා ===
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
cd573q63in79ckl6oxlb3ztt4iwb13z
752249
752248
2025-07-01T05:48:20Z
BuddhikaW88
37808
752249
wikitext
text/x-wiki
'''ගයනාව''',{{efn|{{IPAc-en|audio=en-us-Guyana.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|ɑː|n|ə}} or {{IPAc-en|audio=en-us-Guyana-2.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|æ|n|ə}} {{respell|ghy|A(H)N|ə}}}} නිල වශයෙන් '''ගයනා සමුපකාර ජනරජය''', දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ පිහිටි රටක් වන අතර එය කැරිබියන් සමඟ හඳුනා ගන්නා අතර එය වරක් ඓතිහාසික බ්‍රිතාන්‍ය බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හි කොටසක් විය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref><ref name="ISW">{{cite web |title=Independent States in the World |url=https://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609184448/http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |archive-date=9 June 2010 |access-date=24 June 2017 |publisher=state.gov}}</ref> ජෝර්ජ්ටවුන් යනු ගයනාහි අගනුවර වන අතර එය රටේ විශාලතම නගරය ද වේ. ගයනාව උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරයෙන්, දකුණින් සහ නිරිත දෙසින් බ්‍රසීලයෙන්, බටහිරින් වෙනිසියුලාවෙන් සහ නැගෙනහිරින් සුරිනේම් වලින් මායිම් වී ඇත.
වර්ග කිලෝමීටර 214,969 (වර්ග සැතපුම් 83,000) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, උරුගුවේ සහ සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියේ තුන්වන කුඩාම ස්වෛරී රාජ්‍යය වන අතර සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ දෙවන අඩුම ජනගහනයක් සහිත ස්වෛරී රාජ්‍යය වේ; එය පෘථිවියේ අඩුම ජනාකීර්ණ රටවලින් එකකි.<ref>{{cite web |date=13 February 2024 |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=23 January 2021}}</ref> රටේ නිල භාෂාව ඉංග්‍රීසි වේ, නමුත් ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් ඉංග්‍රීසි සහ ස්වදේශීය භාෂා ද්විභාෂා කතා කරයි. එහි විවිධාකාර ස්වාභාවික වාසස්ථාන සහ ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. ලෝකයේ විශාලතම සහ වඩාත්ම ජෛව විවිධත්වයෙන් යුත් නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ කොටසක් ද මෙම රටෙහි පිහිටා ඇත.
"ගයානා" ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය ඇමසන් ගඟට උතුරින් සහ "බොහෝ ජල ප්‍රදේශවල දේශය" ලෙස හඳුන්වන ඔරිනෝකෝ ගඟට නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල පලිහ භූමි ප්‍රමාණයකින් සමන්විත වේ. ගයනාවේ ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. ඓතිහාසික වශයෙන් ලොකොනෝ සහ කලීනා ගෝත්‍රිකයන් විසින් ආධිපත්‍යය දරන ලද ගයනාව, 18 වන සියවසේ අගභාගයේදී බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට යටත් වීමට පෙර ලන්දේසීන් විසින් යටත් විජිතකරණය කරන ලදී. 1950 ගණන් වන තෙක් බොහෝ දුරට වතු විලාසයේ ආර්ථිකයක් සහිත බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස එය පාලනය විය. එය 1966 දී නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 දී නිල වශයෙන් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ජාතීන් තුළ ජනරජයක් බවට පත්විය. බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදයේ උරුමය රටේ දේශපාලන පරිපාලනය, භාෂාමය ෆ්‍රැන්කා සහ ඉන්දියානු, අප්‍රිකානු, ආදිවාසී, චීන, පෘතුගීසි, අනෙකුත් යුරෝපීය සහ විවිධ බහු වාර්ගික කණ්ඩායම් ඇතුළත් විවිධ ජනගහනයෙන් පිළිබිඹු වේ.
Guyana is the only mainland South American nation in which English is the official language. However, the majority of the population speak [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an [[:en:English-based_creole_language|English-based creole language]], as a first language. Guyana is part of the [[:en:Commonwealth_Caribbean|Commonwealth Caribbean]]. It is part of the mainland [[:en:Caribbean|Caribbean region]] maintaining strong cultural, historical, and political ties with other [[:en:Caribbean|Caribbean]] countries as well as serving as the [[:en:Secretariat_(administrative_office)|headquarters]] for the [[:en:Caribbean_Community|Caribbean Community]] (CARICOM). In 2008, the country joined the [[:en:Union_of_South_American_Nations|Union of South American Nations]] as a founding member.
In 2017, 41% of the population of Guyana lived below the [[:en:Poverty_line|poverty line]]. Guyana's economy has been undergoing a transformation since the discovery of [[:en:Crude_oil|crude oil]] in 2015 and commercial drilling in 2019, with its economy growing by 49% in 2020, making it, by some accounts, currently the world's fastest-growing economy. As it is said to have 11 billion barrels in oil reserves, the country is set to become one of the largest per capita oil producers in the world by 2025. The discovery of over 11 billion barrels of oil reserves off the coast of Guyana since 2017 is the largest addition to [[:en:Oil_and_gas_reserves_and_resource_quantification|global oil reserves]] since the 1970s. Guyana is now ranked as having the fourth-highest GDP per capita in the Americas after the [[:en:United_States|United States]], [[:en:Canada|Canada]], and [[:en:The_Bahamas|The Bahamas]]. According to the [[:en:World_Bank|World Bank]] in 2023, very significant poverty still exists and the country faces significant risks in structurally managing its growth.
ගයනාව යනු ඉංග්‍රීසි නිල භාෂාව වන එකම ප්‍රධාන භූමි දකුණු ඇමරිකානු ජාතියයි. කෙසේ වෙතත්, ජනගහනයෙන් බහුතරයක් ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් භාෂාවක් වන ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාෂාව පළමු භාෂාවක් ලෙස කතා කරති. ගයනාව පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය කැරිබියානු දූපත් සමූහයේ කොටසකි. එය කැරිබියානු ප්‍රධාන භූමියේ කොටසක් වන අතර අනෙකුත් කැරිබියානු රටවල් සමඟ ශක්තිමත් සංස්කෘතික, ඓතිහාසික සහ දේශපාලනික සබඳතා පවත්වා ගනිමින් මෙන්ම කැරිබියානු ප්‍රජාවේ (CARICOM) මූලස්ථානය ලෙසද සේවය කරයි. 2008 දී, රට දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයට ආරම්භක සාමාජිකයෙකු ලෙස සම්බන්ධ විය.
2017 දී, ගයනාවේ ජනගහනයෙන් 41% ක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් වූහ.<ref>{{Cite web |title=" Guyana no recuerda a Walter Rodney " – Le Monde diplomatique en español |url=https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925220844/https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |archive-date=25 September 2020 |access-date=10 October 2020 |website=mondiplo.com}}</ref> 2015 දී බොරතෙල් සොයා ගැනීමෙන් සහ 2019 දී වාණිජ කැණීම්වලින් පසු ගයනාවේ ආර්ථිකය පරිවර්තනයකට භාජනය වෙමින් පවතින අතර, එහි ආර්ථිකය 2020 දී 49% කින් වර්ධනය වන අතර, සමහර ගිණුම්වලට අනුව, එය වර්තමානයේ ලෝකයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන ආර්ථිකය බවට පත්වේ. එහි තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 ක් ඇති බව කියනු ලබන බැවින්,<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|title=Exxon makes three new oil discoveries in Guyana and boosts reserves|last=Valle|first=Sabrina|date=26 April 2022|newspaper=Reuters|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221225120501/https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|archive-date=25 December 2022|via=www.reuters.com|url-status=live}}</ref> 2025 වන විට ලෝකයේ විශාලතම ඒක පුද්ගල තෙල් නිෂ්පාදකයින්ගෙන් එකක් බවට රට පත්වීමට නියමිතය.<ref>{{cite web |last=Bajpai |first=Prableen |date=16 October 2020 |title=The Five Fastest Growing Economies In The World |url=https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221207063432/https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |archive-date=7 December 2022 |access-date=30 December 2022 |publisher=NASDAQ}}</ref> 2017 සිට ගයනා වෙරළට ඔබ්බෙන් තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 කට වඩා සොයා ගැනීම 1970 ගණන්වලින් පසු ගෝලීය තෙල් සංචිතවලට විශාලතම එකතු කිරීම වේ.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|title=Why The Oil Bonanza Offshore Guyana Has Global Implications|last=Blackmon|first=David|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102022946/https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|archive-date=2 November 2022|website=Forbes|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ බහමාස් වලට පසුව ඇමරිකාවේ සිව්වන ඉහළම ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇති රට ලෙස ගයනාව දැන් ශ්‍රේණිගත කර ඇත. 2023 දී ලෝක බැංකුවට අනුව, ඉතා සැලකිය යුතු දරිද්‍රතාවයක් තවමත් පවතින අතර එහි වර්ධනය ව්‍යුහාත්මකව කළමනාකරණය කිරීමේදී රට සැලකිය යුතු අවදානම් වලට මුහුණ දෙයි.<ref>{{Cite web |title=Macro Poverty Outlook for Guyana : April 2023 |url=https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/IDU0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202100312/https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/idu0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |archive-date=2 December 2023 |access-date=2023-11-27 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== නිරුක්තිය ==
"ගයනා" යන නම ගයනාවෙන් පැමිණ ඇති අතර එය දැන් ගයනා (බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා), සුරිනාම් (ලන්දේසි ගයනා), ප්‍රංශ ගයනා, වෙනිසියුලාවේ ගුවායානා කලාපය (ස්පාඤ්ඤ ගයනා) සහ බ්‍රසීලයේ අමාපා (පෘතුගීසි ගයනා) යන ප්‍රදේශ ඇතුළත් විශාල කලාපයක් සඳහා පෙර නමකි. ඔක්ස්ෆර්ඩ් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂයට අනුව, "ගයනා" යන නම ස්වදේශික ඇමරින්ඩියන් භාෂාවකින් පැමිණ ඇති අතර එහි තේරුම "බොහෝ ජල ප්‍රදේශ සහිත දේශය" යන්නයි.<ref>{{cite web |title=Guyana |url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |archive-date=7 July 2015 |access-date=9 May 2015 |publisher=Oxford Dictionaries}}</ref> නිල නාමයෙන් සමුපකාර යන වචනය සමුපකාර සමාජවාදය යන්නයි.
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
=== ඉතිහාසය ===
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
=== භාෂා ===
=== ආගම ===
=== සෞඛ්‍යය ===
=== අධ්‍යාපනය ===
== රජය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය||inline=yes}}
=== දේශපාලනය ===
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
=== හමුදාව ===
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
== පරිපාලන අංශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ||inline=yes}}
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
=== ස්වාභාවික කලාප ===
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා||inline=yes}}
=== මායිම් ආරවුල් ===
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
==== FATCA ====
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ||inline=yes}}
=== ප්‍රවාහනය ===
=== විදුලිය ===
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== මාධ්‍ය ===
=== මූල්ය සලකුණු ===
=== ක්‍රීඩා ===
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
sfedra9dsu3z3tjscp82qn7yp5mznzp
752250
752249
2025-07-01T05:48:32Z
BuddhikaW88
37808
752250
wikitext
text/x-wiki
'''ගයනාව''',{{efn|{{IPAc-en|audio=en-us-Guyana.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|ɑː|n|ə}} or {{IPAc-en|audio=en-us-Guyana-2.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|æ|n|ə}} {{respell|ghy|A(H)N|ə}}}} නිල වශයෙන් '''ගයනා සමුපකාර ජනරජය''', දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ පිහිටි රටක් වන අතර එය කැරිබියන් සමඟ හඳුනා ගන්නා අතර එය වරක් ඓතිහාසික බ්‍රිතාන්‍ය බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හි කොටසක් විය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref><ref name="ISW">{{cite web |title=Independent States in the World |url=https://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609184448/http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |archive-date=9 June 2010 |access-date=24 June 2017 |publisher=state.gov}}</ref> ජෝර්ජ්ටවුන් යනු ගයනාහි අගනුවර වන අතර එය රටේ විශාලතම නගරය ද වේ. ගයනාව උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරයෙන්, දකුණින් සහ නිරිත දෙසින් බ්‍රසීලයෙන්, බටහිරින් වෙනිසියුලාවෙන් සහ නැගෙනහිරින් සුරිනේම් වලින් මායිම් වී ඇත.
වර්ග කිලෝමීටර 214,969 (වර්ග සැතපුම් 83,000) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, උරුගුවේ සහ සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියේ තුන්වන කුඩාම ස්වෛරී රාජ්‍යය වන අතර සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ දෙවන අඩුම ජනගහනයක් සහිත ස්වෛරී රාජ්‍යය වේ; එය පෘථිවියේ අඩුම ජනාකීර්ණ රටවලින් එකකි.<ref>{{cite web |date=13 February 2024 |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=23 January 2021}}</ref> රටේ නිල භාෂාව ඉංග්‍රීසි වේ, නමුත් ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් ඉංග්‍රීසි සහ ස්වදේශීය භාෂා ද්විභාෂා කතා කරයි. එහි විවිධාකාර ස්වාභාවික වාසස්ථාන සහ ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. ලෝකයේ විශාලතම සහ වඩාත්ම ජෛව විවිධත්වයෙන් යුත් නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ කොටසක් ද මෙම රටෙහි පිහිටා ඇත.
"ගයානා" ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය ඇමසන් ගඟට උතුරින් සහ "බොහෝ ජල ප්‍රදේශවල දේශය" ලෙස හඳුන්වන ඔරිනෝකෝ ගඟට නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල පලිහ භූමි ප්‍රමාණයකින් සමන්විත වේ. ගයනාවේ ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. ඓතිහාසික වශයෙන් ලොකොනෝ සහ කලීනා ගෝත්‍රිකයන් විසින් ආධිපත්‍යය දරන ලද ගයනාව, 18 වන සියවසේ අගභාගයේදී බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට යටත් වීමට පෙර ලන්දේසීන් විසින් යටත් විජිතකරණය කරන ලදී. 1950 ගණන් වන තෙක් බොහෝ දුරට වතු විලාසයේ ආර්ථිකයක් සහිත බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස එය පාලනය විය. එය 1966 දී නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 දී නිල වශයෙන් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ජාතීන් තුළ ජනරජයක් බවට පත්විය. බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදයේ උරුමය රටේ දේශපාලන පරිපාලනය, භාෂාමය ෆ්‍රැන්කා සහ ඉන්දියානු, අප්‍රිකානු, ආදිවාසී, චීන, පෘතුගීසි, අනෙකුත් යුරෝපීය සහ විවිධ බහු වාර්ගික කණ්ඩායම් ඇතුළත් විවිධ ජනගහනයෙන් පිළිබිඹු වේ.
ගයනාව යනු ඉංග්‍රීසි නිල භාෂාව වන එකම ප්‍රධාන භූමි දකුණු ඇමරිකානු ජාතියයි. කෙසේ වෙතත්, ජනගහනයෙන් බහුතරයක් ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් භාෂාවක් වන ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාෂාව පළමු භාෂාවක් ලෙස කතා කරති. ගයනාව පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය කැරිබියානු දූපත් සමූහයේ කොටසකි. එය කැරිබියානු ප්‍රධාන භූමියේ කොටසක් වන අතර අනෙකුත් කැරිබියානු රටවල් සමඟ ශක්තිමත් සංස්කෘතික, ඓතිහාසික සහ දේශපාලනික සබඳතා පවත්වා ගනිමින් මෙන්ම කැරිබියානු ප්‍රජාවේ (CARICOM) මූලස්ථානය ලෙසද සේවය කරයි. 2008 දී, රට දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයට ආරම්භක සාමාජිකයෙකු ලෙස සම්බන්ධ විය.
2017 දී, ගයනාවේ ජනගහනයෙන් 41% ක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් වූහ.<ref>{{Cite web |title=" Guyana no recuerda a Walter Rodney " – Le Monde diplomatique en español |url=https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925220844/https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |archive-date=25 September 2020 |access-date=10 October 2020 |website=mondiplo.com}}</ref> 2015 දී බොරතෙල් සොයා ගැනීමෙන් සහ 2019 දී වාණිජ කැණීම්වලින් පසු ගයනාවේ ආර්ථිකය පරිවර්තනයකට භාජනය වෙමින් පවතින අතර, එහි ආර්ථිකය 2020 දී 49% කින් වර්ධනය වන අතර, සමහර ගිණුම්වලට අනුව, එය වර්තමානයේ ලෝකයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන ආර්ථිකය බවට පත්වේ. එහි තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 ක් ඇති බව කියනු ලබන බැවින්,<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|title=Exxon makes three new oil discoveries in Guyana and boosts reserves|last=Valle|first=Sabrina|date=26 April 2022|newspaper=Reuters|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221225120501/https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|archive-date=25 December 2022|via=www.reuters.com|url-status=live}}</ref> 2025 වන විට ලෝකයේ විශාලතම ඒක පුද්ගල තෙල් නිෂ්පාදකයින්ගෙන් එකක් බවට රට පත්වීමට නියමිතය.<ref>{{cite web |last=Bajpai |first=Prableen |date=16 October 2020 |title=The Five Fastest Growing Economies In The World |url=https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221207063432/https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |archive-date=7 December 2022 |access-date=30 December 2022 |publisher=NASDAQ}}</ref> 2017 සිට ගයනා වෙරළට ඔබ්බෙන් තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 කට වඩා සොයා ගැනීම 1970 ගණන්වලින් පසු ගෝලීය තෙල් සංචිතවලට විශාලතම එකතු කිරීම වේ.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|title=Why The Oil Bonanza Offshore Guyana Has Global Implications|last=Blackmon|first=David|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102022946/https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|archive-date=2 November 2022|website=Forbes|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ බහමාස් වලට පසුව ඇමරිකාවේ සිව්වන ඉහළම ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇති රට ලෙස ගයනාව දැන් ශ්‍රේණිගත කර ඇත. 2023 දී ලෝක බැංකුවට අනුව, ඉතා සැලකිය යුතු දරිද්‍රතාවයක් තවමත් පවතින අතර එහි වර්ධනය ව්‍යුහාත්මකව කළමනාකරණය කිරීමේදී රට සැලකිය යුතු අවදානම් වලට මුහුණ දෙයි.<ref>{{Cite web |title=Macro Poverty Outlook for Guyana : April 2023 |url=https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/IDU0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202100312/https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/idu0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |archive-date=2 December 2023 |access-date=2023-11-27 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== නිරුක්තිය ==
"ගයනා" යන නම ගයනාවෙන් පැමිණ ඇති අතර එය දැන් ගයනා (බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා), සුරිනාම් (ලන්දේසි ගයනා), ප්‍රංශ ගයනා, වෙනිසියුලාවේ ගුවායානා කලාපය (ස්පාඤ්ඤ ගයනා) සහ බ්‍රසීලයේ අමාපා (පෘතුගීසි ගයනා) යන ප්‍රදේශ ඇතුළත් විශාල කලාපයක් සඳහා පෙර නමකි. ඔක්ස්ෆර්ඩ් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂයට අනුව, "ගයනා" යන නම ස්වදේශික ඇමරින්ඩියන් භාෂාවකින් පැමිණ ඇති අතර එහි තේරුම "බොහෝ ජල ප්‍රදේශ සහිත දේශය" යන්නයි.<ref>{{cite web |title=Guyana |url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |archive-date=7 July 2015 |access-date=9 May 2015 |publisher=Oxford Dictionaries}}</ref> නිල නාමයෙන් සමුපකාර යන වචනය සමුපකාර සමාජවාදය යන්නයි.
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
=== ඉතිහාසය ===
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
=== භාෂා ===
=== ආගම ===
=== සෞඛ්‍යය ===
=== අධ්‍යාපනය ===
== රජය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය||inline=yes}}
=== දේශපාලනය ===
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
=== හමුදාව ===
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
== පරිපාලන අංශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ||inline=yes}}
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
=== ස්වාභාවික කලාප ===
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා||inline=yes}}
=== මායිම් ආරවුල් ===
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
==== FATCA ====
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ||inline=yes}}
=== ප්‍රවාහනය ===
=== විදුලිය ===
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== මාධ්‍ය ===
=== මූල්ය සලකුණු ===
=== ක්‍රීඩා ===
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
6fzn67bft8uqd48lblk368vfwr05p4o
752328
752250
2025-07-01T07:16:34Z
BuddhikaW88
37808
/* ඉතිහාසය */
752328
wikitext
text/x-wiki
'''ගයනාව''',{{efn|{{IPAc-en|audio=en-us-Guyana.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|ɑː|n|ə}} or {{IPAc-en|audio=en-us-Guyana-2.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|æ|n|ə}} {{respell|ghy|A(H)N|ə}}}} නිල වශයෙන් '''ගයනා සමුපකාර ජනරජය''', දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ පිහිටි රටක් වන අතර එය කැරිබියන් සමඟ හඳුනා ගන්නා අතර එය වරක් ඓතිහාසික බ්‍රිතාන්‍ය බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හි කොටසක් විය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref><ref name="ISW">{{cite web |title=Independent States in the World |url=https://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609184448/http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |archive-date=9 June 2010 |access-date=24 June 2017 |publisher=state.gov}}</ref> ජෝර්ජ්ටවුන් යනු ගයනාහි අගනුවර වන අතර එය රටේ විශාලතම නගරය ද වේ. ගයනාව උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරයෙන්, දකුණින් සහ නිරිත දෙසින් බ්‍රසීලයෙන්, බටහිරින් වෙනිසියුලාවෙන් සහ නැගෙනහිරින් සුරිනේම් වලින් මායිම් වී ඇත.
වර්ග කිලෝමීටර 214,969 (වර්ග සැතපුම් 83,000) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, උරුගුවේ සහ සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියේ තුන්වන කුඩාම ස්වෛරී රාජ්‍යය වන අතර සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ දෙවන අඩුම ජනගහනයක් සහිත ස්වෛරී රාජ්‍යය වේ; එය පෘථිවියේ අඩුම ජනාකීර්ණ රටවලින් එකකි.<ref>{{cite web |date=13 February 2024 |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=23 January 2021}}</ref> රටේ නිල භාෂාව ඉංග්‍රීසි වේ, නමුත් ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් ඉංග්‍රීසි සහ ස්වදේශීය භාෂා ද්විභාෂා කතා කරයි. එහි විවිධාකාර ස්වාභාවික වාසස්ථාන සහ ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. ලෝකයේ විශාලතම සහ වඩාත්ම ජෛව විවිධත්වයෙන් යුත් නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ කොටසක් ද මෙම රටෙහි පිහිටා ඇත.
"ගයානා" ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය ඇමසන් ගඟට උතුරින් සහ "බොහෝ ජල ප්‍රදේශවල දේශය" ලෙස හඳුන්වන ඔරිනෝකෝ ගඟට නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල පලිහ භූමි ප්‍රමාණයකින් සමන්විත වේ. ගයනාවේ ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. ඓතිහාසික වශයෙන් ලොකොනෝ සහ කලීනා ගෝත්‍රිකයන් විසින් ආධිපත්‍යය දරන ලද ගයනාව, 18 වන සියවසේ අගභාගයේදී බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට යටත් වීමට පෙර ලන්දේසීන් විසින් යටත් විජිතකරණය කරන ලදී. 1950 ගණන් වන තෙක් බොහෝ දුරට වතු විලාසයේ ආර්ථිකයක් සහිත බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස එය පාලනය විය. එය 1966 දී නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 දී නිල වශයෙන් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ජාතීන් තුළ ජනරජයක් බවට පත්විය. බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදයේ උරුමය රටේ දේශපාලන පරිපාලනය, භාෂාමය ෆ්‍රැන්කා සහ ඉන්දියානු, අප්‍රිකානු, ආදිවාසී, චීන, පෘතුගීසි, අනෙකුත් යුරෝපීය සහ විවිධ බහු වාර්ගික කණ්ඩායම් ඇතුළත් විවිධ ජනගහනයෙන් පිළිබිඹු වේ.
ගයනාව යනු ඉංග්‍රීසි නිල භාෂාව වන එකම ප්‍රධාන භූමි දකුණු ඇමරිකානු ජාතියයි. කෙසේ වෙතත්, ජනගහනයෙන් බහුතරයක් ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් භාෂාවක් වන ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාෂාව පළමු භාෂාවක් ලෙස කතා කරති. ගයනාව පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය කැරිබියානු දූපත් සමූහයේ කොටසකි. එය කැරිබියානු ප්‍රධාන භූමියේ කොටසක් වන අතර අනෙකුත් කැරිබියානු රටවල් සමඟ ශක්තිමත් සංස්කෘතික, ඓතිහාසික සහ දේශපාලනික සබඳතා පවත්වා ගනිමින් මෙන්ම කැරිබියානු ප්‍රජාවේ (CARICOM) මූලස්ථානය ලෙසද සේවය කරයි. 2008 දී, රට දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයට ආරම්භක සාමාජිකයෙකු ලෙස සම්බන්ධ විය.
2017 දී, ගයනාවේ ජනගහනයෙන් 41% ක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් වූහ.<ref>{{Cite web |title=" Guyana no recuerda a Walter Rodney " – Le Monde diplomatique en español |url=https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925220844/https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |archive-date=25 September 2020 |access-date=10 October 2020 |website=mondiplo.com}}</ref> 2015 දී බොරතෙල් සොයා ගැනීමෙන් සහ 2019 දී වාණිජ කැණීම්වලින් පසු ගයනාවේ ආර්ථිකය පරිවර්තනයකට භාජනය වෙමින් පවතින අතර, එහි ආර්ථිකය 2020 දී 49% කින් වර්ධනය වන අතර, සමහර ගිණුම්වලට අනුව, එය වර්තමානයේ ලෝකයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන ආර්ථිකය බවට පත්වේ. එහි තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 ක් ඇති බව කියනු ලබන බැවින්,<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|title=Exxon makes three new oil discoveries in Guyana and boosts reserves|last=Valle|first=Sabrina|date=26 April 2022|newspaper=Reuters|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221225120501/https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|archive-date=25 December 2022|via=www.reuters.com|url-status=live}}</ref> 2025 වන විට ලෝකයේ විශාලතම ඒක පුද්ගල තෙල් නිෂ්පාදකයින්ගෙන් එකක් බවට රට පත්වීමට නියමිතය.<ref>{{cite web |last=Bajpai |first=Prableen |date=16 October 2020 |title=The Five Fastest Growing Economies In The World |url=https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221207063432/https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |archive-date=7 December 2022 |access-date=30 December 2022 |publisher=NASDAQ}}</ref> 2017 සිට ගයනා වෙරළට ඔබ්බෙන් තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 කට වඩා සොයා ගැනීම 1970 ගණන්වලින් පසු ගෝලීය තෙල් සංචිතවලට විශාලතම එකතු කිරීම වේ.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|title=Why The Oil Bonanza Offshore Guyana Has Global Implications|last=Blackmon|first=David|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102022946/https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|archive-date=2 November 2022|website=Forbes|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ බහමාස් වලට පසුව ඇමරිකාවේ සිව්වන ඉහළම ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇති රට ලෙස ගයනාව දැන් ශ්‍රේණිගත කර ඇත. 2023 දී ලෝක බැංකුවට අනුව, ඉතා සැලකිය යුතු දරිද්‍රතාවයක් තවමත් පවතින අතර එහි වර්ධනය ව්‍යුහාත්මකව කළමනාකරණය කිරීමේදී රට සැලකිය යුතු අවදානම් වලට මුහුණ දෙයි.<ref>{{Cite web |title=Macro Poverty Outlook for Guyana : April 2023 |url=https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/IDU0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202100312/https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/idu0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |archive-date=2 December 2023 |access-date=2023-11-27 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== නිරුක්තිය ==
"ගයනා" යන නම ගයනාවෙන් පැමිණ ඇති අතර එය දැන් ගයනා (බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා), සුරිනාම් (ලන්දේසි ගයනා), ප්‍රංශ ගයනා, වෙනිසියුලාවේ ගුවායානා කලාපය (ස්පාඤ්ඤ ගයනා) සහ බ්‍රසීලයේ අමාපා (පෘතුගීසි ගයනා) යන ප්‍රදේශ ඇතුළත් විශාල කලාපයක් සඳහා පෙර නමකි. ඔක්ස්ෆර්ඩ් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂයට අනුව, "ගයනා" යන නම ස්වදේශික ඇමරින්ඩියන් භාෂාවකින් පැමිණ ඇති අතර එහි තේරුම "බොහෝ ජල ප්‍රදේශ සහිත දේශය" යන්නයි.<ref>{{cite web |title=Guyana |url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |archive-date=7 July 2015 |access-date=9 May 2015 |publisher=Oxford Dictionaries}}</ref> නිල නාමයෙන් සමුපකාර යන වචනය සමුපකාර සමාජවාදය යන්නයි.
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|යටත් විජිතකරණයට පෙර|inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|යටත් විජිත සමය|inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|නිදහස|inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය|ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය|inline=yes}}
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|සාරාංශය|inline=yes}}
=== ඉතිහාසය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|ඉතිහාසය|inline=yes}}
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|බදු ප්‍රතිපත්තිය|inline=yes}}
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|විශාලතම නගර|inline=yes}}
=== භාෂා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|භාෂා|inline=yes}}
=== ආගම ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|ආගම|inline=yes}}
=== සෞඛ්‍යය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|සෞඛ්‍යය|inline=yes}}
=== අධ්‍යාපනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|අධ්‍යාපනය|inline=yes}}
== රජය ==
=== දේශපාලනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|දේශපාලනය|inline=yes}}
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|එසෙක්විබෝ ගැටුම|inline=yes}}
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|මහජන ප්‍රසම්පාදනය|inline=yes}}
=== හමුදාව ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|හමුදාව|inline=yes}}
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|මානව අයිතිවාසිකම්|inline=yes}}
== පරිපාලන අංශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ||inline=yes}}
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ|කලාප සහ අසල්වැසි සභා|inline=yes}}
=== ස්වාභාවික කලාප ===
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ|ස්වාභාවික කලාප|inline=yes}}
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා||inline=yes}}
=== මායිම් ආරවුල් ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|මායිම් ආරවුල්|inline=yes}}
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS)|inline=yes}}
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA)|inline=yes}}
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම්|inline=yes}}
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994|inline=yes}}
==== FATCA ====
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|FATCA|inline=yes}}
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ||inline=yes}}
=== ප්‍රවාහනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ|ප්‍රවාහනය|inline=yes}}
=== විදුලිය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ|විදුලිය|inline=yes}}
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== මාධ්‍ය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය|මාධ්‍ය|inline=yes}}
=== මූල්ය සලකුණු ===
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය|මූල්ය සලකුණු|inline=yes}}
=== ක්‍රීඩා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය|ක්‍රීඩා|inline=yes}}
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
kkkp8949a83t23j4q7t2dxb8b4ru5v8
752331
752328
2025-07-01T07:21:40Z
BuddhikaW88
37808
/* සංස්කෘතිය */
752331
wikitext
text/x-wiki
'''ගයනාව''',{{efn|{{IPAc-en|audio=en-us-Guyana.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|ɑː|n|ə}} or {{IPAc-en|audio=en-us-Guyana-2.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|æ|n|ə}} {{respell|ghy|A(H)N|ə}}}} නිල වශයෙන් '''ගයනා සමුපකාර ජනරජය''', දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ පිහිටි රටක් වන අතර එය කැරිබියන් සමඟ හඳුනා ගන්නා අතර එය වරක් ඓතිහාසික බ්‍රිතාන්‍ය බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හි කොටසක් විය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref><ref name="ISW">{{cite web |title=Independent States in the World |url=https://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609184448/http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |archive-date=9 June 2010 |access-date=24 June 2017 |publisher=state.gov}}</ref> ජෝර්ජ්ටවුන් යනු ගයනාහි අගනුවර වන අතර එය රටේ විශාලතම නගරය ද වේ. ගයනාව උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරයෙන්, දකුණින් සහ නිරිත දෙසින් බ්‍රසීලයෙන්, බටහිරින් වෙනිසියුලාවෙන් සහ නැගෙනහිරින් සුරිනේම් වලින් මායිම් වී ඇත.
වර්ග කිලෝමීටර 214,969 (වර්ග සැතපුම් 83,000) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, උරුගුවේ සහ සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියේ තුන්වන කුඩාම ස්වෛරී රාජ්‍යය වන අතර සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ දෙවන අඩුම ජනගහනයක් සහිත ස්වෛරී රාජ්‍යය වේ; එය පෘථිවියේ අඩුම ජනාකීර්ණ රටවලින් එකකි.<ref>{{cite web |date=13 February 2024 |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=23 January 2021}}</ref> රටේ නිල භාෂාව ඉංග්‍රීසි වේ, නමුත් ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් ඉංග්‍රීසි සහ ස්වදේශීය භාෂා ද්විභාෂා කතා කරයි. එහි විවිධාකාර ස්වාභාවික වාසස්ථාන සහ ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. ලෝකයේ විශාලතම සහ වඩාත්ම ජෛව විවිධත්වයෙන් යුත් නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ කොටසක් ද මෙම රටෙහි පිහිටා ඇත.
"ගයානා" ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය ඇමසන් ගඟට උතුරින් සහ "බොහෝ ජල ප්‍රදේශවල දේශය" ලෙස හඳුන්වන ඔරිනෝකෝ ගඟට නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල පලිහ භූමි ප්‍රමාණයකින් සමන්විත වේ. ගයනාවේ ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. ඓතිහාසික වශයෙන් ලොකොනෝ සහ කලීනා ගෝත්‍රිකයන් විසින් ආධිපත්‍යය දරන ලද ගයනාව, 18 වන සියවසේ අගභාගයේදී බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට යටත් වීමට පෙර ලන්දේසීන් විසින් යටත් විජිතකරණය කරන ලදී. 1950 ගණන් වන තෙක් බොහෝ දුරට වතු විලාසයේ ආර්ථිකයක් සහිත බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස එය පාලනය විය. එය 1966 දී නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 දී නිල වශයෙන් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ජාතීන් තුළ ජනරජයක් බවට පත්විය. බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදයේ උරුමය රටේ දේශපාලන පරිපාලනය, භාෂාමය ෆ්‍රැන්කා සහ ඉන්දියානු, අප්‍රිකානු, ආදිවාසී, චීන, පෘතුගීසි, අනෙකුත් යුරෝපීය සහ විවිධ බහු වාර්ගික කණ්ඩායම් ඇතුළත් විවිධ ජනගහනයෙන් පිළිබිඹු වේ.
ගයනාව යනු ඉංග්‍රීසි නිල භාෂාව වන එකම ප්‍රධාන භූමි දකුණු ඇමරිකානු ජාතියයි. කෙසේ වෙතත්, ජනගහනයෙන් බහුතරයක් ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් භාෂාවක් වන ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාෂාව පළමු භාෂාවක් ලෙස කතා කරති. ගයනාව පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය කැරිබියානු දූපත් සමූහයේ කොටසකි. එය කැරිබියානු ප්‍රධාන භූමියේ කොටසක් වන අතර අනෙකුත් කැරිබියානු රටවල් සමඟ ශක්තිමත් සංස්කෘතික, ඓතිහාසික සහ දේශපාලනික සබඳතා පවත්වා ගනිමින් මෙන්ම කැරිබියානු ප්‍රජාවේ (CARICOM) මූලස්ථානය ලෙසද සේවය කරයි. 2008 දී, රට දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයට ආරම්භක සාමාජිකයෙකු ලෙස සම්බන්ධ විය.
2017 දී, ගයනාවේ ජනගහනයෙන් 41% ක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් වූහ.<ref>{{Cite web |title=" Guyana no recuerda a Walter Rodney " – Le Monde diplomatique en español |url=https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925220844/https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |archive-date=25 September 2020 |access-date=10 October 2020 |website=mondiplo.com}}</ref> 2015 දී බොරතෙල් සොයා ගැනීමෙන් සහ 2019 දී වාණිජ කැණීම්වලින් පසු ගයනාවේ ආර්ථිකය පරිවර්තනයකට භාජනය වෙමින් පවතින අතර, එහි ආර්ථිකය 2020 දී 49% කින් වර්ධනය වන අතර, සමහර ගිණුම්වලට අනුව, එය වර්තමානයේ ලෝකයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන ආර්ථිකය බවට පත්වේ. එහි තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 ක් ඇති බව කියනු ලබන බැවින්,<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|title=Exxon makes three new oil discoveries in Guyana and boosts reserves|last=Valle|first=Sabrina|date=26 April 2022|newspaper=Reuters|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221225120501/https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|archive-date=25 December 2022|via=www.reuters.com|url-status=live}}</ref> 2025 වන විට ලෝකයේ විශාලතම ඒක පුද්ගල තෙල් නිෂ්පාදකයින්ගෙන් එකක් බවට රට පත්වීමට නියමිතය.<ref>{{cite web |last=Bajpai |first=Prableen |date=16 October 2020 |title=The Five Fastest Growing Economies In The World |url=https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221207063432/https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |archive-date=7 December 2022 |access-date=30 December 2022 |publisher=NASDAQ}}</ref> 2017 සිට ගයනා වෙරළට ඔබ්බෙන් තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 කට වඩා සොයා ගැනීම 1970 ගණන්වලින් පසු ගෝලීය තෙල් සංචිතවලට විශාලතම එකතු කිරීම වේ.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|title=Why The Oil Bonanza Offshore Guyana Has Global Implications|last=Blackmon|first=David|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102022946/https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|archive-date=2 November 2022|website=Forbes|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ බහමාස් වලට පසුව ඇමරිකාවේ සිව්වන ඉහළම ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇති රට ලෙස ගයනාව දැන් ශ්‍රේණිගත කර ඇත. 2023 දී ලෝක බැංකුවට අනුව, ඉතා සැලකිය යුතු දරිද්‍රතාවයක් තවමත් පවතින අතර එහි වර්ධනය ව්‍යුහාත්මකව කළමනාකරණය කිරීමේදී රට සැලකිය යුතු අවදානම් වලට මුහුණ දෙයි.<ref>{{Cite web |title=Macro Poverty Outlook for Guyana : April 2023 |url=https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/IDU0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202100312/https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/idu0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |archive-date=2 December 2023 |access-date=2023-11-27 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== නිරුක්තිය ==
"ගයනා" යන නම ගයනාවෙන් පැමිණ ඇති අතර එය දැන් ගයනා (බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා), සුරිනාම් (ලන්දේසි ගයනා), ප්‍රංශ ගයනා, වෙනිසියුලාවේ ගුවායානා කලාපය (ස්පාඤ්ඤ ගයනා) සහ බ්‍රසීලයේ අමාපා (පෘතුගීසි ගයනා) යන ප්‍රදේශ ඇතුළත් විශාල කලාපයක් සඳහා පෙර නමකි. ඔක්ස්ෆර්ඩ් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂයට අනුව, "ගයනා" යන නම ස්වදේශික ඇමරින්ඩියන් භාෂාවකින් පැමිණ ඇති අතර එහි තේරුම "බොහෝ ජල ප්‍රදේශ සහිත දේශය" යන්නයි.<ref>{{cite web |title=Guyana |url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |archive-date=7 July 2015 |access-date=9 May 2015 |publisher=Oxford Dictionaries}}</ref> නිල නාමයෙන් සමුපකාර යන වචනය සමුපකාර සමාජවාදය යන්නයි.
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|යටත් විජිතකරණයට පෙර|inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|යටත් විජිත සමය|inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|නිදහස|inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය|ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය|inline=yes}}
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|සාරාංශය|inline=yes}}
=== ඉතිහාසය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|ඉතිහාසය|inline=yes}}
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|බදු ප්‍රතිපත්තිය|inline=yes}}
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|විශාලතම නගර|inline=yes}}
=== භාෂා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|භාෂා|inline=yes}}
=== ආගම ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|ආගම|inline=yes}}
=== සෞඛ්‍යය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|සෞඛ්‍යය|inline=yes}}
=== අධ්‍යාපනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|අධ්‍යාපනය|inline=yes}}
== රජය ==
=== දේශපාලනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|දේශපාලනය|inline=yes}}
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|එසෙක්විබෝ ගැටුම|inline=yes}}
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|මහජන ප්‍රසම්පාදනය|inline=yes}}
=== හමුදාව ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|හමුදාව|inline=yes}}
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|මානව අයිතිවාසිකම්|inline=yes}}
== පරිපාලන අංශ ==
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ|කලාප සහ අසල්වැසි සභා|inline=yes}}
=== ස්වාභාවික කලාප ===
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ|ස්වාභාවික කලාප|inline=yes}}
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
=== මායිම් ආරවුල් ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|මායිම් ආරවුල්|inline=yes}}
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS)|inline=yes}}
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA)|inline=yes}}
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994|inline=yes}}
==== FATCA ====
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|FATCA|inline=yes}}
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
=== ප්‍රවාහනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ|ප්‍රවාහනය|inline=yes}}
=== විදුලිය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ|විදුලිය|inline=yes}}
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== බිම් සලකුණු ===
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය|බිම් සලකුණු|inline=yes}}
=== ක්‍රීඩා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය|ක්‍රීඩා|inline=yes}}
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
guaz2ldiaohy2i6musbrq5um3d4mxv7
752339
752331
2025-07-01T07:31:45Z
BuddhikaW88
37808
752339
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = Co-operative Republic of Guyana
| image_flag = Flag of Guyana.svg
| image_coat = Coat of Arms of Guyana (relief).svg
| common_name = Guyana
| national_motto = "One People, One Nation, One Destiny"
| national_anthem = "[[Dear Land of Guyana, of Rivers and Plains]]"<br />{{center|[[File:National Anthem of Guyana.ogg]]}}
| image_map = Guyana (orthographic projection).svg
| map_caption = <small>{{Map caption|location_color=green|region}}<br/>Location of [[South America]] in grey</small>
| coordinates = {{Coord|06|48|04|N|58|09|18|W|type:city}}
| capital = [[Georgetown, Guyana|Georgetown]]
| largest_city = capital
| official_languages = [[English language|English]]
| regional_languages = {{collapsible list
| titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
| title =10 [[Indigenous languages of South America|indigenous languages]]
| [[Kapóng language|Akawaio]]
| [[Macushi language|Macushi]]
| [[Waiwai language|Waiwai]]
| [[Arawak language|Arawak (Lokono)]]
| [[Patamona language|Patamona]]
| [[Warao language|Warao]]
| [[Carib language|Carib]]
| [[Wapishana language|Wapishana]]
| [[Pemon language|Pemon (Arekuna)]]
| [[Mawayana language|Mawayana]]}}
| languages_type = Other languages
| languages = {{collapsible list
| titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
| title = 8 languages
|{{hlist
| [[Guyanese Creole]]
| [[Caribbean Hindustani#Guyanese Hindustani|Guyanese Hindustani]]
| [[Tamil language|Tamil]]
| [[Spanish language|Spanish]]
| [[Portuguese language|Portuguese]]
| [[French language|French]]
| [[Dutch language|Dutch]]
| [[Chinese language|Chinese]]}}
}}
| ethnic_groups = {{unbulleted list|class=nowrap|
| {{nowrap|39.8% [[Indo-Guyanese|Indian]]}}
|29.3% [[Afro-Guyanese|African]]
| 20.0% [[Multiracial people#Trinidad, Guyana, and Suriname|mixed]]
| 10.5% [[Indigenous peoples in Guyana|indigenous]]
| 1.0% other{{efn|Includes 0.3% [[White Caribbeans|European]], 0.2% [[Chinese Guyanese|Chinese]], and smaller populations of [[Portuguese Guyanese|Portuguese]], [[Arab Guyanese|Arabs]], and others}}
}}
| ethnic_groups_year = 2012
| ethnic_groups_ref = <ref name="statisticsguyana.gov.gy">{{Cite book|url=http://www.statisticsguyana.gov.gy/download.php?file=93|title=Compedium 2: Population Composition|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=July 2016|access-date=25 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180709011240/http://www.statisticsguyana.gov.gy/download.php?file=93|archive-date=9 July 2018|url-status=live}}</ref>
| religion_year = 2012
| religion = {{vunblist |63.9% [[Christianity]]|24.8% [[Hinduism in Guyana|Hinduism]]|6.8% [[Islam in Guyana|Islam]]|4.2% [[Irreligion|no religion]]|3.1% [[Religion in Guyana|others]]}}
| demonym = Guyanese
| government_type = Unitary [[Parliamentary republics with an executive president|parliamentary republic with an executive presidency]]{{efn |The president is constitutionally obligated to dissolve parliament after a successful no-confidence motion against the government (article 106(6)) and new elections are called within 3 months (article 61).<ref>{{cite web|url=http://parliament.gov.gy/constitution.pdf|title=CONSTITUTION OF THE CO-OPERATIVE REPUBLIC OF GUYANA ACT|last1=Constitution|year=2012|website=Parliament of Guyana|access-date=21 March 2024|archive-date=11 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231211164535/https://parliament.gov.gy/constitution.pdf|url-status=live}}</ref>}}
| leader_title1 = [[President of Guyana|President]]
| leader_name1 = [[Irfaan Ali]]
| leader_title2 = [[Vice President of Guyana|First Vice President]] & [[Prime Minister of Guyana|Prime Minister]]
| leader_name2 = {{no wrap|[[Mark Phillips (Guyanese politician)|Mark Phillips]]}}
| leader_title3 = [[Vice President of Guyana|Second Vice President]]
| leader_name3 = [[Bharrat Jagdeo]]
| leader_title5 = [[Chief Justice of Guyana|Chief Justice]]
| leader_name5 = [[Roxane George-Wiltshire]]
| leader_title4 = [[List of speakers of the National Assembly of Guyana|Speaker of the National Assembly]]
| leader_name4 = {{nowrap|[[Manzoor Nadir]]}}
| legislature = [[National Assembly (Guyana)|National Assembly]]
| established_event1 = [[Dutch colonisation of the Guianas|Dutch control]]
| established_date1 = 1667–1815
| established_event2 = [[British Guiana]]
| established_date2 = 1831–1966
| established_event3 = [[Independence]] from the [[United Kingdom]] as [[Guyana (1966–1970)|Guyana]]
| established_date3 = 26 May 1966
| established_event4 = [[Republic]]
| established_date4 = 23 February 1970
| established_event5 = Joined [[CARICOM]] at the [[Treaty of Chaguaramas]]
| established_date5 = 1 August 1973
| established_event6 = {{nowrap|[[Constitution of Guyana|Current constitution]]}}
| established_date6 = 6 October 1980
| area_km2 = 214,969<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/|title=Guyana|date=17 February 2024|publisher=Central Intelligence Agency|via=CIA.gov|access-date=23 January 2021|archive-date=7 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/|url-status=live}}</ref><ref name="AH">{{cite web|url=http://education.yahoo.com/reference/dictionary/entry/Guyana|title=Guyana – Dictionary definition and pronunciation – Yahoo! Education|publisher=Education.yahoo.com|access-date=30 March 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131029190609/http://education.yahoo.com/reference/dictionary/entry/Guyana|archive-date=29 October 2013}})</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19546909|title=Guyana country profile|work=BBC News|date=October 2012|access-date=30 March 2024|archive-date=21 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220621013530/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19546909|url-status=live}}</ref>
| area_rank = 83rd <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] -->
| area_sq_mi = 83,000 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| percent_water = 8.4
| population_estimate = 835,986<ref>{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/guyana-population/|title=Guyana Population (2025) – Worldometer|website=www.worldometers.info|access-date=25 October 2022|archive-date=5 February 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090205134615/https://www.worldometers.info/world-population/guyana-population/|url-status=live}}</ref>
| population_estimate_year = 2025
| population_estimate_rank = 166th
| population_density_km2 = 3.9
| population_density_rank = 239th
| population_density_sq_mi = 9.071 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| GDP_PPP = {{increase}} $75.294 billion<ref name="IMFWEO.GY">{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2025/april/weo-report?c=336,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2025&ey=2025&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=Report for Selected Countries and Subjects: April 2025|publisher=[[International Monetary Fund]]|website=imf.org}}</ref>
| GDP_PPP_rank = 110th
| GDP_PPP_year = 2025
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $94,258<ref name="IMFWEO.GY" />
| GDP_PPP_per_capita_rank = 8th
| GDP_nominal = {{increase}} $25.822 billion<ref name="IMFWEO.GY" />
| GDP_nominal_rank = 119th
| GDP_nominal_year = 2025
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $32,326<ref name="IMFWEO.GY" />
| GDP_nominal_per_capita_rank = 37th
| Gini = 44.6 <!--number only-->
| Gini_year = 2007
| Gini_change = decrease<!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/gini-index-coefficient-distribution-of-family-income/country-comparison/|title=Gini Index coefficient|publisher=CIA World Factbook|access-date=4 August 2021|archive-date=17 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210717071854/https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/gini-index-coefficient-distribution-of-family-income/country-comparison|url-status=live}}</ref>
| HDI = 0.776
| HDI_year = 2023<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year -->
| HDI_change = increase<!-- increase/decrease/steady -->
| HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url= https://hdr.undp.org/data-center/specific-country-data#/countries/GUY|title=Human Development Report 2023/24|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]}}</ref>
| HDI_rank = 89th
| currency = [[Guyanese dollar]]
| currency_code = GYD
| time_zone = [[Guyana Time|GYT]]
| utc_offset = -04:00
| date_format = {{nowrap|dd-mm-yyyy}}
| drives_on = left
| calling_code = [[+592]]
| cctld = [[.gy]]
}}
'''ගයනාව''',{{efn|{{IPAc-en|audio=en-us-Guyana.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|ɑː|n|ə}} or {{IPAc-en|audio=en-us-Guyana-2.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|æ|n|ə}} {{respell|ghy|A(H)N|ə}}}} නිල වශයෙන් '''ගයනා සමුපකාර ජනරජය''', දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ පිහිටි රටක් වන අතර එය කැරිබියන් සමඟ හඳුනා ගන්නා අතර එය වරක් ඓතිහාසික බ්‍රිතාන්‍ය බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හි කොටසක් විය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref><ref name="ISW">{{cite web |title=Independent States in the World |url=https://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609184448/http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |archive-date=9 June 2010 |access-date=24 June 2017 |publisher=state.gov}}</ref> ජෝර්ජ්ටවුන් යනු ගයනාහි අගනුවර වන අතර එය රටේ විශාලතම නගරය ද වේ. ගයනාව උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරයෙන්, දකුණින් සහ නිරිත දෙසින් බ්‍රසීලයෙන්, බටහිරින් වෙනිසියුලාවෙන් සහ නැගෙනහිරින් සුරිනේම් වලින් මායිම් වී ඇත.
වර්ග කිලෝමීටර 214,969 (වර්ග සැතපුම් 83,000) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, උරුගුවේ සහ සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියේ තුන්වන කුඩාම ස්වෛරී රාජ්‍යය වන අතර සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ දෙවන අඩුම ජනගහනයක් සහිත ස්වෛරී රාජ්‍යය වේ; එය පෘථිවියේ අඩුම ජනාකීර්ණ රටවලින් එකකි.<ref>{{cite web |date=13 February 2024 |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=23 January 2021}}</ref> රටේ නිල භාෂාව ඉංග්‍රීසි වේ, නමුත් ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් ඉංග්‍රීසි සහ ස්වදේශීය භාෂා ද්විභාෂා කතා කරයි. එහි විවිධාකාර ස්වාභාවික වාසස්ථාන සහ ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. ලෝකයේ විශාලතම සහ වඩාත්ම ජෛව විවිධත්වයෙන් යුත් නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ කොටසක් ද මෙම රටෙහි පිහිටා ඇත.
"ගයානා" ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය ඇමසන් ගඟට උතුරින් සහ "බොහෝ ජල ප්‍රදේශවල දේශය" ලෙස හඳුන්වන ඔරිනෝකෝ ගඟට නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල පලිහ භූමි ප්‍රමාණයකින් සමන්විත වේ. ගයනාවේ ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. ඓතිහාසික වශයෙන් ලොකොනෝ සහ කලීනා ගෝත්‍රිකයන් විසින් ආධිපත්‍යය දරන ලද ගයනාව, 18 වන සියවසේ අගභාගයේදී බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට යටත් වීමට පෙර ලන්දේසීන් විසින් යටත් විජිතකරණය කරන ලදී. 1950 ගණන් වන තෙක් බොහෝ දුරට වතු විලාසයේ ආර්ථිකයක් සහිත බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස එය පාලනය විය. එය 1966 දී නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 දී නිල වශයෙන් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ජාතීන් තුළ ජනරජයක් බවට පත්විය. බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදයේ උරුමය රටේ දේශපාලන පරිපාලනය, භාෂාමය ෆ්‍රැන්කා සහ ඉන්දියානු, අප්‍රිකානු, ආදිවාසී, චීන, පෘතුගීසි, අනෙකුත් යුරෝපීය සහ විවිධ බහු වාර්ගික කණ්ඩායම් ඇතුළත් විවිධ ජනගහනයෙන් පිළිබිඹු වේ.
ගයනාව යනු ඉංග්‍රීසි නිල භාෂාව වන එකම ප්‍රධාන භූමි දකුණු ඇමරිකානු ජාතියයි. කෙසේ වෙතත්, ජනගහනයෙන් බහුතරයක් ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් භාෂාවක් වන ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාෂාව පළමු භාෂාවක් ලෙස කතා කරති. ගයනාව පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය කැරිබියානු දූපත් සමූහයේ කොටසකි. එය කැරිබියානු ප්‍රධාන භූමියේ කොටසක් වන අතර අනෙකුත් කැරිබියානු රටවල් සමඟ ශක්තිමත් සංස්කෘතික, ඓතිහාසික සහ දේශපාලනික සබඳතා පවත්වා ගනිමින් මෙන්ම කැරිබියානු ප්‍රජාවේ (CARICOM) මූලස්ථානය ලෙසද සේවය කරයි. 2008 දී, රට දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයට ආරම්භක සාමාජිකයෙකු ලෙස සම්බන්ධ විය.
2017 දී, ගයනාවේ ජනගහනයෙන් 41% ක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් වූහ.<ref>{{Cite web |title=" Guyana no recuerda a Walter Rodney " – Le Monde diplomatique en español |url=https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925220844/https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |archive-date=25 September 2020 |access-date=10 October 2020 |website=mondiplo.com}}</ref> 2015 දී බොරතෙල් සොයා ගැනීමෙන් සහ 2019 දී වාණිජ කැණීම්වලින් පසු ගයනාවේ ආර්ථිකය පරිවර්තනයකට භාජනය වෙමින් පවතින අතර, එහි ආර්ථිකය 2020 දී 49% කින් වර්ධනය වන අතර, සමහර ගිණුම්වලට අනුව, එය වර්තමානයේ ලෝකයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන ආර්ථිකය බවට පත්වේ. එහි තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 ක් ඇති බව කියනු ලබන බැවින්,<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|title=Exxon makes three new oil discoveries in Guyana and boosts reserves|last=Valle|first=Sabrina|date=26 April 2022|newspaper=Reuters|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221225120501/https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|archive-date=25 December 2022|via=www.reuters.com|url-status=live}}</ref> 2025 වන විට ලෝකයේ විශාලතම ඒක පුද්ගල තෙල් නිෂ්පාදකයින්ගෙන් එකක් බවට රට පත්වීමට නියමිතය.<ref>{{cite web |last=Bajpai |first=Prableen |date=16 October 2020 |title=The Five Fastest Growing Economies In The World |url=https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221207063432/https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |archive-date=7 December 2022 |access-date=30 December 2022 |publisher=NASDAQ}}</ref> 2017 සිට ගයනා වෙරළට ඔබ්බෙන් තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 කට වඩා සොයා ගැනීම 1970 ගණන්වලින් පසු ගෝලීය තෙල් සංචිතවලට විශාලතම එකතු කිරීම වේ.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|title=Why The Oil Bonanza Offshore Guyana Has Global Implications|last=Blackmon|first=David|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102022946/https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|archive-date=2 November 2022|website=Forbes|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ බහමාස් වලට පසුව ඇමරිකාවේ සිව්වන ඉහළම ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇති රට ලෙස ගයනාව දැන් ශ්‍රේණිගත කර ඇත. 2023 දී ලෝක බැංකුවට අනුව, ඉතා සැලකිය යුතු දරිද්‍රතාවයක් තවමත් පවතින අතර එහි වර්ධනය ව්‍යුහාත්මකව කළමනාකරණය කිරීමේදී රට සැලකිය යුතු අවදානම් වලට මුහුණ දෙයි.<ref>{{Cite web |title=Macro Poverty Outlook for Guyana : April 2023 |url=https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/IDU0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202100312/https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/idu0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |archive-date=2 December 2023 |access-date=2023-11-27 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== නිරුක්තිය ==
"ගයනා" යන නම ගයනාවෙන් පැමිණ ඇති අතර එය දැන් ගයනා (බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා), සුරිනාම් (ලන්දේසි ගයනා), ප්‍රංශ ගයනා, වෙනිසියුලාවේ ගුවායානා කලාපය (ස්පාඤ්ඤ ගයනා) සහ බ්‍රසීලයේ අමාපා (පෘතුගීසි ගයනා) යන ප්‍රදේශ ඇතුළත් විශාල කලාපයක් සඳහා පෙර නමකි. ඔක්ස්ෆර්ඩ් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂයට අනුව, "ගයනා" යන නම ස්වදේශික ඇමරින්ඩියන් භාෂාවකින් පැමිණ ඇති අතර එහි තේරුම "බොහෝ ජල ප්‍රදේශ සහිත දේශය" යන්නයි.<ref>{{cite web |title=Guyana |url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |archive-date=7 July 2015 |access-date=9 May 2015 |publisher=Oxford Dictionaries}}</ref> නිල නාමයෙන් සමුපකාර යන වචනය සමුපකාර සමාජවාදය යන්නයි.
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|යටත් විජිතකරණයට පෙර|inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|යටත් විජිත සමය|inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|නිදහස|inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය|ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය|inline=yes}}
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|සාරාංශය|inline=yes}}
=== ඉතිහාසය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|ඉතිහාසය|inline=yes}}
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|බදු ප්‍රතිපත්තිය|inline=yes}}
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|විශාලතම නගර|inline=yes}}
=== භාෂා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|භාෂා|inline=yes}}
=== ආගම ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|ආගම|inline=yes}}
=== සෞඛ්‍යය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|සෞඛ්‍යය|inline=yes}}
=== අධ්‍යාපනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|අධ්‍යාපනය|inline=yes}}
== රජය ==
=== දේශපාලනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|දේශපාලනය|inline=yes}}
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|එසෙක්විබෝ ගැටුම|inline=yes}}
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|මහජන ප්‍රසම්පාදනය|inline=yes}}
=== හමුදාව ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|හමුදාව|inline=yes}}
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|මානව අයිතිවාසිකම්|inline=yes}}
== පරිපාලන අංශ ==
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ|කලාප සහ අසල්වැසි සභා|inline=yes}}
=== ස්වාභාවික කලාප ===
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ|ස්වාභාවික කලාප|inline=yes}}
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
=== මායිම් ආරවුල් ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|මායිම් ආරවුල්|inline=yes}}
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS)|inline=yes}}
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA)|inline=yes}}
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994|inline=yes}}
==== FATCA ====
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|FATCA|inline=yes}}
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
=== ප්‍රවාහනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ|ප්‍රවාහනය|inline=yes}}
=== විදුලිය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ|විදුලිය|inline=yes}}
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== බිම් සලකුණු ===
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය|බිම් සලකුණු|inline=yes}}
=== ක්‍රීඩා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය|ක්‍රීඩා|inline=yes}}
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
flozoxiulhmgpp7pm5vl0rs25amohdj
752340
752339
2025-07-01T07:39:14Z
BuddhikaW88
37808
752340
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = Co-operative Republic of Guyana
| image_flag = Flag of Guyana.svg
| image_coat = Coat of Arms of Guyana (relief).svg
| common_name = Guyana
| national_motto = "One People, One Nation, One Destiny"
| national_anthem = "[[Dear Land of Guyana, of Rivers and Plains]]"<br />{{center|[[File:National Anthem of Guyana.ogg]]}}
| image_map = Guyana (orthographic projection).svg
| map_caption = <small>{{Map caption|location_color=green|region}}<br/>Location of [[South America]] in grey</small>
| coordinates = {{Coord|06|48|04|N|58|09|18|W|type:city}}
| capital = [[Georgetown, Guyana|Georgetown]]
| largest_city = capital
| official_languages = [[English language|English]]
| regional_languages = {{collapsible list
| titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
| title =10 [[Indigenous languages of South America|indigenous languages]]
| [[Kapóng language|Akawaio]]
| [[Macushi language|Macushi]]
| [[Waiwai language|Waiwai]]
| [[Arawak language|Arawak (Lokono)]]
| [[Patamona language|Patamona]]
| [[Warao language|Warao]]
| [[Carib language|Carib]]
| [[Wapishana language|Wapishana]]
| [[Pemon language|Pemon (Arekuna)]]
| [[Mawayana language|Mawayana]]}}
| languages_type = Other languages
| languages = {{collapsible list
| titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
| title = 8 languages
|{{hlist
| [[Guyanese Creole]]
| [[Caribbean Hindustani#Guyanese Hindustani|Guyanese Hindustani]]
| [[Tamil language|Tamil]]
| [[Spanish language|Spanish]]
| [[Portuguese language|Portuguese]]
| [[French language|French]]
| [[Dutch language|Dutch]]
| [[Chinese language|Chinese]]}}
}}
| ethnic_groups = {{unbulleted list|class=nowrap|
| {{nowrap|39.8% [[Indo-Guyanese|Indian]]}}
|29.3% [[Afro-Guyanese|African]]
| 20.0% [[Multiracial people#Trinidad, Guyana, and Suriname|mixed]]
| 10.5% [[Indigenous peoples in Guyana|indigenous]]
| 1.0% other{{efn|Includes 0.3% [[White Caribbeans|European]], 0.2% [[Chinese Guyanese|Chinese]], and smaller populations of [[Portuguese Guyanese|Portuguese]], [[Arab Guyanese|Arabs]], and others}}
}}
| ethnic_groups_year = 2012
| ethnic_groups_ref = <ref name="statisticsguyana.gov.gy">{{Cite book|url=http://www.statisticsguyana.gov.gy/download.php?file=93|title=Compedium 2: Population Composition|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=July 2016|access-date=25 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180709011240/http://www.statisticsguyana.gov.gy/download.php?file=93|archive-date=9 July 2018|url-status=live}}</ref>
| religion_year = 2012
| religion = {{vunblist |63.9% [[ක්‍රිස්තියානි]]|24.8% [[හින්දු]]|6.8% [[ඉස්ලාම්]]|4.2% [[ආගමක් නැත]]|3.1% වෙනත්}}
| demonym = ගයනියානු
| government_type = ඒකීය [[විධායක ජනාධිපති ධුරයක් සහිත පාර්ලිමේන්තු ජනරජය]]{{efn |The president is constitutionally obligated to dissolve parliament after a successful no-confidence motion against the government (article 106(6)) and new elections are called within 3 months (article 61).<ref>{{cite web|url=http://parliament.gov.gy/constitution.pdf|title=CONSTITUTION OF THE CO-OPERATIVE REPUBLIC OF GUYANA ACT|last1=Constitution|year=2012|website=Parliament of Guyana|access-date=21 March 2024|archive-date=11 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231211164535/https://parliament.gov.gy/constitution.pdf|url-status=live}}</ref>}}
| leader_title1 = ජනාධිපති
| leader_name1 = [[ඉර්ෆාන් අලි]]
| leader_title2 = උප ජනාධිපති සහ අගමැති
| leader_name2 = මාර්ක් පිලිප්ස්
| leader_title3 = දෙවනි උප ජනාධිපති
| leader_name3 = [[භාරත් ජග්දියෝ]]
| leader_title5 = අගවිනිසුරු
| leader_name5 = [[රොක්සේන් ජෝර්ජ්-විල්ට්ෂයර්]]
| leader_title4 = ජාතික සභාවේ කථානායක
| leader_name4 = මන්සූර් නදීර්
| legislature = ජාතික සභාව
| established_event1 = ලන්දේසි පාලනය
| established_date1 = 1667–1815
| established_event2 = [[බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව]]
| established_date2 = 1831–1966
| established_event3 = [[එක්සත් රාජධානිය]] වෙතින් [[ස්වාධීනත්වය]] [[ගයනා (1966–1970)|ගයනා]] ලෙස
| established_date3 = 1966 මැයි 26
| established_event4 = [[ජනරජය]]
| established_date4 = 1970 පෙබරවාරි 23
| established_event5 = [[චගුවාරාමාස් ගිවිසුමට]] [[CARICOM]] හා සම්බන්ධ විය.
| established_date5 = 1973 අගෝස්තු 1
| established_event6 = වත්මන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව
| established_date6 = 1980 ඔක්තෝබර් 6
| area_km2 = 214,969<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/|title=Guyana|date=17 February 2024|publisher=Central Intelligence Agency|via=CIA.gov|access-date=23 January 2021|archive-date=7 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/|url-status=live}}</ref><ref name="AH">{{cite web|url=http://education.yahoo.com/reference/dictionary/entry/Guyana|title=Guyana – Dictionary definition and pronunciation – Yahoo! Education|publisher=Education.yahoo.com|access-date=30 March 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131029190609/http://education.yahoo.com/reference/dictionary/entry/Guyana|archive-date=29 October 2013}})</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19546909|title=Guyana country profile|work=BBC News|date=October 2012|access-date=30 March 2024|archive-date=21 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220621013530/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19546909|url-status=live}}</ref>
| area_rank = 83 වෙනි <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] -->
| area_sq_mi = 83,000 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| percent_water = 8.4
| population_estimate = 835,986<ref>{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/guyana-population/|title=Guyana Population (2025) – Worldometer|website=www.worldometers.info|access-date=25 October 2022|archive-date=5 February 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090205134615/https://www.worldometers.info/world-population/guyana-population/|url-status=live}}</ref>
| population_estimate_year = 2025
| population_estimate_rank = 166 වෙනි
| population_density_km2 = 3.9
| population_density_rank = 239 වෙනි
| population_density_sq_mi = 9.071 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| GDP_PPP = {{increase}} ඩොලර් බිලියන 75.294<ref name="IMFWEO.GY">{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2025/april/weo-report?c=336,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2025&ey=2025&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=Report for Selected Countries and Subjects: April 2025|publisher=[[International Monetary Fund]]|website=imf.org}}</ref>
| GDP_PPP_rank = 110 වෙනි
| GDP_PPP_year = 2025
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} ඩොලර් 94,258<ref name="IMFWEO.GY" />
| GDP_PPP_per_capita_rank = 8 වෙනි
| GDP_nominal = {{increase}} ඩොලර් බිලියන 25.822<ref name="IMFWEO.GY" />
| GDP_nominal_rank = 119 වෙනි
| GDP_nominal_year = 2025
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} ඩොලර් 32,326<ref name="IMFWEO.GY" />
| GDP_nominal_per_capita_rank = 37 වෙනි
| Gini = 44.6 <!--number only-->
| Gini_year = 2007
| Gini_change = decrease<!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/gini-index-coefficient-distribution-of-family-income/country-comparison/|title=Gini Index coefficient|publisher=CIA World Factbook|access-date=4 August 2021|archive-date=17 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210717071854/https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/gini-index-coefficient-distribution-of-family-income/country-comparison|url-status=live}}</ref>
| HDI = 0.776
| HDI_year = 2023<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year -->
| HDI_change = increase<!-- increase/decrease/steady -->
| HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url= https://hdr.undp.org/data-center/specific-country-data#/countries/GUY|title=Human Development Report 2023/24|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]}}</ref>
| HDI_rank = 89 වෙනි
| currency = [[ගයනා ඩොලර්]]
| currency_code = GYD
| time_zone = [[Guyana Time|GYT]]
| utc_offset = -04:00
| date_format = දිදි-මාමා-වවවව
| drives_on = වම
| calling_code = [[+592]]
| cctld = [[.gy]]
}}
'''ගයනාව''',{{efn|{{IPAc-en|audio=en-us-Guyana.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|ɑː|n|ə}} or {{IPAc-en|audio=en-us-Guyana-2.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|æ|n|ə}} {{respell|ghy|A(H)N|ə}}}} නිල වශයෙන් '''ගයනා සමුපකාර ජනරජය''', දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ පිහිටි රටක් වන අතර එය කැරිබියන් සමඟ හඳුනා ගන්නා අතර එය වරක් ඓතිහාසික බ්‍රිතාන්‍ය බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හි කොටසක් විය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref><ref name="ISW">{{cite web |title=Independent States in the World |url=https://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609184448/http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |archive-date=9 June 2010 |access-date=24 June 2017 |publisher=state.gov}}</ref> ජෝර්ජ්ටවුන් යනු ගයනාහි අගනුවර වන අතර එය රටේ විශාලතම නගරය ද වේ. ගයනාව උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරයෙන්, දකුණින් සහ නිරිත දෙසින් බ්‍රසීලයෙන්, බටහිරින් වෙනිසියුලාවෙන් සහ නැගෙනහිරින් සුරිනේම් වලින් මායිම් වී ඇත.
වර්ග කිලෝමීටර 214,969 (වර්ග සැතපුම් 83,000) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, උරුගුවේ සහ සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියේ තුන්වන කුඩාම ස්වෛරී රාජ්‍යය වන අතර සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ දෙවන අඩුම ජනගහනයක් සහිත ස්වෛරී රාජ්‍යය වේ; එය පෘථිවියේ අඩුම ජනාකීර්ණ රටවලින් එකකි.<ref>{{cite web |date=13 February 2024 |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=23 January 2021}}</ref> රටේ නිල භාෂාව ඉංග්‍රීසි වේ, නමුත් ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් ඉංග්‍රීසි සහ ස්වදේශීය භාෂා ද්විභාෂා කතා කරයි. එහි විවිධාකාර ස්වාභාවික වාසස්ථාන සහ ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. ලෝකයේ විශාලතම සහ වඩාත්ම ජෛව විවිධත්වයෙන් යුත් නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ කොටසක් ද මෙම රටෙහි පිහිටා ඇත.
"ගයානා" ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය ඇමසන් ගඟට උතුරින් සහ "බොහෝ ජල ප්‍රදේශවල දේශය" ලෙස හඳුන්වන ඔරිනෝකෝ ගඟට නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල පලිහ භූමි ප්‍රමාණයකින් සමන්විත වේ. ගයනාවේ ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. ඓතිහාසික වශයෙන් ලොකොනෝ සහ කලීනා ගෝත්‍රිකයන් විසින් ආධිපත්‍යය දරන ලද ගයනාව, 18 වන සියවසේ අගභාගයේදී බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට යටත් වීමට පෙර ලන්දේසීන් විසින් යටත් විජිතකරණය කරන ලදී. 1950 ගණන් වන තෙක් බොහෝ දුරට වතු විලාසයේ ආර්ථිකයක් සහිත බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස එය පාලනය විය. එය 1966 දී නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 දී නිල වශයෙන් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ජාතීන් තුළ ජනරජයක් බවට පත්විය. බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදයේ උරුමය රටේ දේශපාලන පරිපාලනය, භාෂාමය ෆ්‍රැන්කා සහ ඉන්දියානු, අප්‍රිකානු, ආදිවාසී, චීන, පෘතුගීසි, අනෙකුත් යුරෝපීය සහ විවිධ බහු වාර්ගික කණ්ඩායම් ඇතුළත් විවිධ ජනගහනයෙන් පිළිබිඹු වේ.
ගයනාව යනු ඉංග්‍රීසි නිල භාෂාව වන එකම ප්‍රධාන භූමි දකුණු ඇමරිකානු ජාතියයි. කෙසේ වෙතත්, ජනගහනයෙන් බහුතරයක් ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් භාෂාවක් වන ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාෂාව පළමු භාෂාවක් ලෙස කතා කරති. ගයනාව පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය කැරිබියානු දූපත් සමූහයේ කොටසකි. එය කැරිබියානු ප්‍රධාන භූමියේ කොටසක් වන අතර අනෙකුත් කැරිබියානු රටවල් සමඟ ශක්තිමත් සංස්කෘතික, ඓතිහාසික සහ දේශපාලනික සබඳතා පවත්වා ගනිමින් මෙන්ම කැරිබියානු ප්‍රජාවේ (CARICOM) මූලස්ථානය ලෙසද සේවය කරයි. 2008 දී, රට දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයට ආරම්භක සාමාජිකයෙකු ලෙස සම්බන්ධ විය.
2017 දී, ගයනාවේ ජනගහනයෙන් 41% ක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් වූහ.<ref>{{Cite web |title=" Guyana no recuerda a Walter Rodney " – Le Monde diplomatique en español |url=https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925220844/https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |archive-date=25 September 2020 |access-date=10 October 2020 |website=mondiplo.com}}</ref> 2015 දී බොරතෙල් සොයා ගැනීමෙන් සහ 2019 දී වාණිජ කැණීම්වලින් පසු ගයනාවේ ආර්ථිකය පරිවර්තනයකට භාජනය වෙමින් පවතින අතර, එහි ආර්ථිකය 2020 දී 49% කින් වර්ධනය වන අතර, සමහර ගිණුම්වලට අනුව, එය වර්තමානයේ ලෝකයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන ආර්ථිකය බවට පත්වේ. එහි තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 ක් ඇති බව කියනු ලබන බැවින්,<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|title=Exxon makes three new oil discoveries in Guyana and boosts reserves|last=Valle|first=Sabrina|date=26 April 2022|newspaper=Reuters|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221225120501/https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|archive-date=25 December 2022|via=www.reuters.com|url-status=live}}</ref> 2025 වන විට ලෝකයේ විශාලතම ඒක පුද්ගල තෙල් නිෂ්පාදකයින්ගෙන් එකක් බවට රට පත්වීමට නියමිතය.<ref>{{cite web |last=Bajpai |first=Prableen |date=16 October 2020 |title=The Five Fastest Growing Economies In The World |url=https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221207063432/https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |archive-date=7 December 2022 |access-date=30 December 2022 |publisher=NASDAQ}}</ref> 2017 සිට ගයනා වෙරළට ඔබ්බෙන් තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 කට වඩා සොයා ගැනීම 1970 ගණන්වලින් පසු ගෝලීය තෙල් සංචිතවලට විශාලතම එකතු කිරීම වේ.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|title=Why The Oil Bonanza Offshore Guyana Has Global Implications|last=Blackmon|first=David|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102022946/https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|archive-date=2 November 2022|website=Forbes|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ බහමාස් වලට පසුව ඇමරිකාවේ සිව්වන ඉහළම ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇති රට ලෙස ගයනාව දැන් ශ්‍රේණිගත කර ඇත. 2023 දී ලෝක බැංකුවට අනුව, ඉතා සැලකිය යුතු දරිද්‍රතාවයක් තවමත් පවතින අතර එහි වර්ධනය ව්‍යුහාත්මකව කළමනාකරණය කිරීමේදී රට සැලකිය යුතු අවදානම් වලට මුහුණ දෙයි.<ref>{{Cite web |title=Macro Poverty Outlook for Guyana : April 2023 |url=https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/IDU0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202100312/https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/idu0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |archive-date=2 December 2023 |access-date=2023-11-27 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== නිරුක්තිය ==
"ගයනා" යන නම ගයනාවෙන් පැමිණ ඇති අතර එය දැන් ගයනා (බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා), සුරිනාම් (ලන්දේසි ගයනා), ප්‍රංශ ගයනා, වෙනිසියුලාවේ ගුවායානා කලාපය (ස්පාඤ්ඤ ගයනා) සහ බ්‍රසීලයේ අමාපා (පෘතුගීසි ගයනා) යන ප්‍රදේශ ඇතුළත් විශාල කලාපයක් සඳහා පෙර නමකි. ඔක්ස්ෆර්ඩ් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂයට අනුව, "ගයනා" යන නම ස්වදේශික ඇමරින්ඩියන් භාෂාවකින් පැමිණ ඇති අතර එහි තේරුම "බොහෝ ජල ප්‍රදේශ සහිත දේශය" යන්නයි.<ref>{{cite web |title=Guyana |url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |archive-date=7 July 2015 |access-date=9 May 2015 |publisher=Oxford Dictionaries}}</ref> නිල නාමයෙන් සමුපකාර යන වචනය සමුපකාර සමාජවාදය යන්නයි.
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|යටත් විජිතකරණයට පෙර|inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|යටත් විජිත සමය|inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|නිදහස|inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය|ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය|inline=yes}}
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|සාරාංශය|inline=yes}}
=== ඉතිහාසය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|ඉතිහාසය|inline=yes}}
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|බදු ප්‍රතිපත්තිය|inline=yes}}
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|විශාලතම නගර|inline=yes}}
=== භාෂා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|භාෂා|inline=yes}}
=== ආගම ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|ආගම|inline=yes}}
=== සෞඛ්‍යය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|සෞඛ්‍යය|inline=yes}}
=== අධ්‍යාපනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|අධ්‍යාපනය|inline=yes}}
== රජය ==
=== දේශපාලනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|දේශපාලනය|inline=yes}}
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|එසෙක්විබෝ ගැටුම|inline=yes}}
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|මහජන ප්‍රසම්පාදනය|inline=yes}}
=== හමුදාව ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|හමුදාව|inline=yes}}
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|මානව අයිතිවාසිකම්|inline=yes}}
== පරිපාලන අංශ ==
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ|කලාප සහ අසල්වැසි සභා|inline=yes}}
=== ස්වාභාවික කලාප ===
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ|ස්වාභාවික කලාප|inline=yes}}
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
=== මායිම් ආරවුල් ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|මායිම් ආරවුල්|inline=yes}}
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS)|inline=yes}}
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA)|inline=yes}}
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994|inline=yes}}
==== FATCA ====
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|FATCA|inline=yes}}
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
=== ප්‍රවාහනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ|ප්‍රවාහනය|inline=yes}}
=== විදුලිය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ|විදුලිය|inline=yes}}
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== බිම් සලකුණු ===
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය|බිම් සලකුණු|inline=yes}}
=== ක්‍රීඩා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය|ක්‍රීඩා|inline=yes}}
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
dl6dk423s55d8z43289pja18lx9qfxs
752341
752340
2025-07-01T07:43:36Z
BuddhikaW88
37808
752341
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = ගයනා සමුපකාර ජනරජය
| image_flag = Flag of Guyana.svg
| image_coat = Coat of Arms of Guyana (relief).svg
| common_name = ගයනාව
| national_motto = "එක ජනතාවක්, එකම ජාතියක්, එකම ඉරණමක්"
| national_anthem = "ගංගා සහ තැනිතලා වලින් පිරුණු ගයනා දේශය, ආදරණීය දේශය"<br />{{center|[[File:National Anthem of Guyana.ogg]]}}
| image_map = Guyana (orthographic projection).svg
| map_caption = <small>{{Map caption|location_color=green|region}}<br/>අළු පැහැයෙන් [[දකුණු ඇමරිකාවේ]] පිහිටීම</small>
| coordinates = {{Coord|06|48|04|N|58|09|18|W|type:city}}
| capital = [[ජෝර්ජ්ටවුන්, ගයනාව|ජෝර්ජ්ටවුන්]]
| largest_city = capital
| official_languages = [[ඉංග්‍රීසි භාෂාව|ඉංග්‍රීසි]]
| regional_languages = {{collapsible list
| titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
| title =දේශීය භාෂා 10 ක්
| [[කපොං භාෂාව|අකාවායෝ]]
| [[මකුෂි භාෂාව|මකුෂි]]
| [[වයිවායි භාෂාව|වයිවායි]]
| [[අරාවක් භාෂාව|අරාවක් (ලොකොනෝ)]]
| [[පටමෝන භාෂාව|පටමෝන]]
| [[වරාඕ භාෂාව|වරාඕ]]
| [[කැරිබ් භාෂාව|කැරිබ්]]
| [[වපිෂණ භාෂාව|වපිෂණ]]
| [[පෙමොන් භාෂාව|පෙමොන් (අරකුණ)]]
| [[මාවායන භාෂාව|මාවායන]]}}
| languages_type = වෙනත් භාෂා
| languages = {{collapsible list
| titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
| title = භාෂා 8ක්
|{{hlist
| [[ගයනා ක්‍රියෝල්]]
| [[කැරිබියානු හින්දුස්ථානි#ගයනා හින්දුස්ථානි|ගයනා හින්දුස්ථානි]]
| [[දෙමළ භාෂාව|දෙමළ]]
| [[ස්පාඤ්ඤ භාෂාව|ස්පාඤ්ඤ]]
| [[පෘතුගීසි භාෂාව|පෘතුගීසි]]
| [[ප්‍රංශ භාෂාව|ප්‍රංශ]]
| [[ලන්දේසි භාෂාව|ලන්දේසි]]
| [[චීන භාෂාව|චීන]]}}
}}
| ethnic_groups = {{unbulleted list|class=nowrap|
| {{nowrap|39.8% [[ඉන්දු-ගයානියානු|ඉන්දියානු]]}}
|29.3% [[අප්‍රිකානු-ගයානියානු|අප්‍රිකානු]]
| 20.0% [[බහු වාර්ගික ජනතාව#ට්‍රිනිඩෑඩ්, ගයානා සහ සුරිනාම්|මිශ්‍ර]]
| 10.5% [[ගයනාවේ ආදිවාසී ජනතාව|ආදිවාසී]]
| 1.0% වෙනත්{{efn|0.3% [[සුදු කැරිබියන්|යුරෝපීය]], 0.2% [[චීන ගයානියානු|චීන]], සහ [[පෘතුගීසි ගයානියානු|පෘතුගීසි]], [[අරාබි ගයානියානු|අරාබි]] සහ වෙනත් කුඩා ජනගහනයක් ඇතුළත් වේ.}}
}}
| ethnic_groups_year = 2012
| ethnic_groups_ref = <ref name="statisticsguyana.gov.gy">{{Cite book|url=http://www.statisticsguyana.gov.gy/download.php?file=93|title=Compedium 2: Population Composition|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=July 2016|access-date=25 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180709011240/http://www.statisticsguyana.gov.gy/download.php?file=93|archive-date=9 July 2018|url-status=live}}</ref>
| religion_year = 2012
| religion = {{vunblist |63.9% [[ක්‍රිස්තියානි]]|24.8% [[හින්දු]]|6.8% [[ඉස්ලාම්]]|4.2% [[ආගමක් නැත]]|3.1% වෙනත්}}
| demonym = ගයනියානු
| government_type = ඒකීය [[විධායක ජනාධිපති ධුරයක් සහිත පාර්ලිමේන්තු ජනරජය]]{{efn |The president is constitutionally obligated to dissolve parliament after a successful no-confidence motion against the government (article 106(6)) and new elections are called within 3 months (article 61).<ref>{{cite web|url=http://parliament.gov.gy/constitution.pdf|title=CONSTITUTION OF THE CO-OPERATIVE REPUBLIC OF GUYANA ACT|last1=Constitution|year=2012|website=Parliament of Guyana|access-date=21 March 2024|archive-date=11 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231211164535/https://parliament.gov.gy/constitution.pdf|url-status=live}}</ref>}}
| leader_title1 = ජනාධිපති
| leader_name1 = [[ඉර්ෆාන් අලි]]
| leader_title2 = උප ජනාධිපති සහ අගමැති
| leader_name2 = මාර්ක් පිලිප්ස්
| leader_title3 = දෙවනි උප ජනාධිපති
| leader_name3 = [[භාරත් ජග්දියෝ]]
| leader_title5 = අගවිනිසුරු
| leader_name5 = [[රොක්සේන් ජෝර්ජ්-විල්ට්ෂයර්]]
| leader_title4 = ජාතික සභාවේ කථානායක
| leader_name4 = මන්සූර් නදීර්
| legislature = ජාතික සභාව
| established_event1 = ලන්දේසි පාලනය
| established_date1 = 1667–1815
| established_event2 = [[බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව]]
| established_date2 = 1831–1966
| established_event3 = [[එක්සත් රාජධානිය]] වෙතින් [[ස්වාධීනත්වය]] [[ගයනා (1966–1970)|ගයනා]] ලෙස
| established_date3 = 1966 මැයි 26
| established_event4 = [[ජනරජය]]
| established_date4 = 1970 පෙබරවාරි 23
| established_event5 = [[චගුවාරාමාස් ගිවිසුමට]] [[CARICOM]] හා සම්බන්ධ විය.
| established_date5 = 1973 අගෝස්තු 1
| established_event6 = වත්මන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව
| established_date6 = 1980 ඔක්තෝබර් 6
| area_km2 = 214,969<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/|title=Guyana|date=17 February 2024|publisher=Central Intelligence Agency|via=CIA.gov|access-date=23 January 2021|archive-date=7 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/|url-status=live}}</ref><ref name="AH">{{cite web|url=http://education.yahoo.com/reference/dictionary/entry/Guyana|title=Guyana – Dictionary definition and pronunciation – Yahoo! Education|publisher=Education.yahoo.com|access-date=30 March 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131029190609/http://education.yahoo.com/reference/dictionary/entry/Guyana|archive-date=29 October 2013}})</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19546909|title=Guyana country profile|work=BBC News|date=October 2012|access-date=30 March 2024|archive-date=21 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220621013530/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19546909|url-status=live}}</ref>
| area_rank = 83 වෙනි <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] -->
| area_sq_mi = 83,000 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| percent_water = 8.4
| population_estimate = 835,986<ref>{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/guyana-population/|title=Guyana Population (2025) – Worldometer|website=www.worldometers.info|access-date=25 October 2022|archive-date=5 February 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090205134615/https://www.worldometers.info/world-population/guyana-population/|url-status=live}}</ref>
| population_estimate_year = 2025
| population_estimate_rank = 166 වෙනි
| population_density_km2 = 3.9
| population_density_rank = 239 වෙනි
| population_density_sq_mi = 9.071 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| GDP_PPP = {{increase}} ඩොලර් බිලියන 75.294<ref name="IMFWEO.GY">{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2025/april/weo-report?c=336,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2025&ey=2025&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=Report for Selected Countries and Subjects: April 2025|publisher=[[International Monetary Fund]]|website=imf.org}}</ref>
| GDP_PPP_rank = 110 වෙනි
| GDP_PPP_year = 2025
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} ඩොලර් 94,258<ref name="IMFWEO.GY" />
| GDP_PPP_per_capita_rank = 8 වෙනි
| GDP_nominal = {{increase}} ඩොලර් බිලියන 25.822<ref name="IMFWEO.GY" />
| GDP_nominal_rank = 119 වෙනි
| GDP_nominal_year = 2025
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} ඩොලර් 32,326<ref name="IMFWEO.GY" />
| GDP_nominal_per_capita_rank = 37 වෙනි
| Gini = 44.6 <!--number only-->
| Gini_year = 2007
| Gini_change = decrease<!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/gini-index-coefficient-distribution-of-family-income/country-comparison/|title=Gini Index coefficient|publisher=CIA World Factbook|access-date=4 August 2021|archive-date=17 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210717071854/https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/gini-index-coefficient-distribution-of-family-income/country-comparison|url-status=live}}</ref>
| HDI = 0.776
| HDI_year = 2023<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year -->
| HDI_change = increase<!-- increase/decrease/steady -->
| HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url= https://hdr.undp.org/data-center/specific-country-data#/countries/GUY|title=Human Development Report 2023/24|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]}}</ref>
| HDI_rank = 89 වෙනි
| currency = [[ගයනා ඩොලර්]]
| currency_code = GYD
| time_zone = [[Guyana Time|GYT]]
| utc_offset = -04:00
| date_format = දිදි-මාමා-වවවව
| drives_on = වම
| calling_code = [[+592]]
| cctld = [[.gy]]
}}
'''ගයනාව''',{{efn|{{IPAc-en|audio=en-us-Guyana.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|ɑː|n|ə}} or {{IPAc-en|audio=en-us-Guyana-2.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|æ|n|ə}} {{respell|ghy|A(H)N|ə}}}} නිල වශයෙන් '''ගයනා සමුපකාර ජනරජය''', දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ පිහිටි රටක් වන අතර එය කැරිබියන් සමඟ හඳුනා ගන්නා අතර එය වරක් ඓතිහාසික බ්‍රිතාන්‍ය බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හි කොටසක් විය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref><ref name="ISW">{{cite web |title=Independent States in the World |url=https://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609184448/http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |archive-date=9 June 2010 |access-date=24 June 2017 |publisher=state.gov}}</ref> ජෝර්ජ්ටවුන් යනු ගයනාහි අගනුවර වන අතර එය රටේ විශාලතම නගරය ද වේ. ගයනාව උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරයෙන්, දකුණින් සහ නිරිත දෙසින් බ්‍රසීලයෙන්, බටහිරින් වෙනිසියුලාවෙන් සහ නැගෙනහිරින් සුරිනේම් වලින් මායිම් වී ඇත.
වර්ග කිලෝමීටර 214,969 (වර්ග සැතපුම් 83,000) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, උරුගුවේ සහ සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියේ තුන්වන කුඩාම ස්වෛරී රාජ්‍යය වන අතර සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ දෙවන අඩුම ජනගහනයක් සහිත ස්වෛරී රාජ්‍යය වේ; එය පෘථිවියේ අඩුම ජනාකීර්ණ රටවලින් එකකි.<ref>{{cite web |date=13 February 2024 |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=23 January 2021}}</ref> රටේ නිල භාෂාව ඉංග්‍රීසි වේ, නමුත් ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් ඉංග්‍රීසි සහ ස්වදේශීය භාෂා ද්විභාෂා කතා කරයි. එහි විවිධාකාර ස්වාභාවික වාසස්ථාන සහ ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. ලෝකයේ විශාලතම සහ වඩාත්ම ජෛව විවිධත්වයෙන් යුත් නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ කොටසක් ද මෙම රටෙහි පිහිටා ඇත.
"ගයානා" ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය ඇමසන් ගඟට උතුරින් සහ "බොහෝ ජල ප්‍රදේශවල දේශය" ලෙස හඳුන්වන ඔරිනෝකෝ ගඟට නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල පලිහ භූමි ප්‍රමාණයකින් සමන්විත වේ. ගයනාවේ ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. ඓතිහාසික වශයෙන් ලොකොනෝ සහ කලීනා ගෝත්‍රිකයන් විසින් ආධිපත්‍යය දරන ලද ගයනාව, 18 වන සියවසේ අගභාගයේදී බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට යටත් වීමට පෙර ලන්දේසීන් විසින් යටත් විජිතකරණය කරන ලදී. 1950 ගණන් වන තෙක් බොහෝ දුරට වතු විලාසයේ ආර්ථිකයක් සහිත බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස එය පාලනය විය. එය 1966 දී නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 දී නිල වශයෙන් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ජාතීන් තුළ ජනරජයක් බවට පත්විය. බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදයේ උරුමය රටේ දේශපාලන පරිපාලනය, භාෂාමය ෆ්‍රැන්කා සහ ඉන්දියානු, අප්‍රිකානු, ආදිවාසී, චීන, පෘතුගීසි, අනෙකුත් යුරෝපීය සහ විවිධ බහු වාර්ගික කණ්ඩායම් ඇතුළත් විවිධ ජනගහනයෙන් පිළිබිඹු වේ.
ගයනාව යනු ඉංග්‍රීසි නිල භාෂාව වන එකම ප්‍රධාන භූමි දකුණු ඇමරිකානු ජාතියයි. කෙසේ වෙතත්, ජනගහනයෙන් බහුතරයක් ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් භාෂාවක් වන ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාෂාව පළමු භාෂාවක් ලෙස කතා කරති. ගයනාව පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය කැරිබියානු දූපත් සමූහයේ කොටසකි. එය කැරිබියානු ප්‍රධාන භූමියේ කොටසක් වන අතර අනෙකුත් කැරිබියානු රටවල් සමඟ ශක්තිමත් සංස්කෘතික, ඓතිහාසික සහ දේශපාලනික සබඳතා පවත්වා ගනිමින් මෙන්ම කැරිබියානු ප්‍රජාවේ (CARICOM) මූලස්ථානය ලෙසද සේවය කරයි. 2008 දී, රට දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයට ආරම්භක සාමාජිකයෙකු ලෙස සම්බන්ධ විය.
2017 දී, ගයනාවේ ජනගහනයෙන් 41% ක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් වූහ.<ref>{{Cite web |title=" Guyana no recuerda a Walter Rodney " – Le Monde diplomatique en español |url=https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925220844/https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |archive-date=25 September 2020 |access-date=10 October 2020 |website=mondiplo.com}}</ref> 2015 දී බොරතෙල් සොයා ගැනීමෙන් සහ 2019 දී වාණිජ කැණීම්වලින් පසු ගයනාවේ ආර්ථිකය පරිවර්තනයකට භාජනය වෙමින් පවතින අතර, එහි ආර්ථිකය 2020 දී 49% කින් වර්ධනය වන අතර, සමහර ගිණුම්වලට අනුව, එය වර්තමානයේ ලෝකයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන ආර්ථිකය බවට පත්වේ. එහි තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 ක් ඇති බව කියනු ලබන බැවින්,<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|title=Exxon makes three new oil discoveries in Guyana and boosts reserves|last=Valle|first=Sabrina|date=26 April 2022|newspaper=Reuters|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221225120501/https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|archive-date=25 December 2022|via=www.reuters.com|url-status=live}}</ref> 2025 වන විට ලෝකයේ විශාලතම ඒක පුද්ගල තෙල් නිෂ්පාදකයින්ගෙන් එකක් බවට රට පත්වීමට නියමිතය.<ref>{{cite web |last=Bajpai |first=Prableen |date=16 October 2020 |title=The Five Fastest Growing Economies In The World |url=https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221207063432/https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |archive-date=7 December 2022 |access-date=30 December 2022 |publisher=NASDAQ}}</ref> 2017 සිට ගයනා වෙරළට ඔබ්බෙන් තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 කට වඩා සොයා ගැනීම 1970 ගණන්වලින් පසු ගෝලීය තෙල් සංචිතවලට විශාලතම එකතු කිරීම වේ.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|title=Why The Oil Bonanza Offshore Guyana Has Global Implications|last=Blackmon|first=David|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102022946/https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|archive-date=2 November 2022|website=Forbes|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ බහමාස් වලට පසුව ඇමරිකාවේ සිව්වන ඉහළම ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇති රට ලෙස ගයනාව දැන් ශ්‍රේණිගත කර ඇත. 2023 දී ලෝක බැංකුවට අනුව, ඉතා සැලකිය යුතු දරිද්‍රතාවයක් තවමත් පවතින අතර එහි වර්ධනය ව්‍යුහාත්මකව කළමනාකරණය කිරීමේදී රට සැලකිය යුතු අවදානම් වලට මුහුණ දෙයි.<ref>{{Cite web |title=Macro Poverty Outlook for Guyana : April 2023 |url=https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/IDU0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202100312/https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/idu0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |archive-date=2 December 2023 |access-date=2023-11-27 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== නිරුක්තිය ==
"ගයනා" යන නම ගයනාවෙන් පැමිණ ඇති අතර එය දැන් ගයනා (බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා), සුරිනාම් (ලන්දේසි ගයනා), ප්‍රංශ ගයනා, වෙනිසියුලාවේ ගුවායානා කලාපය (ස්පාඤ්ඤ ගයනා) සහ බ්‍රසීලයේ අමාපා (පෘතුගීසි ගයනා) යන ප්‍රදේශ ඇතුළත් විශාල කලාපයක් සඳහා පෙර නමකි. ඔක්ස්ෆර්ඩ් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂයට අනුව, "ගයනා" යන නම ස්වදේශික ඇමරින්ඩියන් භාෂාවකින් පැමිණ ඇති අතර එහි තේරුම "බොහෝ ජල ප්‍රදේශ සහිත දේශය" යන්නයි.<ref>{{cite web |title=Guyana |url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |archive-date=7 July 2015 |access-date=9 May 2015 |publisher=Oxford Dictionaries}}</ref> නිල නාමයෙන් සමුපකාර යන වචනය සමුපකාර සමාජවාදය යන්නයි.
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|යටත් විජිතකරණයට පෙර|inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|යටත් විජිත සමය|inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|නිදහස|inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය|ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය|inline=yes}}
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|සාරාංශය|inline=yes}}
=== ඉතිහාසය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|ඉතිහාසය|inline=yes}}
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|බදු ප්‍රතිපත්තිය|inline=yes}}
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|විශාලතම නගර|inline=yes}}
=== භාෂා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|භාෂා|inline=yes}}
=== ආගම ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|ආගම|inline=yes}}
=== සෞඛ්‍යය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|සෞඛ්‍යය|inline=yes}}
=== අධ්‍යාපනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|අධ්‍යාපනය|inline=yes}}
== රජය ==
=== දේශපාලනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|දේශපාලනය|inline=yes}}
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|එසෙක්විබෝ ගැටුම|inline=yes}}
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|මහජන ප්‍රසම්පාදනය|inline=yes}}
=== හමුදාව ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|හමුදාව|inline=yes}}
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|මානව අයිතිවාසිකම්|inline=yes}}
== පරිපාලන අංශ ==
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ|කලාප සහ අසල්වැසි සභා|inline=yes}}
=== ස්වාභාවික කලාප ===
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ|ස්වාභාවික කලාප|inline=yes}}
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
=== මායිම් ආරවුල් ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|මායිම් ආරවුල්|inline=yes}}
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS)|inline=yes}}
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA)|inline=yes}}
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994|inline=yes}}
==== FATCA ====
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|FATCA|inline=yes}}
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
=== ප්‍රවාහනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ|ප්‍රවාහනය|inline=yes}}
=== විදුලිය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ|විදුලිය|inline=yes}}
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== බිම් සලකුණු ===
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය|බිම් සලකුණු|inline=yes}}
=== ක්‍රීඩා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය|ක්‍රීඩා|inline=yes}}
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
amybim2m1u62dx4kghe33sdhf4cf8r0
752362
752341
2025-07-01T10:14:39Z
Ttheek
66430
Adding [[Category:ගයනාව]] using [[c:Help:Cat-a-lot|Cat-a-lot]]
752362
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = ගයනා සමුපකාර ජනරජය
| image_flag = Flag of Guyana.svg
| image_coat = Coat of Arms of Guyana (relief).svg
| common_name = ගයනාව
| national_motto = "එක ජනතාවක්, එකම ජාතියක්, එකම ඉරණමක්"
| national_anthem = "ගංගා සහ තැනිතලා වලින් පිරුණු ගයනා දේශය, ආදරණීය දේශය"<br />{{center|[[File:National Anthem of Guyana.ogg]]}}
| image_map = Guyana (orthographic projection).svg
| map_caption = <small>{{Map caption|location_color=green|region}}<br/>අළු පැහැයෙන් [[දකුණු ඇමරිකාවේ]] පිහිටීම</small>
| coordinates = {{Coord|06|48|04|N|58|09|18|W|type:city}}
| capital = [[ජෝර්ජ්ටවුන්, ගයනාව|ජෝර්ජ්ටවුන්]]
| largest_city = capital
| official_languages = [[ඉංග්‍රීසි භාෂාව|ඉංග්‍රීසි]]
| regional_languages = {{collapsible list
| titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
| title =දේශීය භාෂා 10 ක්
| [[කපොං භාෂාව|අකාවායෝ]]
| [[මකුෂි භාෂාව|මකුෂි]]
| [[වයිවායි භාෂාව|වයිවායි]]
| [[අරාවක් භාෂාව|අරාවක් (ලොකොනෝ)]]
| [[පටමෝන භාෂාව|පටමෝන]]
| [[වරාඕ භාෂාව|වරාඕ]]
| [[කැරිබ් භාෂාව|කැරිබ්]]
| [[වපිෂණ භාෂාව|වපිෂණ]]
| [[පෙමොන් භාෂාව|පෙමොන් (අරකුණ)]]
| [[මාවායන භාෂාව|මාවායන]]}}
| languages_type = වෙනත් භාෂා
| languages = {{collapsible list
| titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
| title = භාෂා 8ක්
|{{hlist
| [[ගයනා ක්‍රියෝල්]]
| [[කැරිබියානු හින්දුස්ථානි#ගයනා හින්දුස්ථානි|ගයනා හින්දුස්ථානි]]
| [[දෙමළ භාෂාව|දෙමළ]]
| [[ස්පාඤ්ඤ භාෂාව|ස්පාඤ්ඤ]]
| [[පෘතුගීසි භාෂාව|පෘතුගීසි]]
| [[ප්‍රංශ භාෂාව|ප්‍රංශ]]
| [[ලන්දේසි භාෂාව|ලන්දේසි]]
| [[චීන භාෂාව|චීන]]}}
}}
| ethnic_groups = {{unbulleted list|class=nowrap|
| {{nowrap|39.8% [[ඉන්දු-ගයානියානු|ඉන්දියානු]]}}
|29.3% [[අප්‍රිකානු-ගයානියානු|අප්‍රිකානු]]
| 20.0% [[බහු වාර්ගික ජනතාව#ට්‍රිනිඩෑඩ්, ගයානා සහ සුරිනාම්|මිශ්‍ර]]
| 10.5% [[ගයනාවේ ආදිවාසී ජනතාව|ආදිවාසී]]
| 1.0% වෙනත්{{efn|0.3% [[සුදු කැරිබියන්|යුරෝපීය]], 0.2% [[චීන ගයානියානු|චීන]], සහ [[පෘතුගීසි ගයානියානු|පෘතුගීසි]], [[අරාබි ගයානියානු|අරාබි]] සහ වෙනත් කුඩා ජනගහනයක් ඇතුළත් වේ.}}
}}
| ethnic_groups_year = 2012
| ethnic_groups_ref = <ref name="statisticsguyana.gov.gy">{{Cite book|url=http://www.statisticsguyana.gov.gy/download.php?file=93|title=Compedium 2: Population Composition|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=July 2016|access-date=25 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180709011240/http://www.statisticsguyana.gov.gy/download.php?file=93|archive-date=9 July 2018|url-status=live}}</ref>
| religion_year = 2012
| religion = {{vunblist |63.9% [[ක්‍රිස්තියානි]]|24.8% [[හින්දු]]|6.8% [[ඉස්ලාම්]]|4.2% [[ආගමක් නැත]]|3.1% වෙනත්}}
| demonym = ගයනියානු
| government_type = ඒකීය [[විධායක ජනාධිපති ධුරයක් සහිත පාර්ලිමේන්තු ජනරජය]]{{efn |The president is constitutionally obligated to dissolve parliament after a successful no-confidence motion against the government (article 106(6)) and new elections are called within 3 months (article 61).<ref>{{cite web|url=http://parliament.gov.gy/constitution.pdf|title=CONSTITUTION OF THE CO-OPERATIVE REPUBLIC OF GUYANA ACT|last1=Constitution|year=2012|website=Parliament of Guyana|access-date=21 March 2024|archive-date=11 December 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231211164535/https://parliament.gov.gy/constitution.pdf|url-status=live}}</ref>}}
| leader_title1 = ජනාධිපති
| leader_name1 = [[ඉර්ෆාන් අලි]]
| leader_title2 = උප ජනාධිපති සහ අගමැති
| leader_name2 = මාර්ක් පිලිප්ස්
| leader_title3 = දෙවනි උප ජනාධිපති
| leader_name3 = [[භාරත් ජග්දියෝ]]
| leader_title5 = අගවිනිසුරු
| leader_name5 = [[රොක්සේන් ජෝර්ජ්-විල්ට්ෂයර්]]
| leader_title4 = ජාතික සභාවේ කථානායක
| leader_name4 = මන්සූර් නදීර්
| legislature = ජාතික සභාව
| established_event1 = ලන්දේසි පාලනය
| established_date1 = 1667–1815
| established_event2 = [[බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව]]
| established_date2 = 1831–1966
| established_event3 = [[එක්සත් රාජධානිය]] වෙතින් [[ස්වාධීනත්වය]] [[ගයනා (1966–1970)|ගයනා]] ලෙස
| established_date3 = 1966 මැයි 26
| established_event4 = [[ජනරජය]]
| established_date4 = 1970 පෙබරවාරි 23
| established_event5 = [[චගුවාරාමාස් ගිවිසුමට]] [[CARICOM]] හා සම්බන්ධ විය.
| established_date5 = 1973 අගෝස්තු 1
| established_event6 = වත්මන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව
| established_date6 = 1980 ඔක්තෝබර් 6
| area_km2 = 214,969<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/|title=Guyana|date=17 February 2024|publisher=Central Intelligence Agency|via=CIA.gov|access-date=23 January 2021|archive-date=7 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/|url-status=live}}</ref><ref name="AH">{{cite web|url=http://education.yahoo.com/reference/dictionary/entry/Guyana|title=Guyana – Dictionary definition and pronunciation – Yahoo! Education|publisher=Education.yahoo.com|access-date=30 March 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131029190609/http://education.yahoo.com/reference/dictionary/entry/Guyana|archive-date=29 October 2013}})</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19546909|title=Guyana country profile|work=BBC News|date=October 2012|access-date=30 March 2024|archive-date=21 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220621013530/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19546909|url-status=live}}</ref>
| area_rank = 83 වෙනි <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] -->
| area_sq_mi = 83,000 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| percent_water = 8.4
| population_estimate = 835,986<ref>{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/guyana-population/|title=Guyana Population (2025) – Worldometer|website=www.worldometers.info|access-date=25 October 2022|archive-date=5 February 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090205134615/https://www.worldometers.info/world-population/guyana-population/|url-status=live}}</ref>
| population_estimate_year = 2025
| population_estimate_rank = 166 වෙනි
| population_density_km2 = 3.9
| population_density_rank = 239 වෙනි
| population_density_sq_mi = 9.071 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| GDP_PPP = {{increase}} ඩොලර් බිලියන 75.294<ref name="IMFWEO.GY">{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2025/april/weo-report?c=336,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2025&ey=2025&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=Report for Selected Countries and Subjects: April 2025|publisher=[[International Monetary Fund]]|website=imf.org}}</ref>
| GDP_PPP_rank = 110 වෙනි
| GDP_PPP_year = 2025
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} ඩොලර් 94,258<ref name="IMFWEO.GY" />
| GDP_PPP_per_capita_rank = 8 වෙනි
| GDP_nominal = {{increase}} ඩොලර් බිලියන 25.822<ref name="IMFWEO.GY" />
| GDP_nominal_rank = 119 වෙනි
| GDP_nominal_year = 2025
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} ඩොලර් 32,326<ref name="IMFWEO.GY" />
| GDP_nominal_per_capita_rank = 37 වෙනි
| Gini = 44.6 <!--number only-->
| Gini_year = 2007
| Gini_change = decrease<!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/gini-index-coefficient-distribution-of-family-income/country-comparison/|title=Gini Index coefficient|publisher=CIA World Factbook|access-date=4 August 2021|archive-date=17 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210717071854/https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/gini-index-coefficient-distribution-of-family-income/country-comparison|url-status=live}}</ref>
| HDI = 0.776
| HDI_year = 2023<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year -->
| HDI_change = increase<!-- increase/decrease/steady -->
| HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url= https://hdr.undp.org/data-center/specific-country-data#/countries/GUY|title=Human Development Report 2023/24|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]}}</ref>
| HDI_rank = 89 වෙනි
| currency = [[ගයනා ඩොලර්]]
| currency_code = GYD
| time_zone = [[Guyana Time|GYT]]
| utc_offset = -04:00
| date_format = දිදි-මාමා-වවවව
| drives_on = වම
| calling_code = [[+592]]
| cctld = [[.gy]]
}}
'''ගයනාව''',{{efn|{{IPAc-en|audio=en-us-Guyana.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|ɑː|n|ə}} or {{IPAc-en|audio=en-us-Guyana-2.ogg|ɡ|aɪ|ˈ|æ|n|ə}} {{respell|ghy|A(H)N|ə}}}} නිල වශයෙන් '''ගයනා සමුපකාර ජනරජය''', දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ පිහිටි රටක් වන අතර එය කැරිබියන් සමඟ හඳුනා ගන්නා අතර එය වරක් ඓතිහාසික බ්‍රිතාන්‍ය බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්හි කොටසක් විය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref><ref name="ISW">{{cite web |title=Independent States in the World |url=https://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609184448/http://www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm |archive-date=9 June 2010 |access-date=24 June 2017 |publisher=state.gov}}</ref> ජෝර්ජ්ටවුන් යනු ගයනාහි අගනුවර වන අතර එය රටේ විශාලතම නගරය ද වේ. ගයනාව උතුරින් අත්ලාන්තික් සාගරයෙන්, දකුණින් සහ නිරිත දෙසින් බ්‍රසීලයෙන්, බටහිරින් වෙනිසියුලාවෙන් සහ නැගෙනහිරින් සුරිනේම් වලින් මායිම් වී ඇත.
වර්ග කිලෝමීටර 214,969 (වර්ග සැතපුම් 83,000) ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ගයනාව, උරුගුවේ සහ සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන භූමියේ තුන්වන කුඩාම ස්වෛරී රාජ්‍යය වන අතර සුරිනේම් වලින් පසු දකුණු ඇමරිකාවේ දෙවන අඩුම ජනගහනයක් සහිත ස්වෛරී රාජ්‍යය වේ; එය පෘථිවියේ අඩුම ජනාකීර්ණ රටවලින් එකකි.<ref>{{cite web |date=13 February 2024 |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=23 January 2021}}</ref> රටේ නිල භාෂාව ඉංග්‍රීසි වේ, නමුත් ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් ඉංග්‍රීසි සහ ස්වදේශීය භාෂා ද්විභාෂා කතා කරයි. එහි විවිධාකාර ස්වාභාවික වාසස්ථාන සහ ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. ලෝකයේ විශාලතම සහ වඩාත්ම ජෛව විවිධත්වයෙන් යුත් නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ කොටසක් ද මෙම රටෙහි පිහිටා ඇත.
"ගයානා" ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය ඇමසන් ගඟට උතුරින් සහ "බොහෝ ජල ප්‍රදේශවල දේශය" ලෙස හඳුන්වන ඔරිනෝකෝ ගඟට නැගෙනහිරින් පිහිටි විශාල පලිහ භූමි ප්‍රමාණයකින් සමන්විත වේ. ගයනාවේ ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. ඓතිහාසික වශයෙන් ලොකොනෝ සහ කලීනා ගෝත්‍රිකයන් විසින් ආධිපත්‍යය දරන ලද ගයනාව, 18 වන සියවසේ අගභාගයේදී බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට යටත් වීමට පෙර ලන්දේසීන් විසින් යටත් විජිතකරණය කරන ලදී. 1950 ගණන් වන තෙක් බොහෝ දුරට වතු විලාසයේ ආර්ථිකයක් සහිත බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස එය පාලනය විය. එය 1966 දී නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 දී නිල වශයෙන් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය ජාතීන් තුළ ජනරජයක් බවට පත්විය. බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදයේ උරුමය රටේ දේශපාලන පරිපාලනය, භාෂාමය ෆ්‍රැන්කා සහ ඉන්දියානු, අප්‍රිකානු, ආදිවාසී, චීන, පෘතුගීසි, අනෙකුත් යුරෝපීය සහ විවිධ බහු වාර්ගික කණ්ඩායම් ඇතුළත් විවිධ ජනගහනයෙන් පිළිබිඹු වේ.
ගයනාව යනු ඉංග්‍රීසි නිල භාෂාව වන එකම ප්‍රධාන භූමි දකුණු ඇමරිකානු ජාතියයි. කෙසේ වෙතත්, ජනගහනයෙන් බහුතරයක් ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් භාෂාවක් වන ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාෂාව පළමු භාෂාවක් ලෙස කතා කරති. ගයනාව පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය කැරිබියානු දූපත් සමූහයේ කොටසකි. එය කැරිබියානු ප්‍රධාන භූමියේ කොටසක් වන අතර අනෙකුත් කැරිබියානු රටවල් සමඟ ශක්තිමත් සංස්කෘතික, ඓතිහාසික සහ දේශපාලනික සබඳතා පවත්වා ගනිමින් මෙන්ම කැරිබියානු ප්‍රජාවේ (CARICOM) මූලස්ථානය ලෙසද සේවය කරයි. 2008 දී, රට දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයට ආරම්භක සාමාජිකයෙකු ලෙස සම්බන්ධ විය.
2017 දී, ගයනාවේ ජනගහනයෙන් 41% ක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් වූහ.<ref>{{Cite web |title=" Guyana no recuerda a Walter Rodney " – Le Monde diplomatique en español |url=https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200925220844/https://mondiplo.com/guyana-no-recuerda-a-walter-rodney |archive-date=25 September 2020 |access-date=10 October 2020 |website=mondiplo.com}}</ref> 2015 දී බොරතෙල් සොයා ගැනීමෙන් සහ 2019 දී වාණිජ කැණීම්වලින් පසු ගයනාවේ ආර්ථිකය පරිවර්තනයකට භාජනය වෙමින් පවතින අතර, එහි ආර්ථිකය 2020 දී 49% කින් වර්ධනය වන අතර, සමහර ගිණුම්වලට අනුව, එය වර්තමානයේ ලෝකයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන ආර්ථිකය බවට පත්වේ. එහි තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 ක් ඇති බව කියනු ලබන බැවින්,<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|title=Exxon makes three new oil discoveries in Guyana and boosts reserves|last=Valle|first=Sabrina|date=26 April 2022|newspaper=Reuters|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221225120501/https://www.reuters.com/business/energy/exxon-makes-three-new-discoveries-guyana-increases-oil-reserves-2022-04-26/|archive-date=25 December 2022|via=www.reuters.com|url-status=live}}</ref> 2025 වන විට ලෝකයේ විශාලතම ඒක පුද්ගල තෙල් නිෂ්පාදකයින්ගෙන් එකක් බවට රට පත්වීමට නියමිතය.<ref>{{cite web |last=Bajpai |first=Prableen |date=16 October 2020 |title=The Five Fastest Growing Economies In The World |url=https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221207063432/https://www.nasdaq.com/articles/the-five-fastest-growing-economies-in-the-world-2020-10-16 |archive-date=7 December 2022 |access-date=30 December 2022 |publisher=NASDAQ}}</ref> 2017 සිට ගයනා වෙරළට ඔබ්බෙන් තෙල් සංචිත බැරල් බිලියන 11 කට වඩා සොයා ගැනීම 1970 ගණන්වලින් පසු ගෝලීය තෙල් සංචිතවලට විශාලතම එකතු කිරීම වේ.<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|title=Why The Oil Bonanza Offshore Guyana Has Global Implications|last=Blackmon|first=David|access-date=2 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221102022946/https://www.forbes.com/sites/davidblackmon/2022/06/07/why-oil-developments-offshore-guyana-have-global-implications/|archive-date=2 November 2022|website=Forbes|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ බහමාස් වලට පසුව ඇමරිකාවේ සිව්වන ඉහළම ඒක පුද්ගල දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඇති රට ලෙස ගයනාව දැන් ශ්‍රේණිගත කර ඇත. 2023 දී ලෝක බැංකුවට අනුව, ඉතා සැලකිය යුතු දරිද්‍රතාවයක් තවමත් පවතින අතර එහි වර්ධනය ව්‍යුහාත්මකව කළමනාකරණය කිරීමේදී රට සැලකිය යුතු අවදානම් වලට මුහුණ දෙයි.<ref>{{Cite web |title=Macro Poverty Outlook for Guyana : April 2023 |url=https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/IDU0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202100312/https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099857004112325933/idu0b505bcfa01b27043f009eb009ad04e67422d |archive-date=2 December 2023 |access-date=2023-11-27 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== නිරුක්තිය ==
"ගයනා" යන නම ගයනාවෙන් පැමිණ ඇති අතර එය දැන් ගයනා (බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා), සුරිනාම් (ලන්දේසි ගයනා), ප්‍රංශ ගයනා, වෙනිසියුලාවේ ගුවායානා කලාපය (ස්පාඤ්ඤ ගයනා) සහ බ්‍රසීලයේ අමාපා (පෘතුගීසි ගයනා) යන ප්‍රදේශ ඇතුළත් විශාල කලාපයක් සඳහා පෙර නමකි. ඔක්ස්ෆර්ඩ් ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂයට අනුව, "ගයනා" යන නම ස්වදේශික ඇමරින්ඩියන් භාෂාවකින් පැමිණ ඇති අතර එහි තේරුම "බොහෝ ජල ප්‍රදේශ සහිත දේශය" යන්නයි.<ref>{{cite web |title=Guyana |url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150707214123/http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/american_english/Guyana |archive-date=7 July 2015 |access-date=9 May 2015 |publisher=Oxford Dictionaries}}</ref> නිල නාමයෙන් සමුපකාර යන වචනය සමුපකාර සමාජවාදය යන්නයි.
== ඉතිහාසය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය||inline=yes}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|යටත් විජිතකරණයට පෙර|inline=yes}}
=== යටත් විජිත සමය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|යටත් විජිත සමය|inline=yes}}
=== නිදහස ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ඉතිහාසය|නිදහස|inline=yes}}
== භූගෝලය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය||inline=yes}}
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ භූගෝලය|ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය|inline=yes}}
== ආර්ථිකය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය||inline=yes}}
=== සාරාංශය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|සාරාංශය|inline=yes}}
=== ඉතිහාසය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|ඉතිහාසය|inline=yes}}
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ආර්ථිකය|බදු ප්‍රතිපත්තිය|inline=yes}}
== ජන විකාශනය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය||inline=yes}}
=== විශාලතම නගර ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|විශාලතම නගර|inline=yes}}
=== භාෂා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|භාෂා|inline=yes}}
=== ආගම ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|ආගම|inline=yes}}
=== සෞඛ්‍යය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|සෞඛ්‍යය|inline=yes}}
=== අධ්‍යාපනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජන විකාශනය|අධ්‍යාපනය|inline=yes}}
== රජය ==
=== දේශපාලනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|දේශපාලනය|inline=yes}}
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|එසෙක්විබෝ ගැටුම|inline=yes}}
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|මහජන ප්‍රසම්පාදනය|inline=yes}}
=== හමුදාව ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|හමුදාව|inline=yes}}
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
{{Excerpt|ගයනාවේ රජය|මානව අයිතිවාසිකම්|inline=yes}}
== පරිපාලන අංශ ==
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ|කලාප සහ අසල්වැසි සභා|inline=yes}}
=== ස්වාභාවික කලාප ===
{{Excerpt|ගයනාවේ පරිපාලන අංශ|ස්වාභාවික කලාප|inline=yes}}
== ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා ==
=== මායිම් ආරවුල් ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|මායිම් ආරවුල්|inline=yes}}
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS)|inline=yes}}
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA)|inline=yes}}
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994|inline=yes}}
==== FATCA ====
{{Excerpt|ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා|FATCA|inline=yes}}
== යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ ==
=== ප්‍රවාහනය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ|ප්‍රවාහනය|inline=yes}}
=== විදුලිය ===
{{Excerpt|ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ|විදුලිය|inline=yes}}
== සංස්කෘතිය ==
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය||inline=yes}}
=== බිම් සලකුණු ===
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය|බිම් සලකුණු|inline=yes}}
=== ක්‍රීඩා ===
{{Excerpt|ගයනාවේ සංස්කෘතිය|ක්‍රීඩා|inline=yes}}
== යොමු කිරීම් ==
<references />
{{දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
[[ප්‍රවර්ගය:ගයනාව]]
mzhkirj8m7t4yyvj4br7aoh5vlf52i8
විකිපීඩියා:උදවු කවුළුව
4
22978
752179
742607
2025-07-01T04:28:52Z
2402:D000:8138:28:BCD2:11D9:C3B2:3596
/* Hath muthu paramparawa nam karann */ නව ඡේදය
752179
wikitext
text/x-wiki
{{/ශීර්ෂය}}<div style="position: absolute; top: 3.4em; right: 1.0em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff;" class="boilerplate metadata plainlinks"><small>[[#footer| Skip to bottom ]]</small></div>
__TOC__
<!-- This page is for the answers you need to know about using Wikipedia! -->
<!-- For knowledge questions, please use the [[Wikipedia:Reference Desk]]! -->
<!-- -->
<!-- Ask your question at the bottom of this page. It will be answered shortly. -->
<!-- -->
*මුල් පිටුවේ සතියේ වදන නොව සතියේ වැකිය විය යුතු නේද? වදන යන චචනය වන අතර එහි වාක්‍යක් ම අඩංගු වෙයි. {{unsigned|ශ්වෙත}}
::මෙම පැණය මෙතැනට වඩා කෝපි කඩේ සුදුසු තැනක් නොවේද? -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 16:25, 7 නොවැම්බර් 2011 (යූටීසී)
== තොරතුරුකොටුව අභ්‍යවකාශගාමීයා ==
තොරතුරුකොටුව අභ්‍යවකාශගාමීයා , [[යුරී ගගාරීන්]] පිටුවේ හරියට වැඩ කරනවා. [[ඇලෙක්සි ලියනොෆ්]] වැඩකරන්නේ නැ. කාටහරි වෙලාවක් තියෙනවා නම් බලන්ඩ...[[User:සමන්|සමන්]] ([[User talk:සමන්|talk]]) 08:07, 23 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
== ලිපි සංස්කරණයේ දී සමහර සංකේත සොයාගත නොහැකි වීම ==
ම විසින් ගණිතය සම්බන්ධ ලිපියක් සකස් කිරීමේදී ඊට අදාල සංකේත සොයාගත නොහැකිවිය. (උදා:- එමනිසා යන්න දැක්වීමට භාවිත කරන තිත්තුන වැනි) මේවා සොයාගන්නේ කෙසේද ? <small><span class="autosigned">— ඉදිරියෙහි දැක්වෙන [[විකිපීඩියා:අත්සන්|අත්සන නොයෙදූ]] පරිකථනය [[පරිශීලක:Sunanda|Sunanda]] ([[පරිශීලක සාකච්ඡාව:Sunanda|සාකච්ඡාව]] • [[විශේෂ:දායකත්ව/Sunanda|දායකත්ව]]) විසින් 08:43, 26 සැප්තැම්බර් 2012 (UTC) හිදී එක් කර ඇත </span></small><!-- Template:Unsigned -->
::මෙහිදී <nowiki><math>\therefore</math></nowiki> යෙදීමෙන් <math>\therefore</math> ලබා ගත හැකි බව කරුණාකර සලකන්න. වැඩි විස්තර සඳහා [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Math] බලන්න. ---[[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 10:15, 26 සැප්තැම්බර් 2012 (යූටීසී)
== සිංහල ටයිප් කිරිෙම්දී 'ෙ" ඉදිරිෙයන් බින්දුවක් ටයිප් විම ==
විකිපීඩියාව සංස්කරණය කිරීෙම්දී ෙම් ආකාරයට ෙකාම්බුවට දක=ණු පසින් බිංදුවක් ටයිල් වෙන්ෙන් ඇයි <small><span class="autosigned">— ඉදිරියෙහි දැක්වෙන [[විකිපීඩියා:අත්සන්|අත්සන නොයෙදූ]] පරිකථනය [[පරිශීලක: 175.157.224.151 | 175.157.224.151 ]] ([[පරිශීලක සාකච්ඡාව: 175.157.224.151 |සාකච්ඡාව]] • [[විශේෂ:දායකත්ව/ 175.157.224.151 |දායකත්ව]]) විසින් 06:15, 28 සැප්තැම්බර් 2012 (UTC) හිදී එක් කර ඇත </span></small><!-- Template:Unsigned -->
== යංසය type කරන්නේ කොහොමද? ==
ලිපි සැකසීමේදී "සිංහල සම්මත (විජේසේකර)" ආකාරයෙන් type කල විට "ය"කාරය ද, "ඉංග්‍රීසි යතුරුපුවරුවෙන් සිංහල" ආකාරයෙන් type කල විට උදාහරණ ලෙස "මූල්ය" type කල විට සිංහල භාශාවේ පරිදි "යංසය" යතුරු ලියනය නොවේ. (හල් අක්ශරයක් සමග "ය" යෙදෙන විට "ය"යන්නෙන් අර්ධය යංසය විය යුතුය. එසේ නොවන්නේ ඇයි?
යංසය type කරන්නේ කොහොමද?{{unsigned|Ashan randika jayaweera |12:15, 15 ඔක්තොම්බර් 2012}}
== යංසය type කරන්නේ කොහොමද? ==
ලිපි සැකසීමේදී "සිංහල සම්මත (විජේසේකර)" ආකාරයෙන් type කල විට "ය"කාරය ද, "ඉංග්‍රීසි යතුරුපුවරුවෙන් සිංහල" ආකාරයෙන් type කල විට උදාහරණ ලෙස "මූල්ය" type කල විට සිංහල භාශාවේ පරිදි "යංසය" යතුරු ලියනය නොවේ. (හල් අක්ශරයක් සමග "ය" යෙදෙන විට "ය"යන්නෙන් අර්ධය යංසය විය යුතුය. එසේ නොවන්නේ ඇයි?
යංසය type කරන්නේ කොහොමද? ~~Ashan randika jayaweera~~{{unsigned|Ashan randika jayaweera |12:17, 15 ඔක්තොම්බර් 2012}}
== දැන් විකිමීඩියා වෙත සිංහල යුනිකෝඩ් සහිත SVG ගොනු උඩුගත කල හැකියි ==
SVG ගොනු සිංහල යුනිකෝඩ් පෙළ (text) සහිතව උඩුගත කල විට, සිඟීති රූ (thumbnails) සෑදීමේ දෝෂයක් තිබුණා. දෝෂය විකිමීඩියා වෙත [https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=55462 ඉදිරිපත් කිරීමෙන්] පසු ප්‍රජාව එය විසඳීමට කාරුණික වී තිබෙනවා. ඒ නිසා දැන් සිංහල යුනිකෝඩ් සහිත SVG ගොනු උඩුගත කල හැකියි.
මෙ බඳු ගොනුවකට උදාහරණ [https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%9C%E0%B7%9C%E0%B6%B1%E0%B7%94%E0%B7%80:%E0%B7%83%E0%B7%96%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%BA_%E0%B6%9A%E0%B7%9A%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B7%80%E0%B7%8F%E0%B6%AF%E0%B6%BA_si.svg මෙන්න]. [[User:සම්පත් සිටිනාමලුව|සම්පත් සිටිනාමලුව]] ([[User talk:සම්පත් සිටිනාමලුව|talk]]) 04:31, 11 ඔක්තොම්බර් 2013 (යූටීසී)
==විකියයේ නවකයන් ට ප්‍රයෝජනවත් යොමුවක් සඳහා==
බලන්න - https://si.wikipedia.org/wiki/පරිශීලක:බිඟුවා<br />
--[[User:Gawesaka|Gawesaka]] ([[User talk:Gawesaka|talk]]) 01:22, 13 ජූලි 2015 (යූටීසී)
== Featured portal ==
This wiki's "Mathematics portal" ([[ද්වාරය:ගණිතය]]) is [[d:Portal:Mathematics|listed in Wikidata]] as being a featured portal (well, actually a "featured article", which is clearly wrong). Is there a mechanism to mark portals as featured here? ([[සැකිල්ල:Contents pages (footer box)|Looks like the answer to this is no]], but I can't tell for sure, since I don't read Sinhala.) If not, then obviously the "featured" designation is wrong. If portals can be featured, then the information in Wikidata needs changing. Either way, something needs to be changed. Can someone help with that? - [[User:Dcljr|dcljr]] ([[User talk:Dcljr|talk]]) 21:18, 17 නොවැම්බර් 2015 (යූටීසී)
:{{ping|Dcljr}} Yes, you are right. We do not have a mechanism to mark portals as featured here yet. I removed the badge. --[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 10:01, 11 සැප්තැම්බර් 2020 (යූටීසී)
== Can someone help me at English Wikisource? ==
I am working on an article on English Wikisource. The article has one word in Sinhala. The article says that the word means "ink". I can't figure out what the word is. Can anyone help me? The page is [[:en:Wikisource:Page:The History of Ink.djvu/111]]. Thank you. [[User:Beleg Tâl|Beleg Tâl]] ([[User talk:Beleg Tâl|talk]]) 15:09, 16 ජනවාරි 2019 (යූටීසී)
:I don't think I can read those letter. They could be old letters used before our time. --[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 09:56, 11 සැප්තැම්බර් 2020 (යූටීසී)
::That is not sinhala, the word for ink in sinhala is තීන්තThat is not sinhala, the word for ink in sinhala is තීන්ත. [[User:Chandboju|Chandboju]] ([[User talk:Chandboju|talk]]) 08:40, 5 ජනවාරි 2025 (යූටීසී)
== Please fix the related templates and merge these two categories ==
[[:ප්‍රවර්ගය:CS1 maint: multiple names: authors list]] and [[:ප්‍රවර්ගය:CS1 maint: Multiple names: authors list]] are the same tracking categories. Please fix the related templates and merge these two categories. Thanks. [[User:迴廊彼端|迴廊彼端]] ([[User talk:迴廊彼端|talk]]) 16:16, 3 නොවැම්බර් 2022 (යූටීසී)
:{{tick|18}} '''{{ucfirst:කළා}}''': It seems not a template that is populating the later, but the pages were added directly. [[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 02:55, 4 නොවැම්බර් 2022 (යූටීසී)
== Query ==
Hello people. I'm trying to create a page here on <nowiki>[[en:P. V. Sindhu]]</nowiki> and I ask you to help me in writing "Pusarla Venkata Sindhu" in correct, exact Sinhala ? Your help is highly required. Thankyou! [[User:Zoglophie|Zoglophie]] ([[User talk:Zoglophie|talk]]) 15:36, 1 මැයි 2023 (යූටීසී)
:Note : I'm only asking how would you write "Pusarla Venkata Sindhu" in Sinhala and not the whole page's translation. Thankyou. [[User:Zoglophie|Zoglophie]] ([[User talk:Zoglophie|talk]]) 17:59, 1 මැයි 2023 (යූටීසී)
::I see that you have created the page [[පුසර්ල වෙන්කට සින්ධු]] and nobody has objected. -- [[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 14:41, 20 ඔක්තෝබර් 2023 (යූටීසී)
== පෝෂණය ==
nutrition [[විශේෂ:දායකත්ව/101.2.187.59|101.2.187.59]] 08:14, 24 අගෝස්තු 2024 (යූටීසී)
:''si'' [[විශේෂ:දායකත්ව/2806:263:C485:934D:6DDA:E67:2C2A:FD3|2806:263:C485:934D:6DDA:E67:2C2A:FD3]] 05:13, 20 ජනවාරි 2025 (යූටීසී)
== සිංහල ==
උඩගු යනු කුමක්ද [[විශේෂ:දායකත්ව/2402:4000:B197:68AE:1:0:F64D:ADAB|2402:4000:B197:68AE:1:0:F64D:ADAB]] 11:48, 29 අගෝස්තු 2024 (යූටීසී)
වලහා [[විශේෂ:දායකත්ව/123.231.84.188|123.231.84.188]] 06:54, 30 ඔක්තෝබර් 2024 (යූටීසී)
වළහාට සමාන වචන
[[විශේෂ:දායකත්ව/123.231.84.188|123.231.84.188]] 06:55, 30 ඔක්තෝබර් 2024 (යූටීසී)
:වලසා [[User:Chandboju|Chandboju]] ([[User talk:Chandboju|talk]]) 08:42, 5 ජනවාරි 2025 (යූටීසී)
== පාර මාරුවන නිවැරදි ආකාරය පිළිබඳ කවි ==
දකුණ බලා වම බලන්න
නැවතත් දකුණම බලන්න
පාරේ වාහන නැත්තම්
ඉක්මනින්ම මාරු වෙන්න [[User:සම්පත් ධනන්ජය|සම්පත් ධනන්ජය]] ([[User talk:සම්පත් ධනන්ජය|talk]]) 07:49, 18 ජනවාරි 2025 (යූටීසී)
== Hath muthu paramparawa nam karann ==
Hath muthu parmparawa namkaranne [[විශේෂ:දායකත්ව/2402:D000:8138:28:BCD2:11D9:C3B2:3596|2402:D000:8138:28:BCD2:11D9:C3B2:3596]] 04:28, 1 ජූලි 2025 (යූටීසී)
9mcbdxvtce7jgxmzfi4smxozia7jyta
විකිපීඩියා:කෝපි කඩේ (miscellaneous)/Archive 2
4
29593
752168
196723
2025-06-30T18:48:00Z
CommonsDelinker
157
per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Smiley lol.gif|]], හේතුව ලෙස දක්වා [[c:User:Abzeronow|Abzeronow]] විසින් [[c:File:Smiley_lol.gif|Smiley_lol.gif]] ගොනුව මකාදමා ඇත.
752168
wikitext
text/x-wiki
== Vandalizing / Spaming ?? ==
IP 161.184.107.98 has done several activities today. Almost all are advertising for Microsoft Sri Lanka. This is either a spamming or a vandalism.Please Do the needful [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 02:19, 18 නොවැම්බර් 2010 (යූටීසී)
:Blocked! --[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 03:28, 18 නොවැම්බර් 2010 (යූටීසී)
:: ෆිට් තමයි !! [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 03:37, 18 නොවැම්බර් 2010 (යූටීසී)
== පෙරදිග සංගීත ස්වර භාවිතය ==
පෙරදිග සංගීතයට අයත් ලිපි සංවර්ධනයේදී නිවැරැදිව සංගීත ස්වර යතුරු ලියනය කිරීමේදී බොහෝ අපහසුතාවන්ට පත්වීමට සිදුව ඇත.<br />
උදා: උච්ඡ, මන්‍ද්‍ර, කෝමල, තීව්‍ර, තාල සංඥා ආදිය මෙහි ලා දැක්විය හැකි ය. මෙහිදී කෝමල ස්වර සඳහා < u > භාවිතා කළ හැකි වුව ද එය මහත් පීඩාවකි. <br />
කරුණාකර මේ කාරණය සඳහා කිසියම් ක්‍රමවේදයක් සකසා දෙනු මැනැවි. --[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 10:56, 10 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
* '''මේ මසට පෙර ඉදිරිපත්වන හොඳ ම ක්‍රමවේදය සඳහා "<nowiki>{{subst:Music Barnstar}}</nowiki>" ද පිරිනැමෙනු ඇත.'''--[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 09:46, 11 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
== '''ඡයාරූපයක් උඩුගත කිරීම''' ==
ඡයාරූපයක් උඩුගත කරන්නේ කේසේද ?
පුද්ගලික පරිඝනකයේ සිට {{unsigned|94.241.30.24}}
:http://si.wikipedia.org/wiki/විශේෂ:උඩුගත_කිරීම -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:13, 10 නොවැම්බර් 2010 (යූටීසී)
==පරිශීලක:276RASNAYAKAPURA==
User [[පරිශීලක:276RASNAYAKAPURA]] seems to be representing him/her self not as an individual but as a official body. Both the user name (GN division number and name) and the content of his use page indicates such. I personally believe this is not a intentional foul play but a genuine work of some official (or enthusiastic child or him/her to help the mom/dad's work). But theoretically similar to incidence in past; "Felide" company having an account for company. But in reality this is not a planed abuse for money as in the Feliday incident. Please try to do the need full. But we hav to keep in my mind that, we should not loose the user from weikipedia. We must keep in mind that Rasnayakapura is a very remote village with a rich heritage and a user fron that village is an asset for si.wiki. [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 04:53, 6 දෙසැම්බර් 2010 (යූටීසී)
== FOSS User සඟරාව ==
මෙම සඟරාවේ 2011 පෙබරවාරි කලාපයේ විකිපීඩියාව හා සබැඳි ලිපි 3ක් ඇතුලත් වෙලා තිබුණා.
*ලොවට නිදහස් දැනුම බෙදන විකිපීඩියා (පිටු 10 – 12)
*විකිපීඩියානුවෙක් සමග පිළිසඳරක්.... (පිටු 13 - 14)
*විකිපීඩියා 10 වන වසර සැමරම (පිටු 15)
*http://fossuser.lk/en/get-magazine/
*http://fossuser.lk/en/archive/february_2011.pdf
වෙලාවක් තිබ්බොත් භාගත කරගෙන කියවන්න. අපේ ප්‍රචාරක කටයුතු සෙමින් සෙමින් ඉස්සරහට යනවා වගෙයි. මේ ලිපිවල සිංහල විකිය ගැන විස්තර ඇතුලත් වෙලා තියෙන්නේ. ඔවුන් අපිට සහාය දක්වන්නත් කැමති උනා. '''අපිට ඇත්තටම බැරිද එක දවසක සෙට් වෙන්න?''' මම නම් කැමතියි මූණටම හම්බ වෙලා කතා කරන්න. මේ ගැනත් පොඩ්ඩක් හිතන්න. අපේ මම දැක්කා අපේ facebook පිටුවේ 90ක් විතර එක් වෙලා ඉන්නවා. ඒකත් සතුටු වෙන්න පුලුවන් කාරණාවක්. පුලුවන් තරම් අනිත් අය අතරට මේක ගෙනි යන්න ඕනැ.
:ජය! -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 11:53, 16 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
::එක්තරා පුවත්පතක් (මතක විදියට ලක්බිම) සමග ලැබෙන '''නැණපත''' නම් තොරතුරු තාක්ෂණික සගරාවේත් විකිපීඩියාව ගැන සහ එහි 10වන සැමරුම පිළබදව සදහන් කොට තිබුණා.--[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:54, 16 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
ස්තූතියි සදහනට, සිංහල විකිපීඩියාව දියුණු කිරීමට හැකි සෑම උදව්වක්ම ලබා දීමට අප සමාජය සූදානම්, මේ වන විට විකිපීඩීයා පිලිබද වි.වි. සිසුන් දැනුවත් කිරීම් පවා සිදුකිරීමට අප සැලසුම් කොට තිබෙනවා. මේ සදහා සංවිධායකවරයෙකු බදවා ගෙන ඇති අතර ඊලග සතිය වන විට ඔහු සේවය අරඹනු ඇති. මීට සමගාමීව ජායාරූප එකතු කිරීමද සිදුවනවා. හමුවක් සදහා සියලු සංවිධාන කටයුතු ඉටු කිරීමට අප සූදානම්, කරුණාකර ඒ පිලිබද අපට දන්වන්න. නිසි ලෙස සංවිධානය නොවූ වැඩපිලිවෙලකින් සිදුවන්නේ ශ්‍ර්මය නාස්තිවීම පමණයි එනිසා විකිපීඩියා එකමුතුවක් ලෙස සංවිධානය වීම ඉතාමත් වැදගත්. සිංහල ලිපි ගණන වැඩි කිරීමට අප ඉදිරියේදී හැකි සැම උත්සහායක්ම ගනු ලබනවා. වේගයෙන් ව්‍යාප්තවන අප සමාජය (මේ වනවිට 200 කට අධික සාමාජිකත්වයක් සිටින) මේ පිලිබද නිරතුරු අවධානයෙන් සිටිනවා. අවශ්‍ය ඕනෑම විටෙක අප අමතන්න. ප්‍රධාන කතෘ බුද්ධික චන්ද්‍රදීප. - මෙම සටහන facebook පිටුවෙහි හි යොදා අනන්‍යතාව තහවුරු කරන ලදී.
-[[User:Bckurera|Bckurera]] ([[User talk:Bckurera|talk]]) 13:25, 16 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)-
:ලිපි තුන කියෙව්වා. වැඩේ නම් එළ! හැබැයි මට කියන්න දෙයක් තියෙනවා. සිංහල විකිපීඩියාව ගැන කතා කරද්දි සිංහල භාෂකත්වය මිසක් ජාතිකත්වය ඉස්මතු කරන්න එපා. මොක ද සිංහල අයිති සිංහලයන්ට විතරක් නෙමෙයි. සිංහල දන්න ඕන ම කෙනෙක්ට මේක විවෘතයිනෙ. <big><font color="#800000" size="5">[[විශේෂ:දායකත්ව/අනංගයා|අ]]</font></big> <font color="#808000"> [[පරිශීලක:අනංගයා|<sup>නංගයා</sup>]]</font> <font color="#008000">[[පරිශීලක සාකච්ඡාව:අනංගයා|<sub style="margin-left:-6.0ex;">''මතන්න''</sub>]]</font> 21:25, 16 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
::ඔව් එතනදී පොඩි අඩුපාඩුවක් වෙලා තියෙනවා වගෙයි. නමුත් මට කියන්න ඕනැ වෙලා තිබ්බේ මේක සිංහල දන්න කියන අයට මිසක් වෙන අයට නෙමෙයි කියන එක මිසක් ජාති කතාවක් නම් නෙමෙයි. [[File:Face-wink.svg]] -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 04:25, 17 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
:::ඒක එහෙම නම්, '''''චේතනා පරිශුද්ධ වේ නම් - විකි සටන් පරදින්නෙ නෑ''''' කියල තමයි කියන්න තියෙන්නේ [[File:Smiley ok.svg|60px]] <big><font color="#800000" size="5">[[විශේෂ:දායකත්ව/අනංගයා|අ]]</font></big> <font color="#808000"> [[පරිශීලක:අනංගයා|<sup>නංගයා</sup>]]</font> <font color="#008000">[[පරිශීලක සාකච්ඡාව:අනංගයා|<sub style="margin-left:-6.0ex;">''මතන්න''</sub>]]</font> 05:45, 17 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
===පුද්ගලික මතයක්===
මෙවැනි ප්‍රචාරයක් සිංහල විකියට ලැබීම සතුටට කරුණක්. මේ පිලිබඳව ක්‍රියාකාරී වීම පිලිබඳව [[පරිශීලක:බිඟුවා]]ට අනේක වාරයක් තුති. බොහෝවිට මාධ්‍ය ලිපි වලින් සිදුවන ආකාරයටම මෙම ලිපියෙත් අඩුපාඩු තියනවා. සිංහල විකිය අළුත් නිසා අපි පරිස්සං වෙන්න ඕන මීට වඩා. මීට පස්සෙ කවුරු නමුත් මේ වගේ වැඩක් කරද්දි, පලකිරීමට කලින් හරි වැරදි බලන්න.
# "එහි පාලකවරෙයක් ලෙස කටයුතු කරන" කියන වාක්‍ය වරදක්. පාලක සහ පරිපාලක කියන්නෙ (Ruler & Administrator) කියන්නෙ හුඟක් වෙනස් දෙකක්.
# "මේක සිංහලයා වෙනුවෙන්" නෙමෙය් "සිංහල භාෂාව දන්න අය වෙනුවෙන්". මොකද ඉංග්‍රීසි විකිය ඉංග්‍රීසි ජාතියෙ නෙමෙයි. පාලි විකියක් තිබුනට එහෙම ජාතියක් නෑ.
# සිංහල විකිපීඩියා වෙත ඔබේ දැනුම ලබාදීමට බිඟුවා හා සමිබන්ද වන්න කියා කියන එක ලොකු වැරැද්දක්.
මම හිතන්නෙ මේ වරද වෙලා තියෙන්නෙ බිඟුවාගෙන් නෙමෙයි, සංවාදය මෙහෙයවූ හෝ ලිපිය සැකසූ කෙනාගෙන්. [[පරිශීලක:බිඟුවා]] හැකිනම් මේ වරදවල් ඊලඟ කලාපයෙදි නිවැරදි කරවන්න උත්සාහ කරන්න. [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 06:19, 17 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
== මම දැන් මොනවද කරන්නෙ??? ==
මේ විකියේ තව දුරටත් රැදී සිටීමටත් බහුගිණුම් චෝදනාවෙන් මිදීමටත් මා කල යුත්තේ කුමක්ද? <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:34, 13 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
අපට සමගිව කටයුතු කල නොහැකිද? මට සංස්කරණ 10000 නිම කරනතුරැ විකියේ රැදීමට අවසරද? මා සමග තිබෙන පෞද්ගලික අමනාපකම් වලින් මිදීමට පුථවනිද? <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:40, 13 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::කූඩැල්ලා කොට්ටයේ තිබිය නොහැකිය යැයි පැරැන්නෝ කිවූ ලෙසින් ඔබ සැමවිටම යන්නේ මමත්වය යන පදනම වෙතයි. '''මෙය ඔබ ගැන පැණයක් නොවෙයි.''' මෙය විකිපීඩියා නීති රීති ක්‍රියාත්මක කිරීම ගැන පැණයකි. ඔබ බහුගිණුම් ඇති කොට ඒවා භාවිතා කල බවට චෙක් යූසර් සොයා ගෙන ඇත. එයින් ඔබට කිසි දිනෙක මිදීමට නොහැක. සිංහල විකිපීඩියාවේ වාරණ ලඝුව පරිශීලනය කරන්න. සෑම බහු ගිණුමෙක්ම (ඔබ හැර) වාරණය කර ඇත. ඔබ සමග අපගේ පෞද්ගලික අමනාපකමක් නැත. සංස්කරණ 10000 ගැන දෙඩීමෙන් පැහැදිලි වන්නේ නැවත මමත්වය කරා යෑමයි. ඔබට අවශ්‍ය වන්නේ විකියට සේවය කිරීම නොව ඔබගේ බඩ ගෙවිය ලොකු කර ගැනීමයි (=ඔබගේ සංස්කරණ ගණනය අතිමහත් කර ගැනුමයි). -- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 13:54, 13 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
.
===පිලිතුරක්===
:[[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද]]
:මම දැන් මොනවද කරන්නෙ??? කියල අහපු නිසා කථා කරන්නෙ.
:මම [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] කියන හැම දේටම එකඟයි 1ක් හැර. මට තේරුන විදියට ඔබ [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද]] ගිණුම පටංගත්තට පස්සෙ බහුගිණුම් භාවිතා කරල නෑ. එහෙම කලේ [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිදු කාවින්ද]]. ඒක නිසා බහුගිණුම් චෝදනාව ඔබට අදාල නෑ. අනික් හැම තැතම [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] හරි.
:සංස්කරණ 10000 කථාව විහිලුවක්.[[පරිශීලක:අනංගයා]] වගේ පාසල් සිසුවෙකුගෙ 1 සංස්කරණයක් ඔබේ සංස්කරණ 1000 කට වඩා වටිනවා.
: ඔබගේ සංස්කරණවල අඩුපාඩු අනන්තයි. අඩුගානෙ 'රැ' - 'රු' දෙකවත් Type කරන් දන්නෙ නෑ.ඔබගේ සංස්කරණ පෙන්වන්නේ මොඩකම, කලබලය, සමාජශීලී නැතිබ, wkipediaව පිලිබඳ නොදැනුවත්කම සහ උද්දච්චකම පමණයි.
:පසිඳු කාවින්ද ඔබේ සැබෑ නමදැයි නොදනිමි. එය සැබෑ නම නම්, මාපියන් ආදරයෙන් දුන් නම ඔබ විනාශකරගනිමින් සිටී.
: හැදෙනවනම් උදවු කරන්න කැමතියි. ඒ බවක් තාම පේනතෙක් මානයක නැහැ.
: [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 17:28, 13 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::ඇත්ත නේන්නම් මට සෑහෙන ලොකු වැරැද්දක් වෙලා. [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද]] ගිණුම පටංගත්තට පස්සෙ මෙතුමා බහු ගිණුම් භාවිතා කරලා නැහැ නේන්නම්. මේ ගැන මගේ හද පතුලෙන්ම කණගාටුව ප්‍රකාශ කරනව. මම [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද]]ට විරුද්ධ මොකද කියලා මම දක්වපු හේතු තුනෙන් පළමුවැන්න මම ඉල්ලා අස්කරගන්නවා. නැවතත් කණගාටුව. --- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 17:55, 13 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
:::සමාවන්න! මේ දැන් චෙක් යූසර් [http://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Checkuser#.E0.B6.B4.E0.B7.83.E0.B7.92.E0.B6.B3.E0.B7.94_.E0.B6.9A.E0.B7.8F.E0.B7.80.E0.B7.92.E0.B6.B1.E0.B7.8A.E0.B6.AF.40si.wikipedia දන්වලා තිබෙනවා] [[පරිශීලක :පසිඳු කාවින්ද]] සහ [[පරිශීලක :පසිදු කාවින්ද]] දෙන්නම එක් අයෙක් කියලා. මින් ඉහත කරපු චෙක් යූසර් නිර්ණයන් අනුව [[පරිශීලක :පසිදු කාවින්ද]] සහ තවත් නව දෙනෙක් බහු ගිණුම් පරිහරනය කලා නම් මෙතුමාත් එතුමාම නිසා [[පරිශීලක :පසිඳු කාවින්ද]] සහ තවත් දහදෙනෙක් බහු ගිණුම් පරිහරණය කරලා තිබෙනවා. ඒ නිසා [[පරිශීලක :පසිඳු කාවින්ද]] වාරණය කල යුතු යැයි පරිපාලකවරුන්ට යෝජනා කරන්න අපට සිදුවෙනවා. --- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 18:06, 13 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
:මලා ජෝන් !
:[[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද]], Sorry .com තමයි
:[[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 18:14, 13 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
ඔච්චර බය වෙන්න එපා මිත්‍රයනි! ඒක තමයි ලෝක ස්වභාවය ඔයගොලන්ටත් එච්චර තමයි...බ්වහහහහහහ.....<big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 03:25, 14 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
{{MoreInfo}} [http://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Checkuser#.E0.B6.B4.E0.B7.83.E0.B7.92.E0.B6.B3.E0.B7.94_.E0.B6.9A.E0.B7.8F.E0.B7.80.E0.B7.92.E0.B6.B1.E0.B7.8A.E0.B6.AF.40si.wikipedia_2]<big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 11:04, 14 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
== ලිපි ලැයිස්තුව - List of articles ==
පසිඳු කාවින්ද වන මා විසින් [[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද]] ගිණුම ඇරඹීමෙන් පසුව සංස්කරණය කල සහ අලුතින් ඇරඹූ ලිපි ලැයිස්තුගත කරන ලදී. ඒවා මෙසේය <nowiki>:</nowiki>
*[[සික් අධිරාජ්‍යය]] - සංස්කරණය කලා
*[[විලියම් ෂේක්ස්පියර්]] - සංස්කරණය කලා
*[[විද්‍යුත් තැපෑල]] - සංස්කරණය කලා
*[[විකිපීඩියා]] - සංස්කරණය කලා
*[[කබරගොයා]] - සංස්කරණය කලා
*[[ත්‍රිකෝණමිතිය]] - සංස්කරණය කලා
*[[බිපින් චන්ද්‍රපෝල්]] - සංස්කරණය කලා
*[[බංගලාදේශය]] - සංස්කරණය කලා
*[[විකිපීඩියා:මාධ්‍ය භාවිතය සදහා උපදෙස් ]] - සංස්කරණය කලා
*[[විකිපීඩියා:මාධ්‍ය භාවිතය සදහා උපදෙස්(Ogg)]] - සංස්කරණය කලා
*[[Vorbis]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[DirectShow]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් මාධ්‍ය වාදකය]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[විකිපීඩියා:මාධ්‍ය භාවිතය සදහා උපදෙස් (MIDI)]] - සංස්කරණය කලා
*[[සංගීතමය උපකරණ සංඛ්‍යාංක අතුරු මුහුණත]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[Ogg]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[MP3]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[මාධ්‍ය වාදක ලැයිස්තුව]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[මයික්‍රොසොෆ්ට් වින්ඩෝස්]] - සංස්කරණය කලා
*[[මයික්‍රොසොෆ්ට් වින්ඩෝස් සංස්කරණ ලැයිස්තුව]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් විස්ටා]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් එක්ස්පී]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් 7]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් 7 සංස්කරණ]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් විස්ටා සංස්කරණ]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් ගගන]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් මූවි මේක']] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් සජීව චිත්‍රපට සාදන්නා]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් එක්ස්පී සංස්කරණ]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් 2000]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් නවීකරණය]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[උදවු:පටුන]] - සංස්කරණය කලා
*[[මයික්‍රොසොෆ්ට් විෂුවල් ස්ටුඩියෝ]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් 98]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[මයික්‍රොසොෆ්ට් ඇකඩමික් එලායන්ස්]] - සංස්කරණය කලා
*[[ද්වාරය:කාලීන සිදුවීම්]] - සංස්කරණය කලා
*[[මයික්‍රොසොෆ්ට්]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[නාසා]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් Me]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් 95]] - අලුතින් ඇරඹුවා
*[[වින්ඩෝස් සර්වර් 2008]] - අලුතින් ඇරඹුවා
කරැණාකර සෑම දෙනාම මේවායින් තමන් දන්නා මාතෘකා ඇත්නම් එම ලිපි වලට අමතර කරැණු එකතු කරමින් හෝ ඒවායේ වැරදි නිවැරදි කරමින් උදව් කරන්න. නැවත මා මේ විකිපීඩියාවට පැමිණීම පිලිබද බලාපොරොත්තුවක් නොමැත. මා හට උපකාර කල සෑම දෙනාටම මාගේ ස්තූතිය...[[විශේෂ:දායකත්ව/112.135.43.61|112.135.43.61]] 07:47, 16 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
== contributions footer ==
'''[[විශේෂ:දායකත්ව]]''' වෙතට නව සාරාංශයක් එක් කලා. ඔබේ දායකත්වය හෝ වෙනත් පරිශීලකයකුගේ දායකත්ව පිටුවට යන්න. එම පිටුවේ අන්තිමට සාරාංශයක් එක් කරලා තියෙන්නේ. එක් එක් පරිශීලකයාගේ '''අනු-පිටු · බලතල · සංස්කරණ ගණන · උඩුගත කිරීම් · මධ්‍ය අවසර (sulutil) · ගෝලීය දායකත්ව · අවසාන ක්‍රියාව''' යනාදිය දැන් පහසුවෙන් බලා ගන්න පුලුවන්. මේකෙන් පුලුවන් පරිශීලකයෙක්ගේ විකියේ මොකද කරන්නේ කියන එක පහසුවෙන් බලාගන්න. වාරණය කිරීමේදීත් අගය කිරීමේදීත් මේක පහසුවක් වෙයි. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 19:36, 13 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
Good! --[[User:මීමා|මීමා]] ([[User talk:මීමා|talk]]) 16:16, 19 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
== [[විශේෂ:උඩුගත_කිරීම]] ==
මේක හැදුවා. පොඩ්ඩක් බලන්න වැඩද කියලා. දැන් නම් බලපත්ර නැතුව පින්තූර දාන්න බැරි වෙයි ඔන්න. දැන් තියෙන ගැටළුව වෙන්නේ දාන බලපත්ර හරිදි කියන එකයි. :P -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 20:38, 13 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
I have never used. But this is something we have to do before years. මේක කරන්න තිබ්බේ මීට ගොඩාක් කලින්. --[[User:මීමා|මීමා]] ([[User talk:මීමා|talk]]) 16:18, 19 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
== නිවැරදි වචනය ==
නිවැරදි වචනය කුමක්ද? ජනමාධ්‍ය, ජනමාධ්‍යය? එහෙමත් නැත්තන් වෙනම වචනයක් ද? --[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 12:40, 5 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
::Dear Lee,
:: As far as I know ජනමාධ්‍ය can be either the adjective or the plural noun, ජනමාධ්‍යය is the singular noun.
:: [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 23:55, 5 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
:::So I guess in this case the word [[ජනමාධ්‍ය]] is more suitable. Isn’t it? --[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 03:33, 6 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
:::::Yes Lee. I agree with you [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 04:06, 6 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
== 112.135.15.64 වාරණය කළ යුතුය ==
අනවශ්‍ය, අර්ථශූන්‍ය හා පෞද්ගලික දැන්වීම් ප්‍රචාරය මෙන් ම විශ්වකෝෂයකට නුසුදුසු ලිපියක් ([[පීකේසොෆ්ට්]]) දිගින් දිගට ම සකසමින් පවතී. මා එය වැළැකුමට හැකිතාක් උත්සුක වූව ද ඒවා ගණන් නොගනිමින් මැකුම් සැකිලි ඉවත් කරමින් අනවැසි ක්‍රියාදාමයක මෙම 112.135.15.64 යන නිර්නාමික පරිශීලකයා යෙදී සිටී. දයාබර පරිපාලකවරුනි, වහා ක්‍රියාත්මක වනු මැනැවි.--[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 15:23, 19 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:මේකේ ඉංග්‍රීසි ලිපියත් මකලා දාලානේ. [[:en:PKsoft]] -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 09:39, 20 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
===[[පීකේසොෆ්ට්]] ලිපිය Delete කරන්න===
මට හිතෙන හේතු
* විකිපීඩියාව දැන්වීම් පලකිරීමේ හෝ ප්‍රචාරයන් කිරීමේ (advertising & propaganda) මාධ්‍යයක් නොවේ. - ප්‍රත්පත්තිය
* [http://www.drc.gov.lk/App/ComReg.ns ලංකාවේ සමාගම් රෙජිස්ට්‍රාර්] මෙවැනි සමාගමක් ලියාපදිංචිකර නොතිබීම
* වෙබ් අඩවියට Count තාම අඩුනිසා wikipedia යොදාගෙන වගේ පෙනීම. ( Counts in that site as today evening: Online 1, Visits today 2, Visits 145)
* Seems no public interest on this article
:[[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 17:39, 20 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:::[[User:Singhalawap|Singhalawap]] සමග එකඟ වෙමි. එසේ ම මෙම පිටුවේ සාකච්ඡා පිටුවේ, "''පීකේසොෆ්ට් සමාගම විකීපීඩියා පිටුවක් ආරම්භ කරේ වෙළඳ ප්‍රචාරණයට හෝ ස්පෑම් වැඩසටහන් ඇතිකිරීමට නොව පීකේසොෆ්ට් සමාගම ගැන හැදින්වීමක් විකීපීඩියා නිදහස් විශ්වකෝෂය පාවිචිචි කරන පාරිභෝගිකයින්ට දැක බලාගැනීමට සැලැස්වීමටය.''" ලෙස පවතී. එය එසේ වී නම් මට ද [http://thambaru.weebly.com Thambaru Wijesekara Creations] සඳහා විකියේ පිටුවක් ඇරැඹීමට ඉඩප්‍රස්තා තිබේ. [[ගොනුව:Face-wink.svg|30px]]
:::කෙසේවතුදු [[User:Singhalawap|Singhalawap]] විසින් ඉදිරිපත් කර ඇති කරුණු ත්‍රිත්‍වය ප්‍රබල වශයෙන් ම මෙම පිටුව ඇරැඹීමට හේතු සාධක වී ඇති බව් හොඳින් මැ ගම්‍යමාන වේ. ඉදින් තව දුරටත් මේ ලිපිය හා නිර්නාමික පරිශීලකයා පිළිබඳ සැලැකිය යුතු තීරණයක් ගත යුතු සේ පෙනේ. ඔහු මෙම කර්තව්‍යයේ යෙදෙන අවස්ථාවේ කෙතරම් පූර්ව දැනුම්දීම්, උපදෙස්, අවවාද ලබා දුන්නද ඒවායින් කිසිදු ඵලක් නොවූ බව් ඔබ සැම දක්නට ඇත. --[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:40, 21 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
::::මට පේන්නෙත් මේක වෙළඳ ප්‍රචාරණයක් වගෙයි. අදාළ ගිණුම් සියල්ල අත්හිටුවන්න වෙයි. ඉස්සරලාම දැන්වීමක් දාමු. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 03:11, 22 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:::::සම්පූර්ණයෙන්ම එකඟයි--[[User:දුගියා|දුගියා]] ([[User talk:දුගියා|talk]]) 17:01, 22 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:There is no direct relationship between blocking accounts & deleting the article. Dragging these process wast valuable time of sinhala wikipedians. So administrators can continue 2 processes simultaneously [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 07:53, 22 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
<big><b>පරිපාලකවරුනි, අප්පමාදෝ අමත පදං</b></big>--[[User:දුගියා|දුගියා]] ([[User talk:දුගියා|talk]]) 15:29, 23 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:::මේක යුද්ධයක් වගේ වෙලානේ. බලමු මොකද්ද කරන්න පුලුවන් කියලා. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 17:18, 23 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
::::ඔව් මේක ක්‍රියාවන් දෙකක්. පරිශීලකයා වාරණය කිරීම ගැන දැනටමත් අදාල කටයුතු ආරම්භ කරලා තියෙන්නේ. උත්තර නැත්නම් ඔක්කොම ගිණුම් වාරණය කරනවා සදහටම. පොඩ්ඩක් ඉවසලා බලන්න ඕනැ ඒකට හේතු තියෙනවද කියලා. නමුත් ලිපිය ගැන අවසාන තීරණය ප්‍රජාව අතේ තියෙන්නේ. ප්‍රජාවගේ මතය ක්‍රියාත්මක කිරීමයි පරිපාලකවරු කරන්නේ. ඒක හින්දා තමා අපි සාකච්ජා කරන්නේ. සාකච්ජාව දිගටම ගෙන යන්න. අවසන් තීරණය කියන්න. ඒක ක්‍රියාත්මක කරමු. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 17:38, 23 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:මං හිතන්නෙ අපි මේක ගැන කථා කරකර වටිනා කාලය නාස්තිකලා ඇති කියලා. තව කල් ගත්තොත් මේ සාකච්චාචා ටිකත් (Delete කරලා තිබිලා අමාරුවෙං හොයාගත්ත) අතුරුදහං වෙයි. <big><b>පරිපාලකවරුනි, පමාදෝ මච්චුනෝ පදං</b></big> [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 17:44, 23 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
== [[විකිපීඩියා:Requests_for_permissions|අවසරපත් සඳහා ඉල්ලීම්]] ==
ඔබේ අවසරපත් සඳහා ඉල්ලීම් මෙතැනට එක් කරන්න. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 10:39, 25 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
* I like to get Reviewer permission & Rollback permission. [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 11:40, 25 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
::වැරදීමක්නේ උනේ. මෙතැන කියලා කිව්වේ [[විකිපීඩියා:Requests_for_permissions]] මෙතැනටනේ. Singhalawap, ඔයාගේ ඉල්ලිම්ම එතැනට එක් කරන්න පුලුවන්ද? -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 14:45, 25 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
==කිරි අයියගෙ බත් කඩේ==
:There is a බත් කඩේ with the name of කිරි අයියගෙ බත් කඩේ closer to my home. I think if පීකේසොෆ්ට් article is allowed , I can start article on [[කිරි අයියගෙ බත් කඩේ]] also because both are very slimier in nature & public importance. [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 05:17, 23 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
::Yep, Also my website.. [http://thambaru.weebly.com Thambaru Wijesekara Creations] :D --[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 08:43, 23 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:::ඔන්න දැන් මටත් මොනවා හරි මාර්කට් කරන්න හිතෙනවා --[[User:උපුල්|උපුල්]] ([[User talk:උපුල්|talk]]) 08:56, 23 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
::::ඔව් ඔව්, සකච්චා පිටුවෙ "කඩේ නම" වැටෙනව කියන්නෙත්, ස‍්රච් එන්ජින් හිට් එකක් වදින්ඩ චාන්ස් එකක් තියනවා...ඇද මාර්කටිං (indirect marketing)කියන්නෙ මේවා. wap කිරි අයියගෙ බත් කඩේ ගොඩ දා ගන්නවා තඹරු එයාගෙ එක ගොඩ දා ගන්නවා... ඔහොම යන්........[[විශේෂ:දායකත්ව/203.143.41.77|203.143.41.77]] 09:02, 23 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:[[User:තඹරු විජේසේකර]], [[User:උපුල්|උපුල්], [[විශේෂ:දායකත්ව/203.143.41.77|203.143.41.77]] සහ අනිකුත් Users වෙත.
: එහෙමනං මං [[කිරි අයියගෙ බත් කඩේ]] ලිපිය පටංගත්තට අමනාප නැතෙයි ? [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 17:51, 23 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:: අහ් හා... දැන් නම් එක කරන්න බැරිවෙයි..අමනාපයක් නම් නෑ, ඒ උනාට ලියන්න නම් ටිකක් අමාරුවෙයි. කිරි අයියට උදව්වක් විදිහට හැමදාම අපිවත් මතක් කරලා බත් එකක් ගන්න. --[[User:උපුල්|උපුල්]] ([[User talk:උපුල්|talk]]) 18:04, 23 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
::: [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 18:18, 23 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
itm30em0w70nobjeewtjjfejb2bwl12
විකිපීඩියා:කෝපි කඩේ (miscellaneous)/Archive 3
4
40313
752169
214936
2025-06-30T18:48:10Z
CommonsDelinker
157
per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Smiley lol.gif|]], හේතුව ලෙස දක්වා [[c:User:Abzeronow|Abzeronow]] විසින් [[c:File:Smiley_lol.gif|Smiley_lol.gif]] ගොනුව මකාදමා ඇත.
752169
wikitext
text/x-wiki
== කොටියා & දිවියා ==
After so many discussions, දිවියා was taken to කොටියා and article was changed. Now [[user:Chanakal]] has taken the article back to දිවියා. What is the big idea? ----[[User:චතුනි අලහප්පෙරුම|චතුනි අලහප්පෙරුම]] ([[User talk:චතුනි අලහප්පෙරුම|talk]]) 10:49, 17 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
:Weerakoon ''et al.'' (2006) gives the Sinhala name as දිවියා. This is the name academics widely used. Since the article refers the ssp. ''Panthera pardus kotiya'' it should prefixed with ශ්‍රී ලංකා. කොටියා is Tiger.--<font face="calibri">[[User:Chanakal|<font color="SteelBlue">'''Chanaka L'''</font>]] (<font color="Coral">[[User talk:Chanakal|talk]]</font>)</font> 11:22, 17 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
::Correction: Weerakoon ''et. al'' (2006) gives the name as Kotiya/Diviya. However [http://www.eol.org/pages/1253181 encyclopedia of life] says it is ශ්‍රී ලංකා දිවියා. See common names. In either case this should prefix with ශ්‍රී ලංකා.--<font face="calibri">[[User:Chanakal|<font color="SteelBlue">'''Chanaka L'''</font>]] (<font color="Coral">[[User talk:Chanakal|talk]]</font>)</font> 12:07, 17 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
:::For your information Tiger = ව්‍යාඝ්‍රයා, Leopard = කොටියා and Wild cat = දිවියා. Tiger is having stripes, Leopard is having dots. Wild cat is a smaller animal such as අඳුන් දිවියා. Tiger is not found in Sri Lanka as we do not have habitat which does protect them from danger. i.e grassy Patana land. Yet we do have forests which create a shadow similar to the skin of a Leaopard that protect them. The site you have cited is having an article headed as "Panthera pardus kotiya Deraniyagala, 1956 Sri lankan leopard ". It is obvious that Sri Lankan Leopard is Kotiya කොටියා. In the article the word Diviya is never used. -- [[User:චතුනි අලහප්පෙරුම|චතුනි අලහප්පෙරුම]] ([[User talk:චතුනි අලහප්පෙරුම|talk]]) 14:25, 17 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
::::I knew that information already, I've been editing Wildlife of Sri Lanka articles for past two years, and I suppose to know a thing or two. The reason big mammals absent in Sri Lanka is the smaller land area. Ref [http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/im/im0154_full.html WWF]. I explicitly instructed to see in the common names section. ''Panthera pardus kotiya'' is the trinomial, that doesn't tell anything about the common name. There are examples for that sort of scientific names. For example, ''Crocidura miya'' the Sri Lankan Long-tailed Shrew is a Shrew, not a mouse, while we have ''Crocidura hikmiya'' the newest endemic mammal in Sri Lanka sometimes referred as the Sinharaja Shrew.--<font face="calibri">[[User:Chanakal|<font color="SteelBlue">'''Chanaka L'''</font>]] (<font color="Coral">[[User talk:Chanakal|talk]]</font>)</font> 14:55, 17 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
::::::Can our learned friend tell us how the term ''kotiya'' got into the trinominal? Under the common names, roaring cats have tigers, leopards, etc. All leopards have dots all tigers have stripes. What we are referring to is a dotted roaring cat, thus a ''leopard'' and specifically ''Sri Lankan Leopard'' having the trinominal ''Panthera pardus kotiya''. Now any sensible person can understand '''Sri Lankan Leopard''' is '''ශ්‍රී ලාංකික කොටියා'''. --- [[User:චතුනි අලහප්පෙරුම|චතුනි අලහප්පෙරුම]] ([[User talk:චතුනි අලහප්පෙරුම|talk]]) 15:36, 17 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
:::::::OH! Not again!!See the discussion page there please http://si.wikipedia.org/wiki/සාකච්ඡාව:ශ්‍රී_ලංකා_දිවියා I've sited some resources there. =D --[[User:Shane44|Shane44]] ([[User talk:Shane44|talk]]) 16:08, 17 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
{{outdent}}I wanted to mention about the etymology of the word "දිවියා" yesterday, but didn't do so thinking that would be unnecessary. However since you mentioned the spots and stripes of the big cats, I will mention here what I have heard on the matter. In ''මහා සිංහලයේ වංශ කථාව'', Mr. Jackson Anthony asked venerable Ellawala Medhananda thera exactly the same question we are currently discussing. Venerable thera explained the word "දිවියා" has derived from the Sanskrit word "ද්වීප" islands i.e. spots. Therefore "දිවියා" means the spotted one. Unto that point I was a skeptic too, but that explanation vanquish all my doubts. Saying දිවියා is a word reserved for describe small wild cats is quite unacceptable, look at the gallery, these small cats have clear stripes in their heads and spots in bodies. The usage of names ''just'' දිවියා and names with adjectives කොළ දිවියා and හඳුන් දිවියා further solidify the meaning of the word දිවියා.
<gallery>
ගොනුව:Rostkatze.JPG|කොළ දිවියා
ගොනුව:Fishing Cat Pessac zoo.jpg|හඳුන් දිවියා
</gallery>
Let me correct you, it is trinomial not trinominal. I doubt whether you looked up in the common names section in the above given URL, or just downplaying it after what appears there destroy your argument. Therefore I copy/paste it here for every one to see.
COMMON NAMES
LANGUAGE: ENGLISH
Sri lankan leopard
ARABIC
نمر سريلانكا
DUTCH
Sri Lankaanse panter
FRENCH
Panthera pardus kotiya
ITALIAN
Panthera pardus kotiya
JAPANESE
スリランカヒョウ
MACEDONIAN
Леопард од Шри Ланка
PORTUGUESE
Leopardo-do-ceilão
SINHALESE
ශ්‍රී ලංකා දිවියා
TURKISH
Sri Lanka parsı
credit: encyclopedia of earth, http://www.eol.org/pages/1253181
Really sorry I have to say this again and again, the trinomial ''Panthera pardus kotiya'' does not automatically warrant its common as Kotiya. If I accept your argument then I had ask hows the word miya got into ''Crocidura miya'' when the rats and mice are not in the same genus or even in the same family but in a completely different order Rodentia, while the tiger and the leopard in the same genus ''Panthera''. To be honest, no can deny the leopards are exclusively called kotiya or diviya. As explained in [http://www.cryptomundo.com/cryptozoo-news/black-tiger10/ this report] too, I would say Diviya is correct per reliable sources and etymologically compatible. Therefore until we hear otherwise we should stick to the RSs.
@Shane, sorry I didn't see the discussion until yesterday, but I hope you can observe that those who say Kotiya is the correct usage haven't present a single source to back up their claim other than wikipedia itself. Best--<font face="calibri">[[User:Chanakal|<font color="SteelBlue">'''Chanaka L'''</font>]] (<font color="Coral">[[User talk:Chanakal|talk]]</font>)</font> 06:07, 18 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
:OK. Forwarded the question to Dr. Hiran Amarasekara at http://studentlanka.com/
:According to him "Sri Lankan tiger can be named as Kotiya or Diviya, according to Prof Kotagama, this is also mentioned in Hiran Amarasekera's book Jaiwa Vividathwata (Biodiversity)"
:You can see the post on the right hand side in the comments box. -- [[User:Shane44|Shane44]] ([[User talk:Shane44|talk]]) 13:01, 23 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
== උදවු - උදව් ==
* උදවු
* උදව්
දෙකම නිවැරදිද?<br />
සිංහල විකියේ කුමන වචනය අපි භාවිතා කරමුද? <br />
help [[උදවු:පටුන|නාමාවකාශය]] සඳහා '''උදවු''' යොදාගෙන ඇත. වම්පස navigator තුළ '''උදව්''' යොදාගෙන ඇත. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 07:04, 27 ජූලි 2010 (යූටීසී)
:උදවු යන වචනය ව්‍යාකරණානුකූලව නිරවද්‍ය වේ. --[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 08:13, 27 ජූලි 2010 (යූටීසී)
===Google Search Results:===
* උදවු - About 21,200 results (0.16 seconds)
* උදව් - About '''101,000''' results (0.11 seconds) -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 11:45, 27 ජූලි 2010 (යූටීසී)
===Support for උදවු===
* According to my knowledge උදවු is the proper word.
* As I always says count in google is not a significant factor for සිංහල (at least for now)
* Sompale Sinhala-english dictionary uses උදවු<br>
[[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 06:38, 1 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
::මේ සඳහා කුමක් හෝ රීතියක් තිබිය යුතුයි. තනි වචනයක් ලෙස භාවිතා වන කල්හි '''උදවු''' ලෙසද අනෙක් අවස්ථාවලදී '''උදව්''' ලෙසද යොදා ගන්නා බැව් පෙනේ. නමුත් එය මට සත්‍යාපනය කිරීමට මූලාශ්‍ර නොමැති බැවින් එසේමැයි කිව නොහැක. දන්නා කෙනෙකුන් සිටිත් නම් කරුණාකර මූලාශ්‍ර ඇසුරෙන් පහදා දෙන්න. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 06:51, 1 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
:::I've looked in The Rev.B.Clough's Sinhala English Dictionary (Second New & Enlarged Edition) and it has '''උදව්''', not '''උදවු'''.And English-Sinhala Dictionary (1980 print) by Professor G.P. Malalasekara has '''උදව්''' under '''help''' too. But on the other hand Madhura English - Sinhala Dictionary has both words. Anyone has any other resources than dictionaries?? [[User:Shane44|Shane44]] ([[User talk:Shane44|talk]]) 07:44, 1 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
==අඩවියෙන් බැහැර පිටු ? ==
ඉංග්‍රීසි හෝ වෙනත් භාෂාවකින් යුත් විකිපීඩියා ලිපියක් සලකනු ලබන්නේ අඩවියෙන් බැහැර පිටු ලෙසද? නැත්නම් අඩවිය තුල ඇති පිටුවක් ලෙසද? [[User:Shane44|Shane44]] ([[User talk:Shane44|talk]]) 14:56, 28 ජූලි 2010 (යූටීසී)
:එය සිංහල විකිපීඩියා(http://si.wikipedia.org) අඩවියෙන් බැහැර පිටුවක් සේ සලකනු ලැබේ. උදාහරණයක් ලෙස ඔබ කිසියම් ලිපියක් තවත් ඉංග්‍රීසි විකියෙන් ගෙන මෙහි පරිවර්ථනය කර ලිපියක් සාදන්නේයැයි සිතමු. එවිට කළ යුත්තේ අඩවියෙන් බැහැර පිටුවක් සේ දක්වනු වෙනුවට අන්තර්විකි සබැඳියක් එක් කිරීමය. ඒ කෙසේ නමුත් සියලුම විකි ව්‍යාපෘති [[විකිමාධ්‍ය පදනම]](Wikimedia Foundation)) යටතේ පවතී.
:* [[ඉංජිනේරු විද්‍යාව]] ලිපිය සලකන්න. ලිපිය අවසානයේ මෙලෙස <nowiki> [[en:Engineering]]</nowiki> අන්තර්විකි සම්බන්ධතාවය එක් කරන්න. මෙය References/මූලාශ්‍ර/අඩවියෙන් බැහැර පිටු/ආශ්‍රිත/... සේ එක් කිරීම උචිත නොවේ.
:* [[පැරාලිම්පික් ක්‍රීඩා]] ලිපිය සලකන්න. බාහිර සබැඳි කොටස බලන්න. එය නිවැරදිව යොදා ඇත. ([http://www.paralympic.org Official Website]) -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 16:18, 28 ජූලි 2010 (යූටීසී)
::Not even for extra reading? [[User:Shane44|Shane44]] ([[User talk:Shane44|talk]]) 15:59, 30 ජූලි 2010 (යූටීසී)
== '''How to write "Pakistan" in Sinhala script ==
You are welcome to help settle a dispute regarding the Sinhala word for Pakistan; the possible candidates are as follows:
*පාකිස්තානය
* පාකිස්තාන් (added by [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) & [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) do not believe google count as a justifiable argument in case of Sinhala words)
*පාකිස්ථානය
*පකිස්ථානය
*පකිස්තානය
Please help Sinhala Wikipedia. --[[User:චතුනි අලහප්පෙරුම|චතුනි අලහප්පෙරුම]] ([[User talk:චතුනි අලහප්පෙරුම|talk]]) 14:11, 10 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
::Google hits are as follows:
::*පාකිස්තානය About 3,500 results (0.04 seconds)
::*පාකිස්ථානය About 1,710 results (0.05 seconds)
::*පකිස්ථානය About 3,100 results (0.04 seconds)
::*පකිස්තානය About 3,370 results (0.07 seconds)
::[[User:චතුනි අලහප්පෙරුම|චතුනි අලහප්පෙරුම]] ([[User talk:චතුනි අලහප්පෙරුම|talk]]) 14:36, 10 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
:::Kindly refer [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:චතුනි අලහප්පෙරුම#Not again]], for the findings on the matter. Best--<font face="calibri">[[User:Chanakal|<font color="SteelBlue">'''Chanaka L'''</font>]] (<font color="Coral">[[User talk:Chanakal|talk]]</font>)</font> 01:01, 11 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
:I believe correct way to write a Proper-noun is the way natives/original users pronounce. This applicable to any situation like country (not to countries like United kingdom as that's not a proper-noun), City, persons name, etc. Click on [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/d/d8/Pakistan_pronunciation.ogg Pakistan_pronunciation.ogg සබැඳුම] link to listen how they pronounce. It sounds පාකිස්තාන්. So I suggest & vote for '''පාකිස්තාන්'''. [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 17:40, 14 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
::Very good Singhalawap, But that is Urdu pronunciation. We, Sinhala speakers append a "ය" to a noun. Therefore your suggestion should be පාකිස්තානය. Shouldn't it? Cheers--<font face="calibri">[[User:Chanakal|<font color="SteelBlue">'''Chanaka L'''</font>]] (<font color="Coral">[[User talk:Chanakal|talk]]</font>)</font> 02:02, 15 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
:::Not always ය it may be ව (such as ශ්‍රී ලංකාව) in spoken Sinhala. But remember see a coin of our country, you see ශ්‍රී ලංකා not ශ්‍රී ලංකාව. So I stand for පාකිස්තාන්. As this is like a vote now I will give my දෙවන මනාපය for පාකිස්තානය. But if it is so we have to change ශ්‍රී ලංකා in to ශ්‍රී ලංකාව in si.wikipedia, which I 100% against. [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 03:25, 15 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
::::Usage of ශ්‍රී ලංකා for Sri Lanka is factually incorrect. The public, the government & the media use the term ශ්‍රී ලංකාව. The error will be corrected in due course. -- [[User:රොමානිස් සැමුවෙල්|රොමානිස් සැමුවෙල්]] ([[User talk:රොමානිස් සැමුවෙල්|talk]]) 03:32, 15 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
:No !!!!!! Even coins use word ශ්‍රී ලංකා. Please do not make si.wikipedia a mess. Change like this should be done according to a policy or independently taken & voted by the community. I prefer the policy system, voting is my second choice. [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 03:49, 15 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
::I challenge you to show us the vote you have taken when you changed thw word from ශ්‍රී ලංකාව to ශ්‍රී ලංකා. After playing devil dictator do not try to show us that you are a saint democrat. -- [[User:රොමානිස් සැමුවෙල්|රොමානිස් සැමුවෙල්]] ([[User talk:රොමානිස් සැමුවෙල්|talk]]) 03:59, 15 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
<br>
I did not went into vote for that. As....
*That ශ්‍රී ලංකා is the word used in Stamps & Coins. Which could be considers as most reliable.
* I have clearly mentioned several times (& in above message too) that I prefer correct usage not the vote. But in a dispute we had to go for vote is all none is changing the stance. I have never told that me a democrat.
* None argued against after that move so no vote needed even after that.
:word '''saint''' is alien to me. So I'm not commenting on that.
:I may not be in wikipedia for about a week here after due to a personal issue. Forgive me for that
:[[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 05:17, 15 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
==සිංහල නොවන ජන කොටස් භාවිතාකරන සංඥානාම සිංහල විකිපීඩියා මාතෘකා ලෙස යොදාගැනීම==
රටවල නාම, නගරවල නාම, පුද්ගල නාම අදී <del>සර්වනාම</del> සංඥානාම සිංහල අකුරින් ලිවීම පිලිබඳ ගැටළුවක් පැනනැගී ඇත. <del>සර්වනාම</del> සංඥානාම පරිවර්ථනය කල නොහැක සහ පරිවර්තනය නොකල යුතුය, හුදෙක් වචනයේ මුල් හිමිකරුවන් උච්චාරනය කරන ලෙසින්ම (නොහැකිනම් හැකිතාක් ඊට ආසන්යෙන්) යොදාගතයුතුය යන්න මාගේ මතයයයි. කලාතුරකින් ඕනෑම රීතියකදී මෙන් ප්‍රායෝගික හේතූන් මත රීතිය යොදාගත නොහැකි අවස්ථා හමුවිය හැකි බවද පිලිගනිමි. මේ පිලිබඳ කතිකාවතක් ඇතිවන්නේනම් මැනවි. පුද්ගලික කරුණක් නිසා ඉදිරියේදී සුළු කාලයක් විකිපීඩියාවට දායකවීමට මට නොහැකිවනු ඇත. එයට සමාවන්න. [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 05:39, 15 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
::ලොව භාවිතා කරන සියළු භාෂා සංඛ්‍යාව අතිමහත්ය. ඒ අතුරින් මා දන්නේ සිංහල හා ඉංග්‍රීසි පමණි. සිංහලයෙන් සර්ව නාම යන්න ඉංග්‍රීසියෙන් Pronoun යන්නයි. සර්ව නාම පරිවර්තනය කල නොහැකි බව ඉහත දැක්වුනද, එසේ කල හැක. දහස් ගණන් වසර ගණනක් තුල සිංහල භාෂාවෙහි එසේ භාවිතා කර ඇත. ඉංග්‍රීසියෙන් I, we, you, He, She, they, it ආදී සර්ව නාම සඳහා මම, අපි, ඔහු, ඔවුන්, ඇය, හේ, ඕ, ඔබ ආදී ලෙස භාවිතයෙහි කිසිදු ගැටළුවක් නැත. එබැවින් මෙහි කතිකාවක් ඇති විය යුතු නැති බව යෝජනා කරමි. <br> යෝජකයා අදහස් කලේ වෙනත් දෙයක් නම් ඔහුගේ භාෂා දැනුම ගැන නියම මිනුමක් ගැනුමට මෙය ඉවහල් වනු ඇත. මෙවන්නකු භාෂාව ගැන අපට උවදෙස් දෙන්නේ කෙසේද? -- [[User:රොමානිස් සැමුවෙල්|රොමානිස් සැමුවෙල්]] ([[User talk:රොමානිස් සැමුවෙල්|talk]]) 06:56, 15 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
:::වැරදීමකින් (නොදැනුවත්කම නිසා හෝ අත්වැරැද්දක් නිසා) මා විසින් '''සංඥානාම''' (Proper-noun) වදන වෙනුවට සර්වනාම වදන යොදාඇත. මෙය පෙන්වාදීම පිලිබඳ [[User:රොමානිස් සැමුවෙල්|රොමානිස් සැමුවෙල්]]හට ස්තූතිවන්ත වෙමි. වරද ඉහත සටහනේද නිවැරදි කලෙමි. මම භාෂා විශාරදයෙකු නොවන බවත් භාෂාව පිලිබඳවත් ඊටත් වටා අපේ දැනුම සංචිතය ගොඩනැගීම පිලිබඳවත් ලැදිකමක් දක්වන්නෙකු පමනක් බවත් දන්වමි. 14:25, 15 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
::::සිදුවී ඇති අත්වැරැද්ද පැහැදිලි ලෙස ප්‍රකාශිත වන පරිදි ඔබගේ පරිකථනය comment සංස්කරණය කලෙමි. -- [[User:රොමානිස් සැමුවෙල්|රොමානිස් සැමුවෙල්]] ([[User talk:රොමානිස් සැමුවෙල්|talk]]) 15:12, 15 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
== සිංහල විකිපීඩියාව තුල, පාරිභාෂික පුද්ගල නාම, ස්ථාන නාම, භාණ්ඩ නාම, මෙවලම් නාම ආදිය භාවිතය ==
සිංහල විකිපීඩියාව තුල, පාරිභාෂික පුද්ගල නාම, ස්ථාන නාම, භාණ්ඩ නාම, මෙවලම් නාම, උපකරණ නාම ආදිය භාවිතා කල යුතු අයුරු පිළිබඳ කිසියම් මත ගැටුමක් ඇතිවී තිබේ. මේ පිළිබඳ අදහස් කිහිපයක් පවතින බව දිස්වේ. මේ පිළිබඳ බුද්ධි කලම්බනයක් ඇති කොට අදහස් ප්‍රකාශ කොට ඒ තුලින් ජනප්‍රිය හෙවත් සමාජ-සම්මතය විමසා එය සම්මුතිය ලෙස සැලකීමට අදහසක් පවතියි. අනෙකුත් අදහස් වලටද නිසි තැන දෙමින් ඒවා ප්‍රධාන සම්මතය වෙත යලි-යොමු කිරීමට අදහස් කෙරේ. මේ පිළිබඳ ඔබගේ වටිනා අදහස් ඉදිරිපත් කරන්න. ---[[User:රොමානිස් සැමුවෙල්|රොමානිස් සැමුවෙල්]] ([[User talk:රොමානිස් සැමුවෙල්|talk]]) 07:36, 15 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
:[[උදවු:පටුන/ප්‍රතිපත්ති_හා_මාර්ගෝපදේශයන්|ප්‍රතිපත්ති_හා_මාර්ගෝපදේශයන්]] මෙතනින් පටන් ගන්නත් පුළුවන්. සංවාදයක් ඇති කරමින් අපි සම්මුතිය ගොඩ නගමු. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 08:37, 15 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
== මගෙ user name එක ගන්නෑ.. ==
මේකෙ "නව ගිණුමක් තනන්න" ගියාට මගෙ "පරිශීලක නාමය" වන "සසීන්ද්‍ර" කියන එක ගන්නෑ. "ප්‍රවිෂ්ට වීමේ දෝෂයකි
වලංගු පරිශීලක-නාමයක් සඳහන් කිරීමට ඔබ අසමත් වී ඇත." කියල වැටෙනව.
{{unsigned2|11:34, 31 අගෝස්තු 2010 | 119.235.14.253}}
:කතාව ඇත්ත. හදන්න දෙන්නෙ නෑ වාගෙ තමා. බලමු හේතුව මොකද්ද කියල. විකල්පයක් හැටියට තාවකාලිකව ඉංග්‍රීසි නම හදාගන්න. පස්සෙ වෙනස් කරල දෙන්නම්. --[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 06:21, 31 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
::මෙය රකාරාංශය(්‍ර) නිසා හටගත් දෝෂයක් විය හැක. --[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 07:41, 31 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
:::නන්දිමිතුරුටත් මේ පැණයම තිබ්බා වගේ මතකයි. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 08:39, 31 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
::::ඔබගේ මතකය අගෙයි..වැඩිය පිණිබාන්න එපා...ඔව් ඔව් මගේ පැණයත් යට ගියා ඒ දවස්වල...උත්තරයක් නැතිව --[[User:නන්දිමිතුරු|නන්දිමිතුරු]] ([[User talk:නන්දිමිතුරු|talk]]) 11:19, 31 අගෝස්තු 2010 (යූටීසී)
:::::I reported this in bugzilla as [https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=24999 Bug 24999]. --[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 11:54, 14 සැප්තැම්බර් 2010 (යූටීසී)
::::::මේ [https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=24999 බග් ] එකේ අහල තියෙන ප්‍රශ්නෙට හොඳ උත්තරයක් දෙන්න දන්න කෙනෙක් ඉන්නවා ද? --[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 12:58, 17 දෙසැම්බර් 2010 (යූටීසී)
== වේළුපිල්ලේ ප‍්‍රභාකරන් - ==
The spelling of the article title (URL) is incorrect http://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B7%9A%E0%B7%85%E0%B7%94%E0%B6%B4%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%8A%E0%B6%BD%E0%B7%9A_%E0%B6%B4%E2%80%8D%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%B7%E0%B7%8F%E0%B6%9A%E0%B6%BB%E0%B6%B1%E0%B7%8A
Can any admin fix this ? I don't know how to do this.
--[[User:සදීප|සදීප]] ([[User talk:සදීප|talk]]) 12:18, 10 ඔක්තෝබර් 2010 (යූටීසී)
:What is the mistake here? Please point it out so others can also voice their opinion. In the mean time I believe you can use the move/ ගෙනයන්න command to get this done you don’t have to be an admin to do that. --[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 13:08, 11 ඔක්තෝබර් 2010 (යූටීසී)
== '''War on Terror''' යන්න සිංහලට නැගීම ==
'''War on Terror''' යන්න සිංහලට නැගීමේදී '''ත්‍රස්තවාදයට එරෙහි යුද්ධය''' ලෙස භාවිතය නිවැරදිද?
*[[ත්‍රස්තවාදයට එරෙහි යුද්ධය - එක්සත් ජනපද පරමාර්ථ සහ යුද උපක්‍රම ගැන විවේචන]]
* http://en.wikipedia.org/wiki/War_on_terror#Criticisms_of_U.S._objectives_and_strategies
:-- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 10:00, 23 ඔක්තෝබර් 2010 (යූටීසී)
:නිවැරදියි [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 12:24, 15 දෙසැම්බර් 2010 (යූටීසී)
== how to translate English wiki to Sinhala wiki ==
please some one explain how to translate English wiki to Sinhala wiki ...... From A to Z {{unsigned2|2010-10-28T01:58:01|94.241.19.138}}
:My answer may not directly answer your question. Dear user, Best / Ideal way is to develop a new fresh article in sinhala. 2nd option is to Use english article as a guideline & make a customized article. The 3rd method is directly translate English wiki to Sinhala wiki. This may be appropriate to some articles such as [[නාසා ආයතනය]] or [[බිග් බෙන්]]. [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 07:32, 28 ඔක්තෝබර් 2010 (යූටීසී)
== Reality Show ==
'''Reality Show''' යන්න සිංහලට පරිවර්තනය කරන්නේ කෙසේද ? මෙගා ස්ටාර් ගැන විකිපීඩියාවට ලියමින් සිටිමි. :)
--[[User:සදීප|සදීප]] ([[User talk:සදීප|talk]]) 08:01, 1 නොවැම්බර් 2010 (යූටීසී)
:Dear [[User:සදීප|සදීප]]
:Reality Show යන්න ඔවුන් තනාගත් වදනක්. Reality යන ඉංග්‍රීසි වදනේ නියම තේරුම එතැන නෑ.
:එබැවින් රියැලිටි ෂෝ හෝ රියැලිටි වැඩසටහන කියල යොදාගන්න.
:[[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 04:03, 7 නොවැම්බර් 2010 (යූටීසී)
== FAQs, නිවිප්‍ර, නිවිපැ ? ==
Frequently asked questions සිංහල පරිවර්තනය ලෙස නිති විමසන පැණ යන්න ගැලපෙනවා නේද? ඒක කටට පහසු නිසා භාවිතා කරයි. සිංලෙන් ඉංග්‍රීසි වල LTTE, UN, USA වගේ කෙටි යෙදුම් භාවිතයක් නැති නිසා එහෙම අවශ්‍යනෑ. FAQ කියලම තියන්න. මගේ යෝජනාවෙ හොඳ නරක තහවුරු කරගන්න හොඳ විදියක් කියන්නද, තමං ගැනම හිතලා බලන්න. නිවිප්‍ර/ නිතර විමසන ප්‍රශ්න සහ FAQ / නිති විමසන පැන දෙකෙන් ප්‍රාෙයා්ගිකව ඔබ කුමක් භාවිතා කරයිද? හැබැයි problem එකකක් තියනවා. නිවැරදිම යෙදුම පැණ ද පැන ද කියලා මම දන්නෙ නෑ. [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 17:47, 6 නොවැම්බර් 2010 (යූටීසී)
:මෙන්න මේවා බලන්න. හරියටම වචනයක් හොයා ගන්න අමාරුයි. දෙකම හරි වගෙයි. අපි මොකද්ද පාවිච්චි කරන්නේ? මම මේක කෝපි කඩේට දාන්නම්.
*නිතර අසන පැණ - http://www.psc.gov.lk/index.php?option=com_content&view=article&id=57&Itemid=96&lang=si
*නිතර අසන පැණ - http://www.socialwelfare.gov.lk/web/index.php?option=com_content&view=article&id=50&Itemid=41&lang=si
*නිතර අසන පැණ - http://www.giclk.info/excise/web/index.php?option=com_content&view=article&id=54&Itemid=64&lang=si
*නිතර අසන පැන - http://www.landreclamation.lk/web/index.php?option=com_content&view=article&id=84&Itemid=113&lang=si
*නිතර අසන පැන - http://www.nps.lk/web/index.php?option=com_content&view=article&id=6&Itemid=15&lang=si
*නිතර අසන පැන - http://www.healthedu.gov.lk/web/index.php?option=com_content&view=article&id=78&Itemid=29&lang=si
*නිතර ඇසෙන පැණ- http://www.lankasongbook.com/unic/u-faq.html
*පැන විසදුම් - http://www.ciaboc.gov.lk/web/index.php?option=com_content&view=article&id=60&Itemid=41&lang=si
*පැණ විසඳුම් - http://www.techedu.gov.lk/web/index.php?option=com_content&view=article&id=100&Itemid=53&lang=si
::-- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 03:53, 7 නොවැම්බර් 2010 (යූටීසී)
:::අප කුමක් භාවිතා කරම්ද? උදව්... -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 03:56, 7 නොවැම්බර් 2010 (යූටීසී)
:[[පරිශීලක:බිඟුවා]]
:නිති = නිතර
:අසන = listning. එබැවින් විමසන යන්න වඩා ගැලපේ
:පැණ / පැන - මං දන්නෙ නෑ
: [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 03:59, 7 නොවැම්බර් 2010 (යූටීසී)
::අළුත් අදහසක්
::Frequently asked questions = නිති විමසන පැන
:: FAQ = නිති විමසුම්
::ඇත්තටම මගෙ අදහසක් නෙමෙයි. මේ ගැන කථාකරදිදි මගෙ ගුරුවරයෙක් කරපු යෝජනාවක්.
::ගුරුවරයගෙ නම රොෂාන්
:: [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 03:42, 18 නොවැම්බර් 2010 (යූටීසී)
::: Have a look at this too [[http://www.ucsc.cmb.ac.lk/wiki/index.php/%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%82%E0%B7%84%E0%B6%BD_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%92%E0%B6%B4%E0%B7%93%E0%B6%A9%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80_%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%8A%E0%B6%B6%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B7%80_%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%AD%E0%B6%BB_%E0%B6%85%E0%B7%83%E0%B6%B1_%E0%B6%9C%E0%B7%90%E2%80%8D%E0%B6%A7%E0%B7%85%E0%B7%94|සිංහල විකිපීඩියාව සම්බන්ධව නිතර අසන ගැටළු]]
:::Found on [[පරිශීලක:Student.IRQUE.UOC]]'s page
:::Quite interesting ! -[[User:Shane44|Shane44]] ([[User talk:Shane44|talk]]) 18:19, 30 නොවැම්බර් 2010 (යූටීසී)
== Toolserver ==
Toolserverය නිවැරදිව ක්‍රියා නොකරන බවක් පෙනේ. පරිපාලකවරුනි, කරුණාකර විමසා බලන්න. --[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 11:03, 8 දෙසැම්බර් 2010 (යූටීසී)
:Toolserver හි සමහර මෙවලම් පමණක් නිවැරදිව ක්‍රියාත්මක නොවෙයි. (Edit Counters). එයද සිදුවන්නේ සිංහල පරිශීලක නාමයන්ට පමණක් බව දුටිමි. ඒ බව දැනුම් දුන්නෙමි. මෙම ගැටළුව ජර්මන් වැනි භාෂාවලටද තිබූ බවක් දැක්කෙමි. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 15:41, 10 දෙසැම්බර් 2010 (යූටීසී)
::තුති. --[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 09:19, 11 දෙසැම්බර් 2010 (යූටීසී)
:::junaid's tools are woking now. http://toolserver.org/~junaid/tools/index.php -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 07:13, 30 දෙසැම්බර් 2010 (යූටීසී)
==විකිපුවත් සිංහලෙන්==
විකිපුවත් අඩවියක් සිංහල බසින් ඇරඹීමට යෝජනා වී ඇත. කරුණාකර පහත සබැඳිය ඔස්සේ පිවිස ඊට මනාපය පළ කරන්න.<br/>
http://meta.wikimedia.org/wiki/Requests_for_new_languages/Wikinews_Sinhala --[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 11:29, 11 දෙසැම්බර් 2010 (යූටීසී)
:යප් යප්, කස්ටියම සප් එක දෙන්ඩ! --[[User:Budhajeewa|Budhajeewa]] ([[User talk:Budhajeewa|talk]]) 09:54, 11 දෙසැම්බර් 2010 (යූටීසී)
::Friends
::I'm usually positive minded. But I doubt the practicability of this. This may create several issues and could be a cause for a bad reputation for Sinhala wiki projects.
::So my comment will be negative.
::Dear [[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර]] and [[User:Budhajeewa|Budhajeewa]]
::This not means I'm against you or something like that. Simply this is not the correct time and its not the priority.
::[[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 11:55, 25 දෙසැම්බර් 2010 (යූටීසී)
:::I'd like to know about what particular "issues" you are referring to, so I'd be able to come up with my point of view.
:::And if Wikimedia Foundation repute one project based on the "behavior" of other projects - even when the two projects are from the same community - we shouldn't be voluntarily contributing to a foundation like this at all, in the first place! --[[User:Budhajeewa|Budhajeewa]] ([[User talk:Budhajeewa|talk]]) 06:35, 27 දෙසැම්බර් 2010 (යූටීසී)
== Who writes wikipedia? ==
[http://www.aaronsw.com/weblog/whowriteswikipedia Who writes wikipedia?]
Long but interesting read --[[User:Thameera123|Thameera123]] ([[User talk:Thameera123|talk]]) 16:41, 24 දෙසැම්බර් 2010 (යූටීසී)
== Meetup in line with 10 years celebrations ==
How about organizing a local Wikipedia meetup (can also think about EN contributors) - Will help us network and make our efforts better.
--[[User:සදීප|සදීප පල්ලියගුරු | Sadeepa Palliyaguru]] ([[User talk:සදීප|talk]]) 06:01, 13 ජනවාරි 2011 (යූටීසී)
:http://ten.wikipedia.org/wiki/Category:Sri_Lanka
:This seems a fake no one is responding. any idea what is going on? -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 07:12, 13 ජනවාරි 2011 (යූටීසී)
== ලංකාවෙන් ලොවට විකියක්!! ==
මෙම විකිපිඩියාවේ ලියාපදිංචිව සිටින අනංගයා සහ තඹරු විජේසේකර වන මා විසින් අධ්‍යාපනවිකිය නමින් නව විකියක් ඇරඹූවා. එය ශ්‍රී ලාංකේය සිසුන්ගේ නුවණ වර්ධනය සඳහා පදනම් වූවකි. මේ වනවිට එහි සැකිලි සැකසෙමින් පවතී. අනාගතයේ එහි ඩොමේන් නාමය ද නියම විකියක් පරිද්දෙන් සැකසෙනු ඇති. ඔබේ නොමසුරු දායකත්වයන් අප අගයන්නෙමු. මෙයට පිවිසීම සඳහා http://wiki.heymaal.info/ වෙත පිවිසෙන්න. එහි ලියාපදිංචිවූ පරිශීලකයෙකු ලෙස ඔබේ දායකත්වයන් ද ලබා දෙන්න. ස්තූතියි. --[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:57, 5 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
::මේකේ විදිහට [[පරිශීලක: අනංගයා]] සහ [[පරිශීලක: තඹරු විජේසේකර ]]දෙන්නම එක් කෙනෙක්! අපි [http://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/CheckUser චෙක් යූස] ගෙන් අහල බලමුද?--[[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 14:32, 6 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
:::තඹරු, මේ විකියේම ඔබේ කටයුත්ත කරන්න බැරිද? මොකද අපේ ඉන්න කට්ටිය බෙදිලා ගියොත් එකක්වත් හරියට දුවන එකක් නැ. මේක මගේ මතය විතරයි. දැන් දැන් අපි නිවැරදි මාවතකට වැටිලා ඉන්න බවක් පේනවා. තවත් හිතලා බලන්න. මටනම් ඔයාගේ වැඩේට සහය දෙන්න ටිකක් අමාරු වෙයි. උදව්වක් ඕනැ නම් කියන්න. මම ට්‍රයි එකක් දෙන්නම්. ජය! -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 15:04, 6 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
::''මේකේ විදිහට [[පරිශීලක: අනංගයා]] සහ [[පරිශීලක: තඹරු විජේසේකර ]]දෙන්නම එක් කෙනෙක්! අපි [http://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/CheckUser චෙක් යූස] ගෙන් අහල බලමුද?''</blockquote><br/> [[File:Puzzled.svg|Puzzled]]<blockquote>මොකක් ද ඒ කථාව? [[User:අනංගයා|අනංගයා]] ([[User talk:අනංගයා|talk]]) 17:40, 6 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
:::මේක සිංහලයේ වර නැගීමේ දෝෂයක් වගෙයි නේද? -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 03:52, 7 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
:::: ඒක මිසක්; මම බය වෙච්ච තරමක් ! [[User:අනංගයා|අනංගයා]] ([[User talk:අනංගයා|talk]]) 04:12, 7 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
== සිංහල විකිපීඩියා සමූහය ==
මේ කියන්න හදන්නේ අපේ සිංහල විකිය වෙනුවෙන් හැදුන සමූහ පිටු නැත්නම් groups ගැන.
*http://groups.google.com/group/sinhala-wikipedia
::මේක නම් ගොඩාක් පරණයි. ආසිරි වෙන්න ඕනැ මේක හැදුවේ. 2007 විතර. දැනට සාමාජිකයින් 28ක් ඉන්නවා. මං දන්න විදියට ක්‍රියාකාරී විකි පරිශීලකයින් දැනටමත් සම්බන්ධ වෙලා ඉන්නේ. ඒක ආයෙත් පණ ගන්වලා ගන්න ඕනැ. ගූගල් ගිණුමක් තියෙන ඔබ සැවොම මේකට සම්න්ධ වෙනවා නම් හොඳයි. ප්‍රශ්ණ, උදව් ගැන වගේම අලුත් දේවල් ගැනත් කතා කරන්න නියම තැනක් තමයි මේ groups.
*http://www.facebook.com/sinhalawikipedia
::මේක ෆේස්බුක් (මූණු පොතේ) පිටුව. අද කාලේ හැමෝටම වාගේ මූණුපොතේ ගිණුමක් තියෙනවා. ඒක නිසා ප්‍රසිද්ධියට නියම තැන. අනික යාලුවෝනේ ඉන්නේ. විකිය කියන්නේ මොකද්ද, මොකද වෙන්නේ, මොනවද කරන්න පුලුවන්... වගේ දේවල් කතා වෙන්නත් පුලුවන්. අලුත් සාමජිකයින් හොයාගන්නත් පුලුවන් වෙයි. දැනටමත් 56ක් විතර අය ඉන්නවා.
ඔයාලා මොකද හිතන්නේ. පොඩි සප් එකක් දෙනවා නේද? -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 15:30, 6 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
:ඔන්න මමත් පබ්ලිසිටි වැඩ පටන් ගත්තා :D --[[User:Shane44|Shane44]] ([[User talk:Shane44|talk]]) 16:51, 6 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
::එල එල. අනිත් අයත් දෙන්න සප් එකක් එහෙනම්....-- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 01:45, 7 පෙබරවාරි 2011 (යූටීසී)
== [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:බිඟුවා/edit counter.js|සංස්කරණය ගණකය]] ==
විකියේ සිංහල නම් සඳහා බොහෝ සංස්කරණය ගණකයන් නිවැරදිව ක්‍රියාත්මක නොවේ. මේ ඒ සඳහා එක් පිළියමකි. තමන්ගේ දායකත්වය ගැන අවබෝධයක් ලබා ගැනීමට මෙය ඉතා පහසු මෙවලමකි. ස්තාපනයට හා වැඩිදුර විස්තර සඳහා [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:බිඟුවා/edit counter.js|සංස්කරණය ගණකය]] වෙත යන්න. ඔබේ සංස්කරණයන් ගැන ඔබම සතුටු වන්න. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 06:03, 6 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
== සමූහාණ්ඩුව හා ජනරජය අතර වෙනස මොකද්ද? ==
දන්න කෙනෙක් මේක පොඩ්ඩක් පැහැදිළි කරලා දෙනවද? අනික මේ වගේ ලැයිස්තුවක් එහෙම තියෙනවද, මෙන්න මේවා ජනරජ, මෙන්න මේවා සමූහාණ්ඩු..... උදව්.... -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 13:32, 7 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:Federal states = සමූහාණ්ඩු
:republics = ජනරජ
:''{මගේ ගාව රහසිගත ලයිස්තුවක් තියෙනවා, හෙළි කරන්නේ නෑ කාටවත්ම}'' <big><font color="#800000" size="5">[[විශේෂ:දායකත්ව/අනංගයා|අ]]</font></big> <font color="#808000"> [[පරිශීලක:අනංගයා|<sup>නංගයා</sup>]]</font> <font color="#008000">[[පරිශීලක සාකච්ඡාව:අනංගයා|<sub style="margin-left:-6.0ex;">''මතන්න''</sub>]]</font> 13:46, 7 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:[[පරිශීලක:බිඟුවා]]
: [[සමූහාණ්ඩුව]] = [[Federation]] (=සන්ධීය රාජ්‍යය = එක්සත් රාජ්‍යය)
: [[ජනරජය]] = [[Republic]]
:there is no direct relationship between 2 concepts
:Sorry I'm little busy to explain you now. Will explain more if u need, as soon as possible. [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 13:49, 7 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:::සමූහාණ්ඩුව හා ජනරජය අතර වෙනසක් නැත. Republic යන්නෙහි සිංහල වචන දෙකකි. Federal State යනු සන්ධීය රාජ්‍යය යන්නයි. ---- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 13:52, 7 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
::::අනංගයා හා Singhalawap කියන්නේ මේ දෙක දෙකක් කියලා නේද? නමුත් ශ්වෙතගේ අදහස එකක් කියන එකද? ම්..ම්... -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 13:58, 7 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:::::පුරාණ කාලයේ සිට මෙම ජනරජය/සමූහාණ්ඩුව සංකල්පය පැවතුනා. මෙහි මූලික ලක්ෂණය වන්නේ ජනයා (මහජනතාව) භාගික වශයෙන් හෝ රජය/ආණ්ඩුව හැසිරවීමයි. එකල පැවැති රාජාණ්ඩු/ඒකාධිපති ක්‍රමයෙන් බැහැරවූ ක්‍රමයකි මෙය. පැවැති ජනරජ/සමූහාණ්ඩු ලැයිස්තුවක් දුන්නොත්: ග්‍රීක, කාර්තේජ්, ඇතන්ස්, ලිච්ඡවී, රෝමන්, වෛශ්‍යාලි, හස්තිනාපුර, වැනීසිය, අයිස්ලන්තය, පීසා, ෆ්ලොරන්ස්, නෙදර්ලන්තය, ඇමරිකානු එක්සත් ජනපදය, පැනමාව, සිංගප්පූරුව, සිම්බාබ්වේ මේ ලැයිස්තුවෙන් ටිකක් විතරයි. ---- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 14:13, 7 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
::::::සන්ධීය රාජ්‍ය හෙවත් ෆෙඩරේෂන අර්ධ වශයෙන් ස්වතන්ත්‍ර ප්‍රාන්ත/පළාත් වල සංගමයක්. ලැයිස්තුවක් උත්සාහ කලොත් ආර්ජන්ටිනාව (පළාත් 23ක්), ඕස්ට්‍රේලියාව (ප්‍රාන්ත 6ක්), බ්‍රසීලය (ප්‍රාන්ත 26ක්), කැනඩාව (පළාත් 10ක්), ඉන්දියාව (ප්‍රාන්ත 26ක්), මලයාසියාව (ප්‍රාන්ත 13ක්), නේපාලය (කලාප 14ක්), පාකිස්තානය (පළාත් 4ක්), ඇඑජ (ප්‍රාන්ත 50ක්) ලැයිස්තුවෙන් කිහිපයක්. රාජ්‍යයක් ජනරජයක්/සමූහාණ්ඩුවක් වෙන්නේ පාලනය ඒකාධිපති/රාජාණ්ඩුද ජනයා සතුද යන්න මතයි. එය සන්ධීය රාජ්‍යයක් වන්නේ අර්ධ-ස්වතන්ත්‍ර ප්‍රාන්ත/පළාත් වල එනතුවක් වීම මතයි.---[[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 14:56, 7 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:යම් රාජ්‍යයක් මහජනයා/ජන සමූහයා විසින් පාලනය/ආණ්ඩු කරන්නේ නම් ජනරජයක්/සමූහාණ්ඩුවක්; රජෙකු/රැජිණක විසින් නම් රාජාණ්ඩුවක්; අධිරාජයෙකු/අධිරාජණියක විසින් නම් අධිරාජ්‍යයක්; ඒකාධිපතියෙකු විසින් නම් ඒකාධිපතිත්වයක්.යම් රාජ්‍යයක ආණ්ඩු බලය මුළුමනින් කේන්ද්‍රගතව තිබෙයි නම් ඒකී රාජ්‍යයකි; ආණ්ඩු බලය අර්ධ ස්ව-තන්ත්‍ර ප්‍රාන්ත/පළාත් වලට බෙදී තිබේ නම් ෆෙඩරල්/සන්ධීය රාජ්‍යයකි. --- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 15:19, 7 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
:අද ඉඳලා ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී සමූහාණ්ඩුව කියමු. [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] කියන විදියට දෙකම එක නෙව. [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 19:54, 7 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
::මම කලින් හිතුවෙ මෙතන තියෙන්නේ දේශපාලන සිද්ධාන්ත තේරුම්ගැනීම පිලිබඳ ගැටුමක් කියලා. [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]]ගෙ පැහැදිලි කිරීම් වල්න් තේරෙනවා ඔහුගේ දේශපාලන සිද්ධාන්ත දැනුම නිවැරදි බවත් මගේ මතය හා ඔහුගේ මතය අතර සිද්ධාන්ත ගැටුමක් නෑ කියලත්. මෙතය තියෙන්නෙ සිංහල සමාන පද පටලැවිල්ලක් විතරයි.
#සමූහාණ්ඩුව = ජනරජය (ශ්වෙත මතය)
# සමූහාණ්ඩුව = සන්ධීය රාජ්‍ය / ෆෙඩරේෂන / එක්සත් රාජ්‍ය (Singhalawap & අනංග මතය)
::මම හිතන්නෙ මගේ මතය හරි කියලා. තව හොයන්නම්, කියවන්නං [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 04:40, 8 මාර්තු 2011 (යූටීසී)
==පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද==
I have noticed many spelling, typing , grammar , translation, standards & conceptual errors by පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද. He is continuing it despite of my (and some others) request. That user seems working to increase his edit count as fast as possible without considering accuracy, quality, standers and ideas of wiki community. Though he contributes a lot, correcting his mistakes will be so difficult & time consuming. It will be somewhat slimier to the correcting the garbage done by Felide company. I tried my best but I can't do it any more simply busy me can not work even closer to the speed he works.<br>
I wold like to Inform the community that
* I wold like to Inform the community that I believe strong action to be taken (Even up to temporary blocking him) is needed.<br>
* I have stop corrcting pointing out and correcting his mistakes as I can't cope up with the load.<br>
[[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 15:47, 9 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
:I totally agree and would like to add that he is uploading images without mentioning copyrights. Normally these kind of things are quickly noticed by admins. I tried to correct him but as Admins seems to be supporting this user by even creating some of the templates, I have almost given-up. This is a very pathetic situation. One admin is totally defunct and other two are supporting this user. The articles he had tried to translate are full of mistakes. They are not complete too. It is better to complete one article with good sinhala rather than creating 100 articles with heavy amount of language mistakes. Apparently the motive of the user is to increase his edit count and not to provide quality articles. Is he involved with a contract for translating FOR MONEY? Is this user another Felidae? It is known now that he owns a company called PKSOFT. Is he financially compensated for these translations and paid per word basis? I AGREE THAT SOME ACTION NEEDS TO BE TAKEN BEFORE FURTHER DAMAGE IS DONE. --- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 16:10, 9 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
මොනාද හලෝ මේ කියන කතා? හැමතිස්සෙම PKsoft® කොම්පැනියක් අල්ලගෙන කතාකරනවා ඔයගොලොන්ට වෙන වැඩ එහෙම නැද්ද ? මේ සිංහල විකියෙන් ඉංග්‍රිසි වචන අයින් කරන්න මම දගලනවා ඔයගොල්ලො ඇවිල්ල ඒවා කඩාකප්පල් කරල ආයිම ඉංග්‍රිසි වචන ටික ගෙනල්ල දානව. මට දැන් කරන්න තියන දේවලුත් අමතක වෙනව. කරැණාකරල ඕව නවත්තල විකියට වැඩක් කරනවල! මෙතන නිකන් කාලෙ කකා ඉන්නෙ... <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 09:00, 11 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
මම එක ප්‍රශ්ණයක් අහන්න කැමතියි!
:::'''සිංහල''' විකීපීඩියාවක් තියෙන්නේ කුමටද?
==සිංහල විකිපීඩියාව අරාජිකවීම==
:I have already expressed my displeasure on the destruction making by [[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද]] to the sinhala wikipedia. He is destroying the sinhlala wikipedia "Policy Wise", "Content wise" & "Community wise". I'm so disappointed see how weak the community as community has become helpless. This is my last communication regarding [[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද]] as it seems there is no point and as I'm fed up on this issue.
* Here after I will not join any discussion on this issue.
* I will try not correct any erroneousness contributions by the user. (But I may correct some gross errors, as sometimes I could not control my mind to neglect it.
:Seems Community is really weaker than in the Felide issue.
: I wish the best to the sinhala wikipedia ! (which may means I wish the best for us)
: [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 05:45, 12 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
Last Message OK...Checking for new messages...No new messages! <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 15:05, 12 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
:::I have heard this story. I found this version in the internet <br> "''One cold night, as an Arab sat in his tent, a camel gently thrust his nose under the flap and looked in. "Master," he said, "let me put my nose in your tent. It's cold and stormy out here." "By all means," said the Arab, "and welcome" as he turned over and went to sleep.<br><br>A little later the Arab awoke to find that the camel had not only put his nose in the tent but his head and neck also. The camel, who had been turning his head from side to side, said, "I will take but little more room if I place my forelegs within the tent. It is difficult standing out here." "Yes, you may put your forelegs within," said the Arab, moving a little to make room, for the tent was small.<br><br>Finally, the camel said, "May I not stand wholly inside? I keep the tent open by standing as I do." "Yes, yes," said the Arab. "Come wholly inside. Perhaps it will be better for both of us." So the camel crowded in. The Arab with difficulty in the crowded quarters again went to sleep. When he woke up the next time, he was outside in the cold and the camel had the tent to himself.''"<br><br> '''My Dear Wikipedians! When you wake up from your sleep/slumber, you will definitely find yourself out of Sinhala Wikipedia!!! -'''-- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 15:30, 12 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::::This Story is for the Administrator duo Lee & Binguwa...<br> THERE IS AN INDIAN LEGEND, THAT TELLS A STORY OF AN INDIAN ON TOP OF A MOUNTAIN.IT WAS VERY COLD ON TOP OF THE MOUNTAIN AND THE INDIAN KNOW THAT HE WOULD FREEZE IF HE DIDN'T MAKE IT TO THE VALLEY BELOW. AS HE WAS WALKING HE CAME ACROSS A SNAKE. THE SNAKE WAS FREEZING TO DEATH. THE SNAKE SAID TO THE INDIAN "PLEASE CARRY ME TO THE VALLEY." THE INDIAN SAID "NO NO YOU ARE A SNAKE AND YOU WILL BITE ME." THE SNAKE SAID "NO I WON'T BITE YOU IF YOU HELP ME. IF YOU DO NOT HELP ME I WILL DIE." THE INDIAN SAID "IF YOU GAVE ME YOUR WORD THAT YOU WILL NOT BITE ME, I WILL CARRY YOU TO THE VALLEY." THE SNAKE SAID " I PROMISE, I PROMISE IF YOU SAVE MY LIFE I WILL NOT BITE YOU." SO THE INDIAN PICKED UP THE SNAKE AND PUT THE SNAKE INSIDE HIS VEST, TO KEEP THE SNAKE WARM AND TO MAKE IT EASIER TO CARRY THE SNAKE DOWN THE MOUNTAIN. WHEN THEY REACHED THE VALLEY, THE INDIAN TOOK THE SNAKE OUT OF HIS VEST AND LAID HIM ON THE GROUND.THEN THE SNAKE BITE THE INDAIN. THE INDIAN SAID "YOU BIT ME AND YOU GAVE ME YOUR WORD THAT YOU WOULDN'T." '''THE SNAKE SAID "YOU KNEW WHAT I WAS WHEN YOU PICKED ME UP."''' <br> කොපමණ ගුණ කලත් දුදනෝ නොවෙති යහපත්. කිරි දියෙනි දෙවියත් අඟුරු සුදු වන කලෙක් නම් නැත්! --- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 16:03, 12 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
Mmmmm...Hmmmmm...Nice story! <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 17:10, 12 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
මට හිතාගන්නවත් බැහැ ඇයි මෙච්චර දක්ෂ පරිශීලකයෙක් මාව වැරදි විදිහට තේරැම් ගැනීමට උත්සහ කරන්නෙ කියල...හරි පුදුමයි... අනිකුත් පරිශීලකයන් සමග සුහදව කතා කරන මොහු මා සමග එසේ නොකරයි. මෙයට හේතුව අනිවාර්්‍යයෙන්ම සෙවිය යුතුයි. මොහුගේ ඉල්ලීම මට විකිපීඩියාව හැර යාමට කීම නම් මා එය කැමැත්තෙන් ඉටුකරමි.සමගියක් නැතිව මේ විකියේ වැඩ කටයුතු කරගෙන යෑම ඉතා අපහසු තත්වයක් නොවේද?<big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 17:18, 12 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::වැඩිය හිතන්න ඕන නැහැ මම කියන්නම්. හුඟක් පරිශීලකයන් ඔබට විරුද්ධයි. ඒක තමයි යථාර්තය. ඔවුන් නිහඞ බහුතරයයි. ශ්‍රී ලාංකිකයන් අතර පාරිභෝගිකවාදය ඉතාමත් දුර්වලයි. ඔවුන් ඉදිරියට ඇවිත් අදහස් ප්‍රකාශ කරන්න කැමති නැහැ. මම ඔබට විරුද්ධ හේතු මේවායි. <br>
::#ඔබ විසින් බහු ගිණුම් මාලාවක් පවත්වා ගෙන ගොස් ඇති බව චෙක් යූසර් විසින් නිර්ණය කර තිබෙනවා. ඔබගේ ගිණුම අනිවාර්යයෙන්ම වාරණය කල යුතුයි. මෙය අනිවාර්යයෙන්ම කල යුතු නීතිමය දෙයක්. ඕනෑම පද්ධතියක නීති තිබෙනවා. පද්ධතිය තුල සිටිනවා නම් නීති රැකිය යුතුයි. බැරිනම් ඉවත් විය යුතුයි. මෙම නීති ක්‍රියාත්මක කරන්න පරිශීලක ඡන්දයෙන් පත් කර ගත්ත පරිපාලක වරුන් සිටිනවා. ඔවුන් මෙම නීති ක්‍රියාත්මක කරන්න බැඳී ඉන්නවා. එහෙම නොකරනවා නම් එය නීති විරෝධියි. පරිශීලකයන් අතර ඔවුන් ගැන විශ්වාසය බිඳී යනවා. නීතිය නවන්න (Bend the rule) ඔවුන්ට බැහැ. සියළු විකිපීඩියා තුල එය සාර්වත්‍රයි (universal). එබැවින් ඔබගේ පැවැත්ම නීති විරෝධියි. ඔබගේ ගිණුම හෝ ඔබගේ දායකත්වයන් හෝ මම පිළිගන්නේ නැහැ. ඔබ විකිපීඩියාවට අළුත් නිසා නීති දන්නේ නැහැ යැයි ඔබට හෝ පරිපාලක වරුන්ට හෝ කියන්න බැහැ. ඔබගේ බහුගිණුම් කිහිපයක් වාරණය කිරීමෙන් අනුතුරුවයි මෙම බහු ගිණුම් තොගය ඔබ නිර්මාණය කලේ. එමනිසා බහු ගිණුම් සෑදීම නිසා වන ආදිනව ඔබ දැන සිටියා. දෙවන බහුගිණුම් තොගයෙනුත් අනෙක්වා වාරණය කර මෙම ගිණුම පමණක් වාරණය නොකර සිටීමට කිසි හේතුවක් පරිපාලක වරුන් දක්වල නැහැ. කිසියම් පද්ධතියකට ඇතුළු වන්නේ නම් එහි නීති ගැන අවබෝධයක් තිබිය යුතුයි. එම පද්ධතියක් තුල හැසිරෙයි නම් නීති ගැන මනා අවබෝධයක් තිබිය යුතුයි. පරිපාලකයන් සිදු කරන මෙම කාර්යය ඉතා භයානකයි. මෙයින් වැරදි පූර්වාදර්ශයක් ඔවුන් සපයනවා. ඊලඟ බහු ගිණුමා වාරණය කිරීමට උත්සාහ කල විට ඔහු විසින් එය අභියෝක කරන්නේ ඔබට සිදු කල අයථා පක්ෂපාතකම දක්වමින්. පෙරදී වාරණයට භාජනය වුනු බහුගිණුමන් පවා ඔවුන්ගේ වාරණයන් ගැන අභියෝග කල හැකියි. ඔබ බහුගිණුමෙක් බව චෙක් යූසර් විසින් නිර්ණය කල විට ඔබට ඒ බව දන්වා අදහස්ද විමසුවා පරිපාලක විසින්. එයට ඔබ ප්‍රතිචාර දැක්වූයේද නැහැ. කෙසේ නම් ඇයිද පරිපාලක වරුන් විසින් ඔබට විශේෂ වරප්‍රසාද දක්වන්නේ? සිංහල විකිපීඩියාව තුල ඔබගේ පැවැත්ම සම්පූර්ණයෙන් නීති විරෝධිය.<br>
::# ඔබගේ සිංහල දැනුම ඉතාමත් දුර්වලයි. පරිපාලකවරුන් ඔබට විශේෂයෙන් සලකනවා නම් මෙම වැරදි සිංහල නිවරද කර ගැනීමට ඔබට උපදෙසක් හෝ දී තිබේද? ඔබගේ වැරදි සිංහල අකුරු භාවිතය, වැරදි සිංහල වචන භාවිතය, වැරදි සිංහල වාක්‍ය භාවිතය ආදිය ඔවුන්ට නොපෙනේද? පරිවර්තනයක් සිදු කරන විට ලිපිය හෝ ඡේදයක් හෝ වාක්‍යයක් හෝ අඩුම වශයෙන් වාක්‍ය ඛණ්ඩයක් හෝ කියවා අර්ථය වටහා ගෙන එම අර්ථය සිංහලෙන් ලිවිය යුතුයි. එසේ නොමැතිව වචනයෙන් වචනය සෘජු පරිවර්තනය කිරීම තුලින් එලොවට හෝ මෙලොවට හෝ සෙතක් නොසැලසේ. මෙයට අමතරව ඔබ ගොනු උඩුගත කරන්නේ හිමිකම් කඩමින්. මේ ගැන බොහෝ කරුණු පෑමෙන් අනතුරුව එක් ගොනුවක් පමණක් මැකීමට නියමිතයි. පරිපාලකවරුන් මෙම වැරදි පැවැත්ම ගැන ඇස කන පියා සිටින්නේ ඇයි? වැරදි සිංහල පරිවර්තන හා වැරදි උඩුගත කිරීම් නිසා ඔබ විසින් සිංහල විකිපීඩියාවට සිදු කරන අගතිය මගේ දෙවන හේතුවයි.<br>
::# පද්ධතියක් තුල හැසිරෙන විට එයට ක්‍රමයෙන් අනුගත වෙන සමහරෙක් සිටිනවා. තමන් කල වැරදි අවබෝධ කරගෙන අනෙකුත් අයගේ අවවාද වලට සවන් දෙන කෙනෙකුට පහසුවෙන් එසේ අනුගත විය හැකියි. අනෙකුත් පරිශීලකයන් ඔබගේ කාර්යයන් ගැන තබන සටහනට සවන්දීම කෙසේවෙතත් ඒවා මකා දැමුමට පවා ඔබ පෙළඹුනා. ඔබ උඞඟු සහ එම නිසාම ඔළුව ඉදිමුණු මානසිකත්වයකින් පෙලෙන බව පැහැදිලියි. ඔබ සිතන දේ පමණක් නිවරද යැයි ඔබ සිතනවා.සිංහල විකිපීඩියාව තුල සිටින්නේ එක් නායකත්වයක් (එය සර්ව බලධාරි නැහැ. අපි එහි කාර්යයන් විවේචනය කරනවා) එහි ඇත්තේ එක් අරමුණක්. එසේ වන්නේ එය කණ්ඩායමක් නිසා. කණ්ඩායමක සිටින විට අනුන්ට සවන් දිය යුතුයි. නීති ගරුක විය යුතුයි. ඔබට එවැනි ගතිගුණ නොමැති වීම මගේ තෙවන හේතුවයි. ---- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 09:38, 13 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
== [[පරිශීලක:Lankaart]] ==
[[පරිශීලක:Lankaart]] නම් ගිණුම කිසියම් තනි පුද්ගලයෙක් නිරූපණය කරන්නක් නොව [http://www.lankaartdiary.blogspot.com/ බ්ලොග් අඩවියක්] නිරූපණය කරන්නක් බව දැන් පැහැදිලිය. මෙයද ෆෙලිඩේ සමාගම ගණයට වැටෙයි. සමාගමක නමක් සහ සමාගමක අභිමථාර්තයන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම නිසා [[පරිශීලක: ෆෙලිඩේ ]] ගිණුම ගැන සිංහල විකිපීඩියාව ගත් තීරණයම මෙහිදී ත්ගත යුතුද? -- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 16:37, 14 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
== [[පරිශීලක:පසිදු කාවින්ද]] හා [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිදු කාවින්ද]] තුල [[සැකිල්ල:Retired]] ඇතුලත් කිරීම ==
[[පරිශීලක:පසිදු කාවින්ද]] හා [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිදු කාවින්ද]] තුල [[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද]] විසින් [[සැකිල්ල:Retired]] ඇතුලත් කර ඇත. මෙහිදී කරුණු කිහිපයක් පැන නගියි.
# පරිශීලක පිටුවක් වෙනස් කරන්නේ එම පරිශීලක විසින් පමණයි.
# පරිශීලක සාකච්ඡා පිටුවක සටහන් තැබීමට ඕනෑම පරිශීලකයෙකුට හැකියාව හා නිදහස ඇත. නමුත් කඩාකප්පල්කාරී ආකාරයට එහි තිබූ සියළු සටහන් ඉවත් කරමින් ඉහත සැකිල්ල ඇතලත් කර ඇත.
# අදාල පරිශීලක වාරණය කර ඇති බැවින් මෙම පරිශීලක පිටුව වෙනස් විය නොහැක.
# වාරණය කල පරිශීලකයෙකු ගේ පිටු වල වැදගත් තොරතුරු ඇති බැවින් ඒවා සැඟවීමට තැත් දැරීම නීති විරෝධීය.
# මෙම වාරණයට ලක්වූ පරිශීලකයා හා මෙම සංශෝධනය කල පරිහීලකයා අතර සම්බන්ධය කුමක්ද? ඔහු එසේ කලේ ඇයි? ---- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 12:18, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
මේක නම් මහ විකාරයක්. Sinhalawap එහෙන් කියනව Retired ටැග් එක දාන්න කියල . මෙයා මෙහෙන් කියනව නීති විරෝධි කියල. <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:22, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
දැන් ඔයගොල්ලොම නේද මට කිව්වෙ පරණ ගිණුම පාවිච්චි කරන්න එපා කියල.? දැන් ආයිම කියනව '''පරිශීලක පිටුවක් වෙනස් කරන්නේ එම පරිශීලක විසින් පමණයි''' කියල. දැන් මාව ආයිම පරණ ගිණුමට ලොග් කොරල තව නඩු කවන්නද හදන්නෙ? <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:27, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::දයාබර සිංහලවැප්, මෙවැනි උපදෙසක් මොහුට දුන්නේද? මට නම් ඒ බවක් නොපෙනේ. --- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 12:33, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
See -> [[http://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%92%E0%B6%B4%E0%B7%93%E0%B6%A9%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%8F:%E0%B6%B4%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%94_%E0%B6%87%E0%B6%BB%E0%B6%B9%E0%B7%94%E0%B6%B8#.E0.B6.B4.E0.B7.92.E0.B6.BB.E0.B7.92.E0.B7.83.E0.B7.92.E0.B6.AF.E0.B7.94_.E0.B6.87.E0.B6.BB.E0.B6.B9.E0.B7.94.E0.B6.B8_.E0.B7.83.E0.B7.92.E0.B6.AF.E0.B7.94.E0.B6.9A.E0.B6.BB.E0.B6.B1.E0.B7.8A.E0.B6.B1.E0.B7.9A_.E0.B6.9A.E0.B7.99.E0.B7.83.E0.B7.9A.E0.B6.AF.3F]]
::වැප් සිදු කර ඇත්තේ ලිපියක සංස්කරණයකි. එය ඔබට ඉඟියක් වූයේ කෙසේද? බහු ගිණුමෙකුට පිරිසිදු ඇරඹුමක් සිදු කල නොහැක. එසේ චෝදනා එල්ල වීමට පෙර අදාල කමිටුවට සියල්ල රහසිගතව පවසා සියළු ගිණුම් ඔවුන් ලවා වසා දමා එසේ කල හැකිව තිබුණි. දැන් ප්‍රමාද වැඩිය.-- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 12:45, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
ඒ ඔබගේ නීතිය වෙන්න ඇති. <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:47, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
නීතියෙත් සීමාවක් තිබෙනවා මිත්‍රයා. ඔබ එය ඕනැවට වඩා ඔථවට අරගෙන. ඒකයි මේ ප්‍රශ්ණ ඔක්කොම. ඔබට තවමත් කාලයක් ඉතිරි වෙලා තියෙනව ඒක හරිගස්වගන්න. එහෙත් ඔබ එසේ කිරීමට අපොහොසත් වුවහොත් ඔබට Sorry+.com <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:53, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::මම සිදු කලේ ඔබ බහුගිණුමෙක් බව චෙක් යූසර් ලවා ඔප්පු කරවීම සහ ඔබ වාරණය කල යුතු බව පරිපාලක වරුන්ට දැනුම් දීමත් එසේ නොකල හැකි බවක් එක් පරිපාලක වරයෙක් පැවසූවිට එය සිදු කල යුතු බවට කරුණු පෙන්වා දීමයි. ඒවා නීති විරෝධී නම් හා නීතිය ඔළුවට ගැනීම නම් කල හැකි කිසිවක් කිරීමට ඔබට හැකියි. මම බලා සිටිමි. -- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 12:58, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
ඔබේ කැමැත්ත පරිදි. <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 13:01, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::::Sock puppet suspect [[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද]]
::::Most of the things you talk on talk pages are nonsense. Therefor not easy or unable to comment.
::::[[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 15:06, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
== [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:Lee]] තුල [[සැකිල්ල: Retired]] බහා ලීම ==
[[පරිශීලක සාකච්ඡාව:Lee]] තුල [[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද]] විසින් [[සැකිල්ල: Retired]] බහාලනු ලැබ ඇත. පහත කරුණු පැන නගියි.
# [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:Lee]] විශ්‍රාම ගොස් ඇත්ද?
# එසේ විශ්‍රාම ගිය බව ඔහු විසින් ප්‍රකාශ නොකර [[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද]] විසින් ප්‍රකාශ කරන්නේ ඇයි? --- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 12:31, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
ශ්වෙත නම් ඉක්මනටම විකියෙන් යන්න වගේ හදන්නෙ...<big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:35, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::සිංහල විකියට මැණිකක් වැන්නකු විශ්‍රාම ගිය බවට වැරදි ප්‍රචාර කර පසුව ඒ වැරදි වසා ගන්නට මට තර්ජනය කරයිද? --- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 12:48, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
නැත. මම ඔබ කියන දේ බාර නොගන්නෙමි. එයට හේතුව මම එම ටැගය මාගේ පරණ ගිණුම පිලිබද කල ප්‍රකාශයකි. Lee ගැන නොවේ. ඔබට ලොකු වැරදීමක් වෙලා වගේ මට පේන විදිහට <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:59, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::'''ඔබගේ පරණ ගිණුම''' යනු කුමක්ද? එය කුමක් හෝ වේවා එය ගැන පරිපාලක තුමාගේ සාකච්ඡා පිටුවේ සැකිලි බහා ලීම නිවැරදිද? -- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 13:03, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
එය නිවැරදි නොවේ. එය අත්වැරදීමකි. <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 13:07, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::ස්තුතියි. කලින්ම කියන්න තිබුණා. නැවත ස්තුතියි. --- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 13:09, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
Thanks for your corporation <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 13:13, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
ඔබගේ සහයෝගය බලාපොරොත්තු වූවත් එය ලැබෙන බවක් මට නොපෙනේ <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 13:16, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
:corporation කියන්නේ සංස්ථාව කියන එකයි. නියම වචනය cooperation. මම නීතිමය කරුණක් මතු කරලා තිබෙන්නේ. පරිපාලකවරුන් නීතිය ක්‍රියාත්මක කරනවා. ඒ ගොල්ලන්ට ස්ටුවර්ඩ්ලගෙන් විමසන්න පුළුවන්. එහෙම නැත්නම් ඉහළට (ඕනෑම අයෙකුට පුළුවන්) ඒ අය මේක විසඳයි. මගේ සහයෝගය මෙතනට කිසිම ලෙසින් අදාල නැහැ. අනෙක ඔබ මට තර්ජනය කරලා තියෙනවා විකිපීඩියාවෙන් ඉවත් කරන බවට. ඉන්පසු සහයෝගය වගේ ප්‍රතිචාර කොහොමත් අදාල නැහැ නේද? --- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 13:30, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
ඔබ හරි මිත්‍රයා. මම මේ විකියට අවශ්‍ය නැති කෙනෙක්. මා නීතියට යටත් විය යුතුයි. කරැණාකර නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන්න. මාව මරන්න. Kill meeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee [[ගොනුව:Kill Bill.PNG|30px]]<tt>PKsoft®</tt> <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 13:58, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::::Sock puppet suspect [[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද]]
::::Most of the things you talk on talk pages are nonsense. Therefor not easy or unable to comment.
::::[[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 15:06, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
== බොහෝ ප්‍රශ්න වලට මුල් වන සංස්කරණ ගණනය ==
සිංහල විකිපීඩියාවේ අතීකය හා වර්තමානය දෙස විමර්ශනාත්මකව බැලූ කල අපට පෙනෙන්නේ විශාල දුර්මත බොහෝ ගණනකි.
# කෙසේ හෝ විගසින් පරිපාලකවරයෙකු විය යුතුය.
# එයට විගසින් සංස්කරණ ගණනය වැඩි කර ගත යුතුයි.
# එසේ කල යුතු වන්නේ විකිපීඩියානුවෙක් තම විකිපීඩියාවට සිදු කරන සේවය මනින්නේ සංස්කරණ ගණන මගින් බැවිනි.
# පරිපාලක වරයෙක් විය හැක්කේ තම විකිපීඩියාවට බොහෝ සේවය කල අයෙකුටයි.
# පරිපාලකභාවය රජ කම වැනි විකිපීඩියානුවෙකුට ලඟා කර ගත හැකි උසස්ම මට්ටමකි.
# පරිපාලකයෙක් සර්ව-බලධාරි වන බැවින් කෙසේ හෝ එම තත්ත්වය ලබා ගත යුතුමය.
# පරිපාලක ඡන්දයකදී තීරණාත්මක විය හැකි බැවින් වත්මන් පරිපාලකවරුන් හොඳින් තබා ගත යුතුයි.
# තමන් පරිපාලකභාවය ඉල්ලා සිටුමට වඩා වත්මන් පරිපාලකවරුන් විසින් නාම-යෝජනා වීම පරිපාලක ඡන්දයකදී වාසිසහගත බැවින්ද වත්මන් පරිපාලකවරුන් සතුටින් තැබිය යුතුයි.
# තමන් සිදු කරන විකිපීඩියා සංස්කරණයන්හී ගුණාත්මක භාවයට වඩා සංස්කරණ ගණනය වැදගත්ය.
# සංස්කරණ ගුණාත්මක භාවය මැනිය නොහැකි බැවින්ද මැනිය හැක්කේ සංස්කරණ ගණනය පමණක් බැවින්ද සංස්කරණ ගණනය වැදගත්ය.
# නව ලිපි නිමැවීමේදී එවැනි ලිපි තිබේදැයි සෙවීම නොවැදගති.
# තමන් නව ලිපියක් තැනී යැයි සටහන් කිරීමට විකෘති ලිපි නමක් හෝ දමමින් ලිපි තැනීමෙහි වරදක් නැත.
# සංස්කරණ ගණනය මෙන්ම තමන් තැනූ ලිපි ගණනද වැදගත්ය.
# තමන්ගේ සංස්කරණ ගණනය මෙන්ම තමන් තැනූ ලිපි වල මාතෘකාද තමන්ගේ පරිශීලක පිටුවල ප්‍රදර්ශනය කල යුත්තේ ඉදිරියේදී ප්‍රයෝජනවත් විය හැකි (අලෙවිකරණය) බැවිනි.
# ලිපි තැනීමේදී එක් වදනයක්, එක් වාක්‍යයක්, වාක්‍ය දෙක තුනක් ප්‍රමාණවත්ය.
# ලිපි පරිවර්තනයේදී මුල් ලිපියෙහි හැඳින්වීම කොටස හෝ එම අර්ථය දෙන ලෙස පරිවර්තනය කල යුතු නොවේ.
# ලිපි පරිවර්තනයේදී පාඨකයා ගැන සිතා මුල් පිටුව සම්පූර්ණයෙන් පරිවර්තනය කිරීම වෙනුවට ලිපි ගණන වැඩි කර ගැනීමට මුල් ලිපිය කොටස් වලට කඩා දැමීම කම් නැත.
මේ ලැයිස්තුව තවත් දිගු විය හැක. කෙසේවුවද මෑතදී අර්බුධයන්ට තුඩුදුන් සංස්කරණ ගණන දුර්මතය ගැන සිතමින් සිටින කල [http://citris-uc.org/files/Luca.pdf මෙම ගොනුව] නෙත ගැටිණි. එයින් පසු [http://wikitrust.soe.ucsc.edu/ මෙම වෙබ් අඩවියට] පිවිසුනෙමි. මට තේරුම් ගිය ප්‍රකාරයට සංස්කරණ ගුණාත්මක භාවය මැනීමට කිසියම් උපමානයන් මෙය තුලින් සැපයේ. සමහරක් විකිපීඩියා මෙය දැනටමත් භාවිතා කරයි. මේ ගැන ඔබ සැම දෙන මද අවධානයක් හෝ යොමු කරන්නේ නම් මැනවි. විශේෂයෙන් පරිපාලකවරුන්ට මෙය වැදගත් විය හැක්කේ කිසියම් පරිශීලකයෙකුගේ සේවාව පිළිබඳ මනෝමූල ප්‍රකාශ සිදු කිරීමෙන් මිදී වාස්තවික ප්‍රකාශයන් සිදු කිරීමට අවස්ථාව ලැබෙන බැවිනි. -- [[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]] ([[User talk:ශ්වෙත|talk]]) 15:14, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
:[[User:ශ්වෙත|ශ්වෙත]]
:නියමයි!
:අංක 15 ( ලිපි තැනීමේදී එක් වදනයක්, එක් වාක්‍යයක්, වාක්‍ය දෙක තුනක් ප්‍රමාණවත්ය) හැර ඉතිරි සියල් ප්‍රශ්න වලට මුල් වන මත බව පිලිගනිමි.
:[[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 15:29, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
අති විශිෂ්ටයි. බොක්ක රෝස් වුණා. <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 15:32, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
ඔයගොල්ලොමනෙ මාව හතුරෙක් විදිහට සලකන්නේ. ඉතින් මං මොනව කියල කොරන්නද? <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 15:41, 15 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
== Anandawardhana ==
හ්ම්...කවුන්ට්ස් ගාන වැඩි කරගන්න නියම ක්‍රමේ (අක්ෂර වින්‍යාසය නිවැරදි කිරීම) [[http://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82:%E0%B6%AF%E0%B7%8F%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E0%B7%80/Anandawardhana]] [[විශේෂ:දායකත්ව/112.135.43.61|112.135.43.61]] 08:25, 16 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
==Discussions on user pages==
:An administrator has archived some very important discussions done on his user page within current month.
:This has wasted lot of effort & time of me & some other contributors.
:I have pointed out several times that talk pages are not suitable for important discussions even if its a user page of an administrator.
:As far as I know even if a user deleted all what in his own user page, community can not do any thing.
: [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 14:33, 19 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::An archive is still accessible by all. Only thing is there shouldn’t be new changes on them. Even the කෝපි කඩේ get archived. But you are right. If a discussion is on some important topic and it sure should be on a common place. --[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 16:32, 19 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
== ඉංග්‍රීසි විකිපීඩියාවට සම්බන්ධ වීම ==
මෙහිදී සිංහල විකිපීඩියා ගිණුම වලංගු නොවේද? (එය වලංගු නොවන බව පෙනේ.) මගේ ගිණුමේ පරිශීලක නාමය සිංහල යුනිකෝඩ් වලින් තිබීමද මෙයට හේතුව. එසේ නොමැති නම් නව (අළුතින්ම) ගිණුමක් සදා එය ඉංග්‍රීසි විකිය සඳහා භාවිතා කළොත් එය බහු ගිණුම් චෝදනාවට ලක් වෙයිද?
[[User:නිපුන දොඩන්තැන්න|නිපුන දොඩන්තැන්න]] ([[User talk:නිපුන දොඩන්තැන්න|talk]]) 11:09, 20 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
:සිංහල යුනිකෝඩ් පරිශීලක නාම තිබෙන තවත් අයට ඉංග්‍රීසි විකිපීඩියා ගිණුම් තිබෙනු මා දැක තිබෙනවා.[http://en.wikipedia.org/wiki/User:%E0%B6%B6%E0%B7%92%E0%B6%9F%E0%B7%94%E0%B7%80%E0%B7%8F] සහ [http://en.wikipedia.org/wiki/User:%E0%B6%AD%E0%B6%B9%E0%B6%BB%E0%B7%94_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%A2%E0%B7%9A%E0%B7%83%E0%B7%9A%E0%B6%9A%E0%B6%BB] බලන්න. ඔබේ ගෝලීය ගිණුමේ තත්වය කෙසේ ද? ('''මගේ අභිරුචි > ගෝලීය ගිණුම් තත්වය''') එය නිසි පරිදි සංයුක්ත ගිණුමක් බවට පත් කළ පසු[http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:Unified_login] අනිත් ඕනෑම විකිමීඩියා ව්‍යාපෘතියකට ප්‍රවිෂ්ට වීමට පුළුවන් විය යුතු යි.--[[User:Anandawardhana|Anandawardhana]] ([[User talk:Anandawardhana|talk]]) 13:05, 20 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
එය සැබෑවකි...<big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 13:10, 20 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
:තොරතුරු වලට බොහොම ස්තූතියි. [[User:නිපුන දොඩන්තැන්න|නිපුන දොඩන්තැන්න]] ([[User talk:නිපුන දොඩන්තැන්න|talk]]) 14:23, 20 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
== ඉංග්‍රීසි හෝ වෙනත් විකියකට සබැඳුම් ==
සිංහල විකිය තුල වෙනත් භාෂාවක විකියකට සබැඳුමක් (link) යෙදිය යුත්තේ බාහිර සබැඳුමක් ලෙසද? එනම් උදාහරණයක් ලෙස <nowiki>[http://en.wikipedia.org/wiki/Introductory_Physical_Science භෞතීය විද්‍යාව]</nowiki> ලෙසද?
නැතිනම් මීට වඩා සරල ක්‍රමයක් තිබෙනවාද?
මම කියන්නේ අන්තර් විකි සබැඳුම් ගැන නොවේ ලිපියක් තුළ ඇති ඒවා ගැනයි. [[User:නිපුන දොඩන්තැන්න|නිපුන දොඩන්තැන්න]] ([[User talk:නිපුන දොඩන්තැන්න|talk]]) 07:19, 22 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
ඔබගේ ක්‍රමය හරි! මීට වඩා සරල ක්‍රමයක් මාගේ දැනුමේ හැටියටනම් නොතිබේ.<big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 07:25, 22 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
හැබැයි මෙහෙමත් පුථවන් [[:en:Introductory Physical Science]] ඒත් ඒක එච්චර හරි නැහැ.<big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 07:28, 22 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
:<nowiki>[[en:Introductory_Physical_Science]]</nowiki> ඒක හරියන්නේ නැහැ. ඒක ලියුවාම කිසිවක් පෙනෙන්නේ නැහැ. අත්දැකීම් ඇත්තෙකු සිටී නම් කියන්න, මම මේ කියන ක්‍රමය කලින් කොහේ හෝ පාවිච්චි කර තිබුනා දැකල තිබෙනවා. ඒත් දැන් ඒක හොයාගන්න බෑ. [[User:නිපුන දොඩන්තැන්න|නිපුන දොඩන්තැන්න]] ([[User talk:නිපුන දොඩන්තැන්න|talk]]) 10:52, 22 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
Try this -> <nowiki>[[:en:Introductory Physical Science]]</nowiki> This is 100% working <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 11:01, 22 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
: ඔව් මමත් ඒක දැන් ටිකකට කලින් දැක්කා. <nowiki>[[:en:Introductory Physical Science]]</nowiki> විදිහටම ලිව්වාම en:Introductory Physical Science විදිහටයි පෙන්වන්නේ. මුලින් ඇති en යන්න මඟහැරවීමට <nowiki>[[:en:Introductory Physical Science|Introductory Physical Science]]</nowiki> ආකාරයට ලියන්න වෙනවා.[[User:නිපුන දොඩන්තැන්න|නිපුන දොඩන්තැන්න]] ([[User talk:නිපුන දොඩන්තැන්න|talk]]) 11:06, 22 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::<nowiki>[[:en:Introductory Physical Science|]]</nowiki> ලෙස ලිවීම ප්‍රමාණවත් බව සොයාගත්තා. ප්‍රතිඵලය = [[:en:Introductory Physical Science|Introductory Physical Science]]. උදව් වලට ස්තූතියි. [[User:නිපුන දොඩන්තැන්න|නිපුන දොඩන්තැන්න]] ([[User talk:නිපුන දොඩන්තැන්න|talk]]) 11:11, 22 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
ඔබට සුභ දවසක්! <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 11:51, 22 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
== විකීපීඩියා සතියේ විශේෂාංග ලිපිය ==
<CENTER><font color="red">ආයුබෝවන්</font color> - <font color="green">வனக்கம்</font color> - <font color="blue">WELCOME</font color></CENTER>
<CENTER><B>විකීපීඩියා මුල් පිටුවෙහි දිස්වන සතියේ විශේෂාංග ලිපිය දැනට දිගු කලක් දිස්සේ යාවත්කාලීන කිරීමක් නොකෙරැණි. ඉංග්‍රිසි විකියෙහි නම් මෙය දවසින් දවස යාවත්කාලීන කිරීමක් කරයි. අවාසනාවකට වාගේ අපේ විකියෙහි නම් මෙය අවුරැද්දකට සැරයක් වත් නොකරන බවක් පෙනී යයි. දැන් එය සිදු කිරීමට කාලය එළඹ ඇත. කරැණාකර ඔබේ ලිපි [http://si.wikipedia.org/wiki/විකිපීඩියා:තෝරාගත්_හොඳ_ම_ලිපි මෙතැනට] ඉදිරිපත් කරන්න. ස්තූතියි...ඔබට සුබ දවසක්!</B></CENTER> <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 06:54, 22 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
==Disaster==
:Though I retired from contributing to sinhala wikipedia I kept referring to to it. I always wish the improvement & better future for sinhala wikipedia though I'm not contributing or involving. But I kept noticing how fast accuracy, quality and standers are deteriorating. It has come to a level now even main page is destroying. If this continues, sinhala wikipedia will end up as place where any bull can come & destroy clay pots in it.
:I'm not going to talk any details about errors of inside contents as those are numerous. On the other hand it seems no point as current active administrator seems have no idea & don't care attitude about the subject matter. He seems to be looking in to IT only. If a person is good is IT, that user in a hero for that admin. May be the reason is not because the admins attitudes are bad, could be because his knowledge scope is very narrow.
:Main reason why I write this massage is to point out some errors in the main page. At lease I beg to keep main page accurate & according to the standers, preventing sinhala wikipeda (hense Sinhala Lanuage) becoming a joke. If this continues not only retiring from contribution, I may have to stop referring sinhala wikipedia.
: <big>'''Some obvious errors seen in main page'''</big>
# On මහ සිකුරාදා, Following was shown on main page. "අදට යෙදී තිබෙන පාස්කු උළෙල කිතුනුවන්ට සුවිශේෂී වන්නේ තම ශාස්තෘන් වහන්සේ කුරුසයේ ඇණ ගසා මරණයට පත් කිරීමෙන් දින තුනකට පසු උත්ථානයට පත්වීම මෙදිනට යෙදී ඇති නිසාය.". Though මහ සිකුරාදා is a part of පාස්කු උළෙල, the description is on another day which is පාස්කු ඉරිදා. [http://en.wikipedia.org/wiki/Good_Friday see this]]
# As far as I know the word සේයාරුව means photograph. But now our සතියේ තෝරාගත් සේයාරුව having something not a සේයාරුව / photograph.
# Above all, today the pet of the Admin has posted the flag of defeated LTTE on main page. The news is nothing to do about LTTE. Its about ex LTTE cadres & the government of Sri Lanka releasing it. LTTE (if existing or not) has nothing to do here.
:I wish success to sinhala wikipedia from the bottom of my heart.
:[[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 06:32, 23 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
:::සහෝදරයා.....ඔබට තිබුනේ යුධ බිමේ දිගටම සිටිමින් යුද්ධ කරන්න. මේ වගේ අවිචාර සමයන් අපේ ඉතිහාසයෙත් තියෙනවනේ. පළමුවන රාජසිංහ පියා මැරූ පාපය මකා ගන්න බුද්ධාගමෙන් බැරි වුනාම අරිට්ඨ කීවෙණ්ඩු කියපු ප්‍රකාර සීතාවක ගඟ මැද්දේ යාග හෝම කරලා හින්දු දේවාල හදලා සංඝයා ඝාතනය කරලා පොත් පත් ගිනි තියලා විනාශ කලා. ඊට පස්සේ මහනුවර යුගයේ ශාසනේ කෙලෙසිලා හාමුරුවෝ කසාද බැඳලා ඇඹෙනියෝ පන්සලට බා එලපු ගෙවල් වල තියාගෙන හිටිය. සිංහල රාජ වංශයවත් බුද්ධාගමවත් විනාශ වෙලා ගියේ නැහැ. ඒක ආරක්ෂා කර ගන්න සටන් කරපු වීරයෝ හිටිය නිසා. අපේ පරිපාලකවරුන් ගැන ඔබ කියන දේවල් වලට මම එකඟයි. මේ දෙන්නම සංස්කාරකවරු හැටියට කල දෙයක් නැති තරම්. එක් කෙනෙක් යල‍මෙහට. අනෙකා අයිටී මෙවලම්. ලිපි මකන වැඩත් කරනවා. විකියට ඔහේ දුවන්න දෙනවා. දේසේ හැටියට වාසේ වගේ අපිත් ඔහේ ඉන්න ගමන් සුදුසු වෙලාව බලලා මොක මොකවත් කරමු. ---[[User:නන්දිමිතූරු|නන්දිමිතූරු]] ([[User talk:නන්දිමිතූරු|talk]]) 07:00, 23 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
===Clarification===
Sorry, I did not noticed admin [[පරිශීලක:බිඟුවා]] is active now. As I have mentioned the term 'current active administrator' in above there is a possibility that someone may take it as [[පරිශීලක:බිඟුවා]]. I have to make sure that [[පරිශීලක:බිඟුවා]] is not the person I'm referring and [[පරිශීලක:බිඟුවා]] has personally informed me that he has nothing to do with the issue occurred in last week and he was too busy to involve in wikipedia actively on the period concerned as he was busy with personal life. [[පරිශීලක:බිඟුවා]] forgive me if you got hurt.
:[[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 06:48, 23 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
==Retirement==
:By adding the tag retirement I intended to say that I leave contributing to sinhala wikipedia. But I continued to refer sinhala wikipedia. I could not help adding the above comment as I saw sinhala wikipedia is fast heading towards a disaster. But according to wiki guidelines it may be wrong to communicate when retired tag is there (though there is no firm guideline saying so). Therefore I think I better stop communicating too.
:I would like to thank all the wiki users whom mailed me after my retirement appreciating my work and requesting my return.
:Finally I would like to tell what several has mentioned in their mails. They have mentioned following as the reason why they do not kept massages to me on wikipedia.
:They think keeping the admins without antagonizing them is a must to survive is sinhala wikipedia. If you agree to all they say and not pointing out any wrong doing they will do their best to protect you despite what community say. If you are not agreeing with them and try to correct them or if you talk good of a person they do not like, admins will destroy you at the minor error you do.
:Thank you for reading
:[[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 07:22, 23 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
::Dear Wap, your friends may be correct. This is common to many government institutions in this country and even private establishments. Most people do වැල යන අතට මැස්ස බැඳීම Still I think what you have done is tactical withdrawal & hope you will return in time. I personally do not fear Admins. They too are editors with some additional powers. I do not have high hopes about positions in Wiki. I will contribute to my maximum & enjoy. All my life I have served people & enjoyed. Here too I will do the same. You should fear somebody if they can destroy your dreams. These admins can not destroy my dreams. Like water on a lotus leaf all they do to me leave no trace in my personality. I will continue my work unhindered. Thanks. --- [[User:නන්දිමිතූරු|නන්දිමිතූරු]] ([[User talk:නන්දිමිතූරු|talk]]) 07:33, 23 අප්‍රේල් 2011 (යූටීසී)
== Multilingual Challenge ==
{| class="center" style="border:2px double; color:#009900; background-color:#CCFFCC;"
|-
| style="color:black;" | '''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge|ඩර්බි බහු භාෂාමය තරග]] ප්‍රකාශනය '''<br />
මෙය විකිපීඩියාවේ ප්‍රථම බහු භාෂාමය සහයෝගීත්වයයි. සියලූම විකිපීඩියානුවන්ට විකිපීඩියාවේ ඕනෑම භාෂාවකින් මෙම තරගයට සහභාගී විය හැක. මෙම තරගය 2011 මැයි මස 1 වෙනිදා සිට සැප්තැම්බර් මස 3 වෙනිදා තෙක් පැවැත්වේ.<br />
'''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge/Participants|දැන්ම සහභාගී වන්න!]]'''<br />
<small>" විකිපීඩියාව දෙස බැලීමෙන් මා විශේෂයෙන්ම ධෛර්ය්‍යයක් හා සන්තෘප්තියක් ලැබුවෙමි. ඒ ඩර්බි කෞතුකාගාරය සදහා ඉංග්‍රිසි භාෂාවට වඩා අනෙකුත් භාෂාවලින්ද ලිපි නිර්මාණය කර තිබීම නිසාය." ([http://uk.wikimedia.org/wiki/Press_releases/First_GLAMWIKI_outside_Capital ජිමී වේල්ස්, 2011 ජනවාරි 14])</small>
|}
[[User:Andrew Dalby|Andrew Dalby]] ([[User talk:Andrew Dalby|talk]]) 13:51, 2 මැයි 2011 (යූටීසී)
== මොනවද මේ විකාර? ==
===පහත හේතුව නිසා, ඔබ හට මෙම පිටුව සංස්කරණය කරන්න සඳහා අවසර නොමැත:
"තීරු දර්ශන" විකල්පය සක්‍රීයනය කොට එමගින් ආරක්ෂණය කල පහත දැක්වෙන පිටුව අඩංගු කර ඇති බැවින්, මෙම පිටුව සංස්කරණය කිරීමෙන් වලකා ඇත:
මුල් පිටුව
මෙම පිටුවෙහි මූලාශ්‍රය නැරඹීමට හා පිටපත් කිරීමට ඔබ හට හැකිය:===
මම දැන් කොහොමද අද දවසේ පුවත් වලට තොරතුරු දාන්නෙ? <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 10:39, 9 මැයි 2011 (යූටීසී)
ඒක දවස ගානෙ '''Update''' කරන්න ඕන එකක්. ඒත් දැන් ඒකත් කොරල ඉවරයි...<big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 10:42, 9 මැයි 2011 (යූටීසී)
== Translation for article: The Fox and the Hound ==
Yesterday, User 74.230.35.93 created [[The Fox and the Hound]], but all in English. Should this be deleted, or can someone put in a translation? There is a similar problem with these related articles: [[චාලට්ස් වෙබ් (1973 චිත්‍රපටය)]], [[චාලට්ස් වෙබ්]], and [[බම්බි]]. (But at least they all have Sinhala translated names, is it translation or a transliteration of the original names?). [[විශේෂ:දායකත්ව/64.134.31.121|64.134.31.121]] 23:32, 17 මැයි 2011 (යූටීසී)
:The article "The Fox and the Hound" was deleted on reason "අන්තර්ගතය සිංහල නොවීම". --[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 08:04, 20 මැයි 2011 (යූටීසී)
==Gal pelena boru==
Ada Hilton hotale thibila thiyanawa Antharjathika Internet Samajaye Sri Lanka havule loku sammanthranayak. Hetath thiyanawalu. ICTA eka venuwen eeke katha karala thiyanawa Chithrangani Mubarak kiyala saariyak endagaththa nona mahaththayek. Eya kivvalu lipi 300k thibuna sinhala wikipedia eka ICTA eka mahansi vela lipi 5000 venakam genava kiyala. Ekata ICTA eka hungal viyadam kala kiyalath kivvalu.
Ada re parissamen inna, polowa pelenna ida etha. [[විශේෂ:දායකත්ව/112.134.77.31|112.134.77.31]] 12:10, 23 මැයි 2011 (යූටීසී)
අපි මෙතන මහන්සි වෙලා වැඩකරනව ඒත් ICTA එක හොඳ නාමේ දාගන්නව මදිවට තව බොරුත් කියනව...<big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:43, 23 මැයි 2011 (යූටීසී)
මේකට නම් මොකක් හරි කොරන්න වෙයි වගේ...<big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 12:45, 23 මැයි 2011 (යූටීසී)
==හයිඩ්‍රජන් සහ පසිඳු කාවින්==
:සමස්ථ විකිපීඩියාව තමන් බව සිතන [[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද]] තවමත් නිදැල්ලේ සිංහල විකිය වනසමින් සිටී.
:දැන් මට සිතෙන්‍ නේ පසිඳු කාවින් සිතාමතා විකිය විනාශ නොකරන බවත්, ප්‍රශ්නය ඔහු/ඇය ගේ බුද්ධිය සහ දැනුම මදබව බවත්ය.
:එය තහවුරු පසුගිය පැය 6 තුල හයිඩ්‍රජන් ලිපිය තුල පමණක් කර වැරදි පරිවර්ථන 2ක් මෙන්න.
# lightest -> (පසිඳු) දීප්තිමත්ම, නිවැරදි(සැහැල්ලුම)
# Universe's-> (පසිඳු) ලෝක , නිවැරදි(විශ්වයේ)
:තරහට කඩුවෙන් කෙටුවත් ආදරේට මදුරුවා මරන්න කෙටුවත් වෙන්නෙ රජා මැරෙනඑකයි
: [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 15:43, 23 මැයි 2011 (යූටීසී)
තරහ වෙන්න එපා මිත්‍රයා ඕව ඔහොම තමයි. මේ ලෝකේ මොකක්ද අංගසම්පුර්ණ (නිර්වාණය හැර). <big>[[පරිශීලක:පසිඳු කාවින්ද|<font color="blue">ප</font>]]</big><font color="orange">සිඳු</font> <font color="green">කාවින්ද</font> [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:පසිඳු කාවින්ද|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 05:29, 19 අගෝස්තු 2011 (යූටීසී)
== කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයය නිල ලාංඡනය ==
නිල ලාංඡනය භාවිතා කිරීමට අවසර ඇත්තේ ඉංග්‍රීසි විකිය තුල පමණක් බව පෙනේ. සිංහල විකිය තුල භාවිතා කිරීමට අවසර ගත හැක්කේ කෙසේද?
[[User:නිපුන දොඩන්තැන්න|නිපුන දොඩන්තැන්න]] ([[User talk:නිපුන දොඩන්තැන්න|talk]]) 09:29, 13 ජූලි 2011 (යූටීසී)
:::??? [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 16:02, 17 ජූලි 2011 (යූටීසී)
::Image Name pls. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 08:18, 18 ජූලි 2011 (යූටීසී)
UoC logo small.png කියන image එක [[User:නිපුන දොඩන්තැන්න|නිපුන දොඩන්තැන්න]] ([[User talk:නිපුන දොඩන්තැන්න|talk]]) 18:07, 21 ජූලි 2011 (යූටීසී)
== Fundraiser 2011 translation ==
Hi! I am Jon Harald Søby, and I work for the Wikimedia Foundation during the 2011 fundraiser. I am looking for people who can help coordinating the translations into Sinhala for this year's fundraiser. The coordinator task is to help find translators and quality checkers, and make sure the translations are done in time. If you want to help out with coordinating, translating or quality checking, add your name to [[m:Fundraising 2011/Translation#List of translators|this list]] or send me an e-mail at [mailto:jsoby@wikimedia.org jsoby@wikimedia.org]. [[User:Jsoby|Jsoby]] ([[User talk:Jsoby|talk]]) 17:38, 17 අගෝස්තු 2011 (යූටීසී)
== තවත් එක් ෆෙලිඩේ අවතාරයක් ==
[[පරිශීලක:Nalmanthi|Nalmanthi]] නමින් පෙනී සිටින ෆෙලිඩේ අතීතයේ පරිදි ම අර්ධ ලිපි හා ශීර්ෂයේ ලිපියක කොටසක් ලෙස හැඟැවෙන පරිද්දෙන් ලිපි තනමින් කරගෙන යන ක්‍රියාකලාපය සම්බන්ධව වාරණ නියෝගයක් සඳහා ප්‍රජා අදහස් කැඳවා සිටිමි.<br />
මේ පිළිබඳව [[පරිශීලක:ශ්වෙත|ශ්වෙතත්]] [[පරිශීලක:Singhalawap|Singhalawapනුත්]] [[සාකච්ඡාව:වර්ෂ_ක්‍රමය/කාල_නිර්ණය]]හි සාකච්ඡාවක් ද [[පරිශීලක:Singhalawap|Singhalawap]] විසින් [[පරිශීලක_සාකච්ඡාව:Nalmanthi#I_Suspect_You|පරිශීලක_සාකච්ඡාව]]දී අවවාදයක් ද කර තිබෙන අතර මෙම පරිශීලකයා මුලින් හොඳ බවක් පෙන්වා පසුව වෙස්මුහුණ ගලවා ලූ බවෙක් [[විශේෂ:දායකත්ව/Nalmanthi|මෙය බැලූවිට]] පෙනේ. මෙය දුරදිග ගොස් පෙරැ සේ ම අනර්ථ ලිපි රැසෙකින් සිංහලවිකිය පිරීගොස්, ඒවායේ මැකුම් යෝජනා හා ඒකාබඬ යෝජනා සිදුකරමින් ගැටළු රැසක් උද්ගත කරගන්නවාට වඩා කිසියම් තීරණයකට එළැඹිණි නම් යහපතැයි සිතමි. --[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 03:56, 6 සැප්තැම්බර් 2011 (යූටීසී)
::එසේ ම [[User:Nirman|Nirman]] නමැති පරිශීලකයා විසින් ඇරැඹූ එකදු ලිපියකවත් ශීර්ෂානුකූල නොවෙයි. උඩුගත කළ එකදු ගොනුවකවත් බලපත්ර ලබාදී නැත. මොහු ද ෆෙලිඩේ සේ ම කැබලි ලිපි අරඹා ඇත. ඉදින් මොහු පිළිබඳවත් මෙහි ප්‍රජා අත්දැකීම් සාකච්ඡා කළේවී නම් යහපති.--[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 04:38, 6 සැප්තැම්බර් 2011 (යූටීසී)
::::[[User:Priyanga1972|Priyanga1972]] ද සැක කරමි. [[පරිශීලක:Nalmanthi|Nalmanthi]]ගේ format එකටම ලිපි සංස්කරණය කරයි. උදා: ලිපිය අගට යොදන “සටහන්“ නමැත්ත හා wikitable සමග පටලවාගත් interwiki ආකෘතිය. ප්‍රජා අදහස් අගයමි. --[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 17:14, 19 සැප්තැම්බර් 2011 (යූටීසී)
:සූදානං සරීරේ කියල හෝදිසියෙං ඉමු. [[User:Singhalawap|Singhalawap]] ([[User talk:Singhalawap|talk]]) 04:34, 20 සැප්තැම්බර් 2011 (යූටීසී)
* [[User:Priyanga1972|Priyanga1972]]
* [[User:Bhaghi1972|Bhaghi1972]]
::මේ දෙන්නා ගැනත් ඒකමයි කියන්න තියෙන්නෙ. :-/ --[[පරිශීලක:තඹරු විජේසේකර|<span style="color:GREEN;"><b>තඹරු විජේසේකර</b></span>]] [[User talk:තඹරු විජේසේකර|<sup><span style="color:BLUE;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 02:19, 24 සැප්තැම්බර් 2011 (යූටීසී)
== Blocking [[පරිශීලක:Salin813]] ==
(Moved from my talk page:)<br>
මෙම පරිශීලකයා වාරණය කිරීම ගැන මම විරුද්ධ වෙමි. කරුණාකර ඔහු උඩුගත කල පින්තූර විමසන්න.
* Sokhta Koh3.jpg - http://en.wikipedia.org/wiki/File:Sokhta_Koh3.jpg
*EmmyAward.png - http://en.wikipedia.org/wiki/File:EmmyAward.png
*EsdlaIII.jpg - http://en.wikipedia.org/wiki/File:EsdlaIII.jpg
මේවන් කරුණු විමසීමක් අවැසිය. අනෙක ඔහුගේ [[විශේෂ:දායකත්ව/Salin813|දායකත්වයන්ද]] බලන්න. ඔහුගේ වාරණය ඉවත් කිරීම සුදුසු යැයි සිතමි. හැකි ඉක්මනින් මෙය විමසන්න. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 19:48, 12 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
:::මෙම කරුණ වෙනුවෙන් මොහු වාරණය නොවේ නම් [[පරිශීලක:ෆෙලිඩේ]] නමැති වාරණය කල පරිශීලකයා වෙනත් නමකින් නියෝජනය කිරීම වෙනුවෙන් Block Evasion සඳහා වාරණය කල යුතු මය. --- [[විශේෂ:දායකත්ව/112.135.199.80|112.135.199.80]] 05:40, 13 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
:මම ඔහුව වාරණය කළේ ඔහු හට දැනටත් ප්‍රකාශන හිමිකම් ප්‍රශ්න ඉතා විශාල සංඛ්‍යාවක් දැනුම් දීම් කර ඇති මුත් ඒවා ගණන් නොගෙන සිටිනා නිසායි. අන් අයගේ මතය දැනගැනීමට කැමතියි. --[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 07:51, 13 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
::අපේ විකියේ තියෙන හිලක් හින්දා ඕනැම කෙනෙක්ට ප්‍රකාශන හිමිකම් නැතුව ෆයිල්ස් අප්ලෝඩ් කරන්න පුලුවන්. ඒක වහන්න ඕනැ කලිම්ම. කවුද ස්මාර්ට් ඒක කරන්න තරම්? අන්න පළවෙනි එක කරන්න ඕනැ එක. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 08:09, 13 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
:::නීතියේ රීතියේ හිල් තිබෙන නිසා තමයි වැරදි වන්නේ. ඒකට හිල් වලටද දොස් කියන්න ඕන. හිල් තිබුණත් නැතත් එක් වැරැද්දක් කලාම තමන්ගේ සාකච්ඡා පිටුව පිරෙනකොට පොඩ්ඩක් විමසල බලන්න ඕන. අනෙක ෆෙලිඩේ විද්වත් මණ්ඩලයකුත් තියෙනව. සල්ලිත් ලැබෙනවා. --- [[විශේෂ:දායකත්ව/112.135.201.132|112.135.201.132]] 10:22, 13 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
::::හිල් වලට දොස් කිය කිය ඉඳලා වැඩක් නැ. ඒවා වහන්න හදනවා මිසක්. නමුත් ඔබේ ''සාකච්ඡා පිටුව පිරෙනකොට පොඩ්ඩක්..'' මේ කතාව ඇත්ත. ඒක ගැන බලන්න ඕනැ. -- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 11:14, 13 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
:It seems nobody is supporting me here. So my idea about the copyrights is not the same as that of the community. Therefore I'll go back on my decision and unblock the user.--[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 10:12, 17 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
::Wait..I am supporting you & I have supported you and I feel that high pigheadedness of this sockpuppet is to be punished.--- [[විශේෂ:දායකත්ව/112.135.221.88|112.135.221.88]] 10:15, 17 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
:::::Oh it seems I am later & that Felidae Ghost is unblocked. It seems that this wikipedia is going to fail. CAN WE START A NEW SINHALA WIKIPEDIA? --- [[විශේෂ:දායකත්ව/112.135.221.88|112.135.221.88]] 10:17, 17 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
::::::How can you support me by without having an identity? What is there to say it is not me who is coming as an IP after logging off? --[[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 10:34, 17 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
::Sorry Sir..How does it happen in English Wiki. There are so many Annoys there may be more than regs. -- [[විශේෂ:දායකත්ව/112.135.221.88|112.135.221.88]] 10:41, 17 ඔක්තෝබර් 2011 (යූටීසී)
6bvz3mh3v0cncoeaiwc0d4mkr4zf22i
එක්සත් ජනපදයෙහි ජනාධිපතිවරුන්ගේ ලැයිස්තුව
0
42396
752170
751699
2025-06-30T19:36:39Z
Ciaran.london
54718
752170
wikitext
text/x-wiki
{{merge|අමෙරිකා එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ලැයිස්තුව}}
{{Update|date=ජූනි 2024}}{{ශිරස්කසටහන|"එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපතිවරු", "ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරු", සහ "එජ ජනාධිපතිවරු" මෙයට යළියොමු වෙයි. [[C-SPAN]] මාලාව සඳහා, ''[[ඇමරිකන් ප්‍රසිඩන්ට්ස්: ලයිෆ් පෝට්‍රේට්ස්]]'' බලන්න. අනෙකුත් භාවිතා සඳහා, [[එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපතිවරයා (වක්‍රෝත්තිහරණය)]] බලන්න.''}}
[[ගොනුව:WhiteHouseSouthFacade.JPG|thumb|[[ධවල මන්දිරය]], ජනාධිපතිවරයාගේ නිල නිවහන සහ පරිපාලන කේන්ද්‍රය]]
[[එක්සත් ජනපදයෙහි ජනාධිපතිවරයා]] යනු, [[එක්සත් ජනපද මැතිවරණමය පර්ෂදය| මැතිවරණමය පර්ෂදයක්]] මගින් සිව්-වසරක [[ධූර කාලය |ධූර කාලසීමාවකට]] [[වක්‍රාකාර ලෙසින් තේරී පත්වෙන]] [[එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදයෙහි]] [[රාජ්‍ය නායකයා]] සහ [[රජයේ ප්‍රධානියා]] {{Sfnp|රොසිටර්|1962|p=86}} වෙයි.{{Sfnp|ෂූගාර්ට්|2004|pp=633–636}} [[එ.ජ. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව]] පරිදී, මෙම නිලය දරන්නා විසින් [[එක්සත් ජනපද ෆෙඩරල් රජය |ෆෙඩරල් රජයෙහි]] [[විධායකය (රජය)|විධායක පාර්ශවයට]] නායකත්වය සපයන අතර [[එක්සත් ජනපද සන්නද්ධ හමුදා|එක්සත් ජනපද සන්නද්ධ හමුදාවන්හී]] [[සේනාධිනායක]] වෙයි.{{Sfnp|එප්ස්ටෙයින්|2005|p=318}} පළමුවන ජනාධිපතිවරයා, [[ජෝර්ජ් වොෂිංටන්]], මැතිවරණමය පර්ෂදයෙන් ඒකමතික ඡන්දයක් ලැබීය.{{Sfnp|මාටූස්|2001|p=xxii}} වත්මන් තනතුරුධාරී ජනාධිපතිවරයා වන්නේ [[ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්]] වන අතර, [[ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ දෙවන පදවි ප්‍රාප්තිය |ඔහු නිලයෙහි ධූරන්දර වූයේ 2025 ජනවාරි 20 දිනදීය]].{{sfnp|හජේලා|2024}}{{sfnp|ෆෙයිල්|2024}} 1789 වසරෙහිදී මෙම නිලය සංස්ථාපන කිරීමෙන් පසුව, පුරුෂයන් 45 දෙනෙක් විසින් ජනාධිපති ධූර 47 ක සේවය කර ඇත; අනුයාත නොවන ධූර කාලයන් වෙතට තේරී පත්වූ දෙදෙනෙක් නිසා විෂමතාවක් පැන නැගී ඇත: [[ග්‍රෝවර් ක්ලීව්ලන්ඩ්]] ගණන් ගනු ලබන්නේ, එක්සත් ජනපදයෙහි 22වන සහ 24වන ජනාධිපතිවරයා ලෙසින් වන අතර, ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් ගණන් ගනු ලබන්නේ 45වන සහ 47වන ජනාධිපතිවරයා ලෙසිනි.{{sfnp|AP|2024}}{{Sfnp|ෂාලර්|විලියම්ස්|2003|p=192}}
1841 වසරෙහිදී ධූරප්‍රාප්ත වීමෙන් පසුව දින 31 කදී මිය ගිය [[විලියම් හෙන්රි හැරිසන්]], ඇමරිකානු ඉතිහාසයෙහි කෙටිම ජනාධිපති ධූරය දැරීය.{{Sfnp|මැක්හියු|මැකෝවියැක්|2014|pp=990–995}} [[ෆ්‍රැන්ක්ලින් ඩී. රෝසවෙල්]] විසින් වසර දොළසකට වඩා වැඩි දීර්ඝතම කාලයක් ධූරය දැරූ අතර, ඔහුගේ සතරවන ධූර කාලසීමාවෙහි මුල් අවදියෙහිදී 1945 වසරෙහිදී මිය ගියේය. ධූර කාල දෙකකට වඩා සේවය කල එකම එ.ජ. ජනාධිපතිවරයා ඔහු වෙයි.{{Sfnp|ස්කායු|1974|pp=246–275}} 1951 වසරෙහිදී [[එක්සත් ජනපද ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙහි විසි-දෙවන සංශෝධනය]] අපරානුමත කිරීමෙන් පසුව, කිසිම පුද්ගලයෙකුට දෙවරකට වඩා ජනාධිපති ධූරය සඳහා තේරී පත් විය නොහැකි වන අතර, වෙනයම් පුද්ගලයෙකු තේරී පත්වූ ධූර කාලයක් තුල වසර දෙකකට වඩා කාලයක් සේවය කල කිසිම අයෙකු එක් වතාවකට වැඩි වාර ගණනක් තේරී පත් විය නොහැක.{{Sfnp|පීබොඩි|ගාන්ට්|1999|p=565}}
ජනාධිපතිවරුන් සතරදෙනෙක්, ස්වභාවික හේතූන් නිසාවෙන් [[නිල කාලයෙහිදී මරණය |නිල කාලය තුලදී මරණයට පත් වූ අතර]] (විලියම් හෙන්රි හැරිසන්, [[සැකරි ටේලර්]], [[වොරන් ජී. හාඩිං]], සහ [[ෆ්‍රැන්ක්ලින් ඩී. රෝසවෙල්]]), සතරදෙනෙක් [[එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිමය ඝාතන ප්‍රයත්න සහ සැලසුම් |ඝාතනය කෙරුණු අතර]] ([[ඒබ්‍රහම් ලින්කන්]], [[ජේම්ස් ඒ. ගාෆීල්ඩ්]], [[විලියම් මැක්කින්ලි]], සහ [[ජෝන් එෆ්. කෙනඩි]]), එක් අයෙක් ඉල්ලා අස් විය ([[රිචඩ් නික්සන්]], [[රිචඩ් නික්සන්ට එරෙහි දෝෂාභියෝග ක්‍රියාවලිය |දෝෂාභියෝගයට]] ලක් වී ධූරයෙන් ඉවත් කිරීම).{{Sfnp|ඇබට්|2005|pp=627–644}} [[ජෝන් ටයිලර්]] යනු, ජනාධිපතිමය ධූර කාලයක් තුලදී, ජනාධිපති ධූරයකට පත්වූ පළමුවන [[එක්සත් ජනපද උප ජනාධිපතිවරයා |උප ජනාධිපතිවරයා]] වන අතර, එසේ සිදු කරන උප ජනාධිපතිවරයෙක්, නව, ප්‍රභින්න පරිපාලනයක් සහිතව පූර්ණ ක්‍රියාකාරී ජනාධිපතිවරයෙක් බවට පත්වන බවට පූර්වාදර්ශය සැපයීය.{{Sfnp|ඩිනර්ස්ටයින්|1962|pp=447–451}}
එහි ඉතිහාසය පුරාවටම, [[ඇමරිකානු දේශපාලනය]] තුල ප්‍රමුකත්වයක් ගත්තේ [[එක්සත් ජනපදයෙහි දේශපාලන පක්ෂ |දේශපාලන පක්ෂ]] විය. දේශපාලන පක්ෂ නමැති විෂයය අරභයා, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව නිශ්ශබ්ද වන අතර, එය බලාත්මකවූ 1789 වසර වන විට, පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂ කිසිවක් නොවීය. [[1වන එක්සත් ජනපද කොංග්‍රස් මණ්ඩලය |1වන කොංග්‍රස් මණ්ඩලය]] රැස්වූ විගසින්, [[ඇලෙක්සැන්ඩර් හැමිල්ටන්]] සහ [[තෝමස් ජෙෆර්සන්]] වැනි ප්‍රමුඛ [[ජොර්ජ් වොෂිංටන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |වොෂිංටන් පරිපාලන]] නිලධාරීන් වටා, [[දේශපාලන පිල|දේශපාලන පිල්]] එක් රොක් වන්නට පටන් ගති.{{Sfnmp|''ගයිඩ් ටු යූ.එස්. ඉලෙක්ෂන්ස්''|2010|1p=197|නර්ඩුල්ලි|1992|2p=179}} ජාතිය එකට බැඳ තබා ඇති නමුත් බි‍ඳෙනසුලු සමගිය විනාශ කිරීමට දේශපාලන පක්ෂ වලට ඇති හැකියාව පිළිබඳව සැලකිලිමත්වූ වොෂිංටන්, ඔහුගේ අට-වසරක ජනාධිපති ධූර කාල සීමාවෙහිදී, කිසිම දේශපාලන පිලකට හෝ පක්ෂයකට [[ස්වාධීන දේශපාලනඥයා | අනුබද්ධ නොවී]] සිටීමට වග බලා ගති. කිසිම දේශපාලන පක්ෂයකට අනුබද්ධ නොවී සිටි එකම එ.ජ. ජනාධිපතිවරයා ඔහු විය.{{Sfnmp|1a1=LOC (2)|2a1=ජැමිසන්|2y=2014}}
== ජනාධිපතිවරු ==
<!-- DO NOT CHANGE ANY PRESIDENTIAL PORTRAITS WITHOUT FIRST PROPOSING ON TALK PAGE AND SEEKING CONSENSUS - PER RfC 04/2018 (see archive pg 12) -->
{{sticky header}}
{|class="wikitable sortable sticky-header" style=text-align:center;
|+ {{sronly|එක්සත් ජනපදයෙහි ජනාධිපතිවරුන් ලැයිස්තුව 1789 වසරෙහි සිට– මෙම දිනය දක්වා.}}
!scope=col |{{Abbr|අංකය.|අංකය}}{{දිඅස|ජනාධිපතිවරුන් අංකනය කර ඇත්තේ එකම පුද්ගලයා විසින් සේවය කර ඇති අඛණ්ඩ කාලසීමාවන් අනුවය. නිදසුනක් වශයෙන්, ජෝර්ජ් වොෂිංටන් අනුක්රමික ධූර වාර දෙකක් සේවය කර ඇති අතර, ඔහු ගණන් ගනු ලබන්නේ පළමුවන හා දෙවන ජනාධිපතිවරුන් ලෙසින් නොව පළමුවන ජනාධිපතිවරයා ලෙසින් වන මුත්, ග්‍රොවර් ක්ලීව්ලන්ඩ් සහ ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් දෙවරකට ගණන් ගනු ලබන්නේ ඔවුන්ගේ එක් එක් ධූර වාර දෙක අනුක්රමික නොවන බැවිනි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙහි [[එක්සත් ජනපදයෙහි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙහි විසි-පස්වන සංශෝධනය | විසි-පස්වන සංශෝධනය]] පරිදී උප ජනාධිපතිවරයෙක් [[එක්සත් ජනපදයෙහි වැඩබලන ජනාධිපතිවරයා |වැඩබලන ජනාධිපතිවරයා]] බවට පත්වූ විට එය ගණන් ගනු නොලබන්නේ, ජනාධිපතිවරයා එවන් කාල සීමාවකදී දිගටම ධූරයෙහි රැඳී සිටින බැවිනි.<!-- Citation not required; general note about the table. -->}}
!scope=col class=unsortable |ආලේඛ්‍ය චිත්‍රය
!scope=col |නම<br>{{Small|(උපත–මරණය)}}
!scope=col class=unsortable |ධූර වාරය{{Sfnmp|1a1=LOC|2a1=whitehouse.gov}}
!scope=col colspan=2 |පක්ෂය{{දිඅස|ජනාධිපති ධූරකාලය ආරම්භයෙහිදී ජනාධිපතිවරයාගේ දේශපාලන පක්ෂය මෙහිදී පිළිබිඹු වෙයි. ඔවුන්ගේ ධූර කාලය තුලදී සිදුවී ඇති වෙනස්කම් සටහන් කර දැක්වෙයි. එක් එක් පුද්ගලයාගේ නම අබියසින් සටහන් කර නොමැති නම් උප ජනාධිපතිවරයාගේ දේශපාලන පක්ෂයද පිළිබිඹු වෙයි.<!-- Citation not required; general note about the table. -->}}{{Sfnp|''ගයිඩ් ටු යූ.එස්. ඉලෙක්ෂන්ස්''|2010|pp=257–258}}
!scope=col class=unsortable |මැතිවරණය
!scope=col class=unsortable |උප ජනාධිපතිවරයා {{Sfnp|LOC}}
|-
!scope=row |[[ජෝර්ජ් වොෂිංටන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |1]]
|[[ගොනුව:Gilbert Stuart Williamstown Portrait of George Washington (cropped)(2).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Painting of George Washington]]
|data-sort-value="Washington, George" |'''[[ජෝර්ජ් වොෂිංටන්]]'''<br>{{Small|(1732–1799)}}<br>{{Sfnp|මැක්ඩෙනෙල්ඩ්|2000}}
|{{dts|1789|04|30}}<br/>–<br/>{{dts| 1797|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Independent (politician)}}" |
|''නොඅනුබද්ධිත''
|class=nowrap |[[1788–89 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1788–89]] <hr> [[1792 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1792]]
|[[ජෝන් ඇඩම්ස්]]{{දිඅස|ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව කෙටුම්පත් කරන විට දේශපාලන පක්ෂ අනපේක්ෂිතවූ අතර, 1788–89 පළමුවන ජනාධිපතිවරණය පැවති කාලයෙහිදී දේශපාලන පක්ෂ පැවතියේද නැත. වොෂිංටන් ජනාධිපතිවරයාගේ පළමුවන ධූරකාලය අතරතුර ඒවා විකසනයවූ විට, පසුව [[ෆෙඩරලිස්ට් පක්ෂය]] බවට පත්වූ ඛණ්ඩනයට ඇඩම්ස් එක්විය. එක්සත් ජනපදයෙහි මැතිවරණ අතරින්, පක්ෂග්‍රාහී පදනමකට කිසියම් සමානත්වයක් තිබූ ක්‍රමයක් තුල තරගවැදුනු පළමු මැතිවරණය වූයේ 1792 වසරෙහි මැතිවරණය වෙයි.{{Sfnmp|''ගයිඩ් ටු යූ.එස්. ඉලෙක්ෂනස්''|2010|1pp=197, 272|නාර්ඩුල්ලි|1992|2p=179}}}}
|-
!scope=row |[[ජෝන් ඇඩම්ස්ගේ ජනාධිපතිධූරය |2]]
|[[ගොනුව:John Adams 1800 to 1815 Portrait (4x5 cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Painting of John Adams]]
|data-sort-value="Adams, John" |'''[[ජෝන් ඇඩම්ස්]]'''<br>{{Small|(1735–1826)}}<br>{{Sfnp|පෙන්කැක්|2000}}
|{{dts| 1797|03|04}}<br/>–<br/>{{dts| 1801|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Federalist Party }}" |
|[[ෆෙඩරලිස්ට් පක්ෂය |ෆෙඩරලිස්ට්]]
|[[1796 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1796]]
|[[තෝමස් ජෙෆර්සන්]]{{දිඅස|ජනාධිපතිවරයා සහ උප ජනාධිපතිවරයා ප්‍රතිවිරුද්ධ දේශපාලන පක්ෂ වලින් තේරී පත්වූ සහ එලෙස තරග වැදුනු එකම සහ එකම එක ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරණය වූයේ 1796 ජනාධිපතිවරණයයි. ෆෙඩරලිස්ට් ජොන් ඇඩම්ස් ජනාධිපතිවරයා ලෙසින් තේරී පත්වූ අතර, ඩිමොක්‍රටික්-රිපබ්ලිකන් ජෙෆර්සන් උප ජනාධිපතිවරයා ලෙසින් තේරී පත්විය.{{Sfnp|''ගයිඩ් ටු යූ.එස්. ඉලෙක්ෂන්ස්''|2010|p=274}}}}
|-
!scope=row |[[තෝමස් ජෙෆර්සන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |3]]
|[[ගොනුව:Thomas Jefferson by Rembrandt Peale, 1800.jpg|frameless|upright=0.5|alt=Painting of Thomas Jefferson]]
|data-sort-value="Jefferson, Thomas" |'''[[තෝමස් ජෙෆර්සන්]]'''<br>{{Small|(1743–1826)}}<br>{{Sfnp|පීටර්සන්|2000}}
|{{dts|1801|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1809|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic-Republican Party}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික්-රිපබ්ලිකන් පක්ෂය |ඩිමොක්‍රටික්-<br/>රිපබ්ලිකන්]]
|[[1800 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1800]]<br/> <hr> [[1804 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1804]]
|[[ඒරන් බර්]] <hr> [[ජෝර්ජ් ක්ලින්ටන් (උප ජනාධිපතිවරයා)|ජෝර්ජ් ක්ලින්ටන්]]
|-
!scope=row|[[ජේම්ස් මැඩිසන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |4]]
|[[ගොනුව:James Madison 1816.jpg|frameless|upright=0.5|alt=Painting of James Madison]]
|data-sort-value="Madison, James" |'''[[ජේම්ස් මැඩිසන්]]'''<br>{{Small|(1751–1836)}}<br>{{Sfnp|බැනිං|2000}}
|{{dts|1809|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1817|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic-Republican Party }}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික්-රිපබ්ලිකන් පක්ෂය |ඩිමොක්‍රටික්-<br/>රිපබ්ලිකන්]]
|[[1808 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1808]] <hr> [[1812 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1812]]
|[[ජෝර්ජ් ක්ලින්ටන් (උප ජනාධිපතිවරයා)|ජෝර්ජ් ක්ලින්ටන්]]{{දිඅස|name=diedintraterm|නිලය දරමින් සිටියදී මිය ගියේය {{Sfnp|නියේල්|2004|p=22}}}} <hr> ''මෙයින් පසුව නිලය හිස්විය<br/>අප්‍රේල් 20, 1812'' <hr> [[එල්බ්‍රිජ් ගෙරී]]{{efn|name=diedintraterm}} <hr> ''මෙයින් පසුව නිලය හිස්විය<br/>නොවැම්බර් 23, 1814''
|-
!scope=row|[[ජේම්ස් මොන්රෝගේ ජනාධිපති ධූරය |5]]
|[[ගොනුව:James Monroe White House portrait 1819 (3x4 cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Painting of James Monroe]]
|data-sort-value="Monroe, James" |'''[[ජේම්ස් මොන්රෝ]]'''<br>{{Small|(1758–1831)}}<br>{{Sfnp|ඇම්මොන්|2000}}
|{{dts|1817|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1825|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic-Republican Party}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික්-රිපබ්ලිකන් පක්ෂය |ඩිමොක්‍රටික්-<br/>රිපබ්ලිකන්]]
|[[1816 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1816]] <hr> [[1820 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1820]]
|[[ඩැනියෙල් ඩී. ටොම්ප්කින්ස්]]
|-
!scope=row |[[ජෝන් ක්වින්සි ඇඩම්ස්ගේ ජනාධිපති ධූරය |6]]
|[[ගොනුව:John Quincy Adams 1858 crop.jpg|frameless|upright=0.5|alt=Painting of John Quincy Adams]]
|data-sort-value="Adams, John Quincy" |'''[[ජෝන් ක්වින්සි ඇඩම්ස්]]'''<br>{{Small|(1767–1848)}}<br>{{Sfnp|හාර්ග්‍රීව්ස්|2000}}
|{{dts|1825|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1829|03|04}}
|style="background: linear-gradient({{පක්ෂ වර්ණය |Democratic-Republican Party}} 50%, {{පක්ෂ වර්ණය |National Republican Party}} 50%);" |
|[[ඩිමොක්‍රටික්-රිපබ්ලිකන් පක්ෂය |ඩිමොක්‍රටික්-<br />රිපබ්ලිකන්]]{{දිඅස|name="JQAdams"| ජෝන් ක්වින්සි ඇඩම්ස්ගේ ධූර කාලයෙහි මුල් අවදියෙහිදී, [[ඩිමොක්‍රටික්-රිපබ්ලිකන් පක්ෂය]] විසුරුවාහරින ලදි; කොංග්‍රසයෙහි සහ ජනපද මට්ටමෙහි ඔහුගේ මිත්‍ර පාක්ෂිකයන් ඇඩම්ස්ගේ ජනාධිපති ධූර සමයෙහිදී හැඳින්වුනේ "ඇඩම්ස්ගේ මිනිසුන්" ලෙසිනි. 1829 වසරෙහිදී [[ඇන්ඩෲ ජැක්සන්]] ජනාධිපතිවරයා වූ විට, මෙම කණ්ඩායම "ජැක්සන්-විරෝධී" [[විපක්ෂය (දේශපාලනය)|විපක්ෂය]] බවට පත්වූ අතර, [[නැෂනල් රිපබ්ලිකන් පක්ෂය]] ලෙසින් සංවිධානගත වූහ.{{Sfnmp|1a1=''ගයඩ් ටු යූ.එස්. ඉලෙක්ෂන්ස්''|1y=2010|1p=228|2a1=ගෝල්ඩ්මන්|2y=1951|2p=159}}}} <hr> [[නැෂනල් රිපබ්ලිකන් පක්ෂය |නැෂනල් රිපබ්ලිකන්]]
|[[1824 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1824]]
|[[ජෝන් සී. කල්හූන්]]{{දිඅස|පෙරදී ඩිමොක්‍රටික්-රිපබ්ලිකන් පාක්ෂික‍යෙක්වූ ජෝන් කල්හූන්, [[ගර්භාවේ තීරු බද්ද |1828 තීරු බද්දට]] විරුද්ධ වීමට සහ [[ජනපදවල අයිතිවාසිකම්]] යන කාරණය ඉදිරියට ගෙන යෑමට, 1828 වසරෙහිදී [[නලිෆයර් පක්ෂය]] ඇරඹූ අතර, 1828 ජනාධිපතිවරණයෙහිදී ඇන්ඩෲ ජැක්සන්ගේ තරග සහායක ලෙස ඉදිරිපත් කලේ ජැක්සන් විසින් නායකත්වය සැපයුනු ඩිමොක්‍රටික් සභාගය පුළුල් කරනු වස් ප්‍රයත්නයක් ලෙසින්ය.{{Sfnmp|1a1=''ගයිඩ් ටු යූ. එස්. ඉලෙක්ෂන්ස්''|1y=2010|1p=892|2a1=හවුප්ට්|2y=2010|2pp=26, 280}}}}
|-
!scope=row|[[ඇන්ඩෲ ජැක්සන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |7]]
|[[ගොනුව:Andrew jackson head (cropped 4x5).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Painting of Andrew Jackson]]
|data-sort-value="Jackson, Andrew" |'''[[ඇන්ඩෲ ජැක්සන්]]'''<br>{{Small|(1767–1845)}}<br>{{Sfnp|රෙමිනි|2000}}
|{{dts| 1829|03|04}}<br />–<br />{{dts|1837|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[1828 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1828]] <hr> [[1832 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1832]]
|[[ ජෝන් සී. කල්හූන්]]{{දිඅස|name=resignedintraterm|නිලයෙන් ඉල්ලා අස්විය {{Sfnp|නියේල්|2004|p=22}}}} <hr> ''මෙයින් පසු හිස්ව පැවතිනි<br/>දෙසැම්බර් 28, 1832'' <hr> [[මාටින් වැන් බියුරන්]]
|-
!scope=row |[[ මාටින් වැන් බියුරන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |8]]
|[[ගොනුව:Martin Van Buren circa 1837 crop.jpg|frameless|upright=0.5]]
|data-sort-value="Van Buren, Martin" |'''[[මාටින් වැන් බියුරන්]]'''<br>{{Small|(1782–1862)}}<br>{{Sfnp|කෝල්|2000}}
|{{dts|1837|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1841|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[1836 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1836]]
|[[රිචඩ් මෙන්ටොර් ජොන්සන්]]
|-
!scope=row |[[ විලියම් හෙන්රි හැරිසන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |9]]
|[[ගොනුව:William Henry Harrison crop.jpg|frameless|upright=0.5]]
|data-sort-value="Harrison, William Henry" |'''[[විලියම් හෙන්රි හැරිසන්]]'''<br>{{Small|(1773–1841)}}<br>{{Sfnp|ගුට්ස්මාන්|2000}}
|{{dts|1841|03|04}}<br />–<br />{{dts|1841|04|04}}{{efn|name=diedintraterm}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය|Whig Party (United States)}}" |
|[[විග් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|විග්]]
|[[1840 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1840]]
|[[ජෝන් ටයිලර්]]
|-
!scope=row|[[ජෝන් ටයිලර්ගේ ජනාධිපති ධූරය |10]]
|[[ගොනුව:John Tyler (cropped 3x4) (cropped)(2).png|frameless|upright=0.5]]
|data-sort-value="Tyler, John" |'''[[ජෝන් ටයිලර්]]'''<br>{{Small|(1790–1862)}}<br>{{Sfnp|ෂේඩ්|2000}}
|<span class=date style=white-space:nowrap;>අප්‍රේල් 4, 1841{{දිඅස|ජෝන් ටයිලර් ජනාධිපති තනතුරට පත්වූයේ විලියම් හෙන්රි හැරිසන්ගේ මරණය හා සමගිනි.{{Sfnp|ඇබට්|2013|p=23}}}}<br>–<br/>{{dts|1845|03|04}}</span>
|style="background: linear-gradient({{පක්ෂ වර්ණය|Whig Party (United States)}} 50%, {{පක්ෂ වර්ණය|Independent (politician)}} 50%);" |
|[[විග් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|විග්]]{{දිඅස|name="JTyler"| 1840 වසරෙහිදී ජෝන් ටයිලර් උප ජනාධිපති ධූරයට පත්වූයේ විග් පක්ෂයෙහි අපේක්ෂකත්වය තුලිනි. ජනාධිපතිවරයා වශයෙන් ඔහුගේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රමුඛතා විග් න්‍යාය පතුයට බොහෝ සෙයින් ප්‍රතිවිරුද්ධ බව විගසින් පෙන්නුම් වූ බැවින්, නිලයෙහි වැඩ ඇරඹීමෙන් පස් මසක් ගත වෙත්ම ඔහු පක්ෂයෙන් නෙරපා හැරිණි.{{sfnp|කෑෂ්|2018|pp=34–36}}}} <hr> ''අනුබද්ධ විරහිත''
|{{gray|{{endash}}}}
|''ජනාධිපති ධූර කාල තුලම<br/>තනතුර හිස්ව පැවතිණි''
|-
!scope=row |[[ජේම්ස් කේ. පෝක්ගේ ජනාධිපති ධූරය|11]]
|[[ගොනුව:James K Polk (3x4 cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of James K. Polk]]
|data-sort-value="Polk, James K" |'''[[ජේම්ස් කේ. පෝක්]]'''<br>{{Small|(1795–1849)}}<br>{{Sfnp|රෝලි|2000}}
|{{dts|1845|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1849|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය|Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[1844 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1844]]
|[[ජෝර්ජ් එම්. ඩැලස්]]
|-
!scope=row |[[සැකරි ටේලර්ගේ ජනාධිපති ධූරය|12]]
|[[ගොනුව:Zachary Taylor restored (3x4 cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of Zachary Taylor]]
|data-sort-value="Taylor, Zachary" |'''[[සැකරි ටේලර්]]'''<br>{{Small|(1784–1850)}}<br>{{Sfnp|ස්මිත්|2000}}
|{{dts|1849|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1850|07|09}}{{efn|name=diedintraterm}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය|Whig Party (United States)}}" |
|[[විග් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|විග්]]
|[[1848 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1848]]
|[[මිලර්ඩ් ෆිල්මෝ]]
|-
!scope=row |[[මිලර්ඩ් ෆිල්මෝගේ ජනාධිපති ධූරය|13]]
|[[ගොනුව:Fillmore.jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of Millard Fillmore]]
|data-sort-value="Fillmore, Millard" |'''[[මිලර්ඩ් ෆිල්මෝ]]'''<br>{{Small|(1800–1874)}}<br>{{Sfnp|ඇන්බයින්ඩර්|2000}}
|{{dts|1850|07|09}}{{දිඅස| මිලඩ් ෆිල්මෝර් ජනාධිපති ධූරයට පත්වූයේ සැකරි ටේලර්ගේ මරණයෙන් පසුවය.{{Sfnp|ඇබට්|2005|p=639}}}}<br/>–<br/>{{dts|1853|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය|Whig Party (United States)}}" |
|[[විග් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|විග්]]
|{{gray|{{endash}}}}
|''ජනාධිපති ධූරය පුරාම<br/>හිස්ව පැවතිණි''
|-
!scope=row |[[ ෆ්‍රැන්ක්ලින් පියර්ස්ගේ ජනාධිපති ධූරය |14]]
|[[ගොනුව:Mathew Brady - Franklin Pierce - alternate crop (cropped)(2).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of Franklin Pierce]]
|data-sort-value="Pierce, Franklin" |'''[[ෆ්‍රැන්ක්ලින් පියර්ස්]]'''<br>{{Small|(1804–1869)}}<br>{{Sfnp|ගාරා|2000}}
|{{dts|1853|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1857|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[1852 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1852]]
|[[විලියම් ආර්. කිං]]{{efn|name=diedintraterm}} <hr> ''අප්‍රේල් 18, 1853 පසුව<br/>හිස්විය''
|-
!scope=row |[[ ජේම්ස් බුකැනන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |15]]
|[[ගොනුව:James Buchanan (cropped 3x4).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of James Buchanan]]
|data-sort-value="Buchanan, James" |'''[[ජේම්ස් බුකැනන්]]'''<br>{{Small|(1791–1868)}}<br>{{Sfnp|ගියනැප්|2000}}
|{{dts|1857|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1861|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[1856 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1856]]
|[[ජෝන් සී. බ්‍රෙකින්රිජ්]]
|-
!scope=row |[[ඒබ්‍රහම් ලින්කන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |16]]
|[[ගොනුව:Abraham Lincoln O-77 matte collodion print.jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of Abraham Lincoln]]
|data-sort-value="Lincoln, Abraham" |'''[[ඒබ්‍රහම් ලින්කන්]]'''<br>{{Small|(1809–1865)}}<br>{{Sfnp|මැක්පර්සන් (b)|2000}}
|{{dts|1861|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1865|04|15}}{{දිඅස|name=diedintraterm}}
|style="background: linear-gradient({{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}} 50%, {{පක්ෂ වර්ණය |National Union Party (United States)}} 50%);" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]] <hr> [[නැෂනල් යූනියන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|නැෂනල් යූනියන්]]{{දිඅස|name="ALincoln"| 1864 වසරෙහිදී ඔහු මැතිවරණයට යළි තරග වැදුනු විට, රිපබ්ලිකානු පාක්ෂික ඒබ්‍රහම් ලින්කන් විසින් [[යුද්ධ ඩිමොක්‍රට්වරයා|යුද්ධ ඩිමොක්‍රට්වරුන්]] හා සමගින් ද්වි පාක්ෂික [[මැතිවරණ සන්ධානය| මැතිවරණ සන්ධානයක්]] තනමින් හා ඩිමොක්‍රටික් පාක්ෂික ඇන්ඩෲ ජොන්සන් ඔහුගේ තරග සහායකයා ලෙසින් තෝරා ගනිමින් [[නැෂනල් යූනියන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|නැෂනල් යූනියන් පක්ෂයෙහි]] අපේක්ෂකත්වය යටතේ තරග වැදුනේය.{{Sfnp|මැක්සෙවෙනි|1986|p=139}}}}
|[[1860 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1860]] <hr> [[1864 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1864]]
|[[හැනිබල් හැම්ලින්]] <hr> [[ඇන්ඩෲ ජොන්සන්]]
|-
!scope=row |[[ඇන්ඩෲ ජොන්සන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |17]]
|[[ගොනුව:Andrew Johnson photo portrait head and shoulders (3x4 cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of Andrew Johnson]]
|data-sort-value="Johnson, Andrew" |'''[[ඇන්ඩෲ ජොන්සන්]]'''<br>{{Small|(1808–1875)}}<br>{{Sfnp|ට්‍රෙෆොයුස්|2000}}
|{{dts|1865|04|15}}{{දිඅස|ඇන්ඩෲ ජොන්සන් ජනාධිපති ධූරයට පත්වූයේ ඒබ්‍රහම් ලින්කන්ගේ මරණය හා සමගිනි.{{Sfnp| ට්‍රෙෆොයුස් |2000}}}}<br/>–<br/>{{dts|1869|03|04}}
|style="background: linear-gradient({{පක්ෂ වර්ණය |National Union Party (United States)}} 50%, {{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}} 50%);" |
|[[නැෂනල් යූනියන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|නැෂනල් යූනියන්]]{{දිඅස|name="AJohnson"|ජනාධිපති ලෙසින් ක්‍රියා කරද්දී, නැෂනල් යූනියන් පතාකය යටතේ රජයේ පාක්ෂිකයන් අතර සභාගයක් ගොඩනැගීමට ඇන්ඩෲ ජොන්සන් අපොහොසත්විය. ඔහුගේ ජනාධිපති ධූරය කෙළවර වීම ආසන්න වෙත්ම, යළිත් ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය සමග ආශ්‍රය ඇති කරගැනීම ඔහු ඇරඹීය.{{Sfnp| ට්‍රෙෆොයුස් |2000}}}} <hr> [[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)| ඩිමොක්‍රටික්]]
|{{gray|{{endash}}}}
|''ජනාධිපති ධූරය පුරාම<br/>හිස්ව පැවතිණි''
|-
!scope=row|[[යුලිසීස් එස්. ග්‍රාන්ට්ගේ ජනාධිපති ධූරය |18]]
|[[ගොනුව:Ulysses S Grant by Brady c1870-restored (3x4 cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of Ulysses S. Grant]]
|data-sort-value="Grant, Ulysses S" |'''[[යුලිසීස් එස්. ග්‍රාන්ට්]]'''<br>{{Small|(1822–1885)}}<br>{{Sfnp|මැක්පර්සන් (a)|2000}}
|{{dts|1869|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1877|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[1868 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1868]] <hr> [[1872 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1872]]
|[[ස්කයිලර් කෝල්ෆැක්ස්]] <hr> [[හෙන්රි විල්සන්]]{{දිඅස|name=diedintraterm}} <hr> '' නොවැම්බර් 22, 1875 දිනයෙන් පසුව හිස් විය<br/> ''
|-
!scope=row |[[රදර්ෆර්ඩ් බී. හේස්ගේ ජනාධිපති ධූරය |19]]
|[[ගොනුව:President Rutherford Hayes 1870 - 1880 (3x4 cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of Rutherford B. Hayes]]
|data-sort-value="Hayes, Rutherford B." |'''[[රදර්ෆර්ඩ් බී. හේස්]]'''<br>{{Small|(1822–1893)}}<br>{{Sfnp|හුගෙන්බූම්|2000}}
|{{dts|1877|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1881|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[1876 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1876]]
|[[විලියම් ඒ. වීලර්]]
|-
!scope=row |[[ජේම්ස් ඒ. ගාෆීල්ඩ්ගේ ජනාධිපති ධූරය |20]]
|[[ගොනුව:James Abram Garfield, photo portrait seated (3x4 cropped b).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of James A. Garfield]]
|data-sort-value="Garfield, James A" |'''[[ජේම්ස් ඒ. ගාෆීල්ඩ්]]'''<br>{{Small|(1831–1881)}}<br>{{Sfnp|පෙස්කින්|2000}}
|{{dts|1881|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1881|09|19}}{{efn|name=diedintraterm}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[1880 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1880]]
|[[ චෙස්ටර් ඒ. ආතර්]]
|-
!scope=row |[[චෙස්ටර් ඒ. ආතර්ගේ ජනාධිපති ධූරය |21]]
|[[ගොනුව:Chester A. Arthur by Abraham Bogardus (cropped) (2).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Sepia photographic portrait of Chester A. Arthur]]
|data-sort-value="Arthur, Chester A." |'''[[චෙස්ටර් ඒ. ආතර්]]'''<br>{{Small|(1829–1886)}}<br>{{Sfnp|රීව්ස්|2000}}
|{{dts|1881|09|19}}{{දිඅස | චෙස්ටර් ඒ. ආතර් ජනාධිපති ධූරයට පත් වූයේ ජේම්ස් ඒ. ගාෆීල්ඩ්ගේ මරණය හා සමගිනි.{{Sfnp|ග්‍රීන්බර්ගර්|2017|pp=174–175}}}}<br/>–<br/>{{dts|1885|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|{{gray|{{endash}}}}
|''ජනාධිපති ධූරය පුරාම<br/>හිස්ව පැවතිණි''
|-
!scope=row |[[ ග්‍රෝවර් ක්ලීව්ලන්ඩ්ගේ පළමුවන ජනාධිපති ධූරය |22]]
|[[ගොනුව:Grover Cleveland by Charles Milton Bell color change (3x4 cropped b).jpg|frameless|upright=0.5]]
|data-sort-value="Cleveland, Grover, 1" |'''[[ග්‍රෝවර් ක්ලීව්ලන්ඩ්]]'''<br>{{Small|(1837–1908)}}<br>{{Sfnp|කැම්ප්බෙල්|2000}}
|{{dts|1885|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1889|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[1884 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1884]]
|[[තෝමස් ඒ. හෙන්ඩ්‍රික්ස්]]{{දිඅස|name=diedintraterm}} <hr> '' නොවැම්බර් 25, 1885 දිනයෙන් පසුව හිස් විය<br/> ''
|-
!scope=row |[[බෙන්ජමින් හැරිසන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |23]]
|[[ගොනුව:Benjamin Harrison, head and shoulders bw photo, 1896 (4x5 cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of Benjamin Harrison]]
|data-sort-value="Harrison, Benjamin" |'''[[බෙන්ජමින් හැරිසන්]]'''<br>{{Small|(1833–1901)}}<br>{{Sfnp|ස්පෙටර්|2000}}
|{{dts|1889|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1893|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[1888 එක්සත් ජනපදයෙහි ජනාධිපතිවරණය |1888]]
|[[ලීවයි පී. මෝර්ට්න්]]
|-
!scope=row |[[ග්‍රෝවර් ක්ලීව්ලන්ඩ්ගේ දෙවන ජනාධිපති ධූරය |24]]
|[[ගොනුව:StephenGroverCleveland.jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of Grover Cleveland]]
|data-sort-value="Cleveland, Grover, 2" |'''[[ග්‍රෝවර් ක්ලීව්ලන්ඩ්]]'''<br>{{Small|(1837–1908)}}<br>{{Sfnp|කැම්ප්බෙල්|2000}}
|{{dts|1893|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1897|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[1892 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1892]]
|[[ඇඩ්ලෙයි ස්ටීවන්සන් I]]
|-
!scope=row|[[විලියම් මැක්කින්ලිගේ ජනාධිපති ධූරය |25]]
|[[ගොනුව:William McKinley Portrait (3x4 cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of William McKinley|]]
|data-sort-value="McKinley, William" |'''[[විලියම් මැක්කින්ලි]]'''<br>{{Small|(1843–1901)}}<br>{{Sfnp|ගෝල්ඩ් (a)|2000}}
|{{dts|1897|03|04}}<br />–<br />{{dts|1901|09|14}}{{efn|name=diedintraterm}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[1896 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1896]] <hr> [[1900 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1900]]
|[[ගැරට් හෝබාට්]]{{efn|name=diedintraterm}} <hr> '' නොවැම්බර් 21, 1899 දිනට පසුව හිස් විය<br/> '' <hr> [[තියඩෝර් රෝසවෙල්]]
|-
!scope=row |[[තියඩෝර් රෝසවෙල්ගේ ජනාධිපති ධූරය |26]]
|[[ගොනුව:Theodore Roosevelt by the Pach Bros (4x5 cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Theodore Roosevelt]]
|data-sort-value="Roosevelt, Theodore" |'''[[තියඩෝර් රෝසවෙල්]]'''<br>{{Small|(1858–1919)}}<br>{{Sfnp|හාබෝ|2000}}
|{{dts|1901|09|14}}{{දිඅස| තියඩෝර් රෝසවෙල්ගේ ජනාධිපති ධූර ප්‍රාප්තිය සිදුවූයේ විලියම් මැක්කින්ලිගේ මරණය හා සමගිනි.{{Sfnp|ඇබට්|2005|pp=639–640}}}}<br/>–<br/>{{dts| 1909|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|{{gray|{{endash}}}} <hr> [[1904 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1904]]
|'' මාර්තු 4, 1905 දිනය තෙක් හිස්ව පැවතිණි<br/> '' <hr> [[චාල්ස් ඩබ්. ෆෙයාබෑන්ක්ස්]]
|-
!scope=row |[[විලියම් හවර්ඩ් ටෑෆ්ට්ගේ ජනාධිපති ධූරය |27]]
|[[ගොනුව:William Howard Taft by Pach Brothers (3x4 ropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of William Howard Taft]]
|data-sort-value="Taft, William Howard" |'''[[විලියම් හවර්ඩ් ටෑෆ්ට්]]'''<br>{{Small|(1857–1930)}}<br>{{Sfnp|ගෝල්ඩ් (b)|2000}}
|{{dts|1909|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1913|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[1908 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1908]]
|[[ජේම්ස් එස්. ෂර්මන්]]{{දිඅස|name=diedintraterm}} <hr> '' ඔක්තොම්බර් 30, 1912 දිනට පසුව හිස් විය<br/> ''
|-
!scope=row |[[වුඩ්රෝ විල්සන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |28]]
|[[ගොනුව:President Woodrow Wilson in 1914, Harris & Ewing (3x4 cropped c).jpg|frameless|upright=0.5]]
|data-sort-value="Wilson, Woodrow" |'''[[වුඩ්රෝ විල්සන්]]'''<br>{{Small|(1856–1924)}}<br>{{Sfnp|ඇම්බ්‍රෝසියස්|2000}}
|{{dts|1913|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1921|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[1912 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1912]] <hr> [[1916 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1916]]
|[[තොමස් ආර්. මාෂල්]]
|-
!scope=row |[[වොරන් ජී. හාඩිංගේ ජනාධිපති ධූරය |29]]
|[[ගොනුව:Warren G Harding-Harris & Ewing (3x4 cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of Warren G. Harding]]
|data-sort-value="Harding, Warren G." |'''[[වොරන් ජී. හාඩිං]]'''<br>{{Small|(1865–1923)}}<br>{{Sfnp|හෝලි|2000}}
|{{dts|1921|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1923|08|02}}{{efn|name=diedintraterm}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[1920 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1920]]
|[[ කැල්වින් කූලිජ්]]
|-
!scope=row |[[කැල්වින් කූලිජ්ගේ ජනාධිපති ධූරය |30]]
|[[ගොනුව:Calvin-Coolidge portrait 1924 (cropped).png|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of Calvin Coolidge]]
|data-sort-value="Coolidge, Calvin" |'''[[කැල්වින් කූලිජ්]]'''<br>{{Small|(1872–1933)}}<br>{{Sfnp|මැක්කෝයි|2000}}
|{{dts|1923|08|02}}{{දිඅස| කැල්වින් කූලිජ් ජනාධිපති ධූරයට පදවි ප්‍රාප්ත වූයේ වොරන් ජී. හාඩිංගේ මරණය හා සමගිනි.{{Sfnp|සෙනෙට්}}}}<br />–<br/>{{dts|1929|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|{{gray|{{endash}}}} <hr> [[1924 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1924]]
|'' මාර්තු 4, 1925 දිනය තෙක් හිස්ව තිබිණි<br/> '' <hr> [[චාල්ස් ජී. ඩෝස්]]
|-
!scope=row |[[හර්බට් හූවර්ගේ ජනාධිපති ධූරය |31]]
|[[ගොනුව:Unsuccessful 1932.jpg|frameless|upright=0.5|alt=Black-and-white photographic portrait of Herbert Hoover]]
|data-sort-value="Hoover, Herbert" |'''[[හර්බට් හූවර්]]'''<br>{{Small|(1874–1964)}}<br>{{Sfnp|හොෆ් (a)|2000}}
|{{dts|1929|03|04}}<br />–<br />{{dts|1933|03|04}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[1928 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1928]]
|[[චාල්ස් කර්ටිස්]]
|-
!scope=row |[[ෆ්‍රැන්ක්ලින් ඩී. රෝසවෙල්ගේ ජනාධිපති ධූරය|32]]
|[[ගොනුව:FDR-1944-Campaign-Portrait (cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Franklin D. Roosevelt]]
|data-sort-value="Roosevelt, Franklin D" |'''[[ෆ්‍රැන්ක්ලින් ඩී. රෝසවෙල්]]'''<br>{{Small|(1882–1945)}}<br>{{Sfnp|බ්‍රින්ක්ලි|2000}}
|{{dts|1933|03|04}}<br/>–<br/>{{dts|1945|04|12}}{{දිඅස|name=diedintraterm}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[1932 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1932]] <hr> [[1936 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1936]] <hr> [[1940 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1940]] <hr> [[1944 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1944]]
|[[ජෝන් නැන්සි ගානර්]] <hr> [[හෙන්රි ඒ. වොලස්]] <hr> [[හැරී එස්. ටෲමන්]]
|-
!scope=row |[[හැරී එස්. ටෲමන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |33]]
|[[ගොනුව:TRUMAN 58-766-06 (cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Harry S. Truman]]
|data-sort-value="Truman, Harry S." |'''[[හැරී එස්. ටෲමන්]]'''<br>{{Small|(1884–1972)}}<br>{{Sfnp|හැම්බි|2000}}
|{{dts|1945|04|12}}{{efn| හැරී එස්. ටෲමන්ගේ ජනාධිපති ධූර ප්‍රාප්තිය සිදුවූයේ ෆ්‍රැන්ක්ලින් ඩී. රෝසවෙල්ගේ මරණය හා සමගිනි.{{Sfnp|ඇබට්|2005|p=636}}}}<br/>–<br/>{{dts|1953|01|20}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|{{gray|{{endash}}}} <hr> [[1948 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1948]]
|'' ජනවාරි 20, 1949 දිනය තෙක් හිස්ව තිබිණි<br/> '' <hr> [[ඇල්බන් ඩබ්. බාක්ලි]]
|-
!scope=row |[[ ඩ්වයිට් ඩී. අයිසන්හවර්ගේ ජනාධිපති ධූරය |34]]
|[[ගොනුව:Dwight D. Eisenhower, official photo portrait, May 29, 1959 (cropped)(3).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Dwight D. Eisenhower]]
|data-sort-value="Eisenhower, Dwight D" |'''[[ඩ්වයිට් ඩී. අයිසන්හවර්]]'''<br>{{Small|(1890–1969)}}<br>{{Sfnp|ඇම්බ්‍රෝස්|2000}}
|{{dts|1953|01|20}}<br/>–<br/>{{dts|1961|01|20}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[1952 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1952]] <hr> [[1956 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1956]]
|[[ රිචඩ් නික්සන්]]
|-
!scope=row |[[ජෝන් එෆ්. කෙනඩිගේ ජනාධිපති ධූරය |35]]
|[[ගොනුව:John F. Kennedy, White House color photo portrait (3x4) (cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of John F. Kennedy]]
|data-sort-value="Kennedy, John F." |'''[[ජෝන් එෆ්. කෙනඩි]]'''<br>{{Small|(1917–1963)}}<br>{{Sfnp|පාර්මෙට්|2000}}
|{{dts|1961|01|20}}<br/>–<br/>{{dts|1963|11|22}}{{දිඅස|name=diedintraterm}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩ්මොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[1960 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1960]]
|[[ ලින්ඩන් බී. ජොන්සන්]]
|-
!scope=row|[[ ලින්ඩන් බී. ජොන්සන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |36]]
|[[ගොනුව:37 Lyndon Johnson 3x4.jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Lyndon B. Johnson|]]
|data-sort-value="Johnson, Lyndon B" |'''[[ලින්ඩන් බී. ජොන්සන්]]'''<br>{{Small|(1908–1973)}}<br>{{Sfnp|ගාඩ්නර්|2000}}
|{{dts|1963|11|22}}{{දිඅස| ලින්ඩන් බී. ජොන්සන්ගේ ජනාධිපති ධූර ප්‍රාප්තිය සිදුවූයේ ජෝන් එෆ්. කෙනඩිගේ මරණය හා සමගිනි.{{Sfnp|ඇබට්|2005|p=633}}}}<br/>–<br/>{{1969|01|20}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|{{gray|{{endash}}}} <hr> [[1964 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1964]]
|'' ජනවාරි 20, 1965 දිනය තෙක් හිස්ව තිබිණි<br/> '' <hr> [[හියුබට් හම්ප්‍රි]]
|-
!scope=row |[[රිචඩ් නික්සන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |37]]
|[[ගොනුව:Richard Nixon presidential portrait (1).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Richard Nixon|]]
|data-sort-value="Nixon, Richard" |'''[[රිචඩ් නික්සන්]]'''<br>{{Small|(1913–1994)}}<br>{{Sfnp|හොෆ් (b)|2000}}
|{{dts|1969|01|20}}<br />–<br />{{dts|1974|08|09}}{{efn|name=resignedintraterm}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[1968 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1968]] <hr> [[1972 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1972]]
|[[ස්පිරෝ ඇග්නිව්]]{{efn|name=resignedintraterm}} <hr> ''හිස් විය:<br />ඔක්තොම්බර් 10 – දෙසැම්බර් 6, 1973'' <hr> [[ජෙරල්ඩ් ෆෝඩ්]]{{දිඅස|name=VP25th| [[එක්සත් ජනපද ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙහි විසි-පස්වන සංශෝධනය | විසි-පස්වන සංශෝධනයෙහි]], ඡේදය 2ට අනුකූලව උප ජනාධිපතිවරයා ලෙසින් පත් කෙරිණි{{Sfnp|නියේලෙ|2004|p=22}}}}
|-
!scope=row |[[ ජෙරල්ඩ් ෆෝඩ්ගේ ජනාධිපති ධූරය |38]]
|[[ගොනුව:Gerald Ford presidential portrait (cropped 3).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Gerald Ford]]
|data-sort-value="Ford, Gerald" |'''[[ජෙරල්ඩ් ෆෝඩ්]]'''<br>{{Small|(1913–2006)}}<br>{{Sfnp|ග්‍රීනේ|2013}}
|{{dts|1974|08|09}}{{efn| ජෙරල්ඩ් ෆෝඩ් ජනාධිපතිධූරයට පත්වූයේ රිචඩ් නික්සන්ගේ ඉල්ලා අස්වීම නිසාය. නික්සන්ගේ දෙවන ධූර කාලයෙහි ඉතිරි කොටස, ෆෝඩ් විසින් සරල ලෙසින් සේවය කලද, ඔහු කිසිවිටෙකත් ජනාධිපති ධූරයට හෝ උප ජනාධිපති ධූරයට හෝ තේරී පත්වූයේ නැත.{{Sfnp|ග්‍රීනේ|2013}}}}<br />–<br />{{dts|1977|01|20}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|{{gray|{{endash}}}}
|'' දෙසැම්බර් 19, 1974 වන තුරු හිස්ව පැවතිණි<br/> '' <hr> [[නෙල්සන් රොකෆෙලර්]]{{efn|name=VP25th}}
|-
!scope=row |[[ජීමී කාටර්ගේ ජනාධිපති ධූරය |39]]
|[[ගොනුව:Carter cropped.jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Jimmy Carter]]
|data-sort-value="Carter, Jimmy" |'''[[ජීමී කාටර්]]'''<br>{{Small|(1924–2024)}}<br>{{Sfnp|whitehouse.gov (a)}}
|{{dts|1977|01|20}}<br />–<br />{{dts|1981|01|20}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[1976 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1976]]
|[[වෝල්ටර් මොන්ඩේල්]]
|-
!scope=row |[[රොනල්ඩ් රේගන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |40]]
|[[ගොනුව:Official Portrait of President Reagan 1981-cropped.jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Ronald Reagan]]
|data-sort-value="Reagan, Ronald" |'''[[රොනල්ඩ් රේගන්]]'''<br>{{Small|(1911–2004)}}<br>{{Sfnp|Schaller|2004}}
|{{dts|1981|01|20}}<br/>–<br/>{{dts|1989|01|20}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[1980 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1980]] <hr> [[1984 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1984]]
|[[ජෝර්ජ් එච්. ඩබ්. බුෂ්]]
|-
!scope=row |[[ජෝර්ජ් එච්. ඩබ්. බුෂ්ගේ ජනාධිපති ධූරය|41]]
|[[ගොනුව:George H. W. Bush presidential portrait (cropped 2).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of George H. W. Bush]]
|data-sort-value="Bush, George H. W." |'''[[ජෝර්ජ් එච්. ඩබ්. බුෂ්]]'''<br>{{Small|(1924–2018)}}<br>{{Sfnp|whitehouse.gov (b)}}
|{{dts|1989|01|20}}<br/>–<br/>{{dts|1993|01|20}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[1988 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1988]]
|[[ඩැන් ක්වේල්]]
|-
!scope=row |[[බිල් ක්ලින්ටන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |42]]
|[[ගොනුව:Bill Clinton.jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Bill Clinton]]
|data-sort-value="Clinton, Bill" |'''[[බිල් ක්ලින්ටන්]]'''<br>{{Small|({{Abbr|උ.|උපත ලද්දේ }} 1946)}}<br>{{Sfnp|whitehouse.gov (c)}}
|{{dts|1993|01|20}}<br/>–<br/>{{dts|2001|01|20}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[1992 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1992]] <hr> [[1996 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |1996]]
|[[ඇල් ගෝර්]]
|-
!scope=row |[[ජෝර්ජ් ඩබ්. බුෂ්ගේ ජනාධිපති ධුරය|43]]
|[[ගොනුව:George-W-Bush.jpeg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of George W. Bush]]
|data-sort-value="Bush, George W." |'''[[ජෝර්ජ් ඩබ්. බුෂ්]]'''<br>{{Small|({{Abbr|උ.|උපත ලද්දේ}} 1946)}}<br>{{Sfnp|whitehouse.gov (d)}}
|{{dts|2001|01|20}}<br/>–<br/>{{dts|2009|01|20}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[2000 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |2000]] <hr> [[2004 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |2004]]
|[[ඩික් චේනි]]
|-
!scope=row |[[බරාක් ඔබාමාගේ ජනාධිපති ධූරය|44]]
|[[ගොනුව:President Barack Obama, 2012 portrait crop.jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Barack Obama]]
|data-sort-value="Obama, Barack" |'''[[බරාක් ඔබාමා]]'''<br>{{Small|({{Abbr|උ.|උපත ලද්දේ }} 1961)}}<br>{{Sfnp|whitehouse.gov (e)}}
|{{dts|2009|01|20}}<br/>–<br/>{{dts|2017|01|20}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[2008 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |2008]] <hr> [[2012 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |2012]]
|[[ජෝ බයිඩන්]]
|-
!scope=row |[[ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ පළමුවන ජනාධිපති ධූරය |45]]
|[[ගොනුව:Donald Trump official portrait (3x4a).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Donald Trump]]
|data-sort-value="Trump, Donald" |'''[[ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්]]'''<br>{{Small|({{Abbr|උ.|උපත ලද්දේ}} 1946)}}<br>{{Sfnp|whitehouse.gov (f)}}
|{{dts|2017|01|20}}<br/>–<br/>{{dts|2021|01|20}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[2016 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |2016]]
|[[මයික් පෙන්ස්]]
|-
!scope=row |[[ ජෝ බයිඩන්ගේ ජනාධිපති ධූරය |46]]
|[[ගොනුව:Joe Biden presidential portrait (cropped).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Joe Biden]]
|data-sort-value="Biden, Joe" |'''[[ජෝ බයිඩන්]]'''<br>{{Small|({{Abbr|උ.|උපත ලද්දේ }} 1942)}}<br>{{Sfnp|whitehouse.gov (g)}}
|{{dts| 2021|01|20}}<br/>–<br/>{{dts| 2025|01|20}}
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Democratic Party (United States)}}" |
|[[ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|ඩිමොක්‍රටික්]]
|[[2020 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |2020]]
|[[කමලා හැරිස්]]
|-
!scope=row |[[ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ දෙවන ජනාධිපති ධූරය |47]]
|[[ගොනුව:Official Presidential Portrait of President Donald J. Trump (2025).jpg|frameless|upright=0.5|alt=Photographic portrait of Donald Trump]]
|data-sort-value="Trump, Donald" |'''[[ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්]]'''<br>{{Small|({{Abbr|උ.|උපත ලද්දේ }} 1946)}}<br>{{Sfnp|whitehouse.gov (f)}}
|{{dts|2025|01|20}}<br/>–<br/>''තනතුරුධාරී''
|style="background-color:{{පක්ෂ වර්ණය |Republican Party (United States)}}" |
|[[රිපබ්ලිකන් පක්ෂය (එක්සත් ජනපදය)|රිපබ්ලිකන්]]
|[[2024 එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරණය |2024]]
|[[ජේ ඩී වෑන්ස්]]
|}
== සටහන් ==
{{සටහන්ලැයිස්තුව}}
== ආශ්‍ර ==
{{ආශ්‍රලැයිස්තුව|20em}}
== උපහරණය කල කෘතින් ==
{{ආශ්‍රඇරඹුම|30em}}
'''සාමාන්‍ය'''
*{{උපන්‍යාස පොත |title=ගයිඩ් ටු යූ.එස්. ඉලෙක්ෂන්ස් |publisher=[[SAGE ප්‍රකාශන]] |year=2010 |isbn=978-1-60426-536-1 |ref={{sfnRef|''Guide to U.S. Elections''|2010}}}}
*{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=ක්‍රොනොලොජිකල් ලිස්ට් ඔෆ් ප්‍රසිඩන්ට්ස්, ෆර්ස්ට් ලේඩීස්, ඇන්ඩ් වයිස් ප්‍රසිඩන්ට්ස් ඔෆ් දි යුනයිටඩ් ස්ටේට්ස් |url=https://www.loc.gov/rr/print/list/057_chron.html |access-date=පෙබරවාරි 20, 2020 |publisher=[[ලයිබ්‍රරි ඔෆ් කොංග්‍රස්]] |ref={{sfnRef|LOC}}}}
*{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=ප්‍රසිඩන්ට්ස් |url=https://bidenwhitehouse.archives.gov/about-the-white-house/presidents/ |access-date=මැයි 14, 2022 |publisher=[[whitehouse.gov]] |ref={{sfnRef|whitehouse.gov}}}}
''' ප්‍රවීණ අධ්‍යයන'''
*{{උපන්‍යාස ජර්නල් |last=ඇබට් |first=ෆිලිප් |author-link=ෆිලිප් ඇබට් (ශාස්ත්‍රඥ) |date=2005 |title=ඇක්සිඩෙන්ටල් ප්‍රසිඩන්ට්ස්: ඩෙත්, ඇසැසිනේෂන්, රෙසිග්නේෂන්, ඇන්ඩ් ඩිමොක්‍රටික් සක්ෂෙසන්. |journal=[[ප්‍රසිඩන්ෂල් ස්ටඩීස් ක්වාටර්ලි]] |publisher=[[විලී (ප්‍රකාශකයා)|විලී]] |volume=35 |issue=4 |pages=627–645 |doi=10.1111/j.1741-5705.2005.00269.x |issn=0360-4918 |jstor=27552721}}
*{{උපන්‍යාස පොත |last=ඇබට් |first=ෆිලිප් |title=බෑඩ් ප්‍රසිඩන්ට්ස්. දි ඉවෝල්විං ඇමරිකන් ප්‍රසිඩන්සි සීරීස් |publisher=[[පැල්ග්‍රේව් මැක්මිලන්]] |year=2013 |isbn=978-1-349-45513-3 |chapter=ද ෆර්ස්ට් බෑඩ් ප්‍රසිඩන්ට්?: ජෝන් ටයිලර් |pages=23–42 |doi=10.1057/9781137306593_2}}
{{ආශ්‍රඅග}}
==බාහිර සබැඳි==
{{කොමන්ස්|එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපතිවරයා}}
* [http://www.whitehouse.gov/about/presidents/ Whitehouse.gov: ද ප්‍රසිඩන්ට්ස්] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101006034811/http://www.whitehouse.gov/about/presidents |date=2010-10-06 }}
* [http://www.gvsu.edu/hauenstein/ The Hauenstein Center for Presidential Studies] –[[ග්‍රෑන්ඩ් වැලි රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලය]]
* [http://www.ipl.org/div/potus/ POTUS: ප්‍රසිඩන්ට්ස් ඔෆ් ද යුනයිටඩ් ස්ටේට්ස්] – [[අන්තර්ජාල මහජන ප්‍රස්තකාලය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ජාතික ජනාධිපතිවරුන් ලැයිස්තු |එක්සත් ජනපදය]]
[[ප්‍රවර්ගය:එක්සත් ජනපදයෙහි ජනාධිපති ධූරය හා සබැඳි ලැයිස්තු |*]]
[[ප්‍රවර්ගය:එක්සත් ජනපදයෙහි ජනාධිපතිවරුන් |*]]
jknhtospjjd2k7dz5y7d62otruhuppl
ග්‍රීක භාෂාව
0
55232
752175
744736
2025-07-01T00:30:07Z
200.24.154.85
752175
wikitext
text/x-wiki
{{තොරතුරුකොටුව භාෂාව
| name = ග්‍රීක
| nativename = {{බස|el|ελληνικά}}
| pronunciation = එළනික
| region = නැගෙනහිර [[මධ්‍යධරණි මුහුද |මධ්‍යධරණි]]
| speakers = {{sigfig|11.9|2}} million
| date = 2007
| ref = <ref>[[Nationalencyklopedin]] ''"Världens 100 största språk 2007"'' ("The World's 100 Largest Languages in 2007").</ref>
|speakers2= 13 මිලියන ([[පළමු භාෂාව |L1]] ධන [[දෙවන භාෂාව |L2]] කථකයන්) (2012)<ref>[http://www2.le.ac.uk/departments/modern-languages/lal/languages%20at%20lal/greek ග්‍රීක භාෂාව.] ලෙස්ටර් විශ්වවිද්‍යාලය. සම්ප්‍රවේශය 30 ජූනි 2014.</ref>
| familycolor = Indo-European
| fam1 = ඉන්දු-යුරෝපීය
| fam2 = [[හෙළනික]]
| ancestor =
| dia1 =
| dia2 = [[Ancient Greek dialects|Ancient dialects]]
| stand1 = [[Varieties of Modern Greek|Modern dialects]]
| script = ග්‍රීක හෝඩිය
| nation = {{බුනොලැ|class=nowrap |{{GRE}} |{{CYP}} |{{EU}}}} |{{ALB}} (හිමාරා දිස්ත්‍රික්කය)
| minority = {{සරලලැයිස්තුවඇරඹුම|class=nowrap}}
<!---Do not remove entries with a source or add entries without a source! :--->
* {{ALB}}<ref>{{උපන්‍යාස පොත |url=http://books.google.com/books?id=kqCnCOgGc5AC&pg=PA68&dq=greek+minority+albania&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=0 |title=ඊස්ටර්න් යුරප් ඇට් දි එන්ඩ් ඔෆ් දි 20ත් සෙන්චරි |first=ලැන් |last=ජෙෆ්රීස් |page=69 |publisher=books.google.com |date= |accessdate=9 සැප්තැම්බර් 2013}}</ref>
* {{ARM}}<ref name="CouncilofEurope"/>
* {{HUN}}<ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |url=http://languagecharter.eokik.hu/sites/languages/L-Greek_in_Hungary.htm |title=ග්‍රීක් ඉන් හන්ගරි |website=ඩේටාබේස් ෆෝ ද යුරපියන් චාටර් ෆෝ රීජනල් ඕ මයිනෝරිටි ලැන්වේජර්ස් |publisher=Public Foundation for European Comparative Minority Research |accessdate=31 මැයි 2013}}</ref>
* {{ITA}}<ref>හෙළනික ජනරජය: විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය: [http://www.mfa.gr/www.mfa.gr/en-US/Policy/Geographic+Regions/Europe/Relationships+with+EU+Member+States/Italy/ Italy: ද ග්‍රීක් කමියුනිටි]{{මළ බැඳිය |date=අප්‍රේල් 2013}}</ref>
* {{ROM}}<ref name="CouncilofEurope"/>
* {{TUR}}<ref>{{උපන්‍යාස පොත|first=කොන්ස්ටන්ටිනෝස් |last=සිට්සෙලිකිස් |chapter=අ සර්වයිවිං ට්‍රීටි: ද ලවුසන්නෙ මයිනෝරිටි ප්‍රොටෙක්ෂන් ඉන් ග්‍රීස් ඇන්ඩ් ටර්කි |title=දි ඉන්ටර්රිලේෂන් බිට්වීන් ද රයිට් ටු අයිඩෙන්ටිටි ඔෆ් මයිනෝරිටීස් ඇන්ඩ් දෙයා සෝෂියෝ-ඉකොනමික් පාටිසිපේෂන් |editor=ක්‍රිස්ටින් හෙන්රාඩ් |location=Leiden |publisher=Martinus Nijhoff |year=2013 |pages=294–295}}</ref>
* {{UKR}}<ref name="CouncilofEurope"/>
{{සරලලැයිස්තුවඅග}}
| iso1= el
|iso2b= |iso2t=
| lc1=grc |ld1=[[Ancient Greek]]
| lc2=cpg |ld2={{nowrap|[[Cappadocian Greek]]}}
| lc3=ell |ld3=[[Modern Greek]]
| lc4=gmy |ld4=[[Mycenaean Greek]]
| lc5=pnt |ld5=[[Pontic Greek|Pontic]]
| lc6=tsd |ld6=[[Tsakonian language|Tsakonian]]
| lc7=yej |ld7=[[Yevanic]]
| lingua = {{බුනොලැ|class=nowrap |56-AAA-a |56-AAA-aa</tt> {{small|to}} <tt>-am</tt> {{small|(varieties)}} }}
| glotto = gree1276
| notice = IPA
}}
'''ග්‍රීක''' (Modern Greek: ελληνικά [eliniˈka] "Greek", ελληνική γλώσσα [eliniˈci ˈɣlosa] "ග්‍රීක භාෂාව) යනු ඉන්දු - යුරෝපීය භාෂා පවුලේ නිදහස් ශාඛාවකි. දක්ෂිණ බෝල්කන්, එජියන් දූපත්, බටහිර සුළු ආසියාව සහ සයිප්‍රස් ජාතිකයන්ගේ ජන්ම භාෂාව වෙයි. සියවස් 34 කට අධික ලිඛිත වාර්තා සහිත මෙම භාෂාව, ඉන්දු - යුරෝපීය භාෂා අතුරින් දීර්ඝතම දත්තගත ඉතිහාසයක් සහිත භාෂාව වෙයි. ග්‍රීක හෝඩිය පදනම් කරගෙන එහි ලිවීමේ ක්‍රමය සකස් වී ඇත. ලයිනියර් B සහ සිප්රියෝට් අක්ෂර මාලාව වැනි වෙනත් පද්ධතීන් ද ඊට පෙර භාවිත වී තිබිණි. ෆිනීෂියානු අක්ෂර මාලාව මගින් ග්‍රීක හෝඩිය වැඩි දියුණු වූ අතර ලතින්, සිරිලික්, කොප්ටික් සහ වෙනත් බොහෝ ලිවීමේ ක්‍රමයන්ද ඇසුරු කර ඇත.
යුරෝපා ඉතිහාසයෙහි ග්‍රීක භාෂාවට අද්විතීය ස්ථානයක් හිමිවෙයි. බටහිර සභ්‍යත්වය සහ ක්‍රිස්තියානිත්වයෙහි වර්ධනයට එහි ආභාෂය බෙහෙවින් ලැබුණි. ග්‍රීක සාහිත්‍යය [[ඉලියඩ්]] සහ [[ඔඩිසි]] වැනි මහා වීර කාව්‍යයන්ගෙන් සමන්විත වෙයි. බටහිර දර්ශන විද්‍යාව, ප්ලේටෝනික සංවාද මෙන්ම [[ඇරිස්ටෝටල්]]ගේ ක්‍රියාකාරකම් වලදී පදනම් භාෂාව වුයේ ද ග්‍රීක භාෂාවයි. කතෝලික බයිබලයේ [[නව තෙස්තමේන්තුව]] ලියැවුනේ [[කොයිනේ ග්‍රීක භාෂාව | කොයිනේ ග්‍රීක භාෂාවෙනි]]. [[ලතින් භාෂාව | ලතින්]] පාඨ ග්‍රන්ථ සහ රෝමානු ලෝකය සමඟ එකතුව ග්‍රීක පාඨ ග්‍රන්ථ සහ පුරාතන ග්‍රීක සමාජය අධ්‍යයනය, සම්භාව්‍ය සභ්‍යත්වයෙන් සමන්විත වෙයි.
පුරාතන සම්භාව්‍යත්වය තුලදී, මධ්‍යධරණී ලෝකයෙහි පුළුල්වම ව්‍යාප්ත වූ භාෂා ව්‍යවහාරය වූයේ ග්‍රීක භාෂාවයි. එමෙන්ම එය [[බයිසැන්තියම් අධිරාජ්‍යය | බයිසැන්තියම් අධිරාජ්‍යයේ]] නිල භාෂාව බවට ද පත් විය. ග්‍රීසියෙහි සහ සයිප්‍රසයෙහි නිල භාෂාව වන [[නවීන ග්‍රීක භාෂාව]], යුරෝපා සංගමයේ නිල භාෂා 23න් එකකි. මෙම භාෂාව ග්‍රීසියෙහි, සයිප්‍රසයෙහි, ඇල්බේනියාවේ බොහෝ ප්‍රදේශයන්හි සහ ග්‍රීක ඩයස්පොරාවෙහි අඩු තරමින් මිලියන 13ක් වූ ජනතාවක් විසින් අද භාවිත කරනු ලබයි.
ග්‍රීක සහ ලතින් භාෂා [[අන්තර්ජාතික විද්‍යා වාග් මාලාව | අන්තර්ජාතික විද්‍යා වාග් මාලාවෙහි]] අතිප්‍රමුඛ මුලාශ්‍රයෝ වෙති.
===ග්‍රීක හෝඩිය===
{{ග්‍රීක හෝඩිය}}
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|-
! colspan="33" | [[capital letter|capital]]
|-
|[[ඇල්ෆා|Α]]||[[බීටා|Β]]||[[ගැමා|Γ]]||[[ඩෙල්ටා (letter)|Δ]]||[[එප්සිලොන්|Ε]]||[[zසිටා|Ζ]]||[[ඊටා|Η]]||[[තීටා|Θ]]||[[අයෝටා|Ι]]||[[කප්පා|Κ]]||[[ලැම්ඩා|Λ]]||[[මියු (letter)|Μ]]||[[නියු (letter)|Ν]]||[[සයි (letter)|Ξ]]||[[ඔමික්රෝන්|Ο]]||[[පයි (letter)|Π]]||[[රෝ|Ρ]]||[[සිග්මා|Σ]]||[[ටෞ|Τ]]||[[අප්සිලෝන්|Υ]]||[[ෆයි|Φ]]||[[කයි (letter)|Χ]]||[[(ප්)සයි (letter)|Ψ]]||[[ඔමේගා|Ω]]
|-
! colspan="33" | [[lower case]]
|-
|α||β||γ||δ||ε||ζ||η||θ||ι||κ||λ||μ||ν||ξ||ο||π||ρ||σ/<br>ς||τ||υ||φ||χ||ψ||ω
|}
== ආශ්‍රිත ලිපි==
{{Portal|Greece|Language}}
* [[List of medical roots, suffixes and prefixes]]
== සටහන් ==
{{NoteFoot}}
== පාද සටහන් ==
{{Reflist|refs=
<ref name="CouncilofEurope">{{cite web|url=http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/ListeDeclarations.asp?NT=148&CM=8&DF=23/01/05&CL=ENG&VL=1|title=List of Declarations Made with Respect to Treaty No. 148|publisher=Council of Europe|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200410102457/https://www.coe.int/en/web/conventions/search-on-treaties/-/conventions/treaty/148/declarations|archive-date=10 April 2020|access-date=8 December 2008}}</ref>
}}
== භාහිර සබැඳි ==
{{InterWiki|code=el|Standard Greek}}
{{InterWiki|code=pnt|Pontic Greek}}
{{Wikibooks}}
{{Wiktionary category}}
{{Incubator|grc|lang=Ancient Greek}}
{{Commons category}}
{{Wikivoyage|Greek phrasebook|Greek|a phrasebook}}
; සාමාන්‍ය පසුබිම
* [https://web.archive.org/web/20051013090119/http://www.bartleby.com/65/gr/Greeklan.html Greek Language], Columbia Electronic Encyclopedia.
* [http://greeklinguistics.com The Greek Language and Linguistics Gateway], useful information on the history of the Greek language, application of modern Linguistics to the study of Greek, and tools for learning Greek.
* Aristotle University of Thessaloniki, [http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html The Greek Language Portal], a portal for Greek language and linguistic education.
* [https://www.perseus.tufts.edu/ The Perseus Project] has many useful pages for the study of classical languages and literatures, including dictionaries.
* [http://ucbclassics.dreamhosters.com/ancgreek/ancient_greek_start.html Ancient Greek Tutorials], Berkeley Language Center of the University of California, Berkeley
; භාෂාව ඉගෙනීම
{{Wikiquote |code = el }}
* [https://web.archive.org/web/20171222162856/https://greeklinguistics.com/grammar/ Hellenistic Greek Lessons] Greek-Language.com provides a free online grammar of Hellenistic Greek.
* [http://www.komvos.edu.gr/ komvos.edu.gr], a website for the support of people who are being taught the Greek language.
* [http://www.ntgreek.net/ New Testament Greek] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090206230904/http://www.ntgreek.net/ |date=6 February 2009 }} Three graduated courses designed to help students learn to read the Greek New Testament
* [http://www.pi-schools.gr/lessons/hellenic/ Books on Greek language that are taught at schools in Greece] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100209035245/http://www.pi-schools.gr/lessons/hellenic/ |date=2010-02-09 }} {{in lang|el}}
* [[:wikt:Appendix:Greek Swadesh list|Greek Swadesh list of basic vocabulary words]] (from Wiktionary's [[:wikt:Appendix:Swadesh lists|Swadesh list appendix]])
* [https://www.livelingua.com/fsi-greek-course.php USA Foreign Service Institute Modern Greek basic course]
* {{cite web | url = https://isidore.co/LatinInflector/greek/ | title = Greek Inflector | first=Alan | last=Aversa }} Identifies the grammatical functions of all the words in sentences entered, using Perseus.
; ශබ්දකෝෂ
* [https://web.archive.org/web/20190711164623/https://www.greeklinguistics.com/Dictionaries.html Greek Lexical Aids], descriptions of both online lexicons (with appropriate links) and Greek Lexicons in Print.
* [http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html The Greek Language Portal], dictionaries of all forms of Greek (Ancient, Hellenistic, Medieval, Modern)
* scanned images from [https://www.lib.uchicago.edu/efts/Woodhouse/ S. C. Woodhouse's English–Greek dictionary], 1910
; සාහිත්‍යය
* [http://www.snhell.gr/en/index.html Center for Neo-Hellenic Studies], a non-profit organization that promotes modern Greek literature and culture
* [https://web.archive.org/web/20070219040636/http://www.kenef.phil.uoi.gr/static/digital.htm Research lab of modern Greek philosophy], a large e-library of modern Greek texts/books
{{-}}
{{Greek language | 1 | 2 }}
{{Languages of Greece}}
{{Languages of Cyprus}}
{{Languages of Albania}}
{{Languages of Turkey}}
{{Languages of Italy}}
{{Greece topics}}
{{Greek language periods}}
{{Authority control}}
[[Category:Graeco-Phrygian]]
[[ප්‍රවර්ගය:ග්‍රීක භාෂාව| ]]
[[Category:Fusional languages]]
[[Category:Greek alphabet]]
[[Category:Languages of Albania]]
[[Category:Languages of Apulia]]
[[Category:Languages of Armenia]]
[[Category:Languages of Calabria]]
[[Category:Languages of Cyprus]]
[[Category:Languages of Georgia (country)]]
[[Category:Languages of Greece]]
[[Category:Languages of Hungary]]
[[Category:Languages of Romania]]
[[Category:Languages of Sicily]]
[[Category:Languages of Turkey]]
[[Category:Languages of Ukraine]]
[[Category:Languages with own distinct writing systems]]
[[Category:Subject–verb–object languages]]
4xdju8v8b04vaax1dwlarr21txhujqt
752176
752175
2025-07-01T00:40:53Z
200.24.154.85
752176
wikitext
text/x-wiki
{{තොරතුරුකොටුව භාෂාව
| name = ග්‍රීක
| nativename = {{බස|el|ελληνικά}}
| pronunciation = එළනික
| region = නැගෙනහිර [[මධ්‍යධරණි මුහුද |මධ්‍යධරණි]]
| speakers = {{sigfig|11.9|2}} million
| date = 2007
| ref = <ref>[[Nationalencyklopedin]] ''"Världens 100 största språk 2007"'' ("The World's 100 Largest Languages in 2007").</ref>
|speakers2= 13 මිලියන ([[පළමු භාෂාව |L1]] ධන [[දෙවන භාෂාව |L2]] කථකයන්) (2012)<ref>[http://www2.le.ac.uk/departments/modern-languages/lal/languages%20at%20lal/greek ග්‍රීක භාෂාව.] ලෙස්ටර් විශ්වවිද්‍යාලය. සම්ප්‍රවේශය 30 ජූනි 2014.</ref>
| familycolor = Indo-European
| fam1 = [[ඉන්දු-අයිරේනියානු භාෂා|ඉන්දු-අයිරේනියානු]]
| fam2 = [[හෙළනික]]
| ancestor =
| dia1 =
| dia2 = [[Ancient Greek dialects|Ancient dialects]]
| stand1 = [[Varieties of Modern Greek|Modern dialects]]
| script = ග්‍රීක හෝඩිය
| nation = {{බුනොලැ|class=nowrap |{{GRE}} |{{CYP}} |{{EU}}}} |{{ALB}} (හිමාරා දිස්ත්‍රික්කය)
| minority = {{සරලලැයිස්තුවඇරඹුම|class=nowrap}}
<!---Do not remove entries with a source or add entries without a source! :--->
* {{ALB}}<ref>{{උපන්‍යාස පොත |url=http://books.google.com/books?id=kqCnCOgGc5AC&pg=PA68&dq=greek+minority+albania&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=0 |title=ඊස්ටර්න් යුරප් ඇට් දි එන්ඩ් ඔෆ් දි 20ත් සෙන්චරි |first=ලැන් |last=ජෙෆ්රීස් |page=69 |publisher=books.google.com |date= |accessdate=9 සැප්තැම්බර් 2013}}</ref>
* {{ARM}}<ref name="CouncilofEurope"/>
* {{HUN}}<ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |url=http://languagecharter.eokik.hu/sites/languages/L-Greek_in_Hungary.htm |title=ග්‍රීක් ඉන් හන්ගරි |website=ඩේටාබේස් ෆෝ ද යුරපියන් චාටර් ෆෝ රීජනල් ඕ මයිනෝරිටි ලැන්වේජර්ස් |publisher=Public Foundation for European Comparative Minority Research |accessdate=31 මැයි 2013}}</ref>
* {{ITA}}<ref>හෙළනික ජනරජය: විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය: [http://www.mfa.gr/www.mfa.gr/en-US/Policy/Geographic+Regions/Europe/Relationships+with+EU+Member+States/Italy/ Italy: ද ග්‍රීක් කමියුනිටි]{{මළ බැඳිය |date=අප්‍රේල් 2013}}</ref>
* {{ROM}}<ref name="CouncilofEurope"/>
* {{TUR}}<ref>{{උපන්‍යාස පොත|first=කොන්ස්ටන්ටිනෝස් |last=සිට්සෙලිකිස් |chapter=අ සර්වයිවිං ට්‍රීටි: ද ලවුසන්නෙ මයිනෝරිටි ප්‍රොටෙක්ෂන් ඉන් ග්‍රීස් ඇන්ඩ් ටර්කි |title=දි ඉන්ටර්රිලේෂන් බිට්වීන් ද රයිට් ටු අයිඩෙන්ටිටි ඔෆ් මයිනෝරිටීස් ඇන්ඩ් දෙයා සෝෂියෝ-ඉකොනමික් පාටිසිපේෂන් |editor=ක්‍රිස්ටින් හෙන්රාඩ් |location=Leiden |publisher=Martinus Nijhoff |year=2013 |pages=294–295}}</ref>
* {{UKR}}<ref name="CouncilofEurope"/>
{{සරලලැයිස්තුවඅග}}
| iso1= el
|iso2b= |iso2t=
| lc1=grc |ld1=[[Ancient Greek]]
| lc2=cpg |ld2={{nowrap|[[Cappadocian Greek]]}}
| lc3=ell |ld3=[[Modern Greek]]
| lc4=gmy |ld4=[[Mycenaean Greek]]
| lc5=pnt |ld5=[[Pontic Greek|Pontic]]
| lc6=tsd |ld6=[[Tsakonian language|Tsakonian]]
| lc7=yej |ld7=[[Yevanic]]
| lingua = {{බුනොලැ|class=nowrap |56-AAA-a |56-AAA-aa</tt> {{small|to}} <tt>-am</tt> {{small|(varieties)}} }}
| glotto = gree1276
| notice = IPA
}}
'''ග්‍රීක''' (Modern Greek: ελληνικά [eliniˈka] "Greek", ελληνική γλώσσα [eliniˈci ˈɣlosa] "ග්‍රීක භාෂාව) යනු ඉන්දු - යුරෝපීය භාෂා පවුලේ නිදහස් ශාඛාවකි. දක්ෂිණ බෝල්කන්, එජියන් දූපත්, බටහිර සුළු ආසියාව සහ සයිප්‍රස් ජාතිකයන්ගේ ජන්ම භාෂාව වෙයි. සියවස් 34 කට අධික ලිඛිත වාර්තා සහිත මෙම භාෂාව, ඉන්දු - යුරෝපීය භාෂා අතුරින් දීර්ඝතම දත්තගත ඉතිහාසයක් සහිත භාෂාව වෙයි. ග්‍රීක හෝඩිය පදනම් කරගෙන එහි ලිවීමේ ක්‍රමය සකස් වී ඇත. ලයිනියර් B සහ සිප්රියෝට් අක්ෂර මාලාව වැනි වෙනත් පද්ධතීන් ද ඊට පෙර භාවිත වී තිබිණි. ෆිනීෂියානු අක්ෂර මාලාව මගින් ග්‍රීක හෝඩිය වැඩි දියුණු වූ අතර ලතින්, සිරිලික්, කොප්ටික් සහ වෙනත් බොහෝ ලිවීමේ ක්‍රමයන්ද ඇසුරු කර ඇත.
යුරෝපා ඉතිහාසයෙහි ග්‍රීක භාෂාවට අද්විතීය ස්ථානයක් හිමිවෙයි. බටහිර සභ්‍යත්වය සහ ක්‍රිස්තියානිත්වයෙහි වර්ධනයට එහි ආභාෂය බෙහෙවින් ලැබුණි. ග්‍රීක සාහිත්‍යය [[ඉලියඩ්]] සහ [[ඔඩිසි]] වැනි මහා වීර කාව්‍යයන්ගෙන් සමන්විත වෙයි. බටහිර දර්ශන විද්‍යාව, ප්ලේටෝනික සංවාද මෙන්ම [[ඇරිස්ටෝටල්]]ගේ ක්‍රියාකාරකම් වලදී පදනම් භාෂාව වුයේ ද ග්‍රීක භාෂාවයි. කතෝලික බයිබලයේ [[නව තෙස්තමේන්තුව]] ලියැවුනේ [[කොයිනේ ග්‍රීක භාෂාව | කොයිනේ ග්‍රීක භාෂාවෙනි]]. [[ලතින් භාෂාව | ලතින්]] පාඨ ග්‍රන්ථ සහ රෝමානු ලෝකය සමඟ එකතුව ග්‍රීක පාඨ ග්‍රන්ථ සහ පුරාතන ග්‍රීක සමාජය අධ්‍යයනය, සම්භාව්‍ය සභ්‍යත්වයෙන් සමන්විත වෙයි.
පුරාතන සම්භාව්‍යත්වය තුලදී, මධ්‍යධරණී ලෝකයෙහි පුළුල්වම ව්‍යාප්ත වූ භාෂා ව්‍යවහාරය වූයේ ග්‍රීක භාෂාවයි. එමෙන්ම එය [[බයිසැන්තියම් අධිරාජ්‍යය | බයිසැන්තියම් අධිරාජ්‍යයේ]] නිල භාෂාව බවට ද පත් විය. ග්‍රීසියෙහි සහ සයිප්‍රසයෙහි නිල භාෂාව වන [[නවීන ග්‍රීක භාෂාව]], යුරෝපා සංගමයේ නිල භාෂා 23න් එකකි. මෙම භාෂාව ග්‍රීසියෙහි, සයිප්‍රසයෙහි, ඇල්බේනියාවේ බොහෝ ප්‍රදේශයන්හි සහ ග්‍රීක ඩයස්පොරාවෙහි අඩු තරමින් මිලියන 13ක් වූ ජනතාවක් විසින් අද භාවිත කරනු ලබයි.
ග්‍රීක සහ ලතින් භාෂා [[අන්තර්ජාතික විද්‍යා වාග් මාලාව | අන්තර්ජාතික විද්‍යා වාග් මාලාවෙහි]] අතිප්‍රමුඛ මුලාශ්‍රයෝ වෙති.
===ග්‍රීක හෝඩිය===
{{ග්‍රීක හෝඩිය}}
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|-
! colspan="33" | [[capital letter|capital]]
|-
|[[ඇල්ෆා|Α]]||[[බීටා|Β]]||[[ගැමා|Γ]]||[[ඩෙල්ටා (letter)|Δ]]||[[එප්සිලොන්|Ε]]||[[zසිටා|Ζ]]||[[ඊටා|Η]]||[[තීටා|Θ]]||[[අයෝටා|Ι]]||[[කප්පා|Κ]]||[[ලැම්ඩා|Λ]]||[[මියු (letter)|Μ]]||[[නියු (letter)|Ν]]||[[සයි (letter)|Ξ]]||[[ඔමික්රෝන්|Ο]]||[[පයි (letter)|Π]]||[[රෝ|Ρ]]||[[සිග්මා|Σ]]||[[ටෞ|Τ]]||[[අප්සිලෝන්|Υ]]||[[ෆයි|Φ]]||[[කයි (letter)|Χ]]||[[(ප්)සයි (letter)|Ψ]]||[[ඔමේගා|Ω]]
|-
! colspan="33" | [[lower case]]
|-
|α||β||γ||δ||ε||ζ||η||θ||ι||κ||λ||μ||ν||ξ||ο||π||ρ||σ/<br>ς||τ||υ||φ||χ||ψ||ω
|}
== ආශ්‍රිත ලිපි==
{{Portal|Greece|Language}}
* [[List of medical roots, suffixes and prefixes]]
== සටහන් ==
{{NoteFoot}}
== පාද සටහන් ==
{{Reflist|refs=
<ref name="CouncilofEurope">{{cite web|url=http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/ListeDeclarations.asp?NT=148&CM=8&DF=23/01/05&CL=ENG&VL=1|title=List of Declarations Made with Respect to Treaty No. 148|publisher=Council of Europe|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200410102457/https://www.coe.int/en/web/conventions/search-on-treaties/-/conventions/treaty/148/declarations|archive-date=10 April 2020|access-date=8 December 2008}}</ref>
}}
== භාහිර සබැඳි ==
{{InterWiki|code=el|Standard Greek}}
{{InterWiki|code=pnt|Pontic Greek}}
{{Wikibooks}}
{{Wiktionary category}}
{{Incubator|grc|lang=Ancient Greek}}
{{Commons category}}
{{Wikivoyage|Greek phrasebook|Greek|a phrasebook}}
; සාමාන්‍ය පසුබිම
* [https://web.archive.org/web/20051013090119/http://www.bartleby.com/65/gr/Greeklan.html Greek Language], Columbia Electronic Encyclopedia.
* [http://greeklinguistics.com The Greek Language and Linguistics Gateway], useful information on the history of the Greek language, application of modern Linguistics to the study of Greek, and tools for learning Greek.
* Aristotle University of Thessaloniki, [http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html The Greek Language Portal], a portal for Greek language and linguistic education.
* [https://www.perseus.tufts.edu/ The Perseus Project] has many useful pages for the study of classical languages and literatures, including dictionaries.
* [http://ucbclassics.dreamhosters.com/ancgreek/ancient_greek_start.html Ancient Greek Tutorials], Berkeley Language Center of the University of California, Berkeley
; භාෂාව ඉගෙනීම
{{Wikiquote |code = el }}
* [https://web.archive.org/web/20171222162856/https://greeklinguistics.com/grammar/ Hellenistic Greek Lessons] Greek-Language.com provides a free online grammar of Hellenistic Greek.
* [http://www.komvos.edu.gr/ komvos.edu.gr], a website for the support of people who are being taught the Greek language.
* [http://www.ntgreek.net/ New Testament Greek] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090206230904/http://www.ntgreek.net/ |date=6 February 2009 }} Three graduated courses designed to help students learn to read the Greek New Testament
* [http://www.pi-schools.gr/lessons/hellenic/ Books on Greek language that are taught at schools in Greece] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100209035245/http://www.pi-schools.gr/lessons/hellenic/ |date=2010-02-09 }} {{in lang|el}}
* [[:wikt:Appendix:Greek Swadesh list|Greek Swadesh list of basic vocabulary words]] (from Wiktionary's [[:wikt:Appendix:Swadesh lists|Swadesh list appendix]])
* [https://www.livelingua.com/fsi-greek-course.php USA Foreign Service Institute Modern Greek basic course]
* {{cite web | url = https://isidore.co/LatinInflector/greek/ | title = Greek Inflector | first=Alan | last=Aversa }} Identifies the grammatical functions of all the words in sentences entered, using Perseus.
; ශබ්දකෝෂ
* [https://web.archive.org/web/20190711164623/https://www.greeklinguistics.com/Dictionaries.html Greek Lexical Aids], descriptions of both online lexicons (with appropriate links) and Greek Lexicons in Print.
* [http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html The Greek Language Portal], dictionaries of all forms of Greek (Ancient, Hellenistic, Medieval, Modern)
* scanned images from [https://www.lib.uchicago.edu/efts/Woodhouse/ S. C. Woodhouse's English–Greek dictionary], 1910
; සාහිත්‍යය
* [http://www.snhell.gr/en/index.html Center for Neo-Hellenic Studies], a non-profit organization that promotes modern Greek literature and culture
* [https://web.archive.org/web/20070219040636/http://www.kenef.phil.uoi.gr/static/digital.htm Research lab of modern Greek philosophy], a large e-library of modern Greek texts/books
{{-}}
{{Greek language | 1 | 2 }}
{{Languages of Greece}}
{{Languages of Cyprus}}
{{Languages of Albania}}
{{Languages of Turkey}}
{{Languages of Italy}}
{{Greece topics}}
{{Greek language periods}}
{{Authority control}}
[[Category:Graeco-Phrygian]]
[[ප්‍රවර්ගය:ග්‍රීක භාෂාව| ]]
[[Category:Fusional languages]]
[[Category:Greek alphabet]]
[[Category:Languages of Albania]]
[[Category:Languages of Apulia]]
[[Category:Languages of Armenia]]
[[Category:Languages of Calabria]]
[[Category:Languages of Cyprus]]
[[Category:Languages of Georgia (country)]]
[[Category:Languages of Greece]]
[[Category:Languages of Hungary]]
[[Category:Languages of Romania]]
[[Category:Languages of Sicily]]
[[Category:Languages of Turkey]]
[[Category:Languages of Ukraine]]
[[Category:Languages with own distinct writing systems]]
[[Category:Subject–verb–object languages]]
gzuyscb4iic6dtbmrfplzbbjbnycodj
මානෙල් ජයසේන
0
59417
752355
707185
2025-07-01T09:13:38Z
212.104.228.90
752355
wikitext
text/x-wiki
Ø උපත:- ජනවාරි 23, 1938, ශ්‍රී ලංකාව
Ø විපත:- ජූලි, 24, 2004
හෙන්රි ජයසේන මහතා ගේ බිරිඳයි.මානෙල් ජයසේන වේදිකා නාටය වල හා පුංචි තිරයේ නාටය වල පවා රංගනයෙන් දායක වුවාය.හෙන්රි ජයසේනයන් විසින් නිපදවු හුනුවටයේ කතාවටද මානෙල් ජයසේන කලාකාරිනිය රංගනයෙන් දායක වුවාය.එය මානෙල් ජයසේන කලාකරිනියගේ ඉමහත් ජනාදරයට හා ජනප්‍රියත්වයට පාදක වු වේදිකා නාටයක් වුවාය.
'''නාට්‍ය කලාවේ දායකත්වය :-'''
· 1963 දි ඇය නාට්‍ය ක්ෂේත්‍රයට පිවිසියාය.
· මානෙල් ජයසේන රංග ශිල්පිනිය රගපෑම්, නර්තන නිර්මාණ, ඇදුම් පැළදුම් නිර්මාණය සහ සහය අධ්යක්ෂණය යන කාර්යය නාට්‍යවලට සහභාගී වී ඇත.
· ඇය රුපවාහිනී නාට්‍ය වලද රංගනයේ දී ඇත.
'''රංගන දායකත්වය :-'''
· කුවේණි
· ජනේලය
· තවත් උදාසනක්
· අහස් මාලිගා
· හුණුවටයේ
· අපට පුතේ මගක් නැතේ
· මනරංජන වැඩ වර්ජන
· දිරිය මව සහ දරුවෝ
යනාදී නාට්‍ය වල ඇය රංගනයේ යෙදුණි.
hltvrybvdgdgj34jp8rp6tcfpolo08q
රන්මසු උයන
0
59453
752178
737878
2025-07-01T04:22:35Z
103.247.51.204
752178
wikitext
text/x-wiki
==ඉතිහාසය==
මහමෙවුනා උයන සාංඝික කල පසු වෙනත් රාජකීය උයනක අනිවාර්ය වුවමනාව පැන නැගුණු බැවින් මහා විහාර භූමියට දකුණු දෙසින් රන්මසු උයන ඉදිකල බව බැවසෙයි. ක්‍රිස්තු වර්ෂ 3 වන සියවසේදී [[දේවානම්පියතිස්ස රජ|දේවානම්පියතිස්ස රජතුමා]] විසින් මෙම උද්‍යානය ඉදිකරන ලදී. ක්‍රිස්තු වර්ෂ 10 වන සියවසට අයත් [[සිව්වන මිහිදු රජ|සිව්වන මිහිදු රජුගේ]] [[වෙස්සගිරි සෙල්ලිපිය|වෙස්සගිරි සෙල්ලිපියේ]] ''රන්මසු උයන්'' ලෙස මෙම උද්‍යානය විස්තර කොට තිබේ.
වෙස්සගිරි සෙල්ලිපියෙහි විස්තර වන අන්දමට [[තිස්ස වැව (අනුරාධපුරය)|තිසා වැවේ]] ජලය ප්‍රධාන සොරොව්ව හරහා පළමුව රන්මසු උයන වෙත ගෙන එන අතර, එතැන සිට කෙළ ගෙයට (කදලී ගෘහ) උද්‍යානයේ පොකුණට (උයන් ගෙය) සහ මහනෙල් පොකුණට (මහනෙල් ගෙය) ටද ගෙනගොස් අවසානයේ ඉසුරුමුණි විහාරය අවට ඇති කුඹුරු වලට ගලා බසින බැව් කියවේ.<ref name="Cooray2012">{{cite book |first= නිලාන් |last= කුරේ |title= ද සීගිරිය රෝයල් ගාර්ඩන් |year= 2012 |publisher= Delft University of Technology |isbn= 9781480030978 |pages= [http://books.google.com/books?id=k3zjaLl5rNUC&pg=PA25 25–]}}</ref><ref name="Stargate">{{cite web |url= http://www.srilanka.travel/stargate-at-ranmasu-uyana |title= ස්ටාර්ගේට් ඇට් රන්මසු උයන |publisher= ශ්‍රී ලංකා ටුවරිස්ම් ප්‍රමේෂන් බියුරියු |accessdate= 10 මාර්තු 2015}}</ref>
එ මෙන්ම [[දේවානම්පියතිස්ස රජ|දේවානම්පියතිස්ස]] රජ සමයේ සිට [[අනුරාධපුර පෞරාණික නගරය|අනුරාධපුරයේ]] රජකළ රජවරුන්ගේ විනෝද උයන වූයේ රන්මුසු උයනයි. ලංකා ඉතිහාසයේ ප්‍රේම වෘතාන්තයක් වන්නේ සාලිය හා අශෝකමාලා පෙම් පුවතයි. [[දුටුගැමුණු රජ|දුටුගැමුණු රජතුමාගේ]] පුත් සාලිය කුමරු හට අශොකමාලාවන් හමුවූයේද මෙම උයනේ දී බව පැවසේ.
==රන්මසු උයනේ රූප සහිත සංඛේත චක්‍රය==
[[File:Ranmasu Uyana 2.jpg|thumb|රන්මසු උයනේ රූප සහිත සංඛේත චක්‍රය]]
රන්මසු උයනට අයත් අංක 34 නම් ලෙනෙහි විශ්ව චක්‍රය ලෙස හඳුන්වනු ලබන රූප සහිත විශේෂ සංඛේත චක්‍රයක් දැකගත හැකිවේ. මීටර 1.8 ක පමණ විශ්කම්භයක වෘත්තයකින් යුතු මෙහි විවිධ ජ්‍යාමිතික හැඩතල හා සත්ව රූප දක්නට ලැබේ. වෘත්තයේ පිටත කොටසේ ජලජ සත්ව රූප පිහිනා යන අයුරින් දක්වා ඇත. එම සත්වයින් අතර මතස්‍යයින්, හක් බෙල්ලන්, කැස්බෑවන් හෝ ඉබ්බන්, කකුළුවා, මුහුදු අශ්වයා, මුහුදු සිංහයා හා දැල්ලෙකු යැයි සිතිය හැකි ජලජ ජීවීන් වේ.
මෙහි සටහන් වෘත්තය මධ්‍යයේ සම සතරැස් කොටුවක් තුළ වෘත්ත හතක් වේ. ඒ වටා විවිධ පරිමාවෙන් යුතු කොටු දක්වා තිබෙන අතර සෑම කොටුවක් මැද කිසියම් ජ්‍යාමිතික හැඩතලයක් බැගින් දැක්වේ. එම හැඩතල අතර කොටස් හතරකට බෙදන ලද කුඩා වෘත්ත කිහිපයක්ද, ඡත්‍රයකට සමාන සංඛේතද, හඳුනාගත නොහැකි හැඩතලද වේ.
මෙම චක්‍රයේ ඉහල කොටසේ පූර්ව බ්‍රාහ්මී අක්ෂරයෙන් සටහන්, ''පනති පනශ'' යනුවෙන් පාඨයක් වේ. එහි තේරුම ''පනස් තුනක්'' යන්න වේ. මේ චක්‍රයේ ඇති සත්ව රූප හා ජ්‍යාමිතික හැඩතල වල එකතුව එක සමාන වන අතර සත්ව රූප විස්ස හා ජ්‍යාමිතික හැඩතල තිස්තුනක එකතුවද පනස් තුනක් වේ. ඒ අනූව සෙල්ලිපියේ අන්තර්ගතය හා චක්‍ර සටහනේ එකතුවද එකිනෙක ගැලපෙයි.
===චක්‍රය පිළිබඳ ඉදිරිපත්ව ඇති මත===
*'''[[එච්.සී.පී. බෙල්]]'''
මෙමගින් ලෝක ධර්මතාවය පිළිබඳ බෞද්ධ අර්ථයක් ඉස්මතු කෙරේ. මධ්‍යයේ දැකගත හැකි චතුරස්‍රය මැද පිහිටි වෘත්ත හත සප්ත මහා සාගරය ලෙසද, එහි ඇතුලත පිහිටි තිත මහාමේරුවද, අනෙකුත් සංඛේත මගින් හිරු හා සඳුද, ජලජ සත්වයන් මගින් ජලජ ලෝකයද නිරූපණය කරන බැව් පවසයි.
ඇතැම් විට මෙය ලෝකයේ පැරණිතම සිතියමක් බවටද අනුමාන කෙරේ.
*'''[[සෙනරත් පරණවිතාන]]'''
එච්.සී.පී. බෙල් මහතාගේ අදහස අනුමත කරයි.
*'''[[මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ]]'''
මහායාන තාන්ත්‍රයානිකයින්ගේ යන්ත්‍රයක් බව පවසයි.
*'''[[සෙනරත් දිසානායක]]'''
මෙම ලෙන ඉදිරිපිට කොටා ඇති ආසන හා සම්බන්ධ කර ගනිමින් චක්‍රය දෙස බලා එක්තරා අකාරයක භාවනාවක් සිදුවන්නට ඇති බව ප්‍රකාශ කරයි. සත්ව රූප හා ජ්‍යාමිතික රූප පනස් තුන ගණන් කරමින් මානසික ඒකාග්‍රතාවය වර්ධනය කිරීම වෙනුවෙන් වූ මානසික අභ්‍යාසයක යෙදීම මහි අදහස බැව් තව දුරටත් ප්‍රකාශ කරයි.
==පුරාවිද්‍යා සංරක්ෂණය==
කාලාන්තරයක් මුළුල්ලෙහි වනාන්තරයෙන් වැසී පැවති මෙම භූමිය ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1901 දී [[එච්.සී.පී. බෙල්]] මහතා විසින් සොයාගන්නා ලදුව ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1940දී එහි සංරක්ෂණ කටයුතු සිදු කරන ලදී. වර්ථමානයේ මෙය පුරාවිද්‍යා රක්ෂිත භූමියක් ලෙස ප්‍රකාශිතය.
==ආශ්‍රිත සබැදි==
{{ආශ්‍රලැයිස්තුව}}
[[ප්‍රවර්ගය:අනුරාධපුරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කයේ පුරාවිද්‍යා ආරක්ෂිත ස්මාරක]]
2s5a8g1frveabjz5day71zhqr71j28z
ලක්ෂ්මන් විජේසේකර
0
61857
752263
749884
2025-07-01T06:25:34Z
Hansaka99
42964
752263
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person
| name = ලක්ෂ්මන් විජේසේකර <br> Lakshman Wijesekara
| birth_name = රවීන්ද්‍රනාත් ලක්ෂ්මන් ද අල්විස් විජේසේකර
| birth_date = {{Birth date|1948|3|14|df=y}}
| birth_place =
| death_date = {{death date and age|2021|11|12|1948|3|14|df=y}}
| death_place = [[කොළඹ]], ශ්‍රී ලංකාව
| occupation = {{hlist|ගායකය|සංගීතඥ|නළුවා|නිෂ්පාදක|ගුරුවරයා}}
| father = වෝල්ටර් විජේසේකර
| mother = ඩේසි විජේසේකර
| relatives = විමල් කැටිපේආරච්චි (son-in-law)
| education = මලියදේව විද්‍යාලය
| spouse = චන්ද්‍රා කළුආරච්චි
| children = අමා විජේසේකර <br> විහඟ විජේසේකර
| module =
{{Infobox musical artist
| embed = yes
| instrument = ගායකයා<!--If you think an instrument should be listed, a discussion to reach consensus is needed first-->
| genre = <!--These music genres are all sourced under the section #Musical themes and genres-->{{hlist|[[Pop music|Pop]]|[[Soul music|soul]]|{{nowrap|[[rhythm and blues]]}}|[[Indian classical music]]}}
| years_active = 1975–2021
| label = {{hlist|[[නිල්වලා]]|රන්සිළු||}}
| associated_acts = සමිතා මුදුන්කොටුව <ref>{{Cite web |last=Lifie.lk |date=29 October 2019 |title=Sri Lankan teledrama songs that stole the heart |url=https://www.lifie.lk/2019/10/29/famous-teledrama-songs/ |access-date=1 December 2021 |website=Lifie.LK |language=en}}</ref><br> චන්ද්‍රලේඛා පෙරේරා<br> නිර්මලා රණතුංග<ref>{{Cite web |title=Romantic evening |url=http://www.dailynews.lk/2016/10/05/entertainment/94875 |access-date=1 December 2021 |website=dailynews}}</ref>
}}
}}
'''රවීන්ද්‍රනාත් ලක්ෂ්මන් ද අල්විස් විජේසේකර ''' ( 14 මාර්තු 1948 – 12 නොවැම්බර් 2021), හෙවත් '''ලක්ෂ්මන් විජේසේකර''', යනු ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෙක්, සංගීතඥයෙක්, නළුවෙක් සේම වෙළද දැන්වීම් අධ්‍යක්ෂකවරයෙක් සහ ගුරුවරයෙකි. <ref>{{Cite web |title=Lakshman Wijesekera bids farewell |url=https://www.gossiplankanews.com/2021/11/lakshman-wijesekara-passed-away.html |access-date=1 December 2021 |website=Gossip Lanka News}}</ref>
== මූලාශ්‍ර ==
{{reflist}}
{{සිංහල ගීත|state=collapsed}}
3ronkkq3vi7y6oln4w6xze4mawqsspn
752265
752263
2025-07-01T06:26:38Z
Hansaka99
42964
752265
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person
| name = ලක්ෂ්මන් විජේසේකර <br> Lakshman Wijesekara
| birth_name = රවීන්ද්‍රනාත් ලක්ෂ්මන් ද අල්විස් විජේසේකර
| birth_date = {{Birth date|1948|3|14|df=y}}
| birth_place =
| death_date = {{death date and age|2021|11|12|1948|3|14|df=y}}
| death_place = [[කොළඹ]], ශ්‍රී ලංකාව
| occupation = {{hlist|ගායකය|සංගීතඥ|නළුවා|නිෂ්පාදක|ගුරුවරයා}}
| father = වෝල්ටර් විජේසේකර
| mother = ඩේසි විජේසේකර
| relatives = විමල් කැටිපේආරච්චි (son-in-law)
| education = මලියදේව විද්‍යාලය
| spouse = චන්ද්‍රා කළුආරච්චි
| children = අමා විජේසේකර <br> විහඟ විජේසේකර
| module =
{{Infobox musical artist
| embed = yes
| instrument = ගායකයා<!--If you think an instrument should be listed, a discussion to reach consensus is needed first-->
| genre = <!--These music genres are all sourced under the section #Musical themes and genres-->{{hlist|[[Pop music|Pop]]|[[Soul music|soul]]|{{nowrap|[[rhythm and blues]]}}|[[Indian classical music]]}}
| years_active = 1975–2021
| label = {{hlist|[[නිල්වලා]]|රන්සිළු||}}
| associated_acts = සමිතා මුදුන්කොටුව <ref>{{Cite web |last=Lifie.lk |date=29 October 2019 |title=Sri Lankan teledrama songs that stole the heart |url=https://www.lifie.lk/2019/10/29/famous-teledrama-songs/ |access-date=1 December 2021 |website=Lifie.LK |language=en}}</ref><br> [[චන්ද්‍රලේඛා පෙරේරා]]<br> නිර්මලා රණතුංග<ref>{{Cite web |title=Romantic evening |url=http://www.dailynews.lk/2016/10/05/entertainment/94875 |access-date=1 December 2021 |website=dailynews}}</ref>
}}
}}
'''රවීන්ද්‍රනාත් ලක්ෂ්මන් ද අල්විස් විජේසේකර ''' ( 14 මාර්තු 1948 – 12 නොවැම්බර් 2021), හෙවත් '''ලක්ෂ්මන් විජේසේකර''', යනු ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෙක්, සංගීතඥයෙක්, නළුවෙක් සේම වෙළද දැන්වීම් අධ්‍යක්ෂකවරයෙක් සහ ගුරුවරයෙකි. <ref>{{Cite web |title=Lakshman Wijesekera bids farewell |url=https://www.gossiplankanews.com/2021/11/lakshman-wijesekara-passed-away.html |access-date=1 December 2021 |website=Gossip Lanka News}}</ref>
== මූලාශ්‍ර ==
{{reflist}}
{{සිංහල ගීත|state=collapsed}}
sci6o1njob8islmax2sxa23dbn6lw2s
යුක්තියද ශක්තියද
0
66834
752342
745681
2025-07-01T08:47:00Z
212.104.231.99
/* රංගනය */
752342
wikitext
text/x-wiki
{{Lead missing}}
{{Infobox film
| name =
| image =
| alt =
| caption =
| film name = <!--(for non-English films: film's name in its native language)-->
| director = <!-- or: | directors = -->යසපාලිත නානායක්කාර
| producer = <!-- or: | producers = -->වයි.එන්.චිත්‍රපට(යසපාලිත නානායක්කාර)
| writer = <!-- or: | writers = -->යසපාලිත නානායක්කාර
| screenplay = යසපාලිත නානායක්කාර
| story = යසපාලිත නානායක්කාර
| based on = <!-- {{based on|title of the original work|writer of the original work}} -->
| starring =
| narrator = <!-- or: | narrators = -->
| music = [[සරත් දසනායක]]
| cinematography = ජෝන් ජේ යෝගරාජා
| editing = කොලින් පෙරේරා
| studio = <!-- or: | production companies = -->ටී.කේ.එන්ටර්ප්‍රයිසස්
නෙළු ශබ්දාගාරය
| distributor = <!-- or: | distributors = -->
| released = {{film date|1987|06|12|}}
| runtime =
| country = [[ශ්‍රී ලංකා]]
| language = [[සිංහල]]
| budget =
| gross = <!--(please use condensed and rounded values, e.g. "£11.6 million" not "£11,586,221")-->
}}
==රංගනය==
*විජය කුමාරණතුංග
*[[ගීතා කුමාරසිංහ]]
*[[අජිත් ජිනදාස]]
*මර්වින් ජයතුංග
*ෆ්‍රෙඩී සිල්වා
*[[බන්දු සමරසිංහ]]
*දමයන්ති ෆොන්සේකා
*මාක් සමරනායක
*චිත්‍රා වාකිස්ට
*ශ්‍රියාණි මහවත්ත
*කුසුම් කොන්දේගම
*ප්‍රියන්ති රාජනායක
*රංජිත් ලාල්
*ආතර් ගුණවර්ධන
*සිසිර කුමාරතුංග
*අනුර ආරියරත්න
*ඒ. පී. සේනාරත්න
*ශ්‍රීනාත් මල්දෙණිය
*යූ. වික්ටර්
*ලලිත් ලක්ෂ්මන්
*සුනිල් සතරසිංහ
*සරත් සිල්වා
*ඒ. කේ. තිලක්
*පී. එස්. ආර්. ආනන්ද සිල්වා
*උදය කුමාර්
*බර්ටි සුනිල්
*ලාල් වීරසිංහ
==ගීතයන්==
{{Infobox album <!-- See Wikipedia:WikiProject_Albums -->
| Name = යුක්තියද ශක්තියද
| Type = Film Score
| Artist = [[සරත් දසනායක]]
| Cover =
| Alt =
| Released = {{Start date|1987|05|12}}
| Recorded = මර්වින් බෙන්ස්
| Studio = නෙළු ශබ්දාගාරය
| Venue =
| Genre = <!-- Do not add unsourced genres -->
| Length = <!-- {{Duration|m=|s=}} -->
| Label =
| Producer = යසපාලිත නානායක්කාර
| Last album =
| This album = යුක්තියද ශක්තියද
| Next album =
|}}
{{Track listing
| extra_column = ගායනයන්
| writing_credits=yes
| title1 = පුංචි පුංචි පැටවුනේ මා
| extra1 = ග්‍රේෂන් ආනන්ද
| writer1=සුනිල් ගුණවර්ධන
| title2 = පද බැඳලා
| extra2 = ෆ්‍රෙඩී සිල්වා, බන්දු සමරසිංහ
| writer2 = බණ්ඩාර කේ. විජේතුංග
| title3 = මල් මන්දහාසේ
| extra3 = එච්. ආර්. ජෝතිපාල, ලතා වල්පොල
| writer3 = සුනිල් ගුණවර්ධන
| title4 = නෙතු පිය වසා
| extra4 =ග්‍රේෂන් ආනන්ද
| writer4 = කේ. ඩී. කේ. ධර්මවර්ධන
| title5 = මාගේ ලෝකේ සිහිනේ ඔබවේ
| extra5 = ග්‍රේෂන් ආනන්ද, ඇන්ජලින් ගුණතිලක
| writer5 = සුනිල් ගුණවර්ධන
| title6 = හිනැහේදෝ ජල රකුසා
| extra6 = එච්. ආර්. ජෝතිපාල, ග්‍රේෂන් ආනන්ද, ෆ්‍රෙඩී සිල්වා
| writer6 = බණ්ඩාර කේ. විජේතුංග
|}}
==නිෂ්පාදනය==
*සහාය අධ්යක්ෂණය - උපාලි පියරත්න
*කැමරා සහාය - එම්. ලක්ෂ්මන්, පත්මසිරි පීරිස්, ඇම්. ඇරපින්, එම්. කෝස්තා, ජෝර්ජ් ජයකොඩි, ආරියරත්න
*අංග රචනය - බෙනට් ජයතුංග
*කලා අධ්යක්ෂණය - හේමචන්ද්‍ර පෙරේරා
*සටන් අධ්යක්ෂණය - සරත් සිල්වා
*නැටුම් අධ්යක්ෂණය - රොනල්ඩ් ප්‍රනාන්දු
*ශබ්ද පරිපාලනය -ජෝර්ජ් මනතුංග
*ශබ්ද සහාය - උපාලි අරම්පොල, අල්විස් අබේසිංහ, ඩී. එච්. ඒ. ජයමාන්න, රංජිත්, ඩබ්ිලිව්. ජී. පොඩිරත්න, පාලිත සිල්වා
*රසායනාගාර සම්බන්ධීකරණය හා පිටපත් මුද්‍රණය - ටී. කේ. එන්ටර්ප්‍රයිසස්
*ප්‍රධාන කැමරා සහාය – බන්දුල කුරේ, නෝබට් රත්නසිරි, නිමල් නාකන්දල
*ප්‍රධාන නිෂ්පාදන සහාය – නිමල් වික්‍රමසිංහ, නිව්ටන් නෝනිස්, එච්. ඒ. රංජිත්, ඩී. එම්. ගුණසේකර
*කාර්මික උපකරණ සැපයීම - සිනෙක්විප් සර්විසස්, ටී. කේ. එන්ටර්ප්‍රයිස්
*වෙඩි පිපිරවීම් – කරුණාදාස අතුරුගිරිය
*කොණ්ඩා මෝස්තර – ලලිත් ධර්මවර්ධන
*ගීත පටිගත කිරීම - මර්වින් බෙන්ස් - නෙළු ශබ්දාගාරය
*නිශ්චල ඡායාරූප – බන්දුල කුරේ
*නාමාවලිය - සේනක රත්නකුමාර - සේන ආට්ස්
*නිෂ්පාදක විධායක – අනුර ද සිල්වා
iym1bwieudhbbwghqedh695qbt9llef
අහසින් පොළොවට
0
67335
752343
745685
2025-07-01T08:48:32Z
212.104.231.99
/* රංගනය */
752343
wikitext
text/x-wiki
{{Lead missing}}
{{Infobox film
| director = [[ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්]]
| producer =යූ. ඩබ්ලිව්. සුමතිපාල, ඩබ්ලිව්. ඒ. ධර්මසිරි
| writer =[[තිස්ස අබේසේකර]]
| screenplay =[[තිස්ස අබේසේකර]]
| story = අයිලින් සිරිවර්ධන ''අහසින් පොළොවට'' නවකතාවෙන්
| music =
| cinematography = ඩොනල්ඩ් කරුණාරත්න
| editing = සුමිත්‍රා පීරිස්
| studio = විජය චිත්‍රාගාරය
ලංකා චිත්‍රාගාරය
| country == [[ශ්‍රී ලංකා]]
| language = [[සිංහල]]
| released = {{film date|1978|12|15|රීගල්}}
|}}
==ගීතයන්==
*ගීත ප්‍රබන්ධය – ඔගස්ටස් විනයාගරත්නම්
#උපුල් නුවන් විදහා - [[මිල්ටන් මල්ලවආරච්චි]]
#දොයි දොයි දොයි – [[රුක්මණී දේවි]] (ඇයගේ අවසන් චිත්‍රපට ගීතය)
==රංගනය==
*ටෝනි රණසිංහ
*[[ශි‍්‍රයානි අමරසේන]]
*විජය කුමාරණතුංග
*[[වසන්ති චතුරානි]]
*රුක්මණී දේවි
*ශාන්ති ලේඛා
*ඩී. ආර්. නානායක්කාර
*[[ගීතා කුමාරසිංහ]]
*එඩී. ජූනියර්
*තලතා ගුණසේකර
*[[අජිත් ජිනදාස]]
*[[සෝමරත්න දිසානායක]]
*අසංකා මොනරවිල
*මාපා ගුණරත්න
*ක්‍රිස්ටි රණසිංහ
*ක්‍රිස්ටීන් බෙරෙන්ජර්
*ඊබට් විජේසිංහ
*දයා අල්විස්
==නිෂ්පාදනය==
*නිෂ්පාදන සහාය – ලාල් දිමුතුගල, ඩබ්ලිව්. ඒ. වික්ටර්
*සහාය අධ්යක්ෂණය – වී. උපාලි පෙරේරා, රාජ් පෙරේරා
*සංස්කරණ සහාය – ලාල් පියසේන, නිව්ටන් වීරසිංහ, චන්ද්‍රසිරි ගුණරත්න
*කැමරා සහාය - සෝමපාල ධර්මප්‍රිය, කේ. ඒ. ධර්මසේන, එච්. ඒ. ප්‍රේමසිරි
*නිෂ්පාදන විධායක – එච්. එම්. අභයසිංහ
*කලා අධ්යක්ෂණය - රැලෙක්ස් රණසිංහ
*වේශ නිරූපණය – ඊබට් විජේසිංහ
**සහාය – රංජිත් මතඟවීර
*නිශ්චල ඡායාරූප - බෝධි විජයසිංහ
*ශබ්ද පරිපාලනය – නිමල් වීරක්කොඩි
*රසායනාගාර කටයුතු - එස්. තිරනාවුකරසු, ඒ. අයි. ජොහාර්
*නිෂ්පාදන කළමනාකරු - කේ. සේන
*කොණ්ඩා මෝස්තර - සෑම්. සී. පෙරේරා
==ප්‍රදර්ශනය==
*මංගල දර්ශනය – විශේෂ ආරාධිත අමුත්තන් රැසකගේ ප්‍රධානත්වයෙන් 1978 දෙසැම්බර් 15 සවස 6.00 ට ලිබර්ටි සිනමා ශාලාවේදී පැවැත්විණ.
*ප්‍රදර්ශනය – ලිබර්ටි, ඕඩියන්, ක්‍රවුන්, ඇතුළු පස්වන මණ්ඩලයේ සිනමා ශාලා 15 කදී ආරම්භක ප්‍රදර්ශනය ඇරඹීය.
*ප්‍රදර්ශන කාලය – මුල් සිනමා ශාලා හයක දින 50 සම්පූර්ණ විය, මරදාන ක්‍රවුන් හි දින 61 කි.
==සම්මාන==
===1979 සිග්නිස් සම්මාන===
*නිර්මාණශීලී අධ්යක්ෂණය - ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්
*නිර්මාණශීලී තිර රචනය - ගෞරව සහතිකය - තිස්ස අබේසේකර
*නිර්මාණශීලී කැමරාකරණය - ඩොනල්ඩ් කරුණාරත්න
*නිර්මාණශීලී රංග කුසලතා - ගෞරව සහතිකය - ටෝනි රණසිංහ
*නිර්මාණශීලී සංස්කරණය - සුමිත්‍රා පීරිස්
*නිර්මාණශීලී සිනමා සංගීතය - නිමල් මෙන්ඩිස් යනාදීන් සම්මානයට පාත්‍රවිය.
j32ap7mrh7ke3wrtrg0ffthgn2nchza
752346
752343
2025-07-01T08:51:01Z
212.104.231.99
/* රංගනය */
752346
wikitext
text/x-wiki
{{Lead missing}}
{{Infobox film
| director = [[ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්]]
| producer =යූ. ඩබ්ලිව්. සුමතිපාල, ඩබ්ලිව්. ඒ. ධර්මසිරි
| writer =[[තිස්ස අබේසේකර]]
| screenplay =[[තිස්ස අබේසේකර]]
| story = අයිලින් සිරිවර්ධන ''අහසින් පොළොවට'' නවකතාවෙන්
| music =
| cinematography = ඩොනල්ඩ් කරුණාරත්න
| editing = සුමිත්‍රා පීරිස්
| studio = විජය චිත්‍රාගාරය
ලංකා චිත්‍රාගාරය
| country == [[ශ්‍රී ලංකා]]
| language = [[සිංහල]]
| released = {{film date|1978|12|15|රීගල්}}
|}}
==ගීතයන්==
*ගීත ප්‍රබන්ධය – ඔගස්ටස් විනයාගරත්නම්
#උපුල් නුවන් විදහා - [[මිල්ටන් මල්ලවආරච්චි]]
#දොයි දොයි දොයි – [[රුක්මණී දේවි]] (ඇයගේ අවසන් චිත්‍රපට ගීතය)
==රංගනය==
*ටෝනි රණසිංහ
*[[ශි‍්‍රයානි අමරසේන]]
*විජය කුමාරණතුංග
*[[වසන්ති චතුරානි]]
*රුක්මණී දේවි
*ශාන්ති ලේඛා
*ඩී. ආර්. නානායක්කාර
*[[ගීතා කුමාරසිංහ]]
*එඩී. ජූනියර්
*තලතා ගුණසේකර
*[[අජිත් ජිනදාස]]
*[[සෝමරත්න දිසානායක]]
*අසංකා මොනරවිල
*මාපා ගුණරත්න
*ක්‍රිස්ටි රණසිංහ
*ක්‍රිස්ටීන් බෙරෙන්ජර්
*ඊබට් විජේසිංහ
*[[දයා අල්විස්]]
==නිෂ්පාදනය==
*නිෂ්පාදන සහාය – ලාල් දිමුතුගල, ඩබ්ලිව්. ඒ. වික්ටර්
*සහාය අධ්යක්ෂණය – වී. උපාලි පෙරේරා, රාජ් පෙරේරා
*සංස්කරණ සහාය – ලාල් පියසේන, නිව්ටන් වීරසිංහ, චන්ද්‍රසිරි ගුණරත්න
*කැමරා සහාය - සෝමපාල ධර්මප්‍රිය, කේ. ඒ. ධර්මසේන, එච්. ඒ. ප්‍රේමසිරි
*නිෂ්පාදන විධායක – එච්. එම්. අභයසිංහ
*කලා අධ්යක්ෂණය - රැලෙක්ස් රණසිංහ
*වේශ නිරූපණය – ඊබට් විජේසිංහ
**සහාය – රංජිත් මතඟවීර
*නිශ්චල ඡායාරූප - බෝධි විජයසිංහ
*ශබ්ද පරිපාලනය – නිමල් වීරක්කොඩි
*රසායනාගාර කටයුතු - එස්. තිරනාවුකරසු, ඒ. අයි. ජොහාර්
*නිෂ්පාදන කළමනාකරු - කේ. සේන
*කොණ්ඩා මෝස්තර - සෑම්. සී. පෙරේරා
==ප්‍රදර්ශනය==
*මංගල දර්ශනය – විශේෂ ආරාධිත අමුත්තන් රැසකගේ ප්‍රධානත්වයෙන් 1978 දෙසැම්බර් 15 සවස 6.00 ට ලිබර්ටි සිනමා ශාලාවේදී පැවැත්විණ.
*ප්‍රදර්ශනය – ලිබර්ටි, ඕඩියන්, ක්‍රවුන්, ඇතුළු පස්වන මණ්ඩලයේ සිනමා ශාලා 15 කදී ආරම්භක ප්‍රදර්ශනය ඇරඹීය.
*ප්‍රදර්ශන කාලය – මුල් සිනමා ශාලා හයක දින 50 සම්පූර්ණ විය, මරදාන ක්‍රවුන් හි දින 61 කි.
==සම්මාන==
===1979 සිග්නිස් සම්මාන===
*නිර්මාණශීලී අධ්යක්ෂණය - ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්
*නිර්මාණශීලී තිර රචනය - ගෞරව සහතිකය - තිස්ස අබේසේකර
*නිර්මාණශීලී කැමරාකරණය - ඩොනල්ඩ් කරුණාරත්න
*නිර්මාණශීලී රංග කුසලතා - ගෞරව සහතිකය - ටෝනි රණසිංහ
*නිර්මාණශීලී සංස්කරණය - සුමිත්‍රා පීරිස්
*නිර්මාණශීලී සිනමා සංගීතය - නිමල් මෙන්ඩිස් යනාදීන් සම්මානයට පාත්‍රවිය.
s21esp1cvhkobqajayyv66n8uiw6d08
752348
752346
2025-07-01T08:54:51Z
212.104.231.99
/* රංගනය */
752348
wikitext
text/x-wiki
{{Lead missing}}
{{Infobox film
| director = [[ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්]]
| producer =යූ. ඩබ්ලිව්. සුමතිපාල, ඩබ්ලිව්. ඒ. ධර්මසිරි
| writer =[[තිස්ස අබේසේකර]]
| screenplay =[[තිස්ස අබේසේකර]]
| story = අයිලින් සිරිවර්ධන ''අහසින් පොළොවට'' නවකතාවෙන්
| music =
| cinematography = ඩොනල්ඩ් කරුණාරත්න
| editing = සුමිත්‍රා පීරිස්
| studio = විජය චිත්‍රාගාරය
ලංකා චිත්‍රාගාරය
| country == [[ශ්‍රී ලංකා]]
| language = [[සිංහල]]
| released = {{film date|1978|12|15|රීගල්}}
|}}
==ගීතයන්==
*ගීත ප්‍රබන්ධය – ඔගස්ටස් විනයාගරත්නම්
#උපුල් නුවන් විදහා - [[මිල්ටන් මල්ලවආරච්චි]]
#දොයි දොයි දොයි – [[රුක්මණී දේවි]] (ඇයගේ අවසන් චිත්‍රපට ගීතය)
==රංගනය==
*ටෝනි රණසිංහ
*[[ශි‍්‍රයානි අමරසේන]]
*විජය කුමාරණතුංග
*[[වසන්ති චතුරානි]]
*රුක්මණී දේවි
*ශාන්ති ලේඛා
*ඩී. ආර්. නානායක්කාර
*[[ගීතා කුමාරසිංහ]]
*එඩී. ජූනියර්
*තලතා ගුණසේකර
*[[සුජාතා පරමනාදන්]]
*[[අජිත් ජිනදාස]]
*[[සෝමරත්න දිසානායක]]
*අසංකා මොනරවිල
*මාපා ගුණරත්න
*ක්‍රිස්ටි රණසිංහ
*ක්‍රිස්ටීන් බෙරෙන්ජර්
*ඊබට් විජේසිංහ
*[[දයා අල්විස්]]
==නිෂ්පාදනය==
*නිෂ්පාදන සහාය – ලාල් දිමුතුගල, ඩබ්ලිව්. ඒ. වික්ටර්
*සහාය අධ්යක්ෂණය – වී. උපාලි පෙරේරා, රාජ් පෙරේරා
*සංස්කරණ සහාය – ලාල් පියසේන, නිව්ටන් වීරසිංහ, චන්ද්‍රසිරි ගුණරත්න
*කැමරා සහාය - සෝමපාල ධර්මප්‍රිය, කේ. ඒ. ධර්මසේන, එච්. ඒ. ප්‍රේමසිරි
*නිෂ්පාදන විධායක – එච්. එම්. අභයසිංහ
*කලා අධ්යක්ෂණය - රැලෙක්ස් රණසිංහ
*වේශ නිරූපණය – ඊබට් විජේසිංහ
**සහාය – රංජිත් මතඟවීර
*නිශ්චල ඡායාරූප - බෝධි විජයසිංහ
*ශබ්ද පරිපාලනය – නිමල් වීරක්කොඩි
*රසායනාගාර කටයුතු - එස්. තිරනාවුකරසු, ඒ. අයි. ජොහාර්
*නිෂ්පාදන කළමනාකරු - කේ. සේන
*කොණ්ඩා මෝස්තර - සෑම්. සී. පෙරේරා
==ප්‍රදර්ශනය==
*මංගල දර්ශනය – විශේෂ ආරාධිත අමුත්තන් රැසකගේ ප්‍රධානත්වයෙන් 1978 දෙසැම්බර් 15 සවස 6.00 ට ලිබර්ටි සිනමා ශාලාවේදී පැවැත්විණ.
*ප්‍රදර්ශනය – ලිබර්ටි, ඕඩියන්, ක්‍රවුන්, ඇතුළු පස්වන මණ්ඩලයේ සිනමා ශාලා 15 කදී ආරම්භක ප්‍රදර්ශනය ඇරඹීය.
*ප්‍රදර්ශන කාලය – මුල් සිනමා ශාලා හයක දින 50 සම්පූර්ණ විය, මරදාන ක්‍රවුන් හි දින 61 කි.
==සම්මාන==
===1979 සිග්නිස් සම්මාන===
*නිර්මාණශීලී අධ්යක්ෂණය - ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්
*නිර්මාණශීලී තිර රචනය - ගෞරව සහතිකය - තිස්ස අබේසේකර
*නිර්මාණශීලී කැමරාකරණය - ඩොනල්ඩ් කරුණාරත්න
*නිර්මාණශීලී රංග කුසලතා - ගෞරව සහතිකය - ටෝනි රණසිංහ
*නිර්මාණශීලී සංස්කරණය - සුමිත්‍රා පීරිස්
*නිර්මාණශීලී සිනමා සංගීතය - නිමල් මෙන්ඩිස් යනාදීන් සම්මානයට පාත්‍රවිය.
mw4jltcf5a3hwy9zhx1mqc7slau6w3i
752349
752348
2025-07-01T08:55:32Z
212.104.231.99
/* රංගනය */
752349
wikitext
text/x-wiki
{{Lead missing}}
{{Infobox film
| director = [[ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්]]
| producer =යූ. ඩබ්ලිව්. සුමතිපාල, ඩබ්ලිව්. ඒ. ධර්මසිරි
| writer =[[තිස්ස අබේසේකර]]
| screenplay =[[තිස්ස අබේසේකර]]
| story = අයිලින් සිරිවර්ධන ''අහසින් පොළොවට'' නවකතාවෙන්
| music =
| cinematography = ඩොනල්ඩ් කරුණාරත්න
| editing = සුමිත්‍රා පීරිස්
| studio = විජය චිත්‍රාගාරය
ලංකා චිත්‍රාගාරය
| country == [[ශ්‍රී ලංකා]]
| language = [[සිංහල]]
| released = {{film date|1978|12|15|රීගල්}}
|}}
==ගීතයන්==
*ගීත ප්‍රබන්ධය – ඔගස්ටස් විනයාගරත්නම්
#උපුල් නුවන් විදහා - [[මිල්ටන් මල්ලවආරච්චි]]
#දොයි දොයි දොයි – [[රුක්මණී දේවි]] (ඇයගේ අවසන් චිත්‍රපට ගීතය)
==රංගනය==
*ටෝනි රණසිංහ
*[[ශි‍්‍රයානි අමරසේන]]
*විජය කුමාරණතුංග
*[[වසන්ති චතුරානි]]
*රුක්මණී දේවි
*ශාන්ති ලේඛා
*ඩී. ආර්. නානායක්කාර
*[[ගීතා කුමාරසිංහ]]
*එඩී. ජූනියර්
*තලතා ගුණසේකර
*[[සුජාතා පරමනාතන්]]
*[[අජිත් ජිනදාස]]
*[[සෝමරත්න දිසානායක]]
*අසංකා මොනරවිල
*මාපා ගුණරත්න
*ක්‍රිස්ටි රණසිංහ
*ක්‍රිස්ටීන් බෙරෙන්ජර්
*ඊබට් විජේසිංහ
*[[දයා අල්විස්]]
==නිෂ්පාදනය==
*නිෂ්පාදන සහාය – ලාල් දිමුතුගල, ඩබ්ලිව්. ඒ. වික්ටර්
*සහාය අධ්යක්ෂණය – වී. උපාලි පෙරේරා, රාජ් පෙරේරා
*සංස්කරණ සහාය – ලාල් පියසේන, නිව්ටන් වීරසිංහ, චන්ද්‍රසිරි ගුණරත්න
*කැමරා සහාය - සෝමපාල ධර්මප්‍රිය, කේ. ඒ. ධර්මසේන, එච්. ඒ. ප්‍රේමසිරි
*නිෂ්පාදන විධායක – එච්. එම්. අභයසිංහ
*කලා අධ්යක්ෂණය - රැලෙක්ස් රණසිංහ
*වේශ නිරූපණය – ඊබට් විජේසිංහ
**සහාය – රංජිත් මතඟවීර
*නිශ්චල ඡායාරූප - බෝධි විජයසිංහ
*ශබ්ද පරිපාලනය – නිමල් වීරක්කොඩි
*රසායනාගාර කටයුතු - එස්. තිරනාවුකරසු, ඒ. අයි. ජොහාර්
*නිෂ්පාදන කළමනාකරු - කේ. සේන
*කොණ්ඩා මෝස්තර - සෑම්. සී. පෙරේරා
==ප්‍රදර්ශනය==
*මංගල දර්ශනය – විශේෂ ආරාධිත අමුත්තන් රැසකගේ ප්‍රධානත්වයෙන් 1978 දෙසැම්බර් 15 සවස 6.00 ට ලිබර්ටි සිනමා ශාලාවේදී පැවැත්විණ.
*ප්‍රදර්ශනය – ලිබර්ටි, ඕඩියන්, ක්‍රවුන්, ඇතුළු පස්වන මණ්ඩලයේ සිනමා ශාලා 15 කදී ආරම්භක ප්‍රදර්ශනය ඇරඹීය.
*ප්‍රදර්ශන කාලය – මුල් සිනමා ශාලා හයක දින 50 සම්පූර්ණ විය, මරදාන ක්‍රවුන් හි දින 61 කි.
==සම්මාන==
===1979 සිග්නිස් සම්මාන===
*නිර්මාණශීලී අධ්යක්ෂණය - ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්
*නිර්මාණශීලී තිර රචනය - ගෞරව සහතිකය - තිස්ස අබේසේකර
*නිර්මාණශීලී කැමරාකරණය - ඩොනල්ඩ් කරුණාරත්න
*නිර්මාණශීලී රංග කුසලතා - ගෞරව සහතිකය - ටෝනි රණසිංහ
*නිර්මාණශීලී සංස්කරණය - සුමිත්‍රා පීරිස්
*නිර්මාණශීලී සිනමා සංගීතය - නිමල් මෙන්ඩිස් යනාදීන් සම්මානයට පාත්‍රවිය.
03dcl9mwsj6wh9gshw1ec1g380efq5e
752350
752349
2025-07-01T08:56:09Z
212.104.231.99
/* රංගනය */
752350
wikitext
text/x-wiki
{{Lead missing}}
{{Infobox film
| director = [[ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්]]
| producer =යූ. ඩබ්ලිව්. සුමතිපාල, ඩබ්ලිව්. ඒ. ධර්මසිරි
| writer =[[තිස්ස අබේසේකර]]
| screenplay =[[තිස්ස අබේසේකර]]
| story = අයිලින් සිරිවර්ධන ''අහසින් පොළොවට'' නවකතාවෙන්
| music =
| cinematography = ඩොනල්ඩ් කරුණාරත්න
| editing = සුමිත්‍රා පීරිස්
| studio = විජය චිත්‍රාගාරය
ලංකා චිත්‍රාගාරය
| country == [[ශ්‍රී ලංකා]]
| language = [[සිංහල]]
| released = {{film date|1978|12|15|රීගල්}}
|}}
==ගීතයන්==
*ගීත ප්‍රබන්ධය – ඔගස්ටස් විනයාගරත්නම්
#උපුල් නුවන් විදහා - [[මිල්ටන් මල්ලවආරච්චි]]
#දොයි දොයි දොයි – [[රුක්මණී දේවි]] (ඇයගේ අවසන් චිත්‍රපට ගීතය)
==රංගනය==
*ටෝනි රණසිංහ
*[[ශි‍්‍රයානි අමරසේන]]
*විජය කුමාරණතුංග
*[[වසන්ති චතුරානි]]
*රුක්මණී දේවි
*ශාන්ති ලේඛා
*ඩී. ආර්. නානායක්කාර
*[[ගීතා කුමාරසිංහ]]
*එඩී. ජූනියර්
*තලතා ගුණසේකර
*[[අජිත් ජිනදාස]]
*[[සෝමරත්න දිසානායක]]
*අසංකා මොනරවිල
*මාපා ගුණරත්න
*ක්‍රිස්ටි රණසිංහ
*ක්‍රිස්ටීන් බෙරෙන්ජර්
*ඊබට් විජේසිංහ
*[[දයා අල්විස්]]
==නිෂ්පාදනය==
*නිෂ්පාදන සහාය – ලාල් දිමුතුගල, ඩබ්ලිව්. ඒ. වික්ටර්
*සහාය අධ්යක්ෂණය – වී. උපාලි පෙරේරා, රාජ් පෙරේරා
*සංස්කරණ සහාය – ලාල් පියසේන, නිව්ටන් වීරසිංහ, චන්ද්‍රසිරි ගුණරත්න
*කැමරා සහාය - සෝමපාල ධර්මප්‍රිය, කේ. ඒ. ධර්මසේන, එච්. ඒ. ප්‍රේමසිරි
*නිෂ්පාදන විධායක – එච්. එම්. අභයසිංහ
*කලා අධ්යක්ෂණය - රැලෙක්ස් රණසිංහ
*වේශ නිරූපණය – ඊබට් විජේසිංහ
**සහාය – රංජිත් මතඟවීර
*නිශ්චල ඡායාරූප - බෝධි විජයසිංහ
*ශබ්ද පරිපාලනය – නිමල් වීරක්කොඩි
*රසායනාගාර කටයුතු - එස්. තිරනාවුකරසු, ඒ. අයි. ජොහාර්
*නිෂ්පාදන කළමනාකරු - කේ. සේන
*කොණ්ඩා මෝස්තර - සෑම්. සී. පෙරේරා
==ප්‍රදර්ශනය==
*මංගල දර්ශනය – විශේෂ ආරාධිත අමුත්තන් රැසකගේ ප්‍රධානත්වයෙන් 1978 දෙසැම්බර් 15 සවස 6.00 ට ලිබර්ටි සිනමා ශාලාවේදී පැවැත්විණ.
*ප්‍රදර්ශනය – ලිබර්ටි, ඕඩියන්, ක්‍රවුන්, ඇතුළු පස්වන මණ්ඩලයේ සිනමා ශාලා 15 කදී ආරම්භක ප්‍රදර්ශනය ඇරඹීය.
*ප්‍රදර්ශන කාලය – මුල් සිනමා ශාලා හයක දින 50 සම්පූර්ණ විය, මරදාන ක්‍රවුන් හි දින 61 කි.
==සම්මාන==
===1979 සිග්නිස් සම්මාන===
*නිර්මාණශීලී අධ්යක්ෂණය - ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්
*නිර්මාණශීලී තිර රචනය - ගෞරව සහතිකය - තිස්ස අබේසේකර
*නිර්මාණශීලී කැමරාකරණය - ඩොනල්ඩ් කරුණාරත්න
*නිර්මාණශීලී රංග කුසලතා - ගෞරව සහතිකය - ටෝනි රණසිංහ
*නිර්මාණශීලී සංස්කරණය - සුමිත්‍රා පීරිස්
*නිර්මාණශීලී සිනමා සංගීතය - නිමල් මෙන්ඩිස් යනාදීන් සම්මානයට පාත්‍රවිය.
s21esp1cvhkobqajayyv66n8uiw6d08
මල්දෙණියේ සිමියොන්
0
67336
752162
745599
2025-06-30T14:17:42Z
212.104.231.175
/* රංගනය */
752162
wikitext
text/x-wiki
{{Lead missing}}
{{Infobox film
| name = මල්දෙණියේ සිමියොන්
| director = [[ඩී බී නිහාල්සිංහ]]
| producer = විජය රාමනායක(තරංගා චිත්‍රපට)
| writer =
| screenplay = ඇරැව්වල නන්දිමිත්‍ර
[[ජෝ අබේවික්‍රම]]
| story = ඇරැව්වල නන්දිමිත්‍ර
| music =[[ප්‍රේමසිරි කේමදාස]]
| cinematography =[[ඩී බී නිහාල්සිංහ]]
| editing =ජයතිස්ස දිල්ලිමුණි
චන්ද්‍රසේන රූපසිංහ
| studio = යුනිවසල් කලර් ලැබ්(Universal)
| country = {{ධජය|ශ්‍රී ලංකාව}}
| language = [[සිංහල]]
| released = {{film date|1986|05|22|}}
| running = පැය 2 විනාඩි 39
|}}
==ගීත==
ගීත ප්‍රබන්ධය - මහාචාර්ය සුනිල් ආරියරත්න
#දකිම් දෝ - විශාරද නන්දා මාලිනී
==රංගනය==
*ජෝ අබේවික්‍රම(මල්දෙණියේ සිමියොන්)
*අනෝජා වීරසිංහ (ජේන් / සෝමාවතී)
*[[රවින්ද්‍ර රන්දෙණිය]] (දයාරත්න)
*[[ස්වර්ණා මල්ලවආරච්චි]] (ගුණවතී)
*[[සනත් ගුණතිලක]] (ජස්ටින්)
*දයානන්ද ජයවර්ධන (ජා සැරයන්)
*නවනන්දන විජේසිංහ (දාවිත්)
*වින්සන්ට් වාස් (ගම්මුලාදෑනි)
*විල්සන් කරුණාරත්න (විලිසොන්)
*දයා අල්විස් (චාලි)
*ජේ. එච්. ජයවර්ධන (තම්බි මුදලාලි)
*ස්ටැන්ලි පෙරේරා (හාමුදුරුවෝ)
*ඇලෙක්සැන්ඩර් ප්‍රනාන්දු (මැහුම්හලේ මුදලාලි)
*තලතා ගුණසේකර (රොසලින්)
*ජයසේකර අපොන්සු
*වින්ද්‍යා ද සේරම්
*සම්පත් විජේසිංහ
*තිස්ස උඩංගමුව
*ශ්‍රීනාත් මල්දෙණිය
*[[ප්‍රියා රණසිංහ]]
*අවන්ති අපොන්සු
*රමණී ෆොන්සේකා
==නිෂ්පාදනය==
*සහාය අධ්යක්ෂණය – අශෝක නිශ්ශංක
*කැමරා අධ්‍යක්ෂණ සහාය රංජිත් පෙරේරා
*සංස්කරණ සහාය - ටිෂාන් පෙරේරා
*අංග රචනය – රංජිත් මතඟවීර
*කලා අධ්යක්ෂණය – ලයනල් සිල්වා
*ශබ්ද පරිපාලනය – මයිකල් සත්‍යනාදන් - කේ. පී. කේ. බාලසිංහම්
*ශබ්ද සහාය – විමල් ජයසිංහ – ජී. ඇලෝසියස් - ඒ. අයි. අමරසිංහ – ජී. සුන්දරරාජ්
*කාර්මික සහාය – එම්. ඩී. සුමතිපාල – නිහාල් පෙරේරා - සරත් සූරියකුමාර
*කාර්මික සේවය – ඩී. එන්. එප්. සී. සමාගම
*විදුලි කාර්මික – නන්දන ප්‍රනාන්දු
*දිග ප්‍රමාණය - අඩි 14385
*ආරම්භක පිටපත් ප්‍රමාණය – 10 (පස්වන ප්‍රදර්ශන මණ්ඩලය)
*ප්‍රචාරක කළමනාකරු - ප්‍රේම් දිසානායක
*නිශ්චල ඡායාරූප – රංජිත් පෙරේරා, ටීෂාන් පෙරේරා
*නිෂ්පාදන කළමනාකරු - ආර්. ඩී. අතපත්තු - ටීෂාන් පෙරේරා
9aslzzgxmx57z3sgukk5bzeygpoauym
සෝමරත්න දිසානායක
0
67339
752344
696342
2025-07-01T08:49:34Z
212.104.231.99
/* සිනමා ගතවීම */
752344
wikitext
text/x-wiki
{{Lead missing}}
==සිනමා ගතවීම==
{| class="wikitable"
|-
! වසර !! චිත්‍රපට !! ක්‍රියාන්විතය
|-
| 2000 || සරෝජා || අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|-
| 2002 || පුංචි සුරංගනාවී || අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|-
| 2004 || සූරිය අරණ (චිත්‍රපටිය)|සූරිය අරණ|| අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|-
| 2006 || සමනල තටු || අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|-
| 2007 || [[සංකර]] || නිෂ්පාදනය/තිර රචනය
|-
| 2008 || සිරි රජ සිරි || අධ්යක්ෂණය/නිෂ්පාදනය/තිර රචනය
|-
| 2009 || බිංදු || අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|}
==සම්මාන==
===ජාත්‍යන්තර සම්මාන===
*2000 - Won - Peace Prize - Chicago International Children's Film Festival - Saroja
*2000 - Nominated - Silver Screen Award - Best Asian Feature Film - Singapore International Film Festival - Saroja
*2000 - Won - Bronze Award - Independent Theatrical Feature Films - First Feature - WorldFest Houston - Saroja
*2008 - Nominated - Asia Pacific Screen Award - Best Children's Feature Film - Siri Raja Siri
9gv1xkxrfeheq67g23uwth9ebp3f9m1
752345
752344
2025-07-01T08:50:07Z
212.104.231.99
/* සිනමා ගතවීම */
752345
wikitext
text/x-wiki
{{Lead missing}}
==සිනමා ගතවීම==
{| class="wikitable"
|-
! වසර !! චිත්‍රපට !! ක්‍රියාන්විතය
|-
| 2000 || සරෝජා || අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|-
| 2002 || පුංචි සුරංගනාවී || අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|-
| 2004 || සූරිය අරණ (චිත්‍රපටිය)|සූරිය අරණ|| අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|-
| 2006 || සමනල තටු || අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|-
| 2007 || සංකර || නිෂ්පාදනය/තිර රචනය
|-
| 2008 || සිරි රජ සිරි || අධ්යක්ෂණය/නිෂ්පාදනය/තිර රචනය
|-
| 2009 || බිංදු || අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|}
==සම්මාන==
===ජාත්‍යන්තර සම්මාන===
*2000 - Won - Peace Prize - Chicago International Children's Film Festival - Saroja
*2000 - Nominated - Silver Screen Award - Best Asian Feature Film - Singapore International Film Festival - Saroja
*2000 - Won - Bronze Award - Independent Theatrical Feature Films - First Feature - WorldFest Houston - Saroja
*2008 - Nominated - Asia Pacific Screen Award - Best Children's Feature Film - Siri Raja Siri
fpwvamxcv32ma53r069ahqdgf7ei1gv
752347
752345
2025-07-01T08:52:53Z
212.104.231.99
752347
wikitext
text/x-wiki
==සිනමා ගතවීම==
{| class="wikitable"
|-
! වසර !! චිත්‍රපට !! ක්‍රියාන්විතය
|-
| 2000 || සරෝජා || අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|-
| 2002 || පුංචි සුරංගනාවී || අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|-
| 2004 || සූරිය අරණ (චිත්‍රපටිය)|සූරිය අරණ|| අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|-
| 2006 || සමනල තටු || අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|-
| 2007 || සංකර || නිෂ්පාදනය/තිර රචනය
|-
| 2008 || සිරි රජ සිරි || අධ්යක්ෂණය/නිෂ්පාදනය/තිර රචනය
|-
| 2009 || බිංදු || අධ්යක්ෂණය/තිර රචනය
|}
==සම්මාන==
===ජාත්‍යන්තර සම්මාන===
*2000 - Won - Peace Prize - Chicago International Children's Film Festival - Saroja
*2000 - Nominated - Silver Screen Award - Best Asian Feature Film - Singapore International Film Festival - Saroja
*2000 - Won - Bronze Award - Independent Theatrical Feature Films - First Feature - WorldFest Houston - Saroja
*2008 - Nominated - Asia Pacific Screen Award - Best Children's Feature Film - Siri Raja Siri
nuhn5yl8uciqq6o8mso03zmlw7w3nsc
පරිශීලක:BuddhikaW88
2
91052
752240
751079
2025-07-01T05:06:41Z
BuddhikaW88
37808
752240
wikitext
text/x-wiki
{{තොරතුරුකොටුව පරිශීලක|country=ශ්‍රී ලංකාව|ethnicity=[[සිංහල]]|eyes=කළු|first_edit=2018 ඔක්තෝබර් 21|gender=පුරුෂ|hair=කළු|handedness=දකුණත්|image=Wikipedia Logo Puzzle Globe Spins Horizontally, Revealing The Contents Of All Of Its Puzzle Pieces Without Background.gif|interests=[[ක්‍රීඩා]], [[පුරාවිද්‍යා]], [[පරිසරය]], [[මුද්දර]], [[භූගෝලය]]|joined_date={{Birth date and age|2018|10|21}}|nationality=[[ශ්‍රී ලාංකික]]|religion=[[බුදු දහම]]|tablecolor=#DAF2CE|timezone=+5.30|page_created=1,450+|name=බුද්ධික වික්‍රමසිංහ|edit_count=40,000+|race=[[ශ්‍රී ලාංකික]]|sexuality=පිරිමි|iq=133 සිට 149 දක්වා}}{{පරිශීලක දායකත්වයන්|40000}}<br>{{පරිශීලක ලාංකික}}<br>{{User:Vishvax/Buddhist}}<br>{{User si}}<br>{{පරිශිලක wikipedia/autopatrolled}}{{User wikipedia/Administrator someday}}<br>{{User Wikipedian For|year=2018|month=10|day=21}}<br>{{සැකිල්ල:User Gmail}}<br>{{userbox||lightgreen|[[ගොනුව:Cricket pictogram.svg|40px]]|මෙම පරිශීලකයා ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවට කැමැත්තක් දක්වන්නෙකි.}}<br>
{{පරිශීලක අම්බලන්ගොඩ ධර්මාශෝක විද්‍යාලය ආදි සිසු}}
<br>{{පරිශීලක සංස්කරණ සංඛ්‍යාව අනුස්ථිතිය |date=2024 අප්‍රේල් 23 |3}}
<br>
{{පරිශීලක ආණ්ඩුවේ නිලධාරී}}
<br><br><br><br><br><br>
== ඇගයුම් ==
{| style="border: 1px solid gray; background-color: #fdffe7;"
|rowspan="2" valign="middle" | {{#ifeq:alt|alt|[[File:Special Barnstar Hires.png|100px]]|[[Image:SpecialBarnstar.png|100px]]}}
|rowspan="2" |
|style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;" | '''විශේෂ රන්තරුව'''
|-
|style="vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;" | ඔබේ දායකත්වය හා දැනුම අගය කරමි. ---- [[පරිශීලක:බිඟුවා|<span style="color:BLUE;"><b>බිඟුවා</b></span>]] [[User talk:බිඟුවා|<sup><span style="color:RED;">සාකච්ඡාව</span></sup>]] 13:07, 17 මැයි 2022 (යූටීසී)
|}
<br>
{| style="border: 1px solid gray; background-color: #fdffe7;"
|ඊයේ සිංහල විකිපීඩියාව ලිපි 20,000 සීමාව පසු කර ඇත. බොහෝ දුරට 20,000 වන ලිපිය සාදන්නට ඇත්තේ ඔබ විය හැකිය. ජයවේවා!-- [[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 03:41, 14 දෙසැම්බර් 2023 (යූටීසී)
|}
<br>
{| style="border: 1px solid gray; background-color: #fdffe7;"
|'''Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2024: congratulation and certificate'''
[[ගොනුව:UCDM_2024_banrstar.png|දකුණ|180x180පික්]]
Dear {{PAGENAME}},
Thank you very much for taking part in [[Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2024]]. We are always welcoming new participants in our annual campaign on writing about Ukrainian culture and people as it helps to constantly broaden the horizons of our contest. Did you know that this year we have recorded contributions in a record-breaking 66 language editions? It was certainly not possible without you!
As promised, we would be happy to award you with a certificate of participation. Please make sure that you have enabled [[විශේෂ:පරිශීලකට විද්‍යුත්-තැපැලක් යැවිම|email function]], I will reach out to you soon.
Detailed results will be shortly published on our landing page and top-30 contributors will receive prizes, so stay tuned for that.
Stay safe, we appreciate you being the Wikipedian that you are {{smiley|heart}}. [[metawiki:User:ValentynNefedov (WMUA)|ValentynNefedov (WMUA)]] ([[metawiki:User talk:ValentynNefedov (WMUA)|talk]])
|}
<br>
{| style="border: 1px solid gray; background-color: #fdffe7;"
|'''Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Thank you for contribution!'''
[[File:Barnstar UCDM'25.svg|180px|right]]
Dear {{PAGENAME}}!<br/>
Once more, thank you very much for taking part in [[m:Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025]]!
We truly appreciate your contribution to raising awareness about Ukraine and its culture on Wikipedia.
Check the [[m:Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025/Results|detailed results]]
and find a [https://www.youtube.com/watch?v=FuoIFwjmaiw recording from our award ceremony].
Stay safe, we appreciate you being the Wikipedian that you are. And we are waiting for you next year! {{smiley|heart}}
[[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]])
11:01, 25 June 2025 (UTC)
|}
kl4n7pz0c451fsydfr3jrkejymtvkh3
රත්නා සුමනපාල
0
93007
752352
740518
2025-07-01T09:07:37Z
212.104.231.99
/* තෝරාගත් රූපවාහිනී කතාමාලා */
752352
wikitext
text/x-wiki
{{සමුද්දේශ විරහිත|date=අප්‍රේල් 2025}}
පොඩිරත්න මැණිකේ අබේගුණසේකර (උපත 10 ජූනි 1940 රත්නා සුමනපාල ලෙස), ජනප්‍රිය '''රත්න සුමනපාල''' ලෙසින් හඳුන්වනු ලබන්නේ [[ශ්‍රී ලාංකීය සිනමාව|ශ්‍රී ලාංකීය සිනමාවේ]], වේදිකා නාට්‍යයේ සහ රූපවාහිනියේ නිළියකි. දශක පහකට වැඩි වෘත්තීය ජීවිතයක් ගත කරන ශ්‍රී ලංකාවේ ජනප්‍රියම රූපවාහිනී නිළියක් වන රත්න වඩාත් කැපී පෙනෙන්නේ [[කෝපි කඩේ]] රූපවාහිනී කතාමාලාවේ "කෝපි කඩේ හාමිනේ" වෙළඳ ලකුණේ චරිතයෙනි.
== පෞද්ගලික ජීවිතය ==
1940 ජූනි 10 වැනිදා රත්නපුර ලෙල්ලෝපිටියේදී සහෝදර සහෝදරියන් හතර දෙනෙකුගෙන් යුත් පවුලේ දෙවැනියා ලෙස ඇය උපත ලැබුවාය. රත්නට වැඩිමහල් සහෝදරයෙක්, බාල සහෝදරියක් සහ බාල සහෝදරයෙක් සිටී. ඇගේ පියා පාසලේ විදුහල්පතිවරයෙකි. කෙසේ වෙතත්, ඔහුගේ වැටුප පවුල නඩත්තු කිරීමට ප්‍රමාණවත් නොවූ අතර එහිදී ඔහු රැකියාවෙන් ඉවත් වී රජයේ කොන්ත්‍රාත්කරුවෙකු බවට පත්විය. රත්නපුර බැරැන්දූව කනිෂ්ඨ විද්‍යාලයෙන් අධ්‍යාපනය ආරම්භ කළ ඇය පැල්මඩුල්ල මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයට (දැනට පැල්මඩුල්ල ගන්කන්ද මධ්‍ය මහා විද්‍යාලය ලෙස හැඳින්වේ) ඇතුළත් වූවාය.
ඇය විවාහ වී සිටියේ ජනප්‍රිය නළු රාජා සුමනපාල සමඟයි. මෙම යුවළට වරුණි, මංජුලා නමින් දියණියන් දෙදෙනෙක් සහ ප්‍රභාෂ් සහ මහේෂ් නමින් පුතුන් දෙදෙනෙක් සිටී. රාජා 2003 දී මිය ගියේය. මුණුබුරන්: දුෂාන්ත දේශාන්, දුල්හාන් ටනිෂ්ක, බිසන්දි සුමනපාල, දුලාන් හංසජා, ඩිනාලි ෂෙනාරා, බිහඳු යෙත්මින් සහ විදූෂා සුමනපාල.
== රංගන වෘත්තිය ==
රත්න මුලින්ම රඟපෑවේ අන්දරේ නාට්‍යයේ 3 ශ්‍රේණියේදී. ඉන්පසුව ඇය පාසල් වේදිකාවේ කිහිප වතාවක්ම රඟපෑවාය. ඇය සරල් ලාල් යටතේ නර්තනය ද ඉදිරිපත් කළාය. උසස් පෙළ හැදෑරීමෙන් පසු රත්න පැල්මඩුල්ල කලා සංසදයේ සංගීත අංශයට සම්බන්ධ වූ අතර එහිදී ඔහුට අනාගත සැමියා වන රාජා හමු විය. රාජා සුමනපාල සුගතපාල සෙනරත් යාපා සමඟ එක්ව රත්නව සම්බන්ධ කර ගත්තේ 1962 වසරේ පිං බත් වේදිකා නාට්‍යයේ නාට්‍යමය චරිතයක් සඳහා ඇය ජනප්‍රිය නාට්‍යයට පිවිසීම සනිටුහන් කළ බැවිනි. නාට්‍යය ඉතා සාර්ථක වූ පසු, පෙර වසරවල පැල්මඩුල්ල කලා සංසදය විසින් නිෂ්පාදනය කරන ලද සෑම නාට්‍යකම රත්න රඟපෑවේය.ඉදිකට්ටා, රුදිරය සහ ගංගාව, වප් මගුල, ඇලද, සීලවතී සහ සීමා බන්ධන ඇගේ වේදිකා නාට්‍ය කිහිපයකි. ඇය 1980 දශකයෙන් පසු දිගු විවේකයක් සඳහා වේදිකාවෙන් ඉවත් වූ අතර එහිදී ඇය 2016 දී මහා මුහුද ගොඩ ගලයි වේදිකා නාට්‍යය සමඟ නැවත පැමිණියාය. ඉන්පසුව ඇය නාඩගම් සහ නූර්ති මිශ්‍ර වූ පර්යේෂණාත්මක නාට්‍යයක් වන කුණ්ඩලකේෂි නාට්‍යයේ රඟපෑවාය.
රත්න සිය මංගල සිනමා රංගනය සිදු කළේ 1977 වසරේ සෙනරත් යාපා විසින් අධ්යක්ෂණය කරන ලද බ්ලොක්බස්ටර් පෙම්බර මධු චිත්‍රපටියෙනි. ඇය චිත්‍රපටයේ කුඩා චරිතයක් රඟපා ඇති අතර එහිදී ඇය රඟපෑවේ පාරක දුව ගොස් ප්‍රධාන නළු විජය කුමාරතුංග අල්ලා ගන්නා පිස්සු ගැහැනියක් ලෙසය. චිත්‍රපටයෙන් පසුව, ඇය අධිෂ්ඨාන, බිනරි සහ සුදු බණ්ඩා, මංගල තේග්ග සහ ගුරුගෙදර චිත්‍රපටවල නාට්‍යමය සහායක චරිත රැසක දිගටම රඟපෑවාය. අවසාන කාලයේ, ඇය හායි හූයි බබි ආච්චි, පාලිමන්ට් ජෝක්ස්, ගින්දරී සහ සුහද කොකා වැනි චිත්‍රපටවල හාස්‍යජනක චරිත සඳහා රංගනයෙන් දායක වූවාය. ඇය තරුණ වියේදී පවා බොහෝ චිත්‍රපටවල මව වූවාය. නැන්දම්මාගේ චරිතය ලැබුණේ උතුර දකුණ චිත්‍රපටයට පමණයි.
ඇයගේ මංගල රූපවාහිනී රංගනය 1979 දිමුතු මුතු ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම කතාමාලාව හරහා පැමිණියා. ඉන්පසුව දශක හතරක් තුළ ඇය රූපවාහිනී කතාමාලා 350කට අධික ප්‍රමාණයක රඟපානවා. මේ අතර ඇග්නස් සිරිසේනගේ මගපෙන්වීම යටතේ ගුවන්විදුලි නාට්‍යවලට පිවිසි රත්න හන්දියේ ගෙදර සහ මුවන් පැලැස්ස වැනි ජනප්‍රිය ගුවන්විදුලි නාට්‍යවලට හඬකැවීය.
1981 දී තේවිස් ගුරුගේ විසින් රචිත කෝපි කඩේ රූපවාහිනී කතාමාලාවට රත්න තෝරා ගන්නා ලදී. "හාමිනේ" ලෙස ඇයගේ භූමිකාව මහජනයා අතර බෙහෙවින් ජනප්‍රිය වූ අතර ඇය සාමාන්‍යයෙන් හැඳින ගත්තේ සැබෑ නමට වඩා ඇගේ චරිත නාමයෙනි. 1987 අප්‍රේල් 1 වන දින ප්‍රථම වරට විකාශය වූ මෙම කතා මාලාවේ මුල සිටම ඇය පෙනී සිටි අතර මේ දක්වා අඛණ්ඩව වසර 30කට වැඩි කාලයක් මෙම කතා මාලාවේ රංගනයේ නිරත වූවාය.
2011 දී ඇය කෙටිකතා නවකතාවක් ලියා ත්‍යාගයක් දිනා ගත්තාය. 2012 වසරේ සාහිත්‍ය විශාරද තරගයෙන් රත්න තෙවැනි ස්ථානය දිනා ගත්තාය. ඔෂින්, කූබිච්චි, මුවන් පැලැස්ස, හන්දියේ ගෙදර, කුසුමලතා සහ කනමැදිරි රාත්‍රිය වැනි වැඩසටහන් තුළින් ඇය ගුවන්විදුලි හා රූපවාහිනී හඬ කැවීම් ශිල්පිනියක ලෙස ද සිය කුසලතා ප්‍රදර්ශනය කළාය.
=== තෝරාගත් රූපවාහිනී කතාමාලා ===
* ''අහසින් වැටුණු ගැහැණියක්''
* ''අම්මයි තාත්තයි''
* ''භාග්‍යා''
* ''දඹුලු ගල සක්මන''
* ''දොළොස්මහේ ගංගාව''
* ''දූ දරුවෝ''
* ''[[ගිරය]]''
* ''හිරුට මුවාවෙන්''
* ''කීටයා 2''
* ''[[කොළඹ ඉතාලිය]]''
* ''[[කෝපි කඩේ]]''
* ''ලා හිරු දවසක්''
* ''මඟුල් සක්වල''
* ''නිදිකුම්බා මල්''
* ''ආටක නාටක''
* ''සඳගල තැන්න''
* ''රිදී තාරකා''
* ''තිඹිරිගෙය''
== චිත්‍රපටකරණය ==
{| class="wikitable sortable"
|+
!වසර
!චිත්‍රපටයේ නම
!චරිතය
!වෙනත්
|-
|1977
|පෙම්බර මධු
|
|
|-
|1980
|ජෝඩු වළලු
|
|
|-
|1981
|සිටු කුමාරියෝ
|
|
|-
|1981
|අන්ජානා
|
|
|-
|1981
|ඉන්දුට මල් මිටක්
|
|
|-
|1982
|අධිෂ්ඨාන
|ආච්චි
|
|-
|1984
|බිනරි සහ සුදු බන්ඩා
|මැණිකා
|
|-
|1987
|මංගල තෑග්ග
|හාමිනේ
|
|-
|1987
|විරාගය
|සරෝජනීගේ මව
|
|-
|1988
|රස රහසක්
|
|
|-
|1988
|දුර්ගා
|
|
|-
|1991
|උතුර දකුණ
|
|
|-
|1991
|මධුසමය
|
|
|-
|1991
|ගොළු මුහුදේ කුණාටුව
|
|
|-
|1992
|සක්විති රජ
|
|
|-
|1992
|සත්‍ය
|
|
|-
|1993
|ගුරු ගෙදර
|අර්ජුනගේ මව
|
|-
|1993
|ප්‍රතිඥ්ඥා
|
|
|-
|1994
|සඳ මඬල
|සන්ද්‍යාගේ මව
|
|-
|1998
|යුධ ගිණි මැද
|රවීගේ මව
|
|-
|2000
|උණ්ඩය
|සරලාගේ මව
|
|-
|2001
|හායි හූයි බබි ආච්චි
|ඩොටී ආන්‍ටි (චින් චින් නෝනා)
|
|-
|2002
|පාලිමන්ට් ජෝක්ස්
|සහෝදර තිදෙනාගේ මව
|
|-
|2003
|ටැක්සි ඩ්‍රයිවර්
|
|
|-
|2007
|යහළුවෝ
|
|
|-
|2010
|හදවත මල් යායයි
|
|
|-
|2011
|පුතා මගේ සූරයා
|
|
|-
|2015
|ගින්දරී
|මල්කාන්තිගේ මව
|
|-
|2015
|සුහද කොකා
|සුමුදුගේ ආච්චි
|
|-
|ඉදිරියේදී
|මරුකතර
|
|
|-
|ඉදිරියේදී
|බෝදිලිමා
|
|
|}
== මූලාශ්‍ර ==
{{Reflist}}
fs717pqp5a1j0ucuxun8cqb43mi1sy4
752353
752352
2025-07-01T09:08:29Z
212.104.228.90
752353
wikitext
text/x-wiki
පොඩිරත්න මැණිකේ අබේගුණසේකර (උපත 10 ජූනි 1940 රත්නා සුමනපාල ලෙස), ජනප්‍රිය '''රත්න සුමනපාල''' ලෙසින් හඳුන්වනු ලබන්නේ [[ශ්‍රී ලාංකීය සිනමාව|ශ්‍රී ලාංකීය සිනමාවේ]], වේදිකා නාට්‍යයේ සහ රූපවාහිනියේ නිළියකි. දශක පහකට වැඩි වෘත්තීය ජීවිතයක් ගත කරන ශ්‍රී ලංකාවේ ජනප්‍රියම රූපවාහිනී නිළියක් වන රත්න වඩාත් කැපී පෙනෙන්නේ [[කෝපි කඩේ]] රූපවාහිනී කතාමාලාවේ "කෝපි කඩේ හාමිනේ" වෙළඳ ලකුණේ චරිතයෙනි.
== පෞද්ගලික ජීවිතය ==
1940 ජූනි 10 වැනිදා රත්නපුර ලෙල්ලෝපිටියේදී සහෝදර සහෝදරියන් හතර දෙනෙකුගෙන් යුත් පවුලේ දෙවැනියා ලෙස ඇය උපත ලැබුවාය. රත්නට වැඩිමහල් සහෝදරයෙක්, බාල සහෝදරියක් සහ බාල සහෝදරයෙක් සිටී. ඇගේ පියා පාසලේ විදුහල්පතිවරයෙකි. කෙසේ වෙතත්, ඔහුගේ වැටුප පවුල නඩත්තු කිරීමට ප්‍රමාණවත් නොවූ අතර එහිදී ඔහු රැකියාවෙන් ඉවත් වී රජයේ කොන්ත්‍රාත්කරුවෙකු බවට පත්විය. රත්නපුර බැරැන්දූව කනිෂ්ඨ විද්‍යාලයෙන් අධ්‍යාපනය ආරම්භ කළ ඇය පැල්මඩුල්ල මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයට (දැනට පැල්මඩුල්ල ගන්කන්ද මධ්‍ය මහා විද්‍යාලය ලෙස හැඳින්වේ) ඇතුළත් වූවාය.
ඇය විවාහ වී සිටියේ ජනප්‍රිය නළු රාජා සුමනපාල සමඟයි. මෙම යුවළට වරුණි, මංජුලා නමින් දියණියන් දෙදෙනෙක් සහ ප්‍රභාෂ් සහ මහේෂ් නමින් පුතුන් දෙදෙනෙක් සිටී. රාජා 2003 දී මිය ගියේය. මුණුබුරන්: දුෂාන්ත දේශාන්, දුල්හාන් ටනිෂ්ක, බිසන්දි සුමනපාල, දුලාන් හංසජා, ඩිනාලි ෂෙනාරා, බිහඳු යෙත්මින් සහ විදූෂා සුමනපාල.
== රංගන වෘත්තිය ==
රත්න මුලින්ම රඟපෑවේ අන්දරේ නාට්‍යයේ 3 ශ්‍රේණියේදී. ඉන්පසුව ඇය පාසල් වේදිකාවේ කිහිප වතාවක්ම රඟපෑවාය. ඇය සරල් ලාල් යටතේ නර්තනය ද ඉදිරිපත් කළාය. උසස් පෙළ හැදෑරීමෙන් පසු රත්න පැල්මඩුල්ල කලා සංසදයේ සංගීත අංශයට සම්බන්ධ වූ අතර එහිදී ඔහුට අනාගත සැමියා වන රාජා හමු විය. රාජා සුමනපාල සුගතපාල සෙනරත් යාපා සමඟ එක්ව රත්නව සම්බන්ධ කර ගත්තේ 1962 වසරේ පිං බත් වේදිකා නාට්‍යයේ නාට්‍යමය චරිතයක් සඳහා ඇය ජනප්‍රිය නාට්‍යයට පිවිසීම සනිටුහන් කළ බැවිනි. නාට්‍යය ඉතා සාර්ථක වූ පසු, පෙර වසරවල පැල්මඩුල්ල කලා සංසදය විසින් නිෂ්පාදනය කරන ලද සෑම නාට්‍යකම රත්න රඟපෑවේය.ඉදිකට්ටා, රුදිරය සහ ගංගාව, වප් මගුල, ඇලද, සීලවතී සහ සීමා බන්ධන ඇගේ වේදිකා නාට්‍ය කිහිපයකි. ඇය 1980 දශකයෙන් පසු දිගු විවේකයක් සඳහා වේදිකාවෙන් ඉවත් වූ අතර එහිදී ඇය 2016 දී මහා මුහුද ගොඩ ගලයි වේදිකා නාට්‍යය සමඟ නැවත පැමිණියාය. ඉන්පසුව ඇය නාඩගම් සහ නූර්ති මිශ්‍ර වූ පර්යේෂණාත්මක නාට්‍යයක් වන කුණ්ඩලකේෂි නාට්‍යයේ රඟපෑවාය.
රත්න සිය මංගල සිනමා රංගනය සිදු කළේ 1977 වසරේ සෙනරත් යාපා විසින් අධ්යක්ෂණය කරන ලද බ්ලොක්බස්ටර් පෙම්බර මධු චිත්‍රපටියෙනි. ඇය චිත්‍රපටයේ කුඩා චරිතයක් රඟපා ඇති අතර එහිදී ඇය රඟපෑවේ පාරක දුව ගොස් ප්‍රධාන නළු විජය කුමාරතුංග අල්ලා ගන්නා පිස්සු ගැහැනියක් ලෙසය. චිත්‍රපටයෙන් පසුව, ඇය අධිෂ්ඨාන, බිනරි සහ සුදු බණ්ඩා, මංගල තේග්ග සහ ගුරුගෙදර චිත්‍රපටවල නාට්‍යමය සහායක චරිත රැසක දිගටම රඟපෑවාය. අවසාන කාලයේ, ඇය හායි හූයි බබි ආච්චි, පාලිමන්ට් ජෝක්ස්, ගින්දරී සහ සුහද කොකා වැනි චිත්‍රපටවල හාස්‍යජනක චරිත සඳහා රංගනයෙන් දායක වූවාය. ඇය තරුණ වියේදී පවා බොහෝ චිත්‍රපටවල මව වූවාය. නැන්දම්මාගේ චරිතය ලැබුණේ උතුර දකුණ චිත්‍රපටයට පමණයි.
ඇයගේ මංගල රූපවාහිනී රංගනය 1979 දිමුතු මුතු ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම කතාමාලාව හරහා පැමිණියා. ඉන්පසුව දශක හතරක් තුළ ඇය රූපවාහිනී කතාමාලා 350කට අධික ප්‍රමාණයක රඟපානවා. මේ අතර ඇග්නස් සිරිසේනගේ මගපෙන්වීම යටතේ ගුවන්විදුලි නාට්‍යවලට පිවිසි රත්න හන්දියේ ගෙදර සහ මුවන් පැලැස්ස වැනි ජනප්‍රිය ගුවන්විදුලි නාට්‍යවලට හඬකැවීය.
1981 දී තේවිස් ගුරුගේ විසින් රචිත කෝපි කඩේ රූපවාහිනී කතාමාලාවට රත්න තෝරා ගන්නා ලදී. "හාමිනේ" ලෙස ඇයගේ භූමිකාව මහජනයා අතර බෙහෙවින් ජනප්‍රිය වූ අතර ඇය සාමාන්‍යයෙන් හැඳින ගත්තේ සැබෑ නමට වඩා ඇගේ චරිත නාමයෙනි. 1987 අප්‍රේල් 1 වන දින ප්‍රථම වරට විකාශය වූ මෙම කතා මාලාවේ මුල සිටම ඇය පෙනී සිටි අතර මේ දක්වා අඛණ්ඩව වසර 30කට වැඩි කාලයක් මෙම කතා මාලාවේ රංගනයේ නිරත වූවාය.
2011 දී ඇය කෙටිකතා නවකතාවක් ලියා ත්‍යාගයක් දිනා ගත්තාය. 2012 වසරේ සාහිත්‍ය විශාරද තරගයෙන් රත්න තෙවැනි ස්ථානය දිනා ගත්තාය. ඔෂින්, කූබිච්චි, මුවන් පැලැස්ස, හන්දියේ ගෙදර, කුසුමලතා සහ කනමැදිරි රාත්‍රිය වැනි වැඩසටහන් තුළින් ඇය ගුවන්විදුලි හා රූපවාහිනී හඬ කැවීම් ශිල්පිනියක ලෙස ද සිය කුසලතා ප්‍රදර්ශනය කළාය.
=== තෝරාගත් රූපවාහිනී කතාමාලා ===
* ''අහසින් වැටුණු ගැහැණියක්''
* ''අම්මයි තාත්තයි''
* ''භාග්‍යා''
* ''දඹුලු ගල සක්මන''
* ''දොළොස්මහේ ගංගාව''
* ''දූ දරුවෝ''
* ''[[ගිරය]]''
* ''හිරුට මුවාවෙන්''
* ''කීටයා 2''
* ''[[කොළඹ ඉතාලිය]]''
* ''[[කෝපි කඩේ]]''
* ''ලා හිරු දවසක්''
* ''මඟුල් සක්වල''
* ''නිදිකුම්බා මල්''
* ''ආටක නාටක''
* ''සඳගල තැන්න''
* ''රිදී තාරකා''
* ''තිඹිරිගෙය''
== චිත්‍රපටකරණය ==
{| class="wikitable sortable"
|+
!වසර
!චිත්‍රපටයේ නම
!චරිතය
!වෙනත්
|-
|1977
|පෙම්බර මධු
|
|
|-
|1980
|ජෝඩු වළලු
|
|
|-
|1981
|සිටු කුමාරියෝ
|
|
|-
|1981
|අන්ජානා
|
|
|-
|1981
|ඉන්දුට මල් මිටක්
|
|
|-
|1982
|අධිෂ්ඨාන
|ආච්චි
|
|-
|1984
|බිනරි සහ සුදු බන්ඩා
|මැණිකා
|
|-
|1987
|මංගල තෑග්ග
|හාමිනේ
|
|-
|1987
|විරාගය
|සරෝජනීගේ මව
|
|-
|1988
|රස රහසක්
|
|
|-
|1988
|දුර්ගා
|
|
|-
|1991
|උතුර දකුණ
|
|
|-
|1991
|මධුසමය
|
|
|-
|1991
|ගොළු මුහුදේ කුණාටුව
|
|
|-
|1992
|සක්විති රජ
|
|
|-
|1992
|සත්‍ය
|
|
|-
|1993
|ගුරු ගෙදර
|අර්ජුනගේ මව
|
|-
|1993
|ප්‍රතිඥ්ඥා
|
|
|-
|1994
|සඳ මඬල
|සන්ද්‍යාගේ මව
|
|-
|1998
|යුධ ගිණි මැද
|රවීගේ මව
|
|-
|2000
|උණ්ඩය
|සරලාගේ මව
|
|-
|2001
|හායි හූයි බබි ආච්චි
|ඩොටී ආන්‍ටි (චින් චින් නෝනා)
|
|-
|2002
|පාලිමන්ට් ජෝක්ස්
|සහෝදර තිදෙනාගේ මව
|
|-
|2003
|ටැක්සි ඩ්‍රයිවර්
|
|
|-
|2007
|යහළුවෝ
|
|
|-
|2010
|හදවත මල් යායයි
|
|
|-
|2011
|පුතා මගේ සූරයා
|
|
|-
|2015
|ගින්දරී
|මල්කාන්තිගේ මව
|
|-
|2015
|සුහද කොකා
|සුමුදුගේ ආච්චි
|
|-
|ඉදිරියේදී
|මරුකතර
|
|
|-
|ඉදිරියේදී
|බෝදිලිමා
|
|
|}
== මූලාශ්‍ර ==
{{Reflist}}
9d8n5zfpbwyhwfc10d3fwor6jjd5zhe
752354
752353
2025-07-01T09:09:10Z
212.104.228.90
/* තෝරාගත් රූපවාහිනී කතාමාලා */
752354
wikitext
text/x-wiki
පොඩිරත්න මැණිකේ අබේගුණසේකර (උපත 10 ජූනි 1940 රත්නා සුමනපාල ලෙස), ජනප්‍රිය '''රත්න සුමනපාල''' ලෙසින් හඳුන්වනු ලබන්නේ [[ශ්‍රී ලාංකීය සිනමාව|ශ්‍රී ලාංකීය සිනමාවේ]], වේදිකා නාට්‍යයේ සහ රූපවාහිනියේ නිළියකි. දශක පහකට වැඩි වෘත්තීය ජීවිතයක් ගත කරන ශ්‍රී ලංකාවේ ජනප්‍රියම රූපවාහිනී නිළියක් වන රත්න වඩාත් කැපී පෙනෙන්නේ [[කෝපි කඩේ]] රූපවාහිනී කතාමාලාවේ "කෝපි කඩේ හාමිනේ" වෙළඳ ලකුණේ චරිතයෙනි.
== පෞද්ගලික ජීවිතය ==
1940 ජූනි 10 වැනිදා රත්නපුර ලෙල්ලෝපිටියේදී සහෝදර සහෝදරියන් හතර දෙනෙකුගෙන් යුත් පවුලේ දෙවැනියා ලෙස ඇය උපත ලැබුවාය. රත්නට වැඩිමහල් සහෝදරයෙක්, බාල සහෝදරියක් සහ බාල සහෝදරයෙක් සිටී. ඇගේ පියා පාසලේ විදුහල්පතිවරයෙකි. කෙසේ වෙතත්, ඔහුගේ වැටුප පවුල නඩත්තු කිරීමට ප්‍රමාණවත් නොවූ අතර එහිදී ඔහු රැකියාවෙන් ඉවත් වී රජයේ කොන්ත්‍රාත්කරුවෙකු බවට පත්විය. රත්නපුර බැරැන්දූව කනිෂ්ඨ විද්‍යාලයෙන් අධ්‍යාපනය ආරම්භ කළ ඇය පැල්මඩුල්ල මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයට (දැනට පැල්මඩුල්ල ගන්කන්ද මධ්‍ය මහා විද්‍යාලය ලෙස හැඳින්වේ) ඇතුළත් වූවාය.
ඇය විවාහ වී සිටියේ ජනප්‍රිය නළු රාජා සුමනපාල සමඟයි. මෙම යුවළට වරුණි, මංජුලා නමින් දියණියන් දෙදෙනෙක් සහ ප්‍රභාෂ් සහ මහේෂ් නමින් පුතුන් දෙදෙනෙක් සිටී. රාජා 2003 දී මිය ගියේය. මුණුබුරන්: දුෂාන්ත දේශාන්, දුල්හාන් ටනිෂ්ක, බිසන්දි සුමනපාල, දුලාන් හංසජා, ඩිනාලි ෂෙනාරා, බිහඳු යෙත්මින් සහ විදූෂා සුමනපාල.
== රංගන වෘත්තිය ==
රත්න මුලින්ම රඟපෑවේ අන්දරේ නාට්‍යයේ 3 ශ්‍රේණියේදී. ඉන්පසුව ඇය පාසල් වේදිකාවේ කිහිප වතාවක්ම රඟපෑවාය. ඇය සරල් ලාල් යටතේ නර්තනය ද ඉදිරිපත් කළාය. උසස් පෙළ හැදෑරීමෙන් පසු රත්න පැල්මඩුල්ල කලා සංසදයේ සංගීත අංශයට සම්බන්ධ වූ අතර එහිදී ඔහුට අනාගත සැමියා වන රාජා හමු විය. රාජා සුමනපාල සුගතපාල සෙනරත් යාපා සමඟ එක්ව රත්නව සම්බන්ධ කර ගත්තේ 1962 වසරේ පිං බත් වේදිකා නාට්‍යයේ නාට්‍යමය චරිතයක් සඳහා ඇය ජනප්‍රිය නාට්‍යයට පිවිසීම සනිටුහන් කළ බැවිනි. නාට්‍යය ඉතා සාර්ථක වූ පසු, පෙර වසරවල පැල්මඩුල්ල කලා සංසදය විසින් නිෂ්පාදනය කරන ලද සෑම නාට්‍යකම රත්න රඟපෑවේය.ඉදිකට්ටා, රුදිරය සහ ගංගාව, වප් මගුල, ඇලද, සීලවතී සහ සීමා බන්ධන ඇගේ වේදිකා නාට්‍ය කිහිපයකි. ඇය 1980 දශකයෙන් පසු දිගු විවේකයක් සඳහා වේදිකාවෙන් ඉවත් වූ අතර එහිදී ඇය 2016 දී මහා මුහුද ගොඩ ගලයි වේදිකා නාට්‍යය සමඟ නැවත පැමිණියාය. ඉන්පසුව ඇය නාඩගම් සහ නූර්ති මිශ්‍ර වූ පර්යේෂණාත්මක නාට්‍යයක් වන කුණ්ඩලකේෂි නාට්‍යයේ රඟපෑවාය.
රත්න සිය මංගල සිනමා රංගනය සිදු කළේ 1977 වසරේ සෙනරත් යාපා විසින් අධ්යක්ෂණය කරන ලද බ්ලොක්බස්ටර් පෙම්බර මධු චිත්‍රපටියෙනි. ඇය චිත්‍රපටයේ කුඩා චරිතයක් රඟපා ඇති අතර එහිදී ඇය රඟපෑවේ පාරක දුව ගොස් ප්‍රධාන නළු විජය කුමාරතුංග අල්ලා ගන්නා පිස්සු ගැහැනියක් ලෙසය. චිත්‍රපටයෙන් පසුව, ඇය අධිෂ්ඨාන, බිනරි සහ සුදු බණ්ඩා, මංගල තේග්ග සහ ගුරුගෙදර චිත්‍රපටවල නාට්‍යමය සහායක චරිත රැසක දිගටම රඟපෑවාය. අවසාන කාලයේ, ඇය හායි හූයි බබි ආච්චි, පාලිමන්ට් ජෝක්ස්, ගින්දරී සහ සුහද කොකා වැනි චිත්‍රපටවල හාස්‍යජනක චරිත සඳහා රංගනයෙන් දායක වූවාය. ඇය තරුණ වියේදී පවා බොහෝ චිත්‍රපටවල මව වූවාය. නැන්දම්මාගේ චරිතය ලැබුණේ උතුර දකුණ චිත්‍රපටයට පමණයි.
ඇයගේ මංගල රූපවාහිනී රංගනය 1979 දිමුතු මුතු ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම කතාමාලාව හරහා පැමිණියා. ඉන්පසුව දශක හතරක් තුළ ඇය රූපවාහිනී කතාමාලා 350කට අධික ප්‍රමාණයක රඟපානවා. මේ අතර ඇග්නස් සිරිසේනගේ මගපෙන්වීම යටතේ ගුවන්විදුලි නාට්‍යවලට පිවිසි රත්න හන්දියේ ගෙදර සහ මුවන් පැලැස්ස වැනි ජනප්‍රිය ගුවන්විදුලි නාට්‍යවලට හඬකැවීය.
1981 දී තේවිස් ගුරුගේ විසින් රචිත කෝපි කඩේ රූපවාහිනී කතාමාලාවට රත්න තෝරා ගන්නා ලදී. "හාමිනේ" ලෙස ඇයගේ භූමිකාව මහජනයා අතර බෙහෙවින් ජනප්‍රිය වූ අතර ඇය සාමාන්‍යයෙන් හැඳින ගත්තේ සැබෑ නමට වඩා ඇගේ චරිත නාමයෙනි. 1987 අප්‍රේල් 1 වන දින ප්‍රථම වරට විකාශය වූ මෙම කතා මාලාවේ මුල සිටම ඇය පෙනී සිටි අතර මේ දක්වා අඛණ්ඩව වසර 30කට වැඩි කාලයක් මෙම කතා මාලාවේ රංගනයේ නිරත වූවාය.
2011 දී ඇය කෙටිකතා නවකතාවක් ලියා ත්‍යාගයක් දිනා ගත්තාය. 2012 වසරේ සාහිත්‍ය විශාරද තරගයෙන් රත්න තෙවැනි ස්ථානය දිනා ගත්තාය. ඔෂින්, කූබිච්චි, මුවන් පැලැස්ස, හන්දියේ ගෙදර, කුසුමලතා සහ කනමැදිරි රාත්‍රිය වැනි වැඩසටහන් තුළින් ඇය ගුවන්විදුලි හා රූපවාහිනී හඬ කැවීම් ශිල්පිනියක ලෙස ද සිය කුසලතා ප්‍රදර්ශනය කළාය.
=== තෝරාගත් රූපවාහිනී කතාමාලා ===
* ''අහසින් වැටුණු ගැහැණියක්''
* ''අම්මයි තාත්තයි''
* ''භාග්‍යා''
* ''දඹුලු ගල සක්මන''
* ''දොළොස්මහේ ගංගාව''
* ''දූ දරුවෝ''
* ''ගිරය''
* ''හිරුට මුවාවෙන්''
* ''කීටයා 2''
* ''[[කොළඹ ඉතාලිය]]''
* ''[[කෝපි කඩේ]]''
* ''ලා හිරු දවසක්''
* ''මඟුල් සක්වල''
* ''නිදිකුම්බා මල්''
* ''ආටක නාටක''
* ''සඳගල තැන්න''
* ''රිදී තාරකා''
* ''තිඹිරිගෙය''
== චිත්‍රපටකරණය ==
{| class="wikitable sortable"
|+
!වසර
!චිත්‍රපටයේ නම
!චරිතය
!වෙනත්
|-
|1977
|පෙම්බර මධු
|
|
|-
|1980
|ජෝඩු වළලු
|
|
|-
|1981
|සිටු කුමාරියෝ
|
|
|-
|1981
|අන්ජානා
|
|
|-
|1981
|ඉන්දුට මල් මිටක්
|
|
|-
|1982
|අධිෂ්ඨාන
|ආච්චි
|
|-
|1984
|බිනරි සහ සුදු බන්ඩා
|මැණිකා
|
|-
|1987
|මංගල තෑග්ග
|හාමිනේ
|
|-
|1987
|විරාගය
|සරෝජනීගේ මව
|
|-
|1988
|රස රහසක්
|
|
|-
|1988
|දුර්ගා
|
|
|-
|1991
|උතුර දකුණ
|
|
|-
|1991
|මධුසමය
|
|
|-
|1991
|ගොළු මුහුදේ කුණාටුව
|
|
|-
|1992
|සක්විති රජ
|
|
|-
|1992
|සත්‍ය
|
|
|-
|1993
|ගුරු ගෙදර
|අර්ජුනගේ මව
|
|-
|1993
|ප්‍රතිඥ්ඥා
|
|
|-
|1994
|සඳ මඬල
|සන්ද්‍යාගේ මව
|
|-
|1998
|යුධ ගිණි මැද
|රවීගේ මව
|
|-
|2000
|උණ්ඩය
|සරලාගේ මව
|
|-
|2001
|හායි හූයි බබි ආච්චි
|ඩොටී ආන්‍ටි (චින් චින් නෝනා)
|
|-
|2002
|පාලිමන්ට් ජෝක්ස්
|සහෝදර තිදෙනාගේ මව
|
|-
|2003
|ටැක්සි ඩ්‍රයිවර්
|
|
|-
|2007
|යහළුවෝ
|
|
|-
|2010
|හදවත මල් යායයි
|
|
|-
|2011
|පුතා මගේ සූරයා
|
|
|-
|2015
|ගින්දරී
|මල්කාන්තිගේ මව
|
|-
|2015
|සුහද කොකා
|සුමුදුගේ ආච්චි
|
|-
|ඉදිරියේදී
|මරුකතර
|
|
|-
|ඉදිරියේදී
|බෝදිලිමා
|
|
|}
== මූලාශ්‍ර ==
{{Reflist}}
1crqn2ye5vybo6j8ba2u9dtybwhjuy8
ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම, 2025
0
99215
752149
749892
2025-06-30T12:59:02Z
Hansaka99
42964
/* බලය පිහිටුවීම */
752149
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|ශ්‍රී ලංකාවෙහි 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය}}
{{Use dmy dates|date=January 2023}}
{{තොරතුරුකොටුව මැතිවරණය
| election_name = ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම, 2025
| country = ශ්‍රී ලංකාව
| type = පාර්ලිමේන්තු <!-- DO NOT CHANGE - As per template, must be one of four: presidential, legislative, parliamentary or by-election. Parliamentary is used so that all fields are shown.-->
| ongoing = Yes
| previous_election = ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024
| previous_year = 2024
| next_election =
| next_year =
| seats_for_election = පළාත් පාලන ආයතන 339ක් <br />(මහ නගර සභා 28ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 275ක්)
| election_date = 6 මැයි 2025
| registered = 17,296,330<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207550/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B7%99%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%80-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF-%E0%B6%AF%E0%B7%8F%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B6%BA%E0%B7%92%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%BD%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%82%E0%B6%BA-%E0%B6%89%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B6%B8%E0%B7%80%E0%B7%96-%E0%B6%B4%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%9A%E0%B7%8A|title=පුංචි ඡන්දෙට නව ඡන්ද දායකයින් ලක්ෂය ඉක්මවූ පිරිසක්|newspaper=අද දෙරණ|date=11 මාර්තු 2025|access-date=21 මාර්තු 2025}}</ref>
| turnout =
<!--NPP-->
| color1 = C4094A
| image1 = [[ගොනුව:President of Sri Lanka Mr. Anura Kumara Dissanayak, Official portrait (December 2024).jpg|120px]]
| leader1 = [[අනුර කුමාර දිසානායක]]
| party1 = [[ජාතික ජන බලවේගය]]
| alliance1 =
| last_election1 = 5.75%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 0{{efn|name=JVP/NPP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before1 = 434
| seats1 = '''3,927'''
| seat_change1 = {{increase}} 3,493
| popular_vote1 = '''4,503,930'''
| percentage1 = '''43.26%'''
| swing1 = {{increase}} 37.51 pp
| 1data1 = <!-- no. of councillors -->
| 2data1 = <!-- no. of local councils -->
<!--SJB-->
| color2 = 0B9444
| image2 = [[ගොනුව:Sajith Premadasa (portrait).png|110px]]
| leader2 = [[සජිත් ප්‍රේමදාස]]
| party2 = [[සමගි ජන බලවේගය]]
| alliance2 =
| last_election2 = නැත{{efn|name=SJB|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය නිර්මාණය වූයේ පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන්]] පසුවය. එබැවින් එය නව පක්ෂයකි.}}
| seats_before2 = නැත
| seats2 = 1,767
| seat_change2 = {{increase}} 1,767
| popular_vote2 = 2,258,480
| percentage2 = 21.69%
| swing2 = {{increase}} 21.69 pp
| 1data2 = <!-- no. of councillors -->
| 2data2 = <!-- no. of local councils -->
<!--SLPP-->
| 1blank = සභිකයින්
| 2blank = පළාත් පාලන ආයතන
| color3 = 800000
| image3 = [[ගොනුව:The former President of Sri Lanka, Mr. Mahinda Rajapaksa meeting the Prime Minister, Shri Narendra Modi, in New Delhi on September 12, 2018 (1) (cropped).JPG|120px]]
| leader3 = [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]
| party3 = [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
| alliance3 =
| last_election3 = 40.47%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 231
| seats_before3 = 3,436
| seats3 = 742
| seat_change3 = {{decrease}} 2,694
| popular_vote3 = 954,517
| percentage3 = 9.17%
| swing3 = {{decrease}} 31.30 pp
| 1data3 = <!-- no. of councillors -->
| 2data3 = <!-- no. of local councils -->
<!--UNP-->
| image4 = [[ගොනුව:President_Dr_Muizzu_meets_Sri_Lankan_President_Ranil_Wickremesinghe_(cropped).jpg|120px]]
| leader4 = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| party4 = එක්සත් ජාතික පක්ෂය
| alliance4 =
| last_election4 = 29.42%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 34{{efn|name=UNF/UNP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජාතික පෙරමුණ, ශ්‍රී ලංකාව|එක්සත් ජාතික පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before4 = 2,433
| seats4 = 381
| seat_change4 = {{decrease}} 2,052
| popular_vote4 = 488,406
| percentage4 = 4.69%
| swing4 = {{decrease}} 24.73 pp
| 1data4 = <!-- no. of councillors -->
| 2data4 = <!-- no. of local councils -->
<!--ITAK-->
| color5 = FFFF00
| image5 = {{Election image filler|Illankai Tamil Arasu Kachchi|ITAK}}
| leader5 = එස්. ශිවඥානම්
| party5 = [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
| alliance5 =
| last_election5 = 2.73%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 41{{efn|name=TNA/ITAK|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[දෙමළ ජාතික සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before5 = 417
| seats5 = 377
| seat_change5 = {{decrease}} 40
| popular_vote5 = 307,657
| percentage5 = 2.96%
| swing5 = {{increase}} 0.23 pp
| 1data5 = <!-- no. of councillors -->
| 2data5 = <!-- no. of local councils -->
<!--PA-->
| color6 = 0000FF
| image6 = [[File:Anura Priyadharshana Yapa (cropped).jpg|120px]]
| leader6 = [[අනුර ප්‍රියදර්ශන යාපා]]
| party6 = [[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
| alliance6 =
| last_election6 = 12.10%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 9{{efn|name=UPFA/PA|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before6 = 1,048
| seats6 = 300
| seat_change6 = {{decrease}} 748
| popular_vote6 = 387,098
| percentage6 = 3.72%
| swing6 = {{decrease}} 8.38 pp
| 1data6 = <!-- no. of councillors -->
| 2data6 = <!-- no. of local councils -->
}}
{{Politics of Sri Lanka}}
'''ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2025''' යනු, [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවෙහි]] 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය වෙයි. මෙම ඡන්ද විමසීමෙන් වසර 4ක ධුර කාලයක් සඳහා සභිකයින් තෝරා පත් කර ගනු ඇත.<ref name=":0">{{Cite news |title=පුංචි ඡන්දය |url=https://www.deshaya.lk/article/55/irida_vigrahaya/27045/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA |website=දේශය වෙබ් අඩවිය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=22 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> 2025 මාර්තු 17 සිට මාර්තු 20 දක්වා නාමයෝජනා භාර ගත් අතර මෙම ඡන්ද විමසීම 2025 මැයි 6 වැනිදා පැවැත්වීමට නියමිතය.<ref name=":මැකොස1">{{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_23_ST.pdf |title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම - 2025 ඡන්ද විමසීම් දිනය දැනුම්දීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 336කට සභිකයින් තෝරා පත් කර ගැනීමට ශ්‍රී ලාංකිකයන් සුදුසුකම් ලබයි.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207912|title=පුංචි ඡන්දය මැයි 06|newspaper=අද දෙරණ|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref>
== පසුබිම ==
[[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ආයතන]] සඳහා අවසන් වරට මැතිවරණයක් පැවැත්වූයේ [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 වසරේදීය]]. එහිදී අලුතින් පිහිටුවන ලද [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] 40%ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින් බහුතර ආසන සංඛ්‍යාවක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය: පොදු ජන පෙරමුණ ඉදිරියෙන් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-43023090 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=11 පෙබරවාරි 2018|language=si}}</ref>
එම පෙරමුණේ ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] [[2019 ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය|2019 වසරේ]] පැවති [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරණ|ජනාධිපතිවරණය]] ජයග්‍රහණය කළ අතර, ඔහුගේ සොහෝදරයා වන හිටපු [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපති]] [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]ගේ නායකත්වය යටතේ [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2020|2020 වසරේ]] පැවති මහ මැතිවරණයද ජයග්‍රහණය කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=124137|title=ගෝඨාභයගේ ඉතිහාසය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 නොවැම්බර් 2019|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=141481|title=මහ මැතිවරණය 2020 - මොකද වුණේ ?|newspaper=අද දෙරණ|date=7 අගෝස්තු 2020|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වුණි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ පාලන සමය තුළ [[කොවිඩ්-19 ව්‍යාප්ත වසංගතය]], දරුණු ආර්ථික අර්බුදය ඇතුළු සමාජීය, දේශපාලනික සහ පරිපාලනමය අභියෝගවලට මුහුණ දීමට සිදු විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනාධිපති යටතේ ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය ප්‍රස්තාර 7 කින් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62152289 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=14 ජූලි 2022|language=si|last1=ජෝෂි|first1=ස්වාති}}</ref> මෙම අභියෝග හේතුවෙන් 2022 වසරේදී දිවයින පුරා ආණ්ඩු විරෝධී උද්ඝෝෂණවලට හෝ [[2022 ශ්‍රී ලංකාවේ විරෝධතා|අරගලය]]කට තුඩු දුන් අතර මෙරට දේශපාලනික අර්බුදයකට ලක්විය.<ref>{{cite web|title=ශ්‍රී ලංකාවේ අර්බුදය: යුද වීරයින් දුෂ්ටයන් බවට පත්වූ හැටි |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-61606414 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=30 මැයි 2022|language=si}}</ref>
එල්ලවූ මහජන විරෝධයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රටින් පළා ගොස් ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වූ අතර මහින්ද රාජපක්ෂ ද [[ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍ය|අග්‍රාමාත්‍ය]] ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්විය. [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ප්‍රථමයෙන් අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයට පත් වූ අතර ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු ඔහු වැඩබලන ජනාධිපතිධුරයටට පත්විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනපති රටින් පිටව යයි,ධුරයේ රාජකාරී අගමැතිට |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62144683 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=12 ජූලි 2022 |language=si}}</ref> ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉතිරි ධුර කාලය සඳහා 2022 ජූලි 21 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැති විශේෂ [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2022|ඡන්ද විමසීමකදී]], [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{cite web|title=රනිල් වික්‍රමසිංහ ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි විධායක ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දෙයි |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2022/07/21/%E0%B6%BB%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%82%E0%B7%84-%E0%B7%81%E0%B7%8A |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=21 ජූලි 2022 |language=si}}</ref>
2024 සැප්තැම්බර් 21 වැනිදා පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|ජනාධිපතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය|ජාතික ජන බලවේගයේ]] ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[අනුර කුමාර දිසානායක]], [[විපක්ෂ නායක (ශ්‍රී ලංකාව)|විපක්ෂ නායක]] [[සජිත් ප්‍රේමදාස]] සහ එවක ජනාධිපති [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] පරාජය කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ 9 වැනි විධායක ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/201446|title=නව ජනපති අනුර|newspaper=අද දෙරණ|date=22 සැප්තැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඉන්පසු පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|මහ මැතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය]] ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගනිමින් අති බහුතරයක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref name="ːහිරු1">{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/388125/2024-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%BD%E0%B7%92%E0%B6%B8%E0%B7%9A%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA%E0%B7%9A-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AD-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B6%B5%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B1|title=2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේ සමස්ත ප්‍රතිඵලය මෙන්න|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=15 නොවැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ජාතික ජන බලවේගය]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වනු ඇත.<ref name=":මැකොස2" />
=== ඡන්ද විමසීම කල් දැමීම ===
මෙම පළාත් පාලන මැතිවරණය මුලින්ම පැවැත්වීමට නියමිතව තිබුණේ 2022 වසරේදීය. කෙසේ වෙතත්, ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් එවකට ජනාධිපති [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] විසින් මැතිවරණය කල් දමන ලදී.<ref name=":0" /> ඡන්දය නැවතත් කල් දමා බවට ඇති චෝදනා නොදැකමින්, ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව 2023 වසරේ මාර්තු 9 වැනිදා පවත්වන දිනය ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කළේය.<ref>{{cite news|author=කාර්ය මණ්ඩල ලේඛකයා |url=https://sinhala.newsfirst.lk/2023/1/21/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 09 වැනි දා - ජාතික මැතිවරණ කොමිසම |publisher=නිව්ස් ෆර්ස්ට්.lk|date=21 January 2023 |access-date=21 January 2023}}</ref>
2023 පෙබරවාරි 13 වැනිදා රජයේ මුද්‍රණාලයාධිපතිනී ගංගානි කල්පනී ලියනගේ මහත්මිය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවට ලිපියක් යවමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීමට ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීමේ සම්පූර්ණ පිරිවැය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව විසින් ගෙවන තුරු ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීම නොහැකි වනු ඇති බවයි.<ref>{{cite web|title=2023 පළාත් පාලන මැතිවරණයට බාධා කිරීම් පිළිබඳ මාධ්‍ය මාධ්‍ය ප්‍රකාශය |url=https://cmev.org/wp-content/uploads/2023/02/CMEV-Press-statement-Postponement-of-Postal-voting-S.pdf |website=මැතිවරණ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=14 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=සවරනමුත්තු|first1=සී|last2=ද සිල්වා|first2=ලසන්ත|last3=කළුපතිරණ|first3=උදය|location=[[කොළඹ]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීම දිනයක් නොමැතිව කල් දැමීමට සිදුවිය. පෙබරවාරි අග වන විට, මේ මැතිවරණය සඳහා රජය මහා භාණ්ඩාගාරයෙන් මුදල් ප්‍රසම්පාදන ලබා දී නොතිබූ බැවින් මැතිවරණය නොපවත්වනු ඇතැයි සැකයක් පැවතුනි. ආර්ථික අර්බුදයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මුදල් නොමැතිකම හේතුවෙන් මැතිවරණය නොපැවැත්විය යුතු බව එවකට ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය 2023:ඡන්ද කල් දැමීමෙන් රටට අත්විය හැකි ප්‍රතිවිපාක මොනවාද? |url=https://www.bbc.com/sinhala/articles/clm499nnn4yo |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=20 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=දිසානායක|first1=සම්පත්}}</ref> 2023 පෙබරවාරි 24 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිල වශයෙන් පළාත් පාලන මැතිවරණය කල් දැමූ අතර, පළමුව එම වසරේ අප්‍රේල් 25 වැනිදාට නැවත මැතිවරණය නියම කළ නමුත් පසුව ඡන්දය නැවතත් කල් දැමීය.<ref>{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/328208/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-9-%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%B1%E0%B7%92-%E0%B6%AF%E0%B7%8F-%E0%B6%B1%E0%B7%9C-%E0%B6%B4%E0%B7%90%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B7%99%E0%B6%B1-%E0%B6%B6%E0%B7%80%E0%B6%A7-%E0%B6%9A%E0%B7%9C%E0%B6%B8%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B7%81%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%93%E0%B6%A9%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%9D|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 9 වැනි දා නො පැවැත්වෙන බවට කොමිසමින් ප්‍රකාශයක් (විඩීයෝ)|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=24 පෙබරවාරි 2023|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://archives1.dinamina.lk/2023/04/12/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B7%80%E0%B6%AD%E0%B7%8A/168382/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%BA%E0%B7%85%E0%B7%92-%E0%B6%9A%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B6%BA%E0%B6%BA%E0%B7%92 |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=12 අප්‍රේල් 2023|language=si|last1=ප්‍රේමලාල්|first1=අනුර}}</ref>
=== නීතිමය පියවර ===
2024 අගෝස්තු 22 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම නියම කළ පරිදි නොපැවැත්වීමෙන් මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සාමාජිකයින් සහ එවක [[මුදල් අමාත්‍ය (ශ්‍රී ලංකාව)|මුදල් අමාත්‍යවරයා]] වන [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කර ඇති බවට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය|ශ්‍රී ලංකා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]] තීන්දු කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/200202|title=හැකි ඉක්මනින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම පවත්වන්නැයි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් නියෝගයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=22 අගෝස්තු 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2024 දෙසැම්බර් 3 වැනිදා, 2023 වසරේදී පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම සඳහා කැඳවනු ලැබූ නාමයෝජනා ආපසු කැඳවීම පිණිස ලැබුණු නාමයෝජනා අවලංගු කර නව නාමයෝජනා කැඳවීම සඳහා විශේෂ පනත් කෙටුම්පත සකස් කර ගැනීමට නීති කෙටුම්පත් සම්පාදකට උපදෙස් ලබා දීමට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි කැබිනට් මණ්ඩලය|අමාත්‍ය මණ්ඩලය]] අනුමැතිය ලබා දී ඇති බව කැබිනට් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක [[නලින්ද ජයතිස්ස]] ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/203995|title=පළාත් පාලන නාමයෝජනා අවලංගු කිරීමට තීරණයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=3 දෙසැම්බර් 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 ජනවාරි 1 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය|ගැසට්]] කර අතර 2025 ජනවාරි 9 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව|පාර්ලිමේන්තුව]]ට ඉදිරිපත් කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/07/politics/155585/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b1%e0%b7%8f%e0%b6%b8-%e0%b6%ba%e0%b7%9d%e0%b6%a2%e0%b6%b1%e0%b7%8f-%e0%b6%85%e0%b7%80%e0%b6%bd%e0%b6%82-2/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref>
[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය|ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසයේ]] මහලේකම් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී නිසාම් කාරියප්පර් ඇතුළු පාර්ශ්ව විසින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසිම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ව්‍යවස්ථානුකූලභාවය අභියෝගයට ලක් කරමින් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පෙත්සමක් ගොනු කරනු ලැබුවා. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය 2025 ජනවාරි 27 වැනිදා පෙත්සම් විභාගය අවසන් කරමින් එහි තීන්දුව [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]]ට සහ ජනාධිපති [[අනුර කුමාර දිසානායක]]ට යොමු කළේය.<ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/27/lawnorder/160932/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%a1%e0%b6%b1%e0%b7%8a%e0%b6%af%e0%b6%ba-%e0%b6%9c%e0%b7%90%e0%b6%b1-%e0%b6%ad%e0%b7%93%e0%b6%b1%e0%b7%8a/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=27 ජනවාරි 2023|language=si|last1=මැදගෙදර|first1=නෙල්කා}}</ref> 2025 පෙබරවාරි 14 වැනිදා, කථානායකවරයා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ තීන්දුව පාර්ලිමේන්තුවට දැනුම් දුන්නේය. පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ඇතැම් වගන්ති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පටහැනි බවත්, එය බලාත්මක කිරීම සඳහා විශේෂ බහුතරයක් අවශ්‍ය වන බවත් එහි තීන්දුව සඳහන් කළේය.<ref>{{cite web|url=https://siyathanews.lk/archives/157672|title=පුංචි ඡන්දය ගැන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණය කථානායක පාර්ලිමේන්තුවට කියයි|website=සියත ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය |date=14 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා විවාදයට ගෙන සංශෝධන රහිතව විශේෂ බහුතරයකින් සම්මත විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/17/breaking-news/166636/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b7%81%e0%b7%9a%e0%b7%82-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b6%b0/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=17 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> එදිනම [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]] පනත් කෙටුම්පතට සිය සහතිකය සටහන් කළ අතර මෙම පනත් කෙටුම්පත ''2025 අංක 01 දරන පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් (විශේෂ විධිවිධාන) පනත'' ලෙස බලාත්මක විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/206730|title=පළාත් පාලන පනත් කෙටුම්පතට කථානායකගේ සහතිකය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන 337 ක ධුර කාලය 2025 ජුනි 2 වැනිදා සිට ආරම්භ කළ යුතු බව රාජ්‍ය පරිපාලන, පළාත් සභා සහ පළාත් පාලන අමාත්‍ය චන්දන අබේරත්න මහතා අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් දැනුම් දුන්නේය.<ref name=":මැකොස2">{{Cite journal|title=I වැනි කොටස: (I) වැනි ඡේදය - සාමාන්‍ය — රජයේ නිවේදන — මහා නගර සභා ආඥාපනත — 10(2)(ආ) වගන්තිය යටතේ නියමය|magazine=[[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය]] - අති විශේෂ |date=17 පෙබරවාරි 2025|issue=2424/02 |url=https://mpclg.gov.lk/web/images/Gazt/2424_02_20250217_sin.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 337ට මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක් ද ඇතුළත් වේ.<ref name=":දිනමිණ1">{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/19/politics/167546/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B6%B1-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=20 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
2025 මාර්තු 3 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිවේදනය නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමිසම සඳහා නාමයෝජනා භාරගැනීමේ කාලය 2025 මාර්තු 17 සිට 2025 මාර්තු 20 වැනිදා පස්වරු 12:00 දක්වා පිළිගනු ලබන බවයි. අංක 2424/02 දරන අති විශේෂ ගැසට් පත්‍රයේ සඳහන් කර ඇති පරිදි, පළාත් පාලන ආයතන 337ක් සඳහා නාමයෝජනා පිළිගනු ලැබේ. කෙසේ වෙතත් අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ග හේතුවෙන් කල්ගිය, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ දෙහිඅත්තකණ්ඩිය, මන්නාරම, පුනාකරි යන ප්‍රාදේශිය සභා සදහා 2025 මාර්තු 10 වන දින නාමයෝජනා භාරගත් අතර ඒ්වායේ ඡන්දයද 2025 මැයි 06 පවත්වන බව මැතිවරණ කොමිසම නිවේදනය කලහ.<ref>{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 පුනාකරි, මන්නාරම හා දෙහිඅත්තකණ්ඩිය යන ප්‍රදේශිය සභාවල ඡන්ද විමසන දිනය දැනුම් දීම |magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=27 මාර්තු 2025|issue=LAE/2025/27 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_27_ST.pdf|accessdate=27 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> නමුත් ඇල්පිටිය යන ප්‍රාදේශීය සභා සඳහා මැතිවරණ කලින් පැවැත්විය.<ref name=":මැකොස3">{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 — නාමයෝජනා භාරගැනීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=3 මාර්තු 2025|issue=2424/02 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_01_S.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref>
==මැතිවරණ කාල රාමුව==
{|class="wikitable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=4 | පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීමට අදාළ විශේෂ දිනයන්
|-
! දිනය !! දවස !! සිදුවීම !! {{Abbr|මූලාශ්‍ර|මූලාශ්‍රය}}
|-
| 2024 සැප්තැම්බර් 21
| සෙනසුරාදා
| [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]: [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවේ]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරු ලැයිස්තුව|9 වැනි]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස [[අනුර කුමාර දිසානායක]] තේරී පත්වෙයි.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස-22.09.2024">{{Cite web|title= ජනාධිපතිවරණ ප්‍රතිඵල - 2024|publisher=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=22 සැප්තැම්බර් 2024| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|archive-date=26 ඔක්තෝබර් 2024 |archive-url=https://archive.today/20241026163557/https://results.elections.gov.lk/pre2024/ |url-status=live}}</ref>
|-
| 2024 නොවැම්බර් 14
| බ්‍රහස්පතින්දා
| [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]: [[ජාතික ජන බලවේගය]] අති බහුතරයක් දිනා ගනිමින්, ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගැනියි.
| style="text-align:center" | <ref name="ːහිරු1" />
|-
| 2025 මාර්තු 3–19
| සඳුදා සිට බදාදා දක්වා
| ඇප තැන්පත් කිරීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1">{{Cite web|title=වසර 7කට පසු පැවැත්වෙන 2025 පළාත් පාලන මැතිවරණය ගැන දැනගත යුතු කරුණු|publisher=බී.බී.සී. සිංහල සේවය|date=7 මාර්තු 2025| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|url-status=live}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=මැතිවරණයට ඇප තැන්පත් කිරීම අදින් අවසන් |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=[[ලංකාදීප (පුවත්පත)|ලංකාදීප ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 මාර්තු 2025|language=si|last1=නිශ්ශංක|first1=මහින්ද}}</ref>
|-
| 2025 මාර්තු 17–20
| සඳුදා සිට බ්‍රහස්පතින්දා දක්වා
| නාමයෝජනා භාර ගැනීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1" /><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ඡන්දයට නාමයෝජනා භාර ගැනීම අද සිට.. |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=21 මාර්තු 2025|date=17 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 මැයි 6
| අඟහරුවාදා
| මැතිවරණය පැවැත්වෙන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස1" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මැයි 06 වැනිදා|url=https://www.dinamina.lk/2025/03/20/breaking-news/175649/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ad%e0%b7%92%e0%b7%80%e0%b6%bb%e0%b6%ab%e0%b6%ba-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ba%e0%b7%92/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 336ක පුංචි ඡන්දය මැයි 6දා |url=https://divaina.lk/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-336%e0%b6%9a-%e0%b6%b4%e0%b7%94%e0%b6%82%e0%b6%a0%e0%b7%92-%e0%b6%a1%e0%b6%b1/ |website=[[දිවයින (පුවත්පත)|දිවයින ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=21 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 ජූනි 2
| සඳුදා
| පළාත් පාලන ආයතන 337ක් (මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක්) සඳහා නිල කාලය ආරම්භ වන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස2" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 274ක නිල කාලය සම්බන්ධයෙන් විශේෂ ගැසට් නිවේදයනක් |url=https://www.hirunews.lk/397383/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%86%E0%B6%BA%E0%B6%AD%E0%B6%B1-274-%E0%B6%9A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD-%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%8A%E0%B6%B6%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%BA%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83%E0%B6%A7%E0%B7%8A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B7%9A%E0%B6%AF%E0%B6%B1%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A |website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
|}
==ඡන්ද ක්‍රමය ==
2012 අංක 22 දරන, 2016 අංක 1 දරන සහ 2017 අංක 16 දරන පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ (සංශෝධන) පනත්වල දක්වා ඇති පරිදි, මිශ්‍ර සමානුපාතික ක්‍රමය භාවිතා කරමින් පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ පවත්වනු ලැබේ. ඒනම් 60% ක් කොට්ඨාශ වලින් ද (තනි-මන්ත්‍රී සහ බහු-මන්ත්‍රී යන දෙකම) සහ 40% ක් සමානුපාතික නියෝජනය ලැයිස්තු වලින්ද වන ආකාරයටයි.
සීමා නිර්ණය කොමිෂන් සභාව විසින් සියලුම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කොට්ඨාශ සංඛ්‍යාව නිර්වචනය කර ඇති අතර, එම විස්තර ගැසට් මගින් (2015 අගෝස්තු 21 දින අංක 1928/26 සහ 2017 පෙබරවාරි 17 දින අංක 2006/44) ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.
දේශපාලන පක්ෂ සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් නාමයෝජනා ලැයිස්තු දෙකක් ඉදිරිපත් කළ යුතු අතර, එමඟින් මුළු අපේක්ෂක සංඛ්‍යාව පළාත් පාලන ආයතනයේ අවශ්‍ය සාමාජිකත්වයට සමාන විය යුතුය. ඊට අමතරව, සමානුපාතික ලැයිස්තුවට අමතර අපේක්ෂකයින් තිදෙනෙකු ඇතුළත් විය යුතුය.<ref name="EC-LGE" />
කාන්තා නියෝජනය සහතික කිරීම සඳහා, තේරී පත් වූ මුළු මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාවෙන් 10%ක් කාන්තාවන් විය යුතු අතර, එය කොට්ඨාශ සහ සමානුපාතික ක්‍රම දෙකෙහිම බෙදා හරිනු ලැබේ. තරුණ නියෝජනය මුලින් 25%ක් ලෙස නියම කරන ලද අතර පසුව එය 30% දක්වා වැඩි කරන ලදී, නමුත් එය අනිවාර්ය කර නොමැත.<ref name="EC-LGE"> Local council elections:
* For the electoral system: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |title=Local Authorities Election System |publisher=Election Commission of Sri Lanka |date=2024 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=24 September 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240924232411/https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |url-status=live}}
* For the 2012 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 22 of 2012 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=15 November 2012 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222644/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2016 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 1 of 2016 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=17 February 2016 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222724/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 16 of 2017 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=31 August 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222740/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2015 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 1928/26 of 2015.08.21 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=President of Sri Lanka |date=21 August 2015 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107115810/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 2006/44 of 2017.02.17 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=Minister of Provincial Councils and Local Government |date=17 February 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107113030/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |url-status=live}}</ref>
2025 දී, මැතිවරණ කොමිසම නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල තරුණ නියෝජනය 25% ඉක්මවිය යුතු බවට නියෝග කළේය. කොට්ඨාශ මට්ටමේ නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල අවම වශයෙන් කාන්තා අපේක්ෂකයින් 25% ක් ඇතුළත් වන බව දේශපාලන පක්ෂ සහතික කළ යුතු අතර, සමානුපාතික නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල කාන්තා නියෝජනය 50% ක් තිබිය යුතුය.<ref name="TIO-9M">{{Cite web |date=2025-03-09 |title=EC sets voter eligibility for 2025 LG polls |url=https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250309103448/https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |archive-date=2025-03-09 |access-date=2025-03-09 |website=island.lk |language=en-US}}</ref>
2025 මාර්තු 1 වන දින මැතිවරණ කොමිසම විසින් නිකුත් කරන ලද ''අතිවිශේෂ ගැසට්'' නිවේදනයක මගින්, එක් එක් පළාත් පාලන ආයතනය සඳහා නම් කළ යුතු අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව, පළමු සහ දෙවන නාමයෝජනා පත්‍රවල අවශ්‍ය නාමයෝජනා, තැන්පතු මුදල් සහ අවම කාන්තා සහ තරුණ අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව විස්තර කර ඇත. 25% ක නියෝජනයක් පවත්වා ගැනීම සඳහා සෑම පළාත් පාලන ආයතනයක් සඳහාම තෝරා පත් කර ගත යුතු කාන්තා මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාව ද එහි සඳහන් කර ඇත.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
== පළාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව ==
මැතිවරණ කොමිසම මගින් නිකුත් කල අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනය අනුව ඇති පලාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
=== කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[කොළඹ මහනගර සභාව]] || 47 || 113
|-
| [[දෙහිවල-ගල්කිස්ස මහනගර සභාව]] || 27 || 51
|-
| ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ මහනගර සභාව || 21 || 38
|-
| කඩුවෙල මහනගර සභාව|| 28 || 49
|-
| මොරටුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| කොලොන්නාව නගර සභාව|| 9 || 21
|-
| සීතාවකපුර නගර සභාව|| 12 || 26
|-
| මහරගම නගර සභාව||25|| 44
|-
| කැස්බෑව නගර සභාව|| 20 || 39
|-
| බොරැලස්ගමුව නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| කොටිකාවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 21 || 39
|-
| සීතාවක ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| හෝමාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 28 || 49
|-
| '''සමස්ත''' || '''303''' || '''582'''
|}
=== ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මීගමුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| ගම්පහ මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වත්තල-මාබෝල නගර සභාව || 6 || 19
|-
| කටුනායක-සීදුව නගර සභාව || 11 || 31
|-
| මිනුවන්ගොඩ නගර සභාව|| 8 || 18
|-
| ජා-ඇල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පෑලියගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| වත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කටාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| දිවුලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මීරිගම ප්‍රාදේශිය සභාව ||29 || 51
|-
| මිනුවන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 49
|-
| අත්තනගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 53
|-
| ගම්පහ ප්‍රාදේශිය සභාව || 22|| 39
|-
| ජා-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මහර ප්‍රාදේශිය සභාව || 32 || 58
|-
| දොම්පේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| බියගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 32 || 56
|-
| කැලණිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 43
|-
| '''සමස්ත''' || '''403''' || '''745'''
|}
=== කළුතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කළුතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කළුතර මහනගර සභාව|| 19|| 34
|-
| පානදුර නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරණ නගර සභාව|| 7 || 14
|-
| බේරුවල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පානදුර ප්‍රාදේශීය සභාව || 26 || 49
|-
| බණ්ඩාරගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| හොරණ ප්‍රාදේශීය සභාව || 29 || 53
|-
| මදුරාවල ප්‍රාදේශීය සභාව || 9 || 18
|-
| බුලත්සිංහල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 28
|-
| මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 19 || 36
|-
| දොඩන්ගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| කළුතර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| බේරුවල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 23 || 44
|-
| පාලින්දනුවර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| අගලවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| වලල්ලාවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| මිල්ලනිය ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''268''' || '''507'''
|}
=== මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මහනුවර මහනගර සභාව || 22 || 44
|-
| වත්තේගම නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| කඩුගන්නාව නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| ගම්පොළ නගර සභාව|| 17 || 31
|-
| නාවලපිටිය නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| තුම්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| හාරිස්පත්තුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| අකුරණ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 33
|-
| පූජාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| පාතදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| පන්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උඩුදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මිනිපේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මැදදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| කුණ්ඩසාලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| පාතහේවාහැට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 23 || 44
|-
| මහනුවර කඩවත් සතර සහ ගගවට කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| යටිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 26 || 46
|-
| උඩුනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| උඩපලාත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 46
|-
| ගඟ ඉහල කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්බාගේ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| දඹුල්ල මහනගර සභාව|| 12 || 24
|-
| මාතලේ මහනගර සභාව|| 11 || 24
|-
| පල්ලේපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගලේවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| දඹුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අඹන්ගඟ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| නාවුල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ලග්ගල පල්ලේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| විල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 33
|-
| යටවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උකුවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| රත්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''162''' || '''312'''
|}
=== නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| නුවරඒළිය මහනගර සභාව || 9 || 24
|-
| හැටන් - දික්ඔය නගර සභාව|| 6 || 18
|-
| තලවාකැලේ - ලිඳුල නගර සභාව || 5 || 14
|-
| මස්කෙලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| නෝර්වුඩ් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඹගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| ආගරපතන ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| කොටගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| නුවරඒළිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කොත්මලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 56
|-
| හඟුරන්කෙත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 43
|-
| වලපනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 58
|-
| '''සමස්ත''' || '''168''' || '''342'''
|}
=== ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[ගාල්ල මහනගර සභාව]] || 20 || 38
|-
| [[අම්බලන්ගොඩ නගර සභාව]] || 12 || 23
|-
| හික්කඩුව නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| බලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| අම්බලන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| වැලිවිටිය-දිවිතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9|| 18
|-
| ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || ||
|-
| කරන්දෙණිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| බෙන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 ||24
|-
| නෙළුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තවලම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| නාගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| නියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| බද්දේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| යක්කලමුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රත්ගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| අක්මීමන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 29
|-
| බෝපේ-පෝද්දල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ඉමදුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| [[හබරාදුව ප්‍රාදේශීය සභාව|හබරාදුව ප්‍රාදේශිය සභාව]]|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''253''' || '''476'''
|}
***[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාවෙහි මැතිවරණය]] පෙර පැවැත්විය.
=== මාතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාතර මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| පිටබැද්දර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| කොටපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| කිරින්ද-පුහුල්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| මුලටියන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 ||29
|-
| අතුරළිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| අකුරැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14|| 29
|-
| මාලිම්බඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හක්මන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| කඹුරුපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තිහගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දෙවිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| දික්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| මාතර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''222''' || '''416'''
|}
=== හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| හම්බන්තොට මහනගර සභාව|| 10 || 24
|-
| තංගල්ල නගර සභාව|| 8 || 21
|-
| වීරකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| කටුවන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| බෙලි අත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| තංගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අගුණුකොලපැලැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 ||21
|-
| අම්බලන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| තිස්සමහාරාම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13|| 24
|-
| සූරියවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| හම්බන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| ලුණුගම්වෙහෙර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''153''' || '''298'''
|}
=== යාපනය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ යාපනය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| යාපනය මහනගර සභාව || 27 || 48
|-
| වැල්වෙටිතුරෙයි නගර සභාව || 9 || 18
|-
| පේදුර තුඩුව නගර සභාව || 9 || 18
|-
| චාවකච්චේරි නගර සභාව || 11 || 21
|-
| කරෙයිනගර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| කයිට්ස් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| වෙලනායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| වලිකාමම් බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| වලිකාමම් උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| වලිකාමම් නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| වලිකාමම් දකුණ ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| වලිකාමම් නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| වඩමාරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පේදුර තුඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| චාවකච්චේරි ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| නල්ලූර් ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''243''' || '''453'''
|}
=== මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මන්නාරම නගර සභාව || 7 || 18
|-
| නානාට්ටාන් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 19
|-
| මූසලී ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාන්තෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''36''' || '''80'''
|}
=== වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| වව්නියාව මහනගර සභාව || 10 || 23
|-
| වව්නියාව උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| වෙංගලසෙට්ටිකුලම් ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| වව්නියාව දකුණ දමිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 29
|-
| වව්නියාව දකුණ සිංහල ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාන්තෙයි නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| තුණුක්කායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| පුදුකුඩිරිප්පු ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| මාරිටිමේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''41''' || '''79'''
|}
=== කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පච්චිලායිපල්ලි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| කරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| '''සමස්ත''' || '''29''' || '''54'''
|}
=== මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මඩකලපුව මහනගර සභාව || 20 || 36
|-
| ඒරාවුර් නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කාත්තන්කුඩි නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කෝරලේපත්තු බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| කෝරලේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කෝරලේපත්තු උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| මංමුණෙයි දකුණ සහ ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| මංමුණෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| පෝරතිව්පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''144''' || '''274'''
|}
=== අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අක්කරෙයිපත්තු මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| අම්පාර නගර සභාව || 10 || 19
|-
| දමන ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| උහන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| මහඔය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නාමල්ඔය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදියතලාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| නවිතාවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| සමන්තුරෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| ඉරකාමම් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| අක්කරෙයිපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 5 || 11
|-
| පොතුවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඩාලච්චේන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| අලයාදිවෙම්බු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ලාහුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කරෙයිතිවු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| නින්දවුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| තිරුක්කෝවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''180''' || '''354'''
|}
=== ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| ත්‍රිකුණාමලය මහනගර සභාව || 12 || 28
|-
| කින්නියා නගර සභාව || 8 || 16
|-
| වේරුගල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| සේරුවිල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කන්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මොරවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| ගෝමරන්කඩවල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදවිය - ශ්‍රී පුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ත්‍රිකුණාමලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 21
|-
| කුච්චවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තඹලගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මූතුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| කින්නියා ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| '''සමස්ත''' || '''129''' || '''259'''
|}
=== කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කුරුණෑගල මහනගර සභාව || 13 || 24
|-
| කුලියාපිටිය නගර සභාව || 9 || 19
|-
| ගිරිබාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ගල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පොල්පිතිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| නිකවැරටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කොබෙයිගනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මහව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 36
|-
| ඉබ්බාගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| වාරියපොල ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| පඩුවස්නුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| බිංගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| උඩුබද්දාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| පන්නල ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 44
|-
| කුලියාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| අලව්ව ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| නාරම්මල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| පොල්ගහවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 41
|-
| කුරුණෑගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| මාවතගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 || 29
|-
| රිදීගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| '''සමස්ත''' || '''378''' || '''683'''
|}
=== පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පුත්තලම මහනගර සභාව || 11|| 21
|-
| හලාවත නගර සභාව || 12|| 23
|-
| කල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 17|| 34
|-
| පුත්තලම ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| වනාතවිල්ලුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| කරුවලගස්වැව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නවගත්තේගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| ආණමඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 18|| 33
|-
| ආරච්චිකට්ටුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 24
|-
| හලාවත ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 34
|-
| නාත්තන්ඩිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 43
|-
| වෙන්නප්පුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''182''' || '''342'''
|}
=== අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අනුරාධපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| මැදවච්චිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රඹෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කැබිතිගොල්ලෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| පදවිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කහටගස්දිගිලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරොව්පතාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ගලෙන්බිඳුණුවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| තලාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| නුවරගම්පලාත නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| නුවරගම්පලාත මධ්‍යම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| නොච්චියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රාජාංගනය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගල්නෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| ඉපලෝගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| මිහින්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10|| 19
|-
| තිරිප්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| කැකිරාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16|| 31
|-
| පලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''225''' || '''429'''
|}
=== පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පොලොන්නරුව මහනගර සභාව|| 5 || 13
|-
| ඇලහැර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හිඟුරක්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| මැදිරිගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19|| 34
|-
| ලංකාපුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| වැලිකන්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දිඹුලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| පොලොන්නරුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''98''' || '''190'''
|}
=== බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බදුල්ල මහනගර සභාව|| 13 || 28
|-
| බණ්ඩාරවෙල මහනගර සභාව|| 8 || 19
|-
| හපුතලේ නගර සභාව || 7 || 14
|-
| මහියංගණය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| රිදීමාලියද්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| සොරණාතොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| මීගහකිවුල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| කන්දකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පස්සර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| ලුණුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| බදුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හාලි-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 43
|-
| ඌව පරණගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| වැලිමඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| බණ්ඩාරවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 24
|-
| හපුතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 23
|-
| හල්දුම්මුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''217''' || '''445'''
|}
=== මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බිබිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මැදගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මඩුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| සියඹලාන්ඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| මොණරාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| බඩල්කුඹුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| බුත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කතරගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 18
|-
| වැල්ලවාය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| තණමල්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''117''' || '''228'''
|}
=== රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| රත්නපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| බලංගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය නගර සභාව|| 8 || 16
|-
| ඇහැලියගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව || 18 || 34
|-
| රත්නපුර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 22 || 39
|-
| කුරුවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 26 || 46
|-
| පැල්මඩුල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 39
|-
| බලංගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 38
|-
| ඉඹුල්පේ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| ගොඩකවෙල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 33
|-
| කහවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව|| 9 || 19
|-
| වැලිගේපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| නිවිතිගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| අයගම ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| කලවාන ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| කොලොන්න ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| '''සමස්ත''' || '''249''' || '''474'''
|}
=== කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කෑගල්ල මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| වරකාපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 44
|-
| ගලිගමුව ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| කෑගල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| රඹුක්කන ප්‍රාදේශීය සභාව||21 || 38
|-
| මාවනැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 43
|-
| අරණායක ප්‍රාදේශීය සභාව|| 18 || 33
|-
| යටියන්තොට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| බුලත්කොහුපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 11 || 21
|-
| රුවන්වැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 31
|-
| දැරණියගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 12 || 23
|-
| දෙහිඔවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''214''' || '''393'''
|}
== මෑත ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ ප්‍රතිඵල ==
{| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center; font-size:90%;"
|-
! rowspan="3" | ඡන්ද විමසීම
! colspan="14" | ප්‍රතිඵලය
|-
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #C4094A;" | [[ජාතික ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #43894d; "| [[සමගි ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #06402B;" | [[නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ]]{{efn|2024 ජනාධිපතිවරණයේදී රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ස්වාධීන අපේක්ෂකයෙකු ලෙස ඉදිරිපත් කළේය. නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ 2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයට තරඟ වැදුණේ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ නායකත්වය යටතේ සන්ධානයක් ලෙසය.}}
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #9D1B25; "| [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #ff0;"| [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid grey;"| වෙනත් පක්ෂ
! rowspan="2"| සිතියම
|- style="text-align:center;"
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
|-
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]{{efn|දෙවන මනාප ඡන්ද ගණන් කිරීමේ ප්‍රතිඵල නොමැතිව}}
|style="font-weight:bold;"|5,634,915
|style="font-weight:bold;"|42.31%
|4,363,035
|32.76%
|2,299,767
|17.27%
|342,781
|2.57%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|407,473
|3.06%
|[[File:Wahlbezirkskarte Präsidentschaft Sri Lanka 2024.svg|75px]]
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|2024 ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|17,295
|style="font-weight:bold;"|47.64%
|7,924
|21.83%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|3,597
|9.91%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|7,489
|20.62%
|{{N/A}}
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|6,863,186
|style="font-weight:bold;"|61.56%
|1,968,716
|17.66%
|500,835
|4.49%
|350,429
|3.14%
|257,813
|2.31%
|1,207,027
|10.22%
|[[File:Sri Lankan Parliamentary Election 2024 Polling Divisions.svg|75px]]
|}
==තරග කරන පක්ෂ==
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=6 | තරගකරන පක්ෂ
|-
! rowspan=2 colspan=2 | පක්ෂයේ නම
! rowspan=2 class="unsortable" | ලකුණ
! colspan=3 | [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018]]
|-
! ඡන්ද %
! ජයගත් ආසන
! හිමිකර ගත් <br /> පළාත් පාලන ආයතන
|-
| style="background-color:{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}"| ||[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] || [[File:Election Symbol Sri Lanka Podujana Peramuna Sri Lanka.png|center|50px]] || 40.74% || {{Infobox political party/seats|3436|8708|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}} || {{Infobox political party/seats|231|340|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|United National Party}}"| ||[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය|එක්සත් ජාතික පක්ෂය]] || [[File:Election Symbol United National Party Sri Lanka.png|center|50px]] || 29.42% || {{Infobox political party/seats|2433|8708|{{party color|United National Party}}}} || {{Infobox political party/seats|34|340|{{party color|United National Party}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}"| ||[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]{{efn|name=UPFA/PA}} || [[File:Election Symbol People's Alliance Sri Lanka.png|center|50px]] || 12.10% || {{Infobox political party/seats|1048|8708|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}} || {{Infobox political party/seats|9|340|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|National People's Power}}"| ||[[ජාතික ජන බලවේගය]] || [[File:Election Symbol Jathika Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || 5.75% || {{Infobox political party/seats|434|8708|{{party color|National People's Power}}}} || {{Infobox political party/seats|0|340|}}
|-
| style="background-color:{{party color|Tamil National Alliance}}"| ||[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]] || [[File:Election Symbol Ilankai Tamil Arusu Kachchi Sri Lanka.png|center|50px]] || 2.73% || {{Infobox political party/seats|417|8708|{{party color|Tamil National Alliance}}}} || {{Infobox political party/seats|41|340|{{party color|Tamil National Alliance}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"| ||[[සමගි ජන බලවේගය]]{{efn|name=SJB}} || [[File:Election Symbol Samagi Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || {{N/A}} || {{N/A}} || {{N/A}}
|}
== මතභේද සහ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා ==
=== නාමයෝජනා පත්‍ර ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ===
2025 මාර්තු 21 වන දින, මැතිවරණ නීතිවල දක්වා ඇති නිර්ණායක සපුරාලීමට අපොහොසත් වීම හේතුවෙන් නාමයෝජනා ලැයිස්තු 400 කට අධික සංඛ්‍යාවක් ප්‍රතික්ෂේප වූ බව මැතිවරණ කොමිසම වාර්තා කළේය. කාන්තා සහ තරුණ නියෝජනය සඳහා අනිවාර්ය ප්‍රතිශතයන් ලබා ගැනීමට අපොහොසත් වීම මෙන්ම අපේක්ෂකයින් සඳහා අවශ්‍ය ලියකියවිලි වල ගැටලු ඊට හේතු විය.<ref name="AD-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=Over 400 nominations for LG Election rejected |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250323083202/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |archive-date=2025-03-23 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=420 Nomination Papers Rejected for LG Poll |url=https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409091235/https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-22M">{{Cite web |date=2025-03-22 |title=Complications in female, youth representation leads to most rejected nomination lists at LG polls: EC |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250322080300/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |archive-date=2025-03-22 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref>
2025 අප්‍රේල් 4 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා ලැයිස්තු 37 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළ අතර, එම ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය පෙත්සම් 50 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් ප්‍රතික්ෂේප කළේය.<ref name="DM-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=Rejection of nominations: Court orders to accept around 37 nominations |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095318/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=LG polls : SC dismisses over 50 petitions on rejected nominations |url=https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250406174400/https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |archive-date=2025-04-06 |access-date=2025-04-09 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> අප්‍රේල් 10 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද තවත් නාමයෝජනා පත්‍ර 35 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළේය.<ref name="AD-10A">{{Cite web |date=2025-04-10 |title=Court orders to re-accept 35 more rejected LG Polls nominations |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250410104050/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |archive-date=2025-04-10 |access-date=2025-04-10 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> 2025
2025 අප්‍රේල් 7 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් කොළඹ මහ නගර සභාව (CMC) සහ හාරිස්පත්තුව, කුලියාපිටිය, පන්විල, පාතදුම්බර සහ උඩපලාත යන ප්‍රාදේශීය සභා ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන කිහිපයක මැතිවරණ පැවැත්වීම සම්බන්ධ වැඩිදුර ක්‍රියාමාර්ග අත්හිටුවමින් අතුරු නියෝගයක් නිකුත් කරන ලදී. පෙත්සම් විභාගය සඳහා අධිකරණය විසින් දින නියම කරන ලද දිනය වන මැයි 16 වන දින දක්වා මෙම තහනම් නියෝගය ක්‍රියාත්මක වීමට නියමිතව තිබුණි.<ref name="AD-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Stay order issued on poll-related activities of several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095546/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="HN-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Injunction against LG Elections’ activities in some areas including Colombo Municipal Council |url=https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409104954/https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.hirunews.lk |language=en}}</ref>
කෙසේ වෙතත්, 2025 අප්‍රේල් 11 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් එම තහනම් නියෝගය ඉවත් කර CMC ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන 18 ක් සඳහා මැතිවරණ පැවැත්වීමට අවසර දෙන ලදී. මෙම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා පත්‍ර පිළිගැනීමට ද අධිකරණය නියෝගයක් නිකුත් කළේය.<ref name="AD-11A">{{Cite web |date=2025-04-11 |title=Court lifts stay order issued on elections for several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411082716/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-11A">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-04-11 |title=LG Elections To Proceed On May 6 Following Court Order |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411083128/https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-15A">{{Cite web |date=2025-04-15 |title=Rejected nominations : Notice from EC to political parties & groups |url=https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250415142204/https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |archive-date=2025-04-15 |access-date=2025-04-15 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
===ඝාතනය===
2025 අප්‍රේල් 22 වන දින, '''කොලොන්නාව නගර සභාව''' සඳහා [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] (SLPP) අපේක්ෂකයෙකු වූ ඩෑන් ප්‍රියසාද්, පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු විසින් වෙඩි තබා ඝාතනය කරන ලදී.<ref name="AD-22A">{{Cite web |date=2024-04-22 |title=Dan Priyasad injured in shooting |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423113129/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-23A">{{Cite web |last=Samarawickrama |first=Chathuranga Pradeep |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad dies after shooting |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112330/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-23A">{{Cite web |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad murder: Three arrested on suspicion |url=https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112623/https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
==ඡන්ද භාවිතය==
රට පුරා ලියාපදිංචි ඡන්දදායකයින් 17,296,330 න් 17,156,338 ක් මෙම මැතිවරණයේදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට සුදුසුකම් ලබා ඇති අතර, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව සඳහා මැතිවරණ නොපැවැත්වේ. රට පුරා ඡන්ද මධ්‍යස්ථාන 13,759 කදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම පැවැත්වෙන අතර, පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂ 49 ක් සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් 257 ක් නියෝජනය කරමින් අපේක්ෂකයින් 75,589 ක් ඉදිරිපත්ව සිටිති.<ref name="NWS-10M" /><ref name="EC-EReg2024">{{Cite web |date=May 2025 |title=2024 Electoral Register, 2024(1), 2024(2), 2024(3) Supplementary Electoral Registers – Number of Registered Electors |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505043205/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=elections.gov.lk}}</ref><ref name="AD-5M">{{Cite web |date=2025-05-05 |title=2025 LG Polls: Preparation of polling stations begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065850/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-5M">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-05-05 |title=Over 17 Million Eligible to Vote Tomorrow in Islandwide Local Polls |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065958/https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===තැපැල් ඡන්දය===
මුලින් තැපැල් ඡන්දය 2025 අප්‍රේල් 22 සිට 24 දක්වා පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ අතර, අප්‍රේල් 28 සහ 29 යන දිනවල පෙර දිනවල ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට නොහැකි වූ ඡන්දදායකයින් සඳහා වෙන් කරන ලදී.<ref name="AD-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for LG Polls |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327155801/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for Local Council Election |url=https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327160452/https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> කෙසේ වෙතත්, අප්‍රේල් 17 වන දින, මැතිවරණ කොමිසම තැපැල් ඡන්දය අප්‍රේල් 24, 25, 28 සහ 29 යන දිනවල නැවත කාලසටහන්ගත කළේය.<ref name="EC-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=Local government elections - 2025.05.06: Postal voting - Revised dates (LAE/2025/55) |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420072446/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=elections.gov.lk |language=si}}</ref><ref name="AD-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=EC revises postal voting dates for LG elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420073516/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> එය පූර්ව අනුමත අයදුම්කරුවන්ට සීමා වේ, ප්‍රධාන වශයෙන් මැතිවරණ රාජකාරි නිසා මැතිවරණ දිනයේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම වළක්වන රජයේ සේවකයින්ට.
තැපැල් ඡන්ද විමසීම අප්‍රේල් 24 වන දින ආරම්භ වූ අතර නියමිත පරිදි අප්‍රේල් 29 වන දින අවසන් විය.<ref name="AD-24A">{{Cite web |date=2025-04-24 |title=Smooth start to postal voting for LG Polls, says Elections Commission |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250425041937/http://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |archive-date=2025-04-25 |access-date=2025-04-29 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> <ref name="NWS-29A">{{Cite web |date=2025-04-29 |title=Final Day To Cast Postal Votes For Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/29/final-day-to-cast-postal-votes-for-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250429150427/https://english.newsfirst.lk/ |archive-date=2025-04-29 |access-date=2025-04-29 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===ඡන්ද දිනය===
ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම 2025 මැයි 6 වන දින පෙ.ව. 07:00 ට ආරම්භ වී ප.ව. 16:00 ට අවසන් විය.<ref name="AD-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting for 2025 Local Govt. Election begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506061626/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting Underway For 2025 Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506062011/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref> <ref name="AD-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Polls close for Sri Lanka’s Local Govt Elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105338/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Government Elections Conclude Peacefully |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105553/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
==ප්‍රතිළුලය==
===ජාතික වශයෙන්===
{{Election results
|image=
|seattype1 = සමස්ත
|seattype2 = +/-
|party1= [[ජාතික ජන බලවේගය]]
|votes1=4503930
|st1t1=3927
|st2t1=+3493
|color1={{party color|National People's Power}}
|party2=[[සමගි ජන බලවේගය]]
|votes2=2258480
|st1t2=1767
|st2t2=New
|color2={{party color|Samagi Jana Balawegaya}}
|party3=[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
|votes3=954517
|st1t3=742
|st2t3=-2694
|color3={{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}
|party4=[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය]]
|votes4=488406
|st1t4=381
|st2t4=-2052
|color4={{party color|United National Party}}
|party5=[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
|votes5=387098
|st1t5=300
|st2t5=-748
|color5={{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}
|party6=[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
|votes6=307657
|st1t6=377
|st2t6=New
|color6={{party color|Illankai Tamil Arasu Kachchi}}
|party7=[[සර්වජන බලය]]
|votes7=294681
|st1t7=226
|st2t7=New
|color7={{party color|Sarvajana Balaya}}
|party8=[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය]]
|votes8=139858
|st1t8=116
|st2t8=+43
|color8={{party color|Sri Lanka Muslim Congress}}
|party9=ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දෙමළ ජාතික සන්ධානය
|votes9=89177
|st1t9=106
|st2t9=New
|color9={{party color|Democratic Tamil National Alliance}}
|party10=වෙනත් පක්ෂ සහ ස්වාධීන
|votes10=987006
|st1t10=851
|st2t10=
|color10={{party color|Others}}
|total_st2t=0
|invalid=205277
|electorate=17156338
|source=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව,<ref name="EC-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Live Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://results.elections.gov.lk/ |access-date=2025-05-06 |website=results.elections.gov.lk}}</ref> අද දෙරණ,<ref name="AD-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Authorities Election 2025 Results - Sri Lanka |url=https://election.adaderana.lk/local-authorities-election-2025/ |access-date=2025-05-06 |website=election.adaderana.lk}}</ref> Newswire<ref name="NWW-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-07 |title=Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://election.newswire.lk/ |access-date=2025-05-07 |website=election.newswire.lk |language=English}}</ref>
}}
===දිස්ත්‍රික්කය===
{| class="wikitable"
|-{{Party shading/National People's Power}}
|[[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|-{{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}
|[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|}
{{sticky header}}
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:80%; text-align:right"
! colspan=18 | 2025 ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම දිස්ත්‍රික් ප්‍රතිඵල
|-
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත්|පළාත්]]
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්ක|මැතිවරණ<br>දිස්ත්‍රික්ක]]
! colspan=3 | [[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]]
! colspan=3 | [[සමගි ජන බලවේගය|SJB]]
! colspan=3 | [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]]
! colspan=3 | වෙනත්
! colspan=3 rowspan=2 | මුළු
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | ඡන්ද<br>ප්‍රතිශතය
|-
! colspan=3 style="background:{{party color|National People's Power}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Others}}"|
|-
|-
! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! මුළු ඡන්ද විමසීම !! ලියාපදිංචි ඡන්ද දායකයන් !! ආසන
|-
| rowspan=3 align=left|[[බස්නාහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|බස්නාහිර]] || align=left|[[කොළඹ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|කොළඹ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''476,182''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.80%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''297''' || 195,380 || 19.61% || 161 || – || – || – || 324,664 || 32.59% || 175 || 1,016,611 || 1,773,460 || 581 || 57.32%
|-
| align=left|[[ගම්පහ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|ගම්පහ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''599,906''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''54.48%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''402''' || 225,043 || 20.44% || 141 || – || – || – || 276,245 || 25.08% || 174 || 1,122,106 || 1,896,304 || 717 || 59.17%
|-
| align=left|[[Kalutara District|KAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''269,377''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''41.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''207''' || 151,800 || 23.42% || 109 || – || – || – || 226,931 || 35.02% || 160 || 660,663 || 1,033,206 || 476 || 63.94%
|-
| rowspan=3 align=left|[[මධ්‍යම පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|මධ්‍යම]] || align=left|[[මහනුවර මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|KAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''323,957''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.58%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''307''' || 189,246 || 26.04% || 166 || – || – || – || 213,411 || 29.38% || 181 || 746,833 || 1,202,558 || 654 || 62.10%
|-
| align=left|[[මාතලේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|මාතලේ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''117,565''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''43.61%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''139''' || 64,917 || 24.08% || 68 || – || – || – || 87,100 || 32.31% || 87 || 276,015 || 434,246 || 294 || 63.56%
|-
| align=left|[[Nuwara Eliya District|NUW]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''133,391''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''35.59%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''131''' || 101,085 || 26.97% || 82 || – || – || – || 140,277 || 37.44% || 113 || 386,232 || 610,117 || 326 || 63.30%
|-
| rowspan=3 align=left|[[දකුණු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|දකුණු]] || align=left|[[Galle District|GAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''233,129''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.85%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''222''' || 122,353 || 23.01% || 97 || – || – || – || 176,170 || 31.14% || 138 || 541,435 || 856,355 || 457 || 63.23%
|-
| align=left|[[Matara District|MTR]] || {{Party shading/National People's Power}} |'''203,400''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''48.87%''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''207''' || 93,543 || 22.48% || 82 || – || – || – || 119,262 || 28.74% || 105 || 424,993 || 693,549 || 394 || 61.28%
|-
| align=left|[[Hambantota District|HAM]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''161,655''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''48.55%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''146''' || 67,207 || 20.18% || 55 || – || – || – || 104,131 || 31.27% || 83 || 338,234 || 526,599 || 284 || 64.23%
|-
| rowspan=5 align=left|[[උතුරු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු]] || align=left | [[Jaffna District|JAF]] || 56,615 || 20.45% || 81 || 4,103 || 1.48% || 4 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''88,443''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''31.95%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''135''' || 127,636 || 46.12% || 189 || 281,744 || 498,140 || 409 || 56.56%
|-
| align=left|[[Kilinochchi District|KIL]] || 10,552 || 17.65% || 12 || 2,683 || 4.49% || 2 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''29,173''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''48.80%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''36''' || 17,377 || 29.06% || 20 || 61,185 || 102,387 || 70 || 59.76%
|-
| align=left|[[Mannar District|MAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''14,133''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''21.09%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''19''' || 13,928 || 20.78% || 18 || 11,056 || 16.50% || 18 || 27,897 || 41.63% || 37 || 67,732 || 91,373 || 92 || 74.13%
|-
| align=left|[[Vavuniya District|VAV]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''17,984''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''22.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''26''' || 10,596 || 13.10% || 15 || 13,385 || 16.55% || 16 || 38,900 || 48.11% || 49 || 82,512 || 129,293 || 106 || 63.81%
|-
| align=left|[[Mullaitivu District|MUL]] || 9,534 || 17.96% || 12 || 4,583 || 8.63% || 7 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''20,080''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''37.83%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''26''' || 18,888 || 35.58% || 24 || 54,098 || 87,800 || 69 || 61.62%
|-
| rowspan=3 align=left|[[නැගෙනහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|නැගෙනහිර]] || align=left|[[Batticaloa District|BAT]] || 53,002 || 18.62% || 44 || 20,505 || 7.20% || 20 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''91,818''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''32.25%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''85''' || 119,351 || 41.93% || 104 || 287,739 || 455,520 || 253 || 63.17%
|-
| align=left|[[Ampara District|AMP]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''92,579''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''29.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''114''' || 41,851 || 13.22% || 51 || 22,308 || 7.05% || 25 || 159,892 || 50.49% || 161 || 320,160 || 478,669 || 351 || 66.89%
|-
| align=left|[[Trincomalee District|TRI]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''52,569''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''24.34%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''68''' || 34,328 || 15.89% || 36 || 31,394 || 14.53% || 36 || 97,719 || 45.24% || 90 || 218,853 || 319,399 || 230 || 68.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[වයඹ පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|වයඹ]] || align=left|[[Kurunegala District|KUR]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''414,944''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.83%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''331''' || 225,395 || 25.98% || 163 || – || – || – || 227,123 || 26.19% || 163 || 880,151 || 1,430,286 || 657 || 61.54%
|-
| align=left|[[Puttalam District|PUT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''159,242''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.31%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''144''' || 88,991 || 23.65% || 72 || – || – || – || 128,107 || 34.04% || 106 || 381,746 || 668,525 || 322 || 57.10%
|-
| rowspan=2 align=left|[[උතුරු මැද පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු මැද]] || align=left|[[Anuradhapura District|ANU]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''245,307''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''50.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''212''' || 111,910 || 22.86% || 86 || – || – || – || 132,239 || 27.02% || 98 || 497,365 || 750,101 || 396 || 66.31%
|-
| align=left|[[Polonnaruwa District|POL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''115,296''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''53.84%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''97''' || 51,040 || 23.83% || 40 || – || – || – || 47,819 || 22.33% || 38 || 217,863 || 354,111 || 175 || 61.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[ඌව පළාත|ඌව]] || align=left|[[Badulla District|BAD]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''188,269''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.36%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''203''' || 107,891 || 24.27% || 93 || – || – || – || 148,327 || 33.37% || 133 || 458,890 || 712,401 || 429 || 64.41%
|-
| align=left|[[Monaragala District|MON]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''120,058''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''108''' || 71,897 || 27.28% || 53 || – || – || – || 71,551 || 27.16% || 53 || 268,915 || 403,519 || 214 || 66.64%
|-
| rowspan=2 align=left|[[සබරගමුව පළාත|සබරගමුව]] || align=left | [[Ratnapura District|RAT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''235,841''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''210''' || 144,990 || 25.89% || 109 || – || – || – || 179,102 || 31.99% || 134 || 571,277 || 932,855 || 453 || 61.24%
|-
| align=left|[[Kegalle District|KEG]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''199,443''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.99%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''188''' || 113,215 || 25.54% || 89 || – || – || – || 130,624 || 29.47% || 107 || 452,735 || 715,565 || 384 || 63.27%
|- class="sortbottom"
! colspan=2 style="text-align:left;" |Total || 4,503,930 || 43.26% || 3,927 || 2,258,480 || 21.69% || 1,767 || 307,657 || 2.96% || 377 || 3,340,743 || 32.09% || 2,722 || 10,616,087 || 17,156,338 || 8,793 || 61.88%
|}
== බලය පිහිටුවීම ==
දේශපාලන පක්ෂයක් හෝ ස්වාධීන කණ්ඩායමක් විසින් බහුතර බලය හිමි කර ගනු ලැබ ඇති පළාත් පාලන ආයතන 161කට අදාළව සභා පිහිටුවීම 2025 ජුනි 2 දින සිදුවිය. අනෙක් ආයතන වල බලය පිහිටුවීම විවිධ දින වලදී සිදුවිය.
=== බස්නාහිර පළාත ===
[[කොළඹ මහනගර සභාව|කොළඹ මහනගර සභාවේ]] බලය පිහිටුවීමට [[ජාතික ජන බලවේගය]] සමත්විය. සීතාවක ප්‍රාදේශීය සභාව‌වේ පළමු සභා වාරය දින නියමක් නොමැතිව කල් ගියේ සභාපති තේරීමේ ඡන්ද විමසීම පිළිබද වු මතභේද හේතුවෙනි. මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමගි ජන බලවේගය සමත් විය.
=== වයඹ පළාත ===
කුරුණෑගල මහ නගර සභාවේ බලය තහවුරු කර ගැනීමට ජාතික ජන බලවේගය සමත් විය.
=== දකුණු පළාත ===
නාගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ සමත් විය.
=== මධ්‍යම පළාත ===
=== සබරගමුව පළාත ===
=== ඌව පළාත ===
=== උතුරු මැද පළාත ===
=== උතුරු පළාත ===
=== නැගෙනහිර පළාත ===
==සටහන්==
{{සටහන්ලැයිස්තුව}}
;ප්‍රතිළුලය
<references group="ER" />
==මූලාශ්‍ර==
{{reflist}}
{{ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ }}
[[ප්‍රවර්ගය:2025]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන මැතිවරණ]]
p9ijzdmf9a9uyia075xhuvw8e0h1ezd
752150
752149
2025-06-30T13:00:23Z
Hansaka99
42964
752150
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|ශ්‍රී ලංකාවෙහි 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය}}
{{Use dmy dates|date=January 2023}}
{{තොරතුරුකොටුව මැතිවරණය
| election_name = ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම, 2025
| country = ශ්‍රී ලංකාව
| type = පාර්ලිමේන්තු <!-- DO NOT CHANGE - As per template, must be one of four: presidential, legislative, parliamentary or by-election. Parliamentary is used so that all fields are shown.-->
| ongoing = Yes
| previous_election = ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024
| previous_year = 2024
| next_election =
| next_year =
| seats_for_election = පළාත් පාලන ආයතන 339ක් <br />(මහ නගර සභා 28ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 275ක්)
| election_date = 6 මැයි 2025
| registered = 17,296,330<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207550/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B7%99%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%80-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF-%E0%B6%AF%E0%B7%8F%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B6%BA%E0%B7%92%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%BD%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%82%E0%B6%BA-%E0%B6%89%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B6%B8%E0%B7%80%E0%B7%96-%E0%B6%B4%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%9A%E0%B7%8A|title=පුංචි ඡන්දෙට නව ඡන්ද දායකයින් ලක්ෂය ඉක්මවූ පිරිසක්|newspaper=අද දෙරණ|date=11 මාර්තු 2025|access-date=21 මාර්තු 2025}}</ref>
| turnout =
<!--NPP-->
| color1 = C4094A
| image1 = [[ගොනුව:President of Sri Lanka Mr. Anura Kumara Dissanayak, Official portrait (December 2024).jpg|120px]]
| leader1 = [[අනුර කුමාර දිසානායක]]
| party1 = [[ජාතික ජන බලවේගය]]
| alliance1 =
| last_election1 = 5.75%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 0{{efn|name=JVP/NPP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before1 = 434
| seats1 = '''3,927'''
| seat_change1 = {{increase}} 3,493
| popular_vote1 = '''4,503,930'''
| percentage1 = '''43.26%'''
| swing1 = {{increase}} 37.51 pp
| 1data1 = <!-- no. of councillors -->
| 2data1 = <!-- no. of local councils -->
<!--SJB-->
| color2 = 0B9444
| image2 = [[ගොනුව:Sajith Premadasa (portrait).png|110px]]
| leader2 = [[සජිත් ප්‍රේමදාස]]
| party2 = [[සමගි ජන බලවේගය]]
| alliance2 =
| last_election2 = නැත{{efn|name=SJB|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය නිර්මාණය වූයේ පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන්]] පසුවය. එබැවින් එය නව පක්ෂයකි.}}
| seats_before2 = නැත
| seats2 = 1,767
| seat_change2 = {{increase}} 1,767
| popular_vote2 = 2,258,480
| percentage2 = 21.69%
| swing2 = {{increase}} 21.69 pp
| 1data2 = <!-- no. of councillors -->
| 2data2 = <!-- no. of local councils -->
<!--SLPP-->
| 1blank = සභිකයින්
| 2blank = පළාත් පාලන ආයතන
| color3 = 800000
| image3 = [[ගොනුව:The former President of Sri Lanka, Mr. Mahinda Rajapaksa meeting the Prime Minister, Shri Narendra Modi, in New Delhi on September 12, 2018 (1) (cropped).JPG|120px]]
| leader3 = [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]
| party3 = [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
| alliance3 =
| last_election3 = 40.47%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 231
| seats_before3 = 3,436
| seats3 = 742
| seat_change3 = {{decrease}} 2,694
| popular_vote3 = 954,517
| percentage3 = 9.17%
| swing3 = {{decrease}} 31.30 pp
| 1data3 = <!-- no. of councillors -->
| 2data3 = <!-- no. of local councils -->
<!--UNP-->
| image4 = [[ගොනුව:President_Dr_Muizzu_meets_Sri_Lankan_President_Ranil_Wickremesinghe_(cropped).jpg|120px]]
| leader4 = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| party4 = එක්සත් ජාතික පක්ෂය
| alliance4 =
| last_election4 = 29.42%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 34{{efn|name=UNF/UNP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජාතික පෙරමුණ, ශ්‍රී ලංකාව|එක්සත් ජාතික පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before4 = 2,433
| seats4 = 381
| seat_change4 = {{decrease}} 2,052
| popular_vote4 = 488,406
| percentage4 = 4.69%
| swing4 = {{decrease}} 24.73 pp
| 1data4 = <!-- no. of councillors -->
| 2data4 = <!-- no. of local councils -->
<!--ITAK-->
| color5 = FFFF00
| image5 = {{Election image filler|Illankai Tamil Arasu Kachchi|ITAK}}
| leader5 = එස්. ශිවඥානම්
| party5 = [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
| alliance5 =
| last_election5 = 2.73%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 41{{efn|name=TNA/ITAK|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[දෙමළ ජාතික සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before5 = 417
| seats5 = 377
| seat_change5 = {{decrease}} 40
| popular_vote5 = 307,657
| percentage5 = 2.96%
| swing5 = {{increase}} 0.23 pp
| 1data5 = <!-- no. of councillors -->
| 2data5 = <!-- no. of local councils -->
<!--PA-->
| color6 = 0000FF
| image6 = [[File:Anura Priyadharshana Yapa (cropped).jpg|120px]]
| leader6 = [[අනුර ප්‍රියදර්ශන යාපා]]
| party6 = [[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
| alliance6 =
| last_election6 = 12.10%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 9{{efn|name=UPFA/PA|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before6 = 1,048
| seats6 = 300
| seat_change6 = {{decrease}} 748
| popular_vote6 = 387,098
| percentage6 = 3.72%
| swing6 = {{decrease}} 8.38 pp
| 1data6 = <!-- no. of councillors -->
| 2data6 = <!-- no. of local councils -->
}}
{{Politics of Sri Lanka}}
'''ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2025''' යනු, [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවෙහි]] 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය වෙයි. මෙම ඡන්ද විමසීමෙන් වසර 4ක ධුර කාලයක් සඳහා සභිකයින් තෝරා පත් කර ගනු ඇත.<ref name=":0">{{Cite news |title=පුංචි ඡන්දය |url=https://www.deshaya.lk/article/55/irida_vigrahaya/27045/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA |website=දේශය වෙබ් අඩවිය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=22 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> 2025 මාර්තු 17 සිට මාර්තු 20 දක්වා නාමයෝජනා භාර ගත් අතර මෙම ඡන්ද විමසීම 2025 මැයි 6 වැනිදා පැවැත්වීමට නියමිතය.<ref name=":මැකොස1">{{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_23_ST.pdf |title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම - 2025 ඡන්ද විමසීම් දිනය දැනුම්දීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 336කට සභිකයින් තෝරා පත් කර ගැනීමට ශ්‍රී ලාංකිකයන් සුදුසුකම් ලබයි.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207912|title=පුංචි ඡන්දය මැයි 06|newspaper=අද දෙරණ|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref>
== පසුබිම ==
[[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ආයතන]] සඳහා අවසන් වරට මැතිවරණයක් පැවැත්වූයේ [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 වසරේදීය]]. එහිදී අලුතින් පිහිටුවන ලද [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] 40%ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින් බහුතර ආසන සංඛ්‍යාවක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය: පොදු ජන පෙරමුණ ඉදිරියෙන් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-43023090 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=11 පෙබරවාරි 2018|language=si}}</ref>
එම පෙරමුණේ ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] [[2019 ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය|2019 වසරේ]] පැවති [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරණ|ජනාධිපතිවරණය]] ජයග්‍රහණය කළ අතර, ඔහුගේ සොහෝදරයා වන හිටපු [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපති]] [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]ගේ නායකත්වය යටතේ [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2020|2020 වසරේ]] පැවති මහ මැතිවරණයද ජයග්‍රහණය කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=124137|title=ගෝඨාභයගේ ඉතිහාසය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 නොවැම්බර් 2019|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=141481|title=මහ මැතිවරණය 2020 - මොකද වුණේ ?|newspaper=අද දෙරණ|date=7 අගෝස්තු 2020|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වුණි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ පාලන සමය තුළ [[කොවිඩ්-19 ව්‍යාප්ත වසංගතය]], දරුණු ආර්ථික අර්බුදය ඇතුළු සමාජීය, දේශපාලනික සහ පරිපාලනමය අභියෝගවලට මුහුණ දීමට සිදු විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනාධිපති යටතේ ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය ප්‍රස්තාර 7 කින් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62152289 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=14 ජූලි 2022|language=si|last1=ජෝෂි|first1=ස්වාති}}</ref> මෙම අභියෝග හේතුවෙන් 2022 වසරේදී දිවයින පුරා ආණ්ඩු විරෝධී උද්ඝෝෂණවලට හෝ [[2022 ශ්‍රී ලංකාවේ විරෝධතා|අරගලය]]කට තුඩු දුන් අතර මෙරට දේශපාලනික අර්බුදයකට ලක්විය.<ref>{{cite web|title=ශ්‍රී ලංකාවේ අර්බුදය: යුද වීරයින් දුෂ්ටයන් බවට පත්වූ හැටි |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-61606414 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=30 මැයි 2022|language=si}}</ref>
එල්ලවූ මහජන විරෝධයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රටින් පළා ගොස් ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වූ අතර මහින්ද රාජපක්ෂ ද [[ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍ය|අග්‍රාමාත්‍ය]] ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්විය. [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ප්‍රථමයෙන් අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයට පත් වූ අතර ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු ඔහු වැඩබලන ජනාධිපතිධුරයටට පත්විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනපති රටින් පිටව යයි,ධුරයේ රාජකාරී අගමැතිට |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62144683 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=12 ජූලි 2022 |language=si}}</ref> ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉතිරි ධුර කාලය සඳහා 2022 ජූලි 21 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැති විශේෂ [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2022|ඡන්ද විමසීමකදී]], [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{cite web|title=රනිල් වික්‍රමසිංහ ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි විධායක ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දෙයි |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2022/07/21/%E0%B6%BB%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%82%E0%B7%84-%E0%B7%81%E0%B7%8A |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=21 ජූලි 2022 |language=si}}</ref>
2024 සැප්තැම්බර් 21 වැනිදා පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|ජනාධිපතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය|ජාතික ජන බලවේගයේ]] ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[අනුර කුමාර දිසානායක]], [[විපක්ෂ නායක (ශ්‍රී ලංකාව)|විපක්ෂ නායක]] [[සජිත් ප්‍රේමදාස]] සහ එවක ජනාධිපති [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] පරාජය කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ 9 වැනි විධායක ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/201446|title=නව ජනපති අනුර|newspaper=අද දෙරණ|date=22 සැප්තැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඉන්පසු පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|මහ මැතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය]] ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගනිමින් අති බහුතරයක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref name="ːහිරු1">{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/388125/2024-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%BD%E0%B7%92%E0%B6%B8%E0%B7%9A%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA%E0%B7%9A-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AD-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B6%B5%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B1|title=2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේ සමස්ත ප්‍රතිඵලය මෙන්න|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=15 නොවැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ජාතික ජන බලවේගය]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වනු ඇත.<ref name=":මැකොස2" />
=== ඡන්ද විමසීම කල් දැමීම ===
මෙම පළාත් පාලන මැතිවරණය මුලින්ම පැවැත්වීමට නියමිතව තිබුණේ 2022 වසරේදීය. කෙසේ වෙතත්, ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් එවකට ජනාධිපති [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] විසින් මැතිවරණය කල් දමන ලදී.<ref name=":0" /> ඡන්දය නැවතත් කල් දමා බවට ඇති චෝදනා නොදැකමින්, ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව 2023 වසරේ මාර්තු 9 වැනිදා පවත්වන දිනය ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කළේය.<ref>{{cite news|author=කාර්ය මණ්ඩල ලේඛකයා |url=https://sinhala.newsfirst.lk/2023/1/21/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 09 වැනි දා - ජාතික මැතිවරණ කොමිසම |publisher=නිව්ස් ෆර්ස්ට්.lk|date=21 January 2023 |access-date=21 January 2023}}</ref>
2023 පෙබරවාරි 13 වැනිදා රජයේ මුද්‍රණාලයාධිපතිනී ගංගානි කල්පනී ලියනගේ මහත්මිය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවට ලිපියක් යවමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීමට ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීමේ සම්පූර්ණ පිරිවැය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව විසින් ගෙවන තුරු ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීම නොහැකි වනු ඇති බවයි.<ref>{{cite web|title=2023 පළාත් පාලන මැතිවරණයට බාධා කිරීම් පිළිබඳ මාධ්‍ය මාධ්‍ය ප්‍රකාශය |url=https://cmev.org/wp-content/uploads/2023/02/CMEV-Press-statement-Postponement-of-Postal-voting-S.pdf |website=මැතිවරණ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=14 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=සවරනමුත්තු|first1=සී|last2=ද සිල්වා|first2=ලසන්ත|last3=කළුපතිරණ|first3=උදය|location=[[කොළඹ]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීම දිනයක් නොමැතිව කල් දැමීමට සිදුවිය. පෙබරවාරි අග වන විට, මේ මැතිවරණය සඳහා රජය මහා භාණ්ඩාගාරයෙන් මුදල් ප්‍රසම්පාදන ලබා දී නොතිබූ බැවින් මැතිවරණය නොපවත්වනු ඇතැයි සැකයක් පැවතුනි. ආර්ථික අර්බුදයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මුදල් නොමැතිකම හේතුවෙන් මැතිවරණය නොපැවැත්විය යුතු බව එවකට ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය 2023:ඡන්ද කල් දැමීමෙන් රටට අත්විය හැකි ප්‍රතිවිපාක මොනවාද? |url=https://www.bbc.com/sinhala/articles/clm499nnn4yo |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=20 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=දිසානායක|first1=සම්පත්}}</ref> 2023 පෙබරවාරි 24 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිල වශයෙන් පළාත් පාලන මැතිවරණය කල් දැමූ අතර, පළමුව එම වසරේ අප්‍රේල් 25 වැනිදාට නැවත මැතිවරණය නියම කළ නමුත් පසුව ඡන්දය නැවතත් කල් දැමීය.<ref>{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/328208/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-9-%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%B1%E0%B7%92-%E0%B6%AF%E0%B7%8F-%E0%B6%B1%E0%B7%9C-%E0%B6%B4%E0%B7%90%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B7%99%E0%B6%B1-%E0%B6%B6%E0%B7%80%E0%B6%A7-%E0%B6%9A%E0%B7%9C%E0%B6%B8%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B7%81%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%93%E0%B6%A9%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%9D|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 9 වැනි දා නො පැවැත්වෙන බවට කොමිසමින් ප්‍රකාශයක් (විඩීයෝ)|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=24 පෙබරවාරි 2023|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://archives1.dinamina.lk/2023/04/12/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B7%80%E0%B6%AD%E0%B7%8A/168382/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%BA%E0%B7%85%E0%B7%92-%E0%B6%9A%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B6%BA%E0%B6%BA%E0%B7%92 |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=12 අප්‍රේල් 2023|language=si|last1=ප්‍රේමලාල්|first1=අනුර}}</ref>
=== නීතිමය පියවර ===
2024 අගෝස්තු 22 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම නියම කළ පරිදි නොපැවැත්වීමෙන් මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සාමාජිකයින් සහ එවක [[මුදල් අමාත්‍ය (ශ්‍රී ලංකාව)|මුදල් අමාත්‍යවරයා]] වන [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කර ඇති බවට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය|ශ්‍රී ලංකා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]] තීන්දු කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/200202|title=හැකි ඉක්මනින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම පවත්වන්නැයි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් නියෝගයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=22 අගෝස්තු 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2024 දෙසැම්බර් 3 වැනිදා, 2023 වසරේදී පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම සඳහා කැඳවනු ලැබූ නාමයෝජනා ආපසු කැඳවීම පිණිස ලැබුණු නාමයෝජනා අවලංගු කර නව නාමයෝජනා කැඳවීම සඳහා විශේෂ පනත් කෙටුම්පත සකස් කර ගැනීමට නීති කෙටුම්පත් සම්පාදකට උපදෙස් ලබා දීමට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි කැබිනට් මණ්ඩලය|අමාත්‍ය මණ්ඩලය]] අනුමැතිය ලබා දී ඇති බව කැබිනට් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක [[නලින්ද ජයතිස්ස]] ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/203995|title=පළාත් පාලන නාමයෝජනා අවලංගු කිරීමට තීරණයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=3 දෙසැම්බර් 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 ජනවාරි 1 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය|ගැසට්]] කර අතර 2025 ජනවාරි 9 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව|පාර්ලිමේන්තුව]]ට ඉදිරිපත් කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/07/politics/155585/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b1%e0%b7%8f%e0%b6%b8-%e0%b6%ba%e0%b7%9d%e0%b6%a2%e0%b6%b1%e0%b7%8f-%e0%b6%85%e0%b7%80%e0%b6%bd%e0%b6%82-2/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref>
[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය|ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසයේ]] මහලේකම් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී නිසාම් කාරියප්පර් ඇතුළු පාර්ශ්ව විසින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසිම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ව්‍යවස්ථානුකූලභාවය අභියෝගයට ලක් කරමින් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පෙත්සමක් ගොනු කරනු ලැබුවා. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය 2025 ජනවාරි 27 වැනිදා පෙත්සම් විභාගය අවසන් කරමින් එහි තීන්දුව [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]]ට සහ ජනාධිපති [[අනුර කුමාර දිසානායක]]ට යොමු කළේය.<ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/27/lawnorder/160932/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%a1%e0%b6%b1%e0%b7%8a%e0%b6%af%e0%b6%ba-%e0%b6%9c%e0%b7%90%e0%b6%b1-%e0%b6%ad%e0%b7%93%e0%b6%b1%e0%b7%8a/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=27 ජනවාරි 2023|language=si|last1=මැදගෙදර|first1=නෙල්කා}}</ref> 2025 පෙබරවාරි 14 වැනිදා, කථානායකවරයා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ තීන්දුව පාර්ලිමේන්තුවට දැනුම් දුන්නේය. පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ඇතැම් වගන්ති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පටහැනි බවත්, එය බලාත්මක කිරීම සඳහා විශේෂ බහුතරයක් අවශ්‍ය වන බවත් එහි තීන්දුව සඳහන් කළේය.<ref>{{cite web|url=https://siyathanews.lk/archives/157672|title=පුංචි ඡන්දය ගැන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණය කථානායක පාර්ලිමේන්තුවට කියයි|website=සියත ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය |date=14 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා විවාදයට ගෙන සංශෝධන රහිතව විශේෂ බහුතරයකින් සම්මත විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/17/breaking-news/166636/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b7%81%e0%b7%9a%e0%b7%82-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b6%b0/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=17 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> එදිනම [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]] පනත් කෙටුම්පතට සිය සහතිකය සටහන් කළ අතර මෙම පනත් කෙටුම්පත ''2025 අංක 01 දරන පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් (විශේෂ විධිවිධාන) පනත'' ලෙස බලාත්මක විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/206730|title=පළාත් පාලන පනත් කෙටුම්පතට කථානායකගේ සහතිකය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන 337 ක ධුර කාලය 2025 ජුනි 2 වැනිදා සිට ආරම්භ කළ යුතු බව රාජ්‍ය පරිපාලන, පළාත් සභා සහ පළාත් පාලන අමාත්‍ය චන්දන අබේරත්න මහතා අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් දැනුම් දුන්නේය.<ref name=":මැකොස2">{{Cite journal|title=I වැනි කොටස: (I) වැනි ඡේදය - සාමාන්‍ය — රජයේ නිවේදන — මහා නගර සභා ආඥාපනත — 10(2)(ආ) වගන්තිය යටතේ නියමය|magazine=[[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය]] - අති විශේෂ |date=17 පෙබරවාරි 2025|issue=2424/02 |url=https://mpclg.gov.lk/web/images/Gazt/2424_02_20250217_sin.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 337ට මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක් ද ඇතුළත් වේ.<ref name=":දිනමිණ1">{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/19/politics/167546/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B6%B1-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=20 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
2025 මාර්තු 3 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිවේදනය නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමිසම සඳහා නාමයෝජනා භාරගැනීමේ කාලය 2025 මාර්තු 17 සිට 2025 මාර්තු 20 වැනිදා පස්වරු 12:00 දක්වා පිළිගනු ලබන බවයි. අංක 2424/02 දරන අති විශේෂ ගැසට් පත්‍රයේ සඳහන් කර ඇති පරිදි, පළාත් පාලන ආයතන 337ක් සඳහා නාමයෝජනා පිළිගනු ලැබේ. කෙසේ වෙතත් අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ග හේතුවෙන් කල්ගිය, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ දෙහිඅත්තකණ්ඩිය, මන්නාරම, පුනාකරි යන ප්‍රාදේශිය සභා සදහා 2025 මාර්තු 10 වන දින නාමයෝජනා භාරගත් අතර ඒ්වායේ ඡන්දයද 2025 මැයි 06 පවත්වන බව මැතිවරණ කොමිසම නිවේදනය කලහ.<ref>{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 පුනාකරි, මන්නාරම හා දෙහිඅත්තකණ්ඩිය යන ප්‍රදේශිය සභාවල ඡන්ද විමසන දිනය දැනුම් දීම |magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=27 මාර්තු 2025|issue=LAE/2025/27 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_27_ST.pdf|accessdate=27 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> නමුත් ඇල්පිටිය යන ප්‍රාදේශීය සභා සඳහා මැතිවරණ කලින් පැවැත්විය.<ref name=":මැකොස3">{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 — නාමයෝජනා භාරගැනීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=3 මාර්තු 2025|issue=2424/02 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_01_S.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref>
==මැතිවරණ කාල රාමුව==
{|class="wikitable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=4 | පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීමට අදාළ විශේෂ දිනයන්
|-
! දිනය !! දවස !! සිදුවීම !! {{Abbr|මූලාශ්‍ර|මූලාශ්‍රය}}
|-
| 2024 සැප්තැම්බර් 21
| සෙනසුරාදා
| [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]: [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවේ]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරු ලැයිස්තුව|9 වැනි]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස [[අනුර කුමාර දිසානායක]] තේරී පත්වෙයි.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස-22.09.2024">{{Cite web|title= ජනාධිපතිවරණ ප්‍රතිඵල - 2024|publisher=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=22 සැප්තැම්බර් 2024| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|archive-date=26 ඔක්තෝබර් 2024 |archive-url=https://archive.today/20241026163557/https://results.elections.gov.lk/pre2024/ |url-status=live}}</ref>
|-
| 2024 නොවැම්බර් 14
| බ්‍රහස්පතින්දා
| [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]: [[ජාතික ජන බලවේගය]] අති බහුතරයක් දිනා ගනිමින්, ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගැනියි.
| style="text-align:center" | <ref name="ːහිරු1" />
|-
| 2025 මාර්තු 3–19
| සඳුදා සිට බදාදා දක්වා
| ඇප තැන්පත් කිරීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1">{{Cite web|title=වසර 7කට පසු පැවැත්වෙන 2025 පළාත් පාලන මැතිවරණය ගැන දැනගත යුතු කරුණු|publisher=බී.බී.සී. සිංහල සේවය|date=7 මාර්තු 2025| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|url-status=live}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=මැතිවරණයට ඇප තැන්පත් කිරීම අදින් අවසන් |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=[[ලංකාදීප (පුවත්පත)|ලංකාදීප ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 මාර්තු 2025|language=si|last1=නිශ්ශංක|first1=මහින්ද}}</ref>
|-
| 2025 මාර්තු 17–20
| සඳුදා සිට බ්‍රහස්පතින්දා දක්වා
| නාමයෝජනා භාර ගැනීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1" /><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ඡන්දයට නාමයෝජනා භාර ගැනීම අද සිට.. |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=21 මාර්තු 2025|date=17 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 මැයි 6
| අඟහරුවාදා
| මැතිවරණය පැවැත්වෙන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස1" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මැයි 06 වැනිදා|url=https://www.dinamina.lk/2025/03/20/breaking-news/175649/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ad%e0%b7%92%e0%b7%80%e0%b6%bb%e0%b6%ab%e0%b6%ba-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ba%e0%b7%92/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 336ක පුංචි ඡන්දය මැයි 6දා |url=https://divaina.lk/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-336%e0%b6%9a-%e0%b6%b4%e0%b7%94%e0%b6%82%e0%b6%a0%e0%b7%92-%e0%b6%a1%e0%b6%b1/ |website=[[දිවයින (පුවත්පත)|දිවයින ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=21 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 ජූනි 2
| සඳුදා
| පළාත් පාලන ආයතන 337ක් (මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක්) සඳහා නිල කාලය ආරම්භ වන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස2" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 274ක නිල කාලය සම්බන්ධයෙන් විශේෂ ගැසට් නිවේදයනක් |url=https://www.hirunews.lk/397383/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%86%E0%B6%BA%E0%B6%AD%E0%B6%B1-274-%E0%B6%9A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD-%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%8A%E0%B6%B6%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%BA%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83%E0%B6%A7%E0%B7%8A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B7%9A%E0%B6%AF%E0%B6%B1%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A |website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
|}
==ඡන්ද ක්‍රමය ==
2012 අංක 22 දරන, 2016 අංක 1 දරන සහ 2017 අංක 16 දරන පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ (සංශෝධන) පනත්වල දක්වා ඇති පරිදි, මිශ්‍ර සමානුපාතික ක්‍රමය භාවිතා කරමින් පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ පවත්වනු ලැබේ. ඒනම් 60% ක් කොට්ඨාශ වලින් ද (තනි-මන්ත්‍රී සහ බහු-මන්ත්‍රී යන දෙකම) සහ 40% ක් සමානුපාතික නියෝජනය ලැයිස්තු වලින්ද වන ආකාරයටයි.
සීමා නිර්ණය කොමිෂන් සභාව විසින් සියලුම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කොට්ඨාශ සංඛ්‍යාව නිර්වචනය කර ඇති අතර, එම විස්තර ගැසට් මගින් (2015 අගෝස්තු 21 දින අංක 1928/26 සහ 2017 පෙබරවාරි 17 දින අංක 2006/44) ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.
දේශපාලන පක්ෂ සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් නාමයෝජනා ලැයිස්තු දෙකක් ඉදිරිපත් කළ යුතු අතර, එමඟින් මුළු අපේක්ෂක සංඛ්‍යාව පළාත් පාලන ආයතනයේ අවශ්‍ය සාමාජිකත්වයට සමාන විය යුතුය. ඊට අමතරව, සමානුපාතික ලැයිස්තුවට අමතර අපේක්ෂකයින් තිදෙනෙකු ඇතුළත් විය යුතුය.<ref name="EC-LGE" />
කාන්තා නියෝජනය සහතික කිරීම සඳහා, තේරී පත් වූ මුළු මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාවෙන් 10%ක් කාන්තාවන් විය යුතු අතර, එය කොට්ඨාශ සහ සමානුපාතික ක්‍රම දෙකෙහිම බෙදා හරිනු ලැබේ. තරුණ නියෝජනය මුලින් 25%ක් ලෙස නියම කරන ලද අතර පසුව එය 30% දක්වා වැඩි කරන ලදී, නමුත් එය අනිවාර්ය කර නොමැත.<ref name="EC-LGE"> Local council elections:
* For the electoral system: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |title=Local Authorities Election System |publisher=Election Commission of Sri Lanka |date=2024 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=24 September 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240924232411/https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |url-status=live}}
* For the 2012 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 22 of 2012 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=15 November 2012 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222644/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2016 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 1 of 2016 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=17 February 2016 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222724/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 16 of 2017 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=31 August 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222740/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2015 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 1928/26 of 2015.08.21 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=President of Sri Lanka |date=21 August 2015 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107115810/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 2006/44 of 2017.02.17 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=Minister of Provincial Councils and Local Government |date=17 February 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107113030/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |url-status=live}}</ref>
2025 දී, මැතිවරණ කොමිසම නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල තරුණ නියෝජනය 25% ඉක්මවිය යුතු බවට නියෝග කළේය. කොට්ඨාශ මට්ටමේ නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල අවම වශයෙන් කාන්තා අපේක්ෂකයින් 25% ක් ඇතුළත් වන බව දේශපාලන පක්ෂ සහතික කළ යුතු අතර, සමානුපාතික නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල කාන්තා නියෝජනය 50% ක් තිබිය යුතුය.<ref name="TIO-9M">{{Cite web |date=2025-03-09 |title=EC sets voter eligibility for 2025 LG polls |url=https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250309103448/https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |archive-date=2025-03-09 |access-date=2025-03-09 |website=island.lk |language=en-US}}</ref>
2025 මාර්තු 1 වන දින මැතිවරණ කොමිසම විසින් නිකුත් කරන ලද ''අතිවිශේෂ ගැසට්'' නිවේදනයක මගින්, එක් එක් පළාත් පාලන ආයතනය සඳහා නම් කළ යුතු අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව, පළමු සහ දෙවන නාමයෝජනා පත්‍රවල අවශ්‍ය නාමයෝජනා, තැන්පතු මුදල් සහ අවම කාන්තා සහ තරුණ අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව විස්තර කර ඇත. 25% ක නියෝජනයක් පවත්වා ගැනීම සඳහා සෑම පළාත් පාලන ආයතනයක් සඳහාම තෝරා පත් කර ගත යුතු කාන්තා මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාව ද එහි සඳහන් කර ඇත.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
== පළාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව ==
මැතිවරණ කොමිසම මගින් නිකුත් කල අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනය අනුව ඇති පලාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
=== කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[කොළඹ මහනගර සභාව]] || 47 || 113
|-
| [[දෙහිවල-ගල්කිස්ස මහනගර සභාව]] || 27 || 51
|-
| ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ මහනගර සභාව || 21 || 38
|-
| කඩුවෙල මහනගර සභාව|| 28 || 49
|-
| මොරටුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| කොලොන්නාව නගර සභාව|| 9 || 21
|-
| සීතාවකපුර නගර සභාව|| 12 || 26
|-
| මහරගම නගර සභාව||25|| 44
|-
| කැස්බෑව නගර සභාව|| 20 || 39
|-
| බොරැලස්ගමුව නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| කොටිකාවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 21 || 39
|-
| සීතාවක ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| හෝමාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 28 || 49
|-
| '''සමස්ත''' || '''303''' || '''582'''
|}
=== ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මීගමුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| ගම්පහ මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වත්තල-මාබෝල නගර සභාව || 6 || 19
|-
| කටුනායක-සීදුව නගර සභාව || 11 || 31
|-
| මිනුවන්ගොඩ නගර සභාව|| 8 || 18
|-
| ජා-ඇල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පෑලියගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| වත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කටාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| දිවුලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මීරිගම ප්‍රාදේශිය සභාව ||29 || 51
|-
| මිනුවන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 49
|-
| අත්තනගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 53
|-
| ගම්පහ ප්‍රාදේශිය සභාව || 22|| 39
|-
| ජා-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මහර ප්‍රාදේශිය සභාව || 32 || 58
|-
| දොම්පේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| බියගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 32 || 56
|-
| කැලණිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 43
|-
| '''සමස්ත''' || '''403''' || '''745'''
|}
=== කළුතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කළුතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කළුතර මහනගර සභාව|| 19|| 34
|-
| පානදුර නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරණ නගර සභාව|| 7 || 14
|-
| බේරුවල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පානදුර ප්‍රාදේශීය සභාව || 26 || 49
|-
| බණ්ඩාරගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| හොරණ ප්‍රාදේශීය සභාව || 29 || 53
|-
| මදුරාවල ප්‍රාදේශීය සභාව || 9 || 18
|-
| බුලත්සිංහල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 28
|-
| මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 19 || 36
|-
| දොඩන්ගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| කළුතර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| බේරුවල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 23 || 44
|-
| පාලින්දනුවර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| අගලවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| වලල්ලාවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| මිල්ලනිය ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''268''' || '''507'''
|}
=== මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මහනුවර මහනගර සභාව || 22 || 44
|-
| වත්තේගම නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| කඩුගන්නාව නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| ගම්පොළ නගර සභාව|| 17 || 31
|-
| නාවලපිටිය නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| තුම්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| හාරිස්පත්තුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| අකුරණ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 33
|-
| පූජාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| පාතදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| පන්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උඩුදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මිනිපේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මැදදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| කුණ්ඩසාලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| පාතහේවාහැට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 23 || 44
|-
| මහනුවර කඩවත් සතර සහ ගගවට කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| යටිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 26 || 46
|-
| උඩුනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| උඩපලාත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 46
|-
| ගඟ ඉහල කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්බාගේ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| දඹුල්ල මහනගර සභාව|| 12 || 24
|-
| මාතලේ මහනගර සභාව|| 11 || 24
|-
| පල්ලේපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගලේවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| දඹුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අඹන්ගඟ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| නාවුල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ලග්ගල පල්ලේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| විල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 33
|-
| යටවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උකුවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| රත්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''162''' || '''312'''
|}
=== නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| නුවරඒළිය මහනගර සභාව || 9 || 24
|-
| හැටන් - දික්ඔය නගර සභාව|| 6 || 18
|-
| තලවාකැලේ - ලිඳුල නගර සභාව || 5 || 14
|-
| මස්කෙලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| නෝර්වුඩ් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඹගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| ආගරපතන ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| කොටගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| නුවරඒළිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කොත්මලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 56
|-
| හඟුරන්කෙත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 43
|-
| වලපනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 58
|-
| '''සමස්ත''' || '''168''' || '''342'''
|}
=== ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[ගාල්ල මහනගර සභාව]] || 20 || 38
|-
| [[අම්බලන්ගොඩ නගර සභාව]] || 12 || 23
|-
| හික්කඩුව නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| බලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| අම්බලන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| වැලිවිටිය-දිවිතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9|| 18
|-
| ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || ||
|-
| කරන්දෙණිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| බෙන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 ||24
|-
| නෙළුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තවලම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| නාගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| නියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| බද්දේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| යක්කලමුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රත්ගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| අක්මීමන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 29
|-
| බෝපේ-පෝද්දල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ඉමදුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| [[හබරාදුව ප්‍රාදේශීය සභාව|හබරාදුව ප්‍රාදේශිය සභාව]]|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''253''' || '''476'''
|}
***[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාවෙහි මැතිවරණය]] පෙර පැවැත්විය.
=== මාතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාතර මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| පිටබැද්දර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| කොටපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| කිරින්ද-පුහුල්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| මුලටියන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 ||29
|-
| අතුරළිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| අකුරැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14|| 29
|-
| මාලිම්බඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හක්මන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| කඹුරුපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තිහගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දෙවිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| දික්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| මාතර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''222''' || '''416'''
|}
=== හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| හම්බන්තොට මහනගර සභාව|| 10 || 24
|-
| තංගල්ල නගර සභාව|| 8 || 21
|-
| වීරකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| කටුවන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| බෙලි අත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| තංගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අගුණුකොලපැලැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 ||21
|-
| අම්බලන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| තිස්සමහාරාම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13|| 24
|-
| සූරියවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| හම්බන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| ලුණුගම්වෙහෙර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''153''' || '''298'''
|}
=== යාපනය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ යාපනය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| යාපනය මහනගර සභාව || 27 || 48
|-
| වැල්වෙටිතුරෙයි නගර සභාව || 9 || 18
|-
| පේදුර තුඩුව නගර සභාව || 9 || 18
|-
| චාවකච්චේරි නගර සභාව || 11 || 21
|-
| කරෙයිනගර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| කයිට්ස් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| වෙලනායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| වලිකාමම් බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| වලිකාමම් උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| වලිකාමම් නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| වලිකාමම් දකුණ ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| වලිකාමම් නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| වඩමාරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පේදුර තුඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| චාවකච්චේරි ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| නල්ලූර් ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''243''' || '''453'''
|}
=== මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මන්නාරම නගර සභාව || 7 || 18
|-
| නානාට්ටාන් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 19
|-
| මූසලී ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාන්තෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''36''' || '''80'''
|}
=== වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| වව්නියාව මහනගර සභාව || 10 || 23
|-
| වව්නියාව උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| වෙංගලසෙට්ටිකුලම් ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| වව්නියාව දකුණ දමිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 29
|-
| වව්නියාව දකුණ සිංහල ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාන්තෙයි නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| තුණුක්කායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| පුදුකුඩිරිප්පු ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| මාරිටිමේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''41''' || '''79'''
|}
=== කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පච්චිලායිපල්ලි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| කරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| '''සමස්ත''' || '''29''' || '''54'''
|}
=== මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මඩකලපුව මහනගර සභාව || 20 || 36
|-
| ඒරාවුර් නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කාත්තන්කුඩි නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කෝරලේපත්තු බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| කෝරලේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කෝරලේපත්තු උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| මංමුණෙයි දකුණ සහ ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| මංමුණෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| පෝරතිව්පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''144''' || '''274'''
|}
=== අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අක්කරෙයිපත්තු මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| අම්පාර නගර සභාව || 10 || 19
|-
| දමන ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| උහන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| මහඔය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නාමල්ඔය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදියතලාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| නවිතාවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| සමන්තුරෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| ඉරකාමම් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| අක්කරෙයිපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 5 || 11
|-
| පොතුවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඩාලච්චේන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| අලයාදිවෙම්බු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ලාහුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කරෙයිතිවු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| නින්දවුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| තිරුක්කෝවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''180''' || '''354'''
|}
=== ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| ත්‍රිකුණාමලය මහනගර සභාව || 12 || 28
|-
| කින්නියා නගර සභාව || 8 || 16
|-
| වේරුගල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| සේරුවිල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කන්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මොරවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| ගෝමරන්කඩවල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදවිය - ශ්‍රී පුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ත්‍රිකුණාමලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 21
|-
| කුච්චවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තඹලගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මූතුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| කින්නියා ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| '''සමස්ත''' || '''129''' || '''259'''
|}
=== කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කුරුණෑගල මහනගර සභාව || 13 || 24
|-
| කුලියාපිටිය නගර සභාව || 9 || 19
|-
| ගිරිබාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ගල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පොල්පිතිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| නිකවැරටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කොබෙයිගනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මහව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 36
|-
| ඉබ්බාගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| වාරියපොල ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| පඩුවස්නුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| බිංගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| උඩුබද්දාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| පන්නල ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 44
|-
| කුලියාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| අලව්ව ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| නාරම්මල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| පොල්ගහවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 41
|-
| කුරුණෑගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| මාවතගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 || 29
|-
| රිදීගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| '''සමස්ත''' || '''378''' || '''683'''
|}
=== පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පුත්තලම මහනගර සභාව || 11|| 21
|-
| හලාවත නගර සභාව || 12|| 23
|-
| කල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 17|| 34
|-
| පුත්තලම ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| වනාතවිල්ලුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| කරුවලගස්වැව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නවගත්තේගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| ආණමඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 18|| 33
|-
| ආරච්චිකට්ටුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 24
|-
| හලාවත ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 34
|-
| නාත්තන්ඩිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 43
|-
| වෙන්නප්පුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''182''' || '''342'''
|}
=== අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අනුරාධපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| මැදවච්චිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රඹෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කැබිතිගොල්ලෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| පදවිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කහටගස්දිගිලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරොව්පතාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ගලෙන්බිඳුණුවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| තලාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| නුවරගම්පලාත නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| නුවරගම්පලාත මධ්‍යම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| නොච්චියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රාජාංගනය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගල්නෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| ඉපලෝගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| මිහින්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10|| 19
|-
| තිරිප්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| කැකිරාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16|| 31
|-
| පලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''225''' || '''429'''
|}
=== පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පොලොන්නරුව මහනගර සභාව|| 5 || 13
|-
| ඇලහැර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හිඟුරක්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| මැදිරිගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19|| 34
|-
| ලංකාපුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| වැලිකන්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දිඹුලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| පොලොන්නරුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''98''' || '''190'''
|}
=== බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බදුල්ල මහනගර සභාව|| 13 || 28
|-
| බණ්ඩාරවෙල මහනගර සභාව|| 8 || 19
|-
| හපුතලේ නගර සභාව || 7 || 14
|-
| මහියංගණය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| රිදීමාලියද්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| සොරණාතොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| මීගහකිවුල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| කන්දකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පස්සර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| ලුණුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| බදුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හාලි-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 43
|-
| ඌව පරණගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| වැලිමඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| බණ්ඩාරවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 24
|-
| හපුතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 23
|-
| හල්දුම්මුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''217''' || '''445'''
|}
=== මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බිබිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මැදගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මඩුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| සියඹලාන්ඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| මොණරාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| බඩල්කුඹුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| බුත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කතරගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 18
|-
| වැල්ලවාය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| තණමල්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''117''' || '''228'''
|}
=== රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| රත්නපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| බලංගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය නගර සභාව|| 8 || 16
|-
| ඇහැලියගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව || 18 || 34
|-
| රත්නපුර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 22 || 39
|-
| කුරුවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 26 || 46
|-
| පැල්මඩුල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 39
|-
| බලංගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 38
|-
| ඉඹුල්පේ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| ගොඩකවෙල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 33
|-
| කහවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව|| 9 || 19
|-
| වැලිගේපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| නිවිතිගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| අයගම ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| කලවාන ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| කොලොන්න ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| '''සමස්ත''' || '''249''' || '''474'''
|}
=== කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කෑගල්ල මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| වරකාපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 44
|-
| ගලිගමුව ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| කෑගල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| රඹුක්කන ප්‍රාදේශීය සභාව||21 || 38
|-
| මාවනැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 43
|-
| අරණායක ප්‍රාදේශීය සභාව|| 18 || 33
|-
| යටියන්තොට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| බුලත්කොහුපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 11 || 21
|-
| රුවන්වැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 31
|-
| දැරණියගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 12 || 23
|-
| දෙහිඔවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''214''' || '''393'''
|}
== මෑත ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ ප්‍රතිඵල ==
{| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center; font-size:90%;"
|-
! rowspan="3" | ඡන්ද විමසීම
! colspan="14" | ප්‍රතිඵලය
|-
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #C4094A;" | [[ජාතික ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #43894d; "| [[සමගි ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #06402B;" | [[නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ]]{{efn|2024 ජනාධිපතිවරණයේදී රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ස්වාධීන අපේක්ෂකයෙකු ලෙස ඉදිරිපත් කළේය. නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ 2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයට තරඟ වැදුණේ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ නායකත්වය යටතේ සන්ධානයක් ලෙසය.}}
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #9D1B25; "| [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #ff0;"| [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid grey;"| වෙනත් පක්ෂ
! rowspan="2"| සිතියම
|- style="text-align:center;"
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
|-
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]{{efn|දෙවන මනාප ඡන්ද ගණන් කිරීමේ ප්‍රතිඵල නොමැතිව}}
|style="font-weight:bold;"|5,634,915
|style="font-weight:bold;"|42.31%
|4,363,035
|32.76%
|2,299,767
|17.27%
|342,781
|2.57%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|407,473
|3.06%
|[[File:Wahlbezirkskarte Präsidentschaft Sri Lanka 2024.svg|75px]]
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|2024 ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|17,295
|style="font-weight:bold;"|47.64%
|7,924
|21.83%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|3,597
|9.91%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|7,489
|20.62%
|{{N/A}}
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|6,863,186
|style="font-weight:bold;"|61.56%
|1,968,716
|17.66%
|500,835
|4.49%
|350,429
|3.14%
|257,813
|2.31%
|1,207,027
|10.22%
|[[File:Sri Lankan Parliamentary Election 2024 Polling Divisions.svg|75px]]
|}
==තරග කරන පක්ෂ==
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=6 | තරගකරන පක්ෂ
|-
! rowspan=2 colspan=2 | පක්ෂයේ නම
! rowspan=2 class="unsortable" | ලකුණ
! colspan=3 | [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018]]
|-
! ඡන්ද %
! ජයගත් ආසන
! හිමිකර ගත් <br /> පළාත් පාලන ආයතන
|-
| style="background-color:{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}"| ||[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] || [[File:Election Symbol Sri Lanka Podujana Peramuna Sri Lanka.png|center|50px]] || 40.74% || {{Infobox political party/seats|3436|8708|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}} || {{Infobox political party/seats|231|340|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|United National Party}}"| ||[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය|එක්සත් ජාතික පක්ෂය]] || [[File:Election Symbol United National Party Sri Lanka.png|center|50px]] || 29.42% || {{Infobox political party/seats|2433|8708|{{party color|United National Party}}}} || {{Infobox political party/seats|34|340|{{party color|United National Party}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}"| ||[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]{{efn|name=UPFA/PA}} || [[File:Election Symbol People's Alliance Sri Lanka.png|center|50px]] || 12.10% || {{Infobox political party/seats|1048|8708|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}} || {{Infobox political party/seats|9|340|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|National People's Power}}"| ||[[ජාතික ජන බලවේගය]] || [[File:Election Symbol Jathika Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || 5.75% || {{Infobox political party/seats|434|8708|{{party color|National People's Power}}}} || {{Infobox political party/seats|0|340|}}
|-
| style="background-color:{{party color|Tamil National Alliance}}"| ||[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]] || [[File:Election Symbol Ilankai Tamil Arusu Kachchi Sri Lanka.png|center|50px]] || 2.73% || {{Infobox political party/seats|417|8708|{{party color|Tamil National Alliance}}}} || {{Infobox political party/seats|41|340|{{party color|Tamil National Alliance}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"| ||[[සමගි ජන බලවේගය]]{{efn|name=SJB}} || [[File:Election Symbol Samagi Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || {{N/A}} || {{N/A}} || {{N/A}}
|}
== මතභේද සහ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා ==
=== නාමයෝජනා පත්‍ර ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ===
2025 මාර්තු 21 වන දින, මැතිවරණ නීතිවල දක්වා ඇති නිර්ණායක සපුරාලීමට අපොහොසත් වීම හේතුවෙන් නාමයෝජනා ලැයිස්තු 400 කට අධික සංඛ්‍යාවක් ප්‍රතික්ෂේප වූ බව මැතිවරණ කොමිසම වාර්තා කළේය. කාන්තා සහ තරුණ නියෝජනය සඳහා අනිවාර්ය ප්‍රතිශතයන් ලබා ගැනීමට අපොහොසත් වීම මෙන්ම අපේක්ෂකයින් සඳහා අවශ්‍ය ලියකියවිලි වල ගැටලු ඊට හේතු විය.<ref name="AD-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=Over 400 nominations for LG Election rejected |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250323083202/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |archive-date=2025-03-23 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=420 Nomination Papers Rejected for LG Poll |url=https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409091235/https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-22M">{{Cite web |date=2025-03-22 |title=Complications in female, youth representation leads to most rejected nomination lists at LG polls: EC |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250322080300/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |archive-date=2025-03-22 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref>
2025 අප්‍රේල් 4 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා ලැයිස්තු 37 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළ අතර, එම ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය පෙත්සම් 50 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් ප්‍රතික්ෂේප කළේය.<ref name="DM-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=Rejection of nominations: Court orders to accept around 37 nominations |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095318/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=LG polls : SC dismisses over 50 petitions on rejected nominations |url=https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250406174400/https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |archive-date=2025-04-06 |access-date=2025-04-09 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> අප්‍රේල් 10 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද තවත් නාමයෝජනා පත්‍ර 35 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළේය.<ref name="AD-10A">{{Cite web |date=2025-04-10 |title=Court orders to re-accept 35 more rejected LG Polls nominations |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250410104050/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |archive-date=2025-04-10 |access-date=2025-04-10 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> 2025
2025 අප්‍රේල් 7 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් කොළඹ මහ නගර සභාව (CMC) සහ හාරිස්පත්තුව, කුලියාපිටිය, පන්විල, පාතදුම්බර සහ උඩපලාත යන ප්‍රාදේශීය සභා ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන කිහිපයක මැතිවරණ පැවැත්වීම සම්බන්ධ වැඩිදුර ක්‍රියාමාර්ග අත්හිටුවමින් අතුරු නියෝගයක් නිකුත් කරන ලදී. පෙත්සම් විභාගය සඳහා අධිකරණය විසින් දින නියම කරන ලද දිනය වන මැයි 16 වන දින දක්වා මෙම තහනම් නියෝගය ක්‍රියාත්මක වීමට නියමිතව තිබුණි.<ref name="AD-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Stay order issued on poll-related activities of several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095546/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="HN-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Injunction against LG Elections’ activities in some areas including Colombo Municipal Council |url=https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409104954/https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.hirunews.lk |language=en}}</ref>
කෙසේ වෙතත්, 2025 අප්‍රේල් 11 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් එම තහනම් නියෝගය ඉවත් කර CMC ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන 18 ක් සඳහා මැතිවරණ පැවැත්වීමට අවසර දෙන ලදී. මෙම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා පත්‍ර පිළිගැනීමට ද අධිකරණය නියෝගයක් නිකුත් කළේය.<ref name="AD-11A">{{Cite web |date=2025-04-11 |title=Court lifts stay order issued on elections for several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411082716/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-11A">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-04-11 |title=LG Elections To Proceed On May 6 Following Court Order |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411083128/https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-15A">{{Cite web |date=2025-04-15 |title=Rejected nominations : Notice from EC to political parties & groups |url=https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250415142204/https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |archive-date=2025-04-15 |access-date=2025-04-15 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
===ඝාතනය===
2025 අප්‍රේල් 22 වන දින, '''කොලොන්නාව නගර සභාව''' සඳහා [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] (SLPP) අපේක්ෂකයෙකු වූ ඩෑන් ප්‍රියසාද්, පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු විසින් වෙඩි තබා ඝාතනය කරන ලදී.<ref name="AD-22A">{{Cite web |date=2024-04-22 |title=Dan Priyasad injured in shooting |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423113129/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-23A">{{Cite web |last=Samarawickrama |first=Chathuranga Pradeep |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad dies after shooting |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112330/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-23A">{{Cite web |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad murder: Three arrested on suspicion |url=https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112623/https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
==ඡන්ද භාවිතය==
රට පුරා ලියාපදිංචි ඡන්දදායකයින් 17,296,330 න් 17,156,338 ක් මෙම මැතිවරණයේදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට සුදුසුකම් ලබා ඇති අතර, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව සඳහා මැතිවරණ නොපැවැත්වේ. රට පුරා ඡන්ද මධ්‍යස්ථාන 13,759 කදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම පැවැත්වෙන අතර, පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂ 49 ක් සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් 257 ක් නියෝජනය කරමින් අපේක්ෂකයින් 75,589 ක් ඉදිරිපත්ව සිටිති.<ref name="NWS-10M" /><ref name="EC-EReg2024">{{Cite web |date=May 2025 |title=2024 Electoral Register, 2024(1), 2024(2), 2024(3) Supplementary Electoral Registers – Number of Registered Electors |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505043205/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=elections.gov.lk}}</ref><ref name="AD-5M">{{Cite web |date=2025-05-05 |title=2025 LG Polls: Preparation of polling stations begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065850/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-5M">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-05-05 |title=Over 17 Million Eligible to Vote Tomorrow in Islandwide Local Polls |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065958/https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===තැපැල් ඡන්දය===
මුලින් තැපැල් ඡන්දය 2025 අප්‍රේල් 22 සිට 24 දක්වා පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ අතර, අප්‍රේල් 28 සහ 29 යන දිනවල පෙර දිනවල ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට නොහැකි වූ ඡන්දදායකයින් සඳහා වෙන් කරන ලදී.<ref name="AD-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for LG Polls |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327155801/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for Local Council Election |url=https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327160452/https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> කෙසේ වෙතත්, අප්‍රේල් 17 වන දින, මැතිවරණ කොමිසම තැපැල් ඡන්දය අප්‍රේල් 24, 25, 28 සහ 29 යන දිනවල නැවත කාලසටහන්ගත කළේය.<ref name="EC-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=Local government elections - 2025.05.06: Postal voting - Revised dates (LAE/2025/55) |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420072446/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=elections.gov.lk |language=si}}</ref><ref name="AD-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=EC revises postal voting dates for LG elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420073516/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> එය පූර්ව අනුමත අයදුම්කරුවන්ට සීමා වේ, ප්‍රධාන වශයෙන් මැතිවරණ රාජකාරි නිසා මැතිවරණ දිනයේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම වළක්වන රජයේ සේවකයින්ට.
තැපැල් ඡන්ද විමසීම අප්‍රේල් 24 වන දින ආරම්භ වූ අතර නියමිත පරිදි අප්‍රේල් 29 වන දින අවසන් විය.<ref name="AD-24A">{{Cite web |date=2025-04-24 |title=Smooth start to postal voting for LG Polls, says Elections Commission |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250425041937/http://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |archive-date=2025-04-25 |access-date=2025-04-29 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> <ref name="NWS-29A">{{Cite web |date=2025-04-29 |title=Final Day To Cast Postal Votes For Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/29/final-day-to-cast-postal-votes-for-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250429150427/https://english.newsfirst.lk/ |archive-date=2025-04-29 |access-date=2025-04-29 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===ඡන්ද දිනය===
ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම 2025 මැයි 6 වන දින පෙ.ව. 07:00 ට ආරම්භ වී ප.ව. 16:00 ට අවසන් විය.<ref name="AD-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting for 2025 Local Govt. Election begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506061626/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting Underway For 2025 Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506062011/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref> <ref name="AD-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Polls close for Sri Lanka’s Local Govt Elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105338/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Government Elections Conclude Peacefully |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105553/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
==ප්‍රතිළුලය==
===ජාතික වශයෙන්===
{{Election results
|image=
|seattype1 = සමස්ත
|seattype2 = +/-
|party1= [[ජාතික ජන බලවේගය]]
|votes1=4503930
|st1t1=3927
|st2t1=+3493
|color1={{party color|National People's Power}}
|party2=[[සමගි ජන බලවේගය]]
|votes2=2258480
|st1t2=1767
|st2t2=New
|color2={{party color|Samagi Jana Balawegaya}}
|party3=[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
|votes3=954517
|st1t3=742
|st2t3=-2694
|color3={{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}
|party4=[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය]]
|votes4=488406
|st1t4=381
|st2t4=-2052
|color4={{party color|United National Party}}
|party5=[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
|votes5=387098
|st1t5=300
|st2t5=-748
|color5={{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}
|party6=[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
|votes6=307657
|st1t6=377
|st2t6=New
|color6={{party color|Illankai Tamil Arasu Kachchi}}
|party7=[[සර්වජන බලය]]
|votes7=294681
|st1t7=226
|st2t7=New
|color7={{party color|Sarvajana Balaya}}
|party8=[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය]]
|votes8=139858
|st1t8=116
|st2t8=+43
|color8={{party color|Sri Lanka Muslim Congress}}
|party9=ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දෙමළ ජාතික සන්ධානය
|votes9=89177
|st1t9=106
|st2t9=New
|color9={{party color|Democratic Tamil National Alliance}}
|party10=වෙනත් පක්ෂ සහ ස්වාධීන
|votes10=987006
|st1t10=851
|st2t10=
|color10={{party color|Others}}
|total_st2t=0
|invalid=205277
|electorate=17156338
|source=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව,<ref name="EC-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Live Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://results.elections.gov.lk/ |access-date=2025-05-06 |website=results.elections.gov.lk}}</ref> අද දෙරණ,<ref name="AD-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Authorities Election 2025 Results - Sri Lanka |url=https://election.adaderana.lk/local-authorities-election-2025/ |access-date=2025-05-06 |website=election.adaderana.lk}}</ref> Newswire<ref name="NWW-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-07 |title=Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://election.newswire.lk/ |access-date=2025-05-07 |website=election.newswire.lk |language=English}}</ref>
}}
===දිස්ත්‍රික්කය===
{| class="wikitable"
|-{{Party shading/National People's Power}}
|[[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|-{{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}
|[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|}
{{sticky header}}
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:80%; text-align:right"
! colspan=18 | 2025 ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම දිස්ත්‍රික් ප්‍රතිඵල
|-
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත්|පළාත්]]
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්ක|මැතිවරණ<br>දිස්ත්‍රික්ක]]
! colspan=3 | [[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]]
! colspan=3 | [[සමගි ජන බලවේගය|SJB]]
! colspan=3 | [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]]
! colspan=3 | වෙනත්
! colspan=3 rowspan=2 | මුළු
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | ඡන්ද<br>ප්‍රතිශතය
|-
! colspan=3 style="background:{{party color|National People's Power}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Others}}"|
|-
|-
! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! මුළු ඡන්ද විමසීම !! ලියාපදිංචි ඡන්ද දායකයන් !! ආසන
|-
| rowspan=3 align=left|[[බස්නාහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|බස්නාහිර]] || align=left|[[කොළඹ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|කොළඹ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''476,182''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.80%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''297''' || 195,380 || 19.61% || 161 || – || – || – || 324,664 || 32.59% || 175 || 1,016,611 || 1,773,460 || 581 || 57.32%
|-
| align=left|[[ගම්පහ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|ගම්පහ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''599,906''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''54.48%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''402''' || 225,043 || 20.44% || 141 || – || – || – || 276,245 || 25.08% || 174 || 1,122,106 || 1,896,304 || 717 || 59.17%
|-
| align=left|[[Kalutara District|KAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''269,377''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''41.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''207''' || 151,800 || 23.42% || 109 || – || – || – || 226,931 || 35.02% || 160 || 660,663 || 1,033,206 || 476 || 63.94%
|-
| rowspan=3 align=left|[[මධ්‍යම පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|මධ්‍යම]] || align=left|[[මහනුවර මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|KAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''323,957''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.58%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''307''' || 189,246 || 26.04% || 166 || – || – || – || 213,411 || 29.38% || 181 || 746,833 || 1,202,558 || 654 || 62.10%
|-
| align=left|[[මාතලේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|මාතලේ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''117,565''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''43.61%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''139''' || 64,917 || 24.08% || 68 || – || – || – || 87,100 || 32.31% || 87 || 276,015 || 434,246 || 294 || 63.56%
|-
| align=left|[[Nuwara Eliya District|NUW]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''133,391''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''35.59%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''131''' || 101,085 || 26.97% || 82 || – || – || – || 140,277 || 37.44% || 113 || 386,232 || 610,117 || 326 || 63.30%
|-
| rowspan=3 align=left|[[දකුණු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|දකුණු]] || align=left|[[Galle District|GAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''233,129''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.85%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''222''' || 122,353 || 23.01% || 97 || – || – || – || 176,170 || 31.14% || 138 || 541,435 || 856,355 || 457 || 63.23%
|-
| align=left|[[Matara District|MTR]] || {{Party shading/National People's Power}} |'''203,400''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''48.87%''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''207''' || 93,543 || 22.48% || 82 || – || – || – || 119,262 || 28.74% || 105 || 424,993 || 693,549 || 394 || 61.28%
|-
| align=left|[[Hambantota District|HAM]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''161,655''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''48.55%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''146''' || 67,207 || 20.18% || 55 || – || – || – || 104,131 || 31.27% || 83 || 338,234 || 526,599 || 284 || 64.23%
|-
| rowspan=5 align=left|[[උතුරු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු]] || align=left | [[Jaffna District|JAF]] || 56,615 || 20.45% || 81 || 4,103 || 1.48% || 4 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''88,443''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''31.95%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''135''' || 127,636 || 46.12% || 189 || 281,744 || 498,140 || 409 || 56.56%
|-
| align=left|[[Kilinochchi District|KIL]] || 10,552 || 17.65% || 12 || 2,683 || 4.49% || 2 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''29,173''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''48.80%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''36''' || 17,377 || 29.06% || 20 || 61,185 || 102,387 || 70 || 59.76%
|-
| align=left|[[Mannar District|MAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''14,133''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''21.09%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''19''' || 13,928 || 20.78% || 18 || 11,056 || 16.50% || 18 || 27,897 || 41.63% || 37 || 67,732 || 91,373 || 92 || 74.13%
|-
| align=left|[[Vavuniya District|VAV]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''17,984''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''22.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''26''' || 10,596 || 13.10% || 15 || 13,385 || 16.55% || 16 || 38,900 || 48.11% || 49 || 82,512 || 129,293 || 106 || 63.81%
|-
| align=left|[[Mullaitivu District|MUL]] || 9,534 || 17.96% || 12 || 4,583 || 8.63% || 7 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''20,080''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''37.83%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''26''' || 18,888 || 35.58% || 24 || 54,098 || 87,800 || 69 || 61.62%
|-
| rowspan=3 align=left|[[නැගෙනහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|නැගෙනහිර]] || align=left|[[Batticaloa District|BAT]] || 53,002 || 18.62% || 44 || 20,505 || 7.20% || 20 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''91,818''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''32.25%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''85''' || 119,351 || 41.93% || 104 || 287,739 || 455,520 || 253 || 63.17%
|-
| align=left|[[Ampara District|AMP]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''92,579''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''29.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''114''' || 41,851 || 13.22% || 51 || 22,308 || 7.05% || 25 || 159,892 || 50.49% || 161 || 320,160 || 478,669 || 351 || 66.89%
|-
| align=left|[[Trincomalee District|TRI]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''52,569''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''24.34%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''68''' || 34,328 || 15.89% || 36 || 31,394 || 14.53% || 36 || 97,719 || 45.24% || 90 || 218,853 || 319,399 || 230 || 68.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[වයඹ පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|වයඹ]] || align=left|[[Kurunegala District|KUR]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''414,944''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.83%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''331''' || 225,395 || 25.98% || 163 || – || – || – || 227,123 || 26.19% || 163 || 880,151 || 1,430,286 || 657 || 61.54%
|-
| align=left|[[Puttalam District|PUT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''159,242''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.31%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''144''' || 88,991 || 23.65% || 72 || – || – || – || 128,107 || 34.04% || 106 || 381,746 || 668,525 || 322 || 57.10%
|-
| rowspan=2 align=left|[[උතුරු මැද පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු මැද]] || align=left|[[Anuradhapura District|ANU]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''245,307''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''50.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''212''' || 111,910 || 22.86% || 86 || – || – || – || 132,239 || 27.02% || 98 || 497,365 || 750,101 || 396 || 66.31%
|-
| align=left|[[Polonnaruwa District|POL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''115,296''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''53.84%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''97''' || 51,040 || 23.83% || 40 || – || – || – || 47,819 || 22.33% || 38 || 217,863 || 354,111 || 175 || 61.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[ඌව පළාත|ඌව]] || align=left|[[Badulla District|BAD]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''188,269''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.36%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''203''' || 107,891 || 24.27% || 93 || – || – || – || 148,327 || 33.37% || 133 || 458,890 || 712,401 || 429 || 64.41%
|-
| align=left|[[Monaragala District|MON]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''120,058''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''108''' || 71,897 || 27.28% || 53 || – || – || – || 71,551 || 27.16% || 53 || 268,915 || 403,519 || 214 || 66.64%
|-
| rowspan=2 align=left|[[සබරගමුව පළාත|සබරගමුව]] || align=left | [[Ratnapura District|RAT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''235,841''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''210''' || 144,990 || 25.89% || 109 || – || – || – || 179,102 || 31.99% || 134 || 571,277 || 932,855 || 453 || 61.24%
|-
| align=left|[[Kegalle District|KEG]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''199,443''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.99%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''188''' || 113,215 || 25.54% || 89 || – || – || – || 130,624 || 29.47% || 107 || 452,735 || 715,565 || 384 || 63.27%
|- class="sortbottom"
! colspan=2 style="text-align:left;" |Total || 4,503,930 || 43.26% || 3,927 || 2,258,480 || 21.69% || 1,767 || 307,657 || 2.96% || 377 || 3,340,743 || 32.09% || 2,722 || 10,616,087 || 17,156,338 || 8,793 || 61.88%
|}
== බලය පිහිටුවීම ==
දේශපාලන පක්ෂයක් හෝ ස්වාධීන කණ්ඩායමක් විසින් බහුතර බලය හිමි කර ගනු ලැබ ඇති පළාත් පාලන ආයතන 161කට අදාළව සභා පිහිටුවීම 2025 ජුනි 2 දින සිදුවිය. අනෙක් ආයතන වල බලය පිහිටුවීම විවිධ දින වලදී සිදුවිය.
=== බස්නාහිර පළාත ===
[[කොළඹ මහනගර සභාව|කොළඹ මහනගර සභාවේ]] බලය පිහිටුවීමට [[ජාතික ජන බලවේගය]] සමත්විය. සීතාවක ප්‍රාදේශීය සභාව‌වේ පළමු සභා වාරය දින නියමක් නොමැතිව කල් ගියේ සභාපති තේරීමේ ඡන්ද විමසීම පිළිබද වු මතභේද හේතුවෙනි. මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමගි ජන බලවේගය සමත් විය.
=== වයඹ පළාත ===
කුරුණෑගල මහ නගර සභාවේ බලය තහවුරු කර ගැනීමට ජාතික ජන බලවේගය සමත් විය.
=== දකුණු පළාත ===
නාගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ සමත් විය.
=== මධ්‍යම පළාත ===
වලපනේ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය ජාතික ජනබල වේගය විසින් පිහිටවිය.
=== සබරගමුව පළාත ===
=== ඌව පළාත ===
=== උතුරු මැද පළාත ===
=== උතුරු පළාත ===
ඉලංකෙයි තමිල් අරසු පක්ෂය ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමත් විය.
=== නැගෙනහිර පළාත ===
==සටහන්==
{{සටහන්ලැයිස්තුව}}
;ප්‍රතිළුලය
<references group="ER" />
==මූලාශ්‍ර==
{{reflist}}
{{ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ }}
[[ප්‍රවර්ගය:2025]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන මැතිවරණ]]
45x117pa2v3ocv1sgke2l506quwsp2q
752151
752150
2025-06-30T13:01:55Z
Hansaka99
42964
/* බස්නාහිර පළාත */
752151
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|ශ්‍රී ලංකාවෙහි 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය}}
{{Use dmy dates|date=January 2023}}
{{තොරතුරුකොටුව මැතිවරණය
| election_name = ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම, 2025
| country = ශ්‍රී ලංකාව
| type = පාර්ලිමේන්තු <!-- DO NOT CHANGE - As per template, must be one of four: presidential, legislative, parliamentary or by-election. Parliamentary is used so that all fields are shown.-->
| ongoing = Yes
| previous_election = ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024
| previous_year = 2024
| next_election =
| next_year =
| seats_for_election = පළාත් පාලන ආයතන 339ක් <br />(මහ නගර සභා 28ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 275ක්)
| election_date = 6 මැයි 2025
| registered = 17,296,330<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207550/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B7%99%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%80-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF-%E0%B6%AF%E0%B7%8F%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B6%BA%E0%B7%92%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%BD%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%82%E0%B6%BA-%E0%B6%89%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B6%B8%E0%B7%80%E0%B7%96-%E0%B6%B4%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%9A%E0%B7%8A|title=පුංචි ඡන්දෙට නව ඡන්ද දායකයින් ලක්ෂය ඉක්මවූ පිරිසක්|newspaper=අද දෙරණ|date=11 මාර්තු 2025|access-date=21 මාර්තු 2025}}</ref>
| turnout =
<!--NPP-->
| color1 = C4094A
| image1 = [[ගොනුව:President of Sri Lanka Mr. Anura Kumara Dissanayak, Official portrait (December 2024).jpg|120px]]
| leader1 = [[අනුර කුමාර දිසානායක]]
| party1 = [[ජාතික ජන බලවේගය]]
| alliance1 =
| last_election1 = 5.75%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 0{{efn|name=JVP/NPP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before1 = 434
| seats1 = '''3,927'''
| seat_change1 = {{increase}} 3,493
| popular_vote1 = '''4,503,930'''
| percentage1 = '''43.26%'''
| swing1 = {{increase}} 37.51 pp
| 1data1 = <!-- no. of councillors -->
| 2data1 = <!-- no. of local councils -->
<!--SJB-->
| color2 = 0B9444
| image2 = [[ගොනුව:Sajith Premadasa (portrait).png|110px]]
| leader2 = [[සජිත් ප්‍රේමදාස]]
| party2 = [[සමගි ජන බලවේගය]]
| alliance2 =
| last_election2 = නැත{{efn|name=SJB|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය නිර්මාණය වූයේ පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන්]] පසුවය. එබැවින් එය නව පක්ෂයකි.}}
| seats_before2 = නැත
| seats2 = 1,767
| seat_change2 = {{increase}} 1,767
| popular_vote2 = 2,258,480
| percentage2 = 21.69%
| swing2 = {{increase}} 21.69 pp
| 1data2 = <!-- no. of councillors -->
| 2data2 = <!-- no. of local councils -->
<!--SLPP-->
| 1blank = සභිකයින්
| 2blank = පළාත් පාලන ආයතන
| color3 = 800000
| image3 = [[ගොනුව:The former President of Sri Lanka, Mr. Mahinda Rajapaksa meeting the Prime Minister, Shri Narendra Modi, in New Delhi on September 12, 2018 (1) (cropped).JPG|120px]]
| leader3 = [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]
| party3 = [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
| alliance3 =
| last_election3 = 40.47%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 231
| seats_before3 = 3,436
| seats3 = 742
| seat_change3 = {{decrease}} 2,694
| popular_vote3 = 954,517
| percentage3 = 9.17%
| swing3 = {{decrease}} 31.30 pp
| 1data3 = <!-- no. of councillors -->
| 2data3 = <!-- no. of local councils -->
<!--UNP-->
| image4 = [[ගොනුව:President_Dr_Muizzu_meets_Sri_Lankan_President_Ranil_Wickremesinghe_(cropped).jpg|120px]]
| leader4 = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| party4 = එක්සත් ජාතික පක්ෂය
| alliance4 =
| last_election4 = 29.42%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 34{{efn|name=UNF/UNP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජාතික පෙරමුණ, ශ්‍රී ලංකාව|එක්සත් ජාතික පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before4 = 2,433
| seats4 = 381
| seat_change4 = {{decrease}} 2,052
| popular_vote4 = 488,406
| percentage4 = 4.69%
| swing4 = {{decrease}} 24.73 pp
| 1data4 = <!-- no. of councillors -->
| 2data4 = <!-- no. of local councils -->
<!--ITAK-->
| color5 = FFFF00
| image5 = {{Election image filler|Illankai Tamil Arasu Kachchi|ITAK}}
| leader5 = එස්. ශිවඥානම්
| party5 = [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
| alliance5 =
| last_election5 = 2.73%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 41{{efn|name=TNA/ITAK|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[දෙමළ ජාතික සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before5 = 417
| seats5 = 377
| seat_change5 = {{decrease}} 40
| popular_vote5 = 307,657
| percentage5 = 2.96%
| swing5 = {{increase}} 0.23 pp
| 1data5 = <!-- no. of councillors -->
| 2data5 = <!-- no. of local councils -->
<!--PA-->
| color6 = 0000FF
| image6 = [[File:Anura Priyadharshana Yapa (cropped).jpg|120px]]
| leader6 = [[අනුර ප්‍රියදර්ශන යාපා]]
| party6 = [[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
| alliance6 =
| last_election6 = 12.10%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 9{{efn|name=UPFA/PA|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before6 = 1,048
| seats6 = 300
| seat_change6 = {{decrease}} 748
| popular_vote6 = 387,098
| percentage6 = 3.72%
| swing6 = {{decrease}} 8.38 pp
| 1data6 = <!-- no. of councillors -->
| 2data6 = <!-- no. of local councils -->
}}
{{Politics of Sri Lanka}}
'''ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2025''' යනු, [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවෙහි]] 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය වෙයි. මෙම ඡන්ද විමසීමෙන් වසර 4ක ධුර කාලයක් සඳහා සභිකයින් තෝරා පත් කර ගනු ඇත.<ref name=":0">{{Cite news |title=පුංචි ඡන්දය |url=https://www.deshaya.lk/article/55/irida_vigrahaya/27045/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA |website=දේශය වෙබ් අඩවිය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=22 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> 2025 මාර්තු 17 සිට මාර්තු 20 දක්වා නාමයෝජනා භාර ගත් අතර මෙම ඡන්ද විමසීම 2025 මැයි 6 වැනිදා පැවැත්වීමට නියමිතය.<ref name=":මැකොස1">{{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_23_ST.pdf |title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම - 2025 ඡන්ද විමසීම් දිනය දැනුම්දීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 336කට සභිකයින් තෝරා පත් කර ගැනීමට ශ්‍රී ලාංකිකයන් සුදුසුකම් ලබයි.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207912|title=පුංචි ඡන්දය මැයි 06|newspaper=අද දෙරණ|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref>
== පසුබිම ==
[[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ආයතන]] සඳහා අවසන් වරට මැතිවරණයක් පැවැත්වූයේ [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 වසරේදීය]]. එහිදී අලුතින් පිහිටුවන ලද [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] 40%ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින් බහුතර ආසන සංඛ්‍යාවක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය: පොදු ජන පෙරමුණ ඉදිරියෙන් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-43023090 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=11 පෙබරවාරි 2018|language=si}}</ref>
එම පෙරමුණේ ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] [[2019 ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය|2019 වසරේ]] පැවති [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරණ|ජනාධිපතිවරණය]] ජයග්‍රහණය කළ අතර, ඔහුගේ සොහෝදරයා වන හිටපු [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපති]] [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]ගේ නායකත්වය යටතේ [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2020|2020 වසරේ]] පැවති මහ මැතිවරණයද ජයග්‍රහණය කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=124137|title=ගෝඨාභයගේ ඉතිහාසය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 නොවැම්බර් 2019|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=141481|title=මහ මැතිවරණය 2020 - මොකද වුණේ ?|newspaper=අද දෙරණ|date=7 අගෝස්තු 2020|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වුණි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ පාලන සමය තුළ [[කොවිඩ්-19 ව්‍යාප්ත වසංගතය]], දරුණු ආර්ථික අර්බුදය ඇතුළු සමාජීය, දේශපාලනික සහ පරිපාලනමය අභියෝගවලට මුහුණ දීමට සිදු විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනාධිපති යටතේ ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය ප්‍රස්තාර 7 කින් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62152289 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=14 ජූලි 2022|language=si|last1=ජෝෂි|first1=ස්වාති}}</ref> මෙම අභියෝග හේතුවෙන් 2022 වසරේදී දිවයින පුරා ආණ්ඩු විරෝධී උද්ඝෝෂණවලට හෝ [[2022 ශ්‍රී ලංකාවේ විරෝධතා|අරගලය]]කට තුඩු දුන් අතර මෙරට දේශපාලනික අර්බුදයකට ලක්විය.<ref>{{cite web|title=ශ්‍රී ලංකාවේ අර්බුදය: යුද වීරයින් දුෂ්ටයන් බවට පත්වූ හැටි |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-61606414 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=30 මැයි 2022|language=si}}</ref>
එල්ලවූ මහජන විරෝධයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රටින් පළා ගොස් ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වූ අතර මහින්ද රාජපක්ෂ ද [[ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍ය|අග්‍රාමාත්‍ය]] ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්විය. [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ප්‍රථමයෙන් අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයට පත් වූ අතර ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු ඔහු වැඩබලන ජනාධිපතිධුරයටට පත්විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනපති රටින් පිටව යයි,ධුරයේ රාජකාරී අගමැතිට |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62144683 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=12 ජූලි 2022 |language=si}}</ref> ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉතිරි ධුර කාලය සඳහා 2022 ජූලි 21 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැති විශේෂ [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2022|ඡන්ද විමසීමකදී]], [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{cite web|title=රනිල් වික්‍රමසිංහ ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි විධායක ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දෙයි |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2022/07/21/%E0%B6%BB%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%82%E0%B7%84-%E0%B7%81%E0%B7%8A |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=21 ජූලි 2022 |language=si}}</ref>
2024 සැප්තැම්බර් 21 වැනිදා පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|ජනාධිපතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය|ජාතික ජන බලවේගයේ]] ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[අනුර කුමාර දිසානායක]], [[විපක්ෂ නායක (ශ්‍රී ලංකාව)|විපක්ෂ නායක]] [[සජිත් ප්‍රේමදාස]] සහ එවක ජනාධිපති [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] පරාජය කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ 9 වැනි විධායක ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/201446|title=නව ජනපති අනුර|newspaper=අද දෙරණ|date=22 සැප්තැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඉන්පසු පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|මහ මැතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය]] ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගනිමින් අති බහුතරයක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref name="ːහිරු1">{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/388125/2024-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%BD%E0%B7%92%E0%B6%B8%E0%B7%9A%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA%E0%B7%9A-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AD-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B6%B5%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B1|title=2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේ සමස්ත ප්‍රතිඵලය මෙන්න|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=15 නොවැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ජාතික ජන බලවේගය]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වනු ඇත.<ref name=":මැකොස2" />
=== ඡන්ද විමසීම කල් දැමීම ===
මෙම පළාත් පාලන මැතිවරණය මුලින්ම පැවැත්වීමට නියමිතව තිබුණේ 2022 වසරේදීය. කෙසේ වෙතත්, ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් එවකට ජනාධිපති [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] විසින් මැතිවරණය කල් දමන ලදී.<ref name=":0" /> ඡන්දය නැවතත් කල් දමා බවට ඇති චෝදනා නොදැකමින්, ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව 2023 වසරේ මාර්තු 9 වැනිදා පවත්වන දිනය ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කළේය.<ref>{{cite news|author=කාර්ය මණ්ඩල ලේඛකයා |url=https://sinhala.newsfirst.lk/2023/1/21/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 09 වැනි දා - ජාතික මැතිවරණ කොමිසම |publisher=නිව්ස් ෆර්ස්ට්.lk|date=21 January 2023 |access-date=21 January 2023}}</ref>
2023 පෙබරවාරි 13 වැනිදා රජයේ මුද්‍රණාලයාධිපතිනී ගංගානි කල්පනී ලියනගේ මහත්මිය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවට ලිපියක් යවමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීමට ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීමේ සම්පූර්ණ පිරිවැය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව විසින් ගෙවන තුරු ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීම නොහැකි වනු ඇති බවයි.<ref>{{cite web|title=2023 පළාත් පාලන මැතිවරණයට බාධා කිරීම් පිළිබඳ මාධ්‍ය මාධ්‍ය ප්‍රකාශය |url=https://cmev.org/wp-content/uploads/2023/02/CMEV-Press-statement-Postponement-of-Postal-voting-S.pdf |website=මැතිවරණ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=14 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=සවරනමුත්තු|first1=සී|last2=ද සිල්වා|first2=ලසන්ත|last3=කළුපතිරණ|first3=උදය|location=[[කොළඹ]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීම දිනයක් නොමැතිව කල් දැමීමට සිදුවිය. පෙබරවාරි අග වන විට, මේ මැතිවරණය සඳහා රජය මහා භාණ්ඩාගාරයෙන් මුදල් ප්‍රසම්පාදන ලබා දී නොතිබූ බැවින් මැතිවරණය නොපවත්වනු ඇතැයි සැකයක් පැවතුනි. ආර්ථික අර්බුදයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මුදල් නොමැතිකම හේතුවෙන් මැතිවරණය නොපැවැත්විය යුතු බව එවකට ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය 2023:ඡන්ද කල් දැමීමෙන් රටට අත්විය හැකි ප්‍රතිවිපාක මොනවාද? |url=https://www.bbc.com/sinhala/articles/clm499nnn4yo |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=20 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=දිසානායක|first1=සම්පත්}}</ref> 2023 පෙබරවාරි 24 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිල වශයෙන් පළාත් පාලන මැතිවරණය කල් දැමූ අතර, පළමුව එම වසරේ අප්‍රේල් 25 වැනිදාට නැවත මැතිවරණය නියම කළ නමුත් පසුව ඡන්දය නැවතත් කල් දැමීය.<ref>{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/328208/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-9-%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%B1%E0%B7%92-%E0%B6%AF%E0%B7%8F-%E0%B6%B1%E0%B7%9C-%E0%B6%B4%E0%B7%90%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B7%99%E0%B6%B1-%E0%B6%B6%E0%B7%80%E0%B6%A7-%E0%B6%9A%E0%B7%9C%E0%B6%B8%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B7%81%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%93%E0%B6%A9%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%9D|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 9 වැනි දා නො පැවැත්වෙන බවට කොමිසමින් ප්‍රකාශයක් (විඩීයෝ)|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=24 පෙබරවාරි 2023|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://archives1.dinamina.lk/2023/04/12/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B7%80%E0%B6%AD%E0%B7%8A/168382/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%BA%E0%B7%85%E0%B7%92-%E0%B6%9A%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B6%BA%E0%B6%BA%E0%B7%92 |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=12 අප්‍රේල් 2023|language=si|last1=ප්‍රේමලාල්|first1=අනුර}}</ref>
=== නීතිමය පියවර ===
2024 අගෝස්තු 22 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම නියම කළ පරිදි නොපැවැත්වීමෙන් මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සාමාජිකයින් සහ එවක [[මුදල් අමාත්‍ය (ශ්‍රී ලංකාව)|මුදල් අමාත්‍යවරයා]] වන [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කර ඇති බවට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය|ශ්‍රී ලංකා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]] තීන්දු කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/200202|title=හැකි ඉක්මනින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම පවත්වන්නැයි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් නියෝගයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=22 අගෝස්තු 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2024 දෙසැම්බර් 3 වැනිදා, 2023 වසරේදී පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම සඳහා කැඳවනු ලැබූ නාමයෝජනා ආපසු කැඳවීම පිණිස ලැබුණු නාමයෝජනා අවලංගු කර නව නාමයෝජනා කැඳවීම සඳහා විශේෂ පනත් කෙටුම්පත සකස් කර ගැනීමට නීති කෙටුම්පත් සම්පාදකට උපදෙස් ලබා දීමට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි කැබිනට් මණ්ඩලය|අමාත්‍ය මණ්ඩලය]] අනුමැතිය ලබා දී ඇති බව කැබිනට් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක [[නලින්ද ජයතිස්ස]] ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/203995|title=පළාත් පාලන නාමයෝජනා අවලංගු කිරීමට තීරණයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=3 දෙසැම්බර් 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 ජනවාරි 1 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය|ගැසට්]] කර අතර 2025 ජනවාරි 9 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව|පාර්ලිමේන්තුව]]ට ඉදිරිපත් කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/07/politics/155585/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b1%e0%b7%8f%e0%b6%b8-%e0%b6%ba%e0%b7%9d%e0%b6%a2%e0%b6%b1%e0%b7%8f-%e0%b6%85%e0%b7%80%e0%b6%bd%e0%b6%82-2/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref>
[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය|ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසයේ]] මහලේකම් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී නිසාම් කාරියප්පර් ඇතුළු පාර්ශ්ව විසින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසිම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ව්‍යවස්ථානුකූලභාවය අභියෝගයට ලක් කරමින් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පෙත්සමක් ගොනු කරනු ලැබුවා. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය 2025 ජනවාරි 27 වැනිදා පෙත්සම් විභාගය අවසන් කරමින් එහි තීන්දුව [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]]ට සහ ජනාධිපති [[අනුර කුමාර දිසානායක]]ට යොමු කළේය.<ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/27/lawnorder/160932/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%a1%e0%b6%b1%e0%b7%8a%e0%b6%af%e0%b6%ba-%e0%b6%9c%e0%b7%90%e0%b6%b1-%e0%b6%ad%e0%b7%93%e0%b6%b1%e0%b7%8a/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=27 ජනවාරි 2023|language=si|last1=මැදගෙදර|first1=නෙල්කා}}</ref> 2025 පෙබරවාරි 14 වැනිදා, කථානායකවරයා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ තීන්දුව පාර්ලිමේන්තුවට දැනුම් දුන්නේය. පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ඇතැම් වගන්ති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පටහැනි බවත්, එය බලාත්මක කිරීම සඳහා විශේෂ බහුතරයක් අවශ්‍ය වන බවත් එහි තීන්දුව සඳහන් කළේය.<ref>{{cite web|url=https://siyathanews.lk/archives/157672|title=පුංචි ඡන්දය ගැන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණය කථානායක පාර්ලිමේන්තුවට කියයි|website=සියත ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය |date=14 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා විවාදයට ගෙන සංශෝධන රහිතව විශේෂ බහුතරයකින් සම්මත විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/17/breaking-news/166636/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b7%81%e0%b7%9a%e0%b7%82-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b6%b0/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=17 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> එදිනම [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]] පනත් කෙටුම්පතට සිය සහතිකය සටහන් කළ අතර මෙම පනත් කෙටුම්පත ''2025 අංක 01 දරන පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් (විශේෂ විධිවිධාන) පනත'' ලෙස බලාත්මක විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/206730|title=පළාත් පාලන පනත් කෙටුම්පතට කථානායකගේ සහතිකය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන 337 ක ධුර කාලය 2025 ජුනි 2 වැනිදා සිට ආරම්භ කළ යුතු බව රාජ්‍ය පරිපාලන, පළාත් සභා සහ පළාත් පාලන අමාත්‍ය චන්දන අබේරත්න මහතා අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් දැනුම් දුන්නේය.<ref name=":මැකොස2">{{Cite journal|title=I වැනි කොටස: (I) වැනි ඡේදය - සාමාන්‍ය — රජයේ නිවේදන — මහා නගර සභා ආඥාපනත — 10(2)(ආ) වගන්තිය යටතේ නියමය|magazine=[[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය]] - අති විශේෂ |date=17 පෙබරවාරි 2025|issue=2424/02 |url=https://mpclg.gov.lk/web/images/Gazt/2424_02_20250217_sin.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 337ට මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක් ද ඇතුළත් වේ.<ref name=":දිනමිණ1">{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/19/politics/167546/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B6%B1-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=20 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
2025 මාර්තු 3 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිවේදනය නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමිසම සඳහා නාමයෝජනා භාරගැනීමේ කාලය 2025 මාර්තු 17 සිට 2025 මාර්තු 20 වැනිදා පස්වරු 12:00 දක්වා පිළිගනු ලබන බවයි. අංක 2424/02 දරන අති විශේෂ ගැසට් පත්‍රයේ සඳහන් කර ඇති පරිදි, පළාත් පාලන ආයතන 337ක් සඳහා නාමයෝජනා පිළිගනු ලැබේ. කෙසේ වෙතත් අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ග හේතුවෙන් කල්ගිය, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ දෙහිඅත්තකණ්ඩිය, මන්නාරම, පුනාකරි යන ප්‍රාදේශිය සභා සදහා 2025 මාර්තු 10 වන දින නාමයෝජනා භාරගත් අතර ඒ්වායේ ඡන්දයද 2025 මැයි 06 පවත්වන බව මැතිවරණ කොමිසම නිවේදනය කලහ.<ref>{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 පුනාකරි, මන්නාරම හා දෙහිඅත්තකණ්ඩිය යන ප්‍රදේශිය සභාවල ඡන්ද විමසන දිනය දැනුම් දීම |magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=27 මාර්තු 2025|issue=LAE/2025/27 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_27_ST.pdf|accessdate=27 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> නමුත් ඇල්පිටිය යන ප්‍රාදේශීය සභා සඳහා මැතිවරණ කලින් පැවැත්විය.<ref name=":මැකොස3">{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 — නාමයෝජනා භාරගැනීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=3 මාර්තු 2025|issue=2424/02 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_01_S.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref>
==මැතිවරණ කාල රාමුව==
{|class="wikitable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=4 | පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීමට අදාළ විශේෂ දිනයන්
|-
! දිනය !! දවස !! සිදුවීම !! {{Abbr|මූලාශ්‍ර|මූලාශ්‍රය}}
|-
| 2024 සැප්තැම්බර් 21
| සෙනසුරාදා
| [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]: [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවේ]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරු ලැයිස්තුව|9 වැනි]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස [[අනුර කුමාර දිසානායක]] තේරී පත්වෙයි.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස-22.09.2024">{{Cite web|title= ජනාධිපතිවරණ ප්‍රතිඵල - 2024|publisher=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=22 සැප්තැම්බර් 2024| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|archive-date=26 ඔක්තෝබර් 2024 |archive-url=https://archive.today/20241026163557/https://results.elections.gov.lk/pre2024/ |url-status=live}}</ref>
|-
| 2024 නොවැම්බර් 14
| බ්‍රහස්පතින්දා
| [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]: [[ජාතික ජන බලවේගය]] අති බහුතරයක් දිනා ගනිමින්, ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගැනියි.
| style="text-align:center" | <ref name="ːහිරු1" />
|-
| 2025 මාර්තු 3–19
| සඳුදා සිට බදාදා දක්වා
| ඇප තැන්පත් කිරීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1">{{Cite web|title=වසර 7කට පසු පැවැත්වෙන 2025 පළාත් පාලන මැතිවරණය ගැන දැනගත යුතු කරුණු|publisher=බී.බී.සී. සිංහල සේවය|date=7 මාර්තු 2025| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|url-status=live}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=මැතිවරණයට ඇප තැන්පත් කිරීම අදින් අවසන් |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=[[ලංකාදීප (පුවත්පත)|ලංකාදීප ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 මාර්තු 2025|language=si|last1=නිශ්ශංක|first1=මහින්ද}}</ref>
|-
| 2025 මාර්තු 17–20
| සඳුදා සිට බ්‍රහස්පතින්දා දක්වා
| නාමයෝජනා භාර ගැනීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1" /><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ඡන්දයට නාමයෝජනා භාර ගැනීම අද සිට.. |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=21 මාර්තු 2025|date=17 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 මැයි 6
| අඟහරුවාදා
| මැතිවරණය පැවැත්වෙන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස1" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මැයි 06 වැනිදා|url=https://www.dinamina.lk/2025/03/20/breaking-news/175649/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ad%e0%b7%92%e0%b7%80%e0%b6%bb%e0%b6%ab%e0%b6%ba-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ba%e0%b7%92/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 336ක පුංචි ඡන්දය මැයි 6දා |url=https://divaina.lk/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-336%e0%b6%9a-%e0%b6%b4%e0%b7%94%e0%b6%82%e0%b6%a0%e0%b7%92-%e0%b6%a1%e0%b6%b1/ |website=[[දිවයින (පුවත්පත)|දිවයින ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=21 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 ජූනි 2
| සඳුදා
| පළාත් පාලන ආයතන 337ක් (මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක්) සඳහා නිල කාලය ආරම්භ වන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස2" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 274ක නිල කාලය සම්බන්ධයෙන් විශේෂ ගැසට් නිවේදයනක් |url=https://www.hirunews.lk/397383/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%86%E0%B6%BA%E0%B6%AD%E0%B6%B1-274-%E0%B6%9A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD-%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%8A%E0%B6%B6%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%BA%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83%E0%B6%A7%E0%B7%8A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B7%9A%E0%B6%AF%E0%B6%B1%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A |website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
|}
==ඡන්ද ක්‍රමය ==
2012 අංක 22 දරන, 2016 අංක 1 දරන සහ 2017 අංක 16 දරන පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ (සංශෝධන) පනත්වල දක්වා ඇති පරිදි, මිශ්‍ර සමානුපාතික ක්‍රමය භාවිතා කරමින් පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ පවත්වනු ලැබේ. ඒනම් 60% ක් කොට්ඨාශ වලින් ද (තනි-මන්ත්‍රී සහ බහු-මන්ත්‍රී යන දෙකම) සහ 40% ක් සමානුපාතික නියෝජනය ලැයිස්තු වලින්ද වන ආකාරයටයි.
සීමා නිර්ණය කොමිෂන් සභාව විසින් සියලුම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කොට්ඨාශ සංඛ්‍යාව නිර්වචනය කර ඇති අතර, එම විස්තර ගැසට් මගින් (2015 අගෝස්තු 21 දින අංක 1928/26 සහ 2017 පෙබරවාරි 17 දින අංක 2006/44) ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.
දේශපාලන පක්ෂ සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් නාමයෝජනා ලැයිස්තු දෙකක් ඉදිරිපත් කළ යුතු අතර, එමඟින් මුළු අපේක්ෂක සංඛ්‍යාව පළාත් පාලන ආයතනයේ අවශ්‍ය සාමාජිකත්වයට සමාන විය යුතුය. ඊට අමතරව, සමානුපාතික ලැයිස්තුවට අමතර අපේක්ෂකයින් තිදෙනෙකු ඇතුළත් විය යුතුය.<ref name="EC-LGE" />
කාන්තා නියෝජනය සහතික කිරීම සඳහා, තේරී පත් වූ මුළු මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාවෙන් 10%ක් කාන්තාවන් විය යුතු අතර, එය කොට්ඨාශ සහ සමානුපාතික ක්‍රම දෙකෙහිම බෙදා හරිනු ලැබේ. තරුණ නියෝජනය මුලින් 25%ක් ලෙස නියම කරන ලද අතර පසුව එය 30% දක්වා වැඩි කරන ලදී, නමුත් එය අනිවාර්ය කර නොමැත.<ref name="EC-LGE"> Local council elections:
* For the electoral system: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |title=Local Authorities Election System |publisher=Election Commission of Sri Lanka |date=2024 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=24 September 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240924232411/https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |url-status=live}}
* For the 2012 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 22 of 2012 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=15 November 2012 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222644/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2016 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 1 of 2016 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=17 February 2016 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222724/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 16 of 2017 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=31 August 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222740/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2015 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 1928/26 of 2015.08.21 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=President of Sri Lanka |date=21 August 2015 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107115810/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 2006/44 of 2017.02.17 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=Minister of Provincial Councils and Local Government |date=17 February 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107113030/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |url-status=live}}</ref>
2025 දී, මැතිවරණ කොමිසම නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල තරුණ නියෝජනය 25% ඉක්මවිය යුතු බවට නියෝග කළේය. කොට්ඨාශ මට්ටමේ නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල අවම වශයෙන් කාන්තා අපේක්ෂකයින් 25% ක් ඇතුළත් වන බව දේශපාලන පක්ෂ සහතික කළ යුතු අතර, සමානුපාතික නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල කාන්තා නියෝජනය 50% ක් තිබිය යුතුය.<ref name="TIO-9M">{{Cite web |date=2025-03-09 |title=EC sets voter eligibility for 2025 LG polls |url=https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250309103448/https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |archive-date=2025-03-09 |access-date=2025-03-09 |website=island.lk |language=en-US}}</ref>
2025 මාර්තු 1 වන දින මැතිවරණ කොමිසම විසින් නිකුත් කරන ලද ''අතිවිශේෂ ගැසට්'' නිවේදනයක මගින්, එක් එක් පළාත් පාලන ආයතනය සඳහා නම් කළ යුතු අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව, පළමු සහ දෙවන නාමයෝජනා පත්‍රවල අවශ්‍ය නාමයෝජනා, තැන්පතු මුදල් සහ අවම කාන්තා සහ තරුණ අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව විස්තර කර ඇත. 25% ක නියෝජනයක් පවත්වා ගැනීම සඳහා සෑම පළාත් පාලන ආයතනයක් සඳහාම තෝරා පත් කර ගත යුතු කාන්තා මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාව ද එහි සඳහන් කර ඇත.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
== පළාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව ==
මැතිවරණ කොමිසම මගින් නිකුත් කල අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනය අනුව ඇති පලාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
=== කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[කොළඹ මහනගර සභාව]] || 47 || 113
|-
| [[දෙහිවල-ගල්කිස්ස මහනගර සභාව]] || 27 || 51
|-
| ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ මහනගර සභාව || 21 || 38
|-
| කඩුවෙල මහනගර සභාව|| 28 || 49
|-
| මොරටුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| කොලොන්නාව නගර සභාව|| 9 || 21
|-
| සීතාවකපුර නගර සභාව|| 12 || 26
|-
| මහරගම නගර සභාව||25|| 44
|-
| කැස්බෑව නගර සභාව|| 20 || 39
|-
| බොරැලස්ගමුව නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| කොටිකාවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 21 || 39
|-
| සීතාවක ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| හෝමාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 28 || 49
|-
| '''සමස්ත''' || '''303''' || '''582'''
|}
=== ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මීගමුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| ගම්පහ මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වත්තල-මාබෝල නගර සභාව || 6 || 19
|-
| කටුනායක-සීදුව නගර සභාව || 11 || 31
|-
| මිනුවන්ගොඩ නගර සභාව|| 8 || 18
|-
| ජා-ඇල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පෑලියගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| වත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කටාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| දිවුලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මීරිගම ප්‍රාදේශිය සභාව ||29 || 51
|-
| මිනුවන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 49
|-
| අත්තනගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 53
|-
| ගම්පහ ප්‍රාදේශිය සභාව || 22|| 39
|-
| ජා-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මහර ප්‍රාදේශිය සභාව || 32 || 58
|-
| දොම්පේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| බියගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 32 || 56
|-
| කැලණිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 43
|-
| '''සමස්ත''' || '''403''' || '''745'''
|}
=== කළුතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කළුතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කළුතර මහනගර සභාව|| 19|| 34
|-
| පානදුර නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරණ නගර සභාව|| 7 || 14
|-
| බේරුවල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පානදුර ප්‍රාදේශීය සභාව || 26 || 49
|-
| බණ්ඩාරගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| හොරණ ප්‍රාදේශීය සභාව || 29 || 53
|-
| මදුරාවල ප්‍රාදේශීය සභාව || 9 || 18
|-
| බුලත්සිංහල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 28
|-
| මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 19 || 36
|-
| දොඩන්ගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| කළුතර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| බේරුවල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 23 || 44
|-
| පාලින්දනුවර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| අගලවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| වලල්ලාවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| මිල්ලනිය ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''268''' || '''507'''
|}
=== මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මහනුවර මහනගර සභාව || 22 || 44
|-
| වත්තේගම නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| කඩුගන්නාව නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| ගම්පොළ නගර සභාව|| 17 || 31
|-
| නාවලපිටිය නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| තුම්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| හාරිස්පත්තුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| අකුරණ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 33
|-
| පූජාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| පාතදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| පන්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උඩුදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මිනිපේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මැදදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| කුණ්ඩසාලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| පාතහේවාහැට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 23 || 44
|-
| මහනුවර කඩවත් සතර සහ ගගවට කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| යටිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 26 || 46
|-
| උඩුනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| උඩපලාත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 46
|-
| ගඟ ඉහල කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්බාගේ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| දඹුල්ල මහනගර සභාව|| 12 || 24
|-
| මාතලේ මහනගර සභාව|| 11 || 24
|-
| පල්ලේපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගලේවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| දඹුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අඹන්ගඟ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| නාවුල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ලග්ගල පල්ලේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| විල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 33
|-
| යටවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උකුවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| රත්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''162''' || '''312'''
|}
=== නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| නුවරඒළිය මහනගර සභාව || 9 || 24
|-
| හැටන් - දික්ඔය නගර සභාව|| 6 || 18
|-
| තලවාකැලේ - ලිඳුල නගර සභාව || 5 || 14
|-
| මස්කෙලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| නෝර්වුඩ් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඹගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| ආගරපතන ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| කොටගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| නුවරඒළිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කොත්මලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 56
|-
| හඟුරන්කෙත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 43
|-
| වලපනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 58
|-
| '''සමස්ත''' || '''168''' || '''342'''
|}
=== ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[ගාල්ල මහනගර සභාව]] || 20 || 38
|-
| [[අම්බලන්ගොඩ නගර සභාව]] || 12 || 23
|-
| හික්කඩුව නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| බලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| අම්බලන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| වැලිවිටිය-දිවිතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9|| 18
|-
| ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || ||
|-
| කරන්දෙණිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| බෙන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 ||24
|-
| නෙළුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තවලම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| නාගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| නියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| බද්දේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| යක්කලමුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රත්ගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| අක්මීමන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 29
|-
| බෝපේ-පෝද්දල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ඉමදුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| [[හබරාදුව ප්‍රාදේශීය සභාව|හබරාදුව ප්‍රාදේශිය සභාව]]|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''253''' || '''476'''
|}
***[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාවෙහි මැතිවරණය]] පෙර පැවැත්විය.
=== මාතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාතර මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| පිටබැද්දර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| කොටපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| කිරින්ද-පුහුල්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| මුලටියන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 ||29
|-
| අතුරළිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| අකුරැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14|| 29
|-
| මාලිම්බඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හක්මන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| කඹුරුපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තිහගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දෙවිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| දික්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| මාතර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''222''' || '''416'''
|}
=== හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| හම්බන්තොට මහනගර සභාව|| 10 || 24
|-
| තංගල්ල නගර සභාව|| 8 || 21
|-
| වීරකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| කටුවන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| බෙලි අත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| තංගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අගුණුකොලපැලැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 ||21
|-
| අම්බලන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| තිස්සමහාරාම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13|| 24
|-
| සූරියවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| හම්බන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| ලුණුගම්වෙහෙර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''153''' || '''298'''
|}
=== යාපනය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ යාපනය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| යාපනය මහනගර සභාව || 27 || 48
|-
| වැල්වෙටිතුරෙයි නගර සභාව || 9 || 18
|-
| පේදුර තුඩුව නගර සභාව || 9 || 18
|-
| චාවකච්චේරි නගර සභාව || 11 || 21
|-
| කරෙයිනගර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| කයිට්ස් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| වෙලනායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| වලිකාමම් බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| වලිකාමම් උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| වලිකාමම් නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| වලිකාමම් දකුණ ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| වලිකාමම් නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| වඩමාරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පේදුර තුඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| චාවකච්චේරි ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| නල්ලූර් ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''243''' || '''453'''
|}
=== මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මන්නාරම නගර සභාව || 7 || 18
|-
| නානාට්ටාන් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 19
|-
| මූසලී ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාන්තෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''36''' || '''80'''
|}
=== වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| වව්නියාව මහනගර සභාව || 10 || 23
|-
| වව්නියාව උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| වෙංගලසෙට්ටිකුලම් ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| වව්නියාව දකුණ දමිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 29
|-
| වව්නියාව දකුණ සිංහල ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාන්තෙයි නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| තුණුක්කායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| පුදුකුඩිරිප්පු ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| මාරිටිමේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''41''' || '''79'''
|}
=== කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පච්චිලායිපල්ලි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| කරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| '''සමස්ත''' || '''29''' || '''54'''
|}
=== මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මඩකලපුව මහනගර සභාව || 20 || 36
|-
| ඒරාවුර් නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කාත්තන්කුඩි නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කෝරලේපත්තු බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| කෝරලේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කෝරලේපත්තු උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| මංමුණෙයි දකුණ සහ ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| මංමුණෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| පෝරතිව්පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''144''' || '''274'''
|}
=== අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අක්කරෙයිපත්තු මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| අම්පාර නගර සභාව || 10 || 19
|-
| දමන ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| උහන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| මහඔය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නාමල්ඔය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදියතලාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| නවිතාවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| සමන්තුරෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| ඉරකාමම් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| අක්කරෙයිපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 5 || 11
|-
| පොතුවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඩාලච්චේන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| අලයාදිවෙම්බු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ලාහුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කරෙයිතිවු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| නින්දවුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| තිරුක්කෝවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''180''' || '''354'''
|}
=== ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| ත්‍රිකුණාමලය මහනගර සභාව || 12 || 28
|-
| කින්නියා නගර සභාව || 8 || 16
|-
| වේරුගල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| සේරුවිල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කන්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මොරවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| ගෝමරන්කඩවල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදවිය - ශ්‍රී පුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ත්‍රිකුණාමලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 21
|-
| කුච්චවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තඹලගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මූතුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| කින්නියා ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| '''සමස්ත''' || '''129''' || '''259'''
|}
=== කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කුරුණෑගල මහනගර සභාව || 13 || 24
|-
| කුලියාපිටිය නගර සභාව || 9 || 19
|-
| ගිරිබාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ගල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පොල්පිතිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| නිකවැරටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කොබෙයිගනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මහව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 36
|-
| ඉබ්බාගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| වාරියපොල ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| පඩුවස්නුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| බිංගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| උඩුබද්දාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| පන්නල ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 44
|-
| කුලියාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| අලව්ව ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| නාරම්මල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| පොල්ගහවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 41
|-
| කුරුණෑගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| මාවතගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 || 29
|-
| රිදීගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| '''සමස්ත''' || '''378''' || '''683'''
|}
=== පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පුත්තලම මහනගර සභාව || 11|| 21
|-
| හලාවත නගර සභාව || 12|| 23
|-
| කල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 17|| 34
|-
| පුත්තලම ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| වනාතවිල්ලුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| කරුවලගස්වැව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නවගත්තේගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| ආණමඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 18|| 33
|-
| ආරච්චිකට්ටුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 24
|-
| හලාවත ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 34
|-
| නාත්තන්ඩිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 43
|-
| වෙන්නප්පුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''182''' || '''342'''
|}
=== අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අනුරාධපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| මැදවච්චිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රඹෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කැබිතිගොල්ලෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| පදවිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කහටගස්දිගිලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරොව්පතාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ගලෙන්බිඳුණුවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| තලාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| නුවරගම්පලාත නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| නුවරගම්පලාත මධ්‍යම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| නොච්චියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රාජාංගනය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගල්නෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| ඉපලෝගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| මිහින්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10|| 19
|-
| තිරිප්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| කැකිරාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16|| 31
|-
| පලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''225''' || '''429'''
|}
=== පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පොලොන්නරුව මහනගර සභාව|| 5 || 13
|-
| ඇලහැර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හිඟුරක්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| මැදිරිගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19|| 34
|-
| ලංකාපුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| වැලිකන්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දිඹුලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| පොලොන්නරුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''98''' || '''190'''
|}
=== බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බදුල්ල මහනගර සභාව|| 13 || 28
|-
| බණ්ඩාරවෙල මහනගර සභාව|| 8 || 19
|-
| හපුතලේ නගර සභාව || 7 || 14
|-
| මහියංගණය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| රිදීමාලියද්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| සොරණාතොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| මීගහකිවුල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| කන්දකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පස්සර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| ලුණුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| බදුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හාලි-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 43
|-
| ඌව පරණගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| වැලිමඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| බණ්ඩාරවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 24
|-
| හපුතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 23
|-
| හල්දුම්මුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''217''' || '''445'''
|}
=== මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බිබිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මැදගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මඩුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| සියඹලාන්ඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| මොණරාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| බඩල්කුඹුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| බුත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කතරගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 18
|-
| වැල්ලවාය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| තණමල්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''117''' || '''228'''
|}
=== රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| රත්නපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| බලංගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය නගර සභාව|| 8 || 16
|-
| ඇහැලියගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව || 18 || 34
|-
| රත්නපුර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 22 || 39
|-
| කුරුවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 26 || 46
|-
| පැල්මඩුල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 39
|-
| බලංගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 38
|-
| ඉඹුල්පේ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| ගොඩකවෙල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 33
|-
| කහවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව|| 9 || 19
|-
| වැලිගේපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| නිවිතිගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| අයගම ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| කලවාන ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| කොලොන්න ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| '''සමස්ත''' || '''249''' || '''474'''
|}
=== කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කෑගල්ල මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| වරකාපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 44
|-
| ගලිගමුව ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| කෑගල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| රඹුක්කන ප්‍රාදේශීය සභාව||21 || 38
|-
| මාවනැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 43
|-
| අරණායක ප්‍රාදේශීය සභාව|| 18 || 33
|-
| යටියන්තොට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| බුලත්කොහුපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 11 || 21
|-
| රුවන්වැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 31
|-
| දැරණියගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 12 || 23
|-
| දෙහිඔවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''214''' || '''393'''
|}
== මෑත ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ ප්‍රතිඵල ==
{| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center; font-size:90%;"
|-
! rowspan="3" | ඡන්ද විමසීම
! colspan="14" | ප්‍රතිඵලය
|-
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #C4094A;" | [[ජාතික ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #43894d; "| [[සමගි ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #06402B;" | [[නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ]]{{efn|2024 ජනාධිපතිවරණයේදී රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ස්වාධීන අපේක්ෂකයෙකු ලෙස ඉදිරිපත් කළේය. නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ 2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයට තරඟ වැදුණේ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ නායකත්වය යටතේ සන්ධානයක් ලෙසය.}}
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #9D1B25; "| [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #ff0;"| [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid grey;"| වෙනත් පක්ෂ
! rowspan="2"| සිතියම
|- style="text-align:center;"
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
|-
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]{{efn|දෙවන මනාප ඡන්ද ගණන් කිරීමේ ප්‍රතිඵල නොමැතිව}}
|style="font-weight:bold;"|5,634,915
|style="font-weight:bold;"|42.31%
|4,363,035
|32.76%
|2,299,767
|17.27%
|342,781
|2.57%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|407,473
|3.06%
|[[File:Wahlbezirkskarte Präsidentschaft Sri Lanka 2024.svg|75px]]
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|2024 ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|17,295
|style="font-weight:bold;"|47.64%
|7,924
|21.83%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|3,597
|9.91%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|7,489
|20.62%
|{{N/A}}
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|6,863,186
|style="font-weight:bold;"|61.56%
|1,968,716
|17.66%
|500,835
|4.49%
|350,429
|3.14%
|257,813
|2.31%
|1,207,027
|10.22%
|[[File:Sri Lankan Parliamentary Election 2024 Polling Divisions.svg|75px]]
|}
==තරග කරන පක්ෂ==
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=6 | තරගකරන පක්ෂ
|-
! rowspan=2 colspan=2 | පක්ෂයේ නම
! rowspan=2 class="unsortable" | ලකුණ
! colspan=3 | [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018]]
|-
! ඡන්ද %
! ජයගත් ආසන
! හිමිකර ගත් <br /> පළාත් පාලන ආයතන
|-
| style="background-color:{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}"| ||[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] || [[File:Election Symbol Sri Lanka Podujana Peramuna Sri Lanka.png|center|50px]] || 40.74% || {{Infobox political party/seats|3436|8708|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}} || {{Infobox political party/seats|231|340|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|United National Party}}"| ||[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය|එක්සත් ජාතික පක්ෂය]] || [[File:Election Symbol United National Party Sri Lanka.png|center|50px]] || 29.42% || {{Infobox political party/seats|2433|8708|{{party color|United National Party}}}} || {{Infobox political party/seats|34|340|{{party color|United National Party}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}"| ||[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]{{efn|name=UPFA/PA}} || [[File:Election Symbol People's Alliance Sri Lanka.png|center|50px]] || 12.10% || {{Infobox political party/seats|1048|8708|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}} || {{Infobox political party/seats|9|340|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|National People's Power}}"| ||[[ජාතික ජන බලවේගය]] || [[File:Election Symbol Jathika Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || 5.75% || {{Infobox political party/seats|434|8708|{{party color|National People's Power}}}} || {{Infobox political party/seats|0|340|}}
|-
| style="background-color:{{party color|Tamil National Alliance}}"| ||[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]] || [[File:Election Symbol Ilankai Tamil Arusu Kachchi Sri Lanka.png|center|50px]] || 2.73% || {{Infobox political party/seats|417|8708|{{party color|Tamil National Alliance}}}} || {{Infobox political party/seats|41|340|{{party color|Tamil National Alliance}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"| ||[[සමගි ජන බලවේගය]]{{efn|name=SJB}} || [[File:Election Symbol Samagi Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || {{N/A}} || {{N/A}} || {{N/A}}
|}
== මතභේද සහ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා ==
=== නාමයෝජනා පත්‍ර ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ===
2025 මාර්තු 21 වන දින, මැතිවරණ නීතිවල දක්වා ඇති නිර්ණායක සපුරාලීමට අපොහොසත් වීම හේතුවෙන් නාමයෝජනා ලැයිස්තු 400 කට අධික සංඛ්‍යාවක් ප්‍රතික්ෂේප වූ බව මැතිවරණ කොමිසම වාර්තා කළේය. කාන්තා සහ තරුණ නියෝජනය සඳහා අනිවාර්ය ප්‍රතිශතයන් ලබා ගැනීමට අපොහොසත් වීම මෙන්ම අපේක්ෂකයින් සඳහා අවශ්‍ය ලියකියවිලි වල ගැටලු ඊට හේතු විය.<ref name="AD-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=Over 400 nominations for LG Election rejected |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250323083202/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |archive-date=2025-03-23 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=420 Nomination Papers Rejected for LG Poll |url=https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409091235/https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-22M">{{Cite web |date=2025-03-22 |title=Complications in female, youth representation leads to most rejected nomination lists at LG polls: EC |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250322080300/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |archive-date=2025-03-22 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref>
2025 අප්‍රේල් 4 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා ලැයිස්තු 37 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළ අතර, එම ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය පෙත්සම් 50 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් ප්‍රතික්ෂේප කළේය.<ref name="DM-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=Rejection of nominations: Court orders to accept around 37 nominations |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095318/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=LG polls : SC dismisses over 50 petitions on rejected nominations |url=https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250406174400/https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |archive-date=2025-04-06 |access-date=2025-04-09 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> අප්‍රේල් 10 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද තවත් නාමයෝජනා පත්‍ර 35 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළේය.<ref name="AD-10A">{{Cite web |date=2025-04-10 |title=Court orders to re-accept 35 more rejected LG Polls nominations |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250410104050/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |archive-date=2025-04-10 |access-date=2025-04-10 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> 2025
2025 අප්‍රේල් 7 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් කොළඹ මහ නගර සභාව (CMC) සහ හාරිස්පත්තුව, කුලියාපිටිය, පන්විල, පාතදුම්බර සහ උඩපලාත යන ප්‍රාදේශීය සභා ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන කිහිපයක මැතිවරණ පැවැත්වීම සම්බන්ධ වැඩිදුර ක්‍රියාමාර්ග අත්හිටුවමින් අතුරු නියෝගයක් නිකුත් කරන ලදී. පෙත්සම් විභාගය සඳහා අධිකරණය විසින් දින නියම කරන ලද දිනය වන මැයි 16 වන දින දක්වා මෙම තහනම් නියෝගය ක්‍රියාත්මක වීමට නියමිතව තිබුණි.<ref name="AD-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Stay order issued on poll-related activities of several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095546/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="HN-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Injunction against LG Elections’ activities in some areas including Colombo Municipal Council |url=https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409104954/https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.hirunews.lk |language=en}}</ref>
කෙසේ වෙතත්, 2025 අප්‍රේල් 11 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් එම තහනම් නියෝගය ඉවත් කර CMC ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන 18 ක් සඳහා මැතිවරණ පැවැත්වීමට අවසර දෙන ලදී. මෙම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා පත්‍ර පිළිගැනීමට ද අධිකරණය නියෝගයක් නිකුත් කළේය.<ref name="AD-11A">{{Cite web |date=2025-04-11 |title=Court lifts stay order issued on elections for several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411082716/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-11A">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-04-11 |title=LG Elections To Proceed On May 6 Following Court Order |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411083128/https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-15A">{{Cite web |date=2025-04-15 |title=Rejected nominations : Notice from EC to political parties & groups |url=https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250415142204/https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |archive-date=2025-04-15 |access-date=2025-04-15 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
===ඝාතනය===
2025 අප්‍රේල් 22 වන දින, '''කොලොන්නාව නගර සභාව''' සඳහා [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] (SLPP) අපේක්ෂකයෙකු වූ ඩෑන් ප්‍රියසාද්, පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු විසින් වෙඩි තබා ඝාතනය කරන ලදී.<ref name="AD-22A">{{Cite web |date=2024-04-22 |title=Dan Priyasad injured in shooting |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423113129/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-23A">{{Cite web |last=Samarawickrama |first=Chathuranga Pradeep |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad dies after shooting |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112330/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-23A">{{Cite web |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad murder: Three arrested on suspicion |url=https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112623/https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
==ඡන්ද භාවිතය==
රට පුරා ලියාපදිංචි ඡන්දදායකයින් 17,296,330 න් 17,156,338 ක් මෙම මැතිවරණයේදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට සුදුසුකම් ලබා ඇති අතර, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව සඳහා මැතිවරණ නොපැවැත්වේ. රට පුරා ඡන්ද මධ්‍යස්ථාන 13,759 කදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම පැවැත්වෙන අතර, පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂ 49 ක් සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් 257 ක් නියෝජනය කරමින් අපේක්ෂකයින් 75,589 ක් ඉදිරිපත්ව සිටිති.<ref name="NWS-10M" /><ref name="EC-EReg2024">{{Cite web |date=May 2025 |title=2024 Electoral Register, 2024(1), 2024(2), 2024(3) Supplementary Electoral Registers – Number of Registered Electors |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505043205/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=elections.gov.lk}}</ref><ref name="AD-5M">{{Cite web |date=2025-05-05 |title=2025 LG Polls: Preparation of polling stations begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065850/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-5M">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-05-05 |title=Over 17 Million Eligible to Vote Tomorrow in Islandwide Local Polls |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065958/https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===තැපැල් ඡන්දය===
මුලින් තැපැල් ඡන්දය 2025 අප්‍රේල් 22 සිට 24 දක්වා පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ අතර, අප්‍රේල් 28 සහ 29 යන දිනවල පෙර දිනවල ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට නොහැකි වූ ඡන්දදායකයින් සඳහා වෙන් කරන ලදී.<ref name="AD-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for LG Polls |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327155801/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for Local Council Election |url=https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327160452/https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> කෙසේ වෙතත්, අප්‍රේල් 17 වන දින, මැතිවරණ කොමිසම තැපැල් ඡන්දය අප්‍රේල් 24, 25, 28 සහ 29 යන දිනවල නැවත කාලසටහන්ගත කළේය.<ref name="EC-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=Local government elections - 2025.05.06: Postal voting - Revised dates (LAE/2025/55) |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420072446/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=elections.gov.lk |language=si}}</ref><ref name="AD-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=EC revises postal voting dates for LG elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420073516/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> එය පූර්ව අනුමත අයදුම්කරුවන්ට සීමා වේ, ප්‍රධාන වශයෙන් මැතිවරණ රාජකාරි නිසා මැතිවරණ දිනයේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම වළක්වන රජයේ සේවකයින්ට.
තැපැල් ඡන්ද විමසීම අප්‍රේල් 24 වන දින ආරම්භ වූ අතර නියමිත පරිදි අප්‍රේල් 29 වන දින අවසන් විය.<ref name="AD-24A">{{Cite web |date=2025-04-24 |title=Smooth start to postal voting for LG Polls, says Elections Commission |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250425041937/http://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |archive-date=2025-04-25 |access-date=2025-04-29 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> <ref name="NWS-29A">{{Cite web |date=2025-04-29 |title=Final Day To Cast Postal Votes For Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/29/final-day-to-cast-postal-votes-for-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250429150427/https://english.newsfirst.lk/ |archive-date=2025-04-29 |access-date=2025-04-29 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===ඡන්ද දිනය===
ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම 2025 මැයි 6 වන දින පෙ.ව. 07:00 ට ආරම්භ වී ප.ව. 16:00 ට අවසන් විය.<ref name="AD-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting for 2025 Local Govt. Election begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506061626/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting Underway For 2025 Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506062011/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref> <ref name="AD-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Polls close for Sri Lanka’s Local Govt Elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105338/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Government Elections Conclude Peacefully |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105553/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
==ප්‍රතිළුලය==
===ජාතික වශයෙන්===
{{Election results
|image=
|seattype1 = සමස්ත
|seattype2 = +/-
|party1= [[ජාතික ජන බලවේගය]]
|votes1=4503930
|st1t1=3927
|st2t1=+3493
|color1={{party color|National People's Power}}
|party2=[[සමගි ජන බලවේගය]]
|votes2=2258480
|st1t2=1767
|st2t2=New
|color2={{party color|Samagi Jana Balawegaya}}
|party3=[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
|votes3=954517
|st1t3=742
|st2t3=-2694
|color3={{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}
|party4=[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය]]
|votes4=488406
|st1t4=381
|st2t4=-2052
|color4={{party color|United National Party}}
|party5=[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
|votes5=387098
|st1t5=300
|st2t5=-748
|color5={{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}
|party6=[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
|votes6=307657
|st1t6=377
|st2t6=New
|color6={{party color|Illankai Tamil Arasu Kachchi}}
|party7=[[සර්වජන බලය]]
|votes7=294681
|st1t7=226
|st2t7=New
|color7={{party color|Sarvajana Balaya}}
|party8=[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය]]
|votes8=139858
|st1t8=116
|st2t8=+43
|color8={{party color|Sri Lanka Muslim Congress}}
|party9=ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දෙමළ ජාතික සන්ධානය
|votes9=89177
|st1t9=106
|st2t9=New
|color9={{party color|Democratic Tamil National Alliance}}
|party10=වෙනත් පක්ෂ සහ ස්වාධීන
|votes10=987006
|st1t10=851
|st2t10=
|color10={{party color|Others}}
|total_st2t=0
|invalid=205277
|electorate=17156338
|source=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව,<ref name="EC-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Live Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://results.elections.gov.lk/ |access-date=2025-05-06 |website=results.elections.gov.lk}}</ref> අද දෙරණ,<ref name="AD-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Authorities Election 2025 Results - Sri Lanka |url=https://election.adaderana.lk/local-authorities-election-2025/ |access-date=2025-05-06 |website=election.adaderana.lk}}</ref> Newswire<ref name="NWW-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-07 |title=Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://election.newswire.lk/ |access-date=2025-05-07 |website=election.newswire.lk |language=English}}</ref>
}}
===දිස්ත්‍රික්කය===
{| class="wikitable"
|-{{Party shading/National People's Power}}
|[[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|-{{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}
|[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|}
{{sticky header}}
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:80%; text-align:right"
! colspan=18 | 2025 ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම දිස්ත්‍රික් ප්‍රතිඵල
|-
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත්|පළාත්]]
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්ක|මැතිවරණ<br>දිස්ත්‍රික්ක]]
! colspan=3 | [[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]]
! colspan=3 | [[සමගි ජන බලවේගය|SJB]]
! colspan=3 | [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]]
! colspan=3 | වෙනත්
! colspan=3 rowspan=2 | මුළු
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | ඡන්ද<br>ප්‍රතිශතය
|-
! colspan=3 style="background:{{party color|National People's Power}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Others}}"|
|-
|-
! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! මුළු ඡන්ද විමසීම !! ලියාපදිංචි ඡන්ද දායකයන් !! ආසන
|-
| rowspan=3 align=left|[[බස්නාහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|බස්නාහිර]] || align=left|[[කොළඹ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|කොළඹ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''476,182''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.80%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''297''' || 195,380 || 19.61% || 161 || – || – || – || 324,664 || 32.59% || 175 || 1,016,611 || 1,773,460 || 581 || 57.32%
|-
| align=left|[[ගම්පහ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|ගම්පහ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''599,906''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''54.48%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''402''' || 225,043 || 20.44% || 141 || – || – || – || 276,245 || 25.08% || 174 || 1,122,106 || 1,896,304 || 717 || 59.17%
|-
| align=left|[[Kalutara District|KAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''269,377''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''41.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''207''' || 151,800 || 23.42% || 109 || – || – || – || 226,931 || 35.02% || 160 || 660,663 || 1,033,206 || 476 || 63.94%
|-
| rowspan=3 align=left|[[මධ්‍යම පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|මධ්‍යම]] || align=left|[[මහනුවර මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|KAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''323,957''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.58%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''307''' || 189,246 || 26.04% || 166 || – || – || – || 213,411 || 29.38% || 181 || 746,833 || 1,202,558 || 654 || 62.10%
|-
| align=left|[[මාතලේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|මාතලේ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''117,565''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''43.61%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''139''' || 64,917 || 24.08% || 68 || – || – || – || 87,100 || 32.31% || 87 || 276,015 || 434,246 || 294 || 63.56%
|-
| align=left|[[Nuwara Eliya District|NUW]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''133,391''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''35.59%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''131''' || 101,085 || 26.97% || 82 || – || – || – || 140,277 || 37.44% || 113 || 386,232 || 610,117 || 326 || 63.30%
|-
| rowspan=3 align=left|[[දකුණු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|දකුණු]] || align=left|[[Galle District|GAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''233,129''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.85%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''222''' || 122,353 || 23.01% || 97 || – || – || – || 176,170 || 31.14% || 138 || 541,435 || 856,355 || 457 || 63.23%
|-
| align=left|[[Matara District|MTR]] || {{Party shading/National People's Power}} |'''203,400''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''48.87%''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''207''' || 93,543 || 22.48% || 82 || – || – || – || 119,262 || 28.74% || 105 || 424,993 || 693,549 || 394 || 61.28%
|-
| align=left|[[Hambantota District|HAM]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''161,655''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''48.55%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''146''' || 67,207 || 20.18% || 55 || – || – || – || 104,131 || 31.27% || 83 || 338,234 || 526,599 || 284 || 64.23%
|-
| rowspan=5 align=left|[[උතුරු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු]] || align=left | [[Jaffna District|JAF]] || 56,615 || 20.45% || 81 || 4,103 || 1.48% || 4 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''88,443''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''31.95%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''135''' || 127,636 || 46.12% || 189 || 281,744 || 498,140 || 409 || 56.56%
|-
| align=left|[[Kilinochchi District|KIL]] || 10,552 || 17.65% || 12 || 2,683 || 4.49% || 2 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''29,173''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''48.80%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''36''' || 17,377 || 29.06% || 20 || 61,185 || 102,387 || 70 || 59.76%
|-
| align=left|[[Mannar District|MAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''14,133''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''21.09%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''19''' || 13,928 || 20.78% || 18 || 11,056 || 16.50% || 18 || 27,897 || 41.63% || 37 || 67,732 || 91,373 || 92 || 74.13%
|-
| align=left|[[Vavuniya District|VAV]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''17,984''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''22.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''26''' || 10,596 || 13.10% || 15 || 13,385 || 16.55% || 16 || 38,900 || 48.11% || 49 || 82,512 || 129,293 || 106 || 63.81%
|-
| align=left|[[Mullaitivu District|MUL]] || 9,534 || 17.96% || 12 || 4,583 || 8.63% || 7 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''20,080''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''37.83%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''26''' || 18,888 || 35.58% || 24 || 54,098 || 87,800 || 69 || 61.62%
|-
| rowspan=3 align=left|[[නැගෙනහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|නැගෙනහිර]] || align=left|[[Batticaloa District|BAT]] || 53,002 || 18.62% || 44 || 20,505 || 7.20% || 20 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''91,818''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''32.25%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''85''' || 119,351 || 41.93% || 104 || 287,739 || 455,520 || 253 || 63.17%
|-
| align=left|[[Ampara District|AMP]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''92,579''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''29.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''114''' || 41,851 || 13.22% || 51 || 22,308 || 7.05% || 25 || 159,892 || 50.49% || 161 || 320,160 || 478,669 || 351 || 66.89%
|-
| align=left|[[Trincomalee District|TRI]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''52,569''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''24.34%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''68''' || 34,328 || 15.89% || 36 || 31,394 || 14.53% || 36 || 97,719 || 45.24% || 90 || 218,853 || 319,399 || 230 || 68.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[වයඹ පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|වයඹ]] || align=left|[[Kurunegala District|KUR]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''414,944''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.83%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''331''' || 225,395 || 25.98% || 163 || – || – || – || 227,123 || 26.19% || 163 || 880,151 || 1,430,286 || 657 || 61.54%
|-
| align=left|[[Puttalam District|PUT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''159,242''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.31%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''144''' || 88,991 || 23.65% || 72 || – || – || – || 128,107 || 34.04% || 106 || 381,746 || 668,525 || 322 || 57.10%
|-
| rowspan=2 align=left|[[උතුරු මැද පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු මැද]] || align=left|[[Anuradhapura District|ANU]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''245,307''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''50.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''212''' || 111,910 || 22.86% || 86 || – || – || – || 132,239 || 27.02% || 98 || 497,365 || 750,101 || 396 || 66.31%
|-
| align=left|[[Polonnaruwa District|POL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''115,296''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''53.84%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''97''' || 51,040 || 23.83% || 40 || – || – || – || 47,819 || 22.33% || 38 || 217,863 || 354,111 || 175 || 61.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[ඌව පළාත|ඌව]] || align=left|[[Badulla District|BAD]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''188,269''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.36%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''203''' || 107,891 || 24.27% || 93 || – || – || – || 148,327 || 33.37% || 133 || 458,890 || 712,401 || 429 || 64.41%
|-
| align=left|[[Monaragala District|MON]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''120,058''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''108''' || 71,897 || 27.28% || 53 || – || – || – || 71,551 || 27.16% || 53 || 268,915 || 403,519 || 214 || 66.64%
|-
| rowspan=2 align=left|[[සබරගමුව පළාත|සබරගමුව]] || align=left | [[Ratnapura District|RAT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''235,841''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''210''' || 144,990 || 25.89% || 109 || – || – || – || 179,102 || 31.99% || 134 || 571,277 || 932,855 || 453 || 61.24%
|-
| align=left|[[Kegalle District|KEG]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''199,443''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.99%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''188''' || 113,215 || 25.54% || 89 || – || – || – || 130,624 || 29.47% || 107 || 452,735 || 715,565 || 384 || 63.27%
|- class="sortbottom"
! colspan=2 style="text-align:left;" |Total || 4,503,930 || 43.26% || 3,927 || 2,258,480 || 21.69% || 1,767 || 307,657 || 2.96% || 377 || 3,340,743 || 32.09% || 2,722 || 10,616,087 || 17,156,338 || 8,793 || 61.88%
|}
== බලය පිහිටුවීම ==
දේශපාලන පක්ෂයක් හෝ ස්වාධීන කණ්ඩායමක් විසින් බහුතර බලය හිමි කර ගනු ලැබ ඇති පළාත් පාලන ආයතන 161කට අදාළව සභා පිහිටුවීම 2025 ජුනි 2 දින සිදුවිය. අනෙක් ආයතන වල බලය පිහිටුවීම විවිධ දින වලදී සිදුවිය.
=== බස්නාහිර පළාත ===
[[කොළඹ මහනගර සභාව|කොළඹ මහනගර සභාවේ]] බලය පිහිටුවීමට [[ජාතික ජන බලවේගය]] සමත්විය. සීතාවක ප්‍රාදේශීය සභාව‌වේ පළමු සභා වාරය දින නියමක් නොමැතිව කල් ගියේ සභාපති තේරීමේ ඡන්ද විමසීම පිළිබද වු මතභේද හේතුවෙනි. මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමගි ජන බලවේගය සමත් විය.<ref name=add1>{{cite web |author=<!-- not stated --> |date= |title= |url= |website= |location= |publisher= |access-date=}}</ref>
=== වයඹ පළාත ===
කුරුණෑගල මහ නගර සභාවේ බලය තහවුරු කර ගැනීමට ජාතික ජන බලවේගය සමත් විය.
=== දකුණු පළාත ===
නාගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ සමත් විය.
=== මධ්‍යම පළාත ===
වලපනේ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය ජාතික ජනබල වේගය විසින් පිහිටවිය.
=== සබරගමුව පළාත ===
=== ඌව පළාත ===
=== උතුරු මැද පළාත ===
=== උතුරු පළාත ===
ඉලංකෙයි තමිල් අරසු පක්ෂය ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමත් විය.
=== නැගෙනහිර පළාත ===
==සටහන්==
{{සටහන්ලැයිස්තුව}}
;ප්‍රතිළුලය
<references group="ER" />
==මූලාශ්‍ර==
{{reflist}}
{{ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ }}
[[ප්‍රවර්ගය:2025]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන මැතිවරණ]]
6nov8xp8e9zqh7dg766tkh55ndd659b
752152
752151
2025-06-30T13:02:37Z
Hansaka99
42964
/* බස්නාහිර පළාත */
752152
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|ශ්‍රී ලංකාවෙහි 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය}}
{{Use dmy dates|date=January 2023}}
{{තොරතුරුකොටුව මැතිවරණය
| election_name = ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම, 2025
| country = ශ්‍රී ලංකාව
| type = පාර්ලිමේන්තු <!-- DO NOT CHANGE - As per template, must be one of four: presidential, legislative, parliamentary or by-election. Parliamentary is used so that all fields are shown.-->
| ongoing = Yes
| previous_election = ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024
| previous_year = 2024
| next_election =
| next_year =
| seats_for_election = පළාත් පාලන ආයතන 339ක් <br />(මහ නගර සභා 28ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 275ක්)
| election_date = 6 මැයි 2025
| registered = 17,296,330<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207550/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B7%99%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%80-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF-%E0%B6%AF%E0%B7%8F%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B6%BA%E0%B7%92%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%BD%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%82%E0%B6%BA-%E0%B6%89%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B6%B8%E0%B7%80%E0%B7%96-%E0%B6%B4%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%9A%E0%B7%8A|title=පුංචි ඡන්දෙට නව ඡන්ද දායකයින් ලක්ෂය ඉක්මවූ පිරිසක්|newspaper=අද දෙරණ|date=11 මාර්තු 2025|access-date=21 මාර්තු 2025}}</ref>
| turnout =
<!--NPP-->
| color1 = C4094A
| image1 = [[ගොනුව:President of Sri Lanka Mr. Anura Kumara Dissanayak, Official portrait (December 2024).jpg|120px]]
| leader1 = [[අනුර කුමාර දිසානායක]]
| party1 = [[ජාතික ජන බලවේගය]]
| alliance1 =
| last_election1 = 5.75%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 0{{efn|name=JVP/NPP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before1 = 434
| seats1 = '''3,927'''
| seat_change1 = {{increase}} 3,493
| popular_vote1 = '''4,503,930'''
| percentage1 = '''43.26%'''
| swing1 = {{increase}} 37.51 pp
| 1data1 = <!-- no. of councillors -->
| 2data1 = <!-- no. of local councils -->
<!--SJB-->
| color2 = 0B9444
| image2 = [[ගොනුව:Sajith Premadasa (portrait).png|110px]]
| leader2 = [[සජිත් ප්‍රේමදාස]]
| party2 = [[සමගි ජන බලවේගය]]
| alliance2 =
| last_election2 = නැත{{efn|name=SJB|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය නිර්මාණය වූයේ පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන්]] පසුවය. එබැවින් එය නව පක්ෂයකි.}}
| seats_before2 = නැත
| seats2 = 1,767
| seat_change2 = {{increase}} 1,767
| popular_vote2 = 2,258,480
| percentage2 = 21.69%
| swing2 = {{increase}} 21.69 pp
| 1data2 = <!-- no. of councillors -->
| 2data2 = <!-- no. of local councils -->
<!--SLPP-->
| 1blank = සභිකයින්
| 2blank = පළාත් පාලන ආයතන
| color3 = 800000
| image3 = [[ගොනුව:The former President of Sri Lanka, Mr. Mahinda Rajapaksa meeting the Prime Minister, Shri Narendra Modi, in New Delhi on September 12, 2018 (1) (cropped).JPG|120px]]
| leader3 = [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]
| party3 = [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
| alliance3 =
| last_election3 = 40.47%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 231
| seats_before3 = 3,436
| seats3 = 742
| seat_change3 = {{decrease}} 2,694
| popular_vote3 = 954,517
| percentage3 = 9.17%
| swing3 = {{decrease}} 31.30 pp
| 1data3 = <!-- no. of councillors -->
| 2data3 = <!-- no. of local councils -->
<!--UNP-->
| image4 = [[ගොනුව:President_Dr_Muizzu_meets_Sri_Lankan_President_Ranil_Wickremesinghe_(cropped).jpg|120px]]
| leader4 = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| party4 = එක්සත් ජාතික පක්ෂය
| alliance4 =
| last_election4 = 29.42%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 34{{efn|name=UNF/UNP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජාතික පෙරමුණ, ශ්‍රී ලංකාව|එක්සත් ජාතික පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before4 = 2,433
| seats4 = 381
| seat_change4 = {{decrease}} 2,052
| popular_vote4 = 488,406
| percentage4 = 4.69%
| swing4 = {{decrease}} 24.73 pp
| 1data4 = <!-- no. of councillors -->
| 2data4 = <!-- no. of local councils -->
<!--ITAK-->
| color5 = FFFF00
| image5 = {{Election image filler|Illankai Tamil Arasu Kachchi|ITAK}}
| leader5 = එස්. ශිවඥානම්
| party5 = [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
| alliance5 =
| last_election5 = 2.73%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 41{{efn|name=TNA/ITAK|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[දෙමළ ජාතික සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before5 = 417
| seats5 = 377
| seat_change5 = {{decrease}} 40
| popular_vote5 = 307,657
| percentage5 = 2.96%
| swing5 = {{increase}} 0.23 pp
| 1data5 = <!-- no. of councillors -->
| 2data5 = <!-- no. of local councils -->
<!--PA-->
| color6 = 0000FF
| image6 = [[File:Anura Priyadharshana Yapa (cropped).jpg|120px]]
| leader6 = [[අනුර ප්‍රියදර්ශන යාපා]]
| party6 = [[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
| alliance6 =
| last_election6 = 12.10%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 9{{efn|name=UPFA/PA|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before6 = 1,048
| seats6 = 300
| seat_change6 = {{decrease}} 748
| popular_vote6 = 387,098
| percentage6 = 3.72%
| swing6 = {{decrease}} 8.38 pp
| 1data6 = <!-- no. of councillors -->
| 2data6 = <!-- no. of local councils -->
}}
{{Politics of Sri Lanka}}
'''ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2025''' යනු, [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවෙහි]] 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය වෙයි. මෙම ඡන්ද විමසීමෙන් වසර 4ක ධුර කාලයක් සඳහා සභිකයින් තෝරා පත් කර ගනු ඇත.<ref name=":0">{{Cite news |title=පුංචි ඡන්දය |url=https://www.deshaya.lk/article/55/irida_vigrahaya/27045/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA |website=දේශය වෙබ් අඩවිය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=22 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> 2025 මාර්තු 17 සිට මාර්තු 20 දක්වා නාමයෝජනා භාර ගත් අතර මෙම ඡන්ද විමසීම 2025 මැයි 6 වැනිදා පැවැත්වීමට නියමිතය.<ref name=":මැකොස1">{{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_23_ST.pdf |title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම - 2025 ඡන්ද විමසීම් දිනය දැනුම්දීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 336කට සභිකයින් තෝරා පත් කර ගැනීමට ශ්‍රී ලාංකිකයන් සුදුසුකම් ලබයි.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207912|title=පුංචි ඡන්දය මැයි 06|newspaper=අද දෙරණ|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref>
== පසුබිම ==
[[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ආයතන]] සඳහා අවසන් වරට මැතිවරණයක් පැවැත්වූයේ [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 වසරේදීය]]. එහිදී අලුතින් පිහිටුවන ලද [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] 40%ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින් බහුතර ආසන සංඛ්‍යාවක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය: පොදු ජන පෙරමුණ ඉදිරියෙන් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-43023090 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=11 පෙබරවාරි 2018|language=si}}</ref>
එම පෙරමුණේ ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] [[2019 ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය|2019 වසරේ]] පැවති [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරණ|ජනාධිපතිවරණය]] ජයග්‍රහණය කළ අතර, ඔහුගේ සොහෝදරයා වන හිටපු [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපති]] [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]ගේ නායකත්වය යටතේ [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2020|2020 වසරේ]] පැවති මහ මැතිවරණයද ජයග්‍රහණය කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=124137|title=ගෝඨාභයගේ ඉතිහාසය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 නොවැම්බර් 2019|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=141481|title=මහ මැතිවරණය 2020 - මොකද වුණේ ?|newspaper=අද දෙරණ|date=7 අගෝස්තු 2020|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වුණි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ පාලන සමය තුළ [[කොවිඩ්-19 ව්‍යාප්ත වසංගතය]], දරුණු ආර්ථික අර්බුදය ඇතුළු සමාජීය, දේශපාලනික සහ පරිපාලනමය අභියෝගවලට මුහුණ දීමට සිදු විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනාධිපති යටතේ ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය ප්‍රස්තාර 7 කින් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62152289 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=14 ජූලි 2022|language=si|last1=ජෝෂි|first1=ස්වාති}}</ref> මෙම අභියෝග හේතුවෙන් 2022 වසරේදී දිවයින පුරා ආණ්ඩු විරෝධී උද්ඝෝෂණවලට හෝ [[2022 ශ්‍රී ලංකාවේ විරෝධතා|අරගලය]]කට තුඩු දුන් අතර මෙරට දේශපාලනික අර්බුදයකට ලක්විය.<ref>{{cite web|title=ශ්‍රී ලංකාවේ අර්බුදය: යුද වීරයින් දුෂ්ටයන් බවට පත්වූ හැටි |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-61606414 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=30 මැයි 2022|language=si}}</ref>
එල්ලවූ මහජන විරෝධයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රටින් පළා ගොස් ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වූ අතර මහින්ද රාජපක්ෂ ද [[ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍ය|අග්‍රාමාත්‍ය]] ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්විය. [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ප්‍රථමයෙන් අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයට පත් වූ අතර ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු ඔහු වැඩබලන ජනාධිපතිධුරයටට පත්විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනපති රටින් පිටව යයි,ධුරයේ රාජකාරී අගමැතිට |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62144683 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=12 ජූලි 2022 |language=si}}</ref> ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉතිරි ධුර කාලය සඳහා 2022 ජූලි 21 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැති විශේෂ [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2022|ඡන්ද විමසීමකදී]], [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{cite web|title=රනිල් වික්‍රමසිංහ ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි විධායක ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දෙයි |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2022/07/21/%E0%B6%BB%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%82%E0%B7%84-%E0%B7%81%E0%B7%8A |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=21 ජූලි 2022 |language=si}}</ref>
2024 සැප්තැම්බර් 21 වැනිදා පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|ජනාධිපතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය|ජාතික ජන බලවේගයේ]] ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[අනුර කුමාර දිසානායක]], [[විපක්ෂ නායක (ශ්‍රී ලංකාව)|විපක්ෂ නායක]] [[සජිත් ප්‍රේමදාස]] සහ එවක ජනාධිපති [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] පරාජය කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ 9 වැනි විධායක ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/201446|title=නව ජනපති අනුර|newspaper=අද දෙරණ|date=22 සැප්තැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඉන්පසු පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|මහ මැතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය]] ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගනිමින් අති බහුතරයක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref name="ːහිරු1">{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/388125/2024-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%BD%E0%B7%92%E0%B6%B8%E0%B7%9A%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA%E0%B7%9A-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AD-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B6%B5%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B1|title=2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේ සමස්ත ප්‍රතිඵලය මෙන්න|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=15 නොවැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ජාතික ජන බලවේගය]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වනු ඇත.<ref name=":මැකොස2" />
=== ඡන්ද විමසීම කල් දැමීම ===
මෙම පළාත් පාලන මැතිවරණය මුලින්ම පැවැත්වීමට නියමිතව තිබුණේ 2022 වසරේදීය. කෙසේ වෙතත්, ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් එවකට ජනාධිපති [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] විසින් මැතිවරණය කල් දමන ලදී.<ref name=":0" /> ඡන්දය නැවතත් කල් දමා බවට ඇති චෝදනා නොදැකමින්, ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව 2023 වසරේ මාර්තු 9 වැනිදා පවත්වන දිනය ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කළේය.<ref>{{cite news|author=කාර්ය මණ්ඩල ලේඛකයා |url=https://sinhala.newsfirst.lk/2023/1/21/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 09 වැනි දා - ජාතික මැතිවරණ කොමිසම |publisher=නිව්ස් ෆර්ස්ට්.lk|date=21 January 2023 |access-date=21 January 2023}}</ref>
2023 පෙබරවාරි 13 වැනිදා රජයේ මුද්‍රණාලයාධිපතිනී ගංගානි කල්පනී ලියනගේ මහත්මිය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවට ලිපියක් යවමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීමට ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීමේ සම්පූර්ණ පිරිවැය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව විසින් ගෙවන තුරු ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීම නොහැකි වනු ඇති බවයි.<ref>{{cite web|title=2023 පළාත් පාලන මැතිවරණයට බාධා කිරීම් පිළිබඳ මාධ්‍ය මාධ්‍ය ප්‍රකාශය |url=https://cmev.org/wp-content/uploads/2023/02/CMEV-Press-statement-Postponement-of-Postal-voting-S.pdf |website=මැතිවරණ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=14 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=සවරනමුත්තු|first1=සී|last2=ද සිල්වා|first2=ලසන්ත|last3=කළුපතිරණ|first3=උදය|location=[[කොළඹ]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීම දිනයක් නොමැතිව කල් දැමීමට සිදුවිය. පෙබරවාරි අග වන විට, මේ මැතිවරණය සඳහා රජය මහා භාණ්ඩාගාරයෙන් මුදල් ප්‍රසම්පාදන ලබා දී නොතිබූ බැවින් මැතිවරණය නොපවත්වනු ඇතැයි සැකයක් පැවතුනි. ආර්ථික අර්බුදයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මුදල් නොමැතිකම හේතුවෙන් මැතිවරණය නොපැවැත්විය යුතු බව එවකට ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය 2023:ඡන්ද කල් දැමීමෙන් රටට අත්විය හැකි ප්‍රතිවිපාක මොනවාද? |url=https://www.bbc.com/sinhala/articles/clm499nnn4yo |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=20 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=දිසානායක|first1=සම්පත්}}</ref> 2023 පෙබරවාරි 24 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිල වශයෙන් පළාත් පාලන මැතිවරණය කල් දැමූ අතර, පළමුව එම වසරේ අප්‍රේල් 25 වැනිදාට නැවත මැතිවරණය නියම කළ නමුත් පසුව ඡන්දය නැවතත් කල් දැමීය.<ref>{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/328208/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-9-%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%B1%E0%B7%92-%E0%B6%AF%E0%B7%8F-%E0%B6%B1%E0%B7%9C-%E0%B6%B4%E0%B7%90%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B7%99%E0%B6%B1-%E0%B6%B6%E0%B7%80%E0%B6%A7-%E0%B6%9A%E0%B7%9C%E0%B6%B8%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B7%81%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%93%E0%B6%A9%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%9D|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 9 වැනි දා නො පැවැත්වෙන බවට කොමිසමින් ප්‍රකාශයක් (විඩීයෝ)|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=24 පෙබරවාරි 2023|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://archives1.dinamina.lk/2023/04/12/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B7%80%E0%B6%AD%E0%B7%8A/168382/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%BA%E0%B7%85%E0%B7%92-%E0%B6%9A%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B6%BA%E0%B6%BA%E0%B7%92 |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=12 අප්‍රේල් 2023|language=si|last1=ප්‍රේමලාල්|first1=අනුර}}</ref>
=== නීතිමය පියවර ===
2024 අගෝස්තු 22 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම නියම කළ පරිදි නොපැවැත්වීමෙන් මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සාමාජිකයින් සහ එවක [[මුදල් අමාත්‍ය (ශ්‍රී ලංකාව)|මුදල් අමාත්‍යවරයා]] වන [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කර ඇති බවට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය|ශ්‍රී ලංකා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]] තීන්දු කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/200202|title=හැකි ඉක්මනින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම පවත්වන්නැයි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් නියෝගයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=22 අගෝස්තු 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2024 දෙසැම්බර් 3 වැනිදා, 2023 වසරේදී පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම සඳහා කැඳවනු ලැබූ නාමයෝජනා ආපසු කැඳවීම පිණිස ලැබුණු නාමයෝජනා අවලංගු කර නව නාමයෝජනා කැඳවීම සඳහා විශේෂ පනත් කෙටුම්පත සකස් කර ගැනීමට නීති කෙටුම්පත් සම්පාදකට උපදෙස් ලබා දීමට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි කැබිනට් මණ්ඩලය|අමාත්‍ය මණ්ඩලය]] අනුමැතිය ලබා දී ඇති බව කැබිනට් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක [[නලින්ද ජයතිස්ස]] ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/203995|title=පළාත් පාලන නාමයෝජනා අවලංගු කිරීමට තීරණයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=3 දෙසැම්බර් 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 ජනවාරි 1 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය|ගැසට්]] කර අතර 2025 ජනවාරි 9 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව|පාර්ලිමේන්තුව]]ට ඉදිරිපත් කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/07/politics/155585/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b1%e0%b7%8f%e0%b6%b8-%e0%b6%ba%e0%b7%9d%e0%b6%a2%e0%b6%b1%e0%b7%8f-%e0%b6%85%e0%b7%80%e0%b6%bd%e0%b6%82-2/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref>
[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය|ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසයේ]] මහලේකම් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී නිසාම් කාරියප්පර් ඇතුළු පාර්ශ්ව විසින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසිම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ව්‍යවස්ථානුකූලභාවය අභියෝගයට ලක් කරමින් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පෙත්සමක් ගොනු කරනු ලැබුවා. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය 2025 ජනවාරි 27 වැනිදා පෙත්සම් විභාගය අවසන් කරමින් එහි තීන්දුව [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]]ට සහ ජනාධිපති [[අනුර කුමාර දිසානායක]]ට යොමු කළේය.<ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/27/lawnorder/160932/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%a1%e0%b6%b1%e0%b7%8a%e0%b6%af%e0%b6%ba-%e0%b6%9c%e0%b7%90%e0%b6%b1-%e0%b6%ad%e0%b7%93%e0%b6%b1%e0%b7%8a/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=27 ජනවාරි 2023|language=si|last1=මැදගෙදර|first1=නෙල්කා}}</ref> 2025 පෙබරවාරි 14 වැනිදා, කථානායකවරයා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ තීන්දුව පාර්ලිමේන්තුවට දැනුම් දුන්නේය. පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ඇතැම් වගන්ති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පටහැනි බවත්, එය බලාත්මක කිරීම සඳහා විශේෂ බහුතරයක් අවශ්‍ය වන බවත් එහි තීන්දුව සඳහන් කළේය.<ref>{{cite web|url=https://siyathanews.lk/archives/157672|title=පුංචි ඡන්දය ගැන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණය කථානායක පාර්ලිමේන්තුවට කියයි|website=සියත ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය |date=14 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා විවාදයට ගෙන සංශෝධන රහිතව විශේෂ බහුතරයකින් සම්මත විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/17/breaking-news/166636/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b7%81%e0%b7%9a%e0%b7%82-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b6%b0/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=17 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> එදිනම [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]] පනත් කෙටුම්පතට සිය සහතිකය සටහන් කළ අතර මෙම පනත් කෙටුම්පත ''2025 අංක 01 දරන පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් (විශේෂ විධිවිධාන) පනත'' ලෙස බලාත්මක විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/206730|title=පළාත් පාලන පනත් කෙටුම්පතට කථානායකගේ සහතිකය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන 337 ක ධුර කාලය 2025 ජුනි 2 වැනිදා සිට ආරම්භ කළ යුතු බව රාජ්‍ය පරිපාලන, පළාත් සභා සහ පළාත් පාලන අමාත්‍ය චන්දන අබේරත්න මහතා අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් දැනුම් දුන්නේය.<ref name=":මැකොස2">{{Cite journal|title=I වැනි කොටස: (I) වැනි ඡේදය - සාමාන්‍ය — රජයේ නිවේදන — මහා නගර සභා ආඥාපනත — 10(2)(ආ) වගන්තිය යටතේ නියමය|magazine=[[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය]] - අති විශේෂ |date=17 පෙබරවාරි 2025|issue=2424/02 |url=https://mpclg.gov.lk/web/images/Gazt/2424_02_20250217_sin.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 337ට මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක් ද ඇතුළත් වේ.<ref name=":දිනමිණ1">{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/19/politics/167546/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B6%B1-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=20 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
2025 මාර්තු 3 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිවේදනය නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමිසම සඳහා නාමයෝජනා භාරගැනීමේ කාලය 2025 මාර්තු 17 සිට 2025 මාර්තු 20 වැනිදා පස්වරු 12:00 දක්වා පිළිගනු ලබන බවයි. අංක 2424/02 දරන අති විශේෂ ගැසට් පත්‍රයේ සඳහන් කර ඇති පරිදි, පළාත් පාලන ආයතන 337ක් සඳහා නාමයෝජනා පිළිගනු ලැබේ. කෙසේ වෙතත් අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ග හේතුවෙන් කල්ගිය, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ දෙහිඅත්තකණ්ඩිය, මන්නාරම, පුනාකරි යන ප්‍රාදේශිය සභා සදහා 2025 මාර්තු 10 වන දින නාමයෝජනා භාරගත් අතර ඒ්වායේ ඡන්දයද 2025 මැයි 06 පවත්වන බව මැතිවරණ කොමිසම නිවේදනය කලහ.<ref>{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 පුනාකරි, මන්නාරම හා දෙහිඅත්තකණ්ඩිය යන ප්‍රදේශිය සභාවල ඡන්ද විමසන දිනය දැනුම් දීම |magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=27 මාර්තු 2025|issue=LAE/2025/27 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_27_ST.pdf|accessdate=27 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> නමුත් ඇල්පිටිය යන ප්‍රාදේශීය සභා සඳහා මැතිවරණ කලින් පැවැත්විය.<ref name=":මැකොස3">{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 — නාමයෝජනා භාරගැනීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=3 මාර්තු 2025|issue=2424/02 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_01_S.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref>
==මැතිවරණ කාල රාමුව==
{|class="wikitable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=4 | පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීමට අදාළ විශේෂ දිනයන්
|-
! දිනය !! දවස !! සිදුවීම !! {{Abbr|මූලාශ්‍ර|මූලාශ්‍රය}}
|-
| 2024 සැප්තැම්බර් 21
| සෙනසුරාදා
| [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]: [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවේ]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරු ලැයිස්තුව|9 වැනි]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස [[අනුර කුමාර දිසානායක]] තේරී පත්වෙයි.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස-22.09.2024">{{Cite web|title= ජනාධිපතිවරණ ප්‍රතිඵල - 2024|publisher=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=22 සැප්තැම්බර් 2024| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|archive-date=26 ඔක්තෝබර් 2024 |archive-url=https://archive.today/20241026163557/https://results.elections.gov.lk/pre2024/ |url-status=live}}</ref>
|-
| 2024 නොවැම්බර් 14
| බ්‍රහස්පතින්දා
| [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]: [[ජාතික ජන බලවේගය]] අති බහුතරයක් දිනා ගනිමින්, ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගැනියි.
| style="text-align:center" | <ref name="ːහිරු1" />
|-
| 2025 මාර්තු 3–19
| සඳුදා සිට බදාදා දක්වා
| ඇප තැන්පත් කිරීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1">{{Cite web|title=වසර 7කට පසු පැවැත්වෙන 2025 පළාත් පාලන මැතිවරණය ගැන දැනගත යුතු කරුණු|publisher=බී.බී.සී. සිංහල සේවය|date=7 මාර්තු 2025| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|url-status=live}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=මැතිවරණයට ඇප තැන්පත් කිරීම අදින් අවසන් |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=[[ලංකාදීප (පුවත්පත)|ලංකාදීප ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 මාර්තු 2025|language=si|last1=නිශ්ශංක|first1=මහින්ද}}</ref>
|-
| 2025 මාර්තු 17–20
| සඳුදා සිට බ්‍රහස්පතින්දා දක්වා
| නාමයෝජනා භාර ගැනීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1" /><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ඡන්දයට නාමයෝජනා භාර ගැනීම අද සිට.. |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=21 මාර්තු 2025|date=17 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 මැයි 6
| අඟහරුවාදා
| මැතිවරණය පැවැත්වෙන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස1" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මැයි 06 වැනිදා|url=https://www.dinamina.lk/2025/03/20/breaking-news/175649/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ad%e0%b7%92%e0%b7%80%e0%b6%bb%e0%b6%ab%e0%b6%ba-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ba%e0%b7%92/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 336ක පුංචි ඡන්දය මැයි 6දා |url=https://divaina.lk/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-336%e0%b6%9a-%e0%b6%b4%e0%b7%94%e0%b6%82%e0%b6%a0%e0%b7%92-%e0%b6%a1%e0%b6%b1/ |website=[[දිවයින (පුවත්පත)|දිවයින ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=21 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 ජූනි 2
| සඳුදා
| පළාත් පාලන ආයතන 337ක් (මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක්) සඳහා නිල කාලය ආරම්භ වන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස2" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 274ක නිල කාලය සම්බන්ධයෙන් විශේෂ ගැසට් නිවේදයනක් |url=https://www.hirunews.lk/397383/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%86%E0%B6%BA%E0%B6%AD%E0%B6%B1-274-%E0%B6%9A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD-%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%8A%E0%B6%B6%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%BA%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83%E0%B6%A7%E0%B7%8A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B7%9A%E0%B6%AF%E0%B6%B1%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A |website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
|}
==ඡන්ද ක්‍රමය ==
2012 අංක 22 දරන, 2016 අංක 1 දරන සහ 2017 අංක 16 දරන පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ (සංශෝධන) පනත්වල දක්වා ඇති පරිදි, මිශ්‍ර සමානුපාතික ක්‍රමය භාවිතා කරමින් පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ පවත්වනු ලැබේ. ඒනම් 60% ක් කොට්ඨාශ වලින් ද (තනි-මන්ත්‍රී සහ බහු-මන්ත්‍රී යන දෙකම) සහ 40% ක් සමානුපාතික නියෝජනය ලැයිස්තු වලින්ද වන ආකාරයටයි.
සීමා නිර්ණය කොමිෂන් සභාව විසින් සියලුම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කොට්ඨාශ සංඛ්‍යාව නිර්වචනය කර ඇති අතර, එම විස්තර ගැසට් මගින් (2015 අගෝස්තු 21 දින අංක 1928/26 සහ 2017 පෙබරවාරි 17 දින අංක 2006/44) ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.
දේශපාලන පක්ෂ සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් නාමයෝජනා ලැයිස්තු දෙකක් ඉදිරිපත් කළ යුතු අතර, එමඟින් මුළු අපේක්ෂක සංඛ්‍යාව පළාත් පාලන ආයතනයේ අවශ්‍ය සාමාජිකත්වයට සමාන විය යුතුය. ඊට අමතරව, සමානුපාතික ලැයිස්තුවට අමතර අපේක්ෂකයින් තිදෙනෙකු ඇතුළත් විය යුතුය.<ref name="EC-LGE" />
කාන්තා නියෝජනය සහතික කිරීම සඳහා, තේරී පත් වූ මුළු මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාවෙන් 10%ක් කාන්තාවන් විය යුතු අතර, එය කොට්ඨාශ සහ සමානුපාතික ක්‍රම දෙකෙහිම බෙදා හරිනු ලැබේ. තරුණ නියෝජනය මුලින් 25%ක් ලෙස නියම කරන ලද අතර පසුව එය 30% දක්වා වැඩි කරන ලදී, නමුත් එය අනිවාර්ය කර නොමැත.<ref name="EC-LGE"> Local council elections:
* For the electoral system: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |title=Local Authorities Election System |publisher=Election Commission of Sri Lanka |date=2024 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=24 September 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240924232411/https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |url-status=live}}
* For the 2012 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 22 of 2012 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=15 November 2012 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222644/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2016 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 1 of 2016 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=17 February 2016 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222724/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 16 of 2017 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=31 August 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222740/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2015 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 1928/26 of 2015.08.21 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=President of Sri Lanka |date=21 August 2015 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107115810/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 2006/44 of 2017.02.17 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=Minister of Provincial Councils and Local Government |date=17 February 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107113030/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |url-status=live}}</ref>
2025 දී, මැතිවරණ කොමිසම නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල තරුණ නියෝජනය 25% ඉක්මවිය යුතු බවට නියෝග කළේය. කොට්ඨාශ මට්ටමේ නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල අවම වශයෙන් කාන්තා අපේක්ෂකයින් 25% ක් ඇතුළත් වන බව දේශපාලන පක්ෂ සහතික කළ යුතු අතර, සමානුපාතික නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල කාන්තා නියෝජනය 50% ක් තිබිය යුතුය.<ref name="TIO-9M">{{Cite web |date=2025-03-09 |title=EC sets voter eligibility for 2025 LG polls |url=https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250309103448/https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |archive-date=2025-03-09 |access-date=2025-03-09 |website=island.lk |language=en-US}}</ref>
2025 මාර්තු 1 වන දින මැතිවරණ කොමිසම විසින් නිකුත් කරන ලද ''අතිවිශේෂ ගැසට්'' නිවේදනයක මගින්, එක් එක් පළාත් පාලන ආයතනය සඳහා නම් කළ යුතු අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව, පළමු සහ දෙවන නාමයෝජනා පත්‍රවල අවශ්‍ය නාමයෝජනා, තැන්පතු මුදල් සහ අවම කාන්තා සහ තරුණ අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව විස්තර කර ඇත. 25% ක නියෝජනයක් පවත්වා ගැනීම සඳහා සෑම පළාත් පාලන ආයතනයක් සඳහාම තෝරා පත් කර ගත යුතු කාන්තා මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාව ද එහි සඳහන් කර ඇත.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
== පළාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව ==
මැතිවරණ කොමිසම මගින් නිකුත් කල අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනය අනුව ඇති පලාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
=== කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[කොළඹ මහනගර සභාව]] || 47 || 113
|-
| [[දෙහිවල-ගල්කිස්ස මහනගර සභාව]] || 27 || 51
|-
| ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ මහනගර සභාව || 21 || 38
|-
| කඩුවෙල මහනගර සභාව|| 28 || 49
|-
| මොරටුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| කොලොන්නාව නගර සභාව|| 9 || 21
|-
| සීතාවකපුර නගර සභාව|| 12 || 26
|-
| මහරගම නගර සභාව||25|| 44
|-
| කැස්බෑව නගර සභාව|| 20 || 39
|-
| බොරැලස්ගමුව නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| කොටිකාවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 21 || 39
|-
| සීතාවක ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| හෝමාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 28 || 49
|-
| '''සමස්ත''' || '''303''' || '''582'''
|}
=== ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මීගමුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| ගම්පහ මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වත්තල-මාබෝල නගර සභාව || 6 || 19
|-
| කටුනායක-සීදුව නගර සභාව || 11 || 31
|-
| මිනුවන්ගොඩ නගර සභාව|| 8 || 18
|-
| ජා-ඇල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පෑලියගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| වත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කටාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| දිවුලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මීරිගම ප්‍රාදේශිය සභාව ||29 || 51
|-
| මිනුවන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 49
|-
| අත්තනගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 53
|-
| ගම්පහ ප්‍රාදේශිය සභාව || 22|| 39
|-
| ජා-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මහර ප්‍රාදේශිය සභාව || 32 || 58
|-
| දොම්පේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| බියගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 32 || 56
|-
| කැලණිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 43
|-
| '''සමස්ත''' || '''403''' || '''745'''
|}
=== කළුතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කළුතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කළුතර මහනගර සභාව|| 19|| 34
|-
| පානදුර නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරණ නගර සභාව|| 7 || 14
|-
| බේරුවල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පානදුර ප්‍රාදේශීය සභාව || 26 || 49
|-
| බණ්ඩාරගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| හොරණ ප්‍රාදේශීය සභාව || 29 || 53
|-
| මදුරාවල ප්‍රාදේශීය සභාව || 9 || 18
|-
| බුලත්සිංහල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 28
|-
| මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 19 || 36
|-
| දොඩන්ගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| කළුතර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| බේරුවල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 23 || 44
|-
| පාලින්දනුවර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| අගලවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| වලල්ලාවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| මිල්ලනිය ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''268''' || '''507'''
|}
=== මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මහනුවර මහනගර සභාව || 22 || 44
|-
| වත්තේගම නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| කඩුගන්නාව නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| ගම්පොළ නගර සභාව|| 17 || 31
|-
| නාවලපිටිය නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| තුම්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| හාරිස්පත්තුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| අකුරණ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 33
|-
| පූජාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| පාතදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| පන්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උඩුදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මිනිපේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මැදදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| කුණ්ඩසාලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| පාතහේවාහැට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 23 || 44
|-
| මහනුවර කඩවත් සතර සහ ගගවට කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| යටිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 26 || 46
|-
| උඩුනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| උඩපලාත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 46
|-
| ගඟ ඉහල කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්බාගේ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| දඹුල්ල මහනගර සභාව|| 12 || 24
|-
| මාතලේ මහනගර සභාව|| 11 || 24
|-
| පල්ලේපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගලේවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| දඹුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අඹන්ගඟ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| නාවුල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ලග්ගල පල්ලේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| විල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 33
|-
| යටවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උකුවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| රත්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''162''' || '''312'''
|}
=== නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| නුවරඒළිය මහනගර සභාව || 9 || 24
|-
| හැටන් - දික්ඔය නගර සභාව|| 6 || 18
|-
| තලවාකැලේ - ලිඳුල නගර සභාව || 5 || 14
|-
| මස්කෙලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| නෝර්වුඩ් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඹගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| ආගරපතන ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| කොටගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| නුවරඒළිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කොත්මලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 56
|-
| හඟුරන්කෙත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 43
|-
| වලපනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 58
|-
| '''සමස්ත''' || '''168''' || '''342'''
|}
=== ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[ගාල්ල මහනගර සභාව]] || 20 || 38
|-
| [[අම්බලන්ගොඩ නගර සභාව]] || 12 || 23
|-
| හික්කඩුව නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| බලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| අම්බලන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| වැලිවිටිය-දිවිතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9|| 18
|-
| ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || ||
|-
| කරන්දෙණිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| බෙන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 ||24
|-
| නෙළුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තවලම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| නාගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| නියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| බද්දේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| යක්කලමුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රත්ගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| අක්මීමන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 29
|-
| බෝපේ-පෝද්දල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ඉමදුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| [[හබරාදුව ප්‍රාදේශීය සභාව|හබරාදුව ප්‍රාදේශිය සභාව]]|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''253''' || '''476'''
|}
***[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාවෙහි මැතිවරණය]] පෙර පැවැත්විය.
=== මාතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාතර මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| පිටබැද්දර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| කොටපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| කිරින්ද-පුහුල්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| මුලටියන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 ||29
|-
| අතුරළිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| අකුරැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14|| 29
|-
| මාලිම්බඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හක්මන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| කඹුරුපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තිහගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දෙවිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| දික්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| මාතර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''222''' || '''416'''
|}
=== හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| හම්බන්තොට මහනගර සභාව|| 10 || 24
|-
| තංගල්ල නගර සභාව|| 8 || 21
|-
| වීරකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| කටුවන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| බෙලි අත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| තංගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අගුණුකොලපැලැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 ||21
|-
| අම්බලන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| තිස්සමහාරාම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13|| 24
|-
| සූරියවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| හම්බන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| ලුණුගම්වෙහෙර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''153''' || '''298'''
|}
=== යාපනය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ යාපනය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| යාපනය මහනගර සභාව || 27 || 48
|-
| වැල්වෙටිතුරෙයි නගර සභාව || 9 || 18
|-
| පේදුර තුඩුව නගර සභාව || 9 || 18
|-
| චාවකච්චේරි නගර සභාව || 11 || 21
|-
| කරෙයිනගර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| කයිට්ස් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| වෙලනායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| වලිකාමම් බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| වලිකාමම් උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| වලිකාමම් නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| වලිකාමම් දකුණ ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| වලිකාමම් නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| වඩමාරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පේදුර තුඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| චාවකච්චේරි ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| නල්ලූර් ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''243''' || '''453'''
|}
=== මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මන්නාරම නගර සභාව || 7 || 18
|-
| නානාට්ටාන් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 19
|-
| මූසලී ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාන්තෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''36''' || '''80'''
|}
=== වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| වව්නියාව මහනගර සභාව || 10 || 23
|-
| වව්නියාව උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| වෙංගලසෙට්ටිකුලම් ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| වව්නියාව දකුණ දමිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 29
|-
| වව්නියාව දකුණ සිංහල ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාන්තෙයි නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| තුණුක්කායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| පුදුකුඩිරිප්පු ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| මාරිටිමේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''41''' || '''79'''
|}
=== කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පච්චිලායිපල්ලි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| කරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| '''සමස්ත''' || '''29''' || '''54'''
|}
=== මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මඩකලපුව මහනගර සභාව || 20 || 36
|-
| ඒරාවුර් නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කාත්තන්කුඩි නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කෝරලේපත්තු බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| කෝරලේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කෝරලේපත්තු උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| මංමුණෙයි දකුණ සහ ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| මංමුණෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| පෝරතිව්පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''144''' || '''274'''
|}
=== අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අක්කරෙයිපත්තු මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| අම්පාර නගර සභාව || 10 || 19
|-
| දමන ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| උහන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| මහඔය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නාමල්ඔය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදියතලාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| නවිතාවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| සමන්තුරෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| ඉරකාමම් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| අක්කරෙයිපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 5 || 11
|-
| පොතුවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඩාලච්චේන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| අලයාදිවෙම්බු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ලාහුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කරෙයිතිවු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| නින්දවුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| තිරුක්කෝවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''180''' || '''354'''
|}
=== ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| ත්‍රිකුණාමලය මහනගර සභාව || 12 || 28
|-
| කින්නියා නගර සභාව || 8 || 16
|-
| වේරුගල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| සේරුවිල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කන්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මොරවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| ගෝමරන්කඩවල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදවිය - ශ්‍රී පුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ත්‍රිකුණාමලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 21
|-
| කුච්චවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තඹලගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මූතුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| කින්නියා ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| '''සමස්ත''' || '''129''' || '''259'''
|}
=== කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කුරුණෑගල මහනගර සභාව || 13 || 24
|-
| කුලියාපිටිය නගර සභාව || 9 || 19
|-
| ගිරිබාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ගල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පොල්පිතිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| නිකවැරටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කොබෙයිගනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මහව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 36
|-
| ඉබ්බාගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| වාරියපොල ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| පඩුවස්නුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| බිංගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| උඩුබද්දාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| පන්නල ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 44
|-
| කුලියාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| අලව්ව ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| නාරම්මල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| පොල්ගහවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 41
|-
| කුරුණෑගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| මාවතගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 || 29
|-
| රිදීගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| '''සමස්ත''' || '''378''' || '''683'''
|}
=== පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පුත්තලම මහනගර සභාව || 11|| 21
|-
| හලාවත නගර සභාව || 12|| 23
|-
| කල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 17|| 34
|-
| පුත්තලම ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| වනාතවිල්ලුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| කරුවලගස්වැව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නවගත්තේගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| ආණමඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 18|| 33
|-
| ආරච්චිකට්ටුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 24
|-
| හලාවත ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 34
|-
| නාත්තන්ඩිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 43
|-
| වෙන්නප්පුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''182''' || '''342'''
|}
=== අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අනුරාධපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| මැදවච්චිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රඹෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කැබිතිගොල්ලෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| පදවිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කහටගස්දිගිලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරොව්පතාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ගලෙන්බිඳුණුවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| තලාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| නුවරගම්පලාත නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| නුවරගම්පලාත මධ්‍යම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| නොච්චියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රාජාංගනය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගල්නෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| ඉපලෝගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| මිහින්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10|| 19
|-
| තිරිප්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| කැකිරාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16|| 31
|-
| පලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''225''' || '''429'''
|}
=== පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පොලොන්නරුව මහනගර සභාව|| 5 || 13
|-
| ඇලහැර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හිඟුරක්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| මැදිරිගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19|| 34
|-
| ලංකාපුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| වැලිකන්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දිඹුලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| පොලොන්නරුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''98''' || '''190'''
|}
=== බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බදුල්ල මහනගර සභාව|| 13 || 28
|-
| බණ්ඩාරවෙල මහනගර සභාව|| 8 || 19
|-
| හපුතලේ නගර සභාව || 7 || 14
|-
| මහියංගණය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| රිදීමාලියද්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| සොරණාතොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| මීගහකිවුල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| කන්දකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පස්සර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| ලුණුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| බදුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හාලි-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 43
|-
| ඌව පරණගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| වැලිමඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| බණ්ඩාරවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 24
|-
| හපුතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 23
|-
| හල්දුම්මුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''217''' || '''445'''
|}
=== මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බිබිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මැදගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මඩුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| සියඹලාන්ඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| මොණරාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| බඩල්කුඹුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| බුත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කතරගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 18
|-
| වැල්ලවාය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| තණමල්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''117''' || '''228'''
|}
=== රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| රත්නපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| බලංගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය නගර සභාව|| 8 || 16
|-
| ඇහැලියගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව || 18 || 34
|-
| රත්නපුර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 22 || 39
|-
| කුරුවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 26 || 46
|-
| පැල්මඩුල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 39
|-
| බලංගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 38
|-
| ඉඹුල්පේ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| ගොඩකවෙල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 33
|-
| කහවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව|| 9 || 19
|-
| වැලිගේපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| නිවිතිගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| අයගම ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| කලවාන ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| කොලොන්න ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| '''සමස්ත''' || '''249''' || '''474'''
|}
=== කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කෑගල්ල මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| වරකාපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 44
|-
| ගලිගමුව ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| කෑගල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| රඹුක්කන ප්‍රාදේශීය සභාව||21 || 38
|-
| මාවනැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 43
|-
| අරණායක ප්‍රාදේශීය සභාව|| 18 || 33
|-
| යටියන්තොට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| බුලත්කොහුපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 11 || 21
|-
| රුවන්වැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 31
|-
| දැරණියගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 12 || 23
|-
| දෙහිඔවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''214''' || '''393'''
|}
== මෑත ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ ප්‍රතිඵල ==
{| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center; font-size:90%;"
|-
! rowspan="3" | ඡන්ද විමසීම
! colspan="14" | ප්‍රතිඵලය
|-
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #C4094A;" | [[ජාතික ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #43894d; "| [[සමගි ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #06402B;" | [[නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ]]{{efn|2024 ජනාධිපතිවරණයේදී රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ස්වාධීන අපේක්ෂකයෙකු ලෙස ඉදිරිපත් කළේය. නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ 2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයට තරඟ වැදුණේ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ නායකත්වය යටතේ සන්ධානයක් ලෙසය.}}
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #9D1B25; "| [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #ff0;"| [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid grey;"| වෙනත් පක්ෂ
! rowspan="2"| සිතියම
|- style="text-align:center;"
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
|-
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]{{efn|දෙවන මනාප ඡන්ද ගණන් කිරීමේ ප්‍රතිඵල නොමැතිව}}
|style="font-weight:bold;"|5,634,915
|style="font-weight:bold;"|42.31%
|4,363,035
|32.76%
|2,299,767
|17.27%
|342,781
|2.57%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|407,473
|3.06%
|[[File:Wahlbezirkskarte Präsidentschaft Sri Lanka 2024.svg|75px]]
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|2024 ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|17,295
|style="font-weight:bold;"|47.64%
|7,924
|21.83%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|3,597
|9.91%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|7,489
|20.62%
|{{N/A}}
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|6,863,186
|style="font-weight:bold;"|61.56%
|1,968,716
|17.66%
|500,835
|4.49%
|350,429
|3.14%
|257,813
|2.31%
|1,207,027
|10.22%
|[[File:Sri Lankan Parliamentary Election 2024 Polling Divisions.svg|75px]]
|}
==තරග කරන පක්ෂ==
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=6 | තරගකරන පක්ෂ
|-
! rowspan=2 colspan=2 | පක්ෂයේ නම
! rowspan=2 class="unsortable" | ලකුණ
! colspan=3 | [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018]]
|-
! ඡන්ද %
! ජයගත් ආසන
! හිමිකර ගත් <br /> පළාත් පාලන ආයතන
|-
| style="background-color:{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}"| ||[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] || [[File:Election Symbol Sri Lanka Podujana Peramuna Sri Lanka.png|center|50px]] || 40.74% || {{Infobox political party/seats|3436|8708|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}} || {{Infobox political party/seats|231|340|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|United National Party}}"| ||[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය|එක්සත් ජාතික පක්ෂය]] || [[File:Election Symbol United National Party Sri Lanka.png|center|50px]] || 29.42% || {{Infobox political party/seats|2433|8708|{{party color|United National Party}}}} || {{Infobox political party/seats|34|340|{{party color|United National Party}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}"| ||[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]{{efn|name=UPFA/PA}} || [[File:Election Symbol People's Alliance Sri Lanka.png|center|50px]] || 12.10% || {{Infobox political party/seats|1048|8708|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}} || {{Infobox political party/seats|9|340|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|National People's Power}}"| ||[[ජාතික ජන බලවේගය]] || [[File:Election Symbol Jathika Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || 5.75% || {{Infobox political party/seats|434|8708|{{party color|National People's Power}}}} || {{Infobox political party/seats|0|340|}}
|-
| style="background-color:{{party color|Tamil National Alliance}}"| ||[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]] || [[File:Election Symbol Ilankai Tamil Arusu Kachchi Sri Lanka.png|center|50px]] || 2.73% || {{Infobox political party/seats|417|8708|{{party color|Tamil National Alliance}}}} || {{Infobox political party/seats|41|340|{{party color|Tamil National Alliance}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"| ||[[සමගි ජන බලවේගය]]{{efn|name=SJB}} || [[File:Election Symbol Samagi Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || {{N/A}} || {{N/A}} || {{N/A}}
|}
== මතභේද සහ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා ==
=== නාමයෝජනා පත්‍ර ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ===
2025 මාර්තු 21 වන දින, මැතිවරණ නීතිවල දක්වා ඇති නිර්ණායක සපුරාලීමට අපොහොසත් වීම හේතුවෙන් නාමයෝජනා ලැයිස්තු 400 කට අධික සංඛ්‍යාවක් ප්‍රතික්ෂේප වූ බව මැතිවරණ කොමිසම වාර්තා කළේය. කාන්තා සහ තරුණ නියෝජනය සඳහා අනිවාර්ය ප්‍රතිශතයන් ලබා ගැනීමට අපොහොසත් වීම මෙන්ම අපේක්ෂකයින් සඳහා අවශ්‍ය ලියකියවිලි වල ගැටලු ඊට හේතු විය.<ref name="AD-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=Over 400 nominations for LG Election rejected |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250323083202/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |archive-date=2025-03-23 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=420 Nomination Papers Rejected for LG Poll |url=https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409091235/https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-22M">{{Cite web |date=2025-03-22 |title=Complications in female, youth representation leads to most rejected nomination lists at LG polls: EC |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250322080300/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |archive-date=2025-03-22 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref>
2025 අප්‍රේල් 4 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා ලැයිස්තු 37 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළ අතර, එම ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය පෙත්සම් 50 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් ප්‍රතික්ෂේප කළේය.<ref name="DM-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=Rejection of nominations: Court orders to accept around 37 nominations |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095318/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=LG polls : SC dismisses over 50 petitions on rejected nominations |url=https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250406174400/https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |archive-date=2025-04-06 |access-date=2025-04-09 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> අප්‍රේල් 10 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද තවත් නාමයෝජනා පත්‍ර 35 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළේය.<ref name="AD-10A">{{Cite web |date=2025-04-10 |title=Court orders to re-accept 35 more rejected LG Polls nominations |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250410104050/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |archive-date=2025-04-10 |access-date=2025-04-10 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> 2025
2025 අප්‍රේල් 7 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් කොළඹ මහ නගර සභාව (CMC) සහ හාරිස්පත්තුව, කුලියාපිටිය, පන්විල, පාතදුම්බර සහ උඩපලාත යන ප්‍රාදේශීය සභා ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන කිහිපයක මැතිවරණ පැවැත්වීම සම්බන්ධ වැඩිදුර ක්‍රියාමාර්ග අත්හිටුවමින් අතුරු නියෝගයක් නිකුත් කරන ලදී. පෙත්සම් විභාගය සඳහා අධිකරණය විසින් දින නියම කරන ලද දිනය වන මැයි 16 වන දින දක්වා මෙම තහනම් නියෝගය ක්‍රියාත්මක වීමට නියමිතව තිබුණි.<ref name="AD-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Stay order issued on poll-related activities of several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095546/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="HN-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Injunction against LG Elections’ activities in some areas including Colombo Municipal Council |url=https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409104954/https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.hirunews.lk |language=en}}</ref>
කෙසේ වෙතත්, 2025 අප්‍රේල් 11 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් එම තහනම් නියෝගය ඉවත් කර CMC ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන 18 ක් සඳහා මැතිවරණ පැවැත්වීමට අවසර දෙන ලදී. මෙම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා පත්‍ර පිළිගැනීමට ද අධිකරණය නියෝගයක් නිකුත් කළේය.<ref name="AD-11A">{{Cite web |date=2025-04-11 |title=Court lifts stay order issued on elections for several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411082716/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-11A">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-04-11 |title=LG Elections To Proceed On May 6 Following Court Order |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411083128/https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-15A">{{Cite web |date=2025-04-15 |title=Rejected nominations : Notice from EC to political parties & groups |url=https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250415142204/https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |archive-date=2025-04-15 |access-date=2025-04-15 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
===ඝාතනය===
2025 අප්‍රේල් 22 වන දින, '''කොලොන්නාව නගර සභාව''' සඳහා [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] (SLPP) අපේක්ෂකයෙකු වූ ඩෑන් ප්‍රියසාද්, පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු විසින් වෙඩි තබා ඝාතනය කරන ලදී.<ref name="AD-22A">{{Cite web |date=2024-04-22 |title=Dan Priyasad injured in shooting |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423113129/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-23A">{{Cite web |last=Samarawickrama |first=Chathuranga Pradeep |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad dies after shooting |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112330/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-23A">{{Cite web |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad murder: Three arrested on suspicion |url=https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112623/https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
==ඡන්ද භාවිතය==
රට පුරා ලියාපදිංචි ඡන්දදායකයින් 17,296,330 න් 17,156,338 ක් මෙම මැතිවරණයේදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට සුදුසුකම් ලබා ඇති අතර, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව සඳහා මැතිවරණ නොපැවැත්වේ. රට පුරා ඡන්ද මධ්‍යස්ථාන 13,759 කදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම පැවැත්වෙන අතර, පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂ 49 ක් සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් 257 ක් නියෝජනය කරමින් අපේක්ෂකයින් 75,589 ක් ඉදිරිපත්ව සිටිති.<ref name="NWS-10M" /><ref name="EC-EReg2024">{{Cite web |date=May 2025 |title=2024 Electoral Register, 2024(1), 2024(2), 2024(3) Supplementary Electoral Registers – Number of Registered Electors |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505043205/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=elections.gov.lk}}</ref><ref name="AD-5M">{{Cite web |date=2025-05-05 |title=2025 LG Polls: Preparation of polling stations begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065850/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-5M">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-05-05 |title=Over 17 Million Eligible to Vote Tomorrow in Islandwide Local Polls |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065958/https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===තැපැල් ඡන්දය===
මුලින් තැපැල් ඡන්දය 2025 අප්‍රේල් 22 සිට 24 දක්වා පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ අතර, අප්‍රේල් 28 සහ 29 යන දිනවල පෙර දිනවල ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට නොහැකි වූ ඡන්දදායකයින් සඳහා වෙන් කරන ලදී.<ref name="AD-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for LG Polls |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327155801/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for Local Council Election |url=https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327160452/https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> කෙසේ වෙතත්, අප්‍රේල් 17 වන දින, මැතිවරණ කොමිසම තැපැල් ඡන්දය අප්‍රේල් 24, 25, 28 සහ 29 යන දිනවල නැවත කාලසටහන්ගත කළේය.<ref name="EC-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=Local government elections - 2025.05.06: Postal voting - Revised dates (LAE/2025/55) |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420072446/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=elections.gov.lk |language=si}}</ref><ref name="AD-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=EC revises postal voting dates for LG elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420073516/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> එය පූර්ව අනුමත අයදුම්කරුවන්ට සීමා වේ, ප්‍රධාන වශයෙන් මැතිවරණ රාජකාරි නිසා මැතිවරණ දිනයේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම වළක්වන රජයේ සේවකයින්ට.
තැපැල් ඡන්ද විමසීම අප්‍රේල් 24 වන දින ආරම්භ වූ අතර නියමිත පරිදි අප්‍රේල් 29 වන දින අවසන් විය.<ref name="AD-24A">{{Cite web |date=2025-04-24 |title=Smooth start to postal voting for LG Polls, says Elections Commission |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250425041937/http://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |archive-date=2025-04-25 |access-date=2025-04-29 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> <ref name="NWS-29A">{{Cite web |date=2025-04-29 |title=Final Day To Cast Postal Votes For Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/29/final-day-to-cast-postal-votes-for-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250429150427/https://english.newsfirst.lk/ |archive-date=2025-04-29 |access-date=2025-04-29 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===ඡන්ද දිනය===
ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම 2025 මැයි 6 වන දින පෙ.ව. 07:00 ට ආරම්භ වී ප.ව. 16:00 ට අවසන් විය.<ref name="AD-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting for 2025 Local Govt. Election begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506061626/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting Underway For 2025 Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506062011/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref> <ref name="AD-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Polls close for Sri Lanka’s Local Govt Elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105338/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Government Elections Conclude Peacefully |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105553/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
==ප්‍රතිළුලය==
===ජාතික වශයෙන්===
{{Election results
|image=
|seattype1 = සමස්ත
|seattype2 = +/-
|party1= [[ජාතික ජන බලවේගය]]
|votes1=4503930
|st1t1=3927
|st2t1=+3493
|color1={{party color|National People's Power}}
|party2=[[සමගි ජන බලවේගය]]
|votes2=2258480
|st1t2=1767
|st2t2=New
|color2={{party color|Samagi Jana Balawegaya}}
|party3=[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
|votes3=954517
|st1t3=742
|st2t3=-2694
|color3={{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}
|party4=[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය]]
|votes4=488406
|st1t4=381
|st2t4=-2052
|color4={{party color|United National Party}}
|party5=[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
|votes5=387098
|st1t5=300
|st2t5=-748
|color5={{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}
|party6=[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
|votes6=307657
|st1t6=377
|st2t6=New
|color6={{party color|Illankai Tamil Arasu Kachchi}}
|party7=[[සර්වජන බලය]]
|votes7=294681
|st1t7=226
|st2t7=New
|color7={{party color|Sarvajana Balaya}}
|party8=[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය]]
|votes8=139858
|st1t8=116
|st2t8=+43
|color8={{party color|Sri Lanka Muslim Congress}}
|party9=ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දෙමළ ජාතික සන්ධානය
|votes9=89177
|st1t9=106
|st2t9=New
|color9={{party color|Democratic Tamil National Alliance}}
|party10=වෙනත් පක්ෂ සහ ස්වාධීන
|votes10=987006
|st1t10=851
|st2t10=
|color10={{party color|Others}}
|total_st2t=0
|invalid=205277
|electorate=17156338
|source=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව,<ref name="EC-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Live Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://results.elections.gov.lk/ |access-date=2025-05-06 |website=results.elections.gov.lk}}</ref> අද දෙරණ,<ref name="AD-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Authorities Election 2025 Results - Sri Lanka |url=https://election.adaderana.lk/local-authorities-election-2025/ |access-date=2025-05-06 |website=election.adaderana.lk}}</ref> Newswire<ref name="NWW-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-07 |title=Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://election.newswire.lk/ |access-date=2025-05-07 |website=election.newswire.lk |language=English}}</ref>
}}
===දිස්ත්‍රික්කය===
{| class="wikitable"
|-{{Party shading/National People's Power}}
|[[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|-{{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}
|[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|}
{{sticky header}}
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:80%; text-align:right"
! colspan=18 | 2025 ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම දිස්ත්‍රික් ප්‍රතිඵල
|-
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත්|පළාත්]]
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්ක|මැතිවරණ<br>දිස්ත්‍රික්ක]]
! colspan=3 | [[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]]
! colspan=3 | [[සමගි ජන බලවේගය|SJB]]
! colspan=3 | [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]]
! colspan=3 | වෙනත්
! colspan=3 rowspan=2 | මුළු
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | ඡන්ද<br>ප්‍රතිශතය
|-
! colspan=3 style="background:{{party color|National People's Power}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Others}}"|
|-
|-
! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! මුළු ඡන්ද විමසීම !! ලියාපදිංචි ඡන්ද දායකයන් !! ආසන
|-
| rowspan=3 align=left|[[බස්නාහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|බස්නාහිර]] || align=left|[[කොළඹ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|කොළඹ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''476,182''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.80%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''297''' || 195,380 || 19.61% || 161 || – || – || – || 324,664 || 32.59% || 175 || 1,016,611 || 1,773,460 || 581 || 57.32%
|-
| align=left|[[ගම්පහ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|ගම්පහ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''599,906''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''54.48%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''402''' || 225,043 || 20.44% || 141 || – || – || – || 276,245 || 25.08% || 174 || 1,122,106 || 1,896,304 || 717 || 59.17%
|-
| align=left|[[Kalutara District|KAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''269,377''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''41.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''207''' || 151,800 || 23.42% || 109 || – || – || – || 226,931 || 35.02% || 160 || 660,663 || 1,033,206 || 476 || 63.94%
|-
| rowspan=3 align=left|[[මධ්‍යම පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|මධ්‍යම]] || align=left|[[මහනුවර මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|KAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''323,957''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.58%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''307''' || 189,246 || 26.04% || 166 || – || – || – || 213,411 || 29.38% || 181 || 746,833 || 1,202,558 || 654 || 62.10%
|-
| align=left|[[මාතලේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|මාතලේ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''117,565''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''43.61%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''139''' || 64,917 || 24.08% || 68 || – || – || – || 87,100 || 32.31% || 87 || 276,015 || 434,246 || 294 || 63.56%
|-
| align=left|[[Nuwara Eliya District|NUW]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''133,391''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''35.59%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''131''' || 101,085 || 26.97% || 82 || – || – || – || 140,277 || 37.44% || 113 || 386,232 || 610,117 || 326 || 63.30%
|-
| rowspan=3 align=left|[[දකුණු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|දකුණු]] || align=left|[[Galle District|GAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''233,129''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.85%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''222''' || 122,353 || 23.01% || 97 || – || – || – || 176,170 || 31.14% || 138 || 541,435 || 856,355 || 457 || 63.23%
|-
| align=left|[[Matara District|MTR]] || {{Party shading/National People's Power}} |'''203,400''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''48.87%''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''207''' || 93,543 || 22.48% || 82 || – || – || – || 119,262 || 28.74% || 105 || 424,993 || 693,549 || 394 || 61.28%
|-
| align=left|[[Hambantota District|HAM]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''161,655''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''48.55%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''146''' || 67,207 || 20.18% || 55 || – || – || – || 104,131 || 31.27% || 83 || 338,234 || 526,599 || 284 || 64.23%
|-
| rowspan=5 align=left|[[උතුරු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු]] || align=left | [[Jaffna District|JAF]] || 56,615 || 20.45% || 81 || 4,103 || 1.48% || 4 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''88,443''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''31.95%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''135''' || 127,636 || 46.12% || 189 || 281,744 || 498,140 || 409 || 56.56%
|-
| align=left|[[Kilinochchi District|KIL]] || 10,552 || 17.65% || 12 || 2,683 || 4.49% || 2 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''29,173''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''48.80%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''36''' || 17,377 || 29.06% || 20 || 61,185 || 102,387 || 70 || 59.76%
|-
| align=left|[[Mannar District|MAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''14,133''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''21.09%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''19''' || 13,928 || 20.78% || 18 || 11,056 || 16.50% || 18 || 27,897 || 41.63% || 37 || 67,732 || 91,373 || 92 || 74.13%
|-
| align=left|[[Vavuniya District|VAV]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''17,984''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''22.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''26''' || 10,596 || 13.10% || 15 || 13,385 || 16.55% || 16 || 38,900 || 48.11% || 49 || 82,512 || 129,293 || 106 || 63.81%
|-
| align=left|[[Mullaitivu District|MUL]] || 9,534 || 17.96% || 12 || 4,583 || 8.63% || 7 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''20,080''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''37.83%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''26''' || 18,888 || 35.58% || 24 || 54,098 || 87,800 || 69 || 61.62%
|-
| rowspan=3 align=left|[[නැගෙනහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|නැගෙනහිර]] || align=left|[[Batticaloa District|BAT]] || 53,002 || 18.62% || 44 || 20,505 || 7.20% || 20 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''91,818''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''32.25%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''85''' || 119,351 || 41.93% || 104 || 287,739 || 455,520 || 253 || 63.17%
|-
| align=left|[[Ampara District|AMP]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''92,579''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''29.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''114''' || 41,851 || 13.22% || 51 || 22,308 || 7.05% || 25 || 159,892 || 50.49% || 161 || 320,160 || 478,669 || 351 || 66.89%
|-
| align=left|[[Trincomalee District|TRI]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''52,569''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''24.34%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''68''' || 34,328 || 15.89% || 36 || 31,394 || 14.53% || 36 || 97,719 || 45.24% || 90 || 218,853 || 319,399 || 230 || 68.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[වයඹ පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|වයඹ]] || align=left|[[Kurunegala District|KUR]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''414,944''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.83%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''331''' || 225,395 || 25.98% || 163 || – || – || – || 227,123 || 26.19% || 163 || 880,151 || 1,430,286 || 657 || 61.54%
|-
| align=left|[[Puttalam District|PUT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''159,242''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.31%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''144''' || 88,991 || 23.65% || 72 || – || – || – || 128,107 || 34.04% || 106 || 381,746 || 668,525 || 322 || 57.10%
|-
| rowspan=2 align=left|[[උතුරු මැද පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු මැද]] || align=left|[[Anuradhapura District|ANU]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''245,307''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''50.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''212''' || 111,910 || 22.86% || 86 || – || – || – || 132,239 || 27.02% || 98 || 497,365 || 750,101 || 396 || 66.31%
|-
| align=left|[[Polonnaruwa District|POL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''115,296''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''53.84%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''97''' || 51,040 || 23.83% || 40 || – || – || – || 47,819 || 22.33% || 38 || 217,863 || 354,111 || 175 || 61.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[ඌව පළාත|ඌව]] || align=left|[[Badulla District|BAD]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''188,269''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.36%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''203''' || 107,891 || 24.27% || 93 || – || – || – || 148,327 || 33.37% || 133 || 458,890 || 712,401 || 429 || 64.41%
|-
| align=left|[[Monaragala District|MON]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''120,058''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''108''' || 71,897 || 27.28% || 53 || – || – || – || 71,551 || 27.16% || 53 || 268,915 || 403,519 || 214 || 66.64%
|-
| rowspan=2 align=left|[[සබරගමුව පළාත|සබරගමුව]] || align=left | [[Ratnapura District|RAT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''235,841''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''210''' || 144,990 || 25.89% || 109 || – || – || – || 179,102 || 31.99% || 134 || 571,277 || 932,855 || 453 || 61.24%
|-
| align=left|[[Kegalle District|KEG]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''199,443''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.99%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''188''' || 113,215 || 25.54% || 89 || – || – || – || 130,624 || 29.47% || 107 || 452,735 || 715,565 || 384 || 63.27%
|- class="sortbottom"
! colspan=2 style="text-align:left;" |Total || 4,503,930 || 43.26% || 3,927 || 2,258,480 || 21.69% || 1,767 || 307,657 || 2.96% || 377 || 3,340,743 || 32.09% || 2,722 || 10,616,087 || 17,156,338 || 8,793 || 61.88%
|}
== බලය පිහිටුවීම ==
දේශපාලන පක්ෂයක් හෝ ස්වාධීන කණ්ඩායමක් විසින් බහුතර බලය හිමි කර ගනු ලැබ ඇති පළාත් පාලන ආයතන 161කට අදාළව සභා පිහිටුවීම 2025 ජුනි 2 දින සිදුවිය. අනෙක් ආයතන වල බලය පිහිටුවීම විවිධ දින වලදී සිදුවිය.
=== බස්නාහිර පළාත ===
[[කොළඹ මහනගර සභාව|කොළඹ මහනගර සභාවේ]] බලය පිහිටුවීමට [[ජාතික ජන බලවේගය]] සමත්විය. සීතාවක ප්‍රාදේශීය සභාව‌වේ පළමු සභා වාරය දින නියමක් නොමැතිව කල් ගියේ සභාපති තේරීමේ ඡන්ද විමසීම පිළිබද වු මතභේද හේතුවෙනි. මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමගි ජන බලවේගය සමත් විය.<ref name=add10>{{cite web |author=<!-- not stated --> |date= |title= |url=https://sinhala.adaderana.lk/news/211704?fbclid=IwY2xjawLPZ5ZleHRuA2FlbQIxMQABHlqnjWm0cTVQTMHrJPUXoGeKwjD6_E4FmsgBewLphJLchHdHniNDuuXf6PRE_aem_jv8l4N2mr8PxvLXSfuNO9g |website= |location= |publisher= |access-date=}}</ref>
=== වයඹ පළාත ===
කුරුණෑගල මහ නගර සභාවේ බලය තහවුරු කර ගැනීමට ජාතික ජන බලවේගය සමත් විය.
=== දකුණු පළාත ===
නාගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ සමත් විය.
=== මධ්‍යම පළාත ===
වලපනේ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය ජාතික ජනබල වේගය විසින් පිහිටවිය.
=== සබරගමුව පළාත ===
=== ඌව පළාත ===
=== උතුරු මැද පළාත ===
=== උතුරු පළාත ===
ඉලංකෙයි තමිල් අරසු පක්ෂය ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමත් විය.
=== නැගෙනහිර පළාත ===
==සටහන්==
{{සටහන්ලැයිස්තුව}}
;ප්‍රතිළුලය
<references group="ER" />
==මූලාශ්‍ර==
{{reflist}}
{{ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ }}
[[ප්‍රවර්ගය:2025]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන මැතිවරණ]]
904gtylvbrzxpwsi13tdgjd5161hbw8
752153
752152
2025-06-30T13:05:05Z
Hansaka99
42964
/* බලය පිහිටුවීම */
752153
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|ශ්‍රී ලංකාවෙහි 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය}}
{{Use dmy dates|date=January 2023}}
{{තොරතුරුකොටුව මැතිවරණය
| election_name = ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම, 2025
| country = ශ්‍රී ලංකාව
| type = පාර්ලිමේන්තු <!-- DO NOT CHANGE - As per template, must be one of four: presidential, legislative, parliamentary or by-election. Parliamentary is used so that all fields are shown.-->
| ongoing = Yes
| previous_election = ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024
| previous_year = 2024
| next_election =
| next_year =
| seats_for_election = පළාත් පාලන ආයතන 339ක් <br />(මහ නගර සභා 28ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 275ක්)
| election_date = 6 මැයි 2025
| registered = 17,296,330<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207550/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B7%99%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%80-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF-%E0%B6%AF%E0%B7%8F%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B6%BA%E0%B7%92%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%BD%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%82%E0%B6%BA-%E0%B6%89%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B6%B8%E0%B7%80%E0%B7%96-%E0%B6%B4%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%9A%E0%B7%8A|title=පුංචි ඡන්දෙට නව ඡන්ද දායකයින් ලක්ෂය ඉක්මවූ පිරිසක්|newspaper=අද දෙරණ|date=11 මාර්තු 2025|access-date=21 මාර්තු 2025}}</ref>
| turnout =
<!--NPP-->
| color1 = C4094A
| image1 = [[ගොනුව:President of Sri Lanka Mr. Anura Kumara Dissanayak, Official portrait (December 2024).jpg|120px]]
| leader1 = [[අනුර කුමාර දිසානායක]]
| party1 = [[ජාතික ජන බලවේගය]]
| alliance1 =
| last_election1 = 5.75%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 0{{efn|name=JVP/NPP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before1 = 434
| seats1 = '''3,927'''
| seat_change1 = {{increase}} 3,493
| popular_vote1 = '''4,503,930'''
| percentage1 = '''43.26%'''
| swing1 = {{increase}} 37.51 pp
| 1data1 = <!-- no. of councillors -->
| 2data1 = <!-- no. of local councils -->
<!--SJB-->
| color2 = 0B9444
| image2 = [[ගොනුව:Sajith Premadasa (portrait).png|110px]]
| leader2 = [[සජිත් ප්‍රේමදාස]]
| party2 = [[සමගි ජන බලවේගය]]
| alliance2 =
| last_election2 = නැත{{efn|name=SJB|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය නිර්මාණය වූයේ පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන්]] පසුවය. එබැවින් එය නව පක්ෂයකි.}}
| seats_before2 = නැත
| seats2 = 1,767
| seat_change2 = {{increase}} 1,767
| popular_vote2 = 2,258,480
| percentage2 = 21.69%
| swing2 = {{increase}} 21.69 pp
| 1data2 = <!-- no. of councillors -->
| 2data2 = <!-- no. of local councils -->
<!--SLPP-->
| 1blank = සභිකයින්
| 2blank = පළාත් පාලන ආයතන
| color3 = 800000
| image3 = [[ගොනුව:The former President of Sri Lanka, Mr. Mahinda Rajapaksa meeting the Prime Minister, Shri Narendra Modi, in New Delhi on September 12, 2018 (1) (cropped).JPG|120px]]
| leader3 = [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]
| party3 = [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
| alliance3 =
| last_election3 = 40.47%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 231
| seats_before3 = 3,436
| seats3 = 742
| seat_change3 = {{decrease}} 2,694
| popular_vote3 = 954,517
| percentage3 = 9.17%
| swing3 = {{decrease}} 31.30 pp
| 1data3 = <!-- no. of councillors -->
| 2data3 = <!-- no. of local councils -->
<!--UNP-->
| image4 = [[ගොනුව:President_Dr_Muizzu_meets_Sri_Lankan_President_Ranil_Wickremesinghe_(cropped).jpg|120px]]
| leader4 = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| party4 = එක්සත් ජාතික පක්ෂය
| alliance4 =
| last_election4 = 29.42%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 34{{efn|name=UNF/UNP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජාතික පෙරමුණ, ශ්‍රී ලංකාව|එක්සත් ජාතික පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before4 = 2,433
| seats4 = 381
| seat_change4 = {{decrease}} 2,052
| popular_vote4 = 488,406
| percentage4 = 4.69%
| swing4 = {{decrease}} 24.73 pp
| 1data4 = <!-- no. of councillors -->
| 2data4 = <!-- no. of local councils -->
<!--ITAK-->
| color5 = FFFF00
| image5 = {{Election image filler|Illankai Tamil Arasu Kachchi|ITAK}}
| leader5 = එස්. ශිවඥානම්
| party5 = [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
| alliance5 =
| last_election5 = 2.73%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 41{{efn|name=TNA/ITAK|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[දෙමළ ජාතික සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before5 = 417
| seats5 = 377
| seat_change5 = {{decrease}} 40
| popular_vote5 = 307,657
| percentage5 = 2.96%
| swing5 = {{increase}} 0.23 pp
| 1data5 = <!-- no. of councillors -->
| 2data5 = <!-- no. of local councils -->
<!--PA-->
| color6 = 0000FF
| image6 = [[File:Anura Priyadharshana Yapa (cropped).jpg|120px]]
| leader6 = [[අනුර ප්‍රියදර්ශන යාපා]]
| party6 = [[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
| alliance6 =
| last_election6 = 12.10%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 9{{efn|name=UPFA/PA|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before6 = 1,048
| seats6 = 300
| seat_change6 = {{decrease}} 748
| popular_vote6 = 387,098
| percentage6 = 3.72%
| swing6 = {{decrease}} 8.38 pp
| 1data6 = <!-- no. of councillors -->
| 2data6 = <!-- no. of local councils -->
}}
{{Politics of Sri Lanka}}
'''ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2025''' යනු, [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවෙහි]] 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය වෙයි. මෙම ඡන්ද විමසීමෙන් වසර 4ක ධුර කාලයක් සඳහා සභිකයින් තෝරා පත් කර ගනු ඇත.<ref name=":0">{{Cite news |title=පුංචි ඡන්දය |url=https://www.deshaya.lk/article/55/irida_vigrahaya/27045/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA |website=දේශය වෙබ් අඩවිය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=22 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> 2025 මාර්තු 17 සිට මාර්තු 20 දක්වා නාමයෝජනා භාර ගත් අතර මෙම ඡන්ද විමසීම 2025 මැයි 6 වැනිදා පැවැත්වීමට නියමිතය.<ref name=":මැකොස1">{{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_23_ST.pdf |title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම - 2025 ඡන්ද විමසීම් දිනය දැනුම්දීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 336කට සභිකයින් තෝරා පත් කර ගැනීමට ශ්‍රී ලාංකිකයන් සුදුසුකම් ලබයි.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207912|title=පුංචි ඡන්දය මැයි 06|newspaper=අද දෙරණ|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref>
== පසුබිම ==
[[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ආයතන]] සඳහා අවසන් වරට මැතිවරණයක් පැවැත්වූයේ [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 වසරේදීය]]. එහිදී අලුතින් පිහිටුවන ලද [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] 40%ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින් බහුතර ආසන සංඛ්‍යාවක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය: පොදු ජන පෙරමුණ ඉදිරියෙන් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-43023090 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=11 පෙබරවාරි 2018|language=si}}</ref>
එම පෙරමුණේ ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] [[2019 ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය|2019 වසරේ]] පැවති [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරණ|ජනාධිපතිවරණය]] ජයග්‍රහණය කළ අතර, ඔහුගේ සොහෝදරයා වන හිටපු [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපති]] [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]ගේ නායකත්වය යටතේ [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2020|2020 වසරේ]] පැවති මහ මැතිවරණයද ජයග්‍රහණය කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=124137|title=ගෝඨාභයගේ ඉතිහාසය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 නොවැම්බර් 2019|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=141481|title=මහ මැතිවරණය 2020 - මොකද වුණේ ?|newspaper=අද දෙරණ|date=7 අගෝස්තු 2020|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වුණි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ පාලන සමය තුළ [[කොවිඩ්-19 ව්‍යාප්ත වසංගතය]], දරුණු ආර්ථික අර්බුදය ඇතුළු සමාජීය, දේශපාලනික සහ පරිපාලනමය අභියෝගවලට මුහුණ දීමට සිදු විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනාධිපති යටතේ ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය ප්‍රස්තාර 7 කින් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62152289 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=14 ජූලි 2022|language=si|last1=ජෝෂි|first1=ස්වාති}}</ref> මෙම අභියෝග හේතුවෙන් 2022 වසරේදී දිවයින පුරා ආණ්ඩු විරෝධී උද්ඝෝෂණවලට හෝ [[2022 ශ්‍රී ලංකාවේ විරෝධතා|අරගලය]]කට තුඩු දුන් අතර මෙරට දේශපාලනික අර්බුදයකට ලක්විය.<ref>{{cite web|title=ශ්‍රී ලංකාවේ අර්බුදය: යුද වීරයින් දුෂ්ටයන් බවට පත්වූ හැටි |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-61606414 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=30 මැයි 2022|language=si}}</ref>
එල්ලවූ මහජන විරෝධයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රටින් පළා ගොස් ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වූ අතර මහින්ද රාජපක්ෂ ද [[ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍ය|අග්‍රාමාත්‍ය]] ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්විය. [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ප්‍රථමයෙන් අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයට පත් වූ අතර ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු ඔහු වැඩබලන ජනාධිපතිධුරයටට පත්විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනපති රටින් පිටව යයි,ධුරයේ රාජකාරී අගමැතිට |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62144683 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=12 ජූලි 2022 |language=si}}</ref> ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉතිරි ධුර කාලය සඳහා 2022 ජූලි 21 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැති විශේෂ [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2022|ඡන්ද විමසීමකදී]], [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{cite web|title=රනිල් වික්‍රමසිංහ ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි විධායක ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දෙයි |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2022/07/21/%E0%B6%BB%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%82%E0%B7%84-%E0%B7%81%E0%B7%8A |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=21 ජූලි 2022 |language=si}}</ref>
2024 සැප්තැම්බර් 21 වැනිදා පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|ජනාධිපතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය|ජාතික ජන බලවේගයේ]] ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[අනුර කුමාර දිසානායක]], [[විපක්ෂ නායක (ශ්‍රී ලංකාව)|විපක්ෂ නායක]] [[සජිත් ප්‍රේමදාස]] සහ එවක ජනාධිපති [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] පරාජය කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ 9 වැනි විධායක ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/201446|title=නව ජනපති අනුර|newspaper=අද දෙරණ|date=22 සැප්තැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඉන්පසු පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|මහ මැතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය]] ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගනිමින් අති බහුතරයක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref name="ːහිරු1">{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/388125/2024-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%BD%E0%B7%92%E0%B6%B8%E0%B7%9A%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA%E0%B7%9A-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AD-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B6%B5%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B1|title=2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේ සමස්ත ප්‍රතිඵලය මෙන්න|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=15 නොවැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ජාතික ජන බලවේගය]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වනු ඇත.<ref name=":මැකොස2" />
=== ඡන්ද විමසීම කල් දැමීම ===
මෙම පළාත් පාලන මැතිවරණය මුලින්ම පැවැත්වීමට නියමිතව තිබුණේ 2022 වසරේදීය. කෙසේ වෙතත්, ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් එවකට ජනාධිපති [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] විසින් මැතිවරණය කල් දමන ලදී.<ref name=":0" /> ඡන්දය නැවතත් කල් දමා බවට ඇති චෝදනා නොදැකමින්, ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව 2023 වසරේ මාර්තු 9 වැනිදා පවත්වන දිනය ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කළේය.<ref>{{cite news|author=කාර්ය මණ්ඩල ලේඛකයා |url=https://sinhala.newsfirst.lk/2023/1/21/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 09 වැනි දා - ජාතික මැතිවරණ කොමිසම |publisher=නිව්ස් ෆර්ස්ට්.lk|date=21 January 2023 |access-date=21 January 2023}}</ref>
2023 පෙබරවාරි 13 වැනිදා රජයේ මුද්‍රණාලයාධිපතිනී ගංගානි කල්පනී ලියනගේ මහත්මිය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවට ලිපියක් යවමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීමට ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීමේ සම්පූර්ණ පිරිවැය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව විසින් ගෙවන තුරු ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීම නොහැකි වනු ඇති බවයි.<ref>{{cite web|title=2023 පළාත් පාලන මැතිවරණයට බාධා කිරීම් පිළිබඳ මාධ්‍ය මාධ්‍ය ප්‍රකාශය |url=https://cmev.org/wp-content/uploads/2023/02/CMEV-Press-statement-Postponement-of-Postal-voting-S.pdf |website=මැතිවරණ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=14 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=සවරනමුත්තු|first1=සී|last2=ද සිල්වා|first2=ලසන්ත|last3=කළුපතිරණ|first3=උදය|location=[[කොළඹ]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීම දිනයක් නොමැතිව කල් දැමීමට සිදුවිය. පෙබරවාරි අග වන විට, මේ මැතිවරණය සඳහා රජය මහා භාණ්ඩාගාරයෙන් මුදල් ප්‍රසම්පාදන ලබා දී නොතිබූ බැවින් මැතිවරණය නොපවත්වනු ඇතැයි සැකයක් පැවතුනි. ආර්ථික අර්බුදයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මුදල් නොමැතිකම හේතුවෙන් මැතිවරණය නොපැවැත්විය යුතු බව එවකට ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය 2023:ඡන්ද කල් දැමීමෙන් රටට අත්විය හැකි ප්‍රතිවිපාක මොනවාද? |url=https://www.bbc.com/sinhala/articles/clm499nnn4yo |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=20 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=දිසානායක|first1=සම්පත්}}</ref> 2023 පෙබරවාරි 24 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිල වශයෙන් පළාත් පාලන මැතිවරණය කල් දැමූ අතර, පළමුව එම වසරේ අප්‍රේල් 25 වැනිදාට නැවත මැතිවරණය නියම කළ නමුත් පසුව ඡන්දය නැවතත් කල් දැමීය.<ref>{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/328208/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-9-%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%B1%E0%B7%92-%E0%B6%AF%E0%B7%8F-%E0%B6%B1%E0%B7%9C-%E0%B6%B4%E0%B7%90%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B7%99%E0%B6%B1-%E0%B6%B6%E0%B7%80%E0%B6%A7-%E0%B6%9A%E0%B7%9C%E0%B6%B8%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B7%81%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%93%E0%B6%A9%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%9D|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 9 වැනි දා නො පැවැත්වෙන බවට කොමිසමින් ප්‍රකාශයක් (විඩීයෝ)|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=24 පෙබරවාරි 2023|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://archives1.dinamina.lk/2023/04/12/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B7%80%E0%B6%AD%E0%B7%8A/168382/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%BA%E0%B7%85%E0%B7%92-%E0%B6%9A%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B6%BA%E0%B6%BA%E0%B7%92 |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=12 අප්‍රේල් 2023|language=si|last1=ප්‍රේමලාල්|first1=අනුර}}</ref>
=== නීතිමය පියවර ===
2024 අගෝස්තු 22 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම නියම කළ පරිදි නොපැවැත්වීමෙන් මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සාමාජිකයින් සහ එවක [[මුදල් අමාත්‍ය (ශ්‍රී ලංකාව)|මුදල් අමාත්‍යවරයා]] වන [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කර ඇති බවට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය|ශ්‍රී ලංකා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]] තීන්දු කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/200202|title=හැකි ඉක්මනින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම පවත්වන්නැයි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් නියෝගයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=22 අගෝස්තු 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2024 දෙසැම්බර් 3 වැනිදා, 2023 වසරේදී පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම සඳහා කැඳවනු ලැබූ නාමයෝජනා ආපසු කැඳවීම පිණිස ලැබුණු නාමයෝජනා අවලංගු කර නව නාමයෝජනා කැඳවීම සඳහා විශේෂ පනත් කෙටුම්පත සකස් කර ගැනීමට නීති කෙටුම්පත් සම්පාදකට උපදෙස් ලබා දීමට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි කැබිනට් මණ්ඩලය|අමාත්‍ය මණ්ඩලය]] අනුමැතිය ලබා දී ඇති බව කැබිනට් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක [[නලින්ද ජයතිස්ස]] ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/203995|title=පළාත් පාලන නාමයෝජනා අවලංගු කිරීමට තීරණයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=3 දෙසැම්බර් 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 ජනවාරි 1 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය|ගැසට්]] කර අතර 2025 ජනවාරි 9 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව|පාර්ලිමේන්තුව]]ට ඉදිරිපත් කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/07/politics/155585/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b1%e0%b7%8f%e0%b6%b8-%e0%b6%ba%e0%b7%9d%e0%b6%a2%e0%b6%b1%e0%b7%8f-%e0%b6%85%e0%b7%80%e0%b6%bd%e0%b6%82-2/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref>
[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය|ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසයේ]] මහලේකම් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී නිසාම් කාරියප්පර් ඇතුළු පාර්ශ්ව විසින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසිම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ව්‍යවස්ථානුකූලභාවය අභියෝගයට ලක් කරමින් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පෙත්සමක් ගොනු කරනු ලැබුවා. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය 2025 ජනවාරි 27 වැනිදා පෙත්සම් විභාගය අවසන් කරමින් එහි තීන්දුව [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]]ට සහ ජනාධිපති [[අනුර කුමාර දිසානායක]]ට යොමු කළේය.<ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/27/lawnorder/160932/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%a1%e0%b6%b1%e0%b7%8a%e0%b6%af%e0%b6%ba-%e0%b6%9c%e0%b7%90%e0%b6%b1-%e0%b6%ad%e0%b7%93%e0%b6%b1%e0%b7%8a/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=27 ජනවාරි 2023|language=si|last1=මැදගෙදර|first1=නෙල්කා}}</ref> 2025 පෙබරවාරි 14 වැනිදා, කථානායකවරයා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ තීන්දුව පාර්ලිමේන්තුවට දැනුම් දුන්නේය. පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ඇතැම් වගන්ති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පටහැනි බවත්, එය බලාත්මක කිරීම සඳහා විශේෂ බහුතරයක් අවශ්‍ය වන බවත් එහි තීන්දුව සඳහන් කළේය.<ref>{{cite web|url=https://siyathanews.lk/archives/157672|title=පුංචි ඡන්දය ගැන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණය කථානායක පාර්ලිමේන්තුවට කියයි|website=සියත ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය |date=14 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා විවාදයට ගෙන සංශෝධන රහිතව විශේෂ බහුතරයකින් සම්මත විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/17/breaking-news/166636/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b7%81%e0%b7%9a%e0%b7%82-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b6%b0/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=17 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> එදිනම [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]] පනත් කෙටුම්පතට සිය සහතිකය සටහන් කළ අතර මෙම පනත් කෙටුම්පත ''2025 අංක 01 දරන පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් (විශේෂ විධිවිධාන) පනත'' ලෙස බලාත්මක විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/206730|title=පළාත් පාලන පනත් කෙටුම්පතට කථානායකගේ සහතිකය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන 337 ක ධුර කාලය 2025 ජුනි 2 වැනිදා සිට ආරම්භ කළ යුතු බව රාජ්‍ය පරිපාලන, පළාත් සභා සහ පළාත් පාලන අමාත්‍ය චන්දන අබේරත්න මහතා අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් දැනුම් දුන්නේය.<ref name=":මැකොස2">{{Cite journal|title=I වැනි කොටස: (I) වැනි ඡේදය - සාමාන්‍ය — රජයේ නිවේදන — මහා නගර සභා ආඥාපනත — 10(2)(ආ) වගන්තිය යටතේ නියමය|magazine=[[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය]] - අති විශේෂ |date=17 පෙබරවාරි 2025|issue=2424/02 |url=https://mpclg.gov.lk/web/images/Gazt/2424_02_20250217_sin.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 337ට මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක් ද ඇතුළත් වේ.<ref name=":දිනමිණ1">{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/19/politics/167546/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B6%B1-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=20 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
2025 මාර්තු 3 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිවේදනය නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමිසම සඳහා නාමයෝජනා භාරගැනීමේ කාලය 2025 මාර්තු 17 සිට 2025 මාර්තු 20 වැනිදා පස්වරු 12:00 දක්වා පිළිගනු ලබන බවයි. අංක 2424/02 දරන අති විශේෂ ගැසට් පත්‍රයේ සඳහන් කර ඇති පරිදි, පළාත් පාලන ආයතන 337ක් සඳහා නාමයෝජනා පිළිගනු ලැබේ. කෙසේ වෙතත් අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ග හේතුවෙන් කල්ගිය, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ දෙහිඅත්තකණ්ඩිය, මන්නාරම, පුනාකරි යන ප්‍රාදේශිය සභා සදහා 2025 මාර්තු 10 වන දින නාමයෝජනා භාරගත් අතර ඒ්වායේ ඡන්දයද 2025 මැයි 06 පවත්වන බව මැතිවරණ කොමිසම නිවේදනය කලහ.<ref>{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 පුනාකරි, මන්නාරම හා දෙහිඅත්තකණ්ඩිය යන ප්‍රදේශිය සභාවල ඡන්ද විමසන දිනය දැනුම් දීම |magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=27 මාර්තු 2025|issue=LAE/2025/27 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_27_ST.pdf|accessdate=27 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> නමුත් ඇල්පිටිය යන ප්‍රාදේශීය සභා සඳහා මැතිවරණ කලින් පැවැත්විය.<ref name=":මැකොස3">{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 — නාමයෝජනා භාරගැනීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=3 මාර්තු 2025|issue=2424/02 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_01_S.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref>
==මැතිවරණ කාල රාමුව==
{|class="wikitable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=4 | පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීමට අදාළ විශේෂ දිනයන්
|-
! දිනය !! දවස !! සිදුවීම !! {{Abbr|මූලාශ්‍ර|මූලාශ්‍රය}}
|-
| 2024 සැප්තැම්බර් 21
| සෙනසුරාදා
| [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]: [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවේ]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරු ලැයිස්තුව|9 වැනි]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස [[අනුර කුමාර දිසානායක]] තේරී පත්වෙයි.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස-22.09.2024">{{Cite web|title= ජනාධිපතිවරණ ප්‍රතිඵල - 2024|publisher=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=22 සැප්තැම්බර් 2024| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|archive-date=26 ඔක්තෝබර් 2024 |archive-url=https://archive.today/20241026163557/https://results.elections.gov.lk/pre2024/ |url-status=live}}</ref>
|-
| 2024 නොවැම්බර් 14
| බ්‍රහස්පතින්දා
| [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]: [[ජාතික ජන බලවේගය]] අති බහුතරයක් දිනා ගනිමින්, ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගැනියි.
| style="text-align:center" | <ref name="ːහිරු1" />
|-
| 2025 මාර්තු 3–19
| සඳුදා සිට බදාදා දක්වා
| ඇප තැන්පත් කිරීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1">{{Cite web|title=වසර 7කට පසු පැවැත්වෙන 2025 පළාත් පාලන මැතිවරණය ගැන දැනගත යුතු කරුණු|publisher=බී.බී.සී. සිංහල සේවය|date=7 මාර්තු 2025| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|url-status=live}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=මැතිවරණයට ඇප තැන්පත් කිරීම අදින් අවසන් |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=[[ලංකාදීප (පුවත්පත)|ලංකාදීප ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 මාර්තු 2025|language=si|last1=නිශ්ශංක|first1=මහින්ද}}</ref>
|-
| 2025 මාර්තු 17–20
| සඳුදා සිට බ්‍රහස්පතින්දා දක්වා
| නාමයෝජනා භාර ගැනීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1" /><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ඡන්දයට නාමයෝජනා භාර ගැනීම අද සිට.. |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=21 මාර්තු 2025|date=17 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 මැයි 6
| අඟහරුවාදා
| මැතිවරණය පැවැත්වෙන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස1" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මැයි 06 වැනිදා|url=https://www.dinamina.lk/2025/03/20/breaking-news/175649/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ad%e0%b7%92%e0%b7%80%e0%b6%bb%e0%b6%ab%e0%b6%ba-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ba%e0%b7%92/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 336ක පුංචි ඡන්දය මැයි 6දා |url=https://divaina.lk/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-336%e0%b6%9a-%e0%b6%b4%e0%b7%94%e0%b6%82%e0%b6%a0%e0%b7%92-%e0%b6%a1%e0%b6%b1/ |website=[[දිවයින (පුවත්පත)|දිවයින ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=21 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 ජූනි 2
| සඳුදා
| පළාත් පාලන ආයතන 337ක් (මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක්) සඳහා නිල කාලය ආරම්භ වන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස2" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 274ක නිල කාලය සම්බන්ධයෙන් විශේෂ ගැසට් නිවේදයනක් |url=https://www.hirunews.lk/397383/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%86%E0%B6%BA%E0%B6%AD%E0%B6%B1-274-%E0%B6%9A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD-%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%8A%E0%B6%B6%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%BA%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83%E0%B6%A7%E0%B7%8A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B7%9A%E0%B6%AF%E0%B6%B1%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A |website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
|}
==ඡන්ද ක්‍රමය ==
2012 අංක 22 දරන, 2016 අංක 1 දරන සහ 2017 අංක 16 දරන පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ (සංශෝධන) පනත්වල දක්වා ඇති පරිදි, මිශ්‍ර සමානුපාතික ක්‍රමය භාවිතා කරමින් පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ පවත්වනු ලැබේ. ඒනම් 60% ක් කොට්ඨාශ වලින් ද (තනි-මන්ත්‍රී සහ බහු-මන්ත්‍රී යන දෙකම) සහ 40% ක් සමානුපාතික නියෝජනය ලැයිස්තු වලින්ද වන ආකාරයටයි.
සීමා නිර්ණය කොමිෂන් සභාව විසින් සියලුම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කොට්ඨාශ සංඛ්‍යාව නිර්වචනය කර ඇති අතර, එම විස්තර ගැසට් මගින් (2015 අගෝස්තු 21 දින අංක 1928/26 සහ 2017 පෙබරවාරි 17 දින අංක 2006/44) ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.
දේශපාලන පක්ෂ සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් නාමයෝජනා ලැයිස්තු දෙකක් ඉදිරිපත් කළ යුතු අතර, එමඟින් මුළු අපේක්ෂක සංඛ්‍යාව පළාත් පාලන ආයතනයේ අවශ්‍ය සාමාජිකත්වයට සමාන විය යුතුය. ඊට අමතරව, සමානුපාතික ලැයිස්තුවට අමතර අපේක්ෂකයින් තිදෙනෙකු ඇතුළත් විය යුතුය.<ref name="EC-LGE" />
කාන්තා නියෝජනය සහතික කිරීම සඳහා, තේරී පත් වූ මුළු මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාවෙන් 10%ක් කාන්තාවන් විය යුතු අතර, එය කොට්ඨාශ සහ සමානුපාතික ක්‍රම දෙකෙහිම බෙදා හරිනු ලැබේ. තරුණ නියෝජනය මුලින් 25%ක් ලෙස නියම කරන ලද අතර පසුව එය 30% දක්වා වැඩි කරන ලදී, නමුත් එය අනිවාර්ය කර නොමැත.<ref name="EC-LGE"> Local council elections:
* For the electoral system: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |title=Local Authorities Election System |publisher=Election Commission of Sri Lanka |date=2024 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=24 September 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240924232411/https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |url-status=live}}
* For the 2012 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 22 of 2012 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=15 November 2012 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222644/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2016 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 1 of 2016 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=17 February 2016 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222724/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 16 of 2017 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=31 August 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222740/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2015 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 1928/26 of 2015.08.21 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=President of Sri Lanka |date=21 August 2015 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107115810/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 2006/44 of 2017.02.17 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=Minister of Provincial Councils and Local Government |date=17 February 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107113030/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |url-status=live}}</ref>
2025 දී, මැතිවරණ කොමිසම නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල තරුණ නියෝජනය 25% ඉක්මවිය යුතු බවට නියෝග කළේය. කොට්ඨාශ මට්ටමේ නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල අවම වශයෙන් කාන්තා අපේක්ෂකයින් 25% ක් ඇතුළත් වන බව දේශපාලන පක්ෂ සහතික කළ යුතු අතර, සමානුපාතික නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල කාන්තා නියෝජනය 50% ක් තිබිය යුතුය.<ref name="TIO-9M">{{Cite web |date=2025-03-09 |title=EC sets voter eligibility for 2025 LG polls |url=https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250309103448/https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |archive-date=2025-03-09 |access-date=2025-03-09 |website=island.lk |language=en-US}}</ref>
2025 මාර්තු 1 වන දින මැතිවරණ කොමිසම විසින් නිකුත් කරන ලද ''අතිවිශේෂ ගැසට්'' නිවේදනයක මගින්, එක් එක් පළාත් පාලන ආයතනය සඳහා නම් කළ යුතු අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව, පළමු සහ දෙවන නාමයෝජනා පත්‍රවල අවශ්‍ය නාමයෝජනා, තැන්පතු මුදල් සහ අවම කාන්තා සහ තරුණ අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව විස්තර කර ඇත. 25% ක නියෝජනයක් පවත්වා ගැනීම සඳහා සෑම පළාත් පාලන ආයතනයක් සඳහාම තෝරා පත් කර ගත යුතු කාන්තා මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාව ද එහි සඳහන් කර ඇත.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
== පළාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව ==
මැතිවරණ කොමිසම මගින් නිකුත් කල අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනය අනුව ඇති පලාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
=== කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[කොළඹ මහනගර සභාව]] || 47 || 113
|-
| [[දෙහිවල-ගල්කිස්ස මහනගර සභාව]] || 27 || 51
|-
| ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ මහනගර සභාව || 21 || 38
|-
| කඩුවෙල මහනගර සභාව|| 28 || 49
|-
| මොරටුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| කොලොන්නාව නගර සභාව|| 9 || 21
|-
| සීතාවකපුර නගර සභාව|| 12 || 26
|-
| මහරගම නගර සභාව||25|| 44
|-
| කැස්බෑව නගර සභාව|| 20 || 39
|-
| බොරැලස්ගමුව නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| කොටිකාවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 21 || 39
|-
| සීතාවක ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| හෝමාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 28 || 49
|-
| '''සමස්ත''' || '''303''' || '''582'''
|}
=== ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මීගමුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| ගම්පහ මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වත්තල-මාබෝල නගර සභාව || 6 || 19
|-
| කටුනායක-සීදුව නගර සභාව || 11 || 31
|-
| මිනුවන්ගොඩ නගර සභාව|| 8 || 18
|-
| ජා-ඇල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පෑලියගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| වත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කටාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| දිවුලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මීරිගම ප්‍රාදේශිය සභාව ||29 || 51
|-
| මිනුවන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 49
|-
| අත්තනගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 53
|-
| ගම්පහ ප්‍රාදේශිය සභාව || 22|| 39
|-
| ජා-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මහර ප්‍රාදේශිය සභාව || 32 || 58
|-
| දොම්පේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| බියගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 32 || 56
|-
| කැලණිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 43
|-
| '''සමස්ත''' || '''403''' || '''745'''
|}
=== කළුතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කළුතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කළුතර මහනගර සභාව|| 19|| 34
|-
| පානදුර නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරණ නගර සභාව|| 7 || 14
|-
| බේරුවල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පානදුර ප්‍රාදේශීය සභාව || 26 || 49
|-
| බණ්ඩාරගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| හොරණ ප්‍රාදේශීය සභාව || 29 || 53
|-
| මදුරාවල ප්‍රාදේශීය සභාව || 9 || 18
|-
| බුලත්සිංහල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 28
|-
| මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 19 || 36
|-
| දොඩන්ගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| කළුතර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| බේරුවල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 23 || 44
|-
| පාලින්දනුවර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| අගලවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| වලල්ලාවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| මිල්ලනිය ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''268''' || '''507'''
|}
=== මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මහනුවර මහනගර සභාව || 22 || 44
|-
| වත්තේගම නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| කඩුගන්නාව නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| ගම්පොළ නගර සභාව|| 17 || 31
|-
| නාවලපිටිය නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| තුම්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| හාරිස්පත්තුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| අකුරණ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 33
|-
| පූජාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| පාතදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| පන්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උඩුදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මිනිපේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මැදදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| කුණ්ඩසාලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| පාතහේවාහැට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 23 || 44
|-
| මහනුවර කඩවත් සතර සහ ගගවට කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| යටිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 26 || 46
|-
| උඩුනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| උඩපලාත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 46
|-
| ගඟ ඉහල කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්බාගේ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| දඹුල්ල මහනගර සභාව|| 12 || 24
|-
| මාතලේ මහනගර සභාව|| 11 || 24
|-
| පල්ලේපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගලේවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| දඹුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අඹන්ගඟ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| නාවුල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ලග්ගල පල්ලේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| විල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 33
|-
| යටවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උකුවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| රත්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''162''' || '''312'''
|}
=== නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| නුවරඒළිය මහනගර සභාව || 9 || 24
|-
| හැටන් - දික්ඔය නගර සභාව|| 6 || 18
|-
| තලවාකැලේ - ලිඳුල නගර සභාව || 5 || 14
|-
| මස්කෙලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| නෝර්වුඩ් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඹගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| ආගරපතන ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| කොටගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| නුවරඒළිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කොත්මලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 56
|-
| හඟුරන්කෙත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 43
|-
| වලපනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 58
|-
| '''සමස්ත''' || '''168''' || '''342'''
|}
=== ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[ගාල්ල මහනගර සභාව]] || 20 || 38
|-
| [[අම්බලන්ගොඩ නගර සභාව]] || 12 || 23
|-
| හික්කඩුව නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| බලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| අම්බලන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| වැලිවිටිය-දිවිතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9|| 18
|-
| ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || ||
|-
| කරන්දෙණිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| බෙන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 ||24
|-
| නෙළුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තවලම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| නාගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| නියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| බද්දේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| යක්කලමුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රත්ගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| අක්මීමන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 29
|-
| බෝපේ-පෝද්දල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ඉමදුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| [[හබරාදුව ප්‍රාදේශීය සභාව|හබරාදුව ප්‍රාදේශිය සභාව]]|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''253''' || '''476'''
|}
***[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාවෙහි මැතිවරණය]] පෙර පැවැත්විය.
=== මාතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාතර මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| පිටබැද්දර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| කොටපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| කිරින්ද-පුහුල්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| මුලටියන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 ||29
|-
| අතුරළිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| අකුරැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14|| 29
|-
| මාලිම්බඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හක්මන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| කඹුරුපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තිහගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දෙවිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| දික්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| මාතර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''222''' || '''416'''
|}
=== හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| හම්බන්තොට මහනගර සභාව|| 10 || 24
|-
| තංගල්ල නගර සභාව|| 8 || 21
|-
| වීරකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| කටුවන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| බෙලි අත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| තංගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අගුණුකොලපැලැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 ||21
|-
| අම්බලන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| තිස්සමහාරාම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13|| 24
|-
| සූරියවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| හම්බන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| ලුණුගම්වෙහෙර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''153''' || '''298'''
|}
=== යාපනය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ යාපනය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| යාපනය මහනගර සභාව || 27 || 48
|-
| වැල්වෙටිතුරෙයි නගර සභාව || 9 || 18
|-
| පේදුර තුඩුව නගර සභාව || 9 || 18
|-
| චාවකච්චේරි නගර සභාව || 11 || 21
|-
| කරෙයිනගර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| කයිට්ස් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| වෙලනායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| වලිකාමම් බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| වලිකාමම් උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| වලිකාමම් නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| වලිකාමම් දකුණ ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| වලිකාමම් නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| වඩමාරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පේදුර තුඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| චාවකච්චේරි ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| නල්ලූර් ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''243''' || '''453'''
|}
=== මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මන්නාරම නගර සභාව || 7 || 18
|-
| නානාට්ටාන් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 19
|-
| මූසලී ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාන්තෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''36''' || '''80'''
|}
=== වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| වව්නියාව මහනගර සභාව || 10 || 23
|-
| වව්නියාව උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| වෙංගලසෙට්ටිකුලම් ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| වව්නියාව දකුණ දමිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 29
|-
| වව්නියාව දකුණ සිංහල ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාන්තෙයි නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| තුණුක්කායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| පුදුකුඩිරිප්පු ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| මාරිටිමේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''41''' || '''79'''
|}
=== කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පච්චිලායිපල්ලි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| කරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| '''සමස්ත''' || '''29''' || '''54'''
|}
=== මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මඩකලපුව මහනගර සභාව || 20 || 36
|-
| ඒරාවුර් නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කාත්තන්කුඩි නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කෝරලේපත්තු බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| කෝරලේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කෝරලේපත්තු උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| මංමුණෙයි දකුණ සහ ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| මංමුණෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| පෝරතිව්පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''144''' || '''274'''
|}
=== අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අක්කරෙයිපත්තු මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| අම්පාර නගර සභාව || 10 || 19
|-
| දමන ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| උහන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| මහඔය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නාමල්ඔය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදියතලාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| නවිතාවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| සමන්තුරෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| ඉරකාමම් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| අක්කරෙයිපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 5 || 11
|-
| පොතුවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඩාලච්චේන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| අලයාදිවෙම්බු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ලාහුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කරෙයිතිවු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| නින්දවුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| තිරුක්කෝවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''180''' || '''354'''
|}
=== ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| ත්‍රිකුණාමලය මහනගර සභාව || 12 || 28
|-
| කින්නියා නගර සභාව || 8 || 16
|-
| වේරුගල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| සේරුවිල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කන්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මොරවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| ගෝමරන්කඩවල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදවිය - ශ්‍රී පුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ත්‍රිකුණාමලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 21
|-
| කුච්චවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තඹලගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මූතුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| කින්නියා ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| '''සමස්ත''' || '''129''' || '''259'''
|}
=== කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කුරුණෑගල මහනගර සභාව || 13 || 24
|-
| කුලියාපිටිය නගර සභාව || 9 || 19
|-
| ගිරිබාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ගල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පොල්පිතිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| නිකවැරටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කොබෙයිගනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මහව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 36
|-
| ඉබ්බාගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| වාරියපොල ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| පඩුවස්නුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| බිංගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| උඩුබද්දාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| පන්නල ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 44
|-
| කුලියාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| අලව්ව ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| නාරම්මල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| පොල්ගහවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 41
|-
| කුරුණෑගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| මාවතගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 || 29
|-
| රිදීගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| '''සමස්ත''' || '''378''' || '''683'''
|}
=== පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පුත්තලම මහනගර සභාව || 11|| 21
|-
| හලාවත නගර සභාව || 12|| 23
|-
| කල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 17|| 34
|-
| පුත්තලම ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| වනාතවිල්ලුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| කරුවලගස්වැව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නවගත්තේගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| ආණමඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 18|| 33
|-
| ආරච්චිකට්ටුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 24
|-
| හලාවත ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 34
|-
| නාත්තන්ඩිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 43
|-
| වෙන්නප්පුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''182''' || '''342'''
|}
=== අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අනුරාධපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| මැදවච්චිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රඹෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කැබිතිගොල්ලෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| පදවිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කහටගස්දිගිලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරොව්පතාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ගලෙන්බිඳුණුවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| තලාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| නුවරගම්පලාත නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| නුවරගම්පලාත මධ්‍යම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| නොච්චියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රාජාංගනය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගල්නෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| ඉපලෝගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| මිහින්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10|| 19
|-
| තිරිප්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| කැකිරාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16|| 31
|-
| පලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''225''' || '''429'''
|}
=== පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පොලොන්නරුව මහනගර සභාව|| 5 || 13
|-
| ඇලහැර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හිඟුරක්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| මැදිරිගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19|| 34
|-
| ලංකාපුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| වැලිකන්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දිඹුලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| පොලොන්නරුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''98''' || '''190'''
|}
=== බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බදුල්ල මහනගර සභාව|| 13 || 28
|-
| බණ්ඩාරවෙල මහනගර සභාව|| 8 || 19
|-
| හපුතලේ නගර සභාව || 7 || 14
|-
| මහියංගණය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| රිදීමාලියද්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| සොරණාතොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| මීගහකිවුල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| කන්දකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පස්සර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| ලුණුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| බදුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හාලි-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 43
|-
| ඌව පරණගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| වැලිමඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| බණ්ඩාරවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 24
|-
| හපුතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 23
|-
| හල්දුම්මුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''217''' || '''445'''
|}
=== මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බිබිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මැදගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මඩුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| සියඹලාන්ඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| මොණරාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| බඩල්කුඹුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| බුත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කතරගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 18
|-
| වැල්ලවාය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| තණමල්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''117''' || '''228'''
|}
=== රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| රත්නපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| බලංගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය නගර සභාව|| 8 || 16
|-
| ඇහැලියගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව || 18 || 34
|-
| රත්නපුර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 22 || 39
|-
| කුරුවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 26 || 46
|-
| පැල්මඩුල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 39
|-
| බලංගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 38
|-
| ඉඹුල්පේ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| ගොඩකවෙල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 33
|-
| කහවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව|| 9 || 19
|-
| වැලිගේපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| නිවිතිගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| අයගම ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| කලවාන ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| කොලොන්න ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| '''සමස්ත''' || '''249''' || '''474'''
|}
=== කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කෑගල්ල මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| වරකාපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 44
|-
| ගලිගමුව ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| කෑගල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| රඹුක්කන ප්‍රාදේශීය සභාව||21 || 38
|-
| මාවනැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 43
|-
| අරණායක ප්‍රාදේශීය සභාව|| 18 || 33
|-
| යටියන්තොට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| බුලත්කොහුපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 11 || 21
|-
| රුවන්වැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 31
|-
| දැරණියගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 12 || 23
|-
| දෙහිඔවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''214''' || '''393'''
|}
== මෑත ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ ප්‍රතිඵල ==
{| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center; font-size:90%;"
|-
! rowspan="3" | ඡන්ද විමසීම
! colspan="14" | ප්‍රතිඵලය
|-
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #C4094A;" | [[ජාතික ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #43894d; "| [[සමගි ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #06402B;" | [[නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ]]{{efn|2024 ජනාධිපතිවරණයේදී රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ස්වාධීන අපේක්ෂකයෙකු ලෙස ඉදිරිපත් කළේය. නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ 2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයට තරඟ වැදුණේ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ නායකත්වය යටතේ සන්ධානයක් ලෙසය.}}
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #9D1B25; "| [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #ff0;"| [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid grey;"| වෙනත් පක්ෂ
! rowspan="2"| සිතියම
|- style="text-align:center;"
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
|-
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]{{efn|දෙවන මනාප ඡන්ද ගණන් කිරීමේ ප්‍රතිඵල නොමැතිව}}
|style="font-weight:bold;"|5,634,915
|style="font-weight:bold;"|42.31%
|4,363,035
|32.76%
|2,299,767
|17.27%
|342,781
|2.57%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|407,473
|3.06%
|[[File:Wahlbezirkskarte Präsidentschaft Sri Lanka 2024.svg|75px]]
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|2024 ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|17,295
|style="font-weight:bold;"|47.64%
|7,924
|21.83%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|3,597
|9.91%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|7,489
|20.62%
|{{N/A}}
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|6,863,186
|style="font-weight:bold;"|61.56%
|1,968,716
|17.66%
|500,835
|4.49%
|350,429
|3.14%
|257,813
|2.31%
|1,207,027
|10.22%
|[[File:Sri Lankan Parliamentary Election 2024 Polling Divisions.svg|75px]]
|}
==තරග කරන පක්ෂ==
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=6 | තරගකරන පක්ෂ
|-
! rowspan=2 colspan=2 | පක්ෂයේ නම
! rowspan=2 class="unsortable" | ලකුණ
! colspan=3 | [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018]]
|-
! ඡන්ද %
! ජයගත් ආසන
! හිමිකර ගත් <br /> පළාත් පාලන ආයතන
|-
| style="background-color:{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}"| ||[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] || [[File:Election Symbol Sri Lanka Podujana Peramuna Sri Lanka.png|center|50px]] || 40.74% || {{Infobox political party/seats|3436|8708|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}} || {{Infobox political party/seats|231|340|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|United National Party}}"| ||[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය|එක්සත් ජාතික පක්ෂය]] || [[File:Election Symbol United National Party Sri Lanka.png|center|50px]] || 29.42% || {{Infobox political party/seats|2433|8708|{{party color|United National Party}}}} || {{Infobox political party/seats|34|340|{{party color|United National Party}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}"| ||[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]{{efn|name=UPFA/PA}} || [[File:Election Symbol People's Alliance Sri Lanka.png|center|50px]] || 12.10% || {{Infobox political party/seats|1048|8708|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}} || {{Infobox political party/seats|9|340|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|National People's Power}}"| ||[[ජාතික ජන බලවේගය]] || [[File:Election Symbol Jathika Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || 5.75% || {{Infobox political party/seats|434|8708|{{party color|National People's Power}}}} || {{Infobox political party/seats|0|340|}}
|-
| style="background-color:{{party color|Tamil National Alliance}}"| ||[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]] || [[File:Election Symbol Ilankai Tamil Arusu Kachchi Sri Lanka.png|center|50px]] || 2.73% || {{Infobox political party/seats|417|8708|{{party color|Tamil National Alliance}}}} || {{Infobox political party/seats|41|340|{{party color|Tamil National Alliance}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"| ||[[සමගි ජන බලවේගය]]{{efn|name=SJB}} || [[File:Election Symbol Samagi Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || {{N/A}} || {{N/A}} || {{N/A}}
|}
== මතභේද සහ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා ==
=== නාමයෝජනා පත්‍ර ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ===
2025 මාර්තු 21 වන දින, මැතිවරණ නීතිවල දක්වා ඇති නිර්ණායක සපුරාලීමට අපොහොසත් වීම හේතුවෙන් නාමයෝජනා ලැයිස්තු 400 කට අධික සංඛ්‍යාවක් ප්‍රතික්ෂේප වූ බව මැතිවරණ කොමිසම වාර්තා කළේය. කාන්තා සහ තරුණ නියෝජනය සඳහා අනිවාර්ය ප්‍රතිශතයන් ලබා ගැනීමට අපොහොසත් වීම මෙන්ම අපේක්ෂකයින් සඳහා අවශ්‍ය ලියකියවිලි වල ගැටලු ඊට හේතු විය.<ref name="AD-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=Over 400 nominations for LG Election rejected |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250323083202/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |archive-date=2025-03-23 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=420 Nomination Papers Rejected for LG Poll |url=https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409091235/https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-22M">{{Cite web |date=2025-03-22 |title=Complications in female, youth representation leads to most rejected nomination lists at LG polls: EC |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250322080300/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |archive-date=2025-03-22 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref>
2025 අප්‍රේල් 4 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා ලැයිස්තු 37 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළ අතර, එම ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය පෙත්සම් 50 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් ප්‍රතික්ෂේප කළේය.<ref name="DM-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=Rejection of nominations: Court orders to accept around 37 nominations |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095318/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=LG polls : SC dismisses over 50 petitions on rejected nominations |url=https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250406174400/https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |archive-date=2025-04-06 |access-date=2025-04-09 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> අප්‍රේල් 10 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද තවත් නාමයෝජනා පත්‍ර 35 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළේය.<ref name="AD-10A">{{Cite web |date=2025-04-10 |title=Court orders to re-accept 35 more rejected LG Polls nominations |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250410104050/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |archive-date=2025-04-10 |access-date=2025-04-10 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> 2025
2025 අප්‍රේල් 7 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් කොළඹ මහ නගර සභාව (CMC) සහ හාරිස්පත්තුව, කුලියාපිටිය, පන්විල, පාතදුම්බර සහ උඩපලාත යන ප්‍රාදේශීය සභා ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන කිහිපයක මැතිවරණ පැවැත්වීම සම්බන්ධ වැඩිදුර ක්‍රියාමාර්ග අත්හිටුවමින් අතුරු නියෝගයක් නිකුත් කරන ලදී. පෙත්සම් විභාගය සඳහා අධිකරණය විසින් දින නියම කරන ලද දිනය වන මැයි 16 වන දින දක්වා මෙම තහනම් නියෝගය ක්‍රියාත්මක වීමට නියමිතව තිබුණි.<ref name="AD-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Stay order issued on poll-related activities of several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095546/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="HN-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Injunction against LG Elections’ activities in some areas including Colombo Municipal Council |url=https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409104954/https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.hirunews.lk |language=en}}</ref>
කෙසේ වෙතත්, 2025 අප්‍රේල් 11 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් එම තහනම් නියෝගය ඉවත් කර CMC ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන 18 ක් සඳහා මැතිවරණ පැවැත්වීමට අවසර දෙන ලදී. මෙම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා පත්‍ර පිළිගැනීමට ද අධිකරණය නියෝගයක් නිකුත් කළේය.<ref name="AD-11A">{{Cite web |date=2025-04-11 |title=Court lifts stay order issued on elections for several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411082716/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-11A">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-04-11 |title=LG Elections To Proceed On May 6 Following Court Order |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411083128/https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-15A">{{Cite web |date=2025-04-15 |title=Rejected nominations : Notice from EC to political parties & groups |url=https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250415142204/https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |archive-date=2025-04-15 |access-date=2025-04-15 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
===ඝාතනය===
2025 අප්‍රේල් 22 වන දින, '''කොලොන්නාව නගර සභාව''' සඳහා [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] (SLPP) අපේක්ෂකයෙකු වූ ඩෑන් ප්‍රියසාද්, පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු විසින් වෙඩි තබා ඝාතනය කරන ලදී.<ref name="AD-22A">{{Cite web |date=2024-04-22 |title=Dan Priyasad injured in shooting |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423113129/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-23A">{{Cite web |last=Samarawickrama |first=Chathuranga Pradeep |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad dies after shooting |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112330/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-23A">{{Cite web |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad murder: Three arrested on suspicion |url=https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112623/https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
==ඡන්ද භාවිතය==
රට පුරා ලියාපදිංචි ඡන්දදායකයින් 17,296,330 න් 17,156,338 ක් මෙම මැතිවරණයේදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට සුදුසුකම් ලබා ඇති අතර, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව සඳහා මැතිවරණ නොපැවැත්වේ. රට පුරා ඡන්ද මධ්‍යස්ථාන 13,759 කදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම පැවැත්වෙන අතර, පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂ 49 ක් සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් 257 ක් නියෝජනය කරමින් අපේක්ෂකයින් 75,589 ක් ඉදිරිපත්ව සිටිති.<ref name="NWS-10M" /><ref name="EC-EReg2024">{{Cite web |date=May 2025 |title=2024 Electoral Register, 2024(1), 2024(2), 2024(3) Supplementary Electoral Registers – Number of Registered Electors |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505043205/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=elections.gov.lk}}</ref><ref name="AD-5M">{{Cite web |date=2025-05-05 |title=2025 LG Polls: Preparation of polling stations begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065850/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-5M">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-05-05 |title=Over 17 Million Eligible to Vote Tomorrow in Islandwide Local Polls |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065958/https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===තැපැල් ඡන්දය===
මුලින් තැපැල් ඡන්දය 2025 අප්‍රේල් 22 සිට 24 දක්වා පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ අතර, අප්‍රේල් 28 සහ 29 යන දිනවල පෙර දිනවල ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට නොහැකි වූ ඡන්දදායකයින් සඳහා වෙන් කරන ලදී.<ref name="AD-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for LG Polls |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327155801/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for Local Council Election |url=https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327160452/https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> කෙසේ වෙතත්, අප්‍රේල් 17 වන දින, මැතිවරණ කොමිසම තැපැල් ඡන්දය අප්‍රේල් 24, 25, 28 සහ 29 යන දිනවල නැවත කාලසටහන්ගත කළේය.<ref name="EC-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=Local government elections - 2025.05.06: Postal voting - Revised dates (LAE/2025/55) |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420072446/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=elections.gov.lk |language=si}}</ref><ref name="AD-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=EC revises postal voting dates for LG elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420073516/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> එය පූර්ව අනුමත අයදුම්කරුවන්ට සීමා වේ, ප්‍රධාන වශයෙන් මැතිවරණ රාජකාරි නිසා මැතිවරණ දිනයේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම වළක්වන රජයේ සේවකයින්ට.
තැපැල් ඡන්ද විමසීම අප්‍රේල් 24 වන දින ආරම්භ වූ අතර නියමිත පරිදි අප්‍රේල් 29 වන දින අවසන් විය.<ref name="AD-24A">{{Cite web |date=2025-04-24 |title=Smooth start to postal voting for LG Polls, says Elections Commission |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250425041937/http://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |archive-date=2025-04-25 |access-date=2025-04-29 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> <ref name="NWS-29A">{{Cite web |date=2025-04-29 |title=Final Day To Cast Postal Votes For Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/29/final-day-to-cast-postal-votes-for-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250429150427/https://english.newsfirst.lk/ |archive-date=2025-04-29 |access-date=2025-04-29 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===ඡන්ද දිනය===
ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම 2025 මැයි 6 වන දින පෙ.ව. 07:00 ට ආරම්භ වී ප.ව. 16:00 ට අවසන් විය.<ref name="AD-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting for 2025 Local Govt. Election begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506061626/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting Underway For 2025 Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506062011/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref> <ref name="AD-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Polls close for Sri Lanka’s Local Govt Elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105338/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Government Elections Conclude Peacefully |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105553/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
==ප්‍රතිළුලය==
===ජාතික වශයෙන්===
{{Election results
|image=
|seattype1 = සමස්ත
|seattype2 = +/-
|party1= [[ජාතික ජන බලවේගය]]
|votes1=4503930
|st1t1=3927
|st2t1=+3493
|color1={{party color|National People's Power}}
|party2=[[සමගි ජන බලවේගය]]
|votes2=2258480
|st1t2=1767
|st2t2=New
|color2={{party color|Samagi Jana Balawegaya}}
|party3=[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
|votes3=954517
|st1t3=742
|st2t3=-2694
|color3={{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}
|party4=[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය]]
|votes4=488406
|st1t4=381
|st2t4=-2052
|color4={{party color|United National Party}}
|party5=[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
|votes5=387098
|st1t5=300
|st2t5=-748
|color5={{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}
|party6=[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
|votes6=307657
|st1t6=377
|st2t6=New
|color6={{party color|Illankai Tamil Arasu Kachchi}}
|party7=[[සර්වජන බලය]]
|votes7=294681
|st1t7=226
|st2t7=New
|color7={{party color|Sarvajana Balaya}}
|party8=[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය]]
|votes8=139858
|st1t8=116
|st2t8=+43
|color8={{party color|Sri Lanka Muslim Congress}}
|party9=ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දෙමළ ජාතික සන්ධානය
|votes9=89177
|st1t9=106
|st2t9=New
|color9={{party color|Democratic Tamil National Alliance}}
|party10=වෙනත් පක්ෂ සහ ස්වාධීන
|votes10=987006
|st1t10=851
|st2t10=
|color10={{party color|Others}}
|total_st2t=0
|invalid=205277
|electorate=17156338
|source=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව,<ref name="EC-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Live Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://results.elections.gov.lk/ |access-date=2025-05-06 |website=results.elections.gov.lk}}</ref> අද දෙරණ,<ref name="AD-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Authorities Election 2025 Results - Sri Lanka |url=https://election.adaderana.lk/local-authorities-election-2025/ |access-date=2025-05-06 |website=election.adaderana.lk}}</ref> Newswire<ref name="NWW-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-07 |title=Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://election.newswire.lk/ |access-date=2025-05-07 |website=election.newswire.lk |language=English}}</ref>
}}
===දිස්ත්‍රික්කය===
{| class="wikitable"
|-{{Party shading/National People's Power}}
|[[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|-{{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}
|[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|}
{{sticky header}}
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:80%; text-align:right"
! colspan=18 | 2025 ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම දිස්ත්‍රික් ප්‍රතිඵල
|-
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත්|පළාත්]]
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්ක|මැතිවරණ<br>දිස්ත්‍රික්ක]]
! colspan=3 | [[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]]
! colspan=3 | [[සමගි ජන බලවේගය|SJB]]
! colspan=3 | [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]]
! colspan=3 | වෙනත්
! colspan=3 rowspan=2 | මුළු
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | ඡන්ද<br>ප්‍රතිශතය
|-
! colspan=3 style="background:{{party color|National People's Power}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Others}}"|
|-
|-
! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! මුළු ඡන්ද විමසීම !! ලියාපදිංචි ඡන්ද දායකයන් !! ආසන
|-
| rowspan=3 align=left|[[බස්නාහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|බස්නාහිර]] || align=left|[[කොළඹ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|කොළඹ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''476,182''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.80%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''297''' || 195,380 || 19.61% || 161 || – || – || – || 324,664 || 32.59% || 175 || 1,016,611 || 1,773,460 || 581 || 57.32%
|-
| align=left|[[ගම්පහ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|ගම්පහ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''599,906''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''54.48%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''402''' || 225,043 || 20.44% || 141 || – || – || – || 276,245 || 25.08% || 174 || 1,122,106 || 1,896,304 || 717 || 59.17%
|-
| align=left|[[Kalutara District|KAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''269,377''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''41.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''207''' || 151,800 || 23.42% || 109 || – || – || – || 226,931 || 35.02% || 160 || 660,663 || 1,033,206 || 476 || 63.94%
|-
| rowspan=3 align=left|[[මධ්‍යම පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|මධ්‍යම]] || align=left|[[මහනුවර මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|KAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''323,957''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.58%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''307''' || 189,246 || 26.04% || 166 || – || – || – || 213,411 || 29.38% || 181 || 746,833 || 1,202,558 || 654 || 62.10%
|-
| align=left|[[මාතලේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|මාතලේ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''117,565''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''43.61%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''139''' || 64,917 || 24.08% || 68 || – || – || – || 87,100 || 32.31% || 87 || 276,015 || 434,246 || 294 || 63.56%
|-
| align=left|[[Nuwara Eliya District|NUW]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''133,391''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''35.59%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''131''' || 101,085 || 26.97% || 82 || – || – || – || 140,277 || 37.44% || 113 || 386,232 || 610,117 || 326 || 63.30%
|-
| rowspan=3 align=left|[[දකුණු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|දකුණු]] || align=left|[[Galle District|GAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''233,129''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.85%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''222''' || 122,353 || 23.01% || 97 || – || – || – || 176,170 || 31.14% || 138 || 541,435 || 856,355 || 457 || 63.23%
|-
| align=left|[[Matara District|MTR]] || {{Party shading/National People's Power}} |'''203,400''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''48.87%''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''207''' || 93,543 || 22.48% || 82 || – || – || – || 119,262 || 28.74% || 105 || 424,993 || 693,549 || 394 || 61.28%
|-
| align=left|[[Hambantota District|HAM]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''161,655''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''48.55%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''146''' || 67,207 || 20.18% || 55 || – || – || – || 104,131 || 31.27% || 83 || 338,234 || 526,599 || 284 || 64.23%
|-
| rowspan=5 align=left|[[උතුරු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු]] || align=left | [[Jaffna District|JAF]] || 56,615 || 20.45% || 81 || 4,103 || 1.48% || 4 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''88,443''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''31.95%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''135''' || 127,636 || 46.12% || 189 || 281,744 || 498,140 || 409 || 56.56%
|-
| align=left|[[Kilinochchi District|KIL]] || 10,552 || 17.65% || 12 || 2,683 || 4.49% || 2 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''29,173''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''48.80%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''36''' || 17,377 || 29.06% || 20 || 61,185 || 102,387 || 70 || 59.76%
|-
| align=left|[[Mannar District|MAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''14,133''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''21.09%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''19''' || 13,928 || 20.78% || 18 || 11,056 || 16.50% || 18 || 27,897 || 41.63% || 37 || 67,732 || 91,373 || 92 || 74.13%
|-
| align=left|[[Vavuniya District|VAV]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''17,984''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''22.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''26''' || 10,596 || 13.10% || 15 || 13,385 || 16.55% || 16 || 38,900 || 48.11% || 49 || 82,512 || 129,293 || 106 || 63.81%
|-
| align=left|[[Mullaitivu District|MUL]] || 9,534 || 17.96% || 12 || 4,583 || 8.63% || 7 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''20,080''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''37.83%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''26''' || 18,888 || 35.58% || 24 || 54,098 || 87,800 || 69 || 61.62%
|-
| rowspan=3 align=left|[[නැගෙනහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|නැගෙනහිර]] || align=left|[[Batticaloa District|BAT]] || 53,002 || 18.62% || 44 || 20,505 || 7.20% || 20 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''91,818''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''32.25%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''85''' || 119,351 || 41.93% || 104 || 287,739 || 455,520 || 253 || 63.17%
|-
| align=left|[[Ampara District|AMP]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''92,579''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''29.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''114''' || 41,851 || 13.22% || 51 || 22,308 || 7.05% || 25 || 159,892 || 50.49% || 161 || 320,160 || 478,669 || 351 || 66.89%
|-
| align=left|[[Trincomalee District|TRI]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''52,569''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''24.34%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''68''' || 34,328 || 15.89% || 36 || 31,394 || 14.53% || 36 || 97,719 || 45.24% || 90 || 218,853 || 319,399 || 230 || 68.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[වයඹ පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|වයඹ]] || align=left|[[Kurunegala District|KUR]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''414,944''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.83%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''331''' || 225,395 || 25.98% || 163 || – || – || – || 227,123 || 26.19% || 163 || 880,151 || 1,430,286 || 657 || 61.54%
|-
| align=left|[[Puttalam District|PUT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''159,242''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.31%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''144''' || 88,991 || 23.65% || 72 || – || – || – || 128,107 || 34.04% || 106 || 381,746 || 668,525 || 322 || 57.10%
|-
| rowspan=2 align=left|[[උතුරු මැද පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු මැද]] || align=left|[[Anuradhapura District|ANU]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''245,307''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''50.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''212''' || 111,910 || 22.86% || 86 || – || – || – || 132,239 || 27.02% || 98 || 497,365 || 750,101 || 396 || 66.31%
|-
| align=left|[[Polonnaruwa District|POL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''115,296''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''53.84%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''97''' || 51,040 || 23.83% || 40 || – || – || – || 47,819 || 22.33% || 38 || 217,863 || 354,111 || 175 || 61.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[ඌව පළාත|ඌව]] || align=left|[[Badulla District|BAD]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''188,269''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.36%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''203''' || 107,891 || 24.27% || 93 || – || – || – || 148,327 || 33.37% || 133 || 458,890 || 712,401 || 429 || 64.41%
|-
| align=left|[[Monaragala District|MON]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''120,058''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''108''' || 71,897 || 27.28% || 53 || – || – || – || 71,551 || 27.16% || 53 || 268,915 || 403,519 || 214 || 66.64%
|-
| rowspan=2 align=left|[[සබරගමුව පළාත|සබරගමුව]] || align=left | [[Ratnapura District|RAT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''235,841''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''210''' || 144,990 || 25.89% || 109 || – || – || – || 179,102 || 31.99% || 134 || 571,277 || 932,855 || 453 || 61.24%
|-
| align=left|[[Kegalle District|KEG]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''199,443''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.99%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''188''' || 113,215 || 25.54% || 89 || – || – || – || 130,624 || 29.47% || 107 || 452,735 || 715,565 || 384 || 63.27%
|- class="sortbottom"
! colspan=2 style="text-align:left;" |Total || 4,503,930 || 43.26% || 3,927 || 2,258,480 || 21.69% || 1,767 || 307,657 || 2.96% || 377 || 3,340,743 || 32.09% || 2,722 || 10,616,087 || 17,156,338 || 8,793 || 61.88%
|}
== බලය පිහිටුවීම ==
දේශපාලන පක්ෂයක් හෝ ස්වාධීන කණ්ඩායමක් විසින් බහුතර බලය හිමි කර ගනු ලැබ ඇති පළාත් පාලන ආයතන 161කට අදාළව සභා පිහිටුවීම 2025 ජුනි 2 දින සිදුවිය. අනෙක් ආයතන වල බලය පිහිටුවීම විවිධ දින වලදී සිදුවිය.
=== බස්නාහිර පළාත ===
[[කොළඹ මහනගර සභාව|කොළඹ මහනගර සභාවේ]] බලය පිහිටුවීමට [[ජාතික ජන බලවේගය]] සමත්විය. සීතාවක ප්‍රාදේශීය සභාව‌වේ පළමු සභා වාරය දින නියමක් නොමැතිව කල් ගියේ සභාපති තේරීමේ ඡන්ද විමසීම පිළිබද වු මතභේද හේතුවෙනි. මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමගි ජන බලවේගය සමත් විය.<ref name=add10>{{cite web |author=<!-- not stated --> |date=30 ජුනි 2025|title=අදත් පළාත් පාලන ආයත කිහිපයක බලය පිහිටුවයි
|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/211704?fbclid=IwY2xjawLPZ5ZleHRuA2FlbQIxMQABHlqnjWm0cTVQTMHrJPUXoGeKwjD6_E4FmsgBewLphJLchHdHniNDuuXf6PRE_aem_jv8l4N2mr8PxvLXSfuNO9g |website= |location=කොළඹ |publisher=අද දෙරණ |access-date=}}</ref>
=== වයඹ පළාත ===
කුරුණෑගල මහ නගර සභාවේ බලය තහවුරු කර ගැනීමට ජාතික ජන බලවේගය සමත් විය.
=== දකුණු පළාත ===
නාගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ සමත් විය.<ref name=add10></ref>
=== මධ්‍යම පළාත ===
වලපනේ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය ජාතික ජනබල වේගය විසින් පිහිටවිය.<ref name=add10></ref>
=== සබරගමුව පළාත ===
=== ඌව පළාත ===
=== උතුරු මැද පළාත ===
=== උතුරු පළාත ===
ඉලංකෙයි තමිල් අරසු පක්ෂය ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමත් විය.<ref name=add10></ref>
=== නැගෙනහිර පළාත ===
==සටහන්==
{{සටහන්ලැයිස්තුව}}
;ප්‍රතිළුලය
<references group="ER" />
==මූලාශ්‍ර==
{{reflist}}
{{ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ }}
[[ප්‍රවර්ගය:2025]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන මැතිවරණ]]
0gucgjwx8tevxp6pwipd441nr2x3p22
752154
752153
2025-06-30T13:12:36Z
Hansaka99
42964
752154
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|ශ්‍රී ලංකාවෙහි 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය}}
{{Use dmy dates|date=January 2023}}
{{තොරතුරුකොටුව මැතිවරණය
| election_name = ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම, 2025
| country = ශ්‍රී ලංකාව
| type = පාර්ලිමේන්තු <!-- DO NOT CHANGE - As per template, must be one of four: presidential, legislative, parliamentary or by-election. Parliamentary is used so that all fields are shown.-->
| ongoing = Yes
| previous_election = ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024
| previous_year = 2024
| next_election =
| next_year =
| seats_for_election = පළාත් පාලන ආයතන 339ක් <br />(මහ නගර සභා 28ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 275ක්)
| election_date = 6 මැයි 2025
| registered = 17,296,330<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207550/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B7%99%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%80-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF-%E0%B6%AF%E0%B7%8F%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B6%BA%E0%B7%92%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%BD%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%82%E0%B6%BA-%E0%B6%89%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B6%B8%E0%B7%80%E0%B7%96-%E0%B6%B4%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%9A%E0%B7%8A|title=පුංචි ඡන්දෙට නව ඡන්ද දායකයින් ලක්ෂය ඉක්මවූ පිරිසක්|newspaper=අද දෙරණ|date=11 මාර්තු 2025|access-date=21 මාර්තු 2025}}</ref>
| turnout =
<!--NPP-->
| color1 = C4094A
| image1 = [[ගොනුව:President of Sri Lanka Mr. Anura Kumara Dissanayak, Official portrait (December 2024).jpg|120px]]
| leader1 = [[අනුර කුමාර දිසානායක]]
| party1 = [[ජාතික ජන බලවේගය]]
| alliance1 =
| last_election1 = 5.75%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 0{{efn|name=JVP/NPP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before1 = 434
| seats1 = '''3,927'''
| seat_change1 = {{increase}} 3,493
| popular_vote1 = '''4,503,930'''
| percentage1 = '''43.26%'''
| swing1 = {{increase}} 37.51 pp
| 1data1 = <!-- no. of councillors -->
| 2data1 = <!-- no. of local councils -->
<!--SJB-->
| color2 = 0B9444
| image2 = [[ගොනුව:Sajith Premadasa (portrait).png|110px]]
| leader2 = [[සජිත් ප්‍රේමදාස]]
| party2 = [[සමගි ජන බලවේගය]]
| alliance2 =
| last_election2 = නැත{{efn|name=SJB|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය නිර්මාණය වූයේ පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන්]] පසුවය. එබැවින් එය නව පක්ෂයකි.}}
| seats_before2 = නැත
| seats2 = 1,767
| seat_change2 = {{increase}} 1,767
| popular_vote2 = 2,258,480
| percentage2 = 21.69%
| swing2 = {{increase}} 21.69 pp
| 1data2 = <!-- no. of councillors -->
| 2data2 = <!-- no. of local councils -->
<!--SLPP-->
| 1blank = සභිකයින්
| 2blank = පළාත් පාලන ආයතන
| color3 = 800000
| image3 = [[ගොනුව:The former President of Sri Lanka, Mr. Mahinda Rajapaksa meeting the Prime Minister, Shri Narendra Modi, in New Delhi on September 12, 2018 (1) (cropped).JPG|120px]]
| leader3 = [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]
| party3 = [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
| alliance3 =
| last_election3 = 40.47%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 231
| seats_before3 = 3,436
| seats3 = 742
| seat_change3 = {{decrease}} 2,694
| popular_vote3 = 954,517
| percentage3 = 9.17%
| swing3 = {{decrease}} 31.30 pp
| 1data3 = <!-- no. of councillors -->
| 2data3 = <!-- no. of local councils -->
<!--UNP-->
| image4 = [[ගොනුව:President_Dr_Muizzu_meets_Sri_Lankan_President_Ranil_Wickremesinghe_(cropped).jpg|120px]]
| leader4 = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| party4 = එක්සත් ජාතික පක්ෂය
| alliance4 =
| last_election4 = 29.42%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 34{{efn|name=UNF/UNP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජාතික පෙරමුණ, ශ්‍රී ලංකාව|එක්සත් ජාතික පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before4 = 2,433
| seats4 = 381
| seat_change4 = {{decrease}} 2,052
| popular_vote4 = 488,406
| percentage4 = 4.69%
| swing4 = {{decrease}} 24.73 pp
| 1data4 = <!-- no. of councillors -->
| 2data4 = <!-- no. of local councils -->
<!--ITAK-->
| color5 = FFFF00
| image5 = {{Election image filler|Illankai Tamil Arasu Kachchi|ITAK}}
| leader5 = එස්. ශිවඥානම්
| party5 = [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
| alliance5 =
| last_election5 = 2.73%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 41{{efn|name=TNA/ITAK|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[දෙමළ ජාතික සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before5 = 417
| seats5 = 377
| seat_change5 = {{decrease}} 40
| popular_vote5 = 307,657
| percentage5 = 2.96%
| swing5 = {{increase}} 0.23 pp
| 1data5 = <!-- no. of councillors -->
| 2data5 = <!-- no. of local councils -->
<!--PA-->
| color6 = 0000FF
| image6 = [[File:Anura Priyadharshana Yapa (cropped).jpg|120px]]
| leader6 = [[අනුර ප්‍රියදර්ශන යාපා]]
| party6 = [[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
| alliance6 =
| last_election6 = 12.10%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 9{{efn|name=UPFA/PA|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before6 = 1,048
| seats6 = 300
| seat_change6 = {{decrease}} 748
| popular_vote6 = 387,098
| percentage6 = 3.72%
| swing6 = {{decrease}} 8.38 pp
| 1data6 = <!-- no. of councillors -->
| 2data6 = <!-- no. of local councils -->
}}
{{Politics of Sri Lanka}}
'''ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2025''' යනු, [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවෙහි]] 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය වෙයි. මෙම ඡන්ද විමසීමෙන් වසර 4ක ධුර කාලයක් සඳහා සභිකයින් තෝරා පත් කර ගනු ඇත.<ref name=":0">{{Cite news |title=පුංචි ඡන්දය |url=https://www.deshaya.lk/article/55/irida_vigrahaya/27045/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA |website=දේශය වෙබ් අඩවිය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=22 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> 2025 මාර්තු 17 සිට මාර්තු 20 දක්වා නාමයෝජනා භාර ගත් අතර මෙම ඡන්ද විමසීම 2025 මැයි 6 වැනිදා පැවැත්වීමට නියමිතය.<ref name=":මැකොස1">{{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_23_ST.pdf |title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම - 2025 ඡන්ද විමසීම් දිනය දැනුම්දීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 336කට සභිකයින් තෝරා පත් කර ගැනීමට ශ්‍රී ලාංකිකයන් සුදුසුකම් ලබයි.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207912|title=පුංචි ඡන්දය මැයි 06|newspaper=අද දෙරණ|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref>
== පසුබිම ==
[[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ආයතන]] සඳහා අවසන් වරට මැතිවරණයක් පැවැත්වූයේ [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 වසරේදීය]]. එහිදී අලුතින් පිහිටුවන ලද [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] 40%ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින් බහුතර ආසන සංඛ්‍යාවක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය: පොදු ජන පෙරමුණ ඉදිරියෙන් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-43023090 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=11 පෙබරවාරි 2018|language=si}}</ref>
එම පෙරමුණේ ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] [[2019 ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය|2019 වසරේ]] පැවති [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරණ|ජනාධිපතිවරණය]] ජයග්‍රහණය කළ අතර, ඔහුගේ සොහෝදරයා වන හිටපු [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපති]] [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]ගේ නායකත්වය යටතේ [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2020|2020 වසරේ]] පැවති මහ මැතිවරණයද ජයග්‍රහණය කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=124137|title=ගෝඨාභයගේ ඉතිහාසය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 නොවැම්බර් 2019|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=141481|title=මහ මැතිවරණය 2020 - මොකද වුණේ ?|newspaper=අද දෙරණ|date=7 අගෝස්තු 2020|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වුණි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ පාලන සමය තුළ [[කොවිඩ්-19 ව්‍යාප්ත වසංගතය]], දරුණු ආර්ථික අර්බුදය ඇතුළු සමාජීය, දේශපාලනික සහ පරිපාලනමය අභියෝගවලට මුහුණ දීමට සිදු විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනාධිපති යටතේ ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය ප්‍රස්තාර 7 කින් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62152289 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=14 ජූලි 2022|language=si|last1=ජෝෂි|first1=ස්වාති}}</ref> මෙම අභියෝග හේතුවෙන් 2022 වසරේදී දිවයින පුරා ආණ්ඩු විරෝධී උද්ඝෝෂණවලට හෝ [[2022 ශ්‍රී ලංකාවේ විරෝධතා|අරගලය]]කට තුඩු දුන් අතර මෙරට දේශපාලනික අර්බුදයකට ලක්විය.<ref>{{cite web|title=ශ්‍රී ලංකාවේ අර්බුදය: යුද වීරයින් දුෂ්ටයන් බවට පත්වූ හැටි |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-61606414 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=30 මැයි 2022|language=si}}</ref>
එල්ලවූ මහජන විරෝධයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රටින් පළා ගොස් ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වූ අතර මහින්ද රාජපක්ෂ ද [[ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍ය|අග්‍රාමාත්‍ය]] ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්විය. [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ප්‍රථමයෙන් අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයට පත් වූ අතර ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු ඔහු වැඩබලන ජනාධිපතිධුරයටට පත්විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනපති රටින් පිටව යයි,ධුරයේ රාජකාරී අගමැතිට |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62144683 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=12 ජූලි 2022 |language=si}}</ref> ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉතිරි ධුර කාලය සඳහා 2022 ජූලි 21 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැති විශේෂ [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2022|ඡන්ද විමසීමකදී]], [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{cite web|title=රනිල් වික්‍රමසිංහ ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි විධායක ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දෙයි |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2022/07/21/%E0%B6%BB%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%82%E0%B7%84-%E0%B7%81%E0%B7%8A |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=21 ජූලි 2022 |language=si}}</ref>
2024 සැප්තැම්බර් 21 වැනිදා පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|ජනාධිපතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය|ජාතික ජන බලවේගයේ]] ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[අනුර කුමාර දිසානායක]], [[විපක්ෂ නායක (ශ්‍රී ලංකාව)|විපක්ෂ නායක]] [[සජිත් ප්‍රේමදාස]] සහ එවක ජනාධිපති [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] පරාජය කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ 9 වැනි විධායක ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/201446|title=නව ජනපති අනුර|newspaper=අද දෙරණ|date=22 සැප්තැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඉන්පසු පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|මහ මැතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය]] ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගනිමින් අති බහුතරයක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref name="ːහිරු1">{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/388125/2024-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%BD%E0%B7%92%E0%B6%B8%E0%B7%9A%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA%E0%B7%9A-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AD-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B6%B5%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B1|title=2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේ සමස්ත ප්‍රතිඵලය මෙන්න|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=15 නොවැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ජාතික ජන බලවේගය]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වනු ඇත.<ref name=":මැකොස2" />
=== ඡන්ද විමසීම කල් දැමීම ===
මෙම පළාත් පාලන මැතිවරණය මුලින්ම පැවැත්වීමට නියමිතව තිබුණේ 2022 වසරේදීය. කෙසේ වෙතත්, ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් එවකට ජනාධිපති [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] විසින් මැතිවරණය කල් දමන ලදී.<ref name=":0" /> ඡන්දය නැවතත් කල් දමා බවට ඇති චෝදනා නොදැකමින්, ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව 2023 වසරේ මාර්තු 9 වැනිදා පවත්වන දිනය ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කළේය.<ref>{{cite news|author=කාර්ය මණ්ඩල ලේඛකයා |url=https://sinhala.newsfirst.lk/2023/1/21/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 09 වැනි දා - ජාතික මැතිවරණ කොමිසම |publisher=නිව්ස් ෆර්ස්ට්.lk|date=21 January 2023 |access-date=21 January 2023}}</ref>
2023 පෙබරවාරි 13 වැනිදා රජයේ මුද්‍රණාලයාධිපතිනී ගංගානි කල්පනී ලියනගේ මහත්මිය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවට ලිපියක් යවමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීමට ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීමේ සම්පූර්ණ පිරිවැය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව විසින් ගෙවන තුරු ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීම නොහැකි වනු ඇති බවයි.<ref>{{cite web|title=2023 පළාත් පාලන මැතිවරණයට බාධා කිරීම් පිළිබඳ මාධ්‍ය මාධ්‍ය ප්‍රකාශය |url=https://cmev.org/wp-content/uploads/2023/02/CMEV-Press-statement-Postponement-of-Postal-voting-S.pdf |website=මැතිවරණ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=14 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=සවරනමුත්තු|first1=සී|last2=ද සිල්වා|first2=ලසන්ත|last3=කළුපතිරණ|first3=උදය|location=[[කොළඹ]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීම දිනයක් නොමැතිව කල් දැමීමට සිදුවිය. පෙබරවාරි අග වන විට, මේ මැතිවරණය සඳහා රජය මහා භාණ්ඩාගාරයෙන් මුදල් ප්‍රසම්පාදන ලබා දී නොතිබූ බැවින් මැතිවරණය නොපවත්වනු ඇතැයි සැකයක් පැවතුනි. ආර්ථික අර්බුදයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මුදල් නොමැතිකම හේතුවෙන් මැතිවරණය නොපැවැත්විය යුතු බව එවකට ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය 2023:ඡන්ද කල් දැමීමෙන් රටට අත්විය හැකි ප්‍රතිවිපාක මොනවාද? |url=https://www.bbc.com/sinhala/articles/clm499nnn4yo |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=20 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=දිසානායක|first1=සම්පත්}}</ref> 2023 පෙබරවාරි 24 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිල වශයෙන් පළාත් පාලන මැතිවරණය කල් දැමූ අතර, පළමුව එම වසරේ අප්‍රේල් 25 වැනිදාට නැවත මැතිවරණය නියම කළ නමුත් පසුව ඡන්දය නැවතත් කල් දැමීය.<ref>{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/328208/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-9-%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%B1%E0%B7%92-%E0%B6%AF%E0%B7%8F-%E0%B6%B1%E0%B7%9C-%E0%B6%B4%E0%B7%90%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B7%99%E0%B6%B1-%E0%B6%B6%E0%B7%80%E0%B6%A7-%E0%B6%9A%E0%B7%9C%E0%B6%B8%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B7%81%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%93%E0%B6%A9%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%9D|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 9 වැනි දා නො පැවැත්වෙන බවට කොමිසමින් ප්‍රකාශයක් (විඩීයෝ)|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=24 පෙබරවාරි 2023|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://archives1.dinamina.lk/2023/04/12/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B7%80%E0%B6%AD%E0%B7%8A/168382/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%BA%E0%B7%85%E0%B7%92-%E0%B6%9A%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B6%BA%E0%B6%BA%E0%B7%92 |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=12 අප්‍රේල් 2023|language=si|last1=ප්‍රේමලාල්|first1=අනුර}}</ref>
=== නීතිමය පියවර ===
2024 අගෝස්තු 22 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම නියම කළ පරිදි නොපැවැත්වීමෙන් මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සාමාජිකයින් සහ එවක [[මුදල් අමාත්‍ය (ශ්‍රී ලංකාව)|මුදල් අමාත්‍යවරයා]] වන [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කර ඇති බවට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය|ශ්‍රී ලංකා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]] තීන්දු කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/200202|title=හැකි ඉක්මනින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම පවත්වන්නැයි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් නියෝගයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=22 අගෝස්තු 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2024 දෙසැම්බර් 3 වැනිදා, 2023 වසරේදී පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම සඳහා කැඳවනු ලැබූ නාමයෝජනා ආපසු කැඳවීම පිණිස ලැබුණු නාමයෝජනා අවලංගු කර නව නාමයෝජනා කැඳවීම සඳහා විශේෂ පනත් කෙටුම්පත සකස් කර ගැනීමට නීති කෙටුම්පත් සම්පාදකට උපදෙස් ලබා දීමට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි කැබිනට් මණ්ඩලය|අමාත්‍ය මණ්ඩලය]] අනුමැතිය ලබා දී ඇති බව කැබිනට් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක [[නලින්ද ජයතිස්ස]] ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/203995|title=පළාත් පාලන නාමයෝජනා අවලංගු කිරීමට තීරණයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=3 දෙසැම්බර් 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 ජනවාරි 1 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය|ගැසට්]] කර අතර 2025 ජනවාරි 9 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව|පාර්ලිමේන්තුව]]ට ඉදිරිපත් කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/07/politics/155585/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b1%e0%b7%8f%e0%b6%b8-%e0%b6%ba%e0%b7%9d%e0%b6%a2%e0%b6%b1%e0%b7%8f-%e0%b6%85%e0%b7%80%e0%b6%bd%e0%b6%82-2/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref>
[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය|ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසයේ]] මහලේකම් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී නිසාම් කාරියප්පර් ඇතුළු පාර්ශ්ව විසින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසිම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ව්‍යවස්ථානුකූලභාවය අභියෝගයට ලක් කරමින් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පෙත්සමක් ගොනු කරනු ලැබුවා. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය 2025 ජනවාරි 27 වැනිදා පෙත්සම් විභාගය අවසන් කරමින් එහි තීන්දුව [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]]ට සහ ජනාධිපති [[අනුර කුමාර දිසානායක]]ට යොමු කළේය.<ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/27/lawnorder/160932/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%a1%e0%b6%b1%e0%b7%8a%e0%b6%af%e0%b6%ba-%e0%b6%9c%e0%b7%90%e0%b6%b1-%e0%b6%ad%e0%b7%93%e0%b6%b1%e0%b7%8a/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=27 ජනවාරි 2023|language=si|last1=මැදගෙදර|first1=නෙල්කා}}</ref> 2025 පෙබරවාරි 14 වැනිදා, කථානායකවරයා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ තීන්දුව පාර්ලිමේන්තුවට දැනුම් දුන්නේය. පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ඇතැම් වගන්ති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පටහැනි බවත්, එය බලාත්මක කිරීම සඳහා විශේෂ බහුතරයක් අවශ්‍ය වන බවත් එහි තීන්දුව සඳහන් කළේය.<ref>{{cite web|url=https://siyathanews.lk/archives/157672|title=පුංචි ඡන්දය ගැන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණය කථානායක පාර්ලිමේන්තුවට කියයි|website=සියත ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය |date=14 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා විවාදයට ගෙන සංශෝධන රහිතව විශේෂ බහුතරයකින් සම්මත විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/17/breaking-news/166636/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b7%81%e0%b7%9a%e0%b7%82-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b6%b0/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=17 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> එදිනම [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]] පනත් කෙටුම්පතට සිය සහතිකය සටහන් කළ අතර මෙම පනත් කෙටුම්පත ''2025 අංක 01 දරන පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් (විශේෂ විධිවිධාන) පනත'' ලෙස බලාත්මක විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/206730|title=පළාත් පාලන පනත් කෙටුම්පතට කථානායකගේ සහතිකය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන 337 ක ධුර කාලය 2025 ජුනි 2 වැනිදා සිට ආරම්භ කළ යුතු බව රාජ්‍ය පරිපාලන, පළාත් සභා සහ පළාත් පාලන අමාත්‍ය චන්දන අබේරත්න මහතා අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් දැනුම් දුන්නේය.<ref name=":මැකොස2">{{Cite journal|title=I වැනි කොටස: (I) වැනි ඡේදය - සාමාන්‍ය — රජයේ නිවේදන — මහා නගර සභා ආඥාපනත — 10(2)(ආ) වගන්තිය යටතේ නියමය|magazine=[[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය]] - අති විශේෂ |date=17 පෙබරවාරි 2025|issue=2424/02 |url=https://mpclg.gov.lk/web/images/Gazt/2424_02_20250217_sin.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 337ට මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක් ද ඇතුළත් වේ.<ref name=":දිනමිණ1">{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/19/politics/167546/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B6%B1-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=20 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
2025 මාර්තු 3 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිවේදනය නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමිසම සඳහා නාමයෝජනා භාරගැනීමේ කාලය 2025 මාර්තු 17 සිට 2025 මාර්තු 20 වැනිදා පස්වරු 12:00 දක්වා පිළිගනු ලබන බවයි. අංක 2424/02 දරන අති විශේෂ ගැසට් පත්‍රයේ සඳහන් කර ඇති පරිදි, පළාත් පාලන ආයතන 337ක් සඳහා නාමයෝජනා පිළිගනු ලැබේ. කෙසේ වෙතත් අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ග හේතුවෙන් කල්ගිය, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ දෙහිඅත්තකණ්ඩිය, මන්නාරම, පුනාකරි යන ප්‍රාදේශිය සභා සදහා 2025 මාර්තු 10 වන දින නාමයෝජනා භාරගත් අතර ඒ්වායේ ඡන්දයද 2025 මැයි 06 පවත්වන බව මැතිවරණ කොමිසම නිවේදනය කලහ.<ref>{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 පුනාකරි, මන්නාරම හා දෙහිඅත්තකණ්ඩිය යන ප්‍රදේශිය සභාවල ඡන්ද විමසන දිනය දැනුම් දීම |magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=27 මාර්තු 2025|issue=LAE/2025/27 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_27_ST.pdf|accessdate=27 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> නමුත් ඇල්පිටිය යන ප්‍රාදේශීය සභා සඳහා මැතිවරණ කලින් පැවැත්විය.<ref name=":මැකොස3">{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 — නාමයෝජනා භාරගැනීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=3 මාර්තු 2025|issue=2424/02 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_01_S.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref>
==මැතිවරණ කාල රාමුව==
{|class="wikitable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=4 | පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීමට අදාළ විශේෂ දිනයන්
|-
! දිනය !! දවස !! සිදුවීම !! {{Abbr|මූලාශ්‍ර|මූලාශ්‍රය}}
|-
| 2024 සැප්තැම්බර් 21
| සෙනසුරාදා
| [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]: [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවේ]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරු ලැයිස්තුව|9 වැනි]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස [[අනුර කුමාර දිසානායක]] තේරී පත්වෙයි.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස-22.09.2024">{{Cite web|title= ජනාධිපතිවරණ ප්‍රතිඵල - 2024|publisher=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=22 සැප්තැම්බර් 2024| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|archive-date=26 ඔක්තෝබර් 2024 |archive-url=https://archive.today/20241026163557/https://results.elections.gov.lk/pre2024/ |url-status=live}}</ref>
|-
| 2024 නොවැම්බර් 14
| බ්‍රහස්පතින්දා
| [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]: [[ජාතික ජන බලවේගය]] අති බහුතරයක් දිනා ගනිමින්, ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගැනියි.
| style="text-align:center" | <ref name="ːහිරු1" />
|-
| 2025 මාර්තු 3–19
| සඳුදා සිට බදාදා දක්වා
| ඇප තැන්පත් කිරීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1">{{Cite web|title=වසර 7කට පසු පැවැත්වෙන 2025 පළාත් පාලන මැතිවරණය ගැන දැනගත යුතු කරුණු|publisher=බී.බී.සී. සිංහල සේවය|date=7 මාර්තු 2025| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|url-status=live}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=මැතිවරණයට ඇප තැන්පත් කිරීම අදින් අවසන් |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=[[ලංකාදීප (පුවත්පත)|ලංකාදීප ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 මාර්තු 2025|language=si|last1=නිශ්ශංක|first1=මහින්ද}}</ref>
|-
| 2025 මාර්තු 17–20
| සඳුදා සිට බ්‍රහස්පතින්දා දක්වා
| නාමයෝජනා භාර ගැනීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1" /><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ඡන්දයට නාමයෝජනා භාර ගැනීම අද සිට.. |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=21 මාර්තු 2025|date=17 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 මැයි 6
| අඟහරුවාදා
| මැතිවරණය පැවැත්වෙන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස1" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මැයි 06 වැනිදා|url=https://www.dinamina.lk/2025/03/20/breaking-news/175649/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ad%e0%b7%92%e0%b7%80%e0%b6%bb%e0%b6%ab%e0%b6%ba-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ba%e0%b7%92/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 336ක පුංචි ඡන්දය මැයි 6දා |url=https://divaina.lk/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-336%e0%b6%9a-%e0%b6%b4%e0%b7%94%e0%b6%82%e0%b6%a0%e0%b7%92-%e0%b6%a1%e0%b6%b1/ |website=[[දිවයින (පුවත්පත)|දිවයින ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=21 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 ජූනි 2
| සඳුදා
| පළාත් පාලන ආයතන 337ක් (මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක්) සඳහා නිල කාලය ආරම්භ වන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස2" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 274ක නිල කාලය සම්බන්ධයෙන් විශේෂ ගැසට් නිවේදයනක් |url=https://www.hirunews.lk/397383/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%86%E0%B6%BA%E0%B6%AD%E0%B6%B1-274-%E0%B6%9A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD-%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%8A%E0%B6%B6%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%BA%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83%E0%B6%A7%E0%B7%8A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B7%9A%E0%B6%AF%E0%B6%B1%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A |website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
|}
==ඡන්ද ක්‍රමය ==
2012 අංක 22 දරන, 2016 අංක 1 දරන සහ 2017 අංක 16 දරන පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ (සංශෝධන) පනත්වල දක්වා ඇති පරිදි, මිශ්‍ර සමානුපාතික ක්‍රමය භාවිතා කරමින් පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ පවත්වනු ලැබේ. ඒනම් 60% ක් කොට්ඨාශ වලින් ද (තනි-මන්ත්‍රී සහ බහු-මන්ත්‍රී යන දෙකම) සහ 40% ක් සමානුපාතික නියෝජනය ලැයිස්තු වලින්ද වන ආකාරයටයි.
සීමා නිර්ණය කොමිෂන් සභාව විසින් සියලුම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කොට්ඨාශ සංඛ්‍යාව නිර්වචනය කර ඇති අතර, එම විස්තර ගැසට් මගින් (2015 අගෝස්තු 21 දින අංක 1928/26 සහ 2017 පෙබරවාරි 17 දින අංක 2006/44) ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.
දේශපාලන පක්ෂ සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් නාමයෝජනා ලැයිස්තු දෙකක් ඉදිරිපත් කළ යුතු අතර, එමඟින් මුළු අපේක්ෂක සංඛ්‍යාව පළාත් පාලන ආයතනයේ අවශ්‍ය සාමාජිකත්වයට සමාන විය යුතුය. ඊට අමතරව, සමානුපාතික ලැයිස්තුවට අමතර අපේක්ෂකයින් තිදෙනෙකු ඇතුළත් විය යුතුය.<ref name="EC-LGE" />
කාන්තා නියෝජනය සහතික කිරීම සඳහා, තේරී පත් වූ මුළු මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාවෙන් 10%ක් කාන්තාවන් විය යුතු අතර, එය කොට්ඨාශ සහ සමානුපාතික ක්‍රම දෙකෙහිම බෙදා හරිනු ලැබේ. තරුණ නියෝජනය මුලින් 25%ක් ලෙස නියම කරන ලද අතර පසුව එය 30% දක්වා වැඩි කරන ලදී, නමුත් එය අනිවාර්ය කර නොමැත.<ref name="EC-LGE"> Local council elections:
* For the electoral system: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |title=Local Authorities Election System |publisher=Election Commission of Sri Lanka |date=2024 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=24 September 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240924232411/https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |url-status=live}}
* For the 2012 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 22 of 2012 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=15 November 2012 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222644/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2016 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 1 of 2016 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=17 February 2016 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222724/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 16 of 2017 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=31 August 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222740/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2015 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 1928/26 of 2015.08.21 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=President of Sri Lanka |date=21 August 2015 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107115810/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 2006/44 of 2017.02.17 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=Minister of Provincial Councils and Local Government |date=17 February 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107113030/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |url-status=live}}</ref>
2025 දී, මැතිවරණ කොමිසම නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල තරුණ නියෝජනය 25% ඉක්මවිය යුතු බවට නියෝග කළේය. කොට්ඨාශ මට්ටමේ නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල අවම වශයෙන් කාන්තා අපේක්ෂකයින් 25% ක් ඇතුළත් වන බව දේශපාලන පක්ෂ සහතික කළ යුතු අතර, සමානුපාතික නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල කාන්තා නියෝජනය 50% ක් තිබිය යුතුය.<ref name="TIO-9M">{{Cite web |date=2025-03-09 |title=EC sets voter eligibility for 2025 LG polls |url=https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250309103448/https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |archive-date=2025-03-09 |access-date=2025-03-09 |website=island.lk |language=en-US}}</ref>
2025 මාර්තු 1 වන දින මැතිවරණ කොමිසම විසින් නිකුත් කරන ලද ''අතිවිශේෂ ගැසට්'' නිවේදනයක මගින්, එක් එක් පළාත් පාලන ආයතනය සඳහා නම් කළ යුතු අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව, පළමු සහ දෙවන නාමයෝජනා පත්‍රවල අවශ්‍ය නාමයෝජනා, තැන්පතු මුදල් සහ අවම කාන්තා සහ තරුණ අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව විස්තර කර ඇත. 25% ක නියෝජනයක් පවත්වා ගැනීම සඳහා සෑම පළාත් පාලන ආයතනයක් සඳහාම තෝරා පත් කර ගත යුතු කාන්තා මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාව ද එහි සඳහන් කර ඇත.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
== පළාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව ==
මැතිවරණ කොමිසම මගින් නිකුත් කල අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනය අනුව ඇති පලාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
=== කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[කොළඹ මහනගර සභාව]] || 47 || 113
|-
| [[දෙහිවල-ගල්කිස්ස මහනගර සභාව]] || 27 || 51
|-
| ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ මහනගර සභාව || 21 || 38
|-
| කඩුවෙල මහනගර සභාව|| 28 || 49
|-
| මොරටුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| කොලොන්නාව නගර සභාව|| 9 || 21
|-
| සීතාවකපුර නගර සභාව|| 12 || 26
|-
| මහරගම නගර සභාව||25|| 44
|-
| කැස්බෑව නගර සභාව|| 20 || 39
|-
| බොරැලස්ගමුව නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| කොටිකාවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 21 || 39
|-
| සීතාවක ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| හෝමාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 28 || 49
|-
| '''සමස්ත''' || '''303''' || '''582'''
|}
=== ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මීගමුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| ගම්පහ මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වත්තල-මාබෝල නගර සභාව || 6 || 19
|-
| කටුනායක-සීදුව නගර සභාව || 11 || 31
|-
| මිනුවන්ගොඩ නගර සභාව|| 8 || 18
|-
| ජා-ඇල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පෑලියගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| වත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කටාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| දිවුලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මීරිගම ප්‍රාදේශිය සභාව ||29 || 51
|-
| මිනුවන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 49
|-
| අත්තනගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 53
|-
| ගම්පහ ප්‍රාදේශිය සභාව || 22|| 39
|-
| ජා-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මහර ප්‍රාදේශිය සභාව || 32 || 58
|-
| දොම්පේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| බියගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 32 || 56
|-
| කැලණිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 43
|-
| '''සමස්ත''' || '''403''' || '''745'''
|}
=== කළුතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කළුතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කළුතර මහනගර සභාව|| 19|| 34
|-
| පානදුර නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරණ නගර සභාව|| 7 || 14
|-
| බේරුවල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පානදුර ප්‍රාදේශීය සභාව || 26 || 49
|-
| බණ්ඩාරගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| හොරණ ප්‍රාදේශීය සභාව || 29 || 53
|-
| මදුරාවල ප්‍රාදේශීය සභාව || 9 || 18
|-
| බුලත්සිංහල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 28
|-
| මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 19 || 36
|-
| දොඩන්ගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| කළුතර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| බේරුවල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 23 || 44
|-
| පාලින්දනුවර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| අගලවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| වලල්ලාවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| මිල්ලනිය ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''268''' || '''507'''
|}
=== මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මහනුවර මහනගර සභාව || 22 || 44
|-
| වත්තේගම නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| කඩුගන්නාව නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| ගම්පොළ නගර සභාව|| 17 || 31
|-
| නාවලපිටිය නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| තුම්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| හාරිස්පත්තුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| අකුරණ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 33
|-
| පූජාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| පාතදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| පන්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උඩුදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මිනිපේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මැදදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| කුණ්ඩසාලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| පාතහේවාහැට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 23 || 44
|-
| මහනුවර කඩවත් සතර සහ ගගවට කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| යටිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 26 || 46
|-
| උඩුනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| උඩපලාත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 46
|-
| ගඟ ඉහල කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්බාගේ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| දඹුල්ල මහනගර සභාව|| 12 || 24
|-
| මාතලේ මහනගර සභාව|| 11 || 24
|-
| පල්ලේපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගලේවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| දඹුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අඹන්ගඟ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| නාවුල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ලග්ගල පල්ලේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| විල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 33
|-
| යටවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උකුවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| රත්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''162''' || '''312'''
|}
=== නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| නුවරඒළිය මහනගර සභාව || 9 || 24
|-
| හැටන් - දික්ඔය නගර සභාව|| 6 || 18
|-
| තලවාකැලේ - ලිඳුල නගර සභාව || 5 || 14
|-
| මස්කෙලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| නෝර්වුඩ් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඹගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| ආගරපතන ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| කොටගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| නුවරඒළිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කොත්මලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 56
|-
| හඟුරන්කෙත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 43
|-
| වලපනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 58
|-
| '''සමස්ත''' || '''168''' || '''342'''
|}
=== ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[ගාල්ල මහනගර සභාව]] || 20 || 38
|-
| [[අම්බලන්ගොඩ නගර සභාව]] || 12 || 23
|-
| හික්කඩුව නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| බලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| අම්බලන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| වැලිවිටිය-දිවිතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9|| 18
|-
| ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || ||
|-
| කරන්දෙණිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| බෙන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 ||24
|-
| නෙළුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තවලම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| නාගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| නියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| බද්දේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| යක්කලමුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රත්ගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| අක්මීමන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 29
|-
| බෝපේ-පෝද්දල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ඉමදුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| [[හබරාදුව ප්‍රාදේශීය සභාව|හබරාදුව ප්‍රාදේශිය සභාව]]|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''253''' || '''476'''
|}
***[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාවෙහි මැතිවරණය]] පෙර පැවැත්විය.
=== මාතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාතර මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| පිටබැද්දර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| කොටපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| කිරින්ද-පුහුල්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| මුලටියන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 ||29
|-
| අතුරළිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| අකුරැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14|| 29
|-
| මාලිම්බඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හක්මන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| කඹුරුපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තිහගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දෙවිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| දික්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| මාතර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''222''' || '''416'''
|}
=== හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| හම්බන්තොට මහනගර සභාව|| 10 || 24
|-
| තංගල්ල නගර සභාව|| 8 || 21
|-
| වීරකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| කටුවන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| බෙලි අත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| තංගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අගුණුකොලපැලැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 ||21
|-
| අම්බලන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| තිස්සමහාරාම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13|| 24
|-
| සූරියවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| හම්බන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| ලුණුගම්වෙහෙර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''153''' || '''298'''
|}
=== යාපනය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ යාපනය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| යාපනය මහනගර සභාව || 27 || 48
|-
| වැල්වෙටිතුරෙයි නගර සභාව || 9 || 18
|-
| පේදුර තුඩුව නගර සභාව || 9 || 18
|-
| චාවකච්චේරි නගර සභාව || 11 || 21
|-
| කරෙයිනගර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| කයිට්ස් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| වෙලනායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| වලිකාමම් බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| වලිකාමම් උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| වලිකාමම් නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| වලිකාමම් දකුණ ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| වලිකාමම් නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| වඩමාරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පේදුර තුඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| චාවකච්චේරි ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| නල්ලූර් ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''243''' || '''453'''
|}
=== මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මන්නාරම නගර සභාව || 7 || 18
|-
| නානාට්ටාන් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 19
|-
| මූසලී ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාන්තෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''36''' || '''80'''
|}
=== වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| වව්නියාව මහනගර සභාව || 10 || 23
|-
| වව්නියාව උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| වෙංගලසෙට්ටිකුලම් ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| වව්නියාව දකුණ දමිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 29
|-
| වව්නියාව දකුණ සිංහල ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාන්තෙයි නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| තුණුක්කායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| පුදුකුඩිරිප්පු ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| මාරිටිමේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''41''' || '''79'''
|}
=== කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පච්චිලායිපල්ලි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| කරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| '''සමස්ත''' || '''29''' || '''54'''
|}
=== මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මඩකලපුව මහනගර සභාව || 20 || 36
|-
| ඒරාවුර් නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කාත්තන්කුඩි නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කෝරලේපත්තු බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| කෝරලේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කෝරලේපත්තු උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| මංමුණෙයි දකුණ සහ ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| මංමුණෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| පෝරතිව්පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''144''' || '''274'''
|}
=== අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අක්කරෙයිපත්තු මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| අම්පාර නගර සභාව || 10 || 19
|-
| දමන ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| උහන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| මහඔය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නාමල්ඔය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදියතලාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| නවිතාවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| සමන්තුරෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| ඉරකාමම් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| අක්කරෙයිපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 5 || 11
|-
| පොතුවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඩාලච්චේන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| අලයාදිවෙම්බු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ලාහුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කරෙයිතිවු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| නින්දවුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| තිරුක්කෝවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''180''' || '''354'''
|}
=== ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| ත්‍රිකුණාමලය මහනගර සභාව || 12 || 28
|-
| කින්නියා නගර සභාව || 8 || 16
|-
| වේරුගල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| සේරුවිල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කන්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මොරවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| ගෝමරන්කඩවල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදවිය - ශ්‍රී පුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ත්‍රිකුණාමලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 21
|-
| කුච්චවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තඹලගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මූතුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| කින්නියා ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| '''සමස්ත''' || '''129''' || '''259'''
|}
=== කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කුරුණෑගල මහනගර සභාව || 13 || 24
|-
| කුලියාපිටිය නගර සභාව || 9 || 19
|-
| ගිරිබාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ගල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පොල්පිතිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| නිකවැරටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කොබෙයිගනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මහව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 36
|-
| ඉබ්බාගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| වාරියපොල ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| පඩුවස්නුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| බිංගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| උඩුබද්දාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| පන්නල ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 44
|-
| කුලියාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| අලව්ව ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| නාරම්මල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| පොල්ගහවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 41
|-
| කුරුණෑගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| මාවතගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 || 29
|-
| රිදීගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| '''සමස්ත''' || '''378''' || '''683'''
|}
=== පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පුත්තලම මහනගර සභාව || 11|| 21
|-
| හලාවත නගර සභාව || 12|| 23
|-
| කල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 17|| 34
|-
| පුත්තලම ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| වනාතවිල්ලුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| කරුවලගස්වැව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නවගත්තේගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| ආණමඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 18|| 33
|-
| ආරච්චිකට්ටුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 24
|-
| හලාවත ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 34
|-
| නාත්තන්ඩිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 43
|-
| වෙන්නප්පුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''182''' || '''342'''
|}
=== අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අනුරාධපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| මැදවච්චිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රඹෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කැබිතිගොල්ලෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| පදවිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කහටගස්දිගිලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරොව්පතාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ගලෙන්බිඳුණුවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| තලාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| නුවරගම්පලාත නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| නුවරගම්පලාත මධ්‍යම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| නොච්චියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රාජාංගනය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගල්නෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| ඉපලෝගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| මිහින්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10|| 19
|-
| තිරිප්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| කැකිරාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16|| 31
|-
| පලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''225''' || '''429'''
|}
=== පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පොලොන්නරුව මහනගර සභාව|| 5 || 13
|-
| ඇලහැර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හිඟුරක්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| මැදිරිගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19|| 34
|-
| ලංකාපුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| වැලිකන්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දිඹුලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| පොලොන්නරුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''98''' || '''190'''
|}
=== බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බදුල්ල මහනගර සභාව|| 13 || 28
|-
| බණ්ඩාරවෙල මහනගර සභාව|| 8 || 19
|-
| හපුතලේ නගර සභාව || 7 || 14
|-
| මහියංගණය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| රිදීමාලියද්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| සොරණාතොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| මීගහකිවුල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| කන්දකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පස්සර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| ලුණුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| බදුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හාලි-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 43
|-
| ඌව පරණගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| වැලිමඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| බණ්ඩාරවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 24
|-
| හපුතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 23
|-
| හල්දුම්මුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''217''' || '''445'''
|}
=== මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බිබිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මැදගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මඩුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| සියඹලාන්ඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| මොණරාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| බඩල්කුඹුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| බුත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කතරගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 18
|-
| වැල්ලවාය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| තණමල්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''117''' || '''228'''
|}
=== රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| රත්නපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| බලංගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය නගර සභාව|| 8 || 16
|-
| ඇහැලියගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව || 18 || 34
|-
| රත්නපුර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 22 || 39
|-
| කුරුවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 26 || 46
|-
| පැල්මඩුල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 39
|-
| බලංගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 38
|-
| ඉඹුල්පේ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| ගොඩකවෙල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 33
|-
| කහවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව|| 9 || 19
|-
| වැලිගේපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| නිවිතිගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| අයගම ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| කලවාන ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| කොලොන්න ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| '''සමස්ත''' || '''249''' || '''474'''
|}
=== කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කෑගල්ල මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| වරකාපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 44
|-
| ගලිගමුව ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| කෑගල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| රඹුක්කන ප්‍රාදේශීය සභාව||21 || 38
|-
| මාවනැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 43
|-
| අරණායක ප්‍රාදේශීය සභාව|| 18 || 33
|-
| යටියන්තොට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| බුලත්කොහුපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 11 || 21
|-
| රුවන්වැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 31
|-
| දැරණියගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 12 || 23
|-
| දෙහිඔවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''214''' || '''393'''
|}
== මෑත ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ ප්‍රතිඵල ==
{| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center; font-size:90%;"
|-
! rowspan="3" | ඡන්ද විමසීම
! colspan="14" | ප්‍රතිඵලය
|-
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #C4094A;" | [[ජාතික ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #43894d; "| [[සමගි ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #06402B;" | [[නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ]]{{efn|2024 ජනාධිපතිවරණයේදී රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ස්වාධීන අපේක්ෂකයෙකු ලෙස ඉදිරිපත් කළේය. නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ 2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයට තරඟ වැදුණේ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ නායකත්වය යටතේ සන්ධානයක් ලෙසය.}}
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #9D1B25; "| [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #ff0;"| [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid grey;"| වෙනත් පක්ෂ
! rowspan="2"| සිතියම
|- style="text-align:center;"
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
|-
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]{{efn|දෙවන මනාප ඡන්ද ගණන් කිරීමේ ප්‍රතිඵල නොමැතිව}}
|style="font-weight:bold;"|5,634,915
|style="font-weight:bold;"|42.31%
|4,363,035
|32.76%
|2,299,767
|17.27%
|342,781
|2.57%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|407,473
|3.06%
|[[File:Wahlbezirkskarte Präsidentschaft Sri Lanka 2024.svg|75px]]
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|2024 ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|17,295
|style="font-weight:bold;"|47.64%
|7,924
|21.83%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|3,597
|9.91%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|7,489
|20.62%
|{{N/A}}
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|6,863,186
|style="font-weight:bold;"|61.56%
|1,968,716
|17.66%
|500,835
|4.49%
|350,429
|3.14%
|257,813
|2.31%
|1,207,027
|10.22%
|[[File:Sri Lankan Parliamentary Election 2024 Polling Divisions.svg|75px]]
|}
==තරග කරන පක්ෂ==
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=6 | තරගකරන පක්ෂ
|-
! rowspan=2 colspan=2 | පක්ෂයේ නම
! rowspan=2 class="unsortable" | ලකුණ
! colspan=3 | [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018]]
|-
! ඡන්ද %
! ජයගත් ආසන
! හිමිකර ගත් <br /> පළාත් පාලන ආයතන
|-
| style="background-color:{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}"| ||[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] || [[File:Election Symbol Sri Lanka Podujana Peramuna Sri Lanka.png|center|50px]] || 40.74% || {{Infobox political party/seats|3436|8708|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}} || {{Infobox political party/seats|231|340|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|United National Party}}"| ||[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය|එක්සත් ජාතික පක්ෂය]] || [[File:Election Symbol United National Party Sri Lanka.png|center|50px]] || 29.42% || {{Infobox political party/seats|2433|8708|{{party color|United National Party}}}} || {{Infobox political party/seats|34|340|{{party color|United National Party}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}"| ||[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]{{efn|name=UPFA/PA}} || [[File:Election Symbol People's Alliance Sri Lanka.png|center|50px]] || 12.10% || {{Infobox political party/seats|1048|8708|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}} || {{Infobox political party/seats|9|340|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|National People's Power}}"| ||[[ජාතික ජන බලවේගය]] || [[File:Election Symbol Jathika Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || 5.75% || {{Infobox political party/seats|434|8708|{{party color|National People's Power}}}} || {{Infobox political party/seats|0|340|}}
|-
| style="background-color:{{party color|Tamil National Alliance}}"| ||[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]] || [[File:Election Symbol Ilankai Tamil Arusu Kachchi Sri Lanka.png|center|50px]] || 2.73% || {{Infobox political party/seats|417|8708|{{party color|Tamil National Alliance}}}} || {{Infobox political party/seats|41|340|{{party color|Tamil National Alliance}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"| ||[[සමගි ජන බලවේගය]]{{efn|name=SJB}} || [[File:Election Symbol Samagi Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || {{N/A}} || {{N/A}} || {{N/A}}
|}
== මතභේද සහ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා ==
=== නාමයෝජනා පත්‍ර ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ===
2025 මාර්තු 21 වන දින, මැතිවරණ නීතිවල දක්වා ඇති නිර්ණායක සපුරාලීමට අපොහොසත් වීම හේතුවෙන් නාමයෝජනා ලැයිස්තු 400 කට අධික සංඛ්‍යාවක් ප්‍රතික්ෂේප වූ බව මැතිවරණ කොමිසම වාර්තා කළේය. කාන්තා සහ තරුණ නියෝජනය සඳහා අනිවාර්ය ප්‍රතිශතයන් ලබා ගැනීමට අපොහොසත් වීම මෙන්ම අපේක්ෂකයින් සඳහා අවශ්‍ය ලියකියවිලි වල ගැටලු ඊට හේතු විය.<ref name="AD-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=Over 400 nominations for LG Election rejected |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250323083202/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |archive-date=2025-03-23 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=420 Nomination Papers Rejected for LG Poll |url=https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409091235/https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-22M">{{Cite web |date=2025-03-22 |title=Complications in female, youth representation leads to most rejected nomination lists at LG polls: EC |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250322080300/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |archive-date=2025-03-22 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref>
2025 අප්‍රේල් 4 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා ලැයිස්තු 37 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළ අතර, එම ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය පෙත්සම් 50 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් ප්‍රතික්ෂේප කළේය.<ref name="DM-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=Rejection of nominations: Court orders to accept around 37 nominations |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095318/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=LG polls : SC dismisses over 50 petitions on rejected nominations |url=https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250406174400/https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |archive-date=2025-04-06 |access-date=2025-04-09 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> අප්‍රේල් 10 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද තවත් නාමයෝජනා පත්‍ර 35 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළේය.<ref name="AD-10A">{{Cite web |date=2025-04-10 |title=Court orders to re-accept 35 more rejected LG Polls nominations |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250410104050/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |archive-date=2025-04-10 |access-date=2025-04-10 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> 2025
2025 අප්‍රේල් 7 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් කොළඹ මහ නගර සභාව (CMC) සහ හාරිස්පත්තුව, කුලියාපිටිය, පන්විල, පාතදුම්බර සහ උඩපලාත යන ප්‍රාදේශීය සභා ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන කිහිපයක මැතිවරණ පැවැත්වීම සම්බන්ධ වැඩිදුර ක්‍රියාමාර්ග අත්හිටුවමින් අතුරු නියෝගයක් නිකුත් කරන ලදී. පෙත්සම් විභාගය සඳහා අධිකරණය විසින් දින නියම කරන ලද දිනය වන මැයි 16 වන දින දක්වා මෙම තහනම් නියෝගය ක්‍රියාත්මක වීමට නියමිතව තිබුණි.<ref name="AD-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Stay order issued on poll-related activities of several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095546/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="HN-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Injunction against LG Elections’ activities in some areas including Colombo Municipal Council |url=https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409104954/https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.hirunews.lk |language=en}}</ref>
කෙසේ වෙතත්, 2025 අප්‍රේල් 11 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් එම තහනම් නියෝගය ඉවත් කර CMC ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන 18 ක් සඳහා මැතිවරණ පැවැත්වීමට අවසර දෙන ලදී. මෙම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා පත්‍ර පිළිගැනීමට ද අධිකරණය නියෝගයක් නිකුත් කළේය.<ref name="AD-11A">{{Cite web |date=2025-04-11 |title=Court lifts stay order issued on elections for several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411082716/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-11A">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-04-11 |title=LG Elections To Proceed On May 6 Following Court Order |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411083128/https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-15A">{{Cite web |date=2025-04-15 |title=Rejected nominations : Notice from EC to political parties & groups |url=https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250415142204/https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |archive-date=2025-04-15 |access-date=2025-04-15 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
===ඝාතනය===
2025 අප්‍රේල් 22 වන දින, '''කොලොන්නාව නගර සභාව''' සඳහා [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] (SLPP) අපේක්ෂකයෙකු වූ ඩෑන් ප්‍රියසාද්, පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු විසින් වෙඩි තබා ඝාතනය කරන ලදී.<ref name="AD-22A">{{Cite web |date=2024-04-22 |title=Dan Priyasad injured in shooting |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423113129/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-23A">{{Cite web |last=Samarawickrama |first=Chathuranga Pradeep |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad dies after shooting |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112330/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-23A">{{Cite web |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad murder: Three arrested on suspicion |url=https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112623/https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
==ඡන්ද භාවිතය==
රට පුරා ලියාපදිංචි ඡන්දදායකයින් 17,296,330 න් 17,156,338 ක් මෙම මැතිවරණයේදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට සුදුසුකම් ලබා ඇති අතර, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව සඳහා මැතිවරණ නොපැවැත්වේ. රට පුරා ඡන්ද මධ්‍යස්ථාන 13,759 කදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම පැවැත්වෙන අතර, පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂ 49 ක් සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් 257 ක් නියෝජනය කරමින් අපේක්ෂකයින් 75,589 ක් ඉදිරිපත්ව සිටිති.<ref name="NWS-10M" /><ref name="EC-EReg2024">{{Cite web |date=May 2025 |title=2024 Electoral Register, 2024(1), 2024(2), 2024(3) Supplementary Electoral Registers – Number of Registered Electors |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505043205/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=elections.gov.lk}}</ref><ref name="AD-5M">{{Cite web |date=2025-05-05 |title=2025 LG Polls: Preparation of polling stations begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065850/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-5M">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-05-05 |title=Over 17 Million Eligible to Vote Tomorrow in Islandwide Local Polls |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065958/https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===තැපැල් ඡන්දය===
මුලින් තැපැල් ඡන්දය 2025 අප්‍රේල් 22 සිට 24 දක්වා පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ අතර, අප්‍රේල් 28 සහ 29 යන දිනවල පෙර දිනවල ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට නොහැකි වූ ඡන්දදායකයින් සඳහා වෙන් කරන ලදී.<ref name="AD-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for LG Polls |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327155801/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for Local Council Election |url=https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327160452/https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> කෙසේ වෙතත්, අප්‍රේල් 17 වන දින, මැතිවරණ කොමිසම තැපැල් ඡන්දය අප්‍රේල් 24, 25, 28 සහ 29 යන දිනවල නැවත කාලසටහන්ගත කළේය.<ref name="EC-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=Local government elections - 2025.05.06: Postal voting - Revised dates (LAE/2025/55) |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420072446/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=elections.gov.lk |language=si}}</ref><ref name="AD-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=EC revises postal voting dates for LG elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420073516/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> එය පූර්ව අනුමත අයදුම්කරුවන්ට සීමා වේ, ප්‍රධාන වශයෙන් මැතිවරණ රාජකාරි නිසා මැතිවරණ දිනයේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම වළක්වන රජයේ සේවකයින්ට.
තැපැල් ඡන්ද විමසීම අප්‍රේල් 24 වන දින ආරම්භ වූ අතර නියමිත පරිදි අප්‍රේල් 29 වන දින අවසන් විය.<ref name="AD-24A">{{Cite web |date=2025-04-24 |title=Smooth start to postal voting for LG Polls, says Elections Commission |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250425041937/http://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |archive-date=2025-04-25 |access-date=2025-04-29 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> <ref name="NWS-29A">{{Cite web |date=2025-04-29 |title=Final Day To Cast Postal Votes For Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/29/final-day-to-cast-postal-votes-for-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250429150427/https://english.newsfirst.lk/ |archive-date=2025-04-29 |access-date=2025-04-29 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===ඡන්ද දිනය===
ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම 2025 මැයි 6 වන දින පෙ.ව. 07:00 ට ආරම්භ වී ප.ව. 16:00 ට අවසන් විය.<ref name="AD-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting for 2025 Local Govt. Election begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506061626/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting Underway For 2025 Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506062011/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref> <ref name="AD-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Polls close for Sri Lanka’s Local Govt Elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105338/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Government Elections Conclude Peacefully |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105553/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
==ප්‍රතිළුලය==
===ජාතික වශයෙන්===
{{Election results
|image=
|seattype1 = සමස්ත
|seattype2 = +/-
|party1= [[ජාතික ජන බලවේගය]]
|votes1=4503930
|st1t1=3927
|st2t1=+3493
|color1={{party color|National People's Power}}
|party2=[[සමගි ජන බලවේගය]]
|votes2=2258480
|st1t2=1767
|st2t2=New
|color2={{party color|Samagi Jana Balawegaya}}
|party3=[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
|votes3=954517
|st1t3=742
|st2t3=-2694
|color3={{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}
|party4=[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය]]
|votes4=488406
|st1t4=381
|st2t4=-2052
|color4={{party color|United National Party}}
|party5=[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
|votes5=387098
|st1t5=300
|st2t5=-748
|color5={{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}
|party6=[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
|votes6=307657
|st1t6=377
|st2t6=New
|color6={{party color|Illankai Tamil Arasu Kachchi}}
|party7=[[සර්වජන බලය]]
|votes7=294681
|st1t7=226
|st2t7=New
|color7={{party color|Sarvajana Balaya}}
|party8=[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය]]
|votes8=139858
|st1t8=116
|st2t8=+43
|color8={{party color|Sri Lanka Muslim Congress}}
|party9=ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දෙමළ ජාතික සන්ධානය
|votes9=89177
|st1t9=106
|st2t9=New
|color9={{party color|Democratic Tamil National Alliance}}
|party10=වෙනත් පක්ෂ සහ ස්වාධීන
|votes10=987006
|st1t10=851
|st2t10=
|color10={{party color|Others}}
|total_st2t=0
|invalid=205277
|electorate=17156338
|source=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව,<ref name="EC-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Live Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://results.elections.gov.lk/ |access-date=2025-05-06 |website=results.elections.gov.lk}}</ref> අද දෙරණ,<ref name="AD-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Authorities Election 2025 Results - Sri Lanka |url=https://election.adaderana.lk/local-authorities-election-2025/ |access-date=2025-05-06 |website=election.adaderana.lk}}</ref> Newswire<ref name="NWW-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-07 |title=Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://election.newswire.lk/ |access-date=2025-05-07 |website=election.newswire.lk |language=English}}</ref>
}}
===දිස්ත්‍රික්කය===
{| class="wikitable"
|-{{Party shading/National People's Power}}
|[[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|-{{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}
|[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|}
{{sticky header}}
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:80%; text-align:right"
! colspan=18 | 2025 ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම දිස්ත්‍රික් ප්‍රතිඵල
|-
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත්|පළාත්]]
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්ක|මැතිවරණ<br>දිස්ත්‍රික්ක]]
! colspan=3 | [[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]]
! colspan=3 | [[සමගි ජන බලවේගය|SJB]]
! colspan=3 | [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]]
! colspan=3 | වෙනත්
! colspan=3 rowspan=2 | මුළු
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | ඡන්ද<br>ප්‍රතිශතය
|-
! colspan=3 style="background:{{party color|National People's Power}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Others}}"|
|-
|-
! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! මුළු ඡන්ද විමසීම !! ලියාපදිංචි ඡන්ද දායකයන් !! ආසන
|-
| rowspan=3 align=left|[[බස්නාහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|බස්නාහිර]] || align=left|[[කොළඹ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|කොළඹ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''476,182''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.80%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''297''' || 195,380 || 19.61% || 161 || – || – || – || 324,664 || 32.59% || 175 || 1,016,611 || 1,773,460 || 581 || 57.32%
|-
| align=left|[[ගම්පහ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|ගම්පහ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''599,906''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''54.48%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''402''' || 225,043 || 20.44% || 141 || – || – || – || 276,245 || 25.08% || 174 || 1,122,106 || 1,896,304 || 717 || 59.17%
|-
| align=left|[[Kalutara District|KAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''269,377''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''41.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''207''' || 151,800 || 23.42% || 109 || – || – || – || 226,931 || 35.02% || 160 || 660,663 || 1,033,206 || 476 || 63.94%
|-
| rowspan=3 align=left|[[මධ්‍යම පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|මධ්‍යම]] || align=left|[[මහනුවර මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|KAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''323,957''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.58%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''307''' || 189,246 || 26.04% || 166 || – || – || – || 213,411 || 29.38% || 181 || 746,833 || 1,202,558 || 654 || 62.10%
|-
| align=left|[[මාතලේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|මාතලේ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''117,565''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''43.61%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''139''' || 64,917 || 24.08% || 68 || – || – || – || 87,100 || 32.31% || 87 || 276,015 || 434,246 || 294 || 63.56%
|-
| align=left|[[Nuwara Eliya District|NUW]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''133,391''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''35.59%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''131''' || 101,085 || 26.97% || 82 || – || – || – || 140,277 || 37.44% || 113 || 386,232 || 610,117 || 326 || 63.30%
|-
| rowspan=3 align=left|[[දකුණු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|දකුණු]] || align=left|[[Galle District|GAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''233,129''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.85%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''222''' || 122,353 || 23.01% || 97 || – || – || – || 176,170 || 31.14% || 138 || 541,435 || 856,355 || 457 || 63.23%
|-
| align=left|[[Matara District|MTR]] || {{Party shading/National People's Power}} |'''203,400''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''48.87%''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''207''' || 93,543 || 22.48% || 82 || – || – || – || 119,262 || 28.74% || 105 || 424,993 || 693,549 || 394 || 61.28%
|-
| align=left|[[Hambantota District|HAM]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''161,655''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''48.55%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''146''' || 67,207 || 20.18% || 55 || – || – || – || 104,131 || 31.27% || 83 || 338,234 || 526,599 || 284 || 64.23%
|-
| rowspan=5 align=left|[[උතුරු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු]] || align=left | [[Jaffna District|JAF]] || 56,615 || 20.45% || 81 || 4,103 || 1.48% || 4 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''88,443''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''31.95%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''135''' || 127,636 || 46.12% || 189 || 281,744 || 498,140 || 409 || 56.56%
|-
| align=left|[[Kilinochchi District|KIL]] || 10,552 || 17.65% || 12 || 2,683 || 4.49% || 2 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''29,173''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''48.80%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''36''' || 17,377 || 29.06% || 20 || 61,185 || 102,387 || 70 || 59.76%
|-
| align=left|[[Mannar District|MAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''14,133''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''21.09%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''19''' || 13,928 || 20.78% || 18 || 11,056 || 16.50% || 18 || 27,897 || 41.63% || 37 || 67,732 || 91,373 || 92 || 74.13%
|-
| align=left|[[Vavuniya District|VAV]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''17,984''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''22.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''26''' || 10,596 || 13.10% || 15 || 13,385 || 16.55% || 16 || 38,900 || 48.11% || 49 || 82,512 || 129,293 || 106 || 63.81%
|-
| align=left|[[Mullaitivu District|MUL]] || 9,534 || 17.96% || 12 || 4,583 || 8.63% || 7 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''20,080''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''37.83%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''26''' || 18,888 || 35.58% || 24 || 54,098 || 87,800 || 69 || 61.62%
|-
| rowspan=3 align=left|[[නැගෙනහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|නැගෙනහිර]] || align=left|[[Batticaloa District|BAT]] || 53,002 || 18.62% || 44 || 20,505 || 7.20% || 20 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''91,818''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''32.25%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''85''' || 119,351 || 41.93% || 104 || 287,739 || 455,520 || 253 || 63.17%
|-
| align=left|[[Ampara District|AMP]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''92,579''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''29.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''114''' || 41,851 || 13.22% || 51 || 22,308 || 7.05% || 25 || 159,892 || 50.49% || 161 || 320,160 || 478,669 || 351 || 66.89%
|-
| align=left|[[Trincomalee District|TRI]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''52,569''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''24.34%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''68''' || 34,328 || 15.89% || 36 || 31,394 || 14.53% || 36 || 97,719 || 45.24% || 90 || 218,853 || 319,399 || 230 || 68.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[වයඹ පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|වයඹ]] || align=left|[[Kurunegala District|KUR]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''414,944''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.83%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''331''' || 225,395 || 25.98% || 163 || – || – || – || 227,123 || 26.19% || 163 || 880,151 || 1,430,286 || 657 || 61.54%
|-
| align=left|[[Puttalam District|PUT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''159,242''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.31%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''144''' || 88,991 || 23.65% || 72 || – || – || – || 128,107 || 34.04% || 106 || 381,746 || 668,525 || 322 || 57.10%
|-
| rowspan=2 align=left|[[උතුරු මැද පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු මැද]] || align=left|[[Anuradhapura District|ANU]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''245,307''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''50.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''212''' || 111,910 || 22.86% || 86 || – || – || – || 132,239 || 27.02% || 98 || 497,365 || 750,101 || 396 || 66.31%
|-
| align=left|[[Polonnaruwa District|POL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''115,296''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''53.84%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''97''' || 51,040 || 23.83% || 40 || – || – || – || 47,819 || 22.33% || 38 || 217,863 || 354,111 || 175 || 61.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[ඌව පළාත|ඌව]] || align=left|[[Badulla District|BAD]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''188,269''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.36%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''203''' || 107,891 || 24.27% || 93 || – || – || – || 148,327 || 33.37% || 133 || 458,890 || 712,401 || 429 || 64.41%
|-
| align=left|[[Monaragala District|MON]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''120,058''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''108''' || 71,897 || 27.28% || 53 || – || – || – || 71,551 || 27.16% || 53 || 268,915 || 403,519 || 214 || 66.64%
|-
| rowspan=2 align=left|[[සබරගමුව පළාත|සබරගමුව]] || align=left | [[Ratnapura District|RAT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''235,841''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''210''' || 144,990 || 25.89% || 109 || – || – || – || 179,102 || 31.99% || 134 || 571,277 || 932,855 || 453 || 61.24%
|-
| align=left|[[Kegalle District|KEG]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''199,443''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.99%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''188''' || 113,215 || 25.54% || 89 || – || – || – || 130,624 || 29.47% || 107 || 452,735 || 715,565 || 384 || 63.27%
|- class="sortbottom"
! colspan=2 style="text-align:left;" |Total || 4,503,930 || 43.26% || 3,927 || 2,258,480 || 21.69% || 1,767 || 307,657 || 2.96% || 377 || 3,340,743 || 32.09% || 2,722 || 10,616,087 || 17,156,338 || 8,793 || 61.88%
|}
== බලය පිහිටුවීම ==
දේශපාලන පක්ෂයක් හෝ ස්වාධීන කණ්ඩායමක් විසින් බහුතර බලය හිමි කර ගනු ලැබ ඇති පළාත් පාලන ආයතන 161කට අදාළව සභා පිහිටුවීම 2025 ජුනි 2 දින සිදුවිය. අනෙක් ආයතන වල බලය පිහිටුවීම විවිධ දින වලදී සිදුවිය.
=== බස්නාහිර පළාත ===
[[කොළඹ මහනගර සභාව|කොළඹ මහනගර සභාවේ]] බලය පිහිටුවීමට [[ජාතික ජන බලවේගය]] සමත්විය. සීතාවක ප්‍රාදේශීය සභාව‌වේ පළමු සභා වාරය දින නියමක් නොමැතිව කල් ගියේ සභාපති තේරීමේ ඡන්ද විමසීම පිළිබද වු මතභේද හේතුවෙනි. මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමගි ජන බලවේගය සමත් විය.<ref name=add10>{{cite web |author=<!-- not stated --> |date=30 ජුනි 2025|title=අදත් පළාත් පාලන ආයත කිහිපයක බලය පිහිටුවයි
|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/211704?fbclid=IwY2xjawLPZ5ZleHRuA2FlbQIxMQABHlqnjWm0cTVQTMHrJPUXoGeKwjD6_E4FmsgBewLphJLchHdHniNDuuXf6PRE_aem_jv8l4N2mr8PxvLXSfuNO9g |website= |location=කොළඹ |publisher=අද දෙරණ |access-date=}}</ref>
=== වයඹ පළාත ===
කුරුණෑගල මහ නගර සභාවේ බලය තහවුරු කර ගැනීමට ජාතික ජන බලවේගය සමත් විය.
ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ උඩුබද්දාව ප්‍රාදේශීය සභාව සහ කුලියාපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමත් විය.
=== දකුණු පළාත ===
නාගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ සමත් විය.<ref name=add10></ref>
=== මධ්‍යම පළාත ===
වලපනේ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය ජාතික ජනබල වේගය විසින් පිහිටවිය.<ref name=add10></ref>කොටගල ප්‍රාදේශීය සභාවේ සහ ආගරපතන ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය ලංකා කම්කරු කොංග්‍රසය ලබා ගැනීම සමත් විය.
=== සබරගමුව පළාත ===
=== ඌව පළාත ===
හපුතලේ නගර සභාවේ බලය ස්වාධීන කණ්ඩායමක් විසින් පිහිටවිය.
=== උතුරු මැද පළාත ===
=== උතුරු පළාත ===
ඉලංකෙයි තමිල් අරසු පක්ෂය ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමත් විය.<ref name=add10></ref>
=== නැගෙනහිර පළාත ===
කරෙයිනගර් ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය හිමිකරගෙන ඇත්තේ ස්වාධීන කණ්ඩායමකි.
==සටහන්==
{{සටහන්ලැයිස්තුව}}
;ප්‍රතිළුලය
<references group="ER" />
==මූලාශ්‍ර==
{{reflist}}
{{ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ }}
[[ප්‍රවර්ගය:2025]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන මැතිවරණ]]
t0osn5teuf1atxtfw0br30du07xi3u8
752155
752154
2025-06-30T13:13:47Z
Hansaka99
42964
/* බලය පිහිටුවීම */
752155
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|ශ්‍රී ලංකාවෙහි 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය}}
{{Use dmy dates|date=January 2023}}
{{තොරතුරුකොටුව මැතිවරණය
| election_name = ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම, 2025
| country = ශ්‍රී ලංකාව
| type = පාර්ලිමේන්තු <!-- DO NOT CHANGE - As per template, must be one of four: presidential, legislative, parliamentary or by-election. Parliamentary is used so that all fields are shown.-->
| ongoing = Yes
| previous_election = ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024
| previous_year = 2024
| next_election =
| next_year =
| seats_for_election = පළාත් පාලන ආයතන 339ක් <br />(මහ නගර සභා 28ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 275ක්)
| election_date = 6 මැයි 2025
| registered = 17,296,330<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207550/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B7%99%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%80-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF-%E0%B6%AF%E0%B7%8F%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B6%BA%E0%B7%92%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%BD%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%82%E0%B6%BA-%E0%B6%89%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B6%B8%E0%B7%80%E0%B7%96-%E0%B6%B4%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%9A%E0%B7%8A|title=පුංචි ඡන්දෙට නව ඡන්ද දායකයින් ලක්ෂය ඉක්මවූ පිරිසක්|newspaper=අද දෙරණ|date=11 මාර්තු 2025|access-date=21 මාර්තු 2025}}</ref>
| turnout =
<!--NPP-->
| color1 = C4094A
| image1 = [[ගොනුව:President of Sri Lanka Mr. Anura Kumara Dissanayak, Official portrait (December 2024).jpg|120px]]
| leader1 = [[අනුර කුමාර දිසානායක]]
| party1 = [[ජාතික ජන බලවේගය]]
| alliance1 =
| last_election1 = 5.75%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 0{{efn|name=JVP/NPP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before1 = 434
| seats1 = '''3,927'''
| seat_change1 = {{increase}} 3,493
| popular_vote1 = '''4,503,930'''
| percentage1 = '''43.26%'''
| swing1 = {{increase}} 37.51 pp
| 1data1 = <!-- no. of councillors -->
| 2data1 = <!-- no. of local councils -->
<!--SJB-->
| color2 = 0B9444
| image2 = [[ගොනුව:Sajith Premadasa (portrait).png|110px]]
| leader2 = [[සජිත් ප්‍රේමදාස]]
| party2 = [[සමගි ජන බලවේගය]]
| alliance2 =
| last_election2 = නැත{{efn|name=SJB|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය නිර්මාණය වූයේ පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන්]] පසුවය. එබැවින් එය නව පක්ෂයකි.}}
| seats_before2 = නැත
| seats2 = 1,767
| seat_change2 = {{increase}} 1,767
| popular_vote2 = 2,258,480
| percentage2 = 21.69%
| swing2 = {{increase}} 21.69 pp
| 1data2 = <!-- no. of councillors -->
| 2data2 = <!-- no. of local councils -->
<!--SLPP-->
| 1blank = සභිකයින්
| 2blank = පළාත් පාලන ආයතන
| color3 = 800000
| image3 = [[ගොනුව:The former President of Sri Lanka, Mr. Mahinda Rajapaksa meeting the Prime Minister, Shri Narendra Modi, in New Delhi on September 12, 2018 (1) (cropped).JPG|120px]]
| leader3 = [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]
| party3 = [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
| alliance3 =
| last_election3 = 40.47%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 231
| seats_before3 = 3,436
| seats3 = 742
| seat_change3 = {{decrease}} 2,694
| popular_vote3 = 954,517
| percentage3 = 9.17%
| swing3 = {{decrease}} 31.30 pp
| 1data3 = <!-- no. of councillors -->
| 2data3 = <!-- no. of local councils -->
<!--UNP-->
| image4 = [[ගොනුව:President_Dr_Muizzu_meets_Sri_Lankan_President_Ranil_Wickremesinghe_(cropped).jpg|120px]]
| leader4 = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| party4 = එක්සත් ජාතික පක්ෂය
| alliance4 =
| last_election4 = 29.42%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 34{{efn|name=UNF/UNP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජාතික පෙරමුණ, ශ්‍රී ලංකාව|එක්සත් ජාතික පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before4 = 2,433
| seats4 = 381
| seat_change4 = {{decrease}} 2,052
| popular_vote4 = 488,406
| percentage4 = 4.69%
| swing4 = {{decrease}} 24.73 pp
| 1data4 = <!-- no. of councillors -->
| 2data4 = <!-- no. of local councils -->
<!--ITAK-->
| color5 = FFFF00
| image5 = {{Election image filler|Illankai Tamil Arasu Kachchi|ITAK}}
| leader5 = එස්. ශිවඥානම්
| party5 = [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
| alliance5 =
| last_election5 = 2.73%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 41{{efn|name=TNA/ITAK|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[දෙමළ ජාතික සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before5 = 417
| seats5 = 377
| seat_change5 = {{decrease}} 40
| popular_vote5 = 307,657
| percentage5 = 2.96%
| swing5 = {{increase}} 0.23 pp
| 1data5 = <!-- no. of councillors -->
| 2data5 = <!-- no. of local councils -->
<!--PA-->
| color6 = 0000FF
| image6 = [[File:Anura Priyadharshana Yapa (cropped).jpg|120px]]
| leader6 = [[අනුර ප්‍රියදර්ශන යාපා]]
| party6 = [[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
| alliance6 =
| last_election6 = 12.10%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 9{{efn|name=UPFA/PA|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before6 = 1,048
| seats6 = 300
| seat_change6 = {{decrease}} 748
| popular_vote6 = 387,098
| percentage6 = 3.72%
| swing6 = {{decrease}} 8.38 pp
| 1data6 = <!-- no. of councillors -->
| 2data6 = <!-- no. of local councils -->
}}
{{Politics of Sri Lanka}}
'''ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2025''' යනු, [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවෙහි]] 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය වෙයි. මෙම ඡන්ද විමසීමෙන් වසර 4ක ධුර කාලයක් සඳහා සභිකයින් තෝරා පත් කර ගනු ඇත.<ref name=":0">{{Cite news |title=පුංචි ඡන්දය |url=https://www.deshaya.lk/article/55/irida_vigrahaya/27045/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA |website=දේශය වෙබ් අඩවිය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=22 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> 2025 මාර්තු 17 සිට මාර්තු 20 දක්වා නාමයෝජනා භාර ගත් අතර මෙම ඡන්ද විමසීම 2025 මැයි 6 වැනිදා පැවැත්වීමට නියමිතය.<ref name=":මැකොස1">{{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_23_ST.pdf |title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම - 2025 ඡන්ද විමසීම් දිනය දැනුම්දීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 336කට සභිකයින් තෝරා පත් කර ගැනීමට ශ්‍රී ලාංකිකයන් සුදුසුකම් ලබයි.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207912|title=පුංචි ඡන්දය මැයි 06|newspaper=අද දෙරණ|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref>
== පසුබිම ==
[[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ආයතන]] සඳහා අවසන් වරට මැතිවරණයක් පැවැත්වූයේ [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 වසරේදීය]]. එහිදී අලුතින් පිහිටුවන ලද [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] 40%ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින් බහුතර ආසන සංඛ්‍යාවක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය: පොදු ජන පෙරමුණ ඉදිරියෙන් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-43023090 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=11 පෙබරවාරි 2018|language=si}}</ref>
එම පෙරමුණේ ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] [[2019 ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය|2019 වසරේ]] පැවති [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරණ|ජනාධිපතිවරණය]] ජයග්‍රහණය කළ අතර, ඔහුගේ සොහෝදරයා වන හිටපු [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපති]] [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]ගේ නායකත්වය යටතේ [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2020|2020 වසරේ]] පැවති මහ මැතිවරණයද ජයග්‍රහණය කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=124137|title=ගෝඨාභයගේ ඉතිහාසය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 නොවැම්බර් 2019|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=141481|title=මහ මැතිවරණය 2020 - මොකද වුණේ ?|newspaper=අද දෙරණ|date=7 අගෝස්තු 2020|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වුණි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ පාලන සමය තුළ [[කොවිඩ්-19 ව්‍යාප්ත වසංගතය]], දරුණු ආර්ථික අර්බුදය ඇතුළු සමාජීය, දේශපාලනික සහ පරිපාලනමය අභියෝගවලට මුහුණ දීමට සිදු විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනාධිපති යටතේ ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය ප්‍රස්තාර 7 කින් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62152289 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=14 ජූලි 2022|language=si|last1=ජෝෂි|first1=ස්වාති}}</ref> මෙම අභියෝග හේතුවෙන් 2022 වසරේදී දිවයින පුරා ආණ්ඩු විරෝධී උද්ඝෝෂණවලට හෝ [[2022 ශ්‍රී ලංකාවේ විරෝධතා|අරගලය]]කට තුඩු දුන් අතර මෙරට දේශපාලනික අර්බුදයකට ලක්විය.<ref>{{cite web|title=ශ්‍රී ලංකාවේ අර්බුදය: යුද වීරයින් දුෂ්ටයන් බවට පත්වූ හැටි |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-61606414 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=30 මැයි 2022|language=si}}</ref>
එල්ලවූ මහජන විරෝධයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රටින් පළා ගොස් ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වූ අතර මහින්ද රාජපක්ෂ ද [[ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍ය|අග්‍රාමාත්‍ය]] ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්විය. [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ප්‍රථමයෙන් අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයට පත් වූ අතර ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු ඔහු වැඩබලන ජනාධිපතිධුරයටට පත්විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනපති රටින් පිටව යයි,ධුරයේ රාජකාරී අගමැතිට |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62144683 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=12 ජූලි 2022 |language=si}}</ref> ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉතිරි ධුර කාලය සඳහා 2022 ජූලි 21 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැති විශේෂ [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2022|ඡන්ද විමසීමකදී]], [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{cite web|title=රනිල් වික්‍රමසිංහ ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි විධායක ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දෙයි |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2022/07/21/%E0%B6%BB%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%82%E0%B7%84-%E0%B7%81%E0%B7%8A |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=21 ජූලි 2022 |language=si}}</ref>
2024 සැප්තැම්බර් 21 වැනිදා පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|ජනාධිපතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය|ජාතික ජන බලවේගයේ]] ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[අනුර කුමාර දිසානායක]], [[විපක්ෂ නායක (ශ්‍රී ලංකාව)|විපක්ෂ නායක]] [[සජිත් ප්‍රේමදාස]] සහ එවක ජනාධිපති [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] පරාජය කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ 9 වැනි විධායක ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/201446|title=නව ජනපති අනුර|newspaper=අද දෙරණ|date=22 සැප්තැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඉන්පසු පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|මහ මැතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය]] ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගනිමින් අති බහුතරයක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref name="ːහිරු1">{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/388125/2024-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%BD%E0%B7%92%E0%B6%B8%E0%B7%9A%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA%E0%B7%9A-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AD-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B6%B5%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B1|title=2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේ සමස්ත ප්‍රතිඵලය මෙන්න|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=15 නොවැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ජාතික ජන බලවේගය]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වනු ඇත.<ref name=":මැකොස2" />
=== ඡන්ද විමසීම කල් දැමීම ===
මෙම පළාත් පාලන මැතිවරණය මුලින්ම පැවැත්වීමට නියමිතව තිබුණේ 2022 වසරේදීය. කෙසේ වෙතත්, ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් එවකට ජනාධිපති [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] විසින් මැතිවරණය කල් දමන ලදී.<ref name=":0" /> ඡන්දය නැවතත් කල් දමා බවට ඇති චෝදනා නොදැකමින්, ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව 2023 වසරේ මාර්තු 9 වැනිදා පවත්වන දිනය ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කළේය.<ref>{{cite news|author=කාර්ය මණ්ඩල ලේඛකයා |url=https://sinhala.newsfirst.lk/2023/1/21/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 09 වැනි දා - ජාතික මැතිවරණ කොමිසම |publisher=නිව්ස් ෆර්ස්ට්.lk|date=21 January 2023 |access-date=21 January 2023}}</ref>
2023 පෙබරවාරි 13 වැනිදා රජයේ මුද්‍රණාලයාධිපතිනී ගංගානි කල්පනී ලියනගේ මහත්මිය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවට ලිපියක් යවමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීමට ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීමේ සම්පූර්ණ පිරිවැය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව විසින් ගෙවන තුරු ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීම නොහැකි වනු ඇති බවයි.<ref>{{cite web|title=2023 පළාත් පාලන මැතිවරණයට බාධා කිරීම් පිළිබඳ මාධ්‍ය මාධ්‍ය ප්‍රකාශය |url=https://cmev.org/wp-content/uploads/2023/02/CMEV-Press-statement-Postponement-of-Postal-voting-S.pdf |website=මැතිවරණ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=14 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=සවරනමුත්තු|first1=සී|last2=ද සිල්වා|first2=ලසන්ත|last3=කළුපතිරණ|first3=උදය|location=[[කොළඹ]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීම දිනයක් නොමැතිව කල් දැමීමට සිදුවිය. පෙබරවාරි අග වන විට, මේ මැතිවරණය සඳහා රජය මහා භාණ්ඩාගාරයෙන් මුදල් ප්‍රසම්පාදන ලබා දී නොතිබූ බැවින් මැතිවරණය නොපවත්වනු ඇතැයි සැකයක් පැවතුනි. ආර්ථික අර්බුදයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මුදල් නොමැතිකම හේතුවෙන් මැතිවරණය නොපැවැත්විය යුතු බව එවකට ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය 2023:ඡන්ද කල් දැමීමෙන් රටට අත්විය හැකි ප්‍රතිවිපාක මොනවාද? |url=https://www.bbc.com/sinhala/articles/clm499nnn4yo |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=20 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=දිසානායක|first1=සම්පත්}}</ref> 2023 පෙබරවාරි 24 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිල වශයෙන් පළාත් පාලන මැතිවරණය කල් දැමූ අතර, පළමුව එම වසරේ අප්‍රේල් 25 වැනිදාට නැවත මැතිවරණය නියම කළ නමුත් පසුව ඡන්දය නැවතත් කල් දැමීය.<ref>{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/328208/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-9-%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%B1%E0%B7%92-%E0%B6%AF%E0%B7%8F-%E0%B6%B1%E0%B7%9C-%E0%B6%B4%E0%B7%90%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B7%99%E0%B6%B1-%E0%B6%B6%E0%B7%80%E0%B6%A7-%E0%B6%9A%E0%B7%9C%E0%B6%B8%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B7%81%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%93%E0%B6%A9%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%9D|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 9 වැනි දා නො පැවැත්වෙන බවට කොමිසමින් ප්‍රකාශයක් (විඩීයෝ)|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=24 පෙබරවාරි 2023|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://archives1.dinamina.lk/2023/04/12/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B7%80%E0%B6%AD%E0%B7%8A/168382/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%BA%E0%B7%85%E0%B7%92-%E0%B6%9A%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B6%BA%E0%B6%BA%E0%B7%92 |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=12 අප්‍රේල් 2023|language=si|last1=ප්‍රේමලාල්|first1=අනුර}}</ref>
=== නීතිමය පියවර ===
2024 අගෝස්තු 22 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම නියම කළ පරිදි නොපැවැත්වීමෙන් මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සාමාජිකයින් සහ එවක [[මුදල් අමාත්‍ය (ශ්‍රී ලංකාව)|මුදල් අමාත්‍යවරයා]] වන [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කර ඇති බවට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය|ශ්‍රී ලංකා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]] තීන්දු කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/200202|title=හැකි ඉක්මනින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම පවත්වන්නැයි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් නියෝගයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=22 අගෝස්තු 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2024 දෙසැම්බර් 3 වැනිදා, 2023 වසරේදී පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම සඳහා කැඳවනු ලැබූ නාමයෝජනා ආපසු කැඳවීම පිණිස ලැබුණු නාමයෝජනා අවලංගු කර නව නාමයෝජනා කැඳවීම සඳහා විශේෂ පනත් කෙටුම්පත සකස් කර ගැනීමට නීති කෙටුම්පත් සම්පාදකට උපදෙස් ලබා දීමට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි කැබිනට් මණ්ඩලය|අමාත්‍ය මණ්ඩලය]] අනුමැතිය ලබා දී ඇති බව කැබිනට් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක [[නලින්ද ජයතිස්ස]] ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/203995|title=පළාත් පාලන නාමයෝජනා අවලංගු කිරීමට තීරණයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=3 දෙසැම්බර් 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 ජනවාරි 1 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය|ගැසට්]] කර අතර 2025 ජනවාරි 9 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව|පාර්ලිමේන්තුව]]ට ඉදිරිපත් කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/07/politics/155585/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b1%e0%b7%8f%e0%b6%b8-%e0%b6%ba%e0%b7%9d%e0%b6%a2%e0%b6%b1%e0%b7%8f-%e0%b6%85%e0%b7%80%e0%b6%bd%e0%b6%82-2/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref>
[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය|ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසයේ]] මහලේකම් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී නිසාම් කාරියප්පර් ඇතුළු පාර්ශ්ව විසින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසිම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ව්‍යවස්ථානුකූලභාවය අභියෝගයට ලක් කරමින් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පෙත්සමක් ගොනු කරනු ලැබුවා. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය 2025 ජනවාරි 27 වැනිදා පෙත්සම් විභාගය අවසන් කරමින් එහි තීන්දුව [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]]ට සහ ජනාධිපති [[අනුර කුමාර දිසානායක]]ට යොමු කළේය.<ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/27/lawnorder/160932/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%a1%e0%b6%b1%e0%b7%8a%e0%b6%af%e0%b6%ba-%e0%b6%9c%e0%b7%90%e0%b6%b1-%e0%b6%ad%e0%b7%93%e0%b6%b1%e0%b7%8a/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=27 ජනවාරි 2023|language=si|last1=මැදගෙදර|first1=නෙල්කා}}</ref> 2025 පෙබරවාරි 14 වැනිදා, කථානායකවරයා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ තීන්දුව පාර්ලිමේන්තුවට දැනුම් දුන්නේය. පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ඇතැම් වගන්ති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පටහැනි බවත්, එය බලාත්මක කිරීම සඳහා විශේෂ බහුතරයක් අවශ්‍ය වන බවත් එහි තීන්දුව සඳහන් කළේය.<ref>{{cite web|url=https://siyathanews.lk/archives/157672|title=පුංචි ඡන්දය ගැන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණය කථානායක පාර්ලිමේන්තුවට කියයි|website=සියත ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය |date=14 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා විවාදයට ගෙන සංශෝධන රහිතව විශේෂ බහුතරයකින් සම්මත විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/17/breaking-news/166636/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b7%81%e0%b7%9a%e0%b7%82-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b6%b0/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=17 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> එදිනම [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]] පනත් කෙටුම්පතට සිය සහතිකය සටහන් කළ අතර මෙම පනත් කෙටුම්පත ''2025 අංක 01 දරන පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් (විශේෂ විධිවිධාන) පනත'' ලෙස බලාත්මක විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/206730|title=පළාත් පාලන පනත් කෙටුම්පතට කථානායකගේ සහතිකය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන 337 ක ධුර කාලය 2025 ජුනි 2 වැනිදා සිට ආරම්භ කළ යුතු බව රාජ්‍ය පරිපාලන, පළාත් සභා සහ පළාත් පාලන අමාත්‍ය චන්දන අබේරත්න මහතා අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් දැනුම් දුන්නේය.<ref name=":මැකොස2">{{Cite journal|title=I වැනි කොටස: (I) වැනි ඡේදය - සාමාන්‍ය — රජයේ නිවේදන — මහා නගර සභා ආඥාපනත — 10(2)(ආ) වගන්තිය යටතේ නියමය|magazine=[[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය]] - අති විශේෂ |date=17 පෙබරවාරි 2025|issue=2424/02 |url=https://mpclg.gov.lk/web/images/Gazt/2424_02_20250217_sin.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 337ට මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක් ද ඇතුළත් වේ.<ref name=":දිනමිණ1">{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/19/politics/167546/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B6%B1-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=20 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
2025 මාර්තු 3 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිවේදනය නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමිසම සඳහා නාමයෝජනා භාරගැනීමේ කාලය 2025 මාර්තු 17 සිට 2025 මාර්තු 20 වැනිදා පස්වරු 12:00 දක්වා පිළිගනු ලබන බවයි. අංක 2424/02 දරන අති විශේෂ ගැසට් පත්‍රයේ සඳහන් කර ඇති පරිදි, පළාත් පාලන ආයතන 337ක් සඳහා නාමයෝජනා පිළිගනු ලැබේ. කෙසේ වෙතත් අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ග හේතුවෙන් කල්ගිය, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ දෙහිඅත්තකණ්ඩිය, මන්නාරම, පුනාකරි යන ප්‍රාදේශිය සභා සදහා 2025 මාර්තු 10 වන දින නාමයෝජනා භාරගත් අතර ඒ්වායේ ඡන්දයද 2025 මැයි 06 පවත්වන බව මැතිවරණ කොමිසම නිවේදනය කලහ.<ref>{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 පුනාකරි, මන්නාරම හා දෙහිඅත්තකණ්ඩිය යන ප්‍රදේශිය සභාවල ඡන්ද විමසන දිනය දැනුම් දීම |magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=27 මාර්තු 2025|issue=LAE/2025/27 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_27_ST.pdf|accessdate=27 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> නමුත් ඇල්පිටිය යන ප්‍රාදේශීය සභා සඳහා මැතිවරණ කලින් පැවැත්විය.<ref name=":මැකොස3">{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 — නාමයෝජනා භාරගැනීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=3 මාර්තු 2025|issue=2424/02 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_01_S.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref>
==මැතිවරණ කාල රාමුව==
{|class="wikitable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=4 | පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීමට අදාළ විශේෂ දිනයන්
|-
! දිනය !! දවස !! සිදුවීම !! {{Abbr|මූලාශ්‍ර|මූලාශ්‍රය}}
|-
| 2024 සැප්තැම්බර් 21
| සෙනසුරාදා
| [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]: [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවේ]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරු ලැයිස්තුව|9 වැනි]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස [[අනුර කුමාර දිසානායක]] තේරී පත්වෙයි.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස-22.09.2024">{{Cite web|title= ජනාධිපතිවරණ ප්‍රතිඵල - 2024|publisher=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=22 සැප්තැම්බර් 2024| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|archive-date=26 ඔක්තෝබර් 2024 |archive-url=https://archive.today/20241026163557/https://results.elections.gov.lk/pre2024/ |url-status=live}}</ref>
|-
| 2024 නොවැම්බර් 14
| බ්‍රහස්පතින්දා
| [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]: [[ජාතික ජන බලවේගය]] අති බහුතරයක් දිනා ගනිමින්, ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගැනියි.
| style="text-align:center" | <ref name="ːහිරු1" />
|-
| 2025 මාර්තු 3–19
| සඳුදා සිට බදාදා දක්වා
| ඇප තැන්පත් කිරීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1">{{Cite web|title=වසර 7කට පසු පැවැත්වෙන 2025 පළාත් පාලන මැතිවරණය ගැන දැනගත යුතු කරුණු|publisher=බී.බී.සී. සිංහල සේවය|date=7 මාර්තු 2025| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|url-status=live}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=මැතිවරණයට ඇප තැන්පත් කිරීම අදින් අවසන් |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=[[ලංකාදීප (පුවත්පත)|ලංකාදීප ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 මාර්තු 2025|language=si|last1=නිශ්ශංක|first1=මහින්ද}}</ref>
|-
| 2025 මාර්තු 17–20
| සඳුදා සිට බ්‍රහස්පතින්දා දක්වා
| නාමයෝජනා භාර ගැනීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1" /><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ඡන්දයට නාමයෝජනා භාර ගැනීම අද සිට.. |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=21 මාර්තු 2025|date=17 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 මැයි 6
| අඟහරුවාදා
| මැතිවරණය පැවැත්වෙන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස1" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මැයි 06 වැනිදා|url=https://www.dinamina.lk/2025/03/20/breaking-news/175649/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ad%e0%b7%92%e0%b7%80%e0%b6%bb%e0%b6%ab%e0%b6%ba-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ba%e0%b7%92/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 336ක පුංචි ඡන්දය මැයි 6දා |url=https://divaina.lk/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-336%e0%b6%9a-%e0%b6%b4%e0%b7%94%e0%b6%82%e0%b6%a0%e0%b7%92-%e0%b6%a1%e0%b6%b1/ |website=[[දිවයින (පුවත්පත)|දිවයින ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=21 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 ජූනි 2
| සඳුදා
| පළාත් පාලන ආයතන 337ක් (මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක්) සඳහා නිල කාලය ආරම්භ වන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස2" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 274ක නිල කාලය සම්බන්ධයෙන් විශේෂ ගැසට් නිවේදයනක් |url=https://www.hirunews.lk/397383/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%86%E0%B6%BA%E0%B6%AD%E0%B6%B1-274-%E0%B6%9A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD-%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%8A%E0%B6%B6%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%BA%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83%E0%B6%A7%E0%B7%8A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B7%9A%E0%B6%AF%E0%B6%B1%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A |website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
|}
==ඡන්ද ක්‍රමය ==
2012 අංක 22 දරන, 2016 අංක 1 දරන සහ 2017 අංක 16 දරන පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ (සංශෝධන) පනත්වල දක්වා ඇති පරිදි, මිශ්‍ර සමානුපාතික ක්‍රමය භාවිතා කරමින් පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ පවත්වනු ලැබේ. ඒනම් 60% ක් කොට්ඨාශ වලින් ද (තනි-මන්ත්‍රී සහ බහු-මන්ත්‍රී යන දෙකම) සහ 40% ක් සමානුපාතික නියෝජනය ලැයිස්තු වලින්ද වන ආකාරයටයි.
සීමා නිර්ණය කොමිෂන් සභාව විසින් සියලුම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කොට්ඨාශ සංඛ්‍යාව නිර්වචනය කර ඇති අතර, එම විස්තර ගැසට් මගින් (2015 අගෝස්තු 21 දින අංක 1928/26 සහ 2017 පෙබරවාරි 17 දින අංක 2006/44) ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.
දේශපාලන පක්ෂ සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් නාමයෝජනා ලැයිස්තු දෙකක් ඉදිරිපත් කළ යුතු අතර, එමඟින් මුළු අපේක්ෂක සංඛ්‍යාව පළාත් පාලන ආයතනයේ අවශ්‍ය සාමාජිකත්වයට සමාන විය යුතුය. ඊට අමතරව, සමානුපාතික ලැයිස්තුවට අමතර අපේක්ෂකයින් තිදෙනෙකු ඇතුළත් විය යුතුය.<ref name="EC-LGE" />
කාන්තා නියෝජනය සහතික කිරීම සඳහා, තේරී පත් වූ මුළු මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාවෙන් 10%ක් කාන්තාවන් විය යුතු අතර, එය කොට්ඨාශ සහ සමානුපාතික ක්‍රම දෙකෙහිම බෙදා හරිනු ලැබේ. තරුණ නියෝජනය මුලින් 25%ක් ලෙස නියම කරන ලද අතර පසුව එය 30% දක්වා වැඩි කරන ලදී, නමුත් එය අනිවාර්ය කර නොමැත.<ref name="EC-LGE"> Local council elections:
* For the electoral system: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |title=Local Authorities Election System |publisher=Election Commission of Sri Lanka |date=2024 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=24 September 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240924232411/https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |url-status=live}}
* For the 2012 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 22 of 2012 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=15 November 2012 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222644/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2016 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 1 of 2016 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=17 February 2016 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222724/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 16 of 2017 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=31 August 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222740/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2015 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 1928/26 of 2015.08.21 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=President of Sri Lanka |date=21 August 2015 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107115810/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 2006/44 of 2017.02.17 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=Minister of Provincial Councils and Local Government |date=17 February 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107113030/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |url-status=live}}</ref>
2025 දී, මැතිවරණ කොමිසම නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල තරුණ නියෝජනය 25% ඉක්මවිය යුතු බවට නියෝග කළේය. කොට්ඨාශ මට්ටමේ නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල අවම වශයෙන් කාන්තා අපේක්ෂකයින් 25% ක් ඇතුළත් වන බව දේශපාලන පක්ෂ සහතික කළ යුතු අතර, සමානුපාතික නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල කාන්තා නියෝජනය 50% ක් තිබිය යුතුය.<ref name="TIO-9M">{{Cite web |date=2025-03-09 |title=EC sets voter eligibility for 2025 LG polls |url=https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250309103448/https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |archive-date=2025-03-09 |access-date=2025-03-09 |website=island.lk |language=en-US}}</ref>
2025 මාර්තු 1 වන දින මැතිවරණ කොමිසම විසින් නිකුත් කරන ලද ''අතිවිශේෂ ගැසට්'' නිවේදනයක මගින්, එක් එක් පළාත් පාලන ආයතනය සඳහා නම් කළ යුතු අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව, පළමු සහ දෙවන නාමයෝජනා පත්‍රවල අවශ්‍ය නාමයෝජනා, තැන්පතු මුදල් සහ අවම කාන්තා සහ තරුණ අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව විස්තර කර ඇත. 25% ක නියෝජනයක් පවත්වා ගැනීම සඳහා සෑම පළාත් පාලන ආයතනයක් සඳහාම තෝරා පත් කර ගත යුතු කාන්තා මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාව ද එහි සඳහන් කර ඇත.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
== පළාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව ==
මැතිවරණ කොමිසම මගින් නිකුත් කල අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනය අනුව ඇති පලාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
=== කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[කොළඹ මහනගර සභාව]] || 47 || 113
|-
| [[දෙහිවල-ගල්කිස්ස මහනගර සභාව]] || 27 || 51
|-
| ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ මහනගර සභාව || 21 || 38
|-
| කඩුවෙල මහනගර සභාව|| 28 || 49
|-
| මොරටුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| කොලොන්නාව නගර සභාව|| 9 || 21
|-
| සීතාවකපුර නගර සභාව|| 12 || 26
|-
| මහරගම නගර සභාව||25|| 44
|-
| කැස්බෑව නගර සභාව|| 20 || 39
|-
| බොරැලස්ගමුව නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| කොටිකාවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 21 || 39
|-
| සීතාවක ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| හෝමාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 28 || 49
|-
| '''සමස්ත''' || '''303''' || '''582'''
|}
=== ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මීගමුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| ගම්පහ මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වත්තල-මාබෝල නගර සභාව || 6 || 19
|-
| කටුනායක-සීදුව නගර සභාව || 11 || 31
|-
| මිනුවන්ගොඩ නගර සභාව|| 8 || 18
|-
| ජා-ඇල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පෑලියගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| වත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කටාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| දිවුලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මීරිගම ප්‍රාදේශිය සභාව ||29 || 51
|-
| මිනුවන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 49
|-
| අත්තනගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 53
|-
| ගම්පහ ප්‍රාදේශිය සභාව || 22|| 39
|-
| ජා-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මහර ප්‍රාදේශිය සභාව || 32 || 58
|-
| දොම්පේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| බියගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 32 || 56
|-
| කැලණිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 43
|-
| '''සමස්ත''' || '''403''' || '''745'''
|}
=== කළුතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කළුතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කළුතර මහනගර සභාව|| 19|| 34
|-
| පානදුර නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරණ නගර සභාව|| 7 || 14
|-
| බේරුවල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පානදුර ප්‍රාදේශීය සභාව || 26 || 49
|-
| බණ්ඩාරගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| හොරණ ප්‍රාදේශීය සභාව || 29 || 53
|-
| මදුරාවල ප්‍රාදේශීය සභාව || 9 || 18
|-
| බුලත්සිංහල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 28
|-
| මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 19 || 36
|-
| දොඩන්ගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| කළුතර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| බේරුවල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 23 || 44
|-
| පාලින්දනුවර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| අගලවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| වලල්ලාවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| මිල්ලනිය ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''268''' || '''507'''
|}
=== මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මහනුවර මහනගර සභාව || 22 || 44
|-
| වත්තේගම නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| කඩුගන්නාව නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| ගම්පොළ නගර සභාව|| 17 || 31
|-
| නාවලපිටිය නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| තුම්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| හාරිස්පත්තුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| අකුරණ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 33
|-
| පූජාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| පාතදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| පන්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උඩුදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මිනිපේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මැදදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| කුණ්ඩසාලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| පාතහේවාහැට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 23 || 44
|-
| මහනුවර කඩවත් සතර සහ ගගවට කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| යටිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 26 || 46
|-
| උඩුනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| උඩපලාත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 46
|-
| ගඟ ඉහල කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්බාගේ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| දඹුල්ල මහනගර සභාව|| 12 || 24
|-
| මාතලේ මහනගර සභාව|| 11 || 24
|-
| පල්ලේපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගලේවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| දඹුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අඹන්ගඟ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| නාවුල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ලග්ගල පල්ලේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| විල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 33
|-
| යටවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උකුවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| රත්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''162''' || '''312'''
|}
=== නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| නුවරඒළිය මහනගර සභාව || 9 || 24
|-
| හැටන් - දික්ඔය නගර සභාව|| 6 || 18
|-
| තලවාකැලේ - ලිඳුල නගර සභාව || 5 || 14
|-
| මස්කෙලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| නෝර්වුඩ් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඹගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| ආගරපතන ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| කොටගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| නුවරඒළිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කොත්මලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 56
|-
| හඟුරන්කෙත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 43
|-
| වලපනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 58
|-
| '''සමස්ත''' || '''168''' || '''342'''
|}
=== ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[ගාල්ල මහනගර සභාව]] || 20 || 38
|-
| [[අම්බලන්ගොඩ නගර සභාව]] || 12 || 23
|-
| හික්කඩුව නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| බලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| අම්බලන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| වැලිවිටිය-දිවිතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9|| 18
|-
| ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || ||
|-
| කරන්දෙණිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| බෙන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 ||24
|-
| නෙළුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තවලම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| නාගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| නියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| බද්දේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| යක්කලමුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රත්ගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| අක්මීමන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 29
|-
| බෝපේ-පෝද්දල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ඉමදුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| [[හබරාදුව ප්‍රාදේශීය සභාව|හබරාදුව ප්‍රාදේශිය සභාව]]|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''253''' || '''476'''
|}
***[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාවෙහි මැතිවරණය]] පෙර පැවැත්විය.
=== මාතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාතර මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| පිටබැද්දර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| කොටපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| කිරින්ද-පුහුල්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| මුලටියන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 ||29
|-
| අතුරළිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| අකුරැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14|| 29
|-
| මාලිම්බඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හක්මන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| කඹුරුපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තිහගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දෙවිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| දික්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| මාතර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''222''' || '''416'''
|}
=== හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| හම්බන්තොට මහනගර සභාව|| 10 || 24
|-
| තංගල්ල නගර සභාව|| 8 || 21
|-
| වීරකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| කටුවන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| බෙලි අත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| තංගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අගුණුකොලපැලැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 ||21
|-
| අම්බලන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| තිස්සමහාරාම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13|| 24
|-
| සූරියවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| හම්බන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| ලුණුගම්වෙහෙර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''153''' || '''298'''
|}
=== යාපනය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ යාපනය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| යාපනය මහනගර සභාව || 27 || 48
|-
| වැල්වෙටිතුරෙයි නගර සභාව || 9 || 18
|-
| පේදුර තුඩුව නගර සභාව || 9 || 18
|-
| චාවකච්චේරි නගර සභාව || 11 || 21
|-
| කරෙයිනගර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| කයිට්ස් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| වෙලනායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| වලිකාමම් බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| වලිකාමම් උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| වලිකාමම් නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| වලිකාමම් දකුණ ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| වලිකාමම් නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| වඩමාරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පේදුර තුඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| චාවකච්චේරි ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| නල්ලූර් ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''243''' || '''453'''
|}
=== මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මන්නාරම නගර සභාව || 7 || 18
|-
| නානාට්ටාන් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 19
|-
| මූසලී ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාන්තෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''36''' || '''80'''
|}
=== වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| වව්නියාව මහනගර සභාව || 10 || 23
|-
| වව්නියාව උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| වෙංගලසෙට්ටිකුලම් ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| වව්නියාව දකුණ දමිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 29
|-
| වව්නියාව දකුණ සිංහල ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාන්තෙයි නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| තුණුක්කායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| පුදුකුඩිරිප්පු ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| මාරිටිමේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''41''' || '''79'''
|}
=== කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පච්චිලායිපල්ලි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| කරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| '''සමස්ත''' || '''29''' || '''54'''
|}
=== මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මඩකලපුව මහනගර සභාව || 20 || 36
|-
| ඒරාවුර් නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කාත්තන්කුඩි නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කෝරලේපත්තු බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| කෝරලේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කෝරලේපත්තු උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| මංමුණෙයි දකුණ සහ ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| මංමුණෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| පෝරතිව්පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''144''' || '''274'''
|}
=== අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අක්කරෙයිපත්තු මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| අම්පාර නගර සභාව || 10 || 19
|-
| දමන ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| උහන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| මහඔය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නාමල්ඔය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදියතලාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| නවිතාවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| සමන්තුරෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| ඉරකාමම් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| අක්කරෙයිපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 5 || 11
|-
| පොතුවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඩාලච්චේන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| අලයාදිවෙම්බු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ලාහුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කරෙයිතිවු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| නින්දවුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| තිරුක්කෝවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''180''' || '''354'''
|}
=== ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| ත්‍රිකුණාමලය මහනගර සභාව || 12 || 28
|-
| කින්නියා නගර සභාව || 8 || 16
|-
| වේරුගල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| සේරුවිල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කන්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මොරවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| ගෝමරන්කඩවල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදවිය - ශ්‍රී පුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ත්‍රිකුණාමලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 21
|-
| කුච්චවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තඹලගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මූතුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| කින්නියා ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| '''සමස්ත''' || '''129''' || '''259'''
|}
=== කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කුරුණෑගල මහනගර සභාව || 13 || 24
|-
| කුලියාපිටිය නගර සභාව || 9 || 19
|-
| ගිරිබාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ගල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පොල්පිතිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| නිකවැරටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කොබෙයිගනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මහව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 36
|-
| ඉබ්බාගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| වාරියපොල ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| පඩුවස්නුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| බිංගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| උඩුබද්දාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| පන්නල ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 44
|-
| කුලියාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| අලව්ව ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| නාරම්මල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| පොල්ගහවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 41
|-
| කුරුණෑගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| මාවතගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 || 29
|-
| රිදීගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| '''සමස්ත''' || '''378''' || '''683'''
|}
=== පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පුත්තලම මහනගර සභාව || 11|| 21
|-
| හලාවත නගර සභාව || 12|| 23
|-
| කල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 17|| 34
|-
| පුත්තලම ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| වනාතවිල්ලුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| කරුවලගස්වැව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නවගත්තේගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| ආණමඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 18|| 33
|-
| ආරච්චිකට්ටුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 24
|-
| හලාවත ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 34
|-
| නාත්තන්ඩිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 43
|-
| වෙන්නප්පුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''182''' || '''342'''
|}
=== අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අනුරාධපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| මැදවච්චිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රඹෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කැබිතිගොල්ලෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| පදවිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කහටගස්දිගිලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරොව්පතාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ගලෙන්බිඳුණුවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| තලාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| නුවරගම්පලාත නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| නුවරගම්පලාත මධ්‍යම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| නොච්චියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රාජාංගනය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගල්නෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| ඉපලෝගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| මිහින්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10|| 19
|-
| තිරිප්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| කැකිරාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16|| 31
|-
| පලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''225''' || '''429'''
|}
=== පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පොලොන්නරුව මහනගර සභාව|| 5 || 13
|-
| ඇලහැර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හිඟුරක්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| මැදිරිගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19|| 34
|-
| ලංකාපුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| වැලිකන්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දිඹුලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| පොලොන්නරුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''98''' || '''190'''
|}
=== බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බදුල්ල මහනගර සභාව|| 13 || 28
|-
| බණ්ඩාරවෙල මහනගර සභාව|| 8 || 19
|-
| හපුතලේ නගර සභාව || 7 || 14
|-
| මහියංගණය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| රිදීමාලියද්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| සොරණාතොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| මීගහකිවුල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| කන්දකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පස්සර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| ලුණුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| බදුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හාලි-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 43
|-
| ඌව පරණගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| වැලිමඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| බණ්ඩාරවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 24
|-
| හපුතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 23
|-
| හල්දුම්මුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''217''' || '''445'''
|}
=== මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බිබිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මැදගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මඩුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| සියඹලාන්ඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| මොණරාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| බඩල්කුඹුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| බුත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කතරගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 18
|-
| වැල්ලවාය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| තණමල්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''117''' || '''228'''
|}
=== රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| රත්නපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| බලංගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය නගර සභාව|| 8 || 16
|-
| ඇහැලියගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව || 18 || 34
|-
| රත්නපුර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 22 || 39
|-
| කුරුවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 26 || 46
|-
| පැල්මඩුල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 39
|-
| බලංගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 38
|-
| ඉඹුල්පේ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| ගොඩකවෙල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 33
|-
| කහවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව|| 9 || 19
|-
| වැලිගේපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| නිවිතිගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| අයගම ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| කලවාන ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| කොලොන්න ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| '''සමස්ත''' || '''249''' || '''474'''
|}
=== කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කෑගල්ල මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| වරකාපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 44
|-
| ගලිගමුව ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| කෑගල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| රඹුක්කන ප්‍රාදේශීය සභාව||21 || 38
|-
| මාවනැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 43
|-
| අරණායක ප්‍රාදේශීය සභාව|| 18 || 33
|-
| යටියන්තොට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| බුලත්කොහුපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 11 || 21
|-
| රුවන්වැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 31
|-
| දැරණියගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 12 || 23
|-
| දෙහිඔවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''214''' || '''393'''
|}
== මෑත ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ ප්‍රතිඵල ==
{| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center; font-size:90%;"
|-
! rowspan="3" | ඡන්ද විමසීම
! colspan="14" | ප්‍රතිඵලය
|-
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #C4094A;" | [[ජාතික ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #43894d; "| [[සමගි ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #06402B;" | [[නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ]]{{efn|2024 ජනාධිපතිවරණයේදී රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ස්වාධීන අපේක්ෂකයෙකු ලෙස ඉදිරිපත් කළේය. නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ 2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයට තරඟ වැදුණේ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ නායකත්වය යටතේ සන්ධානයක් ලෙසය.}}
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #9D1B25; "| [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #ff0;"| [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid grey;"| වෙනත් පක්ෂ
! rowspan="2"| සිතියම
|- style="text-align:center;"
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
|-
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]{{efn|දෙවන මනාප ඡන්ද ගණන් කිරීමේ ප්‍රතිඵල නොමැතිව}}
|style="font-weight:bold;"|5,634,915
|style="font-weight:bold;"|42.31%
|4,363,035
|32.76%
|2,299,767
|17.27%
|342,781
|2.57%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|407,473
|3.06%
|[[File:Wahlbezirkskarte Präsidentschaft Sri Lanka 2024.svg|75px]]
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|2024 ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|17,295
|style="font-weight:bold;"|47.64%
|7,924
|21.83%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|3,597
|9.91%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|7,489
|20.62%
|{{N/A}}
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|6,863,186
|style="font-weight:bold;"|61.56%
|1,968,716
|17.66%
|500,835
|4.49%
|350,429
|3.14%
|257,813
|2.31%
|1,207,027
|10.22%
|[[File:Sri Lankan Parliamentary Election 2024 Polling Divisions.svg|75px]]
|}
==තරග කරන පක්ෂ==
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=6 | තරගකරන පක්ෂ
|-
! rowspan=2 colspan=2 | පක්ෂයේ නම
! rowspan=2 class="unsortable" | ලකුණ
! colspan=3 | [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018]]
|-
! ඡන්ද %
! ජයගත් ආසන
! හිමිකර ගත් <br /> පළාත් පාලන ආයතන
|-
| style="background-color:{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}"| ||[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] || [[File:Election Symbol Sri Lanka Podujana Peramuna Sri Lanka.png|center|50px]] || 40.74% || {{Infobox political party/seats|3436|8708|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}} || {{Infobox political party/seats|231|340|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|United National Party}}"| ||[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය|එක්සත් ජාතික පක්ෂය]] || [[File:Election Symbol United National Party Sri Lanka.png|center|50px]] || 29.42% || {{Infobox political party/seats|2433|8708|{{party color|United National Party}}}} || {{Infobox political party/seats|34|340|{{party color|United National Party}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}"| ||[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]{{efn|name=UPFA/PA}} || [[File:Election Symbol People's Alliance Sri Lanka.png|center|50px]] || 12.10% || {{Infobox political party/seats|1048|8708|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}} || {{Infobox political party/seats|9|340|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|National People's Power}}"| ||[[ජාතික ජන බලවේගය]] || [[File:Election Symbol Jathika Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || 5.75% || {{Infobox political party/seats|434|8708|{{party color|National People's Power}}}} || {{Infobox political party/seats|0|340|}}
|-
| style="background-color:{{party color|Tamil National Alliance}}"| ||[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]] || [[File:Election Symbol Ilankai Tamil Arusu Kachchi Sri Lanka.png|center|50px]] || 2.73% || {{Infobox political party/seats|417|8708|{{party color|Tamil National Alliance}}}} || {{Infobox political party/seats|41|340|{{party color|Tamil National Alliance}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"| ||[[සමගි ජන බලවේගය]]{{efn|name=SJB}} || [[File:Election Symbol Samagi Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || {{N/A}} || {{N/A}} || {{N/A}}
|}
== මතභේද සහ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා ==
=== නාමයෝජනා පත්‍ර ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ===
2025 මාර්තු 21 වන දින, මැතිවරණ නීතිවල දක්වා ඇති නිර්ණායක සපුරාලීමට අපොහොසත් වීම හේතුවෙන් නාමයෝජනා ලැයිස්තු 400 කට අධික සංඛ්‍යාවක් ප්‍රතික්ෂේප වූ බව මැතිවරණ කොමිසම වාර්තා කළේය. කාන්තා සහ තරුණ නියෝජනය සඳහා අනිවාර්ය ප්‍රතිශතයන් ලබා ගැනීමට අපොහොසත් වීම මෙන්ම අපේක්ෂකයින් සඳහා අවශ්‍ය ලියකියවිලි වල ගැටලු ඊට හේතු විය.<ref name="AD-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=Over 400 nominations for LG Election rejected |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250323083202/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |archive-date=2025-03-23 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=420 Nomination Papers Rejected for LG Poll |url=https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409091235/https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-22M">{{Cite web |date=2025-03-22 |title=Complications in female, youth representation leads to most rejected nomination lists at LG polls: EC |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250322080300/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |archive-date=2025-03-22 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref>
2025 අප්‍රේල් 4 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා ලැයිස්තු 37 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළ අතර, එම ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය පෙත්සම් 50 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් ප්‍රතික්ෂේප කළේය.<ref name="DM-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=Rejection of nominations: Court orders to accept around 37 nominations |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095318/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=LG polls : SC dismisses over 50 petitions on rejected nominations |url=https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250406174400/https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |archive-date=2025-04-06 |access-date=2025-04-09 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> අප්‍රේල් 10 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද තවත් නාමයෝජනා පත්‍ර 35 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළේය.<ref name="AD-10A">{{Cite web |date=2025-04-10 |title=Court orders to re-accept 35 more rejected LG Polls nominations |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250410104050/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |archive-date=2025-04-10 |access-date=2025-04-10 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> 2025
2025 අප්‍රේල් 7 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් කොළඹ මහ නගර සභාව (CMC) සහ හාරිස්පත්තුව, කුලියාපිටිය, පන්විල, පාතදුම්බර සහ උඩපලාත යන ප්‍රාදේශීය සභා ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන කිහිපයක මැතිවරණ පැවැත්වීම සම්බන්ධ වැඩිදුර ක්‍රියාමාර්ග අත්හිටුවමින් අතුරු නියෝගයක් නිකුත් කරන ලදී. පෙත්සම් විභාගය සඳහා අධිකරණය විසින් දින නියම කරන ලද දිනය වන මැයි 16 වන දින දක්වා මෙම තහනම් නියෝගය ක්‍රියාත්මක වීමට නියමිතව තිබුණි.<ref name="AD-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Stay order issued on poll-related activities of several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095546/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="HN-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Injunction against LG Elections’ activities in some areas including Colombo Municipal Council |url=https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409104954/https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.hirunews.lk |language=en}}</ref>
කෙසේ වෙතත්, 2025 අප්‍රේල් 11 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් එම තහනම් නියෝගය ඉවත් කර CMC ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන 18 ක් සඳහා මැතිවරණ පැවැත්වීමට අවසර දෙන ලදී. මෙම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා පත්‍ර පිළිගැනීමට ද අධිකරණය නියෝගයක් නිකුත් කළේය.<ref name="AD-11A">{{Cite web |date=2025-04-11 |title=Court lifts stay order issued on elections for several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411082716/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-11A">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-04-11 |title=LG Elections To Proceed On May 6 Following Court Order |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411083128/https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-15A">{{Cite web |date=2025-04-15 |title=Rejected nominations : Notice from EC to political parties & groups |url=https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250415142204/https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |archive-date=2025-04-15 |access-date=2025-04-15 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
===ඝාතනය===
2025 අප්‍රේල් 22 වන දින, '''කොලොන්නාව නගර සභාව''' සඳහා [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] (SLPP) අපේක්ෂකයෙකු වූ ඩෑන් ප්‍රියසාද්, පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු විසින් වෙඩි තබා ඝාතනය කරන ලදී.<ref name="AD-22A">{{Cite web |date=2024-04-22 |title=Dan Priyasad injured in shooting |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423113129/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-23A">{{Cite web |last=Samarawickrama |first=Chathuranga Pradeep |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad dies after shooting |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112330/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-23A">{{Cite web |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad murder: Three arrested on suspicion |url=https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112623/https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
==ඡන්ද භාවිතය==
රට පුරා ලියාපදිංචි ඡන්දදායකයින් 17,296,330 න් 17,156,338 ක් මෙම මැතිවරණයේදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට සුදුසුකම් ලබා ඇති අතර, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව සඳහා මැතිවරණ නොපැවැත්වේ. රට පුරා ඡන්ද මධ්‍යස්ථාන 13,759 කදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම පැවැත්වෙන අතර, පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂ 49 ක් සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් 257 ක් නියෝජනය කරමින් අපේක්ෂකයින් 75,589 ක් ඉදිරිපත්ව සිටිති.<ref name="NWS-10M" /><ref name="EC-EReg2024">{{Cite web |date=May 2025 |title=2024 Electoral Register, 2024(1), 2024(2), 2024(3) Supplementary Electoral Registers – Number of Registered Electors |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505043205/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=elections.gov.lk}}</ref><ref name="AD-5M">{{Cite web |date=2025-05-05 |title=2025 LG Polls: Preparation of polling stations begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065850/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-5M">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-05-05 |title=Over 17 Million Eligible to Vote Tomorrow in Islandwide Local Polls |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065958/https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===තැපැල් ඡන්දය===
මුලින් තැපැල් ඡන්දය 2025 අප්‍රේල් 22 සිට 24 දක්වා පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ අතර, අප්‍රේල් 28 සහ 29 යන දිනවල පෙර දිනවල ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට නොහැකි වූ ඡන්දදායකයින් සඳහා වෙන් කරන ලදී.<ref name="AD-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for LG Polls |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327155801/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for Local Council Election |url=https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327160452/https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> කෙසේ වෙතත්, අප්‍රේල් 17 වන දින, මැතිවරණ කොමිසම තැපැල් ඡන්දය අප්‍රේල් 24, 25, 28 සහ 29 යන දිනවල නැවත කාලසටහන්ගත කළේය.<ref name="EC-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=Local government elections - 2025.05.06: Postal voting - Revised dates (LAE/2025/55) |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420072446/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=elections.gov.lk |language=si}}</ref><ref name="AD-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=EC revises postal voting dates for LG elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420073516/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> එය පූර්ව අනුමත අයදුම්කරුවන්ට සීමා වේ, ප්‍රධාන වශයෙන් මැතිවරණ රාජකාරි නිසා මැතිවරණ දිනයේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම වළක්වන රජයේ සේවකයින්ට.
තැපැල් ඡන්ද විමසීම අප්‍රේල් 24 වන දින ආරම්භ වූ අතර නියමිත පරිදි අප්‍රේල් 29 වන දින අවසන් විය.<ref name="AD-24A">{{Cite web |date=2025-04-24 |title=Smooth start to postal voting for LG Polls, says Elections Commission |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250425041937/http://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |archive-date=2025-04-25 |access-date=2025-04-29 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> <ref name="NWS-29A">{{Cite web |date=2025-04-29 |title=Final Day To Cast Postal Votes For Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/29/final-day-to-cast-postal-votes-for-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250429150427/https://english.newsfirst.lk/ |archive-date=2025-04-29 |access-date=2025-04-29 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===ඡන්ද දිනය===
ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම 2025 මැයි 6 වන දින පෙ.ව. 07:00 ට ආරම්භ වී ප.ව. 16:00 ට අවසන් විය.<ref name="AD-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting for 2025 Local Govt. Election begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506061626/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting Underway For 2025 Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506062011/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref> <ref name="AD-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Polls close for Sri Lanka’s Local Govt Elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105338/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Government Elections Conclude Peacefully |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105553/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
==ප්‍රතිළුලය==
===ජාතික වශයෙන්===
{{Election results
|image=
|seattype1 = සමස්ත
|seattype2 = +/-
|party1= [[ජාතික ජන බලවේගය]]
|votes1=4503930
|st1t1=3927
|st2t1=+3493
|color1={{party color|National People's Power}}
|party2=[[සමගි ජන බලවේගය]]
|votes2=2258480
|st1t2=1767
|st2t2=New
|color2={{party color|Samagi Jana Balawegaya}}
|party3=[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
|votes3=954517
|st1t3=742
|st2t3=-2694
|color3={{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}
|party4=[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය]]
|votes4=488406
|st1t4=381
|st2t4=-2052
|color4={{party color|United National Party}}
|party5=[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
|votes5=387098
|st1t5=300
|st2t5=-748
|color5={{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}
|party6=[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
|votes6=307657
|st1t6=377
|st2t6=New
|color6={{party color|Illankai Tamil Arasu Kachchi}}
|party7=[[සර්වජන බලය]]
|votes7=294681
|st1t7=226
|st2t7=New
|color7={{party color|Sarvajana Balaya}}
|party8=[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය]]
|votes8=139858
|st1t8=116
|st2t8=+43
|color8={{party color|Sri Lanka Muslim Congress}}
|party9=ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දෙමළ ජාතික සන්ධානය
|votes9=89177
|st1t9=106
|st2t9=New
|color9={{party color|Democratic Tamil National Alliance}}
|party10=වෙනත් පක්ෂ සහ ස්වාධීන
|votes10=987006
|st1t10=851
|st2t10=
|color10={{party color|Others}}
|total_st2t=0
|invalid=205277
|electorate=17156338
|source=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව,<ref name="EC-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Live Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://results.elections.gov.lk/ |access-date=2025-05-06 |website=results.elections.gov.lk}}</ref> අද දෙරණ,<ref name="AD-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Authorities Election 2025 Results - Sri Lanka |url=https://election.adaderana.lk/local-authorities-election-2025/ |access-date=2025-05-06 |website=election.adaderana.lk}}</ref> Newswire<ref name="NWW-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-07 |title=Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://election.newswire.lk/ |access-date=2025-05-07 |website=election.newswire.lk |language=English}}</ref>
}}
===දිස්ත්‍රික්කය===
{| class="wikitable"
|-{{Party shading/National People's Power}}
|[[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|-{{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}
|[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|}
{{sticky header}}
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:80%; text-align:right"
! colspan=18 | 2025 ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම දිස්ත්‍රික් ප්‍රතිඵල
|-
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත්|පළාත්]]
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්ක|මැතිවරණ<br>දිස්ත්‍රික්ක]]
! colspan=3 | [[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]]
! colspan=3 | [[සමගි ජන බලවේගය|SJB]]
! colspan=3 | [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]]
! colspan=3 | වෙනත්
! colspan=3 rowspan=2 | මුළු
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | ඡන්ද<br>ප්‍රතිශතය
|-
! colspan=3 style="background:{{party color|National People's Power}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Others}}"|
|-
|-
! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! මුළු ඡන්ද විමසීම !! ලියාපදිංචි ඡන්ද දායකයන් !! ආසන
|-
| rowspan=3 align=left|[[බස්නාහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|බස්නාහිර]] || align=left|[[කොළඹ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|කොළඹ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''476,182''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.80%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''297''' || 195,380 || 19.61% || 161 || – || – || – || 324,664 || 32.59% || 175 || 1,016,611 || 1,773,460 || 581 || 57.32%
|-
| align=left|[[ගම්පහ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|ගම්පහ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''599,906''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''54.48%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''402''' || 225,043 || 20.44% || 141 || – || – || – || 276,245 || 25.08% || 174 || 1,122,106 || 1,896,304 || 717 || 59.17%
|-
| align=left|[[Kalutara District|KAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''269,377''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''41.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''207''' || 151,800 || 23.42% || 109 || – || – || – || 226,931 || 35.02% || 160 || 660,663 || 1,033,206 || 476 || 63.94%
|-
| rowspan=3 align=left|[[මධ්‍යම පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|මධ්‍යම]] || align=left|[[මහනුවර මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|KAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''323,957''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.58%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''307''' || 189,246 || 26.04% || 166 || – || – || – || 213,411 || 29.38% || 181 || 746,833 || 1,202,558 || 654 || 62.10%
|-
| align=left|[[මාතලේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|මාතලේ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''117,565''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''43.61%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''139''' || 64,917 || 24.08% || 68 || – || – || – || 87,100 || 32.31% || 87 || 276,015 || 434,246 || 294 || 63.56%
|-
| align=left|[[Nuwara Eliya District|NUW]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''133,391''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''35.59%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''131''' || 101,085 || 26.97% || 82 || – || – || – || 140,277 || 37.44% || 113 || 386,232 || 610,117 || 326 || 63.30%
|-
| rowspan=3 align=left|[[දකුණු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|දකුණු]] || align=left|[[Galle District|GAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''233,129''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.85%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''222''' || 122,353 || 23.01% || 97 || – || – || – || 176,170 || 31.14% || 138 || 541,435 || 856,355 || 457 || 63.23%
|-
| align=left|[[Matara District|MTR]] || {{Party shading/National People's Power}} |'''203,400''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''48.87%''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''207''' || 93,543 || 22.48% || 82 || – || – || – || 119,262 || 28.74% || 105 || 424,993 || 693,549 || 394 || 61.28%
|-
| align=left|[[Hambantota District|HAM]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''161,655''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''48.55%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''146''' || 67,207 || 20.18% || 55 || – || – || – || 104,131 || 31.27% || 83 || 338,234 || 526,599 || 284 || 64.23%
|-
| rowspan=5 align=left|[[උතුරු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු]] || align=left | [[Jaffna District|JAF]] || 56,615 || 20.45% || 81 || 4,103 || 1.48% || 4 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''88,443''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''31.95%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''135''' || 127,636 || 46.12% || 189 || 281,744 || 498,140 || 409 || 56.56%
|-
| align=left|[[Kilinochchi District|KIL]] || 10,552 || 17.65% || 12 || 2,683 || 4.49% || 2 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''29,173''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''48.80%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''36''' || 17,377 || 29.06% || 20 || 61,185 || 102,387 || 70 || 59.76%
|-
| align=left|[[Mannar District|MAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''14,133''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''21.09%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''19''' || 13,928 || 20.78% || 18 || 11,056 || 16.50% || 18 || 27,897 || 41.63% || 37 || 67,732 || 91,373 || 92 || 74.13%
|-
| align=left|[[Vavuniya District|VAV]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''17,984''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''22.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''26''' || 10,596 || 13.10% || 15 || 13,385 || 16.55% || 16 || 38,900 || 48.11% || 49 || 82,512 || 129,293 || 106 || 63.81%
|-
| align=left|[[Mullaitivu District|MUL]] || 9,534 || 17.96% || 12 || 4,583 || 8.63% || 7 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''20,080''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''37.83%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''26''' || 18,888 || 35.58% || 24 || 54,098 || 87,800 || 69 || 61.62%
|-
| rowspan=3 align=left|[[නැගෙනහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|නැගෙනහිර]] || align=left|[[Batticaloa District|BAT]] || 53,002 || 18.62% || 44 || 20,505 || 7.20% || 20 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''91,818''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''32.25%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''85''' || 119,351 || 41.93% || 104 || 287,739 || 455,520 || 253 || 63.17%
|-
| align=left|[[Ampara District|AMP]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''92,579''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''29.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''114''' || 41,851 || 13.22% || 51 || 22,308 || 7.05% || 25 || 159,892 || 50.49% || 161 || 320,160 || 478,669 || 351 || 66.89%
|-
| align=left|[[Trincomalee District|TRI]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''52,569''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''24.34%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''68''' || 34,328 || 15.89% || 36 || 31,394 || 14.53% || 36 || 97,719 || 45.24% || 90 || 218,853 || 319,399 || 230 || 68.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[වයඹ පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|වයඹ]] || align=left|[[Kurunegala District|KUR]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''414,944''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.83%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''331''' || 225,395 || 25.98% || 163 || – || – || – || 227,123 || 26.19% || 163 || 880,151 || 1,430,286 || 657 || 61.54%
|-
| align=left|[[Puttalam District|PUT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''159,242''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.31%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''144''' || 88,991 || 23.65% || 72 || – || – || – || 128,107 || 34.04% || 106 || 381,746 || 668,525 || 322 || 57.10%
|-
| rowspan=2 align=left|[[උතුරු මැද පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු මැද]] || align=left|[[Anuradhapura District|ANU]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''245,307''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''50.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''212''' || 111,910 || 22.86% || 86 || – || – || – || 132,239 || 27.02% || 98 || 497,365 || 750,101 || 396 || 66.31%
|-
| align=left|[[Polonnaruwa District|POL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''115,296''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''53.84%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''97''' || 51,040 || 23.83% || 40 || – || – || – || 47,819 || 22.33% || 38 || 217,863 || 354,111 || 175 || 61.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[ඌව පළාත|ඌව]] || align=left|[[Badulla District|BAD]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''188,269''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.36%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''203''' || 107,891 || 24.27% || 93 || – || – || – || 148,327 || 33.37% || 133 || 458,890 || 712,401 || 429 || 64.41%
|-
| align=left|[[Monaragala District|MON]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''120,058''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''108''' || 71,897 || 27.28% || 53 || – || – || – || 71,551 || 27.16% || 53 || 268,915 || 403,519 || 214 || 66.64%
|-
| rowspan=2 align=left|[[සබරගමුව පළාත|සබරගමුව]] || align=left | [[Ratnapura District|RAT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''235,841''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''210''' || 144,990 || 25.89% || 109 || – || – || – || 179,102 || 31.99% || 134 || 571,277 || 932,855 || 453 || 61.24%
|-
| align=left|[[Kegalle District|KEG]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''199,443''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.99%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''188''' || 113,215 || 25.54% || 89 || – || – || – || 130,624 || 29.47% || 107 || 452,735 || 715,565 || 384 || 63.27%
|- class="sortbottom"
! colspan=2 style="text-align:left;" |Total || 4,503,930 || 43.26% || 3,927 || 2,258,480 || 21.69% || 1,767 || 307,657 || 2.96% || 377 || 3,340,743 || 32.09% || 2,722 || 10,616,087 || 17,156,338 || 8,793 || 61.88%
|}
== බලය පිහිටුවීම ==
දේශපාලන පක්ෂයක් හෝ ස්වාධීන කණ්ඩායමක් විසින් බහුතර බලය හිමි කර ගනු ලැබ ඇති පළාත් පාලන ආයතන 161කට අදාළව සභා පිහිටුවීම 2025 ජුනි 2 දින සිදුවිය. අනෙක් ආයතන වල බලය පිහිටුවීම විවිධ දින වලදී සිදුවිය.
=== බස්නාහිර පළාත ===
[[කොළඹ මහනගර සභාව|කොළඹ මහනගර සභාවේ]] බලය පිහිටුවීමට [[ජාතික ජන බලවේගය]] සමත්විය. සීතාවක ප්‍රාදේශීය සභාව‌වේ පළමු සභා වාරය දින නියමක් නොමැතිව කල් ගියේ සභාපති තේරීමේ ඡන්ද විමසීම පිළිබද වු මතභේද හේතුවෙනි. මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමගි ජන බලවේගය සමත් විය.<ref name=add10>{{cite web |author=<!-- not stated --> |date=30 ජුනි 2025|title=අදත් පළාත් පාලන ආයත කිහිපයක බලය පිහිටුවයි
|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/211704?fbclid=IwY2xjawLPZ5ZleHRuA2FlbQIxMQABHlqnjWm0cTVQTMHrJPUXoGeKwjD6_E4FmsgBewLphJLchHdHniNDuuXf6PRE_aem_jv8l4N2mr8PxvLXSfuNO9g |website= |location=කොළඹ |publisher=අද දෙරණ |access-date=}}</ref>
=== වයඹ පළාත ===
කුරුණෑගල මහ නගර සභාවේ බලය තහවුරු කර ගැනීමට ජාතික ජන බලවේගය සමත් විය.
ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ උඩුබද්දාව ප්‍රාදේශීය සභාව සහ කුලියාපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමත් විය.<ref name=bbc10>{{cite web |author=<!-- not stated --> |date= |title= |url= |website= |location= |publisher= |access-date=}}</ref>
=== දකුණු පළාත ===
නාගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ සමත් විය.<ref name=add10></ref>
=== මධ්‍යම පළාත ===
වලපනේ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය ජාතික ජනබල වේගය විසින් පිහිටවිය.<ref name=add10></ref>කොටගල ප්‍රාදේශීය සභාවේ සහ ආගරපතන ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය ලංකා කම්කරු කොංග්‍රසය ලබා ගැනීම සමත් විය.
=== සබරගමුව පළාත ===
=== ඌව පළාත ===
හපුතලේ නගර සභාවේ බලය ස්වාධීන කණ්ඩායමක් විසින් පිහිටවිය.
=== උතුරු මැද පළාත ===
=== උතුරු පළාත ===
ඉලංකෙයි තමිල් අරසු පක්ෂය ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමත් විය.<ref name=add10></ref>
=== නැගෙනහිර පළාත ===
කරෙයිනගර් ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය හිමිකරගෙන ඇත්තේ ස්වාධීන කණ්ඩායමකි.
==සටහන්==
{{සටහන්ලැයිස්තුව}}
;ප්‍රතිළුලය
<references group="ER" />
==මූලාශ්‍ර==
{{reflist}}
{{ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ }}
[[ප්‍රවර්ගය:2025]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන මැතිවරණ]]
skclu1dnp0wlk8n6slmowp7bkaclp5d
752156
752155
2025-06-30T13:14:26Z
Hansaka99
42964
752156
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|ශ්‍රී ලංකාවෙහි 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය}}
{{Use dmy dates|date=January 2023}}
{{තොරතුරුකොටුව මැතිවරණය
| election_name = ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම, 2025
| country = ශ්‍රී ලංකාව
| type = පාර්ලිමේන්තු <!-- DO NOT CHANGE - As per template, must be one of four: presidential, legislative, parliamentary or by-election. Parliamentary is used so that all fields are shown.-->
| ongoing = Yes
| previous_election = ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024
| previous_year = 2024
| next_election =
| next_year =
| seats_for_election = පළාත් පාලන ආයතන 339ක් <br />(මහ නගර සභා 28ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 275ක්)
| election_date = 6 මැයි 2025
| registered = 17,296,330<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207550/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B7%99%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%80-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF-%E0%B6%AF%E0%B7%8F%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B6%BA%E0%B7%92%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%BD%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%82%E0%B6%BA-%E0%B6%89%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B6%B8%E0%B7%80%E0%B7%96-%E0%B6%B4%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%9A%E0%B7%8A|title=පුංචි ඡන්දෙට නව ඡන්ද දායකයින් ලක්ෂය ඉක්මවූ පිරිසක්|newspaper=අද දෙරණ|date=11 මාර්තු 2025|access-date=21 මාර්තු 2025}}</ref>
| turnout =
<!--NPP-->
| color1 = C4094A
| image1 = [[ගොනුව:President of Sri Lanka Mr. Anura Kumara Dissanayak, Official portrait (December 2024).jpg|120px]]
| leader1 = [[අනුර කුමාර දිසානායක]]
| party1 = [[ජාතික ජන බලවේගය]]
| alliance1 =
| last_election1 = 5.75%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 0{{efn|name=JVP/NPP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before1 = 434
| seats1 = '''3,927'''
| seat_change1 = {{increase}} 3,493
| popular_vote1 = '''4,503,930'''
| percentage1 = '''43.26%'''
| swing1 = {{increase}} 37.51 pp
| 1data1 = <!-- no. of councillors -->
| 2data1 = <!-- no. of local councils -->
<!--SJB-->
| color2 = 0B9444
| image2 = [[ගොනුව:Sajith Premadasa (portrait).png|110px]]
| leader2 = [[සජිත් ප්‍රේමදාස]]
| party2 = [[සමගි ජන බලවේගය]]
| alliance2 =
| last_election2 = නැත{{efn|name=SJB|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය නිර්මාණය වූයේ පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන්]] පසුවය. එබැවින් එය නව පක්ෂයකි.}}
| seats_before2 = නැත
| seats2 = 1,767
| seat_change2 = {{increase}} 1,767
| popular_vote2 = 2,258,480
| percentage2 = 21.69%
| swing2 = {{increase}} 21.69 pp
| 1data2 = <!-- no. of councillors -->
| 2data2 = <!-- no. of local councils -->
<!--SLPP-->
| 1blank = සභිකයින්
| 2blank = පළාත් පාලන ආයතන
| color3 = 800000
| image3 = [[ගොනුව:The former President of Sri Lanka, Mr. Mahinda Rajapaksa meeting the Prime Minister, Shri Narendra Modi, in New Delhi on September 12, 2018 (1) (cropped).JPG|120px]]
| leader3 = [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]
| party3 = [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
| alliance3 =
| last_election3 = 40.47%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 231
| seats_before3 = 3,436
| seats3 = 742
| seat_change3 = {{decrease}} 2,694
| popular_vote3 = 954,517
| percentage3 = 9.17%
| swing3 = {{decrease}} 31.30 pp
| 1data3 = <!-- no. of councillors -->
| 2data3 = <!-- no. of local councils -->
<!--UNP-->
| image4 = [[ගොනුව:President_Dr_Muizzu_meets_Sri_Lankan_President_Ranil_Wickremesinghe_(cropped).jpg|120px]]
| leader4 = [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]]
| party4 = එක්සත් ජාතික පක්ෂය
| alliance4 =
| last_election4 = 29.42%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 34{{efn|name=UNF/UNP|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජාතික පෙරමුණ, ශ්‍රී ලංකාව|එක්සත් ජාතික පෙරමුණ]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before4 = 2,433
| seats4 = 381
| seat_change4 = {{decrease}} 2,052
| popular_vote4 = 488,406
| percentage4 = 4.69%
| swing4 = {{decrease}} 24.73 pp
| 1data4 = <!-- no. of councillors -->
| 2data4 = <!-- no. of local councils -->
<!--ITAK-->
| color5 = FFFF00
| image5 = {{Election image filler|Illankai Tamil Arasu Kachchi|ITAK}}
| leader5 = එස්. ශිවඥානම්
| party5 = [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
| alliance5 =
| last_election5 = 2.73%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 41{{efn|name=TNA/ITAK|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[දෙමළ ජාතික සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before5 = 417
| seats5 = 377
| seat_change5 = {{decrease}} 40
| popular_vote5 = 307,657
| percentage5 = 2.96%
| swing5 = {{increase}} 0.23 pp
| 1data5 = <!-- no. of councillors -->
| 2data5 = <!-- no. of local councils -->
<!--PA-->
| color6 = 0000FF
| image6 = [[File:Anura Priyadharshana Yapa (cropped).jpg|120px]]
| leader6 = [[අනුර ප්‍රියදර්ශන යාපා]]
| party6 = [[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
| alliance6 =
| last_election6 = 12.10%,<br />පළාත් පාලන ආයතන 9{{efn|name=UPFA/PA|මේ දේශපාලන ව්‍යාපාරය පසුගිය [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී]] [[එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය]] ලෙස තරඟ වැදුණි.}}
| seats_before6 = 1,048
| seats6 = 300
| seat_change6 = {{decrease}} 748
| popular_vote6 = 387,098
| percentage6 = 3.72%
| swing6 = {{decrease}} 8.38 pp
| 1data6 = <!-- no. of councillors -->
| 2data6 = <!-- no. of local councils -->
}}
{{Politics of Sri Lanka}}
'''ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2025''' යනු, [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවෙහි]] 17 වන පළාත් පාලන මැතිවරණය වෙයි. මෙම ඡන්ද විමසීමෙන් වසර 4ක ධුර කාලයක් සඳහා සභිකයින් තෝරා පත් කර ගනු ඇත.<ref name=":0">{{Cite news |title=පුංචි ඡන්දය |url=https://www.deshaya.lk/article/55/irida_vigrahaya/27045/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA |website=දේශය වෙබ් අඩවිය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=22 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> 2025 මාර්තු 17 සිට මාර්තු 20 දක්වා නාමයෝජනා භාර ගත් අතර මෙම ඡන්ද විමසීම 2025 මැයි 6 වැනිදා පැවැත්වීමට නියමිතය.<ref name=":මැකොස1">{{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_23_ST.pdf |title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම - 2025 ඡන්ද විමසීම් දිනය දැනුම්දීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 336කට සභිකයින් තෝරා පත් කර ගැනීමට ශ්‍රී ලාංකිකයන් සුදුසුකම් ලබයි.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/207912|title=පුංචි ඡන්දය මැයි 06|newspaper=අද දෙරණ|date=20 මාර්තු 2025|access-date=20 මාර්තු 2025}}</ref>
== පසුබිම ==
[[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ආයතන]] සඳහා අවසන් වරට මැතිවරණයක් පැවැත්වූයේ [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018|2018 වසරේදීය]]. එහිදී අලුතින් පිහිටුවන ලද [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] 40%ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින් බහුතර ආසන සංඛ්‍යාවක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය: පොදු ජන පෙරමුණ ඉදිරියෙන් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-43023090 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=11 පෙබරවාරි 2018|language=si}}</ref>
එම පෙරමුණේ ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] [[2019 ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය|2019 වසරේ]] පැවති [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරණ|ජනාධිපතිවරණය]] ජයග්‍රහණය කළ අතර, ඔහුගේ සොහෝදරයා වන හිටපු [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපති]] [[මහින්ද රාජපක්ෂ]]ගේ නායකත්වය යටතේ [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2020|2020 වසරේ]] පැවති මහ මැතිවරණයද ජයග්‍රහණය කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=124137|title=ගෝඨාභයගේ ඉතිහාසය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 නොවැම්බර් 2019|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news.php?nid=141481|title=මහ මැතිවරණය 2020 - මොකද වුණේ ?|newspaper=අද දෙරණ|date=7 අගෝස්තු 2020|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වුණි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ පාලන සමය තුළ [[කොවිඩ්-19 ව්‍යාප්ත වසංගතය]], දරුණු ආර්ථික අර්බුදය ඇතුළු සමාජීය, දේශපාලනික සහ පරිපාලනමය අභියෝගවලට මුහුණ දීමට සිදු විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනාධිපති යටතේ ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය ප්‍රස්තාර 7 කින් |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62152289 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=14 ජූලි 2022|language=si|last1=ජෝෂි|first1=ස්වාති}}</ref> මෙම අභියෝග හේතුවෙන් 2022 වසරේදී දිවයින පුරා ආණ්ඩු විරෝධී උද්ඝෝෂණවලට හෝ [[2022 ශ්‍රී ලංකාවේ විරෝධතා|අරගලය]]කට තුඩු දුන් අතර මෙරට දේශපාලනික අර්බුදයකට ලක්විය.<ref>{{cite web|title=ශ්‍රී ලංකාවේ අර්බුදය: යුද වීරයින් දුෂ්ටයන් බවට පත්වූ හැටි |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-61606414 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=30 මැයි 2022|language=si}}</ref>
එල්ලවූ මහජන විරෝධයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රටින් පළා ගොස් ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වූ අතර මහින්ද රාජපක්ෂ ද [[ශ්‍රී ලංකාවේ අග්‍රාමාත්‍ය|අග්‍රාමාත්‍ය]] ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්විය. [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ප්‍රථමයෙන් අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයට පත් වූ අතර ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු ඔහු වැඩබලන ජනාධිපතිධුරයටට පත්විය.<ref>{{cite web|title=ගෝඨාභය රාජපක්ෂ: ජනපති රටින් පිටව යයි,ධුරයේ රාජකාරී අගමැතිට |url=https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-62144683 |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=12 ජූලි 2022 |language=si}}</ref> ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ඉතිරි ධුර කාලය සඳහා 2022 ජූලි 21 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැති විශේෂ [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2022|ඡන්ද විමසීමකදී]], [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{cite web|title=රනිල් වික්‍රමසිංහ ශ්‍රී ලංකාවේ 8 වැනි විධායක ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දෙයි |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2022/07/21/%E0%B6%BB%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%82%E0%B7%84-%E0%B7%81%E0%B7%8A |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=22 පෙබරවාරි 2025|date=21 ජූලි 2022 |language=si}}</ref>
2024 සැප්තැම්බර් 21 වැනිදා පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|ජනාධිපතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය|ජාතික ජන බලවේගයේ]] ජනාධිපතිධුර අපේක්ෂක [[අනුර කුමාර දිසානායක]], [[විපක්ෂ නායක (ශ්‍රී ලංකාව)|විපක්ෂ නායක]] [[සජිත් ප්‍රේමදාස]] සහ එවක ජනාධිපති [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] පරාජය කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ 9 වැනි විධායක ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/201446|title=නව ජනපති අනුර|newspaper=අද දෙරණ|date=22 සැප්තැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඉන්පසු පැවති [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|මහ මැතිවරණයේදී]], [[ජාතික ජන බලවේගය]] ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගනිමින් අති බහුතරයක් දිනා ගැනීමට සමත්විය.<ref name="ːහිරු1">{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/388125/2024-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%BD%E0%B7%92%E0%B6%B8%E0%B7%9A%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA%E0%B7%9A-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AD-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B6%B5%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B1|title=2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේ සමස්ත ප්‍රතිඵලය මෙන්න|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=15 නොවැම්බර් 2024|access-date=22 පෙබරවාරි 2025}}</ref> ඒ හේතුවෙන් [[ජාතික ජන බලවේගය]] ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පක්ෂය බවට පත්වනු ඇත.<ref name=":මැකොස2" />
=== ඡන්ද විමසීම කල් දැමීම ===
මෙම පළාත් පාලන මැතිවරණය මුලින්ම පැවැත්වීමට නියමිතව තිබුණේ 2022 වසරේදීය. කෙසේ වෙතත්, ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් එවකට ජනාධිපති [[ගෝඨාභය රාජපක්ෂ]] විසින් මැතිවරණය කල් දමන ලදී.<ref name=":0" /> ඡන්දය නැවතත් කල් දමා බවට ඇති චෝදනා නොදැකමින්, ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව 2023 වසරේ මාර්තු 9 වැනිදා පවත්වන දිනය ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කළේය.<ref>{{cite news|author=කාර්ය මණ්ඩල ලේඛකයා |url=https://sinhala.newsfirst.lk/2023/1/21/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 09 වැනි දා - ජාතික මැතිවරණ කොමිසම |publisher=නිව්ස් ෆර්ස්ට්.lk|date=21 January 2023 |access-date=21 January 2023}}</ref>
2023 පෙබරවාරි 13 වැනිදා රජයේ මුද්‍රණාලයාධිපතිනී ගංගානි කල්පනී ලියනගේ මහත්මිය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවට ලිපියක් යවමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීමට ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීමේ සම්පූර්ණ පිරිවැය මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව විසින් ගෙවන තුරු ඡන්ද පත්‍රිකා මුද්‍රණය කිරීම නොහැකි වනු ඇති බවයි.<ref>{{cite web|title=2023 පළාත් පාලන මැතිවරණයට බාධා කිරීම් පිළිබඳ මාධ්‍ය මාධ්‍ය ප්‍රකාශය |url=https://cmev.org/wp-content/uploads/2023/02/CMEV-Press-statement-Postponement-of-Postal-voting-S.pdf |website=මැතිවරණ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=14 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=සවරනමුත්තු|first1=සී|last2=ද සිල්වා|first2=ලසන්ත|last3=කළුපතිරණ|first3=උදය|location=[[කොළඹ]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස පළාත් පාලන මැතිවරණයට අදාළ තැපැල් ඡන්ද විමසීම දිනයක් නොමැතිව කල් දැමීමට සිදුවිය. පෙබරවාරි අග වන විට, මේ මැතිවරණය සඳහා රජය මහා භාණ්ඩාගාරයෙන් මුදල් ප්‍රසම්පාදන ලබා දී නොතිබූ බැවින් මැතිවරණය නොපවත්වනු ඇතැයි සැකයක් පැවතුනි. ආර්ථික අර්බුදයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මුදල් නොමැතිකම හේතුවෙන් මැතිවරණය නොපැවැත්විය යුතු බව එවකට ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය 2023:ඡන්ද කල් දැමීමෙන් රටට අත්විය හැකි ප්‍රතිවිපාක මොනවාද? |url=https://www.bbc.com/sinhala/articles/clm499nnn4yo |website=බී.බී.සී. සිංහල සේවය |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=20 පෙබරවාරි 2023|language=si|last1=දිසානායක|first1=සම්පත්}}</ref> 2023 පෙබරවාරි 24 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිල වශයෙන් පළාත් පාලන මැතිවරණය කල් දැමූ අතර, පළමුව එම වසරේ අප්‍රේල් 25 වැනිදාට නැවත මැතිවරණය නියම කළ නමුත් පසුව ඡන්දය නැවතත් කල් දැමීය.<ref>{{cite web|url=https://www.hirunews.lk/328208/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA-%E0%B6%B8%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%94-9-%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%B1%E0%B7%92-%E0%B6%AF%E0%B7%8F-%E0%B6%B1%E0%B7%9C-%E0%B6%B4%E0%B7%90%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B7%99%E0%B6%B1-%E0%B6%B6%E0%B7%80%E0%B6%A7-%E0%B6%9A%E0%B7%9C%E0%B6%B8%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B7%81%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%93%E0%B6%A9%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%9D|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මාර්තු 9 වැනි දා නො පැවැත්වෙන බවට කොමිසමින් ප්‍රකාශයක් (විඩීයෝ)|website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]]|date=24 පෙබරවාරි 2023|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref><ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://archives1.dinamina.lk/2023/04/12/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B7%80%E0%B6%AD%E0%B7%8A/168382/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%BA%E0%B7%85%E0%B7%92-%E0%B6%9A%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B6%BA%E0%B6%BA%E0%B7%92 |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=12 අප්‍රේල් 2023|language=si|last1=ප්‍රේමලාල්|first1=අනුර}}</ref>
=== නීතිමය පියවර ===
2024 අගෝස්තු 22 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම නියම කළ පරිදි නොපැවැත්වීමෙන් මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සාමාජිකයින් සහ එවක [[මුදල් අමාත්‍ය (ශ්‍රී ලංකාව)|මුදල් අමාත්‍යවරයා]] වන [[රනිල් වික්‍රමසිංහ]] මහතා මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කර ඇති බවට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය|ශ්‍රී ලංකා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]] තීන්දු කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/200202|title=හැකි ඉක්මනින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම පවත්වන්නැයි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් නියෝගයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=22 අගෝස්තු 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2024 දෙසැම්බර් 3 වැනිදා, 2023 වසරේදී පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම සඳහා කැඳවනු ලැබූ නාමයෝජනා ආපසු කැඳවීම පිණිස ලැබුණු නාමයෝජනා අවලංගු කර නව නාමයෝජනා කැඳවීම සඳහා විශේෂ පනත් කෙටුම්පත සකස් කර ගැනීමට නීති කෙටුම්පත් සම්පාදකට උපදෙස් ලබා දීමට [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි කැබිනට් මණ්ඩලය|අමාත්‍ය මණ්ඩලය]] අනුමැතිය ලබා දී ඇති බව කැබිනට් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක [[නලින්ද ජයතිස්ස]] ප්‍රකාශ කළේය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/203995|title=පළාත් පාලන නාමයෝජනා අවලංගු කිරීමට තීරණයක්|newspaper=අද දෙරණ|date=3 දෙසැම්බර් 2024|access-date=23 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 ජනවාරි 1 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය|ගැසට්]] කර අතර 2025 ජනවාරි 9 වැනිදා [[ශ්‍රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව|පාර්ලිමේන්තුව]]ට ඉදිරිපත් කළේය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/07/politics/155585/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b1%e0%b7%8f%e0%b6%b8-%e0%b6%ba%e0%b7%9d%e0%b6%a2%e0%b6%b1%e0%b7%8f-%e0%b6%85%e0%b7%80%e0%b6%bd%e0%b6%82-2/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref>
[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය|ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසයේ]] මහලේකම් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී නිසාම් කාරියප්පර් ඇතුළු පාර්ශ්ව විසින් පළාත් පාලන ඡන්ද විමසිම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ව්‍යවස්ථානුකූලභාවය අභියෝගයට ලක් කරමින් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පෙත්සමක් ගොනු කරනු ලැබුවා. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය 2025 ජනවාරි 27 වැනිදා පෙත්සම් විභාගය අවසන් කරමින් එහි තීන්දුව [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]]ට සහ ජනාධිපති [[අනුර කුමාර දිසානායක]]ට යොමු කළේය.<ref>{{cite web|title=පුංචි ඡන්දය යළි කල් යයි |url=https://www.dinamina.lk/2025/01/27/lawnorder/160932/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%a1%e0%b6%b1%e0%b7%8a%e0%b6%af%e0%b6%ba-%e0%b6%9c%e0%b7%90%e0%b6%b1-%e0%b6%ad%e0%b7%93%e0%b6%b1%e0%b7%8a/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=27 ජනවාරි 2023|language=si|last1=මැදගෙදර|first1=නෙල්කා}}</ref> 2025 පෙබරවාරි 14 වැනිදා, කථානායකවරයා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ තීන්දුව පාර්ලිමේන්තුවට දැනුම් දුන්නේය. පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් විශේෂ විධිවිධාන පනත් කෙටුම්පතේ ඇතැම් වගන්ති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට පටහැනි බවත්, එය බලාත්මක කිරීම සඳහා විශේෂ බහුතරයක් අවශ්‍ය වන බවත් එහි තීන්දුව සඳහන් කළේය.<ref>{{cite web|url=https://siyathanews.lk/archives/157672|title=පුංචි ඡන්දය ගැන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණය කථානායක පාර්ලිමේන්තුවට කියයි|website=සියත ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය |date=14 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref> මෙම පනත් කෙටුම්පත 2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා විවාදයට ගෙන සංශෝධන රහිතව විශේෂ බහුතරයකින් සම්මත විය.<ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/17/breaking-news/166636/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b7%81%e0%b7%9a%e0%b7%82-%e0%b7%80%e0%b7%92%e0%b6%b0/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=24 පෙබරවාරි 2025|date=17 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref> එදිනම [[ශ්‍රී ලංකාවෙහි පාර්ලිමේන්තුවෙහි කථානායකවරයා|කථානායක]] [[ජගත් වික්‍රමරත්න]] පනත් කෙටුම්පතට සිය සහතිකය සටහන් කළ අතර මෙම පනත් කෙටුම්පත ''2025 අංක 01 දරන පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම් (විශේෂ විධිවිධාන) පනත'' ලෙස බලාත්මක විය.<ref>{{cite web|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/206730|title=පළාත් පාලන පනත් කෙටුම්පතට කථානායකගේ සහතිකය|newspaper=අද දෙරණ|date=17 පෙබරවාරි 2025|access-date=24 පෙබරවාරි 2025}}</ref>
2025 පෙබරවාරි 17 වැනිදා, පළාත් පාලන ආයතන 337 ක ධුර කාලය 2025 ජුනි 2 වැනිදා සිට ආරම්භ කළ යුතු බව රාජ්‍ය පරිපාලන, පළාත් සභා සහ පළාත් පාලන අමාත්‍ය චන්දන අබේරත්න මහතා අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් දැනුම් දුන්නේය.<ref name=":මැකොස2">{{Cite journal|title=I වැනි කොටස: (I) වැනි ඡේදය - සාමාන්‍ය — රජයේ නිවේදන — මහා නගර සභා ආඥාපනත — 10(2)(ආ) වගන්තිය යටතේ නියමය|magazine=[[ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ ගැසට් පත්‍රය]] - අති විශේෂ |date=17 පෙබරවාරි 2025|issue=2424/02 |url=https://mpclg.gov.lk/web/images/Gazt/2424_02_20250217_sin.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> පළාත් පාලන ආයතන 337ට මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක් ද ඇතුළත් වේ.<ref name=":දිනමිණ1">{{cite web|title=පළාත් පාලන නාම යෝජනා අවලංගු කිරීම සඳහා වන කෙටුම්පත ගැසට් කෙරේ |url=https://www.dinamina.lk/2025/02/19/politics/167546/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%82%E0%B6%A0%E0%B7%92-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B6%B1-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=20 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
2025 මාර්තු 3 වැනිදා, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව නිවේදනය නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමිසම සඳහා නාමයෝජනා භාරගැනීමේ කාලය 2025 මාර්තු 17 සිට 2025 මාර්තු 20 වැනිදා පස්වරු 12:00 දක්වා පිළිගනු ලබන බවයි. අංක 2424/02 දරන අති විශේෂ ගැසට් පත්‍රයේ සඳහන් කර ඇති පරිදි, පළාත් පාලන ආයතන 337ක් සඳහා නාමයෝජනා පිළිගනු ලැබේ. කෙසේ වෙතත් අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ග හේතුවෙන් කල්ගිය, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ දෙහිඅත්තකණ්ඩිය, මන්නාරම, පුනාකරි යන ප්‍රාදේශිය සභා සදහා 2025 මාර්තු 10 වන දින නාමයෝජනා භාරගත් අතර ඒ්වායේ ඡන්දයද 2025 මැයි 06 පවත්වන බව මැතිවරණ කොමිසම නිවේදනය කලහ.<ref>{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 පුනාකරි, මන්නාරම හා දෙහිඅත්තකණ්ඩිය යන ප්‍රදේශිය සභාවල ඡන්ද විමසන දිනය දැනුම් දීම |magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=27 මාර්තු 2025|issue=LAE/2025/27 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_27_ST.pdf|accessdate=27 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref> නමුත් ඇල්පිටිය යන ප්‍රාදේශීය සභා සඳහා මැතිවරණ කලින් පැවැත්විය.<ref name=":මැකොස3">{{Cite journal|title=පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසිම - 2025 — නාමයෝජනා භාරගැනීම|magazine=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=3 මාර්තු 2025|issue=2424/02 |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/03/LAE_2025_01_S.pdf|accessdate=20 මාර්තු 2025|location=[[රාජගිරිය]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]}}</ref>
==මැතිවරණ කාල රාමුව==
{|class="wikitable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=4 | පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීමට අදාළ විශේෂ දිනයන්
|-
! දිනය !! දවස !! සිදුවීම !! {{Abbr|මූලාශ්‍ර|මූලාශ්‍රය}}
|-
| 2024 සැප්තැම්බර් 21
| සෙනසුරාදා
| [[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]: [[ශ්‍රී ලංකාව|ශ්‍රී ලංකාවේ]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරු ලැයිස්තුව|9 වැනි]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ විධායක ඡනාධිපති ධූරය|විධායක]] [[ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති|ජනාධිපතිවරයා]] ලෙස [[අනුර කුමාර දිසානායක]] තේරී පත්වෙයි.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස-22.09.2024">{{Cite web|title= ජනාධිපතිවරණ ප්‍රතිඵල - 2024|publisher=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව|date=22 සැප්තැම්බර් 2024| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|archive-date=26 ඔක්තෝබර් 2024 |archive-url=https://archive.today/20241026163557/https://results.elections.gov.lk/pre2024/ |url-status=live}}</ref>
|-
| 2024 නොවැම්බර් 14
| බ්‍රහස්පතින්දා
| [[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]: [[ජාතික ජන බලවේගය]] අති බහුතරයක් දිනා ගනිමින්, ආසන 159ක් සහ ඡන්ද 61.56%ක් ලබා ගැනියි.
| style="text-align:center" | <ref name="ːහිරු1" />
|-
| 2025 මාර්තු 3–19
| සඳුදා සිට බදාදා දක්වා
| ඇප තැන්පත් කිරීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1">{{Cite web|title=වසර 7කට පසු පැවැත්වෙන 2025 පළාත් පාලන මැතිවරණය ගැන දැනගත යුතු කරුණු|publisher=බී.බී.සී. සිංහල සේවය|date=7 මාර්තු 2025| url=https://results.elections.gov.lk/pre2024/|accessdate=21 මාර්තු 2025|url-status=live}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=මැතිවරණයට ඇප තැන්පත් කිරීම අදින් අවසන් |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=[[ලංකාදීප (පුවත්පත)|ලංකාදීප ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 මාර්තු 2025|language=si|last1=නිශ්ශංක|first1=මහින්ද}}</ref>
|-
| 2025 මාර්තු 17–20
| සඳුදා සිට බ්‍රහස්පතින්දා දක්වා
| නාමයෝජනා භාර ගැනීමේ කාලය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස3" /><ref name=":බිබීසී1" /><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ඡන්දයට නාමයෝජනා භාර ගැනීම අද සිට.. |url=https://www.newsfirst.lk/sinhala/2025/03/17/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%A1%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B6%A7-%E0%B6%B1%E0%B7%8F |website=නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය ජාලය |access-date=21 මාර්තු 2025|date=17 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 මැයි 6
| අඟහරුවාදා
| මැතිවරණය පැවැත්වෙන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස1" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන මැතිවරණය මැයි 06 වැනිදා|url=https://www.dinamina.lk/2025/03/20/breaking-news/175649/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ad%e0%b7%92%e0%b7%80%e0%b6%bb%e0%b6%ab%e0%b6%ba-%e0%b6%b8%e0%b7%90%e0%b6%ba%e0%b7%92/ |website=[[දිනමිණ]] |access-date=23 පෙබරවාරි 2025|date=7 ජනවාරි 2025|language=si}}</ref><br /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 336ක පුංචි ඡන්දය මැයි 6දා |url=https://divaina.lk/%e0%b6%b4%e0%b7%85%e0%b7%8f%e0%b6%ad%e0%b7%8a-%e0%b6%b4%e0%b7%8f%e0%b6%bd%e0%b6%b1-%e0%b6%86%e0%b6%ba%e0%b6%ad%e0%b6%b1-336%e0%b6%9a-%e0%b6%b4%e0%b7%94%e0%b6%82%e0%b6%a0%e0%b7%92-%e0%b6%a1%e0%b6%b1/ |website=[[දිවයින (පුවත්පත)|දිවයින ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=21 මාර්තු 2025|language=si}}</ref>
|-
| 2025 ජූනි 2
| සඳුදා
| පළාත් පාලන ආයතන 337ක් (මහ නගර සභා 27ක්, නගර සභා 36ක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා 274ක්) සඳහා නිල කාලය ආරම්භ වන දිනය.
| style="text-align:center" | <ref name=":මැකොස2" /><ref>{{cite web|title=පළාත් පාලන ආයතන 274ක නිල කාලය සම්බන්ධයෙන් විශේෂ ගැසට් නිවේදයනක් |url=https://www.hirunews.lk/397383/%E0%B6%B4%E0%B7%85%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A-%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%B1-%E0%B6%86%E0%B6%BA%E0%B6%AD%E0%B6%B1-274-%E0%B6%9A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BD-%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%BD%E0%B6%BA-%E0%B7%83%E0%B6%B8%E0%B7%8A%E0%B6%B6%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%BA%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82-%E0%B6%9C%E0%B7%90%E0%B7%83%E0%B6%A7%E0%B7%8A-%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B7%9A%E0%B6%AF%E0%B6%B1%E0%B6%BA%E0%B6%9A%E0%B7%8A |website=[[හිරු ටීවී|හිරු ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය]] |access-date=21 මාර්තු 2025|date=19 පෙබරවාරි 2025|language=si}}</ref>
|}
==ඡන්ද ක්‍රමය ==
2012 අංක 22 දරන, 2016 අංක 1 දරන සහ 2017 අංක 16 දරන පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ (සංශෝධන) පනත්වල දක්වා ඇති පරිදි, මිශ්‍ර සමානුපාතික ක්‍රමය භාවිතා කරමින් පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණ පවත්වනු ලැබේ. ඒනම් 60% ක් කොට්ඨාශ වලින් ද (තනි-මන්ත්‍රී සහ බහු-මන්ත්‍රී යන දෙකම) සහ 40% ක් සමානුපාතික නියෝජනය ලැයිස්තු වලින්ද වන ආකාරයටයි.
සීමා නිර්ණය කොමිෂන් සභාව විසින් සියලුම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කොට්ඨාශ සංඛ්‍යාව නිර්වචනය කර ඇති අතර, එම විස්තර ගැසට් මගින් (2015 අගෝස්තු 21 දින අංක 1928/26 සහ 2017 පෙබරවාරි 17 දින අංක 2006/44) ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.
දේශපාලන පක්ෂ සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් නාමයෝජනා ලැයිස්තු දෙකක් ඉදිරිපත් කළ යුතු අතර, එමඟින් මුළු අපේක්ෂක සංඛ්‍යාව පළාත් පාලන ආයතනයේ අවශ්‍ය සාමාජිකත්වයට සමාන විය යුතුය. ඊට අමතරව, සමානුපාතික ලැයිස්තුවට අමතර අපේක්ෂකයින් තිදෙනෙකු ඇතුළත් විය යුතුය.<ref name="EC-LGE" />
කාන්තා නියෝජනය සහතික කිරීම සඳහා, තේරී පත් වූ මුළු මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාවෙන් 10%ක් කාන්තාවන් විය යුතු අතර, එය කොට්ඨාශ සහ සමානුපාතික ක්‍රම දෙකෙහිම බෙදා හරිනු ලැබේ. තරුණ නියෝජනය මුලින් 25%ක් ලෙස නියම කරන ලද අතර පසුව එය 30% දක්වා වැඩි කරන ලදී, නමුත් එය අනිවාර්ය කර නොමැත.<ref name="EC-LGE"> Local council elections:
* For the electoral system: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |title=Local Authorities Election System |publisher=Election Commission of Sri Lanka |date=2024 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=24 September 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240924232411/https://elections.gov.lk/en/elections/elections_local_authorities_election_system_E.html |url-status=live}}
* For the 2012 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 22 of 2012 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=15 November 2012 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222644/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/22-2012_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2016 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 1 of 2016 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=17 February 2016 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222724/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/01-2016_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 amendment: {{cite web|url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |title=Local Authorities Election (Amendment) Act, No. 16 of 2017 |publisher=Parliament of Sri Lanka |date=31 August 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=18 August 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818222740/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/publication/acts/16-2017_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2015 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 1928/26 of 2015.08.21 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=President of Sri Lanka |date=21 August 2015 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107115810/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2015/8/1928-26_E.pdf |url-status=live}}
* For the 2017 Delamination Commission: {{cite web|url=http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |title=The Gazette Extraordinary, No. 2006/44 of 2017.02.17 – Government Notifications – Local Authorities Elections Ordinance (Chapter 262) |publisher=Minister of Provincial Councils and Local Government |date=17 February 2017 |accessdate=3 December 2024 |archive-date=7 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231107113030/http://www.documents.gov.lk/files/egz/2017/2/2006-44_E.pdf |url-status=live}}</ref>
2025 දී, මැතිවරණ කොමිසම නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල තරුණ නියෝජනය 25% ඉක්මවිය යුතු බවට නියෝග කළේය. කොට්ඨාශ මට්ටමේ නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල අවම වශයෙන් කාන්තා අපේක්ෂකයින් 25% ක් ඇතුළත් වන බව දේශපාලන පක්ෂ සහතික කළ යුතු අතර, සමානුපාතික නාමයෝජනා ලැයිස්තු වල කාන්තා නියෝජනය 50% ක් තිබිය යුතුය.<ref name="TIO-9M">{{Cite web |date=2025-03-09 |title=EC sets voter eligibility for 2025 LG polls |url=https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250309103448/https://island.lk/ec-sets-voter-eligibility-for-2025-lg-polls/ |archive-date=2025-03-09 |access-date=2025-03-09 |website=island.lk |language=en-US}}</ref>
2025 මාර්තු 1 වන දින මැතිවරණ කොමිසම විසින් නිකුත් කරන ලද ''අතිවිශේෂ ගැසට්'' නිවේදනයක මගින්, එක් එක් පළාත් පාලන ආයතනය සඳහා නම් කළ යුතු අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව, පළමු සහ දෙවන නාමයෝජනා පත්‍රවල අවශ්‍ය නාමයෝජනා, තැන්පතු මුදල් සහ අවම කාන්තා සහ තරුණ අපේක්ෂකයින් සංඛ්‍යාව විස්තර කර ඇත. 25% ක නියෝජනයක් පවත්වා ගැනීම සඳහා සෑම පළාත් පාලන ආයතනයක් සඳහාම තෝරා පත් කර ගත යුතු කාන්තා මන්ත්‍රීවරුන් සංඛ්‍යාව ද එහි සඳහන් කර ඇත.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
== පළාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව ==
මැතිවරණ කොමිසම මගින් නිකුත් කල අතිවිශේෂ ගැසට් නිවේදනය අනුව ඇති පලාත් පාලන ආයතන ලැයිස්තුව.<ref name="GAZ-2425/70">{{Cite web |date=2025-03-01 |title=The Gazette Extraordinary, No. 2425/70 of 1 March 2025: Government Notifications |url=https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250314134955/https://www.documents.gov.lk/view/extra-gazettes/2025/3/2425-70_E.pdf |archive-date=2025-03-14 |access-date=2025-03-14 |website=www.documents.gov.lk}}</ref>
=== කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[කොළඹ මහනගර සභාව]] || 47 || 113
|-
| [[දෙහිවල-ගල්කිස්ස මහනගර සභාව]] || 27 || 51
|-
| ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ මහනගර සභාව || 21 || 38
|-
| කඩුවෙල මහනගර සභාව|| 28 || 49
|-
| මොරටුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| කොලොන්නාව නගර සභාව|| 9 || 21
|-
| සීතාවකපුර නගර සභාව|| 12 || 26
|-
| මහරගම නගර සභාව||25|| 44
|-
| කැස්බෑව නගර සභාව|| 20 || 39
|-
| බොරැලස්ගමුව නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| කොටිකාවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 21 || 39
|-
| සීතාවක ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| හෝමාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 28 || 49
|-
| '''සමස්ත''' || '''303''' || '''582'''
|}
=== ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මීගමුව මහනගර සභාව|| 29 || 51
|-
| ගම්පහ මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වත්තල-මාබෝල නගර සභාව || 6 || 19
|-
| කටුනායක-සීදුව නගර සභාව || 11 || 31
|-
| මිනුවන්ගොඩ නගර සභාව|| 8 || 18
|-
| ජා-ඇල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පෑලියගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| වත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කටාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| දිවුලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මීරිගම ප්‍රාදේශිය සභාව ||29 || 51
|-
| මිනුවන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 49
|-
| අත්තනගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 53
|-
| ගම්පහ ප්‍රාදේශිය සභාව || 22|| 39
|-
| ජා-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව || 26 || 46
|-
| මහර ප්‍රාදේශිය සභාව || 32 || 58
|-
| දොම්පේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| බියගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 32 || 56
|-
| කැලණිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 43
|-
| '''සමස්ත''' || '''403''' || '''745'''
|}
=== කළුතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කළුතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කළුතර මහනගර සභාව|| 19|| 34
|-
| පානදුර නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරණ නගර සභාව|| 7 || 14
|-
| බේරුවල නගර සභාව|| 9 || 19
|-
| පානදුර ප්‍රාදේශීය සභාව || 26 || 49
|-
| බණ්ඩාරගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| හොරණ ප්‍රාදේශීය සභාව || 29 || 53
|-
| මදුරාවල ප්‍රාදේශීය සභාව || 9 || 18
|-
| බුලත්සිංහල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 28
|-
| මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාව || 19 || 36
|-
| දොඩන්ගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| කළුතර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| බේරුවල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 23 || 44
|-
| පාලින්දනුවර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| අගලවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| වලල්ලාවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| මිල්ලනිය ප්‍රාදේශීය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''268''' || '''507'''
|}
=== මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මහනුවර මහනගර සභාව || 22 || 44
|-
| වත්තේගම නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| කඩුගන්නාව නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| ගම්පොළ නගර සභාව|| 17 || 31
|-
| නාවලපිටිය නගර සභාව|| 9 || 18
|-
| තුම්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| හාරිස්පත්තුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| අකුරණ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 33
|-
| පූජාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| පාතදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| පන්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උඩුදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මිනිපේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මැදදුම්බර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| කුණ්ඩසාලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| පාතහේවාහැට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 23 || 44
|-
| මහනුවර කඩවත් සතර සහ ගගවට කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| යටිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 26 || 46
|-
| උඩුනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| උඩපලාත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 46
|-
| ගඟ ඉහල කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්බාගේ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| දඹුල්ල මහනගර සභාව|| 12 || 24
|-
| මාතලේ මහනගර සභාව|| 11 || 24
|-
| පල්ලේපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගලේවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| දඹුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අඹන්ගඟ කෝරලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| නාවුල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ලග්ගල පල්ලේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| විල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 33
|-
| යටවත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| උකුවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| රත්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''162''' || '''312'''
|}
=== නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ නුවරඒළිය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| නුවරඒළිය මහනගර සභාව || 9 || 24
|-
| හැටන් - දික්ඔය නගර සභාව|| 6 || 18
|-
| තලවාකැලේ - ලිඳුල නගර සභාව || 5 || 14
|-
| මස්කෙලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| නෝර්වුඩ් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඹගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| ආගරපතන ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| කොටගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| නුවරඒළිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කොත්මලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 56
|-
| හඟුරන්කෙත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 43
|-
| වලපනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 28 || 58
|-
| '''සමස්ත''' || '''168''' || '''342'''
|}
=== ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| [[ගාල්ල මහනගර සභාව]] || 20 || 38
|-
| [[අම්බලන්ගොඩ නගර සභාව]] || 12 || 23
|-
| හික්කඩුව නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| බලපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| අම්බලන්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| වැලිවිටිය-දිවිතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9|| 18
|-
| ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || ||
|-
| කරන්දෙණිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| බෙන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 ||24
|-
| නෙළුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තවලම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| නාගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 28
|-
| නියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| බද්දේගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19 || 34
|-
| යක්කලමුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රත්ගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| අක්මීමන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 15 || 29
|-
| බෝපේ-පෝද්දල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ඉමදුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| [[හබරාදුව ප්‍රාදේශීය සභාව|හබරාදුව ප්‍රාදේශිය සභාව]]|| 15 || 28
|-
| '''සමස්ත''' || '''253''' || '''476'''
|}
***[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාවෙහි මැතිවරණය]] පෙර පැවැත්විය.
=== මාතර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මාතර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාතර මහනගර සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම නගර සභාව|| 11 || 21
|-
| පිටබැද්දර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| කොටපොල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| කිරින්ද-පුහුල්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| මුලටියන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| පස්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 ||29
|-
| අතුරළිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| අකුරැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14|| 29
|-
| මාලිම්බඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හක්මන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| කඹුරුපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තිහගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දෙවිනුවර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| දික්වැල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| මාතර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| වැලිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''222''' || '''416'''
|}
=== හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| හම්බන්තොට මහනගර සභාව|| 10 || 24
|-
| තංගල්ල නගර සභාව|| 8 || 21
|-
| වීරකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| කටුවන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| බෙලි අත්ත ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| තංගල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| අගුණුකොලපැලැස්ස ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 ||21
|-
| අම්බලන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| තිස්සමහාරාම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13|| 24
|-
| සූරියවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| හම්බන්තොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| ලුණුගම්වෙහෙර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''153''' || '''298'''
|}
=== යාපනය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ යාපනය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| යාපනය මහනගර සභාව || 27 || 48
|-
| වැල්වෙටිතුරෙයි නගර සභාව || 9 || 18
|-
| පේදුර තුඩුව නගර සභාව || 9 || 18
|-
| චාවකච්චේරි නගර සභාව || 11 || 21
|-
| කරෙයිනගර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 6 || 13
|-
| කයිට්ස් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| වෙලනායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| වලිකාමම් බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| වලිකාමම් උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| වලිකාමම් නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| වලිකාමම් දකුණ ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| වලිකාමම් නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 22 || 39
|-
| වඩමාරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පේදුර තුඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| චාවකච්චේරි ප්‍රාදේශිය සභාව || 17 || 31
|-
| නල්ලූර් ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''243''' || '''453'''
|}
=== මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මන්නාරම නගර සභාව || 7 || 18
|-
| නානාට්ටාන් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 19
|-
| මූසලී ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මාන්තෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''36''' || '''80'''
|}
=== වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ වව්නියාව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| වව්නියාව මහනගර සභාව || 10 || 23
|-
| වව්නියාව උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| වෙංගලසෙට්ටිකුලම් ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| වව්නියාව දකුණ දමිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 29
|-
| වව්නියාව දකුණ සිංහල ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''368''' || '''686'''
|}
=== මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මාන්තෙයි නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| තුණුක්කායි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| පුදුකුඩිරිප්පු ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| මාරිටිමේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| '''සමස්ත''' || '''41''' || '''79'''
|}
=== කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පච්චිලායිපල්ලි ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| කරච්චි ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| '''සමස්ත''' || '''29''' || '''54'''
|}
=== මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| මඩකලපුව මහනගර සභාව || 20 || 36
|-
| ඒරාවුර් නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කාත්තන්කුඩි නගර සභාව || 10 || 19
|-
| කෝරලේපත්තු බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 33
|-
| කෝරලේපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| කෝරලේපත්තු උතුර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 21
|-
| මංමුණෙයි දකුණ සහ ඒරාවුර් පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| මංමුණෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි බටහිර ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මංමුණෙයි නිරිත ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| පෝරතිව්පත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''144''' || '''274'''
|}
=== අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අක්කරෙයිපත්තු මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| අම්පාර නගර සභාව || 10 || 19
|-
| දමන ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| උහන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 17 || 31
|-
| මහඔය ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නාමල්ඔය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදියතලාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 23
|-
| නවිතාවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| සමන්තුරෙයි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| ඉරකාමම් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 16
|-
| අක්කරෙයිපත්තු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 5 || 11
|-
| පොතුවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| අඩාලච්චේන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| අලයාදිවෙම්බු ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ලාහුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කරෙයිතිවු ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 14
|-
| නින්දවුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| තිරුක්කෝවිල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''180''' || '''354'''
|}
=== ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| ත්‍රිකුණාමලය මහනගර සභාව || 12 || 28
|-
| කින්නියා නගර සභාව || 8 || 16
|-
| වේරුගල් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 16
|-
| සේරුවිල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කන්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| මොරවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| ගෝමරන්කඩවල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පදවිය - ශ්‍රී පුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ත්‍රිකුණාමලය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 8 || 21
|-
| කුච්චවේලි ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| තඹලගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මූතුර් ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 24
|-
| කින්නියා ප්‍රාදේශිය සභාව || 8 || 16
|-
| '''සමස්ත''' || '''129''' || '''259'''
|}
=== කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කුරුණෑගල මහනගර සභාව || 13 || 24
|-
| කුලියාපිටිය නගර සභාව || 9 || 19
|-
| ගිරිබාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| ගල්ගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 34
|-
| පොල්පිතිගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 18 || 33
|-
| නිකවැරටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 21 || 38
|-
| කොබෙයිගනේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මහව ප්‍රාදේශිය සභාව || 19 || 36
|-
| ඉබ්බාගමුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| වාරියපොල ප්‍රාදේශිය සභාව || 23 || 41
|-
| පඩුවස්නුවර ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| බිංගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 13 || 24
|-
| උඩුබද්දාව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| පන්නල ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 44
|-
| කුලියාපිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| අලව්ව ප්‍රාදේශිය සභාව || 15 || 28
|-
| නාරම්මල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 23
|-
| පොල්ගහවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 41
|-
| කුරුණෑගල ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| මාවතගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 16 || 29
|-
| රිදීගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 22 || 39
|-
| '''සමස්ත''' || '''378''' || '''683'''
|}
=== පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පුත්තලම මහනගර සභාව || 11|| 21
|-
| හලාවත නගර සභාව || 12|| 23
|-
| කල්පිටිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 17|| 34
|-
| පුත්තලම ප්‍රාදේශිය සභාව || 14 || 26
|-
| වනාතවිල්ලුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| කරුවලගස්වැව ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| නවගත්තේගම ප්‍රාදේශිය සභාව || 9 || 18
|-
| ආණමඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 18|| 33
|-
| ආරච්චිකට්ටුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 12 || 24
|-
| හලාවත ප්‍රාදේශිය සභාව || 18 || 34
|-
| නාත්තන්ඩිය ප්‍රාදේශිය සභාව || 24 || 43
|-
| වෙන්නප්පුව ප්‍රාදේශිය සභාව || 25 || 44
|-
| '''සමස්ත''' || '''182''' || '''342'''
|}
=== අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| අනුරාධපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| මැදවච්චිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රඹෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කැබිතිගොල්ලෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| පදවිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| කහටගස්දිගිලිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හොරොව්පතාන ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| ගලෙන්බිඳුණුවැව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| තලාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| නුවරගම්පලාත නැගෙනහිර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| නුවරගම්පලාත මධ්‍යම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16 || 29
|-
| නොච්චියාගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 23
|-
| රාජාංගනය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ගල්නෑව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| ඉපලෝගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| මිහින්තලේ ප්‍රාදේශිය සභාව || 10|| 19
|-
| තිරිප්පනේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| කැකිරාව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 16|| 31
|-
| පලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10|| 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''225''' || '''429'''
|}
=== පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ පොලොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| පොලොන්නරුව මහනගර සභාව|| 5 || 13
|-
| ඇලහැර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හිඟුරක්ගොඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| මැදිරිගිරිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 19|| 34
|-
| ලංකාපුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| වැලිකන්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| දිඹුලාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| පොලොන්නරුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| '''සමස්ත''' || '''98''' || '''190'''
|}
=== බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බදුල්ල මහනගර සභාව|| 13 || 28
|-
| බණ්ඩාරවෙල මහනගර සභාව|| 8 || 19
|-
| හපුතලේ නගර සභාව || 7 || 14
|-
| මහියංගණය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| රිදීමාලියද්ද ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| සොරණාතොට ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 19
|-
| මීගහකිවුල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| කන්දකැටිය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| පස්සර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 12 || 24
|-
| ලුණුගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 23
|-
| බදුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| හාලි-ඇල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 43
|-
| ඌව පරණගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 38
|-
| වැලිමඩ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 24 || 44
|-
| බණ්ඩාරවෙල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 24
|-
| හපුතලේ ප්‍රාදේශිය සභාව|| 9 || 23
|-
| හල්දුම්මුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 23
|-
| '''සමස්ත''' || '''217''' || '''445'''
|}
=== මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| බිබිල ප්‍රාදේශිය සභාව || 10 || 19
|-
| මැදගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 19
|-
| මඩුල්ල ප්‍රාදේශිය සභාව || 11 || 21
|-
| සියඹලාන්ඩුව ප්‍රාදේශිය සභාව|| 14 || 26
|-
| මොණරාගල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 10 || 21
|-
| බඩල්කුඹුර ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| බුත්තල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 11 || 21
|-
| කතරගම ප්‍රාදේශිය සභාව|| 7 || 18
|-
| වැල්ලවාය ප්‍රාදේශිය සභාව|| 13 || 26
|-
| තණමල්විල ප්‍රාදේශිය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''117''' || '''228'''
|}
=== රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| රත්නපුර මහනගර සභාව|| 14 || 28
|-
| බලංගොඩ නගර සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය නගර සභාව|| 8 || 16
|-
| ඇහැලියගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව || 18 || 34
|-
| රත්නපුර ප්‍රාදේශීය සභාව|| 22 || 39
|-
| කුරුවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 26 || 46
|-
| පැල්මඩුල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 39
|-
| බලංගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 21 || 38
|-
| ඉඹුල්පේ ප්‍රාදේශීය සභාව|| 13 || 26
|-
| ගොඩකවෙල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 33
|-
| කහවත්ත ප්‍රාදේශීය සභාව|| 9 || 19
|-
| වැලිගේපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| නිවිතිගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 14 || 26
|-
| අයගම ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| කලවාන ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 19
|-
| ඇඹිලිපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| කොලොන්න ප්‍රාදේශීය සභාව|| 10 || 21
|-
| '''සමස්ත''' || '''249''' || '''474'''
|}
=== කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය ===
{| class="wikitable"
|+ කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය
|-
! පලාත් පාලන ආයතනය !! කොට්ඨාස සංඛ්‍යාව !! සභික සංඛ්‍යාව
|-
| කෑගල්ල මහනගර සභාව || 12 || 23
|-
| වරකාපොල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 44
|-
| ගලිගමුව ප්‍රාදේශීය සභාව || 20 || 36
|-
| කෑගල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 19 || 34
|-
| රඹුක්කන ප්‍රාදේශීය සභාව||21 || 38
|-
| මාවනැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 24 || 43
|-
| අරණායක ප්‍රාදේශීය සභාව|| 18 || 33
|-
| යටියන්තොට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 17 || 31
|-
| බුලත්කොහුපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව|| 11 || 21
|-
| රුවන්වැල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 16 || 31
|-
| දැරණියගල ප්‍රාදේශීය සභාව|| 12 || 23
|-
| දෙහිඔවිට ප්‍රාදේශීය සභාව|| 20 || 36
|-
| '''සමස්ත''' || '''214''' || '''393'''
|}
== මෑත ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ ප්‍රතිඵල ==
{| class="wikitable" style="margin:1em auto; text-align:center; font-size:90%;"
|-
! rowspan="3" | ඡන්ද විමසීම
! colspan="14" | ප්‍රතිඵලය
|-
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #C4094A;" | [[ජාතික ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #43894d; "| [[සමගි ජන බලවේගය]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #06402B;" | [[නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ]]{{efn|2024 ජනාධිපතිවරණයේදී රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ස්වාධීන අපේක්ෂකයෙකු ලෙස ඉදිරිපත් කළේය. නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණ 2024 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයට තරඟ වැදුණේ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ නායකත්වය යටතේ සන්ධානයක් ලෙසය.}}
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #9D1B25; "| [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid #ff0;"| [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
! colspan="2" style="border-bottom:4px solid grey;"| වෙනත් පක්ෂ
! rowspan="2"| සිතියම
|- style="text-align:center;"
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
! style="width: 4em"| ඡන්ද
! style="width: 4em"| %
|-
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික ජනාධිපතිවරණය, 2024|2024 ජනාධිපතිවරණය]]{{efn|දෙවන මනාප ඡන්ද ගණන් කිරීමේ ප්‍රතිඵල නොමැතිව}}
|style="font-weight:bold;"|5,634,915
|style="font-weight:bold;"|42.31%
|4,363,035
|32.76%
|2,299,767
|17.27%
|342,781
|2.57%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|407,473
|3.06%
|[[File:Wahlbezirkskarte Präsidentschaft Sri Lanka 2024.svg|75px]]
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය, 2024|2024 ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|17,295
|style="font-weight:bold;"|47.64%
|7,924
|21.83%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|3,597
|9.91%
|{{N/A}}
|{{N/A}}
|7,489
|20.62%
|{{N/A}}
|- style="height:50px"
|style="border-right:5px solid {{party color|National People's Power}}; "|[[ශ්‍රී ලාංකික පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, 2024|2024 මහ මැතිවරණය]]
|style="font-weight:bold;"|6,863,186
|style="font-weight:bold;"|61.56%
|1,968,716
|17.66%
|500,835
|4.49%
|350,429
|3.14%
|257,813
|2.31%
|1,207,027
|10.22%
|[[File:Sri Lankan Parliamentary Election 2024 Polling Divisions.svg|75px]]
|}
==තරග කරන පක්ෂ==
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:90%; text-align:left"
! colspan=6 | තරගකරන පක්ෂ
|-
! rowspan=2 colspan=2 | පක්ෂයේ නම
! rowspan=2 class="unsortable" | ලකුණ
! colspan=3 | [[ශ්‍රී ලාංකික පළාත් පාලන මැතිවරණය, 2018]]
|-
! ඡන්ද %
! ජයගත් ආසන
! හිමිකර ගත් <br /> පළාත් පාලන ආයතන
|-
| style="background-color:{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}"| ||[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] || [[File:Election Symbol Sri Lanka Podujana Peramuna Sri Lanka.png|center|50px]] || 40.74% || {{Infobox political party/seats|3436|8708|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}} || {{Infobox political party/seats|231|340|{{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|United National Party}}"| ||[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය|එක්සත් ජාතික පක්ෂය]] || [[File:Election Symbol United National Party Sri Lanka.png|center|50px]] || 29.42% || {{Infobox political party/seats|2433|8708|{{party color|United National Party}}}} || {{Infobox political party/seats|34|340|{{party color|United National Party}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}"| ||[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]{{efn|name=UPFA/PA}} || [[File:Election Symbol People's Alliance Sri Lanka.png|center|50px]] || 12.10% || {{Infobox political party/seats|1048|8708|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}} || {{Infobox political party/seats|9|340|{{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|National People's Power}}"| ||[[ජාතික ජන බලවේගය]] || [[File:Election Symbol Jathika Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || 5.75% || {{Infobox political party/seats|434|8708|{{party color|National People's Power}}}} || {{Infobox political party/seats|0|340|}}
|-
| style="background-color:{{party color|Tamil National Alliance}}"| ||[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]] || [[File:Election Symbol Ilankai Tamil Arusu Kachchi Sri Lanka.png|center|50px]] || 2.73% || {{Infobox political party/seats|417|8708|{{party color|Tamil National Alliance}}}} || {{Infobox political party/seats|41|340|{{party color|Tamil National Alliance}}}}
|-
| style="background-color:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"| ||[[සමගි ජන බලවේගය]]{{efn|name=SJB}} || [[File:Election Symbol Samagi Jana Balawegaya Sri Lanka.png|center|50px]] || {{N/A}} || {{N/A}} || {{N/A}}
|}
== මතභේද සහ ප්‍රචණ්ඩක්‍රියා ==
=== නාමයෝජනා පත්‍ර ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ===
2025 මාර්තු 21 වන දින, මැතිවරණ නීතිවල දක්වා ඇති නිර්ණායක සපුරාලීමට අපොහොසත් වීම හේතුවෙන් නාමයෝජනා ලැයිස්තු 400 කට අධික සංඛ්‍යාවක් ප්‍රතික්ෂේප වූ බව මැතිවරණ කොමිසම වාර්තා කළේය. කාන්තා සහ තරුණ නියෝජනය සඳහා අනිවාර්ය ප්‍රතිශතයන් ලබා ගැනීමට අපොහොසත් වීම මෙන්ම අපේක්ෂකයින් සඳහා අවශ්‍ය ලියකියවිලි වල ගැටලු ඊට හේතු විය.<ref name="AD-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=Over 400 nominations for LG Election rejected |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250323083202/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106744 |archive-date=2025-03-23 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-21M">{{Cite web |date=2025-03-21 |title=420 Nomination Papers Rejected for LG Poll |url=https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409091235/https://newsfirst.lk/2025/03/21/420-nomination-papers-rejected-for-lg-poll |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-22M">{{Cite web |date=2025-03-22 |title=Complications in female, youth representation leads to most rejected nomination lists at LG polls: EC |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250322080300/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Complications-in-female-youth-representation-leads-to-most-rejected-nomination-lists-at-LG-polls-EC/108-304916 |archive-date=2025-03-22 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref>
2025 අප්‍රේල් 4 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා ලැයිස්තු 37 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළ අතර, එම ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය පෙත්සම් 50 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් ප්‍රතික්ෂේප කළේය.<ref name="DM-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=Rejection of nominations: Court orders to accept around 37 nominations |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095318/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Rejection-of-nominations-Court-orders-to-accept-around-37-nominations/108-305988 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-4A">{{Cite web |date=2025-04-04 |title=LG polls : SC dismisses over 50 petitions on rejected nominations |url=https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250406174400/https://www.newswire.lk/2025/04/04/lg-polls-sc-dismisses-over-50-petitions-on-rejected-nominations/ |archive-date=2025-04-06 |access-date=2025-04-09 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> අප්‍රේල් 10 වන දින, අභියාචනාධිකරණය කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද තවත් නාමයෝජනා පත්‍ර 35 ක් පිළිගැනීමට නියෝග කළේය.<ref name="AD-10A">{{Cite web |date=2025-04-10 |title=Court orders to re-accept 35 more rejected LG Polls nominations |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250410104050/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107327 |archive-date=2025-04-10 |access-date=2025-04-10 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> 2025
2025 අප්‍රේල් 7 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් කොළඹ මහ නගර සභාව (CMC) සහ හාරිස්පත්තුව, කුලියාපිටිය, පන්විල, පාතදුම්බර සහ උඩපලාත යන ප්‍රාදේශීය සභා ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන කිහිපයක මැතිවරණ පැවැත්වීම සම්බන්ධ වැඩිදුර ක්‍රියාමාර්ග අත්හිටුවමින් අතුරු නියෝගයක් නිකුත් කරන ලදී. පෙත්සම් විභාගය සඳහා අධිකරණය විසින් දින නියම කරන ලද දිනය වන මැයි 16 වන දින දක්වා මෙම තහනම් නියෝගය ක්‍රියාත්මක වීමට නියමිතව තිබුණි.<ref name="AD-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Stay order issued on poll-related activities of several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409095546/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107224 |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="HN-7A">{{Cite web |date=2025-04-07 |title=Injunction against LG Elections’ activities in some areas including Colombo Municipal Council |url=https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250409104954/https://www.hirunews.lk/english/402266/injunction-against-lg-elections-activities-in-some-areas-including-colombo-municipal-council |archive-date=2025-04-09 |access-date=2025-04-09 |website=www.hirunews.lk |language=en}}</ref>
කෙසේ වෙතත්, 2025 අප්‍රේල් 11 වන දින, අභියාචනාධිකරණය විසින් එම තහනම් නියෝගය ඉවත් කර CMC ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන 18 ක් සඳහා මැතිවරණ පැවැත්වීමට අවසර දෙන ලදී. මෙම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කලින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද නාමයෝජනා පත්‍ර පිළිගැනීමට ද අධිකරණය නියෝගයක් නිකුත් කළේය.<ref name="AD-11A">{{Cite web |date=2025-04-11 |title=Court lifts stay order issued on elections for several LG bodies including CMC |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411082716/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107369 |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-11A">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-04-11 |title=LG Elections To Proceed On May 6 Following Court Order |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250411083128/https://english.newsfirst.lk/2025/04/11/lg-elections-to-proceed-on-may-6-following-court-order |archive-date=2025-04-11 |access-date=2025-04-11 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-15A">{{Cite web |date=2025-04-15 |title=Rejected nominations : Notice from EC to political parties & groups |url=https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250415142204/https://www.newswire.lk/2025/04/15/rejected-nominations-notice-from-ec-to-political-parties-groups/ |archive-date=2025-04-15 |access-date=2025-04-15 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
===ඝාතනය===
2025 අප්‍රේල් 22 වන දින, '''කොලොන්නාව නගර සභාව''' සඳහා [[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]] (SLPP) අපේක්ෂකයෙකු වූ ඩෑන් ප්‍රියසාද්, පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු විසින් වෙඩි තබා ඝාතනය කරන ලදී.<ref name="AD-22A">{{Cite web |date=2024-04-22 |title=Dan Priyasad injured in shooting |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423113129/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107663 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="DM-23A">{{Cite web |last=Samarawickrama |first=Chathuranga Pradeep |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad dies after shooting |url=https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112330/https://www.dailymirror.lk/breaking-news/Dan-Priyasad-dies-after-shooting/108-307146 |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.dailymirror.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-23A">{{Cite web |date=2025-04-23 |title=Dan Priyasad murder: Three arrested on suspicion |url=https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250423112623/https://www.newswire.lk/2025/04/23/dan-priyasad-murder-three-arrested-on-suspicion/ |archive-date=2025-04-23 |access-date=2025-04-23 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref>
==ඡන්ද භාවිතය==
රට පුරා ලියාපදිංචි ඡන්දදායකයින් 17,296,330 න් 17,156,338 ක් මෙම මැතිවරණයේදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට සුදුසුකම් ලබා ඇති අතර, කල්මුණේ මහ නගර සභාව සහ ඇල්පිටිය ප්‍රාදේශීය සභාව සඳහා මැතිවරණ නොපැවැත්වේ. රට පුරා ඡන්ද මධ්‍යස්ථාන 13,759 කදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම පැවැත්වෙන අතර, පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂ 49 ක් සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් 257 ක් නියෝජනය කරමින් අපේක්ෂකයින් 75,589 ක් ඉදිරිපත්ව සිටිති.<ref name="NWS-10M" /><ref name="EC-EReg2024">{{Cite web |date=May 2025 |title=2024 Electoral Register, 2024(1), 2024(2), 2024(3) Supplementary Electoral Registers – Number of Registered Electors |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505043205/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/05/LAE_2025_Notice_06.PDF |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=elections.gov.lk}}</ref><ref name="AD-5M">{{Cite web |date=2025-05-05 |title=2025 LG Polls: Preparation of polling stations begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065850/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108045 |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-5M">{{Cite web |last=Farzan |first=Zulfick |date=2025-05-05 |title=Over 17 Million Eligible to Vote Tomorrow in Islandwide Local Polls |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250505065958/https://english.newsfirst.lk/2025/05/05/over-17-million-eligible-to-vote-tomorrow-in-islandwide-local-polls |archive-date=2025-05-05 |access-date=2025-05-05 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===තැපැල් ඡන්දය===
මුලින් තැපැල් ඡන්දය 2025 අප්‍රේල් 22 සිට 24 දක්වා පැවැත්වීමට නියමිතව තිබූ අතර, අප්‍රේල් 28 සහ 29 යන දිනවල පෙර දිනවල ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට නොහැකි වූ ඡන්දදායකයින් සඳහා වෙන් කරන ලදී.<ref name="AD-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for LG Polls |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327155801/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=106914 |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWW-27M-PV">{{Cite web |date=2025-03-27 |title=Postal voting dates announced for Local Council Election |url=https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250327160452/https://www.newswire.lk/2025/03/27/postal-voting-dates-announced-for-local-council-election/ |archive-date=2025-03-27 |access-date=2025-03-27 |website=www.newswire.lk |language=en-US}}</ref> කෙසේ වෙතත්, අප්‍රේල් 17 වන දින, මැතිවරණ කොමිසම තැපැල් ඡන්දය අප්‍රේල් 24, 25, 28 සහ 29 යන දිනවල නැවත කාලසටහන්ගත කළේය.<ref name="EC-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=Local government elections - 2025.05.06: Postal voting - Revised dates (LAE/2025/55) |url=https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420072446/https://elections.gov.lk/web/wp-content/uploads/2025/04/LAE_2025_55_S.pdf |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=elections.gov.lk |language=si}}</ref><ref name="AD-17A">{{Cite web |date=2025-04-17 |title=EC revises postal voting dates for LG elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250420073516/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107515 |archive-date=2025-04-20 |access-date=2025-04-20 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> එය පූර්ව අනුමත අයදුම්කරුවන්ට සීමා වේ, ප්‍රධාන වශයෙන් මැතිවරණ රාජකාරි නිසා මැතිවරණ දිනයේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම වළක්වන රජයේ සේවකයින්ට.
තැපැල් ඡන්ද විමසීම අප්‍රේල් 24 වන දින ආරම්භ වූ අතර නියමිත පරිදි අප්‍රේල් 29 වන දින අවසන් විය.<ref name="AD-24A">{{Cite web |date=2025-04-24 |title=Smooth start to postal voting for LG Polls, says Elections Commission |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250425041937/http://www.adaderana.lk/news.php?nid=107708 |archive-date=2025-04-25 |access-date=2025-04-29 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref> <ref name="NWS-29A">{{Cite web |date=2025-04-29 |title=Final Day To Cast Postal Votes For Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/04/29/final-day-to-cast-postal-votes-for-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250429150427/https://english.newsfirst.lk/ |archive-date=2025-04-29 |access-date=2025-04-29 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
===ඡන්ද දිනය===
ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම 2025 මැයි 6 වන දින පෙ.ව. 07:00 ට ආරම්භ වී ප.ව. 16:00 ට අවසන් විය.<ref name="AD-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting for 2025 Local Govt. Election begins |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506061626/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108079 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCom">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Voting Underway For 2025 Local Government Elections |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506062011/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/voting-underway-for-2025-local-government-elections |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref> <ref name="AD-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Polls close for Sri Lanka’s Local Govt Elections |url=https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105338/https://www.adaderana.lk/news.php?nid=108096 |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=www.adaderana.lk |language=en}}</ref><ref name="NWS-6M-VCon">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Government Elections Conclude Peacefully |url=https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250506105553/https://english.newsfirst.lk/2025/05/06/local-government-elections-conclude-peacefully |archive-date=2025-05-06 |access-date=2025-05-06 |website=english.newsfirst.lk |language=en}}</ref>
==ප්‍රතිළුලය==
===ජාතික වශයෙන්===
{{Election results
|image=
|seattype1 = සමස්ත
|seattype2 = +/-
|party1= [[ජාතික ජන බලවේගය]]
|votes1=4503930
|st1t1=3927
|st2t1=+3493
|color1={{party color|National People's Power}}
|party2=[[සමගි ජන බලවේගය]]
|votes2=2258480
|st1t2=1767
|st2t2=New
|color2={{party color|Samagi Jana Balawegaya}}
|party3=[[ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ]]
|votes3=954517
|st1t3=742
|st2t3=-2694
|color3={{party color|Sri Lanka Podujana Peramuna}}
|party4=[[එක්සත් ජාතික පක්ෂය]]
|votes4=488406
|st1t4=381
|st2t4=-2052
|color4={{party color|United National Party}}
|party5=[[පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ (ශ්‍රී ලංකාව)|පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණ]]
|votes5=387098
|st1t5=300
|st2t5=-748
|color5={{party color|People's Alliance (Sri Lanka)}}
|party6=[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි]]
|votes6=307657
|st1t6=377
|st2t6=New
|color6={{party color|Illankai Tamil Arasu Kachchi}}
|party7=[[සර්වජන බලය]]
|votes7=294681
|st1t7=226
|st2t7=New
|color7={{party color|Sarvajana Balaya}}
|party8=[[ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම් කොංග්‍රසය]]
|votes8=139858
|st1t8=116
|st2t8=+43
|color8={{party color|Sri Lanka Muslim Congress}}
|party9=ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දෙමළ ජාතික සන්ධානය
|votes9=89177
|st1t9=106
|st2t9=New
|color9={{party color|Democratic Tamil National Alliance}}
|party10=වෙනත් පක්ෂ සහ ස්වාධීන
|votes10=987006
|st1t10=851
|st2t10=
|color10={{party color|Others}}
|total_st2t=0
|invalid=205277
|electorate=17156338
|source=ශ්‍රී ලංකා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව,<ref name="EC-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Live Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://results.elections.gov.lk/ |access-date=2025-05-06 |website=results.elections.gov.lk}}</ref> අද දෙරණ,<ref name="AD-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-06 |title=Local Authorities Election 2025 Results - Sri Lanka |url=https://election.adaderana.lk/local-authorities-election-2025/ |access-date=2025-05-06 |website=election.adaderana.lk}}</ref> Newswire<ref name="NWW-LGE2025" group="ER">{{Cite web |date=2025-05-07 |title=Sri Lanka Local Government Election Results 2025 |url=https://election.newswire.lk/ |access-date=2025-05-07 |website=election.newswire.lk |language=English}}</ref>
}}
===දිස්ත්‍රික්කය===
{| class="wikitable"
|-{{Party shading/National People's Power}}
|[[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|-{{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}
|[[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]] දිනූ දිස්ත්‍රික්ක
|}
{{sticky header}}
{|class="wikitable sortable sticky-header-multi mw-collapsible" style="font-size:80%; text-align:right"
! colspan=18 | 2025 ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම දිස්ත්‍රික් ප්‍රතිඵල
|-
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත්|පළාත්]]
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | [[ශ්‍රී ලංකාවේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්ක|මැතිවරණ<br>දිස්ත්‍රික්ක]]
! colspan=3 | [[ජාතික ජන බලවේගය|NPP]]
! colspan=3 | [[සමගි ජන බලවේගය|SJB]]
! colspan=3 | [[ඉලංගෙයි තමිළ් අරසු කච්චි|ITAK]]
! colspan=3 | වෙනත්
! colspan=3 rowspan=2 | මුළු
! rowspan=3 style="vertical-align:bottom;" | ඡන්ද<br>ප්‍රතිශතය
|-
! colspan=3 style="background:{{party color|National People's Power}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Samagi Jana Balawegaya}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}"|
! colspan=3 style="background:{{party color|Others}}"|
|-
|-
! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! ඡන්ද !! % !! ආසන !! මුළු ඡන්ද විමසීම !! ලියාපදිංචි ඡන්ද දායකයන් !! ආසන
|-
| rowspan=3 align=left|[[බස්නාහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|බස්නාහිර]] || align=left|[[කොළඹ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|කොළඹ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''476,182''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.80%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''297''' || 195,380 || 19.61% || 161 || – || – || – || 324,664 || 32.59% || 175 || 1,016,611 || 1,773,460 || 581 || 57.32%
|-
| align=left|[[ගම්පහ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|ගම්පහ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''599,906''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''54.48%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''402''' || 225,043 || 20.44% || 141 || – || – || – || 276,245 || 25.08% || 174 || 1,122,106 || 1,896,304 || 717 || 59.17%
|-
| align=left|[[Kalutara District|KAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''269,377''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''41.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''207''' || 151,800 || 23.42% || 109 || – || – || – || 226,931 || 35.02% || 160 || 660,663 || 1,033,206 || 476 || 63.94%
|-
| rowspan=3 align=left|[[මධ්‍යම පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|මධ්‍යම]] || align=left|[[මහනුවර මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|KAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''323,957''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.58%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''307''' || 189,246 || 26.04% || 166 || – || – || – || 213,411 || 29.38% || 181 || 746,833 || 1,202,558 || 654 || 62.10%
|-
| align=left|[[මාතලේ මැතිවරණ දිස්ත්‍රික්කය|මාතලේ]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''117,565''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''43.61%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''139''' || 64,917 || 24.08% || 68 || – || – || – || 87,100 || 32.31% || 87 || 276,015 || 434,246 || 294 || 63.56%
|-
| align=left|[[Nuwara Eliya District|NUW]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''133,391''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''35.59%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''131''' || 101,085 || 26.97% || 82 || – || – || – || 140,277 || 37.44% || 113 || 386,232 || 610,117 || 326 || 63.30%
|-
| rowspan=3 align=left|[[දකුණු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|දකුණු]] || align=left|[[Galle District|GAL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''233,129''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.85%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''222''' || 122,353 || 23.01% || 97 || – || – || – || 176,170 || 31.14% || 138 || 541,435 || 856,355 || 457 || 63.23%
|-
| align=left|[[Matara District|MTR]] || {{Party shading/National People's Power}} |'''203,400''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''48.87%''' || {{Party shading/National People's Power}} |'''207''' || 93,543 || 22.48% || 82 || – || – || – || 119,262 || 28.74% || 105 || 424,993 || 693,549 || 394 || 61.28%
|-
| align=left|[[Hambantota District|HAM]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''161,655''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''48.55%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''146''' || 67,207 || 20.18% || 55 || – || – || – || 104,131 || 31.27% || 83 || 338,234 || 526,599 || 284 || 64.23%
|-
| rowspan=5 align=left|[[උතුරු පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු]] || align=left | [[Jaffna District|JAF]] || 56,615 || 20.45% || 81 || 4,103 || 1.48% || 4 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''88,443''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''31.95%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''135''' || 127,636 || 46.12% || 189 || 281,744 || 498,140 || 409 || 56.56%
|-
| align=left|[[Kilinochchi District|KIL]] || 10,552 || 17.65% || 12 || 2,683 || 4.49% || 2 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''29,173''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''48.80%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''36''' || 17,377 || 29.06% || 20 || 61,185 || 102,387 || 70 || 59.76%
|-
| align=left|[[Mannar District|MAN]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''14,133''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''21.09%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''19''' || 13,928 || 20.78% || 18 || 11,056 || 16.50% || 18 || 27,897 || 41.63% || 37 || 67,732 || 91,373 || 92 || 74.13%
|-
| align=left|[[Vavuniya District|VAV]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''17,984''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''22.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''26''' || 10,596 || 13.10% || 15 || 13,385 || 16.55% || 16 || 38,900 || 48.11% || 49 || 82,512 || 129,293 || 106 || 63.81%
|-
| align=left|[[Mullaitivu District|MUL]] || 9,534 || 17.96% || 12 || 4,583 || 8.63% || 7 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''20,080''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''37.83%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''26''' || 18,888 || 35.58% || 24 || 54,098 || 87,800 || 69 || 61.62%
|-
| rowspan=3 align=left|[[නැගෙනහිර පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|නැගෙනහිර]] || align=left|[[Batticaloa District|BAT]] || 53,002 || 18.62% || 44 || 20,505 || 7.20% || 20 || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''91,818''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''32.25%''' || {{Party shading/Ilankai Tamil Arasu Kachchi}}|'''85''' || 119,351 || 41.93% || 104 || 287,739 || 455,520 || 253 || 63.17%
|-
| align=left|[[Ampara District|AMP]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''92,579''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''29.24%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''114''' || 41,851 || 13.22% || 51 || 22,308 || 7.05% || 25 || 159,892 || 50.49% || 161 || 320,160 || 478,669 || 351 || 66.89%
|-
| align=left|[[Trincomalee District|TRI]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''52,569''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''24.34%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''68''' || 34,328 || 15.89% || 36 || 31,394 || 14.53% || 36 || 97,719 || 45.24% || 90 || 218,853 || 319,399 || 230 || 68.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[වයඹ පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|වයඹ]] || align=left|[[Kurunegala District|KUR]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''414,944''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''47.83%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''331''' || 225,395 || 25.98% || 163 || – || – || – || 227,123 || 26.19% || 163 || 880,151 || 1,430,286 || 657 || 61.54%
|-
| align=left|[[Puttalam District|PUT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''159,242''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.31%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''144''' || 88,991 || 23.65% || 72 || – || – || – || 128,107 || 34.04% || 106 || 381,746 || 668,525 || 322 || 57.10%
|-
| rowspan=2 align=left|[[උතුරු මැද පළාත, ශ්‍රී ලංකාව|උතුරු මැද]] || align=left|[[Anuradhapura District|ANU]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''245,307''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''50.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''212''' || 111,910 || 22.86% || 86 || – || – || – || 132,239 || 27.02% || 98 || 497,365 || 750,101 || 396 || 66.31%
|-
| align=left|[[Polonnaruwa District|POL]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''115,296''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''53.84%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''97''' || 51,040 || 23.83% || 40 || – || – || – || 47,819 || 22.33% || 38 || 217,863 || 354,111 || 175 || 61.52%
|-
| rowspan=2 align=left|[[ඌව පළාත|ඌව]] || align=left|[[Badulla District|BAD]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''188,269''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.36%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''203''' || 107,891 || 24.27% || 93 || – || – || – || 148,327 || 33.37% || 133 || 458,890 || 712,401 || 429 || 64.41%
|-
| align=left|[[Monaragala District|MON]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''120,058''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''45.56%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''108''' || 71,897 || 27.28% || 53 || – || – || – || 71,551 || 27.16% || 53 || 268,915 || 403,519 || 214 || 66.64%
|-
| rowspan=2 align=left|[[සබරගමුව පළාත|සබරගමුව]] || align=left | [[Ratnapura District|RAT]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''235,841''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''42.12%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''210''' || 144,990 || 25.89% || 109 || – || – || – || 179,102 || 31.99% || 134 || 571,277 || 932,855 || 453 || 61.24%
|-
| align=left|[[Kegalle District|KEG]] || {{Party shading/National People's Power}}|'''199,443''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''44.99%''' || {{Party shading/National People's Power}}|'''188''' || 113,215 || 25.54% || 89 || – || – || – || 130,624 || 29.47% || 107 || 452,735 || 715,565 || 384 || 63.27%
|- class="sortbottom"
! colspan=2 style="text-align:left;" |Total || 4,503,930 || 43.26% || 3,927 || 2,258,480 || 21.69% || 1,767 || 307,657 || 2.96% || 377 || 3,340,743 || 32.09% || 2,722 || 10,616,087 || 17,156,338 || 8,793 || 61.88%
|}
== බලය පිහිටුවීම ==
දේශපාලන පක්ෂයක් හෝ ස්වාධීන කණ්ඩායමක් විසින් බහුතර බලය හිමි කර ගනු ලැබ ඇති පළාත් පාලන ආයතන 161කට අදාළව සභා පිහිටුවීම 2025 ජුනි 2 දින සිදුවිය. අනෙක් ආයතන වල බලය පිහිටුවීම විවිධ දින වලදී සිදුවිය.
=== බස්නාහිර පළාත ===
[[කොළඹ මහනගර සභාව|කොළඹ මහනගර සභාවේ]] බලය පිහිටුවීමට [[ජාතික ජන බලවේගය]] සමත්විය. සීතාවක ප්‍රාදේශීය සභාව‌වේ පළමු සභා වාරය දින නියමක් නොමැතිව කල් ගියේ සභාපති තේරීමේ ඡන්ද විමසීම පිළිබද වු මතභේද හේතුවෙනි. මතුගම ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමගි ජන බලවේගය සමත් විය.<ref name=add10>{{cite web |author=<!-- not stated --> |date=30 ජුනි 2025|title=අදත් පළාත් පාලන ආයත කිහිපයක බලය පිහිටුවයි
|url=https://sinhala.adaderana.lk/news/211704?fbclid=IwY2xjawLPZ5ZleHRuA2FlbQIxMQABHlqnjWm0cTVQTMHrJPUXoGeKwjD6_E4FmsgBewLphJLchHdHniNDuuXf6PRE_aem_jv8l4N2mr8PxvLXSfuNO9g |website= |location=කොළඹ |publisher=අද දෙරණ |access-date=}}</ref>
=== වයඹ පළාත ===
කුරුණෑගල මහ නගර සභාවේ බලය තහවුරු කර ගැනීමට ජාතික ජන බලවේගය සමත් විය.
ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ උඩුබද්දාව ප්‍රාදේශීය සභාව සහ කුලියාපිටිය ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමත් විය.<ref name=bbc10>{{cite web |author=<!-- not stated --> |date= |title= |url=https://www.bbc.com/sinhala/articles/czeydnrd7yxo |website= |location= |publisher= |access-date=}}</ref>
=== දකුණු පළාත ===
නාගොඩ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ සමත් විය.<ref name=add10></ref>
=== මධ්‍යම පළාත ===
වලපනේ ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය ජාතික ජනබල වේගය විසින් පිහිටවිය.<ref name=add10></ref>කොටගල ප්‍රාදේශීය සභාවේ සහ ආගරපතන ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය ලංකා කම්කරු කොංග්‍රසය ලබා ගැනීම සමත් විය.
=== සබරගමුව පළාත ===
=== ඌව පළාත ===
හපුතලේ නගර සභාවේ බලය ස්වාධීන කණ්ඩායමක් විසින් පිහිටවිය.
=== උතුරු මැද පළාත ===
=== උතුරු පළාත ===
ඉලංකෙයි තමිල් අරසු පක්ෂය ඩෙල්ෆ් ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය පිහිටුවීමට සමත් විය.<ref name=add10></ref>
=== නැගෙනහිර පළාත ===
කරෙයිනගර් ප්‍රාදේශීය සභාවේ බලය හිමිකරගෙන ඇත්තේ ස්වාධීන කණ්ඩායමකි.
==සටහන්==
{{සටහන්ලැයිස්තුව}}
;ප්‍රතිළුලය
<references group="ER" />
==මූලාශ්‍ර==
{{reflist}}
{{ශ්‍රී ලාංකික මැතිවරණ }}
[[ප්‍රවර්ගය:2025]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලංකාවේ පළාත් පාලන මැතිවරණ]]
8zzhwu08x0nad10rcpny0u3id1lqs3q
බෙල්ජියමේ එමැනුවෙල් කුමරු
0
104999
752172
568034
2025-06-30T21:06:35Z
CommonsDelinker
157
per [[:c:COM:NETCOPYVIO|]], හේතුව ලෙස දක්වා [[c:User:Yann|Yann]] විසින් [[c:File:Emmanuel_de_Belgique_en_2016.jpg|Emmanuel_de_Belgique_en_2016.jpg]] ගොනුව මකාදමා ඇත.
752172
wikitext
text/x-wiki
එමැනුවෙල් කුමරු බෙල්ජියමේ පිලිප් රජතුමාගේ සහ මැතිල්ඩා බිසවගේ තෙවන දරුවා සහ දෙවන පුත් කුමරු වේ.
{{Infobox royalty
|name = එමැනුවෙල් කුමරු
|full name ={{ubl|ප්‍රංශ: ''එමෑනුවෙල් ලියෝපෝල්ඩ් ගිලියම් ෆ්‍රෑන්කොයිස් මාරි''|ලන්දේසි: ''එමැනුවෙල් ලියෝපෝල්ඩ් විලෙම් ෆ්‍රාන්ස් මරියා''}}
|image =
|caption = එමැනුවෙල් කුමරු
|birth_date = {{Birth date and age|2005|10|04|df=yes}}
|birth_place = ඉරාස්මස් රෝහල , ඇන්ඩලෙක්ට්, බ්‍රසල්ස්, බෙල්ජියම
|house = බෙල්ජියම් රාජවංශය
|father = [[බෙල්ජියමේ පිලිප් රජතුමා]]
|mother = [[බෙල්ජියමේ මැතිල්ඩා බිසව]]
}}
ebxpt03rrblna1tcvk3mk97p300as34
බෙල්ජියමේ එලනෝර් කුමරිය
0
105000
752173
568035
2025-06-30T21:11:49Z
CommonsDelinker
157
per [[:c:COM:NETCOPYVIO|]], හේතුව ලෙස දක්වා [[c:User:Yann|Yann]] විසින් [[c:File:Eléonore_de_Belgique.jpg|Eléonore_de_Belgique.jpg]] ගොනුව මකාදමා ඇත.
752173
wikitext
text/x-wiki
එලනෝර් කුමරිය යනු බෙල්ජියමේ පිලිප් රජතුමාගේ සහ මැතිල්ඩා බිසවගේ සිව්වන සහ බාලම දරුවා වේ.
{{Infobox royalty
| name = එලනෝර් කුමරිය
| image =
| caption = එලනෝර් කුමරිය 2016දී
| full name = {{lang-fr|එලනෝර් ෆැබියෝලා වික්ටෝරියා ඈන් මරී}}
| birth_date = {{Birth date and age|2008|04|16|df=y}}
| birth_place = ඉරාස්මස් රෝහල , ඇන්ඩර්ලෙක්ට්, බ්‍රසල්ස්, බෙල්ජියම
| house = බෙල්ජියම් රාජවංශය
| father = [[බෙල්ජියමේ පිලිප් රජතුමා]]
| mother = [[බෙල්ජියමේ මැතිල්ඩා බිසව]]
| religion = [[රෝමානු කතෝලික]]
}}
bmwvqjdqo3vicwvae5liyjetti5rpp6
පරිශීලක සාකච්ඡාව:Sachira Bhanu(sachi)
3
108149
752171
750475
2025-06-30T19:57:53Z
MediaWiki message delivery
16264
/* Wikidata weekly summary #686 */ නව ඡේදය
752171
wikitext
text/x-wiki
{{දැන්වීම|මෙම පරිශීලකගේ පැරණි සාකච්ඡාව පිටුව [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:Sachira Bhanu(sachi)/archive|මෙතැනට]] සහ [[පරිශීලක සාකච්ඡාව:Sachira Bhanu(sachi)/archive/1|මෙතැනට]] ගෙගොස් ඇත.}}
== ඔබගේ පැරණි සාකච්ඡා පිටුව ==
Mass message log තුළ ඉතා දිගු කලක් සිට ඔබගේ පිටුවට පණිවිඩ ගෙන ඒම පිළිබඳ ගැටලු වාර්තා වේ. එම නිසා පැරණි පණිවිඩ වෙනත් තැනකට ගෙන ගියෙමි. -- [[User:Lee|Lee]] ([[User talk:Lee|talk]]) 08:09, 21 අප්‍රේල් 2023 (යූටීසී)
== Wikidata weekly summary #584 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Tomodachi94|Tomodachi94]] (RfP scheduled to end after 21 July 2023 05:02 UTC)
** New requests for permissions/Bot:
*** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Peuc bot 3|Peuc bot 3]] (Task: One-time import of a database of Québec written literary works)
*** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/MajavahBot|MajavahBot]] (Task: Import version and metadata information for Python libraries from [https://pypi.org/ PyPI])
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming: [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/MNSAJ5XLNLF6XBCYGB3CYHB72O6XVQGL/ The 4th Wikidata Workshop. (Extended deadline)! Papers are due on Thursday, 27 July 2023]
** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #101, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=101 Archives] (Challenge started on 2023-07-17 12:01:18
** Past: Wikidata and Wikibase Q3 office hour session log: [[d:Wikidata:Events/Telegram_office_hour_2023-07-12|Wikidata:Events/Telegram office hour 2023-07-12 ]]
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://www.bylinebyline.com/articles/internets-architects-wikipedia-wikimedia-editors#:~:text=the%20internet%20itself.-,KALLI%20MATHIOS,-Can%20you%20describe Issue 01: Who Builds The Internet?]
*** [[:w:Wikipedia:Wikipedia_Signpost/2023-07-17/In_focus|Are the children of celebrities over-represented in French cinema?]] in ''[[:w:Wikipedia:Wikipedia_Signpost|The Signpost]]'', July 17, 2023
*** [https://beforesandafters.com/2023/07/11/the-humble-guide-to-building-an-asset-library/ The humble guide to building an asset library]
** Papers
*** [https://direct.mit.edu/tacl/article/doi/10.1162/tacl_a_00569/116618 OpenFact: Factuality Enhanced Open Knowledge Extraction]
*** [https://figshare.com/s/a1ed9cdbd917c923b884 "Psychiq and Wwwyzzerdd: Wikidata completion using Wikipedia"] (browser extension to import information from Wikipedia, assisted by a DistilBERT-based ML model to predict Wikidata statements for instance and subclass)
*** [https://redc.revistas.csic.es/index.php/redc/article/view/1519/2297 A universal literary canon based on multilingual encyclopedic data: proposal for a measurement method of literary works using quantitative data obtained from Wikidata and Wikipedia]
** Videos
*** Live Q & A with Denny Vrandečić - on Wikidata, Abstract Wikipedia and GenAi - [https://www.youtube.com/watch?v=L5Aw9fkPyoM YouTube]
*** Constructing ethnic language links to open data? Status of Sediq usage on Wikidata (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=r8FYhm9OI1c YouTube]
*** LD4 conference (YouTube)
**** [https://www.youtube.com/watch?v=TFl28pCkoHs Linked data via Vivaldi: A musical journey from Wikidata to the library catalog]
**** [https://www.youtube.com/watch?v=UPgGq1yNM1Q Wikidata Sprint in UNLV Special Collections Highlighting LGBTQ+ Las Vegas]
**** [https://www.youtube.com/watch?v=5CiFIIZSCxo Linking Us Together: Applications of Wikidata in Saving Ukrainian Cultural Heritage Online (SUCHO)]
**** [https://www.youtube.com/watch?v=VYoD6-aw80M WikiframeVG: A SPARQL Template-based Wikiframe for Wikidata Graph Exploration]
**** [https://www.youtube.com/watch?v=pvrxTh8xfdY Wikidata and the sum of all video games: putting the "linked" in video game metadata]
**** [https://www.youtube.com/watch?v=X70oWw3sXk8 How do you model my gender? Studying gender representation in the Wikidata knowledge base]
* '''Tool of the week'''
** [https://wdrc.toolforge.org/ Wikidata Recent Changes API] (simple front-end to the actual API) lets you query Wikidata edits by either properties, or labels/aliases/descriptions/sitelinks. You can retrieve any changes, or specify added/changed/removed. Current lag to Wikidata: 1 seconds. ([http://magnusmanske.de/wordpress/?p=665 blog])
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P11889|autosuggest value]] (<nowiki>qualifier for P1963 that suggests which values should be autosuggested to the user that uses the property for items that are instances of the subject</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P11870|The Literary Encyclopedia person ID]], [[:d:Property:P11871|ComingSoon.it TV series ID]], [[:d:Property:P11872|ComingSoon.it TV program ID]], [[:d:Property:P11873|parliament.bg MP ID]], [[:d:Property:P11874|Archivio digitale Fondo Edifici di Culto ID]], [[:d:Property:P11875|Flashpoint database ID]], [[:d:Property:P11876|Choisirleservicepublic.gouv.fr organization ID]], [[:d:Property:P11877|Gameswelt ID]], [[:d:Property:P11878|Vélo'v station ID]], [[:d:Property:P11879|Lithuanian protected object ID]], [[:d:Property:P11880|Saugoma.lt area ID]], [[:d:Property:P11881|Saugoma.lt object ID]], [[:d:Property:P11882|Alienor.org ID]], [[:d:Property:P11883|Musées Occitanie ID]], [[:d:Property:P11884|Trésors de Nice ID]], [[:d:Property:P11885|Image Duplicator ID]], [[:d:Property:P11886|CNR ExploRA author ID]], [[:d:Property:P11887|ECLI court code]], [[:d:Property:P11888|Romanian river code]], [[:d:Property:P11890|German University Collections person ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/verdict|verdict]] (<nowiki>decision made at the end of a trial by the judge or jury</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Founder of|Founder of]] (<nowiki></nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/underlying structure|underlying structure]] (<nowiki>an instance of the subject becomes an instance of the object if some of its data are lost</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/timetable|timetable]] (<nowiki></nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Archival Information Network authority record|Canadian Archival Information Network authority record]] (<nowiki></nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/BDFutbol manager ID 2|BDFutbol manager ID 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GSA player ID|GSA player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DigiListan artist ID|DigiListan artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FSHF player ID|FSHF player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WWGR player ID|WWGR player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Threads username|Threads username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ProQuest publication ID|ProQuest publication ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lift Up profile ID|Lift Up profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Internet Broadway Database touring theatre ID|Internet Broadway Database touring theatre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ligue nationale de rugby ID|Ligue nationale de rugby ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Musée critique de la Sorbonne ID|Musée critique de la Sorbonne ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FantLab translator ID|FantLab translator ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Literary Encyclopedia work ID|The Literary Encyclopedia work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Acclaimed Music album ID|Acclaimed Music album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hugging Face user or organization ID|Hugging Face user or organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Friedländer ID|Friedländer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IMDb keyword|IMDb keyword]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/6$vi List of data journals at Wikidata] ([https://twitter.com/_shigapov/status/1678780961214050306 source])
*** [https://w.wiki/6TNS Week 28, 2023: Top album languages found on Wikidata right now] ([https://wikis.world/@moebeus@mastodon.online/110718631093218142 source])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
*** [[d:Wikidata:WikiProject Antiquity|WikiProject Antiquity]] (aims to gather all contributors working in an aspect or another of Antiquity)
*** [[d:Wikidata:WikiProject Lodging|WikiProject Lodging]] (aims at creating, improving, and organizing Wikidata items related to lodging, such as hotels, motels, inns, guest houses and lodging-related topics)
* '''Development'''
** Vector 2022 skin: We finished working on removing the strange bolding pattern of the Search Results on Wikidata. Should be rolled out in the next train ([[phab:T327510]])
** EntitySchemas: We are working on showing the Label of EntitySchema in Statements and Special pages ([[phab:T339924]])
** Mismatch Finder: We are working on adding the Language Selector to the Mismatch Finder ([[phab:T328149]])
** mul: We trying out changing how placeholders in Wikibase termboxes work: They’ll soon start falling back across the fallback chain of the language until they hit mul ([[phab:T340832]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 07 17|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:54, 17 ජූලි 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25297678 -->
== Wikidata weekly summary #585 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Yahya|Yahya]] (RfP scheduled to end after 26 July 2023 17:46 UTC)
** Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Tomodachi94|Tomodachi94]] (successful) Welcome on board \o/
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming
*** Missed the initial office hour sessions for preparing a WikidataCon 2023 submission? Join the next sessions on 20th, 22nd, and 26th and bring all your questions. [[d:Wikidata:WikidataCon_2023#Office_hours|Wikidata:WikidataCon 2023#Office hours]] (available in both Mandarin and English)
*** Live Wikidata editing in Italian, July 25 at 9:00 PM CEST on [https://www.youtube.com/watch?v=m2oj_NAENvY YouTube]
** Ongoing
*** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #102, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=102 Money] (Challenge started on 2023-07-24 12:01:19)
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://diff.wikimedia.org/2023/07/12/abstract-wikipedia-gains-new-support-from-the-rockefeller-foundation/ Abstract Wikipedia gains new support from The Rockefeller Foundation]
*** [https://addshore.com/2023/07/wikibase-and-reconciliation/ Wikibase and reconciliation], by Adshore
*** [https://whoseknowledge.org/wikidata-robot-epistemology/ Wikidata: why we contribute to the robot epistemology]
** Papers
*** [https://journals.plos.org/ploscompbiol/article?id=10.1371/journal.pcbi.1011235 Ten quick tips for editing Wikidata]
** Videos
*** Wikidata data set of the Sediq language (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=-XMdiI3izrE YouTube]
*** How can we utilize Wikidata to protect Puyuma, an endangered language - [https://www.youtube.com/watch?v=cfSfKu8WESs YouTube]
*** WikiConference India 2023 - Linking Wikidata with Wikivoyage - [https://www.youtube.com/watch?v=_th9xT6-2Pw YouTube]
*** WikiConference India 2023 — Structured Data in Wikidata and Commons - [https://www.youtube.com/watch?v=rUadi5Mumvg YouTube]
** Dataviz
*** [https://mtmx.github.io/wikicommunes/ Wikicommunes] (See also the [https://mastodon.social/@mat@mapstodon.space/109551155521935438 thread] on Mastodon)
* '''Tool of the week'''
** [https://wikidata-todo.toolforge.org/images_near_items.php Images near items] - helps to find Wikimedia Commons images near Wikidata items without image. It can load a category tree of Commons images with coodrinates, and then find Wikidata items of a certain [[d:Property:P31|P31]] with coordinates but without images. Then, it will try to find nearby (<50 meters) pairs. (example [https://wikidata-todo.toolforge.org/images_near_items.php?category=Telephone+booths+in+the+United+Kingdom&depth=5&p31=Q712868&max_distance_m=50 link] for UK red phone booths)
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/IPRW3TAAZK3DPVGN5JKGVJRVPBUJDQNE/ Update on the collaboration between Wikimedia Deutschland, Igbo Wikimedia Usergroup and Wikimedia Indonesia to advance the technical capacities of the movement around Wikidata].
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P11899|median household income]] (<nowiki>median of the household income (cumulated salaries etc.) of a specific place, such as city, state, country</nowiki>)
****[[:d:Property:P11903|login URL]] (<nowiki>URL of a webpage used to log into a service</nowiki>)
****[[:d:Property:P11904|registration page URL]] (<nowiki>URL of a webpage used to sign up for a service</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P11891|GamersGlobal series ID]], [[:d:Property:P11892|Threads username]], [[:d:Property:P11893|Dutch word ID]], [[:d:Property:P11895|BSRussia.com team ID]], [[:d:Property:P11896|Istituto Italiano di Tecnologia author ID]], [[:d:Property:P11897|World Geographical Scheme for Recording Plant Distributions ID]], [[:d:Property:P11898|Stage 32 profile ID]], [[:d:Property:P11900|Livres Hebdo award ID]], [[:d:Property:P11901|NCI Dictionary of Cancer Terms entry]], [[:d:Property:P11902|NCI Dictionary of Genetics Terms entry]], [[:d:Property:P11905|ifkdb.se player ID]], [[:d:Property:P11906|Livres Hebdo tag ID]], [[:d:Property:P11907|stats.fm album ID]], [[:d:Property:P11908|Ligue nationale de rugby ID]], [[:d:Property:P11909|Holarse article ID]], [[:d:Property:P11910|Musée critique de la Sorbonne ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Top scorer|Top scorer]] (<nowiki>This property is for the best scorer of a single season of a team sport's competition, or even for the best ever scorer of the history of a competition. The qualifiers to be admitted to this property should be: {{p|54}}; {{p|1532}}; {{p|1013}} (es.: goals / tries / points / etc ).</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/BDFutbol referee ID|BDFutbol referee ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baseball-Reference.com manager ID|Baseball-Reference.com manager ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/USOPC Hall of Fame ID|USOPC Hall of Fame ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant d'un défunt sur le site Dans nos cœurs|identifiant d'un défunt sur le site Dans nos cœurs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IbsenStage ID|IbsenStage ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TV Guide movie ID|TV Guide movie ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OlimpBase FIDE ratings ID|OlimpBase FIDE ratings ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Digitale Sammlungen Universitätsbibliothek Frankfurt ID|Digitale Sammlungen Universitätsbibliothek Frankfurt ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Capitolium Art artist ID|Capitolium Art artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nurnet ID|Nurnet ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Roku Channel Store ID|Roku Channel Store ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/74wp Bubble graph of the first letter of the word for "one" for languages where Wikidata has a Lexeme] ([https://twitter.com/belett/status/1681314960318799878 source])
*** [https://w.wiki/76rj Searches for trying to replace broken Art UK external IDs] ([[d:Property_talk:P1367#Queries_relating_to_changed_Art_UK_identifiers|source]])
*** [https://w.wiki/75ye People linked in the English Wikipedia page "List of current United States governors"] ([https://t.me/c/1224298920/110790 source])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
*** [[d:Wikidata:WikiProject Henrik Ibsen|WikiProject Henrik Ibsen]] is a project for users interested in the Norwegian playwright [[d:Q36661|Henrik Ibsen (Q36661)]].
*** [[d:Wikidata:WikiProject Getty Library Wikidata Pilot|WikiProject Getty Library Wikidata Pilot]] - is a WikiProject in the [[d:Q57697861|Getty Library]] at the [[d:Q11203476|Getty Research Institute]] (part of the [[d:Q2919540|J. Paul Getty Trust)]] to create and enhance Wikidata items related to information in materials from the library’s Whitney and Lee Kaplan Collection of African American Visual Culture.
* '''Development'''
** EntitySchemas: We expanded the new datatype that is in testing. When a statement links to an EntitySchema it will now show its label when available ([[phab:T338613]]). We are also working on showing them by their label in recent changes and similar places ([[phab:T214885]]).
** mul language code: we are working on improving the termbox to integrate this new language code better ([[phab:T340644]])
** Mismatch Finder: We are working on adding a language selector to it so you can switch the language of the tool ([[phab:T328149]])
** Wikibase REST API: We completed two new endpoint for the Wikibase REST API:
*** Retrieve all statements from a Property - /entities/properties/{property_id}/statements
*** Retrieve a single statement from a Property - /entities/properties/{property_id}/statements/{statement_id}
*** You can also retrieve a single statement from a Property from the existing /statements/{statement_id} endpoint
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 07 24|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat(WMDE)]] 15:42, 24 ජූලි 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25328487 -->
== Wikidata weekly summary #587 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** Welcome to our new admin [[d:User:Yahya|Yahya]]! ([[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Yahya|see the closed request]])
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** The deadline for submitting your proposals for WikidataCon 2023 is July 31st (23:59) anywhere in the world. Submit your proposals at https://pretalx.com/wikidatacon2023/
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** [https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1570826823000288?via%3Dihub An analysis of discussions in collaborative knowledge engineering through the lens of Wikidata], Elisavet Koutsiana et. al.
* '''Tool of the week'''
** [[d:User:Bovlb/osm.js|osm.js]] will add a link to the navigation for items that have a Wikidata mapping on the OSM side.
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P11899|median household income]] (<nowiki>median of the household income (cumulated salaries etc.) of a specific place, such as city, state, country</nowiki>)
****[[:d:Property:P11903|login URL]] (<nowiki>URL of a webpage used to log into a service</nowiki>)
****[[:d:Property:P11904|registration page URL]] (<nowiki>URL of a webpage used to sign up for a service</nowiki>)
****[[:d:Property:P11916|shortcode]] (<nowiki>string of text replaced by an emoji or other character on a platform (e.g. :heart_eyes:)</nowiki>)
****[[:d:Property:P11922|verdict]] (<nowiki>decision made at the end of a trial by the judge or jury</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P11898|Stage 32 profile ID]], [[:d:Property:P11900|Livres Hebdo award ID]], [[:d:Property:P11901|NCI Dictionary of Cancer Terms entry]], [[:d:Property:P11902|NCI Dictionary of Genetics Terms entry]], [[:d:Property:P11905|ifkdb.se player ID]], [[:d:Property:P11906|Livres Hebdo tag ID]], [[:d:Property:P11907|stats.fm album ID]], [[:d:Property:P11908|Ligue nationale de rugby ID]], [[:d:Property:P11909|Holarse article ID]], [[:d:Property:P11910|Musée critique de la Sorbonne ID]], [[:d:Property:P11911|Spotlight PIN ID]], [[:d:Property:P11912|myjewishitaly.it ID]], [[:d:Property:P11913|Minerba One Data Indonesia ID]], [[:d:Property:P11914|Wikibase World ID]], [[:d:Property:P11915|Open Yearbook org id]], [[:d:Property:P11917|ProQuest publication ID]], [[:d:Property:P11918|Friedländer ID]], [[:d:Property:P11919|FIGC player ID]], [[:d:Property:P11920|hitparade.ch song ID]], [[:d:Property:P11921|Theapolis theatre ID]], [[:d:Property:P11923|IbsenStage ID]], [[:d:Property:P11924|IMDb keyword]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Top scorer|Top scorer]] (<nowiki>This property is for the best scorer of a single season of a team sport's competition, or even for the best ever scorer of the history of a competition. The qualifiers to be admitted to this property should be: {{p|54}}; {{p|1532}}; {{p|1013}} (es.: goals / tries / points / etc ).</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Project partner|Project partner]] (<nowiki>property to list the partners of a project or an event, when different from the organizing body.</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/TV Guide movie ID|TV Guide movie ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OlimpBase FIDE ratings ID|OlimpBase FIDE ratings ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Digitale Sammlungen Universitätsbibliothek Frankfurt ID|Digitale Sammlungen Universitätsbibliothek Frankfurt ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Capitolium Art artist ID|Capitolium Art artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nurnet ID|Nurnet ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Roku Channel Store ID|Roku Channel Store ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BHL item ID|BHL item ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GamerProfiles Game ID|GamerProfiles Game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Pouët d'un groupe de démo|identifiant Pouët d'un groupe de démo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Pouët d'une démo|identifiant Pouët d'une démo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Pouët d'un membre d'un groupe de démo|identifiant Pouët d'un membre d'un groupe de démo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kastelenlexicon ID|Kastelenlexicon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SEVIS school ID|SEVIS school ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Xiaohongshu User ID|Xiaohongshu User ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Musée d'Arts de Nantes ID|Musée d'Arts de Nantes ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/7AAt List of people in the NZThesisProject with no assigned gender] ([https://twitter.com/KnitMeAThneed/status/1684841670028980224 source])
*** [https://w.wiki/7AAu Cultural institutions having a Mastodon handle] ([https://twitter.com/belett/status/1684488921474822146 source])
*** [https://w.wiki/78D8 Maps of places in Rennes with an article on French Wikipedia, color-coded by number of pages on the Wikimedia Projects] ([https://twitter.com/belett/status/1684201272784695296 source])
* '''Development'''
** Wikibase REST API:
*** We released the following new stuff to Wikidata:
**** GET /entities/properties/{property_id}/statements ([[phab:T339356]]) (new route)
**** GET /entities/properties/{property_id}/statements/{statement_id} ([[phab:T338383]]) (new route)
**** GET /statements/{statement_id} (now supports statements on Properties)
*** We started work on a new route for replacing the data of a statement on a Property ([[phab:T340006]])
** EntitySchemas:
*** We worked on improving the termbox (the table of labels, descriptions and aliases) on EntitySchema pages to bring it more in line with the one on Items and Properties
*** We made sure that EntitySchemas are shown by their label instead of ID when available in Recent Changes and similar lists ([[phab:T339924]])
** Mismatch Finder: We added a language selector so you can switch the interface language ([[phab:T328149]])
** mul language code: We are working on showing more labels from fallback languags in the termbox ([[phab:T340832]], [[phab:T338330]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]!
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 07 31|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 14:45, 31 ජූලි 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25344567 -->
== Wikidata weekly summary #588 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming: [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/ Submit your proposal for GLAM Wiki Conference 2023]. Deadline has been extended to August 20, 23:59 anywhere in the world.
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blog: [https://itnext.io/creating-interactive-map-visualizations-of-settlements-with-wikidata-and-python-13e8e206acf5 Creating Interactive Map Visualizations of Settlements with Wikidata and Python]
** Videos: [https://www.youtube.com/playlist?list=PLhV3K_DS5YfILLogVfycnWLC7s3E81p0b Wiki Workshop 2023 recording YouTube playlist]
* '''Tool of the week'''
** [https://wikishootme.toolforge.org/ WikiShootMe] expanded to make it possible to find the Items close to pictures you took so you can upload and add them to them ([http://magnusmanske.de/wordpress/?p=701 source])
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** [[:d:Template:Synia|Template:Synia]] is a new template which makes it easy to create links to [[:d:Wikidata:Synia|Synia]] from Wikidata. [[:d:Template:Synia+|Template:Synia+]] guesses the relevant configuration pages for each entity depending on the values of P31 and P106.
** [[:Wikifunctions:Main Page|Wikifunctions]], Wikidata's newest sibling project, had a soft launch. Welcome to the Wikimedia wikiverse, functioneers!
** The ORES service will be decommissioned and replaced by Lift Wing. If you have a tool that relies on ORES scores to judge edits or the quality of an Item please read the [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EK65B7QCQHEG37C2ERPIUSP64OX3ZEUJ/|migration announcement]]. We are collecting affected community tools in [[phab:T343419]].
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes: none
*** External identifiers: [[:d:Property:P11925|National Union of Composers of Ukraine person ID]], [[:d:Property:P11926|Encyclopaedia Islamica ID]], [[:d:Property:P11927|Master's degree Mon master ID]], [[:d:Property:P11928|Virksomme ord ID]], [[:d:Property:P11929|Swetrails route ID]], [[:d:Property:P11930|European Bridge League ID]], [[:d:Property:P11931|CAMEO Chemicals ID]], [[:d:Property:P11932|The Literary Encyclopedia work ID]], [[:d:Property:P11933|IMVDb artist numeric ID]], [[:d:Property:P11934|Team France athlete ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/disinherited|disinherited]] (<nowiki>someone who received or will receive no or little the subject's property or title even if otherwise eligible, (partially) the opposite of [[Wikidata:Property proposal/heir or beneficiary]]</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/conference schedule|conference schedule]] (<nowiki>Conference schedule in Pentabarf XML format</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/state of transmission|state of transmission]]
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Works Diamond Catalogue ID|Works Diamond Catalogue ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Editions Diamond Catalogue ID|Editions Diamond Catalogue ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NFSA ID|NFSA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Médiathèque Numérique CVS|Identifiant Médiathèque Numérique CVS]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DCB Number|DCB Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/wadoku id|wadoku id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/USP Libraries Catalogue ID|USP Libraries Catalogue ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mémoire déposé sur DUMAS|Mémoire déposé sur DUMAS]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Experimental Factor Ontology ID|Experimental Factor Ontology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BG EGN|BG EGN]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Google Scholar Organization ID|Google Scholar Organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/fiba.basketball player ID|fiba.basketball player ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]:
** Query example: [https://w.wiki/7Cup Entry dates and discovery dates of the objects of the museum of Brittany] ([https://twitter.com/belett/status/1686648138583461888 source])
* '''Development'''
** EntitySchemas:
*** We continued the work on giving them the same termbox as Items and Properties ([[phab:T324235]])
*** We finished the work on showing the labels for EntitySchemas in Recent changes, All Pages, Watchlist and edit summaries ([[phab:T339924]], [[phab:T339921]], [[phab:T339925]], [[phab:T343231]])
*** We added missing messages related to IP editing and license notes ([[phab:T343333]], [[phab:T343118]])
** Wikibase REST API: We continued the work on the route for replacing the data of a statement on a Property ([[phab:T340006]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]!
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 08 07|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 13:05, 7 අගෝස්තු 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25392004 -->
== Wikidata weekly summary #589 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** New requests for permissions/Bot:
*** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/MangadexBot|MangadexBot]] (Task: add metadata from mangadex to manga with [[d:Property:P10589|Mangadex manga ID]])
*** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/WingUCTBOT|WingUCTBOT]] (Task: Batch Upload of Niger-Congo B Lexemes, including Senses and Forms)
** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Adapt blocking policy to IPv6 networks|Adapt blocking policy to IPv6 networks]] (Regarding the need to block IPv6 addresses and networks by a minimum /64 range )
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming:
*** Wikimania 2023 (16–19 August, Singapore and Online) program is out: [[wikimania:2023:Program|wikimania:2023:Program]]
*** Next Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group Working Hour August 18, 2023: Over the summer and into the fall the LD4 Wikidata Affinity Group will be offering a series of Wikidata Working Hours to give folks an opportunity to try out various Wikidata-related skills and tools by assembling a data set of diverse library and information science (LIS) materials (articles, conference proceedings, books) and adding it to Wikidata. Wikidata Working Hours provide hands-on Wikidata experience in a supportive space. We hope you will join us if you are interested in learning more about Wikidata, exploring LIS literature, and have been looking for a fun Wikidata project to contribute to. The first Wikidata Working Hour in the series will cover creating a bibliography of diverse LIS articles and books. We will generate a spreadsheet of sources ready for use during subsequent Working Hours. This session will be recorded and the recording shared on the event page. [[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/2023-August-18_Wikidata_Working_Hour|Event page]]
** Past: Weekly Lexemes Challenge #104, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=104 Police]
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://absolutelymaybe.plos.org/2023/08/02/some-things-i-like-about-the-expanding-wikipedia-universe/ Some Things I Like About the Expanding Wikipedia Universe]
*** [https://www.generalist.org.uk/blog/2023/gender-and-blps-on-wikipedia-redux/ Gender and BLPs on Wikipedia, redux]
*** [https://diff.wikimedia.org/2023/08/09/the-power-of-shared-value-partnership-cis-a2k-acpr-glam-project/ The Power of Shared Value Partnership: CIS-A2K & ACPR- GLAM Project]
*** [https://chem-bla-ics.blogspot.com/2023/08/blog-planets-blogging-about-debian.html Blog planets: blogging about Debian, GNOME, Wikimedia, FSFE, and many more]
** Papers
***[https://ceur-ws.org/Vol-3447/Text2KG_Paper_13.pdf Semantification of CEUR-WS with Wikidata as a target Knowledge Graph]
*** [https://arxiv.org/pdf/2307.16659.pdf The World Literature Knowledge Graph]
*** [https://ceur-ws.org/Vol-3322/short1.pdf Building a French Revolution Narrative from Wikidata]
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=hcx-d2JhjvA Adding Wikidata To Openstreetmap]
*** [https://www.youtube.com/watch?v=v2OdGib4Ido Recording mass paths on Wikimedia and Wikidata]
*** [https://www.youtube.com/watch?v=uaX3eGh8EeM FOSS4G 2023 - Tools for linking Wikidata and OpenStreetMap - Edward Betts]
*** [https://www.youtube.com/watch?v=eKM2biqHvBU SPARQLE session - Sport, rugby and units - Nicolas VIGNERON]
*** [https://www.youtube.com/watch?v=vDUvBuJ_NJ0 Virtual Inauguration: AfLIA Wikidata Online Course for Cohort 2]
*** [https://www.youtube.com/watch?v=Q8tVpwDNsZw Live Wikidata editing (in Italian)]
*** [https://www.youtube.com/watch?v=aNxxX_3IHY0 KGC 2023 Masterclass: Wikibase and Question-Answering by The QA Company's CEO, Dennis Diefenbach]
** Notebooks
*** [https://observablehq.com/d/57763b5d48fe9825 SEmantic Graphs (SEG) - Cautiously nudging RDF towards more expressivity] (paper)
*** [https://observablehq.com/@fgregg/movies-settings-and-population Movie settings and population] (What is the relation between how big a city is and how many movies are set in that city?)
*** [https://observablehq.com/@maison-mona/je-wikidata Wikidata study day]
*** [https://observablehq.com/@getty/sparql-queries-for-data-cleanup SPARQL Queries for Cross-referencing and Data Cleanup]
** Presentations: [https://docs.google.com/presentation/d/1XlGUisIh8Tq5eGMaQEk5OehuxZwcfbocTlFtsY_yZ2Q/edit#slide=id.p1 Chemistry in Wikidata visualized with Scholia], Egon Willighagen et al.
* '''Tool of the week'''
** [https://everythingisconnected.toolforge.org/ Everything is connected] - is a knowledge-based puzzle game where players must fit square pieces representing entities in the world together based on their known connections.
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/F4SBNGUTRRB3DUL5CY5K4WG2TUVDNVXU/ WMF is moving from ORES to Lift Wing, an open-source machine learning infrastructure]. Your input is vital to train the model for more accurate bad edits detection on Wikidata. Join us in enhancing edits detection by using the Annotation tool: https://annotool.toolforge.org/
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** [[d:Wikidata:Project_chat#New_Wikimedia_Deutschland_Staff_working_on_Wikidata_for_Wikimedia_Projects|Danny Benjafield and Ifeatu Nnaobi are joining the Wikidata for Wikimedia Projects team at Wikimedia Deutschland]]
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/4UL7ZBYE2WRGIBQZ3BHGDTVWPRXZ7T4E/ wikifunctions.org is gradually rolling out (with caveats)]
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes: none
*** External identifiers: [[:d:Property:P11935|Tolkien Gateway ID]], [[:d:Property:P11936|Biblioteca centrale Cappuccini authority ID]], [[:d:Property:P11937|FSHF player ID]], [[:d:Property:P11938|Mandarin-Cantonese Comparative Study ID]], [[:d:Property:P11939|Internet Broadway Database touring theatre ID]], [[:d:Property:P11940|British Institute at Ankara person ID]], [[:d:Property:P11941|British Institute at Ankara place ID]], [[:d:Property:P11942|Woordenboek der Nederlandsche Taal GTB ID]], [[:d:Property:P11943|GSAFD ID]], [[:d:Property:P11944|USP Libraries Catalogue ID]], [[:d:Property:P11945|Nantes Museum of Arts ID]], [[:d:Property:P11946|Mythoskop ID]], [[:d:Property:P11947|Lemmy community ID]], [[:d:Property:P11948|NFSA title ID]], [[:d:Property:P11949|PesticideInfo chemical ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Steam Deck compatibility rating|Steam Deck compatibility rating]] (<nowiki>official rating used to determine which games, as a result of the review process, are compatible with Steam Deck and which are not</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/name version for other gender|name version for other gender]] (<nowiki>use for when names that are not given name or surnames are gendered (since those two have their own properties), would also be helpful for many noble titles and honorifics as well as affixes</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Curator of|Curator of]] (<nowiki>has curated a collection or (art) exhibition</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Philippine middle name|Philippine middle name]] (<nowiki></nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Rumble channel|Rumble channel]], [[:d:Wikidata:Property proposal/protected heritage site in Brussels ID (web)|protected heritage site in Brussels ID (web)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/archINFORM Awards ID|archINFORM Awards ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RCS number|RCS number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NFDI4Culture ID|NFDI4Culture ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Windows Package Manager Community package ID|Windows Package Manager Community package ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AFC-Ajax.info player ID|AFC-Ajax.info player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FaroeSoccer referee ID|FaroeSoccer referee ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Steam curator ID|Steam curator ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Футзал.рус player ID|Футзал.рус player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/alyga.lt player ID|alyga.lt player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CRIS Unique Site Number|CRIS Unique Site Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Höhlenkataster ID (Österreich)|Höhlenkataster ID (Österreich)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sitios ID|Sitios ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FNAC ID|FNAC ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/78DD Map of places located in Rennes with an article on the French Wikipedia] (and colored according to the number of pages in all Wikimedia projects)
*** [https://w.wiki/7FGw Teenage Mutant Ninja Turtles weapon types, and primary colors] ([https://twitter.com/infovarius/status/1690826166066651136 source])
*** [https://w.wiki/7AqZ Number of albums in Wikidata by year of release] ([https://wikis.world/@wikidata/with_replies source])
*** [https://w.wiki/7FT9 Objects in Dresden with significant event] ([[d:Wikidata:Request_a_query#significant_event_and_time|source]])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
*** [[d:Wikidata:WikiProject Svenska Grillplatser|WikiProject Svenska Grillplatser]] (WikiProject Swedish Grill Places) - The idea is to see what Wikidata and OSM can contribute when it comes to barbecue sites and connections to municipalities, grillplatser.nu, naturkartan.
*** [[d:Wikidata:WikiProject Nollywood|WikiProject Nollywood]] - This is a WikiProject for adding and enhancing items in Wikidata for Nollywood (Nigerian films) held as VHS at the [https://libguides.northwestern.edu/c.php?g=115173&p=749471 Northwestern University Melville J. Herskovits Library of African Studies]. These films were primarily produced and collected from 1990-2000. Items will be added with information from the catalog record (MARC).
* '''Development'''
** Wikibase REST API: We are working on adding and replacing statements on Properties ([[phab:T339363]], [[phab:T340006]])
** EntitySchemas:
*** We continued working on making the mobile termbox from Items and Properties work on EntitySchemas
*** We fixed a missing warning for non-logged-in editors and license note ([[phab:T343333]], [[phab:T343118]])
** IP Masking: We are investigating what implications the upcoming IP Masking changes in MediaWiki have for Wikibase ([[phab:T328454]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2019 10 14|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 11:27, 14 අගෝස්තු 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25392004 -->
== Wikidata weekly summary #590 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/TiagoLubianaBot 2|TiagoLubianaBot 2]] (Task: The [https://www.opentargets.org/ Open Targets Platform] is an important biomedical resource that makes its data available under a CC0 license waiver. The request at hand is to extend the permissions of [[d:User:TiagoLubianaBot|User:TiagoLubianaBot]] to import information from Open Targets, initially with a focus on physical interactions between proteins and drugs.)
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #106, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=106 Sleep]
** Past:
*** Wikimania happened over the weekend. You can find a playlist of the events on [https://www.youtube.com/playlist?list=PLhV3K_DS5YfLj-q0KY_WL7BGkGd_UtwK0 YouTube here]
*** Past: Weekly Lexemes Challenge #105, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=105 Wikimania Singapore]
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://diff.wikimedia.org/2023/08/16/celebrating-the-2023-wikimedian-of-the-year-winners/ Celebrating the 2023 Wikimedian of the Year Winners]. Congratulations [[User:Tofeiku|Tofeiku]] and Siobhan Leachman for your dedication to Wikidata \o/
** Videos
*** Add Wikidata link to an OpenStreetMap (relation (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=OCBz6s9uKJ0 YouTube]
*** Promoting GLAM Institution in Indonesia through OSM-Wikidata Mapping - [https://www.youtube.com/watch?v=IjBYSKwV8wU YouTube]
* '''Tool of the week'''
** [https://wikidata-game.toolforge.org/distributed/#game=84 Psychiq], a Distributed Wikidata Game system, suggests statements to add to Items based on Wikipedia English articles content.
* '''Other Noteworthy Stuff'''
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P11950|appears before phonological feature]] (<nowiki>this lexeme form appears only when another lexeme form with this phonological feature comes after it</nowiki>)
****[[:d:Property:P11951|appears after phonological feature]] (<nowiki>this lexeme form appears only when it comes after another lexeme form with this phonological feature</nowiki>)
****[[:d:Property:P11952|appears before lexeme form]] (<nowiki>this lexeme form appears only when this other specific lexeme form comes after it</nowiki>)
****[[:d:Property:P11953|appears after lexeme form]] (<nowiki>this lexeme form appears only when it comes after this other specific lexeme form</nowiki>)
****[[:d:Property:P11957|Gottstein code]] (<nowiki>code representing a variant of the cuneiform sign according to the Gottstein system</nowiki>)
****[[:d:Property:P11964|tournament type]] (<nowiki>significance or status of a sports competition for a league, tour, association, etc.</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P11947|Lemmy community ID]], [[:d:Property:P11948|NFSA title ID]], [[:d:Property:P11949|PesticideInfo chemical ID]], [[:d:Property:P11954|Unidades de Conservação no Brasil ID]], [[:d:Property:P11955|UMLS Semantic Network ID]], [[:d:Property:P11956|Experimental Factor Ontology ID]], [[:d:Property:P11958|Moroccan geographic code (2015)]], [[:d:Property:P11959|BHL item ID]], [[:d:Property:P11960|TVING ID]], [[:d:Property:P11961|Google Scholar organization ID]], [[:d:Property:P11962|Rumble channel]], [[:d:Property:P11963|GSA player ID]], [[:d:Property:P11965|Roku Channel Store ID]], [[:d:Property:P11966|snookerscores.net tournament ID]], [[:d:Property:P11967|OlimpBase FIDE ratings ID]], [[:d:Property:P11968|Antenna Structure Registration Number]], [[:d:Property:P11969|Korean Tour player ID]], [[:d:Property:P11970|Kastelenlexicon ID]], [[:d:Property:P11971|NFDI4Culture ID]], [[:d:Property:P11972|Pouët group ID]], [[:d:Property:P11973|Pouët group member ID]], [[:d:Property:P11974|Pouët demo ID]], [[:d:Property:P11975|Steam curator ID]], [[:d:Property:P11976|Podbay ID]], [[:d:Property:P11977|Rostocker Matrikelportal ID]], [[:d:Property:P11978|Panjab Digital Library ID]], [[:d:Property:P11979|Diamond Catalogue work ID]], [[:d:Property:P11980|Diamond Catalogue edition ID]], [[:d:Property:P11981|Frankfurt University Library Digital Collection ID]], [[:d:Property:P11982|Nurnet ID]], [[:d:Property:P11983|DUMAS thesis ID]], [[:d:Property:P11984|Syok podcast ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/patron deity|patron deity]] (<nowiki></nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/WHO Aware Classification|WHO Aware Classification]] (<nowiki>The World Health Organization currently classifies 258 antibiotics into "Access", "Watch", and "Reserve" based partly on the risk of resistance developing as a result of such use and critical nature of the antibiotic in question.</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/nombre de niveaux|nombre de niveaux]] (<nowiki>number of levels in a video game or number of stages in a particular sport</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/URL du plan du jeu vidéo|URL du plan du jeu vidéo]] (<nowiki>URL of the video game detailed map in subject provided by the site CPC-Power</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Positioning|Positioning]] (<nowiki>A list of all the satellite navigation system (ex. GPS, GLONASS, GALILEO, BDS, NavIC etc. ) a mobile device, or a smartphone supports. [https://w.wiki/7HE9 List of all the Satellite Navigation System].</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/place on the route|place on the route]] (<nowiki>object, station, facility, city, natural formation or other place on a road, track, route, line, watercourse, utility line or other linear route</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/simule|simule]] (<nowiki>the element imitates or makes the value of the property appear real</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/ANPI person ID (2)|ANPI person ID (2)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/J. Paul Getty Museum agent ID|J. Paul Getty Museum agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ID ve Slovníku české literatury po roce 1945|ID ve Slovníku české literatury po roce 1945]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vazhaju Word ID|Vazhaju Word ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUDlistings ID|MUDlistings ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Mud Connector ID|The Mud Connector ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Visiongame.cz game ID|Visiongame.cz game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Visiongame.cz studio ID|Visiongame.cz studio ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Databáze her developer ID|Databáze her developer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Directory of Federal Judges Numeric ID|Biographical Directory of Federal Judges Numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Living Music Database composer ID|Living Music Database composer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Anikore anime ID|Anikore anime ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/wiki.gg wiki ID|wiki.gg wiki ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/7GXf Count of items with an article on fr.wikivoyage.org by country] ([[:d:User:PAC2/Wikivoyage|source]])
*** [https://w.wiki/7GsR Count of items with an article on fr.wikiquote.org by instance of] ([[:d:User:PAC2/Wikiquote|source]])
*** [https://w.wiki/7HCP Count of items that have X amount of statements. A simple showcase of Blazegraph optimizations.]
*** [https://w.wiki/6TNS Week 33, 2023: Top album languages found on Wikidata right now] ([https://wikis.world/@moebeus@mastodon.online/110915045039310848 source])
* '''Development'''
** EntitySchemas: We investigated ways to help you search for EntitySchemas by their Labels, Aliases and Descriptions ([[phab:T341969]])
** Mismatch Finder: We have added the Language Selector to the Mismatch Finder ([[phab:T328149]])
** Improved language fallback: We are testing to clearly show the fallback Label in the placeholders for empty Labels ([[phab:T338330]], [[phab:T340832]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 08 21|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] 14:55, 21 අගෝස්තු 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25460662 -->
== Wikidata weekly summary #591 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** Closed request for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/TiagoLubianaBot 2|TiagoLubianaBot 2]] (Task: The [https://www.opentargets.org/ Open Targets Platform] is an important biomedical resource that makes its data available under a CC0 license waiver. The request at hand is to extend the permissions of [[d:User:TiagoLubianaBot|User:TiagoLubianaBot]] to import information from Open Targets, initially with a focus on physical interactions between proteins and drugs.)
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #107, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=107 Teeth] (Challenge started on 2023-08-28 12:01:31)
** Upcoming: Next Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group Working Hour August 28, 2023. We will cover adding the articles from our bibliography of diverse LIS resources that we created in our last session to Wikidata! We will learn how to use Zotero, the reference management software, and its browser plugin to automatically extract metadata for articles and convert them to a Wikidata format that can be batch uploaded using QuickStatements. To get a sneak preview of what we will be doing, you can learn more about the Wikidata & Zotero link here: [[d:Wikidata:Zotero|Wikidata:Zotero]]. This session will be recorded and the recording shared on the event page. [[d:Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Wikidata Working Hours/2023-August-28 Wikidata Working Hour|Event page]]
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Papers: [https://ceur-ws.org/Vol-3462/TADA3.pdf WikiDBs: A Corpus Of Relational Databases From Wikidata]
** Videos
*** Keynote about Wikidata for the Chinese Confernence on Knowledge Graphs and Semantic Computing 2023, by Denny Vrandečić - [https://www.youtube.com/watch?v=MXEctjXD_GU YouTube]
*** How to fill an Infobox on Wikipedia using Wikidata - Wikipedia For Beginners - [https://www.youtube.com/watch?v=MoGst-hhaqU YouTube]
*** The impact of Wikidata-powered inboxes on minority and low-resourced language Wikipedias in Africa (Wikimania 2023) - [https://www.youtube.com/watch?v=mog2wXCypA4 YouTube]
*** How to create item in Wikidata about a village (in Malayalam) - [https://www.youtube.com/watch?v=AgocEFUv6ok YouTube]
*** Add Wikidata link to an OpenStreetMap relation (in Guarani) - [https://www.youtube.com/watch?v=OCBz6s9uKJ0 YouTube]
*** WikiDBs: A Corpus Of Relational Databases From Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=zz70A8JCGO8 YouTube]
* '''Tool of the week'''
** [https://wikitrivia.tomjwatson.com/ Wikitrivia] is a web-based game that challenges your knowledge of historical events, people, and places. The game is a combination of Sudoku and Scrabble, and all the data used in the game is sourced from Wikidata and Wikipedia. The objective of the game is to place the cards on the timeline in the correct order.
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** Biyanto Rebin is joining the Software Communication team (SCoT) at Wikimedia Deutschland for 2.5 months as an intern. Welcome!
** Call for Projects and Mentors for Outreachy Round 27! [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/message/IPGTE5XVAZ32DO3NWDSDQW2A3A4NZB5X/ Project submission deadline - September 29, 2023 at 4pm UTC].
** [https://www.iamexpat.nl/career/jobs-netherlands/research-academic/postdoctoral-researcher-nlp-digital-humanities-and Postdoctoral researcher (position) in NLP, Digital Humanities, and Semantic Web (0.8 FTE), University of Groningen]
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12002|has heir or beneficiary]] (<nowiki>people or organizations that received, or will receive, (all or part of) the subject's property or title</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P11985|Austrian Cave Register ID]], [[:d:Property:P11986|research.com ID]], [[:d:Property:P11987|AFC-Ajax.info player ID]], [[:d:Property:P11988|wiki.gg article ID]], [[:d:Property:P11989|MUDlistings ID]], [[:d:Property:P11990|The Mud Connector ID]], [[:d:Property:P11991|Visiongame.cz game ID]], [[:d:Property:P11992|Visiongame.cz studio ID]], [[:d:Property:P11993|Databáze her developer ID]], [[:d:Property:P11994|wiki.gg wiki ID]], [[:d:Property:P11995|Audio+ show ID]], [[:d:Property:P11996|Cent cols ID]], [[:d:Property:P11997|Lift Up profile ID]], [[:d:Property:P11998|Living Music Database composer ID]], [[:d:Property:P11999|Dictionary of Czech literature after 1945 ID]], [[:d:Property:P12000|Biographical Directory of Federal Judges numeric ID]], [[:d:Property:P12001|GamerProfiles game ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/simule|simule]] (<nowiki>the element imitates or makes the value of the property appear real</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/sexe ou genre du protagoniste|sexe ou genre du protagoniste]] (<nowiki>regarding the work in question, For human: male, female, non-binary, intersex, transgender female, transgender male, agender. For animal: male organism, female organism. Groups of same gender use subclass of (P279)</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/unofficial name|unofficial name]] (<nowiki>name which is widely or rarely used, but not official (for nicknames use P1449, for pseudonymes P742)</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/VocalEyes Heritage Access 2022|VocalEyes Heritage Access 2022]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiChip article ID|WikiChip article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Demozoo d'une démo|identifiant Demozoo d'une démo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Demozoo d'un membre d'un groupe de démo|identifiant Demozoo d'un membre d'un groupe de démo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Czech geological location ID|Czech geological location ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Moviefone person ID|Moviefone person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Moviefone movie ID|Moviefone movie ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Les Petits M'O ID|Les Petits M'O ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Internet Dictionary of Polish Surnames ID|Internet Dictionary of Polish Surnames ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Minerals.net mineral ID|Minerals.net mineral ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Minerals.net gemstone ID|Minerals.net gemstone ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/7KAF Map of birthplaces of German women writers] ([https://twitter.com/steinhoff_uwe/status/1694480115403555205 source])
*** [https://w.wiki/6TNS Week 34, 2023: Top album languages found on Wikidata right now] ([https://wikis.world/@moebeus@mastodon.online/110956754311815912 source])
*** [https://w.wiki/7LpT Where were people who went to space born?] ([https://twitter.com/andrawaag/status/966657088687656961 source])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Research expeditions|WikiProject Research expeditions]] - documents the activities of an international working group on Research expeditions.
* '''Development'''
** We started looking at ways to make the Mismatch Finder more powerful and capture more mismatches.
** We updated bootstrap-table library on Wikidata Query Service ([[phab:T328281]])
** We fixed Lexeme header overlaps page toolbar in Minerva skin ([[phab:T318981]])
** We fixed lookup component scrollbar problem ([[phab:T325822]])
** We added telnet as a valid protocol for URL data types ([[phab:T344417]])
** We added language fallback support for EntitySchemas on Special pages ([[phab:T338798]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 08 28|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] 15:01, 28 අගෝස්තු 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25498876 -->
== Wikidata weekly summary #592 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/FlyingAce|FlyingAce]] (RfP scheduled to end after 8 September 2023 23:32 UTC)
** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Must 'Serious' WikiData sources be selective?|Must 'Serious' WikiData sources be selective?]] (The disagreement regards the interpretation of WD:N rule number two, which states an item is acceptable if: "It refers to an instance of a clearly identifiable conceptual or material entity that can be described using serious and publicly available references.")
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming:
*** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/BYQA6RIUH4GAGKIHKOCTMR274XJMCEDZ/ Talk to the Search Platform / Query Service Team—September 6, 2023]. Time: 15:00-16:00 UTC / 08:00 PT / 11:00 EDT / 17:00 CET
*** Registration for 2nd edition of Wikidata MOOC is scheduled for Saturday September 23. [[https://actualitte.com/article/113238/ressources/wikimedia-2e-edition-du-mooc-wikidata. Link (in French)
*** [[m:Wikidata Days 2023|Wikidata Days 2023]], 28-30* Sept. '23 | 10h00-18h00 | Auditorium and Training Room. [https://www.guiadacidade.pt/pt/art/encontro-wikidata-days-2023-308423-11 Registration] (in Portuguess)
** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #108, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=108 Roof] (Challenge started on 2023-09-04 12:01:27)
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://slate.com/technology/2023/08/wikipedia-artificial-intelligence-threat.html Wikipedia Will Survive A.I.] (including comments from Selena Deckelmann (WMF) and [[User:Jsamwrites]])
*** [https://addshore.com/2023/08/wikidata-query-service-blazegraph-jnl-file-on-cloudflare-r2-and-internet-archive/ Wikidata query service Blazegraph JNL file on Cloudflare R2 and Internet Archive]
*** [https://wikiedu.org/blog/2023/08/31/improving-equity-on-wikipedia-using-wikidata/ Improving equity on Wikipedia using Wikidata]
** Papers
*** [https://refubium.fu-berlin.de/handle/fub188/40510 Wikidata Research Articles Dataset]
*** [https://www.semantic-web-journal.net/system/files/swj3375.pdf Handling Wikidata Qualifiers in Reasoning]
*** [https://arxiv.org/pdf/2308.01535.pdf Comparing scalable strategies for generating numerical perspectives]
*** [https://arxiv.org/pdf/2308.03671.pdf SemOpenAlex: The Scientific Landscape in 26 Billion RDF Triples]
** Videos
*** #SPARQL #Wikidata: first name, occupation and Academy, by VIGNERON - [https://www.youtube.com/watch?v=wDveI7tn7cc YouTube] (in French)
** Newsletters
*** [[:w:fr:Wikipédia:RAW/2023-09-01#whoseknowledge|Wikidata and the epistemology of robots]] in [[:w:fr:Wikipédia:RAW/2023-09-01|RAW]] ((in French)
*** [[:w:fr:Wikipédia:RAW/2023-09-01#synia|Explore Wikidata differently with Synia]] in [[:w:fr:Wikipédia:RAW/2023-09-01|RAW]] (in French)
* '''Tool of the week'''
** [[d:User:Sanqui/referenceurl.js|User:Sanqui/referenceurl.js]] - is a userscript that adds a button to add a reference which immediately suggests [[d:Property:P854|reference URL (P854)]].
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** Job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/35226834/Software-Engineer-Wikidata-m-f-d-/?jobDbPVId=90681644&l=en Software Engineer (Wikidata) (m/f/d)]. For our Team Wikidata, based in Berlin, we are looking for a permanent Software Engineer (m/f/d), full-time or part-time (min. 32h/week), as soon as possible.
** [[d:Wikidata:Eleventh Birthday|Wikidata's eleventh birthday]] is around the corner! One of our traditions is to prepare birthday presents to the community. Now is a great time to start preparing yours!
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/423GG6Z424DZYZNFVQ7PTWOLD6QCRRYQ/ Developer account signup from Wikitech removed. Now directing new users towards https://idm.wikimedia.org instead].
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12002|has heir or beneficiary]] (<nowiki>people or organizations that received, or will receive, (all or part of) the subject's property or title</nowiki>)
****[[:d:Property:P12004|towing capacity]] (<nowiki>the maximum sustainable force with which this vehicle can pull or push another object. Alternatively for road- or track-vehicles, the maximum weight of an object on wheels that this vehicle can reliably and safely pull given usual slopes</nowiki>)
****[[:d:Property:P12006|learning outcome]] (<nowiki>specific knowledge, skills, and abilities that students are expected to acquire as a result of participating in a particular education program</nowiki>)
****[[:d:Property:P12011|tribe]] (<nowiki>recognised membership in a society, mainly denoted by shared cultural heritage; for ethnicity use P172</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P12003|ANPI person ID]], [[:d:Property:P12005|Anikore anime ID]], [[:d:Property:P12007|Substack profile ID]], [[:d:Property:P12008|Artmajeur artist ID]], [[:d:Property:P12009|FantLab translator ID]], [[:d:Property:P12010|wadoku ID]], [[:d:Property:P12012|identifier in a register in Germany]], [[:d:Property:P12013|Demozoo demo ID]], [[:d:Property:P12014|Demozoo group member ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/when used with property|when used with property]] (<nowiki>when used with property</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Wikimedia Commons campaign|Wikimedia Commons campaign]] (<nowiki>name of a Wikimedia Commons campaign</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/near|near]] (<nowiki>for geo-objects which are located ''near'' some other geo-object</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/animecons.com event id|animecons.com event id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sayed Ganj Balochi Glossary ID|Sayed Ganj Balochi Glossary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BioGRID Publication|BioGRID Publication]], [[:d:Wikidata:Property proposal/iNaturalist user ID|iNaturalist user ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MyShows|MyShows]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NHK News topic ID|NHK News topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Museoitalia ID|Museoitalia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DBpia author ID|DBpia author ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/7N6r Old Greek personalities with entries in Prosopographia attica] ([https://twitter.com/steinhoff_uwe/status/1696988392788042014 source])
*** [https://w.wiki/7MPo Largest heist by damage] ([https://twitter.com/infovarius/status/1696524669199986968 source])
* '''Development'''
** EntitySchemas: We added language fallbacks to the statements linking to EntitySchemas ([[phab:T338797]])
** We fixed the issue with overlapping Lexeme headers in the Minerva skin ([[phab:T318981]])
** Wikibase REST API: We finished the work on PATCHing for statements on Properties ([[phab:T342238]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 09 04|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] 13:52, 4 සැප්තැම්බර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25549243 -->
== Wikidata weekly summary #593 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** [https://wikibase-lex.sciencesconf.org/ First Wikibase Lexical Data Workshop (wikibase-lex)]. September 13, 14:00 to 18:00, at the Centre for Translation Studies, University of Vienna.
** [https://www.ots.at/presseaussendung/OTS_20230905_OTS0131/deutschsprachige-wikipedia-community-trifft-sich-in-linz German-speaking Wikipedia community meets in Linz] (in German). September 29 - October 1, 2023.
** [https://www.uni-marburg.de/de/fotomarburg/aktuelles/nachrichten/workshop_openrefine-fuer-bauwerke OpenRefine for beginners] (in German). October 25-26, 2023.
** [https://nl.wikimedia.org/wiki/Mini%20Hackathon%20November%202023 The second Mini Hackathon at Wikimedia Nederland], for experienced Wikimedians, will take place on Saturday, November 4. There is room for 30 participants; [https://nl.wikimedia.org/wiki/Mini_Hackathon_November_2023 you can apply here].
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://tech-news.wikimedia.de/en/2023/09/07/starting-fresh-the-wikibase-rest-api/ Starting fresh: the Wikibase REST API]
** Press
*** [https://www.modernghana.com/news/1256630/pamitouch-foundation-pilots-ttag-goes-digital-init.html Pamitouch Foundation pilots TTAG Goes Digital initiative at Accra College of Education]. The Open Foundation West Africa provided an introduction to Wikipedia and its sister tools. The teacher trainees were guided on topics such as Wikimedia Commons, Wikidata, Wikibooks, Wikiquote, and Wikiversity.
** Papers
*** [https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/23780231231192774 Top Wealth and Its Historical Origins: Identifying Entrenched Fortunes by Linking Rich Lists over 100 Years] - Daria Tisch and Emma Ischinsky
*** [https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/20563051231195552 Wikidata as Semantic Infrastructure: Knowledge Representation, Data Labor, and Truth in a More-Than-Technical Project] - Heather Ford and Andrew Iliadis
*** [https://arxiv.org/pdf/2308.15298.pdf KGConv, a Conversational Corpus grounded in Wikidata] - Quentin Brabant, Gwenole Lecorve, Lina M. Rojas-Barahona, and Claire Gardent
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=UVj5Sccu5bk Interoperability among the digital repository Tainacan and the information networks Wikidata and Wikimedia Commons: A case study of FILE ARCHIVE] - Paula Perissinotto & Dalton Martins
*** [https://www.youtube.com/watch?v=WSBEoNnAgPw Link data from local index to Wikidata] - Josef Moravec, Moravian Library in Brno
*** [https://www.youtube.com/watch?v=KZ3PkyK0ICs Improving knowledge dissemination with Wikidata: potentialities of structured data in hearing health] - Hector Gabriel Corrale de Matos
* '''Tool of the week'''
** [https://peppercat.org/ Peppercat] is a website listing government ministers, and other key political leaders, from all over the world, taking data from Wikidata. [https://peppercat.org/about.html More information]
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** [[c:Commons:OpenRefine/Train-the-trainer%20program%202023-24|Open call: train-the-trainer course for candidate OpenRefine-Wikimedia trainers]], with a focus on (structured data on) Wikimedia Commons. [[c:Commons:OpenRefine/Train-the-trainer_program_2023-24|More info and application form here]]. Application deadline is September 15.
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12020|state of transmission]] (<nowiki>state of transmission of a work (as a concept, not as a physical item; for that, use P5816)</nowiki>)
****[[:d:Property:P12027|describes actor of]] (<nowiki>predicate sense whose actor (an agent or a cause—basically the instigator of an action) is denoted by this sense</nowiki>)
****[[:d:Property:P12028|describes undergoer of]] (<nowiki>predicate sense whose undergoer (a patient, a theme, or a recipient—basically a non-instigator of an action) is denoted by this sense</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P12013|Demozoo demo ID]], [[:d:Property:P12014|Demozoo group member ID]], [[:d:Property:P12015|animecons.com event ID]], [[:d:Property:P12016|Museo Italia ID]], [[:d:Property:P12017|Dans nos cœurs ID]], [[:d:Property:P12018|WWGR player ID]], [[:d:Property:P12019|futzal.rus player ID]], [[:d:Property:P12022|iNaturalist user ID]], [[:d:Property:P12023|alyga.lt player ID]], [[:d:Property:P12024|UETK ID]], [[:d:Property:P12025|Windows Package Manager Community package ID]], [[:d:Property:P12026|SEVIS school ID]], [[:d:Property:P12029|WikiChip article ID]], [[:d:Property:P12030|Mageia package ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Red List of South African Plants conservation status|Red List of South African Plants conservation status]] (<nowiki>conservation status of endemic South African plants assigned by the [[w:South African National Biodiversity Institute]]</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Educational level|Educational level]] (<nowiki>school level in which the subject of the item is taught</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/FragDenStaat tag|FragDenStaat tag]] (<nowiki>tag in FragDenStaat.de</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Plate|Plate]] (<nowiki>the plate number(s) in the reference source being cited to support the statement being made</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Fansly ID|Fansly ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/France 3 Régions journalist ID|France 3 Régions journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ordbok över Finlands svenska folkmål ID|Ordbok över Finlands svenska folkmål ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BookBrainz series ID|BookBrainz series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BookBrainz edition ID|BookBrainz edition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ManyVids ID|ManyVids ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LoverFans ID|LoverFans ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IGI Global affiliate ID|IGI Global affiliate ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Aparat channel ID|Aparat channel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pandit Project work ID|Pandit Project work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RKDexcerpts|RKDexcerpts]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/7Qbr Territories claimed by irredentism]
*** [https://w.wiki/7SBr Map of tram stop all over the world] ([https://twitter.com/steinhoff_uwe/status/1696636273409106140 source])
*** [https://w.wiki/7SBv Map of public archives in Germany] ([https://twitter.com/steinhoff_uwe/status/1696607768340230205 source])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
*** [[d:Wikidata:WikiProject Patagonian Archaeology|WikiProject Patagonian Archaeology]] - The project works on the creation and improvement of items on Patagonian Archaeology in Wikidata ([[d:Q115632712|archeology of the argentine patagonian coast]]).
*** [[:d:Wikidata:WikiProject Archive of National Debt Redemption Movement|WikiProject Archive of National Debt Redemption Movement]] - The purpose of this project is to promote the use of records related to the [[d:Q623859|National Debt Repayment Movement]] (국채보상운동) by integrating data from the [[d:Q623859|National Debt Repayment Movement]] digital archive into Wikidata.
* '''Development'''
** Machine learning: We are migrating some tools that currently use ORES to the new Lift Wing ([[phab:T343731]])
** EntitySchemas: We are continuing the work around the new datatype to link to EntitySchemas in statements
** Query Builder: We fixed some issues in the Query Builder language selector ([[phab:T344231]])
** We’re making the warning for anonymous editors more useful by letting them return to the page they came from after logging in ([[phab:T330550]]); we’re also working on showing those warnings in the first place in WikibaseLexeme ([[phab:T343979]])
** Wikibase REST API: We are working on the ability to remove a statement from a Property ([[phab:T342976]]) and get the labels of a Property ([[phab:T342977]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]!
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 09 11|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 14:23, 11 සැප්තැම්බර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25586579 -->
== Wikidata weekly summary #594 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
This is the Wikidata summary of the week before 2023-09-18.
* '''Discussions'''
** Closed request for adminship: Welcome to our new admin, [[d:User:FlyingAce|FlyingAce]]! ([[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/FlyingAce|see the closed request]])
** New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Framabot 4|Framabot 4]] (Task: Import [[d:Q484170|commune of France]] contact data from [[d:Q117479181|french official directory]], [https://lannuaire.service-public.fr/ french official directory]
** Closed request for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/JoRobot 8|JoRobot 8]] (Task: Removing [[d:Q51759403|good list badge]] from articles in the Catalan Wikipedia)
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Next Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group Working Hour September 15, 2023. We will learn how to use Zotero, the reference management software, and its [[d:Wikidata:Zotero|browser plugin]] to automatically extract metadata for articles and convert them to a Wikidata format that can be batch uploaded using QuickStatements.[[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/2023-September-15_Wikidata_Working_Hour|More information on the event page]]
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Paper: [https://biss.pensoft.net/article/112431/ Documenting Biodiversity in Underrepresented Languages using Crowdsourcing] - Mohammed Kamal-Deen Dnshitobu Fuseini, Agnes Ajuma Abah, Andra Waagmeester
** Press: [https://okfn.de/blog/2023/09/stn-datenstrategie/ Statement by Alliance F5 on the German Government's data strategy] (in German)
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=Uo_VpAyby1c List of free software in ''le socle interministériel de logiciels libres'' (SILL/the interministerial base of free software) recommended by the French Government in Wikidata] - Nicolas Vigneron
*** [https://www.youtube.com/watch?v=py1JkgkEHI8 Georeferencing using OSM and Wikidata] - Oficina Wiki Apoia
*** [https://www.youtube.com/watch?v=GMxb49PvpaA Members of Riksdag (Sweden's parlement)] - Magnus Sälgö
*** [https://www.youtube.com/watch?v=YpiTjxAy_Z8 Wikidata for Wiki Loves Monuments with Content Partnerships Hub] - Wikimedia Sweden
*** [https://www.youtube.com/watch?v=LY3UeO6yNb8 From self-documentation to federated querying using Wikibase: a new topology to Media Art Archiving?] - Raphael Tsz Kin Chau
* '''Tool of the week'''
** [[d:User:Ricordisamoa/LowercaseDescription.js|LowercaseDescription.js]] is a script that adds a link to automatically lower the first letter of an item's description in the user's language.
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** You can now browse all the Wikibase instances hosted on Wikibase.Cloud: https://www.wikibase.cloud/discovery
** [https://github.com/KBNLwikimedia/Wikibase-resources Wikibase resources], a collection of resources, overviews, links and knowlegde related to Wikibase, collected and curated by [https://www.kb.nl/ KB, national library of the Netherlands]
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes: none
*** External identifiers: [[:d:Property:P12031|RBC person ID]], [[:d:Property:P12032|Ordbok över Finlands svenska folkmål ID]], [[:d:Property:P12033|France 3 Régions journalist ID]], [[:d:Property:P12034|Médiathèque Numérique CVS ID]], [[:d:Property:P12035|MyShows show ID]], [[:d:Property:P12036|NHK News topic ID]], [[:d:Property:P12037|Sitios ID]], [[:d:Property:P12038|Xiaohongshu user ID]], [[:d:Property:P12039|Fansly ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/chronological designation|chronological designation]] (as a typical instance, the stated scholarly journal year to which reference is made by: the reference source being cited to support the statement being made)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Flora of New Jersey Project atlas URL|Flora of New Jersey Project atlas URL]] (URL for a plant species in the Flora of New Jersey Project atlas)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/British Pathé ID|British Pathé ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ProductReview ID|ProductReview ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BISAC Subject Heading|BISAC Subject Heading]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EDItEUR Thema id|EDItEUR Thema id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ONIX Subject Scheme id|ONIX Subject Scheme id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MiMoText ID|MiMoText ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ADVN ID|ADVN ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Register of Monumental Trees ID|National Register of Monumental Trees ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Diktyon|Diktyon]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Codeberg username|Codeberg username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RAWG tag ID|RAWG tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Library of Albania ID|National Library of Albania ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DfE Group UID|DfE Group UID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AARoads Wiki article ID|AARoads Wiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Armasanicana person ID|Armasanicana person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FloraVeg.EU species ID|FloraVeg.EU species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ Vascular Plants of Iowa species ID| Vascular Plants of Iowa species ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/7Md7 Google Scholar Organization IDs to Wikidata] ([https://twitter.com/annreynolds988/status/1703244710641590321 source])
*** [https://w.wiki/7T6X Power stations of this world] ([https://twitter.com/steinhoff_uwe/status/1701996445040009566 source])
*** [https://w.wiki/7Tth Usage state of the nuclear power plant] ([https://twitter.com/steinhoff_uwe/status/1702766817993715936 source])
* '''Development'''
** We are planning the migration of some of our existing components from the Wikit to the Codex design system in Query Builder, Mismatch Finder and the Special:NewLexeme page.
** Warnings about not being logged-in will now have a returnto= parameter attached to their links, so that you can don’t use your flow from logging in ([[phab:T330550]])
** We fixed an issue with the LanguageSwitcher in Query Builder where it would open out of the viewport on some tablet screen widths ([[phab:T344231]])
** Wikibase REST API: We finished the work on making it possible to remove a statement from a Property ([[phab:T342976]]) and getting the labels of a Property ([[phab:T342977]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]!
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 09 18|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 15:04, 18 සැප්තැම්බර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25623536 -->
== Wikidata weekly summary #595 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/AytekUstundag-RoyalMapperBot|AytekUstundag-RoyalMapperBot]] (Task: Add missing historical figures from royalmapper database)
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming
*** [[d:Wikidata:WikidataCon 2023|WikidataCon 2023]], the conference dedicated to the Wikidata community, is taking place on October 28-29, online all around the world and onsite in Taipei. You can now [[d:Wikidata_talk:WikidataCon_2023#WikidataCon_2023:_registration_open|register for the conference]].
*** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/african-wikimedians@lists.wikimedia.org/thread/7TM2PG5EWM4F55577Q4HV5SU5TU4X3RQ/ WikiIndaba 2023 Microgrants available for community events!]
*** Next Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group Working Hour September 29. This event is part of a series where you can gain hands-on experience with Wikidata by working on a diverse library and information science (LIS) dataset. In this fourth session, we'll introduce the Wikimedia PAWS environment for data gathering and processing in your Wikidata projects. We'll focus on web scraping for article data using Python and the Beautiful Soup package for parsing. You'll learn about data models for making your data accessible to both machines and humans. This session will be recorded and shared on the event page. [[Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/2023-September-29_Wikidata_Working_Hour|Event page]].
** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #110, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=110 Ohm's law] (Challenge started on 2023-09-25 12:01:32)
* ''' Press, articles, blog posts, videos '''
** Blogs
*** [https://connorshea.gitlab.io/blog/mass-import-wikidata.html Mass-importing games from Steam into Wikidata] by [[User:Nicereddy]]
** Papers
*** [https://assets.pubpub.org/ft1w1z4w/Unifying%20Biodiversity%20Knowledge%20to%20Support%20Life%20on%20a%20Sustainable%20Planet%20(1)-31687443808274.pdf Unifying Biodiversity Knowledge to Support Life on a Sustainable Planet] (A Wikimedia Projects White Paper from the Biodiversity Heritage Library). Jacqueline J. Dearborn
*** [https://arxiv.org/pdf/2308.01535.pdf "Comparing scalable strategies for generating numerical perspectives"] Numerical perspectives help people understand extreme and unfamiliar numbers. (Cao et al, 2023)
*** [https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S009913332300112X?dgcid=author Response to Marcin Roszkowski 2023: Modelling doctoral dissertations in Wikidata knowledge graph: Selected issues]. Tamsin L. Braisher
** Press
*** [https://inqld.com.au/culture/2023/09/19/they-call-it-the-barassi-line-defining-our-footy-codes-how-fitting-that-seems-right-now/ They call it the Barassi Line, defining our footy codes - how fitting that seems today] - The Barassi Line has been a focus of my research and has recently been plotted and visualised by Brett Tweedie as part of his Wikidata fellowship.
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=qhEJLY51qeI The mess with Wikidata death location and the instance of a location] - salgo60
*** [https://www.youtube.com/watch?v=CFLaYp7zRzc Developing a linked data workflow using Wikidata] - Will Kent
*** [https://www.youtube.com/watch?v=pGT5xE-jnOY Entity linking historical document OCR by combining Wikidata and Wikipedia] - Kai Labusch
*** [https://www.youtube.com/watch?v=NXa7mz6bp8U From EAD to MARC to Wikidata and back again] - Crystal Yragui, Adam Schiff
*** [https://www.youtube.com/watch?v=wHh5zYdBhYE Adventures in Korean Wikidata] - Margaret Donald
*** [https://www.youtube.com/watch?v=QlkB3BNg4Eo Getting started on Wikidata] - Mohammed Sadat Abdulai
*** [https://www.youtube.com/watch?v=2TbEyHLnyC4 Wiki(su)data #2: Wikidata live editing in Italian] - Wikidata in italiano
*** [https://www.youtube.com/watch?v=aKC0SiGp0H4 Wikibase as an institutional repository authority file] - Michael Lindsey
* ''' Tool of the week '''
** [[d:User:Luca.favorido/linkypop.js|User:Luca.favorido/linkypop.js]] is a script that can be used to search an identifier on an external site. It provides a button to search for an identifier as soon as you type it in the property input field. For example, if you type “ORCID”, an icon with a lens will appear, and when you click it, a new tab will open with the ORCID site looking for the name of the researcher. You can then copy the URL and paste it to Wikidata.
* ''' Other Noteworthy Stuff '''
** Want to play a game? [[d:Wikidata:Games|Wikidata:Games]] has some Wikidata-related ones for you.
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/IPGTE5XVAZ32DO3NWDSDQW2A3A4NZB5X/ Call for Projects and Mentors for Outreachy Round 27]! September 29, 2023 at 4pm UTC - Project submission deadline.
** [https://citation-js.toolforge.org/ Citation.js Toolforge] is a service to export citations from Wikidata items in various formats (BibTeX, RIS) and various citations formats (Vancouver, APA, etc)
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EK65B7QCQHEG37C2ERPIUSP64OX3ZEUJ/ As a next step in the deprecation process of ORES the WMF Machine Learning team will switch the backend of ores.wikimedia.org to ores-legacy so users that have not yet migrated to Lift Wing will be transparently migrated]. This change is planned to take place on Monday 25th of September.
** Wikimedia Deutschland job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/35655261/Engineering-Manager-Wikidata-for-Wikimedia-Projects-and-FunTech-d-f-m-/?jobDbPVId=92161036&l=en Engineering Manager Wikidata for Wikimedia Projects and FunTech (d/f/m)]
* ''' Did you know? '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12041|type of musical notation]] (<nowiki>system of musical notation used on a given music source or composition</nowiki>)
****[[:d:Property:P12044|chronological designation]] (<nowiki>stated scholarly journal year to which reference is made by: source cited in support of a particular statement may not be the same as the publication date or volume</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P12040|J. Paul Getty Museum agent ID]], [[:d:Property:P12042|Diktyon ID]], [[:d:Property:P12043|RAWG tag ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Demo|Demo]] (<nowiki>video game or software that this trial version is based on</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/ETCS level|ETCS level]] (<nowiki>ETCS level of implementation</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/adoption variant|adoption variant]] (<nowiki>variant of this loanword with the same origin</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Temaportalen ID|Temaportalen ID]] (<nowiki></nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Metacritic game ID|Metacritic game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BAN ID|BAN ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/handlingar.se ID|handlingar.se ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Société de l'histoire du protestantisme français|identifiant Société de l'histoire du protestantisme français]], [[:d:Wikidata:Property proposal/South African NPO number|South African NPO number]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/7YZo Subclass of blogger] ([https://twitter.com/wikidataid/status/1706181080557240593 source])
*** [https://w.wiki/7W2V List of taxon name as first having been described by Dennis P. Gordon] ([https://twitter.com/MeMerricks/status/1704675287055860220 source])
*** [https://w.wiki/7YHf Gallery of wood cuts made before 1600, including file description and the link to the Wikimedia Commons file] ([https://wikis.world/@Ustinoff@mastodon.social/111121077812646847 source])
*** [https://w.wiki/6TNS Top album languages found on Wikidata right now] (Week 38, 2023) ([https://wikis.world/@moebeus@mastodon.online/111116087976103677 source])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
*** [[:d:Wikidata:WikiProject Chopin Thematic Catalog Concordance|WikiProject Chopin Thematic Catalog Concordance]] - an effort by members of the Music Library Association (MLA) [https://cmc.wp.musiclibraryassoc.org/mla-linked-data-working-group/ Linked Data Working Group] (LDWG) to create and enhance Wikidata items for Frédéric Chopin's musical works.
*** [[:d:Wikidata:WikiProject Museum AI projects|WikiProject Museum AI projects]] - aims to map AI projects (including events, datasets) from museums into Wikidata and create a data model for it.
* ''' Development '''
** Lexemes: We are fixing an issue that made edit links and styles disappear ([[phab:T344362]])
** Mismatch Finder:
*** We made improvements to the store part of the tool ([[phab:T335864]]) and fixed small issues ([[phab:T344336,]], [[phab:T343344]])
*** We worked on making it possible to upload mismatches on qualifiers ([[phab:T313467]])
** We are continuing to migrate tools from ORES to Lift Wing ([[phab:T343731]])
** We've added Wikifunktions as a new wiki for sitelinks ([[phab:T342857]])
** Wikibase REST API: We are working on making it possible to get labels, descriptions and aliases from a Property as well as modify the description of an Item
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* ''' Monthly Tasks '''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 09 25|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:58, 25 සැප්තැම්බර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25635405 -->
== Wikidata weekly summary #596 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** Open request for adminship: [[:d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Saroj|Saroj]] (RfP scheduled to end after 8 October 2023 12:01 (UTC))
** New request for comments: [[:d:Wikidata:Requests for comment/MotoGP riders' links|MotoGP riders' links]] (Update the broken links of [[:d:Property:P3928|MotoGP racer ID (P3928)]])
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** November 7, 2023, Hannover, Germany - [https://www.tib.eu/en/tib/news-and-events/news/details/wikiremembrance-researching-and-remembering-national-socialism WikiRemembrance: researching and remembering National Socialism] - Wikipedia and Wikidata's role in documenting memorial sites.
** January 12 - 14, 2024, Berlin, Germany (and online) - [https://www.artmarketstudies.org/cfp-provenance-loves-wiki-2024-online-berlin-12-14-jan-2024/ CFP: Provenance Loves Wiki] - A workshop on art history, art science and provenance research in Wikidata/Wikipedia & Wikibase
Ongoing
** Weekly Lexemes Challenge #110, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=110 Ohm's law] (Challenge started on 2023-09-25 12:01:32)
This Week
** Next Linked Data for Libraries [[d:Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call October 3, 2023: Lars Willighagen will discuss on citation.js.org, Wikidata, and plans for more linked data. [https://docs.google.com/document/d/1ni0d5qbFZsCQIBtjJzl9X8V7cwLN01gv1MvZ7zpntYU/edit Agenda]
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://blog.communitydata.science/the-state-of-wikimedia-research-2022-2023/ The State of Wikimedia Research 2022 - 2023]
** Papers
*** [https://arxiv.org/pdf/2309.08491.pdf Using Large Language Models for Knowledge Engineering (LLMKE): A Wikidata Case Study] - Zhang et al, 2023
*** [https://arxiv.org/pdf/2309.11495.pdf Chain-of-Verification reduces hallucination in Large Language Models] across a variety of tasks, including list-based questions from Wikidata - Dhuliawala et al, 2023
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=oSyoDU2r4Q0 Intro about WikiPathways]< showing bits of Wikidata and Scholia
*** [https://www.youtube.com/watch?v=k2whuhQ3628 Wikidata for Better Health (in French)] - Houcemeddine Turki, Faculty of Sciences SFAX < closing session of "Adapting Wikidata to support clinical practice using Data Science, Semantic Web and Machine Learning"
** Notebooks
*** [https://observablehq.com/d/c3c33fa19bd8754d Implementing a parser for a sample Wiki article]
*** [https://observablehq.com/d/0035947e1c7ea36c Artist selection] (in French)
* '''Tool of the week'''
** [https://map.wikimedia.swiss/v/swiss-archives/?l=de Swiss Archives] is an interactive overview map of the Swiss archives present in Wikidata have corresponding Wikipedia articles and in which language (FR, DE, IT), allowing interested Wikimedians to know where they can contribute or expand. - [https://twitter.com/M_Gasser/status/1665605556768321537 Michael Gasser (X post)]
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/64SRNVJI7DMSDRWUVBEEYVISWHAONEGU/ WikidataCon 2023: first version of the program is out] - find out more about the format, registration and [https://pretalx.com/wikidatacon2023/schedule/ scheduled program].
** The [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/S7OCXSRJQR4ITMOZVJXY6ND3XG4YIGGG/ Search Platform / Query Service Team monthly Open Meeting] is coming up. Got any Wikidata Query Service questions? Feel free to join!
** Wikimedia Deutschland is still looking for an [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/35655261/Engineering-Manager-Wikidata-for-Wikimedia-Projects-and-FunTech-d-f-m-?jobDbPVId=92161036&l=en Engineering Manager Wikidata for Wikimedia Projects and FunTech].
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12050|demo of]] (<nowiki>video game or software that this trial version is based on</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P12045|Codeberg username]], [[:d:Property:P12046|ADVN ID]], [[:d:Property:P12047|MiMoText ID]], [[:d:Property:P12048|BookBrainz series ID]], [[:d:Property:P12049|National Register of Monumental Trees ID]], [[:d:Property:P12051|National Library of Albania ID]], [[:d:Property:P12052|AARoads Wiki article ID]], [[:d:Property:P12053|BAN ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/self-identified name|self-identified name]] (<nowiki>the name used by an ethnic group to refer to itself</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/non-self-identified name|non-self-identified name]] (<nowiki>name used to identify an ethnic group against their self-determination, e.g. in colonial contexts</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/exception to constraint (lexeme)|exception to constraint (lexeme)]] (<nowiki>lexeme that is an exception to the constraint, qualifier to define a property constraint in combination with P2302</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Metacritic numeric game ID|Metacritic numeric game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DBIL ID|DBIL ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant du musée des Beaux-Arts de Bordeaux|identifiant du musée des Beaux-Arts de Bordeaux]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gematsu game ID|Gematsu game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Matilda paper ID|Matilda paper ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Basketball Bundesliga Teams UUID|Basketball Bundesliga Teams UUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Auchenorrhyncha Database ID|World Auchenorrhyncha Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nordic Women in Film-ID|Nordic Women in Film-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pinakes IDs|Pinakes IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiKids ID|WikiKids ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Aves de Chile ID|Aves de Chile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Klingon Word Wiki id|Klingon Word Wiki id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Metacritic company ID|Metacritic company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Metacritic publication ID|Metacritic publication ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/StopGame series ID|StopGame series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game Jolt ID|Game Jolt ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SlackBuilds package|SlackBuilds package]], [[:d:Wikidata:Property proposal/California State Park ID|California State Park ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/7ami Most frequent birth places for PTBNP authors] ([[d:User:Epìdosis/sandbox#Birth_and_death_places_on_map|source]])
*** [https://w.wiki/7c3B University's museum in France] ([https://twitter.com/Pyb75/status/1708129619558191449 source])
*** [https://w.wiki/7dPB 52,153 French words which have both masculine and feminine forms] ([https://twitter.com/_lerner_paul/status/1705206707297685805 source])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
*** [[:d:Wikidata:WikiProject African Literary Metdata|WikiProject African Literary Metadata]] - a project dedicated to create and improve Wikidata's coverage of African informal literatures.
*** [[:d:Wikidata:WikiProject GLAM-BW|WikiProject GLAM-BW]] - a project to connect major collections held by museums in Baden-Württemberg by uploading information on collectors, former collection locations, collecting histories, and objects
* '''Development'''
** Wikibase REST API:
*** We are finalizing the work on getting the labels, descriptions and aliases of a Property.
*** We are finishing work on modifying the descriptions of an Item.
** You can now add sitelinks to Wikifunctions ([[phab:T342857]])
** We dug into [[wikitech:WMDE/Wikidata/Reports/2023/2023-09-18_Ramifications_of_IP_masking_on_Wikidata_related_extensions|what the upcoming IP-masking changes mean for the Wikidata-related extensions]] and where code changes are needed
** Lexicographical data:
*** We improved the “required” marker on Special:NewLexeme, hopefully making its meaning clearer ([[phab:T322683]])
*** If you are not logged-in, you’ll also get the yellow warning when editing Lexeme’s Lemmas, Forms, and Senses ([[phab:T343979]])
** We added the tlh-latn and tlh-piqd codes for monolingual text, so that now you can add the titles to Shakepear’s works in the original Klingon ([[phab:T286239]])
** Mismatch Finder:
*** Failed uploads now no longer offer to download review results ([[phab:T335864]])
*** We are working on the ability to report mismatches on qualifiers ([[phab:T313467]])
*** The Mismatch Finder will show a clarifying message when Java Script is disabled ([[phab:T343344]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]!
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 10 02|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 15:08, 2 ඔක්තෝබර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25677545 -->
== Wikidata weekly summary #597 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** Closed request for adminship: Welcome to our new admin, [[d:User:Saroj|Saroj]]! ([[:d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Saroj|see the closed request]])
** New requests for permissions/Bot:
*** [[:d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Tildebot|Tildebot]] (Task: Upload about 16,000 [[:d:Property:P12052|AARoads Wiki article ID]] statements based on reconciliation in [[:d:Wikidata:OpenRefine|OpenRefine]])
*** [[:d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/GamerProfilesBot|GamerProfilesBot]] (Task: Regularly update existing video games with the [[:d:Property:P12001|GamerProfiles game ID]] sourced from [https://gamerprofiles.com GamerProfiles.com])
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming:
*** The next [[d:Wikidata:Events#Office_hours|Wikidata+Wikibase office hours]] will take place on Wednesday, 16:00 UTC, 18th October 2023 (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.''
*** Next Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group Working Hour October 13, 2023: Over the summer and into the fall the LD4 Wikidata Affinity Group will be offering a series of Wikidata Working Hours to give folks an opportunity to try out various Wikidata-related skills and tools by assembling a data set of diverse library and information science (LIS) materials (articles, conference proceedings, books) and adding it to Wikidata. Wikidata Working Hours provide hands-on Wikidata experience in a supportive space. We hope you will join us if you are interested in learning more about Wikidata, exploring LIS literature, and have been looking for a fun Wikidata project to contribute to. The fifth Wikidata Working Hour in the series will cover manually adding authors and publishers from our bibliography into Wikidata. This session will be recorded and the recording shared on the event page. [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/2023-October-13_Wikidata_Working_Hour Event page]
*** Wikidata's 11th birthday is around the corner, on October 29th! [[d:Wikidata:Eleventh Birthday|Discover how you can prepare and present a gift to the community and organize a local birthday celebration]].
*** New round open HDI course on Knowledge Graphs. October 11, 2023 - November 21, 2023. Sign up [https://open.hpi.de/courses/knowledgegraphs2023 enrol here].
*** [[d:Wikidata:Events/Data Modelling Days 2023|Data Modelling Days]], November 30-December 2. An online event dedicated to our data modelling challenges. You can already [[d:Wikidata talk:Events/Data Modelling Days 2023|submit a session or ideas]].
** Ongoing:
*** Weekly Lexemes Challenge #112, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=112 Dogs] (Challenge started on 2023-10-09 12:01:19)
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [http://chrishanretty.co.uk/posts/twfy_wikidata_crosswalk/ Connecting They Work For You to Wikidata] by Chris Hanretty
*** [[outreach:GLAM/Newsletter/August 2023/Contents/New Zealand report|Public sculpture photo trail: documenting Auckland sculptures in Wikidata; Aotearoa's Wikimedia Laureate]] by [[outreach:User:Prosperosity|Prosperosity]] & [[outreach:User:Giantflightlessbirds|Giantflightlessbirds]]
*** [https://www.deseret.com/2023/10/4/23901215/most-famous-musicians-of-all-time These are the top 10 most famous musicians of all time, according to MIT], by Hannah Murdock
*** [https://addshore.com/2023/10/covid-19-wikipedia-pageview-spikes-2019-2022/ COVID-19 Wikipedia pageview spikes, 2019-2022] < Wikipedia pageviews spikes using Wikidata as a source for determining page titles for topics across languages. By [[d:User:Addshore|Addshore]]
** Papers
*** [https://arxiv.org/pdf/2308.15047.pdf Large language models converge toward human-like concept organization] by Jonathan Gabel Christiansen, Mathias Lykke Gammelgaard, and Anders Søgaard
** Press
*** [https://www.zdnet.com/article/is-ai-lying-to-us-these-researchers-built-an-llm-lie-detector-of-sorts-to-find-out/ Is AI lying to us? These researchers built an LLM lie detector of sorts to find out] - Tiernan Ray, ZDNET ("Step one is to come up with a list of over 20,000 questions and known answers, drawn from sources such as Wikidata, for which the large language model, in this case, OpenAI's GPT-3.5, can be reliably expected to provide the correct answer.")
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=3W634CXHdI8 Graphic Possibilities 50 States of Comics Wikidata Tutorial] < discusses data modeling, notability, cultural importance of Comic books and how to add them to Wikidata. By Kate Topham
*** [https://www.youtube.com/watch?v=x7aYSiqafSg Linking cultural heritage data in practice] < discusses interlinking diverse museum data between Sweden’s National Museum and National Historical Museums and Wikidata.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=FVWn97wFfFM Data Scraping, Gathering & Annotation] (in Ukrainian VO, English text) < lecture on data gathering, Wikidata, SPARQL and structured data from Ukrainian Catholic University
*** [https://www.youtube.com/watch?v=WwfGs9asLVY Add information about Wikisource works to Wikidata] (in French) < adding a link in Wikidata between work and the edition, and beyond.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=2Ij2r56P7aY Proposal and creation of properties] (in French) by [[d:User:VIGNERON|VIGNERON]] < Exploring the property creation process on Wikidata.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=jdG9yc-xZQQ Wikidata: first pragmatic approach] - Ismael Olea - OpenSouthCode 2023 < an introduction to Wikidata - the objective of this talk is for the public to leave amazed and addicted to Wikidata.
* '''Tool of the week'''
** https://aletheiafact.org <- is a new fact-checking website using Wikidata for people/concept identification. The website allows users to contribute to fact-checking claims made by public figures, such as politicians, celebrities, and influencers.
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes: none
*** External identifiers: [[:d:Property:P12053|BAN ID]], [[:d:Property:P12054|Metacritic game ID]], [[:d:Property:P12055|Dicionário Aberto ID]], [[:d:Property:P12056|Online Etymology Dictionary ID]], [[:d:Property:P12057|World Auchenorrhyncha Database ID]], [[:d:Property:P12058|Gematsu game ID]], [[:d:Property:P12059|Encyclociné ID]], [[:d:Property:P12060|DBIL ID]], [[:d:Property:P12061|Pinakes country ID]], [[:d:Property:P12062|Pinakes city ID]], [[:d:Property:P12063|Pinakes institution ID]], [[:d:Property:P12064|Pinakes fonds ID]], [[:d:Property:P12065|Museum of Fine Arts, Bordeaux object ID]], [[:d:Property:P12066|Aparat channel ID]], [[:d:Property:P12067|FaroeSoccer referee ID]], [[:d:Property:P12068|Matilda paper ID]], [[:d:Property:P12069|Sessionize speaker ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/self-identified name|self-identified name]] (<nowiki>the name by which a group of humans refers to itself</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/non-self-identified name|non-self-identified name]] (<nowiki>name used to identify a group of humans against their self-determination, e.g. in colonial contexts</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/fonds|fonds]] (<nowiki></nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiKids ID|WikiKids ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Aves de Chile ID|Aves de Chile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Klingon Word Wiki id|Klingon Word Wiki id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Metacritic company ID|Metacritic company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Metacritic publication ID|Metacritic publication ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/StopGame series ID|StopGame series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game Jolt ID|Game Jolt ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SlackBuilds package|SlackBuilds package]], [[:d:Wikidata:Property proposal/California State Park ID|California State Park ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SBL player ID|SBL player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identificador Qué series ver|identificador Qué series ver]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Steam Workshop file ID|Steam Workshop file ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Find my School ID|Find my School ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fichier des ecclésiastiques ID|Fichier des ecclésiastiques ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Walmart product ID|Walmart product ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Open Library publisher ID|Open Library publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/kihondōshi handbook ID|kihondōshi handbook ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OzBargain tag|OzBargain tag]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OzBargain brand|OzBargain brand]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ELSST Thesaurus ID|ELSST Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gematsu company ID|Gematsu company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Valve Developer Community article ID|Valve Developer Community article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Royal Irish Academy ID|Royal Irish Academy ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Illinois State Parks ID|Illinois State Parks ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Flixy.dk emne ID|Flixy.dk emne ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/7gFH Accused witches in Scotland accused of shapeshifting]([[d:Wikidata:WikiProject_Scotland's_Accused_Witches/Queries|source]])
*** [https://w.wiki/7iBa Argentinian national team football players that participating in 3 matches or bellow] ([https://twitter.com/tin_nqn_/status/1709349283525210380 source])
*** [https://w.wiki/7gg3 List of people who are in Art Looting Investigation Unit red flag list] ([https://twitter.com/OpenLinkArtData/status/1710521967873249428 source])
*** [https://w.wiki/7eQQ Main Subject bubble chart of Articles in Journals with AJOL ID, published in Ghana, about diseases] (source: [https://twitter.com/espejolento @espejolento])
* '''Development'''
** Wikibase REST API: We worked on the new routes for PATCHing Property and Item aliases as well as PUTing Property labels and descriptions ([[phab:T342982]], [[phab:T337371]], [[phab:T337371]], [[phab:T348150]])
** We are continuing to work on fixing an issue with Lexeme pages missing styles and scripts ([[phab:T344362]])
** We’re adding some missing license notes to some javascript UI interfaces ([[phab:343998]], [[phab:T343999]])
** Mismatch Finder: We are continuing the work on supporting mismatches for data that is stored in qualifiers ([[phab:T313467]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 10 09|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] 16:33, 9 ඔක්තෝබර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25705993 -->
== Wikidata weekly summary #598 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming:
***Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call October 17, 2023: Our scheduled speaker had to unexpectedly cancel, so please join us to transfer group call notes from the Google Drive to the wiki project page (see instructions link in agenda document!) [https://docs.google.com/document/d/1hzVSHu9y8J0pCKzO5wGHRtiXpiYHkb7F4ePsCwSj0Y8/edit Agenda]
*** The next [[d:Wikidata:Events#Office_hours|Wikidata+Wikibase office hours]] will take place on Wednesday, 16:00 UTC, 18th October 2023 (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.''
*** WikidataCon 2023 on October 28-29: don't forget to [https://pretix.eu/wikidatatw/Wikidatacon2023/ register for the online or the onsite event]! You can also [https://pretalx.com/wikidatacon2023/schedule/ check the program], [[d:Wikidata:Eleventh Birthday|prepare a present for the Wikidata birthday]], and [[d:Wikidata:Eleventh Birthday/Events|join or organize a satellite event]] with your local community.
*** [https://www.eventbrite.com/e/wikidata-day-nyc-2023-tickets-735689496087 Wikidata Day NYC '23] Join fellow Wikidata-enthusiasts on October 29th at the Butler Library, 114th Street West, NYC for a free Wikidata-celebration with a selection of engaging workshops and presentations to attend.
*** [https://stateofthemap.eu/schedule State of the Map EU 2023] has a session on OSM-Wikidata Map Framework on Sunday, 12th Nov., taking place in Antwerp, Belgium.
*** [[m:Wikimedistas_de_Per%C3%BA/Actividades/D%C3%ADas_de_Wikidata_2023|Wikidata Days: WM-Peru]] (in Spanish) attend a 2-day event, with sessions devoted to Wikidata, OpenRefine, QuickStatements and SPARQL.
*** [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdbVc63XyoVVXDcFQSvzRxSc1GEA1D02O1mUqzv6nvO0ZJ32w/viewform Wikimedia Chile: Wikidata Training Course] Staying in South America, Chilean and all Spanish-speakers can attend a 4-day Course and earn a participation Certificate. Online event - 17 to 20th October.
*** [https://twitter.com/wikimediaigbo/status/1713469359996191043 Igbo Wikimedians User Group invites you to a Wikidata event tagged "One Item, One Image"]. October 17th at 5pm WAT on Google Meet.
** Ongoing: [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=113 Weekly Lexeme Challenge #113: Apple] (Challenge started on 2023-10-16 12:01:41)
** Past Week:
*** [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=112 Weekly Lexeme Challenge #112: Dogs] has ended. Did you contribute?
*** [https://www.temporal-communities.de/events/international-workshop-wikipedia-wikidata-wikibase.html Wikipedia, Wikidata and Wikibase: Usage Scenarios for Literary Studies] International Workshop at the Freie Universität Berlin.
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Papers: [https://ceur-ws.org/Vol-3462/TADA3.pdf WikiDBs: A Corpus Of Relational Databases From Wikidata] by Vogel & Binnig.
** Press: [https://www.broadcastprome.com/case-studies/tv-networks/indexing-news-with-ai/ Indexing news with AI] via BroadCast Pro ME ("We are able to create a rich multilingual archive, leveraging translations based on the Wikidata knowledge graph.")
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=2Ij2r56P7aY Introduction to Properties: Proposal & Creation] (in French), by Nicolas VIGNERON.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=NJUPmZmUqS8 Drag'n'Drop Gadget] <-- This handy gadget allows you to click and drag information from a Wikipedia article and add it to a Wikidata-item as a Statement. By Magnus Sälgö.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=WwfGs9asLVY Add information about Wikisource works to Wikidata] (in French) <-- a comprehensive guide through linking Wikisource entries to their Wikidata-items.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=jdG9yc-xZQQ Introduction & Overview of Wikidata] (in Spanish), by Ismail Olea.
*** LIVE Wikidata editing #110 <-- [[d:User:Ainali|Ainali]] and [[d:User:Abbe98|Abbe98]] do some live editing on Wikidata (in English), and discuss the thought process of what we are doing and why we do it.
** Notebooks
*** [https://observablehq.com/@maison-mona/analyse-resultats-reconciliation-wikidata Analysis of Wikidata reconciliation results] (in French)
*** [https://observablehq.com/@fgregg/whats-nearby-wikidata What's nearby, Wikidata?] will generate a list of nearby places that have a Wikipedia article close to your current location.
** Reports: [[w:User:Ambrosia10/TDWG2023|Report on the Biodiversity Information Standards Conference 2023 (TDWG2023)]] by [[d:User:Ambrosia10|Ambrosia10]]
* '''Tool of the week'''
** Map Kerala ([https://wikiproject-kerala.github.io/Panchayat/ https://wikiproject-kerala.github.io/Panchayat/]) uses Wikidata to distinguish Panchayats of Kerala at a glance based on three distinct identifier codes ([[d:Property:P6425|LGD code]], [[d:Property:P8573|LSG code]], [[d:Property:P11817|SEC code]]).
** [[d:User:Nikki/ChecksumCheck.js|User:Nikki/ChecksumCheck.js]] <-- This script displays a symbol after external identifiers which contain checksums, to indicate whether the checksum in the identifier is correct. Currently only supporting a small number of Identifiers.
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12081|WHO Aware Classification]] (<nowiki>antibiotic classification according to the World Health Organization</nowiki>)
****[[:d:Property:P12089|self-identified name]] (<nowiki>name by which a group of humans refers to itself (endonym)</nowiki>)
****[[:d:Property:P12090|non-self-identified name]] (<nowiki>name used to identify a group of humans as opposed to their self-determination</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P12067|FaroeSoccer referee ID]], [[:d:Property:P12068|Matilda paper ID]], [[:d:Property:P12069|Sessionize speaker ID]], [[:d:Property:P12070|Minerals.net mineral and gemstone ID]], [[:d:Property:P12071|MUSE book ID]], [[:d:Property:P12072|Game Jolt ID]], [[:d:Property:P12073|Société de l'histoire du protestantisme français ID]], [[:d:Property:P12074|ProductReview ID]], [[:d:Property:P12075|Acclaimed Music album ID]], [[:d:Property:P12076|Nordic Women in Film-ID]], [[:d:Property:P12077|SlackBuilds package]], [[:d:Property:P12078|Metacritic numeric game ID]], [[:d:Property:P12079|Metacritic publication ID]], [[:d:Property:P12080|Metacritic company ID]], [[:d:Property:P12082|StopGame series ID]], [[:d:Property:P12083|Steam Workshop mod ID]], [[:d:Property:P12084|California State Park ID]], [[:d:Property:P12085|Find my School ID]], [[:d:Property:P12086|WikiKids ID]], [[:d:Property:P12087|SBL player ID]], [[:d:Property:P12088|Open Library publisher ID]], [[:d:Property:P12091|DBpia article ID]], [[:d:Property:P12092|Gematsu company ID]], [[:d:Property:P12093|Valve Developer Community article ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/parent form of an active substance|parent form of an active substance]] (<nowiki>parent form of a chemical entity used as an active substance in the form of a salt</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/FAO WIEWS Institution ID|FAO WIEWS Institution ID]] (<nowiki></nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/numéro de licence d'un joueur de la FFTT|numéro de licence d'un joueur de la FFTT]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rahlfs Number|Rahlfs Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Minnesota State Parks and Recreation Areas ID|Minnesota State Parks and Recreation Areas ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Minnesota State Forests ID|Minnesota State Forests ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kinobox ID|Kinobox ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GNU Savannah project|GNU Savannah project]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indie DB company ID|Indie DB company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mod DB company ID|Mod DB company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catenae Catalogue|Catenae Catalogue]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GameBrew ID|GameBrew ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JLPGA player ID|JLPGA player ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/7oTi List of lighthouses in France] ([https://twitter.com/LeuLeudo/status/1709086802454163943 source])
*** [https://w.wiki/7bV8 Which academic journals publish the most International Space Station Research?] (graph) ([https://twitter.com/astro_meganne/status/1707709600886120696 source])
*** [https://w.wiki/7o3d Tamil Lexemes missing Item for this sense statements] ([[d:Wikidata:Request_a_query#missing_item_for_this_sense_in_Tamil_lexemes|source]])
*** [https://w.wiki/7ofi People with no country of citizenship having Norwegian names] ([[d:Wikidata:Request_a_query#People_with_no_country_of_citizenship_having_Norweigian_names|source]])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
*** [[:d:Wikidata:WikiProject Catalan creators|WikiProject Catalan creators]] - a project for documenting creators born or active in the Catalan speaking territories
*** [[:d:Wikidata:WikiProject BeyondNotability|WikiProject BeyondNotability]] - a project for improving content on Wikidata women's work in archaeology, history and heritage in the UK circa 1870-1950
*** [[:d:Wikidata:WikiProject_Manuscripts/Header|WikiProject Manuscripts]]
* '''Development'''
** Wikibase REST API:
*** Working on the ability to modify the aliases of an Item or Property ([[phab:T342982]], [[phab:T337371]])
*** Working on the ability to add or replace a label in a given language on a Property ([[phab:T342979]])
*** Working on the ability to add or replace a description in a given language on a Property ([[phab:T348150]])
** Lexicographical data: We (mostly) fixed an issue where Lexeme pages where missing styles and scripts ([[phab:T344362]])
** Mismatch Finder: We continued work on making it possible to report mismatches on qualifiers ([[phab:T313467]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 10 16|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] 17:04, 16 ඔක්තෝබර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25742400 -->
== Wikidata weekly summary #599 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** Open request for adminship: [[:d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Hjart|Hjart]] (RfP scheduled to end after 26 October 2023 11:20 UTC)
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Past: Wikidata and Wikibase office hour session log: [[d:Wikidata:Events/Telegram office hour 2023-10-18|Telegram office hour, Q4 2023]]
** Ongoing: [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=114 Weekly Lexeme Challenge #114: Cars] (Challenge started on 2023-10-23 12:01:27)
** Upcoming:
*** [https://wikiedu.org/speaker-series/ How cultural institutions use Wikidata to share their data with the world] < organised by WikiEdu, happening today, Oct. 23.
*** [https://twitter.com/bingulibraries/status/1714735878847770750/photo/1 Edit-A-Thon for LGBTQ+ History Month] < Binghamton University Library, New York, Oct. 25th. Help make visible the important contributions of queer figures.
*** [https://twitter.com/hkbulibdmss/status/1713857483792437497 Bridging Art Archive to the Wikidata Ecosystem] < a guest lecture from Joyce Chen at the Fall Symposium on Digital Scholarship '23, Oct. 27, via Zoom.
*** [https://twitter.com/SQWikimediansUG/status/1714944884459618622 Wikidata Birthday Edit-A-Thon (Albanian)] < Albanian language Wikimedians celebrate Wikidata's Birthday with a 2-day event (Oct. 28 - 29, 2023) near the "Aleksandër Xhuvani" University, Elbasan.
*** Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group Working Hour October 23, 2023: Over the summer and into the fall the LD4 Wikidata Affinity Group will be offering a series of Wikidata Working Hours to give folks an opportunity to try out various Wikidata-related skills and tools by assembling a data set of diverse library and information science (LIS) materials (articles, conference proceedings, books) and adding it to Wikidata. Wikidata Working Hours provide hands-on Wikidata experience in a supportive space. We hope you will join us if you are interested in learning more about Wikidata, exploring LIS literature, and have been looking for a fun Wikidata project to contribute to. The sixth Wikidata Working Hour in the series will cover batch creating items using OpenRefine.This session will be recorded and the recording shared on the [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/2023-October-23_Wikidata_Working_Hour Event page]
*** [https://wikidataworkshop.github.io/2023/ 4th Wikidata Workshop] as part of the International Semantic Web Conference. 7th Nov., Athens, Greece.
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** Final Report of the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Research:Adapting_Wikidata_to_support_clinical_practice_using_Data_Science,_Semantic_Web_and_Machine_Learning Adapting Wikidata to support clinical practice using Data Science, Semantic Web and Machine Learning] Project funded by the Wikimedia Research Fund.
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=zW6SbOPb-8I Let's Connect Learning Clinic #2: Wikidata for Wiki Loves Monuments] < Learn how to run SPARQL queries, create Listeria lists, and structure data on commons for Wiki Loves Monuments and other WikiLoves campaigns, provided by Wikimedia Sweden. Missed Clinic #1? [https://www.youtube.com/watch?v=YpiTjxAy_Z8 Find it here].
*** [https://www.youtube.com/watch?v=ke4izHB0GT0 Live Editing #110] < Develop your SPARQL query-building skills in this follow-along session.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=P5Gj5bHIYwU Tutorial on Wikidata for or WikiConnect course] (in Portuguese) <-- Explaining the Wiki Movimento Brasil's WikiConecta Wikidata course. The course entails Understanding what Wikidata is and its operating logic, Learning the basics of editing and recovering data, and Understanding why and how to use Wikidata with your students.
*** Birthday Presents from Data Engineering and Semantics Research Unit:
**** [https://www.youtube.com/live/-LdIz8ncCpw MedCYN] as an intuitive web tool for Wikidata-based clinical decision support.
**** [https://www.youtube.com/live/hgikdP8Fuaw MeSH2Wikidata] as an approach for validating and classifying biomedical relations in Wikidata based on MeSH Keywords of PubMed scholarly publications.
* '''Tool of the week'''
** [[d:User:Magnus Manske/annas archive.js|User:Magnus Manske/annas archive.js]] is a userscript that automatically links to Anna's Archive from Wikidata items for books and research articles, for title, DOI, ISBN, etc. so that people can easily get access to them.
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** There is [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update/October 2023 scaling update|a new update]] relative to the Wikidata Query Service scaling of the backend, that explains how the team will experiment with splitting the Wikidata Query Service graph and use federation for the queries that need access to all subgraphs.
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/FWEVR4QEYOHPY7FEATMALXQZQM7I5PZW/ Mismatch Finder tool improvements]: In the next deployment scheduled for November 1, the tool will let you report mismatches on qualifiers in addition to the main part of a statement.
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12095|fonds]] (<nowiki>archival fonds (part of a collection) which an item belongs to</nowiki>)
****[[:d:Property:P12099|parent form of an active substance]] (<nowiki>parent form of a chemical entity (e.g. a salt) used as an active substance in pharmaceutical products</nowiki>)
****[[:d:Property:P12105|Red List of South African Plants conservation status]] (<nowiki>conservation status of endemic South African plants assigned by the South African National Biodiversity Institute</nowiki>)
****[[:d:Property:P12110|Parpulov group]] (<nowiki>class of similar manuscripts with Catenae as assigned by Georgi Parpulov</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P12094|DfE group UID]], [[:d:Property:P12096|Kinobox film ID]], [[:d:Property:P12098|Kinobox person ID]], [[:d:Property:P12100|FloraVeg.EU taxon ID]], [[:d:Property:P12101|DBpia author ID]], [[:d:Property:P12102|Mod DB company ID]], [[:d:Property:P12103|GameBrew ID]], [[:d:Property:P12104|Royal Irish Academy ID]], [[:d:Property:P12106|RKDexcerpts ID]], [[:d:Property:P12107|ELSST Thesaurus ID (Version 4 - 2023)]], [[:d:Property:P12108|JLPSA player ID]], [[:d:Property:P12109|Catenae Catalogue ID]], [[:d:Property:P12111|IGI Global author ID]], [[:d:Property:P12112|Pandit Project work ID]], [[:d:Property:P12113|Vascular Plants of Iowa species ID]], [[:d:Property:P12114|Flora of New Jersey Project atlas ID]], [[:d:Property:P12115|GNU Savannah project ID]], [[:d:Property:P12116|Rahlfs number]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/used by practitioners of|used by practitioners of]] (<nowiki>item used by a practitioner of another item</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Plant Illustrations taxon ID|Plant Illustrations taxon ID]] (<nowiki>URL for a taxon on the Plant Illustrations website</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Art Platform Japan ID|Art Platform Japan ID]] (<nowiki>identifier in {{Q|123139107}} (Japanese & English)</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/IBP 6-letter bird species alpha code|IBP 6-letter bird species alpha code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Flickr Photo ID|Flickr Photo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/North Rhine-Westphalian school ID|North Rhine-Westphalian school ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant d'un membre de l'Académie de Stanislas|identifiant d'un membre de l'Académie de Stanislas]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bantumen Powerlist 100|Bantumen Powerlist 100]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Repairs|identifiant Repairs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Legends Tour ID|Legends Tour ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Radio Paradise song ID|Radio Paradise song ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivio storico artisti lucchesi ID|Archivio storico artisti lucchesi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cycling Archives race ID|Cycling Archives race ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gale ACID|Gale ACID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ID osoby Medvik|ID osoby Medvik]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HBL topic ID|HBL topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Humanities Center Fellow ID|National Humanities Center Fellow ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/7p8c Birthplace of recipients of the Nazi Germany Iron Cross]
*** [https://w.wiki/4tJ3 Burial place of Swedish Prime Ministers]
*** [https://w.wiki/7pGw List of cathedrals around the world with its height] ([https://twitter.com/jmcollado/status/1714353277083463979 source])
*** [https://w.wiki/7jeC Population of Check villages with rivers flowing through them] ([https://twitter.com/medi_cago/status/1712053220510437379 source])
*** [https://w.wiki/7skK Ships with multiple operators that do not have multiple official names] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Ships_with_multiple_operators_that_do_not_have_multiple_official_names|source]])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]
*** [[d:Wikidata:WikiProject Photography in Finland|WikiProject Photography in Finland]] - a project for photography in Finland, including photographers, studios and other related items
*** [[d:Wikidata:WikiProject Celtic Music|WikiProject Celtic Music]] - a project for collecting Celtic tunes
* '''Development'''
** We are preparing for WikidataCon and the Data Modelling Days.
** We are looking more into where Wikibase needs to be adapted to the upcoming IP Masking changes.
** We added a notification about the license to all edits to labels, descriptions and aliases that was missing still ([[phab:T343998]]) The same for Lexemes is coming next ([[phab:T343999]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 10 23|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 16:07, 23 ඔක්තෝබර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25757700 -->
== Welcome to the 600th Wikidata Weekly Summary! ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Welcome to the 600th Weekly Summary!'''
[[d:user:Lydia Pintscher (WMDE)|Lydia]] initiated the weekly newsletter at the start of the Wikidata project, before it even went live, to keep the community in the loop about the developments, the new projects and tools. [[d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Léa]] carried on the newsletter in 2016 and then it was my turn in 2020. The newsletter has been going strong for eleven years, with its content powered by the community, and delivered every week without fail. Thank you to everyone who helped fill in the different sections of the Weekly Summary thus far ❤️ --[[d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed]]
* Item #600 [[d:Q600|Ichiro Suzuki]]; Property #600 is [[d:Property:P600|Wine AppDB ID]]; and Lexeme #600 is the Japanese conjugation [[d:Lexeme:L600|だから]]
** 600 in the multiverse: as [[d:Q25586|a year]] ([[d:Q246827|another year]]), [[d:Q257138|a number]], [[d:Q257138|a category]], [[d:Q10676739|a track gauge]], [[d:Q699843|a jet]], [[d:Q114661|an asteroid]], [[d:Q1104915|an auto race]], [[d:Q29707956|a genetic element]], [[d:Q6643615|a death]], [[d:Q6282893|a birth]], [[d:Q23136778|a TV serie]], [[d:Q1125433|a car]], [[d:Q1037609|a galaxy]], [[d:Q2817913|a sport discipline]], [[d:Q1590725|a radio telescope]], [[d:Q17861788|an engine]], [[d:Q3135031|a polygon]], [[d:Q18811585|a film]], [[d:Q137069|a GPU]], [[d:Q1050797|a photolithography]], [https://www.wikidata.org/w/index.php?go=Go&search=600&search=600&title=Special%3ASearch&ns0=1&ns120=1 and many more…]
* [https://w.wiki/7xRc Timeline of places when they had a population of exactly 600]
* [https://w.wiki/7xUE Map of things at an altitude of 600 m]
* [https://w.wiki/7xU5 List of items with an external ID equal to 600]
** Wikidata was 600 days old on [[d:Q17932511|Wednesday 11 June 2014]]. It will be 600 weeks old on [[d:Q69308365|Monday 9 August 2027]]
* '''WikidataCon happened over the weekend'''
** [[d:Wikidata:Eleventh_Birthday/Messages#Birthday_wishes|Birthday wishes from the community]], and a special note from the Wikidata development team at Wikimedia Deutschland below:
{{quote|Today it is time to celebrate Wikidata’s 11th birthday. Let’s take a look back at the past year and what’s coming.
[[File:Wikidata-map-2023-06-26-items-intensity-100.png|thumb|Wikidata’s world - map of Wikidata Items with a geocoordinate]]
There are now over 12.200 amazing people who are actively editing on Wikidata - 3000 of them even making more than 100 edits a month ♥️ Thank you! Without you Wikidata wouldn’t be what it is today. Thank you for helping give more people more access to more knowledge every single day. This year also marks the year we can welcome a new sister to the Wikimedia projects: Wikifunctions is live, letting us all geek out on functions in anticipation of Abstract Wikipedia. Another big milestone was Wikibase Cloud coming out of private beta. Now you can more easily run your own Wikibase and collect and maintain data that doesn’t fit into Wikidata. 2023 was also the year when the efforts of Wikidata editors were recognized across the Wikimedia movement with the awarding of the Wikimedian of the Year award to Taufik Rosman and the Wikimedia Laureate award to Siobhan Leachman. Over the coming year I want us to find ways how we can bring more people, who are already editing a bit here and there, closer to the community and help them find their place in our community. If you are one of them and have not found your place yet, check out a WikiProject related to your interests. Wikidata has something for everyone 😉
Wikidata now has over 106 Million Items and nearly 1.2 Million Lexemes. We are closing in on 2 Billion edits, making about 20 Million edits per month. All this content is used to create useful, quirky, educational or just fun applications that wouldn’t be possible without Wikidata and all the work you put into it. Check out Notable People for example. Over the coming year we want to make that even easier by building better APIs, lessening the strain on the Query Service, doing more outreach to developers as well as making our data more usable by ironing out ontology issues. In addition there will be increased focus on improving how the other Wikimedia projects integrate Wikidata. With the opening up of Wikibase Cloud we will hopefully also see many new Wikibases pop up that cover more specialized data or be used as playgrounds to prepare data for Wikidata. I am looking forward to a growing Wikibase Ecosystem and excited about more Linked Open Data becoming available to the world, with Wikidata being an entryway to it all.
And last but not least: if you want to learn a bit more about the history and backstory of Wikidata, then you might like Wikidata: The Making Of by Denny, Markus and me.
Lydia for the development team}}
* Documentation of [https://pretalx.com/wikidatacon2023/schedule/ the sessions] is currently ongoing with the slides getting [[:c:Category:WikidataCon 2023 presentations|uploaded on Wikimedia Commons here]]. The Livestream and replay of the conference per day are already available [https://www.youtube.com/@wikidatataiwan9726/streams on YouTube]. The individual sections are [https://www.youtube.com/playlist?list=PLduaHBu_3ejPB3E7aMGVY43bEX71CivKX here].
* List of presents gathered by the community for Wikidata's eleventh birthday
** '''[https://luthor.toolforge.org/ Luthor]''' is a multi-lingual tool for adding '''usage examples''' to lexemes on Wikidata, from sentences found on '''Wikisource''' in the same language. (by [[User:Ijon|Asaf Bartov]])
** '''[https://sangkalak.toolforge.org/ সংকলক]''' একটি সরঞ্জাম যেটা দিয়ে উইকিসংকলনের লেখাগুলির উইকিউপাত্ত আইটেম অনুসারে সে লেখাগুলিকে উন্নত ভাবে অনুসন্ধান করা যায়। - Sangkalak is a tool with which Wikisource works can be searched more readily, using the Wikidata items for those works. (present from Mahir256) (by [[d:User:Mahir256|মাহির২৫৬-এর]] উপহার)
** [[:File:Wikidata 11th Birthday Card.jpg|File:Wikidata 11th Birthday Card.jpg]] (by [[d:User:Almaddy2022|Almaddy2022]])
** '''[https://qop.toolforge.org Quonter Vandal]''' - is a tool powered by AI to help identify vandalism to Wikidata. For more details and to leave comments see [[Wikidata:Quonter_Vandal]]. Developed by [[User:BrokenSegue|BrokenSegue]] ([[User talk:BrokenSegue|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]])
** Creating new Lexemes? For a lot more languages you now no longer need to provide a spelling variant when creating a new Lexeme, making it even easier to contribute data about words in your language. (present from the development team)
** The Mismatch Finder, the tool to help review mismatches between Wikidata and other data sources now also has support for mismatches on qualifiers. This allows it to be useful also for issues that are in the data in qualifiers. (present from the development team)
** [[Wikidata:Tools/inteGraality|inteGraality]] service pack update from [[d:User:Jean-Frédéric]]
*** support for grouping by predicates, particularly useful for Lexemes ([[d:User:Jean-Frédéric/Integraality/Lexemes 3|example by <code>wikibase:lexicalCategory</code>]], [[d:User:Jean-Frédéric/Integraality/Lexemes 4|example by <code>dct:language</code>]]) ; [[d:User:Jean-Frédéric/Integraality/Badges|other example by badge]]
*** new column type: sitelinks ([[d:User:Jean-Frédéric/Integraality/Video games sitelinks by country or origin|example 1]], [[d:User:Jean-Frédéric/Integraality/Video_games_sitelinks_by_platform|example 2]])
*** Automatic support for grouping by datetime properties ([[d:Wikidata:WikiProject Music/Statistics/Albums by year|example]])
** [[d:Wikidata:Wikidata Lexeme Forms|Wikidata Lexeme Forms]] experimental Wikifunctions support (details TBA) --[[d:User:Lucas Werkmeister|Lucas Werkmeister]] ([[d:User talk:Lucas Werkmeister|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]])
** The projects WiseWoman briefly presented of students editing obscure corners of Wikidata are on her [https://www.wikidata.org/wiki/User:WiseWoman Wikidata user page].
** Birthday Presents from Data Engineering and Semantics Research Unit (by [[d:User:Csisc|Houcemeddine Turki]]):
*** [https://www.youtube.com/live/-LdIz8ncCpw MedCYN] as an intuitive web tool for Wikidata-based clinical decision support.
*** [https://www.youtube.com/live/hgikdP8Fuaw MeSH2Wikidata] as an approach for validating and classifying biomedical relations in Wikidata based on MeSH Keywords of PubMed scholarly publications.
* '''Discussions'''
** Closed request for adminship: Welcome to our new admin, [[d:User:Hjart|Hjart]]! ([[:d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Hjart|see the closed request]])
** New requests for permissions/Bot:
*** [[:d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/DifoolBot|DifoolBot]] (Task: Update pages containing an [[:d:Property:P2915|ECARTICO person ID (P2915)]] statement, currently 5709 pages)
*** [[:d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/MsynBot 13|MsynBot 13]] (Task: Remove unnecessary use of ''preferred rank'')
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming: Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call October 31, 2023: We will hear from Darnelle Melvin, Cory Lampert, and Andre Hulet, University of Nevada-Las Vegas Libraries, on WireframeVG: A Search and Discovery Application for Wikidata Projects. [https://docs.google.com/document/d/19ALvaZdMeESOwO92yL3jsnn78xYcmcmK0mCFmo4eSs0/edit?usp=sharing Agenda]
** Ongoing:
*** [[d:Wikidata:WikiProject_India/Events/Wikidata_Eleventh_Birthday|WikiProject India/Events/Wikidata Eleventh Birthday online Datathon]], Oct 26 - Nov 5th 2023
*** [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=115 Weekly Lexeme Challenge #115: Orchestra] (Challenge started on 2023-10-30 12:01:26)
** Past: [[d:Wikidata:Eleventh_Birthday/Events|Wikidata Eleventh Birthday Distributed events]]
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://diff.wikimedia.org/2023/10/23/from-mesh-keywords-to-biomedical-knowledge-in-wikidata-the-giant-move/ From MeSH Keywords to Biomedical Knowledge in Wikidata: The giant move]
*** [https://labs.acmi.net.au/linking-acmi-wikidata-aa33dd6fd58b Linking ACMI & Wikidata], by Paul Duchesne
*** [https://wikiworks.com/enhanced-wikibase.html Enhanced Wikibase], by Wikiworks MediaWiki consulting
*** [[:w:Wikipedia:Wikipedia_Signpost/2023-10-23/News_from_Diff|Sawtpedia: Giving a Voice to Wikipedia Using QR Codes]], by [[d:User:Yamen|Yamen]]
*** [[:outreach:GLAM/Newsletter/September 2023/Contents/Italy report|10,000 institutions on the Wikimedia projects]], By Dario Crespi (WMIT) & Ilaria Diterlizzi (WMIT)
*** [https://orissadiary.com/the-11th-birthday-of-wikidata-was-celebrated-in-bhubaneswar-by-the-odia-wikimedians-user-group/ The 11th Birthday of Wikidata was celebrated in Bhubaneswar by the Odia Wikimedians User Group]
** Papers
*** [https://arxiv.org/pdf/2306.16296.pdf Relevant Entity Selection: Knowledge Graph Bootstrapping via Zero-Shot Analogical Pruning] (Jarnac et al)
** Press
*** [https://orissadiary.com/the-11th-birthday-of-wikidata-was-celebrated-in-bhubaneswar-by-the-odia-wikimedians-user-group/ The 11th Birthday Of Wikidata Was Celebrated In Bhubaneswar By The Odia Wikimedians User Group] via OrissaDiary.com
*** [https://t3n.de/news/finde-den-bekanntesten-menschen-deiner-stadt-dank-interaktiver-karte-1489087/ Find the most famous person in your city using this interactive map] (in German) by Kay Nordenbrock via t3n.de ("The database contains data on people from 3,500 BC to 2018 AD. It consists largely of data from Wikipedia and Wikidata.")
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=CR5t0GptAFI How cultural institutions use Wikidata] (How cultural heritage institutions sharing their collection data, including implementing Wikidata projects, batch uploading datasets to Wikidata, and how to share successes to a broader audience) - Jackie Rubashkin, Metadata Technician, Barack Obama Presidential Library; Michelle van Lanschot, Project Coordinator at Wikimedia-Netherlands; William Blueher, Associate Museum Librarian at the Metropolitan Museum of Art and Will Kent, Wiki Education
*** (in Chinese) [https://www.youtube.com/watch?v=Go9j0vIUtmc Wikidata基礎編輯教學] (Wikidata basic editor) - Conference for Open Source Coders, Users & Promoters (COSCUP) 2023
*** [https://www.youtube.com/watch?v=Vb0WFKHWB1Y How can we utilize Wikidata to protect Puyuma, an endangered language] - Yucheng Lin (COSCUP 2023)
*** [https://www.youtube.com/watch?v=53ds8AyuUOI Wikidata merge-gadget] (in Swedish) by Magnus Sälgö
*** [https://www.youtube.com/watch?v=0WPs91QvxZA Wikidata Live editing session - NASA, inteGraality, dates and qualifiers] (in French) by Nicolas VIGNERON
*** [https://www.youtube.com/watch?v=YGMj8j6t8BE Pairing SBN with Wikidata via WikiLinker] (in Portuguese)
*** [https://www.youtube.com/watch?v=Yz-lZZQMEz4 Introduction to Wikibase Cloud] (in Italian)
* '''Tool of the week'''
** [[d:User:Magnus Manske/author sort.js|User:Magnus Manske/author sort.js]] is a user script to automatically sort the authors of a paper in the order they appear on the paper, ie. by sorting [[d:property:P50|author (P50)]] and [[d:property:P2093|author name string (P2093)]] statements by [[d:property:P1545|series ordinal (P1545)]]. Example: [[d:Q28209168|One Hundred and Seventeen Clades of Euagarics (Q28209168)]].
** [https://tjukanovt.github.io/notable-people Notable People] is a map project by [https://twitter.com/tjukanov/status/1552622792708874240 Topi Tjukanov] that showing birthplaces of the most "notable people" around the world. It uses the combined data of Wikipedia and Wikidata from the paper's "[https://www.nature.com/articles/s41597-022-01369-4 a cross-verified database of notable people, 3500 BC-2018 AD]" by Morgane Laouenan, Palaash Bhargava, Jean-Benoît Eyméoud, Olivier Gergaud, Guillaume Plique & Etienne Wasmer. The data shows only one person for each unique geographic location with the highest notability rank.
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/XAYTWBPD24H3H4VZMNVQAICOZ6FRLIM3/ The Wikimedia Affiliations Committee (AffCom), Ombuds commission (OC), and the Case Review Committee (CRC) are looking for new members].
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wiki-research-l@lists.wikimedia.org/thread/SLFAWPKCJI3QCAYW43O6QEVGK7SJAMBQ/ Wikimedia Research Fund Update update]. ''"You can apply for research funds (USD 2K-50K) until December 15, 2023. While all research proposals related to Wikimedia projects are welcome, we particularly encourage research studies on medium to small size languages and communities, as well as in low resourced languages and projects."''
** [[m:WD4WMP|The Wikidata For Wikimedia Projects]] team is investigating the different ways Wikidata is used in the sister projects. We would like to speak with you about your experiences integrating or connecting Wikidata, if you'd like to tell us, please sign up for an interview on our project page or on our [https://wikimedia.sslsurvey.de/Wikidata-for-Wikimedia-Interviews Registration Form].
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes: none
*** External identifiers: [[:d:Property:P12117|Illinois State Parks ID]], [[:d:Property:P12118|Minnesota State Forests ID]], [[:d:Property:P12119|Minnesota State Parks and Recreation Areas ID]], [[:d:Property:P12120|Flickr photo ID]], [[:d:Property:P12121|IBP 6-letter bird species alpha code]], [[:d:Property:P12122|ManyVids ID]], [[:d:Property:P12123|North Rhine-Westphalian school ID]], [[:d:Property:P12124|Repairs ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/nixpkgs path|nixpkgs path]] (<nowiki>other operating systems have their package manages as id properties</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Cultural Heritage Online ID|Cultural Heritage Online ID]] (<nowiki>identifier for heritage assets and related institutions on Cultural Heritage Online</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyklopedia Teatru Polskiego author ID|Encyklopedia Teatru Polskiego author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Emerald network site ID|Emerald network site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Playdate Catalog ID|Playdate Catalog ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rowing Canada ID|Rowing Canada ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Radio Paradise song ID|Radio Paradise song ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tennessee-Kentucky Plant Atlas ID|Tennessee-Kentucky Plant Atlas ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/old-games id|old-games id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TheTVDB movie ID|TheTVDB movie ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indiana Plant Atlas ID|Indiana Plant Atlas ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/cagb manuscript ID|cagb manuscript ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/la Repubblica TV series ID|la Repubblica TV series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Filmweb ID|Filmweb ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Monasticon Hibernicum database ID|Monasticon Hibernicum database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gale document ID|Gale document ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [[:d:Wikidata:WikiProject_Manuscripts/Dashboard|Property completeness dashboard for manuscripts]]
*** [https://w.wiki/7wSg Map of narrative locations of romantic comedies] ([https://mastodon.world/@mlpoulter/111318731640496853 source])
*** [https://w.wiki/7q$L Tunisian scientists are cited by Nobel Prize winners] ([https://twitter.com/Csisc1994/status/1715408704298770586 source])
*** [https://w.wiki/7pGw Which cathedrals are the tallest in the world?] ([https://twitter.com/jmcollado/status/1714353277083463979 source])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
*** [[:d:Wikidata:WikiProject Source Reliability|Wikidata:WikiProject Source Reliability]] - an project to identify and aggregate online sources of assessments of the reliability and credibility of sources
*** [[:d:Wikidata:WikiProject Academic Publisher|Wikidata:WikiProject Academic Publisher]] - a project to display open access shares (among others based on publishers) at the Austrian Datahub for Open Access Negotiations and Monitoring
* '''Development'''
** Wikibase REST API: We are continuing the work on making it possible to remove a description in a given language from an Item, modify the label of an Item and add aliases to an Item ([[phab:T342986]], [[phab:T342980]], [[phab:T335842]])
** Lexicographical data: We switched the Property that is used to pre-select the spelling variant on the Special:NewLexeme page from P218 (ISO 639-1 code) to P305 (IETF language tag) to make use of the latter’s larger coverage. ([[phab:T348923]])
** EntitySchemas: We are continuing to work on addressing the feedback from the testing of the new datatype in the test system.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 10 30|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] 15:04, 30 ඔක්තෝබර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25804906 -->
== Wikidata weekly summary #601 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/AramBot|AramBot]] (Task: adding site links, especially from ckbwiki and kuwiki pages to Wikidata).
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Past: [https://etherpad.wikimedia.org/p/Search_Platform_Office_Hours Search Platform / Query Service Team office hour log — November 1, 2023]
** This Week:
*** [https://brownlibrary.lwcal.com/#!view/event/slug/1293-wikidata-for-digital-humanities Wikidata for Digital Humanities] workshop hosted by Brown University Library, Nov. 6th 19:00 - 20:00 CEST.
*** [https://forum.movement-strategy.org/t/lets-connect-learning-clinic-wikidata-for-wiki-loves-monuments-series-3/3586 Wiki Loves Monuments: Learning Clinic #3] hosted by WM Sweden in partnership with WM Uganda, Nov. 9th
** Upcoming: [[d:Wikidata:Events/Data Modelling Days 2023|Data Modelling Days]], November 30-December 2. You can [[d:Wikidata talk:Events/Data Modelling Days 2023|propose a session]] until November 19. If you are running another event or meetup and would like to connect it to the Data Modelling Days, you can add it to the [[d:Wikidata:Events/Data_Modelling_Days_2023#Satellite_events|satellite events section]].
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://diff.wikimedia.org/2023/11/02/wikidata-arabic-community/ Wikidata Arabic Community].
*** [https://towardsdatascience.com/ultra-foundation-models-for-knowledge-graph-reasoning-9f8f4a0d7f09 ULTRA: Foundation Models for Knowledge Graph Reasoning].
** Papers
*** [https://update.lib.berkeley.edu/ PhiloBiblon: From Siloed Databases to Linked Open Data via Wikibase: Proof of Concept] A White Paper released from Charles Faulhaber
*** [https://www.springerprofessional.de/en/using-pregel-to-create-knowledge-graphs-subsets-described-by-non/26242354 Using Pregel to Create Knowledge Graphs Subsets Described by Non-recursive Shape Expressions] by Á. Préstamo & J. Gayo
*** [https://www.springerprofessional.de/en/knowledge-graphs-and-semantic-web/26242350 Knowledge Graphs and Semantic Web] is a collection of preceedings from the 5th Iberoamerican Conference and 4th Indo-American Conference, KGSWC 2023, Nov. 13–15. By F. Ortiz-Rodriguez, B. Villazón-Terrazas, S. Tiwari & C. Bobed.
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=LkAwDVvJKMs OpenHPI Querying Wikidata with SPARQL]
*** [https://www.youtube.com/watch?v=r7kRL40PLPo OpenHPI Wikidata as a Knowledge Graph]
*** [https://www.youtube.com/shorts/WCLmIPdR5rA Wikidata 11th Birthday Celebrations](YouTube shorts) [https://www.youtube.com/watch?v=ua4IXcyzRrA are celebrated by the Community]
*** [https://www.youtube.com/watch?v=YmY5t_DaUKk Live Editing with Wikidata in Italiano] (Italian)
*** [https://www.youtube.com/watch?v=Yz-lZZQMEz4 Intro to Wikibase Cloud] (Italian)
* '''Tool of the week'''
** [https://observablehq.com/@pac02/subclass-of subclass of], new Observable tool to test which item is a subclass of another.
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/ZDHNJCVBE4XLEEZULCGF3B3Z55UELW34/ SMWCon 2023 Call for Contributions] on the topic 'MediaWiki in the age of AI'
** The [https://iw.toolforge.org/lexeme-forms Wikidata Lexeme Forms] tool was upgraded to autogenerate the different forms of a regular word with functions from [[d:Wikidata:Wikidata_Lexeme_Forms|Wikifunctions]]
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes: none
*** External identifiers: [[:d:Property:P12125|Playdate Catalog ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/linguistic family of place name|linguistic family of place name]] (<nowiki>Relates directly a placename to its original language family. It's not the language in which the toponym is written, but the language from which the word (place name) comes from.</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/according to|according to]] (<nowiki>to be used together with P248 if the statement is taken from an aggregator rather than directly from the source</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/counterexample|counterexample]] (<nowiki>qualifier for deprecated P279 statements; example instance or subclass of the item class for which a "subclass of" statement does not hold (alias: "item belonging to the subject class but not the value class")</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Book ordinal in a publication series|Book ordinal in a publication series]] (<nowiki>This property describes the order of the book within a book series.</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Comitato Italiano Paralimpico ID|Comitato Italiano Paralimpico ID]] (<nowiki>Athlete ID in the Italian Paralympi Committee website (comitatoparalimpico.it)</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/tax base|tax base]] (<nowiki>This property describes the calculation basis for the item of Taxation.</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/tax objects|tax objects]] (<nowiki>This property describes certain objects, acts, or other facts that are the basis for calculating taxes.</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/taxpayer|taxpayer]] (<nowiki>This property describes someone who owes money.</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Pallaalcentro player ID|Pallaalcentro player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Propylaeum-VITAE id|Propylaeum-VITAE id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linked Open Data Comune Firenze ID|Linked Open Data Comune Firenze ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Alexandria.dk person|Alexandria.dk person]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant One Earth d'une écorégion|Identifiant One Earth d'une écorégion]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CECC Political Prisoner ID|CECC Political Prisoner ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/shukach.com ID|shukach.com ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Carte d'autore online ID|Carte d'autore online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fondazione Fiera ID|Fondazione Fiera ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Il Sole 24 Ore cinema IDs|Il Sole 24 Ore cinema IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dongqiudi.com team ID|Dongqiudi.com team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Moviepilot.de person ID|Moviepilot.de person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IDVT|IDVT]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National-Football-Teams.com national team ID|National-Football-Teams.com national team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kicker team ID|Kicker team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FilmAffinity person ID|FilmAffinity person ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/7yv$ List of phobias in French]
*** [https://w.wiki/84Di Interviewees who were part of the Suffragette Movement] and
*** [https://w.wiki/84DU Interviewees who had a relative or friend in the Suffragette Movement] as part of the [[d:Wikidata:WikiProject_LSESuffrageInterviewsProject|LSE Suffrage Interviews Project]]
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject_Source_Reliability|Source Reliability]] "is an effort to identify and aggregate online sources of assessments of the reliability and credibility of sources".
* '''Development'''
** Wikibase REST API:
*** We have implemented the endpoints for ''PATCH /entities/items/{item_id}/aliases'' ([[phab:T337371]]), ''PATCH /entities/properties/{property_id}/aliases'' ([[phab:T342982]]) and ''PATCH /entities/properties/{property_id}/labels'' ([[phab:T342980]])
*** We started working on the new endpoints for ''POST /entities/items/{item_id}/aliases/{language_code}'' ([[phab:T335842]]) and ''DELETE /entities/items/{item_id}/descriptions/{lang_code}'' ([[phab:T342986]])
** Language codes:
*** We made Special:NewLexeme more likely to guess the spelling variant for you by changing the Property we use to get the language code. Now you will see the spelling variant input pop up less often. ([[phab:T349652]])
*** We started work towards allowing many more languages by default for Wikibase Lexeme and monolingual text statements. This will remove the need for a lot of requests for new language codes to be added. ([[phab:T341409]])
** Query Service UI: We’ve fixed a small issue in the Query Service UI that was introduced when updating CSS variables. Content of selected cells in the query result should be readable again. ([[phab:T350153]])
** EntitySchemas: We are continuing the work on the new data type for linking to EntitySchemas, working on overcoming architectural issues.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 11 06|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 16:52, 6 නොවැම්බර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25812993 -->
== Wikidata weekly summary #602 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/S8321414|S8321414]] (RfP scheduled to end after 13 November 2023 14:50 UTC)
** New requests for permissions/Bot:
*** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/DifoolBot_2|DiFoolBot 2]] (Task: import VIAF ID based on Union List of Artist Names ID)
*** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/KizuleBot|KizuleBot]] (Task: Adding sitelinks to Serbian Wikipedia for maintenance categories (see contributions of account) based on items for English Wikipedia's ones)
*** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/KormiSKbot|KormiSKbot]] (Task: Linking newly created pages on [[:sk:Hlavná stránka|SKWiki]] to the appropriate Wikidata items.)
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming:
*** Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call November 14, 2023: We will hear from Diego Saez-Trumper on Wikidata Revert Risk and Annotool. [https://docs.google.com/document/d/1iIYs1U-6gDfAJeoKKwO-D1hhsEu0ccTXnetl4cq8qLY/edit?usp=sharing Agenda]
*** [[d:Wikidata:Concurso_Latinoam%C3%A9rica_en_Wikidata_2023|Latin America in Wikidata Challenge]] (Spanish) < Nov. 14 - Dec. 14. Play the game and help highlight the region hosting the GLAM Wiki conference! (Prizes available).
*** [[m:Event:Editat%C3%B3n_Mujeres_en_las_ciencias|Edit-a-thon "Women in sciences"]] < 17 Nov. 12:00 - 18 Nov. 03:00 (UTC). A live edit-a-thon to improve the quality and variety of articles of women who have won the prestigious L'Oréal-UNESCO National Award "For Women in Science". (Prizes available).
*** [[mw:Wikimedia Language engineering/Community meetings|Language community meetings]]: A new initiative by WMF language team to organize quarterly gatherings to encourage collaboration among individuals and communities interested in language-related technical topics. First meeting: Friday, November 17, 2023, 16:00 to 17:00 (UTC)
*** [[m:GLAM_Wiki_2023/Program|Glam Wiki Program]] - 16 - 18 November, Montevideo, Uruguay. Want to attend in person? - [https://wikimedistasuy.limesurvey.net/583765 Register here]. Wikidata Related Sessions:
**** [[m:GLAM_Wiki_2023/Program/Wikidata_for_cultural_heritage|Wikidata For Cultural Heritage]]
**** [[m:GLAM_Wiki_2023/Program/WADE:_A_tool_for_adding_depiction_information_to_artworks_on_Wikidata|WADE: Add artwork depiction information on Wikidata]]
**** [[m:GLAM_Wiki_2023/Program/Workshopping_Metadata_Interoperability_for_Small_Museums|Workshopping Metadata Interoperability for Small Museums]]
**** [[m:GLAM_Wiki_2023/Program/Wikisource_and_Wikidata:_when_two_cool_kids_play_together!|Wikisource and Wikidata: when two cool kids play together!]]
**** [[m:GLAM_Wiki_2023/Program/Using_Wikidata_integration_on_the_Wikimedia_projects_to_enhance_GLAM-WIKI_content_sharing|Using Wikidata integration on the Wikimedia projects to enhance GLAM-WIKI content sharing]]
**** [[m:GLAM_Wiki_2023/Program/Wikidata_%2B_Education_%2B_Heritage|Wikidata + Education + Heritage]]
** Ongoing:
*** [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=117 Weekly Lexeme Challenge #117: School] (Challenge started on 2023-11-13 12:01:25). Did you participate in last week's Challenge #116 : [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=116 Storm]?
*** Knowledge Graphs - Foundations and Applications course by Prof. Dr. Harald Sack. October 11, 2023 - November 21, 2023. Enrol [https://open.hpi.de/courses/knowledgegraphs2023 here] if you have not done so yet.
** Past: [http://institutions.ville-geneve.ch/fr/bge/actualites/actualites/agenda/tous-les-evenements-de-la-bibliotheque/wikiwitch-cartographier-les-sorcieres-de-suisse-et-dailleurs/ WikiWitch: mapping witches from Switzerland and elsewhere] Nov. 4th
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
***[https://pointstodots.wordpress.com/2023/11/01/investigating-the-formatter-uri-for-rdf-resource-p1921-property-and-its-uses-in-the-wikidata-infrastructure/ Investigating the “formatter URI for RDF resource” (P1921) property and its uses in the Wikidata infrastructure] <-- It discusses how this property enables unique identification of resources, its usage in federated queries, and its role in the Wikidata Query Service.
*** [https://www.tio.ch/svizzera/attualita/1709525/svizzera-vittime-state-caccia-streghe-donne-uccise-monumento-perseguitate-2mila Switzerland Witch hunt: over 2,000 victims, but no monument] (Italian) WikiWitches project is using Wikidata to track execution sites of persecuted persons. Read about the project [https://sanspages.org/2021/08/05/ here].
*** [[outreach:GLAM/Newsletter/October 2023/Contents/Colombia report|Open Access Week and Wikidata; Opening Culture and Heritage training]] (Colombia GLAM report) <-- details the Open Access Week and Wikidata event in Colombia, which included discussions on the use of Wikidata for academic journals and the use of Wikidata for open science.
*** [[outreach:GLAM/Newsletter/October 2023/Contents/Sweden report|Wikipedia for all of Sweden; Museums and Wikidata – why and how?; Photo memories from Stockholm and Rome; Negotiating Knowledge on Wikipedia]] (Sweden GLAM report) <-- discusses the “Wikipedia for all of Sweden” project, which includes the use of Wikidata for authority control in museums.
*** [https://diff.wikimedia.org/2023/11/01/wikiwitches-giving-back-a-soul-to-the-victims-of-the-witch-hunt/ Wikiwitches: giving back a soul to the victims of the witch-hunt] <-- The Wikiwitches project, initiated by the association Les sans pagEs in collaboration with Wikimedia CH, aims to map the victims of witch-hunts on Wikidata.
*** [https://blog.metabrainz.org/2023/11/06/gsoc-23-automating-area-management-in-musicbrainz/ GSOC ‘23: Automating Area Management in MusicBrainz] <-- Prathamesh, in their Google Summer of Code project, developed a data pipeline to automate the synchronization of area metadata between MusicBrainz and Wikidata.
** Papers
*** [https://journals.uio.no/dhnbpub/article/view/10665 Wikidata for authority control: sharing museum knowledge with the world] <-- The project “Usable Authorities for Data-driven Cultural Heritage Research” aims to link museum authority data to Wikidata, enhancing the visibility, accessibility, and relevance of information across different museum collections, and encouraging cultural heritage institutions in Sweden to contribute to and utilize the Wikimedia platforms.
*** The 4th Wikidata Workshop for the scientific Wikidata community happened on 07 November 2023. You can find a full list of presented papers [https://www.youtube.com/watch?v=kWp9Yi4v87c here]
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=kWp9Yi4v87c Connecting Entomological Collectors ECN2023] <-- A presentation for the Entomological Collections Network 2023 conference by Siobhan Leachman, this presentation explains how Wikidata can be used to create an identifier for entomological collectors, empowering the collation & linking of biographical data as well as the ability to link to other databases & catalogs relating to those collectors.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=RfTA7AhgWBA Wikidata for Wiki Loves Monuments w/ Content Partnerships Hub Wikimedia Sweden & Wikimedia Uganda] <-- The Learning Series offers practical guidance on using Wikidata for Wiki Loves campaigns, with hands-on experience and follow-up mentoring.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=1y4cVKKXspA Wikidata projects in Wikimedia Spain] <-- part of the online sessions organized by Wikimedia España to celebrate the 10th anniversary of Wikidata. In this session, Ángel Obregón, a member of Wikimedia España, presents some of the projects driven by Wikidata by the members of WMES.
** Notebooks:
*** [https://observablehq.com/@pac02/subclass-of Subclass of...] <-- Wikidata's ontology is complex. This tool aims at finding if an item is a subclass of another one.
*** [https://observablehq.com/d/632d9e0eccea271d The Wednesday Index] <-- A longitudinal analysis of gender diversity in Wikipedia articles.
* '''Tool of the week'''
** [https://openflights.org/ OpenFlights.org] is now getting some of its airline data from Wikidata. It is a free open-source tool that allows you to log, map, calculate, and share your flights and trips.
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibaseug@lists.wikimedia.org/thread/I34X4BR52DFEUHB6TX22TKLM72XJVFOQ/ Wikibase Suite: Wikibase 1.39.5 – minor changes] (security release compatible with MediaWiki 1.39.5)
**
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12132|stated in source according to]] (<nowiki>to be used together with P248 if the statement is taken from an aggregator rather than directly from the source</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P12126|HBL topic ID]], [[:d:Property:P12127|Art Platform Japan ID]], [[:d:Property:P12128|Archivio storico artisti lucchesi ID]], [[:d:Property:P12129|Encyklopedia Teatru Polskiego author ID]], [[:d:Property:P12130|Aves de Chile ID]], [[:d:Property:P12131|cagb manuscript ID]], [[:d:Property:P12133|Italian Paralympic Committee ID]], [[:d:Property:P12134|old-games.org ID]], [[:d:Property:P12135|Carte d'autore online ID]], [[:d:Property:P12136|Indiana Plant Atlas ID]], [[:d:Property:P12137|Linked Open Data Comune Firenze ID]], [[:d:Property:P12138|Tennessee-Kentucky Plant Atlas ID]], [[:d:Property:P12139|Il Sole 24 Ore movie ID]], [[:d:Property:P12140|Il Sole 24 Ore person ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Official wiki URL|Official wiki URL]] (<nowiki>URL to the official wiki for the item</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/maternal mortality ratio|maternal mortality ratio]] (<nowiki>number of maternal deaths per 100,000 live births</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Gaming Wiki Network article ID|Gaming Wiki Network article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Playdate community wiki ID|Playdate community wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BNE periodical SID|BNE periodical SID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vesti.kz team ID|vesti.kz team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EIDR parties (Entertainment Identity Registry)|EIDR parties (Entertainment Identity Registry)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Art Gallery of Ontario object ID|Art Gallery of Ontario object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GeoLOD ID|GeoLOD ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spectrum Computing|Spectrum Computing]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Museo Nacional de Arte artist ID|Museo Nacional de Arte artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catalogo Nazionale Dati ID|Catalogo Nazionale Dati ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/84Hp Map of every recorded battle the past 4,500 years] ([https://twitter.com/MahmoudAlyosify/status/1721524460228935865 source])
*** [https://w.wiki/7yDL Map of locations of witch memorials and sites of interest in Scotland] ([https://twitter.com/emcandre/status/1719132942809587905 source])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
*** [[d:Wikidata:WikiProject_IDEA|WikiProject IDEA]] - This Wikiproject serves as a working group and process documentation archive for the International (Digital) Dura-Europos Archive (IDEA), a project generously funded by the National Endowment for the Humanities (NEH) and in development at Bard College and Yale University.
*** [[d:Wikidata:WikiProject Interwiki|WikiProject Interwiki]] - The goal of this project is linking Wikidata items with wiki articles outside of the Wikimedia ecosystem. Niche wikis frequently offer more in-depth content compared to general online dictionary articles, although their quality can vary significantly.
*** [[d:Wikidata:WikiProject SrpKor|WikiProject SrpKor]] - The main aim of this project is building Wikidata entities for the novels from SrpKor: Corpus of the contemporary Serbian language.
*** [[d:Wikidata:WikiProject Manors|WikiProject Manors]] - Collecting data about [[d:Q879050|manor house (Q879050)]] as part of [[d:Q2066754|manor (Q2066754)]] or [[d:Q2116450|manor estate (Q2116450)]] as part of the [[d:Q117756751|Research Centre for manors in the baltic sea region (Q117756751)]].
*** [[d:Wikidata:WikiProject Echinodermata|WikiProject Echinodermata]] - A repository for information pertaining to the NSF Grant Echinoderm Project.
* '''Development'''
** Wikibase REST API: We continued working on the new endpoints for ''POST /entities/items/{item_id}/aliases/{language_code}'' ([[phab:T335842]]) and ''DELETE /entities/items/{item_id}/descriptions/{lang_code}'' ([[phab:T342986]])
** EntitySchemas: We are continuing the work on the new data type for linking to EntitySchemas, working on overcoming architectural issues.
** Language codes: We continued work towards allowing many more languages by default for Wikibase Lexeme and monolingual text statements. This will remove the need for a lot of requests for new language codes to be added. ([[phab:T341409]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 11 13|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat(WMDE)]] 14:53, 13 නොවැම්බර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25846708 -->
== Wikidata weekly summary #603 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** Closed request for adminship: Congratulations to our new Admin! [[d:User:S8321414|S8321414]] - ([[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/S8321414|See the closed request]])
** New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/KormiSKbot|KormiSKbot]] - (Task: Linking newly created pages on [[:sk:Wikipedia|Slovak Wikipedia]] to the appropriate Wikidata items)
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming:
*** [[d:Wikidata:Events/Data Modelling Days 2023|Data Modelling Days]], from November 30th to December 2nd: 3 days of online events to address data modelling challenges, discuss how to improve the way we structure data together, and discover the point of view of external reusers. Feel free to [[d:Wikidata:Events/Data_Modelling_Days_2023#Sessions|have a look at the program]] (under construction) and to [[d:Wikidata:Events/Data Modelling Days 2023/Participants|sign up as a participant]].
*** [https://www.youtube.com/watch?v=fxEJE-LiQuc&pp=ygUIV2lraWRhdGE%3D Wikidata Lab XXXIX: Structuring the Wikimedia Ecosystem] presented by Wiki Movimento Brasil. November 21 at 2:00 PM CEST. The presentation will be held in English by the wikimedian Mike Peel.
*** Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group Working Hour November 20th, 2023: Over the summer and into the fall the LD4 Wikidata Affinity Group will be offering a series of Wikidata Working Hours to give folks an opportunity to try out various Wikidata-related skills and tools by assembling a data set of diverse library and information science (LIS) materials (articles, conference proceedings, books) and adding it to Wikidata. Wikidata Working Hours provide hands-on Wikidata experience in a supportive space. We hope you will join us if you are interested in learning more about Wikidata, exploring LIS literature, and have been looking for a fun Wikidata project to contribute to. The seventh Wikidata Working Hour will cover the Author Disambiguator tool, which helps users assign authors to articles.During the session we will demonstrate how to use the tool on an author who was created during a previous working hour, and another who doesn't exist in Wikidata yet. After the demonstration, participants are encouraged to try the tool themselves during the rest of the working hour. This session will build on the work done in previous Working Hours by connecting authors to the articles they have written. This session will be recorded and the recording shared on the [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/2023-November-20_Wikidata_Working_Hour event page]
*** [[:de:w:Wikipedia:Arbeitsgemeinschaft_Kunstwissenschaften_%2B_Wikipedia/tips_%26_tools|Wikibase for art and cultural data]] (German) - #9 of kuwiki tips & tools, taking place Thursday, 23 November 2023, 19-20.30
** Ongoing:
*** [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=118 Weekly Lexeme Challenge #118: Diseases] (Challenge started on 2023-11-20 12:01:41)
** Past:
*** [[m:ItWikiCon/2023|ItWikiCon '23]] (Italian) was hosted in Bari, Italy between the 17th - 19th November. Check the [[m:ItWikiCon/2023/Programma|Programme]] for details on sessions and check for recordings or slidedecks of presentations.
*** [[m:GLAM_Wiki_2023|GLAM Wiki 2023]] took place in Montevideo, Uruguay. There were several Wikidata-related sessions some of which are linked in the Videos section.
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://www.eurekalert.org/news-releases/1007836 New study shows how authors’ personal circumstances influence the depiction of nature in their works]
** Papers
*** [https://www.semantic-web-journal.net/content/can-you-trust-wikidata-1 Can you trust Wikidata?] - is a paper exploring Wikidata's veracity and trustability for providing values to Knowledge Graphs. Written by V. Santos et al.
** Videos
*** Wikidata for Cultural Heritage, available in [https://www.youtube.com/watch?v=3lNvUmArXgA Spanish], [https://www.youtube.com/watch?v=Gohj12__Wo0 Portugese], [https://www.youtube.com/watch?v=K337fNxiOvw English]
*** [https://www.youtube.com/watch?v=CNZ5VkkAuPw Find-A-Grave] of Swedish politicians in Magnus Sälgö's exploration of Wikidata, OpenRefine, SPARQL and Svenskagravar (Swedish).
*** [https://www.youtube.com/watch?v=faeXRNSh_0Q&pp=ygUIV2lraWRhdGE%3D Wikidata Live Editing #111] with the Wikipedia Weekly Network, hosted by [[User:Ainali|Ainali]] and [[User:Abbe98|Abbe98]]
*** [https://www.youtube.com/watch?v=RfTA7AhgWBA Wikidata for Wiki Loves Monuments w/ Content Partnerships] presented by Hub Wikimedia Sweden & Wikimedia Uganda. Get essential Wikidata-editing skills for Listeria, OpenRefine, run queries and structured data on Commons.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=nbz_ANgtD8k How to upload collections to Wikimedia Commons and Wikidata using Open Refine] (in Portuguese). Training on uploading collections to Wikimedia Commons and Wikidata using Open Refine.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=Yqm0J1UrULQ Cohort 2 Graduation: AfLIA Wikidata Online Course]. The session includes exciting testimonials from participants and goodwill messages.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=4NEsk5iWTwQ Enhancing Factuality in Large Language Models with Wikidata's 12B Facts]. This HackerNews video discusses a paper that explores the use of Wikidata, which contains over 12 billion facts, to improve the factuality of large language models (LLMs)
*** [https://www.youtube.com/watch?v=s1tBIOVdOWk Back to basics and #SPARQL #Wikidata] (in French). Using Wikidata SPARQL query by VIGNERON
*** [https://www.youtube.com/watch?v=3lNvUmArXgA Wikidata for cultural heritage (ES) - GLAM Wiki Conference]
** Presentations: [https://elemwala.toolforge.org/static/wcna2023/wcna2023.html "Wikidata Lexemes: Introduction to the Possibilities" - workshop on at WikiConference North America], by [[d:User:Mahir256|User:Mahir256]]
** Notebooks:
*** [https://observablehq.com/d/6086664e20f8c4cd The End of an Era] - A study on the major deaths that have occurred in our generation and the people that were left behind. (1997-2012)
*** [https://observablehq.com/d/5501fe52e156508e Relationship Between Senators and Political Parties] - A sample network graph that depicts the political parties of Senators.
*** [https://observablehq.com/d/7ec76ff6cf531e70 Family Network of Female Horse] - A sample network graph that depicts the relationships of female horses.
*** [https://observablehq.com/d/e0d2119c438156de Poets and the Monarchs they were appointed by]
*** [https://observablehq.com/d/db18c33354921fac Metro stations of The Metropolitan line (Q19891) of the London Underground Metro System] - A sample network graph that depicts the stops and adjacent stops of metro stations of the London Underground's Metropolitan line.
* '''Tool of the week'''
** [https://observablehq.com/@pac02/user-level-gender-statistics-for-wikipedia User-level gender statistics for Wikipedia] - a tool that computes the number of articles created by gender has been repaired after some months of unavailability. It relies on xtools and P21 property.
** [https://luthor.toolforge.org Luthor] - tool for finding usage examples from Wikisource and adding them to lexemes on Wikidata.
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** [[wmfblog:2023/11/15/wikimania-2024-scholarships-open-apply-now/|Scholarship applications for Wikimania 2024 are now open until December 18th!]]
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes: none
*** External identifiers: [[:d:Property:P12141|Fondazione Fiera ID]], [[:d:Property:P12142|EIDR party ID]], [[:d:Property:P12143|Gaming Wiki Network article ID]], [[:d:Property:P12144|Cultural Heritage Online (Japan) heritage ID]], [[:d:Property:P12145|Cultural Heritage Online (Japan) institution ID]], [[:d:Property:P12146|Playdate community wiki ID]], [[:d:Property:P12147|Danacode (short)]], [[:d:Property:P12148|Danacode (long)]], [[:d:Property:P12149|archINFORM ID (awards)]], [[:d:Property:P12150|shukach.com ID]], [[:d:Property:P12151|BNE periodical SID]], [[:d:Property:P12152|Moviepilot.de person ID]], [[:d:Property:P12153|FilmAffinity person ID]], [[:d:Property:P12154|Archiefpunt archive ID]], [[:d:Property:P12155|Archiefpunt compiler ID]], [[:d:Property:P12156|Archiefpunt curator ID]], [[:d:Property:P12157|Capitolium Art artist ID]], [[:d:Property:P12158|BioGRID ID]], [[:d:Property:P12159|la Repubblica TV series ID]], [[:d:Property:P12160|CECC Political Prisoner ID]], [[:d:Property:P12161|One Earth ecoregion ID]], [[:d:Property:P12162|Spectrum Computing ID]], [[:d:Property:P12163|IDVT]], [[:d:Property:P12164|BISAC Subject Heading]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Papers with Code URL|Papers with Code URL]] (<nowiki>URL for subject in Papers with Code system</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/PAEnflowered taxon URL|PAEnflowered taxon URL]] (<nowiki>URL for a plant taxon found in Pennsylvania on the PAEnflowered website</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/BioCyc ID (Pathway/Genome Databases)|BioCyc ID (Pathway/Genome Databases)]] (<nowiki></nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Star Citizen Tools Wiki ID|Star Citizen Tools Wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Alaska Women's Hall of Fame ID|Alaska Women's Hall of Fame ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shanghai Library organization ID|Shanghai Library organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shanghai Library era ID|Shanghai Library era ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shanghai Library surname ID|Shanghai Library surname ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paradox wikis article ID|Paradox wikis article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shanghai Library movie ID|Shanghai Library movie ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Internet Dictionary of Polish Surnames ID|Internet Dictionary of Polish Surnames ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thesaurus Linguae Aegyptiae lemma ID|Thesaurus Linguae Aegyptiae lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thesaurus Linguae Aegyptiae object ID|Thesaurus Linguae Aegyptiae object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rare Species Guide ID|Rare Species Guide ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TLA thesaurus ID|TLA thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Minnesota Plant List ID|Minnesota Plant List ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ELMCIP person ID|ELMCIP person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Flora of the Southeastern United States ID|Flora of the Southeastern United States ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SWERIK Person ID|SWERIK Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Digital Atlas of the Virginia Flora ID|Digital Atlas of the Virginia Flora ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Go Botany taxon ID|Go Botany taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Team Wales ID|Team Wales ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Unified Saudi Occupational Classification|Unified Saudi Occupational Classification]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pinakes work ID|Pinakes work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Search System of Japanese Red Data ID|Search System of Japanese Red Data ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ELMCIP organization ID|ELMCIP organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Japan Search ID|Japan Search ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/8Cmp Articles on English Wikipedia tagged 'Water pollution' with no equivalent article in Spanish] ([https://twitter.com/OpenResLeeds/status/1726325166240907347 source])
*** [https://w.wiki/8D89 Highest point (in meters) per counties in Finland] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Highest_point_per_county_in_Finland|source]])
*** [https://w.wiki/6TNS Week 46, 2023: Top album languages found on Wikidata right now] ([https://wikis.world/@moebeus@mastodon.online/111431233523655531 source]) ''"Basque are back on top for the second time this month"''
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
*** [[d:Wikidata:WikiProject Manuscripts|WikiProject Manuscripts]] - This WikiProject coordinates efforts on Wikidata to gather and curate structured data on manuscripts.
*** [[d:Wikidata:WikiProject Grove Hall Black Women Lead|WikiProject Grove Hall Black Women Lead]] - aims to shed light on the lives and stories of Black women leaders who have shaped Boston’s history from the colonial era to the present day.
** Newest database reports: [[d:User:Pasleim/projectmerge/enwiki-svwiki|User:Pasleim/projectmerge/enwiki-svwiki]] - 3875 merge candidates in English Wikipedia and Swedish Wikipedia based on same sitelink name.
** [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q835440|University of Konstanz (Q835440)]] - University in Konstanz, Germany (feel free to suggest the next one for next week)
** [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L2310|rød]] - Danish word for red with features in many compounds and derivations (feel free to suggest the next one for next week)
* '''Development'''
** We are taking steps towards making many more languages available in Lexemes and monolingual text statement values. ([[phab:T341409]])
** Nikki fixed a bug where the CSS class for a statement rank wasn't updated after a rank change ([[phab:T209138]])
** We are continuing the work on improving EntitySchemas by making it possible to link to them in statements.
** We are migrating several tools from the Wikit design system to the Codex design system to be able to deprecate Wikit in the future.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 11 20|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] 14:16, 20 නොවැම්බර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25879639 -->
== Wikidata weekly summary #604 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Clarify_Wikidata:Account_creators_abilities_and_where_to_request|Clarify Wikidata: Account creators abilities and where to request]] from [[d:User:S8321414|S8321414]]. (RfC started 23-11-20)
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming:
*** [https://www.0221.com.ar/universidad/unlp-se-viene-la-primera-jornada-wikiarchivistas-n83513 UNLP: the first Wikiarchivists Day is coming] < 04.12.23 at the UNLP Public Library, Buenos Aires, Argentina. Organised by WM Argentina.
*** Next Linked Data for Libraries [[d:Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call November 28, 2023: As a satellite event for Data Modeling Days, we will facilitate community discussion around data modeling in Wikidata for library collections in a variety of formats, including people, books, serials, scholarly articles, rare materials, music, media, and realia. [https://docs.google.com/document/d/1d05ei7DqED9XmkRdGpY9ihcziS1d2wKSuoOWfSo1he4/edit?usp=sharing Agenda]
*** [[d:Wikidata:Events/Data Modelling Days 2023|Data Modelling Days]], November 30-December 2, online. 3 days of discussions, presentations and workshops to discuss our challenges related to data modelling and improve the structure of Wikidata's data together. [[d:Wikidata:Events/Data_Modelling_Days_2023#Sessions|Check out the program]], [[d:Wikidata:Events/Data Modelling Days 2023/Participants|add yourself as a participant]].
*** [https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=175627665631874&id=100095539233937 Wikidata editathon to add Arabic labels & descriptions to Islamic art objects], hosted by Wikimedians of the Islamic Civilization User Group, 2 December 17:00-19:00 UTC
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://minitex.umn.edu/services/digital-initiatives-metadata/23-linked-data-things 23 Linked Data Things]
*** [https://www.bobdc.com/blog/wikibaselabel/ Querying for labels]: The normal way and the wikibase:label service way, by Bob DuCharme.
*** [https://techblog.wikimedia.org/2023/11/22/wikimedia-hackathon-2024-is-here-mark-your-calendar-%f0%9f%8e%89/ Wikimedia Hackathon 2024 is Here: Mark Your Calendar 🎉] for May 3rd – 5th, 2024, and register to attend
*** [https://www.tycoonstory.com/what-is-wikidata-your-guide-to-the-worlds-largest-free-knowledge-base/ What is Wikidata? Your Guide to the World’s Largest Free Knowledge Base]
** Papers
*** [[d:Q123470669|Using Wikidata to identify the gender gap in Ibero-American public art (Q123470669)]] - The study, using Wikidata, reveals gender disparities in public art in Madrid and Buenos Aires, emphasizing the need for more works created by women and increased visibility of female artists.
*** [[d:Q123561334|Understanding Structured Knowledge Production (Q123561334)]] - A Case Study of Wikidata’s Representation Injustice. This paper seeks to explore the sources of epistemic injustice and biases from Wikidata's peer-production data model.
*** [[d:Q123561640|Paying it forward: Crowdsourcing the harmonisation and linking of taxon names and biodiversity identifiers (Q123561640)]] - highlights the use of Wikidata as an asset when linking taxa in different databases.
** Videos: Individual Sessions from Wikimania Singapore 2023
*** [https://www.youtube.com/watch?v=X2wxPLuvJl0 Exploring Wikidata as a learning platform] < Shani Evenstein Sigalov presents this Wikimania Singapore session on her 5-year PhD journey
*** [https://www.youtube.com/watch?v=M8ypNbkUsm8 Data use and reuse: Unlocking Potential of Frictionless Data for Wikidata] < Sara Petti, Shashi Gharti & Carol Matos of the Open Knowledge Foundation host this session.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=riEgkJFjc_U Using Wikibase and Wikidata for Community Archives by My Community] < a non-profit organisation using Wikibase and Wikidata to digitise and preserve Singaporean cultural artefacts and stories.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=s3fhpi6nqUs Wikidata Basics with SPARQL access to analyse data from Wikidata] < [[m:User:Asaf_(WMF)|Asaf Bartov]] hosts this workshop for Wikidata newbies. Gain some foundational skills and learn how you can contribute to the biggest Knowledge Graph!
*** [https://www.youtube.com/watch?v=AMSPHo2A4oE How to use Wikidata to build web tools for the social good] < [[m:User:Csisc|Csisc]] & [[m:User:Yamen|Yamen]] present [https://diff.wikimedia.org/2023/10/10/sawtpedia-giving-a-voice-to-wikipedia-using-qr-codes/ Sawtpedia] & [https://github.com/csisc/MedCYN|MedCYN (github)], 2 tools built using Wikidata and will show you how you can build your own.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=23vap71iFmA Linked Open Data and Wikidata] < [[m:User:Alan_Ang_(WMDE)|Alan Ang (WMDE)]] talks about the importance of Linked Open Data and forming mutually beneficial partnerships between the Foundation and Institutions.
** Notebooks
*** Explore new ways of visualising your data with a [https://observablehq.com/d/eb27005ee4e2918b Circular Dendrogam], illustrated here with Association Football players broken down by Country and Team.
* '''Tool of the week'''
** [https://pltools.toolforge.org/harvesttemplates/ Harvest Templates] - is a tool that helps transfer data from Wikimedia projects to Wikidata.
** [[d:User:MichaelSchoenitzer/Updown|User:MichaelSchoenitzer/Updown]] - is a userscript used for faster navigation. If there are a lot of values for one property it will add arrows that allow you to jump to the first/last value.
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** WMDE is researching ways to improve the editing experience in different languages and would love to hear your feedback. We would like to talk to a few of you in online interviews to learn about your experiences, expectations, and concerns. [https://wikimedia.sslsurvey.de/Wikidata_research_sign_up Please let us know in this sign-up form if you are interested in taking part].
** The Research team at WMF is running a second labeling campaign to evaluate the Revert Risk model for Wikidata. This is part of ongoing work on creating a new generation of Machine Learning models to support patrolling work on Wikimedia projects. Please help by going to [https://annotool.toolforge.org/ this link], and labeling each revision in one of these three categories: Keep, Not Sure, Revert. Notice that "Not Sure" should be used in all cases where the Keep or Revert labels are not clear to you.
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibaseug@lists.wikimedia.org/thread/L2ZK2RSSZUNUY4DHOPQX63MC3JSXJOGW/ Wikibase Suite: Wikibase 1.40.1 – major release compatible with MediaWiki 1.40, based on MediaWiki 1.40.1]
** Is there a Wikidata item (about you)? Consider providing a voice-clip pronouncing your name in this [[c:Commons:Voice_intro_project|Voice-intro project]]
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12168|Torino scale]] (<nowiki>the Torino scale level for the astronomical object</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P12165|Star Citizen Tools Wiki ID]], [[:d:Property:P12166|Gale publication ID]], [[:d:Property:P12167|Emerald network site ID]], [[:d:Property:P12169|Museo Nacional de Arte artist ID]], [[:d:Property:P12170|GeoLOD ID]], [[:d:Property:P12171|Catalogo Nazionale Dati ID]], [[:d:Property:P12172|Klingon Word Wiki ID]], [[:d:Property:P12173|Newman Numismatics Portal ID]], [[:d:Property:P12174|tribal council number]], [[:d:Property:P12175|EDItEUR Thema ID]], [[:d:Property:P12176|Propylaeum-VITAE ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/COR SEM|COR SEM]] (<nowiki>The Danish central word registry identifier</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/UPOC|UPOC]] (<nowiki>{{TranslateThis
| de = Ist eine eindeutige id zur Identifizierung von Organisationen/Sendungen/... zu einem Dienstleister.
<!-- | xx = Beschreibungen in anderen Sprachen -->
}}</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/উইঙ্ক অ্যালবাম আইডি|উইঙ্ক অ্যালবাম আইডি]] (<nowiki></nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Europeana record ID|Europeana record ID]] (<nowiki>unique Europeana record identifier for photos, objectes etc.</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/ISU ranking position|ISU ranking position]] (<nowiki>Skater's position in the ranking of the International skating union</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/old image|old image]] (<nowiki>image of this thing taken long ago</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Montana Plant Life URL|Montana Plant Life URL]] (<nowiki>URL for a plant family, genus, or species on the Montana Plant Life website</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Japan Search ID|Japan Search ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NIWA article ID|NIWA article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiIndex ID|WikiIndex ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wiktionary ID|Wiktionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Moviebuff ID|Moviebuff ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Coin Hoards of the Roman Empire ID|Coin Hoards of the Roman Empire ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Flightradar24 ID|Flightradar24 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant du musée des Beaux-Arts de Rennes|identifiant du musée des Beaux-Arts de Rennes]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baidu Baike page numeric ID|Baidu Baike page numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Parliament of Victoria ID|Parliament of Victoria ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/m3db.com lyrics ID|m3db.com lyrics ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ELMCIP ID|ELMCIP ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Plant List ID (Arizona Native Plant Society)|The Plant List ID (Arizona Native Plant Society)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TracesOfWar award ID|TracesOfWar award ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Babelio serial ID|Babelio serial ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/4Fx5 Rail link between Narvik and Singapore] ([https://wikis.world/@librerli@openbiblio.social/111426394639852081 source])
*** [https://w.wiki/6TNS Week 47, 2023: Top album languages found on Wikidata right now] ([https://wikis.world/@moebeus@mastodon.online/111471961111041367 source])
*** [https://w.wiki/8Hmg Gender representation of Scottish witches] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Specifiying_colours_for_a_gender_representation_of_Scottish_witches|source]])
*** [https://w.wiki/8HoD Most popular names in Ghana among Ghanaians on Wikidata] ([https://t.me/c/1348693063/3625 source])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
*** [[d:Wikidata:WikiProject Heritage Collections|WikiProject Heritage Collections]] - The aim of the present project is to create the world’s most comprehensive high quality database of archival fonds and heritage collections (including contemporary scientific collections or documentation holdings) and to ensure the interlinking of respective catalogues, finding aids, or collection databases with Wikidata.
*** [[d:Wikidata:WikiProject Roman Provinces|WikiProject Roman Provinces]]
*** [[d:Wikidata:WikiProject Events and Role Frames|WikiProject Events and Role Frames]] - The primary aims of WikiProject Events and Role Frames is to define a set of properties that consistently model event occurrences and their participants; to fill gaps in Wikidata regarding items for events and actions; and to encourage use of the proposed model and newly introduced items across Wikidata.
** [[d:Wikidata:Database reports|Newest database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/badged items without claims|Wikidata:Database reports/badged items without claims]] - This is a list of badged items (i.e. items for feature or good articles in somewiki) without claims. Ideally it should be empty.
** [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q8023|Nelson Mandela (Q8023)]] - First President of South Africa and anti-apartheid activist (1918–2013)
** [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L5573|gepard]] - Polish noun for cheetah with many forms
* '''Development'''
** We are preparing for the Data Modelling Days happening later this week
** Language codes:
*** We are making some small remaining changes before the next testing round of the new language code ([[phab:T345750]], [[phab:T345751]], [[phab:T345083]])
*** We continued to make a lot more language codes available ([[phab:341409]])
** EntitySchemas: We are experimenting with how to work around some technical blockers for the new datatype
** Wikibase REST API: We've been working on the ability to remove an Item's label in a specific language and modify the descriptions on a Property ([[phab:T342981]], [[phab:T342981]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 11 27|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] 15:17, 27 නොවැම්බර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25893475 -->
== [Wikidata] Weekly Summary #605 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** New requests for permissions/Bot:
***[[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/RudolfoBot|RudolfoBot]] - (Task: import lists of drugs with black box Warnings)
***[[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/TiagoLubianaBot_4|TiagoLubianaBot 4]] - (Task: add drug-drug interactions from [[d:Q123478206|(Q123478206) A reference set of clinically relevant adverse drug-drug interactions)]]
***[[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/LiMrBot|LiMrBot]] - importing and updating information about asteroids and comets.
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming:
*** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/QHLIBSYUQXNRRWQATW5WUCGMMMBUXOXB/ Wikimedia Hackathon 2024: Register and Apply for Scholarships until January 5th 2024!]
*** [https://diff.wikimedia.org/2023/11/15/wikimania-2024-scholarships-open-apply-now/ WikiMania 2024 Scholarships are open] - You can apply now for paid accommodation, travel and registration of the event!
** Next:
*** [https://2024.eswc-conferences.org/call-for-contributions-eswc-2024/ Extended Semantic Web Conference 2024] < The deadline to submit your Papers is December 7th (23:59 UTC-12)!
*** [https://etherpad.wikimedia.org/p/Search_Platform_Office_Hours Talk to the Search Platform / Query Service team] - the 1st Wednesday of every month, bring your questions on Wikimedia Search, Wikidata Query and Wikimedia Commons Query service.
** Past:
*** [[d:Wikidata:Events/Data_Modelling_Days_2023|Data Modelling Days 2023]] - (30 Nov - 2 Dec.) If you missed it, don't worry! We have recordings, slides and notes for each session, [[d:Wikidata:Events/Data_Modelling_Days_2023#Sessions|available here!]]
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Press
*** [https://www.sueddeutsche.de/kultur/kultur-ukraine-rund-250-kriegsbedrohte-baudenkmaeler-dokumentiert-dpa.urn-newsml-dpa-com-20090101-231203-99-162104 Around 250 war-threatened architectural monuments documented] (German) - Wikidata, Wikibase and Commons are helping preserve and plan the restoration of culturally-significant Monuments damaged or destroyed by the Russian invasion of Ukraine.
** Blogs
*** [https://www.lehir.net/how-many-properties-are-created-on-wikidata-each-month/ How many properties are created on Wikidata each month?], by [[:d:User:Envlh|Envel Le Hir]]
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=1R-oIuGfQmg Connecting Archives Connecting People (CACP) Project] A Wikidata Workshop provided by the British Institute at Ankara.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=zkl2x5psvJs Metaphactory's advanced semantic search with Wikidata KG] < shows a new way of building queries with Metaphacts visualised UI. Read more with their latest [https://metaphacts.com/metaphacts-ontotext-interface-for-wikidata-demo-system News Posts]!
*** [https://www.youtube.com/watch?v=R1yTuftzQ1o Wikibase for GLAM organizations:] Collections in the Linked Open Data web by our excellent Partner Manager [[m:User:Christos_Varvantakis_(WMDE)|User:Christos Varvantakis (WMDE)]]
*** [https://www.youtube.com/watch?v=2UDrn-HzO68 Intro to Wikidata and importing bibliographic elements from Zotero] < (Italian) An initiative to expand Greek and Latin antiquities in Wikidata for use in humanistic studies. Read more here > [[d:Wikidata:Gruppo_Wikidata_per_Musei,_Archivi_e_Biblioteche/Bibliografia_di_antichistica|Gruppo Wikidata per Musei, Archivi e Biblioteche]]
* '''Tool of the week'''
** [https://github.com/dlindem/zotwb ZotWb] < export records in a [[Wikidata:Zotero#How_to_export_to_QuickStatements|Zotero]] group library to a custom Wikibase, prepare datasets to send to OpenRefine, feed OpenRefine reconciliaton results back to the Wikibase. Wikidata is envolved in the entity reconciliation.<br>Here's a short [https://vimeo.com/890641063 explanation and demo video]<br> Tool is written and provided by David Lindermann with support from [[m:Grants:Programs/Wikimedia_Community_Fund/Rapid_Fund/Zotero_to_Wikibase_bibliographical_data_export_app_(ID:_22209513)|WMF Rapid Grant]].
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** Wikimedia Deutschland job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/38760837?l=en We're looking for a new Product Manager for Wikibase Cloud]. Are you interested or do you happen to know someone who might fit this position?
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/KOHYRODIG47FWKX6JUKCJKSZGXJ6C7JJ/ Wikimedia Deutschland will be collaborating with Purdue Students to Find New Mismatches for the Mismatch Finder]. We Need Your Help to Suggest External Datasets!
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/S7273AZ6LA4TY63JYYFEMUZNVU5BHEIK/ Outreachy Round 27 interns selected, including 1 Wikidata related project].
** A [https://echinopscis.github.io/blog/2023/wikidata-plugin/ cool new Obsidian plugin] for Wikidata is in the works.
** [https://pm20-search.toolforge.org Fulltext search] for folders in an [https://pm20.zbw.eu external archive] via text in Wikidata items ([[:d:Wikidata_talk:WikiProject_20th_Century_Press_Archives#Fulltext_search_function_for_PM20_folders|more]]).
** Have you tried [https://www.entitree.com/ EntiTree] yet? Explore relationship and connections between Wikidata entities with this new visualisation!
** Last call for the [https://wikimedia.sslsurvey.de/wikibase-cloud-user-survey-Q4-2023 Wikibase.Cloud 2023 User survey]. It only takes 10 minutes and it's fully anonymous so please participate!
** The [[d:Wikidata:Project_chat#Regarding_the_future_of_Structured_Discussions|StructuredDiscussions extension]] is being archived but your comments on the Project Chat are wanted.
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12180|PAEnflowered taxon URL]] (<nowiki>URL for a plant taxon found in Pennsylvania on the PAEnflowered website</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P12177|Rare Species Guide ID]], [[:d:Property:P12178|Minnesota Plant List ID]], [[:d:Property:P12179|Flora of the Southeastern United States ID]], [[:d:Property:P12181|Digital Atlas of the Virginia Flora ID]], [[:d:Property:P12182|Go Botany taxon ID]], [[:d:Property:P12183|Search System of Japanese Red Data ID]], [[:d:Property:P12184|Art Gallery of Ontario object ID]], [[:d:Property:P12185|Thesaurus Linguae Aegyptiae object ID]], [[:d:Property:P12186|Thesaurus Linguae Aegyptiae text ID]], [[:d:Property:P12187|Thesaurus Linguae Aegyptiae thesaurus ID]], [[:d:Property:P12188|Thesaurus Linguae Aegyptiae lemma ID]], [[:d:Property:P12189|Paradox Wikis article ID]], [[:d:Property:P12190|Coin Hoards of the Roman Empire ID]], [[:d:Property:P12191|Alaska Women’s Hall of Fame ID]], [[:d:Property:P12192|SWERIK person ID]], [[:d:Property:P12193|Team Wales athlete ID]], [[:d:Property:P12194|WikiIndex ID]], [[:d:Property:P12195|Theapolis person ID]], [[:d:Property:P12196|TheTVDB movie ID]], [[:d:Property:P12197|Shanghai Library surname ID]], [[:d:Property:P12198|Shanghai Library era ID]], [[:d:Property:P12199|Shanghai Library organization ID]], [[:d:Property:P12200|Pinakes work ID]], [[:d:Property:P12201|Hugging Face user or organization ID]], [[:d:Property:P12202|COR SEM ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Montana Plant Life URL|Montana Plant Life URL]] (<nowiki>URL for a plant family, genus, or species on the Montana Plant Life website</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/event role|event role]] (<nowiki>item that describes a role in an event class</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/role in event|role in event]] (<nowiki>event class for which the item describes a role</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/selectional preference|selectional preference]] (<nowiki>(to be used only with the subclasses of Q_event_role) an item that plays this role in an event instance should descend from this item via a combination of P31 and P279</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/event arguments and types|event arguments and types]] (<nowiki>item that plays a role in an event instance; used with a qualifier "argument type"</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/BnF archives and manuscripts ID|BnF archives and manuscripts ID]] (<nowiki>identifier for a manuscript in the archives and manuscripts catalogue of the Bibliothèque nationale de France (BnF). Do not include the initial "cc"</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/clerked for|clerked for]] (<nowiki>this person has held a clerkship with the judge</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/battery life|battery life]] (<nowiki>the length of time a device can continue to work before it needs its battery to be recharged</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/China Animal Scientific Database taxon ID|China Animal Scientific Database taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DIMA ID|DIMA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CoL Taiwan ID|CoL Taiwan ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI station ID|RFI station ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BUGZ ID|BUGZ ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/China Animal Scientific Database dbb ID|China Animal Scientific Database dbb ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/turismoroma.it place ID|turismoroma.it place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia di Roma monument & street IDs|Enciclopedia di Roma monument & street IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/International Hockey Federation competition ID|International Hockey Federation competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Black Games Archive ID|Black Games Archive ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Al-shamila Book ID|Al-shamila Book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Akadem person ID (new format)|Akadem person ID (new format)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AustrianGames ID|AustrianGames ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Atari-8-bit Forever game ID|Atari-8-bit Forever game ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/8Chs People born somewhere named after them] ([https://wikis.world/@edward@octodon.social/111438329806280812 source])
*** [https://w.wiki/8FKw Rose cultivars named after screen writers] [https://wikis.world/@edward@octodon.social/111460613316548656 source])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Events and Role Frames|Events and Role Frames]]
** Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]:
** [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q260957|Symphony No.7]] composed by Ludwig van Beethoven
** [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L38412|läsa]] - 'read' about this Swedish word with many pronounciations and grammatical features.
Feel free to suggest next week's Showcase Item and Lexeme!
* '''Development'''
** Wikibase REST API:
*** We finished the endpoint for removing an Item's label in a specific language ([[phab:T335841]]) and the endpoint for modifying descriptions on a Property ([[phab:T342981]])
*** We are working on the endpoint for adding aliases in a given language for a Property ([[phab:T343721]]) and removing a Property's label in a given language ([[phab:T342983]])
** Mismatch Finder: We are continuing the work on moving the tool over to the new design system Codex
** We adjusted the styling for the values of monolingual text statements to make the language easier to distinguish from the value ([[phab:T280774]])
** mul language code: We made some final adjustments to get it ready for testing.
** Lexemes: We are adding a license note for anon users when editing a Lexeme’s lemma, a Form or Sense ([[phab:T343999]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]!
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 12 04|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 17:00, 4 දෙසැම්බර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25914122 -->
== Wikidata weekly summary #606 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/LccnBot|LccnBot]] (Task: Adds [[d:Property:P244|P244]] to bibliographic entities base on library authority records.)
** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Duplicate References Data Model and UI|Duplicate References Data Model and UI]] < During Data Modelling Days '23, 2 proposals emerged trying to answer the question of how to handle duplicate References on Wikidata Items.
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call December 12, 2023: Several members of the Chinese Culture and Heritage Wikidata group will provide an overview of the group's Wikidata projects as well as the challenges they have encountered. [https://docs.google.com/document/d/1Rwn2Y3TyTRIrejP2zqs7KyANMpuh9Yaxe5-6Xezn8yQ/edit?usp=sharing Agenda]
** [https://10times.com/e11x-sspk-2k54 Data-SHS Bordeaux Week:] Processing and Analyzing Quantitative Data in Human and Social Sciences 2023. Dec. 11 - 15, Bordeaux, FR.
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://blog.tepapa.govt.nz/2023/12/05/agreeing-to-agree-roundtripping-people-identifiers-with-wikidata/ Agreeing to agree: Roundtripping people identifiers with Wikidata] < The Te Papa Museum of New Zealand shows how Wikidata is being used to verify subjects when sharing Collections and data between sources. [https://www.youtube.com/watch?v=bbpf3r7EzFc Here's a video explaining more!]
** Papers / Books
*** [https://www.o-bib.de/bib/article/view/5970 1Lib1Nearby with Wikidata] (German) < Queries and edits for the multilingual world knowledge of the nearby environment.
*** [https://bdj.pensoft.net/article/114408/instance/9910689/ Creating a multi-linked dynamic dataset:] a case study of plant genera named for women < S. Mering, L. Gardiner, S. Knapp et al.
*** [https://aclanthology.org/2023.emnlp-main.353/ Fine-tuned LLMs Know More, Hallucinate Less with Few-Shot Sequence-to-Sequence Semantic Parsing over Wikidata] < Presented at the Empirical Methods in Natural Language Processing conference. Authors: S. Xu, S. Liu, T. Culhane et al.
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=CGyvc6dRbfA BiCIKL to Wikidata: Harmonizing the chaotic universe of natural history collectors] < presented by Mathias Dillen at the TDWG 2023 Annual Conference.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=O7gpAcjsjuU Modelling Research Expeditions in Wikidata:] Best Practice for Standardisation and Contexualisation. Presented by Dag Endresen also at the TDWG Annual Conference.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=9VtEMTZsntU Riksdagen Corpus Wikidata] < Magnus Sälgö.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=cr-A8EMc788 Scholia - a profiling tool to explore scholarly knowledge] < As part of the national research data infrastructure (NFDI) infratalk, Dr. Daniel Mietchen presents Scholia.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=JZZ5eB76sI4 Catalogue of Premodern Manuscripts] < See a Wikibase instance used for The Digital Scriptorium Catalog. Presented by Lynn Ransom & L. P. Coladangelo.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=4AuoEYkEXYw&list=PLduaHBu_3ejM49Nb4_k652X9XmmvhuJjE Data Modelling Days 2023 Playlist] < The list of recorded Sessions for the DMD '23 Online Conference is available here!
*** [https://www.youtube.com/watch?v=krbeWMTz5CY Building a semantic knowledge (wiki)base for synthetic phytochemistry] < Presented by Dr. Gitanjali Yadav
*** [https://www.youtube.com/watch?v=lVxi7ldSbrs OpenRefine - a open source tool for working with data] < This session explores the advantages of using OR to wrangle, clean, transform and standardise data for Wikidata. Presented by Jinoy Tom Jacob at the IndiaFOSS3.0 Conference.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=ykK8Wq6cycc Various queries and modeling on Wikidata] (French) < [[m:User:VIGNERON|User:VIGNERON]] introduces several SPARQL queries.
* '''Tool of the week'''
** [https://qlever.cs.uni-freiburg.de/wikidata QLever SPARQl Engine] < If you attended Data Modeling Days '23, you may have seen an extraordinary [https://www.youtube.com/watch?v=IJHyjdoSN54 Session] given by Hannah Bast and Johannes Kalmbach showcasing the power and advantages of the QLever engine. QLever can handle queries that cause the WDQS to timeout or allowing Federated queries and Geospatial!
(QLEver has already featured in Tool of the Week but we wanted to showcase it again after experiencing it at DMD '23)
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** [https://observablehq.com/d/6273b207e1d07eff Healthcare Disparities in the U.S.: Exploring Access to Healthcare in the Immigrant Population] < Zoomable Bar Charts and visualisations exploring access to healthcare across the U.S. Prison system, powered by Wikidata and WDQS. Authored by Haryn Shin.
** [[d:Wikidata:Project_chat#Data_Modelling_Days:_documentation_and_outcomes|DMD23: documentation and outcomes]] can be viewed on Wikidata project Chat as well as related-topics from the Conference on [[d:Wikidata:Project_chat#Proposal:_add_qualifier_to_allow_for_fuzzy_property_values_to_help_with_real-life_data_ambiguity|Qualifiers for fuzzy properties]] and [[d:Wikidata:Project_chat#Should_the_foundation_consider_funding_the_QLever_project?|Should WMF fund QLever?]]
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12203|official wiki URL]] (<nowiki>URL of the official wiki for the item</nowiki>)
****[[:d:Property:P12208|counterexample]] (<nowiki>qualifier for deprecated P279 statements; example instance or subclass of the item class for which a "subclass of" statement does not hold</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P12204|ELMCIP ID]], [[:d:Property:P12206|RFI station ID]], [[:d:Property:P12207|BnF archives and manuscripts ID]], [[:d:Property:P12209|The Plant List ID (Arizona Native Plant Society)]], [[:d:Property:P12210|DIMA ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Flora of the Hawaiian Islands ID|Flora of the Hawaiian Islands ID]] (<nowiki>URL of the entry for a plant species, subspecies, or variety in the Flora of the Hawaiian Islands website</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Hijri Date|Hijri Date]] (<nowiki>Hijri Date of claim</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Mid-Atlantic Herbaria Consortium taxon ID|Mid-Atlantic Herbaria Consortium taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New words in Danish ID|New words in Danish ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game Classification game ID|Game Classification game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lobbypedia ID|Lobbypedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thesaurus Linguae Aegyptiae text witness ID|Thesaurus Linguae Aegyptiae text witness ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game Classification machine ID|Game Classification machine ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game Classification creation tool ID|Game Classification creation tool ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/a8.fandal.cz ID|a8.fandal.cz ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Numer KRS|Numer KRS]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stadium 64 ID|Stadium 64 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sina Chinese Basketball ID|Sina Chinese Basketball ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Veterans Legacy Memorial|Veterans Legacy Memorial]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SixtyFour Originals DataBase game ID|SixtyFour Originals DataBase game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WHDLoad database ID|WHDLoad database ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]:
** Query examples:
*** [https://w.wiki/8TYJ Geolocalized object that have the same name than something named after some some kind of church building]. This includes streets, bus stops, …
*** [https://w.wiki/8TZv Video games per Platform]. Timeline of video game releases per platform.
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
*** [[d:Wikidata:WikiProject_Heritage_Collections|WikiProject Heritage Collections]]: database of archival fonds and heritage collections (including contemporary scientific collections or documentation holdings) and to ensure the interlinking of respective catalogues, finding aids, or collection databases with Wikidata.
*** [[d:Wikidata:WikiProject_Source_Reliability|WikiProject Source Reliability]]: is an effort to identify and aggregate online sources of assessments of the reliability and credibility of sources.
** Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]:
** [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q8409|(Q8409) Alexander The Great]] - Alexander III, King of Macedon.
** [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L630387|(L630387) Pri]] - the meaning of this Breton word is not 'muddy' with VIGNERON's contribution!
* '''Development'''
** Wikibase REST API: We continued work on the routes for adding aliases in a given language for a Property ([[phab:T343721]]) and removing a Property's label in a given language ([[phab:T342983]])
** Monolingual text values can now use many more languages than before. We’re still working on doing the same for Lexemes. ([[phab:T341409]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
Anything to add? Please share! :)
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 12 11|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 15:40, 11 දෙසැම්බර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25944122 -->
== Wikidata weekly summary #607 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** New requests for permissions/Bot:
*** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/So9qBot 7|So9qBot 7]]. Task: Add [[d:Property:P9660|not found in (P9660)]] --> [[d:Q123739672|Q123739672]] to Danish Lexemes
*** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/So9qBot 8|So9qBot 8]]. Task: Add missing names of European legal documents to labels and aliases of items with a CELEX identifier
*** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/LccnBot|LccnBot]]. Task: Adds [[d:Property:P244|Library of Congress authority ID (P244)]] to bibliographic entities base on library authority records.
** Other discussions: How to handle concepts of trans people on Wikidata? Should {privacy at wikidata.org} be redirected to {privacy at wikimedia.org} or should it be monitored by Wikidata volunteers? [[:d:Wikidata:Project chat#How to handle concepts of trans people?|Join the discussion]]!
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** Upcoming: Next Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group Working Hour December 18th, 2023: Over the summer and into the fall the LD4 Wikidata Affinity Group will be offering a series of Wikidata Working Hours to give folks an opportunity to try out various Wikidata-related skills and tools by assembling a data set of diverse library and information science (LIS) materials (articles, conference proceedings, books) and adding it to Wikidata. Wikidata Working Hours provide hands-on Wikidata experience in a supportive space. We hope you will join us if you are interested in learning more about Wikidata, exploring LIS literature, and have been looking for a fun Wikidata project to contribute to.The ninth and final Wikidata Working Hour in the series will be using SPARQL and Scholia to query and visualize the data we’ve added to Wikidata during our series. This session will be recorded and the recording shared on the [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/2023-December-18_Wikidata_Working_Hour event page]
** Ongoing: Weekly Lexeme Challenge #121: [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=121 Pottery]
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs: [https://diff.wikimedia.org/2023/12/13/ld42023-part-i-the-future-of-wikidata-libraries-a-workshop/ #LD42023. Part I: The Future of Wikidata + Libraries (A Workshop)] - This blog series explores how libraries engage with Wikidata and Linked Data in the face of AI challenges. Led by Silvia Gutiérrez and Giovanna Fontenelle from the Wikimedia Foundation, the series summarizes insights from a collaborative session at the 2023 LD4 Conference, using Design Thinking strategies to connect the Library-Wikidata community with WMF, focusing on Wikidata, Wikibase, and Structured Data on Commons (SDC) in libraries. By Silvia Gutiérrez & Giovanna Fontenelle
** Papers
*** [https://revista.profesionaldelainformacion.com/index.php/EPI/article/view/87476/63565 Wikipedia gender gap: a scoping review] - This review analyzes Wikipedia's gender gap from 2007 to 2022, revealing a slight majority of female authors, addressing key themes, and exploring strategies to mitigate the gap, providing valuable insights into the research landscape in this domain. By Núria Ferran-Ferrer, Juan-José Boté-Vericad and Julia Minguillón.
*** [https://wikidataworkshop.github.io/2023/papers/2__novel_ten_years_of_wikidata_a%5B1%5D.pdf Ten years of Wikidata: A bibliometric study] - This research delves into scholarly publications about Wikidata from its inception in 2012 to late 2022, revealing 945 relevant papers, primarily from conferences. The analysis highlights a concentration of experts and contributors from the Global North, as well as governmental institutions as predominant funders. The study calls for enhanced networking and outreach to promote diversity and inclusion within the Wikidata research community. Emphasizing computer science perspectives, the research focuses on methods for developing and utilizing open knowledge graphs, notably Wikidata, with a narrower but significant interest in application-oriented studies in digital humanities, biology, and healthcare. (Turki, et al)
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=HaKuKRdJojc Duplicating Everywhere All at Once | Cebuano Wikipedia] - Five years ago, Lsjbot's Wikipedia articles caused duplicate Wikidata items, notably impacting geographic places on Cebuano Wikipedia. This video by [[d:User:Canley|User:Canley]] at Wikimania 2023 delves into the history, visualizes the issue, and suggests cleanup strategies for Wikidata and Wikipedia, emphasizing Aotearoa New Zealand and parts of Australia, with implications for the global challenge of bot-created duplicates.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=T66stEEwMKo Useful Authorities for Data-Driven Collection Research with Alicia Fagerving] - Alicia Fagerving, Wikimedia Sverige, introduces the project "Useful Authorities for Data-Driven Collection Research" and Wikidata. The project, spanning 2021-2023, links vocabularies from the databases of Nationalmuseum and Statens historiska museer to Wikidata, exploring it as a platform for semantic interoperability among cultural heritage institutions and providing tools and visualizations for similar projects.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=mdzzSEAdk-w 2023: OSM-Wikidata Map Framework]. Combining OpenStreetMap and Wikidata allows to leverage the strengths of the two projects to create richer maps. This talk explores how OSM-Wikidata Map Framework simplifies this process. By Daniele Santini
** Press: [https://akademien-schweiz.ch/en/medien/press-releases/2023/adriano-rutz-gewinnt-ersten-schweizer-ord-preis/ Adriano Rutz wins the Swiss National Open Research Data (ORD) Prize] for “The LOTUS Initiative” project. LOTUS explores new ways of promoting the re-use of data in the fields of biology and chemistry and thus of sharing knowledge in natural products research. [https://www.miragenews.com/adriano-rutz-wins-swiss-national-ord-prize-1139345/ More coverage]
** Notebooks
*** [https://observablehq.com/@pac02/cest-pas-gege It's not bad! Measuring Gérard Depardieu's mark on French cinema (in French)]<!--C'est pas Gégé : Peut on cancel Gérard Depardieu ?--> - The analysis centers on Gérard Depardieu's impact on French cinema amid legal issues and sexual assault allegations. Despite difficulties in addressing these accusations, the author leverages Wikidata to measure Depardieu's influence by querying films from directors born after 1930 to assess his involvement.
*** [https://observablehq.com/d/f5bb6ee872abfa82 How to Become a Billionaire: A Billionaire's Occupations Network Analysis] - This network analysis investigates billionaires’ primary sources of income with a network graph—based on their occupations—connecting billionaires from all over the world and uncovering some of the biggest industries in the world.
** Documentation: [[d:User:Mahir256|User:Mahir256]] statred Lexemes documentation pages about [[d:Wikidata:Lexicographical data/Documentation/Lemmata|Lemmata]] and [[d:Wikidata:Lexicographical data/Documentation/Lexeme languages|Lexeme languages]]. Your contributions are welcome.
* '''Tools of the week'''
** [https://dracor.org/ Drama Corpora Project (DraCor)] is a digital database of plays, primarily from Europe. It collects and organizes texts of plays in a way that allows researchers and others to extract and analyze information from those texts. This could include details about the characters, the dialogue, the stage directions, and more. The data is being pulled from Wikidata.
** [[d:User:Magnus Manske|Magnus Manske]] added a [https://wikidata-game.toolforge.org/distributed/#game=88 new game to the Wikidata game] to identify duplicate Items for researchers.
** [[d:User:Mike Peel|Mike Peel]] set up a [https://wikidata-game.toolforge.org/distributed/#game=90&opt=%7B%22type%22%3A%22all%22%7D new Distributed Game] to add links to Wikiquote to Wikidata.
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** Wikibase Cloud has a new website. Check it out: [https://www.wikibase.cloud/ https://www.wikibase.cloud/]
* '''Did you know?'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12221|battery life]] (<nowiki>length of time after a full charge that a device can continue to work under normal use before it needs its battery to be recharged</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P12211|Atari-8-bit Forever game ID]], [[:d:Property:P12212|Museum of Fine Arts of Rennes object ID]], [[:d:Property:P12213|FNAC artwork ID]], [[:d:Property:P12214|Akadem person ID]], [[:d:Property:P12215|Game Classification game ID]], [[:d:Property:P12216|Game Classification machine ID]], [[:d:Property:P12217|Game Classification creation tool ID]], [[:d:Property:P12218|TaiCOL ID (new version)]], [[:d:Property:P12219|a8.fandal.cz ID]], [[:d:Property:P12220|Stadium 64 ID]], [[:d:Property:P12222|Filmweb.no film ID]], [[:d:Property:P12223|SixtyFour Originals DataBase game ID]], [[:d:Property:P12224|BUGZ ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Substances in the reference|Substances in the reference]] (<nowiki>Substances studied in reference works such as papers, reports, etc.</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Book format|Book format]] (<nowiki>Page size of a historical book, manuscript, or artwork on paper, based on folding sheets into leaves</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/beneficial owner|beneficial owner]] (<nowiki></nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/DraCor ID|DraCor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PCSX2 Wiki ID|PCSX2 Wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Twitch numeric channel ID|Twitch numeric channel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant article ORBi|identifiant article ORBi]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant auteur ORBi|identifiant auteur ORBi]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TheTVDB IDs|TheTVDB IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RPCS3 Wiki ID|RPCS3 Wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Retskrivningsordbogen ID|Retskrivningsordbogen ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kanjipedia word ID|Kanjipedia word ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MAMCS ID|MAMCS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Citra compatibility database ID|Citra compatibility database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IGN wiki article ID|IGN wiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AreWeAntiCheatYet ID|AreWeAntiCheatYet ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RPGFan game ID|RPGFan game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Swissubase ID|Swissubase ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/goalzz.com team ID|goalzz.com team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MilliBase taxon ID|MilliBase taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Digicarmel ID|Digicarmel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arcade Hub ID|Arcade Hub ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Great American Business Leaders of the 20th Century ID|Great American Business Leaders of the 20th Century ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Consortium of Lichen Herbaria taxon ID|Consortium of Lichen Herbaria taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biota of New Zealand ID|Biota of New Zealand ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NientePopCorn IDs|NientePopCorn IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HistoriaGames game ID|HistoriaGames game ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/8UjS List of movies directed by French filmmakers born after 1930 with or without Depardieu] ([https://observablehq.com/@pac02/cest-pas-gege source])
*** [https://w.wiki/8RtG Czech buildings carved into the rock] ([https://twitter.com/medi_cago/status/1733440905669964260 source])
*** [https://w.wiki/6TNS Top album languages found on Wikidata right now] ([https://wikis.world/@moebeus@mastodon.online/111589767086008028 source])
*** [https://query.wikidata.org/#%23%20Works%20created%20by%20females%20died%20in%202023%0APREFIX%20bd%3A%20%3Chttp%3A%2F%2Fwww.bigdata.com%2Frdf%23%3E%0APREFIX%20wikibase%3A%20%3Chttp%3A%2F%2Fwikiba.se%2Fontology%23%3E%0APREFIX%20wd%3A%20%3Chttp%3A%2F%2Fwww.wikidata.org%2Fentity%2F%3E%0APREFIX%20wdt%3A%20%3Chttp%3A%2F%2Fwww.wikidata.org%2Fprop%2Fdirect%2F%3E%0Aselect%20distinct%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3FcreaLabel%20%3FworkLabel%20%28year%28%3Fdate%29as%20%3Fyear%29%0Awhere%20%7B%0A%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP170%20%3Fcrea%20.%7D%20%20%20%20%20%20%20%20%23%20P170%2Fcreator%0A%20UNION%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP50%20%3Fcrea%20.%7D%20%20%20%23%20P50%2Fauthor%0A%20%23UNION%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP86%20%3Fcrea%20.%7D%20%20%23%20P86%2Fcomposer%0A%20%23UNION%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP87%20%3Fcrea%20.%7D%20%20%23%20P87%2Flibrettist%0A%20%23UNION%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP110%20%3Fcrea%20.%7D%20%23%20P110%2Fillustrator%0A%20%23UNION%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP655%20%3Fcrea%20.%7D%20%23%20P655%2Ftranslator%0A%20%23UNION%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP676%20%3Fcrea%20.%7D%20%23%20P676%2Flyrics%20by%0A%20%0A%20%3Fcrea%20wdt%3AP21%20wd%3AQ6581072%20.%20%23%20P21%2Fsex%20or%20gender%20-%20Q6581072%2Ffemale%0A%20%3Fcrea%20wdt%3AP570%20%3Ftime0%20.%0A%20FILTER%20%28%20%3Ftime0%20%3E%3D%20%222023-01-01T00%3A00%3A00Z%22%5E%5Exsd%3AdateTime%20%26%26%20%3Ftime0%20%3C%3D%20%222023-12-31T00%3A00%3A00Z%22%5E%5Exsd%3AdateTime%20%29%20%23%20P570%2Fdate%20of%20death%20in%201945%0A%20OPTIONAL%20%7B%7B%3Fitem%20wdt%3AP571%20%3Fdate%7D%20UNION%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP577%20%3Fdate%20%7D%7D%20%23%20P571%2Finception%20-%20P571%2Fpublication%20date%0A%20%3Fitem%20wdt%3AP31%20%3Fwork%0A%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%0A%20%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22en%2Car%2Cbe%2Cbg%2Cbn%2Cca%2Ccs%2Cda%2Cde%2Cel%2Ces%2Cet%2Cfa%2Cfi%2Cfr%2Che%2Chi%2Chu%2Chy%2Cid%2Cit%2Cja%2Cjv%2Cko%2Cnb%2Cnl%2Ceo%2Cpa%2Cpl%2Cpt%2Cro%2Cru%2Csh%2Csk%2Csr%2Csv%2Csw%2Cte%2Cth%2Ctr%2Cuk%2Cyue%2Cvec%2Cvi%2Czh%22%20%23BabelRainbow%0A%20%7D%0A%7DORDER%20BY%20%3FcreaLabel%20%0A Works created by females, died in 2023]
** Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:User:Pasleim/Unsupported sitelinks|User:Pasleim/Unsupported sitelinks]] - Found 279 items
** [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q140|lion (Q140)]] - species of big cat
** [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1124154|cevap (L1124154)]] - Turkish noun for 'answer' derived from the Arabic noun جَواب
* '''Development'''
** Wikibase REST API:
*** We finished adding the endpoints for adding aliases in a given language for a Property ([[phab:T343721]]) and removing a Property's label in a given language ([[phab:T342983]])
*** We started working on the endpoint for removing a Property's description in a given language ([[phab:T342985]])
*** We are fixing an issue with incorrect handling of lowercase statement IDs in edit requests ([[phab:T352644]])
** Special:PrefixIndex now shows label/lemma for Properties and Lexemes ([[phab:T343115]])
** Language codes: We changed where Wikidata is getting its languages from for Lexemes and Monolingual text statements and thereby resolved many tasks requesting another language being added to them ([[phab:T341409]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 12 18|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] 17:15, 18 දෙසැම්බර් 2023 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25974255 -->
== Wikidata weekly summary #608 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* ''' Welcome to 2023’s Final Weekly Summary! '''
A big thank you to everyone who contributed to the newsletter this year!👏🙏 As we step into 2024, we'd love to hear what changes you would like to see in the newsletter. Share your wishlist here: [[d:Wikidata_talk:Status_updates/Next#What_changes_would_you_like_to_see_in_the_newsletter_in_2024|What changes would you like to see in the newsletter in 2024?]]"
* ''' Discussions '''
** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/EPIC|EPIC]] (RfP scheduled to end after 26 December 2023 20:34 UTC)
** New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Balyozbot|Balyozbot]]. Tasks:
# Import sitelinks, labels, descriptions from ku wikipedia pages which use the template [[:w:ku:Template:Înterwîkî etîket û danasîn]]. (There are over 1800 articles that use this template waiting to be connected to Wikidata at the moment.)
# Add sitelinks to kuwiktionary / kuwikipedia categories / create an item for the category if necessary. I have been doing this manually for quite some time using Quickstatements but since I need to get permission for the first task, I will be handling them using a bot as well.
* ''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
** Upcoming: [https://diff.wikimedia.org/2023/12/11/introducing-wishathon-for-wikimedias-community-wishlist/ Introducing WMF Wishathon for Wikimedia’s Community Wishlist!] "focused on bringing together people who already contribute to technical aspects of the Wikimedia projects, who know how to find their way on the technical ecosystem, and who are able to work or collaborate on projects rather autonomously." March 15th to 17th, 2024.
** Ongoing: Weekly Lexeme Challenge #122: [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=122 Rock-forming minerals]
* ''' Press, articles, blog posts, videos '''
** Blogs
*** [https://diff.wikimedia.org/2023/12/16/african-librarians-empowered-to-share-knowledge-and-enhance-information-visibility-through-aflia-wikidata-online-course/ African Librarians empowered to share knowledge and enhance information visibility through AfLIA Wikidata Online Course] --> The "Promoting Open Knowledge Practices in African Libraries through Wikidata" project, executed by AfLIA with support from the Wikimedia Foundation, trained African librarians on using Wikidata to enhance the visibility of library collections and close the knowledge and gender gap on Africa. The course was facilitated by experienced African Wikimedian editors and included diverse strategies for learner engagement and support.
** Papers: [https://arxiv.org/pdf/2311.15781.pdf Increasing Coverage and Precision of Textual Information in Multilingual Knowledge Graphs] by (Conia et al, 2023) --> This paper introduces a novel task of automatic Knowledge Graph Enhancement (KGE) to bridge the gap in the quantity and quality of textual information between English and non-English languages in Wikidata. It presents M-NTA, an unsupervised approach that combines Machine Translation, Web Search, and Large Language Models to generate high-quality textual information, and studies its impact on Entity Linking, Knowledge Graph Completion, and Question Answering tasks.
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=Nl4Fyj1AKJM Wikidata, Wikisource and Wiktionary: Wikisource for DH (WiSe 2023)] --> The lecture "Fundamentals and application-oriented methods of the Digital Humanities" by Kay-Michael Würzner is designed as a series of lectures in which teachers in the "Digital Humanities" course present their fields of work and key topics and present them for discussion.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=fx5K_FRQ2eg Empowering Open-Source Generative AI by Integrating the Wikidata knowledge graph] --> Generative AI has changed the information ecosystem, and open-source knowledge graphs like Wikidata can become invaluable assets, propelling a myriad of applications forward. Jonathan Fraine & Lydia Pintscher present the practical integration of Wikidata's open-source, open-access knowledge graph to empower Generative AI applications. Harnessing the real-time updated, structured data encapsulated within Wikidata, they explore automated content creation, data augmentation, and semantic analysis, underpinning the generative paradigms. Through a blend of theoretical insights and real-world applications, they elucidate how to leverage Wikidata to elevate generative AI applications, breaking down existing data silos, and fostering a collaborative ecosystem within our global community of developers and contributors.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=_i3cDbaTu7k Wiki Indaba 2023 - African content on Wikidata] --> Discussion with Alice Kibombo, Georges Fodouop and Jesse Asiedu-Akrofi, about Wikidata for African Librarians during the Wiki Indaba conference, that took place between 3-5 November 2023 in Agadir, Morocco.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=MYFlyRGdTwU No Time to Wait - S07E10 - ACMI // Wikidata - Paul Duchesne + Simon Loffler] --> Report on recent residency program to extensively link together collection data from ACMI with Wikidata. This work has allowed the organisation to import vast quantities of data and media to enrich their own internet collection experience, as well enable writing information back to source and federating with other linked institutions.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=6iVS7jH2kS0 Wiki(s)data #5: Wikidata Live editing] (in Italian) --> The ontology of Wikidata: how to interact with it for a better quality, by [[d:User:Epìdosis|Epìdosis]]
** Notebooks
*** [https://observablehq.com/d/1eb32f4d48923527 Map of K-Pop Idols] --> An interactive map where each red dot represents a K-pop Idol (a singer or musician in South Korean Pop music) you are able to click on.
*** [https://observablehq.com/d/9854465d757e06d2 Disney as the Mega Corporation it is Today] --> Disney has greatly evolved from the simple animation company that first debuted in 1923 with its signature Steamboat Willie animation. This analysis details some of the major acquisitions Disney has chosen to help expand its reach as a media and entertainment company.
*** [https://observablehq.com/d/19a785a23f70e0c0 The Gender-Equality Gap in STEM Awards] --> A network graph and multiple data visualizations on UCLA's alumnni awards based on gender.
*** [https://observablehq.com/d/57b012869d43405a Exploring The Belichick Coaching Tree] --> This analyses details the coaching tree of the prolific American Football coach Bill Belichick.
*** [https://observablehq.com/d/4b6319c68bd8b6f6 State of statues in the US] --> Map of how many statues there are, who is depicted in the statues, their genders, and where the statues are concentrated.
*** [https://observablehq.com/d/63061b940d31fbb3 An Analysis on Nepo Babies: Net Worths and Fame] --> This work uses Wikidata to analyze the influence and success of children of famous actors (nepo babies) in the entertainment industry, and compares the careers and net worth of these children with their parents to understand the impact of nepotism on their success.
* ''' Tool of the week '''
** [[m:Cersei|Cersei]] - is a tool designed for importing or scraping data from various third-party sources, using source-specific Python code. It can use a "headless browser" to scrape complicated websites that rely on eg JavaScript to navigate. It can therefore access data sources that can not be accessed via eg Mix'n'match. The data from sources can be updated regularly, either for everything, or just changed entries (if the source has a "recent changes" equivalent).
** [[d:Wikidata:Zotero/Cita|Wikidata:Zotero/Cita]] - is a Wikidata addon for Zotero that adds citations (i.e., what other items an item cites) metadata support to this open source reference management software, using [[d:Property:P2860|cites work (P2860)]] information available from Wikidata, and enabling users to easily contribute missing data.
* ''' Other Noteworthy Stuff =
** Job opening: [https://careers.iscb.org/jobs/view/8682 Data Scientist / Knowledge Engineer] to use Wikidata as a foundational layer for an US National Science Foundation (NSF) funded [https://www.nsf.gov/pubs/2023/nsf23571/nsf23571.htm Prototype Open Knowledge Network].
* ''' Did you know? '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes: none
*** External identifiers: [[:d:Property:P12225|WHDLoad database ID]], [[:d:Property:P12226|Shanghai Library movie ID]], [[:d:Property:P12227|PCSX2 Wiki ID]], [[:d:Property:P12228|KRS number]], [[:d:Property:P12229|Twitch numeric channel ID]], [[:d:Property:P12230|RPCS3 Wiki ID]], [[:d:Property:P12231|Black Games Archive ID]], [[:d:Property:P12232|Citra compatibility database ID]], [[:d:Property:P12233|DraCor ID]], [[:d:Property:P12234|ORBi article ID]], [[:d:Property:P12235|IGN wiki article ID]], [[:d:Property:P12236|AreWeAntiCheatYet ID]], [[:d:Property:P12237|RPGFan game ID]], [[:d:Property:P12238|Arcade Hub ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Laws of Malaysia URL|Laws of Malaysia URL]] (<nowiki>Uniform Resource Locator for laws of Malaysia</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/production manager|production manager]] (<nowiki>manager that is responsible for the administration of a feature film or television production; oversees production plans, controls resources, initiates production, ensures ongoing operations, monitors schedules and expenditures, and creates a detailed production schedule and budget</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Schnittberichte.com ID|Schnittberichte.com ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Library of Malaysia OPAC ID|National Library of Malaysia OPAC ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HistoriaGames series ID|HistoriaGames series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kemono Games game ID|Kemono Games game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Internet Game Database event ID|Internet Game Database event ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GamesMeter ID|GamesMeter ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Walk Score ID|Walk Score ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Malaysia company new number|Malaysia company new number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Am Faclair Beag ID|Am Faclair Beag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/xemu compatibility database ID|xemu compatibility database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sofascore player ID|Sofascore player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GameGear.jp ID|GameGear.jp ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RPGWatch IDs|RPGWatch IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Team England ID|Team England ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TORCH taxon ID|TORCH taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ScummVM ID|ScummVM ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Abandonware France IDs|Abandonware France IDs]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/8agU Distribution of the different tram gauges in Germany] ([https://twitter.com/pepicek/status/1737949826623430718 source])
*** [https://w.wiki/7Q6B Scale of stampedes reported on Wikidata] ([https://twitter.com/capucine_marin/status/1737814911550448023 source])
*** [https://query.wikidata.org/#PREFIX%20wd%3A%20%3Chttp%3A%2F%2Fwww.wikidata.org%2Fentity%2F%3E%0ASELECT%20%3Ffilm%20%3FfilmLabel%20%3Fdate%20WHERE%20%7B%0A%20%20%20%3Ffilm%20wdt%3AP136%20wd%3AQ28026639.%0A%20%20%3Ffilm%20wdt%3AP577%20%3Fdate%20.%0A%20%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%0A%20%20%20%20%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22en%22%20.%0A%20%20%20%7D%0A%7D Timeline of the Christmas movies] ([https://twitter.com/Dorialexander/status/810189413980508160 source])
*** [https://w.wiki/4bmy Christmas traditions around the world] (with pictures) ([https://twitter.com/lubianat/status/1474772209482842116 source])
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Städel Museum Wikidata Clean-Up|WikiProject Städel Museum Wikidata Clean-Up]] - This WikiProject from the Städel Museum aims to actively participate in the Wikimedia community by maintaining and updating the quality of its data. This includes their collection of public domain art, which has been digitized and made freely available for public use. The project focuses on ensuring that the most current and high-quality data, including high-resolution images and improved metadata, are available on platforms like Wikimedia Commons and Wikidata.
** Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/children of dead mothers|children of dead mothers]] - List of mother-children pairs, where death date of parent < birth date of child
** [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q143|Esperanto (Q143)]] - international auxiliary language designed by L. L. Zamenhof
** [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1222568|L1222568 (বড়দিন)]] - Bengali noun for 'Christmas'
* ''' Development '''
** Due to the winter holidays, the development team is taking a break and no deployment is happening for Wikidata at the moment.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* ''' Monthly Tasks '''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2023 12 25|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]]
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=25980773 -->
== Wikidata weekly summary #609 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* ''' Discussions '''
** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/WikiBayer|WikiBayer]] (RfP scheduled to end after 8 January 2024 12:01 UTC)
** Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/EPIC|EPIC]] (closed as successful). Welcome onboard \o/
** New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/HVSH-Bot|HVSH-Bot]] . Task: Import data about politicians from the [[d:Q119949776|Q119949776]], now only partially online available.
* ''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
** Upcoming: The next [[d:Wikidata:Events#Office_hours|Wikidata+Wikibase office hours]] will take place on Wednesday, 17:00 UTC, 17th January 2023 (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.
** Ongoing: Weekly Lexeme Challenge #123: [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=123 Ologist]
* ''' Press, articles, blog posts, videos '''
** Papers: [https://iswc2023.semanticweb.org/wp-content/uploads/2023/11/ISWC2023_paper_379.pdf Improving maintenance of community-based knowledge graphs]. This paper by Nicolas Ferranti addresses the critical issue of data quality in open knowledge graphs, with a specific focus on Wikidata. It aims to formalize Wikidata's unique approaches to assess and resolve data inconsistencies, proposing a semi-automatic refinement pipeline to empower the Wikidata user community in maintaining and enhancing the reliability of this extensive collaborative knowledge graph.
** Videos: [https://www.youtube.com/watch?v=DZP4Q1zkINw WikidataCon 2023 Day 1.5 - The past and future of Wikidata]. In this video Lydia Pintscher takes a moment to review the major events of Wikidata over the past few years. Then turns to look forward and predict what Wikidata's prospects will be over the next year.
* ''' Tool of the week '''
** [https://observablehq.com/@pac02/look-at-your-list-of-created-articles-through-wikidata WICA: Wikidata's insights for created articles] is an updated version of an old tool. It now includes many new features to analyse your list of created articles using Wikidata properties.
*''' Did you know? '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes: none
*** External identifiers: [[:d:Property:P12239|Shamela book edition ID]], [[:d:Property:P12240|HistoriaGames series ID]], [[:d:Property:P12241|Schnittberichte.com title ID]], [[:d:Property:P12242|Kemono Games game ID]], [[:d:Property:P12243|Internet Game Database event ID]], [[:d:Property:P12244|Xemu compatibility database ID]], [[:d:Property:P12245|GamesMeter game ID]], [[:d:Property:P12246|GameGear.jp ID]], [[:d:Property:P12247|Walmart product ID]], [[:d:Property:P12248|Swissubase person ID]], [[:d:Property:P12249|RPGWatch game ID]], [[:d:Property:P12250|RPGWatch company ID]], [[:d:Property:P12251|RPGWatch press ID]], [[:d:Property:P12252|Indie DB company ID]], [[:d:Property:P12253|NIWA article ID]], [[:d:Property:P12254|turismoroma.it place ID]], [[:d:Property:P12255|ScummVM ID]], [[:d:Property:P12256|ORBi author ID]], [[:d:Property:P12257|Abandonware-France video game series ID]], [[:d:Property:P12258|Abandonware-France video game compilation ID]], [[:d:Property:P12259|Abandonware-France person ID]], [[:d:Property:P12260|Abandonware-France company ID]], [[:d:Property:P12261|Abandonware-France magazine ID]], [[:d:Property:P12262|Abandonware-France award ID]], [[:d:Property:P12263|Kanjipedia word ID]], [[:d:Property:P12264|Moviefone movie ID]], [[:d:Property:P12265|South African NPO number]], [[:d:Property:P12266|Nigerian registered company ID]], [[:d:Property:P12267|Abandonware-France video game ID]], [[:d:Property:P12268|AFJV directory ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Nonprofit Status|Nonprofit Status]] (<nowiki>Indicating the legal and tax status of a non-profit organization (specific to served legal areas, aka. Countries). Addition to {{P|1454}}. {{P|1628}} to [https://schema.org/nonprofitStatus nonprofitStatus] from schema.org. Organizations can have multiple Nonprofit Status from different countries.</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/International Classification of Nonprofit Organizations|International Classification of Nonprofit Organizations]] (<nowiki>{{Q|2976602}} for {{Q|163740}} created by the {{Q|193727}} and adapted by the {{Q|1065}}.</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/creative director|creative director]] (<nowiki>person who makes high-level creative decisions, oversees the creation of creative assets such as adverts, products, events or logos and guides and directs the creative people who create the end result</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/television judge|television judge]] (<nowiki></nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/SERNEC taxon ID|SERNEC taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Consortium of Bryophyte Herbaria taxon ID|Consortium of Bryophyte Herbaria taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rhineland-Palatinate school ID|Rhineland-Palatinate school ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/nebula channel id|nebula channel id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Deutsche Bahn station number|Deutsche Bahn station number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISzDb series ID|ISzDb series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BG localisation unit ID|BG localisation unit ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cathopedia article ID|Cathopedia article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Native Plants Hawaii ID|Native Plants Hawaii ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Taiwan Biographical Database ID|Taiwan Biographical Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Penstemon Database ID|Penstemon Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wikisage ID|Wikisage ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** Query examples:
*** [https://w.wiki/8hPM Visual artists whose works will enter the Public Domain in Mexico on January 1, 2024] ([https://twitter.com/salvador_alc/status/1741963028977881122 source])
*** [https://w.wiki/6TNS Top music album languages found on Wikidata right now] (Week 52, 2023) ([https://wikis.world/@moebeus@mastodon.online/111669113852952139 source])
*** [https://w.wiki/8hif Western composers until the end of the Renaissance] ([https://wikis.world/@zerology@bayes.club/111654741799219949 source])
** Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: Merge candidates: [[Wikidata:Database reports/identical birth and death dates|Identical birth and death dates]]
** [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q382108|Team Fortress 2 (Q382108)]] - team-based first-person shooter multiplayer video game.
** [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L907713|ورھا لگّݨ / ਵਰ੍ਹਾ ਲੱਗਣ (L907713)]] - Punjabi verb expressing the setting in of a new year.
*''' Development '''
** The development team is just returning from the winter holidays so there is no development update at the moment.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
*''' Monthly Tasks '''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 01 02|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]]
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26012009 -->
== Wikidata weekly summary #610 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/WikiBayer|WikiBayer]] (closed as successful). Welcome onboard \o/
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/So9qBot 9|So9qBot 9]]. Task: Add DDO identifier to Danish lexemes.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
*Upcoming:
** The next [[d:Wikidata:Events#Office_hours|Wikidata+Wikibase office hours]] will take place on Wednesday, 16:00 UTC on Wednesday, 17th January 2024 (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.''
** [[m:Event:Wiki Mentor Africa Hackathon 2024|Wiki Mentor Africa (WMA) Hackathon, 19th to 21st January 2024]]
** [https://www.kim.uni-konstanz.de/en/kim-news/news-detail-page/forschungsdateninfo-live-wikidata-als-kollaborative-informationsressource-zum-fdm/ Forschungsdatenmanagement: Wikidata as a collaborative information resource on research data management] (German), takes place online, Wednesday 10th January 2024, 10-11am (CET).
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs: [https://pointstodots.wordpress.com/2024/01/02/pubchem-on-wikidata-what-is-the-state-of-coverage/ PubChem on Wikidata – What is the state of coverage?] by Tiago Lubiana. In summary, Wikidata has good coverage of the structured chemical data in PubChem, though there are improvement points. PubChem displays, and will always display, textual information and vendor-specific data that do not fit Wikidata, but they are complementary tools in the ecosystem of open chemical data.
* Papers
** [[:d:Q124079430|Linked data: un’opportunità per il riuso (Q124079430)]] "scientific article published in 2023" [https://digitalia.cultura.gov.it/article/view/3035 (paper in Italian)] - deals with linked data in library catalogues, with many mentions of Wikidata.
** [https://link.springer.com/article/10.1007/s10579-023-09702-y Automatically Constructed Indonesian Question Answering Dataset by Leveraging Wikidata] by K. Doxolodeo & A.A. Krisnadhi - researchers have created a new Indonesian Question Answering dataset that is produced automatically end-to-end using Context Free Grammar, the Wikipedia Indonesian Corpus, and the concept of the proxy model
** [https://kula.uvic.ca/index.php/kula/article/view/247 LIS Journals’ Lack of Participation in Wikidata Item Creation] by Eric Willey & Susan Radovsky, discusses the gap of Wikidata items being created for scholarly articles by the scholar's themselves and if this can lead to inconsistent or inaccurate data model.
** [https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/08944393231220165?journalCode=ssce Quantifying Americanization:] Coverage of American Topics in Different Wikipedias: this paper asks whether there is an americanisation bias in the content created by the communities. By Piotr Konieczny & Włodzimierz Lewoniewski.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=HVP9vGw5xtg Map Kerala Initiative] is an opendata portal geospatial map powered by Wikidata and OpenStreetMap, introduced by Manoj Karingamadathil.
** This video on [https://www.youtube.com/watch?v=E1DLleOWvR4 Biodiversity Explorations with Machine Learning: Biodiversity Data Access Functions] shows how Wikidata is being used to populate species entity profiles at Wolfram U, presented by Jofre Espigulé-Pons.
* Notebooks: [https://observablehq.com/@pac02/waaat Wikipedia article as a timeline] - This tool transforms a Wikipedia article in a timeline by parsing all internal links in a Wikipedia article and retrieving the date corresponding to each internal link using the [[d:Property:P585|point in time (P585)]] property in Wikidata.
''' Tool of the week '''
[https://observablehq.com/@pac02/map-your-created-articles Map your list of created articles] - a notebook display of geolocated articles on a map created by a user per chosen project and batch (featured/good article).
''' Other Noteworthy Stuff '''
Wikimedia Indonesia and Wikimedia Deutschland ended their partnership within the project [https://meta.wikimedia.org/wiki/Software_Collaboration_for_Wikidata Software Collaboration for Wikidata] prematurely. Read their joint statement [https://meta.wikimedia.org/wiki/Software_Collaboration_for_Wikidata/Activities here].
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
** [[:d:Property:P12270|Flora of the Hawaiian Islands URL]] (<nowiki>URL of the entry for a plant genus, species, subspecies, or variety in the Flora of the Hawaiian Islands website</nowiki>)
** ([[:d:Property:P12273|Montana Plant Life URL]] (<nowiki>URL for a plant family, genus, or species on the Montana Plant Life website</nowiki>)
**[[:d:Property:P12275|plate(s)]] (<nowiki>plate number(s) in the reference source being cited to support the statement being made</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12269|Abandonware-France book ID]], [[:d:Property:P12271|MilliBase taxon ID]], [[:d:Property:P12272|Monasticon Hibernicum database ID]], [[:d:Property:P12274|Rhineland-Palatinate school ID]], [[:d:Property:P12276|Enciclopedia di Roma monument ID]], [[:d:Property:P12277|Enciclopedia di Roma street ID]], [[:d:Property:P12278|Mid-Atlantic Herbaria Consortium taxon ID]], [[:d:Property:P12279|The Criterion Collection spine number]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
** [[:d:Wikidata:Property proposal/Water bottle volume|Water bottle volume]] (<nowiki>Volume of the water bottle</nowiki>)
** [[:d:Wikidata:Property proposal/Is it metric?|Is it metric?]] (<nowiki>To check if it's a metric.</nowiki>)
** [[:d:Wikidata:Property proposal/Anti-Cheat software used|Anti-Cheat software used]] (<nowiki>anti-cheat solution used by this multiplayer video game</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/turismo.marche.it place ID|turismo.marche.it place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Joseph Smith Papers person ID|Joseph Smith Papers person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Team Scotland ID|Team Scotland ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Globoplay ID|Globoplay ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DoblajeVideojuegos game ID|DoblajeVideojuegos game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Natural Parks System ID|National Natural Parks System ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Commonwealth Games Australia ID|Commonwealth Games Australia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Adventure-Treff game ID|Adventure-Treff game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TouchArcade game ID|TouchArcade game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mod.io ID|Mod.io ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Models Resource game ID|The Models Resource game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Models Resource entity ID|The Models Resource entity ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/tourist information point number|tourist information point number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jinji Koshinjyo ID|Jinji Koshinjyo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bandcamp track ID|Bandcamp track ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/8hxE Average age of supporters of Gérard Depardieu] according to [[:d:Q124005357|Appel de 50 personnalités du monde de la culture]] ([https://wikis.world/@pac2/111683066147340243 source])
** [https://w.wiki/8jVE {{LangSwitch|en=Map of running/out of service railway stations in France|fr=Carte des gares ferroviaires en France métropolitaine selon leur état d'usage}}]
** [https://w.wiki/8mLv Bridges in the UK with photos] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1744035707813785997 source])
** [https://w.wiki/8nBH Programming languages influenced by Niklaus Wirth (directly or indirectly)] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1742655469284409451 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProject]]: [[d:Wikidata:WikiProject Podcast Episodes 2024|Podcast Episodes 2024]] - The goal of this project is to add episode pages for individual podcasts.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database report]]: [[Wikidata:Database reports/children of unborn parents|children of unborn parents]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Item]]: [[d:Q1757|Helsinki (Q1757)]] - capital and most populous city of Finland
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexeme]]: [[d:Lexeme:L1226849|Allah korusun (L1226849)]] - Turkish for 'God forbid'
''' Development '''
* IP masking/temporary accounts: We are adjusting Wikibase to be prepared for the upcoming changes to no longer expose IP addresses for non-logged-in users ([[phab:T351968]])
* Dumps/lex. data: We’re adjusting how empty lists of Forms and Senses are represented in JSON dumps ([[phab:T305660]])
* Wikibase REST API:
** We finished the work on making it possible to get all sitelinks of an Item ([[phab:T344041]])
** We are working on getting a sitelink for a given wiki ([[phab:T344039]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/2024_01_08#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/2024_01_08#Did_you_know?|above]].
* Participate in this week's Lexeme challenge: [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=124 Ologies]
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 01 08|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]]
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26028809 -->
== Wikidata weekly summary #611 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New request for comments: [[:d:Wikidata:Requests_for_comment/Inverse_property_access_for_wikis_:_a_lua_API_request_for_the_development_team|Community request for the development team to access inverse properties on client wikis]]. (Summary: We currently cannot access inverse property values on Wikipedia. This can be a data management issue on Wikipedia as we must always ask ourself if we must introduce an inverse property for cases where we need them. So I think it’s useful to gather the usecases community would want and draft a request for an API to the devteam to do that.)
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Upcoming: The next [[d:Wikidata:Events#Office_hours|Wikidata+Wikibase office hours]] will take place on Wednesday, 16:00 UTC on Wednesday, 17th January 2024 (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.''
* Past
**[[w:de:Wikipedia:Arbeitsgemeinschaft_Kunstwissenschaften_%2B_Wikipedia/Provenance_loves_Wiki/English|Provenance Loves Wiki (PLW24)]], Jan 12th - 14th, research and data on the origin of artworks and cultural heritage and how Wikibase and Wikidata can support this.
** [https://twitter.com/WRdcongo/status/1745362701537198449 WikiLovesWomen #SheSaid] campaign wrapped up the 2023 campaign by visiting Kinshasha and Kisangani, where local Wikimedians improved quotes from women on FR Wikipedia and Wikidata.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://diff.wikimedia.org/2024/01/04/building-connected-libraries-in-nigeria-reflections-from-the-wikibase-journey/ Building Connected Libraries in Nigeria:] --> Reflections from the Wikibase Journey on collaboration and resouce sharing between Nigerian Libraries.
** [https://finnaarupnielsen.wordpress.com/2024/01/11/wikidata-and-chatgpt-integration-failure/ Wikidata and ChatGPT integration failure] --> read about Finn Årup Nielsen's attempts to integrate LLM's with Wikidata.
** [https://www.openstreetmap.org/user/Danysan95/diary/403095 QLever: a new way to query OpenStreetMap] --> Discussion of the new opportunities offered by QLever to query OpenStreetMap and to run federated queries with Wikidata
** [[outreach:GLAM/Newsletter/December_2023/Contents/Sweden_report#Wikidata_for_authority_control:_3_years_of_work|Wikidata for authority control: 3 years of work]] --> The three-year Wikidata for authority control project, a collaboration between Wikimedia Sverige and Swedish museums, concluded in December 2023. It equipped museum staff with tools and skills to integrate their authority databases with Wikidata, resulting in added identifiers, SPARQL query proficiency, and enhanced knowledge sharing within the GLAM sector.
** [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2023/Contents/Germany report|Go-ahead for Wikidata Project of GLAM institutions from Baden-Württemberg]] --> The GLAM-BW project, under "GLAM goes OpenData," connects major collections in Baden-Württemberg, focusing on the württembergische Kunstkammer. With over 3,000 objects, the project integrates information on collectors, histories, and objects into a knowledge graph for semantic searches, contributing to the broader realm of linked open data, akin to Wikidata.
** [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2023/Contents/Switzerland report|Swiss GLAM Programme]] --> Wikimedia CH imported the Museum of Natural History of Neuchâtel's urchin fossil casts to Wikimedia Commons, connecting structured data on Wikidata. The project involved data cleaning, adding missing elements, and file imports via OpenRefine, highlighting seamless integration between Wikidata and Commons.
* Papers
** [https://juser.fz-juelich.de/record/1020648 Reflections on the PCC Wikidata Pilot at UCLA Library:] --> Undertaking the PCC Learning Objectives. Discusses the 14-month Pilot programme for cooperative cataloguing of UCLA Library and Museum Collections. By E. Zhang, P. Biswas & I. Dagher.
** [https://openaccess.thecvf.com/content/WACV2024/papers/Tahmasebzadeh_Few-Shot_Event_Classification_in_Images_Using_Knowledge_Graphs_for_Prompting_WACV_2024_paper.pdf Few-Shot Event Classification in Images using Knowledge Graphs for Prompting] --> How can Wikidata and Wikipedia help Vision-Language Models improve their classification of images. Tahmasebzadeh et al., 2024.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=a8Ok7Q-65OQ SMWCon 2023: Semantics, Wikis, and AI] --> Day 1, Keynote by Prof. Markus Krötzsch who explores origins and principles of semantic wikis and key challenges that lie ahead in managing knowledge.
** [https://www.youtube.com/watch?v=XSrFSz2BUno GLAM on Tour 2023 im Museum Barberini] (German) --> find out what Museums have got to do with Wikipedia, Wikimedia Commons and Wikidata. [[w:de:Wikipedia:GLAM|More Info Here]].
* Interactive notebooks: [https://observablehq.com/@pac02/lam GLAM : Geolocated and Labelled Articles Map] - explore Featured and Good Wikipedia articles through a map, powered by Wikidata.
''' Tool of the week '''
* [https://community.openstreetmap.org/t/announcing-us-boundary-tagging-qa-checker/107744 Brian M Sperlongano] released [https://zelonewolf.github.io/wikidata-qa/ US boundary QA checker], a quality assurance tool for finding issues with boundary data in the United States by using Wikidata, OpenStreetMap, and US Census Bureau data.
* The Surrounding Ocean (available at [https://vrandezo.github.io/TheSurroundingOcean/ vrandezo.github.io/TheSurroundingOcean]) - is a tool that allows you to browse lexicographical data. You can use the tool to explore words and their meanings, translations, and synonyms. The tool is currently under development, and the developer, Danny, would appreciate feedback to fix any issues with the tool. More info: [[Wikidata:The Surrounding Ocean]].
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://wiki.openstreetmap.org/wiki/OSM-Wikidata_Map_Framework OS-Wikidata Map Framework] List of tools and maps which combines OSM and Wikidata.
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/Y7PRNX3SMKLTT6ABLGYADTLT2NQ7MKJE/ Call for Projects and Mentors for Google Summer of Code 2024 and Outreachy Round 28 is OPEN!]
* Got an idea for a project to reclaim the public nature of the internet? With Wikidata? [https://nlnet.nl/news/2023/20240109-CommonsFund-starts.html NLNet has a new fund you could apply to.]
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes: none
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12280|Walk Score ID]], [[:d:Property:P12281|HistoriaGames game ID]], [[:d:Property:P12282|Deutsche Bahn station number]], [[:d:Property:P12283|Legends Tour player ID]], [[:d:Property:P12284|Moscow Cultural Heritage ID]], [[:d:Property:P12285|USOPC Hall of Fame ID]], [[:d:Property:P12288|Cathopedia article ID]], [[:d:Property:P12289|TouchArcade game ID]], [[:d:Property:P12290|DoblajeVideojuegos game ID]], [[:d:Property:P12291|Adventure-Treff game ID]], [[:d:Property:P12292|Biota of New Zealand ID]], [[:d:Property:P12293|Consortium of Bryophyte Herbaria taxon ID]], [[:d:Property:P12294|Consortium of Lichen Herbaria taxon ID]], [[:d:Property:P12295|Native Plants Hawaii ID]], [[:d:Property:P12296|SERNEC taxon ID]], [[:d:Property:P12297|TORCH taxon ID]], [[:d:Property:P12298|Penstemon Database ID]], [[:d:Property:P12299|Digicarmel ID]], [[:d:Property:P12300|Retskrivningsordbogen ID]], [[:d:Property:P12301|MAMCS artwork ID]], [[:d:Property:P12302|Sofascore player ID]], [[:d:Property:P12303|Mod.io game ID]], [[:d:Property:P12304|Sina Chinese Basketball player ID]], [[:d:Property:P12305|turismo.marche.it place ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/describes|describes]] (<nowiki>Data objects that are described by this entity (e.g. an encyclopedia or topic-related book; intended for input of several data objects.)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/memory type|memory type]] (<nowiki>specifies the type of working memory of this data object</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/filial church|filial church]] (<nowiki>church which acts as the less important temple of a parish</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/TOPO id|TOPO id]] (<nowiki>unique code to identify topographical features of France (department, city, thoroughfare...)</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Bluesky handle|Bluesky handle]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Merkur author ID|Merkur author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bavarian school ID|Bavarian school ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rugby Database ID|Rugby Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Playstation Store Concept ID|Playstation Store Concept ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ArchDaily Architecture Office ID|ArchDaily Architecture Office ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Il Nuovo De Mauro ID|Il Nuovo De Mauro ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bluesky DID|Bluesky DID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/8r4K Historical events by a city sorted by importance] ([[d:Wikidata:Request_a_query#historical_events_by_a_city_sorted_by_importance|source]])
** [https://w.wiki/8r4T Bubble chart showing countries with the highest number of children out of school in 2013] ([[d:Wikidata:Weekly_query_examples/2018|source]])
** [https://w.wiki/8r4Z Timeline of writing systems and alphabets] ([[d:Wikidata:Weekly query examples/2019|source]])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Decolonise Wiki|WikiProject Decolonise Wiki]] --> intends to focus on decolonising text, depictions and media within all relevant Wikipedia articles.
* WikiProject Highlights: Ontology Cleaning Task Force: A group of people have started a task force to discuss problems with the Wikidata ontology and how to clean them up. Anyone interested in participating is welcome. The task force maintains [[Wikidata:WikiProject Ontology/Cleaning Task Force]] as a record of its activities. You can add yourself to the participants list there and find out how to join group meetings or otherwise participate in the group. ''(Got something noteworthy happening in your WikiProject? Share it in the upcoming issue!)''
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Lexicographical data/Reports/Empty lexemes|Lexicographical data/Reports/Empty lexemes]] - Lexemes with no statements, no forms and no senses. ''(Do you see Lexemes from your language in the list that you can fix?)''
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q45919591|January 15, 2018 (Q45919591)]] - Monday in January 2018
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1081423|در جنگ حلوا بخش نمیکنند]] (L1081423) - Persian with a meaning similar to "all's fair in love and war"
''' Development '''
* IP masking: We are working on adjusting Wikibase to handle the upcoming introduction of IP masking, which will give editors who are not logged in a temporary account name instead of using their IP to attribute edits to ([[phab:T351968]])
* Lexicographical data: We are changing how empty Senses and Forms are represented in the dumps ([[phab:T305660]])
* mul language code: We are doing user testing for the current implementation to see if it is understandable for people.
* Mismatch Finder: We are continuing the work on migrating it to the Codex design system.
* REST API:
** We improved the handling of lower-case statement IDs ([[phab:T354262]])
** We are working on getting a sitelink for a given wiki ([[phab:T344039]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]: Pigs
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] -[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:13, 15 ජනවාරි 2024 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26028809 -->
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26044841 -->
== Wikidata weekly summary #612 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week. [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 01 22|Translations]] are available.'' </div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Domain_name_as_data|Domain name as data]] (Summary: How should Wikidata store the domain name associated with an item? There are many properties for URLs, but a domain name is a different value.)
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Past
** Wikidata+Wikibase office hour session log: [[d:Wikidata:Events/Telegram office hour 2024-01-17|Telegram office hour 2024-01-17]]
** [[w:de:Wikipedia:Arbeitsgemeinschaft_Kunstwissenschaften_%2B_Wikipedia/Provenance_loves_Wiki/Program|PLW 2024: Provenance loves Wiki]] - Fri. 12th - Sun. 14th January. If you missed the event, catch up by reading the slides, Notes and watching the recordings on the Project page
* Next: [https://twitter.com/UM_Library/status/1747257408328802651/photo/1 Linked Open Data in Heritage Workshop] > Jan. 23rd, 13:00 - 15:00 CET. If you are in the Maastricht University Faculty and want to know enhance heritage research, improve data management, connectivity and visualisation, [https://maastrichtuniversity.eu.qualtrics.com/jfe/form/SV_5cDQAbfOkEYdZoW register] for the Workshop.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [http://simia.net/wiki/Languages_with_the_best_lexicographic_data_coverage_in_Wikidata_2023 Languages with the best lexicographic data coverage in Wikidata 2023]
** [https://tech-news.wikimedia.de/2024/01/17/working-with-catalogues-a-wikidata-volunteers-perspective/ Working with catalogues: a Wikidata volunteer’s perspective] --> interview with [[User:Epìdosis|Epìdosis]] where they discuss the challenges and opportunities of working with catalogues on Wikidata.
* Papers
** [[:d:Q124289369|The reconciliation of SBN authority records with Wikidata. Progresses and perspectives after a decade of work (2013-2023) (Q124289369)]] (Italian title: Riconciliare le voci di autorità in SBN con Wikidata. Progressi e prospettive dopo un decennio di lavoro (2013-2023)) [https://jlis.it/index.php/jlis/article/view/573 (paper in Italian)] - deals with the reconciliation of the authority file of the biggest Italian collective library catalogue (OPAC SBN) with Wikidata
** [[:d:Q124289388|The evolution of authority work in SBN. From origins to Alphabetica and future prospects (Q124289388)]] (Italian title: L’evoluzione dell’''authority work'' in SBN. Dalle origini ad Alphabetica e prospettive future) [https://jlis.it/index.php/jlis/article/view/572 (paper in Italian)] - deals with the evolution of the authority work in the biggest Italian collective library catalogue (OPAC SBN), with many references to Wikidata
** [https://doi.org/10.26481/dis.20240116aw Biological Pathway Abstractions: From 2D drawings to Multidimensional Linked Data] > this thesis by Andra Sachinder Waagmeester discusses the utility of using Wikidata as a Knowledge Graph for Life Sciences.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=lWqZ814E8YU "From Wiki to Digital Humanities - Establishing a Literature Index Network" Symposium](Taiwanese) from Wang Shiqing. A scholar of Taiwanese history, this symposium explores linking their historical and academic research with Wikidata.
** Semantic MediaWiki Con 2023
*** [https://www.youtube.com/watch?v=STG7VhdiyZw AskWikidata]: Natural language queries to Wikidata, a naive prototype created by Senior Software Engineer for Wikidata, Robert Timm. [https://colab.research.google.com/drive/1yRZshpNj0kXwY0XuUYw5ziqjw_RffxH- Want to try? (Google Colab)]
*** [https://www.youtube.com/watch?v=7VyTkg3J8Sc Fixing Wikidata: by viewing it as a series of tables] by Yaron Koren, who challenges that Wikidata can become more useful with more structured editing and querying practices.
''' Tool of the week '''
* Wikimedia Commons based streaming services by [[d:User:Magnus Manske|Magnus]]: [[d:Help:WikiFlix|WikiFlix]] for movies and the companion tool [[d:Help:WikiVibes|WikiVibes]] for audio.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* Wikimedia Deutschland hiring:
** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/40651559/Software-Engineer-Wikidata-m-f-d-/?jobDbPVId=110100750&l=en Software Engineer, Wikidata]
** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/40775956/Software-Engineer-Wikidata-for-Wikimedia-Projects-m-f-d-?jobDbPVId=110472737&l=en Software Engineer, Wikidata for Wikimedia Projects]
** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/40776229/Senior-Software-Engineer-Wikidata-for-Wikimedia-Projects-m-f-d-?jobDbPVId=110473871&l=en Senior Software Engineer, Wikidata for Wikimedia Projects]
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12322|underlying structure]] (<nowiki>an instance of the subject becomes an instance of the object if some of its data are lost</nowiki>)
**[[:d:Property:P12323|working memory type]] (<nowiki>specifies the type of working memory of this data object</nowiki>)
**[[:d:Property:P12324|production manager]] (<nowiki>manager that is responsible for the administration of a feature film or television production</nowiki>)
**[[:d:Property:P12328|simulate]] (<nowiki>the element imitates or makes the value of the property appear real</nowiki>)
**[[:d:Property:P12330|Philippine middle name]] (<nowiki>maternal surname generally placed in the middle of this person's name</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12306|ISzDb series ID]], [[:d:Property:P12307|IFTTT service ID]], [[:d:Property:P12308|National-Football-Teams.com team ID]], [[:d:Property:P12309|Moviefone person ID]], [[:d:Property:P12310|Commonwealth Games Australia athlete ID]], [[:d:Property:P12311|Team Scotland athlete ID]], [[:d:Property:P12312|Kicker team ID]], [[:d:Property:P12313|goalzz.com team ID]], [[:d:Property:P12314|vesti.kz team ID]], [[:d:Property:P12315|Am Faclair Beag ID]], [[:d:Property:P12316|tourist information point number]], [[:d:Property:P12317|Alexandria.dk person ID]], [[:d:Property:P12319|Babelio serial ID]], [[:d:Property:P12320|Moviebuff ID]], [[:d:Property:P12321|RCS number]], [[:d:Property:P12325|Sayed Ganj Balochi Glossary ID]], [[:d:Property:P12326|Vazhaju Word ID]], [[:d:Property:P12327|Stage]], [[:d:Property:P12329|Qué series ver ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/If non-metric|If non-metric]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/civil rank|civil rank]] (<nowiki>non-military rank of a civil office holder in Russian Empire</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/PhoneScoop phone ID|PhoneScoop phone ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TopKar ID|TopKar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IFOPT stop identifier|IFOPT stop identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Flashback lexicon ID|Flashback lexicon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Letterboxd director ID|Letterboxd director ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Letterboxd user ID|Letterboxd user ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HbVar ID|HbVar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MobiTUKI Swahili-English Dictionary entry|MobiTUKI Swahili-English Dictionary entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HistoryMakers Digital Archive Maker ID|HistoryMakers Digital Archive Maker ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wörterbuch zur Verbvalenz sense ID|Wörterbuch zur Verbvalenz sense ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euro+Med PlantBase taxon ID|Euro+Med PlantBase taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Code de la collectivité territoriale ayant les compétences départementales|Code de la collectivité territoriale ayant les compétences départementales]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dansk Forfatterleksikon ID|Dansk Forfatterleksikon ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/8pEM Distance between the birthplace of UK ministers and London] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1745582716936946078 source])
** [https://w.wiki/Pra Map of countries receiving the Nobel peace prize]
** [https://w.wiki/XoZ People who have returned to being their country’s head of government after the longest gap]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Media art|WikiProject Media art]] - to work together with initiatives archiving media art and find common best practices.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Lexicographical data/Statistics/Count of lexemes without senses|Count of Senseless Lexemes per language]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q12418|Mona Lisa (Q12418)]] - oil painting by Leonardo da Vinci
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1131949|grilldress (L1131949)]] - track suit for grilling in Bokmål
''' Development '''
* IP Masking: We are continuing to adapt Wikibase to the upcoming IP Masking feature. We worked on hiding warnings about IP addresses being saved when they don’t apply ([[phab:T353807]], [[phab:T352006]]) and creating temporary accounts when editing ([[phab:T354730]])
* Wikibase REST API:
** We continued working on the ability to get a sitelink for a given site ([[phab:T344039]])
** We started working on the ability to remove a sitelink for a given wiki ([[phab:T344685]])
** We worked on fixing a bug where the REST API PUT request does not handle statement on Items with lowercase statement IDs ([[phab:T352644]])
* mul language code: We did user testing to find any remaining issue before release
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]: Cinematography
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] -[[Ŋun su:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Ŋun su yɛltɔɣa:MediaWiki message delivery|Yɛltɔɣa]]) 17:13, 15 Silimin gɔli January 2024 (GMT)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26100753 -->
== Wikidata weekly summary #613 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week. [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]] are available.'' </div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator#ROBERTSHST|ROBERTSHST]] requested adminship to be able to link protected Wikipedia pages to Wikidata. The request has been denied and closed.
* New request for comments: [[d:Wikidata:Administrators%27_noticeboard#Block_of_Frettiebot|Frettiebot block?]] - [[d:User:Bovlb|Bovlb]] has requested community input about the edit behaviour of this bot, with more discussion found on the [[d:User_talk:Frettiebot#Block|Frettiebot Discussion]] page.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Books: [https://cdn.ymaws.com/www.cilip.org.uk/resource/group/bd35bb32-65ad-475f-82be-dcfe36e1ec69/focus/focus_54-2.pdf Banned books, Wikipedia and Wikidata] - Volume 54, Number 2, 2023 of the focus on International Library and Information Work. Professor Núria Ferran of Women and Wikipedia.
* Papers
** [https://arxiv.org/pdf/2401.07683.pdf Assisted Knowledge Graph Authoring:] Human-Supervised Knowledge Graph Construction from Natural Language - a Web app allowing domain experts to create natural language Wikidata-based knowledge graphs. By Gohsen & Stein (2024).
** [https://arxiv.org/pdf/2401.12474.pdf Large Language Models are Superpositions of All Characters: Attaining Arbitrary Role-play via Self-Alignment] - Lu, K., Yu, B., Zhou, C. & Zhou, J., (2024),. This paper explores using Knowledge Graph data silos to enrich interactions and dialogues with AI NPC's in roleplay videogames.
** [https://arxiv.org/pdf/2401.04695.pdf Narrowing the Knowledge Evaluation Gap:] Open-Domain Question Answering with Multi-Granularity Answers - evaluating predicted answers against a set of multi-granularity answers based on Wikidata. By Yona et al, (2024).
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=LZptQ94bxoo Introduction to Wikidata Query Tool] - Learn A Wiki Skill (LAWS). If you are a Wikidata beginner, enjoy this video provided by Open Foundation West Africa.
** [https://www.youtube.com/watch?v=VIIxn9FtZKU Wikibase Cloud For Cultural Heritage Data Online] and the SNARC Hub for Name Authority Records relating to Wales and the Welsh Language, with Jason J. Evans.
** [https://www.youtube.com/watch?v=0QbEIgY2Qhs How to use Wikidata in research:] good practices for using and sharing open data (Portugese). A training session by Rute Correia of Wikimedia Portugal.
* WikidataCon 2023 - (English Audio)
** [https://www.youtube.com/watch?v=sMUAp1ePsrg Wikifunctions: fulfilling one of Wikidata's missing promises?] - with Denny Vrandečić
** [https://www.youtube.com/watch?v=XC0H8PoSeKc Structured data and collaborative curation:] WikiProjects and Wikidata - with Daniel Mietchen.
** [https://www.youtube.com/watch?v=0_NwZhbVoHg Spreading our Data further with Wikibase REST API] by L. Pintscher.
* Presentations:
** [https://zenodo.org/records/10557209 Wikibase for a Research Project] - A slidedeck provided by Ruth v.d. Bussche presented at [[de:wp:Wikipedia:Arbeitsgemeinschaft_Kunstwissenschaften_%2B_Wikipedia/Provenance_loves_Wiki/English|Provenance Loves Wiki '24]]
** Provenance Loves Wiki 2024 slides on [https://zenodo.org/records/10569041 Linking Boetticher and 19th Century Paintings] through Wikidata and Wikisource
* Notebooks: [https://observablehq.com/@pac02/glam2 GLAM2: Geolocated and Labeled Articles Map] - much like the previously shared [https://observablehq.com/@pac02/lam GLAM1] visually representing distribution of Good & Featured Articles but in a different visualisation.
''' Tool of the week '''
* [https://observablehq.com/@pac02/wifga Wikidata's insights for featured and good Wikipedia articles], a new Observable's notebook which helps exploring good articles or featured articles in any Wikipedia using Wikidata properties such as P31, P21, P106, P17, P27, etc.
* [https://speedpatrolling.toolforge.org/ SpeedPatrolling] - This tool helps Wikidata editors to patrol recent changes.
* metaphacts and Ontotext launch a new end-user interface on top of the Wikidata Knowledge Graph: [https://www.ontotext.com/company/news/metaphacts-ontotext-interface-for-wikidata-demo-system/?utm_campaign=Metaphacts&utm_content=272732273&utm_medium=social&utm_source=twitter&hss_channel=tw-33893047 try it here!]
''' Other Noteworthy Stuff '''
* A job opening for a [https://careers.iscb.org/jobs/view/8682 Data Scientist / Knowledge Engineer] to use Wikidata as a foundational layer for an NSF-funded [https://www.nsf.gov/pubs/2023/nsf23571/nsf23571.htm) Prototype Open Knowledge Network].
* The Wikidata Development team needs your feedback! We are currently evaluating a new feature for the Wikidata Query Service. Fancy sharing your thoughts? We would greatly appreciate it if you could complete [https://wikimedia.sslsurvey.de/Feedback_on_stop_query_solution_for_Query_Service this survey on Lamapoll]. It should take you around 10–15 minutes. Your input means a lot to us. Thank you!
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12322|underlying structure(s)]] (<nowiki>mathematical structure(s) obtained by deleting some data of the subject</nowiki>)
**[[:d:Property:P12323|working memory type]] (<nowiki>specifies the type of working memory of this data object</nowiki>)
**[[:d:Property:P12324|production manager]] (<nowiki>manager that is responsible for the administration of a feature film or television production</nowiki>)
**[[:d:Property:P12328|simulates]] (<nowiki>item simulated, imitated, or made to appear real by this item</nowiki>)
**[[:d:Property:P12330|Philippine middle name]] (<nowiki>maternal surname generally placed in the middle of this person's name</nowiki>)
**[[:d:Property:P12346|combines media]] (<nowiki>media files that composes this media file</nowiki>)
**[[:d:Property:P12363|clerked for]] (<nowiki>this person has held a clerkship with the judge</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12321|RCS number]], [[:d:Property:P12325|Sayed Ganj Balochi Glossary ID]], [[:d:Property:P12326|Vazhaju word ID]], [[:d:Property:P12327|Stage username]], [[:d:Property:P12329|Qué series ver series ID]], [[:d:Property:P12331|Baseball-Reference.com manager ID]], [[:d:Property:P12332|Playstation Store concept ID]], [[:d:Property:P12333|Pallaalcentro player ID]], [[:d:Property:P12334|Rowing Canada ID]], [[:d:Property:P12335|Rugby Database ID]], [[:d:Property:P12336|Encyclopedia of Cacti species ID]], [[:d:Property:P12337|Nebula channel ID]], [[:d:Property:P12338|fiba.basketball player ID]], [[:d:Property:P12339|Académie de Stanislas member ID]], [[:d:Property:P12340|National Natural Parks System ID]], [[:d:Property:P12341|Bandcamp track ID]], [[:d:Property:P12347|NientePopCorn movie ID]], [[:d:Property:P12348|NientePopCorn series ID]], [[:d:Property:P12349|NientePopCorn person ID]], [[:d:Property:P12350|Bavarian school ID]], [[:d:Property:P12351|BookBrainz edition ID]], [[:d:Property:P12352|British Pathé asset ID]], [[:d:Property:P12353|CRIS Unique Site Number]], [[:d:Property:P12354|Great American Business Leaders of the 20th Century ID]], [[:d:Property:P12355|Merkur author page]], [[:d:Property:P12356|Globoplay ID]], [[:d:Property:P12357|BindingDB ID]], [[:d:Property:P12358|FFTT player ID]], [[:d:Property:P12359|Czech geological location ID]], [[:d:Property:P12360|etymologiebank.nl ID]], [[:d:Property:P12361|Bluesky handle]], [[:d:Property:P12362|Parliament of Victoria ID]], [[:d:Property:P12364|ArchDaily architecture office ID]], [[:d:Property:P12365|HistoryMakers Maker Directory ID]], [[:d:Property:P12366|OKRB 011-2022 code]], [[:d:Property:P12367|Plant Illustrations taxon ID]], [[:d:Property:P12368|Plant Illustrations species ID]], [[:d:Property:P12369|Bantumen Powerlist 100]], [[:d:Property:P12370|International Hockey Federation competition ID]], [[:d:Property:P12371|IndExs Exsiccata editor ID]], [[:d:Property:P12372|COSL profile ID]], [[:d:Property:P12373|The Models Resource entity ID]], [[:d:Property:P12374|HbVar ID]], [[:d:Property:P12375|TracesOfWar award ID]], [[:d:Property:P12376|Latindex 2022 ID]], [[:d:Property:P12377|Flashback lexicon ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Number of delegates|Number of delegates]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/afd-verbot.de person id|afd-verbot.de person id]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/date of application|date of application]] (<nowiki>date of a application/request that lead to a membership in an organisation, an employment or issuance of an identifier</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/authorized image|authorized image]] (<nowiki>Proposing to distinguish images with reliable source from GLAM partners or cultural institutions</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Dejure.org-Schlagwort (de)|Dejure.org-Schlagwort (de)]] (<nowiki>searchword in Dejure.org</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review:: [[:d:Wikidata:Property proposal/VD 17 ID|VD 17 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gran Enciclopèdia Catalana ID|Gran Enciclopèdia Catalana ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MobiTUKI English-Swahili Dictionary entry|MobiTUKI English-Swahili Dictionary entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Singerman Identifier|Singerman Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/X place ID|X place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PteridoPortal taxon ID|PteridoPortal taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Plants of Hawaiʻi ID|Plants of Hawaiʻi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kalliope.org author ID|Kalliope.org author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The StoryGraph Author ID|The StoryGraph Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EDIT16 title & place IDs|EDIT16 title & place IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Myths on Maps Identifier|Myths on Maps Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Anglo-Norman Dictionary entry|Anglo-Norman Dictionary entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archives départementales du Vaucluse Fonds ID|Archives départementales du Vaucluse Fonds ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ru.hayazg.info ID|ru.hayazg.info ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sundance Institute Archive ID|Sundance Institute Archive ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mindat taxon ID|Mindat taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/notify.moe ID|notify.moe ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/nimi.li id|nimi.li id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nintendo eShop (UK) ID|Nintendo eShop (UK) ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/8vwq The 100 smallest mountains in France] ([https://wikis.world/@pac2/111803681068833819 source])
** [https://w.wiki/8onv French Prime ministers ordered by age when they start in office] ([https://wikis.world/@pac2/111735781109610547 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject IBC 2024|Wikidata:WikiProject IBC 2024]] - The International Botanical Congress (IBC) takes place once every six years. The organisers of this WikiProject see this conference as an ideal opportunity to engage with the wider botanical community, educate them about the potential of Wikidata and to train them in its use. We will also use this opportunity to improve the data held in Wikidata about the participants, presenters and their contributions to botany.
** [[d:Wikidata:WikiProject Health Data Space|WikiProject Health Data Space]] - This project is about organising data related to health data spaces, in particular the efforts to create a European Health Data Space. Initially it will focus on Sweden.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/Differences in birth and death dates|Differences in birth and death dates]] - This is list of reports when birth date or death date in Wikidata differs from other sources:
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q2513|Hubble Space Telescope (Q2513)]] - NASA and ESA space telescope (launched 1990)
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L204262|šťastný (L204262)]] (Czech) - having luck, fortune, happy. This is our first Czech showcase lexeme and it just so happens to be the largest Lexeme on Wikidata!
''' Development '''
* [Breaking Change] [[listarchive:list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/AAFFOEC7HVHC7FTADBUC6GHMTM62JATY/|We are changing how empty Sense and Form lists are represented in dumps]]
* Fixed the order of item/property suggestions on several occasions, primarily sex or gender (P21) ([[:phab:T355697]])
* mul lanuage code: We are wrapping up the usability testing.
* IP Masking: We continued the work on adapting Wikibase for the upcoming change to not show IP addresses for non-logged in users anymore.
* Wikibase REST API:
** We added the ability to add a sitelink to an Item or edit an existing one ([[phab:T342987]])
** We are fixing a bug where badges were missing in the API reponse for sitelinks ([[phab:T355293]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]: Diplomacy
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · -[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:16, 29 ජනවාරි 2024 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26119016 -->
== Wikidata weekly summary #614 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week. [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]] are available.'' </div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New request for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/SamoasambiaBot|SamoasambiaBot]] - Adding coordinate values from fiwiki articles, and 2.) adding location statements based on the coordinates.
** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/MidleadingBot 5|MidleadingBot 5]] - Create items for books in [[d:Q477675|National Diet Library (Q477675)]].
* Closed request for comments:
** Closure reason listed as "Not an RfC discussion":<br>[[d:Wikidata:Requests_for_comment/MotoGP_riders%27_links|Moto GP Riders Links]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Improving_the_performance_of_retrieving_labels,_descriptions_and_aliases|Improve performance of label, description and alias retrieval]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Create_massive_changes_in_one_property_for_spesific_categories/properties%3F|Create massive changes in one property for specific categories/properties]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Automatic_analysis_and_breakdown_of_links_(for_social_accounts_reference)|Auto analysis and breakdown of links (for social account reference)]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Separating_%22citations%22_from_all_Wikipedia_articles_by_using_Wikidata|Separating citations from all Wikipedia articles by using Wikidata]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Items_for_external_links|Items for external links]]
** Closure reason listed as "No Consensus":<br> [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Remove_watchlist_summary|Remove watchlist summary]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Unifying_GO_activities_and_enzyme_articles|Unify GO articles and enzyme articles]]
** Closure reason listed as "Stale":<br> [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Potd|Potd]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Population_data_model|Population data model]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/handling_of_data_objects_for_pages_in_the_project_namespace|Handling of data objects for pages in project namespace]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Shouldn%27t_there_be_a_feature_of_adding_qualifiers_inside_qualifiers|Shouldn't there be a feature adding Qualifiers inside Qualifiers?]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Automatic_sorting_according_to_weight_assigned|Auto sorting according to weight assigned]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Should_we_create_new_properties_for_beaches%3F|Should we create new properties for beaches]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Should_previously_linked_Wikipedia_articles_be_separated%3F|Should previously linked Wikipedia articles be separated?]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/A_meta_item_namespace_(Mxxx)_for_structured_data_about_Wikidata|A meta item namespace (Mxxx) for structured data about Wikidata]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/structured_path_for_property_definition_changes|Structured path for property definition changes]], [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Improved_instructions_for_translation_admin|Improved instructions for translation admin]]
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call February 6, 2024: Wikimedia user [https://meta.wikimedia.org/wiki/User:Dnshitobu Dnshitobu] will discuss Wikidata for Education, the Dagbani NLP project, and the Dagbani Wikimedians User Group/sister communities. In the last part of the meeting, Dnshitobu will lead a discussion of your ideas for Wikidata Affinity Group activities in 2024 using Jamboard. [https://docs.google.com/document/d/1Xv8dTbvwnWi0fM6YJ1_K_Ue9mIkTsOCH_HFKDWv58iQ/edit?usp=sharing Agenda]
* [https://www.eventbrite.com/e/kick-off-panel-discussion-black-histories-wikipedia-wikidata-edit-a-thon-tickets-794748493137?aff=erelexpmlt Kick-Off Panel Discussion: Black Histories Wikipedia & Wikidata Edit-a-thon] February 6, 17:00 - 18:00 CET. Toronto Metropolitan University. [https://www.eventbrite.com/o/tmu-tpl-u-of-t-york-u-58075008163 Edit-A-Thon's] are also being hosted on Feb. 8th 16:00 CET and Feb. 15th 18:00 CET.
* [https://calendar.library.torontomu.ca/event/3774293 Wikidata 101] is a clinic, part of the #LoveDataWeek hosted at Toronto Metropolitan University; February 13th 11:00 - 12:30 EST in LIB 387 - Library Collaboratory building.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://diff.wikimedia.org/2024/02/02/ld42023-ii-getting-to-know-each-other-librarians-in-the-wikidata-world/ Diff Blog: #LD42023 II: Getting to Know Each Other, Librarians in the Wikidata World] by [[m:User:SEgt-WMF|SEgt-WMF]]
** [https://zbw.eu/labs/blog/accessible-material-of-20th-century-press-archives-largely-extended/ 20th Century Press Archives: access extension and full-text search via Wikidata]
* Papers
** [https://www.researchgate.net/publication/377776326_Wikidata_Challenges_In_the_Semantic_Web_Community Wikidata Challenges in the Semantic Web Community] by Andrea Westerinen. This presentation was given at the Data Modelling Days conference.
** [https://www.nomos-elibrary.de/10.5771/9783987400476/knowledge-organization-for-resilience-in-times-of-crisis-challenges-and-opportunities?page=1A Comparative Study on the Approaches of Name Authority Control and Wikidata Identity Management] pages 63 - 74 of the Proceedings of the 18th International ISKO Conference (2024). Authored by Chen C. & Yuxuan Z.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=BMnrNJxPyo0 Connecting People, Connecting Archives Project] (CACP) – Wikidata Workshop (Arabic). Archivists and scholars collaborated to align objectives and methods for the Connecting Archives Connecting People (CACP) Project. The aim of the workshop was to understand biographical data in archives.
** [https://www.youtube.com/watch?v=iPxMPo7YYQM Wikibase SPARQL Demo] A live demo of the SPARQL MediaWiki extension during the February 2024 Wikibase Stakeholder Group meetup.
* Podcasts: [https://betweenthebrackets.libsyn.com/episode-155-alan-ang-and-kris-litson Between the Brackets, Episode 155] - Alan Ang and Kris Litson discuss Wikidata partnerships and outreach.
* Notebooks
** [https://observablehq.com/@pac02/mdw Mapping of a director's work] a tool which explores the narrative locations of works directed by a filmmaker.
** [https://observablehq.com/@pac02/mww Mapping of a writer's work] : a tool which explores the narrative locations of works written by an author.
''' Tool of the week '''
* [https://directory.civictech.guide/listing/wikidata-search-tool-for-venezuelan-works-in-public-domain A Query and UI] for exploring works of Venezuelan authors, artists, scientists and creators in the Public Domain.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* Wikidata development goals for 2024 Q1 has been updated: [[d:Wikidata:Development_plan|Wikidata:Development plan]]
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12388|official list URL]] (<nowiki>URL of a website listing instances of the subject, maintained by the authority on the subject</nowiki>)
**[[:d:Property:P12407|Laws of Malaysia URL]] (<nowiki>Uniform Resource Locator for laws of Malaysia</nowiki>)
**[[:d:Property:P12410|semantic derivation]] (<nowiki>links a lexeme sense to a particular sense it is derived from</nowiki>)
**[[:d:Property:P12413|date of application]] (<nowiki>date of a application/request that lead to a membership in an organisation, an employment or issuance of an identifier</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12378|VMH ID]], [[:d:Property:P12379|protected heritage site in Brussels ID (web version)]], [[:d:Property:P12380|Euro+Med PlantBase taxon ID]], [[:d:Property:P12381|LoverFans ID]], [[:d:Property:P12382|DigiListan artist ID]], [[:d:Property:P12383|Letterboxd director ID]], [[:d:Property:P12384|Letterboxd user ID]], [[:d:Property:P12385|Gran Enciclopèdia Catalana ID]], [[:d:Property:P12386|Dansk Forfatterleksikon ID]], [[:d:Property:P12387|Qantas hotel ID]], [[:d:Property:P12389|Veterans Legacy Memorial ID]], [[:d:Property:P12390|China Animal Scientific Database dbb ID]], [[:d:Property:P12391|National Library of Malaysia OPAC ID]], [[:d:Property:P12392|Taiwan Biographical Database ID]], [[:d:Property:P12393|IFOPT stop ID]], [[:d:Property:P12394|Jinji Koshinjyo ID (1st edition)]], [[:d:Property:P12395|Jinji Koshinjyo ID (4th edition)]], [[:d:Property:P12396|Jinji Koshinjyo ID (8th edition)]], [[:d:Property:P12397|TheTVDB season ID]], [[:d:Property:P12398|TheTVDB company ID]], [[:d:Property:P12399|TheTVDB award ID]], [[:d:Property:P12400|Kialo ID]], [[:d:Property:P12401|Internet Dictionary of Polish Surnames ID]], [[:d:Property:P12402|Myths on Maps identifier]], [[:d:Property:P12403|Plants of Hawaiʻi ID]], [[:d:Property:P12404|Kalliope.org author ID]], [[:d:Property:P12405|PteridoPortal taxon ID]], [[:d:Property:P12406|Wörterbuch zur Verbvalenz sense ID]], [[:d:Property:P12408|XWord Info author ID]], [[:d:Property:P12409|Bluesky DID]], [[:d:Property:P12411|Unified Saudi Occupational Classification]], [[:d:Property:P12412|Lobbypedia ID]], [[:d:Property:P12414|ru.hayazg.info ID]], [[:d:Property:P12415|VD 17 ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/smells of|smells of]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/moment of onset of sexual maturity|moment of onset of sexual maturity]] (<nowiki>the point in time after which an individual attains the ability to reproduce sexually</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/url namespace|url namespace]] (<nowiki>URL prefix behind which values of this property can be found using a search engine</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/ultima verba|ultima verba]] (<nowiki>last words spoken by a subject</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Performing organization|Performing organization]] (<nowiki>organization that received funding to create this entity</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/filial church|filial church]] (<nowiki>church which acts as the less important temple of a parish</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Mémoire des lieux d'un bâtiment|Identifiant Mémoire des lieux d'un bâtiment]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PlaymakerStats.com executive ID|PlaymakerStats.com executive ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant du Référentiel national des bâtiments|Identifiant du Référentiel national des bâtiments]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionary of American Regional English ID|Dictionary of American Regional English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionary of Old English ID|Dictionary of Old English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia Mythica ID|Encyclopedia Mythica ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shamela Author ID|Shamela Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oxford English Dictionary object identifier|Oxford English Dictionary object identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Daryab Pashto Glossary ID|Daryab Pashto Glossary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Great Plains Herbaria taxon ID|Great Plains Herbaria taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PROSPEROPatches game ID|PROSPEROPatches game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ORBISPatches game ID|ORBISPatches game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Quake Wiki ID|Quake Wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hong Kong Cinema ID|Hong Kong Cinema ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Műemlékem.hu identifier|Műemlékem.hu identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Trakt-Film-ID|Trakt-Film-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arabic Ontology lexical concept ID|Arabic Ontology lexical concept ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MobiTUKI Swahili-English Dictionary entry|MobiTUKI Swahili-English Dictionary entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Personen der Moderne Basis person ID|Personen der Moderne Basis person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spesalay Pashto (Dari/Persian Dictionary) ID|Spesalay Pashto (Dari/Persian Dictionary) ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/95Pj Projects with which New Zealand Thesis people overlap] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1752131036887081401 source])
** [https://w.wiki/95Qa Most articles about films in each Wikipedia]
** [https://query.wikidata.org/#PREFIX%20psv%3A%20%3Chttp%3A%2F%2Fwww.wikidata.org%2Fprop%2Fstatement%2Fvalue%2F%3E%20SELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%28GROUP_CONCAT%28DISTINCT%20%3FcounLabel%3B%20SEPARATOR%3D%22%2C%20%22%29%20AS%20%3Fcountry%29%20%28GROUP_CONCAT%28DISTINCT%20%3FhqLabel%3B%20SEPARATOR%3D%22%2C%20%22%29%20AS%20%3Fheadquarters%29%20%3Frevenue%20%3Frevenue_USD%20%3FunitLabel%20%3Fdate%20%20%0AWHERE%20%7B%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ4830453.%0A%20%20%3Fitem%20p%3AP2139%20%3Fstatement.%0A%20%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP159%20%3Fhq.%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP17%20%3Fcoun.%20%7D%0A%20%20%3Fstatement%20wikibase%3Arank%20%3Frank.%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%0A%20%20%20%20%3Fitem%20p%3AP2139%20%3Fstatement1.%0A%20%20%20%20%3Fstatement1%20wikibase%3Arank%20wikibase%3APreferredRank.%0A%20%20%20%20FILTER%28%3Frank%20%21%3D%20wikibase%3APreferredRank%29%0A%20%20%20%20FILTER%28%3Fstatement1%20%21%3D%20%3Fstatement%29%0A%20%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fstatement%20pq%3AP585%20%3Fdate.%20%7D%0A%20%20%7B%0A%20%20%20%20%3Fstatement%20psv%3AP2139%20_%3Ab9.%0A%20%20%20%20_%3Ab9%20wikibase%3AquantityAmount%20%3Frevenue.%0A%20%20%20%20_%3Ab9%20wikibase%3AquantityUnit%20wd%3AQ4917.%0A%20%20%20%20BIND%28wd%3AQ4917%20AS%20%3Funit%29%0A%20%20%20%20BIND%28%3Frevenue%20AS%20%3Frevenue_USD%29%0A%20%20%7D%0A%20%20UNION%0A%20%20%7B%0A%20%20%20%20%3Fstatement%20psv%3AP2139%20_%3Ab10.%0A%20%20%20%20_%3Ab10%20wikibase%3AquantityAmount%20%3Frevenue.%0A%20%20%20%20_%3Ab10%20wikibase%3AquantityUnit%20%3Funit.%0A%20%20%20%20%3Funit%20p%3AP2284%20%3Funit_statement.%0A%20%20%20%20%3Funit_statement%20wikibase%3Arank%20%3Funit_rank.%0A%20%20%20%20%3Funit_statement%20psv%3AP2284%20_%3Ab11.%0A%20%20%20%20_%3Ab11%20wikibase%3AquantityUnit%20wd%3AQ4917.%0A%20%20%20%20_%3Ab11%20wikibase%3AquantityAmount%20%3Fusd.%0A%20%20%20%20OPTIONAL%20%7B%0A%20%20%20%20%20%20%3Funit%20p%3AP2284%20%3Funit_statement1.%0A%20%20%20%20%20%20%3Funit_statement1%20%28psv%3AP2284%2Fwikibase%3AquantityUnit%29%20wd%3AQ4917.%0A%20%20%20%20%20%20%3Funit_statement1%20wikibase%3Arank%20wikibase%3APreferredRank.%0A%20%20%20%20%20%20FILTER%28%3Funit_rank%20%21%3D%20wikibase%3APreferredRank%29%0A%20%20%20%20%20%20FILTER%28%3Funit_statement1%20%21%3D%20%3Funit_statement%29%0A%20%20%20%20%7D%0A%20%20%20%20BIND%28%3Frevenue%20%2a%20%3Fusd%20AS%20%3Frevenue_USD%29%0A%20%20%20%20FILTER%28%3Funit%20%21%3D%20wd%3AQ4917%29%0A%20%20%20%20FILTER%28%3Funit_rank%20%21%3D%20wikibase%3ADeprecatedRank%29%0A%20%20%20%20FILTER%28%21BOUND%28%3Funit_statement1%29%29%0A%20%20%7D%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%0A%20%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22en%22%20.%0A%20%20%3Fitem%20rdfs%3Alabel%20%3FitemLabel%20.%0A%20%20%3Fcoun%20rdfs%3Alabel%20%3FcounLabel%20.%0A%20%20%3Fhq%20rdfs%3Alabel%20%3FhqLabel%20.%0A%20%20%3Funit%20rdfs%3Alabel%20%3FunitLabel%20.%0A%20%20%7D%0A%20%20FILTER%28%3Frank%20%21%3D%20wikibase%3ADeprecatedRank%29%0A%20%20FILTER%28%21BOUND%28%3Fstatement1%29%29%0A%7D%0AGROUP%20BY%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3Frevenue%20%3Frevenue_USD%20%3FunitLabel%20%3Fdate%0AORDER%20BY%20DESC%28%3Frevenue_USD%29%0ALIMIT%2015 Largest companies by revenue in USD]
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/Popular items without claims|Popular Items without claims]] (Items with the most links but without statements)
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q67|Airbus (Q67)]] - European aircraft manufacturer
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L578377|sala (L578377)]] - translates to "human" or "charcoal" in Dagbanli
''' Development '''
* Wikibase REST API:
** We are finishing the endpoint for adding/replacing a sitelink on an Item for a given wiki ([[phab:T342987]]) and have finished the ones for getting and removing a sitelink from an Item ([[phab:T344039]], [[phab:T344685]])
** We have documented the differences in sitelink data structure between Wikibase REST API and Action API responses ([[phab:T355659]])
** We fixed the bug where sitelink data was not including badges even when available ([[phab:T355293]])
* IP masking: We are continuing the work on adapting Wikibase so we don't show IP addresses for non-logged-in users.
* mul: We finished the user testing and will now work on the remaining blockers for the first release.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]:
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · -[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:30, 5 පෙබරවාරි 2024 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26180689 -->
== Wikidata weekly summary #615 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week. [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]] are available.'' </div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New request for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/CJMbot|CJMBot]] - let users upload a CSV file in a certain format. The data inside is validated and processed, creating new items or updating existing items by adding statements and references.
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/MidleadingBot_5|MidLeadingBot_5]] - create items for books in [[d:Q477675|National Diet Library (Q477675)]].
* Closed request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Revamping_Birth_related_properties|Revamping Birth related properties]] the use of [[d:Property:P1545|P1545-Series ordinal]] was recommended.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* [https://kallmworkshop.github.io/kallm2024 Knowledge Graphs and large Language Models (KALLM)] workshop in Bangkok, Thailand. Call for Papers [https://kallmworkshop.github.io/kallm2024/#callforpapers (details)] has begun (deadline May 10th)
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/FTGDY33PRLGNXFLSH4ZVSJUYUHJW6Q5T/ WMF Community Wishathon is coming next month: March 15th-17th, 2024!] Sign up by Wednesday, March 15th.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://www.skoove.com/blog/top-spotify-artists-stats What does it take to become a Spotify artist?] - Skoove blog uses Wikidata and other databases to put together an infographic.
** [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2024/Contents/WMF GLAM report|WiLMa Updates, OpenRefine training, Biodiversity, and Librarians]] (GLAM newsletter)
** [https://wikimedia.org.au/wiki/Love_Data_Week_-_My_Kind_of_Data Love Data Week - My Kind of Data] by Ali Smith. Shared relevant links to learn about data equity and inclusion, disciplinary communities, and creating a kinder world through data.
* Papers
** [https://doi.org/10.3897/BDJ.11.e114076 Paying it forward: Crowdsourcing the harmonisation and linking of taxon names and biodiversity identifiers] - with detailed discussion of curation of taxon-related information in Wikidata
** [https://revistas.unc.edu.ar/index.php/revistaadbia/article/view/42375/44608 Wikidata for Teaching Biology: Coloration in Felines] (Spanish) - a paper that showcases Wikidata as a learning tool for students through the use of properties and statements applied to biological entities can enhance students computational and informational skills, by Marín1 D. & Michán L.
** [https://kula.uvic.ca/index.php/kula/article/view/247 LIS Journals' Lack of Participation in Wikidata Item Creation] by Willey, E. & Radovsky S., Vol. 7 No.1 (2024) of the Knowledge Creation, Dissemination, and Preservation Studies.
* Videos
** GLAM Wiki Conference 2023 - Uruguay
*** [https://www.youtube.com/watch?v=gFD6zjAEl84 Wikisource and Wikidata] - when 2 cool kids play together. Session given by Bodhisattwa.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=gFD6zjAEl84 Wikidata + Education + Heritage] - hosted by Sailesh Patnaik (WMF) & Nat Hernández Clavijo (WMU)
*** [https://www.youtube.com/watch?v=OMKyAECTwyw Using Wikidata integration on Wikimedia projects to enhance GLAM-Wiki content sharing] - hosted by Mike Peel (WMB/WMF volunteer) & João Peschanski (WMB)
** [https://www.youtube.com/watch?v=hRPW86e8N1A Advancing Drinking Water Justice] at the Earth Science Information Partners (ESIP) Conference discusses how Wikidata and Wikibase Cloud can help address differences in data quality (at the [https://www.youtube.com/watch?v=hRPW86e8N1A&t=3298s 55:00] minute mark)
** [https://www.youtube.com/watch?v=lVmWy1N-NdY Mapping Graiguenamanagh Heritage Trail 2] - shows how to create a Heritage walking trail and add subject:wikidata to plaques to OpenStreetMap
* Notebooks
** [https://observablehq.com/@pac02/au-bord-de-leau Au bord de l'eau] Mapping Wikidata's items next to a body of water using P206 property.
''' Tool of the week '''
* [[d:MediaWiki:Gadget-dataDrainer.js|MediaWiki:Gadget-dataDrainer.js]] - this userscript allows you to delete the data of an item. You can choose what you want to delete: labels and/or descriptions and/or aliases and or sitelinks.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* There is [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update/February 2024 scaling update|a new update]] relative to the experiment with splitting the Wikidata Query Service graph. A [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS graph split|project page]] for the experiment has also been published.
* [[m:Wikimedia_Deutschland/Knowledge_Equity_in_Linked_Open_Data_Research|WMDE is currently conducting a research on Knowledge Equity in Linked Open Data]]. The goal is to try to better understand how the use of Wikidata, Wikibase Suite, and Wikibase Cloud both support knowledge equity and create barriers to knowledge equity when people are contributing historically and structurally marginalized knowledge and perspectives. If you are interested in participating in this project, please fill out this [https://greatquestion.co/wmde/4c3dr1vk survey]!
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12417|Environmental Performance Index]] (<nowiki>measure of understanding environmental performance and sustainability for 180 countries</nowiki>)
**[[:d:Property:P12432|age of onset of sexual maturity]] (<nowiki>the point in time after which an individual attains the ability to reproduce sexually</nowiki>)
**[[:d:Property:P12434|Beta Code]] (<nowiki>representation of Ancient Greek as ASCII characters</nowiki>)
**[[:d:Property:P12436|phonetic value]] (<nowiki>phonetic value of signs/characters</nowiki>)
**[[:d:Property:P12439|civil rank]] (<nowiki>non-military rank of a civil office holder in Russian Empire</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12416|Dongqiudi.com team ID]], [[:d:Property:P12418|Nintendo eShop (Europe) ID]], [[:d:Property:P12419|Joseph Smith Papers person ID]], [[:d:Property:P12420|Il Nuovo De Mauro ID]], [[:d:Property:P12423|Sundance Institute Archive film ID]], [[:d:Property:P12425|Sundance Institute Archive event ID]], [[:d:Property:P12426|Sundance Institute Archive person ID]], [[:d:Property:P12427|notify.moe anime ID]], [[:d:Property:P12428|Swetrails POI-ID]], [[:d:Property:P12429|UT.no ID]], [[:d:Property:P12430|The StoryGraph author ID]], [[:d:Property:P12431|X place ID]], [[:d:Property:P12433|nixpkgs path]], [[:d:Property:P12435|Shamela author ID]], [[:d:Property:P12437|PROSPEROPatches game ID]], [[:d:Property:P12438|ORBISPatches game ID]], [[:d:Property:P12440|Quake Wiki ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/is invariant under|is invariant under]] (<nowiki>subject is preserved by this process / function / group of transformation</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/formatter URL for IIIF manifest|formatter URL for IIIF manifest]] (<nowiki>URL to generate IIIF manifest from specific ID</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/location information URL|location information URL]] (<nowiki>URL of a web page providing information on the locations of stores or other physical locations of a brand or operator</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/SMIRKS|SMIRKS]] (<nowiki>A superset of "reaction SMILES" and a subset of "reaction SMARTS", is a line notation for specifying reaction transforms.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/appeals to|appeals to]] (<nowiki>court or other body that hears appeals from subject's decisions</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/in service of|in service of]] (<nowiki>qualifier, which must be used when a person is in the service of a settlement or institution through his position</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Spesalay Pashto (Dari/Persian Dictionary) ID|Spesalay Pashto (Dari/Persian Dictionary) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/government.ru person ID|government.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kremlin.ru glossary ID|Kremlin.ru glossary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/British Listed Buildings Online ID|British Listed Buildings Online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Parsifal cluster ID|Parsifal cluster ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oskar Schindler Archive agent ID|Oskar Schindler Archive agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Souls Grown Deep ID|Souls Grown Deep ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OHDSI ID|OHDSI ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Trismegistos d'une divinité|identifiant Trismegistos d'une divinité]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia Sindhiana entry|Encyclopedia Sindhiana entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionnaire du Moyen Français (1330-1500) ID|Dictionnaire du Moyen Français (1330-1500) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GNM ID|GNM ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AniSearch anime ID|AniSearch anime ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/livechat.me anime ID|livechat.me anime ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NACSIS-CAT library ID|NACSIS-CAT library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JAHIS Law Database ID|JAHIS Law Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Texas Legislator ID|Texas Legislator ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Company ID number (Slovenia)|Company ID number (Slovenia)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Weird Gloop article ID|Weird Gloop article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/nagrada.srs.kg person ID|nagrada.srs.kg person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/who.ca-news.org person ID|who.ca-news.org person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/literatura.kg person ID|literatura.kg person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/2nd German Basketball Bundesliga ID|2nd German Basketball Bundesliga ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/96GT Map of items next to the Seine] ([https://wikis.world/@pac2/111886782779009132 source])
** [https://w.wiki/99Mi 300 most followed Mastodon accounts] ([https://wikis.world/@awinkler@openbiblio.social/111918438108085087 source])
** [https://w.wiki/99Jf Hospitals across Scotland] ([https://wikis.world/@AllyD@mastodon.online/111917992381686031 source])
** [https://w.wiki/97N4 People educated at the University of Leeds with a Wikipedia article] ([https://twitter.com/OpenResLeeds/status/1755612530800721927 source])
** [https://twitter.com/generalising/status/1755365004642017355 Compare lat/long of UK Parliament and Wikidata constituency records] [federated query] ([https://twitter.com/generalising/status/1755365004642017355 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject_Library_and_Information_Science|Library and Information Science]] - this new Wikiproject aims to identify and fill gaps in LIS-related content. If you are interested in the areas of librarianship, information studies, metadata and indexing; then please consider joining!
** [[d:Wikidata:WikiProject Political murders in the Weimar Republic|Political murders in the Weimar Republic]] - Collect historic political murders in the Weimar Republic e.g. through historic newspaper articles or scientific articles.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database_reports/Humans_with_missing_claims|Humans with missing claims]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q14560|Cactaceae (Q14560)]] - family of mostly succulent plants, adapted to dry environments
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L656971|ग़रीब को कौड़ी अशरफ़ी है/غریب کو کوڑی اشرفی ہے (L656971)]] Hindustani proverb that translates to "a farthing is a pound to one who is poor"
''' Development '''
* The new mul language code is now ready for beta testing. You can find out more at [[d:Help talk:Default values for labels and aliases#Beta Test|Help talk:Default values for labels and aliases]].
* The graph split testing for the Wikidata Query Service has started. Please find more details in the "Other Noteworthy Stuff" section above.
* IP Masking: We are continuing the work on adapting Wikibase for the upcoming IP Masking feature, so that IP addresses for non-logged-in users are no longer published.
* Wikibase REST API:
** We finished the route for getting and removing a sitelink from an Item ([[phab:T344039]], [[phab:T344685]]) and we continue work on the one for adding/ replacing and modifying a sitelink on an Item ([[phab:T342987]], [[phab:T342988]])
** We now handle of case sensitive statement IDs in GET, PUT, PATCH and DELETE requests as HTTP redirect ([[phab:T354261]])
** We documented the differences in sitelink data structure between Wikibase REST API and Action API responses ([[phab:T355659]])
** We fixed the bug where sitelink data did not include badges ([[phab:T355293]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]:
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · -[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:12, 12 පෙබරවාරි 2024 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26180689 -->
== Wikidata weekly summary #617 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week. [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]] are available.'' </div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
<translate>
''' Discussions '''
* Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/WT20_2|WT2O_2]] - (RfP deadline: February 22, 2024 17:46 UTC)
* Other: [[d:Wikidata:Project_chat#PI_Bot|Project chat: PI Bot]] is an interesting conversation about the function of PI Bot in creating Stub articles and evolves into discussing ways of matching articles, categories and templates in sibling projects with their Wikidata items. Contribute to the discussion or even better, use one of the many tools posted and get linking!
</translate>
<translate>
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
*Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call February 20, 2024: In honor of Valentine's Day month, we are bringing back the popular program from last February: What's Your Wikidata Passion? What is your central Wikidata interest right now? It can be a work or personal project, even if you’re just beginning to think about it, or just what you like to edit when you have time. This is a great way to share your ideas, solicit community input and ask questions about resources or tools. This will be an open mic session, completely informal. Please add yourselves to the list on our agenda [https://docs.google.com/document/d/1xeDJ7luVK6s4rhkW6X4W5KJwyv0Zg9S-CWklGYLVlyg/edit#heading=h.wfymokwg49yg here] if you would like to talk for 5 minutes or so. You can share your screen if you like, but there’s no need for slides. Or just show up and talk on the spur of the moment. This will be a community session where we welcome all to participate! [https://docs.google.com/document/d/1xeDJ7luVK6s4rhkW6X4W5KJwyv0Zg9S-CWklGYLVlyg/edit?usp=sharing Agenda]
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wiki-research-l@lists.wikimedia.org/thread/MGQS37IBVC6APWPGDC6XCZKJHM2WYJCF/ Workshop on Knowledge Graphs and LLMs (KaLLM) at ACL 2024]. Submission Deadline: May 10, 2024 at 23:59, UTC -12h, AoE
* [https://wikiworkshop.org/2024/call-for-papers Wiki Workshop 2024 ― Research Track Papers - Call for contributions]. Submission deadline: April 22, 2024 (23:59 AoE)
</translate>
<translate>
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://addshore.com/2024/02/2023-year-review/ 2023 Year Review] by ADDSHORE, a prominent contributor and community member for WBStack and Wikibase.Cloud.
** [https://fetstudy.uwe.ac.uk/~pmatthew/blog/2024/02/05/wikidata-literary-influencers/ Wikidata Literary Influencers] by Paul Matthews shows step-by-step how to get to an interactive network visualization based on Wikidata data
* Papers: [https://openreview.net/pdf/2a8fab0e8d49115d68ce912ba361f246219a37f4.pdf Language models for extracting Wikidata statements and generating Wikipedia content] - is a Wikimedia Research proposal to improve Wikidata and English Wikipedia content using machine-learning power of AI and LL Models; by Thang, T.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=nlqy5OlYCS8 Kairntech Demo Entity Extraction using Wikidata] - is an example of how Wikidata is being used as a knowledge base to populate AI companions and LLM's with relevant content for profit.
** [https://www.youtube.com/watch?v=PDFqBrXhBwM Dancing Digital Project] with Rebecca Salzer is a Wikibase instance sharing LOD between itself, video archives and Commons.
** [https://www.youtube.com/watch?v=Uj13oaCw8cw WikiPod AI] - try listening to last week's Status Updates with AI-generated speaking, an experiment by [[d:User:TiagoLubiana|Tiago Lubiana]].
* Notebooks: [https://observablehq.com/@pascaliensis/ttttrpg TTTTRPG] - Timeline Tree of Tabletop Role-Playing Games queried using SPARQL from Wikidata.
</translate>
<translate>
''' Tool of the week '''
* [[d:User:Yair_rand/DiffLists.js|User:Yair rand/DiffLists.js]] - this userscript changes the appearance of Recent Changes, Watchlist, Contributions, History pages, and Related Changes. It also adds filter options.
* [[d:Wikidata:Tools/Wikidata Topic Curator|Wikidata Topic Curator]] (a rewrite of [[d:Wikidata:Tools/ItemSubjector|ItemSubjector]] into a webapp) help wikimedians add relevant topics to items. Based on a given topic QID it fetches articles matching the label, aliases or a custom user-provided term of that QID that is currently missing the main subject property.
* [[d:Wikidata:Tools/Author Disambiguator|Author Disambiguator]] - is a tool for editing the authors of works recorded in Wikidata, e.g. for finding Wikidata Items for the authors (P50 instead of 'author name string').
</translate>
<translate>
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12443|has cabinet]] (<nowiki>value is the advisory committee to the item's head of state</nowiki>)
**[[:d:Property:P12446|ISCED field]] (<nowiki>mapping of a particular course or curriculum to the International Standard Classification of Education (ISCED)</nowiki>)
**[[:d:Property:P12452|appeals to]] (<nowiki>court or other body that hears appeals from subject's decisions</nowiki>)
**[[:d:Property:P12454|location information URL]] (<nowiki>URL of a web page providing information on the locations of stores or other physical locations of a brand or operator</nowiki>)
**[[:d:Property:P12456|phonographic copyright]] (<nowiki>person or organization that holds the phonographic copyright</nowiki>)
**[[:d:Property:P12457|is invariant under]] (<nowiki>subject is unchanged by this process / function / group of transformation</nowiki>)
**[[:d:Property:P12463|formatter URL for IIIF manifest]] (<nowiki>URL to generate IIIF manifest from specific ID</nowiki>)
**[[:d:Property:P12468|PyPI trove classifier]] (<nowiki>standardized classification system for software, used and maintained by the Python Package Index</nowiki>)
**[[:d:Property:P12469|graduation rate]] (<nowiki>proportion of students who graduate from the institution in the given timeframe</nowiki>)
**[[:d:Property:P12470|normal graduation time]] (<nowiki>expected or typical duration of an educational program from matriculation to graduation</nowiki>)
**[[:d:Property:P12471|multiplier of normal graduation time]] (<nowiki>how much longer than "normal" someone took to graduate; used as a qualifier for the "graduation rate (P12469)"</nowiki>)
**[[:d:Property:P12475|top scorer]] (<nowiki>best scorer of a single season of a team sport's competition or the best ever scorer of the history of a competition</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12441|Anglo-Norman Dictionary entry]], [[:d:Property:P12442|TopKar ID]], [[:d:Property:P12444|Mindat taxon ID]], [[:d:Property:P12445|China Animal Scientific Database taxon ID]], [[:d:Property:P12447|Daryab Pashto Glossary ID]], [[:d:Property:P12448|Dictionary of American Regional English ID]], [[:d:Property:P12449|Dictionary of Old English ID]], [[:d:Property:P12450|Encyclopedia Mythica ID]], [[:d:Property:P12451|Arabic Ontology lexical concept ID]], [[:d:Property:P12453|Great Plains Herbaria taxon ID]], [[:d:Property:P12455|FrameNet frame ID]], [[:d:Property:P12458|Parsifal cluster ID]], [[:d:Property:P12459|Archives départementales de Vaucluse fonds ID]], [[:d:Property:P12460|Dictionnaire du Moyen Français (1330-1500) ID]], [[:d:Property:P12461|National Buildings Repository identifier]], [[:d:Property:P12462|Location Memory building ID]], [[:d:Property:P12464|JSTOR Global Plants type specimen ID]], [[:d:Property:P12465|EDIT16 catalogue title ID]], [[:d:Property:P12466|EDIT16 catalogue place ID]], [[:d:Property:P12467|Trismegistos god ID]], [[:d:Property:P12472|Universal Spectrum Identifier]], [[:d:Property:P12473|Weird Gloop article ID]], [[:d:Property:P12474|Kremlin.ru glossary ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Hindawi Foundation book ID|Hindawi Foundation book ID]] (<nowiki>A property for IDs of books published by [[Q20397014|Hindawi Foundation]]</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Castradenumber|Castradenumber]] (<nowiki>number for a registred subject in a Castrade</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/latest end date|latest end date]] (<nowiki>(qualifier) latest date on which the statement could have ceased to be true (i.e., latest date beyond which the statement could no longer be true)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/anthesis start|anthesis start]] (<nowiki>time of the year when a plant normally starts flowering</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/leaf morphology|leaf morphology]] (<nowiki>characterization of aspects of the shape of a plant’s leaves</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Oyez Project ID|Oyez Project ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GARAE|GARAE]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WhatPub pub ID|WhatPub pub ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tashrihi Qamos Pashto Glossary ID|Tashrihi Qamos Pashto Glossary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionary of Gandhari ID|Dictionary of Gandhari ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UCA authority ID|UCA authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DoblajeVideojuegos dub actor ID|DoblajeVideojuegos dub actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Epigraphic Database Roma ID|Epigraphic Database Roma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/European Union trade mark number|European Union trade mark number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GCatholic Episcopal Conference ID|GCatholic Episcopal Conference ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Consortium of Midwest Herbaria taxon ID|Consortium of Midwest Herbaria taxon ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
</translate>
<translate>
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
</translate>
<translate>
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://query-chest.toolforge.org/redirect/nLEtPIeooSMGuSi4iaiuUWskUKwgIOQWOaSyKYSg4sT Graph of ancient philosophers master/student relationships]
** [https://w.wiki/9DMg Properties for UK lakes] (contains a report-within-a-report allowing to look at Items having the Property) ([[d:Wikidata:Request_a_query#List_all_properties_and_their_aliases_used_by_a_class_or_any_of_its_subclasses|source]])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:Wikiproject Looted heritage|Looted heritage]] - aims to use Wikidata to document looted cultural heritage. Its primary focus is on the colonial era, but it also encompasses other relevant historical periods. It's scope includes artworks, sacred items, human remains, and other forms of tangible and intangible artifacts that may be considered a part of a people's heritage.
* WikiProject Highlights: [[d:Wikidata:WikiProject_St%C3%A4del_Museum_Wikidata_Clean-Up|Staedel Museum Wikidata Clean-up]] The Staedul Museum comprises 24,000+ works of art spanning more than 700 years. They have generously opened up digital surrogates of their collection to the Wikimedia community. This project improves the metadata quality and create Wikidata items for works of art.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/Genderless people with Facebook ID|Genderless people with Facebook ID]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q4504|Varanus komodoensis (Q4504)]] - species of reptile
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L683571|scala (L683571)]] - "stairs" in Italian
</translate>
<translate>
''' Development '''
* IP Masking: We added redirect-related parameters to most Wikibase API modules ([[phab:T357024]]; an announcement is in the works)
* We migrated Termbox SSR from Node 16 to 18 ([[phab:T355685]])
* We made the (legacy) termbox remember its expanded/collapsed state for anonymous visitors and temporary users ([[phab:T351976]])
* We deployed and backported several security fixes to Wikibase release branches ([[phab:T345064]], [[phab:T356764]])
</translate>
<translate>
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
</translate>
<translate>
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]: #128 Languages
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</translate>
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · -[[d:User:Mohammed Abdulai|Mohammed Abdulai]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:46, 19 පෙබරවාරි 2024 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26223995 -->
== Wikidata weekly summary #618 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** Open request for adminship: [[Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Mike_Peel_2|Mike Peel]] (scheduled to end after 9 March 2024 13:08 (UTC))
** Closed request for adminship: [[Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Madamebiblio|Madamebiblio]] requested for admintool to fight against vandalism, and the request was closed as successful.
** New requests for permissions/Bot:
*** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Mfchris84-Bot|Mfchris84-Bot]] - Task: Will run scripts on toolforge to automate and schedule edits on bibliographic items. Starting with Swiss online magazine ''Syntopia Alpina'' (Q112206291), then continuing by adding ''swisscovery edition ID'' (P9907) to version/edition items.
*** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/BorkedBot_12|BorkedBot_12]] - Task: Update number of ''viewers/listeners'' (P5436) with the qualifier ''YouTube channel ID'' (P2397) for YouTuber content creators and influencers.
*** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/LocodeBot|LocodeBot]] - Task: Match ''UN/LOCODE'' (Q499348) to Wikidata entries by ISO 3166-2 region code, name and distance (if defined), important for UN organisations.
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
** [https://www.aib.it/corsi/wiki-in-action-laboratori-su-wikidata-e-wikimedia-commons-alle-stelline/ Wiki-in-action: Wikidata and Wikimedia Commons at the Stars] (Italian) - WM Italy, AIB Lombardia & GWMAB host a practical workshop on Wikidata Thursday, March 21, 16 - 18:00 CET in the Valvassori Peroni Library, Milan. Further details on the Wiki Event page: [[d:Wikidata:Gruppo_Wikidata_per_Musei,_Archivi_e_Biblioteche/Stelline/2024|GWMAB/Stelline/2024]]
** [https://volunteer.queenslibrary.org/opportunity/a0CRQ00000joHlg/join-the-edit-a-thon-at-queensbridge-tech-lab Join the Queensbridge Tech Lab edit-a-thon] - create and enrich local diverse heroes in Queens, NYC as part of the NYC Open Data Week. March 16, 10:00 - 16:00 EST (UTC -5).
** [https://us06web.zoom.us/meeting/register/tZUrfu-tqTkpHdJVTppB0mlkDVKQ3WZfSQf2#/registration Wikidata, Open Education Resources and Curriculum alignment discussion] - hosted by Creative Commons during the OEWeek event. Takes place 5th March 15:00 CET, register in the link!
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://blog.biodiversitylibrary.org/2024/02/advancing-data-excellence-new-era-for-bhl-cataloging-metadata-committee.html Empowering BHL Staff with Wiki Education’s Wikidata Certificate Course] - The Biodiversity Heritage Library blog celebrates committee members completing a Wikidata Certification course led by Will Kent, as part of the Wiki Education. Participants levelled up SPARQL queries, visualisations, federation, modelling and bulk loading and editing.
*** [[:w:fr:Wikipédia:RAW/2024-03-01#Tuto du mois|Observable tutorial for Wikidata users]] (French) published in the last issue of RAW in Wikipedia in French
** Papers: [https://arxiv.org/pdf/2402.11541.pdf LLMs Can Better Understand Knowledge Graphs Than We Thought] - This paper employs CQA, complex question answering, to assess LLMs ability to comprehend knowledge graphs. Xinbang, D. et al.
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=DohEVe_ceeg OpenRefine - extract tables from Wikipedia for Wikidata] (French) - Part 6 of the Wiki Wake Up Afrique, this shot tutorial will show a simple and advanced method of converting tabulated data to enrich Wikidata.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=z8Q4ZNTmIJM Breathing life into the women's archive through Wikidata] - speaker Brodie Hoare advocates for adding data and information about women from historical archives to Wikidata at the National Digital Forum '23.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=NCP8_OFvb30 Application development using open knowledge graph, Wikidata] (Japanese) speaker Koji Furusaki hosts an open data study session and showcases examples of app development using Wikidata.
* '''Tool of the week'''
** [https://vuejsexamples.com/wiquizz-a-game-generator-powered-by-nuxt-content-and-sparql-queries-from-wikidata/ WiQuizz - from Nuxt and SPARQL] WiQuizz allows you to create or play quiz games where content is generated from Wikidata. It could be a fun way to get people interacting with Wikidata!
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** [https://observablehq.com/collection/@pac02/claim-analysis-toolkit Claim Analysis Toolkit], collection of Observable notebooks to visualize simple Wikidata claims
* '''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P12475|top scorer]] (<nowiki>best scorer of a single season of a team sport's competition or the best ever scorer of the history of a competition</nowiki>)
***[[:d:Property:P12476|filial church]] (<nowiki>church which acts as the less important temple of a parish</nowiki>)
***[[:d:Property:P12484|television judge]] (<nowiki>person who participates in a television show as a competition judge or mentor</nowiki>)
***[[:d:Property:P12490|Papers with Code URL]] (<nowiki>URL for subject in Papers with Code system</nowiki>)
***[[:d:Property:P12491|SMIRKS]] (<nowiki>line notation that represents generic chemical reactions</nowiki>)
***[[:d:Property:P12503|thesaurus's main topic]] (<nowiki>primary topic of the subject Wikimedia thesaurus</nowiki>)
***[[:d:Property:P12504|thesaurus combines topics]] (<nowiki>this theasurus combines (intersects) these two or more topics</nowiki>)
***[[:d:Property:P12505|topic's main thesaurus]] (<nowiki>main Wikimedia theasurus</nowiki>)
***[[:d:Property:P12506|latest end date]] (<nowiki>latest date beyond which the statement could no longer be true</nowiki>)
***[[:d:Property:P12516|rug style]] (<nowiki>classification of an individual textile floor covering based on geographic or cultural origin, structure, or pattern</nowiki>)
***[[:d:Property:P12526|performing organization]] (<nowiki>organization that received funding to create this entity</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Property:P12477|AniSearch anime ID]], [[:d:Property:P12478|Brazzers ID]], [[:d:Property:P12479|Tekściory artist ID]], [[:d:Property:P12480|Hong Kong Cinema ID]], [[:d:Property:P12481|PlaymakerStats.com sports executive ID]], [[:d:Property:P12482|Műemlékem.hu identifier]], [[:d:Property:P12483|PMB – Personen der Moderne Basis person ID]], [[:d:Property:P12485|British Listed Buildings ID]], [[:d:Property:P12486|GNM ID]], [[:d:Property:P12487|2GIS place-ID]], [[:d:Property:P12488|2GIS route-ID]], [[:d:Property:P12489|livechart.me anime ID]], [[:d:Property:P12492|Trakt.tv film ID]], [[:d:Property:P12494|NACSIS-CAT library ID]], [[:d:Property:P12495|Epigraphic Database Roma ID]], [[:d:Property:P12496|WhatPub pub ID]], [[:d:Property:P12498|JAHIS Law Database ID]], [[:d:Property:P12499|literatura.kg person ID]], [[:d:Property:P12500|nagrada.srs.kg person ID]], [[:d:Property:P12501|who.ca-news.org person ID]], [[:d:Property:P12502|UCA authority ID]], [[:d:Property:P12507|European Union trademark number]], [[:d:Property:P12508|ONIX codelist ID]], [[:d:Property:P12509|GCatholic episcopal conference ID]], [[:d:Property:P12510|Oxford English Dictionary object ID]], [[:d:Property:P12511|2nd German Basketball Bundesliga ID]], [[:d:Property:P12512|Tashrihi Qamos Pashto Glossary ID]], [[:d:Property:P12513|nimi.li ID]], [[:d:Property:P12514|Nye ord i dansk ID]], [[:d:Property:P12515|OHDSI ID]], [[:d:Property:P12517|Consortium of Midwest Herbaria taxon ID]], [[:d:Property:P12518|Encyclopedia Astronautica ID]], [[:d:Property:P12519|Spesalay Pashto (Dari/Persian Dictionary) ID]], [[:d:Property:P12520|Italian Senate (1848-1943) ID]], [[:d:Property:P12521|ICANNWiki page ID]], [[:d:Property:P12522|Dictionary of Gandhari ID]], [[:d:Property:P12523|FSA Food Hygiene Rating System ID]], [[:d:Property:P12524|Finnish Service Catalogue organization ID]], [[:d:Property:P12525|Köztérkép creator ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/date popularized|date popularized]] (<nowiki>point in time the subject became well known to the public, if different from its inception</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Bild der Person bei der Tätigkeit|Bild der Person bei der Tätigkeit]] (<nowiki>picture of a person in action, especially for a sportsperson, visual artist, musican, actor. P18 is normally used for portraits</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Hindawi Foundation book ID|Hindawi Foundation book ID]] (<nowiki>A property for IDs of books published by [[Q20397014|Hindawi Foundation]]</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/A New Nation Votes ID|A New Nation Votes ID]] (<nowiki>ID of a person in A New Nation Votes: American Electoral Returns, 1788-1825</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/form decomposition|form decomposition]] (<nowiki>form decomposition</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Ludzie Nauki ID|Ludzie Nauki ID]] (<nowiki>identifier in the Ludzie Nauki, the new official database of Polish scientists</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Nanopublication identifier|Nanopublication identifier]] (<nowiki>Nanopublications are small RDF-based publications, quite similar to Wikidata Statements with references and history.</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/TNHR&CE Temple ID|TNHR&CE Temple ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lisaan Masry Egyptian Arabic Dictionary ID|Lisaan Masry Egyptian Arabic Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Saudipedia ID|Saudipedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DLE entry ID|DLE entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Singapore Infopedia ID (new scheme)|Singapore Infopedia ID (new scheme)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/COBISS ID|COBISS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DWDS sense ID|DWDS sense ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/museum-digital tag ID|museum-digital tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gematsu event ID|Gematsu event ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RERO+ ID|RERO+ ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Premier League player ID|Premier League player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/StatMuse Premier League player ID|StatMuse Premier League player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/11v11 player ID|11v11 player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OSL ID|OSL ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EJ Atlas ID|EJ Atlas ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Statbunker player ID|Statbunker player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BFO class ID|BFO class ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Combine OverWiki ID|Combine OverWiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Autores Galegos na BUSC|Autores Galegos na BUSC]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
* [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]:
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
* '''Did you know?'''
** Query examples:
*** [http://w.wiki/9MYF 28 Female Biographies that exist in 50 Wikipedias, but not Catalan] - a good example for finding knowledge gaps.
*** [http://w.wiki/Cx6 Explore data about Wikimedia Residencies] - see start and end dates, organisation employer, average duration and associated project.
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject_Te_Papa_Research_Expeditions|Te Papa Research Expeditions]] - create and enrich metadata and trial research expeditions schema for Te Papa, Dominion and Colonial Museums.
** Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database_reports/Unauthorized_bots|Unauthorized Bots (active in last 30 days without Bot flag)]]
** [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[D:Q15270647|Zootopia]] - the 2016 animated Disney film about anthropomorphic Police officers.
** [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L2781|bezczelny (L2781)]] (Polish) To be shameless, uncaring of others, arrogant, over-confident.
* '''Development'''
** IP masking: We wrapped up the work on adapting Wikibase for the upcoming change to no longer show IPs for non-logged in users.
** Wikibase REST API: We are almost done with the routes for adding/editing/removing a sitelink.
** Entity Schemas: We prototyped another approach to making it possible to link to Entity Schemas in statements.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]!
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 16:24, 4 මාර්තු 2024 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26310346 -->
== Wikidata weekly summary #619 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week. This is the Wikidata summary of the week before <u>2024-03-11</u>. [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]] are available.''
''' Discussions '''
* Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator#Zafer|Zafer]] - (RfP scheduled to end after 12 March 2024 20:03 (UTC))
* Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator#Mike_Peel_2|Mike Peel 2]] - Adminship re-granted, welcome back Mike!
* New requests for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Mfchris84-Bot_1|Mfchris84-Bot 1]] - Task: Add ''swisscovery edition ID (P9907)'' to instance of (P31) version, edition or translation (Q3331189) based on checking ISBN-13 (P212) or ISBN-10 (P957).
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/NinoBot|NinoBot]] - Task: Semi-automatically create version, edition or translation (Q3331189) entries for Spanish Wikisource Index pages from Commons files.
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Emijrpbot_10|Emijrpbot 10]] - Task: Create a written work (Q47461344) and version, edition or translation (Q3331189) item for works and editions in the National Library of Spain [https://datos.bne.es/ datos.bne.es] project.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Upcoming
** [https://www.eventbrite.co.uk/e/queer-data-days-wikidata-gender-diversity-project-event-tickets-849406958077 Queer Data Days] - Wikidata Gender Diversity Project Event, a pair of virtual events welcoming a range of speakers investigating queer approaches to data and technology. Sign up for March 15 or March 16, 15:00 (CET).
** [[m:Wikimedia Indonesia/Bulan Wiki Perempuan 2024|Wikimedia Indonesia/Bulan Wiki Perempuan 2024 WM Indonesia Women's Wiki Month 2024]] (Indonesian) - join classes on learning to edit Wikidata and address gender biases in Wikidata, Wikipedia and sibling projects. Program and register for [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScj20J2tMTWyXkI-o8Yl-kxk7eqOxDhuM0Xrbrsp3C5SGduHQ/viewform Wikidata classes / datathon] schedule
** [[d:Wikidata:Events/Leveling_Up_Days_2024|Wikidata Leveling Up Days]], an online event and a collection of resources to welcome new people to Wikidata. The online event takes place on April 5-7 and 12-14 with presentations, workshops and discussions. The program is open to contributions. Learn more about the project at the website [https://wigedi.com/ WiGeDi].
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://zenodo.org/records/8325988 Standardization of publishing data with Wikidata] - a poster for the Austrian Transition to Open Access Two (AT2OA²). Join the project [[d:Wikidata:WikiProject_Academic_Publisher|Wikiproject Academic Publisher]]
** [https://www.vvbad.be/meta/meta-nummer-20242/wikibase Wikibase Intro] (Dutch) - Bart Magnus writes an article about the benefits of Wikibase for the Flemish Association for Library, Archives & Documentation (VVBAD).
** [https://ultimategerardm.blogspot.com/2024/03/a-red-wikibase-disambiguation-on.html A Red&Blue Wikibase disambiguation on the English Wikipedia] -
** [https://commonists.wordpress.com/2024/03/05/wikidata-and-the-sum-of-all-video-games-2023-edition/ Wikidata and the sum of all video games − 2023 edition] by [[User:Jean-Frédéric|Jean-Fred]]
** [https://www.ontotext.com/blog/gaining-global-insights-with-multilingual-entity-linking/ Multilingual entity linking and global insights] - Ontotext are developing AI products that can read text and establish of the same concept in different languages (MEL) and between knowledge graphs and plaintext.
* Papers
** [https://arxiv.org/html/2403.03496v1 A Knowledge Plug-and-Play Test Bed for Open-domain Dialogue Generation] - this paper details attempts at building chatbots that provide reliable, accurate information in a natural way from Wikidata and other sources. By Xiangci L., et al (2024).
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=ExTBicJZL2E Wikipedia Weekly #252: Bare words and red links] (Swedish) with Jan Ainali and Magnus Olsson.
** [https://www.youtube.com/watch?v=1J9Rw0SqWsM Evaluation of research put to the test: projects and experiments] (Italian) Camillo (WM Italy) and Alessandro (WM Switzerland) show and discuss how Wikidata is being used to support experiments and projects with UniFi Biblioteche.
''' Tool of the week '''
* [https://www.glam-europe.de/ GLAMorous Europe] - allows you to identify your artistic interests and put together your own artwork from existing art across Europe
* [https://magnustools.toolforge.org/ List of all tools and scripts by Magnus Manske]. There are currently 348 active tools.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12527|form decomposition]] (<nowiki>decomposition of a word</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12528|TNHR&CE temple ID]], [[:d:Property:P12529|DLE entry ID]], [[:d:Property:P12530|Malaysia company new number]], [[:d:Property:P12531|GARAE ID]], [[:d:Property:P12532|Oyez Project ID]], [[:d:Property:P12533|Gematsu event ID]], [[:d:Property:P12534|Singapore Infopedia ID]], [[:d:Property:P12535|OSL ID]], [[:d:Property:P12536|Combine OverWiki ID]], [[:d:Property:P12537|EJAtlas ID]], [[:d:Property:P12538|Galician Authors in BUSC ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/document keywords|document keywords]] (<nowiki>Keywords associated with the text found in <code><meta name="keywords"></code> of an HTML document.</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/SNS Info Saúde|SNS Info Saúde]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zentrum für Dramatik ID|Zentrum für Dramatik ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RatingGraph TV show ID|RatingGraph TV show ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Michigan Historical Marker ID|Michigan Historical Marker ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RERO+ ID|RERO+ ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Portal Wiki ID|Portal Wiki ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
* [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]: [[:d:Wikidata:Properties for deletion/P3736|Eurovision Song Contest song ID]], [[:d:Wikidata:Properties for deletion/P10613|surrounds the enclave]], [[:d:Wikidata:Properties for deletion/P10725|Everipedia ID]]
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/roX Timeline of aircraft types around the world and the first time a type of aircraft made a flight]
** [https://w.wiki/4mG8 Timeline of 1st women practising a given sports discipline ]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject Bosnia and Herzegovina|Bosnia and Herzegovina]] - This project aims to be a central hub for the curation of all items (biographical, cultural, geographical, organizational, etc.) related to Bosnia and Herzegovina.
** [[d:Wikidata:Wikiproject European Union|Wikiproject European Union]] - aims to create, maintain and improve items about the European Union (EU).
** [[d:Wikidata:WikiProject NYC Free Circulating Libraries|NYC Free Circulating Libraries]] - focuses on NYC Free Circulating Libraries
** [[d:Wikidata:WikiProject Te Papa Research Expeditions|Te Papa Research Expeditions]] - aims to create or enrich Wikidata with data on research expeditions undertaken by Te Papa/ Dominion Museum/Colonial Museum and institutional staff
* WikiProject Highlights: [[d:Wikidata:Wikiproject Looted heritage|Looted heritage]] - this WikiProject is calling for Item suggestions to work on. The scope includes all forms of looted heritage; artworks, sacred items, human remains, and other forms of tangible and intangible artifacts that may be considered a part of a people's heritage.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/unmarked supercentenarians|unmarked supercentenarians]] - contains instance of (P31) human (Q5) with period of life greater than 110 years and not marked with subject has role (P2868) supercentenarian (Q1200828) or subject has role (P2868) alleged supercentenarian (Q106991708).
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q205028|Iron Man 2 (Q205028)]] - 2010 film directed by Jon Favreau
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L8266|Vand (L8266)]] - Danish noun, translates to "water"
''' Development '''
* IP masking: We are continuing the work on adapting Wikibase to the upcoming IP masking changes in MediaWiki
* Mismatch Finder: Already reviewed mismatches are now ignored when mismatches are reuploaded (T329631)
* Query Builder: Selecting the user interface language became easier in Query Builder (T353728) and Query Service (T353729)
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]: #131 Cooking
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]] · Prepared by [[d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai]] ·''' -[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:14, 11 මාර්තු 2024 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26339695 -->
== Wikidata weekly Summary #620 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week. This is the Wikidata summary of the week before 2024-03-18.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
*'''Discussions'''
** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator#KonstantinaG07_3|KonstantinaG07 3]] (RfP scheduled to end after 20 March 2024 17:37 UTC)
** Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Zafer|Zafer]] Adminship granted, welcome Zafer!
** New requests for permissions/Bot:
*** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/PagesBot|PagesBot]] - Task: Adds no. of pages statements based on page(s) on items of type: scholarly article. Then adds a reference with based on heuristic equal to inferred from page(s).
*** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Wicci%27o%27Bot|Wicci'o'Bot]] - Task: Import identifiers of new properties created for ''TheTVDB'' (Q15616250), ''nientepopcorn'' (Q123434360) (and more properties I plan to request to be added shortly) inherent in the film and TV industry, using ''IMDb ID'' (P345) as source.
** Closed request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Duplicate_References_Data_Model_and_UI|Duplicate Refs, Data Model and UI]] - (RfC closed 15 March 2024 18:57 UTC). The Community showed support for the proposal to change data model and UI for duplicated references. A Phabricator ticket has been opened: [https://phabricator.wikimedia.org/T360224 T360224]
*'''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
**Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call March 19, 2024: Please join us on March 19 for a community discussion about how GLAM professionals can incorporate Wikidata/linked data into their work week. Bring your success stories about institutional buy-in and how you’ve communicated the value of linked data to managers and colleagues. We hope to share some strategies that you can take back and use in your own workplace. This will be a followup of sorts to our call last May, and you can review some of what we talked about then, plus slides from our survey here: Notes from May 30, 2023 Meeting on Advocacy for Wikidata & Linked Data in Libraries.[https://docs.google.com/document/d/1M9DPW2wt_4B7wO7RkEIOmJSEUk-4w5A0gBXBu15Eukk/edit?usp=sharing Agenda]
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/47WH7UVUGJWI5FEZV72QNPKSN7RKQN37/ Wiki Workshop 2024 - Announcing a new track and a Call for Proposals] - Submit your contributions by April 29, 2024 (23:59 AoE)
** [[w:Wikipedia:WikiCon_Aotearoa/Auckland_2024|WikiCon Aotearoa - Auckland 2024]] - The New Zealand WikiCon has a couple of events introducing and workshopping Wikidata:
*** Saturday 23 March 2024, 11:15 NZT - Intro to Wikidata / 13:00 NZT - Beginner's OpenRefine Workshop
*** Sunday 24 March 2024, 11:00 NZT - Presentation: Breathing life into the Women's Archive through Wikidata
*'''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://co.m.wikimedia.org/wiki/Dominio_p%C3%BAblico Making the Colombian public domain visible in Wikidata] results from WM Colombia are now published.
** Papers
*** [https://scholarsarchive.byu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2851&context=jeal Connecting Local Archive Data to Wikidata:] Focusing on the Archives of National Debt Redemption Movement. By Yun, J., & Oh, S.G. Documents the findings of connecting Wikidata with the Korean NDRM.
*** [[c:File:Narrating_Queer_History_-_Queer_Data_Days_2024,_Presentation_by_John_Samuel.pdf|Narrating Queer History with Wikidata]], Queer Data Days 2024 (UCL Department of Information Studies), Presentation by [[User:Jsamwrites|John Samuel]].
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=Gy65JhvpPYE WikiClub 3L] (French) - learn how to create a Wikidata file and an Infobox with Simon Villeneuve.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=Z87_htC_qXU Making Colombian public domain data visible on Wikidata] (Spanish) - Presents the methodology and findings of analysis of data in the public domain of part of the collections of the National Library of Colombia. Part of the [https://conector.red Conector.red project)]
*** [https://www.youtube.com/watch?v=UmxtbPnj-os Wikidata Lab: Dear Diary] (Portugese) - Aims to share resources and capabilities for integration of Wikidata with other free knowledge projects, in particular the Querido Diário project, from Open Knowledge Brasil. Hosted by Porto, É. & Giulio Carvalho, G.
** Notebooks
*** [https://observablehq.com/@pac02/media-directory The media directory] a Wikidata-driven media directory by country
*'''Tool of the week'''
** [[d:Wikidata:Tools/Wikidata_Orcid_Scraper|ORCID Scraper]] - helps users get DOIs from [https://orcid.org/ orcid.org] for a specific author and curate them using Scholia. It gives users an overview of which DOIs are missing and helps them easily import missing articles one by one.
*'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12527|form decomposition]] (<nowiki>decomposition of a word</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P12528|TNHR&CE temple ID]], [[:d:Property:P12529|DLE entry ID]], [[:d:Property:P12530|Malaysia company new number]], [[:d:Property:P12531|GARAE ID]], [[:d:Property:P12532|Oyez Project ID]], [[:d:Property:P12533|Gematsu event ID]], [[:d:Property:P12534|Singapore Infopedia ID]], [[:d:Property:P12535|OSL ID]], [[:d:Property:P12536|Combine OverWiki ID]], [[:d:Property:P12537|EJAtlas ID]], [[:d:Property:P12538|Galician Authors in the BUSC ID]], [[:d:Property:P12539|Premier League player ID]], [[:d:Property:P12541|Ludzie Nauki ID (new)]], [[:d:Property:P12542|WhatsApp channel ID]], [[:d:Property:P12543|Portal Wiki ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/document keywords|document keywords]] (<nowiki>Keywords associated with the text found in <code><meta name="keywords"></code> of an HTML document.</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/height of letters|height of letters]] (<nowiki>height of the letters of an inscription</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Media modality|Media modality]] (<nowiki>Lists which media modalities are present, particularly in multimodal creative works such as electronic literature.</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/official gazette|official gazette]] (<nowiki>periodical publication authorised to publish public or legal notices for that administrative entity or governmental institution</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/SNS Info Saúde|SNS Info Saúde]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zentrum für Dramatik ID|Zentrum für Dramatik ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RatingGraph TV show ID|RatingGraph TV show ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Michigan Historical Marker ID|Michigan Historical Marker ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RERO+ ID|RERO+ ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopaedia of the Qur'ān entry|Encyclopaedia of the Qur'ān entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Doom Wiki ID|Doom Wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Instagram account numeric ID|Instagram account numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ECF rating code|ECF rating code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CalPhotos taxon ID|CalPhotos taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Traineras rower ID|Traineras rower ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Traineras club ID|Traineras club ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Traineras competition ID|Traineras competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Peertube Channel Address|Peertube Channel Address]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]:
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
*'''Did you know?'''
** Query examples:
*** [https://w.wiki/7rGo exploratory query to find new items] for the WikiProject: Polish Socialist Party
*** [https://www.nobelprize.org/about/linked-data-examples/ SPARQL query examples for the Nobel Prize]
*** [https://w.wiki/9QEp Exploring Wikidata Items for people born in the Basque country]
*** [https://w.wiki/97bM Birthplace of Colombians in the Public Domain]
*** [https://w.wiki/9JbQ Relationship between Institutions, Works and Persons in the Colombian Public Domain]
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject_Polish_Socialist_Party|Polish Socialist Party]] - aims to document and enrich data and items (Leadership, sports clubs, commemorated buildings, art, publications etc.) that are connected with the Polish Socialist party.
** WikiProject Highlights:
*** [[m:Requests_for_comment/Global_ban_for_Slowking4_(2)|RfC: Slowking4 (2)]] - Comments are required on actions against the named editor.
** Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:User:Mr._Ibrahem/Language_statistics_for_items |Language statistics for Items]] - Number of labels, descriptions and aliases for items per language (2024-03-18).
** [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q1001|Mahatma Gandhi]] - The "Great Soul", lawyer, political ethicist and leader of the non-violent resistance to end Imperial British occupation of India.
** [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L6573|Jak]] - (Polish) The noble ''Bos mutus'' or Yak.
*'''Development'''
** [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Monthly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]!
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024_03_18|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 11:54, 18 මාර්තු 2024 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26381994 -->
== Wikidata weekly Summary #621 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br>This is the Wikidata summary of the week before 2024-03-25.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
* '''Discussions'''
** Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator#KonstantinaG07_3|KonstantinaG07 3]] - Adminship request successful, congratulations KonstantinaG07 3!
* '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]
** [[d:Wikidata:WikiProject_Indonesia/Kegiatan/Datathon|2024 Women's Wiki Month Datathon]] (Indonesian) Between 24 - 26 March 2024, Wikimedia Indonesia is hosting a competitive Data-thon with Prizes available for editing and enriching Wikidata items on the topic of Women's Health. ''Full details on the project page.''
** [https://www.mshb.fr/event/datalab-mshb-rennes-graphes-connaissances-wikidata-factgrid-saisie-linterrogation-donnees Wikidata and FactGrid - Knowledge Graphs of data query entry] (French) - a workshop taking place 26 March, 13:30 - 16:30 (GMT+1), hosted by Datalab MSHB Rennes and moderated by Jean-Baptiste Pressac.
** [[d:Wikidata:Events/Leveling_Up_Days_2024|Levelling Up Days 2024]] is an online event designed to welcome new people to Wikidata, upgrade their editing skills and find out about useful tools and apps. Join us for a series of videos and discussions regarding Wikidata and its uses in and outside of the Wikimedia projects.
*** [[d:Wikidata:Events/Leveling_Up_Days_2024#Program|Program]] - the live portions of the event take place across the weekends 5-7 and 12-14 April
*** [https://www.youtube.com/playlist?list=PLduaHBu_3ejNsjilXbEdD2eQjUG2yAyTA YouTube Video Playlist]
* '''Press, articles, blog posts, videos'''
** Blogs
*** [https://blog.factgrid.de/archives/3467 Are our Wikibase QueryServices about to mess up two millennia of historical dates?] by Olaf Simons. This article discusses the intricacies and drawbacks of historical dates stored in Wikidata under different Calendars (e.g. Julian and Gregorian).
*** [https://blog.factgrid.de/archives/3541 At least a make shift solution: The “Julian calendar stabiliser”] by Olaf Simons. An update to the above article, including input from community members.
** Papers
*** [https://www.researchgate.net/publication/379048762_Contributor_or_Commodity_Inequities_of_Labor_and_Representation_in_Wikidata Contributor or Commodity? Inequities of Labor and Representation in Wikidata] - this paper by [[m:User:MatthewVetter]] explores gender diversity, representation and decision-makers of Ontology discussions impacting Queer and Gender diversity.
** Videos
*** [https://www.youtube.com/watch?v=o1cYXBp_2B8 Co to są Wikidane - wprowadzenie dla początkujących] [''What is Wikidata? An Introduction for Beginners''] (Polish) - recording of a webinar held by Wikimedia Polska, with [[User:Powerek38|Jarosław Błaszczak]] and [[User:Jolanta_Drzewakowska_(WMPL)|Jolanta Drzewakowska]].
*** [https://www.youtube.com/watch?v=6nYbRBJ_bgE Leveraging Quantitative Bibliometrics in Assyriology] - Exploring Distant Reading, Computational Linguistics, and the [https://database.factgrid.de/wiki/FactGrid:Cuneiform_Project FactGrid Cuneiform Wikibase Project], presented by Adam Anderson.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=4v9Px843C2w Wikibase Training workshop for Librarians at College of Science Library, KNUST] organized by KNUST Wiki Club in collaboration with Dagbani Wikimedians user group.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=qcSSb67Zw0g Wikipediapodden episode 254] (Swedish) - Wikipedia Weekly Network recording, hosted by Jan Ainali and guest, Magnus.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=u1uXu6j8-VY How does a high school student promote the Taiwanese Wikimedia movement?] (Chinese) - a podcast feat. Wang Wenyue of the Wikidata Taiwan community.
** Notebooks
*** [https://observablehq.com/@pac02/cycling-stage-race-explorer Cycling stage race explorer], an Observable notebook
*** [https://observablehq.com/@pac02/ontology-explorer Ontology Explorer], also an Observable notebook, explore the subclasses in front or behind a Wikidata Item.
* '''Tool of the week'''
** [https://observablehq.com/@pac02/members-of-european-parliament Members of European Parliament] by pac02. Explore visualisations of MEP's in the European Parliament. Country of origin, gender, political alignment and other properties from Wikidata can be explored.
* '''Other Noteworthy Stuff'''
** Wikimedia Deutschland published a '''[https://meta.wikimedia.org/wiki/Software_Collaboration_for_Wikidata/Open_Call Call for Software Contributions]'''! Application deadline is April 21th, 23:59 (GMT+1).
** '''[https://openreview.net/group?id=wikimediafoundation.org/Wikimedia/2023/RAY&referrer=%5BHomepage%5D(%2F)#tab-your-consoles Wikimedia Foundation Research Award of the Year 2023]''' - We encourage you to nominate and vote for research papers published in 2023 that focused on or benefited the Wikimedia projects (we're not biased but hope you vote for Wikidata-based Papers). Please submit your nominations by April 18, 2024.
** In preparation for the Research Track of the 11th Wiki Workshop, there is now a '''[https://wikiworkshop.org/call-for-papers/ Call for Contributions]''' for the event scheduled virtually on June 20, 2024 (tentatively 12:00-19:00 UTC). The Wiki Workshop aims to bring together researchers who study all aspects of the Wikimedia Projects. We hope Wikidata and Wikibase are well represented! Submission deadline: April 22, 2024 (23:59 AoE)
* '''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
*** General datatypes:
****[[:d:Property:P12527|form decomposition]] (<nowiki>decomposition of a word</nowiki>)
****[[:d:Property:P12545|Nanopublication identifier]] (<nowiki>Nanopublications are small RDF-based publications, quite similar to Wikidata Statements with references and history.</nowiki>)
****[[:d:Property:P12548|media modality]] (<nowiki>lists which media modalities are present, particularly in digital, multimodal creative works such as electronic literature</nowiki>)
****[[:d:Property:P12549|height of letters]] (<nowiki>height of the letters of an inscription</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Property:P12528|TNHR&CE temple ID]], [[:d:Property:P12529|Diccionario de la lengua española entry ID]], [[:d:Property:P12530|Malaysia company new number]], [[:d:Property:P12531|GARAE ID]], [[:d:Property:P12532|Oyez Project ID]], [[:d:Property:P12533|Gematsu event ID]], [[:d:Property:P12534|Singapore Infopedia ID]], [[:d:Property:P12535|OSL ID]], [[:d:Property:P12536|Combine OverWiki ID]], [[:d:Property:P12537|EJAtlas ID]], [[:d:Property:P12538|Galician Authors in the BUSC ID]], [[:d:Property:P12539|Premier League player ID]], [[:d:Property:P12541|Ludzie Nauki ID (new)]], [[:d:Property:P12542|WhatsApp channel ID]], [[:d:Property:P12543|Portal Wiki ID]], [[:d:Property:P12544|RatingGraph TV show ID]], [[:d:Property:P12546|Instagram account numeric ID]], [[:d:Property:P12547|Doom Wiki ID]], [[:d:Property:P12550|DWDS sense ID]], [[:d:Property:P12551|11v11 player ID]], [[:d:Property:P12552|hyatt Hotel ID]], [[:d:Property:P12553|ECF rating code]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
*** General datatypes:
****[[:d:Wikidata:Property proposal/document keywords|document keywords]] (<nowiki>Keywords associated with the text found in <code><meta name="keywords"></code> of an HTML document.</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/official gazette|official gazette]] (<nowiki>periodical publication authorised to publish public or legal notices for that administrative entity or governmental institution</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Imagehash difference hash|Imagehash difference hash]] (<nowiki>Imagehash difference hash is hash which tells whether two images look nearly identical.</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Image of construction|Image of construction]] (<nowiki>image showing the building/object/work under construction</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/RTE substation ID|RTE substation ID]] (<nowiki>Identifier of electrical substations operated by RTE in France</nowiki>)
****[[:d:Wikidata:Property proposal/Caste|Caste]] (<nowiki>Property to indicate the caste affiliation of individuals in India.</nowiki>)
*** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/SNS Info Saúde|SNS Info Saúde]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zentrum für Dramatik ID|Zentrum für Dramatik ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Michigan Historical Marker ID|Michigan Historical Marker ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RERO+ ID|RERO+ ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopaedia of the Qur'ān entry|Encyclopaedia of the Qur'ān entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CalPhotos taxon ID|CalPhotos taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Traineras rower ID|Traineras rower ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Traineras club ID|Traineras club ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Traineras competition ID|Traineras competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Peertube Channel Address|Peertube Channel Address]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TMDB TV IDs|TMDB TV IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/istina.msu.ru person ID|istina.msu.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/arch2.iofe.center person ID|arch2.iofe.center person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Sculpturo|identifiant Sculpturo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SteamGridDB ID|SteamGridDB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Amazon Luna game ID|Amazon Luna game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AllSkaters persons ID|AllSkaters persons ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Triton Poker player ID|Triton Poker player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ASM Mammal Diversity Database ID|ASM Mammal Diversity Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mammal Diversity Database ID (MMD ID)|Mammal Diversity Database ID (MMD ID)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BSWW team ID|BSWW team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian National Library ID|Algerian National Library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/museum-digital person ID|museum-digital person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Quran.com entry|Quran.com entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ID of member of the Chambre des députés|ID of member of the Chambre des députés]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Supreme Court of Canada case number|Supreme Court of Canada case number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Featherbase ID|Featherbase ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TMDB award IDs|TMDB award IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Theatrical Index theatre ID|Theatrical Index theatre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian National Assembly ID|Algerian National Assembly ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OSHA Occupational Chemical Database ID|OSHA Occupational Chemical Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Brazilian Football Confederation player ID|Brazilian Football Confederation player ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
** [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]:
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
* '''Did you know?'''
** Query examples:
*** [https://w.wiki/9BhX Graph of all individuals connected to the Suffrage Interviews and institutions holding their oral history]
*** [https://qlever.cs.uni-freiburg.de/wikidata/rCxO1O QLever: Find items with no 'en' Label but are linked to other Wikimedia Projects]
** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject_The_Women%E2%80%99s_Library_LSESuffrageInterviewsProject|The Women's Library LSE Suffrage Interviews Project]] - this project aims to populate and enrich items connected with participants of ''[[d:Q100380678|The Suffragette Interviews]]''.
** Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database_reports/Most_sitelinked_items|Most sitelinked items]] - explore this DB report if you're curious to see what is connected most frequently to Wikidata Items.
** [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q260957|Symphony No.7]] - in A Major, Op. 92, by Ludwig von Beethoven.
** [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L678505|अग्नि]] -the Sanskrit word for 'fire' and also the Hindu God of fire 'Agni'
* '''Development'''
** Wikibase REST API:
*** We worked on the ability to create Items via POST /entities/items ([[phab:T342990]])
*** We worked on making it possible to modify the data of a Property via PATCH /entities/properties/{property_id} ([[phab:T347394]])
** EntitySchemas: We are getting back to making architecture improvements to enable the new datatype to link to EntitySchemas in statements.
** IP masking: We wrapped up the work on adapting Wikibase for the upcoming IP masking changes.
** Query Service: We added the ability to stop a query in the UI in order to not have to wait for a broken query to finish or run into a time-out. You can find the stop button below the run button in the query UI now.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
* '''Weekly Tasks'''
** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]!
** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024_03_25|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 13:34, 25 මාර්තු 2024 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26436776 -->
== Wikidata weekly summary #622 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week. This is the Wikidata summary of the week before 2024-03-11. [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]] are available.''</div>
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/MONA.artpublic.bot|MONA.artpublic.bot]] (Task: The bot's function is to add information about artists specializing in public artwork in Québec, Canada. The bot will initially only add that an artist's genre of work is public art for a set of known public artists in Québec compiled by MONA Montréal from open data sets.)
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Upcoming:
** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call April 2, 2024: Come join us for fun data modeling discussions! We'll create breakout rooms in Zoom for people to discuss 4 examples of cultural heritage items to contribute to Wikidata. Each group will choose categories, brainstorm properties for basic and enhanced description, and discuss challenges. Then we'll have some quality time at the end to compare notes and discuss our processes! [https://docs.google.com/document/d/1NXkhSEgaGueSXaEDKXJyEeDKQy9SgfET47mJshtK0nc/edit?usp=sharing Agenda]
** [[d:Wikidata:Events/Leveling Up Days 2024|Wikidata Leveling Up Days]], everything you need to know about Wikidata: 5, 6, 7, 12, 13 and 14 April. The event is taking place online and the videos are already available on the program page.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs: [https://www.wikimedia.nl/actueel/blog/galerij-der-groten-op-wikidata/ Galerij der Groten op Wikidata] (Dutch) - Wikimedia NL hosted an Edit-A-Thon on the Baroeg project, the task was to document and archive on Wikidata all of the bands that have played at the live music venue, the idea born from a stack of band flyers and posters hung in the bathroom(!) Join the next one Sunday April 14th.
* Papers: [https://github.com/AndreaWesterinen/Wikidata-and-OWL/blob/main/papers/Understanding%20Wikidata.pdf Understanding Wikidata] - Wikidata is extremely valuable as a data source to supplement, validate and extend existing knowledge bases and applications. To effectively utilize Wikidata in a Semantic Web application, one must understand its design, terminology and correspondence with ontological concepts (especially RDF and OWL). This paper attempts to explain and position this information. (by [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/User:AndreaWest AWesterinen])
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=Js1fRnS_xmU Wikipedia Weekly: Ep. 255] (Swedish) - Hosted by Jan Ainali and Magnus. This week covers scarcely clicked sources, API uses and wave at beautiful images.
** Wikimedia Ghana is bringing together Ghanians to enrich and translate content for the [https://www.youtube.com/watch?v=ZOzk6ZHJLXw Ga Language] and [https://www.youtube.com/watch?v=SOQmm4-Lnc0 Twi Language] as part of the [[d:Wikidata:Wikidata_for_Education|Wikidata For Education Project]].
** [https://www.youtube.com/watch?v=UvpgQAyk8mc Mapping Linguistic territories using Wikidata and SPARQL] - a topic presented by Camilo Fique, shows how to use Wikidata and the WDQS as tools for mapping linguistics. In this example, Camilo uses toponyms, specifically Human Settlements.
** [https://www.youtube.com/watch?v=7K3rKZqHObg Evaluating Named Entity Disambiguation with Wikidata & SpaCy] - creating a Named Entity Disambiguation model in SpaCy with the entity linker based on a custom knowledge base derived from Wikidata and Wikipedia, by Matthew Pellegrino.
* Notebooks: [https://observablehq.com/@pac02/gender-differences-in-the-number-of-sitelinks-among-meps Gender differences in the number of sitelinks among members of the European Parliament], a statistical analysis based on Wikidata about the number of sitelinks by gender.
''' Tool of the week '''
* [https://altilunium.github.io/Wikidatalite/?item=Q480 Wikidatalite] : Search, browse, and navigate Wikidata items with a mobile-friendly, simplified user interface.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://observablehq.com/@pac02/gender-differences-in-the-number-of-sitelinks-among-meps MEPs: Sitelinks and Gender differences] - this Notebook by PAC explores the completeness or lack of content differentiated by gender of MEP's in the Wikimedia Projects, helping highlight lack of representation and information.
* [https://observablehq.com/d/7edfa6a725d2f373 Metadata schemas and vocabularies for TU Delft's digitized special collections]
* [https://observablehq.com/@pac02/members-of-european-parliament Dashboard of Members of European parlianent] - by PAC02
* [http://ancientworldonline.blogspot.com/2024/04/oracc-dataset-format-to-lod-factgrid.html ORACC & Cuneiform Project] - repository of LOD datasets for the FACTGRID Wikibase instance for the Cuneiform project.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12527|form decomposition]] (<nowiki>decomposition of a word</nowiki>)
**[[:d:Property:P12545|nanopublication identifier]] (<nowiki>RDF-based publication, with references and history</nowiki>)
**[[:d:Property:P12548|media modality]] (<nowiki>which media modalities are present in a creative work, particularly in digital, multimodal works such as electronic literature</nowiki>)
**[[:d:Property:P12549|height of letters]] (<nowiki>height of the letters of an inscription</nowiki>)
**[[:d:Property:P12563|Imagehash difference hash]] (<nowiki>hash which tells whether two images look nearly identical</nowiki>)
**[[:d:Property:P12565|image of construction]] (<nowiki>image showing the building/object/work under construction</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12528|TNHR&CE temple ID]], [[:d:Property:P12529|Diccionario de la lengua española entry ID]], [[:d:Property:P12530|Malaysia company new number]], [[:d:Property:P12531|GARAE ID]], [[:d:Property:P12532|Oyez Project ID]], [[:d:Property:P12533|Gematsu event ID]], [[:d:Property:P12534|Singapore Infopedia ID]], [[:d:Property:P12535|OSL ID]], [[:d:Property:P12536|Combine OverWiki ID]], [[:d:Property:P12537|EJAtlas ID]], [[:d:Property:P12538|Galician Authors in the BUSC ID]], [[:d:Property:P12539|Premier League player ID]], [[:d:Property:P12541|Ludzie Nauki ID (new)]], [[:d:Property:P12542|WhatsApp channel ID]], [[:d:Property:P12543|Portal Wiki ID]], [[:d:Property:P12544|RatingGraph TV show ID]], [[:d:Property:P12546|Instagram account numeric ID]], [[:d:Property:P12547|Doom Wiki ID]], [[:d:Property:P12550|DWDS sense ID]], [[:d:Property:P12551|11v11 player ID]], [[:d:Property:P12552|Hyatt hotel ID]], [[:d:Property:P12553|ECF rating code]], [[:d:Property:P12554|CalPhotos taxon ID]], [[:d:Property:P12558|TMDB season ID]], [[:d:Property:P12559|TMDB episode ID]], [[:d:Property:P12560|ASM Mammal Diversity Database ID]], [[:d:Property:P12561|SteamGridDB ID]], [[:d:Property:P12562|Amazon Luna game ID]], [[:d:Property:P12564|Triton Poker player ID]], [[:d:Property:P12566|Traineras rower ID]], [[:d:Property:P12567|StatMuse Premier League player ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/official gazette|official gazette]] (<nowiki>periodical publication authorised to publish public or legal notices for that administrative entity or governmental institution</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/RTE substation ID|RTE substation ID]] (<nowiki>identifier of electrical substations operated by RTE in France</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/follows spelling paradigm|follows spelling paradigm]] (<nowiki>spelling rule, pattern or paradigm followed by this form</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/intervener|intervener]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/WEM facility code|WEM facility code]] (<nowiki></nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/SNS Info Saúde|SNS Info Saúde]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zentrum für Dramatik ID|Zentrum für Dramatik ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Michigan Historical Marker ID|Michigan Historical Marker ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RERO+ ID|RERO+ ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopaedia of the Qur'ān entry|Encyclopaedia of the Qur'ān entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Traineras club ID|Traineras club ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Traineras competition ID|Traineras competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oxford Reference entry|Oxford Reference entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Peertube Channel Address|Peertube Channel Address]], [[:d:Wikidata:Property proposal/istina.msu.ru person ID|istina.msu.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/arch2.iofe.center person ID|arch2.iofe.center person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Sculpturo|identifiant Sculpturo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AllSkaters persons ID|AllSkaters persons ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BSWW team ID|BSWW team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian National Library ID|Algerian National Library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/museum-digital person ID|museum-digital person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Quran.com entry|Quran.com entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ID of member of the Chambre des députés|ID of member of the Chambre des députés]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Supreme Court of Canada case number|Supreme Court of Canada case number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Featherbase ID|Featherbase ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TMDB award IDs|TMDB award IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Theatrical Index theatre ID|Theatrical Index theatre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian National Assembly ID|Algerian National Assembly ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OSHA Occupational Chemical Database ID|OSHA Occupational Chemical Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Brazilian Football Confederation player ID|Brazilian Football Confederation player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Theatrical Index company ID|Theatrical Index company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Digital Athenaeus Catalog Author ID|Digital Athenaeus Catalog Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Barry Hugman's Footballers player ID|Barry Hugman's Footballers player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BeSoccer player ID|BeSoccer player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Library of Uruguay authority ID|National Library of Uruguay authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IsThereAnyDeal ID|IsThereAnyDeal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/China Ministry of Industry and Information Technology ID|China Ministry of Industry and Information Technology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KupiGolos game ID|KupiGolos game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ffspb.org player ID|ffspb.org player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Touhou Wiki id|Touhou Wiki id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TUESPWiki id|TUESPWiki id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/az.lib.ru author ID|az.lib.ru author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Droitne ID|Droitne ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WildTangent Games ID|WildTangent Games ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Spriters Resource game ID|The Spriters Resource game ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/9dta List of masters theses written in Māori] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1772091570302472234 source])
** [https://w.wiki/9XTr Tram systems with 1435mm wide rails] ([https://twitter.com/LArtour/status/1770796346884141559 source])
** [https://w.wiki/9R$c Location and official opening of statues in Denmark] ([https://twitter.com/peterbrodersen/status/1767198458006421593 source])
** [https://w.wiki/9Hzh Map of objects on the banks of the Kama and the rivers flowing into it] ([https://twitter.com/infovarius/status/1762108328971264085 source])
** [https://w.wiki/9HYA Remakes of Soviet films with their popularity] ([https://twitter.com/infovarius/status/1761875545640390986 source])
** [https://w.wiki/9dba Images for all monuments with a Bavarian monument authority ID in Passau administrative district] ([https://wikis.world/@awinkler@openbiblio.social/112196978463979642 source])
** [https://w.wiki/9Ygr Most frequent objects depicted on coats of arms] ([https://wikis.world/@kvistgaard@vivaldi.net/112162949851779659 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject_Azerbaijan|Azerbaijan]] - aims to organize data related to Azerbaijan.
** [[d:Wikidata:WikiProject Paralympics|WikiProject Paralympics]] - The goal of WikiProject Paralympics is to improve items about Paralympic Games, Paralympians, and Paralympic events.
** [[d:Wikidata:Wikiproject Lieder|Lieder]] - This project aims to collect all Lieder, Lieder cycles and Poems as well as Composers and Poets related to them.
** [[d:Wikidata:WikiProject Cultural venues|Cultural venues]] - The aim of the present project is to create the world’s most complete high-quality database of cultural venues, such as theatres, concert halls, etc.
** [[d:Wikidata:WikiProject Cal State University Building/San Bernardino|Cal State University Building/San Bernardino]] - Aims to document and lists guidelines for the California State University San Bernardino's participation in the California State University Wikidata Building Project.
** [[d:Wikidata:WikiProject Epigraphy|Epigraphy]] - Aims to create Items of epigraphs on Wikidata.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [https://w.wiki/9K7K This query] shows that there are 8000 botanists with a standard botanical abbreviation, IPNI code, and little else. Help expand, merge, and otherwise help us know who these folks are! ([https://twitter.com/CharlesMatthe12/status/1762792364702081372 source])
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q2283194|INS Vikrant(Q2283194)]] - 1961 Majestic-class aircraft carrier of the Indian Navy
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1226849|لله قوریسین/Allah korusun (L1226849)]] - Turkish interjectional locution 'God forbid!'
''' Development '''
* mul language code: We are continuing the work on fixing remaining issues for the next stage of releasing it ([[phab:T356200]])
* REST API:
** We continued work on modifying the data of a Property ([[phab:T347394]])
** We continued work on creating Items ([[phab:T342990]])
* EntitySchemas: We continued work on making it possible to link to EntitySchemas in statements ([[phab:T359419]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]: Sandwich
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Help translate]] · [[d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 12:53, 2 අප්‍රේල් 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26436776 -->
== Wikidata weekly summary #623 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week. This is the Wikidata summary of the week before 2024-04-08. [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]] are available.''</div>
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Did you manage to see the first weekend and sessions of the [[d:Wikidata:Events/Leveling_Up_Days_2024|Leveling Up Days 2024]], well fret not as there is another weekend of Wikidata-related sessions to come. Day 4 begins Friday April 12, join via [https://meet.jit.si/WikidataLevelingUpDays2024 Jitsi] - see you there!
* [https://www.eventbrite.it/e/biglietti-wikidata-raccogliere-e-utilizzare-dati-aperti-876029867917 Wikidata - collect and use open data] (Italian) - April 19 at the University of Catania, [[d:User:Lea_Lacroix_(WMDE)|Léa Lacroix]] and Luca Martinelli (WMIT) will give an overview of Wikidata's use for sharing data, querying data and some of its main applications.
* [https://www.beclass.com/rid=284d815660fc41c711f3 Build Open Data through Wikidata: a database integration model] (Taiwanese) - April 9 19:00 - 20:00. Wang Wenyue (WMTW) will lead this discussion on how Wikidata can re-connect and index a topic that may be documented in multiple various places online.
* Wikimania 2024: Submission deadline extended to April 10, 12:00 UTC! [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/PBUJINYXC4E4ULMWZWY2WJTYAXPEDVGU/ Get your Wikidata submissions in].
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs: [https://diff.wikimedia.org/2024/03/28/told-cities-unveiling-the-heritage-and-chronicles-of-unesco-world-heritage-cities/ Told Cities: Unveiling the Heritage and Chronicles of UNESCO World Heritage Cities] - initiated by Wiki World Heritage, this project aims to comprehensively document UNESCO World Heritage Cities using Wikimedia projects like Wikipedia, Wikidata, and Wikimedia Commons.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=PTZGSNkNP70 Wikidata editing #113] (English) at Wikidata Leveling Up Days. [[d:User:Ainali|Ainali]] and [[d:User:Abbe98|Abbe98]] do some live editing on biographies of climate scientists and glaciologists.
** [https://www.youtube.com/watch?v=CPIUpN25ak0 Panel: 10 years of FAIR principle] - [[d:User:Lydia_Pintscher_(WMDE)|Lydia Pintscher]] joins a panel to talk about implementation of FAIR principles and how Wikidata and Wikibase can contribute.
''' Tool of the week '''
* [http://atilioa.me/WikidataAntiPatternAnalyzer/Wikidata Anti-Pattern Analyzer] is a static website capable of checking the existence of 'anti-pattern 1' (AP1) occurrences given an entity from Wikidata. It can also check if a new statement would introduce new violations.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* Only [https://zonestamp.toolforge.org/1713735900 13 more days to go]! The deadline to submit your project proposal to Wikimedia Deutschland's [https://meta.wikimedia.org/wiki/Software_Collaboration_for_Wikidata/Open_Call Open Call for Software Contributions] is coming closer and closer. With this call, Wikimedia Deutschland aims to support projects that make Wikidata's data more accessible and usable for a wider audience.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12545|nanopublication identifier]] (<nowiki>RDF-based publication, with references and history</nowiki>)
**[[:d:Property:P12548|media modality]] (<nowiki>which media modalities are present in a creative work, particularly in digital, multimodal works such as electronic literature</nowiki>)
**[[:d:Property:P12549|height of letters]] (<nowiki>height of the letters of an inscription</nowiki>)
**[[:d:Property:P12563|Imagehash difference hash]] (<nowiki>hash which tells whether two images look nearly identical</nowiki>)
**[[:d:Property:P12565|image of construction]] (<nowiki>image showing the building/object/work under construction</nowiki>)
**[[:d:Property:P12571|base units]] (<nowiki>property that lists the different units that a unit is derived from, would be useful to add a qualifier for the exponent of each unit</nowiki>)
**[[:d:Property:P12574|International Classification of Nonprofit Organizations]] (<nowiki>industry classification for nonprofit organization created by the Johns Hopkins University and adapted by the United Nations</nowiki>)
**[[:d:Property:P12583|RTE substation ID]] (<nowiki>identifier of electrical substations operated by RTE in France</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12535|OSL ID]], [[:d:Property:P12536|Combine OverWiki ID]], [[:d:Property:P12537|EJAtlas ID]], [[:d:Property:P12538|Galician Authors in the BUSC ID]], [[:d:Property:P12539|Premier League player ID]], [[:d:Property:P12541|Ludzie Nauki ID (new)]], [[:d:Property:P12542|WhatsApp channel ID]], [[:d:Property:P12543|Portal Wiki ID]], [[:d:Property:P12544|RatingGraph TV show ID]], [[:d:Property:P12546|Instagram account numeric ID]], [[:d:Property:P12547|Doom Wiki ID]], [[:d:Property:P12550|DWDS sense ID]], [[:d:Property:P12551|11v11 player ID]], [[:d:Property:P12552|Hyatt hotel ID]], [[:d:Property:P12553|ECF rating code]], [[:d:Property:P12554|CalPhotos taxon ID]], [[:d:Property:P12558|TMDB season ID]], [[:d:Property:P12559|TMDB episode ID]], [[:d:Property:P12560|ASM Mammal Diversity Database ID]], [[:d:Property:P12561|SteamGridDB ID]], [[:d:Property:P12562|Amazon Luna game ID]], [[:d:Property:P12564|Triton Poker player ID]], [[:d:Property:P12566|Traineras rower ID]], [[:d:Property:P12567|StatMuse Premier League player ID]], [[:d:Property:P12568|AllSkaters person ID]], [[:d:Property:P12569|DoblajeVideojuegos dub actor ID]], [[:d:Property:P12570|IsThereAnyDeal ID]], [[:d:Property:P12572|Algerian National Library ID]], [[:d:Property:P12573|Lisaan Masry Egyptian Arabic Dictionary ID]], [[:d:Property:P12575|Encyclopaedia of the Qur'ān ID]], [[:d:Property:P12576|Brazilian Football Confederation player ID]], [[:d:Property:P12577|BeSoccer player ID]], [[:d:Property:P12578|A New Nation Votes ID]], [[:d:Property:P12579|istina.msu.ru person ID]], [[:d:Property:P12580|KupiGolos game ID]], [[:d:Property:P12581|Oskar Schindler Archive agent ID]], [[:d:Property:P12582|Oxford Reference overview ID]], [[:d:Property:P12584|Theatrical Index company ID]], [[:d:Property:P12585|Touhou Wiki ID]], [[:d:Property:P12586|Traineras club ID]], [[:d:Property:P12587|Traineras competition ID]], [[:d:Property:P12588|Slovenian organization number]], [[:d:Property:P12589|Featherbase ID]], [[:d:Property:P12590|TUESPWiki ID]], [[:d:Property:P12591|Theatrical Index theatre ID]], [[:d:Property:P12592|Supreme Court of Canada case number]], [[:d:Property:P12593|SNS Info Saúde]], [[:d:Property:P12594|OSHA Occupational Chemical Database ID]], [[:d:Property:P12595|National Library of Uruguay authority ID]], [[:d:Property:P12596|museum-digital tag ID]], [[:d:Property:P12597|museum-digital person ID]], [[:d:Property:P12598|government.ru person ID]], [[:d:Property:P12599|arch2.iofe.center person ID]], [[:d:Property:P12600|Digital Athenaeus Catalog author ID]], [[:d:Property:P12601|China Ministry of Industry and Information Technology ID]], [[:d:Property:P12602|BFO class ID]], [[:d:Property:P12603|identifiant Sculpturo]], [[:d:Property:P12604|Michigan Historical Marker ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/official gazette|official gazette]] (<nowiki>periodical publication authorised to publish public or legal notices for that administrative entity or governmental institution</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/follows spelling paradigm|follows spelling paradigm]] (<nowiki>spelling rule, pattern or paradigm followed by this form</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/WEM facility code|WEM facility code]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/API formatter URL|API formatter URL]] (<nowiki>URI template from which "$1" can automatically be replaced with the effective property value on items; for API access and other machine-readable data</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Type of representation|Type of representation]] (<nowiki>Property to indicate the '''type of representation''' as a qualifier for Wikimedia Commons SDC Depicts statements of such Wikidata items, indicating the media type of the media file as can be derived from its registered property in Wikidata, being different from P18 (image).</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Zentrum für Dramatik ID|Zentrum für Dramatik ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RERO+ ID|RERO+ ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Peertube Channel Address|Peertube Channel Address]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BSWW team ID|BSWW team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Quran.com entry|Quran.com entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ID of member of the Chambre des députés|ID of member of the Chambre des députés]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TMDB award IDs|TMDB award IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian National Assembly ID|Algerian National Assembly ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Barry Hugman's Footballers player ID|Barry Hugman's Footballers player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ffspb.org player ID|ffspb.org player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/az.lib.ru author ID|az.lib.ru author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Droitne ID|Droitne ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WildTangent Games ID|WildTangent Games ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Spriters Resource game ID|The Spriters Resource game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zillow zpid|Zillow zpid]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cemu Wiki article ID|Cemu Wiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian National Statistics Office ID|Algerian National Statistics Office ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian Government ID|Algerian Government ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Génération Nintendo game ID|Génération Nintendo game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oxford Reference subject ID|Oxford Reference subject ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionary of Qur'anic Usage ID|Dictionary of Qur'anic Usage ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/British Comedy Guide person ID|British Comedy Guide person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/mosff.ru staff ID|mosff.ru staff ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hanslick Online person ID|Hanslick Online person ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/9hdE Tolkien-style plurals] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1776651392888758645 source])
** [https://w.wiki/6TNS Top album languages found on Wikidata right now] ([https://wikis.world/@moebeus@mastodon.online/112223387850016286 source])
** [https://w.wiki/6Tzi Lexemes with a Sense related to a geolocated Item]
** [https://w.wiki/9hdp Map of all places related to persons with layers by property of the place] ([[Wikidata:Request_a_query#Map of all places related to persons with layers by property of the place|source]])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject Hijri Calendar|Hijri Calendar]] - aims to create and improve Items for Hijri Calendar dates such as [[d:Q4886009|1 Ramadan (Q4886009)]].
** [[d:Wikidata:WikiProject MLA Linked Data Working Group|MLA Linked Data Working Group]] - The [https://cmc.wp.musiclibraryassoc.org/mla-linked-data-working-group/ Linked Data Working Group] (LDWG) is a [https://www.musiclibraryassoc.org/ Music Library Association (MLA)] working group convened by the MLA [https://cmc.wp.musiclibraryassoc.org/ Cataloging and Metadata Committee (CMC)]. Members are music catalogers and other library metadata workers exploring linked data topics through Wikidata projects, discussion of BIBFRAME and linked data cataloging, and other areas of interest.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/birthday today|birthdays today]] - People born this day of the year (primarily currently living people)
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q45909|John Cale (Q45909)]] - Welsh composer, singer-songwriter and record producer
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L415173|armastuskolmnurk (L415173)]] - Estonian noun, translated "love triangle"
''' Development '''
* REST API:
** We continued the work on the endpoint for creating an Item via POST /entities/items ([[phab:T342990]])
** We continued the work on the endpoint for modifying data of a Property via PATCH /entities/properties/{property_id} (]]phab:T347394]])
* EntitySchemas: Work on making it possible to link to EntitySchemas in statements is continuing.
* mul language code: We are fixing remaining issues uncovered during testing. ([[phab:T355059]], [[phab:T356200]], [[phab:T135871]], [[phab:T356201]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]: Misc
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Help translate]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] · 15:43, 8 April 2024 (UTC)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26562780 -->
== Wikidata weekly summary #622 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.</br>This is the Wikidata summary of the week before 2024-04-15.</br>[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]] are available.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/AzBot|AzBot]] - Task: adding a space in over 7k malformed Dutch descriptions per this request.
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/DifoolBot_3|DifoolBot 3]] - Task: fill in empty English/French/German labels and basic statements for persons with VIAF ID [[d:Property:P214|(P214)]] and a VIAF authority source GND ID [[d:Property:P227|(P227)]], IdRef ID [[d:Property:P269|(P269)]], Bibliothèque nationale de France ID [[d:Property:P268|(P268)]] or Library of Congress authority ID [[d:Property:P244|(P244)]]
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* The [[Wikidata:Events#Wikidata bug triage hour|next Wikidata Bug triage hour]] is happening on April 15th at 16UTC. It will focus on mobile editing of statements.
* [[d:Wikidata:Events/Telegram_office_hour_2024-04-10|Telegram Office Hour - 04-10-2024]] log - if you missed all the exciting updates, you can see them all here on the Archived log.
* The [[d:Wikidata:Events/Leveling_Up_Days_2024|Leveling Up Days 2024]] was concluded, you can watch the videos available on the program page and contribute to the captions on Wikimedia Commons.
* Next Linked Data for Libraries [[d:Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call April 16, 2024: We have our next LD4 Wikidata Affinity Group Call on Tuesday, 16 April, 2024 at 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET (Time zone converter). The LD4 Wikidata Affinity Group is, amazingly, 5 years old this month, and we are planning a very Zoomy celebration befitting our virtual community. We are hoping you can join and share some reflections. Feel free to [https://recocards.com/board/anniversary-ld4-wikidata-affinity-group-81320375362 sign our anniversary card] and [https://www.partyslate.com/best-of/virtual-party-zoom-backgrounds update your Zoom background to something festive!] [https://docs.google.com/document/d/1NXkhSEgaGueSXaEDKXJyEeDKQy9SgfET47mJshtK0nc/edit?usp=sharing Agenda]
* [[m:Event:Decisions_that_Define_Us:_Documenting_Nigeria%E2%80%99s_Supreme_Court_cases_on_Wikidata|Documenting Nigeria's Supreme Court Cases]] - this online event is a contest to enrich and connect the verdicts and sitting Judges of Nigerian Supreme Court cases. Points will be awarded for contributions. Event ends: 28 April 00:00 UTC.
* [https://hsli.org/newsletter/registration-open-for-the-linked-data-users-group-of-the-midwest-collaborative-for-library-services-wikidata-edit-a-thon-online-mon-april-22-fri-april-26/ Edit-A-Thon of the LOD user group: Midwest Collaborative Library Services] - registration is now open for this online event, taking place 22 - 26 April.
* [https://www.ub.edu/wikiwomen/2024/04/10/ii-international-convention-on-glam-wikiverse-and-gender/ II International Convention on GLAM Wikiverse and Gender] - June 5, Aula Rubió, Faculty of Information and Audiovisual Media, University of Barcelona (UB), 9:30-1:30 p.m.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://dev.to/mikeyoung44/towards-a-brazilian-history-knowledge-graph-3gi2 Working towards a Brazilian History Knowledge Graph] - Mike Young describes the progress towards building a KG on Brazilian history and how Wikidata supported this endeavour, especially for linking poiticians, movements, constitutions, laws and events that may not be notable for individual Wikipedia articles.
** [https://www.library.wales/news/reimagining-cultural-heritage-data Reimagining cultural heritage data] - this article by Jason Evans documents the efforts of the Llyfgrell Genedlaethol Cymru (National Library of Wales) to open their archives and datasets to Wikidata and the creation of their Wikibase-powered [https://snarc-llgc.wikibase.cloud/wiki/Main_Page SNARC Tool] (Semantic Name Authority Repository Cymru).
** [https://www.openstreetmap.org/user/arjunaraoc/diary/403890 Improving geodata accuracy on OSM and Wikidata] how to remove the mismatches between Wikidata and Openstreetmap for villages of a district in Andhra Pradesh (India)
** [https://wiki.openstreetmap.org/wiki/Andhra_Pradesh/Notes/Arjunaraoc/Improving_geodata_accuracy_on_OSM_and_Wikidata Andhra Pradesh/Notes/Arjunaraoc/Improving geodata accuracy on OSM and Wikidata]
* Presentations
** [https://zenodo.org/records/10955373 Wikidata: your friendly (University's) knowledge graph] - Christian Erlinger on behalf of the University of Innsbruck has produced this slidedeck showing how Wikidata can be used for science and research communication.
** [https://www.wikidata.org/wiki/User:Hiperterminal/Dominio_publico_taller Workshop: Making the Colombian public domain visible on Wikidata (in Spanish)] - Fundación Conector with the support of Wikimedia Colombia presented this workshop to create items in Wikidata about Colombian authors. This is part of the [https://co.m.wikimedia.org/wiki/Dominio_publico directory of Colombian authors in Public domain]
* Papers: [https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/JD-11-2023-0230/full/html Assessing knowledge organization systems from a gender perspective: Wikipedia taxonomy and Wikidata ontologies] - analyze the ontologies of Wikidata and the taxonomy of Wikipedia. Centelles, M. and Ferran-Ferrer, N. (2024)
* Videos
** ''Wikidata per la ricerca'' (Wikidata for research): online conference, [[:w:it:Wikipedia:Raduni/Wikidata e la ricerca 2024|organized]] on 9 April 2024 by [[:d:Q15136611|Wikimedia Italia]], by [[:d:User:Epìdosis|Epìdosis]] (in Italian: [[:commons:File:Wikidata_per_la_ricerca.pdf|slides]] and [https://cvs5133.ergonet.host/playback/presentation/2.0/playback.html?meeingId=e420724e96d095a1510420cdc783fa50f0aee67a-1712665016023 video])
** [https://www.youtube.com/watch?v=gFasrWxF_PQ Demonstration of the XML-TEI Wikidata Geocoder Tool] (French) - This tool from PhilippGam will showcase how the Wikidata Geocoder tool can extract information such as PersName, PlaceName, geographic coordinates and images from XML-TEI files. [https://philippegambette.github.io/xmlToRenumar/ Try it here].
** [https://www.youtube.com/watch?v=PTZGSNkNP70 Live Wikidata Editing #113] with [[d:User:Abbe98|User:Abbe98]] and [[d:User:Ainali|User:Ainali]] explain the thought process behind how they edit whilst looking at biographies of climate scientists and glaciologists, during the [[d:Wikidata:Events/Leveling_Up_Days_2024|Leveling Up Days 2024]] event.
** WikiConference NA 2023
*** [https://www.youtube.com/watch?v=JxNA6MG_FUY Open scholarly communication with Wikidata] - [[d:User:Daniel_Mietchen|Daniel Mietchen]] talks about the benefits of Wikidata and the Wikimedia platforms to enhance researcher and collaborative workflows.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=lGjAmoqoRAI Wikidata for open museum data sharing] - Rhonda Yearwood explains how Wikidata can facilitate and provide a platform for the open sharing of Museum and Gallery datasets.
*** [https://www.youtube.com/watch?v=aVEKeNoQN3Y Wikidata's usefulness for university knowledge sharing]- [[d:User:Will_(Wiki_Ed)|Will (Wiki Ed)]] hosts workshops on Wikidata and advocates Wikidata as a way for Universities to share general reference knowledge.
** [https://www.youtube.com/watch?v=5y8EU2uCEhI FOSSGIS 2024 Modelling with 'Fuzziness' / 'Wobbliness' in Geodata] (German) - Florian Thiery presents a paper on data-driven use cases for modeling vague or uncertain georeference data, to adhere to FAIR principles as closely as possible.
* Notebooks: [https://observablehq.com/@pac02/medias-by-country Medias by country]
''' Tool of the week '''
* [https://observablehq.com/@pac02/missing-biographies Missing biographies], a companion tool which helps identifies people without a biography in a given Wikipedia using Wikidata
* It’s time to nominate your favorite tool(s) for the fifth edition of the [[m:Coolest_Tool_Award|Coolest Tool Award!]] To nominate, [https://wikimediafoundation.limesurvey.net/797991?lang=en follow this link]. Deadline: 10 May 2024 - winners will be unveiled at [[m:Wikimania_2024|Wikimania 2024]].
''' Other Noteworthy Stuff '''
* Join the Wikidata Open Online Course starting April 22, 2024! Whether you're a beginner taking your first steps, an individual in need of a refresher on Wikidata concepts, or a seasoned trainer looking to level up your skills - this course is right for you. Register here: [[d:Wikidata:Open Online Course|Wikidata:Open Online Course]]
*[https://zonestamp.toolforge.org/1713735900 Only 6 more days] to submit your project proposal to Wikimedia Deutschland's [https://meta.wikimedia.org/wiki/Software_Collaboration_for_Wikidata/Open_Call Open Call for Software Contributions]. With this call, Wikimedia Deutschland aims to support projects that make Wikidata's data more accessible and usable for a wider audience.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
* General datatypes:
**[[:d:Property:P12545|nanopublication identifier]] (<nowiki>RDF-based publication, with references and history</nowiki>)
**[[:d:Property:P12548|media modality]] (<nowiki>which media modalities are present in a creative work, particularly in digital, multimodal works such as electronic literature</nowiki>)
**[[:d:Property:P12549|height of letters]] (<nowiki>height of the letters of an inscription</nowiki>)
**[[:d:Property:P12563|Imagehash difference hash]] (<nowiki>hash which tells whether two images look nearly identical</nowiki>)
**[[:d:Property:P12565|image of construction]] (<nowiki>image showing the building/object/work under construction</nowiki>)
**[[:d:Property:P12571|derived from base unit]] (<nowiki>the base unit(s) that this derived unit is derived from</nowiki>)
**[[:d:Property:P12574|International Classification of Nonprofit Organizations]] (<nowiki>industry classification for nonprofit organization created by the Johns Hopkins University and adapted by the United Nations</nowiki>)
**[[:d:Property:P12583|RTE substation ID]] (<nowiki>identifier of electrical substations operated by RTE in France</nowiki>)
**[[:d:Property:P12605|API formatter URL]] (<nowiki>URI template from which "$1" can automatically be replaced with the effective property value on items; for API access and other machine-readable data</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12543|Portal Wiki ID]], [[:d:Property:P12544|RatingGraph TV show ID]], [[:d:Property:P12546|Instagram account numeric ID]], [[:d:Property:P12547|Doom Wiki ID]], [[:d:Property:P12550|DWDS sense ID]], [[:d:Property:P12551|11v11 player ID]], [[:d:Property:P12552|Hyatt hotel ID]], [[:d:Property:P12553|ECF rating code]], [[:d:Property:P12554|CalPhotos taxon ID]], [[:d:Property:P12558|TMDB season ID]], [[:d:Property:P12559|TMDB episode ID]], [[:d:Property:P12560|ASM Mammal Diversity Database ID]], [[:d:Property:P12561|SteamGridDB ID]], [[:d:Property:P12562|Amazon Luna game ID]], [[:d:Property:P12564|Triton Poker player ID]], [[:d:Property:P12566|Traineras rower ID]], [[:d:Property:P12567|StatMuse Premier League player ID]], [[:d:Property:P12568|AllSkaters person ID]], [[:d:Property:P12569|DoblajeVideojuegos dub actor ID]], [[:d:Property:P12570|IsThereAnyDeal ID]], [[:d:Property:P12572|Algerian National Library ID]], [[:d:Property:P12573|Lisaan Masry Egyptian Arabic Dictionary ID]], [[:d:Property:P12575|Encyclopaedia of the Qur'ān ID]], [[:d:Property:P12576|Brazilian Football Confederation player ID]], [[:d:Property:P12577|BeSoccer player ID]], [[:d:Property:P12578|A New Nation Votes ID]], [[:d:Property:P12579|istina.msu.ru person ID]], [[:d:Property:P12580|KupiGolos game ID]], [[:d:Property:P12581|Oskar Schindler Archive agent ID]], [[:d:Property:P12582|Oxford Reference overview ID]], [[:d:Property:P12584|Theatrical Index company ID]], [[:d:Property:P12585|Touhou Wiki ID]], [[:d:Property:P12586|Traineras club ID]], [[:d:Property:P12587|Traineras competition ID]], [[:d:Property:P12588|Slovenian organization number]], [[:d:Property:P12589|Featherbase ID]], [[:d:Property:P12590|TUESPWiki ID]], [[:d:Property:P12591|Theatrical Index theatre ID]], [[:d:Property:P12592|Supreme Court of Canada case number]], [[:d:Property:P12593|SNS Info Saúde]], [[:d:Property:P12594|OSHA Occupational Chemical Database ID]], [[:d:Property:P12595|National Library of Uruguay authority ID]], [[:d:Property:P12596|museum-digital tag ID]], [[:d:Property:P12597|museum-digital person ID]], [[:d:Property:P12598|government.ru person ID]], [[:d:Property:P12599|arch2.iofe.center person ID]], [[:d:Property:P12600|Digital Athenaeus Catalog author ID]], [[:d:Property:P12601|China Ministry of Industry and Information Technology ID]], [[:d:Property:P12602|BFO class ID]], [[:d:Property:P12603|identifiant Sculpturo]], [[:d:Property:P12604|Michigan Historical Marker ID]], [[:d:Property:P12606|Barry Hugman's Footballers player ID]], [[:d:Property:P12607|droitne.ch author ID]], [[:d:Property:P12608|Statbunker player ID]], [[:d:Property:P12609|ffspb.org player ID]], [[:d:Property:P12610|beachsoccer.com team ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/official gazette|official gazette]] (<nowiki>periodical publication authorised to publish public or legal notices for that administrative entity or governmental institution</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/follows spelling paradigm|follows spelling paradigm]] (<nowiki>spelling rule, pattern or paradigm followed by this form</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/WEM facility code|WEM facility code]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Type of representation|Type of representation]] (<nowiki>Property to indicate the '''representation type''' as a qualifier for Wikimedia Commons SDC Depicts statements of such Wikidata items, indicating the media type of the media file as can be derived from its registered property in Wikidata, being different from P18 (image).</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/EBITDA|EBITDA]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Authorised capital|Authorised capital]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/is fake of|is fake of]] (<nowiki>the kind (class) of elements this item falsifies / is a fake for</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/image decay|image decay]] (<nowiki>image decay suffered by an old photograph</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of submissions|number of submissions]] (<nowiki>number of submissions, e.g., submitted papers to a conference</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of accepted contributions|number of accepted contributions]] (<nowiki>number of accepted submissions, e.g., conference articles to a conference</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/risk group|risk group]] (<nowiki>Risk group of a biological agent guiding its initial handling in labs according to the risk group classification {{Q|125449255}}</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/electoral symbol|electoral symbol]] (<nowiki>symbol allocated to a political party / candidate for use on ballots</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/tartan image|tartan image]] (<nowiki>image of the item's tartan</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/tartan|tartan]] (<nowiki>subject's tartan</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Zentrum für Dramatik ID|Zentrum für Dramatik ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RERO+ ID|RERO+ ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Peertube Channel Address|Peertube Channel Address]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Quran.com entry|Quran.com entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ID of member of the Chambre des députés|ID of member of the Chambre des députés]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TMDB award IDs|TMDB award IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian National Assembly ID|Algerian National Assembly ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/az.lib.ru author ID|az.lib.ru author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WildTangent Games ID|WildTangent Games ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Spriters Resource game ID|The Spriters Resource game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zillow zpid|Zillow zpid]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cemu Wiki article ID|Cemu Wiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian National Statistics Office ID|Algerian National Statistics Office ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian Government ID|Algerian Government ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Génération Nintendo game ID|Génération Nintendo game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionary of Qur'anic Usage ID|Dictionary of Qur'anic Usage ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/British Comedy Guide person ID|British Comedy Guide person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/mosff.ru staff ID|mosff.ru staff ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hanslick Online person ID|Hanslick Online person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Dictionary of Islam ID|The Oxford Dictionary of Islam ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HCERES organisation ID|HCERES organisation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CPV profile ID|CPV profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SPV profile ID|SPV profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Duden Sense ID|Duden Sense ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Essential Dictionary of Foreign Terms in English ID|The Oxford Essential Dictionary of Foreign Terms in English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian trademark number|Algerian trademark number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YList ID|YList ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WDF players ID|WDF players ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GovTrack person|GovTrack person]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian commune ID|Algerian commune ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Encyclopedia of the Islamic World ID|The Oxford Encyclopedia of the Islamic World ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Concise Oxford Dictionary of World Religions ID|The Concise Oxford Dictionary of World Religions ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur brewery ID|Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur brewery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Encyclopedia of Islam and Women ID|The Oxford Encyclopedia of Islam and Women ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/pressball.by football manager ID|pressball.by football manager ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Islamic World: Past and Present ID|The Islamic World: Past and Present ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Delisted Games ID|Delisted Games ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PlantZAfrica Plants of the Week ID|PlantZAfrica Plants of the Week ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Brill ID|Brill ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Canonical Hadith ID|Encyclopedia of Canonical Hadith ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kritikanstvo IDs|Kritikanstvo IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/case number (mainland China)|case number (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/myabandonware.com game id|myabandonware.com game id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FürthWiki article ID|FürthWiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IAFD film UUID|IAFD film UUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/English & Scottish Football League transfers player ID|English & Scottish Football League transfers player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rugby Romania ID|Rugby Romania ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Scottish Register of Tartans ID|Scottish Register of Tartans ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Arabic Literary Terms and Devices ID|A Dictionary of Arabic Literary Terms and Devices ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NICE Paintings ID|NICE Paintings ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AccessAble venue ID|AccessAble venue ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples: [https://w.wiki/9ean Map of river names in german coloured by gender]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject_MLA_Linked_Data_Working_Group|MLA Linked Data Working Group]] - The [https://cmc.wp.musiclibraryassoc.org/mla-linked-data-working-group/ Linked Data Working Group] (LDWG) is a [https://www.musiclibraryassoc.org/ Music Library Association (MLA)] working group convened by the MLA [https://cmc.wp.musiclibraryassoc.org/ Cataloging and Metadata Committee (CMC)]. Members are music catalogers and other library metadata workers exploring linked data topics through Wikidata projects, discussion of BIBFRAME and linked data cataloging, and other areas of interest.
** [[d:Wikidata:WikiProject Albums|Albums]] - A WikiProject about music album releases
** [[d:Wikidata:WikiProject Algeria|Algeria]] - Aims to collaborate on Algeria-related topics
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q512062|László Krasznahorkai (Q512062)]] - Hungarian novelist and screenwriter
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L6888|kone (L6888)]] - Finish noun, translate to "machine"
''' Development '''
* mul langauge code: We are finishing the polishing for the first proper release coming soon.
* EntitySchema: We are continuing the work on the new datatype that will make it possible to link to EntitySchemas in statements.
* REST API:
** We continued work on creating an Item via POST /entities/items ([[phab:T342990]])
** We continued work on modifying data of a Property via PATCH /entities/properties/{property_id} ([[phab:T347394]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]: Misc (2/n)
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] 13:32, 15 April 2024 (UTC)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26562780 -->
== Wikidata weekly summary #624 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.</br>This is the Wikidata summary of the week before 2024-04-22.</br>[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]] are available.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/OpeninfoBot|OpeninfoBot]] - Task: Importing financial data (assets, equity, revenue, EBIT, net profit) from openinfo.uz to entries on public Uzbek companies in Wikidata.
** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/IntegrationBot|IntegrationBot]] - Task: retrieve information from Wikidata and contribute data back
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* It’s time to nominate your favorite tool(s) for the fifth edition of the [[m:Coolest_Tool_Award|Coolest Tool Award!]] To nominate, [https://wikimediafoundation.limesurvey.net/797991?lang=en follow this link]. Deadline: 10 May 2024 - winners will be unveiled at [[m:Wikimania_2024|Wikimania 2024]].
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs: [https://tribuneonlineng.com/wikimedia-begins-mapping-of-anambra-mdas-streets-markets-on-wikidata/ Wikimedia begins mapping of Anambra MDAs, streets, markets on Wikidata] - The Wikimedia Anambra Network and the Anambra State ICT Agency are collaborating on a project to map ministries, departments, agencies (MDAs), streets, and markets in Anambra State on Wikidata.
* Papers
**[https://content.iospress.com/articles/semantic-web/sw243562 Evidence of large-scale conceptual disarray in multi-level taxonomies in Wikidata]
**[https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2024.04.12.589259v1 Bringing PanglaoDB to 5-star Linked Open Data using Wikidata] + [https://sciencecast.org/casts/n3rvoge1kzh0 AI audio abstract]
''' Tool of the week '''
* [https://mishramilan.toolforge.org/ Mishramilan (মিশ্রমিলন)], a tool listing words/phrases in different language catalogs and allowing users to match the entries in those catalogs to existing Wikidata lexemes or to create new lexemes based on those entries.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* It's not too late to join the Wikidata Open Online Course, open from April 22 to May 31! Whether you're a beginner taking your first steps, an individual in need of a refresher on Wikidata concepts, or a seasoned trainer looking to level up your skills - this course is right for you. Register here: [[d:Wikidata:Open Online Course|Wikidata:Open Online Course]]
* There is [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update/April 2024 scaling update|a new update]] relative to the experiment with splitting the Wikidata Query Service graph. A [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS graph split/WDQS Split Refinement|new proposal for the split]] has also been published, feedback will be open until May 15th 2024.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* General datatypes:
**[[:d:Property:P12563|Imagehash difference hash]] (<nowiki>hash which tells whether two images look nearly identical</nowiki>)
**[[:d:Property:P12565|image of construction]] (<nowiki>image showing the building/object/work under construction</nowiki>)
**[[:d:Property:P12571|derived from base unit]] (<nowiki>the base unit(s) that this derived unit is derived from</nowiki>)
**[[:d:Property:P12574|International Classification of Nonprofit Organizations]] (<nowiki>industry classification for nonprofit organization created by the Johns Hopkins University and adapted by the United Nations</nowiki>)
**[[:d:Property:P12583|RTE substation ID]] (<nowiki>identifier of electrical substations operated by RTE in France</nowiki>)
**[[:d:Property:P12605|API formatter URL]] (<nowiki>URI template from which "$1" can automatically be replaced with the effective property value on items; for API access and other machine-readable data</nowiki>)
**[[:d:Property:P12616|leaf morphology]] (<nowiki>characterization of aspects of the shape of a plant’s leaves</nowiki>)
**[[:d:Property:P12617|creative director]] (<nowiki>person who makes high-level creative decisions</nowiki>)
**[[:d:Property:P12621|beneficial owner]] (<nowiki>natural person or persons who ultimately owns or controls a company or organisation</nowiki>)
**[[:d:Property:P12634|official server list URL]] (<nowiki>website, officially recommended by the developer of the software, that lists public server instances of the software</nowiki>)
**[[:d:Property:P12642|EBITDA]] (<nowiki>accounting measure: net earnings, before interest expenses, taxes, depreciation, and amortization are subtracted</nowiki>)
**[[:d:Property:P12643|date popularized]] (<nowiki>point in time the subject became well known to the public, if different from its inception</nowiki>)
**[[:d:Property:P12649|number of accepted contributions]] (<nowiki>number of accepted submissions, e.g., conference articles to a conference</nowiki>)
**[[:d:Property:P12650|electoral symbol]] (<nowiki>symbol allocated to a political party or candidate for use on ballots</nowiki>)
**[[:d:Property:P12651|authorised capital]] (<nowiki>maximum amount of share capital that the company is authorised to issue to shareholders</nowiki>)
**[[:d:Property:P12655|number of submissions]] (<nowiki>number of submissions, e.g., submitted papers to a conference</nowiki>)
**[[:d:Property:P12657|follows spelling pattern]] (<nowiki>spelling rule, pattern or paradigm followed by this form</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12553|ECF rating code]], [[:d:Property:P12554|CalPhotos taxon ID]], [[:d:Property:P12558|TMDB season ID]], [[:d:Property:P12559|TMDB episode ID]], [[:d:Property:P12560|ASM Mammal Diversity Database ID]], [[:d:Property:P12561|SteamGridDB ID]], [[:d:Property:P12562|Amazon Luna game ID]], [[:d:Property:P12564|Triton Poker player ID]], [[:d:Property:P12566|Traineras rower ID]], [[:d:Property:P12567|StatMuse Premier League player ID]], [[:d:Property:P12568|AllSkaters person ID]], [[:d:Property:P12569|DoblajeVideojuegos dub actor ID]], [[:d:Property:P12570|IsThereAnyDeal ID]], [[:d:Property:P12572|Algerian National Library ID]], [[:d:Property:P12573|Lisaan Masry Egyptian Arabic Dictionary ID]], [[:d:Property:P12575|Encyclopaedia of the Qur'ān ID]], [[:d:Property:P12576|Brazilian Football Confederation player ID]], [[:d:Property:P12577|BeSoccer player ID]], [[:d:Property:P12578|A New Nation Votes ID]], [[:d:Property:P12579|istina.msu.ru person ID]], [[:d:Property:P12580|KupiGolos game ID]], [[:d:Property:P12581|Oskar Schindler Archive agent ID]], [[:d:Property:P12582|Oxford Reference overview ID]], [[:d:Property:P12584|Theatrical Index company ID]], [[:d:Property:P12585|Touhou Wiki ID]], [[:d:Property:P12586|Traineras club ID]], [[:d:Property:P12587|Traineras competition ID]], [[:d:Property:P12588|Slovenian organization number]], [[:d:Property:P12589|Featherbase ID]], [[:d:Property:P12590|TUESPWiki ID]], [[:d:Property:P12591|Theatrical Index theatre ID]], [[:d:Property:P12592|Supreme Court of Canada case number]], [[:d:Property:P12593|SNS Info Saúde]], [[:d:Property:P12594|OSHA Occupational Chemical Database ID]], [[:d:Property:P12595|National Library of Uruguay authority ID]], [[:d:Property:P12596|museum-digital tag ID]], [[:d:Property:P12597|museum-digital person ID]], [[:d:Property:P12598|government.ru person ID]], [[:d:Property:P12599|arch2.iofe.center person ID]], [[:d:Property:P12600|Digital Athenaeus Catalog author ID]], [[:d:Property:P12601|China Ministry of Industry and Information Technology ID]], [[:d:Property:P12602|BFO class ID]], [[:d:Property:P12603|identifiant Sculpturo]], [[:d:Property:P12604|Michigan Historical Marker ID]], [[:d:Property:P12606|Barry Hugman's Footballers player ID]], [[:d:Property:P12607|droitne.ch author ID]], [[:d:Property:P12608|Statbunker player ID]], [[:d:Property:P12609|ffspb.org player ID]], [[:d:Property:P12610|beachsoccer.com team ID]], [[:d:Property:P12612|WildTangent Games ID]], [[:d:Property:P12613|HCERES organisation ID]], [[:d:Property:P12614|az.lib.ru author ID]], [[:d:Property:P12615|Hanslick Online person ID]], [[:d:Property:P12618|ID of member of the Chambre des députés]], [[:d:Property:P12619|Algerian National Statistics Office ID]], [[:d:Property:P12620|mosff.ru staff ID]], [[:d:Property:P12622|PeerTube channel address]], [[:d:Property:P12623|WDF player ID]], [[:d:Property:P12624|The Spriters Resource game ID]], [[:d:Property:P12625|Cemu Wiki article ID]], [[:d:Property:P12626|Génération Nintendo game ID]], [[:d:Property:P12627|British Comedy Guide person ID]], [[:d:Property:P12628|The Oxford Dictionary of Islam ID]], [[:d:Property:P12629|Zillow zpid]], [[:d:Property:P12630|Aragonario ID (6th version)]], [[:d:Property:P12631|The Oxford Encyclopedia of the Islamic World ID]], [[:d:Property:P12632|Algerian trademark number ID]], [[:d:Property:P12633|Dictionary of Qur'anic Usage ID]], [[:d:Property:P12635|Delisted Games ID]], [[:d:Property:P12636|Algerian commune ID]], [[:d:Property:P12637|The Oxford Encyclopedia of Islam and Women ID]], [[:d:Property:P12638|The Islamic World: Past and Present ID]], [[:d:Property:P12639|The Concise Oxford Dictionary of World Religions ID]], [[:d:Property:P12640|pressball.by football manager ID]], [[:d:Property:P12641|Duden sense ID]], [[:d:Property:P12644|GovTrack person ID]], [[:d:Property:P12645|PlantZAfrica Plants of the Week ID]], [[:d:Property:P12646|Kritikanstvo game ID]], [[:d:Property:P12647|Kritikanstvo publication ID]], [[:d:Property:P12648|Kritikanstvo critic ID]], [[:d:Property:P12652|myabandonware.com game ID]], [[:d:Property:P12653|FürthWiki article ID]], [[:d:Property:P12654|IAFD film UUID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/WEM facility code|WEM facility code]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Type of representation|Type of representation]] (<nowiki>Property to indicate the '''representation type''' as a qualifier for Wikimedia Commons SDC Depicts statements of such Wikidata items, indicating the media type of the media file as can be derived from its registered property in Wikidata, being different from P18 (image).</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/is fake of|is fake of]] (<nowiki>the kind (class) of elements this item falsifies / is a fake for</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/image decay|image decay]] (<nowiki>image decay suffered by an old photograph</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/risk group|risk group]] (<nowiki>risk group of a biological agent guiding its initial handling in labs according to the risk group classification defined by the WHO laboratory biosafety manual</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/tartan image|tartan image]] (<nowiki>image of the item's tartan</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/tartan|tartan]] (<nowiki>item's tartan; Tartan is a Scottish cloth pattern symbolizing a clan, region, or group.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/hasFeldpostNumber|hasFeldpostNumber]] (<nowiki>Property to link German military units to their respective Feldpost numbers, referencing the specific identifier used during the military communications in the world wars.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/total deposits|total deposits]] (<nowiki>total value of deposits held by a bank or financial institution</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Total loans|Total loans]] (<nowiki>total value of loans given out by a bank or financial institution</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/source of transfer & destination of transfer|source of transfer & destination of transfer]] (<nowiki>entity that a transferred item is initially associated with, before this process associates it with another entity (the destination of transfer) [aliases: source / sender]</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/type of deterioration|type of deterioration]] (<nowiki>to indicate types of deterioration presented by an artwork, building, artifact, etc.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/rythme narratif|rythme narratif]] (<nowiki>video game mechanic based on the rhythm of the player's actions</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/event role|event role]] (<nowiki>item that describes a role in an event class</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Patent Abstract|Patent Abstract]] (<nowiki>Abstract of the patent</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/TMDB award IDs|TMDB award IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian National Assembly ID|Algerian National Assembly ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CPV profile ID|CPV profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SPV profile ID|SPV profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Essential Dictionary of Foreign Terms in English ID|The Oxford Essential Dictionary of Foreign Terms in English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YList ID|YList ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur brewery ID|Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur brewery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Brill ID|Brill ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Canonical Hadith ID|Encyclopedia of Canonical Hadith ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/case number (mainland China)|case number (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/English & Scottish Football League transfers player ID|English & Scottish Football League transfers player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rugby Romania ID|Rugby Romania ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Scottish Register of Tartans ID|Scottish Register of Tartans ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Arabic Literary Terms and Devices ID|A Dictionary of Arabic Literary Terms and Devices ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NICE Paintings ID|NICE Paintings ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AccessAble venue ID|AccessAble venue ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Dictionary of Phrase and Fable ID|The Oxford Dictionary of Phrase and Fable ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Asociation Espanola de Amigos de los Castillos ID|Asociation Espanola de Amigos de los Castillos ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pitchbook Company Profile|Pitchbook Company Profile]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cbonds Company Profile|Cbonds Company Profile]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sonic Retro article ID|Sonic Retro article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New Oxford American Dictionary ID|New Oxford American Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kunstenpunt Knowledge Graph ID|Kunstenpunt Knowledge Graph ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego|identifiant Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian district ID|Algerian district ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Spriters Resource platform ID|The Spriters Resource platform ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam ID|The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Encyclopedia of Islam and Politics ID|The Oxford Encyclopedia of Islam and Politics ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PEGI game ID|PEGI game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jerusalem Film Cinematheque person id|Jerusalem Film Cinematheque person id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture ID|The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Flora Croatica Database taxon ID|Flora Croatica Database taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian province ID|Algerian province ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/more kaino.kotus.fi identifiers|more kaino.kotus.fi identifiers]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Encyclopedia ID|World Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of the Middle Ages ID|Encyclopedia of the Middle Ages ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gentoo Guru ID|Gentoo Guru ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/9q8y World map of subway maps]
** [https://w.wiki/9prg View of the associative network of artists to societies] ([https://wikis.world/@AllyD@mastodon.online/112308165695743397 source])
** [https://w.wiki/6TNS Top album languages found on Wikidata right now] [https://wikis.world/@moebeus@mastodon.online/112302638644990711 source]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject NZThesisProject Wikidata library training Christchurch 2024|WikiProject NZThesisProject Wikidata library training Christchurch 2024]] - The aim is to organize an event to show participants how adding New Zealand collections to Wikidata can be useful, and to train participants to improve Wikidata Items so that tools such as Scholia, which builds academic profiles, will be demonstrated.
** [[d:Wikidata:WikiProject Islam|WikiProject Islam]] - Aims to collaborate on Islam-related topics
** [[d:Wikidata:WikiProject Algerian History|WikiProject Algerian History]] - The goal of this project is to ensure the completeness of the history of Algeria (Q473761) during its historic period to modern time in Wikidata.
* WikiProject Highlights: [[d:Wikidata:WikiProject India/General Elections 2024 task force|WikiProject India/General Elections 2024 task force]] - is an initiative to create and up-to-date information related to general election ([[d:Q1076105|Q1076105]]) in India ([[d:Q668|Q668]]).
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:User:Pasleim/projectmerge|Merge candidates based on same sitelink name]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q353003|Bertus Aafjes (Q353003)]] - Dutch poet and writer (1914–1993)
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1200000|dismesso (L1200000)]] - "discontinued/disused" in Italian
''' Development '''
* mul language code: We are continuing the roll-out. It is now available on https://test.wikidata.org and https://wikidata.beta.wmflabs.org.
* REST API: We are putting finishing touches on the following:
** Create an Item via POST /entities/items ([[phab:T342990]])
** Modify data of a Property via PATCH /entities/properties/{property_id} ([[phab:T347394]])
* EntitySchemas: We are continuing the work on the new datatype to link to EntitySchemas in statements.
* Leveling Up Days: We are wrapping up the event.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]: Other objects and tools
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 11:07, 22 April 2024 (UTC)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26646684 -->
== Wikidata weekly summary #625 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* [https://www.eventbrite.com/e/nubuke-wikidata-workshop-tickets-888255936417 Nubuke Wikidata Workshop] - Sat. 27 April 1100 - 1400 GMT at the Nubuke Foundation, Lome Close Accra, Ghana.
* There's still time for nominating your favorite tool in the [[m:Coolest_Tool_Award|Coolest Tool Award!]] To nominate, follow this link. Deadline: 10 May 2024 - winners unveiled at Wikimania 2024
* [[d:Wikidata:Events/Coordinate_Me_2024|Coordinate Me 2024]] - an international Wikidata competition around content with geodata. The competition starts on 1 May 2024 and ends on 31 May 2024.
* [[mw:Wikimedia_Hackathon_2024|Wikimedia Hackathon 2024]] is just around the corner, taking place in Tallinn, Estonia from 02 - 06 May. We hope there will be lots of Wikidata hacking projects worked on.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://diff.wikimedia.org/2024/04/25/international-museum-day-2024-a-call-to-increase-museum-coverage-on-wikimedia/screenshot-2024-04-19-at-16-32-25/ Diff Blog: Museums around the world, according to Wikidata] - Wikimedia's own blog, Diff, has this interesting graphic showing museums around the world. To explore further, check the [https://w.wiki/9kvh Wikidata Query].
* Papers
** [https://www.researchgate.net/publication/379950304_Bringing_PanglaoDB_to_5-star_Linked_Open_Data_using_Wikidata Bringing PanglaoDB to 5-star Linked Open Data using Wikidata] - This paper documents the experiences mapping PanglaoDB's free text cell types and genes i Wikidata to improve reusability and fairness. By Tiago Lubiana & João Vitor F. Cavalcante.
** [https://www.pedroandretta.info/index/2024/04/22/explorando-o-wikidata-para-pesquisas-em-ciencias-sociais/ Exploring Wikidata for Social Science Research] (Portugese) - Highlights the relevance of open resources such as Wikidata for the Social Sciences, providing access to information that facilitates research in the social, economic and cultural areas. By Wenceslao Arroyo-Machado.
** [https://zenodo.org/records/11069148 Integrating Wikidata with Data Sleuthing Techniques] For Enhanced Knowledge Discovery of Hidden Figures - this is a training resource to find and enrich Items on Natural History collector's.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=mClx7j_Uqq0 The Data Mine: Wikimedia Content Quality 2024] - a short video on how to find mismatched data between Wikidata on other data sources.
** [https://www.youtube.com/watch?v=O72MN8WTfxI MWCon Spring 2024 (Day 3)] - This session of the MediaWiki Users and Developers Conference explores the different extensions you can use with Wikibase. See the rest of the [[mw:MediaWiki_Users_and_Developers_Conference|program here]]
** [https://www.youtube.com/watch?v=UcmbTtL3JBs Getting Started with OpenRefine] - Introducing OpenRefine, importing data, filtering and faceting and bulk editing, as well as how to connect to other data sources for reconciling your data. By Margaret Heller & Diana Rusch.
** [https://www.youtube.com/watch?v=yw6rzbNth7Y A Decade of Scholarly Research on Open Knowledge Graphs] - Houcemeddine Turki host this presentation of the LREC-COLING 2024's findings. You can [https://arxiv.org/abs/2306.13186 read the full paper here.]
** [https://www.youtube.com/watch?v=Wyb08oGZeLA Beyond Wikidata: building a universal knowledge graph with MediaWiki and Wikibase] - James Hare explores Wikibase as a focused alternative to creating a knowledge graph around a specific theme or project.
''' Tool of the week '''
* [https://www.antvaset.com/wikidatas-ontology Antvaset's Wikidata Ontology explorer] - explore Wikidata's Ontology in this top-down tree explorer. By Anton Vasetenkov.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* Wikimedia Deutschland closed their Call for Software Contributions! Discover the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Software_Collaboration_for_Wikidata/Call_Submissions project proposals submitted] and share [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Software_Collaboration_for_Wikidata/Call_Submissions your feedback].
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibase-cloud@lists.wikimedia.org/thread/2RU4BCZS3U4EQF2BFDVJLANCT5TCXQI2/ Release of Wikibase Suite: Wikibase 1.39.7WMDE .18 - minor security release compatible with MediaWiki 1.39.7]
* [https://openrefine.org/blog/2024/04/29/version-3-8-0 OpenRefine 3.8.0 was released]
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P12583|RTE substation ID]] (<nowiki>identifier of electrical substations operated by RTE in France</nowiki>)
***[[:d:Property:P12605|API formatter URL]] (<nowiki>URI template from which "$1" can automatically be replaced with the effective property value on items; for API access and other machine-readable data</nowiki>)
***[[:d:Property:P12616|leaf morphology]] (<nowiki>characterization of aspects of the shape of a plant’s leaves</nowiki>)
***[[:d:Property:P12617|creative director]] (<nowiki>person who makes high-level creative decisions</nowiki>)
***[[:d:Property:P12621|beneficial owner]] (<nowiki>natural person or persons who ultimately owns or controls a company or organisation</nowiki>)
***[[:d:Property:P12634|official server list URL]] (<nowiki>website, officially recommended by the developer of the software, that lists public server instances of the software</nowiki>)
***[[:d:Property:P12642|EBITDA]] (<nowiki>accounting measure: net earnings, before interest expenses, taxes, depreciation, and amortization are subtracted</nowiki>)
***[[:d:Property:P12643|date popularized]] (<nowiki>point in time the subject became well known to the public, if different from its inception</nowiki>)
***[[:d:Property:P12649|number of accepted contributions]] (<nowiki>number of accepted submissions, e.g., conference articles to a conference</nowiki>)
***[[:d:Property:P12650|electoral symbol]] (<nowiki>symbol allocated to a political party or candidate for use on ballots</nowiki>)
***[[:d:Property:P12651|authorised capital]] (<nowiki>maximum amount of share capital that the company is authorised to issue to shareholders</nowiki>)
***[[:d:Property:P12655|number of submissions]] (<nowiki>number of submissions, e.g., submitted papers to a conference</nowiki>)
***[[:d:Property:P12657|follows spelling pattern]] (<nowiki>spelling rule, pattern or paradigm followed by this form</nowiki>)
***[[:d:Property:P12663|risk group]] (<nowiki>risk group of a biological agent guiding its initial handling in labs according to the risk group classification defined by the WHO laboratory biosafety manual</nowiki>)
***[[:d:Property:P12677|timetable/schedule URL]] (<nowiki>link to the timetable or the schedule (in PDF, HTML, image format) for the given service or the event schedule. The current timetable/schedule should have preferred rank.</nowiki>)
***[[:d:Property:P12680|deterioration]] (<nowiki>to indicate types of deterioration presented by an artwork, building, artifact, etc.</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Property:P12582|Oxford Reference overview ID]], [[:d:Property:P12584|Theatrical Index company ID]], [[:d:Property:P12585|Touhou Wiki ID]], [[:d:Property:P12586|Traineras club ID]], [[:d:Property:P12587|Traineras competition ID]], [[:d:Property:P12588|Slovenian organization number]], [[:d:Property:P12589|Featherbase ID]], [[:d:Property:P12590|TUESPWiki ID]], [[:d:Property:P12591|Theatrical Index theatre ID]], [[:d:Property:P12592|Supreme Court of Canada case number]], [[:d:Property:P12593|SNS Info Saúde]], [[:d:Property:P12594|OSHA Occupational Chemical Database ID]], [[:d:Property:P12595|National Library of Uruguay authority ID]], [[:d:Property:P12596|museum-digital tag ID]], [[:d:Property:P12597|museum-digital person ID]], [[:d:Property:P12598|government.ru person ID]], [[:d:Property:P12599|arch2.iofe.center person ID]], [[:d:Property:P12600|Digital Athenaeus Catalog author ID]], [[:d:Property:P12601|China Ministry of Industry and Information Technology ID]], [[:d:Property:P12602|BFO class ID]], [[:d:Property:P12603|identifiant Sculpturo]], [[:d:Property:P12604|Michigan Historical Marker ID]], [[:d:Property:P12606|Barry Hugman's Footballers player ID]], [[:d:Property:P12607|droitne.ch author ID]], [[:d:Property:P12608|Statbunker player ID]], [[:d:Property:P12609|ffspb.org player ID]], [[:d:Property:P12610|beachsoccer.com team ID]], [[:d:Property:P12612|WildTangent Games ID]], [[:d:Property:P12613|HCERES organisation ID]], [[:d:Property:P12614|az.lib.ru author ID]], [[:d:Property:P12615|Hanslick Online person ID]], [[:d:Property:P12618|ID of member of the Chambre des députés]], [[:d:Property:P12619|Algerian National Statistics Office ID]], [[:d:Property:P12620|mosff.ru staff ID]], [[:d:Property:P12622|PeerTube channel address]], [[:d:Property:P12623|WDF player ID]], [[:d:Property:P12624|The Spriters Resource game ID]], [[:d:Property:P12625|Cemu Wiki article ID]], [[:d:Property:P12626|Génération Nintendo game ID]], [[:d:Property:P12627|British Comedy Guide person ID]], [[:d:Property:P12628|The Oxford Dictionary of Islam ID]], [[:d:Property:P12629|Zillow zpid]], [[:d:Property:P12630|Aragonario ID (6th version)]], [[:d:Property:P12631|The Oxford Encyclopedia of the Islamic World ID]], [[:d:Property:P12632|Algerian trademark number ID]], [[:d:Property:P12633|Dictionary of Qur'anic Usage ID]], [[:d:Property:P12635|Delisted Games ID]], [[:d:Property:P12636|Algerian commune ID]], [[:d:Property:P12637|The Oxford Encyclopedia of Islam and Women ID]], [[:d:Property:P12638|The Islamic World: Past and Present ID]], [[:d:Property:P12639|The Concise Oxford Dictionary of World Religions ID]], [[:d:Property:P12640|pressball.by football manager ID]], [[:d:Property:P12641|Duden sense ID]], [[:d:Property:P12644|GovTrack person ID]], [[:d:Property:P12645|PlantZAfrica Plants of the Week ID]], [[:d:Property:P12646|Kritikanstvo game ID]], [[:d:Property:P12647|Kritikanstvo publication ID]], [[:d:Property:P12648|Kritikanstvo critic ID]], [[:d:Property:P12652|myabandonware.com game ID]], [[:d:Property:P12653|FürthWiki article ID]], [[:d:Property:P12654|IAFD film UUID]], [[:d:Property:P12658|A Dictionary of Arabic Literary Terms and Devices ID]], [[:d:Property:P12659|Rugby Romania ID]], [[:d:Property:P12660|Scottish Register of Tartans ID]], [[:d:Property:P12661|Asociation Espanola de Amigos de los Castillos ID]], [[:d:Property:P12662|NICE Paintings ID]], [[:d:Property:P12664|Sonic Retro article ID]], [[:d:Property:P12665|Algerian district ID]], [[:d:Property:P12666|English & Scottish Football League transfers player ID]], [[:d:Property:P12667|The Spriters Resource platform ID]], [[:d:Property:P12668|Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego ID]], [[:d:Property:P12669|Cerist.dz CCDZ ID]], [[:d:Property:P12670|Flora Croatica Database taxon ID]], [[:d:Property:P12671|Quadrinhopédia artist ID]], [[:d:Property:P12672|SPV profile ID]], [[:d:Property:P12673|CPV profile ID]], [[:d:Property:P12674|Kunstenpunt Knowledge Graph ID]], [[:d:Property:P12675|The Oxford Dictionary of Phrase and Fable ID]], [[:d:Property:P12676|Hindawi Foundation book ID]], [[:d:Property:P12678|The Oxford Essential Dictionary of Foreign Terms in English ID]], [[:d:Property:P12679|Pennsylvania State Senate ID]], [[:d:Property:P12681|Vanhan kirjasuomen sanakirja ID]], [[:d:Property:P12682|Suomi–ruotsi-suursanakirja ID]], [[:d:Property:P12683|FilmVandaag ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/WEM facility code|WEM facility code]] (<nowiki></nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Type of representation|Type of representation]] (<nowiki>Property to indicate the '''representation type''' as a qualifier for Wikimedia Commons SDC Depicts statements of such Wikidata items, indicating the media type of the media file as can be derived from its registered property in Wikidata, being different from P18 (image).</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/is fake of|is fake of]] (<nowiki>the kind (class) of elements this item falsifies / is a fake for</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/tartan|tartan]] (<nowiki>item's tartan; Tartan is a Scottish cloth pattern symbolizing a clan, region, or group.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/hasFeldpostNumber|hasFeldpostNumber]] (<nowiki>Property to link German military units to their respective Feldpost numbers, referencing the specific identifier used during the military communications in the world wars.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/total deposits|total deposits]] (<nowiki>total value of deposits held by a bank or financial institution</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Total loans|Total loans]] (<nowiki>total value of loans given out by a bank or financial institution</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/source of transfer & destination of transfer|source of transfer & destination of transfer]] (<nowiki>entity that a transferred item is initially associated with, before this process associates it with another entity (the destination of transfer) [aliases: source / sender]</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/rythme narratif|rythme narratif]] (<nowiki>video game mechanic based on the rhythm of the player's actions</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/event role|event role]] (<nowiki>item that describes a role in an event class</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Patent Abstract|Patent Abstract]] (<nowiki>Abstract of the patent</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/category for this time deaths|category for this time deaths]] (<nowiki>category item for people who died in this time</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/category for this time births|category for this time births]] (<nowiki>category item for people who born in this time</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/is ontological root of|is ontological root of]] (<nowiki>forms the root element of the ontology</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/founder of|founder of]] (<nowiki>Organization, religion, or place that was founded or co-founded by subject. Inverse of P112.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/writing technique|writing technique]] (<nowiki>technique used for writing on stone, paper or other support</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Inventaire du patrimoine immobilier culturel|identifiant Inventaire du patrimoine immobilier culturel]] (<nowiki></nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/TMDB award IDs|TMDB award IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian National Assembly ID|Algerian National Assembly ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YList ID|YList ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur brewery ID|Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur brewery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Brill ID|Brill ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Canonical Hadith ID|Encyclopedia of Canonical Hadith ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/case number (mainland China)|case number (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AccessAble venue ID|AccessAble venue ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pitchbook Company Profile|Pitchbook Company Profile]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cbonds Company Profile|Cbonds Company Profile]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New Oxford American Dictionary ID|New Oxford American Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam ID|The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science, and Technology in Islam ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Encyclopedia of Islam and Politics ID|The Oxford Encyclopedia of Islam and Politics ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PEGI game ID|PEGI game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jerusalem Film Cinematheque person id|Jerusalem Film Cinematheque person id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture ID|The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algerian province ID|Algerian province ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Encyclopedia ID|World Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of the Middle Ages ID|Encyclopedia of the Middle Ages ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gentoo Guru ID|Gentoo Guru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oxford University Press ID|Oxford University Press ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FilmVandaag ID|FilmVandaag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FBW-Kennung|FBW-Kennung]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Duden node ID|Duden node ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cambridge University Press ID|Cambridge University Press ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Taylor & Francis book ID|Taylor & Francis book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AbeBooks book ID|AbeBooks book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/COBISS ID|COBISS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dhliz person ID|Dhliz person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LGD Block Code|LGD Block Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Edinburgh University Press ID|Edinburgh University Press ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BD Gest' work ID|BD Gest' work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gentoo Wiki ID|Gentoo Wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Barnes & Noble ID|Barnes & Noble ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vanguard Books ID|Vanguard Books ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Douban Personage ID|Douban Personage ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/De Gruyter ID|De Gruyter ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thriftbooks ID|Thriftbooks ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eBay item|eBay item]], [[:d:Wikidata:Property proposal/numéro d'établissement d'une ICPE|numéro d'établissement d'une ICPE]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Columbia University Press ID|Columbia University Press ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kōmako id|Kōmako id]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
* [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]:
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/9uxM Two or more statements on a certain property] - generates a list of all elements where there are two or more statements on a certain property (without deprecated statements).
** [https://w.wiki/9uxW Explore data about Tabakalera participants] - find biographical information of film director's that have participate din the San Sebastian Film Festival Tabalakera cultural centre.
** [https://w.wiki/9twM Mothers on Wikidata] - explore the mother and child relationships of Wikidata items.
** [https://w.wiki/9saJ Presidents of French Universities] - curious about which individuals have presided at French Universities and Higher education institutions? This query explores that!
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q539544|Jerzy Spława-Neyman]] - A polish Statistician, the first to introduce a confidence interval to statistical hypothesis testing.
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L593075|Pfeil (DE)]] - Arrow, part of the [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php Weekly Lexeme Challenge].
''' Development '''
* [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
* Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
* [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]!
* Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 14:42, 29 අප්‍රේල් 2024 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26673942 -->
== Wikidata weekly summary #626 ==
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.</br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-05-06.</br>[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]] are available.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* '''Reminder:''' the period for [[d:Wikidata_talk:SPARQL_query_service/WDQS_graph_split/WDQS_Split_Refinement|feedback]] on the [[Wikidata:SPARQL_query_service/WDQS_graph_split|Wikidata Query Service graph split]] ruleset closes on 15-May-2024. More information [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/AHOKYOHFMHHDVOSVTFON3PGB5EAUUPX2/ here]!
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* The [[mw:Wikimedia_Hackathon_2024|Wikimedia Hackathon 2024]] took place in Tallinn, Estonia. Wikimedians from all over came together to hack on a huge variety of topics, including Wikidata and Wikibase topics. See the entire [[mw:Wikimedia_Hackathon_2024/Program|Program]]
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/message/GGOTS5P465W6AIC2UDEKSYSDNOQD4MDB/ International Museum Day 2024 on Wikimedia: Take part in the translation, media, and data challenges!]
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wiki-research-l@lists.wikimedia.org/thread/T5WK6BO5NKVPZDDXVUP6UQOB4I2QHT5Y/ Registration for Wiki Workshop 2024 is now open!] The event will be virtually held on *June 20, 12:00-18:30 UTC
* [https://wikimedia.org.au/wiki/Coordinate_Me_2024 Coordinate Me 2024] is an international Wikidata competition taking place over the month of May. This year, the focus is on enriching or creating Wikidata items with the [[d:Property:P625|Property: Coordinate Location (P625)]]. To participate, [https://outreachdashboard.wmflabs.org/courses/wikidata/Coordinate_Me_2024_AUS_(2024)?enroll=|first enroll on the dashboard] to ensure your edits are tracked.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Papers: [https://arxiv.org/pdf/2404.14695 MisgenderMender] - A community-informed approach to interventions of misgendering.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=5nkBRHTvZJI Intro to Wikidata Query Service] - hosted by [[d:User:Gnoeee|User:Gnoeee]], this comprehensive video will equip newcomers to Wikidata with the skills to effectively start querying Wikidata.
** [https://www.youtube.com/watch?v=u8EghOSdzEA Siobhan Leachman, NZ Citizen Scientist and Wikipedian] - CitSciOz23 Keynote Speaker, this prolific editor discusses her passions and workflows for contributing and enriching Wikidata on topics as diverse as women scientists, scientific illustrators, artworks and citation data, moths and more.
** [https://www.youtube.com/watch?v=pBcmaqJEEMA WikiSearch from Wikibase Data] - Wout Geveart shows how the WikiSearch extension is using Wikibase data to explore and visualise the data in new ways.
** [https://www.youtube.com/watch?v=njgPYd4eXuw WikimediaAPIs: a WM Technology Training Session] - Mr. Neechalkaran of the WM Indic MediaWiki Developers Usergroup introduces the function and utility of WM projects APIs, including the REST AOI, the Wikidata API and more.
** [https://us02web.zoom.us/rec/play/LOHqqWDVWxgCvL1SU2T_R-mktp-xUu-0tzQkCmegJyU2JnT-6bAyopadLg3kWI8HG2MpHtv9FJAmuLUh.8XOWDeQJ2n4ZUhEM?canPlayFromShare=true&from=share_recording_detail&continueMode=true&componentName=rec-play&originRequestUrl=https%3A%2F%2Fus02web.zoom.us%2Frec%2Fshare%2F2cvZX_xvgfh5xwiJItyvx5uWH0pqvd5fl_tuvxYIsFo6wVDdY9H_2BBxtFS5H5CT.hG1v-SjAD1xbEudc Accessing Wikidata's Data: An Introduction to the Wikidata REST API] (Zoom recording). A WikiMentor Africa session by Eugene Egbe.
''' Tool of the week '''
* [https://tools.wmflabs.org/ptable Wikidata periodic table] - Tool by [[d:User:Ricordisamoa|User:Ricordisamoa]], to browse all chemical elements available on Wikidata, with atomic number, chemical symbol, and localized label. It also includes two charts of the nuclides, with links to every isotope in Wikidata, colored by half-life or decay mode.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* A new UI mode is available for the online validator for EntitySchemas. It represents validation reports as a table rather than a very long string, and replaces most links with hyperlinks with some of the text behind them; making them easier to read. Currently being tested at https://shex-validator.toolforge.org/packages/shex-webapp/doc/shex-simple-improved.html, we are looking for participants to evaluate this tool. Some experience with editing Wikidata is appreciated, but no experience working with Schemas is required. If you are interested, you can sign up [https://datumprikker.nl/pwx27abv4daqq4vr here]. We hope to begin interviews around May 13. For more details, visit [[d:User:M.alten.tue|User:M.alten.tue]]
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12686|category for this time births]] (<nowiki>category item for people who born in this time</nowiki>)
**[[:d:Property:P12687|category for this time deaths]] (<nowiki>category item for people who died in this time</nowiki>)
**[[:d:Property:P12692|representation type]] (<nowiki>property to indicate the representation type as a qualifier for Wikimedia Commons SDC Depicts statements of such Wikidata items</nowiki>)
**[[:d:Property:P12693|source of transfer]] (<nowiki>entity that a transferred item is initially associated with, before this process associates it with another entity</nowiki>)
**[[:d:Property:P12694|destination of transfer]] (<nowiki>entity that a transferred item comes to be associated with as a result of this process</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12683|FilmVandaag ID]], [[:d:Property:P12684|FBW ID]], [[:d:Property:P12685|Encyclopedia of the Middle Ages ID]], [[:d:Property:P12688|Jerusalem Film Cinematheque person ID]], [[:d:Property:P12689|PitchBook profile ID]], [[:d:Property:P12690|New Oxford American Dictionary ID]], [[:d:Property:P12691|Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur brewery ID]], [[:d:Property:P12695|Gentoo Wiki article ID]], [[:d:Property:P12696|Dhliz person ID]], [[:d:Property:P12697|RAG ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/LombardiaBeniCulturali collection ID|LombardiaBeniCulturali collection ID]] (<nowiki>ID of a collection on lombardiabeniculturali.it</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/is ontological root of|is ontological root of]] (<nowiki>forms the root element of the ontology</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/last appearance|last appearance]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Perlego ID|Perlego ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bokkilden ID|Bokkilden ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Iconoteca dell'Accademia di architettura ID|Iconoteca dell'Accademia di architettura ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Law Dictionary entry|The Law Dictionary entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/urban area census code|urban area census code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wardah Books ID|Wardah Books ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Lost Media Wiki page ID|The Lost Media Wiki page ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Sounds Resource game ID|The Sounds Resource game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Palula dictionary ID|Palula dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CDC Stacks ID|CDC Stacks ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Virtual Russian Museum artist ID|Virtual Russian Museum artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pushkin Museum artist ID|Pushkin Museum artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLR editions|NLR editions]], [[:d:Wikidata:Property proposal/الملف الاستنادي للمؤلفين العراقيين|الملف الاستنادي للمؤلفين العراقيين]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dhliz film ID|Dhliz film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dhliz TV series ID|Dhliz TV series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/glubinka.by|glubinka.by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Azerbaijani National Assembly ID|Azerbaijani National Assembly ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TheLegacy ID|TheLegacy ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Explanatory Ukrainian Dictionary ID|Explanatory Ukrainian Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Transfermarkt competition ID|Transfermarkt competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Quranic Semantic Search word ID|Quranic Semantic Search word ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
**[https://w.wiki/9ytb {{langSwitch|en=List of lists of ambassadors per host and sending country|fr=liste des listes d'ambassadeurs par pays hôtes et pays d'acceuil}}]
**[https://w.wiki/9zvj {{langSwitch|en=List of current embassies per host and sending country, and their counterparts|fr=liste des ambassades par pays hôtes et pays d'acceuil et leur pair}}]
** [https://w.wiki/9peJ Images of types of dance in the world] ([https://twitter.com/wikidataid/status/1784914312471212224 source])
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [https://w.wiki/9twM young mothers] ([https://w.wiki/9twM source])
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q1183379|Deirdre (Q1183379)]] - heroine in Irish mythology
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L741213|사랑하다 (L741213)]] - verb "to love (cherish with affection)" in Korean
''' Development '''
* We attended the [[mw:Wikimedia_Hackathon_2024|Wikimedia Hackathon]].
* REST API: We are finishing the route for creating an Item ([[phab:T342990]]) and modify the data of a Property ([[phab:T347394]])
* EntitySchemas: We are continuing the work on creating the new datatype to link to EntitySchemas in statements ([[phab:T214884]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]:
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 11:01, 7 මැයි 2024 (යූටීසී)'''
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26673942 -->
== Wikidata weekly summary #627 ==
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.</br>This is the Wikidata summary of the week before 2024-05-13.</br>Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* [[d:Wikidata:Project_chat#Data_models_pages|Project Chat - Data model pages]]: [[d:User:Alexmar983|Alexmar983]] and [[d:User:Ep%C3%ACdosis|User:Epìdosis]] have proposed updates to standardize the nomenclature in the [[d:Wikidata:Data_model|Wikidata: Data Model]] pages, join the conversation. Also see this [[d:Category_talk:Data_models|Talk page]] for a draft proposal for a new Navbox.
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Bot5958|Bot5958]] - Task: Infer [[d:Property:P8013|Trakt.tv ID]] (P8013) of an episode from the Trakt.tv ID (P8013) of the corresponding TV series.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs: [https://diff.wikimedia.org/2024/05/08/navigating-the-world-of-wikidata-an-introduction-and-hands-on-experience-1/ Navigating the world of Wikidata]: An intro and hands-on experience. This blog entry documents the session from [[d:User:Yaw_tuba|Yaw Tuba]] and [[d:User:NanaYawBotar|Nana Yaw Botar]] and organised by [[m:Open_Foundation_West_Africa|Open Foundation West Africa]] in building skills for new and experienced editors alike.
* Papers
** [https://riojournal.com/article/118851/ Sharing data, caring for collections. Open data on collection agents affiliated with the Museum für Naturkunde Berlin] - This paper documents a project at the MN to digitise collector metadata from museum exhibits for reuse, research and provenance. S. Mering et al.
** [https://content.iospress.com/articles/semantic-web/sw233450 Erenrich, Daniel. ‘Psychiq and Wwwyzzerdd: Wikidata Completion Using Wikipedia’. 1 Jan. 2023 : 1 – 14.]
** [https://content.iospress.com/articles/semantic-web/sw233520 Ilievski, Filip et al. ‘A Study of Concept Similarity in Wikidata’. 1 Jan. 2024 : 1 – 20.]
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=FqkZQ1MHoCQ using Open Data to Automatically Generate Localised Analogies] - Sofia Spatharioti explains how information from Wikidata and Wikipedia can be used to provide more contextual comparisons when dealing with large numbers, dimensions or statistics.
** [https://www.youtube.com/watch?v=j6EQqwVQNuM Thesaurus INAPP in Wikidata] (Italian) - Camillo Carlo Pellizzari shows INAPP thesaurus usage on Wikidata and how to normalise keywords assigned to publications.
** [https://www.youtube.com/watch?v=G8KQqumlDwY Authors INAPP on Wikidata] (Italian) - Camillo also presents how Wikidata can record biographical data and the presence of authors affiliated with INAPP.
''' Tool of the week '''
* [[d:Wikidata:Projector|Wikidata:Projector]] - is a tool that shows maps and lists with Wikidata items for a specific topic, usually a location. As an example, see the Projector for [https://projector.toolforge.org/#/Corfu Corfu]
* [http://atilioa.me/WikidataAntiPatternAnalyzer/index.html? Wikidata Anti Pattern Analyzer] companion tool to the [https://content.iospress.com/articles/semantic-web/sw243562 Evidence of large-scale conceptual disarray in multi-level taxonomies in Wikidata] research paper
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12686|category for this time births]] (<nowiki>category item for people who born in this time</nowiki>)
**[[:d:Property:P12687|category for this time deaths]] (<nowiki>category item for people who died in this time</nowiki>)
**[[:d:Property:P12692|representation type]] (<nowiki>property to indicate the representation type as a qualifier for Wikimedia Commons SDC Depicts statements of such Wikidata items</nowiki>)
**[[:d:Property:P12693|source of transfer]] (<nowiki>entity that a transferred item is initially associated with, before this process associates it with another entity</nowiki>)
**[[:d:Property:P12694|destination of transfer]] (<nowiki>entity that a transferred item comes to be associated with as a result of this process</nowiki>)
**[[:d:Property:P12703|LombardiaBeniCulturali collection ID]] (<nowiki>ID of a collection on lombardiabeniculturali.it</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12683|FilmVandaag ID]], [[:d:Property:P12684|FBW ID]], [[:d:Property:P12685|Encyclopedia of the Middle Ages ID]], [[:d:Property:P12688|Jerusalem Film Cinematheque person ID]], [[:d:Property:P12689|PitchBook profile ID]], [[:d:Property:P12690|New Oxford American Dictionary ID]], [[:d:Property:P12691|Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur brewery ID]], [[:d:Property:P12695|Gentoo Wiki article ID]], [[:d:Property:P12696|Dhliz person ID]], [[:d:Property:P12697|RAG ID]], [[:d:Property:P12698|The Sounds Resource game ID]], [[:d:Property:P12699|The Lost Media Wiki page ID]], [[:d:Property:P12700|Cbonds company profile]], [[:d:Property:P12701|Iconoteca dell'Accademia di architettura ID]], [[:d:Property:P12702|Kōmako author ID]], [[:d:Property:P12704|urban area census code]], [[:d:Property:P12705|The Law Dictionary entry]], [[:d:Property:P12706|CDC Stacks ID]], [[:d:Property:P12707|Authority file of the Iraqi Authors]], [[:d:Property:P12708|Gentoo GURU package ID]], [[:d:Property:P12709|TheLegacy ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/is ontological root of|is ontological root of]] (<nowiki>forms the root element of the ontology</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/located in the Islamic territorial entity|located in the Islamic territorial entity]] (<nowiki>the item is located on the territory of the following Islamic entity.</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/last appearance|last appearance]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Perlego ID|Perlego ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bokkilden ID|Bokkilden ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wardah Books ID|Wardah Books ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Palula dictionary ID|Palula dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Virtual Russian Museum artist ID|Virtual Russian Museum artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pushkin Museum artist ID|Pushkin Museum artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLR editions|NLR editions]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dhliz film ID|Dhliz film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dhliz TV series ID|Dhliz TV series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/glubinka.by|glubinka.by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Azerbaijani National Assembly ID|Azerbaijani National Assembly ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Explanatory Ukrainian Dictionary ID|Explanatory Ukrainian Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Transfermarkt competition ID|Transfermarkt competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Quranic Semantic Search word ID|Quranic Semantic Search word ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Folkets lexikon ID|Folkets lexikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grand Theft Wiki ID|Grand Theft Wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Quranic Arabic Corpus topic ID|Quranic Arabic Corpus topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Oxford Dictionary ID|Australian Oxford Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oxford Encyclopedia of the Islamic World: Digital Collection ID|Oxford Encyclopedia of the Islamic World: Digital Collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lille norske leksikon-ID|Lille norske leksikon-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Encyclopedia of Religion and Nature ID|The Encyclopedia of Religion and Nature ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Brewer's Dictionary of Phrase & Fable ID|Brewer's Dictionary of Phrase & Fable ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Companion to World Mythology ID|The Oxford Companion to World Mythology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GOG product ID|GOG product ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yandex.Music track ID|Yandex.Music track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WiiG.de developer ID|WiiG.de developer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WiiG.de publisher ID|WiiG.de publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Comprehensive Dictionary of the Contemporary Ukrainian Language ID|Comprehensive Dictionary of the Contemporary Ukrainian Language ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The New Zealand Oxford Dictionary ID|The New Zealand Oxford Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Oxford Dictionary ID|Canadian Oxford Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/promodj album ID|promodj album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Encyclopedia of the Modern World ID|The Oxford Encyclopedia of the Modern World ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Companion to the Mind ID|The Oxford Companion to the Mind ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arkitekturguide for Nord-Norge og Svalbard ID|Arkitekturguide for Nord-Norge og Svalbard ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/person ID in MNAHA|person ID in MNAHA]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/A2SF Indigenous Performers Arts Alliance (IPAA) Members living, working or from Canada]
** [https://query.wikidata.org/embed.html#SELECT%20%3Fq%20%3FqLabel%20%28COUNT%28%3Fperson%29%20AS%20%3Fcount%29%20WHERE%20%7B%0A%20%20%3Fq%20wdt%3AP31%2Fwdt%3AP279%2a%20wd%3AQ52085914.%0A%20%20%3Fperson%20wdt%3AP69%20%3Fq.%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22en%22.%20%7D%0A%7D%0AGROUP%20BY%20%3Fq%20%3FqLabel%0AORDER%20BY%20DESC%28%3Fcount%29 Schools of magic by numbers of students]
* Schema examples: [https://w.wiki/9$$N List of roles played by siblings]
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:User:KrBot/Lost links|Lost links]] - (New editor removed sitelink and did not reconnect it)
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q3050361|Mister President (Q3050361)]] - novel written by Miguel Ángel Asturias
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1218418|Ordbokredaktør]] - (Bokmål; a literary version of Norwegian) appropriately, for Lexicographer.
''' Development '''
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]: Gambling
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 16:04, 13 May 2024 (UTC)'''
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26759855 -->
== Wikidata weekly summary #628 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-05-20. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Browse9ja_bot|Browse9ja Bot]] - Task: Automated data retrieval focusing on Nigerian / African-based information, integrating a chatbot, NLP API, knowledge graph, and machine learning model.
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/DhlizBot|DhlizBot]] - Task: add Dhliz ID (P12696) for persons/films/TV series that exist in Dhliz (Q125594802) database.
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/AmeisenBot_2|AmeisenBot 2]] - Task: Working on bot requests at WD:RBOT using [[d:Help:QS|QuickStatements]].
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [[w:Wikipedia:Wikipedia_Signpost/2024-05-16/Op-Ed|Wikidata to split as sheer volume of information overloads infrastructure]], by [[d:User:Bluerasberry|Bluerasberry]]. "The split will create a WikiCite graph separate from the main Wikidata graph. The main Wikidata graph will retain content of broader interest, including items for authors, journals, publishers, and anything with a page in a Wikimedia project."
** [https://pro.europeana.eu/post/learnings-from-ai-and-heritage-inclusive-metadata-requires-more-than-erasing-stereotyping-terms Learnings from AI and Heritage inclusive Metadata requires more than erasing stereotyping terms] - this article explores the presence of contentious terms in Wikidata labels.
** [https://www.library.upenn.edu/kislak/judaicadh/blog/wikibasecloudreconcile Reconciling Shira: Wikibase Cloud and OpenRefine] - as part of the Shira project to document and digitise Penn University's Jewish music collections, the author gives a step-by-step process on installing OpenRefine for Wikibase Cloud instances.
* Papers
** [https://doi.org/10.36253/979-12-215-0356-2.17 Camillo Carlo Pellizzari di San Girolamo, ''Storia della collaborazione tra Wikidata e le biblioteche della Rete URBE nel controllo di autorità'']. Abstract: "The contribution draws a history of the presence of the identifiers of the authority records of the [[:d:Q72283418|URBE network libraries]] in Wikidata, and of the collaboration that has evolved since 2020 between the Wikidata community and the cataloguers of the URBE network libraries, relating to the harmonisation of these authority records with Wikidata and the improvement of the quality of the respective data. The first part of the contribution traces the main stages of collaboration in chronological order, while the second part of the contribution presents the main areas in which the collaboration materialises (or can materialise) in the daily authority work carried out by cataloguers in theme-based groupings".
** [https://dl.acm.org/doi/pdf/10.1145/3613904.3642638 Using Open Data to Automatically Generate Localized Analogies]. Numerical analogies that translate unfamiliar measurements into familiar reference objects (e.g., “275k sq miles is roughly as large as Texas”). By "Sofia Eleni Spatharioti, Daniel G. Goldstein, Jake M. Hofman"
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=M7ke3gX5yy4 ¿Cómo contribuir masivamente a Wikidata con OpenRefine?] (Spanish) - As part of the Coordinate Me Campaign, this is a review of the OpenRefine tool for contributing large sets of data to Wikidata.
** [https://www.youtube.com/watch?v=MUHnhG_XEp0 Patrimoine spolié : le projet ProvEnhance] (French) - A seminae on the looted heritage project on the Royal Museum of Fine Arts of Belgium. At timestamp: 55:02 onwards, Wikibase is discussed as a platform to host the Looted Heritage and Provenance research project.
''' Tool of the week '''
* [https://observablehq.com/@pac02/wikidatas-genderstats Wikidata GenderStats] measures gender bias at the user level by computing stats on created items.
* [https://observablehq.com/@pac02/wikidatas-list-of-created-items Created items] : a list of items created by a user with labels. This not new but this has been repaired.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* Wikimedia Deutschland job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/45182702/Project-Manager-Machine-Learning?jobDbPVId=127236332&l=en Project Manager Machine Learning, Wikidata]. Application deadline: Apply until 26.05.2024
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12712|population by native language]] (<nowiki>native language population of a place</nowiki>)
**[[:d:Property:P12714|tartan]] (<nowiki>item's tartan; Tartan is a Scottish cloth pattern symbolizing a clan, region, or group.</nowiki>)
** Newest External identifiers: [[:d:Property:P12683|FilmVandaag ID]], [[:d:Property:P12684|FBW ID]], [[:d:Property:P12685|Encyclopedia of the Middle Ages ID]], [[:d:Property:P12688|Jerusalem Film Cinematheque person ID]], [[:d:Property:P12689|PitchBook profile ID]], [[:d:Property:P12690|New Oxford American Dictionary ID]], [[:d:Property:P12691|Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur brewery ID]], [[:d:Property:P12695|Gentoo Wiki article ID]], [[:d:Property:P12696|Dhliz ID]], [[:d:Property:P12697|RAG ID]], [[:d:Property:P12698|The Sounds Resource game ID]], [[:d:Property:P12699|The Lost Media Wiki page ID]], [[:d:Property:P12700|Cbonds company profile]], [[:d:Property:P12701|Iconoteca dell'Accademia di architettura ID]], [[:d:Property:P12702|Kōmako author ID]], [[:d:Property:P12704|urban area census code]], [[:d:Property:P12705|The Law Dictionary entry]], [[:d:Property:P12706|CDC Stacks ID]], [[:d:Property:P12707|Authority file of the Iraqi Authors]], [[:d:Property:P12708|Gentoo GURU package ID]], [[:d:Property:P12709|TheLegacy game ID]], [[:d:Property:P12710|Explanatory Ukrainian Dictionary ID]], [[:d:Property:P12711|Grand Theft Wiki ID]], [[:d:Property:P12713|Folkets lexikon ID]], [[:d:Property:P12715|Pushkin Museum artist ID]], [[:d:Property:P12716|Virtual Russian Museum artist ID]], [[:d:Property:P12717|LGD Block Code]], [[:d:Property:P12718|Australian Oxford Dictionary ID]], [[:d:Property:P12719|ICPE establishment ID]], [[:d:Property:P12720|case number (mainland China)]], [[:d:Property:P12721|Lille norske leksikon ID]], [[:d:Property:P12722|WiiG.de developer ID]], [[:d:Property:P12723|WiiG.de publisher ID]], [[:d:Property:P12724|The New Zealand Oxford Dictionary ID]], [[:d:Property:P12725|Azerbaijani National Assembly ID]], [[:d:Property:P12726|Canadian Oxford Dictionary ID]], [[:d:Property:P12727|GOG product ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/is ontological root of|is ontological root of]] (<nowiki>forms the root element of the ontology</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/located in the Islamic territorial entity|located in the Islamic territorial entity]] (<nowiki>the item is located on the territory of the following Islamic entity.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/address of addressee|address of addressee]] (<nowiki>address of the address e.g. on a postcard</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/TheaterEncyclopedie ID|TheaterEncyclopedie ID]] (<nowiki>An item of the TheaterEncyclopedie</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/relates to sustainable development goal, target or indicator|relates to sustainable development goal, target or indicator]] (<nowiki>relation to the SDGs</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/taxon synonym of|taxon synonym of]] (<nowiki>taxon item (considered a preferred name according to a given reference) of which this taxon name is a synonym - the new property will be the inverse property of {{P|1420}}</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/last appearance|last appearance]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Perlego ID|Perlego ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bokkilden ID|Bokkilden ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wardah Books ID|Wardah Books ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Palula dictionary ID|Palula dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLR editions|NLR editions]], [[:d:Wikidata:Property proposal/glubinka.by|glubinka.by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Transfermarkt competition ID|Transfermarkt competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Quranic Arabic Corpus topic ID|Quranic Arabic Corpus topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oxford Encyclopedia of the Islamic World: Digital Collection ID|Oxford Encyclopedia of the Islamic World: Digital Collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Encyclopedia of Religion and Nature ID|The Encyclopedia of Religion and Nature ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Brewer's Dictionary of Phrase & Fable ID|Brewer's Dictionary of Phrase & Fable ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Companion to World Mythology ID|The Oxford Companion to World Mythology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yandex.Music track ID|Yandex.Music track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Comprehensive Dictionary of the Contemporary Ukrainian Language ID|Comprehensive Dictionary of the Contemporary Ukrainian Language ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/promodj album ID|promodj album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Encyclopedia of the Modern World ID|The Oxford Encyclopedia of the Modern World ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Companion to the Mind ID|The Oxford Companion to the Mind ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arkitekturguide for Nord-Norge og Svalbard ID|Arkitekturguide for Nord-Norge og Svalbard ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/person ID in MNAHA|person ID in MNAHA]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New Oxford Rhyming Dictionary ID|New Oxford Rhyming Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archnet authority ID|Archnet authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nintendo Life game ID|Nintendo Life game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Push Square game ID|Push Square game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pure Xbox game ID|Pure Xbox game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Global Egyptian Museum ID|Global Egyptian Museum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TheLegacy company ID|TheLegacy company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Historic Synagogues of Europe ID|Historic Synagogues of Europe ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IAFD actor UUID|IAFD actor UUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Database of Hungarian archaeology ID|Database of Hungarian archaeology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Dictionary of the Middle Ages ID|The Oxford Dictionary of the Middle Ages ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zoraptera Species File taxon ID|Zoraptera Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dermaptera Species File taxon ID|Dermaptera Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Plecoptera Species File taxon ID|Plecoptera Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grylloblattodea Species File taxon ID|Grylloblattodea Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mantophasmatodea Species File taxon ID|Mantophasmatodea Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionary of Taiwan Hakka ID|Dictionary of Taiwan Hakka ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vehicle keeper marking / VKM|vehicle keeper marking / VKM]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oxford Dictionary of English ID|Oxford Dictionary of English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Embioptera Species File taxon ID|Embioptera Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Isoptera Species File taxon ID|Isoptera Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Aphid Species File taxon ID|Aphid Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Coleorrhyncha Species File taxon ID|Coleorrhyncha Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LGD Subdistrict Code|LGD Subdistrict Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PLC (Primary Location Code)|PLC (Primary Location Code)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sinhala Cinema Database ID|Sinhala Cinema Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LGD District Code|LGD District Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LGD Village Code|LGD Village Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LGD State or UT Code|LGD State or UT Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Slovenski etymološki slovar ID|Slovenski etymološki slovar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Korrespondenzen der Frühromantik|Korrespondenzen der Frühromantik]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bundes-Klinik-Atlas Hospital ID|Bundes-Klinik-Atlas Hospital ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jedipedia.net ID|Jedipedia.net ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JJM Habitation id|JJM Habitation id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/McDonald's US product|McDonald's US product]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Justapedia|Justapedia]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Atarimuseum ID|Atarimuseum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PNG School Code|PNG School Code]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/A5AC A map with locations of Pablo Picasso works] - ([https://twitter.com/kavango/status/1790303326925467734 source])
** [https://w.wiki/A6t2 Descendants of King Antso III] ([https://twitter.com/kavango/status/1790731138979246514 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject MELA on Palestine|MELA on Palestine]] - The Wiki project page for the Middle East Librarians Association (MELA) work group on Palestine.
** [[d:Wikidata:WikiProject India Aviation|India Aviation]] - A usergroup focused on airports in India
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/Complex constraint violations|Complex constraint violations]] (list of Properties)
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q2345|12 Angry Men (Q2345)]] - 1957 drama film by Sidney Lumet
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1223420|panneband (L1223420)]] - means "headband" in Nynorsk
''' Development '''
* We have completed the preparation work to migrate the Query Builder's front end from Wikit to Codex ([[phab:T360096]])
* We also continued work on the EntitySchema data type and refining the CI flow for EntitySchemas ([[phab:T362000]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]:
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 14:26, 21 මැයි 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26774381 -->
== Wikidata weekly summary #629 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-05-27. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/ELMCIPBot|ELMCIPBot]] - Task: Import records from [[d:Q113705072|ELMCIP Knowledge Base]] (Q113705072) as part of the Wikidata WikiProject [[d:Wikidata:WikiProject_Digital_Narratives|Digital Narratives]]
* New request for oversight: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Oversight/KonstantinaG07|KonstantinaG07]] - RfP scheduled to end 8 June 2024 16:09 (UTC)
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call May 28, 2024: We have our next LD4 Wikidata Affinity Group Call on Tuesday, 28 May, 2024 at 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET (Time zone converter). Please join us for a community discussion on the LCCN Wikidata Bot with Mary Campany, Steven Folsom, and Matt Miller. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/HLLLF5JO4DS44Z5ABRJQ745FFZ5VECMV/ 2024-05-28: Wikidata Affinity Group Call Agenda]
* [https://wikimedia.es/coordinate-me-2024-concurso-wikidata-sobre-contenidos-localizables/ Coordinate Me 2024] (Spanish): An international Wikidata competition around geolocation content, from towns, hospitals, public art and natural monuments to improve or create Wikidata elements with a coordinate location (P625) in focus countries. Contest ends 31 May 2024.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://stefanbohacek.com/blog/making-a-map-of-unesco-world-heritage-sites/ Using Wikidata (and Mapbox) to make a UNESCO World Heritage Sites map] Stefan Bohacek documents a follow and code along project to make a map displaying UNESCO World Heritage sites on a Mapbox, fuelled by Wikidata.
** [https://diff.wikimedia.org/2024/05/18/ld42023-iii-the-examples-libraries-using-wikidata/ Libraries using Wikidata: 11 examples] - following on from the previous [https://diff.wikimedia.org/2023/12/13/ld42023-part-i-the-future-of-wikidata-libraries-a-workshop/ post], this Diff blog highlights 11 projects where Libraries and Librarians are using Wikidata in their projects.
** [https://www.bobdc.com/blog/querywatchmovies Use SPARQL to query for movies, then watch them] Bob DuCharme inspired by [https://wikiflix.toolforge.org/#/ WikiFlix] demonstrates how SPARQL queries can be used to find YouTube-hosted media content entered in Wikidata to curate your next Watchlist.
** [https://motherbrain.ai/enhancing-knowledge-graphs-with-llms-a-novel-approach-to-keyword-extraction-and-synonym-merging-3b76b3813a54 Enhancing KG's with LLM's]: A novel approach to keyword extraction and synonym merging. This blog post shows an example of using a Wikidata subgraph with AI to discover new connections and relationships.
* Papers
** [https://www.semantic-web-journal.net/content/rqss-referencing-quality-scoring-system-wikidata-1 RQSS: Referencing Quality Scoring System for Wikidata] - The authors show how RQSS framework can be applied to Wikidata subsets to qualify Reference Quality. By S. Beghaeiraveri, A.Gray & F. McNeill.
** [https://www.b-i-t-online.de/heft/2024-03-fachbeitrag-labusch.pdf Automatisierte semantische Anreicherung von historischen Texten: Erkennung und Verknüpfung von Entitäten mit Wikidata und Wikipedia] (German) - The paper discusses using AI and Wikipedia and Wikidata as Knowledge Graphs to identify, classify and link entities from the Berlin State Library.
** [https://aclanthology.org/2024.lrec-main.1103/ ParaNames 1.0: Creating an Entity Name Corpus for 400+ Languages Using Wikidata] - ParaNames is a multilingual parallel name resource consisting of 140 million names spanning over 400 languages. Names are provided for 16.8 million entities, and each entity is mapped from a complex type hierarchy to a standard type (PER/LOC/ORG). Using Wikidata as a source, the authors created the largest resource of this type to date.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=WHssxXLW558 FOSSGIS 2024 Das Zusammenspiel von Wikidata, Wikipedia und OpenStreetMap] (German) - A presentation of what tags are present in OpenStreetMap that connects to Wikidata and Wikipedia.
** [https://www.youtube.com/watch?v=Ln5JMY5ppfw IWD Inspire Inclusion Campaign English Wikidata Training] - Rhoda James gives an introduction to Wikidata, its principles and common misconceptions and how to begin editing.
''' Tool of the week '''
* [[w:Wikipedia:WE-Framework|Wikipedia:WE-Framework]]: WE-Framework is a tool developed by Sergey Vladimirov that allows editing related Wikidata elements in an article without having to go to Wikidata. When you save your Wikidata edit, it will reference the utility in the edit summary.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* Wikimedia Deutschland is looking for a [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/45182702/Machine-Learning-Project-Manager-?jobDbPVId=127535112&l=en machine learning project manager] to make it easier to use Wikidata's data in machine learning settings.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12686|category for births in this time period]] (<nowiki>category item for people who born in this time period</nowiki>)
**[[:d:Property:P12687|category for deaths in this time period]] (<nowiki>category item for people who died in this time period</nowiki>)
**[[:d:Property:P12692|representation type]] (<nowiki>property to indicate the representation type as a qualifier for Wikimedia Commons SDC Depicts statements of such Wikidata items</nowiki>)
**[[:d:Property:P12693|source of transfer]] (<nowiki>entity that a transferred item is initially associated with, before this process associates it with another entity</nowiki>)
**[[:d:Property:P12694|destination of transfer]] (<nowiki>entity that a transferred item comes to be associated with as a result of this process</nowiki>)
**[[:d:Property:P12703|LombardiaBeniCulturali collection ID]] (<nowiki>ID of a collection on lombardiabeniculturali.it</nowiki>)
**[[:d:Property:P12712|population by native language]] (<nowiki>native language population of a place</nowiki>)
**[[:d:Property:P12714|tartan]] (<nowiki>item's tartan; Tartan is a Scottish cloth pattern symbolizing a clan, region, or group.</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12683|FilmVandaag ID]], [[:d:Property:P12684|FBW ID]], [[:d:Property:P12685|Encyclopedia of the Middle Ages ID]], [[:d:Property:P12688|Jerusalem Film Cinematheque person ID]], [[:d:Property:P12689|PitchBook profile ID]], [[:d:Property:P12690|New Oxford American Dictionary ID]], [[:d:Property:P12691|Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur brewery ID]], [[:d:Property:P12695|Gentoo Wiki article ID]], [[:d:Property:P12696|Dhliz ID]], [[:d:Property:P12697|RAG ID]], [[:d:Property:P12698|The Sounds Resource game ID]], [[:d:Property:P12699|The Lost Media Wiki page ID]], [[:d:Property:P12700|Cbonds company profile]], [[:d:Property:P12701|Iconoteca dell'Accademia di architettura ID]], [[:d:Property:P12702|Kōmako author ID]], [[:d:Property:P12704|urban area census code]], [[:d:Property:P12705|The Law Dictionary entry]], [[:d:Property:P12706|CDC Stacks ID]], [[:d:Property:P12707|Authority file of the Iraqi Authors]], [[:d:Property:P12708|Gentoo GURU package ID]], [[:d:Property:P12709|TheLegacy game ID]], [[:d:Property:P12710|Explanatory Ukrainian Dictionary ID]], [[:d:Property:P12711|Grand Theft Wiki ID]], [[:d:Property:P12713|Folkets lexikon ID]], [[:d:Property:P12715|Pushkin Museum artist ID]], [[:d:Property:P12716|Virtual Russian Museum artist ID]], [[:d:Property:P12717|LGD Block Code]], [[:d:Property:P12718|Australian Oxford Dictionary ID]], [[:d:Property:P12719|ICPE establishment ID]], [[:d:Property:P12720|case number (mainland China)]], [[:d:Property:P12721|Lille norske leksikon ID]], [[:d:Property:P12722|WiiG.de developer ID]], [[:d:Property:P12723|WiiG.de publisher ID]], [[:d:Property:P12724|The New Zealand Oxford Dictionary ID]], [[:d:Property:P12725|Azerbaijani National Assembly ID]], [[:d:Property:P12726|Canadian Oxford Dictionary ID]], [[:d:Property:P12727|GOG product ID]], [[:d:Property:P12728|Archnet authority ID]], [[:d:Property:P12729|Brewer's Dictionary of Phrase & Fable ID]], [[:d:Property:P12730|Comprehensive Dictionary of the Contemporary Ukrainian Language ID]], [[:d:Property:P12731|Archaeological investigations in Hungary ID]], [[:d:Property:P12732|Global Egyptian Museum ID]], [[:d:Property:P12733|Historic Synagogues of Europe ID]], [[:d:Property:P12734|TheLegacy company ID]], [[:d:Property:P12735|Nintendo Life game ID]], [[:d:Property:P12736|Push Square game ID]], [[:d:Property:P12737|Pure Xbox game ID]], [[:d:Property:P12738|Palula dictionary ID]], [[:d:Property:P12739|Oxford Dictionary of English entry ID]], [[:d:Property:P12740|Slovenian Etymological Dictionary ID]], [[:d:Property:P12741|Jedipedia.net ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/last appearance|last appearance]] (<nowiki>last work featuring a fictional character or item</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/is ontological root of|is ontological root of]] (<nowiki>forms the root element of the ontology</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/located in the Islamic territorial entity|located in the Islamic territorial entity]] (<nowiki>the item is located on the territory of the following Islamic entity.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/address of addressee|address of addressee]] (<nowiki>address of the address e.g. on a postcard</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/TheaterEncyclopedie ID|TheaterEncyclopedie ID]] (<nowiki>An item of the TheaterEncyclopedie</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/relates to sustainable development goal, target or indicator|relates to sustainable development goal, target or indicator]] (<nowiki>indicates a relation between the subject and the SDGs or one of the components</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/taxon synonym of|taxon synonym of]] (<nowiki>taxon item (considered a preferred name according to a given reference) of which this taxon name is a synonym - the new property will be the inverse property of {{P|1420}}</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Competitor|Competitor]] (<nowiki>Competitors in game shows</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/basionym of|basionym of]] (<nowiki>taxon item of which this taxon name is a basionym (original name, for botanical and similar items) - inverse property of {{P|566}}</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/land acknowledgement|land acknowledgement]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/protonym of|protonym of]] (<nowiki>taxon item of which this taxon name is a protonym (original name, for zoological taxa) - inverse property of {{P|1403}}</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/replaced synonym of|replaced synonym of]] (<nowiki>taxon item which replaced this taxon name (now only a synonym) - inverse property of {{P|694}}</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/student count by gender|student count by gender]] (<nowiki>I think there should be a way to document the number of students at a university by their gender, as data for student counts (at least if they come from GENESIS Online - german universities) contain that data divided in male and female students. I think it would make more sense to implement that as a qualifier for {{P|2196}} than implementing it as a new property as that wouldn't make old data obsolete, but also it could interfere with tools that retrieve that data automated and are then confused by having multiple counts at the same time.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/has semantic role|has semantic role]] (<nowiki>item that describes a role in an event class</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Perlego ID|Perlego ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bokkilden ID|Bokkilden ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wardah Books ID|Wardah Books ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLR editions|NLR editions]], [[:d:Wikidata:Property proposal/glubinka.by|glubinka.by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Transfermarkt competition ID|Transfermarkt competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Quranic Arabic Corpus topic ID|Quranic Arabic Corpus topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oxford Encyclopedia of the Islamic World: Digital Collection ID|Oxford Encyclopedia of the Islamic World: Digital Collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Encyclopedia of Religion and Nature ID|The Encyclopedia of Religion and Nature ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Companion to World Mythology ID|The Oxford Companion to World Mythology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yandex.Music track ID|Yandex.Music track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/promodj album ID|promodj album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Encyclopedia of the Modern World ID|The Oxford Encyclopedia of the Modern World ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Companion to the Mind ID|The Oxford Companion to the Mind ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arkitekturguide for Nord-Norge og Svalbard ID|Arkitekturguide for Nord-Norge og Svalbard ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/person ID in MNAHA|person ID in MNAHA]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New Oxford Rhyming Dictionary ID|New Oxford Rhyming Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IAFD actor UUID|IAFD actor UUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Dictionary of the Middle Ages ID|The Oxford Dictionary of the Middle Ages ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zoraptera Species File taxon ID|Zoraptera Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dermaptera Species File taxon ID|Dermaptera Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Plecoptera Species File taxon ID|Plecoptera Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grylloblattodea Species File taxon ID|Grylloblattodea Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mantophasmatodea Species File taxon ID|Mantophasmatodea Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionary of Taiwan Hakka ID|Dictionary of Taiwan Hakka ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vehicle keeper marking / VKM|vehicle keeper marking / VKM]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Embioptera Species File taxon ID|Embioptera Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Isoptera Species File taxon ID|Isoptera Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Aphid Species File taxon ID|Aphid Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Coleorrhyncha Species File taxon ID|Coleorrhyncha Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LGD Subdistrict Code|LGD Subdistrict Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PLC (Primary Location Code)|PLC (Primary Location Code)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sinhala Cinema Database ID|Sinhala Cinema Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LGD District Code|LGD District Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LGD Village Code|LGD Village Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LGD State or UT Code|LGD State or UT Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Korrespondenzen der Frühromantik|Korrespondenzen der Frühromantik]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bundes-Klinik-Atlas Hospital ID|Bundes-Klinik-Atlas Hospital ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JJM Habitation id|JJM Habitation id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/McDonald's US product|McDonald's US product]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Justapedia|Justapedia]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Atarimuseum ID|Atarimuseum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PNG School Code|PNG School Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Filozofia jezuitów w Polsce w XX wieku ID|Filozofia jezuitów w Polsce w XX wieku ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Garner's Modern American Usage ID|Garner's Modern American Usage ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Meurgorf historical dictionary|Meurgorf historical dictionary]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SNARC ID|SNARC ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/milog.co.il entry ID|milog.co.il entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Green's Dictionary of Slang (Oxford Reference) ID|Green's Dictionary of Slang (Oxford Reference) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/F.C. Copenhagen player id|F.C. Copenhagen player id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Locomotive Yaroslavl HC player id|Locomotive Yaroslavl HC player id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Milldatabase ID|Milldatabase ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Biology ID|A Dictionary of Biology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Basketball Association ID|Chinese Basketball Association ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WHO Country Database ID|WHO Country Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Limited Liability Partnership Identification Number (LLPIN) in India|Limited Liability Partnership Identification Number (LLPIN) in India]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/AA7J Birthplace of French Heads of State]
** [https://w.wiki/ACWE Films starring Cary Grant, directed by Howard Hughes, available on YouTube]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Solarpunk|Wikidata:WikiProject Solarpunk]] - aims to collects Wikidata Items ([[d:Q126087864|focus list]]) and supports the [[d:Q72206346|Solarpunk]] Movement.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database_reports/Items_without_labels|Items without Labels]] - explore Wikidata Items that are missing a Label. This list is handy for finding abandoned, incomplete or vandalised Items.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q23565|Hessischer Rundfunk (Q23565)]] - German public broadcaster
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1221007|L1221007]] - Nynorsk noun, translates to "a spy ring"
''' Development '''
* EntitySchemas: We continued work on the new datatype for linking to EntitySchemas in statements. We focused on the input so it shows the label of the EntitySchema when entering the ID. Search by label and aliases will follow. ([[phab:T362004]])
* Wikibase REST API:
** We looked into how to improve error messages.
** We wrapped up the route for modifying the data of a Property. ([[phab:T347394]]
** We are nearing the finish line for the route for creating a new Item. ([[phab:T342990]])
** We are continuing work on the route for modifying an Item. ([[phab:T342993]])
* Developer advocacy: We are collecting content for a new landing page for developers who want to build applications with Wikidata's data.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]:
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:13, 27 මැයි 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26774381 -->
== Wikidata weekly summary #630 ==
<languages/>
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' <translate> Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-06-03. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].</translate>''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
<translate>
''' Discussions '''
* Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/The_Squirrel_Conspiracy|The Squirrel Conspiracy]] - RfP scheduled to end after 9 June 2024 06:47 (UTC).
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/TongcyBot|TongcyBot]] - Task: Linking the Chinese and English Wiktionary, specifically in categories using Template:auto cat, and pages in the Template, Module, Appendix, Reconstruction, and Rhymes namespaces.
* Open request for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/IliasChoumaniBot|IliasChoumaniBot]] - Task: Automatic updating of data from JSON files on German scientists.
* Closed request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/IP_Masking_Engagement|IP Masking Engagement]] - The RfC was closed due to inactivity. Discussions are still welcomed on Meta.
</translate>
<translate>
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* [[:it:Wikipedia:Raduni/Raduni_in_Sicilia_2024#Laboratorio_Wikidata_all’università_di_Catania,_14_giugno|Wikidata workshop at the university of Catania, Sicily, Italy]], on June 14th.
* [[d:Wikidata:Events/Lexicodays 2024|Lexicodays 2024]], June 28-30, online event dedicated to Lexicographical Data on Wikidata with a focus on languages of Indonesia. Proposals for the program open until June 20th.
</translate>
<translate>
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://rtnf.substack.com/p/deploying-wikidatalite-into-toolforge Deploying Wikidatalite into Toolforge] - This article explains the deployment process of Wikidatalite into the Toolforge platform. This tool is now available at [https://wdlite.toolforge.org wdlite.toolforge.org].
** (fr) [[:w:fr:Wikip%C3%A9dia:RAW/2024-06-01#Focus|Wikidata and the missing data]] : discussion in French about missing data in Wikidata
** (fr) [[:w:fr:Wikip%C3%A9dia:RAW/2024-06-01#ontologie|Sous-classe ou instance de ? Comprenons nous l'ontologie de Wikidata ?]], discussion in French about "Evidence of large-scale conceptual disarray in multi-level taxonomies in Wikidata"
* Papers
** [https://raco.cat/index.php/Hipertext/article/view/421072/523553 Taxonomies and Ontologies in Wikipedia and Wikidata:] In-Depth Examination of Knowledge Organization Systems. This paper explores the Knowledge Organisation System (KOS) of Wikipedia, Wikidata and gender-related biases contained within. By M. Centelles & N.Ferran-Ferrer.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=A8O0hbJvBxw&t=7815s BHL Day 2024 | Year of the Cicada: Buzzing with 17 Years of Biodiversity Achievements] - talk by Siobhan about her biodiversity work.
** [https://www.youtube.com/watch?v=3qlCdnqFssw Contributing to Wikidata - African Library Activism Month] - Jesse Asiedu-Akrofi provides a tutorial on the characreristics of Wikidata and how Librarians can contribute.
** [https://www.youtube.com/watch?v=YOqomQ3pMIc Learning Clinic: Wiktionary & Lexemes on Wikidata] - this clinic co-hosted by Taufik Rosman and Sadik Shahadu of Wikimedia User Groups Malaysia and Dagbani respectively.
** [https://www.youtube.com/watch?v=mEbYf5S8_XU ¿Cómo convertir la edición de Wikidata en un juego?] (Spanish) - [[:w::es:Usuario:Piracalamina|User:Piracalamina]] and [[:w:es:Usuario:Jmmuguerza|User:Jmmuguerza]] show in this Wikitools how to create a API to add your own themed game to The Distributed Game.
* Miscellaneous
** [https://vuejsexamples.com/wiquizz-a-game-generator-powered-by-nuxt-content-and-sparql-queries-from-wikidata/ Wiquizz] a quiz generator based on Wikidata and Query.wikidata.org
</translate>
<translate>
''' Tool of the week '''
* [https://wikitwister.com/ WikiTwister] - RoloWiki: Replace the interwiki links of a Wikipedia article with a pop-up card full of useful Wikidata, & Wikidata Quick Dip: Browse the Wikidata properties used by the pages in a category.
</translate>
<translate>
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [[:commons:Template:Wikidata Infobox|Wikidata Infobox]] is now [[:commons:Category:Uses of Wikidata Infobox|used by over 5 million Commons categories]].
* [[:d:Wikidata:Tools/Potential gadgets|Wikidata:Tools/Potential gadgets]] is a new page where you can propose to turn CSS and JS scripts into gadgets, so that the can be activated from Preferences instead of through user common.css and common.js pages.
* Wikimedia Deutschland is looking for a [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/44701437/Head-of-Product-Strategy-d-f-m-?jobDbPVId=129265287&l=en Head of Product Strategy] and a [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/45238187/Senior-Software-Engineer-Wikidata-for-Wikimedia-Projects-m-f-d-?jobDbPVId=127502927&l=en Senior Software Engineer].
</translate>
<translate>
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P12703|LombardiaBeniCulturali collection ID]] (<nowiki>ID of a collection on lombardiabeniculturali.it</nowiki>)
***[[:d:Property:P12712|population by native language]] (<nowiki>native language population of a place</nowiki>)
***[[:d:Property:P12714|tartan]] (<nowiki>item's tartan; Tartan is a Scottish cloth pattern symbolizing a clan, region, or group.</nowiki>)
***[[:d:Property:P12763|taxon synonym of]] (<nowiki>''(without English description)''</nowiki>)
***[[:d:Property:P12764|replaced synonym of]] (<nowiki>taxon item which replaced this taxon name (now only a synonym) - inverse property of replaced synonym (for nom. nov.) (P694)</nowiki>)
***[[:d:Property:P12765|protonym of]] (<nowiki>taxon item of which this taxon name is a protonym (original name, for zoological taxa) - inverse property of original combination</nowiki>)
***[[:d:Property:P12766|basionym of]] (<nowiki>taxon item of which this taxon name is a basionym (original name, for botanical and similar items) - inverse property of basionym (P566)</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Property:P12696|Dhliz ID]], [[:d:Property:P12697|RAG ID]], [[:d:Property:P12698|The Sounds Resource game ID]], [[:d:Property:P12699|The Lost Media Wiki page ID]], [[:d:Property:P12700|Cbonds company profile]], [[:d:Property:P12701|Iconoteca dell'Accademia di architettura ID]], [[:d:Property:P12702|Kōmako author ID]], [[:d:Property:P12704|urban area census code]], [[:d:Property:P12705|The Law Dictionary entry]], [[:d:Property:P12706|CDC Stacks ID]], [[:d:Property:P12707|Authority file of the Iraqi Authors]], [[:d:Property:P12708|Gentoo GURU package ID]], [[:d:Property:P12709|TheLegacy game ID]], [[:d:Property:P12710|Explanatory Ukrainian Dictionary ID]], [[:d:Property:P12711|Grand Theft Wiki ID]], [[:d:Property:P12713|Folkets lexikon ID]], [[:d:Property:P12715|Pushkin Museum artist ID]], [[:d:Property:P12716|Virtual Russian Museum artist ID]], [[:d:Property:P12717|LGD Block Code]], [[:d:Property:P12718|Australian Oxford Dictionary ID]], [[:d:Property:P12719|ICPE establishment ID]], [[:d:Property:P12720|WIPO Lex ID]], [[:d:Property:P12721|Lille norske leksikon ID]], [[:d:Property:P12722|WiiG.de developer ID]], [[:d:Property:P12723|WiiG.de publisher ID]], [[:d:Property:P12724|The New Zealand Oxford Dictionary ID]], [[:d:Property:P12725|Azerbaijani National Assembly ID]], [[:d:Property:P12726|Canadian Oxford Dictionary ID]], [[:d:Property:P12727|GOG product ID]], [[:d:Property:P12728|Archnet authority ID]], [[:d:Property:P12729|Brewer's Dictionary of Phrase & Fable ID]], [[:d:Property:P12730|Comprehensive Dictionary of the Contemporary Ukrainian Language ID]], [[:d:Property:P12731|Archaeological investigations in Hungary ID]], [[:d:Property:P12732|Global Egyptian Museum ID]], [[:d:Property:P12733|Historic Synagogues of Europe ID]], [[:d:Property:P12734|TheLegacy company ID]], [[:d:Property:P12735|Nintendo Life game ID]], [[:d:Property:P12736|Push Square game ID]], [[:d:Property:P12737|Pure Xbox game ID]], [[:d:Property:P12738|Palula dictionary ID]], [[:d:Property:P12739|Oxford Dictionary of English entry ID]], [[:d:Property:P12740|Slovenian Etymological Dictionary ID]], [[:d:Property:P12741|Jedipedia.net ID]], [[:d:Property:P12742|Bundes-Klinik-Atlas hospital ID]], [[:d:Property:P12743|Atarimuseum ID]], [[:d:Property:P12744|Dictionary of Taiwan Hakka ID]], [[:d:Property:P12745|LGD Village Code]], [[:d:Property:P12746|LGD District Code]], [[:d:Property:P12747|LGD State or UT Code]], [[:d:Property:P12748|LGD Subdistrict Code]], [[:d:Property:P12749|SNARC ID]], [[:d:Property:P12750|Dermaptera Species File taxon ID]], [[:d:Property:P12751|Embioptera Species File taxon ID]], [[:d:Property:P12752|Isoptera Species File taxon ID]], [[:d:Property:P12753|Zoraptera Species File taxon ID]], [[:d:Property:P12754|Bildindex der Kunst und Architektur PID]], [[:d:Property:P12755|Garner's Modern American Usage ID]], [[:d:Property:P12756|Artcena ID]], [[:d:Property:P12757|Islamic Art and Architecture ID]], [[:d:Property:P12758|Transfermarkt competition ID]], [[:d:Property:P12759|Sinhala Cinema artist ID]], [[:d:Property:P12760|Sinhala Cinema film ID]], [[:d:Property:P12761|Meurgorf identifier]], [[:d:Property:P12762|milog.co.il entry ID]], [[:d:Property:P12767|Aphid Species File taxon ID]], [[:d:Property:P12768|Grylloblattodea Species File taxon ID]], [[:d:Property:P12769|Mantophasmatodea Species File taxon ID]], [[:d:Property:P12770|Plecoptera Species File taxon ID]], [[:d:Property:P12771|Coleorrhyncha Species File taxon ID]], [[:d:Property:P12772|Milldatabase ID]], [[:d:Property:P12773|New Oxford Rhyming Dictionary ID]], [[:d:Property:P12774|A Dictionary of Biology ID]], [[:d:Property:P12775|Dictionary of the Middle Ages ID]], [[:d:Property:P12776|IAFD actor UUID]], [[:d:Property:P12777|F.C. Copenhagen player id]], [[:d:Property:P12778|Norwegian prisoner of war camp ID]], [[:d:Property:P12779|Arkitekturguide for Nord-Norge og Svalbard ID]], [[:d:Property:P12780|Korrespondenzen der Frühromantik person ID]], [[:d:Property:P12781|Korrespondenzen der Frühromantik work ID]], [[:d:Property:P12782|Filozofia jezuitów w Polsce w XX wieku ID]], [[:d:Property:P12783|PLC (primary location code)]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/last appearance|last appearance]] (<nowiki>last work featuring a fictional character or item</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/is ontological root of|is ontological root of]] (<nowiki>forms the root element of the ontology</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/located in the Islamic territorial entity|located in the Islamic territorial entity]] (<nowiki>the item is located on the territory of the following Islamic entity.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/address of addressee|address of addressee]] (<nowiki>address of the address e.g. on a postcard</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/TheaterEncyclopedie ID|TheaterEncyclopedie ID]] (<nowiki>An item of the TheaterEncyclopedie</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/relates to sustainable development goal, target or indicator|relates to sustainable development goal, target or indicator]] (<nowiki>indicates a relation between the subject and the SDGs or one of the components</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/student count by gender|student count by gender]] (<nowiki>I think there should be a way to document the number of students at a university by their gender, as data for student counts (at least if they come from GENESIS Online - german universities) contain that data divided in male and female students. I think it would make more sense to implement that as a qualifier for {{P|2196}} than implementing it as a new property as that wouldn't make old data obsolete, but also it could interfere with tools that retrieve that data automated and are then confused by having multiple counts at the same time.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/has semantic role|has semantic role]] (<nowiki>item that describes a role in an event class</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/model for (2)|model for (2)]] (<nowiki>what the subject is a conceptual or scientific model/theory for</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Dynasty|Dynasty]] (<nowiki>A dynasty is a sequence of rulers from the same family, usually in the context of a monarchy or imperial system but sometimes also appearing in republics. A dynasty can be used to describe the time period in which a person lived, an event happened, a work was created, or a place existed.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/showrunner|showrunner]] (<nowiki>person who is responsible for the day-to-day operation of a television show</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/antonomasia|antonomasia]] (<nowiki>epithet or phrase that takes the place of a proper name</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/screen size|screen size]] (<nowiki>Size of a display screen as measured along the diagonal</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/NLR editions|NLR editions]], [[:d:Wikidata:Property proposal/glubinka.by|glubinka.by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cerist journal ID|Cerist journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Soldatregisteret ID|Soldatregisteret ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Quranic Arabic Corpus topic ID|Quranic Arabic Corpus topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oxford Encyclopedia of the Islamic World: Digital Collection ID|Oxford Encyclopedia of the Islamic World: Digital Collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Encyclopedia of Religion and Nature ID|The Encyclopedia of Religion and Nature ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Companion to World Mythology ID|The Oxford Companion to World Mythology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/promodj album ID|promodj album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Encyclopedia of the Modern World ID|The Oxford Encyclopedia of the Modern World ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Companion to the Mind ID|The Oxford Companion to the Mind ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/person ID in MNAHA|person ID in MNAHA]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vehicle keeper marking / VKM|vehicle keeper marking / VKM]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JJM Habitation id|JJM Habitation id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Justapedia|Justapedia]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PNG School Code|PNG School Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Green's Dictionary of Slang (Oxford Reference) ID|Green's Dictionary of Slang (Oxford Reference) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Locomotive Yaroslavl HC player id|Locomotive Yaroslavl HC player id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Basketball Association ID|Chinese Basketball Association ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WHO Country Database ID|WHO Country Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Limited Liability Partnership Identification Number (LLPIN) in India|Limited Liability Partnership Identification Number (LLPIN) in India]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Zoology ID|A Dictionary of Zoology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SALDO sense ID|SALDO sense ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Flown From The Nest person id|Flown From The Nest person id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Online Swahili - English Dictionary ID|Online Swahili - English Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Téarma ID|Téarma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IMAIOS entity ID|IMAIOS entity ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionary of Contemporary Icelandic ID|Dictionary of Contemporary Icelandic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Plant Sciences ID|A Dictionary of Plant Sciences ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Seret film ID|Seret film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford American Thesaurus ID|Pocket Oxford American Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oxford Paperback Thesaurus ID|Oxford Paperback Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Orthoptera Species File taxon ID|Orthoptera Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CAMRA Experience pub ID|CAMRA Experience pub ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford Spanish Dictionary: English-Spanish ID|Pocket Oxford Spanish Dictionary: English-Spanish ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paleobiology Database ID for this journal article|Paleobiology Database ID for this journal article]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Naturalis Repository ID|Naturalis Repository ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Te Aka Māori Dictionary ID|Te Aka Māori Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/He Pātaka Kupu ID|He Pātaka Kupu ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oqaasersiorfik ID|Oqaasersiorfik ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Greenlandic-English Dictionary ID|Greenlandic-English Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/poblesdecatalunya.cat identifier|poblesdecatalunya.cat identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/广播电视播出机构许可证编号|广播电视播出机构许可证编号]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vikidia ID|Vikidia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/This Is Basketball player ID|This Is Basketball player ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
* [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]:
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
</translate>
<translate>
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/AGtT Mountains with a height over 7000m] - display on a map. Adjust the P:elevation above sea level to widen or narrow the search.
** [https://w.wiki/AFEE Find Items that share an Identifier] - this query has identified a possible duplicate by matching P5696 - Indian Railways Station Code.
** [https://w.wiki/AGts Who has worked with this Celebrity?] - this query looks for co-stars, colleagues and co-actors of Seth Rogen. Adjust this value for other celebrities or professionals.
* Schema examples: [[d:EntitySchema:E426|Tamkang University location]] - building and location entities associated with Tamkang University, Taiwan.
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject_Timna_Valley|Timna Valley]] - a community project on the [[d:Q1973199|Timna Valley]] archaelogical site.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database_reports/Gadget_usage_statistics|Gadget usage statistics]] - find out which gadgets are used the most and perhaps find something new.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q1496|Ferdinand Magellan]] - 15th Century Portugese explorer who led the first expedition to circumnavigate the Globe (despite his death in the Philippines).
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1883|Be]] - The english copular verb that helps express all of existence.
</translate>
<translate>
''' Development '''
* EntitySchemas: [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/J7CPPEU3T6OACGVSLFPF7VKC5R4HKR2C/ The new EntitySchema data type is ready for testing on Test Wikidata]
* Wikibase REST API:
** We finished the route for modifying the data of an Item ([[phab:T342993]])
** We finished the route for modifying the data of a Property ([[phab:T347394]])
** We continued working on the route for creating an Item ([[phab:T342990]])
* We fixed an issue where IDs were shown for badges and after editing a statement. The fix will be rolled out this week. ([[phab:T366236]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
</translate>
<translate>
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]: [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php Gambling]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</translate>
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] ([[User talk:Danny Benjafield (WMDE)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 17:00, 03 June 2024 (UTC)'''</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26861668 -->
== Wikidata weekly summary #631 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-06-10. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Kadı|Kadı]] - RfP scheduled to end after 14 June 2024 17:51 (UTC)
* Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/The_Squirrel_Conspiracy|The Squirrel Conspiracy]] - Closed as successful. Welcome back Squirrel!
* New requests for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/MDanielsBot_2|MDanielsBot 2]] Task(s) - Replace translations of descriptions and labels.
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/TapuriaBot|TapuriaBot]] Task(s) - interwiki
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Skybristol_bot|Skybristol bot]] Task(s) - Flesh out mapping of DOI provider orgs to WD orgs, syncing DOI prefix values.
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/EpidòseosBot|EpidòseosBot]] Task(s) - improve incomplete references to [[:d:Q36578|GND]] for [[:d:Property:P21|sex / gender]]; add new references containing [[:d:Property:P227|GND ID]] for [[:d:Property:P21|sex / gender]] when the property has no references containing [[:d:Property:P248|stated in]].
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call June 11, 2024: We have our next LD4 Wikidata Affinity Group Call on Tuesday, 11 June, 2024 at 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET ([https://zonestamp.toolforge.org/1718121600 Time zone converter]). Please join us for a community discussion on SMALL GLAM SLAM Pilot 1 with Ismael Olea. [https://docs.google.com/document/d/1%20xbhGb5KMsUCvqDTq2ZugXlpTY74sYoDqGl6GdOIoGw/edit Link to agenda.]
* [[m:Celtic_Knot_Conference_2024|Celtic Knot Wikimedia Conference]], September 25-27, 2024 in Waterford City, Ireland. This conference usually hosts Wikidata-related sessions. You can now propose your contributions to the program until July 14th, and apply for a scholarship until June 30th ([[m:Talk:Celtic_Knot_Conference_2024#Celtic_Knot_Conference:_date,_proposal_for_the_program_and_scholarships|full announcement and links]])
* [[m:WikiIndaba conference 2024|WikiIndaba conference 2024]], 4 - 6 October 2024 in Johannesburg, South Africa. This conference typically hosts Wikidata-related sessions. Program submissions 05 - 30 June 2024.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://commonists.wordpress.com/2024/06/07/100000-video-games-on-wikidata/ 100,000 video games on Wikidata] - Wikidata’s WikiProject Video games has just passed a major milestone: 100,000 video game (Q7889) items on Wikidata.
* Videos
** (es) [https://www.youtube.com/watch?v=Y7Nw0xPT1tw How to strengthen the public domain with Wikidata?] - This is a Spanish-speaking Wikitools workshop exploring Paulina (see: Tool of the Week), a search interface powered by Wikidata for finding and exploring author's and whether their works are in the public domain.
* Notebooks
** [https://observablehq.com/@pac02/radio-france-wikidata Radio France meets Wikidata 😘]: Extracting IDs from radio France and matching them with Wikidata using P10780 property
** [https://observablehq.com/@pac02/wikidatas-analytics-for-radio-frances-podcasts Wikidata's analytics for Radio France's podcasts]
''' Tool of the week '''
* [https://paulina.toolforge.org/ Paulina: Data for the Public Domain] - Explore the cultural heritage of humanity. Search Paulina by author and discover if they have freely accessible works in the Public Domain.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* Propose to transform an existing CSS or Javascript script (i.e. scripts that you can enable in your common.css and common.js pages) into a gadget: [[d:Wikidata:Tools/Potential gadgets|Wikidata:Tools/Potential gadgets]]
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12795|showrunner]] (<nowiki>person who is responsible for the day-to-day operation of a television show</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12784|Locomotive Yaroslavl HC player ID]], [[:d:Property:P12785|Orthoptera Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12786|Flown From the Nest person ID]], [[:d:Property:P12787|Online Swahili - English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12788|A Dictionary of Plant Sciences ID]], [[:d:Property:P12789|A Dictionary of Zoology ID]], [[:d:Property:P12790|A Dictionary of Contemporary Icelandic ID]], [[:d:Property:P12791|Seret film ID]], [[:d:Property:P12792|Limited Liability Partnership Identification Number]], [[:d:Property:P12793|Paleobiology database reference ID]], [[:d:Property:P12794|PNG School Code]], [[:d:Property:P12796|Téarma ID]], [[:d:Property:P12797|IMAIOS entity ID]], [[:d:Property:P12798|Naturalis Repository ID]], [[:d:Property:P12799|Pocket Oxford Spanish Dictionary: English-Spanish ID]], [[:d:Property:P12800|Vikidia ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Music mood|Music mood]] (<nowiki>qualifier carrying an emotion (mood) relevant to an audio recording (musical or not)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/ecosystem type|ecosystem type]] (<nowiki>type of ecosystem that the item represents</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Burgenwelt|Burgenwelt]] (<nowiki>Burgenwelt; castles</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/construction time|construction time]] (<nowiki>{{Construction time refers to the time which was needed to build a certain building, which sometimes took more than one year, especially in former times
| de = <!-- Die Bauzeit bezieht sich auf die Zeit, die benötigt wurde, um ein Gebäude zu errichten, was manchmal länger, gerade früher, als ein Jahr brauchte -->
<!-- | xx = Beschreibungen in anderen Sprachen -->
}}</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Nom dans la langue locale|Nom dans la langue locale]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/YAMAP mountain ID|YAMAP mountain ID]] (<nowiki>YAMAP mountain ID</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID|Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford Irish Dictionary: English-Irish ID|Pocket Oxford Irish Dictionary: English-Irish ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fowler’s Concise Dictionary of Modern English Usage ID|Fowler’s Concise Dictionary of Modern English Usage ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MODI ID|MODI ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/código del Inventario del Patrimonio Cultural de Castilla-La Mancha|código del Inventario del Patrimonio Cultural de Castilla-La Mancha]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AllGame style ID|AllGame style ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MoFo ID|MoFo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DAKA Greenlandic-Danish Dictionary ID|DAKA Greenlandic-Danish Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DAKA Danish-Greenlandic Dictionary ID|DAKA Danish-Greenlandic Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Farhang-i farsī ba rusī ID|Farhang-i farsī ba rusī ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FC Metz player id|FC Metz player id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford Spanish Dictionary: Spanish-English ID|Pocket Oxford Spanish Dictionary: Spanish-English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/itch.io numeric ID|itch.io numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/produsent-ID hos Nasjonalmuseet|produsent-ID hos Nasjonalmuseet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Phasmida Species File taxon ID|Phasmida Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Psocodea Species File taxon ID|Psocodea Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cockroach Species File taxon ID|Cockroach Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lygaeoidea Species File taxon ID|Lygaeoidea Species File taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/filmas.lv film ID|filmas.lv film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/filmas.lv studio ID|filmas.lv studio ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/filmas.lv person ID|filmas.lv person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cineuropa international sales agent ID|Cineuropa international sales agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cineuropa production company ID|Cineuropa production company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cineuropa distributor ID|Cineuropa distributor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biodiversity Information System for Europe ID|Biodiversity Information System for Europe ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tommaseo-Bellini Online ID|Tommaseo-Bellini Online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tesoro della Lingua Italiana delle Origini ID|Tesoro della Lingua Italiana delle Origini ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Elonet company ID|Elonet company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford Irish Dictionary: Irish-English ID|Pocket Oxford Irish Dictionary: Irish-English ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/4dFR Average height of people named Joe]
** [https://w.wiki/4rGf Top 20 languages in number of Lexemes in Wikidata and percentage of Lexemes with at least one external ID]
** [https://w.wiki/ALrE Timeline of inception of Ghanaian universities]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject Honoris Causa France|Honoris Causa France]] - aims to coordinate the actions carried out in terms of reporting the attributions of honorary doctorate ([[d:Q11415564|Q11415564]]) by French universities.
** [[d:Wikidata:WikiProject HolyWells|HolyWells]] - aims to organize Items around Holy Wells.
** [[d:Wikidata:WikiProject OghamStones|OghamStones]] - aims to organise Items around Ogham Stones
** [[d:Wikidata:WikiProject Western Michigan University Libraries|Western Michigan University Libraries]] - used to gather Wikidata work being done at Western Michigan University Libraries.
** [[d:Wikidata:WikiProject Visibilizando el dominio público colombiano|Visibilizando el dominio público colombiano]] - to help the unique, permanent and visible identification, worldwide, of Colombian authors in the public domain, within the framework of Colombian legislation.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:User:Pasleim/Connectivity|Connectivity between Wikimedia projects]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q7227384|Pomona College (Q7227384)]] - private liberal arts college in Claremont, California, United States
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1122204|bustadmarknad (L1122204)]] - "housing market" in Nynorsk
''' Development '''
* The UnpatrolledEdits gadget now shows a notice when there are older and multiple unpatrolled edits, previously it only showed the notice when the most recent edit was unpatrolled. Please help translate the messages [[:d:MediaWiki:Gadget-UnpatrolledEdits-i18n.json|here]].
* Query Service: We are fixing a bug where no examples are shown in the example dialog ([[phab:T366871]])
* EntitySchemas: We have enabled the new datatype for testing on test.wikidata.org and are preparing the rollout to Wikidata ([[phab:T365686]])
* Item UI: We fixed an issue where labels were not shown for badges or after making an edit ([[phab:T366236]])
* Wikibase REST API: We have continued the work on the route for modifying the data of an Item ([[phab:T342993]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]:
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:Mohammed_Abdulai_(WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|(Talk)]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:11, 10 ජූනි 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26893899 -->
== Weekly Summary #632 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-06-17.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
'''Discussions'''
* New requests for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Mdann52_bot|Mdann52 bot]] - Task(s): Updating [[d:Property:P2317|callsign]], [[d:Property:P2144|frequency]] and [[d:Property:P1400|FCC ID]] of US Radio Station items from FCC database.
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/M2Ys4U-Bot|M2Ys4U-Bot]] - Task(s): Import data about candidates standing for election in the [[d:Q78851988|2024 United Kingdom general election]].
'''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
* Looking ahead
** [[d:Wikidata:Events/Lexicodays_2024|Lexico Days 2024]] is coming up. June 28 - 30, there will be a packed programme of presentations, discussions and workshops on Lexicographical data. This is an online event.
** [https://ibcmadrid2024.com/index.php?seccion=scientificArea&subSeccion=detailSubProgramme&id=620&idSub=3 Wikidata Workshop for Botanists] at the XX Intl. Botanical Congress, July 21 - 27, 2024, Madrid, Spain.
'''Press, articles, blog posts, videos'''
* Blogs
** [https://diff.wikimedia.org/2024/06/10/stories-from-the-anti-disinformation-repository-why-wikimedia-is-an-antidote-to-disinformation/ Diff Blog: Why Wikimedia (and Wikidata) is an antidote to disinformation] - Wiki Movimento Brasil discuss how Wikidata has equipped researchers, activists and the public the ability to safeguard truths about human rights abuses during the civic-military Brazilian dictatorship between 1964 - 1985.
** [https://www.calishat.com/2024/06/10/making-location-based-timelines-with-wikipedia-wikidata-and-mojeek/ Making location based timelines with Wikipedia, Wikidata and mojeek] - Tara Calishain of Calishat blog.
** (de) [https://www.wikimedia.de/20jahre/meilensteine/ 20 Years of WMDE] - scroll down the timeline and see what Wikimedia Deutschland has done in its 20 years of existence!
* Papers
** [https://arxiv.org/abs/2406.03221 Linking Named Entities in Diderot's Encyclopédie to Wikidata] - This paper describes the annotation of more than 10,300 of the Encyclopédie entries with Wikidata identifiers enabling them to be connect to the graph of structured data. By Piere Nugues.
** [https://aclanthology.org/2021.gwc-1.29/ Towards a linking between WordNet and Wikidata] - The authors propose linking the 2 described reosurces through hapax legomenon and natural language processing techniques to create new connections and uses. By J. McCrae & D. Cillessen.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=CZB_5QiRjE8 WikiWednesday Webinar – Increasing Education & Outreach through Wikidata & the Wiki-Commons] - Victoria Stasiuk and Navino Evans of the Digital Literacy for GLAM show how museums and galleries have opened up their collections through Wikidata and Commons and increase education, outreach and volunteer engagement strategies.
** [https://www.youtube.com/watch?v=lbaDmB4gAVo What is Wikidata? How to use Wikidata?] - Asaf Bartov hosts this informative session on Wikidata at the Wikimania Singapore 2023. If you're attending Wikimania 2024, this session will prepare you for other Wikidata-related sessions.
** [https://www.youtube.com/watch?v=rPVgrFhkZYc Creating a Lexeme Database from Scratch] - The runup to Wikimania Katowice has begun. Refresh yourself for upcoming sessions with this Wikidata basics workshop hosted by Leon Liesener.
'''Tool of the week'''
* [https://service.tib.eu/ogt/map Gestapo.Terror.Places (in Lower Saxony 1933-1945)] - This app displays on a map of lower Saxony areas of interest or significance of the terror-related crimes of the Gestapo during WWII.
'''Other Noteworthy Stuff'''
* A [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update/June 2024 scaling update|new Wikidata Query Service scaling update has been published]]. It outlines the [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS graph split/Rules|final set of rules for the WDQS graph split]].
* [https://programminglanguages.info/sitelinks-ranking/ Programming Languages ranked by Sitelinks in Wikidata]
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P12795|showrunner]] (<nowiki>person who is responsible for the day-to-day operation of a television show</nowiki>)
** External identifiers:[[:d:Property:P12784|Locomotive Yaroslavl HC player ID]], [[:d:Property:P12785|Orthoptera Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12786|Flown From the Nest person ID]], [[:d:Property:P12787|Online Swahili - English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12788|A Dictionary of Plant Sciences ID]], [[:d:Property:P12789|A Dictionary of Zoology ID]], [[:d:Property:P12790|A Dictionary of Contemporary Icelandic ID]], [[:d:Property:P12791|Seret film ID]], [[:d:Property:P12792|Limited Liability Partnership Identification Number]], [[:d:Property:P12793|Paleobiology database reference ID]], [[:d:Property:P12794|PNG School Code]], [[:d:Property:P12796|Téarma ID]], [[:d:Property:P12797|IMAIOS entity ID]], [[:d:Property:P12798|Naturalis Repository ID]], [[:d:Property:P12799|English-Spanish Dictionary ID]], [[:d:Property:P12800|Vikidia ID]], [[:d:Property:P12801|thisisbasketball.be player ID]], [[:d:Property:P12802|poblesdecatalunya.cat ID]], [[:d:Property:P12803|Oqaasersiorfik ID]], [[:d:Property:P12804|MNAHA person ID]], [[:d:Property:P12805|Greenlandic-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12806|Te Aka Māori Dictionary ID]], [[:d:Property:P12807|Tropicos person ID]], [[:d:Property:P12808|He Pātaka Kupu ID]], [[:d:Property:P12809|vehicle keeper marking (VKM)]], [[:d:Property:P12810|AllGame style ID]], [[:d:Property:P12811|FC Metz player ID]], [[:d:Property:P12812|MoFo ID]], [[:d:Property:P12813|itch.io numeric ID]], [[:d:Property:P12814|filmas.lv film ID]], [[:d:Property:P12815|filmas.lv person ID]], [[:d:Property:P12816|filmas.lv studio ID]], [[:d:Property:P12817|Cockroach Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12818|Lygaeoidea Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12819|Phasmida Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12820|Psocodea Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12821|Spanish-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12822|Norwegian National Museum producer ID]], [[:d:Property:P12823|Burgenwelt ID]], [[:d:Property:P12824|Pocket Oxford Irish Dictionary: Irish-English ID]], [[:d:Property:P12825|Tesoro della Lingua Italiana delle Origini ID]], [[:d:Property:P12826|Tommaseo-Bellini Online ID]], [[:d:Property:P12827|danskfodbold.com player ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Music mood|Music mood]] (<nowiki>qualifier carrying an emotion (mood) relevant to an audio recording (musical or not)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/ecosystem type|ecosystem type]] (<nowiki>type of ecosystem that the item represents</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/construction time|construction time]] (<nowiki>Construction time refers to the time which was needed to build a certain building, which sometimes took more than one year, especially in former times</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Nom dans la langue locale|Nom dans la langue locale]] (<nowiki></nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/YAMAP mountain ID|YAMAP mountain ID]] (<nowiki>YAMAP mountain ID</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/coin edge|coin edge]] (<nowiki>Coin edges may be plain (smooth) or patterned, or a combination of both. They can also include lettering.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/ozone depletion potential|ozone depletion potential]] (<nowiki>relative amount of degradation to the ozone layer relative to CFC-11</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID|Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford Irish Dictionary: English-Irish ID|Pocket Oxford Irish Dictionary: English-Irish ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fowler’s Concise Dictionary of Modern English Usage ID|Fowler’s Concise Dictionary of Modern English Usage ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MODI ID|MODI ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/código del Inventario del Patrimonio Cultural de Castilla-La Mancha|código del Inventario del Patrimonio Cultural de Castilla-La Mancha]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DAKA Greenlandic-Danish Dictionary ID|DAKA Greenlandic-Danish Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DAKA Danish-Greenlandic Dictionary ID|DAKA Danish-Greenlandic Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Farhang-i farsī ba rusī ID|Farhang-i farsī ba rusī ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cineuropa international sales agent ID|Cineuropa international sales agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cineuropa production company ID|Cineuropa production company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cineuropa distributor ID|Cineuropa distributor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biodiversity Information System for Europe ID|Biodiversity Information System for Europe ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Elonet company ID|Elonet company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Numista issuer ID|Numista issuer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Douban Personage ID|Douban Personage ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Great War Project person ID|Canadian Great War Project person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/stiga.trefik.cz|stiga.trefik.cz]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PMC journal ID|PMC journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/European Education Thesaurus ID|European Education Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Brezhoneg21 ID|Brezhoneg21 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Personnel Records of the First World War (Library and Archives Canada) ID|Personnel Records of the First World War (Library and Archives Canada) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Virtual War Memorial ID|Canadian Virtual War Memorial ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Federal Reserve Subject Taxonomy ID|Federal Reserve Subject Taxonomy ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
* [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]:
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
'''Did you know?'''
* Query examples:
** [https://w.wiki/A5pW Tool Registry for Digital Humanities]
** [https://w.wiki/AQna Operas ordered by First Performance]
** [https://w.wiki/AQo2 Performing Arts Productions with a Composer property]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject_Association_football/Euro_2024|Assoc. Football - Euro 2024]] - for best practices on [[d:Q15098367|UEFA Euro 2024]] items.
** [[d:Wikidata:WikiProject_Bulgaria/Elections|Bulgarian Elections]] - for describing data related to elections in Bulgaria.
** [[d:Wikidata:WikiProject_ARS3D|ARS3D]] - statements and properties for an African Red Slip ware 3D artifact data model.
* WikiProject Highlights:
** (de)[[d:Wikidata:Forum#Theorie_und_Praxis_in_Wikidata|Theorie und Praxis in Wikidata]] - [[User:Matthiasb|User:Matthiasb]] uses examples of Highway intersection classification on Wikidata of locations in and around Berlin to highlight inconsistencies between the data model and legal classification. By highlighting a considerable number of differences in a relatively small geographic area, these comments provide further context on an earlier discussion within the German Wikipedia community on integrating Wikidata further into Wikipedia articles.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:User:Pasleim/Badge_statistics| Badge Stats]] - How are badges being applied in Wikidata, which items have the most Good or Featured Articles? Savvy editors can use this to enrich said articles in their own Wiki.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q202886|Mordor]] - A desolate volcanic plain of nauseous gases and shadows. J.R.R Tolkien's blighted land is this week's showcase.
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L189|вода]] - A Russian word for a clear, vitality-giving liquid, of course it's Water.
'''Development'''
* EntitySchemas: We are preparing for the rollout of the new datatype to link to EntitySchemas in statements.
* Wikibase REST API:
** We are continuing the work on the route for modifying an Item ([[phab:T342993]])
** We are working on improving errors and error messages in the API
* Query Service UI: We fixed a bug. The example dialog was empty and not showing any examples ([[phab:T366871]])
* We changed the datatype of two Properties to external ID as requested ([[phab:T367174]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
'''Weekly Tasks'''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]: [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php Gambling]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
Anything to add? Please share! :)
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Help translate]] · [[User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] · 17:45, 17 June 2024 (UTC)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26893899 -->
== Wikidata weekly summary #633 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br>This is the Wikidata summary of the week before 2024-06-24. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Past: The [[d:Wikidata:Events/Swedish online editathon/Notes 200|200th online Wikidata meetup in Swedish]] was held.
* Upcoming: [[d:Wikidata:Events/Lexicodays 2024|Lexicodays]], online event dedicated to Lexemes on Wikidata, will take place on June 28-30. It takes place across time zone and both in English and Indonesian. Check the program and find the access links on the event page.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs: [https://diff.wikimedia.org/2024/06/20/20th-century-press-archives-history-in-newspaper-clippings-made-accessible-by-zbw-and-wikimedia/ 20th Century Press Archives – history in newspaper clippings, made accessible by ZBW and Wikimedia]. The blog discusses how ZBW and Wikimedia collaborated to digitize and make accessible the 20th Century Press Archives, integrating its metadata into Wikidata items and providing fresh access to 3.8 million digitized pages from raw microfilm1.
* Notebooks: [https://observablehq.com/@pac02/members-of-european-parliament?term=Q64038205&qualifie=P4100&lang=en Dashboard of European Parliament]
''' Tool of the week '''
* [https://prometheus-bildarchiv.de/en/blog/wikideta-in-prometheus Wikidata in Prometheus] - Prometheus is a non-commercial image archive for art and cultural studies. It hosts images from a variety of image and media databases and now works can be connected with Wikidata.
* New [https://mix-n-match.toolforge.org/#/ Mix'n'match] feature: For lists of (full or auto) matches where both the MnM entry and the Wikidata Item have coordinates, it now shows the distance between them in the description. ([https://wikis.world/@magnusmanske/112654072391619657 source])
''' Other Noteworthy Stuff '''
* The Wikidata development team at Wikimedia Deutschland is planning a brief survey to understand the various ways people contribute to the project and identify user contribution patterns. A request has been made for a CentralNotice banner to deploy the survey to a broad audience. Your feedback, comments, and questions on this request are welcome: [[m:CentralNotice/Request/Wikidata Community Survey 2024]]
* The second iteration of the [[d:Wikidata:Open Online Course|Wikidata:Open Online Course]] will begin from July 1 until August 11. Whether you're a beginner taking your first steps, an individual in need of a refresher on Wikidata concepts, or a seasoned trainer looking to level up your skills - this course is right for you.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12795|showrunner]] (<nowiki>person who is responsible for the day-to-day operation of a television show</nowiki>)
**[[:d:Property:P12830|music mood]] (<nowiki>qualifier carrying an emotion (mood) relevant to a musical audio recording</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12784|Locomotive Yaroslavl HC player ID]], [[:d:Property:P12785|Orthoptera Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12786|Flown From the Nest person ID]], [[:d:Property:P12787|Online Swahili - English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12788|A Dictionary of Plant Sciences ID]], [[:d:Property:P12789|A Dictionary of Zoology ID]], [[:d:Property:P12790|A Dictionary of Contemporary Icelandic ID]], [[:d:Property:P12791|Seret film ID]], [[:d:Property:P12792|Limited Liability Partnership Identification Number]], [[:d:Property:P12793|Paleobiology database reference ID]], [[:d:Property:P12794|PNG School Code]], [[:d:Property:P12796|Téarma ID]], [[:d:Property:P12797|IMAIOS entity ID]], [[:d:Property:P12798|Naturalis Repository ID]], [[:d:Property:P12799|English-Spanish Dictionary ID]], [[:d:Property:P12800|Vikidia ID]], [[:d:Property:P12801|thisisbasketball.be player ID]], [[:d:Property:P12802|poblesdecatalunya.cat ID]], [[:d:Property:P12803|Oqaasersiorfik ID]], [[:d:Property:P12804|MNAHA person ID]], [[:d:Property:P12805|Greenlandic-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12806|Te Aka Māori Dictionary ID]], [[:d:Property:P12807|Tropicos person ID]], [[:d:Property:P12808|He Pātaka Kupu ID]], [[:d:Property:P12809|vehicle keeper marking (VKM)]], [[:d:Property:P12810|AllGame style ID]], [[:d:Property:P12811|FC Metz player ID]], [[:d:Property:P12812|MoFo ID]], [[:d:Property:P12813|itch.io numeric ID]], [[:d:Property:P12814|filmas.lv film ID]], [[:d:Property:P12815|filmas.lv person ID]], [[:d:Property:P12816|filmas.lv studio ID]], [[:d:Property:P12817|Cockroach Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12818|Lygaeoidea Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12819|Phasmida Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12820|Psocodea Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12821|Spanish-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12822|Norwegian National Museum producer ID]], [[:d:Property:P12823|Burgenwelt ID]], [[:d:Property:P12824|Irish-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12825|Tesoro della Lingua Italiana delle Origini ID]], [[:d:Property:P12826|Tommaseo-Bellini Online ID]], [[:d:Property:P12827|danskfodbold.com player ID]], [[:d:Property:P12828|DAKA Danish-Greenlandic Dictionary ID]], [[:d:Property:P12831|DAKA Greenlandic-Danish Dictionary ID]], [[:d:Property:P12832|Canadian Great War Project person ID]], [[:d:Property:P12833|English-Irish Dictionary ID]], [[:d:Property:P12834|PMC journal ID]], [[:d:Property:P12835|Census ID]], [[:d:Property:P12836|Douban personage ID]], [[:d:Property:P12837|AviBase person ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Nom dans la langue locale|Nom dans la langue locale]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/YAMAP mountain ID|YAMAP mountain ID]] (<nowiki>YAMAP mountain ID</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/coin edge|coin edge]] (<nowiki>Coin edges may be plain (smooth) or patterned, or a combination of both. They can also include lettering.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/ozone depletion potential|ozone depletion potential]] (<nowiki>relative amount of degradation to the ozone layer relative to CFC-11</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID|Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fowler’s Concise Dictionary of Modern English Usage ID|Fowler’s Concise Dictionary of Modern English Usage ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/código del Inventario del Patrimonio Cultural de Castilla-La Mancha|código del Inventario del Patrimonio Cultural de Castilla-La Mancha]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Farhang-i farsī ba rusī ID|Farhang-i farsī ba rusī ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cineuropa international sales agent ID|Cineuropa international sales agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cineuropa production company ID|Cineuropa production company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cineuropa distributor ID|Cineuropa distributor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biodiversity Information System for Europe ID|Biodiversity Information System for Europe ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Elonet company ID|Elonet company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Numista issuer ID|Numista issuer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/stiga.trefik.cz|stiga.trefik.cz]], [[:d:Wikidata:Property proposal/European Education Thesaurus ID|European Education Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Brezhoneg21 ID|Brezhoneg21 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Personnel Records of the First World War (Library and Archives Canada) ID|Personnel Records of the First World War (Library and Archives Canada) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Virtual War Memorial ID|Canadian Virtual War Memorial ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Federal Reserve Subject Taxonomy ID|Federal Reserve Subject Taxonomy ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Devri ID|Devri ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OpenCitations Meta Identifier|OpenCitations Meta Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IGN franchise ID|IGN franchise ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Plex person key|Plex person key]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Overcast episode ID|Overcast episode ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OBJ ID|OBJ ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NooSFere publisher ID|NooSFere publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Metamath statement label|Metamath statement label]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford German Dictionary: English-German ID|Pocket Oxford German Dictionary: English-German ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford Italian Dictionary: English-Italian ID|Pocket Oxford Italian Dictionary: English-Italian ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UNIBO professor ID|UNIBO professor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mapes de Patrimoni Cultural ID|Mapes de Patrimoni Cultural ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Il Nuovo DOP ID|Il Nuovo DOP ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FEI horse ID|FEI horse ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/AR7a Number of solar eclipses per decades]
** [https://w.wiki/AURc Longest gap between original film and remake (without any intermediate remakes)] ([https://x.com/WikidataFacts/status/1802773843297104155 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject Multilingualism|Multilingualism]] - organizes work around achieving 100% Wikidata multilingualism for every language with MediaWiki internationalization support. It is initiated, developed & supported by Wikimedia Language Diversity community volunteers.
** [[d:Wikidata:WikiProject NAVISone|NAVISone]]
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[Wikidata:Database reports/Identical labels and descriptions|Identical labels and descriptions]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q1254|Kofi Annan (Q1254)]] - 7th Secretary-General of the United Nations (1938-2018)
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L719353|ʒirilana (L719353)]] - Dagbanli proverb that translates to "liar"
''' Development '''
* [Breaking Change Announcement] [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/LBEWI6IPD4H3S55KELZUOGFXPFRD5KYD/ Upcoming Changes to Wikibase: EntitySchema data type]
* EntitySchemas: We prepared for the release of the new data type to link to EntitySchemas in statements on July 2nd.
* Mul language code: We picked up the remaining issues before enabling it by default on Wikidata
* Wikibase REST API:
** We completed the route to modify the data of an Item ([[phab:T342993]])
** We continued improving and reworking errors ([[phab:T366172]], [[phab:T366175]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]:
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Cameroon|Cameroon]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 16:50, 24 June 2024 (UTC) '''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=26985945 -->
== Wikidata weekly summary #634 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br>This is the Wikidata summary of the week before 2024-07-01. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/DifoolBot_4|DifoolBot 4]] Task(s) - Split single references containing multiple reference URLs into multiple references.
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Bot_Bozze|Bot Bozze]] Task(s) - Add sitelinks to itwiki draft articles after they've been moved to the main namespace.
* New request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Spelling_convention_for_labels_and_descriptions_in_English|Spelling convention for labels and descriptions in English]] - RfC started 2024-06-25. This RfC requests feedback and input for finding consistency in spelling convention as English has multiple regional variations.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Past: The [[d:Wikidata:Events/Lexicodays 2024|Lexicodays 2024]] was an online event designed to offer a discussion space for the Wikidata community about Lexicographical Data. An archive of some of the slides and session recordings are here [[c:Category:Lexicodays 2024]]. More will be added as they become available.
* Upcoming:
** The next [[d:Wikidata:Events#Office_hours|Wikidata+Wikibase office hours]] will take place on Wednesday, 16:00 UTC on Wednesday, 10th July 2024 (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.''
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/GZRRMNW6B75FMBR7HYSAJZGCMQQCCIUP/ Talk to the Search Platform / Query Service Team—July 3, 2024]
** Botany-focused Wikidata online workshop online as part of the #IBC2024. Date: Tuesday 9th July at 9pm NZST (GMT+12) / 11 am central Europe. [https://wikis.world/@siobhan_leachman@mastodon.nz/112691029608457323 Register here]!
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://www.bobdc.com/blog/wikidataaudio/ Querying for audio on Wikidata] - This blog post discusses using SPARQL queries on Wikidata to find audio recordings, focusing on musical compositions and their associated genres.
** [https://diff.wikimedia.org/2024/06/10/stories-from-the-anti-disinformation-repository-why-wikimedia-is-an-antidote-to-disinformation/ Stories from the anti-disinformation repository: Why Wikimedia is an antidote to disinformation] - The blog post highlights how Wikidata, as a central storage repository, plays a crucial role in countering disinformation by providing reliable, structured data for Wikimedia projects and beyond.
** [https://diff.wikimedia.org/2024/06/30/ld42023-vi-imagining-a-wikidata-future-for-librarians-together/ Diff Blog: Imagining a Wikidata future for librarians together] - the sixth and final blog post from the LD42023 conference. Silvia Gutiérrez (WMF) and Giovanna Fontenelle (WMF) document the results of the collaborative session on building a bridge between the Library-Wikidata community and WMF.
** [https://www.census.de/blog/census-ids-are-now-wikidata-external-identifiers/ Census IDs are Now Wikidata External Identifiers]
** [https://www.choice360.org/libtech-insight/library-knowledge-as-linked-data-a-wikidata-approach/ Library Knowledge as Linked Data: A Wikidata Approach]: Contributing to a shared data commons. David Erlandson describes the experiences of using Wikidata for the pilot Program for Cooperative Cataloging to "accelerate the movement towards ubiquitous identifier creation and identity management at the network level".
* Papers
** [https://arxiv.org/abs/2406.17903 Mapping the Past: Geographically Linking an Early 20th Century Swedish Encyclopedia with Wikidata] - This paper describes the extraction of location entries from a prominent Swedish encyclopedia and sheds light on selection and representation of geographic information in the Nordisk Familjebok. By A. Ahlin, A. Myrne & P. Nugues.
** [https://wikiworkshop.org Papers from the just-ended Wiki Workshop 2024]
*** [https://wikiworkshop.org/papers/do-lod-conventions-impede-the-representation-of-diversity-the-case-of-disabled-actors-in-dbpedia-and-wikidata.pdf Do LOD Conventions Impede the Representation of Diversity? The Case of Disabled Actors in DBpedia and Wikidata?]
*** [https://wikiworkshop.org/papers/sparql-for-lis-analytics-exploring-gender-representation-amongst-pcc-wikidata-pilot-participant.pdf SPARQL for LIS Analytics: Exploring Gender Representation amongst PCC Wikidata Pilot Participant]
*** [https://wikiworkshop.org/papers/wikidata-vandalism-detection-with-graph-linguistic-fusion.pdf Wikidata Vandalism Detection with Graph-Linguistic Fusion]
*** Wikidata Quality Toolkit: Entity Schema Generator Demonstration (tool demonstration)
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=r7Qbb1yuLkE&pp=ygUId2lraWRhdGE%3D Wikidata Knowledge Graph to Enable Equitable and Validated Generative AI] - Wikimedia Deutschland's Jonathan Fraine and [[d:User:Lydia Pintscher (WMDE)|Lydia Pintscher]] show how Wikidata can be used to provide well-cited information and how semantic search can augment generative AI inference. Presented at the Open Source GenAI & ML Summit.
**[https://www.youtube.com/watch?v=DOqZce65Fgg&pp=ygUId2lraWRhdGE%3D Wikidata Editing LIVE at Lexico Days 2024] - [[d:User:Abbe98|User:Abbe98]] and [[d:User:Ainali|User:JanAinali]] are back for another session of live-editing, focused on lexicographical data, during the Lexico Days 2024 event that took place this last weekend, June 28 - June 30.
** [https://www.youtube.com/watch?v=q2PHkK6jEEA Get more out of Wikidata with Resonator] - Rachel Hendrick and Gary Price of LibTech Tools walk through Resonator and point out the best ways to use it. Resonator is available on [https://reasonator.toolforge.org/ ToolForge].
** [https://www.youtube.com/watch?v=fjGNWM_9Y4M Knowledge Integrity: Reliability- Wikidata Vandalism Detection with Graph Linguistic Fusion] - [[m:User:Diego_(WMF)|Diego (WMF)]] and Mykola Trokhmovych showcase their work on building a model to help Wikidata editors identify edits that require patrolling, as part of the [[https://wikiworkshop.org/ Wiki Workshop 2024].
** [https://www.youtube.com/watch?v=zF-xy7KL_ek Inclusion of Communities: Using Wikibase to Leverage Community Sourced Data Initiatives] - Erin Yunes talks about their work in using Wikibase Cloud as part of the Compel project (COmputer Music Preservation Electronic Library).
** (es) [https://www.youtube.com/watch?v=Y7Nw0xPT1tw ¿Cómo fortalecer el dominio público con Wikidata?] - This Wikitools Workshop hosted by Jorge Gemetto is on [https://paulina.toolforge.org/ Paulina], a tool for exploring and accessing public domain information on authors and their works.
''' Tool of the week '''
* [https://www.loom.com/share/2fab1acb8abf404da8b03a24d4d4d473?sid=6ad654de-486d-44c3-9ae9-8193792720f9&t2 Automatic Structuring of text for Wikidata] - [[d:User:BrokenSegue|User:BrokenSegue]] introduces their new tool.
* [[d:User:Zvpunry/CreateNewItem|User:Zvpunry/CreateNewItem]] - This is a User script to easily add a new Item while editing a Statement and noticing that the desired Item is missing.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* The second iteration of the [[d:Wikidata:Open Online Course|Wikidata:Open Online Course]] has begun. Class will continue until August 11. Whether you're a beginner taking your first steps, an individual in need of a refresher on Wikidata concepts, or a seasoned trainer looking to level up your skills - this course is right for you.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12795|showrunner]] (<nowiki>person who is responsible for the day-to-day operation of a television show</nowiki>)
**[[:d:Property:P12830|music mood]] (<nowiki>qualifier carrying an emotion (mood) relevant to a musical audio recording</nowiki>)
**[[:d:Property:P12849|coin edge]] (<nowiki>image or images that show the edge of a coin</nowiki>)
**[[:d:Property:P12853|ozone depletion potential]] (<nowiki>relative amount of degradation to the ozone layer relative to CFC-11</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12784|Locomotive Yaroslavl HC player ID]], [[:d:Property:P12785|Orthoptera Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12786|Flown From the Nest person ID]], [[:d:Property:P12787|Online Swahili - English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12788|A Dictionary of Plant Sciences ID]], [[:d:Property:P12789|A Dictionary of Zoology ID]], [[:d:Property:P12790|A Dictionary of Contemporary Icelandic ID]], [[:d:Property:P12791|Seret film ID]], [[:d:Property:P12792|Limited Liability Partnership Identification Number]], [[:d:Property:P12793|Paleobiology database reference ID]], [[:d:Property:P12794|PNG School Code]], [[:d:Property:P12796|Téarma ID]], [[:d:Property:P12797|IMAIOS entity ID]], [[:d:Property:P12798|Naturalis Repository ID]], [[:d:Property:P12799|English-Spanish Dictionary ID]], [[:d:Property:P12800|Vikidia article ID]], [[:d:Property:P12801|thisisbasketball.be player ID]], [[:d:Property:P12802|poblesdecatalunya.cat ID]], [[:d:Property:P12803|Oqaasersiorfik ID]], [[:d:Property:P12804|MNAHA person ID]], [[:d:Property:P12805|Greenlandic-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12806|Te Aka Māori Dictionary ID]], [[:d:Property:P12807|Tropicos person ID]], [[:d:Property:P12808|He Pātaka Kupu ID]], [[:d:Property:P12809|vehicle keeper marking (VKM)]], [[:d:Property:P12810|AllGame style ID]], [[:d:Property:P12811|FC Metz player ID]], [[:d:Property:P12812|MoFo ID]], [[:d:Property:P12813|itch.io numeric ID]], [[:d:Property:P12814|filmas.lv film ID]], [[:d:Property:P12815|filmas.lv person ID]], [[:d:Property:P12816|filmas.lv studio ID]], [[:d:Property:P12817|Cockroach Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12818|Lygaeoidea Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12819|Phasmida Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12820|Psocodea Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12821|Spanish-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12822|Norwegian National Museum producer ID]], [[:d:Property:P12823|Burgenwelt ID]], [[:d:Property:P12824|Irish-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12825|Tesoro della Lingua Italiana delle Origini ID]], [[:d:Property:P12826|Tommaseo-Bellini Online ID]], [[:d:Property:P12827|danskfodbold.com player ID]], [[:d:Property:P12828|DAKA Danish-Greenlandic Dictionary ID]], [[:d:Property:P12831|DAKA Greenlandic-Danish Dictionary ID]], [[:d:Property:P12832|Canadian Great War Project person ID]], [[:d:Property:P12833|English-Irish Dictionary ID]], [[:d:Property:P12834|PMC journal ID]], [[:d:Property:P12835|Census ID]], [[:d:Property:P12836|Douban personage ID]], [[:d:Property:P12837|Avibase person ID]], [[:d:Property:P12838|Brezhoneg21 ID]], [[:d:Property:P12839|European Education Thesaurus ID]], [[:d:Property:P12840|Cineuropa distributor ID]], [[:d:Property:P12841|Cineuropa production company ID]], [[:d:Property:P12842|OpenCitations Meta ID]], [[:d:Property:P12843|IGN franchise ID]], [[:d:Property:P12844|Federal Reserve Subject Taxonomy ID]], [[:d:Property:P12845|Farhang-i forsī ba rusī ID]], [[:d:Property:P12846|Devri ID]], [[:d:Property:P12847|Cambridge University Press ID]], [[:d:Property:P12848|Canadian Virtual War Memorial ID]], [[:d:Property:P12850|Personnel Records of the First World War ID]], [[:d:Property:P12851|Fowler’s Concise Dictionary ID]], [[:d:Property:P12852|NooSFere publisher ID]], [[:d:Property:P12854|Plex person key]], [[:d:Property:P12855|BHMPI OBJ ID]], [[:d:Property:P12856|Index Fungorum person ID]], [[:d:Property:P12857|stiga.trefik.cz player ID]], [[:d:Property:P12858|UNIBO professor ID]], [[:d:Property:P12859|Cineuropa international sales agent ID]], [[:d:Property:P12860|Mapes de Patrimoni Cultural ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of local branches|number of local branches]] (<nowiki>number of branches of this organization at the lowest (local) level</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/KANAL inventory ID|KANAL inventory ID]] (<nowiki>inventory number of a creative work assigned by KANAL</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Tüik mahalle id|Tüik mahalle id]] (<nowiki>Identifier of neighborhoods <small>({{q|Q17051044}})</small> in Turkey in TÜİK <small>({{q|Q1375058}})</small> database</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID|Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biodiversity Information System for Europe ID|Biodiversity Information System for Europe ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Elonet company ID|Elonet company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Numista issuer ID|Numista issuer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Overcast episode ID|Overcast episode ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Metamath statement label|Metamath statement label]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford German Dictionary: English-German ID|Pocket Oxford German Dictionary: English-German ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford Italian Dictionary: English-Italian ID|Pocket Oxford Italian Dictionary: English-Italian ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Il Nuovo DOP ID|Il Nuovo DOP ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FEI horse ID|FEI horse ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Google Play author ID|Google Play author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant d'une personne sur Archelec|identifiant d'une personne sur Archelec]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Standard Ebooks ID|Standard Ebooks ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lojas com História ID|Lojas com História ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RGALI person ID|RGALI person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RGALI organization ID|RGALI organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hebrew Academy term ID|Hebrew Academy term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/milononline.net entry ID|milononline.net entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KANAL identifier|KANAL identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LAGL author ID|LAGL author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Alle Burgen|Alle Burgen]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FC Krasnodar player id|FC Krasnodar player id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford Italian Dictionary: Italian-English ID|Pocket Oxford Italian Dictionary: Italian-English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford German Dictionary: German-English ID|Pocket Oxford German Dictionary: German-English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: French-English ID|Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: French-English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Manhom Arabic Profile ID|Manhom Arabic Profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GOArt databas|GOArt databas]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ArchWiki article|ArchWiki article]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Star Wars.com|Star Wars.com]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifikátor filmu ve Filmové databázi (FDb)|identifikátor filmu ve Filmové databázi (FDb)]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/AVZ8 Number of people who are both politicians and musicians by political spectrum] ([https://wikis.world/@moebeus@mastodon.online/112684088394297452 source])
** [https://w.wiki/AJ5u Lexeme coverage of Indonesian languages]
** [https://w.wiki/AVCS UK MPs and their office start/end years] ([https://x.com/generalising/status/1805719787953111151 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject_Inuktitut|Inuktitut]] - This is the space to organize work to assure that the sum of all knowledge and the supporting infrastructure for necessary services are available in Inuktitut (ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ, Inuktitut).
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:User:Ivan_A._Krestinin/To_merge|Merge candidates based on same pattern]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q761735|Montblanc (Q761735)]] - town in the province of Tarragona, Catalonia
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L725113|gbuɣi (L725113)]] - Dagbanli verb, translates to "vomiting" and "sprouting"
''' Development '''
* EntitySchemas:
** We worked around an issue where EntitySchema pages were no longer considered “content” and had become unsearchable ([[phab:T368010]])
** We prepared for the release of the new datatype on July 2nd.
* mul language code: We are working on the last remaining blocker before rolling out the first stage to Wikidata ([[phab:T362917]])
* Wikibase REST API: We are continuing to rework API errors ([[phab:T366911]], [[phab:T366239]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]:
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Argentina|Argentina]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] · '''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27032467 -->
== Wikidata weekly summary #635 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-07-08. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Upcoming:
** The next [[d:Wikidata:Events#Office_hours|Wikidata+Wikibase office hours]] will take place on Wednesday, 16:00 UTC on Wednesday, 10th July 2024 (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.''
** [[wikimania:2024:Registration|Registration for Wikimania 2024 is open!]] In-person participants: please register until 26 July, 11:59 p.m., UTC. Virtual participants can register anytime. If you received a scholarship from the Wikimedia Foundation, you will receive an email with a registration code and instructions.
''' Tool of the week '''
* [[d:User:Teester/EntityShape.js|User:Teester/EntityShape.js]] - a userscript that adds an input box to a Wikidata page wherein you can enter an EntitySchema (such as [[d:Entityschema:E10|E10]]). When you click "Check", checks whether each statement and property conforms to the schema. It then displays a summary at the top of the Item for each property indicating whether they conform or not. It also adds a badge to each statement and each property on the page indicating whether they conform or not.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* Wikidata teams' development goals for the third quarter of 2024 have been updated: [[d:Wikidata:Development plan|Wikidata:Development plan]]
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12830|music mood]] (<nowiki>qualifier carrying an emotion (mood) relevant to a musical audio recording</nowiki>)
**[[:d:Property:P12849|coin edge]] (<nowiki>image or images that show the edge of a coin</nowiki>)
**[[:d:Property:P12853|ozone depletion potential]] (<nowiki>relative amount of degradation to the ozone layer relative to CFC-11</nowiki>)
**[[:d:Property:P12861|EntitySchema for class]] (<nowiki>schema that members of a class should conform to</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12798|Naturalis Repository ID]], [[:d:Property:P12799|English-Spanish Dictionary ID]], [[:d:Property:P12800|Vikidia article ID]], [[:d:Property:P12801|thisisbasketball.be player ID]], [[:d:Property:P12802|poblesdecatalunya.cat ID]], [[:d:Property:P12803|Oqaasersiorfik ID]], [[:d:Property:P12804|MNAHA person ID]], [[:d:Property:P12805|Greenlandic-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12806|Te Aka Māori Dictionary ID]], [[:d:Property:P12807|Tropicos person ID]], [[:d:Property:P12808|He Pātaka Kupu ID]], [[:d:Property:P12809|vehicle keeper marking (VKM)]], [[:d:Property:P12810|AllGame style ID]], [[:d:Property:P12811|FC Metz player ID]], [[:d:Property:P12812|MoFo ID]], [[:d:Property:P12813|itch.io numeric ID]], [[:d:Property:P12814|filmas.lv film ID]], [[:d:Property:P12815|filmas.lv person ID]], [[:d:Property:P12816|filmas.lv studio ID]], [[:d:Property:P12817|Cockroach Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12818|Lygaeoidea Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12819|Phasmida Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12820|Psocodea Species File taxon ID (new)]], [[:d:Property:P12821|Spanish-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12822|Norwegian National Museum producer ID]], [[:d:Property:P12823|Burgenwelt ID]], [[:d:Property:P12824|Irish-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12825|Tesoro della Lingua Italiana delle Origini ID]], [[:d:Property:P12826|Tommaseo-Bellini Online ID]], [[:d:Property:P12827|danskfodbold.com player ID]], [[:d:Property:P12828|DAKA Danish-Greenlandic Dictionary ID]], [[:d:Property:P12831|DAKA Greenlandic-Danish Dictionary ID]], [[:d:Property:P12832|Canadian Great War Project person ID]], [[:d:Property:P12833|English-Irish Dictionary ID]], [[:d:Property:P12834|PMC journal ID]], [[:d:Property:P12835|Census ID]], [[:d:Property:P12836|Douban personage ID]], [[:d:Property:P12837|Avibase person ID]], [[:d:Property:P12838|Brezhoneg21 ID]], [[:d:Property:P12839|European Education Thesaurus ID]], [[:d:Property:P12840|Cineuropa distributor ID]], [[:d:Property:P12841|Cineuropa production company ID]], [[:d:Property:P12842|OpenCitations Meta ID]], [[:d:Property:P12843|IGN franchise ID]], [[:d:Property:P12844|Federal Reserve Subject Taxonomy ID]], [[:d:Property:P12845|Farhang-i forsī ba rusī ID]], [[:d:Property:P12846|Devri ID]], [[:d:Property:P12847|Cambridge University Press ID]], [[:d:Property:P12848|Canadian Virtual War Memorial ID]], [[:d:Property:P12850|Personnel Records of the First World War ID]], [[:d:Property:P12851|Fowler’s Concise Dictionary ID]], [[:d:Property:P12852|NooSFere publisher ID]], [[:d:Property:P12854|Plex person key]], [[:d:Property:P12855|BHMPI OBJ ID]], [[:d:Property:P12856|Index Fungorum person ID]], [[:d:Property:P12857|stiga.trefik.cz player ID]], [[:d:Property:P12858|UNIBO professor ID]], [[:d:Property:P12859|Cineuropa international sales agent ID]], [[:d:Property:P12860|Mapes de Patrimoni Cultural ID]], [[:d:Property:P12862|Il Nuovo DOP ID]], [[:d:Property:P12863|RGALI person ID]], [[:d:Property:P12864|RGALI organization ID]], [[:d:Property:P12865|Archelec person ID]], [[:d:Property:P12866|Lojas com História ID]], [[:d:Property:P12867|milononline.net entry ID]], [[:d:Property:P12868|Hebrew Academy term ID]], [[:d:Property:P12869|LAGL author ID]], [[:d:Property:P12870|KANAL ID]], [[:d:Property:P12871|Google Play author ID]], [[:d:Property:P12872|Overcast episode ID]], [[:d:Property:P12873|ArchWiki article]], [[:d:Property:P12874|Valencian Library ID]], [[:d:Property:P12875|Star Wars.com ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of local branches|number of local branches]] (<nowiki>number of branches of this organization at the lowest (local) level</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/KANAL inventory ID|KANAL inventory ID]] (<nowiki>inventory number of a creative work assigned by KANAL</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Tüik mahalle id|Tüik mahalle id]] (<nowiki>Identifier of neighborhoods <small>({{q|Q17051044}})</small> in Turkey in TÜİK <small>({{q|Q1375058}})</small> database</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/myfixguide.com|myfixguide.com]] (<nowiki>Photos about how to disassemble hardware</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/date de vote|date de vote]] (<nowiki>vote date, date on which people decided or casted their ballot</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Sandbox-EntitySchema|Sandbox-EntitySchema]] (<nowiki>Sandbox property for value of type "EntitySchema"</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Imperial University of Dorpat student ID|Imperial University of Dorpat student ID]] (<nowiki>matriculation number of a student of the Imperial University of Dorpat</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/indexer|indexer]] (<nowiki>entity responsible for compiling an index of a book, database, website or other forms of media publications in the form of a methodical arrangement of records designed to enable users to locate information quickly. Example: Hazel K. Bell (Q70226489)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/WorldCyclingStats ID|WorldCyclingStats ID]] (<nowiki>identifier on the website WorldCyclingStats (www.worldcyclingstats.com)</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID|Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biodiversity Information System for Europe ID|Biodiversity Information System for Europe ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Elonet company ID|Elonet company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Numista issuer ID|Numista issuer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Metamath statement label|Metamath statement label]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford German Dictionary: English-German ID|Pocket Oxford German Dictionary: English-German ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford Italian Dictionary: English-Italian ID|Pocket Oxford Italian Dictionary: English-Italian ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FEI horse ID|FEI horse ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Standard Ebooks ID|Standard Ebooks ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Alle Burgen|Alle Burgen]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FC Krasnodar player id|FC Krasnodar player id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford Italian Dictionary: Italian-English ID|Pocket Oxford Italian Dictionary: Italian-English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford German Dictionary: German-English ID|Pocket Oxford German Dictionary: German-English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: French-English ID|Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: French-English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Manhom Arabic Profile ID|Manhom Arabic Profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GOArt databas|GOArt databas]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifikátor filmu ve Filmové databázi (FDb)|identifikátor filmu ve Filmové databázi (FDb)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifikátor osoby ve Filmové databázi (FDb)|identifikátor osoby ve Filmové databázi (FDb)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ScienceDirect journal ID|ScienceDirect journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Iraqnla Book ID|Iraqnla Book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/islamway authority ID|islamway authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hermitage Museum artist ID|Hermitage Museum artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Coptic Dictionary Online ID|Coptic Dictionary Online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/autoritateak.eus|autoritateak.eus]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Museum of the Russian Academy of Arts artist ID|Museum of the Russian Academy of Arts artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thinkwiki article|Thinkwiki article]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/AaNJ Cumulative experience of UK MPs on election day (since 1922)] ([https://x.com/generalising/status/1809302517916004518 source])
** [https://w.wiki/AbkU Location of GLAMs with open access policies]
** [https://w.wiki/4pKw Images of biologists by height]
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:User:Pasleim/commonsmerge|User:Pasleim/commonsmerge]] - Merge candidates based on same commons category
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q1496|Ferdinand Magellan (Q1496)]] - Portuguese explorer in the service of Spain
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1083157|bergkant (L1083157)]] - Nynorsk noun, translates to "the top edge of a mountain"
''' Development '''
* EntitySchemas: The new datatype to link to EntitySchemas in statements has been released.
* mul language code: We are preparing the release.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Participate in [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php this week's Lexeme challenge]:
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Armenia|Armenia]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|Talk]]) ·''' [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:33, 8 ජූලි 2024 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27032467 -->
== Wikidata weekly summary #536 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-07-15. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/SpinachBot|SpinachBot]] - Task/s: AI agent-enabled question answering through the creation and execution of complex SPARQL queries on Wikidata. Users tag the bog with wikidata-related questions, and it tries to come up with an answer by iteratively creating SPARQL queries.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Past: Wikidata+Wikibase office hour session log: [[d:Wikidata:Events/Telegram office hour 2024-07-10|Telegram office hour 2024-07-10]]
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://wikiedu.org/blog/2024/07/10/an-intelligent-system-what-i-learned-through-taking-an-introductory-wikidata-course/ An Intelligent System: What I learned through taking an introductory Wikidata course] - The author, Anne-Christine Hoff, dispels misconceptions about Wikidata. She highlights that it is a relational communication system, not solely bot-driven, and allows users worldwide to add localized data in multiple languages, creating a self-structuring repository of information
** [http://magnusmanske.de/wordpress/archives/731 Merge and diff] - blog post by Magnus about adding new properties (taxon data speficially, NCBI, GBIF, and iINaturalist) to the AC2WD tool. If you have the user script installed on Wikidata (see tool below), AC2WD will automatically show up on relevant taxon items.
** [https://www.youtube.com/watch?v=h2MXK2yWJko Documenting Women Artists Through Wikidata] - this project reveals how works by women artists can be given greater public visibility.
** [https://www.youtube.com/watch?v=ZVe2CSWCDZ0 Dagbani Lexemes (how-to-workshop in Dagbanli)] - increase the vocabulary and standardize existing entries.
* Papers: [https://acl-bg.org/proceedings/2023/RANLP%202023/pdf/2023.ranlp-1.2.pdf Automatic Generation of Hindi Wikipedia Pages" based on information from Wikidata]
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=bRD2XbxQqPQ Online workshop Upskilling in Wikidata for maximum impact IBC 2024] - Recording of the virtual Wikidata workshop given on the 9th of July 2024. An onboarding and introductory event in anticipation of a full in-person workshop to be held at the International Botanical Congress 2024 in Madrid on the 21st of July 2024
** [https://www.youtube.com/watch?v=rK-qOCk2fUE Connecting University Art Collections Wikidata Demo]
* Notebooks
** [https://observablehq.com/collection/@pac02/tour-de-france Collection of notebooks about the Tour de France]
** [https://observablehq.com/@pac02/computing-jaccard-similarity-between-wikidata-item Computing Jaccard similarity index between Wikidata items based on properties used in statements].
''' Tool of the week '''
* [https://observablehq.com/@pac02/relationships Relationships between two Wikidata items] a new tool hosted on Observable which looks at all statements involving a pair of Wikidata items.
* [[d:User:Magnus Manske/ac2wd.js|User:Magnus Manske/ac2wd.js]] - This script adds an "AC2WD" link in the tools sidebar. When you click on it, it uses the [https://ac2wd.toolforge.org AC2WD] tool to check the item for certain Authority Control IDs (eg VIAF). It then checks these AC datasets for statements (and more AC IDs). It will then add any new information it found as new statements, or add more references to existing statements where possible. A green checkmark will be appended to the link if data was added (reload the page to see), otherwise a "—" if no new data was available.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://github.com/OpenRefine/OpenRefine/releases/tag/3.8.2 OpenRefine 3.8.2 was released]
* [https://github.com/johnsamuelwrites/awesome-wikidata/blob/main/README.md#shape-expressions-entity-schemas Awesome Wikidata: Shape Expressions (Entity Schemas)] - Tools for creating, editing, and generating entity schemas
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12830|music mood]] (<nowiki>qualifier carrying an emotion (mood) relevant to a musical audio recording</nowiki>)
**[[:d:Property:P12849|coin edge image]] (<nowiki>image or images that show the edge of a coin</nowiki>)
**[[:d:Property:P12853|ozone depletion potential]] (<nowiki>relative amount of degradation to the ozone layer relative to CFC-11</nowiki>)
**[[:d:Property:P12861|EntitySchema for class]] (<nowiki>schema that members of a class should conform to</nowiki>)
**[[:d:Property:P12876|writing technique]] (<nowiki>technique used for writing on stone, paper or other support</nowiki>)
**[[:d:Property:P12878|last appearance]] (<nowiki>last work featuring a fictional character or item</nowiki>)
**[[:d:Property:P12883|Tüik mahalle ID]] (<nowiki>identifier of neighborhoods (mahalle) in Turkey in TÜİK (Turkish Statistical Institute) database</nowiki>)
**[[:d:Property:P12886|Sandbox-EntitySchema]] (<nowiki>Sandbox property for value of type "EntitySchema"</nowiki>)
**[[:d:Property:P12889|myfixguide.com]] (<nowiki>photos about how to disassemble hardware</nowiki>)
**[[:d:Property:P12895|indexer]] (<nowiki>entity responsible for compiling an index of a book, database, website or other forms of media publications in the form of a methodical arrangement of records designed to enable users to locate information quickly</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12824|Irish-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12825|Tesoro della Lingua Italiana delle Origini ID]], [[:d:Property:P12826|Tommaseo-Bellini Online ID]], [[:d:Property:P12827|danskfodbold.com player ID]], [[:d:Property:P12828|DAKA Danish-Greenlandic Dictionary ID]], [[:d:Property:P12831|DAKA Greenlandic-Danish Dictionary ID]], [[:d:Property:P12832|Canadian Great War Project person ID]], [[:d:Property:P12833|English-Irish Dictionary ID]], [[:d:Property:P12834|PMC journal ID]], [[:d:Property:P12835|Census ID]], [[:d:Property:P12836|Douban personage ID]], [[:d:Property:P12837|Avibase person ID]], [[:d:Property:P12838|Brezhoneg21 ID]], [[:d:Property:P12839|European Education Thesaurus ID]], [[:d:Property:P12840|Cineuropa distributor ID]], [[:d:Property:P12841|Cineuropa production company ID]], [[:d:Property:P12842|OpenCitations Meta ID]], [[:d:Property:P12843|IGN franchise ID]], [[:d:Property:P12844|Federal Reserve Subject Taxonomy ID]], [[:d:Property:P12845|Farhang-i forsī ba rusī ID]], [[:d:Property:P12846|Devri ID]], [[:d:Property:P12847|Cambridge University Press ID]], [[:d:Property:P12848|Canadian Virtual War Memorial ID]], [[:d:Property:P12850|Personnel Records of the First World War ID]], [[:d:Property:P12851|Fowler’s Concise Dictionary ID]], [[:d:Property:P12852|NooSFere publisher ID]], [[:d:Property:P12854|Plex person key]], [[:d:Property:P12855|BHMPI OBJ ID]], [[:d:Property:P12856|Index Fungorum person ID]], [[:d:Property:P12857|stiga.trefik.cz player ID]], [[:d:Property:P12858|UNIBO professor ID]], [[:d:Property:P12859|Cineuropa international sales agent ID]], [[:d:Property:P12860|Mapes de Patrimoni Cultural ID]], [[:d:Property:P12862|Il Nuovo DOP ID]], [[:d:Property:P12863|RGALI person ID]], [[:d:Property:P12864|RGALI organization ID]], [[:d:Property:P12865|Archelec person ID]], [[:d:Property:P12866|Lojas com História ID]], [[:d:Property:P12867|milononline.net entry ID]], [[:d:Property:P12868|Hebrew Academy term ID]], [[:d:Property:P12869|LAGL author ID]], [[:d:Property:P12870|KANAL ID]], [[:d:Property:P12871|Google Play author ID]], [[:d:Property:P12872|Overcast episode ID]], [[:d:Property:P12873|ArchWiki article]], [[:d:Property:P12874|Valencian Library ID]], [[:d:Property:P12875|Star Wars.com ID]], [[:d:Property:P12877|ScienceDirect journal ID]], [[:d:Property:P12879|Filmová databáze film ID]], [[:d:Property:P12880|Filmová databáze person ID]], [[:d:Property:P12881|FC Krasnodar player ID]], [[:d:Property:P12882|Iraqnla book ID]], [[:d:Property:P12884|All castles]], [[:d:Property:P12885|Italian-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12887|islamway authority ID]], [[:d:Property:P12888|Metamath statement ID]], [[:d:Property:P12890|Imperial University of Dorpat student ID]], [[:d:Property:P12891|Coptic Dictionary Online ID]], [[:d:Property:P12892|English-Italian Dictionary ID]], [[:d:Property:P12893|autoritateak.eus ID]], [[:d:Property:P12894|Museum of the Russian Academy of Arts artist ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of local branches|number of local branches]] (<nowiki>number of branches of this organization at the lowest (local) level</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/KANAL inventory ID|KANAL inventory ID]] (<nowiki>inventory number of a creative work assigned by KANAL</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/date de vote|date de vote]] (<nowiki>vote date, date on which people decided or casted their ballot</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/WorldCyclingStats ID|WorldCyclingStats ID]] (<nowiki>identifier on the website WorldCyclingStats (www.worldcyclingstats.com)</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford German Dictionary: English-German ID|Pocket Oxford German Dictionary: English-German ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FEI horse ID|FEI horse ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Standard Ebooks ID|Standard Ebooks ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford German Dictionary: German-English ID|Pocket Oxford German Dictionary: German-English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: French-English ID|Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: French-English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Manhom Arabic Profile ID|Manhom Arabic Profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hermitage Museum artist ID|Hermitage Museum artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thinkwiki article|Thinkwiki article]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wiley Online Library journal ID|Wiley Online Library journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifier of the educational center of resistance and deportation of Landes|identifier of the educational center of resistance and deportation of Landes]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nintendo Life company ID|Nintendo Life company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SideReel series ID|SideReel series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SideReel series URL slug|SideReel series URL slug]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Helveticat ID|Helveticat ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/africanmusiclibrary.org artist id|africanmusiclibrary.org artist id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Museums in Russia ID|Museums in Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hawramani Arabic Lexicon entry ID|Hawramani Arabic Lexicon entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ARABTERM entry ID|ARABTERM entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The New Mithraeum ID|The New Mithraeum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Frauen im Widerstand ID|Frauen im Widerstand ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur beer ID|Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur beer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Taylor & Francis journal ID|Taylor & Francis journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JTA Sightseeing Database ID|JTA Sightseeing Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Emerald Group Publishing journal ID|Emerald Group Publishing journal ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/AeWy Arabic periodicals known to Wikidata] ([https://wikis.world/@tillgrallert@digitalcourage.social/112776085963304676 source])
** [https://w.wiki/AftC X account of politicians]
** [https://w.wiki/AftQ Characters whose actors died recently]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Human Cells|Human Cells]] - dedicated to improve our coverage of information about these fundamental entities that compose organisms. The project focuses mainly on two kinds of cell classes: species-agnostic classes, such as [[d:Q188417|neutrophil (Q188417)]], and human-specific classes, such as [[d:Q101405102|human neutrophil (Q101405102)]].
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/Descriptions with Q|Descriptions containing Q-Id]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q13365715|Lucy (Q13365715)]]: female given name
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L230775|Nachbar (L230775)]]: "someone nearby" in German
''' Development '''
* [[Wikidata:REST API|Wikibase REST API]]: Continuing to improve error handling and error messages.
* [[Wikidata:Schemas|EntitySchemas]]: Fixed issues that popped up after release ([[phab:T369149]], [[phab:T369155]], [[phab:T368010]])
* [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS graph split|Query Service graph split]]: Adapting constraints that make use of the Query Service to be able to deal with 2 endpoints ([[phab:T369079]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Albania|Albania]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|Talk]]) ·''' [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:19, 15 ජූලි 2024 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27085890 -->
== Wikidata weekly summary #637 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-07-22. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/DannyS712 bot|DannyS712 bot]] - Task/s: I want to get approval for a bot with translation admin rights that will automatically mark pages for translations if and only if the latest version is identical to the version that is already in the translation system, i.e. only pages with no "net" changes in the pending edits.
** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/DerIchBot|DerIchBot]] - Task/s: Adding data about schools provided by the German and Austrian governments to wikidata.
** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/DifoolBot 5|DifoolBot 5]] - Task/s: Change reference URLs into the related ID property and merge references with the same ID property.
** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/AroundTheBot|AroundTheBot]] - Task/s: Automated import of Albanian nouns with IPA from Wiktionary, with the long-term goal of using this data to do pronunciation-based comparison/word evolution between languages.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Past: Wikimedia Indonesia hosted [[Commons:Commons:Kompetisi Penyajian Data 2024|the 2024 Data Visualization Competition]] from June 5 to 18. The event featured data visualizations (posters and graphics) and short essays using data from Wikidata. Visit [[Commons:Commons:Kompetisi Penyajian Data 2024|the competition page]] (in Indonesian) to view the winning entries.
* Upcoming: Wikidata's 12th birthday decentralized events will take place in October and November 2024. Feel free to browse [[d:Wikidata:Twelfth Birthday|the documentation pages]] to learn how to organize an event in your area, get funding, and get in touch with other organizers.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Papers:
** [[d:Q126917814|Representación de datos abiertos con Wikidata Query Service (Q126917814)]]. This paper details the Wikidata Query Service, for the creation of data visualizations. All visualization options available in the WQS are explored, accompanied by example queries that introduce the implementation of these visualizations. By Ángel Obregón-Sierra and Silvia Cecilia Anselmi.
** [https://arxiv.org/pdf/2407.06863 Beyond Aesthetics: Cultural Competence in Text-to-Image Models] - with CUBE, a benchmark built out of Wikidata, to evaluate cultural awareness and cultural diversity of text-to-image models (Kannen et al, 2024)
* Videos: [https://www.youtube.com/watch?v=3xsCXkOA2Zs OpenRefine import into Wikidata of data from the BnF catalog: books by Marguerite Van de Wiele] (in French)
''' Tool of the week '''
* [https://paulina.toolforge.org/ Paulina], a new tool for exploring public domain works.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [[m:Product and Technology Advisory Council/Proposal|WMF Product and Technology Advisory Council (PTAC)]] invites interested volunteers to apply. As part of the movement strategy recommendation for "Coordinating Across Stakeholders," the PTAC will bring technical contributors and the Wikimedia Foundation together to co-define a more resilient, future-proof technological platform.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12849|coin edge image]] (<nowiki>image or images that show the edge of a coin</nowiki>)
**[[:d:Property:P12853|ozone depletion potential]] (<nowiki>relative amount of degradation to the ozone layer relative to CFC-11</nowiki>)
**[[:d:Property:P12861|EntitySchema for class]] (<nowiki>schema that members of a class should conform to</nowiki>)
**[[:d:Property:P12876|writing technique]] (<nowiki>technique used for writing on stone, paper or other support</nowiki>)
**[[:d:Property:P12878|last appearance]] (<nowiki>last work featuring a fictional character or item</nowiki>)
**[[:d:Property:P12883|Tüik mahalle ID]] (<nowiki>identifier of neighborhoods (mahalle) in Turkey in TÜİK (Turkish Statistical Institute) database</nowiki>)
**[[:d:Property:P12886|Sandbox-EntitySchema]] (<nowiki>Sandbox property for value of type "EntitySchema"</nowiki>)
**[[:d:Property:P12889|myfixguide.com Category ID]] (<nowiki>photos about how to repair hardware</nowiki>)
**[[:d:Property:P12895|indexer]] (<nowiki>entity responsible for compiling an index of a book, database, website or other forms of media publications in the form of a methodical arrangement of records designed to enable users to locate information quickly</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12833|English-Irish Dictionary ID]], [[:d:Property:P12834|PMC journal ID]], [[:d:Property:P12835|Census ID]], [[:d:Property:P12836|Douban personage ID]], [[:d:Property:P12837|Avibase person ID]], [[:d:Property:P12838|Brezhoneg21 ID]], [[:d:Property:P12839|European Education Thesaurus ID]], [[:d:Property:P12840|Cineuropa distributor ID]], [[:d:Property:P12841|Cineuropa production company ID]], [[:d:Property:P12842|OpenCitations Meta ID]], [[:d:Property:P12843|IGN franchise ID]], [[:d:Property:P12844|Federal Reserve Subject Taxonomy ID]], [[:d:Property:P12845|Farhang-i forsī ba rusī ID]], [[:d:Property:P12846|Devri ID]], [[:d:Property:P12847|Cambridge University Press ID]], [[:d:Property:P12848|Canadian Virtual War Memorial ID]], [[:d:Property:P12850|Personnel Records of the First World War ID]], [[:d:Property:P12851|Fowler’s Concise Dictionary ID]], [[:d:Property:P12852|NooSFere publisher ID]], [[:d:Property:P12854|Plex person key]], [[:d:Property:P12855|BHMPI OBJ ID]], [[:d:Property:P12856|Index Fungorum person ID]], [[:d:Property:P12857|stiga.trefik.cz player ID]], [[:d:Property:P12858|UNIBO professor ID]], [[:d:Property:P12859|Cineuropa international sales agent ID]], [[:d:Property:P12860|Mapes de Patrimoni Cultural ID]], [[:d:Property:P12862|Il Nuovo DOP ID]], [[:d:Property:P12863|RGALI person ID]], [[:d:Property:P12864|RGALI organization ID]], [[:d:Property:P12865|Archelec person ID]], [[:d:Property:P12866|Lojas com História ID]], [[:d:Property:P12867|milononline.net entry ID]], [[:d:Property:P12868|Hebrew Academy term ID]], [[:d:Property:P12869|LAGL author ID]], [[:d:Property:P12870|KANAL ID]], [[:d:Property:P12871|Google Play author ID]], [[:d:Property:P12872|Overcast episode ID]], [[:d:Property:P12873|ArchWiki article]], [[:d:Property:P12874|Valencian Library ID]], [[:d:Property:P12875|Star Wars.com ID]], [[:d:Property:P12877|ScienceDirect journal ID]], [[:d:Property:P12879|Filmová databáze film ID]], [[:d:Property:P12880|Filmová databáze person ID]], [[:d:Property:P12881|FC Krasnodar player ID]], [[:d:Property:P12882|Iraqnla book ID]], [[:d:Property:P12884|Alle Burgen ID]], [[:d:Property:P12885|Italian-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12887|islamway authority ID]], [[:d:Property:P12888|Metamath statement ID]], [[:d:Property:P12890|Imperial University of Dorpat student ID]], [[:d:Property:P12891|Coptic Dictionary Online ID]], [[:d:Property:P12892|English-Italian Dictionary ID]], [[:d:Property:P12893|autoritateak.eus ID]], [[:d:Property:P12894|Museum of the Russian Academy of Arts artist ID]], [[:d:Property:P12896|Nintendo Life company ID]], [[:d:Property:P12897|Wiley Online Library journal ID]], [[:d:Property:P12898|Museums in Russia ID]], [[:d:Property:P12899|Helveticat ID]], [[:d:Property:P12900|ARABTERM entry ID]], [[:d:Property:P12901|Hawramani Arabic Lexicon entry ID]], [[:d:Property:P12902|Women in Resistance ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/date de vote|date de vote]] (<nowiki>vote date, date on which people decided or cast their ballot</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/object of action & object class of action|object of action & object class of action]] (<nowiki>specific object to which an action or class of actions occurs</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Public funding|Public funding]] (<nowiki>amount of public funding an organisation receives</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/schmeckt nach|schmeckt nach]] (<nowiki>taste that a food or drink has</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Kunstnerforbundet kunstner ID|Kunstnerforbundet kunstner ID]] (<nowiki>Identifier for an artist member of Kunstnerforbundet in norway</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford German Dictionary: German-English ID|Pocket Oxford German Dictionary: German-English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: French-English ID|Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: French-English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Manhom Arabic Profile ID|Manhom Arabic Profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WorldCyclingStats ID|WorldCyclingStats ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thinkwiki article|Thinkwiki article]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifier of the educational center of resistance and deportation of Landes|identifier of the educational center of resistance and deportation of Landes]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SideReel series ID|SideReel series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SideReel series URL slug|SideReel series URL slug]], [[:d:Wikidata:Property proposal/africanmusiclibrary.org artist id|africanmusiclibrary.org artist id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The New Mithraeum ID|The New Mithraeum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur beer ID|Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur beer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Taylor & Francis journal ID|Taylor & Francis journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JTA Sightseeing Database ID|JTA Sightseeing Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Emerald Group Publishing journal ID|Emerald Group Publishing journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finnish Ministers database ID (new)|Finnish Ministers database ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Glosbe Old High German Lexeme ID|Glosbe Old High German Lexeme ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tretyakov Gallery artist ID|Tretyakov Gallery artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/State Historical Museum of Russia person ID|State Historical Museum of Russia person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/U.S. Copyright Office Public Records System work ID|U.S. Copyright Office Public Records System work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopaedia of Islam (french edition) ID|Encyclopaedia of Islam (french edition) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/French Bathing water ID|French Bathing water ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Religion Past and Present Online (German edition) ID|Religion Past and Present Online (German edition) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/mandumah ID|mandumah ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford German Dictionary: English-German ID|Pocket Oxford German Dictionary: English-German ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID|Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/Aj37 UEFA teams and the number of players on the team] ([[d:Wikidata:Project_chat#All_(but_1)_UEFA_teams_since_1960_now_link_to_players|source]])
** [https://w.wiki/AhtV Species of birds and their sounds] ([https://x.com/espejolento/status/1814353851253735846 source])
** [https://w.wiki/AhGu Archaeological sites and remains in Malaysia with National Heritage status] ([https://x.com/FarisHzmn/status/1814277712430956614 source])
** [https://w.wiki/AgyC Map of Filming Locations, excludes countries] ([https://x.com/jamesinealing/status/1813662266744815705 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject Reference Verification|Reference Verification]] - a research and development project aimed at helping Wikidata editors check the quality of external references based on various types of AI/ML models.
** [[d:Wikidata:WikiProject NZWomenPhotographers|NZWomenPhotographers]] - aims to improve information about New Zealand women photographers, based on a dataset provided by the Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/items with P569=P570|Items with P569=P570]] - Items with instance of (P31) --> human (Q5) and the same year in date of birth (P569) and date of death (P570) (2024-07-22)
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q20731004|Crawford (Q20731004)]] - family name
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L3302|water (L3302)]] - (S1) common liquid substance (S2) chemical compound of hydrogen and oxygen (H₂O) (S3) a body of water, usually a river, a lake, or an ocean
''' Development '''
* mul: We fixed the last blocker for the limited MUL rollout to Wikidata on July 29th ([[phab:T362917]])
* EntitySchemas:
** We fixed a misplaced background color in EntitySchema ([[phab:T369283]])
** [[mediawikiwiki:Help:Extension:WikibaseCirrusSearch#Keywords|haswbstatement]] searches now work for EntitySchema statements ([[phab:T369495]])
** We’re investigating how to make EntitySchemas searchable by label ([[phab:T362005]])
* Query Service: preparation for the graph split is continuing by the Search Platform Team. We started looking into adapting the constraints checks for it ([[phab:T369079]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|Talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:13, 22 ජූලි 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27132995 -->
== Wikidata weekly summary #638 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-07-29. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/GergesBot_2|GergesBot 2]] - Task/s: Edit label when order is added in ar:ويكيبيديا:طلبات نقل عبر البوت (Transfer requests by Bot).
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/UmisBot|UmisBot]] - Task/s: This bot will add string representations of units of measurement to units of measurement Wikidata pages.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Upcoming:
** [[d:Wikidata:Events/Wikidata Days Bologna 2024|Wikidata Days Bologna 2024]], Italian language conference dedicated to Wikidata for libraries and research, taking place in the frame of [[d:Wikidata:Twelfth Birthday|Wikidata’s 12th birthday]], on November 8-9 in Bologna, Italy.
** Wikimania starts on August 7. Here is a list of sessions focused around Wikidata, or have *some* connection to Wikidata: [[wikimania:2024:Program/Wikidata|2024:Program/Wikidata]]. If something is missing, feel free to add to it, including any Wikidata meetups you may be hosting.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://culturalcontent.substack.com/p/sharing-the-worlds-paintings-on-wikidata "Sharing the world’s paintings on Wikidata"] By Martin Poulter for the ''Cultural Content'' Substack
** [https://wikiedu.org/blog/2024/07/10/an-intelligent-system-what-i-learned-through-taking-an-introductory-wikidata-course/ WikiEdu: What I learned taking an introductory Wikidata Course] - Anne-Christine Hoff, associate professor of English at Jarvis Christian University, describes her experiences and learnings from taking an intro to Wikidata course, provided by the WikiEdu.org, a project of the Wiki Education Foundation.
** [https://arxiv.org/abs/2407.18278 Talking Wikidata: Communication patterns and their impact on community engagement in collaborative knowledge graphs] - This study investigates the behaviours, communication patterns and interactions of the core small Wikidata community that are responsible for 80% of its content, in order to future contribution and participation. By E. Koutsiana et al.
** [https://arxiv.org/html/2403.10304v2KIF: A Wikidata-Based Framework for Integrating Heterogeneous Knowledge Sources] - This paper presents KIF, a Wikidata-based framework for virtually integrating heterogeneous knowledge sources and discuss how it was used to solve a real integration problem in the domain of chemistry (involving Wikidata, PubChem, and IBM CIRCA). By G. Lima et al.
* Press release: [https://www.iccu.sbn.it/it/SBN/catalogazione-e-manutenzione-del-catalogo-sbn/progetti-di-implementazione-dei-dati-dellindice-sbn/arricchimento-dei-dati-di-authority-di-sbn-attraverso-il-confronto-e-lo-scambio-con-wikidata-/ Arricchimento dei dati di authority di SBN attraverso il confronto e lo scambio con Wikidata] (in Italian): [[:d:Q3803707|ICCU]], the institute coordinating the biggest Italian OPAC (the [[:d:Q105086090|OPAC SBN]], involving more than 7 thousands libraries), has just finished enriching about 16200 nearly empty authority records with data taken from the respective Wikidata items (Wikidata items link to SBN authority records through [[:d:Property:P396|P396]]); this announcement describes in detail the enrichment work, which started in June 2023; for more information (and bibliography) about the collaboration between ICCU and Wikidata, see [[:d:Wikidata:Gruppo Wikidata per Musei, Archivi e Biblioteche/SBN]] (in Italian)
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=Ab5q93B3S1Q Intro to Wikidata] - This intro to Wikidata was provided for participants of the International Linguistics Olympiad 2024, held in Brasília. Presented by Artur Corrêa Souza and Éder Porto, organised by Wiki Movimento Brasil.
** [https://www.youtube.com/watch?v=bkVh4nQBk2A Mining and Modeling Text using Wikibase] - the University of Trier is building a knowledge graph on French Enlightenment novels 1751 - 1800 with the use of Wikibase.
''' Tool of the week '''
* [[d:User:Nikki/ShowIDs.js|User:Nikki/ShowIDs.js]] - This user script adds entity IDs in brackets after links.
* [https://observablehq.com/@pac02/common-values Common values], yet another Observable notebook. This one looks at common values between two Wikidata item pages.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* KDE Itinerary, KDE's travel assistant app, [https://volkerkrause.eu/2024/07/27/kde-itinerary-june-july-2024.html gets more Wikidata integration].
* The Wikidata Development team needs your feedback to evaluate "default values for all languages" (mul) in the Termbox. Please share your thoughts on this 5-10 minute anonymous survey: https://wikimedia.sslsurvey.de/Wikidata-default-values-feedback
* The [[m:WIT|Wikidata (integrations) for Wikimedia projects]] team have released a progress report on their ongoing research project, investigating the "State of Wikidata usage on other wikis". Available on the [[m:WIT/Research|Research page]], alternatively on [[c:File:Wikidata_for_Wikimedia_Projects_-_State_of_Wikidata_usage_-_progress_report_27.06.2024.pdf|Commons]].
* The Wikibase REST API, introduced last year on Wikidata, is progressing towards version 1, aiming for a comprehensive release by the end of 2024. We're seeking community feedback to enhance the current API and plan future developments. Please share your thoughts on this page: [[d:Wikidata_talk:REST_API_feedback_round|Feedback on the Wikibase REST API (July/August 2024)]].
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12849|coin edge image]] (<nowiki>image or images that show the edge of a coin</nowiki>)
**[[:d:Property:P12853|ozone depletion potential]] (<nowiki>relative amount of degradation to the ozone layer relative to CFC-11</nowiki>)
**[[:d:Property:P12861|EntitySchema for class]] (<nowiki>schema that members of a class should conform to</nowiki>)
**[[:d:Property:P12876|writing technique]] (<nowiki>technique used for writing on stone, paper or other support</nowiki>)
**[[:d:Property:P12878|last appearance]] (<nowiki>last work featuring a fictional character or item</nowiki>)
**[[:d:Property:P12883|Tüik mahalle ID]] (<nowiki>identifier of neighborhoods (mahalle) in Turkey in TÜİK (Turkish Statistical Institute) database</nowiki>)
**[[:d:Property:P12886|Sandbox-EntitySchema]] (<nowiki>Sandbox property for value of type "EntitySchema"</nowiki>)
**[[:d:Property:P12889|myfixguide.com Category ID]] (<nowiki>photos about how to repair hardware</nowiki>)
**[[:d:Property:P12895|indexer]] (<nowiki>entity responsible for compiling an index of a book, database, website or other forms of media publications in the form of a methodical arrangement of records designed to enable users to locate information quickly</nowiki>)
**[[:d:Property:P12912|object of action]] (<nowiki>specific object to which an action or class of actions occurs</nowiki>)
**[[:d:Property:P12913|object class of action]] (<nowiki>class of objects (including substances) to which an action or class of actions may occur</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12848|Canadian Virtual War Memorial ID]], [[:d:Property:P12850|Personnel Records of the First World War ID]], [[:d:Property:P12851|Fowler’s Concise Dictionary ID]], [[:d:Property:P12852|NooSFere publisher ID]], [[:d:Property:P12854|Plex person key]], [[:d:Property:P12855|BHMPI OBJ ID]], [[:d:Property:P12856|Index Fungorum person ID]], [[:d:Property:P12857|stiga.trefik.cz player ID]], [[:d:Property:P12858|UNIBO professor ID]], [[:d:Property:P12859|Cineuropa international sales agent ID]], [[:d:Property:P12860|Mapes de Patrimoni Cultural ID]], [[:d:Property:P12862|Il Nuovo DOP ID]], [[:d:Property:P12863|RGALI person ID]], [[:d:Property:P12864|RGALI organization ID]], [[:d:Property:P12865|Archelec person ID]], [[:d:Property:P12866|Lojas com História ID]], [[:d:Property:P12867|milononline.net entry ID]], [[:d:Property:P12868|Hebrew Academy term ID]], [[:d:Property:P12869|LAGL author ID]], [[:d:Property:P12870|KANAL ID]], [[:d:Property:P12871|Google Play author ID]], [[:d:Property:P12872|Overcast episode ID]], [[:d:Property:P12873|ArchWiki article]], [[:d:Property:P12874|Valencian Library ID]], [[:d:Property:P12875|Star Wars.com ID]], [[:d:Property:P12877|ScienceDirect journal ID]], [[:d:Property:P12879|Filmová databáze film ID]], [[:d:Property:P12880|Filmová databáze person ID]], [[:d:Property:P12881|FC Krasnodar player ID]], [[:d:Property:P12882|Iraqnla book ID]], [[:d:Property:P12884|Alle Burgen ID]], [[:d:Property:P12885|Italian-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12887|islamway authority ID]], [[:d:Property:P12888|Metamath statement ID]], [[:d:Property:P12890|Imperial University of Dorpat student ID]], [[:d:Property:P12891|Coptic Dictionary Online ID]], [[:d:Property:P12892|English-Italian Dictionary ID]], [[:d:Property:P12893|autoritateak.eus ID]], [[:d:Property:P12894|Museum of the Russian Academy of Arts artist ID]], [[:d:Property:P12896|Nintendo Life company ID]], [[:d:Property:P12897|Wiley Online Library journal ID]], [[:d:Property:P12898|Museums in Russia ID]], [[:d:Property:P12899|Helveticat ID]], [[:d:Property:P12900|ARABTERM entry ID]], [[:d:Property:P12901|Hawramani Arabic Lexicon entry ID]], [[:d:Property:P12902|Women in Resistance ID]], [[:d:Property:P12903|French-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12904|German-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12905|Emerald Group Publishing journal ID]], [[:d:Property:P12906|Taylor & Francis journal ID]], [[:d:Property:P12907|JTA Sightseeing Database ID]], [[:d:Property:P12908|WorldCyclingStats ID]], [[:d:Property:P12909|The New Mithraeum ID]], [[:d:Property:P12910|Finnish Ministers database ID (new)]], [[:d:Property:P12911|State Historical Museum of Russia person ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/date de vote|date de vote]] (<nowiki>vote date, date on which people decided or cast their ballot</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Public funding|Public funding]] (<nowiki>amount of public funding an organisation receives</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/schmeckt nach|schmeckt nach]] (<nowiki>taste that a food or drink has</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Kunstnerforbundet kunstner ID|Kunstnerforbundet kunstner ID]] (<nowiki>Identifier for an artist member of Kunstnerforbundet in norway</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Manhom Arabic Profile ID|Manhom Arabic Profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thinkwiki article|Thinkwiki article]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifier of the educational center of resistance and deportation of Landes|identifier of the educational center of resistance and deportation of Landes]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SideReel series ID|SideReel series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SideReel series URL slug|SideReel series URL slug]], [[:d:Wikidata:Property proposal/africanmusiclibrary.org artist id|africanmusiclibrary.org artist id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur beer ID|Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur beer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Glosbe Old High German Lexeme ID|Glosbe Old High German Lexeme ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tretyakov Gallery artist ID|Tretyakov Gallery artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/U.S. Copyright Office Public Records System work ID|U.S. Copyright Office Public Records System work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopaedia of Islam (french edition) ID|Encyclopaedia of Islam (french edition) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/French Bathing water ID|French Bathing water ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Religion Past and Present Online (German edition) ID|Religion Past and Present Online (German edition) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/mandumah ID|mandumah ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford German Dictionary: English-German ID|Pocket Oxford German Dictionary: English-German ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID|Pocket Oxford-Hachette French Dictionary: English-French ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Political Dictionary entry|Political Dictionary entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/United Nations Digital Library ID|United Nations Digital Library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant FranceTerme|identifiant FranceTerme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yediot Books book ID|Yediot Books book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FDC ID|FDC ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/365scores player ID|365scores player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/xdaforums|xdaforums]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GamingOnLinux Database ID|GamingOnLinux Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Akademický slovník současné češtiny ID|Akademický slovník současné češtiny ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/7LpT Where were people who went to space born?]
** [https://w.wiki/u4G Red Cross and Red Crescent societies]
** [https://w.wiki/4rGf Top 20 languages in number of Lexemes in Wikidata and percentage of Lexemes with at least one external ID]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject Military Equipment in Policing|Military Equipment in Policing]] - Project to connect police equipment defined as military equipment to capabilities, uses, manufacturers, descriptions, etc.
** [[d:Wikidata:WikiProject Quran|Quran]] - to collaborate on Quran-related topics and organise Quran Wikidatans; help others and get help whenever needed to improve Quran-related items (and properties); create Quran-specific tools' libraries, queries, and resources;
** [[d:Wikidata:WikiProject Sufism|Sufism]] - collaborate on Sufism-related topics
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [https://query.wikidata.org/index.html#%23%20Nouns%20without%20gender%20in%20a%20language%0ASELECT%20%3Fl%20%3Flemma%20WHERE%20%7B%0A%20%20%20%3Fl%20a%20ontolex%3ALexicalEntry%20%3B%20dct%3Alanguage%20%3Flanguage%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AlexicalCategory%20wd%3AQ1084%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3Alemma%20%3Flemma%20.%0A%20%20%3Flanguage%20wdt%3AP1394%20%27hind1270%27%0A%20%20MINUS%20%7B%20%3Fl%20wdt%3AP5185%20%5B%5D.%20%7D%0A%7D%0AORDER%20BY%20%3Flemma Hindustani nouns without gender in a language]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q37018433|Fugger (Q37018433)]] - family name
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L3483|ikkje-vald (L3483)]] - Nynorsk noun, translates to "non-violence"
''' Development '''
* IP masking: The feature was rolled out to test wikis and we fixed a few issues uncovered by this.
* EntitySchemas: We are working to make it possible to search for the EntitySchema by its label and aliases when making a new statement linking to an EntitySchema ([[phab:T362005]])
* Integration in other Wikimedia projects: We are working on moving the Wikidata Item link from the tools section of the sidebar ([[phab:T66315]])
* REST API:
** We changed the data-type field to data_type in JSON responses ([[phab:T368130]])
** We are continuing the work on improving error handling and messages
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|Talk]]) · -[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:38, 29 ජූලි 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27171319 -->
== Wikidata weekly summary #639 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-08-05. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
'''Discussions '''
* New requests for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Numberguy6Bot|Numberguy6Bot]] - Task: Add links to Wiktionary categories in English, Spanish, French, Portuguese, and Russian.
** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/UmisBot|UmisBot]] - Task: This bot will add string representations of units of measurement to units of measurement Wikidata pages.
** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/ZLBot|ZLBot]] - Task: request SPARQLs for RAG.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call 6 August, 2024: We have our next LD4 Wikidata Affinity Group Call on Tuesday, 6 August, 2024 at 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET ([https://zonestamp.toolforge.org/1722960000 Time zone converter]). Please join us for a Busy Summer Fun Wikidata Editing Hour, an hour of uninterrupted Wikidata editing time to work on your own Wikidata projects. [https://docs.google.com/document/d/1kO6bvFN87fF4pRSGE7_HqxDorUpENKi7KX98BW75xg0/edit?usp=sharing Agenda].
* Wikimania is August 7-10. Here is a curated a list of Wikimania sessions focused around Wikidata, or have *some* connection to Wikidata: [[Wikimania:2024:Program/Wikidata|2024:Program/Wikidata]]. Please add to the list if something is missing.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs: [https://edjnet.github.io/OlympicsGoNUTS/ Olympics medalists, not by country, but by NUTS region], By Giorgio Comai
* Papers
** [https://doi.org/10.1039/D3DD00069A Discovering life's directed metabolic (sub)paths to interpret human biochemical markers using the DSMN tool]
** [https://arxiv.org/abs/2407.11417 SPINACH: SPARQL-Based Information Navigation for Challenging Real-World Questions] - The SPINACH dataset, derived from Wikidata's "Request a Query" forum, offers a more complex and challenging KBQA dataset with 320 question-SPARQL pairs, designed to test the capabilities of KBQA systems in navigating large and incomplete knowledge base schemas.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=5Iu_fOfRaqE Using Wikidata to navigate the web (Wikimania Katowice)] - Tool demo: Entity Explosion
** [https://www.youtube.com/watch?v=DEAtwYYJsvk Use Wikidata and Lexeme to understand Minnan] - COSCUP 2024 (Conference for Open Source Coders, Users, and Promoters)
''' Tool of the week '''
* [https://github.com/sanjay-thiyagarajan/forage Forage] - a user script that provides an additional editing interface that makes editing easier, by showing the expected properties for a page (based on its "instance of" values), and providing simple inputs to let users add values for any such property. To install Forage, just add the following line to the common.js subpage under your user page on Wikidata, i.e. wikidata.org/wiki/User:Your username here/common.js: <code>importScript('User:Techwizzie/forage.js');</code>
''' Other Noteworthy Stuff '''
* The Wikibase REST API, introduced last year on Wikidata, is progressing towards version 1, aiming for a comprehensive release by the end of 2024. We're seeking community feedback to enhance the current API and plan future developments. Please share your thoughts on this page: [[d:Wikidata_talk:REST_API_feedback_round|Feedback on the Wikibase REST API (July/August 2024)]].
* [[m:User:Abdulai Yorli Iddrisu (WMDE)|Abdulai Yorli Iddrisu (WMDE)]] has joined the Software Communication team (SCoT) at Wikimedia Deutschland as an intern until the end of September 2024. Welcome Yorli!
* Wikidata now has a shiny new landing page for developers: [[d:Wikidata:For developers|Wikidata:For developers]]
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12876|writing technique]] (<nowiki>technique used for writing on stone, paper or other support</nowiki>)
**[[:d:Property:P12878|last appearance]] (<nowiki>last work featuring a fictional character or item</nowiki>)
**[[:d:Property:P12883|Tüik mahalle ID]] (<nowiki>identifier of neighborhoods (mahalle) in Turkey in TÜİK (Turkish Statistical Institute) database</nowiki>)
**[[:d:Property:P12886|Sandbox-EntitySchema]] (<nowiki>Sandbox property for value of type "EntitySchema"</nowiki>)
**[[:d:Property:P12889|myfixguide.com Category ID]] (<nowiki>photos about how to repair hardware</nowiki>)
**[[:d:Property:P12895|indexer]] (<nowiki>entity responsible for compiling an index of a book, database, website or other forms of media publications in the form of a methodical arrangement of records designed to enable users to locate information quickly</nowiki>)
**[[:d:Property:P12912|object of action]] (<nowiki>specific object to which an action or class of actions occurs</nowiki>)
**[[:d:Property:P12913|object class of action]] (<nowiki>class of objects (including substances) to which an action or class of actions may occur</nowiki>)
**[[:d:Property:P12919|public funding]] (<nowiki>amount of public funding an organisation receives</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12871|Google Play author ID]], [[:d:Property:P12872|Overcast episode ID]], [[:d:Property:P12873|ArchWiki article]], [[:d:Property:P12874|Valencian Library ID]], [[:d:Property:P12875|Star Wars.com ID]], [[:d:Property:P12877|ScienceDirect journal ID]], [[:d:Property:P12879|Filmová databáze film ID]], [[:d:Property:P12880|Filmová databáze person ID]], [[:d:Property:P12881|FC Krasnodar player ID]], [[:d:Property:P12882|Iraqnla book ID]], [[:d:Property:P12884|Alle Burgen ID]], [[:d:Property:P12885|Italian-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12887|islamway authority ID]], [[:d:Property:P12888|Metamath statement ID]], [[:d:Property:P12890|Imperial University of Dorpat student ID]], [[:d:Property:P12891|Coptic Dictionary Online ID]], [[:d:Property:P12892|English-Italian Dictionary ID]], [[:d:Property:P12893|autoritateak.eus ID]], [[:d:Property:P12894|Museum of the Russian Academy of Arts artist ID]], [[:d:Property:P12896|Nintendo Life company ID]], [[:d:Property:P12897|Wiley Online Library journal ID]], [[:d:Property:P12898|Museums in Russia ID]], [[:d:Property:P12899|Helveticat ID]], [[:d:Property:P12900|ARABTERM entry ID]], [[:d:Property:P12901|Hawramani Arabic Lexicon entry ID]], [[:d:Property:P12902|Women in Resistance ID]], [[:d:Property:P12903|French-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12904|German-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12905|Emerald Group Publishing journal ID]], [[:d:Property:P12906|Taylor & Francis journal ID]], [[:d:Property:P12907|JTA Sightseeing Database ID]], [[:d:Property:P12908|WorldCyclingStats ID]], [[:d:Property:P12909|The New Mithraeum ID]], [[:d:Property:P12910|Finnish Ministers database ID (new)]], [[:d:Property:P12911|State Historical Museum of Russia person ID]], [[:d:Property:P12914|mandumah ID]], [[:d:Property:P12915|Educational center of resistance and deportation of Landes ID]], [[:d:Property:P12916|Encyclopaedia of Islam (French edition) ID]], [[:d:Property:P12917|FDC ID]], [[:d:Property:P12918|French bathing water ID]], [[:d:Property:P12920|Norwegian Kunstnerforbundet artist ID]], [[:d:Property:P12921|Political Dictionary ID]], [[:d:Property:P12922|United Nations Digital Library ID]], [[:d:Property:P12923|U.S. Copyright Office Public Records System work ID]], [[:d:Property:P12924|365scores player ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/date de vote|date de vote]] (<nowiki>vote date, date on which people decided or cast their ballot</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/schmeckt nach|schmeckt nach]] (<nowiki>taste that a food or drink has</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Military Grid Reference System ID|Military Grid Reference System ID]] (<nowiki>geocoordinate standard used by NATO militaries for locating points on Earth</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/has semantic role (2nd proposal)|has semantic role (2nd proposal)]] (<nowiki>item that describes a role in an event/action class</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/growth rate|growth rate]] (<nowiki>growth rate of something over time</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/lifespan|lifespan]] (<nowiki>duration of a person's known or recorded lifespan</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/APPF registration status|APPF registration status]] (<nowiki>status of registration of this entity with the Authority for European political parties and European political foundation</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Thinkwiki article|Thinkwiki article]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SideReel series ID|SideReel series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SideReel series URL slug|SideReel series URL slug]], [[:d:Wikidata:Property proposal/africanmusiclibrary.org artist id|africanmusiclibrary.org artist id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur beer ID|Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur beer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Glosbe Old High German Lexeme ID|Glosbe Old High German Lexeme ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tretyakov Gallery artist ID|Tretyakov Gallery artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Religion Past and Present Online (German edition) ID|Religion Past and Present Online (German edition) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant FranceTerme|identifiant FranceTerme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yediot Books book ID|Yediot Books book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/365scores player ID|365scores player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/xdaforums|xdaforums]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GamingOnLinux Database ID|GamingOnLinux Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Akademický slovník současné češtiny ID|Akademický slovník současné češtiny ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TIPLOC code|TIPLOC code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IDU play ID|IDU play ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FolkWiki ID|FolkWiki ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/ApxH Image gallery of the most notable sculptures] ([[d:Wikidata:WikiProject_Sculpture#Showcase_queries|source]])
** [https://w.wiki/ApQd Authors that cite your article(s)], [https://w.wiki/ApQs Authors that you cite] ([https://wikis.world/@egonw@mastodon.social/112892436172671056 source])
* WikiProject Highlights: [[d:Wikidata:WikiProject Sculpture/Top collections|Sculptures by collection]]: an Integraality dashboard for WikiProject Sculpture
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [https://w.wiki/9y2u Dagbani Lexemes that wrongly include the grammatical gender property P5185]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q155845|Chinua Achebe (Q155845)]] - Nigerian novelist, poet, professor, and critic
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L636928|Stuorra Dorskavuotna (L636928)]] - fjord in Hammerfest, Norway (Northern Sami proper noun)
''' Development '''
* mul language code: The new language code has been rolled out in a limited way. We are looking through feedback now.
* mul release: The full release of the "mul" language code feature to Wikidata, originally scheduled for August 12, may be delayed as we have uncovered a few issues during testing that could potentially block the scheduled release.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Bermuda|Bermuda]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|Talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:16, 5 අගෝස්තු 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27229311 -->
== Wikidata weekly summary #640 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-08-12. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Wikimania 2024 took place in Katowice, Poland. You can watch replays of the sessions [https://www.youtube.com/@TheWikimediaFoundation/videos on YouTube]. Additionally, recordings of individual sessions are linked to each item [https://wikimania.eventyay.com/2024/schedule/ on the Eventyay] schedule.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://chem-bla-ics.linkedchemistry.info/2024/08/11/scholarly-discussions.html Scholarly discussions through they eyes of CiTO (and Wikidata)] - The post emphasizes how Wikidata can serve as a central hub for linking various scholarly resources, enabling better data interoperability and discoverability.
* Papers
** [https://arxiv.org/pdf/2407.18278 Talking Wikidata: Communication patterns and their impact on community engagement in collaborative knowledge graphs] - a study of Wikidata's collaboration patterns reveals that a small group of highly engaged members drives most contributions, and improving discussions and engagement strategies could enhance long-term participation in the community.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=7-_2gzi8530 FOSS4GE 2024 | Bridging Worlds: Integration of Wikidata and OpenStreetMap] - Discover the synergy between Wikidata and OpenStreetMap, two monumental open data repositories. This talk unveils innovative web-based tools facilitating the linking of these platforms, enhancing the richness and accuracy of geospatial data.
** [https://www.youtube.com/watch?v=CYiEvv0R9PM Setting up a Wikibase reconciliation service] - Wikibase Working Hours by OlafJanssen
* Notebooks: [https://observablehq.com/@pac02/list-of-countries-by-continent-in-wikidata List of countries by continent in Wikidata]
''' Tool of the week '''
* [https://new-q5.toolforge.org/ New Q5] - is a form that quickly sets up a Wikidata Item for an individual by generating a QuickStatement with the basic parameters such as name and age.
* [[d:User:Nikki/SDCInfo.js|User:Nikki/SDCInfo.js]] - is a Userscript that shows some Wikimedia Commons statements on [[d:Property:P443|pronunciation audio]] statements on Lexeme forms.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12895|indexer]] (<nowiki>entity responsible for compiling an index of a book, database, website or other forms of media publications in the form of a methodical arrangement of records designed to enable users to locate information quickly</nowiki>)
**[[:d:Property:P12912|object of action]] (<nowiki>specific object to which an action or class of actions occurs</nowiki>)
**[[:d:Property:P12913|object class of action]] (<nowiki>class of objects (including substances) to which an action or class of actions may occur</nowiki>)
**[[:d:Property:P12919|public funding]] (<nowiki>amount of public funding an organisation receives</nowiki>)
**[[:d:Property:P12933|relates to sustainable development goal, target or indicator]] (<nowiki>indicates a relation between the subject and the SDGs or one of the components</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12896|Nintendo Life company ID]], [[:d:Property:P12897|Wiley Online Library journal ID]], [[:d:Property:P12898|Museums in Russia ID]], [[:d:Property:P12899|Helveticat ID]], [[:d:Property:P12900|ARABTERM entry ID]], [[:d:Property:P12901|Hawramani Arabic Lexicon entry ID]], [[:d:Property:P12902|Women in Resistance ID]], [[:d:Property:P12903|French-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12904|German-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12905|Emerald Group Publishing journal ID]], [[:d:Property:P12906|Taylor & Francis journal ID]], [[:d:Property:P12907|JTA Sightseeing Database ID]], [[:d:Property:P12908|WorldCyclingStats ID]], [[:d:Property:P12909|The New Mithraeum ID]], [[:d:Property:P12910|Finnish Ministers database ID (new)]], [[:d:Property:P12911|State Historical Museum of Russia person ID]], [[:d:Property:P12914|mandumah ID]], [[:d:Property:P12915|Educational center of resistance and deportation of Landes ID]], [[:d:Property:P12916|Encyclopaedia of Islam (French edition) ID]], [[:d:Property:P12917|FoodData Central ID]], [[:d:Property:P12918|French bathing water ID]], [[:d:Property:P12920|Norwegian Kunstnerforbundet artist ID]], [[:d:Property:P12921|Political Dictionary ID]], [[:d:Property:P12922|United Nations Digital Library ID]], [[:d:Property:P12923|U.S. Copyright Office Public Records System work ID]], [[:d:Property:P12924|365scores football player ID]], [[:d:Property:P12925|African Music Library artist ID]], [[:d:Property:P12926|Akademický slovník současné češtiny ID]], [[:d:Property:P12927|GamingOnLinux Database ID]], [[:d:Property:P12928|TIPLOC code]], [[:d:Property:P12929|JJM Habitation ID]], [[:d:Property:P12930|IDU play ID]], [[:d:Property:P12931|IDU original ID]], [[:d:Property:P12932|Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur beer ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/date de vote|date de vote]] (<nowiki>vote date, date on which people decided or cast their ballot</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/schmeckt nach|schmeckt nach]] (<nowiki>taste that a food or drink has</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/has semantic role (2nd proposal)|has semantic role (2nd proposal)]] (<nowiki>item that describes a role in an event/action class</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/growth rate|growth rate]] (<nowiki>growth rate of something over time</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/lifespan|lifespan]] (<nowiki>duration of a person's known or recorded lifespan</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/APPF registration status|APPF registration status]] (<nowiki>status of registration of this entity with the Authority for European political parties and European political foundation</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/exponent of base unit|exponent of base unit]] (<nowiki>a qualifier of {{Q|P12571}} used to describe the exponent of the unit</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Javanese registers|Javanese registers]] (<nowiki>suggest the relationship between similar Javanese lexemes, between its various registers (social variants), mainly {{Q|12500634}} register (plain Javanese), {{Q|12492493}} register (high/polite Javanese), and {{Q|13091955}} register (middle Javanese)</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Tretyakov Gallery artist ID|Tretyakov Gallery artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Religion Past and Present Online (German edition) ID|Religion Past and Present Online (German edition) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant FranceTerme|identifiant FranceTerme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yediot Books book ID|Yediot Books book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/xdaforums|xdaforums]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FolkWiki ID|FolkWiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/365scores basketball player ID|365scores basketball player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The House of Graphs ID|The House of Graphs ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SIMBAD catalog properties (used more than 1 million times)|SIMBAD catalog properties (used more than 1 million times)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All Musicals lyrics ID|All Musicals lyrics ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/365scores football team ID|365scores football team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/365scores basketball team ID|365scores basketball team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Illinois Center for the Book Author ID|Illinois Center for the Book Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ôlyrix Person ID|Ôlyrix Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ідентифікатор відеогри Gamekombo|Ідентифікатор відеогри Gamekombo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Slekt og Data grave ID|Slekt og Data grave ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://www.wikidata.org/wiki/User:Rtnf/Instance_Of Wikidata's "instance of" and its associated properties, according to "properties for this type" (P1963)]
** [https://edu.nl/y38rg Example query to show why papers cite each other] ([https://wikis.world/@egonw@social.edu.nl/112943938308855780 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Redundancy|Redundancy]] - The primary aim of WikiProject Redundancy is to reduce the amount of Wikidata's data—without reducing the amount of information in Wikidata!—for the well-being of Wikidata, its community, and its downstream users.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d: Wikidata:Database reports/items with P569 greater than P570|Items with instance of (P31) human (Q5) and date of birth (P569) > date of death (P570)]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q350|Cambridge (Q350)]]: city in Cambridgeshire, England
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L651052|kpanjɔɣu (L651052)]] - A Dagbani noun described in English as hampers, baskets, or similar containers made from woven materials like reeds, grasses, or wicker, traditionally used for carrying or storing clothing.
''' Development '''
* Not much happened this past week because the team was attending Wikimania.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Help translate]] · [[d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|Talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 13:54, 12 අගෝස්තු 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27237597 -->
== Wikidata weekly summary #641 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br>This is the Wikidata summary of the week before 2024-08-19.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Open request for adminship:
** [[Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Wüstenspringmaus|Wüstenspringmaus]] (RfP scheduled to end after 21 August 2024 11:07 (UTC))
** [[Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Mohammed_Qays|Mohammed Qays]] (RfP scheduled to end after 19 August 2024 19:11 (UTC))
* New requests for permissions/Bot: [[Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Bot5958_1b|Bot5958 1b]] - Task: Infer {{P|P1712}} of TV series, seasons, and episodes from vertically adjacent levels.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* (Save The Date)
** Wikidata Days Bologna - November 8 - 9, 2024. Dario Nobili Library (CNR). A conference dedicated to the Italian-speaking Wikidata community, with a focus on libraries and research.
* Ongoing
** Like Soccer? Did you know the [[m:Wiki_Soccerthons_2024_in_Uganda|Uganda Wiki Soccerthon 2024]] is still running and aims to create over 300 Wikidata items on Ugandan clubs, players, coaches, leagues, associations and leagues related to Ugandan soccer.
* In case you missed it...
** Catch up on all the Wikimania 2024 sessions with these [https://www.youtube.com/@TheWikimediaFoundation/videos YouTube replays]. Or check the [https://wikimania.eventyay.com/2024/schedule/ Eventyay schedule] for recordings of individual sessions linked to each item.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://tech-news.wikimedia.de/en/2024/08/13/unveiling-discrepancies-first-experiences-with-finding-mismatches-on-wikidata-and-how-you-can-too/ (Tech News) Unveiling discrepancies: First experiences with finding mismatches on Wikidata and how you can too] - A team of five Purdue University students partnered with Wikimedia Deutschland for the Purdue Data Mine to find mismatches for the Wikidata Mismatch Finder.
** [https://tech-news.wikimedia.de/en/2024/08/12/wikidata-power-contributor-an-interview-with-user-bodhisattwa/ (Tech News) Wikidata power contributor: an interview with user Bodhisattwa] - WMDE's Alan Ang talks with long-time editor and pillar of the Bangla Wiki community, Bodhisattwa.
** (de) [https://dhistory.hypotheses.org/7526 Whether toolbox, workshop or hardware store: open, community-curated tool Registries with Wikidata] - I. Trilling, T. Grallert and J. Schmitz discuss the tool-directory created “Kompetenzwerkstatt Digital Humanities” (KDH) at the UB and the “Methods Innovation Lab” of the NFDI4Memory and presented at the Chair of Digital History.
* Papers
** [https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-68323-7_35 Discovering Relationships Among Properties in Wikidata Knowledge Graph] - Authors Emetis Niazmand and Maria-Esther Vidal use class-based relationship discovery to study and explore distribution and frequency of predicates across six domains. Pp 388–394 of Big Data Analytics and Knowledge Discovery.
* Videos
** (pt) [https://www.youtube.com/watch?v=Agmjmf3knjg Wikidata Lab XLII: OpenRefine] Éder Porto and Luca Belo host a workshop covering the newest features for loading media and Structured Data (SDC) on Commons, as well as metadata on Wikidata through OpenRefine.
** (es) [https://www.youtube.com/watch?v=IyzBixV98vE Use of records on Wikipedia using Wikidata] - Mikel Zubimendi shows how to populate Wikipedia articles with Infoboxes populated by data hosted on Wikidata.
** [https://youtube.com/watch?v=rFdxAn6Agr0?t=681 Engaging with language diversity via the Wikipedia ecosystem @ PGO24] - [[User:Daniel_Mietchen|User:Daniel Mietchen]] at the Polyglot Gathering hosts a workshop with numerous examples of how the Wiki ecosystem hosts and represents linguistic content.
* Notebooks
** [https://observablehq.com/@pac02/Olympic-medals-by-continent Medals count by continent] Combining data from the International Olympic Committee and Wikidata, this notebook computes medals count by continent.
** [https://observablehq.com/@pac02/cycling-stage-race-explorer?race=Q1542952&lang=en&winner=Q20882747 Winners of the Tour de France Femmes] The Tour de France Femmes 2024 just ended on Sunday 18th of August. The cycling stage race explorer notebook shows all stage winners of the Tour de France Femmes.
* [https://observablehq.com/d/b9323741423d2152 Visualisation of location of Japanese Lighthouses] The TU Delft Library queries Wikidata to map the location of Japanese lighthouses designed by Richard Henry Brunton or Léonce Verny.
* Tools
** (fr) [https://data.cpesr.fr/wikidataesr/ WikidataESR: Tenter d’y voir clair dans l’ESR] : exploring French higher education and research institutional landscape with the help of Wikidata. French higher education and research landscape is highly complex. Wikidata can help to better understand the landscape.
''' Tool of the week '''
* [https://github.com/sahajsk21/Anvesha Anvesha] is a drill-down browser for any Wikibase installation (incl. Wikidata). A prominent example of it in use is the [https://wikidatawalkabout.org/ Wikidata Walkabout].
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [[Wikidata:For_developers|Wikidata: For Developers]] - We have a shiny new portal for developers wanting to build applications using Wikidata's data. Visit it for inspiration with showcase examples, resources, information and support.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P12912|object of action]] (<nowiki>specific object to which an action or class of actions applies</nowiki>)
***[[:d:Property:P12913|object class of action]] (<nowiki>class of objects (including substances) to which an action or class of actions may occur</nowiki>)
***[[:d:Property:P12919|public funding]] (<nowiki>amount of public funding an organisation receives</nowiki>)
***[[:d:Property:P12933|relates to sustainable development goal, target or indicator]] (<nowiki>indicates a relation between the subject and the SDGs or one of the components</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Property:P12900|ARABTERM entry ID]], [[:d:Property:P12901|Hawramani Arabic Lexicon entry ID]], [[:d:Property:P12902|Women in Resistance ID]], [[:d:Property:P12903|French-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12904|German-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P12905|Emerald Group Publishing journal ID]], [[:d:Property:P12906|Taylor & Francis journal ID]], [[:d:Property:P12907|JTA Sightseeing Database ID]], [[:d:Property:P12908|WorldCyclingStats ID]], [[:d:Property:P12909|The New Mithraeum ID]], [[:d:Property:P12910|Finnish Ministers database ID (new)]], [[:d:Property:P12911|State Historical Museum of Russia person ID]], [[:d:Property:P12914|mandumah ID]], [[:d:Property:P12915|Educational center of resistance and deportation of Landes ID]], [[:d:Property:P12916|Encyclopaedia of Islam (French edition) ID]], [[:d:Property:P12917|FoodData Central ID]], [[:d:Property:P12918|French bathing water ID]], [[:d:Property:P12920|Norwegian Kunstnerforbundet artist ID]], [[:d:Property:P12921|Political Dictionary ID]], [[:d:Property:P12922|United Nations Digital Library ID]], [[:d:Property:P12923|U.S. Copyright Office Public Records System work ID]], [[:d:Property:P12924|365scores football player ID]], [[:d:Property:P12925|African Music Library artist ID]], [[:d:Property:P12926|Akademický slovník současné češtiny ID]], [[:d:Property:P12927|GamingOnLinux Database ID]], [[:d:Property:P12928|TIPLOC code]], [[:d:Property:P12929|JJM Habitation ID]], [[:d:Property:P12930|IDU play ID]], [[:d:Property:P12931|IDU original ID]], [[:d:Property:P12932|Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur beer ID]], [[:d:Property:P12934|The House of Graphs ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
*New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/date de vote|date de vote]] (<nowiki>vote date, date on which people decided or cast their ballot</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/schmeckt nach|schmeckt nach]] (<nowiki>taste that a food or drink has</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/has semantic role (2nd proposal)|has semantic role (2nd proposal)]] (<nowiki>item that describes a role in an event/action class</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/growth rate|growth rate]] (<nowiki>growth rate of something over time</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/APPF registration status|APPF registration status]] (<nowiki>status of registration of this entity with the Authority for European political parties and European political foundation</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/exponent of base unit|exponent of base unit]] (<nowiki>a qualifier of {{Q|P12571}} used to describe the exponent of the unit</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Javanese registers|Javanese registers]] (<nowiki>suggest the relationship between similar Javanese lexemes, between its various registers (social variants), mainly {{Q|12500634}} register (plain Javanese), {{Q|12492493}} register (high/polite Javanese), and {{Q|13091955}} register (middle Javanese)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/objects of action have role|objects of action have role]] (<nowiki>role that objects of this action take on in the context of this action. (For selectional restrictions, use {{P|12913}} instead.)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/ConLang Code Registry code|ConLang Code Registry code]] (<nowiki>3-letter identifier for language defined in the ConLang Code Registry, using codes reserved for private use in ISO 639-3</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/dénomination|dénomination]] (<nowiki>value of a currency or type of currency</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Tretyakov Gallery artist ID|Tretyakov Gallery artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Religion Past and Present Online (German edition) ID|Religion Past and Present Online (German edition) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant FranceTerme|identifiant FranceTerme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yediot Books book ID|Yediot Books book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/xdaforums|xdaforums]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FolkWiki ID|FolkWiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/365scores basketball player ID|365scores basketball player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SIMBAD catalog properties (used more than 1 million times)|SIMBAD catalog properties (used more than 1 million times)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All Musicals lyrics ID|All Musicals lyrics ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/365scores football team ID|365scores football team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/365scores basketball team ID|365scores basketball team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Illinois Center for the Book Author ID|Illinois Center for the Book Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ôlyrix Person ID|Ôlyrix Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ідентифікатор відеогри Gamekombo|Ідентифікатор відеогри Gamekombo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Slekt og Data grave ID|Slekt og Data grave ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/iasj article ID|iasj article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MobyGames critic ID|MobyGames critic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grand Comics Database feature ID|Grand Comics Database feature ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Operabook Person ID|Operabook Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Retromags game ID|Retromags game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Retromags magazine ID|Retromags magazine ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/speedrun.com series ID|speedrun.com series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Madain Project ID|Madain Project ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GameFAQs genre ID|GameFAQs genre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Altar of Gaming game ID|Altar of Gaming game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Altar of Gaming company ID|Altar of Gaming company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Polygon game ID|Polygon game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Altar of Gaming franchise ID|Altar of Gaming franchise ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Altar of Gaming character ID|Altar of Gaming character ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Altar of Gaming person ID|Altar of Gaming person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FOLDOC ID|FOLDOC ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WE.League player ID|WE.League player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WE.League manager ID|WE.League manager ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nomes e Voces ID|Nomes e Voces ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/cnkgraph person ID|cnkgraph person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/cnkgraph poem ID|cnkgraph poem ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/cnkgraph book ID|cnkgraph book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un auteur sur Ciel d'oc|Identifiant d'un auteur sur Ciel d'oc]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/Av9N Of the official mottos of U.S. states, there are more in Latin than in English]
** [https://w.wiki/AxNL Instance/sub-classes of {{Q|115870510}} that have 3 or more non-English Wikipedia site-links]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[Wikidata:WikiProject Disambiguation|Disambiguation]]
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[Wikidata:WikiProject_Association_football/Wanted_footballers|Wanted footballers]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: {{Q|319}}
''' Development '''
* [https://wikimedia.pt/limetestbr/index.php/547431 QuickStatements Community Consultation], until August 31st
* Wikibase REST API: We are continuing to improve error messages and handling.
* Wikipedia and co: We are working on moving the Wikidata Item link out of the sidebar ([[phab:T66315]])
* Wikidata Query Service graph split: The WMF Search Platform team is setting up the servers for the split graphs. We hope to have them ready for use soon. We also prepared the constraints checks for this.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
'''Weekly Tasks'''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above.
* Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]]
* [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]!
* Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]].
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024_08_19|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 15:42, 19 අගෝස්තු 2024 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27307373 -->
== Wikidata weekly summary #641 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-08-26. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Open request for adminship:
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Gwanki|Gwanki]] - RfP scheduled to end after 26 August 2024 05:54 (UTC)
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Putnik_2|Putnik 2]] - RfP scheduled to end after 27 August 2024 23:17 (UTC)
* Closed request for adminship: Both requests successful, welcome new admins: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Mohammed_Qays|Mohammed Qays]] and [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Wüstenspringmaus|Wüstenspringmaus]]!
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Leaderbot|Leaderbot]] - Task/s: reminds users when their rights are to expire (see [[Phab:T370842]])
* Closed request for permissions/Bot: [[Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Bot5958_1b|Bot5958 1b]] - RfP successful!
* New request for comments:
** [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Citations_from_Wikidata|Citations from Wikidata]] from Author: [[d:User:Palu|Palu]]
** [[Wikidata:Requests_for_comment/audio_transcription_(P9533)|Audio Transcription (P9533)]] from Author: [[d:User:Yug|Yug]]. [[d:Property:P9533|P9533]] is described as ''transcription of the word/text being spoken in this file''. Does this exclude other communications modalities?
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* "The Future of Wikidata Events" report by Wikimedia Deutschland is [[c:File:The future of Wikidata Events - Research Report 2024.pdf|now available on Wikimedia Commons]]. This report provides valuable insights into the current state and future possibilities of Wikidata events. We encourage everyone to read the report and share their thoughts to help shape the future of our community events: [[d:Wikidata talk:Events#"The Future of Wikidata Events" Report Now Available on Wikimedia Commons|Wikidata talk:Events#"The Future of Wikidata Events" Report Now Available on Wikimedia Commons]].
* Wikidata's 12th Birthday is fast approaching. Do you need financial support to organize a birthday event? Here is some useful information about how to get funding: [[d:Wikidata:Twelfth_Birthday/Run_an_event/Funding|Wikidata:Twelfth Birthday/Run an event/Funding]]. The deadline to apply is September 1st.
* [[m:Wikimedia%2BLibraries_International_Convention_2025|WikiLibCon25]] The Wikimedia+Libraries International Convention 2025 takes place in Mexico City, Mexico between 15 - 17 January 2025 - Call for [[m:Wikimedia%2BLibraries_International_Convention_2025/Scholarships|Scholarships (ends 31 August0]] and [[m:Wikimedia%2BLibraries_International_Convention_2025/Call_for_Papers_WikiLib_Con_2025|Proposals (ends 15 September)]] are open. WikiLibCon25 brings together Wikimedians, Wikibrarians, information professionals, library workers and mission-aligned partners from around the globe to create a vivid community and promote cooperative projects in the Library & Wikimedia sphere.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Papers
** [https://academic.oup.com/ccc/advance-article/doi/10.1093/ccc/tcae029/7739141 What does it mean to be queer in Wikidata?]: Practices of gender representation within a transnational online community. By B. Melis et al.
** [https://www.o-bib.de/bib/article/download/5894/8905?inline=1 Diversity and bias in DBpedia and Wikidata as a challenge for text-analysis tools] by B. Berendt et al. This paper explores how data sources can impact content analysis of their tool Diversity Searcher for analysing diversity in news media texts.
* Videos
** (sw) [https://www.youtube.com/watch?v=jx6GfpK1mUw Wikipedia vs Wikidata] - Fjodor Eklund shows how wikidata works and how searches are visualized.
** [https://www.youtube.com/watch?v=CjocbzBwn-w Wikimania Coolest Tool Award! 2024] - Wikidata had good representation with InteGraality and Wikidata Walkabout.
** [https://www.youtube.com/watch?v=uxAqX2qhgcw Qichwabase: Building Knowledge Graphs for Under-Resourced Languages] Elwin Huaman discuses how Wikibase and Wikidata have helped create a KG to empower local communities and languages.
* Slides: [https://zenodo.org/records/13373746 Giving metabolites (and lipids) a chemical and biological context with open science]. This talk discusses the role of open science in providing chemical and biological context for metabolites and lipids, highlighting open-source cheminformatics, open standards, and open data to facilitate linking knowledge across databases and publications, as well as describing chemical interactions in biological pathway databases. By Egon Willighagen.
* Notebooks
** [https://observablehq.com/@pac02/olympic-medals-by-group-of-countries Olympic medals by group of countries 🥇🥈🥉]: Using Wikidata and IOC data to compute the share of medals for a selected groups of countries
** [https://observablehq.com/@pac02/unequal-distribution-of-medals Unequal distribution of medals from the Summer Olympics]
''' Tool of the week '''
* [https://wikidata-game.toolforge.org/distributed/#game=94 Wikidata distributed/#game=94] - Help adding missing information related to artists on BNU's catalog (Select the option that fits best).
''' Other Noteworthy Stuff '''
* New AI Project Manager to join Wikimedia Deutschland: We’re pleased to announce that a new AI project manager will be joining our team next week. Lydia and Jonathan (Director of Engineering) have been prototyping in this area and recently presented their work at the AI_dev summit ([https://www.youtube.com/watch?v=r7Qbb1yuLkE YouTube link]). Our goal is to bring knowledge graphs and generative AI closer together, making AI more equitable, truthful, participatory, and open. More updates to come soon!
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12949|denomination]] (<nowiki>value of a currency or type of currency</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12935|Illinois Center for the Book author ID]], [[:d:Property:P12936|Slekt og Data grave ID]], [[:d:Property:P12937|FolkWiki ID]], [[:d:Property:P12938|iasj article ID]], [[:d:Property:P12939|365scores football team ID]], [[:d:Property:P12940|speedrun.com series ID]], [[:d:Property:P12941|All Musicals lyrics ID]], [[:d:Property:P12942|MobyGames critic ID]], [[:d:Property:P12943|Polygon game ID]], [[:d:Property:P12944|Madain Project ID]], [[:d:Property:P12945|365scores basketball player ID]], [[:d:Property:P12946|FOLDOC ID]], [[:d:Property:P12947|GameFAQs genre ID]], [[:d:Property:P12948|Retromags game ID]], [[:d:Property:P12950|Nomes e Voces ID]], [[:d:Property:P12951|Altar of Gaming company ID]], [[:d:Property:P12952|Altar of Gaming franchise ID]], [[:d:Property:P12953|Altar of Gaming game ID]], [[:d:Property:P12954|Altar of Gaming person ID]], [[:d:Property:P12955|Ciel d'oc ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Larval host plant|Larval host plant]] (<nowiki>Larval host plant - used only for insects - subclass of P1034</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/board game designer|board game designer]] (<nowiki>person(s) who devised and developed this game</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/ACUM IDs|ACUM IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DOS Game Modding Wiki article|DOS Game Modding Wiki article]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mapcarta|Mapcarta]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Brno History literature ID|Encyclopedia of Brno History literature ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiYeshiva article ID|WikiYeshiva article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Denkmalnummer des Archivs der Stadt Linz|Denkmalnummer des Archivs der Stadt Linz]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GameSpot genre ID|GameSpot genre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VideoGameGeek genre ID|VideoGameGeek genre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Say Who|Identifiant Say Who]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VIRIN|VIRIN]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tabletopia game ID|Tabletopia game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Board Game Arena ID|Board Game Arena ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNES identifier|CNES identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BoardGaming.com game ID|BoardGaming.com game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finnish Company Number|Finnish Company Number]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/AzvB Of the 15424 existing subway stations on Earth, 5726 of them are in] [[d:Q148|People's Republic of China (Q148)]]
** [https://w.wiki/AzMm Map of tripoints known to Wikidata] ([https://x.com/slaettaratindur/status/1826982823674220733 source])
* WikiProject Highlights:
** [[d:Wikidata:WikiProject Sweden/Banks|Sweden/Banks]] - All Swedish banks still in operation
** [[d:Wikidata:WikiProject Antiquity/Mythology|Antiquity/Mythology]] - This WikiProject deals with everything connected to [[d:Q34726|Greek mythology]] with an outlook on the traditional tales and divinities which came before and/or inspired it, like [[d:Q205740|Ancient Egyptian mythology]], [[d:Q3859459|Mesopotamian mythology]] ([[d:Q275051|Sumerian]], [[d:Q102201772|Akkadian]] and [[d:Q3859450|Babylonian]]) and [[d:Q1142277|Hittite mythology]], as well as those of adjacent cultures and those influenced by the Greeks, most notably [[d:Q122173|Roman mythology]]).
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Aotearoa Asian Artists|Aotearoa Asian Artists]] - This project aims to improve the data available about Aotearoa Asian Artists - Asian diaspora artists from, living in, and connected to [[:en:New Zealand|Aotearoa New Zealand]].
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [https://wikidata-terminator.toolforge.org/?list&mode=tx#/ Terminator: Articles with no interwikis in a given Wikipedia] - Wikidata Items that lack a label, description, or article in a specific language.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q3508109|Northern Transylvania Holocaust Memorial Museum]] - heritage site in Sălaj County, Romania
''' Development '''
* Not much happened this week. Many of the developers are still on vacation, and some are out sick.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Help translate]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:18, 26 අගෝස්තු 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27350272 -->
== Wikidata weekly summary #643 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br> This is the Wikidata summary of the week before 2024-09-02.''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Project chat: [[d:Wikidata:Project_chat#Mass-import_policy|Wikidata:Project chat#Mass-import policy]] - A new mass-import policy has been proposed, focusing on improving the quality of existing items rather than importing new ones, with a suggested limit of 100 new items before requiring community approval.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
*Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] session 3 September, 2024: We have our next LD4 Wikidata Affinity Group Session on Tuesday, 3 September, 2024 at 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET ([https://zonestamp.toolforge.org/1725379200 Time zone converter]). Christa Strickler will be our first Project Series lead with her joint project with the Wikidata Religion & Theology Community of Practice to contribute biographical data to Wikidata from the IRFA database using the Mix’n’Match tool. We are excited to learn more about this project, provide a forum for discussion and shared learning, and lend a hand while building new skills. Event page: [[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Affinity_Group_Calls/First_Project_Series|Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls/First Project Series]]
* (id) Registration is open for the [[m:Wikimedia_Indonesia/Hibah_Riset_Wikidata_2024|Wikimedia Indonesia Research Grant 2024]] program. Open until 30 September 2024. This program opens funding opportunities for research on topics related to Wikidata, Wikipedia, or other Wiki projects, and Linked Open Data.
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/ZDRZDW4QKS5JKQWYGZQ6RFULGX5FZJHU/ Talk to the Search Platform / Query Service Team—September 4, 2024]. Time: 15:00-16:00 UTC / 08:00 PDT / 11:00 EDT / 17:00 CEST
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs: (de) [https://blog.tib.eu/2024/08/29/wikibase4research-wissensdaten-einfach-verwalten-teilen-und-visualisieren/ Wikibase4Research] - Easily manage, share and visualize knowledge data, tailored for academic purposes, WB4R simplifies the installation and use of MedaWiki software. By Kolja Bailly.
* Papers
** [https://www.arxiv.org/abs/2408.14658 KGPrune: a Web Application to Extract Subgraphs of Interest from Wikidata with Analogical Pruning] (see also Videos) - this web application when given seed entities of interest and properties to traverse, extracts neighboring subgraphs from Wikidata. By Pierre Monnin.
** [https://www.arxiv.org/abs/2408.14849 Project SHADOW: Symbolic Higher-order Associative Deductive reasoning On Wikidata using LM probing] - A fine-tuned language model trained on an intermediate task using associative deductive reasoning. By Hanna Abi Akl.
** [https://www.researchgate.net/publication/383606716_Transforming_higher_education_a_decade_of_integrating_wikipedia_and_wikidata_for_literacy_enhancement_and_social_impact Transforming higher education: a decade of integrating Wikipedia and Wikidata for literacy enhancement and social impact] - Demonstrating the role of Wikipedia and Wikidata in fostering knowledge creation, digital and data literacies and critical thinking, in Open Edcuational resources. By S.E. Sigalov, A. Cohen & R. Nachmias.
* Videos
** (es) [https://www.youtube.com/watch?v=PnQ_Bv7xsms Connect biodiversity to Wikimedia projects via iNaturalist?] - Tiago Lubiana presents the inat2wiki platform (https://inat2wiki.toolforge.org/), designed to connect biodiversity observations to Commons and subsequently, to Wikipedia and Wikidata.
** (es) [https://www.youtube.com/watch?v=HuzsLc2Z7ZE Lecture on Knowledge Graphs & Workshop on Querying Data] - Sebastián Ferrada presents this lecture at the Summer Institute in Computational Social Science 2023 including a SPARQL and Wikidata Query Service workshop.
** [https://www.youtube.com/watch?v=7LgImCismRw?t=8739 Wiki4Education Technical Training] - session 2 of the Wiki4Education training series held across 17 - 24 Aug 2024 in Uganda.
** [https://www.youtube.com/watch?v=mt5gF4ZmhGY Introducing KGPrune] - a web application to extract subgraphs of interest from Wikidata with analogical pruning by Pierre Monnin.
** (ar) [https://www.youtube.com/watch?v=mSSGyYgKlvM Intro to Wikidata] at the Arabic Wikidata Days 2024, hosted by Houcemeddine Turki
** (ar) [https://www.youtube.com/watch?v=Vmd_oOaN2lg 2: Wikidata for Wikipedians] - this session of Arabic Wikidata Days 2024 shows the benefits of using Wikidata in Wikipedia.
* Notebooks: [https://observablehq.com/@pac02/drawing-the-adventures-of-tintin-character-network Drawing the network of Adventures of Tintin]
''' Tool of the week '''
* [https://toolhub.wikimedia.org/tools/wikidata-on-sister-projects/history/revision/40193 Display Wikidata Info on sister projects] by [[d:User:Yair_rand|User:Yair rand]]. This user-script will add the articles corresponding Wikidata item Label, Q-ID, Description and Short Desc. neatly under the article title. If no Wikidata item is linked, option to CreateNewItem page on Wikidata is provided.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/RYYOGLIJFXKZOSU4PAS2SBO7TWKRGYU4/ Call for Projects and Mentors for Outreachy Round 29 is open!] The deadline to submit projects on the Outreachy website is September 11, 2024 at 4pm UTC and the project list will be finalized by September 18, 2024.
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/MU7W6Y6K2TOSPHWEY5WIUO76JLPKLWL7/ QuickStatements Community Consultation]. Wiki Movimento Brazil as part of the [[m:Software Collaboration for Wikidata|Software Collaboration for Wikidata]] are conducting interviews to build upon the QuickStatements tool. If you're interested in helping refine the tool then get in touch with them.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P12949|denomination]] (<nowiki>value of a currency or type of currency</nowiki>)
**[[:d:Property:P12956|exponent of base unit]] (<nowiki>a qualifier of derived from base unit (P12571) used to describe the exponent of the unit</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12935|Illinois Center for the Book author ID]], [[:d:Property:P12936|Slekt og Data grave ID]], [[:d:Property:P12937|FolkWiki ID]], [[:d:Property:P12938|iasj article ID]], [[:d:Property:P12939|365scores football team ID]], [[:d:Property:P12940|speedrun.com series ID]], [[:d:Property:P12941|All Musicals lyrics ID]], [[:d:Property:P12942|MobyGames critic ID]], [[:d:Property:P12943|Polygon game ID]], [[:d:Property:P12944|Madain Project ID]], [[:d:Property:P12945|365scores basketball player ID]], [[:d:Property:P12946|FOLDOC ID]], [[:d:Property:P12947|GameFAQs genre ID]], [[:d:Property:P12948|Retromags game ID]], [[:d:Property:P12950|Nomes e Voces ID]], [[:d:Property:P12951|Altar of Gaming company ID]], [[:d:Property:P12952|Altar of Gaming franchise ID]], [[:d:Property:P12953|Altar of Gaming game ID]], [[:d:Property:P12954|Altar of Gaming person ID]], [[:d:Property:P12955|Ciel d'oc ID]], [[:d:Property:P12957|VideoGameGeek genre ID]], [[:d:Property:P12958|GameSpot genre ID]], [[:d:Property:P12959|FranceTerme identifier]], [[:d:Property:P12960|DOS Game Modding Wiki article ID]], [[:d:Property:P12961|monument ID in the archive of Linz]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Larval host plant|Larval host plant]] (<nowiki>Larval host plant - used only for insects - subclass of P1034</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/board game designer|board game designer]] (<nowiki>person(s) who devised and developed this game</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/has reading|has reading]] (<nowiki>phonetic reading or pronunciation of the sinogram</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/agent of action & agent class of action & agents of action have role|agent of action & agent class of action & agents of action have role]] (<nowiki>particular item that initiates this action or class of actions</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/formula weight|formula weight]] (<nowiki>molar mass of an empirical forumula unit of a chemical compound, element or isotope</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/mode of reproduction|mode of reproduction]] (<nowiki>ways for living organisms to propagate or produce their offsprings</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/initialism|initialism]] (<nowiki>abbreviation containing only first letters of an expression (regardless if pronounced as letters or as a word)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Handwriting example|Handwriting example]] (<nowiki>Sample image of the person's handwriting.</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/ACUM IDs|ACUM IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mapcarta|Mapcarta]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Brno History literature ID|Encyclopedia of Brno History literature ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiYeshiva article ID|WikiYeshiva article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Say Who|Identifiant Say Who]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VIRIN|VIRIN]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tabletopia game ID|Tabletopia game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Board Game Arena ID|Board Game Arena ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNES identifier|CNES identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BoardGaming.com game ID|BoardGaming.com game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finnish Company Number|Finnish Company Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/case id (mainland China)|case id (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant dans l'annuaire de l'École des chartes|Identifiant dans l'annuaire de l'École des chartes]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Trakt episode ID|Trakt episode ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Indian Express Topic ID|The Indian Express Topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NWIS site ID|NWIS site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hindustan Times Topic ID|Hindustan Times Topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lexikon der Mathematik entry ID|Lexikon der Mathematik entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biblioteka Nauki IDs|Biblioteka Nauki IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TV Maze character ID|TV Maze character ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Prosocour d'une personne|identifiant Prosocour d'une personne]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stadtwiki Karlsruhe ID|Stadtwiki Karlsruhe ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/culture.ru organization ID|culture.ru organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/365scores basketball team ID|365scores basketball team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Encyclopédie des femmes tunisiennes|identifiant Encyclopédie des femmes tunisiennes]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/B3SQ {{langSwitch|en=French nuclear tests map with their power in kt|fr=Carte des essais nucléaires français avec puissances en kt}} ]
** [https://w.wiki/6TNS What Wikidata album languages grew the most this week?] ([https://wikis.world/@moebeus@mastodon.online/113057841265159018 source])
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/Sitelinks to Wiktionary|Sitelinks to Wiktionary]] - List of Items with links to Wiktionary main space.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q4167410|Wikimedia disambiguation page (Q4167410)]]: type of wiki page usually in main namespace (article namespace, ns=0) containing links to articles with similar names, and very little details only, use with P31 "instance of" (2024-09-02)
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L345714|থোড়া (L345714)]]: Bengali verb thôṛa in English imply something that is “chopped” or “minced”
''' Development '''
* Wikidata Query Service:
** The WMF Search Platform team is putting the finishing touches on the new Query Service servers that contain the two parts of the split graph.
** We are analyzing which percentage of current queries are better served by other systems like the REST API or search.
* Wikimedia projects integration:
** We have worked on moving the Wikidata Item link out of the toolbox section of the sidebar of an article. It has been rolled out to the first wikis: ukwiki, hewiki, fawiki ([[phab:T66315]])
** We are working on decreasing the amount of irrelevant changes from Wikidata in the watchlist and recent changes on Wikipedia and co by correcting the tracking behaviour of the Lua function mw.wikibase.entity:getSitelink() ([[phab:T295356]])
* Wikibase REST API: We continued improving errors and error messages.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Ghana|Ghana]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Help translate]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 13:10, 26 August 2024 (UTC) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:02, 2 සැප්තැම්බර් 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27350272 -->
== Wikidata weekly summary #644 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br> week leading up to 2024-09-02. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]]. Missed the previous one?<br> See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|#643]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/أمين|أمين]] - RfP scheduled to end 9 September 2024 11:18 (UTC).
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Next: (pt) [[:pt:Wikipédia:Edit-a-thon/Atividades_em_português/Oficina_Projeto_Saúde_Auditiva_Editatona_Wikipédia_e_Wikidata|Auditive Health Project – Workshop Wikipedia and Wikidata]] 10 September - Expand and contribute to articles and items on Audiology, this event will be held in 3 participating Universities in Brazil. [https://etherpad.wikimedia.org/p/Oficina_Projeto_Sa%C3%BAde_Auditiva_2024 Register on Etherpad].
* Upcoming: The [[m:Celtic Knot Conference 2024/Program|program for the Celtic Knot Conference 2024]] is now available to view! Whether you're interested in language preservation, digital tools for minority languages, or simply connecting with like-minded individuals, there's something for everyone. The conference will take place in Waterford City from September 25-27, 2024
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
**(de) [https://blog.tib.eu/2024/09/04/das-tib-projekt-wikiremembrance-einladung-zur-abschlussveranstaltung/ TIB Blog:The TIB project WikiRemembrance] - The aim of the project was to develop a handout on digital culture of remembrance in a collaborative and participatory process. The project will be ending soon and you can [https://www.wikiremembrance.de/registrierung/ register] for the closing event (9 Oct 2024).
** [https://blog.anj.ai/2024/09/outdated-knowledge.html Correcting outdated facts in Wikidata] - Anj Simmons takes us through an example of finding an outdated or inaccurate fact and correcting it with supporting references.
** [https://chem-bla-ics.linkedchemistry.info/2024/09/07/wikidata-citations.html Adding citations between existing articles in Wikidata] - About a command line tool written in Groovy to enrich Wikidata with citations between journal articles and other research output with DOIs
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=eQ9fIqry7kE Wikidata Quality Toolkit:] Empowering Wikidata editors and content. Albert Meroño introduces a suite of tools to assist editors by recommending items to edit, detect poorly-supported item references and generating EntitySchemas to find items missing information.
**(ar) [https://www.youtube.com/watch?v=3ukwbX__wWQ Arabic Wikidata Days 2024 - Session 3: SPARQL Query] - Houcemeddine Turki introduces how to forumlate and build SPARQL queries in the Wikidata Query Service.
''' Tool of the week '''
* [[d:User:Teester/CheckShex.js|User:Teester/CheckShex.js]] - a Userscript that adds an input box to a Wikidata page wherein you can enter an EntitySchema (such as E10). When you click "Check", it uses pyshexy to validate the entity against the schema and displays whether the entity passes or fails.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* 🔥 Big changes are coming to the #WikidataQueryService. If you query for scholarly articles, please take a look at [[d:Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update/September 2024 scaling update|this announcement]]!
* Is Shakespeare in German something for you? A digital version of the Schlegel/Tieck edition (Aufbau-Verlag 1975) was released with Wikidata connections. ([https://wikis.world/@umblaetterer@chaos.social/113033900869878738 source])
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes
**[[:d:Property:P12949|denomination]] (<nowiki>value of a currency or type of currency</nowiki>)
**[[:d:Property:P12956|exponent of base unit]] (<nowiki>a qualifier of derived from base unit (P12571) used to describe the exponent of the unit</nowiki>)
**[[:d:Property:P12969|game designer]] (<nowiki>person(s) who devised and developed this game</nowiki>)
**[[:d:Property:P12981|Handwriting exaple]] (<nowiki>Sample image of the person's handwriting.</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P12935|Illinois Center for the Book author ID]], [[:d:Property:P12936|Slekt og Data grave ID]], [[:d:Property:P12937|FolkWiki ID]], [[:d:Property:P12938|iasj article ID]], [[:d:Property:P12939|365scores football team ID]], [[:d:Property:P12940|speedrun.com series ID]], [[:d:Property:P12941|All Musicals lyrics ID]], [[:d:Property:P12942|MobyGames critic ID]], [[:d:Property:P12943|Polygon game ID]], [[:d:Property:P12944|Madain Project ID]], [[:d:Property:P12945|365scores basketball player ID]], [[:d:Property:P12946|FOLDOC ID]], [[:d:Property:P12947|GameFAQs genre ID]], [[:d:Property:P12948|Retromags game ID]], [[:d:Property:P12950|Nomes e Voces ID]], [[:d:Property:P12951|Altar of Gaming company ID]], [[:d:Property:P12952|Altar of Gaming franchise ID]], [[:d:Property:P12953|Altar of Gaming game ID]], [[:d:Property:P12954|Altar of Gaming person ID]], [[:d:Property:P12955|Ciel d'oc ID]], [[:d:Property:P12957|VideoGameGeek genre ID]], [[:d:Property:P12958|GameSpot genre ID]], [[:d:Property:P12959|FranceTerme identifier]], [[:d:Property:P12960|DOS Game Modding Wiki article ID]], [[:d:Property:P12961|monument ID in the archive of Linz]], [[:d:Property:P12963|Altar of Gaming character ID]], [[:d:Property:P12964|WikiYeshiva article ID]], [[:d:Property:P12965|Yediot Books book ID]], [[:d:Property:P12966|Mapcarta ID]], [[:d:Property:P12967|VIRIN]], [[:d:Property:P12968|cnkgraph person ID]], [[:d:Property:P12970|Tabletopia game ID]], [[:d:Property:P12971|cnkgraph book ID]], [[:d:Property:P12973|cnkgraph poem ID]], [[:d:Property:P12975|Lexikon der Mathematik entry ID]], [[:d:Property:P12976|CNES ID]], [[:d:Property:P12977|Tretyakov Gallery artist ID]], [[:d:Property:P12978|TV Maze character ID]], [[:d:Property:P12979|Say Who ID]], [[:d:Property:P12980|Finnish Business ID]], [[:d:Property:P12983|Prosocour person ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Larval host plant|Larval host plant]] (<nowiki>Larval host plant - used only for insects - subclass of P1034</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/has reading|has reading]] (<nowiki>phonetic reading or pronunciation of the sinogram</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/agent of action & agent class of action & agents of action have role|agent of action & agent class of action & agents of action have role]] (<nowiki>particular item that initiates this action or class of actions</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/formula weight|formula weight]] (<nowiki>molar mass of an empirical forumula unit of a chemical compound, element or isotope</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/mode of reproduction|mode of reproduction]] (<nowiki>ways for living organisms to propagate or produce their offsprings</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/initialism|initialism]] (<nowiki>abbreviation containing only first letters of an expression (regardless if pronounced as letters or as a word)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/health points|health points]] (<nowiki>health or armor points of this video game, board game or role-playing game character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/damage|damage]] (<nowiki>damage value of this video game weapon, ability or character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/magazine capacity|magazine capacity]] (<nowiki>magazine capacity or clip size of this firearm or weapon (real or fictional)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/male mean age|male mean age]] (<nowiki>male mean age in a given place; qualifier of {{P|4442}}</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/female mean age|female mean age]] (<nowiki>female mean age in a given place; qualifier of {{P|4442}}</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Mummy of a person|Mummy of a person]] (<nowiki>mummy of a person</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/ACUM IDs|ACUM IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Brno History literature ID|Encyclopedia of Brno History literature ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Board Game Arena ID|Board Game Arena ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BoardGaming.com game ID|BoardGaming.com game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/case id (mainland China)|case id (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant dans l'annuaire de l'École des chartes|Identifiant dans l'annuaire de l'École des chartes]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Trakt episode ID|Trakt episode ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Indian Express Topic ID|The Indian Express Topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NWIS site ID|NWIS site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hindustan Times Topic ID|Hindustan Times Topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biblioteka Nauki IDs|Biblioteka Nauki IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stadtwiki Karlsruhe ID|Stadtwiki Karlsruhe ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/culture.ru organization ID|culture.ru organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Encyclopédie des femmes tunisiennes|identifiant Encyclopédie des femmes tunisiennes]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LMFDB knowl ID|LMFDB knowl ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Athletics New Zealand athlete ID|Athletics New Zealand athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MinDat Feature ID|MinDat Feature ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BoardGameGeek game mechanic ID|BoardGameGeek game mechanic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linked Open Vocabularies (LOV)|Linked Open Vocabularies (LOV)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ontobee id|Ontobee id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/newgrounds.com game ID|newgrounds.com game ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/B8to Emergency number by country size]
** [https://w.wiki/B8tp Countries with most UNESCO World Heritage Sites]
** [https://w.wiki/B8tq People with songs named after them]
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Lexicographical data/Ideas of queries/list of sense properties|Lexicographical data/Ideas of queries/list of sense properties]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q7066|atheism (Q7066)]] - absence of belief in the existence of deities; the opposite of theism
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1347328|𒆠𒅅𒂵𒉘 (L1347328)]] - Sumerian verb, means 'to love'
''' Development '''
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/HWKBCPKPL5D4HN6TPJQ6PRCGAFHY7WFE/ (BREAKING CHANGE ANNOUNCEMENT) Wikidata Query Service graph split available in production; scholarly entity queries require migration by March 2025]
* We ported many WikibaseLexeme browser tests from WebdriverIO to Cypress ([[phab:T355934]])
* We’re working on improving the MUL support in the mobile termbox ([[phab:T373088]])
* We’re updating the “label in language” constraint for MUL ([[phab:T370293]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Canada|Canada]]
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Help translate]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|Previous issue]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:45, 9 සැප්තැම්බර් 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27407185 -->
== Wikidata weekly summary #645 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-09-16. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]]. Missed the previous one?<br> See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|#644]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Framabot 5|Framabot 5]] - Task: update a typography error in the French description of homonym pages, seen on [https://github.com/MisterSynergy/deltabot-scripts/commit/afd4c82e04ab338b54229aeec3273dd83d6cbe47 1].
* New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Additional rights for bureaucrats|Additional rights for bureaucrats]] - The proposal suggests allowing Wikidata bureaucrats to remove admin rights, which they currently cannot do, to streamline processes, reduce reliance on stewards, and align with practices of other wikis.
* Proposal: [[d:Wikidata_talk:WikiProject_Names#Mul_labels_-_proposal_of_massive_addition|Mul labels - proposal of massive addition]] - The proposal suggests massively adding "mul" labels to Wikidata items for given and family names, using a bot to streamline the process and reduce redundant labels.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Next Linked Data for Libraries [[d:Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] session 17 September, 2024: We have our next LD4 Wikidata Affinity Group Session on Tuesday, 17 September, 2024 at 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET ([https://zonestamp.toolforge.org/1726588800 Time zone converter]). Christa Strickler will be our first Project Series lead with her joint project with the Wikidata Religion & Theology Community of Practice to contribute biographical data to Wikidata from the IRFA database using the Mix’n’Match tool. We are excited to learn more about this project, provide a forum for discussion and shared learning, and lend a hand while building new skills. Event page: [[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Affinity_Group_Calls/First_Project_Series#Session_2_(September_17)_-_Working_session_using_Mix%E2%80%98n%E2%80%99Match_to_add_Wikidata_items|Session 2 (September 17) - Working session using Mix‘n’Match to add Wikidata items]]
* [[w:Wikipedia:Meetup/Seattle/Wikidata Day 2024|Wikidata Day 2024 (Seattle)]] - Agenda: Wikidata Twelfth Birthday, Training and Edit-a-thon. When: Saturday, October 26, from 12:30–4:30pm PDT
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [[outreach:GLAM/Newsletter/August 2024/Contents/New Zealand report|Looking for Aotearoa's next roving Wikipedian, a Wikidata Te Papa research expeditions publication & the Wikidata WikiProject IBC follow-up workshop]] - The Aotearoa Wikipedian at Large worked with multiple institutions in 2024, contributing to Wikidata by improving museum exhibition models, creating articles, and collaborating on various projects, including biological field trips and entomology, while also engaging with the local Christchurch editing community.
** [[outreach:GLAM/Newsletter/August 2024/Contents/India report|Wikimedians-in-residence assigned to add lexicographical data of 5 endangered languages of West Bengal]] - The West Bengal Wikimedians User Group, in collaboration with Jadavpur University, has appointed five linguistics students as Wikimedians-in-residence to add lexicographical data for five endangered languages of West Bengal to Wikidata, contributing to their preservation and digital accessibility.
** [[outreach:GLAM/Newsletter/August 2024/Contents/Czech Republic report|Cooperation between National Library and Wikimedia CR was presented at Wikimania 2024]] - Wikimedia Czech Republic presented their long-standing collaboration with the National Library at Wikimania 2024, highlighting joint educational and community initiatives, along with additional sessions on media education and successful campaigns during the event.
** [[outreach:GLAM/Newsletter/August 2024/Contents/Aruba report|Vacancy Wikimedian in Residence for Wikipedia on Aruba - Aruba on Wikipedia project]] - Wikimedia Nederland is seeking a Wikimedian in Residence for the "Wikipedia on Aruba" project, which aims to make Aruban and Dutch Caribbean culture and heritage accessible on Wikimedia platforms, with applications open until 16 September 2024.
* Presentations: [https://tiago.bio.br/phd%20defense/ The knowledge graph of Wikidata in the context of the Human Cell Atlas] - presentation by [[d:Q90076935|Tiago Lubiana (Q90076935)]] around their PhD defense
* Essay: [[d:User:ASarabadani (WMF)/Growth of databases of Wikidata|User:ASarabadani (WMF)/Growth of databases of Wikidata]]
''' Tool of the week '''
* [[d:User:Lagewi/references.js|User:Lagewi/references.js]] - "Sometimes, the data on Wikidata does not answer all your questions. Some types of information are difficult to encode in statements, or simply has not been encoded on Wikidata yet. In such cases, it might be useful to go through the references attached to claims of the entity, for additional information. To simplify this process, this user script lists all unique references based on [[d:Property:P248|stated in (P248)]] and [[d:Property:P854|reference URL (P854)]]. The references are listed in a collapsible list below the table of labels and descriptions, collapsed by default to not be obtrusive." To enable it, include the following line in your [[d:Special:MyPage/common.js|common.js]]: <code>mw.loader.load('//www.wikidata.org/w/index.php?title=User:Lagewi/references.js&oldid=2039248554&action=raw&ctype=text/javascript');</code>
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
* Newest General datatypes
**[[:d:Property:P12949|denomination]] (<nowiki>value of a currency or type of currency</nowiki>)
**[[:d:Property:P12956|exponent of base unit]] (<nowiki>a qualifier of derived from base unit (P12571) used to describe the exponent of the unit</nowiki>)
**[[:d:Property:P12969|game designer]] (<nowiki>person(s) who devised and developed this game</nowiki>)
**[[:d:Property:P12981|handwriting example]] (<nowiki>sample image of the person's handwriting</nowiki>)
**[[:d:Property:P12992|objects of occurrence have role]] (<nowiki>role that objects of this occurrence take on in the context of this occurrence. (For selectional restrictions, use "object class of occurrence" (P12913) instead.)</nowiki>)
**[[:d:Property:P12993|agents of action have role]] (<nowiki>role that agents of this action take on in the context of this action. (For selectional restrictions, use "agent class of action" (P12994) instead. )</nowiki>)
**[[:d:Property:P12994|agent class of action]] (<nowiki>class of items that may initiate this action or class of actions (For roles filled by agents of an action, use "agents of action have role" (P12993) instead)</nowiki>)
**[[:d:Property:P12995|agent of action]] (<nowiki>particular item that initiates this action or class of actions</nowiki>)
** Newest External identifiers: [[:d:Property:P12935|Illinois Center for the Book author ID]], [[:d:Property:P12936|Slekt og Data grave ID]], [[:d:Property:P12937|FolkWiki ID]], [[:d:Property:P12938|iasj article ID]], [[:d:Property:P12939|365scores football team ID]], [[:d:Property:P12940|speedrun.com series ID]], [[:d:Property:P12941|All Musicals lyrics ID]], [[:d:Property:P12942|MobyGames critic ID]], [[:d:Property:P12943|Polygon game ID]], [[:d:Property:P12944|Madain Project ID]], [[:d:Property:P12945|365scores basketball player ID]], [[:d:Property:P12946|FOLDOC ID]], [[:d:Property:P12947|GameFAQs genre ID]], [[:d:Property:P12948|Retromags game ID]], [[:d:Property:P12950|Nomes e Voces ID]], [[:d:Property:P12951|Altar of Gaming company ID]], [[:d:Property:P12952|Altar of Gaming franchise ID]], [[:d:Property:P12953|Altar of Gaming game ID]], [[:d:Property:P12954|Altar of Gaming person ID]], [[:d:Property:P12955|Ciel d'oc ID]], [[:d:Property:P12957|VideoGameGeek genre ID]], [[:d:Property:P12958|GameSpot genre ID]], [[:d:Property:P12959|FranceTerme identifier]], [[:d:Property:P12960|DOS Game Modding Wiki article ID]], [[:d:Property:P12961|monument ID in the archive of Linz]], [[:d:Property:P12963|Altar of Gaming character ID]], [[:d:Property:P12964|WikiYeshiva article ID]], [[:d:Property:P12965|Yediot Books book ID]], [[:d:Property:P12966|Mapcarta ID]], [[:d:Property:P12967|VIRIN]], [[:d:Property:P12968|cnkgraph person ID]], [[:d:Property:P12970|Tabletopia game ID]], [[:d:Property:P12971|cnkgraph book ID]], [[:d:Property:P12973|cnkgraph poem ID]], [[:d:Property:P12975|Lexikon der Mathematik entry ID]], [[:d:Property:P12976|CNES ID]], [[:d:Property:P12977|Tretyakov Gallery artist ID]], [[:d:Property:P12978|TV Maze character ID]], [[:d:Property:P12979|Say Who ID]], [[:d:Property:P12980|Finnish Business ID]], [[:d:Property:P12983|Prosocour person ID]], [[:d:Property:P12984|Stadtwiki Karlsruhe ID]], [[:d:Property:P12985|Athletics New Zealand athlete ID]], [[:d:Property:P12986|Encyclopedia of Tunisian Women person ID]], [[:d:Property:P12987|LMFDB knowl ID]], [[:d:Property:P12988|ACUM performer ID]], [[:d:Property:P12989|ACUM creator/publisher ID]], [[:d:Property:P12990|ACUM Work ID]], [[:d:Property:P12991|ACUM album ID]], [[:d:Property:P12996|culture.ru organization ID]], [[:d:Property:P12997|Hindustan Times topic ID]], [[:d:Property:P12998|Newgrounds submission ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Larval host plant|Larval host plant]] (<nowiki>Larval host plant - used only for insects - subclass of P1034</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/has reading|has reading]] (<nowiki>phonetic reading or pronunciation of the kanji</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/formula weight|formula weight]] (<nowiki>molar mass of an empirical forumula unit of a chemical compound, element or isotope</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/mode of reproduction|mode of reproduction]] (<nowiki>ways for living organisms to propagate or produce their offsprings</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/initialism|initialism]] (<nowiki>abbreviation containing only first letters of an expression (regardless if pronounced as letters or as a word)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/health points|health points]] (<nowiki>health or armor points of this video game, board game or role-playing game character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/damage|damage]] (<nowiki>damage value of this video game weapon, ability or character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/magazine capacity|magazine capacity]] (<nowiki>magazine capacity or clip size of this firearm or weapon (real or fictional)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/male mean age|male mean age]] (<nowiki>male mean age in a given place; qualifier of {{P|4442}}</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/female mean age|female mean age]] (<nowiki>female mean age in a given place; qualifier of {{P|4442}}</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Mummy of a person|Mummy of a person]] (<nowiki>mummy of a person</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/publication type of scholarly article|publication type of scholarly article]] (<nowiki>Publication type of scholarly article</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/characteristic of|characteristic of]] (<nowiki>(qualifier only) statement value is a characteristic, quality, property, or state of this item</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Political foundation|Political foundation]] (<nowiki>The property allows a link between a political party (usually) and its related political foundation, as is common in Germany, in the Netherlands or at the European level. The reverse property ("political party" or "political party affiliation", still different from P102 which is for individual membership) would be useful too.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Medietilsynets filmdatabase|Medietilsynets filmdatabase]] (<nowiki></nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Brno History literature ID|Encyclopedia of Brno History literature ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Board Game Arena ID|Board Game Arena ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BoardGaming.com game ID|BoardGaming.com game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/case id (mainland China)|case id (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant dans l'annuaire de l'École des chartes|Identifiant dans l'annuaire de l'École des chartes]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Trakt episode ID|Trakt episode ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Indian Express Topic ID|The Indian Express Topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NWIS site ID|NWIS site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biblioteka Nauki IDs|Biblioteka Nauki IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MinDat Feature ID|MinDat Feature ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BoardGameGeek game mechanic ID|BoardGameGeek game mechanic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linked Open Vocabularies (LOV)|Linked Open Vocabularies (LOV)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ontobee id|Ontobee id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/typeset.io journal ID|typeset.io journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LWW journal ID|LWW journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BioMed Central journal ID|BioMed Central journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Storia della civiltà europea ID|Storia della civiltà europea ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NooSFere editorial collection ID|NooSFere editorial collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/e-LIS ID|e-LIS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionnaire des guérilleros et résistants antifranquistes ID|Dictionnaire des guérilleros et résistants antifranquistes ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Historical Encyclopedia of Siberia ID|Historical Encyclopedia of Siberia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/pomniky.npmk.cz ID|pomniky.npmk.cz ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FightTime fighters ID|FightTime fighters ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** Map of [https://w.wiki/tb9 Karens] / [https://w.wiki/thW Johns] per million according to Wikidata
** [https://query-chest.toolforge.org/redirect/mmMBW6mGYYim4w6i082q8wUOwIe04oEkqGeeI0kcsQK People with a connection to Dresden who have an anniversary today] ([[d:User:Stefan_Kühn/Dresden#Personen_mit_Bezug_zu_Dresden,_die_heute_ein_Jubiläum_haben|source]])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject Wikibooks pages|Wikibooks pages]] - The goal is to add Wikidata items for every Wikibooks page.
** [[d:Wikidata:WikiProject Couchdb|Couchdb]] - This project has the purpose to investigate how having Wikidata on CouchDb could work.
** [[d:Wikidata:WikiProject temporärhaus|Temporärhaus]] - This project is intended to document the activities in the [[d:Q27945856|temporaerhaus (Q27945856)]] with reference to Wikidata.
* WikiProject Highlights: [[d:Wikidata:WikiProject Ontology/Cleaning Task Force/Changes|Ontology/Cleaning Task Force/Changes]] - Significant actual and proposed changes to the Wikidata ontology that have come out of the cleaning task force efforts.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [https://w.wiki/BD4F Wikidata Statements that use a retracted article as reference]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q96417649|Among Us (Q96417649)]] - 2018 video game developed by InnerSloth
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L45436|ਕਰਨ (L45436)]] - Punjabi verb "to do"
''' Development '''
* The development team attended the annual WMDE Software Department retreat, so there wasn't much development activity this week.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Help translate]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|Previous issue]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:42, 16 සැප්තැම්බර් 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27450551 -->
== Wikidata Weekly Summary #647 ==
<languages/>
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' <translate> Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-09-30. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]]. Missed the previous one?<br> See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|#646]]</translate>''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
'''<translate>Discussions</translate>'''
<translate>* Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Andrei_Stroe|Andrei Stroe]] - Success! Welcome [[d:User:Andrei_Stroe|User:Andrei Stroe]] as Wikidata's latest Admin.
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/QichwaBot|QichwaBot]] - Task(s): Creating wikidata lexemes for the Quechua languages.
* Closed request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Do_we_want_automatic_inverse_statement_creation_and_if_so,_how_should_they_happen%3F|Do we want automatic inverse statement creation and if so, how should they happen?]] - Closed due to lack of comments for longer than five years. Despite multiple suggestions, there is no clear consensus to move forward.</translate>
'''<translate>[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]</translate>'''
<translate>* [[d:Wikidata:Twelfth Birthday|Wikidata's 12th birthday]] is coming up on October 29th. Have a look at the birthday parties and more planned around the world.
* Next Linked Data for Libraries [[d:Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] session 1 October, 2024: We have our next LD4 Wikidata Affinity Group Session on Tuesday, 1 October, 2024 at 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET ([https://zonestamp.toolforge.org/1727798400 Time zone converter]). Christa Strickler will be our first Project Series lead with her joint project with the Wikidata Religion & Theology Community of Practice to contribute biographical data to Wikidata from the [https://irfa.paris/en/en-learn-about-a-missionary/ IRFA database] using the Mix’n’Match tool. We are excited to learn more about this project, provide a forum for discussion and shared learning, and lend a hand while building new skills. [[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Affinity_Group_Calls/First_Project_Series#Session_3_(October_1)_-_Working_session_using_a_data_model_and_the_UseAsRef_user_script_to_enhance_items|Event page]].</translate>
'''<translate>Press, articles, blog posts, videos</translate>'''
<translate>* Papers
** [https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-72440-4_4 A Systematic Review of Wikidata in GLAM Institutions: a Labs Approach] - Presents a systematic review of Wikidata use in GLAM institutions within the context of the work of the International GLAM Labs Community (glamlabs.io). The results summarise academic literature on Wikidata projects. By G. Candela et al.
** (es) [https://diff.wikimedia.org/es/2024/09/26/curso-de-wikidata-en-espanol-datos-para-el-conocimiento-colaborativo/ Wikidata course in Spanish: Data for collaborative knowledge] - Throughout October, the WikiLearn platform is hosting a course on Wikidata aimed especially at Latin Americans. [https://learn.wiki/courses/course-v1:WikimediaChile+WMC000+2024/about Enroll here].
** [https://arxiv.org/html/2408.14849v2 Project SHADOW: Symbolic Higher-order Associative Deductive reasoning On Wikidata using LM probing] - SHADOW is a fine-tuned language model trained on an intermediate task using associative deductive reasoning, its performance is measured on a knowledge base construction task using Wikidata triple completion. By Hanna Abi Akl.
** [https://easychair.org/publications/preprint/MZrm Using Wikidata for Managing Cultural Heritage Information] - The present study uses model wikidata elements as a basis and explores its dynamic formation into a cultural heritage information management tool within a museum. By D. Kyriaki-Manessi and S. Vazaiou.
** [https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-72437-4_23 Enriching Archival Linked Data Descriptions with Information from Wikidata and DBpedia] - This paper investigates the potential to use information in archival records in a larger context for ArchOnto and aims to leverage classes and properties sourced from repositories deemed informal due to their crowd-sourcing nature. By I. Koch et al.
** [https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2405844024144799 A framework for integrating biomedical knowledge in Wikidata with open biological and biomedical ontologies and MeSH keywords] - This paper utilizes primary data sources of OBO ontologies and MeSH keywords classified using SPARQL queries for RDF knowledge graphs, to contribute to the robustness and accuracy of collaborative biomedical knowledge graphs. By H. Turki et al.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=OF-kq8-rO_o&t=3038s Serbian Novels on Wikidata: Project wikiELTeC & Tesla] Part of Wikimedia CEE Meeting 2024 in İstanbul, this session presented by Filip Maljković charts progress on contributing Serbian literature to Wikidata.
* Dataviz
** [https://tjukanovt.github.io/notable-people Find your most famous neighbour], a world map of notable people based on Wikipedia and Wikidata.</translate>
'''<translate>Tool of the week</translate>'''
<translate>* [https://larsgw.blogspot.com/2023/12/three-new-userscripts-for-wikidata.html Three new Userscripts for Wikidata] - [[d:User:Lagewi|User:Lagewi]] has written 3 scripts to simplify reading references, explore property-value pairs in use for a statement or attaching a full bibliography to the end of the item page.</translate>
'''<translate>Other Noteworthy Stuff</translate>'''
<translate>* [https://www.opensanctions.org/datasets/wd_categories/ OpenSactions:Wikidata Persons in Relevant Categories] - Using [https://petscan.wmcloud.org/ PETScan], generates a list of profiles of politically exposed persons by querying specific categories on Wikidata and extracting the entities.</translate>
'''<translate>Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review</translate>'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* <translate>Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:</translate>
** <translate>General datatypes: </translate>
***[[:d:Property:P12969|game designer]] (<nowiki>person(s) who devised and developed this game</nowiki>)
***[[:d:Property:P12981|handwriting example]] (<nowiki>sample image of the person's handwriting</nowiki>)
***[[:d:Property:P12992|objects of occurrence have role]] (<nowiki>role that objects of this occurrence take on in the context of this occurrence. (For selectional restrictions, use "object class of occurrence" (P12913) instead.)</nowiki>)
***[[:d:Property:P12993|agents of action have role]] (<nowiki>role that agents of this action take on in the context of this action. (For selectional restrictions, use "agent class of action" (P12994) instead. )</nowiki>)
***[[:d:Property:P12994|agent class of action]] (<nowiki>class of items that may initiate this action or class of actions (For roles filled by agents of an action, use "agents of action have role" (P12993) instead)</nowiki>)
***[[:d:Property:P12995|agent of action]] (<nowiki>particular item that initiates this action or class of actions</nowiki>)
** <translate>External identifiers: </translate>[[:d:Property:P12963|Altar of Gaming character ID]], [[:d:Property:P12964|WikiYeshiva article ID]], [[:d:Property:P12965|Yediot Books book ID]], [[:d:Property:P12966|Mapcarta ID]], [[:d:Property:P12967|VIRIN]], [[:d:Property:P12968|cnkgraph person ID]], [[:d:Property:P12970|Tabletopia game ID]], [[:d:Property:P12971|cnkgraph book ID]], [[:d:Property:P12973|cnkgraph poem ID]], [[:d:Property:P12975|Lexikon der Mathematik entry ID]], [[:d:Property:P12976|CNES ID]], [[:d:Property:P12977|Tretyakov Gallery artist ID]], [[:d:Property:P12978|TV Maze character ID]], [[:d:Property:P12979|Say Who ID]], [[:d:Property:P12980|Finnish Business ID]], [[:d:Property:P12983|Prosocour person ID]], [[:d:Property:P12984|Stadtwiki Karlsruhe ID]], [[:d:Property:P12985|Athletics New Zealand athlete ID]], [[:d:Property:P12986|Encyclopedia of Tunisian Women person ID]], [[:d:Property:P12987|LMFDB knowl ID]], [[:d:Property:P12988|ACUM performer ID]], [[:d:Property:P12989|ACUM creator/publisher ID]], [[:d:Property:P12990|ACUM Work ID]], [[:d:Property:P12991|ACUM album ID]], [[:d:Property:P12996|culture.ru organization ID]], [[:d:Property:P12997|Hindustan Times topic ID]], [[:d:Property:P12998|Newgrounds submission ID]], [[:d:Property:P12999|Storia della civiltà europea ID]], [[:d:Property:P13000|Encyclopedia of Brno History literature ID]], [[:d:Property:P13001|Linked Open Vocabularies ID]], [[:d:Property:P13002|Ontobee ID]], [[:d:Property:P13003|typeset.io journal ID]], [[:d:Property:P13004|NooSFere editorial collection ID]], [[:d:Property:P13005|pomniky.npmk.cz ID]], [[:d:Property:P13014|Dictionary of guerrillas and anti-Franco resistance fighters ID]], [[:d:Property:P13015|e-LIS publication ID]], [[:d:Property:P13016|GameReactor company ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
<translate>* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:</translate>
<translate>** General datatypes: </translate>
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Larval host plant|Larval host plant]] (<nowiki>Larval host plant - used only for insects - subclass of P1034</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/has reading|has reading]] (<nowiki>phonetic reading or pronunciation of the kanji</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/chemical formula|chemical formula]] (<nowiki>Description of chemical compound giving element symbols and counts</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/mode of reproduction|mode of reproduction]] (<nowiki>ways for living organisms to propagate or produce their offsprings</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/health points|health points]] (<nowiki>health or armor points of this video game, board game or role-playing game character</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/damage|damage]] (<nowiki>damage value of this video game weapon, ability or character</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/magazine capacity|magazine capacity]] (<nowiki>In (real or fictional) devices like a firearm, weapon, or engineered thing, this is the default capacity or size of a devices' magazine, clip, or other container typically used to hold ammunition, bolts, cartridges, tools, etc. which pushes those items as needed usually through a spring-based mechanism into a receiver for further use by the device</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/male mean age|male mean age]] (<nowiki>male mean age in a given place; qualifier of {{P|4442}}</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/female mean age|female mean age]] (<nowiki>female mean age in a given place; qualifier of {{P|4442}}</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Mummy of a person|Mummy of a person]] (<nowiki>mummy of a person</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/publication type of scholarly article|publication type of scholarly article]] (<nowiki>Publication type of scholarly article</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/characteristic of|characteristic of]] (<nowiki>(qualifier only) statement value is a characteristic, quality, property, or state of this item</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Medietilsynets filmdatabase|Medietilsynets filmdatabase]] (<nowiki>identifier for a film in the Norwegian Medietilsynets database</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Western Australian Biographical Index|Western Australian Biographical Index]] (<nowiki>Card ID from the Western Australian Biographical Index, a set of handwritten index cards compiled in the 1970s.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/leased to|leased to]] (<nowiki>person or organisation that holds or was granted a lease on the subject</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/WPBSA com player ID|WPBSA com player ID]] (<nowiki>Identifier for an athlete on the main website of WPBSA</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/JLPT level|JLPT level]] (<nowiki>difficulty of word by the level of JLPT</nowiki>)
<translate>** External identifiers:</translate> [[:d:Wikidata:Property proposal/case id (mainland China)|case id (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NWIS site ID|NWIS site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biblioteka Nauki IDs|Biblioteka Nauki IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LWW journal ID|LWW journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BioMed Central journal ID|BioMed Central journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Historical Encyclopedia of Siberia ID|Historical Encyclopedia of Siberia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FightTime fighters ID|FightTime fighters ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Korean Basketball League ID|Korean Basketball League ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant L'Humanité d’un sujet|Identifiant L'Humanité d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Basketball Association ID2|Chinese Basketball Association ID2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Koha Kütüphane ID|Koha Kütüphane ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MyWaifuList character ID|MyWaifuList character ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FantLab artist ID|FantLab artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Münzkabinett|Münzkabinett]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Latgales dati person ID|Latgales dati person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant inventaire Grand Est|identifiant inventaire Grand Est]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RedBA Granada authority ID|RedBA Granada authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MetalTabs.com musician ID|MetalTabs.com musician ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HA! ID|HA! ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Radio France d'une émission|Identifiant Radio France d'une émission]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant France Télévisions d'une émission|Identifiant France Télévisions d'une émission]], [[:d:Wikidata:Property proposal/beniabbandonati ID|beniabbandonati ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DDB person ID|DDB person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/European Parliament document ID|European Parliament document ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hlídač státu subject ID|Hlídač státu subject ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kramerius of Czech Digital Library UUID|Kramerius of Czech Digital Library UUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense ID|Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Persons and Names of the Middle Kingdom and early New Kingdom person ID|Persons and Names of the Middle Kingdom and early New Kingdom person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cihai encyclopedia entry ID|Cihai encyclopedia entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cihai dictionary entry ID|Cihai dictionary entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Duocet Wiki of Plants ID|Duocet Wiki of Plants ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
<translate>You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!</translate>
'''<translate>Did you know?'''
* Query examples:
** [https://w.wiki/BJ2c Network of European Union Independent Fiscal Institutions]
** [https://w.wiki/BNAq Opera singers who are sopranos with an article on English Wikipedia]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database_reports/Popular_items_without_claims|Popular_items_without_claims]]
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1126190|هُئَڻُ L1126190]] Sindhi verb (to be)</translate>
'''<translate>Development'''
* Search: The [[mediawikiwiki:Help:Extension:WikibaseCirrusSearch#Keywords|haswbstatement search magic word]] has been improved by the Search Platform Team. Previously it was limited in which Properties were indexed for it. Going forward haswbstatement:P123 will work for all Properties, regardless of their datatype. This will allow you to filter search results for Items that have a statement with a specific Property. (Searching for a specific complete statement with haswbstatement:P123=xxx will still only work for specific datatypes.) For this to work all Items have to be reindexed and this will take up to 1 month.
* Design system migration: We have migrated the Special:NewLexeme page from Wikit to Codex and are working on finishing the migration for the Query Builder.
* EntitySchemas: We finished the investigation about how to support search for EntitySchemas by label or alias when linking to an EntitySchema in a statement. ([[phab:T362005]])
* Wikibase REST API: We worked on integrating language fallbacks into the API ([[phab:T371605]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].</translate>
<translate>'''Weekly Tasks'''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]</translate>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Help translate]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|Previous issue]] · [[User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] ([[User talk:Danny Benjafield (WMDE)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 19:03, 30 September 2024 (UTC)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27529326 -->
== Wikidata weekly summary #648 ==
<languages/>
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' <translate> Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-10-07. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status_updates/2024_10_07|Translate]]. Missed the previous one?<br> See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|#647]]</translate>''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
'''<translate>[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]</translate>'''
<translate>* Upcoming:
** [https://www.eventbrite.com/e/wikidata-day-2024-tickets-1034373879117?aff=erelexpmlt Wikidata Day 2024] at the Pratt Institute Manhattan Campus, New York - To celebrate Wikidata's 12th Birthday, a mini-conference with beginner workshops, lightning talks and keynote speeches will be held. October 26, 11am - 5pm EDT (UTC-4). More info, registration and full address on this [[w:Wikipedia:Meetup/NYC/Wikidata_Day_2024|Wikipedia event page]].
** [[d:Wikidata:Events/Wikidata Days Bologna 2024|The Wikidata Days 2024 in Bologna, Italy]] will take place on November 8th and 9th. Its [[d:Wikidata:Events/Wikidata Days Bologna 2024/Programma|program]] revolves around Wikidata for libraries and academia, and features a wide range of Wikidata-enthusiastic librarians and researchers from Italy. [[d:Wikidata:Events/Wikidata Days Bologna 2024/Iscrizione|Registration]] is open until October 31st.
** The next [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events#Office_hours|Wikidata+Wikibase office hours]] will take place on Wednesday, 16th October 2024 at 18:00 CEST in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.''
** [[Wikidata:Scholia/Events/Hackathon October 2024|Scholia hackathon]] on Oct 18-20, aimed at addressing changes related to the Wikidata graph split
** [https://ktieb.org.mt/en/festival/intangible-cultural-heritage-on-wikidata-wikimedia-community-malta-wcm-wcm-stand-37/ Intangible Cultural Heritage on Wikidata] - Hosted by Wikimedia Community Malta (WCM), November 8, 2024 18:00 - 19:00 CEST, Malta Fairs and Conference Centre (MFCC) in Ta’ Qali, Malta
** [https://library.osu.edu/site/cartoons/2024/10/02/graphic-possibilities-research-workshop/wikidata-event-fall24_-chambliss_/ Edit-A-Thon: 50 States of Comics - Ohio], take part in this virtual event held October 10, 10:00 - 16:00 EST (UTC-5).</translate>
<translate>'''Press, articles, blog posts, videos'''</translate>
<translate>* Blogs
** [https://www.dbreunig.com/2024/10/04/wikidata-is-a-giant-crosswalk-file.html Wikidata is a giant crosswalk file] dbreunig.com describes how with a little DuckDB and Ruby and data from Wikidata, you can produce a cross-walk file of geographic entities.
* Videos
** (ru) [https://www.youtube.com/watch?v=qMAQtaKzH1o Wikidata Reconciliation Service] - This video shows how to add QID's to a large number of person-entities, add descriptions and search by full name and years of life. [https://wikidata.reconci.link/ Wikidata reconciliation for OR] (Script: [https://gist.github.com/Podbrushkin/43053bf16640afce96f01721e2f71d6a Github:Podbrushkin])
** (fr) [https://www.youtube.com/watch?v=luIWdG9eTG0 Data recovery on Wikidata for the DataViz project] - PhilippGam presents the various methods to extract and sort data from Wikidata and use the wikidataMultiSearch tool.
** [https://youtube.com/9pPpwrK7Qq4?t=4984 Bridging the Digital Scriptorium Data Model and Wikidata to Expand Reuse of Manuscript Metadata] Rose McCandless gives this lighning talk at the LD4 2024 Conference.
* Notebooks
** [https://observablehq.com/@pac02/continental-and-country-diversity-in-wikipedia-art Continental and country diversity of Wikipedia art]</translate>
'''<translate>Tool of the week</translate>'''
* (fr) [https://philippegambette.github.io/wikidataMultiSearch/ wikidata MultiSearch] - search for a list of elements in Wikidata. A GPLv3 licenced tool built by Philippe Gambette allows you to search for a list of words in Wikidata and retrieve some associated Wikidata properties.
'''<translate>Other Noteworthy Stuff</translate>'''
* Are you building applications or services with Wikidata's data? [[d:Wikidata:Usability and usefulness/2024-Data access methods|We'd love to hear from you]] to help us figure out the future of accessing Wikidata's data.
* [[d:Wikidata:Event_Organizers|Wikidata: Event Organizers]] - If you are organizing or thinking about planning a Wikidata event, this new page listing the additional User rights the user-role 'event organizer' has will be a valuable resource. Including the process for applying for permission rights.
'''<translate>Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review</translate>'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
<translate>* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:</translate>
***[[:d:Property:P12981|handwriting example]] (<nowiki>sample image of the person's handwriting</nowiki>)
***[[:d:Property:P12992|objects of occurrence have role]] (<nowiki>role that objects of this occurrence take on in the context of this occurrence. (For selectional restrictions, use "object class of occurrence" (P12913) instead.)</nowiki>)
***[[:d:Property:P12993|agents of action have role]] (<nowiki>role that agents of this action take on in the context of this action. (For selectional restrictions, use "agent class of action" (P12994) instead. )</nowiki>)
***[[:d:Property:P12994|agent class of action]] (<nowiki>class of items that may initiate this action or class of actions (For roles filled by agents of an action, use "agents of action have role" (P12993) instead)</nowiki>)
***[[:d:Property:P12995|agent of action]] (<nowiki>particular item that initiates this action or class of actions</nowiki>)
***[[:d:Property:P13044|characteristic of]] (<nowiki>(qualifier only) statement value is a characteristic, quality, property, or state of this qualifier value</nowiki>)
***[[:d:Property:P13045|has kanji reading]] (<nowiki>phonetic reading or pronunciation of the kanji</nowiki>)
***[[:d:Property:P13046|publication type of scholarly work]] (<nowiki>Publication type of scholarly work</nowiki>)
***[[:d:Property:P13047|leased to]] (<nowiki>person or organisation that holds or was granted a lease on the subject</nowiki>)
***[[:d:Property:P13048|magazine capacity]] (<nowiki>number of projectiles or objects in the magazine feeding a weapon or tool</nowiki>)
<translate>** External identifiers:</translate> [[:d:Property:P12980|Finnish Business ID]], [[:d:Property:P12983|Prosocour person ID]], [[:d:Property:P12984|Stadtwiki Karlsruhe ID]], [[:d:Property:P12985|Athletics New Zealand athlete ID]], [[:d:Property:P12986|Encyclopedia of Tunisian Women person ID]], [[:d:Property:P12987|LMFDB knowl ID]], [[:d:Property:P12988|ACUM performer ID]], [[:d:Property:P12989|ACUM creator/publisher ID]], [[:d:Property:P12990|ACUM Work ID]], [[:d:Property:P12991|ACUM album ID]], [[:d:Property:P12996|culture.ru organization ID]], [[:d:Property:P12997|Hindustan Times topic ID]], [[:d:Property:P12998|Newgrounds submission ID]], [[:d:Property:P12999|Storia della civiltà europea ID]], [[:d:Property:P13000|Encyclopedia of Brno History literature ID]], [[:d:Property:P13001|Linked Open Vocabularies ID]], [[:d:Property:P13002|Ontobee ID]], [[:d:Property:P13003|typeset.io journal ID]], [[:d:Property:P13004|NooSFere editorial collection ID]], [[:d:Property:P13005|pomniky.npmk.cz ID]], [[:d:Property:P13014|Dictionary of guerrillas and anti-Franco resistance fighters ID]], [[:d:Property:P13015|e-LIS publication ID]], [[:d:Property:P13016|GameReactor company ID]], [[:d:Property:P13017|Latgales dati person ID]], [[:d:Property:P13018|FantLab artist ID]], [[:d:Property:P13019|RedBA Granada authority ID]], [[:d:Property:P13020|NWIS site ID]], [[:d:Property:P13021|MetalTabs.com band ID]], [[:d:Property:P13022|Koha Kütüphane ID]], [[:d:Property:P13023|HA! artwork ID]], [[:d:Property:P13024|France television program ID]], [[:d:Property:P13026|Radio France program ID]], [[:d:Property:P13027|Grand Est inventory ID]], [[:d:Property:P13028|Norwegian Media Authority's film rating ID]], [[:d:Property:P13029|Historical Encyclopedia of Siberia ID]], [[:d:Property:P13030|Münzkabinett ID]], [[:d:Property:P13031|MyWaifuList character ID]], [[:d:Property:P13032|Kramerius of Czech Digital Library UUID]], [[:d:Property:P13034|European Parliament document ID]], [[:d:Property:P13035|Western Australian Biographical Index]], [[:d:Property:P13037|beniabbandonati (detailed sheet) ID]], [[:d:Property:P13038|beniabbandonati (summary sheet) ID]], [[:d:Property:P13039|Biblioteka Nauki article ID]], [[:d:Property:P13040|Biblioteka Nauki journal ID]], [[:d:Property:P13041|Biblioteka Nauki book ID]], [[:d:Property:P13042|Biblioteka Nauki publisher ID]], [[:d:Property:P13043|PNM Middle Kingdom and New Kingdom person ID]], [[:d:Property:P13049|DDB person ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
<translate>* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:</translate>
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Larval host plant|Larval host plant]] (<nowiki>Larval host plant - used only for insects - subclass of P1034</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/chemical formula|chemical formula]] (<nowiki>Description of chemical compound giving element symbols and counts</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/mode of reproduction|mode of reproduction]] (<nowiki>ways for living organisms to propagate or produce their offsprings</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/health points|health points]] (<nowiki>health or armor points of this video game, board game or role-playing game character</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/damage|damage]] (<nowiki>damage value of this video game weapon, ability or character</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/male mean age|male mean age]] (<nowiki>male mean age in a given place; qualifier of {{P|4442}}</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/female mean age|female mean age]] (<nowiki>female mean age in a given place; qualifier of {{P|4442}}</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Mummy of a person|Mummy of a person]] (<nowiki>mummy of a person</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/WPBSA com player ID|WPBSA com player ID]] (<nowiki>Identifier for an athlete on the main website of WPBSA</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/JLPT level|JLPT level]] (<nowiki>difficulty of word by the level of JLPT</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/beer style|beer style]] (<nowiki>Classification of a beer based on its style</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/has forks|has forks]] (<nowiki>Notable software forks of this software</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Monument Counter ID|Monument Counter ID]] (<nowiki>Digital memorial for women killed by violence</nowiki>)
<translate>** External identifiers:</translate> [[:d:Wikidata:Property proposal/case id (mainland China)|case id (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BioMed Central journal ID|BioMed Central journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FightTime fighters ID|FightTime fighters ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Korean Basketball League ID|Korean Basketball League ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant L'Humanité d’un sujet|Identifiant L'Humanité d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Basketball Association ID2|Chinese Basketball Association ID2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KISTI institute ID|KISTI institute ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hlídač státu subject ID|Hlídač státu subject ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense Person ID|Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cihai encyclopedia entry ID|Cihai encyclopedia entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cihai dictionary entry ID|Cihai dictionary entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Duocet Wiki of Plants ID|Duocet Wiki of Plants ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dwelly entry ID|Dwelly entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indo-Tibetan Lexical Resource ID|Indo-Tibetan Lexical Resource ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A digital concordance of the R̥gveda ID|A digital concordance of the R̥gveda ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vardnica.aizpute.lv ID|vardnica.aizpute.lv ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant CIRDOC d'un auteur ou d'une autrice|Identifiant CIRDOC d'un auteur ou d'une autrice]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant CIRDOC d'un document|Identifiant CIRDOC d'un document]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Department of Defense Identification Code|Department of Defense Identification Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un document audiovisuel dans le catalogue de l'Inathèque|Identifiant d'un document audiovisuel dans le catalogue de l'Inathèque]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LWW journal ID|LWW journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BAHRA ID|BAHRA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Historical Gazetteer place ID|World Historical Gazetteer place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Diccionario biográfico de Castilla-La Mancha ID|Diccionario biográfico de Castilla-La Mancha ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AniSearch person ID|AniSearch person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Babelio d'un sujet|identifiant Babelio d'un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'une personne sur Madelen|Identifiant d'une personne sur Madelen]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ITTF PTT ID|ITTF PTT ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Push Square series ID|Push Square series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VG247 series ID|VG247 series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dtf.ru person ID|dtf.ru person ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
<translate>You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!</translate>
'''<translate>Did you know?'''
* Query examples:</translate>
** [https://w.wiki/BSj8 Winners of the Guillaume Apollinaire Prize (1941-2023)]
** [https://w.wiki/BQms Libraries in Argentina (on Wikidata)]
<translate>* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
* WikiProject Highlights:
** [[d:Wikidata:Lingnan_University_Library_Wikidata_Pilot|Lingnan University Library: Wikidata Pilot Project]] - Creating and improving entries for Lingnan University academic staff, as well as generating entries for the Library's digital collections and Lingnan theses and dissertations.
** [[d:Wikidata:WikiProject_French_Literary_Prizes|French Literary Prizes]] - Aims to coordinate the development of a database on French literary prizes (list of prizes, jury members, list of winners)
** [[d:Wikidata:WikiProject_Cycling/2025_races|Cycling: 2025 Races]] - documenting the the planned Cycling races for 2025.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database_reports/Abuse_filter_effectiveness|Abuse filter effectiveness]] - This DB report compiles a variety of statistics on combating vandalism.</translate>
'''<translate>Development'''
* Data access:
** We have published [[d:Wikidata:Usability and usefulness/2024-Data access methods|a survey to better understand the future needs of application developers]] who want to work with Wikidata's data. Please take part if you are developing applications or services using data from Wikidata.
** We are analyzing query logs to better understand which queries could be moved to other services in the future.
* Design system: We continued migrating the Query Builder and Special:NewLexeme from Wikit to Codex</translate>
<translate>[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].</translate>
'''<translate>Weekly Tasks'''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]</translate>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Help translate]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|Previous issue]] · [[User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] ([[User talk:Danny Benjafield (WMDE)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 19:13, 07 October 2024 (UTC)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27557411 -->
== Wikidata weekly summary #649 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-10-14. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 10 07|#648]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Upcoming:
** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] session 15 October, 2024: We have our next LD4 Wikidata Affinity Group Session on Tuesday, 15 October, 2024 at 9am PT / 12pm ET / 16:00 UTC / 6pm CEST (Time zone converter). https://zonestamp.toolforge.org/1729008000 Christa Strickler will be our first Project Series lead with her joint project with the Wikidata Religion & Theology Community of Practice to contribute biographical data to Wikidata from the IRFA database https://irfa.paris/en/en-learn-about-a-missionary/ using the Mix’n’Match tool. We are excited to learn more about this project, provide a forum for discussion and shared learning, and lend a hand while building new skills. Event page: [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Affinity_Group_Calls/First_Project_Series#Session_4_(October_15)_-_Working_session_to_demonstrate_an_image_search_for_item_enhancement_and_celebrate_with_data_visualizations]
** The next [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events#Office_hours|Wikidata+Wikibase office hours]] will take place on Wednesday, 16th October 2024 at 18:00 CEST in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.''
** [[d:Wikidata:Twelfth Birthday|Wikidata:Twelfth Birthday]]: We already have 30 events scheduled on the list 😍. As a reminder, when your event is ready, don't forget to:
*** create a wikipage with more information about the event, participants list, etc.
*** add your event to the global calendar and the map, following the instructions here: [[d:Wikidata:Twelfth_Birthday/Run_an_event/Schedule|Wikidata:Twelfth Birthday/Run an event/Schedule]]
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://commonists.wordpress.com/2024/10/09/small-data-slow-data-a-snail-approach-to-wikidata/ Small data, slow data − a SNAIL approach to Wikidata]: discusses the value of small, carefully curated datasets in the era of big data. It emphasizes the importance of taking a methodical, "snail-paced" approach to data collection and analysis, which can lead to more meaningful and accurate insights. The blogpost also highlights how this approach can complement the broader trends of big data, ensuring that detailed, high-quality data is not overlooked.
* Papers
** "[https://x.com/WikiResearch/status/1843699094579229068 WoolNet: Finding and Visualising Paths in Knowledge Graphs]" given two or more entities requested by a user, the system finds and visualises paths that connect these entities, forming a topical subgraph of Wikidata (Torres Gutiérrez and Hogan)
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=7j0raFQh86c Introductory workshop to Wikidata within the framework of the Latin America Contest in Wikidata 2024] (in Italian)
** [https://www.youtube.com/watch?v=-_iJcKwCnZA GeoPython 2024: Bridging Worlds: Python-Powered Integration of Wikidata and OpenStreetMap]: This talk explores Python-powered tools that integrate Wikidata with OpenStreetMap, allowing users to link entries between the two platforms to enhance geospatial data accuracy while navigating legal and ethical challenges of cross-platform data sharing.
** [https://www.youtube.com/watch?v=_GYJ6V6ySpQ LD4 2024 Conference: Wikidata and Open Data: Enhancing the Hausa Community's Digital Presence]
** [https://www.youtube.com/watch?v=X88n85Q9O5U Dynamic Mapping using Collaborative Knowledge Graphs: Real-Time SKOS Mapping from Wikidata]: This presentation introduces a workflow using SPARQL queries to dynamically map live Wikidata data to SKOS concepts, featuring a Python tool that converts CSV outputs into RDF triples for integration into linked data environments and knowledge graphs, emphasizing real-time data retrieval and interoperability.
** [https://www.youtube.com/watch?v=PIvp1SqPF4c How to add location coordinates to Wikidata Items] (in Dagbanli)
** [https://www.youtube.com/watch?v=Die9VnTtep8 Clean-up of problematic Dagbani lexemes]: [[d:Wikidata:Lexicographical_data/Documentation/Languages/dag#Maintenance_tasks|Wikidata:Lexicographical data/Documentation/Languages/dag#Maintenance_tasks]] (in Dagbanli)
** [https://www.youtube.com/watch?v=T4jduWucxao How to link Wikidata Items to Wikipedia Articles]
** [https://www.youtube.com/watch?v=TPPrXFK3E10 Best Practices to editing Dagbani Lexemes on Wikidata]
* Podcasts
** [https://podcasts.apple.com/lu/podcast/could-making-wikidata-human-readable-lead-to-better-ai/id1713408769?i=1000672273741&l=de-DE Could making Wikidata 'human' readable lead to better AI?]: [[User:Lydia Pintscher (WMDE)|Lydia Pintscher (WMDE)]], Portfolio Lead Product Manager at Wikidata Deutschland, discussed a new project aimed at making Wikidata more 'human' readable for Large Language Models (LLMs), which could improve AI reliability by giving these models access to high-quality, human-curated data from Wikidata.
* Notebooks
** [https://observablehq.com/@pac02/citizenship-concentration-in-nobel-prize Citizenship concentration in Nobel laureates]
** [https://observablehq.com/@pac02/continental-and-country-diversity-in-wikipedia-art Continental and country diversity in Wikipedia articles]
''' Tool of the week '''
* '''Elemwala (এলেমওয়ালা)''' ([https://elemwala.toolforge.org https://elemwala.toolforge.org]): is a proof-of-concept interface that allows you to input abstract content and get natural language text in a given output language. There may well be errors with particular inputs, and the text may not be quite as natural as you might expect, but that's where your improvements to your language's lexemes, other Wikidata items, and the tool's [https://gitlab.com/mahir256/ninai source] [https://gitlab.com/mahir256/udiron code] come in!
* [https://github.com/johnsamuelwrites/mlscores mlscores]: Tool for calculating multilinguality score of Wikidata items (including properties). E.g. for [[d:Q2013|Wikidata (Q2013)]], the scores are - ''en'': 99.66%, ''fr'': 89.49%, ''es'': 84.07%, ''pt'': 68.47%. For [[d:Property:P31|instance of (P31)]], the scores are - ''en'': 99.86%, ''fr'': 87.12%, ''es'': 80.83%, ''pt'': 61.37%.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* Launch of [[Wikidata:WikiProject Deprecate P642|WikiProject Deprecate P642]]: The goal of this project is to prepare for deprecation, and eventual removal, of the property [[d:Property:P642|of (P642)]]. Currently, [[d:Property:P642|of (P642)]] is labeled as "being deprecated", meaning its use is still allowed, but discouraged. From a peak of around 900,000 uses, the property now has around 700,000 uses (see status [https://query-chest.toolforge.org/redirect/oFt2TvlNg0iASOSOuASMuCO2wMaEqSYC6QGm2YkU08i here]). Our goal is to reduce that as much as possible in a systematic way, while ensuring that appropriate properties exist to replace all valid uses of [[d:Property:P642|of (P642)]]. The latter is key to officially deprecating the property. Before ''removing'' the property, we want to get as close to zero uses as possible.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P13044|characteristic of]] (<nowiki>(qualifier only) statement value is a characteristic, quality, property, or state of this qualifier value</nowiki>)
***[[:d:Property:P13045|has kanji reading]] (<nowiki>phonetic reading or pronunciation of the kanji</nowiki>)
***[[:d:Property:P13046|publication type of scholarly work]] (<nowiki>Publication type of scholarly work</nowiki>)
***[[:d:Property:P13047|leased to]] (<nowiki>person or organisation that holds or was granted a lease on the subject</nowiki>)
***[[:d:Property:P13048|magazine capacity]] (<nowiki>number of projectiles or objects in the magazine feeding a weapon or tool</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Property:P12998|Newgrounds submission ID]], [[:d:Property:P12999|Storia della civiltà europea ID]], [[:d:Property:P13000|Encyclopedia of Brno History literature ID]], [[:d:Property:P13001|Linked Open Vocabularies ID]], [[:d:Property:P13002|Ontobee ID]], [[:d:Property:P13003|typeset.io journal ID]], [[:d:Property:P13004|NooSFere editorial collection ID]], [[:d:Property:P13005|pomniky.npmk.cz ID]], [[:d:Property:P13014|Dictionary of guerrillas and anti-Franco resistance fighters ID]], [[:d:Property:P13015|e-LIS publication ID]], [[:d:Property:P13016|GameReactor company ID]], [[:d:Property:P13017|Latgales dati person ID]], [[:d:Property:P13018|FantLab artist ID]], [[:d:Property:P13019|RedBA Granada authority ID]], [[:d:Property:P13020|NWIS site ID]], [[:d:Property:P13021|MetalTabs.com band ID]], [[:d:Property:P13022|Koha Kütüphane ID]], [[:d:Property:P13023|HA! artwork ID]], [[:d:Property:P13024|France television program ID]], [[:d:Property:P13026|Radio France program ID]], [[:d:Property:P13027|Grand Est inventory ID]], [[:d:Property:P13028|Norwegian Media Authority's film rating ID]], [[:d:Property:P13029|Historical Encyclopedia of Siberia ID]], [[:d:Property:P13030|Münzkabinett ID]], [[:d:Property:P13031|MyWaifuList character ID]], [[:d:Property:P13032|Kramerius of Czech Digital Library UUID]], [[:d:Property:P13034|European Parliament document ID]], [[:d:Property:P13035|Western Australian Biographical Index]], [[:d:Property:P13037|beniabbandonati (detailed sheet) ID]], [[:d:Property:P13038|beniabbandonati (summary sheet) ID]], [[:d:Property:P13039|Biblioteka Nauki article ID]], [[:d:Property:P13040|Biblioteka Nauki journal ID]], [[:d:Property:P13041|Biblioteka Nauki book ID]], [[:d:Property:P13042|Biblioteka Nauki publisher ID]], [[:d:Property:P13043|PNM Middle Kingdom and New Kingdom person ID]], [[:d:Property:P13049|DDB person ID]], [[:d:Property:P13050|CIRDOC publication ID]], [[:d:Property:P13051|CIRDOC author ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/chemical formula|chemical formula]] (<nowiki>Description of chemical compound giving element symbols and counts</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/mode of reproduction|mode of reproduction]] (<nowiki>ways for living organisms to propagate or produce their offsprings</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/health points|health points]] (<nowiki>health or armor points of this video game, board game or role-playing game character</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/damage|damage]] (<nowiki>damage value of this video game weapon, ability or character</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/male mean age|male mean age]] (<nowiki>male mean age in a given place; qualifier of {{P|4442}}</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/female mean age|female mean age]] (<nowiki>female mean age in a given place; qualifier of {{P|4442}}</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Mummy of a person|Mummy of a person]] (<nowiki>mummy of a person</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/WPBSA com player ID|WPBSA com player ID]] (<nowiki>Identifier for an athlete on the main website of WPBSA</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/JLPT level|JLPT level]] (<nowiki>difficulty of word by the level of JLPT</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/beer style|beer style]] (<nowiki>Classification of a beer based on its style</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/has forks|has forks]] (<nowiki>Notable software forks of this software</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Monument Counter ID|Monument Counter ID]] (<nowiki>Digital memorial for women killed by violence</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/most populous settlement|most populous settlement]] (<nowiki>city, town, or other settlement with the largest population in this area (country, state, county, continent, etc.)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/FAO fungal entity ID|FAO fungal entity ID]] (<nowiki>identifier from FAO ontology for fungal gross anatomy</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/TEES ID|TEES ID]] (<nowiki>Dictionary of Turkish literature works</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/bais|bais]] (<nowiki>Indicates a specific form of bias present in a media source, organization, or document, such as false balance, slant, or omission, affecting the representation of information.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/TDK lexeme ID|TDK lexeme ID]] (<nowiki>Dictionary created by the [[Q1569712|Turkish Language Association]]</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Atatürk Ansiklopedisi ID|Atatürk Ansiklopedisi ID]] (<nowiki>Online Turkish encyclopedia created by [[Q6062914]] and [[Q19610584]]</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Eurotopics ID|Eurotopics ID]] (<nowiki>A database containing data on European media.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Stated in unreliable source|Stated in unreliable source]] (<nowiki>used in the references field to refer to the database that is considered a unreliable source in which the claim is made</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/case id (mainland China)|case id (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BioMed Central journal ID|BioMed Central journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FightTime fighters ID|FightTime fighters ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Korean Basketball League ID|Korean Basketball League ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant L'Humanité d’un sujet|Identifiant L'Humanité d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Basketball Association ID2|Chinese Basketball Association ID2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hlídač státu subject ID|Hlídač státu subject ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense Person ID|Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cihai encyclopedia entry ID|Cihai encyclopedia entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cihai dictionary entry ID|Cihai dictionary entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Duocet Wiki of Plants ID|Duocet Wiki of Plants ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dwelly entry ID|Dwelly entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indo-Tibetan Lexical Resource ID|Indo-Tibetan Lexical Resource ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A digital concordance of the R̥gveda ID|A digital concordance of the R̥gveda ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vardnica.aizpute.lv ID|vardnica.aizpute.lv ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Department of Defense Identification Code|Department of Defense Identification Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un document audiovisuel dans le catalogue de l'Inathèque|Identifiant d'un document audiovisuel dans le catalogue de l'Inathèque]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LWW journal ID|LWW journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BAHRA ID|BAHRA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Historical Gazetteer place ID|World Historical Gazetteer place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Diccionario biográfico de Castilla-La Mancha ID|Diccionario biográfico de Castilla-La Mancha ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AniSearch person ID|AniSearch person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Babelio d'un sujet|identifiant Babelio d'un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'une personne sur Madelen|Identifiant d'une personne sur Madelen]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ITTF PTT ID|ITTF PTT ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Push Square series ID|Push Square series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VG247 series ID|VG247 series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dtf.ru person ID|dtf.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Libération d’un sujet|Identifiant Libération d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI Newspaper Collection ID|NLI Newspaper Collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia bresciana ID|Enciclopedia bresciana ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/obastan.com dictionary IDs|obastan.com dictionary IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Israel Railways Corporation Ltd station number|Israel Railways Corporation Ltd station number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spirit of Metal band ID|Spirit of Metal band ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rate Your Music track ID|Rate Your Music track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Legaseriea.it player ID|Legaseriea.it player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Actu.fr d’un sujet|Identifiant Actu.fr d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant TF1 info d’un sujet|Identifiant TF1 info d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant RTL d’un sujet|Identifiant RTL d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant France Info d’un sujet|Identifiant France Info d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/graphclasses.org ID|graphclasses.org ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant L’Équipe d'une équipe de basketball|identifiant L’Équipe d'une équipe de basketball]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant L'Équipe d'un basketteur|identifiant L'Équipe d'un basketteur]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eHLFL ID|eHLFL ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Journalistikon.de-ID|Journalistikon.de-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NRW-Archivportal-ID|NRW-Archivportal-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Taiwan Railways station number|Taiwan Railways station number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DVIDS unit ID|DVIDS unit ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Taiwan Professional Basketball League ID|Taiwan Professional Basketball League ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/BXjc Amount of population in cities in Israel over the last 45 years (where this information is entered)] ([https://x.com/idoklein1/status/1845525486463750598 source])
** [https://w.wiki/9J7N Real numbers with their approximate value]
** [https://w.wiki/BXkH Youngest people (born or died in Dresden)] ([[d:User:Stefan_Kühn/Dresden#Jüngsten_Personen|source]])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject PatternsKilkenny|PatternsKilkenny]] - Patterns were devotional days on the day of the patron saint of a parish or area or at least an annually occurring day when the people of the locality held their personal devotions in a certain pattern (hence the name), i.e. "doing the rounds" around trees or other landmarks at the sacred site. This project tries to collate the records and memories of these patterns for County Kilkenny.
** [[d:Wikidata:WikiProject Deprecate P642|Deprecate P642]] - The goal of this project is to prepare for deprecation, and eventual removal, of the property [[d:Property:P642|of (P642)]].
** [[d:Wikidata:WikiProject AIDS Walks|AIDS Walks]] - This project aims to collaborate with Wiki editors across the globe to highlight AIDS Walks anywhere in the world.
** [[d:Wikidata:WikiProject Temples in Roman Britain|Temples in Roman Britain]] - The aim of the Wikiproject Temples in Roman Britain is to record and catalog sacred spaces in the Roman province Britannia between 43 to 409 CE. By sacred spaces, we include (for the moment) only built structures such as temples, sanctuaries and shrines.
** [[d:Wikidata:WikiProject LinkedReindeersAlta|LinkedReindeersAlta]] - Wikidata Entry: [[d:Q130442625|WikiProject LinkedReindeersAlta (Q130442625)]] supported by the [[d:Q73901970|Research Squirrel Engineers Network (Q73901970)]]. [[c:Category:Rock Art of Alta|Commons Category:Category:Rock Art of Alta]]
** [[d:Wikidata:WikiProject Nihongo|Nihongo]] - The goal of this project is to capture the Japanese Language [[d:Q5287|Japanese (Q5287)]] in its entirety on Wikidata. We aim to give advice and establish standards for representing Japanese words as [[d:Wikidata:Lexicographical data/Documentation|lexemes]].
* WikiProject Highlights: [[d:Wikidata:WikiProject Cycling/2025 teams|Cycling/2025 teams]]
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:User:Ivan A. Krestinin/Vandalized Commons links|User:Ivan A. Krestinin/Vandalized Commons links]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q20921603|Queen of Katwe (Q20921603)]] - 2016 film directed by Mira Nair
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L311934|kuiri (L311934)]] - "cook" in Esperanto
''' Development '''
* EntitySchemas: We are continuing the work on making it possible to find an EntitySchema by its label or aliases when linking to an EntitySchema in a statement ([[phab:T375641]])
* Design system: We are continuing the work on migrating the Query Builder from Wikit to Codex
* REST API: We finished the work on language fallback support in the REST API ([[phab:T371605]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 10 07|Previous issue]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:02, 14 ඔක්තෝබර් 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27557411 -->
== Wikidata weekly summary #650 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-10-21. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 10 14|#649]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Addshore 3|Addshore]] (RfP scheduled to end after 23 October 2024 18:03 UTC)
* New requests for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/CarbonBot|CarbonBot]] - (1) Add default mul labels to given and family names when the item has an existing default label with a mul language (2) Remove duplicated aliases matching the items mul label, when the item has a native label in with a mul language. As mul has not been fully adopted, a limited of aliases would be modified each day to ensure existing workflows are not disrupted. It is expected that these tasks will apply to roughly 800,000 given and family names.
** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/So9qBot 10|So9qBot 10]] - Add [[d:Property:P1922|first line (P1922)]] with the first line of the paper to all scientific papers which has a full text link or where the abstract is available.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Upcoming: We are getting ready for [[d:Wikidata:Twelfth Birthday|Wikidata:Twelfth Birthday]] on the 29th October. We already have 30 events scheduled on the list 😍. As a reminder, when your event is ready, don't forget to (1) create a wikipage with more information about the event, participants list, etc. (2) add your event to the global calendar and the map, following the instructions here: [[d:Wikidata:Twelfth_Birthday/Run_an_event/Schedule|Wikidata:Twelfth Birthday/Run an event/Schedule]]
* Past:
** Wikidata + Wikibase office hour log ([[d:Wikidata:Events/Telegram office hour 2024-10-16|16 October 2024]])
** [[:d:Wikidata:Scholia/Events/Hackathon October 2024|Scholia hackathon]] (18-20 October) exploring technical options for handling the Wikidata graph split
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://medium.com/@jsamwrites/why-and-how-i-developed-wikidata-multilingual-calculator-22d3b2d65f03 Why and How I developed Wikidata Multilinguality Calculator - mlscores?] - a Wikidata multilingual calculator to facilitate data queries in multiple languages, enhancing accessibility and usability for non-English speakers.
* Papers
** [https://periodicos.ufsc.br/index.php/eb/article/view/99594 Catalogação em dados conectados abertos: uma experiência de biblioteca universitária com a Wikidata]
** [https://arxiv.org/abs/2410.13707 Disjointness Violations in Wikidata]
** [https://doi.org/10.48550/arXiv.2410.06010 A large collection of bioinformatics question-query pairs over federated knowledge graphs: methodology and applications]
* Notebooks: [https://observablehq.com/d/2c642cad1038e5ea Who are the most frequent guests of the show Real Time with Bill Maher?]
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=nMDs8xnKMaA Wikidata Lexicographical Data | Lucas Werkmeister] - Introduction to Wikidata Lexicographical Data to Dagbani Wikimedians]
** [https://www.youtube.com/watch?v=wfN6qsEZTmg Why is Wikidata important for Wikipedia in Spanish] (in Spanish) - "In this workshop we will learn about the value that Wikidata can bring us when working on eswiki articles. We will learn how knowledge is shared between platforms, and how it can save a lot of work for both the Spanish Wikipedia community and other people working on an article on another Wikipedia."
** [https://www.youtube.com/watch?v=LaPy1yf9rk4 Empowering Lexicographical Data Contributions on Wikidata with Lexica] - "In this session, participants will explore the fascinating world of lexicographical data on Wikidata and learn how to contribute meaningfully using Lexica, a tool designed for easy micro-edits to Lexemes from mobile devices. We will start with a brief introduction to lexicographical data and importance of linking Lexemes to Items. Next, we’ll dive into Lexica, showcasing its key features and providing a step-by-step guide on linking Lexemes to Items on Wikidata. This hands-on workshop is open to both experienced contributors and newcomers, empowering everyone with the knowledge and skills to make impactful contributions to Wikidata’s lexicographical data. By the end of the session, participants will be ready to use Lexica to enrich language data on Wikidata."
** [https://www.youtube.com/watch?v=L1PssAyMfQQ Wikidata ontology, controlled vocabularies and Wikidata Graph Builder] - This video talks about the Wikidata ontology, how to connect controlled vocabularies to Wikidata, and how to use the Wikidata Graph Builder
** [https://www.youtube.com/watch?v=FrP2KXJyndk How to use Wikidata for GLAM institutions... - WMCEEM 2024 Istanbul] - How to use Wikidata for GLAM institutions: Case Study for museums in Türkiye and person data
** [https://www.youtube.com/watch?v=0Hc9AQU2tHI Hidden Histories: Illuminating LGBTQ+ archives at the University of Las Vegas, Nevada using Wikidata] - "The University of Nevada, Las Vegas Special Collections and Archives has been strategically working to increase the discoverability, visibility, and access to collections related to marginalized communities in Southern Nevada. In the first stage of this grant-funded Wiki project, over 60 archival collections and 80 oral histories, including related people, businesses, and events associated with the Las Vegas LGBTQ+ community, have been contributed to Wikidata. In this presentation, the author continues this work by introducing UNLV's Special Collections Wiki project, "LGBTQ Hidden Histories." The presentation will discuss ongoing efforts to create, expand, and enrich linked data about the Nevada LGBTQ+ community, address challenges faced during entity extraction using archival materials, and conclude with a linked data visualization exercise using Wikiframe-VG (Wikiframe Visual Graph)."
** [https://www.youtube.com/watch?v=zE0QuHCgB6k Africa Wiki Women Wikidata Birthday First Session]
** [https://www.youtube.com/watch?v=27WodYruHEw Africa Wiki Women Wikidata session on creating SPARQL Queries]
''' Tool of the week '''
* [[m:User:Ainali/PreViewStats.js|User:Ainali/PreViewStats.js]] - is a Userscript that gives a quick glance at the pageviews in the header (and links to the full views). If you install it on your global.js on meta, it works on all projects).
* [[d:Wikidata:ProVe|Wikidata:ProVe]] - (Automated PROvenance VErification of Knowledge Graphs against Textual Sources) - is a tool for helping editors improve the references of Wikidata Items.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibase-cloud@lists.wikimedia.org/thread/NVDXC2I2BIPF5UMV4LFVAXG6VKLTG4LS/ Deepesha Burse joins WMDE as Developer Advocate for Wikibase Suite]
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibase-cloud@lists.wikimedia.org/thread/RLNHTH3EQKOOV6N53KDELMVGAN2PWL46/ Wikibase Suite: Patch releases] as the first round of patch releases for all Wikibase Suite products, including all WBS Images as well as WBS Deploy
* The CampaignEvents extension is now live on Wikidata! This means that if you are an event organizer, you can use several new tools to help manage your events more easily. By getting the Event Organizer right, you can:
** Use simple on-wiki registration for your events.
** Integrate Outreach Dashboard with your event registration page. ([[:File:Episode_4_How_To_Link_The_Outreach_Dashboard_To_Your_Event_Page.webm|see demo]])
** Communicate more easily with your registered participants. ([[:File:Episode_5_How_To_Email_Participants.webm|see demo]])
** Make your events more visible to other editors through the [[Special:AllEvents|Special:AllEvents page]].
** Find potential participants for your next events. ([[:File:How_to_test_the_Invitation_List_tool.webm|see demo]]), and much more!
** With this extension, you can also see all global events (past, present, and future) on the Special:AllEvents page, but only events using the event registration feature will appear there. If you are an organizer and want to use these new tools, follow the instructions on the [[d:Wikidata:Event_Organizers|Wikidata:Event_Organizers page]] to request the Event Organizer right.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13044|characteristic of]] (<nowiki>(qualifier only) statement value is a characteristic, quality, property, or state of this qualifier value</nowiki>)
**[[:d:Property:P13045|has kanji reading]] (<nowiki>phonetic reading or pronunciation of the kanji</nowiki>)
**[[:d:Property:P13046|publication type of scholarly work]] (<nowiki>type of this scholarly work (e.g. “systematic review”, “proceedings”, etc.)</nowiki>)
**[[:d:Property:P13047|leased to]] (<nowiki>person or organisation that holds or was granted a lease on the subject</nowiki>)
**[[:d:Property:P13048|magazine capacity]] (<nowiki>number of projectiles or objects in the magazine feeding a weapon or tool</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13005|pomniky.npmk.cz ID]], [[:d:Property:P13014|Dictionary of guerrillas and anti-Franco resistance fighters ID]], [[:d:Property:P13015|e-LIS publication ID]], [[:d:Property:P13016|GameReactor company ID]], [[:d:Property:P13017|Latgales dati person ID]], [[:d:Property:P13018|FantLab artist ID]], [[:d:Property:P13019|RedBA Granada authority ID]], [[:d:Property:P13020|NWIS site ID]], [[:d:Property:P13021|MetalTabs.com band ID]], [[:d:Property:P13022|Koha Kütüphane ID]], [[:d:Property:P13023|HA! artwork ID]], [[:d:Property:P13024|France television program ID]], [[:d:Property:P13026|Radio France program ID]], [[:d:Property:P13027|Grand Est inventory ID]], [[:d:Property:P13028|Norwegian Media Authority's film rating ID]], [[:d:Property:P13029|Historical Encyclopedia of Siberia ID]], [[:d:Property:P13030|Münzkabinett ID]], [[:d:Property:P13031|MyWaifuList character ID]], [[:d:Property:P13032|Kramerius of Czech Digital Library UUID]], [[:d:Property:P13034|European Parliament document ID]], [[:d:Property:P13035|Western Australian Biographical Index]], [[:d:Property:P13037|beniabbandonati (detailed sheet) ID]], [[:d:Property:P13038|beniabbandonati (summary sheet) ID]], [[:d:Property:P13039|Biblioteka Nauki article ID]], [[:d:Property:P13040|Biblioteka Nauki journal ID]], [[:d:Property:P13041|Biblioteka Nauki book ID]], [[:d:Property:P13042|Biblioteka Nauki publisher ID]], [[:d:Property:P13043|PNM Middle Kingdom and New Kingdom person ID]], [[:d:Property:P13049|DDB person ID]], [[:d:Property:P13050|CIRDOC publication ID]], [[:d:Property:P13051|CIRDOC author ID]], [[:d:Property:P13052|BAHRA ID]], [[:d:Property:P13053|AniSearch person ID]], [[:d:Property:P13055|Dwelly entry ID]], [[:d:Property:P13056|Rate Your Music track ID]], [[:d:Property:P13057|Spirit of Metal band ID]], [[:d:Property:P13058|Madelen person ID]], [[:d:Property:P13059|Babelio subject ID]], [[:d:Property:P13060|Indo-Tibetan Lexical Resource ID]], [[:d:Property:P13061|World Historical Gazetteer place ID]], [[:d:Property:P13062|VG247 series ID]], [[:d:Property:P13063|ITTF PTT ID]], [[:d:Property:P13064|Lega Serie A player ID]], [[:d:Property:P13065|Push Square series ID]], [[:d:Property:P13066|LWW journal ID]], [[:d:Property:P13067|Diccionario biográfico de Castilla-La Mancha ID]], [[:d:Property:P13068|Enciclopedia bresciana ID]], [[:d:Property:P13069|A digital concordance of the R̥gveda ID]], [[:d:Property:P13070|Inathèque document ID]], [[:d:Property:P13071|TEES ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/chemical formula|chemical formula]] (<nowiki>Description of chemical compound giving element symbols and counts</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/mode of reproduction|mode of reproduction]] (<nowiki>ways for living organisms to propagate or produce their offsprings</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/health points|health points]] (<nowiki>health or armor points of this video game, board game or role-playing game character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/damage|damage]] (<nowiki>damage value of this video game weapon, ability or character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/male mean age|male mean age]] (<nowiki>male mean age in a given place; qualifier of {{P|4442}}</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/female mean age|female mean age]] (<nowiki>female mean age in a given place; qualifier of {{P|4442}}</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Mummy of a person|Mummy of a person]] (<nowiki>mummy of a person</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/WPBSA com player ID|WPBSA com player ID]] (<nowiki>Identifier for an athlete on the main website of WPBSA</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/JLPT level|JLPT level]] (<nowiki>difficulty of word by the level of JLPT</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/beer style|beer style]] (<nowiki>Classification of a beer based on its style</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/has forks|has forks]] (<nowiki>Notable software forks of this software</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Monument Counter ID|Monument Counter ID]] (<nowiki>Digital memorial for women killed by violence</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/most populous settlement|most populous settlement]] (<nowiki>city, town, or other settlement with the largest population in this area (country, state, county, continent, etc.)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/FAO fungal entity ID|FAO fungal entity ID]] (<nowiki>identifier from FAO ontology for fungal gross anatomy</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/bais|bais]] (<nowiki>Indicates a specific form of bias present in a media source, organization, or document, such as false balance, slant, or omission, affecting the representation of information.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/TDK lexeme ID|TDK lexeme ID]] (<nowiki>Dictionary created by the [[Q1569712|Turkish Language Association]]</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Atatürk Ansiklopedisi ID|Atatürk Ansiklopedisi ID]] (<nowiki>Online Turkish encyclopedia created by [[Q6062914]] and [[Q19610584]]</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Eurotopics ID|Eurotopics ID]] (<nowiki>A database containing data on European media.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Stated in unreliable source|Stated in unreliable source]] (<nowiki>used in the references field to refer to the database that is considered a unreliable source in which the claim is made</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Google Plus code|Google Plus code]] (<nowiki>Identifier for a location as seen on Google Maps</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/reversal of|reversal of]] (<nowiki>reversal of, inversion of</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/rubrique d'une installation classée pour la protection de l'environnement|rubrique d'une installation classée pour la protection de l'environnement]] (<nowiki></nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/case id (mainland China)|case id (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BioMed Central journal ID|BioMed Central journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FightTime fighters ID|FightTime fighters ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Korean Basketball League ID|Korean Basketball League ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant L'Humanité d’un sujet|Identifiant L'Humanité d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Basketball Association ID2|Chinese Basketball Association ID2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense Person ID|Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cihai encyclopedia entry ID|Cihai encyclopedia entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cihai dictionary entry ID|Cihai dictionary entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Duocet Wiki of Plants ID|Duocet Wiki of Plants ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vardnica.aizpute.lv ID|vardnica.aizpute.lv ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Department of Defense Identification Code|Department of Defense Identification Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dtf.ru person ID|dtf.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Libération d’un sujet|Identifiant Libération d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI Newspaper Collection ID|NLI Newspaper Collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/obastan.com dictionary IDs|obastan.com dictionary IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Israel Railways Corporation Ltd station number|Israel Railways Corporation Ltd station number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Actu.fr d’un sujet|Identifiant Actu.fr d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant TF1 info d’un sujet|Identifiant TF1 info d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant RTL d’un sujet|Identifiant RTL d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant France Info d’un sujet|Identifiant France Info d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/graphclasses.org ID|graphclasses.org ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant L’Équipe d'une équipe de basketball|identifiant L’Équipe d'une équipe de basketball]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant L'Équipe d'un basketteur|identifiant L'Équipe d'un basketteur]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eHLFL ID|eHLFL ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Journalistikon.de-ID|Journalistikon.de-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NRW-Archivportal-ID|NRW-Archivportal-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Taiwan Railways station number|Taiwan Railways station number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DVIDS unit ID|DVIDS unit ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Taiwan Professional Basketball League ID|Taiwan Professional Basketball League ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sapere.it Italian Dictionary ID|Sapere.it Italian Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense Work of Art|Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense Work of Art]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DDB institution ID|DDB institution ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Steam tag ID|Steam tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SWERIK Party ID|SWERIK Party ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Songkick area ID|Songkick area ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Damehåndbolddatabasen ID|Damehåndbolddatabasen ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KISTI institute ID|KISTI institute ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Les Inrockuptibles d'un sujet|Identifiant Les Inrockuptibles d'un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AELC author ID|AELC author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spirit of Metal IDs|Spirit of Metal IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yandex Maps place ID|Yandex Maps place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finlandssvenska bebyggelsenamn ID|Finlandssvenska bebyggelsenamn ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VK track ID|VK track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia medica ID|Enciclopedia medica ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GERS ID|GERS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/European Legislation Identifier|European Legislation Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danbooru tag|Danbooru tag]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Digital LIMC ID|Digital LIMC ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Health Facility Registry ID|Health Facility Registry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GamersGlobal genre|GamersGlobal genre]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/Baio Copyright duration by Country] ([https://t.me/c/1224298920/135958 source])
** [https://w.wiki/Bcso The Mississippi River and its tributaries] ([https://x.com/idoklein1/status/1848355287838634145 source])
** [https://w.wiki/6PAr List of countries sorted by life expectancy]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:Wikiproject Dominio Público en América Latina|Dominio Público en América Latina]] - The Public Domain in Latin America Wikiproject aims to improve the data available in Wikidata on authors and works of authorship in Latin America, with emphasis on copyright status to identify whether or not authors and their works are in the public domain.
* WikiProject Highlights:
** [[d:Wikidata:WikiProject India/Reservoirs|India/Reservoirs]]
** [[d:Wikidata:WikiProject every politician/Egypt|Every politician/Egypt]]
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/List of properties/1-1000|Most used properties]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q18647981|Moana (Q18647981)]]: 2016 American computer animated film (2024-10-21)
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L863492|rehbraun (L863492)]]: German adjective, means "light brown with a slight reddish tinge"
''' Development '''
* Vector 2020: We’re working on improving Wikibase’s dark mode support somewhat ([[phab:T369385]])
* We polished the automatic undo/redo messages to make them more useful ([[phab:T194402]])
* Design system: We’re close to finishing migrating Special:NewLexeme to the Codex design system
* EntitySchemas: We’re working on searching EntitySchema values by label and alias ([[phab:T375641]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 10 14|Previous issue]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:44, 21 ඔක්තෝබර් 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27557411 -->
== Wikidata weekly summary #551 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-10-28. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 10 21|#650]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Addshore 3|Addshore]] (successful) - Welcome back, Adam!
* New request for comments: [[d:Wikidata_talk:Notability#Remove_the_"ceb"-Wikipedia_from_automatic_notability|Discussion about remove notability for ceb-Wiki]]
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Wikidata's 12th Birthday is almost here! Let’s celebrate together and make it unforgettable! 🎂 Join in for events happening across the globe in October & November -- there's something for everyone! Here’s how you can be part of the fun.
** Find a local event and connect with fellow Wikidata enthusiasts!
** Give a birthday gift to the community -- whether it's a cool new tool or something fun!
** Join our big online celebration on October 29th -- don’t miss out! [[Wikidata:Twelfth_Birthday]]
** Join the special Wikidata [https://wikis.world/@wikimediaDE@social.wikimedia.de/113384930634982280 Query-party tomorrow] and win some branded Wikidata socks! 🎉
* The LD4 Wikidata Affinity Group is taking a break from our new project series format this coming Tuesday, October 29, 2024 at 9am PT / 12pm ET / 16:00 UTC / 6pm CEST ([https://zonestamp.toolforge.org/1730217600 Time zone converter]) to celebrate Hallowe'en! We'll be celebrating Spooky Season with a WitchyData Working Hour! Following on Christa Strickler's recent project series, we will continue building proficiency with the Mix'n'match tool, but with a ghoulish twist. Join the fall fun by updating your [https://www.canva.com/zoom-virtual-backgrounds/templates/halloween/ Zoom background] or even coming in costume. BYOC (bring your own candy). Event page: [[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/2024-October-29_Wikidata_Working_Hour|Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Wikidata Working Hours/2024-October-29 Wikidata Working Hour]]
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs: [https://blog.wikimedia.de/2024/10/28/wikidata-wird-12-jahre/ Wikidata celebrates 12. Birthday – These are the coolest queries from 112 million entries] (in German) - "Wikidata, the world's largest free knowledge base, celebrates the 12th of October. Birthday. The open data graph for structured knowledge collects facts about numerous terms (items). Meanwhile, Wikidata includes an impressive 112 million items – and many more facts! On the occasion of Wikidata's birthday, we put the collected knowledge to the test and present the most exciting 12 queries that were created from it."
**
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=M88w_omwoHM 2024 Wikidata Cross-Domain Forum 2024] (in Chinese)
** [https://www.youtube.com/watch?v=DsU0LykhRBg Wikidata Day NYC 2024 @ Pratt]
** [https://www.youtube.com/watch?v=JQ6dPf5kgKM Mapping the Accused Witches of Scotland in place and time]
** [https://www.youtube.com/watch?v=0BIq8qDT6JE What is Wikibase and what is it used for?] (in Spanish)
** [https://www.youtube.com/watch?v=Lm7NWXX6qz4 Introduction to Wikidata - Wikidata Days 2024 (First day)] (in Spanish)
** [https://www.youtube.com/watch?v=2YxbOPVJXvY Is there a system to capture data in Wikidata automatically?] (in Spanish)
''' Tool of the week '''
* [[Wikidata:Lexica|Lexica]] – A mobile-friendly tool that simplifies micro contributions to lexicographical data on Wikidata, making various editing tasks accessible and intuitive for contributors of all experience levels. This tool is developed by the WMDE Wikidata Software Collaboration team in Indonesia. Try Lexica through this link: https://lexica-tool.toolforge.org/
''' Other Noteworthy Stuff '''
* The [[m:Global Open Initiative|Global Open Initiative]] Foundation is building an open-source web app for Supreme Court cases in Ghana. We are looking for volunteers in the following roles: Frontend Developers, Backend Developers, Wikidata/SPARQL Experts, UI/UX Designers, Quality Assurance (QA) Testers, and Legal Professionals. Join us by sendind your resume and a brief description of your expertise to globalopeninitiative{{@}}gmail.com
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13044|characteristic of]] (<nowiki>(qualifier only) statement value is a characteristic, quality, property, or state of this qualifier value</nowiki>)
**[[:d:Property:P13045|has kanji reading]] (<nowiki>phonetic reading or pronunciation of the kanji</nowiki>)
**[[:d:Property:P13046|publication type of scholarly work]] (<nowiki>type of this scholarly work (e.g. “systematic review”, “proceedings”, etc.)</nowiki>)
**[[:d:Property:P13047|leased to]] (<nowiki>person or organisation that holds or was granted a lease on the subject</nowiki>)
**[[:d:Property:P13048|magazine capacity]] (<nowiki>number of projectiles or objects in the magazine feeding a weapon or tool</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13016|GameReactor company ID]], [[:d:Property:P13017|Latgales dati person ID]], [[:d:Property:P13018|FantLab artist ID]], [[:d:Property:P13019|RedBA Granada authority ID]], [[:d:Property:P13020|NWIS site ID]], [[:d:Property:P13021|MetalTabs.com band ID]], [[:d:Property:P13022|Koha Kütüphane ID]], [[:d:Property:P13023|HA! artwork ID]], [[:d:Property:P13024|France television program ID]], [[:d:Property:P13026|Radio France program ID]], [[:d:Property:P13027|Grand Est inventory ID]], [[:d:Property:P13028|Norwegian Media Authority's film rating ID]], [[:d:Property:P13029|Historical Encyclopedia of Siberia ID]], [[:d:Property:P13030|Münzkabinett ID]], [[:d:Property:P13031|MyWaifuList character ID]], [[:d:Property:P13032|Kramerius of Czech Digital Library UUID]], [[:d:Property:P13034|European Parliament document ID]], [[:d:Property:P13035|Western Australian Biographical Index]], [[:d:Property:P13037|beniabbandonati (detailed sheet) ID]], [[:d:Property:P13038|beniabbandonati (summary sheet) ID]], [[:d:Property:P13039|Biblioteka Nauki article ID]], [[:d:Property:P13040|Biblioteka Nauki journal ID]], [[:d:Property:P13041|Biblioteka Nauki book ID]], [[:d:Property:P13042|Biblioteka Nauki publisher ID]], [[:d:Property:P13043|PNM Middle Kingdom and New Kingdom person ID]], [[:d:Property:P13049|DDB person (GND) ID]], [[:d:Property:P13050|CIRDOC publication ID]], [[:d:Property:P13051|CIRDOC author ID]], [[:d:Property:P13052|BAHRA ID]], [[:d:Property:P13053|AniSearch person ID]], [[:d:Property:P13055|Dwelly entry ID]], [[:d:Property:P13056|Rate Your Music track ID]], [[:d:Property:P13057|Spirit of Metal band ID]], [[:d:Property:P13058|Madelen person ID]], [[:d:Property:P13059|Babelio subject ID]], [[:d:Property:P13060|Indo-Tibetan Lexical Resource ID]], [[:d:Property:P13061|World Historical Gazetteer place ID]], [[:d:Property:P13062|VG247 series ID]], [[:d:Property:P13063|ITTF PTT ID]], [[:d:Property:P13064|Lega Serie A player ID]], [[:d:Property:P13065|Push Square series ID]], [[:d:Property:P13066|LWW journal ID]], [[:d:Property:P13067|Diccionario biográfico de Castilla-La Mancha ID]], [[:d:Property:P13068|Enciclopedia bresciana ID]], [[:d:Property:P13069|A digital concordance of the R̥gveda ID]], [[:d:Property:P13070|Inathèque document ID]], [[:d:Property:P13071|TEES ID]], [[:d:Property:P13072|DVIDS unit ID]], [[:d:Property:P13073|Korean Basketball League player ID]], [[:d:Property:P13075|Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense person ID]], [[:d:Property:P13076|Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense work of art ID]], [[:d:Property:P13077|Atatürk Ansiklopedisi ID]], [[:d:Property:P13078|Cihai encyclopedia entry ID]], [[:d:Property:P13079|eHLFL ID]], [[:d:Property:P13080|Songkick area ID]], [[:d:Property:P13081|DDB institution ID]], [[:d:Property:P13082|Enciclopedia medica ID]], [[:d:Property:P13083|Sapere.it Italian Dictionary ID]], [[:d:Property:P13084|Steam tag ID]], [[:d:Property:P13085|L'Équipe basketball team ID]], [[:d:Property:P13086|AELC author ID]], [[:d:Property:P13087|TF1 info topic ID]], [[:d:Property:P13088|RTL topic ID]], [[:d:Property:P13089|Actu.fr topic ID]], [[:d:Property:P13090|FAO fungal entity ID]], [[:d:Property:P13091|France Info topic ID]], [[:d:Property:P13092|KISTI institute ID]], [[:d:Property:P13093|Israel Railways station number]], [[:d:Property:P13094|Digital LIMC ID]], [[:d:Property:P13095|TDK lexeme ID]], [[:d:Property:P13096|Yandex Maps organization ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/chemical formula|chemical formula]] (<nowiki>Description of chemical compound giving element symbols and counts</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/mode of reproduction|mode of reproduction]] (<nowiki>ways for living organisms to propagate or produce their offsprings</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/health points|health points]] (<nowiki>health or armor points of this video game, board game or role-playing game character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/damage|damage]] (<nowiki>damage value of this video game weapon, ability or character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Mummy of a person|Mummy of a person]] (<nowiki>mummy of a person</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/WPBSA com player ID|WPBSA com player ID]] (<nowiki>Identifier for an athlete on the main website of WPBSA</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/JLPT level|JLPT level]] (<nowiki>difficulty of word by the level of JLPT</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/beer style|beer style]] (<nowiki>Classification of a beer based on its style</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/has forks|has forks]] (<nowiki>Notable software forks of this software</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Monument Counter ID|Monument Counter ID]] (<nowiki>Digital memorial for women killed by violence</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/most populous settlement|most populous settlement]] (<nowiki>city, town, or other settlement with the largest population in this area (country, state, county, continent, etc.)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Eurotopics ID|Eurotopics ID]] (<nowiki>A database containing data on European media.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/rubrique d'une installation classée pour la protection de l'environnement|rubrique d'une installation classée pour la protection de l'environnement]] (<nowiki>Industrial or agricultural operations generating risks to health and the environment are regulated in France. The various risks are organized into headings in the nomenclature of installations classified for environmental protection. The dangers, pollution and nuisances of each operation are listed by public authorities.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/prototypical syntactic role of argument|prototypical syntactic role of argument]] (<nowiki>qualifier for {{P|9971}} indicating the most basic/fundamental syntactic position of that argument for that verb sense (that is, when the argument structure is not subject to any alternations)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/operating cost|operating cost]] (<nowiki>ongoing recurring cost for operating or using an object</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/effective life of asset|effective life of asset]] (<nowiki>duration of time which an object/asset is expected to be used before needing to be disposed of or replaced</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Toki Pona headnoun|Toki Pona headnoun]] (<nowiki>Toki Pona common noun for which the name serves as a proper modifier</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/case id (mainland China)|case id (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BioMed Central journal ID|BioMed Central journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant L'Humanité d’un sujet|Identifiant L'Humanité d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cihai dictionary entry ID|Cihai dictionary entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Duocet Wiki of Plants ID|Duocet Wiki of Plants ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vardnica.aizpute.lv ID|vardnica.aizpute.lv ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Department of Defense Identification Code|Department of Defense Identification Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dtf.ru person ID|dtf.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Libération d’un sujet|Identifiant Libération d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI Newspaper Collection ID|NLI Newspaper Collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/obastan.com dictionary IDs|obastan.com dictionary IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/graphclasses.org ID|graphclasses.org ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant L'Équipe d'un basketteur|identifiant L'Équipe d'un basketteur]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Journalistikon.de-ID|Journalistikon.de-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NRW-Archivportal-ID|NRW-Archivportal-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Taiwan Railways station number|Taiwan Railways station number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Taiwan Professional Basketball League ID|Taiwan Professional Basketball League ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Damehåndbolddatabasen ID|Damehåndbolddatabasen ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Les Inrockuptibles d'un sujet|Identifiant Les Inrockuptibles d'un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spirit of Metal IDs|Spirit of Metal IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finlandssvenska bebyggelsenamn ID|Finlandssvenska bebyggelsenamn ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VK track ID|VK track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GERS ID|GERS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/European Legislation Identifier|European Legislation Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danbooru tag|Danbooru tag]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Health Facility Registry ID|Health Facility Registry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GamersGlobal genre|GamersGlobal genre]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Innovating Knowledge manuscript ID|Innovating Knowledge manuscript ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PublicationsList author ID|PublicationsList author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Alexander Keiller Museum ID|Alexander Keiller Museum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivportal-D-ID|Archivportal-D-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Islamic Scientific Manuscripts Initiative|Islamic Scientific Manuscripts Initiative]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FID performing arts agent GND ID|FID performing arts agent GND ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Бессмертный полк ID|Бессмертный полк ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ITV News topic ID|ITV News topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FightTime fighters ID|FightTime fighters ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Timenote.info Person ID|Timenote.info Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thai railway station identifier|Thai railway station identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionary of affixes used in Czech ID|Dictionary of affixes used in Czech ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/Bj6S Languages with more than one writing system]
** [https://w.wiki/Bj83 Map of all the libraries in the world present on Wikidata]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Psychology|Psychology]] - This project aims to improve items related to [[d:Q9418|psychology (Q9418)]].
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q15975673|Loomio (Q15975673)]]: decision-making software to assist groups with collaborative decision-making processes
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L680110|کھاوَݨ / ਖਾਵਣ (L680110)]] mean to "eat" in in Urdu
''' Development '''
* Vector 2022: We are continuing to make Wikidata Items pages work in dark-mode ([[phab:T369385]])
* EntitySchemas: We are continuing to work on making it possible to search for an EntitySchema by its label or alias when making a statement linking to an EntitySchema
* Wikibase REST API:
** We discussed what will constitute breaking changes for the API ([[phab:T357775]])
** We are working on the endpoint for creating Properties ([[phab:T342992]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 10 21|Previous issue]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:30, 28 ඔක්තෝබර් 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27654100 -->
== Wikidata weekly summary #652 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-11-04. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 10 28|#651]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Andrebot_2|Andrebot 2]] - Task(s): Will check Romanian local election information on MongoDB against current relevant Items, where differences occur, will create new Items, link them and update associated information.
* Closed request for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/CarbonBot|CarbonBot]] - Withdrawn by proposer.
* New request for comments:
** [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Use_of_P2389_as_a_qualifier|Use of (P2389) as a qualifier]] - Should [[d:Property:P2389|organization directed by the office or position (P2389)]] be allowed as a qualifier?
** [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Rename_PeakFinder_ID_(P3770)|Rename Peakfinder ID (P3770)]] - The Peakfinder website content moved to cdnrockiesdatabases.ca, the associated Property ([[d:Property:P3770|P3770]]) has been relabeled to ''crdb peak ID''.
** [[d:Wikidata:Project_chat#Importing_WP_&_WMC_categories_into_Wikidata|Importing WP & WMC categories into Wikidata]] - Project chat discussion on importing Wikipedia Category information to Wikidata items.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Wikidata 12th Birthday happened. Special thanks to all the community members who prepared a present for Wikidata's birthday. New tools, updates, games, sparkly animations and of course plenty of maps! [[d:Wikidata:Twelfth_Birthday/Presents|Here's the list of presents, with all the links to try them]]. You can also watch the [[c:File:Wikidata%27s_12th_birthday_presents_demos.webm|demo of all the birthday presents in video]].
* Ongoing: [[m:Event:Africa_Wiki_Women-Wikidata_Birthday_Contest_2024|The Africa Wiki Women-Wikidata Birthday Contest]] ends tomorrow, 05.11.2024. If you're participating, now's your last chance to earn some points by adding [[d:Property:P106|P106]] to items on African women.
* Upcoming
** A [[d:WD:Scholia|Scholia]] hackathon will take place on Nov 15-16 online — see [[d:Wikidata:Scholia/Events/Hackathon November 2024|Its documentation page]] for details.
** [[Event:Mois_de_l%27histoire_LGBTQ%2B_2024|Mois de l'histoire LGBTQ+ (LGBTQ+ History month)]]: A month-long edit-a-thon from November 1 to 30 for documenting, improving and translating articles on LGBTQ+ topics on Wikidata and French Wikimedia projects.
** Check out the call for papers for the "Wikidata and Research" Conference! It will be held at the University of Florence in Italy on June 5-6, 2025. You can submit your papers by December 9, 2024: [[m:Wikidata and research/Call|Wikidata and research/Call]]
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://professional.wiki/en/articles/wikibase-strengths-and-weaknesses Is Wikibase Right for Your Project?]
** [https://www.dariah.eu/2024/11/04/dhwiki-a-new-dariah-eu-working-group-focusing-on-building-bridges-between-different-sectors/ DHwiki:a new DARIAH EU-working group focusing on building bridges between different sectors] - this working group acts as a bridge between GLAM institutions, DH researchers and Wikimedians.
** [http://magnusmanske.de/wordpress/archives/746 Using AI to add to Wikidata] - Magnus Manske discusses the challenge of integrating Wikimedia Commons artworks into Wikidata.
* Papers
** [https://arxiv.org/html/2410.13707v1 Disjointness Violations in Wikidata] Finds 51 pairs of classes on Wikidata that should be disjoint (e.g. "natural object" vs. "artificial object") but aren't, with over 10 million violations, caused by a small number of "culprits" ([https://x.com/WikiResearch/status/1852081531248099796 source])
** Refining Wikidata Taxonomy using Large Language Models ([https://x.com/HimarshaJ/status/1849590078806556709 source])
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=ARQ22UcwJH4 LIVE Wikidata editing #116 at the 12th #WikidataBirthday] - [[d:user:ainali|User:Ainali]] and [[d:user:abbe98|User:Abbe98]] do some live editing (in english) on items related to Wikidata and the sister projects in celebration of Wikidata's 12th birthday.
** [https://www.youtube.com/watch?v=5wJ6D4OLUXM Women Do News at Wikidata Day] - This lightning talk from journalist Molly Stark Dean introduces the Women Do News project to increase visibility of women journalists and expand and enrich Wikipedia articles about them. The project could greatly benefit from Wikidata items being created and/or expanded.
** [https://www.youtube.com/watch?v=5Ez1VMoFFwA Knowledge Graphs Pt.2 - Enhancing Knowledge Graphs with LLM Keywords] - Valentin Buchner and Hans Mehlin describe their collaborative project between Nobel Prize Outreach (NPO) and EQT Motherbrain utilising Nobel Prize laureate’s biographies and Nobel Prize lectures.
** (en) [https://www.youtube.com/watch?v=biWYkba4pi0 Introduction to Wikidata|Dagbani WM UG] - [[User:Dnshitobu|User:Dnshitobu]] presents an introductory course to Wikidata, with many Ghanaian examples.
** (cz) [https://www.youtube.com/watch?v=4VrtjfgO8Dk&t=3998s Wikidata in practice: document and library record structure and examples of data searches using WDQS] - Morning lecture organised by the National Library of the Czech Republic, Wikimedia CR and the Prague organization SKIP.
** [https://www.youtube.com/watch?v=4_0-i_qEIA8 Introduction to Wikidata and linking it to OSM] - This short introduction is presented by [[d:user:ranjithsiji|User:Ranjithsiji]] on the benefits to OpenStreetMap when connecting it to Wikidata.
''' Tool of the week '''
* [[m:Wikidata One click Info Extension"OCI"|Wikidata One Click Info]] is a multilingual extension that enables you to search for any item or word that you come across while reading or browsing online. It's an extension that makes Wikidata's data easy to retrieve and access. Install on [https://chrome.google.com/webstore/detail/ooedcbicieekcihnnalhcmpenbhlfmnj Chrome browser] or [https://addons.mozilla.org/addon/wikidata-one-click-info/ Firefox browser]. A [https://drive.google.com/file/d/1pM8kpIV0qALgUNZ5Yq-XYWEDXKfYlfVn/view short video] about the usage of the extension.
* [https://observablehq.com/@pac02/cat-most-frequent-properties CAT🐈: most frequent properties] a simple Observable tool which shows the most frequent properties for a set of Items.
* Are you able to learn languages with Wikidata content? In Ordia there is the "[https://ordia.toolforge.org/guess-image-from-pronunciation/ Guess Image from Pronunciation]" game you can use to learn a few words from various languages.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* A small project on benchmarking query engine performance on useful Wikidata queries is asking for queries from the Wikidata user community to potentially be part of the benchmark. If you are a user of any Wikidata SPARQL service please send queries that you find useful to [mailto:pfpschneider@gmail.com Peter F. Patel-Schneider]. Say what you used the query for and whether you would like to be noted as the source of the query. Queries that take considerable time or time out are especially welcome, particularly if the query caused you to switch from the official Wikidata Query Service to some other service. More information about the project is available in [[Wikidata:Scaling_Wikidata/Benchmarking]].
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes: none
* External identifiers: [[:d:Property:P13049|DDB person (GND) ID]], [[:d:Property:P13050|CIRDOC publication ID]], [[:d:Property:P13051|CIRDOC author ID]], [[:d:Property:P13052|BAHRA ID]], [[:d:Property:P13053|AniSearch person ID]], [[:d:Property:P13055|Dwelly entry ID]], [[:d:Property:P13056|Rate Your Music track ID]], [[:d:Property:P13057|Spirit of Metal band ID]], [[:d:Property:P13058|Madelen person ID]], [[:d:Property:P13059|Babelio subject ID]], [[:d:Property:P13060|Indo-Tibetan Lexical Resource ID]], [[:d:Property:P13061|World Historical Gazetteer place ID]], [[:d:Property:P13062|VG247 series ID]], [[:d:Property:P13063|ITTF PTT ID]], [[:d:Property:P13064|Lega Serie A player ID]], [[:d:Property:P13065|Push Square series ID]], [[:d:Property:P13066|LWW journal ID]], [[:d:Property:P13067|Diccionario biográfico de Castilla-La Mancha ID]], [[:d:Property:P13068|Enciclopedia bresciana ID]], [[:d:Property:P13069|A digital concordance of the R̥gveda ID]], [[:d:Property:P13070|Inathèque document ID]], [[:d:Property:P13071|TEES ID]], [[:d:Property:P13072|DVIDS unit ID]], [[:d:Property:P13073|Korean Basketball League player ID]], [[:d:Property:P13075|Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense person ID]], [[:d:Property:P13076|Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense work of art ID]], [[:d:Property:P13077|Atatürk Ansiklopedisi ID]], [[:d:Property:P13078|Cihai encyclopedia entry ID]], [[:d:Property:P13079|eHLFL ID]], [[:d:Property:P13080|Songkick area ID]], [[:d:Property:P13081|DDB institution ID]], [[:d:Property:P13082|Enciclopedia medica ID]], [[:d:Property:P13083|Sapere.it Italian Dictionary ID]], [[:d:Property:P13084|Steam tag ID]], [[:d:Property:P13085|L'Équipe basketball team ID]], [[:d:Property:P13086|AELC author ID]], [[:d:Property:P13087|TF1 info topic ID]], [[:d:Property:P13088|RTL topic ID]], [[:d:Property:P13089|Actu.fr topic ID]], [[:d:Property:P13090|FAO fungal entity ID]], [[:d:Property:P13091|France Info topic ID]], [[:d:Property:P13092|KISTI institute ID]], [[:d:Property:P13093|Israel Railways station number]], [[:d:Property:P13094|Digital LIMC ID]], [[:d:Property:P13095|TDK lexeme ID]], [[:d:Property:P13096|Yandex Maps organization ID]], [[:d:Property:P13097|FightTime fighters ID]], [[:d:Property:P13098|Finlandssvenska bebyggelsenamn ID]], [[:d:Property:P13099|Cihai dictionary entry ID]], [[:d:Property:P13100|Innovating Knowledge manuscript ID]], [[:d:Property:P13101|L'Équipe basketball player ID]], [[:d:Property:P13102|Damehåndbolddatabasen ID]], [[:d:Property:P13103|Journalistikon.de ID]], [[:d:Property:P13104|graphclasses.org ID]], [[:d:Property:P13105|Taiwan Professional Basketball League player ID]], [[:d:Property:P13106|PublicationsList author ID]], [[:d:Property:P13107|Monument Counter ID]], [[:d:Property:P13108|Spirit of Metal album ID]], [[:d:Property:P13109|Spirit of Metal style ID]], [[:d:Property:P13110|Spirit of Metal artist ID]], [[:d:Property:P13111|Spirit of Metal label ID]], [[:d:Property:P13112|Spirit of Metal place ID]], [[:d:Property:P13113|Libération topic ID]], [[:d:Property:P13114|Azerbaijani Explanatory Dictionary ID]], [[:d:Property:P13115|Azerbaijani Dialect Dictionary ID]], [[:d:Property:P13116|Azerbaijani Phraseology Dictionary ID]], [[:d:Property:P13117|Lezgian Explanatory Dictionary ID]], [[:d:Property:P13118|VK Music track ID]], [[:d:Property:P13119|Taiwan Railways (TR) station number]], [[:d:Property:P13120|GamersGlobal genre]], [[:d:Property:P13121|Archivportal NRW ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/chemical formula|chemical formula]] (<nowiki>Description of chemical compound giving element symbols and counts</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/mode of reproduction|mode of reproduction]] (<nowiki>ways for living organisms to propagate or produce their offsprings</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/health points|health points]] (<nowiki>health or armor points of this video game, board game or role-playing game character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/damage|damage]] (<nowiki>damage value of this video game weapon, ability or character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Mummy of a person|Mummy of a person]] (<nowiki>mummy of a person</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/WPBSA com player ID|WPBSA com player ID]] (<nowiki>Identifier for an athlete on the main website of WPBSA</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/JLPT level|JLPT level]] (<nowiki>difficulty of word by the level of JLPT</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/beer style|beer style]] (<nowiki>classification of a beer based on its style</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/has forks|has forks]] (<nowiki>Notable software forks of this software</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/most populous settlement|most populous settlement]] (<nowiki>city, town, or other settlement with the largest population in this area (country, state, county, continent, etc.)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Eurotopics ID|Eurotopics ID]] (<nowiki>A database containing data on European media.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/rubrique d'une installation classée pour la protection de l'environnement|rubrique d'une installation classée pour la protection de l'environnement]] (<nowiki>Industrial or agricultural operations generating risks to health and the environment are regulated in France. The various risks are organized into headings in the nomenclature of installations classified for environmental protection. The dangers, pollution and nuisances of each operation are listed by public authorities.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/prototypical syntactic role of argument|prototypical syntactic role of argument]] (<nowiki>qualifier for {{P|9971}} indicating the most basic/fundamental syntactic position of that argument for that verb sense (that is, when the argument structure is not subject to any alternations)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/operating cost|operating cost]] (<nowiki>ongoing recurring cost for operating or using an object</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/effective life of asset|effective life of asset]] (<nowiki>duration of time which an object/asset is expected to be used before needing to be disposed of or replaced</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Toki Pona headnoun|Toki Pona headnoun]] (<nowiki>Toki Pona common noun for which the name serves as a proper modifier</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Provides data for property|Provides data for property]] (<nowiki>the dataset associated with this external id usually contains data applicable to this other wikidata property</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/TOPO id|TOPO id]] (<nowiki>unique code, defined by the {{Q|3029562}}, to identify topographical features of France (regions, departments, citys, hamlet, thoroughfares ...) and elsewhere (Countries, Foreign Cities, ...)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/ISCC|ISCC]] (<nowiki>International Standard Content Code. Hash code that identifies a media object based on fuzzy hashing.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/romantic orientation|romantic orientation]] (<nowiki>pattern of romantic attraction of this person or fictional character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/GND-BEACON-URL|GND-BEACON-URL]] (<nowiki>URL of a website's BEACON file</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/case id (mainland China)|case id (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BioMed Central journal ID|BioMed Central journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant L'Humanité d’un sujet|Identifiant L'Humanité d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Duocet Wiki of Plants ID|Duocet Wiki of Plants ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vardnica.aizpute.lv ID|vardnica.aizpute.lv ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Department of Defense Identification Code|Department of Defense Identification Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dtf.ru person ID|dtf.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI Newspaper Collection ID|NLI Newspaper Collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Les Inrockuptibles d'un sujet|Identifiant Les Inrockuptibles d'un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GERS ID|GERS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/European Legislation Identifier|European Legislation Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danbooru tag|Danbooru tag]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Health Facility Registry ID|Health Facility Registry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Alexander Keiller Museum ID|Alexander Keiller Museum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivportal-D-ID|Archivportal-D-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Islamic Scientific Manuscripts Initiative|Islamic Scientific Manuscripts Initiative]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FID performing arts agent GND ID|FID performing arts agent GND ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Бессмертный полк ID|Бессмертный полк ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ITV News topic ID|ITV News topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Timenote.info Person ID|Timenote.info Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thai railway station identifier|Thai railway station identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionary of affixes used in Czech ID|Dictionary of affixes used in Czech ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Resistance in Belgium ID|Resistance in Belgium ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Comprehensive Information System on Korean Historical Figures ID|Comprehensive Information System on Korean Historical Figures ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SNCF station trigram|SNCF station trigram]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Princeton Encyclopedia of Classical Sites ID|The Princeton Encyclopedia of Classical Sites ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DBIS ID|DBIS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISFDB editorial collection ID|ISFDB editorial collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game Jolt username|Game Jolt username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ANID Researcher Portal ID|ANID Researcher Portal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ninilchik Russian Dictionary ID|Ninilchik Russian Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Mediapart d'un blogueur|Identifiant Mediapart d'un blogueur]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiBaseball ID|WikiBaseball ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kultboy editor ID|Kultboy editor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TMDB network ID|TMDB network ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Centre d'études Picasso|identifiant Centre d'études Picasso]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILEC World Lake Database ID|ILEC World Lake Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indo-European Lexicon ID|Indo-European Lexicon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SGES monument ID|SGES monument ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ranker ID|Ranker ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hindi Shabdamitra entry ID|Hindi Shabdamitra entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Presisov večjezični slovar ID|Presisov večjezični slovar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Usito|Usito]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sanzhi Dargwa dictionary ID|Sanzhi Dargwa dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FVDP Vietnamese dictionary ID|FVDP Vietnamese dictionary ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
**[https://w.wiki/BpFd Individual animals counted per species], [https://w.wiki/BpG9 list of these individual animals]
** [https://w.wiki/BgKJ Chronology of deaths of mathematicians, with their theorems] ([https://x.com/Pyb75/status/1849805466643181634 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject AveburyPapers|AveburyPapers]] - The Avebury Papers is a collaborative UKRI-funded research project between University of York; University of Bristol; the National Trust; English Heritage; and Historic England. As part of this project, the team are doing several tasks which are generating data, some of which will be shared via Wikidata, in an effort to link parts of the Avebury collection with other collections.
* WikiProject Highlights:
** [[d:Wikidata:WikiProject India/Schools|India/Schools]] - focused on school in India
** [[d:Wikidata:WikiProject Video games/2025 video games|2025 video games]] - dedicated to the world of video games in 2025
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Lexicographical data/Statistics/Count of lexemes without senses|Count of lexemes without senses]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q101110072|2024 United States presidential election (Q101110072)]] - 60th quadrennial U.S. presidential election
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L352|Katze (L352)]] - "domesticated feline animal" in German
''' Development '''
* Mobile statement editing: We are making progress on the technical investigation for how to make it easier to edit statements on mobile. A lot more work to be done after that though.
* We fixed the sidebar link to the main page in many languages ([[phab:T184386]])
* Codex: We are continuing with the migration of the Query Builder to Codex, the new design system. The migration of Special:NewLexeme is almost finished.
* Query Service: We have updated the list of languages for the language selector in the UI ([[phab:T358572]])
* Vector 2022: We are continuing to adress issues of the Item UI in dark mode ([[phab:T369385]])
* Wikibase REST API:
** We are moving from v0 to v1.
** We have finished the work on the new endpoint for creating Properties.
* Action API: We’re improving the way the wbformatvalue API handles invalid options ([[phab:T323778]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 10 28|Previous issue]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 18:33, 4 නොවැම්බර් 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27679634 -->
== Wikidata weekly summary #653 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-11-11. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 11 04|#652]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Upcoming
** [[d:Wikidata:Scholia/Events/Hackathon November 2024|Scholia Hackathon]] on November 15-16 (online)
** [https://news.harvard.edu/gazette/harvard-events/events-calendar/?trumbaEmbed=view%3Devent%26eventid%3D178656789 Black Teacher Archive Wikidata Edit-a-thon] - 19 November 2024, 9am - 12pm, Address: Gutman Library, 6 Appian Way, Cambridge, MA. Improve information about individual educators and their relationships with Colored Teachers Associations, HBCUs, the Divine Nine, religious institutions, and political organizations like the NAACP and Urban League.
** (German)[https://www.berliner-antike-kolleg.org/transfer/termine/2024_11_19_digital_classicist.html Seminar: Using wikibase as an integration platform for morphosyntactic and semantic annotations of Akkadian texts] - 19.11.2024, 16:00 - 18:00 CET (UTC+1), held at the Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften (Unter den Linden 8, 10117 Berlin)
** [https://capacoa.ca/event/wikidata-in-dance-workshop/ Wikidata in dance workshop] - 3 December 2024, 1pm EST (UTC+5). A step-by-step workshop for members of the Canadian Dance Assembly. A free, expert-led series on how open data can benefit dance companies and artists.
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/VVBT5YD5I6OW4UQ37AGY2D32LATXT5ZU/ Save the date: Wikimedia Hackathon to be held in Istanbul, Turkey on May 2 - 4, 2025]
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/african-wikimedians@lists.wikimedia.org/thread/TUBM6WI4LHPVEXVMFKHF5ZR3QNUBRYBG/ Apply for a scholarship to attend Wikimania 2025] Scholarships open: 7th November-8th December 2024
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://blog.wikimedia.de/2024/10/31/wikidata-sprachen-im-internet-fordert/ Bridging language gaps: How Wikidata promotes languages on the Internet] (in German) about the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Software_Collaboration_for_Wikidata Software Collaboration Project for Wikidata]
** [https://wikimedia.ch/en/news/swiss-server-helps-optimise-wikidata-in-the-field-of-medicine/ Swiss server helps optimise Wikidata in the field of medicine] - Wikimedia CH supporting Houcemeddine Turki in leveraging AI to transform Wikidata into a comprehensive, reliable biomedical resource, to bridge healthcare information gaps, especially in the Global South.
** [https://ultimategerardm.blogspot.com/2024/11/the-story-of-african-award-winning.html The story of African award winning scientists using Wikifunctions]
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=JcoYXJUT-zQ Wikidata's 12th birthday presents demos]
** (es) [https://www.youtube.com/watch?v=9h4vcrqhNd0 Open data for journalistic investigation: The cases of Wikidata and Poderopedia] - This session held by Monica Ventura and Carla Toro discusses how open-data allow transparent analysis and evidence-based storytelling, enabling journalists to explore and verify complex information connections.
** (it) [https://www.youtube.com/watch?v=SgxpZzLrNCs AuthorityBox & Alphabetica] - The use of Wikidata's data in the Alphabetica portal and in the [[d:User:Bargioni/AuthorityBox_SBN.js|SBN AuthorityBox]] gadget that can be activated via Code Injector in the [https://opac.sbn.it/ SBN OPAC].
** [https://www.youtube.com/live/7RYutAJdmLg?t=9720s Semantic Wikibase] - Kolja Bailly presents this session during the MediaWiki Users & Developers Conference Fall 2024 (Day 3).
** (zh-TW) [https://www.youtube.com/watch?v=xNAWiLh2o-M Wikidata lexeme editing demonstration] - Wikidata Taiwan provide a demonstration to lexeme editing.
** (es) [https://www.youtube.com/watch?v=LNlXZ97vb9E OpenRefine - Wikidata Days 2024] - Conducted by Omar Vega from Wikimedia Peru, learn how to create a project with a list, clean and collate data, create a Wikidata schema and upload using QuickStatements.
** (es) [https://www.youtube.com/watch?v=HSsoKIrvg2c Merging duplicate Items in Wikidata]
** [https://www.youtube.com/watch?v=biWYkba4pi0 Introduction to Wikidata for Beginners in the Mabia communities]
''' Tool of the week '''
* [https://wdrecentchanges.toolforge.org Wikidata Edits Heatmap]: Real-time map that visualizes recent changes in Wikidata with geospatial markers showing the location of updated Items.
* [https://observablehq.com/@pac02/wwrw Western world versus the rest of the world]: a tool computing the distribution of mentioned entities in Wikipedia articles between Western world and the rest of the world.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* Starting ca. today ({{ISOdate|2024-11-11}}), tools or bots which use the [[:wikitech:Help:Wiki Replicas|wiki replicas]] (such as Quarry) will observe outdated data for up to 8-10 days, as a result of necessary database maintenance ([[phabricator:T367856|T367856]]). Tools or bots which use the APIs will not be affected.
* Job vacancy [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/50824818/Product-Manager-Wikibase-Suite-m-f-d-?jobDbPVId=167093023&l=en Product Manager: Wikibase Suite]: Wikibase Suite allows institutions to create and host their own linked knowledge base with maximum customizability, this role will be responsible for the vision and strategy of this exciting product!
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes: none
* External identifiers: [[:d:Property:P13052|BAHRA ID]], [[:d:Property:P13053|AniSearch person ID]], [[:d:Property:P13055|Dwelly entry ID]], [[:d:Property:P13056|Rate Your Music track ID]], [[:d:Property:P13057|Spirit of Metal band ID]], [[:d:Property:P13058|Madelen person ID]], [[:d:Property:P13059|Babelio subject ID]], [[:d:Property:P13060|Indo-Tibetan Lexical Resource ID]], [[:d:Property:P13061|World Historical Gazetteer place ID]], [[:d:Property:P13062|VG247 series ID]], [[:d:Property:P13063|ITTF PTT ID]], [[:d:Property:P13064|Lega Serie A player ID]], [[:d:Property:P13065|Push Square series ID]], [[:d:Property:P13066|LWW journal ID]], [[:d:Property:P13067|Diccionario biográfico de Castilla-La Mancha ID]], [[:d:Property:P13068|Enciclopedia bresciana ID]], [[:d:Property:P13069|A digital concordance of the R̥gveda ID]], [[:d:Property:P13070|Inathèque document ID]], [[:d:Property:P13071|TEES ID]], [[:d:Property:P13072|DVIDS unit ID]], [[:d:Property:P13073|Korean Basketball League player ID]], [[:d:Property:P13075|Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense person ID]], [[:d:Property:P13076|Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense work of art ID]], [[:d:Property:P13077|Atatürk Ansiklopedisi ID]], [[:d:Property:P13078|Cihai encyclopedia entry ID]], [[:d:Property:P13079|eHLFL ID]], [[:d:Property:P13080|Songkick area ID]], [[:d:Property:P13081|DDB institution ID]], [[:d:Property:P13082|Enciclopedia medica ID]], [[:d:Property:P13083|Sapere.it Italian Dictionary ID]], [[:d:Property:P13084|Steam tag ID]], [[:d:Property:P13085|L'Équipe basketball team ID]], [[:d:Property:P13086|AELC author ID]], [[:d:Property:P13087|TF1 info topic ID]], [[:d:Property:P13088|RTL topic ID]], [[:d:Property:P13089|Actu.fr topic ID]], [[:d:Property:P13090|FAO fungal entity ID]], [[:d:Property:P13091|France Info topic ID]], [[:d:Property:P13092|KISTI institute ID]], [[:d:Property:P13093|Israel Railways station number]], [[:d:Property:P13094|Digital LIMC ID]], [[:d:Property:P13095|TDK lexeme ID]], [[:d:Property:P13096|Yandex Maps organization ID]], [[:d:Property:P13097|FightTime fighters ID]], [[:d:Property:P13098|Finlandssvenska bebyggelsenamn ID]], [[:d:Property:P13099|Cihai dictionary entry ID]], [[:d:Property:P13100|Innovating Knowledge manuscript ID]], [[:d:Property:P13101|L'Équipe basketball player ID]], [[:d:Property:P13102|Damehåndbolddatabasen ID]], [[:d:Property:P13103|Journalistikon.de ID]], [[:d:Property:P13104|graphclasses.org ID]], [[:d:Property:P13105|Taiwan Professional Basketball League player ID]], [[:d:Property:P13106|PublicationsList author ID]], [[:d:Property:P13107|Monument Counter ID]], [[:d:Property:P13108|Spirit of Metal album ID]], [[:d:Property:P13109|Spirit of Metal style ID]], [[:d:Property:P13110|Spirit of Metal artist ID]], [[:d:Property:P13111|Spirit of Metal label ID]], [[:d:Property:P13112|Spirit of Metal place ID]], [[:d:Property:P13113|Libération topic ID]], [[:d:Property:P13114|Azerbaijani Explanatory Dictionary ID]], [[:d:Property:P13115|Azerbaijani Dialect Dictionary ID]], [[:d:Property:P13116|Azerbaijani Phraseology Dictionary ID]], [[:d:Property:P13117|Lezgian Explanatory Dictionary ID]], [[:d:Property:P13118|VK Music track ID]], [[:d:Property:P13119|Taiwan Railways (TR) station number]], [[:d:Property:P13120|GamersGlobal genre]], [[:d:Property:P13121|Archivportal NRW ID]], [[:d:Property:P13122|Department of Defense Identification Code]], [[:d:Property:P13123|Health Facility Registry ID]], [[:d:Property:P13124|BioMed Central journal ID]], [[:d:Property:P13125|Immortal Regiment ID]], [[:d:Property:P13126|dictionary of affixes used in Czech ID]], [[:d:Property:P13127|Eurotopics ID]], [[:d:Property:P13128|TMDB network ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/chemical formula|chemical formula]] (<nowiki>Description of chemical compound giving element symbols and counts</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/mode of reproduction|mode of reproduction]] (<nowiki>ways for living organisms to propagate or produce their offsprings</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/health points|health points]] (<nowiki>health or armor points of this video game, board game or role-playing game character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/damage|damage]] (<nowiki>damage value of this video game weapon, ability or character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Mummy of a person|Mummy of a person]] (<nowiki>mummy of a person</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/WPBSA com player ID|WPBSA com player ID]] (<nowiki>Identifier for an athlete on the main website of WPBSA</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/JLPT level|JLPT level]] (<nowiki>difficulty of word by the level of JLPT</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/beer style|beer style]] (<nowiki>classification of a beer based on its style</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/has forks|has forks]] (<nowiki>Notable software forks of this software</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/most populous settlement|most populous settlement]] (<nowiki>city, town, or other settlement with the largest population in this area (country, state, county, continent, etc.)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/rubrique d'une installation classée pour la protection de l'environnement|rubrique d'une installation classée pour la protection de l'environnement]] (<nowiki>Industrial or agricultural operations generating risks to health and the environment are regulated in France. The various risks are organized into headings in the nomenclature of installations classified for environmental protection. The dangers, pollution and nuisances of each operation are listed by public authorities.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/prototypical syntactic role of argument|prototypical syntactic role of argument]] (<nowiki>qualifier for {{P|9971}} indicating the most basic/fundamental syntactic position of that argument for that verb sense (that is, when the argument structure is not subject to any alternations)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/operating cost|operating cost]] (<nowiki>ongoing recurring cost for operating or using an object</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/effective life of asset|effective life of asset]] (<nowiki>duration of time which an object/asset is expected to be used before needing to be disposed of or replaced</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Toki Pona headnoun|Toki Pona headnoun]] (<nowiki>Toki Pona common noun for which the name serves as a proper modifier</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Provides data for property|Provides data for property]] (<nowiki>the dataset associated with this external id usually contains data applicable to this other wikidata property</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/TOPO id|TOPO id]] (<nowiki>unique code, defined by the {{Q|3029562}}, to identify topographical features of France (regions, departments, citys, hamlet, thoroughfares ...) and elsewhere (Countries, Foreign Cities, ...)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/ISCC|ISCC]] (<nowiki>International Standard Content Code. Hash code that identifies a media object based on fuzzy hashing.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/romantic orientation|romantic orientation]] (<nowiki>pattern of romantic attraction of this person or fictional character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/GND-BEACON-URL|GND-BEACON-URL]] (<nowiki>URL of an online service's BEACON file</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Railway station linear reference (line & milestone)|Railway station linear reference (line & milestone)]] (<nowiki>Stations are located on one or more railway routes, each at a given milestone. This makes it possible to situate them in the topology of a railway infrastructure.
A linear reference system can be used to position any object on this topology. In this case, we would add one or more route (or line) number + milestone data pairs.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Data analysis method|Data analysis method]] (<nowiki>methods used in the main item for inspecting, cleansing, transforming, and modeling data with the goal of discovering useful information</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Use data collection instrument|Use data collection instrument]] (<nowiki>Tool used by/in the subject to facilitate the collection of qualitative or quantitative data</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Data collection method|Data collection method]] (<nowiki>scientific data collection procedure used in/by the subject</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/World Snooker Tour tournament ID|World Snooker Tour tournament ID]] (<nowiki>Identifier for a tournament on the main website of World Snooker Tour (official site)</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/case id (mainland China)|case id (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant L'Humanité d’un sujet|Identifiant L'Humanité d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Duocet Wiki of Plants ID|Duocet Wiki of Plants ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vardnica.aizpute.lv ID|vardnica.aizpute.lv ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dtf.ru person ID|dtf.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI Newspaper Collection ID|NLI Newspaper Collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Les Inrockuptibles d'un sujet|Identifiant Les Inrockuptibles d'un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GERS ID|GERS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/European Legislation Identifier|European Legislation Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danbooru tag|Danbooru tag]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Alexander Keiller Museum ID|Alexander Keiller Museum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Islamic Scientific Manuscripts Initiative|Islamic Scientific Manuscripts Initiative]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ITV News topic ID|ITV News topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Timenote.info Person ID|Timenote.info Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thai railway station identifier|Thai railway station identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Resistance in Belgium ID|Resistance in Belgium ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Comprehensive Information System on Korean Historical Figures ID|Comprehensive Information System on Korean Historical Figures ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SNCF station trigram|SNCF station trigram]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Princeton Encyclopedia of Classical Sites ID|The Princeton Encyclopedia of Classical Sites ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DBIS ID|DBIS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISFDB editorial collection ID|ISFDB editorial collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game Jolt username|Game Jolt username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ANID Researcher Portal ID|ANID Researcher Portal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ninilchik Russian Dictionary ID|Ninilchik Russian Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Mediapart d'un blogueur|Identifiant Mediapart d'un blogueur]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiBaseball ID|WikiBaseball ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kultboy editor ID|Kultboy editor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Centre d'études Picasso|identifiant Centre d'études Picasso]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILEC World Lake Database ID|ILEC World Lake Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indo-European Lexicon ID|Indo-European Lexicon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SGES monument ID|SGES monument ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ranker ID|Ranker ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hindi Shabdamitra entry ID|Hindi Shabdamitra entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Presisov večjezični slovar ID|Presisov večjezični slovar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Usito|Usito]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sanzhi Dargwa dictionary ID|Sanzhi Dargwa dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FVDP Vietnamese dictionary ID|FVDP Vietnamese dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FNAC author ID|FNAC author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CAMRA Experience pub ID 2|CAMRA Experience pub ID 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sage Social Science Thesaurus ID|Sage Social Science Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Estonian–Latvian Dictionary ID|Estonian–Latvian Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Everand author ID|Everand author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Phish.net Venue ID|Phish.net Venue ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/El Moudjahid tag ID|El Moudjahid tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/bruker-ID i Store norske leksikon|bruker-ID i Store norske leksikon]], [[:d:Wikidata:Property proposal/teams.by national team ID|teams.by national team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Medieval Coin Hoards of the British Isles ID|Medieval Coin Hoards of the British Isles ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Measuring points uuid|Measuring points uuid]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DEX '09 entry ID|DEX '09 entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Marktstammdatenregisternummer (Einheit)|Marktstammdatenregisternummer (Einheit)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paramount+ video ID|Paramount+ video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gerbang Kata ID|Gerbang Kata ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Women's Snooker player ID|World Women's Snooker player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Basketball Association player ID|Chinese Basketball Association player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NBA G League player ID|NBA G League player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Basketballnavi.DB player ID|Basketballnavi.DB player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Football Kit Archive ID|Football Kit Archive ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/Bsmj Recently edited lexemes since 'DATE'] (in this case Danish since 01.11.2024)
** [https://w.wiki/Bvap List films shot by filming location] - try changing the wd: Wikidata item to another country, city, or even a building or natural location.
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject_Public_art/Reports/Suriname|Suriname Public Art]] - public artworks and memorials in Suriname
** [[d:Wikidata:WikiProject HDF|HDF]] - A WikiProject for work underway at the [[d:Q106509427|The HDF Group (Q106509427)]] to connect HDF data with Wikidata.
** [[d:Wikidata:WikiProject French Literary Prizes|French Literary Prizes]] - Aims to coordinate the development of a database on French literary prizes (prize list, jury members, list of winners). In 2008, Bertrand Labes listed more than 1,500 French-speaking literary prizes. To date, Wikidata has 709, including 24 including the list of winners and awarded works.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [https://orthohin.toolforge.org/ Languages with the most lexemes without senses] (using Toolforge tool 'Orthohin')
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q5598|Rembrandt (Q5598)]] - Dutch painter and printmaker (1606–1669)
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L740318|ਜੀਵਣ/جِیوَݨ (L740318)]] - 'life' in Punjabi
''' Development '''
* Lua: We changed the Wikibase function ''getAllStatements'' logic to behave as ''getBestStatements''. When invoked, it was returning mutable direct-values, now it will return a copy of those values (which are immutable). ([[phab:T270851]])
* Wikibase REST API:
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/L7CPFQRY4RC5NCXOKRN4HWBTNBJ6GS4X/ Wikibase REST API is now on version 1!]
** We've finished the work on the create Property endpoint so it is now possible to create Properties via the REST API.
* Configuration: We removed 'mainpage' from $wgForceUIMsgAsContentMsg for Wikidata as requested so translations of the main page are available ([[phab:T184386]])
* mul language code: We moved it to the top of the termbox so labels and aliases in mul are visible first ([[phab:T371802]])
* Revision table size: We are investigating the current state of the revision table of Wikidata's database and what the next steps should be to address its issues.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 10 28|Previous issue]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:32, 11 නොවැම්බර් 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27703854 -->
== Wikidata weekly summary #654 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-11-19. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 11 11|#653]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] session (Attn: Please fill out Pre-Participation Survey!) 19 November, 2024: We have our next LD4 Wikidata Affinity Group Session on Tuesday, 19 November, 2024 at 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET ([https://zonestamp.toolforge.org/1732035600 Time zone converter]) Wikimedian Mahir Morshed is leading a series of four sessions focused on lexicographical data in Wikidata. We are looking forward to learning more about these Wikibase entities! If you anticipate attending the workshop sessions, please fill out a brief survey linked from our [https://etherpad.wikimedia.org/p/LD4-WDAG_Lexicographical_Data_Series LD4-WDAG Lexicographical Data Series Etherpad] to help us prepare relevant materials for you. You only need to fill it out once, no matter how many sessions you plan to attend. Sessions will be held on November 5, November 19, December 3, and December 17, 2024 at our regular time of 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET. Visit the [[Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Affinity_Group_Calls/Second_Project_Series|event LD4 Affinity Group WikiPoject page]]
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wiki-research-l@lists.wikimedia.org/thread/YQ7CQXMFAYPWOHLEF7KLZZNR3SYIBURN/ Conference about Wikidata and research at the University of Florence in Italy - call for papers deadline December 9, 2024]
* [[mw:Wikimedia_Hackathon_2025|Wikimedia Hackathon 2025]] Registration is open until mid-April 2025 (unless event reahes capacity earlier). Hackathon takes place in Istanbul May 2 - 5, 2025.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** GLAM October Newsletter
*** (Spanish + En) [[outreach:GLAM/Newsletter/October 2024/Contents/Colombia report|Colombia Report]] - exploring uses of Wikidata in the Colombian context.
*** [[outreach:GLAM/Newsletter/October_2024/Contents/Latvia_report|Stats and program of the Wikidata Workshop 2024: National Library of Latvia]]
*** [[outreach:GLAM/Newsletter/October 2024/Contents/Wikidata report|Wikidata 12th Birthday Report]]
** [https://blog.rayberger.org/wikidata-and-the-2024-open-library-community-celebration Wikidata and the 2024 Open Library Community Celebration] - Ray Berger shares their presentation for the Open Library celebration.
** [https://medium.com/@mark.reuter/a-hip-hop-world-map-7472a66da6a3 A Hip Hop World Map] - Mark Reuter uses Wikidata to create a map of Hip Hop artists birthplaces.
* Papers
** [https://www.infodocket.com/2024/11/05/journal-article-shifting-paradigms-the-impact-of-streaming-on-diversity-in-academic-library-film-collections/ Journal Article: “Shifting Paradigms: The Impact of Streaming on Diversity in Academic Library Film Collections”] - Examines the impact of academic libraries shifting collections from physical to digital medium storage, and how Wikidata is used to analyse this. By Clarkson et al.,2024.
** [https://cgscholar.com/bookstore/works/encoding-archaeological-data-models-as-wikidata-schemas?category_id=cgrn&path=cgrn/296/301 Encoding Archaeological Data Models as Wikidata Schemas] - How Wikidata schema are being used to help the [[d:Wikidata:WikiProject_IDEA|Duros-Europos]] archaelogical archive By Thornton et al., 2024.
** [https://arxiv.org/abs/2411.08696 Population and Exploration of Conference Data in Wikidata using LLMs] - to automate addition of scholarly data. By extracting metadata from unstructured sources and adding over 6,000 entities, it demonstrates a scalable method to enhance Wikidata as a scholarly resource. By Mihindukulasooriya et al., 2024.
** [https://ceur-ws.org/Vol-3828/paper37.pdf DBLP to Wikidata: Populating Scholarly Articles in Wikidata] Presents a tool and method for adding scholarly articles and related entities, like co-authors and conference proceedings, to Wikidata using DBLP data, promoting the enhancement of Wikidata’s scholarly coverage. By Nandana Mihindukulasooriya.
* Slides
** (Italian) all the slides of the presentations held during [[:d:Wikidata:Events/Wikidata Days Bologna 2024|Wikidata Days Bologna 2024]] are available in [[:commons:Category:Wikidata Days Bologna 2024 presentations]] (the links have also been added to the [[:d:Wikidata:Events/Wikidata Days Bologna 2024/Programma|program page]])
* Videos
** (Italian) all the videos of the presentations held during [[:d:Wikidata:Events/Wikidata Days Bologna 2024|Wikidata Days Bologna 2024]] in the main room are available in [[:commons:Category:Wikidata Days Bologna 2024 videos]] (the links have also been added to the [[:d:Wikidata:Events/Wikidata Days Bologna 2024/Programma|program page]])
** [https://www.youtube.com/watch?v=QfOP3rPZCUg&pp=ygUIV2lraWRhdGE%3D Launch of Wikidata Lexicographical Data Contest] from the Dagaare Wikimedia Community.
** (Spanish) [https://www.youtube.com/watch?v=XmDgtf4YNCQ How to contribute to Wikidata with QuickStatements?] Omar Vegu of the Wikimedia Perú community will be showing how QS can be used to mass-edit Wikidata.
** (Spanish) [https://www.youtube.com/watch?v=HSsoKIrvg2c Wikidata - how to merge two elements that are repeated statements?] - What to do if you find more than one Wikidata item of the same, exact thing? This guide will show you what to do.
** [https://www.youtube.com/watch?v=zy8kv8VGMYU&pp=ygUIV2lraWRhdGE%3D WCNA 2024 Lightning talk: Designing a Wikidata Edit-a-thon for the Black Teacher Archive] - if you are interested in organising a Wikidata edit-a-thon (on any subject), this presentation shows the steps needed.
** [https://www.youtube.com/watch?v=zMSIok3W3io&pp=ygUIV2lraWRhdGE%3D WCNA 2024: Adding authority control properties in Wikidata for writer and artist biographies] - an example of using Wikidata to enrich and expand an item for biographies.
** [https://www.youtube.com/watch?v=3BYF6L-D350&pp=ygUIV2lraWRhdGE%3D WCNA 2024: Wikidata profiling of small town art] - an example of how structured data can be used to preserve cultural history.
** [https://www.youtube.com/watch?v=hRlW2hTvCPQ MediaWiki U&D Con Fall 2024 - Day 3 - Introduction to Wikibase: Managing Datasets & Collections]
''' Tool of the week '''
* [https://dblp-to-wikidata.streamlit.app/ DBLP to Wikidata] - This tool is for adding scholarly articles to Wikidata utilizing data from DBLP. It also provides article authors with a tool to enhance Wikidata with associated entities, such as missing co-authors or conference proceeding entities. [https://www.youtube.com/watch?v=OgrlGqoegTY Demo video] & [https://github.com/scholarly-wikidata/dblp-to-wikidata Github repo]
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://observablehq.com/d/0099520872e082b9 Observable: Example SPARQL Queries Provenance Index LOD]
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes: none
** External identifiers: [[:d:Property:P13071|TEES ID]], [[:d:Property:P13072|DVIDS unit ID]], [[:d:Property:P13073|Korean Basketball League player ID]], [[:d:Property:P13075|Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense person ID]], [[:d:Property:P13076|Acervo de Literatura Digital Mato-Grossense work of art ID]], [[:d:Property:P13077|Atatürk Ansiklopedisi ID]], [[:d:Property:P13078|Cihai encyclopedia entry ID]], [[:d:Property:P13079|eHLFL ID]], [[:d:Property:P13080|Songkick area ID]], [[:d:Property:P13081|DDB institution ID]], [[:d:Property:P13082|Enciclopedia medica ID]], [[:d:Property:P13083|Sapere.it Italian Dictionary ID]], [[:d:Property:P13084|Steam tag ID]], [[:d:Property:P13085|L'Équipe basketball team ID]], [[:d:Property:P13086|AELC author ID]], [[:d:Property:P13087|TF1 info topic ID]], [[:d:Property:P13088|RTL topic ID]], [[:d:Property:P13089|Actu.fr topic ID]], [[:d:Property:P13090|FAO fungal entity ID]], [[:d:Property:P13091|France Info topic ID]], [[:d:Property:P13092|KISTI institute ID]], [[:d:Property:P13093|Israel Railways station number]], [[:d:Property:P13094|Digital LIMC ID]], [[:d:Property:P13095|TDK lexeme ID]], [[:d:Property:P13096|Yandex Maps organization ID]], [[:d:Property:P13097|FightTime fighters ID]], [[:d:Property:P13098|Finlandssvenska bebyggelsenamn ID]], [[:d:Property:P13099|Cihai dictionary entry ID]], [[:d:Property:P13100|Innovating Knowledge manuscript ID]], [[:d:Property:P13101|L'Équipe basketball player ID]], [[:d:Property:P13102|Damehåndbolddatabasen ID]], [[:d:Property:P13103|Journalistikon.de ID]], [[:d:Property:P13104|graphclasses.org ID]], [[:d:Property:P13105|Taiwan Professional Basketball League player ID]], [[:d:Property:P13106|PublicationsList author ID]], [[:d:Property:P13107|Monument Counter ID]], [[:d:Property:P13108|Spirit of Metal album ID]], [[:d:Property:P13109|Spirit of Metal style ID]], [[:d:Property:P13110|Spirit of Metal artist ID]], [[:d:Property:P13111|Spirit of Metal label ID]], [[:d:Property:P13112|Spirit of Metal place ID]], [[:d:Property:P13113|Libération topic ID]], [[:d:Property:P13114|Azerbaijani Explanatory Dictionary ID]], [[:d:Property:P13115|Azerbaijani Dialect Dictionary ID]], [[:d:Property:P13116|Azerbaijani Phraseology Dictionary ID]], [[:d:Property:P13117|Lezgian Explanatory Dictionary ID]], [[:d:Property:P13118|VK Music track ID]], [[:d:Property:P13119|Taiwan Railways (TR) station number]], [[:d:Property:P13120|GamersGlobal genre]], [[:d:Property:P13121|Archivportal NRW ID]], [[:d:Property:P13122|Department of Defense Identification Code]], [[:d:Property:P13123|Health Facility Registry ID]], [[:d:Property:P13124|BioMed Central journal ID]], [[:d:Property:P13125|Immortal Regiment ID]], [[:d:Property:P13126|dictionary of affixes used in Czech ID]], [[:d:Property:P13127|Eurotopics ID]], [[:d:Property:P13128|TMDB network ID]], [[:d:Property:P13129|Kultboy editor ID]], [[:d:Property:P13130|WikiBaseball ID]], [[:d:Property:P13131|Ninilchik Russian Dictionary ID]], [[:d:Property:P13132|ANID Researcher Portal]], [[:d:Property:P13133|TOPO ID]], [[:d:Property:P13134|DBIS Resource ID]], [[:d:Property:P13135|ITV News topic ID]], [[:d:Property:P13136|Princeton Encyclopedia of Classical Sites ID]], [[:d:Property:P13137|ISFDB editorial collection ID]], [[:d:Property:P13138|Great Norwegian Encyclopedia contributor ID]], [[:d:Property:P13139|ILEC World Lake Database ID]], [[:d:Property:P13140|Sage Social Science Thesaurus ID]], [[:d:Property:P13141|El Moudjahid tag ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatype property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/chemical formula|chemical formula]] (<nowiki>Description of chemical compound giving element symbols and counts</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/mode of reproduction|mode of reproduction]] (<nowiki>ways for living organisms to propagate or produce their offsprings</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/health points|health points]] (<nowiki>health or armor points of this video game, board game or role-playing game character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/damage|damage]] (<nowiki>damage value of this video game weapon, ability or character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Mummy of a person|Mummy of a person]] (<nowiki>mummy of a person</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/WPBSA com player ID|WPBSA com player ID]] (<nowiki>Identifier for an athlete on the main website of WPBSA</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/JLPT level|JLPT level]] (<nowiki>difficulty of word by the level of JLPT</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/beer style|beer style]] (<nowiki>classification of a beer based on its style</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/has forks|has forks]] (<nowiki>Notable software forks of this software</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/most populous settlement|most populous settlement]] (<nowiki>city, town, or other settlement with the largest population in this area (country, state, county, continent, etc.)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/rubrique d'une installation classée pour la protection de l'environnement|rubrique d'une installation classée pour la protection de l'environnement]] (<nowiki>Industrial or agricultural operations generating risks to health and the environment are regulated in France. The various risks are organized into headings in the nomenclature of installations classified for environmental protection. The dangers, pollution and nuisances of each operation are listed by public authorities.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/prototypical syntactic role of argument|prototypical syntactic role of argument]] (<nowiki>qualifier for {{P|9971}} indicating the most basic/fundamental syntactic position of that argument for that verb sense (that is, when the argument structure is not subject to any alternations)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/operating cost|operating cost]] (<nowiki>ongoing recurring cost for operating or using an object</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/effective life of asset|effective life of asset]] (<nowiki>duration of time which an object/asset is expected to be used before needing to be disposed of or replaced</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Toki Pona headnoun|Toki Pona headnoun]] (<nowiki>Toki Pona common noun for which the name serves as a proper modifier</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Provides data for property|Provides data for property]] (<nowiki>the dataset associated with this external id usually contains data applicable to this other wikidata property</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/ISCC|ISCC]] (<nowiki>International Standard Content Code. Hash code that identifies a media object based on fuzzy hashing.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/romantic orientation|romantic orientation]] (<nowiki>pattern of romantic attraction of this person or fictional character</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/GND-BEACON-URL|GND-BEACON-URL]] (<nowiki>URL of an online service's BEACON file</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Railway station linear reference (line & milestone)|Railway station linear reference (line & milestone)]] (<nowiki>Stations are located on one or more railway routes, each at a given milestone. This makes it possible to situate them in the topology of a railway infrastructure.
A linear reference system can be used to position any object on this topology. In this case, we would add one or more route (or line) number + milestone data pairs.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Data analysis method|Data analysis method]] (<nowiki>methods used in the main item for inspecting, cleansing, transforming, and modeling data with the goal of discovering useful information</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Use data collection instrument|Use data collection instrument]] (<nowiki>Tool used by/in the subject to facilitate the collection of qualitative or quantitative data</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Data collection method|Data collection method]] (<nowiki>scientific data collection procedure used in/by the subject</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/World Snooker Tour tournament ID|World Snooker Tour tournament ID]] (<nowiki>Identifier for a tournament on the main website of World Snooker Tour (official site)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/study or design for this work|study or design for this work]] (<nowiki>preliminary work for this finished work</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/OAI formatter|OAI formatter]] (<nowiki>formatter to generate ID compatible with {{Q|2430433}} services</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Open Library Collection|Open Library Collection]] (<nowiki>Link to Open Library Collection which contain manually and automaticallly collections of editions and works on certain topics</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/scientific illustration|scientific illustration]] (<nowiki>a scientific or technical illustration of this subject</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/thesis submitted for|thesis submitted for]] (<nowiki>academic degree for which a thesis or dissertation is submitted</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/meeting of|meeting of]] (<nowiki>subject is a meeting or session of this body (legislature, committee, convention, etc.)</nowiki>)
* External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/case id (mainland China)|case id (mainland China)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant L'Humanité d’un sujet|Identifiant L'Humanité d’un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Duocet Wiki of Plants ID|Duocet Wiki of Plants ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vardnica.aizpute.lv ID|vardnica.aizpute.lv ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dtf.ru person ID|dtf.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI Newspaper Collection ID|NLI Newspaper Collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Les Inrockuptibles d'un sujet|Identifiant Les Inrockuptibles d'un sujet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GERS ID|GERS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/European Legislation Identifier|European Legislation Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danbooru tag|Danbooru tag]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Alexander Keiller Museum ID|Alexander Keiller Museum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Islamic Scientific Manuscripts Initiative|Islamic Scientific Manuscripts Initiative]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Timenote.info Person ID|Timenote.info Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thai railway station identifier|Thai railway station identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Resistance in Belgium ID|Resistance in Belgium ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Comprehensive Information System on Korean Historical Figures ID|Comprehensive Information System on Korean Historical Figures ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SNCF station trigram|SNCF station trigram]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game Jolt username|Game Jolt username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Mediapart d'un blogueur|Identifiant Mediapart d'un blogueur]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Centre d'études Picasso|identifiant Centre d'études Picasso]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indo-European Lexicon ID|Indo-European Lexicon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SGES monument ID|SGES monument ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hindi Shabdamitra entry ID|Hindi Shabdamitra entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Presisov večjezični slovar ID|Presisov večjezični slovar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Usito|Usito]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sanzhi Dargwa dictionary ID|Sanzhi Dargwa dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FVDP Vietnamese dictionary ID|FVDP Vietnamese dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FNAC author ID|FNAC author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CAMRA Experience pub ID 2|CAMRA Experience pub ID 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Estonian–Latvian Dictionary ID|Estonian–Latvian Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Everand author ID|Everand author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Phish.net Venue ID|Phish.net Venue ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/teams.by national team ID|teams.by national team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Medieval Coin Hoards of the British Isles ID|Medieval Coin Hoards of the British Isles ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Measuring points uuid|Measuring points uuid]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DEX '09 entry ID|DEX '09 entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Marktstammdatenregisternummer (Einheit)|Marktstammdatenregisternummer (Einheit)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paramount+ video ID|Paramount+ video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gerbang Kata ID|Gerbang Kata ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Women's Snooker player ID|World Women's Snooker player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Basketball Association player ID|Chinese Basketball Association player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NBA G League player ID|NBA G League player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Basketballnavi.DB player ID|Basketballnavi.DB player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Football Kit Archive ID|Football Kit Archive ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Electronic Language International Festival Person ID|Electronic Language International Festival Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISLRN|ISLRN]], [[:d:Wikidata:Property proposal/erail.in railway station identifier|erail.in railway station identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gallimard author ID|Gallimard author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Japanese Health Insurance System Facility ID|Japanese Health Insurance System Facility ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) artiste sur Reg-Arts|Identifiant d'un(e) artiste sur Reg-Arts]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Eyrolles author ID|Eyrolles author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zvuk album ID|Zvuk album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chtyvo author ID|Chtyvo author ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/C6iL List Authors by work language (Latin)]
** [https://w.wiki/C6iZ Return Lexemes of Month and Day in the filtered languages]
** [https://w.wiki/C7BP Hip Hop artists by place of birth]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject_HelveticArchives|Helvetic Archives]] - coordination of data ingests and workshops related to the [[d:Q98557969|HelveticArchives]], operated by the Swiss National Library.
** [[d:Wikidata:WikiProject_Scholia/Surveys/2024|Scholia, 2024 Surveys]] - assists with the planning, conduct, analysis and communication of a user survey for Scholia.
** [[d:Wikidata:WikiProject_Biography/Authors_by_writing_language/Latin|Authors by writing language (Latin)]] - Wikidata list for the Biography WikiProject.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Special:EntitiesWithoutDescription|Entities without description]] - find items missing a description in a chosen language.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q44387|Darius I (the Great) (QQ44387)]]
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L712968|Vrimle (L712968)]] This Lexeme is 'teem'ing with forms (Bokmål).
''' Development '''
* [BREAKING CHANGE ANNOUNCEMENT] [[listarchive:list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/DK3QH24M7SSZ76P7Q2QTRY4FVZOHBF7Z/|wbformatvalue API will no longer accepts most options]]
* Wikibase REST API: We are looking into how to do search in the REST API.
* Special:NewLexeme: We merged the full migration from the Wikit to the Codex design system.
* EntitySchemas: We are polishing the patches to make it possible to search for EntitySchemas by label when linking to an EntitySchema in a new statement.
* Wikidata support is now available to [[:tcy:ಮುಖ್ಯ_ಪುಟ|Tulu Wikipedia]] and [[:tcy:s:ಮುಖ್ಯ_ಪುಟ|Tulu Wikisource]]
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 11 11|Previous issue]] · [[User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] ([[User talk:Danny Benjafield (WMDE)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 11:30, 19 November 2024 (UTC)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27703854 -->
== Wikidata weekly summary #655 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-11-26. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 11 19|#654]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/333Bot|333Bot]] - Task(s): Add missing sitelinks to english Wikisource based on their header templates there.
* Closed request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Additional_rights_for_bureaucrats|Additional rights for bureaucrats]] - Closed as successful. Bureaucrats will now be able to remove Admin rights.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]] '''
* Upcoming
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/KP4H3NIV4BUZU4MVFOPP656SBW7OE7P3/ 2025 Wikimedia Hackathon - registration is now open]
** Save the date: the [[d:Event:Data Reuse Days 2025|Data Reuse Days 2025]], an online event focusing on the use of Wikidata's data for tools and applications, will take place in February. You can already [[d:Event talk:Data Reuse Days 2025|propose sessions for the program]].
** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] session (Attn: Please fill out Pre-Participation Survey!) 3 December 2024: We have our next LD4 Wikidata Affinity Group Session on Tuesday, 3 December 2024 at 9 am PT / 12 pm ET / 17:00 UTC / 6 pm CET ([https://zonestamp.toolforge.org/1733245200 Time zone converter]). Wikimedian Mahir Morshed is leading a series of four sessions focused on lexicographical data in Wikidata. We are looking forward to learning more about these Wikibase entities! If you anticipate attending the workshop sessions, please fill out a brief survey linked from our [https://etherpad.wikimedia.org/p/LD4-WDAG_Lexicographical_Data_Series Series Etherpad] to help us prepare relevant materials for you. You only need to fill it out once, no matter how many sessions you plan to attend. Sessions will be held on November 5, November 19, December 3, and December 17, 2024, at our regular time of 9 am PT / 12 pm ET / 17:00 UTC / 6 pm CET. [[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Affinity_Group_Calls/Second_Project_Series|Event page]]
** [[wikimania:2025:Scholarships|Wikimania 2025 Scholarships are now open!]] This application is open until Sunday 8th December, 2024
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [[outreach:GLAM/Newsletter/October 2024/Contents/Colombia report|Why and for what purpose should Wikidata be used in Colombia?]]
** [[outreach:GLAM/Newsletter/October_2024/Contents/Latvia_report|Wikidata Workshop 2024: National Library of Latvia]]
** [https://blog.rayberger.org/wikidata-and-the-2024-open-library-community-celebration Wikidata and the 2024 Open Library Community Celebration]
** [https://news.illinoisstate.edu/2024/11/where-the-data-may-roam-bringing-wild-west-performers-to-wikidata/ Where the data may roam]: Bringing Wild West performers to Wikidata. Author Jason Sharp documents their experience adding legendary showman Buffalo Bill to Wikidata.
** [https://blog.biodiversitylibrary.org/2024/11/meet-tiago-bhl-wikimedian-in-residence.html Advancing BHL’s Data for a Sustainable Future: Meet Tiago, Our New Wikimedian-in-Residence] The [[Wikidata:WikiProject BHL|BHL-Wiki Working Group]] has enrolled a Wikimedian-in-Residence with a focus on Wikidata and Structured Data on Commons.
* Papers
** [https://apcz.umk.pl/FT/article/view/52732 Beyond the Library Catalogue: Connecting Library Metadata to Wikidata] - examines how integrating Wikidata into libraries enhances resource discoverability, fosters interoperability, and empowers users within a global knowledge network. By Okuonghae, O. (2024).
** [https://content.iospress.com/articles/semantic-web/sw243686 On assessing weaker logical status claims in Wikidata cultural heritage records] - approaches to representing weaker logical status (WLS) information in Wikidata, finding limited usage, variations and ambiguities between datasets, and proposes improvements for clarity and accuracy. By Di Pasquale et al.(2024)
* Books: [https://doi.org/10.36253/979-12-215-0393-7 Tiziana Possemato, ''Entity modeling: la terza generazione della catalogazione'']: contains many references to the use of Wikidata in cataloguing
* Videos
** (Portuguese)[https://www.youtube.com/watch?v=60Oq6LVZCdY Wikidata & OpenRefine] - Part of the “Introduction to digital platforms for research” sessions for the Centro Luís Krus of NOVA FCSH. Practical exercises for data reconciliation from the Portuguese Early Music Database using the OpenRefine tool.
** [https://www.youtube.com/watch?v=v8U9bheQorg NODES 2024: Using Dbpedia and Wikidata Knowledge Graphs With Neo4j] - Cuneyt Tyler presents 'Semantic Space', a project using Dbpedia and Wikidata to enhance the user experience browsing articles on the web.
** [https://www.youtube.com/watch?v=lGEDRHtRVtc Uploading Images From Public Sites] - Wikimedia Commons and Wikidata make great bedfellows. Margaret Donald shows how to create Commons categories, create structured data and link categories to Wikidata.
** [https://www.youtube.com/watch?v=O_Kry2fIHXc WCNA: LOFESQ Lots of Farmers Empty Silos Quicker]: building community through a named entity Wikibase. Experiences of the Smithsonian Libraries and Archives setting up the WikiNames Wikibase instance and breaking down knowledge silos
* Podcast series: [https://whoseknowledge.org/dsd-whose-voices/ Decolonizing structured data: a new season of Whose Voices?] including "Episode 5 -- Unpacking Wikidata’s possibilities with [[d:User:Lydia Pintscher (WMDE)|Lydia Pintscher (WMDE)]]"
* Other
** [[m:Research:Newsletter/2024/November#"SPINACH":_LLM-based_tool_to_translate_"challenging_real-world_questions"_into_Wikidata_SPARQL_queries|SPINACH: AI help for asking Wikidata "challenging real-world questions"]]
** [[commons:File:De_Wikidata_à_Wikibase-CampusDuLibre-23-Novembre-2024-John_Samuel.pdf|De Wikidata à Wikibase : Pour une meilleure compréhension de vos données]], presentation by [[d:User:Jsamwrites|John Samuel]] at [[d:Q131312243|Le campus du libre 2024 (Q131312243)]], Lyon, November 23, 2024.
''' Tool of the week '''
* [https://ordia.toolforge.org/guess-image-from-pronunciation/ Guess Image from Pronunciation] is an Ordia game that uses lexicographic data in Wikidata and Wikimedia Commons. The game challenges players to match the correct image with the audio pronunciation of what the image depicts.
* [https://github.com/fusion-jena/abecto/releases/tag/v3.1.1 ABECTO] is a tool that compares #RDF data to spot errors and assess completeness. Recent changes to the tool adjust result export for #Wikidata Mismatch Finder to changed format, add reporting of qualifier mismatches to Wikidata Mismatch Finder export, and suppress illegal empty external values in Wikidata Mismatch Finder export ([https://wikis.world/@janmartinkeil@mstdn.social/113480328404817505 Tweet])
* [https://wd-infernal.toolforge.org/ Wikidata Infernal] is an API that allows you to infer new facts from Wikidata. It uses a set of rules to infer new facts from existing ones. The generated statements will have qualifiers to indicate the source and method of the inference. Output is an array of statements in JSON/Wikidata format. ([http://magnusmanske.de/wordpress/archives/750 blog])
''' Other Noteworthy Stuff '''
*
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13146|picture of this person doing their job]] (<nowiki>picture of a person in action, especially for a sportsperson, visual artist, musican, actor. P18 is normally used for portraits</nowiki>)
**[[:d:Property:P13150|ISCC]] (<nowiki>ISCC hash code that identifies a media object based on fuzzy hashing</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13129|Kultboy editor ID]], [[:d:Property:P13130|WikiBaseball ID]], [[:d:Property:P13131|Ninilchik Russian Dictionary ID]], [[:d:Property:P13132|ANID Researcher Portal ID]], [[:d:Property:P13133|TOPO ID]], [[:d:Property:P13134|DBIS Resource ID]], [[:d:Property:P13135|ITV News topic ID]], [[:d:Property:P13136|Princeton Encyclopedia of Classical Sites ID]], [[:d:Property:P13137|ISFDB editorial collection ID]], [[:d:Property:P13138|Great Norwegian Encyclopedia contributor ID]], [[:d:Property:P13139|ILEC World Lake Database ID]], [[:d:Property:P13140|Sage Social Science Thesaurus ID]], [[:d:Property:P13141|El Moudjahid tag ID]], [[:d:Property:P13142|SGES monument ID]], [[:d:Property:P13143|DEX ’09 entry ID]], [[:d:Property:P13144|Electronic Language International Festival person ID]], [[:d:Property:P13145|Medieval Coin Hoards of the British Isles ID]], [[:d:Property:P13147|Paramount+ video ID]], [[:d:Property:P13148|Le Club Mediapart blogger ID]], [[:d:Property:P13149|Phish.net venue ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/study or design for this work|study or design for this work]] (<nowiki>preliminary work for this finished work</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/OAI formatter|OAI formatter]] (<nowiki>formatter to generate ID compatible with {{Q|2430433}} services</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Open Library Collection|Open Library Collection]] (<nowiki>Link to Open Library Collection which contain manually and automaticallly collections of editions and works on certain topics</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/scientific illustration|scientific illustration]] (<nowiki>an illustration of this subject to provide a detailed reference for its appearance. It should be ideally tied to the primary literature on the item.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/thesis submitted for|thesis submitted for]] (<nowiki>academic degree for which a thesis or dissertation is submitted</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/meeting of|meeting of]] (<nowiki>subject is a meeting or session of this body (legislature, committee, convention, etc.)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/UMC rating|UMC rating]] (<nowiki>Age rating category as designated by the UAE Media Council (UMC)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Non-binary population|Non-binary population]] (<nowiki>number of non-binary people inhabiting the place</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/role named as|role named as]] (<nowiki>use as qualifier to indicate how the object's role was named in the credits of it's respective work</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/bequest income|bequest income]] (<nowiki>The sum a organisations receives from bequests/legacies in a timeframe.</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/ISLRN|ISLRN]], [[:d:Wikidata:Property proposal/erail.in railway station identifier|erail.in railway station identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gallimard author ID|Gallimard author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Japanese Health Insurance System Facility ID|Japanese Health Insurance System Facility ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) artiste sur Reg-Arts|Identifiant d'un(e) artiste sur Reg-Arts]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Eyrolles author ID|Eyrolles author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zvuk album ID|Zvuk album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chtyvo author ID|Chtyvo author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bibliothèque du Séminaire de Tournai IDs|Bibliothèque du Séminaire de Tournai IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EU Corporate body code|EU Corporate body code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SBOID|SBOID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Waymark code|Waymark code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Radio Algeria tag ID|Radio Algeria tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Academic Dictionary of Lithuanian entry ID|Academic Dictionary of Lithuanian entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PBY Ben-Yehuda dictionary identifier|PBY Ben-Yehuda dictionary identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ThePWHL.com player ID|ThePWHL.com player ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [[d:User:Ainali/30_Day_Map_Challenge_2024#/map/4|Map of Swedish municipalities colored by Wikipedia article length]] ([https://social.coop/@ainali/113498913509281376 source])
** [https://w.wiki/C8KA Timeline of deaths from disasters in Spain] ([https://x.com/jmcollado/status/1861142531855032517 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject Aargauer Bibliografie|Aargauer Bibliografie]] - WikiProject for the coordination of data ingests and Wikipedia workshops related to the official bibliography of the [[d:Q301235|Aargau Cantonal Library]], operated by [[d:Q113977165|Bibliothek und Archiv Aargau]] (Switzerland)
** [[d:Wikidata:WikiProject Taiwan/Amis|WikiProject Taiwan/Amis]] - collects information related to the Ami culture, including statistics and activity records.
** [[d:Wikidata:WikiProject Rwanda|Rwanda]] - aims to be a central hub for the curation of any and all items (biographical, cultural, geographical, organizational, etc...) relating to Rwanda [[d:Q1037|Rwanda (Q1037)]]
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/without claims by site/enwiki|A list of Items with a sitelink to English Wikipedia but without any Statements]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q223385|Cueva de las Manos (Q223385)]] - cave with cave paintings in Santa Cruz, Argentina
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L2781|bezczelny (L2781)]] - Polish adjective that can mean "impudent" or "brazen" in English
''' Development '''
* Wikidata Query Service: The [[d:Wikidata:SPARQL query service/WDQS graph split/Rules|graph split rules]] have been updated to now also include Items that contain a statement using "[[d:Property:P13046|publication type of scholarly work]]" into the scholarly article graph.
* Wikibase.cloud now allows personal userscripts ([[phab:T378627]])
* EntitySchemas: We continued the work on making it possible to search for EntitySchemas by label and aliases when making a statement linking to an EntitySchema.([[phab:T375641]])
* Ontology file: We are updating the Wikibase ontology file. ([[phab:T371196]], [[phab:T371752]])
* Property Suggester: We are updating the suggestions data ([[phab:T377986]] but first need to improve the underlying scripts ([[phab:T376604]])
* Wikibase REST API: We are prototyping the search functionality for the REST API ([[phab:T379608]])
* Revision table: We are continuing the investigation into the size limitations of the table.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Ghana|Ghana]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 11 19|Previous issue]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 11:43, 26 නොවැම්බර් 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27853794 -->
== Wikidata weekly summary #656 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-12-02. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 11 26|#655]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
'''Discussions'''
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/ThesaurusLinguaeAegyptiaeBot|ThesaurusLinguaeAegyptiaeBot]] - Task(s): Creating and updating Hieroglyphic Ancient Egyptian and Coptic lexemes and ancient Egyptian text artifact items. It is also to maintain links to the Thesaurus Linguae Aegyptiae project via approved properties.
* New request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Schema_virtual_tour|Schema Virtual Tour]] - [[d:User_talk:Brechtd|User:Brechtd]] would like feedback on determining a data model and schema for Wikidata items that are an instance of [[d:Q2915546|virtual tour(Q2915546)]] - See [[d:Wikidata:Schema_proposals/virtual_tour|Schema Proposal - Virtual Tour]] for more info.
* Closed request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Create_items_for_property_proposals|Create items for Property proposals]] - Despite a spirited discussion with many comments both in favour and opposition, no consensus was reached.
'''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]'''
* Upcoming:
** Wikimedia Deutschland is providing a total of 15 participation scholarships for Wikimania 2025 (7 individual and 4 tandem scholarships). Further information is available on [[w:de:Wikipedia:Förderung/Wikimania/English|this page]]. An overview of all questions in the application form is [[c:File:2024-11-14 Wikimania 2025 scholarship application (Wikimedia Deutschland).pdf|here]]. [https://zforms.wikimedia.de/wmde/form/Wikimania2025scholarshipapplicationform/formperma/z3vs3NSu6TildxnidcQlBrJ3YQiEDDXP0x9E3l6T6is Apply here]. Closes 8 December 2024.
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/BL5D7RN65PLSLAA3AGNI32LTCXR7UKDM/ Talk to the Search Platform / Query Service Team—December 4, 2024]. The time is 17:00 CET
** Tomorrow / 3rd December 2024: Linked Data for Libraries [[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group|LD4 Wikidata Affinity]] Group session @ 9am PT / 12pm ET / 5pm UTC / 6pm CET. If you would like to attend, please fill out the [https://etherpad.wikimedia.org/p/LD4-WDAG_Lexicographical_Data_Series Etherpad form] to ensure all necessary materials are provided for you.
** Deadline for the [[m:Central Asian WikiCon 2025|Central Asian WikiCon 2025]] scholarship application is December 30, 2024. We encourage you to make Wikidata-related submissions (the deadline for submission is March 22, 2025.
'''Press, articles, blog posts, videos'''
* Research
** [[m:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Research/Statement_Signals|Statement Signals: Wikidata usage on other Wikis]]: A new research report is available. Explores what trace Wikidata data is measurable on other Wiki pages and proposes initial metrics for measuring Wikidata statement usage on Wikimedia content pages. Also suggests methods to improve data analysis and collection. PDF is available on [[c:File:Statement_Signals_Measuring_Wikidata_Usage_on_Other_Wikis.pdf|Commons]]
* Blogs
** [https://tech-news.wikimedia.de/2024/11/28/celebrating-wikidatas-12th-birthday-across-the-world/ Celebrating Wikidata’s 12th birthday across the world] - Wikidata celebrated its 12th birthday in October and November 2024, with a series of global events and activities aimed at commemorating the platform's contributions to the open knowledge movement, engaging its community of volunteers, and highlighting the significant role Wikidata plays in the digital landscape. By Dan Shick
* Papers
** [https://www.researchgate.net/publication/386043293_Beyond_the_Library_Catalogue_Connecting_Library_Metadata_to_Wikidata Beyond the Library Catalogue: Connecting Library Metadata to Wikidata] - This paper explores how libraries can leverage Wikidata to enhance resource discoverability, foster interoperability, and integrate into the global knowledge ecosystem. By Omorodion Okuonghae (2024).
** [https://www.deslab.org/publication/a-framework-for-integrating-biomedical-knowledge-in-wikidata-with-open-biological-and-biomedical-ontologies-and-mesh-keywords/ A framework for integrating biomedical knowledge in Wikidata with open biological and biomedical ontologies and MeSH keywords] - Enhancing Wikidata’s biomedical knowledge by integrating OBO ontologies and PubMed’s MeSH keywords, addressing gaps, improving classification accuracy, and verifying relations for stronger interoperability and accuracy. By Chebil et al. (2024).
** [https://arxiv.org/html/2411.15550v1 Class Order Disorder in Wikidata and First Fixes] analyzes class order violations in Wikidata's ontology using SPARQL, evaluates fixes, and offers solutions through improved tools or community involvement. By P. Patel-Schneider and E. Doğan.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=Ey-D-oiBcx4 Edit a Wikidata Item and Lexeme] - The Tyap Wikimedia User Group produced this tutorial on editing as part of the Wikidata 12th Birthday celebrations for the Wikidata @12 Data-a-thon.
** [https://www.youtube.com/watch?v=gzo6IysvZNk State of the art in combining OpenStreetMap and Linked Data] - Covers Linked Data basics, its potential with OSM, and popular methods for linking, extracting, combining, and querying data from both sources. Jump to ([https://youtube.com/watch?v=gzo6IysvZNk?t=359 Wikidata])
** (正體字, CN Trad.) [https://www.youtube.com/watch?v=q5WuyQh_m8s Getting Started with Wikidata] - An introduction and overview to Wikidata and some associated tools such as ORES and LiftWing.
** (正體字, CN Trad.) [https://youtube.com/watch?v=obvET8QyHRw Wikidata Basic Editing Tutorial] - This session was given as part of the COSCUP '24 conference on the OpenStreetMap x Wikidata Agenda Track.
** [https://www.youtube.com/watch?v=s499PeolbOg LLM-based natural-language representations for SPARQL queries over Wikidata and DBpedia] - LORiS: This tool can help you understand complex SPARQL queries by converting them to natural language.
** [https://www.youtube.com/watch?v=rrwvxIsWRKs Towards an Open NLI LLM-based System for KGs: A Wikidata Case Study] - At the 7th ISRITI 2024 conference, Jaycent Ongris shows how RAG (retrieval-augmented generation) has been used in a natural-language question-answer platform to directly query Wikidata.
** [https://www.youtube.com/watch?v=NmCbTOZ4Yos How knowledge representation is changing in a world of LLM's] - Denny Vrandečić gives this keynote session at the SWIB (Semantic Web in Libraries) conference.
** [https://youtube.com/watch?v=PKk_b7zC1KA?t=1170Finding the Capacity to Grieve Once More] - Alexandros Kosiaris of the Wikimedia Foundation explains changes made to make Wikipedia more stable and prevent outages, including how it calls and fetches data from Wikidata. Session given at SREcon24.
'''Tool of the week'''
* [https://wse-research.org/LoRiS-LLM-generated-representations-of-SPARQL-queries/ LoRiS] - Generate natural-language descriptions of SPARQL queries via LLM's.
'''Other Noteworthy Stuff'''
* [[d:Wikidata:WordGraph|Wikidata:WordGraph]]: Google released the WordGraph dataset as a belated present for Wikidata’s 12th birthday. The dataset contains 968,153 forms in 39 languages.
* [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/50824818/Product-Manager-Wikibase-Suite-all-genders-?jobDbPVId=171424268&l=en Product Manager: Wikibase Suite]: Wikimedia Deutschland has an open and exciting vacancy for a Product Manager of Wikibase Suite. [https://jobdb.softgarden.de/jobdb/public/jobposting/applyonline/click?jp=50824818 Apply!]
* Tools or bots which use the [[:wikitech:Help:Wiki Replicas|wiki replicas]] (such as Quarry) will observe outdated data for up to 8-10 days, as a result of necessary database maintenance ([[phabricator:T367856|T367856]]). Tools or bots which use the APIs will not be affected. (This was previously announced [[d:Wikidata:Status updates/2024 11 11|2024-11-11]] but didn’t actually take place yet.)
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P13146|picture of this person doing their job]] (<nowiki>picture of a person in action, especially for a sportsperson, visual artist, musican, actor. P18 is normally used for portraits</nowiki>)
***[[:d:Property:P13150|ISCC]] (<nowiki>ISCC hash code that identifies a media object based on fuzzy hashing</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Property:P13129|Kultboy editor ID]], [[:d:Property:P13130|WikiBaseball ID]], [[:d:Property:P13131|Ninilchik Russian Dictionary ID]], [[:d:Property:P13132|ANID Researcher Portal ID]], [[:d:Property:P13133|TOPO ID]], [[:d:Property:P13134|DBIS Resource ID]], [[:d:Property:P13135|ITV News topic ID]], [[:d:Property:P13136|Princeton Encyclopedia of Classical Sites ID]], [[:d:Property:P13137|ISFDB editorial collection ID]], [[:d:Property:P13138|Great Norwegian Encyclopedia contributor ID]], [[:d:Property:P13139|ILEC World Lake Database ID]], [[:d:Property:P13140|Sage Social Science Thesaurus ID]], [[:d:Property:P13141|El Moudjahid tag ID]], [[:d:Property:P13142|SGES monument ID]], [[:d:Property:P13143|DEX ’09 entry ID]], [[:d:Property:P13144|Electronic Language International Festival person ID]], [[:d:Property:P13145|Medieval Coin Hoards of the British Isles ID]], [[:d:Property:P13147|Paramount+ video ID]], [[:d:Property:P13148|Le Club Mediapart blogger ID]], [[:d:Property:P13149|Phish.net venue ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/study or design for this work|study or design for this work]] (<nowiki>preliminary work for this finished work</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/OAI formatter|OAI formatter]] (<nowiki>formatter to generate ID compatible with {{Q|2430433}} services</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Open Library Collection|Open Library Collection]] (<nowiki>Link to Open Library Collection which contain manually and automaticallly collections of editions and works on certain topics</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/scientific illustration|scientific illustration]] (<nowiki>an illustration of this subject to provide a detailed reference for its appearance. It should be ideally tied to the primary literature on the item.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/thesis submitted for|thesis submitted for]] (<nowiki>academic degree for which a thesis or dissertation is submitted</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/meeting of|meeting of]] (<nowiki>subject is a meeting or session of this body (legislature, committee, convention, etc.)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/UMC rating|UMC rating]] (<nowiki>Age rating category as designated by the UAE Media Council (UMC)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Third-gender population|Third-gender population]] (<nowiki>number of third-gender people inhabiting the place</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/role named as|role named as]] (<nowiki>use as qualifier to indicate how the object's role was named in the credits of it's respective work</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/bequest income|bequest income]] (<nowiki>The sum a organisations receives from bequests/legacies in a timeframe.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Audio tour|Audio tour]] (<nowiki></nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Augmented reality tour|Augmented reality tour]] (<nowiki></nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Virtual reality tour|Virtual reality tour]] (<nowiki></nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/extension that populates category|extension that populates category]] (<nowiki>analogous to {{P|4329}} for tracking cat:s populated by extensions of MediaWiki, linking to extension causing the population</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/CUATM statistical code|CUATM statistical code]] (<nowiki>7-digits code attributed to administrative-territorial units of Moldova</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/CUATM unique identification code|CUATM unique identification code]] (<nowiki>4-digits code attributed to administrative-territorial units of Moldova</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/ISLRN|ISLRN]], [[:d:Wikidata:Property proposal/erail.in railway station identifier|erail.in railway station identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gallimard author ID|Gallimard author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Japanese Health Insurance System Facility ID|Japanese Health Insurance System Facility ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) artiste sur Reg-Arts|Identifiant d'un(e) artiste sur Reg-Arts]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Eyrolles author ID|Eyrolles author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zvuk album ID|Zvuk album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chtyvo author ID|Chtyvo author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bibliothèque du Séminaire de Tournai IDs|Bibliothèque du Séminaire de Tournai IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EU Corporate body code|EU Corporate body code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SBOID|SBOID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Waymark code|Waymark code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Radio Algeria tag ID|Radio Algeria tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Academic Dictionary of Lithuanian entry ID|Academic Dictionary of Lithuanian entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PBY Ben-Yehuda dictionary identifier|PBY Ben-Yehuda dictionary identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ThePWHL.com player ID|ThePWHL.com player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Radio Algeria tag ID (Arabic)|Radio Algeria tag ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant L'AF au champ d'honneur|Identifiant L'AF au champ d'honneur]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) auteurice dans Vidas|Identifiant d'un(e) auteurice dans Vidas]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ Open Source Security Foundation Best Practices Identifier| Open Source Security Foundation Best Practices Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OpenSSF Best Practices ID|OpenSSF Best Practices ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The American Heritage Dictionary of the English Language entry|The American Heritage Dictionary of the English Language entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant sur Mémoire des avocats|Identifiant sur Mémoire des avocats]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BCU Kirundi-English Dictionary ID|BCU Kirundi-English Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wurfhand|Wurfhand]], [[:d:Wikidata:Property proposal/University Bibliography Tübingen ID|University Bibliography Tübingen ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ZSL Authority ID|ZSL Authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PUG authority ID|PUG authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Three Decks class ID|Three Decks class ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HCERES expert ID|HCERES expert ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
'''Did you know?'''
* Query examples:
**[https://w.wiki/CCfd Using cross-product / cross-join to produce list of categories]
**[https://w.wiki/CEmt Map of individuals charged, convicted and/or exonerated of Witchcraft with place of death in Switzerland]
**[https://w.wiki/CEn6 Names and Locations of French Castles (Château)]
**[https://w.wiki/CEnW Train Station information (with a Spanish Wikipedia article)]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject_Bibliotheek_UvA/HvA|Bibliothek UvA/HvA]] - documenting, archiving and creating items from collections from the UvA/AUAS Library in Amsterdam, beginning with the works of [[d:https://www.wikidata.org/wiki/Q130736773|Allard Pierson]].
** [[d:Wikidata:WikiProject_Ghana|Ghana]] - A hub for Ghanaian activities and entities, including regional languages: Dagbanli, Twi and Dagari.
** [[d:Wikidata:WikiProject_Taiwan/Thao|Thao (Taiwan)]]: For collecting information related to Thao cultural themes, including statistics and activity records.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database_reports/Recent_deaths|Recent Deaths]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q5682|Miguel de Cervantes]]: Spanish novelist, poet, and playwright (1547-1616)
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1236574|புறவு (L1236574)]] - A Tamil lemma for dense forest, impassable jungle and a pigeon dove.
'''Development'''
* EntitySchemas: We are continuing the work on making it possible to search for an EntitySchema by its label or alias when making a new statement linking to an EntitySchema.
* PropertySuggester: We have updated the script that generates the suggestions and will update the suggestions next.
* Lexicographical data: We fixed a visual issue with search results on the Codex-based Special:NewLexeme ([[phab:T370057]])
* Vector 2022: We are working on designs to fix the remaining issues with the skin on Wikidata.
* Wikibase REST API: We are finishing the prototype for supporting search in the API.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Ghana|Ghana]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 11 26|Previous issue]] · [[User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] ([[User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:30, 2 December 2024 (UTC)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27853794 -->
== Wikidata weekly summary #657 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the <br>week leading up to 2024-12-09. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 12 02|#656]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/KlaraBot|KlaraBot]] - Task(s): Append a human's lifespan to descriptions when they can be authoritatively sourced.
* Closed request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/audio_transcription_(P9533)|Audio transcription (P9533)]] - Closed with no consensus. The discussion is ongoing on the Property [[d:Property_talk:P9533|P5933]] talk page.
''' Events '''
* Past: [[m:Amical_Wikimedia|Amical Wikimedia]], the Catalan-language and culture focused thematic Wikimedia Organization organized the [[w:ca:Viquipèdia:Celebrem_Wikidata|Celebrem Wikidata (Let's celebrate Wikidata)]] project to celebrate Wikidata's 12th anniversary, from November 10 - 30. This included a Wikidata introduction workshop to equip participants with the editing skills to tackle the project's main aim. This was presented as a game to delete duplicate info on Wikidata and [[w:ca:Portada|Catalan Viquipèdia]] infoboxes, in three areas: protected buildings, officers' positions and data related to sports teams players. At the end of the event, ~200 Wikidata-fed infoboxes and Wikidata items were improved and many Wikipedia editors edited Wikidata for the first time!
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** (Deutsch)[https://www.lhlt.mpg.de/events/40120/2368 Wikidata for Legal Historians] - Tue. 10 December, 3pm - 7pm (UTC+1). This presentation explores Wikidata as a key platform for LOD, explains its Semantic Web foundation, introduces FactGrid (a Wikidata-based platform for historical research). Highlights potential of both platforms using examples and encourages discussion for legal historical research. [https://plan.events.mpg.de/event/381/ Register here].
** '''Today''' (09.12.2024) is the last chance to submit an Abstract for the [[m:Wikidata_and_research|Wikidata and Research]] conference (5 - 6 June 2025). If you are interested in participating, please review the [[m:Wikidata_and_research/Call#Call_for_abstracts|submission acceptance format]] before submitting [https://openreview.net/group?id=wikimedia.it/Wikidata_and_Research/2025/Conference#tab-active-submissions here].
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://professional.wiki/en/news/mediawiki-users-and-developers-conference-2024-vienna MediaWiki Conference Highlights], featuring Wikibase talks including one by Christos Varvantakis and Jon Amar from Wikimedia Deutschland.
** [https://professional.wiki/en/news/connecting-wikibase-and-semantic-mediawiki Semantic Wikibase 2024 Update]
** [https://www.businesswire.com/news/home/20241203748270/en/Wikimedia-Deutschland-Launches-AI-Knowledge-Project-in-Collaboration-with-DataStax-Built-with-NVIDIA-AI WMDE launches AI Knowledge project in collaboration with DataStax built with NVIDIA AI]
** [https://diff.wikimedia.org/2024/12/07/ten-years-of-philippine-local-government-data-as-gift-to-wikidatas-12-year-anniversary/ Ten years of Philippine local Govt. data] for Wikidata's 12th Birthday. Read about SKAP's (Shared Knowledge Asia Pacific) efforts to add 10 years worth of financial data of local Government assets to Wikidata during a Datathon.
* Papers
** [https://zenodo.org/records/14313263 Developing an OCR - Wikibase Pipeline for Place Names in the RGTC Series] - introduces a semi-automated workflow for extracting and digitally storing geographically relevant information, including spatial relations and contextual details, from place names in the Répertoire géographique des textes cunéiformes. By Matthew Ong (2024).
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=tAJwmMrTF-M Wikibase4Research] - Kolja Bailly presents ways in which the Wikibase4Research tool by the TIB Open Science Lab supports researchers in dealing with Mediawiki software for knowledge bases such as Wikibase and facilitates better and FAIR Research Data Management. Includes a live demonstration and beginner-friendly instructions.
''' Tool of the week '''
* [https://observablehq.com/@pac02/cat-metrics CAT🐈: Metrics] computing simple metrics (number of labels, number of descriptions, number of sitelinks, number of statements) for item matching a simple claim.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://www.wikidata.org/wiki/Template:Image_properties Template:Image properties] New template listing properties that link to images.
* [[m:Grants:Knowledge_Sharing/Connect|Let's Connect]] invites you to get involved in helping spread awareness and knowledge of Wikidata, potentially help organise a Wikidata Learning Clinic. Are you interested in participating? Please sign-up on this [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdiea87tSYmB2-1XHn_u8RLe7efMJifJBzffIM-6rtpx0PWqw/viewform registration form].
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P13162|reference illustration]] (<nowiki>an illustration of this subject to provide a detailed reference for its appearance. It should be ideally tied to the primary literature on the item.</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Property:P13151|Gallimard author ID]], [[:d:Property:P13152|Football Kit Archive ID]], [[:d:Property:P13153|Bibliothèque du Séminaire de Tournai author ID]], [[:d:Property:P13154|Bibliothèque du Séminaire de Tournai publisher ID]], [[:d:Property:P13155|Reg-Arts artist ID]], [[:d:Property:P13156|EU Corporate body code]], [[:d:Property:P13157|PBY Ben-Yehuda dictionary identifier]], [[:d:Property:P13158|Academic Dictionary of Lithuanian entry ID]], [[:d:Property:P13159|L'AF au champ d'honneur ID]], [[:d:Property:P13160|Radio Algeria tag ID (Arabic)]], [[:d:Property:P13161|Radio Algeria tag ID (French)]], [[:d:Property:P13163|The American Heritage Dictionary of the English Language entry ID]], [[:d:Property:P13164|Kamus Dewan Edisi Keempat ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/land acknowledgement|land acknowledgement]] (<nowiki>acknowledgement of indigenous or native people whose ancestors lived at a location</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/homonym of|homonym of]] (<nowiki>taxon item of which the taxon name is an exact homonym</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/taxon known by this common name|taxon known by this common name]] (<nowiki>taxon item of which this common name refers</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/PCGames.de product ID|PCGames.de product ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AniSearch character ID|AniSearch character ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hachette author ID|Hachette author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/El Watan tag ID|El Watan tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Albin Michel author ID|Albin Michel author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DNCI label ID|DNCI label ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Battle.net game ID|Battle.net game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Collectie Nederland ID|Collectie Nederland ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/CMYo Items missing Hungarian labels or description that are part of Library and Information Science (Q13420675)]
** [https://w.wiki/CMZD Items from Maori Wikipedia missing English labels or descriptions]
** [https://w.wiki/CMZL Instances of "Shopping Center" located in administrative territorial entity subclass of Norway]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** Nonprofit Organisations in [[d:Wikidata:WikiProject_Nonprofit_Organizations/Nigeria|Nigeria]], [[d:Wikidata:WikiProject_Nonprofit_Organizations/Belgium|Belgium]] and [[d:Wikidata:WikiProject_Nonprofit_Organizations/Italy|Italy]].
* WikiProject Highlights:
** [[d:Wikidata:WikiProject_Rwanda|Rwanda]] - since its creation a couple of weeks ago, it has expanded greatly with new sections for [[d:Wikidata:WikiProject_Rwanda/List|Lists]], [[d:Wikidata:WikiProject_Rwanda/Museums|Museums]] and [[d:Wikidata:WikiProject_Rwanda/Hospitals|Hospitals]].
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database_reports/Unauthorized_bots|Unauthorized Bots]] - A list of bots and their edits, operating without a Bot flag.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q49727|Das Erste]]: A German public service television channel broadcasting for more than 70 years.
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L8153|Kerzu (L8153)]] the [[d:Q12107|Breton]] word for December, directly translates from "totally black", rather appropriate for the cold, dark last month of the year.
''' Development '''
*[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Ghana|Ghana]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 12 02|Previous issue]] · [[User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] ([[User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:19, 9 December 2024 (UTC)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27853794 -->
== Wikidata weekly summary #658 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-12-16. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 12 09|#657]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/PWSBot|PWSBot]] - Task(s): Is a selfmade chatbot to answer factual questions as part of a final research project for educational purposes.
* Closed request for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/CarbonBot|CarbonBot]] - ''Withdrawn by submitter''
''' Events '''
[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
* Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] session (Attn: Please fill out Pre-Participation Survey!) 17 December 2024: We have our next LD4 Wikidata Affinity Group Session on Tuesday, 17 December 2024 at 9 am PT / 12 pm ET / 17:00 UTC / 6 pm CET ([https://zonestamp.toolforge.org/1734454800 Time zone converter]) Wikimedian Mahir Morshed is leading a series of four sessions focused on lexicographical data in Wikidata. We are looking forward to learning more about these Wikibase entities! If you anticipate attending the workshop sessions, please fill out a brief survey linked from our Series [https://etherpad.wikimedia.org/p/LD4-WDAG_Lexicographical_Data_Series Etherpad] to help us prepare relevant materials for you. Sessions will be held on November 5, November 19, December 3, and December 17, 2024 at our regular time of 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET. [[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Affinity_Group_Calls/Second_Project_Series|Event page]]
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/PHUQQWNZZGTPYLOGGII4HVUO63OA2MFZ/ 2025 Wikimedia Hackathon - register now]
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Papers
** [[:w:en:Wikipedia:Wikipedia_Signpost/2024-12-12/In_focus|Are Wikipedia articles representative of Western or world knowledge?]], December 12, 2024, ''[[:w:en:Wikipedia:Wikipedia_Signpost/|The Signpost]]''
** Baptiste de Coulon, "Les données liées, Wikidata et les archives : une opportunité de contribution aux communs numériques". In: [[d:Q15751263|La Gazette des archives]], n°271, 2024-2, p.37-56 (free access online after 3 years).
* Videos: [https://www.youtube.com/watch?v=E9byadj0uko AWS re:Invent 2024] - Wikimedia Deutschland's [[d:User:Lydia_Pintscher_(WMDE)|Lydia Pintscher (WMDE)]] and Philippe Saadé talk about [[d:Wikidata:Embedding Project]].
''' Tool of the week '''
* [https://shex-validator.toolforge.org/packages/shex-webapp/doc/shex-simple.html Tabular Online Validator] - checks if SPARQL query results conform to a provided schema by validating data and highlighting potential errors, such as missing properties, invalid values, or too many values, with the option to refine the schema if issues arise. (A major update to the current ShEx validator that is expected to get integrated into the existing validator soon)
* [https://observablehq.com/@pac02/cat-overview-of-references CAT🐈: Overview if references]: looking at references for a set of Wikidata items
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://openrefine.org/blog/2024/11/25/openrefine-developer-role Now Hiring: OpenRefine Developer & Contributor Engagement]
* The Program for Cooperative Cataloging (PCC) is launching the Entity Management Cooperative (EMCO) program in 2025, aiming to unify entity management across the semantic web, including registries like Wikidata. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/message/PB4QXF34D5TN63QXSL6I2YIG7BKPSUYF/ Volunteers, including those with prior experience in PCC’s ISNI or Wikidata pilots, are invited to join the Early Adopters Phase by January 17, 2025].
* The Biodiversity Heritage Library Working Group has set up [[m:BHL|a page on Meta t]]<nowiki/>o coordinate contributions across projects, including Wikidata
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
** [[:d:Property:P13171|bequest income]] (<nowiki>the sum a organisations receives from bequests/legacies in a timeframe</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13165|PCGames.de product ID]], [[:d:Property:P13166|PUG authority ID]], [[:d:Property:P13167|Three Decks class ID]], [[:d:Property:P13168|Vidas author ID]], [[:d:Property:P13169|Usito ID]], [[:d:Property:P13170|ZSL authority ID]], [[:d:Property:P13172|Collectie Nederland ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/About box|About box]] (<nowiki>Screenshot of the About Box of the respective software (contains important information such as authors, license, version number and year(s) and is included in almost every software)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/nonprofit tax status|nonprofit tax status]] (<nowiki>country specific tax status of non-profit organisations</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Рахимов, Гафур Рахимович|Рахимов, Гафур Рахимович]] (<nowiki>Gʻafur Rahimov</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/nomenclatural type of|nomenclatural type of]] (<nowiki>taxon item of wich this item is the taxonomic type</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Three Decks conflict ID|Three Decks conflict ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (French)|Algeria Press Service tag ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (English)|Algeria Press Service tag ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (Arabic)|Algeria Press Service tag ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JudaicaLink person ID|JudaicaLink person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Newmark Albanian-English Dictionary ID|Newmark Albanian-English Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Norsk oversettterleksikon ID|Norsk oversettterleksikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/footballdatabase.eu match ID|footballdatabase.eu match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kamus Pelajar Edisi Kedua ID|Kamus Pelajar Edisi Kedua ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Berlinische Galerie object ID|Berlinische Galerie object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Singapore Unique Entity Number|Singapore Unique Entity Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lyricfind artist ID|Lyricfind artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HonestGamers game ID|HonestGamers game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant MACM d'un artisite|identifiant MACM d'un artisite]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Syrian Memory person ID|Syrian Memory person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc|Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paris Match ID|Paris Match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kamus Dewan Edisi Tiga|Kamus Dewan Edisi Tiga]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Registre national des gels|identifiant Registre national des gels]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DOSBox Wiki|DOSBox Wiki]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Cimetières de France|Identifiant Cimetières de France]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/4fKM World map of recent censuses known at Wikidata for each decade] (select decade on the right side)
** [https://w.wiki/CS6f Timeline of inception of Ghanaian universities]
** [https://w.wiki/3Sxm Most common name in Germany by year of birth]
* WikiProject Highlights:
** [[d:Wikidata:WikiProject Chemistry/Elements|Chemistry/Elements]]
** [[d:Wikidata:WikiProject Taiwan/Truku|Taiwan/Truku]] - a compilation of information on the subject of Taroko culture, including statistics and records of activities.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [https://w.wiki/CSEU Dagbani Lexemes with Glosses which are the same as the Lemma]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q17485699|Alice Through the Looking Glass (Q17485699)]] - 2016 film directed by James Bobin where now 22-year-old Alice comes across a magical looking glass that takes her back to Wonderland.
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L744998|آبلرزهیاب (L744998)]] - Persian noun, translates to "hydro-seismometer"
''' Development '''
* Wikibase REST API: We prototyped search support for the REST API and would like [[d:Wikidata talk:REST API feedback round#Give us feedback on the search proof of concept in the REST API!|your feedback on it]].
* Property Suggestions: We updated the underlying data so you should have more up-to-date suggestions again when making new statements.
* EntitySchemas: We continued the work on making it possible to search for EntitySchemas by their label and aliases when linking to them in a statement.
* Query Service: We are investigating if we can do something about the issue where not all edgeLabels are shown on a graph visualisation ([[phab:T381857]]) and if there are any alternatives to the library used for the graph builder in the Query Service ([[phab:T381764]])
* Under the hood: We are optimizing the server setup for the term store to accommodate its growth ([[phab:T351802]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country:
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 12 09|Previous issue]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:57, 16 දෙසැම්බර් 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27940631 -->
== Wikidata weekly summary #659 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-12-23. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 12 16|#658]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New request for comments:
** [[d:Wikidata:Requests for comment/P518 scope|P518 scope]] - Should scope of league or [[d:Property:P118|competition (P118)]] include forms and aspects?
** [[d:Wikidata:Project_chat#Trying_to_get_a_consensus_on_English_label_for_Q30_--_"United_States_of_America"_vs_"United_States"|Trying to get a consensus on English label for Q30 -- "United States of America" vs "United States"]]
''' Events '''
* Ongoing: [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/AATBE57724357T7QC6EAXNGO2KKBJRDE/ Wikidata Cleanup 2024] - [[d:User:Romaine|Romaine]] continues his initiative, "Wikidata Cleanup," to coordinate community efforts in addressing the problem of items missing basic properties during the last ten days of 2024, when many users have extra time due to holidays. The aim is to improve data quality by focusing on ensuring all items have essential properties like "instance of" (P31) or "subclass of" (P279), adding relevant country and location data, and maintaining consistency within item series.
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]: [[d:Event:Data Reuse Days 2025|Data Reuse Days]] - online event focusing on projects using Wikidata's data, 18-27 February 2025. You can submit a proposal for the program [[d:Event talk:Data Reuse Days 2025|on the talk page]] until January 12th.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://www.calishat.com/2024/12/16/exploring-youtube-channels-via-wikidata/ Exploring YouTube Channels Via Wikidata], by Tara Calishain. "This time I'm playing with a way to browse YouTube channels while using Wikidata as context. And you can try it too, because it doesn't need any API keys!"
** [http://magnusmanske.de/wordpress/archives/754 Wikidata Items "described at URL" domain ranked list], by Magnus Manske
* Papers: [https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/9783111082486-003/html Finding Female Film Editors in Wikidata: How to Query and Visualize Filmographic Records]
* Videos: [https://www.youtube.com/watch?v=l7sK-nFiRbM How to link a Wikipedia article to Wikidata] (Spanish)
''' Tool of the week '''
* [https://ordia.toolforge.org/flying-dehyphenator/ Flying Dehyphenator] is an Ordia game. Given the start part of a word, use the spacebar to move the word and hit the next part of the word. Only hyphenations described with the Unicode hyphenation character work.
* Want a wrap of your Wikidata activities in 2024? [https://wikipediayir.netlify.app Wiki Year In Review] has it for you! (use www.wikidata.org for the project URL)
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [[mw:Wikibase/Suite-Contributing-Guide|Wikibase/Suite-Contributing-Guide]]: Wikibase Suite's contributing guide has been published. This guide aims to help anyone who wants to contribute and make sure they are equipped with all the relevant information to do so.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13171|bequest income]] (<nowiki>the sum a organisations receives from bequests/legacies in a timeframe</nowiki>)
**[[:d:Property:P13176|taxon known by this common name]] (<nowiki>taxon item of which this common name refers</nowiki>)
**[[:d:Property:P13177|homonymous taxon]] (<nowiki>taxon item of which the taxon name is an exact homonym</nowiki>)
**[[:d:Property:P13187|role named as]] (<nowiki>use as qualifier to indicate how the object's role was named in the credits of its respective work</nowiki>)
**[[:d:Property:P13188|meeting of]] (<nowiki>subject is a meeting or session of this organization</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13165|PCGames.de product ID]], [[:d:Property:P13166|PUG authority ID]], [[:d:Property:P13167|Three Decks class ID]], [[:d:Property:P13168|Vidas author ID]], [[:d:Property:P13169|Usito ID]], [[:d:Property:P13170|ZSL authority ID]], [[:d:Property:P13172|Collectie Nederland ID]], [[:d:Property:P13173|Hachette author ID]], [[:d:Property:P13174|CamerounWeb person ID]], [[:d:Property:P13175|Hindi Shabdamitra entry ID]], [[:d:Property:P13178|OpenSSF Practices ID]], [[:d:Property:P13179|Japanese Health Insurance System Facility ID]], [[:d:Property:P13180|Centre d'Etudes Picasso ID]], [[:d:Property:P13181|CUATM statistical code]], [[:d:Property:P13182|CUATM unique identification code]], [[:d:Property:P13183|JudaicaLink person (GND) ID]], [[:d:Property:P13184|teams.by national team ID]], [[:d:Property:P13185|Eyrolles author ID]], [[:d:Property:P13186|Mémoire des avocats ID]], [[:d:Property:P13189|BCU Kirundi-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P13190|Estonian–Latvian Dictionary ID]], [[:d:Property:P13191|WHL player ID]], [[:d:Property:P13192|Indo-European Lexicon ID]], [[:d:Property:P13193|Battle.net game ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/About box|About box]] (<nowiki>Screenshot of the About Box of the respective software (contains important information such as authors, license, version number and year(s) and is included in almost every software)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/nonprofit tax status|nonprofit tax status]] (<nowiki>country specific tax status of organisations like non-profits</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/nomenclatural type of|nomenclatural type of]] (<nowiki>taxon item of wich this item is the taxonomic type</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/World Heritage type|World Heritage type]] (<nowiki>Propriety of World heritage site : the Type (Cultural, Natural, Mixed)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/DVD region code|DVD region code]] (<nowiki>DVD release is restricted to region code</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of shading units|number of shading units]] (<nowiki>Number of shading units in a graphics card.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological National Register code|Archaeological National Register code]] (<nowiki>identifier of elements of the National archaeological register of Moldova</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/presented works|presented works]] (<nowiki>works of art performed, displayed or presented at a given event</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant REGAFI|identifiant REGAFI]] (<nowiki></nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Three Decks conflict ID|Three Decks conflict ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (French)|Algeria Press Service tag ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (English)|Algeria Press Service tag ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (Arabic)|Algeria Press Service tag ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Newmark Albanian-English Dictionary ID|Newmark Albanian-English Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Norsk oversettterleksikon ID|Norsk oversettterleksikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/footballdatabase.eu match ID|footballdatabase.eu match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kamus Pelajar Edisi Kedua ID|Kamus Pelajar Edisi Kedua ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Berlinische Galerie object ID|Berlinische Galerie object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Singapore Unique Entity Number|Singapore Unique Entity Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lyricfind artist ID|Lyricfind artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HonestGamers game ID|HonestGamers game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant MACM d'un artisite|identifiant MACM d'un artisite]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Syrian Memory person ID|Syrian Memory person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc|Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paris Match ID|Paris Match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kamus Dewan Edisi Tiga|Kamus Dewan Edisi Tiga]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Registre national des gels|identifiant Registre national des gels]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DOSBox Wiki|DOSBox Wiki]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Cimetières de France|Identifiant Cimetières de France]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ech-Chaab tag ID|Ech-Chaab tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Amsterdam Monumentenstad ID|Amsterdam Monumentenstad ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kyiv Independent Topic|Kyiv Independent Topic]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lutris company ID|Lutris company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shamela Algeria person ID|Shamela Algeria person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/enterprise number (Germany)|enterprise number (Germany)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Subject ID|Ohio University ArchivesSpace Subject ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Progetto Euploos ID|Progetto Euploos ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nafziger Order of Battle ID|Nafziger Order of Battle ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Football Teams.com stadium ID|National Football Teams.com stadium ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Play:Right genre ID|Play:Right genre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DataGov dataset|DataGov dataset]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ERR keyword ID|ERR keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Comprehensive Historical Dictionary of Ladino entry ID|Comprehensive Historical Dictionary of Ladino entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Agent ID|Ohio University ArchivesSpace Agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Football National League player ID|Russian Football National League player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gaia ID|Gaia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage site ID|Inventory of Natural Heritage site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage tree ID|Inventory of Natural Heritage tree ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wellcome Collection concept ID|Wellcome Collection concept ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/CVwB Countries that have had a woman serving as Minister of Defense]
** [https://w.wiki/CUKR Leonardo DiCaprio's partners] ([https://x.com/Michal_J_Spacek/status/1870053341436223745 source])
** [https://w.wiki/CGYX Countries that have most items with Mastodon or PeerTube (ActivityPub) social networks] ([https://wikis.world/redirect/statuses/113582298631341475 source])
** [https://w.wiki/CVwi Olympians who died during the year 2024] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Deaths_in_2024|source]])
* WikiProject Highlights: [[d:Wikidata:WikiProject Nonprofit Organizations/Japan|Nonprofit Organizations/Japan]]
**
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [https://w.wiki/CVtd Items with a sitelink to Dutch Wikipedia and have no P31 and/or P279] ([https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/AATBE57724357T7QC6EAXNGO2KKBJRDE/ source]) (replace 2x the "nl" into the language code of your language)
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q66|Boeing (Q66)]] - American global aerospace and defense corporation
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L348887|julehilsen]] - Christmas greeting in Danish
''' Development '''
* With the winter holidays upon us, the development team is taking a break, and there will be no deployments for Wikidata during this time.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country:
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 12 16|Previous issue]] · [[User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] ([[User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]]) · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 18:01, 23 දෙසැම්බර් 2024 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=27940631 -->
== Weekly Summary #660 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2024-12-30. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 12 23|#659]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Welcome to 2023’s Final Weekly Summary! '''
A huge thank you to everyone who contributed to the newsletter this year! 🎉 Each of your contributions, whether big or small, has made a difference and has helped us create a vibrant and informative resource for the Wikidata community. 🙏 Let's continue building and sharing knowledge together in the coming year! 🙌✨
'''Discussions'''
* Open request for oversight: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Oversight/Ameisenigel|Ameisenigel]] (RfP scheduled to end at 6 January 2025 21:52 UTC)
'''Press, articles, blog posts, videos'''
* Papers
** [https://doi.org/10.5282/o-bib/6081 Library Data in Wikimedia Projects: Case Study from the Czech Republic] by Jansová, L., Maixnerová, L., & Š´tastná, P. (2024). ''"The paper outlines the collaboration between the National Library of the Czech Republic and Wikimedia since 2006, focusing on linking authority records with Wikipedia articles and training librarians and users. By 2023, the National Library provided most of its databases under a CC0 license, launched a "Wikimedians in Residence" program, and collaborated on projects involving linked data and using authority records in Wikidata. This partnership has enhanced their cooperation for mutual benefit, identifying key factors for their successful long-term collaboration."''
** [https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/24701475.2024.2431798 How have you modelled my gender? Reconstructing the history of gender representation in Wikidata] by Melis, B., Fioravanti, M., Paolini, C., & Metilli, D. (2024). ''"The paper traces the evolution of gender representation in Wikidata, showing how the community has moved from a binary interpretation of gender to a more inclusive model for trans and non-binary identities. The Wikidata Gender Diversity project (WiGeDi) timeline highlights the significant changes influenced by external historical events and the community's increased understanding of gender complexity."''
* Videos: Arabic Wikidata Days 2024 - Data Science Course - First Practical Session: Wikibase-CLI Tool ([https://www.youtube.com/watch?v=rTkF1Y5sOPY part 1], [https://www.youtube.com/watch?v=-fpWNtyO9Qg part 2]) by Saeed Habishan. "The Wikibase-CLI enables command-based interaction with Wikidata using shell scripts and JavaScript. The tool runs on NodeJS and enables automatic reading and editing of Wikidata."
'''Tool of the week'''
* [https://github.com/lubianat/wikiora WikiORA] - is a tool designed for gene over-representation analysis. It integrates data from Wikidata, Wikipedia, Gene Ontology, and PanglaoDB to help researchers identify significantly enriched gene sets in their data.
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13171|bequest income]] (<nowiki>the sum a organisations receives from bequests/legacies in a timeframe</nowiki>)
**[[:d:Property:P13176|taxon known by this common name]] (<nowiki>taxon item of which this common name refers</nowiki>)
**[[:d:Property:P13177|homonymous taxon]] (<nowiki>taxon item of which the taxon name is an exact homonym</nowiki>)
**[[:d:Property:P13187|role named as]] (<nowiki>use as qualifier to indicate how the object's role was named in the credits of its respective work</nowiki>)
**[[:d:Property:P13188|meeting of]] (<nowiki>subject is a meeting or session of this organization</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13165|PCGames.de product ID]], [[:d:Property:P13166|PUG authority ID]], [[:d:Property:P13167|Three Decks class ID]], [[:d:Property:P13168|Vidas author ID]], [[:d:Property:P13169|Usito ID]], [[:d:Property:P13170|ZSL authority ID]], [[:d:Property:P13172|Collectie Nederland ID]], [[:d:Property:P13173|Hachette author ID]], [[:d:Property:P13174|CamerounWeb person ID]], [[:d:Property:P13175|Hindi Shabdamitra entry ID]], [[:d:Property:P13178|OpenSSF Practices ID]], [[:d:Property:P13179|Japanese Health Insurance System Facility ID]], [[:d:Property:P13180|Centre d'Etudes Picasso ID]], [[:d:Property:P13181|CUATM statistical code]], [[:d:Property:P13182|CUATM unique identification code]], [[:d:Property:P13183|JudaicaLink person (GND) ID]], [[:d:Property:P13184|teams.by national team ID]], [[:d:Property:P13185|Eyrolles author ID]], [[:d:Property:P13186|Mémoire des avocats ID]], [[:d:Property:P13189|BCU Kirundi-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P13190|Estonian–Latvian Dictionary ID]], [[:d:Property:P13191|WHL player ID]], [[:d:Property:P13192|Indo-European Lexicon ID]], [[:d:Property:P13193|Battle.net game ID]], [[:d:Property:P13194|Singapore Unique Entity Number]], [[:d:Property:P13195|AniSearch character ID]], [[:d:Property:P13196|Three Decks conflict ID]], [[:d:Property:P13197|Berlinische Galerie object ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/About box|About box]] (<nowiki>Screenshot of the About Box of the respective software (contains important information such as authors, license, version number and year(s) and is included in almost every software)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/nonprofit tax status|nonprofit tax status]] (<nowiki>country specific tax status of organisations like non-profits</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/nomenclatural type of|nomenclatural type of]] (<nowiki>taxon item of which this item is the taxonomic type</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/World Heritage type|World Heritage type]] (<nowiki>Propriety of World heritage site : the Type (Cultural, Natural, Mixed)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/DVD region code|DVD region code]] (<nowiki>DVD release is restricted to region code</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of shading units|number of shading units]] (<nowiki>Number of shading units in a graphics card.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological National Register code|Archaeological National Register code]] (<nowiki>identifier of elements of the National archaeological register of Moldova</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/presented works|presented works]] (<nowiki>works of art performed, displayed or presented at a given event</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant REGAFI|identifiant REGAFI]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Maximum beam energy|Maximum beam energy]] (<nowiki>Maximum beam energy of a particle accelerator</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Accused of|Accused of]] (<nowiki>Crime or other misdeed a person has been accused of, but ''not proven or convicted''</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/hat gespendet|hat gespendet]] (<nowiki>Amount of money donated to a person or organization</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (French)|Algeria Press Service tag ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (English)|Algeria Press Service tag ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (Arabic)|Algeria Press Service tag ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Newmark Albanian-English Dictionary ID|Newmark Albanian-English Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Norsk oversettterleksikon ID|Norsk oversettterleksikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/hockey1946.ru player id|hockey1946.ru player id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/footballdatabase.eu match ID|footballdatabase.eu match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kamus Pelajar Edisi Kedua ID|Kamus Pelajar Edisi Kedua ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lyricfind artist ID|Lyricfind artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HonestGamers game ID|HonestGamers game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant MACM d'un artisite|identifiant MACM d'un artisite]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Syrian Memory person ID|Syrian Memory person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc|Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paris Match ID|Paris Match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kamus Dewan Edisi Tiga|Kamus Dewan Edisi Tiga]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Registre national des gels|identifiant Registre national des gels]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DOSBox Wiki|DOSBox Wiki]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Cimetières de France|Identifiant Cimetières de France]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ech-Chaab tag ID|Ech-Chaab tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Amsterdam Monumentenstad ID|Amsterdam Monumentenstad ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kyiv Independent Topic|Kyiv Independent Topic]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lutris company ID|Lutris company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shamela Algeria person ID|Shamela Algeria person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/enterprise number (Germany)|enterprise number (Germany)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Subject ID|Ohio University ArchivesSpace Subject ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Progetto Euploos ID|Progetto Euploos ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nafziger Order of Battle ID|Nafziger Order of Battle ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Football Teams.com stadium ID|National Football Teams.com stadium ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Play:Right genre ID|Play:Right genre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DataGov dataset|DataGov dataset]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ERR keyword ID|ERR keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Comprehensive Historical Dictionary of Ladino entry ID|Comprehensive Historical Dictionary of Ladino entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Agent ID|Ohio University ArchivesSpace Agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Football National League player ID|Russian Football National League player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gaia ID|Gaia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage site ID|Inventory of Natural Heritage site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage tree ID|Inventory of Natural Heritage tree ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wellcome Collection concept ID|Wellcome Collection concept ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spanish-German Dictionary ID|Spanish-German Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UAF match ID|UAF match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) journaliste sur Francetvinfo|Identifiant d'un(e) journaliste sur Francetvinfo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game Vortex software ID|Game Vortex software ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VG247 game ID|VG247 game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Pappers d'un dirigeant|identifiant Pappers d'un dirigeant]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Database of Canada's Early Women Writers ID|Database of Canada's Early Women Writers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Writing Research Collaboratory ID|Canadian Writing Research Collaboratory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mishramilan catalog ID|Mishramilan catalog ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SearchCulture.gr ID|SearchCulture.gr ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica venue ID|Cinema Belgica venue ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica person ID|Cinema Belgica person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica film ID|Cinema Belgica film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica company ID|Cinema Belgica company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica censorship ID|Cinema Belgica censorship ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological Cadastre (Greece) ID|Archaeological Cadastre (Greece) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hankook Ilbo tag ID|Hankook Ilbo tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rijksmuseum ID|Rijksmuseum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SOIUSA code|SOIUSA code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/myCast work ID|myCast work ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
'''Did you know?'''
* Query examples:
** [https://w.wiki/CZYW trees of motifs described in Thompson's motif index (first two levels)]
** [https://w.wiki/CZ$T Think tanks by country] ([https://x.com/AlexHinojo/status/1873636409262670255 source])
** [https://w.wiki/Ca5f Painters that have died before 1925 but do not have a Wikimedia Commons category on their Wikidata Item] ([https://wikis.world/@magnusmanske/113583435538294677 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject_Uganda|Uganda]] - aims to be a central hub for the curation of any and all items (biographical, cultural, geographical, organisational, etc...) relating to [[d:Q1036|Uganda (Q1036)]]
* WikiProject Highlights:
** [[d:Wikidata:WikiProject_Narration/Folktales|Narration/Folktales]] - creation of Items for motifs described in Thompson's motif index completed
** [[d:Wikidata:WikiProject Nonprofit Organizations/Austria|Austria]] - concerns itself with improving data from nonprofit organizations in Austria
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[D:Wikidata:Database reports/Deleted Wikidata entities used in SDC|Deleted Wikidata entities used in SDC]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q8037764|Wressle Castle (Q8037764)]] - late 14th-century quadrangular castle in East Yorkshire, England, UK
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L750580|ਲੇਟਣ (L750580)]] - in Punjabi (pa) and "لیٹݨ" in Punjabi Shahmukhi (pnb) transliterate to "Leṭaṇ," which means "to lie down" or "to rest" in English.
'''Development'''
* Most of the development team staff are still taking a break, so no development happened.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
'''Weekly Tasks'''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Liechtenstein|Liechtenstein]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 12 30|Read the full report]]''' · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 12 23|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:12, 30 දෙසැම්බර් 2024 (යූටීසී) ·
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28042872 -->
== Wikidata weekly summary #661 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-01-06. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 12 30|#660]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Constraints_for_Germanies|Constraints for Germanies]] - Following from a property discussion on [[d:Property_talk:P17#German_non-states|P17 (German non-states)]], this RfC aims to find consensus on how to apply constraints that exclude items of historical periods in German history.
''' [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]] '''
* [https://wikimedia.pt/eventos/oficina-lexicografia-e-sustentabilidade-linguistica-documentacao-do-mirandes-com-recurso-a-wikidata/ Workshop: Lexicography and linguistic sustainability - Mirandese documentation using Wikidata] This Portuguese-language workshop takes place Thursday 16 January, 10:00 - 17:00, Room 208, 206 at the Faculty of Letters of the University of Porto.
* Please submit your proposals for the [[d:Event:Data_Reuse_Days_2025|Data Reuse Days]] online event until January 12th. See current proposals on the [[d:Event_talk:Data_Reuse_Days_2025|talk page]] and here's some ideas to inspire you: presentations/demos of tools using Wikidata's data (10mins Lightning Talk presentations), discussions and presentations connecting Wikidata editors with reusers and/or explanations and demos on how to use a specific part of the technical infrastructure to reuse Wikidata's data (APIs, dumps, etc.).
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/AXIS6LCWODKBHKBBA26KTLZ2BESHWSFA/ Talk to the Search Platform / Query Service Team --January 8, 2025]. The Search Platform Team holds monthly meetings to discuss anything related to Wikimedia search, Wikidata Query Service (WDQS), Wikimedia Commons Query Service (WCQS), etc.! Time: 16:00-17:00 UTC / 08:00 PDT / 11:00 EDT / 17:00 CET
* The next [[d:Wikidata:Events#Office_hours|Wikidata+Wikibase office hours]] will take place on Wednesday, 17:00 UTC, 15th January 2025 (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/message/H266YWDOBVUZ3OMANPP7N7BLDHWDAO4N/ Wiki Workshop 2025 Announcement and Call for Papers]. Submission deadline: March 9, 2025 (23:59 AoE)
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs: (fr) [https://george2etexte.wordpress.com/2024/12/12/autrices-au-pseudonyme-masculin/ female authors with male pseudonyms], blog post by ''Le Deuxième Texte'' including SPARQL queries to find female authors with male pseudonyms.
* Websites :[https://matlaofmalta.github.io/PRA3006/ Global Dementia and Risk Factors], website by 'Students at the Maastricht Science Programme', includes data visualizations of the prevalence and current treatments of dementia across the world. It utilises data extracted as SPARQL Endpoints from Wikidata.
* Papers
** [https://arxiv.org/abs/2412.20942 Ontology-grounded Automatic Knowledge Graph Construction by LLM under Wikidata schema] - This paper proposes an ontology-driven approach to KG construction using LLMs where competency questions guide ontology creation and relation extraction, leveraging Wikidata for semantic consistency. A scalable pipeline minimizes human effort while producing high-quality, interpretable KGs interoperable with Wikidata for knowledge base expansion. By Xiaohan Feng, Xixin Wu & Helen Meng (2024).
** [https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-981-97-6995-7_39 Knowledge Incorporated Image Question Answering Using Wikidata Repository] - Proposes a Visual Question Answering (VQA) model that integrates external knowledge from Wikidata to address complex open-domain questions by combining image, question, and knowledge modalities. Evaluated on the VQAv2 dataset, the model outperforms prior state-of-the-art approaches, demonstrating improved reasoning and accuracy (Koshti et al., 2024).
* Videos: (arabic) [https://www.youtube.com/watch?v=Kbuks8jCyGw Part 6: SPARQL Demo Session: connecting external services] - Sparql SERVICE clause gives access to additional data such as labels via wikibase:label, interaction with MediaWiki APIs using wikibase:mwapi, and integration of data from subgraphs (such as the main graph and the scholarly articles graph). Integration of data from external SPARQL endpoints such as DBpedia.
''' Tool of the week '''
* [https://github.com/thadguidry/wikidata-entity-linker Wikidata Entity Linker] - is a Microsoft Edge browser extension that creates web links for matching inner HTML text based on a regex format of Q\d+ which is the format of a Wikidata Entity ID. ([https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/SEM4F3VBD3SJ5URR3VXRP26FGO2LSOGN/ email])
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://www.leibniz-gemeinschaft.de/karriere/stellenportal/detail/job/show/Job/research-software-engineer-wikibase-expertin-mwd Vacancy: Research Software Engineer / Wikibase-Expert] - The Technische Informationsbibliothek (TIB) located in Hannover has a research position open for someone interested in the deployment, administration and maintenance of open source knowledge management software such as Mediawiki, Wikibase and OpenRefine as part of the NFDI4Culture partnership within the OSL.
* January 1, 2025, marked Public Domain Day, with hundreds of 1929 films entering the public domain. [[d:User:Spinster|Sandra]] has shared [[d:User:Spinster/Work notes/202501 1929 US films for Public Domain Day|helpful notes]] to assist in making these films discoverable via [[d:Help:WikiFlix|WikiFlix]], by adding video files to Wikicommons and Wikidata. Join the effort!
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13171|bequest income]] (<nowiki>the sum a organisations receives from bequests/legacies in a timeframe</nowiki>)
**[[:d:Property:P13176|taxon known by this common name]] (<nowiki>taxon item of which this common name refers</nowiki>)
**[[:d:Property:P13177|homonymous taxon]] (<nowiki>taxon item of which the taxon name is an exact homonym</nowiki>)
**[[:d:Property:P13187|role named in credits as]] (<nowiki>use as qualifier to indicate how the object's role was named in the credits of its respective work</nowiki>)
**[[:d:Property:P13188|meeting of]] (<nowiki>subject is a meeting or session of this organization</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13165|PCGames.de product ID]], [[:d:Property:P13166|PUG authority ID]], [[:d:Property:P13167|Three Decks class ID]], [[:d:Property:P13168|Vidas author ID]], [[:d:Property:P13169|Usito ID]], [[:d:Property:P13170|ZSL authority ID]], [[:d:Property:P13172|Collectie Nederland ID]], [[:d:Property:P13173|Hachette author ID]], [[:d:Property:P13174|CamerounWeb person ID]], [[:d:Property:P13175|Hindi Shabdamitra entry ID]], [[:d:Property:P13178|OpenSSF Practices ID]], [[:d:Property:P13179|Japanese Health Insurance System Facility ID]], [[:d:Property:P13180|Centre d'Etudes Picasso ID]], [[:d:Property:P13181|CUATM statistical code]], [[:d:Property:P13182|CUATM unique identification code]], [[:d:Property:P13183|JudaicaLink person (GND) ID]], [[:d:Property:P13184|teams.by national team ID]], [[:d:Property:P13185|Eyrolles author ID]], [[:d:Property:P13186|Mémoire des avocats ID]], [[:d:Property:P13189|BCU Kirundi-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P13190|Estonian–Latvian Dictionary ID]], [[:d:Property:P13191|WHL player ID]], [[:d:Property:P13192|Indo-European Lexicon ID]], [[:d:Property:P13193|Battle.net game ID]], [[:d:Property:P13194|Singapore Unique Entity Number]], [[:d:Property:P13195|AniSearch character ID]], [[:d:Property:P13196|Three Decks conflict ID]], [[:d:Property:P13197|Berlinische Galerie object ID]], [[:d:Property:P13198|ThePWHL.com player ID]], [[:d:Property:P13199|Play:Right genre ID]], [[:d:Property:P13200|Resistance in Belgium ID]], [[:d:Property:P13201|Paris Match ID]], [[:d:Property:P13202|Kyiv Independent topic]], [[:d:Property:P13203|Newmark Albanian-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P13204|Wellcome Collection concept ID]], [[:d:Property:P13205|Amsterdam Monumentenstad ID]], [[:d:Property:P13206|VG247 game ID]], [[:d:Property:P13207|DNCI label ID]], [[:d:Property:P13208|National Football Teams.com stadium ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/About box|About box]] (<nowiki>Screenshot of the About Box of the respective software (contains important information such as authors, license, version number and year(s) and is included in almost every software)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/nonprofit tax status|nonprofit tax status]] (<nowiki>country specific tax status of organisations like non-profits</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/nomenclatural type of|nomenclatural type of]] (<nowiki>taxon item of which this item is the taxonomic type</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/World Heritage type|World Heritage type]] (<nowiki>Propriety of World heritage site : the Type (Cultural, Natural, Mixed)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/DVD region code|DVD region code]] (<nowiki>DVD release is restricted to region code</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of shading units|number of shading units]] (<nowiki>Number of shading units in a graphics card.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological National Register code|Archaeological National Register code]] (<nowiki>identifier of elements of the National archaeological register of Moldova</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/presented works|presented works]] (<nowiki>works of art performed, displayed or presented at a given event</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant REGAFI|identifiant REGAFI]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Maximum beam energy|Maximum beam energy]] (<nowiki>Maximum beam energy of a particle accelerator</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Accused of|Accused of]] (<nowiki>Crime or other misdeed a person has been accused of, but ''not proven or convicted''</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/hat gespendet|hat gespendet]] (<nowiki>Amount of money donated to a person or organization</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/name starts with|name starts with]] (<nowiki>The name that this qualifies, the full contents of which are unknown, is known to start with these characters.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/духовный сан|духовный сан]] (<nowiki>formal styles of address used for members of the clergy</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/A2B2 user ID|A2B2 user ID]] (<nowiki>User ID on a2b2.org</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (French)|Algeria Press Service tag ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (English)|Algeria Press Service tag ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (Arabic)|Algeria Press Service tag ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Norsk oversettterleksikon ID|Norsk oversettterleksikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/hockey1946.ru player id|hockey1946.ru player id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/footballdatabase.eu match ID|footballdatabase.eu match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kamus Pelajar Edisi Kedua ID|Kamus Pelajar Edisi Kedua ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lyricfind artist ID|Lyricfind artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HonestGamers game ID|HonestGamers game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant MACM d'un artisite|identifiant MACM d'un artisite]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Syrian Memory person ID|Syrian Memory person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc|Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kamus Dewan Edisi Tiga|Kamus Dewan Edisi Tiga]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Registre national des gels|identifiant Registre national des gels]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DOSBox Wiki|DOSBox Wiki]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Cimetières de France|Identifiant Cimetières de France]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ech-Chaab tag ID|Ech-Chaab tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lutris company ID|Lutris company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shamela Algeria person ID|Shamela Algeria person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/enterprise number (Germany)|enterprise number (Germany)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Subject ID|Ohio University ArchivesSpace Subject ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Progetto Euploos ID|Progetto Euploos ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nafziger Order of Battle ID|Nafziger Order of Battle ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DataGov dataset|DataGov dataset]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ERR keyword ID|ERR keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Comprehensive Historical Dictionary of Ladino entry ID|Comprehensive Historical Dictionary of Ladino entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Agent ID|Ohio University ArchivesSpace Agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Football National League player ID|Russian Football National League player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gaia ID|Gaia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage site ID|Inventory of Natural Heritage site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage tree ID|Inventory of Natural Heritage tree ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spanish-German Dictionary ID|Spanish-German Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UAF match ID|UAF match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) journaliste sur Francetvinfo|Identifiant d'un(e) journaliste sur Francetvinfo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game Vortex software ID|Game Vortex software ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Pappers d'un dirigeant|identifiant Pappers d'un dirigeant]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Database of Canada's Early Women Writers ID|Database of Canada's Early Women Writers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Writing Research Collaboratory ID|Canadian Writing Research Collaboratory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mishramilan catalog ID|Mishramilan catalog ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SearchCulture.gr ID|SearchCulture.gr ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica venue ID|Cinema Belgica venue ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica person ID|Cinema Belgica person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica film ID|Cinema Belgica film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica company ID|Cinema Belgica company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica censorship ID|Cinema Belgica censorship ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological Cadastre (Greece) ID|Archaeological Cadastre (Greece) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hankook Ilbo tag ID|Hankook Ilbo tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rijksmuseum ID|Rijksmuseum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SOIUSA code|SOIUSA code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/myCast work ID|myCast work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MetalTabs.com track ID|MetalTabs.com track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUBI Festival ID|MUBI Festival ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Beaux Arts ID|Beaux Arts ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/rutracker.org page ID|rutracker.org page ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Park Merwestein Bomenwijzer ID|Park Merwestein Bomenwijzer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RPG Maker game ID|RPG Maker game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RateMyProfessors ID|RateMyProfessors ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PubMed author ID|PubMed author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BodyMeasurements.org ID|BodyMeasurements.org ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hessian Biography person ID|Hessian Biography person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kvikmyndavefurinn|Kvikmyndavefurinn]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kvikmyndavefurinn person ID|Kvikmyndavefurinn person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bluepages article ID|Bluepages article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kvikmyndavefurinn company ID|Kvikmyndavefurinn company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological Cadastre (Greece) info ID|Archaeological Cadastre (Greece) info ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Geology and Earth Sciences entry ID|A Dictionary of Geology and Earth Sciences entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wikishia item ID|Wikishia item ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EHIS educational institution ID|EHIS educational institution ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bertsolaritzaren Datu Basea ID|Bertsolaritzaren Datu Basea ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Sociology entry ID|A Dictionary of Sociology entry ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/Cc7k French Photographers born before 1870, who do not have a French Wikipedia article]
** [https://w.wiki/CdzY The 10 smallest countries with some kind of urban rail transit system]
** [https://w.wiki/Cdzc Last meals of people]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject_French_scientific_prizes|French Scientific Prizes]] aims to list French-language awards and to ensure the mention of a source associated with each award.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Property:P641|Items with "sport (P641)" only]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q19455277|2015 Iditarod Q19455277)]] - sled dog race
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L478233|trekke (L478233)]] - Norwegian irregular verb "to pull", "to drag", or "to draw"
''' Development '''
* The development team is just settling back in after the holidays, so there haven’t been any significant updates yet.
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country:
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 01 06|Read the full report]]''' · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2024 12 30|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 17:00, 6 ජනවාරි 2025 (යූටීසී) ·
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28065367 -->
== Wikidata weekly summary #662 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-01-13. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 01 06|#661]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** The next [[d:Wikidata:Events#Office_hours|Wikidata+Wikibase office hours]] will take place on Wednesday, 17:00 UTC, 15th January 2025 (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.
** [https://m.facebook.com/ActivatingBotswana/photos/-join-the-wikidata-bw-2025-training-contest-date-saturday-18012025-time-1000-am-/603821475632432/ Join the Wikidata Training Event 2025] organised by Wikimedia Botswana UG for Wikidata enthusiasts of all levels. Starts 18 Jan 10:00am CAT (UTC+2), registration required.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
**[[metawiki:BHL/Our_outcomes/WiR/Status_updates/2025-01-10|Updates on the Wikimedian-in-Residence at the Biodiversity Heritage Library focusing on Structured Data on Commons and Wikidata]]
** [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2024/Contents/New Zealand report|Wikidata module for the Hidden Figures CURE]] - The newly published Wikidata module for the Hidden Figures CURE teaches undergraduates to use Wikidata for uncovering and highlighting the contributions of hidden figures in natural history, such as women, people of color, and Indigenous peoples.
** [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2024/Contents/Memory of the World report|Memory of the World: Ways forward]] - Efforts to improve the representation of UNESCO's Memory of the World (MOW) international register on Wikidata include new articles, enhanced data quality, and training on creating structured data. Key contributions involve updating Wikipedia and Wikidata entries, addressing data inconsistencies, and expanding the visibility of MOW inscriptions across languages.
** [[diffblog:2025/01/12/empowering-multilingual-knowledge-the-journey-behind-the-1-click-info-extension-powered-by-wikidata/|Empowering Multilingual Knowledge: The Journey Behind the 1-Click-Info Extension Powered by Wikidata]] - Introduces the [[m:Wikidata_One_click_Info_Extension%22OCI%22|1-Click Data extension]] for your browser. A project funded by the Arcadia grant through Wikimedia Deutschland and fiscally sponsored by the Dagbani Wikimedians user group.
** [https://wikimedia.cat/2025/01/09/visibilitzacio-del-domini-public-a-wikidata/ Public domain visibility on Wikidata] (in Catalan). The article discusses how Wikidata is being used to enhance the visibility of public domain works by integrating copyright information and making it easily accessible.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=_U2TDZCGBs8 Tracking Looted Art with Graphs, Graphs and Networks in the Humanities 2022 Conference]
** [https://www.youtube.com/watch?v=3hBerusj198 How Wikimedia Uses AI to Vectorize its Knowledge Base]
* Presentations: ''Wikibase e Wikidata per lo studio dell'epigrafia greca'' (in Italian, i.e. Wikibase and Wikidata for the study of Greek epigraphy), presentation at SAEG (Advanced Seminar of Greek Epigraphy) IX in Rome, 10 January 2025, by [[:d:User:Pietro Ortimini|Pietro Ortimini]], [[:d:User:Anna Clara Maniero Azzolini|Anna Clara Maniero Azzolini]], [[:d:User:Epìdosis|Epìdosis]] - [[:commons:File:Wikibase e Wikidata per lo studio dell'epigrafia greca - SAEG.pdf|slides]]
''' Tool of the week '''
* [https://www.johl.io/dungeonofknowledge/roguelike.html Dungeon Of Knowledge] - is a roguelike game with Items generated from Wikidata that lets you crawl through the Dungeon of Knowledge in a classic ASCII interface. ([https://wikis.world/@johl@mastodon.xyz/113537541434127802 toot]) ([https://www.johl.io/dungeonofknowledge/ blog])
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [[d:User:Zita Zage (WMDE)|Zita Ursula Zage]] has joined the [https://www.wikimedia.de/ueber-uns/ansprechpartner_innen/ Software Communication team] (SCoT) at Wikimedia Deutschland as an intern until the end of June 2025. Welcome Zita!
* [https://viaf.org/ VIAF] (cf. [[:d:Q54919|Q54919]] and [[:d:Property:P214|P214]]) underwent a relevant change of interface on January 10; the way of visualizing clusters in JSON format has changed in comparison with [https://www.oclc.org/developer/api/oclc-apis/viaf/authority-cluster.en.html present OCLC documentation] and e.g. http://viaf.org/viaf/102333412/viaf.json doesn't work anymore; this broke most or all Wikidata gadgets using VIAF data; in the absence of official communications from OCLC, developers are trying to understand if the new VIAF interface is stable before changing their gadgets accordingly
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13171|bequest income]] (<nowiki>the sum a organisations receives from bequests/legacies in a timeframe</nowiki>)
**[[:d:Property:P13176|taxon known by this common name]] (<nowiki>taxon item of which this common name refers</nowiki>)
**[[:d:Property:P13177|homonymous taxon]] (<nowiki>taxon item of which the taxon name is an exact homonym</nowiki>)
**[[:d:Property:P13187|role named in credits as]] (<nowiki>use as qualifier to indicate how the object's role was named in the credits of its respective work</nowiki>)
**[[:d:Property:P13188|meeting of]] (<nowiki>subject is a meeting or session of this organization</nowiki>)
**[[:d:Property:P13210|organisation tax status]] (<nowiki>jurisdiction specific tax status of organisations like non-profits</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13172|Collectie Nederland ID]], [[:d:Property:P13173|Hachette author ID]], [[:d:Property:P13174|CamerounWeb person ID]], [[:d:Property:P13175|Hindi Shabdamitra entry ID]], [[:d:Property:P13178|OpenSSF Practices ID]], [[:d:Property:P13179|Japanese Health Insurance System Facility ID]], [[:d:Property:P13180|Centre d'Etudes Picasso ID]], [[:d:Property:P13181|CUATM statistical code]], [[:d:Property:P13182|CUATM unique identification code]], [[:d:Property:P13183|JudaicaLink person (GND) ID]], [[:d:Property:P13184|teams.by national team ID]], [[:d:Property:P13185|Eyrolles author ID]], [[:d:Property:P13186|Mémoire des avocats ID]], [[:d:Property:P13189|BCU Kirundi-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P13190|Estonian–Latvian Dictionary ID]], [[:d:Property:P13191|WHL player ID]], [[:d:Property:P13192|Indo-European Lexicon ID]], [[:d:Property:P13193|Battle.net game ID]], [[:d:Property:P13194|Singapore Unique Entity Number]], [[:d:Property:P13195|AniSearch character ID]], [[:d:Property:P13196|Three Decks conflict ID]], [[:d:Property:P13197|Berlinische Galerie object ID]], [[:d:Property:P13198|ThePWHL.com player ID]], [[:d:Property:P13199|Play:Right genre ID]], [[:d:Property:P13200|Resistance in Belgium ID]], [[:d:Property:P13201|Paris Match ID]], [[:d:Property:P13202|Kyiv Independent topic]], [[:d:Property:P13203|Newmark Albanian-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P13204|Wellcome Collection concept ID]], [[:d:Property:P13205|Amsterdam Monumentenstad ID]], [[:d:Property:P13206|VG247 game ID]], [[:d:Property:P13207|DNCI label ID]], [[:d:Property:P13208|National Football Teams.com stadium ID]], [[:d:Property:P13209|Kamus Pelajar ID]], [[:d:Property:P13211|Dictionary of Norwegian Translators ID]], [[:d:Property:P13212|MACM artist ID]], [[:d:Property:P13213|Lutris company ID]], [[:d:Property:P13214|hockey1946.ru player ID]], [[:d:Property:P13215|DOSBoxWiki article]], [[:d:Property:P13216|NBA G League player ID]], [[:d:Property:P13217|World Women's Snooker player ID]], [[:d:Property:P13218|footballdatabase.eu match ID]], [[:d:Property:P13219|GERS ID]], [[:d:Property:P13220|Comprehensive Historical Dictionary of Ladino entry ID]], [[:d:Property:P13221|SBOID]], [[:d:Property:P13222|Game Vortex software ID]], [[:d:Property:P13223|Syrian Memory Institution person ID]], [[:d:Property:P13224|Mishramilan catalog ID]], [[:d:Property:P13225|myCast work ID]], [[:d:Property:P13226|Hessian Biography person (GND) ID]], [[:d:Property:P13227|Beaux-Arts ID]], [[:d:Property:P13228|Gaia ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/About box|About box]] (<nowiki>Screenshot of the About Box of the respective software (contains important information such as authors, license, version number and year(s) and is included in almost every software)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/nomenclatural type of|nomenclatural type of]] (<nowiki>taxon item of which this item is the taxonomic type (name-bearing type), e.g. the family for which this genus is the type, the genus for which this species is the type, the taxon for which this type specimen is the type, ect...</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/World Heritage type|World Heritage type]] (<nowiki>Propriety of World heritage site : the Type (Cultural, Natural, Mixed)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/DVD region code|DVD region code]] (<nowiki>DVD release is restricted to region code</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of shading units|number of shading units]] (<nowiki>number of shading units in a graphics processing unit</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological National Register code|Archaeological National Register code]] (<nowiki>identifier of elements of the National archaeological register of Moldova</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/presented works|presented works]] (<nowiki>works of art performed, displayed or presented at a given event</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant REGAFI|identifiant REGAFI]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Maximum beam energy|Maximum beam energy]] (<nowiki>Maximum beam energy of a particle accelerator</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Accused of|Accused of]] (<nowiki>Crime or other misdeed a person has been accused of, but ''not proven or convicted''</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/hat gespendet|hat gespendet]] (<nowiki>Amount of money donated to a person or organization</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/name starts with|name starts with]] (<nowiki>The name that this qualifies, the full contents of which are unknown, is known to start with these characters.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/духовный сан|духовный сан]] (<nowiki>formal styles of address used for members of the clergy</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/A2B2 user ID|A2B2 user ID]] (<nowiki>User ID on a2b2.org</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Source language|Source language]] (<nowiki>headword languge of dictionary</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Entry height|Entry height]] (<nowiki>Height of the entrance above ground level for boarding public transport vehicles.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/location code|location code]] (<nowiki>the location code of the location item. Should be used with qualifier property {{Q|P459}} to specify which location code system being used.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/DIF historia player ID|DIF historia player ID]] (<nowiki>Identifier for a sportsperson connected to Djurgårdens IF on difhistoria.se (official site)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of texture mapping units|number of texture mapping units]] (<nowiki>number of texture mapping units in a graphics processing unit</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of render output units|number of render output units]] (<nowiki>number of render output units in a graphics processing unit</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of ray tracing cores|number of ray tracing cores]] (<nowiki>number of ray tracing cores in a graphics processing unit</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (French)|Algeria Press Service tag ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (English)|Algeria Press Service tag ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (Arabic)|Algeria Press Service tag ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lyricfind artist ID|Lyricfind artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HonestGamers game ID|HonestGamers game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc|Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kamus Dewan Edisi Tiga|Kamus Dewan Edisi Tiga]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Registre national des gels|identifiant Registre national des gels]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Cimetières de France|Identifiant Cimetières de France]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ech-Chaab tag ID|Ech-Chaab tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shamela Algeria person ID|Shamela Algeria person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/enterprise number (Germany)|enterprise number (Germany)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Subject ID|Ohio University ArchivesSpace Subject ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Progetto Euploos ID|Progetto Euploos ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nafziger Order of Battle ID|Nafziger Order of Battle ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DataGov dataset|DataGov dataset]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ERR keyword ID|ERR keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Agent ID|Ohio University ArchivesSpace Agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Football National League player ID|Russian Football National League player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage site ID|Inventory of Natural Heritage site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage tree ID|Inventory of Natural Heritage tree ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spanish-German Dictionary ID|Spanish-German Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UAF match ID|UAF match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) journaliste sur Francetvinfo|Identifiant d'un(e) journaliste sur Francetvinfo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Pappers d'un dirigeant|identifiant Pappers d'un dirigeant]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Database of Canada's Early Women Writers ID|Database of Canada's Early Women Writers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Writing Research Collaboratory ID|Canadian Writing Research Collaboratory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SearchCulture.gr ID|SearchCulture.gr ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica venue ID|Cinema Belgica venue ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica person ID|Cinema Belgica person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica film ID|Cinema Belgica film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica company ID|Cinema Belgica company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica censorship ID|Cinema Belgica censorship ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological Cadastre (Greece) ID|Archaeological Cadastre (Greece) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hankook Ilbo tag ID|Hankook Ilbo tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rijksmuseum ID|Rijksmuseum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SOIUSA code|SOIUSA code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MetalTabs.com track ID|MetalTabs.com track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUBI Festival ID|MUBI Festival ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/rutracker.org page ID|rutracker.org page ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Park Merwestein Bomenwijzer ID|Park Merwestein Bomenwijzer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RPG Maker game ID|RPG Maker game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RateMyProfessors ID|RateMyProfessors ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PubMed author ID|PubMed author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BodyMeasurements.org ID|BodyMeasurements.org ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kvikmyndavefurinn|Kvikmyndavefurinn]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kvikmyndavefurinn person ID|Kvikmyndavefurinn person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bluepages article ID|Bluepages article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kvikmyndavefurinn company ID|Kvikmyndavefurinn company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological Cadastre (Greece) info ID|Archaeological Cadastre (Greece) info ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Geology and Earth Sciences entry ID|A Dictionary of Geology and Earth Sciences entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wikishia item ID|Wikishia item ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EHIS educational institution ID|EHIS educational institution ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bertsolaritzaren Datu Basea ID|Bertsolaritzaren Datu Basea ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Sociology entry ID|A Dictionary of Sociology entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Cultural Anthropology entry ID|A Dictionary of Cultural Anthropology entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Geography entry ID|A Dictionary of Geography entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DGLAi ID|DGLAi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jeune Afrique person ID|Jeune Afrique person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/norskeflyplasser.no-ID|norskeflyplasser.no-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/taz topic ID|taz topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (English)|Euronews topic ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (French)|Euronews topic ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (Spanish)|Euronews topic ID (Spanish)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (Arabic)|Euronews topic ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Roman Inscriptions of Britain Online ID|Roman Inscriptions of Britain Online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Unine thesis id|Unine thesis id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enpedia ID|Enpedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario Biografico della Calabria Contemporanea ID|Dizionario Biografico della Calabria Contemporanea ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bahamut Animation Crazy Serial Number|Bahamut Animation Crazy Serial Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finnish Olympic Committee ID|Finnish Olympic Committee ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Team Norway profile ID (new)|Team Norway profile ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NOC of Belarus champion ID (new)|NOC of Belarus champion ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JOC profile ID (new)|JOC profile ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Répertoire du patrimoine bâti de Québec|Répertoire du patrimoine bâti de Québec]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/Ci3h Search for Items where description begins with capitalised letters, filter by language, country of citizenship and occupation]
** [https://w.wiki/Ci5D Wikidata Items using the 'smells of' property]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Writing Systems|Writing Systems]] aims to standardize and enhance Wikipedia's coverage of writing systems and related subjects.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:User:Pasleim/Sitelink statistics|Some statistics about sitelinks]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q219831|The Night Watch (Q219831)]] - 1642 painting by Rembrandt
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L107276|дополнение (L107276)]] - Rusian noun (dopólnenie) that can mean "addition", "supplement" or an "an object"
''' Development '''
* Wikidata Query Service UI: We fixed a long-standing issue with missing edge labels in graph visualisations ([[phab:T317702]])
* Wikibase REST API: We implemented a [[d:Wikidata talk:REST API feedback round#Give us feedback on the search proof of concept in the REST API!|proof of concept for a search endpoint]] you can try out.
* EntitySchemas: We’re working on language fallback for the heading on EntitySchema pages ([[phab:T228423]])
* Language codes: We cleaned up language codes in WikibaseLexeme after moving some of them to CLDR ([[phab:T352922]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[Wikidata:WikiProject Govdirectory/Greenland|Greenland]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 01 06|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:26, 13 ජනවාරි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28092985 -->
== Wikidata weekly summary #663 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-01-20. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 01 13|#662]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Xezbeth|Xezbeth]] - RfP scheduled to end after 26 January 2025 09:17 (UTC).
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming]]:
** [https://calendar.colorado.edu/event/black-history-month-wikidata-comics-edit-a-thon Edit-A-Thon for Black History Month]: 12 February 1300 - 1500 MST (UTC+7) is an onsite event at the University of Colorado Boulder, with a theme to add or expand items on Black and African-American comics creators.
** [[d:Event:Data Reuse Days 2025|Data Reuse Days 2025]] is from February 18 to 27, 2025! This is an online event focusing on how people and organizations use Wikidata's data to build interesting applications and tools. Don't forget to register so we can know you are coming.
* Past: Missed the Q1 Wikidata+Wikibase office hour? You can catch up by reading the session log here: [[d:Wikidata:Events/Telegram_office_hour_2025-01-15|2025-01-15 (Q1 2025)]]
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs: [https://blog.rayberger.org/cleaning-up-legacy-wikipedia-links Cleaning up legacy Wikipedia links in Open Library]: The blog post discusses cleaning up outdated Wikipedia links to improve article accuracy and navigation, while highlighting the importance of integrating Wikidata for better data management.
* Papers
** [https://doi.org/10.36253/jlis.it-630 Tiziana Possemato, ''Recording Gender in the Person Entity: An Ongoing Discussion'']: it compares the practices of gender-registration of person-type entities in LCNAF and ISNI with the use of P21 in Wikidata. By Ray Berger
** [https://arxiv.org/abs/2501.06699v1 Large Language Models, Knowledge Graphs and Search Engines - A Crossroads for Answering Users' Questions]: this paper seeks to establish a taxonomy of user information needs to help establish a roadmap of future research for finding synergies between LLM's, Search engines and Knowledge graphs. By Hogan et al., (2025)
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=QQRKMWFK5yE Replacing deprecated Wikipedia links with Wikidata items in Open Library]
** [https://www.youtube.com/watch?v=jjrDTHdsWOo&pp=ygUIV2lraWRhdGE%3D Tracking Looted Art with Wikidata Queries] - As part of ''Art History Loves Wiki 25'', Laurel Zuckerman will show how Wikidata SPARQL queries can aid provenance researchers and historians find, identify and track looted art.
** [https://www.youtube.com/watch?v=HZnAp7oovlg OpenStreetMap and Wikidata in Disaster Times]: Ormat Murat Yilmaz will speak on how Wikidata and OSM play a role in coordinating relief efforts by providing a collaborative platform for providing data about affected areas. Part of WM CEE meeting 2024 Istanbul.
** [https://www.youtube.com/watch?v=aMDO5ZMYyLg&pp=ygUIV2lraWRhdGE%3D Serbian Novels on Wikidata]: Presented by Filip Maljkovič on the progress and process of adding Serbian literature into Wikidata, using OCR methods to map pages and assign Properties.
** (german)[https://www.youtube.com/watch?v=tL7cj6h6YZk Wikidata for NGOs: Use and network open data sensibly]: Johan Hoelderle discusses how nonprofits can benefit from the largest free knowledge base and show what potential open data offers for non-profit projects.
** [https://www.youtube.com/watch?v=Khj5jIOeKHE Data partnerships and Libraries combating misinformation]: WMDE's [[d:User:Alan Ang (WMDE)|Alan Ang]] delivers a speech on how GLAM institutions can help prevent the spread of dis- and misinformation whether hallucinatory AI or malicious, part of the Wikimedia+Libraries International Convention 2025.
''' Tool of the week '''
* [https://fist.toolforge.org/file_candidates/#/ Wikidata file candidates📱] - This tool can show you candidate matches of Wikidata Items to files on Commons and Flickr. ([http://magnusmanske.de/wordpress/archives/509 original blog])
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://github.com/OpenRefine/OpenRefine/releases/tag/3.9-beta1 OpenRefine 3.9-beta1 was released]
* [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/50824818/Product-Manager-Wikibase-Suite-all-genders-?jobDbPVId=179781902&l=en Product Manager: Wikibase Suite]: Wikimedia Deutschland is looking for a PM to lead Wikibase Suite, empowering institutions like GLAMs and research groups to build customizable linked knowledge bases and contribute to the world’s largest open data graph.
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13210|organisation tax status]] (<nowiki>jurisdiction specific tax status of organisations like non-profits</nowiki>)
**[[:d:Property:P13238|entry height]] (<nowiki>height of the entrance above ground level for boarding vehicles</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13194|Singapore Unique Entity Number]], [[:d:Property:P13195|AniSearch character ID]], [[:d:Property:P13196|Three Decks conflict ID]], [[:d:Property:P13197|Berlinische Galerie object ID]], [[:d:Property:P13198|ThePWHL.com player ID]], [[:d:Property:P13199|Play:Right genre ID]], [[:d:Property:P13200|Resistance in Belgium ID]], [[:d:Property:P13201|Paris Match ID]], [[:d:Property:P13202|Kyiv Independent topic]], [[:d:Property:P13203|Newmark Albanian-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P13204|Wellcome Collection concept ID]], [[:d:Property:P13205|Amsterdam Monumentenstad ID]], [[:d:Property:P13206|VG247 game ID]], [[:d:Property:P13207|DNCI label ID]], [[:d:Property:P13208|National Football Teams.com stadium ID]], [[:d:Property:P13209|Kamus Pelajar ID]], [[:d:Property:P13211|Dictionary of Norwegian Translators ID]], [[:d:Property:P13212|MACM artist ID]], [[:d:Property:P13213|Lutris company ID]], [[:d:Property:P13214|hockey1946.ru player ID]], [[:d:Property:P13215|DOSBoxWiki article]], [[:d:Property:P13216|NBA G League player ID]], [[:d:Property:P13217|World Women's Snooker player ID]], [[:d:Property:P13218|footballdatabase.eu match ID]], [[:d:Property:P13219|GERS ID]], [[:d:Property:P13220|Comprehensive Historical Dictionary of Ladino entry ID]], [[:d:Property:P13221|SBOID]], [[:d:Property:P13222|Game Vortex software ID]], [[:d:Property:P13223|Syrian Memory Institution person ID]], [[:d:Property:P13224|Mishramilan catalog ID]], [[:d:Property:P13225|myCast work ID]], [[:d:Property:P13226|Hessian Biography person (GND) ID]], [[:d:Property:P13227|Beaux-Arts ID]], [[:d:Property:P13228|Gaia ID]], [[:d:Property:P13229|Franceinfo journalist ID]], [[:d:Property:P13230|Hankook Ilbo tag ID]], [[:d:Property:P13231|Cinema Belgica person ID]], [[:d:Property:P13232|Cinema Belgica venue ID]], [[:d:Property:P13233|Ukrainian Association of Football match ID]], [[:d:Property:P13234|Rijksmuseum ID]], [[:d:Property:P13235|Cinema Belgica film ID]], [[:d:Property:P13236|Danbooru tag]], [[:d:Property:P13237|Russian Football National League player ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/About box|About box]] (<nowiki>Screenshot of the About Box of the respective software (contains important information such as authors, license, version number and year(s) and is included in almost every software)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/nomenclatural type of|nomenclatural type of]] (<nowiki>taxon item of which this item is the taxonomic type (name-bearing type), e.g. the family for which this genus is the type, the genus for which this species is the type, the taxon for which this type specimen is the type, ect...</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/World Heritage type|World Heritage type]] (<nowiki>Propriety of World heritage site : the Type (Cultural, Natural, Mixed)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/DVD region code|DVD region code]] (<nowiki>DVD release is restricted to region code</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of shading units|number of shading units]] (<nowiki>number of shading units in a graphics processing unit</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological National Register code|Archaeological National Register code]] (<nowiki>identifier of elements of the National archaeological register of Moldova</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/presented works|presented works]] (<nowiki>works of art performed, displayed or presented at a given event</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant REGAFI|identifiant REGAFI]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Maximum beam energy|Maximum beam energy]] (<nowiki>Maximum beam energy of a particle accelerator</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/hat gespendet|hat gespendet]] (<nowiki>Amount of money donated to a person or organization</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/name starts with|name starts with]] (<nowiki>The name that this qualifies, the full contents of which are unknown, is known to start with these characters.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/духовный сан|духовный сан]] (<nowiki>formal styles of address used for members of the clergy</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/A2B2 user ID|A2B2 user ID]] (<nowiki>User ID on a2b2.org</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Source language|Source language]] (<nowiki>headword languge of dictionary</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/location code|location code]] (<nowiki>the location code of the location item. Should be used with qualifier property {{Q|P459}} to specify which location code system being used.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/DIF historia player ID|DIF historia player ID]] (<nowiki>Identifier for a sportsperson connected to Djurgårdens IF on difhistoria.se (official site)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of texture mapping units|number of texture mapping units]] (<nowiki>number of texture mapping units in a graphics processing unit</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of render output units|number of render output units]] (<nowiki>number of render output units in a graphics processing unit</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of ray tracing cores|number of ray tracing cores]] (<nowiki>number of ray tracing cores in a graphics processing unit</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Bibliography for subject|Bibliography for subject]] (<nowiki>Wikidata property on this item providing a link to a bibliography about the subject that is a good starting point.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/likes / dislikes|likes / dislikes]] (<nowiki>''(no English description proposed yet)''</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of goals scored in penalty shootouts|number of goals scored in penalty shootouts]] (<nowiki>total number of goals scored by a team in a penalty shootout</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/broadcasting days and time|broadcasting days and time]] (<nowiki>days of the week in which a TV or radio program is broadcasted</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (French)|Algeria Press Service tag ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (English)|Algeria Press Service tag ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (Arabic)|Algeria Press Service tag ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HonestGamers game ID|HonestGamers game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc|Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kamus Dewan Edisi Tiga|Kamus Dewan Edisi Tiga]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Registre national des gels|identifiant Registre national des gels]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ech-Chaab tag ID|Ech-Chaab tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shamela Algeria person ID|Shamela Algeria person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/enterprise number (Germany)|enterprise number (Germany)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Subject ID|Ohio University ArchivesSpace Subject ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Progetto Euploos ID|Progetto Euploos ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nafziger Order of Battle ID|Nafziger Order of Battle ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DataGov dataset|DataGov dataset]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ERR keyword ID|ERR keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Agent ID|Ohio University ArchivesSpace Agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage site ID|Inventory of Natural Heritage site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage tree ID|Inventory of Natural Heritage tree ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spanish-German Dictionary ID|Spanish-German Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Pappers d'un dirigeant|identifiant Pappers d'un dirigeant]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Database of Canada's Early Women Writers ID|Database of Canada's Early Women Writers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Writing Research Collaboratory ID|Canadian Writing Research Collaboratory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SearchCulture.gr ID|SearchCulture.gr ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica company ID|Cinema Belgica company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica censorship ID|Cinema Belgica censorship ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological Cadastre (Greece) ID|Archaeological Cadastre (Greece) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SOIUSA code|SOIUSA code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MetalTabs.com track ID|MetalTabs.com track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUBI Festival ID|MUBI Festival ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/rutracker.org page ID|rutracker.org page ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Park Merwestein Bomenwijzer ID|Park Merwestein Bomenwijzer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RPG Maker game ID|RPG Maker game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RateMyProfessors ID|RateMyProfessors ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PubMed author ID|PubMed author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BodyMeasurements.org ID|BodyMeasurements.org ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kvikmyndavefurinn|Kvikmyndavefurinn]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kvikmyndavefurinn person ID|Kvikmyndavefurinn person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bluepages article ID|Bluepages article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kvikmyndavefurinn company ID|Kvikmyndavefurinn company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological Cadastre (Greece) info ID|Archaeological Cadastre (Greece) info ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Geology and Earth Sciences entry ID|A Dictionary of Geology and Earth Sciences entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wikishia item ID|Wikishia item ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EHIS educational institution ID|EHIS educational institution ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bertsolaritzaren Datu Basea ID|Bertsolaritzaren Datu Basea ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Sociology entry ID|A Dictionary of Sociology entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Cultural Anthropology entry ID|A Dictionary of Cultural Anthropology entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Geography entry ID|A Dictionary of Geography entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DGLAi ID|DGLAi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jeune Afrique person ID|Jeune Afrique person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/norskeflyplasser.no-ID|norskeflyplasser.no-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/taz topic ID|taz topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (English)|Euronews topic ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (French)|Euronews topic ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (Spanish)|Euronews topic ID (Spanish)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (Arabic)|Euronews topic ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Roman Inscriptions of Britain Online ID|Roman Inscriptions of Britain Online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Unine thesis id|Unine thesis id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enpedia ID|Enpedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario Biografico della Calabria Contemporanea ID|Dizionario Biografico della Calabria Contemporanea ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bahamut Animation Crazy Serial Number|Bahamut Animation Crazy Serial Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finnish Olympic Committee ID|Finnish Olympic Committee ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Team Norway profile ID (new)|Team Norway profile ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NOC of Belarus champion ID (new)|NOC of Belarus champion ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JOC profile ID (new)|JOC profile ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Répertoire du patrimoine bâti de Québec|Répertoire du patrimoine bâti de Québec]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID (French)|RFI topic ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID (English)|RFI topic ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID (Spanish)|RFI topic ID (Spanish)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EJU profile ID|EJU profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/University of Pécs teachers identifier|University of Pécs teachers identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ROAR id|ROAR id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CPB profile ID|CPB profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TERMCAT term ID|TERMCAT term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Handle prefix|Handle prefix]], [[:d:Wikidata:Property proposal/U.S. Soccer player ID|U.S. Soccer player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Celfic FC player ID|Celfic FC player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WSGF game ID|WSGF game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sutian entry ID|Sutian entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/wikiHow article ID|wikiHow article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Graceful17 ID|Graceful17 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IATI Organisation Identifier|IATI Organisation Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Suno artist ID|Suno artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VAi Archiefhub Agent ID|VAi Archiefhub Agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Soccerbase season ID|Soccerbase season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PlaymakerStats season ID|PlaymakerStats season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ESPN.com football match ID|ESPN.com football match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Eurosport person ID|Eurosport person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Newsweek topic ID|Newsweek topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New York Post topic ID|New York Post topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RaiPlay Sound IDs|RaiPlay Sound IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Church and Organization Dictionary Identifier|Chinese Church and Organization Dictionary Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DDLC entry ID|DDLC entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fluorophores.org substance ID|Fluorophores.org substance ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/CnZG Most common eponyms] (a name or noun formed after a person)
** [https://w.wiki/FRz Number of Lexemes including recordings from Lingua Libre by language]
** [https://w.wiki/CnZP Boiling point of alkanes] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Boiling_point_of_alkanes|source]])
** [https://query-chest.toolforge.org/redirect/APjvLNGJSiKismGqMmYUogq6Ieq6qgkAcSc8M2AYsKw Train station in Germany without image] ([[d:Wikidata:Request_a_query#train_stations_in_Germany_without_image|source]])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject IIT|WikiProject IIT]] aims to describe current and former IIT faculty members. The following property schema is based on a similar schema found at [[Wikidata:WikiProject IUPUI University Library|WikiProject IUPUI University Library]]
* WikiProject Highlights: [[d:Wikidata:WikiProject sum of all paintings/Historic collections|Sum of all paintings/Historic collections]] - keep track of historic collections as part of the provenance of paintings
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [http://tools.wmflabs.org/wikidata-todo/project_stats.php Links per language]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q3030|4 Vesta (Q3030)]] - second largest asteroid of the main asteroid belt
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L347296|L347296]] - Tamil noun that can mean "priest", "teacher" or "preceptor"
''' Development '''
* mul language code: [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata-tech@lists.wikimedia.org/thread/CEANO2X2PMFMEBFY6ZTCUUYR4P6O54CD/ The "mul" language code for labels, descriptions and aliases will be fully enabled on #Wikidata starting 28th Jan!]
* Constraint violations:
** We’re making good progress on checking format constraints more efficiently and with fewer errors ([[phab:T380751|T380751]])
** We’re working on making distinct-values constraint checks works with the split Query Service ([[phab:T369079|T369079]])
* EntitySchemas: We’re working on making the heading on EntitySchema pages apply language fallback ([[phab:T228423|T228423]])
* Search: We’ve started working on the new search UI component which will let you search for additional entity types from the main search bar and not just Items anymore ([[phab:T338483|T338483]])
* Wikibase REST API: We're working on adding search to the API ([[phab:T383209|T383209]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[Wikidata:WikiProject Govdirectory/United States of America|United States of America]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 01 13|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 21:39, 20 ජනවාරි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28136359 -->
== Wikidata weekly summary #664 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-01-27. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 01 20|#663]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Xezbeth|Xezbeth]] (closed as successful). Welcome onboard \o/
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/message/UYJB44NLH4SEB6QC4LDTL6T6OG3H3C7L/ Call for Proposals: IslandoraCon 2025]. ''"IslandoraCon brings together a community of librarians, archivists, cultural heritage collections managers, technologists, developers, project managers, and open source project enthusiasts in support of the Islandora framework for digital curation and asset management."'' Deadline for session proposals: February 14, 2024.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs: [http://simia.net/wiki/Progress_in_lexicographic_data_in_Wikidata_2024 Progress in lexicographic data in Wikidata 2024] by Denny Vrandečić. See also
** [http://simia.net/wiki/Languages_with_the_best_lexicographic_data_coverage_in_Wikidata_2024 Languages with the best lexicographic data coverage in Wikidata 2024]
** [http://simia.net/wiki/Wikidata_lexicographic_data_coverage_for_Croatian_in_2024 Wikidata lexicographic data coverage for Croatian in 2024]
* Videos
** (replay) [https://www.youtube.com/playlist?list=PLs-DUSOdPkl7GiF6yPQH8vYhr8trSEY-s Arabic Wikidata Days 2024] full playlist
** [https://www.youtube.com/watch?v=faUAEZBf7dA NYC Parks on Wikidata] (Wikipedia Day NYC 22nd Birthday Bash)
** [https://www.youtube.com/watch?v=znuP1Rp_YZc From books to Bytes (10): Factgrid. A Wikibase instance for historical data]
''' Tool of the week '''
* [[d:User:Bamyers99/PhotoNearby.js|PhotoNearby.js]] - a user script that checks Wikimedia Commons for a nearby photo if no [[d:Property:P18|image (P18)]] statement and has [[d:Property:P625|coordinate location (P625)]]. Displays above the Statements heading. Defaults to a 500 meter radius. Displays a link to WikiShootMe.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* As part of an effort to benchmark open source SPARQL engines on Wikidata, the page [[d:Wikidata:Scaling_Wikidata/Benchmarking/Existing_Benchmarks|Wikidata:Scaling Wikidata/Benchmarking/Existing Benchmarks]] contains some initial results and analyses of benchmarking Blazegraph, MilleniumDB, QLever, and Virtuoso on several existing SPARQL query benchmarks for Wikidata. There are some surprising results there, particularly related to different answers produced by different engines. Suggestions on how to improve the effort or provide deeper explanations of the results are particularly welcome on the discussion page.
*
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13210|organisation tax status]] (<nowiki>jurisdiction specific tax status of organisations like non-profits</nowiki>)
**[[:d:Property:P13238|entry height]] (<nowiki>height of the entrance above ground level for boarding vehicles</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13197|Berlinische Galerie object ID]], [[:d:Property:P13198|ThePWHL.com player ID]], [[:d:Property:P13199|Play:Right genre ID]], [[:d:Property:P13200|Resistance in Belgium ID]], [[:d:Property:P13201|Paris Match ID]], [[:d:Property:P13202|Kyiv Independent topic]], [[:d:Property:P13203|Newmark Albanian-English Dictionary ID]], [[:d:Property:P13204|Wellcome Collection concept ID]], [[:d:Property:P13205|Amsterdam Monumentenstad ID]], [[:d:Property:P13206|VG247 game ID]], [[:d:Property:P13207|DNCI label ID]], [[:d:Property:P13208|National Football Teams.com stadium ID]], [[:d:Property:P13209|Kamus Pelajar ID]], [[:d:Property:P13211|Dictionary of Norwegian Translators ID]], [[:d:Property:P13212|MACM artist ID]], [[:d:Property:P13213|Lutris company ID]], [[:d:Property:P13214|hockey1946.ru player ID]], [[:d:Property:P13215|DOSBoxWiki article]], [[:d:Property:P13216|NBA G League player ID]], [[:d:Property:P13217|World Women's Snooker player ID]], [[:d:Property:P13218|footballdatabase.eu match ID]], [[:d:Property:P13219|GERS ID]], [[:d:Property:P13220|Comprehensive Historical Dictionary of Ladino entry ID]], [[:d:Property:P13221|SBOID]], [[:d:Property:P13222|Game Vortex software ID]], [[:d:Property:P13223|Syrian Memory Institution person ID]], [[:d:Property:P13224|Mishramilan catalog ID]], [[:d:Property:P13225|myCast work ID]], [[:d:Property:P13226|Hessian Biography person (GND) ID]], [[:d:Property:P13227|Beaux-Arts ID]], [[:d:Property:P13228|Gaia ID]], [[:d:Property:P13229|Franceinfo journalist ID]], [[:d:Property:P13230|Hankook Ilbo tag ID]], [[:d:Property:P13231|Cinema Belgica person ID]], [[:d:Property:P13232|Cinema Belgica venue ID]], [[:d:Property:P13233|Ukrainian Association of Football match ID]], [[:d:Property:P13234|Rijksmuseum ID]], [[:d:Property:P13235|Cinema Belgica film ID]], [[:d:Property:P13236|Danbooru tag]], [[:d:Property:P13237|Russian Football National League player ID]], [[:d:Property:P13239|Database of Canada's Early Women Writers ID]], [[:d:Property:P13240|taz ID]], [[:d:Property:P13241|Roman Inscriptions of Britain Online ID]], [[:d:Property:P13242|Répertoire du patrimoine bâti de Québec ID]], [[:d:Property:P13243|Game Jolt username]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/nomenclatural type of|nomenclatural type of]] (<nowiki>taxon item of which this item is the taxonomic type (name-bearing type), e.g. the family for which this genus is the type, the genus for which this species is the type, the taxon for which this type specimen is the type, ect...</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/World Heritage type|World Heritage type]] (<nowiki>Propriety of World heritage site : the Type (Cultural, Natural, Mixed)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/DVD region code|DVD region code]] (<nowiki>DVD release is restricted to region code</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of shading units|number of shading units]] (<nowiki>number of shading units in a graphics processing unit</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological National Register code|Archaeological National Register code]] (<nowiki>identifier of elements of the National archaeological register of Moldova</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/presented works|presented works]] (<nowiki>works of art performed, displayed or presented at a given event</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant REGAFI|identifiant REGAFI]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Maximum beam energy|Maximum beam energy]] (<nowiki>Maximum beam energy of a particle accelerator</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/hat gespendet|hat gespendet]] (<nowiki>Amount of money donated to a person or organization</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/name starts with|name starts with]] (<nowiki>The name that this qualifies, the full contents of which are unknown, is known to start with these characters.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/духовный сан|духовный сан]] (<nowiki>formal styles of address used for members of the clergy</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/A2B2 user ID|A2B2 user ID]] (<nowiki>User ID on a2b2.org</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Source language|Source language]] (<nowiki>headword languge of dictionary</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/location code|location code]] (<nowiki>the location code of the location item. Should be used with qualifier property {{Q|P459}} to specify which location code system being used.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/DIF historia player ID|DIF historia player ID]] (<nowiki>Identifier for a sportsperson connected to Djurgårdens IF on difhistoria.se (official site)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of texture mapping units|number of texture mapping units]] (<nowiki>number of texture mapping units in a graphics processing unit</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of render output units|number of render output units]] (<nowiki>number of render output units in a graphics processing unit</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of ray tracing cores|number of ray tracing cores]] (<nowiki>number of ray tracing cores in a graphics processing unit</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Bibliography for subject|Bibliography for subject]] (<nowiki>Wikidata property on this item providing a link to a bibliography about the subject that is a good starting point.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/likes / dislikes|likes / dislikes]] (<nowiki>''(no English description proposed yet)''</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/number of goals scored in penalty shootouts|number of goals scored in penalty shootouts]] (<nowiki>total number of goals scored by a team in a penalty shootout</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/broadcasting days and time|broadcasting days and time]] (<nowiki>days of the week in which a TV or radio program is broadcasted</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/reverse compound|reverse compound]] (<nowiki>compound where the parts are reversed</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/cognate-citation|cognate-citation]] (<nowiki>lexeme with with the same etymological origin and where a source supports it.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Instrument de recherche (inventaire)|Instrument de recherche (inventaire)]] (<nowiki>{{Translate this
| fr =
<!-- | xx = descriptions dans d'autres langues -->
}}</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Instrument de recherche|Instrument de recherche]] (<nowiki>document containing detailed information about a specific collection of papers or records within an archive</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Ratsinformationssystem|Ratsinformationssystem]] (<nowiki>Link to the council information system of the municipality</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/name with acutes|name with acutes]] (<nowiki>item name with acute accents showing stressed vowels</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (French)|Algeria Press Service tag ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (English)|Algeria Press Service tag ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (Arabic)|Algeria Press Service tag ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HonestGamers game ID|HonestGamers game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc|Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kamus Dewan Edisi Tiga|Kamus Dewan Edisi Tiga]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Registre national des gels|identifiant Registre national des gels]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ech-Chaab tag ID|Ech-Chaab tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shamela Algeria person ID|Shamela Algeria person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/enterprise number (Germany)|enterprise number (Germany)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Subject ID|Ohio University ArchivesSpace Subject ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Progetto Euploos ID|Progetto Euploos ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nafziger Order of Battle ID|Nafziger Order of Battle ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DataGov dataset|DataGov dataset]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ERR keyword ID|ERR keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Agent ID|Ohio University ArchivesSpace Agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage site ID|Inventory of Natural Heritage site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage tree ID|Inventory of Natural Heritage tree ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spanish-German Dictionary ID|Spanish-German Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Pappers d'un dirigeant|identifiant Pappers d'un dirigeant]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Writing Research Collaboratory ID|Canadian Writing Research Collaboratory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SearchCulture.gr ID|SearchCulture.gr ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica company ID|Cinema Belgica company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica censorship ID|Cinema Belgica censorship ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological Cadastre (Greece) ID|Archaeological Cadastre (Greece) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SOIUSA code|SOIUSA code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MetalTabs.com track ID|MetalTabs.com track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUBI Festival ID|MUBI Festival ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/rutracker.org page ID|rutracker.org page ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RPG Maker game ID|RPG Maker game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RateMyProfessors ID|RateMyProfessors ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PubMed author ID|PubMed author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BodyMeasurements.org ID|BodyMeasurements.org ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kvikmyndavefurinn|Kvikmyndavefurinn]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kvikmyndavefurinn person ID|Kvikmyndavefurinn person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bluepages article ID|Bluepages article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kvikmyndavefurinn company ID|Kvikmyndavefurinn company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological Cadastre (Greece) info ID|Archaeological Cadastre (Greece) info ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Geology and Earth Sciences entry ID|A Dictionary of Geology and Earth Sciences entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wikishia item ID|Wikishia item ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EHIS educational institution ID|EHIS educational institution ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bertsolaritzaren Datu Basea ID|Bertsolaritzaren Datu Basea ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Sociology entry ID|A Dictionary of Sociology entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Cultural Anthropology entry ID|A Dictionary of Cultural Anthropology entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Geography entry ID|A Dictionary of Geography entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DGLAi ID|DGLAi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jeune Afrique person ID|Jeune Afrique person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/norskeflyplasser.no-ID|norskeflyplasser.no-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (English)|Euronews topic ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (French)|Euronews topic ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (Spanish)|Euronews topic ID (Spanish)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (Arabic)|Euronews topic ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Unine thesis id|Unine thesis id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enpedia ID|Enpedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario Biografico della Calabria Contemporanea ID|Dizionario Biografico della Calabria Contemporanea ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bahamut Animation Crazy Serial Number|Bahamut Animation Crazy Serial Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finnish Olympic Committee ID|Finnish Olympic Committee ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Team Norway profile ID (new)|Team Norway profile ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NOC of Belarus champion ID (new)|NOC of Belarus champion ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JOC profile ID (new)|JOC profile ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID (French)|RFI topic ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID (English)|RFI topic ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID (Spanish)|RFI topic ID (Spanish)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EJU profile ID|EJU profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/University of Pécs teachers identifier|University of Pécs teachers identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ROAR id|ROAR id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CPB profile ID|CPB profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TERMCAT term ID|TERMCAT term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Handle prefix|Handle prefix]], [[:d:Wikidata:Property proposal/U.S. Soccer player ID|U.S. Soccer player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Celfic FC player ID|Celfic FC player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WSGF game ID|WSGF game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sutian entry ID|Sutian entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/wikiHow article ID|wikiHow article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Graceful17 ID|Graceful17 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IATI Organisation Identifier|IATI Organisation Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Suno artist ID|Suno artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VAi Archiefhub Agent ID|VAi Archiefhub Agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Soccerbase season ID|Soccerbase season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PlaymakerStats season ID|PlaymakerStats season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ESPN.com football match ID|ESPN.com football match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Eurosport person ID|Eurosport person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Newsweek topic ID|Newsweek topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New York Post topic ID|New York Post topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RaiPlay Sound IDs|RaiPlay Sound IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Church and Organization Dictionary Identifier|Chinese Church and Organization Dictionary Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DDLC entry ID|DDLC entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fluorophores.org substance ID|Fluorophores.org substance ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yahoo Knowledge Graph ID|Yahoo Knowledge Graph ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Republican China (X-Boorman) ID|Biographical Dictionary of Republican China (X-Boorman) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Modern China Biographical Database ID|Modern China Biographical Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Engineers Relational Database ID|Chinese Engineers Relational Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Biographical Encyclopaedia of Islamic Philosophy ID|The Biographical Encyclopaedia of Islamic Philosophy ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Letterboxd studio ID|Letterboxd studio ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Izvestia topic ID|Izvestia topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Dictionary of Late Antiquity ID|The Oxford Dictionary of Late Antiquity ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Museum Data Service museum ID|Museum Data Service museum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BGSU Historical Collections of the Great Lakes vessel ID|BGSU Historical Collections of the Great Lakes vessel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/booru tag|booru tag]], [[:d:Wikidata:Property proposal/critify.de game ID|critify.de game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Iowa State University Library Vocabularies ID|Iowa State University Library Vocabularies ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MikuWiki article ID|MikuWiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Trade register Switzerland ID|Trade register Switzerland ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JSR package|JSR package]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Storytel author ID|Storytel author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TvStar.info person ID|TvStar.info person ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
**[https://w.wiki/CrWS Pairs of things, of different types, that smell of the same thing]. ([[:d:Wikidata:WikiProject_Smell/Tools-tasks|Source]])
** [https://w.wiki/CrfV Literary work (1700-1830) with more than 25 sitelinks] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Old_books_that_appear_on_lots_of_wikipedias?|source]])
** [https://w.wiki/Crfk What are the statistics for lexemes in language A that are derived from lexemes in language B?] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Lexeme_Etymological_data_for_language|source]])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject No Longer at the Margins|No Longer at the Margins]] - aims to highlight and document the contributions of women in science, ensuring their visibility and recognition in the historical and archival record by addressing biases and gaps in representation.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:User:Pasleim/commonsmerge|Merge candidates based on same commons category]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q309988|Karlsruhe Institute of Technology (Q309988)]] - technical university and research center in Karlsruhe, Germany
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L113869|истина (L113869)]] - Russian noun (pronounced "istina"), translates to "truth", "reality" or a fact in English.
''' Development '''
* Storage growth: We are making some changes to the terms-related database table in order to scale better ([[phab:T351802]])
* Constraint violations: We’re working on making distinct-values constraint checks works with the split Query Service ([[phab:T369079]])
* EntitySchemas: We’re working on making the heading on EntitySchema pages apply language fallback ([[phab:T228423]])
* Search: We are working on the new search UI component which will let you search for additional entity types from the main search bar and not just Items anymore ([[phab:T338483]])
* Wikibase REST API: We're continuing the work on adding search to the API ([[phab:T383209]])
* Lua: We are investigating if we can increase the Entity Usage Limit on client pages ([[phab:T381098]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/United States of America|United States of America]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 01 20|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 19:36, 27 ජනවාරි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28179464 -->
== Weekly Summary #665 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-02-03. Missed the previous one? See issue [[d:Wikidata:Status updates/2025 02 03|#664]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
'''Discussions'''
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/WhitneyBot|WhitneyBot]] - Task: Sync artist data from the [[w:Whitney_Museum|Whitney Museum of American Art's]] collection to Wikidata.
* Closed request for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/ZLBot|ZLBot]] - Closed as unsuccessful.
* New request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Proper_names_in_multiple_languages|Proper names in multiple languages]] - This RfC seeks to address concerns regarding the recent MUL announcement for [[d:Help:Default_values_for_labels_and_aliases|default values for labels and aliases]].
'''Events'''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** We are excited to reveal [[d:Wikidata:WikidataCon_2025|WikidataCon 2025]] will be returning this year, keep an eye on the project page for more details to come, and block your calendar for October 31 - November 2.
** New Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] project series! The next [[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Affinity_Group_Calls/Starting_A_Wikidata_Project|LD4 Wikidata Affinity Group project]] series session on Tuesday, 4 February, 2025 at 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET [https://zonestamp.toolforge.org/1738688400 Time Zone Converter] Eric Willey will be facilitating a series of four sessions focused on starting a Wikidata project from the foundation up at your institution. The first session will focus on selling your project to administrators.
** Wikidata Indonesia is holding a [https://www.instagram.com/p/DFhh69fv7qg/ Datathon] (February 5 - 7) and [https://www.instagram.com/p/DFekzK5PCzE/ Quiz] (January 31 - February 7), take part!
** OpenStreetMap X Wikidata Meetup #73 February 10 Time: 19:30-21:00 UTC+8 at Taipei {{Q|61752245}}
** [[d:Event:Data Reuse Days 2025|Data Reuse Days]], February 18-27: online event dedicated to the applications using Wikidata's data and their technical setup. [[d:Event:Data_Reuse_Days_2025#Sessions|A first version of the program]] is now available. Make sure to [[d:Special:RegisterForEvent/1050|register]] to receive the event's access links.
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/DULCWTDLOMIRQYLBPSIVZZXDGTX7ZLMJ/ Talk to the Search Platform / Query Service Team - February 12].Time: 16:00-17:00 UTC / 08:00 PST / 11:00 EST / 17:00 CET
** [https://events.illinoisstate.edu/event/why-wikidata-introduction-and-edit-a-thon/ Why Wikidata? and edit-a-thon] hosted by Illinois State University on February 4, 1400 - 1600 CST (UTC-6). Eric Willey and Rebecca Fitzsimmons will hold a hands-on demonstration of Wikidata, at the Milner Library, ISU (Room 165).
* Past Events
** [[m:Event:Wikimedia_Canada/Wikidata_Workshop_Jan_2025|Wikidata Workshop Jan 2025]] - Hosted by Wikimedia Canada, this workshop offered 2 sessions for English and French-speaking attendees. Subjects covered include the basics of Wikidata, intro to editing, linking photos to Commons and how to query Wikidata. The workshop took place 30 January 01:00 - 03:00 UTC.
'''Press, articles, blog posts, videos'''
* Blogs
** Bob duCharme, author of ''Learning SPARQL'' posts a blog entry on [https://www.bobdc.com/blog/filterforeignliterals/ filtering (only) foreign labels] from a SPARQL query, using the WDQS to illustrate their example.
** (german)[https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/abitech-2025-0011/html How does library work in the Wikiverse affect the use of your own holdings?] - Wikidata enthusiast Christian Erlinger explores in this article how GLAM institutions measure their contributions to the Wikiverse and how Wikidata items and sitelinking contribute to their connectedness.
* Papers
** [https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-78952-6_48 Towards a Sustainable Community-Driven Documentation of Semantic Web Tools] A Wikidata-based toolkit to help knowledge engineers and developers find and document semantic web tools by categorizing them into a taxonomy and integrating GitHub metadata to track their maintenance status. By A. Reiz, F.J. Ekaputra & N. Mihindukulasooriya (2025).
** [[commons:File:FOSDEM-2025-Wikidata-Wikibase-JohnSamuel.pdf|From Open Collaboration to Customized Control - Transitioning from Wikidata to Wikibase]] by John Samuel at FOSDEM 2025 (Track: Collaboration and Content Management) on February 1, 2025.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=T-q8vgVOrQM Biodiversity Heritage Library Creator IDs on Wikidata via Mix'n'match] - Tiago Lubiana will demonstrate the workflow of Mix'n'Match curation and adding BHL Creator ID's to Wikidata.
** (arabic)[https://www.youtube.com/watch?v=7zmFylVYalc OpenRefine and QuickStatements] - In this 2nd session of the Arabic Wikidata Days 2024, advanced skills of OR such as improving and importing tabular data. QS will also be demonstrated and how it simplifies adding and editing Wikidata. Presented by Professor Qais Shraideh.
** [https://www.youtube.com/watch?v=v82D_Q2MFVk Resource, Description & Access & STA] - Michaela Edelmann introduces the cataloging platform that runs on Wikibase for the German-speaking DACH countries.
** (Czech) 25th Annual Conference: National Archives of Czech Republic had 2 segments for Wikibases: [https://www.youtube.com/watch?v=nssngihJCnQ&t=2098s Wikibase for Welsh Authority Control] and [https://www.youtube.com/watch?v=nssngihJCnQ&t=2896s Wikibase: a tool for creating/sharing LOD]
* Presentations
** [https://zenodo.org/records/14755184 New developments of Wikibase-as-a-Service] at the Open Science Lab (part of NFDI4Culture). Presented at Art Loves History Wiki Conference, it shows developments to the WB software suite.
'''Tool of the week'''
* [https://holonetgalacticmap-frontend.vercel.app/ Holonet Galactic Map] - Explore information and facts of the planets that inhabit the Star Wars universe, powered by Wikidata.
'''Other Noteworthy Stuff'''
* ⚠️ '''Wikidata Query Service graph split''': The graph split is about 2 months away. If you are doing queries that involve scholarly articles or if you have an application that does you will be affected. Please check [[d:Wikidata:SPARQL query service/WDQS graph split]] for details.
* We ([[d:User:Peter F. Patel-Schneider|Peter F. Patel-Schneider]] and [[User:Egezort|Egezort]]) want to run a course on the Wikidata Ontology for a limited number of participants. Designed for those already familiar with Wikidata, it will present information about ontologies and how they form the core of Wikidata, incorporating several exercises on analyses of and fixes to the Wikidata ontology. Upon successful completion (ending with a group project in consultation by us), participants will receive certificates. Please give feedback and suggestions to improve the structure and course content (found in more detail at [[d:Wikidata:WikiProject_Ontology/Ontology_Course|WikiProject:Ontology Course]]) which will be incorporated into our Wikimedia [[M:Grants:Project/Rapid|rapid grant application]] to support the effort. Interested in helping or want to share your thoughts? [[d:Wikidata_talk:WikiProject_Ontology/Ontology_Course|Let us know]].
* Several database changes will impact Wikidata in the coming months, including the migration of the term store (<code>wbt_ tables</code>) to a dedicated cluster to improve performance and enable future growth. This move will speed up most Wikidata SQL queries but prevent direct joins between term store data and other Wikidata tables. Additionally, the wb_type table will be removed, with its mapping hardcoded in Wikibase, simplifying the codebase. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata-tech@lists.wikimedia.org/thread/7AMRB7G4CZ6BBOILAA6PK4QX44MUAHT4/ More details].
* Call for projects and mentors for Google Summer of Code 2025! Deadline: February 28th. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/GQWJNAPQFXZRW2KN4AO3OV5YMVMO6SNQ/ More info]!
* [https://www.wikimedia.de/presse/europaeischer-open-source-award-fuer-lydia-pintscher-auszeichnung-fuer-ihren-beitrag-zu-wikidata/ Lydia Pintscher awarded the] [[d:Q131702864|European Open Source Award]] - Wikidata Portfolio Manager for WMDE, Lydia's contributions to the development of Wikidata have been recognised in the category of ''Advocacy and Awareness''.
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P13210|organisation tax status]] (<nowiki>jurisdiction specific tax status of organisations like non-profits</nowiki>)
***[[:d:Property:P13238|entry height]] (<nowiki>height of the entrance above ground level for boarding vehicles</nowiki>)
***[[:d:Property:P13251|number of shading units]] (<nowiki>number of shading units in a graphics processing unit (GPU)</nowiki>)
***[[:d:Property:P13252|land acknowledgement]] (<nowiki>acknowledgement of indigenous or native people who live and whose ancestors lived at a location</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Property:P13205|Amsterdam Monumentenstad ID]], [[:d:Property:P13206|VG247 game ID]], [[:d:Property:P13207|DNCI label ID]], [[:d:Property:P13208|National Football Teams.com stadium ID]], [[:d:Property:P13209|Kamus Pelajar ID]], [[:d:Property:P13211|Dictionary of Norwegian Translators ID]], [[:d:Property:P13212|MACM artist ID]], [[:d:Property:P13213|Lutris company ID]], [[:d:Property:P13214|hockey1946.ru player ID]], [[:d:Property:P13215|DOSBoxWiki article]], [[:d:Property:P13216|NBA G League player ID]], [[:d:Property:P13217|World Women's Snooker player ID]], [[:d:Property:P13218|footballdatabase.eu match ID]], [[:d:Property:P13219|GERS ID]], [[:d:Property:P13220|Comprehensive Historical Dictionary of Ladino entry ID]], [[:d:Property:P13221|SBOID]], [[:d:Property:P13222|Game Vortex software ID]], [[:d:Property:P13223|Syrian Memory Institution person ID]], [[:d:Property:P13224|Mishramilan catalog ID]], [[:d:Property:P13225|myCast work ID]], [[:d:Property:P13226|Hessian Biography person (GND) ID]], [[:d:Property:P13227|Beaux-Arts ID]], [[:d:Property:P13228|Gaia ID]], [[:d:Property:P13229|Franceinfo journalist ID]], [[:d:Property:P13230|Hankook Ilbo tag ID]], [[:d:Property:P13231|Cinema Belgica person ID]], [[:d:Property:P13232|Cinema Belgica venue ID]], [[:d:Property:P13233|Ukrainian Association of Football match ID]], [[:d:Property:P13234|Rijksmuseum ID]], [[:d:Property:P13235|Cinema Belgica film ID]], [[:d:Property:P13236|Danbooru tag]], [[:d:Property:P13237|Russian Football National League player ID]], [[:d:Property:P13239|Database of Canada's Early Women Writers ID]], [[:d:Property:P13240|taz ID]], [[:d:Property:P13241|Roman Inscriptions of Britain Online ID]], [[:d:Property:P13242|Répertoire du patrimoine bâti de Québec ID]], [[:d:Property:P13243|Game Jolt username]], [[:d:Property:P13244|Kvikmyndavefurinn work ID]], [[:d:Property:P13245|Kvikmyndavefurinn person ID]], [[:d:Property:P13246|EHIS educational institution ID]], [[:d:Property:P13247|WSGF game ID]], [[:d:Property:P13248|Kvikmyndavefurinn company ID]], [[:d:Property:P13249|Museum Data Service museum ID]], [[:d:Property:P13250|HonestGamers game ID]], [[:d:Property:P13253|Pappers executive ID]], [[:d:Property:P13254|Islamic Philosophy ID]], [[:d:Property:P13255|L'Humanité topic ID]], [[:d:Property:P13256|Kamus Dewan Edisi Tiga ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/nomenclatural type of|nomenclatural type of]] (<nowiki>taxon item of which this item is the taxonomic type (name-bearing type), e.g. the family for which this genus is the type, the genus for which this species is the type, the taxon for which this type specimen is the type, ect...</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/World Heritage type|World Heritage type]] (<nowiki>Propriety of World heritage site : the Type (Cultural, Natural, Mixed)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/DVD region code|DVD region code]] (<nowiki>DVD release is restricted to region code</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological National Register code|Archaeological National Register code]] (<nowiki>identifier of elements of the National archaeological register of Moldova</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/presented works|presented works]] (<nowiki>works of art performed, displayed or presented at a given event</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant REGAFI|identifiant REGAFI]] (<nowiki></nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Maximum beam energy|Maximum beam energy]] (<nowiki>Maximum beam energy of a particle accelerator</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/name starts with|name starts with]] (<nowiki>The name that this qualifies, the full contents of which are unknown, is known to start with these characters.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/духовный сан|духовный сан]] (<nowiki>formal styles of address used for members of the clergy</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/A2B2 user ID|A2B2 user ID]] (<nowiki>User ID on a2b2.org</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Source language|Source language]] (<nowiki>headword languge of dictionary</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/location code|location code]] (<nowiki>the location code of the location item. Should either be used with qualifier property {{Q|P459}} to specify which location code system being used, or be used as the qualifier of {{P|31}}.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/DIF historia player ID|DIF historia player ID]] (<nowiki>Identifier for a sportsperson connected to Djurgårdens IF on difhistoria.se (official site)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/number of texture mapping units|number of texture mapping units]] (<nowiki>number of texture mapping units in a graphics processing unit</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/number of render output units|number of render output units]] (<nowiki>number of render output units in a graphics processing unit</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/number of ray tracing cores|number of ray tracing cores]] (<nowiki>number of ray tracing cores in a graphics processing unit</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Bibliography for subject|Bibliography for subject]] (<nowiki>Wikidata property on this item providing a link to a bibliography about the subject that is a good starting point.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/likes / dislikes|likes / dislikes]] (<nowiki>''(no English description proposed yet)''</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/number of goals scored in penalty shootouts|number of goals scored in penalty shootouts]] (<nowiki>total number of goals scored by a team in a penalty shootout</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/broadcasting days and time|broadcasting days and time]] (<nowiki>days of the week in which a TV or radio program is broadcasted</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/reverse compound|reverse compound]] (<nowiki>compound where the parts are reversed</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/cognate-citation|cognate-citation]] (<nowiki>lexeme with with the same etymological origin and where a source supports it.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Instrument de recherche (inventaire)|Instrument de recherche (inventaire)]] (<nowiki>{{Translate this
| fr =
<!-- | xx = descriptions dans d'autres langues -->
}}</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Instrument de recherche|Instrument de recherche]] (<nowiki>document containing detailed information about a specific collection of papers or records within an archive</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Ratsinformationssystem|Ratsinformationssystem]] (<nowiki>Link to the council information system of the municipality</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/name with acutes|name with acutes]] (<nowiki>item name with acute accents showing stressed vowels</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/doors open on the… / exit train on the…|doors open on the… / exit train on the…]] (<nowiki>side of the train where the doors open at this station or only side where this vehicle has doors</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/directs readers to|directs readers to]] (<nowiki>document or class of documents to which this item or class directs readers (aliases: is citation of {{!}} links to {{!}} refers to {{!}} target)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/items classified|items classified]] (<nowiki>class of items that this classification system classifies (aliases: items categorized {{!}} classifies {{!}} categorizes)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/reason not to be used with instances of|reason not to be used with instances of]] (<nowiki>clarification for why P31 (instance of) can not be used with this property</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/dislikes of fictional character|dislikes of fictional character]] (<nowiki>''(no English description proposed yet)''</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/AI-generated media prompt|AI-generated media prompt]] (<nowiki>exact prompt that was used to generate an AI-generated media</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Text-to-image software used for creation|Text-to-image software used for creation]] (<nowiki>text-to-image generation software that was used to create this media or work</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/schism|schism]] (<nowiki></nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Lemmy instance URL|Lemmy instance URL]] (<nowiki>the Lemmy instance of/about the subject</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (French)|Algeria Press Service tag ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (English)|Algeria Press Service tag ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (Arabic)|Algeria Press Service tag ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc|Identifiant d'un(e) auteurice sur le site Mille ans de littérature d'oc]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Registre national des gels|identifiant Registre national des gels]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ech-Chaab tag ID|Ech-Chaab tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shamela Algeria person ID|Shamela Algeria person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/enterprise number (Germany)|enterprise number (Germany)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Subject ID|Ohio University ArchivesSpace Subject ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Progetto Euploos ID|Progetto Euploos ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nafziger Order of Battle ID|Nafziger Order of Battle ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DataGov dataset|DataGov dataset]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ERR keyword ID|ERR keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Agent ID|Ohio University ArchivesSpace Agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage site ID|Inventory of Natural Heritage site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage tree ID|Inventory of Natural Heritage tree ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spanish-German Dictionary ID|Spanish-German Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Writing Research Collaboratory ID|Canadian Writing Research Collaboratory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SearchCulture.gr ID|SearchCulture.gr ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica company ID|Cinema Belgica company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica censorship ID|Cinema Belgica censorship ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological Cadastre (Greece) ID|Archaeological Cadastre (Greece) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SOIUSA code|SOIUSA code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MetalTabs.com track ID|MetalTabs.com track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUBI Festival ID|MUBI Festival ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/rutracker.org page ID|rutracker.org page ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RPG Maker game ID|RPG Maker game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RateMyProfessors ID|RateMyProfessors ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PubMed author ID|PubMed author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BodyMeasurements.org ID|BodyMeasurements.org ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bluepages article ID|Bluepages article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological Cadastre (Greece) info ID|Archaeological Cadastre (Greece) info ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Geology and Earth Sciences entry ID|A Dictionary of Geology and Earth Sciences entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wikishia item ID|Wikishia item ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bertsolaritzaren Datu Basea ID|Bertsolaritzaren Datu Basea ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Sociology entry ID|A Dictionary of Sociology entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Cultural Anthropology entry ID|A Dictionary of Cultural Anthropology entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Geography entry ID|A Dictionary of Geography entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DGLAi ID|DGLAi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jeune Afrique person ID|Jeune Afrique person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/norskeflyplasser.no-ID|norskeflyplasser.no-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (English)|Euronews topic ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (French)|Euronews topic ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (Spanish)|Euronews topic ID (Spanish)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (Arabic)|Euronews topic ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Unine thesis id|Unine thesis id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enpedia ID|Enpedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario Biografico della Calabria Contemporanea ID|Dizionario Biografico della Calabria Contemporanea ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bahamut Animation Crazy Serial Number|Bahamut Animation Crazy Serial Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finnish Olympic Committee ID|Finnish Olympic Committee ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Team Norway profile ID (new)|Team Norway profile ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NOC of Belarus champion ID (new)|NOC of Belarus champion ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JOC profile ID (new)|JOC profile ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID (French)|RFI topic ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID (English)|RFI topic ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID (Spanish)|RFI topic ID (Spanish)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EJU profile ID|EJU profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/University of Pécs teachers identifier|University of Pécs teachers identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ROAR id|ROAR id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CPB profile ID|CPB profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TERMCAT term ID|TERMCAT term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Handle prefix|Handle prefix]], [[:d:Wikidata:Property proposal/U.S. Soccer player ID|U.S. Soccer player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Celfic FC player ID|Celfic FC player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sutian entry ID|Sutian entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/wikiHow article ID|wikiHow article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Graceful17 ID|Graceful17 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IATI Organisation Identifier|IATI Organisation Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Suno artist ID|Suno artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VAi Archiefhub Agent ID|VAi Archiefhub Agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Soccerbase season ID|Soccerbase season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PlaymakerStats season ID|PlaymakerStats season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ESPN.com football match ID|ESPN.com football match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Eurosport person ID|Eurosport person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Newsweek topic ID|Newsweek topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New York Post topic ID|New York Post topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RaiPlay Sound IDs|RaiPlay Sound IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Church and Organization Dictionary Identifier|Chinese Church and Organization Dictionary Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DDLC entry ID|DDLC entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fluorophores.org substance ID|Fluorophores.org substance ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yahoo Knowledge Graph ID|Yahoo Knowledge Graph ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Republican China (X-Boorman) ID|Biographical Dictionary of Republican China (X-Boorman) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Modern China Biographical Database ID|Modern China Biographical Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Engineers Relational Database ID|Chinese Engineers Relational Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Letterboxd studio ID|Letterboxd studio ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Izvestia topic ID|Izvestia topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Dictionary of Late Antiquity ID|The Oxford Dictionary of Late Antiquity ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BGSU Historical Collections of the Great Lakes vessel ID|BGSU Historical Collections of the Great Lakes vessel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/booru tag|booru tag]], [[:d:Wikidata:Property proposal/critify.de game ID|critify.de game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Iowa State University Library Vocabularies ID|Iowa State University Library Vocabularies ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MikuWiki article ID|MikuWiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Trade register Switzerland ID|Trade register Switzerland ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JSR package|JSR package]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Storytel author ID|Storytel author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TvStar.info person ID|TvStar.info person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Amazon Music track ID|Amazon Music track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Trust Heritage Records ID|National Trust Heritage Records ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Toonopedia ID|Toonopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oorlogsbronnen-identifier|Oorlogsbronnen-identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CPC Zone game ID|CPC Zone game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Patristic Text Archive|Patristic Text Archive]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biblioteca italiana work ID|Biblioteca italiana work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant d'une œuvre au MACM|identifiant d'une œuvre au MACM]], [[:d:Wikidata:Property proposal/nesdb.se game ID|nesdb.se game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'une personne sur le site du musée du diocèse de Lyon|Identifiant d'une personne sur le site du musée du diocèse de Lyon]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Número de Identificación Tributaria|Número de Identificación Tributaria]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hiking Note trail identifier|Hiking Note trail identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hiking Note mountain identifier|Hiking Note mountain identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Video Game History Foundation Library|Video Game History Foundation Library]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yandex Music track ID|Yandex Music track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PromoDJ track ID|PromoDJ track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jamendo track ID|Jamendo track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Know Your Meme slug|Know Your Meme slug]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CriticDB IDs|CriticDB IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID|Euronews topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID|RFI topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service topic ID|Algeria Press Service topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hiking Note chalet identifier|Hiking Note chalet identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Marxism ID|Encyclopedia of Marxism ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
'''Did you know?'''
* Query examples:
** [https://w.wiki/Cvmf Old books (1700 - 1830) with many (+25) Sitelinks]
** [https://w.wiki/CrbD List of translated songs or musical works, with 'role named in credits' as a qualifier]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:[[d:Wikidata:WikiProject Musée d'art contemporain de Montréal|WikiProject Musée d'art contemporain de Montréal]] - This project with the Museum of Contemporary Art of Montreal aims to share its data model.
* WikiProject Highlights:
** [[d:Wikidata:WikiProject_Antiquity/Patristic_Text_Archive|Antiquity: Patristic Text Archive]] is a web archive for (mostly) Greek [[d:Q189380|Patristic]] archival texts.
** [[d:Wikidata:WikiProject_Ontology/Ontology_Course|WikiProject: Ontology Course]] - as mentioned above, this WikiProject plans to be a certified course to teahc participants about proper Wikidata ontologies.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:User:Mr._Ibrahem/Language_statistics_for_items|Language statistics for Items]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]:[[d:Q3554288|Valérie Masson-Delmotte (Q3554288)]] - French engineer and climatologist
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]:[[d:Lexeme:L30087|lasku(L30087)]] - Finnish noun, translates to "landing", "calculation" or "invoice" in English.
'''Development'''
* Storage growth: We are continuing to make some changes to the terms-related database table in order to scale better ([[phab:T351802]])
* Wikibase REST API: We are continuing to work on bringing search to the REST API ([[phab:T383126]])
* mul language code: Support for the language code has been rolled out fully
* EntitySchemas: We finished adding language fallback to the heading of EntitySchema pages ([[phab:T228423]])
* Sitelinks: Fixed a bug that prevented linking Wikidata Items from Wikipedias ([[phab:T385261]])
* Scoped search: We continued working on improving the main search field on Wikidata in order to allow you to search for Properties, Lexemes, etc more easily with it ([[phab:T321543]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
'''Weekly Tasks'''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Liechtenstein|Liechtenstein]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''·[[d:Wikidata:Status updates/2025 01 27|Previous issue]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] [[:d:User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]] · 16:15, 3 පෙබරවාරි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28182031 -->
== Wikidata weekly summary #666 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-02-10. Missed the previous one? See issue [[d:Wikidata:Status updates/2025 02 03|#665]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
'''Discussions'''
* New requests for permissions/Bot:
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/TiagoLubianaBot_5|TiagoLubianaBot 5]] - Task(s): Add [[d:Property:P18|image]] or [[d:Property:P13162|reference illustration]] based on categories for botanical illustrations on Wikimedia Commons. Only add when only 1 or 2 files in category.
** [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Sapper-bot|Sapper Bot]] - Task(s): Daily updates the [[d:Q126982|Sea of Galilee]]'s [[d:Property:P2044|elevation above sea level]] based on official government data.
* Closed request for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/MangadexBot|MangadexBot]] - Task(s): add metadata from mangadex to manga with Mangadex manga ID - closed as relevant Property has been deprecated and marked for deletion.
'''Events'''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** Data Reuse Days, starting on February 18th. [[d:Event:Data Reuse Days 2025#Sessions|Check out the program]] and don't forget to [[d:Special:RegisterForEvent/1050|register on wiki]] to receive the access link.
** [https://calendar.library.torontomu.ca/event/3855376 Whose (Wiki)Data is it anyway?] - Ethics & Consent when cataloguing people, places and things. An on-site Library workshop of the Toronto Metropolitan University, February 12, 1200 - 1600 EST (UTC-5).
** [https://calendar.colorado.edu/event/black-history-month-wikidata-comics-edit-a-thon Comics Edit-A-Thon for Black History month], hosted by the ''Center for Research Data and Digital Scholarship'' of the University of Colorado (onsite only & registration required). February 12, 1300 - 1500 MST (UTC-7).
'''Press, articles, blog posts, videos'''
* Blogs
** [https://www.daniel-motz.de/articles/query-by-graph Making SPARQL more accessible]: Daniel Motz's bachelor's thesis on visual query graphs, check out their project in Tool of the Week
** [https://tech-news.wikimedia.de/2025/02/05/glam-rockers/ GLAM Rockers: an interview with the creators of GLAMorous Europe] - Anne Mühlich and Gerd Müller speak about their project [https://www.glam-europe.de/ GLAMorous Europe] which uses Wikidata to enrich the digital art collection.
** [https://tech-news.wikimedia.de/2025/02/10/preserving-community-history-with-wikibase/ Preserving Community History with Wikibase] - Tan Li Qi of MyCommunity, a Singaporean nonprofit dedicated to preserving the stories of everyday people by documenting community narratives, social memories, and local heritage.
** [https://sites.harvard.edu/harvard-library-circ/2025/02/03/wikidata-edit-a-thon-for-the-black-teacher-archive/ Wikidata Edit-A-Thon for Black Teacher archive] by the Harvard Library University. A write-up of the event which saw more than 400 items edited.
* Project Chat - join the discussion
** [[d:Wikidata:Project_chat#Should_we_certify_Wikidata_trainers?|Should Wikidata trainers be certified?]]
'''Tool of the week'''
* [https://query.daniel-motz.de/ Query by Graph] - build a SPARQL query using drag'n'drop visual elements. This is an interesting tool that provides another way to approach building SPARQL queries, especially for those that find the Query builder or raw SPARQL unintuitive or complex.
* [https://cividata.org/en/ CivData] - "Cividata makes the diverse world of non-profit organizations visible. As a volunteer project, Cividata provides a comprehensive overview of non-profit organizations worldwide, based on data from Wikipedia's sister project Wikidata."
'''Other Noteworthy Stuff'''
* [[m:Global_Resource_Distribution_Committee/Creation_of_the_interim_GRDC|Creation of the interim Global Resource Distribution Committee]] - Call for candidates ends February 25, [[m:Midnight_deadline|midnight (AOE)]].<br />The interim GDRC is being established to oversee and adjust resource distribution for the Community Fund, aligning with the movement's evolving needs. Currently open to applications from candidates with experience in grantmaking, budgeting and knowledge of Wikimedia's grant types. Further information on the role and how to apply can be found on the [[m:Submit_your_application|GDRC Meta page]]
* [https://www.curationist.org/news/curationist-is-seeking-a-part-time-remote-digital-archivist Curationist seeks Digital Archivist] - Curationist, a free online resource for cultural heritage seeks a part-time archiver who can navigate Wikidata, SPARQL and create metadata and support writers.
* For the upcoming [[m:Wikidata_and_research|Wikidata and Research]] conference in July, the [https://openreview.net/group?id=wikimedia.it/Wikidata_and_Research/2025/Conference&referrer=%5BHomepage%5D(%2F)#tab-accept-paper list of accepted papers] has been posted.
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P13238|entry height]] (<nowiki>height of the entrance above ground level for boarding vehicles</nowiki>)
***[[:d:Property:P13251|number of shading units]] (<nowiki>number of shading units in a graphics processing unit (GPU)</nowiki>)
***[[:d:Property:P13260|romantic orientation]] (<nowiki>pattern of romantic attraction of this person or fictional character — use ONLY IF they have stated it themselves, unambiguously, or it has been widely agreed upon by historians after their death</nowiki>)
***[[:d:Property:P13262|location code]] (<nowiki>the location code of the location (please use more specific property if available)</nowiki>)
***[[:d:Property:P13269|directs readers to]] (<nowiki>document or class of documents to which this item or class directs readers</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Property:P13229|Franceinfo journalist ID]], [[:d:Property:P13230|Hankook Ilbo tag ID]], [[:d:Property:P13231|Cinema Belgica person ID]], [[:d:Property:P13232|Cinema Belgica venue ID]], [[:d:Property:P13233|Ukrainian Association of Football match ID]], [[:d:Property:P13234|Rijksmuseum ID]], [[:d:Property:P13235|Cinema Belgica film ID]], [[:d:Property:P13236|Danbooru tag]], [[:d:Property:P13237|Russian Football National League player ID]], [[:d:Property:P13239|Database of Canada's Early Women Writers ID]], [[:d:Property:P13240|taz ID]], [[:d:Property:P13241|Roman Inscriptions of Britain Online ID]], [[:d:Property:P13242|Répertoire du patrimoine bâti de Québec ID]], [[:d:Property:P13243|Game Jolt username]], [[:d:Property:P13244|Kvikmyndavefurinn work ID]], [[:d:Property:P13245|Kvikmyndavefurinn person ID]], [[:d:Property:P13246|EHIS educational institution ID]], [[:d:Property:P13247|WSGF game ID]], [[:d:Property:P13248|Kvikmyndavefurinn company ID]], [[:d:Property:P13249|Museum Data Service museum ID]], [[:d:Property:P13250|HonestGamers game ID]], [[:d:Property:P13253|Pappers executive ID]], [[:d:Property:P13254|Islamic Philosophy ID]], [[:d:Property:P13255|L'Humanité topic ID]], [[:d:Property:P13256|Kamus Dewan Edisi Tiga ID]], [[:d:Property:P13257|Izvestia topic ID]], [[:d:Property:P13258|Presisov večjezični slovar ID]], [[:d:Property:P13259|Zvuk release ID]], [[:d:Property:P13261|Mille ans de littérature d'oc author ID]], [[:d:Property:P13263|norskeflyplasser.no ID]], [[:d:Property:P13264|HCERES expert ID]], [[:d:Property:P13265|Registre national des gels ID]], [[:d:Property:P13266|A Dictionary of Geology and Earth Sciences entry ID]], [[:d:Property:P13267|DGLAi ID]], [[:d:Property:P13268|Finnish Olympic Committee athlete ID]], [[:d:Property:P13270|Cinema Belgica company ID]], [[:d:Property:P13271|RPG Maker game ID (archived)]], [[:d:Property:P13272|Chinese Church and Organization Dictionary ID]], [[:d:Property:P13273|Letterboxd studio ID]], [[:d:Property:P13274|Biblioteca Italiana work ID]], [[:d:Property:P13275|A Dictionary of Cultural Anthropology entry ID]], [[:d:Property:P13276|A Dictionary of Geography entry ID]], [[:d:Property:P13277|A Dictionary of Sociology entry ID]], [[:d:Property:P13278|Jeune Afrique person ID]], [[:d:Property:P13279|Dictionary of Late Antiquity ID]], [[:d:Property:P13280|University of Pécs Almanac ID]], [[:d:Property:P13281|TERMCAT term ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/nomenclatural type of|nomenclatural type of]] (<nowiki>taxon item of which this item is the taxonomic type (name-bearing type), e.g. the family for which this genus is the type, the genus for which this species is the type, the taxon for which this type specimen is the type, ect...</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/DVD region code|DVD region code]] (<nowiki>DVD release is restricted to region code</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological National Register code|Archaeological National Register code]] (<nowiki>identifier of elements of the National archaeological register of Moldova</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/presented works|presented works]] (<nowiki>works of art performed, displayed or presented at a given event</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant REGAFI|identifiant REGAFI]] (<nowiki></nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Maximum beam energy|Maximum beam energy]] (<nowiki>Maximum beam energy of a particle accelerator</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/name starts with|name starts with]] (<nowiki>The name that this qualifies, the full contents of which are unknown, is known to start with these characters.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/духовный сан|духовный сан]] (<nowiki>formal styles of address used for members of the clergy</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/A2B2 user ID|A2B2 user ID]] (<nowiki>User ID on a2b2.org</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Source language|Source language]] (<nowiki>headword languge of dictionary</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/DIF historia player ID|DIF historia player ID]] (<nowiki>Identifier for a sportsperson connected to Djurgårdens IF on difhistoria.se (official site)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/number of texture mapping units|number of texture mapping units]] (<nowiki>number of texture mapping units in a graphics processing unit</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/number of render output units|number of render output units]] (<nowiki>number of render output units in a graphics processing unit</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/number of ray tracing cores|number of ray tracing cores]] (<nowiki>number of ray tracing cores in a graphics processing unit</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Bibliography for subject|Bibliography for subject]] (<nowiki>Wikidata property on this item providing a link to a bibliography about the subject that is a good starting point.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/likes / dislikes|likes / dislikes]] (<nowiki>''(no English description proposed yet)''</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/number of goals scored in penalty shootouts|number of goals scored in penalty shootouts]] (<nowiki>total number of goals scored by a team in a penalty shootout</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/broadcasting days and time|broadcasting days and time]] (<nowiki>days of the week in which a TV or radio program is broadcasted</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/reverse compound|reverse compound]] (<nowiki>compound where the parts are reversed</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/cognate-citation|cognate-citation]] (<nowiki>lexeme with with the same etymological origin and where a source supports it.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Instrument de recherche (inventaire)|Instrument de recherche (inventaire)]] (<nowiki>{{Translate this
| fr =
<!-- | xx = descriptions dans d'autres langues -->
}}</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Instrument de recherche|Instrument de recherche]] (<nowiki>document containing detailed information about a specific collection of papers or records within an archive</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Ratsinformationssystem|Ratsinformationssystem]] (<nowiki>Link to the council information system of the municipality</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/name with acutes|name with acutes]] (<nowiki>item name with acute accents showing stressed vowels</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/doors open on the… / exit train on the…|doors open on the… / exit train on the…]] (<nowiki>side of the train where the doors open at this station or only side where this vehicle has doors</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/items classified|items classified]] (<nowiki>class of items that this classification system classifies (aliases: items categorized {{!}} classifies {{!}} categorizes)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/reason not to be used with instances of|reason not to be used with instances of]] (<nowiki>clarification for why P31 (instance of) can not be used with this property</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/dislikes of fictional character|dislikes of fictional character]] (<nowiki>''(no English description proposed yet)''</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/AI-generated media prompt|AI-generated media prompt]] (<nowiki>exact prompt that was used to generate an AI-generated media</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Text-to-image software used for creation|Text-to-image software used for creation]] (<nowiki>software that was used to create this media or work</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Lemmy instance URL|Lemmy instance URL]] (<nowiki>the Lemmy instance of/about the subject</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/reason for event cancellation|reason for event cancellation]] (<nowiki>circumstances leading to the cancellation of the event</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/stylized title|stylized title]] (<nowiki>''(no English description proposed yet)''</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/RAM capacity|RAM capacity]] (<nowiki>amount of volatile random-access memory (RAM) modules used by this device</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/VRAM capacity|VRAM capacity]] (<nowiki>amount of dual-ported video RAM (VRAM) modules used by this device</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/nombre anterior|nombre anterior]] (<nowiki>Former official name used by an entity, organization, place, or object.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/earliest start date|earliest start date]] (<nowiki>earliest start date</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/model number|model number]] (<nowiki>Identifier for a product model</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Nation Ranking (primary) and Nation Ranking (secondary)|Nation Ranking (primary) and Nation Ranking (secondary)]] (<nowiki>Nation Ranking (primary)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/has license|has license]] (<nowiki>licenses the subject have</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/representing sports team|representing sports team]] (<nowiki>a sports team or club representing this organisation or geographic area</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (French)|Algeria Press Service tag ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (English)|Algeria Press Service tag ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service tag ID (Arabic)|Algeria Press Service tag ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ech-Chaab tag ID|Ech-Chaab tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shamela Algeria person ID|Shamela Algeria person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/enterprise number (Germany)|enterprise number (Germany)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Subject ID|Ohio University ArchivesSpace Subject ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Progetto Euploos ID|Progetto Euploos ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DataGov dataset|DataGov dataset]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ERR keyword ID|ERR keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ohio University ArchivesSpace Agent ID|Ohio University ArchivesSpace Agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage site ID|Inventory of Natural Heritage site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Inventory of Natural Heritage tree ID|Inventory of Natural Heritage tree ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spanish-German Dictionary ID|Spanish-German Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Writing Research Collaboratory ID|Canadian Writing Research Collaboratory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SearchCulture.gr ID|SearchCulture.gr ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinema Belgica censorship ID|Cinema Belgica censorship ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological Cadastre (Greece) ID|Archaeological Cadastre (Greece) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SOIUSA code|SOIUSA code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MetalTabs.com track ID|MetalTabs.com track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/rutracker.org page ID|rutracker.org page ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RateMyProfessors ID|RateMyProfessors ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PubMed author ID|PubMed author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BodyMeasurements.org ID|BodyMeasurements.org ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bluepages article ID|Bluepages article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological Cadastre (Greece) info ID|Archaeological Cadastre (Greece) info ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wikishia item ID|Wikishia item ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bertsolaritzaren Datu Basea ID|Bertsolaritzaren Datu Basea ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (English)|Euronews topic ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (French)|Euronews topic ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (Spanish)|Euronews topic ID (Spanish)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID (Arabic)|Euronews topic ID (Arabic)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Unine thesis id|Unine thesis id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enpedia ID|Enpedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario Biografico della Calabria Contemporanea ID|Dizionario Biografico della Calabria Contemporanea ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bahamut Animation Crazy Serial Number|Bahamut Animation Crazy Serial Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Team Norway profile ID (new)|Team Norway profile ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NOC of Belarus champion ID (new)|NOC of Belarus champion ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JOC profile ID (new)|JOC profile ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID (French)|RFI topic ID (French)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID (English)|RFI topic ID (English)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID (Spanish)|RFI topic ID (Spanish)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EJU profile ID|EJU profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ROAR id|ROAR id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CPB profile ID|CPB profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/U.S. Soccer player ID|U.S. Soccer player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Celfic FC player ID|Celfic FC player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sutian entry ID|Sutian entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/wikiHow article ID|wikiHow article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Graceful17 ID|Graceful17 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IATI Organisation Identifier|IATI Organisation Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Suno artist ID|Suno artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VAi Archiefhub Agent ID|VAi Archiefhub Agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Soccerbase season ID|Soccerbase season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PlaymakerStats season ID|PlaymakerStats season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ESPN.com football match ID|ESPN.com football match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Eurosport person ID|Eurosport person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Newsweek topic ID|Newsweek topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New York Post topic ID|New York Post topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RaiPlay Sound IDs|RaiPlay Sound IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DDLC entry ID|DDLC entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fluorophores.org substance ID|Fluorophores.org substance ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yahoo Knowledge Graph ID|Yahoo Knowledge Graph ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Republican China (X-Boorman) ID|Biographical Dictionary of Republican China (X-Boorman) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Modern China Biographical Database ID|Modern China Biographical Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese Engineers Relational Database ID|Chinese Engineers Relational Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BGSU Historical Collections of the Great Lakes vessel ID|BGSU Historical Collections of the Great Lakes vessel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/booru tag|booru tag]], [[:d:Wikidata:Property proposal/critify.de game ID|critify.de game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Iowa State University Library Vocabularies ID|Iowa State University Library Vocabularies ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MikuWiki article ID|MikuWiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JSR package|JSR package]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Storytel author ID|Storytel author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TvStar.info person ID|TvStar.info person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Amazon Music track ID|Amazon Music track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Trust Heritage Records ID|National Trust Heritage Records ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Toonopedia ID|Toonopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oorlogsbronnen-identifier|Oorlogsbronnen-identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CPC Zone game ID|CPC Zone game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Patristic Text Archive|Patristic Text Archive]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant d'une œuvre au MACM|identifiant d'une œuvre au MACM]], [[:d:Wikidata:Property proposal/nesdb.se game ID|nesdb.se game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'une personne sur le site du musée du diocèse de Lyon|Identifiant d'une personne sur le site du musée du diocèse de Lyon]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Número de Identificación Tributaria|Número de Identificación Tributaria]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hiking Note trail identifier|Hiking Note trail identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hiking Note mountain identifier|Hiking Note mountain identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Video Game History Foundation Library|Video Game History Foundation Library]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yandex Music track ID|Yandex Music track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PromoDJ track ID|PromoDJ track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jamendo track ID|Jamendo track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Know Your Meme slug|Know Your Meme slug]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CriticDB IDs|CriticDB IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID|Euronews topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI topic ID|RFI topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Algeria Press Service topic ID|Algeria Press Service topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hiking Note chalet identifier|Hiking Note chalet identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Marxism ID|Encyclopedia of Marxism ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Helden van het Verzet person ID|Helden van het Verzet person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Records of Early English Drama ID|Records of Early English Drama ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The New Yorker topic ID|The New Yorker topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/top50|top50]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PBA.com player ID|PBA.com player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PWBA.com player ID|PWBA.com player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LEMAC ID|LEMAC ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rate Your Music music video ID|Rate Your Music music video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rate Your Music release issue ID|Rate Your Music release issue ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nonbinary Wiki id|Nonbinary Wiki id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/goal.com football match ID|goal.com football match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LEMAV ID|LEMAV ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AllGame game ID|AllGame game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repertorium kleine politieke partijen 1918-1967 (Partij)|Repertorium kleine politieke partijen 1918-1967 (Partij)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TechRaptor IDs|TechRaptor IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kompass company ID|Kompass company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TechSavvy.de GPU ID|TechSavvy.de GPU ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PCPartPicker hardware ID|PCPartPicker hardware ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wine AppDB ID developer ID|Wine AppDB ID developer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Memoria Chilena ID|Memoria Chilena ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Soka Gakkai Dictionary of Buddhism ID|The Soka Gakkai Dictionary of Buddhism ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
'''Did you know?'''
* Query examples:
** [https://w.wiki/8HMC Specifiying colours for a gender representation of Scottish witches]
** [https://w.wiki/D2TF Currently active rock metal bands, their hometowns and latest release]
** [https://w.wiki/Cwm5 Map of Global Administrative Areas with links to Xeno-canto datasets in GBIF]
** [https://w.wiki/Cxfy Map of drowned places and their images]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject_Events_and_Role_Frames/Game_plan|Events and Role Frames]] - the goal is to enhance Wikidata’s representation of lexemes by linking lexeme senses to PropBank role sets.
** [[d:Wikidata:WikiProject_Medicine/List_of_Canadian_doctors|List of Canadian doctors (WikiProject Medicine)]]
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database_reports/List_of_properties/1-1000|List of most used Properties]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q634873|Newton's parakeet (Q634873)]] - extinct species of bird
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]:[[d:Lexeme:L1328922|kuchapa (L1328922)]] - Swahili noun that can mean "photographic print", "print", "printer", "act of typing" or an "publishing."
'''Development'''
* Search in the UI: We continued the work on adding a search UI that lets you search in Properties, Lexemes and EntitySchemas more easily ([[phab:T338483]])
* Search in the API: We are continuing our work on search in the REST API ([[phab:T383126]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
'''Weekly Tasks'''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Nigeria|Nigeria]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
</div>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Wikidata:Status updates/2025_02_10|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 18:13, 10 පෙබරවාරි 2025 (යූටීසී)
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28241170 -->
== Wikidata weekly summary #667 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-02-17. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 02 10|#666]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Open request for CheckUser: [[d:Wikidata:Requests for permissions/CheckUser/Lymantria|Lymantria]] (RfP scheduled to end at 19 February 2025 04:22 UTC)
* New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Anna's Archive|Anna's Archive]] - The RFC is about whether Wikidata should import and store metadata from Anna's Archive, considering legal, copyright, and technical challenges.
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming]]:
** Data Reuse Days, starting on February 18th. [[d:Event:Data Reuse Days 2025#Sessions|Check out the program]] and don't forget to [[d:Special:RegisterForEvent/1050|register on wiki]] to receive the access link.
** How to the use the [[:w:20th Century Press Archives]] as Source ([[Wikipedia:Digitaler_Themenabend#111._DTA:_„Das_Pressearchiv_20._Jahrhundert_als_Quelle“,_18._Februar_2025,_19_Uhr|Digitaler Themenabend: Das Pressearchiv 20. Jahrhundert als Quelle]] - in German) will introduce into research in the archives and into the work of [[:de:Wikipedia:Projekt Pressearchiv|Wikipedia Projekt Pressearchiv]] - Tuesday, February 18, at 18:00 UTC (informal [[:de:Wikipedia:Digitaler_Themenabend#111._DTA:_%E2%80%9EDas_Pressearchiv_20._Jahrhundert_als_Quelle%E2%80%9C,_18._Februar_2025,_19_Uhr|registration]])
** New Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] project series! We have our next LD4 Wikidata Affinity Group project series session on Tuesday, 18 February, 2025 at 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET [https://zonestamp.toolforge.org/1738688400 Time Zone Converter]. Eric Willey will be facilitating a series of four sessions focused on starting a Wikidata project from the foundation up at your institution. The second session will focus on choosing your project. [[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Affinity_Group_Calls/Starting_A_Wikidata_Project|Event page]]
** (workshop) [[WMFdashboard:courses/Grupo de Usuários Wiki Movimento Brasil/Wikidata Lab XLIV|Wikidata Lab XLIV: Launch of QuickStatements 3.0]] on February 24 at 15:00 UTC. Register [[WMFdashboard:courses/Grupo de Usuários Wiki Movimento Brasil/Wikidata Lab XLIV|here]] and watch it on [https://www.youtube.com/watch?v=yHqyRynWGvQ WMB's YouTube channel]!
** Wikidata and Wikibase: Curriculum Transformation in the Digital Humanities. Talk on Wednesday, 5 March. By Information Services, University of Edinburgh. ([https://www.eventbrite.co.uk/e/wikidata-and-wikibase-curriculum-transformation-in-the-digital-humanities-tickets-1247440079859 register])
* Past:
** [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2025/Contents/Wikidata report|Wikidata at WikiLibCon 2025]]
** [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2025/Contents/Germany report|Exploring Wikidata & Building Community for Cultural Heritage Professionals]]
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://addshore.com/2025/02/visualizing-wikibase-ecosystem-using-wikibase-world/ Visualising the Wikibase ecosystem using Wikibase World] by [[d:User:Addshore|Addshore]]
** [[foundationsite:news/2025/02/12/wikipedia-recognized-as-a-digital-public-good/|Wikipedia Recognized as a Digital Public Good]]
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=CAfpEYXb2WI From Open Collaboration to Customized Control: Transitioning from Wikidata to Wikibase]. Presented by John Samuel, this talk explores Wikibase, a self-hosted platform that brings the power of Wikidata to your own infrastructure.
** (Ukranian) [https://www.youtube.com/watch?v=ROuOz8gxMoU The Role of Wikidata in the development of the Crimean Tatar Wikipedia]. This talk discusses how Wikidata has been used to support populating a small language Wikipedia with content.
** (Portuguese) [https://www.youtube.com/watch?v=7Gw0Wdh6CNQ Mapping etymology on OpenStreetMaps with Wikidata] Tiago Lubjana demonstrates how to map etymology in OpenStreetMaps with Wikidata, using the streets of the [[d:Q971299|Butantanã Institute]] as an example.
* Podcasts: Between The Brackets Episode 173: [https://betweenthebrackets.libsyn.com/episode-173-adam-shorland-tom-arrow-and-ollie-hyde Adam Shorland, Tom Arrow and Ollie Hyde]
''' Tool of the week '''
* [https://rstockm.github.io/fedipol/index.html Fedipol] (Fediverse Activity Tracker) is a Wikidata-based tool used for tracking activity and analyzing accounts related to German political parties, institutions, and instances on the Fediverse.
* [https://openrefine.org/blog/2025/02/13/version-3-9-0 OpenRefine 3.9.0 was released]
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/N4RKFU6DYVJFJ3PIS3PEGKH7YJSRLRVJ/ Call for Projects and Mentors for Outreachy Round 30 is open!] The deadline to submit projects on the Outreachy website is March 4, 2025 at 4pm UTC and the project list will be finalized by March 14, 2025.
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13282|land acknowledgement]] (<nowiki>acknowledgement of indigenous or native people who live and whose ancestors lived at a location</nowiki>)
**[[:d:Property:P13296|study or design for this work]] (<nowiki>preliminary work for this finished work</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13283|Dizionario Biografico della Calabria Contemporanea ID]], [[:d:Property:P13284|ESPN.com football match ID]], [[:d:Property:P13285|WPBSA.com player ID]], [[:d:Property:P13286|World Snooker Tour tournament ID]], [[:d:Property:P13287|Bertsolaritzaren Datu Basea ID]], [[:d:Property:P13288|EJU judoka ID]], [[:d:Property:P13289|Yandex Music track ID]], [[:d:Property:P13290|Video Game History Foundation Library agent ID]], [[:d:Property:P13291|Video Game History Foundation Library subject ID]], [[:d:Property:P13292|Video Game History Foundation Library resource ID]], [[:d:Property:P13293|Toonopedia ID]], [[:d:Property:P13294|PlaymakerStats season ID]], [[:d:Property:P13295|ERR keyword ID]], [[:d:Property:P13297|El Watan topic ID]], [[:d:Property:P13298|BGSU Historical Collections of the Great Lakes entry ID]], [[:d:Property:P13299|CPC Zone game ID]], [[:d:Property:P13300|New York Post topic ID]], [[:d:Property:P13301|National Trust Heritage Records ID]], [[:d:Property:P13302|Records of Early English Drama ID]], [[:d:Property:P13303|Shamela Algeria person ID]], [[:d:Property:P13304|PWBA.com player ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/The College of Cardinals Report|The College of Cardinals Report]] (<nowiki>ID of the person on the The College of Cardinals Report website</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Nation Ranking (secondary)|Nation Ranking (secondary)]] (<nowiki>Nation Ranking (primary)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Peh-oe-ji|Peh-oe-ji]] (<nowiki>writing system for {{Q|36778|Taiwan Taigi}} or other {{Q|36495}} language varieties in Fujian and South East Asia.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Taiwanese Taigi Romanization System|Taiwanese Taigi Romanization System]] (<nowiki>romanization system for {{Q|36778|Taiwan Taigi}} or other {{Q|36495}} language varieties in Fujian and South East Asia.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/leader of organization|leader of organization]] (<nowiki>This property identifies the top executive leader of an organization, regardless of the specific title used by the organization.</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/National Gallery ID|National Gallery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SteamDB developer ID|SteamDB developer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Steam Group ID|Steam Group ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'une personne dans le Dictionnaire de la déportation gardoise|Identifiant d'une personne dans le Dictionnaire de la déportation gardoise]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Digital Scriptorium Catalog item ID|Digital Scriptorium Catalog item ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DRTV IDs|DRTV IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cultural Heritage Online (Japan) special ID|Cultural Heritage Online (Japan) special ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hiking Note plant identifier|Hiking Note plant identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'une personnalité sur Calindex|Identifiant d'une personnalité sur Calindex]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) auteurice sur Calindex|Identifiant d'un(e) auteurice sur Calindex]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant dans le dictionnaire de la BnF|Identifiant dans le dictionnaire de la BnF]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Atlantic topic ID|The Atlantic topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kulturenvanteri place ID|Kulturenvanteri place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Global Energy Monitor Wiki ID|Global Energy Monitor Wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VGC IDs|VGC IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Audiomack artist-ID|Audiomack artist-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Audiomack album-ID|Audiomack album-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Audiomack sang-ID|Audiomack sang-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wikishire Page ID|Wikishire Page ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kulturdatenbank-ID|Kulturdatenbank-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TERMDAT ID|TERMDAT ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/United Nations Multilingual Terminology Database ID|United Nations Multilingual Terminology Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Homosaurus ID (V4)|Homosaurus ID (V4)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIL author ID|IRIS UNIL author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kantonsspital St.Gallen Author ID|Kantonsspital St.Gallen Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Platform for Taiwan Religion and Folk Culture ID|Platform for Taiwan Religion and Folk Culture ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Big Finish Release ID|Big Finish Release ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TermTerm UUID|TermTerm UUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FU-Lexikon ID|FU-Lexikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Miraheze wiki ID|Miraheze wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Eurobasket.com club ID|Eurobasket.com club ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/domain name|domain name]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/CweX What tropical cyclones have hit Indonesia?] ([https://x.com/4sqa/status/1887868955102228579 source])
** [https://w.wiki/6CBD Cheeses named after towns]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q183529|Olimpiyskiy National Sports Complex (Q183529)]] - stadium in Kyiv, Ukraine
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L39182|hacer (L39182)]] - Spanish verb that can mean "do", "create", "pretend" or "play a role".
''' Development '''
* Search: We are continuing the work on the improved search that lets you limit your search more easily to other entity types besides Items like Lexemes and Properties ([[phab:T321543]])
* RDF: We are working on aligning the RDF export to the Query Service prefixes ([[phab:T384344]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Cuba|Cuba]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 02 17|Read the full report]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 02 10|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 21:11, 17 පෙබරවාරි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28241170 -->
== Wikidata weekly summary #668 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-02-24. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 02 17|#667]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/MatSuBot_10|MatSuBot_10]] - Task(s): Import aliases from [[d:Property:P2521|Female form of Label (P2521)]] and [[d:Property:P3321|Male form of Label(P3321)]].
* New request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Trainers|Certify the Wikidata trainers?]] - Initially discussed in [[d:Wikidata:Project_chat#Should_we_certify_Wikidata_trainers?|Project Chat]], this RfC looks to establish a clear community-endorsed policy on how Wikidata Trainers can be appropriately certified and their skills demonstrated and recognized.
''' Events '''
* Ongoing events: Data Reuse Days, until February 28th: [[d:Event:Data_Reuse_Days_2025#Sessions|watch the sessions that you missed and check the program for this week]].
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject India/Events/International Mother Language Day 2025 Datathon|International Mother Language Day 2025 Datathon]] - online event by [[d:Wikidata:WikiProject India|WikiProject India]] from 21-28 February 2025.
** OpenStreetMap X Wikidata Meetup #74 March 10 Time: 19:30-21:00 UTC+8 at Taipei {{Q|61752245}}
* Past:
** [[:m:Wikisource Conference 2025/Submissions/Wikidata and Bangla Wikisource: When two cool kids play together!|Wikidata and Bangla Wikisource: When two cool kids play together!]] at [[:m:Wikisource Conference 2025|Wikisource Conference 2025]]
** [https://www.youtube.com/watch?v=yHqyRynWGvQ Wiki Movimento Brasil unveil QuickStatements 3.0] - A livetsreamed workshop showcasing the latest version of QuickStatements. Discover the new features implemented based on community research.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Videos:
** [https://www.youtube.com/watch?v=WmHhcBIFQAM Live Wikidata Editing] - User:Ainali and User:Abbe98 return for a Wikidata live edit session for Data Reuse Days.
** (Czech) [https://www.youtube.com/watch?v=4TMYlp9NlMU Wikibase as a tool for database operation in a memory institution] Linda Jansová presents this session on Wikibase (first streamed 9 November, 2024) at the 13th Wikiconference 2024, hosted by WM Česká republika.
* Podcasts: [https://creators.spotify.com/pod/show/civichackerpodcast/episodes/Using-Wikidata-to-Connect-Constituents-With-Their-Government-e1or922/a-a963q1t Using Wikidata to connect constituents with their government] - User:Ainali (Co-founder of ''Wikimedians for Sustainable Development'' discusses their knowledge about Wikidata and how it underpins [[d:Wikidata:WikiProject_Govdirectory|Govdirectory]], their vision for the future impact of Wikidata.
''' Tool of the week '''
* The [https://github.com/WikiEducationFoundation/wikidata-diff-analyzer WikidataDiffAnalyzer] is a Ruby gem designed to parse and analyze differences between Wikidata revisions, providing detailed statistics on changes to claims, labels, descriptions, aliases, site links, and more, while also supporting analysis of merges, redirects, and other edit types.
* [https://rstockm.github.io/fedipol/index.html German Political parties and politicians tracked on the Fediverse] - Powered by Wikidata, this Fediverse tracker aggregates social media links to official channels of German politicians. ([https://chaos.social/@rstockm/113982039705706466 toot])
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/53795746/Senior-UX-Designer-Wikidata-all-genders-?jobDbPVId=191749381&l=en Job Vacancy: Senior UX Designer for Wikidata] - If you have a passion for UX design and open and free knowledge, please consider applying!
* [Wikibase] [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibaseug@lists.wikimedia.org/thread/YCM3S7ZOJL6JL3BFHOM4ILWQ4PDR42LW/ Bug Fixes: Wikibase Suite Deploy 1.0.2, 3.0.4, Wikibase 1.0.2, 3.0.3]
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13308|software used for creation]] (<nowiki>software that was used to create this media or work</nowiki>)
**[[:d:Property:P13318|mode of reproduction]] (<nowiki>ways for living organisms to propagate or produce their offsprings</nowiki>)
**[[:d:Property:P13326|Toki Pona headnoun]] (<nowiki>Toki Pona common noun for which the name serves as a proper modifier</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13304|PWBA.com player ID]], [[:d:Property:P13305|IATI organisation ID]], [[:d:Property:P13306|Oorlogsbronnen ID]], [[:d:Property:P13307|DIF historia player ID]], [[:d:Property:P13309|Cinema Belgica censorship ID]], [[:d:Property:P13310|critify.de game ID]], [[:d:Property:P13311|Digital Scriptorium Catalog item ID]], [[:d:Property:P13312|Patristic Text Archive author ID]], [[:d:Property:P13313|Patristic Text Archive work ID]], [[:d:Property:P13314|Patristic Text Archive manuscript ID]], [[:d:Property:P13315|Patristic Text Archive person ID]], [[:d:Property:P13316|Patristic Text Archive organization ID]], [[:d:Property:P13317|The New Yorker topic ID]], [[:d:Property:P13319|CriticDB author ID]], [[:d:Property:P13320|Rate Your Music music video ID]], [[:d:Property:P13321|Eurosport person ID]], [[:d:Property:P13322|Soccerbase season ID]], [[:d:Property:P13323|nesdb.se game ID]], [[:d:Property:P13324|Albin Michel author ID]], [[:d:Property:P13325|National Gallery ID]], [[:d:Property:P13327|Wine AppDB ID developer ID]], [[:d:Property:P13328|Brussels Inventory of Natural Heritage site ID]], [[:d:Property:P13329|Brussels Inventory of Natural Heritage tree ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Date filed|Date filed]] (<nowiki>Filing date for a document, e.g. a patent or court case. Alternative names include <code>date submitted</code>, <code>submission date</code>, <code>filing date</code>, etc. These are all distinct from dates of issuance, granting, acceptance, publication, etc. that are public-facing and have to do with the last stage in a publication process. Searches for [https://www.wikidata.org/w/index.php?search=date+filed&title=Special:Search&profile=advanced&fulltext=1&ns120=1 similar] terms yielded [https://www.wikidata.org/wiki/Special:Search?search=filing&ns120=1&fulltext=Search+for+a+property&fulltext=Search no results], so apologies if this is redundant.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/API documentation|API documentation]] (<nowiki>API documentation URL</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Euronews topic ID|Euronews topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NES Directory game ID|NES Directory game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Friends of Friendless Churches ID|Friends of Friendless Churches ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bane NOR station ID|Bane NOR station ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Meine Abgeordneten ID|Meine Abgeordneten ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wikidot article ID|Wikidot article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Breitbart tag ID|Breitbart tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SMB-digital asset ID|SMB-digital asset ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Authority control/Korean National Species list ID|Authority control/Korean National Species list ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FMJD person ID|FMJD person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KNDB person ID|KNDB person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Radiomuseum.org vacuum tube transitor ID|Radiomuseum.org vacuum tube transitor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lenape Talking Dictionary ID|Lenape Talking Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thinky Games database game ID|Thinky Games database game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopædia Universalis index ID|Encyclopædia Universalis index ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archives in Bavaria ID|Archives in Bavaria ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CBFC record ID|CBFC record ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/DBhe Show missing alias when they exist as another gendered form]
** [https://w.wiki/DACK Items with Human Settlement, but lack a Country]
** [https://w.wiki/DByA Image gallery of works by William Hogarth] [[:d:User:MartinPoulter/queries/collections#Works_of_William_Hogarth_by_collection|(source)]]
** [https://w.wiki/DC7Q Objects in Sri Lanka] (differentiated by different color icons) ([[d:Wikidata:Request_a_query#Generating_a_list_of_subjects_for_a_photo_project|source]])
** [https://query-chest.toolforge.org/redirect/O3WoHEep4y0uC2cwkYkIq8WOIQKqEEqo6IkmAkUAEa8 Find a certain edit summary in page history] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Find_a_certain_edit_summary_in_page_history|source]])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Wiki-PR Puerto Rican Cultural Heritage|Puerto Rican Cultural Heritage]] - serves as a central hub for various initiatives highlighting Puerto Ricans and Puerto Rican culture in Wikidata
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:SPARQL_query_service/Federation_report|SPARQL: Federation report]] - Check the status of different SPARQL endpoints.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q466611|The Incredible Hulk (Q466611)]] - 2008 superhero film directed by Louis Leterrier
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L743600|år (L743600)]] - Nynorsk noun that can mean "a vein", "road", "talent", "an ore", "insect wing part" or "small stripe with a different colour from its surroundings."
''' Development '''
* Hosting the Data Reuse Days
* Wikibase REST API: We are continuing the work on a search endpoint for the API ([[phab:T383126]])
* Search: We are continuing to work on the search field that lets you search other entity types as well and not just Items ([[phab:T321543]]
* Mobile editing: We are designing prototypes for first testing sessions
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Uganda|Uganda]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''' · [[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 02 24|Read the full report]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 02 17|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 18:59, 24 පෙබරවාරි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28298643 -->
== Wikidata weekly summary #669 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-03-03. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 02 24|#668]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Other: Email Chain [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/JPY7EHO7ANRYAY7ATDZ6GR3NT2VWCU22/ "Elephant in the room"] - discussing the large number of Wikidata Items lacking Statements, Sitelinks or Labels/Descriptions.
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** All the information you need to start working on your [[wikimania:2025:Program|Wikimania 2025 program]] submissions is now available on the Wiki. Deadline: March 31 st, Anywhere on Earth.
** New Wikidata Event! The upcoming [[d:Event:Wikidata_and_Sister_Projects|"Wikidata and Sister Projects"]] event (May 29–June 1) is looking for speakers to share how Wikidata connects with other Wikimedia projects - if you are interested, request more info or [[d:Event_talk:Wikidata_and_Sister_Projects|submit your session idea here]].
** New Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] project series! We have our next LD4 Wikidata Affinity Group project series session on Tuesday, March 4, 2025 at 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET [https://zonestamp.toolforge.org/1741107600 Time Zone Converter] Eric Willey will be facilitating a series of four sessions focused on starting a Wikidata project from the foundation up at your institution. The third session will focus on making the most of your time and work. [[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Affinity_Group_Calls/Starting_A_Wikidata_Project#Session_3_(March_4)_-_Making_the_Most_of_Your_Time_and_Work|Event page]].
** [https://www.eventbrite.co.uk/e/wikidata-and-wikibase-curriculum-transformation-in-the-digital-humanities-tickets-1247440079859 Wikidata and Wikibase - Curriculum Transformation in the Digital Humanities] - Join for 4 free talks showcasing how linked open data can support teaching, research and collections. March 5, 1500 - 1700 GMT (UTC-0).
** [[m:Wiki_Workshop_2025/Call_for_Papers|Wiki Workshop 2025 CfP - Call for Papers]] (Submission deadline: March 9)
** [[m:Wikimedia Taiwan/Wikidata Taiwan/Open Data Day Taiwan 2025|Open Data Day Taiwan 2025]] March 9 Time: 09:30-17:30 UTC+8 at Taipei [[d:Q122750631|Humanities Building (Q122750631)]]
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/african-wikimedians@lists.wikimedia.org/thread/U752LT3K7ZRDD6WLBB6T4IJSGH3LVQSE/ Wiki Mentor Africa (WMA) Hackathon 2025 - Registration & Scholarship Now Open]. Date: 28th - 30th March 2025. Who Can Participate? African developers, Wikimedia contributors, and anyone interested in Wikimedia projects.
* Ongoing:
** [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]] - annual global contest aimed at documenting and sharing the diverse customs and traditions observed during the month of Ramadan. Date: 25 February 2025 – 16 April 2025. Register [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025|here]]!
** Items with [[d:Property:P31|P31 (instance of)]] = human settlement without a country has dropped from 7600 to below 4600 Items. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/message/SNG4X263GJBGFNKY5LX2WDD7KU3IICQI/ You can help to get it even lower].
** [[:d:Wikidata:WikiProject India/Events/Open Data Days 2025/Datathon|Wikidata & OpenStreetMap Datathon & Mapathon as part of International Open Data Day 2025]] from 1st - 15th March 2025 by [[d:Q11037573|WikiProject India (Q11037573)]].
* Past events: Data Reuse Days 2025: you can [[d:Event:Data_Reuse_Days_2025#Sessions|watch the sessions that you missed]] at your own pace.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://www.theguardian.com/education/2025/feb/24/uk-universities-educate-the-most-national-leaders-globally-analysis-shows UK universities educate the most national leaders globally], analysis (based on Wikidata) shows. By The Guardian
** Two Wikimedians-in-Residence appointed to increase Maltese literature representation on Wikipedia and Wikidata [https://timesofmalta.com/article/national-book-council-appoints-wikimediansinresidence.1105754 Times of Malta]
* Videos
** (French) PasseGares: Bug fixes and data imports from Wikidata [https://www.youtube.com/watch?v=kNhmxBAryys YouTube]
** Adding Wikidata label and descriptions, from the Wali Language Art+Feminism Editathon (Ghana 2025) [https://www.youtube.com/watch?v=Il7trmWUXv0 YouTube]
** Workshop showcasing QuickStatements 3.0! Learn how this updated tool streamlines your workflow and discover new features. [https://www.youtube.com/watch?v=yHqyRynWGvQ YouTube]
** Contributing to Wikidata 101, a series of demonstrations organised by WM Community UG Uganda [https://www.youtube.com/watch?v=8Zo8Z3_vqvM Part 1], [https://www.youtube.com/watch?v=c59Z2tpEsuU Part 2], [https://www.youtube.com/watch?v=wTWs5fCyok8 Part 3]
** Optimize SPARQL queries to avoid timeouts: Efficiently count entities sharing values [https://www.youtube.com/watch?v=ksj8n4IyOqQ YouTube]
** Data Reuse Days [https://www.youtube.com/playlist?list=PLduaHBu_3ejMPb2P_3XWnLH4K14f7wGRd playlist] and live-editing session with User:Ainali and User:Abbe98 [https://www.youtube.com/watch?v=OoRjMUP95x4 YouTube]
** LUDAP: Shared authority file for Luxembourg's Scientific and Cultural Heritage, with Wikibase [https://www.youtube.com/watch?v=qpwdTwteY5w YouTube]
''' Tool of the week '''
* [[m:QuickStatements 3.0|QuickStatements 3.0]] - new version of the original QuickStatements with enhanced functionality, performance, and user experience.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/message/GQ5FOALWYP6P6JXBPDQNC4RZPIPZ5VDZ/ On March 17, Vector 2022 will become the default skin on Wikidata]
* Jobs
** Senior UX Designer for Wikidata - [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/53795746/Senior-UX-Designer-Wikidata-all-genders-?jobDbPVId=191749381&l=en Apply online]
** Product Manager for Wikibase Suite - [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/53665453/Product-Manager-Wikibase-Suite-all-genders-?jobDbPVId=190245769&l=en Apply online]
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13338|thesis submitted for degree]] (<nowiki>the academic degree for which a thesis or dissertation is submitted</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13330|Korean National Species list ID]], [[:d:Property:P13331|NES Directory game ID]], [[:d:Property:P13332|Miraheze wiki ID]], [[:d:Property:P13333|Global Energy Monitor Wiki ID]], [[:d:Property:P13334|FU-Lexikon ID]], [[:d:Property:P13335|MACM artwork ID]], [[:d:Property:P13336|Hiking Note chalet identifier]], [[:d:Property:P13337|domain name]], [[:d:Property:P13339|TechRaptor game ID]], [[:d:Property:P13340|TechRaptor company ID]], [[:d:Property:P13341|TechRaptor genre ID]], [[:d:Property:P13342|Sanzhi Dargwa dictionary ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/copy present in institution|copy present in institution]] (<nowiki>copy present in institution</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/single extrait de l'album|single extrait de l'album]] (<nowiki>indicates the album from which the item is taken</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/HelloAsso organization ID|HelloAsso organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/europlayers.com club ID|europlayers.com club ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eLIBRARY Document Number|eLIBRARY Document Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LIBRIS Library ID|LIBRIS Library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/parlament.fyi person ID|parlament.fyi person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Embryo Project Encyclopedia ID|Embryo Project Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/factordb id|factordb id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yukon Register of Historic Places ID|Yukon Register of Historic Places ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Our Campaigns container ID|Our Campaigns container ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopaedia of Islam (glossary and index of terms) ID|Encyclopaedia of Islam (glossary and index of terms) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/badmintoncn.com star ID|badmintoncn.com star ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game Input Database ID|Game Input Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Historia Hispánica ID|Historia Hispánica ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Coasterpedia ID|Coasterpedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Captain Coaster coaster ID|Captain Coaster coaster ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Captain Coaster park ID|Captain Coaster park ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dark Ride Database IDs|Dark Ride Database IDs]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/DE5f Map of Birthplace of Polish Nationals, born after 1900 who have an article on Polish Wikipedia]
** [https://w.wiki/DGqj Items with no Statement or Sitelinks] - You can help by expanding these Items!
** [https://w.wiki/DH2r Showcase lexemes and their language/lexical category] ([https://t.me/c/1325756915/35747 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Climate Change/Policies|Climate Change Policies]] - aims to model policies related to Climate change on Wikidata.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:Database reports/Most linked category items|Most linked category Items]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q383541|Basshunter (Q383541)]] - Swedish singer, record producer, and DJ
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L7347|baguette (L7347)]] - French noun that can mean "elongated type of bread loaf", "elongated type of bread loaf", "conductor's baton", "chopsticks", "drum sticks" or "magic wand".
''' Development '''
* Wikibase REST API: We are continuing the work on the simple Item search ([[phab:T383126]])
* Dumps: We fixed an issue that prevented the dumps from being generated ([[phab:T386401]])
* Search: We are continuing to work on the search UI that will let you search not just Items but also other entity types ([[phab:T321543]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Australia|Australia]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 03 03|Read the full report]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 02 24|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:27, 3 මාර්තු 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28317525 -->
== Wikidata weekly summary #670 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-03-10. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 03 03|#669]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]: [https://www.unifi.it/it/eventi/incontro-donne-toscane-wikidata-laboratorio-di-inserimento-dati-una-memoria-condivisa Tuscan Women & Wikidata] - data entry lab for shared memory, 5 March.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://blog.wikimedia.de/2025/03/03/data-reuse-days-2025/ WMDE Blog - Highlights of Data Reuse Days]: The post showcases 3 excellent apps: WikiFlix (public domain full-length films), KDE Itinerary (travel assistant app) and Scribe Keyboard (easier writing in secondary languages). These are just some of the applications built using Wikidata; check out more at the [[d:Event:Data_Reuse_Days_2025|Data Reuse Days]] pages.
** (German) [https://blog.wikimedia.de/2025/03/05/digitale-stolpersteine/ Digital Stumbling Blocks – How the Wiki Community Drives Remembrance Culture]: User:Cookroach highlights the efforts of Wikimedians across projects (Wikidata, Wikipedia, Commons) to digitally document the [[w:Stolperstein|Stolpersteine]], brass-plaques laid to commemorate victims of the National Socialism.
** (German) [https://dhistory.hypotheses.org/9858 Digital History Berlin: Field research with LOD] - a write-up of the methods, experiences data-model and SPARQl queries of the field research conducted as part of the [[d:Wikidata:WikiProject_Field_Survey_Digital_Humanities_/_Digital_History|WikiProject: Field Survey Digital Humanities]].
** (Italian) [https://www.sc-politiche.unifi.it/art-1343-progetto-wikipedia-e-wikidata-per-la-cesare-alfieri.html# Wikipedia & Wikidata project for Cesare Alfieri] - an introduction to the project to expand articles and data of the archives of Cesare Alfieri University of Florence.
** [https://semlab.io/blog/communicating-ontology Communicating Ontology: Technical approaches for facilitating use of our Wikibase data] (Semantic Lab at Pratt Institute)
''' Tool of the week '''
* [https://github.com/acrion/zelph zelph]: A new tool for detecting logical contradictions and making inferences in Wikidata, using a rule-based system to improve data quality and derive new facts. Check it out on GitHub or explore results on the [https://zelph.org/ project website].
* New Tool for Women’s Day: [https://scheherazade-temp.toolforge.org/ Scheherazade] identifies women without articles in your Wikipedia but present in many others, helping editors prioritize creating missing biographies.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wiki-research-l@lists.wikimedia.org/thread/ZX63E4GPQC6ZQBKGLI7XJUANKT6KOKHE/ Wikimedia Research Fund had launched]. You're encourage to submit proposals around Wikidata. The deadline to submit your proposal is April 16, 2025.
* The 4th iteration of the [[d:Wikidata:Open Online Course|Wikidata:Open Online Course]] will begin from March 17 until April 30. Whether you're a beginner taking your first steps, an individual in need of a refresher on Wikidata concepts, or a seasoned trainer looking to level up your skills - this course is right for you.
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13351|model number]] (<nowiki>identifier for a product model</nowiki>)
**[[:d:Property:P13353|provides data for property]] (<nowiki>dataset associated with this external ID usually contains data applicable to this other Wikidata property</nowiki>)
**[[:d:Property:P13359|items classified]] (<nowiki>class of items that this classification system classifies</nowiki>)
**[[:d:Property:P13360|presented works]] (<nowiki>works of art or creative works performed, displayed or presented at a given event</nowiki>)
**[[:d:Property:P13361|number of goals scored in penalty shootouts]] (<nowiki>total number of goals scored by a team in a penalty shootout</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13343|Thinky Games game ID]], [[:d:Property:P13344|Lenape Talking Dictionary ID]], [[:d:Property:P13345|Biographical Dictionary of Republican China (X-Boorman) ID]], [[:d:Property:P13346|LEMAC ID]], [[:d:Property:P13347|Bane NOR station ID]], [[:d:Property:P13348|Sutian entry ID]], [[:d:Property:P13349|Platform for Taiwan Religion and Folk Culture ID]], [[:d:Property:P13350|Meine Abgeordneten ID]], [[:d:Property:P13352|Hiking Note plant ID]], [[:d:Property:P13354|VGC game ID]], [[:d:Property:P13355|VGC company ID]], [[:d:Property:P13356|VGC people ID]], [[:d:Property:P13357|Archives in Bavaria ID]], [[:d:Property:P13358|VGC theme ID]], [[:d:Property:P13362|Steam group ID]], [[:d:Property:P13363|AllGame game ID (archived)]]
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/kigo of|kigo of]] (<nowiki>the season the sense denotes in haiku in Japanese</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Hare Psychopathy Checklist-Revised score|Hare Psychopathy Checklist-Revised score]] (<nowiki>score that the subject have received on the Hare Psychopathy Checklist-Revised psychological assessment tool as administered by a suitably qualified and experienced clinician under scientifically controlled and licensed conditions, standardized conditions</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Archaeological site (Japan) ID|Archaeological site (Japan) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hmong Studies Citations ID|Hmong Studies Citations ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GitLab topic|GitLab topic]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Christchurch City Council Park ID|Christchurch City Council Park ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Clio-online researcher ID|Clio-online researcher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Clio-online web resource ID|Clio-online web resource ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Clio-online organization ID|Clio-online organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Congress.gov committee ID|Congress.gov committee ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AGORHA ID|AGORHA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Crunchyroll artist ID|Crunchyroll artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ZOOM Platform product ID|ZOOM Platform product ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GCMD keyword ID|GCMD keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KnowWhereGraph entity ID|KnowWhereGraph entity ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VejinBooks author ID|VejinBooks author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SteamDB tech ID|SteamDB tech ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Cartofaf d'une organisation|Identifiant Cartofaf d'une organisation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Saarland Biografien ID|Saarland Biografien ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Murderpedia ID|Murderpedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Big Fish Games game ID|Big Fish Games game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danskefilmstemmer.dk work ID|Danskefilmstemmer.dk work ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
**[https://w.wiki/DHxF Obscure units of measurement and where to find them]
** [https://w.wiki/DNQ7 Female scientists with most number of sitelinks] (but not English Wikipedia)
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject AncientCoinsAndModernMedals|AncientCoinsAndModernMedals]]
* WikiProject Highlights:
** [[d:Wikidata:WikiProject_Biology/List_of_mushrooms|WikiProject Biology: List of Mushrooms]] - revived by [[d:User:Prototyperspective|User:Prototyperspective]], help catalogue all known fungal friends, and join the subreddit (for all Wikidata topics): r/WData
** [[d:Wikidata:WikiProject India/Police Stations|India/Police Stations]]
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Wikidata:WikiProject Software/List of free software without an image set|List of free software without an image set]] - This is a table of Wikidata items about a free software missing an image.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q18406872|Doctor Strange (Q18406872)]] - 2016 film directed by Scott Derrickson
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L476372|felle (L476372)]] - Bokmål verb that can mean "to make something fall", "to kill", "to force a resignation", "to prove guilt", "to let lose", "to announce" or "to join."
''' Development '''
* Search: The search team at the WMF has added a new search keyword for Lexemes. You can use the keyword "inlanguage:en" or "inlanguage:Q1860" to limit your search to Lexemes with Lexeme language English and so on. Here is an example search for "bank" within English Lexemes: https://www.wikidata.org/w/index.php?search=L%3Abank+inlanguage%3Aen ([[phab:T271776]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 03 10|Read the full report]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 03 03|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:02, 10 මාර්තු 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28349310 -->
== Wikidata weekly summary #671 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-03-17. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 03 10|#670]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Deprecate_P642|Time to deprecate P642]] - [[d:Property:P642|of (P642)]] has spent 3 years marked as''deprecated''. Is it time to finally mark it as an [[d:Q18644427|obsolete Wikidata property(Q18644427)]]?
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/african-wikimedians@lists.wikimedia.org/thread/EDXCS7QM3QYJBORQUKBJ3NTIDUYIZSKU/ Call for Wikimania 2025 Programme reviewers]. Apply until Monday 17 March 12:00 UTC
** Wikidata Affinity Group Update: The fourth session of Starting a Wikidata Project, originally set for March 18, will now be an asynchronous Slack discussion in the #wikidata channel of the LD4 Slack Space. Join us at [https://zonestamp.toolforge.org/1742313600 9am PT / 16:00 UTC] to discuss Reporting Your Outcomes and Results. Join Slack [https://join.slack.com/t/ld4/shared_invite/zt-31379okvn-8IVWvbCZerKnN352sKCa2g here]. Note: April programming will pause as we prepare the next series.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [[d:outreach:GLAM/Newsletter/February 2025/Contents/Poland report|Training for the staff of the Museum of Photography in Krakow on Wikimedia Commons and Wikidata]] - "The training aimed to enable the MuFo staff to effectively navigate and develop skills in editing and managing the museum's digital resources within the Wikimedia projects."
** (German) [https://temporaerhaus.de/tag/wikimedia/ Wikipedia Unterwegs - this time in Neu-Ulm]: This travelling community meetup for German Wikimedians discusses the growing ecosystem of Wikipedia, Wikidata and Commons.
** [http://magnusmanske.de/wordpress/archives/757 REST in Rust] by Magnus: "A new Rust crate has been developed to simplify access to the Wikibase REST API, featuring industry-level coding standards, 248 unit tests, >97% code coverage, and high maintainability. Check out the GitHub repo and contribute via the issue tracker or pull requests!"
* Videos
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibase-cloud@lists.wikimedia.org/thread/2MZ7O26YWZDLNDUU5YKW3RKQHRKR6D5C/ Useful videos that explain how to set up/make use of Wikibases]. Put together by Valerie
** [https://www.youtube.com/watch?v=uk7Lfr9mAAk&pp=ygUIV2lraWJhc2U%3D Wikidata and Wikibase - Curriculum Transformation in the Digital Humanities]
** (Chinese) [https://www.youtube.com/watch?v=1IT_dl08DMA Open Data Day Taiwan 2025]: more details and program agenda on the [[m:Wikimedia_Taiwan/Wikidata_Taiwan/Open_Data_Day_Taiwan_2025|Wikimedia Taiwan Meta Event]] page
** [https://www.youtube.com/watch?v=DQneCQUk9d8 Wikidata as an Open Data Resource]: Ian Watt at Open Source SG
** [https://www.youtube.com/watch?v=bRY2mtj1MFY Bridging GLAM and Wiki: The Khalili Perspective]: Dr. Martin Poulter, WiR at Khalili Foundation.
''' Tool of the week '''
* [https://www.expeditia.info/ Research Expeditions on Wikidata with itineraries] - Visualization tool for research expeditions itineraries and natural history collections.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* An [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata-tech@lists.wikimedia.org/thread/KDZXE3S57G34WUHHB4R5DTQ4RLOZKLCY/ update regarding the WDQS backend] has been published, about the adoption of the new endpoints and the next steps that will take place.
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/african-wikimedians@lists.wikimedia.org/thread/A6OR2H5UHG6CNDE4LHIXBX4KAVK2KLKZ/ Call for Projects – Wiki Mentor Africa Hackathon 2025]. Do you have a technical project that needs contributions? Or a testing initiative that could use more hands? Submit a project BY 21st March 2025.
* [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Embedding_Project The Wikidata Vector Database] prototype is almost ready! Developers interested in integrating semantic search into their applications and editors looking to explore Wikidata items using natural language search are invited to reach out for more details: philippe.saade{{@}}wikimedia.de
* Join the Wikimedia Deutschland software development team: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/53665453/Product-Manager-Wikibase-Suite-all-genders-?jobDbPVId=198705093&l=en Product Manager Wikibase Suite] (all genders)
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13380|OAI formatter]] (<nowiki>formatter to generate ID compatible with Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting services</nowiki>)
**[[:d:Property:P13381|AI-generation prompt]] (<nowiki>exact prompt that was used to generate this AI-generated media or work</nowiki>)
**[[:d:Property:P13391|data analysis method]] (<nowiki>methods used in the main item for inspecting, cleansing, transforming, and modeling data with the goal of discovering useful information</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13364|Wikishire article ID]], [[:d:Property:P13365|HelloAsso organization ID]], [[:d:Property:P13366|Dictionnaire de la déportation gardoise person ID]], [[:d:Property:P13367|Graceful17 entity ID]], [[:d:Property:P13368|Game Input Database ID]], [[:d:Property:P13369|DRTV ID]], [[:d:Property:P13370|Calindex person ID]], [[:d:Property:P13371|Historia Hispánica ID]], [[:d:Property:P13372|TERMDAT ID]], [[:d:Property:P13373|Kulturdatenbank ID]], [[:d:Property:P13374|DDLC entry ID]], [[:d:Property:P13375|Chinese Basketball Association player ID]], [[:d:Property:P13376|Captain Coaster coaster ID]], [[:d:Property:P13377|Memoria Chilena ID]], [[:d:Property:P13378|Jamendo track ID]], [[:d:Property:P13379|MikuWiki article ID]], [[:d:Property:P13382|ZOOM Platform product ID]], [[:d:Property:P13383|Clio-online researcher ID]], [[:d:Property:P13384|Clio-online organization ID]], [[:d:Property:P13385|SteamDB tech ID]], [[:d:Property:P13386|Big Fish Games game ID]], [[:d:Property:P13387|Clio-online web resource ID]], [[:d:Property:P13388|Iowa State University Library Vocabularies ID]], [[:d:Property:P13389|Newsweek topic ID]], [[:d:Property:P13390|booru tag]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/watercraft prefix|watercraft prefix]] (<nowiki>prefix applied to watercraft operated by different organisations</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/accused|accused]] (<nowiki>person or organization who has been accused of carrying out this harmful, illegal, or immoral act without having received a criminal conviction or where the accused have been acquitted in a court of law</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/applies to volume|applies to volume]] (<nowiki>volume of the item (usually edition of a work) to which the claim applies</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/oxygen endurance|oxygen endurance]] (<nowiki>The maximum time a submarine, spacecraft or enclosed vehicle can sustain life using its onboard oxygen supply.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Coefficient of thermal expansion|Coefficient of thermal expansion]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/fracture toughness|fracture toughness]] (<nowiki></nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Danskefilmstemmer.dk work ID|Danskefilmstemmer.dk work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danskefilmstemmer.dk character ID|Danskefilmstemmer.dk character ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Internet-Portal „Westfälische Geschichte“ person ID|Internet-Portal „Westfälische Geschichte“ person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kosovo NGO registration number|Kosovo NGO registration number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yale LUX ID|Yale LUX ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/geraldika.ru symbol ID|geraldika.ru symbol ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Swimcloud swimmer ID|Swimcloud swimmer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CACI company ID|CACI company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VD 16 ID|VD 16 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Higher Education Database ID|World Higher Education Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Qur'an Wiki article ID|Qur'an Wiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JSIC code|JSIC code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Macrotransactions game ID|Macrotransactions game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Landtag Tirol person ID|Landtag Tirol person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NexusMods mod ID|NexusMods mod ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thunderstore game ID|Thunderstore game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SideQuest app ID|SideQuest app ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IndExs Exsiccata ID|IndExs Exsiccata ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Academy of Engineering member ID|National Academy of Engineering member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DGO ID|DGO ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Rural Settlement of Roman Britain ID|The Rural Settlement of Roman Britain ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Audiovisual Identity Database page|Audiovisual Identity Database page]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopaedia of Islam (Arabic edition) ID|Encyclopaedia of Islam (Arabic edition) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rodovid family ID|Rodovid family ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cultural Heritage Azerbaijan ID|Cultural Heritage Azerbaijan ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zurich Kantonsrat and Regierungsrat member ID|Zurich Kantonsrat and Regierungsrat member ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/D4EV Location of fire stations in Spain] ([https://x.com/angelobregons/status/1889979376768614743 source])
** [https://w.wiki/DTc9 Oldest known individual per taxon] (pre-20th century) ([https://wikis.world/@WikidataFacts@mastodon.social/114173501080142856 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject AncientMaths|AncientMaths]]
* WikiProject Highlights: New country page for [[Wikidata:WikiProject_Nonprofit_Organizations/Poland|Poland]] in [[Wikidata:WikiProject_Nonprofit_Organizations|WikiProject Nonprofit Organizations]], and on [https://cividata.org/en/poland/ cividata.org]. Help expanding it!
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [https://w.wiki/DQWP German lexemes without forms divided by lexical category] ([https://t.me/c/1325756915/35931 source])
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q915|Perm (Q915)]] - city in Russia
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L298686|Knoten (L298686)]] - German noun that can mean "knot", "fundamental unit of which graphs (in graph theory) are formed", "point where an orbit crosses a plane of reference to which it is inclined", or "hair wrapped in a circular coil around itself (bun)."
''' Development '''
* Wikibase REST API: We continued the work on adding search to the API ([[phab:T383126]])
* Search: We are continuing the work on making it easier to search for entities other than Items in the search box ([[phab:T338483]])
* Query Service: We set up the constraint checks to use the split graph instead of the full graph ([[phab:T374021]])
* Integration in the other Wikimedia projects: We are looking into how changes from Wikidata are represented on the other Wikimedia projects and how that can be improved ([[phab:T386200]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 03 17|Read the full report]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 03 10|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:55, 17 මාර්තු 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28385923 -->
== Wikidata weekly summary #672 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-03-17. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 03 10|#670]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New request for comments: [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Deprecate_P642|Time to deprecate P642]] - [[d:Property:P642|of (P642)]] has spent 3 years marked as''deprecated''. Is it time to finally mark it as an [[d:Q18644427|obsolete Wikidata property(Q18644427)]]?
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/african-wikimedians@lists.wikimedia.org/thread/EDXCS7QM3QYJBORQUKBJ3NTIDUYIZSKU/ Call for Wikimania 2025 Programme reviewers]. Apply until Monday 17 March 12:00 UTC
** Wikidata Affinity Group Update: The fourth session of Starting a Wikidata Project, originally set for March 18, will now be an asynchronous Slack discussion in the #wikidata channel of the LD4 Slack Space. Join us at [https://zonestamp.toolforge.org/1742313600 9am PT / 16:00 UTC] to discuss Reporting Your Outcomes and Results. Join Slack [https://join.slack.com/t/ld4/shared_invite/zt-31379okvn-8IVWvbCZerKnN352sKCa2g here]. Note: April programming will pause as we prepare the next series.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [[d:outreach:GLAM/Newsletter/February 2025/Contents/Poland report|Training for the staff of the Museum of Photography in Krakow on Wikimedia Commons and Wikidata]] - "The training aimed to enable the MuFo staff to effectively navigate and develop skills in editing and managing the museum's digital resources within the Wikimedia projects."
** (German) [https://temporaerhaus.de/tag/wikimedia/ Wikipedia Unterwegs - this time in Neu-Ulm]: This travelling community meetup for German Wikimedians discusses the growing ecosystem of Wikipedia, Wikidata and Commons.
** [http://magnusmanske.de/wordpress/archives/757 REST in Rust] by Magnus: "A new Rust crate has been developed to simplify access to the Wikibase REST API, featuring industry-level coding standards, 248 unit tests, >97% code coverage, and high maintainability. Check out the GitHub repo and contribute via the issue tracker or pull requests!"
* Videos
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibase-cloud@lists.wikimedia.org/thread/2MZ7O26YWZDLNDUU5YKW3RKQHRKR6D5C/ Useful videos that explain how to set up/make use of Wikibases]. Put together by Valerie
** [https://www.youtube.com/watch?v=uk7Lfr9mAAk&pp=ygUIV2lraWJhc2U%3D Wikidata and Wikibase - Curriculum Transformation in the Digital Humanities]
** (Chinese) [https://www.youtube.com/watch?v=1IT_dl08DMA Open Data Day Taiwan 2025]: more details and program agenda on the [[m:Wikimedia_Taiwan/Wikidata_Taiwan/Open_Data_Day_Taiwan_2025|Wikimedia Taiwan Meta Event]] page
** [https://www.youtube.com/watch?v=DQneCQUk9d8 Wikidata as an Open Data Resource]: Ian Watt at Open Source SG
** [https://www.youtube.com/watch?v=bRY2mtj1MFY Bridging GLAM and Wiki: The Khalili Perspective]: Dr. Martin Poulter, WiR at Khalili Foundation.
''' Tool of the week '''
* [https://www.expeditia.info/ Research Expeditions on Wikidata with itineraries] - Visualization tool for research expeditions itineraries and natural history collections.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* An [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata-tech@lists.wikimedia.org/thread/KDZXE3S57G34WUHHB4R5DTQ4RLOZKLCY/ update regarding the WDQS backend] has been published, about the adoption of the new endpoints and the next steps that will take place.
* [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/african-wikimedians@lists.wikimedia.org/thread/A6OR2H5UHG6CNDE4LHIXBX4KAVK2KLKZ/ Call for Projects – Wiki Mentor Africa Hackathon 2025]. Do you have a technical project that needs contributions? Or a testing initiative that could use more hands? Submit a project BY 21st March 2025.
* [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Embedding_Project The Wikidata Vector Database] prototype is almost ready! Developers interested in integrating semantic search into their applications and editors looking to explore Wikidata items using natural language search are invited to reach out for more details: philippe.saade{{@}}wikimedia.de
* Join the Wikimedia Deutschland software development team: [https://wikimedia-deutschland.career.softgarden.de/jobs/53665453/Product-Manager-Wikibase-Suite-all-genders-/ Product Manager Wikibase Suite] (all genders)
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13380|OAI formatter]] (<nowiki>formatter to generate ID compatible with Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting services</nowiki>)
**[[:d:Property:P13381|AI-generation prompt]] (<nowiki>exact prompt that was used to generate this AI-generated media or work</nowiki>)
**[[:d:Property:P13391|data analysis method]] (<nowiki>methods used in the main item for inspecting, cleansing, transforming, and modeling data with the goal of discovering useful information</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13364|Wikishire article ID]], [[:d:Property:P13365|HelloAsso organization ID]], [[:d:Property:P13366|Dictionnaire de la déportation gardoise person ID]], [[:d:Property:P13367|Graceful17 entity ID]], [[:d:Property:P13368|Game Input Database ID]], [[:d:Property:P13369|DRTV ID]], [[:d:Property:P13370|Calindex person ID]], [[:d:Property:P13371|Historia Hispánica ID]], [[:d:Property:P13372|TERMDAT ID]], [[:d:Property:P13373|Kulturdatenbank ID]], [[:d:Property:P13374|DDLC entry ID]], [[:d:Property:P13375|Chinese Basketball Association player ID]], [[:d:Property:P13376|Captain Coaster coaster ID]], [[:d:Property:P13377|Memoria Chilena ID]], [[:d:Property:P13378|Jamendo track ID]], [[:d:Property:P13379|MikuWiki article ID]], [[:d:Property:P13382|ZOOM Platform product ID]], [[:d:Property:P13383|Clio-online researcher ID]], [[:d:Property:P13384|Clio-online organization ID]], [[:d:Property:P13385|SteamDB tech ID]], [[:d:Property:P13386|Big Fish Games game ID]], [[:d:Property:P13387|Clio-online web resource ID]], [[:d:Property:P13388|Iowa State University Library Vocabularies ID]], [[:d:Property:P13389|Newsweek topic ID]], [[:d:Property:P13390|booru tag]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/watercraft prefix|watercraft prefix]] (<nowiki>prefix applied to watercraft operated by different organisations</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/accused|accused]] (<nowiki>person or organization who has been accused of carrying out this harmful, illegal, or immoral act without having received a criminal conviction or where the accused have been acquitted in a court of law</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/applies to volume|applies to volume]] (<nowiki>volume of the item (usually edition of a work) to which the claim applies</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/oxygen endurance|oxygen endurance]] (<nowiki>The maximum time a submarine, spacecraft or enclosed vehicle can sustain life using its onboard oxygen supply.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Coefficient of thermal expansion|Coefficient of thermal expansion]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/fracture toughness|fracture toughness]] (<nowiki></nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Danskefilmstemmer.dk work ID|Danskefilmstemmer.dk work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danskefilmstemmer.dk character ID|Danskefilmstemmer.dk character ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Internet-Portal „Westfälische Geschichte“ person ID|Internet-Portal „Westfälische Geschichte“ person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kosovo NGO registration number|Kosovo NGO registration number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yale LUX ID|Yale LUX ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/geraldika.ru symbol ID|geraldika.ru symbol ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Swimcloud swimmer ID|Swimcloud swimmer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CACI company ID|CACI company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VD 16 ID|VD 16 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Higher Education Database ID|World Higher Education Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Qur'an Wiki article ID|Qur'an Wiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JSIC code|JSIC code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Macrotransactions game ID|Macrotransactions game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Landtag Tirol person ID|Landtag Tirol person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NexusMods mod ID|NexusMods mod ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thunderstore game ID|Thunderstore game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SideQuest app ID|SideQuest app ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IndExs Exsiccata ID|IndExs Exsiccata ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Academy of Engineering member ID|National Academy of Engineering member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DGO ID|DGO ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Rural Settlement of Roman Britain ID|The Rural Settlement of Roman Britain ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Audiovisual Identity Database page|Audiovisual Identity Database page]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopaedia of Islam (Arabic edition) ID|Encyclopaedia of Islam (Arabic edition) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rodovid family ID|Rodovid family ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cultural Heritage Azerbaijan ID|Cultural Heritage Azerbaijan ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zurich Kantonsrat and Regierungsrat member ID|Zurich Kantonsrat and Regierungsrat member ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/D4EV Location of fire stations in Spain] ([https://x.com/angelobregons/status/1889979376768614743 source])
** [https://w.wiki/DTc9 Oldest known individual per taxon] (pre-20th century) ([https://wikis.world/@WikidataFacts@mastodon.social/114173501080142856 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject AncientMaths|AncientMaths]]
* WikiProject Highlights: New country page for [[Wikidata:WikiProject_Nonprofit_Organizations/Poland|Poland]] in [[Wikidata:WikiProject_Nonprofit_Organizations|WikiProject Nonprofit Organizations]], and on [https://cividata.org/en/poland/ cividata.org]. Help expanding it!
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [https://w.wiki/DQWP German lexemes without forms divided by lexical category] ([https://t.me/c/1325756915/35931 source])
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q915|Perm (Q915)]] - city in Russia
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L298686|Knoten (L298686)]] - German noun that can mean "knot", "fundamental unit of which graphs (in graph theory) are formed", "point where an orbit crosses a plane of reference to which it is inclined", or "hair wrapped in a circular coil around itself (bun)."
''' Development '''
* Wikibase REST API: We continued the work on adding search to the API ([[phab:T383126]])
* Search: We are continuing the work on making it easier to search for entities other than Items in the search box ([[phab:T338483]])
* Query Service: We set up the constraint checks to use the split graph instead of the full graph ([[phab:T374021]])
* Integration in the other Wikimedia projects: We are looking into how changes from Wikidata are represented on the other Wikimedia projects and how that can be improved ([[phab:T386200]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 03 10|Previous issue]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] [[:d:User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]] ·'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28439177 -->
== Wikidata weekly summary #672 (correct version!) ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-03-24. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 03 17|#671]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
'''Discussions'''
* New requests for permissions/Bot:[[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/MsynABot (2025)|Request for admin flag for MsynBot]] - From 2021 through 2024, this bot has implemented the 2019 RfC “[[d:Wikidata:Requests for comment/semi-protection to prevent vandalism on most used Items|semi-protection to prevent vandalism on most used Items]]” by maintaining page protections based on the outcome, [[d:Wikidata:Protection policy#Highly used items]]. The admin flag got lost due to bot inactivity but the bot operation could be resumed immediately if the admin flag is given back.
'''Events'''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** [[d:Event:AAFRennes2025|AAFRennes2025, 26-28 Mars 2025]]
** 5-6 April & 12 April: [[d:Wikidata:Scholia/Events/Hackathon April 2025|Scholia Hackathon]]
** [[d:Event:Wikidata_and_Sister_Projects|Wikidata and Sister Projects]] to take place '''May 29 - June 1'''. Please send us your session ideas, we still have lots of space for proposals. This is a great chance to highlight the benefits of Wikidata use in other WM projects. See [[d:Event_talk:Wikidata_and_Sister_Projects|Talk page]] for proposals.
'''Press, articles, blog posts, videos'''
* Blogs
** [https://professional.wiki/en/articles/wikibase-extensions Enhance Your Wikibase With Extensions]
** [https://tech-news.wikimedia.de/2025/03/21/editing-lexemes-with-your-little-finger/ Editing Lexemes with your little finger]
** [https://commonists.wordpress.com/2025/03/24/wikidata-and-the-sum-of-all-video-games-2024-edition/ Wikidata and the sum of all video games − 2024 edition] by [[User:Jean-Frédéric|Jean-Fred]]
* [https://threadreaderapp.com/thread/1902026975210025181.html Thread: Who wins in a Wikipedia race between GPT-4.5, o1, Claude 3.7 Sonnet, and @OpenAI's new Computer-Using Agent?]
'''Tool of the week'''
* [[d:Wikidata:Lexica|Lexica]] - a mobile-friendly tool that simplifies micro contributions to lexicographical data on Wikidata, making various editing tasks accessible and intuitive for contributors of all experience levels.
'''Other Noteworthy Stuff'''
*[[d:Wikidata:Usability and usefulness/Item editing experience/Mobile editing of statements | Mobile Editing of Statements]] - You have been asking for the ability to edit statements from mobile devices for years, this project will make editing statements on Wikidata Items more accessible and user-friendly for mobile users. [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/bo2e7e2a/apply Sign up to participate in prototype testing and interviews with our UX team]
*Join the Wikimedia Deutschland software development team: [https://wikimedia-deutschland.career.softgarden.de/jobs/53665453/Product-Manager-Wikibase-Suite-all-genders-/ Product Manager Wikibase Suite] (all genders)
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P13391|data analysis method]] (<nowiki>methods used in the main item for inspecting, cleansing, transforming, and modeling data with the goal of discovering useful information</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Property:P13390|booru tag]], [[:d:Property:P13392|Steam Group numeric ID]], [[:d:Property:P13393|Kompass company ID]], [[:d:Property:P13394|Macrotransactions game ID]], [[:d:Property:P13395|Thunderstore game ID]], [[:d:Property:P13396|JSR package ID]], [[:d:Property:P13397|GitLab topic ID]], [[:d:Property:P13398|Amazon Music track ID]], [[:d:Property:P13399|Crunchyroll artist ID]], [[:d:Property:P13400|SideQuest app ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/levels|levels]] (<nowiki>levels, maps, episodes, chapters or stages of this video game</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Scilit scholar ID|Scilit scholar ID]] (<nowiki>author identifier on {{Q|77125337}}</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/وزن صرفي عربي|وزن صرفي عربي]] (<nowiki>A feature to adjust the pattern of Arabic words in lexemes</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/باب صرفي للأفعال العربية الثلاثية المجردة|باب صرفي للأفعال العربية الثلاثية المجردة]] (<nowiki>Morphology of the Arabic triliteral verbs</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/land degradation|land degradation]] (<nowiki>The amount of land that is degraded by an object. Mainly for infrastructure projects</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Research projects that contributed to this data set|Research projects that contributed to this data set]] (<nowiki>This property allows to identify research projects that they have contributed to or created an item</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Platform height|Platform height]] (<nowiki>platform height above the top of the rail (or above the road for buses)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/extended by (addons for this item)|extended by (addons for this item)]] (<nowiki>Class of software this software is extended by</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Congressional Medal of Honor Society recipient ID|Congressional Medal of Honor Society recipient ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Delfi.ee theme ID|Delfi.ee theme ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Dezède d'un individu|identifiant Dezède d'un individu]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SeqCode Registry ID|SeqCode Registry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Openalfa street ID|Openalfa street ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Oxford Dictionary of Music entry ID|The Oxford Dictionary of Music entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Education entry ID|A Dictionary of Education entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TDKIV wikibase ID|TDKIV wikibase ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
'''Did you know?'''
* Query examples:
** [https://w.wiki/DZF7 2024 Population Census in Uganda] ([https://x.com/kateregga1/status/1900953102976512383 source])
* WikiProject Highlights:
**[[d:Wikidata:WikiProject Musée d'art contemporain de Montréal/Liste des artistes de la collection|Musée d'art contemporain de Montréal/Liste des artistes de la collection]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q15046091|Cinderella (Q15046091)]] - 2015 film directed by Kenneth Branagh
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L166968|страсть (L166968)]] - Russian noun that can mean "love", "passion", "desire", or "suffering."
'''Development'''
* Wikibase REST API: We finished work on the simple Item search ([[phab:T383126]]) and started on the one for Properties ([[phab:T386377]])
* Vector 2022 skin: We fixed a number of the remaining issues with dark mode ([[phab:T385039]]) and sitelink positioning ([[phab:T316797]])
* Search: We continued the work on making it easier to search in other entity types (Properties, Lexemes, EntitySchemas) besides Items ([[phab:T321543]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
'''Weekly Tasks'''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country:
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
Anything to add? Please share! :)
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 03 10|Previous issue]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] [[:d:User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]] ·'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28449306 -->
== Wikidata weekly summary #673 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-04-01. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 03 24|#672]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
'''Discussions'''
* Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/BRPever_2|BRPever 2]] adminship request closes tomorrow.
'''Events'''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** [https://www.mcls.org/news/2025/03/31/mclss-linked-data-users-group-invites-you-to-the-annual-wikidata-edit-a-thon-from-april-7-11-2025/ MCL's Linked Data Usergroup's Wikidata Edit-A-Thon] - The Midwest Collaborative for Library Services is hosting an editathon between April 7 - 11, 2025. This is an onsite event and only available to USA states: Indiana and Michigan.
** (German) [https://sammlungen.io/termine/digitale-provenienzforschung-in-universitaetssammlungen-werkstattberichte-im-sommersemester-2025/yann-legall Wikidata models on colonial looting and African cultural heritage] - June 4, 2025, 1300 UTC+2. This event will be presented in German.
** [https://www.instagram.com/wikimediauganda/p/DH3ZdaHxNo2/ Wikidata Training Workshop by WM Uganda] - on April 26, discover how Wikidata powers Wikipedia and beyond! [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScmrjO-SkG4Y1-O8G5I5dMH97PMQNaMWxJZN-kJHHSmouM-wQ/viewform Register here]
'''Press, articles, blog posts, videos'''
* Blogs
** [https://diginomica.com/wikidata-adds-ai-vectors-graph-and-knowledge-bases-heres-why Diginomica: Wikidata adds AI vectors graph and knowledge bases, here's why]
** [https://diginomica.com/something-weekend-differing-versions-reality-what-can-we-learn-how-wikidata-navigating-conflicting Diginomica: Differing versions of reality; how Wikidata navigates conflicting accounts]
* Papers
** [https://www.iastatedigitalpress.com/jlsc/article/id/18295/ The New Zealand Thesis Project: Connecting a nation’s dissertations using Wikidata]
** [https://arxiv.org/abs/2503.10294v1 Wikipedia is Not a Dictionary, Delete! Text Classification as a Proxy for Analysing Wiki Deletion Discussions] - includes Wikidata.
* Presentations
** [https://doi.org/10.5281/zenodo.15109700 Using chemistry data in Wikidata in AI], at the [https://www.acs.org/meetings/acs-meetings/spring.html American Chemical Society Spring 2025] meeting
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=eVI4jwmRS64&pp=ygUId2lraWRhdGE%3D Live Wikidata editing - creating Property proposals] with Jan Ainali.
** [https://www.youtube.com/watch?v=AvHVlK_3qJ8 Entity Management Cooperative meeting, with Wikidata]
** (Taiwanese) [https://www.youtube.com/watch?v=HTcKU2K-Vqw Seediq Wikimedia 2024 Annual Conference] - hosted by Wikidata Taiwan, here are the opening remarks by Principal Zhan Su'e's opening speech.
** [https://www.youtube.com/watch?v=ac7laU1WH7o Open translations in mathematics (Oxford Seminar)] - This presentation from Tim Osgood discusses the utility of mathematics for translations, a community-driven approach, and how Wikidata is contributing.
** (Spanish) [https://www.youtube.com/watch?v=7IDUzn5sC9g Socialisation: Literary Data in Bogota 2015 - 2020] - The Colombian Publishing Observatory of the Caro y Cuervo Institute presents "Metadata Model for Independent Publishing in Bogotá", containing over 31,500 data points, all catalogued in Wikidata.
** (Italian) [https://www.youtube.com/watch?v=xaZno818m5o Tools for Visualising Wikidata] - Carlo Bianchini presents some useful tools for visualising data and queries from Wikidata, with a focus on Digital Humanities.
'''Tool of the week'''
* [[d:Wikidata:Twelfth_Birthday/Presents|Revisiting the Twelfth Birthday Presents]] - if you haven't seen the birthday presents already, go check them out!
'''Other Noteworthy Stuff'''
* '''[BREAKING CHANGE ANNOUNCEMENT]''' [https://www.youtube.com/watch?v=dQw4w9WgXcQ Please find full information here]
* [[d:Wikidata:WikiProject_Ontology/Ontology_Course|Wikidata Ontology Course]] Peter Patel-Schneider and Ege Doğan will run a seven-week Wikidata Ontology Course starting late April / early May. It aims to expand the Wikidata community’s knowledge of the Wikidata ontology through lectures, exercises, and group projects. Participants should have prior Wikidata experience and are expected to attend lectures, complete exercises (about one hour per week), and contribute to a group project. More details [[d:Wikidata:WikiProject_Ontology/Ontology_Course||available here]].
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes: none
** External identifiers: [[:d:Property:P13399|Crunchyroll artist ID]], [[:d:Property:P13400|SideQuest app ID]], [[:d:Property:P13401|The Atlantic topic ID]], [[:d:Property:P13402|TechSavvy.de GPU ID]], [[:d:Property:P13403|Delfi.ee theme ID]], [[:d:Property:P13404|The College of Cardinals Report ID]], [[:d:Property:P13405|NexusMods mod ID]], [[:d:Property:P13406|Hiking Note Trail identifier]], [[:d:Property:P13407|Hiking Note mountain identifier]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/SWIS-WEM Facility Code|SWIS-WEM Facility Code]] (<nowiki>Unique identifier for facilities registered with the Australian Energy Market Operator for facilities operating in the South West Interconnected System Wholesale Electricity Market (SWIS-WEM Facility Code)</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/number of downloads (2)|number of downloads (2)]] (<nowiki>number of downloads of times this application or creative work have been downloaded</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/species protection status|species protection status]] (<nowiki>Links species, habitat or biotope type with the regulation international or national that protects this species</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Number of Heads of Families|Number of Heads of Families]] (<nowiki>number of family cards (KK) in an area</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/mother's maiden name|mother's maiden name]] (<nowiki>maiden name of this person’s mother</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/FirstCycling team season ID|FirstCycling team season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FirstCycling race ID|FirstCycling race ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario della Musica in Italia ID|Dizionario della Musica in Italia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ethnologue language family ID|Ethnologue language family ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Untappd beer ID|Untappd beer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catálogo Histórico de Teses e Dissertações da Área de História ID|Catálogo Histórico de Teses e Dissertações da Área de História ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Sun topic ID|The Sun topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Databáze her platform ID|Databáze her platform ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rekhta Gujarati author ID|Rekhta Gujarati author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Itch.io tag ID|Itch.io tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Jerusalem Post topic ID|The Jerusalem Post topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DVIDS Photo ID|DVIDS Photo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LUX person ID|LUX person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LUX group ID|LUX group ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LUX place ID|LUX place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shazoo tag ID|Shazoo tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ідентифікатор особи в Бібліометрика української науки|ідентифікатор особи в Бібліометрика української науки]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SCImago Institutions Rankings ID|SCImago Institutions Rankings ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UniRank ID|UniRank ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Climate Policy Radar ID|Climate Policy Radar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LUX concept ID|LUX concept ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/iNaturalist photo ID|iNaturalist photo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Ordre national du Québec|identifiant Ordre national du Québec]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LUX event ID|LUX event ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cabinet minutes of the Federal Government ID|Cabinet minutes of the Federal Government ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/R-Sport match ID|R-Sport match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sport Express football match ID|Sport Express football match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CPJ topic ID|CPJ topic ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
'''Did you know?'''
* Query examples:
** [https://w.wiki/Dfaf Find Good or Featured Articles in Spanish and Portuguese Wikipedia]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject_Govdirectory/Rwanda|Govdirectory: Rwanda]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q252320|Pleinfeld (Q252320)]] - market municipality in Germany
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]:[[d:Lexeme:L322138|humpback (L322138)]] - English noun that can mean " kyphosis (condition of the spine)", "a person with an abnormal curvature of the spine", "humpback whale, a particular marine mammal variety", "pink salmon", "lake skygazer, a type of ray-finned fish", " type of arch bridge where the span is larger than the ramps on either side", or " humpback dolphin, a particular variety of marine mammal."
'''Development'''
* Search: We continued the work on making it easier to search entity types other than Items (Lexemes, Properties, EntitySchemas) in the search box ([[phab:T321543]])
* Vector 2022 theme: We are fixing remaining issues with dark mode ([[phab:T385039]])
* Wikibase REST API: We are continuing to build out the simple Item search endpoint ([[phab:T386228]]) and are looking into the one for Properties ([[phab:T386377]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
'''Weekly Tasks'''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject_Govdirectory/Australia|Australia]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
Anything to add? Please share! :)
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:Wikidata:Status updates/2025_04_01|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 16:39, 1 අප්‍රේල් 2025 (යූටීසී)
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28449306 -->
== Wikidata weekly summary #674 ==
<div class="plainlinks">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;"></div>
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.<br>This is the Wikidata summary of the week before 2025-04-07. Please help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translate]].''</div>
''' <!--T:1--> Events '''
<!--T:2-->
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wiki-research-l@lists.wikimedia.org/thread/GQR2VT7LONW5AHMHUT7RGMZFUQBGYJCF/ Wiki Workshop Registration is Now Open!] The event will be held virtually over two days on May 21 & 22, 2025.
** OpenStreetMap X Wikidata Meetup #75 April 14 Time: 19:30-21:00 UTC+8 at [[d:Special:MyLanguage/Q61752245|Mozilla Community Space Taipei (Q61752245)]]
** (French) [https://geographie-cites.cnrs.fr/collecte-et-usages-de-donnees-issues-de-wikipedia-et-wikidata-dans-les-recherches-en-shs/ Collection and use of Wikipedia and Wikidata data in SHS searches] - 17 June, 2025. Participation via video-conference available, [https://framaforms.org/je-collecte-et-usages-des-donnees-wikipedia-dans-les-recherches-en-shs-1741892154 register here] and [https://site-fef6fe.gitpages.huma-num.fr/journee/wikipedia.html program info here].
''' <!--T:3--> Press, articles, blog posts, videos '''
<!--T:4-->
* Blogs
** Inference, continued - Magnus Manske adds 2 new functions to WD-infernal. [http://magnusmanske.de/wordpress/archives/777 The Whelming]
** (French) Illustrious women in public spaces. Streets, buildings and other places overwhelmingly feature men [https://porte-plume.app/projet/challenge-wikidata-en-classe/blog/billet/b69566ea-713d-44d0-845c-3501d5bb5ff2 Porte Plumpe]
** [https://www.veradekok.nl/en/2025/03/kahle-receives-projectuil-from-wikipedia/ Brewster Kahle (Internet Archive) receives ProjectUil from Dutch Wikipedia]
* Papers: Enabling disaggregation of Asian American subgroups: a dataset of Wikidata names for disparity estimation [https://www.nature.com/articles/s41597-025-04753-y - Paper] by Lin, Q. et al (2025).
* Videos
** Curationist: What is it and how does it work? - Curationist utilises Wikidata to help discover, curate and share public-domian art and cultural heritage content. [https://www.youtube.com/watch?v=kj9FDIX0JSg YouTube]
** (Swedish) Connecting Wikidata, OpenStreetMap and the National Archives with Magnus Sälgö [https://www.youtube.com/watch?v=byqopx1aQLI YouTube]
** (French) Focus on Wikidata, Wikifying Science, a presentation from Delphine Montagne and Pierre-Yves Beaudouin. [https://www.canal-u.tv/chaines/renatis/cfe-renatis-focus-sur-wikidata-wikifier-la-science Canal-U TV: C@fé Renatis]
* Other
** (Portuguese) Wikidata at School: expanding access to knowledge and tackling gender gaps! [https://www.instagram.com/p/DH9qZcENJ75/ Instagram: Projeto Mais]
''' <!--T:5--> Tool of the week '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Tools/Wikidata for Web|Wikidata:Tools/Wikidata for Web]] - <!--T:6--> also known as Wikidata for Firefox is a browser extension for Mozilla Firefox that displays data from Wikidata on various websites, enhancing the information you are already looking at, and also allows extraction of data from these websites.
''' <!--T:7--> Other Noteworthy Stuff '''
<!--T:8-->
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProject_Ontology/Ontology_Course|Wikidata Ontology Course]] Peter Patel-Schneider and Ege Doğan will run a seven-week Wikidata Ontology Course starting late April / early May. It aims to expand the Wikidata community’s knowledge of the Wikidata ontology through lectures, exercises, and group projects. Participants should have prior Wikidata experience and are expected to attend lectures, complete exercises (about one hour per week), and contribute to a group project. More details [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProject_Ontology/Ontology_Course|available here]].
* Job Vacancy - Are you interested in helping shape the technical future of Wikimedia's knowledge graph? We are looking for a [https://wikimedia-deutschland.career.softgarden.de/jobs/55063868/Staff-Engineer-Wikidata-all-genders-/ Staff Engineer (Wikidata)]
''' <!--T:9--> Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
<!--T:10-->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P13413|beam energy]] (<nowiki>kinetic energy of elementary or composite particles moving together (for example in a particle accelerator)</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Property:P13408|National Academy of Engineering member ID]], [[:d:Property:P13409|Murderpedia ID]], [[:d:Property:P13410|Cultural Heritage Azerbaijan ID]], [[:d:Property:P13411|TDKIV Wikibase ID]], [[:d:Property:P13412|Landtag Tirol person ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* <!--T:11--> New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/interior decorator|interior decorator]] (<nowiki>A property for the interior decorator of notable buildings</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/incompatible with|incompatible with]] (<nowiki>significant elements with which an entity is incompatible and indicates a significant property of this entity</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/warranty period|warranty period]] (<nowiki>warranty period of this product as covered by the original manufacturer or creator</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Trafikplatssignatur|Trafikplatssignatur]] (<nowiki>Swedish station code</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/outcome 2|outcome 2]] (<nowiki>outcome of a criminal charge or a civil complaint</nowiki>)
** <!--T:12--> External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/TechPowerup GPU ID|TechPowerup GPU ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISFDB category of an award ID|ISFDB category of an award ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/L'Expression topic ID|L'Expression topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) auteurice dans le catalogue de la bibliothèque du Saulchoir|Identifiant d'un(e) auteurice dans le catalogue de la bibliothèque du Saulchoir]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Gallery (London) PID|National Gallery (London) PID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant sur Orthodox World|Identifiant sur Orthodox World]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
<!--T:13-->
You can comment on [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' <!--T:14--> Did you know? '''
<!--T:15-->
* Query examples:
** [https://w.wiki/DjTs Plants missing a French description]
** [https://w.wiki/DjTv Sorting Organisations by the no. of subsidiaries it owns]
** [https://w.wiki/DhPF Popular German Family names]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]:
** [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProject_Govdirectory/Chile|Govdirectory: Chile]]
** [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProject_Bahamas|WikiProject: Bahamas]]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Database_reports/identical_birth_and_death_dates|Items with identical Birth and Death dates]] - another way to identify duplicate items.
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q23572|Game of Thrones (Q23572)]] - American fantasy drama television series
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1215369|umuyagankuba (L1215369)]] - "electricity" in Kirundi
''' <!--T:16--> Development '''
<!--T:17-->
* We made some progress on the ScopedTypeaheadSearch feature by improving the UI, and making it translatable ([[phab:T390269]])
* We continued working on dark mode support ([[phab:T389633]])
* Wikibase REST API: We are almost done adding the last [[phab:T389013|few features]] on the simple item and property search endpoint. We'll be happy to get feedback on these from 15.04 when they're completed
* We will begin user testing to improve Mobile Editing Experience: [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Usability_and_usefulness/Item_editing_experience/Mobile_editing_of_statements|Mobile editing of statements]]
<!--T:18-->
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' <!--T:19--> Weekly Tasks '''
<!--T:20-->
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[Wikidata:WikiProject_Govdirectory/European Union|European Union]]
* Summarize your [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 04 01|Previous issue]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current| Help translate]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] [[:d:User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:19, 7 අප්‍රේල් 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28449306 -->
== Wikidata weekly summary #675 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-04-14. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 04 07|#674]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]: The next [[d:Wikidata:Events#Office_hours|Wikidata+Wikibase office hours]] will take place on Wednesday, 16:00 UTC, 16th April 2025 (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://lucaswerkmeister.de/posts/2025/04/12/introducing-m3api/ Introducing m3api], By Lucas Werkmeister
** [https://techblog.wikimedia.org/2025/04/08/wikidata-query-service-graph-database-reload-at-home-2025-edition/ Wikidata Query Service graph database reload at home, 2025 edition]. By Adam Baso
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=IVqCEeVuzTQ Understanding Why Your OPTIONAL Properties in Wikidata Queries Might Be Ignored]
** [https://www.youtube.com/watch?v=eh6hi94Imn8 Playing with LEGO on Wikidata]. By Tiago Lubiana
* Other: [[d:User:Spinster/Wikidata references made easier|Wikidata references made easier]]. "Several tricks to make it easier and faster, using various scripts and gadgets" to add references to Wikidata statements. By [[d:User:Spinster|Spinster]]
''' Tool of the week '''
* [https://topic-curator.toolforge.org/ Wikidata Topic Curator] is a React-based web application. It’s a new and improved version of [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Tools/ItemSubjector ItemSubjector] created to help Wikimedians connect items on Wikidata to the right topics. By entering a topic QID, it finds related articles using the topic’s label, aliases, or custom terms.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* Join the Wikidata development team at Wikimedia Deutschland
** [https://wikimedia-deutschland.career.softgarden.de/jobs/55063868/Staff-Engineer-Wikidata-all-genders-/ Staff Engineer Wikidata (all genders)]
** [https://wikimedia-deutschland.career.softgarden.de/jobs/53795746/Senior-UX-Designer-Wikidata-all-genders-/ Senior UX Designer Wikidata (all genders)]
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13413|beam energy]] (<nowiki>kinetic energy of elementary or composite particles moving together (for example in a particle accelerator)</nowiki>)
**[[:d:Property:P13414|number of downloads]] (<nowiki>number of downloads of times this application or creative work have been downloaded</nowiki>)
**[[:d:Property:P13415|Taiwanese Taigi Romanization System]] (<nowiki>Romanization system for Taiwan Taigi or other Southern Min language varieties in Fujian and South East Asia</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13408|National Academy of Engineering member ID]], [[:d:Property:P13409|Murderpedia ID]], [[:d:Property:P13410|Cultural Heritage Azerbaijan ID]], [[:d:Property:P13411|TDKIV Wikibase ID]], [[:d:Property:P13412|Landtag Tirol person ID]], [[:d:Property:P13416|Fluorophores.org substance ID]], [[:d:Property:P13417|Kosovo NGO registration number]], [[:d:Property:P13418|TechPowerUp GPU Specs Database ID]], [[:d:Property:P13419|iNaturalist photo ID]], [[:d:Property:P13420|Climate Policy Radar ID]], [[:d:Property:P13421|LIBRIS library ID]], [[:d:Property:P13422|Dizionario della Musica in Italia ID]], [[:d:Property:P13423|Untappd beer ID]], [[:d:Property:P13424|Bahamut Animation Crazy ID]], [[:d:Property:P13425|KnowWhereGraph entity ID]], [[:d:Property:P13426|GCMD keyword ID]], [[:d:Property:P13427|Ohio University ArchivesSpace Agent ID]], [[:d:Property:P13428|CBFC record ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/interior decorator|interior decorator]] (<nowiki>A property for the interior decorator of notable buildings</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/incompatible with|incompatible with]] (<nowiki>significant elements with which an entity is incompatible and indicates a significant property of this entity</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/warranty period|warranty period]] (<nowiki>warranty period of this product as covered by the original manufacturer or creator</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Trafikplatssignatur|Trafikplatssignatur]] (<nowiki>Swedish station code</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/outcome 2|outcome 2]] (<nowiki>outcome of a criminal charge or a civil complaint</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/output color|output color]] (<nowiki>color of the generated images</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/proposal of|proposal of]] (<nowiki>Qualifier for the statement {{P|31}} {{Q|64728694}} to state what the proposed thing is.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/floral diagram|floral diagram]] (<nowiki>picture on commons of a floral diagram of a Taxon</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/member of sequence or class of number|member of sequence or class of number]] (<nowiki>The number is of a special form or class or member of a sequence</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/ISFDB category of an award ID|ISFDB category of an award ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/L'Expression topic ID|L'Expression topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) auteurice dans le catalogue de la bibliothèque du Saulchoir|Identifiant d'un(e) auteurice dans le catalogue de la bibliothèque du Saulchoir]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Gallery (London) PID|National Gallery (London) PID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant sur Orthodox World|Identifiant sur Orthodox World]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Steam Deck HQ game ID|Steam Deck HQ game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hardcore gaming 101 ID|Hardcore gaming 101 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/torial username|torial username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BirdLife DataZone species ID|BirdLife DataZone species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BirdLife DataZone site ID|BirdLife DataZone site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Schulnummer Schleswig-Holstein|Schulnummer Schleswig-Holstein]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kunstkamera ID|Kunstkamera ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Corago singer ID|Corago singer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MoNA spectrum ID|MoNA spectrum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'un(e) auteurice dans La Croix|Identifiant d'un(e) auteurice dans La Croix]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Meta-Doctrinal.org|identifiant Meta-Doctrinal.org]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CvLAC ID|CvLAC ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OGDB genre ID|OGDB genre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IGDB genre ID|IGDB genre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WSGF taxonomy term ID|WSGF taxonomy term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GameSpot platform ID|GameSpot platform ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PerformArt ID|PerformArt ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Billie Jean King Cup player ID 2024|Billie Jean King Cup player ID 2024]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/Doco Top 10 items instance of Wikimedia category ordered by number of Sitelinks] ([https://t.me/c/1224298920/141683 source])
** [https://w.wiki/Dor5 Twitter accounts of biologists]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject USC Libraries|WikiProject USC Libraries]] A WikiProject for work done at University of Southern California Libraries to connect library data with Wikidata.
* WikiProject Highlights: [[d:Wikidata:WikiProject Nonprofit Organizations/Kosovo|Nonprofit Organizations/Kosovo]] - Add the most important NGOs of Kosovo
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]: [[d:User:Pasleim/Connectivity|User:Pasleim/Connectivity]] - Connectivity between Wikimedia projects
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q714581|Nea Salamis Famagusta FC (Q714581)]] - professional association football club based in Ammochostos (Famagusta)
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L44061|Straße (L44061)]] - German noun that can mean "road", "straight", "street", "strait", "group of people inhabiting buildings along a perticular street" or "production line".
''' Development '''
* We merged and prepared changes to rename <code>wikibase:EntitySchema</code> to <code>wikibase:WikibaseEntitySchema</code> in RDF ([[phab:T371196]]) – this has been [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/AAKO2VGVKJXEDH2HPZBGMAUDVGC7SA7R/ announced as a breaking change] and will be deployed to Wikidata on 24 April
* We made some more improvements to dark mode support ([[phab:T389633]])
* We’re working on tests for the <code>ScopedTypeaheadSearch</code> feature ([[phab:T385790]])
* Wikibase REST API: We're going to wrap up pagination on the simple Item and property search endpoint and are working to improve our test architecture for search ([[phab:T386691]]). We're going to pick up prefix search for Items and phrase matching next!
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject_Govdirectory/Chile|Chile]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 04 07|Read the full report]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 04 07|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:33, 14 අප්‍රේල් 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28532948 -->
== Wikidata weekly summary #676 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-04-22. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 04 14|#675]].<br><translate>Translations are [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|available]]</translate>''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' <translate>Events</translate> '''
* <translate>[[<tvar name="1">d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events</tvar>|Upcoming]]:</translate> [[Wikimedia Taiwan/Wikidata Taiwan/2025年4月雲林維基街景踏查團暨工作坊| <translate>Yunlin Liu Fang Tien Shang Sheng Mu OpenStreetMap x Wikidata Workshop</translate> ]] <translate> April 27 Time: 09:30-17:00 UTC+8 at {{Q|708809}} Red Altar (Hongtan)</translate>.
* <translate>Past: Missed the Q2 Wikidata+Wikibase office hour? You can catch up by reading the session log here: [[<tvar name="2">d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events/Telegram office hour 2025-04-16</tvar>|2025-04-16 (Q2 2025)]]</translate>
''' <translate> Press, articles, blog posts, videos </translate>'''
* <translate>Blogs</translate>
** [https://thottingal.in/blog/2025/04/15/qjson/ qjson: <translate>Fetching all properties of a Wikidata item in a single API call</translate>] <translate>By Santhosh Thottingal</translate>
** [https://olea.org/diario/2025/04/14/Wikimedia_Hackathon_2025-proposals-Wikibase.html <translate> A Wikibase call for action at the Wikimedia Hackathon 2025</translate>] <translate>By Ismael Olea </translate>
** [https://museumdata.uk/blog/putting-uk-collections-on-the-map/ <translate> Putting UK collections on the map</translate>] <translate>by the Museum Data Service</translate>
** [https://chem-bla-ics.linkedchemistry.info/2025/04/20/the-april-2025-scholia-hackathon.html The April 2025 Scholia Hackathon] by Egon Willighagen
* <translate>Papers</translate>
** [https://kclpure.kcl.ac.uk/portal/en/publications/talking-wikidata-communication-patterns-and-their-impact-on-commu <translate>Talking Wikidata: Communication Patterns and Their Impact on Community Engagement in Collaborative Knowledge Graphs</translate>] - <translate> Investigative study on Wikidata discussions, revealing that the community is generally inclusive and conflict is rare, but many controversial topics lack consensus, and valuable contributors disengage early. By Koutsiana et. al., (2025)</translate>
**[https://zenodo.org/records/15226371 <translate>Natural history specimens collected and/or identified and deposited</translate>] - <translate>By Latham (2025)</translate>
*<translate>Videos</translate>
** [https://www.youtube.com/watch?v=vWoNZLBj7mM Wiki Workshop 2025 - Wikidata Inconsistencies with Language Models and Data Mining in a Pipeline] by Houcemeddine Turki
** (Italian) [https://youtube.com/dL9JEfHpU68?si=RXymgDS8-ZE687aE Cla-G, an instance of Wikibase as a tool to support game classification] by Carlo Bianchini
* <translate>Other</translate>
** [https://x.com/afliacon/status/1908928893727211669?s=46 <translate>Wikidata & Wikibase for Authority Control & Knowledge Organization Workshop</translate>] <translate>By AfLIA</translate>
** [https://github.com/oolonek/daily-lotus <translate>Mastodon bot</translate>] <translate> that "highlights natural compounds found in plants, fungi, bacteria or animals — and includes Wikidata references and visual structure depictions."</translate>
'''<translate>Tool of the week</translate>'''
* <translate>[[<tvar name="3">d:Special:MyLanguage/User:Spinster/Wikidata_references_made_easier</tvar>|User:Spinster/Wikidata references made easier]]: The script helps in adding references to statements, in order to provide context for our data, make the data more reliable, transparent and trustworthy for anyone who uses it </translate>.
''' <translate>Other Noteworthy Stuff</translate>'''
* <translate>Registration is open for a Wikidata ontology course led by Peter Patel-Schneider and Ege Doğan.</translate> <translate>To register, email pfpschneider{{@}}gmail.com with your Wikidata username and a brief note on your interest. The course starts 1 May, with weekly lectures on Thursdays from 1–3pm EDT (skipping 29 May and 12 June).</translate> <translate>Space may be limited; priority goes to those already interested. Participants should know Wikidata, attend sessions, complete weekly exercises (~1 hour), and join a group project</translate>. <translate>Details: [[d:Wikidata:WikiProject_Ontology/Ontology_Course|Course page]]</translate>
* [[wikifunctions:Wikifunctions:Main_Page|Wikifunctions]] is now integrated with Dagbani Wikipedia since April 15. It is the first project that will be able to call functions from Wikifunctions and integrate them in articles.
* <translate>Wikidata job openings at the The Wikimedia Foundation</translate>
** [https://job-boards.greenhouse.io/wikimedia/jobs/6814912 <translate>Lead Product Manager, Wikidata Platform</translate>] (<translate>remote</translate>)
** [https://job-boards.greenhouse.io/wikimedia/jobs/6816145 <translate>Tech Lead, Wikidata Platform</translate>] (<translate>remote</translate>)
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13430|number of texture mapping units]] (<nowiki>number of texture mapping units in a graphics processing unit</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13429|Saarland Biografien ID]], [[:d:Property:P13431|A Dictionary of Education entry ID]], [[:d:Property:P13432|Cultural Heritage in Japan site ID]], [[:d:Property:P13433|BirdLife DataZone site ID]], [[:d:Property:P13434|BirdLife DataZone species ID]], [[:d:Property:P13435|Canadian Writing Research Collaboratory ID]], [[:d:Property:P13436|Internet-Portal „Westfälische Geschichte“ person ID]], [[:d:Property:P13437|Chtyvo author ID]], [[:d:Property:P13438|Homosaurus ID (V4)]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/terminal speaker|terminal speaker]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/organization code|organization code]] (<nowiki>the organization code of the organization item. Should either be used with qualifier property {{Q|P459}} to specify which system being used, or be used as the qualifier of {{P|31}}.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/organization unit code|organization unit code]] (<nowiki>the organization unit code of the organization unit/part/(sub)division item. Should either be used with qualifier property {{Q|P459}} to specify which system being used, or be used as the qualifier of {{P|31}}.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Picture composition|Picture composition]] (<nowiki>Description of a picture composition (design rules) analogous to the Commons category “[[:commons:Category:Picture composition]]”</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/MANDALA Tibetan Living Dictionary ID|MANDALA Tibetan Living Dictionary ID]] (<nowiki>entry for a lexeme in the Tibetan Living Dictionary by MANDALA</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Monarque régnant|Monarque régnant]] (<nowiki>Person who has held or is holding the role of king, queen, sultan, or other monarch at the head of a kingdom or empire.</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Moure's Catalog ID|Moure's Catalog ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MobyGames attribute ID|MobyGames attribute ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Número RPJ|Número RPJ]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identificador de obra no Catálogo Mourisco|Identificador de obra no Catálogo Mourisco]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IPRESS ID|IPRESS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TeamUSA.com athlete ID|TeamUSA.com athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IEC document kind classification code|IEC document kind classification code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Europe PMC Preprint identifier|Europe PMC Preprint identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Snopes ID|Snopes ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Media and Communication entry ID|A Dictionary of Media and Communication entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Black Sea Cultural Inventory ID|Black Sea Cultural Inventory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PyPI organization name|PyPI organization name]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PlayStation Museum product ID|PlayStation Museum product ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Concise Oxford Dictionary of Archaeology entry ID|The Concise Oxford Dictionary of Archaeology entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A Dictionary of Public Health entry ID|A Dictionary of Public Health entry ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
'''<translate>Did you know?</translate> '''
*<translate> Query examples</translate>:
**[https://w.wiki/Dk9f All Genres of Classical Musical Compositions and their Labels in English and German] ([[d:Wikidata:Request_a_query#All_Genres_of_Classical_Musical_Compositions_and_their_Labels_in_English_and_German|source]])
* <translate>WikiProject Highlights</translate>: <translate>[[<tvar name="51">d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProject Taiwan/Travel</tvar>|Taiwan Travel]]</translate> - <translate>aims to create travel related items about Taiwan</translate>
* <translate>[[<tvar name="6">d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items</tvar>|Showcase Items]] </translate>: [[d:Q18786473|Pete's Dragon (Q18786473)]] - 2016, film by David Lowery
* <translate>[[<tvar name="7">d:Wikidata:Showcase lexemes</tvar>|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L3855|Bill (L3855)]] - English noun (/bɪl/) that can mean "invoice", "proposed law", "bird's beak", or "a given name"</translate>:
''' <translate>Development</translate> '''
* <translate>Wikidata changes in watchlist and recent changes on Wikipedia and co: We are continuing the work on making the edit summaries more understandable </translate>([[phab:T386200]])
* <translate>Wikibase REST API: We are continuing to build out the simple search functionality</translate> ([[phab:T389011]])
* <translate>Dark mode: We are fixing a few remaining issues with dark mode support in the Vector 2022 theme</translate> ([[phab:T389633]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|<translate>You can see all open tickets related to Wikidata here</translate>]]. <translate>If you want to help, you can also have a look at</translate> [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority <translate>the tasks needing a volunteer</translate>].
''' <translate>Weekly Tasks</translate> '''
* <translate> Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[<tvar name="8">d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review</tvar>|above]] </translate>.
* <translate>Contribute to the showcase Item and Lexeme [[<tvar name="9">d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?</tvar>|above]]</translate>.
* <translate>Govdirectory weekly focus country: [[<tvar name="10">d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProject_Govdirectory/Chile</tvar>|Chile]]</translate>
* <translate> Summarize your [[<tvar name="11">d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?</tvar>|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences</translate>.
* <translate>Help [[<tvar name="11">d:Special:LanguageStats</tvar>|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!</translate>
* <translate> [[<tvar name="12">d:Special:MyLanguage/User:Pasleim/projectmerge</tvar>|Help merge identical items]] across Wikimedia projects </translate>.
* <translate>Help [[<tvar name="13">d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Next</tvar>|write the next summary!]]</translate>
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 04 14|Previous issue]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Full report]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:23, 22 අප්‍රේල් 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28574345 -->
== Wikidata weekly summary #677 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-04-28. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 04 22|#676]].<br> Translations are [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|available]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Open request for bureaucrat: [[Wikidata:Requests for permissions/Bureaucrat/Wüstenspringmaus|Wüstenspringmaus]]
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** [[m:Special:MyLanguage/Wikidata_and_research|Wikidata and Research Conference]] June 5-6, 2025 at the University of Florence.
** [https://wikidataworkshop.github.io/2025/ The 5th Wikidata Workshop] taking place November 2-3, 2025 during the [https://iswc2025.semanticweb.org/ 25th International Semantic Web Conference] hosted in Nara, Japan. Call for Papers is open until 23:59 [[w:Special:MyLanguage/Anywhere_on_Earth|AoE]], August 2. This year, the program tracks are ''1. Novel Work'' and ''2. Previously Published Work''. Submission template and guidelines are [https://www.overleaf.com/read/pwspggxsbdvy available here] and you can [https://openreview.net/group?id=swsa.semanticweb.org/ISWC/2025/Workshop/Wikidata submit your topic here].
** The [[d:Special:MyLanguage/Event:Wikidata_and_Sister_Projects|Wikidata and Sister Projects]] online conference approaches: May 29 - July 1, 2025. Have you [[d:Special:RegisterForEvent/1291|registered]] yet?
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://datascientistsdiary.com/how-to-build-a-production-ready-knowledge-graph/ How to Build a Production-Ready Knowledge Graph(with Code): A Practical Guide ] By Amit Yadav
** [https://nearby.hypotheses.org/2478 Who are the Cardinal Electors of 2025 papal conclave? A typical question for Wikidata? ] by {{Q|67173261}}
* Papers
** [https://dl.acm.org/doi/proceedings/10.1145/3696410?tocHeading=heading2 Proceedings of the Association for Computing Machinery on Web Conference 2025.] By Guodong et. al., (2025)
** [https://dl.acm.org/doi/10.1145/3696410.3714757 Passage: Ensuring Completeness and Responsiveness of Public SPARQL Endpoints with SPARQL Continuation Queries ] By Thi Hoang et. al., (2025)
''' Tool of the week '''
* [https://quarry.wmcloud.org/ quarry.wmcloud.org] is a public querying interface for Wiki Replicas, a set of live replica SQL databases of public Wikimedia Wikis. Quarry is designed to make running queries against Wiki Replicas easy. Quarry can also be used to query public databases stored in ToolsDB.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://scholia.toolforge.org/ Scholia] is running a [https://survey.wikimedia.it/index.php/179555 user survey] until the end of May .
* Researchers from the University of Regina in Canada invite you to participate in the Open Data Community Survey 2025. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/message/XHXV4P6DILOUG6QFAO22FEJHXAWOS7YH/ Read more]!
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13449|BEACON file URL]] (<nowiki>URL of an online service's BEACON file, a data interchange format for large numbers of uniform links.</nowiki>)
**[[:d:Property:P13459|research projects that contributed to this data set]] (<nowiki>research projects that have contributed to or otherwise created an item</nowiki>)
**[[:d:Property:P13464|terminal speaker]] (<nowiki>the last person able to speak the language fluently</nowiki>)
**[[:d:Property:P13478|nomenclatural type of]] (<nowiki>taxon item of which this item is the taxonomic type (name-bearing type), e.g. the family for which this genus is the type, the genus for which this species is the type, the taxon for which this type specimen is the type, ect...</nowiki>)
**[[:d:Property:P13497|interior designer]] (<nowiki>person responsible for the interior design of a notable building or structure</nowiki>)
**[[:d:Property:P13504|kigo of]] (<nowiki>season which denotes the sense in haiku in Japanese</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13438|Homosaurus ID (V4)]], [[:d:Property:P13439|Helden van het Verzet person ID]], [[:d:Property:P13440|Our Campaigns container ID]], [[:d:Property:P13441|Catálogo Histórico de Tese e Dissertações da Área de História ID]], [[:d:Property:P13442|Congress.gov committee ID]], [[:d:Property:P13443|Congressional Medal of Honor Society recipient ID]], [[:d:Property:P13444|Israeli Governmental Data Repository ID]], [[:d:Property:P13445|Deutsche Genbank Obst (DGO) ID]], [[:d:Property:P13446|DVIDS photo ID]], [[:d:Property:P13447|FirstCycling race ID]], [[:d:Property:P13448|FirstCycling team season ID]], [[:d:Property:P13450|Hmong Studies Citations ID]], [[:d:Property:P13451|Cartofaf organization ID]], [[:d:Property:P13452|Calindex author ID]], [[:d:Property:P13453|Diocese of Lyon Museum person ID]], [[:d:Property:P13454|BnF dictionary ID]], [[:d:Property:P13455|Dezède person ID]], [[:d:Property:P13456|Meta-Doctrinal ID]], [[:d:Property:P13457|Ordre national du Québec ID]], [[:d:Property:P13458|Internet Game Database genre ID]], [[:d:Property:P13460|Shazoo tag ID]], [[:d:Property:P13461|OGDB genre ID]], [[:d:Property:P13465|Tax Identification Number (Colombia)]], [[:d:Property:P13466|National Gallery (London) PID]], [[:d:Property:P13467|Kunstkamera ID]], [[:d:Property:P13468|Zurich Kantonsrat and Regierungsrat member ID]], [[:d:Property:P13469|WSGF taxonomy term ID]], [[:d:Property:P13470|World Higher Education Database ID]], [[:d:Property:P13471|VD 16 ID]], [[:d:Property:P13472|United Nations Terminology Database ID]], [[:d:Property:P13473|Trafikplatssignatur]], [[:d:Property:P13474|Top50 system ID]], [[:d:Property:P13475|IndExs exsiccata ID]], [[:d:Property:P13476|Markstammdatenregister ID]], [[:d:Property:P13479|Ech-Chaab tag ID]], [[:d:Property:P13480|SearchCulture.gr ID]], [[:d:Property:P13481|RaiPlay Sound program ID]], [[:d:Property:P13482|RaiPlay Sound playlist ID]], [[:d:Property:P13483|Modern China Biographical Database ID]], [[:d:Property:P13484|Know Your Meme slug]], [[:d:Property:P13485|LEMAV ID]], [[:d:Property:P13486|PerformArt ID]], [[:d:Property:P13487|Chilean NPO number]], [[:d:Property:P13488|TermTerm UUID]], [[:d:Property:P13489|Steam Deck HQ game ID]], [[:d:Property:P13490|SeqCode Registry ID]], [[:d:Property:P13491|School ID Schleswig-Holstein]], [[:d:Property:P13492|Rodovid family ID]], [[:d:Property:P13493|Repertorium kleine politieke partijen 1918-1967 (Party)]], [[:d:Property:P13494|Captain Coaster park ID]], [[:d:Property:P13495|Scilit scholar ID]], [[:d:Property:P13496|The Rural Settlement of Roman Britain ID]], [[:d:Property:P13498|PCPartPicker product ID]], [[:d:Property:P13499|goal.com football match ID]], [[:d:Property:P13500|The Soka Gakkai Dictionary of Buddhism ID]], [[:d:Property:P13501|Cultural Heritage Online (Japan) special ID]], [[:d:Property:P13502|Eurobasket.com club ID]], [[:d:Property:P13503|europlayers.com club ID]], [[:d:Property:P13505|badmintoncn.com star ID]], [[:d:Property:P13506|Danskefilmstemmer.dk work or dubbing ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/defined for|defined for]] (<nowiki>the subject takes the object as parameter (or parameter tuple)</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/The Long Distance Walkers Association|The Long Distance Walkers Association]] (<nowiki>External Identifier (URL slug) for a hiking route on The Long Distance Walkers Association website (United Kingdom only)</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/IEC CDD for electronics|IEC CDD for electronics]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GOG Dreamlist ID|GOG Dreamlist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IEC CDD units|IEC CDD units]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Urban Dictionary ID (2)|Urban Dictionary ID (2)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RCI number|RCI number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Portable Antiquities Scheme image ID|Portable Antiquities Scheme image ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/myCast person ID|myCast person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Personality Database category ID|Personality Database category ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/parliament.uk bill ID|parliament.uk bill ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bierista beer ID|Bierista beer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of the Serbian National Theatre ID|Encyclopedia of the Serbian National Theatre ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
**[https://w.wiki/Dv$w All national parties that are members of a European party and whose country is a member of the European Union] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Query_on_national_parties_and_their_seats|source]])
**[https://w.wiki/Dw23 Related works from co-citation analysis] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Scholia's_"Related_works_from_co-citation_analysis"_as_federated_query|source]])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]] : [[d:Wikidata:WikiProject_Saint_Mary%27s_College_(IN)|WikiProject Saint Mary's College (IN)]] aims to improve the coverage of Saint Mary's and the scholarly works being created at Saint Mary's.
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L642328|Córdoba (L642328)]] - Spanish noun (kór-do-ba) that can mean "a city in Spain", "a city in Argentina", or "a Mexican city"
''' Development '''
* Bug: We fixed an issue where newly created Properties became inaccessible after adding a statement with a Property linking to an Item or Lexeme. The fix will go live on Wednesday. ([[phab:T374230]])
* Search: We continued implementing the new search that will make it easier to search for Properties and Lexemes in the UI ([[phab:T321543]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 04 22|Previous issue]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Full report]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:48, 28 අප්‍රේල් 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28574345 -->
== Wikidata weekly summary #678 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-05-05. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 04 28|#677]].<br>Translations are [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|available]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
'''Discussions'''
* Closed request for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Mr_Robot|Mr Robot]] - No consensus reached.
'''Events'''
* Past events: [[m:Wikimedia Hackathon 2025|Wikimedia Hackathon in Istanbul]]
*[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events:]]
**[https://meta.wikimedia.org/wiki/Event:Volunteer_Supporters_Network/Wikidata_pour_les_débutants_2025-05-16 Volunteer Supporters Network/Wikidata for beginners] May 16, 2025
**[[d:Special:MyLanguage/Event:Wikidata_and_Sister_Projects| Wikidata and Sister Projects]] May 29 - June 1, 2025. [[d:Special:RegisterForEvent/1291|register here]]
** [[m:Special:MyLanguage/Wikidata_and_research|Wikidata and Research Conference]] June 5-6, 2025 at the University of Florence.
** [https://pretalx.coscup.org/coscup-2025/ Call for Proposals]:[[m:Wikimedia Taiwan/Wikidata Taiwan/COSCUP 2025|Wikidata Taiwan x OpenStreetMap Taiwam @ COSCUP 2025]],Submission Deadline: May 10, 2025 (AoE).
**[[d:Special:MyLanguage/Event:WikidataCon_2025| WikidataCon 2025]] Oct 31 - Nov 2, 2025. [[d:Special:RegisterForEvent/1340|Register here]]
*Ongoing event: [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events/Coordinate_Me_2025| Coordinate Me 2025]] May 1 - May 31, 2025
'''Press, articles, blog posts, videos'''
* Blogs
** [[d:Special:MyLanguage/Event_talk:WikidataCon_2025#WikidataCon_update_-_May_2025|WikidataCon 2025 - programme track categories are ready]] - time to start thinking about session proposals!
** [https://r.iresmi.net/posts/2025/osm_Wikidata/Cross checking OSM IDs between OSM and Wikidata] By Michaël
** [https://www.advanced-television.com/2025/05/02/wikiflix-goes-live/ WikiFlix, a new free streaming platform goes live]
* Papers
** [https://hackernoon.com/how-to-develop-a-privacy-first-entity-recognition-system How to Develop a Privacy-First Entity Recognition System] By Papadopoulou et. al., (2025)
** [https://hackernoon.com/detecting-and-masking-personal-data-in-text Detecting and Masking Personal Data in Text] By Papadopoulou et. al., (2025)
** [https://ieeexplore.ieee.org/document/10840323 EA2N: Evidence-Based AMR Attention Network for Fake News Detection ] By Gupta et. al., (2025)
'''Tool of the week'''
* [https://wiki.openstreetmap.org/wiki/Main_Page OpenStreetMap]: OpenStreetMap, is a project that creates and distributes free geographic data for the world. It was started because most maps you think of as free actually have legal or technical restrictions on their use, holding back people from using them in creative, productive, or unexpected ways .
'''Other Noteworthy Stuff'''
* Ever played Redactle? [[d:User:Lucas Werkmeister|Lucas]] put together a Wikidata version of it. Can you guess the Item? Still needs a bit of work but you can [https://wdactle.toolforge.org/ try it out now].
* [https://mamot.fr/@pintoch/114449249307450950 EditGroups has a new maintainer ]
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P13517|organization unit code]] (<nowiki>organization unit code of the organization unit/part/(sub)division item</nowiki>)
***[[:d:Property:P13518|likes of fictional character]] (<nowiki>particular likes which applies to this fictional character as (usually) stated in their official profile or biography</nowiki>)
***[[:d:Property:P13519|dislikes of fictional character]] (<nowiki>particular dislikes which applies to this fictional character as stated in their official profile or biography</nowiki>)
***[[:d:Property:P13522|number of render output units]] (<nowiki>number of render output units in a graphics processing unit</nowiki>)
***[[:d:Property:P13525|RAM capacity]] (<nowiki>amount of volatile random-access memory (RAM) modules used by this device</nowiki>)
***[[:d:Property:P13549|species protection status]] (<nowiki>Links species, habitat or biotope type with the regulation international or national that protects this species</nowiki>)
***[[:d:Property:P13551|Nation Ranking (primary)]] (<nowiki>main/general ranking for a cycling tournament season</nowiki>)
***[[:d:Property:P13552|Nation Ranking (secondary)]] (<nowiki>youth/U23 ranking for this cycling tournament season</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Property:P13505|badmintoncn.com star ID]], [[:d:Property:P13506|Danskefilmstemmer.dk work or dubbing ID]], [[:d:Property:P13507|geraldika.ru symbol ID]], [[:d:Property:P13508|JSIC code]], [[:d:Property:P13509|The Oxford Dictionary of Music entry ID]], [[:d:Property:P13510|Dark Ride Database ride ID]], [[:d:Property:P13511|Dark Ride Database park ID]], [[:d:Property:P13512|Dark Ride Database manufacturer ID]], [[:d:Property:P13513|Databáze her platform ID]], [[:d:Property:P13514|Mourisco Catalogue work ID]], [[:d:Property:P13515|Radiomuseum vacuum tube/transistor ID]], [[:d:Property:P13516|CAMRA pub ID]], [[:d:Property:P13520|MobyGames attribute ID]], [[:d:Property:P13521|MetalTabs.com track ID]], [[:d:Property:P13523|Moure's Catalog ID]], [[:d:Property:P13524|PromoDJ track ID]], [[:d:Property:P13526|Euronews topic ID]], [[:d:Property:P13527|Audiomack artist ID]], [[:d:Property:P13528|Audiomack album ID]], [[:d:Property:P13529|Europe PMC preprint ID]], [[:d:Property:P13531|SMB-digital asset ID]], [[:d:Property:P13532|Audiomack song ID]], [[:d:Property:P13533|Encyclopaedia of Islam (glossary and index of terms) ID]], [[:d:Property:P13534|Qur'an Wiki article ID]], [[:d:Property:P13535|Itch.io tag ID]], [[:d:Property:P13536|Corago singer ID]], [[:d:Property:P13537|MoNA spectrum ID]], [[:d:Property:P13538|La Croix author ID]], [[:d:Property:P13539|Billie Jean King Cup player ID 2024]], [[:d:Property:P13540|TeamUSA.com athlete ID]], [[:d:Property:P13541|Snopes ID]], [[:d:Property:P13542|A Dictionary of Media and Communication entry ID]], [[:d:Property:P13544|Black Sea Cultural Inventory ID]], [[:d:Property:P13545|PyPI organization name]], [[:d:Property:P13546|The Concise Oxford Dictionary of Archaeology entry ID]], [[:d:Property:P13550|PlayStation Museum product ID]], [[:d:Property:P13553|Urban Dictionary ID]], [[:d:Property:P13554|GOG Dreamlist ID]], [[:d:Property:P13555|RCI number]], [[:d:Property:P13556|Portable Antiquities Scheme image ID]], [[:d:Property:P13557|Orthodox World ID]], [[:d:Property:P13558|Coasterpedia ID]], [[:d:Property:P13559|Ethnologue language family ID]], [[:d:Property:P13560|factordb ID]], [[:d:Property:P13561|SCImago Institutions Rankings ID]], [[:d:Property:P13562|UniRank ID]], [[:d:Property:P13563|Bibliometrics of Ukrainian science person ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Context Window|Context Window]] (<nowiki>The maximum length of an input token in the language model.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/contains nutrient|contains nutrient]] (<nowiki>Food contains nutrient</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/underlying data|underlying data]] (<nowiki>this mathematical structure has these data as part</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/échelle de Beaufort|échelle de Beaufort]] (<nowiki>empirical measure describing wind speed based on observed conditions</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/vlaamsekunstcollectie.be ID|vlaamsekunstcollectie.be ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mobility Database ID|Mobility Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Patrimonio Galego ID|Patrimonio Galego ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Substack username|Substack username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Private Enterprise Number|Private Enterprise Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ComputerLanguage.com definition|ComputerLanguage.com definition]], [[:d:Wikidata:Property proposal/otzovik.com review ID|otzovik.com review ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repertorium kleine politieke partijen 1918-1967 (Persoon)|Repertorium kleine politieke partijen 1918-1967 (Persoon)]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
'''Did you know ?'''
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]] :
** [[d:Wikidata:WikiProject_Nonprofit_Organizations/Ukraine|Nonprofit Organisations: Ukraine]]
** [[d:Wikidata:WikiProject_Stockholm_Archipelago_Trail|Stockholm Archilepago Trail]]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Database reports|database reports]] : [[d:Wikidata:Database_reports/Descriptions_with_Q|Descriptions with QID]] - These Item descriptions contain a QID or Item ID.
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q288771|Hans van Mierlo (Q288771)]] - Dutch politician (1931–2010)
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L28956|Tribe (L28956)]] - English noun (trīb) that can mean "a social division in traditional society", "a political subdivision", or "a genre of Techno Music":
'''Development'''
* Wikidata Query Service: The search platform team finished the remaining work for the [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:SPARQL query service/WDQS graph split|graph split]] and it is going live [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/ZLIUAGRLPQLLBVJSC2AEG7FNTTOER66I/ this week].
* We took part in the [[m:Wikimedia Hackathon 2025|Wikimedia Hackathon in Istanbul]]
* Wikipedia and co: We continued working on improving how Wikidata edits are shown on the watchlist on Wikipedia and co. We are focusing on showing labels instead of IDs for the entities (Items, Properties, ...) linked in the edit summaries ([[phab:T388685]])
* UI: We continued doing small fixes for dark mode support in the UI ([[phab:T385039]])
* Wikibase REST API: We are continuing the work on the search endpoint ([[phab:T383126]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R| You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
'''Weekly Tasks'''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[Wikidata:WikiProject_Govdirectory/Philippines|Philippines]]
* Summarize your [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2025 04 28|Previous issue]] ·
[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Full report]] ·
[[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] ·
[[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]]
[[:d:User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:07, 5 මැයි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28574345 -->
== Wikidata weekly summary #679 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-05-12. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|#678]].<br>Translations are [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|available]]''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming]]:
** [[d:Wikidata:WikiProject Taiwan/噶哈巫 Wikidata 工作坊|Kaxabu Wikidata Workshop]] May 17 at Puli DOC, Nantou
** [[d:Wikidata:WikiProject Taiwan/賽德克 Wikidata Lexeme 工作坊|Seediq Wikidata Lexeme Workshop]] May 18 at Puli DOC, Nantou
* Past: Wikimedia Hackathon happened on May 4. Check out the closing showcase that included some Wikidata-related projects: [https://etherpad.wikimedia.org/p/Wikimedia_Hackathon_2025_Closing_Showcase Etherpad (Hackaton 2025)]
'''Press, articles, blog posts, videos'''
* Blogs
** [[outreach:GLAM/Newsletter/April_2025/Contents/Serbia_report|GLAM and Wikidata: The "GLAMorous Wikidata" Campaign]]: In March 2025, Wikimedia Serbia launched a local thematic campaign called GLAMurous Wikidata, focused on improving data about cultural and heritage institutions on Wikidata.
** [[outreach:GLAM/Newsletter/April_2025/Contents/Netherlands_report|Project "Open Topstukken" ("Open Collection Highlights") - Maastricht University and Radboud University]]: The "Open Topstukken" project is a collaboration between Maastricht University and Radboud University to digitize and publish rare books and manuscripts, with metadata from their Omeka S systems automatically transferred to Wikidata by Wikidata specialists.
** [[outreach:GLAM/Newsletter/April_2025/Contents/Italy_report|Wikidata and Research]]: The programme for the “Wikidata and Research” conference is now available online. Scheduled for 5–6 June 2025 at the University of Florence, this event is convened by a volunteer Scientific Committee in collaboration with Wikimedia Italia and the University of Florence.
* Papers
** [https://www.researchgate.net/publication/391431150_Capacitating_Librarians_with_Wikidata_Literacy_for_Managing_Wikipedia_Information_Resources_Implications_to_Libraries Capacitating Librarians with Wikidata Literacy for Managing Wikipedia Information Resources: Implications to Libraries] By Oyighan et. al., (2025)
** [https://www.researchgate.net/publication/391461181_Social_Biases_in_Knowledge_Representations_of_Wikidata_separates_Global_North_from_Global_South Social Biases in Knowledge Representations of Wikidata separates Global North from Global South] By Das et. al., (2025)
** [https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-89366-7_6 Automatic Curriculum Cohesion Analysis Based on Knowledge Graphs] By Gacek & Adrian (2025).
* Videos
** [https://m.youtube.com/watch?v=2i2w0L2rcRI African Wiki Women Wikidata training for the gender equality campaign]
** [https://m.youtube.com/watch?v=_8JbA1AC4yY Using Listeria tool to create Wikidata lists from Wikidata]
** [https://m.youtube.com/watch?v=OZXEtUrjJrY Using the Mix'n'match tool to match external datasets to Wikidata items.]
** [https://www.youtube.com/watch?v=a57QK4rARpw Connecting the World’s Knowledge with Abstract Wikipedia] By Denny Vrandečić
'''Tool of the week'''
* [https://wdactle.toolforge.org/ Wdactle game] -- is a Wikidata version of Redactle! It's a game where you are shown a Wikidata Item with all labels and words redacted and have to figure out what it is. Guessing a word reveals all the places where it is used. Built by Luca Werkmeister during the Wikimedia Hackathon 2025.
'''Other Noteworthy Stuff'''
* ⚠️ Wikidata Query Service graph split: As you know Wikidata Query Service was no longer able to handle the complete set of data Wikidata has. To address this the graph in Wikidata Query Service has now been split into a main graph (that continues to be at query.wikidata.org) and a scholarly graph (that is at query-scholarly.wikidata.org). For more details please see [[d:Wikidata:SPARQL query service/WDQS graph split|Wikidata:SPARQL query service/WDQS graph split]].
*Join the [[d:Wikidata:Impact stories|Wikidata:Impact stories]] global campiagn. We're celebrating the amazing Wikidata community - editors, developers, librarians, and creators - and inviting you to share how Wikidata is used. Your story can inspire others and grow the community. Submit yours or nominate a cool project by June 6.
'''Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review'''
* Newest General datatypes:
**[[:d:Property:P13564|third-gender population]] (<nowiki>number of third-gender people inhabiting the place</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13565|Encyclopedia of the Serbian National Theatre ID]], [[:d:Property:P13566|vlaamsekunstcollectie.be ID]], [[:d:Property:P13567|Patrimonio Galego ID]], [[:d:Property:P13568|Substack handle]], [[:d:Property:P13569|Sport Express football match ID]], [[:d:Property:P13570|R-Sport match ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/related video|related video]] (<nowiki>less fitting video, used only because a better alternative is not available. If an appropriate video of the item is available, use P10 instead. Value should not be a generic placeholder.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/cosplay of|cosplay of]] (<nowiki>character(s) that are cosplayed in this image or video</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/RFI station ID (timetables)|RFI station ID (timetables)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/registration number of japanese invoice system|registration number of japanese invoice system]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jesuit Online Necrology ID|Jesuit Online Necrology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Geographicus-cartographer|Geographicus-cartographer]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Harper's tag|Harper's tag]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Database of Czech Librarians ID|Database of Czech Librarians ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Open Location Code|Open Location Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CABR-identifier|CABR-identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Onsland-identifier|Onsland-identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Library of Spain Alma ID (BNE v2.0)|National Library of Spain Alma ID (BNE v2.0)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PC98 Images game ID|PC98 Images game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stadtwiki Meißen ID|Stadtwiki Meißen ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rhein-Neckar-Wiki-ID|Rhein-Neckar-Wiki-ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
'''Did you know?'''
* Query examples:
**[https://w.wiki/E3Yi All you want to know about] [[d:Q1030833|The Blue Coats (Q1030833)]]
** [https://w.wiki/97bM Birthplace of Colombians in the Public Domain]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q18386245|Soir d'été sur la plage de Skagen – l'artiste et sa femme (Q18386245)]] - painting by Peder Severin Krøyer from 1899
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L494436|Projektion (L494436)]] - German noun (pro-yek-tsi̯oːn) that can mean "projection", "image display", or "defence mechanism in Psychoanalysis"
'''Development'''
* mul language code: We are fixing an issue where Items can't be found by their mul language label or alias ([[phab:T392058]])
* Wikibase REST API: We are working on phrase matching for the simple search ([[phab:T389011]])
* Dark mode: We fixed a color contrast bug with the entity selector when making new statements ([[phab:T393641]])
* Ontology: We’re working on an updated, more complete version of the wikibase.owl ontology file ([[phab:T371752]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
'''Weekly Tasks'''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[Wikidata:WikiProject_Govdirectory/Italy|Italy]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">
'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|Previous issue]] ·
[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Full report]] ·
[[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] ·
[[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]]
[[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:02, 12 මැයි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28671619 -->
== Wikidata weekly summary #680 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-05-19. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|#679]].<br> Help with [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/THEbotIT 2|THEbotIT 2]] - New functional aspect to [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/THEbotIT 1|automatic creation of items]] describing lexicographical articles of [[s:de:Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft|Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft]] (RE). The described topics of an RE article should also link back to the article.
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** On Thursday, 22 May 2025, from 10:00 to 12:00 (CEST), [https://www.digis-berlin.de/ digiS Berlin] will offer an online workshop titled "Wikidata for GLAMs." The event is free, open to all, and conducted in German. More information and registration is [https://www.digis-berlin.de/wikidata-workshop-am-22-05-2025/ here].
** (Italian) [https://www.attoppa.it/event/introduzione-a-wikidata-e-ai-progetti-wikimedia-lm43 Introduction to Wikidata and Wikimedia projects - LM43] May 29, 2025 12:00 PM to 2:00 PM
** The [[d:Event:Wikidata_and_Sister_Projects|Wikidata and Sister Projects]] online event is nearly here! Four days of sessions on the use of Wikidata in the Wikimedia Projects, join us from '''May 29 - June 1'''. [[d:Special:RegisterForEvent/1291|Register here]]. [[d:Event:Wikidata_and_Sister_Projects#Sessions|See the Program schedule]].
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://diff.wikimedia.org/2025/05/15/wikilearn-news-may-2025/ Diff Blog: Spotlight on Wikidata in the WikiLearn newsletter]: WikiLearn's May 2025 update highlights how its online courses, including Wikidata 101, are effectively helping Wikimedians develop key skills, reduce edit reversion rates, and foster engagement across multiple language communities.
** [https://googlemapsmania.blogspot.com/2025/05/the-meaning-behind-our-place-names.html The Meaning Behind Our Place Names] - The Open Etymology Map uses Wikidata-linked etymology tags in OpenStreetMap to reveal the origins of place names, offering an interactive way to explore the historical and linguistic roots of streets, towns, and landmarks
* Papers
** Preprint: [https://doi.org/10.26434/chemrxiv-2025-53n0w Scholia Chemistry: access to chemistry in Wikidata] - This study explores Wikidata's role in chemistry, highlighting how thousands of new chemicals were added, how new properties and database links enhance chemical representation, and how Scholia
** [https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-91428-7_15 Making an Under-Resourced Language Available on the Wikidata Knowledge Graph: Quechua Language] By Huaman et. al., (2025) - This study integrates Quechua lexical data into Wikidata, adding 1,591 lexemes along with senses, forms, and pronunciation audio, demonstrating how Wikidata can support under-resourced languages in AI-driven Knowledge Graphs to promote linguistic diversity and inclusivity.
** [https://arxiv.org/html/2505.10142v1 Knowledge-Based Aerospace Engineering - A Systematic Literature Review] By Wittenborg et al., (2025) - This study systematically reviews Knowledge-Based Aerospace Engineering, analyzing over 1,000 articles, constructing a knowledge graph mapped to Wikidata, and demonstrating how structured, semantic-based approaches can enhance aerospace design, collaboration, and sustainable aviation
* Videos
** (Italian) [https://m.youtube.com/watch?v=9ELzahfQqY8 Introduction to Wikidata for archives]
** (Sweden) [https://m.youtube.com/watch?v=sGbFNnZi7Pk Stockholm Archipelago Trail OSM Wikidata SDC] By Magnus Salgo
** (German) [https://m.youtube.com/watch?v=Zbq0Y0PnTE0 Instructional video on SPARQL queries in Wikidata] By OER4SDI
''' Tool of the week '''
*[https://www.npmjs.com/package/wikidata-taxonomy Wikidata-Taxonomy] is a Command-line tool and library to extract taxonomies from Wikidata.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* We are improving and expanding our Help and documentation pages, please tell us what you think: [[d:Wikidata:How_to_use_data_on_Wikimedia_projects/Parser_function|Parser Functions]]
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
* Newest General datatypes
**[[:d:Property:P13564|third-gender population]] (<nowiki>number of third-gender people inhabiting the place</nowiki>)
**[[:d:Property:P13571|context window]] (<nowiki>maximum length of an input token in the language model</nowiki>)
**[[:d:Property:P13574|most populous urban area]] (<nowiki>city or town with the largest population in this area (country, state, county, continent, etc.)</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13565|Encyclopedia of the Serbian National Theatre ID]], [[:d:Property:P13566|vlaamsekunstcollectie.be ID]], [[:d:Property:P13567|Patrimonio Galego ID]], [[:d:Property:P13568|Substack handle]], [[:d:Property:P13569|Sport Express football match ID]], [[:d:Property:P13570|R-Sport match ID]], [[:d:Property:P13572|ComputerLanguage.com definition]], [[:d:Property:P13573|Repertorium kleine politieke partijen 1918-1967 (Person)]], [[:d:Property:P13575|RFI station ID (timetables)]], [[:d:Property:P13576|Geographicus cartographer ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/related video|related video]] (<nowiki>less fitting video, used only because a better alternative is not available. If an appropriate video of the item is available, use P10 instead. Value should not be a generic placeholder.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/cosplay of|cosplay of]] (<nowiki>character(s) that are cosplayed in this image or video</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/breed belongs to taxon|breed belongs to taxon]] (<nowiki>taxon to which members of this breed (or these breeds) belong</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Reason for no value|Reason for no value]] (<nowiki>qualifier property to be used with statements having the object "no value", given to provide a reason for "no value"</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/over|over]] (<nowiki>base field of this vector space, base ring of this module, pair of base rings for this bimodule, base monoidal category of this enriched category, etc.</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/has WikiProject|has WikiProject]] (<nowiki>WikiProject which has this topic as its main subject</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/mixing engineer|mixing engineer]] (<nowiki>person responsible for mixing the different sonic elements of a piece of recorded music into a final version of a track</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/normally caused by|normally caused by]] (<nowiki>item that normally causes this effect, but that is not necessarily the cause here</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/criminal motive|criminal motive]] (<nowiki>verified reasoning behind a crime</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/registration number of japanese invoice system|registration number of japanese invoice system]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jesuit Online Necrology ID|Jesuit Online Necrology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Harper's tag|Harper's tag]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Database of Czech Librarians ID|Database of Czech Librarians ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Open Location Code|Open Location Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CABR-identifier|CABR-identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Onsland-identifier|Onsland-identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Library of Spain Alma ID (BNE v2.0)|National Library of Spain Alma ID (BNE v2.0)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PC98 Images game ID|PC98 Images game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stadtwiki Meißen ID|Stadtwiki Meißen ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rhein-Neckar-Wiki-ID|Rhein-Neckar-Wiki-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/R-Sport team ID|R-Sport team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WürzburgWiki ID|WürzburgWiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AW-Wiki ID|AW-Wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wetzipedia ID|Wetzipedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OberpfalzWiki article ID|OberpfalzWiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tüik village id|Tüik village id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/viberate.com Artist Id|viberate.com Artist Id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/African Music Library Band ID|African Music Library Band ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Delfi.lv theme ID|Delfi.lv theme ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ESPN soccer team ID|ESPN soccer team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/15min.lt theme ID|15min.lt theme ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/trove.scot ID|trove.scot ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant d'une personne sur PRET19|Identifiant d'une personne sur PRET19]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Židovski biografski leksikon ID|Židovski biografski leksikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IMDb Interest ID|IMDb Interest ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/E4T9 Map of pubs in Scotland] ([https://wikis.world/@AllyD@mastodon.online/114482324831243753 source])
** [https://w.wiki/EC5v Data about all 60 members of the European Association for Quality Assurance in Higher Education] ([https://x.com/AlexHinojo/status/1923605850607735114 source])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject_zelph |WikiProject_zelph]] - WikiProject zelph focuses on integrating a semantic network system with Wikidata to enhance data quality.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]:[[d:Q16857406| The Jungle Book (Q16857406)]] - 2016 film directed by Jon Favreau
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L339628|pukka (L339628)]] - English adjective (puh-kuh) that can mean "genuine", "highest class", or "complete"
''' Development '''
* UI: We are putting the finishing touches on the new search box that will make it easier to search for Properties, Lexemes and EntitySchemas as well ([[phab:T321543]])
* Dark mode: We fixed the last known issues and are getting ready to roll it out
* Mobile statement editing: We are refining prototypes for testing and started technical investigations
* Wikibase REST API: We are continuing the work on simple search, focusing on phrase matching now ([[phab:T389011]])
* Query Service: We are working on a small experiment to show a notification for simple queries that are better run on other APIs ([[phab:T391264]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Read the full report]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 14:46, 19 මැයි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28740206 -->
== Wikidata weekly summary #681 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-05-27. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|#680]].<br> Help with [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/William_Avery_Bot_12|William Avery Bot 12]] - Task(s): Add [[d:Property:P698|PubMed publication ID(P698)]] to items that lack it, but have [[d:Property:P356|DOI(P356)]], which allows it to be looked up using the [https://biopython.org/docs/1.76/api/Bio.Entrez.html PubMed API].
* [[:d:Wikidata talk:Identifiers#Novalue for missing IDs|Talk: Wikidata Identifiers (No value for missing Ids)]]: about how to indicate that a certain entity is absent in a given database
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** [[d:Event:Wikidata_and_Sister_Projects|Wikidata and Sister Projects]]<br/>During 4 half-days of sessions showcasing and showing how Wikidata supports and is integrated to the other Wikimedia projects<br/>From Thursday, May 29 from 16:00 UTC to Sunday, June 1 13:30 UTC.<br/> [[d:Special:RegisterForEvent/1291|Registration link]] - [[d:Event:Wikidata_and_Sister_Projects#Sessions|Program]] - [[d:Event_talk:Wikidata_and_Sister_Projects|Questions? (Talk page)]]
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://www.openstreetmap.org/user/s8321414/diary/406703 Taiwan Street-view Expedition (Huwei and Tuku, Yunlin, Taiwan)] - joint OSM and Wikidata activity
**
* Papers
** (Italian) [https://www.datocms-assets.com/103094/1747654189-imagines-n-12-cencetti_pellizzari_viti.pdf ''Termini, dati e collegamenti: ‘conversazioni’ tra il Thesaurus del Nuovo soggettario e Wikidata'']: This study is about the history of the cooperation between the [[:d:Q16583225|Thesaurus del Nuovo soggettario]] (the main [[:d:Q17152639|thesaurus]] used by Italian libraries for subject indexing) and Wikimedia projects, initially Wikipedia and now mainly Wikidata
** [https://arxiv.org/pdf/2505.16635 WikiDBGraph: Large-Scale Database Graph of Wikidata for Collaborative Learning] By Wu et al., (2025) — This study introduces WikiDBGraph, a network of 100,000 linked databases from Wikidata, using 17 million connections to improve AI learning and reveal challenges in handling interconnected data.
** [https://arxiv.org/pdf/2505.16383 Filling in the Blanks? A Systematic Review and Theoretical Conceptualisation for Measuring WikiData Content Gaps] By Ripoll et al., (2025) – The paper systematically reviews content gaps in Wikidata, proposing a typology of missing data and a framework to measure these gaps, highlighting their impact on knowledge quality and completeness.
** [https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-91705-9_5 AI in Data Management and Analysis] By Haber et al., (2025) – This paper explores how AI streamlines academic data tasks like cleaning and analysis, whike tools like Google DataPrep, Airtable and Wikidata help researchers, but human oversight is key to maintaining accuracy and ethics in research.
* Videos
** [https://m.youtube.com/watch?v=CBCgyF-WAP4&pp=0gcJCdgAo7VqN5tD Using PetScan to create lists from Wikipedia and Wikidata] By Tamsin Braisher ([[d:User:DrThneed|Dr Thneed]]).
** (Spanish) [https://m.youtube.com/watch?v=nxgB7LvG1N0 Connecting Collections: Wikidata as a Bridge between Museums and Communities] By Museo de los Museos and Carla Toro.
''' Tool of the week '''
* [[mw:Special:MyLanguage/Wikidata_Toolkit|Wikidata Toolkit]] The Wikidata Toolkit is an open-source Java library for using data from Wikidata and other Wikibase sites. Its main goal is to make it easy for external developers to take advantage of this data in their own applications.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* A discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]] is now open: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Some of the hypothesis involve Wikidata. You can read the various hypothesis and have your say at [[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]].
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes: none
** External identifiers: [[:d:Property:P13576|Geographicus cartographer ID]], [[:d:Property:P13577|Wikibase of Czech Librarians ID]], [[:d:Property:P13578|Jesuit Online Necrology ID]], [[:d:Property:P13579|Ons Land ID]], [[:d:Property:P13580|VejinBooks author ID]], [[:d:Property:P13581|PC98 Images game ID]], [[:d:Property:P13582|Rhein-Neckar-Wiki ID]], [[:d:Property:P13583|CvLAC ID]], [[:d:Property:P13584|Stadtwiki Meißen ID]], [[:d:Property:P13585|WürzburgWiki ID]], [[:d:Property:P13586|Wetzipedia ID]], [[:d:Property:P13587|AW-Wiki ID]], [[:d:Property:P13588|Tüik village ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/LSF rating|LSF rating]] (<nowiki>Indonesia film classification administered by the Indonesian Film Censorship Board</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/image of cosplay|image of cosplay]] (<nowiki>cosplay that depicts this character or person</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Classificazione Guizzi degli strumenti musicali|Classificazione Guizzi degli strumenti musicali]] (<nowiki>Guizzi's classification system of musical instruments</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/name translation|name translation]] (<nowiki>translation into native language</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Concertzender ID|Concertzender ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MCW-PL article ID|MCW-PL article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Polska Biblioteka Muzyczna PBM|Polska Biblioteka Muzyczna PBM]], [[:d:Wikidata:Property proposal/norsk soldatregister person ID|norsk soldatregister person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Databank verkiezingsuitslagen|Databank verkiezingsuitslagen]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TNT Sports soccer team ID|TNT Sports soccer team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NHK Archives Portal Broadcasting History ID|NHK Archives Portal Broadcasting History ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lithuanian lake ID|Lithuanian lake ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sierra Wiki article ID|Sierra Wiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fondazione Ragghianti Fototeca image ID|Fondazione Ragghianti Fototeca image ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/archive creator archieven.nl|archive creator archieven.nl]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples: [https://w.wiki/EFJi Exemplars of the Magna Carta] ([[d:Special:MyLanguage/Wikidata_talk:WikiProject_Manuscripts#Magna_Carta |source]])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[m:Special:MyLanguage/Event:Revitalizing_UK_History|Revitalizing UK History]]- A wikiproject with the aim of enriching UK historical figures.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]:[[d:Q19689203|The BFG (Q19689203)]] - 2016 film by Steven Spielberg
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L580449|trucco (L580449)]] - Italian noun (ˈtruk.ko) meaning "deceptive ploy", "makeup", or "strategic maneuver"
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country:
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] [[:d:User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 16:47, 27 මැයි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28755133 -->
== Wikidata weekly summary #682 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-06-02. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|#681]].<br> Help with [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Bot/Wikidata_Translation_Bot|Wikidata Translation Bot]] - task/s: Automate translation of Item Labels and Descriptions across supported languages and submit them using the official Wikidata API.
* New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Mass-editing policy|Mass-editing policy]]
* Closed request for comments:
** [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Rename_PeakFinder_ID_(P3770)|Rename PeakFinder ID (P3770)]] - Property was renamed.
** [[d:Wikidata:Requests_for_comment/Domain_name_as_data|Domain name as data]] - property [[d:Property:P13337|domain name (P13337)]] was created.
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** New Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] project series! We have our next LD4 Wikidata Affinity Group event series on the Wikidata Graph Split project. Our first event will include guests from the Wikidata Search team to discuss the recent graph split project. Join us Tuesday, June 3, 2025 at 9am PT/ 12pm ET/ 16:00 UTC / 6pm CEST (Time zone converter). Please see our [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Project_Series/GraphSplit project page] for more information and Zoom links.
** OpenStreetMap X Wikidata Meetup #77 June 9 Time: 19:30-21:00 UTC+8 at [[d:Special:MyLanguage/Q61752245|Mozilla Community Space Taipei (Q61752245)]]
** Revitalizing UK History #June 7 Time 16:00 UTC [https://meta.wikimedia.org/wiki/Event:Revitalizing_UK_History Revitalizing UK History]
* Just missed it?
** Wikidata and Sister Projects: [[d:Event:Wikidata_and_Sister_Projects#Sessions|full day videos and presentation slides are being made available on the program page]].
** [https://wikimedia.es/evento/concurso-coordinate-me-2025-online/ Coordinate Me 2025], the contest to add [[d:Property:P625|geographic coordinates (P625)]] for countries with low representation has ended. Who will be declared winner?
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://osl.hypotheses.org/16774 Wikidata promotes Sister Projects through interwiki links] SLUB Open Science Lab writer Jens Bemme has put together a comprehensive article covering the recent online event and many examples of Wikidata being used.
* Papers
** [https://arxiv.org/pdf/2505.21693 MAKIEVAL: A Multilingual Automatic Wikidata-based Framework for Cultural Awareness Evaluation for LLMs] By Zhao et al., (2025) - This paper presents MAKIEVAL, a framework for evaluating cultural awareness in LLMs across languages, showing that models exhibit stronger cultural awareness when prompted in English.
** [https://www.arxiv.org/pdf/2505.19971 Conversational Lexicography: Querying Lexicographic Data on Knowledge Graphs with SPARQL through Natural Language] By Sennrich & Ahmadi (2025) - This paper develops a natural language interface for retrieving lexicographic data from Wikidata, creating a taxonomy and dataset, and evaluating language models, with GPT-3.5-Turbo showing the best generalization despite scalability challenges.
** [https://arxiv.org/pdf/2505.23461 UAQFact: Evaluating Factual Knowledge Utilization of LLMs on Unanswerable Questions] By Tan et al., (2025) - This paper introduces UAQFact, a bilingual dataset for evaluating LLMs on unanswerable questions, showing that models struggle to fully utilize stored factual knowledge even with external support.
* Videos
** [https://m.youtube.com/watch?v=NC6zkOznAeM Listful Thinking:Using Wikidata to support editing workflows] By Dr Thneed
** (French) [https://m.youtube.com/watch?v=sdsPS8Af6YE Using Wikidata to gain visibility on the internet?] By Nelly Darbois
** [https://m.youtube.com/watch?v=BY_2T6yB56Q How to create a SPARQL Query to search Wikidata Item Description] By vlogize
** (Spanish) [https://m.youtube.com/watch?v=1j6pHOBRqt0 Wikimedia Commons and Wikidata tutorial for the subject of Virreinal Art] By Luis Alvaz
** [https://youtube.com/playlist?list=PLduaHBu_3ejPiMknpyQFM43rivJbn33Ff&si=F7kedfs1h48e-xQ7 Wikidata and Sister Projects (YouTube Playlist)] - full daily recordings from the Wikidata and Sister Projects event.
''' Tool of the week '''
* [https://github.com/brawer/wikidata-qrank Wikidata Qrank] is a ranking signal for Wikidata entities. It gets computed by aggregating page view statistics for Wikipedia, Wikitravel, Wikibooks, Wikispecies and other Wikimedia projects. For example, according to the QRank signal, the fictional character Pippi Longstocking ranks lower than Harry Potter, but still much higher than the obscure Äffle & Pferdle.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* [https://www.should-i-watch-this.com Should I watch this?] - Enter a film title or IMDb ID to get a recommendation, uses data from Wikidata.
* Job Openings - want to help shape the future of Wikidata or Wikibase?
** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/56640059/Software-Engineer-Wikidata-all-genders-?jobDbPVId=220899039&l=en Software Engineer (Wikidata)]
** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/55063868/Staff-Engineer-Wikidata-all-genders-?jobDbPVId=209936577&l=en Staff Engineer (Wikidata)]
** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/56244967/UX-Designer-Wikibase-Cloud-all-genders-?jobDbPVId=216209752&l=en UX Designer (Wikibase Cloud)]
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes:
***[[:d:Property:P13589|reason for no value]] (<nowiki>qualifier property to be used with statements having the object "no value", given to provide a reason for "no value"</nowiki>)
***[[:d:Property:P13593|cosplay of]] (<nowiki>characters that are cosplayed in this image or video</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Property:P13590|espn.com soccer team ID]], [[:d:Property:P13591|Yale LUX ID]], [[:d:Property:P13592|Židovski biografski leksikon ID]], [[:d:Property:P13594|verkiezingsuitslagen database ID]], [[:d:Property:P13595|Norwegian soldier register 1940 ID]], [[:d:Property:P13596|Polish Music Library PBM ID]], [[:d:Property:P13597|MCW-PL article ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/UK Mutual Registration Number|UK Mutual Registration Number]] (<nowiki>identifier for an organisation in the UK's Mutuals Public Register</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Scilit organization ID|Scilit organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/paleo.ru person ID|paleo.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Assemblée nationale du Québec non-élu|identifiant Assemblée nationale du Québec non-élu]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ThinkyGames genre ID|ThinkyGames genre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Letopis of MSU person ID|Letopis of MSU person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MAI person ID|MAI person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/istina.msu.ru journal ID|istina.msu.ru journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MultimediaWiki page ID|MultimediaWiki page ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Submarine Cable Map ID|Submarine Cable Map ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nederlands Film Festival person ID|Nederlands Film Festival person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CTS URN|CTS URN]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Scientific heritage of Russia person ID|Scientific heritage of Russia person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Virtual necropolis of Ukrainian emigration person ID|Virtual necropolis of Ukrainian emigration person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Cycling Federation person ID|Russian Cycling Federation person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Memories of the Gulag and Their Authors person ID|The Memories of the Gulag and Their Authors person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yandex Books author ID|Yandex Books author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Theatre museums of Russia person ID|Theatre museums of Russia person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Reabilitovani istoriyeyu person ID|Reabilitovani istoriyeyu person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CARLA ID|CARLA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Boosty author ID|Boosty author ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/ELXS All lexemes in Minangkabau (sorted chronologically by their entry time)]
** [https://w.wiki/EMbF Film Directors who are still alive]
* Schema examples:
**
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Status_updates/Next WikiProject WordNet]
* WikiProject Highlights:
**
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]:[[Wikidata:Database reports/Most linked category items|list of the most linked category page items]]
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]:[[d:Q18407657|
Captain America: Civil War (Q18407657)]] - 22016 film by Anthony and Joe Russo
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L1250690|(L1250690)
spegnere (L1250690)]] - Italian verb "switch off" or "to die"
''' Development '''
* Vector 2022 skin: We enabled dark mode for Items, Properties and Lexemes on Wikidata ([[phab:T389330]])
* Mobile statement editing: We are continuing with the technical investigation.
* Diffs: We merged a volunteer patch by Matěj Suchánek to format quantity diffs a bit more sensibly ([[phab:T394585]])
* Search in the UI: We enabled the new search on https://test.wikidata.org and https://wikidata.beta.wmflabs.org. It lets you easily search in other entity types as well now, not just Items. Please give it a try.
* Wikibase REST API: We are continuing the work on integrating simple search, specifically phrase matching ([[phab:T389011]])
* Query Service: We are working on an experiment to add a small dialog to inform people about alternative access methods for very simple queries that don't require SPARQL ([[phab:T391261]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country:
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] [[:d:User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:17, 2 ජූනි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28806202 -->
== Wikidata weekly summary #683 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-06-10. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|#682]].<br> Help with [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Translations]].''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Discussions '''
* Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests_for_permissions/Administrator/Coinhote|Coinhoe]] - RfP scheduled to end after 10 June 2025 23:49 (UTC)
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]: New Linked Data for Libraries [[d:Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] project series! We have our next LD4 Wikidata Affinity Group event series on the Wikidata Graph Split project. Our second event will be a conversation with Daniel Mietchen and Lane Rasberry about [https://scholia.toolforge.org/ Scholia], the Wikidata frontend which generates and presents scholarly profiles based on WikiCite content. They'll speak to Scholia's current state and roadmap, with consideration for the recent Wikidata graph split. Tuesday, June 10, 2025 at 9am PT/ 12pm ET/ 16:00 UTC / 6pm CEST. More info and Zoom links: [[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Project_Series/GraphSplit|project page]].
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://github.com/trokhymovych/wikidata-vandalism-detection Graph-Linguistic Fusion: Using Language Models for Wikidata Vandalism Detection]: resources to reproduce training and evaluation procedure for the paper Graph-Linguistic Fusion: Using Language Models for Wikidata Vandalism Detection
** [https://docs.google.com/document/d/1EyInxNXvz3rmmlTeYOKg6Sr5EKG--4mzBXlaz_HhYRY/edit?usp=sharing Cataloguing guidelines for representing the Memory of the World International Register on Wikidata] Google Doc to shape the process of a coming data upload: comments are open.
** [https://outreach.wikimedia.org/wiki/GLAM/Newsletter/May_2025/Contents/Memory_of_the_World_report GLAM:Memory of the World Report:] Hannah Drummen at UNESCO, alongside data expert Martin, has completed a structured dataset of 496 International Register items, ready for bulk upload to Wikidata in June, with an aim to enhance accessibility and define best practices for future updates.
** [[d:outreach:GLAM/Newsletter/May_2025/Contents/Biodiversity_Heritage_Library_report|Wikidata QID updates to BHL catalogue]]: The BHL Lead Developer, Mike Lichtenberg, is ensuring periodic Wikidata Qid refreshes in the BHL Catalogue, with the working group advising a downloadable post-refresh report for OpenRefine integration, to be sent to the BHL Metacat group for reconciliation by Siobhan or other Wikidata editors.
** [[d:outreach:GLAM/Newsletter/May_2025/Contents/Indonesia_report GLAM Wiki|Wikidata training & Datathon in Indonesia]]: Wikimedia Indonesia hosts WikiLatih Wikidata training to enhance skills in editing Indonesian cultural heritage data on Wikidata, while Datathon challenges participants to make the most edits on museum-related topics in Indonesia.
* Papers
** [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40481658/ Wikidata for Botanists: Benefits of collaborating and sharing Linked Open Data] By von Mering et al., (2025) - This paper explores Wikidata as a multilingual open knowledge base for botany, highlighting its role in connecting botanical information across sources, and calling on the botanical community to enhance its content.
** [https://www.nature.com/articles/s41597-025-05200-8 CS-KG 2.0: A Large-scale Knowledge Graph of Computer Science] By Dessí et al., (2025) - This paper introduces CS-KG 2.0, an advanced AI-powered knowledge graph built from 15 million research papers, designed to enhance scientific exploration by structuring and interconnecting vast amounts of computer science literature.
* Videos
** [https://www.youtube.com/watch?v=FHhvcvvFPsA Using the Wiki List tool] - GoogleSheet with formulae for retrieving Wikidata values and writing QuickStatements commands.
** [https://m.youtube.com/watch?v=0eGNxqvW89M Introduction to Wikidata] By Robin Isadora Brown and Lane Rasberry
** [https://m.youtube.com/watch?v=ijwiYthh6CY Wikidata Editing] By Kusaal Wikipedia Community
** (Portuguese) [https://m.youtube.com/watch?v=UWuRQstMm8E Federating academic SPARQL searches in Wikidata] By Tiago Lubiana
''' Tool of the week '''
* [https://phonemes.toolforge.org/ Wikidata Phonemes] This is the web application developed specifically for Wikidata IOLab. In here you can add phonemes to a whole bunch of languages, basing your work on the work that the brazilian students of their national olympiad did while editing Wikipedia.
* [https://www.should-i-watch-this.com/Mission%20Imposible/2018 Should I watch this?] is a tool that helps users decide whether a movie or show is worth watching.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
* Newest General datatypes
**[[:d:Property:P13598|Guizzi's classification of musical instruments]] (<nowiki>Guizzi's classification system of musical instruments</nowiki>)
**[[:d:Property:P13602|single taken from the album]] (<nowiki>indicates the album from which the item is taken</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13599|GameSpot platform ID]], [[:d:Property:P13600|OberpfalzWiki article ID]], [[:d:Property:P13601|Private Enterprise Number]], [[:d:Property:P13603|TNT Sports soccer team ID]], [[:d:Property:P13604|Fondazione Ragghianti Fototeca image ID]], [[:d:Property:P13605|ROAR ID]], [[:d:Property:P13606|15min.lt theme ID]], [[:d:Property:P13607|FMJD person ID]], [[:d:Property:P13608|NAQ non-elected person ID]], [[:d:Property:P13609|paleo.ru person ID]], [[:d:Property:P13610|Sierra Wiki article ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New External identifier property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Biblioteca Pública|Biblioteca Pública]] (<nowiki><nowiki>{{TranslateThis</nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Libretexts ID|Libretexts ID]] (<nowiki>the world's largest collection of free OER textbooks online</nowiki>)
* External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Évêques suisses|identifiant Évêques suisses]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia Galega Universal ID|Enciclopedia Galega Universal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Deaf Movie Database|Deaf Movie Database]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Affiliated Dissemination of Literacy among Georgians ID|Biographical Dictionary of Affiliated Dissemination of Literacy among Georgians ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Physicians of Georgia ID|Biographical Dictionary of Physicians of Georgia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Athletes of Georgia ID|Biographical Dictionary of Athletes of Georgia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Winemakers of Georgia ID|Biographical Dictionary of Winemakers of Georgia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/matricule number|matricule number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/inn|inn]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Debian Wiki article|Debian Wiki article]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Desura game ID (archived)|Desura game ID (archived)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Diccionario de catedráticos españoles de derecho ID|Diccionario de catedráticos españoles de derecho ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/QUDT dimension ID|QUDT dimension ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/ERgB Wikisource transcriptions of texts on the Memory of the World International Register], ([[d:User:MartinPoulter/queries/memory_of_the_world#Wikisource_transcriptions_of_individual_texts|source]])
** [https://w.wiki/4cn2 Bills and coins of Brazilian Real (with pictures)]
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProject]] highlights: [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_Names/be-tarask Names/Belarusian] - This WikiProject aims to add structured and linguistic data to Wikidata to enable the study of people's names across all time periods, regions, and languages.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q5901134|Ant-Man (Q5901134)]] - 2015 film directed by Peyton Reed
''' Development '''
* Mobile editing of statements: We are doing initial development focusing on technical investigations and basic UI elements ([[phab:T394292]], [[phab:T394886]])
* Lexemes: We are looking into a rare error when trying to do undo certain Lexeme edits ([[phab:T392372]])
* Watchlist/Recent changes on Wikipedia: We continued working on showing labels instead of IDs in the edit summaries of Wikidata changes that are shown in the watchlist and recent changes of Wikipedia and co ([[phab:T388685]])
* Wikibase REST API: Finishing touches on simple search ([[phab:T383126]])
* Query Service UI: Added experimental popup to point people running very simple queries to other available access methods ([[phab:T391264]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 13:22, 10 ජූනි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28846270 -->
== Wikidata weekly summary #684 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-06-16. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|#683]].<br>''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/african-wikimedians@lists.wikimedia.org/thread/7ZEIMLZEQXFLSXPT2N6FROB2TCMMKVVW/ GLAM Wiki Conference 2025] - Program Call-for-Proposals: Deadline 15 June.
** [[d:Q134950534|COSCUP 2025 (Q134950534)]] [[m:Wikimedia Taiwan/Wikidata Taiwan/COSCUP 2025|Open Street Map x Wikidata Track]] - [[d:Q699543|National Taiwan University of Science and Technology (Q699543)]] 9 August - 10 August.
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://professional.wiki/en/news/wikibase-faceted-search-released Wikibase Faceted Search Released] ([https://www.youtube.com/watch?v=CxKWpTQBrqk demo video])
** [https://github.com/watmildon/DecomissionedAircraftMap DecomissionedAircraftMap] (see tool below) - The Decommissioned Aircraft Map project uses Wikidata to enhance its mapping of historic aircraft by pulling images from linked Wikidata entries. Users can contribute by adding or correcting Wikidata tags on OpenStreetMap, ensuring accurate representation of aircraft locations and visuals. By Watmildon.
* Videos: [https://m.youtube.com/watch?v=aDVeeym9Dpg Querying Wikidata using tools such as QuickStatements and Petscan] - Wikimedia Community User Group Uganda
''' Tool of the week '''
* [https://dataviz.toolforge.org/ Wikidata Visualization]: a visualization tool for Wikidata SPARQL queries
* [https://overpass-ultra.us/#map&query=url:https://raw.githubusercontent.com/watmildon/DecomissionedAircraftMap/refs/heads/main/AircraftMap.ultra&m=0.87/0/0 DecomissionedAircraftMap] (as a demonstration of the power of OpenStreetMap into Wikidata): pulls geodata for displayed aircraft from OpenStreetMap and generates thumbnails from linked Wikidata entries.
* [http://tiago.bio.br/query-split-tester Query split tester] (Beta): webtool to see the impact on the graph split on your SPARQL query.
''' Other Noteworthy Stuff '''
* Nominations for the [[m:Coolest_Tool_Award|Coolest Tools Award]] 2025 are open. Nominate your favorite tool! Nominations are due by the 25th of this month already.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
* Newest General datatypes
**[[:d:Property:P13612|breed belongs to taxon]] (<nowiki>taxon to which members of this breed (or these breeds) belong</nowiki>)
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13611|CARLA ID]], [[:d:Property:P13613|Enciclopedia Galega Universal ID]], [[:d:Property:P13614|ThinkyGames genre ID]]
* New External identifier property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/worn on|worn on]] (<nowiki>part of the body where an item of clothing, equipment, or jewelry is worn</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/rewards this type of work|rewards this type of work]] (<nowiki>kind of work for which an award is given</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/sign meaning|sign meaning]] (<nowiki></nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/trailer of|trailer of]] (<nowiki>works that this trailer video represents</nowiki>)
* External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Facebook image ID|Facebook image ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DE-BIAS ID|DE-BIAS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Author identifier in FragTrag|Author identifier in FragTrag]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Niedersächsische Personen-ID|Niedersächsische Personen-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FBref match ID|FBref match ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FBref competition ID|FBref competition ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/EKb5 A visual representation of the birthplaces and death places of women medical doctors who qualified in the UK between 1877 and 1914.] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Place_of_birth_to_Place_of_Death_-_arrow_indicator?|source]])
** [https://w.wiki/6RiP Distinct languages of Wikidata Lexemes]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject_PCC_EMCO_Wikidata_CoP|EMCO Wikidata CoP]] - EMCO promotes the discovery and use of the world’s knowledge by supporting metadata producers in library and other cultural heritage communities.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q50008|The Times (Q50008)]] - British daily national newspaper based in London
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L3348|right (L3348)]] - English adjective (rīt) meaning "opposite of left", "correct/just", or "politically conservative"
''' Development '''
* Mobile editing:
** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/GX3FR7E6ASLEOP7LLKXTYCJ6O34QX3QJ/ Share your feedback on the new prototype that brings statement editing on Items to mobile].
** We continued base work for making editing statements on mobile possible.
* Simple search is now available in the Wikibase REST API! You can find information and leave feedback [[d:Wikidata talk:REST API feedback round|here]].
* Lexemes: We’re working on a WikibaseLexeme error that happens when trying to revert the deletion of a form that was already undeleted ([[phab:T392372]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country:
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|Previous issue]] · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 14:29, 16 ජූනි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28856554 -->
== Wikidata weekly summary #685 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-06-23. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|#684]].<br>''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Events '''
* Join us for the third [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] event on the Wikidata Graph Split project, [https://zonestamp.toolforge.org/1750780800 Tuesday, June 24 at 9am PT / 12pm ET / 16:00 UTC / 6pm CEST]. We’ll share updates on the Query Service, tools, and SPARQL learning resources. Stanford researchers Shicheng Liu and Sina Jandaghi Semnani will present their Spinach Wikidata Agent, which translates complex questions into SPARQL queries [[d:Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Project_Series/GraphSplit|Project page]]
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Presentations
** [https://doi.org/10.5281/zenodo.15690771 Slides of the panel] ''MediaWiki-based tools and services in Digital Humanities workflows'', part of the DARIAH-EU Annual Event 2025 in Göttingen: (the panel was about Wikibase instances, including Wikidata)
* Blogs
** [https://stefan.bloggt.es/2025/06/wer-war-wie-oft-bei-lanz-schoener-leben-mit-linked-data/ Who appeared how often on Lanz?] (in German)
** [https://techinformed.com/wikidata-leader-on-open-data-in-age-of-ai/ Wikidata’s Lydia Pintscher on importance of open data in the age of AI]
* Papers
** [https://www.psypost.org/scientists-uncover-surprisingly-consistent-pattern-of-scholarly-curiosity-throughout-history/ Scientists uncover surprisingly consistent pattern of scholarly curiosity throughout history]
** [https://nph.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ppp3.70050 ''The women honoured in flowering plant genera: From myth to reality''] by [[User:Ambrosia10|Ambrosia10]] and colleagues used Wikidata to publicly curate the information.
* Videos
** [https://m.youtube.com/watch?v=j8hxYuqCVm4 Holy wells and OpenData - a talk about Wikidata et al.]
** [https://m.youtube.com/watch?v=Ek629n_-2v4&pp=0gcJCfwAo7VqN5tD Wikidata Graph Split - Writing an FAQ] - By Tiago Lubiana
** [https://m.youtube.com/watch?v=mI9KmLI_NNA Taller introducción a Wikidata - Erika Guetti Suca]
** [https://m.youtube.com/watch?v=2177TktBLok Wikidata Lab XLV: Quick Statements 3.0 - Part II] By Wikimedia Brasil
** (Spanish) [https://m.youtube.com/watch?v=W74pw00i4IQ ¿Qué es Wikidata y cómo se edita?] By Wikimedia Colombia
''' Tool of the week '''
* [https://femiber.upf.edu/ FEMIber]: a digital humanities tool that uses structured data aligned with Wikidata principles to document and analyze how women are represented in medieval Iberian chronicles.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
* Newest External identifiers: [[:d:Property:P13615|The Memories of the Gulag and Their Authors person ID]], [[:d:Property:P13616|Debian Wiki article]], [[:d:Property:P13617|UK Parliament bill ID]], [[:d:Property:P13618|CPJ topic ID]], [[:d:Property:P13619|Desura game ID (archived)]], [[:d:Property:P13620|Diccionario de catedráticos españoles de derecho ID]], [[:d:Property:P13621|Swiss Bishops ID]], [[:d:Property:P13622|KNDB person ID]], [[:d:Property:P13623|MAI person ID]], [[:d:Property:P13624|necropolis.uinp.gov.ua person ID]]
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New General datatypes property proposals to review:
**[[:d:Wikidata:Property proposal/état|état]] (<nowiki>state of the matrix while printing</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Federal Tax Service ID|Russian Federal Tax Service ID]] (<nowiki>identifier of Russian Tax Service for people or organization</nowiki>)
**[[:d:Wikidata:Property proposal/donation URL|donation URL]] (<nowiki>official URL for making donations to the subject</nowiki>)
* New External identifier property proposals to review: [[:d:Wikidata:Property proposal/Ukrainian Memorial person ID|Ukrainian Memorial person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Memorial Platform person ID|Memorial Platform person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Klimadashboard.de region ID|Klimadashboard.de region ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Taiwan Central News Agency News topic id|Taiwan Central News Agency News topic id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant HAL d'une collection|identifiant HAL d'une collection]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CoreTennis.net player ID|CoreTennis.net player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant sujet du dictionnaire biographique du Canada|identifiant sujet du dictionnaire biographique du Canada]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AMNH entity ID|AMNH entity ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/nasljerseys.com player ID|nasljerseys.com player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Portal Decentralization hromada ID|Portal Decentralization hromada ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Portal of united hromadas of Ukraine hromada ID|Portal of united hromadas of Ukraine hromada ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archive of Our Own story ID|Archive of Our Own story ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/rada.info council ID|rada.info council ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/International Tennis Federation player ID|International Tennis Federation player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Confederation of African Tennis player ID|Confederation of African Tennis player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Artvee artwork ID|Artvee artwork ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
** [https://w.wiki/EKb5 Place of birth to Place of Death - arrow indicator] ([https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Request_a_query source])
** [https://w.wiki/tZJ Map with place of birth and years of cartographers] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Place_of_birth_to_Place_of_Death_-_arrow_indicator?|source]])
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_Personal_Collections WikiProject Personal Collections] - The WikiProject Personal Collections aims to develop standardized terms, multilingual ontologies, and best practices for consistently describing personal collections and archives on Wikidata.
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q484365|David Duchovny (Q484365)]] - American actor and writer
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L183915|газ (L183915)]] - Russian noun (ɡas) meaning "gas (physical state)", "natural gas", or "accelerator pedal"
''' Development '''
* Query Service: It is now possible to download query results in Wikidata Query Service that include coordinates as GeoJSON (KML & GPX should also be available soon). Thanks to Atom.oil.2 for the patch. ([[phab:T216601]])
* Wikidata integration in Wikipedia and co: We are continuing the work on improving how Wikidata changes show up in watchlist and recent changes, specifically showing labels instead of IDs in the future. ([[phab:T388685]])
* Search: We enabled the new search box that makes it easier to search in Properties, Lexemes and EntitySchemas as well. We are working on minor fixes based on feedback.
* Mobile statement editing: We are working on showing the first statements in the new way - mostly tech demo and nothing to see yet ([[phab:T394886]])
* Federation: We are looking into measuring and better understanding queries that use SPARQL federation.
* REST API: We continued working on prefix search for Items in the API ([[phab:T388209]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject_Govdirectory/Norway|Norway]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|Previous issue]] · [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Current|Current issue]] · [[:d:User:Mohammed Abdulai (WMDE)|Mohammed Abdulai (WMDE)]] [[:d:User talk:Mohammed Abdulai (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 15:12, 23 ජූනි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Mohammed Abdulai (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28856554 -->
== Wikidata weekly summary #686 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]]
<div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'' Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata in the<br>week leading up to 2025-06-30. Missed the previous one? See issue [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|#685]].<br>''</div>
<div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;">
''' Events '''
* [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Upcoming events]]:
** 8-11 September: [https://openrefine.org/blog/2025/06/10/OpenRefine-2025-Barcamp OpenRefine Barcamp] - fully virtual, registrations and call for sessions are open
** [[d:Event:WikidataCon_2025|WikidataCon 2025]] returns this year on the theme of Connecting People through Linked Open Data...on the links below you can
*** [[d:Special:RegisterForEvent/1340|Register to the event]] to get updates and news
*** Submit now, the [https://pretalx.com/wikidatacon-2025/cfp Call for Proposals is open!]
** [https://www.hsozkult.de/event/id/event-155988 Wikidata for Jewish Studies], a hands-on Wikidata workshop at the Akademie der Wissenschaften und der Literatur, Mainz from September 8-9, 2025. (Registration by July 18)
** [https://wikimedia.org.au/wiki/Drop_in_and_Wikidata_-_June_2025 Drop in and Wikidata] - This regular online meeting has moved to the last Thursday of every month. [https://us06web.zoom.us/j/88415120219 Join via Zoom]
''' Press, articles, blog posts, videos '''
* Blogs
** [https://diff.wikimedia.org/2025/06/28/visualizing-knowledge-how-indonesians-turn-wikidata-into-stories-that-matter/ Visualizing Knowledge] - how Indonesians turn Wikidata into stories that matter. This article details the efforts and winners of a WM Indonesia organised 30-day competition to create cool visualizations powered through Wikidata.
** [https://www.lpi.org/blog/2025/06/25/openrefine-data-workflow-via-open-source-collaboration/ OpenRefine: Data workflow via open source collaboration] - the Linux Professional Institute interview the project manager of OR, Martin Magdinier, on the journey developing this data manipulation tool.
''' Tool of the week '''
* [https://www.wikidata.org/wiki/User:Jon_Harald_S%C3%B8by/senseItemLabel.js User:Jon Harald Søby/senseItemLabel.js] What it does is that when you add a P5137 statement in a lexeme, it will let you add the lemma as a label to the item in one click, if the item doesn't have a label in that language yet, or if the label is different (very useful for case differences, for instance)
''' Other Noteworthy Stuff '''
* The [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_Ontology/Ontology_Course Wikidata Ontology Course] has finished its course sessions. The slides for all sessions of the course are available on the course page. Part of participating in the course was to set up a project related to the Wikidata Ontology. Current information on the projects, many of which are continuing after the end of the course is now [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_Ontology/Ontology_Course#Projects available]. If you are interested in one or more of the projects please follow the project, add something to its discussion page, or contribute to it.
* [https://wissenschaftlichestellenangebote.com/phd-position-in-history,i18518.html PhD Position in Digital History] at the University of Luxembourg is seeking someone with experience in Wikibase and Linked Open Data.
''' Newest [[d:Special:ListProperties|properties]] and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review '''
<!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE -->
* Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]:
** General datatypes: none
** External identifiers: none
<!-- END NEW PROPERTIES -->
<!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE -->
* New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review:
** General datatypes:
***[[:d:Wikidata:Property proposal/defining Prolog formula|defining Prolog formula]] (<nowiki>Prolog rule expressing the intended logical behavior of a property, for use in ontology formalization and rule-based reasoning.</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/Codes for the administrative divisions of the People's Republic of China|Codes for the administrative divisions of the People's Republic of China]] (<nowiki>identifier for administrative divisions of People's Republic of China, published by Ministry of Civil Affairs of the People's Republic of China</nowiki>)
***[[:d:Wikidata:Property proposal/ENTSO-E resource type|ENTSO-E resource type]] (<nowiki>ENTSO-E code for type of Power System Resource. Alias: PSR type, electrical aset type</nowiki>)
** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Film Atlas ID|Film Atlas ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FLBB player ID|FLBB player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MarathonView person ID|MarathonView person ID]]
<!-- END NEW PROPOSALS -->
You can comment on [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open property proposals]]!
''' Did you know? '''
* Query examples:
**[https://w.wiki/EYkW UNESCO Memory of the World International Register (now complete up to 2023)] ([[d:User:MartinPoulter/queries/memory_of_the_world|source]])
**[https://w.wiki/EZ9o Largest collections on the MoW International Register]
** [https://w.wiki/EcAw Featured and Good Articles in Korean or Chinese Wikipedia, with no English version] - [[d:Wikidata:Request_a_query#Articles_that_are_GA_or_FA_on_zh_or_ko_wiki_but_not_on_en|source]]
** [https://w.wiki/EcAy Ugandan Female Footballers] - [[d:Wikidata:Request_a_query#Query_on_Ugandan_female_Footballers|source]]
* Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_Personal_Collections WikiProject Personal Collections] - The WikiProject Personal Collections aims to develop structured, multilingual standards and best practices for describing personal collections and archives on Wikidata.
* Newest [[d:Wikidata:Database reports|database reports]]:
* [[d:Wikidata:Showcase items|Showcase Items]]: [[d:Q170599|Arctic Monkeys (Q170599)]] - English rock band
* [[d:Wikidata:Showcase lexemes|Showcase Lexemes]]: [[d:Lexeme:L713097|ਸਿਫ਼ਤ (L713097)]] - Punjabi noun (si-fat) meaning "praise/glorification", "virtue", or "attribute"
''' Development '''
* Wikibase REST API: We continued working on Item prefix search ([[phab:T388209]]) and started working on stemming support ([[phab:T397605]])
* Integration in Wikipedia and co: The improved edit summaries are now live on the first wikis (ca, uk, he). We are now showing the labels for linked entities instead of just their IDs ([[phab:T388685]])
* Mobile statement editing: We are continuing working on the basics of showing statements in the new way - nothing useful to see yet ([[phab:T394886]])
[[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer].
''' Weekly Tasks '''
* Add labels, in your own language(s), for the new properties listed [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Newest_properties_and_property_proposals_to_review|above]].
* Contribute to the showcase Item and Lexeme [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|above]].
* Govdirectory weekly focus country: [[d:Wikidata:WikiProject_Govdirectory/New Zealand|New Zealand]]
* Summarize your [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Did_you_know?|WikiProject's ongoing activities]] in one or two sentences.
* Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language!
* [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects.
* Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]]
<div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''· [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/Previous|Previous issue]] · [[:d:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] [[:d:User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]] · [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|talk]]) 19:57, 30 ජූනි 2025 (යූටීසී)'''
</div>
</div>
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=28906317 -->
34r8ilvaaom6j0c873aitm8tjcx0dz6
Module:Location map/data/Thailand
828
135966
752174
638376
2025-07-01T00:13:06Z
Milenioscuro
12073
752174
Scribunto
text/plain
return {
name = 'Thailand',
top = 20.6,
bottom = 5.4,
left = 97.1,
right = 106.0,
defaultscale = 0.6,
image = 'Thailand adm location map.svg',
image1 = 'Thailand relief location map.svg'
}
kc28vd7p1xrrujhiy176nnxei74b5hn
හයසින්ත් විජේරත්න
0
157042
752351
749956
2025-07-01T09:01:33Z
212.104.231.99
/* ටෙලිනාට්‍යය */
752351
wikitext
text/x-wiki
{{මුඛ්‍ය ඡේදය ප්‍රමාණවත් ලෙස නොමැත|date=සැප්තැම්බර් 2024}}
{{Infobox person
| name = හයසින්ත් විජේරත්න
| native_name = Hyacinth Wijeratne
| image =
| alt =
| caption =
| other_names =
| birth_name = Threeris Hyacinth Wijeratne
| birth_date = {{birth date|df=yes|1946|10|03}}
| birth_place = Modara, [[British Ceylon]]
| death_date = {{death date and age|df=yes|2021|07|30|1946|10|03}}
| death_place = [[Lindula]], Sri Lanka
| resting_place_coordinates = <!-- {{coord|LAT|LONG|display=inline,title}} -->
| education = Mary Margaret College, Modara
| occupation = Actress
| years_active = 1977–2021
| party =
| spouse = Ivan Wijeratne
| children = 1
| website =
}}
'''හයසින්ත් විජේරත්න''', ශ්‍රී ලාංකික නිළියකි.
==ටෙලිනාට්‍යය==
* ''අකුරු මැකී නෑ''
* ''ඉසුරු ගිර''
* ''උරුමයක අරගලය''
* ''කන්දේ ගෙදර''
* ''කඩවර''
* ''කලුවර ගෙදර''
* ''ඛක්ම මුහුර්ථය''
* ''දිමුතු මුතු''
* ''[[දිවිතුරා]]''
* ''නුවන්ගනා''
* ''පාවෙන යකඩ''
* ''ප්‍රාර්ථනා මල්''
* ''පිටගම්කාරයෝ''
* ''බට්ටි''
* ''බොරදිය කදුර''
* ''රන්බැදි මිනිස්සු''
* ''රන්තැලිය වලව්ව''
* ''වීදි පහන්''
* ''සත් පියවරු''
* ''සකිසඳ සුවාරිස්''
* ''හාරත හේරා''
==චිත්‍රපට==
* අනගාරික ධර්මපාල ශ්‍රීමතානෝ
* අප්පට සිරි
* දෙවන වරම
* සිරි දළදා ගමනය
* [[හෝ ගානා පොකුණ]]
== අමතර අවධානයට ==
* [[List of Sri Lankan actors|ශ්‍රී ලාංකික නළු ලැයිස්තුව]]
== මූලාශ්‍ර ==
{{Reflist}}
== භාහිර සබැඳි ==
* {{IMDb name|nm9408069}}
{{Authority control}}
[[Category:1946 births]]
[[Category:2021 deaths]]
[[Category:Place of birth missing]]
[[Category:Sinhalese artists]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලාංකික චිත්‍රපට නිළියෝ]]
[[Category:Sri Lankan stage actresses]]
[[Category:Sri Lankan television actresses]]
[[Category:20th-century Sri Lankan actresses]]
[[Category:21st-century Sri Lankan actresses]]
[[Category:Sri Lankan Roman Catholics]]
[[Category:Road incident deaths in Sri Lanka]]
{{SriLanka-actor-stub}}
j7cnbmz332o4emx3s78q0n5zvbi27sf
මේනක රාජපක්ෂ
0
164752
752159
748755
2025-06-30T14:12:43Z
212.104.231.175
/* ටෙලිනාට්ටය */
752159
wikitext
text/x-wiki
===ටෙලිනාට්ටය===
* ''අම්මාවරුනේ''
* ''ආදරෙයි අහස තරම්''
* ''නිල් අහස''
* ''පබලු පාලම''
* ''මුතු කිරිල්ලි''
* ''වහින්න මුතු වැස්සක්''
* ''සංසාර සක්මන''
* ''සුසුමට පවා රහසින්''
8bqqxvem4d3rr4l6zwag6nxcpst9t4f
ගුත්තිල (2023 චිත්‍රපටිය)
0
177404
752160
751797
2025-06-30T14:15:37Z
212.104.231.175
/* රංගනය */
752160
wikitext
text/x-wiki
ගුත්තිල සිනමාපටය සිංහල භාෂාවෙන් තැනූ සිනමාපටයකී.පැරණි කතා පුවතක් පදනම් කරගෙන මෙය සිනමාවට නංවා ඇත.ගුත්තිල සිනමාපටය අධයක්ෂණය කර ඇත්තේ සනත් අබේසේකර මහතාය.මෙම සිනමාපටයේ පධාන චරිතය වන ගුත්තිල පඬිවරයාගේ චරිතය නිරූපනය කර ඇත්තේ ගායන ශිල්පි එඩ්වඩ් ජයකොඩි මහතාය.මීට අමතරව [[අකිල ධනුද්දර]],[[යශෝධා විමලධර්ම]] හා චුලක්ෂි රණතුංග රංගනයෙන් දායක වෙති.මෙම සිනමාපටය 2023 වර්ෂයේ තිරගත කෙරුණි.
===රංගනය===
* එඩ්වඩ් ජයකොඩි
* [[අකිල ධනුද්දර]]
* [[යශෝධා විමලධර්ම]]
* චුලක්ෂි රණතුංග
* ශිමාල් වෙඩිසිංහ
* [[අයිරාංගනි සේරසිංහ]]
* සතිස්චන්දා එදිරිසිංහ
* [[වීණා ජයකොඩි]]
* [[සනත් ගුණතිලක]]
* [[නදීකා ගුණසේකර]]
* සරත් චන්දාසිරි
* ගිරිරාජ් කෞෂලය
* හේමන්ත ඊරියගම
* [[මහින්ද පතිරගේ]]
* [[අමිල කරුණානායක]]
* අනුර බණ්ඩාර රාජගුරු
* පූජානි භාගයා
* ආලෝකා ධනංජනී
{{stub}}
[[ප්‍රවර්ගය:සිංහල-භාෂා චිත්‍රපට]]
2hr1vookqsw3hf9davq4cswf3l4ewtk
752161
752160
2025-06-30T14:16:08Z
212.104.231.175
/* රංගනය */
752161
wikitext
text/x-wiki
ගුත්තිල සිනමාපටය සිංහල භාෂාවෙන් තැනූ සිනමාපටයකී.පැරණි කතා පුවතක් පදනම් කරගෙන මෙය සිනමාවට නංවා ඇත.ගුත්තිල සිනමාපටය අධයක්ෂණය කර ඇත්තේ සනත් අබේසේකර මහතාය.මෙම සිනමාපටයේ පධාන චරිතය වන ගුත්තිල පඬිවරයාගේ චරිතය නිරූපනය කර ඇත්තේ ගායන ශිල්පි එඩ්වඩ් ජයකොඩි මහතාය.මීට අමතරව [[අකිල ධනුද්දර]],[[යශෝධා විමලධර්ම]] හා චුලක්ෂි රණතුංග රංගනයෙන් දායක වෙති.මෙම සිනමාපටය 2023 වර්ෂයේ තිරගත කෙරුණි.
===රංගනය===
* එඩ්වඩ් ජයකොඩි
* [[අකිල ධනුද්දර]]
* [[යශෝධා විමලධර්ම]]
* චුලක්ෂි රණතුංග
* ශිමාල් වෙඩිසිංහ
* [[අයිරාංගනි සේරසිංහ]]
* සතිස්චන්දා එදිරිසිංහ
* [[වීණා ජයකොඩි]]
* [[සනත් ගුණතිලක]]
* [[නදීකා ගුණසේකර]]
* සරත් චන්දාසිරි
* ගිරිරාජ් කෞෂලය
* හේමන්ත ඊරියගම
* මහින්ද පතිරගේ
* [[අමිල කරුණානායක]]
* අනුර බණ්ඩාර රාජගුරු
* පූජානි භාගයා
* ආලෝකා ධනංජනී
{{stub}}
[[ප්‍රවර්ගය:සිංහල-භාෂා චිත්‍රපට]]
0nxhx4i3n9cnhq5jkjkhmf6ncfihacj
සාකච්ඡාව:ශ්‍රී ලාංකික වෙල්ලාලර්
1
180342
752148
740911
2025-06-30T12:42:53Z
PalalyYoga
43245
/* යාපතය වෙළ්ළාළර් */ නව ඡේදය
752148
wikitext
text/x-wiki
{{Talk header}}
== ලිපිය වැඩිදියුනු කිරීම ==
@[[පරිශීලක:PalalyYoga|PalalyYoga]] ලිපිය නිර්මාණය කිරීම ගැන ස්තුතියි. ලිපි පරිවර්ත්නය කරන විට referance ගැන ටිකක් සැලකිලිමත් වෙන්න. උදව්වක් අවශ්‍ය උනොත් කතා කරන්න. [[User:BuddhikaW88|BuddhikaW88]] ([[User talk:BuddhikaW88|talk]]) 03:54, 16 අප්‍රේල් 2025 (යූටීසී)
== යාපතය වෙළ්ළාළර් ==
යාපතය වෙළ්ළාළර් [[User:PalalyYoga|PalalyYoga]] ([[User talk:PalalyYoga|talk]]) 12:42, 30 ජූනි 2025 (යූටීසී)
ppodn7rarmq8tz8uzffgcsvqgigzqq7
විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
0
181438
752147
747788
2025-06-30T12:36:26Z
Hansaka99
42964
/* මූලාශ්‍ර */
752147
wikitext
text/x-wiki
{{තොරතුරුකොටුව පුද්ගලයා
| name = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව <br> Wijayabandara Walithuduwa
| image =
| image_size =
| alt =
| caption =
| birth_name =
| birth_date = {{birth date and age|1981|04|21}}
| birth_place = ලග්ගල, [[ශ්‍රී ලංකාව]]
| other_names =
| education =
| occupation = {{hlist|ගායක|සංගීත අධ්‍යක්ෂක}}<!--Please do not add any more occupations to the list, it is long enough already-->
| spouse =
| children = 1
| mother =
| father =
| relatives =
| awards =
| website =
| module = {{Infobox musical artist
| embed = yes
| instrument = ගායක
| genre = <!--These music genres are all sourced under the section #Musical themes and genres-->{{hlist|Pop|[[Soul music|soul]]|{{nowrap|[[rhythm and blues]]}}|[[Indian classical music]]}}
| years_active = 1990 – සිට තවමත්
| label = {{hlist|[[නිල්වලා]]|සාරංගා|රන්සිළු|}}
| associated_acts =
}}
| signature =
}}
'''විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව''' යනු 90 දශකයේ ජනප්‍රිය වු ගායකයෙකි. ඒසේම ගීත රැසක තනු නිර්මාණය කර ඇත. ''රණ හංසියේ'', ''පෙරදා දෑතේ වෙලී'', ''සඳු වළාකුලින්'', ''ඇරයුම් පතක්'', ''කවියකින් ලියනු බැරි'', ''සිනාසෙන්න මා දිහා බලා'', ''පාරමී පුරා'', ''මලක සුවඳ දැනෙන්නේ'', ''හිරු සඳු ආයෙත්'', ''දිවුරුම් දුන්නට'' වැනි ගීත අදටත් ජනප්‍රියය.<ref>{{cite web
|author = යුගන්ති යශෝධරා
|date = <!-- not stated -->
|title = "මං ජනප්‍රියම කාලේ ඉස්කෝලේ උගන්වනකොට උසස් පෙළ ගෑනු ළමයි උඩ තට්ටුවල ඉඳන් සූ සූ ගානවා..." - විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
|url = https://gossip.hirufm.lk/40013/2019/11/wijayabandara-walithuduwa.html
|website = gossip.hirufm.lk
|location =
|publisher =
|access-date =
}}</ref>
== ගීත ඇල්බම ==
{{Track listing
| headline = ඔබේ සුමුදු අතින් ඇල්බමය
| total_length =
| lyrics_credits = yes
| music_credits = yes
| title1 = ඔබේ සුමුදු අතින්
| length1 =
| lyrics1 = නිහාල් ගම්හේවා
| music1 = නිහාල් ගම්හේවා
| title2 = ඇරයුම් පතක්
| length2 =
| lyrics2 = ලලිත් වසන්ත
| music2 = උපාලි කන්නංගර
| title3 = රන් තාරකා
| length3 =
| lyrics3 = ශාන්ත ජයලත්
| music3 = නිහාල් ගම්හේවා
| title4 = හිරු සඳු
| length4 =
| lyrics4 = ඩබ්ලිව්: වික්‍රමසිංහ
| music4 = චන්ද්‍රසේන හෙට්ටිආරච්චි
| title5 = පසුගිය වසරේ
| length5 =
| lyrics5 = ශාන්ත ජයලත්
| music5 = ශාන්ත ජයලත්
| title6 = තරු නිල් නුවන්
| length6 =
| lyrics6 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| music6 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title7 = මංගල දිනයේ
| length7 =
| lyrics7 = ජයන්ත ජෝතියරත්න
| music7 = සරත් වික්‍රම
| title8 = පාසල් සැණකෙලියේ
| length8 =
| lyrics8 = ලලිත් වසන්ත
| music8 = ජයන්ත දිසානායක
| title9 = දිවුරුම් දුන්නට
| length9 =
| lyrics9 = ලලිත් වසන්ත
| music9 = නිහාල් ගම්හේවා
| title10 = බමරුන් රඟයි නම්
| length10 =
| lyrics10 = නිහාල් ගම්හේවා
| music10 = නිහාල් ගම්හේවා
| title11 = ලොවම ඔබේ ලඟ
| length11 =
| lyrics11 = ලලිත් වසන්ත
| music11 = උපාලි කන්නංගර
| title12 = මුව මල්
| length12 =
| lyrics12 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| music12 = ජයන්ත දිසානායක
}}
{{Track listing
| headline =රණ හංසියේ ඇල්බමය
| total_length = 32:50
| lyrics_credits = yes
| music_credits = yes
| title1 = සඳු වලාකුලෙන්
| length1 = 3:02
| lyrics1 = නිහාල් ගම්හේවා
| music1 = නිහාල් ගම්හේවා
| title2 = රණ හංසියේ
| length2 = 3:06
| lyrics2 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| music2 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title3 = සිනාසෙන්න
| length3 = 3:18
| lyrics3 = නිහාල් ගම්හේවා
| music3 = නිහාල් ගම්හේවා
| title4 = ඔබ මා හමුවුණු
| length4 = 4:30
| lyrics4 = ලලිත් වසන්ත
| music4 = සුනිල් ධර්මසේන
| title5 = සනසාලා සිත
| length5 = 3:16
| lyrics5 = අමිත බණ්ඩාර ජයසුන්දර
| music5 = අමිත බණ්ඩාර ජයසුන්දර
| title6 = අවසන් සුසුමයි
| length6 = 3:05
| lyrics6 = ශාන්ත ජයලත් තිසේරා
| music6 = ශාන්ත ජයලත් තිසේරා
| title7 = සඳ තනිවෙලා
| length7 = 2:50
| lyrics7 = ශාන්ත ජයලත් තිසේරා
| music7 = ශාන්ත ජයලත් තිසේරා
| title8 = මා කඳුලින්
| length8 = 3:37
| lyrics8 = ලලිත් වසන්ත
| music8 = සුනිල් ධර්මසේන
| title9 = සිත නිදිනැති රෑ
| length9 = 3:03
| lyrics9 = චන්න ජයනාත්
| music9 = රොහාන් බර්නාඩ් පෙරේරා
| title10 = පෙරදා දෑතේ වෙලී
| length10 = 2:59
| lyrics10 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| music10 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
}}
{{Track listing
| headline = සයුරු වෙරලේදී ඇල්බමය
| total_length = 32:50
| lyrics_credits = yes
| music_credits = yes
| title1 = හමුවෙන්නදෝ
| length1 = 3:00
| lyrics1 = නිහාල් ගම්හේවා
| music1 = නිහාල් ගම්හේවා
| title2 = මගේ ආදරේ
| length2 = 3:00
| lyrics2 = නිහාල් ගම්හේවා
| music2 = නිහාල් ගම්හේවා
| title3 = සේයාරුවක්
| length3 = 4:03
| lyrics3 = ලලිත් වසන්ත
| music3 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title4 = ඔබ මාගේ ලොවේ
| length4 = 2:51
| lyrics4 = නිහාල් ගම්හේවා
| music4 = නිහාල් ගම්හේවා
| title5 =පාරමී පුරා
| length5 = 2:31
| lyrics5 = ධර්මරත්න පෙරේරා
| music5 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title6 = සයුරු වෙරළේදී
| length6 = 3:46
| lyrics6 = නිහාල් ගම්හේවා
| music6 = නිහාල් ගම්හේවා
| title7 = ගිලිහී නොයේවා
| length7 = 3:04
| lyrics7 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| music7 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title8 = වෙල් දෙනි කෙත
| length8 = 4:33
| lyrics8 = උපුල් චන්ද්‍රවංශ
| music8 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title9 = රන් මාළිගා
| length9 = 2:59
| lyrics9 =
| music9 = නිහාල් ගම්හේවා
| title10 = සිත් කවුලුවෙන්
| length10 = 2:58
| lyrics10 = ලලිත් වසන්ත
| music10 = ජෝර්ජ් සේනානායක
}}
{{Track listing
| headline = සන්ෆ්ලවර් සමග විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව ජනප්‍රියම ගී 16 ඇල්බමය
| total_length = 57:32
| lyrics_credits = yes
| music_credits = yes
| title1 = ඇරයුම් පතක්
| length1 = 4:27
| lyrics1 = ලලිත් වසන්ත
| music1 = උපාලි කන්නංගර
| title2 =සඳු වලාකුලින්
| length2 = 3:05
| lyrics2 = නිහාල් ගම්හේවා
| music2 = නිහාල් ගම්හේවා
| title3 = ඔබේ සුමුදු අතින්
| length3 = 3:14
| lyrics3 = නිහාල් ගම්හේවා
| music3 = නිහාල් ගම්හේවා
| title4 = ලොවම ඔබේ ලඟ
| length4 = 4:02
| lyrics4 = ලලිත් වසන්ත
| music4 = උපාලි කන්නංගර
| title5 =හිරු සඳු ආයෙත්
| length5 = 3:26
| lyrics5 = ඩබ්: වික්‍රමසිංහ
| music5 = චන්ද්‍රසේන හෙට්ටිආරච්චි
| title6 = රණ හංසියේ
| length6 = 3:13
| lyrics6 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| music6 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title7 = දිවුරුම් දුන්නට
| length7 = 3:37
| lyrics7 = ලලිත් වසන්ත
| music7 = නිහාල් ගම්හේවා
| title8 = ඔබ මා හමුවුණු
| length8 = 4:32
| lyrics8 = ලලිත් වසන්ත
| music8 = සුනිල් ධර්මසේන
| title9 = මංගල දිනයේ
| length9 = 3:39
| lyrics9 = ජයන්ත ජෝතියරත්න
| music9 = සරත් වික්‍රම
| title10 = පසුගිය වසරේ
| length10 = 3:47
| lyrics10 = ශාන්ත ජයලත් තිසේරා
| music10 = ශාන්ත ජයලත් තිසේරා
| title11 = හමුවන්නදෝ ආයේ
| length11 = 3:06
| lyrics11 = නිහාල් ගම්හේවා
| music11 = නිහාල් ගම්හේවා
| title12 = සේයාරුවක්
| length12 = 4:13
| lyrics12 = ලලිත් වසන්ත
| music12 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title13 = පෙරදා දෑතේ වෙලී
| length13 = 3:12
| lyrics13 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| music13 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title14 = සයුරු වෙරලේදී
| length14 = 3:57
| lyrics14 = නිහාල් ගම්හේවා
| music14 = නිහාල් ගම්හේවා
| title15 = සිනාසෙන්න මා දිහා
| length15 = 3:23
| lyrics15 = නිහාල් ගම්හේවා
| music15 = නිහාල් ගම්හේවා
| title16 = පාරමී පුරා ගෙනා
| length16 = 2:30
| lyrics16 = ධර්මරත්න පෙරේරා
| music16 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
}}
{{Track listing
| headline = හදවිල් තලාවේ ඇල්බමය
| total_length = 59:43
| lyrics_credits = yes
| music_credits = yes
| title1 = හදවිල් තලාවේ
| length1 = 3:47
| lyrics1 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| music1 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title2 = මිහිදුම් වලා තීරේ
| length2 = 3:39
| lyrics2 = නිහාල් ගම්හේවා
| music2 = නිහාල් ගම්හේවා
| title3 = මා ආදරෙන්
| length3 = 3:58
| lyrics3 = චන්න ජයනාත්
| music3 = අජිත් ආරියරත්න
| title4 = ලැසි ගමන් නොයා
| length4 = 4:27
| lyrics4 = රෝහණ හෙට්ටිආරච්චි
| music4 = ජගත් වටවල
| title5 =මලසේ රුවැති
| length5 = 3:31
| lyrics5 = රොහාන් රූපසිංහ
| music5 = රංජිත් ඩයස්
| title6 = උයන් කොනේ
| length6 = 3:10
| lyrics6 = අරුණ නිශාන්ත බණ්ඩාර
| music6 = ශාන්ත ජයලත්
| title7 = සඳ ගිරි අරණට
| length7 = 4:07
| lyrics7 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| music7 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title8 = අතේ සතේ නැතිව
| length8 = 3:07
| lyrics8 = අමිත බණ්ඩාර ජයසුන්දර
| music8 = අමිත බණ්ඩාර ජයසුන්දර
| title9 = දෙව් මැදුරේ
| length9 = 3:57
| lyrics9 = ලලිත් වසන්ත
| music9 = මහින්ද බණ්ඩාර
| title10 = ඔබේ සොහොන් කොත
| length10 = 3:44
| lyrics10 = විපුල් සේනාධී
| music10 = ස්ටැන්ලි පීරිස්
| title11 = තල් අරණේ සැගවී
| length11 = 4:10
| lyrics11 = සයුරි බණ්ඩාර
| music11 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title12 = සයුරු තෙරේ
| length12 = 4:18
| lyrics12 = ප්‍රියාන් පතිරණ
| music12 = ප්‍රියාන් පතිරණ
| title13 = ගනදුරු තරුවල
| length13 = 4:16
| lyrics13 = කුමාර මනෝදර
| music13 = නීල් වර්ණකුලසූරිය
| title14 = රක්ත පද්ම
| length14 = 3:30
| lyrics14 = ප්‍රියාන් පතිරණ
| music14 = ප්‍රියාන් පතිරණ
| title15 = සරා සඳේ රීදී කැලුම්
| length15 = 3:22
| lyrics15 = හේමසිරි හල්පිට
| music15 = දයාරත්න පෙරේරා
| title16 = 2:32
| length16 = ඈත ඈත දුරක
| lyrics16 = කුමාර මනෝදර
| music16 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
}}
{{Track listing
| headline = මලක සුවඳ දැනෙන්නේ ඇල්බමය
| total_length = 59:31
| lyrics_credits = yes
| music_credits = yes
| title1 = මලක සුවඳ දැනෙන්නේ
| length1 = 3:33
| lyrics1 = ලලිත් වසන්ත
| music1 = ජයසිරි අමරසේකර
| title2 = කවියකින් ලියනු බැරි
| length2 = 3:45
| lyrics2 = ලලිත් වසන්ත
| music2 = ජයසිරි අමරසේකර
| title3 = සුළඟට කුණාටුවක්
| length3 = 3:26
| lyrics3 = ආනන්ද හේවාරංහිඳගේ
| music3 = [[රෝහණ වීරසිංහ]]
| title4 = ඇරයුම් කරන්නෙපා
| length4 = 4:41
| lyrics4 = ලලිත් වසන්ත
| music4 = ජයසිරි අමරසේකර
| title5 =පෙම් මල් නුඹේ
| length5 = 4:36
| lyrics5 = [[චන්න ජයනාත්]]
| music5 = [[රෝහණ වීරසිංහ]]
| title6 = කුළුදුල්ම පෙම් තිලිණේ
| length6 = 3:22
| lyrics6 = ලලිත් වසන්ත
| music6 = ජයසිරි අමරසේකර
| title7 = විසි කරන්න මල්
| length7 = 3:08
| lyrics7 = [[චන්න ජයනාත්]]
| music7 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title8 = රන් වන් රන් හී සර
| length8 = 3:40
| lyrics8 = [[රත්න ශ්‍රී විජේසිංහ]]
| music8 = [[රෝහණ වීරසිංහ]]
| title9 = වෛරයක් නොවේවා
| length9 = 4:01
| lyrics9 = ලලිත් වසන්ත
| music9 = ජයසිරි අමරසේකර
| title10 = නුඹේ සුවඳ පමණයි
| length10 = 4:02
| lyrics10 = ලලිත් වසන්ත
| music10 = ජයසිරි අමරසේකර
| title11 = සඳ රැල්ලක
| length11 = 3:26
| lyrics11 = ලලිත් වසන්ත
| music11 = ජෝර්ජ් සේනානයක
| title12 = මුදු සුවඳ දෙනා
| length12 = 3:55
| lyrics12 = චන්න ජයනාත්
| music12 = ජයසිරි අමරසේකර
| title13 = සඳ හොරෙන්
| length13 = 3:23
| lyrics13 = [[නිහාල් ගම්හේවා]]
| music13 = [[නිහාල් ගම්හේවා]]
| title14 = මතක අතීතය
| length14 = 3:32
| lyrics14 = නිහාල් ගම්හේවා
| music14 = නිහාල් ගම්හේවා
| title15 = සඳ එකම තැන
| length15 = 3:40
| lyrics15 = චන්න ජයනාත්
| music15 = එච්:එම්: ජයවර්ධන
| title16 = සඳ මනාලියේ
| length16 = 3:15
| lyrics16 = චන්න ජයනාත්
| music16 = ජෝර්ජ් සේනානයක
}}
{{Track listing
| headline = සඳ රෑ ඇල්බමය
| total_length = 49:46
| lyrics_credits = yes
| music_credits = yes
| title1 = අවසාන ලිපිය
| length1 = 3:26
| lyrics1 = නඳුන් රත්නායක
| music1 = නඳුන් රත්නායක
| title2 = සඳ රෑ
| length2 = 3:22
| lyrics2 = නඳුන් රත්නායක
| music2 = නඳුන් රත්නායක
| title3 = කළුතර බෝ
| length3 = 3:47
| lyrics3 = දිල්පිකා කාරියවසම්
| music3 = නඳුන් රත්නායක
| title4 = හිමිදිරියේ
| length4 = 2:47
| lyrics4 = දිල්පිකා කාරියවසම්
| music4 = ශාලුක හෙට්ටිආරච්චි
| title5 = සඳ මිලින වී
| length5 = 2:49
| lyrics5 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| music5 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title6 = නාරිලතා
| length6 = 3:36
| lyrics6 = නඳුන් රත්නායක
| music6 = නඳුන් රත්නායක
| title7 = සුවඳ රෝස යාය
| length7 = 4:43
| lyrics7 = නඳුන් රත්නායක
| music7 = නඳුන් රත්නායක
| title8 = හිමාලයේ
| length8 = 3:52
| lyrics8 = නඳුන් රත්නායක
| music8 = නඳුන් රත්නායක
| title9 = පොත් මිටිය
| length9 = 3:42
| lyrics9 = නඳුන් රත්නායක
| music9 = නඳුන් රත්නායක
| title10 = නුඹේ රුව
| length10 = 2:42
| lyrics10 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| music10 = විජයබණ්ඩාර වැලිතුඩුව
| title11 = ඔබට පෙම්කල
| length11 = 4:34
| lyrics11 = කැලුම් ශ්‍රීමාල්
| music11 = කපිල මැද්දෙගොඩ
| title12 = බිනරමලී
| length12 = 3:23
| lyrics12 = දිල්පිකා කාරියවසම්
| music12 = නඳුන් රත්නායක
| title13 = කිරි සුවඳ
| length13 = 3:52
| lyrics13 = දිල්පිකා කාරියවසම්
| music13 = නඳුන් රත්නායක
| title14 = රුහුණේ කතරගම
| length14 = 3:05
| lyrics14 = චමින්ද කරුණාරත්න
| music14 = නඳුන් රත්නායක
}}
== මූලාශ්‍ර ==
{{reflist}}
{{සිංහල ගීත|state=collapsed}}
[[ප්‍රවර්ගය:චරිත කතා]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලාංකික බෞද්ධයෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:ලාංකික සිංහලයෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:සිංහල ගායකයෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෝ]]
n7sproon1zboqflp5237ef3bvkn6kku
චන්ද්‍රලේඛා පෙරේරා
0
181781
752266
747933
2025-07-01T06:27:58Z
Hansaka99
42964
/* මතභේදාත්මක සිද්ධි */
752266
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox musical artist
| name = චන්ද්‍රලේඛා පෙරේරා <br> Chandralekha Perera
| image =
| birth_name = සුරම්‍ය රත්නකුමාරි චන්ද්‍රලේඛා පෙරේරා
| birth_date = {{Birth date and age|1961|12|01|df=y}}
| birth_place = [[කුරුණෑගල]], ශ්‍රී ලංකාව
| death_date =
| death_place =
| occupation = ගායනය, රංගනය
| genre = පොප්, ඉන්දීය රාගධාරී සංගීතය
| instrument =
| years_active = 1980 - වර්තමානය
| label =
| spouse = [[රූකාන්ත ගුණතිලක]]
| associated_acts =
| image_size =
| image_upright =
}}
'''චන්ද්‍රලේඛා පෙරේරා''' යනු ශ්‍රී ලංකාවේ ජනප්‍රිය ප්‍රවීණ ගායන ශිල්පිනියකි. ඇය ප්‍රවීන ගායණ ශිල්පී [[රූකාන්ත ගුණතිලක]] මහතාගේ බිරිඳ වේ. ජාතික තරුණ සේවා සභාවෙන් ගායන ලොවට පිවිසි ඇයගේ ගී අතර ''ඔබ දෙපා දොවා'', ''කිරි අම්මාවරු'', ''වන සිවුපාවුන්'', ''මගේ දිනපොතේ'' වැනි ගීත තවමත් ජනප්‍රියය.<ref>[http://www.sundaytimes.lk/071028/TV/tv-times00009.html Shirley's soothing songs] ''[[The Sunday Times (Sri Lanka)|The Sunday Times]]'' 28 October 2007</ref>
== පුද්ගලික ජිවීතය ==
චන්ද්‍රලේඛා පෙරේරා 1989 දී [[රූකාන්ත ගුණතිලක]] හා විවාහ විය. ඔවුන්ට දරුවන් දෙදෙනෙක් සිටින අතර පෙර විවාහයෙන්ද ඇයට දරුවන් දෙදෙනෙක් සිටියි. <ref>{{Cite web |date=2017-05-18 |title=Some people try to create problems among us -- Chandralekha's daughter Shyami |url=https://english.gossiplankanews.com/2017/05/some-people-try-to-create-problems.html |access-date=2024-01-23 |website=Gossip Lanka News [English] |language=en}}</ref> ශ්‍යාමි නදිශා, රයිනි ගුණතිලක, වින්ඩි ගුණතිලක වන දරුවන්ද ගායන ශිල්පිනියන් වේ.
== මතභේදාත්මක සිද්ධි ==
2000 දී, ඇයට සහ ඇගේ සැමියාට ජනාධිපති [[චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග|චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංගගේ]] ජනාධිපති ආරක්ෂක අංශය (PSD) විසින් ප්‍රචණ්ඩ ලෙස පහර දෙන ලද අතර, ඔවුන් රාජ්‍ය විරෝධී උත්සවවලදී රඟ දැක්වුවහොත් මරණ බවට තර්ජනය කරන ලදී. මෙම ප්‍රහාරය ධර්මසිරි බණ්ඩාරනායක විසින් විරෝධතාවයක් ඇති කරන ලද අතර, ඉන් පසුව ඔහුට මරණ තර්ජන ද එල්ල විය. මෙම වර්ධනයන් හමුවේ, ප්‍රචණ්ඩත්වයට එරෙහි කලාකරුවන් (AAV) ආරම්භ කරන ලදී. <ref>{{cite web|url=http://www.wsws.org/articles/2000/jun2000/slat-j28.shtml|title=Sri Lankan artists speak out against the war|date=28 June 2000|publisher=[[World Socialist Web Site]]|accessdate=25 August 2010}}</ref> ප්‍රහාර සම්බන්ධයෙන් PSD නිලධාරීන් දස දෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගෙන 2013 දී සිර දඬුවම් නියම කරන ලදී, නමුත් රූකාන්ත සහ චන්ද්‍රලේඛා යන දෙදෙනාම ජනාධිපති [[මහින්ද රාජපක්ෂ]] වෙත ලිපියක් භාර දී <ref>[http://colombogazette.com/2014/04/11/president-pardons-jailed-psd-officers/ President pardons jailed PSD officers] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140413012448/http://colombogazette.com/2014/04/11/president-pardons-jailed-psd-officers/|date=April 13, 2014}} ''[[Colombo Gazette]]'' 11 April 2014</ref> වැරදිකරුවන්ට සමාව දෙන ලෙස ඉල්ලා සිටියේ, විශේෂයෙන් අත්අඩංගුවට ගත් PSD නිලධාරීන් පෙර ජනාධිපතිවරයාගේ සේවකයින් පමණක් වන අතර අහිංසකයන්ට දඬුවම් කිරීම ඔවුන්ගේ අභිප්‍රාය නොවන බැව සදහන් කරමිනි.
== මූලාශ්‍ර ==
{{reflist}}
{{සිංහල සංගීතය}}
l1nrlfb5lhf4r9b9cnyollm88f5esyk
දකුණු ඇමරිකාවේ ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව
0
181866
752252
749153
2025-07-01T05:54:05Z
BuddhikaW88
37808
/* ස්වෛරී රාජ්‍යයන් */
752252
wikitext
text/x-wiki
[[ගොනුව:South_America_(orthographic_projection).svg|දකුණ|250x250පික්]]
[[දකුණු ඇමෙරිකාව|දකුණු ඇමරිකාවේ]] [[ස්වෛරීය රාජ්‍යය|ස්වෛරී රාජ්‍යයන්]] 12 ක් සහ ස්වෛරී නොවන යැපෙන ප්‍රදේශ 3 ක් ඇත. මහාද්වීපය බටහිරින් [[ශාන්තිකර සාගරය|පැසිෆික් සාගරයෙන්]] සහ උතුරින් සහ නැගෙනහිරින් [[අත්ලාන්තික් සාගරය|අත්ලාන්තික් සාගරයෙන්]] මායිම් වී ඇත. [[උතුරු ඇමෙරිකාව|උතුරු ඇමරිකාව]] සහ [[කැරිබියන් මුහුද]] වයඹ දෙසින් පිහිටා ඇත. දකුණු ඇමරිකාව ආසන්න වශයෙන් වර්ග කිලෝමීටර් 17,840,000 (වර්ග සැතපුම් 6,890,000) ක [[භූමිප්‍රමාණය අනුව රටවල් හා පරායත්ත භූමිප්‍රදේශ නාමාවලිය|භූමි ප්‍රමාණයකින්]] යුක්ත වන අතර එය [[මහ පොළොව|පෘථිවි]] පෘෂ්ඨයෙන් 3.5% ක් පමණ වේ. 2018 වන විට, එහි ජනගහනය මිලියන 430 කට වඩා වැඩි බව ''[[ද වර්ල්ඩ් ෆැක්ට් බුක්|ද වර්ල්ඩ් ෆැක්ට්බුක්]]'' හි ජනගහනය පිළිබඳ ඇස්තමේන්තු වලට අනුව. දකුණු ඇමරිකාව සියලුම මහාද්වීප අතර ප්‍රදේශය අනුව ( [[ආසියාව]], [[අප්‍රිකාව]] සහ උතුරු ඇමරිකාවට පසුව) [[මහාද්වීප|සිව්වන ස්ථානයේත්]], [[මහාද්වීප|ජනගහනය අනුව පස්වන ස්ථානයේත්]] (ආසියාව, අප්‍රිකාව, යුරෝපය සහ උතුරු ඇමරිකාවට පසුව) සිටී.<ref>{{Citation|title=[[The New York Times]] Guide to Essential Knowledge: A Desk Reference for the Curious Mind|page=[https://archive.org/details/newyorktimesguid00/page/598 598]|year=2007|edition=2nd|place=New York|publisher=[[St. Martin's Press]]|isbn=978-0-312-37659-8|oclc=173243876}}</ref>
උතුරු සහ දකුණු ඇමරිකාව අතර මායිම පැනමාවේ ඉස්ත්මස් හි යම් ස්ථානයක පිහිටා ඇත. ඇට්ලස් සහ අනෙකුත් මූලාශ්‍රවල වඩාත් පොදු මායිම් කිරීම කොලොම්බියා-පැනමා දේශසීමාව දිගේ බෙදී යන ඩැරියන් කඳුකර ජල පෝෂක ප්‍රදේශය අනුගමනය කරයි, එහිදී ඉස්ත්මස් දකුණු ඇමරිකානු මහාද්වීපය හමුවෙයි ([[ඩැරියන් ගැප්]] බලන්න). සියලුම ඇට්ලස් පාහේ පැනමාව උතුරු ඇමරිකාව සහ/හෝ මධ්‍යම ඇමරිකාව තුළට වැටෙන රාජ්‍යයක් ලෙස ලැයිස්තුගත කරයි.<ref>{{cite web |title=National Geographic Education |url=http://education.nationalgeographic.com/education/mapping/outline-map/?map=Panama |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110728060745/http://education.nationalgeographic.com/education/mapping/outline-map/?map=Panama |archive-date=July 28, 2011 |access-date=2011-05-12 |publisher=[[National Geographic Society]]}}
{{Cite book |title=National Geographic Atlas (list) |publisher=National Geographic Society |year=2010 |page=4}}
{{Cite book |title=Webster's New Geographical Dictionary (list and map) |publisher=Merriam-Webster Inc. |year=1984 |pages=856, 859}}
[http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#americas "Americas"] ''Standard Country and Area Codes Classifications (M49)'', United Nations Statistics Division
[http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/maps/reference/international/north_america/referencemap_image_view "North America"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080303233306/http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/maps/reference/international/north_america/referencemap_image_view |date=3 March 2008 }} ''Atlas of Canada''
[https://www.nationalgeographic.org/society/education-resources/?xpop=1 North America Atlas] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231124171218/https://www.nationalgeographic.org/society/education-resources/?xpop=1 |date=2023-11-24 }} National Geographic</ref>
== ස්වෛරී රාජ්‍යයන් ==
ස්වෛරී රාජ්‍යයක් යනු ජාතික අවශ්‍යතා සඳහා තීරණ ගන්නා ජනගහනයක් කෙරෙහි ඵලදායී ස්වෛරීභාවයක් ඇති දේශපාලන සංගමයකි.<ref>{{Cite journal|last=Ashley|first=Richard K|date=1 June 1988|title=Untying the Sovereign State: A Double Reading of the Anarchy Problematique|url=http://mil.sagepub.com/content/17/2/227.short|journal=Millennium - Journal of International Studies|publisher=Sage Journals Online|volume=4|issue=2|pages=227–262|doi=10.1177/03058298880170020901|url-access=subscription|access-date=15 February 2012|s2cid=145130222}}</ref> මොන්ටෙවීඩියෝ සම්මුතියට අනුව, රාජ්‍යයකට ස්ථිර ජනගහනයක්, නිශ්චිත භූමියක්, රජයක් සහ අනෙකුත් රාජ්‍යයන් සමඟ සබඳතාවලට එළඹීමේ හැකියාව තිබිය යුතුය.<ref>{{cite web |date=26 December 1933 |title=Montevideo Convention on the Rights and Duties of States |url=http://www.cfr.org/sovereignty/montevideo-convention-rights-duties-states/p15897 |access-date=15 February 2012 |publisher=Council on Foreign Relations}}</ref> පහත සඳහන් රාජ්‍යයන් සියල්ලම [[එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය|එක්සත් ජාතීන්ගේ]] සාමාජිකයින් වේ<ref>{{cite web |title=United Nations Member States |url=https://www.un.org/en/members/ |access-date=15 February 2012 |publisher=United Nations}}</ref> සහ දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයේ වත්මන් හෝ හිටපු සාමාජිකයින් වේ.<ref>{{cite web |title=Estados Miembros |url=http://www.unasursg.org/index.php?option=com_content&view=article&id=397&Itemid=343 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120627123555/http://www.unasursg.org/index.php?option=com_content&view=article&id=397&Itemid=343 |archive-date=27 June 2012 |access-date=15 February 2012 |publisher=Secretaria General de UNASUR |language=es}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
! class="unsortable" |ධජය
! class="unsortable" |සිතියම
!ඉංග්‍රීසි කෙටි නම, විධිමත් නම සහ ISO
<ref name="CIA_Names">{{Cite web |title=Field Listing :: Names |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2142.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070613002925/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2142.html |archive-date=June 13, 2007 |access-date=7 February 2012 |publisher=Central Intelligence Agency}}</ref><ref name="UN_Names">{{cite web |year=2007 |title=UNGEGN List of Country Names |url=http://unstats.un.org/unsd/geoinfo/UNGEGN/docs/9th-uncsgn-docs/UNGEGN%20WG%20Country%20Names%20Document%20-%20August%202009.pdf |access-date=2011-02-24 |publisher=United Nations Statistics Division}}</ref><ref name="Europa">{{cite web |date=7 February 2012 |title=List of countries, territories and currencies |url=http://publications.europa.eu/code/en/en-5000500.htm |access-date=7 February 2012 |publisher=Europa}}</ref><ref>{{Cite web |date=1974 |title=ISO 3166 |url=https://www.iso.org/iso-3166-country-codes.html |access-date=2022-07-24 |website=International Organization for Standardization}}</ref>
!අගනුවර
<ref name="Europa" /><ref name="Capital">{{cite web |title=Field Listing :: Capital |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2057.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070613003402/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2057.html |archive-date=June 13, 2007 |access-date=7 February 2012 |publisher=Central Intelligence Agency}}</ref><ref>{{cite web |date=9 December 2011 |title=UNGEGN World Geographical Names |url=http://unstats.un.org/unsd/geoinfo/geonames/ |access-date=7 February 2012 |publisher=United Nations Group of Experts on Geographical Names}}</ref>
!ජනගහනය
{{UN population|Year}}
{{UN Population|ref}}
! data-sort-type="number" |වර්ග ප්‍රමාණය
<ref name="Area">{{cite web |title=Field Listing :: Area |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070613003039/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html |archive-date=June 13, 2007 |access-date=7 February 2012 |publisher=Central Intelligence Agency}}</ref>
!මුදල් ඒකකය
<ref name="Europa" />
|-
|[[File:Flag_of_Argentina.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_Argentina|alt=Flag of Argentina|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:ARG_orthographic.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:ARG_orthographic.svg|alt=Map showing Argentina|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[ආර්ජන්ටිනාව]]
ආර්ජන්ටිනා ජනරජය
ARG
|[[බුවනෝස් අයර්ස්]]
|{{UN Population|Argentina}}
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|2780400|round=yes}}
|ආර්ජන්ටිනාවේ පෙසෝ
|-
|[[File:Flag_of_Bolivia_(state).svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_Bolivia|alt=Flag of Bolivia|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:BOL_orthographic.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:BOL_orthographic.svg|alt=Map showing Bolivia|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[බොලිවියාව]]
බොලිවියාවේ බහුජාතික රාජ්‍යය
BOL
|[[සුක්‍රේ, බොලිවියාව|සුක්‍රේ]] (නිල)
සහ [[ලා පාස්, බොලිවියාව|ලා පාස්]] (රජයේ ආසනය)<ref group="n">While [[Sucre]] is the constitutional capital, [[La Paz]] is the seat of the government.</ref>
|{{UN Population|Bolivia}}
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|1098581|round=yes}}
|බොලිවියානු බොලිවියානෝ
|-
|[[File:Flag_of_Brazil.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_Brazil|alt=Flag of Brazil|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:BRA_orthographic.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:BRA_orthographic.svg|alt=Map showing Brazil|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[බ්‍රසීලය]]
බ්‍රසීල ෆෙඩරේටිව් ජනරජය
BRA
|[[බ්‍රසිලියා, බ්‍රසීලය|බ්‍රසිලියා]]
|{{UN Population|Brazil}}
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|8514877|round=yes}}
|බ්‍රසීලියානු රියල්
|-
|[[File:Flag_of_Chile.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_Chile|alt=Flag of Chile|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:CHL_orthographic_(+all_claims).svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:CHL_orthographic_(+all_claims).svg|alt=Map showing Chile|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[චිලී]]<ref group="n">Includes [[Easter Island]] in the [[Pacific Ocean]], a [[Chile|Chilean]] territory frequently reckoned in [[Oceania]].</ref>
චිලී ජනරජය
CHL
|[[සන්තියාගෝ]]<ref group="n">While [[Santiago, Chile|Santiago]] is the constitutional capital of Chile, [[Valparaíso]] is the site of legislative meetings.</ref>
|{{UN Population|Chile}}
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|756102|round=yes}}
|චිලී පෙසෝ
|-
|[[File:Flag_of_Colombia.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_Colombia|alt=Flag of Colombia|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:COL_orthographic.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:COL_orthographic.svg|alt=Map showing Colombia|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[කොලොම්බියාව]]
කොලොම්බියා ජනරජය
COL
|[[බොගෝටා]]
|{{UN Population|Colombia}}
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|1138910|round=yes}}
|කොලොම්බියානු පෙසෝ
|-
|[[File:Flag_of_Ecuador.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_Ecuador|alt=Flag of Ecuador|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:ECU_orthographic.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:ECU_orthographic.svg|alt=Map showing Ecuador|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[ඉක්වදෝරය]]
ඉක්වදෝර ජනරජය
ECU
|[[ක්විටෝ]]
|{{UN Population|Ecuador}}
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|283561|round=yes}}
|එක්සත් ජනපද ඩොලර්
|-
|[[File:Flag_of_Guyana.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_Guyana|alt=Flag of Guyana|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:GUY_orthographic.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GUY_orthographic.svg|alt=Map showing Guyana|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[ගයනාව]]
ගයනා සමුපකාර ජනරජය
GUY
|[[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]]
|{{UN Population|Guyana}}
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|214969|round=yes}}
|ගයානා ඩොලර්
|-
|[[File:Flag_of_Paraguay.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_Paraguay|alt=Flag of Paraguay|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:PRY_orthographic.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:PRY_orthographic.svg|alt=Map showing Paraguay|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[පැරගුවේ]]
පැරගුවේ ජනරජය
PRY
|[[:en:Asunción|Asunción]]
|6,109,903
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|406752|round=yes}}
|පැරගුවේ ගුරානි
|-
|[[File:Flag_of_Peru_(state).svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_Peru|alt=Flag of Peru|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:PER_orthographic.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:PER_orthographic.svg|alt=Map showing Peru|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[පේරු]]
පේරු ජනරජය
PER
|[[:en:Lima|Lima]]
|{{UN Population|Peru}}
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|1285216|round=yes}}
|පේරු සෝල්
|-
|[[File:Flag_of_Suriname.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_Suriname|alt=Flag of Suriname|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:SUR_orthographic.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:SUR_orthographic.svg|alt=Map showing Suriname|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[සුරිනාමය]]
සුරිනාම් ජනරජය
SUR
|[[:en:Paramaribo|Paramaribo]]
|{{UN Population|Suriname}}
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|163820|round=yes}}
|සුරිනාම් ඩොලර්
|-
|[[File:Flag_of_Uruguay.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_Uruguay|alt=Flag of Uruguay|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:URY_orthographic.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:URY_orthographic.svg|alt=Map showing Uruguay|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[උරුගුවේ]]
නැගෙනහිර උරුගුවේ ජනරජය<ref group="n">Also translated as "Oriental Republic of Uruguay".</ref>
URY
|[[:en:Montevideo|Montevideo]]
|{{UN Population|Uruguay}}
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|176215|round=yes}}
|උරුගුවේ පෙසෝ
|-
|[[File:Flag_of_Venezuela_(state).svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_Venezuela|alt=Flag of Venezuela|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:VEN_orthographic.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:VEN_orthographic.svg|alt=Map showing Venezuela|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[වෙනිසියුලාව]]
වෙනිසියුලාවේ බොලිවේරියානු ජනරජය
VEN
|[[:en:Caracas|Caracas]]
|{{UN Population|Venezuela}}
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|912050|round=yes}}
|වෙනිසියුලානු බොලිවර්
|}
== ස්වෛරී නොවන භූමි ප්‍රදේශ ==
=== බාහිර භූමි ප්‍රදේශ ===
{| class="wikitable sortable"
! class="unsortable" |ධජය
! class="unsortable" |සිතියම
!ඉංග්‍රීසි නම සහ ISO<ref name="CIA_Names" /><ref name="Europa" />
!නීතිමය තත්ත්වය
!අගනුවර<ref name="Capital" />
!ජනගහනය<ref name="Population">{{cite web |title=Country Comparison :: Population |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070613004507/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html |archive-date=June 13, 2007 |access-date=7 February 2012 |publisher=Central Intelligence Agency}}</ref>
!වර්ග ප්‍රමාණය<ref name="Area" />
|-
|[[File:Flag_of_the_Falkland_Islands.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_the_Falkland_Islands|alt=Flag of the Falkland Islands|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:Falkland_Islands_(orthographic_projection).svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Falkland_Islands_(orthographic_projection).svg|alt=Map showing the Falkland Islands|දාරය|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[ෆෝක්ලන්ත දූපත්]]
FLK
|[[මහා බ්‍රිතාන්‍යය|බ්‍රිතාන්‍ය]] විදේශීය භූමිය
|[[ස්ටැන්ලි, ෆෝක්ලන්ත දූපත්|ස්ටැන්ලි]]
| align="right" |3,398<ref>{{Cite web |year=2017 |title=2016 Census Report |url=http://www.fig.gov.fk/policy/index.php/component/jdownloads/finish/5-statistics/4788-falkland-islands-census-2016-report/0?Itemid=0#page=14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180124232820/http://www.fig.gov.fk/policy/index.php/component/jdownloads/finish/5-statistics/4788-falkland-islands-census-2016-report/0?Itemid=0 |archive-date=24 January 2018 |publisher=Policy and Economic Development Unit, Falkland Islands Government |format=PDF}}</ref>
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|12173|round=yes}}
|-
|[[File:Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands|alt=South Georgia and the South Sandwich Islands|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands_on_the_globe_(South_America_centered).svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:South_Georgia_and_the_South_Sandwich_Islands_on_the_globe_(South_America_centered).svg|alt=Map showing South Georgia and the South Sandwich Islands|දාරය|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[දකුණු ජෝර්ජියාව සහ දකුණු සැන්ඩ්විච් දූපත්]]<ref name="groupedWithAntarctica" group="n">Sometimes grouped with [[Antarctica]] rather than South America.</ref>
SGS
|[[මහා බ්‍රිතාන්‍යය|බ්‍රිතාන්‍ය]] විදේශීය භූමිය
|[[කිං එඩ්වඩ් පොයින්ට්]]
|ස්ථිර ජනගහනයක් නොමැත<ref group="n">Present inhabitants are the British Government officer, deputy postmaster, scientists, and support staff from the [[British Antarctic Survey]] who maintain scientific bases on Bird Island and in the capital, King Edward Point, as well as museum staff at [[Grytviken]].</ref>
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|3903|round=yes}}
|}
=== අභ්‍යන්තර භූමි ප්‍රදේශ ===
{| class="wikitable sortable"
! class="unsortable" |ධජය
! class="unsortable" |සිතියම
!ඉංග්‍රීසි නම සහ ISO<ref name="CIA_Names" /><ref name="Europa" />
!නීතිමය තත්ත්වය
!අගනුවර<ref name="Capital" />
!ජනගහනය<ref name="Population" />
!වර්ග ප්‍රමාණය<ref name="Area" />
|-
|[[File:Flag_of_France.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_France|alt=The flag of the France, as used in French Guiana|දාරය|මධ්‍යය|100x100පික්]]
|[[File:French_Guiana_(orthographic_projection).svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:French_Guiana_(orthographic_projection).svg|alt=Map showing French Guiana|දාරය|මධ්‍යය|150x150පික්]]
|[[ප්‍රංශ ගයනාව]]
GUF
|[[ප්‍රංශය|ප්‍රංශයේ]] සහ [[යුරෝපියානු සංගමය|යුරෝපීය සංගමයේ]] පිටතම කලාපයේ විදේශ දෙපාර්තමේන්තුව, කලාපය සහ තනි භෞමික සාමූහිකය<ref group="n">The territory has been [[Regions of France|fully integrated]] into the [[French Fifth Republic|French central state]].</ref>
|[[කේයන්, ප්‍රංශ ගයනාව|කේයන්]]
| align="right" |{{Nts|294071}}<ref name="pop">{{cite web |author=[[Institut national de la statistique et des études économiques (France)|INSEE]] |title=Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2021 |url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/fichier/1893198/estim-pop-nreg-sexe-gca-1975-2021.xls |access-date=2021-01-21 |language=fr}}</ref>
|{{පරිවර්තනය ව.කි.-ව.සැ|83534|round=yes}}
|}
== මේවාද බලන්න ==
{{ස්වෛරී රාජ්‍යයන් සහ පරායත්ත භූමි ප්‍රදේශ ලැයිස්තුව}}
== සටහන් ==
<references group="n" />
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:Lists of countries by continent]]
<references />
jyu0e682q70wbydc163zwvulyworw9a
බොගෝටා
0
182488
752251
751276
2025-07-01T05:52:12Z
BuddhikaW88
37808
752251
wikitext
text/x-wiki
[[ගොනුව:Sabana_de_Bogota.png|දකුණ|thumb|280x280පික්| බොගෝටා සැවානා යනු බොගෝටා පිහිටා ඇති ඇන්ඩීස් හි උස් සානුවයි. භූ විෂමතාවයෙන් සහ [[ප්ලෛස්ටොසීන අවධිය|ප්ලයිස්ටොසීන]] විලක ප්‍රතිඵලයක් ලෙස පැතලි බිම් පැහැදිලිව දැකගත හැකිය; හම්බෝල්ට් විල, එය BP වසර 30,000 ක් පමණ දක්වා පැවතුනි.]]
[[ගොනුව:Capital District in Colombia (mainland).svg|thumb|සිතියම]]
'''බොගෝටා''' (/ˌboʊɡəˈtɑː/, also Era :/ˌbɒɡʔ/, Eja :/ˈboʊɡətɑː/, ස්පාඤ්ඤ උච්චාරණය: [boɣoˈta] ⓘ), නිල වශයෙන් '''බොගෝටා,''' '''ඩිසේටඩ්, ඇට්‍රියරේටෝ කැපිටල් ඩී.සී.''', සහ කලින් '''සැන්ටා ෆෙ''' '''ඩි බොගෝටා''' හැඳින්වූ ({{IPA|es|ˌsanta ˈfe ðe βoɣoˈta|lang}}; {{lit|Holy Faith of Bogotá}}) ස්පාඤ්ඤ අධිරාජ්‍ය සමයේ සහ 1991 සහ 2000 අතර කොලොම්බියාවේ අගනුවර සහ විශාලතම නගරය වේ. මෙම නගරය අගනුවර දිස්ත්‍රික්කය ලෙස පරිපාලනය කරනු ලබන අතර, දේශපාලනික වශයෙන් කුන්ඩිනමාර්කා අවට දෙපාර්තමේන්තුවේ අගනුවර ලෙසද කටයුතු කරයි.<ref>{{Cite web |title=Organización del Distrito Capital |url=http://portel.bogota.gov.co/portel/libreria/php/x_frame_detalle.php?id=442 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304072342/http://portel.bogota.gov.co/portel/libreria/php/x_frame_detalle.php?id=442 |archive-date=4 March 2016 |access-date=5 January 2016 |publisher=bogota.gov.co |language=es}}</ref> බොගෝටා යනු කොලොම්බියාවේ දෙපාර්තමේන්තු හා සමාන පරිපාලන තත්වයක් ඇති පළමු පෙළේ භෞමික ආයතනයකි. එය රටේ සහ උතුරු දකුණු ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන දේශපාලන, ආර්ථික, පරිපාලන, කාර්මික, සංස්කෘතික, ගුවන්, තාක්ෂණික, විද්‍යාත්මක, වෛද්‍ය සහ අධ්‍යාපනික මධ්‍යස්ථානයයි.<ref>{{Cite magazine|date=2022-07-12|title=Bogotá: World's Greatest Places 2022|url=https://time.com/collection/worlds-greatest-places-2022/6194585/bogota/|url-status=live|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20230530151449/https://time.com/collection/worlds-greatest-places-2022/6194585/bogota/|archive-date=30 May 2023|access-date=2023-10-20|magazine=[[Time.com|Time]]}}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-08-12 |title=The next Silicon Valley Colombia as the leading IT hub of TEAM International |url=https://www.teaminternational.com/silicon-valley-colombia/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230625023036/https://www.teaminternational.com/silicon-valley-colombia/ |archive-date=25 June 2023 |access-date=2023-10-20 |website=TEAM International |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias-44362146|title=The 5 "most competitive and influential" cities in Latin America|work=BBC News Mundo|access-date=2023-10-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20230117175914/https://www.bbc.com/mundo/noticias-44362146|archive-date=17 January 2023|language=es|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |title=Bogotá breaks new ground in city innovation (again). Here's how. |url=http://bloombergcities.jhu.edu/news/bogota-breaks-new-ground-city-innovation-again-heres-how |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230929134656/https://bloombergcities.jhu.edu/news/bogota-breaks-new-ground-city-innovation-again-heres-how |archive-date=29 September 2023 |access-date=2023-10-20 |website=Bloomberg Cities Network |publisher=[[Bloomberg Philanthropies]], Bloomberg Center for Public Innovation at [[Johns Hopkins University]] |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Best Latin American cities by healthcare quality 2019: Bogotá, the capital city of Colombia, led the ranking of best cities in Latin America based on healthcare quality. |url=https://www.statista.com/statistics/1168751/latin-america-best-cities-healthcare-quality/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230324090208/https://www.statista.com/statistics/1168751/latin-america-best-cities-healthcare-quality/ |archive-date=24 March 2023 |access-date=2023-10-20 |website=[[Statista]] |language=en}}</ref><small></small>
ඇල්ටිප්ලානෝහි ආදිවාසී වැසියන් වූ මුයිස්කා යටත් කර ගනිමින් ඇන්ඩීස් වෙත කළ කටුක ගවේෂණයකින් පසු, ස්පාඤ්ඤ ආක්‍රමණික ගොන්සාලෝ ජිමිනෙස් ද ක්වෙසාඩා විසින් 1538 අගෝස්තු 6 වන දින ග්‍රැනඩා නව රාජධානියේ අගනුවර ලෙස බොගෝටා ආරම්භ කරන ලදී. සැන්ටාෆේ (එහි නම 1540 න් පසුවය) ග්‍රැනඩා නව රාජධානියේ (1550 දී නිර්මාණය කරන ලද) ස්පාඤ්ඤ රාජකීය ප්‍රේක්ෂක රජයේ ආසනය බවට පත් වූ අතර, පසුව 1717 න් පසු එය නිව් ග්‍රැනඩාවේ උප රාජකීයත්වයේ අගනුවර විය. 1819 අගෝස්තු 7 වන දින බෝයාකා සටනින් පසු, බොගෝටා ස්වාධීන ග්‍රාන් කොලොම්බියාවේ අගනුවර බවට පත්විය. මුයිස්කා ජනතාවට ගෞරව කිරීමේ ක්‍රමයක් ලෙස සහ ස්පාඤ්ඤ කිරීටය දෙසට විමුක්ති ක්‍රියාවක් ලෙස, නගරය බොගෝටා යන නමින් නැවත බව්තීස්ම කළේ සයිමන් බොලිවර් විසිනි. <ref name=":1">{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=6 August 2018 |title=Ni Santa Fe ni Bacatá: estos fueron los primeros nombres de Bogotá |url=https://www.rcnradio.com/bogota/ni-santa-fe-no-bacata-estos-fueron-los-primeros-nombres-de-bogota |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200804231326/https://www.rcnradio.com/bogota/ni-santa-fe-no-bacata-estos-fueron-los-primeros-nombres-de-bogota |archive-date=4 August 2020 |access-date=10 September 2019 |website=RCN Radio |language=es}}</ref> එබැවින්, නිව් ග්‍රැනඩාවේ උපරාජය ස්පාඤ්ඤ අධිරාජ්‍යයෙන් නිදහස ලැබීමෙන් පසු සහ වර්තමාන කොලොම්බියාව පිහිටුවීමේදී, බොගෝටා මෙම භූමියේ අගනුවර ලෙස පවතී.
මෙම නගරය කොලොම්බියාවේ මධ්‍යයේ, ඇන්ඩීස් හි නැගෙනහිර කෝඩිලෙරා හි පිහිටි ඇල්ටිප්ලානෝ කුන්ඩිබෝයාසෙන්ස් හි කොටසක් වන බොගෝටා සැවානා ලෙස හැඳින්වෙන උස් සානුවක පිහිටා ඇත. එහි සාමාන්‍ය උන්නතාංශය මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර 2,640 කි. ප්‍රදේශ 20 කට බෙදා ඇති බොගෝටා හි වර්ග කිලෝමීටර 1,587 ක භූමි ප්‍රමාණයක් ඇති අතර වසර පුරා නියතව පවතින සිසිල් දේශගුණයක් ඇත.
කොලොම්බියානු රජයේ විධායක ශාඛාවේ ( ජනාධිපති කාර්යාලය ), ව්‍යවස්ථාදායක ශාඛාවේ ( කොලොම්බියා කොංග්‍රසය ) සහ අධිකරණ ශාඛාවේ ( ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා අධිකරණය, රාජ්‍ය කවුන්සිලය සහ අධිකරණ කටයුතු පිළිබඳ උසස් කවුන්සිලය ) මධ්‍යම කාර්යාල මෙම නගරය තුළ පිහිටා ඇත. බොගෝටා එහි ආර්ථික ශක්තිය සහ ඒ ආශ්‍රිත මූල්ය පරිණතභාවය, ගෝලීය සමාගම් කෙරෙහි ඇති ආකර්ෂණය සහ මානව ප්‍රාග්ධනයේ ගුණාත්මකභාවය සඳහා කැපී පෙනේ. එය කොලොම්බියාවේ මූල්ය හා වාණිජ හදවත වන අතර, රටේ ඕනෑම නගරයකට වඩා වැඩිම ව්‍යාපාරික ක්‍රියාකාරකම් ප්‍රමාණයක් ඇත. <ref name="Hotspots">{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Hot spots: Benchmarking global city competitiveness |url=http://www.citigroup.com/citi/citiforcities/pdfs/eiu_hotspots_2012.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170516142055/http://www.citigroup.com/citi/citiforcities/pdfs/eiu_hotspots_2012.pdf |archive-date=16 May 2017 |access-date=5 January 2016 |publisher=The Economist Intelligence Unit}}</ref> <ref name="TheTalentIssue">{{උපන්‍යාස පොත |last=Harvard University |title=The Talent Issue |date=2011 |publisher=Harvard Business Review}}</ref> අගනුවර කොලොම්බියාවේ සහ ඇන්ඩියන් ස්වභාවික කලාපයේ ප්‍රධාන මූල්ය වෙළඳපොළට සත්කාරකත්වය සපයන අතර ලතින් ඇමරිකාවට සහ කොලොම්බියාවට පැමිණෙන නව විදේශ සෘජු ආයෝජන ව්‍යාපෘති සඳහා ප්‍රමුඛ ගමනාන්තය වේ. <ref name="investmentIBM">{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=IBM destaca a Bogotá como la ciudad con mayor número de proyectos de inversión extranjera en Latinoamérica |url=http://es.investinbogota.org/noticias/ibm-destaca-bogota-como-la-ciudad-con-mayor-numero-de-proyectos-de-inversion-extranjera-en |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160105131049/http://es.investinbogota.org/noticias/ibm-destaca-bogota-como-la-ciudad-con-mayor-numero-de-proyectos-de-inversion-extranjera-en |archive-date=5 January 2016 |access-date=5 January 2016 |publisher=IBM-Plant Location International (IBM-PLI) |language=es}}</ref> එය රටේ ඉහළම නාමික දළ [[දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය|දේශීය නිෂ්පාදිතය]] ඇති අතර එය ජාතියේ මුළු නිෂ්පාදනයෙන් (24.7%) හතරෙන් එකකට පමණ වගකිව යුතුය.
මිථ්‍යා කථා පුවතක් වන ''එල් ඩොරාඩෝ'' නමින් නම් කර ඇති නගරයේ ගුවන්තොටුපළ වන එල් ඩොරාඩෝ ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ, ලතින් ඇමරිකාවේ විශාලතම භාණ්ඩ ප්‍රවාහනය හසුරුවන අතර මගීන් සංඛ්‍යාව අතින් තුන්වන ස්ථානයේ සිටී. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Top 100 biggest and busiest airports in Latin America |url=https://gettocenter.com/airports/continent/latin-america |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220902005824/https://gettocenter.com/airports/continent/latin-america |archive-date=2 September 2022 |access-date=1 September 2022 |website=GetToCenter.com}}</ref> බොගෝටා යනු රටේ විශාලතම විශ්ව විද්‍යාල සහ පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථාන සංඛ්‍යාවක් ඇති නගරයක් වන අතර, <ref name="TheTalentIssue">{{උපන්‍යාස පොත |last=Harvard University |title=The Talent Issue |date=2011 |publisher=Harvard Business Review}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHarvard_University2011">Harvard University (2011). </cite></ref> එය වැදගත් සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර, බොහෝ රංග ශාලා, පුස්තකාල ( වර්ජිලියෝ බාර්කෝ, ටින්ටල් සහ ටූනල් ඔෆ් බිබ්ලෝරෙඩ්, BLAA, ජාතික පුස්තකාලය, 1000 කට වඩා අතර) සහ කෞතුකාගාර ඇත. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Red Distrital de Bibliotecas Públicas {{!}} BibloRed |url=http://www.biblored.gov.co/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240210212626/https://www.biblored.gov.co/ |archive-date=10 February 2024 |access-date=2024-01-31 |website=www.biblored.gov.co}}</ref> <ref name="Biblioteca Digital de Bogotá">{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Biblioteca Digital de Bogotá |url=https://www.bibliotecadigitaldebogota.gov.co/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240109221825/https://www.bibliotecadigitaldebogota.gov.co/ |archive-date=9 January 2024 |access-date=2024-01-31 |website=Biblioteca Digital de Bogota |language=es}}</ref> 2014 ගෝලීය නගර දර්ශකයේ බොගෝටා 52 වන ස්ථානයේ සිටී, <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=2014 Global Cities Index and Emerging Cities Outlook |url=https://www.atkearney.com/documents/10192/4461492/Global+Cities+Present+and+Future-GCI+2014.pdf/3628fd7d-70be-41bf-99d6-4c8eaf984cd5 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304193124/https://www.atkearney.com/documents/10192/4461492/Global+Cities+Present+and+Future-GCI+2014.pdf/3628fd7d-70be-41bf-99d6-4c8eaf984cd5 |archive-date=4 March 2016 |access-date=5 January 2016 |publisher=atkearney.com}}</ref> සහ GaWC විසින් ගෝලීය නගර වර්ගයේ "ඇල්ෆා-" ලෙස සැලකේ. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Alpha- cities 2022 |url=https://x.com/GaWC/status/1697034409159922127 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240928183324/https://x.com/GaWC/status/1697034409159922127 |archive-date=28 September 2024 |website=X.com (Twitter)}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:CS1 ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:Pages using multiple image with auto scaled images]]
4uuee5ikobed1wgqp5z7aqjmil00oaz
ඉක්වදෝරයේ රජය සහ දේශපාලනය
0
182542
752239
752129
2025-07-01T05:03:19Z
BuddhikaW88
37808
/* කලාප සහ සැලසුම් ක්ෂේත්‍ර */
752239
wikitext
text/x-wiki
ඉක්වදෝර රාජ්‍යය රජයේ ශාඛා පහකින් සමන්විත වේ: විධායක ශාඛාව, ව්‍යවස්ථාදායක ශාඛාව, අධිකරණ ශාඛාව, මැතිවරණ ශාඛාව සහ විනිවිදභාවය සහ සමාජ පාලනය.
ඉක්වදෝරය වසර හතරක කාලයක් සඳහා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීව තේරී පත් වූ ජනාධිපතිවරයෙකු විසින් පාලනය කරනු ලැබේ. ඉක්වදෝරයේ ජනාධිපතිවරයා ක්විටෝ හි ජනාධිපති පැලසියෝ ඩි කැරොන්ඩෙලෙට් වෙතින් තම බලය ක්‍රියාත්මක කරයි. වත්මන් ව්‍යවස්ථාව 2007 දී තේරී පත් වූ ඉක්වදෝර ව්‍යවස්ථාදායක සභාව විසින් ලියා ඇති අතර එය 2008 දී ජනමත විචාරණයකින් අනුමත කරන ලදී. 1936 සිට, වයස අවුරුදු 18-65 අතර සියලුම සාක්ෂරතා පුද්ගලයින් සඳහා ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම අනිවාර්ය වන අතර, වයස අවුරුදු 16 ට වැඩි අනෙකුත් සියලුම පුරවැසියන් සඳහා විකල්ප වේ.<ref>{{cite web |title=Compulsory Voting |url=http://www.idea.int/vt/compulsory_voting.cfm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090612191446/http://www.idea.int/vt/compulsory_voting.cfm |archive-date=12 June 2009 |access-date=18 August 2012}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Eichhorn|first1=Jan|last2=Bergh|first2=Johannes|date=14 July 2021|title=Lowering the Voting Age to 16 in Practice: Processes and Outcomes Compared|url=https://academic.oup.com/pa/article/74/3/507/6321304|url-status=live|journal=Parliamentary Affairs|publisher=Oxford Academic|volume=74|issue=3|pages=507–521|doi=10.1093/pa/gsab019|archive-url=https://web.archive.org/web/20240330184152/https://academic.oup.com/pa/article/74/3/507/6321304|archive-date=30 March 2024|access-date=30 March 2024|hdl-access=free|hdl=11250/2767873}}</ref>
විධායක ශාඛාවට අමාත්‍යාංශ 23 ක් ඇතුළත් වේ. පළාත් ආණ්ඩුකාරවරුන් සහ මන්ත්‍රීවරුන් (නගරාධිපතිවරුන්, වැඩිහිටි මන්ත්‍රීවරුන් සහ පල්ලියේ මණ්ඩල) සෘජුවම තේරී පත් වේ. ජූලි සහ දෙසැම්බර් මාසවල විවේක කාලයන් හැර ඉක්වදෝරයේ ජාතික සභාව වසර පුරා රැස්වේ. ස්ථිර කමිටු දහතුනක් ඇත. ජාතික අධිකරණ අධිකරණයේ සාමාජිකයින් වසර නවයක කාලයක් සඳහා ජාතික අධිකරණ සභාව විසින් පත් කරනු ලැබේ.
=== විධායක ශාඛාව ===
[[File:Carondelet_-_Quito.JPG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Carondelet_-_Quito.JPG|thumb|පැලසියෝ ඩි කැරොන්ඩෙලට්, ඉක්වදෝරයේ ජනාධිපති ආසනය]]
විධායක ශාඛාව ජනාධිපතිවරයා විසින් මෙහෙයවනු ලැබේ. ජනාධිපතිවරයා සමඟ වසර හතරක් සඳහා තේරී පත් වූ උප ජනාධිපතිවරයා (එක් වරක් පමණක් නැවත තේරී පත්වීමේ හැකියාව ඇත) සිටී. රාජ්‍ය නායකයා සහ ප්‍රධාන රජයේ නිලධාරියා ලෙස, ජාතික සම්බන්ධීකාරකවරුන්, අමාත්‍යවරුන්, රාජ්‍ය අමාත්‍යවරුන් සහ රාජ්‍ය සේවකයින් පත් කිරීම ඇතුළුව රාජ්‍ය පරිපාලනය සඳහා ඔහු වගකිව යුතුය. විධායක ශාඛාව විදේශ ප්‍රතිපත්තිය නිර්වචනය කරයි, ජනරජයේ චාන්සලර්වරයා මෙන්ම තානාපතිවරුන් සහ කොන්සල්වරුන් පත් කරයි, ඉක්වදෝරයේ සන්නද්ධ හමුදා, ඉක්වදෝරයේ ජාතික පොලිසිය සහ පත් කිරීමේ බලධාරීන් කෙරෙහි අවසාන අධිකාරිය වේ. වැඩබලන ජනාධිපතිවරයාගේ බිරිඳ ඉක්වදෝරයේ පළමු ආර්යාව යන පදවිය ලබයි.
=== ව්‍යවස්ථාදායක ශාඛාව ===
නීතිදායක මාලිගාවේ ක්විටෝ නගරයේ මූලස්ථානය පිහිටා ඇති ජාතික සභාව මගින් ව්‍යවස්ථාදායක ශාඛාව මූර්තිමත් කර ඇති අතර, කමිටු දහයකට බෙදා වසර හතරක කාලයක් සඳහා තේරී පත් වූ සභා මන්ත්‍රීවරුන් 137 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත වේ. නවතම ජාතික ජනගහන සංගණනයට අනුව, ජාතික මැතිවරණ කොට්ඨාශයකින් තේරී පත් වූ සභාවක්, එක් එක් පළාතෙන් තේරී පත් වූ සභා මන්ත්‍රීවරුන් දෙදෙනෙකු සහ 150,000 ඉක්මවන සෑම ජනගහනයක් හෝ කොටසකටම එක් අයෙකි. ඊට අමතරව, ප්‍රාදේශීය සහ අගනගර දිස්ත්‍රික්කවල සභා මැතිවරණය ව්‍යවස්ථාවෙන් තීරණය වේ.
=== අධිකරණ ශාඛාව ===
ඉක්වදෝරයේ අධිකරණය එහි ප්‍රධාන ආයතනය ලෙස අධිකරණ සභාව ඇති අතර, ජාතික අධිකරණය, පළාත් අධිකරණ සහ පහළ අධිකරණ ද ඇතුළත් වේ. අධිකරණ මණ්ඩලය විසින් නීතිමය නියෝජනය සිදු කරනු ලැබේ. ජාතික අධිකරණ අධිකරණය වසර නවයක කාලයක් සඳහා තේරී පත් වූ විනිසුරුවරුන් 21 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත වේ. අධිකරණ සංග්‍රහයට අනුව විනිසුරුවරුන් සෑම වසර තුනකට වරක් තුනෙන් එකකින් අලුත් කරනු ලැබේ. විරුද්ධ ක්‍රියාමාර්ග සහ කුසලතා මත පදනම්ව අධිකරණ මණ්ඩලය විසින් මොවුන් තෝරා පත් කර ගනු ලැබේ. අධිකරණ පද්ධතිය රජයේ නඩු පවරන්නාගේ සහ මහජන ආරක්ෂකයාගේ ස්වාධීන කාර්යාල මගින් ශක්තිමත් කරනු ලැබේ. සහායක ආයතන පහත පරිදි වේ: නොතාරිස්වරුන්, අධිකරණ වෙන්දේසිකරුවන් සහ අධිකරණ ග්‍රාහකයින්. එසේම ඇමරිකානු ඉන්දියානුවන් සඳහා විශේෂ නීති තන්ත්‍රයක් ඇත.
=== මැතිවරණ ශාඛාව ===
මැතිවරණ ක්‍රමය ක්‍රියාත්මක වන්නේ සෑම වසර හතරකට වරක් හෝ මැතිවරණ හෝ ජනමත විචාරණ සිදුවන විට පමණක් ඇතුළත් වන බලධාරීන් විසිනි. එහි ප්‍රධාන කාර්යයන් වන්නේ ක්විටෝ නගරයේ පිහිටා ඇති අතර, සම්පූර්ණ මූල්ය හා පරිපාලන ස්වාධීනත්වය භුක්ති විඳින වැඩිම ඡන්දය දුන් දේශපාලන පක්ෂවල සාමාජිකයින් හත් දෙනෙකුගෙන් සමන්විත වේ. මෙම ආයතනය, මැතිවරණ අධිකරණය සමඟ එක්ව, ඉක්වදෝරයේ රජයේ ශාඛා පහෙන් එකක් වන මැතිවරණ ශාඛාව සාදයි.
=== විනිවිදභාවය සහ සමාජ පාලන ශාඛාව ===
විනිවිදභාවය සහ සමාජ පාලනය පුරවැසි සහභාගීත්වය සහ සමාජ පාලනය සඳහා වූ කවුන්සිලය, ඔම්බුඩ්ස්මන්වරයෙකු, රාජ්‍ය පාලක ජනරාල්වරයා සහ අධිකාරීවරුන්ගෙන් සමන්විත වේ. ශාඛා සාමාජිකයින් වසර පහක් තනතුරු දරයි. මෙම ශාඛාව ප්‍රසිද්ධියේ විනිවිදභාවය සහ පාලන සැලසුම් ප්‍රවර්ධනය කිරීම මෙන්ම දූෂණයට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා යාන්ත්‍රණ සැලසුම් කිරීම මෙන්ම ඇතැම් බලධාරීන් නම් කිරීම සහ රට තුළ වගවීමේ නියාමන යාන්ත්‍රණය වීම සඳහා වගකිව යුතුය.
=== විදේශ කටයුතු ===
[[File:Secretary_Pompeo_Holds_Joint_Press_Conference_with_President_Moreno_(48336351591).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Secretary_Pompeo_Holds_Joint_Press_Conference_with_President_Moreno_(48336351591).jpg|thumb|2019 ජූලි 20 වන දින, එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය ලේකම් මයික් පොම්පියෝ සමඟ ඉක්වදෝර ජනාධිපති ලෙනින් මොරෙනෝ.]]
ඉක්වදෝරය 1973 දී ඔපෙක් සංවිධානයට සම්බන්ධ වූ අතර 1992 දී එහි සාමාජිකත්වය අත්හිටුවන ලදී. ජනාධිපති රෆායෙල් කොරියා යටතේ, ජනාධිපති මොරෙනෝගේ උපදෙස් පරිදි, වැඩි ආදායමක් ලබා ගැනීම සඳහා බොරතෙල් අපනයනය වැඩි කිරීමේ අභිලාෂය පවසමින්, 2020 දී නැවත ඔපෙක් සංවිධානයෙන් ඉවත් වීමට පෙර රට නැවත ඔපෙක් සංවිධානයට පැමිණියේය.<ref>Stephan Kueffner & Peter Millard, [https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-10-01/ecuador-to-leave-opec-in-january-amid-efforts-to-boost-income OPEC Suffers Another Departure With Ecuador Seeking More Cash] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200411012200/https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-10-01/ecuador-to-leave-opec-in-january-amid-efforts-to-boost-income|date=11 April 2020}}, Bloomberg News (2 October 2019).</ref><ref>Alexandra Valencia, [https://www.reuters.com/article/us-ecuador-opec/ecuador-to-quit-opec-in-2020-in-search-of-bigger-export-revenue-idUSKBN1WG4KB Ecuador to quit OPEC in 2020 in search of bigger export revenue] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200411012157/https://www.reuters.com/article/us-ecuador-opec/ecuador-to-quit-opec-in-2020-in-search-of-bigger-export-revenue-idUSKBN1WG4KB|date=11 April 2020}}, Reuters (1 October 2019).</ref>
ඇන්ටාක්ටිකා ගිවිසුමේ සාමාජික රටක් ලෙස සාමකාමී විද්‍යාත්මක අධ්‍යයනය සඳහා ඉක්වදෝරය ඇන්ටාක්ටිකාවේ පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානයක් පවත්වාගෙන ගොස් ඇත. ජාත්‍යන්තර ගැටළු සඳහා බහුපාර්ශ්වික ප්‍රවේශයන් කෙරෙහි ඉක්වදෝරය බොහෝ විට විශාල අවධානයක් යොමු කර ඇත. ඉක්වදෝරය එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ (සහ එහි විශේෂිත ආයතන බොහොමයක්) සාමාජිකයෙකු වන අතර රියෝ සමූහය, ලතින් ඇමරිකානු ආර්ථික පද්ධතිය, ලතින් ඇමරිකානු බලශක්ති සංවිධානය, ලතින් ඇමරිකානු ඒකාබද්ධතා සංගමය, ඇන්ඩියන් ජාතීන්ගේ ප්‍රජාව සහ දකුණු බැංකුව (ස්පාඤ්ඤ: බැන්කෝ ඩෙල් සුර් හෝ බැන්කෝසුර්) ඇතුළු බොහෝ කලාපීය කණ්ඩායම්වල සාමාජිකයෙකි.
2017 දී ඉක්වදෝර පාර්ලිමේන්තුව මානව සංචලනය පිළිබඳ නීතියක් සම්මත කළේය.<ref>{{Cite web |title=Ley Orgánica de Movilidad Humana |url=https://www.cancilleria.gob.ec/wp-content/uploads/2014/03/ley_de_movilidad_humana_oficial.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180329000143/http://www.cancilleria.gob.ec/wp-content/uploads/2014/03/ley_de_movilidad_humana_oficial.pdf |archive-date=29 March 2018 |access-date=28 August 2018}}</ref>
සංක්‍රමණිකයන්ගේ මානව හිමිකම් විශ්වීය පිළිගැනීම සහ ආරක්ෂා කිරීම ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ අරමුණින්, විශ්වීය පුරවැසිභාවය පිළිබඳ සංකල්පය එහි ව්‍යවස්ථාවේ ස්ථාපිත කළ පළමු රාජ්‍යය ලෙස සංක්‍රමණ සඳහා වූ ජාත්‍යන්තර සංවිධානය ඉක්වදෝරයට ප්‍රශංසා කළේය.<ref>{{cite web |date=8 June 2018 |title=Ecuador Launches New Human Mobility National Plan |url=https://www.iom.int/news/ecuador-launches-new-human-mobility-national-plan |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180828134502/https://www.iom.int/news/ecuador-launches-new-human-mobility-national-plan |archive-date=28 August 2018 |access-date=28 August 2018}}</ref> 2019 මාර්තු මාසයේදී ඉක්වදෝරය දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයෙන් ඉවත් විය.<ref>{{Cite web |last1=Wadhwa |first1=Tanya |date=11 March 2020 |title=Uruguayan government withdraws from UNASUR and returns to TIAR |url=https://peoplesdispatch.org/2020/03/11/uruguayan-government-withdraws-from-unasur-and-returns-to-tiar/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210819175958/http://peoplesdispatch.org/2020/03/11/uruguayan-government-withdraws-from-unasur-and-returns-to-tiar/ |archive-date=19 August 2021 |access-date=25 March 2021 |work=Peoples Dispatch}}</ref>
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
[[File:Slums_of_Ecuador_Guayaquil.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Slums_of_Ecuador_Guayaquil.jpg|thumb|230x230පික්|ගුවායාකිල් හි දුප්පත් පන්තියේ අසල්වැසි ප්‍රදේශ]]
2003 ඇම්නෙස්ටි ඉන්ටර්නැෂනල් වාර්තාවක් විවේචනාත්මකව කියා සිටියේ ආරක්ෂක හමුදා විසින් සිදු කරන ලද මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සඳහා නඩු පැවරීම් ඉතා අල්ප බවත්, පොලිස් අධිකරණවල පමණක් නඩු පැවරීම් ඇති බවත්, ඒවා අපක්ෂපාතී හෝ ස්වාධීන යැයි නොසැලකෙන බවත්ය. ආරක්ෂක හමුදා නිරන්තරයෙන් සිරකරුවන්ට වධහිංසා පමුණුවන බවට චෝදනා තිබේ. පොලිස් අත්අඩංගුවේ සිටියදී සිරකරුවන් මිය ගිය බවට වාර්තා තිබේ. සමහර විට නඩු විභාගයකින් තොරව රඳවා තබා ගැනීමේ කාල සීමාව ඉක්මවා ගිය පසු සැකකරු නිදහස් කළ හැකි වන තෙක් නීතිමය ක්‍රියාවලිය ප්‍රමාද විය හැකිය. බන්ධනාගාර පිරී ඉතිරී ගොස් ඇති අතර රැඳවුම් මධ්‍යස්ථානවල කොන්දේසි "පිළිකුල් සහගත" ය.<ref>{{cite book |last1=Horvitz |first1=Leslie Ann |title=Encyclopedia of War Crimes and Genocide |last2=Catherwood |first2=Christopher |date=2006 |publisher=Infobase |page=137}}</ref>
එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ විශ්වීය ආවර්තිතා සමාලෝචනය ප්‍රකාශනයේ නිදහස සහ රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන පාලනය කිරීමට දරන උත්සාහයන් සීමා කර ඇති අතර ඉක්වදෝරය අදහස් ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා අපරාධ සම්බාධක නැවැත්විය යුතු බවත්, අධිකරණ ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කිරීම ප්‍රමාද කළ යුතු බවත් නිර්දේශ කර ඇත. අපහාසය අපරාධකරණය කිරීම පිළිබඳ නිර්දේශය ඉක්වදෝරය ප්‍රතික්ෂේප කළේය.<ref name="hrw">{{cite book |url=https://www.hrw.org/world-report/2013/country-chapters/ecuador |title=Ecuador |date=10 January 2013 |publisher=WORLD REPORT 2013, Human Rights Watch |pages=1–3 |chapter=World Report 2013: Ecuador |access-date=13 September 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006120738/http://www.hrw.org/world-report/2013/country-chapters/ecuador |archive-date=6 October 2014 |url-status=live}}</ref>
හියුමන් රයිට්ස් වොච් (HRW) ට අනුව හිටපු ජනාධිපති කොරියා මාධ්‍යවේදීන් බිය ගැන්වූ අතර ඔවුන් "ප්‍රසිද්ධියේ හෙළා දැකීම සහ පළිගැනීමේ නඩු" වලට භාජනය කළේය. මාධ්‍යවේදීන්ට දඬුවම් වශයෙන් වසර ගණනාවක සිර දඬුවම් සහ ඩොලර් මිලියන ගණනක වන්දි ගෙවීමක් නියම වූ අතර, විත්තිකරුවන්ට සමාව ලබා දී තිබුණද.<ref name="hrw" /> කොරියා ප්‍රකාශ කළේ තමා අපහාසාත්මක ප්‍රකාශ සඳහා ඉල්ලා අස්කර ගැනීමක් පමණක් ඉල්ලා සිටි බවයි.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2012/02/06/opinion/democracy-in-ecuador.html?_r=0|title=Democracy in Ecuador|date=5 February 2012|newspaper=The New York Times|access-date=24 February 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170627001406/http://www.nytimes.com/2012/02/06/opinion/democracy-in-ecuador.html?_r=0|archive-date=27 June 2017|url-status=live}}</ref>
HRW ට අනුව, කොරියාගේ රජය මාධ්‍ය නිදහස සහ අධිකරණ පද්ධතියේ ස්වාධීනත්වය දුර්වල කළේය. ඉක්වදෝරයේ වත්මන් අධිකරණ පද්ධතිය තුළ, විනිසුරුවරුන් තෝරා ගනු ලබන්නේ රජයේ පත්වීම්වලට වඩා කුසලතා තරඟයකිනි. කෙසේ වෙතත්, තේරීමේ ක්‍රියාවලිය පක්ෂග්‍රාහී සහ ආත්මීය ලෙස විවේචනයට ලක්ව ඇත. විශේෂයෙන්, අවසාන සම්මුඛ පරීක්ෂණයට "අධික බර කිරා බැලීම" ලබා දී ඇති බව කියනු ලැබේ. ඔහුගේ නඩු වලදී කොරියාට පක්ෂව තීරණ ගත් විනිසුරුවන් සහ නඩු පවරන්නන්ට ස්ථිර තනතුරු ලැබී ඇති අතර, වඩා හොඳ තක්සේරු ශ්‍රේණි ඇති අනෙක් අය ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත.<ref name="hrw" /><ref name="Reformahasta2015">[https://web.archive.org/web/20131102052404/http://diariodigitalcentro.com/index.php/455-reforma-judicial-en-ecuador-debe-hacerse-hasta-el-2015 Reforma judicial en Ecuador debe hacerse hasta el 2015], diariodigitalcentro.com</ref>
නීති මගින් යම් දේශපාලන පණිවිඩයක් හෝ අපේක්ෂකයෙකුට පක්ෂව හෝ අප්‍රසාදය පළ කළ හැකි ලිපි සහ මාධ්‍ය පණිවිඩ ද තහනම් කර ඇත. 2012 මුල් භාගයේදී, පෞද්ගලික රූපවාහිනී හෝ ගුවන් විදුලි මධ්‍යස්ථාන විස්සක් වසා දමන ලදී.<ref name="hrw" /> පාරිසරික සහ අනෙකුත් ගැටළු වලට එරෙහිව මහජන විරෝධතාවල යෙදෙන පුද්ගලයින්ට "ත්‍රස්තවාදය සහ කඩාකප්පල්කාරී ක්‍රියා" සඳහා නඩු පවරනු ලබන අතර, එය වසර අටක සිර දඬුවමකට හේතු විය හැක.<ref name="hrw" />
ෆ්‍රීඩම් හවුස්ට අනුව, 2017 සිට මාධ්‍ය සහ සිවිල් සමාජය මත පනවා ඇති සීමාවන් අඩු වී ඇත.<ref>{{cite web |title=Ecuador |url=https://freedomhouse.org/country/ecuador |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120123142937/http://www.freedomhouse.org:80/country/ecuador |archive-date=23 January 2012 |access-date=19 August 2021 |publisher=Freedom House}}</ref> 2022 ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී, එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය ඉක්වදෝරයේ විවිධ රැඳවුම් මධ්‍යස්ථාන සහ බන්ධනාගාරවල පවතින දරුණු තත්ත්වය සහ නිදහස අහිමි වූවන්ගේ මානව හිමිකම් පිළිබඳව කනස්සල්ල පළ කළේය.<ref>{{cite web |title=Ecuador: UN torture prevention body remains seriously concerned by prison crisis after second visit |url=https://www.ohchr.org/en/press-releases/2022/10/ecuador-un-torture-prevention-body-remains-seriously-concerned-prison-crisis |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221006181004/https://www.ohchr.org/en/press-releases/2022/10/ecuador-un-torture-prevention-body-remains-seriously-concerned-prison-crisis |archive-date=6 October 2022 |website=OHCHR |accessdate=6 October 2022}}</ref>
=== පරිපාලන අංශ ===
ඉක්වදෝරය පළාත් 24 කට බෙදා ඇත ({{langx|es|provincias|links=no}}), ඒ සෑම එකක්ම තමන්ගේම පරිපාලන අගනුවරක් ඇත:[[File:Ecuador,_administrative_divisions_-_es_-_colored.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ecuador,_administrative_divisions_-_es_-_colored.svg|මධ්‍යය|thumb|ඉක්වදෝරයේ පළාත්]]
=== කලාප සහ සැලසුම් ක්ෂේත්‍ර ===
[[File:Cascada_Cabellera_de_la_Virgen,_Baños.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cascada_Cabellera_de_la_Virgen,_Ba%C3%B1os.jpg|thumb|ටුන්ගුරාහුවා පළාතේ බානෝස් ඩි අගුවා සැන්ටා හි කැබෙලෙරා ඩි ලා වර්ජන් දිය ඇල්ල]]
කලාපකරණය යනු අගනුවර වන ක්විටෝ හි පරිපාලන කාර්යයන් විමධ්‍යගත කිරීම සඳහා යාබද පළාත් දෙකක් හෝ වැඩි ගණනක් ඒකාබද්ධ කිරීමයි. ඉක්වදෝරයේ, කලාප හතක් ඇති අතර, ඒ සෑම එකක්ම පහත පළාත් මගින් හැඩගස්වා ඇත:
* 1 වන කලාපය (වර්ග කිලෝමීටර 42,126): [[එස්මෙරල්ඩාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|එස්මෙරල්ඩාස්]], [[කර්චි පළාත, ඉක්වදෝරය|කර්චි]], [[ඉම්බබුරා පළාත, ඉක්වදෝරය|ඉම්බබුරා]], සහ [[සුකුම්බියෝස් පළාත, ඉක්වදෝරය|සුකුම්බියෝස්]]. පරිපාලන නගරය: [[ඉබාරා, ඉක්වදෝරය|ඉබාරා]]
* 1 වන කලාපය (වර්ග කිලෝමීටර 43,498): [[පිචින්චා පළාත, ඉක්වදෝරය|පිචින්චා]], [[නාපෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|නාපෝ]], සහ [[ඔරෙල්ලනා පළාත, ඉක්වදෝරය|ඔරෙල්ලනා]]. පරිපාලන නගරය: [[ටෙනා, ඉක්වදෝරය|ටෙනා]]
* 3 වන කලාපය (වර්ග කිලෝමීටර 44,710): [[චිම්බෝරාසෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|චිම්බෝරාසෝ]], [[ටුන්ගුරහුආ පළාත, ඉක්වදෝරය|ටුන්ගුරහුආ]], [[පැස්ටාසා පළාත, ඉක්වදෝරය|පැස්ටාසා]], සහ [[කොටොපක්සි පළාත, ඉක්වදෝරය|කොටොපක්සි]]. පරිපාලන නගරය: [[රියෝබම්බා, ඉක්වදෝරය|රියෝබම්බා]]
* 4 වන කලාපය (වර්ග කිලෝමීටර 22,257): [[මනබි පළාත, ඉක්වදෝරය|මනබි]] සහ [[සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ ඩි ලොස් සාචිලාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ ඩි ලොස් සාචිලාස්]]. පරිපාලන නගරය: සියුඩාඩ් අල්ෆරෝ
* 5 වන කලාපය (වර්ග කිලෝමීටර 38,420): [[සැන්ටා එලේනා පළාත, ඉක්වදෝරය|සැන්ටා එලේනා]], [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගයාස්]], [[ලොස් රයොස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ලොස් රයොස්]], [[ගැලපගෝස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගැලපගෝස්]], සහ [[බොලිවර් පළාත, ඉක්වදෝරය|බොලිවර්]]. පරිපාලන නගරය: [[මිලාග්රෝ, ඉක්වදෝරය|මිලාග්රෝ]]
* 6 වන කලාපය (වර්ග කිලෝමීටර 38,237): [[කනාර් පළාත, ඉක්වදෝරය|කනාර්]], [[අසුවේ පළාත, ඉක්වදෝරය|අසුවේ]], සහ [[මොරෝනා-සන්තියාගෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|මොරෝනා-සන්තියාගෝ]]. පරිපාලන නගරය: [[ක්යුඑන්සා, ඉක්වදෝරය|ක්යුඑන්සා]]
* 7 වන කලාපය (වර්ග කිලෝමීටර 27,571): [[එල් ඔරෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|එල් ඔරෝ]], [[ලොජා පළාත, ඉක්වදෝරය|ලොජා]], සහ [[සමෝරා-චින්චිපේ පළාත, ඉක්වදෝරය|සමෝරා-චින්චිපේ]]. පරිපාලන නගරය: [[ලොජා, ඉක්වදෝරය|ලොජා]]
[[ක්විටෝ]] සහ [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුආයාක්විල්]] යනු මෙට්‍රොපොලිටන් දිස්ත්‍රික්ක වේ. [[ගැලපගෝස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගැලපගෝස්]], 5 වන කලාපයට ඇතුළත් කර තිබුණද,<ref>{{cite web |title=Niveles administrativos de planificación |url=http://www.planificacion.gob.ec/3-niveles-administrativos-de-planificacion |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924073955/http://www.planificacion.gob.ec/3-niveles-administrativos-de-planificacion/ |archive-date=24 September 2015 |access-date=24 September 2015 |publisher=Secretaría Nacional de Planificación y Desarrollo}}</ref> ද විශේෂ ඒකකයක් යටතේ පවතී.<ref>{{cite web |title=Región 4 – Santo Domingo, Manabí y Galápagos |url=http://www.mcpec.gob.ec/index.php?option=com_content&view=article&id=1047&Itemid=108 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111127225748/http://www.mcpec.gob.ec/index.php?option=com_content&view=article&id=1047&Itemid=108 |archive-date=27 November 2011 |access-date=20 February 2012 |publisher=Ministry of Production, Employment and Competitiveness Coordination}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
axtlnwcjqzjr4fqyzbc5h922as6w0cm
ඉක්වදෝරයේ ජන විකාශනය
0
182546
752232
752130
2025-07-01T04:58:04Z
BuddhikaW88
37808
/* විශාලතම නගර */
752232
wikitext
text/x-wiki
{{Pie chart
| thumb = right
| caption = ඉක්වදෝරයේ වාර්ගික කණ්ඩායම් (2022 සංගණනය)<ref name="censoecuador">{{cite web|date=21 September 2023|title=Ecuador: Censo de Población y Vivienda 2022|url= https://www.censoecuador.gob.ec/wp-content/uploads/2023/09/InfoNacionalDatos.pdf|website= censoecuador.gob.ec|accessdate= 22 May 2024}}</ref>
| value1 = 85.17
| label1 = මෙස්ටිසෝ
| color1 = #CBA481
| value2 = 7.69
| label2 = ආදිවාසී
| color2 = #A65B3A
| value3 = 4.81
| label3 = කළු
| color3 = #55382A
| value4 = 2.21
| label4 = සුදු
| color4 = #FBC5A7
| value5 = 0.12
| label5 = වෙනත්
| color5 = Lightgray
}}
ඉක්වදෝරයේ ජනගහනය වාර්ගික වශයෙන් විවිධ වන අතර 2021 ඇස්තමේන්තු වලට අනුව ඉක්වදෝරයේ ජනගහනය 17,797,737 කි.{{UN_Population|ref}} විශාලතම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම (2010 වන විට) මෙස්ටිසෝස් වන අතර ඔවුන් සාමාන්‍යයෙන් ස්පාඤ්ඤ යටත් විජිතවාදීන්ගෙන් පැමිණි ඇමරින්ඩියන් සහ යුරෝපීය සම්භවයක් ඇති මිශ්‍ර ජාතියකි. සමහර අවස්ථාවල මෙම යෙදුමට සංස්කෘතික වශයෙන් වඩාත් ස්පාඤ්ඤ බලපෑමට ලක් වූ ඇමරින්ඩියන්වරුන් ද ඇතුළත් විය හැකි අතර ජනගහනයෙන් 71% ක් පමණ වේ (කෙසේ වෙතත්, වෙරළබඩ මෙස්ටිසෝ ජනගහනය සඳහා භාවිතා කරන යෙදුමක් වන මොන්ටියෝ ඇතුළුව, මෙය 79% ක් පමණ දක්වා ගෙන එයි).
සුදු ඉක්වදෝරියානුවන් ඉක්වදෝරයේ ජනගහනයෙන් 6.1% ක් වන සුළුතරයක් වන අතර ඉක්වදෝරය පුරා, ප්‍රධාන වශයෙන් නාගරික ප්‍රදේශ වටා දක්නට ලැබේ. යටත් විජිත යුගයේ ඉක්වදෝරයේ සුදු ජනගහනය ප්‍රධාන වශයෙන් ස්පාඤ්ඤයෙන් පැවත එන්නන් වුවද, අද ඉක්වදෝරයේ සුදු ජනගහනය යුරෝපීය සංක්‍රමණිකයන්ගේ මිශ්‍රණයක ප්‍රතිඵලයකි, ප්‍රධාන වශයෙන් ස්පාඤ්ඤයෙන් පැමිණි අය සහ 20 වන සියවසේ මුල් භාගයේ පදිංචි වූ ඉතාලිය, ජර්මනිය, ප්‍රංශය සහ ස්විට්සර්ලන්තයේ ජනතාව සමඟ. ඊට අමතරව, කුඩා යුරෝපීය යුදෙව් (ඉක්වදෝර යුදෙව්) ජනගහනයක් සිටින අතර, එය ප්‍රධාන වශයෙන් ක්විටෝහි සහ අඩු ප්‍රමාණයකට ගුවායාකිල්හි පදනම් වේ.<ref name="ethn">{{cite web |author=EL UNIVERSO |date=2 September 2011 |title=Población del país es joven y mestiza, dice censo del INEC – Data from the national census 2010 (2011-09-02) |url=http://www.eluniverso.com/2011/09/02/1/1356/poblacion-pais-joven-mestiza-dice-censo-inec.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140924055500/http://www.eluniverso.com/2011/09/02/1/1356/poblacion-pais-joven-mestiza-dice-censo-inec.html |archive-date=24 September 2014 |access-date=13 September 2014 |work=El Universo}}</ref> ඉක්වදෝරයේ රොමේනියානුවන් 5,000 ක් ජීවත් වෙති.<ref>{{Cite web |title=The Roma Gypsies of Colombia | Latino Life |url=https://www.latinolife.co.uk/node/289 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210409070112/https://www.latinolife.co.uk/node/289 |archive-date=9 April 2021 |access-date=3 April 2021}}</ref>
ඉක්වදෝරයේ ආසියානු සම්භවයක් ඇති කුඩා ජනගහනයක් ද ඇත, ප්‍රධාන වශයෙන් බටහිර ආසියාවෙන් පැමිණි අය, ක්‍රිස්තියානි හෝ මුස්ලිම් (ඉක්වදෝරයේ ඉස්ලාම් බලන්න) වන ලෙබනන් සහ පලස්තීන සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් ආර්ථික වශයෙන් යහපත් පරම්පරාවක් මෙන්, සහ 19 වන සියවසේ අගභාගයේදී පතල් කම්කරුවන්, ගොවිපල කම්කරුවන් සහ ධීවරයින් ලෙස පැමිණි මුතුන් මිත්තන් වන ජපන් සහ චීන සම්භවයක් ඇති අයගෙන් ප්‍රධාන වශයෙන් සමන්විත නැගෙනහිර ආසියානු ප්‍රජාවක් ඇත.<ref name="CIA">{{cite web |title=Ecuador |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ecuador/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210110072816/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ecuador |archive-date=10 January 2021 |access-date=18 August 2011 |work=The World Factbook}}</ref>
වත්මන් ජනගහනයෙන් 7% ක් ඇමරින්ඩියන් ජාතිකයින් වේ. ඉක්වදෝරයේ වෙරළබඩ පළාත්වල වෙසෙන බොහෝ දුරට ග්‍රාමීය මොන්ටිබියෝ ජනගහනය, පාර්ඩෝ ලෙස වර්ගීකරණය කළ හැකිය.
අප්‍රිකානු-ඉක්වදෝරියානුවන් ඉක්වදෝරයේ සුළුතර ජනගහනයක් (7%) වන අතර, එයට මුලටෝස් සහ සැම්බෝස් ඇතුළත් වන අතර, ඔවුන් බොහෝ දුරට එස්මරල්ඩාස් පළාතේ සහ වෙරළබඩ ඉක්වදෝරයේ ප්‍රධාන වශයෙන් මෙස්ටිසෝ පළාත්වල - ගුවාස් සහ මනාබි හි අඩු ප්‍රමාණයකට පදනම් වේ. ප්‍රධාන වශයෙන් මෙස්ටිසෝ, සුදු සහ ඇමරින්දියන් ජනගහනයක් පවතින හයිලන්ඩ් ඇන්ඩීස් හි, චෝටා නිම්නය ලෙස හඳුන්වන ඉම්බබුරා පළාතේ කුඩා ප්‍රජාවක් හැර අප්‍රිකානු පැවැත්ම පාහේ නොපවතී.
=== භාෂාව ===
{{bar box|title=ඉක්වදෝරයේ භාෂා<ref name="CIAPAPUANEWGUINEA">{{cite web|url= https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/papua-new-guinea/|title= Central America and Caribbean :: PAPUA NEW GUINEA|publisher= CIA The World Factbook|access-date= 9 August 2016|df= mdy-all|archive-date= 12 April 2021|archive-url= https://web.archive.org/web/20210412232302/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/papua-new-guinea|url-status= live}}</ref>|titlebar=#ddd|left1=භාෂාව|right1=ප්‍රතිශතය|float=left|bars={{bar percent|[[ස්පාඤ්ඤ භාෂාව| ස්පාඤ්ඤ]]|Blue| 93}}
{{bar percent|[[කෙචුවා භාෂා|කිච්වා]] |Orange|4.1}}
{{bar percent|විදේශීය|Green| 2.2}}
{{bar percent|අනෙකුත් ස්වදේශික|Red|0.7}}}}
*
ඉක්වදෝරයේ නිල භාෂාව ස්පාඤ්ඤ භාෂාවයි. එහි ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරයක් විසින් එය පළමු (93%) හෝ දෙවන භාෂාවක් (6%) ලෙස කතා කරයි. 1991 දී උතුරු කිච්වා (කෙචුවා) සහ අනෙකුත් පූර්ව යටත් විජිත ඇමරිකානු භාෂා 2,500,000 ක් විසින් කතා කරන ලදී. ජනවාර්ගික විද්‍යාඥයින් ඇස්තමේන්තු කරන්නේ රටේ ජීවමාන ස්වදේශික භාෂා 24 ක් පමණ ඇති බවයි. මෙම 24 අතරට ආවාපිට් (ආවා විසින් කතා කරන), අයිංගේ (කෝෆාන් විසින් කතා කරන), ෂුවර් චිචම් (ෂුවර් විසින් කතා කරන), අචුවාර්-ෂිවියාර් (අචුවාර් සහ ෂිවියාර් විසින් කතා කරන), චාපලාචි (චාචි විසින් කතා කරන), ට්සාෆිකි (ට්සාචිලා විසින් කතා කරන), පයිකෝකා (සියෝනා සහ සෙකෝයා විසින් කතා කරන) සහ වෝ ටෙඩෙඩියෝ (වෝරානි විසින් කතා කරන) ඇතුළත් වේ. මෙම ඇමරින්ඩියන් භාෂා භාවිතය ක්‍රමයෙන් අඩු වෙමින් පවතින අතර ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් ප්‍රතිස්ථාපනය වෙමින් පවතී.
බොහෝ ඉක්වදෝරියානුවන් ඔවුන්ගේ මව් භාෂාව ලෙස ස්පාඤ්ඤ භාෂාව කතා කරන අතර, එහි සර්වසම්පූර්ණත්වය රටේ බොහෝ ප්‍රදේශ පුරා පැතිරී ආධිපත්‍යය දරයි. එහි කුඩා ප්‍රමාණය තිබියදීත්, රට තුළ කලාප අනුව පුළුල් ලෙස වෙනස් වන ස්පාඤ්ඤ උච්චාරණවල කැපී පෙනෙන විවිධත්වයක් ඇත. ඉක්වදෝරියානු ස්පාඤ්ඤ මුග්ධතා රටේ සුවිශේෂී ප්‍රදේශවල ආරම්භ වී පදිංචි වූ ජනවාර්ගික සහ වාර්ගික ජනගහනය පිළිබිඹු කරයි.
ප්‍රධාන කලාපීය ප්‍රභේද තුන නම්:
* සමක පැසිෆික් ස්පාඤ්ඤ හෝ සමක වෙරළබඩ ස්පාඤ්ඤ
* ඇන්ඩියන් ස්පාඤ්ඤ
* ඇමසොනික් ස්පාඤ්ඤ
=== ආගම ===
{{bar box|title=ඉක්වදෝරයේ ආගම (2014)<ref name="PewResearch">{{cite web|title=Religion in Latin America: Widespread Change in a Historically Catholic Region|url=http://www.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/7/2014/11/Religion-in-Latin-America-11-12-PM-full-PDF.pdf|access-date=17 December 2019|language=en|date=November 2014|archive-date=21 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181021065936/http://www.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/7/2014/11/Religion-in-Latin-America-11-12-PM-full-PDF.pdf|url-status=live}}</ref>|titlebar=#ddd|left1=ආගම|right1=ප්‍රතිශතය|float=left|bars={{bar percent|[[කතෝලික]]|purple|79}}
{{bar percent|[[රෙපරමාදු]]|blue|13}}
{{bar percent|[[ආගමක් නොමැති]]|Red|5}}
{{bar percent|වෙනත්|Green|3}}}}ඉක්වදෝර ජාතික සංඛ්‍යාලේඛන හා සංගණන ආයතනයට අනුව, රටේ ජනගහනයෙන් 91.95% ක් ආගමක් දරන අතර, 7.94% ක් අදේවවාදීන් වන අතර 0.11% ක් අඥෙයවාදීන් වේ. ආගමක් ඇති පුද්ගලයින් අතර, 80.44% ක් කතෝලිකයන්, 11.30% ක් එවැන්ජලිකල් රෙපරමාදු භක්තිකයන්, 1.29% ක් යෙහෝවාගේ සාක්ෂිකරුවන් සහ 6.97% ක් අනෙකුත් (ප්‍රධාන වශයෙන් යුදෙව්, බෞද්ධ සහ පසුකාලීන සාන්තුවරයන්) වේ.<ref>{{in lang|es}} [http://www.lahora.com.ec/index.php/noticias/show/1101377532/-1/El_80%25_de_ecuatorianos_es_cat%C3%B3lico.html El 80% de ecuatorianos es católico] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130811033609/http://www.lahora.com.ec/index.php/noticias/show/1101377532/-1/El_80%25_De_ecuatorianos_es_cat%C3%B3lico.html|date=11 August 2013}}. lahora.com.ec. 15 August 2012</ref><ref>{{in lang|es}} [http://www.eluniverso.com/2012/08/15/1/1382/80-ecuatorianos-afirma-ser-catolico-segun-inec.html El 80% de los ecuatorianos afirma ser católico, según el INEC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120819020308/http://www.eluniverso.com/2012/08/15/1/1382/80-ecuatorianos-afirma-ser-catolico-segun-inec.html|date=19 August 2012}}. eluniverso.com. 15 August 2012</ref>
ඉක්වදෝරයේ ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල, ඇමරින්දියානු විශ්වාසයන් සහ කතෝලික ධර්මය සමහර විට දේශීය ජන කතෝලික ආගමකට සමමුහුර්ත වේ. බොහෝ උත්සව සහ වාර්ෂික පෙළපාළි ආගමික සැමරුම් මත පදනම් වන අතර, බොහෝ ඒවා චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර සහ අයිකන මිශ්‍රණයක් ඇතුළත් කරයි.<ref>{{cite web |date=25 April 2017 |title=Religious Beliefs |url=https://www.worldatlas.com/articles/religious-beliefs-in-ecuador.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240605215603/https://www.worldatlas.com/articles/religious-beliefs-in-ecuador.html |archive-date=5 June 2024 |access-date=5 June 2024 |publisher=World Atlas}}</ref>
[[File:La_Compañía,_Quito_-_6.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:La_Compa%C3%B1%C3%ADa,_Quito_-_6.jpg|thumb|ක්විටෝහි යටත් විජිත ජේසු නිකායික කන්‍යාරාමය]]
නැගෙනහිර ඕතඩොක්ස් ක්‍රිස්තියානීන්, ඇමරින්දියානු ආගම්, මුස්ලිම්වරුන් (ඉක්වදෝරයේ ඉස්ලාම් බලන්න), බෞද්ධයන් සහ බහායි සුළු සංඛ්‍යාවක් සිටිති. ඔවුන්ගේ ඇස්තමේන්තු වලට අනුව, ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ පසු කාලීන සාන්තුවරයන්ගේ පල්ලිය ජනගහනයෙන් 1.4% ක් පමණ වන අතර, 2012 අවසානයේ සාමාජිකයින් 211,165 ක් විය.<ref>{{cite web |title=LDS Newsroom, Facts and Statistics, Ecuador |url=https://newsroom.churchofjesuschrist.org/facts-and-statistics/country/ecuador |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190628002604/https://newsroom.churchofjesuschrist.org/facts-and-statistics/country/ecuador |archive-date=28 June 2019 |access-date=13 September 2014 |publisher=mormonnewsroom.org}}</ref> ඔවුන්ගේ මූලාශ්‍රවලට අනුව 2017 දී රට තුළ යෙහෝවාගේ සාක්ෂිකරුවන් 92,752 ක් සිටියහ.<ref>2017 Service Year Report of Jehovah's Witnesses</ref>
ඉක්වදෝරයේ යුදෙව්වන්ගේ ඉතිහාසය 16 වන සහ 17 වන සියවස් දක්වා දිව යයි. 20 වන සියවස වන තෙක්, බහුතරය සෙෆාර්ඩික් ජාතිකයන් වූ අතර ඔවුන් අතර බොහෝ අනුසිම් (ක්‍රිප්ටෝ-යුදෙව්වන්) සිටියහ. 1933 දී ජර්මනියේ ජාතික සමාජවාදයේ නැගීමෙන් පසු අෂ්කෙනසි යුදෙව්වන් බොහෝ දුරට සරණාගතයින් ලෙස පැමිණි අතර 1940 දී ඉක්වදෝරයේ යුදෙව්වන් 3,000 ක් සිටියහ. එහි උච්චතම අවස්ථාව වන විට, 1950 දී, ඉක්වදෝරයේ යුදෙව් ජනගහනය 4,000 ක් ලෙස ගණන් බලා තිබුණද, පසුව 2020 දී පමණ 290 ක් දක්වා අඩු වූ අතර,<ref>{{cite web |title=The Lost Sephardic Tribes of Latin America |url=http://jewishmiami.org/communitypost/happening/37842/from_oy_to_joy_at_miami_jewish_film_festival |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140630161407/http://jewishmiami.org/communitypost/happening/37842/from_oy_to_joy_at_miami_jewish_film_festival |archive-date=30 June 2014 |access-date=13 September 2014 |work=Greater Miami Jewish Federation Community Post}}</ref><ref>{{cite web |title=Jews in Ecuador |url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vjw/Ecuador.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20110717013541/http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vjw/Ecuador.html |archive-date=17 July 2011 |access-date=22 January 2014 |publisher=[[Jewish Virtual Library]]}}</ref> දකුණු ඇමරිකාවේ කුඩාම යුදෙව් ප්‍රජාවන්ගෙන් එකක් බවට පත්විය. කෙසේ වෙතත්, තරුණයින් රට හැර එක්සත් ජනපදයට හෝ ඊශ්‍රායලයට යන බැවින් මෙම සංඛ්‍යාව පහත වැටෙමින් පවතී. අද වන විට, ඉක්වදෝරයේ යුදෙව් ප්‍රජාව (කොමියුනිඩාඩ් ජුඩියා ඩෙල් ඉක්වදෝරය) ක්විටෝ හි සිය ආසනය ඇත. කුවෙන්කා හි ඉතා කුඩා ප්‍රජාවන් ඇත. "කොමියුනිඩාඩ් ඩි කල්ටෝ ඊශ්‍රායලිටා" ගුවායාකිල්හි යුදෙව්වන් නැවත එක් කරයි. මෙම ප්‍රජාව "ඉක්වදෝරයේ යුදෙව් ප්‍රජාවෙන්" ස්වාධීනව ක්‍රියා කරන අතර පුද්ගලයින් 30 දෙනෙකුගෙන් පමණක් සමන්විත වේ.<ref>[https://web.archive.org/web/20071103105731/http://www.congresojudio.org.ar/comunidades.asp?id=ecuador Población total 11,700,000 ~ Población judía 1000]. Congreso Judío</ref>
=== සෞඛ්‍යය ===
[[File:HOSPITAL_DE_CALDERÓN_4_MAV_(32808969935).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:HOSPITAL_DE_CALDER%C3%93N_4_MAV_(32808969935).jpg|thumb|ක්විටෝ හි ඩොසෙන්ටේ ඩි කැල්ඩෙරොන් රෝහල]]
ඉක්වදෝරියානු මහජන සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතියේ වත්මන් ව්‍යුහය 1967 දක්වා දිව යයි.<ref>Larrea, Julio. "25 Años de Vida Institucional", Imprenta del Ministerio de Salud Publica, Quito 2008.</ref><ref>{{cite web |title=History of the Ministry of Public Health |url=http://www.msp.gob.ec/index.php?option=com_content&view=article&id=99:historia-del-ministerio-de-salud-publica&catid=68:historia&Itemid=61 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120317184901/http://www.msp.gob.ec/index.php?option=com_content&view=article&id=99:historia-del-ministerio-de-salud-publica&catid=68:historia&Itemid=61 |archive-date=17 March 2012 |access-date=24 February 2012 |publisher=Msp.gob.ec}}</ref> මහජන සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය (Ministerio de Salud Pública del Ecuador) යනු මහජන සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති සහ සෞඛ්‍ය සේවා සැලසුම් නියාමනය කිරීමේ සහ නිර්මාණය කිරීමේ වගකිවයුතු ආයතනයයි. මහජන සෞඛ්‍ය අමාත්‍යවරයා ජනරජයේ ජනාධිපතිවරයා විසින් සෘජුවම පත් කරනු ලැබේ.
මහජන සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ දර්ශනය වන්නේ වඩාත් අවදානමට ලක්විය හැකි ජනගහනයට සමාජ සහයෝගය සහ සේවාව ලබා දීමයි,<ref name="health">{{cite web |title=Program of the Ministry of Public Health – Ecuador |url=http://www.msp.gob.ec/index.php?option=com_content&view=article&id=97&Itemid=55 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101005042709/http://www.msp.gob.ec/index.php?option=com_content&view=article&id=97&Itemid=55 |archive-date=5 October 2010 |access-date=24 February 2012 |publisher=Msp.gob.ec}}</ref> සහ එහි ප්‍රධාන ක්‍රියාකාරී සැලැස්ම ප්‍රජා සෞඛ්‍ය සහ වැළැක්වීමේ වෛද්‍ය විද්‍යාව වටා ය.<ref name="health" /> බොහෝ ඇමරිකානු වෛද්‍ය කණ්ඩායම් බොහෝ විට දුප්පත් ප්‍රජාවන්ට වෛද්‍ය සෞඛ්‍ය සැපයීම සඳහා විශාල නගරවලින් බැහැරව වෛද්‍ය මෙහෙයුම් පවත්වයි.
මහජන සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතිය මඟින් රෝගීන්ට කිසිදු වියදමකින් තොරව පොදු මහ රෝහල්වල සාමාන්‍ය වෛද්‍යවරුන් සහ බාහිර රෝගී සායනයේ (Consulta Externa) විශේෂඥයින් විසින් ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීමට ඉඩ සලසයි. මෙය ළමා, නාරිවේදය, සායන වෛද්‍ය විද්‍යාව සහ ශල්‍යකර්ම යන මූලික විශේෂතා හතරෙහි සිදු කෙරේ.<ref name="healths">{{cite web |title=Public health care network – Ministry of Public Health – Ecuador |url=http://www.msp.gob.ec/index.php?option=com_content&view=article&id=63:mi-hospital-modelo&catid=41 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101206032316/http://www.msp.gob.ec/index.php?option=com_content&view=article&id=63:mi-hospital-modelo&catid=41 |archive-date=6 December 2010 |access-date=24 February 2012 |publisher=Msp.gob.ec}}</ref> නිදන්ගත රෝගවලට ප්‍රතිකාර කිරීම, ජනගහනයේ විශේෂිත කණ්ඩායමක් ඉලක්ක කර ගැනීම හෝ සමහර වෛද්‍ය විශේෂතාවල වඩා හොඳ ප්‍රතිකාර ලබා දීම සඳහා විශේෂිත වූ රජයේ රෝහල් ද ඇත.
ප්‍රධාන නගරවල හෝ පළාත්වල අගනගරවල හොඳින් සන්නද්ධ සාමාන්‍ය රෝහල් දක්නට ලැබුණද, කුඩා නගරවල සහ කැන්ටන් නගරවල පවුල් සත්කාර උපදේශන සහ ළමා රෝග, නාරිවේදය, සායනික වෛද්‍ය විද්‍යාව සහ ශල්‍යකර්ම සඳහා මූලික රෝහල් තිබේ.<ref name="healths" />
ප්‍රජා සෞඛ්‍ය සේවා මධ්‍යස්ථාන (සෙන්ට්‍රෝස් ද සලුඩ්) නගරවල නාගරික ප්‍රදේශවල සහ ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල දක්නට ලැබේ. මේවා පැය 24 ට අඩු රෝහල්ගත කිරීම් සිදු කරන රෝගීන්ට ප්‍රතිකාර සපයන දිවා රෝහල් වේ.<ref name="healths" /> ඇමරින්දියානු ජනගහනය සැලකිය යුතු විය හැකි ග්‍රාමීය ප්‍රජාවන්ට අනුයුක්ත කර ඇති වෛද්‍යවරුන්ට, ප්‍රධාන නගරවල දිවා රෝහල් මෙන් රෝගීන්ට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා ඔවුන්ගේ වගකීම යටතේ කුඩා සායන ඇත. මෙම නඩුවේ ප්‍රතිකාර ප්‍රජාවේ සංස්කෘතියට ගරු කරයි.<ref name="healths" />
මහජන සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතිය ඉක්වදෝරියානු සමාජ ආරක්ෂණ සෞඛ්‍ය සේවා සේවාව සමඟ පටලවා නොගත යුතු අතර, එය විධිමත් රැකියාවක් ඇති පුද්ගලයින්ට සහ ඔවුන්ගේ සේවායෝජකයින් හරහා අනිවාර්යයෙන් අනුබද්ධිත පුද්ගලයින්ට කැපවී ඇත. විධිමත් රැකියාවක් නොමැති පුරවැසියන්ට තවමත් සමාජ ආරක්ෂණ පද්ධතියට ස්වේච්ඡාවෙන් දායක විය හැකි අතර සමාජ ආරක්ෂණ පද්ධතිය මගින් සපයනු ලබන වෛද්‍ය සේවාවන් සඳහා ප්‍රවේශය ඇත. ඉක්වදෝරියානු සමාජ ආරක්ෂණ ආයතනය (IESS) රට පුරා එහි පරිපාලනය යටතේ ප්‍රධාන රෝහල් සහ වෛද්‍ය උප මධ්‍යස්ථාන කිහිපයක් ඇත.<ref>{{cite web |date=19 February 2010 |title=Medical Services – Instituto Ecuatoriano de Seguridad Social |url=http://www.iess.gob.ec/site.php?content=1669-servicios |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120221154355/http://www.iess.gob.ec/site.php?content=1669-servicios |archive-date=21 February 2012 |access-date=24 February 2012 |publisher=Iess.gob.ec}}</ref>
ඉක්වදෝරය වර්තමානයේ වඩාත් කාර්යක්ෂම සෞඛ්‍ය සේවා රටවල 20 වන ස්ථානයේ පසුවන අතර එය 2000 වර්ෂයේදී 111 ක් විය.<ref>{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/visual-data/best-and-worst/most-efficient-health-care-countries|title=Most Efficient Health Care: Countries – Bloomberg Best (and Worst)|work=Bloomberg|access-date=6 March 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20140906224923/http://www.bloomberg.com/visual-data/best-and-worst/most-efficient-health-care-countries|archive-date=6 September 2014|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> ඉක්වදෝරියානුවන්ගේ ආයු අපේක්ෂාව අවුරුදු 77.1 කි.<ref>{{cite web |title=Country Comparison: Life Expectancy at Birth |url=https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/fields/355rank.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190616191031/https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/fields/355rank.html |archive-date=16 June 2019 |access-date=18 July 2019 |work=The World Factbook |publisher=CIA}}</ref> ළදරු මරණ අනුපාතය සජීවී උපත් 1,000 කට 13 ක් වන අතර,<ref name="free">{{cite web |author=Olsont, David |date=19 September 2009 |title=Still in its infancy, Ecuador's free health care has growing pains | Special Reports |url=http://www.pe.com/reports/2009/ecuador/stories/PE_News_Local_S_ecuador_system20.15cd6e8.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20101225065825/http://www.pe.com/reports/2009/ecuador/stories/PE_News_Local_S_ecuador_system20.15cd6e8.html |archive-date=25 December 2010 |access-date=26 June 2010 |publisher=PE.com}}</ref> 1980 ගණන්වල මුල් භාගයේ ආසන්න වශයෙන් 76 ක් සහ 1950 දී 140 ක් වූ අතර එය ප්‍රධාන දියුණුවකි.<ref name="cs">{{csref|country=ecuador|section=Labor|author=Rex A. Hudson}}</ref> පහට අඩු දරුවන්ගෙන් හතරෙන් එකක් හෝ 23% ක් නිදන්ගත මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙති.<ref name="free" /> සමහර ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල ජනගහනයට පානීය ජලය සඳහා ප්‍රවේශයක් නොමැති අතර, එහි සැපයුම සපයනු ලබන්නේ ජල ටැංකි මගිනි. පුද්ගලයින් 100,000 කට මැලේරියා රෝගීන් 686 ක් සිටිති.<ref name="fightingdiseases.org">{{cite web |title=Ecuador |url=http://www.fightingdiseases.org/main/country.php?country_id=53 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071026002741/http://www.fightingdiseases.org/main/country.php?country_id=53 |archive-date=26 October 2007 |access-date=4 November 2009 |website=Campaign for Fighting Diseases}}</ref> වෛද්‍යවරුන්ගේ පැමිණීම්, මූලික සැත්කම් සහ මූලික ඖෂධ ඇතුළු මූලික සෞඛ්‍ය සේවා 2008 සිට නොමිලේ ලබා දී ඇත.<ref name="free" /> කෙසේ වෙතත්, සමහර රජයේ රෝහල් දුර්වල තත්ත්වයේ පවතින අතර රෝගීන්ගේ ඉහළ ඉල්ලුමට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා අවශ්‍ය සැපයුම් බොහෝ විට නොමැත. පෞද්ගලික රෝහල් සහ සායන හොඳින් සන්නද්ධව තිබුණත් ජනගහනයෙන් බහුතරයකට තවමත් මිල අධිකය.
2008 සහ 2016 අතර කාලය තුළ නව රජයේ රෝහල් ඉදිකර ඇත. 2008 දී රජය විශ්වීය සහ අනිවාර්ය සමාජ ආරක්ෂණ ආවරණයක් හඳුන්වා දුන්නේය. 2015 දී දූෂණය තවමත් ගැටලුවක්ව පවතී. රාජ්‍ය ආයතනවලින් 20% ක සහ පෞද්ගලික ආයතනවලින් 80% ක අධික බිල්පත් අයකිරීම් වාර්තා වේ.<ref>{{Cite web |last=Ramirez |first=Loïc |date=2018 |title=La difícil construcción de la sanidad pública en Ecuador |url=http://www.medelu.org/La-dificil-construccion-de-la |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190515225613/http://www.medelu.org/La-dificil-construccion-de-la |archive-date=15 May 2019 |access-date=28 June 2019 |website=Mémoire des luttes |language=fr}}</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
[[File:2022-05-20_Universidad_de_las_Artes_Guayaquil_01.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:2022-05-20_Universidad_de_las_Artes_Guayaquil_01.jpg|thumb|ගුවායාකිල්හි කලා විශ්ව විද්‍යාලය]]
ඉක්වදෝර ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට අනුව සියලුම දරුවන් "මූලික අධ්‍යාපන මට්ටම" ලබා ගන්නා තෙක් පාසල් යා යුතු අතර එය පාසල් වසර නවයක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.<ref name="ilab">{{cite web |year=2002 |title=Ecuador |url=http://www.dol.gov/ilab/media/reports/iclp/tda2001/ecuador.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100503214040/http://www.dol.gov/ILAB/media/reports/iclp/tda2001/ecuador.htm |archive-date=3 May 2010 |work=The Department of Labor's 2001 Findings on the Worst Forms of Child Labor |publisher=[[Bureau of International Labor Affairs]], U.S. Department of Labor}}</ref> 1996 දී ශුද්ධ ප්‍රාථමික ඇතුළත් වීමේ අනුපාතය 96.9% ක් වූ අතර, ළමුන්ගෙන් 71.8% ක් පස්වන ශ්‍රේණිය/වයස අවුරුදු 10 දක්වා පාසලේ රැඳී සිටියහ.<ref name="ilab" /> ප්‍රාථමික සහ ද්විතීයික අධ්‍යාපනයේ පිරිවැය රජය විසින් දරනු ලැබේ, නමුත් පවුල් බොහෝ විට ගාස්තු සහ ප්‍රවාහන වියදම් වැනි සැලකිය යුතු අමතර වියදම් වලට මුහුණ දෙයි.<ref name="ilab" />
රජයේ පාසල් සැපයීම අවශ්‍ය මට්ටම්වලට වඩා බෙහෙවින් අඩු වන අතර, පන්ති ප්‍රමාණය බොහෝ විට ඉතා විශාල වන අතර, සීමිත වත්කම් ඇති පවුල් බොහෝ විට අධ්‍යාපනය සඳහා ගෙවීමට අවශ්‍ය වේ.<ref>{{Cite web |title=The debate over private and public provisions of education {{!}} Capacity4dev |url=https://europa.eu/capacity4dev/articles/debate-over-private-and-public-provisions-education |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201215141622/https://europa.eu/capacity4dev/articles/debate-over-private-and-public-provisions-education |archive-date=15 December 2020 |access-date=23 September 2020 |website=europa.eu}}</ref> ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල, උසස් පාසල්වලට යන්නේ දරුවන්ගෙන් 10% ක් පමණි.<ref>{{Cite book |last=Ricardo |first=Gomez |url=https://books.google.com/books?id=bJkjMBI7BKYC&q=ecuador+In+rural+areas%2C+only+10%25+of+the+children+go+on+to+high+school.%5B&pg=PA202 |title=Libraries, Telecentres, Cybercafes and Public Access to ICT: International Comparisons: International Comparisons |date=31 July 2011 |publisher=IGI Global |isbn=978-1-60960-772-2 |language=en |access-date=31 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231129021941/https://books.google.com/books?id=bJkjMBI7BKYC&q=ecuador+In+rural+areas%2C+only+10%25+of+the+children+go+on+to+high+school.%5B&pg=PA202#v=snippet&q=ecuador%20In%20rural%20areas%2C%20only%2010%25%20of%20the%20children%20go%20on%20to%20high%20school.%5B&f=false |archive-date=29 November 2023 |url-status=live}}</ref> 2015 වාර්තාවක, අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය පවසන්නේ 2014 දී ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල සම්පූර්ණ කරන ලද පාසල් වසර ගණන 7.39 ක් වන අතර නාගරික ප්‍රදේශවල එය 10.86 කි.<ref>{{cite web |last1=Ministerio de Educación del Ecuador |date=March 2015 |title=Estadística Educativa, Reporte de indicadores |url=https://educacion.gob.ec/wp-content/uploads/downloads/2017/06/PUB_EstadisticaEducativaVol1_mar2015.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200720135411/https://educacion.gob.ec/wp-content/uploads/downloads/2017/06/PUB_EstadisticaEducativaVol1_mar2015.pdf |archive-date=20 July 2020 |access-date=23 October 2021 |volume=1 |issue=1}}</ref>
=== විශාලතම නගර ===
රටේ විශාලතම නගර පහ වන්නේ ක්විටෝ (මිලියන 2.78), ගුවායාකිල් (මිලියන 2.72), කුවෙන්කා (636,996), සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ (458,580) සහඅම්බටෝ (387,309). රටේ වඩාත්ම ජනාකීර්ණ නාගරික ප්‍රදේශ වන්නේ ගුවායාකිල්, ක්විටෝ, කුවෙන්කා, මනාබි සෙන්ට්‍රෝ (පෝර්ටොවිජෝ-මැන්ටා) සහ අඹටෝ වේ.<ref name="Proyecciones Poblacionales">{{cite web |title=Proyecciones Poblacionales |url=https://www.ecuadorencifras.gob.ec/proyecciones-poblacionales/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131018060046/https://www.ecuadorencifras.gob.ec/proyecciones-poblacionales/ |archive-date=18 October 2013 |access-date=25 April 2020 |publisher=National Institute of Statistics and Censuses (INEC) |version=(in Spanish)}}</ref>{{Largest cities|country=ඉක්වදෝරය|stat_ref=2020 ජනගහන ප්‍රක්ෂේපණයන්ට අනුව<ref name="auto"/>|div_name=පළාත|city_1=ක්විටෝ|div_1=පිචින්චා පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}පිචින්චා|pop_1=2,781,641|img_1=QUITO 4 (32410475340).jpg|city_2=ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය{{!}}ගුආයාක්විල්|div_2=ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}ගයාස්|pop_2=2,723,665|img_2=Guayaquilaéreo.jpg|city_3=ක්යුඑන්සා, ඉක්වදෝරය{{!}}ක්යුඑන්සා|div_3=අසුවේ පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}අසුවේ|pop_3=636,996|img_3=Cuenca (Ecuador) from Turi.jpg|city_4=සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ, ඉක්වදෝරය{{!}}සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ|div_4=සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ ඩි ලොස් සාචිලාස් පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ|pop_4=458,580|img_4=Santo Domingo, Ecuador.jpg|city_5=අම්බාටෝ, ඉක්වදෝරය{{!}}අම්බාටෝ|div_5=ටුන්ගුරහුආ පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}ටුන්ගුරහුආ|pop_5=387,309|city_6=පොර්ටෝවෙජෝ, ඉක්වදෝරය{{!}}පොර්ටෝවෙජෝ|div_6=මනබි පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}මනබි|pop_6=321,800|city_7=ඩුරන්, ඉක්වදෝරය{{!}}ඩුරන්|div_7=ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}ගයාස්|pop_7=315,724|city_8=මචාලා, ඉක්වදෝරය{{!}}මචාලා|div_8=එල් ඔරෝ පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}එල් ඔරෝ|pop_8=289,141|city_9=ලොජා, ඉක්වදෝරය{{!}}ලොජා|div_9=ලොජා පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}ලොජා|pop_9=274,112|city_10=මැන්ටා, ඉක්වදෝරය{{!}}මැන්ටා|div_10=මනබි පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}මනබි|pop_10=264,281|city_11=රියෝබම්බා, ඉක්වදෝරය{{!}}රියෝබම්බා|div_11=චිම්බෝරාසෝ පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}චිම්බෝරාසෝ|pop_11=264,048|city_12=ඉබාරා, ඉක්වදෝරය{{!}}ඉබාරා|div_12=ඉම්බබුරා පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}ඉම්බබුරා|pop_12=221,149|city_13=එස්මෙරල්දාස්, ඉක්වදෝරය{{!}}එස්මෙරල්දාස්|div_13=එස්මෙරල්ඩාස් පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}එස්මෙරල්ඩාස්|pop_13=218,727|city_14=ක්වෙවේදෝ, ඉක්වදෝරය{{!}}ක්වෙවේදෝ|div_14=ලොස් රයොස් පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}ලොස් රයොස්|pop_14=213,842|city_15=ලටකුන්ගා, ඉක්වදෝරය{{!}}ලටකුන්ගා|div_15=කොටොපක්සි පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}කොටොපක්සි|pop_15=205,624|city_16=මිලාග්රෝ, ඉක්වදෝරය{{!}}මිලාග්රෝ|div_16=ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}ගයාස්|pop_16=199,835|city_17=සැන්ටා එලිනා, ඉක්වදෝරය{{!}}සැන්ටා එලිනා|div_17=සැන්ටා එලේනා පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}සැන්ටා එලේනා|pop_17=188,821|city_18=බබාහොයෝ, ඉක්වදෝරය{{!}}බබාහොයෝ|div_18=ලොස් රයොස් පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}ලොස් රයොස්|pop_18=175,281|city_19=ඩවුලේ, ඉක්වදෝරය{{!}}ඩවුලේ|div_19=ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}ගයාස්|pop_19=173,684|city_20=ක්විනින්ඩේ, ඉක්වදෝරය{{!}}ක්විනින්ඩේ|div_20=එස්මෙරල්ඩාස් පළාත, ඉක්වදෝරය{{!}}එස්මෙරල්ඩාස්|pop_20=145,879}}
=== ආගමන සහ විගමන ===
ඉක්වදෝරයේ කුඩා නැගෙනහිර ආසියානු ප්‍රජාවක් ප්‍රධාන වශයෙන් ජපන් හා චීන සම්භවයක් ඇති අයගෙන් සමන්විත වන අතර, ඔවුන්ගේ මුතුන් මිත්තන් 19 වන සියවසේ අගභාගයේදී පතල් කම්කරුවන්, ගොවිපල කම්කරුවන් සහ ධීවරයින් ලෙස පැමිණියහ.<ref name="CIA" />
දෙවන ලෝක යුද්ධයේ මුල් වසරවලදී, ඉක්වදෝරය තවමත් යම් සංඛ්‍යාවක් සංක්‍රමණිකයන් පිළිගත් අතර, 1939 දී, දකුණු ඇමරිකානු රටවල් කිහිපයක් කොයිනිග්ස්ටයින් නෞකාවට ජර්මනියෙන් පැමිණි යුදෙව් සරණාගතයින් 165 දෙනෙකු පිළිගැනීම ප්‍රතික්ෂේප කළ විට, ඉක්වදෝරය ඔවුන්ට ඇතුළුවීමේ අවසර පත්‍ර ලබා දුන්නේය.<ref>{{cite web |year=2004 |title=Ecuador: Virtual Jewish History Tour |url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vjw/Ecuador.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130928181112/http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vjw/Ecuador.html |archive-date=28 September 2013 |access-date=23 June 2013 |publisher=American-Israeli Cooperative Enterprise |df=mdy-all}}</ref>
ලෙබනනයේ සිට ඉක්වදෝරයට සංක්‍රමණය වීම 1875 තරම් මුල් කාලයේ ආරම්භ විය.<ref>{{cite web |date=30 July 2006 |title=La libanesa, una colonia con historia desde 1875 |url=http://www.eluniverso.com/2006/07/30/0001/14/A8D3581669B84C3188E1877EE5560D5E.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221025170356/https://www.eluniverso.com/2006/07/30/0001/14/A8D3581669B84C3188E1877EE5560D5E.html |archive-date=25 October 2022 |access-date=25 October 2022 |website=La libanesa, una colonia con historia desde 1875 |publisher=El Universo}}</ref> මුල් දුප්පත් සංක්‍රමණිකයන් කෘෂිකර්මාන්තයේ හෝ වෙනත් අයගේ ව්‍යාපාරවල වැටුප් සේවකයින් ලෙස නොව ස්වාධීන පදික වේදිකා වෙළෙන්දන් ලෙස වැඩ කිරීමට නැඹුරු වූහ.<ref>{{cite journal|last1=Almeida|first1=Mónica|year=1997|title=Los Sirio-Libaneses En El Espacio Social Ecuatoriano|url=http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/jsa_0037-9174_1997_num_83_1_1677|url-status=live|journal=Journal de la Société des Américanistes|volume=83|issue=1|pages=201–227|doi=10.3406/jsa.1997.1677|archive-url=https://web.archive.org/web/20150630032842/http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/jsa_0037-9174_1997_num_83_1_1677|archive-date=30 June 2015|access-date=25 October 2022}}</ref> ඔටෝමාන් තුර්කි ආගමික පීඩනයෙන් බේරීමට ඔවුන් සංක්‍රමණය වුවද, ඔවුන් ඔටෝමාන් විදේශ ගමන් බලපත්ර රැගෙන ගිය නිසා ඉක්වදෝරියානුවන් විසින් ඔවුන් "තුර්කි" ලෙස හැඳින්විණි.<ref>{{cite web |date=16 October 2020 |title=El Guayaquil que acogió a los migrantes extranjeros |url=https://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/guayaquil-bicentenario/1/guayaquil-migrantes-extranjeros |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220306025858/https://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/guayaquil-bicentenario/1/guayaquil-migrantes-extranjeros |archive-date=6 March 2022 |access-date=26 October 2022 |publisher=El Telegrafo}}</ref> 20 වන සියවසේ මුල් භාගයේදී තවත් සංක්‍රමණ රැළි ඇති විය; 1930 වන විට, ලෙබනන් සංක්‍රමණිකයන් 577 ක් සහ ඔවුන්ගෙන් පැවත එන්නන් 489 ක් රට තුළ පදිංචිව සිටියහ. ලෙබනනයේ විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශයේ 1986 ඇස්තමේන්තුවකට අනුව ලෙබනන් පරම්පරාවෙන් පැවත එන්නන් 100,000 ක් වාර්තා විය.<ref>{{cite web |title=Archived copy |url=http://theidentitychef.com/2009/09/06/lebanese-diaspora-worldwide-geographical-distribution/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20181024042758/http://theidentitychef.com/2009/09/06/lebanese-diaspora-worldwide-geographical-distribution |archive-date=24 October 2018 |access-date=26 October 2022}}</ref> ඔවුන් බොහෝ දුරට ක්විටෝ සහ ගුවායාකිල් හි වාසය කරති. ඔවුන් ප්‍රධාන වශයෙන් රෝමානු කතෝලිකයන් ය.
1900 ගණන්වල මුල් භාගයේදී, ඉතාලියානුවන්, ජර්මානුවන්, පෘතුගීසි, ප්‍රංශ, බ්‍රිතාන්‍ය, අයර්ලන්ත සහ ග්‍රීක ජාතිකයන්ගෙන් සංක්‍රමණ ඇති විය. 1911 දී ඉක්වදෝර රජය හෙක්ටයාර 38,842 ක භූමි ප්‍රදේශයක් අත්පත් කරගත් පතල් 98 ක් බ්‍රිතාන්‍ය තෙල් සමාගමක් වන ඇන්ග්ලෝ ඉක්වදෝරියානු තෙල් බිම්වලට භාර දීමත් සමඟ ඇන්කෝන් නගරය එක්සත් රාජධානියෙන් සංක්‍රමණ රැල්ලකට මුහුණ දුන්නේය. අද වන විට, ඇන්ග්ලෝ ඇමරිකානු තෙල් බිම් හෝ ඇන්ග්ලෝ ඇමරිකානු පීඑල්සී යනු ලොව විශාලතම ප්ලැටිනම් නිෂ්පාදකයා වන අතර එය ලෝක නිෂ්පාදනයෙන් 40% ක් පමණ වන අතර දියමන්ති, තඹ, නිකල්, යකඩ ලෝපස් සහ වානේ නිෂ්පාදනයේ ප්‍රධාන ගල් අඟුරු නිෂ්පාදකයෙකි. ඇල්බර්ටෝ ස්පෙන්සර් යනු ඇන්කොන් හි සිට පැමිණි ප්‍රසිද්ධ බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයෙකි. "එල් බැරියෝ ඉන්ගල්ස්" හි ඇති දැඩි බ්‍රිතාන්‍ය නිවාස නිසා නගරය දැන් ආකර්ෂණයක් බවට පත්ව ඇත.<ref>{{cite web |last1=Ventimilla |first1=Marcello |date=7 August 2019 |title=Ancón, la pequeña Inglaterra olvidada |url=https://anconlapequenainglaterraolvidada.home.blog/2019/08/07/ancon-la-pequena-inglaterra-olvidada/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221012072157/https://anconlapequenainglaterraolvidada.home.blog/2019/08/07/ancon-la-pequena-inglaterra-olvidada/ |archive-date=12 October 2022 |access-date=12 October 2022 |website=anconlapequenainglaterraolvidada}}</ref><ref>{{cite web |title=Marcelo Veintimilla Macas on Instagram: "A 2 horas de Guayaquil se encuentra #Ancón, la tierra de Alberto Spencer. Entre 1911 y 1976 una compañía Inglesa se instaló en el lugar, dejando un legado de su cultura. Plasmado sobre todo en las casas del barrio ingles, que se ubica cerca de un acantilado." |url=https://www.instagram.com/p/B034x9IAEF4/?igshid=1eljg5ds5kiuh |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221012073120/https://www.instagram.com/p/B034x9IAEF4/?igshid=1eljg5ds5kiuh |archive-date=12 October 2022 |access-date=12 October 2022}}</ref>
1950 ගණන්වලදී, සංක්‍රමණික සංඛ්‍යාව අනුව ඉතාලි ජාතිකයින් තුන්වන විශාලතම ජාතික කණ්ඩායම විය. පළමුවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසුව, ලිගුරියාවේ ජනතාව තවමත් ප්‍රවාහයේ බහුතරය වූ බව සටහන් කළ හැකිය, නමුත් ඔවුන් එවකට ඉක්වදෝරයේ මුළු සංක්‍රමණිකයින් සංඛ්‍යාවෙන් තුනෙන් එකක් පමණක් නියෝජනය කළහ. මෙම තත්වය ඇති වූයේ ලිගුරියාවේ ආර්ථික තත්ත්වය වැඩිදියුණු වීමෙනි. අද ඉතාලි සංක්‍රමණිකයාගේ සම්භාව්‍ය ආදර්ශය පෙර මෙන් ලිගුරියාවේ කුඩා වෙළෙන්දාගේ ආදර්ශය නොවේ; ඉක්වදෝරයට සංක්‍රමණය වූ අය දකුණු-මධ්‍යම ඉතාලියේ වෘත්තිකයන් සහ කාර්මික ශිල්පීන්, සේවකයින් සහ ආගමික පුද්ගලයින් විය. බොහෝ සංක්‍රමණිකයන්, ඔවුන් අතර කැපී පෙනෙන ඉතාලි ජාතිකයින් සංඛ්‍යාවක්, චිලී සමඟ පේරු යුද්ධයෙන් බේරීම සඳහා පේරු සිට ඉක්වදෝර වරායට සංක්‍රමණය වූ බව මතක තබා ගත යුතුය. 1921 හදිසි කෝටා පනත හේතුවෙන් දකුණු සහ නැගෙනහිර යුරෝපීයයන්ගේ මෙන්ම අනෙකුත් "අනවශ්‍ය" අයගේ සංක්‍රමණය සීමා කළ සංක්‍රමණිකයින් විශාල සංඛ්‍යාවක් සඳහා මාර්ගයක් සොයා ගැනීමේ අවශ්‍යතාවය නිසා ඉතාලි රජය ඉක්වදෝරයේ සංක්‍රමණ සංසිද්ධිය කෙරෙහි වැඩි උනන්දුවක් දැක්වීය.
මෙම ප්‍රජාවන්ගෙන් වැඩි දෙනෙක් සහ ඔවුන්ගෙන් පැවත එන්නන් රටේ ගුවායාස් කලාපයේ පිහිටා ඇත.<ref>{{cite journal|last1=Pagnotta|first1=Chiara|year=2011|title=Italians in the Americas|url=https://journals.openedition.org/diasporas/1818|url-status=live|journal=Diasporas. Circulations, Migrations, Histoire|publisher=openjournal.com|issue=19|pages=72–81|doi=10.4000/diasporas.1818|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128132952/https://journals.openedition.org/diasporas/1818|archive-date=28 November 2020|access-date=7 September 2020|doi-access=free|df=mdy-all}}</ref>
20 වන සියවස පුරාම සිවිල් යුද්ධ, ආර්ථික අර්බුද සහ ඒකාධිපතිත්වයන් හේතුවෙන් අනෙකුත් ලතින් ඇමරිකානු රටවලින් ද සංක්‍රමණ පැමිණ ඇත.<ref>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/world/americas/ecuador-retirement-paradise-drug-violence-e3beb062|title=Ecuador Was a Retirement Paradise for Americans. Then the Drug Gangs Arrived.|last=|first=|work=WSJ|access-date=2024-05-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20240520175447/https://www.wsj.com/world/americas/ecuador-retirement-paradise-drug-violence-e3beb062|archive-date=20 May 2024|language=en-US|url-status=live}}</ref> වඩාත්ම කැපී පෙනෙන ඒවා වන්නේ ආර්ජන්ටිනාව, චිලී සහ උරුගුවේ යන රටවලින් පැමිණෙන අයයි. 2002 සිට කොලොම්බියානු සහ වෙනිසියුලානු සරණාගතයින්ගේ ඝාතීය හා සැලකිය යුතු වර්ධනයක් සිදුවී ඇත. සිවිල් නොසන්සුන්තා කාලවලදී කොලොම්බියානුවන් ඓතිහාසිකව එහි අසල්වැසි රටේ රැකවරණය සොයාගෙන ඇත. මෑතකදී, ආර්ථික හා දේශපාලන වෙනිසියුලානු අර්බුදයෙන් බොහෝ දෙනෙක් පලා යන බැවින් වෙනිසියුලානුවන් ඉක්වදෝරියානු නගරවල කැපී පෙනෙන පැවැත්මක් බවට පත්ව ඇත. බලධාරීන් තර්ක කරන්නේ ඇස්තමේන්තුගත කොලොම්බියානුවන් 350,000 ත් 400,000 ත් අතර සංඛ්‍යාවක් ඉක්වදෝරයේ ජීවත් වන බවත්, දේශසීමා දුර්වල වීම සහ විධිමත් ලියාපදිංචියක් නොමැතිකම නිසා නිශ්චිත සංඛ්‍යා තහනම් වන බවත්ය.<ref>{{cite web |date=25 April 2016 |title=Colombianos en Ecuador vuelven a casa tras terremoto "para empezar de nuevo |url=https://www.eluniverso.com/noticias/2016/04/24/nota/5544354/colombianos-ecuador-vuelven-casa-tras-terremoto-empezar-nuevo/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221111005659/https://www.eluniverso.com/noticias/2016/04/24/nota/5544354/colombianos-ecuador-vuelven-casa-tras-terremoto-empezar-nuevo/ |archive-date=11 November 2022 |access-date=11 November 2022 |website=El Universo}}</ref>
2007 සිට, ඉක්වදෝර රජය, 90 දශකයේ ආර්ථික අර්බුදය හෝ ලා ඩෙකාඩා පර්ඩිඩා අතරතුර බොහෝ දෙනෙක් ඉවත්ව ගිය පසු, බොහෝ දුරට එක්සත් ජනපදය, ඉතාලිය සහ ස්පාඤ්ඤයෙන් විදේශගතව සිටින ඉක්වදෝරියානුවන් ආකර්ෂණය කර ගැනීම සඳහා බහුවිධ මුලපිරීම් නිර්මාණය කළේය. මෙම ප්‍රතිපත්ති හේතුවෙන් නැවත පැමිණෙන ජාතිකයන්ගේ ප්‍රවාහය වේගවත් හා සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ ගියේය, විශේෂයෙන් යුරෝපයට සහ උතුරු ඇමරිකාවට බලපෑ 2008 ආර්ථික අර්බුදය අතරතුර.<ref>{{cite news|url=https://elpais.com/politica/2012/10/24/actualidad/1351079750_081442.html|title=Más del 70% de los ecuatorianos que viven en España quieren volver a su país|last1=Guede|first1=Araceli|date=24 October 2012|access-date=11 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221111005648/https://elpais.com/politica/2012/10/24/actualidad/1351079750_081442.html|archive-date=11 November 2022|website=El Pais|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |date=4 July 2012 |title=Entre lágrimas, 14 ecuatorianos dejan España por la crisis y vuelven a su país |url=https://www.chicagotribune.com/hoy/ct-hoy-8112614-entre-lagrimas-14-ecuatorianos-dejan-espana-por-la-crisis-y-vuelven-a-su-pais-story.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221111005644/https://www.chicagotribune.com/hoy/ct-hoy-8112614-entre-lagrimas-14-ecuatorianos-dejan-espana-por-la-crisis-y-vuelven-a-su-pais-story.html |archive-date=11 November 2022 |access-date=11 November 2022 |website=Chicago Tribune}}</ref> මෑත වසරවලදී, ඉක්වදෝරය උතුරු ඇමරිකානු විදේශිකයන් අතර ජනප්‍රිය වී ඇත.<ref>{{cite web |year=2013 |title=Cuenca Ecuador – How The American Dream Moved South |url=https://vivatropical.com/ecuador/cuenca |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150210110956/http://vivatropical.com/ecuador/cuenca/ |archive-date=10 February 2015 |access-date=13 January 2015 |publisher=vivatropical.com |df=mdy-all}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
nw15whjdaoa9rpcvdkyvm8blxpwneds
සාකච්ඡාව:ක්යුඑන්සා, ඉක්වදෝරය
1
182614
752233
752133
2025-07-01T04:59:21Z
BuddhikaW88
37808
/* නම */ Reply
752233
wikitext
text/x-wiki
{{Talk header}}
== නම ==
@[[පරිශීලක:BuddhikaW88|BuddhikaW88]] '''කුඑන්කා''' නේද හරි නම? <span style="background:#0d0f24;font-family:monospace;font-weight:600;padding:2px;box-shadow:#9b12f0 2px -2px">[[User:Ttheek|<span style="color:#faed00">★</span> <span style="color:#ff21f8">Ttheek</span>]] [[User talk:Ttheek|⏵]]</span> 11:10, 30 ජූනි 2025 (යූටීසී)
:මගෙන් වැරද්දක් වෙලා වගේ. [[User:BuddhikaW88|BuddhikaW88]] ([[User talk:BuddhikaW88|talk]]) 04:59, 1 ජූලි 2025 (යූටීසී)
sr8x2ukkzwn4shv8fc8pkgefhwr0uos
රෝයි පීරිස්
0
182615
752141
2025-06-30T12:27:25Z
Hansaka99
42964
'''' රෝයි පීරිස්'''යනු ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෙක්, සහ සංගිතඥයෙකි. ''මා දෑසේ වේදනා'', ''රත්තරං ප්‍රාර්ථනා'', '' ඔබ නෑසු කතාවක්'' වැනි ගීත ජනප්‍රියව පවතී. ඔහු 2017 වර්ෂයේ දී හෘදයාබාධය...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි
752141
wikitext
text/x-wiki
''' රෝයි පීරිස්'''යනු ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෙක්, සහ සංගිතඥයෙකි. ''මා දෑසේ වේදනා'', ''රත්තරං ප්‍රාර්ථනා'', '' ඔබ නෑසු කතාවක්'' වැනි ගීත ජනප්‍රියව පවතී. ඔහු 2017 වර්ෂයේ දී හෘදයාබාධයක් හේතූවෙන් ජීවිතය සමුගන්නා විට වයස අවුරුදු 54කි.
sfsxkni7leexai3ysb96bsr0brkscv5
752142
752141
2025-06-30T12:28:55Z
Hansaka99
42964
752142
wikitext
text/x-wiki
''' රෝයි පීරිස්''' යනු ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෙක්, සහ සංගිතඥයෙකි. ''මා දෑසේ වේදනා'', ''රත්තරං ප්‍රාර්ථනා'', '' ඔබ නෑසු කතාවක්'' වැනි ගීත ජනප්‍රියව පවතී. ඔහු 2017 වර්ෂයේ දී හෘදයාබාධයක් හේතූවෙන් ජීවිතය සමුගන්නා විට වයස අවුරුදු 54කි.<ref>{{cite web |author=<!-- not stated --> |date= |title= |url= |website= |location= |publisher= |access-date=}}</ref>
2cisfsp4dirishmdyow09gimrcgj4fj
752143
752142
2025-06-30T12:30:10Z
Hansaka99
42964
752143
wikitext
text/x-wiki
''' රෝයි පීරිස්''' යනු ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෙක්, සහ සංගිතඥයෙකි. ''මා දෑසේ වේදනා'', ''රත්තරං ප්‍රාර්ථනා'', '' ඔබ නෑසු කතාවක්'' වැනි ගීත ජනප්‍රියව පවතී. ඔහු 2017 වර්ෂයේ දී හෘදයාබාධයක් හේතූවෙන් ජීවිතය සමුගන්නා විට වයස අවුරුදු 54කි.<ref>{{cite web |author=<!-- not stated --> |date= |title= |url=https://www.dailymirror.lk/breaking_news/Singer-Roy-Peiris-passes-away/108-122542 |website= |location= |publisher= |access-date=}}</ref>
sg6uk1lvnt5emlm4omx0h5fvorhqset
752144
752143
2025-06-30T12:32:02Z
Hansaka99
42964
752144
wikitext
text/x-wiki
''' රෝයි පීරිස්''' යනු ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෙක්, සහ සංගිතඥයෙකි. ''මා දෑසේ වේදනා'', ''රත්තරං ප්‍රාර්ථනා'', '' ඔබ නෑසු කතාවක්'' වැනි ගීත ජනප්‍රියව පවතී. ඔහු 2017 වර්ෂයේ දී හෘදයාබාධයක් හේතූවෙන් ජීවිතය සමුගන්නා විට වයස අවුරුදු 54කි.<ref>{{cite web |author=Ajith Siriwardane |date=21 January 2017 |title= Singer Roy Peiris passes away|url=https://www.dailymirror.lk/breaking_news/Singer-Roy-Peiris-passes-away/108-122542 |website=www.dailymirror.lk |location=Colombo |publisher= |access-date=30 June 2025}}</ref>
==මූලාශ්‍ර==
{{reflist}}
qt1x9wlw64qg2atv18h3bk2lft41mbm
752145
752144
2025-06-30T12:34:19Z
Hansaka99
42964
/* මූලාශ්‍ර */
752145
wikitext
text/x-wiki
''' රෝයි පීරිස්''' යනු ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෙක්, සහ සංගිතඥයෙකි. ''මා දෑසේ වේදනා'', ''රත්තරං ප්‍රාර්ථනා'', '' ඔබ නෑසු කතාවක්'' වැනි ගීත ජනප්‍රියව පවතී. ඔහු 2017 වර්ෂයේ දී හෘදයාබාධයක් හේතූවෙන් ජීවිතය සමුගන්නා විට වයස අවුරුදු 54කි.<ref>{{cite web |author=Ajith Siriwardane |date=21 January 2017 |title= Singer Roy Peiris passes away|url=https://www.dailymirror.lk/breaking_news/Singer-Roy-Peiris-passes-away/108-122542 |website=www.dailymirror.lk |location=Colombo |publisher= |access-date=30 June 2025}}</ref>
==මූලාශ්‍ර==
{{reflist}}
{{සිංහල සංගීතය|state=collapsed}}
[[ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෝ]]
[[සිංහල ගායකයෝ]]
jgrupsp5i9ssbdowyunst7ipjl406pr
752146
752145
2025-06-30T12:35:42Z
Hansaka99
42964
752146
wikitext
text/x-wiki
''' රෝයි පීරිස්''' යනු ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෙක්, සහ සංගිතඥයෙකි. ''මා දෑසේ වේදනා'', ''රත්තරං ප්‍රාර්ථනා'', '' ඔබ නෑසු කතාවක්'' වැනි ගීත ජනප්‍රියව පවතී. ඔහු 2017 වර්ෂයේ දී හෘදයාබාධයක් හේතූවෙන් ජීවිතය සමුගන්නා විට වයස අවුරුදු 54කි.<ref>{{cite web |author=Ajith Siriwardane |date=21 January 2017 |title= Singer Roy Peiris passes away|url=https://www.dailymirror.lk/breaking_news/Singer-Roy-Peiris-passes-away/108-122542 |website=www.dailymirror.lk |location=Colombo |publisher= |access-date=30 June 2025}}</ref>
==මූලාශ්‍ර==
{{reflist}}
{{සිංහල ගීත|state=collapsed}}
[[ප්‍රවර්ගය:චරිත කතා]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලාංකික බෞද්ධයෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:ලාංකික සිංහලයෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:සිංහල ගායකයෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:ශ්‍රී ලාංකික ගායකයෝ]]
fgyrqfvwvnktrnyos5jmzyfpu0mh9x9
නිර්ධන පන්තික ආඥාදායකත්වය
0
182616
752158
2025-06-30T14:02:20Z
Shwetha
6574
නව ලිපිය
752158
wikitext
text/x-wiki
[[මාක්ස්වාදී දර්ශනය| මාක්ස්වාදී දර්ශනයෙහි]], '''නිර්ධන පන්තික ආඥාදායකත්වය''' යනු, [[රාජ්‍යය (ආණ්ඩුක්‍රමය)| රාජ්‍යය]] බලය පිළිබඳ පාලනය [[නිර්ධන පන්තිය]] හෝ [[කම්කරු පන්තිය]] හෝ විසින් දරන්නාවූ ස්වභාවයකි.
qrektp8bdgjafnlwpwkxcvi0j50seol
ප්‍රියා රණසිංහ
0
182617
752163
2025-06-30T14:18:57Z
212.104.231.175
'===ටෙලි නිර්මාණ=== * ''සත්පුර වැසියෝ''' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි
752163
wikitext
text/x-wiki
===ටෙලි නිර්මාණ===
* ''සත්පුර වැසියෝ''
m9l5lby9dsc0nky8vvkstqldauh9943
752164
752163
2025-06-30T14:19:32Z
Ayane Fumihiro
67864
Requesting deletion
752164
wikitext
text/x-wiki
{{delete|Test page}}===ටෙලි නිර්මාණ===
* ''සත්පුර වැසියෝ''
1cs6j6hm0kdcbz917v5v4f6z0iczbtv
752165
752164
2025-06-30T14:20:45Z
212.104.231.175
752165
wikitext
text/x-wiki
===ටෙලි නිර්මාණ===
* ''සත්පුර වැසියෝ''
m9l5lby9dsc0nky8vvkstqldauh9943
752166
752165
2025-06-30T14:22:00Z
Hide on Rosé
59113
[[Special:Contributions/212.104.231.175|212.104.231.175]] ([[User talk:212.104.231.175|සාකච්ඡාව]]) ගේ සංස්කරණයන් [[User:Ayane Fumihiro|Ayane Fumihiro]] ගේ අවසන් අනුවාදය වෙත ප්‍රතිවර්තනය කෙරිණි
752164
wikitext
text/x-wiki
{{delete|Test page}}===ටෙලි නිර්මාණ===
* ''සත්පුර වැසියෝ''
1cs6j6hm0kdcbz917v5v4f6z0iczbtv
ඩවුලේ, ඉක්වදෝරය
0
182620
752180
2025-07-01T04:29:17Z
BuddhikaW88
37808
Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1230056080|Daule, Guayas]]"
752180
wikitext
text/x-wiki
'''Daule, Guayas, Ecuador''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] මධ්‍යම [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|Guayas]] හි Daule ගඟේ පිහිටි [[නගර|නගරයකි]] . එය 1820 නොවැම්බර් 26 වන දින නිර්මාණය කරන ලද ඩවුල් කැන්ටන්හි ආසනයයි . <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Daule |url=https://guayas.gob.ec/cantones-2/daule/ |access-date=2023-03-30 |website=Prefectura del Guayas |language=es}}</ref>ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
එහි වැදගත් [[බත්|සහල්]] නිෂ්පාදනය නිසා එය "ඉක්වදෝරයේ සහල් අගනුවර" ලෙස හැඳින්වේ. <ref name=":0">{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Daule |url=https://turismoi.ec/ciudades/capital/daule.htm |access-date=2023-03-30 |website=Turismoi.ec Tu destino es viajar |language=es}}</ref> 2022 [[ජන සංගණන|සංගණනයේදී]] එහි ජනගහනය 161,498 ක් වූ අතර එමඟින් එය රටේ දහහතරවන වැඩිම ජනගහනය සහිත නගරය බවට පත්විය. එය ගුවායාකිල් අගනගරයේ කොටසකි, මන්ද එහි ආර්ථික, සමාජීය සහ වාණිජ ක්‍රියාකාරකම් ගුවායාකිල් සමඟ දැඩි ලෙස බැඳී ඇති අතර, දිනපතා ගොඩබිමින් ගුවායාකිල් වෙත සංක්‍රමණය වන දහස් සංඛ්‍යාත ජනතාව සඳහා නේවාසිකාගාර නගරයක් වේ.
සෑම සැප්තැම්බර් 14 දිනකම Daule හි ජනතාව "El Señor de Los Milagros" උත්සවය සමරයි. <ref name=":1">{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=2003-09-12 |title=Daule celebra sus fiestas patronales en honor a Cristo Negro |url=https://www.eluniverso.com/2003/09/12/0001/18/4D41A430458A4F54AD17C795451AF948.html |access-date=2023-03-30 |website=El Universo |language=es}}</ref> එදින මිනිසුන් එල් සෙනෝර් ඩි ලොස් මිලාග්‍රොස් නම් පල්ලියට ගොස් රාත්‍රියේ ගිනිකෙළි නැරඹීමට යති. ඩවුල් යනු ඩවුලිස් නම් ස්වදේශික ගෝත්‍රයේ නමයි.
2022 පෙබරවාරි 2 වන දින, ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ ඩවුල් හි නව රෝමානු කතෝලික රදගුරු පදවිය පිහිටුවන ලදී. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Resignations and Appointments |url=https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2022/02/02/220202a.html}}</ref>
== දේශගුණය ==
{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = Daule, elevation {{convert|20|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| Jan high C = 31.4
| Feb high C = 31.0
| Mar high C = 31.4
| Apr high C = 31.7
| May high C = 30.7
| Jun high C = 29.4
| Jul high C = 29.7
| Aug high C = 29.7
| Sep high C = 30.8
| Oct high C = 30.8
| Nov high C = 31.0
| Dec high C = 32.2
| year high C =
| Jan low C = 20.4
| Feb low C = 20.3
| Mar low C = 20.7
| Apr low C = 20.4
| May low C = 20.2
| Jun low C = 19.1
| Jul low C = 18.2
| Aug low C = 18.4
| Sep low C = 18.2
| Oct low C = 19.2
| Nov low C = 19.1
| Dec low C = 20.0
| year low C =
| precipitation colour = green
| Jan precipitation mm = 145.0
| Feb precipitation mm = 204.0
| Mar precipitation mm = 230.0
| Apr precipitation mm = 152.0
| May precipitation mm = 57.0
| Jun precipitation mm = 2.0
| Jul precipitation mm = 1.0
| Aug precipitation mm = 1.0
| Sep precipitation mm = 10.0
| Oct precipitation mm = 3.0
| Nov precipitation mm = 4.0
| Dec precipitation mm = 44.0
| year precipitation mm =
| Jan humidity = 80
| Feb humidity = 83
| Mar humidity = 84
| Apr humidity = 82
| May humidity = 80
| Jun humidity = 79
| Jul humidity = 79
| Aug humidity = 78
| Sep humidity = 76
| Oct humidity = 73
| Nov humidity = 72
| Dec humidity = 71
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
}}
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
9if6wiwlepzdt0ur12cq6bot6v36k15
752198
752180
2025-07-01T04:37:10Z
BuddhikaW88
37808
752198
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ඩවුලේ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{Coord|1|52|S|79|59|W|region:EC_type:city(34632)|display=title,inline}}
}}'''Daule, Guayas, Ecuador''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] මධ්‍යම [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|Guayas]] හි Daule ගඟේ පිහිටි [[නගර|නගරයකි]] . එය 1820 නොවැම්බර් 26 වන දින නිර්මාණය කරන ලද ඩවුල් කැන්ටන්හි ආසනයයි . <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Daule |url=https://guayas.gob.ec/cantones-2/daule/ |access-date=2023-03-30 |website=Prefectura del Guayas |language=es}}</ref>ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
එහි වැදගත් [[බත්|සහල්]] නිෂ්පාදනය නිසා එය "ඉක්වදෝරයේ සහල් අගනුවර" ලෙස හැඳින්වේ. <ref name=":0">{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Daule |url=https://turismoi.ec/ciudades/capital/daule.htm |access-date=2023-03-30 |website=Turismoi.ec Tu destino es viajar |language=es}}</ref> 2022 [[ජන සංගණන|සංගණනයේදී]] එහි ජනගහනය 161,498 ක් වූ අතර එමඟින් එය රටේ දහහතරවන වැඩිම ජනගහනය සහිත නගරය බවට පත්විය. එය ගුවායාකිල් අගනගරයේ කොටසකි, මන්ද එහි ආර්ථික, සමාජීය සහ වාණිජ ක්‍රියාකාරකම් ගුවායාකිල් සමඟ දැඩි ලෙස බැඳී ඇති අතර, දිනපතා ගොඩබිමින් ගුවායාකිල් වෙත සංක්‍රමණය වන දහස් සංඛ්‍යාත ජනතාව සඳහා නේවාසිකාගාර නගරයක් වේ.
සෑම සැප්තැම්බර් 14 දිනකම Daule හි ජනතාව "El Señor de Los Milagros" උත්සවය සමරයි. <ref name=":1">{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=2003-09-12 |title=Daule celebra sus fiestas patronales en honor a Cristo Negro |url=https://www.eluniverso.com/2003/09/12/0001/18/4D41A430458A4F54AD17C795451AF948.html |access-date=2023-03-30 |website=El Universo |language=es}}</ref> එදින මිනිසුන් එල් සෙනෝර් ඩි ලොස් මිලාග්‍රොස් නම් පල්ලියට ගොස් රාත්‍රියේ ගිනිකෙළි නැරඹීමට යති. ඩවුල් යනු ඩවුලිස් නම් ස්වදේශික ගෝත්‍රයේ නමයි.
2022 පෙබරවාරි 2 වන දින, ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ ඩවුල් හි නව රෝමානු කතෝලික රදගුරු පදවිය පිහිටුවන ලදී. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Resignations and Appointments |url=https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2022/02/02/220202a.html}}</ref>
== දේශගුණය ==
{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = Daule, elevation {{convert|20|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| Jan high C = 31.4
| Feb high C = 31.0
| Mar high C = 31.4
| Apr high C = 31.7
| May high C = 30.7
| Jun high C = 29.4
| Jul high C = 29.7
| Aug high C = 29.7
| Sep high C = 30.8
| Oct high C = 30.8
| Nov high C = 31.0
| Dec high C = 32.2
| year high C =
| Jan low C = 20.4
| Feb low C = 20.3
| Mar low C = 20.7
| Apr low C = 20.4
| May low C = 20.2
| Jun low C = 19.1
| Jul low C = 18.2
| Aug low C = 18.4
| Sep low C = 18.2
| Oct low C = 19.2
| Nov low C = 19.1
| Dec low C = 20.0
| year low C =
| precipitation colour = green
| Jan precipitation mm = 145.0
| Feb precipitation mm = 204.0
| Mar precipitation mm = 230.0
| Apr precipitation mm = 152.0
| May precipitation mm = 57.0
| Jun precipitation mm = 2.0
| Jul precipitation mm = 1.0
| Aug precipitation mm = 1.0
| Sep precipitation mm = 10.0
| Oct precipitation mm = 3.0
| Nov precipitation mm = 4.0
| Dec precipitation mm = 44.0
| year precipitation mm =
| Jan humidity = 80
| Feb humidity = 83
| Mar humidity = 84
| Apr humidity = 82
| May humidity = 80
| Jun humidity = 79
| Jul humidity = 79
| Aug humidity = 78
| Sep humidity = 76
| Oct humidity = 73
| Nov humidity = 72
| Dec humidity = 71
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
}}
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
5a7k0q1ya1w41eqx1iqtk4xx0r7at70
752209
752198
2025-07-01T04:38:52Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752209
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ඩවුලේ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{Coord|1|52|S|79|59|W|region:EC_type:city(34632)|display=title,inline}}
}}'''Daule, Guayas, Ecuador''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] මධ්‍යම [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|Guayas]] හි Daule ගඟේ පිහිටි [[නගර|නගරයකි]] . එය 1820 නොවැම්බර් 26 වන දින නිර්මාණය කරන ලද ඩවුල් කැන්ටන්හි ආසනයයි . <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Daule |url=https://guayas.gob.ec/cantones-2/daule/ |access-date=2023-03-30 |website=Prefectura del Guayas |language=es}}</ref>ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
එහි වැදගත් [[බත්|සහල්]] නිෂ්පාදනය නිසා එය "ඉක්වදෝරයේ සහල් අගනුවර" ලෙස හැඳින්වේ. <ref name=":0">{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Daule |url=https://turismoi.ec/ciudades/capital/daule.htm |access-date=2023-03-30 |website=Turismoi.ec Tu destino es viajar |language=es}}</ref> 2022 [[ජන සංගණන|සංගණනයේදී]] එහි ජනගහනය 161,498 ක් වූ අතර එමඟින් එය රටේ දහහතරවන වැඩිම ජනගහනය සහිත නගරය බවට පත්විය. එය ගුවායාකිල් අගනගරයේ කොටසකි, මන්ද එහි ආර්ථික, සමාජීය සහ වාණිජ ක්‍රියාකාරකම් ගුවායාකිල් සමඟ දැඩි ලෙස බැඳී ඇති අතර, දිනපතා ගොඩබිමින් ගුවායාකිල් වෙත සංක්‍රමණය වන දහස් සංඛ්‍යාත ජනතාව සඳහා නේවාසිකාගාර නගරයක් වේ.
සෑම සැප්තැම්බර් 14 දිනකම Daule හි ජනතාව "El Señor de Los Milagros" උත්සවය සමරයි. <ref name=":1">{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=2003-09-12 |title=Daule celebra sus fiestas patronales en honor a Cristo Negro |url=https://www.eluniverso.com/2003/09/12/0001/18/4D41A430458A4F54AD17C795451AF948.html |access-date=2023-03-30 |website=El Universo |language=es}}</ref> එදින මිනිසුන් එල් සෙනෝර් ඩි ලොස් මිලාග්‍රොස් නම් පල්ලියට ගොස් රාත්‍රියේ ගිනිකෙළි නැරඹීමට යති. ඩවුල් යනු ඩවුලිස් නම් ස්වදේශික ගෝත්‍රයේ නමයි.
2022 පෙබරවාරි 2 වන දින, ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ ඩවුල් හි නව රෝමානු කතෝලික රදගුරු පදවිය පිහිටුවන ලදී. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Resignations and Appointments |url=https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2022/02/02/220202a.html}}</ref>
== දේශගුණය ==
{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = Daule, elevation {{convert|20|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| Jan high C = 31.4
| Feb high C = 31.0
| Mar high C = 31.4
| Apr high C = 31.7
| May high C = 30.7
| Jun high C = 29.4
| Jul high C = 29.7
| Aug high C = 29.7
| Sep high C = 30.8
| Oct high C = 30.8
| Nov high C = 31.0
| Dec high C = 32.2
| year high C =
| Jan low C = 20.4
| Feb low C = 20.3
| Mar low C = 20.7
| Apr low C = 20.4
| May low C = 20.2
| Jun low C = 19.1
| Jul low C = 18.2
| Aug low C = 18.4
| Sep low C = 18.2
| Oct low C = 19.2
| Nov low C = 19.1
| Dec low C = 20.0
| year low C =
| precipitation colour = green
| Jan precipitation mm = 145.0
| Feb precipitation mm = 204.0
| Mar precipitation mm = 230.0
| Apr precipitation mm = 152.0
| May precipitation mm = 57.0
| Jun precipitation mm = 2.0
| Jul precipitation mm = 1.0
| Aug precipitation mm = 1.0
| Sep precipitation mm = 10.0
| Oct precipitation mm = 3.0
| Nov precipitation mm = 4.0
| Dec precipitation mm = 44.0
| year precipitation mm =
| Jan humidity = 80
| Feb humidity = 83
| Mar humidity = 84
| Apr humidity = 82
| May humidity = 80
| Jun humidity = 79
| Jul humidity = 79
| Aug humidity = 78
| Sep humidity = 76
| Oct humidity = 73
| Nov humidity = 72
| Dec humidity = 71
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
}}
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
gec93tmnvwqvw713t916lyy4b14wdda
752219
752209
2025-07-01T04:39:32Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752219
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ඩවුලේ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{Coord|1|52|S|79|59|W|region:EC_type:city(34632)|display=title,inline}}
}}'''Daule, Guayas, Ecuador''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] මධ්‍යම [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|Guayas]] හි Daule ගඟේ පිහිටි [[නගර|නගරයකි]] . එය 1820 නොවැම්බර් 26 වන දින නිර්මාණය කරන ලද ඩවුල් කැන්ටන්හි ආසනයයි . <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Daule |url=https://guayas.gob.ec/cantones-2/daule/ |access-date=2023-03-30 |website=Prefectura del Guayas |language=es}}</ref>ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
එහි වැදගත් [[බත්|සහල්]] නිෂ්පාදනය නිසා එය "ඉක්වදෝරයේ සහල් අගනුවර" ලෙස හැඳින්වේ. <ref name=":0">{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Daule |url=https://turismoi.ec/ciudades/capital/daule.htm |access-date=2023-03-30 |website=Turismoi.ec Tu destino es viajar |language=es}}</ref> 2022 [[ජන සංගණන|සංගණනයේදී]] එහි ජනගහනය 161,498 ක් වූ අතර එමඟින් එය රටේ දහහතරවන වැඩිම ජනගහනය සහිත නගරය බවට පත්විය. එය ගුවායාකිල් අගනගරයේ කොටසකි, මන්ද එහි ආර්ථික, සමාජීය සහ වාණිජ ක්‍රියාකාරකම් ගුවායාකිල් සමඟ දැඩි ලෙස බැඳී ඇති අතර, දිනපතා ගොඩබිමින් ගුවායාකිල් වෙත සංක්‍රමණය වන දහස් සංඛ්‍යාත ජනතාව සඳහා නේවාසිකාගාර නගරයක් වේ.
සෑම සැප්තැම්බර් 14 දිනකම Daule හි ජනතාව "El Señor de Los Milagros" උත්සවය සමරයි. <ref name=":1">{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=2003-09-12 |title=Daule celebra sus fiestas patronales en honor a Cristo Negro |url=https://www.eluniverso.com/2003/09/12/0001/18/4D41A430458A4F54AD17C795451AF948.html |access-date=2023-03-30 |website=El Universo |language=es}}</ref> එදින මිනිසුන් එල් සෙනෝර් ඩි ලොස් මිලාග්‍රොස් නම් පල්ලියට ගොස් රාත්‍රියේ ගිනිකෙළි නැරඹීමට යති. ඩවුල් යනු ඩවුලිස් නම් ස්වදේශික ගෝත්‍රයේ නමයි.
2022 පෙබරවාරි 2 වන දින, ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ ඩවුල් හි නව රෝමානු කතෝලික රදගුරු පදවිය පිහිටුවන ලදී. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Resignations and Appointments |url=https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2022/02/02/220202a.html}}</ref>
== දේශගුණය ==
{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = Daule, elevation {{convert|20|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| Jan high C = 31.4
| Feb high C = 31.0
| Mar high C = 31.4
| Apr high C = 31.7
| May high C = 30.7
| Jun high C = 29.4
| Jul high C = 29.7
| Aug high C = 29.7
| Sep high C = 30.8
| Oct high C = 30.8
| Nov high C = 31.0
| Dec high C = 32.2
| year high C =
| Jan low C = 20.4
| Feb low C = 20.3
| Mar low C = 20.7
| Apr low C = 20.4
| May low C = 20.2
| Jun low C = 19.1
| Jul low C = 18.2
| Aug low C = 18.4
| Sep low C = 18.2
| Oct low C = 19.2
| Nov low C = 19.1
| Dec low C = 20.0
| year low C =
| precipitation colour = green
| Jan precipitation mm = 145.0
| Feb precipitation mm = 204.0
| Mar precipitation mm = 230.0
| Apr precipitation mm = 152.0
| May precipitation mm = 57.0
| Jun precipitation mm = 2.0
| Jul precipitation mm = 1.0
| Aug precipitation mm = 1.0
| Sep precipitation mm = 10.0
| Oct precipitation mm = 3.0
| Nov precipitation mm = 4.0
| Dec precipitation mm = 44.0
| year precipitation mm =
| Jan humidity = 80
| Feb humidity = 83
| Mar humidity = 84
| Apr humidity = 82
| May humidity = 80
| Jun humidity = 79
| Jul humidity = 79
| Aug humidity = 78
| Sep humidity = 76
| Oct humidity = 73
| Nov humidity = 72
| Dec humidity = 71
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
}}
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
c3d7xo9qgtlkc76zvtudoh2nh1yydy8
752231
752219
2025-07-01T04:54:50Z
BuddhikaW88
37808
752231
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ඩවුලේ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{Coord|1|52|S|79|59|W|region:EC_type:city(34632)|display=title,inline}}
}}'''ඩවුලේ''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] මධ්‍යම [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගයාස්]] හි ඩවුලේ ගඟේ පිහිටි [[නගර|නගරයකි]] . එය 1820 නොවැම්බර් 26 වන දින නිර්මාණය කරන ලද ඩවුල් කැන්ටන්හි ආසනයයි . <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Daule |url=https://guayas.gob.ec/cantones-2/daule/ |access-date=2023-03-30 |website=Prefectura del Guayas |language=es}}</ref>
එහි වැදගත් [[බත්|සහල්]] නිෂ්පාදනය නිසා එය "ඉක්වදෝරයේ සහල් අගනුවර" ලෙස හැඳින්වේ. <ref name=":0">{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Daule |url=https://turismoi.ec/ciudades/capital/daule.htm |access-date=2023-03-30 |website=Turismoi.ec Tu destino es viajar |language=es}}</ref> 2022 [[ජන සංගණන|සංගණනයේදී]] එහි ජනගහනය 161,498 ක් වූ අතර එමඟින් එය රටේ දහහතරවන වැඩිම ජනගහනය සහිත නගරය බවට පත්විය. එය ගුවායාකිල් අගනගරයේ කොටසකි, මන්ද එහි ආර්ථික, සමාජීය සහ වාණිජ ක්‍රියාකාරකම් ගුවායාකිල් සමඟ දැඩි ලෙස බැඳී ඇති අතර, දිනපතා ගොඩබිමින් ගුවායාකිල් වෙත සංක්‍රමණය වන දහස් සංඛ්‍යාත ජනතාව සඳහා නේවාසිකාගාර නගරයක් වේ.
සෑම සැප්තැම්බර් 14 දිනකම ඩවුලේ හි ජනතාව "El Señor de Los Milagros" උත්සවය සමරයි. <ref name=":1">{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=2003-09-12 |title=Daule celebra sus fiestas patronales en honor a Cristo Negro |url=https://www.eluniverso.com/2003/09/12/0001/18/4D41A430458A4F54AD17C795451AF948.html |access-date=2023-03-30 |website=El Universo |language=es}}</ref> එදින මිනිසුන් එල් සෙනෝර් ඩි ලොස් මිලාග්‍රොස් නම් පල්ලියට ගොස් රාත්‍රියේ ගිනිකෙළි නැරඹීමට යති. ඩවුල් යනු ඩවුලිස් නම් ස්වදේශික ගෝත්‍රයේ නමයි.
2022 පෙබරවාරි 2 වන දින, ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ ඩවුල් හි නව රෝමානු කතෝලික රදගුරු පදවිය පිහිටුවන ලදී. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Resignations and Appointments |url=https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2022/02/02/220202a.html}}</ref>
== දේශගුණය ==
{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = ඩවුලේ, උන්නතාංශය {{convert|20|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| Jan high C = 31.4
| Feb high C = 31.0
| Mar high C = 31.4
| Apr high C = 31.7
| May high C = 30.7
| Jun high C = 29.4
| Jul high C = 29.7
| Aug high C = 29.7
| Sep high C = 30.8
| Oct high C = 30.8
| Nov high C = 31.0
| Dec high C = 32.2
| year high C =
| Jan low C = 20.4
| Feb low C = 20.3
| Mar low C = 20.7
| Apr low C = 20.4
| May low C = 20.2
| Jun low C = 19.1
| Jul low C = 18.2
| Aug low C = 18.4
| Sep low C = 18.2
| Oct low C = 19.2
| Nov low C = 19.1
| Dec low C = 20.0
| year low C =
| precipitation colour = green
| Jan precipitation mm = 145.0
| Feb precipitation mm = 204.0
| Mar precipitation mm = 230.0
| Apr precipitation mm = 152.0
| May precipitation mm = 57.0
| Jun precipitation mm = 2.0
| Jul precipitation mm = 1.0
| Aug precipitation mm = 1.0
| Sep precipitation mm = 10.0
| Oct precipitation mm = 3.0
| Nov precipitation mm = 4.0
| Dec precipitation mm = 44.0
| year precipitation mm =
| Jan humidity = 80
| Feb humidity = 83
| Mar humidity = 84
| Apr humidity = 82
| May humidity = 80
| Jun humidity = 79
| Jul humidity = 79
| Aug humidity = 78
| Sep humidity = 76
| Oct humidity = 73
| Nov humidity = 72
| Dec humidity = 71
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
| source =
}}
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
0t5m58r0avo2tdfilrs3dntbrkav1n1
ක්විනින්ඩේ, ඉක්වදෝරය
0
182621
752181
2025-07-01T04:29:19Z
BuddhikaW88
37808
Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1284313846|Quinindé]]"
752181
wikitext
text/x-wiki
'''රෝසා සරාටේ''' ලෙසද හැඳින්වෙන '''ක්විනින්ඩේ''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[එස්මෙරල්ඩාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|එස්මරල්ඩාස්]] පළාතේ පිහිටි [[සුළු නගරය|නගරයකි]] .ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
== ක්‍රීඩා ==
ක්විනින්ඩේ යනු 2007 කෝපා ඉක්වටෝරියානා තරඟාවලියේ දෙවන ස්ථානයට පත් වූ දෙවන පෙළ ඉක්වදෝර පාපන්දු කණ්ඩායමේ ලා බ්‍රසීලියා හි නිවහනයි.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2023)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup>
== සංස්කෘතිය ==
මෙම නගරය 'අන් ජෝර්ක්ෂියා පූඩීන්' නමින් හැඳින්වෙන විශේෂත්වයකට නිවහනක් වන අතර, එය ස්පාඤ්ඤ යටත් විජිතයෙන් පසු යුගයේ නිෂ්පාදනයක් යැයි සැක කෙරේ. එම කාලය තුළ බ්‍රිතාන්‍යයන් ඉක්වදෝරය හරහා දුම්රිය මාර්ග ගණනාවක් ඉදි කළ අතර එය ප්‍රාදේශීය ප්‍රදේශයට සංස්කෘතික බලපෑමක් ඇති කළේය.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2023)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup>
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
osem5elrg1u3phpvcbybmop6ji7jhxj
752199
752181
2025-07-01T04:37:12Z
BuddhikaW88
37808
752199
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ක්විනින්ඩේ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|19|48|N|79|28|48|W|region:EC|display=inline,title}}
}}'''රෝසා සරාටේ''' ලෙසද හැඳින්වෙන '''ක්විනින්ඩේ''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[එස්මෙරල්ඩාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|එස්මරල්ඩාස්]] පළාතේ පිහිටි [[සුළු නගරය|නගරයකි]] .ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
== ක්‍රීඩා ==
ක්විනින්ඩේ යනු 2007 කෝපා ඉක්වටෝරියානා තරඟාවලියේ දෙවන ස්ථානයට පත් වූ දෙවන පෙළ ඉක්වදෝර පාපන්දු කණ්ඩායමේ ලා බ්‍රසීලියා හි නිවහනයි.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2023)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup>
== සංස්කෘතිය ==
මෙම නගරය 'අන් ජෝර්ක්ෂියා පූඩීන්' නමින් හැඳින්වෙන විශේෂත්වයකට නිවහනක් වන අතර, එය ස්පාඤ්ඤ යටත් විජිතයෙන් පසු යුගයේ නිෂ්පාදනයක් යැයි සැක කෙරේ. එම කාලය තුළ බ්‍රිතාන්‍යයන් ඉක්වදෝරය හරහා දුම්රිය මාර්ග ගණනාවක් ඉදි කළ අතර එය ප්‍රාදේශීය ප්‍රදේශයට සංස්කෘතික බලපෑමක් ඇති කළේය.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2023)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup>
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
den5u8gjiksvhep321m5fv9ebafocna
752200
752199
2025-07-01T04:37:39Z
BuddhikaW88
37808
752200
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ක්විනින්ඩේ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|19|48|N|79|28|48|W|region:EC|display=inline,title}}
}}'''රෝසා සරාටේ''' ලෙසද හැඳින්වෙන '''ක්විනින්ඩේ''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[එස්මෙරල්ඩාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|එස්මරල්ඩාස්]] පළාතේ පිහිටි [[සුළු නගරය|නගරයකි]].
== ක්‍රීඩා ==
ක්විනින්ඩේ යනු 2007 කෝපා ඉක්වටෝරියානා තරඟාවලියේ දෙවන ස්ථානයට පත් වූ දෙවන පෙළ ඉක්වදෝර පාපන්දු කණ්ඩායමේ ලා බ්‍රසීලියා හි නිවහනයි.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2023)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup>
== සංස්කෘතිය ==
මෙම නගරය 'අන් ජෝර්ක්ෂියා පූඩීන්' නමින් හැඳින්වෙන විශේෂත්වයකට නිවහනක් වන අතර, එය ස්පාඤ්ඤ යටත් විජිතයෙන් පසු යුගයේ නිෂ්පාදනයක් යැයි සැක කෙරේ. එම කාලය තුළ බ්‍රිතාන්‍යයන් ඉක්වදෝරය හරහා දුම්රිය මාර්ග ගණනාවක් ඉදි කළ අතර එය ප්‍රාදේශීය ප්‍රදේශයට සංස්කෘතික බලපෑමක් ඇති කළේය.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2023)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup>
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
hseopi5rz6czdaume5wq0z91lg31vxf
752210
752200
2025-07-01T04:38:56Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752210
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ක්විනින්ඩේ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|19|48|N|79|28|48|W|region:EC|display=inline,title}}
}}'''රෝසා සරාටේ''' ලෙසද හැඳින්වෙන '''ක්විනින්ඩේ''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[එස්මෙරල්ඩාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|එස්මරල්ඩාස්]] පළාතේ පිහිටි [[සුළු නගරය|නගරයකි]].
== ක්‍රීඩා ==
ක්විනින්ඩේ යනු 2007 කෝපා ඉක්වටෝරියානා තරඟාවලියේ දෙවන ස්ථානයට පත් වූ දෙවන පෙළ ඉක්වදෝර පාපන්දු කණ්ඩායමේ ලා බ්‍රසීලියා හි නිවහනයි.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2023)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup>
== සංස්කෘතිය ==
මෙම නගරය 'අන් ජෝර්ක්ෂියා පූඩීන්' නමින් හැඳින්වෙන විශේෂත්වයකට නිවහනක් වන අතර, එය ස්පාඤ්ඤ යටත් විජිතයෙන් පසු යුගයේ නිෂ්පාදනයක් යැයි සැක කෙරේ. එම කාලය තුළ බ්‍රිතාන්‍යයන් ඉක්වදෝරය හරහා දුම්රිය මාර්ග ගණනාවක් ඉදි කළ අතර එය ප්‍රාදේශීය ප්‍රදේශයට සංස්කෘතික බලපෑමක් ඇති කළේය.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2023)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup>
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
pztxj5izb7ny7v07plyseaplfubf3m3
752220
752210
2025-07-01T04:39:36Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752220
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ක්විනින්ඩේ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|19|48|N|79|28|48|W|region:EC|display=inline,title}}
}}'''රෝසා සරාටේ''' ලෙසද හැඳින්වෙන '''ක්විනින්ඩේ''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[එස්මෙරල්ඩාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|එස්මරල්ඩාස්]] පළාතේ පිහිටි [[සුළු නගරය|නගරයකි]].
== ක්‍රීඩා ==
ක්විනින්ඩේ යනු 2007 කෝපා ඉක්වටෝරියානා තරඟාවලියේ දෙවන ස්ථානයට පත් වූ දෙවන පෙළ ඉක්වදෝර පාපන්දු කණ්ඩායමේ ලා බ්‍රසීලියා හි නිවහනයි.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2023)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup>
== සංස්කෘතිය ==
මෙම නගරය 'අන් ජෝර්ක්ෂියා පූඩීන්' නමින් හැඳින්වෙන විශේෂත්වයකට නිවහනක් වන අතර, එය ස්පාඤ්ඤ යටත් විජිතයෙන් පසු යුගයේ නිෂ්පාදනයක් යැයි සැක කෙරේ. එම කාලය තුළ බ්‍රිතාන්‍යයන් ඉක්වදෝරය හරහා දුම්රිය මාර්ග ගණනාවක් ඉදි කළ අතර එය ප්‍රාදේශීය ප්‍රදේශයට සංස්කෘතික බලපෑමක් ඇති කළේය.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2023}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2023)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup>
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
82woj3mskg681jebc4bw5juuaubj502
සැන්ටා එලිනා, ඉක්වදෝරය
0
182622
752182
2025-07-01T04:29:26Z
BuddhikaW88
37808
Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1294589624|Santa Elena, Ecuador]]"
752182
wikitext
text/x-wiki
'''සැන්ටා එලේනා''' ({{IPA|es|ˌsanta eˈlena}} ) යනු නිරිතදිග [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] පිහිටි නගරයක් වන අතර, එම නමින්ම ඇති [[සැන්ටා එලේනා පළාත, ඉක්වදෝරය|පළාතේ]] සහ කැන්ටනයේ අගනුවර වේ. මුලින් සුම්පා ලෙස හැඳින්වූ සැන්ටා එලේනා, [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]] නගරය අසල ඉක්වදෝර අර්ධද්වීපයේ පිහිටා ඇත. එය රටේ වැදගත්ම සහ හොඳම ලේඛනගත පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථානය ලෙස සැලකේ, ප්‍රධාන වශයෙන් සුම්පා පෙම්වතුන්ගේ සොයාගැනීම හේතුවෙන්. ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
== සංචාරක ව්‍යාපාරය ==
[[ගොනුව:AmantesSumpa_001.jpg|thumb| සුම්පා හි පෙම්වතුන් (2024 දී ඡායාරූපය)]]
සැන්ටා එලේනා පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථානය ඉක්වදෝර වෙරළ තීරයේ ප්‍රධාන ආකර්ෂණයක් ලෙස සැලකේ. ඉක්වදෝරයේ දේහයන් ප්‍රසිද්ධියේ ප්‍රදර්ශනය කිරීම වළක්වන සදාචාරාත්මක ගැටළු නොමැති බැවින්, වීදුරු වලින් ආරක්ෂා කර ඇති භූමදාන තුනක් ප්‍රදර්ශනයට තබා ඇති අතර, ස්ටෝතර්ට් වැනි ගුරුවරුන් සහ පුරාවිද්‍යාඥයින් ඉගැන්වීමේදී සාකච්ඡා සහ ඉගෙනුම් මෙවලම් ලෙස ඒවා භාවිතා කරයි. 1997 දී රටට නිසි අරමුදල් සැපයීමට හැකි වූ විට, මියුසියෝ ඇමන්ටෙස් ද සුම්ප වයි සෙන්ට්‍රෝ සංස්කෘතික ශාලාව මහජනතාව සඳහා විවෘත කරන ලදී. මෙම කෞතුකාගාරය විවෘත කිරීම පෞද්ගලික සහ රාජ්‍ය ආයතන අතර විශාල සහයෝගීතාවයක් පෙන්නුම් කළ අතර එය ලාස් වේගාස් හි විවිධ කෞතුක වස්තු සහ නටබුන් සඳහා නිවහනක් විය. මෙම ස්ථානයම උරුම සම්පත් සහ අධ්‍යාපනය සඳහා මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර එය ස්වදේශික වෙරළබඩ ඉක්වදෝරියානුවන්ගේ සංස්කෘතිය ප්‍රවර්ධනය කරයි.
[[ප්‍රවර්ගය:තහවුරු නොකළ ප්‍රකාශ අඩංගු ලිපි සියල්ල]]
aa7xg09jbty7ql3sf00en8ustokemp6
752196
752182
2025-07-01T04:37:06Z
BuddhikaW88
37808
752196
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = සැන්ටා එලිනා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|02|13|36|S|80|51|30|W|region:EC|display=inline}}
}}'''සැන්ටා එලේනා''' ({{IPA|es|ˌsanta eˈlena}} ) යනු නිරිතදිග [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] පිහිටි නගරයක් වන අතර, එම නමින්ම ඇති [[සැන්ටා එලේනා පළාත, ඉක්වදෝරය|පළාතේ]] සහ කැන්ටනයේ අගනුවර වේ. මුලින් සුම්පා ලෙස හැඳින්වූ සැන්ටා එලේනා, [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]] නගරය අසල ඉක්වදෝර අර්ධද්වීපයේ පිහිටා ඇත. එය රටේ වැදගත්ම සහ හොඳම ලේඛනගත පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථානය ලෙස සැලකේ, ප්‍රධාන වශයෙන් සුම්පා පෙම්වතුන්ගේ සොයාගැනීම හේතුවෙන්. ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
== සංචාරක ව්‍යාපාරය ==
[[ගොනුව:AmantesSumpa_001.jpg|thumb| සුම්පා හි පෙම්වතුන් (2024 දී ඡායාරූපය)]]
සැන්ටා එලේනා පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථානය ඉක්වදෝර වෙරළ තීරයේ ප්‍රධාන ආකර්ෂණයක් ලෙස සැලකේ. ඉක්වදෝරයේ දේහයන් ප්‍රසිද්ධියේ ප්‍රදර්ශනය කිරීම වළක්වන සදාචාරාත්මක ගැටළු නොමැති බැවින්, වීදුරු වලින් ආරක්ෂා කර ඇති භූමදාන තුනක් ප්‍රදර්ශනයට තබා ඇති අතර, ස්ටෝතර්ට් වැනි ගුරුවරුන් සහ පුරාවිද්‍යාඥයින් ඉගැන්වීමේදී සාකච්ඡා සහ ඉගෙනුම් මෙවලම් ලෙස ඒවා භාවිතා කරයි. 1997 දී රටට නිසි අරමුදල් සැපයීමට හැකි වූ විට, මියුසියෝ ඇමන්ටෙස් ද සුම්ප වයි සෙන්ට්‍රෝ සංස්කෘතික ශාලාව මහජනතාව සඳහා විවෘත කරන ලදී. මෙම කෞතුකාගාරය විවෘත කිරීම පෞද්ගලික සහ රාජ්‍ය ආයතන අතර විශාල සහයෝගීතාවයක් පෙන්නුම් කළ අතර එය ලාස් වේගාස් හි විවිධ කෞතුක වස්තු සහ නටබුන් සඳහා නිවහනක් විය. මෙම ස්ථානයම උරුම සම්පත් සහ අධ්‍යාපනය සඳහා මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර එය ස්වදේශික වෙරළබඩ ඉක්වදෝරියානුවන්ගේ සංස්කෘතිය ප්‍රවර්ධනය කරයි.
[[ප්‍රවර්ගය:තහවුරු නොකළ ප්‍රකාශ අඩංගු ලිපි සියල්ල]]
3zx7rpufd6cxct3fytzse0k7vflwkki
752207
752196
2025-07-01T04:38:46Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752207
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = සැන්ටා එලිනා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|02|13|36|S|80|51|30|W|region:EC|display=inline}}
}}'''සැන්ටා එලේනා''' ({{IPA|es|ˌsanta eˈlena}} ) යනු නිරිතදිග [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] පිහිටි නගරයක් වන අතර, එම නමින්ම ඇති [[සැන්ටා එලේනා පළාත, ඉක්වදෝරය|පළාතේ]] සහ කැන්ටනයේ අගනුවර වේ. මුලින් සුම්පා ලෙස හැඳින්වූ සැන්ටා එලේනා, [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]] නගරය අසල ඉක්වදෝර අර්ධද්වීපයේ පිහිටා ඇත. එය රටේ වැදගත්ම සහ හොඳම ලේඛනගත පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථානය ලෙස සැලකේ, ප්‍රධාන වශයෙන් සුම්පා පෙම්වතුන්ගේ සොයාගැනීම හේතුවෙන්. ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
== සංචාරක ව්‍යාපාරය ==
[[ගොනුව:AmantesSumpa_001.jpg|thumb| සුම්පා හි පෙම්වතුන් (2024 දී ඡායාරූපය)]]
සැන්ටා එලේනා පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථානය ඉක්වදෝර වෙරළ තීරයේ ප්‍රධාන ආකර්ෂණයක් ලෙස සැලකේ. ඉක්වදෝරයේ දේහයන් ප්‍රසිද්ධියේ ප්‍රදර්ශනය කිරීම වළක්වන සදාචාරාත්මක ගැටළු නොමැති බැවින්, වීදුරු වලින් ආරක්ෂා කර ඇති භූමදාන තුනක් ප්‍රදර්ශනයට තබා ඇති අතර, ස්ටෝතර්ට් වැනි ගුරුවරුන් සහ පුරාවිද්‍යාඥයින් ඉගැන්වීමේදී සාකච්ඡා සහ ඉගෙනුම් මෙවලම් ලෙස ඒවා භාවිතා කරයි. 1997 දී රටට නිසි අරමුදල් සැපයීමට හැකි වූ විට, මියුසියෝ ඇමන්ටෙස් ද සුම්ප වයි සෙන්ට්‍රෝ සංස්කෘතික ශාලාව මහජනතාව සඳහා විවෘත කරන ලදී. මෙම කෞතුකාගාරය විවෘත කිරීම පෞද්ගලික සහ රාජ්‍ය ආයතන අතර විශාල සහයෝගීතාවයක් පෙන්නුම් කළ අතර එය ලාස් වේගාස් හි විවිධ කෞතුක වස්තු සහ නටබුන් සඳහා නිවහනක් විය. මෙම ස්ථානයම උරුම සම්පත් සහ අධ්‍යාපනය සඳහා මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර එය ස්වදේශික වෙරළබඩ ඉක්වදෝරියානුවන්ගේ සංස්කෘතිය ප්‍රවර්ධනය කරයි.
[[ප්‍රවර්ගය:තහවුරු නොකළ ප්‍රකාශ අඩංගු ලිපි සියල්ල]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
1zep1u4pvcv9v9j2awlcnjef2noppsr
752217
752207
2025-07-01T04:39:25Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752217
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = සැන්ටා එලිනා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|02|13|36|S|80|51|30|W|region:EC|display=inline}}
}}'''සැන්ටා එලේනා''' ({{IPA|es|ˌsanta eˈlena}} ) යනු නිරිතදිග [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] පිහිටි නගරයක් වන අතර, එම නමින්ම ඇති [[සැන්ටා එලේනා පළාත, ඉක්වදෝරය|පළාතේ]] සහ කැන්ටනයේ අගනුවර වේ. මුලින් සුම්පා ලෙස හැඳින්වූ සැන්ටා එලේනා, [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]] නගරය අසල ඉක්වදෝර අර්ධද්වීපයේ පිහිටා ඇත. එය රටේ වැදගත්ම සහ හොඳම ලේඛනගත පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථානය ලෙස සැලකේ, ප්‍රධාන වශයෙන් සුම්පා පෙම්වතුන්ගේ සොයාගැනීම හේතුවෙන්. ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
== සංචාරක ව්‍යාපාරය ==
[[ගොනුව:AmantesSumpa_001.jpg|thumb| සුම්පා හි පෙම්වතුන් (2024 දී ඡායාරූපය)]]
සැන්ටා එලේනා පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථානය ඉක්වදෝර වෙරළ තීරයේ ප්‍රධාන ආකර්ෂණයක් ලෙස සැලකේ. ඉක්වදෝරයේ දේහයන් ප්‍රසිද්ධියේ ප්‍රදර්ශනය කිරීම වළක්වන සදාචාරාත්මක ගැටළු නොමැති බැවින්, වීදුරු වලින් ආරක්ෂා කර ඇති භූමදාන තුනක් ප්‍රදර්ශනයට තබා ඇති අතර, ස්ටෝතර්ට් වැනි ගුරුවරුන් සහ පුරාවිද්‍යාඥයින් ඉගැන්වීමේදී සාකච්ඡා සහ ඉගෙනුම් මෙවලම් ලෙස ඒවා භාවිතා කරයි. 1997 දී රටට නිසි අරමුදල් සැපයීමට හැකි වූ විට, මියුසියෝ ඇමන්ටෙස් ද සුම්ප වයි සෙන්ට්‍රෝ සංස්කෘතික ශාලාව මහජනතාව සඳහා විවෘත කරන ලදී. මෙම කෞතුකාගාරය විවෘත කිරීම පෞද්ගලික සහ රාජ්‍ය ආයතන අතර විශාල සහයෝගීතාවයක් පෙන්නුම් කළ අතර එය ලාස් වේගාස් හි විවිධ කෞතුක වස්තු සහ නටබුන් සඳහා නිවහනක් විය. මෙම ස්ථානයම උරුම සම්පත් සහ අධ්‍යාපනය සඳහා මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර එය ස්වදේශික වෙරළබඩ ඉක්වදෝරියානුවන්ගේ සංස්කෘතිය ප්‍රවර්ධනය කරයි.
[[ප්‍රවර්ගය:තහවුරු නොකළ ප්‍රකාශ අඩංගු ලිපි සියල්ල]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
2k5wfypf0ukuk5z4wf2c1za8n82sndo
752229
752217
2025-07-01T04:52:31Z
BuddhikaW88
37808
752229
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = සැන්ටා එලිනා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|02|13|36|S|80|51|30|W|region:EC|display=inline}}
}}'''සැන්ටා එලේනා''' ({{IPA|es|ˌsanta eˈlena}} ) යනු නිරිතදිග [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] පිහිටි නගරයක් වන අතර, එම නමින්ම ඇති [[සැන්ටා එලේනා පළාත, ඉක්වදෝරය|පළාතේ]] සහ කැන්ටනයේ අගනුවර වේ. මුලින් සුම්පා ලෙස හැඳින්වූ සැන්ටා එලේනා, [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]] නගරය අසල ඉක්වදෝර අර්ධද්වීපයේ පිහිටා ඇත. එය රටේ වැදගත්ම සහ හොඳම ලේඛනගත පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථානය ලෙස සැලකේ, ප්‍රධාන වශයෙන් සුම්පා පෙම්වතුන්ගේ සොයාගැනීම හේතුවෙන්.
== සංචාරක ව්‍යාපාරය ==
[[ගොනුව:AmantesSumpa_001.jpg|thumb| සුම්පා හි පෙම්වතුන් (2024 දී ඡායාරූපය)]]
සැන්ටා එලේනා පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථානය ඉක්වදෝර වෙරළ තීරයේ ප්‍රධාන ආකර්ෂණයක් ලෙස සැලකේ. ඉක්වදෝරයේ දේහයන් ප්‍රසිද්ධියේ ප්‍රදර්ශනය කිරීම වළක්වන සදාචාරාත්මක ගැටළු නොමැති බැවින්, වීදුරු වලින් ආරක්ෂා කර ඇති භූමදාන තුනක් ප්‍රදර්ශනයට තබා ඇති අතර, ස්ටෝතර්ට් වැනි ගුරුවරුන් සහ පුරාවිද්‍යාඥයින් ඉගැන්වීමේදී සාකච්ඡා සහ ඉගෙනුම් මෙවලම් ලෙස ඒවා භාවිතා කරයි. 1997 දී රටට නිසි අරමුදල් සැපයීමට හැකි වූ විට, මියුසියෝ ඇමන්ටෙස් ද සුම්ප වයි සෙන්ට්‍රෝ සංස්කෘතික ශාලාව මහජනතාව සඳහා විවෘත කරන ලදී. මෙම කෞතුකාගාරය විවෘත කිරීම පෞද්ගලික සහ රාජ්‍ය ආයතන අතර විශාල සහයෝගීතාවයක් පෙන්නුම් කළ අතර එය ලාස් වේගාස් හි විවිධ කෞතුක වස්තු සහ නටබුන් සඳහා නිවහනක් විය. මෙම ස්ථානයම උරුම සම්පත් සහ අධ්‍යාපනය සඳහා මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර එය ස්වදේශික වෙරළබඩ ඉක්වදෝරියානුවන්ගේ සංස්කෘතිය ප්‍රවර්ධනය කරයි.
[[ප්‍රවර්ගය:තහවුරු නොකළ ප්‍රකාශ අඩංගු ලිපි සියල්ල]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
k0dht3nk4ye841r588ulhy8tgiumirs
මිලාග්රෝ, ඉක්වදෝරය
0
182623
752183
2025-07-01T04:29:28Z
BuddhikaW88
37808
Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1232286734|Milagro, Ecuador]]"
752183
wikitext
text/x-wiki
'''සැන් ෆ්රැන්සිස්කෝ ද මිලාග්රෝ''' ( ''මිරාසයට'' ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් '''මිලාග්රෝ''' ලෙසද හැඳින්වේ) යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගුවාස්]] හි පිහිටි [[නගර|නගරයකි]] . එය මිලාග්රෝ කැන්ටන්හි ආසනයයි .ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
මිලාග්රෝ යනු [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගුවාස්]] පළාතේ සිව්වන විශාලතම නගරයයි. 2022 [[ජන සංගණන|සංගණනයට]] අනුව, කැන්ටන් සීමාව තුළ පුද්ගලයින් 195,943 ක් පදිංචිව සිටියහ.
2014 දී නගරාධිපතිනිය වූ ඩෙනිස් රොබල්ස්, මිලාග්රෝ හි පානීය ජල ආවරණය වැඩි දියුණු කිරීමට සහ නගර දුම්රිය ස්ථානයක් ලබා ගැනීමට පොරොන්දු විය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=13 January 2014 |title=Entre el cambio y la continuidad |url=http://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/politica/1/entre-el-cambio-y-la-continuidad |archive-url=https://web.archive.org/web/20160403093546/http://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/politica/1/entre-el-cambio-y-la-continuidad |archive-date=3 April 2016 |access-date=30 July 2016 |website=El Telégrafo |language=Spanish}}</ref> 2014 දී මිලාග්රෝ නගරාධිපතිනිය ලෙස ඇය තේරී පත් වූයේ 38% ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින්, වත්මන් නගරාධිපති ෆ්රැන්සිස්කෝ අසාන් අභිබවා යමිනි. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=24 February 2014 |title=La reelección no fue para todos |url=http://expreso.ec/historico/la-reeleccion-no-fue-para-todos-FWGR_5765224 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160427045435/http://expreso.ec/historico/la-reeleccion-no-fue-para-todos-FWGR_5765224 |archive-date=27 April 2016 |access-date=29 July 2016 |website=Expreso}}</ref> 2014 මැයි මාසයේදී රොබල්ස් බලයට පත් වූ අතර, නගරයේ පළමු කාන්තා නගරාධිපතිනිය සහ රටේ ලාබාලතම නගරාධිපතිනිය බවට පත්විය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=15 May 2014 |title=Denisse Robles asumió alcaldía de Milagro |url=http://www.tctelevision.com/elnoticiero/denisse-robles-asumio-alcaldia-milagro |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304221000/http://www.tctelevision.com/elnoticiero/denisse-robles-asumio-alcaldia-milagro |archive-date=4 March 2016 |access-date=29 July 2016 |website=TC Television |language=Spanish}}</ref>
== දේශගුණය ==
{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = Milagro, elevation {{convert|13|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| Jan high C = 30.7
| Feb high C = 30.8
| Mar high C = 31.4
| Apr high C = 31.5
| May high C = 30.7
| Jun high C = 29.1
| Jul high C = 28.4
| Aug high C = 28.7
| Sep high C = 29.3
| Oct high C = 29.2
| Nov high C = 29.7
| Dec high C = 31.0
| year high C =
| Jan low C = 21.1
| Feb low C = 21.6
| Mar low C = 21.9
| Apr low C = 21.7
| May low C = 21.1
| Jun low C = 20.1
| Jul low C = 19.0
| Aug low C = 18.9
| Sep low C = 19.3
| Oct low C = 19.5
| Nov low C = 19.8
| Dec low C = 20.7
| year low C =
| precipitation colour = green
| Jan precipitation mm = 257.0
| Feb precipitation mm = 276.0
| Mar precipitation mm = 282.0
| Apr precipitation mm = 224.0
| May precipitation mm = 63.0
| Jun precipitation mm = 30.0
| Jul precipitation mm = 1.0
| Aug precipitation mm = 1.0
| Sep precipitation mm = 6.0
| Oct precipitation mm = 4.0
| Nov precipitation mm = 10.0
| Dec precipitation mm = 56.0
| year precipitation mm =
| Jan humidity = 84
| Feb humidity = 87
| Mar humidity = 85
| Apr humidity = 84
| May humidity = 85
| Jun humidity = 84
| Jul humidity = 84
| Aug humidity = 82
| Sep humidity = 79
| Oct humidity = 79
| Nov humidity = 77
| Dec humidity = 77
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
}}
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
pdnhxy9i1zkb9lhbdbzyo626c0v9e0l
752195
752183
2025-07-01T04:37:03Z
BuddhikaW88
37808
752195
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = මිලාග්රෝ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|02|08|05|S|79|35|14|W|region:EC-G|display=inline,title}}
}}'''සැන් ෆ්රැන්සිස්කෝ ද මිලාග්රෝ''' ( ''මිරාසයට'' ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් '''මිලාග්රෝ''' ලෙසද හැඳින්වේ) යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගුවාස්]] හි පිහිටි [[නගර|නගරයකි]] . එය මිලාග්රෝ කැන්ටන්හි ආසනයයි .ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
මිලාග්රෝ යනු [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගුවාස්]] පළාතේ සිව්වන විශාලතම නගරයයි. 2022 [[ජන සංගණන|සංගණනයට]] අනුව, කැන්ටන් සීමාව තුළ පුද්ගලයින් 195,943 ක් පදිංචිව සිටියහ.
2014 දී නගරාධිපතිනිය වූ ඩෙනිස් රොබල්ස්, මිලාග්රෝ හි පානීය ජල ආවරණය වැඩි දියුණු කිරීමට සහ නගර දුම්රිය ස්ථානයක් ලබා ගැනීමට පොරොන්දු විය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=13 January 2014 |title=Entre el cambio y la continuidad |url=http://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/politica/1/entre-el-cambio-y-la-continuidad |archive-url=https://web.archive.org/web/20160403093546/http://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/politica/1/entre-el-cambio-y-la-continuidad |archive-date=3 April 2016 |access-date=30 July 2016 |website=El Telégrafo |language=Spanish}}</ref> 2014 දී මිලාග්රෝ නගරාධිපතිනිය ලෙස ඇය තේරී පත් වූයේ 38% ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින්, වත්මන් නගරාධිපති ෆ්රැන්සිස්කෝ අසාන් අභිබවා යමිනි. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=24 February 2014 |title=La reelección no fue para todos |url=http://expreso.ec/historico/la-reeleccion-no-fue-para-todos-FWGR_5765224 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160427045435/http://expreso.ec/historico/la-reeleccion-no-fue-para-todos-FWGR_5765224 |archive-date=27 April 2016 |access-date=29 July 2016 |website=Expreso}}</ref> 2014 මැයි මාසයේදී රොබල්ස් බලයට පත් වූ අතර, නගරයේ පළමු කාන්තා නගරාධිපතිනිය සහ රටේ ලාබාලතම නගරාධිපතිනිය බවට පත්විය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=15 May 2014 |title=Denisse Robles asumió alcaldía de Milagro |url=http://www.tctelevision.com/elnoticiero/denisse-robles-asumio-alcaldia-milagro |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304221000/http://www.tctelevision.com/elnoticiero/denisse-robles-asumio-alcaldia-milagro |archive-date=4 March 2016 |access-date=29 July 2016 |website=TC Television |language=Spanish}}</ref>
== දේශගුණය ==
{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = Milagro, elevation {{convert|13|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| Jan high C = 30.7
| Feb high C = 30.8
| Mar high C = 31.4
| Apr high C = 31.5
| May high C = 30.7
| Jun high C = 29.1
| Jul high C = 28.4
| Aug high C = 28.7
| Sep high C = 29.3
| Oct high C = 29.2
| Nov high C = 29.7
| Dec high C = 31.0
| year high C =
| Jan low C = 21.1
| Feb low C = 21.6
| Mar low C = 21.9
| Apr low C = 21.7
| May low C = 21.1
| Jun low C = 20.1
| Jul low C = 19.0
| Aug low C = 18.9
| Sep low C = 19.3
| Oct low C = 19.5
| Nov low C = 19.8
| Dec low C = 20.7
| year low C =
| precipitation colour = green
| Jan precipitation mm = 257.0
| Feb precipitation mm = 276.0
| Mar precipitation mm = 282.0
| Apr precipitation mm = 224.0
| May precipitation mm = 63.0
| Jun precipitation mm = 30.0
| Jul precipitation mm = 1.0
| Aug precipitation mm = 1.0
| Sep precipitation mm = 6.0
| Oct precipitation mm = 4.0
| Nov precipitation mm = 10.0
| Dec precipitation mm = 56.0
| year precipitation mm =
| Jan humidity = 84
| Feb humidity = 87
| Mar humidity = 85
| Apr humidity = 84
| May humidity = 85
| Jun humidity = 84
| Jul humidity = 84
| Aug humidity = 82
| Sep humidity = 79
| Oct humidity = 79
| Nov humidity = 77
| Dec humidity = 77
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
}}
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
hnx119dp554ngjajorcdgr2b4p96tsb
752206
752195
2025-07-01T04:38:41Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752206
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = මිලාග්රෝ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|02|08|05|S|79|35|14|W|region:EC-G|display=inline,title}}
}}'''සැන් ෆ්රැන්සිස්කෝ ද මිලාග්රෝ''' ( ''මිරාසයට'' ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් '''මිලාග්රෝ''' ලෙසද හැඳින්වේ) යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගුවාස්]] හි පිහිටි [[නගර|නගරයකි]] . එය මිලාග්රෝ කැන්ටන්හි ආසනයයි .ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
මිලාග්රෝ යනු [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගුවාස්]] පළාතේ සිව්වන විශාලතම නගරයයි. 2022 [[ජන සංගණන|සංගණනයට]] අනුව, කැන්ටන් සීමාව තුළ පුද්ගලයින් 195,943 ක් පදිංචිව සිටියහ.
2014 දී නගරාධිපතිනිය වූ ඩෙනිස් රොබල්ස්, මිලාග්රෝ හි පානීය ජල ආවරණය වැඩි දියුණු කිරීමට සහ නගර දුම්රිය ස්ථානයක් ලබා ගැනීමට පොරොන්දු විය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=13 January 2014 |title=Entre el cambio y la continuidad |url=http://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/politica/1/entre-el-cambio-y-la-continuidad |archive-url=https://web.archive.org/web/20160403093546/http://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/politica/1/entre-el-cambio-y-la-continuidad |archive-date=3 April 2016 |access-date=30 July 2016 |website=El Telégrafo |language=Spanish}}</ref> 2014 දී මිලාග්රෝ නගරාධිපතිනිය ලෙස ඇය තේරී පත් වූයේ 38% ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින්, වත්මන් නගරාධිපති ෆ්රැන්සිස්කෝ අසාන් අභිබවා යමිනි. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=24 February 2014 |title=La reelección no fue para todos |url=http://expreso.ec/historico/la-reeleccion-no-fue-para-todos-FWGR_5765224 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160427045435/http://expreso.ec/historico/la-reeleccion-no-fue-para-todos-FWGR_5765224 |archive-date=27 April 2016 |access-date=29 July 2016 |website=Expreso}}</ref> 2014 මැයි මාසයේදී රොබල්ස් බලයට පත් වූ අතර, නගරයේ පළමු කාන්තා නගරාධිපතිනිය සහ රටේ ලාබාලතම නගරාධිපතිනිය බවට පත්විය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=15 May 2014 |title=Denisse Robles asumió alcaldía de Milagro |url=http://www.tctelevision.com/elnoticiero/denisse-robles-asumio-alcaldia-milagro |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304221000/http://www.tctelevision.com/elnoticiero/denisse-robles-asumio-alcaldia-milagro |archive-date=4 March 2016 |access-date=29 July 2016 |website=TC Television |language=Spanish}}</ref>
== දේශගුණය ==
{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = Milagro, elevation {{convert|13|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| Jan high C = 30.7
| Feb high C = 30.8
| Mar high C = 31.4
| Apr high C = 31.5
| May high C = 30.7
| Jun high C = 29.1
| Jul high C = 28.4
| Aug high C = 28.7
| Sep high C = 29.3
| Oct high C = 29.2
| Nov high C = 29.7
| Dec high C = 31.0
| year high C =
| Jan low C = 21.1
| Feb low C = 21.6
| Mar low C = 21.9
| Apr low C = 21.7
| May low C = 21.1
| Jun low C = 20.1
| Jul low C = 19.0
| Aug low C = 18.9
| Sep low C = 19.3
| Oct low C = 19.5
| Nov low C = 19.8
| Dec low C = 20.7
| year low C =
| precipitation colour = green
| Jan precipitation mm = 257.0
| Feb precipitation mm = 276.0
| Mar precipitation mm = 282.0
| Apr precipitation mm = 224.0
| May precipitation mm = 63.0
| Jun precipitation mm = 30.0
| Jul precipitation mm = 1.0
| Aug precipitation mm = 1.0
| Sep precipitation mm = 6.0
| Oct precipitation mm = 4.0
| Nov precipitation mm = 10.0
| Dec precipitation mm = 56.0
| year precipitation mm =
| Jan humidity = 84
| Feb humidity = 87
| Mar humidity = 85
| Apr humidity = 84
| May humidity = 85
| Jun humidity = 84
| Jul humidity = 84
| Aug humidity = 82
| Sep humidity = 79
| Oct humidity = 79
| Nov humidity = 77
| Dec humidity = 77
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
}}
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
6ql57vc2kgourqsl66k5bvxu5u3pu6w
752216
752206
2025-07-01T04:39:21Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752216
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = මිලාග්රෝ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|02|08|05|S|79|35|14|W|region:EC-G|display=inline,title}}
}}'''සැන් ෆ්රැන්සිස්කෝ ද මිලාග්රෝ''' ( ''මිරාසයට'' ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් '''මිලාග්රෝ''' ලෙසද හැඳින්වේ) යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගුවාස්]] හි පිහිටි [[නගර|නගරයකි]] . එය මිලාග්රෝ කැන්ටන්හි ආසනයයි .ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
මිලාග්රෝ යනු [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගුවාස්]] පළාතේ සිව්වන විශාලතම නගරයයි. 2022 [[ජන සංගණන|සංගණනයට]] අනුව, කැන්ටන් සීමාව තුළ පුද්ගලයින් 195,943 ක් පදිංචිව සිටියහ.
2014 දී නගරාධිපතිනිය වූ ඩෙනිස් රොබල්ස්, මිලාග්රෝ හි පානීය ජල ආවරණය වැඩි දියුණු කිරීමට සහ නගර දුම්රිය ස්ථානයක් ලබා ගැනීමට පොරොන්දු විය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=13 January 2014 |title=Entre el cambio y la continuidad |url=http://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/politica/1/entre-el-cambio-y-la-continuidad |archive-url=https://web.archive.org/web/20160403093546/http://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/politica/1/entre-el-cambio-y-la-continuidad |archive-date=3 April 2016 |access-date=30 July 2016 |website=El Telégrafo |language=Spanish}}</ref> 2014 දී මිලාග්රෝ නගරාධිපතිනිය ලෙස ඇය තේරී පත් වූයේ 38% ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින්, වත්මන් නගරාධිපති ෆ්රැන්සිස්කෝ අසාන් අභිබවා යමිනි. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=24 February 2014 |title=La reelección no fue para todos |url=http://expreso.ec/historico/la-reeleccion-no-fue-para-todos-FWGR_5765224 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160427045435/http://expreso.ec/historico/la-reeleccion-no-fue-para-todos-FWGR_5765224 |archive-date=27 April 2016 |access-date=29 July 2016 |website=Expreso}}</ref> 2014 මැයි මාසයේදී රොබල්ස් බලයට පත් වූ අතර, නගරයේ පළමු කාන්තා නගරාධිපතිනිය සහ රටේ ලාබාලතම නගරාධිපතිනිය බවට පත්විය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=15 May 2014 |title=Denisse Robles asumió alcaldía de Milagro |url=http://www.tctelevision.com/elnoticiero/denisse-robles-asumio-alcaldia-milagro |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304221000/http://www.tctelevision.com/elnoticiero/denisse-robles-asumio-alcaldia-milagro |archive-date=4 March 2016 |access-date=29 July 2016 |website=TC Television |language=Spanish}}</ref>
== දේශගුණය ==
{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = Milagro, elevation {{convert|13|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| Jan high C = 30.7
| Feb high C = 30.8
| Mar high C = 31.4
| Apr high C = 31.5
| May high C = 30.7
| Jun high C = 29.1
| Jul high C = 28.4
| Aug high C = 28.7
| Sep high C = 29.3
| Oct high C = 29.2
| Nov high C = 29.7
| Dec high C = 31.0
| year high C =
| Jan low C = 21.1
| Feb low C = 21.6
| Mar low C = 21.9
| Apr low C = 21.7
| May low C = 21.1
| Jun low C = 20.1
| Jul low C = 19.0
| Aug low C = 18.9
| Sep low C = 19.3
| Oct low C = 19.5
| Nov low C = 19.8
| Dec low C = 20.7
| year low C =
| precipitation colour = green
| Jan precipitation mm = 257.0
| Feb precipitation mm = 276.0
| Mar precipitation mm = 282.0
| Apr precipitation mm = 224.0
| May precipitation mm = 63.0
| Jun precipitation mm = 30.0
| Jul precipitation mm = 1.0
| Aug precipitation mm = 1.0
| Sep precipitation mm = 6.0
| Oct precipitation mm = 4.0
| Nov precipitation mm = 10.0
| Dec precipitation mm = 56.0
| year precipitation mm =
| Jan humidity = 84
| Feb humidity = 87
| Mar humidity = 85
| Apr humidity = 84
| May humidity = 85
| Jun humidity = 84
| Jul humidity = 84
| Aug humidity = 82
| Sep humidity = 79
| Oct humidity = 79
| Nov humidity = 77
| Dec humidity = 77
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
}}
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
9w0l8kzxcvflnn6146l09qlkibjkpru
752226
752216
2025-07-01T04:49:28Z
BuddhikaW88
37808
752226
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = මිලාග්රෝ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|02|08|05|S|79|35|14|W|region:EC-G|display=inline,title}}
}}'''සැන් ෆ්රැන්සිස්කෝ ද මිලාග්රෝ''' ( ''මිරාසයට'' ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් '''මිලාග්රෝ''' ලෙසද හැඳින්වේ) යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගුවාස්]] හි පිහිටි [[නගර|නගරයකි]] . එය මිලාග්රෝ කැන්ටන්හි ආසනයයි .
මිලාග්රෝ යනු [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගුවාස්]] පළාතේ සිව්වන විශාලතම නගරයයි. 2022 [[ජන සංගණන|සංගණනයට]] අනුව, කැන්ටන් සීමාව තුළ පුද්ගලයින් 195,943 ක් පදිංචිව සිටියහ.
2014 දී නගරාධිපතිනිය වූ ඩෙනිස් රොබල්ස්, මිලාග්රෝ හි පානීය ජල ආවරණය වැඩි දියුණු කිරීමට සහ නගර දුම්රිය ස්ථානයක් ලබා ගැනීමට පොරොන්දු විය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=13 January 2014 |title=Entre el cambio y la continuidad |url=http://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/politica/1/entre-el-cambio-y-la-continuidad |archive-url=https://web.archive.org/web/20160403093546/http://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/politica/1/entre-el-cambio-y-la-continuidad |archive-date=3 April 2016 |access-date=30 July 2016 |website=El Telégrafo |language=Spanish}}</ref> 2014 දී මිලාග්රෝ නගරාධිපතිනිය ලෙස ඇය තේරී පත් වූයේ 38% ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින්, වත්මන් නගරාධිපති ෆ්රැන්සිස්කෝ අසාන් අභිබවා යමිනි. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=24 February 2014 |title=La reelección no fue para todos |url=http://expreso.ec/historico/la-reeleccion-no-fue-para-todos-FWGR_5765224 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160427045435/http://expreso.ec/historico/la-reeleccion-no-fue-para-todos-FWGR_5765224 |archive-date=27 April 2016 |access-date=29 July 2016 |website=Expreso}}</ref> 2014 මැයි මාසයේදී රොබල්ස් බලයට පත් වූ අතර, නගරයේ පළමු කාන්තා නගරාධිපතිනිය සහ රටේ ලාබාලතම නගරාධිපතිනිය බවට පත්විය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=15 May 2014 |title=Denisse Robles asumió alcaldía de Milagro |url=http://www.tctelevision.com/elnoticiero/denisse-robles-asumio-alcaldia-milagro |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304221000/http://www.tctelevision.com/elnoticiero/denisse-robles-asumio-alcaldia-milagro |archive-date=4 March 2016 |access-date=29 July 2016 |website=TC Television |language=Spanish}}</ref>
== දේශගුණය ==
{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = මිලාග්රෝ, උන්නතාංශය {{convert|13|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| Jan high C = 30.7
| Feb high C = 30.8
| Mar high C = 31.4
| Apr high C = 31.5
| May high C = 30.7
| Jun high C = 29.1
| Jul high C = 28.4
| Aug high C = 28.7
| Sep high C = 29.3
| Oct high C = 29.2
| Nov high C = 29.7
| Dec high C = 31.0
| year high C =
| Jan low C = 21.1
| Feb low C = 21.6
| Mar low C = 21.9
| Apr low C = 21.7
| May low C = 21.1
| Jun low C = 20.1
| Jul low C = 19.0
| Aug low C = 18.9
| Sep low C = 19.3
| Oct low C = 19.5
| Nov low C = 19.8
| Dec low C = 20.7
| year low C =
| precipitation colour = green
| Jan precipitation mm = 257.0
| Feb precipitation mm = 276.0
| Mar precipitation mm = 282.0
| Apr precipitation mm = 224.0
| May precipitation mm = 63.0
| Jun precipitation mm = 30.0
| Jul precipitation mm = 1.0
| Aug precipitation mm = 1.0
| Sep precipitation mm = 6.0
| Oct precipitation mm = 4.0
| Nov precipitation mm = 10.0
| Dec precipitation mm = 56.0
| year precipitation mm =
| Jan humidity = 84
| Feb humidity = 87
| Mar humidity = 85
| Apr humidity = 84
| May humidity = 85
| Jun humidity = 84
| Jul humidity = 84
| Aug humidity = 82
| Sep humidity = 79
| Oct humidity = 79
| Nov humidity = 77
| Dec humidity = 77
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
| source =
}}
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
22hjzgrbwvnijpobv898560tbvwu9o6
752227
752226
2025-07-01T04:49:44Z
BuddhikaW88
37808
BuddhikaW88 විසින් [[මිලාග්රෝ, ඉක්වදෝරය]] සිට [[මිලාග්රෝ, ඉක්වදෝරය]] වෙත පිටුව ගෙන යන ලදී: Misspelled title
752226
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = මිලාග්රෝ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|02|08|05|S|79|35|14|W|region:EC-G|display=inline,title}}
}}'''සැන් ෆ්රැන්සිස්කෝ ද මිලාග්රෝ''' ( ''මිරාසයට'' ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් '''මිලාග්රෝ''' ලෙසද හැඳින්වේ) යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගුවාස්]] හි පිහිටි [[නගර|නගරයකි]] . එය මිලාග්රෝ කැන්ටන්හි ආසනයයි .
මිලාග්රෝ යනු [[ගයාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ගුවාස්]] පළාතේ සිව්වන විශාලතම නගරයයි. 2022 [[ජන සංගණන|සංගණනයට]] අනුව, කැන්ටන් සීමාව තුළ පුද්ගලයින් 195,943 ක් පදිංචිව සිටියහ.
2014 දී නගරාධිපතිනිය වූ ඩෙනිස් රොබල්ස්, මිලාග්රෝ හි පානීය ජල ආවරණය වැඩි දියුණු කිරීමට සහ නගර දුම්රිය ස්ථානයක් ලබා ගැනීමට පොරොන්දු විය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=13 January 2014 |title=Entre el cambio y la continuidad |url=http://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/politica/1/entre-el-cambio-y-la-continuidad |archive-url=https://web.archive.org/web/20160403093546/http://www.eltelegrafo.com.ec/noticias/politica/1/entre-el-cambio-y-la-continuidad |archive-date=3 April 2016 |access-date=30 July 2016 |website=El Telégrafo |language=Spanish}}</ref> 2014 දී මිලාග්රෝ නගරාධිපතිනිය ලෙස ඇය තේරී පත් වූයේ 38% ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලබා ගනිමින්, වත්මන් නගරාධිපති ෆ්රැන්සිස්කෝ අසාන් අභිබවා යමිනි. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=24 February 2014 |title=La reelección no fue para todos |url=http://expreso.ec/historico/la-reeleccion-no-fue-para-todos-FWGR_5765224 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160427045435/http://expreso.ec/historico/la-reeleccion-no-fue-para-todos-FWGR_5765224 |archive-date=27 April 2016 |access-date=29 July 2016 |website=Expreso}}</ref> 2014 මැයි මාසයේදී රොබල්ස් බලයට පත් වූ අතර, නගරයේ පළමු කාන්තා නගරාධිපතිනිය සහ රටේ ලාබාලතම නගරාධිපතිනිය බවට පත්විය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |date=15 May 2014 |title=Denisse Robles asumió alcaldía de Milagro |url=http://www.tctelevision.com/elnoticiero/denisse-robles-asumio-alcaldia-milagro |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304221000/http://www.tctelevision.com/elnoticiero/denisse-robles-asumio-alcaldia-milagro |archive-date=4 March 2016 |access-date=29 July 2016 |website=TC Television |language=Spanish}}</ref>
== දේශගුණය ==
{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = මිලාග්රෝ, උන්නතාංශය {{convert|13|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| Jan high C = 30.7
| Feb high C = 30.8
| Mar high C = 31.4
| Apr high C = 31.5
| May high C = 30.7
| Jun high C = 29.1
| Jul high C = 28.4
| Aug high C = 28.7
| Sep high C = 29.3
| Oct high C = 29.2
| Nov high C = 29.7
| Dec high C = 31.0
| year high C =
| Jan low C = 21.1
| Feb low C = 21.6
| Mar low C = 21.9
| Apr low C = 21.7
| May low C = 21.1
| Jun low C = 20.1
| Jul low C = 19.0
| Aug low C = 18.9
| Sep low C = 19.3
| Oct low C = 19.5
| Nov low C = 19.8
| Dec low C = 20.7
| year low C =
| precipitation colour = green
| Jan precipitation mm = 257.0
| Feb precipitation mm = 276.0
| Mar precipitation mm = 282.0
| Apr precipitation mm = 224.0
| May precipitation mm = 63.0
| Jun precipitation mm = 30.0
| Jul precipitation mm = 1.0
| Aug precipitation mm = 1.0
| Sep precipitation mm = 6.0
| Oct precipitation mm = 4.0
| Nov precipitation mm = 10.0
| Dec precipitation mm = 56.0
| year precipitation mm =
| Jan humidity = 84
| Feb humidity = 87
| Mar humidity = 85
| Apr humidity = 84
| May humidity = 85
| Jun humidity = 84
| Jul humidity = 84
| Aug humidity = 82
| Sep humidity = 79
| Oct humidity = 79
| Nov humidity = 77
| Dec humidity = 77
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
| source =
}}
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
22hjzgrbwvnijpobv898560tbvwu9o6
බබාහොයෝ, ඉක්වදෝරය
0
182624
752184
2025-07-01T04:29:30Z
BuddhikaW88
37808
Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1240385775|Babahoyo]]"
752184
wikitext
text/x-wiki
'''බබාහෝයෝ''' ({{IPA|es|baβaˈoʝo}} ), 1948 මැයි 27 වන දින ව්‍යවස්ථාදායක නියෝගයකින් ආරම්භ කරන ලද අතර එය [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ලොස් රයොස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ලොස් රියෝස්]] පළාතේ අගනුවර වේ. එහි ජනගහනය 98,000 ක් පමණ වේ. එය මායිම් වී ඇත්තේ සැන් පැබ්ලෝ සහ [[Caracol River (Ecuador)|කැරකොල් යන]] ගංගා දෙකකින් වන අතර ඒවා එක්වී බබාහෝයෝ ගඟ සාදයි. මෙය ඩවුල් ගඟ හමුවී ගුවාස් ගඟ සාදයි, එය ගුවායාකිල් බොක්කෙහි [[ශාන්තිකර සාගරය|පැසිෆික් සාගරයට]] ගලා යයි.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
අවට කෘෂිකාර්මික කලාපය සඳහා සැකසුම් සහ වෙළඳ මධ්‍යස්ථානයක් වන මෙම නගරය [[බත්|සහල්]], උක්, [[Fruit|පලතුරු]], බෝල්සා දැව සහ ටැගුවා ඇට වර්ග (එළවළු ඇත්දළ) හසුරුවයි. සහල් සහ [[සීනි]] ද මෙහි අඹරනු ලැබේ.
== භූගෝලය ==
නගරය පිහිටා ඇත්තේ සැන් පැබ්ලෝ ගඟේ වම් ඉවුරේ වන අතර එය කැටරාමා ගඟ සමඟ එහි මෝය තුළ ඒකාබද්ධ වී බබාහෝයෝ ගඟ සාදයි. මෙම ප්‍රදේශයේ යා හැකි වඩාත්ම සිත්ගන්නාසුලු විනෝද චාරිකාවක් වන්නේ බබාහෝයෝ ගඟේ බෝට්ටු සවාරියකි. බබාහෝයෝ ලිටොරල් හි පිහිටා ඇති අතර බබාහෝයෝ - ක්විටෝ (පැනමෙරිකානා හරහා), බබාහෝයෝ - අම්බටෝ (ෆ්ලෝරස් හරහා) සහ බබාහෝයෝ - රියෝබම්බා හරහා මහාමාර්ග හරහා කඳුකරයට ළඟා වීමට අනිවාර්ය නැවතුමකි. බබාහෝයෝ ලොස් රියෝස් පළාතේ දකුණේ පිහිටා ඇත. වෙරළ තීරයේ අනෙකුත් නගර සහ නගර සමඟ එය ඒකාබද්ධ කරන මාර්ග වන්නේ බබෝයෝ - බබා, බබාහෝයෝ - ගුවායාකිල් සහ බබාහෝයෝ - මිලාග්රෝ ය. එහි භූගෝලීය පිහිටීම හොඳම එකක් වන්නේ දිනකට කාර්, බස්, ට්‍රේලර් සහ ට්‍රක් රථ 25000 කට වඩා බබාහෝයෝ හරහා ගමන් කරන බැවිනි. බබෝයෝ යනු වෙරළ තීරය සහ කඳු අතර වාණිජ මධ්‍යස්ථානයකි. නාගරික මාර්ග ජාලය හරහා, බැරෙයිරෝ සහ එල් සැල්ටෝ අතර සන්නිවේදනයට ඉඩ සලසන පදික පාලම් දෙකක් නගරය මත රඳා පවතී. වාහන සඳහා පාලම් හතරක් ඇත: පළමු පාලම් දෙක නගරයේ උතුරින් කැටරාමා ගඟ සහ සැන් පැබ්ලෝ ගඟ තරණය කරයි (බබාහෝයෝ අධිවේගී මාර්ගය - ක්විටෝ); තුන්වැන්න නගරයේ දකුණින් ලගාර්ටෝ වගුරු බිම තරණය කරයි (බබාහෝයෝ අධිවේගී මාර්ගය - ගුවායාකිල්); සහ සිව්වැන්න ලා වෙන්චුරා (බබාහෝයෝ අධිවේගී මාර්ගය - අම්බටෝ) අංශයේ පිහිටා ඇත.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
6yrbjc15fmidc8m0sn543z7lfv2omly
752197
752184
2025-07-01T04:37:08Z
BuddhikaW88
37808
752197
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = බබාහොයෝ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|1|48|0|S|79|32|24|W|region:EC|display=inline}}
}}'''බබාහෝයෝ''' ({{IPA|es|baβaˈoʝo}} ), 1948 මැයි 27 වන දින ව්‍යවස්ථාදායක නියෝගයකින් ආරම්භ කරන ලද අතර එය [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ලොස් රයොස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ලොස් රියෝස්]] පළාතේ අගනුවර වේ. එහි ජනගහනය 98,000 ක් පමණ වේ. එය මායිම් වී ඇත්තේ සැන් පැබ්ලෝ සහ [[Caracol River (Ecuador)|කැරකොල් යන]] ගංගා දෙකකින් වන අතර ඒවා එක්වී බබාහෝයෝ ගඟ සාදයි. මෙය ඩවුල් ගඟ හමුවී ගුවාස් ගඟ සාදයි, එය ගුවායාකිල් බොක්කෙහි [[ශාන්තිකර සාගරය|පැසිෆික් සාගරයට]] ගලා යයි.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
අවට කෘෂිකාර්මික කලාපය සඳහා සැකසුම් සහ වෙළඳ මධ්‍යස්ථානයක් වන මෙම නගරය [[බත්|සහල්]], උක්, [[Fruit|පලතුරු]], බෝල්සා දැව සහ ටැගුවා ඇට වර්ග (එළවළු ඇත්දළ) හසුරුවයි. සහල් සහ [[සීනි]] ද මෙහි අඹරනු ලැබේ.
== භූගෝලය ==
නගරය පිහිටා ඇත්තේ සැන් පැබ්ලෝ ගඟේ වම් ඉවුරේ වන අතර එය කැටරාමා ගඟ සමඟ එහි මෝය තුළ ඒකාබද්ධ වී බබාහෝයෝ ගඟ සාදයි. මෙම ප්‍රදේශයේ යා හැකි වඩාත්ම සිත්ගන්නාසුලු විනෝද චාරිකාවක් වන්නේ බබාහෝයෝ ගඟේ බෝට්ටු සවාරියකි. බබාහෝයෝ ලිටොරල් හි පිහිටා ඇති අතර බබාහෝයෝ - ක්විටෝ (පැනමෙරිකානා හරහා), බබාහෝයෝ - අම්බටෝ (ෆ්ලෝරස් හරහා) සහ බබාහෝයෝ - රියෝබම්බා හරහා මහාමාර්ග හරහා කඳුකරයට ළඟා වීමට අනිවාර්ය නැවතුමකි. බබාහෝයෝ ලොස් රියෝස් පළාතේ දකුණේ පිහිටා ඇත. වෙරළ තීරයේ අනෙකුත් නගර සහ නගර සමඟ එය ඒකාබද්ධ කරන මාර්ග වන්නේ බබෝයෝ - බබා, බබාහෝයෝ - ගුවායාකිල් සහ බබාහෝයෝ - මිලාග්රෝ ය. එහි භූගෝලීය පිහිටීම හොඳම එකක් වන්නේ දිනකට කාර්, බස්, ට්‍රේලර් සහ ට්‍රක් රථ 25000 කට වඩා බබාහෝයෝ හරහා ගමන් කරන බැවිනි. බබෝයෝ යනු වෙරළ තීරය සහ කඳු අතර වාණිජ මධ්‍යස්ථානයකි. නාගරික මාර්ග ජාලය හරහා, බැරෙයිරෝ සහ එල් සැල්ටෝ අතර සන්නිවේදනයට ඉඩ සලසන පදික පාලම් දෙකක් නගරය මත රඳා පවතී. වාහන සඳහා පාලම් හතරක් ඇත: පළමු පාලම් දෙක නගරයේ උතුරින් කැටරාමා ගඟ සහ සැන් පැබ්ලෝ ගඟ තරණය කරයි (බබාහෝයෝ අධිවේගී මාර්ගය - ක්විටෝ); තුන්වැන්න නගරයේ දකුණින් ලගාර්ටෝ වගුරු බිම තරණය කරයි (බබාහෝයෝ අධිවේගී මාර්ගය - ගුවායාකිල්); සහ සිව්වැන්න ලා වෙන්චුරා (බබාහෝයෝ අධිවේගී මාර්ගය - අම්බටෝ) අංශයේ පිහිටා ඇත.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
6if1wg8fv8lq9xb29jr15869q6ujrdh
752208
752197
2025-07-01T04:38:49Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752208
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = බබාහොයෝ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|1|48|0|S|79|32|24|W|region:EC|display=inline}}
}}'''බබාහෝයෝ''' ({{IPA|es|baβaˈoʝo}} ), 1948 මැයි 27 වන දින ව්‍යවස්ථාදායක නියෝගයකින් ආරම්භ කරන ලද අතර එය [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ලොස් රයොස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ලොස් රියෝස්]] පළාතේ අගනුවර වේ. එහි ජනගහනය 98,000 ක් පමණ වේ. එය මායිම් වී ඇත්තේ සැන් පැබ්ලෝ සහ [[Caracol River (Ecuador)|කැරකොල් යන]] ගංගා දෙකකින් වන අතර ඒවා එක්වී බබාහෝයෝ ගඟ සාදයි. මෙය ඩවුල් ගඟ හමුවී ගුවාස් ගඟ සාදයි, එය ගුවායාකිල් බොක්කෙහි [[ශාන්තිකර සාගරය|පැසිෆික් සාගරයට]] ගලා යයි.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
අවට කෘෂිකාර්මික කලාපය සඳහා සැකසුම් සහ වෙළඳ මධ්‍යස්ථානයක් වන මෙම නගරය [[බත්|සහල්]], උක්, [[Fruit|පලතුරු]], බෝල්සා දැව සහ ටැගුවා ඇට වර්ග (එළවළු ඇත්දළ) හසුරුවයි. සහල් සහ [[සීනි]] ද මෙහි අඹරනු ලැබේ.
== භූගෝලය ==
නගරය පිහිටා ඇත්තේ සැන් පැබ්ලෝ ගඟේ වම් ඉවුරේ වන අතර එය කැටරාමා ගඟ සමඟ එහි මෝය තුළ ඒකාබද්ධ වී බබාහෝයෝ ගඟ සාදයි. මෙම ප්‍රදේශයේ යා හැකි වඩාත්ම සිත්ගන්නාසුලු විනෝද චාරිකාවක් වන්නේ බබාහෝයෝ ගඟේ බෝට්ටු සවාරියකි. බබාහෝයෝ ලිටොරල් හි පිහිටා ඇති අතර බබාහෝයෝ - ක්විටෝ (පැනමෙරිකානා හරහා), බබාහෝයෝ - අම්බටෝ (ෆ්ලෝරස් හරහා) සහ බබාහෝයෝ - රියෝබම්බා හරහා මහාමාර්ග හරහා කඳුකරයට ළඟා වීමට අනිවාර්ය නැවතුමකි. බබාහෝයෝ ලොස් රියෝස් පළාතේ දකුණේ පිහිටා ඇත. වෙරළ තීරයේ අනෙකුත් නගර සහ නගර සමඟ එය ඒකාබද්ධ කරන මාර්ග වන්නේ බබෝයෝ - බබා, බබාහෝයෝ - ගුවායාකිල් සහ බබාහෝයෝ - මිලාග්රෝ ය. එහි භූගෝලීය පිහිටීම හොඳම එකක් වන්නේ දිනකට කාර්, බස්, ට්‍රේලර් සහ ට්‍රක් රථ 25000 කට වඩා බබාහෝයෝ හරහා ගමන් කරන බැවිනි. බබෝයෝ යනු වෙරළ තීරය සහ කඳු අතර වාණිජ මධ්‍යස්ථානයකි. නාගරික මාර්ග ජාලය හරහා, බැරෙයිරෝ සහ එල් සැල්ටෝ අතර සන්නිවේදනයට ඉඩ සලසන පදික පාලම් දෙකක් නගරය මත රඳා පවතී. වාහන සඳහා පාලම් හතරක් ඇත: පළමු පාලම් දෙක නගරයේ උතුරින් කැටරාමා ගඟ සහ සැන් පැබ්ලෝ ගඟ තරණය කරයි (බබාහෝයෝ අධිවේගී මාර්ගය - ක්විටෝ); තුන්වැන්න නගරයේ දකුණින් ලගාර්ටෝ වගුරු බිම තරණය කරයි (බබාහෝයෝ අධිවේගී මාර්ගය - ගුවායාකිල්); සහ සිව්වැන්න ලා වෙන්චුරා (බබාහෝයෝ අධිවේගී මාර්ගය - අම්බටෝ) අංශයේ පිහිටා ඇත.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
lytic1u8baic7x0jwdwogyqicm7rzwo
752218
752208
2025-07-01T04:39:29Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752218
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = බබාහොයෝ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|1|48|0|S|79|32|24|W|region:EC|display=inline}}
}}'''බබාහෝයෝ''' ({{IPA|es|baβaˈoʝo}} ), 1948 මැයි 27 වන දින ව්‍යවස්ථාදායක නියෝගයකින් ආරම්භ කරන ලද අතර එය [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ලොස් රයොස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ලොස් රියෝස්]] පළාතේ අගනුවර වේ. එහි ජනගහනය 98,000 ක් පමණ වේ. එය මායිම් වී ඇත්තේ සැන් පැබ්ලෝ සහ [[Caracol River (Ecuador)|කැරකොල් යන]] ගංගා දෙකකින් වන අතර ඒවා එක්වී බබාහෝයෝ ගඟ සාදයි. මෙය ඩවුල් ගඟ හමුවී ගුවාස් ගඟ සාදයි, එය ගුවායාකිල් බොක්කෙහි [[ශාන්තිකර සාගරය|පැසිෆික් සාගරයට]] ගලා යයි.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
අවට කෘෂිකාර්මික කලාපය සඳහා සැකසුම් සහ වෙළඳ මධ්‍යස්ථානයක් වන මෙම නගරය [[බත්|සහල්]], උක්, [[Fruit|පලතුරු]], බෝල්සා දැව සහ ටැගුවා ඇට වර්ග (එළවළු ඇත්දළ) හසුරුවයි. සහල් සහ [[සීනි]] ද මෙහි අඹරනු ලැබේ.
== භූගෝලය ==
නගරය පිහිටා ඇත්තේ සැන් පැබ්ලෝ ගඟේ වම් ඉවුරේ වන අතර එය කැටරාමා ගඟ සමඟ එහි මෝය තුළ ඒකාබද්ධ වී බබාහෝයෝ ගඟ සාදයි. මෙම ප්‍රදේශයේ යා හැකි වඩාත්ම සිත්ගන්නාසුලු විනෝද චාරිකාවක් වන්නේ බබාහෝයෝ ගඟේ බෝට්ටු සවාරියකි. බබාහෝයෝ ලිටොරල් හි පිහිටා ඇති අතර බබාහෝයෝ - ක්විටෝ (පැනමෙරිකානා හරහා), බබාහෝයෝ - අම්බටෝ (ෆ්ලෝරස් හරහා) සහ බබාහෝයෝ - රියෝබම්බා හරහා මහාමාර්ග හරහා කඳුකරයට ළඟා වීමට අනිවාර්ය නැවතුමකි. බබාහෝයෝ ලොස් රියෝස් පළාතේ දකුණේ පිහිටා ඇත. වෙරළ තීරයේ අනෙකුත් නගර සහ නගර සමඟ එය ඒකාබද්ධ කරන මාර්ග වන්නේ බබෝයෝ - බබා, බබාහෝයෝ - ගුවායාකිල් සහ බබාහෝයෝ - මිලාග්රෝ ය. එහි භූගෝලීය පිහිටීම හොඳම එකක් වන්නේ දිනකට කාර්, බස්, ට්‍රේලර් සහ ට්‍රක් රථ 25000 කට වඩා බබාහෝයෝ හරහා ගමන් කරන බැවිනි. බබෝයෝ යනු වෙරළ තීරය සහ කඳු අතර වාණිජ මධ්‍යස්ථානයකි. නාගරික මාර්ග ජාලය හරහා, බැරෙයිරෝ සහ එල් සැල්ටෝ අතර සන්නිවේදනයට ඉඩ සලසන පදික පාලම් දෙකක් නගරය මත රඳා පවතී. වාහන සඳහා පාලම් හතරක් ඇත: පළමු පාලම් දෙක නගරයේ උතුරින් කැටරාමා ගඟ සහ සැන් පැබ්ලෝ ගඟ තරණය කරයි (බබාහෝයෝ අධිවේගී මාර්ගය - ක්විටෝ); තුන්වැන්න නගරයේ දකුණින් ලගාර්ටෝ වගුරු බිම තරණය කරයි (බබාහෝයෝ අධිවේගී මාර්ගය - ගුවායාකිල්); සහ සිව්වැන්න ලා වෙන්චුරා (බබාහෝයෝ අධිවේගී මාර්ගය - අම්බටෝ) අංශයේ පිහිටා ඇත.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
f5ihikexngs2wjwq9zoerrgq2801tuh
752230
752218
2025-07-01T04:53:34Z
BuddhikaW88
37808
752230
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = බබාහොයෝ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|1|48|0|S|79|32|24|W|region:EC|display=inline}}
}}'''බබාහොයෝ''' ({{IPA|es|baβaˈoʝo}} ), 1948 මැයි 27 වන දින ව්‍යවස්ථාදායක නියෝගයකින් ආරම්භ කරන ලද අතර එය [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ලොස් රයොස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ලොස් රියෝස්]] පළාතේ අගනුවර වේ. එහි ජනගහනය 98,000 ක් පමණ වේ. එය මායිම් වී ඇත්තේ සැන් පැබ්ලෝ සහ [[Caracol River (Ecuador)|කැරකොල් යන]] ගංගා දෙකකින් වන අතර ඒවා එක්වී බබාහොයෝ ගඟ සාදයි. මෙය ඩවුල් ගඟ හමුවී ගුවාස් ගඟ සාදයි, එය ගුවායාකිල් බොක්කෙහි [[ශාන්තිකර සාගරය|පැසිෆික් සාගරයට]] ගලා යයි.
අවට කෘෂිකාර්මික කලාපය සඳහා සැකසුම් සහ වෙළඳ මධ්‍යස්ථානයක් වන මෙම නගරය [[බත්|සහල්]], උක්, [[Fruit|පලතුරු]], බෝල්සා දැව සහ ටැගුවා ඇට වර්ග (එළවළු ඇත්දළ) හසුරුවයි. සහල් සහ [[සීනි]] ද මෙහි අඹරනු ලැබේ.
== භූගෝලය ==
නගරය පිහිටා ඇත්තේ සැන් පැබ්ලෝ ගඟේ වම් ඉවුරේ වන අතර එය කැටරාමා ගඟ සමඟ එහි මෝය තුළ ඒකාබද්ධ වී බබාහොයෝ ගඟ සාදයි. මෙම ප්‍රදේශයේ යා හැකි වඩාත්ම සිත්ගන්නාසුලු විනෝද චාරිකාවක් වන්නේ බබාහෝයෝ ගඟේ බෝට්ටු සවාරියකි. බබාහෝයෝ ලිටොරල් හි පිහිටා ඇති අතර බබාහොයෝ - ක්විටෝ (පැනමෙරිකානා හරහා), බබාහොයෝ - අම්බටෝ (ෆ්ලෝරස් හරහා) සහ බබාහොයෝ - රියෝබම්බා හරහා මහාමාර්ග හරහා කඳුකරයට ළඟා වීමට අනිවාර්ය නැවතුමකි. බබාහොයෝ ලොස් රියෝස් පළාතේ දකුණේ පිහිටා ඇත. වෙරළ තීරයේ අනෙකුත් නගර සහ නගර සමඟ එය ඒකාබද්ධ කරන මාර්ග වන්නේ බබෝයෝ - බබා, බබාහොයෝ - ගුවායාකිල් සහ බබාහොයෝ - මිලාග්රෝ ය. එහි භූගෝලීය පිහිටීම හොඳම එකක් වන්නේ දිනකට කාර්, බස්, ට්‍රේලර් සහ ට්‍රක් රථ 25000 කට වඩා බබාහොයෝ හරහා ගමන් කරන බැවිනි. බබෝයෝ යනු වෙරළ තීරය සහ කඳු අතර වාණිජ මධ්‍යස්ථානයකි. නාගරික මාර්ග ජාලය හරහා, බැරෙයිරෝ සහ එල් සැල්ටෝ අතර සන්නිවේදනයට ඉඩ සලසන පදික පාලම් දෙකක් නගරය මත රඳා පවතී. වාහන සඳහා පාලම් හතරක් ඇත: පළමු පාලම් දෙක නගරයේ උතුරින් කැටරාමා ගඟ සහ සැන් පැබ්ලෝ ගඟ තරණය කරයි (බබාහොයෝ අධිවේගී මාර්ගය - ක්විටෝ); තුන්වැන්න නගරයේ දකුණින් ලගාර්ටෝ වගුරු බිම තරණය කරයි (බබාහොයෝ අධිවේගී මාර්ගය - ගුවායාකිල්); සහ සිව්වැන්න ලා වෙන්චුරා (බබාහොයෝ අධිවේගී මාර්ගය - අම්බටෝ) අංශයේ පිහිටා ඇත.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
fr9vx5ruz61c1z3xn3vb80gq7s973he
ලටකුන්ගා, ඉක්වදෝරය
0
182625
752185
2025-07-01T04:29:40Z
BuddhikaW88
37808
Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1293315677|Latacunga]]"
752185
wikitext
text/x-wiki
[[ගොනුව:Latacunga_Vicente_Leon.jpg|thumb| ලටකුන්ගා ප්‍රධාන චතුරශ්‍රයේ විසෙන්ට් ලියොන් සඳහා ස්මාරකය]]
'''ලතකුන්ගා''' ({{IPA|es|lataˈkuŋɡa}} ; Quechua : Latakunga) යනු [[කොටොපක්සි පළාත, ඉක්වදෝරය|Cotopaxi පළාතේ]] අගනුවර වන [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] සානුව නගරයකි, {{Convert|89|km|mi|abbr=on}} [[ක්විටෝ|ක්විටෝට]] දකුණින්, [[Alaquez River|ඇලකේස්]] සහ කුටුචි ගංගා එක්වන ස්ථානය අසල, පැස්ටාසා හි ප්‍රධාන ගංගාව වන පටේට් සාදයි. 2022 සංගණනය කරන විට ලටකුන්ගා හි ජනගහනය 77,267 ක් විය බොහෝ දුරට මෙස්ටිසෝ සහ ආදිවාසී.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
1820 නොවැම්බර් 11 වන දින ලටකුන්ගා ස්පාඤ්ඤයෙන් නිදහස ලබා ගත්තේය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=La Independencia de Latacunga el 11 de noviembre de 1820 |url=http://www.rtunoticias.com/index.php/noticias/15776-la-independencia-de-latacunga-el-11-de-noviembre-de-1820 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140529123455/http://www.rtunoticias.com/index.php/noticias/15776-la-independencia-de-latacunga-el-11-de-noviembre-de-1820 |archive-date=2014-05-29 |access-date=2014-05-29}}</ref>
ලටාකුන්ගා පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගයේ ක්විටෝ සිට පැය එකහමාරක් දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත. එය කලින් ක්විටෝ සිට [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]] දක්වා පැරණි මාර්ගයේ ද තිබූ අතර, එම නගර අතර දුම්රිය ස්ථානයක් ද ඇත. එය 9, 383 කි. 2 අඩි (මීටර් 2,860). මුහුදු මට්ටමට ඉහළින්. අසල්වැසි හිමෙන් වැසුණු උස සහ එය පිහිටා ඇති නිසරු, පියුමිස් වලින් වැසී ගිය මේසය නිසා එහි දේශගුණය සීතල හා සුළං සහිතයි. ක්‍රියාකාරී [[ගිනි කඳු|ගිනි කන්දක් වන]] කොටපොක්සි {{Convert|25|km|mi}} දුරින් පිහිටා ඇති අතර, නගරය නැවත නැවතත් පිපිරීම් වලින් පීඩාවට පත්ව ඇත. 1534 දී ආරම්භ කරන ලද මෙය 1698 සිට 1798 දක්වා කාලය තුළ [[භූචලන|භූමිකම්පා]] හේතුවෙන් සිව් වතාවක් විනාශ විය. පැරණි ස්වදේශික නගරයක අසල්වැසි නටබුන් [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කා අධිරාජ්‍යයට]] අයත් යැයි කියනු ලැබේ.
ලතකුන්ගා හි වඩාත් කැපී පෙනෙන ආහාරය වන්නේ චුග්චුකරස්, එම්පානඩාස්, කෙසෙල්, පොප්කෝන් සහ ටොස්ටාඩෝ (ටෝස්ට් කළ ඉරිඟු වර්ගයකි) ය. බොහෝ විට, ආහාර අජී සමඟ මිශ්‍ර කරනු ලැබේ, එය සකස් කිරීම අනුව මෘදු සිට ඉතා කුළුබඩු සහිත විය හැකි කුළුබඩු වර්ගයකි.
ලටාකුන්ගා ආර්ථිකය කෘෂිකර්මාන්තය, මල් වගාව සහ වාණිජ්‍යය මත රඳා පවතී. එහි ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළක් ඇත, කොටපොක්සි ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළ, එය ජාත්‍යන්තර මගී භාවිතය සඳහා භාවිතා නොකරන නමුත් ගුවන් හමුදා කඳවුරක් සහ සමහර විශේෂ වාණිජ ගුවන් ගමන් ලෙස භාවිතා කරයි. දේශීය ගිනිකඳු ක්‍රියාකාරකම් හේතුවෙන් දැනට කැණීම් කරනු ලබන පියුමිස් තැන්පතු සමුච්චය වීමට මෙන්ම සැන් ෆෙලිපේ වෙළඳ නාමය යටතේ බෝතල් කරන ලද ස්වාභාවික දිලිසෙන ජලය පැවතීමට ද හේතු වී තිබේ.
මාරියා ෆුල් ඔෆ් ග්‍රේස් චිත්‍රපටයේ ගුවන් යානා දර්ශනය ලටකුන්ගා ගුවන් තොටුපළෙන් පිටත රූගත කරන ලද්දේ දේශීය අමතර උපාංග භාවිතා කරමිනි. ගුවන් යානයෙන් පෙනෙන භූ දර්ශනය ලටකුන්ගා අවට ප්‍රදේශයයි.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
3mjnnd7o1xzw19hiwc79e1yexse6a9x
752194
752185
2025-07-01T04:37:00Z
BuddhikaW88
37808
752194
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ලටකුන්ගා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|55|54.98|S|78|36|57.88|W|region:EC|display=inline,title}}
}}[[ගොනුව:Latacunga_Vicente_Leon.jpg|thumb| ලටකුන්ගා ප්‍රධාන චතුරශ්‍රයේ විසෙන්ට් ලියොන් සඳහා ස්මාරකය]]
'''ලතකුන්ගා''' ({{IPA|es|lataˈkuŋɡa}} ; Quechua : Latakunga) යනු [[කොටොපක්සි පළාත, ඉක්වදෝරය|Cotopaxi පළාතේ]] අගනුවර වන [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] සානුව නගරයකි, {{Convert|89|km|mi|abbr=on}} [[ක්විටෝ|ක්විටෝට]] දකුණින්, [[Alaquez River|ඇලකේස්]] සහ කුටුචි ගංගා එක්වන ස්ථානය අසල, පැස්ටාසා හි ප්‍රධාන ගංගාව වන පටේට් සාදයි. 2022 සංගණනය කරන විට ලටකුන්ගා හි ජනගහනය 77,267 ක් විය බොහෝ දුරට මෙස්ටිසෝ සහ ආදිවාසී.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
1820 නොවැම්බර් 11 වන දින ලටකුන්ගා ස්පාඤ්ඤයෙන් නිදහස ලබා ගත්තේය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=La Independencia de Latacunga el 11 de noviembre de 1820 |url=http://www.rtunoticias.com/index.php/noticias/15776-la-independencia-de-latacunga-el-11-de-noviembre-de-1820 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140529123455/http://www.rtunoticias.com/index.php/noticias/15776-la-independencia-de-latacunga-el-11-de-noviembre-de-1820 |archive-date=2014-05-29 |access-date=2014-05-29}}</ref>
ලටාකුන්ගා පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගයේ ක්විටෝ සිට පැය එකහමාරක් දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත. එය කලින් ක්විටෝ සිට [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]] දක්වා පැරණි මාර්ගයේ ද තිබූ අතර, එම නගර අතර දුම්රිය ස්ථානයක් ද ඇත. එය 9, 383 කි. 2 අඩි (මීටර් 2,860). මුහුදු මට්ටමට ඉහළින්. අසල්වැසි හිමෙන් වැසුණු උස සහ එය පිහිටා ඇති නිසරු, පියුමිස් වලින් වැසී ගිය මේසය නිසා එහි දේශගුණය සීතල හා සුළං සහිතයි. ක්‍රියාකාරී [[ගිනි කඳු|ගිනි කන්දක් වන]] කොටපොක්සි {{Convert|25|km|mi}} දුරින් පිහිටා ඇති අතර, නගරය නැවත නැවතත් පිපිරීම් වලින් පීඩාවට පත්ව ඇත. 1534 දී ආරම්භ කරන ලද මෙය 1698 සිට 1798 දක්වා කාලය තුළ [[භූචලන|භූමිකම්පා]] හේතුවෙන් සිව් වතාවක් විනාශ විය. පැරණි ස්වදේශික නගරයක අසල්වැසි නටබුන් [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කා අධිරාජ්‍යයට]] අයත් යැයි කියනු ලැබේ.
ලතකුන්ගා හි වඩාත් කැපී පෙනෙන ආහාරය වන්නේ චුග්චුකරස්, එම්පානඩාස්, කෙසෙල්, පොප්කෝන් සහ ටොස්ටාඩෝ (ටෝස්ට් කළ ඉරිඟු වර්ගයකි) ය. බොහෝ විට, ආහාර අජී සමඟ මිශ්‍ර කරනු ලැබේ, එය සකස් කිරීම අනුව මෘදු සිට ඉතා කුළුබඩු සහිත විය හැකි කුළුබඩු වර්ගයකි.
ලටාකුන්ගා ආර්ථිකය කෘෂිකර්මාන්තය, මල් වගාව සහ වාණිජ්‍යය මත රඳා පවතී. එහි ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළක් ඇත, කොටපොක්සි ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළ, එය ජාත්‍යන්තර මගී භාවිතය සඳහා භාවිතා නොකරන නමුත් ගුවන් හමුදා කඳවුරක් සහ සමහර විශේෂ වාණිජ ගුවන් ගමන් ලෙස භාවිතා කරයි. දේශීය ගිනිකඳු ක්‍රියාකාරකම් හේතුවෙන් දැනට කැණීම් කරනු ලබන පියුමිස් තැන්පතු සමුච්චය වීමට මෙන්ම සැන් ෆෙලිපේ වෙළඳ නාමය යටතේ බෝතල් කරන ලද ස්වාභාවික දිලිසෙන ජලය පැවතීමට ද හේතු වී තිබේ.
මාරියා ෆුල් ඔෆ් ග්‍රේස් චිත්‍රපටයේ ගුවන් යානා දර්ශනය ලටකුන්ගා ගුවන් තොටුපළෙන් පිටත රූගත කරන ලද්දේ දේශීය අමතර උපාංග භාවිතා කරමිනි. ගුවන් යානයෙන් පෙනෙන භූ දර්ශනය ලටකුන්ගා අවට ප්‍රදේශයයි.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
0z97e6ue1pq935gjamk57ppw0tkhdy6
752205
752194
2025-07-01T04:38:39Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752205
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ලටකුන්ගා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|55|54.98|S|78|36|57.88|W|region:EC|display=inline,title}}
}}[[ගොනුව:Latacunga_Vicente_Leon.jpg|thumb| ලටකුන්ගා ප්‍රධාන චතුරශ්‍රයේ විසෙන්ට් ලියොන් සඳහා ස්මාරකය]]
'''ලතකුන්ගා''' ({{IPA|es|lataˈkuŋɡa}} ; Quechua : Latakunga) යනු [[කොටොපක්සි පළාත, ඉක්වදෝරය|Cotopaxi පළාතේ]] අගනුවර වන [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] සානුව නගරයකි, {{Convert|89|km|mi|abbr=on}} [[ක්විටෝ|ක්විටෝට]] දකුණින්, [[Alaquez River|ඇලකේස්]] සහ කුටුචි ගංගා එක්වන ස්ථානය අසල, පැස්ටාසා හි ප්‍රධාන ගංගාව වන පටේට් සාදයි. 2022 සංගණනය කරන විට ලටකුන්ගා හි ජනගහනය 77,267 ක් විය බොහෝ දුරට මෙස්ටිසෝ සහ ආදිවාසී.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
1820 නොවැම්බර් 11 වන දින ලටකුන්ගා ස්පාඤ්ඤයෙන් නිදහස ලබා ගත්තේය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=La Independencia de Latacunga el 11 de noviembre de 1820 |url=http://www.rtunoticias.com/index.php/noticias/15776-la-independencia-de-latacunga-el-11-de-noviembre-de-1820 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140529123455/http://www.rtunoticias.com/index.php/noticias/15776-la-independencia-de-latacunga-el-11-de-noviembre-de-1820 |archive-date=2014-05-29 |access-date=2014-05-29}}</ref>
ලටාකුන්ගා පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගයේ ක්විටෝ සිට පැය එකහමාරක් දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත. එය කලින් ක්විටෝ සිට [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]] දක්වා පැරණි මාර්ගයේ ද තිබූ අතර, එම නගර අතර දුම්රිය ස්ථානයක් ද ඇත. එය 9, 383 කි. 2 අඩි (මීටර් 2,860). මුහුදු මට්ටමට ඉහළින්. අසල්වැසි හිමෙන් වැසුණු උස සහ එය පිහිටා ඇති නිසරු, පියුමිස් වලින් වැසී ගිය මේසය නිසා එහි දේශගුණය සීතල හා සුළං සහිතයි. ක්‍රියාකාරී [[ගිනි කඳු|ගිනි කන්දක් වන]] කොටපොක්සි {{Convert|25|km|mi}} දුරින් පිහිටා ඇති අතර, නගරය නැවත නැවතත් පිපිරීම් වලින් පීඩාවට පත්ව ඇත. 1534 දී ආරම්භ කරන ලද මෙය 1698 සිට 1798 දක්වා කාලය තුළ [[භූචලන|භූමිකම්පා]] හේතුවෙන් සිව් වතාවක් විනාශ විය. පැරණි ස්වදේශික නගරයක අසල්වැසි නටබුන් [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කා අධිරාජ්‍යයට]] අයත් යැයි කියනු ලැබේ.
ලතකුන්ගා හි වඩාත් කැපී පෙනෙන ආහාරය වන්නේ චුග්චුකරස්, එම්පානඩාස්, කෙසෙල්, පොප්කෝන් සහ ටොස්ටාඩෝ (ටෝස්ට් කළ ඉරිඟු වර්ගයකි) ය. බොහෝ විට, ආහාර අජී සමඟ මිශ්‍ර කරනු ලැබේ, එය සකස් කිරීම අනුව මෘදු සිට ඉතා කුළුබඩු සහිත විය හැකි කුළුබඩු වර්ගයකි.
ලටාකුන්ගා ආර්ථිකය කෘෂිකර්මාන්තය, මල් වගාව සහ වාණිජ්‍යය මත රඳා පවතී. එහි ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළක් ඇත, කොටපොක්සි ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළ, එය ජාත්‍යන්තර මගී භාවිතය සඳහා භාවිතා නොකරන නමුත් ගුවන් හමුදා කඳවුරක් සහ සමහර විශේෂ වාණිජ ගුවන් ගමන් ලෙස භාවිතා කරයි. දේශීය ගිනිකඳු ක්‍රියාකාරකම් හේතුවෙන් දැනට කැණීම් කරනු ලබන පියුමිස් තැන්පතු සමුච්චය වීමට මෙන්ම සැන් ෆෙලිපේ වෙළඳ නාමය යටතේ බෝතල් කරන ලද ස්වාභාවික දිලිසෙන ජලය පැවතීමට ද හේතු වී තිබේ.
මාරියා ෆුල් ඔෆ් ග්‍රේස් චිත්‍රපටයේ ගුවන් යානා දර්ශනය ලටකුන්ගා ගුවන් තොටුපළෙන් පිටත රූගත කරන ලද්දේ දේශීය අමතර උපාංග භාවිතා කරමිනි. ගුවන් යානයෙන් පෙනෙන භූ දර්ශනය ලටකුන්ගා අවට ප්‍රදේශයයි.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
ibk2uc6olf10inoeotl5imxnld0l0dm
752215
752205
2025-07-01T04:39:18Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752215
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ලටකුන්ගා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|55|54.98|S|78|36|57.88|W|region:EC|display=inline,title}}
}}[[ගොනුව:Latacunga_Vicente_Leon.jpg|thumb| ලටකුන්ගා ප්‍රධාන චතුරශ්‍රයේ විසෙන්ට් ලියොන් සඳහා ස්මාරකය]]
'''ලතකුන්ගා''' ({{IPA|es|lataˈkuŋɡa}} ; Quechua : Latakunga) යනු [[කොටොපක්සි පළාත, ඉක්වදෝරය|Cotopaxi පළාතේ]] අගනුවර වන [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] සානුව නගරයකි, {{Convert|89|km|mi|abbr=on}} [[ක්විටෝ|ක්විටෝට]] දකුණින්, [[Alaquez River|ඇලකේස්]] සහ කුටුචි ගංගා එක්වන ස්ථානය අසල, පැස්ටාසා හි ප්‍රධාන ගංගාව වන පටේට් සාදයි. 2022 සංගණනය කරන විට ලටකුන්ගා හි ජනගහනය 77,267 ක් විය බොහෝ දුරට මෙස්ටිසෝ සහ ආදිවාසී.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
1820 නොවැම්බර් 11 වන දින ලටකුන්ගා ස්පාඤ්ඤයෙන් නිදහස ලබා ගත්තේය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=La Independencia de Latacunga el 11 de noviembre de 1820 |url=http://www.rtunoticias.com/index.php/noticias/15776-la-independencia-de-latacunga-el-11-de-noviembre-de-1820 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140529123455/http://www.rtunoticias.com/index.php/noticias/15776-la-independencia-de-latacunga-el-11-de-noviembre-de-1820 |archive-date=2014-05-29 |access-date=2014-05-29}}</ref>
ලටාකුන්ගා පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගයේ ක්විටෝ සිට පැය එකහමාරක් දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත. එය කලින් ක්විටෝ සිට [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]] දක්වා පැරණි මාර්ගයේ ද තිබූ අතර, එම නගර අතර දුම්රිය ස්ථානයක් ද ඇත. එය 9, 383 කි. 2 අඩි (මීටර් 2,860). මුහුදු මට්ටමට ඉහළින්. අසල්වැසි හිමෙන් වැසුණු උස සහ එය පිහිටා ඇති නිසරු, පියුමිස් වලින් වැසී ගිය මේසය නිසා එහි දේශගුණය සීතල හා සුළං සහිතයි. ක්‍රියාකාරී [[ගිනි කඳු|ගිනි කන්දක් වන]] කොටපොක්සි {{Convert|25|km|mi}} දුරින් පිහිටා ඇති අතර, නගරය නැවත නැවතත් පිපිරීම් වලින් පීඩාවට පත්ව ඇත. 1534 දී ආරම්භ කරන ලද මෙය 1698 සිට 1798 දක්වා කාලය තුළ [[භූචලන|භූමිකම්පා]] හේතුවෙන් සිව් වතාවක් විනාශ විය. පැරණි ස්වදේශික නගරයක අසල්වැසි නටබුන් [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කා අධිරාජ්‍යයට]] අයත් යැයි කියනු ලැබේ.
ලතකුන්ගා හි වඩාත් කැපී පෙනෙන ආහාරය වන්නේ චුග්චුකරස්, එම්පානඩාස්, කෙසෙල්, පොප්කෝන් සහ ටොස්ටාඩෝ (ටෝස්ට් කළ ඉරිඟු වර්ගයකි) ය. බොහෝ විට, ආහාර අජී සමඟ මිශ්‍ර කරනු ලැබේ, එය සකස් කිරීම අනුව මෘදු සිට ඉතා කුළුබඩු සහිත විය හැකි කුළුබඩු වර්ගයකි.
ලටාකුන්ගා ආර්ථිකය කෘෂිකර්මාන්තය, මල් වගාව සහ වාණිජ්‍යය මත රඳා පවතී. එහි ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළක් ඇත, කොටපොක්සි ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළ, එය ජාත්‍යන්තර මගී භාවිතය සඳහා භාවිතා නොකරන නමුත් ගුවන් හමුදා කඳවුරක් සහ සමහර විශේෂ වාණිජ ගුවන් ගමන් ලෙස භාවිතා කරයි. දේශීය ගිනිකඳු ක්‍රියාකාරකම් හේතුවෙන් දැනට කැණීම් කරනු ලබන පියුමිස් තැන්පතු සමුච්චය වීමට මෙන්ම සැන් ෆෙලිපේ වෙළඳ නාමය යටතේ බෝතල් කරන ලද ස්වාභාවික දිලිසෙන ජලය පැවතීමට ද හේතු වී තිබේ.
මාරියා ෆුල් ඔෆ් ග්‍රේස් චිත්‍රපටයේ ගුවන් යානා දර්ශනය ලටකුන්ගා ගුවන් තොටුපළෙන් පිටත රූගත කරන ලද්දේ දේශීය අමතර උපාංග භාවිතා කරමිනි. ගුවන් යානයෙන් පෙනෙන භූ දර්ශනය ලටකුන්ගා අවට ප්‍රදේශයයි.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
1ucdfyxbhw0qc934p03oa3js6byihle
752225
752215
2025-07-01T04:48:11Z
BuddhikaW88
37808
752225
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ලටකුන්ගා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|55|54.98|S|78|36|57.88|W|region:EC|display=inline,title}}
}}[[ගොනුව:Latacunga_Vicente_Leon.jpg|thumb| ලටකුන්ගා ප්‍රධාන චතුරශ්‍රයේ විසෙන්ට් ලියොන් සඳහා ස්මාරකය]]
'''ලටකුන්ගා''' ({{IPA|es|lataˈkuŋɡa}} ; Quechua : Latakunga) යනු [[කොටොපක්සි පළාත, ඉක්වදෝරය|කොටොපක්සි]] අගනුවර වන [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] සානුව නගරයකි, [[ක්විටෝ|ක්විටෝට]] දකුණින්, [[Alaquez River|ඇලකේස්]] සහ කුටුචි ගංගා එක්වන ස්ථානය අසල, පැස්ටාසා හි ප්‍රධාන ගංගාව වන පටේට් සාදයි. 2022 සංගණනය කරන විට ලටකුන්ගා හි ජනගහනය 77,267 ක් විය බොහෝ දුරට මෙස්ටිසෝ සහ ආදිවාසී වේ.
1820 නොවැම්බර් 11 වන දින ලටකුන්ගා ස්පාඤ්ඤයෙන් නිදහස ලබා ගත්තේය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=La Independencia de Latacunga el 11 de noviembre de 1820 |url=http://www.rtunoticias.com/index.php/noticias/15776-la-independencia-de-latacunga-el-11-de-noviembre-de-1820 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140529123455/http://www.rtunoticias.com/index.php/noticias/15776-la-independencia-de-latacunga-el-11-de-noviembre-de-1820 |archive-date=2014-05-29 |access-date=2014-05-29}}</ref>
ලටාකුන්ගා පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගයේ ක්විටෝ සිට පැය එකහමාරක් දකුණට වන්නට පිහිටා ඇත. එය කලින් ක්විටෝ සිට [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]] දක්වා පැරණි මාර්ගයේ ද තිබූ අතර, එම නගර අතර දුම්රිය ස්ථානයක් ද ඇත. අසල්වැසි හිමෙන් වැසුණු උස සහ එය පිහිටා ඇති නිසරු, පියුමිස් වලින් වැසී ගිය මේසය නිසා එහි දේශගුණය සීතල හා සුළං සහිතයි. ක්‍රියාකාරී [[ගිනි කඳු|ගිනි කන්දක් වන]] කොටපොක්සි කිලෝමීටර 25 දුරින් පිහිටා ඇති අතර, නගරය නැවත නැවතත් පිපිරීම් වලින් පීඩාවට පත්ව ඇත. 1534 දී ආරම්භ කරන ලද මෙය 1698 සිට 1798 දක්වා කාලය තුළ [[භූචලන|භූමිකම්පා]] හේතුවෙන් සිව් වතාවක් විනාශ විය. පැරණි ස්වදේශික නගරයක අසල්වැසි නටබුන් [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කා අධිරාජ්‍යයට]] අයත් යැයි කියනු ලැබේ.
ලතකුන්ගා හි වඩාත් කැපී පෙනෙන ආහාරය වන්නේ චුග්චුකරස්, එම්පානඩාස්, කෙසෙල්, පොප්කෝන් සහ ටොස්ටාඩෝ (ටෝස්ට් කළ ඉරිඟු වර්ගයකි) ය. බොහෝ විට, ආහාර අජී සමඟ මිශ්‍ර කරනු ලැබේ, එය සකස් කිරීම අනුව මෘදු සිට ඉතා කුළුබඩු සහිත විය හැකි කුළුබඩු වර්ගයකි.
ලටාකුන්ගා ආර්ථිකය කෘෂිකර්මාන්තය, මල් වගාව සහ වාණිජ්‍යය මත රඳා පවතී. එහි ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළක් ඇත, කොටපොක්සි ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළ, එය ජාත්‍යන්තර මගී භාවිතය සඳහා භාවිතා නොකරන නමුත් ගුවන් හමුදා කඳවුරක් සහ සමහර විශේෂ වාණිජ ගුවන් ගමන් ලෙස භාවිතා කරයි. දේශීය ගිනිකඳු ක්‍රියාකාරකම් හේතුවෙන් දැනට කැණීම් කරනු ලබන පියුමිස් තැන්පතු සමුච්චය වීමට මෙන්ම සැන් ෆෙලිපේ වෙළඳ නාමය යටතේ බෝතල් කරන ලද ස්වාභාවික දිලිසෙන ජලය පැවතීමට ද හේතු වී තිබේ.
මාරියා ෆුල් ඔෆ් ග්‍රේස් චිත්‍රපටයේ ගුවන් යානා දර්ශනය ලටකුන්ගා ගුවන් තොටුපළෙන් පිටත රූගත කරන ලද්දේ දේශීය අමතර උපාංග භාවිතා කරමිනි. ගුවන් යානයෙන් පෙනෙන භූ දර්ශනය ලටකුන්ගා අවට ප්‍රදේශයයි.
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
az7z9ilz9qnqwygrr8nefcbdi3x3uf2
ක්වෙවේදෝ, ඉක්වදෝරය
0
182626
752186
2025-07-01T04:29:44Z
BuddhikaW88
37808
Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1230186156|Quevedo, Ecuador]]"
752186
wikitext
text/x-wiki
'''ක්වෙවෙඩෝ''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ලොස් රයොස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ලොස් රියෝස් පළාතේ]] පිහිටි නගරයකි. එය 1943 දී ආරම්භ කරන ලද විචිත්‍රවත් ප්‍රජාවක් වන ක්විවෙඩෝ කැන්ටන්හි ආසනයයි. නවතම සංගණනයට අනුව, ක්විවෙඩෝ හි ජනගහනය 177,792 කි. 237 හි පිහිටා ඇත ක්විටෝ (ඉක්වදෝරයේ අගනුවර) සිට කිලෝමීටර් නිරිත දෙසින්, හෝ, 183 Guayaquil හි km NE (ඉක්වදෝරයේ ප්‍රධාන වරාය). ක්වෙවෙඩෝ යනු ඉක්වදෝරයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන නගරවලින් එකක් වන අතර එය ප්‍රධාන වශයෙන් කෘෂිකාර්මික සම්ප්‍රදායන් සඳහා ප්‍රසිද්ධය. ක්වෙවෙඩෝ හි කෘෂිකාර්මික කාර්මික සංකීර්ණය කෙසෙල්, කොකෝවා, පැෂන් ෆෘට් සහ කෝපි බෝංචි ලොව ප්‍රමුඛතම අපනයනකරුවන්ගෙන් එකකි. මෑත වසරවලදී කෘෂිකාර්මික නොවන ක්‍රියාකාරකම් සැලකිය යුතු ප්‍රගතියක් අත්විඳ ඇති අතර, ප්‍රධාන වශයෙන් මූල්ය හා අධ්‍යාපන අංශවල.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
රට අභ්‍යන්තරයේ පිහිටා තිබුණද, ක්වෙවෙඩෝහි භූගෝලීය පිහිටීම, පැසිෆික් වෙරළබඩ ප්‍රදේශයේ ප්‍රධාන ජනගහන මධ්‍යස්ථාන වන [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]], සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ සහ [[මැන්ටා, ඉක්වදෝරය|මැන්ටා]] සහ ඇන්ඩීස් කඳුකරයේ [[අම්බාටෝ, ඉක්වදෝරය|ඇම්බටෝ]] සහ [[ක්විටෝ]] වැනි නගර අතර වැදගත් සැපයුම් සම්බන්ධකයක් බවට පත් කරයි. <ref>''http://www.quevedo.gov.ec/Site/Fijos/ciudad.aspx'',{{භින්න වූ සබැඳි|date=July 2016|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} "La Ciudad" Gobierno Municipal de Quevedo 10 August 2010</ref> ඇන්ඩීස් කඳුකරයට බටහිරින් සහ වින්සෙස් ගඟට (පැසිෆික් සාගරයේ ප්‍රධාන ජල මාර්ගයක් සහ අතු ගංගාවක්) යාබදව පිහිටා ඇති නිසා, නගරය ගංවතුරට ගොදුරු වීමේ අවදානමට ලක්ව ඇත.
== ආර්ථිකය ==
ක්වෙවෙඩෝ යනු ඉක්වදෝරයේ වැදගත්ම කෘෂිකාර්මික මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර කලාපයේ සියලුම ප්‍රධාන මාර්ග (පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගය ඇතුළුව) ඡේදනය වන භූගෝලීය ලක්ෂ්‍යය වේ. ක්වෙවෙඩෝ අවට ප්‍රදේශය ප්‍රධාන වශයෙන් [[කෙසෙල්]], [[බඩ ඉරිඟු|ඉරිඟු]], [[බත්|සහල්]] සහ [[සෝයා බෝංචි]] නිෂ්පාදනය කරයි. <ref>''http://www.elcomercio.com/2010-10-07/Noticias/Pais/Noticia-Principal/EC101007P17_QUEVEDO.aspx'',{{භින්න වූ සබැඳි|date=July 2016|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} 'Quevedo, productivo y comercial' El Comercio 7 October 2010</ref> කලාපයේ ඇලුවීයල් පස වසර පුරා විශිෂ්ට අස්වැන්නක් ලබා දෙයි. බොහෝ කෙසෙල් නිෂ්පාදකයින් වැසි සමයේදී ඉරිඟු, සෝයා සහ සහල් නිපදවන කෙසෙල් වගාවන්ට අනුපූරක වේ. නගරය තුළ, මෙම නිෂ්පාදනය බොහෝ විට ක්ෂණික ආහාර, පෙර ඇසුරුම් කළ නිෂ්පාදන, නූඩ්ල්ස් සහ අනෙකුත් සාම්ප්‍රදායික ආසියානු ආහාර වැනි සුපිරි වෙළඳපොළ සූදානම් නිෂ්පාදන බවට කාර්මිකකරණය කරනු ලැබේ. මෑත වසරවලදී, ක්වෙවෙඩෝ කෘෂි කාර්මික සංකීර්ණය දේශීය හා විදේශීය වශයෙන් කාබනික නිෂ්පාදන ක්ෂේත්‍රය තුළ ශක්තිමත් පැවැත්මක් වර්ධනය කරමින් එහි නිෂ්පාදනයට වටිනාකමක් එක් කර ඇත.
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
amnl7nme0sht1aiuzfv2lskmf37yeer
752193
752186
2025-07-01T04:36:58Z
BuddhikaW88
37808
752193
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ක්වෙවේදෝ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|1|02|S|79|27|W|display=inline,title}}
}}'''ක්වෙවෙඩෝ''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ලොස් රයොස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ලොස් රියෝස් පළාතේ]] පිහිටි නගරයකි. එය 1943 දී ආරම්භ කරන ලද විචිත්‍රවත් ප්‍රජාවක් වන ක්විවෙඩෝ කැන්ටන්හි ආසනයයි. නවතම සංගණනයට අනුව, ක්විවෙඩෝ හි ජනගහනය 177,792 කි. 237 හි පිහිටා ඇත ක්විටෝ (ඉක්වදෝරයේ අගනුවර) සිට කිලෝමීටර් නිරිත දෙසින්, හෝ, 183 Guayaquil හි km NE (ඉක්වදෝරයේ ප්‍රධාන වරාය). ක්වෙවෙඩෝ යනු ඉක්වදෝරයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන නගරවලින් එකක් වන අතර එය ප්‍රධාන වශයෙන් කෘෂිකාර්මික සම්ප්‍රදායන් සඳහා ප්‍රසිද්ධය. ක්වෙවෙඩෝ හි කෘෂිකාර්මික කාර්මික සංකීර්ණය කෙසෙල්, කොකෝවා, පැෂන් ෆෘට් සහ කෝපි බෝංචි ලොව ප්‍රමුඛතම අපනයනකරුවන්ගෙන් එකකි. මෑත වසරවලදී කෘෂිකාර්මික නොවන ක්‍රියාකාරකම් සැලකිය යුතු ප්‍රගතියක් අත්විඳ ඇති අතර, ප්‍රධාන වශයෙන් මූල්ය හා අධ්‍යාපන අංශවල.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
රට අභ්‍යන්තරයේ පිහිටා තිබුණද, ක්වෙවෙඩෝහි භූගෝලීය පිහිටීම, පැසිෆික් වෙරළබඩ ප්‍රදේශයේ ප්‍රධාන ජනගහන මධ්‍යස්ථාන වන [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]], සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ සහ [[මැන්ටා, ඉක්වදෝරය|මැන්ටා]] සහ ඇන්ඩීස් කඳුකරයේ [[අම්බාටෝ, ඉක්වදෝරය|ඇම්බටෝ]] සහ [[ක්විටෝ]] වැනි නගර අතර වැදගත් සැපයුම් සම්බන්ධකයක් බවට පත් කරයි. <ref>''http://www.quevedo.gov.ec/Site/Fijos/ciudad.aspx'',{{භින්න වූ සබැඳි|date=July 2016|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} "La Ciudad" Gobierno Municipal de Quevedo 10 August 2010</ref> ඇන්ඩීස් කඳුකරයට බටහිරින් සහ වින්සෙස් ගඟට (පැසිෆික් සාගරයේ ප්‍රධාන ජල මාර්ගයක් සහ අතු ගංගාවක්) යාබදව පිහිටා ඇති නිසා, නගරය ගංවතුරට ගොදුරු වීමේ අවදානමට ලක්ව ඇත.
== ආර්ථිකය ==
ක්වෙවෙඩෝ යනු ඉක්වදෝරයේ වැදගත්ම කෘෂිකාර්මික මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර කලාපයේ සියලුම ප්‍රධාන මාර්ග (පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගය ඇතුළුව) ඡේදනය වන භූගෝලීය ලක්ෂ්‍යය වේ. ක්වෙවෙඩෝ අවට ප්‍රදේශය ප්‍රධාන වශයෙන් [[කෙසෙල්]], [[බඩ ඉරිඟු|ඉරිඟු]], [[බත්|සහල්]] සහ [[සෝයා බෝංචි]] නිෂ්පාදනය කරයි. <ref>''http://www.elcomercio.com/2010-10-07/Noticias/Pais/Noticia-Principal/EC101007P17_QUEVEDO.aspx'',{{භින්න වූ සබැඳි|date=July 2016|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} 'Quevedo, productivo y comercial' El Comercio 7 October 2010</ref> කලාපයේ ඇලුවීයල් පස වසර පුරා විශිෂ්ට අස්වැන්නක් ලබා දෙයි. බොහෝ කෙසෙල් නිෂ්පාදකයින් වැසි සමයේදී ඉරිඟු, සෝයා සහ සහල් නිපදවන කෙසෙල් වගාවන්ට අනුපූරක වේ. නගරය තුළ, මෙම නිෂ්පාදනය බොහෝ විට ක්ෂණික ආහාර, පෙර ඇසුරුම් කළ නිෂ්පාදන, නූඩ්ල්ස් සහ අනෙකුත් සාම්ප්‍රදායික ආසියානු ආහාර වැනි සුපිරි වෙළඳපොළ සූදානම් නිෂ්පාදන බවට කාර්මිකකරණය කරනු ලැබේ. මෑත වසරවලදී, ක්වෙවෙඩෝ කෘෂි කාර්මික සංකීර්ණය දේශීය හා විදේශීය වශයෙන් කාබනික නිෂ්පාදන ක්ෂේත්‍රය තුළ ශක්තිමත් පැවැත්මක් වර්ධනය කරමින් එහි නිෂ්පාදනයට වටිනාකමක් එක් කර ඇත.
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
89wdqxc3i95ukkbtdf9f50s5s0tfxfy
752203
752193
2025-07-01T04:38:29Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752203
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ක්වෙවේදෝ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|1|02|S|79|27|W|display=inline,title}}
}}'''ක්වෙවෙඩෝ''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ලොස් රයොස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ලොස් රියෝස් පළාතේ]] පිහිටි නගරයකි. එය 1943 දී ආරම්භ කරන ලද විචිත්‍රවත් ප්‍රජාවක් වන ක්විවෙඩෝ කැන්ටන්හි ආසනයයි. නවතම සංගණනයට අනුව, ක්විවෙඩෝ හි ජනගහනය 177,792 කි. 237 හි පිහිටා ඇත ක්විටෝ (ඉක්වදෝරයේ අගනුවර) සිට කිලෝමීටර් නිරිත දෙසින්, හෝ, 183 Guayaquil හි km NE (ඉක්වදෝරයේ ප්‍රධාන වරාය). ක්වෙවෙඩෝ යනු ඉක්වදෝරයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන නගරවලින් එකක් වන අතර එය ප්‍රධාන වශයෙන් කෘෂිකාර්මික සම්ප්‍රදායන් සඳහා ප්‍රසිද්ධය. ක්වෙවෙඩෝ හි කෘෂිකාර්මික කාර්මික සංකීර්ණය කෙසෙල්, කොකෝවා, පැෂන් ෆෘට් සහ කෝපි බෝංචි ලොව ප්‍රමුඛතම අපනයනකරුවන්ගෙන් එකකි. මෑත වසරවලදී කෘෂිකාර්මික නොවන ක්‍රියාකාරකම් සැලකිය යුතු ප්‍රගතියක් අත්විඳ ඇති අතර, ප්‍රධාන වශයෙන් මූල්ය හා අධ්‍යාපන අංශවල.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
රට අභ්‍යන්තරයේ පිහිටා තිබුණද, ක්වෙවෙඩෝහි භූගෝලීය පිහිටීම, පැසිෆික් වෙරළබඩ ප්‍රදේශයේ ප්‍රධාන ජනගහන මධ්‍යස්ථාන වන [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]], සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ සහ [[මැන්ටා, ඉක්වදෝරය|මැන්ටා]] සහ ඇන්ඩීස් කඳුකරයේ [[අම්බාටෝ, ඉක්වදෝරය|ඇම්බටෝ]] සහ [[ක්විටෝ]] වැනි නගර අතර වැදගත් සැපයුම් සම්බන්ධකයක් බවට පත් කරයි. <ref>''http://www.quevedo.gov.ec/Site/Fijos/ciudad.aspx'',{{භින්න වූ සබැඳි|date=July 2016|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} "La Ciudad" Gobierno Municipal de Quevedo 10 August 2010</ref> ඇන්ඩීස් කඳුකරයට බටහිරින් සහ වින්සෙස් ගඟට (පැසිෆික් සාගරයේ ප්‍රධාන ජල මාර්ගයක් සහ අතු ගංගාවක්) යාබදව පිහිටා ඇති නිසා, නගරය ගංවතුරට ගොදුරු වීමේ අවදානමට ලක්ව ඇත.
== ආර්ථිකය ==
ක්වෙවෙඩෝ යනු ඉක්වදෝරයේ වැදගත්ම කෘෂිකාර්මික මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර කලාපයේ සියලුම ප්‍රධාන මාර්ග (පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගය ඇතුළුව) ඡේදනය වන භූගෝලීය ලක්ෂ්‍යය වේ. ක්වෙවෙඩෝ අවට ප්‍රදේශය ප්‍රධාන වශයෙන් [[කෙසෙල්]], [[බඩ ඉරිඟු|ඉරිඟු]], [[බත්|සහල්]] සහ [[සෝයා බෝංචි]] නිෂ්පාදනය කරයි. <ref>''http://www.elcomercio.com/2010-10-07/Noticias/Pais/Noticia-Principal/EC101007P17_QUEVEDO.aspx'',{{භින්න වූ සබැඳි|date=July 2016|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} 'Quevedo, productivo y comercial' El Comercio 7 October 2010</ref> කලාපයේ ඇලුවීයල් පස වසර පුරා විශිෂ්ට අස්වැන්නක් ලබා දෙයි. බොහෝ කෙසෙල් නිෂ්පාදකයින් වැසි සමයේදී ඉරිඟු, සෝයා සහ සහල් නිපදවන කෙසෙල් වගාවන්ට අනුපූරක වේ. නගරය තුළ, මෙම නිෂ්පාදනය බොහෝ විට ක්ෂණික ආහාර, පෙර ඇසුරුම් කළ නිෂ්පාදන, නූඩ්ල්ස් සහ අනෙකුත් සාම්ප්‍රදායික ආසියානු ආහාර වැනි සුපිරි වෙළඳපොළ සූදානම් නිෂ්පාදන බවට කාර්මිකකරණය කරනු ලැබේ. මෑත වසරවලදී, ක්වෙවෙඩෝ කෘෂි කාර්මික සංකීර්ණය දේශීය හා විදේශීය වශයෙන් කාබනික නිෂ්පාදන ක්ෂේත්‍රය තුළ ශක්තිමත් පැවැත්මක් වර්ධනය කරමින් එහි නිෂ්පාදනයට වටිනාකමක් එක් කර ඇත.
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
oi12l1vo8rxpofrj1qdsc5c20jtczr3
752214
752203
2025-07-01T04:39:15Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752214
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ක්වෙවේදෝ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|1|02|S|79|27|W|display=inline,title}}
}}'''ක්වෙවෙඩෝ''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ලොස් රයොස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ලොස් රියෝස් පළාතේ]] පිහිටි නගරයකි. එය 1943 දී ආරම්භ කරන ලද විචිත්‍රවත් ප්‍රජාවක් වන ක්විවෙඩෝ කැන්ටන්හි ආසනයයි. නවතම සංගණනයට අනුව, ක්විවෙඩෝ හි ජනගහනය 177,792 කි. 237 හි පිහිටා ඇත ක්විටෝ (ඉක්වදෝරයේ අගනුවර) සිට කිලෝමීටර් නිරිත දෙසින්, හෝ, 183 Guayaquil හි km NE (ඉක්වදෝරයේ ප්‍රධාන වරාය). ක්වෙවෙඩෝ යනු ඉක්වදෝරයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන නගරවලින් එකක් වන අතර එය ප්‍රධාන වශයෙන් කෘෂිකාර්මික සම්ප්‍රදායන් සඳහා ප්‍රසිද්ධය. ක්වෙවෙඩෝ හි කෘෂිකාර්මික කාර්මික සංකීර්ණය කෙසෙල්, කොකෝවා, පැෂන් ෆෘට් සහ කෝපි බෝංචි ලොව ප්‍රමුඛතම අපනයනකරුවන්ගෙන් එකකි. මෑත වසරවලදී කෘෂිකාර්මික නොවන ක්‍රියාකාරකම් සැලකිය යුතු ප්‍රගතියක් අත්විඳ ඇති අතර, ප්‍රධාන වශයෙන් මූල්ය හා අධ්‍යාපන අංශවල.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
රට අභ්‍යන්තරයේ පිහිටා තිබුණද, ක්වෙවෙඩෝහි භූගෝලීය පිහිටීම, පැසිෆික් වෙරළබඩ ප්‍රදේශයේ ප්‍රධාන ජනගහන මධ්‍යස්ථාන වන [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]], සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ සහ [[මැන්ටා, ඉක්වදෝරය|මැන්ටා]] සහ ඇන්ඩීස් කඳුකරයේ [[අම්බාටෝ, ඉක්වදෝරය|ඇම්බටෝ]] සහ [[ක්විටෝ]] වැනි නගර අතර වැදගත් සැපයුම් සම්බන්ධකයක් බවට පත් කරයි. <ref>''http://www.quevedo.gov.ec/Site/Fijos/ciudad.aspx'',{{භින්න වූ සබැඳි|date=July 2016|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} "La Ciudad" Gobierno Municipal de Quevedo 10 August 2010</ref> ඇන්ඩීස් කඳුකරයට බටහිරින් සහ වින්සෙස් ගඟට (පැසිෆික් සාගරයේ ප්‍රධාන ජල මාර්ගයක් සහ අතු ගංගාවක්) යාබදව පිහිටා ඇති නිසා, නගරය ගංවතුරට ගොදුරු වීමේ අවදානමට ලක්ව ඇත.
== ආර්ථිකය ==
ක්වෙවෙඩෝ යනු ඉක්වදෝරයේ වැදගත්ම කෘෂිකාර්මික මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර කලාපයේ සියලුම ප්‍රධාන මාර්ග (පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගය ඇතුළුව) ඡේදනය වන භූගෝලීය ලක්ෂ්‍යය වේ. ක්වෙවෙඩෝ අවට ප්‍රදේශය ප්‍රධාන වශයෙන් [[කෙසෙල්]], [[බඩ ඉරිඟු|ඉරිඟු]], [[බත්|සහල්]] සහ [[සෝයා බෝංචි]] නිෂ්පාදනය කරයි. <ref>''http://www.elcomercio.com/2010-10-07/Noticias/Pais/Noticia-Principal/EC101007P17_QUEVEDO.aspx'',{{භින්න වූ සබැඳි|date=July 2016|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} 'Quevedo, productivo y comercial' El Comercio 7 October 2010</ref> කලාපයේ ඇලුවීයල් පස වසර පුරා විශිෂ්ට අස්වැන්නක් ලබා දෙයි. බොහෝ කෙසෙල් නිෂ්පාදකයින් වැසි සමයේදී ඉරිඟු, සෝයා සහ සහල් නිපදවන කෙසෙල් වගාවන්ට අනුපූරක වේ. නගරය තුළ, මෙම නිෂ්පාදනය බොහෝ විට ක්ෂණික ආහාර, පෙර ඇසුරුම් කළ නිෂ්පාදන, නූඩ්ල්ස් සහ අනෙකුත් සාම්ප්‍රදායික ආසියානු ආහාර වැනි සුපිරි වෙළඳපොළ සූදානම් නිෂ්පාදන බවට කාර්මිකකරණය කරනු ලැබේ. මෑත වසරවලදී, ක්වෙවෙඩෝ කෘෂි කාර්මික සංකීර්ණය දේශීය හා විදේශීය වශයෙන් කාබනික නිෂ්පාදන ක්ෂේත්‍රය තුළ ශක්තිමත් පැවැත්මක් වර්ධනය කරමින් එහි නිෂ්පාදනයට වටිනාකමක් එක් කර ඇත.
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
l7s1yrte9qcikqx1fclbfpsdax90xaj
752224
752214
2025-07-01T04:44:23Z
BuddhikaW88
37808
752224
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ක්වෙවේදෝ
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|1|02|S|79|27|W|display=inline,title}}
}}'''ක්වෙවේදෝ''' යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ලොස් රයොස් පළාත, ඉක්වදෝරය|ලොස් රියෝස් පළාතේ]] පිහිටි නගරයකි. එය 1943 දී ආරම්භ කරන ලද විචිත්‍රවත් ප්‍රජාවක් වන ක්විවෙඩෝ කැන්ටන්හි ආසනයයි. නවතම සංගණනයට අනුව, ක්වෙවේදෝ හි ජනගහනය 177,792 කි. ක්විටෝ (ඉක්වදෝරයේ අගනුවර) සිට කිලෝමීටර් 237 නිරිත දෙසින් පිහිටා ඇත. ක්වෙවේදෝ යනු ඉක්වදෝරයේ වේගයෙන්ම වර්ධනය වන නගරවලින් එකක් වන අතර එය ප්‍රධාන වශයෙන් කෘෂිකාර්මික සම්ප්‍රදායන් සඳහා ප්‍රසිද්ධය. ක්වෙවෙඩෝ හි කෘෂිකාර්මික කාර්මික සංකීර්ණය කෙසෙල්, කොකෝවා, පැෂන් ෆෘට් සහ කෝපි බෝංචි ලොව ප්‍රමුඛතම අපනයනකරුවන්ගෙන් එකකි. මෑත වසරවලදී කෘෂිකාර්මික නොවන ක්‍රියාකාරකම් සැලකිය යුතු ප්‍රගතියක් අත්විඳ ඇති අතර, ප්‍රධාන වශයෙන් මූල්ය හා අධ්‍යාපන අංශවල.
රට අභ්‍යන්තරයේ පිහිටා තිබුණද, ක්වෙවෙඩෝහි භූගෝලීය පිහිටීම, පැසිෆික් වෙරළබඩ ප්‍රදේශයේ ප්‍රධාන ජනගහන මධ්‍යස්ථාන වන [[ගුආයාක්විල්, ඉක්වදෝරය|ගුවායාකිල්]], සැන්ටෝ ඩොමින්ගෝ සහ [[මැන්ටා, ඉක්වදෝරය|මැන්ටා]] සහ ඇන්ඩීස් කඳුකරයේ [[අම්බාටෝ, ඉක්වදෝරය|ඇම්බටෝ]] සහ [[ක්විටෝ]] වැනි නගර අතර වැදගත් සැපයුම් සම්බන්ධකයක් බවට පත් කරයි. <ref>''http://www.quevedo.gov.ec/Site/Fijos/ciudad.aspx'',{{භින්න වූ සබැඳි|date=July 2016|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} "La Ciudad" Gobierno Municipal de Quevedo 10 August 2010</ref> ඇන්ඩීස් කඳුකරයට බටහිරින් සහ වින්සෙස් ගඟට (පැසිෆික් සාගරයේ ප්‍රධාන ජල මාර්ගයක් සහ අතු ගංගාවක්) යාබදව පිහිටා ඇති නිසා, නගරය ගංවතුරට ගොදුරු වීමේ අවදානමට ලක්ව ඇත.
== ආර්ථිකය ==
ක්වෙවේදෝ යනු ඉක්වදෝරයේ වැදගත්ම කෘෂිකාර්මික මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර කලාපයේ සියලුම ප්‍රධාන මාර්ග (පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගය ඇතුළුව) ඡේදනය වන භූගෝලීය ලක්ෂ්‍යය වේ. ක්වෙවේදෝ අවට ප්‍රදේශය ප්‍රධාන වශයෙන් [[කෙසෙල්]], [[බඩ ඉරිඟු|ඉරිඟු]], [[බත්|සහල්]] සහ [[සෝයා බෝංචි]] නිෂ්පාදනය කරයි. <ref>''http://www.elcomercio.com/2010-10-07/Noticias/Pais/Noticia-Principal/EC101007P17_QUEVEDO.aspx'',{{භින්න වූ සබැඳි|date=July 2016|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} 'Quevedo, productivo y comercial' El Comercio 7 October 2010</ref> කලාපයේ ඇලුවීයල් පස වසර පුරා විශිෂ්ට අස්වැන්නක් ලබා දෙයි. බොහෝ කෙසෙල් නිෂ්පාදකයින් වැසි සමයේදී ඉරිඟු, සෝයා සහ සහල් නිපදවන කෙසෙල් වගාවන්ට අනුපූරක වේ. නගරය තුළ, මෙම නිෂ්පාදනය බොහෝ විට ක්ෂණික ආහාර, පෙර ඇසුරුම් කළ නිෂ්පාදන, නූඩ්ල්ස් සහ අනෙකුත් සාම්ප්‍රදායික ආසියානු ආහාර වැනි සුපිරි වෙළඳපොළ සූදානම් නිෂ්පාදන බවට කාර්මිකකරණය කරනු ලැබේ. මෑත වසරවලදී, ක්වෙවේදෝ කෘෂි කාර්මික සංකීර්ණය දේශීය හා විදේශීය වශයෙන් කාබනික නිෂ්පාදන ක්ෂේත්‍රය තුළ ශක්තිමත් පැවැත්මක් වර්ධනය කරමින් එහි නිෂ්පාදනයට වටිනාකමක් එක් කර ඇත.
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
9djua7b3aiz76okrxrst6icfi8udmdq
එස්මෙරල්දාස්, ඉක්වදෝරය
0
182627
752187
2025-07-01T04:29:46Z
BuddhikaW88
37808
Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1286507990|Esmeraldas, Ecuador]]"
752187
wikitext
text/x-wiki
'''එස්මරල්ඩාස්''' ({{IPA|es|esmeˈɾaldas}} ) යනු වයඹදිග [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] වෙරළබඩ නගරයකි. එය එස්මරල්ඩාස් කැන්ටන්හි ආසනය වන අතර [[එස්මෙරල්ඩාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|එස්මරල්ඩාස් පළාතේ]] අගනුවර වේ. එහි ජාත්‍යන්තර මුහුදු වරායක් සහ කුඩා ගුවන් තොටුපළක් ඇත ( IATA ස්ථාන හඳුනාගැනීම : ESM). එස්මරල්ඩාස් යනු වයඹදිග ඉක්වදෝරයේ ප්‍රධාන වරාය වන අතර එය පැසිෆික් වෙරළ තීරයේ එස්මරල්ඩාස් ගඟේ මුඛයේ පිහිටා ඇත. මෙම නගරය කලාපයේ කෘෂිකාර්මික සහ දැව සම්පත් සඳහා ප්‍රධාන වෙළඳ මධ්‍යස්ථානය වන අතර, ඊසානදිග ඉක්වදෝරයේ තෙල් බිම්වල සිට සැතපුම් 313 (කිලෝමීටර් 504) ක ට්‍රාන්ස්-ඉක්වදෝර නල මාර්ගයේ අවසාන ස්ථානය වේ.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
ඉක්වදෝර ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායමට ඓතිහාසිකව ක්‍රීඩා කර ඇති දේශීය ජනතාව විශාල සංඛ්‍යාවක් සිටින බැවින් එස්මරල්ඩාස් ලතින් ඇමරිකාව පුරා ප්‍රසිද්ධය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Siete esmeraldeños integran la Selección ecuatoriana |url=http://www.elcomercio.com/deportes/esmeraldenos-integran-Seleccion-ecuatoriana_0_889711188.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130509192757/http://elcomercio.com/deportes/esmeraldenos-integran-Seleccion-ecuatoriana_0_889711188.html |archive-date=9 May 2013 |access-date=19 April 2018 |website=El Comercio}}</ref> නගරයේ ප්‍රධාන ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ වාණිජ්‍යය, කර්මාන්ත සහ කෘෂිකර්මාන්තයයි. එහි භූ දර්ශන සහිත වෙරළ තීරයන් සහ උණුසුම් දේශගුණයක් ඇති අතර, එම ප්‍රදේශයේ වැඩිපුරම නරඹන සංචාරක ගමනාන්තයක් බවට එය පත් කරයි.
2016 දෙසැම්බර් 19 වන දින, රිච්ටර් පරිමාණයේ 5.8 ක භූමිකම්පාවක් එස්මරල්ඩාස් නගරය සෙලවීය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Sismos de hasta 5.8 grados de magnitud sacuden costa de Ecuador |url=https://www.prensalibre.com/internacional/sismos-de-hasta-58-grados-de-magnitud-sacuden-costa-de-ecuador/ |access-date=2022-10-03 |language=es-GT}}</ref>
== ආර්ථිකය ==
[[ගොනුව:Puerto_Comercial.jpg|වම|thumb| වාණිජ වරාය]]
ඉක්වදෝරයේ උතුරු කොටසට එස්මරල්ඩාස් වරාය ආර්ථික වශයෙන් වැදගත් වන අතර, බලාඕ වරාය වැදගත් තෙල් සැකසුම් පහසුකමකි. මෙහිදී ප්‍රධාන වශයෙන් දැව හා ලී කැබලි අපනයනය කරනු ලැබේ; කෙසෙල් සහ අනෙකුත් කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන ද අපනයනය කෙරේ.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
o6525na03sxf2efy57xixx0yewzateo
752192
752187
2025-07-01T04:36:55Z
BuddhikaW88
37808
752192
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = එස්මෙරල්දාස්
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|58|00|N|79|39|10|W|region:EC-E|display=it}}
}}'''එස්මරල්ඩාස්''' ({{IPA|es|esmeˈɾaldas}} ) යනු වයඹදිග [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] වෙරළබඩ නගරයකි. එය එස්මරල්ඩාස් කැන්ටන්හි ආසනය වන අතර [[එස්මෙරල්ඩාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|එස්මරල්ඩාස් පළාතේ]] අගනුවර වේ. එහි ජාත්‍යන්තර මුහුදු වරායක් සහ කුඩා ගුවන් තොටුපළක් ඇත ( IATA ස්ථාන හඳුනාගැනීම : ESM). එස්මරල්ඩාස් යනු වයඹදිග ඉක්වදෝරයේ ප්‍රධාන වරාය වන අතර එය පැසිෆික් වෙරළ තීරයේ එස්මරල්ඩාස් ගඟේ මුඛයේ පිහිටා ඇත. මෙම නගරය කලාපයේ කෘෂිකාර්මික සහ දැව සම්පත් සඳහා ප්‍රධාන වෙළඳ මධ්‍යස්ථානය වන අතර, ඊසානදිග ඉක්වදෝරයේ තෙල් බිම්වල සිට සැතපුම් 313 (කිලෝමීටර් 504) ක ට්‍රාන්ස්-ඉක්වදෝර නල මාර්ගයේ අවසාන ස්ථානය වේ.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
ඉක්වදෝර ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායමට ඓතිහාසිකව ක්‍රීඩා කර ඇති දේශීය ජනතාව විශාල සංඛ්‍යාවක් සිටින බැවින් එස්මරල්ඩාස් ලතින් ඇමරිකාව පුරා ප්‍රසිද්ධය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Siete esmeraldeños integran la Selección ecuatoriana |url=http://www.elcomercio.com/deportes/esmeraldenos-integran-Seleccion-ecuatoriana_0_889711188.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130509192757/http://elcomercio.com/deportes/esmeraldenos-integran-Seleccion-ecuatoriana_0_889711188.html |archive-date=9 May 2013 |access-date=19 April 2018 |website=El Comercio}}</ref> නගරයේ ප්‍රධාන ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ වාණිජ්‍යය, කර්මාන්ත සහ කෘෂිකර්මාන්තයයි. එහි භූ දර්ශන සහිත වෙරළ තීරයන් සහ උණුසුම් දේශගුණයක් ඇති අතර, එම ප්‍රදේශයේ වැඩිපුරම නරඹන සංචාරක ගමනාන්තයක් බවට එය පත් කරයි.
2016 දෙසැම්බර් 19 වන දින, රිච්ටර් පරිමාණයේ 5.8 ක භූමිකම්පාවක් එස්මරල්ඩාස් නගරය සෙලවීය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Sismos de hasta 5.8 grados de magnitud sacuden costa de Ecuador |url=https://www.prensalibre.com/internacional/sismos-de-hasta-58-grados-de-magnitud-sacuden-costa-de-ecuador/ |access-date=2022-10-03 |language=es-GT}}</ref>
== ආර්ථිකය ==
[[ගොනුව:Puerto_Comercial.jpg|වම|thumb| වාණිජ වරාය]]
ඉක්වදෝරයේ උතුරු කොටසට එස්මරල්ඩාස් වරාය ආර්ථික වශයෙන් වැදගත් වන අතර, බලාඕ වරාය වැදගත් තෙල් සැකසුම් පහසුකමකි. මෙහිදී ප්‍රධාන වශයෙන් දැව හා ලී කැබලි අපනයනය කරනු ලැබේ; කෙසෙල් සහ අනෙකුත් කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන ද අපනයනය කෙරේ.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
byxdn5o85vlux0jv1x9xzhy2z0wdflz
752204
752192
2025-07-01T04:38:34Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752204
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = එස්මෙරල්දාස්
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|58|00|N|79|39|10|W|region:EC-E|display=it}}
}}'''එස්මරල්ඩාස්''' ({{IPA|es|esmeˈɾaldas}} ) යනු වයඹදිග [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] වෙරළබඩ නගරයකි. එය එස්මරල්ඩාස් කැන්ටන්හි ආසනය වන අතර [[එස්මෙරල්ඩාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|එස්මරල්ඩාස් පළාතේ]] අගනුවර වේ. එහි ජාත්‍යන්තර මුහුදු වරායක් සහ කුඩා ගුවන් තොටුපළක් ඇත ( IATA ස්ථාන හඳුනාගැනීම : ESM). එස්මරල්ඩාස් යනු වයඹදිග ඉක්වදෝරයේ ප්‍රධාන වරාය වන අතර එය පැසිෆික් වෙරළ තීරයේ එස්මරල්ඩාස් ගඟේ මුඛයේ පිහිටා ඇත. මෙම නගරය කලාපයේ කෘෂිකාර්මික සහ දැව සම්පත් සඳහා ප්‍රධාන වෙළඳ මධ්‍යස්ථානය වන අතර, ඊසානදිග ඉක්වදෝරයේ තෙල් බිම්වල සිට සැතපුම් 313 (කිලෝමීටර් 504) ක ට්‍රාන්ස්-ඉක්වදෝර නල මාර්ගයේ අවසාන ස්ථානය වේ.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
ඉක්වදෝර ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායමට ඓතිහාසිකව ක්‍රීඩා කර ඇති දේශීය ජනතාව විශාල සංඛ්‍යාවක් සිටින බැවින් එස්මරල්ඩාස් ලතින් ඇමරිකාව පුරා ප්‍රසිද්ධය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Siete esmeraldeños integran la Selección ecuatoriana |url=http://www.elcomercio.com/deportes/esmeraldenos-integran-Seleccion-ecuatoriana_0_889711188.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130509192757/http://elcomercio.com/deportes/esmeraldenos-integran-Seleccion-ecuatoriana_0_889711188.html |archive-date=9 May 2013 |access-date=19 April 2018 |website=El Comercio}}</ref> නගරයේ ප්‍රධාන ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ වාණිජ්‍යය, කර්මාන්ත සහ කෘෂිකර්මාන්තයයි. එහි භූ දර්ශන සහිත වෙරළ තීරයන් සහ උණුසුම් දේශගුණයක් ඇති අතර, එම ප්‍රදේශයේ වැඩිපුරම නරඹන සංචාරක ගමනාන්තයක් බවට එය පත් කරයි.
2016 දෙසැම්බර් 19 වන දින, රිච්ටර් පරිමාණයේ 5.8 ක භූමිකම්පාවක් එස්මරල්ඩාස් නගරය සෙලවීය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Sismos de hasta 5.8 grados de magnitud sacuden costa de Ecuador |url=https://www.prensalibre.com/internacional/sismos-de-hasta-58-grados-de-magnitud-sacuden-costa-de-ecuador/ |access-date=2022-10-03 |language=es-GT}}</ref>
== ආර්ථිකය ==
[[ගොනුව:Puerto_Comercial.jpg|වම|thumb| වාණිජ වරාය]]
ඉක්වදෝරයේ උතුරු කොටසට එස්මරල්ඩාස් වරාය ආර්ථික වශයෙන් වැදගත් වන අතර, බලාඕ වරාය වැදගත් තෙල් සැකසුම් පහසුකමකි. මෙහිදී ප්‍රධාන වශයෙන් දැව හා ලී කැබලි අපනයනය කරනු ලැබේ; කෙසෙල් සහ අනෙකුත් කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන ද අපනයනය කෙරේ.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
2tvqs5veiwl7hgqetrlhejzzyvyxcij
752213
752204
2025-07-01T04:39:11Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752213
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = එස්මෙරල්දාස්
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|58|00|N|79|39|10|W|region:EC-E|display=it}}
}}'''එස්මරල්ඩාස්''' ({{IPA|es|esmeˈɾaldas}} ) යනු වයඹදිග [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] වෙරළබඩ නගරයකි. එය එස්මරල්ඩාස් කැන්ටන්හි ආසනය වන අතර [[එස්මෙරල්ඩාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|එස්මරල්ඩාස් පළාතේ]] අගනුවර වේ. එහි ජාත්‍යන්තර මුහුදු වරායක් සහ කුඩා ගුවන් තොටුපළක් ඇත ( IATA ස්ථාන හඳුනාගැනීම : ESM). එස්මරල්ඩාස් යනු වයඹදිග ඉක්වදෝරයේ ප්‍රධාන වරාය වන අතර එය පැසිෆික් වෙරළ තීරයේ එස්මරල්ඩාස් ගඟේ මුඛයේ පිහිටා ඇත. මෙම නගරය කලාපයේ කෘෂිකාර්මික සහ දැව සම්පත් සඳහා ප්‍රධාන වෙළඳ මධ්‍යස්ථානය වන අතර, ඊසානදිග ඉක්වදෝරයේ තෙල් බිම්වල සිට සැතපුම් 313 (කිලෝමීටර් 504) ක ට්‍රාන්ස්-ඉක්වදෝර නල මාර්ගයේ අවසාන ස්ථානය වේ.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
ඉක්වදෝර ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායමට ඓතිහාසිකව ක්‍රීඩා කර ඇති දේශීය ජනතාව විශාල සංඛ්‍යාවක් සිටින බැවින් එස්මරල්ඩාස් ලතින් ඇමරිකාව පුරා ප්‍රසිද්ධය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Siete esmeraldeños integran la Selección ecuatoriana |url=http://www.elcomercio.com/deportes/esmeraldenos-integran-Seleccion-ecuatoriana_0_889711188.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130509192757/http://elcomercio.com/deportes/esmeraldenos-integran-Seleccion-ecuatoriana_0_889711188.html |archive-date=9 May 2013 |access-date=19 April 2018 |website=El Comercio}}</ref> නගරයේ ප්‍රධාන ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ වාණිජ්‍යය, කර්මාන්ත සහ කෘෂිකර්මාන්තයයි. එහි භූ දර්ශන සහිත වෙරළ තීරයන් සහ උණුසුම් දේශගුණයක් ඇති අතර, එම ප්‍රදේශයේ වැඩිපුරම නරඹන සංචාරක ගමනාන්තයක් බවට එය පත් කරයි.
2016 දෙසැම්බර් 19 වන දින, රිච්ටර් පරිමාණයේ 5.8 ක භූමිකම්පාවක් එස්මරල්ඩාස් නගරය සෙලවීය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Sismos de hasta 5.8 grados de magnitud sacuden costa de Ecuador |url=https://www.prensalibre.com/internacional/sismos-de-hasta-58-grados-de-magnitud-sacuden-costa-de-ecuador/ |access-date=2022-10-03 |language=es-GT}}</ref>
== ආර්ථිකය ==
[[ගොනුව:Puerto_Comercial.jpg|වම|thumb| වාණිජ වරාය]]
ඉක්වදෝරයේ උතුරු කොටසට එස්මරල්ඩාස් වරාය ආර්ථික වශයෙන් වැදගත් වන අතර, බලාඕ වරාය වැදගත් තෙල් සැකසුම් පහසුකමකි. මෙහිදී ප්‍රධාන වශයෙන් දැව හා ලී කැබලි අපනයනය කරනු ලැබේ; කෙසෙල් සහ අනෙකුත් කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන ද අපනයනය කෙරේ.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
c18ln55dkr4zta88ngqgt2k4mkoelz0
752223
752213
2025-07-01T04:42:03Z
BuddhikaW88
37808
752223
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = එස්මෙරල්දාස්
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|58|00|N|79|39|10|W|region:EC-E|display=it}}
}}'''එස්මරල්ඩාස්''' ({{IPA|es|esmeˈɾaldas}} ) යනු වයඹදිග [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] වෙරළබඩ නගරයකි. එය එස්මරල්ඩාස් කැන්ටන්හි ආසනය වන අතර [[එස්මෙරල්ඩාස් පළාත, ඉක්වදෝරය|එස්මරල්ඩාස් පළාතේ]] අගනුවර වේ. එහි ජාත්‍යන්තර මුහුදු වරායක් සහ කුඩා ගුවන් තොටුපළක් ඇත ( IATA ස්ථාන හඳුනාගැනීම : ESM). එස්මරල්ඩාස් යනු වයඹදිග ඉක්වදෝරයේ ප්‍රධාන වරාය වන අතර එය පැසිෆික් වෙරළ තීරයේ එස්මරල්ඩාස් ගඟේ මුඛයේ පිහිටා ඇත. මෙම නගරය කලාපයේ කෘෂිකාර්මික සහ දැව සම්පත් සඳහා ප්‍රධාන වෙළඳ මධ්‍යස්ථානය වන අතර, ඊසානදිග ඉක්වදෝරයේ තෙල් බිම්වල සිට සැතපුම් 313 (කිලෝමීටර් 504) ක ට්‍රාන්ස්-ඉක්වදෝර නල මාර්ගයේ අවසාන ස්ථානය වේ.
ඉක්වදෝර ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායමට ඓතිහාසිකව ක්‍රීඩා කර ඇති දේශීය ජනතාව විශාල සංඛ්‍යාවක් සිටින බැවින් එස්මරල්ඩාස් ලතින් ඇමරිකාව පුරා ප්‍රසිද්ධය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Siete esmeraldeños integran la Selección ecuatoriana |url=http://www.elcomercio.com/deportes/esmeraldenos-integran-Seleccion-ecuatoriana_0_889711188.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130509192757/http://elcomercio.com/deportes/esmeraldenos-integran-Seleccion-ecuatoriana_0_889711188.html |archive-date=9 May 2013 |access-date=19 April 2018 |website=El Comercio}}</ref> නගරයේ ප්‍රධාන ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ වාණිජ්‍යය, කර්මාන්ත සහ කෘෂිකර්මාන්තයයි. එහි භූ දර්ශන සහිත වෙරළ තීරයන් සහ උණුසුම් දේශගුණයක් ඇති අතර, එම ප්‍රදේශයේ වැඩිපුරම නරඹන සංචාරක ගමනාන්තයක් බවට එය පත් කරයි.
2016 දෙසැම්බර් 19 වන දින, රිච්ටර් පරිමාණයේ 5.8 ක භූමිකම්පාවක් එස්මරල්ඩාස් නගරය සෙලවීය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Sismos de hasta 5.8 grados de magnitud sacuden costa de Ecuador |url=https://www.prensalibre.com/internacional/sismos-de-hasta-58-grados-de-magnitud-sacuden-costa-de-ecuador/ |access-date=2022-10-03 |language=es-GT}}</ref>
== ආර්ථිකය ==
[[ගොනුව:Puerto_Comercial.jpg|වම|thumb| වාණිජ වරාය]]
ඉක්වදෝරයේ උතුරු කොටසට එස්මරල්ඩාස් වරාය ආර්ථික වශයෙන් වැදගත් වන අතර, බලාඕ වරාය වැදගත් තෙල් සැකසුම් පහසුකමකි. මෙහිදී ප්‍රධාන වශයෙන් දැව හා ලී කැබලි අපනයනය කරනු ලැබේ; කෙසෙල් සහ අනෙකුත් කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන ද අපනයනය කෙරේ.
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
71guicbccyvwglt0rn1nl5xt256wuxy
ඉබාරා, ඉක්වදෝරය
0
182628
752188
2025-07-01T04:29:50Z
BuddhikaW88
37808
Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1281250713|Ibarra, Ecuador]]"
752188
wikitext
text/x-wiki
'''ඉබාරා''' ({{IPA|es|iˈβara}} ; සම්පූර්ණ නම '''San Miguel de Ibarra''' ; Quechua : Impapura) යනු උතුරු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] නගරයක් වන අතර [[ඉම්බබුරා පළාත, ඉක්වදෝරය|Imbabura පළාතේ]] අගනුවර වේ. එය ඉම්බාබුරා ගිනි කන්ද පාමුල සහ [[Tahuando|ටහුවාන්ඩෝ]] ගඟේ වම් ඉවුරේ පිහිටා ඇත. එය {{Convert|70|km|mi}} පමණ දුරින් පිහිටා ඇත. ඉක්වදෝරයේ අගනුවර වන [[ක්විටෝ]] හි ඊසාන දෙසින්.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
== ඉතිහාසය ==
ඉබාරා 1606 දී ක්විටෝහි රාජකීය ප්‍රේක්ෂකයින්ගේ සභාපති මිගෙල් ද ඉබාරාගේ නියෝගය පරිදි ආරම්භ කරන ලදී. නගරයේ සංවර්ධනයට [[පල්ලිය (ගොඩනැගිල්ල)|පල්ලි]] සැලකිය යුතු සංඛ්‍යාවක් ඇතුළුව පොදු ගොඩනැගිලි ක්‍රමානුකූලව ඉදිකිරීම ඇතුළත් වූ නමුත් 1868 දී ඇති වූ භූමිකම්පාවකින් ඒවායින් බොහොමයක් විනාශ විය. 1868 අගෝස්තු 16 වන දින ඇති වූ විනාශකාරී භූමිකම්පාවෙන් පසු, 1872 දී නගරය නැවත ජනාවාස කරන ලදී. එහි නවතම අත්තිවාරම් දිනය මත පදනම්ව, ඉබාරා යනු ඉක්වදෝරයේ ලාබාලතම නගරයයි.{{තහවුරු කරන්න|date=November 2009}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2009)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup> [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කා]] පාලක අටහුල්පා, ඉන්කා-කරන්කි හි ඉන්කා ජනාවාසයේ 2 පමණ පමණ උපත ලැබූ බව කියනු ලැබේ. නගරයේ සිට කි.මී.
හෙලඩෝස් ද පයිලා (අතින් සාදන ලද [[Ice cream|අයිස්ක්‍රීම්]] හෝ සෝර්බට් සහ අදටත් වෙළඳපොලේ අලෙවි කෙරේ) ප්‍රථම වරට [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කාන්]] යුගයේදී ඉබාරා හි සාදන ලදී (නමුත් ඉන්කාවරුන් විසින් නොවේ; ස්වදේශික ආදිවාසීන් විසින්), අසල පිහිටි ඉම්බාබුරා ගිනි කන්දෙන් (තවදුරටත් හිමෙන් බැඳී නොමැති) හිම හෝ අයිස් භාවිතා කර ඇත. අයිස් කැබලිවලින් වට වූ විශාල ලෝකඩ පෑන් එකක් භාවිතා කරමින්, විවිධ පලතුරු වල යුෂ කැටි කිරීම සඳහා පෑන් තුළට කලවම් කරනු ලැබේ.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
9a3dtg77x2kfkcjh5oc6n4zlnfds1ys
752191
752188
2025-07-01T04:36:52Z
BuddhikaW88
37808
752191
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ඉබාරා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|21|45.64|N|78|07|50.40|W|display=inline,title}}
}}'''ඉබාරා''' ({{IPA|es|iˈβara}} ; සම්පූර්ණ නම '''San Miguel de Ibarra''' ; Quechua : Impapura) යනු උතුරු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] නගරයක් වන අතර [[ඉම්බබුරා පළාත, ඉක්වදෝරය|Imbabura පළාතේ]] අගනුවර වේ. එය ඉම්බාබුරා ගිනි කන්ද පාමුල සහ [[Tahuando|ටහුවාන්ඩෝ]] ගඟේ වම් ඉවුරේ පිහිටා ඇත. එය {{Convert|70|km|mi}} පමණ දුරින් පිහිටා ඇත. ඉක්වදෝරයේ අගනුවර වන [[ක්විටෝ]] හි ඊසාන දෙසින්.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
== ඉතිහාසය ==
ඉබාරා 1606 දී ක්විටෝහි රාජකීය ප්‍රේක්ෂකයින්ගේ සභාපති මිගෙල් ද ඉබාරාගේ නියෝගය පරිදි ආරම්භ කරන ලදී. නගරයේ සංවර්ධනයට [[පල්ලිය (ගොඩනැගිල්ල)|පල්ලි]] සැලකිය යුතු සංඛ්‍යාවක් ඇතුළුව පොදු ගොඩනැගිලි ක්‍රමානුකූලව ඉදිකිරීම ඇතුළත් වූ නමුත් 1868 දී ඇති වූ භූමිකම්පාවකින් ඒවායින් බොහොමයක් විනාශ විය. 1868 අගෝස්තු 16 වන දින ඇති වූ විනාශකාරී භූමිකම්පාවෙන් පසු, 1872 දී නගරය නැවත ජනාවාස කරන ලදී. එහි නවතම අත්තිවාරම් දිනය මත පදනම්ව, ඉබාරා යනු ඉක්වදෝරයේ ලාබාලතම නගරයයි.{{තහවුරු කරන්න|date=November 2009}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2009)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup> [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කා]] පාලක අටහුල්පා, ඉන්කා-කරන්කි හි ඉන්කා ජනාවාසයේ 2 පමණ පමණ උපත ලැබූ බව කියනු ලැබේ. නගරයේ සිට කි.මී.
හෙලඩෝස් ද පයිලා (අතින් සාදන ලද [[Ice cream|අයිස්ක්‍රීම්]] හෝ සෝර්බට් සහ අදටත් වෙළඳපොලේ අලෙවි කෙරේ) ප්‍රථම වරට [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කාන්]] යුගයේදී ඉබාරා හි සාදන ලදී (නමුත් ඉන්කාවරුන් විසින් නොවේ; ස්වදේශික ආදිවාසීන් විසින්), අසල පිහිටි ඉම්බාබුරා ගිනි කන්දෙන් (තවදුරටත් හිමෙන් බැඳී නොමැති) හිම හෝ අයිස් භාවිතා කර ඇත. අයිස් කැබලිවලින් වට වූ විශාල ලෝකඩ පෑන් එකක් භාවිතා කරමින්, විවිධ පලතුරු වල යුෂ කැටි කිරීම සඳහා පෑන් තුළට කලවම් කරනු ලැබේ.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
pklx7pxgh1j2mpfzd2dvrpx6oqghnfx
752202
752191
2025-07-01T04:38:17Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752202
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ඉබාරා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|21|45.64|N|78|07|50.40|W|display=inline,title}}
}}'''ඉබාරා''' ({{IPA|es|iˈβara}} ; සම්පූර්ණ නම '''San Miguel de Ibarra''' ; Quechua : Impapura) යනු උතුරු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] නගරයක් වන අතර [[ඉම්බබුරා පළාත, ඉක්වදෝරය|Imbabura පළාතේ]] අගනුවර වේ. එය ඉම්බාබුරා ගිනි කන්ද පාමුල සහ [[Tahuando|ටහුවාන්ඩෝ]] ගඟේ වම් ඉවුරේ පිහිටා ඇත. එය {{Convert|70|km|mi}} පමණ දුරින් පිහිටා ඇත. ඉක්වදෝරයේ අගනුවර වන [[ක්විටෝ]] හි ඊසාන දෙසින්.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
== ඉතිහාසය ==
ඉබාරා 1606 දී ක්විටෝහි රාජකීය ප්‍රේක්ෂකයින්ගේ සභාපති මිගෙල් ද ඉබාරාගේ නියෝගය පරිදි ආරම්භ කරන ලදී. නගරයේ සංවර්ධනයට [[පල්ලිය (ගොඩනැගිල්ල)|පල්ලි]] සැලකිය යුතු සංඛ්‍යාවක් ඇතුළුව පොදු ගොඩනැගිලි ක්‍රමානුකූලව ඉදිකිරීම ඇතුළත් වූ නමුත් 1868 දී ඇති වූ භූමිකම්පාවකින් ඒවායින් බොහොමයක් විනාශ විය. 1868 අගෝස්තු 16 වන දින ඇති වූ විනාශකාරී භූමිකම්පාවෙන් පසු, 1872 දී නගරය නැවත ජනාවාස කරන ලදී. එහි නවතම අත්තිවාරම් දිනය මත පදනම්ව, ඉබාරා යනු ඉක්වදෝරයේ ලාබාලතම නගරයයි.{{තහවුරු කරන්න|date=November 2009}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2009)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup> [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කා]] පාලක අටහුල්පා, ඉන්කා-කරන්කි හි ඉන්කා ජනාවාසයේ 2 පමණ පමණ උපත ලැබූ බව කියනු ලැබේ. නගරයේ සිට කි.මී.
හෙලඩෝස් ද පයිලා (අතින් සාදන ලද [[Ice cream|අයිස්ක්‍රීම්]] හෝ සෝර්බට් සහ අදටත් වෙළඳපොලේ අලෙවි කෙරේ) ප්‍රථම වරට [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කාන්]] යුගයේදී ඉබාරා හි සාදන ලදී (නමුත් ඉන්කාවරුන් විසින් නොවේ; ස්වදේශික ආදිවාසීන් විසින්), අසල පිහිටි ඉම්බාබුරා ගිනි කන්දෙන් (තවදුරටත් හිමෙන් බැඳී නොමැති) හිම හෝ අයිස් භාවිතා කර ඇත. අයිස් කැබලිවලින් වට වූ විශාල ලෝකඩ පෑන් එකක් භාවිතා කරමින්, විවිධ පලතුරු වල යුෂ කැටි කිරීම සඳහා පෑන් තුළට කලවම් කරනු ලැබේ.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
o15gu46c3n3nd8szboo531ckwm5znwn
752212
752202
2025-07-01T04:39:07Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752212
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ඉබාරා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|21|45.64|N|78|07|50.40|W|display=inline,title}}
}}'''ඉබාරා''' ({{IPA|es|iˈβara}} ; සම්පූර්ණ නම '''San Miguel de Ibarra''' ; Quechua : Impapura) යනු උතුරු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] නගරයක් වන අතර [[ඉම්බබුරා පළාත, ඉක්වදෝරය|Imbabura පළාතේ]] අගනුවර වේ. එය ඉම්බාබුරා ගිනි කන්ද පාමුල සහ [[Tahuando|ටහුවාන්ඩෝ]] ගඟේ වම් ඉවුරේ පිහිටා ඇත. එය {{Convert|70|km|mi}} පමණ දුරින් පිහිටා ඇත. ඉක්වදෝරයේ අගනුවර වන [[ක්විටෝ]] හි ඊසාන දෙසින්.ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
== ඉතිහාසය ==
ඉබාරා 1606 දී ක්විටෝහි රාජකීය ප්‍රේක්ෂකයින්ගේ සභාපති මිගෙල් ද ඉබාරාගේ නියෝගය පරිදි ආරම්භ කරන ලදී. නගරයේ සංවර්ධනයට [[පල්ලිය (ගොඩනැගිල්ල)|පල්ලි]] සැලකිය යුතු සංඛ්‍යාවක් ඇතුළුව පොදු ගොඩනැගිලි ක්‍රමානුකූලව ඉදිකිරීම ඇතුළත් වූ නමුත් 1868 දී ඇති වූ භූමිකම්පාවකින් ඒවායින් බොහොමයක් විනාශ විය. 1868 අගෝස්තු 16 වන දින ඇති වූ විනාශකාරී භූමිකම්පාවෙන් පසු, 1872 දී නගරය නැවත ජනාවාස කරන ලදී. එහි නවතම අත්තිවාරම් දිනය මත පදනම්ව, ඉබාරා යනු ඉක්වදෝරයේ ලාබාලතම නගරයයි.{{තහවුරු කරන්න|date=November 2009}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2009)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup> [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කා]] පාලක අටහුල්පා, ඉන්කා-කරන්කි හි ඉන්කා ජනාවාසයේ 2 පමණ පමණ උපත ලැබූ බව කියනු ලැබේ. නගරයේ සිට කි.මී.
හෙලඩෝස් ද පයිලා (අතින් සාදන ලද [[Ice cream|අයිස්ක්‍රීම්]] හෝ සෝර්බට් සහ අදටත් වෙළඳපොලේ අලෙවි කෙරේ) ප්‍රථම වරට [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කාන්]] යුගයේදී ඉබාරා හි සාදන ලදී (නමුත් ඉන්කාවරුන් විසින් නොවේ; ස්වදේශික ආදිවාසීන් විසින්), අසල පිහිටි ඉම්බාබුරා ගිනි කන්දෙන් (තවදුරටත් හිමෙන් බැඳී නොමැති) හිම හෝ අයිස් භාවිතා කර ඇත. අයිස් කැබලිවලින් වට වූ විශාල ලෝකඩ පෑන් එකක් භාවිතා කරමින්, විවිධ පලතුරු වල යුෂ කැටි කිරීම සඳහා පෑන් තුළට කලවම් කරනු ලැබේ.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
686r8q1vwnivp0h9hozpp22gbq15p9u
752222
752212
2025-07-01T04:41:40Z
BuddhikaW88
37808
752222
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = ඉබාරා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|0|21|45.64|N|78|07|50.40|W|display=inline,title}}
}}'''ඉබාරා''' ({{IPA|es|iˈβara}} ; සම්පූර්ණ නම '''සැන් මිගෙල් ඩි ඉබාරා''' ; Quechua : Impapura) යනු උතුරු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] නගරයක් වන අතර [[ඉම්බබුරා පළාත, ඉක්වදෝරය|Imbabura පළාතේ]] අගනුවර වේ. එය ඉම්බාබුරා ගිනි කන්ද පාමුල සහ [[Tahuando|ටහුවාන්ඩෝ]] ගඟේ වම් ඉවුරේ පිහිටා ඇත. එය ඉක්වදෝරයේ අගනුවර වන [[ක්විටෝ]] හි ඊසාන දෙසින් පිහිටා ඇත.
== ඉතිහාසය ==
ඉබාරා 1606 දී ක්විටෝහි රාජකීය ප්‍රේක්ෂකයින්ගේ සභාපති මිගෙල් ද ඉබාරාගේ නියෝගය පරිදි ආරම්භ කරන ලදී. නගරයේ සංවර්ධනයට [[පල්ලිය (ගොඩනැගිල්ල)|පල්ලි]] සැලකිය යුතු සංඛ්‍යාවක් ඇතුළුව පොදු ගොඩනැගිලි ක්‍රමානුකූලව ඉදිකිරීම ඇතුළත් වූ නමුත් 1868 දී ඇති වූ භූමිකම්පාවකින් ඒවායින් බොහොමයක් විනාශ විය. 1868 අගෝස්තු 16 වන දින ඇති වූ විනාශකාරී භූමිකම්පාවෙන් පසු, 1872 දී නගරය නැවත ජනාවාස කරන ලදී. එහි නවතම අත්තිවාරම් දිනය මත පදනම්ව, ඉබාරා යනු ඉක්වදෝරයේ ලාබාලතම නගරයයි.{{තහවුරු කරන්න|date=November 2009}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2009)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup> [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කා]] පාලක අටහුල්පා, ඉන්කා-කරන්කි හි ඉන්කා ජනාවාසයේ 2 පමණ පමණ උපත ලැබූ බව කියනු ලැබේ. නගරයේ සිට කි.මී.
හෙලඩෝස් ද පයිලා (අතින් සාදන ලද [[Ice cream|අයිස්ක්‍රීම්]] හෝ සෝර්බට් සහ අදටත් වෙළඳපොලේ අලෙවි කෙරේ) ප්‍රථම වරට [[ඉන්කා ශිෂ්ටාචාරය|ඉන්කාන්]] යුගයේදී ඉබාරා හි සාදන ලදී (නමුත් ඉන්කාවරුන් විසින් නොවේ; ස්වදේශික ආදිවාසීන් විසින්), අසල පිහිටි ඉම්බාබුරා ගිනි කන්දෙන් (තවදුරටත් හිමෙන් බැඳී නොමැති) හිම හෝ අයිස් භාවිතා කර ඇත. අයිස් කැබලිවලින් වට වූ විශාල ලෝකඩ පෑන් එකක් භාවිතා කරමින්, විවිධ පලතුරු වල යුෂ කැටි කිරීම සඳහා පෑන් තුළට කලවම් කරනු ලැබේ.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
o3s9pbo7syn74tme9qgmvk94z6dsim7
රියෝබම්බා, ඉක්වදෝරය
0
182629
752189
2025-07-01T04:29:52Z
BuddhikaW88
37808
Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1294474760|Riobamba]]"
752189
wikitext
text/x-wiki
'''රියෝබම්බා''' ({{IPA|es|rjoˈβamba}}, සම්පූර්ණ නම '''San Pedro de Riobamba''' ; Quechua : ''Rispampa'' ) යනු මධ්‍යම [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[චිම්බෝරාසෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|චිම්බොරාසෝ පළාතේ]] අගනුවර වන අතර එය පිහිටා ඇත්තේ ඇන්ඩීස් හි චම්බෝ ගංගා නිම්නයේ ය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Riobamba, Ecuador – Travel Photos by Galen R Frysinger, Sheboygan, Wisconsin |url=http://www.galenfrysinger.com/riobamba_ecuador.htm |website=www.galenfrysinger.com}}</ref> එය {{cvt|200|km|mi}} පිහිටා ඇත ඉක්වදෝරයේ අගනුවර වන [[ක්විටෝ|ක්විටෝට]] දකුණින් සහ 2,754 ක උන්නතාංශයක පිහිටා ඇත එම්. ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
නගරය වැදගත් කලාපීය ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර ඉක්වදෝරය හරහා දිවෙන පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගයේ නැවතුමකි. Riobamba යනු ඉක්වදෝරයේ සියෙරා කලාපයේ මධ්‍යම කොටසේ විශාලතම නගරවලින් එකකි.
== නම ==
රියෝබම්බා යන නම ලැබී ඇත්තේ "ගංගාව" යන අර්ථය ඇති ස්පාඤ්ඤ වචනය වන ''රියෝ'' සහ "තැනිතලාව" යන අර්ථය ඇති කෙචුවා වචනය ''වන රිස්පම්පා'' යන දෙකෙහි එකතුවෙනි.
== භූගෝලය ==
රියෝබම්බා පිහිටා ඇත්තේ රටේ මධ්‍යයේ සියෙරා කලාපයේ, චිම්බොරාසෝ ගිනි කන්දට ආසන්නයේ ය. ඉක්වදෝරයේ බොහෝ නගරවල මෙන්, රියෝබම්බාහිද වසර පුරා පාහේ නියත උෂ්ණත්වයක් පවතින අතර, වැසි සහ වියළි සමයක් පවතී. එහි උන්නතාංශය (මීටර් 2754) සහ චිම්බොරාසෝට සමීප වීම නගරයට වසර පුරා සිසිල් දේශගුණයක් ලබා දෙන අතර සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 23°C අතර වේ. °C සහ 14 °C.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
bpc3pt0qr76byb3j5p5xzm6gh4a5t90
752190
752189
2025-07-01T04:36:49Z
BuddhikaW88
37808
752190
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = රියෝබම්බා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|01|40|23|S|78|38|54|W|display=inline,title}}
}}
'''රියෝබම්බා''' ({{IPA|es|rjoˈβamba}}, සම්පූර්ණ නම '''San Pedro de Riobamba''' ; Quechua : ''Rispampa'' ) යනු මධ්‍යම [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[චිම්බෝරාසෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|චිම්බොරාසෝ පළාතේ]] අගනුවර වන අතර එය පිහිටා ඇත්තේ ඇන්ඩීස් හි චම්බෝ ගංගා නිම්නයේ ය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Riobamba, Ecuador – Travel Photos by Galen R Frysinger, Sheboygan, Wisconsin |url=http://www.galenfrysinger.com/riobamba_ecuador.htm |website=www.galenfrysinger.com}}</ref> එය {{cvt|200|km|mi}} පිහිටා ඇත ඉක්වදෝරයේ අගනුවර වන [[ක්විටෝ|ක්විටෝට]] දකුණින් සහ 2,754 ක උන්නතාංශයක පිහිටා ඇත එම්. ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
නගරය වැදගත් කලාපීය ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර ඉක්වදෝරය හරහා දිවෙන පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගයේ නැවතුමකි. Riobamba යනු ඉක්වදෝරයේ සියෙරා කලාපයේ මධ්‍යම කොටසේ විශාලතම නගරවලින් එකකි.
== නම ==
රියෝබම්බා යන නම ලැබී ඇත්තේ "ගංගාව" යන අර්ථය ඇති ස්පාඤ්ඤ වචනය වන ''රියෝ'' සහ "තැනිතලාව" යන අර්ථය ඇති කෙචුවා වචනය ''වන රිස්පම්පා'' යන දෙකෙහි එකතුවෙනි.
== භූගෝලය ==
රියෝබම්බා පිහිටා ඇත්තේ රටේ මධ්‍යයේ සියෙරා කලාපයේ, චිම්බොරාසෝ ගිනි කන්දට ආසන්නයේ ය. ඉක්වදෝරයේ බොහෝ නගරවල මෙන්, රියෝබම්බාහිද වසර පුරා පාහේ නියත උෂ්ණත්වයක් පවතින අතර, වැසි සහ වියළි සමයක් පවතී. එහි උන්නතාංශය (මීටර් 2754) සහ චිම්බොරාසෝට සමීප වීම නගරයට වසර පුරා සිසිල් දේශගුණයක් ලබා දෙන අතර සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 23°C අතර වේ. °C සහ 14 °C.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
pc50f0ogbzo5cvwec27eyv1nl2tae3u
752201
752190
2025-07-01T04:38:12Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752201
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = රියෝබම්බා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|01|40|23|S|78|38|54|W|display=inline,title}}
}}
'''රියෝබම්බා''' ({{IPA|es|rjoˈβamba}}, සම්පූර්ණ නම '''San Pedro de Riobamba''' ; Quechua : ''Rispampa'' ) යනු මධ්‍යම [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[චිම්බෝරාසෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|චිම්බොරාසෝ පළාතේ]] අගනුවර වන අතර එය පිහිටා ඇත්තේ ඇන්ඩීස් හි චම්බෝ ගංගා නිම්නයේ ය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Riobamba, Ecuador – Travel Photos by Galen R Frysinger, Sheboygan, Wisconsin |url=http://www.galenfrysinger.com/riobamba_ecuador.htm |website=www.galenfrysinger.com}}</ref> එය {{cvt|200|km|mi}} පිහිටා ඇත ඉක්වදෝරයේ අගනුවර වන [[ක්විටෝ|ක්විටෝට]] දකුණින් සහ 2,754 ක උන්නතාංශයක පිහිටා ඇත එම්. ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
නගරය වැදගත් කලාපීය ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර ඉක්වදෝරය හරහා දිවෙන පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගයේ නැවතුමකි. Riobamba යනු ඉක්වදෝරයේ සියෙරා කලාපයේ මධ්‍යම කොටසේ විශාලතම නගරවලින් එකකි.
== නම ==
රියෝබම්බා යන නම ලැබී ඇත්තේ "ගංගාව" යන අර්ථය ඇති ස්පාඤ්ඤ වචනය වන ''රියෝ'' සහ "තැනිතලාව" යන අර්ථය ඇති කෙචුවා වචනය ''වන රිස්පම්පා'' යන දෙකෙහි එකතුවෙනි.
== භූගෝලය ==
රියෝබම්බා පිහිටා ඇත්තේ රටේ මධ්‍යයේ සියෙරා කලාපයේ, චිම්බොරාසෝ ගිනි කන්දට ආසන්නයේ ය. ඉක්වදෝරයේ බොහෝ නගරවල මෙන්, රියෝබම්බාහිද වසර පුරා පාහේ නියත උෂ්ණත්වයක් පවතින අතර, වැසි සහ වියළි සමයක් පවතී. එහි උන්නතාංශය (මීටර් 2754) සහ චිම්බොරාසෝට සමීප වීම නගරයට වසර පුරා සිසිල් දේශගුණයක් ලබා දෙන අතර සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 23°C අතර වේ. °C සහ 14 °C.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
g5ztlebfcphs0dtb3mjhwek3lhmvckv
752211
752201
2025-07-01T04:39:04Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752211
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = රියෝබම්බා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|01|40|23|S|78|38|54|W|display=inline,title}}
}}
'''රියෝබම්බා''' ({{IPA|es|rjoˈβamba}}, සම්පූර්ණ නම '''San Pedro de Riobamba''' ; Quechua : ''Rispampa'' ) යනු මධ්‍යම [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[චිම්බෝරාසෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|චිම්බොරාසෝ පළාතේ]] අගනුවර වන අතර එය පිහිටා ඇත්තේ ඇන්ඩීස් හි චම්බෝ ගංගා නිම්නයේ ය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Riobamba, Ecuador – Travel Photos by Galen R Frysinger, Sheboygan, Wisconsin |url=http://www.galenfrysinger.com/riobamba_ecuador.htm |website=www.galenfrysinger.com}}</ref> එය {{cvt|200|km|mi}} පිහිටා ඇත ඉක්වදෝරයේ අගනුවර වන [[ක්විටෝ|ක්විටෝට]] දකුණින් සහ 2,754 ක උන්නතාංශයක පිහිටා ඇත එම්. ස්ඩ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස්ෆ් ස්ඩ් ෆ්ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ් ඩ්ස් ෆ්ඩ්ස්ෆ්
නගරය වැදගත් කලාපීය ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර ඉක්වදෝරය හරහා දිවෙන පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගයේ නැවතුමකි. Riobamba යනු ඉක්වදෝරයේ සියෙරා කලාපයේ මධ්‍යම කොටසේ විශාලතම නගරවලින් එකකි.
== නම ==
රියෝබම්බා යන නම ලැබී ඇත්තේ "ගංගාව" යන අර්ථය ඇති ස්පාඤ්ඤ වචනය වන ''රියෝ'' සහ "තැනිතලාව" යන අර්ථය ඇති කෙචුවා වචනය ''වන රිස්පම්පා'' යන දෙකෙහි එකතුවෙනි.
== භූගෝලය ==
රියෝබම්බා පිහිටා ඇත්තේ රටේ මධ්‍යයේ සියෙරා කලාපයේ, චිම්බොරාසෝ ගිනි කන්දට ආසන්නයේ ය. ඉක්වදෝරයේ බොහෝ නගරවල මෙන්, රියෝබම්බාහිද වසර පුරා පාහේ නියත උෂ්ණත්වයක් පවතින අතර, වැසි සහ වියළි සමයක් පවතී. එහි උන්නතාංශය (මීටර් 2754) සහ චිම්බොරාසෝට සමීප වීම නගරයට වසර පුරා සිසිල් දේශගුණයක් ලබා දෙන අතර සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 23°C අතර වේ. °C සහ 14 °C.
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
kn4k7jdi0843zgjb13i2b9t1jr85u5c
752221
752211
2025-07-01T04:40:50Z
BuddhikaW88
37808
752221
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|name = රියෝබම්බා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_mapsize = 300
|coordinates = {{coord|01|40|23|S|78|38|54|W|display=inline,title}}
}}
රෝ ඩි'''රියෝබම්බා''' ({{IPA|es|rjoˈβamba}}, සම්පූර්ණ නම '''සැන් පේද්‍රෝ ඩ් රියෝබම්බා''' ; Quechua : ''Rispampa'' ) යනු මධ්‍යම [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[චිම්බෝරාසෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|චිම්බොරාසෝ පළාතේ]] අගනුවර වන අතර එය පිහිටා ඇත්තේ ඇන්ඩීස් හි චම්බෝ ගංගා නිම්නයේ ය. <ref>{{උපන්‍යාස වෙබ් |title=Riobamba, Ecuador – Travel Photos by Galen R Frysinger, Sheboygan, Wisconsin |url=http://www.galenfrysinger.com/riobamba_ecuador.htm |website=www.galenfrysinger.com}}</ref> එය ඉක්වදෝරයේ අගනුවර වන [[ක්විටෝ|ක්විටෝට]] දකුණින් සහ 2,754 ක උන්නතාංශයක පිහිටා ඇත.
නගරය වැදගත් කලාපීය ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර ඉක්වදෝරය හරහා දිවෙන පෑන්-ඇමරිකානු අධිවේගී මාර්ගයේ නැවතුමකි. රියෝබම්බා යනු ඉක්වදෝරයේ සියෙරා කලාපයේ මධ්‍යම කොටසේ විශාලතම නගරවලින් එකකි.
== නම ==
රියෝබම්බා යන නම ලැබී ඇත්තේ "ගංගාව" යන අර්ථය ඇති ස්පාඤ්ඤ වචනය වන ''රියෝ'' සහ "තැනිතලාව" යන අර්ථය ඇති කෙචුවා වචනය ''වන රිස්පම්පා'' යන දෙකෙහි එකතුවෙනි.
== භූගෝලය ==
රියෝබම්බා පිහිටා ඇත්තේ රටේ මධ්‍යයේ සියෙරා කලාපයේ, චිම්බොරාසෝ ගිනි කන්දට ආසන්නයේ ය. ඉක්වදෝරයේ බොහෝ නගරවල මෙන්, රියෝබම්බාහිද වසර පුරා පාහේ නියත උෂ්ණත්වයක් පවතින අතර, වැසි සහ වියළි සමයක් පවතී. එහි උන්නතාංශය (මීටර් 2754) සහ චිම්බොරාසෝට සමීප වීම නගරයට වසර පුරා සිසිල් දේශගුණයක් ලබා දෙන අතර සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය 23°C වේ.
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
j976a4e8cxy0d2bo9if54mtdq9hd64l
මිලාග්රෝ, ඉක්වදෝරය
0
182630
752228
2025-07-01T04:49:45Z
BuddhikaW88
37808
BuddhikaW88 විසින් [[මිලාග්රෝ, ඉක්වදෝරය]] සිට [[මිලාග්රෝ, ඉක්වදෝරය]] වෙත පිටුව ගෙන යන ලදී: Misspelled title
752228
wikitext
text/x-wiki
#යළියොමුව [[මිලාග්රෝ, ඉක්වදෝරය]]
sdqn2m3q9t7jo1e63ddsoqiw68lm1bk
ටෙනා, ඉක්වදෝරය
0
182631
752234
2025-07-01T05:00:20Z
BuddhikaW88
37808
Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1281250596|Tena, Ecuador]]"
752234
wikitext
text/x-wiki
'''ටෙනා''' ({{IPA|es|ˈtena}} ) යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ඇමසෝන් වැසි වනාන්තරය|ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ]] පිහිටි නගරයකි. එය ටෙනා කැන්ටන්හි ආසනය මෙන්ම [[නාපෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|නාපෝ පළාතේ]] අගනුවර සහ විශාලතම නගරය ද වේ. ටෙනා පිහිටා ඇත්තේ ඉක්වදෝරයේ අගනුවර [[ක්විටෝ|වන ක්විටෝ]] සිට කිලෝමීටර් 195 ක් පමණ දුරිනි. ෆ්ද් ෆ්ද්ෆ්ද් ඩ්ෆ් හ්ෆ්ද්ඩ් ෆ්හ්ෆ්ද් ඩ්ෆ්හ් ෆ්ඩ් හ්ඩ්ෆ්හ් ඩ්ෆ්හ් ෆ්ද් ඩ්ෆ්
== ඉතිහාසය ==
ටෙනා යනු ස්පාඤ්ඤ ගවේෂකයෙකු සහ ජයග්‍රාහකයෙකු වන [[Gil Ramírez Dávalos|ගිල් රමිරෙස් ඩේවාලෝස්]] විසින් ආරම්භ කරන ලද ඉක්වදෝර නගර කිහිපයකින් එකකි. 1556 සිට 1559 දක්වා ක්විටෝහි ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස සේවය කළ ඩාවාලෝස් - [[ක්යුඑන්සා, ඉක්වදෝරය|කුවෙන්කා]] (1557), <ref>{{උපන්‍යාස පොත |last=Vargas |first=José María |author-link=José María Vargas (historian) |url= |title=Gil Ramírez Dávalos: fundador de Cuenca |publisher=Casa de la Cultura Ecuatoriana |year=1957 |isbn= |location=Quito |pages= |language=Spanish |chapter=}}</ref> බේසා (1560) යන නගර ද ආරම්භ කළේය.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2021}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2021)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup> සහ අසෝගස් (1562).{{තහවුරු කරන්න|date=October 2021}}
== භූගෝලය ==
නගර මධ්‍යයේ ටෙනා සහ පැනෝ ගංගා එක්වන ස්ථානයේ ''පාක් ඇමසෝනිකෝ ලා ඉස්ලා'' පිහිටා ඇත්තේ පදික පාලමක් වන ''එල් පුවෙන්ටේ එස්පිරල් ය'' . මෙම අවස්ථාවේදී ගංගා ටෙනා ගඟ බවට පත් වන අතර එය ඉක්මනින්ම [[Misahualli River|මිසාහුආලි]] සමඟ එකතු වී අවසානයේ නාපෝ ගඟට ගලා යයි. මෙතැන් සිට, ඇමසන් ගඟට ගලා ඒම අනුව 11 වන විශාලතම අතු ගංගාව වන නාපෝ, පේරු වෙත නැගෙනහිර දෙසට හමා යයි.
=== දේශගුණය ===
ටෙනා පිහිටා ඇත්තේ මුහුදු මට්ටමේ සිට {{Convert|520|m|ft|-1|disp=or}} උසින් පිහිටි වැසි වනාන්තරයක ය. වසර පුරා වර්ෂාපතනයක් ලැබෙන අතර, වාර්ෂික සාමාන්‍යය {{Convert|4,900|mm|in|-1|disp=or}} .{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = Tena, elevation {{convert|527|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| temperature colour = pastel
| Jan high C = 28.5
| Feb high C = 28.3
| Mar high C = 28.3
| Apr high C = 27.9
| May high C = 27.6
| Jun high C = 27.2
| Jul high C = 27.4
| Aug high C = 28.5
| Sep high C = 29.3
| Oct high C = 29.1
| Nov high C = 28.7
| Dec high C = 29.1
| year high C =
| Jan low C = 18.6
| Feb low C = 18.3
| Mar low C = 18.3
| Apr low C = 18.2
| May low C = 18.4
| Jun low C = 18.0
| Jul low C = 17.8
| Aug low C = 17.9
| Sep low C = 18.5
| Oct low C = 18.6
| Nov low C = 18.6
| Dec low C = 18.5
| year low C =
| rain colour = green
| Jan rain mm = 323.0
| Feb rain mm = 293.0
| Mar rain mm = 389.0
| Apr rain mm = 500.0
| May rain mm = 477.0
| Jun rain mm = 531.0
| Jul rain mm = 498.0
| Aug rain mm = 339.0
| Sep rain mm = 379.0
| Oct rain mm = 435.0
| Nov rain mm = 377.0
| Dec rain mm = 335.0
| Jan humidity = 88
| Feb humidity = 87
| Mar humidity = 88
| Apr humidity = 90
| May humidity = 88
| Jun humidity = 93
| Jul humidity = 89
| Aug humidity = 88
| Sep humidity = 86
| Oct humidity = 87
| Nov humidity = 87
| Dec humidity = 86
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
}}
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
96e5akcbyuov93i55889o2jtruyptxa
752235
752234
2025-07-01T05:01:25Z
BuddhikaW88
37808
752235
wikitext
text/x-wiki
'''ටෙනා''' ({{IPA|es|ˈtena}} ) යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ඇමසෝන් වැසි වනාන්තරය|ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ]] පිහිටි නගරයකි. එය ටෙනා කැන්ටන්හි ආසනය මෙන්ම [[නාපෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|නාපෝ පළාතේ]] අගනුවර සහ විශාලතම නගරය ද වේ. ටෙනා පිහිටා ඇත්තේ ඉක්වදෝරයේ අගනුවර [[ක්විටෝ|වන ක්විටෝ]] සිට කිලෝමීටර් 195 ක් පමණ දුරිනි.
== ඉතිහාසය ==
ටෙනා යනු ස්පාඤ්ඤ ගවේෂකයෙකු සහ ජයග්‍රාහකයෙකු වන [[Gil Ramírez Dávalos|ගිල් රමිරෙස් ඩේවාලෝස්]] විසින් ආරම්භ කරන ලද ඉක්වදෝර නගර කිහිපයකින් එකකි. 1556 සිට 1559 දක්වා ක්විටෝහි ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස සේවය කළ ඩාවාලෝස් - [[ක්යුඑන්සා, ඉක්වදෝරය|කුවෙන්කා]] (1557), <ref>{{උපන්‍යාස පොත |last=Vargas |first=José María |author-link=José María Vargas (historian) |url= |title=Gil Ramírez Dávalos: fundador de Cuenca |publisher=Casa de la Cultura Ecuatoriana |year=1957 |isbn= |location=Quito |pages= |language=Spanish |chapter=}}</ref> බේසා (1560) යන නගර ද ආරම්භ කළේය.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2021}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2021)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup> සහ අසෝගස් (1562).{{තහවුරු කරන්න|date=October 2021}}
== භූගෝලය ==
නගර මධ්‍යයේ ටෙනා සහ පැනෝ ගංගා එක්වන ස්ථානයේ ''පාක් ඇමසෝනිකෝ ලා ඉස්ලා'' පිහිටා ඇත්තේ පදික පාලමක් වන ''එල් පුවෙන්ටේ එස්පිරල් ය'' . මෙම අවස්ථාවේදී ගංගා ටෙනා ගඟ බවට පත් වන අතර එය ඉක්මනින්ම [[Misahualli River|මිසාහුආලි]] සමඟ එකතු වී අවසානයේ නාපෝ ගඟට ගලා යයි. මෙතැන් සිට, ඇමසන් ගඟට ගලා ඒම අනුව 11 වන විශාලතම අතු ගංගාව වන නාපෝ, පේරු වෙත නැගෙනහිර දෙසට හමා යයි.
=== දේශගුණය ===
ටෙනා පිහිටා ඇත්තේ මුහුදු මට්ටමේ සිට {{Convert|520|m|ft|-1|disp=or}} උසින් පිහිටි වැසි වනාන්තරයක ය. වසර පුරා වර්ෂාපතනයක් ලැබෙන අතර, වාර්ෂික සාමාන්‍යය අගල් 190 කි.{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = ටෙනා, උන්නතාංශය {{convert|527|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| temperature colour = pastel
| Jan high C = 28.5
| Feb high C = 28.3
| Mar high C = 28.3
| Apr high C = 27.9
| May high C = 27.6
| Jun high C = 27.2
| Jul high C = 27.4
| Aug high C = 28.5
| Sep high C = 29.3
| Oct high C = 29.1
| Nov high C = 28.7
| Dec high C = 29.1
| year high C =
| Jan low C = 18.6
| Feb low C = 18.3
| Mar low C = 18.3
| Apr low C = 18.2
| May low C = 18.4
| Jun low C = 18.0
| Jul low C = 17.8
| Aug low C = 17.9
| Sep low C = 18.5
| Oct low C = 18.6
| Nov low C = 18.6
| Dec low C = 18.5
| year low C =
| rain colour = green
| Jan rain mm = 323.0
| Feb rain mm = 293.0
| Mar rain mm = 389.0
| Apr rain mm = 500.0
| May rain mm = 477.0
| Jun rain mm = 531.0
| Jul rain mm = 498.0
| Aug rain mm = 339.0
| Sep rain mm = 379.0
| Oct rain mm = 435.0
| Nov rain mm = 377.0
| Dec rain mm = 335.0
| Jan humidity = 88
| Feb humidity = 87
| Mar humidity = 88
| Apr humidity = 90
| May humidity = 88
| Jun humidity = 93
| Jul humidity = 89
| Aug humidity = 88
| Sep humidity = 86
| Oct humidity = 87
| Nov humidity = 87
| Dec humidity = 86
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
| source =
}}
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
8ajiqx14d0ju6xumd0ctqw38e5rzr6z
752236
752235
2025-07-01T05:02:14Z
BuddhikaW88
37808
752236
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|official_name = ටෙනා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_label_position =
|coordinates = {{coord|-0.9890|-77.8159|region:EC|display=inline,title}}
}}'''ටෙනා''' ({{IPA|es|ˈtena}} ) යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ඇමසෝන් වැසි වනාන්තරය|ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ]] පිහිටි නගරයකි. එය ටෙනා කැන්ටන්හි ආසනය මෙන්ම [[නාපෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|නාපෝ පළාතේ]] අගනුවර සහ විශාලතම නගරය ද වේ. ටෙනා පිහිටා ඇත්තේ ඉක්වදෝරයේ අගනුවර [[ක්විටෝ|වන ක්විටෝ]] සිට කිලෝමීටර් 195 ක් පමණ දුරිනි.
== ඉතිහාසය ==
ටෙනා යනු ස්පාඤ්ඤ ගවේෂකයෙකු සහ ජයග්‍රාහකයෙකු වන [[Gil Ramírez Dávalos|ගිල් රමිරෙස් ඩේවාලෝස්]] විසින් ආරම්භ කරන ලද ඉක්වදෝර නගර කිහිපයකින් එකකි. 1556 සිට 1559 දක්වා ක්විටෝහි ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස සේවය කළ ඩාවාලෝස් - [[ක්යුඑන්සා, ඉක්වදෝරය|කුවෙන්කා]] (1557), <ref>{{උපන්‍යාස පොත |last=Vargas |first=José María |author-link=José María Vargas (historian) |url= |title=Gil Ramírez Dávalos: fundador de Cuenca |publisher=Casa de la Cultura Ecuatoriana |year=1957 |isbn= |location=Quito |pages= |language=Spanish |chapter=}}</ref> බේසා (1560) යන නගර ද ආරම්භ කළේය.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2021}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2021)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup> සහ අසෝගස් (1562).{{තහවුරු කරන්න|date=October 2021}}
== භූගෝලය ==
නගර මධ්‍යයේ ටෙනා සහ පැනෝ ගංගා එක්වන ස්ථානයේ ''පාක් ඇමසෝනිකෝ ලා ඉස්ලා'' පිහිටා ඇත්තේ පදික පාලමක් වන ''එල් පුවෙන්ටේ එස්පිරල් ය'' . මෙම අවස්ථාවේදී ගංගා ටෙනා ගඟ බවට පත් වන අතර එය ඉක්මනින්ම [[Misahualli River|මිසාහුආලි]] සමඟ එකතු වී අවසානයේ නාපෝ ගඟට ගලා යයි. මෙතැන් සිට, ඇමසන් ගඟට ගලා ඒම අනුව 11 වන විශාලතම අතු ගංගාව වන නාපෝ, පේරු වෙත නැගෙනහිර දෙසට හමා යයි.
=== දේශගුණය ===
ටෙනා පිහිටා ඇත්තේ මුහුදු මට්ටමේ සිට {{Convert|520|m|ft|-1|disp=or}} උසින් පිහිටි වැසි වනාන්තරයක ය. වසර පුරා වර්ෂාපතනයක් ලැබෙන අතර, වාර්ෂික සාමාන්‍යය අගල් 190 කි.{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = ටෙනා, උන්නතාංශය {{convert|527|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| temperature colour = pastel
| Jan high C = 28.5
| Feb high C = 28.3
| Mar high C = 28.3
| Apr high C = 27.9
| May high C = 27.6
| Jun high C = 27.2
| Jul high C = 27.4
| Aug high C = 28.5
| Sep high C = 29.3
| Oct high C = 29.1
| Nov high C = 28.7
| Dec high C = 29.1
| year high C =
| Jan low C = 18.6
| Feb low C = 18.3
| Mar low C = 18.3
| Apr low C = 18.2
| May low C = 18.4
| Jun low C = 18.0
| Jul low C = 17.8
| Aug low C = 17.9
| Sep low C = 18.5
| Oct low C = 18.6
| Nov low C = 18.6
| Dec low C = 18.5
| year low C =
| rain colour = green
| Jan rain mm = 323.0
| Feb rain mm = 293.0
| Mar rain mm = 389.0
| Apr rain mm = 500.0
| May rain mm = 477.0
| Jun rain mm = 531.0
| Jul rain mm = 498.0
| Aug rain mm = 339.0
| Sep rain mm = 379.0
| Oct rain mm = 435.0
| Nov rain mm = 377.0
| Dec rain mm = 335.0
| Jan humidity = 88
| Feb humidity = 87
| Mar humidity = 88
| Apr humidity = 90
| May humidity = 88
| Jun humidity = 93
| Jul humidity = 89
| Aug humidity = 88
| Sep humidity = 86
| Oct humidity = 87
| Nov humidity = 87
| Dec humidity = 86
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
| source =
}}
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
1avo09vnu28yabha8omg94oop8iqr23
752237
752236
2025-07-01T05:02:30Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752237
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|official_name = ටෙනා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_label_position =
|coordinates = {{coord|-0.9890|-77.8159|region:EC|display=inline,title}}
}}'''ටෙනා''' ({{IPA|es|ˈtena}} ) යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ඇමසෝන් වැසි වනාන්තරය|ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ]] පිහිටි නගරයකි. එය ටෙනා කැන්ටන්හි ආසනය මෙන්ම [[නාපෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|නාපෝ පළාතේ]] අගනුවර සහ විශාලතම නගරය ද වේ. ටෙනා පිහිටා ඇත්තේ ඉක්වදෝරයේ අගනුවර [[ක්විටෝ|වන ක්විටෝ]] සිට කිලෝමීටර් 195 ක් පමණ දුරිනි.
== ඉතිහාසය ==
ටෙනා යනු ස්පාඤ්ඤ ගවේෂකයෙකු සහ ජයග්‍රාහකයෙකු වන [[Gil Ramírez Dávalos|ගිල් රමිරෙස් ඩේවාලෝස්]] විසින් ආරම්භ කරන ලද ඉක්වදෝර නගර කිහිපයකින් එකකි. 1556 සිට 1559 දක්වා ක්විටෝහි ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස සේවය කළ ඩාවාලෝස් - [[ක්යුඑන්සා, ඉක්වදෝරය|කුවෙන්කා]] (1557), <ref>{{උපන්‍යාස පොත |last=Vargas |first=José María |author-link=José María Vargas (historian) |url= |title=Gil Ramírez Dávalos: fundador de Cuenca |publisher=Casa de la Cultura Ecuatoriana |year=1957 |isbn= |location=Quito |pages= |language=Spanish |chapter=}}</ref> බේසා (1560) යන නගර ද ආරම්භ කළේය.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2021}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2021)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup> සහ අසෝගස් (1562).{{තහවුරු කරන්න|date=October 2021}}
== භූගෝලය ==
නගර මධ්‍යයේ ටෙනා සහ පැනෝ ගංගා එක්වන ස්ථානයේ ''පාක් ඇමසෝනිකෝ ලා ඉස්ලා'' පිහිටා ඇත්තේ පදික පාලමක් වන ''එල් පුවෙන්ටේ එස්පිරල් ය'' . මෙම අවස්ථාවේදී ගංගා ටෙනා ගඟ බවට පත් වන අතර එය ඉක්මනින්ම [[Misahualli River|මිසාහුආලි]] සමඟ එකතු වී අවසානයේ නාපෝ ගඟට ගලා යයි. මෙතැන් සිට, ඇමසන් ගඟට ගලා ඒම අනුව 11 වන විශාලතම අතු ගංගාව වන නාපෝ, පේරු වෙත නැගෙනහිර දෙසට හමා යයි.
=== දේශගුණය ===
ටෙනා පිහිටා ඇත්තේ මුහුදු මට්ටමේ සිට {{Convert|520|m|ft|-1|disp=or}} උසින් පිහිටි වැසි වනාන්තරයක ය. වසර පුරා වර්ෂාපතනයක් ලැබෙන අතර, වාර්ෂික සාමාන්‍යය අගල් 190 කි.{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = ටෙනා, උන්නතාංශය {{convert|527|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| temperature colour = pastel
| Jan high C = 28.5
| Feb high C = 28.3
| Mar high C = 28.3
| Apr high C = 27.9
| May high C = 27.6
| Jun high C = 27.2
| Jul high C = 27.4
| Aug high C = 28.5
| Sep high C = 29.3
| Oct high C = 29.1
| Nov high C = 28.7
| Dec high C = 29.1
| year high C =
| Jan low C = 18.6
| Feb low C = 18.3
| Mar low C = 18.3
| Apr low C = 18.2
| May low C = 18.4
| Jun low C = 18.0
| Jul low C = 17.8
| Aug low C = 17.9
| Sep low C = 18.5
| Oct low C = 18.6
| Nov low C = 18.6
| Dec low C = 18.5
| year low C =
| rain colour = green
| Jan rain mm = 323.0
| Feb rain mm = 293.0
| Mar rain mm = 389.0
| Apr rain mm = 500.0
| May rain mm = 477.0
| Jun rain mm = 531.0
| Jul rain mm = 498.0
| Aug rain mm = 339.0
| Sep rain mm = 379.0
| Oct rain mm = 435.0
| Nov rain mm = 377.0
| Dec rain mm = 335.0
| Jan humidity = 88
| Feb humidity = 87
| Mar humidity = 88
| Apr humidity = 90
| May humidity = 88
| Jun humidity = 93
| Jul humidity = 89
| Aug humidity = 88
| Sep humidity = 86
| Oct humidity = 87
| Nov humidity = 87
| Dec humidity = 86
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
| source =
}}
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
1b1g5ol9xgl3fmvrv4pnj0lwmrpuwhu
752238
752237
2025-07-01T05:02:43Z
BuddhikaW88
37808
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752238
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|official_name = ටෙනා
|pushpin_map = Ecuador
|pushpin_label_position =
|coordinates = {{coord|-0.9890|-77.8159|region:EC|display=inline,title}}
}}'''ටෙනා''' ({{IPA|es|ˈtena}} ) යනු [[ඉක්වදෝරය|ඉක්වදෝරයේ]] [[ඇමසෝන් වැසි වනාන්තරය|ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ]] පිහිටි නගරයකි. එය ටෙනා කැන්ටන්හි ආසනය මෙන්ම [[නාපෝ පළාත, ඉක්වදෝරය|නාපෝ පළාතේ]] අගනුවර සහ විශාලතම නගරය ද වේ. ටෙනා පිහිටා ඇත්තේ ඉක්වදෝරයේ අගනුවර [[ක්විටෝ|වන ක්විටෝ]] සිට කිලෝමීටර් 195 ක් පමණ දුරිනි.
== ඉතිහාසය ==
ටෙනා යනු ස්පාඤ්ඤ ගවේෂකයෙකු සහ ජයග්‍රාහකයෙකු වන [[Gil Ramírez Dávalos|ගිල් රමිරෙස් ඩේවාලෝස්]] විසින් ආරම්භ කරන ලද ඉක්වදෝර නගර කිහිපයකින් එකකි. 1556 සිට 1559 දක්වා ක්විටෝහි ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස සේවය කළ ඩාවාලෝස් - [[ක්යුඑන්සා, ඉක්වදෝරය|කුවෙන්කා]] (1557), <ref>{{උපන්‍යාස පොත |last=Vargas |first=José María |author-link=José María Vargas (historian) |url= |title=Gil Ramírez Dávalos: fundador de Cuenca |publisher=Casa de la Cultura Ecuatoriana |year=1957 |isbn= |location=Quito |pages= |language=Spanish |chapter=}}</ref> බේසා (1560) යන නගර ද ආරම්භ කළේය.{{තහවුරු කරන්න|date=October 2021}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[ ''[[විකිපීඩියා:තහවුරු කිරීමක් අවශ්‍යයි|<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2021)">උපුටා දැක්වීම අවශ්‍යයි</span>]]'' ]</sup> සහ අසෝගස් (1562).{{තහවුරු කරන්න|date=October 2021}}
== භූගෝලය ==
නගර මධ්‍යයේ ටෙනා සහ පැනෝ ගංගා එක්වන ස්ථානයේ ''පාක් ඇමසෝනිකෝ ලා ඉස්ලා'' පිහිටා ඇත්තේ පදික පාලමක් වන ''එල් පුවෙන්ටේ එස්පිරල් ය'' . මෙම අවස්ථාවේදී ගංගා ටෙනා ගඟ බවට පත් වන අතර එය ඉක්මනින්ම [[Misahualli River|මිසාහුආලි]] සමඟ එකතු වී අවසානයේ නාපෝ ගඟට ගලා යයි. මෙතැන් සිට, ඇමසන් ගඟට ගලා ඒම අනුව 11 වන විශාලතම අතු ගංගාව වන නාපෝ, පේරු වෙත නැගෙනහිර දෙසට හමා යයි.
=== දේශගුණය ===
ටෙනා පිහිටා ඇත්තේ මුහුදු මට්ටමේ සිට {{Convert|520|m|ft|-1|disp=or}} උසින් පිහිටි වැසි වනාන්තරයක ය. වසර පුරා වර්ෂාපතනයක් ලැබෙන අතර, වාර්ෂික සාමාන්‍යය අගල් 190 කි.{{Weather box
| width = auto
| metric first = y
| single line = y
| collapsed = Y
| location = ටෙනා, උන්නතාංශය {{convert|527|m|ft|abbr=on}}, (1971–2000)
| temperature colour = pastel
| Jan high C = 28.5
| Feb high C = 28.3
| Mar high C = 28.3
| Apr high C = 27.9
| May high C = 27.6
| Jun high C = 27.2
| Jul high C = 27.4
| Aug high C = 28.5
| Sep high C = 29.3
| Oct high C = 29.1
| Nov high C = 28.7
| Dec high C = 29.1
| year high C =
| Jan low C = 18.6
| Feb low C = 18.3
| Mar low C = 18.3
| Apr low C = 18.2
| May low C = 18.4
| Jun low C = 18.0
| Jul low C = 17.8
| Aug low C = 17.9
| Sep low C = 18.5
| Oct low C = 18.6
| Nov low C = 18.6
| Dec low C = 18.5
| year low C =
| rain colour = green
| Jan rain mm = 323.0
| Feb rain mm = 293.0
| Mar rain mm = 389.0
| Apr rain mm = 500.0
| May rain mm = 477.0
| Jun rain mm = 531.0
| Jul rain mm = 498.0
| Aug rain mm = 339.0
| Sep rain mm = 379.0
| Oct rain mm = 435.0
| Nov rain mm = 377.0
| Dec rain mm = 335.0
| Jan humidity = 88
| Feb humidity = 87
| Mar humidity = 88
| Apr humidity = 90
| May humidity = 88
| Jun humidity = 93
| Jul humidity = 89
| Aug humidity = 88
| Sep humidity = 86
| Oct humidity = 87
| Nov humidity = 87
| Dec humidity = 86
| year humidity =
| source 1 = FAO<ref name=FAO>{{cite web
| url = https://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat/en/
| title = CLIMWAT climatic database
| publisher= Food and Agriculture Organization of United Nations
| access-date = 20 June 2024}}</ref>
| source =
}}
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ස්පාඤ්ඤ-භාෂා මූලාශ්‍ර සහිත ලිපි (es)]]
[[ප්‍රවර්ගය:Coordinates on Wikidata]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරය]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉක්වදෝරයේ නගර]]
07muz1hrq7w0vtfw8fsaj5b7r3wiupr
ගයනාවේ ඉතිහාසය
0
182632
752253
2025-07-01T05:55:15Z
BuddhikaW88
37808
' == History == {{Main|History of Guyana}} {{stack|[[File:Essequibo River in 1826 Río Esequibo en 1826 Gran Colombia and British Guiana.jpg|thumb|A map of Dutch and British Guiana in 1826]]}} === Before colonisation === What is now Guyana has been inhabited for millennia.<ref>{{Cite web |title=#DiscoverGuyana: Indigenous Peoples in Guyana {{pipe}} Loop Caribbean News |url=https://caribbean.loopnews.com/content/discov...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි
752253
wikitext
text/x-wiki
== History ==
{{Main|History of Guyana}}
{{stack|[[File:Essequibo River in 1826 Río Esequibo en 1826 Gran Colombia and British Guiana.jpg|thumb|A map of Dutch and British Guiana in 1826]]}}
=== Before colonisation ===
What is now Guyana has been inhabited for millennia.<ref>{{Cite web |title=#DiscoverGuyana: Indigenous Peoples in Guyana {{pipe}} Loop Caribbean News |url=https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023001/https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |archive-date=28 June 2024 |access-date=18 September 2023 |website=Loop News}}</ref> Nine [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|indigenous]] tribes reside in Guyana: the [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Macushi_people|Macushi]], [[:en:Patamona_people|Patamona]], [[:en:Lokono|Lokono]], [[:en:Kalina_people|Kalina]], [[:en:Wapishana_people|Wapishana]], [[:en:Pemon_people|Pemon]], [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], and [[:en:Warao_people|Warao]]. Many of these peoples practised [[:en:Shifting_agriculture|shifting agriculture]] alongside [[:en:Hunting|hunting]]. Historians speculate that the Arawaks and Caribs originated in the South American hinterland and migrated northward, first to the present-day Guianas and then to the Caribbean islands. The Arawak, mainly cultivators, hunters, and fishermen, migrated to the Caribbean islands before the Carib and settled throughout the region.<ref>{{cite web |title=Ministry of Amerindian Affairs – Georgetown, Guyana |url=http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130602173603/http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |archive-date=2 June 2013 |access-date=30 March 2014 |publisher=Amerindian.gov.gy}}</ref>
=== Colonial period ===
Although [[:en:Christopher_Columbus|Christopher Columbus]] was the first European to sight Guyana during his third voyage (in 1498), and Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] wrote an account in 1596, the [[:en:Dutch_Republic|Dutch]] were the first Europeans to establish colonies: [[:en:Pomeroon_(colony)|Pomeroon]] (1581), [[:en:Essequibo_(colony)|Essequibo]] (1616), [[:en:Berbice|Berbice]] (1627), and [[:en:Demerara|Demerara]] (1752). After France invaded the Dutch Republic ([[:en:Batavian_Republic|1795]]), the [[:en:Kingdom_of_Great_Britain|British]] assumed control in 1796, with the Dutch and British signing the [[:en:Anglo-Dutch_Treaty_of_1814|Anglo-Dutch Treaty of 1814]] in London that ceded [[:en:Demerara-Essequibo|Demerara-Essequibo]] and Berbice to Britain.<ref>{{cite web |title=South America 1744–1817 by Sanderson Beck |url=http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170101025206/http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |archive-date=1 January 2017 |access-date=24 October 2016}}</ref>
In 1831, the united colonies of Demerara-Essequibo and separate colony of Berbice together became a single British colony known as [[:en:British_Guiana|British Guiana]].<ref>{{Cite web |date=2025-03-11 |title=Guyana - Colonialism, Independence, Culture {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/place/Guyana/History |access-date=2025-03-13 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref>
{{stack|[[File:Boundary lines of British Guiana 1896.jpg|thumb|Map of [[British Guiana]] from 1896]]}}
Since its independence in 1824, Venezuela has claimed the area of land to the west of the [[:en:Essequibo_River|Essequibo River]]. [[:en:Simón_Bolívar|Simón Bolívar]] wrote to the British government warning against the Berbice and Demerara settlers settling on land which the Venezuelans, as assumed heirs of Spanish claims on the area dating to the 16th century, claimed was theirs. In 1899, an international tribunal ruled that the land belonged to Great Britain. From the [[:en:Anglo-Dutch_Treaty_of_1814|Anglo-Dutch Treaty of 1814]], the British inherited [[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch territory]] which included lands between the [[:en:Orinoco_river|Orinoco]] and [[:en:Courantyne_River|Courantyne]] rivers. Dutch sovereignty over these settlements was recognised in 1648 by Spain with the [[:en:Peace_of_Münster|Peace of Münster]], which stated under Article 5 that the Dutch would retain all of the "lordships, cities, castles, fortresses, trades and lands in the... West Indies"<ref name="guyanachronicle">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|title=Facts and Timelines of Guyana, Venezuela Controversy.|date=2020-12-19|work=Guyana Chronicle.|access-date=2023-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20231202154930/https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|archive-date=2 December 2023|url-status=live}}</ref> under their possession at the time. However, the treaty did not specify the boundary between [[:en:Spanish_Guiana|Spanish Guiana]] and [[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch Guiana]].
=== Independence ===
Guyana achieved independence from the United Kingdom as a dominion on 26 May 1966 and became a republic on 23 February 1970, remaining a member of the [[:en:Commonwealth_of_Nations|Commonwealth]].<ref>{{Cite journal|last=Hope|first=Kempe Ronald|date=1985|title=Electoral politics and political development in post-independence Guyana|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0261379485900319|journal=Electoral Studies|volume=4|issue=1|pages=57–68|doi=10.1016/0261-3794(85)90031-9|issn=0261-3794|url-access=subscription}}</ref> Shortly after independence, [[:en:Venezuela|Venezuela]] began to take diplomatic, economic, and military action against Guyana to enforce its [[:en:Guyana–Venezuela_territorial_dispute|territorial claim to the Essequibo region]].<ref name=":56">{{Cite journal|last=Ince|first=Basil A.|date=1970|title=The Venezuela-Guyana Boundary Dispute in the United Nations|journal=Caribbean Studies|volume=9|issue=4|pages=5–26}}</ref> Five months after Guyana's independence, in October 1966, Venezuelan troops crossed the international border and seized [[:en:Ankoko_Island|Ankoko Island]] which has been under occupation ever since.<ref>{{Cite web |date=6 April 2018 |title=Guyana wants ICJ to order Venezuela off Ankoko |url=http://guyanachronicle.com/2018/04/06/guyana-wants-icj-to-order-venezuela-off-ankoko |access-date=2020-01-17 |website=The Guyana Chronicle}}</ref> Venezuelan troops quickly made military installations and an airstrip.<ref>{{Cite book |last=Hopkins |first=Jack W. |title=Latin America and Caribbean Contemporary Record: 1982-1983, Volume 2 |publisher=Holmes & Meier Publishers |year=1984 |isbn=9780841909618}}</ref>
Following independence, [[:en:Forbes_Burnham|Forbes Burnham]] of the [[:en:People's_National_Congress_Reform|People's National Congress Reform]] rose to power, quickly becoming a repressive authoritarian leader.<ref name="bulkan2021">{{cite journal|last1=Bulkan|first1=Arif|last2=Trotz|first2=Alissa|date=2021|title=Oil Fuels Guyana's Internecine Conflict|journal=[[Current History]]|volume=120|issue=823|pages=71–77|doi=10.1525/curh.2021.120.823.71|issn=0011-3530|doi-access=free}}</ref> Politics became divided on race with the Afro-Guyanese supporting Burnham's [[:en:People's_National_Congress_Reform|People's National Congress]] and the Indo-Guyanese supporting [[:en:Cheddi_Jagan|Jagan]]'s [[:en:People's_Progressive_Party/Civic|People's Progressive Party]], in what became known as ''aapan [[:en:Jāti|jaat]]'' politics, loosely translated from [[:en:Caribbean_Hindustani#Guyanese_Hindustani|Guyanese Hindustani]] as "for your own kind".
Guyana was elected three times as a member of the [[:en:UN_Security_Council|UN Security Council]] in 1975–76, 1982–83 and 2024–25.
In 1978, a total of 918 people died at the [[:en:Jonestown|Jonestown mass murder-suicide]] led by American cult leader [[:en:Jim_Jones|Jim Jones]] at a remote settlement in northwest Guyana.<ref>{{Cite web |title=Inside the Jonestown massacre - CNN.com |url=https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927223540/https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |archive-date=27 September 2022 |access-date=2022-09-27 |website=CNN}}</ref>
Former U.S. President [[:en:Jimmy_Carter|Jimmy Carter]] visited Guyana to lobby for the resumption of free elections. On 5 October 1992, a new National Assembly and regional councils were elected in the first Guyanese election since 1964 to be internationally recognised as free and fair. [[:en:Cheddi_Jagan|Cheddi Jagan]] of the PPP was elected and sworn in as president on 9 October 1992.<ref name="ciawfguy">{{cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619025448/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=19 June 2023 |access-date=12 July 2023 |website=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]]}}</ref><ref name="bulkan2021" /> This reversed the monopoly that Afro-Guyanese traditionally had over Guyanese politics. The poll was marred by violence however.
In May 2008, President [[:en:Bharrat_Jagdeo|Bharrat Jagdeo]] was a signatory to the [[:en:UNASUR_Constitutive_Treaty|UNASUR Constitutive Treaty]] of the Union of South American Nations. The Guyanese government officially ratified the treaty in 2010.<ref>{{Cite web |date=9 December 2016 |title=UNASUR indifference to Guyana |url=https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417173233/https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |archive-date=17 April 2021 |access-date=2 April 2021 |website=Guyana Chronicle}}</ref>
In March 2020, President [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] narrowly lost the [[:en:2020_Guyanese_general_election|snap elections]], following Granger's government loss of a vote of no confidence back in 2018. Granger refused to accept the results, but eventually five months later, [[:en:Irfaan_Ali|Irfaan Ali]] of the [[:en:People's_Progressive_Party/Civic|People's Progressive Party/Civic]] was sworn in as the new president because of allegations of fraud and irregularities.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref>
The [[:en:National_Trust_of_Guyana|National Trust of Guyana]] has designated nine historic sites as national monuments.<ref>{{Cite web |title=National Trust of Guyana |url=https://dutchculture.nl/en/location/national-trust-guyana |access-date=2025-02-28 |website=dutchculture.nl |language=en}}</ref>
A [[:en:2023_Venezuelan_referendum|referendum in neighbouring Venezuela]] was held in December 2023 on the annexation of the [[:en:Guyana–Venezuela_territorial_dispute|disputed Essequibo region]], which lies entirely in the territory of Guyana.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|title=Venezuela sets referendum date on territory dispute with Guyana|date=2023-10-20|work=Reuters|access-date=2023-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20231107045924/https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|archive-date=7 November 2023|language=en|url-status=live}}</ref> The vote passed with a 95% majority, but with a low turnout, with analysts stating Maduro's government had falsified the results.<ref>{{citation|author=Luke Taylor|title=Maduro vote to claim Guyana's territory backfires as Venezuelans stay home|date=4 December 2023|url=https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|newspaper=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20231205053546/https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|access-date=5 December 2023|archive-date=5 December 2023|url-status=live}}</ref> This came at the same time as a [[:en:2023_Guyana–Venezuela_crisis|Venezuelan military buildup]] on the Guyanese border, sparking concerns of war between the two states.
== යොමු කිරීම් ==
424s7b1f34p3lnhu2a4f6tnh59e75gb
752254
752253
2025-07-01T05:56:24Z
BuddhikaW88
37808
752254
wikitext
text/x-wiki
{{stack|[[File:Essequibo River in 1826 Río Esequibo en 1826 Gran Colombia and British Guiana.jpg|thumb|1826 දී ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ සිතියමක්]]}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
What is now Guyana has been inhabited for millennia.<ref>{{Cite web |title=#DiscoverGuyana: Indigenous Peoples in Guyana {{pipe}} Loop Caribbean News |url=https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023001/https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |archive-date=28 June 2024 |access-date=18 September 2023 |website=Loop News}}</ref> Nine [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|indigenous]] tribes reside in Guyana: the [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Macushi_people|Macushi]], [[:en:Patamona_people|Patamona]], [[:en:Lokono|Lokono]], [[:en:Kalina_people|Kalina]], [[:en:Wapishana_people|Wapishana]], [[:en:Pemon_people|Pemon]], [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], and [[:en:Warao_people|Warao]]. Many of these peoples practised [[:en:Shifting_agriculture|shifting agriculture]] alongside [[:en:Hunting|hunting]]. Historians speculate that the Arawaks and Caribs originated in the South American hinterland and migrated northward, first to the present-day Guianas and then to the Caribbean islands. The Arawak, mainly cultivators, hunters, and fishermen, migrated to the Caribbean islands before the Carib and settled throughout the region.<ref>{{cite web |title=Ministry of Amerindian Affairs – Georgetown, Guyana |url=http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130602173603/http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |archive-date=2 June 2013 |access-date=30 March 2014 |publisher=Amerindian.gov.gy}}</ref>
=== යටත් විජිත සමය ===
Although [[:en:Christopher_Columbus|Christopher Columbus]] was the first European to sight Guyana during his third voyage (in 1498), and Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] wrote an account in 1596, the [[:en:Dutch_Republic|Dutch]] were the first Europeans to establish colonies: [[:en:Pomeroon_(colony)|Pomeroon]] (1581), [[:en:Essequibo_(colony)|Essequibo]] (1616), [[:en:Berbice|Berbice]] (1627), and [[:en:Demerara|Demerara]] (1752). After France invaded the Dutch Republic ([[:en:Batavian_Republic|1795]]), the [[:en:Kingdom_of_Great_Britain|British]] assumed control in 1796, with the Dutch and British signing the [[:en:Anglo-Dutch_Treaty_of_1814|Anglo-Dutch Treaty of 1814]] in London that ceded [[:en:Demerara-Essequibo|Demerara-Essequibo]] and Berbice to Britain.<ref>{{cite web |title=South America 1744–1817 by Sanderson Beck |url=http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170101025206/http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |archive-date=1 January 2017 |access-date=24 October 2016}}</ref>
In 1831, the united colonies of Demerara-Essequibo and separate colony of Berbice together became a single British colony known as [[:en:British_Guiana|British Guiana]].<ref>{{Cite web |date=2025-03-11 |title=Guyana - Colonialism, Independence, Culture {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/place/Guyana/History |access-date=2025-03-13 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref>
{{stack|[[File:Boundary lines of British Guiana 1896.jpg|thumb|1896 සිට [[බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව]] සිතියම]]}}
Since its independence in 1824, Venezuela has claimed the area of land to the west of the [[:en:Essequibo_River|Essequibo River]]. [[:en:Simón_Bolívar|Simón Bolívar]] wrote to the British government warning against the Berbice and Demerara settlers settling on land which the Venezuelans, as assumed heirs of Spanish claims on the area dating to the 16th century, claimed was theirs. In 1899, an international tribunal ruled that the land belonged to Great Britain. From the [[:en:Anglo-Dutch_Treaty_of_1814|Anglo-Dutch Treaty of 1814]], the British inherited [[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch territory]] which included lands between the [[:en:Orinoco_river|Orinoco]] and [[:en:Courantyne_River|Courantyne]] rivers. Dutch sovereignty over these settlements was recognised in 1648 by Spain with the [[:en:Peace_of_Münster|Peace of Münster]], which stated under Article 5 that the Dutch would retain all of the "lordships, cities, castles, fortresses, trades and lands in the... West Indies"<ref name="guyanachronicle">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|title=Facts and Timelines of Guyana, Venezuela Controversy.|date=2020-12-19|work=Guyana Chronicle.|access-date=2023-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20231202154930/https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|archive-date=2 December 2023|url-status=live}}</ref> under their possession at the time. However, the treaty did not specify the boundary between [[:en:Spanish_Guiana|Spanish Guiana]] and [[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch Guiana]].
=== නිදහස ===
Guyana achieved independence from the United Kingdom as a dominion on 26 May 1966 and became a republic on 23 February 1970, remaining a member of the [[:en:Commonwealth_of_Nations|Commonwealth]].<ref>{{Cite journal|last=Hope|first=Kempe Ronald|date=1985|title=Electoral politics and political development in post-independence Guyana|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0261379485900319|journal=Electoral Studies|volume=4|issue=1|pages=57–68|doi=10.1016/0261-3794(85)90031-9|issn=0261-3794|url-access=subscription}}</ref> Shortly after independence, [[:en:Venezuela|Venezuela]] began to take diplomatic, economic, and military action against Guyana to enforce its [[:en:Guyana–Venezuela_territorial_dispute|territorial claim to the Essequibo region]].<ref name=":56">{{Cite journal|last=Ince|first=Basil A.|date=1970|title=The Venezuela-Guyana Boundary Dispute in the United Nations|journal=Caribbean Studies|volume=9|issue=4|pages=5–26}}</ref> Five months after Guyana's independence, in October 1966, Venezuelan troops crossed the international border and seized [[:en:Ankoko_Island|Ankoko Island]] which has been under occupation ever since.<ref>{{Cite web |date=6 April 2018 |title=Guyana wants ICJ to order Venezuela off Ankoko |url=http://guyanachronicle.com/2018/04/06/guyana-wants-icj-to-order-venezuela-off-ankoko |access-date=2020-01-17 |website=The Guyana Chronicle}}</ref> Venezuelan troops quickly made military installations and an airstrip.<ref>{{Cite book |last=Hopkins |first=Jack W. |title=Latin America and Caribbean Contemporary Record: 1982-1983, Volume 2 |publisher=Holmes & Meier Publishers |year=1984 |isbn=9780841909618}}</ref>
Following independence, [[:en:Forbes_Burnham|Forbes Burnham]] of the [[:en:People's_National_Congress_Reform|People's National Congress Reform]] rose to power, quickly becoming a repressive authoritarian leader.<ref name="bulkan2021">{{cite journal|last1=Bulkan|first1=Arif|last2=Trotz|first2=Alissa|date=2021|title=Oil Fuels Guyana's Internecine Conflict|journal=[[Current History]]|volume=120|issue=823|pages=71–77|doi=10.1525/curh.2021.120.823.71|issn=0011-3530|doi-access=free}}</ref> Politics became divided on race with the Afro-Guyanese supporting Burnham's [[:en:People's_National_Congress_Reform|People's National Congress]] and the Indo-Guyanese supporting [[:en:Cheddi_Jagan|Jagan]]'s [[:en:People's_Progressive_Party/Civic|People's Progressive Party]], in what became known as ''aapan [[:en:Jāti|jaat]]'' politics, loosely translated from [[:en:Caribbean_Hindustani#Guyanese_Hindustani|Guyanese Hindustani]] as "for your own kind".
Guyana was elected three times as a member of the [[:en:UN_Security_Council|UN Security Council]] in 1975–76, 1982–83 and 2024–25.
In 1978, a total of 918 people died at the [[:en:Jonestown|Jonestown mass murder-suicide]] led by American cult leader [[:en:Jim_Jones|Jim Jones]] at a remote settlement in northwest Guyana.<ref>{{Cite web |title=Inside the Jonestown massacre - CNN.com |url=https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927223540/https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |archive-date=27 September 2022 |access-date=2022-09-27 |website=CNN}}</ref>
Former U.S. President [[:en:Jimmy_Carter|Jimmy Carter]] visited Guyana to lobby for the resumption of free elections. On 5 October 1992, a new National Assembly and regional councils were elected in the first Guyanese election since 1964 to be internationally recognised as free and fair. [[:en:Cheddi_Jagan|Cheddi Jagan]] of the PPP was elected and sworn in as president on 9 October 1992.<ref name="ciawfguy">{{cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619025448/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=19 June 2023 |access-date=12 July 2023 |website=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]]}}</ref><ref name="bulkan2021" /> This reversed the monopoly that Afro-Guyanese traditionally had over Guyanese politics. The poll was marred by violence however.
In May 2008, President [[:en:Bharrat_Jagdeo|Bharrat Jagdeo]] was a signatory to the [[:en:UNASUR_Constitutive_Treaty|UNASUR Constitutive Treaty]] of the Union of South American Nations. The Guyanese government officially ratified the treaty in 2010.<ref>{{Cite web |date=9 December 2016 |title=UNASUR indifference to Guyana |url=https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417173233/https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |archive-date=17 April 2021 |access-date=2 April 2021 |website=Guyana Chronicle}}</ref>
In March 2020, President [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] narrowly lost the [[:en:2020_Guyanese_general_election|snap elections]], following Granger's government loss of a vote of no confidence back in 2018. Granger refused to accept the results, but eventually five months later, [[:en:Irfaan_Ali|Irfaan Ali]] of the [[:en:People's_Progressive_Party/Civic|People's Progressive Party/Civic]] was sworn in as the new president because of allegations of fraud and irregularities.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref>
The [[:en:National_Trust_of_Guyana|National Trust of Guyana]] has designated nine historic sites as national monuments.<ref>{{Cite web |title=National Trust of Guyana |url=https://dutchculture.nl/en/location/national-trust-guyana |access-date=2025-02-28 |website=dutchculture.nl |language=en}}</ref>
A [[:en:2023_Venezuelan_referendum|referendum in neighbouring Venezuela]] was held in December 2023 on the annexation of the [[:en:Guyana–Venezuela_territorial_dispute|disputed Essequibo region]], which lies entirely in the territory of Guyana.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|title=Venezuela sets referendum date on territory dispute with Guyana|date=2023-10-20|work=Reuters|access-date=2023-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20231107045924/https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|archive-date=7 November 2023|language=en|url-status=live}}</ref> The vote passed with a 95% majority, but with a low turnout, with analysts stating Maduro's government had falsified the results.<ref>{{citation|author=Luke Taylor|title=Maduro vote to claim Guyana's territory backfires as Venezuelans stay home|date=4 December 2023|url=https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|newspaper=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20231205053546/https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|access-date=5 December 2023|archive-date=5 December 2023|url-status=live}}</ref> This came at the same time as a [[:en:2023_Guyana–Venezuela_crisis|Venezuelan military buildup]] on the Guyanese border, sparking concerns of war between the two states.
== යොමු කිරීම් ==
95jztdo8ah48j4tcd83afkqgtq7xczr
752255
752254
2025-07-01T06:20:30Z
BuddhikaW88
37808
752255
wikitext
text/x-wiki
{{stack|[[File:Essequibo River in 1826 Río Esequibo en 1826 Gran Colombia and British Guiana.jpg|thumb|1826 දී ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ සිතියමක්]]}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
What is now Guyana has been inhabited for millennia.<ref>{{Cite web |title=#DiscoverGuyana: Indigenous Peoples in Guyana {{pipe}} Loop Caribbean News |url=https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023001/https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |archive-date=28 June 2024 |access-date=18 September 2023 |website=Loop News}}</ref> Nine [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|indigenous]] tribes reside in Guyana: the [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Macushi_people|Macushi]], [[:en:Patamona_people|Patamona]], [[:en:Lokono|Lokono]], [[:en:Kalina_people|Kalina]], [[:en:Wapishana_people|Wapishana]], [[:en:Pemon_people|Pemon]], [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], and [[:en:Warao_people|Warao]]. Many of these peoples practised [[:en:Shifting_agriculture|shifting agriculture]] alongside [[:en:Hunting|hunting]]. Historians speculate that the Arawaks and Caribs originated in the South American hinterland and migrated northward, first to the present-day Guianas and then to the Caribbean islands. The Arawak, mainly cultivators, hunters, and fishermen, migrated to the Caribbean islands before the Carib and settled throughout the region.<ref>{{cite web |title=Ministry of Amerindian Affairs – Georgetown, Guyana |url=http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130602173603/http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |archive-date=2 June 2013 |access-date=30 March 2014 |publisher=Amerindian.gov.gy}}</ref>
වර්තමාන ගයනාව ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය සහස්‍ර ගණනාවක් තිස්සේ ජනාවාස වී ඇත.[1] ගයනාහි ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. මෙම ජනයාගෙන් බොහෝ දෙනෙක් දඩයම් කිරීම සමඟ කෘෂිකර්මාන්තය මාරු කළහ. ඉතිහාසඥයින් අනුමාන කරන්නේ අරවාක් සහ කැරිබ්වරු දකුණු ඇමරිකානු අභ්‍යන්තර ප්‍රදේශයෙන් ආරම්භ වී උතුරු දෙසට සංක්‍රමණය වූ බවත්, පළමුව වර්තමාන ගයනා වෙත සහ පසුව කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වූ බවත්ය. ප්‍රධාන වශයෙන් වගාකරුවන්, දඩයම්කරුවන් සහ ධීවරයින් වන අරවාක්වරු කැරිබ්වරුන්ට පෙර කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වී කලාපය පුරා පදිංචි වූහ.[2]
යටත් විජිත කාලය
නිදහස
=== යටත් විජිත සමය ===
Although [[:en:Christopher_Columbus|Christopher Columbus]] was the first European to sight Guyana during his third voyage (in 1498), and Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] wrote an account in 1596, the [[:en:Dutch_Republic|Dutch]] were the first Europeans to establish colonies: [[:en:Pomeroon_(colony)|Pomeroon]] (1581), [[:en:Essequibo_(colony)|Essequibo]] (1616), [[:en:Berbice|Berbice]] (1627), and [[:en:Demerara|Demerara]] (1752). After France invaded the Dutch Republic ([[:en:Batavian_Republic|1795]]), the [[:en:Kingdom_of_Great_Britain|British]] assumed control in 1796, with the Dutch and British signing the [[:en:Anglo-Dutch_Treaty_of_1814|Anglo-Dutch Treaty of 1814]] in London that ceded [[:en:Demerara-Essequibo|Demerara-Essequibo]] and Berbice to Britain.<ref>{{cite web |title=South America 1744–1817 by Sanderson Beck |url=http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170101025206/http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |archive-date=1 January 2017 |access-date=24 October 2016}}</ref>
In 1831, the united colonies of Demerara-Essequibo and separate colony of Berbice together became a single British colony known as [[:en:British_Guiana|British Guiana]].<ref>{{Cite web |date=2025-03-11 |title=Guyana - Colonialism, Independence, Culture {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/place/Guyana/History |access-date=2025-03-13 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref>
ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් ඔහුගේ තුන්වන මුහුදු ගමනේදී (1498 දී) ගයනාව දුටු පළමු යුරෝපීයයා වුවද, සර් වෝල්ටර් රැලී 1596 දී වාර්තාවක් ලිවුවද, යටත් විජිත පිහිටුවූ පළමු යුරෝපීයයන් වූයේ ලන්දේසීන් ය: පොමරූන් (1581), එසෙක්විබෝ (1616), බර්බිස් (1627) සහ ඩෙමෙරාරා (1752). ප්‍රංශය ලන්දේසි ජනරජය ආක්‍රමණය කිරීමෙන් පසු (1795), බ්‍රිතාන්‍යයන් 1796 දී පාලනය භාර ගත් අතර, ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍යයන් 1814 දී ලන්ඩනයේදී ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුම අත්සන් කළ අතර එමඟින් ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ සහ බර්බිස් බ්‍රිතාන්‍යයට පවරා දෙන ලදී.[3]
1831 දී, ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ හි එක්සත් යටත් විජිත සහ බර්බිස් හි වෙනම යටත් විජිත එක්ව බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස හැඳින්වෙන තනි බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක් බවට පත්විය.[4]{{stack|[[File:Boundary lines of British Guiana 1896.jpg|thumb|1896 සිට [[බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව]] සිතියම]]}}
Since its independence in 1824, Venezuela has claimed the area of land to the west of the [[:en:Essequibo_River|Essequibo River]]. [[:en:Simón_Bolívar|Simón Bolívar]] wrote to the British government warning against the Berbice and Demerara settlers settling on land which the Venezuelans, as assumed heirs of Spanish claims on the area dating to the 16th century, claimed was theirs. In 1899, an international tribunal ruled that the land belonged to Great Britain. From the [[:en:Anglo-Dutch_Treaty_of_1814|Anglo-Dutch Treaty of 1814]], the British inherited [[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch territory]] which included lands between the [[:en:Orinoco_river|Orinoco]] and [[:en:Courantyne_River|Courantyne]] rivers. Dutch sovereignty over these settlements was recognised in 1648 by Spain with the [[:en:Peace_of_Münster|Peace of Münster]], which stated under Article 5 that the Dutch would retain all of the "lordships, cities, castles, fortresses, trades and lands in the... West Indies"<ref name="guyanachronicle">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|title=Facts and Timelines of Guyana, Venezuela Controversy.|date=2020-12-19|work=Guyana Chronicle.|access-date=2023-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20231202154930/https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|archive-date=2 December 2023|url-status=live}}</ref> under their possession at the time. However, the treaty did not specify the boundary between [[:en:Spanish_Guiana|Spanish Guiana]] and [[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch Guiana]].
1824 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියා ඇත. 16 වන සියවස දක්වා දිවෙන ප්‍රදේශයේ ස්පාඤ්ඤ හිමිකම් පෑමේ උරුමක්කාරයන් ලෙස උපකල්පනය කරන ලද වෙනිසියුලානුවන් තම යැයි කියා සිටි ඉඩම්වල පදිංචි වන බර්බිස් සහ ඩෙමරාරා පදිංචිකරුවන්ට එරෙහිව සයිමන් බොලිවර් බ්‍රිතාන්‍ය රජයට අනතුරු අඟවමින් ලිවීය. 1899 දී ජාත්‍යන්තර විනිශ්චය සභාවක් විසින් මෙම ඉඩම මහා බ්‍රිතාන්‍යයට අයත් බව තීන්දු කරන ලදී. 1814 ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුමෙන්, බ්‍රිතාන්‍යයන්ට ඔරිනෝකෝ සහ කුරන්ටයින් ගංගා අතර ඉඩම් ඇතුළත් ලන්දේසි භූමිය උරුම විය. 1648 දී ස්පාඤ්ඤය විසින් මෙම ජනාවාස කෙරෙහි ලන්දේසි ස්වෛරීභාවය පිළිගනු ලැබූ අතර, එහි 5 වන වගන්තිය යටතේ ලන්දේසීන් විසින් "බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වල සියලුම අධිපතීන්, නගර, මාලිගා, බලකොටු, වෙළඳාම් සහ ඉඩම්" [5] ඔවුන් යටතේ තබා ගන්නා බව සඳහන් විය. කෙසේ වෙතත්, ගිවිසුම ස්පාඤ්ඤ ගයනාව සහ ලන්දේසි ගයනාව අතර මායිම නිශ්චිතව දක්වා නැත.
=== නිදහස ===
Guyana achieved independence from the United Kingdom as a dominion on 26 May 1966 and became a republic on 23 February 1970, remaining a member of the [[:en:Commonwealth_of_Nations|Commonwealth]].<ref>{{Cite journal|last=Hope|first=Kempe Ronald|date=1985|title=Electoral politics and political development in post-independence Guyana|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0261379485900319|journal=Electoral Studies|volume=4|issue=1|pages=57–68|doi=10.1016/0261-3794(85)90031-9|issn=0261-3794|url-access=subscription}}</ref> Shortly after independence, [[:en:Venezuela|Venezuela]] began to take diplomatic, economic, and military action against Guyana to enforce its [[:en:Guyana–Venezuela_territorial_dispute|territorial claim to the Essequibo region]].<ref name=":56">{{Cite journal|last=Ince|first=Basil A.|date=1970|title=The Venezuela-Guyana Boundary Dispute in the United Nations|journal=Caribbean Studies|volume=9|issue=4|pages=5–26}}</ref> Five months after Guyana's independence, in October 1966, Venezuelan troops crossed the international border and seized [[:en:Ankoko_Island|Ankoko Island]] which has been under occupation ever since.<ref>{{Cite web |date=6 April 2018 |title=Guyana wants ICJ to order Venezuela off Ankoko |url=http://guyanachronicle.com/2018/04/06/guyana-wants-icj-to-order-venezuela-off-ankoko |access-date=2020-01-17 |website=The Guyana Chronicle}}</ref> Venezuelan troops quickly made military installations and an airstrip.<ref>{{Cite book |last=Hopkins |first=Jack W. |title=Latin America and Caribbean Contemporary Record: 1982-1983, Volume 2 |publisher=Holmes & Meier Publishers |year=1984 |isbn=9780841909618}}</ref>
Following independence, [[:en:Forbes_Burnham|Forbes Burnham]] of the [[:en:People's_National_Congress_Reform|People's National Congress Reform]] rose to power, quickly becoming a repressive authoritarian leader.<ref name="bulkan2021">{{cite journal|last1=Bulkan|first1=Arif|last2=Trotz|first2=Alissa|date=2021|title=Oil Fuels Guyana's Internecine Conflict|journal=[[Current History]]|volume=120|issue=823|pages=71–77|doi=10.1525/curh.2021.120.823.71|issn=0011-3530|doi-access=free}}</ref> Politics became divided on race with the Afro-Guyanese supporting Burnham's [[:en:People's_National_Congress_Reform|People's National Congress]] and the Indo-Guyanese supporting [[:en:Cheddi_Jagan|Jagan]]'s [[:en:People's_Progressive_Party/Civic|People's Progressive Party]], in what became known as ''aapan [[:en:Jāti|jaat]]'' politics, loosely translated from [[:en:Caribbean_Hindustani#Guyanese_Hindustani|Guyanese Hindustani]] as "for your own kind".
Guyana was elected three times as a member of the [[:en:UN_Security_Council|UN Security Council]] in 1975–76, 1982–83 and 2024–25.
ගයනාව 1966 මැයි 26 වන දින ඩොමීනියන් එකක් ලෙස එක්සත් රාජධානියෙන් නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 පෙබරවාරි 23 වන දින ජනරජයක් බවට පත් වූ අතර පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ සාමාජිකයෙකු ලෙස රැඳී සිටියේය.[6] නිදහසින් ටික කලකට පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ කලාපයට තම භෞමික හිමිකම් බලාත්මක කිරීම සඳහා ගයනාවට එරෙහිව රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික, ආර්ථික සහ හමුදා ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට පටන් ගත්තේය.[7] ගයනාව නිදහස ලැබීමෙන් මාස පහකට පසු, 1966 ඔක්තෝබර් මාසයේදී, වෙනිසියුලානු හමුදා ජාත්‍යන්තර දේශසීමාව තරණය කර එතැන් සිට අත්පත් කරගෙන ඇති අන්කෝකෝ දූපත අත්පත් කර ගත්හ.[8] වෙනිසියුලානු හමුදා ඉක්මනින් හමුදා ස්ථාපනයන් සහ ගුවන් පථයක් නිර්මාණය කළහ.[9]
නිදහස ලැබීමෙන් පසු, මහජන ජාතික කොංග්‍රස් ප්‍රතිසංස්කරණයේ ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් බලයට පත් වූ අතර ඉක්මනින් මර්දනකාරී ඒකාධිපති නායකයෙකු බවට පත්විය. [10] දේශපාලනය ජාතිය අනුව බෙදී ගියේය. අප්‍රිකානු-ගයානු ජාතිකයින් බර්න්හැම්ගේ මහජන ජාතික කොංග්‍රසයට සහ ඉන්දු-ගයානු ජාතිකයින් ජගන්ගේ මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයට සහාය දැක්වූ අතර, එය ආපන් ජාත් දේශපාලනය ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය ගයානු හින්දුස්ථානි භාෂාවෙන් "ඔබේම වර්ගය සඳහා" ලෙස ලිහිල්ව පරිවර්තනය කර ඇත.
ගයනාව 1975–76, 1982–83 සහ 2024–25 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලයේ සාමාජිකාවක් ලෙස තුන් වතාවක් තේරී පත් විය.
In 1978, a total of 918 people died at the [[:en:Jonestown|Jonestown mass murder-suicide]] led by American cult leader [[:en:Jim_Jones|Jim Jones]] at a remote settlement in northwest Guyana.<ref>{{Cite web |title=Inside the Jonestown massacre - CNN.com |url=https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927223540/https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |archive-date=27 September 2022 |access-date=2022-09-27 |website=CNN}}</ref>
Former U.S. President [[:en:Jimmy_Carter|Jimmy Carter]] visited Guyana to lobby for the resumption of free elections. On 5 October 1992, a new National Assembly and regional councils were elected in the first Guyanese election since 1964 to be internationally recognised as free and fair. [[:en:Cheddi_Jagan|Cheddi Jagan]] of the PPP was elected and sworn in as president on 9 October 1992.<ref name="ciawfguy">{{cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619025448/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=19 June 2023 |access-date=12 July 2023 |website=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]]}}</ref><ref name="bulkan2021" /> This reversed the monopoly that Afro-Guyanese traditionally had over Guyanese politics. The poll was marred by violence however.
In May 2008, President [[:en:Bharrat_Jagdeo|Bharrat Jagdeo]] was a signatory to the [[:en:UNASUR_Constitutive_Treaty|UNASUR Constitutive Treaty]] of the Union of South American Nations. The Guyanese government officially ratified the treaty in 2010.<ref>{{Cite web |date=9 December 2016 |title=UNASUR indifference to Guyana |url=https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417173233/https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |archive-date=17 April 2021 |access-date=2 April 2021 |website=Guyana Chronicle}}</ref>
1978 දී, වයඹදිග ගයනාවේ දුරස්ථ ජනාවාසයක ඇමරිකානු නිකායික නායක ජිම් ජෝන්ස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් ජෝන්ස්ටවුන් සමූහ මිනීමැරුම්-සියදිවි නසාගැනීම් වලදී පුද්ගලයින් 918 දෙනෙකු මිය ගියහ.[11]
නිදහස් මැතිවරණ නැවත ආරම්භ කිරීම සඳහා බලපෑම් කිරීම සඳහා හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් ගයනාවට ගියේය. 1992 ඔක්තෝබර් 5 වන දින, 1964 න් පසු ජාත්‍යන්තරව නිදහස් හා සාධාරණ ලෙස පිළිගැනීමට ලක් වූ පළමු ගයාන මැතිවරණයේදී නව ජාතික සභාවක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා තේරී පත් විය. පීපීපීයේ චෙඩ්ඩි ජගන් තේරී පත් වී 1992 ඔක්තෝබර් 9 වන දින ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය. [12][10] මෙය අප්‍රිකානු-ගයානියානුවන්ට සාම්ප්‍රදායිකව ගයාන දේශපාලනය කෙරෙහි තිබූ ඒකාධිකාරය ආපසු හැරවීය. කෙසේ වෙතත්, ඡන්ද විමසීම ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් විනාශ විය.
2008 මැයි මාසයේදී, ජනාධිපති භාරත් ජග්ඩියෝ දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයේ UNASUR ව්‍යවස්ථාදායක ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය. 2010 දී ගයාන රජය නිල වශයෙන් ගිවිසුම අනුමත කළේය.[13]
In March 2020, President [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] narrowly lost the [[:en:2020_Guyanese_general_election|snap elections]], following Granger's government loss of a vote of no confidence back in 2018. Granger refused to accept the results, but eventually five months later, [[:en:Irfaan_Ali|Irfaan Ali]] of the [[:en:People's_Progressive_Party/Civic|People's Progressive Party/Civic]] was sworn in as the new president because of allegations of fraud and irregularities.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref>
The [[:en:National_Trust_of_Guyana|National Trust of Guyana]] has designated nine historic sites as national monuments.<ref>{{Cite web |title=National Trust of Guyana |url=https://dutchculture.nl/en/location/national-trust-guyana |access-date=2025-02-28 |website=dutchculture.nl |language=en}}</ref>
A [[:en:2023_Venezuelan_referendum|referendum in neighbouring Venezuela]] was held in December 2023 on the annexation of the [[:en:Guyana–Venezuela_territorial_dispute|disputed Essequibo region]], which lies entirely in the territory of Guyana.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|title=Venezuela sets referendum date on territory dispute with Guyana|date=2023-10-20|work=Reuters|access-date=2023-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20231107045924/https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|archive-date=7 November 2023|language=en|url-status=live}}</ref> The vote passed with a 95% majority, but with a low turnout, with analysts stating Maduro's government had falsified the results.<ref>{{citation|author=Luke Taylor|title=Maduro vote to claim Guyana's territory backfires as Venezuelans stay home|date=4 December 2023|url=https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|newspaper=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20231205053546/https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|access-date=5 December 2023|archive-date=5 December 2023|url-status=live}}</ref> This came at the same time as a [[:en:2023_Guyana–Venezuela_crisis|Venezuelan military buildup]] on the Guyanese border, sparking concerns of war between the two states.
2018 දී ග්‍රේන්ජර්ගේ රජය විශ්වාසභංග යෝජනාවකින් පරාජයට පත්වීමෙන් පසුව, 2020 මාර්තු මාසයේදී ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් හදිසි මැතිවරණයෙන් යන්තමින් පරාජයට පත් විය. ප්‍රතිඵල පිළිගැනීම ග්‍රේන්ජර් ප්‍රතික්ෂේප කළ නමුත්, මාස පහකට පසු, වංචා සහ අක්‍රමිකතා චෝදනා හේතුවෙන් මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයේ/සිවික් පක්ෂයේ ඉර්ෆාන් අලි නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.[14]
ගයනාවේ ජාතික භාරය විසින් ඓතිහාසික ස්ථාන නවයක් ජාතික ස්මාරක ලෙස නම් කර ඇත.[15]
2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී අසල්වැසි වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලදී, එය සම්පූර්ණයෙන්ම ගයානා භූමියේ පිහිටා ඇති මතභේදාත්මක එසෙක්විබෝ කලාපය ඈඳා ගැනීම සම්බන්ධයෙන්.[16] ඡන්දය 95% ක බහුතරයකින් සම්මත වූ නමුත් අඩු ඡන්ද ප්‍රතිශතයකින්, විශ්ලේෂකයින් ප්‍රකාශ කළේ මදුරෝගේ රජය ප්‍රතිඵල ව්‍යාජ ලෙස සකස් කර ඇති බවයි.[17] මෙය ගයනා දේශසීමාවේ වෙනිසියුලානු හමුදා ගොඩනැගීමක් සමඟම සිදු වූ අතර, රාජ්‍ය දෙක අතර යුද්ධයක් පිළිබඳ කනස්සල්ල ඇති කළේය.
== යොමු කිරීම් ==
0athbii46g1q2mc8w7mkmi66zz04dzi
752256
752255
2025-07-01T06:22:22Z
BuddhikaW88
37808
752256
wikitext
text/x-wiki
{{stack|[[File:Essequibo River in 1826 Río Esequibo en 1826 Gran Colombia and British Guiana.jpg|thumb|1826 දී ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ සිතියමක්]]}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
What is now Guyana has been inhabited for millennia. Nine [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|indigenous]] tribes reside in Guyana: the [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Macushi_people|Macushi]], [[:en:Patamona_people|Patamona]], [[:en:Lokono|Lokono]], [[:en:Kalina_people|Kalina]], [[:en:Wapishana_people|Wapishana]], [[:en:Pemon_people|Pemon]], [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], and [[:en:Warao_people|Warao]]. Many of these peoples practised [[:en:Shifting_agriculture|shifting agriculture]] alongside [[:en:Hunting|hunting]]. Historians speculate that the Arawaks and Caribs originated in the South American hinterland and migrated northward, first to the present-day Guianas and then to the Caribbean islands. The Arawak, mainly cultivators, hunters, and fishermen, migrated to the Caribbean islands before the Carib and settled throughout the region.
වර්තමාන ගයනාව ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය සහස්‍ර ගණනාවක් තිස්සේ ජනාවාස වී ඇත.<ref>{{Cite web |title=#DiscoverGuyana: Indigenous Peoples in Guyana {{pipe}} Loop Caribbean News |url=https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023001/https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |archive-date=28 June 2024 |access-date=18 September 2023 |website=Loop News}}</ref> ගයනාහි ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. මෙම ජනයාගෙන් බොහෝ දෙනෙක් දඩයම් කිරීම සමඟ කෘෂිකර්මාන්තය මාරු කළහ. ඉතිහාසඥයින් අනුමාන කරන්නේ අරවාක් සහ කැරිබ්වරු දකුණු ඇමරිකානු අභ්‍යන්තර ප්‍රදේශයෙන් ආරම්භ වී උතුරු දෙසට සංක්‍රමණය වූ බවත්, පළමුව වර්තමාන ගයනා වෙත සහ පසුව කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වූ බවත්ය. ප්‍රධාන වශයෙන් වගාකරුවන්, දඩයම්කරුවන් සහ ධීවරයින් වන අරවාක්වරු කැරිබ්වරුන්ට පෙර කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වී කලාපය පුරා පදිංචි වූහ.<ref>{{cite web |title=Ministry of Amerindian Affairs – Georgetown, Guyana |url=http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130602173603/http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |archive-date=2 June 2013 |access-date=30 March 2014 |publisher=Amerindian.gov.gy}}</ref>
යටත් විජිත කාලය
නිදහස
=== යටත් විජිත සමය ===
Although [[:en:Christopher_Columbus|Christopher Columbus]] was the first European to sight Guyana during his third voyage (in 1498), and Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] wrote an account in 1596, the [[:en:Dutch_Republic|Dutch]] were the first Europeans to establish colonies: [[:en:Pomeroon_(colony)|Pomeroon]] (1581), [[:en:Essequibo_(colony)|Essequibo]] (1616), [[:en:Berbice|Berbice]] (1627), and [[:en:Demerara|Demerara]] (1752). After France invaded the Dutch Republic ([[:en:Batavian_Republic|1795]]), the [[:en:Kingdom_of_Great_Britain|British]] assumed control in 1796, with the Dutch and British signing the [[:en:Anglo-Dutch_Treaty_of_1814|Anglo-Dutch Treaty of 1814]] in London that ceded [[:en:Demerara-Essequibo|Demerara-Essequibo]] and Berbice to Britain.
In 1831, the united colonies of Demerara-Essequibo and separate colony of Berbice together became a single British colony known as [[:en:British_Guiana|British Guiana]].
ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් ඔහුගේ තුන්වන මුහුදු ගමනේදී (1498 දී) ගයනාව දුටු පළමු යුරෝපීයයා වුවද, සර් වෝල්ටර් රැලී 1596 දී වාර්තාවක් ලිවුවද, යටත් විජිත පිහිටුවූ පළමු යුරෝපීයයන් වූයේ ලන්දේසීන් ය: පොමරූන් (1581), එසෙක්විබෝ (1616), බර්බිස් (1627) සහ ඩෙමෙරාරා (1752). ප්‍රංශය ලන්දේසි ජනරජය ආක්‍රමණය කිරීමෙන් පසු (1795), බ්‍රිතාන්‍යයන් 1796 දී පාලනය භාර ගත් අතර, ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍යයන් 1814 දී ලන්ඩනයේදී ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුම අත්සන් කළ අතර එමඟින් ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ සහ බර්බිස් බ්‍රිතාන්‍යයට පවරා දෙන ලදී.<ref>{{cite web |title=South America 1744–1817 by Sanderson Beck |url=http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170101025206/http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |archive-date=1 January 2017 |access-date=24 October 2016}}</ref>
1831 දී, ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ හි එක්සත් යටත් විජිත සහ බර්බිස් හි වෙනම යටත් විජිත එක්ව බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස හැඳින්වෙන තනි බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක් බවට පත්විය.<ref>{{Cite web |date=2025-03-11 |title=Guyana - Colonialism, Independence, Culture {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/place/Guyana/History |access-date=2025-03-13 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref>{{stack|[[File:Boundary lines of British Guiana 1896.jpg|thumb|1896 සිට [[බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව]] සිතියම]]}}
Since its independence in 1824, Venezuela has claimed the area of land to the west of the [[:en:Essequibo_River|Essequibo River]]. [[:en:Simón_Bolívar|Simón Bolívar]] wrote to the British government warning against the Berbice and Demerara settlers settling on land which the Venezuelans, as assumed heirs of Spanish claims on the area dating to the 16th century, claimed was theirs. In 1899, an international tribunal ruled that the land belonged to Great Britain. From the [[:en:Anglo-Dutch_Treaty_of_1814|Anglo-Dutch Treaty of 1814]], the British inherited [[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch territory]] which included lands between the [[:en:Orinoco_river|Orinoco]] and [[:en:Courantyne_River|Courantyne]] rivers. Dutch sovereignty over these settlements was recognised in 1648 by Spain with the [[:en:Peace_of_Münster|Peace of Münster]], which stated under Article 5 that the Dutch would retain all of the "lordships, cities, castles, fortresses, trades and lands in the... West Indies" under their possession at the time. However, the treaty did not specify the boundary between [[:en:Spanish_Guiana|Spanish Guiana]] and [[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch Guiana]].
1824 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියා ඇත. 16 වන සියවස දක්වා දිවෙන ප්‍රදේශයේ ස්පාඤ්ඤ හිමිකම් පෑමේ උරුමක්කාරයන් ලෙස උපකල්පනය කරන ලද වෙනිසියුලානුවන් තම යැයි කියා සිටි ඉඩම්වල පදිංචි වන බර්බිස් සහ ඩෙමරාරා පදිංචිකරුවන්ට එරෙහිව සයිමන් බොලිවර් බ්‍රිතාන්‍ය රජයට අනතුරු අඟවමින් ලිවීය. 1899 දී ජාත්‍යන්තර විනිශ්චය සභාවක් විසින් මෙම ඉඩම මහා බ්‍රිතාන්‍යයට අයත් බව තීන්දු කරන ලදී. 1814 ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුමෙන්, බ්‍රිතාන්‍යයන්ට ඔරිනෝකෝ සහ කුරන්ටයින් ගංගා අතර ඉඩම් ඇතුළත් ලන්දේසි භූමිය උරුම විය. 1648 දී ස්පාඤ්ඤය විසින් මෙම ජනාවාස කෙරෙහි ලන්දේසි ස්වෛරීභාවය පිළිගනු ලැබූ අතර, එහි 5 වන වගන්තිය යටතේ ලන්දේසීන් විසින් "බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වල සියලුම අධිපතීන්, නගර, මාලිගා, බලකොටු, වෙළඳාම් සහ ඉඩම්"<ref name="guyanachronicle">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|title=Facts and Timelines of Guyana, Venezuela Controversy.|date=2020-12-19|work=Guyana Chronicle.|access-date=2023-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20231202154930/https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|archive-date=2 December 2023|url-status=live}}</ref> ඔවුන් යටතේ තබා ගන්නා බව සඳහන් විය. කෙසේ වෙතත්, ගිවිසුම ස්පාඤ්ඤ ගයනාව සහ ලන්දේසි ගයනාව අතර මායිම නිශ්චිතව දක්වා නැත.
=== නිදහස ===
Guyana achieved independence from the United Kingdom as a dominion on 26 May 1966 and became a republic on 23 February 1970, remaining a member of the [[:en:Commonwealth_of_Nations|Commonwealth]]. Shortly after independence, [[:en:Venezuela|Venezuela]] began to take diplomatic, economic, and military action against Guyana to enforce its [[:en:Guyana–Venezuela_territorial_dispute|territorial claim to the Essequibo region]]. Five months after Guyana's independence, in October 1966, Venezuelan troops crossed the international border and seized [[:en:Ankoko_Island|Ankoko Island]] which has been under occupation ever since. Venezuelan troops quickly made military installations and an airstrip.
Following independence, [[:en:Forbes_Burnham|Forbes Burnham]] of the [[:en:People's_National_Congress_Reform|People's National Congress Reform]] rose to power, quickly becoming a repressive authoritarian leader. Politics became divided on race with the Afro-Guyanese supporting Burnham's [[:en:People's_National_Congress_Reform|People's National Congress]] and the Indo-Guyanese supporting [[:en:Cheddi_Jagan|Jagan]]'s [[:en:People's_Progressive_Party/Civic|People's Progressive Party]], in what became known as ''aapan [[:en:Jāti|jaat]]'' politics, loosely translated from [[:en:Caribbean_Hindustani#Guyanese_Hindustani|Guyanese Hindustani]] as "for your own kind".
Guyana was elected three times as a member of the [[:en:UN_Security_Council|UN Security Council]] in 1975–76, 1982–83 and 2024–25.
ගයනාව 1966 මැයි 26 වන දින ඩොමීනියන් එකක් ලෙස එක්සත් රාජධානියෙන් නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 පෙබරවාරි 23 වන දින ජනරජයක් බවට පත් වූ අතර පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ සාමාජිකයෙකු ලෙස රැඳී සිටියේය.<ref>{{Cite journal|last=Hope|first=Kempe Ronald|date=1985|title=Electoral politics and political development in post-independence Guyana|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0261379485900319|journal=Electoral Studies|volume=4|issue=1|pages=57–68|doi=10.1016/0261-3794(85)90031-9|issn=0261-3794|url-access=subscription}}</ref> නිදහසින් ටික කලකට පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ කලාපයට තම භෞමික හිමිකම් බලාත්මක කිරීම සඳහා ගයනාවට එරෙහිව රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික, ආර්ථික සහ හමුදා ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට පටන් ගත්තේය.<ref name=":56">{{Cite journal|last=Ince|first=Basil A.|date=1970|title=The Venezuela-Guyana Boundary Dispute in the United Nations|journal=Caribbean Studies|volume=9|issue=4|pages=5–26}}</ref> ගයනාව නිදහස ලැබීමෙන් මාස පහකට පසු, 1966 ඔක්තෝබර් මාසයේදී, වෙනිසියුලානු හමුදා ජාත්‍යන්තර දේශසීමාව තරණය කර එතැන් සිට අත්පත් කරගෙන ඇති අන්කෝකෝ දූපත අත්පත් කර ගත්හ.<ref>{{Cite web |date=6 April 2018 |title=Guyana wants ICJ to order Venezuela off Ankoko |url=http://guyanachronicle.com/2018/04/06/guyana-wants-icj-to-order-venezuela-off-ankoko |access-date=2020-01-17 |website=The Guyana Chronicle}}</ref> වෙනිසියුලානු හමුදා ඉක්මනින් හමුදා ස්ථාපනයන් සහ ගුවන් පථයක් නිර්මාණය කළහ.<ref>{{Cite book |last=Hopkins |first=Jack W. |title=Latin America and Caribbean Contemporary Record: 1982-1983, Volume 2 |publisher=Holmes & Meier Publishers |year=1984 |isbn=9780841909618}}</ref>
නිදහස ලැබීමෙන් පසු, මහජන ජාතික කොංග්‍රස් ප්‍රතිසංස්කරණයේ ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් බලයට පත් වූ අතර ඉක්මනින් මර්දනකාරී ඒකාධිපති නායකයෙකු බවට පත්විය.<ref name="bulkan2021">{{cite journal|last1=Bulkan|first1=Arif|last2=Trotz|first2=Alissa|date=2021|title=Oil Fuels Guyana's Internecine Conflict|journal=[[Current History]]|volume=120|issue=823|pages=71–77|doi=10.1525/curh.2021.120.823.71|issn=0011-3530|doi-access=free}}</ref> දේශපාලනය ජාතිය අනුව බෙදී ගියේය. අප්‍රිකානු-ගයානු ජාතිකයින් බර්න්හැම්ගේ මහජන ජාතික කොංග්‍රසයට සහ ඉන්දු-ගයානු ජාතිකයින් ජගන්ගේ මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයට සහාය දැක්වූ අතර, එය ආපන් ජාත් දේශපාලනය ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය ගයානු හින්දුස්ථානි භාෂාවෙන් "ඔබේම වර්ගය සඳහා" ලෙස ලිහිල්ව පරිවර්තනය කර ඇත.
ගයනාව 1975–76, 1982–83 සහ 2024–25 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලයේ සාමාජිකාවක් ලෙස තුන් වතාවක් තේරී පත් විය.
In 1978, a total of 918 people died at the [[:en:Jonestown|Jonestown mass murder-suicide]] led by American cult leader [[:en:Jim_Jones|Jim Jones]] at a remote settlement in northwest Guyana.
Former U.S. President [[:en:Jimmy_Carter|Jimmy Carter]] visited Guyana to lobby for the resumption of free elections. On 5 October 1992, a new National Assembly and regional councils were elected in the first Guyanese election since 1964 to be internationally recognised as free and fair. [[:en:Cheddi_Jagan|Cheddi Jagan]] of the PPP was elected and sworn in as president on 9 October 1992 This reversed the monopoly that Afro-Guyanese traditionally had over Guyanese politics. The poll was marred by violence however.
In May 2008, President [[:en:Bharrat_Jagdeo|Bharrat Jagdeo]] was a signatory to the [[:en:UNASUR_Constitutive_Treaty|UNASUR Constitutive Treaty]] of the Union of South American Nations. The Guyanese government officially ratified the treaty in 2010.
1978 දී, වයඹදිග ගයනාවේ දුරස්ථ ජනාවාසයක ඇමරිකානු නිකායික නායක ජිම් ජෝන්ස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් ජෝන්ස්ටවුන් සමූහ මිනීමැරුම්-සියදිවි නසාගැනීම් වලදී පුද්ගලයින් 918 දෙනෙකු මිය ගියහ.<ref>{{Cite web |title=Inside the Jonestown massacre - CNN.com |url=https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927223540/https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |archive-date=27 September 2022 |access-date=2022-09-27 |website=CNN}}</ref>
නිදහස් මැතිවරණ නැවත ආරම්භ කිරීම සඳහා බලපෑම් කිරීම සඳහා හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් ගයනාවට ගියේය. 1992 ඔක්තෝබර් 5 වන දින, 1964 න් පසු ජාත්‍යන්තරව නිදහස් හා සාධාරණ ලෙස පිළිගැනීමට ලක් වූ පළමු ගයාන මැතිවරණයේදී නව ජාතික සභාවක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා තේරී පත් විය. පීපීපීයේ චෙඩ්ඩි ජගන් තේරී පත් වී 1992 ඔක්තෝබර් 9 වන දින ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref name="ciawfguy">{{cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619025448/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=19 June 2023 |access-date=12 July 2023 |website=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]]}}</ref><ref name="bulkan2021" /> මෙය අප්‍රිකානු-ගයානියානුවන්ට සාම්ප්‍රදායිකව ගයාන දේශපාලනය කෙරෙහි තිබූ ඒකාධිකාරය ආපසු හැරවීය. කෙසේ වෙතත්, ඡන්ද විමසීම ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් විනාශ විය.
2008 මැයි මාසයේදී, ජනාධිපති භාරත් ජග්ඩියෝ දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයේ UNASUR ව්‍යවස්ථාදායක ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය. 2010 දී ගයාන රජය නිල වශයෙන් ගිවිසුම අනුමත කළේය.<ref>{{Cite web |date=9 December 2016 |title=UNASUR indifference to Guyana |url=https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417173233/https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |archive-date=17 April 2021 |access-date=2 April 2021 |website=Guyana Chronicle}}</ref>
2018 දී ග්‍රේන්ජර්ගේ රජය විශ්වාසභංග යෝජනාවකින් පරාජයට පත්වීමෙන් පසුව, 2020 මාර්තු මාසයේදී ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් හදිසි මැතිවරණයෙන් යන්තමින් පරාජයට පත් විය. ප්‍රතිඵල පිළිගැනීම ග්‍රේන්ජර් ප්‍රතික්ෂේප කළ නමුත්, මාස පහකට පසු, වංචා සහ අක්‍රමිකතා චෝදනා හේතුවෙන් මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයේ/සිවික් පක්ෂයේ ඉර්ෆාන් අලි නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref>
ගයනාවේ ජාතික භාරය විසින් ඓතිහාසික ස්ථාන නවයක් ජාතික ස්මාරක ලෙස නම් කර ඇත.<ref>{{Cite web |title=National Trust of Guyana |url=https://dutchculture.nl/en/location/national-trust-guyana |access-date=2025-02-28 |website=dutchculture.nl |language=en}}</ref>
2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී අසල්වැසි වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලදී, එය සම්පූර්ණයෙන්ම ගයානා භූමියේ පිහිටා ඇති මතභේදාත්මක එසෙක්විබෝ කලාපය ඈඳා ගැනීම සම්බන්ධයෙන්.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|title=Venezuela sets referendum date on territory dispute with Guyana|date=2023-10-20|work=Reuters|access-date=2023-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20231107045924/https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|archive-date=7 November 2023|language=en|url-status=live}}</ref> ඡන්දය 95% ක බහුතරයකින් සම්මත වූ නමුත් අඩු ඡන්ද ප්‍රතිශතයකින්, විශ්ලේෂකයින් ප්‍රකාශ කළේ මදුරෝගේ රජය ප්‍රතිඵල ව්‍යාජ ලෙස සකස් කර ඇති බවයි.<ref>{{citation|author=Luke Taylor|title=Maduro vote to claim Guyana's territory backfires as Venezuelans stay home|date=4 December 2023|url=https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|newspaper=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20231205053546/https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|access-date=5 December 2023|archive-date=5 December 2023|url-status=live}}</ref> මෙය ගයනා දේශසීමාවේ වෙනිසියුලානු හමුදා ගොඩනැගීමක් සමඟම සිදු වූ අතර, රාජ්‍ය දෙක අතර යුද්ධයක් පිළිබඳ කනස්සල්ල ඇති කළේය.
== යොමු කිරීම් ==
otp8vachjb4qm3ayb6lvt7f0hcg4wrr
752257
752256
2025-07-01T06:22:34Z
BuddhikaW88
37808
/* නිදහස */
752257
wikitext
text/x-wiki
{{stack|[[File:Essequibo River in 1826 Río Esequibo en 1826 Gran Colombia and British Guiana.jpg|thumb|1826 දී ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ සිතියමක්]]}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
What is now Guyana has been inhabited for millennia. Nine [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|indigenous]] tribes reside in Guyana: the [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Macushi_people|Macushi]], [[:en:Patamona_people|Patamona]], [[:en:Lokono|Lokono]], [[:en:Kalina_people|Kalina]], [[:en:Wapishana_people|Wapishana]], [[:en:Pemon_people|Pemon]], [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], and [[:en:Warao_people|Warao]]. Many of these peoples practised [[:en:Shifting_agriculture|shifting agriculture]] alongside [[:en:Hunting|hunting]]. Historians speculate that the Arawaks and Caribs originated in the South American hinterland and migrated northward, first to the present-day Guianas and then to the Caribbean islands. The Arawak, mainly cultivators, hunters, and fishermen, migrated to the Caribbean islands before the Carib and settled throughout the region.
වර්තමාන ගයනාව ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය සහස්‍ර ගණනාවක් තිස්සේ ජනාවාස වී ඇත.<ref>{{Cite web |title=#DiscoverGuyana: Indigenous Peoples in Guyana {{pipe}} Loop Caribbean News |url=https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023001/https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |archive-date=28 June 2024 |access-date=18 September 2023 |website=Loop News}}</ref> ගයනාහි ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. මෙම ජනයාගෙන් බොහෝ දෙනෙක් දඩයම් කිරීම සමඟ කෘෂිකර්මාන්තය මාරු කළහ. ඉතිහාසඥයින් අනුමාන කරන්නේ අරවාක් සහ කැරිබ්වරු දකුණු ඇමරිකානු අභ්‍යන්තර ප්‍රදේශයෙන් ආරම්භ වී උතුරු දෙසට සංක්‍රමණය වූ බවත්, පළමුව වර්තමාන ගයනා වෙත සහ පසුව කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වූ බවත්ය. ප්‍රධාන වශයෙන් වගාකරුවන්, දඩයම්කරුවන් සහ ධීවරයින් වන අරවාක්වරු කැරිබ්වරුන්ට පෙර කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වී කලාපය පුරා පදිංචි වූහ.<ref>{{cite web |title=Ministry of Amerindian Affairs – Georgetown, Guyana |url=http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130602173603/http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |archive-date=2 June 2013 |access-date=30 March 2014 |publisher=Amerindian.gov.gy}}</ref>
යටත් විජිත කාලය
නිදහස
=== යටත් විජිත සමය ===
Although [[:en:Christopher_Columbus|Christopher Columbus]] was the first European to sight Guyana during his third voyage (in 1498), and Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] wrote an account in 1596, the [[:en:Dutch_Republic|Dutch]] were the first Europeans to establish colonies: [[:en:Pomeroon_(colony)|Pomeroon]] (1581), [[:en:Essequibo_(colony)|Essequibo]] (1616), [[:en:Berbice|Berbice]] (1627), and [[:en:Demerara|Demerara]] (1752). After France invaded the Dutch Republic ([[:en:Batavian_Republic|1795]]), the [[:en:Kingdom_of_Great_Britain|British]] assumed control in 1796, with the Dutch and British signing the [[:en:Anglo-Dutch_Treaty_of_1814|Anglo-Dutch Treaty of 1814]] in London that ceded [[:en:Demerara-Essequibo|Demerara-Essequibo]] and Berbice to Britain.
In 1831, the united colonies of Demerara-Essequibo and separate colony of Berbice together became a single British colony known as [[:en:British_Guiana|British Guiana]].
ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් ඔහුගේ තුන්වන මුහුදු ගමනේදී (1498 දී) ගයනාව දුටු පළමු යුරෝපීයයා වුවද, සර් වෝල්ටර් රැලී 1596 දී වාර්තාවක් ලිවුවද, යටත් විජිත පිහිටුවූ පළමු යුරෝපීයයන් වූයේ ලන්දේසීන් ය: පොමරූන් (1581), එසෙක්විබෝ (1616), බර්බිස් (1627) සහ ඩෙමෙරාරා (1752). ප්‍රංශය ලන්දේසි ජනරජය ආක්‍රමණය කිරීමෙන් පසු (1795), බ්‍රිතාන්‍යයන් 1796 දී පාලනය භාර ගත් අතර, ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍යයන් 1814 දී ලන්ඩනයේදී ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුම අත්සන් කළ අතර එමඟින් ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ සහ බර්බිස් බ්‍රිතාන්‍යයට පවරා දෙන ලදී.<ref>{{cite web |title=South America 1744–1817 by Sanderson Beck |url=http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170101025206/http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |archive-date=1 January 2017 |access-date=24 October 2016}}</ref>
1831 දී, ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ හි එක්සත් යටත් විජිත සහ බර්බිස් හි වෙනම යටත් විජිත එක්ව බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස හැඳින්වෙන තනි බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක් බවට පත්විය.<ref>{{Cite web |date=2025-03-11 |title=Guyana - Colonialism, Independence, Culture {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/place/Guyana/History |access-date=2025-03-13 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref>{{stack|[[File:Boundary lines of British Guiana 1896.jpg|thumb|1896 සිට [[බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව]] සිතියම]]}}
Since its independence in 1824, Venezuela has claimed the area of land to the west of the [[:en:Essequibo_River|Essequibo River]]. [[:en:Simón_Bolívar|Simón Bolívar]] wrote to the British government warning against the Berbice and Demerara settlers settling on land which the Venezuelans, as assumed heirs of Spanish claims on the area dating to the 16th century, claimed was theirs. In 1899, an international tribunal ruled that the land belonged to Great Britain. From the [[:en:Anglo-Dutch_Treaty_of_1814|Anglo-Dutch Treaty of 1814]], the British inherited [[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch territory]] which included lands between the [[:en:Orinoco_river|Orinoco]] and [[:en:Courantyne_River|Courantyne]] rivers. Dutch sovereignty over these settlements was recognised in 1648 by Spain with the [[:en:Peace_of_Münster|Peace of Münster]], which stated under Article 5 that the Dutch would retain all of the "lordships, cities, castles, fortresses, trades and lands in the... West Indies" under their possession at the time. However, the treaty did not specify the boundary between [[:en:Spanish_Guiana|Spanish Guiana]] and [[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch Guiana]].
1824 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියා ඇත. 16 වන සියවස දක්වා දිවෙන ප්‍රදේශයේ ස්පාඤ්ඤ හිමිකම් පෑමේ උරුමක්කාරයන් ලෙස උපකල්පනය කරන ලද වෙනිසියුලානුවන් තම යැයි කියා සිටි ඉඩම්වල පදිංචි වන බර්බිස් සහ ඩෙමරාරා පදිංචිකරුවන්ට එරෙහිව සයිමන් බොලිවර් බ්‍රිතාන්‍ය රජයට අනතුරු අඟවමින් ලිවීය. 1899 දී ජාත්‍යන්තර විනිශ්චය සභාවක් විසින් මෙම ඉඩම මහා බ්‍රිතාන්‍යයට අයත් බව තීන්දු කරන ලදී. 1814 ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුමෙන්, බ්‍රිතාන්‍යයන්ට ඔරිනෝකෝ සහ කුරන්ටයින් ගංගා අතර ඉඩම් ඇතුළත් ලන්දේසි භූමිය උරුම විය. 1648 දී ස්පාඤ්ඤය විසින් මෙම ජනාවාස කෙරෙහි ලන්දේසි ස්වෛරීභාවය පිළිගනු ලැබූ අතර, එහි 5 වන වගන්තිය යටතේ ලන්දේසීන් විසින් "බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වල සියලුම අධිපතීන්, නගර, මාලිගා, බලකොටු, වෙළඳාම් සහ ඉඩම්"<ref name="guyanachronicle">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|title=Facts and Timelines of Guyana, Venezuela Controversy.|date=2020-12-19|work=Guyana Chronicle.|access-date=2023-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20231202154930/https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|archive-date=2 December 2023|url-status=live}}</ref> ඔවුන් යටතේ තබා ගන්නා බව සඳහන් විය. කෙසේ වෙතත්, ගිවිසුම ස්පාඤ්ඤ ගයනාව සහ ලන්දේසි ගයනාව අතර මායිම නිශ්චිතව දක්වා නැත.
=== නිදහස ===
ගයනාව 1966 මැයි 26 වන දින ඩොමීනියන් එකක් ලෙස එක්සත් රාජධානියෙන් නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 පෙබරවාරි 23 වන දින ජනරජයක් බවට පත් වූ අතර පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ සාමාජිකයෙකු ලෙස රැඳී සිටියේය.<ref>{{Cite journal|last=Hope|first=Kempe Ronald|date=1985|title=Electoral politics and political development in post-independence Guyana|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0261379485900319|journal=Electoral Studies|volume=4|issue=1|pages=57–68|doi=10.1016/0261-3794(85)90031-9|issn=0261-3794|url-access=subscription}}</ref> නිදහසින් ටික කලකට පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ කලාපයට තම භෞමික හිමිකම් බලාත්මක කිරීම සඳහා ගයනාවට එරෙහිව රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික, ආර්ථික සහ හමුදා ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට පටන් ගත්තේය.<ref name=":56">{{Cite journal|last=Ince|first=Basil A.|date=1970|title=The Venezuela-Guyana Boundary Dispute in the United Nations|journal=Caribbean Studies|volume=9|issue=4|pages=5–26}}</ref> ගයනාව නිදහස ලැබීමෙන් මාස පහකට පසු, 1966 ඔක්තෝබර් මාසයේදී, වෙනිසියුලානු හමුදා ජාත්‍යන්තර දේශසීමාව තරණය කර එතැන් සිට අත්පත් කරගෙන ඇති අන්කෝකෝ දූපත අත්පත් කර ගත්හ.<ref>{{Cite web |date=6 April 2018 |title=Guyana wants ICJ to order Venezuela off Ankoko |url=http://guyanachronicle.com/2018/04/06/guyana-wants-icj-to-order-venezuela-off-ankoko |access-date=2020-01-17 |website=The Guyana Chronicle}}</ref> වෙනිසියුලානු හමුදා ඉක්මනින් හමුදා ස්ථාපනයන් සහ ගුවන් පථයක් නිර්මාණය කළහ.<ref>{{Cite book |last=Hopkins |first=Jack W. |title=Latin America and Caribbean Contemporary Record: 1982-1983, Volume 2 |publisher=Holmes & Meier Publishers |year=1984 |isbn=9780841909618}}</ref>
නිදහස ලැබීමෙන් පසු, මහජන ජාතික කොංග්‍රස් ප්‍රතිසංස්කරණයේ ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් බලයට පත් වූ අතර ඉක්මනින් මර්දනකාරී ඒකාධිපති නායකයෙකු බවට පත්විය.<ref name="bulkan2021">{{cite journal|last1=Bulkan|first1=Arif|last2=Trotz|first2=Alissa|date=2021|title=Oil Fuels Guyana's Internecine Conflict|journal=[[Current History]]|volume=120|issue=823|pages=71–77|doi=10.1525/curh.2021.120.823.71|issn=0011-3530|doi-access=free}}</ref> දේශපාලනය ජාතිය අනුව බෙදී ගියේය. අප්‍රිකානු-ගයානු ජාතිකයින් බර්න්හැම්ගේ මහජන ජාතික කොංග්‍රසයට සහ ඉන්දු-ගයානු ජාතිකයින් ජගන්ගේ මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයට සහාය දැක්වූ අතර, එය ආපන් ජාත් දේශපාලනය ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය ගයානු හින්දුස්ථානි භාෂාවෙන් "ඔබේම වර්ගය සඳහා" ලෙස ලිහිල්ව පරිවර්තනය කර ඇත.
ගයනාව 1975–76, 1982–83 සහ 2024–25 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලයේ සාමාජිකාවක් ලෙස තුන් වතාවක් තේරී පත් විය.
In 1978, a total of 918 people died at the [[:en:Jonestown|Jonestown mass murder-suicide]] led by American cult leader [[:en:Jim_Jones|Jim Jones]] at a remote settlement in northwest Guyana.
Former U.S. President [[:en:Jimmy_Carter|Jimmy Carter]] visited Guyana to lobby for the resumption of free elections. On 5 October 1992, a new National Assembly and regional councils were elected in the first Guyanese election since 1964 to be internationally recognised as free and fair. [[:en:Cheddi_Jagan|Cheddi Jagan]] of the PPP was elected and sworn in as president on 9 October 1992 This reversed the monopoly that Afro-Guyanese traditionally had over Guyanese politics. The poll was marred by violence however.
In May 2008, President [[:en:Bharrat_Jagdeo|Bharrat Jagdeo]] was a signatory to the [[:en:UNASUR_Constitutive_Treaty|UNASUR Constitutive Treaty]] of the Union of South American Nations. The Guyanese government officially ratified the treaty in 2010.
1978 දී, වයඹදිග ගයනාවේ දුරස්ථ ජනාවාසයක ඇමරිකානු නිකායික නායක ජිම් ජෝන්ස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් ජෝන්ස්ටවුන් සමූහ මිනීමැරුම්-සියදිවි නසාගැනීම් වලදී පුද්ගලයින් 918 දෙනෙකු මිය ගියහ.<ref>{{Cite web |title=Inside the Jonestown massacre - CNN.com |url=https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927223540/https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |archive-date=27 September 2022 |access-date=2022-09-27 |website=CNN}}</ref>
නිදහස් මැතිවරණ නැවත ආරම්භ කිරීම සඳහා බලපෑම් කිරීම සඳහා හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් ගයනාවට ගියේය. 1992 ඔක්තෝබර් 5 වන දින, 1964 න් පසු ජාත්‍යන්තරව නිදහස් හා සාධාරණ ලෙස පිළිගැනීමට ලක් වූ පළමු ගයාන මැතිවරණයේදී නව ජාතික සභාවක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා තේරී පත් විය. පීපීපීයේ චෙඩ්ඩි ජගන් තේරී පත් වී 1992 ඔක්තෝබර් 9 වන දින ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref name="ciawfguy">{{cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619025448/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=19 June 2023 |access-date=12 July 2023 |website=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]]}}</ref><ref name="bulkan2021" /> මෙය අප්‍රිකානු-ගයානියානුවන්ට සාම්ප්‍රදායිකව ගයාන දේශපාලනය කෙරෙහි තිබූ ඒකාධිකාරය ආපසු හැරවීය. කෙසේ වෙතත්, ඡන්ද විමසීම ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් විනාශ විය.
2008 මැයි මාසයේදී, ජනාධිපති භාරත් ජග්ඩියෝ දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයේ UNASUR ව්‍යවස්ථාදායක ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය. 2010 දී ගයාන රජය නිල වශයෙන් ගිවිසුම අනුමත කළේය.<ref>{{Cite web |date=9 December 2016 |title=UNASUR indifference to Guyana |url=https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417173233/https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |archive-date=17 April 2021 |access-date=2 April 2021 |website=Guyana Chronicle}}</ref>
2018 දී ග්‍රේන්ජර්ගේ රජය විශ්වාසභංග යෝජනාවකින් පරාජයට පත්වීමෙන් පසුව, 2020 මාර්තු මාසයේදී ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් හදිසි මැතිවරණයෙන් යන්තමින් පරාජයට පත් විය. ප්‍රතිඵල පිළිගැනීම ග්‍රේන්ජර් ප්‍රතික්ෂේප කළ නමුත්, මාස පහකට පසු, වංචා සහ අක්‍රමිකතා චෝදනා හේතුවෙන් මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයේ/සිවික් පක්ෂයේ ඉර්ෆාන් අලි නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref>
ගයනාවේ ජාතික භාරය විසින් ඓතිහාසික ස්ථාන නවයක් ජාතික ස්මාරක ලෙස නම් කර ඇත.<ref>{{Cite web |title=National Trust of Guyana |url=https://dutchculture.nl/en/location/national-trust-guyana |access-date=2025-02-28 |website=dutchculture.nl |language=en}}</ref>
2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී අසල්වැසි වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලදී, එය සම්පූර්ණයෙන්ම ගයානා භූමියේ පිහිටා ඇති මතභේදාත්මක එසෙක්විබෝ කලාපය ඈඳා ගැනීම සම්බන්ධයෙන්.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|title=Venezuela sets referendum date on territory dispute with Guyana|date=2023-10-20|work=Reuters|access-date=2023-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20231107045924/https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|archive-date=7 November 2023|language=en|url-status=live}}</ref> ඡන්දය 95% ක බහුතරයකින් සම්මත වූ නමුත් අඩු ඡන්ද ප්‍රතිශතයකින්, විශ්ලේෂකයින් ප්‍රකාශ කළේ මදුරෝගේ රජය ප්‍රතිඵල ව්‍යාජ ලෙස සකස් කර ඇති බවයි.<ref>{{citation|author=Luke Taylor|title=Maduro vote to claim Guyana's territory backfires as Venezuelans stay home|date=4 December 2023|url=https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|newspaper=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20231205053546/https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|access-date=5 December 2023|archive-date=5 December 2023|url-status=live}}</ref> මෙය ගයනා දේශසීමාවේ වෙනිසියුලානු හමුදා ගොඩනැගීමක් සමඟම සිදු වූ අතර, රාජ්‍ය දෙක අතර යුද්ධයක් පිළිබඳ කනස්සල්ල ඇති කළේය.
== යොමු කිරීම් ==
hqb7boj54h65at4tjdi5po8rkep9syu
752258
752257
2025-07-01T06:22:45Z
BuddhikaW88
37808
/* නිදහස */
752258
wikitext
text/x-wiki
{{stack|[[File:Essequibo River in 1826 Río Esequibo en 1826 Gran Colombia and British Guiana.jpg|thumb|1826 දී ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ සිතියමක්]]}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
What is now Guyana has been inhabited for millennia. Nine [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|indigenous]] tribes reside in Guyana: the [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Macushi_people|Macushi]], [[:en:Patamona_people|Patamona]], [[:en:Lokono|Lokono]], [[:en:Kalina_people|Kalina]], [[:en:Wapishana_people|Wapishana]], [[:en:Pemon_people|Pemon]], [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], and [[:en:Warao_people|Warao]]. Many of these peoples practised [[:en:Shifting_agriculture|shifting agriculture]] alongside [[:en:Hunting|hunting]]. Historians speculate that the Arawaks and Caribs originated in the South American hinterland and migrated northward, first to the present-day Guianas and then to the Caribbean islands. The Arawak, mainly cultivators, hunters, and fishermen, migrated to the Caribbean islands before the Carib and settled throughout the region.
වර්තමාන ගයනාව ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය සහස්‍ර ගණනාවක් තිස්සේ ජනාවාස වී ඇත.<ref>{{Cite web |title=#DiscoverGuyana: Indigenous Peoples in Guyana {{pipe}} Loop Caribbean News |url=https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023001/https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |archive-date=28 June 2024 |access-date=18 September 2023 |website=Loop News}}</ref> ගයනාහි ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. මෙම ජනයාගෙන් බොහෝ දෙනෙක් දඩයම් කිරීම සමඟ කෘෂිකර්මාන්තය මාරු කළහ. ඉතිහාසඥයින් අනුමාන කරන්නේ අරවාක් සහ කැරිබ්වරු දකුණු ඇමරිකානු අභ්‍යන්තර ප්‍රදේශයෙන් ආරම්භ වී උතුරු දෙසට සංක්‍රමණය වූ බවත්, පළමුව වර්තමාන ගයනා වෙත සහ පසුව කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වූ බවත්ය. ප්‍රධාන වශයෙන් වගාකරුවන්, දඩයම්කරුවන් සහ ධීවරයින් වන අරවාක්වරු කැරිබ්වරුන්ට පෙර කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වී කලාපය පුරා පදිංචි වූහ.<ref>{{cite web |title=Ministry of Amerindian Affairs – Georgetown, Guyana |url=http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130602173603/http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |archive-date=2 June 2013 |access-date=30 March 2014 |publisher=Amerindian.gov.gy}}</ref>
යටත් විජිත කාලය
නිදහස
=== යටත් විජිත සමය ===
Although [[:en:Christopher_Columbus|Christopher Columbus]] was the first European to sight Guyana during his third voyage (in 1498), and Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] wrote an account in 1596, the [[:en:Dutch_Republic|Dutch]] were the first Europeans to establish colonies: [[:en:Pomeroon_(colony)|Pomeroon]] (1581), [[:en:Essequibo_(colony)|Essequibo]] (1616), [[:en:Berbice|Berbice]] (1627), and [[:en:Demerara|Demerara]] (1752). After France invaded the Dutch Republic ([[:en:Batavian_Republic|1795]]), the [[:en:Kingdom_of_Great_Britain|British]] assumed control in 1796, with the Dutch and British signing the [[:en:Anglo-Dutch_Treaty_of_1814|Anglo-Dutch Treaty of 1814]] in London that ceded [[:en:Demerara-Essequibo|Demerara-Essequibo]] and Berbice to Britain.
In 1831, the united colonies of Demerara-Essequibo and separate colony of Berbice together became a single British colony known as [[:en:British_Guiana|British Guiana]].
ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් ඔහුගේ තුන්වන මුහුදු ගමනේදී (1498 දී) ගයනාව දුටු පළමු යුරෝපීයයා වුවද, සර් වෝල්ටර් රැලී 1596 දී වාර්තාවක් ලිවුවද, යටත් විජිත පිහිටුවූ පළමු යුරෝපීයයන් වූයේ ලන්දේසීන් ය: පොමරූන් (1581), එසෙක්විබෝ (1616), බර්බිස් (1627) සහ ඩෙමෙරාරා (1752). ප්‍රංශය ලන්දේසි ජනරජය ආක්‍රමණය කිරීමෙන් පසු (1795), බ්‍රිතාන්‍යයන් 1796 දී පාලනය භාර ගත් අතර, ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍යයන් 1814 දී ලන්ඩනයේදී ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුම අත්සන් කළ අතර එමඟින් ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ සහ බර්බිස් බ්‍රිතාන්‍යයට පවරා දෙන ලදී.<ref>{{cite web |title=South America 1744–1817 by Sanderson Beck |url=http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170101025206/http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |archive-date=1 January 2017 |access-date=24 October 2016}}</ref>
1831 දී, ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ හි එක්සත් යටත් විජිත සහ බර්බිස් හි වෙනම යටත් විජිත එක්ව බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස හැඳින්වෙන තනි බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක් බවට පත්විය.<ref>{{Cite web |date=2025-03-11 |title=Guyana - Colonialism, Independence, Culture {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/place/Guyana/History |access-date=2025-03-13 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref>{{stack|[[File:Boundary lines of British Guiana 1896.jpg|thumb|1896 සිට [[බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව]] සිතියම]]}}
Since its independence in 1824, Venezuela has claimed the area of land to the west of the [[:en:Essequibo_River|Essequibo River]]. [[:en:Simón_Bolívar|Simón Bolívar]] wrote to the British government warning against the Berbice and Demerara settlers settling on land which the Venezuelans, as assumed heirs of Spanish claims on the area dating to the 16th century, claimed was theirs. In 1899, an international tribunal ruled that the land belonged to Great Britain. From the [[:en:Anglo-Dutch_Treaty_of_1814|Anglo-Dutch Treaty of 1814]], the British inherited [[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch territory]] which included lands between the [[:en:Orinoco_river|Orinoco]] and [[:en:Courantyne_River|Courantyne]] rivers. Dutch sovereignty over these settlements was recognised in 1648 by Spain with the [[:en:Peace_of_Münster|Peace of Münster]], which stated under Article 5 that the Dutch would retain all of the "lordships, cities, castles, fortresses, trades and lands in the... West Indies" under their possession at the time. However, the treaty did not specify the boundary between [[:en:Spanish_Guiana|Spanish Guiana]] and [[:en:Dutch_colonisation_of_the_Guianas|Dutch Guiana]].
1824 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියා ඇත. 16 වන සියවස දක්වා දිවෙන ප්‍රදේශයේ ස්පාඤ්ඤ හිමිකම් පෑමේ උරුමක්කාරයන් ලෙස උපකල්පනය කරන ලද වෙනිසියුලානුවන් තම යැයි කියා සිටි ඉඩම්වල පදිංචි වන බර්බිස් සහ ඩෙමරාරා පදිංචිකරුවන්ට එරෙහිව සයිමන් බොලිවර් බ්‍රිතාන්‍ය රජයට අනතුරු අඟවමින් ලිවීය. 1899 දී ජාත්‍යන්තර විනිශ්චය සභාවක් විසින් මෙම ඉඩම මහා බ්‍රිතාන්‍යයට අයත් බව තීන්දු කරන ලදී. 1814 ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුමෙන්, බ්‍රිතාන්‍යයන්ට ඔරිනෝකෝ සහ කුරන්ටයින් ගංගා අතර ඉඩම් ඇතුළත් ලන්දේසි භූමිය උරුම විය. 1648 දී ස්පාඤ්ඤය විසින් මෙම ජනාවාස කෙරෙහි ලන්දේසි ස්වෛරීභාවය පිළිගනු ලැබූ අතර, එහි 5 වන වගන්තිය යටතේ ලන්දේසීන් විසින් "බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වල සියලුම අධිපතීන්, නගර, මාලිගා, බලකොටු, වෙළඳාම් සහ ඉඩම්"<ref name="guyanachronicle">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|title=Facts and Timelines of Guyana, Venezuela Controversy.|date=2020-12-19|work=Guyana Chronicle.|access-date=2023-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20231202154930/https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|archive-date=2 December 2023|url-status=live}}</ref> ඔවුන් යටතේ තබා ගන්නා බව සඳහන් විය. කෙසේ වෙතත්, ගිවිසුම ස්පාඤ්ඤ ගයනාව සහ ලන්දේසි ගයනාව අතර මායිම නිශ්චිතව දක්වා නැත.
=== නිදහස ===
ගයනාව 1966 මැයි 26 වන දින ඩොමීනියන් එකක් ලෙස එක්සත් රාජධානියෙන් නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 පෙබරවාරි 23 වන දින ජනරජයක් බවට පත් වූ අතර පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ සාමාජිකයෙකු ලෙස රැඳී සිටියේය.<ref>{{Cite journal|last=Hope|first=Kempe Ronald|date=1985|title=Electoral politics and political development in post-independence Guyana|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0261379485900319|journal=Electoral Studies|volume=4|issue=1|pages=57–68|doi=10.1016/0261-3794(85)90031-9|issn=0261-3794|url-access=subscription}}</ref> නිදහසින් ටික කලකට පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ කලාපයට තම භෞමික හිමිකම් බලාත්මක කිරීම සඳහා ගයනාවට එරෙහිව රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික, ආර්ථික සහ හමුදා ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට පටන් ගත්තේය.<ref name=":56">{{Cite journal|last=Ince|first=Basil A.|date=1970|title=The Venezuela-Guyana Boundary Dispute in the United Nations|journal=Caribbean Studies|volume=9|issue=4|pages=5–26}}</ref> ගයනාව නිදහස ලැබීමෙන් මාස පහකට පසු, 1966 ඔක්තෝබර් මාසයේදී, වෙනිසියුලානු හමුදා ජාත්‍යන්තර දේශසීමාව තරණය කර එතැන් සිට අත්පත් කරගෙන ඇති අන්කෝකෝ දූපත අත්පත් කර ගත්හ.<ref>{{Cite web |date=6 April 2018 |title=Guyana wants ICJ to order Venezuela off Ankoko |url=http://guyanachronicle.com/2018/04/06/guyana-wants-icj-to-order-venezuela-off-ankoko |access-date=2020-01-17 |website=The Guyana Chronicle}}</ref> වෙනිසියුලානු හමුදා ඉක්මනින් හමුදා ස්ථාපනයන් සහ ගුවන් පථයක් නිර්මාණය කළහ.<ref>{{Cite book |last=Hopkins |first=Jack W. |title=Latin America and Caribbean Contemporary Record: 1982-1983, Volume 2 |publisher=Holmes & Meier Publishers |year=1984 |isbn=9780841909618}}</ref>
නිදහස ලැබීමෙන් පසු, මහජන ජාතික කොංග්‍රස් ප්‍රතිසංස්කරණයේ ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් බලයට පත් වූ අතර ඉක්මනින් මර්දනකාරී ඒකාධිපති නායකයෙකු බවට පත්විය.<ref name="bulkan2021">{{cite journal|last1=Bulkan|first1=Arif|last2=Trotz|first2=Alissa|date=2021|title=Oil Fuels Guyana's Internecine Conflict|journal=[[Current History]]|volume=120|issue=823|pages=71–77|doi=10.1525/curh.2021.120.823.71|issn=0011-3530|doi-access=free}}</ref> දේශපාලනය ජාතිය අනුව බෙදී ගියේය. අප්‍රිකානු-ගයානු ජාතිකයින් බර්න්හැම්ගේ මහජන ජාතික කොංග්‍රසයට සහ ඉන්දු-ගයානු ජාතිකයින් ජගන්ගේ මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයට සහාය දැක්වූ අතර, එය ආපන් ජාත් දේශපාලනය ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය ගයානු හින්දුස්ථානි භාෂාවෙන් "ඔබේම වර්ගය සඳහා" ලෙස ලිහිල්ව පරිවර්තනය කර ඇත.
ගයනාව 1975–76, 1982–83 සහ 2024–25 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලයේ සාමාජිකාවක් ලෙස තුන් වතාවක් තේරී පත් විය.
1978 දී, වයඹදිග ගයනාවේ දුරස්ථ ජනාවාසයක ඇමරිකානු නිකායික නායක ජිම් ජෝන්ස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් ජෝන්ස්ටවුන් සමූහ මිනීමැරුම්-සියදිවි නසාගැනීම් වලදී පුද්ගලයින් 918 දෙනෙකු මිය ගියහ.<ref>{{Cite web |title=Inside the Jonestown massacre - CNN.com |url=https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927223540/https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |archive-date=27 September 2022 |access-date=2022-09-27 |website=CNN}}</ref>
නිදහස් මැතිවරණ නැවත ආරම්භ කිරීම සඳහා බලපෑම් කිරීම සඳහා හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් ගයනාවට ගියේය. 1992 ඔක්තෝබර් 5 වන දින, 1964 න් පසු ජාත්‍යන්තරව නිදහස් හා සාධාරණ ලෙස පිළිගැනීමට ලක් වූ පළමු ගයාන මැතිවරණයේදී නව ජාතික සභාවක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා තේරී පත් විය. පීපීපීයේ චෙඩ්ඩි ජගන් තේරී පත් වී 1992 ඔක්තෝබර් 9 වන දින ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref name="ciawfguy">{{cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619025448/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=19 June 2023 |access-date=12 July 2023 |website=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]]}}</ref><ref name="bulkan2021" /> මෙය අප්‍රිකානු-ගයානියානුවන්ට සාම්ප්‍රදායිකව ගයාන දේශපාලනය කෙරෙහි තිබූ ඒකාධිකාරය ආපසු හැරවීය. කෙසේ වෙතත්, ඡන්ද විමසීම ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් විනාශ විය.
2008 මැයි මාසයේදී, ජනාධිපති භාරත් ජග්ඩියෝ දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයේ UNASUR ව්‍යවස්ථාදායක ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය. 2010 දී ගයාන රජය නිල වශයෙන් ගිවිසුම අනුමත කළේය.<ref>{{Cite web |date=9 December 2016 |title=UNASUR indifference to Guyana |url=https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417173233/https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |archive-date=17 April 2021 |access-date=2 April 2021 |website=Guyana Chronicle}}</ref>
2018 දී ග්‍රේන්ජර්ගේ රජය විශ්වාසභංග යෝජනාවකින් පරාජයට පත්වීමෙන් පසුව, 2020 මාර්තු මාසයේදී ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් හදිසි මැතිවරණයෙන් යන්තමින් පරාජයට පත් විය. ප්‍රතිඵල පිළිගැනීම ග්‍රේන්ජර් ප්‍රතික්ෂේප කළ නමුත්, මාස පහකට පසු, වංචා සහ අක්‍රමිකතා චෝදනා හේතුවෙන් මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයේ/සිවික් පක්ෂයේ ඉර්ෆාන් අලි නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref>
ගයනාවේ ජාතික භාරය විසින් ඓතිහාසික ස්ථාන නවයක් ජාතික ස්මාරක ලෙස නම් කර ඇත.<ref>{{Cite web |title=National Trust of Guyana |url=https://dutchculture.nl/en/location/national-trust-guyana |access-date=2025-02-28 |website=dutchculture.nl |language=en}}</ref>
2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී අසල්වැසි වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලදී, එය සම්පූර්ණයෙන්ම ගයානා භූමියේ පිහිටා ඇති මතභේදාත්මක එසෙක්විබෝ කලාපය ඈඳා ගැනීම සම්බන්ධයෙන්.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|title=Venezuela sets referendum date on territory dispute with Guyana|date=2023-10-20|work=Reuters|access-date=2023-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20231107045924/https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|archive-date=7 November 2023|language=en|url-status=live}}</ref> ඡන්දය 95% ක බහුතරයකින් සම්මත වූ නමුත් අඩු ඡන්ද ප්‍රතිශතයකින්, විශ්ලේෂකයින් ප්‍රකාශ කළේ මදුරෝගේ රජය ප්‍රතිඵල ව්‍යාජ ලෙස සකස් කර ඇති බවයි.<ref>{{citation|author=Luke Taylor|title=Maduro vote to claim Guyana's territory backfires as Venezuelans stay home|date=4 December 2023|url=https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|newspaper=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20231205053546/https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|access-date=5 December 2023|archive-date=5 December 2023|url-status=live}}</ref> මෙය ගයනා දේශසීමාවේ වෙනිසියුලානු හමුදා ගොඩනැගීමක් සමඟම සිදු වූ අතර, රාජ්‍ය දෙක අතර යුද්ධයක් පිළිබඳ කනස්සල්ල ඇති කළේය.
== යොමු කිරීම් ==
6yohahh1fmb0ca5tieabhdft479upnt
752259
752258
2025-07-01T06:23:02Z
BuddhikaW88
37808
/* යටත් විජිත සමය */
752259
wikitext
text/x-wiki
{{stack|[[File:Essequibo River in 1826 Río Esequibo en 1826 Gran Colombia and British Guiana.jpg|thumb|1826 දී ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ සිතියමක්]]}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
What is now Guyana has been inhabited for millennia. Nine [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|indigenous]] tribes reside in Guyana: the [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Macushi_people|Macushi]], [[:en:Patamona_people|Patamona]], [[:en:Lokono|Lokono]], [[:en:Kalina_people|Kalina]], [[:en:Wapishana_people|Wapishana]], [[:en:Pemon_people|Pemon]], [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], and [[:en:Warao_people|Warao]]. Many of these peoples practised [[:en:Shifting_agriculture|shifting agriculture]] alongside [[:en:Hunting|hunting]]. Historians speculate that the Arawaks and Caribs originated in the South American hinterland and migrated northward, first to the present-day Guianas and then to the Caribbean islands. The Arawak, mainly cultivators, hunters, and fishermen, migrated to the Caribbean islands before the Carib and settled throughout the region.
වර්තමාන ගයනාව ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය සහස්‍ර ගණනාවක් තිස්සේ ජනාවාස වී ඇත.<ref>{{Cite web |title=#DiscoverGuyana: Indigenous Peoples in Guyana {{pipe}} Loop Caribbean News |url=https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023001/https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |archive-date=28 June 2024 |access-date=18 September 2023 |website=Loop News}}</ref> ගයනාහි ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. මෙම ජනයාගෙන් බොහෝ දෙනෙක් දඩයම් කිරීම සමඟ කෘෂිකර්මාන්තය මාරු කළහ. ඉතිහාසඥයින් අනුමාන කරන්නේ අරවාක් සහ කැරිබ්වරු දකුණු ඇමරිකානු අභ්‍යන්තර ප්‍රදේශයෙන් ආරම්භ වී උතුරු දෙසට සංක්‍රමණය වූ බවත්, පළමුව වර්තමාන ගයනා වෙත සහ පසුව කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වූ බවත්ය. ප්‍රධාන වශයෙන් වගාකරුවන්, දඩයම්කරුවන් සහ ධීවරයින් වන අරවාක්වරු කැරිබ්වරුන්ට පෙර කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වී කලාපය පුරා පදිංචි වූහ.<ref>{{cite web |title=Ministry of Amerindian Affairs – Georgetown, Guyana |url=http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130602173603/http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |archive-date=2 June 2013 |access-date=30 March 2014 |publisher=Amerindian.gov.gy}}</ref>
යටත් විජිත කාලය
නිදහස
=== යටත් විජිත සමය ===
Although [[:en:Christopher_Columbus|Christopher Columbus]] was the first European to sight Guyana during his third voyage (in 1498), and Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] wrote an account in 1596, the [[:en:Dutch_Republic|Dutch]] were the first Europeans to establish colonies: [[:en:Pomeroon_(colony)|Pomeroon]] (1581), [[:en:Essequibo_(colony)|Essequibo]] (1616), [[:en:Berbice|Berbice]] (1627), and [[:en:Demerara|Demerara]] (1752). After France invaded the Dutch Republic ([[:en:Batavian_Republic|1795]]), the [[:en:Kingdom_of_Great_Britain|British]] assumed control in 1796, with the Dutch and British signing the [[:en:Anglo-Dutch_Treaty_of_1814|Anglo-Dutch Treaty of 1814]] in London that ceded [[:en:Demerara-Essequibo|Demerara-Essequibo]] and Berbice to Britain.
In 1831, the united colonies of Demerara-Essequibo and separate colony of Berbice together became a single British colony known as [[:en:British_Guiana|British Guiana]].
ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් ඔහුගේ තුන්වන මුහුදු ගමනේදී (1498 දී) ගයනාව දුටු පළමු යුරෝපීයයා වුවද, සර් වෝල්ටර් රැලී 1596 දී වාර්තාවක් ලිවුවද, යටත් විජිත පිහිටුවූ පළමු යුරෝපීයයන් වූයේ ලන්දේසීන් ය: පොමරූන් (1581), එසෙක්විබෝ (1616), බර්බිස් (1627) සහ ඩෙමෙරාරා (1752). ප්‍රංශය ලන්දේසි ජනරජය ආක්‍රමණය කිරීමෙන් පසු (1795), බ්‍රිතාන්‍යයන් 1796 දී පාලනය භාර ගත් අතර, ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍යයන් 1814 දී ලන්ඩනයේදී ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුම අත්සන් කළ අතර එමඟින් ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ සහ බර්බිස් බ්‍රිතාන්‍යයට පවරා දෙන ලදී.<ref>{{cite web |title=South America 1744–1817 by Sanderson Beck |url=http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170101025206/http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |archive-date=1 January 2017 |access-date=24 October 2016}}</ref>
1831 දී, ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ හි එක්සත් යටත් විජිත සහ බර්බිස් හි වෙනම යටත් විජිත එක්ව බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස හැඳින්වෙන තනි බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක් බවට පත්විය.<ref>{{Cite web |date=2025-03-11 |title=Guyana - Colonialism, Independence, Culture {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/place/Guyana/History |access-date=2025-03-13 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref>{{stack|[[File:Boundary lines of British Guiana 1896.jpg|thumb|1896 සිට [[බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව]] සිතියම]]}}
1824 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියා ඇත. 16 වන සියවස දක්වා දිවෙන ප්‍රදේශයේ ස්පාඤ්ඤ හිමිකම් පෑමේ උරුමක්කාරයන් ලෙස උපකල්පනය කරන ලද වෙනිසියුලානුවන් තම යැයි කියා සිටි ඉඩම්වල පදිංචි වන බර්බිස් සහ ඩෙමරාරා පදිංචිකරුවන්ට එරෙහිව සයිමන් බොලිවර් බ්‍රිතාන්‍ය රජයට අනතුරු අඟවමින් ලිවීය. 1899 දී ජාත්‍යන්තර විනිශ්චය සභාවක් විසින් මෙම ඉඩම මහා බ්‍රිතාන්‍යයට අයත් බව තීන්දු කරන ලදී. 1814 ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුමෙන්, බ්‍රිතාන්‍යයන්ට ඔරිනෝකෝ සහ කුරන්ටයින් ගංගා අතර ඉඩම් ඇතුළත් ලන්දේසි භූමිය උරුම විය. 1648 දී ස්පාඤ්ඤය විසින් මෙම ජනාවාස කෙරෙහි ලන්දේසි ස්වෛරීභාවය පිළිගනු ලැබූ අතර, එහි 5 වන වගන්තිය යටතේ ලන්දේසීන් විසින් "බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වල සියලුම අධිපතීන්, නගර, මාලිගා, බලකොටු, වෙළඳාම් සහ ඉඩම්"<ref name="guyanachronicle">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|title=Facts and Timelines of Guyana, Venezuela Controversy.|date=2020-12-19|work=Guyana Chronicle.|access-date=2023-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20231202154930/https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|archive-date=2 December 2023|url-status=live}}</ref> ඔවුන් යටතේ තබා ගන්නා බව සඳහන් විය. කෙසේ වෙතත්, ගිවිසුම ස්පාඤ්ඤ ගයනාව සහ ලන්දේසි ගයනාව අතර මායිම නිශ්චිතව දක්වා නැත.
=== නිදහස ===
ගයනාව 1966 මැයි 26 වන දින ඩොමීනියන් එකක් ලෙස එක්සත් රාජධානියෙන් නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 පෙබරවාරි 23 වන දින ජනරජයක් බවට පත් වූ අතර පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ සාමාජිකයෙකු ලෙස රැඳී සිටියේය.<ref>{{Cite journal|last=Hope|first=Kempe Ronald|date=1985|title=Electoral politics and political development in post-independence Guyana|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0261379485900319|journal=Electoral Studies|volume=4|issue=1|pages=57–68|doi=10.1016/0261-3794(85)90031-9|issn=0261-3794|url-access=subscription}}</ref> නිදහසින් ටික කලකට පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ කලාපයට තම භෞමික හිමිකම් බලාත්මක කිරීම සඳහා ගයනාවට එරෙහිව රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික, ආර්ථික සහ හමුදා ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට පටන් ගත්තේය.<ref name=":56">{{Cite journal|last=Ince|first=Basil A.|date=1970|title=The Venezuela-Guyana Boundary Dispute in the United Nations|journal=Caribbean Studies|volume=9|issue=4|pages=5–26}}</ref> ගයනාව නිදහස ලැබීමෙන් මාස පහකට පසු, 1966 ඔක්තෝබර් මාසයේදී, වෙනිසියුලානු හමුදා ජාත්‍යන්තර දේශසීමාව තරණය කර එතැන් සිට අත්පත් කරගෙන ඇති අන්කෝකෝ දූපත අත්පත් කර ගත්හ.<ref>{{Cite web |date=6 April 2018 |title=Guyana wants ICJ to order Venezuela off Ankoko |url=http://guyanachronicle.com/2018/04/06/guyana-wants-icj-to-order-venezuela-off-ankoko |access-date=2020-01-17 |website=The Guyana Chronicle}}</ref> වෙනිසියුලානු හමුදා ඉක්මනින් හමුදා ස්ථාපනයන් සහ ගුවන් පථයක් නිර්මාණය කළහ.<ref>{{Cite book |last=Hopkins |first=Jack W. |title=Latin America and Caribbean Contemporary Record: 1982-1983, Volume 2 |publisher=Holmes & Meier Publishers |year=1984 |isbn=9780841909618}}</ref>
නිදහස ලැබීමෙන් පසු, මහජන ජාතික කොංග්‍රස් ප්‍රතිසංස්කරණයේ ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් බලයට පත් වූ අතර ඉක්මනින් මර්දනකාරී ඒකාධිපති නායකයෙකු බවට පත්විය.<ref name="bulkan2021">{{cite journal|last1=Bulkan|first1=Arif|last2=Trotz|first2=Alissa|date=2021|title=Oil Fuels Guyana's Internecine Conflict|journal=[[Current History]]|volume=120|issue=823|pages=71–77|doi=10.1525/curh.2021.120.823.71|issn=0011-3530|doi-access=free}}</ref> දේශපාලනය ජාතිය අනුව බෙදී ගියේය. අප්‍රිකානු-ගයානු ජාතිකයින් බර්න්හැම්ගේ මහජන ජාතික කොංග්‍රසයට සහ ඉන්දු-ගයානු ජාතිකයින් ජගන්ගේ මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයට සහාය දැක්වූ අතර, එය ආපන් ජාත් දේශපාලනය ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය ගයානු හින්දුස්ථානි භාෂාවෙන් "ඔබේම වර්ගය සඳහා" ලෙස ලිහිල්ව පරිවර්තනය කර ඇත.
ගයනාව 1975–76, 1982–83 සහ 2024–25 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලයේ සාමාජිකාවක් ලෙස තුන් වතාවක් තේරී පත් විය.
1978 දී, වයඹදිග ගයනාවේ දුරස්ථ ජනාවාසයක ඇමරිකානු නිකායික නායක ජිම් ජෝන්ස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් ජෝන්ස්ටවුන් සමූහ මිනීමැරුම්-සියදිවි නසාගැනීම් වලදී පුද්ගලයින් 918 දෙනෙකු මිය ගියහ.<ref>{{Cite web |title=Inside the Jonestown massacre - CNN.com |url=https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927223540/https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |archive-date=27 September 2022 |access-date=2022-09-27 |website=CNN}}</ref>
නිදහස් මැතිවරණ නැවත ආරම්භ කිරීම සඳහා බලපෑම් කිරීම සඳහා හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් ගයනාවට ගියේය. 1992 ඔක්තෝබර් 5 වන දින, 1964 න් පසු ජාත්‍යන්තරව නිදහස් හා සාධාරණ ලෙස පිළිගැනීමට ලක් වූ පළමු ගයාන මැතිවරණයේදී නව ජාතික සභාවක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා තේරී පත් විය. පීපීපීයේ චෙඩ්ඩි ජගන් තේරී පත් වී 1992 ඔක්තෝබර් 9 වන දින ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref name="ciawfguy">{{cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619025448/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=19 June 2023 |access-date=12 July 2023 |website=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]]}}</ref><ref name="bulkan2021" /> මෙය අප්‍රිකානු-ගයානියානුවන්ට සාම්ප්‍රදායිකව ගයාන දේශපාලනය කෙරෙහි තිබූ ඒකාධිකාරය ආපසු හැරවීය. කෙසේ වෙතත්, ඡන්ද විමසීම ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් විනාශ විය.
2008 මැයි මාසයේදී, ජනාධිපති භාරත් ජග්ඩියෝ දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයේ UNASUR ව්‍යවස්ථාදායක ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය. 2010 දී ගයාන රජය නිල වශයෙන් ගිවිසුම අනුමත කළේය.<ref>{{Cite web |date=9 December 2016 |title=UNASUR indifference to Guyana |url=https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417173233/https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |archive-date=17 April 2021 |access-date=2 April 2021 |website=Guyana Chronicle}}</ref>
2018 දී ග්‍රේන්ජර්ගේ රජය විශ්වාසභංග යෝජනාවකින් පරාජයට පත්වීමෙන් පසුව, 2020 මාර්තු මාසයේදී ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් හදිසි මැතිවරණයෙන් යන්තමින් පරාජයට පත් විය. ප්‍රතිඵල පිළිගැනීම ග්‍රේන්ජර් ප්‍රතික්ෂේප කළ නමුත්, මාස පහකට පසු, වංචා සහ අක්‍රමිකතා චෝදනා හේතුවෙන් මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයේ/සිවික් පක්ෂයේ ඉර්ෆාන් අලි නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref>
ගයනාවේ ජාතික භාරය විසින් ඓතිහාසික ස්ථාන නවයක් ජාතික ස්මාරක ලෙස නම් කර ඇත.<ref>{{Cite web |title=National Trust of Guyana |url=https://dutchculture.nl/en/location/national-trust-guyana |access-date=2025-02-28 |website=dutchculture.nl |language=en}}</ref>
2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී අසල්වැසි වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලදී, එය සම්පූර්ණයෙන්ම ගයානා භූමියේ පිහිටා ඇති මතභේදාත්මක එසෙක්විබෝ කලාපය ඈඳා ගැනීම සම්බන්ධයෙන්.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|title=Venezuela sets referendum date on territory dispute with Guyana|date=2023-10-20|work=Reuters|access-date=2023-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20231107045924/https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|archive-date=7 November 2023|language=en|url-status=live}}</ref> ඡන්දය 95% ක බහුතරයකින් සම්මත වූ නමුත් අඩු ඡන්ද ප්‍රතිශතයකින්, විශ්ලේෂකයින් ප්‍රකාශ කළේ මදුරෝගේ රජය ප්‍රතිඵල ව්‍යාජ ලෙස සකස් කර ඇති බවයි.<ref>{{citation|author=Luke Taylor|title=Maduro vote to claim Guyana's territory backfires as Venezuelans stay home|date=4 December 2023|url=https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|newspaper=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20231205053546/https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|access-date=5 December 2023|archive-date=5 December 2023|url-status=live}}</ref> මෙය ගයනා දේශසීමාවේ වෙනිසියුලානු හමුදා ගොඩනැගීමක් සමඟම සිදු වූ අතර, රාජ්‍ය දෙක අතර යුද්ධයක් පිළිබඳ කනස්සල්ල ඇති කළේය.
== යොමු කිරීම් ==
ftxy4s67svprdioue7zp9f2mvri8gti
752260
752259
2025-07-01T06:23:17Z
BuddhikaW88
37808
/* යටත් විජිත සමය */
752260
wikitext
text/x-wiki
{{stack|[[File:Essequibo River in 1826 Río Esequibo en 1826 Gran Colombia and British Guiana.jpg|thumb|1826 දී ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ සිතියමක්]]}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
What is now Guyana has been inhabited for millennia. Nine [[:en:Indigenous_peoples_in_Guyana|indigenous]] tribes reside in Guyana: the [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Macushi_people|Macushi]], [[:en:Patamona_people|Patamona]], [[:en:Lokono|Lokono]], [[:en:Kalina_people|Kalina]], [[:en:Wapishana_people|Wapishana]], [[:en:Pemon_people|Pemon]], [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], and [[:en:Warao_people|Warao]]. Many of these peoples practised [[:en:Shifting_agriculture|shifting agriculture]] alongside [[:en:Hunting|hunting]]. Historians speculate that the Arawaks and Caribs originated in the South American hinterland and migrated northward, first to the present-day Guianas and then to the Caribbean islands. The Arawak, mainly cultivators, hunters, and fishermen, migrated to the Caribbean islands before the Carib and settled throughout the region.
වර්තමාන ගයනාව ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය සහස්‍ර ගණනාවක් තිස්සේ ජනාවාස වී ඇත.<ref>{{Cite web |title=#DiscoverGuyana: Indigenous Peoples in Guyana {{pipe}} Loop Caribbean News |url=https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023001/https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |archive-date=28 June 2024 |access-date=18 September 2023 |website=Loop News}}</ref> ගයනාහි ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. මෙම ජනයාගෙන් බොහෝ දෙනෙක් දඩයම් කිරීම සමඟ කෘෂිකර්මාන්තය මාරු කළහ. ඉතිහාසඥයින් අනුමාන කරන්නේ අරවාක් සහ කැරිබ්වරු දකුණු ඇමරිකානු අභ්‍යන්තර ප්‍රදේශයෙන් ආරම්භ වී උතුරු දෙසට සංක්‍රමණය වූ බවත්, පළමුව වර්තමාන ගයනා වෙත සහ පසුව කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වූ බවත්ය. ප්‍රධාන වශයෙන් වගාකරුවන්, දඩයම්කරුවන් සහ ධීවරයින් වන අරවාක්වරු කැරිබ්වරුන්ට පෙර කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වී කලාපය පුරා පදිංචි වූහ.<ref>{{cite web |title=Ministry of Amerindian Affairs – Georgetown, Guyana |url=http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130602173603/http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |archive-date=2 June 2013 |access-date=30 March 2014 |publisher=Amerindian.gov.gy}}</ref>
යටත් විජිත කාලය
නිදහස
=== යටත් විජිත සමය ===
ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් ඔහුගේ තුන්වන මුහුදු ගමනේදී (1498 දී) ගයනාව දුටු පළමු යුරෝපීයයා වුවද, සර් වෝල්ටර් රැලී 1596 දී වාර්තාවක් ලිවුවද, යටත් විජිත පිහිටුවූ පළමු යුරෝපීයයන් වූයේ ලන්දේසීන් ය: පොමරූන් (1581), එසෙක්විබෝ (1616), බර්බිස් (1627) සහ ඩෙමෙරාරා (1752). ප්‍රංශය ලන්දේසි ජනරජය ආක්‍රමණය කිරීමෙන් පසු (1795), බ්‍රිතාන්‍යයන් 1796 දී පාලනය භාර ගත් අතර, ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍යයන් 1814 දී ලන්ඩනයේදී ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුම අත්සන් කළ අතර එමඟින් ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ සහ බර්බිස් බ්‍රිතාන්‍යයට පවරා දෙන ලදී.<ref>{{cite web |title=South America 1744–1817 by Sanderson Beck |url=http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170101025206/http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |archive-date=1 January 2017 |access-date=24 October 2016}}</ref>
1831 දී, ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ හි එක්සත් යටත් විජිත සහ බර්බිස් හි වෙනම යටත් විජිත එක්ව බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස හැඳින්වෙන තනි බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක් බවට පත්විය.<ref>{{Cite web |date=2025-03-11 |title=Guyana - Colonialism, Independence, Culture {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/place/Guyana/History |access-date=2025-03-13 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref>{{stack|[[File:Boundary lines of British Guiana 1896.jpg|thumb|1896 සිට [[බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව]] සිතියම]]}}
1824 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියා ඇත. 16 වන සියවස දක්වා දිවෙන ප්‍රදේශයේ ස්පාඤ්ඤ හිමිකම් පෑමේ උරුමක්කාරයන් ලෙස උපකල්පනය කරන ලද වෙනිසියුලානුවන් තම යැයි කියා සිටි ඉඩම්වල පදිංචි වන බර්බිස් සහ ඩෙමරාරා පදිංචිකරුවන්ට එරෙහිව සයිමන් බොලිවර් බ්‍රිතාන්‍ය රජයට අනතුරු අඟවමින් ලිවීය. 1899 දී ජාත්‍යන්තර විනිශ්චය සභාවක් විසින් මෙම ඉඩම මහා බ්‍රිතාන්‍යයට අයත් බව තීන්දු කරන ලදී. 1814 ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුමෙන්, බ්‍රිතාන්‍යයන්ට ඔරිනෝකෝ සහ කුරන්ටයින් ගංගා අතර ඉඩම් ඇතුළත් ලන්දේසි භූමිය උරුම විය. 1648 දී ස්පාඤ්ඤය විසින් මෙම ජනාවාස කෙරෙහි ලන්දේසි ස්වෛරීභාවය පිළිගනු ලැබූ අතර, එහි 5 වන වගන්තිය යටතේ ලන්දේසීන් විසින් "බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වල සියලුම අධිපතීන්, නගර, මාලිගා, බලකොටු, වෙළඳාම් සහ ඉඩම්"<ref name="guyanachronicle">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|title=Facts and Timelines of Guyana, Venezuela Controversy.|date=2020-12-19|work=Guyana Chronicle.|access-date=2023-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20231202154930/https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|archive-date=2 December 2023|url-status=live}}</ref> ඔවුන් යටතේ තබා ගන්නා බව සඳහන් විය. කෙසේ වෙතත්, ගිවිසුම ස්පාඤ්ඤ ගයනාව සහ ලන්දේසි ගයනාව අතර මායිම නිශ්චිතව දක්වා නැත.
=== නිදහස ===
ගයනාව 1966 මැයි 26 වන දින ඩොමීනියන් එකක් ලෙස එක්සත් රාජධානියෙන් නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 පෙබරවාරි 23 වන දින ජනරජයක් බවට පත් වූ අතර පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ සාමාජිකයෙකු ලෙස රැඳී සිටියේය.<ref>{{Cite journal|last=Hope|first=Kempe Ronald|date=1985|title=Electoral politics and political development in post-independence Guyana|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0261379485900319|journal=Electoral Studies|volume=4|issue=1|pages=57–68|doi=10.1016/0261-3794(85)90031-9|issn=0261-3794|url-access=subscription}}</ref> නිදහසින් ටික කලකට පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ කලාපයට තම භෞමික හිමිකම් බලාත්මක කිරීම සඳහා ගයනාවට එරෙහිව රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික, ආර්ථික සහ හමුදා ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට පටන් ගත්තේය.<ref name=":56">{{Cite journal|last=Ince|first=Basil A.|date=1970|title=The Venezuela-Guyana Boundary Dispute in the United Nations|journal=Caribbean Studies|volume=9|issue=4|pages=5–26}}</ref> ගයනාව නිදහස ලැබීමෙන් මාස පහකට පසු, 1966 ඔක්තෝබර් මාසයේදී, වෙනිසියුලානු හමුදා ජාත්‍යන්තර දේශසීමාව තරණය කර එතැන් සිට අත්පත් කරගෙන ඇති අන්කෝකෝ දූපත අත්පත් කර ගත්හ.<ref>{{Cite web |date=6 April 2018 |title=Guyana wants ICJ to order Venezuela off Ankoko |url=http://guyanachronicle.com/2018/04/06/guyana-wants-icj-to-order-venezuela-off-ankoko |access-date=2020-01-17 |website=The Guyana Chronicle}}</ref> වෙනිසියුලානු හමුදා ඉක්මනින් හමුදා ස්ථාපනයන් සහ ගුවන් පථයක් නිර්මාණය කළහ.<ref>{{Cite book |last=Hopkins |first=Jack W. |title=Latin America and Caribbean Contemporary Record: 1982-1983, Volume 2 |publisher=Holmes & Meier Publishers |year=1984 |isbn=9780841909618}}</ref>
නිදහස ලැබීමෙන් පසු, මහජන ජාතික කොංග්‍රස් ප්‍රතිසංස්කරණයේ ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් බලයට පත් වූ අතර ඉක්මනින් මර්දනකාරී ඒකාධිපති නායකයෙකු බවට පත්විය.<ref name="bulkan2021">{{cite journal|last1=Bulkan|first1=Arif|last2=Trotz|first2=Alissa|date=2021|title=Oil Fuels Guyana's Internecine Conflict|journal=[[Current History]]|volume=120|issue=823|pages=71–77|doi=10.1525/curh.2021.120.823.71|issn=0011-3530|doi-access=free}}</ref> දේශපාලනය ජාතිය අනුව බෙදී ගියේය. අප්‍රිකානු-ගයානු ජාතිකයින් බර්න්හැම්ගේ මහජන ජාතික කොංග්‍රසයට සහ ඉන්දු-ගයානු ජාතිකයින් ජගන්ගේ මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයට සහාය දැක්වූ අතර, එය ආපන් ජාත් දේශපාලනය ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය ගයානු හින්දුස්ථානි භාෂාවෙන් "ඔබේම වර්ගය සඳහා" ලෙස ලිහිල්ව පරිවර්තනය කර ඇත.
ගයනාව 1975–76, 1982–83 සහ 2024–25 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලයේ සාමාජිකාවක් ලෙස තුන් වතාවක් තේරී පත් විය.
1978 දී, වයඹදිග ගයනාවේ දුරස්ථ ජනාවාසයක ඇමරිකානු නිකායික නායක ජිම් ජෝන්ස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් ජෝන්ස්ටවුන් සමූහ මිනීමැරුම්-සියදිවි නසාගැනීම් වලදී පුද්ගලයින් 918 දෙනෙකු මිය ගියහ.<ref>{{Cite web |title=Inside the Jonestown massacre - CNN.com |url=https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927223540/https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |archive-date=27 September 2022 |access-date=2022-09-27 |website=CNN}}</ref>
නිදහස් මැතිවරණ නැවත ආරම්භ කිරීම සඳහා බලපෑම් කිරීම සඳහා හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් ගයනාවට ගියේය. 1992 ඔක්තෝබර් 5 වන දින, 1964 න් පසු ජාත්‍යන්තරව නිදහස් හා සාධාරණ ලෙස පිළිගැනීමට ලක් වූ පළමු ගයාන මැතිවරණයේදී නව ජාතික සභාවක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා තේරී පත් විය. පීපීපීයේ චෙඩ්ඩි ජගන් තේරී පත් වී 1992 ඔක්තෝබර් 9 වන දින ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref name="ciawfguy">{{cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619025448/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=19 June 2023 |access-date=12 July 2023 |website=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]]}}</ref><ref name="bulkan2021" /> මෙය අප්‍රිකානු-ගයානියානුවන්ට සාම්ප්‍රදායිකව ගයාන දේශපාලනය කෙරෙහි තිබූ ඒකාධිකාරය ආපසු හැරවීය. කෙසේ වෙතත්, ඡන්ද විමසීම ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් විනාශ විය.
2008 මැයි මාසයේදී, ජනාධිපති භාරත් ජග්ඩියෝ දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයේ UNASUR ව්‍යවස්ථාදායක ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය. 2010 දී ගයාන රජය නිල වශයෙන් ගිවිසුම අනුමත කළේය.<ref>{{Cite web |date=9 December 2016 |title=UNASUR indifference to Guyana |url=https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417173233/https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |archive-date=17 April 2021 |access-date=2 April 2021 |website=Guyana Chronicle}}</ref>
2018 දී ග්‍රේන්ජර්ගේ රජය විශ්වාසභංග යෝජනාවකින් පරාජයට පත්වීමෙන් පසුව, 2020 මාර්තු මාසයේදී ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් හදිසි මැතිවරණයෙන් යන්තමින් පරාජයට පත් විය. ප්‍රතිඵල පිළිගැනීම ග්‍රේන්ජර් ප්‍රතික්ෂේප කළ නමුත්, මාස පහකට පසු, වංචා සහ අක්‍රමිකතා චෝදනා හේතුවෙන් මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයේ/සිවික් පක්ෂයේ ඉර්ෆාන් අලි නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref>
ගයනාවේ ජාතික භාරය විසින් ඓතිහාසික ස්ථාන නවයක් ජාතික ස්මාරක ලෙස නම් කර ඇත.<ref>{{Cite web |title=National Trust of Guyana |url=https://dutchculture.nl/en/location/national-trust-guyana |access-date=2025-02-28 |website=dutchculture.nl |language=en}}</ref>
2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී අසල්වැසි වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලදී, එය සම්පූර්ණයෙන්ම ගයානා භූමියේ පිහිටා ඇති මතභේදාත්මක එසෙක්විබෝ කලාපය ඈඳා ගැනීම සම්බන්ධයෙන්.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|title=Venezuela sets referendum date on territory dispute with Guyana|date=2023-10-20|work=Reuters|access-date=2023-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20231107045924/https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|archive-date=7 November 2023|language=en|url-status=live}}</ref> ඡන්දය 95% ක බහුතරයකින් සම්මත වූ නමුත් අඩු ඡන්ද ප්‍රතිශතයකින්, විශ්ලේෂකයින් ප්‍රකාශ කළේ මදුරෝගේ රජය ප්‍රතිඵල ව්‍යාජ ලෙස සකස් කර ඇති බවයි.<ref>{{citation|author=Luke Taylor|title=Maduro vote to claim Guyana's territory backfires as Venezuelans stay home|date=4 December 2023|url=https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|newspaper=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20231205053546/https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|access-date=5 December 2023|archive-date=5 December 2023|url-status=live}}</ref> මෙය ගයනා දේශසීමාවේ වෙනිසියුලානු හමුදා ගොඩනැගීමක් සමඟම සිදු වූ අතර, රාජ්‍ය දෙක අතර යුද්ධයක් පිළිබඳ කනස්සල්ල ඇති කළේය.
== යොමු කිරීම් ==
o3dxg6lqr6fvo5mnvkvx5k7mbaxgqw8
752261
752260
2025-07-01T06:23:34Z
BuddhikaW88
37808
/* යටත් විජිත සමය */
752261
wikitext
text/x-wiki
{{stack|[[File:Essequibo River in 1826 Río Esequibo en 1826 Gran Colombia and British Guiana.jpg|thumb|1826 දී ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ සිතියමක්]]}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
වර්තමාන ගයනාව ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය සහස්‍ර ගණනාවක් තිස්සේ ජනාවාස වී ඇත.<ref>{{Cite web |title=#DiscoverGuyana: Indigenous Peoples in Guyana {{pipe}} Loop Caribbean News |url=https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023001/https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |archive-date=28 June 2024 |access-date=18 September 2023 |website=Loop News}}</ref> ගයනාහි ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. මෙම ජනයාගෙන් බොහෝ දෙනෙක් දඩයම් කිරීම සමඟ කෘෂිකර්මාන්තය මාරු කළහ. ඉතිහාසඥයින් අනුමාන කරන්නේ අරවාක් සහ කැරිබ්වරු දකුණු ඇමරිකානු අභ්‍යන්තර ප්‍රදේශයෙන් ආරම්භ වී උතුරු දෙසට සංක්‍රමණය වූ බවත්, පළමුව වර්තමාන ගයනා වෙත සහ පසුව කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වූ බවත්ය. ප්‍රධාන වශයෙන් වගාකරුවන්, දඩයම්කරුවන් සහ ධීවරයින් වන අරවාක්වරු කැරිබ්වරුන්ට පෙර කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වී කලාපය පුරා පදිංචි වූහ.<ref>{{cite web |title=Ministry of Amerindian Affairs – Georgetown, Guyana |url=http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130602173603/http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |archive-date=2 June 2013 |access-date=30 March 2014 |publisher=Amerindian.gov.gy}}</ref>
=== යටත් විජිත සමය ===
ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් ඔහුගේ තුන්වන මුහුදු ගමනේදී (1498 දී) ගයනාව දුටු පළමු යුරෝපීයයා වුවද, සර් වෝල්ටර් රැලී 1596 දී වාර්තාවක් ලිවුවද, යටත් විජිත පිහිටුවූ පළමු යුරෝපීයයන් වූයේ ලන්දේසීන් ය: පොමරූන් (1581), එසෙක්විබෝ (1616), බර්බිස් (1627) සහ ඩෙමෙරාරා (1752). ප්‍රංශය ලන්දේසි ජනරජය ආක්‍රමණය කිරීමෙන් පසු (1795), බ්‍රිතාන්‍යයන් 1796 දී පාලනය භාර ගත් අතර, ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍යයන් 1814 දී ලන්ඩනයේදී ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුම අත්සන් කළ අතර එමඟින් ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ සහ බර්බිස් බ්‍රිතාන්‍යයට පවරා දෙන ලදී.<ref>{{cite web |title=South America 1744–1817 by Sanderson Beck |url=http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170101025206/http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |archive-date=1 January 2017 |access-date=24 October 2016}}</ref>
1831 දී, ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ හි එක්සත් යටත් විජිත සහ බර්බිස් හි වෙනම යටත් විජිත එක්ව බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස හැඳින්වෙන තනි බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක් බවට පත්විය.<ref>{{Cite web |date=2025-03-11 |title=Guyana - Colonialism, Independence, Culture {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/place/Guyana/History |access-date=2025-03-13 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref>{{stack|[[File:Boundary lines of British Guiana 1896.jpg|thumb|1896 සිට [[බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව]] සිතියම]]}}
1824 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියා ඇත. 16 වන සියවස දක්වා දිවෙන ප්‍රදේශයේ ස්පාඤ්ඤ හිමිකම් පෑමේ උරුමක්කාරයන් ලෙස උපකල්පනය කරන ලද වෙනිසියුලානුවන් තම යැයි කියා සිටි ඉඩම්වල පදිංචි වන බර්බිස් සහ ඩෙමරාරා පදිංචිකරුවන්ට එරෙහිව සයිමන් බොලිවර් බ්‍රිතාන්‍ය රජයට අනතුරු අඟවමින් ලිවීය. 1899 දී ජාත්‍යන්තර විනිශ්චය සභාවක් විසින් මෙම ඉඩම මහා බ්‍රිතාන්‍යයට අයත් බව තීන්දු කරන ලදී. 1814 ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුමෙන්, බ්‍රිතාන්‍යයන්ට ඔරිනෝකෝ සහ කුරන්ටයින් ගංගා අතර ඉඩම් ඇතුළත් ලන්දේසි භූමිය උරුම විය. 1648 දී ස්පාඤ්ඤය විසින් මෙම ජනාවාස කෙරෙහි ලන්දේසි ස්වෛරීභාවය පිළිගනු ලැබූ අතර, එහි 5 වන වගන්තිය යටතේ ලන්දේසීන් විසින් "බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වල සියලුම අධිපතීන්, නගර, මාලිගා, බලකොටු, වෙළඳාම් සහ ඉඩම්"<ref name="guyanachronicle">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|title=Facts and Timelines of Guyana, Venezuela Controversy.|date=2020-12-19|work=Guyana Chronicle.|access-date=2023-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20231202154930/https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|archive-date=2 December 2023|url-status=live}}</ref> ඔවුන් යටතේ තබා ගන්නා බව සඳහන් විය. කෙසේ වෙතත්, ගිවිසුම ස්පාඤ්ඤ ගයනාව සහ ලන්දේසි ගයනාව අතර මායිම නිශ්චිතව දක්වා නැත.
=== නිදහස ===
ගයනාව 1966 මැයි 26 වන දින ඩොමීනියන් එකක් ලෙස එක්සත් රාජධානියෙන් නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 පෙබරවාරි 23 වන දින ජනරජයක් බවට පත් වූ අතර පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ සාමාජිකයෙකු ලෙස රැඳී සිටියේය.<ref>{{Cite journal|last=Hope|first=Kempe Ronald|date=1985|title=Electoral politics and political development in post-independence Guyana|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0261379485900319|journal=Electoral Studies|volume=4|issue=1|pages=57–68|doi=10.1016/0261-3794(85)90031-9|issn=0261-3794|url-access=subscription}}</ref> නිදහසින් ටික කලකට පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ කලාපයට තම භෞමික හිමිකම් බලාත්මක කිරීම සඳහා ගයනාවට එරෙහිව රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික, ආර්ථික සහ හමුදා ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට පටන් ගත්තේය.<ref name=":56">{{Cite journal|last=Ince|first=Basil A.|date=1970|title=The Venezuela-Guyana Boundary Dispute in the United Nations|journal=Caribbean Studies|volume=9|issue=4|pages=5–26}}</ref> ගයනාව නිදහස ලැබීමෙන් මාස පහකට පසු, 1966 ඔක්තෝබර් මාසයේදී, වෙනිසියුලානු හමුදා ජාත්‍යන්තර දේශසීමාව තරණය කර එතැන් සිට අත්පත් කරගෙන ඇති අන්කෝකෝ දූපත අත්පත් කර ගත්හ.<ref>{{Cite web |date=6 April 2018 |title=Guyana wants ICJ to order Venezuela off Ankoko |url=http://guyanachronicle.com/2018/04/06/guyana-wants-icj-to-order-venezuela-off-ankoko |access-date=2020-01-17 |website=The Guyana Chronicle}}</ref> වෙනිසියුලානු හමුදා ඉක්මනින් හමුදා ස්ථාපනයන් සහ ගුවන් පථයක් නිර්මාණය කළහ.<ref>{{Cite book |last=Hopkins |first=Jack W. |title=Latin America and Caribbean Contemporary Record: 1982-1983, Volume 2 |publisher=Holmes & Meier Publishers |year=1984 |isbn=9780841909618}}</ref>
නිදහස ලැබීමෙන් පසු, මහජන ජාතික කොංග්‍රස් ප්‍රතිසංස්කරණයේ ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් බලයට පත් වූ අතර ඉක්මනින් මර්දනකාරී ඒකාධිපති නායකයෙකු බවට පත්විය.<ref name="bulkan2021">{{cite journal|last1=Bulkan|first1=Arif|last2=Trotz|first2=Alissa|date=2021|title=Oil Fuels Guyana's Internecine Conflict|journal=[[Current History]]|volume=120|issue=823|pages=71–77|doi=10.1525/curh.2021.120.823.71|issn=0011-3530|doi-access=free}}</ref> දේශපාලනය ජාතිය අනුව බෙදී ගියේය. අප්‍රිකානු-ගයානු ජාතිකයින් බර්න්හැම්ගේ මහජන ජාතික කොංග්‍රසයට සහ ඉන්දු-ගයානු ජාතිකයින් ජගන්ගේ මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයට සහාය දැක්වූ අතර, එය ආපන් ජාත් දේශපාලනය ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය ගයානු හින්දුස්ථානි භාෂාවෙන් "ඔබේම වර්ගය සඳහා" ලෙස ලිහිල්ව පරිවර්තනය කර ඇත.
ගයනාව 1975–76, 1982–83 සහ 2024–25 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලයේ සාමාජිකාවක් ලෙස තුන් වතාවක් තේරී පත් විය.
1978 දී, වයඹදිග ගයනාවේ දුරස්ථ ජනාවාසයක ඇමරිකානු නිකායික නායක ජිම් ජෝන්ස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් ජෝන්ස්ටවුන් සමූහ මිනීමැරුම්-සියදිවි නසාගැනීම් වලදී පුද්ගලයින් 918 දෙනෙකු මිය ගියහ.<ref>{{Cite web |title=Inside the Jonestown massacre - CNN.com |url=https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927223540/https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |archive-date=27 September 2022 |access-date=2022-09-27 |website=CNN}}</ref>
නිදහස් මැතිවරණ නැවත ආරම්භ කිරීම සඳහා බලපෑම් කිරීම සඳහා හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් ගයනාවට ගියේය. 1992 ඔක්තෝබර් 5 වන දින, 1964 න් පසු ජාත්‍යන්තරව නිදහස් හා සාධාරණ ලෙස පිළිගැනීමට ලක් වූ පළමු ගයාන මැතිවරණයේදී නව ජාතික සභාවක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා තේරී පත් විය. පීපීපීයේ චෙඩ්ඩි ජගන් තේරී පත් වී 1992 ඔක්තෝබර් 9 වන දින ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref name="ciawfguy">{{cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619025448/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=19 June 2023 |access-date=12 July 2023 |website=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]]}}</ref><ref name="bulkan2021" /> මෙය අප්‍රිකානු-ගයානියානුවන්ට සාම්ප්‍රදායිකව ගයාන දේශපාලනය කෙරෙහි තිබූ ඒකාධිකාරය ආපසු හැරවීය. කෙසේ වෙතත්, ඡන්ද විමසීම ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් විනාශ විය.
2008 මැයි මාසයේදී, ජනාධිපති භාරත් ජග්ඩියෝ දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයේ UNASUR ව්‍යවස්ථාදායක ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය. 2010 දී ගයාන රජය නිල වශයෙන් ගිවිසුම අනුමත කළේය.<ref>{{Cite web |date=9 December 2016 |title=UNASUR indifference to Guyana |url=https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417173233/https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |archive-date=17 April 2021 |access-date=2 April 2021 |website=Guyana Chronicle}}</ref>
2018 දී ග්‍රේන්ජර්ගේ රජය විශ්වාසභංග යෝජනාවකින් පරාජයට පත්වීමෙන් පසුව, 2020 මාර්තු මාසයේදී ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් හදිසි මැතිවරණයෙන් යන්තමින් පරාජයට පත් විය. ප්‍රතිඵල පිළිගැනීම ග්‍රේන්ජර් ප්‍රතික්ෂේප කළ නමුත්, මාස පහකට පසු, වංචා සහ අක්‍රමිකතා චෝදනා හේතුවෙන් මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයේ/සිවික් පක්ෂයේ ඉර්ෆාන් අලි නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref>
ගයනාවේ ජාතික භාරය විසින් ඓතිහාසික ස්ථාන නවයක් ජාතික ස්මාරක ලෙස නම් කර ඇත.<ref>{{Cite web |title=National Trust of Guyana |url=https://dutchculture.nl/en/location/national-trust-guyana |access-date=2025-02-28 |website=dutchculture.nl |language=en}}</ref>
2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී අසල්වැසි වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලදී, එය සම්පූර්ණයෙන්ම ගයානා භූමියේ පිහිටා ඇති මතභේදාත්මක එසෙක්විබෝ කලාපය ඈඳා ගැනීම සම්බන්ධයෙන්.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|title=Venezuela sets referendum date on territory dispute with Guyana|date=2023-10-20|work=Reuters|access-date=2023-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20231107045924/https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|archive-date=7 November 2023|language=en|url-status=live}}</ref> ඡන්දය 95% ක බහුතරයකින් සම්මත වූ නමුත් අඩු ඡන්ද ප්‍රතිශතයකින්, විශ්ලේෂකයින් ප්‍රකාශ කළේ මදුරෝගේ රජය ප්‍රතිඵල ව්‍යාජ ලෙස සකස් කර ඇති බවයි.<ref>{{citation|author=Luke Taylor|title=Maduro vote to claim Guyana's territory backfires as Venezuelans stay home|date=4 December 2023|url=https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|newspaper=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20231205053546/https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|access-date=5 December 2023|archive-date=5 December 2023|url-status=live}}</ref> මෙය ගයනා දේශසීමාවේ වෙනිසියුලානු හමුදා ගොඩනැගීමක් සමඟම සිදු වූ අතර, රාජ්‍ය දෙක අතර යුද්ධයක් පිළිබඳ කනස්සල්ල ඇති කළේය.
== යොමු කිරීම් ==
asu9ryl5lm2ftolstwoh7ikw4qnbfp3
752262
752261
2025-07-01T06:24:47Z
BuddhikaW88
37808
752262
wikitext
text/x-wiki
{{stack|[[File:Essequibo River in 1826 Río Esequibo en 1826 Gran Colombia and British Guiana.jpg|thumb|1826 දී ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ සිතියමක්]]}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
වර්තමාන ගයනාව ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය සහස්‍ර ගණනාවක් තිස්සේ ජනාවාස වී ඇත.<ref>{{Cite web |title=#DiscoverGuyana: Indigenous Peoples in Guyana {{pipe}} Loop Caribbean News |url=https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023001/https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |archive-date=28 June 2024 |access-date=18 September 2023 |website=Loop News}}</ref> ගයනාහි ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. මෙම ජනයාගෙන් බොහෝ දෙනෙක් දඩයම් කිරීම සමඟ කෘෂිකර්මාන්තය මාරු කළහ. ඉතිහාසඥයින් අනුමාන කරන්නේ අරවාක් සහ කැරිබ්වරු දකුණු ඇමරිකානු අභ්‍යන්තර ප්‍රදේශයෙන් ආරම්භ වී උතුරු දෙසට සංක්‍රමණය වූ බවත්, පළමුව වර්තමාන ගයනා වෙත සහ පසුව කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වූ බවත්ය. ප්‍රධාන වශයෙන් වගාකරුවන්, දඩයම්කරුවන් සහ ධීවරයින් වන අරවාක්වරු කැරිබ්වරුන්ට පෙර කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වී කලාපය පුරා පදිංචි වූහ.<ref>{{cite web |title=Ministry of Amerindian Affairs – Georgetown, Guyana |url=http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130602173603/http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |archive-date=2 June 2013 |access-date=30 March 2014 |publisher=Amerindian.gov.gy}}</ref>
=== යටත් විජිත සමය ===
ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් ඔහුගේ තුන්වන මුහුදු ගමනේදී (1498 දී) ගයනාව දුටු පළමු යුරෝපීයයා වුවද, සර් වෝල්ටර් රැලී 1596 දී වාර්තාවක් ලිවුවද, යටත් විජිත පිහිටුවූ පළමු යුරෝපීයයන් වූයේ ලන්දේසීන් ය: පොමරූන් (1581), එසෙක්විබෝ (1616), බර්බිස් (1627) සහ ඩෙමෙරාරා (1752). ප්‍රංශය ලන්දේසි ජනරජය ආක්‍රමණය කිරීමෙන් පසු (1795), බ්‍රිතාන්‍යයන් 1796 දී පාලනය භාර ගත් අතර, ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍යයන් 1814 දී ලන්ඩනයේදී ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුම අත්සන් කළ අතර එමඟින් ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ සහ බර්බිස් බ්‍රිතාන්‍යයට පවරා දෙන ලදී.<ref>{{cite web |title=South America 1744–1817 by Sanderson Beck |url=http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170101025206/http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |archive-date=1 January 2017 |access-date=24 October 2016}}</ref>
1831 දී, ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ හි එක්සත් යටත් විජිත සහ බර්බිස් හි වෙනම යටත් විජිත එක්ව බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස හැඳින්වෙන තනි බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක් බවට පත්විය.<ref>{{Cite web |date=2025-03-11 |title=Guyana - Colonialism, Independence, Culture {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/place/Guyana/History |access-date=2025-03-13 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref>{{stack|[[File:Boundary lines of British Guiana 1896.jpg|thumb|1896 සිට [[බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව]] සිතියම]]}}
1824 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියා ඇත. 16 වන සියවස දක්වා දිවෙන ප්‍රදේශයේ ස්පාඤ්ඤ හිමිකම් පෑමේ උරුමක්කාරයන් ලෙස උපකල්පනය කරන ලද වෙනිසියුලානුවන් තම යැයි කියා සිටි ඉඩම්වල පදිංචි වන බර්බිස් සහ ඩෙමරාරා පදිංචිකරුවන්ට එරෙහිව සයිමන් බොලිවර් බ්‍රිතාන්‍ය රජයට අනතුරු අඟවමින් ලිවීය. 1899 දී ජාත්‍යන්තර විනිශ්චය සභාවක් විසින් මෙම ඉඩම මහා බ්‍රිතාන්‍යයට අයත් බව තීන්දු කරන ලදී. 1814 ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුමෙන්, බ්‍රිතාන්‍යයන්ට ඔරිනෝකෝ සහ කුරන්ටයින් ගංගා අතර ඉඩම් ඇතුළත් ලන්දේසි භූමිය උරුම විය. 1648 දී ස්පාඤ්ඤය විසින් මෙම ජනාවාස කෙරෙහි ලන්දේසි ස්වෛරීභාවය පිළිගනු ලැබූ අතර, එහි 5 වන වගන්තිය යටතේ ලන්දේසීන් විසින් "බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වල සියලුම අධිපතීන්, නගර, මාලිගා, බලකොටු, වෙළඳාම් සහ ඉඩම්"<ref name="guyanachronicle">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|title=Facts and Timelines of Guyana, Venezuela Controversy.|date=2020-12-19|work=Guyana Chronicle.|access-date=2023-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20231202154930/https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|archive-date=2 December 2023|url-status=live}}</ref> ඔවුන් යටතේ තබා ගන්නා බව සඳහන් විය. කෙසේ වෙතත්, ගිවිසුම ස්පාඤ්ඤ ගයනාව සහ ලන්දේසි ගයනාව අතර මායිම නිශ්චිතව දක්වා නැත.
=== නිදහස ===
ගයනාව 1966 මැයි 26 වන දින ඩොමීනියන් එකක් ලෙස එක්සත් රාජධානියෙන් නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 පෙබරවාරි 23 වන දින ජනරජයක් බවට පත් වූ අතර පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ සාමාජිකයෙකු ලෙස රැඳී සිටියේය.<ref>{{Cite journal|last=Hope|first=Kempe Ronald|date=1985|title=Electoral politics and political development in post-independence Guyana|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0261379485900319|journal=Electoral Studies|volume=4|issue=1|pages=57–68|doi=10.1016/0261-3794(85)90031-9|issn=0261-3794|url-access=subscription}}</ref> නිදහසින් ටික කලකට පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ කලාපයට තම භෞමික හිමිකම් බලාත්මක කිරීම සඳහා ගයනාවට එරෙහිව රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික, ආර්ථික සහ හමුදා ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට පටන් ගත්තේය.<ref name=":56">{{Cite journal|last=Ince|first=Basil A.|date=1970|title=The Venezuela-Guyana Boundary Dispute in the United Nations|journal=Caribbean Studies|volume=9|issue=4|pages=5–26}}</ref> ගයනාව නිදහස ලැබීමෙන් මාස පහකට පසු, 1966 ඔක්තෝබර් මාසයේදී, වෙනිසියුලානු හමුදා ජාත්‍යන්තර දේශසීමාව තරණය කර එතැන් සිට අත්පත් කරගෙන ඇති අන්කෝකෝ දූපත අත්පත් කර ගත්හ.<ref>{{Cite web |date=6 April 2018 |title=Guyana wants ICJ to order Venezuela off Ankoko |url=http://guyanachronicle.com/2018/04/06/guyana-wants-icj-to-order-venezuela-off-ankoko |access-date=2020-01-17 |website=The Guyana Chronicle}}</ref> වෙනිසියුලානු හමුදා ඉක්මනින් හමුදා ස්ථාපනයන් සහ ගුවන් පථයක් නිර්මාණය කළහ.<ref>{{Cite book |last=Hopkins |first=Jack W. |title=Latin America and Caribbean Contemporary Record: 1982-1983, Volume 2 |publisher=Holmes & Meier Publishers |year=1984 |isbn=9780841909618}}</ref>
නිදහස ලැබීමෙන් පසු, මහජන ජාතික කොංග්‍රස් ප්‍රතිසංස්කරණයේ ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් බලයට පත් වූ අතර ඉක්මනින් මර්දනකාරී ඒකාධිපති නායකයෙකු බවට පත්විය.<ref name="bulkan2021">{{cite journal|last1=Bulkan|first1=Arif|last2=Trotz|first2=Alissa|date=2021|title=Oil Fuels Guyana's Internecine Conflict|journal=[[Current History]]|volume=120|issue=823|pages=71–77|doi=10.1525/curh.2021.120.823.71|issn=0011-3530|doi-access=free}}</ref> දේශපාලනය ජාතිය අනුව බෙදී ගියේය. අප්‍රිකානු-ගයානු ජාතිකයින් බර්න්හැම්ගේ මහජන ජාතික කොංග්‍රසයට සහ ඉන්දු-ගයානු ජාතිකයින් ජගන්ගේ මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයට සහාය දැක්වූ අතර, එය ආපන් ජාත් දේශපාලනය ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය ගයානු හින්දුස්ථානි භාෂාවෙන් "ඔබේම වර්ගය සඳහා" ලෙස ලිහිල්ව පරිවර්තනය කර ඇත.
ගයනාව 1975–76, 1982–83 සහ 2024–25 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලයේ සාමාජිකාවක් ලෙස තුන් වතාවක් තේරී පත් විය.
1978 දී, වයඹදිග ගයනාවේ දුරස්ථ ජනාවාසයක ඇමරිකානු නිකායික නායක ජිම් ජෝන්ස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් ජෝන්ස්ටවුන් සමූහ මිනීමැරුම්-සියදිවි නසාගැනීම් වලදී පුද්ගලයින් 918 දෙනෙකු මිය ගියහ.<ref>{{Cite web |title=Inside the Jonestown massacre - CNN.com |url=https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927223540/https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |archive-date=27 September 2022 |access-date=2022-09-27 |website=CNN}}</ref>
නිදහස් මැතිවරණ නැවත ආරම්භ කිරීම සඳහා බලපෑම් කිරීම සඳහා හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් ගයනාවට ගියේය. 1992 ඔක්තෝබර් 5 වන දින, 1964 න් පසු ජාත්‍යන්තරව නිදහස් හා සාධාරණ ලෙස පිළිගැනීමට ලක් වූ පළමු ගයාන මැතිවරණයේදී නව ජාතික සභාවක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා තේරී පත් විය. පීපීපීයේ චෙඩ්ඩි ජගන් තේරී පත් වී 1992 ඔක්තෝබර් 9 වන දින ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref name="ciawfguy">{{cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619025448/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=19 June 2023 |access-date=12 July 2023 |website=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]]}}</ref><ref name="bulkan2021" /> මෙය අප්‍රිකානු-ගයානියානුවන්ට සාම්ප්‍රදායිකව ගයාන දේශපාලනය කෙරෙහි තිබූ ඒකාධිකාරය ආපසු හැරවීය. කෙසේ වෙතත්, ඡන්ද විමසීම ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් විනාශ විය.
2008 මැයි මාසයේදී, ජනාධිපති භාරත් ජග්ඩියෝ දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයේ UNASUR ව්‍යවස්ථාදායක ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය. 2010 දී ගයාන රජය නිල වශයෙන් ගිවිසුම අනුමත කළේය.<ref>{{Cite web |date=9 December 2016 |title=UNASUR indifference to Guyana |url=https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417173233/https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |archive-date=17 April 2021 |access-date=2 April 2021 |website=Guyana Chronicle}}</ref>
2018 දී ග්‍රේන්ජර්ගේ රජය විශ්වාසභංග යෝජනාවකින් පරාජයට පත්වීමෙන් පසුව, 2020 මාර්තු මාසයේදී ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් හදිසි මැතිවරණයෙන් යන්තමින් පරාජයට පත් විය. ප්‍රතිඵල පිළිගැනීම ග්‍රේන්ජර් ප්‍රතික්ෂේප කළ නමුත්, මාස පහකට පසු, වංචා සහ අක්‍රමිකතා චෝදනා හේතුවෙන් මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයේ/සිවික් පක්ෂයේ ඉර්ෆාන් අලි නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref>
ගයනාවේ ජාතික භාරය විසින් ඓතිහාසික ස්ථාන නවයක් ජාතික ස්මාරක ලෙස නම් කර ඇත.<ref>{{Cite web |title=National Trust of Guyana |url=https://dutchculture.nl/en/location/national-trust-guyana |access-date=2025-02-28 |website=dutchculture.nl |language=en}}</ref>
2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී අසල්වැසි වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලදී, එය සම්පූර්ණයෙන්ම ගයානා භූමියේ පිහිටා ඇති මතභේදාත්මක එසෙක්විබෝ කලාපය ඈඳා ගැනීම සම්බන්ධයෙන්.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|title=Venezuela sets referendum date on territory dispute with Guyana|date=2023-10-20|work=Reuters|access-date=2023-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20231107045924/https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|archive-date=7 November 2023|language=en|url-status=live}}</ref> ඡන්දය 95% ක බහුතරයකින් සම්මත වූ නමුත් අඩු ඡන්ද ප්‍රතිශතයකින්, විශ්ලේෂකයින් ප්‍රකාශ කළේ මදුරෝගේ රජය ප්‍රතිඵල ව්‍යාජ ලෙස සකස් කර ඇති බවයි.<ref>{{citation|author=Luke Taylor|title=Maduro vote to claim Guyana's territory backfires as Venezuelans stay home|date=4 December 2023|url=https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|newspaper=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20231205053546/https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|access-date=5 December 2023|archive-date=5 December 2023|url-status=live}}</ref> මෙය ගයනා දේශසීමාවේ වෙනිසියුලානු හමුදා ගොඩනැගීමක් සමඟම සිදු වූ අතර, රාජ්‍ය දෙක අතර යුද්ධයක් පිළිබඳ කනස්සල්ල ඇති කළේය.
== යොමු කිරීම් ==
2zpaeje0ob73rosks4le7cx6l5ncin0
752365
752262
2025-07-01T10:15:46Z
Ttheek
66430
Adding [[Category:ගයනාව]] using [[c:Help:Cat-a-lot|Cat-a-lot]]
752365
wikitext
text/x-wiki
{{stack|[[File:Essequibo River in 1826 Río Esequibo en 1826 Gran Colombia and British Guiana.jpg|thumb|1826 දී ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ සිතියමක්]]}}
=== යටත් විජිතකරණයට පෙර ===
වර්තමාන ගයනාව ලෙස හඳුන්වන ප්‍රදේශය සහස්‍ර ගණනාවක් තිස්සේ ජනාවාස වී ඇත.<ref>{{Cite web |title=#DiscoverGuyana: Indigenous Peoples in Guyana {{pipe}} Loop Caribbean News |url=https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023001/https://caribbean.loopnews.com/content/discoverguyana-indigenous-peoples-guyana |archive-date=28 June 2024 |access-date=18 September 2023 |website=Loop News}}</ref> ගයනාහි ස්වදේශික ගෝත්‍ර නවයක් වාසය කරයි: වයි වයි, මකුෂි, පැටමෝනා, ලොකොනෝ, කලීනා, වපිෂානා, පෙමොන්, අකාවායෝ සහ වරාඕ. මෙම ජනයාගෙන් බොහෝ දෙනෙක් දඩයම් කිරීම සමඟ කෘෂිකර්මාන්තය මාරු කළහ. ඉතිහාසඥයින් අනුමාන කරන්නේ අරවාක් සහ කැරිබ්වරු දකුණු ඇමරිකානු අභ්‍යන්තර ප්‍රදේශයෙන් ආරම්භ වී උතුරු දෙසට සංක්‍රමණය වූ බවත්, පළමුව වර්තමාන ගයනා වෙත සහ පසුව කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වූ බවත්ය. ප්‍රධාන වශයෙන් වගාකරුවන්, දඩයම්කරුවන් සහ ධීවරයින් වන අරවාක්වරු කැරිබ්වරුන්ට පෙර කැරිබියානු දූපත් වෙත සංක්‍රමණය වී කලාපය පුරා පදිංචි වූහ.<ref>{{cite web |title=Ministry of Amerindian Affairs – Georgetown, Guyana |url=http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130602173603/http://www.amerindian.gov.gy/discover/tribes/index.html |archive-date=2 June 2013 |access-date=30 March 2014 |publisher=Amerindian.gov.gy}}</ref>
=== යටත් විජිත සමය ===
ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් ඔහුගේ තුන්වන මුහුදු ගමනේදී (1498 දී) ගයනාව දුටු පළමු යුරෝපීයයා වුවද, සර් වෝල්ටර් රැලී 1596 දී වාර්තාවක් ලිවුවද, යටත් විජිත පිහිටුවූ පළමු යුරෝපීයයන් වූයේ ලන්දේසීන් ය: පොමරූන් (1581), එසෙක්විබෝ (1616), බර්බිස් (1627) සහ ඩෙමෙරාරා (1752). ප්‍රංශය ලන්දේසි ජනරජය ආක්‍රමණය කිරීමෙන් පසු (1795), බ්‍රිතාන්‍යයන් 1796 දී පාලනය භාර ගත් අතර, ලන්දේසි සහ බ්‍රිතාන්‍යයන් 1814 දී ලන්ඩනයේදී ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුම අත්සන් කළ අතර එමඟින් ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ සහ බර්බිස් බ්‍රිතාන්‍යයට පවරා දෙන ලදී.<ref>{{cite web |title=South America 1744–1817 by Sanderson Beck |url=http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170101025206/http://www.san.beck.org/13-1a-SouthAmerica.html#a11 |archive-date=1 January 2017 |access-date=24 October 2016}}</ref>
1831 දී, ඩෙමෙරාරා-එසෙක්විබෝ හි එක්සත් යටත් විජිත සහ බර්බිස් හි වෙනම යටත් විජිත එක්ව බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව ලෙස හැඳින්වෙන තනි බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක් බවට පත්විය.<ref>{{Cite web |date=2025-03-11 |title=Guyana - Colonialism, Independence, Culture {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/place/Guyana/History |access-date=2025-03-13 |website=www.britannica.com |language=en}}</ref>{{stack|[[File:Boundary lines of British Guiana 1896.jpg|thumb|1896 සිට [[බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව]] සිතියම]]}}
1824 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියා ඇත. 16 වන සියවස දක්වා දිවෙන ප්‍රදේශයේ ස්පාඤ්ඤ හිමිකම් පෑමේ උරුමක්කාරයන් ලෙස උපකල්පනය කරන ලද වෙනිසියුලානුවන් තම යැයි කියා සිටි ඉඩම්වල පදිංචි වන බර්බිස් සහ ඩෙමරාරා පදිංචිකරුවන්ට එරෙහිව සයිමන් බොලිවර් බ්‍රිතාන්‍ය රජයට අනතුරු අඟවමින් ලිවීය. 1899 දී ජාත්‍යන්තර විනිශ්චය සභාවක් විසින් මෙම ඉඩම මහා බ්‍රිතාන්‍යයට අයත් බව තීන්දු කරන ලදී. 1814 ඇන්ග්ලෝ-ලන්දේසි ගිවිසුමෙන්, බ්‍රිතාන්‍යයන්ට ඔරිනෝකෝ සහ කුරන්ටයින් ගංගා අතර ඉඩම් ඇතුළත් ලන්දේසි භූමිය උරුම විය. 1648 දී ස්පාඤ්ඤය විසින් මෙම ජනාවාස කෙරෙහි ලන්දේසි ස්වෛරීභාවය පිළිගනු ලැබූ අතර, එහි 5 වන වගන්තිය යටතේ ලන්දේසීන් විසින් "බටහිර ඉන්දීය කොදෙව්වල සියලුම අධිපතීන්, නගර, මාලිගා, බලකොටු, වෙළඳාම් සහ ඉඩම්"<ref name="guyanachronicle">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|title=Facts and Timelines of Guyana, Venezuela Controversy.|date=2020-12-19|work=Guyana Chronicle.|access-date=2023-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20231202154930/https://guyanachronicle.com/2020/12/19/facts-and-timelines-of-guyana-venezuela-controversy/|archive-date=2 December 2023|url-status=live}}</ref> ඔවුන් යටතේ තබා ගන්නා බව සඳහන් විය. කෙසේ වෙතත්, ගිවිසුම ස්පාඤ්ඤ ගයනාව සහ ලන්දේසි ගයනාව අතර මායිම නිශ්චිතව දක්වා නැත.
=== නිදහස ===
ගයනාව 1966 මැයි 26 වන දින ඩොමීනියන් එකක් ලෙස එක්සත් රාජධානියෙන් නිදහස ලබා ගත් අතර 1970 පෙබරවාරි 23 වන දින ජනරජයක් බවට පත් වූ අතර පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ සාමාජිකයෙකු ලෙස රැඳී සිටියේය.<ref>{{Cite journal|last=Hope|first=Kempe Ronald|date=1985|title=Electoral politics and political development in post-independence Guyana|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0261379485900319|journal=Electoral Studies|volume=4|issue=1|pages=57–68|doi=10.1016/0261-3794(85)90031-9|issn=0261-3794|url-access=subscription}}</ref> නිදහසින් ටික කලකට පසු, වෙනිසියුලාව එසෙක්විබෝ කලාපයට තම භෞමික හිමිකම් බලාත්මක කිරීම සඳහා ගයනාවට එරෙහිව රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික, ආර්ථික සහ හමුදා ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට පටන් ගත්තේය.<ref name=":56">{{Cite journal|last=Ince|first=Basil A.|date=1970|title=The Venezuela-Guyana Boundary Dispute in the United Nations|journal=Caribbean Studies|volume=9|issue=4|pages=5–26}}</ref> ගයනාව නිදහස ලැබීමෙන් මාස පහකට පසු, 1966 ඔක්තෝබර් මාසයේදී, වෙනිසියුලානු හමුදා ජාත්‍යන්තර දේශසීමාව තරණය කර එතැන් සිට අත්පත් කරගෙන ඇති අන්කෝකෝ දූපත අත්පත් කර ගත්හ.<ref>{{Cite web |date=6 April 2018 |title=Guyana wants ICJ to order Venezuela off Ankoko |url=http://guyanachronicle.com/2018/04/06/guyana-wants-icj-to-order-venezuela-off-ankoko |access-date=2020-01-17 |website=The Guyana Chronicle}}</ref> වෙනිසියුලානු හමුදා ඉක්මනින් හමුදා ස්ථාපනයන් සහ ගුවන් පථයක් නිර්මාණය කළහ.<ref>{{Cite book |last=Hopkins |first=Jack W. |title=Latin America and Caribbean Contemporary Record: 1982-1983, Volume 2 |publisher=Holmes & Meier Publishers |year=1984 |isbn=9780841909618}}</ref>
නිදහස ලැබීමෙන් පසු, මහජන ජාතික කොංග්‍රස් ප්‍රතිසංස්කරණයේ ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් බලයට පත් වූ අතර ඉක්මනින් මර්දනකාරී ඒකාධිපති නායකයෙකු බවට පත්විය.<ref name="bulkan2021">{{cite journal|last1=Bulkan|first1=Arif|last2=Trotz|first2=Alissa|date=2021|title=Oil Fuels Guyana's Internecine Conflict|journal=[[Current History]]|volume=120|issue=823|pages=71–77|doi=10.1525/curh.2021.120.823.71|issn=0011-3530|doi-access=free}}</ref> දේශපාලනය ජාතිය අනුව බෙදී ගියේය. අප්‍රිකානු-ගයානු ජාතිකයින් බර්න්හැම්ගේ මහජන ජාතික කොංග්‍රසයට සහ ඉන්දු-ගයානු ජාතිකයින් ජගන්ගේ මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයට සහාය දැක්වූ අතර, එය ආපන් ජාත් දේශපාලනය ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය ගයානු හින්දුස්ථානි භාෂාවෙන් "ඔබේම වර්ගය සඳහා" ලෙස ලිහිල්ව පරිවර්තනය කර ඇත.
ගයනාව 1975–76, 1982–83 සහ 2024–25 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලයේ සාමාජිකාවක් ලෙස තුන් වතාවක් තේරී පත් විය.
1978 දී, වයඹදිග ගයනාවේ දුරස්ථ ජනාවාසයක ඇමරිකානු නිකායික නායක ජිම් ජෝන්ස්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් ජෝන්ස්ටවුන් සමූහ මිනීමැරුම්-සියදිවි නසාගැනීම් වලදී පුද්ගලයින් 918 දෙනෙකු මිය ගියහ.<ref>{{Cite web |title=Inside the Jonestown massacre - CNN.com |url=https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927223540/https://edition.cnn.com/2008/US/11/12/jonestown.factsheet/index.html |archive-date=27 September 2022 |access-date=2022-09-27 |website=CNN}}</ref>
නිදහස් මැතිවරණ නැවත ආරම්භ කිරීම සඳහා බලපෑම් කිරීම සඳහා හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් ගයනාවට ගියේය. 1992 ඔක්තෝබර් 5 වන දින, 1964 න් පසු ජාත්‍යන්තරව නිදහස් හා සාධාරණ ලෙස පිළිගැනීමට ලක් වූ පළමු ගයාන මැතිවරණයේදී නව ජාතික සභාවක් සහ ප්‍රාදේශීය සභා තේරී පත් විය. පීපීපීයේ චෙඩ්ඩි ජගන් තේරී පත් වී 1992 ඔක්තෝබර් 9 වන දින ජනාධිපති ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref name="ciawfguy">{{cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230619025448/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=19 June 2023 |access-date=12 July 2023 |website=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]]}}</ref><ref name="bulkan2021" /> මෙය අප්‍රිකානු-ගයානියානුවන්ට සාම්ප්‍රදායිකව ගයාන දේශපාලනය කෙරෙහි තිබූ ඒකාධිකාරය ආපසු හැරවීය. කෙසේ වෙතත්, ඡන්ද විමසීම ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් විනාශ විය.
2008 මැයි මාසයේදී, ජනාධිපති භාරත් ජග්ඩියෝ දකුණු ඇමරිකානු ජාතීන්ගේ සංගමයේ UNASUR ව්‍යවස්ථාදායක ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය. 2010 දී ගයාන රජය නිල වශයෙන් ගිවිසුම අනුමත කළේය.<ref>{{Cite web |date=9 December 2016 |title=UNASUR indifference to Guyana |url=https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417173233/https://guyanachronicle.com/2016/12/08/unasur-indifference-to-guyana/ |archive-date=17 April 2021 |access-date=2 April 2021 |website=Guyana Chronicle}}</ref>
2018 දී ග්‍රේන්ජර්ගේ රජය විශ්වාසභංග යෝජනාවකින් පරාජයට පත්වීමෙන් පසුව, 2020 මාර්තු මාසයේදී ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් හදිසි මැතිවරණයෙන් යන්තමින් පරාජයට පත් විය. ප්‍රතිඵල පිළිගැනීම ග්‍රේන්ජර් ප්‍රතික්ෂේප කළ නමුත්, මාස පහකට පසු, වංචා සහ අක්‍රමිකතා චෝදනා හේතුවෙන් මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂයේ/සිවික් පක්ෂයේ ඉර්ෆාන් අලි නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref>
ගයනාවේ ජාතික භාරය විසින් ඓතිහාසික ස්ථාන නවයක් ජාතික ස්මාරක ලෙස නම් කර ඇත.<ref>{{Cite web |title=National Trust of Guyana |url=https://dutchculture.nl/en/location/national-trust-guyana |access-date=2025-02-28 |website=dutchculture.nl |language=en}}</ref>
2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී අසල්වැසි වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලදී, එය සම්පූර්ණයෙන්ම ගයානා භූමියේ පිහිටා ඇති මතභේදාත්මක එසෙක්විබෝ කලාපය ඈඳා ගැනීම සම්බන්ධයෙන්.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|title=Venezuela sets referendum date on territory dispute with Guyana|date=2023-10-20|work=Reuters|access-date=2023-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20231107045924/https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|archive-date=7 November 2023|language=en|url-status=live}}</ref> ඡන්දය 95% ක බහුතරයකින් සම්මත වූ නමුත් අඩු ඡන්ද ප්‍රතිශතයකින්, විශ්ලේෂකයින් ප්‍රකාශ කළේ මදුරෝගේ රජය ප්‍රතිඵල ව්‍යාජ ලෙස සකස් කර ඇති බවයි.<ref>{{citation|author=Luke Taylor|title=Maduro vote to claim Guyana's territory backfires as Venezuelans stay home|date=4 December 2023|url=https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|newspaper=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20231205053546/https://www.theguardian.com/world/2023/dec/04/maduro-venezuela-guyana-essequibo-referendum-vote-turnout|access-date=5 December 2023|archive-date=5 December 2023|url-status=live}}</ref> මෙය ගයනා දේශසීමාවේ වෙනිසියුලානු හමුදා ගොඩනැගීමක් සමඟම සිදු වූ අතර, රාජ්‍ය දෙක අතර යුද්ධයක් පිළිබඳ කනස්සල්ල ඇති කළේය.
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ගයනාව]]
ilmi9d4hyewnk4ecql7md9p264haqvg
ගයනාවේ භූගෝලය
0
182633
752264
2025-07-01T06:26:25Z
BuddhikaW88
37808
'[[File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|thumb|කයිටූර් දිය ඇල්ල ලොව බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකකි.]] [[File:Rupununi_Savannah.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Rupununi_Savannah.jpg|thumb|රුපුනුනි සැවානා]] File:Amazon_CIAT_(5).jpg|link=https://en.w...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි
752264
wikitext
text/x-wiki
[[File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|thumb|කයිටූර් දිය ඇල්ල ලොව බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකකි.]]
[[File:Rupununi_Savannah.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Rupununi_Savannah.jpg|thumb|රුපුනුනි සැවානා]]
[[File:Amazon_CIAT_(5).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Amazon_CIAT_(5).jpg|thumb|220x220පික්|ගයනාවේ භූමි ප්‍රදේශයෙන් විශාල කොටසක් ලොව විශාලතම සහ ජෛව විවිධත්වයෙන් වැඩිම නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයෙන් වැසී ඇත.]]
The territory controlled by Guyana lies between latitudes [[:en:1st_parallel_north|1°]] and [[:en:9th_parallel_north|9°N]], and longitudes [[:en:56th_meridian_west|56°]] and [[:en:62nd_meridian_west|62°W]]; it is one of the world's most sparsely populated countries.
The country can be divided into five natural regions: a narrow and fertile marshy plain along the Atlantic coast (low coastal plain) where most of the population lives; a white sand belt further inland (hilly sand and clay region), containing most of Guyana's mineral deposits; the dense [[:en:Rain_forest|rain forests]] (Forested Highland Region) in the southern part of the country; the drier [[:en:Savannah|savannah]] areas in the south-west; and the smallest interior lowlands (interior savannah) consisting mostly of mountains that gradually rise to the Brazilian border.
Some of Guyana's highest mountains are [[:en:Mount_Ayanganna|Mount Ayanganna]] ({{cvt|2042|m|ft|0|disp=or}}), [[:en:Monte_Caburaí|Monte Caburaí]] ({{cvt|1465|m|ft|0|disp=or}}) and [[:en:Mount_Roraima|Mount Roraima]] ({{cvt|2772|m|ft|0|disp=or}} – the highest mountain in Guyana) on the Brazil-Guyana-Venezuela [[:en:Tripoint|tripoint]] border, part of the [[:en:Pakaraima|Pakaraima]] range. Mount Roraima and Guyana's table-top mountains ([[:en:Tepui|tepuis]]) are said to have been the inspiration for [[:en:Sir_Arthur_Conan_Doyle|Sir Arthur Conan Doyle]]'s 1912 novel ''[[:en:The_Lost_World_(Arthur_Conan_Doyle)|The Lost World]]''. There are also many volcanic [[:en:Escarpment|escarpments]] and waterfalls, including [[:en:Kaieteur_Falls|Kaieteur Falls]] which is one of the world's most powerful waterfalls. North of the [[:en:Rupununi_River|Rupununi River]] lies the [[:en:Rupununi_savannah|Rupununi savannah]], south of which lie the [[:en:Kanuku_Mountains|Kanuku Mountains]].
The four longest rivers are the Essequibo at {{cvt|1010|km|mi|0}} long, the [[:en:Courentyne_River|Courentyne River]] at {{cvt|724|km|mi|0}}, the [[:en:Berbice_River|Berbice]] at {{cvt|595|km|mi|0}}, and the [[:en:Demerara_River|Demerara]] at {{cvt|346|km|mi|0}}. The Courentyne river forms the border with Suriname. At the mouth of the Essequibo are several large islands, including the {{cvt|145|km|mi|0}} wide [[:en:Shell_Beach,_Guyana|Shell Beach]] along the northwest coast, which is also a major breeding area for [[:en:Sea_turtle|sea turtles]] (mainly [[:en:Leatherback_sea_turtle|leatherbacks]]) and other wildlife.
The climate is [[:en:Tropical_climate|tropical]] and generally hot and humid, though moderated by northeast [[:en:Trade_winds|trade winds]] along the coast. There are two rainy seasons, the first from May to mid-August, the second from mid-November to mid-January.
Guyana has one of the largest unspoiled [[:en:Rainforest|rainforests]] in South America, some parts of which are almost inaccessible by humans.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/travel/2019/oct/27/guyana-jungle-rainforest-community-run-wildlife-tour-adventure|title='We want to keep our forest': why Guyana's wilderness needs visitors|last=Rushby|first=Kevin|date=2019-10-27|work=The Guardian|access-date=2025-02-28|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> The rich natural history of Guyana was described by early explorers [[:en:Walter_Raleigh|Sir Walter Raleigh]] and [[:en:Charles_Waterton|Charles Waterton]] and later by naturalists Sir [[:en:David_Attenborough|David Attenborough]] and [[:en:Gerald_Durrell|Gerald Durrell]]. In 2008, the [[:en:BBC|BBC]] broadcast a three-part programme called ''Lost Land of the Jaguar'' which highlighted the huge diversity of wildlife, including undiscovered species and rare species such as the [[:en:Giant_otter|giant otter]] and [[:en:Harpy_eagle|harpy eagle]].
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
[[File:Guyana_BMNG.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_BMNG.png|thumb|2004 වසරේ ගයනාවේ චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක්]]
Guyana has one of the highest levels of [[:en:Biodiversity|biodiversity]] in the world. It is home to more than 225 [[:en:List_of_mammals_of_Guyana|species of mammals]], 900 [[:en:List_of_birds_of_Guyana|species of birds]], 880 species of reptiles, and more than 6,500 species of plants.<ref>{{Cite web |last=Tavani |first=Claudia |date=14 August 2018 |title=The Most Amazing Wildlife in Guyana |url=https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190903034604/https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |archive-date=3 September 2019 |access-date=3 September 2019 |website=My Adventures Across the World |language=en-US}}</ref> Among these, the most famous are the [[:en:Arapaima|arapaima]], which is the world's largest scaled freshwater fish; the [[:en:Giant_anteater|giant anteater]], the largest anteater; the [[:en:Giant_otter|giant otter]], the world's largest and rarest river otter; and the [[:en:Guianan_cock-of-the-rock|Guianan cock-of-the-rock]] bird (''Rupicola rupicola'').<ref>Attenborough, S. 1998 BBC. ''The Life of Birds''. p. 211. {{ISBN|0563-38792-0}}</ref>
The following habitats have been categorised for Guyana: coastal, marine, littoral, estuarine, palustrine, mangrove, riverine, lacustrine, swamp, savanna, white sand forest, brown sand forest, montane, cloud forest, moist lowland and dry evergreen scrub forests (NBAP, 1999). About 14 areas of biological interest have been identified as possible hotspots for a National Protected Area System.
More than 80% of Guyana is still covered by forests, which also contain the world's rarest [[:en:Orchids|orchids]], ranging from dry evergreen and seasonal forests to montane and lowland evergreen rain forests. These forests are home to more than a thousand species of trees. Guyana's tropical climate, unique geology, and relatively undisturbed ecosystems support extensive areas of species-rich rain forests and natural habitats with high levels of [[:en:Endemism|endemism]]. There are about 8000 species of plants in Guyana, half of which are found nowhere else.
The country is home to six ecoregions: [[:en:Guayanan_Highlands_moist_forests|Guayanan Highlands moist forests]], [[:en:Guianan_moist_forests|Guianan moist forests]], [[:en:Orinoco_Delta_swamp_forests|Orinoco Delta swamp forests]], [[:en:Tepuis|Tepuis]], [[:en:Guianan_savanna|Guianan savanna]], and [[:en:Guianan_mangroves|Guianan mangroves]].<ref name="DinersteinOlson2017">{{cite journal|last1=Dinerstein|first1=Eric|last2=Olson|first2=David|last3=Joshi|first3=Anup|last4=Vynne|first4=Carly|last5=Burgess|first5=Neil D.|last6=Wikramanayake|first6=Eric|last7=Hahn|first7=Nathan|last8=Palminteri|first8=Suzanne|last9=Hedao|first9=Prashant|last10=Noss|first10=Reed|last11=Hansen|first11=Matt|year=2017|title=An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm|journal=BioScience|volume=67|issue=6|pages=534–545|doi=10.1093/biosci/bix014|issn=0006-3568|pmc=5451287|pmid=28608869|last12=Locke|first12=Harvey|last13=Ellis|first13=Erle C|last14=Jones|first14=Benjamin|last15=Barber|first15=Charles Victor|last16=Hayes|first16=Randy|last17=Kormos|first17=Cyril|last18=Martin|first18=Vance|last19=Crist|first19=Eileen|last20=Sechrest|first20=Wes|last21=Price|first21=Lori|last22=Baillie|first22=Jonathan E. M.|last23=Weeden|first23=Don|last24=Suckling|first24=Kierán|last25=Davis|first25=Crystal|last26=Sizer|first26=Nigel|last27=Moore|first27=Rebecca|last28=Thau|first28=David|last29=Birch|first29=Tanya|last30=Potapov|first30=Peter|last31=Turubanova|first31=Svetlana|last32=Tyukavina|first32=Alexandra|last33=de Souza|first33=Nadia|last34=Pintea|first34=Lilian|last35=Brito|first35=José C.|last36=Llewellyn|first36=Othman A.|last37=Miller|first37=Anthony G.|last38=Patzelt|first38=Annette|last39=Ghazanfar|first39=Shahina A.|last40=Timberlake|first40=Jonathan|last41=Klöser|first41=Heinz|last42=Shennan-Farpón|first42=Yara|last43=Kindt|first43=Roeland|last44=Lillesø|first44=Jens-Peter Barnekow|last45=van Breugel|first45=Paulo|last46=Graudal|first46=Lars|last47=Voge|first47=Maianna|last48=Al-Shammari|first48=Khalaf F.|last49=Saleem|first49=Muhammad}}</ref> The Guiana Shield region is little known and extremely rich biologically. Unlike other areas of South America, over 70% of the natural habitat remains pristine.
[[File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|thumb|කයිටියර් ජාතික වනෝද්‍යානයේ ඇති ඇනොමලොග්ලොසස් බීබෙයි, ගයනාවට ආවේණික.]]
The rich natural history of British Guiana was described by early explorers Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] and [[:en:Charles_Waterton|Charles Waterton]] and later by naturalists Sir [[:en:David_Attenborough|David Attenborough]] and [[:en:Gerald_Durrell|Gerald Durrell]]. Southern Guyana is host to some of the most pristine expanses of evergreen forests in the northern part of South America. Most of the forests found are tall, evergreen hill-land and lower montane forests, with large expanses of flooded forest along major rivers. Thanks to the very low human population density of the area, most of these forests are still intact.
The Smithsonian Institution has identified nearly 2,700 species of plants from this region, representing 239 families, and there are certainly additional species still to be recorded.{{Citation needed|date=April 2024}} The diversity of plants supports diverse animal life, recently documented by a biological survey organised by [[:en:Conservation_International|Conservation International]]. The reportedly clean, unpolluted waters of the Essequibo watershed support a remarkable diversity of fish and aquatic invertebrates, and are home to [[:en:Giant_otters|giant otters]], [[:en:Capybaras|capybaras]], and several species of [[:en:Caimans|caimans]].
On land, large mammals, such as [[:en:Jaguar|jaguars]], [[:en:Tapirs|tapirs]], [[:en:Bush_dog|bush dogs]], [[:en:Giant_anteater|giant anteaters]], and [[:en:Saki_monkey|saki monkeys]] are still common. Over 800 species of birds have been reported from the region, and the reptile and amphibian faunas are similarly rich.
In February 2004, the Government of Guyana issued a title to more than {{cvt|1|e6acre|km2|order=flip}} of land in the Konashen Indigenous District as the [[:en:Kanashen|Kanashen]] Community-Owned Conservation Area, managed by the [[:en:Wai-Wai_(people)|Wai Wai]], and the world's largest community-owned conservation area.<ref>{{cite web |title=Biodiversity in the Konashen Community-Owned Conservation Area, Guyana |url=http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101206142519/http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |archive-date=6 December 2010 |access-date=2 May 2010}}</ref> The [[:en:Iwokrama_International_Centre_for_Rain_Forest_Conservation_and_Development|Iwokrama International Centre for Rain Forest Conservation and Development]] was also created for the protection and sustainable use of the Iwokrama forest area. Since 2009, Guyana and Norway have collaborated to promote green development in Guyana while keeping deforestation at low levels.<ref>{{Cite web |date=2020-06-05 |title=Guyana |url=https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230227153505/https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |archive-date=27 February 2023 |access-date=2023-02-27 |website=NICFI |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
bz6357496saribtneys600wcs8t2cpn
752267
752264
2025-07-01T06:28:14Z
BuddhikaW88
37808
752267
wikitext
text/x-wiki
[[File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|thumb|කයිටූර් දිය ඇල්ල ලොව බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකකි.]]
[[File:Rupununi_Savannah.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Rupununi_Savannah.jpg|thumb|රුපුනුනි සැවානා]]
[[File:Amazon_CIAT_(5).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Amazon_CIAT_(5).jpg|thumb|220x220පික්|ගයනාවේ භූමි ප්‍රදේශයෙන් විශාල කොටසක් ලොව විශාලතම සහ ජෛව විවිධත්වයෙන් වැඩිම නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයෙන් වැසී ඇත.]]
The territory controlled by Guyana lies between latitudes [[:en:1st_parallel_north|1°]] and [[:en:9th_parallel_north|9°N]], and longitudes [[:en:56th_meridian_west|56°]] and [[:en:62nd_meridian_west|62°W]]; it is one of the world's most sparsely populated countries.
The country can be divided into five natural regions: a narrow and fertile marshy plain along the Atlantic coast (low coastal plain) where most of the population lives; a white sand belt further inland (hilly sand and clay region), containing most of Guyana's mineral deposits; the dense [[:en:Rain_forest|rain forests]] (Forested Highland Region) in the southern part of the country; the drier [[:en:Savannah|savannah]] areas in the south-west; and the smallest interior lowlands (interior savannah) consisting mostly of mountains that gradually rise to the Brazilian border.
ගයනාව විසින් පාලනය කරනු ලබන භූමිය 1° සහ 9°N අක්ෂාංශ සහ 56° සහ 62°W දේශාංශ අතර පිහිටා ඇත; එය ලෝකයේ වඩාත්ම විරල ජනගහනයක් සහිත රටවලින් එකකි.
රට ස්වභාවික කලාප පහකට බෙදිය හැකිය: ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙක් ජීවත් වන අත්ලාන්තික් වෙරළ තීරයේ (පහළ වෙරළබඩ තැනිතලාව) පටු සහ සාරවත් වගුරු බිමක්; ගයනාවේ ඛනිජ නිධි බොහොමයක් අඩංගු සුදු වැලි තීරයක් (කඳුකර වැලි සහ මැටි කලාපය); රටේ දකුණු කොටසේ ඝන වැසි වනාන්තර (වනාන්තර උස්බිම් කලාපය); නිරිතදිගින් වියළි සැවානා ප්‍රදේශ; සහ බ්‍රසීලියානු දේශසීමාව දක්වා ක්‍රමයෙන් ඉහළ යන කඳු වලින් සමන්විත කුඩාම අභ්‍යන්තර පහත් බිම් (අභ්‍යන්තර සැවානා).
ජෲව විවිධත්වය සහ ආරක්ෂණය
xxxx
xxxx
Some of Guyana's highest mountains are [[:en:Mount_Ayanganna|Mount Ayanganna]] ({{cvt|2042|m|ft|0|disp=or}}), [[:en:Monte_Caburaí|Monte Caburaí]] ({{cvt|1465|m|ft|0|disp=or}}) and [[:en:Mount_Roraima|Mount Roraima]] ({{cvt|2772|m|ft|0|disp=or}} – the highest mountain in Guyana) on the Brazil-Guyana-Venezuela [[:en:Tripoint|tripoint]] border, part of the [[:en:Pakaraima|Pakaraima]] range. Mount Roraima and Guyana's table-top mountains ([[:en:Tepui|tepuis]]) are said to have been the inspiration for [[:en:Sir_Arthur_Conan_Doyle|Sir Arthur Conan Doyle]]'s 1912 novel ''[[:en:The_Lost_World_(Arthur_Conan_Doyle)|The Lost World]]''. There are also many volcanic [[:en:Escarpment|escarpments]] and waterfalls, including [[:en:Kaieteur_Falls|Kaieteur Falls]] which is one of the world's most powerful waterfalls. North of the [[:en:Rupununi_River|Rupununi River]] lies the [[:en:Rupununi_savannah|Rupununi savannah]], south of which lie the [[:en:Kanuku_Mountains|Kanuku Mountains]].
The four longest rivers are the Essequibo at {{cvt|1010|km|mi|0}} long, the [[:en:Courentyne_River|Courentyne River]] at {{cvt|724|km|mi|0}}, the [[:en:Berbice_River|Berbice]] at {{cvt|595|km|mi|0}}, and the [[:en:Demerara_River|Demerara]] at {{cvt|346|km|mi|0}}. The Courentyne river forms the border with Suriname. At the mouth of the Essequibo are several large islands, including the {{cvt|145|km|mi|0}} wide [[:en:Shell_Beach,_Guyana|Shell Beach]] along the northwest coast, which is also a major breeding area for [[:en:Sea_turtle|sea turtles]] (mainly [[:en:Leatherback_sea_turtle|leatherbacks]]) and other wildlife.
ගයනාවේ උසම කඳු අතරට අයන්ගන්නා කන්ද (මීටර් 2,042 හෝ අඩි 6,699), මොන්ටේ කබුරායි (මීටර් 1,465 හෝ අඩි 4,806) සහ රොරයිමා කන්ද (මීටර් 2,772 හෝ අඩි 9,094 - ගයනාවේ උසම කන්ද) ඇතුළත් වන අතර එය බ්‍රසීලය-ගයනා-වෙනිසියුලාව ත්‍රි ලක්ෂ්‍ය මායිමේ පිහිටා ඇති අතර එය පකරයිමා පරාසයේ කොටසකි. රොරයිමා කන්ද සහ ගයනාවේ මේස මුදුන් කඳු (ටෙපුයිස්) 1912 දී සර් ආතර් කොනන් ඩොයිල්ගේ ද ලොස්ට් වර්ල්ඩ් නවකතාවට ආභාෂය ලබා දුන් බව කියනු ලැබේ. ලෝකයේ බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකක් වන කයිටූර් දිය ඇල්ල ඇතුළු ගිනිකඳු බෑවුම් සහ දිය ඇලි රාශියක් ද ඇත. රුපුනුනි ගඟට උතුරින් රුපුනුනි සැවානා පිහිටා ඇති අතර එයට දකුණින් කනුකු කඳු පිහිටා ඇත.
දිගම ගංගා හතර වන්නේ කිලෝමීටර 1,010 (සැතපුම් 628) ක් දිග එසෙක්විබෝ, කිලෝමීටර 724 (සැතපුම් 450), කිලෝමීටර 595 (සැතපුම් 370) ක් දිග බර්බිස් සහ කිලෝමීටර 346 (සැතපුම් 215) ක් දිග ඩෙමෙරා ය. කුරෙන්ටයින් ගඟ සුරිනේම් සමඟ මායිම සාදයි. එසෙක්විබෝ මුඛයේ වයඹ දිග වෙරළ තීරයේ කිලෝමීටර 145 (සැතපුම් 90) පළල ෂෙල් වෙරළ ඇතුළුව විශාල දූපත් කිහිපයක් ඇති අතර එය මුහුදු කැස්බෑවන් (ප්‍රධාන වශයෙන් ලෙදර්බැක්) සහ අනෙකුත් වන ජීවීන් සඳහා ප්‍රධාන අභිජනන ප්‍රදේශයකි.
The climate is [[:en:Tropical_climate|tropical]] and generally hot and humid, though moderated by northeast [[:en:Trade_winds|trade winds]] along the coast. There are two rainy seasons, the first from May to mid-August, the second from mid-November to mid-January.
Guyana has one of the largest unspoiled [[:en:Rainforest|rainforests]] in South America, some parts of which are almost inaccessible by humans.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/travel/2019/oct/27/guyana-jungle-rainforest-community-run-wildlife-tour-adventure|title='We want to keep our forest': why Guyana's wilderness needs visitors|last=Rushby|first=Kevin|date=2019-10-27|work=The Guardian|access-date=2025-02-28|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> The rich natural history of Guyana was described by early explorers [[:en:Walter_Raleigh|Sir Walter Raleigh]] and [[:en:Charles_Waterton|Charles Waterton]] and later by naturalists Sir [[:en:David_Attenborough|David Attenborough]] and [[:en:Gerald_Durrell|Gerald Durrell]]. In 2008, the [[:en:BBC|BBC]] broadcast a three-part programme called ''Lost Land of the Jaguar'' which highlighted the huge diversity of wildlife, including undiscovered species and rare species such as the [[:en:Giant_otter|giant otter]] and [[:en:Harpy_eagle|harpy eagle]].
දේශගුණය නිවර්තන සහ සාමාන්‍යයෙන් උණුසුම් හා තෙතමනය සහිත වන අතර වෙරළ තීරයේ ඊසානදිග වෙළඳ සුළං මගින් මධ්‍යස්ථ වේ. වැසි සෘතු දෙකක් ඇත, පළමුවැන්න මැයි සිට අගෝස්තු මැද දක්වා, දෙවැන්න නොවැම්බර් මැද සිට ජනවාරි මැද දක්වා.
ගයනාව දකුණු ඇමරිකාවේ විශාලතම අපිරිසිදු වැසි වනාන්තර වලින් එකක් ඇති අතර, සමහර කොටස් මිනිසුන්ට පාහේ ප්‍රවේශ විය නොහැක.[1] ගයනාවේ පොහොසත් ස්වභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් විසින් ද පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් ද විස්තර කරන ලදී. 2008 දී, බීබීසී විසින් ලොස්ට් ලෑන්ඩ් ඔෆ් ද ජගුවාර් නමින් කොටස් තුනකින් යුත් වැඩසටහනක් විකාශනය කරන ලද අතර එය සොයා නොගත් විශේෂ සහ යෝධ ඔටර් සහ හාපි රාජාලියා වැනි දුර්ලභ විශේෂ ඇතුළුව වනජීවීන්ගේ දැවැන්ත විවිධත්වය ඉස්මතු කළේය.
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
[[File:Guyana_BMNG.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_BMNG.png|thumb|2004 වසරේ ගයනාවේ චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක්]]
Guyana has one of the highest levels of [[:en:Biodiversity|biodiversity]] in the world. It is home to more than 225 [[:en:List_of_mammals_of_Guyana|species of mammals]], 900 [[:en:List_of_birds_of_Guyana|species of birds]], 880 species of reptiles, and more than 6,500 species of plants.<ref>{{Cite web |last=Tavani |first=Claudia |date=14 August 2018 |title=The Most Amazing Wildlife in Guyana |url=https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190903034604/https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |archive-date=3 September 2019 |access-date=3 September 2019 |website=My Adventures Across the World |language=en-US}}</ref> Among these, the most famous are the [[:en:Arapaima|arapaima]], which is the world's largest scaled freshwater fish; the [[:en:Giant_anteater|giant anteater]], the largest anteater; the [[:en:Giant_otter|giant otter]], the world's largest and rarest river otter; and the [[:en:Guianan_cock-of-the-rock|Guianan cock-of-the-rock]] bird (''Rupicola rupicola'').<ref>Attenborough, S. 1998 BBC. ''The Life of Birds''. p. 211. {{ISBN|0563-38792-0}}</ref>
The following habitats have been categorised for Guyana: coastal, marine, littoral, estuarine, palustrine, mangrove, riverine, lacustrine, swamp, savanna, white sand forest, brown sand forest, montane, cloud forest, moist lowland and dry evergreen scrub forests (NBAP, 1999). About 14 areas of biological interest have been identified as possible hotspots for a National Protected Area System.
ගයනාවේ ලෝකයේ ජෛව විවිධත්වයේ ඉහළම මට්ටම්වලින් එකක් ඇත. එය ක්ෂීරපායින් විශේෂ 225 කට වැඩි ප්‍රමාණයක්, පක්ෂි විශේෂ 900 ක්, උරග විශේෂ 880 ක් සහ ශාක විශේෂ 6,500 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් වාසය කරයි.[2] මේවා අතර, වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ ලොව විශාලතම පරිමාණ මිරිදිය මත්ස්‍යයා වන ඇරපයිමා; විශාලතම ඇන්ටීටරය වන යෝධ ඇන්ටීටරය; ලොව විශාලතම සහ දුර්ලභ ගංගා ඔටර් වන යෝධ ඔටර්; සහ ගුයානියානු කොක්-ඔෆ්-ද-රොක් කුරුල්ලා (රුපිකෝලා රුපිකෝලා) ය.[3]
ගයනාව සඳහා පහත සඳහන් වාසස්ථාන වර්ගීකරණය කර ඇත: වෙරළබඩ, සමුද්‍ර, ලිටෝරල්, මෝය, පැලුස්ට්‍රීන්, කඩොලාන, ගංගාශ්‍රිත, ලැකස්ට්‍රීන්, වගුරු බිම්, සැවානා, සුදු වැලි වනාන්තර, දුඹුරු වැලි වනාන්තර, කඳුකරය, වලාකුළු වනාන්තර, තෙතමනය සහිත පහත් බිම් සහ වියළි සදාහරිත පඳුරු වනාන්තර (NBAP, 1999). ජාතික ආරක්ෂිත ප්‍රදේශ පද්ධතියක් සඳහා විය හැකි උණුසුම් ස්ථාන ලෙස ජීව විද්‍යාත්මක උනන්දුවක් දක්වන ප්‍රදේශ 14 ක් පමණ හඳුනාගෙන ඇත.
More than 80% of Guyana is still covered by forests, which also contain the world's rarest [[:en:Orchids|orchids]], ranging from dry evergreen and seasonal forests to montane and lowland evergreen rain forests. These forests are home to more than a thousand species of trees. Guyana's tropical climate, unique geology, and relatively undisturbed ecosystems support extensive areas of species-rich rain forests and natural habitats with high levels of [[:en:Endemism|endemism]]. There are about 8000 species of plants in Guyana, half of which are found nowhere else.
The country is home to six ecoregions: [[:en:Guayanan_Highlands_moist_forests|Guayanan Highlands moist forests]], [[:en:Guianan_moist_forests|Guianan moist forests]], [[:en:Orinoco_Delta_swamp_forests|Orinoco Delta swamp forests]], [[:en:Tepuis|Tepuis]], [[:en:Guianan_savanna|Guianan savanna]], and [[:en:Guianan_mangroves|Guianan mangroves]].<ref name="DinersteinOlson2017">{{cite journal|last1=Dinerstein|first1=Eric|last2=Olson|first2=David|last3=Joshi|first3=Anup|last4=Vynne|first4=Carly|last5=Burgess|first5=Neil D.|last6=Wikramanayake|first6=Eric|last7=Hahn|first7=Nathan|last8=Palminteri|first8=Suzanne|last9=Hedao|first9=Prashant|last10=Noss|first10=Reed|last11=Hansen|first11=Matt|year=2017|title=An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm|journal=BioScience|volume=67|issue=6|pages=534–545|doi=10.1093/biosci/bix014|issn=0006-3568|pmc=5451287|pmid=28608869|last12=Locke|first12=Harvey|last13=Ellis|first13=Erle C|last14=Jones|first14=Benjamin|last15=Barber|first15=Charles Victor|last16=Hayes|first16=Randy|last17=Kormos|first17=Cyril|last18=Martin|first18=Vance|last19=Crist|first19=Eileen|last20=Sechrest|first20=Wes|last21=Price|first21=Lori|last22=Baillie|first22=Jonathan E. M.|last23=Weeden|first23=Don|last24=Suckling|first24=Kierán|last25=Davis|first25=Crystal|last26=Sizer|first26=Nigel|last27=Moore|first27=Rebecca|last28=Thau|first28=David|last29=Birch|first29=Tanya|last30=Potapov|first30=Peter|last31=Turubanova|first31=Svetlana|last32=Tyukavina|first32=Alexandra|last33=de Souza|first33=Nadia|last34=Pintea|first34=Lilian|last35=Brito|first35=José C.|last36=Llewellyn|first36=Othman A.|last37=Miller|first37=Anthony G.|last38=Patzelt|first38=Annette|last39=Ghazanfar|first39=Shahina A.|last40=Timberlake|first40=Jonathan|last41=Klöser|first41=Heinz|last42=Shennan-Farpón|first42=Yara|last43=Kindt|first43=Roeland|last44=Lillesø|first44=Jens-Peter Barnekow|last45=van Breugel|first45=Paulo|last46=Graudal|first46=Lars|last47=Voge|first47=Maianna|last48=Al-Shammari|first48=Khalaf F.|last49=Saleem|first49=Muhammad}}</ref> The Guiana Shield region is little known and extremely rich biologically. Unlike other areas of South America, over 70% of the natural habitat remains pristine.
ගයනාවෙන් 80% කට වඩා තවමත් වනාන්තරවලින් වැසී ඇති අතර, වියළි සදාහරිත සහ සෘතුමය වනාන්තරවල සිට කඳුකර සහ පහත්බිම් සදාහරිත වැසි වනාන්තර දක්වා ලොව දුර්ලභ ඕකිඩ් ද අඩංගු වේ. මෙම වනාන්තරවල ගස් විශේෂ දහසකට වඩා නිවහන වේ. ගයනාවේ නිවර්තන දේශගුණය, අද්විතීය භූ විද්‍යාව සහ සාපේක්ෂව බාධාවකින් තොර පරිසර පද්ධති, විශේෂ බහුල වැසි වනාන්තර සහ ඉහළ මට්ටමේ ආවේණිකත්වයක් සහිත ස්වාභාවික වාසස්ථාන සඳහා සහාය වේ. ගයනාවේ ශාක විශේෂ 8000 ක් පමණ ඇති අතර ඉන් අඩක් වෙනත් තැනක දක්නට නොලැබේ.
රට පරිසර කලාප හයකට නිවහන වේ: ගුවානාන් කඳුකර තෙත් වනාන්තර, ගුවානාන් තෙත් වනාන්තර, ඔරිනෝකෝ ඩෙල්ටා වගුරු වනාන්තර, ටෙපුයිස්, ගුවානාන් සැවානා සහ ගුවානාන් කඩොලාන.[4] ගුවානා පලිහ කලාපය එතරම් ප්‍රසිද්ධ නැති අතර ජීව විද්‍යාත්මකව අතිශයින් පොහොසත් ය. දකුණු ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ මෙන් නොව, ස්වාභාවික වාසස්ථානවලින් 70% කට වඩා පිරිසිදුව පවතී.[[File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|thumb|කයිටියර් ජාතික වනෝද්‍යානයේ ඇති ඇනොමලොග්ලොසස් බීබෙයි, ගයනාවට ආවේණික.]]
The rich natural history of British Guiana was described by early explorers Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] and [[:en:Charles_Waterton|Charles Waterton]] and later by naturalists Sir [[:en:David_Attenborough|David Attenborough]] and [[:en:Gerald_Durrell|Gerald Durrell]]. Southern Guyana is host to some of the most pristine expanses of evergreen forests in the northern part of South America. Most of the forests found are tall, evergreen hill-land and lower montane forests, with large expanses of flooded forest along major rivers. Thanks to the very low human population density of the area, most of these forests are still intact.
බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ පොහොසත් ස්වාභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් සහ පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් විස්තර කරන ලදී. දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු කොටසේ සදාහරිත වනාන්තරවල වඩාත් පිරිසිදු විස්තාරණ කිහිපයකට දකුණු ගයනාවේ සත්කාරකත්වය සපයයි. සොයාගත් වනාන්තරවලින් බොහොමයක් උස, සදාහරිත කඳුකර සහ පහළ කඳුකර වනාන්තර වන අතර ප්‍රධාන ගංගා දිගේ ගංවතුරට ලක් වූ වනාන්තර විශාල විස්තාරණ ඇත. මෙම ප්‍රදේශයේ මිනිස් ජන ඝනත්වය ඉතා අඩු බැවින්, මෙම වනාන්තර බොහොමයක් තවමත් නොවෙනස්ව පවතී.
The Smithsonian Institution has identified nearly 2,700 species of plants from this region, representing 239 families, and there are certainly additional species still to be recorded.{{Citation needed|date=April 2024}} The diversity of plants supports diverse animal life, recently documented by a biological survey organised by [[:en:Conservation_International|Conservation International]]. The reportedly clean, unpolluted waters of the Essequibo watershed support a remarkable diversity of fish and aquatic invertebrates, and are home to [[:en:Giant_otters|giant otters]], [[:en:Capybaras|capybaras]], and several species of [[:en:Caimans|caimans]].
On land, large mammals, such as [[:en:Jaguar|jaguars]], [[:en:Tapirs|tapirs]], [[:en:Bush_dog|bush dogs]], [[:en:Giant_anteater|giant anteaters]], and [[:en:Saki_monkey|saki monkeys]] are still common. Over 800 species of birds have been reported from the region, and the reptile and amphibian faunas are similarly rich.
In February 2004, the Government of Guyana issued a title to more than {{cvt|1|e6acre|km2|order=flip}} of land in the Konashen Indigenous District as the [[:en:Kanashen|Kanashen]] Community-Owned Conservation Area, managed by the [[:en:Wai-Wai_(people)|Wai Wai]], and the world's largest community-owned conservation area.<ref>{{cite web |title=Biodiversity in the Konashen Community-Owned Conservation Area, Guyana |url=http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101206142519/http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |archive-date=6 December 2010 |access-date=2 May 2010}}</ref> The [[:en:Iwokrama_International_Centre_for_Rain_Forest_Conservation_and_Development|Iwokrama International Centre for Rain Forest Conservation and Development]] was also created for the protection and sustainable use of the Iwokrama forest area. Since 2009, Guyana and Norway have collaborated to promote green development in Guyana while keeping deforestation at low levels.<ref>{{Cite web |date=2020-06-05 |title=Guyana |url=https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230227153505/https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |archive-date=27 February 2023 |access-date=2023-02-27 |website=NICFI |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
oml90mpsvtj9wyuw0xyeybe5ovmulan
752268
752267
2025-07-01T06:29:09Z
BuddhikaW88
37808
752268
wikitext
text/x-wiki
[[File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|thumb|කයිටූර් දිය ඇල්ල ලොව බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකකි.]]
[[File:Rupununi_Savannah.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Rupununi_Savannah.jpg|thumb|රුපුනුනි සැවානා]]
[[File:Amazon_CIAT_(5).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Amazon_CIAT_(5).jpg|thumb|220x220පික්|ගයනාවේ භූමි ප්‍රදේශයෙන් විශාල කොටසක් ලොව විශාලතම සහ ජෛව විවිධත්වයෙන් වැඩිම නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයෙන් වැසී ඇත.]]
The territory controlled by Guyana lies between latitudes [[:en:1st_parallel_north|1°]] and [[:en:9th_parallel_north|9°N]], and longitudes [[:en:56th_meridian_west|56°]] and [[:en:62nd_meridian_west|62°W]]; it is one of the world's most sparsely populated countries.
The country can be divided into five natural regions: a narrow and fertile marshy plain along the Atlantic coast (low coastal plain) where most of the population lives; a white sand belt further inland (hilly sand and clay region), containing most of Guyana's mineral deposits; the dense [[:en:Rain_forest|rain forests]] (Forested Highland Region) in the southern part of the country; the drier [[:en:Savannah|savannah]] areas in the south-west; and the smallest interior lowlands (interior savannah) consisting mostly of mountains that gradually rise to the Brazilian border.
ගයනාව විසින් පාලනය කරනු ලබන භූමිය 1° සහ 9°N අක්ෂාංශ සහ 56° සහ 62°W දේශාංශ අතර පිහිටා ඇත; එය ලෝකයේ වඩාත්ම විරල ජනගහනයක් සහිත රටවලින් එකකි.
රට ස්වභාවික කලාප පහකට බෙදිය හැකිය: ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙක් ජීවත් වන අත්ලාන්තික් වෙරළ තීරයේ (පහළ වෙරළබඩ තැනිතලාව) පටු සහ සාරවත් වගුරු බිමක්; ගයනාවේ ඛනිජ නිධි බොහොමයක් අඩංගු සුදු වැලි තීරයක් (කඳුකර වැලි සහ මැටි කලාපය); රටේ දකුණු කොටසේ ඝන වැසි වනාන්තර (වනාන්තර උස්බිම් කලාපය); නිරිතදිගින් වියළි සැවානා ප්‍රදේශ; සහ බ්‍රසීලියානු දේශසීමාව දක්වා ක්‍රමයෙන් ඉහළ යන කඳු වලින් සමන්විත කුඩාම අභ්‍යන්තර පහත් බිම් (අභ්‍යන්තර සැවානා).
ජෲව විවිධත්වය සහ ආරක්ෂණය
xxxx
xxxx
Some of Guyana's highest mountains are [[:en:Mount_Ayanganna|Mount Ayanganna]] ({{cvt|2042|m|ft|0|disp=or}}), [[:en:Monte_Caburaí|Monte Caburaí]] ({{cvt|1465|m|ft|0|disp=or}}) and [[:en:Mount_Roraima|Mount Roraima]] ({{cvt|2772|m|ft|0|disp=or}} – the highest mountain in Guyana) on the Brazil-Guyana-Venezuela [[:en:Tripoint|tripoint]] border, part of the [[:en:Pakaraima|Pakaraima]] range. Mount Roraima and Guyana's table-top mountains ([[:en:Tepui|tepuis]]) are said to have been the inspiration for [[:en:Sir_Arthur_Conan_Doyle|Sir Arthur Conan Doyle]]'s 1912 novel ''[[:en:The_Lost_World_(Arthur_Conan_Doyle)|The Lost World]]''. There are also many volcanic [[:en:Escarpment|escarpments]] and waterfalls, including [[:en:Kaieteur_Falls|Kaieteur Falls]] which is one of the world's most powerful waterfalls. North of the [[:en:Rupununi_River|Rupununi River]] lies the [[:en:Rupununi_savannah|Rupununi savannah]], south of which lie the [[:en:Kanuku_Mountains|Kanuku Mountains]].
The four longest rivers are the Essequibo at {{cvt|1010|km|mi|0}} long, the [[:en:Courentyne_River|Courentyne River]] at {{cvt|724|km|mi|0}}, the [[:en:Berbice_River|Berbice]] at {{cvt|595|km|mi|0}}, and the [[:en:Demerara_River|Demerara]] at {{cvt|346|km|mi|0}}. The Courentyne river forms the border with Suriname. At the mouth of the Essequibo are several large islands, including the {{cvt|145|km|mi|0}} wide [[:en:Shell_Beach,_Guyana|Shell Beach]] along the northwest coast, which is also a major breeding area for [[:en:Sea_turtle|sea turtles]] (mainly [[:en:Leatherback_sea_turtle|leatherbacks]]) and other wildlife.
ගයනාවේ උසම කඳු අතරට අයන්ගන්නා කන්ද (මීටර් 2,042 හෝ අඩි 6,699), මොන්ටේ කබුරායි (මීටර් 1,465 හෝ අඩි 4,806) සහ රොරයිමා කන්ද (මීටර් 2,772 හෝ අඩි 9,094 - ගයනාවේ උසම කන්ද) ඇතුළත් වන අතර එය බ්‍රසීලය-ගයනා-වෙනිසියුලාව ත්‍රි ලක්ෂ්‍ය මායිමේ පිහිටා ඇති අතර එය පකරයිමා පරාසයේ කොටසකි. රොරයිමා කන්ද සහ ගයනාවේ මේස මුදුන් කඳු (ටෙපුයිස්) 1912 දී සර් ආතර් කොනන් ඩොයිල්ගේ ද ලොස්ට් වර්ල්ඩ් නවකතාවට ආභාෂය ලබා දුන් බව කියනු ලැබේ. ලෝකයේ බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකක් වන කයිටූර් දිය ඇල්ල ඇතුළු ගිනිකඳු බෑවුම් සහ දිය ඇලි රාශියක් ද ඇත. රුපුනුනි ගඟට උතුරින් රුපුනුනි සැවානා පිහිටා ඇති අතර එයට දකුණින් කනුකු කඳු පිහිටා ඇත.
දිගම ගංගා හතර වන්නේ කිලෝමීටර 1,010 (සැතපුම් 628) ක් දිග එසෙක්විබෝ, කිලෝමීටර 724 (සැතපුම් 450), කිලෝමීටර 595 (සැතපුම් 370) ක් දිග බර්බිස් සහ කිලෝමීටර 346 (සැතපුම් 215) ක් දිග ඩෙමෙරා ය. කුරෙන්ටයින් ගඟ සුරිනේම් සමඟ මායිම සාදයි. එසෙක්විබෝ මුඛයේ වයඹ දිග වෙරළ තීරයේ කිලෝමීටර 145 (සැතපුම් 90) පළල ෂෙල් වෙරළ ඇතුළුව විශාල දූපත් කිහිපයක් ඇති අතර එය මුහුදු කැස්බෑවන් (ප්‍රධාන වශයෙන් ලෙදර්බැක්) සහ අනෙකුත් වන ජීවීන් සඳහා ප්‍රධාන අභිජනන ප්‍රදේශයකි.
The climate is [[:en:Tropical_climate|tropical]] and generally hot and humid, though moderated by northeast [[:en:Trade_winds|trade winds]] along the coast. There are two rainy seasons, the first from May to mid-August, the second from mid-November to mid-January.
Guyana has one of the largest unspoiled [[:en:Rainforest|rainforests]] in South America, some parts of which are almost inaccessible by humans. The rich natural history of Guyana was described by early explorers [[:en:Walter_Raleigh|Sir Walter Raleigh]] and [[:en:Charles_Waterton|Charles Waterton]] and later by naturalists Sir [[:en:David_Attenborough|David Attenborough]] and [[:en:Gerald_Durrell|Gerald Durrell]]. In 2008, the [[:en:BBC|BBC]] broadcast a three-part programme called ''Lost Land of the Jaguar'' which highlighted the huge diversity of wildlife, including undiscovered species and rare species such as the [[:en:Giant_otter|giant otter]] and [[:en:Harpy_eagle|harpy eagle]].
දේශගුණය නිවර්තන සහ සාමාන්‍යයෙන් උණුසුම් හා තෙතමනය සහිත වන අතර වෙරළ තීරයේ ඊසානදිග වෙළඳ සුළං මගින් මධ්‍යස්ථ වේ. වැසි සෘතු දෙකක් ඇත, පළමුවැන්න මැයි සිට අගෝස්තු මැද දක්වා, දෙවැන්න නොවැම්බර් මැද සිට ජනවාරි මැද දක්වා.
ගයනාව දකුණු ඇමරිකාවේ විශාලතම අපිරිසිදු වැසි වනාන්තර වලින් එකක් ඇති අතර, සමහර කොටස් මිනිසුන්ට පාහේ ප්‍රවේශ විය නොහැක.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/travel/2019/oct/27/guyana-jungle-rainforest-community-run-wildlife-tour-adventure|title='We want to keep our forest': why Guyana's wilderness needs visitors|last=Rushby|first=Kevin|date=2019-10-27|work=The Guardian|access-date=2025-02-28|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> ගයනාවේ පොහොසත් ස්වභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් විසින් ද පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් ද විස්තර කරන ලදී. 2008 දී, බීබීසී විසින් ලොස්ට් ලෑන්ඩ් ඔෆ් ද ජගුවාර් නමින් කොටස් තුනකින් යුත් වැඩසටහනක් විකාශනය කරන ලද අතර එය සොයා නොගත් විශේෂ සහ යෝධ ඔටර් සහ හාපි රාජාලියා වැනි දුර්ලභ විශේෂ ඇතුළුව වනජීවීන්ගේ දැවැන්ත විවිධත්වය ඉස්මතු කළේය.
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
[[File:Guyana_BMNG.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_BMNG.png|thumb|2004 වසරේ ගයනාවේ චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක්]]
Guyana has one of the highest levels of [[:en:Biodiversity|biodiversity]] in the world. It is home to more than 225 [[:en:List_of_mammals_of_Guyana|species of mammals]], 900 [[:en:List_of_birds_of_Guyana|species of birds]], 880 species of reptiles, and more than 6,500 species of plants. Among these, the most famous are the [[:en:Arapaima|arapaima]], which is the world's largest scaled freshwater fish; the [[:en:Giant_anteater|giant anteater]], the largest anteater; the [[:en:Giant_otter|giant otter]], the world's largest and rarest river otter; and the [[:en:Guianan_cock-of-the-rock|Guianan cock-of-the-rock]] bird (''Rupicola rupicola'').
The following habitats have been categorised for Guyana: coastal, marine, littoral, estuarine, palustrine, mangrove, riverine, lacustrine, swamp, savanna, white sand forest, brown sand forest, montane, cloud forest, moist lowland and dry evergreen scrub forests (NBAP, 1999). About 14 areas of biological interest have been identified as possible hotspots for a National Protected Area System.
ගයනාවේ ලෝකයේ ජෛව විවිධත්වයේ ඉහළම මට්ටම්වලින් එකක් ඇත. එය ක්ෂීරපායින් විශේෂ 225 කට වැඩි ප්‍රමාණයක්, පක්ෂි විශේෂ 900 ක්, උරග විශේෂ 880 ක් සහ ශාක විශේෂ 6,500 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් වාසය කරයි.<ref>{{Cite web |last=Tavani |first=Claudia |date=14 August 2018 |title=The Most Amazing Wildlife in Guyana |url=https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190903034604/https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |archive-date=3 September 2019 |access-date=3 September 2019 |website=My Adventures Across the World |language=en-US}}</ref> මේවා අතර, වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ ලොව විශාලතම පරිමාණ මිරිදිය මත්ස්‍යයා වන ඇරපයිමා; විශාලතම ඇන්ටීටරය වන යෝධ ඇන්ටීටරය; ලොව විශාලතම සහ දුර්ලභ ගංගා ඔටර් වන යෝධ ඔටර්; සහ ගුයානියානු කොක්-ඔෆ්-ද-රොක් කුරුල්ලා (රුපිකෝලා රුපිකෝලා) ය.<ref>Attenborough, S. 1998 BBC. ''The Life of Birds''. p. 211. {{ISBN|0563-38792-0}}</ref>
ගයනාව සඳහා පහත සඳහන් වාසස්ථාන වර්ගීකරණය කර ඇත: වෙරළබඩ, සමුද්‍ර, ලිටෝරල්, මෝය, පැලුස්ට්‍රීන්, කඩොලාන, ගංගාශ්‍රිත, ලැකස්ට්‍රීන්, වගුරු බිම්, සැවානා, සුදු වැලි වනාන්තර, දුඹුරු වැලි වනාන්තර, කඳුකරය, වලාකුළු වනාන්තර, තෙතමනය සහිත පහත් බිම් සහ වියළි සදාහරිත පඳුරු වනාන්තර (NBAP, 1999). ජාතික ආරක්ෂිත ප්‍රදේශ පද්ධතියක් සඳහා විය හැකි උණුසුම් ස්ථාන ලෙස ජීව විද්‍යාත්මක උනන්දුවක් දක්වන ප්‍රදේශ 14 ක් පමණ හඳුනාගෙන ඇත.
More than 80% of Guyana is still covered by forests, which also contain the world's rarest [[:en:Orchids|orchids]], ranging from dry evergreen and seasonal forests to montane and lowland evergreen rain forests. These forests are home to more than a thousand species of trees. Guyana's tropical climate, unique geology, and relatively undisturbed ecosystems support extensive areas of species-rich rain forests and natural habitats with high levels of [[:en:Endemism|endemism]]. There are about 8000 species of plants in Guyana, half of which are found nowhere else.
The country is home to six ecoregions: [[:en:Guayanan_Highlands_moist_forests|Guayanan Highlands moist forests]], [[:en:Guianan_moist_forests|Guianan moist forests]], [[:en:Orinoco_Delta_swamp_forests|Orinoco Delta swamp forests]], [[:en:Tepuis|Tepuis]], [[:en:Guianan_savanna|Guianan savanna]], and [[:en:Guianan_mangroves|Guianan mangroves]]. The Guiana Shield region is little known and extremely rich biologically. Unlike other areas of South America, over 70% of the natural habitat remains pristine.
ගයනාවෙන් 80% කට වඩා තවමත් වනාන්තරවලින් වැසී ඇති අතර, වියළි සදාහරිත සහ සෘතුමය වනාන්තරවල සිට කඳුකර සහ පහත්බිම් සදාහරිත වැසි වනාන්තර දක්වා ලොව දුර්ලභ ඕකිඩ් ද අඩංගු වේ. මෙම වනාන්තරවල ගස් විශේෂ දහසකට වඩා නිවහන වේ. ගයනාවේ නිවර්තන දේශගුණය, අද්විතීය භූ විද්‍යාව සහ සාපේක්ෂව බාධාවකින් තොර පරිසර පද්ධති, විශේෂ බහුල වැසි වනාන්තර සහ ඉහළ මට්ටමේ ආවේණිකත්වයක් සහිත ස්වාභාවික වාසස්ථාන සඳහා සහාය වේ. ගයනාවේ ශාක විශේෂ 8000 ක් පමණ ඇති අතර ඉන් අඩක් වෙනත් තැනක දක්නට නොලැබේ.
රට පරිසර කලාප හයකට නිවහන වේ: ගුවානාන් කඳුකර තෙත් වනාන්තර, ගුවානාන් තෙත් වනාන්තර, ඔරිනෝකෝ ඩෙල්ටා වගුරු වනාන්තර, ටෙපුයිස්, ගුවානාන් සැවානා සහ ගුවානාන් කඩොලාන.<ref name="DinersteinOlson2017">{{cite journal|last1=Dinerstein|first1=Eric|last2=Olson|first2=David|last3=Joshi|first3=Anup|last4=Vynne|first4=Carly|last5=Burgess|first5=Neil D.|last6=Wikramanayake|first6=Eric|last7=Hahn|first7=Nathan|last8=Palminteri|first8=Suzanne|last9=Hedao|first9=Prashant|last10=Noss|first10=Reed|last11=Hansen|first11=Matt|year=2017|title=An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm|journal=BioScience|volume=67|issue=6|pages=534–545|doi=10.1093/biosci/bix014|issn=0006-3568|pmc=5451287|pmid=28608869|last12=Locke|first12=Harvey|last13=Ellis|first13=Erle C|last14=Jones|first14=Benjamin|last15=Barber|first15=Charles Victor|last16=Hayes|first16=Randy|last17=Kormos|first17=Cyril|last18=Martin|first18=Vance|last19=Crist|first19=Eileen|last20=Sechrest|first20=Wes|last21=Price|first21=Lori|last22=Baillie|first22=Jonathan E. M.|last23=Weeden|first23=Don|last24=Suckling|first24=Kierán|last25=Davis|first25=Crystal|last26=Sizer|first26=Nigel|last27=Moore|first27=Rebecca|last28=Thau|first28=David|last29=Birch|first29=Tanya|last30=Potapov|first30=Peter|last31=Turubanova|first31=Svetlana|last32=Tyukavina|first32=Alexandra|last33=de Souza|first33=Nadia|last34=Pintea|first34=Lilian|last35=Brito|first35=José C.|last36=Llewellyn|first36=Othman A.|last37=Miller|first37=Anthony G.|last38=Patzelt|first38=Annette|last39=Ghazanfar|first39=Shahina A.|last40=Timberlake|first40=Jonathan|last41=Klöser|first41=Heinz|last42=Shennan-Farpón|first42=Yara|last43=Kindt|first43=Roeland|last44=Lillesø|first44=Jens-Peter Barnekow|last45=van Breugel|first45=Paulo|last46=Graudal|first46=Lars|last47=Voge|first47=Maianna|last48=Al-Shammari|first48=Khalaf F.|last49=Saleem|first49=Muhammad}}</ref> ගුවානා පලිහ කලාපය එතරම් ප්‍රසිද්ධ නැති අතර ජීව විද්‍යාත්මකව අතිශයින් පොහොසත් ය. දකුණු ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ මෙන් නොව, ස්වාභාවික වාසස්ථානවලින් 70% කට වඩා පිරිසිදුව පවතී.[[File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|thumb|කයිටියර් ජාතික වනෝද්‍යානයේ ඇති ඇනොමලොග්ලොසස් බීබෙයි, ගයනාවට ආවේණික.]]
The rich natural history of British Guiana was described by early explorers Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] and [[:en:Charles_Waterton|Charles Waterton]] and later by naturalists Sir [[:en:David_Attenborough|David Attenborough]] and [[:en:Gerald_Durrell|Gerald Durrell]]. Southern Guyana is host to some of the most pristine expanses of evergreen forests in the northern part of South America. Most of the forests found are tall, evergreen hill-land and lower montane forests, with large expanses of flooded forest along major rivers. Thanks to the very low human population density of the area, most of these forests are still intact.
බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ පොහොසත් ස්වාභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් සහ පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් විස්තර කරන ලදී. දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු කොටසේ සදාහරිත වනාන්තරවල වඩාත් පිරිසිදු විස්තාරණ කිහිපයකට දකුණු ගයනාවේ සත්කාරකත්වය සපයයි. සොයාගත් වනාන්තරවලින් බොහොමයක් උස, සදාහරිත කඳුකර සහ පහළ කඳුකර වනාන්තර වන අතර ප්‍රධාන ගංගා දිගේ ගංවතුරට ලක් වූ වනාන්තර විශාල විස්තාරණ ඇත. මෙම ප්‍රදේශයේ මිනිස් ජන ඝනත්වය ඉතා අඩු බැවින්, මෙම වනාන්තර බොහොමයක් තවමත් නොවෙනස්ව පවතී.
The Smithsonian Institution has identified nearly 2,700 species of plants from this region, representing 239 families, and there are certainly additional species still to be recorded.{{Citation needed|date=April 2024}} The diversity of plants supports diverse animal life, recently documented by a biological survey organised by [[:en:Conservation_International|Conservation International]]. The reportedly clean, unpolluted waters of the Essequibo watershed support a remarkable diversity of fish and aquatic invertebrates, and are home to [[:en:Giant_otters|giant otters]], [[:en:Capybaras|capybaras]], and several species of [[:en:Caimans|caimans]].
On land, large mammals, such as [[:en:Jaguar|jaguars]], [[:en:Tapirs|tapirs]], [[:en:Bush_dog|bush dogs]], [[:en:Giant_anteater|giant anteaters]], and [[:en:Saki_monkey|saki monkeys]] are still common. Over 800 species of birds have been reported from the region, and the reptile and amphibian faunas are similarly rich.
In February 2004, the Government of Guyana issued a title to more than {{cvt|1|e6acre|km2|order=flip}} of land in the Konashen Indigenous District as the [[:en:Kanashen|Kanashen]] Community-Owned Conservation Area, managed by the [[:en:Wai-Wai_(people)|Wai Wai]], and the world's largest community-owned conservation area.<ref>{{cite web |title=Biodiversity in the Konashen Community-Owned Conservation Area, Guyana |url=http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101206142519/http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |archive-date=6 December 2010 |access-date=2 May 2010}}</ref> The [[:en:Iwokrama_International_Centre_for_Rain_Forest_Conservation_and_Development|Iwokrama International Centre for Rain Forest Conservation and Development]] was also created for the protection and sustainable use of the Iwokrama forest area. Since 2009, Guyana and Norway have collaborated to promote green development in Guyana while keeping deforestation at low levels.<ref>{{Cite web |date=2020-06-05 |title=Guyana |url=https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230227153505/https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |archive-date=27 February 2023 |access-date=2023-02-27 |website=NICFI |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
k0xlh2ap5efixtl76nyjfdljznwb7ch
752269
752268
2025-07-01T06:29:20Z
BuddhikaW88
37808
752269
wikitext
text/x-wiki
[[File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|thumb|කයිටූර් දිය ඇල්ල ලොව බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකකි.]]
[[File:Rupununi_Savannah.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Rupununi_Savannah.jpg|thumb|රුපුනුනි සැවානා]]
[[File:Amazon_CIAT_(5).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Amazon_CIAT_(5).jpg|thumb|220x220පික්|ගයනාවේ භූමි ප්‍රදේශයෙන් විශාල කොටසක් ලොව විශාලතම සහ ජෛව විවිධත්වයෙන් වැඩිම නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයෙන් වැසී ඇත.]]
ගයනාව විසින් පාලනය කරනු ලබන භූමිය 1° සහ 9°N අක්ෂාංශ සහ 56° සහ 62°W දේශාංශ අතර පිහිටා ඇත; එය ලෝකයේ වඩාත්ම විරල ජනගහනයක් සහිත රටවලින් එකකි.
රට ස්වභාවික කලාප පහකට බෙදිය හැකිය: ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙක් ජීවත් වන අත්ලාන්තික් වෙරළ තීරයේ (පහළ වෙරළබඩ තැනිතලාව) පටු සහ සාරවත් වගුරු බිමක්; ගයනාවේ ඛනිජ නිධි බොහොමයක් අඩංගු සුදු වැලි තීරයක් (කඳුකර වැලි සහ මැටි කලාපය); රටේ දකුණු කොටසේ ඝන වැසි වනාන්තර (වනාන්තර උස්බිම් කලාපය); නිරිතදිගින් වියළි සැවානා ප්‍රදේශ; සහ බ්‍රසීලියානු දේශසීමාව දක්වා ක්‍රමයෙන් ඉහළ යන කඳු වලින් සමන්විත කුඩාම අභ්‍යන්තර පහත් බිම් (අභ්‍යන්තර සැවානා).
ජෲව විවිධත්වය සහ ආරක්ෂණය
xxxx
xxxx
Some of Guyana's highest mountains are [[:en:Mount_Ayanganna|Mount Ayanganna]] ({{cvt|2042|m|ft|0|disp=or}}), [[:en:Monte_Caburaí|Monte Caburaí]] ({{cvt|1465|m|ft|0|disp=or}}) and [[:en:Mount_Roraima|Mount Roraima]] ({{cvt|2772|m|ft|0|disp=or}} – the highest mountain in Guyana) on the Brazil-Guyana-Venezuela [[:en:Tripoint|tripoint]] border, part of the [[:en:Pakaraima|Pakaraima]] range. Mount Roraima and Guyana's table-top mountains ([[:en:Tepui|tepuis]]) are said to have been the inspiration for [[:en:Sir_Arthur_Conan_Doyle|Sir Arthur Conan Doyle]]'s 1912 novel ''[[:en:The_Lost_World_(Arthur_Conan_Doyle)|The Lost World]]''. There are also many volcanic [[:en:Escarpment|escarpments]] and waterfalls, including [[:en:Kaieteur_Falls|Kaieteur Falls]] which is one of the world's most powerful waterfalls. North of the [[:en:Rupununi_River|Rupununi River]] lies the [[:en:Rupununi_savannah|Rupununi savannah]], south of which lie the [[:en:Kanuku_Mountains|Kanuku Mountains]].
The four longest rivers are the Essequibo at {{cvt|1010|km|mi|0}} long, the [[:en:Courentyne_River|Courentyne River]] at {{cvt|724|km|mi|0}}, the [[:en:Berbice_River|Berbice]] at {{cvt|595|km|mi|0}}, and the [[:en:Demerara_River|Demerara]] at {{cvt|346|km|mi|0}}. The Courentyne river forms the border with Suriname. At the mouth of the Essequibo are several large islands, including the {{cvt|145|km|mi|0}} wide [[:en:Shell_Beach,_Guyana|Shell Beach]] along the northwest coast, which is also a major breeding area for [[:en:Sea_turtle|sea turtles]] (mainly [[:en:Leatherback_sea_turtle|leatherbacks]]) and other wildlife.
ගයනාවේ උසම කඳු අතරට අයන්ගන්නා කන්ද (මීටර් 2,042 හෝ අඩි 6,699), මොන්ටේ කබුරායි (මීටර් 1,465 හෝ අඩි 4,806) සහ රොරයිමා කන්ද (මීටර් 2,772 හෝ අඩි 9,094 - ගයනාවේ උසම කන්ද) ඇතුළත් වන අතර එය බ්‍රසීලය-ගයනා-වෙනිසියුලාව ත්‍රි ලක්ෂ්‍ය මායිමේ පිහිටා ඇති අතර එය පකරයිමා පරාසයේ කොටසකි. රොරයිමා කන්ද සහ ගයනාවේ මේස මුදුන් කඳු (ටෙපුයිස්) 1912 දී සර් ආතර් කොනන් ඩොයිල්ගේ ද ලොස්ට් වර්ල්ඩ් නවකතාවට ආභාෂය ලබා දුන් බව කියනු ලැබේ. ලෝකයේ බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකක් වන කයිටූර් දිය ඇල්ල ඇතුළු ගිනිකඳු බෑවුම් සහ දිය ඇලි රාශියක් ද ඇත. රුපුනුනි ගඟට උතුරින් රුපුනුනි සැවානා පිහිටා ඇති අතර එයට දකුණින් කනුකු කඳු පිහිටා ඇත.
දිගම ගංගා හතර වන්නේ කිලෝමීටර 1,010 (සැතපුම් 628) ක් දිග එසෙක්විබෝ, කිලෝමීටර 724 (සැතපුම් 450), කිලෝමීටර 595 (සැතපුම් 370) ක් දිග බර්බිස් සහ කිලෝමීටර 346 (සැතපුම් 215) ක් දිග ඩෙමෙරා ය. කුරෙන්ටයින් ගඟ සුරිනේම් සමඟ මායිම සාදයි. එසෙක්විබෝ මුඛයේ වයඹ දිග වෙරළ තීරයේ කිලෝමීටර 145 (සැතපුම් 90) පළල ෂෙල් වෙරළ ඇතුළුව විශාල දූපත් කිහිපයක් ඇති අතර එය මුහුදු කැස්බෑවන් (ප්‍රධාන වශයෙන් ලෙදර්බැක්) සහ අනෙකුත් වන ජීවීන් සඳහා ප්‍රධාන අභිජනන ප්‍රදේශයකි.
The climate is [[:en:Tropical_climate|tropical]] and generally hot and humid, though moderated by northeast [[:en:Trade_winds|trade winds]] along the coast. There are two rainy seasons, the first from May to mid-August, the second from mid-November to mid-January.
Guyana has one of the largest unspoiled [[:en:Rainforest|rainforests]] in South America, some parts of which are almost inaccessible by humans. The rich natural history of Guyana was described by early explorers [[:en:Walter_Raleigh|Sir Walter Raleigh]] and [[:en:Charles_Waterton|Charles Waterton]] and later by naturalists Sir [[:en:David_Attenborough|David Attenborough]] and [[:en:Gerald_Durrell|Gerald Durrell]]. In 2008, the [[:en:BBC|BBC]] broadcast a three-part programme called ''Lost Land of the Jaguar'' which highlighted the huge diversity of wildlife, including undiscovered species and rare species such as the [[:en:Giant_otter|giant otter]] and [[:en:Harpy_eagle|harpy eagle]].
දේශගුණය නිවර්තන සහ සාමාන්‍යයෙන් උණුසුම් හා තෙතමනය සහිත වන අතර වෙරළ තීරයේ ඊසානදිග වෙළඳ සුළං මගින් මධ්‍යස්ථ වේ. වැසි සෘතු දෙකක් ඇත, පළමුවැන්න මැයි සිට අගෝස්තු මැද දක්වා, දෙවැන්න නොවැම්බර් මැද සිට ජනවාරි මැද දක්වා.
ගයනාව දකුණු ඇමරිකාවේ විශාලතම අපිරිසිදු වැසි වනාන්තර වලින් එකක් ඇති අතර, සමහර කොටස් මිනිසුන්ට පාහේ ප්‍රවේශ විය නොහැක.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/travel/2019/oct/27/guyana-jungle-rainforest-community-run-wildlife-tour-adventure|title='We want to keep our forest': why Guyana's wilderness needs visitors|last=Rushby|first=Kevin|date=2019-10-27|work=The Guardian|access-date=2025-02-28|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> ගයනාවේ පොහොසත් ස්වභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් විසින් ද පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් ද විස්තර කරන ලදී. 2008 දී, බීබීසී විසින් ලොස්ට් ලෑන්ඩ් ඔෆ් ද ජගුවාර් නමින් කොටස් තුනකින් යුත් වැඩසටහනක් විකාශනය කරන ලද අතර එය සොයා නොගත් විශේෂ සහ යෝධ ඔටර් සහ හාපි රාජාලියා වැනි දුර්ලභ විශේෂ ඇතුළුව වනජීවීන්ගේ දැවැන්ත විවිධත්වය ඉස්මතු කළේය.
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
[[File:Guyana_BMNG.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_BMNG.png|thumb|2004 වසරේ ගයනාවේ චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක්]]
Guyana has one of the highest levels of [[:en:Biodiversity|biodiversity]] in the world. It is home to more than 225 [[:en:List_of_mammals_of_Guyana|species of mammals]], 900 [[:en:List_of_birds_of_Guyana|species of birds]], 880 species of reptiles, and more than 6,500 species of plants. Among these, the most famous are the [[:en:Arapaima|arapaima]], which is the world's largest scaled freshwater fish; the [[:en:Giant_anteater|giant anteater]], the largest anteater; the [[:en:Giant_otter|giant otter]], the world's largest and rarest river otter; and the [[:en:Guianan_cock-of-the-rock|Guianan cock-of-the-rock]] bird (''Rupicola rupicola'').
The following habitats have been categorised for Guyana: coastal, marine, littoral, estuarine, palustrine, mangrove, riverine, lacustrine, swamp, savanna, white sand forest, brown sand forest, montane, cloud forest, moist lowland and dry evergreen scrub forests (NBAP, 1999). About 14 areas of biological interest have been identified as possible hotspots for a National Protected Area System.
ගයනාවේ ලෝකයේ ජෛව විවිධත්වයේ ඉහළම මට්ටම්වලින් එකක් ඇත. එය ක්ෂීරපායින් විශේෂ 225 කට වැඩි ප්‍රමාණයක්, පක්ෂි විශේෂ 900 ක්, උරග විශේෂ 880 ක් සහ ශාක විශේෂ 6,500 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් වාසය කරයි.<ref>{{Cite web |last=Tavani |first=Claudia |date=14 August 2018 |title=The Most Amazing Wildlife in Guyana |url=https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190903034604/https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |archive-date=3 September 2019 |access-date=3 September 2019 |website=My Adventures Across the World |language=en-US}}</ref> මේවා අතර, වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ ලොව විශාලතම පරිමාණ මිරිදිය මත්ස්‍යයා වන ඇරපයිමා; විශාලතම ඇන්ටීටරය වන යෝධ ඇන්ටීටරය; ලොව විශාලතම සහ දුර්ලභ ගංගා ඔටර් වන යෝධ ඔටර්; සහ ගුයානියානු කොක්-ඔෆ්-ද-රොක් කුරුල්ලා (රුපිකෝලා රුපිකෝලා) ය.<ref>Attenborough, S. 1998 BBC. ''The Life of Birds''. p. 211. {{ISBN|0563-38792-0}}</ref>
ගයනාව සඳහා පහත සඳහන් වාසස්ථාන වර්ගීකරණය කර ඇත: වෙරළබඩ, සමුද්‍ර, ලිටෝරල්, මෝය, පැලුස්ට්‍රීන්, කඩොලාන, ගංගාශ්‍රිත, ලැකස්ට්‍රීන්, වගුරු බිම්, සැවානා, සුදු වැලි වනාන්තර, දුඹුරු වැලි වනාන්තර, කඳුකරය, වලාකුළු වනාන්තර, තෙතමනය සහිත පහත් බිම් සහ වියළි සදාහරිත පඳුරු වනාන්තර (NBAP, 1999). ජාතික ආරක්ෂිත ප්‍රදේශ පද්ධතියක් සඳහා විය හැකි උණුසුම් ස්ථාන ලෙස ජීව විද්‍යාත්මක උනන්දුවක් දක්වන ප්‍රදේශ 14 ක් පමණ හඳුනාගෙන ඇත.
More than 80% of Guyana is still covered by forests, which also contain the world's rarest [[:en:Orchids|orchids]], ranging from dry evergreen and seasonal forests to montane and lowland evergreen rain forests. These forests are home to more than a thousand species of trees. Guyana's tropical climate, unique geology, and relatively undisturbed ecosystems support extensive areas of species-rich rain forests and natural habitats with high levels of [[:en:Endemism|endemism]]. There are about 8000 species of plants in Guyana, half of which are found nowhere else.
The country is home to six ecoregions: [[:en:Guayanan_Highlands_moist_forests|Guayanan Highlands moist forests]], [[:en:Guianan_moist_forests|Guianan moist forests]], [[:en:Orinoco_Delta_swamp_forests|Orinoco Delta swamp forests]], [[:en:Tepuis|Tepuis]], [[:en:Guianan_savanna|Guianan savanna]], and [[:en:Guianan_mangroves|Guianan mangroves]]. The Guiana Shield region is little known and extremely rich biologically. Unlike other areas of South America, over 70% of the natural habitat remains pristine.
ගයනාවෙන් 80% කට වඩා තවමත් වනාන්තරවලින් වැසී ඇති අතර, වියළි සදාහරිත සහ සෘතුමය වනාන්තරවල සිට කඳුකර සහ පහත්බිම් සදාහරිත වැසි වනාන්තර දක්වා ලොව දුර්ලභ ඕකිඩ් ද අඩංගු වේ. මෙම වනාන්තරවල ගස් විශේෂ දහසකට වඩා නිවහන වේ. ගයනාවේ නිවර්තන දේශගුණය, අද්විතීය භූ විද්‍යාව සහ සාපේක්ෂව බාධාවකින් තොර පරිසර පද්ධති, විශේෂ බහුල වැසි වනාන්තර සහ ඉහළ මට්ටමේ ආවේණිකත්වයක් සහිත ස්වාභාවික වාසස්ථාන සඳහා සහාය වේ. ගයනාවේ ශාක විශේෂ 8000 ක් පමණ ඇති අතර ඉන් අඩක් වෙනත් තැනක දක්නට නොලැබේ.
රට පරිසර කලාප හයකට නිවහන වේ: ගුවානාන් කඳුකර තෙත් වනාන්තර, ගුවානාන් තෙත් වනාන්තර, ඔරිනෝකෝ ඩෙල්ටා වගුරු වනාන්තර, ටෙපුයිස්, ගුවානාන් සැවානා සහ ගුවානාන් කඩොලාන.<ref name="DinersteinOlson2017">{{cite journal|last1=Dinerstein|first1=Eric|last2=Olson|first2=David|last3=Joshi|first3=Anup|last4=Vynne|first4=Carly|last5=Burgess|first5=Neil D.|last6=Wikramanayake|first6=Eric|last7=Hahn|first7=Nathan|last8=Palminteri|first8=Suzanne|last9=Hedao|first9=Prashant|last10=Noss|first10=Reed|last11=Hansen|first11=Matt|year=2017|title=An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm|journal=BioScience|volume=67|issue=6|pages=534–545|doi=10.1093/biosci/bix014|issn=0006-3568|pmc=5451287|pmid=28608869|last12=Locke|first12=Harvey|last13=Ellis|first13=Erle C|last14=Jones|first14=Benjamin|last15=Barber|first15=Charles Victor|last16=Hayes|first16=Randy|last17=Kormos|first17=Cyril|last18=Martin|first18=Vance|last19=Crist|first19=Eileen|last20=Sechrest|first20=Wes|last21=Price|first21=Lori|last22=Baillie|first22=Jonathan E. M.|last23=Weeden|first23=Don|last24=Suckling|first24=Kierán|last25=Davis|first25=Crystal|last26=Sizer|first26=Nigel|last27=Moore|first27=Rebecca|last28=Thau|first28=David|last29=Birch|first29=Tanya|last30=Potapov|first30=Peter|last31=Turubanova|first31=Svetlana|last32=Tyukavina|first32=Alexandra|last33=de Souza|first33=Nadia|last34=Pintea|first34=Lilian|last35=Brito|first35=José C.|last36=Llewellyn|first36=Othman A.|last37=Miller|first37=Anthony G.|last38=Patzelt|first38=Annette|last39=Ghazanfar|first39=Shahina A.|last40=Timberlake|first40=Jonathan|last41=Klöser|first41=Heinz|last42=Shennan-Farpón|first42=Yara|last43=Kindt|first43=Roeland|last44=Lillesø|first44=Jens-Peter Barnekow|last45=van Breugel|first45=Paulo|last46=Graudal|first46=Lars|last47=Voge|first47=Maianna|last48=Al-Shammari|first48=Khalaf F.|last49=Saleem|first49=Muhammad}}</ref> ගුවානා පලිහ කලාපය එතරම් ප්‍රසිද්ධ නැති අතර ජීව විද්‍යාත්මකව අතිශයින් පොහොසත් ය. දකුණු ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ මෙන් නොව, ස්වාභාවික වාසස්ථානවලින් 70% කට වඩා පිරිසිදුව පවතී.[[File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|thumb|කයිටියර් ජාතික වනෝද්‍යානයේ ඇති ඇනොමලොග්ලොසස් බීබෙයි, ගයනාවට ආවේණික.]]
The rich natural history of British Guiana was described by early explorers Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] and [[:en:Charles_Waterton|Charles Waterton]] and later by naturalists Sir [[:en:David_Attenborough|David Attenborough]] and [[:en:Gerald_Durrell|Gerald Durrell]]. Southern Guyana is host to some of the most pristine expanses of evergreen forests in the northern part of South America. Most of the forests found are tall, evergreen hill-land and lower montane forests, with large expanses of flooded forest along major rivers. Thanks to the very low human population density of the area, most of these forests are still intact.
බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ පොහොසත් ස්වාභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් සහ පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් විස්තර කරන ලදී. දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු කොටසේ සදාහරිත වනාන්තරවල වඩාත් පිරිසිදු විස්තාරණ කිහිපයකට දකුණු ගයනාවේ සත්කාරකත්වය සපයයි. සොයාගත් වනාන්තරවලින් බොහොමයක් උස, සදාහරිත කඳුකර සහ පහළ කඳුකර වනාන්තර වන අතර ප්‍රධාන ගංගා දිගේ ගංවතුරට ලක් වූ වනාන්තර විශාල විස්තාරණ ඇත. මෙම ප්‍රදේශයේ මිනිස් ජන ඝනත්වය ඉතා අඩු බැවින්, මෙම වනාන්තර බොහොමයක් තවමත් නොවෙනස්ව පවතී.
The Smithsonian Institution has identified nearly 2,700 species of plants from this region, representing 239 families, and there are certainly additional species still to be recorded.{{Citation needed|date=April 2024}} The diversity of plants supports diverse animal life, recently documented by a biological survey organised by [[:en:Conservation_International|Conservation International]]. The reportedly clean, unpolluted waters of the Essequibo watershed support a remarkable diversity of fish and aquatic invertebrates, and are home to [[:en:Giant_otters|giant otters]], [[:en:Capybaras|capybaras]], and several species of [[:en:Caimans|caimans]].
On land, large mammals, such as [[:en:Jaguar|jaguars]], [[:en:Tapirs|tapirs]], [[:en:Bush_dog|bush dogs]], [[:en:Giant_anteater|giant anteaters]], and [[:en:Saki_monkey|saki monkeys]] are still common. Over 800 species of birds have been reported from the region, and the reptile and amphibian faunas are similarly rich.
In February 2004, the Government of Guyana issued a title to more than {{cvt|1|e6acre|km2|order=flip}} of land in the Konashen Indigenous District as the [[:en:Kanashen|Kanashen]] Community-Owned Conservation Area, managed by the [[:en:Wai-Wai_(people)|Wai Wai]], and the world's largest community-owned conservation area.<ref>{{cite web |title=Biodiversity in the Konashen Community-Owned Conservation Area, Guyana |url=http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101206142519/http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |archive-date=6 December 2010 |access-date=2 May 2010}}</ref> The [[:en:Iwokrama_International_Centre_for_Rain_Forest_Conservation_and_Development|Iwokrama International Centre for Rain Forest Conservation and Development]] was also created for the protection and sustainable use of the Iwokrama forest area. Since 2009, Guyana and Norway have collaborated to promote green development in Guyana while keeping deforestation at low levels.<ref>{{Cite web |date=2020-06-05 |title=Guyana |url=https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230227153505/https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |archive-date=27 February 2023 |access-date=2023-02-27 |website=NICFI |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
h9cyi6q0m6yvpczqe1og01moshy5217
752270
752269
2025-07-01T06:29:40Z
BuddhikaW88
37808
752270
wikitext
text/x-wiki
[[File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|thumb|කයිටූර් දිය ඇල්ල ලොව බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකකි.]]
[[File:Rupununi_Savannah.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Rupununi_Savannah.jpg|thumb|රුපුනුනි සැවානා]]
[[File:Amazon_CIAT_(5).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Amazon_CIAT_(5).jpg|thumb|220x220පික්|ගයනාවේ භූමි ප්‍රදේශයෙන් විශාල කොටසක් ලොව විශාලතම සහ ජෛව විවිධත්වයෙන් වැඩිම නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයෙන් වැසී ඇත.]]
ගයනාව විසින් පාලනය කරනු ලබන භූමිය 1° සහ 9°N අක්ෂාංශ සහ 56° සහ 62°W දේශාංශ අතර පිහිටා ඇත; එය ලෝකයේ වඩාත්ම විරල ජනගහනයක් සහිත රටවලින් එකකි.
රට ස්වභාවික කලාප පහකට බෙදිය හැකිය: ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙක් ජීවත් වන අත්ලාන්තික් වෙරළ තීරයේ (පහළ වෙරළබඩ තැනිතලාව) පටු සහ සාරවත් වගුරු බිමක්; ගයනාවේ ඛනිජ නිධි බොහොමයක් අඩංගු සුදු වැලි තීරයක් (කඳුකර වැලි සහ මැටි කලාපය); රටේ දකුණු කොටසේ ඝන වැසි වනාන්තර (වනාන්තර උස්බිම් කලාපය); නිරිතදිගින් වියළි සැවානා ප්‍රදේශ; සහ බ්‍රසීලියානු දේශසීමාව දක්වා ක්‍රමයෙන් ඉහළ යන කඳු වලින් සමන්විත කුඩාම අභ්‍යන්තර පහත් බිම් (අභ්‍යන්තර සැවානා).
ගයනාවේ උසම කඳු අතරට අයන්ගන්නා කන්ද (මීටර් 2,042 හෝ අඩි 6,699), මොන්ටේ කබුරායි (මීටර් 1,465 හෝ අඩි 4,806) සහ රොරයිමා කන්ද (මීටර් 2,772 හෝ අඩි 9,094 - ගයනාවේ උසම කන්ද) ඇතුළත් වන අතර එය බ්‍රසීලය-ගයනා-වෙනිසියුලාව ත්‍රි ලක්ෂ්‍ය මායිමේ පිහිටා ඇති අතර එය පකරයිමා පරාසයේ කොටසකි. රොරයිමා කන්ද සහ ගයනාවේ මේස මුදුන් කඳු (ටෙපුයිස්) 1912 දී සර් ආතර් කොනන් ඩොයිල්ගේ ද ලොස්ට් වර්ල්ඩ් නවකතාවට ආභාෂය ලබා දුන් බව කියනු ලැබේ. ලෝකයේ බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකක් වන කයිටූර් දිය ඇල්ල ඇතුළු ගිනිකඳු බෑවුම් සහ දිය ඇලි රාශියක් ද ඇත. රුපුනුනි ගඟට උතුරින් රුපුනුනි සැවානා පිහිටා ඇති අතර එයට දකුණින් කනුකු කඳු පිහිටා ඇත.
දිගම ගංගා හතර වන්නේ කිලෝමීටර 1,010 (සැතපුම් 628) ක් දිග එසෙක්විබෝ, කිලෝමීටර 724 (සැතපුම් 450), කිලෝමීටර 595 (සැතපුම් 370) ක් දිග බර්බිස් සහ කිලෝමීටර 346 (සැතපුම් 215) ක් දිග ඩෙමෙරා ය. කුරෙන්ටයින් ගඟ සුරිනේම් සමඟ මායිම සාදයි. එසෙක්විබෝ මුඛයේ වයඹ දිග වෙරළ තීරයේ කිලෝමීටර 145 (සැතපුම් 90) පළල ෂෙල් වෙරළ ඇතුළුව විශාල දූපත් කිහිපයක් ඇති අතර එය මුහුදු කැස්බෑවන් (ප්‍රධාන වශයෙන් ලෙදර්බැක්) සහ අනෙකුත් වන ජීවීන් සඳහා ප්‍රධාන අභිජනන ප්‍රදේශයකි.
The climate is [[:en:Tropical_climate|tropical]] and generally hot and humid, though moderated by northeast [[:en:Trade_winds|trade winds]] along the coast. There are two rainy seasons, the first from May to mid-August, the second from mid-November to mid-January.
Guyana has one of the largest unspoiled [[:en:Rainforest|rainforests]] in South America, some parts of which are almost inaccessible by humans. The rich natural history of Guyana was described by early explorers [[:en:Walter_Raleigh|Sir Walter Raleigh]] and [[:en:Charles_Waterton|Charles Waterton]] and later by naturalists Sir [[:en:David_Attenborough|David Attenborough]] and [[:en:Gerald_Durrell|Gerald Durrell]]. In 2008, the [[:en:BBC|BBC]] broadcast a three-part programme called ''Lost Land of the Jaguar'' which highlighted the huge diversity of wildlife, including undiscovered species and rare species such as the [[:en:Giant_otter|giant otter]] and [[:en:Harpy_eagle|harpy eagle]].
දේශගුණය නිවර්තන සහ සාමාන්‍යයෙන් උණුසුම් හා තෙතමනය සහිත වන අතර වෙරළ තීරයේ ඊසානදිග වෙළඳ සුළං මගින් මධ්‍යස්ථ වේ. වැසි සෘතු දෙකක් ඇත, පළමුවැන්න මැයි සිට අගෝස්තු මැද දක්වා, දෙවැන්න නොවැම්බර් මැද සිට ජනවාරි මැද දක්වා.
ගයනාව දකුණු ඇමරිකාවේ විශාලතම අපිරිසිදු වැසි වනාන්තර වලින් එකක් ඇති අතර, සමහර කොටස් මිනිසුන්ට පාහේ ප්‍රවේශ විය නොහැක.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/travel/2019/oct/27/guyana-jungle-rainforest-community-run-wildlife-tour-adventure|title='We want to keep our forest': why Guyana's wilderness needs visitors|last=Rushby|first=Kevin|date=2019-10-27|work=The Guardian|access-date=2025-02-28|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> ගයනාවේ පොහොසත් ස්වභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් විසින් ද පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් ද විස්තර කරන ලදී. 2008 දී, බීබීසී විසින් ලොස්ට් ලෑන්ඩ් ඔෆ් ද ජගුවාර් නමින් කොටස් තුනකින් යුත් වැඩසටහනක් විකාශනය කරන ලද අතර එය සොයා නොගත් විශේෂ සහ යෝධ ඔටර් සහ හාපි රාජාලියා වැනි දුර්ලභ විශේෂ ඇතුළුව වනජීවීන්ගේ දැවැන්ත විවිධත්වය ඉස්මතු කළේය.
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
[[File:Guyana_BMNG.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_BMNG.png|thumb|2004 වසරේ ගයනාවේ චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක්]]
Guyana has one of the highest levels of [[:en:Biodiversity|biodiversity]] in the world. It is home to more than 225 [[:en:List_of_mammals_of_Guyana|species of mammals]], 900 [[:en:List_of_birds_of_Guyana|species of birds]], 880 species of reptiles, and more than 6,500 species of plants. Among these, the most famous are the [[:en:Arapaima|arapaima]], which is the world's largest scaled freshwater fish; the [[:en:Giant_anteater|giant anteater]], the largest anteater; the [[:en:Giant_otter|giant otter]], the world's largest and rarest river otter; and the [[:en:Guianan_cock-of-the-rock|Guianan cock-of-the-rock]] bird (''Rupicola rupicola'').
The following habitats have been categorised for Guyana: coastal, marine, littoral, estuarine, palustrine, mangrove, riverine, lacustrine, swamp, savanna, white sand forest, brown sand forest, montane, cloud forest, moist lowland and dry evergreen scrub forests (NBAP, 1999). About 14 areas of biological interest have been identified as possible hotspots for a National Protected Area System.
ගයනාවේ ලෝකයේ ජෛව විවිධත්වයේ ඉහළම මට්ටම්වලින් එකක් ඇත. එය ක්ෂීරපායින් විශේෂ 225 කට වැඩි ප්‍රමාණයක්, පක්ෂි විශේෂ 900 ක්, උරග විශේෂ 880 ක් සහ ශාක විශේෂ 6,500 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් වාසය කරයි.<ref>{{Cite web |last=Tavani |first=Claudia |date=14 August 2018 |title=The Most Amazing Wildlife in Guyana |url=https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190903034604/https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |archive-date=3 September 2019 |access-date=3 September 2019 |website=My Adventures Across the World |language=en-US}}</ref> මේවා අතර, වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ ලොව විශාලතම පරිමාණ මිරිදිය මත්ස්‍යයා වන ඇරපයිමා; විශාලතම ඇන්ටීටරය වන යෝධ ඇන්ටීටරය; ලොව විශාලතම සහ දුර්ලභ ගංගා ඔටර් වන යෝධ ඔටර්; සහ ගුයානියානු කොක්-ඔෆ්-ද-රොක් කුරුල්ලා (රුපිකෝලා රුපිකෝලා) ය.<ref>Attenborough, S. 1998 BBC. ''The Life of Birds''. p. 211. {{ISBN|0563-38792-0}}</ref>
ගයනාව සඳහා පහත සඳහන් වාසස්ථාන වර්ගීකරණය කර ඇත: වෙරළබඩ, සමුද්‍ර, ලිටෝරල්, මෝය, පැලුස්ට්‍රීන්, කඩොලාන, ගංගාශ්‍රිත, ලැකස්ට්‍රීන්, වගුරු බිම්, සැවානා, සුදු වැලි වනාන්තර, දුඹුරු වැලි වනාන්තර, කඳුකරය, වලාකුළු වනාන්තර, තෙතමනය සහිත පහත් බිම් සහ වියළි සදාහරිත පඳුරු වනාන්තර (NBAP, 1999). ජාතික ආරක්ෂිත ප්‍රදේශ පද්ධතියක් සඳහා විය හැකි උණුසුම් ස්ථාන ලෙස ජීව විද්‍යාත්මක උනන්දුවක් දක්වන ප්‍රදේශ 14 ක් පමණ හඳුනාගෙන ඇත.
More than 80% of Guyana is still covered by forests, which also contain the world's rarest [[:en:Orchids|orchids]], ranging from dry evergreen and seasonal forests to montane and lowland evergreen rain forests. These forests are home to more than a thousand species of trees. Guyana's tropical climate, unique geology, and relatively undisturbed ecosystems support extensive areas of species-rich rain forests and natural habitats with high levels of [[:en:Endemism|endemism]]. There are about 8000 species of plants in Guyana, half of which are found nowhere else.
The country is home to six ecoregions: [[:en:Guayanan_Highlands_moist_forests|Guayanan Highlands moist forests]], [[:en:Guianan_moist_forests|Guianan moist forests]], [[:en:Orinoco_Delta_swamp_forests|Orinoco Delta swamp forests]], [[:en:Tepuis|Tepuis]], [[:en:Guianan_savanna|Guianan savanna]], and [[:en:Guianan_mangroves|Guianan mangroves]]. The Guiana Shield region is little known and extremely rich biologically. Unlike other areas of South America, over 70% of the natural habitat remains pristine.
ගයනාවෙන් 80% කට වඩා තවමත් වනාන්තරවලින් වැසී ඇති අතර, වියළි සදාහරිත සහ සෘතුමය වනාන්තරවල සිට කඳුකර සහ පහත්බිම් සදාහරිත වැසි වනාන්තර දක්වා ලොව දුර්ලභ ඕකිඩ් ද අඩංගු වේ. මෙම වනාන්තරවල ගස් විශේෂ දහසකට වඩා නිවහන වේ. ගයනාවේ නිවර්තන දේශගුණය, අද්විතීය භූ විද්‍යාව සහ සාපේක්ෂව බාධාවකින් තොර පරිසර පද්ධති, විශේෂ බහුල වැසි වනාන්තර සහ ඉහළ මට්ටමේ ආවේණිකත්වයක් සහිත ස්වාභාවික වාසස්ථාන සඳහා සහාය වේ. ගයනාවේ ශාක විශේෂ 8000 ක් පමණ ඇති අතර ඉන් අඩක් වෙනත් තැනක දක්නට නොලැබේ.
රට පරිසර කලාප හයකට නිවහන වේ: ගුවානාන් කඳුකර තෙත් වනාන්තර, ගුවානාන් තෙත් වනාන්තර, ඔරිනෝකෝ ඩෙල්ටා වගුරු වනාන්තර, ටෙපුයිස්, ගුවානාන් සැවානා සහ ගුවානාන් කඩොලාන.<ref name="DinersteinOlson2017">{{cite journal|last1=Dinerstein|first1=Eric|last2=Olson|first2=David|last3=Joshi|first3=Anup|last4=Vynne|first4=Carly|last5=Burgess|first5=Neil D.|last6=Wikramanayake|first6=Eric|last7=Hahn|first7=Nathan|last8=Palminteri|first8=Suzanne|last9=Hedao|first9=Prashant|last10=Noss|first10=Reed|last11=Hansen|first11=Matt|year=2017|title=An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm|journal=BioScience|volume=67|issue=6|pages=534–545|doi=10.1093/biosci/bix014|issn=0006-3568|pmc=5451287|pmid=28608869|last12=Locke|first12=Harvey|last13=Ellis|first13=Erle C|last14=Jones|first14=Benjamin|last15=Barber|first15=Charles Victor|last16=Hayes|first16=Randy|last17=Kormos|first17=Cyril|last18=Martin|first18=Vance|last19=Crist|first19=Eileen|last20=Sechrest|first20=Wes|last21=Price|first21=Lori|last22=Baillie|first22=Jonathan E. M.|last23=Weeden|first23=Don|last24=Suckling|first24=Kierán|last25=Davis|first25=Crystal|last26=Sizer|first26=Nigel|last27=Moore|first27=Rebecca|last28=Thau|first28=David|last29=Birch|first29=Tanya|last30=Potapov|first30=Peter|last31=Turubanova|first31=Svetlana|last32=Tyukavina|first32=Alexandra|last33=de Souza|first33=Nadia|last34=Pintea|first34=Lilian|last35=Brito|first35=José C.|last36=Llewellyn|first36=Othman A.|last37=Miller|first37=Anthony G.|last38=Patzelt|first38=Annette|last39=Ghazanfar|first39=Shahina A.|last40=Timberlake|first40=Jonathan|last41=Klöser|first41=Heinz|last42=Shennan-Farpón|first42=Yara|last43=Kindt|first43=Roeland|last44=Lillesø|first44=Jens-Peter Barnekow|last45=van Breugel|first45=Paulo|last46=Graudal|first46=Lars|last47=Voge|first47=Maianna|last48=Al-Shammari|first48=Khalaf F.|last49=Saleem|first49=Muhammad}}</ref> ගුවානා පලිහ කලාපය එතරම් ප්‍රසිද්ධ නැති අතර ජීව විද්‍යාත්මකව අතිශයින් පොහොසත් ය. දකුණු ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ මෙන් නොව, ස්වාභාවික වාසස්ථානවලින් 70% කට වඩා පිරිසිදුව පවතී.[[File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|thumb|කයිටියර් ජාතික වනෝද්‍යානයේ ඇති ඇනොමලොග්ලොසස් බීබෙයි, ගයනාවට ආවේණික.]]
The rich natural history of British Guiana was described by early explorers Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] and [[:en:Charles_Waterton|Charles Waterton]] and later by naturalists Sir [[:en:David_Attenborough|David Attenborough]] and [[:en:Gerald_Durrell|Gerald Durrell]]. Southern Guyana is host to some of the most pristine expanses of evergreen forests in the northern part of South America. Most of the forests found are tall, evergreen hill-land and lower montane forests, with large expanses of flooded forest along major rivers. Thanks to the very low human population density of the area, most of these forests are still intact.
බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ පොහොසත් ස්වාභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් සහ පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් විස්තර කරන ලදී. දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු කොටසේ සදාහරිත වනාන්තරවල වඩාත් පිරිසිදු විස්තාරණ කිහිපයකට දකුණු ගයනාවේ සත්කාරකත්වය සපයයි. සොයාගත් වනාන්තරවලින් බොහොමයක් උස, සදාහරිත කඳුකර සහ පහළ කඳුකර වනාන්තර වන අතර ප්‍රධාන ගංගා දිගේ ගංවතුරට ලක් වූ වනාන්තර විශාල විස්තාරණ ඇත. මෙම ප්‍රදේශයේ මිනිස් ජන ඝනත්වය ඉතා අඩු බැවින්, මෙම වනාන්තර බොහොමයක් තවමත් නොවෙනස්ව පවතී.
The Smithsonian Institution has identified nearly 2,700 species of plants from this region, representing 239 families, and there are certainly additional species still to be recorded.{{Citation needed|date=April 2024}} The diversity of plants supports diverse animal life, recently documented by a biological survey organised by [[:en:Conservation_International|Conservation International]]. The reportedly clean, unpolluted waters of the Essequibo watershed support a remarkable diversity of fish and aquatic invertebrates, and are home to [[:en:Giant_otters|giant otters]], [[:en:Capybaras|capybaras]], and several species of [[:en:Caimans|caimans]].
On land, large mammals, such as [[:en:Jaguar|jaguars]], [[:en:Tapirs|tapirs]], [[:en:Bush_dog|bush dogs]], [[:en:Giant_anteater|giant anteaters]], and [[:en:Saki_monkey|saki monkeys]] are still common. Over 800 species of birds have been reported from the region, and the reptile and amphibian faunas are similarly rich.
In February 2004, the Government of Guyana issued a title to more than {{cvt|1|e6acre|km2|order=flip}} of land in the Konashen Indigenous District as the [[:en:Kanashen|Kanashen]] Community-Owned Conservation Area, managed by the [[:en:Wai-Wai_(people)|Wai Wai]], and the world's largest community-owned conservation area.<ref>{{cite web |title=Biodiversity in the Konashen Community-Owned Conservation Area, Guyana |url=http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101206142519/http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |archive-date=6 December 2010 |access-date=2 May 2010}}</ref> The [[:en:Iwokrama_International_Centre_for_Rain_Forest_Conservation_and_Development|Iwokrama International Centre for Rain Forest Conservation and Development]] was also created for the protection and sustainable use of the Iwokrama forest area. Since 2009, Guyana and Norway have collaborated to promote green development in Guyana while keeping deforestation at low levels.<ref>{{Cite web |date=2020-06-05 |title=Guyana |url=https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230227153505/https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |archive-date=27 February 2023 |access-date=2023-02-27 |website=NICFI |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
2vgu1b4h3xguvsyo3t61zf2hhnxipa9
752271
752270
2025-07-01T06:29:50Z
BuddhikaW88
37808
752271
wikitext
text/x-wiki
[[File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|thumb|කයිටූර් දිය ඇල්ල ලොව බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකකි.]]
[[File:Rupununi_Savannah.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Rupununi_Savannah.jpg|thumb|රුපුනුනි සැවානා]]
[[File:Amazon_CIAT_(5).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Amazon_CIAT_(5).jpg|thumb|220x220පික්|ගයනාවේ භූමි ප්‍රදේශයෙන් විශාල කොටසක් ලොව විශාලතම සහ ජෛව විවිධත්වයෙන් වැඩිම නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයෙන් වැසී ඇත.]]
ගයනාව විසින් පාලනය කරනු ලබන භූමිය 1° සහ 9°N අක්ෂාංශ සහ 56° සහ 62°W දේශාංශ අතර පිහිටා ඇත; එය ලෝකයේ වඩාත්ම විරල ජනගහනයක් සහිත රටවලින් එකකි.
රට ස්වභාවික කලාප පහකට බෙදිය හැකිය: ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙක් ජීවත් වන අත්ලාන්තික් වෙරළ තීරයේ (පහළ වෙරළබඩ තැනිතලාව) පටු සහ සාරවත් වගුරු බිමක්; ගයනාවේ ඛනිජ නිධි බොහොමයක් අඩංගු සුදු වැලි තීරයක් (කඳුකර වැලි සහ මැටි කලාපය); රටේ දකුණු කොටසේ ඝන වැසි වනාන්තර (වනාන්තර උස්බිම් කලාපය); නිරිතදිගින් වියළි සැවානා ප්‍රදේශ; සහ බ්‍රසීලියානු දේශසීමාව දක්වා ක්‍රමයෙන් ඉහළ යන කඳු වලින් සමන්විත කුඩාම අභ්‍යන්තර පහත් බිම් (අභ්‍යන්තර සැවානා).
ගයනාවේ උසම කඳු අතරට අයන්ගන්නා කන්ද (මීටර් 2,042 හෝ අඩි 6,699), මොන්ටේ කබුරායි (මීටර් 1,465 හෝ අඩි 4,806) සහ රොරයිමා කන්ද (මීටර් 2,772 හෝ අඩි 9,094 - ගයනාවේ උසම කන්ද) ඇතුළත් වන අතර එය බ්‍රසීලය-ගයනා-වෙනිසියුලාව ත්‍රි ලක්ෂ්‍ය මායිමේ පිහිටා ඇති අතර එය පකරයිමා පරාසයේ කොටසකි. රොරයිමා කන්ද සහ ගයනාවේ මේස මුදුන් කඳු (ටෙපුයිස්) 1912 දී සර් ආතර් කොනන් ඩොයිල්ගේ ද ලොස්ට් වර්ල්ඩ් නවකතාවට ආභාෂය ලබා දුන් බව කියනු ලැබේ. ලෝකයේ බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකක් වන කයිටූර් දිය ඇල්ල ඇතුළු ගිනිකඳු බෑවුම් සහ දිය ඇලි රාශියක් ද ඇත. රුපුනුනි ගඟට උතුරින් රුපුනුනි සැවානා පිහිටා ඇති අතර එයට දකුණින් කනුකු කඳු පිහිටා ඇත.
දිගම ගංගා හතර වන්නේ කිලෝමීටර 1,010 (සැතපුම් 628) ක් දිග එසෙක්විබෝ, කිලෝමීටර 724 (සැතපුම් 450), කිලෝමීටර 595 (සැතපුම් 370) ක් දිග බර්බිස් සහ කිලෝමීටර 346 (සැතපුම් 215) ක් දිග ඩෙමෙරා ය. කුරෙන්ටයින් ගඟ සුරිනේම් සමඟ මායිම සාදයි. එසෙක්විබෝ මුඛයේ වයඹ දිග වෙරළ තීරයේ කිලෝමීටර 145 (සැතපුම් 90) පළල ෂෙල් වෙරළ ඇතුළුව විශාල දූපත් කිහිපයක් ඇති අතර එය මුහුදු කැස්බෑවන් (ප්‍රධාන වශයෙන් ලෙදර්බැක්) සහ අනෙකුත් වන ජීවීන් සඳහා ප්‍රධාන අභිජනන ප්‍රදේශයකි.
දේශගුණය නිවර්තන සහ සාමාන්‍යයෙන් උණුසුම් හා තෙතමනය සහිත වන අතර වෙරළ තීරයේ ඊසානදිග වෙළඳ සුළං මගින් මධ්‍යස්ථ වේ. වැසි සෘතු දෙකක් ඇත, පළමුවැන්න මැයි සිට අගෝස්තු මැද දක්වා, දෙවැන්න නොවැම්බර් මැද සිට ජනවාරි මැද දක්වා.
ගයනාව දකුණු ඇමරිකාවේ විශාලතම අපිරිසිදු වැසි වනාන්තර වලින් එකක් ඇති අතර, සමහර කොටස් මිනිසුන්ට පාහේ ප්‍රවේශ විය නොහැක.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/travel/2019/oct/27/guyana-jungle-rainforest-community-run-wildlife-tour-adventure|title='We want to keep our forest': why Guyana's wilderness needs visitors|last=Rushby|first=Kevin|date=2019-10-27|work=The Guardian|access-date=2025-02-28|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> ගයනාවේ පොහොසත් ස්වභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් විසින් ද පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් ද විස්තර කරන ලදී. 2008 දී, බීබීසී විසින් ලොස්ට් ලෑන්ඩ් ඔෆ් ද ජගුවාර් නමින් කොටස් තුනකින් යුත් වැඩසටහනක් විකාශනය කරන ලද අතර එය සොයා නොගත් විශේෂ සහ යෝධ ඔටර් සහ හාපි රාජාලියා වැනි දුර්ලභ විශේෂ ඇතුළුව වනජීවීන්ගේ දැවැන්ත විවිධත්වය ඉස්මතු කළේය.
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
[[File:Guyana_BMNG.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_BMNG.png|thumb|2004 වසරේ ගයනාවේ චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක්]]
Guyana has one of the highest levels of [[:en:Biodiversity|biodiversity]] in the world. It is home to more than 225 [[:en:List_of_mammals_of_Guyana|species of mammals]], 900 [[:en:List_of_birds_of_Guyana|species of birds]], 880 species of reptiles, and more than 6,500 species of plants. Among these, the most famous are the [[:en:Arapaima|arapaima]], which is the world's largest scaled freshwater fish; the [[:en:Giant_anteater|giant anteater]], the largest anteater; the [[:en:Giant_otter|giant otter]], the world's largest and rarest river otter; and the [[:en:Guianan_cock-of-the-rock|Guianan cock-of-the-rock]] bird (''Rupicola rupicola'').
The following habitats have been categorised for Guyana: coastal, marine, littoral, estuarine, palustrine, mangrove, riverine, lacustrine, swamp, savanna, white sand forest, brown sand forest, montane, cloud forest, moist lowland and dry evergreen scrub forests (NBAP, 1999). About 14 areas of biological interest have been identified as possible hotspots for a National Protected Area System.
ගයනාවේ ලෝකයේ ජෛව විවිධත්වයේ ඉහළම මට්ටම්වලින් එකක් ඇත. එය ක්ෂීරපායින් විශේෂ 225 කට වැඩි ප්‍රමාණයක්, පක්ෂි විශේෂ 900 ක්, උරග විශේෂ 880 ක් සහ ශාක විශේෂ 6,500 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් වාසය කරයි.<ref>{{Cite web |last=Tavani |first=Claudia |date=14 August 2018 |title=The Most Amazing Wildlife in Guyana |url=https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190903034604/https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |archive-date=3 September 2019 |access-date=3 September 2019 |website=My Adventures Across the World |language=en-US}}</ref> මේවා අතර, වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ ලොව විශාලතම පරිමාණ මිරිදිය මත්ස්‍යයා වන ඇරපයිමා; විශාලතම ඇන්ටීටරය වන යෝධ ඇන්ටීටරය; ලොව විශාලතම සහ දුර්ලභ ගංගා ඔටර් වන යෝධ ඔටර්; සහ ගුයානියානු කොක්-ඔෆ්-ද-රොක් කුරුල්ලා (රුපිකෝලා රුපිකෝලා) ය.<ref>Attenborough, S. 1998 BBC. ''The Life of Birds''. p. 211. {{ISBN|0563-38792-0}}</ref>
ගයනාව සඳහා පහත සඳහන් වාසස්ථාන වර්ගීකරණය කර ඇත: වෙරළබඩ, සමුද්‍ර, ලිටෝරල්, මෝය, පැලුස්ට්‍රීන්, කඩොලාන, ගංගාශ්‍රිත, ලැකස්ට්‍රීන්, වගුරු බිම්, සැවානා, සුදු වැලි වනාන්තර, දුඹුරු වැලි වනාන්තර, කඳුකරය, වලාකුළු වනාන්තර, තෙතමනය සහිත පහත් බිම් සහ වියළි සදාහරිත පඳුරු වනාන්තර (NBAP, 1999). ජාතික ආරක්ෂිත ප්‍රදේශ පද්ධතියක් සඳහා විය හැකි උණුසුම් ස්ථාන ලෙස ජීව විද්‍යාත්මක උනන්දුවක් දක්වන ප්‍රදේශ 14 ක් පමණ හඳුනාගෙන ඇත.
More than 80% of Guyana is still covered by forests, which also contain the world's rarest [[:en:Orchids|orchids]], ranging from dry evergreen and seasonal forests to montane and lowland evergreen rain forests. These forests are home to more than a thousand species of trees. Guyana's tropical climate, unique geology, and relatively undisturbed ecosystems support extensive areas of species-rich rain forests and natural habitats with high levels of [[:en:Endemism|endemism]]. There are about 8000 species of plants in Guyana, half of which are found nowhere else.
The country is home to six ecoregions: [[:en:Guayanan_Highlands_moist_forests|Guayanan Highlands moist forests]], [[:en:Guianan_moist_forests|Guianan moist forests]], [[:en:Orinoco_Delta_swamp_forests|Orinoco Delta swamp forests]], [[:en:Tepuis|Tepuis]], [[:en:Guianan_savanna|Guianan savanna]], and [[:en:Guianan_mangroves|Guianan mangroves]]. The Guiana Shield region is little known and extremely rich biologically. Unlike other areas of South America, over 70% of the natural habitat remains pristine.
ගයනාවෙන් 80% කට වඩා තවමත් වනාන්තරවලින් වැසී ඇති අතර, වියළි සදාහරිත සහ සෘතුමය වනාන්තරවල සිට කඳුකර සහ පහත්බිම් සදාහරිත වැසි වනාන්තර දක්වා ලොව දුර්ලභ ඕකිඩ් ද අඩංගු වේ. මෙම වනාන්තරවල ගස් විශේෂ දහසකට වඩා නිවහන වේ. ගයනාවේ නිවර්තන දේශගුණය, අද්විතීය භූ විද්‍යාව සහ සාපේක්ෂව බාධාවකින් තොර පරිසර පද්ධති, විශේෂ බහුල වැසි වනාන්තර සහ ඉහළ මට්ටමේ ආවේණිකත්වයක් සහිත ස්වාභාවික වාසස්ථාන සඳහා සහාය වේ. ගයනාවේ ශාක විශේෂ 8000 ක් පමණ ඇති අතර ඉන් අඩක් වෙනත් තැනක දක්නට නොලැබේ.
රට පරිසර කලාප හයකට නිවහන වේ: ගුවානාන් කඳුකර තෙත් වනාන්තර, ගුවානාන් තෙත් වනාන්තර, ඔරිනෝකෝ ඩෙල්ටා වගුරු වනාන්තර, ටෙපුයිස්, ගුවානාන් සැවානා සහ ගුවානාන් කඩොලාන.<ref name="DinersteinOlson2017">{{cite journal|last1=Dinerstein|first1=Eric|last2=Olson|first2=David|last3=Joshi|first3=Anup|last4=Vynne|first4=Carly|last5=Burgess|first5=Neil D.|last6=Wikramanayake|first6=Eric|last7=Hahn|first7=Nathan|last8=Palminteri|first8=Suzanne|last9=Hedao|first9=Prashant|last10=Noss|first10=Reed|last11=Hansen|first11=Matt|year=2017|title=An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm|journal=BioScience|volume=67|issue=6|pages=534–545|doi=10.1093/biosci/bix014|issn=0006-3568|pmc=5451287|pmid=28608869|last12=Locke|first12=Harvey|last13=Ellis|first13=Erle C|last14=Jones|first14=Benjamin|last15=Barber|first15=Charles Victor|last16=Hayes|first16=Randy|last17=Kormos|first17=Cyril|last18=Martin|first18=Vance|last19=Crist|first19=Eileen|last20=Sechrest|first20=Wes|last21=Price|first21=Lori|last22=Baillie|first22=Jonathan E. M.|last23=Weeden|first23=Don|last24=Suckling|first24=Kierán|last25=Davis|first25=Crystal|last26=Sizer|first26=Nigel|last27=Moore|first27=Rebecca|last28=Thau|first28=David|last29=Birch|first29=Tanya|last30=Potapov|first30=Peter|last31=Turubanova|first31=Svetlana|last32=Tyukavina|first32=Alexandra|last33=de Souza|first33=Nadia|last34=Pintea|first34=Lilian|last35=Brito|first35=José C.|last36=Llewellyn|first36=Othman A.|last37=Miller|first37=Anthony G.|last38=Patzelt|first38=Annette|last39=Ghazanfar|first39=Shahina A.|last40=Timberlake|first40=Jonathan|last41=Klöser|first41=Heinz|last42=Shennan-Farpón|first42=Yara|last43=Kindt|first43=Roeland|last44=Lillesø|first44=Jens-Peter Barnekow|last45=van Breugel|first45=Paulo|last46=Graudal|first46=Lars|last47=Voge|first47=Maianna|last48=Al-Shammari|first48=Khalaf F.|last49=Saleem|first49=Muhammad}}</ref> ගුවානා පලිහ කලාපය එතරම් ප්‍රසිද්ධ නැති අතර ජීව විද්‍යාත්මකව අතිශයින් පොහොසත් ය. දකුණු ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ මෙන් නොව, ස්වාභාවික වාසස්ථානවලින් 70% කට වඩා පිරිසිදුව පවතී.[[File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|thumb|කයිටියර් ජාතික වනෝද්‍යානයේ ඇති ඇනොමලොග්ලොසස් බීබෙයි, ගයනාවට ආවේණික.]]
The rich natural history of British Guiana was described by early explorers Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] and [[:en:Charles_Waterton|Charles Waterton]] and later by naturalists Sir [[:en:David_Attenborough|David Attenborough]] and [[:en:Gerald_Durrell|Gerald Durrell]]. Southern Guyana is host to some of the most pristine expanses of evergreen forests in the northern part of South America. Most of the forests found are tall, evergreen hill-land and lower montane forests, with large expanses of flooded forest along major rivers. Thanks to the very low human population density of the area, most of these forests are still intact.
බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ පොහොසත් ස්වාභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් සහ පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් විස්තර කරන ලදී. දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු කොටසේ සදාහරිත වනාන්තරවල වඩාත් පිරිසිදු විස්තාරණ කිහිපයකට දකුණු ගයනාවේ සත්කාරකත්වය සපයයි. සොයාගත් වනාන්තරවලින් බොහොමයක් උස, සදාහරිත කඳුකර සහ පහළ කඳුකර වනාන්තර වන අතර ප්‍රධාන ගංගා දිගේ ගංවතුරට ලක් වූ වනාන්තර විශාල විස්තාරණ ඇත. මෙම ප්‍රදේශයේ මිනිස් ජන ඝනත්වය ඉතා අඩු බැවින්, මෙම වනාන්තර බොහොමයක් තවමත් නොවෙනස්ව පවතී.
The Smithsonian Institution has identified nearly 2,700 species of plants from this region, representing 239 families, and there are certainly additional species still to be recorded.{{Citation needed|date=April 2024}} The diversity of plants supports diverse animal life, recently documented by a biological survey organised by [[:en:Conservation_International|Conservation International]]. The reportedly clean, unpolluted waters of the Essequibo watershed support a remarkable diversity of fish and aquatic invertebrates, and are home to [[:en:Giant_otters|giant otters]], [[:en:Capybaras|capybaras]], and several species of [[:en:Caimans|caimans]].
On land, large mammals, such as [[:en:Jaguar|jaguars]], [[:en:Tapirs|tapirs]], [[:en:Bush_dog|bush dogs]], [[:en:Giant_anteater|giant anteaters]], and [[:en:Saki_monkey|saki monkeys]] are still common. Over 800 species of birds have been reported from the region, and the reptile and amphibian faunas are similarly rich.
In February 2004, the Government of Guyana issued a title to more than {{cvt|1|e6acre|km2|order=flip}} of land in the Konashen Indigenous District as the [[:en:Kanashen|Kanashen]] Community-Owned Conservation Area, managed by the [[:en:Wai-Wai_(people)|Wai Wai]], and the world's largest community-owned conservation area.<ref>{{cite web |title=Biodiversity in the Konashen Community-Owned Conservation Area, Guyana |url=http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101206142519/http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |archive-date=6 December 2010 |access-date=2 May 2010}}</ref> The [[:en:Iwokrama_International_Centre_for_Rain_Forest_Conservation_and_Development|Iwokrama International Centre for Rain Forest Conservation and Development]] was also created for the protection and sustainable use of the Iwokrama forest area. Since 2009, Guyana and Norway have collaborated to promote green development in Guyana while keeping deforestation at low levels.<ref>{{Cite web |date=2020-06-05 |title=Guyana |url=https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230227153505/https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |archive-date=27 February 2023 |access-date=2023-02-27 |website=NICFI |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
l44z1qazlveg4k9iixeaiu14iet7sq9
752272
752271
2025-07-01T06:29:59Z
BuddhikaW88
37808
/* ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය */
752272
wikitext
text/x-wiki
[[File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|thumb|කයිටූර් දිය ඇල්ල ලොව බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකකි.]]
[[File:Rupununi_Savannah.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Rupununi_Savannah.jpg|thumb|රුපුනුනි සැවානා]]
[[File:Amazon_CIAT_(5).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Amazon_CIAT_(5).jpg|thumb|220x220පික්|ගයනාවේ භූමි ප්‍රදේශයෙන් විශාල කොටසක් ලොව විශාලතම සහ ජෛව විවිධත්වයෙන් වැඩිම නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයෙන් වැසී ඇත.]]
ගයනාව විසින් පාලනය කරනු ලබන භූමිය 1° සහ 9°N අක්ෂාංශ සහ 56° සහ 62°W දේශාංශ අතර පිහිටා ඇත; එය ලෝකයේ වඩාත්ම විරල ජනගහනයක් සහිත රටවලින් එකකි.
රට ස්වභාවික කලාප පහකට බෙදිය හැකිය: ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙක් ජීවත් වන අත්ලාන්තික් වෙරළ තීරයේ (පහළ වෙරළබඩ තැනිතලාව) පටු සහ සාරවත් වගුරු බිමක්; ගයනාවේ ඛනිජ නිධි බොහොමයක් අඩංගු සුදු වැලි තීරයක් (කඳුකර වැලි සහ මැටි කලාපය); රටේ දකුණු කොටසේ ඝන වැසි වනාන්තර (වනාන්තර උස්බිම් කලාපය); නිරිතදිගින් වියළි සැවානා ප්‍රදේශ; සහ බ්‍රසීලියානු දේශසීමාව දක්වා ක්‍රමයෙන් ඉහළ යන කඳු වලින් සමන්විත කුඩාම අභ්‍යන්තර පහත් බිම් (අභ්‍යන්තර සැවානා).
ගයනාවේ උසම කඳු අතරට අයන්ගන්නා කන්ද (මීටර් 2,042 හෝ අඩි 6,699), මොන්ටේ කබුරායි (මීටර් 1,465 හෝ අඩි 4,806) සහ රොරයිමා කන්ද (මීටර් 2,772 හෝ අඩි 9,094 - ගයනාවේ උසම කන්ද) ඇතුළත් වන අතර එය බ්‍රසීලය-ගයනා-වෙනිසියුලාව ත්‍රි ලක්ෂ්‍ය මායිමේ පිහිටා ඇති අතර එය පකරයිමා පරාසයේ කොටසකි. රොරයිමා කන්ද සහ ගයනාවේ මේස මුදුන් කඳු (ටෙපුයිස්) 1912 දී සර් ආතර් කොනන් ඩොයිල්ගේ ද ලොස්ට් වර්ල්ඩ් නවකතාවට ආභාෂය ලබා දුන් බව කියනු ලැබේ. ලෝකයේ බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකක් වන කයිටූර් දිය ඇල්ල ඇතුළු ගිනිකඳු බෑවුම් සහ දිය ඇලි රාශියක් ද ඇත. රුපුනුනි ගඟට උතුරින් රුපුනුනි සැවානා පිහිටා ඇති අතර එයට දකුණින් කනුකු කඳු පිහිටා ඇත.
දිගම ගංගා හතර වන්නේ කිලෝමීටර 1,010 (සැතපුම් 628) ක් දිග එසෙක්විබෝ, කිලෝමීටර 724 (සැතපුම් 450), කිලෝමීටර 595 (සැතපුම් 370) ක් දිග බර්බිස් සහ කිලෝමීටර 346 (සැතපුම් 215) ක් දිග ඩෙමෙරා ය. කුරෙන්ටයින් ගඟ සුරිනේම් සමඟ මායිම සාදයි. එසෙක්විබෝ මුඛයේ වයඹ දිග වෙරළ තීරයේ කිලෝමීටර 145 (සැතපුම් 90) පළල ෂෙල් වෙරළ ඇතුළුව විශාල දූපත් කිහිපයක් ඇති අතර එය මුහුදු කැස්බෑවන් (ප්‍රධාන වශයෙන් ලෙදර්බැක්) සහ අනෙකුත් වන ජීවීන් සඳහා ප්‍රධාන අභිජනන ප්‍රදේශයකි.
දේශගුණය නිවර්තන සහ සාමාන්‍යයෙන් උණුසුම් හා තෙතමනය සහිත වන අතර වෙරළ තීරයේ ඊසානදිග වෙළඳ සුළං මගින් මධ්‍යස්ථ වේ. වැසි සෘතු දෙකක් ඇත, පළමුවැන්න මැයි සිට අගෝස්තු මැද දක්වා, දෙවැන්න නොවැම්බර් මැද සිට ජනවාරි මැද දක්වා.
ගයනාව දකුණු ඇමරිකාවේ විශාලතම අපිරිසිදු වැසි වනාන්තර වලින් එකක් ඇති අතර, සමහර කොටස් මිනිසුන්ට පාහේ ප්‍රවේශ විය නොහැක.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/travel/2019/oct/27/guyana-jungle-rainforest-community-run-wildlife-tour-adventure|title='We want to keep our forest': why Guyana's wilderness needs visitors|last=Rushby|first=Kevin|date=2019-10-27|work=The Guardian|access-date=2025-02-28|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> ගයනාවේ පොහොසත් ස්වභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් විසින් ද පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් ද විස්තර කරන ලදී. 2008 දී, බීබීසී විසින් ලොස්ට් ලෑන්ඩ් ඔෆ් ද ජගුවාර් නමින් කොටස් තුනකින් යුත් වැඩසටහනක් විකාශනය කරන ලද අතර එය සොයා නොගත් විශේෂ සහ යෝධ ඔටර් සහ හාපි රාජාලියා වැනි දුර්ලභ විශේෂ ඇතුළුව වනජීවීන්ගේ දැවැන්ත විවිධත්වය ඉස්මතු කළේය.
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
[[File:Guyana_BMNG.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_BMNG.png|thumb|2004 වසරේ ගයනාවේ චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක්]]
ගයනාවේ ලෝකයේ ජෛව විවිධත්වයේ ඉහළම මට්ටම්වලින් එකක් ඇත. එය ක්ෂීරපායින් විශේෂ 225 කට වැඩි ප්‍රමාණයක්, පක්ෂි විශේෂ 900 ක්, උරග විශේෂ 880 ක් සහ ශාක විශේෂ 6,500 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් වාසය කරයි.<ref>{{Cite web |last=Tavani |first=Claudia |date=14 August 2018 |title=The Most Amazing Wildlife in Guyana |url=https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190903034604/https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |archive-date=3 September 2019 |access-date=3 September 2019 |website=My Adventures Across the World |language=en-US}}</ref> මේවා අතර, වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ ලොව විශාලතම පරිමාණ මිරිදිය මත්ස්‍යයා වන ඇරපයිමා; විශාලතම ඇන්ටීටරය වන යෝධ ඇන්ටීටරය; ලොව විශාලතම සහ දුර්ලභ ගංගා ඔටර් වන යෝධ ඔටර්; සහ ගුයානියානු කොක්-ඔෆ්-ද-රොක් කුරුල්ලා (රුපිකෝලා රුපිකෝලා) ය.<ref>Attenborough, S. 1998 BBC. ''The Life of Birds''. p. 211. {{ISBN|0563-38792-0}}</ref>
ගයනාව සඳහා පහත සඳහන් වාසස්ථාන වර්ගීකරණය කර ඇත: වෙරළබඩ, සමුද්‍ර, ලිටෝරල්, මෝය, පැලුස්ට්‍රීන්, කඩොලාන, ගංගාශ්‍රිත, ලැකස්ට්‍රීන්, වගුරු බිම්, සැවානා, සුදු වැලි වනාන්තර, දුඹුරු වැලි වනාන්තර, කඳුකරය, වලාකුළු වනාන්තර, තෙතමනය සහිත පහත් බිම් සහ වියළි සදාහරිත පඳුරු වනාන්තර (NBAP, 1999). ජාතික ආරක්ෂිත ප්‍රදේශ පද්ධතියක් සඳහා විය හැකි උණුසුම් ස්ථාන ලෙස ජීව විද්‍යාත්මක උනන්දුවක් දක්වන ප්‍රදේශ 14 ක් පමණ හඳුනාගෙන ඇත.
More than 80% of Guyana is still covered by forests, which also contain the world's rarest [[:en:Orchids|orchids]], ranging from dry evergreen and seasonal forests to montane and lowland evergreen rain forests. These forests are home to more than a thousand species of trees. Guyana's tropical climate, unique geology, and relatively undisturbed ecosystems support extensive areas of species-rich rain forests and natural habitats with high levels of [[:en:Endemism|endemism]]. There are about 8000 species of plants in Guyana, half of which are found nowhere else.
The country is home to six ecoregions: [[:en:Guayanan_Highlands_moist_forests|Guayanan Highlands moist forests]], [[:en:Guianan_moist_forests|Guianan moist forests]], [[:en:Orinoco_Delta_swamp_forests|Orinoco Delta swamp forests]], [[:en:Tepuis|Tepuis]], [[:en:Guianan_savanna|Guianan savanna]], and [[:en:Guianan_mangroves|Guianan mangroves]]. The Guiana Shield region is little known and extremely rich biologically. Unlike other areas of South America, over 70% of the natural habitat remains pristine.
ගයනාවෙන් 80% කට වඩා තවමත් වනාන්තරවලින් වැසී ඇති අතර, වියළි සදාහරිත සහ සෘතුමය වනාන්තරවල සිට කඳුකර සහ පහත්බිම් සදාහරිත වැසි වනාන්තර දක්වා ලොව දුර්ලභ ඕකිඩ් ද අඩංගු වේ. මෙම වනාන්තරවල ගස් විශේෂ දහසකට වඩා නිවහන වේ. ගයනාවේ නිවර්තන දේශගුණය, අද්විතීය භූ විද්‍යාව සහ සාපේක්ෂව බාධාවකින් තොර පරිසර පද්ධති, විශේෂ බහුල වැසි වනාන්තර සහ ඉහළ මට්ටමේ ආවේණිකත්වයක් සහිත ස්වාභාවික වාසස්ථාන සඳහා සහාය වේ. ගයනාවේ ශාක විශේෂ 8000 ක් පමණ ඇති අතර ඉන් අඩක් වෙනත් තැනක දක්නට නොලැබේ.
රට පරිසර කලාප හයකට නිවහන වේ: ගුවානාන් කඳුකර තෙත් වනාන්තර, ගුවානාන් තෙත් වනාන්තර, ඔරිනෝකෝ ඩෙල්ටා වගුරු වනාන්තර, ටෙපුයිස්, ගුවානාන් සැවානා සහ ගුවානාන් කඩොලාන.<ref name="DinersteinOlson2017">{{cite journal|last1=Dinerstein|first1=Eric|last2=Olson|first2=David|last3=Joshi|first3=Anup|last4=Vynne|first4=Carly|last5=Burgess|first5=Neil D.|last6=Wikramanayake|first6=Eric|last7=Hahn|first7=Nathan|last8=Palminteri|first8=Suzanne|last9=Hedao|first9=Prashant|last10=Noss|first10=Reed|last11=Hansen|first11=Matt|year=2017|title=An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm|journal=BioScience|volume=67|issue=6|pages=534–545|doi=10.1093/biosci/bix014|issn=0006-3568|pmc=5451287|pmid=28608869|last12=Locke|first12=Harvey|last13=Ellis|first13=Erle C|last14=Jones|first14=Benjamin|last15=Barber|first15=Charles Victor|last16=Hayes|first16=Randy|last17=Kormos|first17=Cyril|last18=Martin|first18=Vance|last19=Crist|first19=Eileen|last20=Sechrest|first20=Wes|last21=Price|first21=Lori|last22=Baillie|first22=Jonathan E. M.|last23=Weeden|first23=Don|last24=Suckling|first24=Kierán|last25=Davis|first25=Crystal|last26=Sizer|first26=Nigel|last27=Moore|first27=Rebecca|last28=Thau|first28=David|last29=Birch|first29=Tanya|last30=Potapov|first30=Peter|last31=Turubanova|first31=Svetlana|last32=Tyukavina|first32=Alexandra|last33=de Souza|first33=Nadia|last34=Pintea|first34=Lilian|last35=Brito|first35=José C.|last36=Llewellyn|first36=Othman A.|last37=Miller|first37=Anthony G.|last38=Patzelt|first38=Annette|last39=Ghazanfar|first39=Shahina A.|last40=Timberlake|first40=Jonathan|last41=Klöser|first41=Heinz|last42=Shennan-Farpón|first42=Yara|last43=Kindt|first43=Roeland|last44=Lillesø|first44=Jens-Peter Barnekow|last45=van Breugel|first45=Paulo|last46=Graudal|first46=Lars|last47=Voge|first47=Maianna|last48=Al-Shammari|first48=Khalaf F.|last49=Saleem|first49=Muhammad}}</ref> ගුවානා පලිහ කලාපය එතරම් ප්‍රසිද්ධ නැති අතර ජීව විද්‍යාත්මකව අතිශයින් පොහොසත් ය. දකුණු ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ මෙන් නොව, ස්වාභාවික වාසස්ථානවලින් 70% කට වඩා පිරිසිදුව පවතී.[[File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|thumb|කයිටියර් ජාතික වනෝද්‍යානයේ ඇති ඇනොමලොග්ලොසස් බීබෙයි, ගයනාවට ආවේණික.]]
The rich natural history of British Guiana was described by early explorers Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] and [[:en:Charles_Waterton|Charles Waterton]] and later by naturalists Sir [[:en:David_Attenborough|David Attenborough]] and [[:en:Gerald_Durrell|Gerald Durrell]]. Southern Guyana is host to some of the most pristine expanses of evergreen forests in the northern part of South America. Most of the forests found are tall, evergreen hill-land and lower montane forests, with large expanses of flooded forest along major rivers. Thanks to the very low human population density of the area, most of these forests are still intact.
බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ පොහොසත් ස්වාභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් සහ පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් විස්තර කරන ලදී. දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු කොටසේ සදාහරිත වනාන්තරවල වඩාත් පිරිසිදු විස්තාරණ කිහිපයකට දකුණු ගයනාවේ සත්කාරකත්වය සපයයි. සොයාගත් වනාන්තරවලින් බොහොමයක් උස, සදාහරිත කඳුකර සහ පහළ කඳුකර වනාන්තර වන අතර ප්‍රධාන ගංගා දිගේ ගංවතුරට ලක් වූ වනාන්තර විශාල විස්තාරණ ඇත. මෙම ප්‍රදේශයේ මිනිස් ජන ඝනත්වය ඉතා අඩු බැවින්, මෙම වනාන්තර බොහොමයක් තවමත් නොවෙනස්ව පවතී.
The Smithsonian Institution has identified nearly 2,700 species of plants from this region, representing 239 families, and there are certainly additional species still to be recorded.{{Citation needed|date=April 2024}} The diversity of plants supports diverse animal life, recently documented by a biological survey organised by [[:en:Conservation_International|Conservation International]]. The reportedly clean, unpolluted waters of the Essequibo watershed support a remarkable diversity of fish and aquatic invertebrates, and are home to [[:en:Giant_otters|giant otters]], [[:en:Capybaras|capybaras]], and several species of [[:en:Caimans|caimans]].
On land, large mammals, such as [[:en:Jaguar|jaguars]], [[:en:Tapirs|tapirs]], [[:en:Bush_dog|bush dogs]], [[:en:Giant_anteater|giant anteaters]], and [[:en:Saki_monkey|saki monkeys]] are still common. Over 800 species of birds have been reported from the region, and the reptile and amphibian faunas are similarly rich.
In February 2004, the Government of Guyana issued a title to more than {{cvt|1|e6acre|km2|order=flip}} of land in the Konashen Indigenous District as the [[:en:Kanashen|Kanashen]] Community-Owned Conservation Area, managed by the [[:en:Wai-Wai_(people)|Wai Wai]], and the world's largest community-owned conservation area.<ref>{{cite web |title=Biodiversity in the Konashen Community-Owned Conservation Area, Guyana |url=http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101206142519/http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |archive-date=6 December 2010 |access-date=2 May 2010}}</ref> The [[:en:Iwokrama_International_Centre_for_Rain_Forest_Conservation_and_Development|Iwokrama International Centre for Rain Forest Conservation and Development]] was also created for the protection and sustainable use of the Iwokrama forest area. Since 2009, Guyana and Norway have collaborated to promote green development in Guyana while keeping deforestation at low levels.<ref>{{Cite web |date=2020-06-05 |title=Guyana |url=https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230227153505/https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |archive-date=27 February 2023 |access-date=2023-02-27 |website=NICFI |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
ocwxncpb29gi1byl5rsxela08qzx367
752273
752272
2025-07-01T06:30:09Z
BuddhikaW88
37808
/* ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය */
752273
wikitext
text/x-wiki
[[File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|thumb|කයිටූර් දිය ඇල්ල ලොව බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකකි.]]
[[File:Rupununi_Savannah.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Rupununi_Savannah.jpg|thumb|රුපුනුනි සැවානා]]
[[File:Amazon_CIAT_(5).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Amazon_CIAT_(5).jpg|thumb|220x220පික්|ගයනාවේ භූමි ප්‍රදේශයෙන් විශාල කොටසක් ලොව විශාලතම සහ ජෛව විවිධත්වයෙන් වැඩිම නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයෙන් වැසී ඇත.]]
ගයනාව විසින් පාලනය කරනු ලබන භූමිය 1° සහ 9°N අක්ෂාංශ සහ 56° සහ 62°W දේශාංශ අතර පිහිටා ඇත; එය ලෝකයේ වඩාත්ම විරල ජනගහනයක් සහිත රටවලින් එකකි.
රට ස්වභාවික කලාප පහකට බෙදිය හැකිය: ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙක් ජීවත් වන අත්ලාන්තික් වෙරළ තීරයේ (පහළ වෙරළබඩ තැනිතලාව) පටු සහ සාරවත් වගුරු බිමක්; ගයනාවේ ඛනිජ නිධි බොහොමයක් අඩංගු සුදු වැලි තීරයක් (කඳුකර වැලි සහ මැටි කලාපය); රටේ දකුණු කොටසේ ඝන වැසි වනාන්තර (වනාන්තර උස්බිම් කලාපය); නිරිතදිගින් වියළි සැවානා ප්‍රදේශ; සහ බ්‍රසීලියානු දේශසීමාව දක්වා ක්‍රමයෙන් ඉහළ යන කඳු වලින් සමන්විත කුඩාම අභ්‍යන්තර පහත් බිම් (අභ්‍යන්තර සැවානා).
ගයනාවේ උසම කඳු අතරට අයන්ගන්නා කන්ද (මීටර් 2,042 හෝ අඩි 6,699), මොන්ටේ කබුරායි (මීටර් 1,465 හෝ අඩි 4,806) සහ රොරයිමා කන්ද (මීටර් 2,772 හෝ අඩි 9,094 - ගයනාවේ උසම කන්ද) ඇතුළත් වන අතර එය බ්‍රසීලය-ගයනා-වෙනිසියුලාව ත්‍රි ලක්ෂ්‍ය මායිමේ පිහිටා ඇති අතර එය පකරයිමා පරාසයේ කොටසකි. රොරයිමා කන්ද සහ ගයනාවේ මේස මුදුන් කඳු (ටෙපුයිස්) 1912 දී සර් ආතර් කොනන් ඩොයිල්ගේ ද ලොස්ට් වර්ල්ඩ් නවකතාවට ආභාෂය ලබා දුන් බව කියනු ලැබේ. ලෝකයේ බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකක් වන කයිටූර් දිය ඇල්ල ඇතුළු ගිනිකඳු බෑවුම් සහ දිය ඇලි රාශියක් ද ඇත. රුපුනුනි ගඟට උතුරින් රුපුනුනි සැවානා පිහිටා ඇති අතර එයට දකුණින් කනුකු කඳු පිහිටා ඇත.
දිගම ගංගා හතර වන්නේ කිලෝමීටර 1,010 (සැතපුම් 628) ක් දිග එසෙක්විබෝ, කිලෝමීටර 724 (සැතපුම් 450), කිලෝමීටර 595 (සැතපුම් 370) ක් දිග බර්බිස් සහ කිලෝමීටර 346 (සැතපුම් 215) ක් දිග ඩෙමෙරා ය. කුරෙන්ටයින් ගඟ සුරිනේම් සමඟ මායිම සාදයි. එසෙක්විබෝ මුඛයේ වයඹ දිග වෙරළ තීරයේ කිලෝමීටර 145 (සැතපුම් 90) පළල ෂෙල් වෙරළ ඇතුළුව විශාල දූපත් කිහිපයක් ඇති අතර එය මුහුදු කැස්බෑවන් (ප්‍රධාන වශයෙන් ලෙදර්බැක්) සහ අනෙකුත් වන ජීවීන් සඳහා ප්‍රධාන අභිජනන ප්‍රදේශයකි.
දේශගුණය නිවර්තන සහ සාමාන්‍යයෙන් උණුසුම් හා තෙතමනය සහිත වන අතර වෙරළ තීරයේ ඊසානදිග වෙළඳ සුළං මගින් මධ්‍යස්ථ වේ. වැසි සෘතු දෙකක් ඇත, පළමුවැන්න මැයි සිට අගෝස්තු මැද දක්වා, දෙවැන්න නොවැම්බර් මැද සිට ජනවාරි මැද දක්වා.
ගයනාව දකුණු ඇමරිකාවේ විශාලතම අපිරිසිදු වැසි වනාන්තර වලින් එකක් ඇති අතර, සමහර කොටස් මිනිසුන්ට පාහේ ප්‍රවේශ විය නොහැක.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/travel/2019/oct/27/guyana-jungle-rainforest-community-run-wildlife-tour-adventure|title='We want to keep our forest': why Guyana's wilderness needs visitors|last=Rushby|first=Kevin|date=2019-10-27|work=The Guardian|access-date=2025-02-28|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> ගයනාවේ පොහොසත් ස්වභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් විසින් ද පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් ද විස්තර කරන ලදී. 2008 දී, බීබීසී විසින් ලොස්ට් ලෑන්ඩ් ඔෆ් ද ජගුවාර් නමින් කොටස් තුනකින් යුත් වැඩසටහනක් විකාශනය කරන ලද අතර එය සොයා නොගත් විශේෂ සහ යෝධ ඔටර් සහ හාපි රාජාලියා වැනි දුර්ලභ විශේෂ ඇතුළුව වනජීවීන්ගේ දැවැන්ත විවිධත්වය ඉස්මතු කළේය.
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
[[File:Guyana_BMNG.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_BMNG.png|thumb|2004 වසරේ ගයනාවේ චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක්]]
ගයනාවේ ලෝකයේ ජෛව විවිධත්වයේ ඉහළම මට්ටම්වලින් එකක් ඇත. එය ක්ෂීරපායින් විශේෂ 225 කට වැඩි ප්‍රමාණයක්, පක්ෂි විශේෂ 900 ක්, උරග විශේෂ 880 ක් සහ ශාක විශේෂ 6,500 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් වාසය කරයි.<ref>{{Cite web |last=Tavani |first=Claudia |date=14 August 2018 |title=The Most Amazing Wildlife in Guyana |url=https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190903034604/https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |archive-date=3 September 2019 |access-date=3 September 2019 |website=My Adventures Across the World |language=en-US}}</ref> මේවා අතර, වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ ලොව විශාලතම පරිමාණ මිරිදිය මත්ස්‍යයා වන ඇරපයිමා; විශාලතම ඇන්ටීටරය වන යෝධ ඇන්ටීටරය; ලොව විශාලතම සහ දුර්ලභ ගංගා ඔටර් වන යෝධ ඔටර්; සහ ගුයානියානු කොක්-ඔෆ්-ද-රොක් කුරුල්ලා (රුපිකෝලා රුපිකෝලා) ය.<ref>Attenborough, S. 1998 BBC. ''The Life of Birds''. p. 211. {{ISBN|0563-38792-0}}</ref>
ගයනාව සඳහා පහත සඳහන් වාසස්ථාන වර්ගීකරණය කර ඇත: වෙරළබඩ, සමුද්‍ර, ලිටෝරල්, මෝය, පැලුස්ට්‍රීන්, කඩොලාන, ගංගාශ්‍රිත, ලැකස්ට්‍රීන්, වගුරු බිම්, සැවානා, සුදු වැලි වනාන්තර, දුඹුරු වැලි වනාන්තර, කඳුකරය, වලාකුළු වනාන්තර, තෙතමනය සහිත පහත් බිම් සහ වියළි සදාහරිත පඳුරු වනාන්තර (NBAP, 1999). ජාතික ආරක්ෂිත ප්‍රදේශ පද්ධතියක් සඳහා විය හැකි උණුසුම් ස්ථාන ලෙස ජීව විද්‍යාත්මක උනන්දුවක් දක්වන ප්‍රදේශ 14 ක් පමණ හඳුනාගෙන ඇත.
ගයනාවෙන් 80% කට වඩා තවමත් වනාන්තරවලින් වැසී ඇති අතර, වියළි සදාහරිත සහ සෘතුමය වනාන්තරවල සිට කඳුකර සහ පහත්බිම් සදාහරිත වැසි වනාන්තර දක්වා ලොව දුර්ලභ ඕකිඩ් ද අඩංගු වේ. මෙම වනාන්තරවල ගස් විශේෂ දහසකට වඩා නිවහන වේ. ගයනාවේ නිවර්තන දේශගුණය, අද්විතීය භූ විද්‍යාව සහ සාපේක්ෂව බාධාවකින් තොර පරිසර පද්ධති, විශේෂ බහුල වැසි වනාන්තර සහ ඉහළ මට්ටමේ ආවේණිකත්වයක් සහිත ස්වාභාවික වාසස්ථාන සඳහා සහාය වේ. ගයනාවේ ශාක විශේෂ 8000 ක් පමණ ඇති අතර ඉන් අඩක් වෙනත් තැනක දක්නට නොලැබේ.
රට පරිසර කලාප හයකට නිවහන වේ: ගුවානාන් කඳුකර තෙත් වනාන්තර, ගුවානාන් තෙත් වනාන්තර, ඔරිනෝකෝ ඩෙල්ටා වගුරු වනාන්තර, ටෙපුයිස්, ගුවානාන් සැවානා සහ ගුවානාන් කඩොලාන.<ref name="DinersteinOlson2017">{{cite journal|last1=Dinerstein|first1=Eric|last2=Olson|first2=David|last3=Joshi|first3=Anup|last4=Vynne|first4=Carly|last5=Burgess|first5=Neil D.|last6=Wikramanayake|first6=Eric|last7=Hahn|first7=Nathan|last8=Palminteri|first8=Suzanne|last9=Hedao|first9=Prashant|last10=Noss|first10=Reed|last11=Hansen|first11=Matt|year=2017|title=An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm|journal=BioScience|volume=67|issue=6|pages=534–545|doi=10.1093/biosci/bix014|issn=0006-3568|pmc=5451287|pmid=28608869|last12=Locke|first12=Harvey|last13=Ellis|first13=Erle C|last14=Jones|first14=Benjamin|last15=Barber|first15=Charles Victor|last16=Hayes|first16=Randy|last17=Kormos|first17=Cyril|last18=Martin|first18=Vance|last19=Crist|first19=Eileen|last20=Sechrest|first20=Wes|last21=Price|first21=Lori|last22=Baillie|first22=Jonathan E. M.|last23=Weeden|first23=Don|last24=Suckling|first24=Kierán|last25=Davis|first25=Crystal|last26=Sizer|first26=Nigel|last27=Moore|first27=Rebecca|last28=Thau|first28=David|last29=Birch|first29=Tanya|last30=Potapov|first30=Peter|last31=Turubanova|first31=Svetlana|last32=Tyukavina|first32=Alexandra|last33=de Souza|first33=Nadia|last34=Pintea|first34=Lilian|last35=Brito|first35=José C.|last36=Llewellyn|first36=Othman A.|last37=Miller|first37=Anthony G.|last38=Patzelt|first38=Annette|last39=Ghazanfar|first39=Shahina A.|last40=Timberlake|first40=Jonathan|last41=Klöser|first41=Heinz|last42=Shennan-Farpón|first42=Yara|last43=Kindt|first43=Roeland|last44=Lillesø|first44=Jens-Peter Barnekow|last45=van Breugel|first45=Paulo|last46=Graudal|first46=Lars|last47=Voge|first47=Maianna|last48=Al-Shammari|first48=Khalaf F.|last49=Saleem|first49=Muhammad}}</ref> ගුවානා පලිහ කලාපය එතරම් ප්‍රසිද්ධ නැති අතර ජීව විද්‍යාත්මකව අතිශයින් පොහොසත් ය. දකුණු ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ මෙන් නොව, ස්වාභාවික වාසස්ථානවලින් 70% කට වඩා පිරිසිදුව පවතී.[[File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|thumb|කයිටියර් ජාතික වනෝද්‍යානයේ ඇති ඇනොමලොග්ලොසස් බීබෙයි, ගයනාවට ආවේණික.]]
The rich natural history of British Guiana was described by early explorers Sir [[:en:Walter_Raleigh|Walter Raleigh]] and [[:en:Charles_Waterton|Charles Waterton]] and later by naturalists Sir [[:en:David_Attenborough|David Attenborough]] and [[:en:Gerald_Durrell|Gerald Durrell]]. Southern Guyana is host to some of the most pristine expanses of evergreen forests in the northern part of South America. Most of the forests found are tall, evergreen hill-land and lower montane forests, with large expanses of flooded forest along major rivers. Thanks to the very low human population density of the area, most of these forests are still intact.
බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ පොහොසත් ස්වාභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් සහ පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් විස්තර කරන ලදී. දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු කොටසේ සදාහරිත වනාන්තරවල වඩාත් පිරිසිදු විස්තාරණ කිහිපයකට දකුණු ගයනාවේ සත්කාරකත්වය සපයයි. සොයාගත් වනාන්තරවලින් බොහොමයක් උස, සදාහරිත කඳුකර සහ පහළ කඳුකර වනාන්තර වන අතර ප්‍රධාන ගංගා දිගේ ගංවතුරට ලක් වූ වනාන්තර විශාල විස්තාරණ ඇත. මෙම ප්‍රදේශයේ මිනිස් ජන ඝනත්වය ඉතා අඩු බැවින්, මෙම වනාන්තර බොහොමයක් තවමත් නොවෙනස්ව පවතී.
The Smithsonian Institution has identified nearly 2,700 species of plants from this region, representing 239 families, and there are certainly additional species still to be recorded.{{Citation needed|date=April 2024}} The diversity of plants supports diverse animal life, recently documented by a biological survey organised by [[:en:Conservation_International|Conservation International]]. The reportedly clean, unpolluted waters of the Essequibo watershed support a remarkable diversity of fish and aquatic invertebrates, and are home to [[:en:Giant_otters|giant otters]], [[:en:Capybaras|capybaras]], and several species of [[:en:Caimans|caimans]].
On land, large mammals, such as [[:en:Jaguar|jaguars]], [[:en:Tapirs|tapirs]], [[:en:Bush_dog|bush dogs]], [[:en:Giant_anteater|giant anteaters]], and [[:en:Saki_monkey|saki monkeys]] are still common. Over 800 species of birds have been reported from the region, and the reptile and amphibian faunas are similarly rich.
In February 2004, the Government of Guyana issued a title to more than {{cvt|1|e6acre|km2|order=flip}} of land in the Konashen Indigenous District as the [[:en:Kanashen|Kanashen]] Community-Owned Conservation Area, managed by the [[:en:Wai-Wai_(people)|Wai Wai]], and the world's largest community-owned conservation area.<ref>{{cite web |title=Biodiversity in the Konashen Community-Owned Conservation Area, Guyana |url=http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101206142519/http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |archive-date=6 December 2010 |access-date=2 May 2010}}</ref> The [[:en:Iwokrama_International_Centre_for_Rain_Forest_Conservation_and_Development|Iwokrama International Centre for Rain Forest Conservation and Development]] was also created for the protection and sustainable use of the Iwokrama forest area. Since 2009, Guyana and Norway have collaborated to promote green development in Guyana while keeping deforestation at low levels.<ref>{{Cite web |date=2020-06-05 |title=Guyana |url=https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230227153505/https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |archive-date=27 February 2023 |access-date=2023-02-27 |website=NICFI |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
5k5m4sossy7dfohf8h6u3mjeohylmgc
752274
752273
2025-07-01T06:30:25Z
BuddhikaW88
37808
/* ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය */
752274
wikitext
text/x-wiki
[[File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|thumb|කයිටූර් දිය ඇල්ල ලොව බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකකි.]]
[[File:Rupununi_Savannah.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Rupununi_Savannah.jpg|thumb|රුපුනුනි සැවානා]]
[[File:Amazon_CIAT_(5).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Amazon_CIAT_(5).jpg|thumb|220x220පික්|ගයනාවේ භූමි ප්‍රදේශයෙන් විශාල කොටසක් ලොව විශාලතම සහ ජෛව විවිධත්වයෙන් වැඩිම නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයෙන් වැසී ඇත.]]
ගයනාව විසින් පාලනය කරනු ලබන භූමිය 1° සහ 9°N අක්ෂාංශ සහ 56° සහ 62°W දේශාංශ අතර පිහිටා ඇත; එය ලෝකයේ වඩාත්ම විරල ජනගහනයක් සහිත රටවලින් එකකි.
රට ස්වභාවික කලාප පහකට බෙදිය හැකිය: ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙක් ජීවත් වන අත්ලාන්තික් වෙරළ තීරයේ (පහළ වෙරළබඩ තැනිතලාව) පටු සහ සාරවත් වගුරු බිමක්; ගයනාවේ ඛනිජ නිධි බොහොමයක් අඩංගු සුදු වැලි තීරයක් (කඳුකර වැලි සහ මැටි කලාපය); රටේ දකුණු කොටසේ ඝන වැසි වනාන්තර (වනාන්තර උස්බිම් කලාපය); නිරිතදිගින් වියළි සැවානා ප්‍රදේශ; සහ බ්‍රසීලියානු දේශසීමාව දක්වා ක්‍රමයෙන් ඉහළ යන කඳු වලින් සමන්විත කුඩාම අභ්‍යන්තර පහත් බිම් (අභ්‍යන්තර සැවානා).
ගයනාවේ උසම කඳු අතරට අයන්ගන්නා කන්ද (මීටර් 2,042 හෝ අඩි 6,699), මොන්ටේ කබුරායි (මීටර් 1,465 හෝ අඩි 4,806) සහ රොරයිමා කන්ද (මීටර් 2,772 හෝ අඩි 9,094 - ගයනාවේ උසම කන්ද) ඇතුළත් වන අතර එය බ්‍රසීලය-ගයනා-වෙනිසියුලාව ත්‍රි ලක්ෂ්‍ය මායිමේ පිහිටා ඇති අතර එය පකරයිමා පරාසයේ කොටසකි. රොරයිමා කන්ද සහ ගයනාවේ මේස මුදුන් කඳු (ටෙපුයිස්) 1912 දී සර් ආතර් කොනන් ඩොයිල්ගේ ද ලොස්ට් වර්ල්ඩ් නවකතාවට ආභාෂය ලබා දුන් බව කියනු ලැබේ. ලෝකයේ බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකක් වන කයිටූර් දිය ඇල්ල ඇතුළු ගිනිකඳු බෑවුම් සහ දිය ඇලි රාශියක් ද ඇත. රුපුනුනි ගඟට උතුරින් රුපුනුනි සැවානා පිහිටා ඇති අතර එයට දකුණින් කනුකු කඳු පිහිටා ඇත.
දිගම ගංගා හතර වන්නේ කිලෝමීටර 1,010 (සැතපුම් 628) ක් දිග එසෙක්විබෝ, කිලෝමීටර 724 (සැතපුම් 450), කිලෝමීටර 595 (සැතපුම් 370) ක් දිග බර්බිස් සහ කිලෝමීටර 346 (සැතපුම් 215) ක් දිග ඩෙමෙරා ය. කුරෙන්ටයින් ගඟ සුරිනේම් සමඟ මායිම සාදයි. එසෙක්විබෝ මුඛයේ වයඹ දිග වෙරළ තීරයේ කිලෝමීටර 145 (සැතපුම් 90) පළල ෂෙල් වෙරළ ඇතුළුව විශාල දූපත් කිහිපයක් ඇති අතර එය මුහුදු කැස්බෑවන් (ප්‍රධාන වශයෙන් ලෙදර්බැක්) සහ අනෙකුත් වන ජීවීන් සඳහා ප්‍රධාන අභිජනන ප්‍රදේශයකි.
දේශගුණය නිවර්තන සහ සාමාන්‍යයෙන් උණුසුම් හා තෙතමනය සහිත වන අතර වෙරළ තීරයේ ඊසානදිග වෙළඳ සුළං මගින් මධ්‍යස්ථ වේ. වැසි සෘතු දෙකක් ඇත, පළමුවැන්න මැයි සිට අගෝස්තු මැද දක්වා, දෙවැන්න නොවැම්බර් මැද සිට ජනවාරි මැද දක්වා.
ගයනාව දකුණු ඇමරිකාවේ විශාලතම අපිරිසිදු වැසි වනාන්තර වලින් එකක් ඇති අතර, සමහර කොටස් මිනිසුන්ට පාහේ ප්‍රවේශ විය නොහැක.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/travel/2019/oct/27/guyana-jungle-rainforest-community-run-wildlife-tour-adventure|title='We want to keep our forest': why Guyana's wilderness needs visitors|last=Rushby|first=Kevin|date=2019-10-27|work=The Guardian|access-date=2025-02-28|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> ගයනාවේ පොහොසත් ස්වභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් විසින් ද පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් ද විස්තර කරන ලදී. 2008 දී, බීබීසී විසින් ලොස්ට් ලෑන්ඩ් ඔෆ් ද ජගුවාර් නමින් කොටස් තුනකින් යුත් වැඩසටහනක් විකාශනය කරන ලද අතර එය සොයා නොගත් විශේෂ සහ යෝධ ඔටර් සහ හාපි රාජාලියා වැනි දුර්ලභ විශේෂ ඇතුළුව වනජීවීන්ගේ දැවැන්ත විවිධත්වය ඉස්මතු කළේය.
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
[[File:Guyana_BMNG.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_BMNG.png|thumb|2004 වසරේ ගයනාවේ චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක්]]
ගයනාවේ ලෝකයේ ජෛව විවිධත්වයේ ඉහළම මට්ටම්වලින් එකක් ඇත. එය ක්ෂීරපායින් විශේෂ 225 කට වැඩි ප්‍රමාණයක්, පක්ෂි විශේෂ 900 ක්, උරග විශේෂ 880 ක් සහ ශාක විශේෂ 6,500 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් වාසය කරයි.<ref>{{Cite web |last=Tavani |first=Claudia |date=14 August 2018 |title=The Most Amazing Wildlife in Guyana |url=https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190903034604/https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |archive-date=3 September 2019 |access-date=3 September 2019 |website=My Adventures Across the World |language=en-US}}</ref> මේවා අතර, වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ ලොව විශාලතම පරිමාණ මිරිදිය මත්ස්‍යයා වන ඇරපයිමා; විශාලතම ඇන්ටීටරය වන යෝධ ඇන්ටීටරය; ලොව විශාලතම සහ දුර්ලභ ගංගා ඔටර් වන යෝධ ඔටර්; සහ ගුයානියානු කොක්-ඔෆ්-ද-රොක් කුරුල්ලා (රුපිකෝලා රුපිකෝලා) ය.<ref>Attenborough, S. 1998 BBC. ''The Life of Birds''. p. 211. {{ISBN|0563-38792-0}}</ref>
ගයනාව සඳහා පහත සඳහන් වාසස්ථාන වර්ගීකරණය කර ඇත: වෙරළබඩ, සමුද්‍ර, ලිටෝරල්, මෝය, පැලුස්ට්‍රීන්, කඩොලාන, ගංගාශ්‍රිත, ලැකස්ට්‍රීන්, වගුරු බිම්, සැවානා, සුදු වැලි වනාන්තර, දුඹුරු වැලි වනාන්තර, කඳුකරය, වලාකුළු වනාන්තර, තෙතමනය සහිත පහත් බිම් සහ වියළි සදාහරිත පඳුරු වනාන්තර (NBAP, 1999). ජාතික ආරක්ෂිත ප්‍රදේශ පද්ධතියක් සඳහා විය හැකි උණුසුම් ස්ථාන ලෙස ජීව විද්‍යාත්මක උනන්දුවක් දක්වන ප්‍රදේශ 14 ක් පමණ හඳුනාගෙන ඇත.
ගයනාවෙන් 80% කට වඩා තවමත් වනාන්තරවලින් වැසී ඇති අතර, වියළි සදාහරිත සහ සෘතුමය වනාන්තරවල සිට කඳුකර සහ පහත්බිම් සදාහරිත වැසි වනාන්තර දක්වා ලොව දුර්ලභ ඕකිඩ් ද අඩංගු වේ. මෙම වනාන්තරවල ගස් විශේෂ දහසකට වඩා නිවහන වේ. ගයනාවේ නිවර්තන දේශගුණය, අද්විතීය භූ විද්‍යාව සහ සාපේක්ෂව බාධාවකින් තොර පරිසර පද්ධති, විශේෂ බහුල වැසි වනාන්තර සහ ඉහළ මට්ටමේ ආවේණිකත්වයක් සහිත ස්වාභාවික වාසස්ථාන සඳහා සහාය වේ. ගයනාවේ ශාක විශේෂ 8000 ක් පමණ ඇති අතර ඉන් අඩක් වෙනත් තැනක දක්නට නොලැබේ.
රට පරිසර කලාප හයකට නිවහන වේ: ගුවානාන් කඳුකර තෙත් වනාන්තර, ගුවානාන් තෙත් වනාන්තර, ඔරිනෝකෝ ඩෙල්ටා වගුරු වනාන්තර, ටෙපුයිස්, ගුවානාන් සැවානා සහ ගුවානාන් කඩොලාන.<ref name="DinersteinOlson2017">{{cite journal|last1=Dinerstein|first1=Eric|last2=Olson|first2=David|last3=Joshi|first3=Anup|last4=Vynne|first4=Carly|last5=Burgess|first5=Neil D.|last6=Wikramanayake|first6=Eric|last7=Hahn|first7=Nathan|last8=Palminteri|first8=Suzanne|last9=Hedao|first9=Prashant|last10=Noss|first10=Reed|last11=Hansen|first11=Matt|year=2017|title=An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm|journal=BioScience|volume=67|issue=6|pages=534–545|doi=10.1093/biosci/bix014|issn=0006-3568|pmc=5451287|pmid=28608869|last12=Locke|first12=Harvey|last13=Ellis|first13=Erle C|last14=Jones|first14=Benjamin|last15=Barber|first15=Charles Victor|last16=Hayes|first16=Randy|last17=Kormos|first17=Cyril|last18=Martin|first18=Vance|last19=Crist|first19=Eileen|last20=Sechrest|first20=Wes|last21=Price|first21=Lori|last22=Baillie|first22=Jonathan E. M.|last23=Weeden|first23=Don|last24=Suckling|first24=Kierán|last25=Davis|first25=Crystal|last26=Sizer|first26=Nigel|last27=Moore|first27=Rebecca|last28=Thau|first28=David|last29=Birch|first29=Tanya|last30=Potapov|first30=Peter|last31=Turubanova|first31=Svetlana|last32=Tyukavina|first32=Alexandra|last33=de Souza|first33=Nadia|last34=Pintea|first34=Lilian|last35=Brito|first35=José C.|last36=Llewellyn|first36=Othman A.|last37=Miller|first37=Anthony G.|last38=Patzelt|first38=Annette|last39=Ghazanfar|first39=Shahina A.|last40=Timberlake|first40=Jonathan|last41=Klöser|first41=Heinz|last42=Shennan-Farpón|first42=Yara|last43=Kindt|first43=Roeland|last44=Lillesø|first44=Jens-Peter Barnekow|last45=van Breugel|first45=Paulo|last46=Graudal|first46=Lars|last47=Voge|first47=Maianna|last48=Al-Shammari|first48=Khalaf F.|last49=Saleem|first49=Muhammad}}</ref> ගුවානා පලිහ කලාපය එතරම් ප්‍රසිද්ධ නැති අතර ජීව විද්‍යාත්මකව අතිශයින් පොහොසත් ය. දකුණු ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ මෙන් නොව, ස්වාභාවික වාසස්ථානවලින් 70% කට වඩා පිරිසිදුව පවතී.[[File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|thumb|කයිටියර් ජාතික වනෝද්‍යානයේ ඇති ඇනොමලොග්ලොසස් බීබෙයි, ගයනාවට ආවේණික.]]
බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ පොහොසත් ස්වාභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් සහ පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් විස්තර කරන ලදී. දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු කොටසේ සදාහරිත වනාන්තරවල වඩාත් පිරිසිදු විස්තාරණ කිහිපයකට දකුණු ගයනාවේ සත්කාරකත්වය සපයයි. සොයාගත් වනාන්තරවලින් බොහොමයක් උස, සදාහරිත කඳුකර සහ පහළ කඳුකර වනාන්තර වන අතර ප්‍රධාන ගංගා දිගේ ගංවතුරට ලක් වූ වනාන්තර විශාල විස්තාරණ ඇත. මෙම ප්‍රදේශයේ මිනිස් ජන ඝනත්වය ඉතා අඩු බැවින්, මෙම වනාන්තර බොහොමයක් තවමත් නොවෙනස්ව පවතී.
The Smithsonian Institution has identified nearly 2,700 species of plants from this region, representing 239 families, and there are certainly additional species still to be recorded.{{Citation needed|date=April 2024}} The diversity of plants supports diverse animal life, recently documented by a biological survey organised by [[:en:Conservation_International|Conservation International]]. The reportedly clean, unpolluted waters of the Essequibo watershed support a remarkable diversity of fish and aquatic invertebrates, and are home to [[:en:Giant_otters|giant otters]], [[:en:Capybaras|capybaras]], and several species of [[:en:Caimans|caimans]].
On land, large mammals, such as [[:en:Jaguar|jaguars]], [[:en:Tapirs|tapirs]], [[:en:Bush_dog|bush dogs]], [[:en:Giant_anteater|giant anteaters]], and [[:en:Saki_monkey|saki monkeys]] are still common. Over 800 species of birds have been reported from the region, and the reptile and amphibian faunas are similarly rich.
In February 2004, the Government of Guyana issued a title to more than {{cvt|1|e6acre|km2|order=flip}} of land in the Konashen Indigenous District as the [[:en:Kanashen|Kanashen]] Community-Owned Conservation Area, managed by the [[:en:Wai-Wai_(people)|Wai Wai]], and the world's largest community-owned conservation area.<ref>{{cite web |title=Biodiversity in the Konashen Community-Owned Conservation Area, Guyana |url=http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101206142519/http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |archive-date=6 December 2010 |access-date=2 May 2010}}</ref> The [[:en:Iwokrama_International_Centre_for_Rain_Forest_Conservation_and_Development|Iwokrama International Centre for Rain Forest Conservation and Development]] was also created for the protection and sustainable use of the Iwokrama forest area. Since 2009, Guyana and Norway have collaborated to promote green development in Guyana while keeping deforestation at low levels.<ref>{{Cite web |date=2020-06-05 |title=Guyana |url=https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230227153505/https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |archive-date=27 February 2023 |access-date=2023-02-27 |website=NICFI |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
1529xkffh5e92tenwfv52vv3jvviqn4
752275
752274
2025-07-01T06:31:16Z
BuddhikaW88
37808
/* ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය */
752275
wikitext
text/x-wiki
[[File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|thumb|කයිටූර් දිය ඇල්ල ලොව බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකකි.]]
[[File:Rupununi_Savannah.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Rupununi_Savannah.jpg|thumb|රුපුනුනි සැවානා]]
[[File:Amazon_CIAT_(5).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Amazon_CIAT_(5).jpg|thumb|220x220පික්|ගයනාවේ භූමි ප්‍රදේශයෙන් විශාල කොටසක් ලොව විශාලතම සහ ජෛව විවිධත්වයෙන් වැඩිම නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයෙන් වැසී ඇත.]]
ගයනාව විසින් පාලනය කරනු ලබන භූමිය 1° සහ 9°N අක්ෂාංශ සහ 56° සහ 62°W දේශාංශ අතර පිහිටා ඇත; එය ලෝකයේ වඩාත්ම විරල ජනගහනයක් සහිත රටවලින් එකකි.
රට ස්වභාවික කලාප පහකට බෙදිය හැකිය: ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙක් ජීවත් වන අත්ලාන්තික් වෙරළ තීරයේ (පහළ වෙරළබඩ තැනිතලාව) පටු සහ සාරවත් වගුරු බිමක්; ගයනාවේ ඛනිජ නිධි බොහොමයක් අඩංගු සුදු වැලි තීරයක් (කඳුකර වැලි සහ මැටි කලාපය); රටේ දකුණු කොටසේ ඝන වැසි වනාන්තර (වනාන්තර උස්බිම් කලාපය); නිරිතදිගින් වියළි සැවානා ප්‍රදේශ; සහ බ්‍රසීලියානු දේශසීමාව දක්වා ක්‍රමයෙන් ඉහළ යන කඳු වලින් සමන්විත කුඩාම අභ්‍යන්තර පහත් බිම් (අභ්‍යන්තර සැවානා).
ගයනාවේ උසම කඳු අතරට අයන්ගන්නා කන්ද (මීටර් 2,042 හෝ අඩි 6,699), මොන්ටේ කබුරායි (මීටර් 1,465 හෝ අඩි 4,806) සහ රොරයිමා කන්ද (මීටර් 2,772 හෝ අඩි 9,094 - ගයනාවේ උසම කන්ද) ඇතුළත් වන අතර එය බ්‍රසීලය-ගයනා-වෙනිසියුලාව ත්‍රි ලක්ෂ්‍ය මායිමේ පිහිටා ඇති අතර එය පකරයිමා පරාසයේ කොටසකි. රොරයිමා කන්ද සහ ගයනාවේ මේස මුදුන් කඳු (ටෙපුයිස්) 1912 දී සර් ආතර් කොනන් ඩොයිල්ගේ ද ලොස්ට් වර්ල්ඩ් නවකතාවට ආභාෂය ලබා දුන් බව කියනු ලැබේ. ලෝකයේ බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකක් වන කයිටූර් දිය ඇල්ල ඇතුළු ගිනිකඳු බෑවුම් සහ දිය ඇලි රාශියක් ද ඇත. රුපුනුනි ගඟට උතුරින් රුපුනුනි සැවානා පිහිටා ඇති අතර එයට දකුණින් කනුකු කඳු පිහිටා ඇත.
දිගම ගංගා හතර වන්නේ කිලෝමීටර 1,010 (සැතපුම් 628) ක් දිග එසෙක්විබෝ, කිලෝමීටර 724 (සැතපුම් 450), කිලෝමීටර 595 (සැතපුම් 370) ක් දිග බර්බිස් සහ කිලෝමීටර 346 (සැතපුම් 215) ක් දිග ඩෙමෙරා ය. කුරෙන්ටයින් ගඟ සුරිනේම් සමඟ මායිම සාදයි. එසෙක්විබෝ මුඛයේ වයඹ දිග වෙරළ තීරයේ කිලෝමීටර 145 (සැතපුම් 90) පළල ෂෙල් වෙරළ ඇතුළුව විශාල දූපත් කිහිපයක් ඇති අතර එය මුහුදු කැස්බෑවන් (ප්‍රධාන වශයෙන් ලෙදර්බැක්) සහ අනෙකුත් වන ජීවීන් සඳහා ප්‍රධාන අභිජනන ප්‍රදේශයකි.
දේශගුණය නිවර්තන සහ සාමාන්‍යයෙන් උණුසුම් හා තෙතමනය සහිත වන අතර වෙරළ තීරයේ ඊසානදිග වෙළඳ සුළං මගින් මධ්‍යස්ථ වේ. වැසි සෘතු දෙකක් ඇත, පළමුවැන්න මැයි සිට අගෝස්තු මැද දක්වා, දෙවැන්න නොවැම්බර් මැද සිට ජනවාරි මැද දක්වා.
ගයනාව දකුණු ඇමරිකාවේ විශාලතම අපිරිසිදු වැසි වනාන්තර වලින් එකක් ඇති අතර, සමහර කොටස් මිනිසුන්ට පාහේ ප්‍රවේශ විය නොහැක.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/travel/2019/oct/27/guyana-jungle-rainforest-community-run-wildlife-tour-adventure|title='We want to keep our forest': why Guyana's wilderness needs visitors|last=Rushby|first=Kevin|date=2019-10-27|work=The Guardian|access-date=2025-02-28|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> ගයනාවේ පොහොසත් ස්වභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් විසින් ද පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් ද විස්තර කරන ලදී. 2008 දී, බීබීසී විසින් ලොස්ට් ලෑන්ඩ් ඔෆ් ද ජගුවාර් නමින් කොටස් තුනකින් යුත් වැඩසටහනක් විකාශනය කරන ලද අතර එය සොයා නොගත් විශේෂ සහ යෝධ ඔටර් සහ හාපි රාජාලියා වැනි දුර්ලභ විශේෂ ඇතුළුව වනජීවීන්ගේ දැවැන්ත විවිධත්වය ඉස්මතු කළේය.
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
[[File:Guyana_BMNG.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_BMNG.png|thumb|2004 වසරේ ගයනාවේ චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක්]]
ගයනාවේ ලෝකයේ ජෛව විවිධත්වයේ ඉහළම මට්ටම්වලින් එකක් ඇත. එය ක්ෂීරපායින් විශේෂ 225 කට වැඩි ප්‍රමාණයක්, පක්ෂි විශේෂ 900 ක්, උරග විශේෂ 880 ක් සහ ශාක විශේෂ 6,500 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් වාසය කරයි.<ref>{{Cite web |last=Tavani |first=Claudia |date=14 August 2018 |title=The Most Amazing Wildlife in Guyana |url=https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190903034604/https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |archive-date=3 September 2019 |access-date=3 September 2019 |website=My Adventures Across the World |language=en-US}}</ref> මේවා අතර, වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ ලොව විශාලතම පරිමාණ මිරිදිය මත්ස්‍යයා වන ඇරපයිමා; විශාලතම ඇන්ටීටරය වන යෝධ ඇන්ටීටරය; ලොව විශාලතම සහ දුර්ලභ ගංගා ඔටර් වන යෝධ ඔටර්; සහ ගුයානියානු කොක්-ඔෆ්-ද-රොක් කුරුල්ලා (රුපිකෝලා රුපිකෝලා) ය.<ref>Attenborough, S. 1998 BBC. ''The Life of Birds''. p. 211. {{ISBN|0563-38792-0}}</ref>
ගයනාව සඳහා පහත සඳහන් වාසස්ථාන වර්ගීකරණය කර ඇත: වෙරළබඩ, සමුද්‍ර, ලිටෝරල්, මෝය, පැලුස්ට්‍රීන්, කඩොලාන, ගංගාශ්‍රිත, ලැකස්ට්‍රීන්, වගුරු බිම්, සැවානා, සුදු වැලි වනාන්තර, දුඹුරු වැලි වනාන්තර, කඳුකරය, වලාකුළු වනාන්තර, තෙතමනය සහිත පහත් බිම් සහ වියළි සදාහරිත පඳුරු වනාන්තර (NBAP, 1999). ජාතික ආරක්ෂිත ප්‍රදේශ පද්ධතියක් සඳහා විය හැකි උණුසුම් ස්ථාන ලෙස ජීව විද්‍යාත්මක උනන්දුවක් දක්වන ප්‍රදේශ 14 ක් පමණ හඳුනාගෙන ඇත.
ගයනාවෙන් 80% කට වඩා තවමත් වනාන්තරවලින් වැසී ඇති අතර, වියළි සදාහරිත සහ සෘතුමය වනාන්තරවල සිට කඳුකර සහ පහත්බිම් සදාහරිත වැසි වනාන්තර දක්වා ලොව දුර්ලභ ඕකිඩ් ද අඩංගු වේ. මෙම වනාන්තරවල ගස් විශේෂ දහසකට වඩා නිවහන වේ. ගයනාවේ නිවර්තන දේශගුණය, අද්විතීය භූ විද්‍යාව සහ සාපේක්ෂව බාධාවකින් තොර පරිසර පද්ධති, විශේෂ බහුල වැසි වනාන්තර සහ ඉහළ මට්ටමේ ආවේණිකත්වයක් සහිත ස්වාභාවික වාසස්ථාන සඳහා සහාය වේ. ගයනාවේ ශාක විශේෂ 8000 ක් පමණ ඇති අතර ඉන් අඩක් වෙනත් තැනක දක්නට නොලැබේ.
රට පරිසර කලාප හයකට නිවහන වේ: ගුවානාන් කඳුකර තෙත් වනාන්තර, ගුවානාන් තෙත් වනාන්තර, ඔරිනෝකෝ ඩෙල්ටා වගුරු වනාන්තර, ටෙපුයිස්, ගුවානාන් සැවානා සහ ගුවානාන් කඩොලාන.<ref name="DinersteinOlson2017">{{cite journal|last1=Dinerstein|first1=Eric|last2=Olson|first2=David|last3=Joshi|first3=Anup|last4=Vynne|first4=Carly|last5=Burgess|first5=Neil D.|last6=Wikramanayake|first6=Eric|last7=Hahn|first7=Nathan|last8=Palminteri|first8=Suzanne|last9=Hedao|first9=Prashant|last10=Noss|first10=Reed|last11=Hansen|first11=Matt|year=2017|title=An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm|journal=BioScience|volume=67|issue=6|pages=534–545|doi=10.1093/biosci/bix014|issn=0006-3568|pmc=5451287|pmid=28608869|last12=Locke|first12=Harvey|last13=Ellis|first13=Erle C|last14=Jones|first14=Benjamin|last15=Barber|first15=Charles Victor|last16=Hayes|first16=Randy|last17=Kormos|first17=Cyril|last18=Martin|first18=Vance|last19=Crist|first19=Eileen|last20=Sechrest|first20=Wes|last21=Price|first21=Lori|last22=Baillie|first22=Jonathan E. M.|last23=Weeden|first23=Don|last24=Suckling|first24=Kierán|last25=Davis|first25=Crystal|last26=Sizer|first26=Nigel|last27=Moore|first27=Rebecca|last28=Thau|first28=David|last29=Birch|first29=Tanya|last30=Potapov|first30=Peter|last31=Turubanova|first31=Svetlana|last32=Tyukavina|first32=Alexandra|last33=de Souza|first33=Nadia|last34=Pintea|first34=Lilian|last35=Brito|first35=José C.|last36=Llewellyn|first36=Othman A.|last37=Miller|first37=Anthony G.|last38=Patzelt|first38=Annette|last39=Ghazanfar|first39=Shahina A.|last40=Timberlake|first40=Jonathan|last41=Klöser|first41=Heinz|last42=Shennan-Farpón|first42=Yara|last43=Kindt|first43=Roeland|last44=Lillesø|first44=Jens-Peter Barnekow|last45=van Breugel|first45=Paulo|last46=Graudal|first46=Lars|last47=Voge|first47=Maianna|last48=Al-Shammari|first48=Khalaf F.|last49=Saleem|first49=Muhammad}}</ref> ගුවානා පලිහ කලාපය එතරම් ප්‍රසිද්ධ නැති අතර ජීව විද්‍යාත්මකව අතිශයින් පොහොසත් ය. දකුණු ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ මෙන් නොව, ස්වාභාවික වාසස්ථානවලින් 70% කට වඩා පිරිසිදුව පවතී.[[File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|thumb|කයිටියර් ජාතික වනෝද්‍යානයේ ඇති ඇනොමලොග්ලොසස් බීබෙයි, ගයනාවට ආවේණික.]]
බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ පොහොසත් ස්වාභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් සහ පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් විස්තර කරන ලදී. දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු කොටසේ සදාහරිත වනාන්තරවල වඩාත් පිරිසිදු විස්තාරණ කිහිපයකට දකුණු ගයනාවේ සත්කාරකත්වය සපයයි. සොයාගත් වනාන්තරවලින් බොහොමයක් උස, සදාහරිත කඳුකර සහ පහළ කඳුකර වනාන්තර වන අතර ප්‍රධාන ගංගා දිගේ ගංවතුරට ලක් වූ වනාන්තර විශාල විස්තාරණ ඇත. මෙම ප්‍රදේශයේ මිනිස් ජන ඝනත්වය ඉතා අඩු බැවින්, මෙම වනාන්තර බොහොමයක් තවමත් නොවෙනස්ව පවතී.
ස්මිත්සෝනියන් ආයතනය මෙම කලාපයෙන් ශාක විශේෂ 2,700 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් හඳුනාගෙන ඇති අතර, ඒවා පවුල් 239 ක් නියෝජනය කරන අතර, නිසැකවම තවත් විශේෂ තවමත් වාර්තා කර ඇත. මෑතකදී සංරක්ෂණ ජාත්‍යන්තරය විසින් සංවිධානය කරන ලද ජීව විද්‍යාත්මක සමීක්ෂණයකින් ලේඛනගත කරන ලද ශාකවල විවිධත්වය විවිධ සත්ව ජීවිතයට සහාය වේ. එසෙක්විබෝ ජල පෝෂක ප්‍රදේශයේ පිරිසිදු, අපිරිසිදු නොවූ ජලය මාළු සහ ජලජ අපෘෂ්ඨවංශීන්ගේ කැපී පෙනෙන විවිධත්වයට සහාය වන අතර, යෝධ ඔටර්ස්, කැපිබරා සහ කයිමන් විශේෂ කිහිපයකට නිවහන වේ.
ගොඩබිම, ජගුවර්, ටැපිර්, බුෂ් බල්ලන්, යෝධ ඇන්ටීටර් සහ සාකි වඳුරන් වැනි විශාල ක්ෂීරපායින් තවමත් බහුලව දක්නට ලැබේ. කලාපයෙන් පක්ෂි විශේෂ 800 කට අධික සංඛ්‍යාවක් වාර්තා වී ඇති අතර, උරග සහ උභයජීවී සත්ත්ව විශේෂ ද ඒ හා සමානව පොහොසත් ය.
2004 පෙබරවාරි මාසයේදී, ගයනා රජය විසින් කොනෂෙන් ආදිවාසී දිස්ත්‍රික්කයේ වර්ග කිලෝමීටර 4,000 කට වැඩි භූමි ප්‍රමාණයකට කනෂෙන් ප්‍රජා අයිතිය සහිත සංරක්ෂණ ප්‍රදේශයක් ලෙස අයිතියක් නිකුත් කරන ලද අතර එය වයි වයි විසින් කළමනාකරණය කරනු ලබන අතර එය ලොව විශාලතම ප්‍රජා අයිතිය සහිත සංරක්ෂණ ප්‍රදේශය වේ.<ref>{{cite web |title=Biodiversity in the Konashen Community-Owned Conservation Area, Guyana |url=http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101206142519/http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |archive-date=6 December 2010 |access-date=2 May 2010}}</ref> ඉවොක්‍රාමා වනාන්තර ප්‍රදේශයේ ආරක්ෂාව සහ තිරසාර භාවිතය සඳහා වැසි වනාන්තර සංරක්ෂණය සහ සංවර්ධනය සඳහා වූ ඉවොක්‍රාමා ජාත්‍යන්තර මධ්‍යස්ථානය ද නිර්මාණය කරන ලදී. 2009 සිට, ගයනා සහ නෝර්වේ යන රටවල් වන විනාශය අඩු මට්ටමක තබා ගනිමින් ගයනාවේ හරිත සංවර්ධනය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට සහයෝගයෙන් කටයුතු කර ඇත.<ref>{{Cite web |date=2020-06-05 |title=Guyana |url=https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230227153505/https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |archive-date=27 February 2023 |access-date=2023-02-27 |website=NICFI |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
3jk164mzo1ko40b93d2abgaqvok94b5
752363
752275
2025-07-01T10:15:45Z
Ttheek
66430
Adding [[Category:ගයනාව]] using [[c:Help:Cat-a-lot|Cat-a-lot]]
752363
wikitext
text/x-wiki
[[File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GuyanaKaieteurFalls2004.jpg|thumb|කයිටූර් දිය ඇල්ල ලොව බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකකි.]]
[[File:Rupununi_Savannah.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Rupununi_Savannah.jpg|thumb|රුපුනුනි සැවානා]]
[[File:Amazon_CIAT_(5).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Amazon_CIAT_(5).jpg|thumb|220x220පික්|ගයනාවේ භූමි ප්‍රදේශයෙන් විශාල කොටසක් ලොව විශාලතම සහ ජෛව විවිධත්වයෙන් වැඩිම නිවර්තන වැසි වනාන්තරය වන ඇමසන් වැසි වනාන්තරයෙන් වැසී ඇත.]]
ගයනාව විසින් පාලනය කරනු ලබන භූමිය 1° සහ 9°N අක්ෂාංශ සහ 56° සහ 62°W දේශාංශ අතර පිහිටා ඇත; එය ලෝකයේ වඩාත්ම විරල ජනගහනයක් සහිත රටවලින් එකකි.
රට ස්වභාවික කලාප පහකට බෙදිය හැකිය: ජනගහනයෙන් වැඩි දෙනෙක් ජීවත් වන අත්ලාන්තික් වෙරළ තීරයේ (පහළ වෙරළබඩ තැනිතලාව) පටු සහ සාරවත් වගුරු බිමක්; ගයනාවේ ඛනිජ නිධි බොහොමයක් අඩංගු සුදු වැලි තීරයක් (කඳුකර වැලි සහ මැටි කලාපය); රටේ දකුණු කොටසේ ඝන වැසි වනාන්තර (වනාන්තර උස්බිම් කලාපය); නිරිතදිගින් වියළි සැවානා ප්‍රදේශ; සහ බ්‍රසීලියානු දේශසීමාව දක්වා ක්‍රමයෙන් ඉහළ යන කඳු වලින් සමන්විත කුඩාම අභ්‍යන්තර පහත් බිම් (අභ්‍යන්තර සැවානා).
ගයනාවේ උසම කඳු අතරට අයන්ගන්නා කන්ද (මීටර් 2,042 හෝ අඩි 6,699), මොන්ටේ කබුරායි (මීටර් 1,465 හෝ අඩි 4,806) සහ රොරයිමා කන්ද (මීටර් 2,772 හෝ අඩි 9,094 - ගයනාවේ උසම කන්ද) ඇතුළත් වන අතර එය බ්‍රසීලය-ගයනා-වෙනිසියුලාව ත්‍රි ලක්ෂ්‍ය මායිමේ පිහිටා ඇති අතර එය පකරයිමා පරාසයේ කොටසකි. රොරයිමා කන්ද සහ ගයනාවේ මේස මුදුන් කඳු (ටෙපුයිස්) 1912 දී සර් ආතර් කොනන් ඩොයිල්ගේ ද ලොස්ට් වර්ල්ඩ් නවකතාවට ආභාෂය ලබා දුන් බව කියනු ලැබේ. ලෝකයේ බලවත්ම දිය ඇලි වලින් එකක් වන කයිටූර් දිය ඇල්ල ඇතුළු ගිනිකඳු බෑවුම් සහ දිය ඇලි රාශියක් ද ඇත. රුපුනුනි ගඟට උතුරින් රුපුනුනි සැවානා පිහිටා ඇති අතර එයට දකුණින් කනුකු කඳු පිහිටා ඇත.
දිගම ගංගා හතර වන්නේ කිලෝමීටර 1,010 (සැතපුම් 628) ක් දිග එසෙක්විබෝ, කිලෝමීටර 724 (සැතපුම් 450), කිලෝමීටර 595 (සැතපුම් 370) ක් දිග බර්බිස් සහ කිලෝමීටර 346 (සැතපුම් 215) ක් දිග ඩෙමෙරා ය. කුරෙන්ටයින් ගඟ සුරිනේම් සමඟ මායිම සාදයි. එසෙක්විබෝ මුඛයේ වයඹ දිග වෙරළ තීරයේ කිලෝමීටර 145 (සැතපුම් 90) පළල ෂෙල් වෙරළ ඇතුළුව විශාල දූපත් කිහිපයක් ඇති අතර එය මුහුදු කැස්බෑවන් (ප්‍රධාන වශයෙන් ලෙදර්බැක්) සහ අනෙකුත් වන ජීවීන් සඳහා ප්‍රධාන අභිජනන ප්‍රදේශයකි.
දේශගුණය නිවර්තන සහ සාමාන්‍යයෙන් උණුසුම් හා තෙතමනය සහිත වන අතර වෙරළ තීරයේ ඊසානදිග වෙළඳ සුළං මගින් මධ්‍යස්ථ වේ. වැසි සෘතු දෙකක් ඇත, පළමුවැන්න මැයි සිට අගෝස්තු මැද දක්වා, දෙවැන්න නොවැම්බර් මැද සිට ජනවාරි මැද දක්වා.
ගයනාව දකුණු ඇමරිකාවේ විශාලතම අපිරිසිදු වැසි වනාන්තර වලින් එකක් ඇති අතර, සමහර කොටස් මිනිසුන්ට පාහේ ප්‍රවේශ විය නොහැක.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/travel/2019/oct/27/guyana-jungle-rainforest-community-run-wildlife-tour-adventure|title='We want to keep our forest': why Guyana's wilderness needs visitors|last=Rushby|first=Kevin|date=2019-10-27|work=The Guardian|access-date=2025-02-28|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> ගයනාවේ පොහොසත් ස්වභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් විසින් ද පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් ද විස්තර කරන ලදී. 2008 දී, බීබීසී විසින් ලොස්ට් ලෑන්ඩ් ඔෆ් ද ජගුවාර් නමින් කොටස් තුනකින් යුත් වැඩසටහනක් විකාශනය කරන ලද අතර එය සොයා නොගත් විශේෂ සහ යෝධ ඔටර් සහ හාපි රාජාලියා වැනි දුර්ලභ විශේෂ ඇතුළුව වනජීවීන්ගේ දැවැන්ත විවිධත්වය ඉස්මතු කළේය.
=== ජෛව විවිධත්වය සහ සංරක්ෂණය ===
[[File:Guyana_BMNG.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_BMNG.png|thumb|2004 වසරේ ගයනාවේ චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක්]]
ගයනාවේ ලෝකයේ ජෛව විවිධත්වයේ ඉහළම මට්ටම්වලින් එකක් ඇත. එය ක්ෂීරපායින් විශේෂ 225 කට වැඩි ප්‍රමාණයක්, පක්ෂි විශේෂ 900 ක්, උරග විශේෂ 880 ක් සහ ශාක විශේෂ 6,500 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් වාසය කරයි.<ref>{{Cite web |last=Tavani |first=Claudia |date=14 August 2018 |title=The Most Amazing Wildlife in Guyana |url=https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190903034604/https://myadventuresacrosstheworld.com/wildlife-in-guyana/ |archive-date=3 September 2019 |access-date=3 September 2019 |website=My Adventures Across the World |language=en-US}}</ref> මේවා අතර, වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ ලොව විශාලතම පරිමාණ මිරිදිය මත්ස්‍යයා වන ඇරපයිමා; විශාලතම ඇන්ටීටරය වන යෝධ ඇන්ටීටරය; ලොව විශාලතම සහ දුර්ලභ ගංගා ඔටර් වන යෝධ ඔටර්; සහ ගුයානියානු කොක්-ඔෆ්-ද-රොක් කුරුල්ලා (රුපිකෝලා රුපිකෝලා) ය.<ref>Attenborough, S. 1998 BBC. ''The Life of Birds''. p. 211. {{ISBN|0563-38792-0}}</ref>
ගයනාව සඳහා පහත සඳහන් වාසස්ථාන වර්ගීකරණය කර ඇත: වෙරළබඩ, සමුද්‍ර, ලිටෝරල්, මෝය, පැලුස්ට්‍රීන්, කඩොලාන, ගංගාශ්‍රිත, ලැකස්ට්‍රීන්, වගුරු බිම්, සැවානා, සුදු වැලි වනාන්තර, දුඹුරු වැලි වනාන්තර, කඳුකරය, වලාකුළු වනාන්තර, තෙතමනය සහිත පහත් බිම් සහ වියළි සදාහරිත පඳුරු වනාන්තර (NBAP, 1999). ජාතික ආරක්ෂිත ප්‍රදේශ පද්ධතියක් සඳහා විය හැකි උණුසුම් ස්ථාන ලෙස ජීව විද්‍යාත්මක උනන්දුවක් දක්වන ප්‍රදේශ 14 ක් පමණ හඳුනාගෙන ඇත.
ගයනාවෙන් 80% කට වඩා තවමත් වනාන්තරවලින් වැසී ඇති අතර, වියළි සදාහරිත සහ සෘතුමය වනාන්තරවල සිට කඳුකර සහ පහත්බිම් සදාහරිත වැසි වනාන්තර දක්වා ලොව දුර්ලභ ඕකිඩ් ද අඩංගු වේ. මෙම වනාන්තරවල ගස් විශේෂ දහසකට වඩා නිවහන වේ. ගයනාවේ නිවර්තන දේශගුණය, අද්විතීය භූ විද්‍යාව සහ සාපේක්ෂව බාධාවකින් තොර පරිසර පද්ධති, විශේෂ බහුල වැසි වනාන්තර සහ ඉහළ මට්ටමේ ආවේණිකත්වයක් සහිත ස්වාභාවික වාසස්ථාන සඳහා සහාය වේ. ගයනාවේ ශාක විශේෂ 8000 ක් පමණ ඇති අතර ඉන් අඩක් වෙනත් තැනක දක්නට නොලැබේ.
රට පරිසර කලාප හයකට නිවහන වේ: ගුවානාන් කඳුකර තෙත් වනාන්තර, ගුවානාන් තෙත් වනාන්තර, ඔරිනෝකෝ ඩෙල්ටා වගුරු වනාන්තර, ටෙපුයිස්, ගුවානාන් සැවානා සහ ගුවානාන් කඩොලාන.<ref name="DinersteinOlson2017">{{cite journal|last1=Dinerstein|first1=Eric|last2=Olson|first2=David|last3=Joshi|first3=Anup|last4=Vynne|first4=Carly|last5=Burgess|first5=Neil D.|last6=Wikramanayake|first6=Eric|last7=Hahn|first7=Nathan|last8=Palminteri|first8=Suzanne|last9=Hedao|first9=Prashant|last10=Noss|first10=Reed|last11=Hansen|first11=Matt|year=2017|title=An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm|journal=BioScience|volume=67|issue=6|pages=534–545|doi=10.1093/biosci/bix014|issn=0006-3568|pmc=5451287|pmid=28608869|last12=Locke|first12=Harvey|last13=Ellis|first13=Erle C|last14=Jones|first14=Benjamin|last15=Barber|first15=Charles Victor|last16=Hayes|first16=Randy|last17=Kormos|first17=Cyril|last18=Martin|first18=Vance|last19=Crist|first19=Eileen|last20=Sechrest|first20=Wes|last21=Price|first21=Lori|last22=Baillie|first22=Jonathan E. M.|last23=Weeden|first23=Don|last24=Suckling|first24=Kierán|last25=Davis|first25=Crystal|last26=Sizer|first26=Nigel|last27=Moore|first27=Rebecca|last28=Thau|first28=David|last29=Birch|first29=Tanya|last30=Potapov|first30=Peter|last31=Turubanova|first31=Svetlana|last32=Tyukavina|first32=Alexandra|last33=de Souza|first33=Nadia|last34=Pintea|first34=Lilian|last35=Brito|first35=José C.|last36=Llewellyn|first36=Othman A.|last37=Miller|first37=Anthony G.|last38=Patzelt|first38=Annette|last39=Ghazanfar|first39=Shahina A.|last40=Timberlake|first40=Jonathan|last41=Klöser|first41=Heinz|last42=Shennan-Farpón|first42=Yara|last43=Kindt|first43=Roeland|last44=Lillesø|first44=Jens-Peter Barnekow|last45=van Breugel|first45=Paulo|last46=Graudal|first46=Lars|last47=Voge|first47=Maianna|last48=Al-Shammari|first48=Khalaf F.|last49=Saleem|first49=Muhammad}}</ref> ගුවානා පලිහ කලාපය එතරම් ප්‍රසිද්ධ නැති අතර ජීව විද්‍යාත්මකව අතිශයින් පොහොසත් ය. දකුණු ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ මෙන් නොව, ස්වාභාවික වාසස්ථානවලින් 70% කට වඩා පිරිසිදුව පවතී.[[File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Golden_frog_Kaieteur_(2).jpg|thumb|කයිටියර් ජාතික වනෝද්‍යානයේ ඇති ඇනොමලොග්ලොසස් බීබෙයි, ගයනාවට ආවේණික.]]
බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවේ පොහොසත් ස්වාභාවික ඉතිහාසය මුල් ගවේෂකයන් වන සර් වෝල්ටර් රැලී සහ චාල්ස් වෝටර්ටන් සහ පසුව ස්වභාව විද්‍යාඥයින් වන සර් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ සහ ජෙරල්ඩ් ඩුරල් විසින් විස්තර කරන ලදී. දකුණු ඇමරිකාවේ උතුරු කොටසේ සදාහරිත වනාන්තරවල වඩාත් පිරිසිදු විස්තාරණ කිහිපයකට දකුණු ගයනාවේ සත්කාරකත්වය සපයයි. සොයාගත් වනාන්තරවලින් බොහොමයක් උස, සදාහරිත කඳුකර සහ පහළ කඳුකර වනාන්තර වන අතර ප්‍රධාන ගංගා දිගේ ගංවතුරට ලක් වූ වනාන්තර විශාල විස්තාරණ ඇත. මෙම ප්‍රදේශයේ මිනිස් ජන ඝනත්වය ඉතා අඩු බැවින්, මෙම වනාන්තර බොහොමයක් තවමත් නොවෙනස්ව පවතී.
ස්මිත්සෝනියන් ආයතනය මෙම කලාපයෙන් ශාක විශේෂ 2,700 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් හඳුනාගෙන ඇති අතර, ඒවා පවුල් 239 ක් නියෝජනය කරන අතර, නිසැකවම තවත් විශේෂ තවමත් වාර්තා කර ඇත. මෑතකදී සංරක්ෂණ ජාත්‍යන්තරය විසින් සංවිධානය කරන ලද ජීව විද්‍යාත්මක සමීක්ෂණයකින් ලේඛනගත කරන ලද ශාකවල විවිධත්වය විවිධ සත්ව ජීවිතයට සහාය වේ. එසෙක්විබෝ ජල පෝෂක ප්‍රදේශයේ පිරිසිදු, අපිරිසිදු නොවූ ජලය මාළු සහ ජලජ අපෘෂ්ඨවංශීන්ගේ කැපී පෙනෙන විවිධත්වයට සහාය වන අතර, යෝධ ඔටර්ස්, කැපිබරා සහ කයිමන් විශේෂ කිහිපයකට නිවහන වේ.
ගොඩබිම, ජගුවර්, ටැපිර්, බුෂ් බල්ලන්, යෝධ ඇන්ටීටර් සහ සාකි වඳුරන් වැනි විශාල ක්ෂීරපායින් තවමත් බහුලව දක්නට ලැබේ. කලාපයෙන් පක්ෂි විශේෂ 800 කට අධික සංඛ්‍යාවක් වාර්තා වී ඇති අතර, උරග සහ උභයජීවී සත්ත්ව විශේෂ ද ඒ හා සමානව පොහොසත් ය.
2004 පෙබරවාරි මාසයේදී, ගයනා රජය විසින් කොනෂෙන් ආදිවාසී දිස්ත්‍රික්කයේ වර්ග කිලෝමීටර 4,000 කට වැඩි භූමි ප්‍රමාණයකට කනෂෙන් ප්‍රජා අයිතිය සහිත සංරක්ෂණ ප්‍රදේශයක් ලෙස අයිතියක් නිකුත් කරන ලද අතර එය වයි වයි විසින් කළමනාකරණය කරනු ලබන අතර එය ලොව විශාලතම ප්‍රජා අයිතිය සහිත සංරක්ෂණ ප්‍රදේශය වේ.<ref>{{cite web |title=Biodiversity in the Konashen Community-Owned Conservation Area, Guyana |url=http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101206142519/http://www.conservation.org/Documents/CI_Konashen_COCA_Biodiversity_Booklet.pdf |archive-date=6 December 2010 |access-date=2 May 2010}}</ref> ඉවොක්‍රාමා වනාන්තර ප්‍රදේශයේ ආරක්ෂාව සහ තිරසාර භාවිතය සඳහා වැසි වනාන්තර සංරක්ෂණය සහ සංවර්ධනය සඳහා වූ ඉවොක්‍රාමා ජාත්‍යන්තර මධ්‍යස්ථානය ද නිර්මාණය කරන ලදී. 2009 සිට, ගයනා සහ නෝර්වේ යන රටවල් වන විනාශය අඩු මට්ටමක තබා ගනිමින් ගයනාවේ හරිත සංවර්ධනය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට සහයෝගයෙන් කටයුතු කර ඇත.<ref>{{Cite web |date=2020-06-05 |title=Guyana |url=https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230227153505/https://www.nicfi.no/partner-countries/guyana/ |archive-date=27 February 2023 |access-date=2023-02-27 |website=NICFI |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ගයනාව]]
te8rgtouhmyj3t3fgo3bflw6605eplg
ගයනාවේ ආර්ථිකය
0
182634
752276
2025-07-01T06:32:31Z
BuddhikaW88
37808
' == Economy == {{Main|Economy of Guyana|Agriculture in Guyana}} {{See also|List of companies of Guyana}} [[File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|thumb|A tractor in a rice field on Guyana's coastal plain]] The main economic activities in Guyana are agriculture (rice and [[:en:Natural_brown_sugar|Demerara sugar]]), :en:Bauxite|bau...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි
752276
wikitext
text/x-wiki
== Economy ==
{{Main|Economy of Guyana|Agriculture in Guyana}}
{{See also|List of companies of Guyana}}
[[File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|thumb|A tractor in a rice field on Guyana's coastal plain]]
The main economic activities in Guyana are agriculture (rice and [[:en:Natural_brown_sugar|Demerara sugar]]), [[:en:Bauxite|bauxite]] and gold mining, timber, seafood, minerals, crude oil and natural gas. Guyana's gold production in 2015 is 14 metric tons.<ref>{{Cite web |title=Gold production |url=https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231129233804/https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |archive-date=29 November 2023 |access-date=2024-12-19 |website=Our World in Data}}</ref>
The discovery of major crude oil reserves off the Atlantic coast has since made a large impact on Guyana's GDP since drilling began in 2019. GDP grew sharply (43%) through the [[:en:COVID-19_pandemic|COVID-19 pandemic]] year of 2020, and is anticipated to continue at a high level in 2021 (estimated at 20%). The non-oil sectors contracted as public health measures were in place to control the virus spread; the growth of GDP rests on the oil sector for these two years.<ref name="Ragobeer2021">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|title=Economy to grow 16.4 per cent|last=Ragobeer|first=Vishani|date=7 April 2021|work=Guyana Chronicle|access-date=4 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211104112912/https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|archive-date=4 November 2021|quote=While presenting the 2021 National Budget in February, Senior Minister in the Office of the President with responsibility for Finance, Dr Ashni Singh, noted that Guyana's growth in 2020 was actually 43.5 per cent. The IMF's revised growth rate for 2020 (43.4 per cent) is now closely aligned with the figures provided by the senior minister. Meanwhile, in February also, the Dr. Singh projected that Guyana's economy is expected to grow by 20.9 per cent in 2021. ... Based on the World Bank's latest estimates, the country is set to record economic growth of 20.9 per cent at the end of 2021, 26.0 per cent in 2022 and 23.0 per cent in 2023.|url-status=live}}</ref> In December 2024, Guyana is projected to be the third largest per capita petroleum producing country in the world.<ref name="Wilkinson 2024">{{cite web |last=Wilkinson |first=Bert |date=2024-12-20 |title=Guyana now third largest per-capita oil producer in the world – Caribbean Life |url=https://www.caribbeanlife.com/guyana-now-third-largest-per-capita-oil-producer-in-the-world/ |access-date=2024-12-20 |website=Caribbean Life}}</ref>
Preservation of Guyana's pristine forests has been a key component for receiving international aid through [[:en:REDD|REDD]] programmes.
=== Summary ===
* GDP: US$4.121 billion ($5,252 per capita, 2019 est.)
* GDP growth rate: 86.7% (2020)<ref>{{cite web |title=Global Economic Prospects, January 2020: Slow Growth, Policy Challenges |url=https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201212055511/https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |archive-date=12 December 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=[[World Bank]] |page=101 |department=openknowledge.worldbank.org}}</ref>
* Inflation: 5.03% (2021)<ref name=":2">{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |archive-date=7 January 2021 |access-date=2023-12-22 |website=The World Factbook}}</ref>
* Unemployment: 16.42% (2021)<ref name=":2" />
* Arable land: 2% (2018 estimate)<ref name=":2" />
* Labour force: 324,943 (2019)<ref>{{cite web |title=Labor force, total – Guyana |url=https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN?locations=GY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200114091125/https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN%3Flocations%3DGY |archive-date=14 January 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=World Bank |department=data.worldbank.org}}</ref>
* Agricultural produce: sugar, rice, vegetable oils, beef, pork, poultry, dairy products, fish, shrimp<ref name=":2" />
* Industrial production: bauxite, sugar, rice milling, timber, textiles, gold mining<ref name=":2" />
* Major export products: [[:en:Petroleum|Crude Petroleum]] 85.9% ($15.9B), [[:en:Gold|Gold]] 7.36% ($1.36B), [[:en:Rice|Rice]] 2.32% ($429M), [[:en:Bauxite|Aluminium Ore]] 1.04% ($192M), and [[:en:Liquor|Hard Liquor]] 0.65% ($120M). (2022)<ref name=":3">{{Cite web |title=Guyana (GUY) Exports, Imports, and Trade Partners |url=https://oec.world/en/profile/country/guy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230513110611/https://oec.world/en/profile/country/guy |archive-date=13 May 2023 |access-date=2024-06-14 |website=The Observatory of Economic Complexity |language=en}}</ref>
* Exports: US$18.5 billion; Panama 31.6%, Netherlands 15.5%, United States 12.8%, United Arab Emirates 6.39%, and Italy 6.35%. (2022)<ref name=":3" />
* Major import products: [[:en:Oil_refinery|Refined Petroleum]] 11.8% ($441M), [[:en:Valve|Valves]] 5.48% ($206M), [[:en:Automotive_industry|Cars]] 2.87% ($108M), [[:en:Construction_vehicles|Large Construction Vehicles]] 2.81% ($106M), and [[:en:Truck|Delivery Trucks]] 2.18% ($81.7M). (2022)<ref name=":3" />
* Imports: US$3.75 billion; United States 27.8%, China 14.3%, Brazil 7.06%, Trinidad and Tobago 6.84%, and Suriname 4.23%. (2022)<ref name=":3" />
=== History ===
The [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|earliest residents]] of Guyana employed a variety of agricultural practices for subsistence living but also had extensive networks of trade, dealing in items such as blow pipes, [[:en:Curare|curare]], cassava graters, and other essentials. These trade networks were important even at the time of the earliest European contact, and Dutch traders were inclined to gift the local peoples in order to maintain successful settlements.<ref>{{Cite web |last=Whitaker |first=James Andrew |date=December 2017 |title=Guns and Sorcery: Raiding, Trading, and Kanaima among the Makushi |url=https://www.researchgate.net/publication/329972388 |access-date=2021-03-04 |website=ResearchGate |language=en}}</ref>
After the initial rush to find gold in the New World waned, the Dutch found the climate to be suitable for growing sugar cane, converting large tracts of the Guyanese coast into [[:en:Plantation|plantations]] and supplying with labour from the [[:en:Atlantic_slave_trade|Atlantic slave trade]]. The country and economy were run by a small European planter elite<ref>{{Cite book |last=Beaumont |first=Joseph |url=https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |title=The New Slavery: An Account of the Indian and Chinese Immigrants in British Guiana |date=1871 |publisher=W. Ridgway |pages=8–9 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024708/https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref> which continued on when the colonies of the territory were merged and the land was given over to the [[:en:British_Empire|British Empire]] in 1814. Upon emancipation in 1838, almost all of the former slaves abandoned the plantations, and Indians were brought to the country under [[:en:Indenture|indenture]] contracts from 1838 until the end of the system in 1917.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY |url=http://countrystudies.us/guyana/54.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090706235649/http://countrystudies.us/guyana/54.htm |archive-date=6 July 2009 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
The production of [[:en:Balatá|balatá]] (natural [[:en:Latex|latex]]) was once a big business in Guyana. Most of the balatá bleeding in Guyana took place in the foothills of the [[:en:Kanuku_Mountains|Kanuku Mountains]] in the [[:en:Rupununi_savannah|Rupununi savannah]]. Early exploitation also took place in the North West District, but most of the trees in the area were destroyed by illicit bleeding methods that involved cutting down the trees rather than making incisions in them. Uses of balatá included the making of [[:en:Cricket_ball|cricket balls]], temporary dental fillings, and the crafting of figurines and other decorative items (particularly by the [[:en:Macushi|Macushi]] people).
When the country gained independence from British rule, a policy of nationalisation was enacted by [[:en:Forbes_Burnham|Forbes Burnham]] to address the inequities that were established by plantation-based colonial rule. All large-scale industries such as foreign-owned bauxite mining ([[:en:Reynolds_Metals|Reynolds Metals]] and [[:en:Rio_Tinto_Group|Rio Tinto]]'s Alcan) and sugar ([[:en:GuySuCo|GuySuCo]]) operations were taken over by the government. However, the economy under nationalisation was plagued by problems; political instability leading to an exodus of skilled labour, inexperienced management, aging infrastructure. Poor international market conditions also expanded the country's debt.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY – Postindependence |url=http://countrystudies.us/guyana/55.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516152906/http://countrystudies.us/guyana/55.htm |archive-date=16 May 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
The Guyanese economy rebounded slightly and exhibited moderate economic growth after 1999, due to expansion in the agricultural and mining sectors, a more favourable atmosphere for business initiatives, a more realistic exchange rate, fairly low inflation, and the continued support of international organisations. Guyana held huge amounts of debt which have been written off through various international agencies. In 2003 Guyana qualified for US$329 million of debt relief, in addition to the US$256 million from the original World Bank plan for assisting [[:en:Heavily_indebted_poor_countries|heavily indebted poor countries]] in 1999. The Multilateral Debt Relief Initiative in 2006/7 wrote off about US$611 million of Guyana's debt by the [[:en:International_Monetary_Fund|International Monetary Fund]], the [[:en:World_Bank|World Bank]] and the [[:en:Inter-American_Development_Bank|Inter-American Development Bank]]. In 2006, Japan finalised its bilateral debt cancellation agreement, in 2007, US$15 million was written off by China and in 2008, Venezuela cancelled US$12.5 million.<ref>{{Cite web |date=15 April 2009 |title=International Development Association Country Assistance Strategy for Guyana for the Period FY 2009–2012 |url=http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417174201/http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-02-28 |page=7}}</ref>
In 2008, the economy witnessed a 3% increase in growth amid the [[:en:2008_financial_crisis|2008 financial crisis]]; it grew 5.4% in 2011 and 3.7% in 2012. IMF projected economic growth to be 53% in 2020 following the completion of the first off-shore oil project.<ref>{{Cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|title=World Economy May Be Crashing But Guyana Still Seen Growing 53%|last=Bristow|first=Matthew|date=14 April 2020|work=Bloomberg.com|access-date=2 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200504072244/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|archive-date=4 May 2020|url-status=live}}</ref> Actual growth in GDP in 2020 was 43%; reports in April 2021 anticipate 20% growth for 2021.<ref name="Ragobeer2021" />
=== Tax policy ===
The government initiated a major overhaul of the tax code in early 2007. A [[:en:Value_Added_Tax|Value Added Tax]] (VAT) replaced six different taxes. Prior to the implementation of the VAT, it had been relatively easy to evade sales tax, and many businesses were in violation of tax code. Many businesses opposed VAT introduction because of the extra paperwork required; however, the Government has remained firm on the VAT. Replacing several taxes with one flat tax rate, it will also be easier for government auditors to spot [[:en:Tax_evasion|tax evasion]].
== යොමු කිරීම් ==
nxt0qxz7k28lyqkq79uf0xbfq52hjy8
752277
752276
2025-07-01T06:33:15Z
BuddhikaW88
37808
752277
wikitext
text/x-wiki
[[File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|thumb|ගයනාවේ වෙරළබඩ තැනිතලාවේ කුඹුරක ට්‍රැක්ටරයක්.]]
The main economic activities in Guyana are agriculture (rice and [[:en:Natural_brown_sugar|Demerara sugar]]), [[:en:Bauxite|bauxite]] and gold mining, timber, seafood, minerals, crude oil and natural gas. Guyana's gold production in 2015 is 14 metric tons.<ref>{{Cite web |title=Gold production |url=https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231129233804/https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |archive-date=29 November 2023 |access-date=2024-12-19 |website=Our World in Data}}</ref>
The discovery of major crude oil reserves off the Atlantic coast has since made a large impact on Guyana's GDP since drilling began in 2019. GDP grew sharply (43%) through the [[:en:COVID-19_pandemic|COVID-19 pandemic]] year of 2020, and is anticipated to continue at a high level in 2021 (estimated at 20%). The non-oil sectors contracted as public health measures were in place to control the virus spread; the growth of GDP rests on the oil sector for these two years.<ref name="Ragobeer2021">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|title=Economy to grow 16.4 per cent|last=Ragobeer|first=Vishani|date=7 April 2021|work=Guyana Chronicle|access-date=4 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211104112912/https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|archive-date=4 November 2021|quote=While presenting the 2021 National Budget in February, Senior Minister in the Office of the President with responsibility for Finance, Dr Ashni Singh, noted that Guyana's growth in 2020 was actually 43.5 per cent. The IMF's revised growth rate for 2020 (43.4 per cent) is now closely aligned with the figures provided by the senior minister. Meanwhile, in February also, the Dr. Singh projected that Guyana's economy is expected to grow by 20.9 per cent in 2021. ... Based on the World Bank's latest estimates, the country is set to record economic growth of 20.9 per cent at the end of 2021, 26.0 per cent in 2022 and 23.0 per cent in 2023.|url-status=live}}</ref> In December 2024, Guyana is projected to be the third largest per capita petroleum producing country in the world.<ref name="Wilkinson 2024">{{cite web |last=Wilkinson |first=Bert |date=2024-12-20 |title=Guyana now third largest per-capita oil producer in the world – Caribbean Life |url=https://www.caribbeanlife.com/guyana-now-third-largest-per-capita-oil-producer-in-the-world/ |access-date=2024-12-20 |website=Caribbean Life}}</ref>
Preservation of Guyana's pristine forests has been a key component for receiving international aid through [[:en:REDD|REDD]] programmes.
=== සාරාංශය ===
* GDP: US$4.121 billion ($5,252 per capita, 2019 est.)
* GDP growth rate: 86.7% (2020)<ref>{{cite web |title=Global Economic Prospects, January 2020: Slow Growth, Policy Challenges |url=https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201212055511/https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |archive-date=12 December 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=[[World Bank]] |page=101 |department=openknowledge.worldbank.org}}</ref>
* Inflation: 5.03% (2021)<ref name=":2">{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |archive-date=7 January 2021 |access-date=2023-12-22 |website=The World Factbook}}</ref>
* Unemployment: 16.42% (2021)<ref name=":2" />
* Arable land: 2% (2018 estimate)<ref name=":2" />
* Labour force: 324,943 (2019)<ref>{{cite web |title=Labor force, total – Guyana |url=https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN?locations=GY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200114091125/https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN%3Flocations%3DGY |archive-date=14 January 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=World Bank |department=data.worldbank.org}}</ref>
* Agricultural produce: sugar, rice, vegetable oils, beef, pork, poultry, dairy products, fish, shrimp<ref name=":2" />
* Industrial production: bauxite, sugar, rice milling, timber, textiles, gold mining<ref name=":2" />
* Major export products: [[:en:Petroleum|Crude Petroleum]] 85.9% ($15.9B), [[:en:Gold|Gold]] 7.36% ($1.36B), [[:en:Rice|Rice]] 2.32% ($429M), [[:en:Bauxite|Aluminium Ore]] 1.04% ($192M), and [[:en:Liquor|Hard Liquor]] 0.65% ($120M). (2022)<ref name=":3">{{Cite web |title=Guyana (GUY) Exports, Imports, and Trade Partners |url=https://oec.world/en/profile/country/guy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230513110611/https://oec.world/en/profile/country/guy |archive-date=13 May 2023 |access-date=2024-06-14 |website=The Observatory of Economic Complexity |language=en}}</ref>
* Exports: US$18.5 billion; Panama 31.6%, Netherlands 15.5%, United States 12.8%, United Arab Emirates 6.39%, and Italy 6.35%. (2022)<ref name=":3" />
* Major import products: [[:en:Oil_refinery|Refined Petroleum]] 11.8% ($441M), [[:en:Valve|Valves]] 5.48% ($206M), [[:en:Automotive_industry|Cars]] 2.87% ($108M), [[:en:Construction_vehicles|Large Construction Vehicles]] 2.81% ($106M), and [[:en:Truck|Delivery Trucks]] 2.18% ($81.7M). (2022)<ref name=":3" />
* Imports: US$3.75 billion; United States 27.8%, China 14.3%, Brazil 7.06%, Trinidad and Tobago 6.84%, and Suriname 4.23%. (2022)<ref name=":3" />
=== ඉතිහාසය ===
The [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|earliest residents]] of Guyana employed a variety of agricultural practices for subsistence living but also had extensive networks of trade, dealing in items such as blow pipes, [[:en:Curare|curare]], cassava graters, and other essentials. These trade networks were important even at the time of the earliest European contact, and Dutch traders were inclined to gift the local peoples in order to maintain successful settlements.<ref>{{Cite web |last=Whitaker |first=James Andrew |date=December 2017 |title=Guns and Sorcery: Raiding, Trading, and Kanaima among the Makushi |url=https://www.researchgate.net/publication/329972388 |access-date=2021-03-04 |website=ResearchGate |language=en}}</ref>
After the initial rush to find gold in the New World waned, the Dutch found the climate to be suitable for growing sugar cane, converting large tracts of the Guyanese coast into [[:en:Plantation|plantations]] and supplying with labour from the [[:en:Atlantic_slave_trade|Atlantic slave trade]]. The country and economy were run by a small European planter elite<ref>{{Cite book |last=Beaumont |first=Joseph |url=https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |title=The New Slavery: An Account of the Indian and Chinese Immigrants in British Guiana |date=1871 |publisher=W. Ridgway |pages=8–9 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024708/https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref> which continued on when the colonies of the territory were merged and the land was given over to the [[:en:British_Empire|British Empire]] in 1814. Upon emancipation in 1838, almost all of the former slaves abandoned the plantations, and Indians were brought to the country under [[:en:Indenture|indenture]] contracts from 1838 until the end of the system in 1917.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY |url=http://countrystudies.us/guyana/54.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090706235649/http://countrystudies.us/guyana/54.htm |archive-date=6 July 2009 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
The production of [[:en:Balatá|balatá]] (natural [[:en:Latex|latex]]) was once a big business in Guyana. Most of the balatá bleeding in Guyana took place in the foothills of the [[:en:Kanuku_Mountains|Kanuku Mountains]] in the [[:en:Rupununi_savannah|Rupununi savannah]]. Early exploitation also took place in the North West District, but most of the trees in the area were destroyed by illicit bleeding methods that involved cutting down the trees rather than making incisions in them. Uses of balatá included the making of [[:en:Cricket_ball|cricket balls]], temporary dental fillings, and the crafting of figurines and other decorative items (particularly by the [[:en:Macushi|Macushi]] people).
When the country gained independence from British rule, a policy of nationalisation was enacted by [[:en:Forbes_Burnham|Forbes Burnham]] to address the inequities that were established by plantation-based colonial rule. All large-scale industries such as foreign-owned bauxite mining ([[:en:Reynolds_Metals|Reynolds Metals]] and [[:en:Rio_Tinto_Group|Rio Tinto]]'s Alcan) and sugar ([[:en:GuySuCo|GuySuCo]]) operations were taken over by the government. However, the economy under nationalisation was plagued by problems; political instability leading to an exodus of skilled labour, inexperienced management, aging infrastructure. Poor international market conditions also expanded the country's debt.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY – Postindependence |url=http://countrystudies.us/guyana/55.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516152906/http://countrystudies.us/guyana/55.htm |archive-date=16 May 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
The Guyanese economy rebounded slightly and exhibited moderate economic growth after 1999, due to expansion in the agricultural and mining sectors, a more favourable atmosphere for business initiatives, a more realistic exchange rate, fairly low inflation, and the continued support of international organisations. Guyana held huge amounts of debt which have been written off through various international agencies. In 2003 Guyana qualified for US$329 million of debt relief, in addition to the US$256 million from the original World Bank plan for assisting [[:en:Heavily_indebted_poor_countries|heavily indebted poor countries]] in 1999. The Multilateral Debt Relief Initiative in 2006/7 wrote off about US$611 million of Guyana's debt by the [[:en:International_Monetary_Fund|International Monetary Fund]], the [[:en:World_Bank|World Bank]] and the [[:en:Inter-American_Development_Bank|Inter-American Development Bank]]. In 2006, Japan finalised its bilateral debt cancellation agreement, in 2007, US$15 million was written off by China and in 2008, Venezuela cancelled US$12.5 million.<ref>{{Cite web |date=15 April 2009 |title=International Development Association Country Assistance Strategy for Guyana for the Period FY 2009–2012 |url=http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417174201/http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-02-28 |page=7}}</ref>
In 2008, the economy witnessed a 3% increase in growth amid the [[:en:2008_financial_crisis|2008 financial crisis]]; it grew 5.4% in 2011 and 3.7% in 2012. IMF projected economic growth to be 53% in 2020 following the completion of the first off-shore oil project.<ref>{{Cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|title=World Economy May Be Crashing But Guyana Still Seen Growing 53%|last=Bristow|first=Matthew|date=14 April 2020|work=Bloomberg.com|access-date=2 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200504072244/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|archive-date=4 May 2020|url-status=live}}</ref> Actual growth in GDP in 2020 was 43%; reports in April 2021 anticipate 20% growth for 2021.<ref name="Ragobeer2021" />
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
The government initiated a major overhaul of the tax code in early 2007. A [[:en:Value_Added_Tax|Value Added Tax]] (VAT) replaced six different taxes. Prior to the implementation of the VAT, it had been relatively easy to evade sales tax, and many businesses were in violation of tax code. Many businesses opposed VAT introduction because of the extra paperwork required; however, the Government has remained firm on the VAT. Replacing several taxes with one flat tax rate, it will also be easier for government auditors to spot [[:en:Tax_evasion|tax evasion]].
== යොමු කිරීම් ==
sbgn4fcbvaru0aarrfqbut3vlrsdmq7
752279
752277
2025-07-01T06:35:51Z
BuddhikaW88
37808
752279
wikitext
text/x-wiki
[[File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|thumb|ගයනාවේ වෙරළබඩ තැනිතලාවේ කුඹුරක ට්‍රැක්ටරයක්.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ කෘෂිකර්මාන්තය (සහල් සහ ඩෙමරාරා සීනි), බොක්සයිට් සහ රන් කැණීම, දැව, මුහුදු ආහාර, ඛනිජ ලවණ, බොරතෙල් සහ ස්වාභාවික වායු ය. 2015 දී ගයනාවේ රන් නිෂ්පාදනය මෙට්‍රික් ටොන් 14 කි.<ref>{{Cite web |title=Gold production |url=https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231129233804/https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |archive-date=29 November 2023 |access-date=2024-12-19 |website=Our World in Data}}</ref>
2019 දී කැණීම් ආරම්භ වූ දා සිට අත්ලාන්තික් වෙරළට ඔබ්බෙන් ප්‍රධාන බොරතෙල් සංචිත සොයා ගැනීම ගයනාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට විශාල බලපෑමක් ඇති කර තිබේ. 2020 COVID-19 වසංගත වර්ෂය හරහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය තියුනු ලෙස (43%) වර්ධනය වූ අතර 2021 දී ඉහළ මට්ටමක පවතිනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ (20% ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත). වෛරස් පැතිරීම පාලනය කිරීම සඳහා මහජන සෞඛ්‍ය පියවර ක්‍රියාත්මක වූ බැවින් තෙල් නොවන අංශ හැකිලී ගියේය; මෙම වසර දෙක සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනය තෙල් අංශය මත රඳා පවතී.<ref name="Ragobeer2021">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|title=Economy to grow 16.4 per cent|last=Ragobeer|first=Vishani|date=7 April 2021|work=Guyana Chronicle|access-date=4 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211104112912/https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|archive-date=4 November 2021|quote=While presenting the 2021 National Budget in February, Senior Minister in the Office of the President with responsibility for Finance, Dr Ashni Singh, noted that Guyana's growth in 2020 was actually 43.5 per cent. The IMF's revised growth rate for 2020 (43.4 per cent) is now closely aligned with the figures provided by the senior minister. Meanwhile, in February also, the Dr. Singh projected that Guyana's economy is expected to grow by 20.9 per cent in 2021. ... Based on the World Bank's latest estimates, the country is set to record economic growth of 20.9 per cent at the end of 2021, 26.0 per cent in 2022 and 23.0 per cent in 2023.|url-status=live}}</ref> 2024 දෙසැම්බර් මාසයේදී, ගයනාව ලෝකයේ තුන්වන විශාලතම ඒක පුද්ගල ඛනිජ තෙල් නිපදවන රට වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇත.<ref name="Wilkinson 2024">{{cite web |last=Wilkinson |first=Bert |date=2024-12-20 |title=Guyana now third largest per-capita oil producer in the world – Caribbean Life |url=https://www.caribbeanlife.com/guyana-now-third-largest-per-capita-oil-producer-in-the-world/ |access-date=2024-12-20 |website=Caribbean Life}}</ref>
REDD වැඩසටහන් හරහා ජාත්‍යන්තර ආධාර ලබා ගැනීම සඳහා ගයනාවේ පෞරාණික වනාන්තර සංරක්ෂණය ප්‍රධාන අංගයක් වී ඇත.
සාරාංශය
=== සාරාංශය ===
* GDP: US$4.121 billion ($5,252 per capita, 2019 est.)
* GDP growth rate: 86.7% (2020)
* Inflation: 5.03% (2021)<ref name=":2">{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |archive-date=7 January 2021 |access-date=2023-12-22 |website=The World Factbook}}</ref>
* Unemployment: 16.42% (2021)<ref name=":2" />
* Arable land: 2% (2018 estimate)<ref name=":2" />
* Labour force: 324,943 (2019)
* Agricultural produce: sugar, rice, vegetable oils, beef, pork, poultry, dairy products, fish, shrimp<ref name=":2" />
* Industrial production: bauxite, sugar, rice milling, timber, textiles, gold mining
* Major export products: [[:en:Petroleum|Crude Petroleum]] 85.9% ($15.9B), [[:en:Gold|Gold]] 7.36% ($1.36B), [[:en:Rice|Rice]] 2.32% ($429M), [[:en:Bauxite|Aluminium Ore]] 1.04% ($192M), and [[:en:Liquor|Hard Liquor]] 0.65% ($120M). (2022)<ref name=":3">{{Cite web |title=Guyana (GUY) Exports, Imports, and Trade Partners |url=https://oec.world/en/profile/country/guy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230513110611/https://oec.world/en/profile/country/guy |archive-date=13 May 2023 |access-date=2024-06-14 |website=The Observatory of Economic Complexity |language=en}}</ref>
* Exports: US$18.5 billion; Panama 31.6%, Netherlands 15.5%, United States 12.8%, United Arab Emirates 6.39%, and Italy 6.35%. (2022)<ref name=":3" />
* Major import products: [[:en:Oil_refinery|Refined Petroleum]] 11.8% ($441M), [[:en:Valve|Valves]] 5.48% ($206M), [[:en:Automotive_industry|Cars]] 2.87% ($108M), [[:en:Construction_vehicles|Large Construction Vehicles]] 2.81% ($106M), and [[:en:Truck|Delivery Trucks]] 2.18% ($81.7M). (2022)<ref name=":3" />
* Imports: US$3.75 billion; United States 27.8%, China 14.3%, Brazil 7.06%, Trinidad and Tobago 6.84%, and Suriname 4.23%. (2022)
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 4.121 (ඒක පුද්ගල ඩොලර් 5,252, 2019 ඇස්තමේන්තු කර ඇත)
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිත වර්ධන වේගය: 86.7% (2020)<ref>{{cite web |title=Global Economic Prospects, January 2020: Slow Growth, Policy Challenges |url=https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201212055511/https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |archive-date=12 December 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=[[World Bank]] |page=101 |department=openknowledge.worldbank.org}}</ref>
* උද්ධමනය: 5.03% (2021)<ref name=":2" />
* විරැකියාව: 16.42% (2021)<ref name=":2" />
* වගා කළ හැකි ඉඩම්: 2% (2018 ඇස්තමේන්තුව)<ref name=":2" />
* ශ්‍රම බලකාය: 324,943 (2019)<ref>{{cite web |title=Labor force, total – Guyana |url=https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN?locations=GY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200114091125/https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN%3Flocations%3DGY |archive-date=14 January 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=World Bank |department=data.worldbank.org}}</ref>
* කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන: සීනි, සහල්, එළවළු තෙල්, හරක් මස්, ඌරු මස්, කුකුළු මස්, කිරි නිෂ්පාදන, මාළු, ඉස්සන්<ref name=":2" />
* කාර්මික නිෂ්පාදනය: බොක්සයිට්, සීනි, සහල් ඇඹරීම, දැව, රෙදිපිළි, රන් කැණීම<ref name=":2" />
* ප්‍රධාන අපනයන නිෂ්පාදන: බොරතෙල් 85.9% (ඩොලර් බිලියන 15.9), රන් 7.36% ($1.36B), සහල් 2.32% ($429M), ඇලුමිනියම් ලෝපස් 1.04% ($192M), සහ දෘඩ මත්පැන් 0.65% ($120M). (2022)<ref name=":3" />
* අපනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 18.5; පැනමාව 31.6%, නෙදර්ලන්තය 15.5%, එක්සත් ජනපදය 12.8%, එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය 6.39%, සහ ඉතාලිය 6.35%. (2022)<ref name=":3" />
* ප්‍රධාන ආනයන නිෂ්පාදන: පිරිපහදු කළ ඛනිජ තෙල් 11.8% ($441M), කපාට 5.48% ($206M), මෝටර් රථ 2.87% ($108M), විශාල ඉදිකිරීම් වාහන 2.81% ($106M), සහ බෙදාහැරීමේ ට්‍රක් රථ 2.18% ($81.7M). (2022)<ref name=":3" />
* ආනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 3.75; එක්සත් ජනපදය 27.8%, චීනය 14.3%, බ්‍රසීලය 7.06%, ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ 6.84% සහ සුරිනාම් 4.23%. (2022)<ref name=":3" />
=== ඉතිහාසය ===
The [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|earliest residents]] of Guyana employed a variety of agricultural practices for subsistence living but also had extensive networks of trade, dealing in items such as blow pipes, [[:en:Curare|curare]], cassava graters, and other essentials. These trade networks were important even at the time of the earliest European contact, and Dutch traders were inclined to gift the local peoples in order to maintain successful settlements.<ref>{{Cite web |last=Whitaker |first=James Andrew |date=December 2017 |title=Guns and Sorcery: Raiding, Trading, and Kanaima among the Makushi |url=https://www.researchgate.net/publication/329972388 |access-date=2021-03-04 |website=ResearchGate |language=en}}</ref>
After the initial rush to find gold in the New World waned, the Dutch found the climate to be suitable for growing sugar cane, converting large tracts of the Guyanese coast into [[:en:Plantation|plantations]] and supplying with labour from the [[:en:Atlantic_slave_trade|Atlantic slave trade]]. The country and economy were run by a small European planter elite<ref>{{Cite book |last=Beaumont |first=Joseph |url=https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |title=The New Slavery: An Account of the Indian and Chinese Immigrants in British Guiana |date=1871 |publisher=W. Ridgway |pages=8–9 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024708/https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref> which continued on when the colonies of the territory were merged and the land was given over to the [[:en:British_Empire|British Empire]] in 1814. Upon emancipation in 1838, almost all of the former slaves abandoned the plantations, and Indians were brought to the country under [[:en:Indenture|indenture]] contracts from 1838 until the end of the system in 1917.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY |url=http://countrystudies.us/guyana/54.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090706235649/http://countrystudies.us/guyana/54.htm |archive-date=6 July 2009 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
ගයනාවේ මුල්ම පදිංචිකරුවන් යැපුම් ජීවනෝපාය සඳහා විවිධ කඩිමුඩියේ කඩිමුඩියේ භාවිතා කළ නමුත් පුළුල් වෙළඳ ජාලයක් ද තිබූ අතර, බ්ලෝ පයිප්ප, කුරේ, මඤ්ඤොක්කා කෝණයන් සහ අනෙකුත් අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය වැනි අයිතම සමඟ ගනුදෙනු කළහ. මුල්ම යුරෝපීය සම්බන්ධතා අවධියේදී පවා මෙම වෙළඳ ජාල වැදගත් වූ අතර, සාර්ථක ජනාවාස පවත්වා ගැනීම සඳහා ලන්දේසි වෙළඳුන් දේශීය ජනතාවට තෑගි කිරීමට නැඹුරු විය.[8]
නව ලෝකයේ රත්රන් සොයා ගැනීමේ ආරම්භක කඩිමුඩිය අඩු වූ පසු, ලන්දේසීන් උක් වගා කිරීම සඳහා දේශගුණය සුදුසු බව සොයා ගත් අතර, ගයනා වෙරළ තීරයේ විශාල ප්‍රදේශ වතුකර බවට පරිවර්තනය කර අත්ලාන්තික් වහල් වෙළඳාමෙන් ශ්‍රමය සැපයීය. රට සහ ආර්ථිකය කුඩා යුරෝපීය වැවිලිකරුවන් විසින් පාලනය කරන ලදී[9], එම ප්‍රදේශයේ යටත් විජිත ඒකාබද්ධ කර 1814 දී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයට භූමිය ලබා දෙන තෙක් එය දිගටම පැවතුනි. 1838 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, පැරණි වහලුන් සියල්ලන්ම පාහේ වතු අතහැර දැමූ අතර, 1838 සිට 1917 දී ක්‍රමය අවසන් වන තෙක් ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම් ගිවිසුම් යටතේ රටට ගෙන එන ලදී.[10]
The production of [[:en:Balatá|balatá]] (natural [[:en:Latex|latex]]) was once a big business in Guyana. Most of the balatá bleeding in Guyana took place in the foothills of the [[:en:Kanuku_Mountains|Kanuku Mountains]] in the [[:en:Rupununi_savannah|Rupununi savannah]]. Early exploitation also took place in the North West District, but most of the trees in the area were destroyed by illicit bleeding methods that involved cutting down the trees rather than making incisions in them. Uses of balatá included the making of [[:en:Cricket_ball|cricket balls]], temporary dental fillings, and the crafting of figurines and other decorative items (particularly by the [[:en:Macushi|Macushi]] people).
When the country gained independence from British rule, a policy of nationalisation was enacted by [[:en:Forbes_Burnham|Forbes Burnham]] to address the inequities that were established by plantation-based colonial rule. All large-scale industries such as foreign-owned bauxite mining ([[:en:Reynolds_Metals|Reynolds Metals]] and [[:en:Rio_Tinto_Group|Rio Tinto]]'s Alcan) and sugar ([[:en:GuySuCo|GuySuCo]]) operations were taken over by the government. However, the economy under nationalisation was plagued by problems; political instability leading to an exodus of skilled labour, inexperienced management, aging infrastructure. Poor international market conditions also expanded the country's debt.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY – Postindependence |url=http://countrystudies.us/guyana/55.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516152906/http://countrystudies.us/guyana/55.htm |archive-date=16 May 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
බලටා (ස්වාභාවික රබර් කිරි) නිෂ්පාදනය වරක් ගයනාවේ විශාල ව්‍යාපාරයක් විය. ගයනාවේ බලටා ලේ ගැලීම බොහෝමයක් සිදු වූයේ රුපුනුනි සැවානාහි කනුකු කඳු පාමුල ය. මුල් සූරාකෑම වයඹ දිස්ත්‍රික්කයේ ද සිදු වූ නමුත්, ප්‍රදේශයේ බොහෝ ගස් ගස් කැපීමට වඩා කපා දැමීම ඇතුළත් නීති විරෝධී ලේ ගැලීමේ ක්‍රම මගින් විනාශ කරන ලදී. බලටා භාවිතයට ක්‍රිකට් බෝල සෑදීම, තාවකාලික දන්ත පිරවුම් සහ රූප සහ අනෙකුත් අලංකාර භාණ්ඩ (විශේෂයෙන් මකුෂි ජනතාව විසින්) සැකසීම ඇතුළත් විය.
බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් රට නිදහස ලැබූ විට, වතුකරය පදනම් කරගත් යටත් විජිත පාලනය විසින් ස්ථාපිත කරන ලද අසමානතාවයන් විසඳීම සඳහා ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් විසින් ජනසතු කිරීමේ ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක කරන ලදී. විදේශිකයන් සතු බොක්සයිට් කැණීම් (රෙනෝල්ඩ්ස් ලෝහ සහ රියෝ ටින්ටෝගේ ඇල්කන්) සහ සීනි (ගයිසුකෝ) මෙහෙයුම් වැනි සියලුම මහා පරිමාණ කර්මාන්ත රජය විසින් අත්පත් කර ගන්නා ලදී. කෙසේ වෙතත්, ජනසතු කිරීම යටතේ ආර්ථිකය ගැටළු වලින් පීඩා වින්දා; දක්ෂ ශ්‍රමය, අද්දැකීම් අඩු කළමනාකරණය, වයස්ගත යටිතල පහසුකම් නික්ම යාමට හේතු වූ දේශපාලන අස්ථාවරත්වය. දුර්වල ජාත්‍යන්තර වෙළඳපල තත්ත්වයන් ද රටේ ණය පුළුල් කළේය. [11]
The Guyanese economy rebounded slightly and exhibited moderate economic growth after 1999, due to expansion in the agricultural and mining sectors, a more favourable atmosphere for business initiatives, a more realistic exchange rate, fairly low inflation, and the continued support of international organisations. Guyana held huge amounts of debt which have been written off through various international agencies. In 2003 Guyana qualified for US$329 million of debt relief, in addition to the US$256 million from the original World Bank plan for assisting [[:en:Heavily_indebted_poor_countries|heavily indebted poor countries]] in 1999. The Multilateral Debt Relief Initiative in 2006/7 wrote off about US$611 million of Guyana's debt by the [[:en:International_Monetary_Fund|International Monetary Fund]], the [[:en:World_Bank|World Bank]] and the [[:en:Inter-American_Development_Bank|Inter-American Development Bank]]. In 2006, Japan finalised its bilateral debt cancellation agreement, in 2007, US$15 million was written off by China and in 2008, Venezuela cancelled US$12.5 million.<ref>{{Cite web |date=15 April 2009 |title=International Development Association Country Assistance Strategy for Guyana for the Period FY 2009–2012 |url=http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417174201/http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-02-28 |page=7}}</ref>
In 2008, the economy witnessed a 3% increase in growth amid the [[:en:2008_financial_crisis|2008 financial crisis]]; it grew 5.4% in 2011 and 3.7% in 2012. IMF projected economic growth to be 53% in 2020 following the completion of the first off-shore oil project.<ref>{{Cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|title=World Economy May Be Crashing But Guyana Still Seen Growing 53%|last=Bristow|first=Matthew|date=14 April 2020|work=Bloomberg.com|access-date=2 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200504072244/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|archive-date=4 May 2020|url-status=live}}</ref> Actual growth in GDP in 2020 was 43%; reports in April 2021 anticipate 20% growth for 2021.<ref name="Ragobeer2021" />
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
The government initiated a major overhaul of the tax code in early 2007. A [[:en:Value_Added_Tax|Value Added Tax]] (VAT) replaced six different taxes. Prior to the implementation of the VAT, it had been relatively easy to evade sales tax, and many businesses were in violation of tax code. Many businesses opposed VAT introduction because of the extra paperwork required; however, the Government has remained firm on the VAT. Replacing several taxes with one flat tax rate, it will also be easier for government auditors to spot [[:en:Tax_evasion|tax evasion]].
== යොමු කිරීම් ==
b6q5s124i7l7fzu5cwdphpupsg4ok2w
752280
752279
2025-07-01T06:36:16Z
BuddhikaW88
37808
752280
wikitext
text/x-wiki
[[File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|thumb|ගයනාවේ වෙරළබඩ තැනිතලාවේ කුඹුරක ට්‍රැක්ටරයක්.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ කෘෂිකර්මාන්තය (සහල් සහ ඩෙමරාරා සීනි), බොක්සයිට් සහ රන් කැණීම, දැව, මුහුදු ආහාර, ඛනිජ ලවණ, බොරතෙල් සහ ස්වාභාවික වායු ය. 2015 දී ගයනාවේ රන් නිෂ්පාදනය මෙට්‍රික් ටොන් 14 කි.<ref>{{Cite web |title=Gold production |url=https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231129233804/https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |archive-date=29 November 2023 |access-date=2024-12-19 |website=Our World in Data}}</ref>
2019 දී කැණීම් ආරම්භ වූ දා සිට අත්ලාන්තික් වෙරළට ඔබ්බෙන් ප්‍රධාන බොරතෙල් සංචිත සොයා ගැනීම ගයනාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට විශාල බලපෑමක් ඇති කර තිබේ. 2020 COVID-19 වසංගත වර්ෂය හරහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය තියුනු ලෙස (43%) වර්ධනය වූ අතර 2021 දී ඉහළ මට්ටමක පවතිනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ (20% ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත). වෛරස් පැතිරීම පාලනය කිරීම සඳහා මහජන සෞඛ්‍ය පියවර ක්‍රියාත්මක වූ බැවින් තෙල් නොවන අංශ හැකිලී ගියේය; මෙම වසර දෙක සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනය තෙල් අංශය මත රඳා පවතී.<ref name="Ragobeer2021">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|title=Economy to grow 16.4 per cent|last=Ragobeer|first=Vishani|date=7 April 2021|work=Guyana Chronicle|access-date=4 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211104112912/https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|archive-date=4 November 2021|quote=While presenting the 2021 National Budget in February, Senior Minister in the Office of the President with responsibility for Finance, Dr Ashni Singh, noted that Guyana's growth in 2020 was actually 43.5 per cent. The IMF's revised growth rate for 2020 (43.4 per cent) is now closely aligned with the figures provided by the senior minister. Meanwhile, in February also, the Dr. Singh projected that Guyana's economy is expected to grow by 20.9 per cent in 2021. ... Based on the World Bank's latest estimates, the country is set to record economic growth of 20.9 per cent at the end of 2021, 26.0 per cent in 2022 and 23.0 per cent in 2023.|url-status=live}}</ref> 2024 දෙසැම්බර් මාසයේදී, ගයනාව ලෝකයේ තුන්වන විශාලතම ඒක පුද්ගල ඛනිජ තෙල් නිපදවන රට වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇත.<ref name="Wilkinson 2024">{{cite web |last=Wilkinson |first=Bert |date=2024-12-20 |title=Guyana now third largest per-capita oil producer in the world – Caribbean Life |url=https://www.caribbeanlife.com/guyana-now-third-largest-per-capita-oil-producer-in-the-world/ |access-date=2024-12-20 |website=Caribbean Life}}</ref>
REDD වැඩසටහන් හරහා ජාත්‍යන්තර ආධාර ලබා ගැනීම සඳහා ගයනාවේ පෞරාණික වනාන්තර සංරක්ෂණය ප්‍රධාන අංගයක් වී ඇත.
=== සාරාංශය ===
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 4.121 (ඒක පුද්ගල ඩොලර් 5,252, 2019 ඇස්තමේන්තු කර ඇත)
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිත වර්ධන වේගය: 86.7% (2020)<ref>{{cite web |title=Global Economic Prospects, January 2020: Slow Growth, Policy Challenges |url=https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201212055511/https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |archive-date=12 December 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=[[World Bank]] |page=101 |department=openknowledge.worldbank.org}}</ref>
* උද්ධමනය: 5.03% (2021)<ref name=":2">{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |archive-date=7 January 2021 |access-date=2023-12-22 |website=The World Factbook}}</ref>
* විරැකියාව: 16.42% (2021)<ref name=":2" />
* වගා කළ හැකි ඉඩම්: 2% (2018 ඇස්තමේන්තුව)<ref name=":2" />
* ශ්‍රම බලකාය: 324,943 (2019)<ref>{{cite web |title=Labor force, total – Guyana |url=https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN?locations=GY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200114091125/https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN%3Flocations%3DGY |archive-date=14 January 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=World Bank |department=data.worldbank.org}}</ref>
* කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන: සීනි, සහල්, එළවළු තෙල්, හරක් මස්, ඌරු මස්, කුකුළු මස්, කිරි නිෂ්පාදන, මාළු, ඉස්සන්<ref name=":2" />
* කාර්මික නිෂ්පාදනය: බොක්සයිට්, සීනි, සහල් ඇඹරීම, දැව, රෙදිපිළි, රන් කැණීම<ref name=":2" />
* ප්‍රධාන අපනයන නිෂ්පාදන: බොරතෙල් 85.9% (ඩොලර් බිලියන 15.9), රන් 7.36% ($1.36B), සහල් 2.32% ($429M), ඇලුමිනියම් ලෝපස් 1.04% ($192M), සහ දෘඩ මත්පැන් 0.65% ($120M). (2022)<ref name=":3">{{Cite web |title=Guyana (GUY) Exports, Imports, and Trade Partners |url=https://oec.world/en/profile/country/guy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230513110611/https://oec.world/en/profile/country/guy |archive-date=13 May 2023 |access-date=2024-06-14 |website=The Observatory of Economic Complexity |language=en}}</ref>
* අපනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 18.5; පැනමාව 31.6%, නෙදර්ලන්තය 15.5%, එක්සත් ජනපදය 12.8%, එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය 6.39%, සහ ඉතාලිය 6.35%. (2022)<ref name=":3" />
* ප්‍රධාන ආනයන නිෂ්පාදන: පිරිපහදු කළ ඛනිජ තෙල් 11.8% ($441M), කපාට 5.48% ($206M), මෝටර් රථ 2.87% ($108M), විශාල ඉදිකිරීම් වාහන 2.81% ($106M), සහ බෙදාහැරීමේ ට්‍රක් රථ 2.18% ($81.7M). (2022)<ref name=":3" />
* ආනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 3.75; එක්සත් ජනපදය 27.8%, චීනය 14.3%, බ්‍රසීලය 7.06%, ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ 6.84% සහ සුරිනාම් 4.23%. (2022)<ref name=":3" />
=== ඉතිහාසය ===
The [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|earliest residents]] of Guyana employed a variety of agricultural practices for subsistence living but also had extensive networks of trade, dealing in items such as blow pipes, [[:en:Curare|curare]], cassava graters, and other essentials. These trade networks were important even at the time of the earliest European contact, and Dutch traders were inclined to gift the local peoples in order to maintain successful settlements.<ref>{{Cite web |last=Whitaker |first=James Andrew |date=December 2017 |title=Guns and Sorcery: Raiding, Trading, and Kanaima among the Makushi |url=https://www.researchgate.net/publication/329972388 |access-date=2021-03-04 |website=ResearchGate |language=en}}</ref>
After the initial rush to find gold in the New World waned, the Dutch found the climate to be suitable for growing sugar cane, converting large tracts of the Guyanese coast into [[:en:Plantation|plantations]] and supplying with labour from the [[:en:Atlantic_slave_trade|Atlantic slave trade]]. The country and economy were run by a small European planter elite<ref>{{Cite book |last=Beaumont |first=Joseph |url=https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |title=The New Slavery: An Account of the Indian and Chinese Immigrants in British Guiana |date=1871 |publisher=W. Ridgway |pages=8–9 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024708/https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref> which continued on when the colonies of the territory were merged and the land was given over to the [[:en:British_Empire|British Empire]] in 1814. Upon emancipation in 1838, almost all of the former slaves abandoned the plantations, and Indians were brought to the country under [[:en:Indenture|indenture]] contracts from 1838 until the end of the system in 1917.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY |url=http://countrystudies.us/guyana/54.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090706235649/http://countrystudies.us/guyana/54.htm |archive-date=6 July 2009 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
ගයනාවේ මුල්ම පදිංචිකරුවන් යැපුම් ජීවනෝපාය සඳහා විවිධ කඩිමුඩියේ කඩිමුඩියේ භාවිතා කළ නමුත් පුළුල් වෙළඳ ජාලයක් ද තිබූ අතර, බ්ලෝ පයිප්ප, කුරේ, මඤ්ඤොක්කා කෝණයන් සහ අනෙකුත් අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය වැනි අයිතම සමඟ ගනුදෙනු කළහ. මුල්ම යුරෝපීය සම්බන්ධතා අවධියේදී පවා මෙම වෙළඳ ජාල වැදගත් වූ අතර, සාර්ථක ජනාවාස පවත්වා ගැනීම සඳහා ලන්දේසි වෙළඳුන් දේශීය ජනතාවට තෑගි කිරීමට නැඹුරු විය.[8]
නව ලෝකයේ රත්රන් සොයා ගැනීමේ ආරම්භක කඩිමුඩිය අඩු වූ පසු, ලන්දේසීන් උක් වගා කිරීම සඳහා දේශගුණය සුදුසු බව සොයා ගත් අතර, ගයනා වෙරළ තීරයේ විශාල ප්‍රදේශ වතුකර බවට පරිවර්තනය කර අත්ලාන්තික් වහල් වෙළඳාමෙන් ශ්‍රමය සැපයීය. රට සහ ආර්ථිකය කුඩා යුරෝපීය වැවිලිකරුවන් විසින් පාලනය කරන ලදී[9], එම ප්‍රදේශයේ යටත් විජිත ඒකාබද්ධ කර 1814 දී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයට භූමිය ලබා දෙන තෙක් එය දිගටම පැවතුනි. 1838 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, පැරණි වහලුන් සියල්ලන්ම පාහේ වතු අතහැර දැමූ අතර, 1838 සිට 1917 දී ක්‍රමය අවසන් වන තෙක් ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම් ගිවිසුම් යටතේ රටට ගෙන එන ලදී.[10]
The production of [[:en:Balatá|balatá]] (natural [[:en:Latex|latex]]) was once a big business in Guyana. Most of the balatá bleeding in Guyana took place in the foothills of the [[:en:Kanuku_Mountains|Kanuku Mountains]] in the [[:en:Rupununi_savannah|Rupununi savannah]]. Early exploitation also took place in the North West District, but most of the trees in the area were destroyed by illicit bleeding methods that involved cutting down the trees rather than making incisions in them. Uses of balatá included the making of [[:en:Cricket_ball|cricket balls]], temporary dental fillings, and the crafting of figurines and other decorative items (particularly by the [[:en:Macushi|Macushi]] people).
When the country gained independence from British rule, a policy of nationalisation was enacted by [[:en:Forbes_Burnham|Forbes Burnham]] to address the inequities that were established by plantation-based colonial rule. All large-scale industries such as foreign-owned bauxite mining ([[:en:Reynolds_Metals|Reynolds Metals]] and [[:en:Rio_Tinto_Group|Rio Tinto]]'s Alcan) and sugar ([[:en:GuySuCo|GuySuCo]]) operations were taken over by the government. However, the economy under nationalisation was plagued by problems; political instability leading to an exodus of skilled labour, inexperienced management, aging infrastructure. Poor international market conditions also expanded the country's debt.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY – Postindependence |url=http://countrystudies.us/guyana/55.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516152906/http://countrystudies.us/guyana/55.htm |archive-date=16 May 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
බලටා (ස්වාභාවික රබර් කිරි) නිෂ්පාදනය වරක් ගයනාවේ විශාල ව්‍යාපාරයක් විය. ගයනාවේ බලටා ලේ ගැලීම බොහෝමයක් සිදු වූයේ රුපුනුනි සැවානාහි කනුකු කඳු පාමුල ය. මුල් සූරාකෑම වයඹ දිස්ත්‍රික්කයේ ද සිදු වූ නමුත්, ප්‍රදේශයේ බොහෝ ගස් ගස් කැපීමට වඩා කපා දැමීම ඇතුළත් නීති විරෝධී ලේ ගැලීමේ ක්‍රම මගින් විනාශ කරන ලදී. බලටා භාවිතයට ක්‍රිකට් බෝල සෑදීම, තාවකාලික දන්ත පිරවුම් සහ රූප සහ අනෙකුත් අලංකාර භාණ්ඩ (විශේෂයෙන් මකුෂි ජනතාව විසින්) සැකසීම ඇතුළත් විය.
බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් රට නිදහස ලැබූ විට, වතුකරය පදනම් කරගත් යටත් විජිත පාලනය විසින් ස්ථාපිත කරන ලද අසමානතාවයන් විසඳීම සඳහා ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් විසින් ජනසතු කිරීමේ ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක කරන ලදී. විදේශිකයන් සතු බොක්සයිට් කැණීම් (රෙනෝල්ඩ්ස් ලෝහ සහ රියෝ ටින්ටෝගේ ඇල්කන්) සහ සීනි (ගයිසුකෝ) මෙහෙයුම් වැනි සියලුම මහා පරිමාණ කර්මාන්ත රජය විසින් අත්පත් කර ගන්නා ලදී. කෙසේ වෙතත්, ජනසතු කිරීම යටතේ ආර්ථිකය ගැටළු වලින් පීඩා වින්දා; දක්ෂ ශ්‍රමය, අද්දැකීම් අඩු කළමනාකරණය, වයස්ගත යටිතල පහසුකම් නික්ම යාමට හේතු වූ දේශපාලන අස්ථාවරත්වය. දුර්වල ජාත්‍යන්තර වෙළඳපල තත්ත්වයන් ද රටේ ණය පුළුල් කළේය. [11]
The Guyanese economy rebounded slightly and exhibited moderate economic growth after 1999, due to expansion in the agricultural and mining sectors, a more favourable atmosphere for business initiatives, a more realistic exchange rate, fairly low inflation, and the continued support of international organisations. Guyana held huge amounts of debt which have been written off through various international agencies. In 2003 Guyana qualified for US$329 million of debt relief, in addition to the US$256 million from the original World Bank plan for assisting [[:en:Heavily_indebted_poor_countries|heavily indebted poor countries]] in 1999. The Multilateral Debt Relief Initiative in 2006/7 wrote off about US$611 million of Guyana's debt by the [[:en:International_Monetary_Fund|International Monetary Fund]], the [[:en:World_Bank|World Bank]] and the [[:en:Inter-American_Development_Bank|Inter-American Development Bank]]. In 2006, Japan finalised its bilateral debt cancellation agreement, in 2007, US$15 million was written off by China and in 2008, Venezuela cancelled US$12.5 million.<ref>{{Cite web |date=15 April 2009 |title=International Development Association Country Assistance Strategy for Guyana for the Period FY 2009–2012 |url=http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417174201/http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-02-28 |page=7}}</ref>
In 2008, the economy witnessed a 3% increase in growth amid the [[:en:2008_financial_crisis|2008 financial crisis]]; it grew 5.4% in 2011 and 3.7% in 2012. IMF projected economic growth to be 53% in 2020 following the completion of the first off-shore oil project.<ref>{{Cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|title=World Economy May Be Crashing But Guyana Still Seen Growing 53%|last=Bristow|first=Matthew|date=14 April 2020|work=Bloomberg.com|access-date=2 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200504072244/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|archive-date=4 May 2020|url-status=live}}</ref> Actual growth in GDP in 2020 was 43%; reports in April 2021 anticipate 20% growth for 2021.<ref name="Ragobeer2021" />
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
The government initiated a major overhaul of the tax code in early 2007. A [[:en:Value_Added_Tax|Value Added Tax]] (VAT) replaced six different taxes. Prior to the implementation of the VAT, it had been relatively easy to evade sales tax, and many businesses were in violation of tax code. Many businesses opposed VAT introduction because of the extra paperwork required; however, the Government has remained firm on the VAT. Replacing several taxes with one flat tax rate, it will also be easier for government auditors to spot [[:en:Tax_evasion|tax evasion]].
== යොමු කිරීම් ==
k7ddam4qi7uv3ylneppfkjz8org15x5
752281
752280
2025-07-01T06:37:26Z
BuddhikaW88
37808
/* සාරාංශය */
752281
wikitext
text/x-wiki
[[File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|thumb|ගයනාවේ වෙරළබඩ තැනිතලාවේ කුඹුරක ට්‍රැක්ටරයක්.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ කෘෂිකර්මාන්තය (සහල් සහ ඩෙමරාරා සීනි), බොක්සයිට් සහ රන් කැණීම, දැව, මුහුදු ආහාර, ඛනිජ ලවණ, බොරතෙල් සහ ස්වාභාවික වායු ය. 2015 දී ගයනාවේ රන් නිෂ්පාදනය මෙට්‍රික් ටොන් 14 කි.<ref>{{Cite web |title=Gold production |url=https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231129233804/https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |archive-date=29 November 2023 |access-date=2024-12-19 |website=Our World in Data}}</ref>
2019 දී කැණීම් ආරම්භ වූ දා සිට අත්ලාන්තික් වෙරළට ඔබ්බෙන් ප්‍රධාන බොරතෙල් සංචිත සොයා ගැනීම ගයනාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට විශාල බලපෑමක් ඇති කර තිබේ. 2020 COVID-19 වසංගත වර්ෂය හරහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය තියුනු ලෙස (43%) වර්ධනය වූ අතර 2021 දී ඉහළ මට්ටමක පවතිනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ (20% ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත). වෛරස් පැතිරීම පාලනය කිරීම සඳහා මහජන සෞඛ්‍ය පියවර ක්‍රියාත්මක වූ බැවින් තෙල් නොවන අංශ හැකිලී ගියේය; මෙම වසර දෙක සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනය තෙල් අංශය මත රඳා පවතී.<ref name="Ragobeer2021">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|title=Economy to grow 16.4 per cent|last=Ragobeer|first=Vishani|date=7 April 2021|work=Guyana Chronicle|access-date=4 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211104112912/https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|archive-date=4 November 2021|quote=While presenting the 2021 National Budget in February, Senior Minister in the Office of the President with responsibility for Finance, Dr Ashni Singh, noted that Guyana's growth in 2020 was actually 43.5 per cent. The IMF's revised growth rate for 2020 (43.4 per cent) is now closely aligned with the figures provided by the senior minister. Meanwhile, in February also, the Dr. Singh projected that Guyana's economy is expected to grow by 20.9 per cent in 2021. ... Based on the World Bank's latest estimates, the country is set to record economic growth of 20.9 per cent at the end of 2021, 26.0 per cent in 2022 and 23.0 per cent in 2023.|url-status=live}}</ref> 2024 දෙසැම්බර් මාසයේදී, ගයනාව ලෝකයේ තුන්වන විශාලතම ඒක පුද්ගල ඛනිජ තෙල් නිපදවන රට වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇත.<ref name="Wilkinson 2024">{{cite web |last=Wilkinson |first=Bert |date=2024-12-20 |title=Guyana now third largest per-capita oil producer in the world – Caribbean Life |url=https://www.caribbeanlife.com/guyana-now-third-largest-per-capita-oil-producer-in-the-world/ |access-date=2024-12-20 |website=Caribbean Life}}</ref>
REDD වැඩසටහන් හරහා ජාත්‍යන්තර ආධාර ලබා ගැනීම සඳහා ගයනාවේ පෞරාණික වනාන්තර සංරක්ෂණය ප්‍රධාන අංගයක් වී ඇත.
=== සාරාංශය ===
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 4.121 (ඒක පුද්ගල ඩොලර් 5,252, 2019 ඇස්තමේන්තු කර ඇත)
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිත වර්ධන වේගය: 86.7% (2020)<ref>{{cite web |title=Global Economic Prospects, January 2020: Slow Growth, Policy Challenges |url=https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201212055511/https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |archive-date=12 December 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=[[World Bank]] |page=101 |department=openknowledge.worldbank.org}}</ref>
* උද්ධමනය: 5.03% (2021)<ref name=":2">{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |archive-date=7 January 2021 |access-date=2023-12-22 |website=The World Factbook}}</ref>
* විරැකියාව: 16.42% (2021)<ref name=":2" />
* වගා කළ හැකි ඉඩම්: 2% (2018 ඇස්තමේන්තුව)<ref name=":2" />
* ශ්‍රම බලකාය: 324,943 (2019)<ref>{{cite web |title=Labor force, total – Guyana |url=https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN?locations=GY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200114091125/https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN%3Flocations%3DGY |archive-date=14 January 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=World Bank |department=data.worldbank.org}}</ref>
* කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන: සීනි, සහල්, එළවළු තෙල්, හරක් මස්, ඌරු මස්, කුකුළු මස්, කිරි නිෂ්පාදන, මාළු, ඉස්සන්<ref name=":2" />
* කාර්මික නිෂ්පාදනය: බොක්සයිට්, සීනි, සහල් ඇඹරීම, දැව, රෙදිපිළි, රන් කැණීම<ref name=":2" />
* ප්‍රධාන අපනයන නිෂ්පාදන: බොරතෙල් 85.9% (ඩොලර් බිලියන 15.9), රන් 7.36% ($1.36B), සහල් 2.32% ($429M), ඇලුමිනියම් ලෝපස් 1.04% ($192M), සහ දෘඩ මත්පැන් 0.65% ($120M). (2022)<ref name=":3">{{Cite web |title=Guyana (GUY) Exports, Imports, and Trade Partners |url=https://oec.world/en/profile/country/guy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230513110611/https://oec.world/en/profile/country/guy |archive-date=13 May 2023 |access-date=2024-06-14 |website=The Observatory of Economic Complexity |language=en}}</ref>
* අපනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 18.5; [[පැනමාව]] 31.6%, [[නෙදර්ලන්තය]] 15.5%, [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 12.8%, [[එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය]] 6.39%, සහ [[ඉතාලිය]] 6.35%. (2022)<ref name=":3" />
* ප්‍රධාන ආනයන නිෂ්පාදන: පිරිපහදු කළ ඛනිජ තෙල් 11.8% ($441M), කපාට 5.48% ($206M), මෝටර් රථ 2.87% ($108M), විශාල ඉදිකිරීම් වාහන 2.81% ($106M), සහ බෙදාහැරීමේ ට්‍රක් රථ 2.18% ($81.7M). (2022)<ref name=":3" />
* ආනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 3.75; [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 27.8%, [[චීනය]] 14.3%, [[බ්‍රසීලය]] 7.06%, [[ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ]] 6.84% සහ [[සුරිනාම්]] 4.23%. (2022)<ref name=":3" />
=== ඉතිහාසය ===
The [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|earliest residents]] of Guyana employed a variety of agricultural practices for subsistence living but also had extensive networks of trade, dealing in items such as blow pipes, [[:en:Curare|curare]], cassava graters, and other essentials. These trade networks were important even at the time of the earliest European contact, and Dutch traders were inclined to gift the local peoples in order to maintain successful settlements.<ref>{{Cite web |last=Whitaker |first=James Andrew |date=December 2017 |title=Guns and Sorcery: Raiding, Trading, and Kanaima among the Makushi |url=https://www.researchgate.net/publication/329972388 |access-date=2021-03-04 |website=ResearchGate |language=en}}</ref>
After the initial rush to find gold in the New World waned, the Dutch found the climate to be suitable for growing sugar cane, converting large tracts of the Guyanese coast into [[:en:Plantation|plantations]] and supplying with labour from the [[:en:Atlantic_slave_trade|Atlantic slave trade]]. The country and economy were run by a small European planter elite<ref>{{Cite book |last=Beaumont |first=Joseph |url=https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |title=The New Slavery: An Account of the Indian and Chinese Immigrants in British Guiana |date=1871 |publisher=W. Ridgway |pages=8–9 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024708/https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref> which continued on when the colonies of the territory were merged and the land was given over to the [[:en:British_Empire|British Empire]] in 1814. Upon emancipation in 1838, almost all of the former slaves abandoned the plantations, and Indians were brought to the country under [[:en:Indenture|indenture]] contracts from 1838 until the end of the system in 1917.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY |url=http://countrystudies.us/guyana/54.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090706235649/http://countrystudies.us/guyana/54.htm |archive-date=6 July 2009 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
ගයනාවේ මුල්ම පදිංචිකරුවන් යැපුම් ජීවනෝපාය සඳහා විවිධ කඩිමුඩියේ කඩිමුඩියේ භාවිතා කළ නමුත් පුළුල් වෙළඳ ජාලයක් ද තිබූ අතර, බ්ලෝ පයිප්ප, කුරේ, මඤ්ඤොක්කා කෝණයන් සහ අනෙකුත් අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය වැනි අයිතම සමඟ ගනුදෙනු කළහ. මුල්ම යුරෝපීය සම්බන්ධතා අවධියේදී පවා මෙම වෙළඳ ජාල වැදගත් වූ අතර, සාර්ථක ජනාවාස පවත්වා ගැනීම සඳහා ලන්දේසි වෙළඳුන් දේශීය ජනතාවට තෑගි කිරීමට නැඹුරු විය.[8]
නව ලෝකයේ රත්රන් සොයා ගැනීමේ ආරම්භක කඩිමුඩිය අඩු වූ පසු, ලන්දේසීන් උක් වගා කිරීම සඳහා දේශගුණය සුදුසු බව සොයා ගත් අතර, ගයනා වෙරළ තීරයේ විශාල ප්‍රදේශ වතුකර බවට පරිවර්තනය කර අත්ලාන්තික් වහල් වෙළඳාමෙන් ශ්‍රමය සැපයීය. රට සහ ආර්ථිකය කුඩා යුරෝපීය වැවිලිකරුවන් විසින් පාලනය කරන ලදී[9], එම ප්‍රදේශයේ යටත් විජිත ඒකාබද්ධ කර 1814 දී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයට භූමිය ලබා දෙන තෙක් එය දිගටම පැවතුනි. 1838 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, පැරණි වහලුන් සියල්ලන්ම පාහේ වතු අතහැර දැමූ අතර, 1838 සිට 1917 දී ක්‍රමය අවසන් වන තෙක් ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම් ගිවිසුම් යටතේ රටට ගෙන එන ලදී.[10]
The production of [[:en:Balatá|balatá]] (natural [[:en:Latex|latex]]) was once a big business in Guyana. Most of the balatá bleeding in Guyana took place in the foothills of the [[:en:Kanuku_Mountains|Kanuku Mountains]] in the [[:en:Rupununi_savannah|Rupununi savannah]]. Early exploitation also took place in the North West District, but most of the trees in the area were destroyed by illicit bleeding methods that involved cutting down the trees rather than making incisions in them. Uses of balatá included the making of [[:en:Cricket_ball|cricket balls]], temporary dental fillings, and the crafting of figurines and other decorative items (particularly by the [[:en:Macushi|Macushi]] people).
When the country gained independence from British rule, a policy of nationalisation was enacted by [[:en:Forbes_Burnham|Forbes Burnham]] to address the inequities that were established by plantation-based colonial rule. All large-scale industries such as foreign-owned bauxite mining ([[:en:Reynolds_Metals|Reynolds Metals]] and [[:en:Rio_Tinto_Group|Rio Tinto]]'s Alcan) and sugar ([[:en:GuySuCo|GuySuCo]]) operations were taken over by the government. However, the economy under nationalisation was plagued by problems; political instability leading to an exodus of skilled labour, inexperienced management, aging infrastructure. Poor international market conditions also expanded the country's debt.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY – Postindependence |url=http://countrystudies.us/guyana/55.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516152906/http://countrystudies.us/guyana/55.htm |archive-date=16 May 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
බලටා (ස්වාභාවික රබර් කිරි) නිෂ්පාදනය වරක් ගයනාවේ විශාල ව්‍යාපාරයක් විය. ගයනාවේ බලටා ලේ ගැලීම බොහෝමයක් සිදු වූයේ රුපුනුනි සැවානාහි කනුකු කඳු පාමුල ය. මුල් සූරාකෑම වයඹ දිස්ත්‍රික්කයේ ද සිදු වූ නමුත්, ප්‍රදේශයේ බොහෝ ගස් ගස් කැපීමට වඩා කපා දැමීම ඇතුළත් නීති විරෝධී ලේ ගැලීමේ ක්‍රම මගින් විනාශ කරන ලදී. බලටා භාවිතයට ක්‍රිකට් බෝල සෑදීම, තාවකාලික දන්ත පිරවුම් සහ රූප සහ අනෙකුත් අලංකාර භාණ්ඩ (විශේෂයෙන් මකුෂි ජනතාව විසින්) සැකසීම ඇතුළත් විය.
බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් රට නිදහස ලැබූ විට, වතුකරය පදනම් කරගත් යටත් විජිත පාලනය විසින් ස්ථාපිත කරන ලද අසමානතාවයන් විසඳීම සඳහා ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් විසින් ජනසතු කිරීමේ ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක කරන ලදී. විදේශිකයන් සතු බොක්සයිට් කැණීම් (රෙනෝල්ඩ්ස් ලෝහ සහ රියෝ ටින්ටෝගේ ඇල්කන්) සහ සීනි (ගයිසුකෝ) මෙහෙයුම් වැනි සියලුම මහා පරිමාණ කර්මාන්ත රජය විසින් අත්පත් කර ගන්නා ලදී. කෙසේ වෙතත්, ජනසතු කිරීම යටතේ ආර්ථිකය ගැටළු වලින් පීඩා වින්දා; දක්ෂ ශ්‍රමය, අද්දැකීම් අඩු කළමනාකරණය, වයස්ගත යටිතල පහසුකම් නික්ම යාමට හේතු වූ දේශපාලන අස්ථාවරත්වය. දුර්වල ජාත්‍යන්තර වෙළඳපල තත්ත්වයන් ද රටේ ණය පුළුල් කළේය. [11]
The Guyanese economy rebounded slightly and exhibited moderate economic growth after 1999, due to expansion in the agricultural and mining sectors, a more favourable atmosphere for business initiatives, a more realistic exchange rate, fairly low inflation, and the continued support of international organisations. Guyana held huge amounts of debt which have been written off through various international agencies. In 2003 Guyana qualified for US$329 million of debt relief, in addition to the US$256 million from the original World Bank plan for assisting [[:en:Heavily_indebted_poor_countries|heavily indebted poor countries]] in 1999. The Multilateral Debt Relief Initiative in 2006/7 wrote off about US$611 million of Guyana's debt by the [[:en:International_Monetary_Fund|International Monetary Fund]], the [[:en:World_Bank|World Bank]] and the [[:en:Inter-American_Development_Bank|Inter-American Development Bank]]. In 2006, Japan finalised its bilateral debt cancellation agreement, in 2007, US$15 million was written off by China and in 2008, Venezuela cancelled US$12.5 million.<ref>{{Cite web |date=15 April 2009 |title=International Development Association Country Assistance Strategy for Guyana for the Period FY 2009–2012 |url=http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417174201/http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-02-28 |page=7}}</ref>
In 2008, the economy witnessed a 3% increase in growth amid the [[:en:2008_financial_crisis|2008 financial crisis]]; it grew 5.4% in 2011 and 3.7% in 2012. IMF projected economic growth to be 53% in 2020 following the completion of the first off-shore oil project.<ref>{{Cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|title=World Economy May Be Crashing But Guyana Still Seen Growing 53%|last=Bristow|first=Matthew|date=14 April 2020|work=Bloomberg.com|access-date=2 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200504072244/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|archive-date=4 May 2020|url-status=live}}</ref> Actual growth in GDP in 2020 was 43%; reports in April 2021 anticipate 20% growth for 2021.<ref name="Ragobeer2021" />
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
The government initiated a major overhaul of the tax code in early 2007. A [[:en:Value_Added_Tax|Value Added Tax]] (VAT) replaced six different taxes. Prior to the implementation of the VAT, it had been relatively easy to evade sales tax, and many businesses were in violation of tax code. Many businesses opposed VAT introduction because of the extra paperwork required; however, the Government has remained firm on the VAT. Replacing several taxes with one flat tax rate, it will also be easier for government auditors to spot [[:en:Tax_evasion|tax evasion]].
== යොමු කිරීම් ==
gd5jhxht3kscm6zqqxbeuy0v1f5vg6g
752282
752281
2025-07-01T06:38:18Z
BuddhikaW88
37808
/* ඉතිහාසය */
752282
wikitext
text/x-wiki
[[File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|thumb|ගයනාවේ වෙරළබඩ තැනිතලාවේ කුඹුරක ට්‍රැක්ටරයක්.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ කෘෂිකර්මාන්තය (සහල් සහ ඩෙමරාරා සීනි), බොක්සයිට් සහ රන් කැණීම, දැව, මුහුදු ආහාර, ඛනිජ ලවණ, බොරතෙල් සහ ස්වාභාවික වායු ය. 2015 දී ගයනාවේ රන් නිෂ්පාදනය මෙට්‍රික් ටොන් 14 කි.<ref>{{Cite web |title=Gold production |url=https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231129233804/https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |archive-date=29 November 2023 |access-date=2024-12-19 |website=Our World in Data}}</ref>
2019 දී කැණීම් ආරම්භ වූ දා සිට අත්ලාන්තික් වෙරළට ඔබ්බෙන් ප්‍රධාන බොරතෙල් සංචිත සොයා ගැනීම ගයනාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට විශාල බලපෑමක් ඇති කර තිබේ. 2020 COVID-19 වසංගත වර්ෂය හරහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය තියුනු ලෙස (43%) වර්ධනය වූ අතර 2021 දී ඉහළ මට්ටමක පවතිනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ (20% ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත). වෛරස් පැතිරීම පාලනය කිරීම සඳහා මහජන සෞඛ්‍ය පියවර ක්‍රියාත්මක වූ බැවින් තෙල් නොවන අංශ හැකිලී ගියේය; මෙම වසර දෙක සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනය තෙල් අංශය මත රඳා පවතී.<ref name="Ragobeer2021">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|title=Economy to grow 16.4 per cent|last=Ragobeer|first=Vishani|date=7 April 2021|work=Guyana Chronicle|access-date=4 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211104112912/https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|archive-date=4 November 2021|quote=While presenting the 2021 National Budget in February, Senior Minister in the Office of the President with responsibility for Finance, Dr Ashni Singh, noted that Guyana's growth in 2020 was actually 43.5 per cent. The IMF's revised growth rate for 2020 (43.4 per cent) is now closely aligned with the figures provided by the senior minister. Meanwhile, in February also, the Dr. Singh projected that Guyana's economy is expected to grow by 20.9 per cent in 2021. ... Based on the World Bank's latest estimates, the country is set to record economic growth of 20.9 per cent at the end of 2021, 26.0 per cent in 2022 and 23.0 per cent in 2023.|url-status=live}}</ref> 2024 දෙසැම්බර් මාසයේදී, ගයනාව ලෝකයේ තුන්වන විශාලතම ඒක පුද්ගල ඛනිජ තෙල් නිපදවන රට වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇත.<ref name="Wilkinson 2024">{{cite web |last=Wilkinson |first=Bert |date=2024-12-20 |title=Guyana now third largest per-capita oil producer in the world – Caribbean Life |url=https://www.caribbeanlife.com/guyana-now-third-largest-per-capita-oil-producer-in-the-world/ |access-date=2024-12-20 |website=Caribbean Life}}</ref>
REDD වැඩසටහන් හරහා ජාත්‍යන්තර ආධාර ලබා ගැනීම සඳහා ගයනාවේ පෞරාණික වනාන්තර සංරක්ෂණය ප්‍රධාන අංගයක් වී ඇත.
=== සාරාංශය ===
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 4.121 (ඒක පුද්ගල ඩොලර් 5,252, 2019 ඇස්තමේන්තු කර ඇත)
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිත වර්ධන වේගය: 86.7% (2020)<ref>{{cite web |title=Global Economic Prospects, January 2020: Slow Growth, Policy Challenges |url=https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201212055511/https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |archive-date=12 December 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=[[World Bank]] |page=101 |department=openknowledge.worldbank.org}}</ref>
* උද්ධමනය: 5.03% (2021)<ref name=":2">{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |archive-date=7 January 2021 |access-date=2023-12-22 |website=The World Factbook}}</ref>
* විරැකියාව: 16.42% (2021)<ref name=":2" />
* වගා කළ හැකි ඉඩම්: 2% (2018 ඇස්තමේන්තුව)<ref name=":2" />
* ශ්‍රම බලකාය: 324,943 (2019)<ref>{{cite web |title=Labor force, total – Guyana |url=https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN?locations=GY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200114091125/https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN%3Flocations%3DGY |archive-date=14 January 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=World Bank |department=data.worldbank.org}}</ref>
* කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන: සීනි, සහල්, එළවළු තෙල්, හරක් මස්, ඌරු මස්, කුකුළු මස්, කිරි නිෂ්පාදන, මාළු, ඉස්සන්<ref name=":2" />
* කාර්මික නිෂ්පාදනය: බොක්සයිට්, සීනි, සහල් ඇඹරීම, දැව, රෙදිපිළි, රන් කැණීම<ref name=":2" />
* ප්‍රධාන අපනයන නිෂ්පාදන: බොරතෙල් 85.9% (ඩොලර් බිලියන 15.9), රන් 7.36% ($1.36B), සහල් 2.32% ($429M), ඇලුමිනියම් ලෝපස් 1.04% ($192M), සහ දෘඩ මත්පැන් 0.65% ($120M). (2022)<ref name=":3">{{Cite web |title=Guyana (GUY) Exports, Imports, and Trade Partners |url=https://oec.world/en/profile/country/guy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230513110611/https://oec.world/en/profile/country/guy |archive-date=13 May 2023 |access-date=2024-06-14 |website=The Observatory of Economic Complexity |language=en}}</ref>
* අපනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 18.5; [[පැනමාව]] 31.6%, [[නෙදර්ලන්තය]] 15.5%, [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 12.8%, [[එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය]] 6.39%, සහ [[ඉතාලිය]] 6.35%. (2022)<ref name=":3" />
* ප්‍රධාන ආනයන නිෂ්පාදන: පිරිපහදු කළ ඛනිජ තෙල් 11.8% ($441M), කපාට 5.48% ($206M), මෝටර් රථ 2.87% ($108M), විශාල ඉදිකිරීම් වාහන 2.81% ($106M), සහ බෙදාහැරීමේ ට්‍රක් රථ 2.18% ($81.7M). (2022)<ref name=":3" />
* ආනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 3.75; [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 27.8%, [[චීනය]] 14.3%, [[බ්‍රසීලය]] 7.06%, [[ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ]] 6.84% සහ [[සුරිනාම්]] 4.23%. (2022)<ref name=":3" />
=== ඉතිහාසය ===
ගයනාවේ මුල්ම පදිංචිකරුවන් යැපුම් ජීවනෝපාය සඳහා විවිධ කඩිමුඩියේ කඩිමුඩියේ භාවිතා කළ නමුත් පුළුල් වෙළඳ ජාලයක් ද තිබූ අතර, බ්ලෝ පයිප්ප, කුරේ, මඤ්ඤොක්කා කෝණයන් සහ අනෙකුත් අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය වැනි අයිතම සමඟ ගනුදෙනු කළහ. මුල්ම යුරෝපීය සම්බන්ධතා අවධියේදී පවා මෙම වෙළඳ ජාල වැදගත් වූ අතර, සාර්ථක ජනාවාස පවත්වා ගැනීම සඳහා ලන්දේසි වෙළඳුන් දේශීය ජනතාවට තෑගි කිරීමට නැඹුරු විය.<ref>{{Cite web |last=Whitaker |first=James Andrew |date=December 2017 |title=Guns and Sorcery: Raiding, Trading, and Kanaima among the Makushi |url=https://www.researchgate.net/publication/329972388 |access-date=2021-03-04 |website=ResearchGate |language=en}}</ref>
නව ලෝකයේ රත්රන් සොයා ගැනීමේ ආරම්භක කඩිමුඩිය අඩු වූ පසු, ලන්දේසීන් උක් වගා කිරීම සඳහා දේශගුණය සුදුසු බව සොයා ගත් අතර, ගයනා වෙරළ තීරයේ විශාල ප්‍රදේශ වතුකර බවට පරිවර්තනය කර අත්ලාන්තික් වහල් වෙළඳාමෙන් ශ්‍රමය සැපයීය. රට සහ ආර්ථිකය කුඩා යුරෝපීය වැවිලිකරුවන් විසින් පාලනය කරන ලදී<ref>{{Cite book |last=Beaumont |first=Joseph |url=https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |title=The New Slavery: An Account of the Indian and Chinese Immigrants in British Guiana |date=1871 |publisher=W. Ridgway |pages=8–9 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024708/https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>, එම ප්‍රදේශයේ යටත් විජිත ඒකාබද්ධ කර 1814 දී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයට භූමිය ලබා දෙන තෙක් එය දිගටම පැවතුනි. 1838 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, පැරණි වහලුන් සියල්ලන්ම පාහේ වතු අතහැර දැමූ අතර, 1838 සිට 1917 දී ක්‍රමය අවසන් වන තෙක් ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම් ගිවිසුම් යටතේ රටට ගෙන එන ලදී.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY |url=http://countrystudies.us/guyana/54.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090706235649/http://countrystudies.us/guyana/54.htm |archive-date=6 July 2009 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
The production of [[:en:Balatá|balatá]] (natural [[:en:Latex|latex]]) was once a big business in Guyana. Most of the balatá bleeding in Guyana took place in the foothills of the [[:en:Kanuku_Mountains|Kanuku Mountains]] in the [[:en:Rupununi_savannah|Rupununi savannah]]. Early exploitation also took place in the North West District, but most of the trees in the area were destroyed by illicit bleeding methods that involved cutting down the trees rather than making incisions in them. Uses of balatá included the making of [[:en:Cricket_ball|cricket balls]], temporary dental fillings, and the crafting of figurines and other decorative items (particularly by the [[:en:Macushi|Macushi]] people).
When the country gained independence from British rule, a policy of nationalisation was enacted by [[:en:Forbes_Burnham|Forbes Burnham]] to address the inequities that were established by plantation-based colonial rule. All large-scale industries such as foreign-owned bauxite mining ([[:en:Reynolds_Metals|Reynolds Metals]] and [[:en:Rio_Tinto_Group|Rio Tinto]]'s Alcan) and sugar ([[:en:GuySuCo|GuySuCo]]) operations were taken over by the government. However, the economy under nationalisation was plagued by problems; political instability leading to an exodus of skilled labour, inexperienced management, aging infrastructure. Poor international market conditions also expanded the country's debt.
බලටා (ස්වාභාවික රබර් කිරි) නිෂ්පාදනය වරක් ගයනාවේ විශාල ව්‍යාපාරයක් විය. ගයනාවේ බලටා ලේ ගැලීම බොහෝමයක් සිදු වූයේ රුපුනුනි සැවානාහි කනුකු කඳු පාමුල ය. මුල් සූරාකෑම වයඹ දිස්ත්‍රික්කයේ ද සිදු වූ නමුත්, ප්‍රදේශයේ බොහෝ ගස් ගස් කැපීමට වඩා කපා දැමීම ඇතුළත් නීති විරෝධී ලේ ගැලීමේ ක්‍රම මගින් විනාශ කරන ලදී. බලටා භාවිතයට ක්‍රිකට් බෝල සෑදීම, තාවකාලික දන්ත පිරවුම් සහ රූප සහ අනෙකුත් අලංකාර භාණ්ඩ (විශේෂයෙන් මකුෂි ජනතාව විසින්) සැකසීම ඇතුළත් විය.
බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් රට නිදහස ලැබූ විට, වතුකරය පදනම් කරගත් යටත් විජිත පාලනය විසින් ස්ථාපිත කරන ලද අසමානතාවයන් විසඳීම සඳහා ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් විසින් ජනසතු කිරීමේ ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක කරන ලදී. විදේශිකයන් සතු බොක්සයිට් කැණීම් (රෙනෝල්ඩ්ස් ලෝහ සහ රියෝ ටින්ටෝගේ ඇල්කන්) සහ සීනි (ගයිසුකෝ) මෙහෙයුම් වැනි සියලුම මහා පරිමාණ කර්මාන්ත රජය විසින් අත්පත් කර ගන්නා ලදී. කෙසේ වෙතත්, ජනසතු කිරීම යටතේ ආර්ථිකය ගැටළු වලින් පීඩා වින්දා; දක්ෂ ශ්‍රමය, අද්දැකීම් අඩු කළමනාකරණය, වයස්ගත යටිතල පහසුකම් නික්ම යාමට හේතු වූ දේශපාලන අස්ථාවරත්වය. දුර්වල ජාත්‍යන්තර වෙළඳපල තත්ත්වයන් ද රටේ ණය පුළුල් කළේය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY – Postindependence |url=http://countrystudies.us/guyana/55.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516152906/http://countrystudies.us/guyana/55.htm |archive-date=16 May 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
The Guyanese economy rebounded slightly and exhibited moderate economic growth after 1999, due to expansion in the agricultural and mining sectors, a more favourable atmosphere for business initiatives, a more realistic exchange rate, fairly low inflation, and the continued support of international organisations. Guyana held huge amounts of debt which have been written off through various international agencies. In 2003 Guyana qualified for US$329 million of debt relief, in addition to the US$256 million from the original World Bank plan for assisting [[:en:Heavily_indebted_poor_countries|heavily indebted poor countries]] in 1999. The Multilateral Debt Relief Initiative in 2006/7 wrote off about US$611 million of Guyana's debt by the [[:en:International_Monetary_Fund|International Monetary Fund]], the [[:en:World_Bank|World Bank]] and the [[:en:Inter-American_Development_Bank|Inter-American Development Bank]]. In 2006, Japan finalised its bilateral debt cancellation agreement, in 2007, US$15 million was written off by China and in 2008, Venezuela cancelled US$12.5 million.<ref>{{Cite web |date=15 April 2009 |title=International Development Association Country Assistance Strategy for Guyana for the Period FY 2009–2012 |url=http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417174201/http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-02-28 |page=7}}</ref>
In 2008, the economy witnessed a 3% increase in growth amid the [[:en:2008_financial_crisis|2008 financial crisis]]; it grew 5.4% in 2011 and 3.7% in 2012. IMF projected economic growth to be 53% in 2020 following the completion of the first off-shore oil project.<ref>{{Cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|title=World Economy May Be Crashing But Guyana Still Seen Growing 53%|last=Bristow|first=Matthew|date=14 April 2020|work=Bloomberg.com|access-date=2 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200504072244/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|archive-date=4 May 2020|url-status=live}}</ref> Actual growth in GDP in 2020 was 43%; reports in April 2021 anticipate 20% growth for 2021.<ref name="Ragobeer2021" />
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
The government initiated a major overhaul of the tax code in early 2007. A [[:en:Value_Added_Tax|Value Added Tax]] (VAT) replaced six different taxes. Prior to the implementation of the VAT, it had been relatively easy to evade sales tax, and many businesses were in violation of tax code. Many businesses opposed VAT introduction because of the extra paperwork required; however, the Government has remained firm on the VAT. Replacing several taxes with one flat tax rate, it will also be easier for government auditors to spot [[:en:Tax_evasion|tax evasion]].
== යොමු කිරීම් ==
kuc7pqjlecrjzxzllgtgnrvejxcafx3
752283
752282
2025-07-01T06:38:31Z
BuddhikaW88
37808
/* ඉතිහාසය */
752283
wikitext
text/x-wiki
[[File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|thumb|ගයනාවේ වෙරළබඩ තැනිතලාවේ කුඹුරක ට්‍රැක්ටරයක්.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ කෘෂිකර්මාන්තය (සහල් සහ ඩෙමරාරා සීනි), බොක්සයිට් සහ රන් කැණීම, දැව, මුහුදු ආහාර, ඛනිජ ලවණ, බොරතෙල් සහ ස්වාභාවික වායු ය. 2015 දී ගයනාවේ රන් නිෂ්පාදනය මෙට්‍රික් ටොන් 14 කි.<ref>{{Cite web |title=Gold production |url=https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231129233804/https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |archive-date=29 November 2023 |access-date=2024-12-19 |website=Our World in Data}}</ref>
2019 දී කැණීම් ආරම්භ වූ දා සිට අත්ලාන්තික් වෙරළට ඔබ්බෙන් ප්‍රධාන බොරතෙල් සංචිත සොයා ගැනීම ගයනාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට විශාල බලපෑමක් ඇති කර තිබේ. 2020 COVID-19 වසංගත වර්ෂය හරහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය තියුනු ලෙස (43%) වර්ධනය වූ අතර 2021 දී ඉහළ මට්ටමක පවතිනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ (20% ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත). වෛරස් පැතිරීම පාලනය කිරීම සඳහා මහජන සෞඛ්‍ය පියවර ක්‍රියාත්මක වූ බැවින් තෙල් නොවන අංශ හැකිලී ගියේය; මෙම වසර දෙක සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනය තෙල් අංශය මත රඳා පවතී.<ref name="Ragobeer2021">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|title=Economy to grow 16.4 per cent|last=Ragobeer|first=Vishani|date=7 April 2021|work=Guyana Chronicle|access-date=4 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211104112912/https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|archive-date=4 November 2021|quote=While presenting the 2021 National Budget in February, Senior Minister in the Office of the President with responsibility for Finance, Dr Ashni Singh, noted that Guyana's growth in 2020 was actually 43.5 per cent. The IMF's revised growth rate for 2020 (43.4 per cent) is now closely aligned with the figures provided by the senior minister. Meanwhile, in February also, the Dr. Singh projected that Guyana's economy is expected to grow by 20.9 per cent in 2021. ... Based on the World Bank's latest estimates, the country is set to record economic growth of 20.9 per cent at the end of 2021, 26.0 per cent in 2022 and 23.0 per cent in 2023.|url-status=live}}</ref> 2024 දෙසැම්බර් මාසයේදී, ගයනාව ලෝකයේ තුන්වන විශාලතම ඒක පුද්ගල ඛනිජ තෙල් නිපදවන රට වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇත.<ref name="Wilkinson 2024">{{cite web |last=Wilkinson |first=Bert |date=2024-12-20 |title=Guyana now third largest per-capita oil producer in the world – Caribbean Life |url=https://www.caribbeanlife.com/guyana-now-third-largest-per-capita-oil-producer-in-the-world/ |access-date=2024-12-20 |website=Caribbean Life}}</ref>
REDD වැඩසටහන් හරහා ජාත්‍යන්තර ආධාර ලබා ගැනීම සඳහා ගයනාවේ පෞරාණික වනාන්තර සංරක්ෂණය ප්‍රධාන අංගයක් වී ඇත.
=== සාරාංශය ===
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 4.121 (ඒක පුද්ගල ඩොලර් 5,252, 2019 ඇස්තමේන්තු කර ඇත)
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිත වර්ධන වේගය: 86.7% (2020)<ref>{{cite web |title=Global Economic Prospects, January 2020: Slow Growth, Policy Challenges |url=https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201212055511/https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |archive-date=12 December 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=[[World Bank]] |page=101 |department=openknowledge.worldbank.org}}</ref>
* උද්ධමනය: 5.03% (2021)<ref name=":2">{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |archive-date=7 January 2021 |access-date=2023-12-22 |website=The World Factbook}}</ref>
* විරැකියාව: 16.42% (2021)<ref name=":2" />
* වගා කළ හැකි ඉඩම්: 2% (2018 ඇස්තමේන්තුව)<ref name=":2" />
* ශ්‍රම බලකාය: 324,943 (2019)<ref>{{cite web |title=Labor force, total – Guyana |url=https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN?locations=GY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200114091125/https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN%3Flocations%3DGY |archive-date=14 January 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=World Bank |department=data.worldbank.org}}</ref>
* කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන: සීනි, සහල්, එළවළු තෙල්, හරක් මස්, ඌරු මස්, කුකුළු මස්, කිරි නිෂ්පාදන, මාළු, ඉස්සන්<ref name=":2" />
* කාර්මික නිෂ්පාදනය: බොක්සයිට්, සීනි, සහල් ඇඹරීම, දැව, රෙදිපිළි, රන් කැණීම<ref name=":2" />
* ප්‍රධාන අපනයන නිෂ්පාදන: බොරතෙල් 85.9% (ඩොලර් බිලියන 15.9), රන් 7.36% ($1.36B), සහල් 2.32% ($429M), ඇලුමිනියම් ලෝපස් 1.04% ($192M), සහ දෘඩ මත්පැන් 0.65% ($120M). (2022)<ref name=":3">{{Cite web |title=Guyana (GUY) Exports, Imports, and Trade Partners |url=https://oec.world/en/profile/country/guy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230513110611/https://oec.world/en/profile/country/guy |archive-date=13 May 2023 |access-date=2024-06-14 |website=The Observatory of Economic Complexity |language=en}}</ref>
* අපනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 18.5; [[පැනමාව]] 31.6%, [[නෙදර්ලන්තය]] 15.5%, [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 12.8%, [[එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය]] 6.39%, සහ [[ඉතාලිය]] 6.35%. (2022)<ref name=":3" />
* ප්‍රධාන ආනයන නිෂ්පාදන: පිරිපහදු කළ ඛනිජ තෙල් 11.8% ($441M), කපාට 5.48% ($206M), මෝටර් රථ 2.87% ($108M), විශාල ඉදිකිරීම් වාහන 2.81% ($106M), සහ බෙදාහැරීමේ ට්‍රක් රථ 2.18% ($81.7M). (2022)<ref name=":3" />
* ආනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 3.75; [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 27.8%, [[චීනය]] 14.3%, [[බ්‍රසීලය]] 7.06%, [[ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ]] 6.84% සහ [[සුරිනාම්]] 4.23%. (2022)<ref name=":3" />
=== ඉතිහාසය ===
ගයනාවේ මුල්ම පදිංචිකරුවන් යැපුම් ජීවනෝපාය සඳහා විවිධ කඩිමුඩියේ කඩිමුඩියේ භාවිතා කළ නමුත් පුළුල් වෙළඳ ජාලයක් ද තිබූ අතර, බ්ලෝ පයිප්ප, කුරේ, මඤ්ඤොක්කා කෝණයන් සහ අනෙකුත් අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය වැනි අයිතම සමඟ ගනුදෙනු කළහ. මුල්ම යුරෝපීය සම්බන්ධතා අවධියේදී පවා මෙම වෙළඳ ජාල වැදගත් වූ අතර, සාර්ථක ජනාවාස පවත්වා ගැනීම සඳහා ලන්දේසි වෙළඳුන් දේශීය ජනතාවට තෑගි කිරීමට නැඹුරු විය.<ref>{{Cite web |last=Whitaker |first=James Andrew |date=December 2017 |title=Guns and Sorcery: Raiding, Trading, and Kanaima among the Makushi |url=https://www.researchgate.net/publication/329972388 |access-date=2021-03-04 |website=ResearchGate |language=en}}</ref>
නව ලෝකයේ රත්රන් සොයා ගැනීමේ ආරම්භක කඩිමුඩිය අඩු වූ පසු, ලන්දේසීන් උක් වගා කිරීම සඳහා දේශගුණය සුදුසු බව සොයා ගත් අතර, ගයනා වෙරළ තීරයේ විශාල ප්‍රදේශ වතුකර බවට පරිවර්තනය කර අත්ලාන්තික් වහල් වෙළඳාමෙන් ශ්‍රමය සැපයීය. රට සහ ආර්ථිකය කුඩා යුරෝපීය වැවිලිකරුවන් විසින් පාලනය කරන ලදී<ref>{{Cite book |last=Beaumont |first=Joseph |url=https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |title=The New Slavery: An Account of the Indian and Chinese Immigrants in British Guiana |date=1871 |publisher=W. Ridgway |pages=8–9 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024708/https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>, එම ප්‍රදේශයේ යටත් විජිත ඒකාබද්ධ කර 1814 දී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයට භූමිය ලබා දෙන තෙක් එය දිගටම පැවතුනි. 1838 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, පැරණි වහලුන් සියල්ලන්ම පාහේ වතු අතහැර දැමූ අතර, 1838 සිට 1917 දී ක්‍රමය අවසන් වන තෙක් ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම් ගිවිසුම් යටතේ රටට ගෙන එන ලදී.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY |url=http://countrystudies.us/guyana/54.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090706235649/http://countrystudies.us/guyana/54.htm |archive-date=6 July 2009 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
බලටා (ස්වාභාවික රබර් කිරි) නිෂ්පාදනය වරක් ගයනාවේ විශාල ව්‍යාපාරයක් විය. ගයනාවේ බලටා ලේ ගැලීම බොහෝමයක් සිදු වූයේ රුපුනුනි සැවානාහි කනුකු කඳු පාමුල ය. මුල් සූරාකෑම වයඹ දිස්ත්‍රික්කයේ ද සිදු වූ නමුත්, ප්‍රදේශයේ බොහෝ ගස් ගස් කැපීමට වඩා කපා දැමීම ඇතුළත් නීති විරෝධී ලේ ගැලීමේ ක්‍රම මගින් විනාශ කරන ලදී. බලටා භාවිතයට ක්‍රිකට් බෝල සෑදීම, තාවකාලික දන්ත පිරවුම් සහ රූප සහ අනෙකුත් අලංකාර භාණ්ඩ (විශේෂයෙන් මකුෂි ජනතාව විසින්) සැකසීම ඇතුළත් විය.
බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් රට නිදහස ලැබූ විට, වතුකරය පදනම් කරගත් යටත් විජිත පාලනය විසින් ස්ථාපිත කරන ලද අසමානතාවයන් විසඳීම සඳහා ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් විසින් ජනසතු කිරීමේ ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක කරන ලදී. විදේශිකයන් සතු බොක්සයිට් කැණීම් (රෙනෝල්ඩ්ස් ලෝහ සහ රියෝ ටින්ටෝගේ ඇල්කන්) සහ සීනි (ගයිසුකෝ) මෙහෙයුම් වැනි සියලුම මහා පරිමාණ කර්මාන්ත රජය විසින් අත්පත් කර ගන්නා ලදී. කෙසේ වෙතත්, ජනසතු කිරීම යටතේ ආර්ථිකය ගැටළු වලින් පීඩා වින්දා; දක්ෂ ශ්‍රමය, අද්දැකීම් අඩු කළමනාකරණය, වයස්ගත යටිතල පහසුකම් නික්ම යාමට හේතු වූ දේශපාලන අස්ථාවරත්වය. දුර්වල ජාත්‍යන්තර වෙළඳපල තත්ත්වයන් ද රටේ ණය පුළුල් කළේය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY – Postindependence |url=http://countrystudies.us/guyana/55.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516152906/http://countrystudies.us/guyana/55.htm |archive-date=16 May 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
The Guyanese economy rebounded slightly and exhibited moderate economic growth after 1999, due to expansion in the agricultural and mining sectors, a more favourable atmosphere for business initiatives, a more realistic exchange rate, fairly low inflation, and the continued support of international organisations. Guyana held huge amounts of debt which have been written off through various international agencies. In 2003 Guyana qualified for US$329 million of debt relief, in addition to the US$256 million from the original World Bank plan for assisting [[:en:Heavily_indebted_poor_countries|heavily indebted poor countries]] in 1999. The Multilateral Debt Relief Initiative in 2006/7 wrote off about US$611 million of Guyana's debt by the [[:en:International_Monetary_Fund|International Monetary Fund]], the [[:en:World_Bank|World Bank]] and the [[:en:Inter-American_Development_Bank|Inter-American Development Bank]]. In 2006, Japan finalised its bilateral debt cancellation agreement, in 2007, US$15 million was written off by China and in 2008, Venezuela cancelled US$12.5 million.<ref>{{Cite web |date=15 April 2009 |title=International Development Association Country Assistance Strategy for Guyana for the Period FY 2009–2012 |url=http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417174201/http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-02-28 |page=7}}</ref>
In 2008, the economy witnessed a 3% increase in growth amid the [[:en:2008_financial_crisis|2008 financial crisis]]; it grew 5.4% in 2011 and 3.7% in 2012. IMF projected economic growth to be 53% in 2020 following the completion of the first off-shore oil project.<ref>{{Cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|title=World Economy May Be Crashing But Guyana Still Seen Growing 53%|last=Bristow|first=Matthew|date=14 April 2020|work=Bloomberg.com|access-date=2 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200504072244/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|archive-date=4 May 2020|url-status=live}}</ref> Actual growth in GDP in 2020 was 43%; reports in April 2021 anticipate 20% growth for 2021.<ref name="Ragobeer2021" />
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
The government initiated a major overhaul of the tax code in early 2007. A [[:en:Value_Added_Tax|Value Added Tax]] (VAT) replaced six different taxes. Prior to the implementation of the VAT, it had been relatively easy to evade sales tax, and many businesses were in violation of tax code. Many businesses opposed VAT introduction because of the extra paperwork required; however, the Government has remained firm on the VAT. Replacing several taxes with one flat tax rate, it will also be easier for government auditors to spot [[:en:Tax_evasion|tax evasion]].
== යොමු කිරීම් ==
e5slo6fkowloknyc9zhir2ial3kgll5
752284
752283
2025-07-01T06:38:44Z
BuddhikaW88
37808
/* ඉතිහාසය */
752284
wikitext
text/x-wiki
[[File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|thumb|ගයනාවේ වෙරළබඩ තැනිතලාවේ කුඹුරක ට්‍රැක්ටරයක්.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ කෘෂිකර්මාන්තය (සහල් සහ ඩෙමරාරා සීනි), බොක්සයිට් සහ රන් කැණීම, දැව, මුහුදු ආහාර, ඛනිජ ලවණ, බොරතෙල් සහ ස්වාභාවික වායු ය. 2015 දී ගයනාවේ රන් නිෂ්පාදනය මෙට්‍රික් ටොන් 14 කි.<ref>{{Cite web |title=Gold production |url=https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231129233804/https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |archive-date=29 November 2023 |access-date=2024-12-19 |website=Our World in Data}}</ref>
2019 දී කැණීම් ආරම්භ වූ දා සිට අත්ලාන්තික් වෙරළට ඔබ්බෙන් ප්‍රධාන බොරතෙල් සංචිත සොයා ගැනීම ගයනාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට විශාල බලපෑමක් ඇති කර තිබේ. 2020 COVID-19 වසංගත වර්ෂය හරහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය තියුනු ලෙස (43%) වර්ධනය වූ අතර 2021 දී ඉහළ මට්ටමක පවතිනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ (20% ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත). වෛරස් පැතිරීම පාලනය කිරීම සඳහා මහජන සෞඛ්‍ය පියවර ක්‍රියාත්මක වූ බැවින් තෙල් නොවන අංශ හැකිලී ගියේය; මෙම වසර දෙක සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනය තෙල් අංශය මත රඳා පවතී.<ref name="Ragobeer2021">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|title=Economy to grow 16.4 per cent|last=Ragobeer|first=Vishani|date=7 April 2021|work=Guyana Chronicle|access-date=4 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211104112912/https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|archive-date=4 November 2021|quote=While presenting the 2021 National Budget in February, Senior Minister in the Office of the President with responsibility for Finance, Dr Ashni Singh, noted that Guyana's growth in 2020 was actually 43.5 per cent. The IMF's revised growth rate for 2020 (43.4 per cent) is now closely aligned with the figures provided by the senior minister. Meanwhile, in February also, the Dr. Singh projected that Guyana's economy is expected to grow by 20.9 per cent in 2021. ... Based on the World Bank's latest estimates, the country is set to record economic growth of 20.9 per cent at the end of 2021, 26.0 per cent in 2022 and 23.0 per cent in 2023.|url-status=live}}</ref> 2024 දෙසැම්බර් මාසයේදී, ගයනාව ලෝකයේ තුන්වන විශාලතම ඒක පුද්ගල ඛනිජ තෙල් නිපදවන රට වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇත.<ref name="Wilkinson 2024">{{cite web |last=Wilkinson |first=Bert |date=2024-12-20 |title=Guyana now third largest per-capita oil producer in the world – Caribbean Life |url=https://www.caribbeanlife.com/guyana-now-third-largest-per-capita-oil-producer-in-the-world/ |access-date=2024-12-20 |website=Caribbean Life}}</ref>
REDD වැඩසටහන් හරහා ජාත්‍යන්තර ආධාර ලබා ගැනීම සඳහා ගයනාවේ පෞරාණික වනාන්තර සංරක්ෂණය ප්‍රධාන අංගයක් වී ඇත.
=== සාරාංශය ===
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 4.121 (ඒක පුද්ගල ඩොලර් 5,252, 2019 ඇස්තමේන්තු කර ඇත)
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිත වර්ධන වේගය: 86.7% (2020)<ref>{{cite web |title=Global Economic Prospects, January 2020: Slow Growth, Policy Challenges |url=https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201212055511/https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |archive-date=12 December 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=[[World Bank]] |page=101 |department=openknowledge.worldbank.org}}</ref>
* උද්ධමනය: 5.03% (2021)<ref name=":2">{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |archive-date=7 January 2021 |access-date=2023-12-22 |website=The World Factbook}}</ref>
* විරැකියාව: 16.42% (2021)<ref name=":2" />
* වගා කළ හැකි ඉඩම්: 2% (2018 ඇස්තමේන්තුව)<ref name=":2" />
* ශ්‍රම බලකාය: 324,943 (2019)<ref>{{cite web |title=Labor force, total – Guyana |url=https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN?locations=GY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200114091125/https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN%3Flocations%3DGY |archive-date=14 January 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=World Bank |department=data.worldbank.org}}</ref>
* කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන: සීනි, සහල්, එළවළු තෙල්, හරක් මස්, ඌරු මස්, කුකුළු මස්, කිරි නිෂ්පාදන, මාළු, ඉස්සන්<ref name=":2" />
* කාර්මික නිෂ්පාදනය: බොක්සයිට්, සීනි, සහල් ඇඹරීම, දැව, රෙදිපිළි, රන් කැණීම<ref name=":2" />
* ප්‍රධාන අපනයන නිෂ්පාදන: බොරතෙල් 85.9% (ඩොලර් බිලියන 15.9), රන් 7.36% ($1.36B), සහල් 2.32% ($429M), ඇලුමිනියම් ලෝපස් 1.04% ($192M), සහ දෘඩ මත්පැන් 0.65% ($120M). (2022)<ref name=":3">{{Cite web |title=Guyana (GUY) Exports, Imports, and Trade Partners |url=https://oec.world/en/profile/country/guy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230513110611/https://oec.world/en/profile/country/guy |archive-date=13 May 2023 |access-date=2024-06-14 |website=The Observatory of Economic Complexity |language=en}}</ref>
* අපනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 18.5; [[පැනමාව]] 31.6%, [[නෙදර්ලන්තය]] 15.5%, [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 12.8%, [[එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය]] 6.39%, සහ [[ඉතාලිය]] 6.35%. (2022)<ref name=":3" />
* ප්‍රධාන ආනයන නිෂ්පාදන: පිරිපහදු කළ ඛනිජ තෙල් 11.8% ($441M), කපාට 5.48% ($206M), මෝටර් රථ 2.87% ($108M), විශාල ඉදිකිරීම් වාහන 2.81% ($106M), සහ බෙදාහැරීමේ ට්‍රක් රථ 2.18% ($81.7M). (2022)<ref name=":3" />
* ආනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 3.75; [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 27.8%, [[චීනය]] 14.3%, [[බ්‍රසීලය]] 7.06%, [[ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ]] 6.84% සහ [[සුරිනාම්]] 4.23%. (2022)<ref name=":3" />
=== ඉතිහාසය ===
ගයනාවේ මුල්ම පදිංචිකරුවන් යැපුම් ජීවනෝපාය සඳහා විවිධ කඩිමුඩියේ කඩිමුඩියේ භාවිතා කළ නමුත් පුළුල් වෙළඳ ජාලයක් ද තිබූ අතර, බ්ලෝ පයිප්ප, කුරේ, මඤ්ඤොක්කා කෝණයන් සහ අනෙකුත් අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය වැනි අයිතම සමඟ ගනුදෙනු කළහ. මුල්ම යුරෝපීය සම්බන්ධතා අවධියේදී පවා මෙම වෙළඳ ජාල වැදගත් වූ අතර, සාර්ථක ජනාවාස පවත්වා ගැනීම සඳහා ලන්දේසි වෙළඳුන් දේශීය ජනතාවට තෑගි කිරීමට නැඹුරු විය.<ref>{{Cite web |last=Whitaker |first=James Andrew |date=December 2017 |title=Guns and Sorcery: Raiding, Trading, and Kanaima among the Makushi |url=https://www.researchgate.net/publication/329972388 |access-date=2021-03-04 |website=ResearchGate |language=en}}</ref>
නව ලෝකයේ රත්රන් සොයා ගැනීමේ ආරම්භක කඩිමුඩිය අඩු වූ පසු, ලන්දේසීන් උක් වගා කිරීම සඳහා දේශගුණය සුදුසු බව සොයා ගත් අතර, ගයනා වෙරළ තීරයේ විශාල ප්‍රදේශ වතුකර බවට පරිවර්තනය කර අත්ලාන්තික් වහල් වෙළඳාමෙන් ශ්‍රමය සැපයීය. රට සහ ආර්ථිකය කුඩා යුරෝපීය වැවිලිකරුවන් විසින් පාලනය කරන ලදී<ref>{{Cite book |last=Beaumont |first=Joseph |url=https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |title=The New Slavery: An Account of the Indian and Chinese Immigrants in British Guiana |date=1871 |publisher=W. Ridgway |pages=8–9 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024708/https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>, එම ප්‍රදේශයේ යටත් විජිත ඒකාබද්ධ කර 1814 දී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයට භූමිය ලබා දෙන තෙක් එය දිගටම පැවතුනි. 1838 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, පැරණි වහලුන් සියල්ලන්ම පාහේ වතු අතහැර දැමූ අතර, 1838 සිට 1917 දී ක්‍රමය අවසන් වන තෙක් ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම් ගිවිසුම් යටතේ රටට ගෙන එන ලදී.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY |url=http://countrystudies.us/guyana/54.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090706235649/http://countrystudies.us/guyana/54.htm |archive-date=6 July 2009 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
බලටා (ස්වාභාවික රබර් කිරි) නිෂ්පාදනය වරක් ගයනාවේ විශාල ව්‍යාපාරයක් විය. ගයනාවේ බලටා ලේ ගැලීම බොහෝමයක් සිදු වූයේ රුපුනුනි සැවානාහි කනුකු කඳු පාමුල ය. මුල් සූරාකෑම වයඹ දිස්ත්‍රික්කයේ ද සිදු වූ නමුත්, ප්‍රදේශයේ බොහෝ ගස් ගස් කැපීමට වඩා කපා දැමීම ඇතුළත් නීති විරෝධී ලේ ගැලීමේ ක්‍රම මගින් විනාශ කරන ලදී. බලටා භාවිතයට ක්‍රිකට් බෝල සෑදීම, තාවකාලික දන්ත පිරවුම් සහ රූප සහ අනෙකුත් අලංකාර භාණ්ඩ (විශේෂයෙන් මකුෂි ජනතාව විසින්) සැකසීම ඇතුළත් විය.
බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් රට නිදහස ලැබූ විට, වතුකරය පදනම් කරගත් යටත් විජිත පාලනය විසින් ස්ථාපිත කරන ලද අසමානතාවයන් විසඳීම සඳහා ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් විසින් ජනසතු කිරීමේ ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක කරන ලදී. විදේශිකයන් සතු බොක්සයිට් කැණීම් (රෙනෝල්ඩ්ස් ලෝහ සහ රියෝ ටින්ටෝගේ ඇල්කන්) සහ සීනි (ගයිසුකෝ) මෙහෙයුම් වැනි සියලුම මහා පරිමාණ කර්මාන්ත රජය විසින් අත්පත් කර ගන්නා ලදී. කෙසේ වෙතත්, ජනසතු කිරීම යටතේ ආර්ථිකය ගැටළු වලින් පීඩා වින්දා; දක්ෂ ශ්‍රමය, අද්දැකීම් අඩු කළමනාකරණය, වයස්ගත යටිතල පහසුකම් නික්ම යාමට හේතු වූ දේශපාලන අස්ථාවරත්වය. දුර්වල ජාත්‍යන්තර වෙළඳපල තත්ත්වයන් ද රටේ ණය පුළුල් කළේය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY – Postindependence |url=http://countrystudies.us/guyana/55.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516152906/http://countrystudies.us/guyana/55.htm |archive-date=16 May 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
The Guyanese economy rebounded slightly and exhibited moderate economic growth after 1999, due to expansion in the agricultural and mining sectors, a more favourable atmosphere for business initiatives, a more realistic exchange rate, fairly low inflation, and the continued support of international organisations. Guyana held huge amounts of debt which have been written off through various international agencies. In 2003 Guyana qualified for US$329 million of debt relief, in addition to the US$256 million from the original World Bank plan for assisting [[:en:Heavily_indebted_poor_countries|heavily indebted poor countries]] in 1999. The Multilateral Debt Relief Initiative in 2006/7 wrote off about US$611 million of Guyana's debt by the [[:en:International_Monetary_Fund|International Monetary Fund]], the [[:en:World_Bank|World Bank]] and the [[:en:Inter-American_Development_Bank|Inter-American Development Bank]]. In 2006, Japan finalised its bilateral debt cancellation agreement, in 2007, US$15 million was written off by China and in 2008, Venezuela cancelled US$12.5 million.<ref>{{Cite web |date=15 April 2009 |title=International Development Association Country Assistance Strategy for Guyana for the Period FY 2009–2012 |url=http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417174201/http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-02-28 |page=7}}</ref>
In 2008, the economy witnessed a 3% increase in growth amid the [[:en:2008_financial_crisis|2008 financial crisis]]; it grew 5.4% in 2011 and 3.7% in 2012. IMF projected economic growth to be 53% in 2020 following the completion of the first off-shore oil project.<ref>{{Cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|title=World Economy May Be Crashing But Guyana Still Seen Growing 53%|last=Bristow|first=Matthew|date=14 April 2020|work=Bloomberg.com|access-date=2 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200504072244/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|archive-date=4 May 2020|url-status=live}}</ref> Actual growth in GDP in 2020 was 43%; reports in April 2021 anticipate 20% growth for 2021.<ref name="Ragobeer2021" />
1999 න් පසු ගයනියානු ආර්ථිකය සුළු වශයෙන් යථා තත්ත්වයට පත් වූ අතර මධ්‍යස්ථ ආර්ථික වර්ධනයක් පෙන්නුම් කළේ කෘෂිකාර්මික හා පතල් අංශවල ප්‍රසාරණය, ව්‍යාපාර මුලපිරීම් සඳහා වඩාත් හිතකර වාතාවරණයක්, වඩාත් යථාර්ථවාදී විනිමය අනුපාතයක්, තරමක් අඩු උද්ධමනය සහ ජාත්‍යන්තර සංවිධානවල අඛණ්ඩ සහයෝගය හේතුවෙන් ය. විවිධ ජාත්‍යන්තර ආයතන හරහා කපා හරින ලද විශාල ණය ප්‍රමාණයක් ගයනාව සතුව තිබුණි. 1999 දී දැඩි ලෙස ණයගැති දුප්පත් රටවලට ආධාර කිරීම සඳහා මුල් ලෝක බැංකු සැලැස්මෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 256 ට අමතරව, 2003 දී ගයනාව ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 329 ක ණය සහනයක් සඳහා සුදුසුකම් ලැබීය. 2006/7 දී බහුපාර්ශ්වික ණය සහන මුලපිරීම ජාත්‍යන්තර මූල්ය අරමුදල, ලෝක බැංකුව සහ අන්තර්-ඇමරිකානු සංවර්ධන බැංකුව විසින් ගයනාවේ ණයෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 611 ක් පමණ කපා හැරියේය. 2006 දී ජපානය සිය ද්විපාර්ශ්වික ණය අවලංගු කිරීමේ ගිවිසුම අවසන් කළ අතර, 2007 දී චීනය විසින් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 15 ක් කපා හරින ලද අතර 2008 දී වෙනිසියුලාව ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 12.5 ක් අවලංගු කළේය.[12]
2008 දී, 2008 මූල්ය අර්බුදය මධ්‍යයේ ආර්ථිකය 3% ක වර්ධනයක් අත්විඳින ලදී; එය 2011 දී 5.4% කින් සහ 2012 දී 3.7% කින් වර්ධනය විය. පළමු වෙරළබඩ තෙල් ව්‍යාපෘතිය අවසන් කිරීමෙන් පසු 2020 දී ආර්ථික වර්ධනය 53% ක් වනු ඇතැයි IMF පුරෝකථනය කළේය.[13] 2020 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ සැබෑ වර්ධනය 43% ක් විය; 2021 අප්‍රේල් මාසයේ වාර්තා 2021 සඳහා 20% ක වර්ධනයක් අපේක්ෂා කරයි.[2]
බදු ප්‍රතිපත්තිය
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
The government initiated a major overhaul of the tax code in early 2007. A [[:en:Value_Added_Tax|Value Added Tax]] (VAT) replaced six different taxes. Prior to the implementation of the VAT, it had been relatively easy to evade sales tax, and many businesses were in violation of tax code. Many businesses opposed VAT introduction because of the extra paperwork required; however, the Government has remained firm on the VAT. Replacing several taxes with one flat tax rate, it will also be easier for government auditors to spot [[:en:Tax_evasion|tax evasion]].
2007 මුල් භාගයේදී රජය බදු නීති සංග්‍රහයේ ප්‍රධාන ප්‍රතිසංස්කරණයක් ආරම්භ කළේය. අගය එකතු කළ බද්දක් (VAT) විවිධ බදු හයක් ප්‍රතිස්ථාපනය කළේය. වැට් බද්ද ක්‍රියාත්මක කිරීමට පෙර, විකුණුම් බද්ද මග හැරීම සාපේක්ෂව පහසු වූ අතර, බොහෝ ව්‍යාපාර බදු නීති උල්ලංඝනය කරමින් සිටියහ. අවශ්‍ය අමතර ලියකියවිලි නිසා බොහෝ ව්‍යාපාර වැට් බද්ද හඳුන්වාදීමට විරුද්ධ විය; කෙසේ වෙතත්, රජය වැට් බද්ද සම්බන්ධයෙන් දැඩි ලෙස රැඳී සිටී. බදු කිහිපයක් එක පැතලි බදු අනුපාතයකින් ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීමෙන් රජයේ විගණකවරුන්ට බදු පැහැර හැරීම් හඳුනා ගැනීම පහසු වනු ඇත.
== යොමු කිරීම් ==
8cmuu9v5xm2ljarc211h4mt89dt3nw9
752286
752284
2025-07-01T06:39:14Z
BuddhikaW88
37808
/* ඉතිහාසය */
752286
wikitext
text/x-wiki
[[File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|thumb|ගයනාවේ වෙරළබඩ තැනිතලාවේ කුඹුරක ට්‍රැක්ටරයක්.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ කෘෂිකර්මාන්තය (සහල් සහ ඩෙමරාරා සීනි), බොක්සයිට් සහ රන් කැණීම, දැව, මුහුදු ආහාර, ඛනිජ ලවණ, බොරතෙල් සහ ස්වාභාවික වායු ය. 2015 දී ගයනාවේ රන් නිෂ්පාදනය මෙට්‍රික් ටොන් 14 කි.<ref>{{Cite web |title=Gold production |url=https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231129233804/https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |archive-date=29 November 2023 |access-date=2024-12-19 |website=Our World in Data}}</ref>
2019 දී කැණීම් ආරම්භ වූ දා සිට අත්ලාන්තික් වෙරළට ඔබ්බෙන් ප්‍රධාන බොරතෙල් සංචිත සොයා ගැනීම ගයනාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට විශාල බලපෑමක් ඇති කර තිබේ. 2020 COVID-19 වසංගත වර්ෂය හරහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය තියුනු ලෙස (43%) වර්ධනය වූ අතර 2021 දී ඉහළ මට්ටමක පවතිනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ (20% ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත). වෛරස් පැතිරීම පාලනය කිරීම සඳහා මහජන සෞඛ්‍ය පියවර ක්‍රියාත්මක වූ බැවින් තෙල් නොවන අංශ හැකිලී ගියේය; මෙම වසර දෙක සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනය තෙල් අංශය මත රඳා පවතී.<ref name="Ragobeer2021">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|title=Economy to grow 16.4 per cent|last=Ragobeer|first=Vishani|date=7 April 2021|work=Guyana Chronicle|access-date=4 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211104112912/https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|archive-date=4 November 2021|quote=While presenting the 2021 National Budget in February, Senior Minister in the Office of the President with responsibility for Finance, Dr Ashni Singh, noted that Guyana's growth in 2020 was actually 43.5 per cent. The IMF's revised growth rate for 2020 (43.4 per cent) is now closely aligned with the figures provided by the senior minister. Meanwhile, in February also, the Dr. Singh projected that Guyana's economy is expected to grow by 20.9 per cent in 2021. ... Based on the World Bank's latest estimates, the country is set to record economic growth of 20.9 per cent at the end of 2021, 26.0 per cent in 2022 and 23.0 per cent in 2023.|url-status=live}}</ref> 2024 දෙසැම්බර් මාසයේදී, ගයනාව ලෝකයේ තුන්වන විශාලතම ඒක පුද්ගල ඛනිජ තෙල් නිපදවන රට වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇත.<ref name="Wilkinson 2024">{{cite web |last=Wilkinson |first=Bert |date=2024-12-20 |title=Guyana now third largest per-capita oil producer in the world – Caribbean Life |url=https://www.caribbeanlife.com/guyana-now-third-largest-per-capita-oil-producer-in-the-world/ |access-date=2024-12-20 |website=Caribbean Life}}</ref>
REDD වැඩසටහන් හරහා ජාත්‍යන්තර ආධාර ලබා ගැනීම සඳහා ගයනාවේ පෞරාණික වනාන්තර සංරක්ෂණය ප්‍රධාන අංගයක් වී ඇත.
=== සාරාංශය ===
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 4.121 (ඒක පුද්ගල ඩොලර් 5,252, 2019 ඇස්තමේන්තු කර ඇත)
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිත වර්ධන වේගය: 86.7% (2020)<ref>{{cite web |title=Global Economic Prospects, January 2020: Slow Growth, Policy Challenges |url=https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201212055511/https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |archive-date=12 December 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=[[World Bank]] |page=101 |department=openknowledge.worldbank.org}}</ref>
* උද්ධමනය: 5.03% (2021)<ref name=":2">{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |archive-date=7 January 2021 |access-date=2023-12-22 |website=The World Factbook}}</ref>
* විරැකියාව: 16.42% (2021)<ref name=":2" />
* වගා කළ හැකි ඉඩම්: 2% (2018 ඇස්තමේන්තුව)<ref name=":2" />
* ශ්‍රම බලකාය: 324,943 (2019)<ref>{{cite web |title=Labor force, total – Guyana |url=https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN?locations=GY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200114091125/https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN%3Flocations%3DGY |archive-date=14 January 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=World Bank |department=data.worldbank.org}}</ref>
* කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන: සීනි, සහල්, එළවළු තෙල්, හරක් මස්, ඌරු මස්, කුකුළු මස්, කිරි නිෂ්පාදන, මාළු, ඉස්සන්<ref name=":2" />
* කාර්මික නිෂ්පාදනය: බොක්සයිට්, සීනි, සහල් ඇඹරීම, දැව, රෙදිපිළි, රන් කැණීම<ref name=":2" />
* ප්‍රධාන අපනයන නිෂ්පාදන: බොරතෙල් 85.9% (ඩොලර් බිලියන 15.9), රන් 7.36% ($1.36B), සහල් 2.32% ($429M), ඇලුමිනියම් ලෝපස් 1.04% ($192M), සහ දෘඩ මත්පැන් 0.65% ($120M). (2022)<ref name=":3">{{Cite web |title=Guyana (GUY) Exports, Imports, and Trade Partners |url=https://oec.world/en/profile/country/guy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230513110611/https://oec.world/en/profile/country/guy |archive-date=13 May 2023 |access-date=2024-06-14 |website=The Observatory of Economic Complexity |language=en}}</ref>
* අපනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 18.5; [[පැනමාව]] 31.6%, [[නෙදර්ලන්තය]] 15.5%, [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 12.8%, [[එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය]] 6.39%, සහ [[ඉතාලිය]] 6.35%. (2022)<ref name=":3" />
* ප්‍රධාන ආනයන නිෂ්පාදන: පිරිපහදු කළ ඛනිජ තෙල් 11.8% ($441M), කපාට 5.48% ($206M), මෝටර් රථ 2.87% ($108M), විශාල ඉදිකිරීම් වාහන 2.81% ($106M), සහ බෙදාහැරීමේ ට්‍රක් රථ 2.18% ($81.7M). (2022)<ref name=":3" />
* ආනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 3.75; [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 27.8%, [[චීනය]] 14.3%, [[බ්‍රසීලය]] 7.06%, [[ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ]] 6.84% සහ [[සුරිනාම්]] 4.23%. (2022)<ref name=":3" />
=== ඉතිහාසය ===
ගයනාවේ මුල්ම පදිංචිකරුවන් යැපුම් ජීවනෝපාය සඳහා විවිධ කඩිමුඩියේ කඩිමුඩියේ භාවිතා කළ නමුත් පුළුල් වෙළඳ ජාලයක් ද තිබූ අතර, බ්ලෝ පයිප්ප, කුරේ, මඤ්ඤොක්කා කෝණයන් සහ අනෙකුත් අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය වැනි අයිතම සමඟ ගනුදෙනු කළහ. මුල්ම යුරෝපීය සම්බන්ධතා අවධියේදී පවා මෙම වෙළඳ ජාල වැදගත් වූ අතර, සාර්ථක ජනාවාස පවත්වා ගැනීම සඳහා ලන්දේසි වෙළඳුන් දේශීය ජනතාවට තෑගි කිරීමට නැඹුරු විය.<ref>{{Cite web |last=Whitaker |first=James Andrew |date=December 2017 |title=Guns and Sorcery: Raiding, Trading, and Kanaima among the Makushi |url=https://www.researchgate.net/publication/329972388 |access-date=2021-03-04 |website=ResearchGate |language=en}}</ref>
නව ලෝකයේ රත්රන් සොයා ගැනීමේ ආරම්භක කඩිමුඩිය අඩු වූ පසු, ලන්දේසීන් උක් වගා කිරීම සඳහා දේශගුණය සුදුසු බව සොයා ගත් අතර, ගයනා වෙරළ තීරයේ විශාල ප්‍රදේශ වතුකර බවට පරිවර්තනය කර අත්ලාන්තික් වහල් වෙළඳාමෙන් ශ්‍රමය සැපයීය. රට සහ ආර්ථිකය කුඩා යුරෝපීය වැවිලිකරුවන් විසින් පාලනය කරන ලදී<ref>{{Cite book |last=Beaumont |first=Joseph |url=https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |title=The New Slavery: An Account of the Indian and Chinese Immigrants in British Guiana |date=1871 |publisher=W. Ridgway |pages=8–9 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024708/https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>, එම ප්‍රදේශයේ යටත් විජිත ඒකාබද්ධ කර 1814 දී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයට භූමිය ලබා දෙන තෙක් එය දිගටම පැවතුනි. 1838 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, පැරණි වහලුන් සියල්ලන්ම පාහේ වතු අතහැර දැමූ අතර, 1838 සිට 1917 දී ක්‍රමය අවසන් වන තෙක් ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම් ගිවිසුම් යටතේ රටට ගෙන එන ලදී.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY |url=http://countrystudies.us/guyana/54.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090706235649/http://countrystudies.us/guyana/54.htm |archive-date=6 July 2009 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
බලටා (ස්වාභාවික රබර් කිරි) නිෂ්පාදනය වරක් ගයනාවේ විශාල ව්‍යාපාරයක් විය. ගයනාවේ බලටා ලේ ගැලීම බොහෝමයක් සිදු වූයේ රුපුනුනි සැවානාහි කනුකු කඳු පාමුල ය. මුල් සූරාකෑම වයඹ දිස්ත්‍රික්කයේ ද සිදු වූ නමුත්, ප්‍රදේශයේ බොහෝ ගස් ගස් කැපීමට වඩා කපා දැමීම ඇතුළත් නීති විරෝධී ලේ ගැලීමේ ක්‍රම මගින් විනාශ කරන ලදී. බලටා භාවිතයට ක්‍රිකට් බෝල සෑදීම, තාවකාලික දන්ත පිරවුම් සහ රූප සහ අනෙකුත් අලංකාර භාණ්ඩ (විශේෂයෙන් මකුෂි ජනතාව විසින්) සැකසීම ඇතුළත් විය.
බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් රට නිදහස ලැබූ විට, වතුකරය පදනම් කරගත් යටත් විජිත පාලනය විසින් ස්ථාපිත කරන ලද අසමානතාවයන් විසඳීම සඳහා ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් විසින් ජනසතු කිරීමේ ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක කරන ලදී. විදේශිකයන් සතු බොක්සයිට් කැණීම් (රෙනෝල්ඩ්ස් ලෝහ සහ රියෝ ටින්ටෝගේ ඇල්කන්) සහ සීනි (ගයිසුකෝ) මෙහෙයුම් වැනි සියලුම මහා පරිමාණ කර්මාන්ත රජය විසින් අත්පත් කර ගන්නා ලදී. කෙසේ වෙතත්, ජනසතු කිරීම යටතේ ආර්ථිකය ගැටළු වලින් පීඩා වින්දා; දක්ෂ ශ්‍රමය, අද්දැකීම් අඩු කළමනාකරණය, වයස්ගත යටිතල පහසුකම් නික්ම යාමට හේතු වූ දේශපාලන අස්ථාවරත්වය. දුර්වල ජාත්‍යන්තර වෙළඳපල තත්ත්වයන් ද රටේ ණය පුළුල් කළේය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY – Postindependence |url=http://countrystudies.us/guyana/55.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516152906/http://countrystudies.us/guyana/55.htm |archive-date=16 May 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
The Guyanese economy rebounded slightly and exhibited moderate economic growth after 1999, due to expansion in the agricultural and mining sectors, a more favourable atmosphere for business initiatives, a more realistic exchange rate, fairly low inflation, and the continued support of international organisations. Guyana held huge amounts of debt which have been written off through various international agencies. In 2003 Guyana qualified for US$329 million of debt relief, in addition to the US$256 million from the original World Bank plan for assisting [[:en:Heavily_indebted_poor_countries|heavily indebted poor countries]] in 1999. The Multilateral Debt Relief Initiative in 2006/7 wrote off about US$611 million of Guyana's debt by the [[:en:International_Monetary_Fund|International Monetary Fund]], the [[:en:World_Bank|World Bank]] and the [[:en:Inter-American_Development_Bank|Inter-American Development Bank]]. In 2006, Japan finalised its bilateral debt cancellation agreement, in 2007, US$15 million was written off by China and in 2008, Venezuela cancelled US$12.5 million.
In 2008, the economy witnessed a 3% increase in growth amid the [[:en:2008_financial_crisis|2008 financial crisis]]; it grew 5.4% in 2011 and 3.7% in 2012. IMF projected economic growth to be 53% in 2020 following the completion of the first off-shore oil project. Actual growth in GDP in 2020 was 43%; reports in April 2021 anticipate 20% growth for 2021.
1999 න් පසු ගයනියානු ආර්ථිකය සුළු වශයෙන් යථා තත්ත්වයට පත් වූ අතර මධ්‍යස්ථ ආර්ථික වර්ධනයක් පෙන්නුම් කළේ කෘෂිකාර්මික හා පතල් අංශවල ප්‍රසාරණය, ව්‍යාපාර මුලපිරීම් සඳහා වඩාත් හිතකර වාතාවරණයක්, වඩාත් යථාර්ථවාදී විනිමය අනුපාතයක්, තරමක් අඩු උද්ධමනය සහ ජාත්‍යන්තර සංවිධානවල අඛණ්ඩ සහයෝගය හේතුවෙන් ය. විවිධ ජාත්‍යන්තර ආයතන හරහා කපා හරින ලද විශාල ණය ප්‍රමාණයක් ගයනාව සතුව තිබුණි. 1999 දී දැඩි ලෙස ණයගැති දුප්පත් රටවලට ආධාර කිරීම සඳහා මුල් ලෝක බැංකු සැලැස්මෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 256 ට අමතරව, 2003 දී ගයනාව ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 329 ක ණය සහනයක් සඳහා සුදුසුකම් ලැබීය. 2006/7 දී බහුපාර්ශ්වික ණය සහන මුලපිරීම ජාත්‍යන්තර මූල්ය අරමුදල, ලෝක බැංකුව සහ අන්තර්-ඇමරිකානු සංවර්ධන බැංකුව විසින් ගයනාවේ ණයෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 611 ක් පමණ කපා හැරියේය. 2006 දී ජපානය සිය ද්විපාර්ශ්වික ණය අවලංගු කිරීමේ ගිවිසුම අවසන් කළ අතර, 2007 දී චීනය විසින් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 15 ක් කපා හරින ලද අතර 2008 දී වෙනිසියුලාව ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 12.5 ක් අවලංගු කළේය.<ref>{{Cite web |date=15 April 2009 |title=International Development Association Country Assistance Strategy for Guyana for the Period FY 2009–2012 |url=http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417174201/http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-02-28 |page=7}}</ref>
2008 දී, 2008 මූල්ය අර්බුදය මධ්‍යයේ ආර්ථිකය 3% ක වර්ධනයක් අත්විඳින ලදී; එය 2011 දී 5.4% කින් සහ 2012 දී 3.7% කින් වර්ධනය විය. පළමු වෙරළබඩ තෙල් ව්‍යාපෘතිය අවසන් කිරීමෙන් පසු 2020 දී ආර්ථික වර්ධනය 53% ක් වනු ඇතැයි IMF පුරෝකථනය කළේය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|title=World Economy May Be Crashing But Guyana Still Seen Growing 53%|last=Bristow|first=Matthew|date=14 April 2020|work=Bloomberg.com|access-date=2 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200504072244/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|archive-date=4 May 2020|url-status=live}}</ref> 2020 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ සැබෑ වර්ධනය 43% ක් විය; 2021 අප්‍රේල් මාසයේ වාර්තා 2021 සඳහා 20% ක වර්ධනයක් අපේක්ෂා කරයි.<ref name="Ragobeer2021" />
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
2007 මුල් භාගයේදී රජය බදු නීති සංග්‍රහයේ ප්‍රධාන ප්‍රතිසංස්කරණයක් ආරම්භ කළේය. අගය එකතු කළ බද්දක් (VAT) විවිධ බදු හයක් ප්‍රතිස්ථාපනය කළේය. වැට් බද්ද ක්‍රියාත්මක කිරීමට පෙර, විකුණුම් බද්ද මග හැරීම සාපේක්ෂව පහසු වූ අතර, බොහෝ ව්‍යාපාර බදු නීති උල්ලංඝනය කරමින් සිටියහ. අවශ්‍ය අමතර ලියකියවිලි නිසා බොහෝ ව්‍යාපාර වැට් බද්ද හඳුන්වාදීමට විරුද්ධ විය; කෙසේ වෙතත්, රජය වැට් බද්ද සම්බන්ධයෙන් දැඩි ලෙස රැඳී සිටී. බදු කිහිපයක් එක පැතලි බදු අනුපාතයකින් ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීමෙන් රජයේ විගණකවරුන්ට බදු පැහැර හැරීම් හඳුනා ගැනීම පහසු වනු ඇත.
== යොමු කිරීම් ==
0kx6zzfe5tofkhzdwcdf3mf45gfb48z
752287
752286
2025-07-01T06:39:27Z
BuddhikaW88
37808
/* ඉතිහාසය */
752287
wikitext
text/x-wiki
[[File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|thumb|ගයනාවේ වෙරළබඩ තැනිතලාවේ කුඹුරක ට්‍රැක්ටරයක්.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ කෘෂිකර්මාන්තය (සහල් සහ ඩෙමරාරා සීනි), බොක්සයිට් සහ රන් කැණීම, දැව, මුහුදු ආහාර, ඛනිජ ලවණ, බොරතෙල් සහ ස්වාභාවික වායු ය. 2015 දී ගයනාවේ රන් නිෂ්පාදනය මෙට්‍රික් ටොන් 14 කි.<ref>{{Cite web |title=Gold production |url=https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231129233804/https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |archive-date=29 November 2023 |access-date=2024-12-19 |website=Our World in Data}}</ref>
2019 දී කැණීම් ආරම්භ වූ දා සිට අත්ලාන්තික් වෙරළට ඔබ්බෙන් ප්‍රධාන බොරතෙල් සංචිත සොයා ගැනීම ගයනාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට විශාල බලපෑමක් ඇති කර තිබේ. 2020 COVID-19 වසංගත වර්ෂය හරහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය තියුනු ලෙස (43%) වර්ධනය වූ අතර 2021 දී ඉහළ මට්ටමක පවතිනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ (20% ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත). වෛරස් පැතිරීම පාලනය කිරීම සඳහා මහජන සෞඛ්‍ය පියවර ක්‍රියාත්මක වූ බැවින් තෙල් නොවන අංශ හැකිලී ගියේය; මෙම වසර දෙක සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනය තෙල් අංශය මත රඳා පවතී.<ref name="Ragobeer2021">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|title=Economy to grow 16.4 per cent|last=Ragobeer|first=Vishani|date=7 April 2021|work=Guyana Chronicle|access-date=4 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211104112912/https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|archive-date=4 November 2021|quote=While presenting the 2021 National Budget in February, Senior Minister in the Office of the President with responsibility for Finance, Dr Ashni Singh, noted that Guyana's growth in 2020 was actually 43.5 per cent. The IMF's revised growth rate for 2020 (43.4 per cent) is now closely aligned with the figures provided by the senior minister. Meanwhile, in February also, the Dr. Singh projected that Guyana's economy is expected to grow by 20.9 per cent in 2021. ... Based on the World Bank's latest estimates, the country is set to record economic growth of 20.9 per cent at the end of 2021, 26.0 per cent in 2022 and 23.0 per cent in 2023.|url-status=live}}</ref> 2024 දෙසැම්බර් මාසයේදී, ගයනාව ලෝකයේ තුන්වන විශාලතම ඒක පුද්ගල ඛනිජ තෙල් නිපදවන රට වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇත.<ref name="Wilkinson 2024">{{cite web |last=Wilkinson |first=Bert |date=2024-12-20 |title=Guyana now third largest per-capita oil producer in the world – Caribbean Life |url=https://www.caribbeanlife.com/guyana-now-third-largest-per-capita-oil-producer-in-the-world/ |access-date=2024-12-20 |website=Caribbean Life}}</ref>
REDD වැඩසටහන් හරහා ජාත්‍යන්තර ආධාර ලබා ගැනීම සඳහා ගයනාවේ පෞරාණික වනාන්තර සංරක්ෂණය ප්‍රධාන අංගයක් වී ඇත.
=== සාරාංශය ===
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 4.121 (ඒක පුද්ගල ඩොලර් 5,252, 2019 ඇස්තමේන්තු කර ඇත)
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිත වර්ධන වේගය: 86.7% (2020)<ref>{{cite web |title=Global Economic Prospects, January 2020: Slow Growth, Policy Challenges |url=https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201212055511/https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |archive-date=12 December 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=[[World Bank]] |page=101 |department=openknowledge.worldbank.org}}</ref>
* උද්ධමනය: 5.03% (2021)<ref name=":2">{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |archive-date=7 January 2021 |access-date=2023-12-22 |website=The World Factbook}}</ref>
* විරැකියාව: 16.42% (2021)<ref name=":2" />
* වගා කළ හැකි ඉඩම්: 2% (2018 ඇස්තමේන්තුව)<ref name=":2" />
* ශ්‍රම බලකාය: 324,943 (2019)<ref>{{cite web |title=Labor force, total – Guyana |url=https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN?locations=GY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200114091125/https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN%3Flocations%3DGY |archive-date=14 January 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=World Bank |department=data.worldbank.org}}</ref>
* කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන: සීනි, සහල්, එළවළු තෙල්, හරක් මස්, ඌරු මස්, කුකුළු මස්, කිරි නිෂ්පාදන, මාළු, ඉස්සන්<ref name=":2" />
* කාර්මික නිෂ්පාදනය: බොක්සයිට්, සීනි, සහල් ඇඹරීම, දැව, රෙදිපිළි, රන් කැණීම<ref name=":2" />
* ප්‍රධාන අපනයන නිෂ්පාදන: බොරතෙල් 85.9% (ඩොලර් බිලියන 15.9), රන් 7.36% ($1.36B), සහල් 2.32% ($429M), ඇලුමිනියම් ලෝපස් 1.04% ($192M), සහ දෘඩ මත්පැන් 0.65% ($120M). (2022)<ref name=":3">{{Cite web |title=Guyana (GUY) Exports, Imports, and Trade Partners |url=https://oec.world/en/profile/country/guy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230513110611/https://oec.world/en/profile/country/guy |archive-date=13 May 2023 |access-date=2024-06-14 |website=The Observatory of Economic Complexity |language=en}}</ref>
* අපනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 18.5; [[පැනමාව]] 31.6%, [[නෙදර්ලන්තය]] 15.5%, [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 12.8%, [[එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය]] 6.39%, සහ [[ඉතාලිය]] 6.35%. (2022)<ref name=":3" />
* ප්‍රධාන ආනයන නිෂ්පාදන: පිරිපහදු කළ ඛනිජ තෙල් 11.8% ($441M), කපාට 5.48% ($206M), මෝටර් රථ 2.87% ($108M), විශාල ඉදිකිරීම් වාහන 2.81% ($106M), සහ බෙදාහැරීමේ ට්‍රක් රථ 2.18% ($81.7M). (2022)<ref name=":3" />
* ආනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 3.75; [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 27.8%, [[චීනය]] 14.3%, [[බ්‍රසීලය]] 7.06%, [[ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ]] 6.84% සහ [[සුරිනාම්]] 4.23%. (2022)<ref name=":3" />
=== ඉතිහාසය ===
ගයනාවේ මුල්ම පදිංචිකරුවන් යැපුම් ජීවනෝපාය සඳහා විවිධ කඩිමුඩියේ කඩිමුඩියේ භාවිතා කළ නමුත් පුළුල් වෙළඳ ජාලයක් ද තිබූ අතර, බ්ලෝ පයිප්ප, කුරේ, මඤ්ඤොක්කා කෝණයන් සහ අනෙකුත් අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය වැනි අයිතම සමඟ ගනුදෙනු කළහ. මුල්ම යුරෝපීය සම්බන්ධතා අවධියේදී පවා මෙම වෙළඳ ජාල වැදගත් වූ අතර, සාර්ථක ජනාවාස පවත්වා ගැනීම සඳහා ලන්දේසි වෙළඳුන් දේශීය ජනතාවට තෑගි කිරීමට නැඹුරු විය.<ref>{{Cite web |last=Whitaker |first=James Andrew |date=December 2017 |title=Guns and Sorcery: Raiding, Trading, and Kanaima among the Makushi |url=https://www.researchgate.net/publication/329972388 |access-date=2021-03-04 |website=ResearchGate |language=en}}</ref>
නව ලෝකයේ රත්රන් සොයා ගැනීමේ ආරම්භක කඩිමුඩිය අඩු වූ පසු, ලන්දේසීන් උක් වගා කිරීම සඳහා දේශගුණය සුදුසු බව සොයා ගත් අතර, ගයනා වෙරළ තීරයේ විශාල ප්‍රදේශ වතුකර බවට පරිවර්තනය කර අත්ලාන්තික් වහල් වෙළඳාමෙන් ශ්‍රමය සැපයීය. රට සහ ආර්ථිකය කුඩා යුරෝපීය වැවිලිකරුවන් විසින් පාලනය කරන ලදී<ref>{{Cite book |last=Beaumont |first=Joseph |url=https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |title=The New Slavery: An Account of the Indian and Chinese Immigrants in British Guiana |date=1871 |publisher=W. Ridgway |pages=8–9 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024708/https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>, එම ප්‍රදේශයේ යටත් විජිත ඒකාබද්ධ කර 1814 දී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයට භූමිය ලබා දෙන තෙක් එය දිගටම පැවතුනි. 1838 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, පැරණි වහලුන් සියල්ලන්ම පාහේ වතු අතහැර දැමූ අතර, 1838 සිට 1917 දී ක්‍රමය අවසන් වන තෙක් ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම් ගිවිසුම් යටතේ රටට ගෙන එන ලදී.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY |url=http://countrystudies.us/guyana/54.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090706235649/http://countrystudies.us/guyana/54.htm |archive-date=6 July 2009 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
බලටා (ස්වාභාවික රබර් කිරි) නිෂ්පාදනය වරක් ගයනාවේ විශාල ව්‍යාපාරයක් විය. ගයනාවේ බලටා ලේ ගැලීම බොහෝමයක් සිදු වූයේ රුපුනුනි සැවානාහි කනුකු කඳු පාමුල ය. මුල් සූරාකෑම වයඹ දිස්ත්‍රික්කයේ ද සිදු වූ නමුත්, ප්‍රදේශයේ බොහෝ ගස් ගස් කැපීමට වඩා කපා දැමීම ඇතුළත් නීති විරෝධී ලේ ගැලීමේ ක්‍රම මගින් විනාශ කරන ලදී. බලටා භාවිතයට ක්‍රිකට් බෝල සෑදීම, තාවකාලික දන්ත පිරවුම් සහ රූප සහ අනෙකුත් අලංකාර භාණ්ඩ (විශේෂයෙන් මකුෂි ජනතාව විසින්) සැකසීම ඇතුළත් විය.
බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් රට නිදහස ලැබූ විට, වතුකරය පදනම් කරගත් යටත් විජිත පාලනය විසින් ස්ථාපිත කරන ලද අසමානතාවයන් විසඳීම සඳහා ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් විසින් ජනසතු කිරීමේ ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක කරන ලදී. විදේශිකයන් සතු බොක්සයිට් කැණීම් (රෙනෝල්ඩ්ස් ලෝහ සහ රියෝ ටින්ටෝගේ ඇල්කන්) සහ සීනි (ගයිසුකෝ) මෙහෙයුම් වැනි සියලුම මහා පරිමාණ කර්මාන්ත රජය විසින් අත්පත් කර ගන්නා ලදී. කෙසේ වෙතත්, ජනසතු කිරීම යටතේ ආර්ථිකය ගැටළු වලින් පීඩා වින්දා; දක්ෂ ශ්‍රමය, අද්දැකීම් අඩු කළමනාකරණය, වයස්ගත යටිතල පහසුකම් නික්ම යාමට හේතු වූ දේශපාලන අස්ථාවරත්වය. දුර්වල ජාත්‍යන්තර වෙළඳපල තත්ත්වයන් ද රටේ ණය පුළුල් කළේය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY – Postindependence |url=http://countrystudies.us/guyana/55.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516152906/http://countrystudies.us/guyana/55.htm |archive-date=16 May 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
1999 න් පසු ගයනියානු ආර්ථිකය සුළු වශයෙන් යථා තත්ත්වයට පත් වූ අතර මධ්‍යස්ථ ආර්ථික වර්ධනයක් පෙන්නුම් කළේ කෘෂිකාර්මික හා පතල් අංශවල ප්‍රසාරණය, ව්‍යාපාර මුලපිරීම් සඳහා වඩාත් හිතකර වාතාවරණයක්, වඩාත් යථාර්ථවාදී විනිමය අනුපාතයක්, තරමක් අඩු උද්ධමනය සහ ජාත්‍යන්තර සංවිධානවල අඛණ්ඩ සහයෝගය හේතුවෙන් ය. විවිධ ජාත්‍යන්තර ආයතන හරහා කපා හරින ලද විශාල ණය ප්‍රමාණයක් ගයනාව සතුව තිබුණි. 1999 දී දැඩි ලෙස ණයගැති දුප්පත් රටවලට ආධාර කිරීම සඳහා මුල් ලෝක බැංකු සැලැස්මෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 256 ට අමතරව, 2003 දී ගයනාව ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 329 ක ණය සහනයක් සඳහා සුදුසුකම් ලැබීය. 2006/7 දී බහුපාර්ශ්වික ණය සහන මුලපිරීම ජාත්‍යන්තර මූල්ය අරමුදල, ලෝක බැංකුව සහ අන්තර්-ඇමරිකානු සංවර්ධන බැංකුව විසින් ගයනාවේ ණයෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 611 ක් පමණ කපා හැරියේය. 2006 දී ජපානය සිය ද්විපාර්ශ්වික ණය අවලංගු කිරීමේ ගිවිසුම අවසන් කළ අතර, 2007 දී චීනය විසින් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 15 ක් කපා හරින ලද අතර 2008 දී වෙනිසියුලාව ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 12.5 ක් අවලංගු කළේය.<ref>{{Cite web |date=15 April 2009 |title=International Development Association Country Assistance Strategy for Guyana for the Period FY 2009–2012 |url=http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417174201/http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-02-28 |page=7}}</ref>
2008 දී, 2008 මූල්ය අර්බුදය මධ්‍යයේ ආර්ථිකය 3% ක වර්ධනයක් අත්විඳින ලදී; එය 2011 දී 5.4% කින් සහ 2012 දී 3.7% කින් වර්ධනය විය. පළමු වෙරළබඩ තෙල් ව්‍යාපෘතිය අවසන් කිරීමෙන් පසු 2020 දී ආර්ථික වර්ධනය 53% ක් වනු ඇතැයි IMF පුරෝකථනය කළේය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|title=World Economy May Be Crashing But Guyana Still Seen Growing 53%|last=Bristow|first=Matthew|date=14 April 2020|work=Bloomberg.com|access-date=2 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200504072244/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|archive-date=4 May 2020|url-status=live}}</ref> 2020 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ සැබෑ වර්ධනය 43% ක් විය; 2021 අප්‍රේල් මාසයේ වාර්තා 2021 සඳහා 20% ක වර්ධනයක් අපේක්ෂා කරයි.<ref name="Ragobeer2021" />
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
2007 මුල් භාගයේදී රජය බදු නීති සංග්‍රහයේ ප්‍රධාන ප්‍රතිසංස්කරණයක් ආරම්භ කළේය. අගය එකතු කළ බද්දක් (VAT) විවිධ බදු හයක් ප්‍රතිස්ථාපනය කළේය. වැට් බද්ද ක්‍රියාත්මක කිරීමට පෙර, විකුණුම් බද්ද මග හැරීම සාපේක්ෂව පහසු වූ අතර, බොහෝ ව්‍යාපාර බදු නීති උල්ලංඝනය කරමින් සිටියහ. අවශ්‍ය අමතර ලියකියවිලි නිසා බොහෝ ව්‍යාපාර වැට් බද්ද හඳුන්වාදීමට විරුද්ධ විය; කෙසේ වෙතත්, රජය වැට් බද්ද සම්බන්ධයෙන් දැඩි ලෙස රැඳී සිටී. බදු කිහිපයක් එක පැතලි බදු අනුපාතයකින් ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීමෙන් රජයේ විගණකවරුන්ට බදු පැහැර හැරීම් හඳුනා ගැනීම පහසු වනු ඇත.
== යොමු කිරීම් ==
di87iolq917aidsw647xjc98b3qjz1v
752364
752287
2025-07-01T10:15:45Z
Ttheek
66430
Adding [[Category:ගයනාව]] using [[c:Help:Cat-a-lot|Cat-a-lot]]
752364
wikitext
text/x-wiki
[[File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tractor_in_field_of_rice_by_Khirsah1.jpg|thumb|ගයනාවේ වෙරළබඩ තැනිතලාවේ කුඹුරක ට්‍රැක්ටරයක්.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් වන්නේ කෘෂිකර්මාන්තය (සහල් සහ ඩෙමරාරා සීනි), බොක්සයිට් සහ රන් කැණීම, දැව, මුහුදු ආහාර, ඛනිජ ලවණ, බොරතෙල් සහ ස්වාභාවික වායු ය. 2015 දී ගයනාවේ රන් නිෂ්පාදනය මෙට්‍රික් ටොන් 14 කි.<ref>{{Cite web |title=Gold production |url=https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231129233804/https://ourworldindata.org/grapher/gold-production?tab=table |archive-date=29 November 2023 |access-date=2024-12-19 |website=Our World in Data}}</ref>
2019 දී කැණීම් ආරම්භ වූ දා සිට අත්ලාන්තික් වෙරළට ඔබ්බෙන් ප්‍රධාන බොරතෙල් සංචිත සොයා ගැනීම ගයනාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට විශාල බලපෑමක් ඇති කර තිබේ. 2020 COVID-19 වසංගත වර්ෂය හරහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය තියුනු ලෙස (43%) වර්ධනය වූ අතර 2021 දී ඉහළ මට්ටමක පවතිනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ (20% ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත). වෛරස් පැතිරීම පාලනය කිරීම සඳහා මහජන සෞඛ්‍ය පියවර ක්‍රියාත්මක වූ බැවින් තෙල් නොවන අංශ හැකිලී ගියේය; මෙම වසර දෙක සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනය තෙල් අංශය මත රඳා පවතී.<ref name="Ragobeer2021">{{cite news|url=https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|title=Economy to grow 16.4 per cent|last=Ragobeer|first=Vishani|date=7 April 2021|work=Guyana Chronicle|access-date=4 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211104112912/https://guyanachronicle.com/2021/04/07/economy-to-grow-16-4-per-cent/|archive-date=4 November 2021|quote=While presenting the 2021 National Budget in February, Senior Minister in the Office of the President with responsibility for Finance, Dr Ashni Singh, noted that Guyana's growth in 2020 was actually 43.5 per cent. The IMF's revised growth rate for 2020 (43.4 per cent) is now closely aligned with the figures provided by the senior minister. Meanwhile, in February also, the Dr. Singh projected that Guyana's economy is expected to grow by 20.9 per cent in 2021. ... Based on the World Bank's latest estimates, the country is set to record economic growth of 20.9 per cent at the end of 2021, 26.0 per cent in 2022 and 23.0 per cent in 2023.|url-status=live}}</ref> 2024 දෙසැම්බර් මාසයේදී, ගයනාව ලෝකයේ තුන්වන විශාලතම ඒක පුද්ගල ඛනිජ තෙල් නිපදවන රට වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇත.<ref name="Wilkinson 2024">{{cite web |last=Wilkinson |first=Bert |date=2024-12-20 |title=Guyana now third largest per-capita oil producer in the world – Caribbean Life |url=https://www.caribbeanlife.com/guyana-now-third-largest-per-capita-oil-producer-in-the-world/ |access-date=2024-12-20 |website=Caribbean Life}}</ref>
REDD වැඩසටහන් හරහා ජාත්‍යන්තර ආධාර ලබා ගැනීම සඳහා ගයනාවේ පෞරාණික වනාන්තර සංරක්ෂණය ප්‍රධාන අංගයක් වී ඇත.
=== සාරාංශය ===
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 4.121 (ඒක පුද්ගල ඩොලර් 5,252, 2019 ඇස්තමේන්තු කර ඇත)
* දළ දේශීය නිෂ්පාදිත වර්ධන වේගය: 86.7% (2020)<ref>{{cite web |title=Global Economic Prospects, January 2020: Slow Growth, Policy Challenges |url=https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201212055511/https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33044/9781464814693.pdf |archive-date=12 December 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=[[World Bank]] |page=101 |department=openknowledge.worldbank.org}}</ref>
* උද්ධමනය: 5.03% (2021)<ref name=":2">{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/#economy |archive-date=7 January 2021 |access-date=2023-12-22 |website=The World Factbook}}</ref>
* විරැකියාව: 16.42% (2021)<ref name=":2" />
* වගා කළ හැකි ඉඩම්: 2% (2018 ඇස්තමේන්තුව)<ref name=":2" />
* ශ්‍රම බලකාය: 324,943 (2019)<ref>{{cite web |title=Labor force, total – Guyana |url=https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN?locations=GY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200114091125/https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.IN%3Flocations%3DGY |archive-date=14 January 2020 |access-date=14 January 2020 |publisher=World Bank |department=data.worldbank.org}}</ref>
* කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන: සීනි, සහල්, එළවළු තෙල්, හරක් මස්, ඌරු මස්, කුකුළු මස්, කිරි නිෂ්පාදන, මාළු, ඉස්සන්<ref name=":2" />
* කාර්මික නිෂ්පාදනය: බොක්සයිට්, සීනි, සහල් ඇඹරීම, දැව, රෙදිපිළි, රන් කැණීම<ref name=":2" />
* ප්‍රධාන අපනයන නිෂ්පාදන: බොරතෙල් 85.9% (ඩොලර් බිලියන 15.9), රන් 7.36% ($1.36B), සහල් 2.32% ($429M), ඇලුමිනියම් ලෝපස් 1.04% ($192M), සහ දෘඩ මත්පැන් 0.65% ($120M). (2022)<ref name=":3">{{Cite web |title=Guyana (GUY) Exports, Imports, and Trade Partners |url=https://oec.world/en/profile/country/guy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230513110611/https://oec.world/en/profile/country/guy |archive-date=13 May 2023 |access-date=2024-06-14 |website=The Observatory of Economic Complexity |language=en}}</ref>
* අපනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 18.5; [[පැනමාව]] 31.6%, [[නෙදර්ලන්තය]] 15.5%, [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 12.8%, [[එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය]] 6.39%, සහ [[ඉතාලිය]] 6.35%. (2022)<ref name=":3" />
* ප්‍රධාන ආනයන නිෂ්පාදන: පිරිපහදු කළ ඛනිජ තෙල් 11.8% ($441M), කපාට 5.48% ($206M), මෝටර් රථ 2.87% ($108M), විශාල ඉදිකිරීම් වාහන 2.81% ($106M), සහ බෙදාහැරීමේ ට්‍රක් රථ 2.18% ($81.7M). (2022)<ref name=":3" />
* ආනයන: ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 3.75; [[අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය|එක්සත් ජනපදය]] 27.8%, [[චීනය]] 14.3%, [[බ්‍රසීලය]] 7.06%, [[ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ]] 6.84% සහ [[සුරිනාම්]] 4.23%. (2022)<ref name=":3" />
=== ඉතිහාසය ===
ගයනාවේ මුල්ම පදිංචිකරුවන් යැපුම් ජීවනෝපාය සඳහා විවිධ කඩිමුඩියේ කඩිමුඩියේ භාවිතා කළ නමුත් පුළුල් වෙළඳ ජාලයක් ද තිබූ අතර, බ්ලෝ පයිප්ප, කුරේ, මඤ්ඤොක්කා කෝණයන් සහ අනෙකුත් අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය වැනි අයිතම සමඟ ගනුදෙනු කළහ. මුල්ම යුරෝපීය සම්බන්ධතා අවධියේදී පවා මෙම වෙළඳ ජාල වැදගත් වූ අතර, සාර්ථක ජනාවාස පවත්වා ගැනීම සඳහා ලන්දේසි වෙළඳුන් දේශීය ජනතාවට තෑගි කිරීමට නැඹුරු විය.<ref>{{Cite web |last=Whitaker |first=James Andrew |date=December 2017 |title=Guns and Sorcery: Raiding, Trading, and Kanaima among the Makushi |url=https://www.researchgate.net/publication/329972388 |access-date=2021-03-04 |website=ResearchGate |language=en}}</ref>
නව ලෝකයේ රත්රන් සොයා ගැනීමේ ආරම්භක කඩිමුඩිය අඩු වූ පසු, ලන්දේසීන් උක් වගා කිරීම සඳහා දේශගුණය සුදුසු බව සොයා ගත් අතර, ගයනා වෙරළ තීරයේ විශාල ප්‍රදේශ වතුකර බවට පරිවර්තනය කර අත්ලාන්තික් වහල් වෙළඳාමෙන් ශ්‍රමය සැපයීය. රට සහ ආර්ථිකය කුඩා යුරෝපීය වැවිලිකරුවන් විසින් පාලනය කරන ලදී<ref>{{Cite book |last=Beaumont |first=Joseph |url=https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |title=The New Slavery: An Account of the Indian and Chinese Immigrants in British Guiana |date=1871 |publisher=W. Ridgway |pages=8–9 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024708/https://books.google.com/books?id=FwJVAAAAcAAJ&q=indentured+servitude+british+guiana&pg=PA9 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>, එම ප්‍රදේශයේ යටත් විජිත ඒකාබද්ධ කර 1814 දී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයට භූමිය ලබා දෙන තෙක් එය දිගටම පැවතුනි. 1838 දී නිදහස ලැබීමෙන් පසු, පැරණි වහලුන් සියල්ලන්ම පාහේ වතු අතහැර දැමූ අතර, 1838 සිට 1917 දී ක්‍රමය අවසන් වන තෙක් ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම් ගිවිසුම් යටතේ රටට ගෙන එන ලදී.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY |url=http://countrystudies.us/guyana/54.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090706235649/http://countrystudies.us/guyana/54.htm |archive-date=6 July 2009 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
බලටා (ස්වාභාවික රබර් කිරි) නිෂ්පාදනය වරක් ගයනාවේ විශාල ව්‍යාපාරයක් විය. ගයනාවේ බලටා ලේ ගැලීම බොහෝමයක් සිදු වූයේ රුපුනුනි සැවානාහි කනුකු කඳු පාමුල ය. මුල් සූරාකෑම වයඹ දිස්ත්‍රික්කයේ ද සිදු වූ නමුත්, ප්‍රදේශයේ බොහෝ ගස් ගස් කැපීමට වඩා කපා දැමීම ඇතුළත් නීති විරෝධී ලේ ගැලීමේ ක්‍රම මගින් විනාශ කරන ලදී. බලටා භාවිතයට ක්‍රිකට් බෝල සෑදීම, තාවකාලික දන්ත පිරවුම් සහ රූප සහ අනෙකුත් අලංකාර භාණ්ඩ (විශේෂයෙන් මකුෂි ජනතාව විසින්) සැකසීම ඇතුළත් විය.
බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් රට නිදහස ලැබූ විට, වතුකරය පදනම් කරගත් යටත් විජිත පාලනය විසින් ස්ථාපිත කරන ලද අසමානතාවයන් විසඳීම සඳහා ෆෝබ්ස් බර්න්හැම් විසින් ජනසතු කිරීමේ ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක කරන ලදී. විදේශිකයන් සතු බොක්සයිට් කැණීම් (රෙනෝල්ඩ්ස් ලෝහ සහ රියෝ ටින්ටෝගේ ඇල්කන්) සහ සීනි (ගයිසුකෝ) මෙහෙයුම් වැනි සියලුම මහා පරිමාණ කර්මාන්ත රජය විසින් අත්පත් කර ගන්නා ලදී. කෙසේ වෙතත්, ජනසතු කිරීම යටතේ ආර්ථිකය ගැටළු වලින් පීඩා වින්දා; දක්ෂ ශ්‍රමය, අද්දැකීම් අඩු කළමනාකරණය, වයස්ගත යටිතල පහසුකම් නික්ම යාමට හේතු වූ දේශපාලන අස්ථාවරත්වය. දුර්වල ජාත්‍යන්තර වෙළඳපල තත්ත්වයන් ද රටේ ණය පුළුල් කළේය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – HISTORY OF THE ECONOMY – Postindependence |url=http://countrystudies.us/guyana/55.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516152906/http://countrystudies.us/guyana/55.htm |archive-date=16 May 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
1999 න් පසු ගයනියානු ආර්ථිකය සුළු වශයෙන් යථා තත්ත්වයට පත් වූ අතර මධ්‍යස්ථ ආර්ථික වර්ධනයක් පෙන්නුම් කළේ කෘෂිකාර්මික හා පතල් අංශවල ප්‍රසාරණය, ව්‍යාපාර මුලපිරීම් සඳහා වඩාත් හිතකර වාතාවරණයක්, වඩාත් යථාර්ථවාදී විනිමය අනුපාතයක්, තරමක් අඩු උද්ධමනය සහ ජාත්‍යන්තර සංවිධානවල අඛණ්ඩ සහයෝගය හේතුවෙන් ය. විවිධ ජාත්‍යන්තර ආයතන හරහා කපා හරින ලද විශාල ණය ප්‍රමාණයක් ගයනාව සතුව තිබුණි. 1999 දී දැඩි ලෙස ණයගැති දුප්පත් රටවලට ආධාර කිරීම සඳහා මුල් ලෝක බැංකු සැලැස්මෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 256 ට අමතරව, 2003 දී ගයනාව ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 329 ක ණය සහනයක් සඳහා සුදුසුකම් ලැබීය. 2006/7 දී බහුපාර්ශ්වික ණය සහන මුලපිරීම ජාත්‍යන්තර මූල්ය අරමුදල, ලෝක බැංකුව සහ අන්තර්-ඇමරිකානු සංවර්ධන බැංකුව විසින් ගයනාවේ ණයෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 611 ක් පමණ කපා හැරියේය. 2006 දී ජපානය සිය ද්විපාර්ශ්වික ණය අවලංගු කිරීමේ ගිවිසුම අවසන් කළ අතර, 2007 දී චීනය විසින් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 15 ක් කපා හරින ලද අතර 2008 දී වෙනිසියුලාව ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 12.5 ක් අවලංගු කළේය.<ref>{{Cite web |date=15 April 2009 |title=International Development Association Country Assistance Strategy for Guyana for the Period FY 2009–2012 |url=http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417174201/http://documents1.worldbank.org/curated/en/162121468035426088/pdf/479830CAS0P106101Official0Use0Only1.pdf |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-02-28 |page=7}}</ref>
2008 දී, 2008 මූල්ය අර්බුදය මධ්‍යයේ ආර්ථිකය 3% ක වර්ධනයක් අත්විඳින ලදී; එය 2011 දී 5.4% කින් සහ 2012 දී 3.7% කින් වර්ධනය විය. පළමු වෙරළබඩ තෙල් ව්‍යාපෘතිය අවසන් කිරීමෙන් පසු 2020 දී ආර්ථික වර්ධනය 53% ක් වනු ඇතැයි IMF පුරෝකථනය කළේය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|title=World Economy May Be Crashing But Guyana Still Seen Growing 53%|last=Bristow|first=Matthew|date=14 April 2020|work=Bloomberg.com|access-date=2 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200504072244/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-14/world-economy-may-be-crashing-but-guyana-still-seen-growing-53|archive-date=4 May 2020|url-status=live}}</ref> 2020 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ සැබෑ වර්ධනය 43% ක් විය; 2021 අප්‍රේල් මාසයේ වාර්තා 2021 සඳහා 20% ක වර්ධනයක් අපේක්ෂා කරයි.<ref name="Ragobeer2021" />
=== බදු ප්‍රතිපත්තිය ===
2007 මුල් භාගයේදී රජය බදු නීති සංග්‍රහයේ ප්‍රධාන ප්‍රතිසංස්කරණයක් ආරම්භ කළේය. අගය එකතු කළ බද්දක් (VAT) විවිධ බදු හයක් ප්‍රතිස්ථාපනය කළේය. වැට් බද්ද ක්‍රියාත්මක කිරීමට පෙර, විකුණුම් බද්ද මග හැරීම සාපේක්ෂව පහසු වූ අතර, බොහෝ ව්‍යාපාර බදු නීති උල්ලංඝනය කරමින් සිටියහ. අවශ්‍ය අමතර ලියකියවිලි නිසා බොහෝ ව්‍යාපාර වැට් බද්ද හඳුන්වාදීමට විරුද්ධ විය; කෙසේ වෙතත්, රජය වැට් බද්ද සම්බන්ධයෙන් දැඩි ලෙස රැඳී සිටී. බදු කිහිපයක් එක පැතලි බදු අනුපාතයකින් ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීමෙන් රජයේ විගණකවරුන්ට බදු පැහැර හැරීම් හඳුනා ගැනීම පහසු වනු ඇත.
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ගයනාව]]
8ndkzeuyv7qwzu8i9vk5bgefobtwpzk
ප්‍රදීපා ධර්මදාස
0
182635
752278
2025-07-01T06:35:37Z
Hansaka99
42964
'{{short description|ශ්‍රී ලාංකික ගායිකාවක්}} {{Infobox person | name = ප්‍රදීපා ධර්මදාස <br> Pradeepa Dharmadasa | image = Pradeepa Dharmadasa.jpg | image_size = | alt = | caption = | birth_name = පොතුපිටිය කංකානම්ගේ ප්‍රදීපා හේමමාලි ධර්...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි
752278
wikitext
text/x-wiki
{{short description|ශ්‍රී ලාංකික ගායිකාවක්}}
{{Infobox person
| name = ප්‍රදීපා ධර්මදාස <br> Pradeepa Dharmadasa
| image = Pradeepa Dharmadasa.jpg
| image_size =
| alt =
| caption =
| birth_name = පොතුපිටිය කංකානම්ගේ ප්‍රදීපා හේමමාලි ධර්මදාස
| alias =
| birth_date = {{birth date and age|1964|01|26|df=yes}}
| birth_place = [[මොරටුව]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]
| death_date =
| death_place =
| death_cause =
| spouse = [[ඩලස් අලහප්පෙරුම]] (m. 1994)
| children = 2
| education = [[Princess of Wales' College]]
| alma_mater = [[University of Kelaniya]] <br> [[Bhatkhande Music Institute Deemed University|Bhatkhande University]] <br> [[University of Sri Jayewardenepura]]<br> [[Kirkwood Institute of Education]]
| father = Pothupitiya K Dharmadasa
| mother = Hema Medagamage
| relatives =
| awards = Best Actress <br> Best Playback singer
| occupation = [[songstress]], playback singer, [[actress]]
| website = https://pradeepadharmadasa.com
| signature =
| module = {{Infobox musical artist
| embed = yes
| instrument = Vocals<!--If you think an instrument should be listed, a discussion to reach consensus is needed first-->
| genre = <!--These music genres are all sourced under the section #Musical themes and genres-->{{hlist|[[Pop music|Pop]]|[[Soul music|soul]]|{{nowrap|[[rhythm and blues]]}}|[[Indian classical music]]}}
| years_active = 1981–present
| label = {{hlist|Musings|MEntertainment|Torana|Indhuwara Creations}}
| associated_acts =
}}
}}
'''පොතුපිටිය කංකානම්ගේ ප්‍රදීපා හේමමාලි ධර්මදාස''', (උපත ජනවාරි 26, 1964), යනු '''ප්‍රදීපා ධර්මදාස''', ලෙස ප්‍රසිද්ධ ශ්‍රී ලාංකික ගායිකාවක් සහ හිටපු නිළියකි.<ref>{{cite web | url=http://www.sarasaviya.lk/features/2020/03/12/17211/අපේ-ගෙදර-පිරිලා-ඉතිරිලා-යන්න-ආදරය-තියෙනවා | title=We love to leave our home full | publisher=Sarasaviya | accessdate=16 August 2020}}</ref>
er13pdzuvfusuxp9bjyqwb8x1twtuxs
752285
752278
2025-07-01T06:38:51Z
Hansaka99
42964
752285
wikitext
text/x-wiki
{{short description|ශ්‍රී ලාංකික ගායිකාවක්}}
{{Infobox person
| name = ප්‍රදීපා ධර්මදාස <br> Pradeepa Dharmadasa
| image = Pradeepa Dharmadasa.jpg
| image_size =
| alt =
| caption =
| birth_name = පොතුපිටිය කංකානම්ගේ ප්‍රදීපා හේමමාලි ධර්මදාස
| alias =
| birth_date = {{birth date and age|1964|01|26|df=yes}}
| birth_place = [[මොරටුව]], [[ශ්‍රී ලංකාව]]
| death_date =
| death_place =
| death_cause =
| spouse = [[ඩලස් අලහප්පෙරුම]] (m. 1994)
| children = 2
| education = [[Princess of Wales' College]]
| alma_mater = [[University of Kelaniya]] <br> [[Bhatkhande Music Institute Deemed University|Bhatkhande University]] <br> [[University of Sri Jayewardenepura]]<br> [[Kirkwood Institute of Education]]
| father = Pothupitiya K Dharmadasa
| mother = Hema Medagamage
| relatives =
| awards = Best Actress <br> Best Playback singer
| occupation = [[songstress]], playback singer, [[actress]]
| website = https://pradeepadharmadasa.com
| signature =
| module = {{Infobox musical artist
| embed = yes
| instrument = Vocals<!--If you think an instrument should be listed, a discussion to reach consensus is needed first-->
| genre = <!--These music genres are all sourced under the section #Musical themes and genres-->{{hlist|[[Pop music|Pop]]|[[Soul music|soul]]|{{nowrap|[[rhythm and blues]]}}|[[Indian classical music]]}}
| years_active = 1981–present
| label = {{hlist|Musings|MEntertainment|Torana|Indhuwara Creations}}
| associated_acts =
}}
}}
'''පොතුපිටිය කංකානම්ගේ ප්‍රදීපා හේමමාලි ධර්මදාස''', (උපත ජනවාරි 26, 1964), යනු '''ප්‍රදීපා ධර්මදාස''', ලෙස ප්‍රසිද්ධ ශ්‍රී ලාංකික ගායිකාවක් සහ හිටපු නිළියකි.<ref>{{cite web | url=http://www.sarasaviya.lk/features/2020/03/12/17211/අපේ-ගෙදර-පිරිලා-ඉතිරිලා-යන්න-ආදරය-තියෙනවා | title=We love to leave our home full | publisher=Sarasaviya | accessdate=16 August 2020}}</ref>
== මූලාශ්‍ර ==
{{reflist}}
{{සිංහල සංගීතය|state=collapsed}}
lolniuunu7irrxw03h2c7rtuzwf6f8c
ගයනාවේ ජන විකාශනය
0
182636
752288
2025-07-01T06:40:07Z
BuddhikaW88
37808
' == Demographics == {{Main|Demographics of Guyana|Guyanese people}} [[File:Guyana_population_density.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_population_density.png|thumb|Guyana's population density in 2005 (people per km<sup>2</sup>)]] File:Population_Guyana.PNG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Population_Guyana.PNG|thumb|A graph showing the population of Guyana from 1961 to 2003. The population dec...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි
752288
wikitext
text/x-wiki
== Demographics ==
{{Main|Demographics of Guyana|Guyanese people}}
[[File:Guyana_population_density.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_population_density.png|thumb|Guyana's population density in 2005 (people per km<sup>2</sup>)]]
[[File:Population_Guyana.PNG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Population_Guyana.PNG|thumb|A graph showing the population of Guyana from 1961 to 2003. The population decline in the 1980s can be clearly seen.]]
The large majority (about 90%) of Guyana's 744,000 people live along a narrow coastal strip that ranges from a width of {{cvt|10|to|40|mi|order=flip}} inland and makes up approximately 10% of the nation's total land area.<ref>{{cite web |title=Guyana General Information |url=http://www.geographia.com/guyana/geninfo.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100411064504/http://www.geographia.com/Guyana/geninfo.html |archive-date=11 April 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Geographia.com}}</ref>
Guyana's population is racially and ethnically heterogeneous, with ethnic groups originating from India, Africa, Europe, and China, as well as [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|Indigenous peoples]]. Despite their diverse ethnic backgrounds, most groups share a common language of English and its Guyanese English Creole vernacular.
The largest ethnic group is the [[:en:Indo-Guyanese|Indo-Guyanese]] (also known as [[:en:Indo-Caribbeans|East Indians]]), the descendants of [[:en:Indian_indenture_system|indentured labourers from India]] who make up 43.5% of the population, according to the 2002 census. They are followed by the [[:en:Afro-Guyanese|Afro-Guyanese]], the descendants of enslaved people brought from Africa, primarily [[:en:West_Africa|West Africa]], who constitute 30.2%. The Guyanese of mixed heritage make up 16.7%.
The Indigenous peoples, known locally as [[:en:Amerindians|Amerindians]], make up 10.5% of the population.<ref name="navigator">{{cite web |title=Indigenous Peoples in Guyana |url=https://indigenousnavigator.org/guyana |access-date=17 October 2024 |website=Indigenous Navigator}}</ref> The nine Indigenous nations in Guyana, defined by language, are the [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], [[:en:Lokono|Arawak]] ([[:en:Lokono|Lokono]]), [[:en:Arekuna_people|Arekuna]] ([[:en:Pemon|Pemon]]), [[:en:Kalina_people|Carib]] ([[:en:Karinya|Karinya]]), [[:en:Makushi|Makushi]], [[:en:Patamona|Patamona]], [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Wapichan|Wapichan]], and [[:en:Warao_people|Warao]].<ref name="navigator" /> They are the third-largest demographic group in the country and are the majority population in the southern interior.<ref name="navigator" />
The Afro-Guyanese population mainly descend from West African ethnicities such as the [[:en:Asante_people|Ashanti]] from [[:en:Ghana|Ghana]], the [[:en:Yoruba_people|Yoruba]] from [[:en:South_West_(Nigeria)|Southwest Nigeria]], the [[:en:Igbo_people|Igbo]] from [[:en:Igboland|South-Eastern Nigeria]], and the [[:en:Mandinka_people|Mandingo]] from [[:en:Senegal|Senegal]].<ref>{{cite web |last1=Roopnarine |first1=Lomarsh |date=25 July 2021 |title=A long journey to Emancipation |url=https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230417020356/https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |archive-date=17 April 2023 |access-date=17 April 2023 |website=Guyana Chronicle}}</ref> Most Indo-Guyanese are descended from indentured labourers who migrated from [[:en:North_India|North India]], especially the [[:en:Bhojpuri_region|Bhojpur]] and [[:en:Awadh|Awadh]] regions of the [[:en:Hindi_Belt|Hindi Belt]] in the present-day states of [[:en:Uttar_Pradesh|Uttar Pradesh]], [[:en:Bihar|Bihar]], and [[:en:Jharkhand|Jharkhand]].<ref>{{cite book |last=Myers |first=Helen |url=https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer |title=Music of Hindu Trinidad |publisher=University of Chicago Press |year=1999 |isbn=9780226554532 |page=[https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer/page/30 30] |url-access=registration}}</ref> A significant minority of Indo-Guyanese are also descended from indentured migrants who came from the South Indian states of [[:en:Tamil_Nadu|Tamil Nadu]] and [[:en:Andhra_Pradesh|Andhra Pradesh]]; these are the plurality ancestry in the [[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]] region.<ref>{{cite book |url=http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |title=Indian Diaspora |access-date=3 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430175036/http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |archive-date=30 April 2011 |url-status=dead}}</ref> The two largest groups, the Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, have experienced some racial tension.<ref>[https://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml "Guyana turns attention to racism"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202071027/http://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml|date=2 December 2010}}. ''BBC News''. 20 September 2005.</ref><ref>"[http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html Conflict between Guyanese-Indians and Blacks in Trinidad and Guyana Socially, Economically and Politically] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202013914/http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html|date=2 December 2010}}". Gabrielle Hookumchand, Professor Moses Seenarine. 18 May 2000.</ref><ref>[http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm International Business Times: "Guyana: A Study in Polarized Racial Politics"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120715075007/http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm|date=15 July 2012}} 12 December 2011</ref>
=== Largest cities ===
{| class="wikitable sortable"
|+Largest cities and towns of Guyana
!Rank
![[:en:List_of_cities_and_towns_in_Guyana|Name]]
![[:en:Regions_of_Guyana|Region]]
!Population
|-
|'''1'''
|[[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|118,363<ref name="cities2012">{{cite report|title=Guyana Population and Housing Census 2012: Preliminary Report|url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|page=23|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=June 2014|access-date=10 March 2021|archive-date=10 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010130705/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|url-status=live}}</ref>
|-
|'''2'''
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|27,277<ref name="cities2012" />
|-
|'''3'''
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|17,329<ref name="cities2012" />
|-
|'''4'''
|[[:en:Corriverton|Corriverton]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|11,386<ref name="cities2012" />
|-
|'''5'''
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|8,004<ref name="village2012">{{cite web |title=2012 Population by Village |url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_By_Village_2012.zip |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175159/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_by_Village_2012.zip |archive-date=17 April 2021 |access-date=16 August 2020 |website=Statistics Guyana}}</ref>
|-
|'''6'''
|[[:en:Mahaica|Mahaica]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|4,867<ref name="village2012" />
|-
|'''7'''
|[[:en:Rose_Hall,_Guyana|Rose Hall]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|4,413<ref name="village2012" />
|-
|'''8'''
|[[:en:Parika|Parika]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|4,385<ref name="village2012" />
|-
|'''9'''
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|3,788<ref name="village2012" />
|-
|'''10'''
|[[:en:Uitvlugt|Uitvlugt]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|2,980<ref name="village2012" />
|-
|}
=== Languages ===
{{Main|Languages of Guyana}}
English is the official language of Guyana and is used for education, government, media, and services. The vast majority of the population speaks [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an English-based creole with slight African, Indian, and Amerindian influences, as their first language.<ref>Damoiseau, Robert (2003) ''Eléments de grammaire comparée français-créole guyanais'' Ibis rouge, Guyana, {{ISBN|2-84450-192-3}}</ref>
Indigenous [[:en:Cariban_languages|Cariban languages]] ([[:en:Akawaio_language|Akawaio]], [[:en:Waiwai_language|Wai-Wai]], and [[:en:Macushi_language|Macushi]]) are spoken by a small minority of Amerindians.
[[:en:Caribbean_Hindustani#Guyanese_Hindustani|Guyanese Hindustani]] is spoken by the older generation of the Indo-Guyanese community, but younger Guyanese use English or Guyanese Creole. Indo-Surinamese immigrants from Suriname speak the [[:en:Caribbean_Hindustani#Sarnami_Hindustani|Sarnami]] variant, especially the [[:en:Caribbean_Hindustani#Nickerian-Berbician_Hindustani|Nickerian-Berbician Hindustani]] subdialect.<ref>{{Cite thesis|last=Gambhir|first=Surendra Kumar|date=1981|title=The East Indian Speech Community in Guyana: A Sociolinguistic Study With Special Reference to Koine Formation.|url=https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963|type=PhD dissertation|publisher=University of Pennsylvania|pages=1–367|access-date=7 March 2021|archive-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210430150912/https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963/|url-status=live|id={{ProQuest|303192456}}}}</ref>
=== Religion ===
{{Main|Religion in Guyana}}
[[File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|වම|thumb|250x250පික්|Central Vaidik Mandir in Georgetown]]
In 2012 the population was 64% [[:en:Christian|Christian]], 25% [[:en:Hindu|Hindu]], 7% [[:en:Islam|Muslim]], 3% irreligious and 1% of other faiths.<ref>{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207180431/https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=United States Department of State |language=en-US}}</ref>
Religion is an important aspect of identity in Guyana and reflects the various external influences of colonialism and immigrant groups. Christianity was considered the prestigious religion, transmitting European culture and representing upward mobility in the colonial society. Missionaries and churches built schools, and until nationalisation in the 1970s, nearly all schools were denominational. When Indians were brought to the country as indentured labour, Hinduism and Islam gained prominence, but for some decades neither were acknowledged for legal marriage.<ref>{{Cite book |last=Williams |first=Brackette F. |url=https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |title=Stains on My Name, War in My Veins: Guyana and the Politics of Cultural Struggle |date=1991-04-12 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-1119-5 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024830/https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>
Some traditional African and Amerindian spiritual beliefs remain alongside the dominant religions.
=== Health ===
{{Main|Health in Guyana}}
[[:en:Life_expectancy|Life expectancy]] at birth is estimated to be 69.5 years as of 2020.<ref name=":0">{{Cite web |title=South America :: Guyana — The World Factbook – Central Intelligence Agency |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=2020-12-10 |website=www.cia.gov}}</ref>
The PAHO/ WHO Global Health Report 2014 (using statistics of 2012) ranked the country as having the highest [[:en:Suicide|suicide]] rate in the world, with a mortality rate of 44.2 per 100,000 inhabitants.<ref>{{Cite web |title=WHO Report 2014 Preventing suicide: A global imperative. |url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150616024658/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |archive-date=16 June 2015 |access-date=4 August 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|title=Desperate measures|date=13 September 2014|newspaper=The Economist|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170610122736/http://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|archive-date=10 June 2017|url-status=live}}</ref> According to 2011 estimates from the [[:en:WHO|WHO]], [[:en:HIV|HIV]] [[:en:Prevalence|prevalence]] is 1.2% of the teen/adult population (ages 15–49).<ref>[https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf WHO Health-Related Millennium Development Goals Report 2011] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617072744/http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf|date=17 June 2012}}. Part1</ref>
=== Education ===
{{Main|Education in Guyana}}
Education in Guyana was primarily introduced and operated by missionising Christian denominations. The wealthy planter elite often sent their children for education abroad in England, but as schools improved in Guyana, they also modelled after the former [[:en:British_education|British education]] system. Primary education became compulsory in 1876, although the need for children to assist in agricultural labour kept many children from schooling. In the 1960s, the government took over control of all schools in the country. Fees were removed, new schools were opened in rural areas, and the University of Guyana was established so students no longer were required to go abroad for tertiary education.<ref name=":1">{{Cite web |title=Guyana – EDUCATION |url=http://countrystudies.us/guyana/44.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814064255/http://countrystudies.us/guyana/44.htm |archive-date=14 August 2021 |access-date=2021-03-06 |website=countrystudies.us}}</ref>
[[File:Queens_College_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Queens_College_Guyana.jpg|thumb|[[:en:Queen's_College,_Georgetown|Queen's College, Georgetown]]]]
Guyana's literacy was one of the highest in the Caribbean, by estimated literacy rate of 96 per cent in 1990.<ref name=":1" /> In a 2014 UNESCO estimate, literacy is 96.7 in the 15–24 year old age group.<ref>{{Cite web |date=2016-11-27 |title=Guyana |url=http://uis.unesco.org/en/country/gy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302112953/http://uis.unesco.org/en/country/gy |archive-date=2 March 2021 |access-date=2021-03-06 |website=uis.unesco.org}}</ref> However, the functional literacy may be only as high as 70%.<ref>{{Cite journal|last=Jennings|first=Zellyne|date=2000-05-01|title=Functional literacy of Young Guyanese Adults|url=https://doi.org/10.1023/A:1003926406978|journal=International Review of Education|language=en|volume=46|issue=1|pages=93–116|bibcode=2000IREdu..46...93J|doi=10.1023/A:1003926406978|issn=1573-0638|url-access=subscription|s2cid=142861368}}</ref>
Students are expected to take the NGSA (National Grade Six Assessment) for entrance into high school in grade 7. They take the [[:en:CXC|CXC]] at the end of high school. Schools have introduced the [[:en:Caribbean_Advanced_Proficiency_Examination|CAPE]] exams which all other Caribbean countries have introduced. The [[:en:Advanced_Level_(UK)|A-level system]], inherited from the British era, is offered only in a few schools.
Infrastructure challenges affect access to education, especially for students in the hinterland. A World Bank assessment showed roughly 50% of teachers were "untrained, operated with inadequate teaching materials, and served children of parents with low levels of adult literacy".<ref>{{Cite web |title=Improving Literacy and Numeracy Outcomes for Guyana's Early Learners |url=https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175711/https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-06 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
40ico04s7tinoqcrozxsetav6sgeba9
752289
752288
2025-07-01T06:42:27Z
BuddhikaW88
37808
752289
wikitext
text/x-wiki
[[File:Guyana_population_density.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_population_density.png|thumb|2005 දී ගයනාවේ ජන ඝනත්වය (වර්ග කිලෝමීටරයකට පුද්ගලයින්)]]
[[File:Population_Guyana.PNG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Population_Guyana.PNG|thumb|1961 සිට 2003 දක්වා ගයනාවේ ජනගහනය පෙන්වන ප්‍රස්ථාරයක්. 1980 ගණන්වල ජනගහන පරිහානිය පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.]]
The large majority (about 90%) of Guyana's 744,000 people live along a narrow coastal strip that ranges from a width of {{cvt|10|to|40|mi|order=flip}} inland and makes up approximately 10% of the nation's total land area.<ref>{{cite web |title=Guyana General Information |url=http://www.geographia.com/guyana/geninfo.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100411064504/http://www.geographia.com/Guyana/geninfo.html |archive-date=11 April 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Geographia.com}}</ref>
Guyana's population is racially and ethnically heterogeneous, with ethnic groups originating from India, Africa, Europe, and China, as well as [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|Indigenous peoples]]. Despite their diverse ethnic backgrounds, most groups share a common language of English and its Guyanese English Creole vernacular.
The largest ethnic group is the [[:en:Indo-Guyanese|Indo-Guyanese]] (also known as [[:en:Indo-Caribbeans|East Indians]]), the descendants of [[:en:Indian_indenture_system|indentured labourers from India]] who make up 43.5% of the population, according to the 2002 census. They are followed by the [[:en:Afro-Guyanese|Afro-Guyanese]], the descendants of enslaved people brought from Africa, primarily [[:en:West_Africa|West Africa]], who constitute 30.2%. The Guyanese of mixed heritage make up 16.7%.
The Indigenous peoples, known locally as [[:en:Amerindians|Amerindians]], make up 10.5% of the population.<ref name="navigator">{{cite web |title=Indigenous Peoples in Guyana |url=https://indigenousnavigator.org/guyana |access-date=17 October 2024 |website=Indigenous Navigator}}</ref> The nine Indigenous nations in Guyana, defined by language, are the [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], [[:en:Lokono|Arawak]] ([[:en:Lokono|Lokono]]), [[:en:Arekuna_people|Arekuna]] ([[:en:Pemon|Pemon]]), [[:en:Kalina_people|Carib]] ([[:en:Karinya|Karinya]]), [[:en:Makushi|Makushi]], [[:en:Patamona|Patamona]], [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Wapichan|Wapichan]], and [[:en:Warao_people|Warao]].<ref name="navigator" /> They are the third-largest demographic group in the country and are the majority population in the southern interior.<ref name="navigator" />
The Afro-Guyanese population mainly descend from West African ethnicities such as the [[:en:Asante_people|Ashanti]] from [[:en:Ghana|Ghana]], the [[:en:Yoruba_people|Yoruba]] from [[:en:South_West_(Nigeria)|Southwest Nigeria]], the [[:en:Igbo_people|Igbo]] from [[:en:Igboland|South-Eastern Nigeria]], and the [[:en:Mandinka_people|Mandingo]] from [[:en:Senegal|Senegal]].<ref>{{cite web |last1=Roopnarine |first1=Lomarsh |date=25 July 2021 |title=A long journey to Emancipation |url=https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230417020356/https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |archive-date=17 April 2023 |access-date=17 April 2023 |website=Guyana Chronicle}}</ref> Most Indo-Guyanese are descended from indentured labourers who migrated from [[:en:North_India|North India]], especially the [[:en:Bhojpuri_region|Bhojpur]] and [[:en:Awadh|Awadh]] regions of the [[:en:Hindi_Belt|Hindi Belt]] in the present-day states of [[:en:Uttar_Pradesh|Uttar Pradesh]], [[:en:Bihar|Bihar]], and [[:en:Jharkhand|Jharkhand]].<ref>{{cite book |last=Myers |first=Helen |url=https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer |title=Music of Hindu Trinidad |publisher=University of Chicago Press |year=1999 |isbn=9780226554532 |page=[https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer/page/30 30] |url-access=registration}}</ref> A significant minority of Indo-Guyanese are also descended from indentured migrants who came from the South Indian states of [[:en:Tamil_Nadu|Tamil Nadu]] and [[:en:Andhra_Pradesh|Andhra Pradesh]]; these are the plurality ancestry in the [[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]] region.<ref>{{cite book |url=http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |title=Indian Diaspora |access-date=3 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430175036/http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |archive-date=30 April 2011 |url-status=dead}}</ref> The two largest groups, the Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, have experienced some racial tension.<ref>[https://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml "Guyana turns attention to racism"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202071027/http://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml|date=2 December 2010}}. ''BBC News''. 20 September 2005.</ref><ref>"[http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html Conflict between Guyanese-Indians and Blacks in Trinidad and Guyana Socially, Economically and Politically] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202013914/http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html|date=2 December 2010}}". Gabrielle Hookumchand, Professor Moses Seenarine. 18 May 2000.</ref><ref>[http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm International Business Times: "Guyana: A Study in Polarized Racial Politics"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120715075007/http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm|date=15 July 2012}} 12 December 2011</ref>
=== විශාලතම නගර ===
{| class="wikitable sortable"
|+ගයනාවේ විශාලතම නගර සහ ගම්මාන
!ශ්‍රේණිය
!නම
!කලාපය
!ජනගහනය
|-
|'''1'''
|[[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|118,363<ref name="cities2012">{{cite report|title=Guyana Population and Housing Census 2012: Preliminary Report|url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|page=23|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=June 2014|access-date=10 March 2021|archive-date=10 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010130705/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|url-status=live}}</ref>
|-
|'''2'''
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|27,277<ref name="cities2012" />
|-
|'''3'''
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|17,329<ref name="cities2012" />
|-
|'''4'''
|[[:en:Corriverton|Corriverton]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|11,386<ref name="cities2012" />
|-
|'''5'''
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|8,004<ref name="village2012">{{cite web |title=2012 Population by Village |url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_By_Village_2012.zip |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175159/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_by_Village_2012.zip |archive-date=17 April 2021 |access-date=16 August 2020 |website=Statistics Guyana}}</ref>
|-
|'''6'''
|[[:en:Mahaica|Mahaica]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|4,867<ref name="village2012" />
|-
|'''7'''
|[[:en:Rose_Hall,_Guyana|Rose Hall]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|4,413<ref name="village2012" />
|-
|'''8'''
|[[:en:Parika|Parika]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|4,385<ref name="village2012" />
|-
|'''9'''
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|3,788<ref name="village2012" />
|-
|'''10'''
|[[:en:Uitvlugt|Uitvlugt]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|2,980<ref name="village2012" />
|-
|}
=== භාෂා ===
English is the official language of Guyana and is used for education, government, media, and services. The vast majority of the population speaks [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an English-based creole with slight African, Indian, and Amerindian influences, as their first language.<ref>Damoiseau, Robert (2003) ''Eléments de grammaire comparée français-créole guyanais'' Ibis rouge, Guyana, {{ISBN|2-84450-192-3}}</ref>
Indigenous [[:en:Cariban_languages|Cariban languages]] ([[:en:Akawaio_language|Akawaio]], [[:en:Waiwai_language|Wai-Wai]], and [[:en:Macushi_language|Macushi]]) are spoken by a small minority of Amerindians.
[[:en:Caribbean_Hindustani#Guyanese_Hindustani|Guyanese Hindustani]] is spoken by the older generation of the Indo-Guyanese community, but younger Guyanese use English or Guyanese Creole. Indo-Surinamese immigrants from Suriname speak the [[:en:Caribbean_Hindustani#Sarnami_Hindustani|Sarnami]] variant, especially the [[:en:Caribbean_Hindustani#Nickerian-Berbician_Hindustani|Nickerian-Berbician Hindustani]] subdialect.<ref>{{Cite thesis|last=Gambhir|first=Surendra Kumar|date=1981|title=The East Indian Speech Community in Guyana: A Sociolinguistic Study With Special Reference to Koine Formation.|url=https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963|type=PhD dissertation|publisher=University of Pennsylvania|pages=1–367|access-date=7 March 2021|archive-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210430150912/https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963/|url-status=live|id={{ProQuest|303192456}}}}</ref>
=== ආගම ===
[[File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|වම|thumb|250x250පික්|ජෝර්ජ්ටවුන් හි මධ්‍යම වෛදික් මන්දිරය]]
In 2012 the population was 64% [[:en:Christian|Christian]], 25% [[:en:Hindu|Hindu]], 7% [[:en:Islam|Muslim]], 3% irreligious and 1% of other faiths.<ref>{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207180431/https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=United States Department of State |language=en-US}}</ref>
Religion is an important aspect of identity in Guyana and reflects the various external influences of colonialism and immigrant groups. Christianity was considered the prestigious religion, transmitting European culture and representing upward mobility in the colonial society. Missionaries and churches built schools, and until nationalisation in the 1970s, nearly all schools were denominational. When Indians were brought to the country as indentured labour, Hinduism and Islam gained prominence, but for some decades neither were acknowledged for legal marriage.<ref>{{Cite book |last=Williams |first=Brackette F. |url=https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |title=Stains on My Name, War in My Veins: Guyana and the Politics of Cultural Struggle |date=1991-04-12 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-1119-5 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024830/https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>
Some traditional African and Amerindian spiritual beliefs remain alongside the dominant religions.
=== සෞඛ්‍යය ===
[[:en:Life_expectancy|Life expectancy]] at birth is estimated to be 69.5 years as of 2020.<ref name=":0">{{Cite web |title=South America :: Guyana — The World Factbook – Central Intelligence Agency |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=2020-12-10 |website=www.cia.gov}}</ref>
The PAHO/ WHO Global Health Report 2014 (using statistics of 2012) ranked the country as having the highest [[:en:Suicide|suicide]] rate in the world, with a mortality rate of 44.2 per 100,000 inhabitants.<ref>{{Cite web |title=WHO Report 2014 Preventing suicide: A global imperative. |url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150616024658/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |archive-date=16 June 2015 |access-date=4 August 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|title=Desperate measures|date=13 September 2014|newspaper=The Economist|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170610122736/http://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|archive-date=10 June 2017|url-status=live}}</ref> According to 2011 estimates from the [[:en:WHO|WHO]], [[:en:HIV|HIV]] [[:en:Prevalence|prevalence]] is 1.2% of the teen/adult population (ages 15–49).<ref>[https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf WHO Health-Related Millennium Development Goals Report 2011] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617072744/http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf|date=17 June 2012}}. Part1</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
Education in Guyana was primarily introduced and operated by missionising Christian denominations. The wealthy planter elite often sent their children for education abroad in England, but as schools improved in Guyana, they also modelled after the former [[:en:British_education|British education]] system. Primary education became compulsory in 1876, although the need for children to assist in agricultural labour kept many children from schooling. In the 1960s, the government took over control of all schools in the country. Fees were removed, new schools were opened in rural areas, and the University of Guyana was established so students no longer were required to go abroad for tertiary education.<ref name=":1">{{Cite web |title=Guyana – EDUCATION |url=http://countrystudies.us/guyana/44.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814064255/http://countrystudies.us/guyana/44.htm |archive-date=14 August 2021 |access-date=2021-03-06 |website=countrystudies.us}}</ref>
[[File:Queens_College_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Queens_College_Guyana.jpg|thumb|ක්වීන්ස් විද්‍යාලය, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
Guyana's literacy was one of the highest in the Caribbean, by estimated literacy rate of 96 per cent in 1990.<ref name=":1" /> In a 2014 UNESCO estimate, literacy is 96.7 in the 15–24 year old age group.<ref>{{Cite web |date=2016-11-27 |title=Guyana |url=http://uis.unesco.org/en/country/gy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302112953/http://uis.unesco.org/en/country/gy |archive-date=2 March 2021 |access-date=2021-03-06 |website=uis.unesco.org}}</ref> However, the functional literacy may be only as high as 70%.<ref>{{Cite journal|last=Jennings|first=Zellyne|date=2000-05-01|title=Functional literacy of Young Guyanese Adults|url=https://doi.org/10.1023/A:1003926406978|journal=International Review of Education|language=en|volume=46|issue=1|pages=93–116|bibcode=2000IREdu..46...93J|doi=10.1023/A:1003926406978|issn=1573-0638|url-access=subscription|s2cid=142861368}}</ref>
Students are expected to take the NGSA (National Grade Six Assessment) for entrance into high school in grade 7. They take the [[:en:CXC|CXC]] at the end of high school. Schools have introduced the [[:en:Caribbean_Advanced_Proficiency_Examination|CAPE]] exams which all other Caribbean countries have introduced. The [[:en:Advanced_Level_(UK)|A-level system]], inherited from the British era, is offered only in a few schools.
Infrastructure challenges affect access to education, especially for students in the hinterland. A World Bank assessment showed roughly 50% of teachers were "untrained, operated with inadequate teaching materials, and served children of parents with low levels of adult literacy".<ref>{{Cite web |title=Improving Literacy and Numeracy Outcomes for Guyana's Early Learners |url=https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175711/https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-06 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
1nfd7wqom7jod8vm38q00y5a8sb7xor
752290
752289
2025-07-01T06:42:57Z
BuddhikaW88
37808
752290
wikitext
text/x-wiki
[[File:Guyana_population_density.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_population_density.png|thumb|2005 දී ගයනාවේ ජන ඝනත්වය (වර්ග කිලෝමීටරයකට පුද්ගලයින්)]]
[[File:Population_Guyana.PNG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Population_Guyana.PNG|thumb|1961 සිට 2003 දක්වා ගයනාවේ ජනගහනය පෙන්වන ප්‍රස්ථාරයක්. 1980 ගණන්වල ජනගහන පරිහානිය පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.]]
The large majority (about 90%) of Guyana's 744,000 people live along a narrow coastal strip that ranges from a width of {{cvt|10|to|40|mi|order=flip}} inland and makes up approximately 10% of the nation's total land area.<ref>{{cite web |title=Guyana General Information |url=http://www.geographia.com/guyana/geninfo.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100411064504/http://www.geographia.com/Guyana/geninfo.html |archive-date=11 April 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Geographia.com}}</ref>
Guyana's population is racially and ethnically heterogeneous, with ethnic groups originating from India, Africa, Europe, and China, as well as [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|Indigenous peoples]]. Despite their diverse ethnic backgrounds, most groups share a common language of English and its Guyanese English Creole vernacular.
The largest ethnic group is the [[:en:Indo-Guyanese|Indo-Guyanese]] (also known as [[:en:Indo-Caribbeans|East Indians]]), the descendants of [[:en:Indian_indenture_system|indentured labourers from India]] who make up 43.5% of the population, according to the 2002 census. They are followed by the [[:en:Afro-Guyanese|Afro-Guyanese]], the descendants of enslaved people brought from Africa, primarily [[:en:West_Africa|West Africa]], who constitute 30.2%. The Guyanese of mixed heritage make up 16.7%.
ගයනාවේ 744,000 ක් වන ජනතාවගෙන් බහුතරයක් (90%) පමණ රට අභ්‍යන්තරයේ කිලෝමීටර් 16 සිට 64 දක්වා (සැතපුම් 10 සිට 40 දක්වා) පළලින් යුත් පටු වෙරළ තීරයක් දිගේ ජීවත් වන අතර ජාතියේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් ආසන්න වශයෙන් 10% ක් පමණ වේ.[1]
ගයනාවේ ජනගහනය වාර්ගිකව සහ වාර්ගිකව විෂමජාතීය වන අතර, ඉන්දියාව, අප්‍රිකාව, යුරෝපය සහ චීනයෙන් සම්භවයක් ඇති ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් මෙන්ම ආදිවාසී ජනතාව ද සිටිති. ඔවුන්ගේ විවිධ ජනවාර්ගික පසුබිම් තිබියදීත්, බොහෝ කණ්ඩායම් ඉංග්‍රීසි සහ එහි ගයනියානු ඉංග්‍රීසි ක්‍රියෝල් ස්වභාෂාවේ පොදු භාෂාවක් බෙදා ගනී.
විශාලතම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම වන්නේ 2002 සංගණනයට අනුව ජනගහනයෙන් 43.5% ක් වන ඉන්දියාවේ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙන් පැවත එන ඉන්දු-ගයනියානුවන් (නැගෙනහිර ඉන්දියානුවන් ලෙසද හැඳින්වේ) ය. ඔවුන් අනුගමනය කරන්නේ අප්‍රිකාවෙන්, ප්‍රධාන වශයෙන් බටහිර අප්‍රිකාවෙන් ගෙන එන ලද වහල්භාවයෙන් පැවත එන අප්‍රිකානු-ගයනියානුවන් වන අතර ඔවුන් 30.2% ක් වේ. මිශ්‍ර උරුමයක් ඇති ගයනියානුවන් 16.7% කි.
The Indigenous peoples, known locally as [[:en:Amerindians|Amerindians]], make up 10.5% of the population.<ref name="navigator">{{cite web |title=Indigenous Peoples in Guyana |url=https://indigenousnavigator.org/guyana |access-date=17 October 2024 |website=Indigenous Navigator}}</ref> The nine Indigenous nations in Guyana, defined by language, are the [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], [[:en:Lokono|Arawak]] ([[:en:Lokono|Lokono]]), [[:en:Arekuna_people|Arekuna]] ([[:en:Pemon|Pemon]]), [[:en:Kalina_people|Carib]] ([[:en:Karinya|Karinya]]), [[:en:Makushi|Makushi]], [[:en:Patamona|Patamona]], [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Wapichan|Wapichan]], and [[:en:Warao_people|Warao]].<ref name="navigator" /> They are the third-largest demographic group in the country and are the majority population in the southern interior.<ref name="navigator" />
The Afro-Guyanese population mainly descend from West African ethnicities such as the [[:en:Asante_people|Ashanti]] from [[:en:Ghana|Ghana]], the [[:en:Yoruba_people|Yoruba]] from [[:en:South_West_(Nigeria)|Southwest Nigeria]], the [[:en:Igbo_people|Igbo]] from [[:en:Igboland|South-Eastern Nigeria]], and the [[:en:Mandinka_people|Mandingo]] from [[:en:Senegal|Senegal]].<ref>{{cite web |last1=Roopnarine |first1=Lomarsh |date=25 July 2021 |title=A long journey to Emancipation |url=https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230417020356/https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |archive-date=17 April 2023 |access-date=17 April 2023 |website=Guyana Chronicle}}</ref> Most Indo-Guyanese are descended from indentured labourers who migrated from [[:en:North_India|North India]], especially the [[:en:Bhojpuri_region|Bhojpur]] and [[:en:Awadh|Awadh]] regions of the [[:en:Hindi_Belt|Hindi Belt]] in the present-day states of [[:en:Uttar_Pradesh|Uttar Pradesh]], [[:en:Bihar|Bihar]], and [[:en:Jharkhand|Jharkhand]].<ref>{{cite book |last=Myers |first=Helen |url=https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer |title=Music of Hindu Trinidad |publisher=University of Chicago Press |year=1999 |isbn=9780226554532 |page=[https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer/page/30 30] |url-access=registration}}</ref> A significant minority of Indo-Guyanese are also descended from indentured migrants who came from the South Indian states of [[:en:Tamil_Nadu|Tamil Nadu]] and [[:en:Andhra_Pradesh|Andhra Pradesh]]; these are the plurality ancestry in the [[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]] region.<ref>{{cite book |url=http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |title=Indian Diaspora |access-date=3 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430175036/http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |archive-date=30 April 2011 |url-status=dead}}</ref> The two largest groups, the Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, have experienced some racial tension.<ref>[https://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml "Guyana turns attention to racism"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202071027/http://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml|date=2 December 2010}}. ''BBC News''. 20 September 2005.</ref><ref>"[http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html Conflict between Guyanese-Indians and Blacks in Trinidad and Guyana Socially, Economically and Politically] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202013914/http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html|date=2 December 2010}}". Gabrielle Hookumchand, Professor Moses Seenarine. 18 May 2000.</ref><ref>[http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm International Business Times: "Guyana: A Study in Polarized Racial Politics"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120715075007/http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm|date=15 July 2012}} 12 December 2011</ref>
දේශීය වශයෙන් ඇමරින්ඩියන්වරුන් ලෙස හඳුන්වන ආදිවාසී ජනතාව ජනගහනයෙන් 10.5% ක් වේ.[2] භාෂාව අනුව අර්ථ දක්වා ඇති ගයනාවේ ආදිවාසී ජාතීන් නවය වන්නේ අකාවායෝ, අරවක් (ලොකොනෝ), අරෙකුනා (පෙමොන්), කැරිබ් (කරින්යා), මකුෂි, පටමෝනා, වයි වයි, වපිචාන් සහ වරාඕ ය. [2] ඔවුන් රටේ තුන්වන විශාලතම ජනවිකාස කණ්ඩායම වන අතර දකුණු අභ්‍යන්තරයේ බහුතර ජනගහනය වේ.[2]
අප්‍රිකානු-ගයන ජනගහනය ප්‍රධාන වශයෙන් ඝානාවේ අශාන්ති, නිරිතදිග නයිජීරියාවේ යොරුබා, අග්නිදිග නයිජීරියාවේ ඉග්බෝ සහ සෙනගල්හි මැන්ඩින්ගෝ වැනි බටහිර අප්‍රිකානු ජනවාර්ගික කොටස් වලින් පැවත එන්නකි. [3] බොහෝ ඉන්දු-ගයන ජාතිකයන් පැවත එන්නේ උතුරු ඉන්දියාවෙන්, විශේෂයෙන් උත්තර් ප්‍රදේශ්, බිහාර් සහ ජාර්කන්ඩ් යන වර්තමාන ප්‍රාන්තවල හින්දි තීරයේ භෝජ්පූර් සහ අවාද් ප්‍රදේශවලින් සංක්‍රමණය වූ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙනි.[4] ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන්ගෙන් සැලකිය යුතු සුළුතරයක් දකුණු ඉන්දියානු ප්‍රාන්ත වන තමිල්නාඩු සහ ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් වලින් පැමිණි ගිවිසුම්ගත සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් පැවත එන්නන් වේ; මොවුන් නැගෙනහිර බර්බිස්-කොරෙන්ටයින් කලාපයේ බහුත්ව පරම්පරාවයි.[5] විශාලතම කණ්ඩායම් දෙක වන ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන් සහ අප්‍රිකානු-ගයනා ජාතිකයන් යම් වාර්ගික ආතතියකට මුහුණ දී ඇත.[6][7][8]
=== විශාලතම නගර ===
{| class="wikitable sortable"
|+ගයනාවේ විශාලතම නගර සහ ගම්මාන
!ශ්‍රේණිය
!නම
!කලාපය
!ජනගහනය
|-
|'''1'''
|[[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|118,363<ref name="cities2012">{{cite report|title=Guyana Population and Housing Census 2012: Preliminary Report|url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|page=23|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=June 2014|access-date=10 March 2021|archive-date=10 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010130705/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|url-status=live}}</ref>
|-
|'''2'''
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|27,277<ref name="cities2012" />
|-
|'''3'''
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|17,329<ref name="cities2012" />
|-
|'''4'''
|[[:en:Corriverton|Corriverton]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|11,386<ref name="cities2012" />
|-
|'''5'''
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|8,004<ref name="village2012">{{cite web |title=2012 Population by Village |url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_By_Village_2012.zip |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175159/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_by_Village_2012.zip |archive-date=17 April 2021 |access-date=16 August 2020 |website=Statistics Guyana}}</ref>
|-
|'''6'''
|[[:en:Mahaica|Mahaica]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|4,867<ref name="village2012" />
|-
|'''7'''
|[[:en:Rose_Hall,_Guyana|Rose Hall]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|4,413<ref name="village2012" />
|-
|'''8'''
|[[:en:Parika|Parika]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|4,385<ref name="village2012" />
|-
|'''9'''
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|3,788<ref name="village2012" />
|-
|'''10'''
|[[:en:Uitvlugt|Uitvlugt]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|2,980<ref name="village2012" />
|-
|}
=== භාෂා ===
English is the official language of Guyana and is used for education, government, media, and services. The vast majority of the population speaks [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an English-based creole with slight African, Indian, and Amerindian influences, as their first language.<ref>Damoiseau, Robert (2003) ''Eléments de grammaire comparée français-créole guyanais'' Ibis rouge, Guyana, {{ISBN|2-84450-192-3}}</ref>
Indigenous [[:en:Cariban_languages|Cariban languages]] ([[:en:Akawaio_language|Akawaio]], [[:en:Waiwai_language|Wai-Wai]], and [[:en:Macushi_language|Macushi]]) are spoken by a small minority of Amerindians.
[[:en:Caribbean_Hindustani#Guyanese_Hindustani|Guyanese Hindustani]] is spoken by the older generation of the Indo-Guyanese community, but younger Guyanese use English or Guyanese Creole. Indo-Surinamese immigrants from Suriname speak the [[:en:Caribbean_Hindustani#Sarnami_Hindustani|Sarnami]] variant, especially the [[:en:Caribbean_Hindustani#Nickerian-Berbician_Hindustani|Nickerian-Berbician Hindustani]] subdialect.<ref>{{Cite thesis|last=Gambhir|first=Surendra Kumar|date=1981|title=The East Indian Speech Community in Guyana: A Sociolinguistic Study With Special Reference to Koine Formation.|url=https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963|type=PhD dissertation|publisher=University of Pennsylvania|pages=1–367|access-date=7 March 2021|archive-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210430150912/https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963/|url-status=live|id={{ProQuest|303192456}}}}</ref>
=== ආගම ===
[[File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|වම|thumb|250x250පික්|ජෝර්ජ්ටවුන් හි මධ්‍යම වෛදික් මන්දිරය]]
In 2012 the population was 64% [[:en:Christian|Christian]], 25% [[:en:Hindu|Hindu]], 7% [[:en:Islam|Muslim]], 3% irreligious and 1% of other faiths.<ref>{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207180431/https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=United States Department of State |language=en-US}}</ref>
Religion is an important aspect of identity in Guyana and reflects the various external influences of colonialism and immigrant groups. Christianity was considered the prestigious religion, transmitting European culture and representing upward mobility in the colonial society. Missionaries and churches built schools, and until nationalisation in the 1970s, nearly all schools were denominational. When Indians were brought to the country as indentured labour, Hinduism and Islam gained prominence, but for some decades neither were acknowledged for legal marriage.<ref>{{Cite book |last=Williams |first=Brackette F. |url=https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |title=Stains on My Name, War in My Veins: Guyana and the Politics of Cultural Struggle |date=1991-04-12 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-1119-5 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024830/https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>
Some traditional African and Amerindian spiritual beliefs remain alongside the dominant religions.
=== සෞඛ්‍යය ===
[[:en:Life_expectancy|Life expectancy]] at birth is estimated to be 69.5 years as of 2020.<ref name=":0">{{Cite web |title=South America :: Guyana — The World Factbook – Central Intelligence Agency |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=2020-12-10 |website=www.cia.gov}}</ref>
The PAHO/ WHO Global Health Report 2014 (using statistics of 2012) ranked the country as having the highest [[:en:Suicide|suicide]] rate in the world, with a mortality rate of 44.2 per 100,000 inhabitants.<ref>{{Cite web |title=WHO Report 2014 Preventing suicide: A global imperative. |url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150616024658/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |archive-date=16 June 2015 |access-date=4 August 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|title=Desperate measures|date=13 September 2014|newspaper=The Economist|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170610122736/http://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|archive-date=10 June 2017|url-status=live}}</ref> According to 2011 estimates from the [[:en:WHO|WHO]], [[:en:HIV|HIV]] [[:en:Prevalence|prevalence]] is 1.2% of the teen/adult population (ages 15–49).<ref>[https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf WHO Health-Related Millennium Development Goals Report 2011] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617072744/http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf|date=17 June 2012}}. Part1</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
Education in Guyana was primarily introduced and operated by missionising Christian denominations. The wealthy planter elite often sent their children for education abroad in England, but as schools improved in Guyana, they also modelled after the former [[:en:British_education|British education]] system. Primary education became compulsory in 1876, although the need for children to assist in agricultural labour kept many children from schooling. In the 1960s, the government took over control of all schools in the country. Fees were removed, new schools were opened in rural areas, and the University of Guyana was established so students no longer were required to go abroad for tertiary education.<ref name=":1">{{Cite web |title=Guyana – EDUCATION |url=http://countrystudies.us/guyana/44.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814064255/http://countrystudies.us/guyana/44.htm |archive-date=14 August 2021 |access-date=2021-03-06 |website=countrystudies.us}}</ref>
[[File:Queens_College_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Queens_College_Guyana.jpg|thumb|ක්වීන්ස් විද්‍යාලය, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
Guyana's literacy was one of the highest in the Caribbean, by estimated literacy rate of 96 per cent in 1990.<ref name=":1" /> In a 2014 UNESCO estimate, literacy is 96.7 in the 15–24 year old age group.<ref>{{Cite web |date=2016-11-27 |title=Guyana |url=http://uis.unesco.org/en/country/gy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302112953/http://uis.unesco.org/en/country/gy |archive-date=2 March 2021 |access-date=2021-03-06 |website=uis.unesco.org}}</ref> However, the functional literacy may be only as high as 70%.<ref>{{Cite journal|last=Jennings|first=Zellyne|date=2000-05-01|title=Functional literacy of Young Guyanese Adults|url=https://doi.org/10.1023/A:1003926406978|journal=International Review of Education|language=en|volume=46|issue=1|pages=93–116|bibcode=2000IREdu..46...93J|doi=10.1023/A:1003926406978|issn=1573-0638|url-access=subscription|s2cid=142861368}}</ref>
Students are expected to take the NGSA (National Grade Six Assessment) for entrance into high school in grade 7. They take the [[:en:CXC|CXC]] at the end of high school. Schools have introduced the [[:en:Caribbean_Advanced_Proficiency_Examination|CAPE]] exams which all other Caribbean countries have introduced. The [[:en:Advanced_Level_(UK)|A-level system]], inherited from the British era, is offered only in a few schools.
Infrastructure challenges affect access to education, especially for students in the hinterland. A World Bank assessment showed roughly 50% of teachers were "untrained, operated with inadequate teaching materials, and served children of parents with low levels of adult literacy".<ref>{{Cite web |title=Improving Literacy and Numeracy Outcomes for Guyana's Early Learners |url=https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175711/https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-06 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
8mats1z54c040hd2u3my55jtrwfagdz
752291
752290
2025-07-01T06:44:03Z
BuddhikaW88
37808
/* භාෂා */
752291
wikitext
text/x-wiki
[[File:Guyana_population_density.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_population_density.png|thumb|2005 දී ගයනාවේ ජන ඝනත්වය (වර්ග කිලෝමීටරයකට පුද්ගලයින්)]]
[[File:Population_Guyana.PNG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Population_Guyana.PNG|thumb|1961 සිට 2003 දක්වා ගයනාවේ ජනගහනය පෙන්වන ප්‍රස්ථාරයක්. 1980 ගණන්වල ජනගහන පරිහානිය පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.]]
The large majority (about 90%) of Guyana's 744,000 people live along a narrow coastal strip that ranges from a width of {{cvt|10|to|40|mi|order=flip}} inland and makes up approximately 10% of the nation's total land area.<ref>{{cite web |title=Guyana General Information |url=http://www.geographia.com/guyana/geninfo.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100411064504/http://www.geographia.com/Guyana/geninfo.html |archive-date=11 April 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Geographia.com}}</ref>
Guyana's population is racially and ethnically heterogeneous, with ethnic groups originating from India, Africa, Europe, and China, as well as [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|Indigenous peoples]]. Despite their diverse ethnic backgrounds, most groups share a common language of English and its Guyanese English Creole vernacular.
The largest ethnic group is the [[:en:Indo-Guyanese|Indo-Guyanese]] (also known as [[:en:Indo-Caribbeans|East Indians]]), the descendants of [[:en:Indian_indenture_system|indentured labourers from India]] who make up 43.5% of the population, according to the 2002 census. They are followed by the [[:en:Afro-Guyanese|Afro-Guyanese]], the descendants of enslaved people brought from Africa, primarily [[:en:West_Africa|West Africa]], who constitute 30.2%. The Guyanese of mixed heritage make up 16.7%.
ගයනාවේ 744,000 ක් වන ජනතාවගෙන් බහුතරයක් (90%) පමණ රට අභ්‍යන්තරයේ කිලෝමීටර් 16 සිට 64 දක්වා (සැතපුම් 10 සිට 40 දක්වා) පළලින් යුත් පටු වෙරළ තීරයක් දිගේ ජීවත් වන අතර ජාතියේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් ආසන්න වශයෙන් 10% ක් පමණ වේ.[1]
ගයනාවේ ජනගහනය වාර්ගිකව සහ වාර්ගිකව විෂමජාතීය වන අතර, ඉන්දියාව, අප්‍රිකාව, යුරෝපය සහ චීනයෙන් සම්භවයක් ඇති ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් මෙන්ම ආදිවාසී ජනතාව ද සිටිති. ඔවුන්ගේ විවිධ ජනවාර්ගික පසුබිම් තිබියදීත්, බොහෝ කණ්ඩායම් ඉංග්‍රීසි සහ එහි ගයනියානු ඉංග්‍රීසි ක්‍රියෝල් ස්වභාෂාවේ පොදු භාෂාවක් බෙදා ගනී.
විශාලතම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම වන්නේ 2002 සංගණනයට අනුව ජනගහනයෙන් 43.5% ක් වන ඉන්දියාවේ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙන් පැවත එන ඉන්දු-ගයනියානුවන් (නැගෙනහිර ඉන්දියානුවන් ලෙසද හැඳින්වේ) ය. ඔවුන් අනුගමනය කරන්නේ අප්‍රිකාවෙන්, ප්‍රධාන වශයෙන් බටහිර අප්‍රිකාවෙන් ගෙන එන ලද වහල්භාවයෙන් පැවත එන අප්‍රිකානු-ගයනියානුවන් වන අතර ඔවුන් 30.2% ක් වේ. මිශ්‍ර උරුමයක් ඇති ගයනියානුවන් 16.7% කි.
The Indigenous peoples, known locally as [[:en:Amerindians|Amerindians]], make up 10.5% of the population.<ref name="navigator">{{cite web |title=Indigenous Peoples in Guyana |url=https://indigenousnavigator.org/guyana |access-date=17 October 2024 |website=Indigenous Navigator}}</ref> The nine Indigenous nations in Guyana, defined by language, are the [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], [[:en:Lokono|Arawak]] ([[:en:Lokono|Lokono]]), [[:en:Arekuna_people|Arekuna]] ([[:en:Pemon|Pemon]]), [[:en:Kalina_people|Carib]] ([[:en:Karinya|Karinya]]), [[:en:Makushi|Makushi]], [[:en:Patamona|Patamona]], [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Wapichan|Wapichan]], and [[:en:Warao_people|Warao]].<ref name="navigator" /> They are the third-largest demographic group in the country and are the majority population in the southern interior.<ref name="navigator" />
The Afro-Guyanese population mainly descend from West African ethnicities such as the [[:en:Asante_people|Ashanti]] from [[:en:Ghana|Ghana]], the [[:en:Yoruba_people|Yoruba]] from [[:en:South_West_(Nigeria)|Southwest Nigeria]], the [[:en:Igbo_people|Igbo]] from [[:en:Igboland|South-Eastern Nigeria]], and the [[:en:Mandinka_people|Mandingo]] from [[:en:Senegal|Senegal]].<ref>{{cite web |last1=Roopnarine |first1=Lomarsh |date=25 July 2021 |title=A long journey to Emancipation |url=https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230417020356/https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |archive-date=17 April 2023 |access-date=17 April 2023 |website=Guyana Chronicle}}</ref> Most Indo-Guyanese are descended from indentured labourers who migrated from [[:en:North_India|North India]], especially the [[:en:Bhojpuri_region|Bhojpur]] and [[:en:Awadh|Awadh]] regions of the [[:en:Hindi_Belt|Hindi Belt]] in the present-day states of [[:en:Uttar_Pradesh|Uttar Pradesh]], [[:en:Bihar|Bihar]], and [[:en:Jharkhand|Jharkhand]].<ref>{{cite book |last=Myers |first=Helen |url=https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer |title=Music of Hindu Trinidad |publisher=University of Chicago Press |year=1999 |isbn=9780226554532 |page=[https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer/page/30 30] |url-access=registration}}</ref> A significant minority of Indo-Guyanese are also descended from indentured migrants who came from the South Indian states of [[:en:Tamil_Nadu|Tamil Nadu]] and [[:en:Andhra_Pradesh|Andhra Pradesh]]; these are the plurality ancestry in the [[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]] region.<ref>{{cite book |url=http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |title=Indian Diaspora |access-date=3 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430175036/http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |archive-date=30 April 2011 |url-status=dead}}</ref> The two largest groups, the Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, have experienced some racial tension.<ref>[https://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml "Guyana turns attention to racism"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202071027/http://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml|date=2 December 2010}}. ''BBC News''. 20 September 2005.</ref><ref>"[http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html Conflict between Guyanese-Indians and Blacks in Trinidad and Guyana Socially, Economically and Politically] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202013914/http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html|date=2 December 2010}}". Gabrielle Hookumchand, Professor Moses Seenarine. 18 May 2000.</ref><ref>[http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm International Business Times: "Guyana: A Study in Polarized Racial Politics"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120715075007/http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm|date=15 July 2012}} 12 December 2011</ref>
දේශීය වශයෙන් ඇමරින්ඩියන්වරුන් ලෙස හඳුන්වන ආදිවාසී ජනතාව ජනගහනයෙන් 10.5% ක් වේ.[2] භාෂාව අනුව අර්ථ දක්වා ඇති ගයනාවේ ආදිවාසී ජාතීන් නවය වන්නේ අකාවායෝ, අරවක් (ලොකොනෝ), අරෙකුනා (පෙමොන්), කැරිබ් (කරින්යා), මකුෂි, පටමෝනා, වයි වයි, වපිචාන් සහ වරාඕ ය. [2] ඔවුන් රටේ තුන්වන විශාලතම ජනවිකාස කණ්ඩායම වන අතර දකුණු අභ්‍යන්තරයේ බහුතර ජනගහනය වේ.[2]
අප්‍රිකානු-ගයන ජනගහනය ප්‍රධාන වශයෙන් ඝානාවේ අශාන්ති, නිරිතදිග නයිජීරියාවේ යොරුබා, අග්නිදිග නයිජීරියාවේ ඉග්බෝ සහ සෙනගල්හි මැන්ඩින්ගෝ වැනි බටහිර අප්‍රිකානු ජනවාර්ගික කොටස් වලින් පැවත එන්නකි. [3] බොහෝ ඉන්දු-ගයන ජාතිකයන් පැවත එන්නේ උතුරු ඉන්දියාවෙන්, විශේෂයෙන් උත්තර් ප්‍රදේශ්, බිහාර් සහ ජාර්කන්ඩ් යන වර්තමාන ප්‍රාන්තවල හින්දි තීරයේ භෝජ්පූර් සහ අවාද් ප්‍රදේශවලින් සංක්‍රමණය වූ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙනි.[4] ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන්ගෙන් සැලකිය යුතු සුළුතරයක් දකුණු ඉන්දියානු ප්‍රාන්ත වන තමිල්නාඩු සහ ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් වලින් පැමිණි ගිවිසුම්ගත සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් පැවත එන්නන් වේ; මොවුන් නැගෙනහිර බර්බිස්-කොරෙන්ටයින් කලාපයේ බහුත්ව පරම්පරාවයි.[5] විශාලතම කණ්ඩායම් දෙක වන ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන් සහ අප්‍රිකානු-ගයනා ජාතිකයන් යම් වාර්ගික ආතතියකට මුහුණ දී ඇත.[6][7][8]
=== විශාලතම නගර ===
{| class="wikitable sortable"
|+ගයනාවේ විශාලතම නගර සහ ගම්මාන
!ශ්‍රේණිය
!නම
!කලාපය
!ජනගහනය
|-
|'''1'''
|[[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|118,363<ref name="cities2012">{{cite report|title=Guyana Population and Housing Census 2012: Preliminary Report|url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|page=23|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=June 2014|access-date=10 March 2021|archive-date=10 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010130705/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|url-status=live}}</ref>
|-
|'''2'''
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|27,277<ref name="cities2012" />
|-
|'''3'''
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|17,329<ref name="cities2012" />
|-
|'''4'''
|[[:en:Corriverton|Corriverton]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|11,386<ref name="cities2012" />
|-
|'''5'''
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|8,004<ref name="village2012">{{cite web |title=2012 Population by Village |url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_By_Village_2012.zip |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175159/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_by_Village_2012.zip |archive-date=17 April 2021 |access-date=16 August 2020 |website=Statistics Guyana}}</ref>
|-
|'''6'''
|[[:en:Mahaica|Mahaica]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|4,867<ref name="village2012" />
|-
|'''7'''
|[[:en:Rose_Hall,_Guyana|Rose Hall]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|4,413<ref name="village2012" />
|-
|'''8'''
|[[:en:Parika|Parika]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|4,385<ref name="village2012" />
|-
|'''9'''
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|3,788<ref name="village2012" />
|-
|'''10'''
|[[:en:Uitvlugt|Uitvlugt]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|2,980<ref name="village2012" />
|-
|}
=== භාෂා ===
English is the official language of Guyana and is used for education, government, media, and services. The vast majority of the population speaks [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an English-based creole with slight African, Indian, and Amerindian influences, as their first language.<ref>Damoiseau, Robert (2003) ''Eléments de grammaire comparée français-créole guyanais'' Ibis rouge, Guyana, {{ISBN|2-84450-192-3}}</ref>
Indigenous [[:en:Cariban_languages|Cariban languages]] ([[:en:Akawaio_language|Akawaio]], [[:en:Waiwai_language|Wai-Wai]], and [[:en:Macushi_language|Macushi]]) are spoken by a small minority of Amerindians.
[[:en:Caribbean_Hindustani#Guyanese_Hindustani|Guyanese Hindustani]] is spoken by the older generation of the Indo-Guyanese community, but younger Guyanese use English or Guyanese Creole. Indo-Surinamese immigrants from Suriname speak the [[:en:Caribbean_Hindustani#Sarnami_Hindustani|Sarnami]] variant, especially the [[:en:Caribbean_Hindustani#Nickerian-Berbician_Hindustani|Nickerian-Berbician Hindustani]] subdialect.<ref>{{Cite thesis|last=Gambhir|first=Surendra Kumar|date=1981|title=The East Indian Speech Community in Guyana: A Sociolinguistic Study With Special Reference to Koine Formation.|url=https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963|type=PhD dissertation|publisher=University of Pennsylvania|pages=1–367|access-date=7 March 2021|archive-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210430150912/https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963/|url-status=live|id={{ProQuest|303192456}}}}</ref>
ඉංග්‍රීසි යනු ගයනාවේ නිල භාෂාව වන අතර එය අධ්‍යාපනය, රජය, මාධ්‍ය සහ සේවා සඳහා භාවිතා වේ. ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරයක් ඔවුන්ගේ පළමු භාෂාව ලෙස කතා කරන්නේ අප්‍රිකානු, ඉන්දියානු සහ ඇමරින්දියානු බලපෑම් සුළු ප්‍රමාණයක් සහිත ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් එකක් වන ගයනියානු ක්‍රෙයෝල් භාෂාවයි.[11]
ස්වදේශික කැරිබන් භාෂා (අකාවායෝ, වයි-වයි සහ මකුෂි) ඇමරින්දියානුවන්ගෙන් සුළු කොටසක් විසින් කතා කරනු ලැබේ.
ඉන්දු-ගයනියානු ප්‍රජාවේ පැරණි පරම්පරාව විසින් ගයනියානු හින්දුස්ථානි භාෂාව කතා කරන නමුත් තරුණ ගයනියානුවන් ඉංග්‍රීසි හෝ ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාවිතා කරයි. සුරිනාම් සිට පැමිණි ඉන්දු-සුරිනාම් සංක්‍රමණිකයන් සර්නාමි ප්‍රභේදය කතා කරයි, විශේෂයෙන් නිකේරියානු-බර්බියානු හින්දුස්ථානි උපභාෂාව.[12]
=== ආගම ===
[[File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|වම|thumb|250x250පික්|ජෝර්ජ්ටවුන් හි මධ්‍යම වෛදික් මන්දිරය]]
In 2012 the population was 64% [[:en:Christian|Christian]], 25% [[:en:Hindu|Hindu]], 7% [[:en:Islam|Muslim]], 3% irreligious and 1% of other faiths.<ref>{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207180431/https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=United States Department of State |language=en-US}}</ref>
Religion is an important aspect of identity in Guyana and reflects the various external influences of colonialism and immigrant groups. Christianity was considered the prestigious religion, transmitting European culture and representing upward mobility in the colonial society. Missionaries and churches built schools, and until nationalisation in the 1970s, nearly all schools were denominational. When Indians were brought to the country as indentured labour, Hinduism and Islam gained prominence, but for some decades neither were acknowledged for legal marriage.<ref>{{Cite book |last=Williams |first=Brackette F. |url=https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |title=Stains on My Name, War in My Veins: Guyana and the Politics of Cultural Struggle |date=1991-04-12 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-1119-5 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024830/https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>
Some traditional African and Amerindian spiritual beliefs remain alongside the dominant religions.
2012 දී ජනගහනය 64% ක් ක්‍රිස්තියානි, 25% හින්දු, 7% මුස්ලිම්, 3% ක් ආගමික නොවන සහ අනෙකුත් ආගම් වලින් 1% ක් විය.[13]
ආගම යනු ගයනාවේ අනන්‍යතාවයේ වැදගත් අංගයක් වන අතර යටත් විජිතවාදයේ සහ සංක්‍රමණික කණ්ඩායම්වල විවිධ බාහිර බලපෑම් පිළිබිඹු කරයි. ක්‍රිස්තියානි ධර්මය කීර්තිමත් ආගමක් ලෙස සලකනු ලැබූ අතර එය යුරෝපීය සංස්කෘතිය සම්ප්‍රේෂණය කරන අතර යටත් විජිත සමාජයේ ඉහළ සංචලතාව නියෝජනය කරයි. මිෂනාරිවරුන් සහ පල්ලි පාසල් ඉදි කළ අතර 1970 ගණන්වල ජනසතු කරන තෙක්, සියලුම පාසල් පාහේ නිකායට අයත් විය. ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම්ගත ශ්‍රමය ලෙස මෙරටට ගෙන එන විට, හින්දු සහ ඉස්ලාම් ආගම ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගත් නමුත්, දශක කිහිපයක් තිස්සේ නීත්‍යානුකූල විවාහ සඳහා ඒ දෙකම පිළිගනු ලැබුවේ නැත.[14]
සමහර සාම්ප්‍රදායික අප්‍රිකානු සහ ඇමරිකානු ඉන්දියානු අධ්‍යාත්මික විශ්වාසයන් ප්‍රමුඛ ආගම් සමඟ පවතී.
=== සෞඛ්‍යය ===
[[:en:Life_expectancy|Life expectancy]] at birth is estimated to be 69.5 years as of 2020.<ref name=":0">{{Cite web |title=South America :: Guyana — The World Factbook – Central Intelligence Agency |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=2020-12-10 |website=www.cia.gov}}</ref>
The PAHO/ WHO Global Health Report 2014 (using statistics of 2012) ranked the country as having the highest [[:en:Suicide|suicide]] rate in the world, with a mortality rate of 44.2 per 100,000 inhabitants.<ref>{{Cite web |title=WHO Report 2014 Preventing suicide: A global imperative. |url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150616024658/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |archive-date=16 June 2015 |access-date=4 August 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|title=Desperate measures|date=13 September 2014|newspaper=The Economist|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170610122736/http://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|archive-date=10 June 2017|url-status=live}}</ref> According to 2011 estimates from the [[:en:WHO|WHO]], [[:en:HIV|HIV]] [[:en:Prevalence|prevalence]] is 1.2% of the teen/adult population (ages 15–49).<ref>[https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf WHO Health-Related Millennium Development Goals Report 2011] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617072744/http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf|date=17 June 2012}}. Part1</ref>
2020 වන විට උපතේදී ආයු අපේක්ෂාව අවුරුදු 69.5 ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.[15]
PAHO/ WHO ගෝලීය සෞඛ්‍ය වාර්තාව 2014 (2012 සංඛ්‍යාලේඛන භාවිතා කරමින්) ලොව ඉහළම සියදිවි නසා ගැනීමේ අනුපාතයක් ඇති රට ලෙස ශ්‍රේණිගත කර ඇති අතර, මරණ අනුපාතය වැසියන් 100,000 කට 44.2 කි.[16][17] WHO හි 2011 ඇස්තමේන්තු වලට අනුව, HIV ව්‍යාප්තිය යොවුන් වියේ/වැඩිහිටි ජනගහනයෙන් (වයස අවුරුදු 15-49) 1.2% කි.[18]
=== අධ්‍යාපනය ===
Education in Guyana was primarily introduced and operated by missionising Christian denominations. The wealthy planter elite often sent their children for education abroad in England, but as schools improved in Guyana, they also modelled after the former [[:en:British_education|British education]] system. Primary education became compulsory in 1876, although the need for children to assist in agricultural labour kept many children from schooling. In the 1960s, the government took over control of all schools in the country. Fees were removed, new schools were opened in rural areas, and the University of Guyana was established so students no longer were required to go abroad for tertiary education.<ref name=":1">{{Cite web |title=Guyana – EDUCATION |url=http://countrystudies.us/guyana/44.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814064255/http://countrystudies.us/guyana/44.htm |archive-date=14 August 2021 |access-date=2021-03-06 |website=countrystudies.us}}</ref>
ගයනාවේ අධ්‍යාපනය ප්‍රධාන වශයෙන් හඳුන්වා දී ක්‍රියාත්මක කරන ලද්දේ මිෂනාරි ක්‍රිස්තියානි නිකායන් විසිනි. ධනවත් වැවිලිකරුවන්ගේ ප්‍රභූ පැලැන්තිය බොහෝ විට තම දරුවන් එංගලන්තයේ විදේශ අධ්‍යාපනය සඳහා යැවූ නමුත් ගයානාවේ පාසල් වැඩිදියුණු වීමත් සමඟ ඔවුන් පැරණි බ්‍රිතාන්‍ය අධ්‍යාපන ක්‍රමය අනුගමනය කළහ. 1876 දී ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය අනිවාර්ය විය, නමුත් කෘෂිකාර්මික ශ්‍රමයට සහාය වීමේ දරුවන්ගේ අවශ්‍යතාවය නිසා බොහෝ දරුවන් පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් ඈත් විය. 1960 ගණන්වලදී, රජය රටේ සියලුම පාසල්වල පාලනය භාර ගත්තේය. ගාස්තු ඉවත් කරන ලදී, ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල නව පාසල් විවෘත කරන ලදී, සහ ගයනා විශ්ව විද්‍යාලය ස්ථාපිත කරන ලද බැවින් සිසුන්ට තවදුරටත් තෘතීයික අධ්‍යාපනය සඳහා විදේශගත වීමට අවශ්‍ය නොවීය.[19]
[[File:Queens_College_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Queens_College_Guyana.jpg|thumb|ක්වීන්ස් විද්‍යාලය, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
Guyana's literacy was one of the highest in the Caribbean, by estimated literacy rate of 96 per cent in 1990.<ref name=":1" /> In a 2014 UNESCO estimate, literacy is 96.7 in the 15–24 year old age group.<ref>{{Cite web |date=2016-11-27 |title=Guyana |url=http://uis.unesco.org/en/country/gy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302112953/http://uis.unesco.org/en/country/gy |archive-date=2 March 2021 |access-date=2021-03-06 |website=uis.unesco.org}}</ref> However, the functional literacy may be only as high as 70%.<ref>{{Cite journal|last=Jennings|first=Zellyne|date=2000-05-01|title=Functional literacy of Young Guyanese Adults|url=https://doi.org/10.1023/A:1003926406978|journal=International Review of Education|language=en|volume=46|issue=1|pages=93–116|bibcode=2000IREdu..46...93J|doi=10.1023/A:1003926406978|issn=1573-0638|url-access=subscription|s2cid=142861368}}</ref>
Students are expected to take the NGSA (National Grade Six Assessment) for entrance into high school in grade 7. They take the [[:en:CXC|CXC]] at the end of high school. Schools have introduced the [[:en:Caribbean_Advanced_Proficiency_Examination|CAPE]] exams which all other Caribbean countries have introduced. The [[:en:Advanced_Level_(UK)|A-level system]], inherited from the British era, is offered only in a few schools.
Infrastructure challenges affect access to education, especially for students in the hinterland. A World Bank assessment showed roughly 50% of teachers were "untrained, operated with inadequate teaching materials, and served children of parents with low levels of adult literacy".<ref>{{Cite web |title=Improving Literacy and Numeracy Outcomes for Guyana's Early Learners |url=https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175711/https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-06 |website=World Bank |language=en}}</ref>
1990 දී ඇස්තමේන්තුගත සාක්ෂරතා අනුපාතය සියයට 96 කින් ගයනාවේ සාක්ෂරතාවය කැරිබියානු කලාපයේ ඉහළම එකක් විය.[19] 2014 යුනෙස්කෝ ඇස්තමේන්තුවකට අනුව, අවුරුදු 15-24 අතර වයස් කාණ්ඩයේ සාක්ෂරතාවය 96.7 කි.[20] කෙසේ වෙතත්, ක්‍රියාකාරී සාක්ෂරතාවය 70% ක් තරම් ඉහළ අගයක් ගනී.[21]
7 වන ශ්‍රේණියේ උසස් පාසලට ඇතුළත් වීම සඳහා සිසුන් NGSA (ජාතික ශ්‍රේණියේ හයවන ශ්‍රේණියේ තක්සේරුව) සමත් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. ඔවුන් උසස් පාසල අවසානයේ CXC සමත් වේ. අනෙකුත් සියලුම කැරිබියානු රටවල් හඳුන්වා දී ඇති CAPE විභාග පාසල් විසින් හඳුන්වා දී ඇත. බ්‍රිතාන්‍ය යුගයෙන් උරුම වූ උසස් පෙළ ක්‍රමය, පාසල් කිහිපයක පමණක් පිරිනමනු ලැබේ.
යටිතල පහසුකම් අභියෝග අධ්‍යාපනයට ප්‍රවේශ වීමට බලපායි, විශේෂයෙන් කඳුකරයේ සිසුන් සඳහා. ලෝක බැංකු තක්සේරුවකින් පෙන්නුම් කළේ ගුරුවරුන්ගෙන් 50% ක් පමණ "නුපුහුණු, ප්‍රමාණවත් ඉගැන්වීම් ද්‍රව්‍ය නොමැතිව ක්‍රියාත්මක වන අතර, අඩු මට්ටමේ වැඩිහිටි සාක්ෂරතාවයක් ඇති දෙමාපියන්ගේ දරුවන්ට සේවය කරන" බවයි. [22]
== යොමු කිරීම් ==
59d2ld0b1jrwoprou3lp2xt51n2tj90
752292
752291
2025-07-01T06:46:13Z
BuddhikaW88
37808
752292
wikitext
text/x-wiki
[[File:Guyana_population_density.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_population_density.png|thumb|2005 දී ගයනාවේ ජන ඝනත්වය (වර්ග කිලෝමීටරයකට පුද්ගලයින්)]]
[[File:Population_Guyana.PNG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Population_Guyana.PNG|thumb|1961 සිට 2003 දක්වා ගයනාවේ ජනගහනය පෙන්වන ප්‍රස්ථාරයක්. 1980 ගණන්වල ජනගහන පරිහානිය පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.]]
The large majority (about 90%) of Guyana's 744,000 people live along a narrow coastal strip that ranges from a width of {{cvt|10|to|40|mi|order=flip}} inland and makes up approximately 10% of the nation's total land area.
Guyana's population is racially and ethnically heterogeneous, with ethnic groups originating from India, Africa, Europe, and China, as well as [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|Indigenous peoples]]. Despite their diverse ethnic backgrounds, most groups share a common language of English and its Guyanese English Creole vernacular.
The largest ethnic group is the [[:en:Indo-Guyanese|Indo-Guyanese]] (also known as [[:en:Indo-Caribbeans|East Indians]]), the descendants of [[:en:Indian_indenture_system|indentured labourers from India]] who make up 43.5% of the population, according to the 2002 census. They are followed by the [[:en:Afro-Guyanese|Afro-Guyanese]], the descendants of enslaved people brought from Africa, primarily [[:en:West_Africa|West Africa]], who constitute 30.2%. The Guyanese of mixed heritage make up 16.7%.
ගයනාවේ 744,000 ක් වන ජනතාවගෙන් බහුතරයක් (90%) පමණ රට අභ්‍යන්තරයේ කිලෝමීටර් 16 සිට 64 දක්වා (සැතපුම් 10 සිට 40 දක්වා) පළලින් යුත් පටු වෙරළ තීරයක් දිගේ ජීවත් වන අතර ජාතියේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් ආසන්න වශයෙන් 10% ක් පමණ වේ.<ref>{{cite web |title=Guyana General Information |url=http://www.geographia.com/guyana/geninfo.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100411064504/http://www.geographia.com/Guyana/geninfo.html |archive-date=11 April 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Geographia.com}}</ref>
ගයනාවේ ජනගහනය වාර්ගිකව සහ වාර්ගිකව විෂමජාතීය වන අතර, ඉන්දියාව, අප්‍රිකාව, යුරෝපය සහ චීනයෙන් සම්භවයක් ඇති ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් මෙන්ම ආදිවාසී ජනතාව ද සිටිති. ඔවුන්ගේ විවිධ ජනවාර්ගික පසුබිම් තිබියදීත්, බොහෝ කණ්ඩායම් ඉංග්‍රීසි සහ එහි ගයනියානු ඉංග්‍රීසි ක්‍රියෝල් ස්වභාෂාවේ පොදු භාෂාවක් බෙදා ගනී.
විශාලතම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම වන්නේ 2002 සංගණනයට අනුව ජනගහනයෙන් 43.5% ක් වන ඉන්දියාවේ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙන් පැවත එන ඉන්දු-ගයනියානුවන් (නැගෙනහිර ඉන්දියානුවන් ලෙසද හැඳින්වේ) ය. ඔවුන් අනුගමනය කරන්නේ අප්‍රිකාවෙන්, ප්‍රධාන වශයෙන් බටහිර අප්‍රිකාවෙන් ගෙන එන ලද වහල්භාවයෙන් පැවත එන අප්‍රිකානු-ගයනියානුවන් වන අතර ඔවුන් 30.2% ක් වේ. මිශ්‍ර උරුමයක් ඇති ගයනියානුවන් 16.7% කි.
The Indigenous peoples, known locally as [[:en:Amerindians|Amerindians]], make up 10.5% of the population.<ref name="navigator">{{cite web |title=Indigenous Peoples in Guyana |url=https://indigenousnavigator.org/guyana |access-date=17 October 2024 |website=Indigenous Navigator}}</ref> The nine Indigenous nations in Guyana, defined by language, are the [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], [[:en:Lokono|Arawak]] ([[:en:Lokono|Lokono]]), [[:en:Arekuna_people|Arekuna]] ([[:en:Pemon|Pemon]]), [[:en:Kalina_people|Carib]] ([[:en:Karinya|Karinya]]), [[:en:Makushi|Makushi]], [[:en:Patamona|Patamona]], [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Wapichan|Wapichan]], and [[:en:Warao_people|Warao]].<ref name="navigator" /> They are the third-largest demographic group in the country and are the majority population in the southern interior.
The Afro-Guyanese population mainly descend from West African ethnicities such as the [[:en:Asante_people|Ashanti]] from [[:en:Ghana|Ghana]], the [[:en:Yoruba_people|Yoruba]] from [[:en:South_West_(Nigeria)|Southwest Nigeria]], the [[:en:Igbo_people|Igbo]] from [[:en:Igboland|South-Eastern Nigeria]], and the [[:en:Mandinka_people|Mandingo]] from [[:en:Senegal|Senegal]]. Most Indo-Guyanese are descended from indentured labourers who migrated from [[:en:North_India|North India]], especially the [[:en:Bhojpuri_region|Bhojpur]] and [[:en:Awadh|Awadh]] regions of the [[:en:Hindi_Belt|Hindi Belt]] in the present-day states of [[:en:Uttar_Pradesh|Uttar Pradesh]], [[:en:Bihar|Bihar]], and [[:en:Jharkhand|Jharkhand]]. A significant minority of Indo-Guyanese are also descended from indentured migrants who came from the South Indian states of [[:en:Tamil_Nadu|Tamil Nadu]] and [[:en:Andhra_Pradesh|Andhra Pradesh]]; these are the plurality ancestry in the [[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]] region. The two largest groups, the Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, have experienced some racial tension
දේශීය වශයෙන් ඇමරින්ඩියන්වරුන් ලෙස හඳුන්වන ආදිවාසී ජනතාව ජනගහනයෙන් 10.5% ක් වේ.<ref name="navigator" /> භාෂාව අනුව අර්ථ දක්වා ඇති ගයනාවේ ආදිවාසී ජාතීන් නවය වන්නේ අකාවායෝ, අරවක් (ලොකොනෝ), අරෙකුනා (පෙමොන්), කැරිබ් (කරින්යා), මකුෂි, පටමෝනා, වයි වයි, වපිචාන් සහ වරාඕ ය.<ref name="navigator" /> ඔවුන් රටේ තුන්වන විශාලතම ජනවිකාස කණ්ඩායම වන අතර දකුණු අභ්‍යන්තරයේ බහුතර ජනගහනය වේ.<ref name="navigator" />
අප්‍රිකානු-ගයන ජනගහනය ප්‍රධාන වශයෙන් ඝානාවේ අශාන්ති, නිරිතදිග නයිජීරියාවේ යොරුබා, අග්නිදිග නයිජීරියාවේ ඉග්බෝ සහ සෙනගල්හි මැන්ඩින්ගෝ වැනි බටහිර අප්‍රිකානු ජනවාර්ගික කොටස් වලින් පැවත එන්නකි.<ref>{{cite web |last1=Roopnarine |first1=Lomarsh |date=25 July 2021 |title=A long journey to Emancipation |url=https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230417020356/https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |archive-date=17 April 2023 |access-date=17 April 2023 |website=Guyana Chronicle}}</ref> බොහෝ ඉන්දු-ගයන ජාතිකයන් පැවත එන්නේ උතුරු ඉන්දියාවෙන්, විශේෂයෙන් උත්තර් ප්‍රදේශ්, බිහාර් සහ ජාර්කන්ඩ් යන වර්තමාන ප්‍රාන්තවල හින්දි තීරයේ භෝජ්පූර් සහ අවාද් ප්‍රදේශවලින් සංක්‍රමණය වූ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙනි.<ref>{{cite book |last=Myers |first=Helen |url=https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer |title=Music of Hindu Trinidad |publisher=University of Chicago Press |year=1999 |isbn=9780226554532 |page=[https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer/page/30 30] |url-access=registration}}</ref> ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන්ගෙන් සැලකිය යුතු සුළුතරයක් දකුණු ඉන්දියානු ප්‍රාන්ත වන තමිල්නාඩු සහ ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් වලින් පැමිණි ගිවිසුම්ගත සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් පැවත එන්නන් වේ; මොවුන් නැගෙනහිර බර්බිස්-කොරෙන්ටයින් කලාපයේ බහුත්ව පරම්පරාවයි.<ref>{{cite book |url=http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |title=Indian Diaspora |access-date=3 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430175036/http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |archive-date=30 April 2011 |url-status=dead}}</ref> විශාලතම කණ්ඩායම් දෙක වන ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන් සහ අප්‍රිකානු-ගයනා ජාතිකයන් යම් වාර්ගික ආතතියකට මුහුණ දී ඇත.<ref>[https://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml "Guyana turns attention to racism"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202071027/http://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml|date=2 December 2010}}. ''BBC News''. 20 September 2005.</ref><ref>"[http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html Conflict between Guyanese-Indians and Blacks in Trinidad and Guyana Socially, Economically and Politically] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202013914/http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html|date=2 December 2010}}". Gabrielle Hookumchand, Professor Moses Seenarine. 18 May 2000.</ref><ref>[http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm International Business Times: "Guyana: A Study in Polarized Racial Politics"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120715075007/http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm|date=15 July 2012}} 12 December 2011</ref>
=== විශාලතම නගර ===
{| class="wikitable sortable"
|+ගයනාවේ විශාලතම නගර සහ ගම්මාන
!ශ්‍රේණිය
!නම
!කලාපය
!ජනගහනය
|-
|'''1'''
|[[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|118,363<ref name="cities2012">{{cite report|title=Guyana Population and Housing Census 2012: Preliminary Report|url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|page=23|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=June 2014|access-date=10 March 2021|archive-date=10 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010130705/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|url-status=live}}</ref>
|-
|'''2'''
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|27,277<ref name="cities2012" />
|-
|'''3'''
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|17,329<ref name="cities2012" />
|-
|'''4'''
|[[:en:Corriverton|Corriverton]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|11,386<ref name="cities2012" />
|-
|'''5'''
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|8,004<ref name="village2012">{{cite web |title=2012 Population by Village |url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_By_Village_2012.zip |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175159/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_by_Village_2012.zip |archive-date=17 April 2021 |access-date=16 August 2020 |website=Statistics Guyana}}</ref>
|-
|'''6'''
|[[:en:Mahaica|Mahaica]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|4,867<ref name="village2012" />
|-
|'''7'''
|[[:en:Rose_Hall,_Guyana|Rose Hall]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|4,413<ref name="village2012" />
|-
|'''8'''
|[[:en:Parika|Parika]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|4,385<ref name="village2012" />
|-
|'''9'''
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|3,788<ref name="village2012" />
|-
|'''10'''
|[[:en:Uitvlugt|Uitvlugt]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|2,980<ref name="village2012" />
|-
|}
=== භාෂා ===
English is the official language of Guyana and is used for education, government, media, and services. The vast majority of the population speaks [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an English-based creole with slight African, Indian, and Amerindian influences, as their first language.
Indigenous [[:en:Cariban_languages|Cariban languages]] ([[:en:Akawaio_language|Akawaio]], [[:en:Waiwai_language|Wai-Wai]], and [[:en:Macushi_language|Macushi]]) are spoken by a small minority of Amerindians.
[[:en:Caribbean_Hindustani#Guyanese_Hindustani|Guyanese Hindustani]] is spoken by the older generation of the Indo-Guyanese community, but younger Guyanese use English or Guyanese Creole. Indo-Surinamese immigrants from Suriname speak the [[:en:Caribbean_Hindustani#Sarnami_Hindustani|Sarnami]] variant, especially the [[:en:Caribbean_Hindustani#Nickerian-Berbician_Hindustani|Nickerian-Berbician Hindustani]] subdialect.
ඉංග්‍රීසි යනු ගයනාවේ නිල භාෂාව වන අතර එය අධ්‍යාපනය, රජය, මාධ්‍ය සහ සේවා සඳහා භාවිතා වේ. ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරයක් ඔවුන්ගේ පළමු භාෂාව ලෙස කතා කරන්නේ අප්‍රිකානු, ඉන්දියානු සහ ඇමරින්දියානු බලපෑම් සුළු ප්‍රමාණයක් සහිත ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් එකක් වන ගයනියානු ක්‍රෙයෝල් භාෂාවයි.<ref>Damoiseau, Robert (2003) ''Eléments de grammaire comparée français-créole guyanais'' Ibis rouge, Guyana, {{ISBN|2-84450-192-3}}</ref>
ස්වදේශික කැරිබන් භාෂා (අකාවායෝ, වයි-වයි සහ මකුෂි) ඇමරින්දියානුවන්ගෙන් සුළු කොටසක් විසින් කතා කරනු ලැබේ.
ඉන්දු-ගයනියානු ප්‍රජාවේ පැරණි පරම්පරාව විසින් ගයනියානු හින්දුස්ථානි භාෂාව කතා කරන නමුත් තරුණ ගයනියානුවන් ඉංග්‍රීසි හෝ ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාවිතා කරයි. සුරිනාම් සිට පැමිණි ඉන්දු-සුරිනාම් සංක්‍රමණිකයන් සර්නාමි ප්‍රභේදය කතා කරයි, විශේෂයෙන් නිකේරියානු-බර්බියානු හින්දුස්ථානි උපභාෂාව.<ref>{{Cite thesis|last=Gambhir|first=Surendra Kumar|date=1981|title=The East Indian Speech Community in Guyana: A Sociolinguistic Study With Special Reference to Koine Formation.|url=https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963|type=PhD dissertation|publisher=University of Pennsylvania|pages=1–367|access-date=7 March 2021|archive-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210430150912/https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963/|url-status=live|id={{ProQuest|303192456}}}}</ref>
=== ආගම ===
[[File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|වම|thumb|250x250පික්|ජෝර්ජ්ටවුන් හි මධ්‍යම වෛදික් මන්දිරය]]
In 2012 the population was 64% [[:en:Christian|Christian]], 25% [[:en:Hindu|Hindu]], 7% [[:en:Islam|Muslim]], 3% irreligious and 1% of other faiths.
Religion is an important aspect of identity in Guyana and reflects the various external influences of colonialism and immigrant groups. Christianity was considered the prestigious religion, transmitting European culture and representing upward mobility in the colonial society. Missionaries and churches built schools, and until nationalisation in the 1970s, nearly all schools were denominational. When Indians were brought to the country as indentured labour, Hinduism and Islam gained prominence, but for some decades neither were acknowledged for legal marriage.
Some traditional African and Amerindian spiritual beliefs remain alongside the dominant religions.
2012 දී ජනගහනය 64% ක් ක්‍රිස්තියානි, 25% හින්දු, 7% මුස්ලිම්, 3% ක් ආගමික නොවන සහ අනෙකුත් ආගම් වලින් 1% ක් විය.<ref>{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207180431/https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=United States Department of State |language=en-US}}</ref>
ආගම යනු ගයනාවේ අනන්‍යතාවයේ වැදගත් අංගයක් වන අතර යටත් විජිතවාදයේ සහ සංක්‍රමණික කණ්ඩායම්වල විවිධ බාහිර බලපෑම් පිළිබිඹු කරයි. ක්‍රිස්තියානි ධර්මය කීර්තිමත් ආගමක් ලෙස සලකනු ලැබූ අතර එය යුරෝපීය සංස්කෘතිය සම්ප්‍රේෂණය කරන අතර යටත් විජිත සමාජයේ ඉහළ සංචලතාව නියෝජනය කරයි. මිෂනාරිවරුන් සහ පල්ලි පාසල් ඉදි කළ අතර 1970 ගණන්වල ජනසතු කරන තෙක්, සියලුම පාසල් පාහේ නිකායට අයත් විය. ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම්ගත ශ්‍රමය ලෙස මෙරටට ගෙන එන විට, හින්දු සහ ඉස්ලාම් ආගම ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගත් නමුත්, දශක කිහිපයක් තිස්සේ නීත්‍යානුකූල විවාහ සඳහා ඒ දෙකම පිළිගනු ලැබුවේ නැත.<ref>{{Cite book |last=Williams |first=Brackette F. |url=https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |title=Stains on My Name, War in My Veins: Guyana and the Politics of Cultural Struggle |date=1991-04-12 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-1119-5 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024830/https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>
සමහර සාම්ප්‍රදායික අප්‍රිකානු සහ ඇමරිකානු ඉන්දියානු අධ්‍යාත්මික විශ්වාසයන් ප්‍රමුඛ ආගම් සමඟ පවතී.
=== සෞඛ්‍යය ===
[[:en:Life_expectancy|Life expectancy]] at birth is estimated to be 69.5 years as of 2020.
The PAHO/ WHO Global Health Report 2014 (using statistics of 2012) ranked the country as having the highest [[:en:Suicide|suicide]] rate in the world, with a mortality rate of 44.2 per 100,000 inhabitants According to 2011 estimates from the [[:en:WHO|WHO]], [[:en:HIV|HIV]] [[:en:Prevalence|prevalence]] is 1.2% of the teen/adult population (ages 15–49).
2020 වන විට උපතේදී ආයු අපේක්ෂාව අවුරුදු 69.5 ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.<ref name=":0">{{Cite web |title=South America :: Guyana — The World Factbook – Central Intelligence Agency |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=2020-12-10 |website=www.cia.gov}}</ref>
PAHO/ WHO ගෝලීය සෞඛ්‍ය වාර්තාව 2014 (2012 සංඛ්‍යාලේඛන භාවිතා කරමින්) ලොව ඉහළම සියදිවි නසා ගැනීමේ අනුපාතයක් ඇති රට ලෙස ශ්‍රේණිගත කර ඇති අතර, මරණ අනුපාතය වැසියන් 100,000 කට 44.2 කි.<ref>{{Cite web |title=WHO Report 2014 Preventing suicide: A global imperative. |url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150616024658/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |archive-date=16 June 2015 |access-date=4 August 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|title=Desperate measures|date=13 September 2014|newspaper=The Economist|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170610122736/http://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|archive-date=10 June 2017|url-status=live}}</ref> WHO හි 2011 ඇස්තමේන්තු වලට අනුව, HIV ව්‍යාප්තිය යොවුන් වියේ/වැඩිහිටි ජනගහනයෙන් (වයස අවුරුදු 15-49) 1.2% කි.<ref>[https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf WHO Health-Related Millennium Development Goals Report 2011] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617072744/http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf|date=17 June 2012}}. Part1</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
Education in Guyana was primarily introduced and operated by missionising Christian denominations. The wealthy planter elite often sent their children for education abroad in England, but as schools improved in Guyana, they also modelled after the former [[:en:British_education|British education]] system. Primary education became compulsory in 1876, although the need for children to assist in agricultural labour kept many children from schooling. In the 1960s, the government took over control of all schools in the country. Fees were removed, new schools were opened in rural areas, and the University of Guyana was established so students no longer were required to go abroad for tertiary education.
ගයනාවේ අධ්‍යාපනය ප්‍රධාන වශයෙන් හඳුන්වා දී ක්‍රියාත්මක කරන ලද්දේ මිෂනාරි ක්‍රිස්තියානි නිකායන් විසිනි. ධනවත් වැවිලිකරුවන්ගේ ප්‍රභූ පැලැන්තිය බොහෝ විට තම දරුවන් එංගලන්තයේ විදේශ අධ්‍යාපනය සඳහා යැවූ නමුත් ගයානාවේ පාසල් වැඩිදියුණු වීමත් සමඟ ඔවුන් පැරණි බ්‍රිතාන්‍ය අධ්‍යාපන ක්‍රමය අනුගමනය කළහ. 1876 දී ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය අනිවාර්ය විය, නමුත් කෘෂිකාර්මික ශ්‍රමයට සහාය වීමේ දරුවන්ගේ අවශ්‍යතාවය නිසා බොහෝ දරුවන් පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් ඈත් විය. 1960 ගණන්වලදී, රජය රටේ සියලුම පාසල්වල පාලනය භාර ගත්තේය. ගාස්තු ඉවත් කරන ලදී, ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල නව පාසල් විවෘත කරන ලදී, සහ ගයනා විශ්ව විද්‍යාලය ස්ථාපිත කරන ලද බැවින් සිසුන්ට තවදුරටත් තෘතීයික අධ්‍යාපනය සඳහා විදේශගත වීමට අවශ්‍ය නොවීය.<ref name=":1">{{Cite web |title=Guyana – EDUCATION |url=http://countrystudies.us/guyana/44.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814064255/http://countrystudies.us/guyana/44.htm |archive-date=14 August 2021 |access-date=2021-03-06 |website=countrystudies.us}}</ref>
[[File:Queens_College_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Queens_College_Guyana.jpg|thumb|ක්වීන්ස් විද්‍යාලය, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
1990 දී ඇස්තමේන්තුගත සාක්ෂරතා අනුපාතය සියයට 96 කින් ගයනාවේ සාක්ෂරතාවය කැරිබියානු කලාපයේ ඉහළම එකක් විය.<ref name=":1" /> 2014 යුනෙස්කෝ ඇස්තමේන්තුවකට අනුව, අවුරුදු 15-24 අතර වයස් කාණ්ඩයේ සාක්ෂරතාවය 96.7 කි.<ref>{{Cite web |date=2016-11-27 |title=Guyana |url=http://uis.unesco.org/en/country/gy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302112953/http://uis.unesco.org/en/country/gy |archive-date=2 March 2021 |access-date=2021-03-06 |website=uis.unesco.org}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ක්‍රියාකාරී සාක්ෂරතාවය 70% ක් තරම් ඉහළ අගයක් ගනී.<ref>{{Cite journal|last=Jennings|first=Zellyne|date=2000-05-01|title=Functional literacy of Young Guyanese Adults|url=https://doi.org/10.1023/A:1003926406978|journal=International Review of Education|language=en|volume=46|issue=1|pages=93–116|bibcode=2000IREdu..46...93J|doi=10.1023/A:1003926406978|issn=1573-0638|url-access=subscription|s2cid=142861368}}</ref>
7 වන ශ්‍රේණියේ උසස් පාසලට ඇතුළත් වීම සඳහා සිසුන් NGSA (ජාතික ශ්‍රේණියේ හයවන ශ්‍රේණියේ තක්සේරුව) සමත් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. ඔවුන් උසස් පාසල අවසානයේ CXC සමත් වේ. අනෙකුත් සියලුම කැරිබියානු රටවල් හඳුන්වා දී ඇති CAPE විභාග පාසල් විසින් හඳුන්වා දී ඇත. බ්‍රිතාන්‍ය යුගයෙන් උරුම වූ උසස් පෙළ ක්‍රමය, පාසල් කිහිපයක පමණක් පිරිනමනු ලැබේ.
යටිතල පහසුකම් අභියෝග අධ්‍යාපනයට ප්‍රවේශ වීමට බලපායි, විශේෂයෙන් කඳුකරයේ සිසුන් සඳහා. ලෝක බැංකු තක්සේරුවකින් පෙන්නුම් කළේ ගුරුවරුන්ගෙන් 50% ක් පමණ "නුපුහුණු, ප්‍රමාණවත් ඉගැන්වීම් ද්‍රව්‍ය නොමැතිව ක්‍රියාත්මක වන අතර, අඩු මට්ටමේ වැඩිහිටි සාක්ෂරතාවයක් ඇති දෙමාපියන්ගේ දරුවන්ට සේවය කරන" බවයි.<ref>{{Cite web |title=Improving Literacy and Numeracy Outcomes for Guyana's Early Learners |url=https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175711/https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-06 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
iidkfa104yhpz8qgljpdwqiwkrfhru6
752293
752292
2025-07-01T06:46:24Z
BuddhikaW88
37808
/* අධ්‍යාපනය */
752293
wikitext
text/x-wiki
[[File:Guyana_population_density.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_population_density.png|thumb|2005 දී ගයනාවේ ජන ඝනත්වය (වර්ග කිලෝමීටරයකට පුද්ගලයින්)]]
[[File:Population_Guyana.PNG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Population_Guyana.PNG|thumb|1961 සිට 2003 දක්වා ගයනාවේ ජනගහනය පෙන්වන ප්‍රස්ථාරයක්. 1980 ගණන්වල ජනගහන පරිහානිය පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.]]
The large majority (about 90%) of Guyana's 744,000 people live along a narrow coastal strip that ranges from a width of {{cvt|10|to|40|mi|order=flip}} inland and makes up approximately 10% of the nation's total land area.
Guyana's population is racially and ethnically heterogeneous, with ethnic groups originating from India, Africa, Europe, and China, as well as [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|Indigenous peoples]]. Despite their diverse ethnic backgrounds, most groups share a common language of English and its Guyanese English Creole vernacular.
The largest ethnic group is the [[:en:Indo-Guyanese|Indo-Guyanese]] (also known as [[:en:Indo-Caribbeans|East Indians]]), the descendants of [[:en:Indian_indenture_system|indentured labourers from India]] who make up 43.5% of the population, according to the 2002 census. They are followed by the [[:en:Afro-Guyanese|Afro-Guyanese]], the descendants of enslaved people brought from Africa, primarily [[:en:West_Africa|West Africa]], who constitute 30.2%. The Guyanese of mixed heritage make up 16.7%.
ගයනාවේ 744,000 ක් වන ජනතාවගෙන් බහුතරයක් (90%) පමණ රට අභ්‍යන්තරයේ කිලෝමීටර් 16 සිට 64 දක්වා (සැතපුම් 10 සිට 40 දක්වා) පළලින් යුත් පටු වෙරළ තීරයක් දිගේ ජීවත් වන අතර ජාතියේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් ආසන්න වශයෙන් 10% ක් පමණ වේ.<ref>{{cite web |title=Guyana General Information |url=http://www.geographia.com/guyana/geninfo.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100411064504/http://www.geographia.com/Guyana/geninfo.html |archive-date=11 April 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Geographia.com}}</ref>
ගයනාවේ ජනගහනය වාර්ගිකව සහ වාර්ගිකව විෂමජාතීය වන අතර, ඉන්දියාව, අප්‍රිකාව, යුරෝපය සහ චීනයෙන් සම්භවයක් ඇති ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් මෙන්ම ආදිවාසී ජනතාව ද සිටිති. ඔවුන්ගේ විවිධ ජනවාර්ගික පසුබිම් තිබියදීත්, බොහෝ කණ්ඩායම් ඉංග්‍රීසි සහ එහි ගයනියානු ඉංග්‍රීසි ක්‍රියෝල් ස්වභාෂාවේ පොදු භාෂාවක් බෙදා ගනී.
විශාලතම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම වන්නේ 2002 සංගණනයට අනුව ජනගහනයෙන් 43.5% ක් වන ඉන්දියාවේ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙන් පැවත එන ඉන්දු-ගයනියානුවන් (නැගෙනහිර ඉන්දියානුවන් ලෙසද හැඳින්වේ) ය. ඔවුන් අනුගමනය කරන්නේ අප්‍රිකාවෙන්, ප්‍රධාන වශයෙන් බටහිර අප්‍රිකාවෙන් ගෙන එන ලද වහල්භාවයෙන් පැවත එන අප්‍රිකානු-ගයනියානුවන් වන අතර ඔවුන් 30.2% ක් වේ. මිශ්‍ර උරුමයක් ඇති ගයනියානුවන් 16.7% කි.
The Indigenous peoples, known locally as [[:en:Amerindians|Amerindians]], make up 10.5% of the population.<ref name="navigator">{{cite web |title=Indigenous Peoples in Guyana |url=https://indigenousnavigator.org/guyana |access-date=17 October 2024 |website=Indigenous Navigator}}</ref> The nine Indigenous nations in Guyana, defined by language, are the [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], [[:en:Lokono|Arawak]] ([[:en:Lokono|Lokono]]), [[:en:Arekuna_people|Arekuna]] ([[:en:Pemon|Pemon]]), [[:en:Kalina_people|Carib]] ([[:en:Karinya|Karinya]]), [[:en:Makushi|Makushi]], [[:en:Patamona|Patamona]], [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Wapichan|Wapichan]], and [[:en:Warao_people|Warao]].<ref name="navigator" /> They are the third-largest demographic group in the country and are the majority population in the southern interior.
The Afro-Guyanese population mainly descend from West African ethnicities such as the [[:en:Asante_people|Ashanti]] from [[:en:Ghana|Ghana]], the [[:en:Yoruba_people|Yoruba]] from [[:en:South_West_(Nigeria)|Southwest Nigeria]], the [[:en:Igbo_people|Igbo]] from [[:en:Igboland|South-Eastern Nigeria]], and the [[:en:Mandinka_people|Mandingo]] from [[:en:Senegal|Senegal]]. Most Indo-Guyanese are descended from indentured labourers who migrated from [[:en:North_India|North India]], especially the [[:en:Bhojpuri_region|Bhojpur]] and [[:en:Awadh|Awadh]] regions of the [[:en:Hindi_Belt|Hindi Belt]] in the present-day states of [[:en:Uttar_Pradesh|Uttar Pradesh]], [[:en:Bihar|Bihar]], and [[:en:Jharkhand|Jharkhand]]. A significant minority of Indo-Guyanese are also descended from indentured migrants who came from the South Indian states of [[:en:Tamil_Nadu|Tamil Nadu]] and [[:en:Andhra_Pradesh|Andhra Pradesh]]; these are the plurality ancestry in the [[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]] region. The two largest groups, the Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, have experienced some racial tension
දේශීය වශයෙන් ඇමරින්ඩියන්වරුන් ලෙස හඳුන්වන ආදිවාසී ජනතාව ජනගහනයෙන් 10.5% ක් වේ.<ref name="navigator" /> භාෂාව අනුව අර්ථ දක්වා ඇති ගයනාවේ ආදිවාසී ජාතීන් නවය වන්නේ අකාවායෝ, අරවක් (ලොකොනෝ), අරෙකුනා (පෙමොන්), කැරිබ් (කරින්යා), මකුෂි, පටමෝනා, වයි වයි, වපිචාන් සහ වරාඕ ය.<ref name="navigator" /> ඔවුන් රටේ තුන්වන විශාලතම ජනවිකාස කණ්ඩායම වන අතර දකුණු අභ්‍යන්තරයේ බහුතර ජනගහනය වේ.<ref name="navigator" />
අප්‍රිකානු-ගයන ජනගහනය ප්‍රධාන වශයෙන් ඝානාවේ අශාන්ති, නිරිතදිග නයිජීරියාවේ යොරුබා, අග්නිදිග නයිජීරියාවේ ඉග්බෝ සහ සෙනගල්හි මැන්ඩින්ගෝ වැනි බටහිර අප්‍රිකානු ජනවාර්ගික කොටස් වලින් පැවත එන්නකි.<ref>{{cite web |last1=Roopnarine |first1=Lomarsh |date=25 July 2021 |title=A long journey to Emancipation |url=https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230417020356/https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |archive-date=17 April 2023 |access-date=17 April 2023 |website=Guyana Chronicle}}</ref> බොහෝ ඉන්දු-ගයන ජාතිකයන් පැවත එන්නේ උතුරු ඉන්දියාවෙන්, විශේෂයෙන් උත්තර් ප්‍රදේශ්, බිහාර් සහ ජාර්කන්ඩ් යන වර්තමාන ප්‍රාන්තවල හින්දි තීරයේ භෝජ්පූර් සහ අවාද් ප්‍රදේශවලින් සංක්‍රමණය වූ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙනි.<ref>{{cite book |last=Myers |first=Helen |url=https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer |title=Music of Hindu Trinidad |publisher=University of Chicago Press |year=1999 |isbn=9780226554532 |page=[https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer/page/30 30] |url-access=registration}}</ref> ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන්ගෙන් සැලකිය යුතු සුළුතරයක් දකුණු ඉන්දියානු ප්‍රාන්ත වන තමිල්නාඩු සහ ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් වලින් පැමිණි ගිවිසුම්ගත සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් පැවත එන්නන් වේ; මොවුන් නැගෙනහිර බර්බිස්-කොරෙන්ටයින් කලාපයේ බහුත්ව පරම්පරාවයි.<ref>{{cite book |url=http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |title=Indian Diaspora |access-date=3 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430175036/http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |archive-date=30 April 2011 |url-status=dead}}</ref> විශාලතම කණ්ඩායම් දෙක වන ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන් සහ අප්‍රිකානු-ගයනා ජාතිකයන් යම් වාර්ගික ආතතියකට මුහුණ දී ඇත.<ref>[https://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml "Guyana turns attention to racism"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202071027/http://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml|date=2 December 2010}}. ''BBC News''. 20 September 2005.</ref><ref>"[http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html Conflict between Guyanese-Indians and Blacks in Trinidad and Guyana Socially, Economically and Politically] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202013914/http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html|date=2 December 2010}}". Gabrielle Hookumchand, Professor Moses Seenarine. 18 May 2000.</ref><ref>[http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm International Business Times: "Guyana: A Study in Polarized Racial Politics"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120715075007/http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm|date=15 July 2012}} 12 December 2011</ref>
=== විශාලතම නගර ===
{| class="wikitable sortable"
|+ගයනාවේ විශාලතම නගර සහ ගම්මාන
!ශ්‍රේණිය
!නම
!කලාපය
!ජනගහනය
|-
|'''1'''
|[[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|118,363<ref name="cities2012">{{cite report|title=Guyana Population and Housing Census 2012: Preliminary Report|url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|page=23|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=June 2014|access-date=10 March 2021|archive-date=10 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010130705/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|url-status=live}}</ref>
|-
|'''2'''
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|27,277<ref name="cities2012" />
|-
|'''3'''
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|17,329<ref name="cities2012" />
|-
|'''4'''
|[[:en:Corriverton|Corriverton]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|11,386<ref name="cities2012" />
|-
|'''5'''
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|8,004<ref name="village2012">{{cite web |title=2012 Population by Village |url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_By_Village_2012.zip |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175159/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_by_Village_2012.zip |archive-date=17 April 2021 |access-date=16 August 2020 |website=Statistics Guyana}}</ref>
|-
|'''6'''
|[[:en:Mahaica|Mahaica]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|4,867<ref name="village2012" />
|-
|'''7'''
|[[:en:Rose_Hall,_Guyana|Rose Hall]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|4,413<ref name="village2012" />
|-
|'''8'''
|[[:en:Parika|Parika]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|4,385<ref name="village2012" />
|-
|'''9'''
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|3,788<ref name="village2012" />
|-
|'''10'''
|[[:en:Uitvlugt|Uitvlugt]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|2,980<ref name="village2012" />
|-
|}
=== භාෂා ===
English is the official language of Guyana and is used for education, government, media, and services. The vast majority of the population speaks [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an English-based creole with slight African, Indian, and Amerindian influences, as their first language.
Indigenous [[:en:Cariban_languages|Cariban languages]] ([[:en:Akawaio_language|Akawaio]], [[:en:Waiwai_language|Wai-Wai]], and [[:en:Macushi_language|Macushi]]) are spoken by a small minority of Amerindians.
[[:en:Caribbean_Hindustani#Guyanese_Hindustani|Guyanese Hindustani]] is spoken by the older generation of the Indo-Guyanese community, but younger Guyanese use English or Guyanese Creole. Indo-Surinamese immigrants from Suriname speak the [[:en:Caribbean_Hindustani#Sarnami_Hindustani|Sarnami]] variant, especially the [[:en:Caribbean_Hindustani#Nickerian-Berbician_Hindustani|Nickerian-Berbician Hindustani]] subdialect.
ඉංග්‍රීසි යනු ගයනාවේ නිල භාෂාව වන අතර එය අධ්‍යාපනය, රජය, මාධ්‍ය සහ සේවා සඳහා භාවිතා වේ. ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරයක් ඔවුන්ගේ පළමු භාෂාව ලෙස කතා කරන්නේ අප්‍රිකානු, ඉන්දියානු සහ ඇමරින්දියානු බලපෑම් සුළු ප්‍රමාණයක් සහිත ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් එකක් වන ගයනියානු ක්‍රෙයෝල් භාෂාවයි.<ref>Damoiseau, Robert (2003) ''Eléments de grammaire comparée français-créole guyanais'' Ibis rouge, Guyana, {{ISBN|2-84450-192-3}}</ref>
ස්වදේශික කැරිබන් භාෂා (අකාවායෝ, වයි-වයි සහ මකුෂි) ඇමරින්දියානුවන්ගෙන් සුළු කොටසක් විසින් කතා කරනු ලැබේ.
ඉන්දු-ගයනියානු ප්‍රජාවේ පැරණි පරම්පරාව විසින් ගයනියානු හින්දුස්ථානි භාෂාව කතා කරන නමුත් තරුණ ගයනියානුවන් ඉංග්‍රීසි හෝ ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාවිතා කරයි. සුරිනාම් සිට පැමිණි ඉන්දු-සුරිනාම් සංක්‍රමණිකයන් සර්නාමි ප්‍රභේදය කතා කරයි, විශේෂයෙන් නිකේරියානු-බර්බියානු හින්දුස්ථානි උපභාෂාව.<ref>{{Cite thesis|last=Gambhir|first=Surendra Kumar|date=1981|title=The East Indian Speech Community in Guyana: A Sociolinguistic Study With Special Reference to Koine Formation.|url=https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963|type=PhD dissertation|publisher=University of Pennsylvania|pages=1–367|access-date=7 March 2021|archive-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210430150912/https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963/|url-status=live|id={{ProQuest|303192456}}}}</ref>
=== ආගම ===
[[File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|වම|thumb|250x250පික්|ජෝර්ජ්ටවුන් හි මධ්‍යම වෛදික් මන්දිරය]]
In 2012 the population was 64% [[:en:Christian|Christian]], 25% [[:en:Hindu|Hindu]], 7% [[:en:Islam|Muslim]], 3% irreligious and 1% of other faiths.
Religion is an important aspect of identity in Guyana and reflects the various external influences of colonialism and immigrant groups. Christianity was considered the prestigious religion, transmitting European culture and representing upward mobility in the colonial society. Missionaries and churches built schools, and until nationalisation in the 1970s, nearly all schools were denominational. When Indians were brought to the country as indentured labour, Hinduism and Islam gained prominence, but for some decades neither were acknowledged for legal marriage.
Some traditional African and Amerindian spiritual beliefs remain alongside the dominant religions.
2012 දී ජනගහනය 64% ක් ක්‍රිස්තියානි, 25% හින්දු, 7% මුස්ලිම්, 3% ක් ආගමික නොවන සහ අනෙකුත් ආගම් වලින් 1% ක් විය.<ref>{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207180431/https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=United States Department of State |language=en-US}}</ref>
ආගම යනු ගයනාවේ අනන්‍යතාවයේ වැදගත් අංගයක් වන අතර යටත් විජිතවාදයේ සහ සංක්‍රමණික කණ්ඩායම්වල විවිධ බාහිර බලපෑම් පිළිබිඹු කරයි. ක්‍රිස්තියානි ධර්මය කීර්තිමත් ආගමක් ලෙස සලකනු ලැබූ අතර එය යුරෝපීය සංස්කෘතිය සම්ප්‍රේෂණය කරන අතර යටත් විජිත සමාජයේ ඉහළ සංචලතාව නියෝජනය කරයි. මිෂනාරිවරුන් සහ පල්ලි පාසල් ඉදි කළ අතර 1970 ගණන්වල ජනසතු කරන තෙක්, සියලුම පාසල් පාහේ නිකායට අයත් විය. ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම්ගත ශ්‍රමය ලෙස මෙරටට ගෙන එන විට, හින්දු සහ ඉස්ලාම් ආගම ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගත් නමුත්, දශක කිහිපයක් තිස්සේ නීත්‍යානුකූල විවාහ සඳහා ඒ දෙකම පිළිගනු ලැබුවේ නැත.<ref>{{Cite book |last=Williams |first=Brackette F. |url=https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |title=Stains on My Name, War in My Veins: Guyana and the Politics of Cultural Struggle |date=1991-04-12 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-1119-5 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024830/https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>
සමහර සාම්ප්‍රදායික අප්‍රිකානු සහ ඇමරිකානු ඉන්දියානු අධ්‍යාත්මික විශ්වාසයන් ප්‍රමුඛ ආගම් සමඟ පවතී.
=== සෞඛ්‍යය ===
[[:en:Life_expectancy|Life expectancy]] at birth is estimated to be 69.5 years as of 2020.
The PAHO/ WHO Global Health Report 2014 (using statistics of 2012) ranked the country as having the highest [[:en:Suicide|suicide]] rate in the world, with a mortality rate of 44.2 per 100,000 inhabitants According to 2011 estimates from the [[:en:WHO|WHO]], [[:en:HIV|HIV]] [[:en:Prevalence|prevalence]] is 1.2% of the teen/adult population (ages 15–49).
2020 වන විට උපතේදී ආයු අපේක්ෂාව අවුරුදු 69.5 ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.<ref name=":0">{{Cite web |title=South America :: Guyana — The World Factbook – Central Intelligence Agency |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=2020-12-10 |website=www.cia.gov}}</ref>
PAHO/ WHO ගෝලීය සෞඛ්‍ය වාර්තාව 2014 (2012 සංඛ්‍යාලේඛන භාවිතා කරමින්) ලොව ඉහළම සියදිවි නසා ගැනීමේ අනුපාතයක් ඇති රට ලෙස ශ්‍රේණිගත කර ඇති අතර, මරණ අනුපාතය වැසියන් 100,000 කට 44.2 කි.<ref>{{Cite web |title=WHO Report 2014 Preventing suicide: A global imperative. |url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150616024658/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |archive-date=16 June 2015 |access-date=4 August 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|title=Desperate measures|date=13 September 2014|newspaper=The Economist|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170610122736/http://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|archive-date=10 June 2017|url-status=live}}</ref> WHO හි 2011 ඇස්තමේන්තු වලට අනුව, HIV ව්‍යාප්තිය යොවුන් වියේ/වැඩිහිටි ජනගහනයෙන් (වයස අවුරුදු 15-49) 1.2% කි.<ref>[https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf WHO Health-Related Millennium Development Goals Report 2011] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617072744/http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf|date=17 June 2012}}. Part1</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
ගයනාවේ අධ්‍යාපනය ප්‍රධාන වශයෙන් හඳුන්වා දී ක්‍රියාත්මක කරන ලද්දේ මිෂනාරි ක්‍රිස්තියානි නිකායන් විසිනි. ධනවත් වැවිලිකරුවන්ගේ ප්‍රභූ පැලැන්තිය බොහෝ විට තම දරුවන් එංගලන්තයේ විදේශ අධ්‍යාපනය සඳහා යැවූ නමුත් ගයානාවේ පාසල් වැඩිදියුණු වීමත් සමඟ ඔවුන් පැරණි බ්‍රිතාන්‍ය අධ්‍යාපන ක්‍රමය අනුගමනය කළහ. 1876 දී ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය අනිවාර්ය විය, නමුත් කෘෂිකාර්මික ශ්‍රමයට සහාය වීමේ දරුවන්ගේ අවශ්‍යතාවය නිසා බොහෝ දරුවන් පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් ඈත් විය. 1960 ගණන්වලදී, රජය රටේ සියලුම පාසල්වල පාලනය භාර ගත්තේය. ගාස්තු ඉවත් කරන ලදී, ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල නව පාසල් විවෘත කරන ලදී, සහ ගයනා විශ්ව විද්‍යාලය ස්ථාපිත කරන ලද බැවින් සිසුන්ට තවදුරටත් තෘතීයික අධ්‍යාපනය සඳහා විදේශගත වීමට අවශ්‍ය නොවීය.<ref name=":1">{{Cite web |title=Guyana – EDUCATION |url=http://countrystudies.us/guyana/44.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814064255/http://countrystudies.us/guyana/44.htm |archive-date=14 August 2021 |access-date=2021-03-06 |website=countrystudies.us}}</ref>[[File:Queens_College_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Queens_College_Guyana.jpg|thumb|ක්වීන්ස් විද්‍යාලය, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
1990 දී ඇස්තමේන්තුගත සාක්ෂරතා අනුපාතය සියයට 96 කින් ගයනාවේ සාක්ෂරතාවය කැරිබියානු කලාපයේ ඉහළම එකක් විය.<ref name=":1" /> 2014 යුනෙස්කෝ ඇස්තමේන්තුවකට අනුව, අවුරුදු 15-24 අතර වයස් කාණ්ඩයේ සාක්ෂරතාවය 96.7 කි.<ref>{{Cite web |date=2016-11-27 |title=Guyana |url=http://uis.unesco.org/en/country/gy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302112953/http://uis.unesco.org/en/country/gy |archive-date=2 March 2021 |access-date=2021-03-06 |website=uis.unesco.org}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ක්‍රියාකාරී සාක්ෂරතාවය 70% ක් තරම් ඉහළ අගයක් ගනී.<ref>{{Cite journal|last=Jennings|first=Zellyne|date=2000-05-01|title=Functional literacy of Young Guyanese Adults|url=https://doi.org/10.1023/A:1003926406978|journal=International Review of Education|language=en|volume=46|issue=1|pages=93–116|bibcode=2000IREdu..46...93J|doi=10.1023/A:1003926406978|issn=1573-0638|url-access=subscription|s2cid=142861368}}</ref>
7 වන ශ්‍රේණියේ උසස් පාසලට ඇතුළත් වීම සඳහා සිසුන් NGSA (ජාතික ශ්‍රේණියේ හයවන ශ්‍රේණියේ තක්සේරුව) සමත් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. ඔවුන් උසස් පාසල අවසානයේ CXC සමත් වේ. අනෙකුත් සියලුම කැරිබියානු රටවල් හඳුන්වා දී ඇති CAPE විභාග පාසල් විසින් හඳුන්වා දී ඇත. බ්‍රිතාන්‍ය යුගයෙන් උරුම වූ උසස් පෙළ ක්‍රමය, පාසල් කිහිපයක පමණක් පිරිනමනු ලැබේ.
යටිතල පහසුකම් අභියෝග අධ්‍යාපනයට ප්‍රවේශ වීමට බලපායි, විශේෂයෙන් කඳුකරයේ සිසුන් සඳහා. ලෝක බැංකු තක්සේරුවකින් පෙන්නුම් කළේ ගුරුවරුන්ගෙන් 50% ක් පමණ "නුපුහුණු, ප්‍රමාණවත් ඉගැන්වීම් ද්‍රව්‍ය නොමැතිව ක්‍රියාත්මක වන අතර, අඩු මට්ටමේ වැඩිහිටි සාක්ෂරතාවයක් ඇති දෙමාපියන්ගේ දරුවන්ට සේවය කරන" බවයි.<ref>{{Cite web |title=Improving Literacy and Numeracy Outcomes for Guyana's Early Learners |url=https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175711/https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-06 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
8khb9qxsh9xz8g3s91s10prbnizhrl9
752294
752293
2025-07-01T06:46:35Z
BuddhikaW88
37808
/* සෞඛ්‍යය */
752294
wikitext
text/x-wiki
[[File:Guyana_population_density.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_population_density.png|thumb|2005 දී ගයනාවේ ජන ඝනත්වය (වර්ග කිලෝමීටරයකට පුද්ගලයින්)]]
[[File:Population_Guyana.PNG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Population_Guyana.PNG|thumb|1961 සිට 2003 දක්වා ගයනාවේ ජනගහනය පෙන්වන ප්‍රස්ථාරයක්. 1980 ගණන්වල ජනගහන පරිහානිය පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.]]
The large majority (about 90%) of Guyana's 744,000 people live along a narrow coastal strip that ranges from a width of {{cvt|10|to|40|mi|order=flip}} inland and makes up approximately 10% of the nation's total land area.
Guyana's population is racially and ethnically heterogeneous, with ethnic groups originating from India, Africa, Europe, and China, as well as [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|Indigenous peoples]]. Despite their diverse ethnic backgrounds, most groups share a common language of English and its Guyanese English Creole vernacular.
The largest ethnic group is the [[:en:Indo-Guyanese|Indo-Guyanese]] (also known as [[:en:Indo-Caribbeans|East Indians]]), the descendants of [[:en:Indian_indenture_system|indentured labourers from India]] who make up 43.5% of the population, according to the 2002 census. They are followed by the [[:en:Afro-Guyanese|Afro-Guyanese]], the descendants of enslaved people brought from Africa, primarily [[:en:West_Africa|West Africa]], who constitute 30.2%. The Guyanese of mixed heritage make up 16.7%.
ගයනාවේ 744,000 ක් වන ජනතාවගෙන් බහුතරයක් (90%) පමණ රට අභ්‍යන්තරයේ කිලෝමීටර් 16 සිට 64 දක්වා (සැතපුම් 10 සිට 40 දක්වා) පළලින් යුත් පටු වෙරළ තීරයක් දිගේ ජීවත් වන අතර ජාතියේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් ආසන්න වශයෙන් 10% ක් පමණ වේ.<ref>{{cite web |title=Guyana General Information |url=http://www.geographia.com/guyana/geninfo.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100411064504/http://www.geographia.com/Guyana/geninfo.html |archive-date=11 April 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Geographia.com}}</ref>
ගයනාවේ ජනගහනය වාර්ගිකව සහ වාර්ගිකව විෂමජාතීය වන අතර, ඉන්දියාව, අප්‍රිකාව, යුරෝපය සහ චීනයෙන් සම්භවයක් ඇති ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් මෙන්ම ආදිවාසී ජනතාව ද සිටිති. ඔවුන්ගේ විවිධ ජනවාර්ගික පසුබිම් තිබියදීත්, බොහෝ කණ්ඩායම් ඉංග්‍රීසි සහ එහි ගයනියානු ඉංග්‍රීසි ක්‍රියෝල් ස්වභාෂාවේ පොදු භාෂාවක් බෙදා ගනී.
විශාලතම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම වන්නේ 2002 සංගණනයට අනුව ජනගහනයෙන් 43.5% ක් වන ඉන්දියාවේ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙන් පැවත එන ඉන්දු-ගයනියානුවන් (නැගෙනහිර ඉන්දියානුවන් ලෙසද හැඳින්වේ) ය. ඔවුන් අනුගමනය කරන්නේ අප්‍රිකාවෙන්, ප්‍රධාන වශයෙන් බටහිර අප්‍රිකාවෙන් ගෙන එන ලද වහල්භාවයෙන් පැවත එන අප්‍රිකානු-ගයනියානුවන් වන අතර ඔවුන් 30.2% ක් වේ. මිශ්‍ර උරුමයක් ඇති ගයනියානුවන් 16.7% කි.
The Indigenous peoples, known locally as [[:en:Amerindians|Amerindians]], make up 10.5% of the population.<ref name="navigator">{{cite web |title=Indigenous Peoples in Guyana |url=https://indigenousnavigator.org/guyana |access-date=17 October 2024 |website=Indigenous Navigator}}</ref> The nine Indigenous nations in Guyana, defined by language, are the [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], [[:en:Lokono|Arawak]] ([[:en:Lokono|Lokono]]), [[:en:Arekuna_people|Arekuna]] ([[:en:Pemon|Pemon]]), [[:en:Kalina_people|Carib]] ([[:en:Karinya|Karinya]]), [[:en:Makushi|Makushi]], [[:en:Patamona|Patamona]], [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Wapichan|Wapichan]], and [[:en:Warao_people|Warao]].<ref name="navigator" /> They are the third-largest demographic group in the country and are the majority population in the southern interior.
The Afro-Guyanese population mainly descend from West African ethnicities such as the [[:en:Asante_people|Ashanti]] from [[:en:Ghana|Ghana]], the [[:en:Yoruba_people|Yoruba]] from [[:en:South_West_(Nigeria)|Southwest Nigeria]], the [[:en:Igbo_people|Igbo]] from [[:en:Igboland|South-Eastern Nigeria]], and the [[:en:Mandinka_people|Mandingo]] from [[:en:Senegal|Senegal]]. Most Indo-Guyanese are descended from indentured labourers who migrated from [[:en:North_India|North India]], especially the [[:en:Bhojpuri_region|Bhojpur]] and [[:en:Awadh|Awadh]] regions of the [[:en:Hindi_Belt|Hindi Belt]] in the present-day states of [[:en:Uttar_Pradesh|Uttar Pradesh]], [[:en:Bihar|Bihar]], and [[:en:Jharkhand|Jharkhand]]. A significant minority of Indo-Guyanese are also descended from indentured migrants who came from the South Indian states of [[:en:Tamil_Nadu|Tamil Nadu]] and [[:en:Andhra_Pradesh|Andhra Pradesh]]; these are the plurality ancestry in the [[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]] region. The two largest groups, the Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, have experienced some racial tension
දේශීය වශයෙන් ඇමරින්ඩියන්වරුන් ලෙස හඳුන්වන ආදිවාසී ජනතාව ජනගහනයෙන් 10.5% ක් වේ.<ref name="navigator" /> භාෂාව අනුව අර්ථ දක්වා ඇති ගයනාවේ ආදිවාසී ජාතීන් නවය වන්නේ අකාවායෝ, අරවක් (ලොකොනෝ), අරෙකුනා (පෙමොන්), කැරිබ් (කරින්යා), මකුෂි, පටමෝනා, වයි වයි, වපිචාන් සහ වරාඕ ය.<ref name="navigator" /> ඔවුන් රටේ තුන්වන විශාලතම ජනවිකාස කණ්ඩායම වන අතර දකුණු අභ්‍යන්තරයේ බහුතර ජනගහනය වේ.<ref name="navigator" />
අප්‍රිකානු-ගයන ජනගහනය ප්‍රධාන වශයෙන් ඝානාවේ අශාන්ති, නිරිතදිග නයිජීරියාවේ යොරුබා, අග්නිදිග නයිජීරියාවේ ඉග්බෝ සහ සෙනගල්හි මැන්ඩින්ගෝ වැනි බටහිර අප්‍රිකානු ජනවාර්ගික කොටස් වලින් පැවත එන්නකි.<ref>{{cite web |last1=Roopnarine |first1=Lomarsh |date=25 July 2021 |title=A long journey to Emancipation |url=https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230417020356/https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |archive-date=17 April 2023 |access-date=17 April 2023 |website=Guyana Chronicle}}</ref> බොහෝ ඉන්දු-ගයන ජාතිකයන් පැවත එන්නේ උතුරු ඉන්දියාවෙන්, විශේෂයෙන් උත්තර් ප්‍රදේශ්, බිහාර් සහ ජාර්කන්ඩ් යන වර්තමාන ප්‍රාන්තවල හින්දි තීරයේ භෝජ්පූර් සහ අවාද් ප්‍රදේශවලින් සංක්‍රමණය වූ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙනි.<ref>{{cite book |last=Myers |first=Helen |url=https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer |title=Music of Hindu Trinidad |publisher=University of Chicago Press |year=1999 |isbn=9780226554532 |page=[https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer/page/30 30] |url-access=registration}}</ref> ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන්ගෙන් සැලකිය යුතු සුළුතරයක් දකුණු ඉන්දියානු ප්‍රාන්ත වන තමිල්නාඩු සහ ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් වලින් පැමිණි ගිවිසුම්ගත සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් පැවත එන්නන් වේ; මොවුන් නැගෙනහිර බර්බිස්-කොරෙන්ටයින් කලාපයේ බහුත්ව පරම්පරාවයි.<ref>{{cite book |url=http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |title=Indian Diaspora |access-date=3 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430175036/http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |archive-date=30 April 2011 |url-status=dead}}</ref> විශාලතම කණ්ඩායම් දෙක වන ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන් සහ අප්‍රිකානු-ගයනා ජාතිකයන් යම් වාර්ගික ආතතියකට මුහුණ දී ඇත.<ref>[https://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml "Guyana turns attention to racism"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202071027/http://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml|date=2 December 2010}}. ''BBC News''. 20 September 2005.</ref><ref>"[http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html Conflict between Guyanese-Indians and Blacks in Trinidad and Guyana Socially, Economically and Politically] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202013914/http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html|date=2 December 2010}}". Gabrielle Hookumchand, Professor Moses Seenarine. 18 May 2000.</ref><ref>[http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm International Business Times: "Guyana: A Study in Polarized Racial Politics"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120715075007/http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm|date=15 July 2012}} 12 December 2011</ref>
=== විශාලතම නගර ===
{| class="wikitable sortable"
|+ගයනාවේ විශාලතම නගර සහ ගම්මාන
!ශ්‍රේණිය
!නම
!කලාපය
!ජනගහනය
|-
|'''1'''
|[[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|118,363<ref name="cities2012">{{cite report|title=Guyana Population and Housing Census 2012: Preliminary Report|url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|page=23|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=June 2014|access-date=10 March 2021|archive-date=10 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010130705/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|url-status=live}}</ref>
|-
|'''2'''
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|27,277<ref name="cities2012" />
|-
|'''3'''
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|17,329<ref name="cities2012" />
|-
|'''4'''
|[[:en:Corriverton|Corriverton]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|11,386<ref name="cities2012" />
|-
|'''5'''
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|8,004<ref name="village2012">{{cite web |title=2012 Population by Village |url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_By_Village_2012.zip |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175159/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_by_Village_2012.zip |archive-date=17 April 2021 |access-date=16 August 2020 |website=Statistics Guyana}}</ref>
|-
|'''6'''
|[[:en:Mahaica|Mahaica]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|4,867<ref name="village2012" />
|-
|'''7'''
|[[:en:Rose_Hall,_Guyana|Rose Hall]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|4,413<ref name="village2012" />
|-
|'''8'''
|[[:en:Parika|Parika]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|4,385<ref name="village2012" />
|-
|'''9'''
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|3,788<ref name="village2012" />
|-
|'''10'''
|[[:en:Uitvlugt|Uitvlugt]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|2,980<ref name="village2012" />
|-
|}
=== භාෂා ===
English is the official language of Guyana and is used for education, government, media, and services. The vast majority of the population speaks [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an English-based creole with slight African, Indian, and Amerindian influences, as their first language.
Indigenous [[:en:Cariban_languages|Cariban languages]] ([[:en:Akawaio_language|Akawaio]], [[:en:Waiwai_language|Wai-Wai]], and [[:en:Macushi_language|Macushi]]) are spoken by a small minority of Amerindians.
[[:en:Caribbean_Hindustani#Guyanese_Hindustani|Guyanese Hindustani]] is spoken by the older generation of the Indo-Guyanese community, but younger Guyanese use English or Guyanese Creole. Indo-Surinamese immigrants from Suriname speak the [[:en:Caribbean_Hindustani#Sarnami_Hindustani|Sarnami]] variant, especially the [[:en:Caribbean_Hindustani#Nickerian-Berbician_Hindustani|Nickerian-Berbician Hindustani]] subdialect.
ඉංග්‍රීසි යනු ගයනාවේ නිල භාෂාව වන අතර එය අධ්‍යාපනය, රජය, මාධ්‍ය සහ සේවා සඳහා භාවිතා වේ. ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරයක් ඔවුන්ගේ පළමු භාෂාව ලෙස කතා කරන්නේ අප්‍රිකානු, ඉන්දියානු සහ ඇමරින්දියානු බලපෑම් සුළු ප්‍රමාණයක් සහිත ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් එකක් වන ගයනියානු ක්‍රෙයෝල් භාෂාවයි.<ref>Damoiseau, Robert (2003) ''Eléments de grammaire comparée français-créole guyanais'' Ibis rouge, Guyana, {{ISBN|2-84450-192-3}}</ref>
ස්වදේශික කැරිබන් භාෂා (අකාවායෝ, වයි-වයි සහ මකුෂි) ඇමරින්දියානුවන්ගෙන් සුළු කොටසක් විසින් කතා කරනු ලැබේ.
ඉන්දු-ගයනියානු ප්‍රජාවේ පැරණි පරම්පරාව විසින් ගයනියානු හින්දුස්ථානි භාෂාව කතා කරන නමුත් තරුණ ගයනියානුවන් ඉංග්‍රීසි හෝ ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාවිතා කරයි. සුරිනාම් සිට පැමිණි ඉන්දු-සුරිනාම් සංක්‍රමණිකයන් සර්නාමි ප්‍රභේදය කතා කරයි, විශේෂයෙන් නිකේරියානු-බර්බියානු හින්දුස්ථානි උපභාෂාව.<ref>{{Cite thesis|last=Gambhir|first=Surendra Kumar|date=1981|title=The East Indian Speech Community in Guyana: A Sociolinguistic Study With Special Reference to Koine Formation.|url=https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963|type=PhD dissertation|publisher=University of Pennsylvania|pages=1–367|access-date=7 March 2021|archive-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210430150912/https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963/|url-status=live|id={{ProQuest|303192456}}}}</ref>
=== ආගම ===
[[File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|වම|thumb|250x250පික්|ජෝර්ජ්ටවුන් හි මධ්‍යම වෛදික් මන්දිරය]]
In 2012 the population was 64% [[:en:Christian|Christian]], 25% [[:en:Hindu|Hindu]], 7% [[:en:Islam|Muslim]], 3% irreligious and 1% of other faiths.
Religion is an important aspect of identity in Guyana and reflects the various external influences of colonialism and immigrant groups. Christianity was considered the prestigious religion, transmitting European culture and representing upward mobility in the colonial society. Missionaries and churches built schools, and until nationalisation in the 1970s, nearly all schools were denominational. When Indians were brought to the country as indentured labour, Hinduism and Islam gained prominence, but for some decades neither were acknowledged for legal marriage.
Some traditional African and Amerindian spiritual beliefs remain alongside the dominant religions.
2012 දී ජනගහනය 64% ක් ක්‍රිස්තියානි, 25% හින්දු, 7% මුස්ලිම්, 3% ක් ආගමික නොවන සහ අනෙකුත් ආගම් වලින් 1% ක් විය.<ref>{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207180431/https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=United States Department of State |language=en-US}}</ref>
ආගම යනු ගයනාවේ අනන්‍යතාවයේ වැදගත් අංගයක් වන අතර යටත් විජිතවාදයේ සහ සංක්‍රමණික කණ්ඩායම්වල විවිධ බාහිර බලපෑම් පිළිබිඹු කරයි. ක්‍රිස්තියානි ධර්මය කීර්තිමත් ආගමක් ලෙස සලකනු ලැබූ අතර එය යුරෝපීය සංස්කෘතිය සම්ප්‍රේෂණය කරන අතර යටත් විජිත සමාජයේ ඉහළ සංචලතාව නියෝජනය කරයි. මිෂනාරිවරුන් සහ පල්ලි පාසල් ඉදි කළ අතර 1970 ගණන්වල ජනසතු කරන තෙක්, සියලුම පාසල් පාහේ නිකායට අයත් විය. ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම්ගත ශ්‍රමය ලෙස මෙරටට ගෙන එන විට, හින්දු සහ ඉස්ලාම් ආගම ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගත් නමුත්, දශක කිහිපයක් තිස්සේ නීත්‍යානුකූල විවාහ සඳහා ඒ දෙකම පිළිගනු ලැබුවේ නැත.<ref>{{Cite book |last=Williams |first=Brackette F. |url=https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |title=Stains on My Name, War in My Veins: Guyana and the Politics of Cultural Struggle |date=1991-04-12 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-1119-5 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024830/https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>
සමහර සාම්ප්‍රදායික අප්‍රිකානු සහ ඇමරිකානු ඉන්දියානු අධ්‍යාත්මික විශ්වාසයන් ප්‍රමුඛ ආගම් සමඟ පවතී.
=== සෞඛ්‍යය ===
2020 වන විට උපතේදී ආයු අපේක්ෂාව අවුරුදු 69.5 ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.<ref name=":0">{{Cite web |title=South America :: Guyana — The World Factbook – Central Intelligence Agency |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=2020-12-10 |website=www.cia.gov}}</ref>
PAHO/ WHO ගෝලීය සෞඛ්‍ය වාර්තාව 2014 (2012 සංඛ්‍යාලේඛන භාවිතා කරමින්) ලොව ඉහළම සියදිවි නසා ගැනීමේ අනුපාතයක් ඇති රට ලෙස ශ්‍රේණිගත කර ඇති අතර, මරණ අනුපාතය වැසියන් 100,000 කට 44.2 කි.<ref>{{Cite web |title=WHO Report 2014 Preventing suicide: A global imperative. |url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150616024658/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |archive-date=16 June 2015 |access-date=4 August 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|title=Desperate measures|date=13 September 2014|newspaper=The Economist|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170610122736/http://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|archive-date=10 June 2017|url-status=live}}</ref> WHO හි 2011 ඇස්තමේන්තු වලට අනුව, HIV ව්‍යාප්තිය යොවුන් වියේ/වැඩිහිටි ජනගහනයෙන් (වයස අවුරුදු 15-49) 1.2% කි.<ref>[https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf WHO Health-Related Millennium Development Goals Report 2011] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617072744/http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf|date=17 June 2012}}. Part1</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
ගයනාවේ අධ්‍යාපනය ප්‍රධාන වශයෙන් හඳුන්වා දී ක්‍රියාත්මක කරන ලද්දේ මිෂනාරි ක්‍රිස්තියානි නිකායන් විසිනි. ධනවත් වැවිලිකරුවන්ගේ ප්‍රභූ පැලැන්තිය බොහෝ විට තම දරුවන් එංගලන්තයේ විදේශ අධ්‍යාපනය සඳහා යැවූ නමුත් ගයානාවේ පාසල් වැඩිදියුණු වීමත් සමඟ ඔවුන් පැරණි බ්‍රිතාන්‍ය අධ්‍යාපන ක්‍රමය අනුගමනය කළහ. 1876 දී ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය අනිවාර්ය විය, නමුත් කෘෂිකාර්මික ශ්‍රමයට සහාය වීමේ දරුවන්ගේ අවශ්‍යතාවය නිසා බොහෝ දරුවන් පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් ඈත් විය. 1960 ගණන්වලදී, රජය රටේ සියලුම පාසල්වල පාලනය භාර ගත්තේය. ගාස්තු ඉවත් කරන ලදී, ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල නව පාසල් විවෘත කරන ලදී, සහ ගයනා විශ්ව විද්‍යාලය ස්ථාපිත කරන ලද බැවින් සිසුන්ට තවදුරටත් තෘතීයික අධ්‍යාපනය සඳහා විදේශගත වීමට අවශ්‍ය නොවීය.<ref name=":1">{{Cite web |title=Guyana – EDUCATION |url=http://countrystudies.us/guyana/44.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814064255/http://countrystudies.us/guyana/44.htm |archive-date=14 August 2021 |access-date=2021-03-06 |website=countrystudies.us}}</ref>[[File:Queens_College_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Queens_College_Guyana.jpg|thumb|ක්වීන්ස් විද්‍යාලය, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
1990 දී ඇස්තමේන්තුගත සාක්ෂරතා අනුපාතය සියයට 96 කින් ගයනාවේ සාක්ෂරතාවය කැරිබියානු කලාපයේ ඉහළම එකක් විය.<ref name=":1" /> 2014 යුනෙස්කෝ ඇස්තමේන්තුවකට අනුව, අවුරුදු 15-24 අතර වයස් කාණ්ඩයේ සාක්ෂරතාවය 96.7 කි.<ref>{{Cite web |date=2016-11-27 |title=Guyana |url=http://uis.unesco.org/en/country/gy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302112953/http://uis.unesco.org/en/country/gy |archive-date=2 March 2021 |access-date=2021-03-06 |website=uis.unesco.org}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ක්‍රියාකාරී සාක්ෂරතාවය 70% ක් තරම් ඉහළ අගයක් ගනී.<ref>{{Cite journal|last=Jennings|first=Zellyne|date=2000-05-01|title=Functional literacy of Young Guyanese Adults|url=https://doi.org/10.1023/A:1003926406978|journal=International Review of Education|language=en|volume=46|issue=1|pages=93–116|bibcode=2000IREdu..46...93J|doi=10.1023/A:1003926406978|issn=1573-0638|url-access=subscription|s2cid=142861368}}</ref>
7 වන ශ්‍රේණියේ උසස් පාසලට ඇතුළත් වීම සඳහා සිසුන් NGSA (ජාතික ශ්‍රේණියේ හයවන ශ්‍රේණියේ තක්සේරුව) සමත් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. ඔවුන් උසස් පාසල අවසානයේ CXC සමත් වේ. අනෙකුත් සියලුම කැරිබියානු රටවල් හඳුන්වා දී ඇති CAPE විභාග පාසල් විසින් හඳුන්වා දී ඇත. බ්‍රිතාන්‍ය යුගයෙන් උරුම වූ උසස් පෙළ ක්‍රමය, පාසල් කිහිපයක පමණක් පිරිනමනු ලැබේ.
යටිතල පහසුකම් අභියෝග අධ්‍යාපනයට ප්‍රවේශ වීමට බලපායි, විශේෂයෙන් කඳුකරයේ සිසුන් සඳහා. ලෝක බැංකු තක්සේරුවකින් පෙන්නුම් කළේ ගුරුවරුන්ගෙන් 50% ක් පමණ "නුපුහුණු, ප්‍රමාණවත් ඉගැන්වීම් ද්‍රව්‍ය නොමැතිව ක්‍රියාත්මක වන අතර, අඩු මට්ටමේ වැඩිහිටි සාක්ෂරතාවයක් ඇති දෙමාපියන්ගේ දරුවන්ට සේවය කරන" බවයි.<ref>{{Cite web |title=Improving Literacy and Numeracy Outcomes for Guyana's Early Learners |url=https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175711/https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-06 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
3bv8x94qoibp4z41ok61dsut15y34e9
752295
752294
2025-07-01T06:46:53Z
BuddhikaW88
37808
/* ආගම */
752295
wikitext
text/x-wiki
[[File:Guyana_population_density.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_population_density.png|thumb|2005 දී ගයනාවේ ජන ඝනත්වය (වර්ග කිලෝමීටරයකට පුද්ගලයින්)]]
[[File:Population_Guyana.PNG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Population_Guyana.PNG|thumb|1961 සිට 2003 දක්වා ගයනාවේ ජනගහනය පෙන්වන ප්‍රස්ථාරයක්. 1980 ගණන්වල ජනගහන පරිහානිය පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.]]
The large majority (about 90%) of Guyana's 744,000 people live along a narrow coastal strip that ranges from a width of {{cvt|10|to|40|mi|order=flip}} inland and makes up approximately 10% of the nation's total land area.
Guyana's population is racially and ethnically heterogeneous, with ethnic groups originating from India, Africa, Europe, and China, as well as [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|Indigenous peoples]]. Despite their diverse ethnic backgrounds, most groups share a common language of English and its Guyanese English Creole vernacular.
The largest ethnic group is the [[:en:Indo-Guyanese|Indo-Guyanese]] (also known as [[:en:Indo-Caribbeans|East Indians]]), the descendants of [[:en:Indian_indenture_system|indentured labourers from India]] who make up 43.5% of the population, according to the 2002 census. They are followed by the [[:en:Afro-Guyanese|Afro-Guyanese]], the descendants of enslaved people brought from Africa, primarily [[:en:West_Africa|West Africa]], who constitute 30.2%. The Guyanese of mixed heritage make up 16.7%.
ගයනාවේ 744,000 ක් වන ජනතාවගෙන් බහුතරයක් (90%) පමණ රට අභ්‍යන්තරයේ කිලෝමීටර් 16 සිට 64 දක්වා (සැතපුම් 10 සිට 40 දක්වා) පළලින් යුත් පටු වෙරළ තීරයක් දිගේ ජීවත් වන අතර ජාතියේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් ආසන්න වශයෙන් 10% ක් පමණ වේ.<ref>{{cite web |title=Guyana General Information |url=http://www.geographia.com/guyana/geninfo.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100411064504/http://www.geographia.com/Guyana/geninfo.html |archive-date=11 April 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Geographia.com}}</ref>
ගයනාවේ ජනගහනය වාර්ගිකව සහ වාර්ගිකව විෂමජාතීය වන අතර, ඉන්දියාව, අප්‍රිකාව, යුරෝපය සහ චීනයෙන් සම්භවයක් ඇති ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් මෙන්ම ආදිවාසී ජනතාව ද සිටිති. ඔවුන්ගේ විවිධ ජනවාර්ගික පසුබිම් තිබියදීත්, බොහෝ කණ්ඩායම් ඉංග්‍රීසි සහ එහි ගයනියානු ඉංග්‍රීසි ක්‍රියෝල් ස්වභාෂාවේ පොදු භාෂාවක් බෙදා ගනී.
විශාලතම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම වන්නේ 2002 සංගණනයට අනුව ජනගහනයෙන් 43.5% ක් වන ඉන්දියාවේ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙන් පැවත එන ඉන්දු-ගයනියානුවන් (නැගෙනහිර ඉන්දියානුවන් ලෙසද හැඳින්වේ) ය. ඔවුන් අනුගමනය කරන්නේ අප්‍රිකාවෙන්, ප්‍රධාන වශයෙන් බටහිර අප්‍රිකාවෙන් ගෙන එන ලද වහල්භාවයෙන් පැවත එන අප්‍රිකානු-ගයනියානුවන් වන අතර ඔවුන් 30.2% ක් වේ. මිශ්‍ර උරුමයක් ඇති ගයනියානුවන් 16.7% කි.
The Indigenous peoples, known locally as [[:en:Amerindians|Amerindians]], make up 10.5% of the population.<ref name="navigator">{{cite web |title=Indigenous Peoples in Guyana |url=https://indigenousnavigator.org/guyana |access-date=17 October 2024 |website=Indigenous Navigator}}</ref> The nine Indigenous nations in Guyana, defined by language, are the [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], [[:en:Lokono|Arawak]] ([[:en:Lokono|Lokono]]), [[:en:Arekuna_people|Arekuna]] ([[:en:Pemon|Pemon]]), [[:en:Kalina_people|Carib]] ([[:en:Karinya|Karinya]]), [[:en:Makushi|Makushi]], [[:en:Patamona|Patamona]], [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Wapichan|Wapichan]], and [[:en:Warao_people|Warao]].<ref name="navigator" /> They are the third-largest demographic group in the country and are the majority population in the southern interior.
The Afro-Guyanese population mainly descend from West African ethnicities such as the [[:en:Asante_people|Ashanti]] from [[:en:Ghana|Ghana]], the [[:en:Yoruba_people|Yoruba]] from [[:en:South_West_(Nigeria)|Southwest Nigeria]], the [[:en:Igbo_people|Igbo]] from [[:en:Igboland|South-Eastern Nigeria]], and the [[:en:Mandinka_people|Mandingo]] from [[:en:Senegal|Senegal]]. Most Indo-Guyanese are descended from indentured labourers who migrated from [[:en:North_India|North India]], especially the [[:en:Bhojpuri_region|Bhojpur]] and [[:en:Awadh|Awadh]] regions of the [[:en:Hindi_Belt|Hindi Belt]] in the present-day states of [[:en:Uttar_Pradesh|Uttar Pradesh]], [[:en:Bihar|Bihar]], and [[:en:Jharkhand|Jharkhand]]. A significant minority of Indo-Guyanese are also descended from indentured migrants who came from the South Indian states of [[:en:Tamil_Nadu|Tamil Nadu]] and [[:en:Andhra_Pradesh|Andhra Pradesh]]; these are the plurality ancestry in the [[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]] region. The two largest groups, the Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, have experienced some racial tension
දේශීය වශයෙන් ඇමරින්ඩියන්වරුන් ලෙස හඳුන්වන ආදිවාසී ජනතාව ජනගහනයෙන් 10.5% ක් වේ.<ref name="navigator" /> භාෂාව අනුව අර්ථ දක්වා ඇති ගයනාවේ ආදිවාසී ජාතීන් නවය වන්නේ අකාවායෝ, අරවක් (ලොකොනෝ), අරෙකුනා (පෙමොන්), කැරිබ් (කරින්යා), මකුෂි, පටමෝනා, වයි වයි, වපිචාන් සහ වරාඕ ය.<ref name="navigator" /> ඔවුන් රටේ තුන්වන විශාලතම ජනවිකාස කණ්ඩායම වන අතර දකුණු අභ්‍යන්තරයේ බහුතර ජනගහනය වේ.<ref name="navigator" />
අප්‍රිකානු-ගයන ජනගහනය ප්‍රධාන වශයෙන් ඝානාවේ අශාන්ති, නිරිතදිග නයිජීරියාවේ යොරුබා, අග්නිදිග නයිජීරියාවේ ඉග්බෝ සහ සෙනගල්හි මැන්ඩින්ගෝ වැනි බටහිර අප්‍රිකානු ජනවාර්ගික කොටස් වලින් පැවත එන්නකි.<ref>{{cite web |last1=Roopnarine |first1=Lomarsh |date=25 July 2021 |title=A long journey to Emancipation |url=https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230417020356/https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |archive-date=17 April 2023 |access-date=17 April 2023 |website=Guyana Chronicle}}</ref> බොහෝ ඉන්දු-ගයන ජාතිකයන් පැවත එන්නේ උතුරු ඉන්දියාවෙන්, විශේෂයෙන් උත්තර් ප්‍රදේශ්, බිහාර් සහ ජාර්කන්ඩ් යන වර්තමාන ප්‍රාන්තවල හින්දි තීරයේ භෝජ්පූර් සහ අවාද් ප්‍රදේශවලින් සංක්‍රමණය වූ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙනි.<ref>{{cite book |last=Myers |first=Helen |url=https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer |title=Music of Hindu Trinidad |publisher=University of Chicago Press |year=1999 |isbn=9780226554532 |page=[https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer/page/30 30] |url-access=registration}}</ref> ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන්ගෙන් සැලකිය යුතු සුළුතරයක් දකුණු ඉන්දියානු ප්‍රාන්ත වන තමිල්නාඩු සහ ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් වලින් පැමිණි ගිවිසුම්ගත සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් පැවත එන්නන් වේ; මොවුන් නැගෙනහිර බර්බිස්-කොරෙන්ටයින් කලාපයේ බහුත්ව පරම්පරාවයි.<ref>{{cite book |url=http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |title=Indian Diaspora |access-date=3 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430175036/http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |archive-date=30 April 2011 |url-status=dead}}</ref> විශාලතම කණ්ඩායම් දෙක වන ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන් සහ අප්‍රිකානු-ගයනා ජාතිකයන් යම් වාර්ගික ආතතියකට මුහුණ දී ඇත.<ref>[https://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml "Guyana turns attention to racism"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202071027/http://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml|date=2 December 2010}}. ''BBC News''. 20 September 2005.</ref><ref>"[http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html Conflict between Guyanese-Indians and Blacks in Trinidad and Guyana Socially, Economically and Politically] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202013914/http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html|date=2 December 2010}}". Gabrielle Hookumchand, Professor Moses Seenarine. 18 May 2000.</ref><ref>[http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm International Business Times: "Guyana: A Study in Polarized Racial Politics"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120715075007/http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm|date=15 July 2012}} 12 December 2011</ref>
=== විශාලතම නගර ===
{| class="wikitable sortable"
|+ගයනාවේ විශාලතම නගර සහ ගම්මාන
!ශ්‍රේණිය
!නම
!කලාපය
!ජනගහනය
|-
|'''1'''
|[[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|118,363<ref name="cities2012">{{cite report|title=Guyana Population and Housing Census 2012: Preliminary Report|url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|page=23|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=June 2014|access-date=10 March 2021|archive-date=10 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010130705/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|url-status=live}}</ref>
|-
|'''2'''
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|27,277<ref name="cities2012" />
|-
|'''3'''
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|17,329<ref name="cities2012" />
|-
|'''4'''
|[[:en:Corriverton|Corriverton]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|11,386<ref name="cities2012" />
|-
|'''5'''
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|8,004<ref name="village2012">{{cite web |title=2012 Population by Village |url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_By_Village_2012.zip |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175159/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_by_Village_2012.zip |archive-date=17 April 2021 |access-date=16 August 2020 |website=Statistics Guyana}}</ref>
|-
|'''6'''
|[[:en:Mahaica|Mahaica]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|4,867<ref name="village2012" />
|-
|'''7'''
|[[:en:Rose_Hall,_Guyana|Rose Hall]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|4,413<ref name="village2012" />
|-
|'''8'''
|[[:en:Parika|Parika]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|4,385<ref name="village2012" />
|-
|'''9'''
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|3,788<ref name="village2012" />
|-
|'''10'''
|[[:en:Uitvlugt|Uitvlugt]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|2,980<ref name="village2012" />
|-
|}
=== භාෂා ===
English is the official language of Guyana and is used for education, government, media, and services. The vast majority of the population speaks [[:en:Guyanese_Creole|Guyanese Creole]], an English-based creole with slight African, Indian, and Amerindian influences, as their first language.
Indigenous [[:en:Cariban_languages|Cariban languages]] ([[:en:Akawaio_language|Akawaio]], [[:en:Waiwai_language|Wai-Wai]], and [[:en:Macushi_language|Macushi]]) are spoken by a small minority of Amerindians.
[[:en:Caribbean_Hindustani#Guyanese_Hindustani|Guyanese Hindustani]] is spoken by the older generation of the Indo-Guyanese community, but younger Guyanese use English or Guyanese Creole. Indo-Surinamese immigrants from Suriname speak the [[:en:Caribbean_Hindustani#Sarnami_Hindustani|Sarnami]] variant, especially the [[:en:Caribbean_Hindustani#Nickerian-Berbician_Hindustani|Nickerian-Berbician Hindustani]] subdialect.
ඉංග්‍රීසි යනු ගයනාවේ නිල භාෂාව වන අතර එය අධ්‍යාපනය, රජය, මාධ්‍ය සහ සේවා සඳහා භාවිතා වේ. ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරයක් ඔවුන්ගේ පළමු භාෂාව ලෙස කතා කරන්නේ අප්‍රිකානු, ඉන්දියානු සහ ඇමරින්දියානු බලපෑම් සුළු ප්‍රමාණයක් සහිත ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් එකක් වන ගයනියානු ක්‍රෙයෝල් භාෂාවයි.<ref>Damoiseau, Robert (2003) ''Eléments de grammaire comparée français-créole guyanais'' Ibis rouge, Guyana, {{ISBN|2-84450-192-3}}</ref>
ස්වදේශික කැරිබන් භාෂා (අකාවායෝ, වයි-වයි සහ මකුෂි) ඇමරින්දියානුවන්ගෙන් සුළු කොටසක් විසින් කතා කරනු ලැබේ.
ඉන්දු-ගයනියානු ප්‍රජාවේ පැරණි පරම්පරාව විසින් ගයනියානු හින්දුස්ථානි භාෂාව කතා කරන නමුත් තරුණ ගයනියානුවන් ඉංග්‍රීසි හෝ ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාවිතා කරයි. සුරිනාම් සිට පැමිණි ඉන්දු-සුරිනාම් සංක්‍රමණිකයන් සර්නාමි ප්‍රභේදය කතා කරයි, විශේෂයෙන් නිකේරියානු-බර්බියානු හින්දුස්ථානි උපභාෂාව.<ref>{{Cite thesis|last=Gambhir|first=Surendra Kumar|date=1981|title=The East Indian Speech Community in Guyana: A Sociolinguistic Study With Special Reference to Koine Formation.|url=https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963|type=PhD dissertation|publisher=University of Pennsylvania|pages=1–367|access-date=7 March 2021|archive-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210430150912/https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963/|url-status=live|id={{ProQuest|303192456}}}}</ref>
=== ආගම ===
[[File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|වම|thumb|250x250පික්|ජෝර්ජ්ටවුන් හි මධ්‍යම වෛදික් මන්දිරය]]
2012 දී ජනගහනය 64% ක් ක්‍රිස්තියානි, 25% හින්දු, 7% මුස්ලිම්, 3% ක් ආගමික නොවන සහ අනෙකුත් ආගම් වලින් 1% ක් විය.<ref>{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207180431/https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=United States Department of State |language=en-US}}</ref>
ආගම යනු ගයනාවේ අනන්‍යතාවයේ වැදගත් අංගයක් වන අතර යටත් විජිතවාදයේ සහ සංක්‍රමණික කණ්ඩායම්වල විවිධ බාහිර බලපෑම් පිළිබිඹු කරයි. ක්‍රිස්තියානි ධර්මය කීර්තිමත් ආගමක් ලෙස සලකනු ලැබූ අතර එය යුරෝපීය සංස්කෘතිය සම්ප්‍රේෂණය කරන අතර යටත් විජිත සමාජයේ ඉහළ සංචලතාව නියෝජනය කරයි. මිෂනාරිවරුන් සහ පල්ලි පාසල් ඉදි කළ අතර 1970 ගණන්වල ජනසතු කරන තෙක්, සියලුම පාසල් පාහේ නිකායට අයත් විය. ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම්ගත ශ්‍රමය ලෙස මෙරටට ගෙන එන විට, හින්දු සහ ඉස්ලාම් ආගම ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගත් නමුත්, දශක කිහිපයක් තිස්සේ නීත්‍යානුකූල විවාහ සඳහා ඒ දෙකම පිළිගනු ලැබුවේ නැත.<ref>{{Cite book |last=Williams |first=Brackette F. |url=https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |title=Stains on My Name, War in My Veins: Guyana and the Politics of Cultural Struggle |date=1991-04-12 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-1119-5 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024830/https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>
සමහර සාම්ප්‍රදායික අප්‍රිකානු සහ ඇමරිකානු ඉන්දියානු අධ්‍යාත්මික විශ්වාසයන් ප්‍රමුඛ ආගම් සමඟ පවතී.
=== සෞඛ්‍යය ===
2020 වන විට උපතේදී ආයු අපේක්ෂාව අවුරුදු 69.5 ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.<ref name=":0">{{Cite web |title=South America :: Guyana — The World Factbook – Central Intelligence Agency |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=2020-12-10 |website=www.cia.gov}}</ref>
PAHO/ WHO ගෝලීය සෞඛ්‍ය වාර්තාව 2014 (2012 සංඛ්‍යාලේඛන භාවිතා කරමින්) ලොව ඉහළම සියදිවි නසා ගැනීමේ අනුපාතයක් ඇති රට ලෙස ශ්‍රේණිගත කර ඇති අතර, මරණ අනුපාතය වැසියන් 100,000 කට 44.2 කි.<ref>{{Cite web |title=WHO Report 2014 Preventing suicide: A global imperative. |url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150616024658/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |archive-date=16 June 2015 |access-date=4 August 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|title=Desperate measures|date=13 September 2014|newspaper=The Economist|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170610122736/http://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|archive-date=10 June 2017|url-status=live}}</ref> WHO හි 2011 ඇස්තමේන්තු වලට අනුව, HIV ව්‍යාප්තිය යොවුන් වියේ/වැඩිහිටි ජනගහනයෙන් (වයස අවුරුදු 15-49) 1.2% කි.<ref>[https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf WHO Health-Related Millennium Development Goals Report 2011] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617072744/http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf|date=17 June 2012}}. Part1</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
ගයනාවේ අධ්‍යාපනය ප්‍රධාන වශයෙන් හඳුන්වා දී ක්‍රියාත්මක කරන ලද්දේ මිෂනාරි ක්‍රිස්තියානි නිකායන් විසිනි. ධනවත් වැවිලිකරුවන්ගේ ප්‍රභූ පැලැන්තිය බොහෝ විට තම දරුවන් එංගලන්තයේ විදේශ අධ්‍යාපනය සඳහා යැවූ නමුත් ගයානාවේ පාසල් වැඩිදියුණු වීමත් සමඟ ඔවුන් පැරණි බ්‍රිතාන්‍ය අධ්‍යාපන ක්‍රමය අනුගමනය කළහ. 1876 දී ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය අනිවාර්ය විය, නමුත් කෘෂිකාර්මික ශ්‍රමයට සහාය වීමේ දරුවන්ගේ අවශ්‍යතාවය නිසා බොහෝ දරුවන් පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් ඈත් විය. 1960 ගණන්වලදී, රජය රටේ සියලුම පාසල්වල පාලනය භාර ගත්තේය. ගාස්තු ඉවත් කරන ලදී, ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල නව පාසල් විවෘත කරන ලදී, සහ ගයනා විශ්ව විද්‍යාලය ස්ථාපිත කරන ලද බැවින් සිසුන්ට තවදුරටත් තෘතීයික අධ්‍යාපනය සඳහා විදේශගත වීමට අවශ්‍ය නොවීය.<ref name=":1">{{Cite web |title=Guyana – EDUCATION |url=http://countrystudies.us/guyana/44.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814064255/http://countrystudies.us/guyana/44.htm |archive-date=14 August 2021 |access-date=2021-03-06 |website=countrystudies.us}}</ref>[[File:Queens_College_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Queens_College_Guyana.jpg|thumb|ක්වීන්ස් විද්‍යාලය, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
1990 දී ඇස්තමේන්තුගත සාක්ෂරතා අනුපාතය සියයට 96 කින් ගයනාවේ සාක්ෂරතාවය කැරිබියානු කලාපයේ ඉහළම එකක් විය.<ref name=":1" /> 2014 යුනෙස්කෝ ඇස්තමේන්තුවකට අනුව, අවුරුදු 15-24 අතර වයස් කාණ්ඩයේ සාක්ෂරතාවය 96.7 කි.<ref>{{Cite web |date=2016-11-27 |title=Guyana |url=http://uis.unesco.org/en/country/gy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302112953/http://uis.unesco.org/en/country/gy |archive-date=2 March 2021 |access-date=2021-03-06 |website=uis.unesco.org}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ක්‍රියාකාරී සාක්ෂරතාවය 70% ක් තරම් ඉහළ අගයක් ගනී.<ref>{{Cite journal|last=Jennings|first=Zellyne|date=2000-05-01|title=Functional literacy of Young Guyanese Adults|url=https://doi.org/10.1023/A:1003926406978|journal=International Review of Education|language=en|volume=46|issue=1|pages=93–116|bibcode=2000IREdu..46...93J|doi=10.1023/A:1003926406978|issn=1573-0638|url-access=subscription|s2cid=142861368}}</ref>
7 වන ශ්‍රේණියේ උසස් පාසලට ඇතුළත් වීම සඳහා සිසුන් NGSA (ජාතික ශ්‍රේණියේ හයවන ශ්‍රේණියේ තක්සේරුව) සමත් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. ඔවුන් උසස් පාසල අවසානයේ CXC සමත් වේ. අනෙකුත් සියලුම කැරිබියානු රටවල් හඳුන්වා දී ඇති CAPE විභාග පාසල් විසින් හඳුන්වා දී ඇත. බ්‍රිතාන්‍ය යුගයෙන් උරුම වූ උසස් පෙළ ක්‍රමය, පාසල් කිහිපයක පමණක් පිරිනමනු ලැබේ.
යටිතල පහසුකම් අභියෝග අධ්‍යාපනයට ප්‍රවේශ වීමට බලපායි, විශේෂයෙන් කඳුකරයේ සිසුන් සඳහා. ලෝක බැංකු තක්සේරුවකින් පෙන්නුම් කළේ ගුරුවරුන්ගෙන් 50% ක් පමණ "නුපුහුණු, ප්‍රමාණවත් ඉගැන්වීම් ද්‍රව්‍ය නොමැතිව ක්‍රියාත්මක වන අතර, අඩු මට්ටමේ වැඩිහිටි සාක්ෂරතාවයක් ඇති දෙමාපියන්ගේ දරුවන්ට සේවය කරන" බවයි.<ref>{{Cite web |title=Improving Literacy and Numeracy Outcomes for Guyana's Early Learners |url=https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175711/https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-06 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
h6odmgn4wx4csrw4iu7a5lscwo4ufwr
752296
752295
2025-07-01T06:47:07Z
BuddhikaW88
37808
/* භාෂා */
752296
wikitext
text/x-wiki
[[File:Guyana_population_density.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_population_density.png|thumb|2005 දී ගයනාවේ ජන ඝනත්වය (වර්ග කිලෝමීටරයකට පුද්ගලයින්)]]
[[File:Population_Guyana.PNG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Population_Guyana.PNG|thumb|1961 සිට 2003 දක්වා ගයනාවේ ජනගහනය පෙන්වන ප්‍රස්ථාරයක්. 1980 ගණන්වල ජනගහන පරිහානිය පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.]]
The large majority (about 90%) of Guyana's 744,000 people live along a narrow coastal strip that ranges from a width of {{cvt|10|to|40|mi|order=flip}} inland and makes up approximately 10% of the nation's total land area.
Guyana's population is racially and ethnically heterogeneous, with ethnic groups originating from India, Africa, Europe, and China, as well as [[:en:Indigenous_peoples_of_the_Americas|Indigenous peoples]]. Despite their diverse ethnic backgrounds, most groups share a common language of English and its Guyanese English Creole vernacular.
The largest ethnic group is the [[:en:Indo-Guyanese|Indo-Guyanese]] (also known as [[:en:Indo-Caribbeans|East Indians]]), the descendants of [[:en:Indian_indenture_system|indentured labourers from India]] who make up 43.5% of the population, according to the 2002 census. They are followed by the [[:en:Afro-Guyanese|Afro-Guyanese]], the descendants of enslaved people brought from Africa, primarily [[:en:West_Africa|West Africa]], who constitute 30.2%. The Guyanese of mixed heritage make up 16.7%.
ගයනාවේ 744,000 ක් වන ජනතාවගෙන් බහුතරයක් (90%) පමණ රට අභ්‍යන්තරයේ කිලෝමීටර් 16 සිට 64 දක්වා (සැතපුම් 10 සිට 40 දක්වා) පළලින් යුත් පටු වෙරළ තීරයක් දිගේ ජීවත් වන අතර ජාතියේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් ආසන්න වශයෙන් 10% ක් පමණ වේ.<ref>{{cite web |title=Guyana General Information |url=http://www.geographia.com/guyana/geninfo.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100411064504/http://www.geographia.com/Guyana/geninfo.html |archive-date=11 April 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Geographia.com}}</ref>
ගයනාවේ ජනගහනය වාර්ගිකව සහ වාර්ගිකව විෂමජාතීය වන අතර, ඉන්දියාව, අප්‍රිකාව, යුරෝපය සහ චීනයෙන් සම්භවයක් ඇති ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් මෙන්ම ආදිවාසී ජනතාව ද සිටිති. ඔවුන්ගේ විවිධ ජනවාර්ගික පසුබිම් තිබියදීත්, බොහෝ කණ්ඩායම් ඉංග්‍රීසි සහ එහි ගයනියානු ඉංග්‍රීසි ක්‍රියෝල් ස්වභාෂාවේ පොදු භාෂාවක් බෙදා ගනී.
විශාලතම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම වන්නේ 2002 සංගණනයට අනුව ජනගහනයෙන් 43.5% ක් වන ඉන්දියාවේ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙන් පැවත එන ඉන්දු-ගයනියානුවන් (නැගෙනහිර ඉන්දියානුවන් ලෙසද හැඳින්වේ) ය. ඔවුන් අනුගමනය කරන්නේ අප්‍රිකාවෙන්, ප්‍රධාන වශයෙන් බටහිර අප්‍රිකාවෙන් ගෙන එන ලද වහල්භාවයෙන් පැවත එන අප්‍රිකානු-ගයනියානුවන් වන අතර ඔවුන් 30.2% ක් වේ. මිශ්‍ර උරුමයක් ඇති ගයනියානුවන් 16.7% කි.
The Indigenous peoples, known locally as [[:en:Amerindians|Amerindians]], make up 10.5% of the population.<ref name="navigator">{{cite web |title=Indigenous Peoples in Guyana |url=https://indigenousnavigator.org/guyana |access-date=17 October 2024 |website=Indigenous Navigator}}</ref> The nine Indigenous nations in Guyana, defined by language, are the [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], [[:en:Lokono|Arawak]] ([[:en:Lokono|Lokono]]), [[:en:Arekuna_people|Arekuna]] ([[:en:Pemon|Pemon]]), [[:en:Kalina_people|Carib]] ([[:en:Karinya|Karinya]]), [[:en:Makushi|Makushi]], [[:en:Patamona|Patamona]], [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Wapichan|Wapichan]], and [[:en:Warao_people|Warao]].<ref name="navigator" /> They are the third-largest demographic group in the country and are the majority population in the southern interior.
The Afro-Guyanese population mainly descend from West African ethnicities such as the [[:en:Asante_people|Ashanti]] from [[:en:Ghana|Ghana]], the [[:en:Yoruba_people|Yoruba]] from [[:en:South_West_(Nigeria)|Southwest Nigeria]], the [[:en:Igbo_people|Igbo]] from [[:en:Igboland|South-Eastern Nigeria]], and the [[:en:Mandinka_people|Mandingo]] from [[:en:Senegal|Senegal]]. Most Indo-Guyanese are descended from indentured labourers who migrated from [[:en:North_India|North India]], especially the [[:en:Bhojpuri_region|Bhojpur]] and [[:en:Awadh|Awadh]] regions of the [[:en:Hindi_Belt|Hindi Belt]] in the present-day states of [[:en:Uttar_Pradesh|Uttar Pradesh]], [[:en:Bihar|Bihar]], and [[:en:Jharkhand|Jharkhand]]. A significant minority of Indo-Guyanese are also descended from indentured migrants who came from the South Indian states of [[:en:Tamil_Nadu|Tamil Nadu]] and [[:en:Andhra_Pradesh|Andhra Pradesh]]; these are the plurality ancestry in the [[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]] region. The two largest groups, the Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, have experienced some racial tension
දේශීය වශයෙන් ඇමරින්ඩියන්වරුන් ලෙස හඳුන්වන ආදිවාසී ජනතාව ජනගහනයෙන් 10.5% ක් වේ.<ref name="navigator" /> භාෂාව අනුව අර්ථ දක්වා ඇති ගයනාවේ ආදිවාසී ජාතීන් නවය වන්නේ අකාවායෝ, අරවක් (ලොකොනෝ), අරෙකුනා (පෙමොන්), කැරිබ් (කරින්යා), මකුෂි, පටමෝනා, වයි වයි, වපිචාන් සහ වරාඕ ය.<ref name="navigator" /> ඔවුන් රටේ තුන්වන විශාලතම ජනවිකාස කණ්ඩායම වන අතර දකුණු අභ්‍යන්තරයේ බහුතර ජනගහනය වේ.<ref name="navigator" />
අප්‍රිකානු-ගයන ජනගහනය ප්‍රධාන වශයෙන් ඝානාවේ අශාන්ති, නිරිතදිග නයිජීරියාවේ යොරුබා, අග්නිදිග නයිජීරියාවේ ඉග්බෝ සහ සෙනගල්හි මැන්ඩින්ගෝ වැනි බටහිර අප්‍රිකානු ජනවාර්ගික කොටස් වලින් පැවත එන්නකි.<ref>{{cite web |last1=Roopnarine |first1=Lomarsh |date=25 July 2021 |title=A long journey to Emancipation |url=https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230417020356/https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |archive-date=17 April 2023 |access-date=17 April 2023 |website=Guyana Chronicle}}</ref> බොහෝ ඉන්දු-ගයන ජාතිකයන් පැවත එන්නේ උතුරු ඉන්දියාවෙන්, විශේෂයෙන් උත්තර් ප්‍රදේශ්, බිහාර් සහ ජාර්කන්ඩ් යන වර්තමාන ප්‍රාන්තවල හින්දි තීරයේ භෝජ්පූර් සහ අවාද් ප්‍රදේශවලින් සංක්‍රමණය වූ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙනි.<ref>{{cite book |last=Myers |first=Helen |url=https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer |title=Music of Hindu Trinidad |publisher=University of Chicago Press |year=1999 |isbn=9780226554532 |page=[https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer/page/30 30] |url-access=registration}}</ref> ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන්ගෙන් සැලකිය යුතු සුළුතරයක් දකුණු ඉන්දියානු ප්‍රාන්ත වන තමිල්නාඩු සහ ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් වලින් පැමිණි ගිවිසුම්ගත සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් පැවත එන්නන් වේ; මොවුන් නැගෙනහිර බර්බිස්-කොරෙන්ටයින් කලාපයේ බහුත්ව පරම්පරාවයි.<ref>{{cite book |url=http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |title=Indian Diaspora |access-date=3 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430175036/http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |archive-date=30 April 2011 |url-status=dead}}</ref> විශාලතම කණ්ඩායම් දෙක වන ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන් සහ අප්‍රිකානු-ගයනා ජාතිකයන් යම් වාර්ගික ආතතියකට මුහුණ දී ඇත.<ref>[https://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml "Guyana turns attention to racism"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202071027/http://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml|date=2 December 2010}}. ''BBC News''. 20 September 2005.</ref><ref>"[http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html Conflict between Guyanese-Indians and Blacks in Trinidad and Guyana Socially, Economically and Politically] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202013914/http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html|date=2 December 2010}}". Gabrielle Hookumchand, Professor Moses Seenarine. 18 May 2000.</ref><ref>[http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm International Business Times: "Guyana: A Study in Polarized Racial Politics"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120715075007/http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm|date=15 July 2012}} 12 December 2011</ref>
=== විශාලතම නගර ===
{| class="wikitable sortable"
|+ගයනාවේ විශාලතම නගර සහ ගම්මාන
!ශ්‍රේණිය
!නම
!කලාපය
!ජනගහනය
|-
|'''1'''
|[[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|118,363<ref name="cities2012">{{cite report|title=Guyana Population and Housing Census 2012: Preliminary Report|url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|page=23|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=June 2014|access-date=10 March 2021|archive-date=10 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010130705/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|url-status=live}}</ref>
|-
|'''2'''
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|27,277<ref name="cities2012" />
|-
|'''3'''
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|17,329<ref name="cities2012" />
|-
|'''4'''
|[[:en:Corriverton|Corriverton]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|11,386<ref name="cities2012" />
|-
|'''5'''
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|8,004<ref name="village2012">{{cite web |title=2012 Population by Village |url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_By_Village_2012.zip |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175159/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_by_Village_2012.zip |archive-date=17 April 2021 |access-date=16 August 2020 |website=Statistics Guyana}}</ref>
|-
|'''6'''
|[[:en:Mahaica|Mahaica]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|4,867<ref name="village2012" />
|-
|'''7'''
|[[:en:Rose_Hall,_Guyana|Rose Hall]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|4,413<ref name="village2012" />
|-
|'''8'''
|[[:en:Parika|Parika]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|4,385<ref name="village2012" />
|-
|'''9'''
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|3,788<ref name="village2012" />
|-
|'''10'''
|[[:en:Uitvlugt|Uitvlugt]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|2,980<ref name="village2012" />
|-
|}
=== භාෂා ===
ඉංග්‍රීසි යනු ගයනාවේ නිල භාෂාව වන අතර එය අධ්‍යාපනය, රජය, මාධ්‍ය සහ සේවා සඳහා භාවිතා වේ. ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරයක් ඔවුන්ගේ පළමු භාෂාව ලෙස කතා කරන්නේ අප්‍රිකානු, ඉන්දියානු සහ ඇමරින්දියානු බලපෑම් සුළු ප්‍රමාණයක් සහිත ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් එකක් වන ගයනියානු ක්‍රෙයෝල් භාෂාවයි.<ref>Damoiseau, Robert (2003) ''Eléments de grammaire comparée français-créole guyanais'' Ibis rouge, Guyana, {{ISBN|2-84450-192-3}}</ref>
ස්වදේශික කැරිබන් භාෂා (අකාවායෝ, වයි-වයි සහ මකුෂි) ඇමරින්දියානුවන්ගෙන් සුළු කොටසක් විසින් කතා කරනු ලැබේ.
ඉන්දු-ගයනියානු ප්‍රජාවේ පැරණි පරම්පරාව විසින් ගයනියානු හින්දුස්ථානි භාෂාව කතා කරන නමුත් තරුණ ගයනියානුවන් ඉංග්‍රීසි හෝ ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාවිතා කරයි. සුරිනාම් සිට පැමිණි ඉන්දු-සුරිනාම් සංක්‍රමණිකයන් සර්නාමි ප්‍රභේදය කතා කරයි, විශේෂයෙන් නිකේරියානු-බර්බියානු හින්දුස්ථානි උපභාෂාව.<ref>{{Cite thesis|last=Gambhir|first=Surendra Kumar|date=1981|title=The East Indian Speech Community in Guyana: A Sociolinguistic Study With Special Reference to Koine Formation.|url=https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963|type=PhD dissertation|publisher=University of Pennsylvania|pages=1–367|access-date=7 March 2021|archive-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210430150912/https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963/|url-status=live|id={{ProQuest|303192456}}}}</ref>
=== ආගම ===
[[File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|වම|thumb|250x250පික්|ජෝර්ජ්ටවුන් හි මධ්‍යම වෛදික් මන්දිරය]]
2012 දී ජනගහනය 64% ක් ක්‍රිස්තියානි, 25% හින්දු, 7% මුස්ලිම්, 3% ක් ආගමික නොවන සහ අනෙකුත් ආගම් වලින් 1% ක් විය.<ref>{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207180431/https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=United States Department of State |language=en-US}}</ref>
ආගම යනු ගයනාවේ අනන්‍යතාවයේ වැදගත් අංගයක් වන අතර යටත් විජිතවාදයේ සහ සංක්‍රමණික කණ්ඩායම්වල විවිධ බාහිර බලපෑම් පිළිබිඹු කරයි. ක්‍රිස්තියානි ධර්මය කීර්තිමත් ආගමක් ලෙස සලකනු ලැබූ අතර එය යුරෝපීය සංස්කෘතිය සම්ප්‍රේෂණය කරන අතර යටත් විජිත සමාජයේ ඉහළ සංචලතාව නියෝජනය කරයි. මිෂනාරිවරුන් සහ පල්ලි පාසල් ඉදි කළ අතර 1970 ගණන්වල ජනසතු කරන තෙක්, සියලුම පාසල් පාහේ නිකායට අයත් විය. ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම්ගත ශ්‍රමය ලෙස මෙරටට ගෙන එන විට, හින්දු සහ ඉස්ලාම් ආගම ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගත් නමුත්, දශක කිහිපයක් තිස්සේ නීත්‍යානුකූල විවාහ සඳහා ඒ දෙකම පිළිගනු ලැබුවේ නැත.<ref>{{Cite book |last=Williams |first=Brackette F. |url=https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |title=Stains on My Name, War in My Veins: Guyana and the Politics of Cultural Struggle |date=1991-04-12 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-1119-5 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024830/https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>
සමහර සාම්ප්‍රදායික අප්‍රිකානු සහ ඇමරිකානු ඉන්දියානු අධ්‍යාත්මික විශ්වාසයන් ප්‍රමුඛ ආගම් සමඟ පවතී.
=== සෞඛ්‍යය ===
2020 වන විට උපතේදී ආයු අපේක්ෂාව අවුරුදු 69.5 ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.<ref name=":0">{{Cite web |title=South America :: Guyana — The World Factbook – Central Intelligence Agency |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=2020-12-10 |website=www.cia.gov}}</ref>
PAHO/ WHO ගෝලීය සෞඛ්‍ය වාර්තාව 2014 (2012 සංඛ්‍යාලේඛන භාවිතා කරමින්) ලොව ඉහළම සියදිවි නසා ගැනීමේ අනුපාතයක් ඇති රට ලෙස ශ්‍රේණිගත කර ඇති අතර, මරණ අනුපාතය වැසියන් 100,000 කට 44.2 කි.<ref>{{Cite web |title=WHO Report 2014 Preventing suicide: A global imperative. |url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150616024658/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |archive-date=16 June 2015 |access-date=4 August 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|title=Desperate measures|date=13 September 2014|newspaper=The Economist|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170610122736/http://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|archive-date=10 June 2017|url-status=live}}</ref> WHO හි 2011 ඇස්තමේන්තු වලට අනුව, HIV ව්‍යාප්තිය යොවුන් වියේ/වැඩිහිටි ජනගහනයෙන් (වයස අවුරුදු 15-49) 1.2% කි.<ref>[https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf WHO Health-Related Millennium Development Goals Report 2011] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617072744/http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf|date=17 June 2012}}. Part1</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
ගයනාවේ අධ්‍යාපනය ප්‍රධාන වශයෙන් හඳුන්වා දී ක්‍රියාත්මක කරන ලද්දේ මිෂනාරි ක්‍රිස්තියානි නිකායන් විසිනි. ධනවත් වැවිලිකරුවන්ගේ ප්‍රභූ පැලැන්තිය බොහෝ විට තම දරුවන් එංගලන්තයේ විදේශ අධ්‍යාපනය සඳහා යැවූ නමුත් ගයානාවේ පාසල් වැඩිදියුණු වීමත් සමඟ ඔවුන් පැරණි බ්‍රිතාන්‍ය අධ්‍යාපන ක්‍රමය අනුගමනය කළහ. 1876 දී ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය අනිවාර්ය විය, නමුත් කෘෂිකාර්මික ශ්‍රමයට සහාය වීමේ දරුවන්ගේ අවශ්‍යතාවය නිසා බොහෝ දරුවන් පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් ඈත් විය. 1960 ගණන්වලදී, රජය රටේ සියලුම පාසල්වල පාලනය භාර ගත්තේය. ගාස්තු ඉවත් කරන ලදී, ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල නව පාසල් විවෘත කරන ලදී, සහ ගයනා විශ්ව විද්‍යාලය ස්ථාපිත කරන ලද බැවින් සිසුන්ට තවදුරටත් තෘතීයික අධ්‍යාපනය සඳහා විදේශගත වීමට අවශ්‍ය නොවීය.<ref name=":1">{{Cite web |title=Guyana – EDUCATION |url=http://countrystudies.us/guyana/44.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814064255/http://countrystudies.us/guyana/44.htm |archive-date=14 August 2021 |access-date=2021-03-06 |website=countrystudies.us}}</ref>[[File:Queens_College_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Queens_College_Guyana.jpg|thumb|ක්වීන්ස් විද්‍යාලය, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
1990 දී ඇස්තමේන්තුගත සාක්ෂරතා අනුපාතය සියයට 96 කින් ගයනාවේ සාක්ෂරතාවය කැරිබියානු කලාපයේ ඉහළම එකක් විය.<ref name=":1" /> 2014 යුනෙස්කෝ ඇස්තමේන්තුවකට අනුව, අවුරුදු 15-24 අතර වයස් කාණ්ඩයේ සාක්ෂරතාවය 96.7 කි.<ref>{{Cite web |date=2016-11-27 |title=Guyana |url=http://uis.unesco.org/en/country/gy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302112953/http://uis.unesco.org/en/country/gy |archive-date=2 March 2021 |access-date=2021-03-06 |website=uis.unesco.org}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ක්‍රියාකාරී සාක්ෂරතාවය 70% ක් තරම් ඉහළ අගයක් ගනී.<ref>{{Cite journal|last=Jennings|first=Zellyne|date=2000-05-01|title=Functional literacy of Young Guyanese Adults|url=https://doi.org/10.1023/A:1003926406978|journal=International Review of Education|language=en|volume=46|issue=1|pages=93–116|bibcode=2000IREdu..46...93J|doi=10.1023/A:1003926406978|issn=1573-0638|url-access=subscription|s2cid=142861368}}</ref>
7 වන ශ්‍රේණියේ උසස් පාසලට ඇතුළත් වීම සඳහා සිසුන් NGSA (ජාතික ශ්‍රේණියේ හයවන ශ්‍රේණියේ තක්සේරුව) සමත් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. ඔවුන් උසස් පාසල අවසානයේ CXC සමත් වේ. අනෙකුත් සියලුම කැරිබියානු රටවල් හඳුන්වා දී ඇති CAPE විභාග පාසල් විසින් හඳුන්වා දී ඇත. බ්‍රිතාන්‍ය යුගයෙන් උරුම වූ උසස් පෙළ ක්‍රමය, පාසල් කිහිපයක පමණක් පිරිනමනු ලැබේ.
යටිතල පහසුකම් අභියෝග අධ්‍යාපනයට ප්‍රවේශ වීමට බලපායි, විශේෂයෙන් කඳුකරයේ සිසුන් සඳහා. ලෝක බැංකු තක්සේරුවකින් පෙන්නුම් කළේ ගුරුවරුන්ගෙන් 50% ක් පමණ "නුපුහුණු, ප්‍රමාණවත් ඉගැන්වීම් ද්‍රව්‍ය නොමැතිව ක්‍රියාත්මක වන අතර, අඩු මට්ටමේ වැඩිහිටි සාක්ෂරතාවයක් ඇති දෙමාපියන්ගේ දරුවන්ට සේවය කරන" බවයි.<ref>{{Cite web |title=Improving Literacy and Numeracy Outcomes for Guyana's Early Learners |url=https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175711/https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-06 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
nhjot9dgr8t4a7zny7ke7xagzyu0y6z
752297
752296
2025-07-01T06:47:23Z
BuddhikaW88
37808
752297
wikitext
text/x-wiki
[[File:Guyana_population_density.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_population_density.png|thumb|2005 දී ගයනාවේ ජන ඝනත්වය (වර්ග කිලෝමීටරයකට පුද්ගලයින්)]]
[[File:Population_Guyana.PNG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Population_Guyana.PNG|thumb|1961 සිට 2003 දක්වා ගයනාවේ ජනගහනය පෙන්වන ප්‍රස්ථාරයක්. 1980 ගණන්වල ජනගහන පරිහානිය පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.]]
ගයනාවේ 744,000 ක් වන ජනතාවගෙන් බහුතරයක් (90%) පමණ රට අභ්‍යන්තරයේ කිලෝමීටර් 16 සිට 64 දක්වා (සැතපුම් 10 සිට 40 දක්වා) පළලින් යුත් පටු වෙරළ තීරයක් දිගේ ජීවත් වන අතර ජාතියේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් ආසන්න වශයෙන් 10% ක් පමණ වේ.<ref>{{cite web |title=Guyana General Information |url=http://www.geographia.com/guyana/geninfo.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100411064504/http://www.geographia.com/Guyana/geninfo.html |archive-date=11 April 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Geographia.com}}</ref>
ගයනාවේ ජනගහනය වාර්ගිකව සහ වාර්ගිකව විෂමජාතීය වන අතර, ඉන්දියාව, අප්‍රිකාව, යුරෝපය සහ චීනයෙන් සම්භවයක් ඇති ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් මෙන්ම ආදිවාසී ජනතාව ද සිටිති. ඔවුන්ගේ විවිධ ජනවාර්ගික පසුබිම් තිබියදීත්, බොහෝ කණ්ඩායම් ඉංග්‍රීසි සහ එහි ගයනියානු ඉංග්‍රීසි ක්‍රියෝල් ස්වභාෂාවේ පොදු භාෂාවක් බෙදා ගනී.
විශාලතම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම වන්නේ 2002 සංගණනයට අනුව ජනගහනයෙන් 43.5% ක් වන ඉන්දියාවේ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙන් පැවත එන ඉන්දු-ගයනියානුවන් (නැගෙනහිර ඉන්දියානුවන් ලෙසද හැඳින්වේ) ය. ඔවුන් අනුගමනය කරන්නේ අප්‍රිකාවෙන්, ප්‍රධාන වශයෙන් බටහිර අප්‍රිකාවෙන් ගෙන එන ලද වහල්භාවයෙන් පැවත එන අප්‍රිකානු-ගයනියානුවන් වන අතර ඔවුන් 30.2% ක් වේ. මිශ්‍ර උරුමයක් ඇති ගයනියානුවන් 16.7% කි.
The Indigenous peoples, known locally as [[:en:Amerindians|Amerindians]], make up 10.5% of the population.<ref name="navigator">{{cite web |title=Indigenous Peoples in Guyana |url=https://indigenousnavigator.org/guyana |access-date=17 October 2024 |website=Indigenous Navigator}}</ref> The nine Indigenous nations in Guyana, defined by language, are the [[:en:Akawaio_people|Akawaio]], [[:en:Lokono|Arawak]] ([[:en:Lokono|Lokono]]), [[:en:Arekuna_people|Arekuna]] ([[:en:Pemon|Pemon]]), [[:en:Kalina_people|Carib]] ([[:en:Karinya|Karinya]]), [[:en:Makushi|Makushi]], [[:en:Patamona|Patamona]], [[:en:Wai-wai_people|Wai Wai]], [[:en:Wapichan|Wapichan]], and [[:en:Warao_people|Warao]].<ref name="navigator" /> They are the third-largest demographic group in the country and are the majority population in the southern interior.
The Afro-Guyanese population mainly descend from West African ethnicities such as the [[:en:Asante_people|Ashanti]] from [[:en:Ghana|Ghana]], the [[:en:Yoruba_people|Yoruba]] from [[:en:South_West_(Nigeria)|Southwest Nigeria]], the [[:en:Igbo_people|Igbo]] from [[:en:Igboland|South-Eastern Nigeria]], and the [[:en:Mandinka_people|Mandingo]] from [[:en:Senegal|Senegal]]. Most Indo-Guyanese are descended from indentured labourers who migrated from [[:en:North_India|North India]], especially the [[:en:Bhojpuri_region|Bhojpur]] and [[:en:Awadh|Awadh]] regions of the [[:en:Hindi_Belt|Hindi Belt]] in the present-day states of [[:en:Uttar_Pradesh|Uttar Pradesh]], [[:en:Bihar|Bihar]], and [[:en:Jharkhand|Jharkhand]]. A significant minority of Indo-Guyanese are also descended from indentured migrants who came from the South Indian states of [[:en:Tamil_Nadu|Tamil Nadu]] and [[:en:Andhra_Pradesh|Andhra Pradesh]]; these are the plurality ancestry in the [[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]] region. The two largest groups, the Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, have experienced some racial tension
දේශීය වශයෙන් ඇමරින්ඩියන්වරුන් ලෙස හඳුන්වන ආදිවාසී ජනතාව ජනගහනයෙන් 10.5% ක් වේ.<ref name="navigator" /> භාෂාව අනුව අර්ථ දක්වා ඇති ගයනාවේ ආදිවාසී ජාතීන් නවය වන්නේ අකාවායෝ, අරවක් (ලොකොනෝ), අරෙකුනා (පෙමොන්), කැරිබ් (කරින්යා), මකුෂි, පටමෝනා, වයි වයි, වපිචාන් සහ වරාඕ ය.<ref name="navigator" /> ඔවුන් රටේ තුන්වන විශාලතම ජනවිකාස කණ්ඩායම වන අතර දකුණු අභ්‍යන්තරයේ බහුතර ජනගහනය වේ.<ref name="navigator" />
අප්‍රිකානු-ගයන ජනගහනය ප්‍රධාන වශයෙන් ඝානාවේ අශාන්ති, නිරිතදිග නයිජීරියාවේ යොරුබා, අග්නිදිග නයිජීරියාවේ ඉග්බෝ සහ සෙනගල්හි මැන්ඩින්ගෝ වැනි බටහිර අප්‍රිකානු ජනවාර්ගික කොටස් වලින් පැවත එන්නකි.<ref>{{cite web |last1=Roopnarine |first1=Lomarsh |date=25 July 2021 |title=A long journey to Emancipation |url=https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230417020356/https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |archive-date=17 April 2023 |access-date=17 April 2023 |website=Guyana Chronicle}}</ref> බොහෝ ඉන්දු-ගයන ජාතිකයන් පැවත එන්නේ උතුරු ඉන්දියාවෙන්, විශේෂයෙන් උත්තර් ප්‍රදේශ්, බිහාර් සහ ජාර්කන්ඩ් යන වර්තමාන ප්‍රාන්තවල හින්දි තීරයේ භෝජ්පූර් සහ අවාද් ප්‍රදේශවලින් සංක්‍රමණය වූ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙනි.<ref>{{cite book |last=Myers |first=Helen |url=https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer |title=Music of Hindu Trinidad |publisher=University of Chicago Press |year=1999 |isbn=9780226554532 |page=[https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer/page/30 30] |url-access=registration}}</ref> ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන්ගෙන් සැලකිය යුතු සුළුතරයක් දකුණු ඉන්දියානු ප්‍රාන්ත වන තමිල්නාඩු සහ ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් වලින් පැමිණි ගිවිසුම්ගත සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් පැවත එන්නන් වේ; මොවුන් නැගෙනහිර බර්බිස්-කොරෙන්ටයින් කලාපයේ බහුත්ව පරම්පරාවයි.<ref>{{cite book |url=http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |title=Indian Diaspora |access-date=3 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430175036/http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |archive-date=30 April 2011 |url-status=dead}}</ref> විශාලතම කණ්ඩායම් දෙක වන ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන් සහ අප්‍රිකානු-ගයනා ජාතිකයන් යම් වාර්ගික ආතතියකට මුහුණ දී ඇත.<ref>[https://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml "Guyana turns attention to racism"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202071027/http://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml|date=2 December 2010}}. ''BBC News''. 20 September 2005.</ref><ref>"[http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html Conflict between Guyanese-Indians and Blacks in Trinidad and Guyana Socially, Economically and Politically] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202013914/http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html|date=2 December 2010}}". Gabrielle Hookumchand, Professor Moses Seenarine. 18 May 2000.</ref><ref>[http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm International Business Times: "Guyana: A Study in Polarized Racial Politics"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120715075007/http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm|date=15 July 2012}} 12 December 2011</ref>
=== විශාලතම නගර ===
{| class="wikitable sortable"
|+ගයනාවේ විශාලතම නගර සහ ගම්මාන
!ශ්‍රේණිය
!නම
!කලාපය
!ජනගහනය
|-
|'''1'''
|[[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|118,363<ref name="cities2012">{{cite report|title=Guyana Population and Housing Census 2012: Preliminary Report|url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|page=23|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=June 2014|access-date=10 March 2021|archive-date=10 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010130705/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|url-status=live}}</ref>
|-
|'''2'''
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|27,277<ref name="cities2012" />
|-
|'''3'''
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|17,329<ref name="cities2012" />
|-
|'''4'''
|[[:en:Corriverton|Corriverton]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|11,386<ref name="cities2012" />
|-
|'''5'''
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|8,004<ref name="village2012">{{cite web |title=2012 Population by Village |url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_By_Village_2012.zip |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175159/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_by_Village_2012.zip |archive-date=17 April 2021 |access-date=16 August 2020 |website=Statistics Guyana}}</ref>
|-
|'''6'''
|[[:en:Mahaica|Mahaica]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|4,867<ref name="village2012" />
|-
|'''7'''
|[[:en:Rose_Hall,_Guyana|Rose Hall]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|4,413<ref name="village2012" />
|-
|'''8'''
|[[:en:Parika|Parika]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|4,385<ref name="village2012" />
|-
|'''9'''
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|3,788<ref name="village2012" />
|-
|'''10'''
|[[:en:Uitvlugt|Uitvlugt]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|2,980<ref name="village2012" />
|-
|}
=== භාෂා ===
ඉංග්‍රීසි යනු ගයනාවේ නිල භාෂාව වන අතර එය අධ්‍යාපනය, රජය, මාධ්‍ය සහ සේවා සඳහා භාවිතා වේ. ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරයක් ඔවුන්ගේ පළමු භාෂාව ලෙස කතා කරන්නේ අප්‍රිකානු, ඉන්දියානු සහ ඇමරින්දියානු බලපෑම් සුළු ප්‍රමාණයක් සහිත ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් එකක් වන ගයනියානු ක්‍රෙයෝල් භාෂාවයි.<ref>Damoiseau, Robert (2003) ''Eléments de grammaire comparée français-créole guyanais'' Ibis rouge, Guyana, {{ISBN|2-84450-192-3}}</ref>
ස්වදේශික කැරිබන් භාෂා (අකාවායෝ, වයි-වයි සහ මකුෂි) ඇමරින්දියානුවන්ගෙන් සුළු කොටසක් විසින් කතා කරනු ලැබේ.
ඉන්දු-ගයනියානු ප්‍රජාවේ පැරණි පරම්පරාව විසින් ගයනියානු හින්දුස්ථානි භාෂාව කතා කරන නමුත් තරුණ ගයනියානුවන් ඉංග්‍රීසි හෝ ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාවිතා කරයි. සුරිනාම් සිට පැමිණි ඉන්දු-සුරිනාම් සංක්‍රමණිකයන් සර්නාමි ප්‍රභේදය කතා කරයි, විශේෂයෙන් නිකේරියානු-බර්බියානු හින්දුස්ථානි උපභාෂාව.<ref>{{Cite thesis|last=Gambhir|first=Surendra Kumar|date=1981|title=The East Indian Speech Community in Guyana: A Sociolinguistic Study With Special Reference to Koine Formation.|url=https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963|type=PhD dissertation|publisher=University of Pennsylvania|pages=1–367|access-date=7 March 2021|archive-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210430150912/https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963/|url-status=live|id={{ProQuest|303192456}}}}</ref>
=== ආගම ===
[[File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|වම|thumb|250x250පික්|ජෝර්ජ්ටවුන් හි මධ්‍යම වෛදික් මන්දිරය]]
2012 දී ජනගහනය 64% ක් ක්‍රිස්තියානි, 25% හින්දු, 7% මුස්ලිම්, 3% ක් ආගමික නොවන සහ අනෙකුත් ආගම් වලින් 1% ක් විය.<ref>{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207180431/https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=United States Department of State |language=en-US}}</ref>
ආගම යනු ගයනාවේ අනන්‍යතාවයේ වැදගත් අංගයක් වන අතර යටත් විජිතවාදයේ සහ සංක්‍රමණික කණ්ඩායම්වල විවිධ බාහිර බලපෑම් පිළිබිඹු කරයි. ක්‍රිස්තියානි ධර්මය කීර්තිමත් ආගමක් ලෙස සලකනු ලැබූ අතර එය යුරෝපීය සංස්කෘතිය සම්ප්‍රේෂණය කරන අතර යටත් විජිත සමාජයේ ඉහළ සංචලතාව නියෝජනය කරයි. මිෂනාරිවරුන් සහ පල්ලි පාසල් ඉදි කළ අතර 1970 ගණන්වල ජනසතු කරන තෙක්, සියලුම පාසල් පාහේ නිකායට අයත් විය. ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම්ගත ශ්‍රමය ලෙස මෙරටට ගෙන එන විට, හින්දු සහ ඉස්ලාම් ආගම ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගත් නමුත්, දශක කිහිපයක් තිස්සේ නීත්‍යානුකූල විවාහ සඳහා ඒ දෙකම පිළිගනු ලැබුවේ නැත.<ref>{{Cite book |last=Williams |first=Brackette F. |url=https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |title=Stains on My Name, War in My Veins: Guyana and the Politics of Cultural Struggle |date=1991-04-12 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-1119-5 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024830/https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>
සමහර සාම්ප්‍රදායික අප්‍රිකානු සහ ඇමරිකානු ඉන්දියානු අධ්‍යාත්මික විශ්වාසයන් ප්‍රමුඛ ආගම් සමඟ පවතී.
=== සෞඛ්‍යය ===
2020 වන විට උපතේදී ආයු අපේක්ෂාව අවුරුදු 69.5 ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.<ref name=":0">{{Cite web |title=South America :: Guyana — The World Factbook – Central Intelligence Agency |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=2020-12-10 |website=www.cia.gov}}</ref>
PAHO/ WHO ගෝලීය සෞඛ්‍ය වාර්තාව 2014 (2012 සංඛ්‍යාලේඛන භාවිතා කරමින්) ලොව ඉහළම සියදිවි නසා ගැනීමේ අනුපාතයක් ඇති රට ලෙස ශ්‍රේණිගත කර ඇති අතර, මරණ අනුපාතය වැසියන් 100,000 කට 44.2 කි.<ref>{{Cite web |title=WHO Report 2014 Preventing suicide: A global imperative. |url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150616024658/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |archive-date=16 June 2015 |access-date=4 August 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|title=Desperate measures|date=13 September 2014|newspaper=The Economist|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170610122736/http://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|archive-date=10 June 2017|url-status=live}}</ref> WHO හි 2011 ඇස්තමේන්තු වලට අනුව, HIV ව්‍යාප්තිය යොවුන් වියේ/වැඩිහිටි ජනගහනයෙන් (වයස අවුරුදු 15-49) 1.2% කි.<ref>[https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf WHO Health-Related Millennium Development Goals Report 2011] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617072744/http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf|date=17 June 2012}}. Part1</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
ගයනාවේ අධ්‍යාපනය ප්‍රධාන වශයෙන් හඳුන්වා දී ක්‍රියාත්මක කරන ලද්දේ මිෂනාරි ක්‍රිස්තියානි නිකායන් විසිනි. ධනවත් වැවිලිකරුවන්ගේ ප්‍රභූ පැලැන්තිය බොහෝ විට තම දරුවන් එංගලන්තයේ විදේශ අධ්‍යාපනය සඳහා යැවූ නමුත් ගයානාවේ පාසල් වැඩිදියුණු වීමත් සමඟ ඔවුන් පැරණි බ්‍රිතාන්‍ය අධ්‍යාපන ක්‍රමය අනුගමනය කළහ. 1876 දී ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය අනිවාර්ය විය, නමුත් කෘෂිකාර්මික ශ්‍රමයට සහාය වීමේ දරුවන්ගේ අවශ්‍යතාවය නිසා බොහෝ දරුවන් පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් ඈත් විය. 1960 ගණන්වලදී, රජය රටේ සියලුම පාසල්වල පාලනය භාර ගත්තේය. ගාස්තු ඉවත් කරන ලදී, ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල නව පාසල් විවෘත කරන ලදී, සහ ගයනා විශ්ව විද්‍යාලය ස්ථාපිත කරන ලද බැවින් සිසුන්ට තවදුරටත් තෘතීයික අධ්‍යාපනය සඳහා විදේශගත වීමට අවශ්‍ය නොවීය.<ref name=":1">{{Cite web |title=Guyana – EDUCATION |url=http://countrystudies.us/guyana/44.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814064255/http://countrystudies.us/guyana/44.htm |archive-date=14 August 2021 |access-date=2021-03-06 |website=countrystudies.us}}</ref>[[File:Queens_College_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Queens_College_Guyana.jpg|thumb|ක්වීන්ස් විද්‍යාලය, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
1990 දී ඇස්තමේන්තුගත සාක්ෂරතා අනුපාතය සියයට 96 කින් ගයනාවේ සාක්ෂරතාවය කැරිබියානු කලාපයේ ඉහළම එකක් විය.<ref name=":1" /> 2014 යුනෙස්කෝ ඇස්තමේන්තුවකට අනුව, අවුරුදු 15-24 අතර වයස් කාණ්ඩයේ සාක්ෂරතාවය 96.7 කි.<ref>{{Cite web |date=2016-11-27 |title=Guyana |url=http://uis.unesco.org/en/country/gy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302112953/http://uis.unesco.org/en/country/gy |archive-date=2 March 2021 |access-date=2021-03-06 |website=uis.unesco.org}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ක්‍රියාකාරී සාක්ෂරතාවය 70% ක් තරම් ඉහළ අගයක් ගනී.<ref>{{Cite journal|last=Jennings|first=Zellyne|date=2000-05-01|title=Functional literacy of Young Guyanese Adults|url=https://doi.org/10.1023/A:1003926406978|journal=International Review of Education|language=en|volume=46|issue=1|pages=93–116|bibcode=2000IREdu..46...93J|doi=10.1023/A:1003926406978|issn=1573-0638|url-access=subscription|s2cid=142861368}}</ref>
7 වන ශ්‍රේණියේ උසස් පාසලට ඇතුළත් වීම සඳහා සිසුන් NGSA (ජාතික ශ්‍රේණියේ හයවන ශ්‍රේණියේ තක්සේරුව) සමත් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. ඔවුන් උසස් පාසල අවසානයේ CXC සමත් වේ. අනෙකුත් සියලුම කැරිබියානු රටවල් හඳුන්වා දී ඇති CAPE විභාග පාසල් විසින් හඳුන්වා දී ඇත. බ්‍රිතාන්‍ය යුගයෙන් උරුම වූ උසස් පෙළ ක්‍රමය, පාසල් කිහිපයක පමණක් පිරිනමනු ලැබේ.
යටිතල පහසුකම් අභියෝග අධ්‍යාපනයට ප්‍රවේශ වීමට බලපායි, විශේෂයෙන් කඳුකරයේ සිසුන් සඳහා. ලෝක බැංකු තක්සේරුවකින් පෙන්නුම් කළේ ගුරුවරුන්ගෙන් 50% ක් පමණ "නුපුහුණු, ප්‍රමාණවත් ඉගැන්වීම් ද්‍රව්‍ය නොමැතිව ක්‍රියාත්මක වන අතර, අඩු මට්ටමේ වැඩිහිටි සාක්ෂරතාවයක් ඇති දෙමාපියන්ගේ දරුවන්ට සේවය කරන" බවයි.<ref>{{Cite web |title=Improving Literacy and Numeracy Outcomes for Guyana's Early Learners |url=https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175711/https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-06 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
9m6d8idq5vx247qrubk1hkk6sqnu1wd
752298
752297
2025-07-01T06:47:36Z
BuddhikaW88
37808
752298
wikitext
text/x-wiki
[[File:Guyana_population_density.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_population_density.png|thumb|2005 දී ගයනාවේ ජන ඝනත්වය (වර්ග කිලෝමීටරයකට පුද්ගලයින්)]]
[[File:Population_Guyana.PNG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Population_Guyana.PNG|thumb|1961 සිට 2003 දක්වා ගයනාවේ ජනගහනය පෙන්වන ප්‍රස්ථාරයක්. 1980 ගණන්වල ජනගහන පරිහානිය පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.]]
ගයනාවේ 744,000 ක් වන ජනතාවගෙන් බහුතරයක් (90%) පමණ රට අභ්‍යන්තරයේ කිලෝමීටර් 16 සිට 64 දක්වා (සැතපුම් 10 සිට 40 දක්වා) පළලින් යුත් පටු වෙරළ තීරයක් දිගේ ජීවත් වන අතර ජාතියේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් ආසන්න වශයෙන් 10% ක් පමණ වේ.<ref>{{cite web |title=Guyana General Information |url=http://www.geographia.com/guyana/geninfo.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100411064504/http://www.geographia.com/Guyana/geninfo.html |archive-date=11 April 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Geographia.com}}</ref>
ගයනාවේ ජනගහනය වාර්ගිකව සහ වාර්ගිකව විෂමජාතීය වන අතර, ඉන්දියාව, අප්‍රිකාව, යුරෝපය සහ චීනයෙන් සම්භවයක් ඇති ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් මෙන්ම ආදිවාසී ජනතාව ද සිටිති. ඔවුන්ගේ විවිධ ජනවාර්ගික පසුබිම් තිබියදීත්, බොහෝ කණ්ඩායම් ඉංග්‍රීසි සහ එහි ගයනියානු ඉංග්‍රීසි ක්‍රියෝල් ස්වභාෂාවේ පොදු භාෂාවක් බෙදා ගනී.
විශාලතම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම වන්නේ 2002 සංගණනයට අනුව ජනගහනයෙන් 43.5% ක් වන ඉන්දියාවේ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙන් පැවත එන ඉන්දු-ගයනියානුවන් (නැගෙනහිර ඉන්දියානුවන් ලෙසද හැඳින්වේ) ය. ඔවුන් අනුගමනය කරන්නේ අප්‍රිකාවෙන්, ප්‍රධාන වශයෙන් බටහිර අප්‍රිකාවෙන් ගෙන එන ලද වහල්භාවයෙන් පැවත එන අප්‍රිකානු-ගයනියානුවන් වන අතර ඔවුන් 30.2% ක් වේ. මිශ්‍ර උරුමයක් ඇති ගයනියානුවන් 16.7% කි.
දේශීය වශයෙන් ඇමරින්ඩියන්වරුන් ලෙස හඳුන්වන ආදිවාසී ජනතාව ජනගහනයෙන් 10.5% ක් වේ.<ref name="navigator">{{cite web |title=Indigenous Peoples in Guyana |url=https://indigenousnavigator.org/guyana |access-date=17 October 2024 |website=Indigenous Navigator}}</ref> භාෂාව අනුව අර්ථ දක්වා ඇති ගයනාවේ ආදිවාසී ජාතීන් නවය වන්නේ අකාවායෝ, අරවක් (ලොකොනෝ), අරෙකුනා (පෙමොන්), කැරිබ් (කරින්යා), මකුෂි, පටමෝනා, වයි වයි, වපිචාන් සහ වරාඕ ය.<ref name="navigator" /> ඔවුන් රටේ තුන්වන විශාලතම ජනවිකාස කණ්ඩායම වන අතර දකුණු අභ්‍යන්තරයේ බහුතර ජනගහනය වේ.<ref name="navigator" />
අප්‍රිකානු-ගයන ජනගහනය ප්‍රධාන වශයෙන් ඝානාවේ අශාන්ති, නිරිතදිග නයිජීරියාවේ යොරුබා, අග්නිදිග නයිජීරියාවේ ඉග්බෝ සහ සෙනගල්හි මැන්ඩින්ගෝ වැනි බටහිර අප්‍රිකානු ජනවාර්ගික කොටස් වලින් පැවත එන්නකි.<ref>{{cite web |last1=Roopnarine |first1=Lomarsh |date=25 July 2021 |title=A long journey to Emancipation |url=https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230417020356/https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |archive-date=17 April 2023 |access-date=17 April 2023 |website=Guyana Chronicle}}</ref> බොහෝ ඉන්දු-ගයන ජාතිකයන් පැවත එන්නේ උතුරු ඉන්දියාවෙන්, විශේෂයෙන් උත්තර් ප්‍රදේශ්, බිහාර් සහ ජාර්කන්ඩ් යන වර්තමාන ප්‍රාන්තවල හින්දි තීරයේ භෝජ්පූර් සහ අවාද් ප්‍රදේශවලින් සංක්‍රමණය වූ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙනි.<ref>{{cite book |last=Myers |first=Helen |url=https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer |title=Music of Hindu Trinidad |publisher=University of Chicago Press |year=1999 |isbn=9780226554532 |page=[https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer/page/30 30] |url-access=registration}}</ref> ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන්ගෙන් සැලකිය යුතු සුළුතරයක් දකුණු ඉන්දියානු ප්‍රාන්ත වන තමිල්නාඩු සහ ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් වලින් පැමිණි ගිවිසුම්ගත සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් පැවත එන්නන් වේ; මොවුන් නැගෙනහිර බර්බිස්-කොරෙන්ටයින් කලාපයේ බහුත්ව පරම්පරාවයි.<ref>{{cite book |url=http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |title=Indian Diaspora |access-date=3 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430175036/http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |archive-date=30 April 2011 |url-status=dead}}</ref> විශාලතම කණ්ඩායම් දෙක වන ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන් සහ අප්‍රිකානු-ගයනා ජාතිකයන් යම් වාර්ගික ආතතියකට මුහුණ දී ඇත.<ref>[https://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml "Guyana turns attention to racism"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202071027/http://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml|date=2 December 2010}}. ''BBC News''. 20 September 2005.</ref><ref>"[http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html Conflict between Guyanese-Indians and Blacks in Trinidad and Guyana Socially, Economically and Politically] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202013914/http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html|date=2 December 2010}}". Gabrielle Hookumchand, Professor Moses Seenarine. 18 May 2000.</ref><ref>[http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm International Business Times: "Guyana: A Study in Polarized Racial Politics"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120715075007/http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm|date=15 July 2012}} 12 December 2011</ref>
=== විශාලතම නගර ===
{| class="wikitable sortable"
|+ගයනාවේ විශාලතම නගර සහ ගම්මාන
!ශ්‍රේණිය
!නම
!කලාපය
!ජනගහනය
|-
|'''1'''
|[[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|118,363<ref name="cities2012">{{cite report|title=Guyana Population and Housing Census 2012: Preliminary Report|url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|page=23|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=June 2014|access-date=10 March 2021|archive-date=10 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010130705/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|url-status=live}}</ref>
|-
|'''2'''
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|27,277<ref name="cities2012" />
|-
|'''3'''
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|17,329<ref name="cities2012" />
|-
|'''4'''
|[[:en:Corriverton|Corriverton]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|11,386<ref name="cities2012" />
|-
|'''5'''
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|8,004<ref name="village2012">{{cite web |title=2012 Population by Village |url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_By_Village_2012.zip |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175159/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_by_Village_2012.zip |archive-date=17 April 2021 |access-date=16 August 2020 |website=Statistics Guyana}}</ref>
|-
|'''6'''
|[[:en:Mahaica|Mahaica]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|4,867<ref name="village2012" />
|-
|'''7'''
|[[:en:Rose_Hall,_Guyana|Rose Hall]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|4,413<ref name="village2012" />
|-
|'''8'''
|[[:en:Parika|Parika]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|4,385<ref name="village2012" />
|-
|'''9'''
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|3,788<ref name="village2012" />
|-
|'''10'''
|[[:en:Uitvlugt|Uitvlugt]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|2,980<ref name="village2012" />
|-
|}
=== භාෂා ===
ඉංග්‍රීසි යනු ගයනාවේ නිල භාෂාව වන අතර එය අධ්‍යාපනය, රජය, මාධ්‍ය සහ සේවා සඳහා භාවිතා වේ. ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරයක් ඔවුන්ගේ පළමු භාෂාව ලෙස කතා කරන්නේ අප්‍රිකානු, ඉන්දියානු සහ ඇමරින්දියානු බලපෑම් සුළු ප්‍රමාණයක් සහිත ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් එකක් වන ගයනියානු ක්‍රෙයෝල් භාෂාවයි.<ref>Damoiseau, Robert (2003) ''Eléments de grammaire comparée français-créole guyanais'' Ibis rouge, Guyana, {{ISBN|2-84450-192-3}}</ref>
ස්වදේශික කැරිබන් භාෂා (අකාවායෝ, වයි-වයි සහ මකුෂි) ඇමරින්දියානුවන්ගෙන් සුළු කොටසක් විසින් කතා කරනු ලැබේ.
ඉන්දු-ගයනියානු ප්‍රජාවේ පැරණි පරම්පරාව විසින් ගයනියානු හින්දුස්ථානි භාෂාව කතා කරන නමුත් තරුණ ගයනියානුවන් ඉංග්‍රීසි හෝ ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාවිතා කරයි. සුරිනාම් සිට පැමිණි ඉන්දු-සුරිනාම් සංක්‍රමණිකයන් සර්නාමි ප්‍රභේදය කතා කරයි, විශේෂයෙන් නිකේරියානු-බර්බියානු හින්දුස්ථානි උපභාෂාව.<ref>{{Cite thesis|last=Gambhir|first=Surendra Kumar|date=1981|title=The East Indian Speech Community in Guyana: A Sociolinguistic Study With Special Reference to Koine Formation.|url=https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963|type=PhD dissertation|publisher=University of Pennsylvania|pages=1–367|access-date=7 March 2021|archive-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210430150912/https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963/|url-status=live|id={{ProQuest|303192456}}}}</ref>
=== ආගම ===
[[File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|වම|thumb|250x250පික්|ජෝර්ජ්ටවුන් හි මධ්‍යම වෛදික් මන්දිරය]]
2012 දී ජනගහනය 64% ක් ක්‍රිස්තියානි, 25% හින්දු, 7% මුස්ලිම්, 3% ක් ආගමික නොවන සහ අනෙකුත් ආගම් වලින් 1% ක් විය.<ref>{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207180431/https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=United States Department of State |language=en-US}}</ref>
ආගම යනු ගයනාවේ අනන්‍යතාවයේ වැදගත් අංගයක් වන අතර යටත් විජිතවාදයේ සහ සංක්‍රමණික කණ්ඩායම්වල විවිධ බාහිර බලපෑම් පිළිබිඹු කරයි. ක්‍රිස්තියානි ධර්මය කීර්තිමත් ආගමක් ලෙස සලකනු ලැබූ අතර එය යුරෝපීය සංස්කෘතිය සම්ප්‍රේෂණය කරන අතර යටත් විජිත සමාජයේ ඉහළ සංචලතාව නියෝජනය කරයි. මිෂනාරිවරුන් සහ පල්ලි පාසල් ඉදි කළ අතර 1970 ගණන්වල ජනසතු කරන තෙක්, සියලුම පාසල් පාහේ නිකායට අයත් විය. ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම්ගත ශ්‍රමය ලෙස මෙරටට ගෙන එන විට, හින්දු සහ ඉස්ලාම් ආගම ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගත් නමුත්, දශක කිහිපයක් තිස්සේ නීත්‍යානුකූල විවාහ සඳහා ඒ දෙකම පිළිගනු ලැබුවේ නැත.<ref>{{Cite book |last=Williams |first=Brackette F. |url=https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |title=Stains on My Name, War in My Veins: Guyana and the Politics of Cultural Struggle |date=1991-04-12 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-1119-5 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024830/https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>
සමහර සාම්ප්‍රදායික අප්‍රිකානු සහ ඇමරිකානු ඉන්දියානු අධ්‍යාත්මික විශ්වාසයන් ප්‍රමුඛ ආගම් සමඟ පවතී.
=== සෞඛ්‍යය ===
2020 වන විට උපතේදී ආයු අපේක්ෂාව අවුරුදු 69.5 ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.<ref name=":0">{{Cite web |title=South America :: Guyana — The World Factbook – Central Intelligence Agency |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=2020-12-10 |website=www.cia.gov}}</ref>
PAHO/ WHO ගෝලීය සෞඛ්‍ය වාර්තාව 2014 (2012 සංඛ්‍යාලේඛන භාවිතා කරමින්) ලොව ඉහළම සියදිවි නසා ගැනීමේ අනුපාතයක් ඇති රට ලෙස ශ්‍රේණිගත කර ඇති අතර, මරණ අනුපාතය වැසියන් 100,000 කට 44.2 කි.<ref>{{Cite web |title=WHO Report 2014 Preventing suicide: A global imperative. |url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150616024658/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |archive-date=16 June 2015 |access-date=4 August 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|title=Desperate measures|date=13 September 2014|newspaper=The Economist|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170610122736/http://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|archive-date=10 June 2017|url-status=live}}</ref> WHO හි 2011 ඇස්තමේන්තු වලට අනුව, HIV ව්‍යාප්තිය යොවුන් වියේ/වැඩිහිටි ජනගහනයෙන් (වයස අවුරුදු 15-49) 1.2% කි.<ref>[https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf WHO Health-Related Millennium Development Goals Report 2011] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617072744/http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf|date=17 June 2012}}. Part1</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
ගයනාවේ අධ්‍යාපනය ප්‍රධාන වශයෙන් හඳුන්වා දී ක්‍රියාත්මක කරන ලද්දේ මිෂනාරි ක්‍රිස්තියානි නිකායන් විසිනි. ධනවත් වැවිලිකරුවන්ගේ ප්‍රභූ පැලැන්තිය බොහෝ විට තම දරුවන් එංගලන්තයේ විදේශ අධ්‍යාපනය සඳහා යැවූ නමුත් ගයානාවේ පාසල් වැඩිදියුණු වීමත් සමඟ ඔවුන් පැරණි බ්‍රිතාන්‍ය අධ්‍යාපන ක්‍රමය අනුගමනය කළහ. 1876 දී ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය අනිවාර්ය විය, නමුත් කෘෂිකාර්මික ශ්‍රමයට සහාය වීමේ දරුවන්ගේ අවශ්‍යතාවය නිසා බොහෝ දරුවන් පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් ඈත් විය. 1960 ගණන්වලදී, රජය රටේ සියලුම පාසල්වල පාලනය භාර ගත්තේය. ගාස්තු ඉවත් කරන ලදී, ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල නව පාසල් විවෘත කරන ලදී, සහ ගයනා විශ්ව විද්‍යාලය ස්ථාපිත කරන ලද බැවින් සිසුන්ට තවදුරටත් තෘතීයික අධ්‍යාපනය සඳහා විදේශගත වීමට අවශ්‍ය නොවීය.<ref name=":1">{{Cite web |title=Guyana – EDUCATION |url=http://countrystudies.us/guyana/44.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814064255/http://countrystudies.us/guyana/44.htm |archive-date=14 August 2021 |access-date=2021-03-06 |website=countrystudies.us}}</ref>[[File:Queens_College_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Queens_College_Guyana.jpg|thumb|ක්වීන්ස් විද්‍යාලය, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
1990 දී ඇස්තමේන්තුගත සාක්ෂරතා අනුපාතය සියයට 96 කින් ගයනාවේ සාක්ෂරතාවය කැරිබියානු කලාපයේ ඉහළම එකක් විය.<ref name=":1" /> 2014 යුනෙස්කෝ ඇස්තමේන්තුවකට අනුව, අවුරුදු 15-24 අතර වයස් කාණ්ඩයේ සාක්ෂරතාවය 96.7 කි.<ref>{{Cite web |date=2016-11-27 |title=Guyana |url=http://uis.unesco.org/en/country/gy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302112953/http://uis.unesco.org/en/country/gy |archive-date=2 March 2021 |access-date=2021-03-06 |website=uis.unesco.org}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ක්‍රියාකාරී සාක්ෂරතාවය 70% ක් තරම් ඉහළ අගයක් ගනී.<ref>{{Cite journal|last=Jennings|first=Zellyne|date=2000-05-01|title=Functional literacy of Young Guyanese Adults|url=https://doi.org/10.1023/A:1003926406978|journal=International Review of Education|language=en|volume=46|issue=1|pages=93–116|bibcode=2000IREdu..46...93J|doi=10.1023/A:1003926406978|issn=1573-0638|url-access=subscription|s2cid=142861368}}</ref>
7 වන ශ්‍රේණියේ උසස් පාසලට ඇතුළත් වීම සඳහා සිසුන් NGSA (ජාතික ශ්‍රේණියේ හයවන ශ්‍රේණියේ තක්සේරුව) සමත් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. ඔවුන් උසස් පාසල අවසානයේ CXC සමත් වේ. අනෙකුත් සියලුම කැරිබියානු රටවල් හඳුන්වා දී ඇති CAPE විභාග පාසල් විසින් හඳුන්වා දී ඇත. බ්‍රිතාන්‍ය යුගයෙන් උරුම වූ උසස් පෙළ ක්‍රමය, පාසල් කිහිපයක පමණක් පිරිනමනු ලැබේ.
යටිතල පහසුකම් අභියෝග අධ්‍යාපනයට ප්‍රවේශ වීමට බලපායි, විශේෂයෙන් කඳුකරයේ සිසුන් සඳහා. ලෝක බැංකු තක්සේරුවකින් පෙන්නුම් කළේ ගුරුවරුන්ගෙන් 50% ක් පමණ "නුපුහුණු, ප්‍රමාණවත් ඉගැන්වීම් ද්‍රව්‍ය නොමැතිව ක්‍රියාත්මක වන අතර, අඩු මට්ටමේ වැඩිහිටි සාක්ෂරතාවයක් ඇති දෙමාපියන්ගේ දරුවන්ට සේවය කරන" බවයි.<ref>{{Cite web |title=Improving Literacy and Numeracy Outcomes for Guyana's Early Learners |url=https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175711/https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-06 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
dzg84rwubuynk7tce6adey140ok0lbu
752361
752298
2025-07-01T10:14:40Z
Ttheek
66430
Adding [[Category:ගයනාව]] using [[c:Help:Cat-a-lot|Cat-a-lot]]
752361
wikitext
text/x-wiki
[[File:Guyana_population_density.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Guyana_population_density.png|thumb|2005 දී ගයනාවේ ජන ඝනත්වය (වර්ග කිලෝමීටරයකට පුද්ගලයින්)]]
[[File:Population_Guyana.PNG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Population_Guyana.PNG|thumb|1961 සිට 2003 දක්වා ගයනාවේ ජනගහනය පෙන්වන ප්‍රස්ථාරයක්. 1980 ගණන්වල ජනගහන පරිහානිය පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.]]
ගයනාවේ 744,000 ක් වන ජනතාවගෙන් බහුතරයක් (90%) පමණ රට අභ්‍යන්තරයේ කිලෝමීටර් 16 සිට 64 දක්වා (සැතපුම් 10 සිට 40 දක්වා) පළලින් යුත් පටු වෙරළ තීරයක් දිගේ ජීවත් වන අතර ජාතියේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් ආසන්න වශයෙන් 10% ක් පමණ වේ.<ref>{{cite web |title=Guyana General Information |url=http://www.geographia.com/guyana/geninfo.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100411064504/http://www.geographia.com/Guyana/geninfo.html |archive-date=11 April 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Geographia.com}}</ref>
ගයනාවේ ජනගහනය වාර්ගිකව සහ වාර්ගිකව විෂමජාතීය වන අතර, ඉන්දියාව, අප්‍රිකාව, යුරෝපය සහ චීනයෙන් සම්භවයක් ඇති ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් මෙන්ම ආදිවාසී ජනතාව ද සිටිති. ඔවුන්ගේ විවිධ ජනවාර්ගික පසුබිම් තිබියදීත්, බොහෝ කණ්ඩායම් ඉංග්‍රීසි සහ එහි ගයනියානු ඉංග්‍රීසි ක්‍රියෝල් ස්වභාෂාවේ පොදු භාෂාවක් බෙදා ගනී.
විශාලතම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම වන්නේ 2002 සංගණනයට අනුව ජනගහනයෙන් 43.5% ක් වන ඉන්දියාවේ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙන් පැවත එන ඉන්දු-ගයනියානුවන් (නැගෙනහිර ඉන්දියානුවන් ලෙසද හැඳින්වේ) ය. ඔවුන් අනුගමනය කරන්නේ අප්‍රිකාවෙන්, ප්‍රධාන වශයෙන් බටහිර අප්‍රිකාවෙන් ගෙන එන ලද වහල්භාවයෙන් පැවත එන අප්‍රිකානු-ගයනියානුවන් වන අතර ඔවුන් 30.2% ක් වේ. මිශ්‍ර උරුමයක් ඇති ගයනියානුවන් 16.7% කි.
දේශීය වශයෙන් ඇමරින්ඩියන්වරුන් ලෙස හඳුන්වන ආදිවාසී ජනතාව ජනගහනයෙන් 10.5% ක් වේ.<ref name="navigator">{{cite web |title=Indigenous Peoples in Guyana |url=https://indigenousnavigator.org/guyana |access-date=17 October 2024 |website=Indigenous Navigator}}</ref> භාෂාව අනුව අර්ථ දක්වා ඇති ගයනාවේ ආදිවාසී ජාතීන් නවය වන්නේ අකාවායෝ, අරවක් (ලොකොනෝ), අරෙකුනා (පෙමොන්), කැරිබ් (කරින්යා), මකුෂි, පටමෝනා, වයි වයි, වපිචාන් සහ වරාඕ ය.<ref name="navigator" /> ඔවුන් රටේ තුන්වන විශාලතම ජනවිකාස කණ්ඩායම වන අතර දකුණු අභ්‍යන්තරයේ බහුතර ජනගහනය වේ.<ref name="navigator" />
අප්‍රිකානු-ගයන ජනගහනය ප්‍රධාන වශයෙන් ඝානාවේ අශාන්ති, නිරිතදිග නයිජීරියාවේ යොරුබා, අග්නිදිග නයිජීරියාවේ ඉග්බෝ සහ සෙනගල්හි මැන්ඩින්ගෝ වැනි බටහිර අප්‍රිකානු ජනවාර්ගික කොටස් වලින් පැවත එන්නකි.<ref>{{cite web |last1=Roopnarine |first1=Lomarsh |date=25 July 2021 |title=A long journey to Emancipation |url=https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230417020356/https://guyanachronicle.com/2021/07/25/a-long-journey-to-emancipation/ |archive-date=17 April 2023 |access-date=17 April 2023 |website=Guyana Chronicle}}</ref> බොහෝ ඉන්දු-ගයන ජාතිකයන් පැවත එන්නේ උතුරු ඉන්දියාවෙන්, විශේෂයෙන් උත්තර් ප්‍රදේශ්, බිහාර් සහ ජාර්කන්ඩ් යන වර්තමාන ප්‍රාන්තවල හින්දි තීරයේ භෝජ්පූර් සහ අවාද් ප්‍රදේශවලින් සංක්‍රමණය වූ ගිවිසුම්ගත කම්කරුවන්ගෙනි.<ref>{{cite book |last=Myers |first=Helen |url=https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer |title=Music of Hindu Trinidad |publisher=University of Chicago Press |year=1999 |isbn=9780226554532 |page=[https://archive.org/details/musicofhindutrin00myer/page/30 30] |url-access=registration}}</ref> ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන්ගෙන් සැලකිය යුතු සුළුතරයක් දකුණු ඉන්දියානු ප්‍රාන්ත වන තමිල්නාඩු සහ ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් වලින් පැමිණි ගිවිසුම්ගත සංක්‍රමණිකයන්ගෙන් පැවත එන්නන් වේ; මොවුන් නැගෙනහිර බර්බිස්-කොරෙන්ටයින් කලාපයේ බහුත්ව පරම්පරාවයි.<ref>{{cite book |url=http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |title=Indian Diaspora |access-date=3 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430175036/http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter17.pdf |archive-date=30 April 2011 |url-status=dead}}</ref> විශාලතම කණ්ඩායම් දෙක වන ඉන්දු-ගයනා ජාතිකයන් සහ අප්‍රිකානු-ගයනා ජාතිකයන් යම් වාර්ගික ආතතියකට මුහුණ දී ඇත.<ref>[https://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml "Guyana turns attention to racism"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202071027/http://www.bbc.co.uk/caribbean/news/story/2005/09/050920_guyana_race.shtml|date=2 December 2010}}. ''BBC News''. 20 September 2005.</ref><ref>"[http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html Conflict between Guyanese-Indians and Blacks in Trinidad and Guyana Socially, Economically and Politically] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202013914/http://www.guyana.org/features/conflicts_indiansandblacks.html|date=2 December 2010}}". Gabrielle Hookumchand, Professor Moses Seenarine. 18 May 2000.</ref><ref>[http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm International Business Times: "Guyana: A Study in Polarized Racial Politics"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120715075007/http://www.ibtimes.com/articles/265657/20111212/guyana-politics-election-blacks-indians-ramotar-ppp.htm|date=15 July 2012}} 12 December 2011</ref>
=== විශාලතම නගර ===
{| class="wikitable sortable"
|+ගයනාවේ විශාලතම නගර සහ ගම්මාන
!ශ්‍රේණිය
!නම
!කලාපය
!ජනගහනය
|-
|'''1'''
|[[:en:Georgetown,_Guyana|Georgetown]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|118,363<ref name="cities2012">{{cite report|title=Guyana Population and Housing Census 2012: Preliminary Report|url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|page=23|publisher=Bureau of Statistics, Guyana|date=June 2014|access-date=10 March 2021|archive-date=10 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010130705/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/2012_Preliminary_Report.pdf|url-status=live}}</ref>
|-
|'''2'''
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|27,277<ref name="cities2012" />
|-
|'''3'''
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|17,329<ref name="cities2012" />
|-
|'''4'''
|[[:en:Corriverton|Corriverton]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|11,386<ref name="cities2012" />
|-
|'''5'''
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|8,004<ref name="village2012">{{cite web |title=2012 Population by Village |url=https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_By_Village_2012.zip |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175159/https://statisticsguyana.gov.gy/wp-content/uploads/2019/10/Population_by_Village_2012.zip |archive-date=17 April 2021 |access-date=16 August 2020 |website=Statistics Guyana}}</ref>
|-
|'''6'''
|[[:en:Mahaica|Mahaica]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|4,867<ref name="village2012" />
|-
|'''7'''
|[[:en:Rose_Hall,_Guyana|Rose Hall]]
|[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|4,413<ref name="village2012" />
|-
|'''8'''
|[[:en:Parika|Parika]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|4,385<ref name="village2012" />
|-
|'''9'''
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|3,788<ref name="village2012" />
|-
|'''10'''
|[[:en:Uitvlugt|Uitvlugt]]
|[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|2,980<ref name="village2012" />
|-
|}
=== භාෂා ===
ඉංග්‍රීසි යනු ගයනාවේ නිල භාෂාව වන අතර එය අධ්‍යාපනය, රජය, මාධ්‍ය සහ සේවා සඳහා භාවිතා වේ. ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරයක් ඔවුන්ගේ පළමු භාෂාව ලෙස කතා කරන්නේ අප්‍රිකානු, ඉන්දියානු සහ ඇමරින්දියානු බලපෑම් සුළු ප්‍රමාණයක් සහිත ඉංග්‍රීසි පදනම් කරගත් ක්‍රියෝල් එකක් වන ගයනියානු ක්‍රෙයෝල් භාෂාවයි.<ref>Damoiseau, Robert (2003) ''Eléments de grammaire comparée français-créole guyanais'' Ibis rouge, Guyana, {{ISBN|2-84450-192-3}}</ref>
ස්වදේශික කැරිබන් භාෂා (අකාවායෝ, වයි-වයි සහ මකුෂි) ඇමරින්දියානුවන්ගෙන් සුළු කොටසක් විසින් කතා කරනු ලැබේ.
ඉන්දු-ගයනියානු ප්‍රජාවේ පැරණි පරම්පරාව විසින් ගයනියානු හින්දුස්ථානි භාෂාව කතා කරන නමුත් තරුණ ගයනියානුවන් ඉංග්‍රීසි හෝ ගයනියානු ක්‍රියෝල් භාවිතා කරයි. සුරිනාම් සිට පැමිණි ඉන්දු-සුරිනාම් සංක්‍රමණිකයන් සර්නාමි ප්‍රභේදය කතා කරයි, විශේෂයෙන් නිකේරියානු-බර්බියානු හින්දුස්ථානි උපභාෂාව.<ref>{{Cite thesis|last=Gambhir|first=Surendra Kumar|date=1981|title=The East Indian Speech Community in Guyana: A Sociolinguistic Study With Special Reference to Koine Formation.|url=https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963|type=PhD dissertation|publisher=University of Pennsylvania|pages=1–367|access-date=7 March 2021|archive-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210430150912/https://repository.upenn.edu/dissertations/AAI8207963/|url-status=live|id={{ProQuest|303192456}}}}</ref>
=== ආගම ===
[[File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Central_Vaidik_Mandir,_Georgetown,_Guyana..jpg|වම|thumb|250x250පික්|ජෝර්ජ්ටවුන් හි මධ්‍යම වෛදික් මන්දිරය]]
2012 දී ජනගහනය 64% ක් ක්‍රිස්තියානි, 25% හින්දු, 7% මුස්ලිම්, 3% ක් ආගමික නොවන සහ අනෙකුත් ආගම් වලින් 1% ක් විය.<ref>{{Cite web |title=Guyana |url=https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207180431/https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/guyana/ |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=United States Department of State |language=en-US}}</ref>
ආගම යනු ගයනාවේ අනන්‍යතාවයේ වැදගත් අංගයක් වන අතර යටත් විජිතවාදයේ සහ සංක්‍රමණික කණ්ඩායම්වල විවිධ බාහිර බලපෑම් පිළිබිඹු කරයි. ක්‍රිස්තියානි ධර්මය කීර්තිමත් ආගමක් ලෙස සලකනු ලැබූ අතර එය යුරෝපීය සංස්කෘතිය සම්ප්‍රේෂණය කරන අතර යටත් විජිත සමාජයේ ඉහළ සංචලතාව නියෝජනය කරයි. මිෂනාරිවරුන් සහ පල්ලි පාසල් ඉදි කළ අතර 1970 ගණන්වල ජනසතු කරන තෙක්, සියලුම පාසල් පාහේ නිකායට අයත් විය. ඉන්දියානුවන් ගිවිසුම්ගත ශ්‍රමය ලෙස මෙරටට ගෙන එන විට, හින්දු සහ ඉස්ලාම් ආගම ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගත් නමුත්, දශක කිහිපයක් තිස්සේ නීත්‍යානුකූල විවාහ සඳහා ඒ දෙකම පිළිගනු ලැබුවේ නැත.<ref>{{Cite book |last=Williams |first=Brackette F. |url=https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |title=Stains on My Name, War in My Veins: Guyana and the Politics of Cultural Struggle |date=1991-04-12 |publisher=Duke University Press |isbn=978-0-8223-1119-5 |language=en |access-date=1 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531024830/https://books.google.com/books?id=-Nx49xkfu-YC&q=christian&pg=PA298 |archive-date=31 May 2021 |url-status=live}}</ref>
සමහර සාම්ප්‍රදායික අප්‍රිකානු සහ ඇමරිකානු ඉන්දියානු අධ්‍යාත්මික විශ්වාසයන් ප්‍රමුඛ ආගම් සමඟ පවතී.
=== සෞඛ්‍යය ===
2020 වන විට උපතේදී ආයු අපේක්ෂාව අවුරුදු 69.5 ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.<ref name=":0">{{Cite web |title=South America :: Guyana — The World Factbook – Central Intelligence Agency |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107032754/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/guyana/ |archive-date=7 January 2021 |access-date=2020-12-10 |website=www.cia.gov}}</ref>
PAHO/ WHO ගෝලීය සෞඛ්‍ය වාර්තාව 2014 (2012 සංඛ්‍යාලේඛන භාවිතා කරමින්) ලොව ඉහළම සියදිවි නසා ගැනීමේ අනුපාතයක් ඇති රට ලෙස ශ්‍රේණිගත කර ඇති අතර, මරණ අනුපාතය වැසියන් 100,000 කට 44.2 කි.<ref>{{Cite web |title=WHO Report 2014 Preventing suicide: A global imperative. |url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150616024658/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/131056/1/9789241564779_eng.pdf?ua=1&ua=1 |archive-date=16 June 2015 |access-date=4 August 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|title=Desperate measures|date=13 September 2014|newspaper=The Economist|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170610122736/http://www.economist.com/news/americas/21616972-when-it-comes-people-taking-their-own-lives-guyana-leads-world-desperate-measures|archive-date=10 June 2017|url-status=live}}</ref> WHO හි 2011 ඇස්තමේන්තු වලට අනුව, HIV ව්‍යාප්තිය යොවුන් වියේ/වැඩිහිටි ජනගහනයෙන් (වයස අවුරුදු 15-49) 1.2% කි.<ref>[https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf WHO Health-Related Millennium Development Goals Report 2011] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120617072744/http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_WHS2011_Part1.pdf|date=17 June 2012}}. Part1</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
ගයනාවේ අධ්‍යාපනය ප්‍රධාන වශයෙන් හඳුන්වා දී ක්‍රියාත්මක කරන ලද්දේ මිෂනාරි ක්‍රිස්තියානි නිකායන් විසිනි. ධනවත් වැවිලිකරුවන්ගේ ප්‍රභූ පැලැන්තිය බොහෝ විට තම දරුවන් එංගලන්තයේ විදේශ අධ්‍යාපනය සඳහා යැවූ නමුත් ගයානාවේ පාසල් වැඩිදියුණු වීමත් සමඟ ඔවුන් පැරණි බ්‍රිතාන්‍ය අධ්‍යාපන ක්‍රමය අනුගමනය කළහ. 1876 දී ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය අනිවාර්ය විය, නමුත් කෘෂිකාර්මික ශ්‍රමයට සහාය වීමේ දරුවන්ගේ අවශ්‍යතාවය නිසා බොහෝ දරුවන් පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් ඈත් විය. 1960 ගණන්වලදී, රජය රටේ සියලුම පාසල්වල පාලනය භාර ගත්තේය. ගාස්තු ඉවත් කරන ලදී, ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල නව පාසල් විවෘත කරන ලදී, සහ ගයනා විශ්ව විද්‍යාලය ස්ථාපිත කරන ලද බැවින් සිසුන්ට තවදුරටත් තෘතීයික අධ්‍යාපනය සඳහා විදේශගත වීමට අවශ්‍ය නොවීය.<ref name=":1">{{Cite web |title=Guyana – EDUCATION |url=http://countrystudies.us/guyana/44.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210814064255/http://countrystudies.us/guyana/44.htm |archive-date=14 August 2021 |access-date=2021-03-06 |website=countrystudies.us}}</ref>[[File:Queens_College_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Queens_College_Guyana.jpg|thumb|ක්වීන්ස් විද්‍යාලය, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
1990 දී ඇස්තමේන්තුගත සාක්ෂරතා අනුපාතය සියයට 96 කින් ගයනාවේ සාක්ෂරතාවය කැරිබියානු කලාපයේ ඉහළම එකක් විය.<ref name=":1" /> 2014 යුනෙස්කෝ ඇස්තමේන්තුවකට අනුව, අවුරුදු 15-24 අතර වයස් කාණ්ඩයේ සාක්ෂරතාවය 96.7 කි.<ref>{{Cite web |date=2016-11-27 |title=Guyana |url=http://uis.unesco.org/en/country/gy |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302112953/http://uis.unesco.org/en/country/gy |archive-date=2 March 2021 |access-date=2021-03-06 |website=uis.unesco.org}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ක්‍රියාකාරී සාක්ෂරතාවය 70% ක් තරම් ඉහළ අගයක් ගනී.<ref>{{Cite journal|last=Jennings|first=Zellyne|date=2000-05-01|title=Functional literacy of Young Guyanese Adults|url=https://doi.org/10.1023/A:1003926406978|journal=International Review of Education|language=en|volume=46|issue=1|pages=93–116|bibcode=2000IREdu..46...93J|doi=10.1023/A:1003926406978|issn=1573-0638|url-access=subscription|s2cid=142861368}}</ref>
7 වන ශ්‍රේණියේ උසස් පාසලට ඇතුළත් වීම සඳහා සිසුන් NGSA (ජාතික ශ්‍රේණියේ හයවන ශ්‍රේණියේ තක්සේරුව) සමත් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. ඔවුන් උසස් පාසල අවසානයේ CXC සමත් වේ. අනෙකුත් සියලුම කැරිබියානු රටවල් හඳුන්වා දී ඇති CAPE විභාග පාසල් විසින් හඳුන්වා දී ඇත. බ්‍රිතාන්‍ය යුගයෙන් උරුම වූ උසස් පෙළ ක්‍රමය, පාසල් කිහිපයක පමණක් පිරිනමනු ලැබේ.
යටිතල පහසුකම් අභියෝග අධ්‍යාපනයට ප්‍රවේශ වීමට බලපායි, විශේෂයෙන් කඳුකරයේ සිසුන් සඳහා. ලෝක බැංකු තක්සේරුවකින් පෙන්නුම් කළේ ගුරුවරුන්ගෙන් 50% ක් පමණ "නුපුහුණු, ප්‍රමාණවත් ඉගැන්වීම් ද්‍රව්‍ය නොමැතිව ක්‍රියාත්මක වන අතර, අඩු මට්ටමේ වැඩිහිටි සාක්ෂරතාවයක් ඇති දෙමාපියන්ගේ දරුවන්ට සේවය කරන" බවයි.<ref>{{Cite web |title=Improving Literacy and Numeracy Outcomes for Guyana's Early Learners |url=https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417175711/https://www.worldbank.org/en/results/2019/04/26/improving-literacy-and-numeracy-outcomes-for-guyana-early-learners |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-06 |website=World Bank |language=en}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ගයනාව]]
svxtxrm4kw7ikmv6rh809k6hupcvcau
ගයනාවේ රජය
0
182637
752299
2025-07-01T06:48:15Z
BuddhikaW88
37808
' == Government == === Politics === {{Main|Politics of Guyana}} [[File:Old_residence.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Old_residence.jpg|වම|thumb|The State House, Guyana's presidential residence]] [[File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|වම|thumb|The Supreme Court of Guyana]] File:Parl...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි
752299
wikitext
text/x-wiki
== Government ==
=== Politics ===
{{Main|Politics of Guyana}}
[[File:Old_residence.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Old_residence.jpg|වම|thumb|The State House, Guyana's presidential residence]]
[[File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|වම|thumb|The Supreme Court of Guyana]]
[[File:Parliament_building,_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Parliament_building,_Guyana.jpg|වම|thumb|Guyana's parliament building since 1834]]
The [[:en:Politics_of_Guyana|politics of Guyana]] takes place in a framework of a [[:en:Parliamentary_system|Parliamentary]] [[:en:Representative_democracy|representative democratic]] [[:en:Republic|republic]], in which the [[:en:President_of_Guyana|President of Guyana]] is both [[:en:Head_of_state|head of state]] and [[:en:Head_of_government|head of government]], and of a [[:en:Multi-party_system|multi-party system]]. [[:en:Executive_power|Executive power]] is exercised by the President and the Government. [[:en:Legislative_power|Legislative power]] is vested in both the President and the [[:en:National_Assembly_of_Guyana|National Assembly of Guyana]].<ref>{{Cite web |title=Guyana – government institutions |url=http://countrystudies.us/guyana/76.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407052814/http://countrystudies.us/guyana/76.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> Historically, politics is a source of tension in the country, and violent riots have often broken out during elections.
During the 1970s and 1980s, the political landscape was dominated by the People's National Congress.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Political Parties |url=http://countrystudies.us/guyana/83.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407054218/http://countrystudies.us/guyana/83.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> In 1992, the first constitutional elections were overseen by former United States President [[:en:Jimmy_Carter|Jimmy Carter]], and the People's Progressive Party led the country until 2015. The two parties are principally organised along ethnic lines and as a result, often clash on issues related to the allocation of resources. In the General Elections held on 28 November 2011, the People's Progressive Party (PPP) retained a majority, and their presidential candidate [[:en:Donald_Ramotar|Donald Ramotar]] was elected as president.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|title=Guyana governing party's Donald Ramotar wins presidency|date=2 December 2011|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref>
On 11 May 2015, early general elections were held. A coalition of the A Partnership for National Unity-Alliance for Change (APNU-AFC) parties won 33 of the 65 seats in the National Assembly. On 16 May 2015, retired army general [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] became the eighth President of Guyana.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|title=Ex-general David Granger wins Guyana election|date=15 May 2015|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170813/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref> However, on 21 December 2018, a vote of confidence was called for, regarding terms under which the government granted a franchise for offshore oil exploration. Legislator Charrandass Persaud defected from the coalition and the vote failed, requiring new elections. The governing coalition litigated this result for the entire 90 days allowed for new elections. New elections were held on 2 March 2020, and results were declared on 3 August 2020, with the People's Progressive Party/Civic as the winner. [[:en:Irfaan_Ali|Mohamed Irfaan Ali]] became the ninth President of Guyana.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Marshall |first=Svetlana |date=21 March 2019 |title=Ruling on confidence vote appeal Friday |url=http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190322111824/http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |archive-date=22 March 2019 |access-date=22 March 2019 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
=== Essequibo conflict ===
There is a conflict between Guyana and [[:en:Venezuela|Venezuela]] concerning the Essequibo region, [[:en:Guyana–Venezuela_territorial_dispute|Guyana–Venezuela territorial dispute]]. After years of fruitless mediation, Guyana went to the [[:en:International_Court_of_Justice|International Court of Justice]] in 2018, asking judges to rule that the 1899 border decision by an international panel of arbiters is valid and binding. Venezuela argues that a 1966 agreement to resolve the dispute effectively nullified the original arbitration. The ICJ has ruled the case is admissible and that it has jurisdiction, but it is expected to take years to reach a final decision. On Sunday, 3 December 2023, Venezuela's President Nicolas Maduro convoked a referendum to ask Venezuelan electors five questions, including whether to create a Venezuelan state in Essequibo and whether voters support granting Venezuelan citizenship to the region's current and future residents. Venezuela does not recognise the U.N. panel's jurisdiction over the decades-old dispute, but the country's Vice President Delcy Rodríguez nonetheless characterised the ruling as a "victory for Venezuela," given that the U.N. did not order a halt to the referendum plans. <ref>{{Cite web |last=Corder |first=Mike |date=2 November 2023 |title=UN court bars Venezuela from altering Guyana's control over disputed territory. |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202140232/https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |archive-date=2 December 2023 |access-date=2 December 2023 |work=ABC News |publisher=Associated Press}}</ref>
=== Public procurement ===
[[:en:Government_procurement|Public procurement]] in Guyana is overseen by the Public Procurement Commission, appointed under the Public Procurement Commission Act 2003. Due to lengthy delay in identifying and agreeing commission members, the commission was not appointed until 2016.<ref>[https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/ After 14 years, Guyana establishes procurement commission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161021131901/https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/|date=21 October 2016}}, "Supply Management", 12 August 2016, accessed 1 October 2016</ref>
=== Military ===
{{Main|Guyana Defence Force}}
The Guyana Defence Force (GDF) is the military service of Guyana. It maintains strong military relations with [[:en:Brazilian_Armed_Forces|Brazil]], with which it collaborates on border security through yearly regional military exchange gatherings. Guyana also has an ongoing partnership with the [[:en:United_States_Army|United States Army]] to enhance the country's military readiness and capabilities to respond to security threats.<ref>{{cite web |date=28 November 2023 |title=U.S. Army, Guyana Defence Forces Strengthen Military Partnership |url=https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240105153815/https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |archive-date=5 January 2024 |access-date=26 January 2024 |website=U.S. Embassy Guyana}}</ref>
=== Human rights ===
{{See also|LGBT rights in Guyana}}
[[:en:Homosexuality|Homosexual]] acts, as well as [[:en:Anal_sex|anal]] and [[:en:Oral_sex|oral sex]], are illegal in Guyana.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|title=LGBT relationships are illegal in 74 countries, research finds|date=17 May 2016|work=The Independent|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170827151517/http://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|archive-date=27 August 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> It is currently the only country in South America that prohibits such acts. Engaging in such acts can warrant [[:en:Life_imprisonment|life imprisonment]], though the prohibition is [[:en:Unenforced_law|not enforced]]. These laws can be difficult to alter, as [[:en:Constitution_of_Guyana|Guyana's Constitution]] protects laws inherited from the [[:en:British_Empire|British Empire]] from constitutional review.<ref>{{cite web |last1=Burham |first1=Margaret A. |title=Saving Constitutional Rights from Judicial Scrutiny: The Savings Clause in the Law of the Commonwealth Caribbean |url=https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180628205146/https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |archive-date=28 June 2018 |access-date=26 June 2020 |website=miami.edu}}</ref> However, [[:en:Cross-dressing|cross-dressing]] has been legal since 2018, when a ban was struck down by Guyana's court of last resort, the [[:en:Caribbean_Court_of_Justice|Caribbean Court of Justice]].<ref>{{cite web |last1=Wright |first1=Charmaine |date=13 November 2018 |title=CCJ Declares Guyana's Cross-Dressing Law Unconstitutional |url=https://www.ccj.org/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190220105715/http://www.ccj.org/news/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional |archive-date=20 February 2019 |access-date=4 August 2020 |work=Caribbean Court of Justice |publisher=The Caribbean Court of Justice}}</ref> [[:en:President_of_Guyana|President]] [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] (2015–2020) expressed support for these efforts.<ref>{{cite web |date=6 January 2016 |title=President to respect LGBT rights |url=https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012800/https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |archive-date=24 November 2020 |access-date=4 August 2020 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
p7271monmerz81ytif5p0rab90i9e2v
752300
752299
2025-07-01T06:49:26Z
BuddhikaW88
37808
752300
wikitext
text/x-wiki
=== විශාලතම නගර ===
[[File:Old_residence.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Old_residence.jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ජනාධිපති මන්දිරය වන රාජ්‍ය මන්දිරය]]
[[File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]]
[[File:Parliament_building,_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Parliament_building,_Guyana.jpg|වම|thumb|1834 සිට ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල]]
The [[:en:Politics_of_Guyana|politics of Guyana]] takes place in a framework of a [[:en:Parliamentary_system|Parliamentary]] [[:en:Representative_democracy|representative democratic]] [[:en:Republic|republic]], in which the [[:en:President_of_Guyana|President of Guyana]] is both [[:en:Head_of_state|head of state]] and [[:en:Head_of_government|head of government]], and of a [[:en:Multi-party_system|multi-party system]]. [[:en:Executive_power|Executive power]] is exercised by the President and the Government. [[:en:Legislative_power|Legislative power]] is vested in both the President and the [[:en:National_Assembly_of_Guyana|National Assembly of Guyana]].<ref>{{Cite web |title=Guyana – government institutions |url=http://countrystudies.us/guyana/76.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407052814/http://countrystudies.us/guyana/76.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> Historically, politics is a source of tension in the country, and violent riots have often broken out during elections.
During the 1970s and 1980s, the political landscape was dominated by the People's National Congress.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Political Parties |url=http://countrystudies.us/guyana/83.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407054218/http://countrystudies.us/guyana/83.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> In 1992, the first constitutional elections were overseen by former United States President [[:en:Jimmy_Carter|Jimmy Carter]], and the People's Progressive Party led the country until 2015. The two parties are principally organised along ethnic lines and as a result, often clash on issues related to the allocation of resources. In the General Elections held on 28 November 2011, the People's Progressive Party (PPP) retained a majority, and their presidential candidate [[:en:Donald_Ramotar|Donald Ramotar]] was elected as president.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|title=Guyana governing party's Donald Ramotar wins presidency|date=2 December 2011|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref>
On 11 May 2015, early general elections were held. A coalition of the A Partnership for National Unity-Alliance for Change (APNU-AFC) parties won 33 of the 65 seats in the National Assembly. On 16 May 2015, retired army general [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] became the eighth President of Guyana.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|title=Ex-general David Granger wins Guyana election|date=15 May 2015|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170813/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref> However, on 21 December 2018, a vote of confidence was called for, regarding terms under which the government granted a franchise for offshore oil exploration. Legislator Charrandass Persaud defected from the coalition and the vote failed, requiring new elections. The governing coalition litigated this result for the entire 90 days allowed for new elections. New elections were held on 2 March 2020, and results were declared on 3 August 2020, with the People's Progressive Party/Civic as the winner. [[:en:Irfaan_Ali|Mohamed Irfaan Ali]] became the ninth President of Guyana.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Marshall |first=Svetlana |date=21 March 2019 |title=Ruling on confidence vote appeal Friday |url=http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190322111824/http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |archive-date=22 March 2019 |access-date=22 March 2019 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
=== භාෂා ===
There is a conflict between Guyana and [[:en:Venezuela|Venezuela]] concerning the Essequibo region, [[:en:Guyana–Venezuela_territorial_dispute|Guyana–Venezuela territorial dispute]]. After years of fruitless mediation, Guyana went to the [[:en:International_Court_of_Justice|International Court of Justice]] in 2018, asking judges to rule that the 1899 border decision by an international panel of arbiters is valid and binding. Venezuela argues that a 1966 agreement to resolve the dispute effectively nullified the original arbitration. The ICJ has ruled the case is admissible and that it has jurisdiction, but it is expected to take years to reach a final decision. On Sunday, 3 December 2023, Venezuela's President Nicolas Maduro convoked a referendum to ask Venezuelan electors five questions, including whether to create a Venezuelan state in Essequibo and whether voters support granting Venezuelan citizenship to the region's current and future residents. Venezuela does not recognise the U.N. panel's jurisdiction over the decades-old dispute, but the country's Vice President Delcy Rodríguez nonetheless characterised the ruling as a "victory for Venezuela," given that the U.N. did not order a halt to the referendum plans. <ref>{{Cite web |last=Corder |first=Mike |date=2 November 2023 |title=UN court bars Venezuela from altering Guyana's control over disputed territory. |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202140232/https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |archive-date=2 December 2023 |access-date=2 December 2023 |work=ABC News |publisher=Associated Press}}</ref>
=== ආගම ===
[[:en:Government_procurement|Public procurement]] in Guyana is overseen by the Public Procurement Commission, appointed under the Public Procurement Commission Act 2003. Due to lengthy delay in identifying and agreeing commission members, the commission was not appointed until 2016.<ref>[https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/ After 14 years, Guyana establishes procurement commission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161021131901/https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/|date=21 October 2016}}, "Supply Management", 12 August 2016, accessed 1 October 2016</ref>
=== සෞඛ්‍යය ===
The Guyana Defence Force (GDF) is the military service of Guyana. It maintains strong military relations with [[:en:Brazilian_Armed_Forces|Brazil]], with which it collaborates on border security through yearly regional military exchange gatherings. Guyana also has an ongoing partnership with the [[:en:United_States_Army|United States Army]] to enhance the country's military readiness and capabilities to respond to security threats.<ref>{{cite web |date=28 November 2023 |title=U.S. Army, Guyana Defence Forces Strengthen Military Partnership |url=https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240105153815/https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |archive-date=5 January 2024 |access-date=26 January 2024 |website=U.S. Embassy Guyana}}</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
[[:en:Homosexuality|Homosexual]] acts, as well as [[:en:Anal_sex|anal]] and [[:en:Oral_sex|oral sex]], are illegal in Guyana.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|title=LGBT relationships are illegal in 74 countries, research finds|date=17 May 2016|work=The Independent|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170827151517/http://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|archive-date=27 August 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> It is currently the only country in South America that prohibits such acts. Engaging in such acts can warrant [[:en:Life_imprisonment|life imprisonment]], though the prohibition is [[:en:Unenforced_law|not enforced]]. These laws can be difficult to alter, as [[:en:Constitution_of_Guyana|Guyana's Constitution]] protects laws inherited from the [[:en:British_Empire|British Empire]] from constitutional review.<ref>{{cite web |last1=Burham |first1=Margaret A. |title=Saving Constitutional Rights from Judicial Scrutiny: The Savings Clause in the Law of the Commonwealth Caribbean |url=https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180628205146/https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |archive-date=28 June 2018 |access-date=26 June 2020 |website=miami.edu}}</ref> However, [[:en:Cross-dressing|cross-dressing]] has been legal since 2018, when a ban was struck down by Guyana's court of last resort, the [[:en:Caribbean_Court_of_Justice|Caribbean Court of Justice]].<ref>{{cite web |last1=Wright |first1=Charmaine |date=13 November 2018 |title=CCJ Declares Guyana's Cross-Dressing Law Unconstitutional |url=https://www.ccj.org/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190220105715/http://www.ccj.org/news/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional |archive-date=20 February 2019 |access-date=4 August 2020 |work=Caribbean Court of Justice |publisher=The Caribbean Court of Justice}}</ref> [[:en:President_of_Guyana|President]] [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] (2015–2020) expressed support for these efforts.<ref>{{cite web |date=6 January 2016 |title=President to respect LGBT rights |url=https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012800/https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |archive-date=24 November 2020 |access-date=4 August 2020 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
8wiaanfgbm7fxm8x0a0zuud4dqlxdby
752301
752300
2025-07-01T06:51:37Z
BuddhikaW88
37808
752301
wikitext
text/x-wiki
=== විශාලතම නගර ===
[[File:Old_residence.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Old_residence.jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ජනාධිපති මන්දිරය වන රාජ්‍ය මන්දිරය]]
[[File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]]
[[File:Parliament_building,_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Parliament_building,_Guyana.jpg|වම|thumb|1834 සිට ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල]]
The [[:en:Politics_of_Guyana|politics of Guyana]] takes place in a framework of a [[:en:Parliamentary_system|Parliamentary]] [[:en:Representative_democracy|representative democratic]] [[:en:Republic|republic]], in which the [[:en:President_of_Guyana|President of Guyana]] is both [[:en:Head_of_state|head of state]] and [[:en:Head_of_government|head of government]], and of a [[:en:Multi-party_system|multi-party system]]. [[:en:Executive_power|Executive power]] is exercised by the President and the Government. [[:en:Legislative_power|Legislative power]] is vested in both the President and the [[:en:National_Assembly_of_Guyana|National Assembly of Guyana]]. Historically, politics is a source of tension in the country, and violent riots have often broken out during elections.
During the 1970s and 1980s, the political landscape was dominated by the People's National Congress. In 1992, the first constitutional elections were overseen by former United States President [[:en:Jimmy_Carter|Jimmy Carter]], and the People's Progressive Party led the country until 2015. The two parties are principally organised along ethnic lines and as a result, often clash on issues related to the allocation of resources. In the General Elections held on 28 November 2011, the People's Progressive Party (PPP) retained a majority, and their presidential candidate [[:en:Donald_Ramotar|Donald Ramotar]] was elected as president.
ගයනාවේ දේශපාලනය සිදුවන්නේ පාර්ලිමේන්තු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජයක රාමුවක් තුළ වන අතර, එහි ගයනාවේ ජනාධිපතිවරයා රාජ්‍ය නායකයා සහ රජයේ ප්‍රධානියා යන දෙකම වන අතර බහු-පක්ෂ පද්ධතියක වේ. විධායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ රජය විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබේ. ව්‍යවස්ථාදායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ ගයනාවේ ජාතික සභාව යන දෙකටම පවරා ඇත.<ref>{{Cite web |title=Guyana – government institutions |url=http://countrystudies.us/guyana/76.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407052814/http://countrystudies.us/guyana/76.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> ඓතිහාසිකව, දේශපාලනය රට තුළ ආතතියට මූලාශ්‍රයක් වන අතර, මැතිවරණ අතරතුර බොහෝ විට ප්‍රචණ්ඩ කෝලාහල ඇති වී තිබේ.
1970 සහ 1980 ගණන් වලදී, දේශපාලන භූ දර්ශනය මහජන ජාතික කොංග්‍රසය විසින් ආධිපත්‍යය දැරීය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Political Parties |url=http://countrystudies.us/guyana/83.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407054218/http://countrystudies.us/guyana/83.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> 1992 දී, පළමු ව්‍යවස්ථාපිත මැතිවරණය හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් විසින් අධීක්ෂණය කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය 2015 දක්වා රට මෙහෙයවීය. පක්ෂ දෙක ප්‍රධාන වශයෙන් ජනවාර්ගික රේඛා ඔස්සේ සංවිධානය වී ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, සම්පත් වෙන් කිරීම සම්බන්ධ ගැටළු මත බොහෝ විට ගැටේ. 2011 නොවැම්බර් 28 වන දින පැවති මහ මැතිවරණයේදී, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය (PPP) බහුතරයක් රඳවා ගත් අතර, ඔවුන්ගේ ජනාධිපති අපේක්ෂක ඩොනල්ඩ් රමෝටාර් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|title=Guyana governing party's Donald Ramotar wins presidency|date=2 December 2011|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref>
භාෂාව
අගම
On 11 May 2015, early general elections were held. A coalition of the A Partnership for National Unity-Alliance for Change (APNU-AFC) parties won 33 of the 65 seats in the National Assembly. On 16 May 2015, retired army general [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] became the eighth President of Guyana. However, on 21 December 2018, a vote of confidence was called for, regarding terms under which the government granted a franchise for offshore oil exploration. Legislator Charrandass Persaud defected from the coalition and the vote failed, requiring new elections. The governing coalition litigated this result for the entire 90 days allowed for new elections. New elections were held on 2 March 2020, and results were declared on 3 August 2020, with the People's Progressive Party/Civic as the winner. [[:en:Irfaan_Ali|Mohamed Irfaan Ali]] became the ninth President of Guyana
2015 මැයි 11 වන දින, මුල් මහ මැතිවරණයක් පැවැත්විණි. ජාතික සභාවේ ආසන 65 න් 33 ක් ජාතික එකමුතුව-සංධානය සඳහා හවුල්කාරිත්වය (APNU-AFC) පක්ෂවල සන්ධානයක් දිනා ගත්තේය. 2015 මැයි 16 වන දින, විශ්‍රාමික හමුදා ජෙනරාල් ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් ගයනාවේ අටවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|title=Ex-general David Granger wins Guyana election|date=15 May 2015|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170813/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref> කෙසේ වෙතත්, 2018 දෙසැම්බර් 21 වන දින, රජය අක්වෙරළ තෙල් ගවේෂණය සඳහා ඡන්ද බලය ලබා දුන් කොන්දේසි සම්බන්ධයෙන් විශ්වාසභංග යෝජනාවක් ඉල්ලා සිටියේය. නීති සම්පාදක චරන්ඩාස් පර්සෝඩ් සන්ධානයෙන් ඉවත් වූ අතර ඡන්දය අසාර්ථක වූ අතර, නව මැතිවරණ අවශ්‍ය විය. නව මැතිවරණ සඳහා අවසර දී ඇති මුළු දින 90 සඳහාම පාලක සන්ධානය මෙම ප්‍රතිඵලය නඩු පැවරීය. 2020 මාර්තු 2 වන දින නව මැතිවරණ පැවැත්වූ අතර, 2020 අගෝස්තු 3 වන දින ප්‍රතිඵල ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය/සිවික් ජයග්‍රාහකයා විය. මොහොමඩ් ඉර්ෆාන් අලි ගයනාවේ නවවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Marshall |first=Svetlana |date=21 March 2019 |title=Ruling on confidence vote appeal Friday |url=http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190322111824/http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |archive-date=22 March 2019 |access-date=22 March 2019 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
=== භාෂා ===
There is a conflict between Guyana and [[:en:Venezuela|Venezuela]] concerning the Essequibo region, [[:en:Guyana–Venezuela_territorial_dispute|Guyana–Venezuela territorial dispute]]. After years of fruitless mediation, Guyana went to the [[:en:International_Court_of_Justice|International Court of Justice]] in 2018, asking judges to rule that the 1899 border decision by an international panel of arbiters is valid and binding. Venezuela argues that a 1966 agreement to resolve the dispute effectively nullified the original arbitration. The ICJ has ruled the case is admissible and that it has jurisdiction, but it is expected to take years to reach a final decision. On Sunday, 3 December 2023, Venezuela's President Nicolas Maduro convoked a referendum to ask Venezuelan electors five questions, including whether to create a Venezuelan state in Essequibo and whether voters support granting Venezuelan citizenship to the region's current and future residents. Venezuela does not recognise the U.N. panel's jurisdiction over the decades-old dispute, but the country's Vice President Delcy Rodríguez nonetheless characterised the ruling as a "victory for Venezuela," given that the U.N. did not order a halt to the referendum plans.
ගයානා-වෙනිසියුලාව අතර එසෙක්විබෝ කලාපය සම්බන්ධයෙන් ගැටුමක් පවතී. වසර ගණනාවක නිෂ්ඵල මැදිහත්වීමකින් පසු, ගයනාව 2018 දී ජාත්‍යන්තර අධිකරණයට ගොස්, ජාත්‍යන්තර බේරුම්කරණ මණ්ඩලයක් විසින් 1899 දී ලබා දුන් දේශසීමා තීරණය වලංගු සහ බැඳීමක් ඇති බවට විනිසුරුවරුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. ආරවුල විසඳීම සඳහා 1966 දී ඇති කරගත් ගිවිසුමක් මගින් මුල් බේරුම්කරණය ඵලදායී ලෙස අවලංගු කළ බව වෙනිසියුලාව තර්ක කරයි. ICJ නඩුව පිළිගත හැකි බවත් එයට අධිකරණ බලය ඇති බවත් තීන්දු කර ඇත, නමුත් අවසාන තීරණයකට එළඹීමට වසර ගණනාවක් ගතවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. 2023 දෙසැම්බර් 3 වන ඉරිදා, වෙනිසියුලාවේ ජනාධිපති නිකොලස් මධුරෝ, එසෙක්විබෝ හි වෙනිසියුලානු රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කළ යුතුද යන්න සහ කලාපයේ වත්මන් සහ අනාගත පදිංචිකරුවන්ට වෙනිසියුලානු පුරවැසිභාවය ලබා දීමට ඡන්දදායකයින් සහාය දක්වන්නේද යන්න ඇතුළු ප්‍රශ්න පහක් වෙනිසියුලානු ඡන්දදායකයින්ගෙන් ඇසීමට ජනමත විචාරණයක් කැඳවීය. දශක ගණනාවක් පැරණි ආරවුල සම්බන්ධයෙන් එක්සත් ජාතීන්ගේ මණ්ඩලයේ අධිකරණ බලය වෙනිසියුලාව පිළි නොගනී, නමුත් රටේ උප ජනාධිපති ඩෙල්සි රොඩ්‍රිගස් කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජාතීන්ගේ ජනමත විචාරණ සැලසුම් නතර කිරීමට නියෝග නොකිරීම හේතුවෙන්, මෙම තීන්දුව "වෙනිසියුලාවට ජයග්‍රහණයක්" ලෙස විස්තර කළේය.<ref>{{Cite web |last=Corder |first=Mike |date=2 November 2023 |title=UN court bars Venezuela from altering Guyana's control over disputed territory. |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202140232/https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |archive-date=2 December 2023 |access-date=2 December 2023 |work=ABC News |publisher=Associated Press}}</ref>
=== ආගම ===
[[:en:Government_procurement|Public procurement]] in Guyana is overseen by the Public Procurement Commission, appointed under the Public Procurement Commission Act 2003. Due to lengthy delay in identifying and agreeing commission members, the commission was not appointed until 2016.
2003 මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිෂන් සභා පනත යටතේ පත් කරන ලද මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිසම විසින් ගයනාවේ මහජන ප්‍රසම්පාදනය අධීක්ෂණය කරනු ලැබේ. කොමිෂන් සභා සාමාජිකයින් හඳුනා ගැනීම සහ එකඟ වීම දීර්ඝ ප්‍රමාදයක් හේතුවෙන්, කොමිසම 2016 වන තෙක් පත් කරන ලදී.<ref>[https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/ After 14 years, Guyana establishes procurement commission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161021131901/https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/|date=21 October 2016}}, "Supply Management", 12 August 2016, accessed 1 October 2016</ref>
සෞඛ්‍යය
අධ්‍යාපනය
=== සෞඛ්‍යය ===
The Guyana Defence Force (GDF) is the military service of Guyana. It maintains strong military relations with [[:en:Brazilian_Armed_Forces|Brazil]], with which it collaborates on border security through yearly regional military exchange gatherings. Guyana also has an ongoing partnership with the [[:en:United_States_Army|United States Army]] to enhance the country's military readiness and capabilities to respond to security threats.
ගයනා ආරක්ෂක බලකාය (GDF) යනු ගයනාවේ හමුදා සේවයයි. එය බ්‍රසීලය සමඟ ශක්තිමත් හමුදා සබඳතා පවත්වා ගෙන යන අතර, එය වාර්ෂික කලාපීය හමුදා හුවමාරු රැස්වීම් හරහා දේශසීමා ආරක්ෂාව සඳහා සහයෝගයෙන් කටයුතු කරයි. ආරක්ෂක තර්ජනවලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට රටේ හමුදා සූදානම සහ හැකියාවන් වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ගයනාව එක්සත් ජනපද හමුදාව සමඟ අඛණ්ඩ හවුල්කාරිත්වයක් ද ඇත.<ref>{{cite web |date=28 November 2023 |title=U.S. Army, Guyana Defence Forces Strengthen Military Partnership |url=https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240105153815/https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |archive-date=5 January 2024 |access-date=26 January 2024 |website=U.S. Embassy Guyana}}</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
[[:en:Homosexuality|Homosexual]] acts, as well as [[:en:Anal_sex|anal]] and [[:en:Oral_sex|oral sex]], are illegal in Guyana. It is currently the only country in South America that prohibits such acts. Engaging in such acts can warrant [[:en:Life_imprisonment|life imprisonment]], though the prohibition is [[:en:Unenforced_law|not enforced]]. These laws can be difficult to alter, as [[:en:Constitution_of_Guyana|Guyana's Constitution]] protects laws inherited from the [[:en:British_Empire|British Empire]] from constitutional review. However, [[:en:Cross-dressing|cross-dressing]] has been legal since 2018, when a ban was struck down by Guyana's court of last resort, the [[:en:Caribbean_Court_of_Justice|Caribbean Court of Justice]]. [[:en:President_of_Guyana|President]] [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] (2015–2020) expressed support for these efforts.
ගයනාවේ සමලිංගික ක්‍රියා මෙන්ම ගුද සහ මුඛ සංසර්ගය නීති විරෝධී ය.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|title=LGBT relationships are illegal in 74 countries, research finds|date=17 May 2016|work=The Independent|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170827151517/http://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|archive-date=27 August 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> දැනට දකුණු ඇමරිකාවේ එවැනි ක්‍රියා තහනම් කරන එකම රට එයයි. එවැනි ක්‍රියාවන්හි යෙදීම ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඬුවම් නියම කළ හැකි නමුත් තහනම ක්‍රියාත්මක නොවේ. ගයනාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයෙන් උරුම වූ නීති ව්‍යවස්ථාමය සමාලෝචනයෙන් ආරක්ෂා කරන බැවින් මෙම නීති වෙනස් කිරීම දුෂ්කර විය හැකිය.<ref>{{cite web |last1=Burham |first1=Margaret A. |title=Saving Constitutional Rights from Judicial Scrutiny: The Savings Clause in the Law of the Commonwealth Caribbean |url=https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180628205146/https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |archive-date=28 June 2018 |access-date=26 June 2020 |website=miami.edu}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ගයනාවේ අවසාන අධිකරණය වන කැරිබියානු අධිකරණය විසින් තහනමක් ඉවත් කරන ලද 2018 සිට හරස් ඇඳුම් ඇඳීම නීත්‍යානුකූල වී ඇත.<ref>{{cite web |last1=Wright |first1=Charmaine |date=13 November 2018 |title=CCJ Declares Guyana's Cross-Dressing Law Unconstitutional |url=https://www.ccj.org/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190220105715/http://www.ccj.org/news/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional |archive-date=20 February 2019 |access-date=4 August 2020 |work=Caribbean Court of Justice |publisher=The Caribbean Court of Justice}}</ref> ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් (2015–2020) මෙම උත්සාහයන් සඳහා සහාය පළ කළේය.<ref>{{cite web |date=6 January 2016 |title=President to respect LGBT rights |url=https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012800/https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |archive-date=24 November 2020 |access-date=4 August 2020 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
r7yt1fzsyjl7qay13rauhchjz0qmyaz
752302
752301
2025-07-01T06:52:08Z
BuddhikaW88
37808
752302
wikitext
text/x-wiki
=== විශාලතම නගර ===
[[File:Old_residence.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Old_residence.jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ජනාධිපති මන්දිරය වන රාජ්‍ය මන්දිරය]]
[[File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]]
[[File:Parliament_building,_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Parliament_building,_Guyana.jpg|වම|thumb|1834 සිට ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල]]
ගයනාවේ දේශපාලනය සිදුවන්නේ පාර්ලිමේන්තු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජයක රාමුවක් තුළ වන අතර, එහි ගයනාවේ ජනාධිපතිවරයා රාජ්‍ය නායකයා සහ රජයේ ප්‍රධානියා යන දෙකම වන අතර බහු-පක්ෂ පද්ධතියක වේ. විධායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ රජය විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබේ. ව්‍යවස්ථාදායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ ගයනාවේ ජාතික සභාව යන දෙකටම පවරා ඇත.<ref>{{Cite web |title=Guyana – government institutions |url=http://countrystudies.us/guyana/76.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407052814/http://countrystudies.us/guyana/76.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> ඓතිහාසිකව, දේශපාලනය රට තුළ ආතතියට මූලාශ්‍රයක් වන අතර, මැතිවරණ අතරතුර බොහෝ විට ප්‍රචණ්ඩ කෝලාහල ඇති වී තිබේ.
1970 සහ 1980 ගණන් වලදී, දේශපාලන භූ දර්ශනය මහජන ජාතික කොංග්‍රසය විසින් ආධිපත්‍යය දැරීය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Political Parties |url=http://countrystudies.us/guyana/83.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407054218/http://countrystudies.us/guyana/83.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> 1992 දී, පළමු ව්‍යවස්ථාපිත මැතිවරණය හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් විසින් අධීක්ෂණය කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය 2015 දක්වා රට මෙහෙයවීය. පක්ෂ දෙක ප්‍රධාන වශයෙන් ජනවාර්ගික රේඛා ඔස්සේ සංවිධානය වී ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, සම්පත් වෙන් කිරීම සම්බන්ධ ගැටළු මත බොහෝ විට ගැටේ. 2011 නොවැම්බර් 28 වන දින පැවති මහ මැතිවරණයේදී, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය (PPP) බහුතරයක් රඳවා ගත් අතර, ඔවුන්ගේ ජනාධිපති අපේක්ෂක ඩොනල්ඩ් රමෝටාර් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|title=Guyana governing party's Donald Ramotar wins presidency|date=2 December 2011|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref>
භාෂාව
අගම
On 11 May 2015, early general elections were held. A coalition of the A Partnership for National Unity-Alliance for Change (APNU-AFC) parties won 33 of the 65 seats in the National Assembly. On 16 May 2015, retired army general [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] became the eighth President of Guyana. However, on 21 December 2018, a vote of confidence was called for, regarding terms under which the government granted a franchise for offshore oil exploration. Legislator Charrandass Persaud defected from the coalition and the vote failed, requiring new elections. The governing coalition litigated this result for the entire 90 days allowed for new elections. New elections were held on 2 March 2020, and results were declared on 3 August 2020, with the People's Progressive Party/Civic as the winner. [[:en:Irfaan_Ali|Mohamed Irfaan Ali]] became the ninth President of Guyana
2015 මැයි 11 වන දින, මුල් මහ මැතිවරණයක් පැවැත්විණි. ජාතික සභාවේ ආසන 65 න් 33 ක් ජාතික එකමුතුව-සංධානය සඳහා හවුල්කාරිත්වය (APNU-AFC) පක්ෂවල සන්ධානයක් දිනා ගත්තේය. 2015 මැයි 16 වන දින, විශ්‍රාමික හමුදා ජෙනරාල් ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් ගයනාවේ අටවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|title=Ex-general David Granger wins Guyana election|date=15 May 2015|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170813/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref> කෙසේ වෙතත්, 2018 දෙසැම්බර් 21 වන දින, රජය අක්වෙරළ තෙල් ගවේෂණය සඳහා ඡන්ද බලය ලබා දුන් කොන්දේසි සම්බන්ධයෙන් විශ්වාසභංග යෝජනාවක් ඉල්ලා සිටියේය. නීති සම්පාදක චරන්ඩාස් පර්සෝඩ් සන්ධානයෙන් ඉවත් වූ අතර ඡන්දය අසාර්ථක වූ අතර, නව මැතිවරණ අවශ්‍ය විය. නව මැතිවරණ සඳහා අවසර දී ඇති මුළු දින 90 සඳහාම පාලක සන්ධානය මෙම ප්‍රතිඵලය නඩු පැවරීය. 2020 මාර්තු 2 වන දින නව මැතිවරණ පැවැත්වූ අතර, 2020 අගෝස්තු 3 වන දින ප්‍රතිඵල ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය/සිවික් ජයග්‍රාහකයා විය. මොහොමඩ් ඉර්ෆාන් අලි ගයනාවේ නවවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Marshall |first=Svetlana |date=21 March 2019 |title=Ruling on confidence vote appeal Friday |url=http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190322111824/http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |archive-date=22 March 2019 |access-date=22 March 2019 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
=== භාෂා ===
There is a conflict between Guyana and [[:en:Venezuela|Venezuela]] concerning the Essequibo region, [[:en:Guyana–Venezuela_territorial_dispute|Guyana–Venezuela territorial dispute]]. After years of fruitless mediation, Guyana went to the [[:en:International_Court_of_Justice|International Court of Justice]] in 2018, asking judges to rule that the 1899 border decision by an international panel of arbiters is valid and binding. Venezuela argues that a 1966 agreement to resolve the dispute effectively nullified the original arbitration. The ICJ has ruled the case is admissible and that it has jurisdiction, but it is expected to take years to reach a final decision. On Sunday, 3 December 2023, Venezuela's President Nicolas Maduro convoked a referendum to ask Venezuelan electors five questions, including whether to create a Venezuelan state in Essequibo and whether voters support granting Venezuelan citizenship to the region's current and future residents. Venezuela does not recognise the U.N. panel's jurisdiction over the decades-old dispute, but the country's Vice President Delcy Rodríguez nonetheless characterised the ruling as a "victory for Venezuela," given that the U.N. did not order a halt to the referendum plans.
ගයානා-වෙනිසියුලාව අතර එසෙක්විබෝ කලාපය සම්බන්ධයෙන් ගැටුමක් පවතී. වසර ගණනාවක නිෂ්ඵල මැදිහත්වීමකින් පසු, ගයනාව 2018 දී ජාත්‍යන්තර අධිකරණයට ගොස්, ජාත්‍යන්තර බේරුම්කරණ මණ්ඩලයක් විසින් 1899 දී ලබා දුන් දේශසීමා තීරණය වලංගු සහ බැඳීමක් ඇති බවට විනිසුරුවරුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. ආරවුල විසඳීම සඳහා 1966 දී ඇති කරගත් ගිවිසුමක් මගින් මුල් බේරුම්කරණය ඵලදායී ලෙස අවලංගු කළ බව වෙනිසියුලාව තර්ක කරයි. ICJ නඩුව පිළිගත හැකි බවත් එයට අධිකරණ බලය ඇති බවත් තීන්දු කර ඇත, නමුත් අවසාන තීරණයකට එළඹීමට වසර ගණනාවක් ගතවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. 2023 දෙසැම්බර් 3 වන ඉරිදා, වෙනිසියුලාවේ ජනාධිපති නිකොලස් මධුරෝ, එසෙක්විබෝ හි වෙනිසියුලානු රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කළ යුතුද යන්න සහ කලාපයේ වත්මන් සහ අනාගත පදිංචිකරුවන්ට වෙනිසියුලානු පුරවැසිභාවය ලබා දීමට ඡන්දදායකයින් සහාය දක්වන්නේද යන්න ඇතුළු ප්‍රශ්න පහක් වෙනිසියුලානු ඡන්දදායකයින්ගෙන් ඇසීමට ජනමත විචාරණයක් කැඳවීය. දශක ගණනාවක් පැරණි ආරවුල සම්බන්ධයෙන් එක්සත් ජාතීන්ගේ මණ්ඩලයේ අධිකරණ බලය වෙනිසියුලාව පිළි නොගනී, නමුත් රටේ උප ජනාධිපති ඩෙල්සි රොඩ්‍රිගස් කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජාතීන්ගේ ජනමත විචාරණ සැලසුම් නතර කිරීමට නියෝග නොකිරීම හේතුවෙන්, මෙම තීන්දුව "වෙනිසියුලාවට ජයග්‍රහණයක්" ලෙස විස්තර කළේය.<ref>{{Cite web |last=Corder |first=Mike |date=2 November 2023 |title=UN court bars Venezuela from altering Guyana's control over disputed territory. |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202140232/https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |archive-date=2 December 2023 |access-date=2 December 2023 |work=ABC News |publisher=Associated Press}}</ref>
=== ආගම ===
[[:en:Government_procurement|Public procurement]] in Guyana is overseen by the Public Procurement Commission, appointed under the Public Procurement Commission Act 2003. Due to lengthy delay in identifying and agreeing commission members, the commission was not appointed until 2016.
2003 මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිෂන් සභා පනත යටතේ පත් කරන ලද මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිසම විසින් ගයනාවේ මහජන ප්‍රසම්පාදනය අධීක්ෂණය කරනු ලැබේ. කොමිෂන් සභා සාමාජිකයින් හඳුනා ගැනීම සහ එකඟ වීම දීර්ඝ ප්‍රමාදයක් හේතුවෙන්, කොමිසම 2016 වන තෙක් පත් කරන ලදී.<ref>[https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/ After 14 years, Guyana establishes procurement commission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161021131901/https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/|date=21 October 2016}}, "Supply Management", 12 August 2016, accessed 1 October 2016</ref>
සෞඛ්‍යය
අධ්‍යාපනය
=== සෞඛ්‍යය ===
The Guyana Defence Force (GDF) is the military service of Guyana. It maintains strong military relations with [[:en:Brazilian_Armed_Forces|Brazil]], with which it collaborates on border security through yearly regional military exchange gatherings. Guyana also has an ongoing partnership with the [[:en:United_States_Army|United States Army]] to enhance the country's military readiness and capabilities to respond to security threats.
ගයනා ආරක්ෂක බලකාය (GDF) යනු ගයනාවේ හමුදා සේවයයි. එය බ්‍රසීලය සමඟ ශක්තිමත් හමුදා සබඳතා පවත්වා ගෙන යන අතර, එය වාර්ෂික කලාපීය හමුදා හුවමාරු රැස්වීම් හරහා දේශසීමා ආරක්ෂාව සඳහා සහයෝගයෙන් කටයුතු කරයි. ආරක්ෂක තර්ජනවලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට රටේ හමුදා සූදානම සහ හැකියාවන් වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ගයනාව එක්සත් ජනපද හමුදාව සමඟ අඛණ්ඩ හවුල්කාරිත්වයක් ද ඇත.<ref>{{cite web |date=28 November 2023 |title=U.S. Army, Guyana Defence Forces Strengthen Military Partnership |url=https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240105153815/https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |archive-date=5 January 2024 |access-date=26 January 2024 |website=U.S. Embassy Guyana}}</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
[[:en:Homosexuality|Homosexual]] acts, as well as [[:en:Anal_sex|anal]] and [[:en:Oral_sex|oral sex]], are illegal in Guyana. It is currently the only country in South America that prohibits such acts. Engaging in such acts can warrant [[:en:Life_imprisonment|life imprisonment]], though the prohibition is [[:en:Unenforced_law|not enforced]]. These laws can be difficult to alter, as [[:en:Constitution_of_Guyana|Guyana's Constitution]] protects laws inherited from the [[:en:British_Empire|British Empire]] from constitutional review. However, [[:en:Cross-dressing|cross-dressing]] has been legal since 2018, when a ban was struck down by Guyana's court of last resort, the [[:en:Caribbean_Court_of_Justice|Caribbean Court of Justice]]. [[:en:President_of_Guyana|President]] [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] (2015–2020) expressed support for these efforts.
ගයනාවේ සමලිංගික ක්‍රියා මෙන්ම ගුද සහ මුඛ සංසර්ගය නීති විරෝධී ය.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|title=LGBT relationships are illegal in 74 countries, research finds|date=17 May 2016|work=The Independent|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170827151517/http://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|archive-date=27 August 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> දැනට දකුණු ඇමරිකාවේ එවැනි ක්‍රියා තහනම් කරන එකම රට එයයි. එවැනි ක්‍රියාවන්හි යෙදීම ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඬුවම් නියම කළ හැකි නමුත් තහනම ක්‍රියාත්මක නොවේ. ගයනාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයෙන් උරුම වූ නීති ව්‍යවස්ථාමය සමාලෝචනයෙන් ආරක්ෂා කරන බැවින් මෙම නීති වෙනස් කිරීම දුෂ්කර විය හැකිය.<ref>{{cite web |last1=Burham |first1=Margaret A. |title=Saving Constitutional Rights from Judicial Scrutiny: The Savings Clause in the Law of the Commonwealth Caribbean |url=https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180628205146/https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |archive-date=28 June 2018 |access-date=26 June 2020 |website=miami.edu}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ගයනාවේ අවසාන අධිකරණය වන කැරිබියානු අධිකරණය විසින් තහනමක් ඉවත් කරන ලද 2018 සිට හරස් ඇඳුම් ඇඳීම නීත්‍යානුකූල වී ඇත.<ref>{{cite web |last1=Wright |first1=Charmaine |date=13 November 2018 |title=CCJ Declares Guyana's Cross-Dressing Law Unconstitutional |url=https://www.ccj.org/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190220105715/http://www.ccj.org/news/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional |archive-date=20 February 2019 |access-date=4 August 2020 |work=Caribbean Court of Justice |publisher=The Caribbean Court of Justice}}</ref> ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් (2015–2020) මෙම උත්සාහයන් සඳහා සහාය පළ කළේය.<ref>{{cite web |date=6 January 2016 |title=President to respect LGBT rights |url=https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012800/https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |archive-date=24 November 2020 |access-date=4 August 2020 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
irp1u1bbpnj7kxuztujusjh1bey1rnd
752303
752302
2025-07-01T06:52:30Z
BuddhikaW88
37808
752303
wikitext
text/x-wiki
=== විශාලතම නගර ===
[[File:Old_residence.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Old_residence.jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ජනාධිපති මන්දිරය වන රාජ්‍ය මන්දිරය]]
[[File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]]
[[File:Parliament_building,_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Parliament_building,_Guyana.jpg|වම|thumb|1834 සිට ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල]]
ගයනාවේ දේශපාලනය සිදුවන්නේ පාර්ලිමේන්තු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජයක රාමුවක් තුළ වන අතර, එහි ගයනාවේ ජනාධිපතිවරයා රාජ්‍ය නායකයා සහ රජයේ ප්‍රධානියා යන දෙකම වන අතර බහු-පක්ෂ පද්ධතියක වේ. විධායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ රජය විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබේ. ව්‍යවස්ථාදායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ ගයනාවේ ජාතික සභාව යන දෙකටම පවරා ඇත.<ref>{{Cite web |title=Guyana – government institutions |url=http://countrystudies.us/guyana/76.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407052814/http://countrystudies.us/guyana/76.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> ඓතිහාසිකව, දේශපාලනය රට තුළ ආතතියට මූලාශ්‍රයක් වන අතර, මැතිවරණ අතරතුර බොහෝ විට ප්‍රචණ්ඩ කෝලාහල ඇති වී තිබේ.
1970 සහ 1980 ගණන් වලදී, දේශපාලන භූ දර්ශනය මහජන ජාතික කොංග්‍රසය විසින් ආධිපත්‍යය දැරීය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Political Parties |url=http://countrystudies.us/guyana/83.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407054218/http://countrystudies.us/guyana/83.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> 1992 දී, පළමු ව්‍යවස්ථාපිත මැතිවරණය හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් විසින් අධීක්ෂණය කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය 2015 දක්වා රට මෙහෙයවීය. පක්ෂ දෙක ප්‍රධාන වශයෙන් ජනවාර්ගික රේඛා ඔස්සේ සංවිධානය වී ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, සම්පත් වෙන් කිරීම සම්බන්ධ ගැටළු මත බොහෝ විට ගැටේ. 2011 නොවැම්බර් 28 වන දින පැවති මහ මැතිවරණයේදී, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය (PPP) බහුතරයක් රඳවා ගත් අතර, ඔවුන්ගේ ජනාධිපති අපේක්ෂක ඩොනල්ඩ් රමෝටාර් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|title=Guyana governing party's Donald Ramotar wins presidency|date=2 December 2011|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref>
2015 මැයි 11 වන දින, මුල් මහ මැතිවරණයක් පැවැත්විණි. ජාතික සභාවේ ආසන 65 න් 33 ක් ජාතික එකමුතුව-සංධානය සඳහා හවුල්කාරිත්වය (APNU-AFC) පක්ෂවල සන්ධානයක් දිනා ගත්තේය. 2015 මැයි 16 වන දින, විශ්‍රාමික හමුදා ජෙනරාල් ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් ගයනාවේ අටවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|title=Ex-general David Granger wins Guyana election|date=15 May 2015|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170813/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref> කෙසේ වෙතත්, 2018 දෙසැම්බර් 21 වන දින, රජය අක්වෙරළ තෙල් ගවේෂණය සඳහා ඡන්ද බලය ලබා දුන් කොන්දේසි සම්බන්ධයෙන් විශ්වාසභංග යෝජනාවක් ඉල්ලා සිටියේය. නීති සම්පාදක චරන්ඩාස් පර්සෝඩ් සන්ධානයෙන් ඉවත් වූ අතර ඡන්දය අසාර්ථක වූ අතර, නව මැතිවරණ අවශ්‍ය විය. නව මැතිවරණ සඳහා අවසර දී ඇති මුළු දින 90 සඳහාම පාලක සන්ධානය මෙම ප්‍රතිඵලය නඩු පැවරීය. 2020 මාර්තු 2 වන දින නව මැතිවරණ පැවැත්වූ අතර, 2020 අගෝස්තු 3 වන දින ප්‍රතිඵල ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය/සිවික් ජයග්‍රාහකයා විය. මොහොමඩ් ඉර්ෆාන් අලි ගයනාවේ නවවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Marshall |first=Svetlana |date=21 March 2019 |title=Ruling on confidence vote appeal Friday |url=http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190322111824/http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |archive-date=22 March 2019 |access-date=22 March 2019 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
=== භාෂා ===
There is a conflict between Guyana and [[:en:Venezuela|Venezuela]] concerning the Essequibo region, [[:en:Guyana–Venezuela_territorial_dispute|Guyana–Venezuela territorial dispute]]. After years of fruitless mediation, Guyana went to the [[:en:International_Court_of_Justice|International Court of Justice]] in 2018, asking judges to rule that the 1899 border decision by an international panel of arbiters is valid and binding. Venezuela argues that a 1966 agreement to resolve the dispute effectively nullified the original arbitration. The ICJ has ruled the case is admissible and that it has jurisdiction, but it is expected to take years to reach a final decision. On Sunday, 3 December 2023, Venezuela's President Nicolas Maduro convoked a referendum to ask Venezuelan electors five questions, including whether to create a Venezuelan state in Essequibo and whether voters support granting Venezuelan citizenship to the region's current and future residents. Venezuela does not recognise the U.N. panel's jurisdiction over the decades-old dispute, but the country's Vice President Delcy Rodríguez nonetheless characterised the ruling as a "victory for Venezuela," given that the U.N. did not order a halt to the referendum plans.
ගයානා-වෙනිසියුලාව අතර එසෙක්විබෝ කලාපය සම්බන්ධයෙන් ගැටුමක් පවතී. වසර ගණනාවක නිෂ්ඵල මැදිහත්වීමකින් පසු, ගයනාව 2018 දී ජාත්‍යන්තර අධිකරණයට ගොස්, ජාත්‍යන්තර බේරුම්කරණ මණ්ඩලයක් විසින් 1899 දී ලබා දුන් දේශසීමා තීරණය වලංගු සහ බැඳීමක් ඇති බවට විනිසුරුවරුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. ආරවුල විසඳීම සඳහා 1966 දී ඇති කරගත් ගිවිසුමක් මගින් මුල් බේරුම්කරණය ඵලදායී ලෙස අවලංගු කළ බව වෙනිසියුලාව තර්ක කරයි. ICJ නඩුව පිළිගත හැකි බවත් එයට අධිකරණ බලය ඇති බවත් තීන්දු කර ඇත, නමුත් අවසාන තීරණයකට එළඹීමට වසර ගණනාවක් ගතවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. 2023 දෙසැම්බර් 3 වන ඉරිදා, වෙනිසියුලාවේ ජනාධිපති නිකොලස් මධුරෝ, එසෙක්විබෝ හි වෙනිසියුලානු රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කළ යුතුද යන්න සහ කලාපයේ වත්මන් සහ අනාගත පදිංචිකරුවන්ට වෙනිසියුලානු පුරවැසිභාවය ලබා දීමට ඡන්දදායකයින් සහාය දක්වන්නේද යන්න ඇතුළු ප්‍රශ්න පහක් වෙනිසියුලානු ඡන්දදායකයින්ගෙන් ඇසීමට ජනමත විචාරණයක් කැඳවීය. දශක ගණනාවක් පැරණි ආරවුල සම්බන්ධයෙන් එක්සත් ජාතීන්ගේ මණ්ඩලයේ අධිකරණ බලය වෙනිසියුලාව පිළි නොගනී, නමුත් රටේ උප ජනාධිපති ඩෙල්සි රොඩ්‍රිගස් කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජාතීන්ගේ ජනමත විචාරණ සැලසුම් නතර කිරීමට නියෝග නොකිරීම හේතුවෙන්, මෙම තීන්දුව "වෙනිසියුලාවට ජයග්‍රහණයක්" ලෙස විස්තර කළේය.<ref>{{Cite web |last=Corder |first=Mike |date=2 November 2023 |title=UN court bars Venezuela from altering Guyana's control over disputed territory. |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202140232/https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |archive-date=2 December 2023 |access-date=2 December 2023 |work=ABC News |publisher=Associated Press}}</ref>
=== ආගම ===
[[:en:Government_procurement|Public procurement]] in Guyana is overseen by the Public Procurement Commission, appointed under the Public Procurement Commission Act 2003. Due to lengthy delay in identifying and agreeing commission members, the commission was not appointed until 2016.
2003 මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිෂන් සභා පනත යටතේ පත් කරන ලද මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිසම විසින් ගයනාවේ මහජන ප්‍රසම්පාදනය අධීක්ෂණය කරනු ලැබේ. කොමිෂන් සභා සාමාජිකයින් හඳුනා ගැනීම සහ එකඟ වීම දීර්ඝ ප්‍රමාදයක් හේතුවෙන්, කොමිසම 2016 වන තෙක් පත් කරන ලදී.<ref>[https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/ After 14 years, Guyana establishes procurement commission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161021131901/https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/|date=21 October 2016}}, "Supply Management", 12 August 2016, accessed 1 October 2016</ref>
සෞඛ්‍යය
අධ්‍යාපනය
=== සෞඛ්‍යය ===
The Guyana Defence Force (GDF) is the military service of Guyana. It maintains strong military relations with [[:en:Brazilian_Armed_Forces|Brazil]], with which it collaborates on border security through yearly regional military exchange gatherings. Guyana also has an ongoing partnership with the [[:en:United_States_Army|United States Army]] to enhance the country's military readiness and capabilities to respond to security threats.
ගයනා ආරක්ෂක බලකාය (GDF) යනු ගයනාවේ හමුදා සේවයයි. එය බ්‍රසීලය සමඟ ශක්තිමත් හමුදා සබඳතා පවත්වා ගෙන යන අතර, එය වාර්ෂික කලාපීය හමුදා හුවමාරු රැස්වීම් හරහා දේශසීමා ආරක්ෂාව සඳහා සහයෝගයෙන් කටයුතු කරයි. ආරක්ෂක තර්ජනවලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට රටේ හමුදා සූදානම සහ හැකියාවන් වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ගයනාව එක්සත් ජනපද හමුදාව සමඟ අඛණ්ඩ හවුල්කාරිත්වයක් ද ඇත.<ref>{{cite web |date=28 November 2023 |title=U.S. Army, Guyana Defence Forces Strengthen Military Partnership |url=https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240105153815/https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |archive-date=5 January 2024 |access-date=26 January 2024 |website=U.S. Embassy Guyana}}</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
[[:en:Homosexuality|Homosexual]] acts, as well as [[:en:Anal_sex|anal]] and [[:en:Oral_sex|oral sex]], are illegal in Guyana. It is currently the only country in South America that prohibits such acts. Engaging in such acts can warrant [[:en:Life_imprisonment|life imprisonment]], though the prohibition is [[:en:Unenforced_law|not enforced]]. These laws can be difficult to alter, as [[:en:Constitution_of_Guyana|Guyana's Constitution]] protects laws inherited from the [[:en:British_Empire|British Empire]] from constitutional review. However, [[:en:Cross-dressing|cross-dressing]] has been legal since 2018, when a ban was struck down by Guyana's court of last resort, the [[:en:Caribbean_Court_of_Justice|Caribbean Court of Justice]]. [[:en:President_of_Guyana|President]] [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] (2015–2020) expressed support for these efforts.
ගයනාවේ සමලිංගික ක්‍රියා මෙන්ම ගුද සහ මුඛ සංසර්ගය නීති විරෝධී ය.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|title=LGBT relationships are illegal in 74 countries, research finds|date=17 May 2016|work=The Independent|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170827151517/http://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|archive-date=27 August 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> දැනට දකුණු ඇමරිකාවේ එවැනි ක්‍රියා තහනම් කරන එකම රට එයයි. එවැනි ක්‍රියාවන්හි යෙදීම ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඬුවම් නියම කළ හැකි නමුත් තහනම ක්‍රියාත්මක නොවේ. ගයනාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයෙන් උරුම වූ නීති ව්‍යවස්ථාමය සමාලෝචනයෙන් ආරක්ෂා කරන බැවින් මෙම නීති වෙනස් කිරීම දුෂ්කර විය හැකිය.<ref>{{cite web |last1=Burham |first1=Margaret A. |title=Saving Constitutional Rights from Judicial Scrutiny: The Savings Clause in the Law of the Commonwealth Caribbean |url=https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180628205146/https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |archive-date=28 June 2018 |access-date=26 June 2020 |website=miami.edu}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ගයනාවේ අවසාන අධිකරණය වන කැරිබියානු අධිකරණය විසින් තහනමක් ඉවත් කරන ලද 2018 සිට හරස් ඇඳුම් ඇඳීම නීත්‍යානුකූල වී ඇත.<ref>{{cite web |last1=Wright |first1=Charmaine |date=13 November 2018 |title=CCJ Declares Guyana's Cross-Dressing Law Unconstitutional |url=https://www.ccj.org/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190220105715/http://www.ccj.org/news/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional |archive-date=20 February 2019 |access-date=4 August 2020 |work=Caribbean Court of Justice |publisher=The Caribbean Court of Justice}}</ref> ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් (2015–2020) මෙම උත්සාහයන් සඳහා සහාය පළ කළේය.<ref>{{cite web |date=6 January 2016 |title=President to respect LGBT rights |url=https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012800/https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |archive-date=24 November 2020 |access-date=4 August 2020 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
dibfz9yavh5tgqtwab4xwlrgkt8ha02
752304
752303
2025-07-01T06:52:54Z
BuddhikaW88
37808
/* භාෂා */
752304
wikitext
text/x-wiki
=== විශාලතම නගර ===
[[File:Old_residence.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Old_residence.jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ජනාධිපති මන්දිරය වන රාජ්‍ය මන්දිරය]]
[[File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]]
[[File:Parliament_building,_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Parliament_building,_Guyana.jpg|වම|thumb|1834 සිට ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල]]
ගයනාවේ දේශපාලනය සිදුවන්නේ පාර්ලිමේන්තු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජයක රාමුවක් තුළ වන අතර, එහි ගයනාවේ ජනාධිපතිවරයා රාජ්‍ය නායකයා සහ රජයේ ප්‍රධානියා යන දෙකම වන අතර බහු-පක්ෂ පද්ධතියක වේ. විධායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ රජය විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබේ. ව්‍යවස්ථාදායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ ගයනාවේ ජාතික සභාව යන දෙකටම පවරා ඇත.<ref>{{Cite web |title=Guyana – government institutions |url=http://countrystudies.us/guyana/76.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407052814/http://countrystudies.us/guyana/76.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> ඓතිහාසිකව, දේශපාලනය රට තුළ ආතතියට මූලාශ්‍රයක් වන අතර, මැතිවරණ අතරතුර බොහෝ විට ප්‍රචණ්ඩ කෝලාහල ඇති වී තිබේ.
1970 සහ 1980 ගණන් වලදී, දේශපාලන භූ දර්ශනය මහජන ජාතික කොංග්‍රසය විසින් ආධිපත්‍යය දැරීය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Political Parties |url=http://countrystudies.us/guyana/83.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407054218/http://countrystudies.us/guyana/83.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> 1992 දී, පළමු ව්‍යවස්ථාපිත මැතිවරණය හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් විසින් අධීක්ෂණය කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය 2015 දක්වා රට මෙහෙයවීය. පක්ෂ දෙක ප්‍රධාන වශයෙන් ජනවාර්ගික රේඛා ඔස්සේ සංවිධානය වී ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, සම්පත් වෙන් කිරීම සම්බන්ධ ගැටළු මත බොහෝ විට ගැටේ. 2011 නොවැම්බර් 28 වන දින පැවති මහ මැතිවරණයේදී, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය (PPP) බහුතරයක් රඳවා ගත් අතර, ඔවුන්ගේ ජනාධිපති අපේක්ෂක ඩොනල්ඩ් රමෝටාර් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|title=Guyana governing party's Donald Ramotar wins presidency|date=2 December 2011|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref>
2015 මැයි 11 වන දින, මුල් මහ මැතිවරණයක් පැවැත්විණි. ජාතික සභාවේ ආසන 65 න් 33 ක් ජාතික එකමුතුව-සංධානය සඳහා හවුල්කාරිත්වය (APNU-AFC) පක්ෂවල සන්ධානයක් දිනා ගත්තේය. 2015 මැයි 16 වන දින, විශ්‍රාමික හමුදා ජෙනරාල් ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් ගයනාවේ අටවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|title=Ex-general David Granger wins Guyana election|date=15 May 2015|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170813/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref> කෙසේ වෙතත්, 2018 දෙසැම්බර් 21 වන දින, රජය අක්වෙරළ තෙල් ගවේෂණය සඳහා ඡන්ද බලය ලබා දුන් කොන්දේසි සම්බන්ධයෙන් විශ්වාසභංග යෝජනාවක් ඉල්ලා සිටියේය. නීති සම්පාදක චරන්ඩාස් පර්සෝඩ් සන්ධානයෙන් ඉවත් වූ අතර ඡන්දය අසාර්ථක වූ අතර, නව මැතිවරණ අවශ්‍ය විය. නව මැතිවරණ සඳහා අවසර දී ඇති මුළු දින 90 සඳහාම පාලක සන්ධානය මෙම ප්‍රතිඵලය නඩු පැවරීය. 2020 මාර්තු 2 වන දින නව මැතිවරණ පැවැත්වූ අතර, 2020 අගෝස්තු 3 වන දින ප්‍රතිඵල ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය/සිවික් ජයග්‍රාහකයා විය. මොහොමඩ් ඉර්ෆාන් අලි ගයනාවේ නවවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Marshall |first=Svetlana |date=21 March 2019 |title=Ruling on confidence vote appeal Friday |url=http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190322111824/http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |archive-date=22 March 2019 |access-date=22 March 2019 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
=== භාෂා ===
ගයානා-වෙනිසියුලාව අතර එසෙක්විබෝ කලාපය සම්බන්ධයෙන් ගැටුමක් පවතී. වසර ගණනාවක නිෂ්ඵල මැදිහත්වීමකින් පසු, ගයනාව 2018 දී ජාත්‍යන්තර අධිකරණයට ගොස්, ජාත්‍යන්තර බේරුම්කරණ මණ්ඩලයක් විසින් 1899 දී ලබා දුන් දේශසීමා තීරණය වලංගු සහ බැඳීමක් ඇති බවට විනිසුරුවරුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. ආරවුල විසඳීම සඳහා 1966 දී ඇති කරගත් ගිවිසුමක් මගින් මුල් බේරුම්කරණය ඵලදායී ලෙස අවලංගු කළ බව වෙනිසියුලාව තර්ක කරයි. ICJ නඩුව පිළිගත හැකි බවත් එයට අධිකරණ බලය ඇති බවත් තීන්දු කර ඇත, නමුත් අවසාන තීරණයකට එළඹීමට වසර ගණනාවක් ගතවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. 2023 දෙසැම්බර් 3 වන ඉරිදා, වෙනිසියුලාවේ ජනාධිපති නිකොලස් මධුරෝ, එසෙක්විබෝ හි වෙනිසියුලානු රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කළ යුතුද යන්න සහ කලාපයේ වත්මන් සහ අනාගත පදිංචිකරුවන්ට වෙනිසියුලානු පුරවැසිභාවය ලබා දීමට ඡන්දදායකයින් සහාය දක්වන්නේද යන්න ඇතුළු ප්‍රශ්න පහක් වෙනිසියුලානු ඡන්දදායකයින්ගෙන් ඇසීමට ජනමත විචාරණයක් කැඳවීය. දශක ගණනාවක් පැරණි ආරවුල සම්බන්ධයෙන් එක්සත් ජාතීන්ගේ මණ්ඩලයේ අධිකරණ බලය වෙනිසියුලාව පිළි නොගනී, නමුත් රටේ උප ජනාධිපති ඩෙල්සි රොඩ්‍රිගස් කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජාතීන්ගේ ජනමත විචාරණ සැලසුම් නතර කිරීමට නියෝග නොකිරීම හේතුවෙන්, මෙම තීන්දුව "වෙනිසියුලාවට ජයග්‍රහණයක්" ලෙස විස්තර කළේය.<ref>{{Cite web |last=Corder |first=Mike |date=2 November 2023 |title=UN court bars Venezuela from altering Guyana's control over disputed territory. |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202140232/https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |archive-date=2 December 2023 |access-date=2 December 2023 |work=ABC News |publisher=Associated Press}}</ref>
=== ආගම ===
[[:en:Government_procurement|Public procurement]] in Guyana is overseen by the Public Procurement Commission, appointed under the Public Procurement Commission Act 2003. Due to lengthy delay in identifying and agreeing commission members, the commission was not appointed until 2016.
2003 මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිෂන් සභා පනත යටතේ පත් කරන ලද මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිසම විසින් ගයනාවේ මහජන ප්‍රසම්පාදනය අධීක්ෂණය කරනු ලැබේ. කොමිෂන් සභා සාමාජිකයින් හඳුනා ගැනීම සහ එකඟ වීම දීර්ඝ ප්‍රමාදයක් හේතුවෙන්, කොමිසම 2016 වන තෙක් පත් කරන ලදී.<ref>[https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/ After 14 years, Guyana establishes procurement commission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161021131901/https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/|date=21 October 2016}}, "Supply Management", 12 August 2016, accessed 1 October 2016</ref>
සෞඛ්‍යය
අධ්‍යාපනය
=== සෞඛ්‍යය ===
The Guyana Defence Force (GDF) is the military service of Guyana. It maintains strong military relations with [[:en:Brazilian_Armed_Forces|Brazil]], with which it collaborates on border security through yearly regional military exchange gatherings. Guyana also has an ongoing partnership with the [[:en:United_States_Army|United States Army]] to enhance the country's military readiness and capabilities to respond to security threats.
ගයනා ආරක්ෂක බලකාය (GDF) යනු ගයනාවේ හමුදා සේවයයි. එය බ්‍රසීලය සමඟ ශක්තිමත් හමුදා සබඳතා පවත්වා ගෙන යන අතර, එය වාර්ෂික කලාපීය හමුදා හුවමාරු රැස්වීම් හරහා දේශසීමා ආරක්ෂාව සඳහා සහයෝගයෙන් කටයුතු කරයි. ආරක්ෂක තර්ජනවලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට රටේ හමුදා සූදානම සහ හැකියාවන් වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ගයනාව එක්සත් ජනපද හමුදාව සමඟ අඛණ්ඩ හවුල්කාරිත්වයක් ද ඇත.<ref>{{cite web |date=28 November 2023 |title=U.S. Army, Guyana Defence Forces Strengthen Military Partnership |url=https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240105153815/https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |archive-date=5 January 2024 |access-date=26 January 2024 |website=U.S. Embassy Guyana}}</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
[[:en:Homosexuality|Homosexual]] acts, as well as [[:en:Anal_sex|anal]] and [[:en:Oral_sex|oral sex]], are illegal in Guyana. It is currently the only country in South America that prohibits such acts. Engaging in such acts can warrant [[:en:Life_imprisonment|life imprisonment]], though the prohibition is [[:en:Unenforced_law|not enforced]]. These laws can be difficult to alter, as [[:en:Constitution_of_Guyana|Guyana's Constitution]] protects laws inherited from the [[:en:British_Empire|British Empire]] from constitutional review. However, [[:en:Cross-dressing|cross-dressing]] has been legal since 2018, when a ban was struck down by Guyana's court of last resort, the [[:en:Caribbean_Court_of_Justice|Caribbean Court of Justice]]. [[:en:President_of_Guyana|President]] [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] (2015–2020) expressed support for these efforts.
ගයනාවේ සමලිංගික ක්‍රියා මෙන්ම ගුද සහ මුඛ සංසර්ගය නීති විරෝධී ය.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|title=LGBT relationships are illegal in 74 countries, research finds|date=17 May 2016|work=The Independent|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170827151517/http://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|archive-date=27 August 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> දැනට දකුණු ඇමරිකාවේ එවැනි ක්‍රියා තහනම් කරන එකම රට එයයි. එවැනි ක්‍රියාවන්හි යෙදීම ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඬුවම් නියම කළ හැකි නමුත් තහනම ක්‍රියාත්මක නොවේ. ගයනාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයෙන් උරුම වූ නීති ව්‍යවස්ථාමය සමාලෝචනයෙන් ආරක්ෂා කරන බැවින් මෙම නීති වෙනස් කිරීම දුෂ්කර විය හැකිය.<ref>{{cite web |last1=Burham |first1=Margaret A. |title=Saving Constitutional Rights from Judicial Scrutiny: The Savings Clause in the Law of the Commonwealth Caribbean |url=https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180628205146/https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |archive-date=28 June 2018 |access-date=26 June 2020 |website=miami.edu}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ගයනාවේ අවසාන අධිකරණය වන කැරිබියානු අධිකරණය විසින් තහනමක් ඉවත් කරන ලද 2018 සිට හරස් ඇඳුම් ඇඳීම නීත්‍යානුකූල වී ඇත.<ref>{{cite web |last1=Wright |first1=Charmaine |date=13 November 2018 |title=CCJ Declares Guyana's Cross-Dressing Law Unconstitutional |url=https://www.ccj.org/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190220105715/http://www.ccj.org/news/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional |archive-date=20 February 2019 |access-date=4 August 2020 |work=Caribbean Court of Justice |publisher=The Caribbean Court of Justice}}</ref> ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් (2015–2020) මෙම උත්සාහයන් සඳහා සහාය පළ කළේය.<ref>{{cite web |date=6 January 2016 |title=President to respect LGBT rights |url=https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012800/https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |archive-date=24 November 2020 |access-date=4 August 2020 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
bk4ch3eee8sri4zjdn5337j8zagsweh
752305
752304
2025-07-01T06:53:14Z
BuddhikaW88
37808
/* ආගම */
752305
wikitext
text/x-wiki
=== විශාලතම නගර ===
[[File:Old_residence.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Old_residence.jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ජනාධිපති මන්දිරය වන රාජ්‍ය මන්දිරය]]
[[File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]]
[[File:Parliament_building,_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Parliament_building,_Guyana.jpg|වම|thumb|1834 සිට ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල]]
ගයනාවේ දේශපාලනය සිදුවන්නේ පාර්ලිමේන්තු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජයක රාමුවක් තුළ වන අතර, එහි ගයනාවේ ජනාධිපතිවරයා රාජ්‍ය නායකයා සහ රජයේ ප්‍රධානියා යන දෙකම වන අතර බහු-පක්ෂ පද්ධතියක වේ. විධායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ රජය විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබේ. ව්‍යවස්ථාදායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ ගයනාවේ ජාතික සභාව යන දෙකටම පවරා ඇත.<ref>{{Cite web |title=Guyana – government institutions |url=http://countrystudies.us/guyana/76.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407052814/http://countrystudies.us/guyana/76.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> ඓතිහාසිකව, දේශපාලනය රට තුළ ආතතියට මූලාශ්‍රයක් වන අතර, මැතිවරණ අතරතුර බොහෝ විට ප්‍රචණ්ඩ කෝලාහල ඇති වී තිබේ.
1970 සහ 1980 ගණන් වලදී, දේශපාලන භූ දර්ශනය මහජන ජාතික කොංග්‍රසය විසින් ආධිපත්‍යය දැරීය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Political Parties |url=http://countrystudies.us/guyana/83.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407054218/http://countrystudies.us/guyana/83.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> 1992 දී, පළමු ව්‍යවස්ථාපිත මැතිවරණය හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් විසින් අධීක්ෂණය කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය 2015 දක්වා රට මෙහෙයවීය. පක්ෂ දෙක ප්‍රධාන වශයෙන් ජනවාර්ගික රේඛා ඔස්සේ සංවිධානය වී ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, සම්පත් වෙන් කිරීම සම්බන්ධ ගැටළු මත බොහෝ විට ගැටේ. 2011 නොවැම්බර් 28 වන දින පැවති මහ මැතිවරණයේදී, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය (PPP) බහුතරයක් රඳවා ගත් අතර, ඔවුන්ගේ ජනාධිපති අපේක්ෂක ඩොනල්ඩ් රමෝටාර් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|title=Guyana governing party's Donald Ramotar wins presidency|date=2 December 2011|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref>
2015 මැයි 11 වන දින, මුල් මහ මැතිවරණයක් පැවැත්විණි. ජාතික සභාවේ ආසන 65 න් 33 ක් ජාතික එකමුතුව-සංධානය සඳහා හවුල්කාරිත්වය (APNU-AFC) පක්ෂවල සන්ධානයක් දිනා ගත්තේය. 2015 මැයි 16 වන දින, විශ්‍රාමික හමුදා ජෙනරාල් ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් ගයනාවේ අටවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|title=Ex-general David Granger wins Guyana election|date=15 May 2015|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170813/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref> කෙසේ වෙතත්, 2018 දෙසැම්බර් 21 වන දින, රජය අක්වෙරළ තෙල් ගවේෂණය සඳහා ඡන්ද බලය ලබා දුන් කොන්දේසි සම්බන්ධයෙන් විශ්වාසභංග යෝජනාවක් ඉල්ලා සිටියේය. නීති සම්පාදක චරන්ඩාස් පර්සෝඩ් සන්ධානයෙන් ඉවත් වූ අතර ඡන්දය අසාර්ථක වූ අතර, නව මැතිවරණ අවශ්‍ය විය. නව මැතිවරණ සඳහා අවසර දී ඇති මුළු දින 90 සඳහාම පාලක සන්ධානය මෙම ප්‍රතිඵලය නඩු පැවරීය. 2020 මාර්තු 2 වන දින නව මැතිවරණ පැවැත්වූ අතර, 2020 අගෝස්තු 3 වන දින ප්‍රතිඵල ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය/සිවික් ජයග්‍රාහකයා විය. මොහොමඩ් ඉර්ෆාන් අලි ගයනාවේ නවවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Marshall |first=Svetlana |date=21 March 2019 |title=Ruling on confidence vote appeal Friday |url=http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190322111824/http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |archive-date=22 March 2019 |access-date=22 March 2019 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
=== භාෂා ===
ගයානා-වෙනිසියුලාව අතර එසෙක්විබෝ කලාපය සම්බන්ධයෙන් ගැටුමක් පවතී. වසර ගණනාවක නිෂ්ඵල මැදිහත්වීමකින් පසු, ගයනාව 2018 දී ජාත්‍යන්තර අධිකරණයට ගොස්, ජාත්‍යන්තර බේරුම්කරණ මණ්ඩලයක් විසින් 1899 දී ලබා දුන් දේශසීමා තීරණය වලංගු සහ බැඳීමක් ඇති බවට විනිසුරුවරුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. ආරවුල විසඳීම සඳහා 1966 දී ඇති කරගත් ගිවිසුමක් මගින් මුල් බේරුම්කරණය ඵලදායී ලෙස අවලංගු කළ බව වෙනිසියුලාව තර්ක කරයි. ICJ නඩුව පිළිගත හැකි බවත් එයට අධිකරණ බලය ඇති බවත් තීන්දු කර ඇත, නමුත් අවසාන තීරණයකට එළඹීමට වසර ගණනාවක් ගතවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. 2023 දෙසැම්බර් 3 වන ඉරිදා, වෙනිසියුලාවේ ජනාධිපති නිකොලස් මධුරෝ, එසෙක්විබෝ හි වෙනිසියුලානු රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කළ යුතුද යන්න සහ කලාපයේ වත්මන් සහ අනාගත පදිංචිකරුවන්ට වෙනිසියුලානු පුරවැසිභාවය ලබා දීමට ඡන්දදායකයින් සහාය දක්වන්නේද යන්න ඇතුළු ප්‍රශ්න පහක් වෙනිසියුලානු ඡන්දදායකයින්ගෙන් ඇසීමට ජනමත විචාරණයක් කැඳවීය. දශක ගණනාවක් පැරණි ආරවුල සම්බන්ධයෙන් එක්සත් ජාතීන්ගේ මණ්ඩලයේ අධිකරණ බලය වෙනිසියුලාව පිළි නොගනී, නමුත් රටේ උප ජනාධිපති ඩෙල්සි රොඩ්‍රිගස් කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජාතීන්ගේ ජනමත විචාරණ සැලසුම් නතර කිරීමට නියෝග නොකිරීම හේතුවෙන්, මෙම තීන්දුව "වෙනිසියුලාවට ජයග්‍රහණයක්" ලෙස විස්තර කළේය.<ref>{{Cite web |last=Corder |first=Mike |date=2 November 2023 |title=UN court bars Venezuela from altering Guyana's control over disputed territory. |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202140232/https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |archive-date=2 December 2023 |access-date=2 December 2023 |work=ABC News |publisher=Associated Press}}</ref>
=== ආගම ===
[[:en:Government_procurement|Public procurement]] in Guyana is overseen by the Public Procurement Commission, appointed under the Public Procurement Commission Act 2003. Due to lengthy delay in identifying and agreeing commission members, the commission was not appointed until 2016.
2003 මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිෂන් සභා පනත යටතේ පත් කරන ලද මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිසම විසින් ගයනාවේ මහජන ප්‍රසම්පාදනය අධීක්ෂණය කරනු ලැබේ. කොමිෂන් සභා සාමාජිකයින් හඳුනා ගැනීම සහ එකඟ වීම දීර්ඝ ප්‍රමාදයක් හේතුවෙන්, කොමිසම 2016 වන තෙක් පත් කරන ලදී.<ref>[https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/ After 14 years, Guyana establishes procurement commission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161021131901/https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/|date=21 October 2016}}, "Supply Management", 12 August 2016, accessed 1 October 2016</ref>
සෞඛ්‍යය
අධ්‍යාපනය
=== සෞඛ්‍යය ===
ගයනා ආරක්ෂක බලකාය (GDF) යනු ගයනාවේ හමුදා සේවයයි. එය බ්‍රසීලය සමඟ ශක්තිමත් හමුදා සබඳතා පවත්වා ගෙන යන අතර, එය වාර්ෂික කලාපීය හමුදා හුවමාරු රැස්වීම් හරහා දේශසීමා ආරක්ෂාව සඳහා සහයෝගයෙන් කටයුතු කරයි. ආරක්ෂක තර්ජනවලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට රටේ හමුදා සූදානම සහ හැකියාවන් වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ගයනාව එක්සත් ජනපද හමුදාව සමඟ අඛණ්ඩ හවුල්කාරිත්වයක් ද ඇත.<ref>{{cite web |date=28 November 2023 |title=U.S. Army, Guyana Defence Forces Strengthen Military Partnership |url=https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240105153815/https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |archive-date=5 January 2024 |access-date=26 January 2024 |website=U.S. Embassy Guyana}}</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
[[:en:Homosexuality|Homosexual]] acts, as well as [[:en:Anal_sex|anal]] and [[:en:Oral_sex|oral sex]], are illegal in Guyana. It is currently the only country in South America that prohibits such acts. Engaging in such acts can warrant [[:en:Life_imprisonment|life imprisonment]], though the prohibition is [[:en:Unenforced_law|not enforced]]. These laws can be difficult to alter, as [[:en:Constitution_of_Guyana|Guyana's Constitution]] protects laws inherited from the [[:en:British_Empire|British Empire]] from constitutional review. However, [[:en:Cross-dressing|cross-dressing]] has been legal since 2018, when a ban was struck down by Guyana's court of last resort, the [[:en:Caribbean_Court_of_Justice|Caribbean Court of Justice]]. [[:en:President_of_Guyana|President]] [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] (2015–2020) expressed support for these efforts.
ගයනාවේ සමලිංගික ක්‍රියා මෙන්ම ගුද සහ මුඛ සංසර්ගය නීති විරෝධී ය.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|title=LGBT relationships are illegal in 74 countries, research finds|date=17 May 2016|work=The Independent|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170827151517/http://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|archive-date=27 August 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> දැනට දකුණු ඇමරිකාවේ එවැනි ක්‍රියා තහනම් කරන එකම රට එයයි. එවැනි ක්‍රියාවන්හි යෙදීම ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඬුවම් නියම කළ හැකි නමුත් තහනම ක්‍රියාත්මක නොවේ. ගයනාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයෙන් උරුම වූ නීති ව්‍යවස්ථාමය සමාලෝචනයෙන් ආරක්ෂා කරන බැවින් මෙම නීති වෙනස් කිරීම දුෂ්කර විය හැකිය.<ref>{{cite web |last1=Burham |first1=Margaret A. |title=Saving Constitutional Rights from Judicial Scrutiny: The Savings Clause in the Law of the Commonwealth Caribbean |url=https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180628205146/https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |archive-date=28 June 2018 |access-date=26 June 2020 |website=miami.edu}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ගයනාවේ අවසාන අධිකරණය වන කැරිබියානු අධිකරණය විසින් තහනමක් ඉවත් කරන ලද 2018 සිට හරස් ඇඳුම් ඇඳීම නීත්‍යානුකූල වී ඇත.<ref>{{cite web |last1=Wright |first1=Charmaine |date=13 November 2018 |title=CCJ Declares Guyana's Cross-Dressing Law Unconstitutional |url=https://www.ccj.org/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190220105715/http://www.ccj.org/news/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional |archive-date=20 February 2019 |access-date=4 August 2020 |work=Caribbean Court of Justice |publisher=The Caribbean Court of Justice}}</ref> ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් (2015–2020) මෙම උත්සාහයන් සඳහා සහාය පළ කළේය.<ref>{{cite web |date=6 January 2016 |title=President to respect LGBT rights |url=https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012800/https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |archive-date=24 November 2020 |access-date=4 August 2020 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
oluim27c93j53b82a41e4imlmv4qkbx
752306
752305
2025-07-01T06:53:26Z
BuddhikaW88
37808
/* ආගම */
752306
wikitext
text/x-wiki
=== විශාලතම නගර ===
[[File:Old_residence.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Old_residence.jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ජනාධිපති මන්දිරය වන රාජ්‍ය මන්දිරය]]
[[File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]]
[[File:Parliament_building,_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Parliament_building,_Guyana.jpg|වම|thumb|1834 සිට ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල]]
ගයනාවේ දේශපාලනය සිදුවන්නේ පාර්ලිමේන්තු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජයක රාමුවක් තුළ වන අතර, එහි ගයනාවේ ජනාධිපතිවරයා රාජ්‍ය නායකයා සහ රජයේ ප්‍රධානියා යන දෙකම වන අතර බහු-පක්ෂ පද්ධතියක වේ. විධායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ රජය විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබේ. ව්‍යවස්ථාදායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ ගයනාවේ ජාතික සභාව යන දෙකටම පවරා ඇත.<ref>{{Cite web |title=Guyana – government institutions |url=http://countrystudies.us/guyana/76.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407052814/http://countrystudies.us/guyana/76.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> ඓතිහාසිකව, දේශපාලනය රට තුළ ආතතියට මූලාශ්‍රයක් වන අතර, මැතිවරණ අතරතුර බොහෝ විට ප්‍රචණ්ඩ කෝලාහල ඇති වී තිබේ.
1970 සහ 1980 ගණන් වලදී, දේශපාලන භූ දර්ශනය මහජන ජාතික කොංග්‍රසය විසින් ආධිපත්‍යය දැරීය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Political Parties |url=http://countrystudies.us/guyana/83.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407054218/http://countrystudies.us/guyana/83.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> 1992 දී, පළමු ව්‍යවස්ථාපිත මැතිවරණය හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් විසින් අධීක්ෂණය කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය 2015 දක්වා රට මෙහෙයවීය. පක්ෂ දෙක ප්‍රධාන වශයෙන් ජනවාර්ගික රේඛා ඔස්සේ සංවිධානය වී ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, සම්පත් වෙන් කිරීම සම්බන්ධ ගැටළු මත බොහෝ විට ගැටේ. 2011 නොවැම්බර් 28 වන දින පැවති මහ මැතිවරණයේදී, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය (PPP) බහුතරයක් රඳවා ගත් අතර, ඔවුන්ගේ ජනාධිපති අපේක්ෂක ඩොනල්ඩ් රමෝටාර් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|title=Guyana governing party's Donald Ramotar wins presidency|date=2 December 2011|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref>
2015 මැයි 11 වන දින, මුල් මහ මැතිවරණයක් පැවැත්විණි. ජාතික සභාවේ ආසන 65 න් 33 ක් ජාතික එකමුතුව-සංධානය සඳහා හවුල්කාරිත්වය (APNU-AFC) පක්ෂවල සන්ධානයක් දිනා ගත්තේය. 2015 මැයි 16 වන දින, විශ්‍රාමික හමුදා ජෙනරාල් ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් ගයනාවේ අටවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|title=Ex-general David Granger wins Guyana election|date=15 May 2015|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170813/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref> කෙසේ වෙතත්, 2018 දෙසැම්බර් 21 වන දින, රජය අක්වෙරළ තෙල් ගවේෂණය සඳහා ඡන්ද බලය ලබා දුන් කොන්දේසි සම්බන්ධයෙන් විශ්වාසභංග යෝජනාවක් ඉල්ලා සිටියේය. නීති සම්පාදක චරන්ඩාස් පර්සෝඩ් සන්ධානයෙන් ඉවත් වූ අතර ඡන්දය අසාර්ථක වූ අතර, නව මැතිවරණ අවශ්‍ය විය. නව මැතිවරණ සඳහා අවසර දී ඇති මුළු දින 90 සඳහාම පාලක සන්ධානය මෙම ප්‍රතිඵලය නඩු පැවරීය. 2020 මාර්තු 2 වන දින නව මැතිවරණ පැවැත්වූ අතර, 2020 අගෝස්තු 3 වන දින ප්‍රතිඵල ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය/සිවික් ජයග්‍රාහකයා විය. මොහොමඩ් ඉර්ෆාන් අලි ගයනාවේ නවවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Marshall |first=Svetlana |date=21 March 2019 |title=Ruling on confidence vote appeal Friday |url=http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190322111824/http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |archive-date=22 March 2019 |access-date=22 March 2019 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
=== භාෂා ===
ගයානා-වෙනිසියුලාව අතර එසෙක්විබෝ කලාපය සම්බන්ධයෙන් ගැටුමක් පවතී. වසර ගණනාවක නිෂ්ඵල මැදිහත්වීමකින් පසු, ගයනාව 2018 දී ජාත්‍යන්තර අධිකරණයට ගොස්, ජාත්‍යන්තර බේරුම්කරණ මණ්ඩලයක් විසින් 1899 දී ලබා දුන් දේශසීමා තීරණය වලංගු සහ බැඳීමක් ඇති බවට විනිසුරුවරුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. ආරවුල විසඳීම සඳහා 1966 දී ඇති කරගත් ගිවිසුමක් මගින් මුල් බේරුම්කරණය ඵලදායී ලෙස අවලංගු කළ බව වෙනිසියුලාව තර්ක කරයි. ICJ නඩුව පිළිගත හැකි බවත් එයට අධිකරණ බලය ඇති බවත් තීන්දු කර ඇත, නමුත් අවසාන තීරණයකට එළඹීමට වසර ගණනාවක් ගතවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. 2023 දෙසැම්බර් 3 වන ඉරිදා, වෙනිසියුලාවේ ජනාධිපති නිකොලස් මධුරෝ, එසෙක්විබෝ හි වෙනිසියුලානු රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කළ යුතුද යන්න සහ කලාපයේ වත්මන් සහ අනාගත පදිංචිකරුවන්ට වෙනිසියුලානු පුරවැසිභාවය ලබා දීමට ඡන්දදායකයින් සහාය දක්වන්නේද යන්න ඇතුළු ප්‍රශ්න පහක් වෙනිසියුලානු ඡන්දදායකයින්ගෙන් ඇසීමට ජනමත විචාරණයක් කැඳවීය. දශක ගණනාවක් පැරණි ආරවුල සම්බන්ධයෙන් එක්සත් ජාතීන්ගේ මණ්ඩලයේ අධිකරණ බලය වෙනිසියුලාව පිළි නොගනී, නමුත් රටේ උප ජනාධිපති ඩෙල්සි රොඩ්‍රිගස් කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජාතීන්ගේ ජනමත විචාරණ සැලසුම් නතර කිරීමට නියෝග නොකිරීම හේතුවෙන්, මෙම තීන්දුව "වෙනිසියුලාවට ජයග්‍රහණයක්" ලෙස විස්තර කළේය.<ref>{{Cite web |last=Corder |first=Mike |date=2 November 2023 |title=UN court bars Venezuela from altering Guyana's control over disputed territory. |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202140232/https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |archive-date=2 December 2023 |access-date=2 December 2023 |work=ABC News |publisher=Associated Press}}</ref>
=== ආගම ===
2003 මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිෂන් සභා පනත යටතේ පත් කරන ලද මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිසම විසින් ගයනාවේ මහජන ප්‍රසම්පාදනය අධීක්ෂණය කරනු ලැබේ. කොමිෂන් සභා සාමාජිකයින් හඳුනා ගැනීම සහ එකඟ වීම දීර්ඝ ප්‍රමාදයක් හේතුවෙන්, කොමිසම 2016 වන තෙක් පත් කරන ලදී.<ref>[https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/ After 14 years, Guyana establishes procurement commission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161021131901/https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/|date=21 October 2016}}, "Supply Management", 12 August 2016, accessed 1 October 2016</ref>
=== සෞඛ්‍යය ===
ගයනා ආරක්ෂක බලකාය (GDF) යනු ගයනාවේ හමුදා සේවයයි. එය බ්‍රසීලය සමඟ ශක්තිමත් හමුදා සබඳතා පවත්වා ගෙන යන අතර, එය වාර්ෂික කලාපීය හමුදා හුවමාරු රැස්වීම් හරහා දේශසීමා ආරක්ෂාව සඳහා සහයෝගයෙන් කටයුතු කරයි. ආරක්ෂක තර්ජනවලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට රටේ හමුදා සූදානම සහ හැකියාවන් වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ගයනාව එක්සත් ජනපද හමුදාව සමඟ අඛණ්ඩ හවුල්කාරිත්වයක් ද ඇත.<ref>{{cite web |date=28 November 2023 |title=U.S. Army, Guyana Defence Forces Strengthen Military Partnership |url=https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240105153815/https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |archive-date=5 January 2024 |access-date=26 January 2024 |website=U.S. Embassy Guyana}}</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
[[:en:Homosexuality|Homosexual]] acts, as well as [[:en:Anal_sex|anal]] and [[:en:Oral_sex|oral sex]], are illegal in Guyana. It is currently the only country in South America that prohibits such acts. Engaging in such acts can warrant [[:en:Life_imprisonment|life imprisonment]], though the prohibition is [[:en:Unenforced_law|not enforced]]. These laws can be difficult to alter, as [[:en:Constitution_of_Guyana|Guyana's Constitution]] protects laws inherited from the [[:en:British_Empire|British Empire]] from constitutional review. However, [[:en:Cross-dressing|cross-dressing]] has been legal since 2018, when a ban was struck down by Guyana's court of last resort, the [[:en:Caribbean_Court_of_Justice|Caribbean Court of Justice]]. [[:en:President_of_Guyana|President]] [[:en:David_A._Granger|David A. Granger]] (2015–2020) expressed support for these efforts.
ගයනාවේ සමලිංගික ක්‍රියා මෙන්ම ගුද සහ මුඛ සංසර්ගය නීති විරෝධී ය.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|title=LGBT relationships are illegal in 74 countries, research finds|date=17 May 2016|work=The Independent|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170827151517/http://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|archive-date=27 August 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> දැනට දකුණු ඇමරිකාවේ එවැනි ක්‍රියා තහනම් කරන එකම රට එයයි. එවැනි ක්‍රියාවන්හි යෙදීම ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඬුවම් නියම කළ හැකි නමුත් තහනම ක්‍රියාත්මක නොවේ. ගයනාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයෙන් උරුම වූ නීති ව්‍යවස්ථාමය සමාලෝචනයෙන් ආරක්ෂා කරන බැවින් මෙම නීති වෙනස් කිරීම දුෂ්කර විය හැකිය.<ref>{{cite web |last1=Burham |first1=Margaret A. |title=Saving Constitutional Rights from Judicial Scrutiny: The Savings Clause in the Law of the Commonwealth Caribbean |url=https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180628205146/https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |archive-date=28 June 2018 |access-date=26 June 2020 |website=miami.edu}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ගයනාවේ අවසාන අධිකරණය වන කැරිබියානු අධිකරණය විසින් තහනමක් ඉවත් කරන ලද 2018 සිට හරස් ඇඳුම් ඇඳීම නීත්‍යානුකූල වී ඇත.<ref>{{cite web |last1=Wright |first1=Charmaine |date=13 November 2018 |title=CCJ Declares Guyana's Cross-Dressing Law Unconstitutional |url=https://www.ccj.org/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190220105715/http://www.ccj.org/news/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional |archive-date=20 February 2019 |access-date=4 August 2020 |work=Caribbean Court of Justice |publisher=The Caribbean Court of Justice}}</ref> ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් (2015–2020) මෙම උත්සාහයන් සඳහා සහාය පළ කළේය.<ref>{{cite web |date=6 January 2016 |title=President to respect LGBT rights |url=https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012800/https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |archive-date=24 November 2020 |access-date=4 August 2020 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
e3bx290645g31pro863aj4irwllkowj
752307
752306
2025-07-01T06:53:36Z
BuddhikaW88
37808
/* අධ්‍යාපනය */
752307
wikitext
text/x-wiki
=== විශාලතම නගර ===
[[File:Old_residence.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Old_residence.jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ජනාධිපති මන්දිරය වන රාජ්‍ය මන්දිරය]]
[[File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]]
[[File:Parliament_building,_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Parliament_building,_Guyana.jpg|වම|thumb|1834 සිට ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල]]
ගයනාවේ දේශපාලනය සිදුවන්නේ පාර්ලිමේන්තු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජයක රාමුවක් තුළ වන අතර, එහි ගයනාවේ ජනාධිපතිවරයා රාජ්‍ය නායකයා සහ රජයේ ප්‍රධානියා යන දෙකම වන අතර බහු-පක්ෂ පද්ධතියක වේ. විධායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ රජය විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබේ. ව්‍යවස්ථාදායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ ගයනාවේ ජාතික සභාව යන දෙකටම පවරා ඇත.<ref>{{Cite web |title=Guyana – government institutions |url=http://countrystudies.us/guyana/76.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407052814/http://countrystudies.us/guyana/76.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> ඓතිහාසිකව, දේශපාලනය රට තුළ ආතතියට මූලාශ්‍රයක් වන අතර, මැතිවරණ අතරතුර බොහෝ විට ප්‍රචණ්ඩ කෝලාහල ඇති වී තිබේ.
1970 සහ 1980 ගණන් වලදී, දේශපාලන භූ දර්ශනය මහජන ජාතික කොංග්‍රසය විසින් ආධිපත්‍යය දැරීය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Political Parties |url=http://countrystudies.us/guyana/83.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407054218/http://countrystudies.us/guyana/83.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> 1992 දී, පළමු ව්‍යවස්ථාපිත මැතිවරණය හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් විසින් අධීක්ෂණය කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය 2015 දක්වා රට මෙහෙයවීය. පක්ෂ දෙක ප්‍රධාන වශයෙන් ජනවාර්ගික රේඛා ඔස්සේ සංවිධානය වී ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, සම්පත් වෙන් කිරීම සම්බන්ධ ගැටළු මත බොහෝ විට ගැටේ. 2011 නොවැම්බර් 28 වන දින පැවති මහ මැතිවරණයේදී, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය (PPP) බහුතරයක් රඳවා ගත් අතර, ඔවුන්ගේ ජනාධිපති අපේක්ෂක ඩොනල්ඩ් රමෝටාර් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|title=Guyana governing party's Donald Ramotar wins presidency|date=2 December 2011|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref>
2015 මැයි 11 වන දින, මුල් මහ මැතිවරණයක් පැවැත්විණි. ජාතික සභාවේ ආසන 65 න් 33 ක් ජාතික එකමුතුව-සංධානය සඳහා හවුල්කාරිත්වය (APNU-AFC) පක්ෂවල සන්ධානයක් දිනා ගත්තේය. 2015 මැයි 16 වන දින, විශ්‍රාමික හමුදා ජෙනරාල් ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් ගයනාවේ අටවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|title=Ex-general David Granger wins Guyana election|date=15 May 2015|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170813/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref> කෙසේ වෙතත්, 2018 දෙසැම්බර් 21 වන දින, රජය අක්වෙරළ තෙල් ගවේෂණය සඳහා ඡන්ද බලය ලබා දුන් කොන්දේසි සම්බන්ධයෙන් විශ්වාසභංග යෝජනාවක් ඉල්ලා සිටියේය. නීති සම්පාදක චරන්ඩාස් පර්සෝඩ් සන්ධානයෙන් ඉවත් වූ අතර ඡන්දය අසාර්ථක වූ අතර, නව මැතිවරණ අවශ්‍ය විය. නව මැතිවරණ සඳහා අවසර දී ඇති මුළු දින 90 සඳහාම පාලක සන්ධානය මෙම ප්‍රතිඵලය නඩු පැවරීය. 2020 මාර්තු 2 වන දින නව මැතිවරණ පැවැත්වූ අතර, 2020 අගෝස්තු 3 වන දින ප්‍රතිඵල ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය/සිවික් ජයග්‍රාහකයා විය. මොහොමඩ් ඉර්ෆාන් අලි ගයනාවේ නවවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Marshall |first=Svetlana |date=21 March 2019 |title=Ruling on confidence vote appeal Friday |url=http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190322111824/http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |archive-date=22 March 2019 |access-date=22 March 2019 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
=== භාෂා ===
ගයානා-වෙනිසියුලාව අතර එසෙක්විබෝ කලාපය සම්බන්ධයෙන් ගැටුමක් පවතී. වසර ගණනාවක නිෂ්ඵල මැදිහත්වීමකින් පසු, ගයනාව 2018 දී ජාත්‍යන්තර අධිකරණයට ගොස්, ජාත්‍යන්තර බේරුම්කරණ මණ්ඩලයක් විසින් 1899 දී ලබා දුන් දේශසීමා තීරණය වලංගු සහ බැඳීමක් ඇති බවට විනිසුරුවරුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. ආරවුල විසඳීම සඳහා 1966 දී ඇති කරගත් ගිවිසුමක් මගින් මුල් බේරුම්කරණය ඵලදායී ලෙස අවලංගු කළ බව වෙනිසියුලාව තර්ක කරයි. ICJ නඩුව පිළිගත හැකි බවත් එයට අධිකරණ බලය ඇති බවත් තීන්දු කර ඇත, නමුත් අවසාන තීරණයකට එළඹීමට වසර ගණනාවක් ගතවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. 2023 දෙසැම්බර් 3 වන ඉරිදා, වෙනිසියුලාවේ ජනාධිපති නිකොලස් මධුරෝ, එසෙක්විබෝ හි වෙනිසියුලානු රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කළ යුතුද යන්න සහ කලාපයේ වත්මන් සහ අනාගත පදිංචිකරුවන්ට වෙනිසියුලානු පුරවැසිභාවය ලබා දීමට ඡන්දදායකයින් සහාය දක්වන්නේද යන්න ඇතුළු ප්‍රශ්න පහක් වෙනිසියුලානු ඡන්දදායකයින්ගෙන් ඇසීමට ජනමත විචාරණයක් කැඳවීය. දශක ගණනාවක් පැරණි ආරවුල සම්බන්ධයෙන් එක්සත් ජාතීන්ගේ මණ්ඩලයේ අධිකරණ බලය වෙනිසියුලාව පිළි නොගනී, නමුත් රටේ උප ජනාධිපති ඩෙල්සි රොඩ්‍රිගස් කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජාතීන්ගේ ජනමත විචාරණ සැලසුම් නතර කිරීමට නියෝග නොකිරීම හේතුවෙන්, මෙම තීන්දුව "වෙනිසියුලාවට ජයග්‍රහණයක්" ලෙස විස්තර කළේය.<ref>{{Cite web |last=Corder |first=Mike |date=2 November 2023 |title=UN court bars Venezuela from altering Guyana's control over disputed territory. |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202140232/https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |archive-date=2 December 2023 |access-date=2 December 2023 |work=ABC News |publisher=Associated Press}}</ref>
=== ආගම ===
2003 මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිෂන් සභා පනත යටතේ පත් කරන ලද මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිසම විසින් ගයනාවේ මහජන ප්‍රසම්පාදනය අධීක්ෂණය කරනු ලැබේ. කොමිෂන් සභා සාමාජිකයින් හඳුනා ගැනීම සහ එකඟ වීම දීර්ඝ ප්‍රමාදයක් හේතුවෙන්, කොමිසම 2016 වන තෙක් පත් කරන ලදී.<ref>[https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/ After 14 years, Guyana establishes procurement commission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161021131901/https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/|date=21 October 2016}}, "Supply Management", 12 August 2016, accessed 1 October 2016</ref>
=== සෞඛ්‍යය ===
ගයනා ආරක්ෂක බලකාය (GDF) යනු ගයනාවේ හමුදා සේවයයි. එය බ්‍රසීලය සමඟ ශක්තිමත් හමුදා සබඳතා පවත්වා ගෙන යන අතර, එය වාර්ෂික කලාපීය හමුදා හුවමාරු රැස්වීම් හරහා දේශසීමා ආරක්ෂාව සඳහා සහයෝගයෙන් කටයුතු කරයි. ආරක්ෂක තර්ජනවලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට රටේ හමුදා සූදානම සහ හැකියාවන් වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ගයනාව එක්සත් ජනපද හමුදාව සමඟ අඛණ්ඩ හවුල්කාරිත්වයක් ද ඇත.<ref>{{cite web |date=28 November 2023 |title=U.S. Army, Guyana Defence Forces Strengthen Military Partnership |url=https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240105153815/https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |archive-date=5 January 2024 |access-date=26 January 2024 |website=U.S. Embassy Guyana}}</ref>
=== අධ්‍යාපනය ===
ගයනාවේ සමලිංගික ක්‍රියා මෙන්ම ගුද සහ මුඛ සංසර්ගය නීති විරෝධී ය.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|title=LGBT relationships are illegal in 74 countries, research finds|date=17 May 2016|work=The Independent|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170827151517/http://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|archive-date=27 August 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> දැනට දකුණු ඇමරිකාවේ එවැනි ක්‍රියා තහනම් කරන එකම රට එයයි. එවැනි ක්‍රියාවන්හි යෙදීම ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඬුවම් නියම කළ හැකි නමුත් තහනම ක්‍රියාත්මක නොවේ. ගයනාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයෙන් උරුම වූ නීති ව්‍යවස්ථාමය සමාලෝචනයෙන් ආරක්ෂා කරන බැවින් මෙම නීති වෙනස් කිරීම දුෂ්කර විය හැකිය.<ref>{{cite web |last1=Burham |first1=Margaret A. |title=Saving Constitutional Rights from Judicial Scrutiny: The Savings Clause in the Law of the Commonwealth Caribbean |url=https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180628205146/https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |archive-date=28 June 2018 |access-date=26 June 2020 |website=miami.edu}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ගයනාවේ අවසාන අධිකරණය වන කැරිබියානු අධිකරණය විසින් තහනමක් ඉවත් කරන ලද 2018 සිට හරස් ඇඳුම් ඇඳීම නීත්‍යානුකූල වී ඇත.<ref>{{cite web |last1=Wright |first1=Charmaine |date=13 November 2018 |title=CCJ Declares Guyana's Cross-Dressing Law Unconstitutional |url=https://www.ccj.org/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190220105715/http://www.ccj.org/news/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional |archive-date=20 February 2019 |access-date=4 August 2020 |work=Caribbean Court of Justice |publisher=The Caribbean Court of Justice}}</ref> ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් (2015–2020) මෙම උත්සාහයන් සඳහා සහාය පළ කළේය.<ref>{{cite web |date=6 January 2016 |title=President to respect LGBT rights |url=https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012800/https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |archive-date=24 November 2020 |access-date=4 August 2020 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
hz80rryszf7omtrhkrm8l25tsq73gpb
752308
752307
2025-07-01T06:54:23Z
BuddhikaW88
37808
752308
wikitext
text/x-wiki
=== දේශපාලනය ===
[[File:Old_residence.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Old_residence.jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ජනාධිපති මන්දිරය වන රාජ්‍ය මන්දිරය]]
[[File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]]
[[File:Parliament_building,_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Parliament_building,_Guyana.jpg|වම|thumb|1834 සිට ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල]]
ගයනාවේ දේශපාලනය සිදුවන්නේ පාර්ලිමේන්තු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජයක රාමුවක් තුළ වන අතර, එහි ගයනාවේ ජනාධිපතිවරයා රාජ්‍ය නායකයා සහ රජයේ ප්‍රධානියා යන දෙකම වන අතර බහු-පක්ෂ පද්ධතියක වේ. විධායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ රජය විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබේ. ව්‍යවස්ථාදායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ ගයනාවේ ජාතික සභාව යන දෙකටම පවරා ඇත.<ref>{{Cite web |title=Guyana – government institutions |url=http://countrystudies.us/guyana/76.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407052814/http://countrystudies.us/guyana/76.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> ඓතිහාසිකව, දේශපාලනය රට තුළ ආතතියට මූලාශ්‍රයක් වන අතර, මැතිවරණ අතරතුර බොහෝ විට ප්‍රචණ්ඩ කෝලාහල ඇති වී තිබේ.
1970 සහ 1980 ගණන් වලදී, දේශපාලන භූ දර්ශනය මහජන ජාතික කොංග්‍රසය විසින් ආධිපත්‍යය දැරීය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Political Parties |url=http://countrystudies.us/guyana/83.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407054218/http://countrystudies.us/guyana/83.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> 1992 දී, පළමු ව්‍යවස්ථාපිත මැතිවරණය හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් විසින් අධීක්ෂණය කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය 2015 දක්වා රට මෙහෙයවීය. පක්ෂ දෙක ප්‍රධාන වශයෙන් ජනවාර්ගික රේඛා ඔස්සේ සංවිධානය වී ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, සම්පත් වෙන් කිරීම සම්බන්ධ ගැටළු මත බොහෝ විට ගැටේ. 2011 නොවැම්බර් 28 වන දින පැවති මහ මැතිවරණයේදී, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය (PPP) බහුතරයක් රඳවා ගත් අතර, ඔවුන්ගේ ජනාධිපති අපේක්ෂක ඩොනල්ඩ් රමෝටාර් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|title=Guyana governing party's Donald Ramotar wins presidency|date=2 December 2011|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref>
2015 මැයි 11 වන දින, මුල් මහ මැතිවරණයක් පැවැත්විණි. ජාතික සභාවේ ආසන 65 න් 33 ක් ජාතික එකමුතුව-සංධානය සඳහා හවුල්කාරිත්වය (APNU-AFC) පක්ෂවල සන්ධානයක් දිනා ගත්තේය. 2015 මැයි 16 වන දින, විශ්‍රාමික හමුදා ජෙනරාල් ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් ගයනාවේ අටවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|title=Ex-general David Granger wins Guyana election|date=15 May 2015|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170813/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref> කෙසේ වෙතත්, 2018 දෙසැම්බර් 21 වන දින, රජය අක්වෙරළ තෙල් ගවේෂණය සඳහා ඡන්ද බලය ලබා දුන් කොන්දේසි සම්බන්ධයෙන් විශ්වාසභංග යෝජනාවක් ඉල්ලා සිටියේය. නීති සම්පාදක චරන්ඩාස් පර්සෝඩ් සන්ධානයෙන් ඉවත් වූ අතර ඡන්දය අසාර්ථක වූ අතර, නව මැතිවරණ අවශ්‍ය විය. නව මැතිවරණ සඳහා අවසර දී ඇති මුළු දින 90 සඳහාම පාලක සන්ධානය මෙම ප්‍රතිඵලය නඩු පැවරීය. 2020 මාර්තු 2 වන දින නව මැතිවරණ පැවැත්වූ අතර, 2020 අගෝස්තු 3 වන දින ප්‍රතිඵල ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය/සිවික් ජයග්‍රාහකයා විය. මොහොමඩ් ඉර්ෆාන් අලි ගයනාවේ නවවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Marshall |first=Svetlana |date=21 March 2019 |title=Ruling on confidence vote appeal Friday |url=http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190322111824/http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |archive-date=22 March 2019 |access-date=22 March 2019 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
ගයානා-වෙනිසියුලාව අතර එසෙක්විබෝ කලාපය සම්බන්ධයෙන් ගැටුමක් පවතී. වසර ගණනාවක නිෂ්ඵල මැදිහත්වීමකින් පසු, ගයනාව 2018 දී ජාත්‍යන්තර අධිකරණයට ගොස්, ජාත්‍යන්තර බේරුම්කරණ මණ්ඩලයක් විසින් 1899 දී ලබා දුන් දේශසීමා තීරණය වලංගු සහ බැඳීමක් ඇති බවට විනිසුරුවරුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. ආරවුල විසඳීම සඳහා 1966 දී ඇති කරගත් ගිවිසුමක් මගින් මුල් බේරුම්කරණය ඵලදායී ලෙස අවලංගු කළ බව වෙනිසියුලාව තර්ක කරයි. ICJ නඩුව පිළිගත හැකි බවත් එයට අධිකරණ බලය ඇති බවත් තීන්දු කර ඇත, නමුත් අවසාන තීරණයකට එළඹීමට වසර ගණනාවක් ගතවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. 2023 දෙසැම්බර් 3 වන ඉරිදා, වෙනිසියුලාවේ ජනාධිපති නිකොලස් මධුරෝ, එසෙක්විබෝ හි වෙනිසියුලානු රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කළ යුතුද යන්න සහ කලාපයේ වත්මන් සහ අනාගත පදිංචිකරුවන්ට වෙනිසියුලානු පුරවැසිභාවය ලබා දීමට ඡන්දදායකයින් සහාය දක්වන්නේද යන්න ඇතුළු ප්‍රශ්න පහක් වෙනිසියුලානු ඡන්දදායකයින්ගෙන් ඇසීමට ජනමත විචාරණයක් කැඳවීය. දශක ගණනාවක් පැරණි ආරවුල සම්බන්ධයෙන් එක්සත් ජාතීන්ගේ මණ්ඩලයේ අධිකරණ බලය වෙනිසියුලාව පිළි නොගනී, නමුත් රටේ උප ජනාධිපති ඩෙල්සි රොඩ්‍රිගස් කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජාතීන්ගේ ජනමත විචාරණ සැලසුම් නතර කිරීමට නියෝග නොකිරීම හේතුවෙන්, මෙම තීන්දුව "වෙනිසියුලාවට ජයග්‍රහණයක්" ලෙස විස්තර කළේය.<ref>{{Cite web |last=Corder |first=Mike |date=2 November 2023 |title=UN court bars Venezuela from altering Guyana's control over disputed territory. |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202140232/https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |archive-date=2 December 2023 |access-date=2 December 2023 |work=ABC News |publisher=Associated Press}}</ref>
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
2003 මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිෂන් සභා පනත යටතේ පත් කරන ලද මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිසම විසින් ගයනාවේ මහජන ප්‍රසම්පාදනය අධීක්ෂණය කරනු ලැබේ. කොමිෂන් සභා සාමාජිකයින් හඳුනා ගැනීම සහ එකඟ වීම දීර්ඝ ප්‍රමාදයක් හේතුවෙන්, කොමිසම 2016 වන තෙක් පත් කරන ලදී.<ref>[https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/ After 14 years, Guyana establishes procurement commission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161021131901/https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/|date=21 October 2016}}, "Supply Management", 12 August 2016, accessed 1 October 2016</ref>
=== හමුදාව ===
ගයනා ආරක්ෂක බලකාය (GDF) යනු ගයනාවේ හමුදා සේවයයි. එය බ්‍රසීලය සමඟ ශක්තිමත් හමුදා සබඳතා පවත්වා ගෙන යන අතර, එය වාර්ෂික කලාපීය හමුදා හුවමාරු රැස්වීම් හරහා දේශසීමා ආරක්ෂාව සඳහා සහයෝගයෙන් කටයුතු කරයි. ආරක්ෂක තර්ජනවලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට රටේ හමුදා සූදානම සහ හැකියාවන් වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ගයනාව එක්සත් ජනපද හමුදාව සමඟ අඛණ්ඩ හවුල්කාරිත්වයක් ද ඇත.<ref>{{cite web |date=28 November 2023 |title=U.S. Army, Guyana Defence Forces Strengthen Military Partnership |url=https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240105153815/https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |archive-date=5 January 2024 |access-date=26 January 2024 |website=U.S. Embassy Guyana}}</ref>
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
ගයනාවේ සමලිංගික ක්‍රියා මෙන්ම ගුද සහ මුඛ සංසර්ගය නීති විරෝධී ය.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|title=LGBT relationships are illegal in 74 countries, research finds|date=17 May 2016|work=The Independent|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170827151517/http://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|archive-date=27 August 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> දැනට දකුණු ඇමරිකාවේ එවැනි ක්‍රියා තහනම් කරන එකම රට එයයි. එවැනි ක්‍රියාවන්හි යෙදීම ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඬුවම් නියම කළ හැකි නමුත් තහනම ක්‍රියාත්මක නොවේ. ගයනාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයෙන් උරුම වූ නීති ව්‍යවස්ථාමය සමාලෝචනයෙන් ආරක්ෂා කරන බැවින් මෙම නීති වෙනස් කිරීම දුෂ්කර විය හැකිය.<ref>{{cite web |last1=Burham |first1=Margaret A. |title=Saving Constitutional Rights from Judicial Scrutiny: The Savings Clause in the Law of the Commonwealth Caribbean |url=https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180628205146/https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |archive-date=28 June 2018 |access-date=26 June 2020 |website=miami.edu}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ගයනාවේ අවසාන අධිකරණය වන කැරිබියානු අධිකරණය විසින් තහනමක් ඉවත් කරන ලද 2018 සිට හරස් ඇඳුම් ඇඳීම නීත්‍යානුකූල වී ඇත.<ref>{{cite web |last1=Wright |first1=Charmaine |date=13 November 2018 |title=CCJ Declares Guyana's Cross-Dressing Law Unconstitutional |url=https://www.ccj.org/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190220105715/http://www.ccj.org/news/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional |archive-date=20 February 2019 |access-date=4 August 2020 |work=Caribbean Court of Justice |publisher=The Caribbean Court of Justice}}</ref> ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් (2015–2020) මෙම උත්සාහයන් සඳහා සහාය පළ කළේය.<ref>{{cite web |date=6 January 2016 |title=President to respect LGBT rights |url=https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012800/https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |archive-date=24 November 2020 |access-date=4 August 2020 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
arnx4ya188n4raygukn8v2vm3js16jz
752360
752308
2025-07-01T10:14:39Z
Ttheek
66430
Adding [[Category:ගයනාව]] using [[c:Help:Cat-a-lot|Cat-a-lot]]
752360
wikitext
text/x-wiki
=== දේශපාලනය ===
[[File:Old_residence.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Old_residence.jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ජනාධිපති මන්දිරය වන රාජ්‍ය මන්දිරය]]
[[File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0062_Georgetown_sRGB_(49295972987).jpg|වම|thumb|ගයනාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය]]
[[File:Parliament_building,_Guyana.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Parliament_building,_Guyana.jpg|වම|thumb|1834 සිට ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල]]
ගයනාවේ දේශපාලනය සිදුවන්නේ පාර්ලිමේන්තු නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජනරජයක රාමුවක් තුළ වන අතර, එහි ගයනාවේ ජනාධිපතිවරයා රාජ්‍ය නායකයා සහ රජයේ ප්‍රධානියා යන දෙකම වන අතර බහු-පක්ෂ පද්ධතියක වේ. විධායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ රජය විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබේ. ව්‍යවස්ථාදායක බලය ජනාධිපතිවරයා සහ ගයනාවේ ජාතික සභාව යන දෙකටම පවරා ඇත.<ref>{{Cite web |title=Guyana – government institutions |url=http://countrystudies.us/guyana/76.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407052814/http://countrystudies.us/guyana/76.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> ඓතිහාසිකව, දේශපාලනය රට තුළ ආතතියට මූලාශ්‍රයක් වන අතර, මැතිවරණ අතරතුර බොහෝ විට ප්‍රචණ්ඩ කෝලාහල ඇති වී තිබේ.
1970 සහ 1980 ගණන් වලදී, දේශපාලන භූ දර්ශනය මහජන ජාතික කොංග්‍රසය විසින් ආධිපත්‍යය දැරීය.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Political Parties |url=http://countrystudies.us/guyana/83.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407054218/http://countrystudies.us/guyana/83.htm |archive-date=7 April 2016 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref> 1992 දී, පළමු ව්‍යවස්ථාපිත මැතිවරණය හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජිමී කාටර් විසින් අධීක්ෂණය කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය 2015 දක්වා රට මෙහෙයවීය. පක්ෂ දෙක ප්‍රධාන වශයෙන් ජනවාර්ගික රේඛා ඔස්සේ සංවිධානය වී ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, සම්පත් වෙන් කිරීම සම්බන්ධ ගැටළු මත බොහෝ විට ගැටේ. 2011 නොවැම්බර් 28 වන දින පැවති මහ මැතිවරණයේදී, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය (PPP) බහුතරයක් රඳවා ගත් අතර, ඔවුන්ගේ ජනාධිපති අපේක්ෂක ඩොනල්ඩ් රමෝටාර් ජනාධිපති ලෙස තේරී පත් විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|title=Guyana governing party's Donald Ramotar wins presidency|date=2 December 2011|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-15980149|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref>
2015 මැයි 11 වන දින, මුල් මහ මැතිවරණයක් පැවැත්විණි. ජාතික සභාවේ ආසන 65 න් 33 ක් ජාතික එකමුතුව-සංධානය සඳහා හවුල්කාරිත්වය (APNU-AFC) පක්ෂවල සන්ධානයක් දිනා ගත්තේය. 2015 මැයි 16 වන දින, විශ්‍රාමික හමුදා ජෙනරාල් ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් ගයනාවේ අටවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|title=Ex-general David Granger wins Guyana election|date=15 May 2015|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170813/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32747514|archive-date=17 April 2021|url-status=live}}</ref> කෙසේ වෙතත්, 2018 දෙසැම්බර් 21 වන දින, රජය අක්වෙරළ තෙල් ගවේෂණය සඳහා ඡන්ද බලය ලබා දුන් කොන්දේසි සම්බන්ධයෙන් විශ්වාසභංග යෝජනාවක් ඉල්ලා සිටියේය. නීති සම්පාදක චරන්ඩාස් පර්සෝඩ් සන්ධානයෙන් ඉවත් වූ අතර ඡන්දය අසාර්ථක වූ අතර, නව මැතිවරණ අවශ්‍ය විය. නව මැතිවරණ සඳහා අවසර දී ඇති මුළු දින 90 සඳහාම පාලක සන්ධානය මෙම ප්‍රතිඵලය නඩු පැවරීය. 2020 මාර්තු 2 වන දින නව මැතිවරණ පැවැත්වූ අතර, 2020 අගෝස්තු 3 වන දින ප්‍රතිඵල ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර, මහජන ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය/සිවික් ජයග්‍රාහකයා විය. මොහොමඩ් ඉර්ෆාන් අලි ගයනාවේ නවවන ජනාධිපතිවරයා බවට පත්විය.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|title=Guyana swears in Irfaan Ali as president after long stand-off|date=3 August 2020|work=BBC News|access-date=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803201857/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53637085|archive-date=3 August 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |last=Marshall |first=Svetlana |date=21 March 2019 |title=Ruling on confidence vote appeal Friday |url=http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190322111824/http://guyanachronicle.com/2019/03/21/ruling-on-confidence-vote-appeal-friday |archive-date=22 March 2019 |access-date=22 March 2019 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
=== එසෙක්විබෝ ගැටුම ===
ගයානා-වෙනිසියුලාව අතර එසෙක්විබෝ කලාපය සම්බන්ධයෙන් ගැටුමක් පවතී. වසර ගණනාවක නිෂ්ඵල මැදිහත්වීමකින් පසු, ගයනාව 2018 දී ජාත්‍යන්තර අධිකරණයට ගොස්, ජාත්‍යන්තර බේරුම්කරණ මණ්ඩලයක් විසින් 1899 දී ලබා දුන් දේශසීමා තීරණය වලංගු සහ බැඳීමක් ඇති බවට විනිසුරුවරුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. ආරවුල විසඳීම සඳහා 1966 දී ඇති කරගත් ගිවිසුමක් මගින් මුල් බේරුම්කරණය ඵලදායී ලෙස අවලංගු කළ බව වෙනිසියුලාව තර්ක කරයි. ICJ නඩුව පිළිගත හැකි බවත් එයට අධිකරණ බලය ඇති බවත් තීන්දු කර ඇත, නමුත් අවසාන තීරණයකට එළඹීමට වසර ගණනාවක් ගතවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. 2023 දෙසැම්බර් 3 වන ඉරිදා, වෙනිසියුලාවේ ජනාධිපති නිකොලස් මධුරෝ, එසෙක්විබෝ හි වෙනිසියුලානු රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කළ යුතුද යන්න සහ කලාපයේ වත්මන් සහ අනාගත පදිංචිකරුවන්ට වෙනිසියුලානු පුරවැසිභාවය ලබා දීමට ඡන්දදායකයින් සහාය දක්වන්නේද යන්න ඇතුළු ප්‍රශ්න පහක් වෙනිසියුලානු ඡන්දදායකයින්ගෙන් ඇසීමට ජනමත විචාරණයක් කැඳවීය. දශක ගණනාවක් පැරණි ආරවුල සම්බන්ධයෙන් එක්සත් ජාතීන්ගේ මණ්ඩලයේ අධිකරණ බලය වෙනිසියුලාව පිළි නොගනී, නමුත් රටේ උප ජනාධිපති ඩෙල්සි රොඩ්‍රිගස් කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජාතීන්ගේ ජනමත විචාරණ සැලසුම් නතර කිරීමට නියෝග නොකිරීම හේතුවෙන්, මෙම තීන්දුව "වෙනිසියුලාවට ජයග්‍රහණයක්" ලෙස විස්තර කළේය.<ref>{{Cite web |last=Corder |first=Mike |date=2 November 2023 |title=UN court bars Venezuela from altering Guyana's control over disputed territory. |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231202140232/https://abcnews.go.com/International/wireStory/court-ruling-request-order-venezuela-halt-part-referendum-105299460. |archive-date=2 December 2023 |access-date=2 December 2023 |work=ABC News |publisher=Associated Press}}</ref>
=== මහජන ප්‍රසම්පාදනය ===
2003 මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිෂන් සභා පනත යටතේ පත් කරන ලද මහජන ප්‍රසම්පාදන කොමිසම විසින් ගයනාවේ මහජන ප්‍රසම්පාදනය අධීක්ෂණය කරනු ලැබේ. කොමිෂන් සභා සාමාජිකයින් හඳුනා ගැනීම සහ එකඟ වීම දීර්ඝ ප්‍රමාදයක් හේතුවෙන්, කොමිසම 2016 වන තෙක් පත් කරන ලදී.<ref>[https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/ After 14 years, Guyana establishes procurement commission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161021131901/https://www.cips.org/supply-management/news/2016/august/guyana-hands-procurement-to-commission/|date=21 October 2016}}, "Supply Management", 12 August 2016, accessed 1 October 2016</ref>
=== හමුදාව ===
ගයනා ආරක්ෂක බලකාය (GDF) යනු ගයනාවේ හමුදා සේවයයි. එය බ්‍රසීලය සමඟ ශක්තිමත් හමුදා සබඳතා පවත්වා ගෙන යන අතර, එය වාර්ෂික කලාපීය හමුදා හුවමාරු රැස්වීම් හරහා දේශසීමා ආරක්ෂාව සඳහා සහයෝගයෙන් කටයුතු කරයි. ආරක්ෂක තර්ජනවලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට රටේ හමුදා සූදානම සහ හැකියාවන් වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ගයනාව එක්සත් ජනපද හමුදාව සමඟ අඛණ්ඩ හවුල්කාරිත්වයක් ද ඇත.<ref>{{cite web |date=28 November 2023 |title=U.S. Army, Guyana Defence Forces Strengthen Military Partnership |url=https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240105153815/https://gy.usembassy.gov/u-s-army-guyana-defence-forces-strengthen-military-partnership/ |archive-date=5 January 2024 |access-date=26 January 2024 |website=U.S. Embassy Guyana}}</ref>
=== මානව අයිතිවාසිකම් ===
ගයනාවේ සමලිංගික ක්‍රියා මෙන්ම ගුද සහ මුඛ සංසර්ගය නීති විරෝධී ය.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|title=LGBT relationships are illegal in 74 countries, research finds|date=17 May 2016|work=The Independent|access-date=29 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170827151517/http://www.independent.co.uk/news/world/gay-lesbian-bisexual-relationships-illegal-in-74-countries-a7033666.html|archive-date=27 August 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> දැනට දකුණු ඇමරිකාවේ එවැනි ක්‍රියා තහනම් කරන එකම රට එයයි. එවැනි ක්‍රියාවන්හි යෙදීම ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඬුවම් නියම කළ හැකි නමුත් තහනම ක්‍රියාත්මක නොවේ. ගයනාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයෙන් උරුම වූ නීති ව්‍යවස්ථාමය සමාලෝචනයෙන් ආරක්ෂා කරන බැවින් මෙම නීති වෙනස් කිරීම දුෂ්කර විය හැකිය.<ref>{{cite web |last1=Burham |first1=Margaret A. |title=Saving Constitutional Rights from Judicial Scrutiny: The Savings Clause in the Law of the Commonwealth Caribbean |url=https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180628205146/https://repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1159&context=umialr |archive-date=28 June 2018 |access-date=26 June 2020 |website=miami.edu}}</ref> කෙසේ වෙතත්, ගයනාවේ අවසාන අධිකරණය වන කැරිබියානු අධිකරණය විසින් තහනමක් ඉවත් කරන ලද 2018 සිට හරස් ඇඳුම් ඇඳීම නීත්‍යානුකූල වී ඇත.<ref>{{cite web |last1=Wright |first1=Charmaine |date=13 November 2018 |title=CCJ Declares Guyana's Cross-Dressing Law Unconstitutional |url=https://www.ccj.org/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190220105715/http://www.ccj.org/news/ccj-declares-guyanas-cross-dressing-law-unconstitutional |archive-date=20 February 2019 |access-date=4 August 2020 |work=Caribbean Court of Justice |publisher=The Caribbean Court of Justice}}</ref> ජනාධිපති ඩේවිඩ් ඒ. ග්‍රේන්ජර් (2015–2020) මෙම උත්සාහයන් සඳහා සහාය පළ කළේය.<ref>{{cite web |date=6 January 2016 |title=President to respect LGBT rights |url=https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012800/https://guyanachronicle.com/2016/01/06/president-to-respect-lgbt-rights/ |archive-date=24 November 2020 |access-date=4 August 2020 |publisher=Guyana Chronicle}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ගයනාව]]
dfi8zt6v3bncwlnsx3jufn557th6i48
ගයනාවේ පරිපාලන අංශ
0
182638
752309
2025-07-01T06:54:57Z
BuddhikaW88
37808
' == Administrative divisions == === Regions and Neighbourhood Councils === <!--Linked from [[Administrative divisions of Guyana]]--> {{Main|Regions of Guyana|Neighbourhood Councils of Guyana}} {{Imageframe|width=350|content=[[Image:Guyana regions numbered (GINA).png|175px]] [[Image:Guyana regions english.png|175px]]|caption=Regions of Guyana by number and name|link=|align=right}}Guyana is divided into 10 regions:<ref>...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි
752309
wikitext
text/x-wiki
== Administrative divisions ==
=== Regions and Neighbourhood Councils ===
<!--Linked from [[Administrative divisions of Guyana]]--> {{Main|Regions of Guyana|Neighbourhood Councils of Guyana}}
{{Imageframe|width=350|content=[[Image:Guyana regions numbered (GINA).png|175px]] [[Image:Guyana regions english.png|175px]]|caption=Regions of Guyana by number and name|link=|align=right}}Guyana is divided into 10 regions:<ref>[http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Chapter3_Population_Redistribution_Internal_Migration.pdf Bureau of Statistics – Guyana] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120217151423/http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Chapter3_Population_Redistribution_Internal_Migration.pdf|date=17 February 2012}}, CHAPTER III: POPULATION REDISTRIBUTION AND INTERNAL MIGRATION, Table 3.4: Population Density, Guyana: 1980–2002</ref><ref>[http://gina.gov.gy/natprofile/gnprof.html Guyana – Government Information Agency], National Profile. gina.gov.gy {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070814020614/http://gina.gov.gy/natprofile/gnprof.html|date=14 August 2007}}</ref>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:right"
|- style="background:#bbb;"
!No
!Region
!Regional capital
!Area km<sup>2</sup>
!Pop.
(2012 census)
!Pop. density
per km<sup>2</sup>
|-
|'''1'''
| align="left" |[[:en:Barima-Waini|Barima-Waini]]
|[[:en:Mabaruma|Mabaruma]]
|20,339
|26,941
|1.32
|-
|'''2'''
| align="left" |[[:en:Pomeroon-Supenaam|Pomeroon-Supenaam]]
|[[:en:Anna_Regina|Anna Regina]]
|6,195
|46,810
|7.56
|-
|'''3'''
| align="left" |[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|[[:en:Vreed_en_Hoop|Vreed en Hoop]]
|3,755
|107,416
|28.61
|-
|'''4'''
| align="left" |[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|2,232
|313,429
|140.43
|-
|'''5'''
| align="left" |[[:en:Mahaica-Berbice|Mahaica-Berbice]]
|[[:en:Fort_Wellington,_Guyana|Fort Wellington]]
|4,190
|49,723
|11.87
|-
|'''6'''
| align="left" |[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|36,234
|109,431
|3.02
|-
|'''7'''
| align="left" |[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|47,213
|20,280
|0.43
|-
|'''8'''
| align="left" |[[:en:Potaro-Siparuni|Potaro-Siparuni]]
|[[:en:Mahdia,_Guyana|Mahdia]]
|20,051
|10,190
|0.51
|-
|'''9'''
| align="left" |[[:en:Upper_Takutu-Upper_Essequibo|Upper Takutu-Upper Essequibo]]
|[[:en:Lethem,_Guyana|Lethem]]
|57,750
|24,212
|0.42
|-
|'''10'''
| align="left" |[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|17,040
|39,452
|2.32
|-
|
| align="left" |'''Total'''
|
|'''214,999'''
|'''747,884'''
|'''3.48'''
|}
The regions are divided into 27 neighbourhood councils.<ref>{{cite web |title=Government of Guyana, Statistics |url=http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/List_of_NDCs.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091113142144/http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/List_of_NDCs.pdf |archive-date=13 November 2009 |access-date=2 May 2010}}</ref>
=== Natural regions ===
Guyana is divided into four natural regions.<ref>{{Citation|last=Brawer|first=Moshe|title=Guyana|date=1991|url=https://doi.org/10.1007/978-1-349-12579-1_21|work=Atlas of South America|pages=114–119|editor-last=Brawer|editor-first=Moshe|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023002/https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-349-12579-1_21|place=London|publisher=Palgrave Macmillan UK|language=en|doi=10.1007/978-1-349-12579-1_21|isbn=978-1-349-12579-1|access-date=2023-02-27|archive-date=28 June 2024|url-status=live|url-access=subscription}}</ref> These are:
# Low Coastal Plain
# Hilly Sand and Clay
# Highland Region
# Interior Savannahs
== යොමු කිරීම් ==
gz6gb3wcgj45k30epg9j4r01m2pyyjp
752310
752309
2025-07-01T06:55:24Z
BuddhikaW88
37808
752310
wikitext
text/x-wiki
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
{{Imageframe|width=350|content=[[Image:Guyana regions numbered (GINA).png|175px]] [[Image:Guyana regions english.png|175px]]|caption=Regions of Guyana by number and name|link=|align=right}}Guyana is divided into 10 regions:<ref>[http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Chapter3_Population_Redistribution_Internal_Migration.pdf Bureau of Statistics – Guyana] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120217151423/http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Chapter3_Population_Redistribution_Internal_Migration.pdf|date=17 February 2012}}, CHAPTER III: POPULATION REDISTRIBUTION AND INTERNAL MIGRATION, Table 3.4: Population Density, Guyana: 1980–2002</ref><ref>[http://gina.gov.gy/natprofile/gnprof.html Guyana – Government Information Agency], National Profile. gina.gov.gy {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070814020614/http://gina.gov.gy/natprofile/gnprof.html|date=14 August 2007}}</ref>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:right"
|- style="background:#bbb;"
!No
!Region
!Regional capital
!Area km<sup>2</sup>
!Pop.
(2012 census)
!Pop. density
per km<sup>2</sup>
|-
|'''1'''
| align="left" |[[:en:Barima-Waini|Barima-Waini]]
|[[:en:Mabaruma|Mabaruma]]
|20,339
|26,941
|1.32
|-
|'''2'''
| align="left" |[[:en:Pomeroon-Supenaam|Pomeroon-Supenaam]]
|[[:en:Anna_Regina|Anna Regina]]
|6,195
|46,810
|7.56
|-
|'''3'''
| align="left" |[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|[[:en:Vreed_en_Hoop|Vreed en Hoop]]
|3,755
|107,416
|28.61
|-
|'''4'''
| align="left" |[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|2,232
|313,429
|140.43
|-
|'''5'''
| align="left" |[[:en:Mahaica-Berbice|Mahaica-Berbice]]
|[[:en:Fort_Wellington,_Guyana|Fort Wellington]]
|4,190
|49,723
|11.87
|-
|'''6'''
| align="left" |[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|36,234
|109,431
|3.02
|-
|'''7'''
| align="left" |[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|47,213
|20,280
|0.43
|-
|'''8'''
| align="left" |[[:en:Potaro-Siparuni|Potaro-Siparuni]]
|[[:en:Mahdia,_Guyana|Mahdia]]
|20,051
|10,190
|0.51
|-
|'''9'''
| align="left" |[[:en:Upper_Takutu-Upper_Essequibo|Upper Takutu-Upper Essequibo]]
|[[:en:Lethem,_Guyana|Lethem]]
|57,750
|24,212
|0.42
|-
|'''10'''
| align="left" |[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|17,040
|39,452
|2.32
|-
|
| align="left" |'''Total'''
|
|'''214,999'''
|'''747,884'''
|'''3.48'''
|}
The regions are divided into 27 neighbourhood councils.<ref>{{cite web |title=Government of Guyana, Statistics |url=http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/List_of_NDCs.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091113142144/http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/List_of_NDCs.pdf |archive-date=13 November 2009 |access-date=2 May 2010}}</ref>
=== ස්වාභාවික කලාප ===
Guyana is divided into four natural regions.<ref>{{Citation|last=Brawer|first=Moshe|title=Guyana|date=1991|url=https://doi.org/10.1007/978-1-349-12579-1_21|work=Atlas of South America|pages=114–119|editor-last=Brawer|editor-first=Moshe|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023002/https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-349-12579-1_21|place=London|publisher=Palgrave Macmillan UK|language=en|doi=10.1007/978-1-349-12579-1_21|isbn=978-1-349-12579-1|access-date=2023-02-27|archive-date=28 June 2024|url-status=live|url-access=subscription}}</ref> These are:
# Low Coastal Plain
# Hilly Sand and Clay
# Highland Region
# Interior Savannahs
== යොමු කිරීම් ==
6mo7ksdpwiwnisvhhl99xnbd2mrk28k
752311
752310
2025-07-01T06:57:40Z
BuddhikaW88
37808
/* කලාප සහ අසල්වැසි සභා */
752311
wikitext
text/x-wiki
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
{{Image frame|width=350|content=[[Image:Guyana regions numbered (GINA).png|175px]] [[Image:Guyana regions english.png|175px]]|caption=Regions of Guyana by number and name|link=|align=right}}Guyana is divided into 10 regions:<ref>[http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Chapter3_Population_Redistribution_Internal_Migration.pdf Bureau of Statistics – Guyana] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120217151423/http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Chapter3_Population_Redistribution_Internal_Migration.pdf|date=17 February 2012}}, CHAPTER III: POPULATION REDISTRIBUTION AND INTERNAL MIGRATION, Table 3.4: Population Density, Guyana: 1980–2002</ref><ref>[http://gina.gov.gy/natprofile/gnprof.html Guyana – Government Information Agency], National Profile. gina.gov.gy {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070814020614/http://gina.gov.gy/natprofile/gnprof.html|date=14 August 2007}}</ref>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:right"
|- style="background:#bbb;"
!No
!Region
!Regional capital
!Area km<sup>2</sup>
!Pop.
(2012 census)
!Pop. density
per km<sup>2</sup>
|-
|'''1'''
| align="left" |[[:en:Barima-Waini|Barima-Waini]]
|[[:en:Mabaruma|Mabaruma]]
|20,339
|26,941
|1.32
|-
|'''2'''
| align="left" |[[:en:Pomeroon-Supenaam|Pomeroon-Supenaam]]
|[[:en:Anna_Regina|Anna Regina]]
|6,195
|46,810
|7.56
|-
|'''3'''
| align="left" |[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|[[:en:Vreed_en_Hoop|Vreed en Hoop]]
|3,755
|107,416
|28.61
|-
|'''4'''
| align="left" |[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|2,232
|313,429
|140.43
|-
|'''5'''
| align="left" |[[:en:Mahaica-Berbice|Mahaica-Berbice]]
|[[:en:Fort_Wellington,_Guyana|Fort Wellington]]
|4,190
|49,723
|11.87
|-
|'''6'''
| align="left" |[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|36,234
|109,431
|3.02
|-
|'''7'''
| align="left" |[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|47,213
|20,280
|0.43
|-
|'''8'''
| align="left" |[[:en:Potaro-Siparuni|Potaro-Siparuni]]
|[[:en:Mahdia,_Guyana|Mahdia]]
|20,051
|10,190
|0.51
|-
|'''9'''
| align="left" |[[:en:Upper_Takutu-Upper_Essequibo|Upper Takutu-Upper Essequibo]]
|[[:en:Lethem,_Guyana|Lethem]]
|57,750
|24,212
|0.42
|-
|'''10'''
| align="left" |[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|17,040
|39,452
|2.32
|-
|
| align="left" |'''Total'''
|
|'''214,999'''
|'''747,884'''
|'''3.48'''
|}
The regions are divided into 27 neighbourhood councils.<ref>{{cite web |title=Government of Guyana, Statistics |url=http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/List_of_NDCs.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091113142144/http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/List_of_NDCs.pdf |archive-date=13 November 2009 |access-date=2 May 2010}}</ref>
=== ස්වාභාවික කලාප ===
Guyana is divided into four natural regions.<ref>{{Citation|last=Brawer|first=Moshe|title=Guyana|date=1991|url=https://doi.org/10.1007/978-1-349-12579-1_21|work=Atlas of South America|pages=114–119|editor-last=Brawer|editor-first=Moshe|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023002/https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-349-12579-1_21|place=London|publisher=Palgrave Macmillan UK|language=en|doi=10.1007/978-1-349-12579-1_21|isbn=978-1-349-12579-1|access-date=2023-02-27|archive-date=28 June 2024|url-status=live|url-access=subscription}}</ref> These are:
# Low Coastal Plain
# Hilly Sand and Clay
# Highland Region
# Interior Savannahs
== යොමු කිරීම් ==
3t2a7m5e0tawl7hre8j0ph99wu61sxu
752312
752311
2025-07-01T07:01:06Z
BuddhikaW88
37808
752312
wikitext
text/x-wiki
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
{{Image frame|width=350|content=[[Image:Guyana regions numbered (GINA).png|175px]] [[Image:Guyana regions english.png|175px]]|caption=අංකය සහ නම අනුව ගයනාවේ කලාප|link=|align=right}}ගයනාව කලාප 10 කට බෙදා ඇත:<ref>[http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Chapter3_Population_Redistribution_Internal_Migration.pdf Bureau of Statistics – Guyana] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120217151423/http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Chapter3_Population_Redistribution_Internal_Migration.pdf|date=17 February 2012}}, CHAPTER III: POPULATION REDISTRIBUTION AND INTERNAL MIGRATION, Table 3.4: Population Density, Guyana: 1980–2002</ref><ref>[http://gina.gov.gy/natprofile/gnprof.html Guyana – Government Information Agency], National Profile. gina.gov.gy {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070814020614/http://gina.gov.gy/natprofile/gnprof.html|date=14 August 2007}}</ref>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:right"
|- style="background:#bbb;"
!අං
!කලාපය
!ප්‍රාදේශීය අගනුවර
!ප්‍රදේශය ව.කි.මී
!ජනගහනය (2012 සංගණනය)
!ජනගහන ඝනත්වය ව.කි.මී යට
|-
|'''1'''
| align="left" |[[:en:Barima-Waini|Barima-Waini]]
|[[:en:Mabaruma|Mabaruma]]
|20,339
|26,941
|1.32
|-
|'''2'''
| align="left" |[[:en:Pomeroon-Supenaam|Pomeroon-Supenaam]]
|[[:en:Anna_Regina|Anna Regina]]
|6,195
|46,810
|7.56
|-
|'''3'''
| align="left" |[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|[[:en:Vreed_en_Hoop|Vreed en Hoop]]
|3,755
|107,416
|28.61
|-
|'''4'''
| align="left" |[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|2,232
|313,429
|140.43
|-
|'''5'''
| align="left" |[[:en:Mahaica-Berbice|Mahaica-Berbice]]
|[[:en:Fort_Wellington,_Guyana|Fort Wellington]]
|4,190
|49,723
|11.87
|-
|'''6'''
| align="left" |[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|36,234
|109,431
|3.02
|-
|'''7'''
| align="left" |[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|47,213
|20,280
|0.43
|-
|'''8'''
| align="left" |[[:en:Potaro-Siparuni|Potaro-Siparuni]]
|[[:en:Mahdia,_Guyana|Mahdia]]
|20,051
|10,190
|0.51
|-
|'''9'''
| align="left" |[[:en:Upper_Takutu-Upper_Essequibo|Upper Takutu-Upper Essequibo]]
|[[:en:Lethem,_Guyana|Lethem]]
|57,750
|24,212
|0.42
|-
|'''10'''
| align="left" |[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|17,040
|39,452
|2.32
|-
|
| align="left" |'''එකතුව'''
|
|'''214,999'''
|'''747,884'''
|'''3.48'''
|}
කලාප අසල්වැසි කවුන්සිල 27 කට බෙදා ඇත.<ref>{{cite web |title=Government of Guyana, Statistics |url=http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/List_of_NDCs.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091113142144/http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/List_of_NDCs.pdf |archive-date=13 November 2009 |access-date=2 May 2010}}</ref>
=== ස්වාභාවික කලාප ===
ගයනාව ස්වභාවික කලාප හතරකට බෙදා ඇත.<ref>{{Citation|last=Brawer|first=Moshe|title=Guyana|date=1991|url=https://doi.org/10.1007/978-1-349-12579-1_21|work=Atlas of South America|pages=114–119|editor-last=Brawer|editor-first=Moshe|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023002/https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-349-12579-1_21|place=London|publisher=Palgrave Macmillan UK|language=en|doi=10.1007/978-1-349-12579-1_21|isbn=978-1-349-12579-1|access-date=2023-02-27|archive-date=28 June 2024|url-status=live|url-access=subscription}}</ref> ඒවා නම්:
# පහත් වෙරළබඩ තැනිතලාව
# කඳුකර වැලි සහ මැටි
# උස්බිම් කලාපය
# අභ්‍යන්තර සැවානා
== යොමු කිරීම් ==
nqpm3j7pdjdq4tmsm3zsnndwd8n570b
752358
752312
2025-07-01T10:14:37Z
Ttheek
66430
Adding [[Category:ගයනාව]] using [[c:Help:Cat-a-lot|Cat-a-lot]]
752358
wikitext
text/x-wiki
=== කලාප සහ අසල්වැසි සභා ===
{{Image frame|width=350|content=[[Image:Guyana regions numbered (GINA).png|175px]] [[Image:Guyana regions english.png|175px]]|caption=අංකය සහ නම අනුව ගයනාවේ කලාප|link=|align=right}}ගයනාව කලාප 10 කට බෙදා ඇත:<ref>[http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Chapter3_Population_Redistribution_Internal_Migration.pdf Bureau of Statistics – Guyana] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120217151423/http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Chapter3_Population_Redistribution_Internal_Migration.pdf|date=17 February 2012}}, CHAPTER III: POPULATION REDISTRIBUTION AND INTERNAL MIGRATION, Table 3.4: Population Density, Guyana: 1980–2002</ref><ref>[http://gina.gov.gy/natprofile/gnprof.html Guyana – Government Information Agency], National Profile. gina.gov.gy {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070814020614/http://gina.gov.gy/natprofile/gnprof.html|date=14 August 2007}}</ref>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:right"
|- style="background:#bbb;"
!අං
!කලාපය
!ප්‍රාදේශීය අගනුවර
!ප්‍රදේශය ව.කි.මී
!ජනගහනය (2012 සංගණනය)
!ජනගහන ඝනත්වය ව.කි.මී යට
|-
|'''1'''
| align="left" |[[:en:Barima-Waini|Barima-Waini]]
|[[:en:Mabaruma|Mabaruma]]
|20,339
|26,941
|1.32
|-
|'''2'''
| align="left" |[[:en:Pomeroon-Supenaam|Pomeroon-Supenaam]]
|[[:en:Anna_Regina|Anna Regina]]
|6,195
|46,810
|7.56
|-
|'''3'''
| align="left" |[[:en:Essequibo_Islands-West_Demerara|Essequibo Islands-West Demerara]]
|[[:en:Vreed_en_Hoop|Vreed en Hoop]]
|3,755
|107,416
|28.61
|-
|'''4'''
| align="left" |[[:en:Demerara-Mahaica|Demerara-Mahaica]]
|[[:en:Triumph,_Guyana|Triumph]]
|2,232
|313,429
|140.43
|-
|'''5'''
| align="left" |[[:en:Mahaica-Berbice|Mahaica-Berbice]]
|[[:en:Fort_Wellington,_Guyana|Fort Wellington]]
|4,190
|49,723
|11.87
|-
|'''6'''
| align="left" |[[:en:East_Berbice-Corentyne|East Berbice-Corentyne]]
|[[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]
|36,234
|109,431
|3.02
|-
|'''7'''
| align="left" |[[:en:Cuyuni-Mazaruni|Cuyuni-Mazaruni]]
|[[:en:Bartica|Bartica]]
|47,213
|20,280
|0.43
|-
|'''8'''
| align="left" |[[:en:Potaro-Siparuni|Potaro-Siparuni]]
|[[:en:Mahdia,_Guyana|Mahdia]]
|20,051
|10,190
|0.51
|-
|'''9'''
| align="left" |[[:en:Upper_Takutu-Upper_Essequibo|Upper Takutu-Upper Essequibo]]
|[[:en:Lethem,_Guyana|Lethem]]
|57,750
|24,212
|0.42
|-
|'''10'''
| align="left" |[[:en:Upper_Demerara-Berbice|Upper Demerara-Berbice]]
|[[:en:Linden,_Guyana|Linden]]
|17,040
|39,452
|2.32
|-
|
| align="left" |'''එකතුව'''
|
|'''214,999'''
|'''747,884'''
|'''3.48'''
|}
කලාප අසල්වැසි කවුන්සිල 27 කට බෙදා ඇත.<ref>{{cite web |title=Government of Guyana, Statistics |url=http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/List_of_NDCs.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091113142144/http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/List_of_NDCs.pdf |archive-date=13 November 2009 |access-date=2 May 2010}}</ref>
=== ස්වාභාවික කලාප ===
ගයනාව ස්වභාවික කලාප හතරකට බෙදා ඇත.<ref>{{Citation|last=Brawer|first=Moshe|title=Guyana|date=1991|url=https://doi.org/10.1007/978-1-349-12579-1_21|work=Atlas of South America|pages=114–119|editor-last=Brawer|editor-first=Moshe|archive-url=https://web.archive.org/web/20240628023002/https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-349-12579-1_21|place=London|publisher=Palgrave Macmillan UK|language=en|doi=10.1007/978-1-349-12579-1_21|isbn=978-1-349-12579-1|access-date=2023-02-27|archive-date=28 June 2024|url-status=live|url-access=subscription}}</ref> ඒවා නම්:
# පහත් වෙරළබඩ තැනිතලාව
# කඳුකර වැලි සහ මැටි
# උස්බිම් කලාපය
# අභ්‍යන්තර සැවානා
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ගයනාව]]
ap7j80hq078y0l5rdms83tg3qvuep4d
ගයනාවේ ජාත්‍යන්තර සහ කලාපීය සබඳතා
0
182639
752313
2025-07-01T07:02:07Z
BuddhikaW88
37808
' == International and regional relations == === Boundary disputes === {{See also|Schomburgk Line|Borders of Suriname}} [[File:Essequiborivermap.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Essequiborivermap.png|දකුණ|thumb|250x250පික්|Map of Guyana with the disputed territories incorporated, showing the [[:en:Essequibo_River|Essequibo River]] and (shaded dark) the river's drainage basin. Venezuela claims...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි
752313
wikitext
text/x-wiki
== International and regional relations ==
=== Boundary disputes ===
{{See also|Schomburgk Line|Borders of Suriname}}
[[File:Essequiborivermap.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Essequiborivermap.png|දකුණ|thumb|250x250පික්|Map of Guyana with the disputed territories incorporated, showing the [[:en:Essequibo_River|Essequibo River]] and (shaded dark) the river's drainage basin. Venezuela claims territory up to the western bank of the river. The historical claim by the UK included the river basin well into current-day Venezuela.]]
Guyana is in [[:en:Territorial_dispute|border disputes]] with both Suriname, which claims the area east of the left bank of the [[:en:Corentyne_River|Corentyne River]] and the New River in southwestern Suriname, and Venezuela which claims the land west of the Essequibo River, once the [[:en:Essequibo_(colony)|Dutch colony of Essequibo]] as part of what they call "Guayana Essequiba".<ref name="foxlatino">{{cite web |date=23 December 2014 |title=Guyana ponders judicial action in border dispute with Venezuela |url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222140437/http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela/ |archive-date=22 February 2015 |access-date=22 February 2015 |work=FoxNews Latino}}</ref><ref>{{cite web |title=Tribunal decision tentatively set for August |url=http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090406062803/http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |archive-date=6 April 2009 |access-date=9 July 2007}}. guyanachronicle.com, Archives for 17 June 2007</ref><ref>{{cite web |date=5 February 2007 |title=Guyana to experience 'massive' oil exploration this year |url=http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100824175352/http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |archive-date=24 August 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Landofsixpeoples.com}}</ref><ref>{{cite web |date=27 April 2007 |title=News in the Caribbean |url=http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929100725/http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |archive-date=29 September 2007 |access-date=2 May 2010 |publisher=Caribbean360.com}}</ref> The maritime<ref>{{usurped|1=[https://web.archive.org/web/20141112212835/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Foreign-affairs-minister-reiterates-Guyana%27s-territorial-sovereignty&id=21520&catid=13 Foreign affairs minister reiterates Guyana's territorial sovereignty]}}. CaribbeanNetNews.com (17 February 2010).</ref><ref>[https://archive.today/20130410130121/http://www.antiguaobserver.com/?p=24790 POINT OF CLARIFICATION: Guyana clears air on Suriname border talk]. [[Caribbean News Agency]] (17 February 2010).</ref> component of the territorial dispute with Suriname was arbitrated by the [[:en:United_Nations_Convention_on_Law_of_the_Sea|United Nations Convention on Law of the Sea]], and a ruling was announced on 21 September 2007. The ruling concerning the [[:en:Caribbean_Sea|Caribbean Sea]] north of both nations found both parties violated treaty obligations and declined to order any compensation to either party.<ref>{{cite web |title=official site of the Permanent Court of Arbitration |url=http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130208082359/http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |archive-date=8 February 2013 |access-date=2 May 2010 |publisher=Pca-cpa.org}}</ref>
When the British surveyed British Guiana in 1840, they included the entire [[:en:Cuyuni_River|Cuyuni River]] basin within the colony, to the protest of Venezuela which claimed all lands west of the Essequibo River. In 1897 in [[:en:Washington,_DC|Washington, DC]], both countries accepted the "''Treaty between Great Britain and the United States of Venezuela Respecting the Settlement of the Boundary between the Colony of British Guiana and the United States of Venezuela.''" According to the Treaty of Washington (1897), the final decision by the [[:en:Arbitral_tribunal|arbitration tribunal]] in [[:en:Paris,_France|Paris]] would be a "''full, perfect, and final settlement''"<ref>{{Cite web |title=Treaty of arbitration between Venezuela and Great Britain, signed at Washington and dated the second day of February, 1897 |url=http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101020005/http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |archive-date=1 November 2013 |access-date=30 October 2013}}</ref> to the border dispute. In 1899, the tribunal issued the [[:en:Paris_Arbitral_Award|Paris Arbitral Award]], granting a majority of the disputed territory to British Guiana. Following the settlement, an exact border was demarcated by markers and coordinates by a Venezuelan and British boundary commission in accordance with International law. Venezuela brought up again the settled claim, during the 1960s cold war period, and during Guyana's Independence period. In 1962, Venezuelan President [[:en:Rómulo_Betancourt|Rómulo Betancourt]] resuscitated Venezuela's claim to the disputed territory by declaring the 1899 arbitration award null and void.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref> The result of this complaint led to the [[:en:Geneva_Agreement_(1966)|Treaty of Geneva of 1966]], which was signed by the Governments of Guyana, the United Kingdom and Venezuela.<ref name="Ishmael">[http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html Ishmael, Odeen (1998, rev. 2006) "The Trail Of Diplomacy: A Documentary History of the Guyana-Venezuela Border Issue"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090628103711/http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html|date=28 June 2009}} Ishmael was Ambassador of Guyana to Venezuela when this was written.</ref> Venezuela calls this region "Zona en Reclamación" (Reclamation Zone) and Venezuelan maps of the national territory routinely include it, drawing it in with dashed lines.<ref>{{cite web |title=Mapa Politico de Venezuela |url=http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100220105637/http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |archive-date=20 February 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=A-venezuela.com}}</ref>
In 2023, [[:en:2023_Venezuelan_referendum|a referendum]] was held in Venezuela which saw 95% of voters approve creating a new state in the disputed area with Guyana's President Irfaan Ali calling it a direct threat on the nation's sovereignty. Venezuelan President Nicolás Maduro claims wide support for the move, despite only around 10% of the Venezuelan voting population taking part in the referendum.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|title=Essequibo: Venezuela moves to claim Guyana-controlled region|date=2023-12-06|access-date=2023-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20231207204335/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|archive-date=7 December 2023|language=en-GB|url-status=live}}</ref> Both the US and Brazil made signs of supporting Guyana in the territorial dispute, with Brazil sending troops to their border with the Essequibo region.<ref>{{Cite web |last1=Hernández |first1=Osmary |last2=Almánzar |first2=Fernando |last3=Alberti |first3=Mia |date=2023-12-06 |title=Venezuela's president orders creation of new state and map including land from Guyana |url=https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207211114/https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=CNN |language=en}}</ref> [[:en:US_Southern_Command|US Southern Command]] held air exercises with [[:en:Guyana_Defence_Force|Guyana Defence Forces]] in Guyana in December 2023.<ref name="guyanaExercises2023">From AFP News [https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752 (7 Dec 2023) US Holds Military Exercises In Guyana As Border Tensions Soar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231207233035/https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752|date=7 December 2023}}</ref>
[[File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|දකුණ|thumb|263x263පික්|Illustration of the [[:en:Guyana–Venezuela_territorial_dispute|Guiana-Venezuela border dispute]], including western boundary ceded to Venezuela, published by Scottish cartographer [[:en:George_Philip_(cartographer)|George Philip]] in 1897]]
Specific small disputed areas involving Guyana are [[:en:Ankoko_Island|Ankoko Island]] with Venezuela; Corentyne River<ref>{{cite news|url=http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|title=Guyana and Suriname border dispute continues despite UN findings|last=Ramjeet|first=Oscar|date=28 October 2008|work=Caribbean Net News|access-date=15 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20140228020436/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|archive-date=28 February 2014|url-status=usurped}}</ref> with Suriname; and [[:en:Tigri_Area|Tigri Area]] or [[:en:New_River_Triangle|New River Triangle]]<ref>{{cite news|url=http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|title=There is no agreement recognizing Suriname's sovereignty over the Corentyne River|last=Rodrigues-Birkett|first=Carolyn|date=24 October 2008|work=Stabroek Newspaper|access-date=15 December 2008|archive-url=https://archive.today/20130203002333/http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|archive-date=3 February 2013|url-status=live}}</ref> with Suriname. In 1967 a Surinamese survey team was found in the Tigri Area and was forcibly removed. In August 1969 a patrol of the [[:en:Guyana_Defence_Force|Guyana Defence Force]] found a survey camp and a partially completed airstrip inside the triangle, and documented evidence of the Surinamese intention to occupy the entire disputed area. After an exchange of gunfire, the [[:en:Surinamese_people|Surinamese]] were driven from the triangle.
=== The Organisation of American States (OAS) ===
Guyana entered the [[:en:Organisation_of_American_States|Organisation of American States]] in 1991.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161014191244/http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |archive-date=14 October 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== Indigenous Leaders Summits of America (ILSA) ===
With Guyana having many groups of indigenous persons and given the geographical location of the country, the contributions of the Guyanese to the OAS respecting indigenous people may be significant.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222054758/http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |archive-date=22 December 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
The position of the OAS respecting indigenous persons developed over the years. "The "OAS has supported and participated in the organisation of Indigenous Leaders Summits of Americas (ILSA)"<ref>{{cite web |title=Indigenous Peoples |url=http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413215714/http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |archive-date=13 April 2012 |access-date=3 January 2017 |website=summit-americas.org}}</ref>
The Draft American Declaration of the Rights of the Indigenous Persons appears to be a working document<ref>{{cite web |title=Events OAS Indigenous Special Events |url=http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170104091030/http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |archive-date=4 January 2017 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== Agreements which affect financial relationships ===
==== The Double Taxation Relief (CARICOM) Treaty 1994 ====
At a CARICOM Meeting, representatives of Trinidad and Tobago and Guyana respectively signed The Double Taxation Relief (CARICOM) Treaty 1994 on 19 August 1994.<ref>{{cite web |title=IRD Trinidad and Tobago – CARICOM Treaties |url=http://www.ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160507154606/http://ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |archive-date=7 May 2016 |access-date=27 December 2016 |website=ird.gov.tt}}</ref>
This treaty covered taxes, residence, tax jurisdictions, capital gains, business profits, interest, dividends, royalties and other areas.
==== FATCA ====
On 30 June 2014, Guyana signed a Model 1 agreement with the United States of America in relation to the [[:en:Foreign_Account_Tax_Compliance_Act|Foreign Account Tax Compliance Act]] (FATCA).<ref>{{cite web |title=Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) |url=https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113122755/https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |archive-date=13 January 2017 |access-date=16 January 2017 |website=treasury.gov}}</ref> This Model 1 agreement includes a reference to the Tax Information Exchange Agreement (Clause 3) which was signed on 22 July 1992 in Georgetown, Guyana intending to exchange tax information on an automatic basis.
== යොමු කිරීම් ==
dkap9ev5nb63liqwrcb43wwh6ztamdh
752314
752313
2025-07-01T07:03:21Z
BuddhikaW88
37808
752314
wikitext
text/x-wiki
=== මායිම් ආරවුල් ===
[[File:Essequiborivermap.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Essequiborivermap.png|දකුණ|thumb|250x250පික්|එසෙක්විබෝ ගඟ සහ (අඳුරු පැහැයෙන් යුත්) ගංගාවේ ජලාපවහන ද්‍රෝණිය පෙන්වන, මතභේදාත්මක භූමි ප්‍රදේශ ඇතුළත් ගයනාවේ සිතියම. වෙනිසියුලාව ගඟේ බටහිර ඉවුර දක්වා භූමි ප්‍රදේශයකට හිමිකම් කියයි. එක්සත් රාජධානියේ ඓතිහාසික හිමිකම් පෑමට ගංගා ද්‍රෝණිය වර්තමාන වෙනිසියුලාව දක්වාම ඇතුළත් විය.]]
Guyana is in [[:en:Territorial_dispute|border disputes]] with both Suriname, which claims the area east of the left bank of the [[:en:Corentyne_River|Corentyne River]] and the New River in southwestern Suriname, and Venezuela which claims the land west of the Essequibo River, once the [[:en:Essequibo_(colony)|Dutch colony of Essequibo]] as part of what they call "Guayana Essequiba".<ref name="foxlatino">{{cite web |date=23 December 2014 |title=Guyana ponders judicial action in border dispute with Venezuela |url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222140437/http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela/ |archive-date=22 February 2015 |access-date=22 February 2015 |work=FoxNews Latino}}</ref><ref>{{cite web |title=Tribunal decision tentatively set for August |url=http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090406062803/http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |archive-date=6 April 2009 |access-date=9 July 2007}}. guyanachronicle.com, Archives for 17 June 2007</ref><ref>{{cite web |date=5 February 2007 |title=Guyana to experience 'massive' oil exploration this year |url=http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100824175352/http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |archive-date=24 August 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Landofsixpeoples.com}}</ref><ref>{{cite web |date=27 April 2007 |title=News in the Caribbean |url=http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929100725/http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |archive-date=29 September 2007 |access-date=2 May 2010 |publisher=Caribbean360.com}}</ref> The maritime<ref>{{usurped|1=[https://web.archive.org/web/20141112212835/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Foreign-affairs-minister-reiterates-Guyana%27s-territorial-sovereignty&id=21520&catid=13 Foreign affairs minister reiterates Guyana's territorial sovereignty]}}. CaribbeanNetNews.com (17 February 2010).</ref><ref>[https://archive.today/20130410130121/http://www.antiguaobserver.com/?p=24790 POINT OF CLARIFICATION: Guyana clears air on Suriname border talk]. [[Caribbean News Agency]] (17 February 2010).</ref> component of the territorial dispute with Suriname was arbitrated by the [[:en:United_Nations_Convention_on_Law_of_the_Sea|United Nations Convention on Law of the Sea]], and a ruling was announced on 21 September 2007. The ruling concerning the [[:en:Caribbean_Sea|Caribbean Sea]] north of both nations found both parties violated treaty obligations and declined to order any compensation to either party.<ref>{{cite web |title=official site of the Permanent Court of Arbitration |url=http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130208082359/http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |archive-date=8 February 2013 |access-date=2 May 2010 |publisher=Pca-cpa.org}}</ref>
When the British surveyed British Guiana in 1840, they included the entire [[:en:Cuyuni_River|Cuyuni River]] basin within the colony, to the protest of Venezuela which claimed all lands west of the Essequibo River. In 1897 in [[:en:Washington,_DC|Washington, DC]], both countries accepted the "''Treaty between Great Britain and the United States of Venezuela Respecting the Settlement of the Boundary between the Colony of British Guiana and the United States of Venezuela.''" According to the Treaty of Washington (1897), the final decision by the [[:en:Arbitral_tribunal|arbitration tribunal]] in [[:en:Paris,_France|Paris]] would be a "''full, perfect, and final settlement''"<ref>{{Cite web |title=Treaty of arbitration between Venezuela and Great Britain, signed at Washington and dated the second day of February, 1897 |url=http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101020005/http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |archive-date=1 November 2013 |access-date=30 October 2013}}</ref> to the border dispute. In 1899, the tribunal issued the [[:en:Paris_Arbitral_Award|Paris Arbitral Award]], granting a majority of the disputed territory to British Guiana. Following the settlement, an exact border was demarcated by markers and coordinates by a Venezuelan and British boundary commission in accordance with International law. Venezuela brought up again the settled claim, during the 1960s cold war period, and during Guyana's Independence period. In 1962, Venezuelan President [[:en:Rómulo_Betancourt|Rómulo Betancourt]] resuscitated Venezuela's claim to the disputed territory by declaring the 1899 arbitration award null and void.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref> The result of this complaint led to the [[:en:Geneva_Agreement_(1966)|Treaty of Geneva of 1966]], which was signed by the Governments of Guyana, the United Kingdom and Venezuela.<ref name="Ishmael">[http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html Ishmael, Odeen (1998, rev. 2006) "The Trail Of Diplomacy: A Documentary History of the Guyana-Venezuela Border Issue"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090628103711/http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html|date=28 June 2009}} Ishmael was Ambassador of Guyana to Venezuela when this was written.</ref> Venezuela calls this region "Zona en Reclamación" (Reclamation Zone) and Venezuelan maps of the national territory routinely include it, drawing it in with dashed lines.<ref>{{cite web |title=Mapa Politico de Venezuela |url=http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100220105637/http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |archive-date=20 February 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=A-venezuela.com}}</ref>
In 2023, [[:en:2023_Venezuelan_referendum|a referendum]] was held in Venezuela which saw 95% of voters approve creating a new state in the disputed area with Guyana's President Irfaan Ali calling it a direct threat on the nation's sovereignty. Venezuelan President Nicolás Maduro claims wide support for the move, despite only around 10% of the Venezuelan voting population taking part in the referendum.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|title=Essequibo: Venezuela moves to claim Guyana-controlled region|date=2023-12-06|access-date=2023-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20231207204335/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|archive-date=7 December 2023|language=en-GB|url-status=live}}</ref> Both the US and Brazil made signs of supporting Guyana in the territorial dispute, with Brazil sending troops to their border with the Essequibo region.<ref>{{Cite web |last1=Hernández |first1=Osmary |last2=Almánzar |first2=Fernando |last3=Alberti |first3=Mia |date=2023-12-06 |title=Venezuela's president orders creation of new state and map including land from Guyana |url=https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207211114/https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=CNN |language=en}}</ref> [[:en:US_Southern_Command|US Southern Command]] held air exercises with [[:en:Guyana_Defence_Force|Guyana Defence Forces]] in Guyana in December 2023.<ref name="guyanaExercises2023">From AFP News [https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752 (7 Dec 2023) US Holds Military Exercises In Guyana As Border Tensions Soar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231207233035/https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752|date=7 December 2023}}</ref>
[[File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|දකුණ|thumb|263x263පික්|1897 දී ස්කොට්ලන්ත සිතියම් ශිල්පී ජෝර්ජ් පිලිප් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද, වෙනිසියුලාවට බටහිර මායිම පවරා දීම ඇතුළුව ගයනා-වෙනිසියුලා දේශසීමා ආරවුල පිළිබඳ නිදර්ශනය.]]
Specific small disputed areas involving Guyana are [[:en:Ankoko_Island|Ankoko Island]] with Venezuela; Corentyne River<ref>{{cite news|url=http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|title=Guyana and Suriname border dispute continues despite UN findings|last=Ramjeet|first=Oscar|date=28 October 2008|work=Caribbean Net News|access-date=15 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20140228020436/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|archive-date=28 February 2014|url-status=usurped}}</ref> with Suriname; and [[:en:Tigri_Area|Tigri Area]] or [[:en:New_River_Triangle|New River Triangle]]<ref>{{cite news|url=http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|title=There is no agreement recognizing Suriname's sovereignty over the Corentyne River|last=Rodrigues-Birkett|first=Carolyn|date=24 October 2008|work=Stabroek Newspaper|access-date=15 December 2008|archive-url=https://archive.today/20130203002333/http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|archive-date=3 February 2013|url-status=live}}</ref> with Suriname. In 1967 a Surinamese survey team was found in the Tigri Area and was forcibly removed. In August 1969 a patrol of the [[:en:Guyana_Defence_Force|Guyana Defence Force]] found a survey camp and a partially completed airstrip inside the triangle, and documented evidence of the Surinamese intention to occupy the entire disputed area. After an exchange of gunfire, the [[:en:Surinamese_people|Surinamese]] were driven from the triangle.
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
Guyana entered the [[:en:Organisation_of_American_States|Organisation of American States]] in 1991.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161014191244/http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |archive-date=14 October 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
With Guyana having many groups of indigenous persons and given the geographical location of the country, the contributions of the Guyanese to the OAS respecting indigenous people may be significant.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222054758/http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |archive-date=22 December 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
The position of the OAS respecting indigenous persons developed over the years. "The "OAS has supported and participated in the organisation of Indigenous Leaders Summits of Americas (ILSA)"<ref>{{cite web |title=Indigenous Peoples |url=http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413215714/http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |archive-date=13 April 2012 |access-date=3 January 2017 |website=summit-americas.org}}</ref>
The Draft American Declaration of the Rights of the Indigenous Persons appears to be a working document<ref>{{cite web |title=Events OAS Indigenous Special Events |url=http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170104091030/http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |archive-date=4 January 2017 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
At a CARICOM Meeting, representatives of Trinidad and Tobago and Guyana respectively signed The Double Taxation Relief (CARICOM) Treaty 1994 on 19 August 1994.<ref>{{cite web |title=IRD Trinidad and Tobago – CARICOM Treaties |url=http://www.ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160507154606/http://ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |archive-date=7 May 2016 |access-date=27 December 2016 |website=ird.gov.tt}}</ref>
This treaty covered taxes, residence, tax jurisdictions, capital gains, business profits, interest, dividends, royalties and other areas.
==== FATCA ====
On 30 June 2014, Guyana signed a Model 1 agreement with the United States of America in relation to the [[:en:Foreign_Account_Tax_Compliance_Act|Foreign Account Tax Compliance Act]] (FATCA).<ref>{{cite web |title=Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) |url=https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113122755/https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |archive-date=13 January 2017 |access-date=16 January 2017 |website=treasury.gov}}</ref> This Model 1 agreement includes a reference to the Tax Information Exchange Agreement (Clause 3) which was signed on 22 July 1992 in Georgetown, Guyana intending to exchange tax information on an automatic basis.
== යොමු කිරීම් ==
s9ethub65q5p3s7vrzg4gojte55292t
752315
752314
2025-07-01T07:05:19Z
BuddhikaW88
37808
752315
wikitext
text/x-wiki
=== මායිම් ආරවුල් ===
[[File:Essequiborivermap.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Essequiborivermap.png|දකුණ|thumb|250x250පික්|එසෙක්විබෝ ගඟ සහ (අඳුරු පැහැයෙන් යුත්) ගංගාවේ ජලාපවහන ද්‍රෝණිය පෙන්වන, මතභේදාත්මක භූමි ප්‍රදේශ ඇතුළත් ගයනාවේ සිතියම. වෙනිසියුලාව ගඟේ බටහිර ඉවුර දක්වා භූමි ප්‍රදේශයකට හිමිකම් කියයි. එක්සත් රාජධානියේ ඓතිහාසික හිමිකම් පෑමට ගංගා ද්‍රෝණිය වර්තමාන වෙනිසියුලාව දක්වාම ඇතුළත් විය.]]
Guyana is in [[:en:Territorial_dispute|border disputes]] with both Suriname, which claims the area east of the left bank of the [[:en:Corentyne_River|Corentyne River]] and the New River in southwestern Suriname, and Venezuela which claims the land west of the Essequibo River, once the [[:en:Essequibo_(colony)|Dutch colony of Essequibo]] as part of what they call "Guayana Essequiba".<ref name="foxlatino">{{cite web |date=23 December 2014 |title=Guyana ponders judicial action in border dispute with Venezuela |url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222140437/http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela/ |archive-date=22 February 2015 |access-date=22 February 2015 |work=FoxNews Latino}}</ref><ref>{{cite web |title=Tribunal decision tentatively set for August |url=http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090406062803/http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |archive-date=6 April 2009 |access-date=9 July 2007}}. guyanachronicle.com, Archives for 17 June 2007</ref><ref>{{cite web |date=5 February 2007 |title=Guyana to experience 'massive' oil exploration this year |url=http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100824175352/http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |archive-date=24 August 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Landofsixpeoples.com}}</ref><ref>{{cite web |date=27 April 2007 |title=News in the Caribbean |url=http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929100725/http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |archive-date=29 September 2007 |access-date=2 May 2010 |publisher=Caribbean360.com}}</ref> The maritime<ref>{{usurped|1=[https://web.archive.org/web/20141112212835/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Foreign-affairs-minister-reiterates-Guyana%27s-territorial-sovereignty&id=21520&catid=13 Foreign affairs minister reiterates Guyana's territorial sovereignty]}}. CaribbeanNetNews.com (17 February 2010).</ref><ref>[https://archive.today/20130410130121/http://www.antiguaobserver.com/?p=24790 POINT OF CLARIFICATION: Guyana clears air on Suriname border talk]. [[Caribbean News Agency]] (17 February 2010).</ref> component of the territorial dispute with Suriname was arbitrated by the [[:en:United_Nations_Convention_on_Law_of_the_Sea|United Nations Convention on Law of the Sea]], and a ruling was announced on 21 September 2007. The ruling concerning the [[:en:Caribbean_Sea|Caribbean Sea]] north of both nations found both parties violated treaty obligations and declined to order any compensation to either party.<ref>{{cite web |title=official site of the Permanent Court of Arbitration |url=http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130208082359/http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |archive-date=8 February 2013 |access-date=2 May 2010 |publisher=Pca-cpa.org}}</ref>
ගයනාව, කොරෙන්ටයින් ගඟේ සහ නිරිතදිග සුරිනාම් හි නව ගඟේ වම් ඉවුරට නැගෙනහිරින් පිහිටි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියන සුරිනාම් සහ එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාව සමඟ දේශසීමා ආරවුලක පවතී. එය කලක් ලන්දේසි යටත් විජිතයක් වූ එසෙක්විබෝ ගඟේ බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියයි. එය ඔවුන් "ගුවායානා එසෙක්විබා" ලෙස හඳුන්වන කොටසකි. [1][2][3][4] සුරිනාම් සමඟ ඇති භෞමික ආරවුලේ සමුද්‍රීය [5][6] අංගය එක්සත් ජාතීන්ගේ මුහුදු නීතිය පිළිබඳ සම්මුතිය මගින් බේරුම් කරන ලද අතර, 2007 සැප්තැම්බර් 21 වන දින තීන්දුවක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. දෙරටටම උතුරින් පිහිටි කැරිබියානු මුහුද සම්බන්ධයෙන් ගත් තීන්දුවේදී දෙපාර්ශ්වයම ගිවිසුම් බැඳීම් උල්ලංඝනය කර ඇති බව සොයා ගත් අතර කිසිදු පාර්ශ්වයකට වන්දි ගෙවීමට නියෝග කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.[7]
When the British surveyed British Guiana in 1840, they included the entire [[:en:Cuyuni_River|Cuyuni River]] basin within the colony, to the protest of Venezuela which claimed all lands west of the Essequibo River. In 1897 in [[:en:Washington,_DC|Washington, DC]], both countries accepted the "''Treaty between Great Britain and the United States of Venezuela Respecting the Settlement of the Boundary between the Colony of British Guiana and the United States of Venezuela.''" According to the Treaty of Washington (1897), the final decision by the [[:en:Arbitral_tribunal|arbitration tribunal]] in [[:en:Paris,_France|Paris]] would be a "''full, perfect, and final settlement''"<ref>{{Cite web |title=Treaty of arbitration between Venezuela and Great Britain, signed at Washington and dated the second day of February, 1897 |url=http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101020005/http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |archive-date=1 November 2013 |access-date=30 October 2013}}</ref> to the border dispute. In 1899, the tribunal issued the [[:en:Paris_Arbitral_Award|Paris Arbitral Award]], granting a majority of the disputed territory to British Guiana. Following the settlement, an exact border was demarcated by markers and coordinates by a Venezuelan and British boundary commission in accordance with International law. Venezuela brought up again the settled claim, during the 1960s cold war period, and during Guyana's Independence period. In 1962, Venezuelan President [[:en:Rómulo_Betancourt|Rómulo Betancourt]] resuscitated Venezuela's claim to the disputed territory by declaring the 1899 arbitration award null and void.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref> The result of this complaint led to the [[:en:Geneva_Agreement_(1966)|Treaty of Geneva of 1966]], which was signed by the Governments of Guyana, the United Kingdom and Venezuela.<ref name="Ishmael">[http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html Ishmael, Odeen (1998, rev. 2006) "The Trail Of Diplomacy: A Documentary History of the Guyana-Venezuela Border Issue"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090628103711/http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html|date=28 June 2009}} Ishmael was Ambassador of Guyana to Venezuela when this was written.</ref> Venezuela calls this region "Zona en Reclamación" (Reclamation Zone) and Venezuelan maps of the national territory routinely include it, drawing it in with dashed lines.<ref>{{cite web |title=Mapa Politico de Venezuela |url=http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100220105637/http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |archive-date=20 February 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=A-venezuela.com}}</ref>
1840 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව සමීක්ෂණය කළ විට, එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි සියලුම ඉඩම්වලට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාවේ විරෝධයට අනුව, ඔවුන් මුළු කියුනි ගංගා ද්‍රෝණියම යටත් විජිතය තුළට ඇතුළත් කළහ. 1897 දී වොෂින්ටන් ඩීසී හිදී, රටවල් දෙකම "බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා යටත් විජිතය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර මායිම නිරවුල් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මහා බ්‍රිතාන්‍යය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර ගිවිසුම" පිළිගත්තා. වොෂින්ටන් ගිවිසුමට (1897) අනුව, පැරිසියේ බේරුම්කරණ විනිශ්චය සභාව විසින් ගනු ලබන අවසාන තීරණය දේශසීමා ආරවුලට "පූර්ණ, පරිපූර්ණ සහ අවසාන විසඳුමක්" වනු ඇත [8]. 1899 දී, විනිශ්චය සභාව පැරිස් බේරුම්කරණ තීන්දුව නිකුත් කළ අතර, මතභේදාත්මක භූමියෙන් බහුතරයක් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවට ලබා දුන්නේය. බේරුම්කරණයෙන් පසුව, ජාත්‍යන්තර නීතියට අනුකූලව වෙනිසියුලානු සහ බ්‍රිතාන්‍ය දේශසීමා කොමිසමක් විසින් සලකුණු සහ ඛණ්ඩාංක මගින් නිශ්චිත දේශසීමාවක් වෙන් කරන ලදී. 1960 ගණන්වල සීතල යුද්ධ සමයේදී සහ ගයනාවේ නිදහස් කාලය තුළ වෙනිසියුලාව නැවතත් නිරවුල් කළ හිමිකම් පෑම මතු කළේය. 1962 දී, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති රොමුලෝ බෙටන්කෝට් 1899 බේරුම්කරණ සම්මානය ශුන්‍ය සහ බලරහිත බව ප්‍රකාශ කිරීමෙන් මතභේදාත්මක භූමියට වෙනිසියුලාවේ හිමිකම් පෑම නැවත පණ ගැන්වීය.[9] මෙම පැමිණිල්ලේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 1966 ජිනීවා ගිවිසුම ඇති වූ අතර එය ගයනා, එක්සත් රාජධානිය සහ වෙනිසියුලාව යන රජයන් විසින් අත්සන් කරන ලදී.[10] වෙනිසියුලාව මෙම කලාපය "Zona en Reclamación" (නැවත ලබා ගැනීමේ කලාපය) ලෙස හඳුන්වන අතර ජාතික භූමියේ වෙනිසියුලානු සිතියම්වල එය නිතිපතා ඇතුළත් කර ඇති අතර එය ඉරි සහිත රේඛා වලින් ඇඳ ඇත.[11]
In 2023, [[:en:2023_Venezuelan_referendum|a referendum]] was held in Venezuela which saw 95% of voters approve creating a new state in the disputed area with Guyana's President Irfaan Ali calling it a direct threat on the nation's sovereignty. Venezuelan President Nicolás Maduro claims wide support for the move, despite only around 10% of the Venezuelan voting population taking part in the referendum.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|title=Essequibo: Venezuela moves to claim Guyana-controlled region|date=2023-12-06|access-date=2023-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20231207204335/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|archive-date=7 December 2023|language=en-GB|url-status=live}}</ref> Both the US and Brazil made signs of supporting Guyana in the territorial dispute, with Brazil sending troops to their border with the Essequibo region.<ref>{{Cite web |last1=Hernández |first1=Osmary |last2=Almánzar |first2=Fernando |last3=Alberti |first3=Mia |date=2023-12-06 |title=Venezuela's president orders creation of new state and map including land from Guyana |url=https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207211114/https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=CNN |language=en}}</ref> [[:en:US_Southern_Command|US Southern Command]] held air exercises with [[:en:Guyana_Defence_Force|Guyana Defence Forces]] in Guyana in December 2023.<ref name="guyanaExercises2023">From AFP News [https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752 (7 Dec 2023) US Holds Military Exercises In Guyana As Border Tensions Soar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231207233035/https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752|date=7 December 2023}}</ref>
2023 දී, වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලද අතර, එහිදී ඡන්දදායකයින්ගෙන් 95% ක් මතභේදාත්මක ප්‍රදේශයේ නව රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කිරීම අනුමත කළ අතර ගයනා ජනාධිපති ඉර්ෆාන් අලි එය ජාතියේ ස්වෛරීභාවයට සෘජු තර්ජනයක් ලෙස හැඳින්වීය. ජනමත විචාරණයට සහභාගී වූ වෙනිසියුලානු ඡන්දදායක ජනගහනයෙන් 10% ක් පමණ වුවද, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති නිකොලස් මදුරෝ මෙම පියවර සඳහා පුළුල් සහයෝගයක් ප්‍රකාශ කරයි.[12] ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සහ බ්‍රසීලය යන දෙකම භෞමික ආරවුලේදී ගයනාවට සහාය දක්වන බවට සලකුණු කළ අතර, බ්‍රසීලය එසෙක්විබෝ කලාපය සමඟ ඔවුන්ගේ දේශසීමාවට හමුදා යවන ලදී.[13] 2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී ගයනාවේ ගයනා ආරක්ෂක හමුදා සමඟ එක්සත් ජනපද දකුණු අණදෙන නිලධාරියා ගුවන් අභ්‍යාස පැවැත්වීය.[14]
[[File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|දකුණ|thumb|263x263පික්|1897 දී ස්කොට්ලන්ත සිතියම් ශිල්පී ජෝර්ජ් පිලිප් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද, වෙනිසියුලාවට බටහිර මායිම පවරා දීම ඇතුළුව ගයනා-වෙනිසියුලා දේශසීමා ආරවුල පිළිබඳ නිදර්ශනය.]]
Specific small disputed areas involving Guyana are [[:en:Ankoko_Island|Ankoko Island]] with Venezuela; Corentyne River<ref>{{cite news|url=http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|title=Guyana and Suriname border dispute continues despite UN findings|last=Ramjeet|first=Oscar|date=28 October 2008|work=Caribbean Net News|access-date=15 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20140228020436/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|archive-date=28 February 2014|url-status=usurped}}</ref> with Suriname; and [[:en:Tigri_Area|Tigri Area]] or [[:en:New_River_Triangle|New River Triangle]]<ref>{{cite news|url=http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|title=There is no agreement recognizing Suriname's sovereignty over the Corentyne River|last=Rodrigues-Birkett|first=Carolyn|date=24 October 2008|work=Stabroek Newspaper|access-date=15 December 2008|archive-url=https://archive.today/20130203002333/http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|archive-date=3 February 2013|url-status=live}}</ref> with Suriname. In 1967 a Surinamese survey team was found in the Tigri Area and was forcibly removed. In August 1969 a patrol of the [[:en:Guyana_Defence_Force|Guyana Defence Force]] found a survey camp and a partially completed airstrip inside the triangle, and documented evidence of the Surinamese intention to occupy the entire disputed area. After an exchange of gunfire, the [[:en:Surinamese_people|Surinamese]] were driven from the triangle.
ගයනාව සම්බන්ධ විශේෂිත කුඩා මතභේදාත්මක ප්‍රදේශ වන්නේ වෙනිසියුලාව සමඟ අන්කෝකෝ දූපතයි; කොරෙන්ටයින් ගංගාව[15] සුරිනාම් සමඟ; සහ සුරිනේම් සමඟ ටයිග්‍රි ප්‍රදේශය හෝ නව ගංගා ත්‍රිකෝණය[16]. 1967 දී සුරිනේම් සමීක්ෂණ කණ්ඩායමක් ටයිග්‍රි ප්‍රදේශයෙන් සොයා ගන්නා ලද අතර බලහත්කාරයෙන් ඉවත් කරන ලදී. 1969 අගෝස්තු මාසයේදී ගයානා ආරක්ෂක බලකායේ මුර සංචාරයක් ත්‍රිකෝණය තුළ සමීක්ෂණ කඳවුරක් සහ අර්ධ වශයෙන් නිම කරන ලද ගුවන් පථයක් සොයා ගත් අතර, සමස්ත මතභේදාත්මක ප්‍රදේශය අත්පත් කර ගැනීමට සුරිනේම් ජාතිකයින්ගේ අභිප්‍රාය පිළිබඳ සාක්ෂි ලේඛනගත කළේය. වෙඩි හුවමාරුවකින් පසු, සුරිනේම් ජාතිකයින් ත්‍රිකෝණයෙන් පලවා හරින ලදී.
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
Guyana entered the [[:en:Organisation_of_American_States|Organisation of American States]] in 1991.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161014191244/http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |archive-date=14 October 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
ගයානා 1991 දී ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානයට ඇතුළත් විය.[17]
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
With Guyana having many groups of indigenous persons and given the geographical location of the country, the contributions of the Guyanese to the OAS respecting indigenous people may be significant.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222054758/http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |archive-date=22 December 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
The position of the OAS respecting indigenous persons developed over the years. "The "OAS has supported and participated in the organisation of Indigenous Leaders Summits of Americas (ILSA)"<ref>{{cite web |title=Indigenous Peoples |url=http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413215714/http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |archive-date=13 April 2012 |access-date=3 January 2017 |website=summit-americas.org}}</ref>
The Draft American Declaration of the Rights of the Indigenous Persons appears to be a working document<ref>{{cite web |title=Events OAS Indigenous Special Events |url=http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170104091030/http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |archive-date=4 January 2017 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
ගයනාවේ බොහෝ ආදිවාසී කණ්ඩායම් සිටින අතර රටෙහි භූගෝලීය පිහිටීම අනුව, ආදිවාසීන්ට ගරු කරමින් OAS සඳහා ගයානාවරුන්ගේ දායකත්වය සැලකිය යුතු විය හැකිය.[18]
ආදිවාසීන්ට ගරු කිරීම සඳහා OAS හි තත්ත්වය වසර ගණනාවක් පුරා වර්ධනය විය. "OAS විසින් ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායක සමුළුව (ILSA) සංවිධානය කිරීමට සහය සහ සහභාගී වී ඇත"[19]
ආදිවාසීන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ඇමරිකානු කෙටුම්පත් ප්‍රකාශය වැඩ කරන ලියවිල්ලක් ලෙස පෙනේ[20]
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
At a CARICOM Meeting, representatives of Trinidad and Tobago and Guyana respectively signed The Double Taxation Relief (CARICOM) Treaty 1994 on 19 August 1994.<ref>{{cite web |title=IRD Trinidad and Tobago – CARICOM Treaties |url=http://www.ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160507154606/http://ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |archive-date=7 May 2016 |access-date=27 December 2016 |website=ird.gov.tt}}</ref>
This treaty covered taxes, residence, tax jurisdictions, capital gains, business profits, interest, dividends, royalties and other areas.
CARICOM රැස්වීමකදී, ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ ගයනා නියෝජිතයෝ පිළිවෙළින් ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) අත්සන් කළහ. 1994 අගෝස්තු 19 වන දින 1994 ගිවිසුම.[21]
මෙම ගිවිසුම බදු, පදිංචිය, බදු අධිකරණ බල ප්‍රදේශ, ප්‍රාග්ධන ලාභ, ව්‍යාපාර ලාභ, පොලී, ලාභාංශ, රාජකීය මුදල් සහ අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර ආවරණය කළේය.
==== FATCA ====
On 30 June 2014, Guyana signed a Model 1 agreement with the United States of America in relation to the [[:en:Foreign_Account_Tax_Compliance_Act|Foreign Account Tax Compliance Act]] (FATCA).<ref>{{cite web |title=Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) |url=https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113122755/https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |archive-date=13 January 2017 |access-date=16 January 2017 |website=treasury.gov}}</ref> This Model 1 agreement includes a reference to the Tax Information Exchange Agreement (Clause 3) which was signed on 22 July 1992 in Georgetown, Guyana intending to exchange tax information on an automatic basis.
2014 ජුනි 30 වන දින, ගයනා විදේශ ගිණුම් බදු අනුකූලතා පනත (FATCA) සම්බන්ධයෙන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ ආදර්ශ 1 ගිවිසුමක් අත්සන් කළේය.[22] මෙම ආදර්ශ 1 ගිවිසුමට 1992 ජූලි 22 වන දින ගයනාවේ ජෝර්ජ්ටවුන් හි දී ස්වයංක්‍රීය පදනමක් මත බදු තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීමට අදහස් කරමින් අත්සන් කරන ලද බදු තොරතුරු හුවමාරු ගිවිසුම (3 වන වගන්තිය) වෙත යොමු කිරීමක් ඇතුළත් වේ.
== යොමු කිරීම් ==
q0c7x054ixgsno5c97t71q5kyluq5bt
752316
752315
2025-07-01T07:07:20Z
BuddhikaW88
37808
/* FATCA */
752316
wikitext
text/x-wiki
=== මායිම් ආරවුල් ===
[[File:Essequiborivermap.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Essequiborivermap.png|දකුණ|thumb|250x250පික්|එසෙක්විබෝ ගඟ සහ (අඳුරු පැහැයෙන් යුත්) ගංගාවේ ජලාපවහන ද්‍රෝණිය පෙන්වන, මතභේදාත්මක භූමි ප්‍රදේශ ඇතුළත් ගයනාවේ සිතියම. වෙනිසියුලාව ගඟේ බටහිර ඉවුර දක්වා භූමි ප්‍රදේශයකට හිමිකම් කියයි. එක්සත් රාජධානියේ ඓතිහාසික හිමිකම් පෑමට ගංගා ද්‍රෝණිය වර්තමාන වෙනිසියුලාව දක්වාම ඇතුළත් විය.]]
ගයනාව, කොරෙන්ටයින් ගඟේ සහ නිරිතදිග සුරිනාම් හි නව ගඟේ වම් ඉවුරට නැගෙනහිරින් පිහිටි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියන සුරිනාම් සහ එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාව සමඟ දේශසීමා ආරවුලක පවතී. එය කලක් ලන්දේසි යටත් විජිතයක් වූ එසෙක්විබෝ ගඟේ බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියයි. එය ඔවුන් "ගුවායානා එසෙක්විබා" ලෙස හඳුන්වන කොටසකි.<ref name="foxlatino">{{cite web |date=23 December 2014 |title=Guyana ponders judicial action in border dispute with Venezuela |url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222140437/http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela/ |archive-date=22 February 2015 |access-date=22 February 2015 |work=FoxNews Latino}}</ref><ref>{{cite web |title=Tribunal decision tentatively set for August |url=http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090406062803/http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |archive-date=6 April 2009 |access-date=9 July 2007}}. guyanachronicle.com, Archives for 17 June 2007</ref><ref>{{cite web |date=5 February 2007 |title=Guyana to experience 'massive' oil exploration this year |url=http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100824175352/http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |archive-date=24 August 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Landofsixpeoples.com}}</ref><ref>{{cite web |date=27 April 2007 |title=News in the Caribbean |url=http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929100725/http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |archive-date=29 September 2007 |access-date=2 May 2010 |publisher=Caribbean360.com}}</ref> සුරිනාම් සමඟ ඇති භෞමික ආරවුලේ සමුද්‍රීය<ref>{{usurped|1=[https://web.archive.org/web/20141112212835/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Foreign-affairs-minister-reiterates-Guyana%27s-territorial-sovereignty&id=21520&catid=13 Foreign affairs minister reiterates Guyana's territorial sovereignty]}}. CaribbeanNetNews.com (17 February 2010).</ref><ref>[https://archive.today/20130410130121/http://www.antiguaobserver.com/?p=24790 POINT OF CLARIFICATION: Guyana clears air on Suriname border talk]. [[Caribbean News Agency]] (17 February 2010).</ref> අංගය එක්සත් ජාතීන්ගේ මුහුදු නීතිය පිළිබඳ සම්මුතිය මගින් බේරුම් කරන ලද අතර, 2007 සැප්තැම්බර් 21 වන දින තීන්දුවක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. දෙරටටම උතුරින් පිහිටි කැරිබියානු මුහුද සම්බන්ධයෙන් ගත් තීන්දුවේදී දෙපාර්ශ්වයම ගිවිසුම් බැඳීම් උල්ලංඝනය කර ඇති බව සොයා ගත් අතර කිසිදු පාර්ශ්වයකට වන්දි ගෙවීමට නියෝග කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.<ref>{{cite web |title=official site of the Permanent Court of Arbitration |url=http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130208082359/http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |archive-date=8 February 2013 |access-date=2 May 2010 |publisher=Pca-cpa.org}}</ref>
When the British surveyed British Guiana in 1840, they included the entire [[:en:Cuyuni_River|Cuyuni River]] basin within the colony, to the protest of Venezuela which claimed all lands west of the Essequibo River. In 1897 in [[:en:Washington,_DC|Washington, DC]], both countries accepted the "''Treaty between Great Britain and the United States of Venezuela Respecting the Settlement of the Boundary between the Colony of British Guiana and the United States of Venezuela.''" According to the Treaty of Washington (1897), the final decision by the [[:en:Arbitral_tribunal|arbitration tribunal]] in [[:en:Paris,_France|Paris]] would be a "''full, perfect, and final settlement''" to the border dispute. In 1899, the tribunal issued the [[:en:Paris_Arbitral_Award|Paris Arbitral Award]], granting a majority of the disputed territory to British Guiana. Following the settlement, an exact border was demarcated by markers and coordinates by a Venezuelan and British boundary commission in accordance with International law. Venezuela brought up again the settled claim, during the 1960s cold war period, and during Guyana's Independence period. In 1962, Venezuelan President [[:en:Rómulo_Betancourt|Rómulo Betancourt]] resuscitated Venezuela's claim to the disputed territory by declaring the 1899 arbitration award null and void. The result of this complaint led to the [[:en:Geneva_Agreement_(1966)|Treaty of Geneva of 1966]], which was signed by the Governments of Guyana, the United Kingdom and Venezuela. Venezuela calls this region "Zona en Reclamación" (Reclamation Zone) and Venezuelan maps of the national territory routinely include it, drawing it in with dashed lines.
1840 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව සමීක්ෂණය කළ විට, එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි සියලුම ඉඩම්වලට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාවේ විරෝධයට අනුව, ඔවුන් මුළු කියුනි ගංගා ද්‍රෝණියම යටත් විජිතය තුළට ඇතුළත් කළහ. 1897 දී වොෂින්ටන් ඩීසී හිදී, රටවල් දෙකම "බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා යටත් විජිතය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර මායිම නිරවුල් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මහා බ්‍රිතාන්‍යය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර ගිවිසුම" පිළිගත්තා. වොෂින්ටන් ගිවිසුමට (1897) අනුව, පැරිසියේ බේරුම්කරණ විනිශ්චය සභාව විසින් ගනු ලබන අවසාන තීරණය දේශසීමා ආරවුලට "පූර්ණ, පරිපූර්ණ සහ අවසාන විසඳුමක්" වනු ඇත.<ref>{{Cite web |title=Treaty of arbitration between Venezuela and Great Britain, signed at Washington and dated the second day of February, 1897 |url=http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101020005/http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |archive-date=1 November 2013 |access-date=30 October 2013}}</ref> 1899 දී, විනිශ්චය සභාව පැරිස් බේරුම්කරණ තීන්දුව නිකුත් කළ අතර, මතභේදාත්මක භූමියෙන් බහුතරයක් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවට ලබා දුන්නේය. බේරුම්කරණයෙන් පසුව, ජාත්‍යන්තර නීතියට අනුකූලව වෙනිසියුලානු සහ බ්‍රිතාන්‍ය දේශසීමා කොමිසමක් විසින් සලකුණු සහ ඛණ්ඩාංක මගින් නිශ්චිත දේශසීමාවක් වෙන් කරන ලදී. 1960 ගණන්වල සීතල යුද්ධ සමයේදී සහ ගයනාවේ නිදහස් කාලය තුළ වෙනිසියුලාව නැවතත් නිරවුල් කළ හිමිකම් පෑම මතු කළේය. 1962 දී, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති රොමුලෝ බෙටන්කෝට් 1899 බේරුම්කරණ සම්මානය ශුන්‍ය සහ බලරහිත බව ප්‍රකාශ කිරීමෙන් මතභේදාත්මක භූමියට වෙනිසියුලාවේ හිමිකම් පෑම නැවත පණ ගැන්වීය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref> මෙම පැමිණිල්ලේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 1966 ජිනීවා ගිවිසුම ඇති වූ අතර එය ගයනා, එක්සත් රාජධානිය සහ වෙනිසියුලාව යන රජයන් විසින් අත්සන් කරන ලදී.<ref name="Ishmael">[http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html Ishmael, Odeen (1998, rev. 2006) "The Trail Of Diplomacy: A Documentary History of the Guyana-Venezuela Border Issue"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090628103711/http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html|date=28 June 2009}} Ishmael was Ambassador of Guyana to Venezuela when this was written.</ref> වෙනිසියුලාව මෙම කලාපය "Zona en Reclamación" (නැවත ලබා ගැනීමේ කලාපය) ලෙස හඳුන්වන අතර ජාතික භූමියේ වෙනිසියුලානු සිතියම්වල එය නිතිපතා ඇතුළත් කර ඇති අතර එය ඉරි සහිත රේඛා වලින් ඇඳ ඇත.<ref>{{cite web |title=Mapa Politico de Venezuela |url=http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100220105637/http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |archive-date=20 February 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=A-venezuela.com}}</ref>
In 2023, [[:en:2023_Venezuelan_referendum|a referendum]] was held in Venezuela which saw 95% of voters approve creating a new state in the disputed area with Guyana's President Irfaan Ali calling it a direct threat on the nation's sovereignty. Venezuelan President Nicolás Maduro claims wide support for the move, despite only around 10% of the Venezuelan voting population taking part in the referendum. Both the US and Brazil made signs of supporting Guyana in the territorial dispute, with Brazil sending troops to their border with the Essequibo region. [[:en:US_Southern_Command|US Southern Command]] held air exercises with [[:en:Guyana_Defence_Force|Guyana Defence Forces]] in Guyana in December 2023.
2023 දී, වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලද අතර, එහිදී ඡන්දදායකයින්ගෙන් 95% ක් මතභේදාත්මක ප්‍රදේශයේ නව රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කිරීම අනුමත කළ අතර ගයනා ජනාධිපති ඉර්ෆාන් අලි එය ජාතියේ ස්වෛරීභාවයට සෘජු තර්ජනයක් ලෙස හැඳින්වීය. ජනමත විචාරණයට සහභාගී වූ වෙනිසියුලානු ඡන්දදායක ජනගහනයෙන් 10% ක් පමණ වුවද, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති නිකොලස් මදුරෝ මෙම පියවර සඳහා පුළුල් සහයෝගයක් ප්‍රකාශ කරයි.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|title=Essequibo: Venezuela moves to claim Guyana-controlled region|date=2023-12-06|access-date=2023-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20231207204335/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|archive-date=7 December 2023|language=en-GB|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සහ බ්‍රසීලය යන දෙකම භෞමික ආරවුලේදී ගයනාවට සහාය දක්වන බවට සලකුණු කළ අතර, බ්‍රසීලය එසෙක්විබෝ කලාපය සමඟ ඔවුන්ගේ දේශසීමාවට හමුදා යවන ලදී.<ref>{{Cite web |last1=Hernández |first1=Osmary |last2=Almánzar |first2=Fernando |last3=Alberti |first3=Mia |date=2023-12-06 |title=Venezuela's president orders creation of new state and map including land from Guyana |url=https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207211114/https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=CNN |language=en}}</ref> 2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී ගයනාවේ ගයනා ආරක්ෂක හමුදා සමඟ එක්සත් ජනපද දකුණු අණදෙන නිලධාරියා ගුවන් අභ්‍යාස පැවැත්වීය.<ref name="guyanaExercises2023">From AFP News [https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752 (7 Dec 2023) US Holds Military Exercises In Guyana As Border Tensions Soar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231207233035/https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752|date=7 December 2023}}</ref>
[[File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|දකුණ|thumb|263x263පික්|1897 දී ස්කොට්ලන්ත සිතියම් ශිල්පී ජෝර්ජ් පිලිප් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද, වෙනිසියුලාවට බටහිර මායිම පවරා දීම ඇතුළුව ගයනා-වෙනිසියුලා දේශසීමා ආරවුල පිළිබඳ නිදර්ශනය.]]
Specific small disputed areas involving Guyana are [[:en:Ankoko_Island|Ankoko Island]] with Venezuela; Corentyne River with Suriname; and [[:en:Tigri_Area|Tigri Area]] or [[:en:New_River_Triangle|New River Triangle]] with Suriname. In 1967 a Surinamese survey team was found in the Tigri Area and was forcibly removed. In August 1969 a patrol of the [[:en:Guyana_Defence_Force|Guyana Defence Force]] found a survey camp and a partially completed airstrip inside the triangle, and documented evidence of the Surinamese intention to occupy the entire disputed area. After an exchange of gunfire, the [[:en:Surinamese_people|Surinamese]] were driven from the triangle.
ගයනාව සම්බන්ධ විශේෂිත කුඩා මතභේදාත්මක ප්‍රදේශ වන්නේ වෙනිසියුලාව සමඟ අන්කෝකෝ දූපතයි; කොරෙන්ටයින් ගංගාව<ref>{{cite news|url=http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|title=Guyana and Suriname border dispute continues despite UN findings|last=Ramjeet|first=Oscar|date=28 October 2008|work=Caribbean Net News|access-date=15 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20140228020436/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|archive-date=28 February 2014|url-status=usurped}}</ref> සුරිනාම් සමඟ; සහ සුරිනේම් සමඟ ටයිග්‍රි ප්‍රදේශය හෝ නව ගංගා ත්‍රිකෝණය.<ref>{{cite news|url=http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|title=There is no agreement recognizing Suriname's sovereignty over the Corentyne River|last=Rodrigues-Birkett|first=Carolyn|date=24 October 2008|work=Stabroek Newspaper|access-date=15 December 2008|archive-url=https://archive.today/20130203002333/http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|archive-date=3 February 2013|url-status=live}}</ref> 1967 දී සුරිනේම් සමීක්ෂණ කණ්ඩායමක් ටයිග්‍රි ප්‍රදේශයෙන් සොයා ගන්නා ලද අතර බලහත්කාරයෙන් ඉවත් කරන ලදී. 1969 අගෝස්තු මාසයේදී ගයානා ආරක්ෂක බලකායේ මුර සංචාරයක් ත්‍රිකෝණය තුළ සමීක්ෂණ කඳවුරක් සහ අර්ධ වශයෙන් නිම කරන ලද ගුවන් පථයක් සොයා ගත් අතර, සමස්ත මතභේදාත්මක ප්‍රදේශය අත්පත් කර ගැනීමට සුරිනේම් ජාතිකයින්ගේ අභිප්‍රාය පිළිබඳ සාක්ෂි ලේඛනගත කළේය. වෙඩි හුවමාරුවකින් පසු, සුරිනේම් ජාතිකයින් ත්‍රිකෝණයෙන් පලවා හරින ලදී.
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
Guyana entered the [[:en:Organisation_of_American_States|Organisation of American States]] in 1991.
ගයානා 1991 දී ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානයට ඇතුළත් විය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161014191244/http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |archive-date=14 October 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
With Guyana having many groups of indigenous persons and given the geographical location of the country, the contributions of the Guyanese to the OAS respecting indigenous people may be significant.
The position of the OAS respecting indigenous persons developed over the years. "The "OAS has supported and participated in the organisation of Indigenous Leaders Summits of Americas (ILSA)"
The Draft American Declaration of the Rights of the Indigenous Persons appears to be a working document
ගයනාවේ බොහෝ ආදිවාසී කණ්ඩායම් සිටින අතර රටෙහි භූගෝලීය පිහිටීම අනුව, ආදිවාසීන්ට ගරු කරමින් OAS සඳහා ගයානාවරුන්ගේ දායකත්වය සැලකිය යුතු විය හැකිය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222054758/http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |archive-date=22 December 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ට ගරු කිරීම සඳහා OAS හි තත්ත්වය වසර ගණනාවක් පුරා වර්ධනය විය. "OAS විසින් ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායක සමුළුව (ILSA) සංවිධානය කිරීමට සහය සහ සහභාගී වී ඇත"<ref>{{cite web |title=Indigenous Peoples |url=http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413215714/http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |archive-date=13 April 2012 |access-date=3 January 2017 |website=summit-americas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ඇමරිකානු කෙටුම්පත් ප්‍රකාශය වැඩ කරන ලියවිල්ලක් ලෙස පෙනේ.<ref>{{cite web |title=Events OAS Indigenous Special Events |url=http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170104091030/http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |archive-date=4 January 2017 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
At a CARICOM Meeting, representatives of Trinidad and Tobago and Guyana respectively signed The Double Taxation Relief (CARICOM) Treaty 1994 on 19 August 1994.
This treaty covered taxes, residence, tax jurisdictions, capital gains, business profits, interest, dividends, royalties and other areas.
CARICOM රැස්වීමකදී, ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ ගයනා නියෝජිතයෝ පිළිවෙළින් ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) අත්සන් කළහ. 1994 අගෝස්තු 19 වන දින 1994 ගිවිසුම.<ref>{{cite web |title=IRD Trinidad and Tobago – CARICOM Treaties |url=http://www.ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160507154606/http://ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |archive-date=7 May 2016 |access-date=27 December 2016 |website=ird.gov.tt}}</ref>
මෙම ගිවිසුම බදු, පදිංචිය, බදු අධිකරණ බල ප්‍රදේශ, ප්‍රාග්ධන ලාභ, ව්‍යාපාර ලාභ, පොලී, ලාභාංශ, රාජකීය මුදල් සහ අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර ආවරණය කළේය.
==== FATCA ====
On 30 June 2014, Guyana signed a Model 1 agreement with the United States of America in relation to the [[:en:Foreign_Account_Tax_Compliance_Act|Foreign Account Tax Compliance Act]] (FATCA). This Model 1 agreement includes a reference to the Tax Information Exchange Agreement (Clause 3) which was signed on 22 July 1992 in Georgetown, Guyana intending to exchange tax information on an automatic basis.
2014 ජුනි 30 වන දින, ගයනා විදේශ ගිණුම් බදු අනුකූලතා පනත (FATCA) සම්බන්ධයෙන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ ආදර්ශ 1 ගිවිසුමක් අත්සන් කළේය.<ref>{{cite web |title=Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) |url=https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113122755/https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |archive-date=13 January 2017 |access-date=16 January 2017 |website=treasury.gov}}</ref> මෙම ආදර්ශ 1 ගිවිසුමට 1992 ජූලි 22 වන දින ගයනාවේ ජෝර්ජ්ටවුන් හි දී ස්වයංක්‍රීය පදනමක් මත බදු තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීමට අදහස් කරමින් අත්සන් කරන ලද බදු තොරතුරු හුවමාරු ගිවිසුම (3 වන වගන්තිය) වෙත යොමු කිරීමක් ඇතුළත් වේ.
== යොමු කිරීම් ==
3ww9u510hgrqmdtd5pepqbfn4ynub8h
752317
752316
2025-07-01T07:07:34Z
BuddhikaW88
37808
/* මායිම් ආරවුල් */
752317
wikitext
text/x-wiki
=== මායිම් ආරවුල් ===
[[File:Essequiborivermap.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Essequiborivermap.png|දකුණ|thumb|250x250පික්|එසෙක්විබෝ ගඟ සහ (අඳුරු පැහැයෙන් යුත්) ගංගාවේ ජලාපවහන ද්‍රෝණිය පෙන්වන, මතභේදාත්මක භූමි ප්‍රදේශ ඇතුළත් ගයනාවේ සිතියම. වෙනිසියුලාව ගඟේ බටහිර ඉවුර දක්වා භූමි ප්‍රදේශයකට හිමිකම් කියයි. එක්සත් රාජධානියේ ඓතිහාසික හිමිකම් පෑමට ගංගා ද්‍රෝණිය වර්තමාන වෙනිසියුලාව දක්වාම ඇතුළත් විය.]]
ගයනාව, කොරෙන්ටයින් ගඟේ සහ නිරිතදිග සුරිනාම් හි නව ගඟේ වම් ඉවුරට නැගෙනහිරින් පිහිටි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියන සුරිනාම් සහ එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාව සමඟ දේශසීමා ආරවුලක පවතී. එය කලක් ලන්දේසි යටත් විජිතයක් වූ එසෙක්විබෝ ගඟේ බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියයි. එය ඔවුන් "ගුවායානා එසෙක්විබා" ලෙස හඳුන්වන කොටසකි.<ref name="foxlatino">{{cite web |date=23 December 2014 |title=Guyana ponders judicial action in border dispute with Venezuela |url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222140437/http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela/ |archive-date=22 February 2015 |access-date=22 February 2015 |work=FoxNews Latino}}</ref><ref>{{cite web |title=Tribunal decision tentatively set for August |url=http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090406062803/http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |archive-date=6 April 2009 |access-date=9 July 2007}}. guyanachronicle.com, Archives for 17 June 2007</ref><ref>{{cite web |date=5 February 2007 |title=Guyana to experience 'massive' oil exploration this year |url=http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100824175352/http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |archive-date=24 August 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Landofsixpeoples.com}}</ref><ref>{{cite web |date=27 April 2007 |title=News in the Caribbean |url=http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929100725/http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |archive-date=29 September 2007 |access-date=2 May 2010 |publisher=Caribbean360.com}}</ref> සුරිනාම් සමඟ ඇති භෞමික ආරවුලේ සමුද්‍රීය<ref>{{usurped|1=[https://web.archive.org/web/20141112212835/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Foreign-affairs-minister-reiterates-Guyana%27s-territorial-sovereignty&id=21520&catid=13 Foreign affairs minister reiterates Guyana's territorial sovereignty]}}. CaribbeanNetNews.com (17 February 2010).</ref><ref>[https://archive.today/20130410130121/http://www.antiguaobserver.com/?p=24790 POINT OF CLARIFICATION: Guyana clears air on Suriname border talk]. [[Caribbean News Agency]] (17 February 2010).</ref> අංගය එක්සත් ජාතීන්ගේ මුහුදු නීතිය පිළිබඳ සම්මුතිය මගින් බේරුම් කරන ලද අතර, 2007 සැප්තැම්බර් 21 වන දින තීන්දුවක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. දෙරටටම උතුරින් පිහිටි කැරිබියානු මුහුද සම්බන්ධයෙන් ගත් තීන්දුවේදී දෙපාර්ශ්වයම ගිවිසුම් බැඳීම් උල්ලංඝනය කර ඇති බව සොයා ගත් අතර කිසිදු පාර්ශ්වයකට වන්දි ගෙවීමට නියෝග කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.<ref>{{cite web |title=official site of the Permanent Court of Arbitration |url=http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130208082359/http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |archive-date=8 February 2013 |access-date=2 May 2010 |publisher=Pca-cpa.org}}</ref>
1840 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව සමීක්ෂණය කළ විට, එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි සියලුම ඉඩම්වලට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාවේ විරෝධයට අනුව, ඔවුන් මුළු කියුනි ගංගා ද්‍රෝණියම යටත් විජිතය තුළට ඇතුළත් කළහ. 1897 දී වොෂින්ටන් ඩීසී හිදී, රටවල් දෙකම "බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා යටත් විජිතය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර මායිම නිරවුල් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මහා බ්‍රිතාන්‍යය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර ගිවිසුම" පිළිගත්තා. වොෂින්ටන් ගිවිසුමට (1897) අනුව, පැරිසියේ බේරුම්කරණ විනිශ්චය සභාව විසින් ගනු ලබන අවසාන තීරණය දේශසීමා ආරවුලට "පූර්ණ, පරිපූර්ණ සහ අවසාන විසඳුමක්" වනු ඇත.<ref>{{Cite web |title=Treaty of arbitration between Venezuela and Great Britain, signed at Washington and dated the second day of February, 1897 |url=http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101020005/http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |archive-date=1 November 2013 |access-date=30 October 2013}}</ref> 1899 දී, විනිශ්චය සභාව පැරිස් බේරුම්කරණ තීන්දුව නිකුත් කළ අතර, මතභේදාත්මක භූමියෙන් බහුතරයක් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවට ලබා දුන්නේය. බේරුම්කරණයෙන් පසුව, ජාත්‍යන්තර නීතියට අනුකූලව වෙනිසියුලානු සහ බ්‍රිතාන්‍ය දේශසීමා කොමිසමක් විසින් සලකුණු සහ ඛණ්ඩාංක මගින් නිශ්චිත දේශසීමාවක් වෙන් කරන ලදී. 1960 ගණන්වල සීතල යුද්ධ සමයේදී සහ ගයනාවේ නිදහස් කාලය තුළ වෙනිසියුලාව නැවතත් නිරවුල් කළ හිමිකම් පෑම මතු කළේය. 1962 දී, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති රොමුලෝ බෙටන්කෝට් 1899 බේරුම්කරණ සම්මානය ශුන්‍ය සහ බලරහිත බව ප්‍රකාශ කිරීමෙන් මතභේදාත්මක භූමියට වෙනිසියුලාවේ හිමිකම් පෑම නැවත පණ ගැන්වීය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref> මෙම පැමිණිල්ලේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 1966 ජිනීවා ගිවිසුම ඇති වූ අතර එය ගයනා, එක්සත් රාජධානිය සහ වෙනිසියුලාව යන රජයන් විසින් අත්සන් කරන ලදී.<ref name="Ishmael">[http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html Ishmael, Odeen (1998, rev. 2006) "The Trail Of Diplomacy: A Documentary History of the Guyana-Venezuela Border Issue"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090628103711/http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html|date=28 June 2009}} Ishmael was Ambassador of Guyana to Venezuela when this was written.</ref> වෙනිසියුලාව මෙම කලාපය "Zona en Reclamación" (නැවත ලබා ගැනීමේ කලාපය) ලෙස හඳුන්වන අතර ජාතික භූමියේ වෙනිසියුලානු සිතියම්වල එය නිතිපතා ඇතුළත් කර ඇති අතර එය ඉරි සහිත රේඛා වලින් ඇඳ ඇත.<ref>{{cite web |title=Mapa Politico de Venezuela |url=http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100220105637/http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |archive-date=20 February 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=A-venezuela.com}}</ref>
In 2023, [[:en:2023_Venezuelan_referendum|a referendum]] was held in Venezuela which saw 95% of voters approve creating a new state in the disputed area with Guyana's President Irfaan Ali calling it a direct threat on the nation's sovereignty. Venezuelan President Nicolás Maduro claims wide support for the move, despite only around 10% of the Venezuelan voting population taking part in the referendum. Both the US and Brazil made signs of supporting Guyana in the territorial dispute, with Brazil sending troops to their border with the Essequibo region. [[:en:US_Southern_Command|US Southern Command]] held air exercises with [[:en:Guyana_Defence_Force|Guyana Defence Forces]] in Guyana in December 2023.
2023 දී, වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලද අතර, එහිදී ඡන්දදායකයින්ගෙන් 95% ක් මතභේදාත්මක ප්‍රදේශයේ නව රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කිරීම අනුමත කළ අතර ගයනා ජනාධිපති ඉර්ෆාන් අලි එය ජාතියේ ස්වෛරීභාවයට සෘජු තර්ජනයක් ලෙස හැඳින්වීය. ජනමත විචාරණයට සහභාගී වූ වෙනිසියුලානු ඡන්දදායක ජනගහනයෙන් 10% ක් පමණ වුවද, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති නිකොලස් මදුරෝ මෙම පියවර සඳහා පුළුල් සහයෝගයක් ප්‍රකාශ කරයි.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|title=Essequibo: Venezuela moves to claim Guyana-controlled region|date=2023-12-06|access-date=2023-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20231207204335/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|archive-date=7 December 2023|language=en-GB|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සහ බ්‍රසීලය යන දෙකම භෞමික ආරවුලේදී ගයනාවට සහාය දක්වන බවට සලකුණු කළ අතර, බ්‍රසීලය එසෙක්විබෝ කලාපය සමඟ ඔවුන්ගේ දේශසීමාවට හමුදා යවන ලදී.<ref>{{Cite web |last1=Hernández |first1=Osmary |last2=Almánzar |first2=Fernando |last3=Alberti |first3=Mia |date=2023-12-06 |title=Venezuela's president orders creation of new state and map including land from Guyana |url=https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207211114/https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=CNN |language=en}}</ref> 2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී ගයනාවේ ගයනා ආරක්ෂක හමුදා සමඟ එක්සත් ජනපද දකුණු අණදෙන නිලධාරියා ගුවන් අභ්‍යාස පැවැත්වීය.<ref name="guyanaExercises2023">From AFP News [https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752 (7 Dec 2023) US Holds Military Exercises In Guyana As Border Tensions Soar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231207233035/https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752|date=7 December 2023}}</ref>
[[File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|දකුණ|thumb|263x263පික්|1897 දී ස්කොට්ලන්ත සිතියම් ශිල්පී ජෝර්ජ් පිලිප් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද, වෙනිසියුලාවට බටහිර මායිම පවරා දීම ඇතුළුව ගයනා-වෙනිසියුලා දේශසීමා ආරවුල පිළිබඳ නිදර්ශනය.]]
Specific small disputed areas involving Guyana are [[:en:Ankoko_Island|Ankoko Island]] with Venezuela; Corentyne River with Suriname; and [[:en:Tigri_Area|Tigri Area]] or [[:en:New_River_Triangle|New River Triangle]] with Suriname. In 1967 a Surinamese survey team was found in the Tigri Area and was forcibly removed. In August 1969 a patrol of the [[:en:Guyana_Defence_Force|Guyana Defence Force]] found a survey camp and a partially completed airstrip inside the triangle, and documented evidence of the Surinamese intention to occupy the entire disputed area. After an exchange of gunfire, the [[:en:Surinamese_people|Surinamese]] were driven from the triangle.
ගයනාව සම්බන්ධ විශේෂිත කුඩා මතභේදාත්මක ප්‍රදේශ වන්නේ වෙනිසියුලාව සමඟ අන්කෝකෝ දූපතයි; කොරෙන්ටයින් ගංගාව<ref>{{cite news|url=http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|title=Guyana and Suriname border dispute continues despite UN findings|last=Ramjeet|first=Oscar|date=28 October 2008|work=Caribbean Net News|access-date=15 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20140228020436/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|archive-date=28 February 2014|url-status=usurped}}</ref> සුරිනාම් සමඟ; සහ සුරිනේම් සමඟ ටයිග්‍රි ප්‍රදේශය හෝ නව ගංගා ත්‍රිකෝණය.<ref>{{cite news|url=http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|title=There is no agreement recognizing Suriname's sovereignty over the Corentyne River|last=Rodrigues-Birkett|first=Carolyn|date=24 October 2008|work=Stabroek Newspaper|access-date=15 December 2008|archive-url=https://archive.today/20130203002333/http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|archive-date=3 February 2013|url-status=live}}</ref> 1967 දී සුරිනේම් සමීක්ෂණ කණ්ඩායමක් ටයිග්‍රි ප්‍රදේශයෙන් සොයා ගන්නා ලද අතර බලහත්කාරයෙන් ඉවත් කරන ලදී. 1969 අගෝස්තු මාසයේදී ගයානා ආරක්ෂක බලකායේ මුර සංචාරයක් ත්‍රිකෝණය තුළ සමීක්ෂණ කඳවුරක් සහ අර්ධ වශයෙන් නිම කරන ලද ගුවන් පථයක් සොයා ගත් අතර, සමස්ත මතභේදාත්මක ප්‍රදේශය අත්පත් කර ගැනීමට සුරිනේම් ජාතිකයින්ගේ අභිප්‍රාය පිළිබඳ සාක්ෂි ලේඛනගත කළේය. වෙඩි හුවමාරුවකින් පසු, සුරිනේම් ජාතිකයින් ත්‍රිකෝණයෙන් පලවා හරින ලදී.
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
Guyana entered the [[:en:Organisation_of_American_States|Organisation of American States]] in 1991.
ගයානා 1991 දී ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානයට ඇතුළත් විය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161014191244/http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |archive-date=14 October 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
With Guyana having many groups of indigenous persons and given the geographical location of the country, the contributions of the Guyanese to the OAS respecting indigenous people may be significant.
The position of the OAS respecting indigenous persons developed over the years. "The "OAS has supported and participated in the organisation of Indigenous Leaders Summits of Americas (ILSA)"
The Draft American Declaration of the Rights of the Indigenous Persons appears to be a working document
ගයනාවේ බොහෝ ආදිවාසී කණ්ඩායම් සිටින අතර රටෙහි භූගෝලීය පිහිටීම අනුව, ආදිවාසීන්ට ගරු කරමින් OAS සඳහා ගයානාවරුන්ගේ දායකත්වය සැලකිය යුතු විය හැකිය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222054758/http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |archive-date=22 December 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ට ගරු කිරීම සඳහා OAS හි තත්ත්වය වසර ගණනාවක් පුරා වර්ධනය විය. "OAS විසින් ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායක සමුළුව (ILSA) සංවිධානය කිරීමට සහය සහ සහභාගී වී ඇත"<ref>{{cite web |title=Indigenous Peoples |url=http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413215714/http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |archive-date=13 April 2012 |access-date=3 January 2017 |website=summit-americas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ඇමරිකානු කෙටුම්පත් ප්‍රකාශය වැඩ කරන ලියවිල්ලක් ලෙස පෙනේ.<ref>{{cite web |title=Events OAS Indigenous Special Events |url=http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170104091030/http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |archive-date=4 January 2017 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
At a CARICOM Meeting, representatives of Trinidad and Tobago and Guyana respectively signed The Double Taxation Relief (CARICOM) Treaty 1994 on 19 August 1994.
This treaty covered taxes, residence, tax jurisdictions, capital gains, business profits, interest, dividends, royalties and other areas.
CARICOM රැස්වීමකදී, ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ ගයනා නියෝජිතයෝ පිළිවෙළින් ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) අත්සන් කළහ. 1994 අගෝස්තු 19 වන දින 1994 ගිවිසුම.<ref>{{cite web |title=IRD Trinidad and Tobago – CARICOM Treaties |url=http://www.ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160507154606/http://ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |archive-date=7 May 2016 |access-date=27 December 2016 |website=ird.gov.tt}}</ref>
මෙම ගිවිසුම බදු, පදිංචිය, බදු අධිකරණ බල ප්‍රදේශ, ප්‍රාග්ධන ලාභ, ව්‍යාපාර ලාභ, පොලී, ලාභාංශ, රාජකීය මුදල් සහ අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර ආවරණය කළේය.
==== FATCA ====
On 30 June 2014, Guyana signed a Model 1 agreement with the United States of America in relation to the [[:en:Foreign_Account_Tax_Compliance_Act|Foreign Account Tax Compliance Act]] (FATCA). This Model 1 agreement includes a reference to the Tax Information Exchange Agreement (Clause 3) which was signed on 22 July 1992 in Georgetown, Guyana intending to exchange tax information on an automatic basis.
2014 ජුනි 30 වන දින, ගයනා විදේශ ගිණුම් බදු අනුකූලතා පනත (FATCA) සම්බන්ධයෙන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ ආදර්ශ 1 ගිවිසුමක් අත්සන් කළේය.<ref>{{cite web |title=Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) |url=https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113122755/https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |archive-date=13 January 2017 |access-date=16 January 2017 |website=treasury.gov}}</ref> මෙම ආදර්ශ 1 ගිවිසුමට 1992 ජූලි 22 වන දින ගයනාවේ ජෝර්ජ්ටවුන් හි දී ස්වයංක්‍රීය පදනමක් මත බදු තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීමට අදහස් කරමින් අත්සන් කරන ලද බදු තොරතුරු හුවමාරු ගිවිසුම (3 වන වගන්තිය) වෙත යොමු කිරීමක් ඇතුළත් වේ.
== යොමු කිරීම් ==
r1i5bgwalwqkpz8b9pq277bnambohbp
752318
752317
2025-07-01T07:07:46Z
BuddhikaW88
37808
/* මායිම් ආරවුල් */
752318
wikitext
text/x-wiki
=== මායිම් ආරවුල් ===
[[File:Essequiborivermap.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Essequiborivermap.png|දකුණ|thumb|250x250පික්|එසෙක්විබෝ ගඟ සහ (අඳුරු පැහැයෙන් යුත්) ගංගාවේ ජලාපවහන ද්‍රෝණිය පෙන්වන, මතභේදාත්මක භූමි ප්‍රදේශ ඇතුළත් ගයනාවේ සිතියම. වෙනිසියුලාව ගඟේ බටහිර ඉවුර දක්වා භූමි ප්‍රදේශයකට හිමිකම් කියයි. එක්සත් රාජධානියේ ඓතිහාසික හිමිකම් පෑමට ගංගා ද්‍රෝණිය වර්තමාන වෙනිසියුලාව දක්වාම ඇතුළත් විය.]]
ගයනාව, කොරෙන්ටයින් ගඟේ සහ නිරිතදිග සුරිනාම් හි නව ගඟේ වම් ඉවුරට නැගෙනහිරින් පිහිටි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියන සුරිනාම් සහ එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාව සමඟ දේශසීමා ආරවුලක පවතී. එය කලක් ලන්දේසි යටත් විජිතයක් වූ එසෙක්විබෝ ගඟේ බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියයි. එය ඔවුන් "ගුවායානා එසෙක්විබා" ලෙස හඳුන්වන කොටසකි.<ref name="foxlatino">{{cite web |date=23 December 2014 |title=Guyana ponders judicial action in border dispute with Venezuela |url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222140437/http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela/ |archive-date=22 February 2015 |access-date=22 February 2015 |work=FoxNews Latino}}</ref><ref>{{cite web |title=Tribunal decision tentatively set for August |url=http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090406062803/http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |archive-date=6 April 2009 |access-date=9 July 2007}}. guyanachronicle.com, Archives for 17 June 2007</ref><ref>{{cite web |date=5 February 2007 |title=Guyana to experience 'massive' oil exploration this year |url=http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100824175352/http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |archive-date=24 August 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Landofsixpeoples.com}}</ref><ref>{{cite web |date=27 April 2007 |title=News in the Caribbean |url=http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929100725/http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |archive-date=29 September 2007 |access-date=2 May 2010 |publisher=Caribbean360.com}}</ref> සුරිනාම් සමඟ ඇති භෞමික ආරවුලේ සමුද්‍රීය<ref>{{usurped|1=[https://web.archive.org/web/20141112212835/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Foreign-affairs-minister-reiterates-Guyana%27s-territorial-sovereignty&id=21520&catid=13 Foreign affairs minister reiterates Guyana's territorial sovereignty]}}. CaribbeanNetNews.com (17 February 2010).</ref><ref>[https://archive.today/20130410130121/http://www.antiguaobserver.com/?p=24790 POINT OF CLARIFICATION: Guyana clears air on Suriname border talk]. [[Caribbean News Agency]] (17 February 2010).</ref> අංගය එක්සත් ජාතීන්ගේ මුහුදු නීතිය පිළිබඳ සම්මුතිය මගින් බේරුම් කරන ලද අතර, 2007 සැප්තැම්බර් 21 වන දින තීන්දුවක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. දෙරටටම උතුරින් පිහිටි කැරිබියානු මුහුද සම්බන්ධයෙන් ගත් තීන්දුවේදී දෙපාර්ශ්වයම ගිවිසුම් බැඳීම් උල්ලංඝනය කර ඇති බව සොයා ගත් අතර කිසිදු පාර්ශ්වයකට වන්දි ගෙවීමට නියෝග කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.<ref>{{cite web |title=official site of the Permanent Court of Arbitration |url=http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130208082359/http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |archive-date=8 February 2013 |access-date=2 May 2010 |publisher=Pca-cpa.org}}</ref>
1840 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව සමීක්ෂණය කළ විට, එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි සියලුම ඉඩම්වලට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාවේ විරෝධයට අනුව, ඔවුන් මුළු කියුනි ගංගා ද්‍රෝණියම යටත් විජිතය තුළට ඇතුළත් කළහ. 1897 දී වොෂින්ටන් ඩීසී හිදී, රටවල් දෙකම "බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා යටත් විජිතය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර මායිම නිරවුල් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මහා බ්‍රිතාන්‍යය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර ගිවිසුම" පිළිගත්තා. වොෂින්ටන් ගිවිසුමට (1897) අනුව, පැරිසියේ බේරුම්කරණ විනිශ්චය සභාව විසින් ගනු ලබන අවසාන තීරණය දේශසීමා ආරවුලට "පූර්ණ, පරිපූර්ණ සහ අවසාන විසඳුමක්" වනු ඇත.<ref>{{Cite web |title=Treaty of arbitration between Venezuela and Great Britain, signed at Washington and dated the second day of February, 1897 |url=http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101020005/http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |archive-date=1 November 2013 |access-date=30 October 2013}}</ref> 1899 දී, විනිශ්චය සභාව පැරිස් බේරුම්කරණ තීන්දුව නිකුත් කළ අතර, මතභේදාත්මක භූමියෙන් බහුතරයක් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවට ලබා දුන්නේය. බේරුම්කරණයෙන් පසුව, ජාත්‍යන්තර නීතියට අනුකූලව වෙනිසියුලානු සහ බ්‍රිතාන්‍ය දේශසීමා කොමිසමක් විසින් සලකුණු සහ ඛණ්ඩාංක මගින් නිශ්චිත දේශසීමාවක් වෙන් කරන ලදී. 1960 ගණන්වල සීතල යුද්ධ සමයේදී සහ ගයනාවේ නිදහස් කාලය තුළ වෙනිසියුලාව නැවතත් නිරවුල් කළ හිමිකම් පෑම මතු කළේය. 1962 දී, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති රොමුලෝ බෙටන්කෝට් 1899 බේරුම්කරණ සම්මානය ශුන්‍ය සහ බලරහිත බව ප්‍රකාශ කිරීමෙන් මතභේදාත්මක භූමියට වෙනිසියුලාවේ හිමිකම් පෑම නැවත පණ ගැන්වීය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref> මෙම පැමිණිල්ලේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 1966 ජිනීවා ගිවිසුම ඇති වූ අතර එය ගයනා, එක්සත් රාජධානිය සහ වෙනිසියුලාව යන රජයන් විසින් අත්සන් කරන ලදී.<ref name="Ishmael">[http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html Ishmael, Odeen (1998, rev. 2006) "The Trail Of Diplomacy: A Documentary History of the Guyana-Venezuela Border Issue"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090628103711/http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html|date=28 June 2009}} Ishmael was Ambassador of Guyana to Venezuela when this was written.</ref> වෙනිසියුලාව මෙම කලාපය "Zona en Reclamación" (නැවත ලබා ගැනීමේ කලාපය) ලෙස හඳුන්වන අතර ජාතික භූමියේ වෙනිසියුලානු සිතියම්වල එය නිතිපතා ඇතුළත් කර ඇති අතර එය ඉරි සහිත රේඛා වලින් ඇඳ ඇත.<ref>{{cite web |title=Mapa Politico de Venezuela |url=http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100220105637/http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |archive-date=20 February 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=A-venezuela.com}}</ref>
2023 දී, වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලද අතර, එහිදී ඡන්දදායකයින්ගෙන් 95% ක් මතභේදාත්මක ප්‍රදේශයේ නව රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කිරීම අනුමත කළ අතර ගයනා ජනාධිපති ඉර්ෆාන් අලි එය ජාතියේ ස්වෛරීභාවයට සෘජු තර්ජනයක් ලෙස හැඳින්වීය. ජනමත විචාරණයට සහභාගී වූ වෙනිසියුලානු ඡන්දදායක ජනගහනයෙන් 10% ක් පමණ වුවද, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති නිකොලස් මදුරෝ මෙම පියවර සඳහා පුළුල් සහයෝගයක් ප්‍රකාශ කරයි.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|title=Essequibo: Venezuela moves to claim Guyana-controlled region|date=2023-12-06|access-date=2023-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20231207204335/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|archive-date=7 December 2023|language=en-GB|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සහ බ්‍රසීලය යන දෙකම භෞමික ආරවුලේදී ගයනාවට සහාය දක්වන බවට සලකුණු කළ අතර, බ්‍රසීලය එසෙක්විබෝ කලාපය සමඟ ඔවුන්ගේ දේශසීමාවට හමුදා යවන ලදී.<ref>{{Cite web |last1=Hernández |first1=Osmary |last2=Almánzar |first2=Fernando |last3=Alberti |first3=Mia |date=2023-12-06 |title=Venezuela's president orders creation of new state and map including land from Guyana |url=https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207211114/https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=CNN |language=en}}</ref> 2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී ගයනාවේ ගයනා ආරක්ෂක හමුදා සමඟ එක්සත් ජනපද දකුණු අණදෙන නිලධාරියා ගුවන් අභ්‍යාස පැවැත්වීය.<ref name="guyanaExercises2023">From AFP News [https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752 (7 Dec 2023) US Holds Military Exercises In Guyana As Border Tensions Soar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231207233035/https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752|date=7 December 2023}}</ref>
[[File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|දකුණ|thumb|263x263පික්|1897 දී ස්කොට්ලන්ත සිතියම් ශිල්පී ජෝර්ජ් පිලිප් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද, වෙනිසියුලාවට බටහිර මායිම පවරා දීම ඇතුළුව ගයනා-වෙනිසියුලා දේශසීමා ආරවුල පිළිබඳ නිදර්ශනය.]]
Specific small disputed areas involving Guyana are [[:en:Ankoko_Island|Ankoko Island]] with Venezuela; Corentyne River with Suriname; and [[:en:Tigri_Area|Tigri Area]] or [[:en:New_River_Triangle|New River Triangle]] with Suriname. In 1967 a Surinamese survey team was found in the Tigri Area and was forcibly removed. In August 1969 a patrol of the [[:en:Guyana_Defence_Force|Guyana Defence Force]] found a survey camp and a partially completed airstrip inside the triangle, and documented evidence of the Surinamese intention to occupy the entire disputed area. After an exchange of gunfire, the [[:en:Surinamese_people|Surinamese]] were driven from the triangle.
ගයනාව සම්බන්ධ විශේෂිත කුඩා මතභේදාත්මක ප්‍රදේශ වන්නේ වෙනිසියුලාව සමඟ අන්කෝකෝ දූපතයි; කොරෙන්ටයින් ගංගාව<ref>{{cite news|url=http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|title=Guyana and Suriname border dispute continues despite UN findings|last=Ramjeet|first=Oscar|date=28 October 2008|work=Caribbean Net News|access-date=15 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20140228020436/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|archive-date=28 February 2014|url-status=usurped}}</ref> සුරිනාම් සමඟ; සහ සුරිනේම් සමඟ ටයිග්‍රි ප්‍රදේශය හෝ නව ගංගා ත්‍රිකෝණය.<ref>{{cite news|url=http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|title=There is no agreement recognizing Suriname's sovereignty over the Corentyne River|last=Rodrigues-Birkett|first=Carolyn|date=24 October 2008|work=Stabroek Newspaper|access-date=15 December 2008|archive-url=https://archive.today/20130203002333/http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|archive-date=3 February 2013|url-status=live}}</ref> 1967 දී සුරිනේම් සමීක්ෂණ කණ්ඩායමක් ටයිග්‍රි ප්‍රදේශයෙන් සොයා ගන්නා ලද අතර බලහත්කාරයෙන් ඉවත් කරන ලදී. 1969 අගෝස්තු මාසයේදී ගයානා ආරක්ෂක බලකායේ මුර සංචාරයක් ත්‍රිකෝණය තුළ සමීක්ෂණ කඳවුරක් සහ අර්ධ වශයෙන් නිම කරන ලද ගුවන් පථයක් සොයා ගත් අතර, සමස්ත මතභේදාත්මක ප්‍රදේශය අත්පත් කර ගැනීමට සුරිනේම් ජාතිකයින්ගේ අභිප්‍රාය පිළිබඳ සාක්ෂි ලේඛනගත කළේය. වෙඩි හුවමාරුවකින් පසු, සුරිනේම් ජාතිකයින් ත්‍රිකෝණයෙන් පලවා හරින ලදී.
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
Guyana entered the [[:en:Organisation_of_American_States|Organisation of American States]] in 1991.
ගයානා 1991 දී ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානයට ඇතුළත් විය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161014191244/http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |archive-date=14 October 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
With Guyana having many groups of indigenous persons and given the geographical location of the country, the contributions of the Guyanese to the OAS respecting indigenous people may be significant.
The position of the OAS respecting indigenous persons developed over the years. "The "OAS has supported and participated in the organisation of Indigenous Leaders Summits of Americas (ILSA)"
The Draft American Declaration of the Rights of the Indigenous Persons appears to be a working document
ගයනාවේ බොහෝ ආදිවාසී කණ්ඩායම් සිටින අතර රටෙහි භූගෝලීය පිහිටීම අනුව, ආදිවාසීන්ට ගරු කරමින් OAS සඳහා ගයානාවරුන්ගේ දායකත්වය සැලකිය යුතු විය හැකිය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222054758/http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |archive-date=22 December 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ට ගරු කිරීම සඳහා OAS හි තත්ත්වය වසර ගණනාවක් පුරා වර්ධනය විය. "OAS විසින් ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායක සමුළුව (ILSA) සංවිධානය කිරීමට සහය සහ සහභාගී වී ඇත"<ref>{{cite web |title=Indigenous Peoples |url=http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413215714/http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |archive-date=13 April 2012 |access-date=3 January 2017 |website=summit-americas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ඇමරිකානු කෙටුම්පත් ප්‍රකාශය වැඩ කරන ලියවිල්ලක් ලෙස පෙනේ.<ref>{{cite web |title=Events OAS Indigenous Special Events |url=http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170104091030/http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |archive-date=4 January 2017 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
At a CARICOM Meeting, representatives of Trinidad and Tobago and Guyana respectively signed The Double Taxation Relief (CARICOM) Treaty 1994 on 19 August 1994.
This treaty covered taxes, residence, tax jurisdictions, capital gains, business profits, interest, dividends, royalties and other areas.
CARICOM රැස්වීමකදී, ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ ගයනා නියෝජිතයෝ පිළිවෙළින් ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) අත්සන් කළහ. 1994 අගෝස්තු 19 වන දින 1994 ගිවිසුම.<ref>{{cite web |title=IRD Trinidad and Tobago – CARICOM Treaties |url=http://www.ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160507154606/http://ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |archive-date=7 May 2016 |access-date=27 December 2016 |website=ird.gov.tt}}</ref>
මෙම ගිවිසුම බදු, පදිංචිය, බදු අධිකරණ බල ප්‍රදේශ, ප්‍රාග්ධන ලාභ, ව්‍යාපාර ලාභ, පොලී, ලාභාංශ, රාජකීය මුදල් සහ අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර ආවරණය කළේය.
==== FATCA ====
On 30 June 2014, Guyana signed a Model 1 agreement with the United States of America in relation to the [[:en:Foreign_Account_Tax_Compliance_Act|Foreign Account Tax Compliance Act]] (FATCA). This Model 1 agreement includes a reference to the Tax Information Exchange Agreement (Clause 3) which was signed on 22 July 1992 in Georgetown, Guyana intending to exchange tax information on an automatic basis.
2014 ජුනි 30 වන දින, ගයනා විදේශ ගිණුම් බදු අනුකූලතා පනත (FATCA) සම්බන්ධයෙන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ ආදර්ශ 1 ගිවිසුමක් අත්සන් කළේය.<ref>{{cite web |title=Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) |url=https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113122755/https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |archive-date=13 January 2017 |access-date=16 January 2017 |website=treasury.gov}}</ref> මෙම ආදර්ශ 1 ගිවිසුමට 1992 ජූලි 22 වන දින ගයනාවේ ජෝර්ජ්ටවුන් හි දී ස්වයංක්‍රීය පදනමක් මත බදු තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීමට අදහස් කරමින් අත්සන් කරන ලද බදු තොරතුරු හුවමාරු ගිවිසුම (3 වන වගන්තිය) වෙත යොමු කිරීමක් ඇතුළත් වේ.
== යොමු කිරීම් ==
2qxav97s101tnv0upp4jnzx6rb4nafy
752319
752318
2025-07-01T07:07:57Z
BuddhikaW88
37808
/* මායිම් ආරවුල් */
752319
wikitext
text/x-wiki
=== මායිම් ආරවුල් ===
[[File:Essequiborivermap.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Essequiborivermap.png|දකුණ|thumb|250x250පික්|එසෙක්විබෝ ගඟ සහ (අඳුරු පැහැයෙන් යුත්) ගංගාවේ ජලාපවහන ද්‍රෝණිය පෙන්වන, මතභේදාත්මක භූමි ප්‍රදේශ ඇතුළත් ගයනාවේ සිතියම. වෙනිසියුලාව ගඟේ බටහිර ඉවුර දක්වා භූමි ප්‍රදේශයකට හිමිකම් කියයි. එක්සත් රාජධානියේ ඓතිහාසික හිමිකම් පෑමට ගංගා ද්‍රෝණිය වර්තමාන වෙනිසියුලාව දක්වාම ඇතුළත් විය.]]
ගයනාව, කොරෙන්ටයින් ගඟේ සහ නිරිතදිග සුරිනාම් හි නව ගඟේ වම් ඉවුරට නැගෙනහිරින් පිහිටි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියන සුරිනාම් සහ එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාව සමඟ දේශසීමා ආරවුලක පවතී. එය කලක් ලන්දේසි යටත් විජිතයක් වූ එසෙක්විබෝ ගඟේ බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියයි. එය ඔවුන් "ගුවායානා එසෙක්විබා" ලෙස හඳුන්වන කොටසකි.<ref name="foxlatino">{{cite web |date=23 December 2014 |title=Guyana ponders judicial action in border dispute with Venezuela |url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222140437/http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela/ |archive-date=22 February 2015 |access-date=22 February 2015 |work=FoxNews Latino}}</ref><ref>{{cite web |title=Tribunal decision tentatively set for August |url=http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090406062803/http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |archive-date=6 April 2009 |access-date=9 July 2007}}. guyanachronicle.com, Archives for 17 June 2007</ref><ref>{{cite web |date=5 February 2007 |title=Guyana to experience 'massive' oil exploration this year |url=http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100824175352/http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |archive-date=24 August 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Landofsixpeoples.com}}</ref><ref>{{cite web |date=27 April 2007 |title=News in the Caribbean |url=http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929100725/http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |archive-date=29 September 2007 |access-date=2 May 2010 |publisher=Caribbean360.com}}</ref> සුරිනාම් සමඟ ඇති භෞමික ආරවුලේ සමුද්‍රීය<ref>{{usurped|1=[https://web.archive.org/web/20141112212835/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Foreign-affairs-minister-reiterates-Guyana%27s-territorial-sovereignty&id=21520&catid=13 Foreign affairs minister reiterates Guyana's territorial sovereignty]}}. CaribbeanNetNews.com (17 February 2010).</ref><ref>[https://archive.today/20130410130121/http://www.antiguaobserver.com/?p=24790 POINT OF CLARIFICATION: Guyana clears air on Suriname border talk]. [[Caribbean News Agency]] (17 February 2010).</ref> අංගය එක්සත් ජාතීන්ගේ මුහුදු නීතිය පිළිබඳ සම්මුතිය මගින් බේරුම් කරන ලද අතර, 2007 සැප්තැම්බර් 21 වන දින තීන්දුවක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. දෙරටටම උතුරින් පිහිටි කැරිබියානු මුහුද සම්බන්ධයෙන් ගත් තීන්දුවේදී දෙපාර්ශ්වයම ගිවිසුම් බැඳීම් උල්ලංඝනය කර ඇති බව සොයා ගත් අතර කිසිදු පාර්ශ්වයකට වන්දි ගෙවීමට නියෝග කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.<ref>{{cite web |title=official site of the Permanent Court of Arbitration |url=http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130208082359/http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |archive-date=8 February 2013 |access-date=2 May 2010 |publisher=Pca-cpa.org}}</ref>
1840 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව සමීක්ෂණය කළ විට, එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි සියලුම ඉඩම්වලට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාවේ විරෝධයට අනුව, ඔවුන් මුළු කියුනි ගංගා ද්‍රෝණියම යටත් විජිතය තුළට ඇතුළත් කළහ. 1897 දී වොෂින්ටන් ඩීසී හිදී, රටවල් දෙකම "බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා යටත් විජිතය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර මායිම නිරවුල් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මහා බ්‍රිතාන්‍යය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර ගිවිසුම" පිළිගත්තා. වොෂින්ටන් ගිවිසුමට (1897) අනුව, පැරිසියේ බේරුම්කරණ විනිශ්චය සභාව විසින් ගනු ලබන අවසාන තීරණය දේශසීමා ආරවුලට "පූර්ණ, පරිපූර්ණ සහ අවසාන විසඳුමක්" වනු ඇත.<ref>{{Cite web |title=Treaty of arbitration between Venezuela and Great Britain, signed at Washington and dated the second day of February, 1897 |url=http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101020005/http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |archive-date=1 November 2013 |access-date=30 October 2013}}</ref> 1899 දී, විනිශ්චය සභාව පැරිස් බේරුම්කරණ තීන්දුව නිකුත් කළ අතර, මතභේදාත්මක භූමියෙන් බහුතරයක් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවට ලබා දුන්නේය. බේරුම්කරණයෙන් පසුව, ජාත්‍යන්තර නීතියට අනුකූලව වෙනිසියුලානු සහ බ්‍රිතාන්‍ය දේශසීමා කොමිසමක් විසින් සලකුණු සහ ඛණ්ඩාංක මගින් නිශ්චිත දේශසීමාවක් වෙන් කරන ලදී. 1960 ගණන්වල සීතල යුද්ධ සමයේදී සහ ගයනාවේ නිදහස් කාලය තුළ වෙනිසියුලාව නැවතත් නිරවුල් කළ හිමිකම් පෑම මතු කළේය. 1962 දී, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති රොමුලෝ බෙටන්කෝට් 1899 බේරුම්කරණ සම්මානය ශුන්‍ය සහ බලරහිත බව ප්‍රකාශ කිරීමෙන් මතභේදාත්මක භූමියට වෙනිසියුලාවේ හිමිකම් පෑම නැවත පණ ගැන්වීය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref> මෙම පැමිණිල්ලේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 1966 ජිනීවා ගිවිසුම ඇති වූ අතර එය ගයනා, එක්සත් රාජධානිය සහ වෙනිසියුලාව යන රජයන් විසින් අත්සන් කරන ලදී.<ref name="Ishmael">[http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html Ishmael, Odeen (1998, rev. 2006) "The Trail Of Diplomacy: A Documentary History of the Guyana-Venezuela Border Issue"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090628103711/http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html|date=28 June 2009}} Ishmael was Ambassador of Guyana to Venezuela when this was written.</ref> වෙනිසියුලාව මෙම කලාපය "Zona en Reclamación" (නැවත ලබා ගැනීමේ කලාපය) ලෙස හඳුන්වන අතර ජාතික භූමියේ වෙනිසියුලානු සිතියම්වල එය නිතිපතා ඇතුළත් කර ඇති අතර එය ඉරි සහිත රේඛා වලින් ඇඳ ඇත.<ref>{{cite web |title=Mapa Politico de Venezuela |url=http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100220105637/http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |archive-date=20 February 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=A-venezuela.com}}</ref>
2023 දී, වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලද අතර, එහිදී ඡන්දදායකයින්ගෙන් 95% ක් මතභේදාත්මක ප්‍රදේශයේ නව රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කිරීම අනුමත කළ අතර ගයනා ජනාධිපති ඉර්ෆාන් අලි එය ජාතියේ ස්වෛරීභාවයට සෘජු තර්ජනයක් ලෙස හැඳින්වීය. ජනමත විචාරණයට සහභාගී වූ වෙනිසියුලානු ඡන්දදායක ජනගහනයෙන් 10% ක් පමණ වුවද, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති නිකොලස් මදුරෝ මෙම පියවර සඳහා පුළුල් සහයෝගයක් ප්‍රකාශ කරයි.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|title=Essequibo: Venezuela moves to claim Guyana-controlled region|date=2023-12-06|access-date=2023-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20231207204335/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|archive-date=7 December 2023|language=en-GB|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සහ බ්‍රසීලය යන දෙකම භෞමික ආරවුලේදී ගයනාවට සහාය දක්වන බවට සලකුණු කළ අතර, බ්‍රසීලය එසෙක්විබෝ කලාපය සමඟ ඔවුන්ගේ දේශසීමාවට හමුදා යවන ලදී.<ref>{{Cite web |last1=Hernández |first1=Osmary |last2=Almánzar |first2=Fernando |last3=Alberti |first3=Mia |date=2023-12-06 |title=Venezuela's president orders creation of new state and map including land from Guyana |url=https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207211114/https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=CNN |language=en}}</ref> 2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී ගයනාවේ ගයනා ආරක්ෂක හමුදා සමඟ එක්සත් ජනපද දකුණු අණදෙන නිලධාරියා ගුවන් අභ්‍යාස පැවැත්වීය.<ref name="guyanaExercises2023">From AFP News [https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752 (7 Dec 2023) US Holds Military Exercises In Guyana As Border Tensions Soar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231207233035/https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752|date=7 December 2023}}</ref>
[[File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|දකුණ|thumb|263x263පික්|1897 දී ස්කොට්ලන්ත සිතියම් ශිල්පී ජෝර්ජ් පිලිප් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද, වෙනිසියුලාවට බටහිර මායිම පවරා දීම ඇතුළුව ගයනා-වෙනිසියුලා දේශසීමා ආරවුල පිළිබඳ නිදර්ශනය.]]
ගයනාව සම්බන්ධ විශේෂිත කුඩා මතභේදාත්මක ප්‍රදේශ වන්නේ වෙනිසියුලාව සමඟ අන්කෝකෝ දූපතයි; කොරෙන්ටයින් ගංගාව<ref>{{cite news|url=http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|title=Guyana and Suriname border dispute continues despite UN findings|last=Ramjeet|first=Oscar|date=28 October 2008|work=Caribbean Net News|access-date=15 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20140228020436/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|archive-date=28 February 2014|url-status=usurped}}</ref> සුරිනාම් සමඟ; සහ සුරිනේම් සමඟ ටයිග්‍රි ප්‍රදේශය හෝ නව ගංගා ත්‍රිකෝණය.<ref>{{cite news|url=http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|title=There is no agreement recognizing Suriname's sovereignty over the Corentyne River|last=Rodrigues-Birkett|first=Carolyn|date=24 October 2008|work=Stabroek Newspaper|access-date=15 December 2008|archive-url=https://archive.today/20130203002333/http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|archive-date=3 February 2013|url-status=live}}</ref> 1967 දී සුරිනේම් සමීක්ෂණ කණ්ඩායමක් ටයිග්‍රි ප්‍රදේශයෙන් සොයා ගන්නා ලද අතර බලහත්කාරයෙන් ඉවත් කරන ලදී. 1969 අගෝස්තු මාසයේදී ගයානා ආරක්ෂක බලකායේ මුර සංචාරයක් ත්‍රිකෝණය තුළ සමීක්ෂණ කඳවුරක් සහ අර්ධ වශයෙන් නිම කරන ලද ගුවන් පථයක් සොයා ගත් අතර, සමස්ත මතභේදාත්මක ප්‍රදේශය අත්පත් කර ගැනීමට සුරිනේම් ජාතිකයින්ගේ අභිප්‍රාය පිළිබඳ සාක්ෂි ලේඛනගත කළේය. වෙඩි හුවමාරුවකින් පසු, සුරිනේම් ජාතිකයින් ත්‍රිකෝණයෙන් පලවා හරින ලදී.
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
Guyana entered the [[:en:Organisation_of_American_States|Organisation of American States]] in 1991.
ගයානා 1991 දී ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානයට ඇතුළත් විය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161014191244/http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |archive-date=14 October 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
With Guyana having many groups of indigenous persons and given the geographical location of the country, the contributions of the Guyanese to the OAS respecting indigenous people may be significant.
The position of the OAS respecting indigenous persons developed over the years. "The "OAS has supported and participated in the organisation of Indigenous Leaders Summits of Americas (ILSA)"
The Draft American Declaration of the Rights of the Indigenous Persons appears to be a working document
ගයනාවේ බොහෝ ආදිවාසී කණ්ඩායම් සිටින අතර රටෙහි භූගෝලීය පිහිටීම අනුව, ආදිවාසීන්ට ගරු කරමින් OAS සඳහා ගයානාවරුන්ගේ දායකත්වය සැලකිය යුතු විය හැකිය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222054758/http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |archive-date=22 December 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ට ගරු කිරීම සඳහා OAS හි තත්ත්වය වසර ගණනාවක් පුරා වර්ධනය විය. "OAS විසින් ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායක සමුළුව (ILSA) සංවිධානය කිරීමට සහය සහ සහභාගී වී ඇත"<ref>{{cite web |title=Indigenous Peoples |url=http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413215714/http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |archive-date=13 April 2012 |access-date=3 January 2017 |website=summit-americas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ඇමරිකානු කෙටුම්පත් ප්‍රකාශය වැඩ කරන ලියවිල්ලක් ලෙස පෙනේ.<ref>{{cite web |title=Events OAS Indigenous Special Events |url=http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170104091030/http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |archive-date=4 January 2017 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
At a CARICOM Meeting, representatives of Trinidad and Tobago and Guyana respectively signed The Double Taxation Relief (CARICOM) Treaty 1994 on 19 August 1994.
This treaty covered taxes, residence, tax jurisdictions, capital gains, business profits, interest, dividends, royalties and other areas.
CARICOM රැස්වීමකදී, ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ ගයනා නියෝජිතයෝ පිළිවෙළින් ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) අත්සන් කළහ. 1994 අගෝස්තු 19 වන දින 1994 ගිවිසුම.<ref>{{cite web |title=IRD Trinidad and Tobago – CARICOM Treaties |url=http://www.ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160507154606/http://ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |archive-date=7 May 2016 |access-date=27 December 2016 |website=ird.gov.tt}}</ref>
මෙම ගිවිසුම බදු, පදිංචිය, බදු අධිකරණ බල ප්‍රදේශ, ප්‍රාග්ධන ලාභ, ව්‍යාපාර ලාභ, පොලී, ලාභාංශ, රාජකීය මුදල් සහ අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර ආවරණය කළේය.
==== FATCA ====
On 30 June 2014, Guyana signed a Model 1 agreement with the United States of America in relation to the [[:en:Foreign_Account_Tax_Compliance_Act|Foreign Account Tax Compliance Act]] (FATCA). This Model 1 agreement includes a reference to the Tax Information Exchange Agreement (Clause 3) which was signed on 22 July 1992 in Georgetown, Guyana intending to exchange tax information on an automatic basis.
2014 ජුනි 30 වන දින, ගයනා විදේශ ගිණුම් බදු අනුකූලතා පනත (FATCA) සම්බන්ධයෙන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ ආදර්ශ 1 ගිවිසුමක් අත්සන් කළේය.<ref>{{cite web |title=Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) |url=https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113122755/https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |archive-date=13 January 2017 |access-date=16 January 2017 |website=treasury.gov}}</ref> මෙම ආදර්ශ 1 ගිවිසුමට 1992 ජූලි 22 වන දින ගයනාවේ ජෝර්ජ්ටවුන් හි දී ස්වයංක්‍රීය පදනමක් මත බදු තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීමට අදහස් කරමින් අත්සන් කරන ලද බදු තොරතුරු හුවමාරු ගිවිසුම (3 වන වගන්තිය) වෙත යොමු කිරීමක් ඇතුළත් වේ.
== යොමු කිරීම් ==
5hkgmh6ew3spy975v615yue2aklrb8d
752320
752319
2025-07-01T07:08:07Z
BuddhikaW88
37808
/* ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) */
752320
wikitext
text/x-wiki
=== මායිම් ආරවුල් ===
[[File:Essequiborivermap.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Essequiborivermap.png|දකුණ|thumb|250x250පික්|එසෙක්විබෝ ගඟ සහ (අඳුරු පැහැයෙන් යුත්) ගංගාවේ ජලාපවහන ද්‍රෝණිය පෙන්වන, මතභේදාත්මක භූමි ප්‍රදේශ ඇතුළත් ගයනාවේ සිතියම. වෙනිසියුලාව ගඟේ බටහිර ඉවුර දක්වා භූමි ප්‍රදේශයකට හිමිකම් කියයි. එක්සත් රාජධානියේ ඓතිහාසික හිමිකම් පෑමට ගංගා ද්‍රෝණිය වර්තමාන වෙනිසියුලාව දක්වාම ඇතුළත් විය.]]
ගයනාව, කොරෙන්ටයින් ගඟේ සහ නිරිතදිග සුරිනාම් හි නව ගඟේ වම් ඉවුරට නැගෙනහිරින් පිහිටි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියන සුරිනාම් සහ එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාව සමඟ දේශසීමා ආරවුලක පවතී. එය කලක් ලන්දේසි යටත් විජිතයක් වූ එසෙක්විබෝ ගඟේ බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියයි. එය ඔවුන් "ගුවායානා එසෙක්විබා" ලෙස හඳුන්වන කොටසකි.<ref name="foxlatino">{{cite web |date=23 December 2014 |title=Guyana ponders judicial action in border dispute with Venezuela |url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222140437/http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela/ |archive-date=22 February 2015 |access-date=22 February 2015 |work=FoxNews Latino}}</ref><ref>{{cite web |title=Tribunal decision tentatively set for August |url=http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090406062803/http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |archive-date=6 April 2009 |access-date=9 July 2007}}. guyanachronicle.com, Archives for 17 June 2007</ref><ref>{{cite web |date=5 February 2007 |title=Guyana to experience 'massive' oil exploration this year |url=http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100824175352/http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |archive-date=24 August 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Landofsixpeoples.com}}</ref><ref>{{cite web |date=27 April 2007 |title=News in the Caribbean |url=http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929100725/http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |archive-date=29 September 2007 |access-date=2 May 2010 |publisher=Caribbean360.com}}</ref> සුරිනාම් සමඟ ඇති භෞමික ආරවුලේ සමුද්‍රීය<ref>{{usurped|1=[https://web.archive.org/web/20141112212835/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Foreign-affairs-minister-reiterates-Guyana%27s-territorial-sovereignty&id=21520&catid=13 Foreign affairs minister reiterates Guyana's territorial sovereignty]}}. CaribbeanNetNews.com (17 February 2010).</ref><ref>[https://archive.today/20130410130121/http://www.antiguaobserver.com/?p=24790 POINT OF CLARIFICATION: Guyana clears air on Suriname border talk]. [[Caribbean News Agency]] (17 February 2010).</ref> අංගය එක්සත් ජාතීන්ගේ මුහුදු නීතිය පිළිබඳ සම්මුතිය මගින් බේරුම් කරන ලද අතර, 2007 සැප්තැම්බර් 21 වන දින තීන්දුවක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. දෙරටටම උතුරින් පිහිටි කැරිබියානු මුහුද සම්බන්ධයෙන් ගත් තීන්දුවේදී දෙපාර්ශ්වයම ගිවිසුම් බැඳීම් උල්ලංඝනය කර ඇති බව සොයා ගත් අතර කිසිදු පාර්ශ්වයකට වන්දි ගෙවීමට නියෝග කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.<ref>{{cite web |title=official site of the Permanent Court of Arbitration |url=http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130208082359/http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |archive-date=8 February 2013 |access-date=2 May 2010 |publisher=Pca-cpa.org}}</ref>
1840 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව සමීක්ෂණය කළ විට, එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි සියලුම ඉඩම්වලට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාවේ විරෝධයට අනුව, ඔවුන් මුළු කියුනි ගංගා ද්‍රෝණියම යටත් විජිතය තුළට ඇතුළත් කළහ. 1897 දී වොෂින්ටන් ඩීසී හිදී, රටවල් දෙකම "බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා යටත් විජිතය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර මායිම නිරවුල් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මහා බ්‍රිතාන්‍යය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර ගිවිසුම" පිළිගත්තා. වොෂින්ටන් ගිවිසුමට (1897) අනුව, පැරිසියේ බේරුම්කරණ විනිශ්චය සභාව විසින් ගනු ලබන අවසාන තීරණය දේශසීමා ආරවුලට "පූර්ණ, පරිපූර්ණ සහ අවසාන විසඳුමක්" වනු ඇත.<ref>{{Cite web |title=Treaty of arbitration between Venezuela and Great Britain, signed at Washington and dated the second day of February, 1897 |url=http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101020005/http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |archive-date=1 November 2013 |access-date=30 October 2013}}</ref> 1899 දී, විනිශ්චය සභාව පැරිස් බේරුම්කරණ තීන්දුව නිකුත් කළ අතර, මතභේදාත්මක භූමියෙන් බහුතරයක් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවට ලබා දුන්නේය. බේරුම්කරණයෙන් පසුව, ජාත්‍යන්තර නීතියට අනුකූලව වෙනිසියුලානු සහ බ්‍රිතාන්‍ය දේශසීමා කොමිසමක් විසින් සලකුණු සහ ඛණ්ඩාංක මගින් නිශ්චිත දේශසීමාවක් වෙන් කරන ලදී. 1960 ගණන්වල සීතල යුද්ධ සමයේදී සහ ගයනාවේ නිදහස් කාලය තුළ වෙනිසියුලාව නැවතත් නිරවුල් කළ හිමිකම් පෑම මතු කළේය. 1962 දී, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති රොමුලෝ බෙටන්කෝට් 1899 බේරුම්කරණ සම්මානය ශුන්‍ය සහ බලරහිත බව ප්‍රකාශ කිරීමෙන් මතභේදාත්මක භූමියට වෙනිසියුලාවේ හිමිකම් පෑම නැවත පණ ගැන්වීය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref> මෙම පැමිණිල්ලේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 1966 ජිනීවා ගිවිසුම ඇති වූ අතර එය ගයනා, එක්සත් රාජධානිය සහ වෙනිසියුලාව යන රජයන් විසින් අත්සන් කරන ලදී.<ref name="Ishmael">[http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html Ishmael, Odeen (1998, rev. 2006) "The Trail Of Diplomacy: A Documentary History of the Guyana-Venezuela Border Issue"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090628103711/http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html|date=28 June 2009}} Ishmael was Ambassador of Guyana to Venezuela when this was written.</ref> වෙනිසියුලාව මෙම කලාපය "Zona en Reclamación" (නැවත ලබා ගැනීමේ කලාපය) ලෙස හඳුන්වන අතර ජාතික භූමියේ වෙනිසියුලානු සිතියම්වල එය නිතිපතා ඇතුළත් කර ඇති අතර එය ඉරි සහිත රේඛා වලින් ඇඳ ඇත.<ref>{{cite web |title=Mapa Politico de Venezuela |url=http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100220105637/http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |archive-date=20 February 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=A-venezuela.com}}</ref>
2023 දී, වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලද අතර, එහිදී ඡන්දදායකයින්ගෙන් 95% ක් මතභේදාත්මක ප්‍රදේශයේ නව රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කිරීම අනුමත කළ අතර ගයනා ජනාධිපති ඉර්ෆාන් අලි එය ජාතියේ ස්වෛරීභාවයට සෘජු තර්ජනයක් ලෙස හැඳින්වීය. ජනමත විචාරණයට සහභාගී වූ වෙනිසියුලානු ඡන්දදායක ජනගහනයෙන් 10% ක් පමණ වුවද, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති නිකොලස් මදුරෝ මෙම පියවර සඳහා පුළුල් සහයෝගයක් ප්‍රකාශ කරයි.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|title=Essequibo: Venezuela moves to claim Guyana-controlled region|date=2023-12-06|access-date=2023-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20231207204335/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|archive-date=7 December 2023|language=en-GB|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සහ බ්‍රසීලය යන දෙකම භෞමික ආරවුලේදී ගයනාවට සහාය දක්වන බවට සලකුණු කළ අතර, බ්‍රසීලය එසෙක්විබෝ කලාපය සමඟ ඔවුන්ගේ දේශසීමාවට හමුදා යවන ලදී.<ref>{{Cite web |last1=Hernández |first1=Osmary |last2=Almánzar |first2=Fernando |last3=Alberti |first3=Mia |date=2023-12-06 |title=Venezuela's president orders creation of new state and map including land from Guyana |url=https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207211114/https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=CNN |language=en}}</ref> 2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී ගයනාවේ ගයනා ආරක්ෂක හමුදා සමඟ එක්සත් ජනපද දකුණු අණදෙන නිලධාරියා ගුවන් අභ්‍යාස පැවැත්වීය.<ref name="guyanaExercises2023">From AFP News [https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752 (7 Dec 2023) US Holds Military Exercises In Guyana As Border Tensions Soar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231207233035/https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752|date=7 December 2023}}</ref>
[[File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|දකුණ|thumb|263x263පික්|1897 දී ස්කොට්ලන්ත සිතියම් ශිල්පී ජෝර්ජ් පිලිප් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද, වෙනිසියුලාවට බටහිර මායිම පවරා දීම ඇතුළුව ගයනා-වෙනිසියුලා දේශසීමා ආරවුල පිළිබඳ නිදර්ශනය.]]
ගයනාව සම්බන්ධ විශේෂිත කුඩා මතභේදාත්මක ප්‍රදේශ වන්නේ වෙනිසියුලාව සමඟ අන්කෝකෝ දූපතයි; කොරෙන්ටයින් ගංගාව<ref>{{cite news|url=http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|title=Guyana and Suriname border dispute continues despite UN findings|last=Ramjeet|first=Oscar|date=28 October 2008|work=Caribbean Net News|access-date=15 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20140228020436/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|archive-date=28 February 2014|url-status=usurped}}</ref> සුරිනාම් සමඟ; සහ සුරිනේම් සමඟ ටයිග්‍රි ප්‍රදේශය හෝ නව ගංගා ත්‍රිකෝණය.<ref>{{cite news|url=http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|title=There is no agreement recognizing Suriname's sovereignty over the Corentyne River|last=Rodrigues-Birkett|first=Carolyn|date=24 October 2008|work=Stabroek Newspaper|access-date=15 December 2008|archive-url=https://archive.today/20130203002333/http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|archive-date=3 February 2013|url-status=live}}</ref> 1967 දී සුරිනේම් සමීක්ෂණ කණ්ඩායමක් ටයිග්‍රි ප්‍රදේශයෙන් සොයා ගන්නා ලද අතර බලහත්කාරයෙන් ඉවත් කරන ලදී. 1969 අගෝස්තු මාසයේදී ගයානා ආරක්ෂක බලකායේ මුර සංචාරයක් ත්‍රිකෝණය තුළ සමීක්ෂණ කඳවුරක් සහ අර්ධ වශයෙන් නිම කරන ලද ගුවන් පථයක් සොයා ගත් අතර, සමස්ත මතභේදාත්මක ප්‍රදේශය අත්පත් කර ගැනීමට සුරිනේම් ජාතිකයින්ගේ අභිප්‍රාය පිළිබඳ සාක්ෂි ලේඛනගත කළේය. වෙඩි හුවමාරුවකින් පසු, සුරිනේම් ජාතිකයින් ත්‍රිකෝණයෙන් පලවා හරින ලදී.
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
ගයානා 1991 දී ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානයට ඇතුළත් විය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161014191244/http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |archive-date=14 October 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
With Guyana having many groups of indigenous persons and given the geographical location of the country, the contributions of the Guyanese to the OAS respecting indigenous people may be significant.
The position of the OAS respecting indigenous persons developed over the years. "The "OAS has supported and participated in the organisation of Indigenous Leaders Summits of Americas (ILSA)"
The Draft American Declaration of the Rights of the Indigenous Persons appears to be a working document
ගයනාවේ බොහෝ ආදිවාසී කණ්ඩායම් සිටින අතර රටෙහි භූගෝලීය පිහිටීම අනුව, ආදිවාසීන්ට ගරු කරමින් OAS සඳහා ගයානාවරුන්ගේ දායකත්වය සැලකිය යුතු විය හැකිය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222054758/http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |archive-date=22 December 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ට ගරු කිරීම සඳහා OAS හි තත්ත්වය වසර ගණනාවක් පුරා වර්ධනය විය. "OAS විසින් ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායක සමුළුව (ILSA) සංවිධානය කිරීමට සහය සහ සහභාගී වී ඇත"<ref>{{cite web |title=Indigenous Peoples |url=http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413215714/http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |archive-date=13 April 2012 |access-date=3 January 2017 |website=summit-americas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ඇමරිකානු කෙටුම්පත් ප්‍රකාශය වැඩ කරන ලියවිල්ලක් ලෙස පෙනේ.<ref>{{cite web |title=Events OAS Indigenous Special Events |url=http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170104091030/http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |archive-date=4 January 2017 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
At a CARICOM Meeting, representatives of Trinidad and Tobago and Guyana respectively signed The Double Taxation Relief (CARICOM) Treaty 1994 on 19 August 1994.
This treaty covered taxes, residence, tax jurisdictions, capital gains, business profits, interest, dividends, royalties and other areas.
CARICOM රැස්වීමකදී, ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ ගයනා නියෝජිතයෝ පිළිවෙළින් ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) අත්සන් කළහ. 1994 අගෝස්තු 19 වන දින 1994 ගිවිසුම.<ref>{{cite web |title=IRD Trinidad and Tobago – CARICOM Treaties |url=http://www.ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160507154606/http://ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |archive-date=7 May 2016 |access-date=27 December 2016 |website=ird.gov.tt}}</ref>
මෙම ගිවිසුම බදු, පදිංචිය, බදු අධිකරණ බල ප්‍රදේශ, ප්‍රාග්ධන ලාභ, ව්‍යාපාර ලාභ, පොලී, ලාභාංශ, රාජකීය මුදල් සහ අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර ආවරණය කළේය.
==== FATCA ====
On 30 June 2014, Guyana signed a Model 1 agreement with the United States of America in relation to the [[:en:Foreign_Account_Tax_Compliance_Act|Foreign Account Tax Compliance Act]] (FATCA). This Model 1 agreement includes a reference to the Tax Information Exchange Agreement (Clause 3) which was signed on 22 July 1992 in Georgetown, Guyana intending to exchange tax information on an automatic basis.
2014 ජුනි 30 වන දින, ගයනා විදේශ ගිණුම් බදු අනුකූලතා පනත (FATCA) සම්බන්ධයෙන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ ආදර්ශ 1 ගිවිසුමක් අත්සන් කළේය.<ref>{{cite web |title=Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) |url=https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113122755/https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |archive-date=13 January 2017 |access-date=16 January 2017 |website=treasury.gov}}</ref> මෙම ආදර්ශ 1 ගිවිසුමට 1992 ජූලි 22 වන දින ගයනාවේ ජෝර්ජ්ටවුන් හි දී ස්වයංක්‍රීය පදනමක් මත බදු තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීමට අදහස් කරමින් අත්සන් කරන ලද බදු තොරතුරු හුවමාරු ගිවිසුම (3 වන වගන්තිය) වෙත යොමු කිරීමක් ඇතුළත් වේ.
== යොමු කිරීම් ==
9da75b3puxizwft0ccan48y01i0fq81
752321
752320
2025-07-01T07:08:19Z
BuddhikaW88
37808
/* ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) */
752321
wikitext
text/x-wiki
=== මායිම් ආරවුල් ===
[[File:Essequiborivermap.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Essequiborivermap.png|දකුණ|thumb|250x250පික්|එසෙක්විබෝ ගඟ සහ (අඳුරු පැහැයෙන් යුත්) ගංගාවේ ජලාපවහන ද්‍රෝණිය පෙන්වන, මතභේදාත්මක භූමි ප්‍රදේශ ඇතුළත් ගයනාවේ සිතියම. වෙනිසියුලාව ගඟේ බටහිර ඉවුර දක්වා භූමි ප්‍රදේශයකට හිමිකම් කියයි. එක්සත් රාජධානියේ ඓතිහාසික හිමිකම් පෑමට ගංගා ද්‍රෝණිය වර්තමාන වෙනිසියුලාව දක්වාම ඇතුළත් විය.]]
ගයනාව, කොරෙන්ටයින් ගඟේ සහ නිරිතදිග සුරිනාම් හි නව ගඟේ වම් ඉවුරට නැගෙනහිරින් පිහිටි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියන සුරිනාම් සහ එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාව සමඟ දේශසීමා ආරවුලක පවතී. එය කලක් ලන්දේසි යටත් විජිතයක් වූ එසෙක්විබෝ ගඟේ බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියයි. එය ඔවුන් "ගුවායානා එසෙක්විබා" ලෙස හඳුන්වන කොටසකි.<ref name="foxlatino">{{cite web |date=23 December 2014 |title=Guyana ponders judicial action in border dispute with Venezuela |url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222140437/http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela/ |archive-date=22 February 2015 |access-date=22 February 2015 |work=FoxNews Latino}}</ref><ref>{{cite web |title=Tribunal decision tentatively set for August |url=http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090406062803/http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |archive-date=6 April 2009 |access-date=9 July 2007}}. guyanachronicle.com, Archives for 17 June 2007</ref><ref>{{cite web |date=5 February 2007 |title=Guyana to experience 'massive' oil exploration this year |url=http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100824175352/http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |archive-date=24 August 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Landofsixpeoples.com}}</ref><ref>{{cite web |date=27 April 2007 |title=News in the Caribbean |url=http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929100725/http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |archive-date=29 September 2007 |access-date=2 May 2010 |publisher=Caribbean360.com}}</ref> සුරිනාම් සමඟ ඇති භෞමික ආරවුලේ සමුද්‍රීය<ref>{{usurped|1=[https://web.archive.org/web/20141112212835/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Foreign-affairs-minister-reiterates-Guyana%27s-territorial-sovereignty&id=21520&catid=13 Foreign affairs minister reiterates Guyana's territorial sovereignty]}}. CaribbeanNetNews.com (17 February 2010).</ref><ref>[https://archive.today/20130410130121/http://www.antiguaobserver.com/?p=24790 POINT OF CLARIFICATION: Guyana clears air on Suriname border talk]. [[Caribbean News Agency]] (17 February 2010).</ref> අංගය එක්සත් ජාතීන්ගේ මුහුදු නීතිය පිළිබඳ සම්මුතිය මගින් බේරුම් කරන ලද අතර, 2007 සැප්තැම්බර් 21 වන දින තීන්දුවක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. දෙරටටම උතුරින් පිහිටි කැරිබියානු මුහුද සම්බන්ධයෙන් ගත් තීන්දුවේදී දෙපාර්ශ්වයම ගිවිසුම් බැඳීම් උල්ලංඝනය කර ඇති බව සොයා ගත් අතර කිසිදු පාර්ශ්වයකට වන්දි ගෙවීමට නියෝග කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.<ref>{{cite web |title=official site of the Permanent Court of Arbitration |url=http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130208082359/http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |archive-date=8 February 2013 |access-date=2 May 2010 |publisher=Pca-cpa.org}}</ref>
1840 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව සමීක්ෂණය කළ විට, එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි සියලුම ඉඩම්වලට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාවේ විරෝධයට අනුව, ඔවුන් මුළු කියුනි ගංගා ද්‍රෝණියම යටත් විජිතය තුළට ඇතුළත් කළහ. 1897 දී වොෂින්ටන් ඩීසී හිදී, රටවල් දෙකම "බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා යටත් විජිතය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර මායිම නිරවුල් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මහා බ්‍රිතාන්‍යය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර ගිවිසුම" පිළිගත්තා. වොෂින්ටන් ගිවිසුමට (1897) අනුව, පැරිසියේ බේරුම්කරණ විනිශ්චය සභාව විසින් ගනු ලබන අවසාන තීරණය දේශසීමා ආරවුලට "පූර්ණ, පරිපූර්ණ සහ අවසාන විසඳුමක්" වනු ඇත.<ref>{{Cite web |title=Treaty of arbitration between Venezuela and Great Britain, signed at Washington and dated the second day of February, 1897 |url=http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101020005/http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |archive-date=1 November 2013 |access-date=30 October 2013}}</ref> 1899 දී, විනිශ්චය සභාව පැරිස් බේරුම්කරණ තීන්දුව නිකුත් කළ අතර, මතභේදාත්මක භූමියෙන් බහුතරයක් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවට ලබා දුන්නේය. බේරුම්කරණයෙන් පසුව, ජාත්‍යන්තර නීතියට අනුකූලව වෙනිසියුලානු සහ බ්‍රිතාන්‍ය දේශසීමා කොමිසමක් විසින් සලකුණු සහ ඛණ්ඩාංක මගින් නිශ්චිත දේශසීමාවක් වෙන් කරන ලදී. 1960 ගණන්වල සීතල යුද්ධ සමයේදී සහ ගයනාවේ නිදහස් කාලය තුළ වෙනිසියුලාව නැවතත් නිරවුල් කළ හිමිකම් පෑම මතු කළේය. 1962 දී, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති රොමුලෝ බෙටන්කෝට් 1899 බේරුම්කරණ සම්මානය ශුන්‍ය සහ බලරහිත බව ප්‍රකාශ කිරීමෙන් මතභේදාත්මක භූමියට වෙනිසියුලාවේ හිමිකම් පෑම නැවත පණ ගැන්වීය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref> මෙම පැමිණිල්ලේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 1966 ජිනීවා ගිවිසුම ඇති වූ අතර එය ගයනා, එක්සත් රාජධානිය සහ වෙනිසියුලාව යන රජයන් විසින් අත්සන් කරන ලදී.<ref name="Ishmael">[http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html Ishmael, Odeen (1998, rev. 2006) "The Trail Of Diplomacy: A Documentary History of the Guyana-Venezuela Border Issue"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090628103711/http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html|date=28 June 2009}} Ishmael was Ambassador of Guyana to Venezuela when this was written.</ref> වෙනිසියුලාව මෙම කලාපය "Zona en Reclamación" (නැවත ලබා ගැනීමේ කලාපය) ලෙස හඳුන්වන අතර ජාතික භූමියේ වෙනිසියුලානු සිතියම්වල එය නිතිපතා ඇතුළත් කර ඇති අතර එය ඉරි සහිත රේඛා වලින් ඇඳ ඇත.<ref>{{cite web |title=Mapa Politico de Venezuela |url=http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100220105637/http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |archive-date=20 February 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=A-venezuela.com}}</ref>
2023 දී, වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලද අතර, එහිදී ඡන්දදායකයින්ගෙන් 95% ක් මතභේදාත්මක ප්‍රදේශයේ නව රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කිරීම අනුමත කළ අතර ගයනා ජනාධිපති ඉර්ෆාන් අලි එය ජාතියේ ස්වෛරීභාවයට සෘජු තර්ජනයක් ලෙස හැඳින්වීය. ජනමත විචාරණයට සහභාගී වූ වෙනිසියුලානු ඡන්දදායක ජනගහනයෙන් 10% ක් පමණ වුවද, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති නිකොලස් මදුරෝ මෙම පියවර සඳහා පුළුල් සහයෝගයක් ප්‍රකාශ කරයි.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|title=Essequibo: Venezuela moves to claim Guyana-controlled region|date=2023-12-06|access-date=2023-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20231207204335/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|archive-date=7 December 2023|language=en-GB|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සහ බ්‍රසීලය යන දෙකම භෞමික ආරවුලේදී ගයනාවට සහාය දක්වන බවට සලකුණු කළ අතර, බ්‍රසීලය එසෙක්විබෝ කලාපය සමඟ ඔවුන්ගේ දේශසීමාවට හමුදා යවන ලදී.<ref>{{Cite web |last1=Hernández |first1=Osmary |last2=Almánzar |first2=Fernando |last3=Alberti |first3=Mia |date=2023-12-06 |title=Venezuela's president orders creation of new state and map including land from Guyana |url=https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207211114/https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=CNN |language=en}}</ref> 2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී ගයනාවේ ගයනා ආරක්ෂක හමුදා සමඟ එක්සත් ජනපද දකුණු අණදෙන නිලධාරියා ගුවන් අභ්‍යාස පැවැත්වීය.<ref name="guyanaExercises2023">From AFP News [https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752 (7 Dec 2023) US Holds Military Exercises In Guyana As Border Tensions Soar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231207233035/https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752|date=7 December 2023}}</ref>
[[File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|දකුණ|thumb|263x263පික්|1897 දී ස්කොට්ලන්ත සිතියම් ශිල්පී ජෝර්ජ් පිලිප් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද, වෙනිසියුලාවට බටහිර මායිම පවරා දීම ඇතුළුව ගයනා-වෙනිසියුලා දේශසීමා ආරවුල පිළිබඳ නිදර්ශනය.]]
ගයනාව සම්බන්ධ විශේෂිත කුඩා මතභේදාත්මක ප්‍රදේශ වන්නේ වෙනිසියුලාව සමඟ අන්කෝකෝ දූපතයි; කොරෙන්ටයින් ගංගාව<ref>{{cite news|url=http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|title=Guyana and Suriname border dispute continues despite UN findings|last=Ramjeet|first=Oscar|date=28 October 2008|work=Caribbean Net News|access-date=15 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20140228020436/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|archive-date=28 February 2014|url-status=usurped}}</ref> සුරිනාම් සමඟ; සහ සුරිනේම් සමඟ ටයිග්‍රි ප්‍රදේශය හෝ නව ගංගා ත්‍රිකෝණය.<ref>{{cite news|url=http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|title=There is no agreement recognizing Suriname's sovereignty over the Corentyne River|last=Rodrigues-Birkett|first=Carolyn|date=24 October 2008|work=Stabroek Newspaper|access-date=15 December 2008|archive-url=https://archive.today/20130203002333/http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|archive-date=3 February 2013|url-status=live}}</ref> 1967 දී සුරිනේම් සමීක්ෂණ කණ්ඩායමක් ටයිග්‍රි ප්‍රදේශයෙන් සොයා ගන්නා ලද අතර බලහත්කාරයෙන් ඉවත් කරන ලදී. 1969 අගෝස්තු මාසයේදී ගයානා ආරක්ෂක බලකායේ මුර සංචාරයක් ත්‍රිකෝණය තුළ සමීක්ෂණ කඳවුරක් සහ අර්ධ වශයෙන් නිම කරන ලද ගුවන් පථයක් සොයා ගත් අතර, සමස්ත මතභේදාත්මක ප්‍රදේශය අත්පත් කර ගැනීමට සුරිනේම් ජාතිකයින්ගේ අභිප්‍රාය පිළිබඳ සාක්ෂි ලේඛනගත කළේය. වෙඩි හුවමාරුවකින් පසු, සුරිනේම් ජාතිකයින් ත්‍රිකෝණයෙන් පලවා හරින ලදී.
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
ගයානා 1991 දී ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානයට ඇතුළත් විය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161014191244/http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |archive-date=14 October 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
ගයනාවේ බොහෝ ආදිවාසී කණ්ඩායම් සිටින අතර රටෙහි භූගෝලීය පිහිටීම අනුව, ආදිවාසීන්ට ගරු කරමින් OAS සඳහා ගයානාවරුන්ගේ දායකත්වය සැලකිය යුතු විය හැකිය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222054758/http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |archive-date=22 December 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ට ගරු කිරීම සඳහා OAS හි තත්ත්වය වසර ගණනාවක් පුරා වර්ධනය විය. "OAS විසින් ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායක සමුළුව (ILSA) සංවිධානය කිරීමට සහය සහ සහභාගී වී ඇත"<ref>{{cite web |title=Indigenous Peoples |url=http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413215714/http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |archive-date=13 April 2012 |access-date=3 January 2017 |website=summit-americas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ඇමරිකානු කෙටුම්පත් ප්‍රකාශය වැඩ කරන ලියවිල්ලක් ලෙස පෙනේ.<ref>{{cite web |title=Events OAS Indigenous Special Events |url=http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170104091030/http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |archive-date=4 January 2017 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
At a CARICOM Meeting, representatives of Trinidad and Tobago and Guyana respectively signed The Double Taxation Relief (CARICOM) Treaty 1994 on 19 August 1994.
This treaty covered taxes, residence, tax jurisdictions, capital gains, business profits, interest, dividends, royalties and other areas.
CARICOM රැස්වීමකදී, ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ ගයනා නියෝජිතයෝ පිළිවෙළින් ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) අත්සන් කළහ. 1994 අගෝස්තු 19 වන දින 1994 ගිවිසුම.<ref>{{cite web |title=IRD Trinidad and Tobago – CARICOM Treaties |url=http://www.ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160507154606/http://ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |archive-date=7 May 2016 |access-date=27 December 2016 |website=ird.gov.tt}}</ref>
මෙම ගිවිසුම බදු, පදිංචිය, බදු අධිකරණ බල ප්‍රදේශ, ප්‍රාග්ධන ලාභ, ව්‍යාපාර ලාභ, පොලී, ලාභාංශ, රාජකීය මුදල් සහ අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර ආවරණය කළේය.
==== FATCA ====
On 30 June 2014, Guyana signed a Model 1 agreement with the United States of America in relation to the [[:en:Foreign_Account_Tax_Compliance_Act|Foreign Account Tax Compliance Act]] (FATCA). This Model 1 agreement includes a reference to the Tax Information Exchange Agreement (Clause 3) which was signed on 22 July 1992 in Georgetown, Guyana intending to exchange tax information on an automatic basis.
2014 ජුනි 30 වන දින, ගයනා විදේශ ගිණුම් බදු අනුකූලතා පනත (FATCA) සම්බන්ධයෙන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ ආදර්ශ 1 ගිවිසුමක් අත්සන් කළේය.<ref>{{cite web |title=Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) |url=https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113122755/https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |archive-date=13 January 2017 |access-date=16 January 2017 |website=treasury.gov}}</ref> මෙම ආදර්ශ 1 ගිවිසුමට 1992 ජූලි 22 වන දින ගයනාවේ ජෝර්ජ්ටවුන් හි දී ස්වයංක්‍රීය පදනමක් මත බදු තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීමට අදහස් කරමින් අත්සන් කරන ලද බදු තොරතුරු හුවමාරු ගිවිසුම (3 වන වගන්තිය) වෙත යොමු කිරීමක් ඇතුළත් වේ.
== යොමු කිරීම් ==
r0yzqz6ffz89xs1xoqldpagnjimkfib
752322
752321
2025-07-01T07:08:30Z
BuddhikaW88
37808
/* ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 */
752322
wikitext
text/x-wiki
=== මායිම් ආරවුල් ===
[[File:Essequiborivermap.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Essequiborivermap.png|දකුණ|thumb|250x250පික්|එසෙක්විබෝ ගඟ සහ (අඳුරු පැහැයෙන් යුත්) ගංගාවේ ජලාපවහන ද්‍රෝණිය පෙන්වන, මතභේදාත්මක භූමි ප්‍රදේශ ඇතුළත් ගයනාවේ සිතියම. වෙනිසියුලාව ගඟේ බටහිර ඉවුර දක්වා භූමි ප්‍රදේශයකට හිමිකම් කියයි. එක්සත් රාජධානියේ ඓතිහාසික හිමිකම් පෑමට ගංගා ද්‍රෝණිය වර්තමාන වෙනිසියුලාව දක්වාම ඇතුළත් විය.]]
ගයනාව, කොරෙන්ටයින් ගඟේ සහ නිරිතදිග සුරිනාම් හි නව ගඟේ වම් ඉවුරට නැගෙනහිරින් පිහිටි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියන සුරිනාම් සහ එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාව සමඟ දේශසීමා ආරවුලක පවතී. එය කලක් ලන්දේසි යටත් විජිතයක් වූ එසෙක්විබෝ ගඟේ බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියයි. එය ඔවුන් "ගුවායානා එසෙක්විබා" ලෙස හඳුන්වන කොටසකි.<ref name="foxlatino">{{cite web |date=23 December 2014 |title=Guyana ponders judicial action in border dispute with Venezuela |url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222140437/http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela/ |archive-date=22 February 2015 |access-date=22 February 2015 |work=FoxNews Latino}}</ref><ref>{{cite web |title=Tribunal decision tentatively set for August |url=http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090406062803/http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |archive-date=6 April 2009 |access-date=9 July 2007}}. guyanachronicle.com, Archives for 17 June 2007</ref><ref>{{cite web |date=5 February 2007 |title=Guyana to experience 'massive' oil exploration this year |url=http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100824175352/http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |archive-date=24 August 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Landofsixpeoples.com}}</ref><ref>{{cite web |date=27 April 2007 |title=News in the Caribbean |url=http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929100725/http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |archive-date=29 September 2007 |access-date=2 May 2010 |publisher=Caribbean360.com}}</ref> සුරිනාම් සමඟ ඇති භෞමික ආරවුලේ සමුද්‍රීය<ref>{{usurped|1=[https://web.archive.org/web/20141112212835/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Foreign-affairs-minister-reiterates-Guyana%27s-territorial-sovereignty&id=21520&catid=13 Foreign affairs minister reiterates Guyana's territorial sovereignty]}}. CaribbeanNetNews.com (17 February 2010).</ref><ref>[https://archive.today/20130410130121/http://www.antiguaobserver.com/?p=24790 POINT OF CLARIFICATION: Guyana clears air on Suriname border talk]. [[Caribbean News Agency]] (17 February 2010).</ref> අංගය එක්සත් ජාතීන්ගේ මුහුදු නීතිය පිළිබඳ සම්මුතිය මගින් බේරුම් කරන ලද අතර, 2007 සැප්තැම්බර් 21 වන දින තීන්දුවක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. දෙරටටම උතුරින් පිහිටි කැරිබියානු මුහුද සම්බන්ධයෙන් ගත් තීන්දුවේදී දෙපාර්ශ්වයම ගිවිසුම් බැඳීම් උල්ලංඝනය කර ඇති බව සොයා ගත් අතර කිසිදු පාර්ශ්වයකට වන්දි ගෙවීමට නියෝග කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.<ref>{{cite web |title=official site of the Permanent Court of Arbitration |url=http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130208082359/http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |archive-date=8 February 2013 |access-date=2 May 2010 |publisher=Pca-cpa.org}}</ref>
1840 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව සමීක්ෂණය කළ විට, එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි සියලුම ඉඩම්වලට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාවේ විරෝධයට අනුව, ඔවුන් මුළු කියුනි ගංගා ද්‍රෝණියම යටත් විජිතය තුළට ඇතුළත් කළහ. 1897 දී වොෂින්ටන් ඩීසී හිදී, රටවල් දෙකම "බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා යටත් විජිතය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර මායිම නිරවුල් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මහා බ්‍රිතාන්‍යය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර ගිවිසුම" පිළිගත්තා. වොෂින්ටන් ගිවිසුමට (1897) අනුව, පැරිසියේ බේරුම්කරණ විනිශ්චය සභාව විසින් ගනු ලබන අවසාන තීරණය දේශසීමා ආරවුලට "පූර්ණ, පරිපූර්ණ සහ අවසාන විසඳුමක්" වනු ඇත.<ref>{{Cite web |title=Treaty of arbitration between Venezuela and Great Britain, signed at Washington and dated the second day of February, 1897 |url=http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101020005/http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |archive-date=1 November 2013 |access-date=30 October 2013}}</ref> 1899 දී, විනිශ්චය සභාව පැරිස් බේරුම්කරණ තීන්දුව නිකුත් කළ අතර, මතභේදාත්මක භූමියෙන් බහුතරයක් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවට ලබා දුන්නේය. බේරුම්කරණයෙන් පසුව, ජාත්‍යන්තර නීතියට අනුකූලව වෙනිසියුලානු සහ බ්‍රිතාන්‍ය දේශසීමා කොමිසමක් විසින් සලකුණු සහ ඛණ්ඩාංක මගින් නිශ්චිත දේශසීමාවක් වෙන් කරන ලදී. 1960 ගණන්වල සීතල යුද්ධ සමයේදී සහ ගයනාවේ නිදහස් කාලය තුළ වෙනිසියුලාව නැවතත් නිරවුල් කළ හිමිකම් පෑම මතු කළේය. 1962 දී, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති රොමුලෝ බෙටන්කෝට් 1899 බේරුම්කරණ සම්මානය ශුන්‍ය සහ බලරහිත බව ප්‍රකාශ කිරීමෙන් මතභේදාත්මක භූමියට වෙනිසියුලාවේ හිමිකම් පෑම නැවත පණ ගැන්වීය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref> මෙම පැමිණිල්ලේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 1966 ජිනීවා ගිවිසුම ඇති වූ අතර එය ගයනා, එක්සත් රාජධානිය සහ වෙනිසියුලාව යන රජයන් විසින් අත්සන් කරන ලදී.<ref name="Ishmael">[http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html Ishmael, Odeen (1998, rev. 2006) "The Trail Of Diplomacy: A Documentary History of the Guyana-Venezuela Border Issue"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090628103711/http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html|date=28 June 2009}} Ishmael was Ambassador of Guyana to Venezuela when this was written.</ref> වෙනිසියුලාව මෙම කලාපය "Zona en Reclamación" (නැවත ලබා ගැනීමේ කලාපය) ලෙස හඳුන්වන අතර ජාතික භූමියේ වෙනිසියුලානු සිතියම්වල එය නිතිපතා ඇතුළත් කර ඇති අතර එය ඉරි සහිත රේඛා වලින් ඇඳ ඇත.<ref>{{cite web |title=Mapa Politico de Venezuela |url=http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100220105637/http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |archive-date=20 February 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=A-venezuela.com}}</ref>
2023 දී, වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලද අතර, එහිදී ඡන්දදායකයින්ගෙන් 95% ක් මතභේදාත්මක ප්‍රදේශයේ නව රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කිරීම අනුමත කළ අතර ගයනා ජනාධිපති ඉර්ෆාන් අලි එය ජාතියේ ස්වෛරීභාවයට සෘජු තර්ජනයක් ලෙස හැඳින්වීය. ජනමත විචාරණයට සහභාගී වූ වෙනිසියුලානු ඡන්දදායක ජනගහනයෙන් 10% ක් පමණ වුවද, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති නිකොලස් මදුරෝ මෙම පියවර සඳහා පුළුල් සහයෝගයක් ප්‍රකාශ කරයි.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|title=Essequibo: Venezuela moves to claim Guyana-controlled region|date=2023-12-06|access-date=2023-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20231207204335/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|archive-date=7 December 2023|language=en-GB|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සහ බ්‍රසීලය යන දෙකම භෞමික ආරවුලේදී ගයනාවට සහාය දක්වන බවට සලකුණු කළ අතර, බ්‍රසීලය එසෙක්විබෝ කලාපය සමඟ ඔවුන්ගේ දේශසීමාවට හමුදා යවන ලදී.<ref>{{Cite web |last1=Hernández |first1=Osmary |last2=Almánzar |first2=Fernando |last3=Alberti |first3=Mia |date=2023-12-06 |title=Venezuela's president orders creation of new state and map including land from Guyana |url=https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207211114/https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=CNN |language=en}}</ref> 2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී ගයනාවේ ගයනා ආරක්ෂක හමුදා සමඟ එක්සත් ජනපද දකුණු අණදෙන නිලධාරියා ගුවන් අභ්‍යාස පැවැත්වීය.<ref name="guyanaExercises2023">From AFP News [https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752 (7 Dec 2023) US Holds Military Exercises In Guyana As Border Tensions Soar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231207233035/https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752|date=7 December 2023}}</ref>
[[File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|දකුණ|thumb|263x263පික්|1897 දී ස්කොට්ලන්ත සිතියම් ශිල්පී ජෝර්ජ් පිලිප් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද, වෙනිසියුලාවට බටහිර මායිම පවරා දීම ඇතුළුව ගයනා-වෙනිසියුලා දේශසීමා ආරවුල පිළිබඳ නිදර්ශනය.]]
ගයනාව සම්බන්ධ විශේෂිත කුඩා මතභේදාත්මක ප්‍රදේශ වන්නේ වෙනිසියුලාව සමඟ අන්කෝකෝ දූපතයි; කොරෙන්ටයින් ගංගාව<ref>{{cite news|url=http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|title=Guyana and Suriname border dispute continues despite UN findings|last=Ramjeet|first=Oscar|date=28 October 2008|work=Caribbean Net News|access-date=15 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20140228020436/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|archive-date=28 February 2014|url-status=usurped}}</ref> සුරිනාම් සමඟ; සහ සුරිනේම් සමඟ ටයිග්‍රි ප්‍රදේශය හෝ නව ගංගා ත්‍රිකෝණය.<ref>{{cite news|url=http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|title=There is no agreement recognizing Suriname's sovereignty over the Corentyne River|last=Rodrigues-Birkett|first=Carolyn|date=24 October 2008|work=Stabroek Newspaper|access-date=15 December 2008|archive-url=https://archive.today/20130203002333/http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|archive-date=3 February 2013|url-status=live}}</ref> 1967 දී සුරිනේම් සමීක්ෂණ කණ්ඩායමක් ටයිග්‍රි ප්‍රදේශයෙන් සොයා ගන්නා ලද අතර බලහත්කාරයෙන් ඉවත් කරන ලදී. 1969 අගෝස්තු මාසයේදී ගයානා ආරක්ෂක බලකායේ මුර සංචාරයක් ත්‍රිකෝණය තුළ සමීක්ෂණ කඳවුරක් සහ අර්ධ වශයෙන් නිම කරන ලද ගුවන් පථයක් සොයා ගත් අතර, සමස්ත මතභේදාත්මක ප්‍රදේශය අත්පත් කර ගැනීමට සුරිනේම් ජාතිකයින්ගේ අභිප්‍රාය පිළිබඳ සාක්ෂි ලේඛනගත කළේය. වෙඩි හුවමාරුවකින් පසු, සුරිනේම් ජාතිකයින් ත්‍රිකෝණයෙන් පලවා හරින ලදී.
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
ගයානා 1991 දී ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානයට ඇතුළත් විය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161014191244/http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |archive-date=14 October 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
ගයනාවේ බොහෝ ආදිවාසී කණ්ඩායම් සිටින අතර රටෙහි භූගෝලීය පිහිටීම අනුව, ආදිවාසීන්ට ගරු කරමින් OAS සඳහා ගයානාවරුන්ගේ දායකත්වය සැලකිය යුතු විය හැකිය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222054758/http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |archive-date=22 December 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ට ගරු කිරීම සඳහා OAS හි තත්ත්වය වසර ගණනාවක් පුරා වර්ධනය විය. "OAS විසින් ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායක සමුළුව (ILSA) සංවිධානය කිරීමට සහය සහ සහභාගී වී ඇත"<ref>{{cite web |title=Indigenous Peoples |url=http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413215714/http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |archive-date=13 April 2012 |access-date=3 January 2017 |website=summit-americas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ඇමරිකානු කෙටුම්පත් ප්‍රකාශය වැඩ කරන ලියවිල්ලක් ලෙස පෙනේ.<ref>{{cite web |title=Events OAS Indigenous Special Events |url=http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170104091030/http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |archive-date=4 January 2017 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
CARICOM රැස්වීමකදී, ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ ගයනා නියෝජිතයෝ පිළිවෙළින් ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) අත්සන් කළහ. 1994 අගෝස්තු 19 වන දින 1994 ගිවිසුම.<ref>{{cite web |title=IRD Trinidad and Tobago – CARICOM Treaties |url=http://www.ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160507154606/http://ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |archive-date=7 May 2016 |access-date=27 December 2016 |website=ird.gov.tt}}</ref>
මෙම ගිවිසුම බදු, පදිංචිය, බදු අධිකරණ බල ප්‍රදේශ, ප්‍රාග්ධන ලාභ, ව්‍යාපාර ලාභ, පොලී, ලාභාංශ, රාජකීය මුදල් සහ අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර ආවරණය කළේය.
==== FATCA ====
On 30 June 2014, Guyana signed a Model 1 agreement with the United States of America in relation to the [[:en:Foreign_Account_Tax_Compliance_Act|Foreign Account Tax Compliance Act]] (FATCA). This Model 1 agreement includes a reference to the Tax Information Exchange Agreement (Clause 3) which was signed on 22 July 1992 in Georgetown, Guyana intending to exchange tax information on an automatic basis.
2014 ජුනි 30 වන දින, ගයනා විදේශ ගිණුම් බදු අනුකූලතා පනත (FATCA) සම්බන්ධයෙන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ ආදර්ශ 1 ගිවිසුමක් අත්සන් කළේය.<ref>{{cite web |title=Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) |url=https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113122755/https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |archive-date=13 January 2017 |access-date=16 January 2017 |website=treasury.gov}}</ref> මෙම ආදර්ශ 1 ගිවිසුමට 1992 ජූලි 22 වන දින ගයනාවේ ජෝර්ජ්ටවුන් හි දී ස්වයංක්‍රීය පදනමක් මත බදු තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීමට අදහස් කරමින් අත්සන් කරන ලද බදු තොරතුරු හුවමාරු ගිවිසුම (3 වන වගන්තිය) වෙත යොමු කිරීමක් ඇතුළත් වේ.
== යොමු කිරීම් ==
04pp7htpmkv5pveqoe0mbi2bc6ash95
752323
752322
2025-07-01T07:08:43Z
BuddhikaW88
37808
/* FATCA */
752323
wikitext
text/x-wiki
=== මායිම් ආරවුල් ===
[[File:Essequiborivermap.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Essequiborivermap.png|දකුණ|thumb|250x250පික්|එසෙක්විබෝ ගඟ සහ (අඳුරු පැහැයෙන් යුත්) ගංගාවේ ජලාපවහන ද්‍රෝණිය පෙන්වන, මතභේදාත්මක භූමි ප්‍රදේශ ඇතුළත් ගයනාවේ සිතියම. වෙනිසියුලාව ගඟේ බටහිර ඉවුර දක්වා භූමි ප්‍රදේශයකට හිමිකම් කියයි. එක්සත් රාජධානියේ ඓතිහාසික හිමිකම් පෑමට ගංගා ද්‍රෝණිය වර්තමාන වෙනිසියුලාව දක්වාම ඇතුළත් විය.]]
ගයනාව, කොරෙන්ටයින් ගඟේ සහ නිරිතදිග සුරිනාම් හි නව ගඟේ වම් ඉවුරට නැගෙනහිරින් පිහිටි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියන සුරිනාම් සහ එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාව සමඟ දේශසීමා ආරවුලක පවතී. එය කලක් ලන්දේසි යටත් විජිතයක් වූ එසෙක්විබෝ ගඟේ බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියයි. එය ඔවුන් "ගුවායානා එසෙක්විබා" ලෙස හඳුන්වන කොටසකි.<ref name="foxlatino">{{cite web |date=23 December 2014 |title=Guyana ponders judicial action in border dispute with Venezuela |url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222140437/http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela/ |archive-date=22 February 2015 |access-date=22 February 2015 |work=FoxNews Latino}}</ref><ref>{{cite web |title=Tribunal decision tentatively set for August |url=http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090406062803/http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |archive-date=6 April 2009 |access-date=9 July 2007}}. guyanachronicle.com, Archives for 17 June 2007</ref><ref>{{cite web |date=5 February 2007 |title=Guyana to experience 'massive' oil exploration this year |url=http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100824175352/http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |archive-date=24 August 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Landofsixpeoples.com}}</ref><ref>{{cite web |date=27 April 2007 |title=News in the Caribbean |url=http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929100725/http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |archive-date=29 September 2007 |access-date=2 May 2010 |publisher=Caribbean360.com}}</ref> සුරිනාම් සමඟ ඇති භෞමික ආරවුලේ සමුද්‍රීය<ref>{{usurped|1=[https://web.archive.org/web/20141112212835/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Foreign-affairs-minister-reiterates-Guyana%27s-territorial-sovereignty&id=21520&catid=13 Foreign affairs minister reiterates Guyana's territorial sovereignty]}}. CaribbeanNetNews.com (17 February 2010).</ref><ref>[https://archive.today/20130410130121/http://www.antiguaobserver.com/?p=24790 POINT OF CLARIFICATION: Guyana clears air on Suriname border talk]. [[Caribbean News Agency]] (17 February 2010).</ref> අංගය එක්සත් ජාතීන්ගේ මුහුදු නීතිය පිළිබඳ සම්මුතිය මගින් බේරුම් කරන ලද අතර, 2007 සැප්තැම්බර් 21 වන දින තීන්දුවක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. දෙරටටම උතුරින් පිහිටි කැරිබියානු මුහුද සම්බන්ධයෙන් ගත් තීන්දුවේදී දෙපාර්ශ්වයම ගිවිසුම් බැඳීම් උල්ලංඝනය කර ඇති බව සොයා ගත් අතර කිසිදු පාර්ශ්වයකට වන්දි ගෙවීමට නියෝග කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.<ref>{{cite web |title=official site of the Permanent Court of Arbitration |url=http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130208082359/http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |archive-date=8 February 2013 |access-date=2 May 2010 |publisher=Pca-cpa.org}}</ref>
1840 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව සමීක්ෂණය කළ විට, එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි සියලුම ඉඩම්වලට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාවේ විරෝධයට අනුව, ඔවුන් මුළු කියුනි ගංගා ද්‍රෝණියම යටත් විජිතය තුළට ඇතුළත් කළහ. 1897 දී වොෂින්ටන් ඩීසී හිදී, රටවල් දෙකම "බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා යටත් විජිතය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර මායිම නිරවුල් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මහා බ්‍රිතාන්‍යය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර ගිවිසුම" පිළිගත්තා. වොෂින්ටන් ගිවිසුමට (1897) අනුව, පැරිසියේ බේරුම්කරණ විනිශ්චය සභාව විසින් ගනු ලබන අවසාන තීරණය දේශසීමා ආරවුලට "පූර්ණ, පරිපූර්ණ සහ අවසාන විසඳුමක්" වනු ඇත.<ref>{{Cite web |title=Treaty of arbitration between Venezuela and Great Britain, signed at Washington and dated the second day of February, 1897 |url=http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101020005/http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |archive-date=1 November 2013 |access-date=30 October 2013}}</ref> 1899 දී, විනිශ්චය සභාව පැරිස් බේරුම්කරණ තීන්දුව නිකුත් කළ අතර, මතභේදාත්මක භූමියෙන් බහුතරයක් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවට ලබා දුන්නේය. බේරුම්කරණයෙන් පසුව, ජාත්‍යන්තර නීතියට අනුකූලව වෙනිසියුලානු සහ බ්‍රිතාන්‍ය දේශසීමා කොමිසමක් විසින් සලකුණු සහ ඛණ්ඩාංක මගින් නිශ්චිත දේශසීමාවක් වෙන් කරන ලදී. 1960 ගණන්වල සීතල යුද්ධ සමයේදී සහ ගයනාවේ නිදහස් කාලය තුළ වෙනිසියුලාව නැවතත් නිරවුල් කළ හිමිකම් පෑම මතු කළේය. 1962 දී, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති රොමුලෝ බෙටන්කෝට් 1899 බේරුම්කරණ සම්මානය ශුන්‍ය සහ බලරහිත බව ප්‍රකාශ කිරීමෙන් මතභේදාත්මක භූමියට වෙනිසියුලාවේ හිමිකම් පෑම නැවත පණ ගැන්වීය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref> මෙම පැමිණිල්ලේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 1966 ජිනීවා ගිවිසුම ඇති වූ අතර එය ගයනා, එක්සත් රාජධානිය සහ වෙනිසියුලාව යන රජයන් විසින් අත්සන් කරන ලදී.<ref name="Ishmael">[http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html Ishmael, Odeen (1998, rev. 2006) "The Trail Of Diplomacy: A Documentary History of the Guyana-Venezuela Border Issue"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090628103711/http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html|date=28 June 2009}} Ishmael was Ambassador of Guyana to Venezuela when this was written.</ref> වෙනිසියුලාව මෙම කලාපය "Zona en Reclamación" (නැවත ලබා ගැනීමේ කලාපය) ලෙස හඳුන්වන අතර ජාතික භූමියේ වෙනිසියුලානු සිතියම්වල එය නිතිපතා ඇතුළත් කර ඇති අතර එය ඉරි සහිත රේඛා වලින් ඇඳ ඇත.<ref>{{cite web |title=Mapa Politico de Venezuela |url=http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100220105637/http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |archive-date=20 February 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=A-venezuela.com}}</ref>
2023 දී, වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලද අතර, එහිදී ඡන්දදායකයින්ගෙන් 95% ක් මතභේදාත්මක ප්‍රදේශයේ නව රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කිරීම අනුමත කළ අතර ගයනා ජනාධිපති ඉර්ෆාන් අලි එය ජාතියේ ස්වෛරීභාවයට සෘජු තර්ජනයක් ලෙස හැඳින්වීය. ජනමත විචාරණයට සහභාගී වූ වෙනිසියුලානු ඡන්දදායක ජනගහනයෙන් 10% ක් පමණ වුවද, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති නිකොලස් මදුරෝ මෙම පියවර සඳහා පුළුල් සහයෝගයක් ප්‍රකාශ කරයි.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|title=Essequibo: Venezuela moves to claim Guyana-controlled region|date=2023-12-06|access-date=2023-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20231207204335/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|archive-date=7 December 2023|language=en-GB|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සහ බ්‍රසීලය යන දෙකම භෞමික ආරවුලේදී ගයනාවට සහාය දක්වන බවට සලකුණු කළ අතර, බ්‍රසීලය එසෙක්විබෝ කලාපය සමඟ ඔවුන්ගේ දේශසීමාවට හමුදා යවන ලදී.<ref>{{Cite web |last1=Hernández |first1=Osmary |last2=Almánzar |first2=Fernando |last3=Alberti |first3=Mia |date=2023-12-06 |title=Venezuela's president orders creation of new state and map including land from Guyana |url=https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207211114/https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=CNN |language=en}}</ref> 2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී ගයනාවේ ගයනා ආරක්ෂක හමුදා සමඟ එක්සත් ජනපද දකුණු අණදෙන නිලධාරියා ගුවන් අභ්‍යාස පැවැත්වීය.<ref name="guyanaExercises2023">From AFP News [https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752 (7 Dec 2023) US Holds Military Exercises In Guyana As Border Tensions Soar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231207233035/https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752|date=7 December 2023}}</ref>
[[File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|දකුණ|thumb|263x263පික්|1897 දී ස්කොට්ලන්ත සිතියම් ශිල්පී ජෝර්ජ් පිලිප් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද, වෙනිසියුලාවට බටහිර මායිම පවරා දීම ඇතුළුව ගයනා-වෙනිසියුලා දේශසීමා ආරවුල පිළිබඳ නිදර්ශනය.]]
ගයනාව සම්බන්ධ විශේෂිත කුඩා මතභේදාත්මක ප්‍රදේශ වන්නේ වෙනිසියුලාව සමඟ අන්කෝකෝ දූපතයි; කොරෙන්ටයින් ගංගාව<ref>{{cite news|url=http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|title=Guyana and Suriname border dispute continues despite UN findings|last=Ramjeet|first=Oscar|date=28 October 2008|work=Caribbean Net News|access-date=15 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20140228020436/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|archive-date=28 February 2014|url-status=usurped}}</ref> සුරිනාම් සමඟ; සහ සුරිනේම් සමඟ ටයිග්‍රි ප්‍රදේශය හෝ නව ගංගා ත්‍රිකෝණය.<ref>{{cite news|url=http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|title=There is no agreement recognizing Suriname's sovereignty over the Corentyne River|last=Rodrigues-Birkett|first=Carolyn|date=24 October 2008|work=Stabroek Newspaper|access-date=15 December 2008|archive-url=https://archive.today/20130203002333/http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|archive-date=3 February 2013|url-status=live}}</ref> 1967 දී සුරිනේම් සමීක්ෂණ කණ්ඩායමක් ටයිග්‍රි ප්‍රදේශයෙන් සොයා ගන්නා ලද අතර බලහත්කාරයෙන් ඉවත් කරන ලදී. 1969 අගෝස්තු මාසයේදී ගයානා ආරක්ෂක බලකායේ මුර සංචාරයක් ත්‍රිකෝණය තුළ සමීක්ෂණ කඳවුරක් සහ අර්ධ වශයෙන් නිම කරන ලද ගුවන් පථයක් සොයා ගත් අතර, සමස්ත මතභේදාත්මක ප්‍රදේශය අත්පත් කර ගැනීමට සුරිනේම් ජාතිකයින්ගේ අභිප්‍රාය පිළිබඳ සාක්ෂි ලේඛනගත කළේය. වෙඩි හුවමාරුවකින් පසු, සුරිනේම් ජාතිකයින් ත්‍රිකෝණයෙන් පලවා හරින ලදී.
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
ගයානා 1991 දී ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානයට ඇතුළත් විය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161014191244/http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |archive-date=14 October 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
ගයනාවේ බොහෝ ආදිවාසී කණ්ඩායම් සිටින අතර රටෙහි භූගෝලීය පිහිටීම අනුව, ආදිවාසීන්ට ගරු කරමින් OAS සඳහා ගයානාවරුන්ගේ දායකත්වය සැලකිය යුතු විය හැකිය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222054758/http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |archive-date=22 December 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ට ගරු කිරීම සඳහා OAS හි තත්ත්වය වසර ගණනාවක් පුරා වර්ධනය විය. "OAS විසින් ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායක සමුළුව (ILSA) සංවිධානය කිරීමට සහය සහ සහභාගී වී ඇත"<ref>{{cite web |title=Indigenous Peoples |url=http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413215714/http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |archive-date=13 April 2012 |access-date=3 January 2017 |website=summit-americas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ඇමරිකානු කෙටුම්පත් ප්‍රකාශය වැඩ කරන ලියවිල්ලක් ලෙස පෙනේ.<ref>{{cite web |title=Events OAS Indigenous Special Events |url=http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170104091030/http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |archive-date=4 January 2017 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
CARICOM රැස්වීමකදී, ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ ගයනා නියෝජිතයෝ පිළිවෙළින් ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) අත්සන් කළහ. 1994 අගෝස්තු 19 වන දින 1994 ගිවිසුම.<ref>{{cite web |title=IRD Trinidad and Tobago – CARICOM Treaties |url=http://www.ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160507154606/http://ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |archive-date=7 May 2016 |access-date=27 December 2016 |website=ird.gov.tt}}</ref>
මෙම ගිවිසුම බදු, පදිංචිය, බදු අධිකරණ බල ප්‍රදේශ, ප්‍රාග්ධන ලාභ, ව්‍යාපාර ලාභ, පොලී, ලාභාංශ, රාජකීය මුදල් සහ අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර ආවරණය කළේය.
==== FATCA ====
2014 ජුනි 30 වන දින, ගයනා විදේශ ගිණුම් බදු අනුකූලතා පනත (FATCA) සම්බන්ධයෙන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ ආදර්ශ 1 ගිවිසුමක් අත්සන් කළේය.<ref>{{cite web |title=Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) |url=https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113122755/https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |archive-date=13 January 2017 |access-date=16 January 2017 |website=treasury.gov}}</ref> මෙම ආදර්ශ 1 ගිවිසුමට 1992 ජූලි 22 වන දින ගයනාවේ ජෝර්ජ්ටවුන් හි දී ස්වයංක්‍රීය පදනමක් මත බදු තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීමට අදහස් කරමින් අත්සන් කරන ලද බදු තොරතුරු හුවමාරු ගිවිසුම (3 වන වගන්තිය) වෙත යොමු කිරීමක් ඇතුළත් වේ.
== යොමු කිරීම් ==
07hujsmsn18keaw52kcqlptgbt6tsbh
752359
752323
2025-07-01T10:14:38Z
Ttheek
66430
Adding [[Category:ගයනාව]] using [[c:Help:Cat-a-lot|Cat-a-lot]]
752359
wikitext
text/x-wiki
=== මායිම් ආරවුල් ===
[[File:Essequiborivermap.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Essequiborivermap.png|දකුණ|thumb|250x250පික්|එසෙක්විබෝ ගඟ සහ (අඳුරු පැහැයෙන් යුත්) ගංගාවේ ජලාපවහන ද්‍රෝණිය පෙන්වන, මතභේදාත්මක භූමි ප්‍රදේශ ඇතුළත් ගයනාවේ සිතියම. වෙනිසියුලාව ගඟේ බටහිර ඉවුර දක්වා භූමි ප්‍රදේශයකට හිමිකම් කියයි. එක්සත් රාජධානියේ ඓතිහාසික හිමිකම් පෑමට ගංගා ද්‍රෝණිය වර්තමාන වෙනිසියුලාව දක්වාම ඇතුළත් විය.]]
ගයනාව, කොරෙන්ටයින් ගඟේ සහ නිරිතදිග සුරිනාම් හි නව ගඟේ වම් ඉවුරට නැගෙනහිරින් පිහිටි ප්‍රදේශයට හිමිකම් කියන සුරිනාම් සහ එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාව සමඟ දේශසීමා ආරවුලක පවතී. එය කලක් ලන්දේසි යටත් විජිතයක් වූ එසෙක්විබෝ ගඟේ බටහිරින් පිහිටි භූමියට හිමිකම් කියයි. එය ඔවුන් "ගුවායානා එසෙක්විබා" ලෙස හඳුන්වන කොටසකි.<ref name="foxlatino">{{cite web |date=23 December 2014 |title=Guyana ponders judicial action in border dispute with Venezuela |url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222140437/http://latino.foxnews.com/latino/politics/2014/12/23/guyana-ponders-judicial-action-in-border-dispute-with-venezuela/ |archive-date=22 February 2015 |access-date=22 February 2015 |work=FoxNews Latino}}</ref><ref>{{cite web |title=Tribunal decision tentatively set for August |url=http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090406062803/http://www.guyanachronicle.com/ARCHIVES/archive%2017-06-07.html |archive-date=6 April 2009 |access-date=9 July 2007}}. guyanachronicle.com, Archives for 17 June 2007</ref><ref>{{cite web |date=5 February 2007 |title=Guyana to experience 'massive' oil exploration this year |url=http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100824175352/http://landofsixpeoples.com/news701/nk0702053.html |archive-date=24 August 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=Landofsixpeoples.com}}</ref><ref>{{cite web |date=27 April 2007 |title=News in the Caribbean |url=http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929100725/http://www.caribbean360.com/News/Business/Stories/2007/04/27/NEWS0000004303.html |archive-date=29 September 2007 |access-date=2 May 2010 |publisher=Caribbean360.com}}</ref> සුරිනාම් සමඟ ඇති භෞමික ආරවුලේ සමුද්‍රීය<ref>{{usurped|1=[https://web.archive.org/web/20141112212835/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Foreign-affairs-minister-reiterates-Guyana%27s-territorial-sovereignty&id=21520&catid=13 Foreign affairs minister reiterates Guyana's territorial sovereignty]}}. CaribbeanNetNews.com (17 February 2010).</ref><ref>[https://archive.today/20130410130121/http://www.antiguaobserver.com/?p=24790 POINT OF CLARIFICATION: Guyana clears air on Suriname border talk]. [[Caribbean News Agency]] (17 February 2010).</ref> අංගය එක්සත් ජාතීන්ගේ මුහුදු නීතිය පිළිබඳ සම්මුතිය මගින් බේරුම් කරන ලද අතර, 2007 සැප්තැම්බර් 21 වන දින තීන්දුවක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. දෙරටටම උතුරින් පිහිටි කැරිබියානු මුහුද සම්බන්ධයෙන් ගත් තීන්දුවේදී දෙපාර්ශ්වයම ගිවිසුම් බැඳීම් උල්ලංඝනය කර ඇති බව සොයා ගත් අතර කිසිදු පාර්ශ්වයකට වන්දි ගෙවීමට නියෝග කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.<ref>{{cite web |title=official site of the Permanent Court of Arbitration |url=http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130208082359/http://www.pca-cpa.org/showpage.asp?pag_id=1147 |archive-date=8 February 2013 |access-date=2 May 2010 |publisher=Pca-cpa.org}}</ref>
1840 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාව සමීක්ෂණය කළ විට, එසෙක්විබෝ ගඟට බටහිරින් පිහිටි සියලුම ඉඩම්වලට හිමිකම් කියන වෙනිසියුලාවේ විරෝධයට අනුව, ඔවුන් මුළු කියුනි ගංගා ද්‍රෝණියම යටත් විජිතය තුළට ඇතුළත් කළහ. 1897 දී වොෂින්ටන් ඩීසී හිදී, රටවල් දෙකම "බ්‍රිතාන්‍ය ගයනා යටත් විජිතය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර මායිම නිරවුල් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මහා බ්‍රිතාන්‍යය සහ වෙනිසියුලාවේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය අතර ගිවිසුම" පිළිගත්තා. වොෂින්ටන් ගිවිසුමට (1897) අනුව, පැරිසියේ බේරුම්කරණ විනිශ්චය සභාව විසින් ගනු ලබන අවසාන තීරණය දේශසීමා ආරවුලට "පූර්ණ, පරිපූර්ණ සහ අවසාන විසඳුමක්" වනු ඇත.<ref>{{Cite web |title=Treaty of arbitration between Venezuela and Great Britain, signed at Washington and dated the second day of February, 1897 |url=http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101020005/http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/GB-VE_970202_Treaty%20of%20Arbitration.pdf |archive-date=1 November 2013 |access-date=30 October 2013}}</ref> 1899 දී, විනිශ්චය සභාව පැරිස් බේරුම්කරණ තීන්දුව නිකුත් කළ අතර, මතභේදාත්මක භූමියෙන් බහුතරයක් බ්‍රිතාන්‍ය ගයනාවට ලබා දුන්නේය. බේරුම්කරණයෙන් පසුව, ජාත්‍යන්තර නීතියට අනුකූලව වෙනිසියුලානු සහ බ්‍රිතාන්‍ය දේශසීමා කොමිසමක් විසින් සලකුණු සහ ඛණ්ඩාංක මගින් නිශ්චිත දේශසීමාවක් වෙන් කරන ලදී. 1960 ගණන්වල සීතල යුද්ධ සමයේදී සහ ගයනාවේ නිදහස් කාලය තුළ වෙනිසියුලාව නැවතත් නිරවුල් කළ හිමිකම් පෑම මතු කළේය. 1962 දී, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති රොමුලෝ බෙටන්කෝට් 1899 බේරුම්කරණ සම්මානය ශුන්‍ය සහ බලරහිත බව ප්‍රකාශ කිරීමෙන් මතභේදාත්මක භූමියට වෙනිසියුලාවේ හිමිකම් පෑම නැවත පණ ගැන්වීය.<ref name=":4">{{cite book |last=Wells |first=John C. |title=Longman pronunciation dictionary |publisher=Longman |year=1990 |isbn=978-0-582-05383-0 |location=Harlow, England}} entry "Guyana"</ref> මෙම පැමිණිල්ලේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස 1966 ජිනීවා ගිවිසුම ඇති වූ අතර එය ගයනා, එක්සත් රාජධානිය සහ වෙනිසියුලාව යන රජයන් විසින් අත්සන් කරන ලදී.<ref name="Ishmael">[http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html Ishmael, Odeen (1998, rev. 2006) "The Trail Of Diplomacy: A Documentary History of the Guyana-Venezuela Border Issue"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090628103711/http://www.guyana.org/features/trail_diplomacy.html|date=28 June 2009}} Ishmael was Ambassador of Guyana to Venezuela when this was written.</ref> වෙනිසියුලාව මෙම කලාපය "Zona en Reclamación" (නැවත ලබා ගැනීමේ කලාපය) ලෙස හඳුන්වන අතර ජාතික භූමියේ වෙනිසියුලානු සිතියම්වල එය නිතිපතා ඇතුළත් කර ඇති අතර එය ඉරි සහිත රේඛා වලින් ඇඳ ඇත.<ref>{{cite web |title=Mapa Politico de Venezuela |url=http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100220105637/http://www.a-venezuela.com/mapas/map/html/politico.html |archive-date=20 February 2010 |access-date=2 May 2010 |publisher=A-venezuela.com}}</ref>
2023 දී, වෙනිසියුලාවේ ජනමත විචාරණයක් පවත්වන ලද අතර, එහිදී ඡන්දදායකයින්ගෙන් 95% ක් මතභේදාත්මක ප්‍රදේශයේ නව රාජ්‍යයක් නිර්මාණය කිරීම අනුමත කළ අතර ගයනා ජනාධිපති ඉර්ෆාන් අලි එය ජාතියේ ස්වෛරීභාවයට සෘජු තර්ජනයක් ලෙස හැඳින්වීය. ජනමත විචාරණයට සහභාගී වූ වෙනිසියුලානු ඡන්දදායක ජනගහනයෙන් 10% ක් පමණ වුවද, වෙනිසියුලානු ජනාධිපති නිකොලස් මදුරෝ මෙම පියවර සඳහා පුළුල් සහයෝගයක් ප්‍රකාශ කරයි.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|title=Essequibo: Venezuela moves to claim Guyana-controlled region|date=2023-12-06|access-date=2023-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20231207204335/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67635646|archive-date=7 December 2023|language=en-GB|url-status=live}}</ref> ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සහ බ්‍රසීලය යන දෙකම භෞමික ආරවුලේදී ගයනාවට සහාය දක්වන බවට සලකුණු කළ අතර, බ්‍රසීලය එසෙක්විබෝ කලාපය සමඟ ඔවුන්ගේ දේශසීමාවට හමුදා යවන ලදී.<ref>{{Cite web |last1=Hernández |first1=Osmary |last2=Almánzar |first2=Fernando |last3=Alberti |first3=Mia |date=2023-12-06 |title=Venezuela's president orders creation of new state and map including land from Guyana |url=https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231207211114/https://www.cnn.com/2023/12/06/americas/venezuelas-president-orders-creation-of-new-state-and-map-including-land-from-guyana/index.html |archive-date=7 December 2023 |access-date=2023-12-07 |website=CNN |language=en}}</ref> 2023 දෙසැම්බර් මාසයේදී ගයනාවේ ගයනා ආරක්ෂක හමුදා සමඟ එක්සත් ජනපද දකුණු අණදෙන නිලධාරියා ගුවන් අභ්‍යාස පැවැත්වීය.<ref name="guyanaExercises2023">From AFP News [https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752 (7 Dec 2023) US Holds Military Exercises In Guyana As Border Tensions Soar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231207233035/https://www.barrons.com/news/us-announces-military-air-exercises-in-guyana-amid-venezuela-tensions-3bca2752|date=7 December 2023}}</ref>
[[File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Special_Map_of_british_Guiana,_illustrating_the_Venezuela-Guiana_boundary_dispute_1895-96_-_btv1b8441757p_(1_of_2).jpg|දකුණ|thumb|263x263පික්|1897 දී ස්කොට්ලන්ත සිතියම් ශිල්පී ජෝර්ජ් පිලිප් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද, වෙනිසියුලාවට බටහිර මායිම පවරා දීම ඇතුළුව ගයනා-වෙනිසියුලා දේශසීමා ආරවුල පිළිබඳ නිදර්ශනය.]]
ගයනාව සම්බන්ධ විශේෂිත කුඩා මතභේදාත්මක ප්‍රදේශ වන්නේ වෙනිසියුලාව සමඟ අන්කෝකෝ දූපතයි; කොරෙන්ටයින් ගංගාව<ref>{{cite news|url=http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|title=Guyana and Suriname border dispute continues despite UN findings|last=Ramjeet|first=Oscar|date=28 October 2008|work=Caribbean Net News|access-date=15 December 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20140228020436/http://www.islandjournal.net/reportc.htm?section=caribbeannewsnow&story=Guyana-and-Suriname-border-dispute-continues-despite-UN-findings&id=11740&catid=13|archive-date=28 February 2014|url-status=usurped}}</ref> සුරිනාම් සමඟ; සහ සුරිනේම් සමඟ ටයිග්‍රි ප්‍රදේශය හෝ නව ගංගා ත්‍රිකෝණය.<ref>{{cite news|url=http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|title=There is no agreement recognizing Suriname's sovereignty over the Corentyne River|last=Rodrigues-Birkett|first=Carolyn|date=24 October 2008|work=Stabroek Newspaper|access-date=15 December 2008|archive-url=https://archive.today/20130203002333/http://www.stabroeknews.com/2008/opinion/letters/10/24/there-is-no-agreement-recognizing-suriname%E2%80%99s-sovereignty-over-the-corentyne-river/|archive-date=3 February 2013|url-status=live}}</ref> 1967 දී සුරිනේම් සමීක්ෂණ කණ්ඩායමක් ටයිග්‍රි ප්‍රදේශයෙන් සොයා ගන්නා ලද අතර බලහත්කාරයෙන් ඉවත් කරන ලදී. 1969 අගෝස්තු මාසයේදී ගයානා ආරක්ෂක බලකායේ මුර සංචාරයක් ත්‍රිකෝණය තුළ සමීක්ෂණ කඳවුරක් සහ අර්ධ වශයෙන් නිම කරන ලද ගුවන් පථයක් සොයා ගත් අතර, සමස්ත මතභේදාත්මක ප්‍රදේශය අත්පත් කර ගැනීමට සුරිනේම් ජාතිකයින්ගේ අභිප්‍රාය පිළිබඳ සාක්ෂි ලේඛනගත කළේය. වෙඩි හුවමාරුවකින් පසු, සුරිනේම් ජාතිකයින් ත්‍රිකෝණයෙන් පලවා හරින ලදී.
=== ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානය (OAS) ===
ගයානා 1991 දී ඇමරිකානු රාජ්‍ය සංවිධානයට ඇතුළත් විය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161014191244/http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=GUY |archive-date=14 October 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායකයින්ගේ සමුළු (ILSA) ===
ගයනාවේ බොහෝ ආදිවාසී කණ්ඩායම් සිටින අතර රටෙහි භූගෝලීය පිහිටීම අනුව, ආදිවාසීන්ට ගරු කරමින් OAS සඳහා ගයානාවරුන්ගේ දායකත්වය සැලකිය යුතු විය හැකිය.<ref>{{cite web |last=OAS |date=1 August 2009 |title=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development |url=http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222054758/http://www.oas.org/en/topics/indigenous_peoples.asp |archive-date=22 December 2016 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ට ගරු කිරීම සඳහා OAS හි තත්ත්වය වසර ගණනාවක් පුරා වර්ධනය විය. "OAS විසින් ඇමරිකාවේ ස්වදේශික නායක සමුළුව (ILSA) සංවිධානය කිරීමට සහය සහ සහභාගී වී ඇත"<ref>{{cite web |title=Indigenous Peoples |url=http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413215714/http://www.summit-americas.org/cs_ind.html |archive-date=13 April 2012 |access-date=3 January 2017 |website=summit-americas.org}}</ref>
ආදිවාසීන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ඇමරිකානු කෙටුම්පත් ප්‍රකාශය වැඩ කරන ලියවිල්ලක් ලෙස පෙනේ.<ref>{{cite web |title=Events OAS Indigenous Special Events |url=http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170104091030/http://www.oas.org/consejo/CAJP/Indigenous%20special%20session.asp#Special |archive-date=4 January 2017 |access-date=3 January 2017 |website=oas.org}}</ref>
=== මූල්ය සබඳතාවලට බලපාන ගිවිසුම් ===
==== ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) ගිවිසුම 1994 ====
CARICOM රැස්වීමකදී, ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ ගයනා නියෝජිතයෝ පිළිවෙළින් ද්විත්ව බදු සහන (CARICOM) අත්සන් කළහ. 1994 අගෝස්තු 19 වන දින 1994 ගිවිසුම.<ref>{{cite web |title=IRD Trinidad and Tobago – CARICOM Treaties |url=http://www.ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160507154606/http://ird.gov.tt/Media/Default/IRDTreaties/DTT-Caricom--1994.pdf |archive-date=7 May 2016 |access-date=27 December 2016 |website=ird.gov.tt}}</ref>
මෙම ගිවිසුම බදු, පදිංචිය, බදු අධිකරණ බල ප්‍රදේශ, ප්‍රාග්ධන ලාභ, ව්‍යාපාර ලාභ, පොලී, ලාභාංශ, රාජකීය මුදල් සහ අනෙකුත් ක්ෂේත්‍ර ආවරණය කළේය.
==== FATCA ====
2014 ජුනි 30 වන දින, ගයනා විදේශ ගිණුම් බදු අනුකූලතා පනත (FATCA) සම්බන්ධයෙන් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ ආදර්ශ 1 ගිවිසුමක් අත්සන් කළේය.<ref>{{cite web |title=Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) |url=https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113122755/https://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA.aspx |archive-date=13 January 2017 |access-date=16 January 2017 |website=treasury.gov}}</ref> මෙම ආදර්ශ 1 ගිවිසුමට 1992 ජූලි 22 වන දින ගයනාවේ ජෝර්ජ්ටවුන් හි දී ස්වයංක්‍රීය පදනමක් මත බදු තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීමට අදහස් කරමින් අත්සන් කරන ලද බදු තොරතුරු හුවමාරු ගිවිසුම (3 වන වගන්තිය) වෙත යොමු කිරීමක් ඇතුළත් වේ.
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ගයනාව]]
tmrnwkgfqjcy91r5efj9xypooe4t0ik
ගයනාවේ යටිතල පහසුකම් සහ විදුලි සංදේශ
0
182640
752324
2025-07-01T07:09:13Z
BuddhikaW88
37808
' == Infrastructure and telecommunications == === Transport === {{Main|Transport in Guyana}} [[File:LethemBridge.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:LethemBridge.jpg|thumb|Cross-border bridge from Guyana to Brazil near [[:en:Lethem,_Guyana|Lethem]]]] There are a total of {{cvt|116|mi|km|order=flip}} of railway, all dedicated to ore transport. There are {{cvt|4952|mi|km|order=flip}} of highway, of which {{cvt|36...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි
752324
wikitext
text/x-wiki
== Infrastructure and telecommunications ==
=== Transport ===
{{Main|Transport in Guyana}}
[[File:LethemBridge.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:LethemBridge.jpg|thumb|Cross-border bridge from Guyana to Brazil near [[:en:Lethem,_Guyana|Lethem]]]]
There are a total of {{cvt|116|mi|km|order=flip}} of railway, all dedicated to ore transport. There are {{cvt|4952|mi|km|order=flip}} of highway, of which {{cvt|367|mi|km|order=flip}} are paved. Navigable waterways extend {{cvt|669|mi|km|order=flip}}, including the Berbice, Demerara, and Essequibo rivers. There are ports at Georgetown, Port Kaituma, and [[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]. There are two international airports ([[:en:Cheddi_Jagan_International_Airport|Cheddi Jagan International Airport]], Timehri and Eugene F. Correia International Airport (formerly [[:en:Ogle_Airport|Ogle Airport]]); along with about 90 airstrips, nine of which have paved runways. Guyana, Suriname and the [[:en:Falkland_Islands|Falkland Islands]] are the only three regions in South America that [[:en:Drive_on_the_left|drive on the left]].
=== Electricity ===
{{Main|Electricity sector in Guyana}}
The electricity sector in Guyana is dominated by [[:en:Guyana_Power_and_Light|Guyana Power and Light]] (GPL), the state-owned vertically integrated utility. Although the country has a large potential for hydroelectric and [[:en:Bagasse|bagasse]]-fuelled power generation, most of its 226 [[:en:Megawatt|MW]] of installed capacity correspond to diesel-engine driven generators.<ref>{{cite book |url=http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2007/10/05/000020439_20071005091246/Rendered/PDF/359511GY0V2.pdf |title=Guyana Investment Climate Assessment, Vol II |date=2007 |publisher=World Bank |pages=71, 73 |access-date=18 July 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303181330/http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2007/10/05/000020439_20071005091246/Rendered/PDF/359511GY0V2.pdf |archive-date=3 March 2016 |url-status=live}}</ref>
Several initiatives are in place to improve [[:en:Hinterland_energy_in_Guyana|energy access in the hinterland]].
== යොමු කිරීම් ==
ruik2ioh8qtziy779jpecjzn0xtoxvl
752325
752324
2025-07-01T07:09:48Z
BuddhikaW88
37808
752325
wikitext
text/x-wiki
=== ප්‍රවාහනය ===
[[File:LethemBridge.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:LethemBridge.jpg|thumb|ලෙතම් අසල ගයනා සිට බ්‍රසීලය දක්වා දිවෙන දේශසීමා පාලමක්]]
There are a total of {{cvt|116|mi|km|order=flip}} of railway, all dedicated to ore transport. There are {{cvt|4952|mi|km|order=flip}} of highway, of which {{cvt|367|mi|km|order=flip}} are paved. Navigable waterways extend {{cvt|669|mi|km|order=flip}}, including the Berbice, Demerara, and Essequibo rivers. There are ports at Georgetown, Port Kaituma, and [[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]. There are two international airports ([[:en:Cheddi_Jagan_International_Airport|Cheddi Jagan International Airport]], Timehri and Eugene F. Correia International Airport (formerly [[:en:Ogle_Airport|Ogle Airport]]); along with about 90 airstrips, nine of which have paved runways. Guyana, Suriname and the [[:en:Falkland_Islands|Falkland Islands]] are the only three regions in South America that [[:en:Drive_on_the_left|drive on the left]].
=== විදුලිය ===
The electricity sector in Guyana is dominated by [[:en:Guyana_Power_and_Light|Guyana Power and Light]] (GPL), the state-owned vertically integrated utility. Although the country has a large potential for hydroelectric and [[:en:Bagasse|bagasse]]-fuelled power generation, most of its 226 [[:en:Megawatt|MW]] of installed capacity correspond to diesel-engine driven generators.<ref>{{cite book |url=http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2007/10/05/000020439_20071005091246/Rendered/PDF/359511GY0V2.pdf |title=Guyana Investment Climate Assessment, Vol II |date=2007 |publisher=World Bank |pages=71, 73 |access-date=18 July 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303181330/http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2007/10/05/000020439_20071005091246/Rendered/PDF/359511GY0V2.pdf |archive-date=3 March 2016 |url-status=live}}</ref>
Several initiatives are in place to improve [[:en:Hinterland_energy_in_Guyana|energy access in the hinterland]].
== යොමු කිරීම් ==
lz7fjwgy8t4znowx7k169v36oo8s4w8
752326
752325
2025-07-01T07:10:33Z
BuddhikaW88
37808
752326
wikitext
text/x-wiki
=== ප්‍රවාහනය ===
[[File:LethemBridge.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:LethemBridge.jpg|thumb|ලෙතම් අසල ගයනා සිට බ්‍රසීලය දක්වා දිවෙන දේශසීමා පාලමක්]]
There are a total of {{cvt|116|mi|km|order=flip}} of railway, all dedicated to ore transport. There are {{cvt|4952|mi|km|order=flip}} of highway, of which {{cvt|367|mi|km|order=flip}} are paved. Navigable waterways extend {{cvt|669|mi|km|order=flip}}, including the Berbice, Demerara, and Essequibo rivers. There are ports at Georgetown, Port Kaituma, and [[:en:New_Amsterdam,_Guyana|New Amsterdam]]. There are two international airports ([[:en:Cheddi_Jagan_International_Airport|Cheddi Jagan International Airport]], Timehri and Eugene F. Correia International Airport (formerly [[:en:Ogle_Airport|Ogle Airport]]); along with about 90 airstrips, nine of which have paved runways. Guyana, Suriname and the [[:en:Falkland_Islands|Falkland Islands]] are the only three regions in South America that [[:en:Drive_on_the_left|drive on the left]].
ලෝපස් ප්‍රවාහනය සඳහා කැප වූ මුළු දුම්රිය මාර්ගය කිලෝමීටර 187 (සැතපුම් 116) කි.මී. 7,969 (සැතපුම් 4,952) කි.මී. 591 (සැතපුම් 367) ක් තාර දමා ඇත. බර්බිස්, ඩෙමෙරාරා සහ එසෙක්විබෝ ගංගා ඇතුළුව නාවික ජල මාර්ග කිලෝමීටර 1,077 (සැතපුම් 669) ක් විහිදේ. ජෝර්ජ්ටවුන්, පෝට් කයිටුමා සහ නිව් ඇම්ස්ටර්ඩෑම් හි වරායන් ඇත. ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ දෙකක් (චෙඩ්ඩි ජගන් ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ, ටයිමෙහ්රි සහ ඉයුජින් එෆ්. කොරියා ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ (කලින් ඔග්ල් ගුවන්තොටුපළ); ගුවන් පථ 90 ක් පමණ ඇති අතර, ඉන් නවයක් තාර ධාවන පථ ඇත. දකුණු ඇමරිකාවේ වම් පසින් ධාවනය වන එකම කලාප තුන ගයනා, සුරිනාම් සහ ෆෝක්ලන්ඩ් දූපත් වේ.
විදුලිය
=== විදුලිය ===
ගයනාහි විදුලිබල අංශය රජය සතු සිරස් අතට ඒකාබද්ධ උපයෝගීතාව වන ගයානා පවර් ඇන්ඩ් ලයිට් (GPL) විසින් ආධිපත්‍යය දරයි. ජල විදුලි හා බෑගස් ඉන්ධන මත පදනම් වූ විදුලි උත්පාදනය සඳහා රට තුළ විශාල විභවයක් තිබුණද, එහි ස්ථාපිත ධාරිතාවයෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් ඩීසල් එන්ජින් ධාවනය වන ජනක යන්ත්‍රවලට අනුරූප වේ.<ref>{{cite book |url=http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2007/10/05/000020439_20071005091246/Rendered/PDF/359511GY0V2.pdf |title=Guyana Investment Climate Assessment, Vol II |date=2007 |publisher=World Bank |pages=71, 73 |access-date=18 July 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303181330/http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2007/10/05/000020439_20071005091246/Rendered/PDF/359511GY0V2.pdf |archive-date=3 March 2016 |url-status=live}}</ref>
අභ්‍යන්තර ප්‍රදේශවල බලශක්ති ප්‍රවේශය වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා මුලපිරීම් කිහිපයක් ක්‍රියාත්මක වේ.
== යොමු කිරීම් ==
jzhxof7qmhk43dd3al4l4mca1vrzc38
752327
752326
2025-07-01T07:10:50Z
BuddhikaW88
37808
752327
wikitext
text/x-wiki
=== ප්‍රවාහනය ===
[[File:LethemBridge.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:LethemBridge.jpg|thumb|ලෙතම් අසල ගයනා සිට බ්‍රසීලය දක්වා දිවෙන දේශසීමා පාලමක්]]
ලෝපස් ප්‍රවාහනය සඳහා කැප වූ මුළු දුම්රිය මාර්ගය කිලෝමීටර 187 (සැතපුම් 116) කි.මී. 7,969 (සැතපුම් 4,952) කි.මී. 591 (සැතපුම් 367) ක් තාර දමා ඇත. බර්බිස්, ඩෙමෙරාරා සහ එසෙක්විබෝ ගංගා ඇතුළුව නාවික ජල මාර්ග කිලෝමීටර 1,077 (සැතපුම් 669) ක් විහිදේ. ජෝර්ජ්ටවුන්, පෝට් කයිටුමා සහ නිව් ඇම්ස්ටර්ඩෑම් හි වරායන් ඇත. ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ දෙකක් (චෙඩ්ඩි ජගන් ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ, ටයිමෙහ්රි සහ ඉයුජින් එෆ්. කොරියා ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ (කලින් ඔග්ල් ගුවන්තොටුපළ); ගුවන් පථ 90 ක් පමණ ඇති අතර, ඉන් නවයක් තාර ධාවන පථ ඇත. දකුණු ඇමරිකාවේ වම් පසින් ධාවනය වන එකම කලාප තුන ගයනා, සුරිනාම් සහ ෆෝක්ලන්ඩ් දූපත් වේ.
=== විදුලිය ===
ගයනාහි විදුලිබල අංශය රජය සතු සිරස් අතට ඒකාබද්ධ උපයෝගීතාව වන ගයානා පවර් ඇන්ඩ් ලයිට් (GPL) විසින් ආධිපත්‍යය දරයි. ජල විදුලි හා බෑගස් ඉන්ධන මත පදනම් වූ විදුලි උත්පාදනය සඳහා රට තුළ විශාල විභවයක් තිබුණද, එහි ස්ථාපිත ධාරිතාවයෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් ඩීසල් එන්ජින් ධාවනය වන ජනක යන්ත්‍රවලට අනුරූප වේ.<ref>{{cite book |url=http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2007/10/05/000020439_20071005091246/Rendered/PDF/359511GY0V2.pdf |title=Guyana Investment Climate Assessment, Vol II |date=2007 |publisher=World Bank |pages=71, 73 |access-date=18 July 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303181330/http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2007/10/05/000020439_20071005091246/Rendered/PDF/359511GY0V2.pdf |archive-date=3 March 2016 |url-status=live}}</ref>
අභ්‍යන්තර ප්‍රදේශවල බලශක්ති ප්‍රවේශය වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා මුලපිරීම් කිහිපයක් ක්‍රියාත්මක වේ.
== යොමු කිරීම් ==
gg1pj42k08thkuxie58vhk905tkgyzf
752356
752327
2025-07-01T10:14:36Z
Ttheek
66430
Adding [[Category:ගයනාව]] using [[c:Help:Cat-a-lot|Cat-a-lot]]
752356
wikitext
text/x-wiki
=== ප්‍රවාහනය ===
[[File:LethemBridge.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:LethemBridge.jpg|thumb|ලෙතම් අසල ගයනා සිට බ්‍රසීලය දක්වා දිවෙන දේශසීමා පාලමක්]]
ලෝපස් ප්‍රවාහනය සඳහා කැප වූ මුළු දුම්රිය මාර්ගය කිලෝමීටර 187 (සැතපුම් 116) කි.මී. 7,969 (සැතපුම් 4,952) කි.මී. 591 (සැතපුම් 367) ක් තාර දමා ඇත. බර්බිස්, ඩෙමෙරාරා සහ එසෙක්විබෝ ගංගා ඇතුළුව නාවික ජල මාර්ග කිලෝමීටර 1,077 (සැතපුම් 669) ක් විහිදේ. ජෝර්ජ්ටවුන්, පෝට් කයිටුමා සහ නිව් ඇම්ස්ටර්ඩෑම් හි වරායන් ඇත. ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ දෙකක් (චෙඩ්ඩි ජගන් ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ, ටයිමෙහ්රි සහ ඉයුජින් එෆ්. කොරියා ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ (කලින් ඔග්ල් ගුවන්තොටුපළ); ගුවන් පථ 90 ක් පමණ ඇති අතර, ඉන් නවයක් තාර ධාවන පථ ඇත. දකුණු ඇමරිකාවේ වම් පසින් ධාවනය වන එකම කලාප තුන ගයනා, සුරිනාම් සහ ෆෝක්ලන්ඩ් දූපත් වේ.
=== විදුලිය ===
ගයනාහි විදුලිබල අංශය රජය සතු සිරස් අතට ඒකාබද්ධ උපයෝගීතාව වන ගයානා පවර් ඇන්ඩ් ලයිට් (GPL) විසින් ආධිපත්‍යය දරයි. ජල විදුලි හා බෑගස් ඉන්ධන මත පදනම් වූ විදුලි උත්පාදනය සඳහා රට තුළ විශාල විභවයක් තිබුණද, එහි ස්ථාපිත ධාරිතාවයෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් ඩීසල් එන්ජින් ධාවනය වන ජනක යන්ත්‍රවලට අනුරූප වේ.<ref>{{cite book |url=http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2007/10/05/000020439_20071005091246/Rendered/PDF/359511GY0V2.pdf |title=Guyana Investment Climate Assessment, Vol II |date=2007 |publisher=World Bank |pages=71, 73 |access-date=18 July 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303181330/http://www-wds.worldbank.org/external/default/WDSContentServer/WDSP/IB/2007/10/05/000020439_20071005091246/Rendered/PDF/359511GY0V2.pdf |archive-date=3 March 2016 |url-status=live}}</ref>
අභ්‍යන්තර ප්‍රදේශවල බලශක්ති ප්‍රවේශය වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා මුලපිරීම් කිහිපයක් ක්‍රියාත්මක වේ.
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ගයනාව]]
f6hejhajkumfyz6sh7h25ze4kjimo4r
ගයනාවේ සංස්කෘතිය
0
182641
752329
2025-07-01T07:17:40Z
BuddhikaW88
37808
' == Culture == {{Main|Culture of Guyana}} {{See also|Literature of Guyana|Music of Guyana}} {| class="wikitable" style="float:right;" |+<span style="font-size:115%;">Holidays</span> |1 January |[[:en:New_Year's_Day|New Year's Day]] |- |Spring |[[:en:Youman_Nabi|Youman Nabi]] ([[:en:Mawlid|Mawlid]]) |- |23 February |[[:en:Republic_Day|Republic Day]]{{\}}[[:en:Mashramani|Mashramani]] |- |March |[[:en:Phagwah|Phagwah]] (...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි
752329
wikitext
text/x-wiki
== Culture ==
{{Main|Culture of Guyana}}
{{See also|Literature of Guyana|Music of Guyana}}
{| class="wikitable" style="float:right;"
|+<span style="font-size:115%;">Holidays</span>
|1 January
|[[:en:New_Year's_Day|New Year's Day]]
|-
|Spring
|[[:en:Youman_Nabi|Youman Nabi]] ([[:en:Mawlid|Mawlid]])
|-
|23 February
|[[:en:Republic_Day|Republic Day]]{{\}}[[:en:Mashramani|Mashramani]]
|-
|March
|[[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]])
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Good_Friday|Good Friday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Sunday|Easter Sunday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Monday|Easter Monday]]
|-
|1 May
|[[:en:Labour_Day|Labour Day]]
|-
|5 May
|[[:en:Indian_Arrival_Day|Arrival Day]]
|-
|26 May
|[[:en:Independence_Day|Independence Day]]
|-
|First Monday in July
|[[:en:CARICOM_Day|CARICOM Day]]
|-
|1 August
|[[:en:Emancipation_Day|Emancipation Day]]
|-
|October{{\}}November
|[[:en:Diwali|Diwali]]
|-
|25 December
|[[:en:Christmas|Christmas]]
|-
|{{nowrap|26 or 27 December}}
|[[:en:Boxing_Day|Boxing Day]]
|-
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Fitr|Eid al-Fitr]]
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Adha|Eid al-Adha]]
|}
Guyana's culture is very similar to that of the English-speaking Caribbean, and has historically been tied to the English-speaking Caribbean as part of the British Empire when it became a possession in the nineteenth century.
The current Guyanese culture began to develop when immigrants (some of them forced, others voluntary) adapted and converged with the dominant British culture. Slavery eradicated much of the distinction between differing African cultures as they were supplanted by British culture, which encouraged the adoption of Christianity and the values of British colonists; this laid the foundations of today's Afro-Guyanese culture. Arriving later and under somewhat more favourable circumstances, Indian immigrants were subjected to less assimilation, and they preserved more aspects of Indian culture, such as religion, cuisine, music, festivals, and clothing.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Society |url=http://countrystudies.us/guyana/22.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/http://countrystudies.us/guyana/22.htm |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
Guyana's geographical location, its sparsely populated rain-forest regions, and its substantial Amerindian population differentiate it from English-speaking Caribbean countries. Its blend of the two dominant cultures, Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, gives it similarities to [[:en:Trinidad_and_Tobago|Trinidad and Tobago]] and [[:en:Suriname|Suriname]], and distinguishes it from other parts of the Americas. Guyana shares similar interests with the islands in the West Indies, such as food, festive events, music, sports, etc.
Events include [[:en:Mashramani|Mashramani]] (Mash), [[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]]), and [[:en:Deepavali|Deepavali]] ([[:en:Diwali|Diwali]]).
=== Media ===
{{main|National Communications Network, Guyana|Radio in Guyana|List of newspapers in Guyana}}
=== Landmarks ===
[[File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|thumb|[[:en:St_George's_Cathedral,_Georgetown|St George's Cathedral, Georgetown]]]]
* [[:en:St._George's_Cathedral,_Georgetown|St George's Anglican Cathedral]]: A historic Anglican Cathedral made of wood.<ref name="wonders">{{cite web |title=Wonders of Guyana |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090530/https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Demerara_Harbour_Bridge|Demerara Harbour Bridge]]: The world's fourth-longest floating bridge.<ref name="mon-3">{{cite web |title=Region 3 (Essequibo Islands-West Demerara) |url=https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211126110804/https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |archive-date=26 November 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Berbice_Bridge|Berbice Bridge]]: The world's sixth-longest floating bridge.
* [[:en:Secretariat_of_the_Caribbean_Community|Caribbean Community (CARICOM) Building]]: Houses the headquarters of the largest and most powerful economic union in the Caribbean.
* [[:en:Providence_Stadium|Providence Stadium]]: Situated on Providence on the east bank of the Demerara River and built in time for the ICC World Cup 2007, it is the largest sports stadium in the country. It is also near the Providence Mall, forming a major spot for leisure in Guyana.
* [[:en:Arthur_Chung_Conference_Centre|Arthur Chung Conference Centre]]:<ref name="Ministry of Public Telecommunications">{{cite web |date=6 March 2017 |title=Arthur Chung Conference Centre |url=https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200923122222/https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |archive-date=23 September 2020 |access-date=10 December 2019 |website=Ministry of Public Telecommunications {{pipe}} Republic of Guyana}}</ref> Presented as a gift from the People's Republic of China to the Government of Guyana. It is the only one of its kind in the country.
* [[:en:Stabroek_Market|Stabroek Market]]: A large cast-iron colonial structure that looked like a statue was located next to the Demerara River.<ref name="wonders" />
* [[:en:Georgetown_City_Hall|Georgetown City Hall]]: A beautiful wooden structure also from the colonial era.<ref name="wonders" />
* [[:en:Takutu_River_Bridge|Takutu River Bridge]]: A bridge across the Takutu River, connecting Lethem in Guyana to Bonfim in Brazil.<ref>{{Cite web |author1=Knews |date=29 July 2009 |title=Takutu Bridge to open Friday |url=https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126152527/https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |archive-date=26 November 2020 |access-date=18 July 2020 |work=Kaieteur News}}</ref>
* [[:en:Umana_Yana|Umana Yana]]: An Amerindian benab, that is a national monument built in 1972, for a meeting of the Foreign Ministers of the Non-Aligned nations (It was rebuilt in 2016).<ref name="natmon">{{cite web |title=National Monuments |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090532/https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Shell_Beach,_Guyana|Shell Beach]]: Approximately 140 km long beach. In some parts beach consists of pure shells, very high biological diversity. Important nesting site for 8 species of sea turtles.<ref name="wonders" />
* [[:en:Parliament_Building_of_Guyana|Parliament Building of Guyana]]: Parliament Building currently houses the seat of the National Assembly of the Government of Guyana. Located in Stabroek, facing Brickdam and bordered by Hadfield Street, High Street, and Cornhill Street <ref>{{Cite web |title=Parliament Building – National Trust |url=https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230205183525/https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |archive-date=5 February 2023 |access-date=5 February 2023}}</ref>
=== Sports ===
{{See also|Cricket in the West Indies}}
[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Providence_Stadium_outside.jpg|වම|thumb|Providence Stadium as seen from the East Bank Highway]]
The major sports in Guyana are [[:en:Guyana_national_cricket_team|cricket]] (Guyana is part of the [[:en:West_Indies_cricket_team|West Indies cricket team]] for international cricket purposes<ref>{{cite web |title=Composition and countries |url=http://www.windiescricket.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103005917/http://windiescricket.com/ |archive-date=3 January 2014 |access-date=27 November 2013 |work=W.I Cricket team |publisher=West Indies Cricket Board}}</ref>), [[:en:Basketball_in_Guyana|basketball]], [[:en:Association_football|football]] and volleyball.<ref>{{cite web |title=SPORTS, LITERATURE |url=http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304111034/http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |archive-date=4 March 2016 |access-date=30 November 2015 |publisher=Guyana News and Information}}</ref> Minor sports include [[:en:Beach_cricket|softball cricket (beach cricket)]], field hockey, [[:en:Netball|netball]], [[:en:Rounders|rounders]], [[:en:Lawn_tennis|lawn tennis]], table tennis, [[:en:Boxing|boxing]], [[:en:Squash_(sport)|squash]], [[:en:Guyana_national_rugby_union_team|rugby]], [[:en:Horse_racing|horse racing]] and a few others.
Guyana played host to [[:en:International_cricket|international cricket]] matches as part of the [[:en:2007_Cricket_World_Cup|2007 Cricket World Cup]] (CWC 2007). The new 15,000-seat [[:en:Providence_Stadium|Providence Stadium]], also referred to as Guyana National Stadium, was built in time for the World Cup and was ready for the beginning of play on 28 March. At the first international game of CWC 2007 at the stadium, [[:en:Lasith_Malinga|Lasith Malinga]] of the [[:en:Sri_Lanka_national_cricket_team|Sri Lankan team]] took four wickets in four consecutive deliveries.<ref>{{cite news|url=http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|title=Providence stadium – Records and statistics|newspaper=Cricket World 4U|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131202232539/http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|archive-date=2 December 2013|url-status=dead}}</ref>
[[:en:Guyana's_national_basketball_team|Guyana's national basketball team]] has traditionally been one of the top contenders at the [[:en:CaribeBasket|CaribeBasket]], the top international basketball tournament for countries in the [[:en:Caribbean|Caribbean]].
For international football purposes, [[:en:Guyana_national_football_team|Guyana]] is part of CONCACAF. The highest league in their club system is the [[:en:GFF_Elite_League|GFF Elite League]]. [[:en:Guyana_national_football_team|Guyana's national football team]] has never qualified for the [[:en:FIFA_World_Cup|FIFA World Cup]]; however, they qualified for the [[:en:Caribbean_Cup|Caribbean Cup]] in [[:en:1991_Caribbean_Cup|1991]], finishing fourth, and [[:en:2007_Caribbean_Cup|2007]]. In 2019, they qualified for the [[:en:CONCACAF_Gold_Cup|CONCACAF Gold Cup]] for the first time, after finishing seventh in the [[:en:2019–20_CONCACAF_Nations_League_qualifying|qualifiers]]. They finished third in Group D, having lost two matches and drawn one.
Guyana also has five courses for horse racing.<ref>{{cite news|url=http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|title=Guyana Horse Racing Authority continues its drive to regularize the sport|last=Service|first=K News|date=11 July 2013|newspaper=Kaiteur News|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203002449/http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|archive-date=3 December 2013|url-status=live}}</ref>
Guyana featured a [[:en:Beach_volleyball|beach volleyball]] team at the [[:en:2019_South_American_Beach_Games|2019 South American Beach Games]].<ref>{{cite news|url=https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|title=Guyana drops first two matches at SA Beach Volleyball Championships|last1=Alkins|first1=Royston|date=16 March 2019|work=[[Stabroek News]]|access-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706093228/https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|archive-date=6 July 2022|url-status=live}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
7ae5cffajbhavr22og0ywuul2xx1er8
752330
752329
2025-07-01T07:20:25Z
BuddhikaW88
37808
752330
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="float:right;"
|+<span style="font-size:115%;">නිවාඩු දින</span>
|1 January
|[[:en:New_Year's_Day|New Year's Day]]
|-
|Spring
|[[:en:Youman_Nabi|Youman Nabi]] ([[:en:Mawlid|Mawlid]])
|-
|23 February
|[[:en:Republic_Day|Republic Day]]{{\}}[[:en:Mashramani|Mashramani]]
|-
|March
|[[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]])
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Good_Friday|Good Friday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Sunday|Easter Sunday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Monday|Easter Monday]]
|-
|1 May
|[[:en:Labour_Day|Labour Day]]
|-
|5 May
|[[:en:Indian_Arrival_Day|Arrival Day]]
|-
|26 May
|[[:en:Independence_Day|Independence Day]]
|-
|First Monday in July
|[[:en:CARICOM_Day|CARICOM Day]]
|-
|1 August
|[[:en:Emancipation_Day|Emancipation Day]]
|-
|October{{\}}November
|[[:en:Diwali|Diwali]]
|-
|25 December
|[[:en:Christmas|Christmas]]
|-
|{{nowrap|26 or 27 December}}
|[[:en:Boxing_Day|Boxing Day]]
|-
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Fitr|Eid al-Fitr]]
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Adha|Eid al-Adha]]
|}
Guyana's culture is very similar to that of the English-speaking Caribbean, and has historically been tied to the English-speaking Caribbean as part of the British Empire when it became a possession in the nineteenth century.
The current Guyanese culture began to develop when immigrants (some of them forced, others voluntary) adapted and converged with the dominant British culture. Slavery eradicated much of the distinction between differing African cultures as they were supplanted by British culture, which encouraged the adoption of Christianity and the values of British colonists; this laid the foundations of today's Afro-Guyanese culture. Arriving later and under somewhat more favourable circumstances, Indian immigrants were subjected to less assimilation, and they preserved more aspects of Indian culture, such as religion, cuisine, music, festivals, and clothing.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Society |url=http://countrystudies.us/guyana/22.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/http://countrystudies.us/guyana/22.htm |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
Guyana's geographical location, its sparsely populated rain-forest regions, and its substantial Amerindian population differentiate it from English-speaking Caribbean countries. Its blend of the two dominant cultures, Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, gives it similarities to [[:en:Trinidad_and_Tobago|Trinidad and Tobago]] and [[:en:Suriname|Suriname]], and distinguishes it from other parts of the Americas. Guyana shares similar interests with the islands in the West Indies, such as food, festive events, music, sports, etc.
Events include [[:en:Mashramani|Mashramani]] (Mash), [[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]]), and [[:en:Deepavali|Deepavali]] ([[:en:Diwali|Diwali]]).
=== බිම් සලකුණු ===
[[File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|thumb|ශාන්ත ජෝර්ජ් ආසන දෙව්මැදුර, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
* [[:en:St._George's_Cathedral,_Georgetown|St George's Anglican Cathedral]]: A historic Anglican Cathedral made of wood.<ref name="wonders">{{cite web |title=Wonders of Guyana |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090530/https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Demerara_Harbour_Bridge|Demerara Harbour Bridge]]: The world's fourth-longest floating bridge.<ref name="mon-3">{{cite web |title=Region 3 (Essequibo Islands-West Demerara) |url=https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211126110804/https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |archive-date=26 November 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Berbice_Bridge|Berbice Bridge]]: The world's sixth-longest floating bridge.
* [[:en:Secretariat_of_the_Caribbean_Community|Caribbean Community (CARICOM) Building]]: Houses the headquarters of the largest and most powerful economic union in the Caribbean.
* [[:en:Providence_Stadium|Providence Stadium]]: Situated on Providence on the east bank of the Demerara River and built in time for the ICC World Cup 2007, it is the largest sports stadium in the country. It is also near the Providence Mall, forming a major spot for leisure in Guyana.
* [[:en:Arthur_Chung_Conference_Centre|Arthur Chung Conference Centre]]:<ref name="Ministry of Public Telecommunications">{{cite web |date=6 March 2017 |title=Arthur Chung Conference Centre |url=https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200923122222/https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |archive-date=23 September 2020 |access-date=10 December 2019 |website=Ministry of Public Telecommunications {{pipe}} Republic of Guyana}}</ref> Presented as a gift from the People's Republic of China to the Government of Guyana. It is the only one of its kind in the country.
* [[:en:Stabroek_Market|Stabroek Market]]: A large cast-iron colonial structure that looked like a statue was located next to the Demerara River.<ref name="wonders" />
* [[:en:Georgetown_City_Hall|Georgetown City Hall]]: A beautiful wooden structure also from the colonial era.<ref name="wonders" />
* [[:en:Takutu_River_Bridge|Takutu River Bridge]]: A bridge across the Takutu River, connecting Lethem in Guyana to Bonfim in Brazil.<ref>{{Cite web |author1=Knews |date=29 July 2009 |title=Takutu Bridge to open Friday |url=https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126152527/https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |archive-date=26 November 2020 |access-date=18 July 2020 |work=Kaieteur News}}</ref>
* [[:en:Umana_Yana|Umana Yana]]: An Amerindian benab, that is a national monument built in 1972, for a meeting of the Foreign Ministers of the Non-Aligned nations (It was rebuilt in 2016).<ref name="natmon">{{cite web |title=National Monuments |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090532/https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Shell_Beach,_Guyana|Shell Beach]]: Approximately 140 km long beach. In some parts beach consists of pure shells, very high biological diversity. Important nesting site for 8 species of sea turtles.<ref name="wonders" />
* [[:en:Parliament_Building_of_Guyana|Parliament Building of Guyana]]: Parliament Building currently houses the seat of the National Assembly of the Government of Guyana. Located in Stabroek, facing Brickdam and bordered by Hadfield Street, High Street, and Cornhill Street <ref>{{Cite web |title=Parliament Building – National Trust |url=https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230205183525/https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |archive-date=5 February 2023 |access-date=5 February 2023}}</ref>
=== ක්‍රීඩා ===
[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Providence_Stadium_outside.jpg|වම|thumb|නැගෙනහිර ඉවුර අධිවේගී මාර්ගයේ සිට පෙනෙන පරිදි ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය.]]
The major sports in Guyana are [[:en:Guyana_national_cricket_team|cricket]] (Guyana is part of the [[:en:West_Indies_cricket_team|West Indies cricket team]] for international cricket purposes<ref>{{cite web |title=Composition and countries |url=http://www.windiescricket.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103005917/http://windiescricket.com/ |archive-date=3 January 2014 |access-date=27 November 2013 |work=W.I Cricket team |publisher=West Indies Cricket Board}}</ref>), [[:en:Basketball_in_Guyana|basketball]], [[:en:Association_football|football]] and volleyball.<ref>{{cite web |title=SPORTS, LITERATURE |url=http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304111034/http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |archive-date=4 March 2016 |access-date=30 November 2015 |publisher=Guyana News and Information}}</ref> Minor sports include [[:en:Beach_cricket|softball cricket (beach cricket)]], field hockey, [[:en:Netball|netball]], [[:en:Rounders|rounders]], [[:en:Lawn_tennis|lawn tennis]], table tennis, [[:en:Boxing|boxing]], [[:en:Squash_(sport)|squash]], [[:en:Guyana_national_rugby_union_team|rugby]], [[:en:Horse_racing|horse racing]] and a few others.
Guyana played host to [[:en:International_cricket|international cricket]] matches as part of the [[:en:2007_Cricket_World_Cup|2007 Cricket World Cup]] (CWC 2007). The new 15,000-seat [[:en:Providence_Stadium|Providence Stadium]], also referred to as Guyana National Stadium, was built in time for the World Cup and was ready for the beginning of play on 28 March. At the first international game of CWC 2007 at the stadium, [[:en:Lasith_Malinga|Lasith Malinga]] of the [[:en:Sri_Lanka_national_cricket_team|Sri Lankan team]] took four wickets in four consecutive deliveries.<ref>{{cite news|url=http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|title=Providence stadium – Records and statistics|newspaper=Cricket World 4U|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131202232539/http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|archive-date=2 December 2013|url-status=dead}}</ref>
[[:en:Guyana's_national_basketball_team|Guyana's national basketball team]] has traditionally been one of the top contenders at the [[:en:CaribeBasket|CaribeBasket]], the top international basketball tournament for countries in the [[:en:Caribbean|Caribbean]].
For international football purposes, [[:en:Guyana_national_football_team|Guyana]] is part of CONCACAF. The highest league in their club system is the [[:en:GFF_Elite_League|GFF Elite League]]. [[:en:Guyana_national_football_team|Guyana's national football team]] has never qualified for the [[:en:FIFA_World_Cup|FIFA World Cup]]; however, they qualified for the [[:en:Caribbean_Cup|Caribbean Cup]] in [[:en:1991_Caribbean_Cup|1991]], finishing fourth, and [[:en:2007_Caribbean_Cup|2007]]. In 2019, they qualified for the [[:en:CONCACAF_Gold_Cup|CONCACAF Gold Cup]] for the first time, after finishing seventh in the [[:en:2019–20_CONCACAF_Nations_League_qualifying|qualifiers]]. They finished third in Group D, having lost two matches and drawn one.
Guyana also has five courses for horse racing.<ref>{{cite news|url=http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|title=Guyana Horse Racing Authority continues its drive to regularize the sport|last=Service|first=K News|date=11 July 2013|newspaper=Kaiteur News|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203002449/http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|archive-date=3 December 2013|url-status=live}}</ref>
Guyana featured a [[:en:Beach_volleyball|beach volleyball]] team at the [[:en:2019_South_American_Beach_Games|2019 South American Beach Games]].<ref>{{cite news|url=https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|title=Guyana drops first two matches at SA Beach Volleyball Championships|last1=Alkins|first1=Royston|date=16 March 2019|work=[[Stabroek News]]|access-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706093228/https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|archive-date=6 July 2022|url-status=live}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
j0du74xji7ht1fbqfv12dfzf9e6jv9i
752332
752330
2025-07-01T07:22:05Z
BuddhikaW88
37808
752332
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="float:right;"
|+<span style="font-size:115%;">නිවාඩු දින</span>
|1 January
|[[:en:New_Year's_Day|New Year's Day]]
|-
|Spring
|[[:en:Youman_Nabi|Youman Nabi]] ([[:en:Mawlid|Mawlid]])
|-
|23 February
|[[:en:Republic_Day|Republic Day]]{{\}}[[:en:Mashramani|Mashramani]]
|-
|March
|[[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]])
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Good_Friday|Good Friday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Sunday|Easter Sunday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Monday|Easter Monday]]
|-
|1 May
|[[:en:Labour_Day|Labour Day]]
|-
|5 May
|[[:en:Indian_Arrival_Day|Arrival Day]]
|-
|26 May
|[[:en:Independence_Day|Independence Day]]
|-
|First Monday in July
|[[:en:CARICOM_Day|CARICOM Day]]
|-
|1 August
|[[:en:Emancipation_Day|Emancipation Day]]
|-
|October{{\}}November
|[[:en:Diwali|Diwali]]
|-
|25 December
|[[:en:Christmas|Christmas]]
|-
|{{nowrap|26 or 27 December}}
|[[:en:Boxing_Day|Boxing Day]]
|-
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Fitr|Eid al-Fitr]]
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Adha|Eid al-Adha]]
|}
Guyana's culture is very similar to that of the English-speaking Caribbean, and has historically been tied to the English-speaking Caribbean as part of the British Empire when it became a possession in the nineteenth century.
The current Guyanese culture began to develop when immigrants (some of them forced, others voluntary) adapted and converged with the dominant British culture. Slavery eradicated much of the distinction between differing African cultures as they were supplanted by British culture, which encouraged the adoption of Christianity and the values of British colonists; this laid the foundations of today's Afro-Guyanese culture. Arriving later and under somewhat more favourable circumstances, Indian immigrants were subjected to less assimilation, and they preserved more aspects of Indian culture, such as religion, cuisine, music, festivals, and clothing.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Society |url=http://countrystudies.us/guyana/22.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/http://countrystudies.us/guyana/22.htm |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
Guyana's geographical location, its sparsely populated rain-forest regions, and its substantial Amerindian population differentiate it from English-speaking Caribbean countries. Its blend of the two dominant cultures, Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, gives it similarities to [[:en:Trinidad_and_Tobago|Trinidad and Tobago]] and [[:en:Suriname|Suriname]], and distinguishes it from other parts of the Americas. Guyana shares similar interests with the islands in the West Indies, such as food, festive events, music, sports, etc.
Events include [[:en:Mashramani|Mashramani]] (Mash), [[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]]), and [[:en:Deepavali|Deepavali]] ([[:en:Diwali|Diwali]]).
ගයනාවේ සංස්කෘතිය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු සංස්කෘතියට බෙහෙවින් සමාන වන අතර, එය දහනව වන සියවසේදී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයේ කොටසක් ලෙස ඓතිහාසිකව ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු දූපත් සමඟ බැඳී ඇත.
සංක්‍රමණිකයන් (සමහරක් බලහත්කාරයෙන්, අනෙක් අය ස්වේච්ඡාවෙන්) ප්‍රමුඛ බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියට අනුවර්තනය වී අභිසාරී වූ විට වර්තමාන ගයනියානු සංස්කෘතිය වර්ධනය වීමට පටන් ගත්තේය. වහල්භාවය විවිධ අප්‍රිකානු සංස්කෘතීන් අතර වෙනස බොහෝ දුරට තුරන් කළේ ඒවා බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියෙන් ප්‍රතිස්ථාපනය වූ බැවිනි, එය ක්‍රිස්තියානි ධර්මය සහ බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදීන්ගේ වටිනාකම් පිළිගැනීම දිරිමත් කළේය; මෙය අද අප්‍රිකානු-ගයනානු සංස්කෘතියේ අත්තිවාරම දැමීය. පසුව සහ තරමක් වාසිදායක තත්වයන් යටතේ පැමිණි ඉන්දියානු සංක්‍රමණිකයන් අඩු උකහා ගැනීමකට ලක් වූ අතර, ඔවුන් ආගම, ආහාර, සංගීතය, උත්සව සහ ඇඳුම් පැළඳුම් වැනි ඉන්දියානු සංස්කෘතියේ තවත් අංග ආරක්ෂා කළහ.[1]
ගයනාවේ භූගෝලීය පිහිටීම, එහි විරල ජනාකීර්ණ වැසි වනාන්තර ප්‍රදේශ සහ එහි සැලකිය යුතු ඇමරිකානු ඉන්දියානු ජනගහනය එය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු රටවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ඉන්දු-ගයානු සහ අප්‍රිකානු-ගයානු යන ප්‍රමුඛ සංස්කෘතීන් දෙකෙහි මිශ්‍රණය එහි ඇති බැවින්, එය ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ සුරිනාම් වලට සමානකම් ලබා දෙන අතර එය ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ආහාර, උත්සව උත්සව, සංගීතය, ක්‍රීඩා ආදිය වැනි බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් දූපත් සමඟ ගයනාව සමාන උනන්දුවක් දක්වයි.
මෂ්රාමණි (මෑෂ්), ෆග්වා (හෝලි) සහ දීපවාලි (දිවාලි) සිදුවීම් අතර වේ.
=== බිම් සලකුණු ===
[[File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|thumb|ශාන්ත ජෝර්ජ් ආසන දෙව්මැදුර, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
* [[:en:St._George's_Cathedral,_Georgetown|St George's Anglican Cathedral]]: A historic Anglican Cathedral made of wood.<ref name="wonders">{{cite web |title=Wonders of Guyana |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090530/https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Demerara_Harbour_Bridge|Demerara Harbour Bridge]]: The world's fourth-longest floating bridge.<ref name="mon-3">{{cite web |title=Region 3 (Essequibo Islands-West Demerara) |url=https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211126110804/https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |archive-date=26 November 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Berbice_Bridge|Berbice Bridge]]: The world's sixth-longest floating bridge.
* [[:en:Secretariat_of_the_Caribbean_Community|Caribbean Community (CARICOM) Building]]: Houses the headquarters of the largest and most powerful economic union in the Caribbean.
* [[:en:Providence_Stadium|Providence Stadium]]: Situated on Providence on the east bank of the Demerara River and built in time for the ICC World Cup 2007, it is the largest sports stadium in the country. It is also near the Providence Mall, forming a major spot for leisure in Guyana.
* [[:en:Arthur_Chung_Conference_Centre|Arthur Chung Conference Centre]]:<ref name="Ministry of Public Telecommunications">{{cite web |date=6 March 2017 |title=Arthur Chung Conference Centre |url=https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200923122222/https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |archive-date=23 September 2020 |access-date=10 December 2019 |website=Ministry of Public Telecommunications {{pipe}} Republic of Guyana}}</ref> Presented as a gift from the People's Republic of China to the Government of Guyana. It is the only one of its kind in the country.
* [[:en:Stabroek_Market|Stabroek Market]]: A large cast-iron colonial structure that looked like a statue was located next to the Demerara River.<ref name="wonders" />
* [[:en:Georgetown_City_Hall|Georgetown City Hall]]: A beautiful wooden structure also from the colonial era.<ref name="wonders" />
* [[:en:Takutu_River_Bridge|Takutu River Bridge]]: A bridge across the Takutu River, connecting Lethem in Guyana to Bonfim in Brazil.<ref>{{Cite web |author1=Knews |date=29 July 2009 |title=Takutu Bridge to open Friday |url=https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126152527/https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |archive-date=26 November 2020 |access-date=18 July 2020 |work=Kaieteur News}}</ref>
* [[:en:Umana_Yana|Umana Yana]]: An Amerindian benab, that is a national monument built in 1972, for a meeting of the Foreign Ministers of the Non-Aligned nations (It was rebuilt in 2016).<ref name="natmon">{{cite web |title=National Monuments |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090532/https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Shell_Beach,_Guyana|Shell Beach]]: Approximately 140 km long beach. In some parts beach consists of pure shells, very high biological diversity. Important nesting site for 8 species of sea turtles.<ref name="wonders" />
* [[:en:Parliament_Building_of_Guyana|Parliament Building of Guyana]]: Parliament Building currently houses the seat of the National Assembly of the Government of Guyana. Located in Stabroek, facing Brickdam and bordered by Hadfield Street, High Street, and Cornhill Street <ref>{{Cite web |title=Parliament Building – National Trust |url=https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230205183525/https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |archive-date=5 February 2023 |access-date=5 February 2023}}</ref>
=== ක්‍රීඩා ===
[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Providence_Stadium_outside.jpg|වම|thumb|නැගෙනහිර ඉවුර අධිවේගී මාර්ගයේ සිට පෙනෙන පරිදි ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය.]]
The major sports in Guyana are [[:en:Guyana_national_cricket_team|cricket]] (Guyana is part of the [[:en:West_Indies_cricket_team|West Indies cricket team]] for international cricket purposes<ref>{{cite web |title=Composition and countries |url=http://www.windiescricket.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103005917/http://windiescricket.com/ |archive-date=3 January 2014 |access-date=27 November 2013 |work=W.I Cricket team |publisher=West Indies Cricket Board}}</ref>), [[:en:Basketball_in_Guyana|basketball]], [[:en:Association_football|football]] and volleyball.<ref>{{cite web |title=SPORTS, LITERATURE |url=http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304111034/http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |archive-date=4 March 2016 |access-date=30 November 2015 |publisher=Guyana News and Information}}</ref> Minor sports include [[:en:Beach_cricket|softball cricket (beach cricket)]], field hockey, [[:en:Netball|netball]], [[:en:Rounders|rounders]], [[:en:Lawn_tennis|lawn tennis]], table tennis, [[:en:Boxing|boxing]], [[:en:Squash_(sport)|squash]], [[:en:Guyana_national_rugby_union_team|rugby]], [[:en:Horse_racing|horse racing]] and a few others.
Guyana played host to [[:en:International_cricket|international cricket]] matches as part of the [[:en:2007_Cricket_World_Cup|2007 Cricket World Cup]] (CWC 2007). The new 15,000-seat [[:en:Providence_Stadium|Providence Stadium]], also referred to as Guyana National Stadium, was built in time for the World Cup and was ready for the beginning of play on 28 March. At the first international game of CWC 2007 at the stadium, [[:en:Lasith_Malinga|Lasith Malinga]] of the [[:en:Sri_Lanka_national_cricket_team|Sri Lankan team]] took four wickets in four consecutive deliveries.<ref>{{cite news|url=http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|title=Providence stadium – Records and statistics|newspaper=Cricket World 4U|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131202232539/http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|archive-date=2 December 2013|url-status=dead}}</ref>
[[:en:Guyana's_national_basketball_team|Guyana's national basketball team]] has traditionally been one of the top contenders at the [[:en:CaribeBasket|CaribeBasket]], the top international basketball tournament for countries in the [[:en:Caribbean|Caribbean]].
For international football purposes, [[:en:Guyana_national_football_team|Guyana]] is part of CONCACAF. The highest league in their club system is the [[:en:GFF_Elite_League|GFF Elite League]]. [[:en:Guyana_national_football_team|Guyana's national football team]] has never qualified for the [[:en:FIFA_World_Cup|FIFA World Cup]]; however, they qualified for the [[:en:Caribbean_Cup|Caribbean Cup]] in [[:en:1991_Caribbean_Cup|1991]], finishing fourth, and [[:en:2007_Caribbean_Cup|2007]]. In 2019, they qualified for the [[:en:CONCACAF_Gold_Cup|CONCACAF Gold Cup]] for the first time, after finishing seventh in the [[:en:2019–20_CONCACAF_Nations_League_qualifying|qualifiers]]. They finished third in Group D, having lost two matches and drawn one.
Guyana also has five courses for horse racing.<ref>{{cite news|url=http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|title=Guyana Horse Racing Authority continues its drive to regularize the sport|last=Service|first=K News|date=11 July 2013|newspaper=Kaiteur News|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203002449/http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|archive-date=3 December 2013|url-status=live}}</ref>
Guyana featured a [[:en:Beach_volleyball|beach volleyball]] team at the [[:en:2019_South_American_Beach_Games|2019 South American Beach Games]].<ref>{{cite news|url=https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|title=Guyana drops first two matches at SA Beach Volleyball Championships|last1=Alkins|first1=Royston|date=16 March 2019|work=[[Stabroek News]]|access-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706093228/https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|archive-date=6 July 2022|url-status=live}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
ccnxgygpicw0zmcw4xtg3enwgdhgdnl
752333
752332
2025-07-01T07:22:34Z
BuddhikaW88
37808
/* බිම් සලකුණු */
752333
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="float:right;"
|+<span style="font-size:115%;">නිවාඩු දින</span>
|1 January
|[[:en:New_Year's_Day|New Year's Day]]
|-
|Spring
|[[:en:Youman_Nabi|Youman Nabi]] ([[:en:Mawlid|Mawlid]])
|-
|23 February
|[[:en:Republic_Day|Republic Day]]{{\}}[[:en:Mashramani|Mashramani]]
|-
|March
|[[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]])
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Good_Friday|Good Friday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Sunday|Easter Sunday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Monday|Easter Monday]]
|-
|1 May
|[[:en:Labour_Day|Labour Day]]
|-
|5 May
|[[:en:Indian_Arrival_Day|Arrival Day]]
|-
|26 May
|[[:en:Independence_Day|Independence Day]]
|-
|First Monday in July
|[[:en:CARICOM_Day|CARICOM Day]]
|-
|1 August
|[[:en:Emancipation_Day|Emancipation Day]]
|-
|October{{\}}November
|[[:en:Diwali|Diwali]]
|-
|25 December
|[[:en:Christmas|Christmas]]
|-
|{{nowrap|26 or 27 December}}
|[[:en:Boxing_Day|Boxing Day]]
|-
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Fitr|Eid al-Fitr]]
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Adha|Eid al-Adha]]
|}
Guyana's culture is very similar to that of the English-speaking Caribbean, and has historically been tied to the English-speaking Caribbean as part of the British Empire when it became a possession in the nineteenth century.
The current Guyanese culture began to develop when immigrants (some of them forced, others voluntary) adapted and converged with the dominant British culture. Slavery eradicated much of the distinction between differing African cultures as they were supplanted by British culture, which encouraged the adoption of Christianity and the values of British colonists; this laid the foundations of today's Afro-Guyanese culture. Arriving later and under somewhat more favourable circumstances, Indian immigrants were subjected to less assimilation, and they preserved more aspects of Indian culture, such as religion, cuisine, music, festivals, and clothing.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Society |url=http://countrystudies.us/guyana/22.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/http://countrystudies.us/guyana/22.htm |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
Guyana's geographical location, its sparsely populated rain-forest regions, and its substantial Amerindian population differentiate it from English-speaking Caribbean countries. Its blend of the two dominant cultures, Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, gives it similarities to [[:en:Trinidad_and_Tobago|Trinidad and Tobago]] and [[:en:Suriname|Suriname]], and distinguishes it from other parts of the Americas. Guyana shares similar interests with the islands in the West Indies, such as food, festive events, music, sports, etc.
Events include [[:en:Mashramani|Mashramani]] (Mash), [[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]]), and [[:en:Deepavali|Deepavali]] ([[:en:Diwali|Diwali]]).
ගයනාවේ සංස්කෘතිය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු සංස්කෘතියට බෙහෙවින් සමාන වන අතර, එය දහනව වන සියවසේදී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයේ කොටසක් ලෙස ඓතිහාසිකව ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු දූපත් සමඟ බැඳී ඇත.
සංක්‍රමණිකයන් (සමහරක් බලහත්කාරයෙන්, අනෙක් අය ස්වේච්ඡාවෙන්) ප්‍රමුඛ බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියට අනුවර්තනය වී අභිසාරී වූ විට වර්තමාන ගයනියානු සංස්කෘතිය වර්ධනය වීමට පටන් ගත්තේය. වහල්භාවය විවිධ අප්‍රිකානු සංස්කෘතීන් අතර වෙනස බොහෝ දුරට තුරන් කළේ ඒවා බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියෙන් ප්‍රතිස්ථාපනය වූ බැවිනි, එය ක්‍රිස්තියානි ධර්මය සහ බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදීන්ගේ වටිනාකම් පිළිගැනීම දිරිමත් කළේය; මෙය අද අප්‍රිකානු-ගයනානු සංස්කෘතියේ අත්තිවාරම දැමීය. පසුව සහ තරමක් වාසිදායක තත්වයන් යටතේ පැමිණි ඉන්දියානු සංක්‍රමණිකයන් අඩු උකහා ගැනීමකට ලක් වූ අතර, ඔවුන් ආගම, ආහාර, සංගීතය, උත්සව සහ ඇඳුම් පැළඳුම් වැනි ඉන්දියානු සංස්කෘතියේ තවත් අංග ආරක්ෂා කළහ.[1]
ගයනාවේ භූගෝලීය පිහිටීම, එහි විරල ජනාකීර්ණ වැසි වනාන්තර ප්‍රදේශ සහ එහි සැලකිය යුතු ඇමරිකානු ඉන්දියානු ජනගහනය එය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු රටවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ඉන්දු-ගයානු සහ අප්‍රිකානු-ගයානු යන ප්‍රමුඛ සංස්කෘතීන් දෙකෙහි මිශ්‍රණය එහි ඇති බැවින්, එය ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ සුරිනාම් වලට සමානකම් ලබා දෙන අතර එය ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ආහාර, උත්සව උත්සව, සංගීතය, ක්‍රීඩා ආදිය වැනි බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් දූපත් සමඟ ගයනාව සමාන උනන්දුවක් දක්වයි.
මෂ්රාමණි (මෑෂ්), ෆග්වා (හෝලි) සහ දීපවාලි (දිවාලි) සිදුවීම් අතර වේ.
=== බිම් සලකුණු ===
[[File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|thumb|ශාන්ත ජෝර්ජ් ආසන දෙව්මැදුර, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
* [[:en:St._George's_Cathedral,_Georgetown|St George's Anglican Cathedral]]: A historic Anglican Cathedral made of wood.<ref name="wonders">{{cite web |title=Wonders of Guyana |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090530/https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Demerara_Harbour_Bridge|Demerara Harbour Bridge]]: The world's fourth-longest floating bridge.<ref name="mon-3">{{cite web |title=Region 3 (Essequibo Islands-West Demerara) |url=https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211126110804/https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |archive-date=26 November 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Berbice_Bridge|Berbice Bridge]]: The world's sixth-longest floating bridge.
* [[:en:Secretariat_of_the_Caribbean_Community|Caribbean Community (CARICOM) Building]]: Houses the headquarters of the largest and most powerful economic union in the Caribbean.
* [[:en:Providence_Stadium|Providence Stadium]]: Situated on Providence on the east bank of the Demerara River and built in time for the ICC World Cup 2007, it is the largest sports stadium in the country. It is also near the Providence Mall, forming a major spot for leisure in Guyana.
* [[:en:Arthur_Chung_Conference_Centre|Arthur Chung Conference Centre]]:<ref name="Ministry of Public Telecommunications">{{cite web |date=6 March 2017 |title=Arthur Chung Conference Centre |url=https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200923122222/https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |archive-date=23 September 2020 |access-date=10 December 2019 |website=Ministry of Public Telecommunications {{pipe}} Republic of Guyana}}</ref> Presented as a gift from the People's Republic of China to the Government of Guyana. It is the only one of its kind in the country.
* [[:en:Stabroek_Market|Stabroek Market]]: A large cast-iron colonial structure that looked like a statue was located next to the Demerara River.<ref name="wonders" />
* [[:en:Georgetown_City_Hall|Georgetown City Hall]]: A beautiful wooden structure also from the colonial era.<ref name="wonders" />
* [[:en:Takutu_River_Bridge|Takutu River Bridge]]: A bridge across the Takutu River, connecting Lethem in Guyana to Bonfim in Brazil.<ref>{{Cite web |author1=Knews |date=29 July 2009 |title=Takutu Bridge to open Friday |url=https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126152527/https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |archive-date=26 November 2020 |access-date=18 July 2020 |work=Kaieteur News}}</ref>
* [[:en:Umana_Yana|Umana Yana]]: An Amerindian benab, that is a national monument built in 1972, for a meeting of the Foreign Ministers of the Non-Aligned nations (It was rebuilt in 2016).<ref name="natmon">{{cite web |title=National Monuments |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090532/https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Shell_Beach,_Guyana|Shell Beach]]: Approximately 140 km long beach. In some parts beach consists of pure shells, very high biological diversity. Important nesting site for 8 species of sea turtles.<ref name="wonders" />
* [[:en:Parliament_Building_of_Guyana|Parliament Building of Guyana]]: Parliament Building currently houses the seat of the National Assembly of the Government of Guyana. Located in Stabroek, facing Brickdam and bordered by Hadfield Street, High Street, and Cornhill Street <ref>{{Cite web |title=Parliament Building – National Trust |url=https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230205183525/https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |archive-date=5 February 2023 |access-date=5 February 2023}}</ref>
* ශාන්ත ජෝර්ජ් ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුර: ලීයෙන් සාදන ලද ඓතිහාසික ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුරකි.[2]
* ඩෙමරාරා වරාය පාලම: ලොව සිව්වන දිගම පාවෙන පාලම.[3]
* බර්බිස් පාලම: ලොව හයවන දිගම පාවෙන පාලම.
* කැරිබියන් ප්‍රජා (CARICOM) ගොඩනැගිල්ල: කැරිබියන් දූපත් වල විශාලතම සහ බලවත්ම ආර්ථික සංගමයේ මූලස්ථානය පිහිටා ඇත.
* ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය: ඩෙමරාරා ගඟේ නැගෙනහිර ඉවුරේ ප්‍රොවිඩන්ස් හි පිහිටා ඇති අතර 2007 ICC ලෝක කුසලානය සඳහා නියමිත වේලාවට ඉදිකරන ලද මෙය රටේ විශාලතම ක්‍රීඩා ක්‍රීඩාංගනය වේ. එය ප්‍රොවිඩන්ස් සාප්පු සංකීර්ණය අසල ද පිහිටා ඇති අතර එය ගයානාවේ විවේකය සඳහා ප්‍රධාන ස්ථානයක් සාදයි.
* ආතර් චුන්ග් සම්මන්ත්‍රණ මධ්‍යස්ථානය:[4] චීන මහජන සමූහාණ්ඩුවෙන් ගයානා රජයට තෑග්ගක් ලෙස ඉදිරිපත් කරන ලදී. එය රටේ ඇති එකම වර්ගයේ එකකි.
* ස්ටැබ්‍රෝක් වෙළඳපොළ: ප්‍රතිමාවක් මෙන් පෙනෙන විශාල වාත්තු-යකඩ යටත් විජිත ව්‍යුහයක් ඩෙමරාරා ගඟ අසල පිහිටා තිබුණි.[2]
* ජෝර්ජ්ටවුන් නගර ශාලාව: යටත් විජිත යුගයේ සිට පැමිණි අලංකාර ලී ව්‍යුහයකි.[2]
* ටකුටු ගංගා පාලම: ගයනාවේ ලෙතම් සහ බ්‍රසීලයේ බොන්ෆිම් සම්බන්ධ කරන ටකුටු ගඟ හරහා පාලමකි.[5]
* උමානා යනා: නොබැඳි ජාතීන්ගේ විදේශ අමාත්‍යවරුන්ගේ රැස්වීමක් සඳහා 1972 දී ඉදිකරන ලද ජාතික ස්මාරකයක් වන ඇමරිකානු ඉන්දියානු බෙනාබ් (එය 2016 දී නැවත ගොඩනඟන ලදී)..[6]
* ෂෙල් වෙරළ: කිලෝමීටර 140 ක් පමණ දිග වෙරළ තීරයක්. සමහර ප්‍රදේශවල වෙරළ තීරය පිරිසිදු ෂෙල් වෙඩි වලින් සමන්විත වන අතර ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. මුහුදු කැස්බෑ විශේෂ 8 ක් සඳහා වැදගත් කැදලි ස්ථානයකි.[2]
* ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල: පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල වර්තමානයේ ගයන රජයේ ජාතික සභාවේ ආසනය පිහිටා ඇත. බ්‍රික්ඩෑම් දෙසට මුහුණලා ස්ටැබ්‍රෝක් හි පිහිටා ඇති අතර හැඩ්ෆීල්ඩ් වීදිය, මහා වීදිය සහ කෝන්හිල් වීදිය [7] මායිම් වේ.
=== ක්‍රීඩා ===
[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Providence_Stadium_outside.jpg|වම|thumb|නැගෙනහිර ඉවුර අධිවේගී මාර්ගයේ සිට පෙනෙන පරිදි ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය.]]
The major sports in Guyana are [[:en:Guyana_national_cricket_team|cricket]] (Guyana is part of the [[:en:West_Indies_cricket_team|West Indies cricket team]] for international cricket purposes<ref>{{cite web |title=Composition and countries |url=http://www.windiescricket.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103005917/http://windiescricket.com/ |archive-date=3 January 2014 |access-date=27 November 2013 |work=W.I Cricket team |publisher=West Indies Cricket Board}}</ref>), [[:en:Basketball_in_Guyana|basketball]], [[:en:Association_football|football]] and volleyball.<ref>{{cite web |title=SPORTS, LITERATURE |url=http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304111034/http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |archive-date=4 March 2016 |access-date=30 November 2015 |publisher=Guyana News and Information}}</ref> Minor sports include [[:en:Beach_cricket|softball cricket (beach cricket)]], field hockey, [[:en:Netball|netball]], [[:en:Rounders|rounders]], [[:en:Lawn_tennis|lawn tennis]], table tennis, [[:en:Boxing|boxing]], [[:en:Squash_(sport)|squash]], [[:en:Guyana_national_rugby_union_team|rugby]], [[:en:Horse_racing|horse racing]] and a few others.
Guyana played host to [[:en:International_cricket|international cricket]] matches as part of the [[:en:2007_Cricket_World_Cup|2007 Cricket World Cup]] (CWC 2007). The new 15,000-seat [[:en:Providence_Stadium|Providence Stadium]], also referred to as Guyana National Stadium, was built in time for the World Cup and was ready for the beginning of play on 28 March. At the first international game of CWC 2007 at the stadium, [[:en:Lasith_Malinga|Lasith Malinga]] of the [[:en:Sri_Lanka_national_cricket_team|Sri Lankan team]] took four wickets in four consecutive deliveries.<ref>{{cite news|url=http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|title=Providence stadium – Records and statistics|newspaper=Cricket World 4U|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131202232539/http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|archive-date=2 December 2013|url-status=dead}}</ref>
[[:en:Guyana's_national_basketball_team|Guyana's national basketball team]] has traditionally been one of the top contenders at the [[:en:CaribeBasket|CaribeBasket]], the top international basketball tournament for countries in the [[:en:Caribbean|Caribbean]].
For international football purposes, [[:en:Guyana_national_football_team|Guyana]] is part of CONCACAF. The highest league in their club system is the [[:en:GFF_Elite_League|GFF Elite League]]. [[:en:Guyana_national_football_team|Guyana's national football team]] has never qualified for the [[:en:FIFA_World_Cup|FIFA World Cup]]; however, they qualified for the [[:en:Caribbean_Cup|Caribbean Cup]] in [[:en:1991_Caribbean_Cup|1991]], finishing fourth, and [[:en:2007_Caribbean_Cup|2007]]. In 2019, they qualified for the [[:en:CONCACAF_Gold_Cup|CONCACAF Gold Cup]] for the first time, after finishing seventh in the [[:en:2019–20_CONCACAF_Nations_League_qualifying|qualifiers]]. They finished third in Group D, having lost two matches and drawn one.
Guyana also has five courses for horse racing.<ref>{{cite news|url=http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|title=Guyana Horse Racing Authority continues its drive to regularize the sport|last=Service|first=K News|date=11 July 2013|newspaper=Kaiteur News|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203002449/http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|archive-date=3 December 2013|url-status=live}}</ref>
Guyana featured a [[:en:Beach_volleyball|beach volleyball]] team at the [[:en:2019_South_American_Beach_Games|2019 South American Beach Games]].<ref>{{cite news|url=https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|title=Guyana drops first two matches at SA Beach Volleyball Championships|last1=Alkins|first1=Royston|date=16 March 2019|work=[[Stabroek News]]|access-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706093228/https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|archive-date=6 July 2022|url-status=live}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
o4ojuy0y6d6j4f73wp25u8rlxhzh26w
752334
752333
2025-07-01T07:24:21Z
BuddhikaW88
37808
/* ක්‍රීඩා */
752334
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="float:right;"
|+<span style="font-size:115%;">නිවාඩු දින</span>
|1 January
|[[:en:New_Year's_Day|New Year's Day]]
|-
|Spring
|[[:en:Youman_Nabi|Youman Nabi]] ([[:en:Mawlid|Mawlid]])
|-
|23 February
|[[:en:Republic_Day|Republic Day]]{{\}}[[:en:Mashramani|Mashramani]]
|-
|March
|[[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]])
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Good_Friday|Good Friday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Sunday|Easter Sunday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Monday|Easter Monday]]
|-
|1 May
|[[:en:Labour_Day|Labour Day]]
|-
|5 May
|[[:en:Indian_Arrival_Day|Arrival Day]]
|-
|26 May
|[[:en:Independence_Day|Independence Day]]
|-
|First Monday in July
|[[:en:CARICOM_Day|CARICOM Day]]
|-
|1 August
|[[:en:Emancipation_Day|Emancipation Day]]
|-
|October{{\}}November
|[[:en:Diwali|Diwali]]
|-
|25 December
|[[:en:Christmas|Christmas]]
|-
|{{nowrap|26 or 27 December}}
|[[:en:Boxing_Day|Boxing Day]]
|-
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Fitr|Eid al-Fitr]]
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Adha|Eid al-Adha]]
|}
Guyana's culture is very similar to that of the English-speaking Caribbean, and has historically been tied to the English-speaking Caribbean as part of the British Empire when it became a possession in the nineteenth century.
The current Guyanese culture began to develop when immigrants (some of them forced, others voluntary) adapted and converged with the dominant British culture. Slavery eradicated much of the distinction between differing African cultures as they were supplanted by British culture, which encouraged the adoption of Christianity and the values of British colonists; this laid the foundations of today's Afro-Guyanese culture. Arriving later and under somewhat more favourable circumstances, Indian immigrants were subjected to less assimilation, and they preserved more aspects of Indian culture, such as religion, cuisine, music, festivals, and clothing.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Society |url=http://countrystudies.us/guyana/22.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/http://countrystudies.us/guyana/22.htm |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
Guyana's geographical location, its sparsely populated rain-forest regions, and its substantial Amerindian population differentiate it from English-speaking Caribbean countries. Its blend of the two dominant cultures, Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, gives it similarities to [[:en:Trinidad_and_Tobago|Trinidad and Tobago]] and [[:en:Suriname|Suriname]], and distinguishes it from other parts of the Americas. Guyana shares similar interests with the islands in the West Indies, such as food, festive events, music, sports, etc.
Events include [[:en:Mashramani|Mashramani]] (Mash), [[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]]), and [[:en:Deepavali|Deepavali]] ([[:en:Diwali|Diwali]]).
ගයනාවේ සංස්කෘතිය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු සංස්කෘතියට බෙහෙවින් සමාන වන අතර, එය දහනව වන සියවසේදී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයේ කොටසක් ලෙස ඓතිහාසිකව ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු දූපත් සමඟ බැඳී ඇත.
සංක්‍රමණිකයන් (සමහරක් බලහත්කාරයෙන්, අනෙක් අය ස්වේච්ඡාවෙන්) ප්‍රමුඛ බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියට අනුවර්තනය වී අභිසාරී වූ විට වර්තමාන ගයනියානු සංස්කෘතිය වර්ධනය වීමට පටන් ගත්තේය. වහල්භාවය විවිධ අප්‍රිකානු සංස්කෘතීන් අතර වෙනස බොහෝ දුරට තුරන් කළේ ඒවා බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියෙන් ප්‍රතිස්ථාපනය වූ බැවිනි, එය ක්‍රිස්තියානි ධර්මය සහ බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදීන්ගේ වටිනාකම් පිළිගැනීම දිරිමත් කළේය; මෙය අද අප්‍රිකානු-ගයනානු සංස්කෘතියේ අත්තිවාරම දැමීය. පසුව සහ තරමක් වාසිදායක තත්වයන් යටතේ පැමිණි ඉන්දියානු සංක්‍රමණිකයන් අඩු උකහා ගැනීමකට ලක් වූ අතර, ඔවුන් ආගම, ආහාර, සංගීතය, උත්සව සහ ඇඳුම් පැළඳුම් වැනි ඉන්දියානු සංස්කෘතියේ තවත් අංග ආරක්ෂා කළහ.[1]
ගයනාවේ භූගෝලීය පිහිටීම, එහි විරල ජනාකීර්ණ වැසි වනාන්තර ප්‍රදේශ සහ එහි සැලකිය යුතු ඇමරිකානු ඉන්දියානු ජනගහනය එය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු රටවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ඉන්දු-ගයානු සහ අප්‍රිකානු-ගයානු යන ප්‍රමුඛ සංස්කෘතීන් දෙකෙහි මිශ්‍රණය එහි ඇති බැවින්, එය ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ සුරිනාම් වලට සමානකම් ලබා දෙන අතර එය ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ආහාර, උත්සව උත්සව, සංගීතය, ක්‍රීඩා ආදිය වැනි බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් දූපත් සමඟ ගයනාව සමාන උනන්දුවක් දක්වයි.
මෂ්රාමණි (මෑෂ්), ෆග්වා (හෝලි) සහ දීපවාලි (දිවාලි) සිදුවීම් අතර වේ.
=== බිම් සලකුණු ===
[[File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|thumb|ශාන්ත ජෝර්ජ් ආසන දෙව්මැදුර, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
* [[:en:St._George's_Cathedral,_Georgetown|St George's Anglican Cathedral]]: A historic Anglican Cathedral made of wood.<ref name="wonders">{{cite web |title=Wonders of Guyana |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090530/https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Demerara_Harbour_Bridge|Demerara Harbour Bridge]]: The world's fourth-longest floating bridge.<ref name="mon-3">{{cite web |title=Region 3 (Essequibo Islands-West Demerara) |url=https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211126110804/https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |archive-date=26 November 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Berbice_Bridge|Berbice Bridge]]: The world's sixth-longest floating bridge.
* [[:en:Secretariat_of_the_Caribbean_Community|Caribbean Community (CARICOM) Building]]: Houses the headquarters of the largest and most powerful economic union in the Caribbean.
* [[:en:Providence_Stadium|Providence Stadium]]: Situated on Providence on the east bank of the Demerara River and built in time for the ICC World Cup 2007, it is the largest sports stadium in the country. It is also near the Providence Mall, forming a major spot for leisure in Guyana.
* [[:en:Arthur_Chung_Conference_Centre|Arthur Chung Conference Centre]]:<ref name="Ministry of Public Telecommunications">{{cite web |date=6 March 2017 |title=Arthur Chung Conference Centre |url=https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200923122222/https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |archive-date=23 September 2020 |access-date=10 December 2019 |website=Ministry of Public Telecommunications {{pipe}} Republic of Guyana}}</ref> Presented as a gift from the People's Republic of China to the Government of Guyana. It is the only one of its kind in the country.
* [[:en:Stabroek_Market|Stabroek Market]]: A large cast-iron colonial structure that looked like a statue was located next to the Demerara River.<ref name="wonders" />
* [[:en:Georgetown_City_Hall|Georgetown City Hall]]: A beautiful wooden structure also from the colonial era.<ref name="wonders" />
* [[:en:Takutu_River_Bridge|Takutu River Bridge]]: A bridge across the Takutu River, connecting Lethem in Guyana to Bonfim in Brazil.<ref>{{Cite web |author1=Knews |date=29 July 2009 |title=Takutu Bridge to open Friday |url=https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126152527/https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |archive-date=26 November 2020 |access-date=18 July 2020 |work=Kaieteur News}}</ref>
* [[:en:Umana_Yana|Umana Yana]]: An Amerindian benab, that is a national monument built in 1972, for a meeting of the Foreign Ministers of the Non-Aligned nations (It was rebuilt in 2016).<ref name="natmon">{{cite web |title=National Monuments |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090532/https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Shell_Beach,_Guyana|Shell Beach]]: Approximately 140 km long beach. In some parts beach consists of pure shells, very high biological diversity. Important nesting site for 8 species of sea turtles.<ref name="wonders" />
* [[:en:Parliament_Building_of_Guyana|Parliament Building of Guyana]]: Parliament Building currently houses the seat of the National Assembly of the Government of Guyana. Located in Stabroek, facing Brickdam and bordered by Hadfield Street, High Street, and Cornhill Street <ref>{{Cite web |title=Parliament Building – National Trust |url=https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230205183525/https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |archive-date=5 February 2023 |access-date=5 February 2023}}</ref>
* ශාන්ත ජෝර්ජ් ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුර: ලීයෙන් සාදන ලද ඓතිහාසික ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුරකි.[2]
* ඩෙමරාරා වරාය පාලම: ලොව සිව්වන දිගම පාවෙන පාලම.[3]
* බර්බිස් පාලම: ලොව හයවන දිගම පාවෙන පාලම.
* කැරිබියන් ප්‍රජා (CARICOM) ගොඩනැගිල්ල: කැරිබියන් දූපත් වල විශාලතම සහ බලවත්ම ආර්ථික සංගමයේ මූලස්ථානය පිහිටා ඇත.
* ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය: ඩෙමරාරා ගඟේ නැගෙනහිර ඉවුරේ ප්‍රොවිඩන්ස් හි පිහිටා ඇති අතර 2007 ICC ලෝක කුසලානය සඳහා නියමිත වේලාවට ඉදිකරන ලද මෙය රටේ විශාලතම ක්‍රීඩා ක්‍රීඩාංගනය වේ. එය ප්‍රොවිඩන්ස් සාප්පු සංකීර්ණය අසල ද පිහිටා ඇති අතර එය ගයානාවේ විවේකය සඳහා ප්‍රධාන ස්ථානයක් සාදයි.
* ආතර් චුන්ග් සම්මන්ත්‍රණ මධ්‍යස්ථානය:[4] චීන මහජන සමූහාණ්ඩුවෙන් ගයානා රජයට තෑග්ගක් ලෙස ඉදිරිපත් කරන ලදී. එය රටේ ඇති එකම වර්ගයේ එකකි.
* ස්ටැබ්‍රෝක් වෙළඳපොළ: ප්‍රතිමාවක් මෙන් පෙනෙන විශාල වාත්තු-යකඩ යටත් විජිත ව්‍යුහයක් ඩෙමරාරා ගඟ අසල පිහිටා තිබුණි.[2]
* ජෝර්ජ්ටවුන් නගර ශාලාව: යටත් විජිත යුගයේ සිට පැමිණි අලංකාර ලී ව්‍යුහයකි.[2]
* ටකුටු ගංගා පාලම: ගයනාවේ ලෙතම් සහ බ්‍රසීලයේ බොන්ෆිම් සම්බන්ධ කරන ටකුටු ගඟ හරහා පාලමකි.[5]
* උමානා යනා: නොබැඳි ජාතීන්ගේ විදේශ අමාත්‍යවරුන්ගේ රැස්වීමක් සඳහා 1972 දී ඉදිකරන ලද ජාතික ස්මාරකයක් වන ඇමරිකානු ඉන්දියානු බෙනාබ් (එය 2016 දී නැවත ගොඩනඟන ලදී)..[6]
* ෂෙල් වෙරළ: කිලෝමීටර 140 ක් පමණ දිග වෙරළ තීරයක්. සමහර ප්‍රදේශවල වෙරළ තීරය පිරිසිදු ෂෙල් වෙඩි වලින් සමන්විත වන අතර ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. මුහුදු කැස්බෑ විශේෂ 8 ක් සඳහා වැදගත් කැදලි ස්ථානයකි.[2]
* ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල: පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල වර්තමානයේ ගයන රජයේ ජාතික සභාවේ ආසනය පිහිටා ඇත. බ්‍රික්ඩෑම් දෙසට මුහුණලා ස්ටැබ්‍රෝක් හි පිහිටා ඇති අතර හැඩ්ෆීල්ඩ් වීදිය, මහා වීදිය සහ කෝන්හිල් වීදිය [7] මායිම් වේ.
=== ක්‍රීඩා ===
[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Providence_Stadium_outside.jpg|වම|thumb|නැගෙනහිර ඉවුර අධිවේගී මාර්ගයේ සිට පෙනෙන පරිදි ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය.]]
The major sports in Guyana are [[:en:Guyana_national_cricket_team|cricket]] (Guyana is part of the [[:en:West_Indies_cricket_team|West Indies cricket team]] for international cricket purposes<ref>{{cite web |title=Composition and countries |url=http://www.windiescricket.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103005917/http://windiescricket.com/ |archive-date=3 January 2014 |access-date=27 November 2013 |work=W.I Cricket team |publisher=West Indies Cricket Board}}</ref>), [[:en:Basketball_in_Guyana|basketball]], [[:en:Association_football|football]] and volleyball.<ref>{{cite web |title=SPORTS, LITERATURE |url=http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304111034/http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |archive-date=4 March 2016 |access-date=30 November 2015 |publisher=Guyana News and Information}}</ref> Minor sports include [[:en:Beach_cricket|softball cricket (beach cricket)]], field hockey, [[:en:Netball|netball]], [[:en:Rounders|rounders]], [[:en:Lawn_tennis|lawn tennis]], table tennis, [[:en:Boxing|boxing]], [[:en:Squash_(sport)|squash]], [[:en:Guyana_national_rugby_union_team|rugby]], [[:en:Horse_racing|horse racing]] and a few others.
Guyana played host to [[:en:International_cricket|international cricket]] matches as part of the [[:en:2007_Cricket_World_Cup|2007 Cricket World Cup]] (CWC 2007). The new 15,000-seat [[:en:Providence_Stadium|Providence Stadium]], also referred to as Guyana National Stadium, was built in time for the World Cup and was ready for the beginning of play on 28 March. At the first international game of CWC 2007 at the stadium, [[:en:Lasith_Malinga|Lasith Malinga]] of the [[:en:Sri_Lanka_national_cricket_team|Sri Lankan team]] took four wickets in four consecutive deliveries.<ref>{{cite news|url=http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|title=Providence stadium – Records and statistics|newspaper=Cricket World 4U|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131202232539/http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|archive-date=2 December 2013|url-status=dead}}</ref>
[[:en:Guyana's_national_basketball_team|Guyana's national basketball team]] has traditionally been one of the top contenders at the [[:en:CaribeBasket|CaribeBasket]], the top international basketball tournament for countries in the [[:en:Caribbean|Caribbean]].
For international football purposes, [[:en:Guyana_national_football_team|Guyana]] is part of CONCACAF. The highest league in their club system is the [[:en:GFF_Elite_League|GFF Elite League]]. [[:en:Guyana_national_football_team|Guyana's national football team]] has never qualified for the [[:en:FIFA_World_Cup|FIFA World Cup]]; however, they qualified for the [[:en:Caribbean_Cup|Caribbean Cup]] in [[:en:1991_Caribbean_Cup|1991]], finishing fourth, and [[:en:2007_Caribbean_Cup|2007]]. In 2019, they qualified for the [[:en:CONCACAF_Gold_Cup|CONCACAF Gold Cup]] for the first time, after finishing seventh in the [[:en:2019–20_CONCACAF_Nations_League_qualifying|qualifiers]]. They finished third in Group D, having lost two matches and drawn one.
Guyana also has five courses for horse racing.<ref>{{cite news|url=http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|title=Guyana Horse Racing Authority continues its drive to regularize the sport|last=Service|first=K News|date=11 July 2013|newspaper=Kaiteur News|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203002449/http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|archive-date=3 December 2013|url-status=live}}</ref>
Guyana featured a [[:en:Beach_volleyball|beach volleyball]] team at the [[:en:2019_South_American_Beach_Games|2019 South American Beach Games]].<ref>{{cite news|url=https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|title=Guyana drops first two matches at SA Beach Volleyball Championships|last1=Alkins|first1=Royston|date=16 March 2019|work=[[Stabroek News]]|access-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706093228/https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|archive-date=6 July 2022|url-status=live}}</ref>
ගයනාවේ ප්‍රධාන ක්‍රීඩා වන්නේ ක්‍රිකට් (ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් අරමුණු සඳහා ගයනා බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් ක්‍රිකට් කණ්ඩායමේ කොටසකි [8]), පැසිපන්දු, පාපන්දු සහ වොලිබෝල්.[9] සුළු ක්‍රීඩා අතරට සොෆ්ට්බෝල් ක්‍රිකට් (බීච් ක්‍රිකට්), ෆීල්ඩ් හොකී, නෙට්බෝල්, රවුන්ඩර්ස්, ලෝන් ටෙනිස්, මේස පන්දු, බොක්සිං, ස්කොෂ්, රග්බි, අශ්ව රේසිං සහ තවත් කිහිපයක් ඇතුළත් වේ.
2007 ක්‍රිකට් ලෝක කුසලානයේ (CWC 2007) කොටසක් ලෙස ගයනාව ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් තරඟ සඳහා සත්කාරකත්වය ලබා දුන්නේය. ආසන 15,000 කින් යුත් නව ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය, ගයන ජාතික ක්‍රීඩාංගනය ලෙසද හැඳින්වේ, ලෝක කුසලානය සඳහා නියමිත වේලාවට ඉදිකරන ලද අතර මාර්තු 28 වන දින ක්‍රීඩාව ආරම්භ කිරීමට සූදානම් විය. 2007 CWC හි ක්‍රීඩාංගනයේ පැවති පළමු ජාත්‍යන්තර තරඟයේදී, ශ්‍රී ලංකා කණ්ඩායමේ ලසිත් මාලිංග අඛණ්ඩව පන්දු හතරකදී කඩුලු හතරක් දවා ගත්තේය.[10]
ගයනාවේ ජාතික පැසිපන්දු කණ්ඩායම සාම්ප්‍රදායිකව කැරිබියානු රටවල් සඳහා ඉහළම ජාත්‍යන්තර පැසිපන්දු තරඟාවලිය වන කැරිබේ බාස්කට් හි ඉහළම තරඟකරුවන්ගෙන් එකකි.
ජාත්‍යන්තර පාපන්දු අරමුණු සඳහා, ගයනාව CONCACAF හි කොටසකි. ඔවුන්ගේ සමාජ පද්ධතියේ ඉහළම ලීගය GFF එලයිට් ලීගයයි. ගයනාවේ ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායම කිසිදා FIFA ලෝක කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා නැත; කෙසේ වෙතත්, ඔවුන් 1991 දී කැරිබියන් කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා, සිව්වන ස්ථානයට සහ 2007 දී අවසන් විය. 2019 දී, සුදුසුකම් ලැබීමේ තරඟවලදී හත්වන ස්ථානයට පත්වීමෙන් පසු, ඔවුන් පළමු වරට CONCACAF රන් කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා ගත්හ. ඔවුන් D කාණ්ඩයේ තුන්වන ස්ථානයට පත්වූ අතර, තරඟ දෙකක් පරාජය වී එකක් ජය පරාජයෙන් තොරව අවසන් විය.
ගයනාහි අශ්ව රේසිං සඳහා පාඨමාලා පහක් ද ඇත.[11]
2019 දකුණු ඇමරිකානු වෙරළ ක්‍රීඩා උළෙලේදී ගයනාහි වෙරළ වොලිබෝල් කණ්ඩායමක් සහභාගී විය.[12]
== යොමු කිරීම් ==
pmd56lc7u4aveg668gt43r5gygl9x8l
752335
752334
2025-07-01T07:26:09Z
BuddhikaW88
37808
752335
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="float:right;"
|+<span style="font-size:115%;">නිවාඩු දින</span>
|1 January
|[[:en:New_Year's_Day|New Year's Day]]
|-
|Spring
|[[:en:Youman_Nabi|Youman Nabi]] ([[:en:Mawlid|Mawlid]])
|-
|23 February
|[[:en:Republic_Day|Republic Day]]{{\}}[[:en:Mashramani|Mashramani]]
|-
|March
|[[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]])
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Good_Friday|Good Friday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Sunday|Easter Sunday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Monday|Easter Monday]]
|-
|1 May
|[[:en:Labour_Day|Labour Day]]
|-
|5 May
|[[:en:Indian_Arrival_Day|Arrival Day]]
|-
|26 May
|[[:en:Independence_Day|Independence Day]]
|-
|First Monday in July
|[[:en:CARICOM_Day|CARICOM Day]]
|-
|1 August
|[[:en:Emancipation_Day|Emancipation Day]]
|-
|October{{\}}November
|[[:en:Diwali|Diwali]]
|-
|25 December
|[[:en:Christmas|Christmas]]
|-
|{{nowrap|26 or 27 December}}
|[[:en:Boxing_Day|Boxing Day]]
|-
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Fitr|Eid al-Fitr]]
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Adha|Eid al-Adha]]
|}
Guyana's culture is very similar to that of the English-speaking Caribbean, and has historically been tied to the English-speaking Caribbean as part of the British Empire when it became a possession in the nineteenth century.
The current Guyanese culture began to develop when immigrants (some of them forced, others voluntary) adapted and converged with the dominant British culture. Slavery eradicated much of the distinction between differing African cultures as they were supplanted by British culture, which encouraged the adoption of Christianity and the values of British colonists; this laid the foundations of today's Afro-Guyanese culture. Arriving later and under somewhat more favourable circumstances, Indian immigrants were subjected to less assimilation, and they preserved more aspects of Indian culture, such as religion, cuisine, music, festivals, and clothing.
Guyana's geographical location, its sparsely populated rain-forest regions, and its substantial Amerindian population differentiate it from English-speaking Caribbean countries. Its blend of the two dominant cultures, Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, gives it similarities to [[:en:Trinidad_and_Tobago|Trinidad and Tobago]] and [[:en:Suriname|Suriname]], and distinguishes it from other parts of the Americas. Guyana shares similar interests with the islands in the West Indies, such as food, festive events, music, sports, etc.
Events include [[:en:Mashramani|Mashramani]] (Mash), [[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]]), and [[:en:Deepavali|Deepavali]] ([[:en:Diwali|Diwali]]).
ගයනාවේ සංස්කෘතිය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු සංස්කෘතියට බෙහෙවින් සමාන වන අතර, එය දහනව වන සියවසේදී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයේ කොටසක් ලෙස ඓතිහාසිකව ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු දූපත් සමඟ බැඳී ඇත.
සංක්‍රමණිකයන් (සමහරක් බලහත්කාරයෙන්, අනෙක් අය ස්වේච්ඡාවෙන්) ප්‍රමුඛ බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියට අනුවර්තනය වී අභිසාරී වූ විට වර්තමාන ගයනියානු සංස්කෘතිය වර්ධනය වීමට පටන් ගත්තේය. වහල්භාවය විවිධ අප්‍රිකානු සංස්කෘතීන් අතර වෙනස බොහෝ දුරට තුරන් කළේ ඒවා බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියෙන් ප්‍රතිස්ථාපනය වූ බැවිනි, එය ක්‍රිස්තියානි ධර්මය සහ බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදීන්ගේ වටිනාකම් පිළිගැනීම දිරිමත් කළේය; මෙය අද අප්‍රිකානු-ගයනානු සංස්කෘතියේ අත්තිවාරම දැමීය. පසුව සහ තරමක් වාසිදායක තත්වයන් යටතේ පැමිණි ඉන්දියානු සංක්‍රමණිකයන් අඩු උකහා ගැනීමකට ලක් වූ අතර, ඔවුන් ආගම, ආහාර, සංගීතය, උත්සව සහ ඇඳුම් පැළඳුම් වැනි ඉන්දියානු සංස්කෘතියේ තවත් අංග ආරක්ෂා කළහ.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Society |url=http://countrystudies.us/guyana/22.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/http://countrystudies.us/guyana/22.htm |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
ගයනාවේ භූගෝලීය පිහිටීම, එහි විරල ජනාකීර්ණ වැසි වනාන්තර ප්‍රදේශ සහ එහි සැලකිය යුතු ඇමරිකානු ඉන්දියානු ජනගහනය එය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු රටවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ඉන්දු-ගයානු සහ අප්‍රිකානු-ගයානු යන ප්‍රමුඛ සංස්කෘතීන් දෙකෙහි මිශ්‍රණය එහි ඇති බැවින්, එය ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ සුරිනාම් වලට සමානකම් ලබා දෙන අතර එය ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ආහාර, උත්සව උත්සව, සංගීතය, ක්‍රීඩා ආදිය වැනි බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් දූපත් සමඟ ගයනාව සමාන උනන්දුවක් දක්වයි.
මෂ්රාමණි (මෑෂ්), ෆග්වා (හෝලි) සහ දීපවාලි (දිවාලි) සිදුවීම් අතර වේ.
=== බිම් සලකුණු ===
[[File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|thumb|ශාන්ත ජෝර්ජ් ආසන දෙව්මැදුර, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
* [[:en:St._George's_Cathedral,_Georgetown|St George's Anglican Cathedral]]: A historic Anglican Cathedral made of wood.<ref name="wonders">{{cite web |title=Wonders of Guyana |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090530/https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* [[:en:Demerara_Harbour_Bridge|Demerara Harbour Bridge]]: The world's fourth-longest floating bridge.
* [[:en:Berbice_Bridge|Berbice Bridge]]: The world's sixth-longest floating bridge.
* [[:en:Secretariat_of_the_Caribbean_Community|Caribbean Community (CARICOM) Building]]: Houses the headquarters of the largest and most powerful economic union in the Caribbean.
* [[:en:Providence_Stadium|Providence Stadium]]: Situated on Providence on the east bank of the Demerara River and built in time for the ICC World Cup 2007, it is the largest sports stadium in the country. It is also near the Providence Mall, forming a major spot for leisure in Guyana.
* [[:en:Arthur_Chung_Conference_Centre|Arthur Chung Conference Centre]]: Presented as a gift from the People's Republic of China to the Government of Guyana. It is the only one of its kind in the country.
* [[:en:Stabroek_Market|Stabroek Market]]: A large cast-iron colonial structure that looked like a statue was located next to the Demerara River.<ref name="wonders" />
* [[:en:Georgetown_City_Hall|Georgetown City Hall]]: A beautiful wooden structure also from the colonial era.<ref name="wonders" />
* [[:en:Takutu_River_Bridge|Takutu River Bridge]]: A bridge across the Takutu River, connecting Lethem in Guyana to Bonfim in Brazil.
* [[:en:Umana_Yana|Umana Yana]]: An Amerindian benab, that is a national monument built in 1972, for a meeting of the Foreign Ministers of the Non-Aligned nations (It was rebuilt in 2016).
* [[:en:Shell_Beach,_Guyana|Shell Beach]]: Approximately 140 km long beach. In some parts beach consists of pure shells, very high biological diversity. Important nesting site for 8 species of sea turtles.
* [[:en:Parliament_Building_of_Guyana|Parliament Building of Guyana]]: Parliament Building currently houses the seat of the National Assembly of the Government of Guyana. Located in Stabroek, facing Brickdam and bordered by Hadfield Street, High Street, and Cornhill Street
* ශාන්ත ජෝර්ජ් ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුර: ලීයෙන් සාදන ලද ඓතිහාසික ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුරකි.<ref name="wonders" />
* ඩෙමරාරා වරාය පාලම: ලොව සිව්වන දිගම පාවෙන පාලම.<ref name="mon-3">{{cite web |title=Region 3 (Essequibo Islands-West Demerara) |url=https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211126110804/https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |archive-date=26 November 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* බර්බිස් පාලම: ලොව හයවන දිගම පාවෙන පාලම.
* කැරිබියන් ප්‍රජා (CARICOM) ගොඩනැගිල්ල: කැරිබියන් දූපත් වල විශාලතම සහ බලවත්ම ආර්ථික සංගමයේ මූලස්ථානය පිහිටා ඇත.
* ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය: ඩෙමරාරා ගඟේ නැගෙනහිර ඉවුරේ ප්‍රොවිඩන්ස් හි පිහිටා ඇති අතර 2007 ICC ලෝක කුසලානය සඳහා නියමිත වේලාවට ඉදිකරන ලද මෙය රටේ විශාලතම ක්‍රීඩා ක්‍රීඩාංගනය වේ. එය ප්‍රොවිඩන්ස් සාප්පු සංකීර්ණය අසල ද පිහිටා ඇති අතර එය ගයානාවේ විවේකය සඳහා ප්‍රධාන ස්ථානයක් සාදයි.
* ආතර් චුන්ග් සම්මන්ත්‍රණ මධ්‍යස්ථානය:<ref name="Ministry of Public Telecommunications">{{cite web |date=6 March 2017 |title=Arthur Chung Conference Centre |url=https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200923122222/https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |archive-date=23 September 2020 |access-date=10 December 2019 |website=Ministry of Public Telecommunications {{pipe}} Republic of Guyana}}</ref> චීන මහජන සමූහාණ්ඩුවෙන් ගයානා රජයට තෑග්ගක් ලෙස ඉදිරිපත් කරන ලදී. එය රටේ ඇති එකම වර්ගයේ එකකි.
* ස්ටැබ්‍රෝක් වෙළඳපොළ: ප්‍රතිමාවක් මෙන් පෙනෙන විශාල වාත්තු-යකඩ යටත් විජිත ව්‍යුහයක් ඩෙමරාරා ගඟ අසල පිහිටා තිබුණි.<ref name="wonders" />
* ජෝර්ජ්ටවුන් නගර ශාලාව: යටත් විජිත යුගයේ සිට පැමිණි අලංකාර ලී ව්‍යුහයකි.<ref name="wonders" />
* ටකුටු ගංගා පාලම: ගයනාවේ ලෙතම් සහ බ්‍රසීලයේ බොන්ෆිම් සම්බන්ධ කරන ටකුටු ගඟ හරහා පාලමකි.<ref>{{Cite web |author1=Knews |date=29 July 2009 |title=Takutu Bridge to open Friday |url=https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126152527/https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |archive-date=26 November 2020 |access-date=18 July 2020 |work=Kaieteur News}}</ref>
* උමානා යනා: නොබැඳි ජාතීන්ගේ විදේශ අමාත්‍යවරුන්ගේ රැස්වීමක් සඳහා 1972 දී ඉදිකරන ලද ජාතික ස්මාරකයක් වන ඇමරිකානු ඉන්දියානු බෙනාබ් (එය 2016 දී නැවත ගොඩනඟන ලදී).<ref name="natmon">{{cite web |title=National Monuments |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090532/https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* ෂෙල් වෙරළ: කිලෝමීටර 140 ක් පමණ දිග වෙරළ තීරයක්. සමහර ප්‍රදේශවල වෙරළ තීරය පිරිසිදු ෂෙල් වෙඩි වලින් සමන්විත වන අතර ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. මුහුදු කැස්බෑ විශේෂ 8 ක් සඳහා වැදගත් කැදලි ස්ථානයකි.<ref name="wonders" />
* ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල: පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල වර්තමානයේ ගයන රජයේ ජාතික සභාවේ ආසනය පිහිටා ඇත. බ්‍රික්ඩෑම් දෙසට මුහුණලා ස්ටැබ්‍රෝක් හි පිහිටා ඇති අතර හැඩ්ෆීල්ඩ් වීදිය, මහා වීදිය සහ කෝන්හිල් වීදිය මායිම් වේ.<ref>{{Cite web |title=Parliament Building – National Trust |url=https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230205183525/https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |archive-date=5 February 2023 |access-date=5 February 2023}}</ref>
=== ක්‍රීඩා ===
[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Providence_Stadium_outside.jpg|වම|thumb|නැගෙනහිර ඉවුර අධිවේගී මාර්ගයේ සිට පෙනෙන පරිදි ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ක්‍රීඩා වන්නේ ක්‍රිකට් (ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් අරමුණු සඳහා ගයනා බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් ක්‍රිකට් කණ්ඩායමේ කොටසකි<ref>{{cite web |title=Composition and countries |url=http://www.windiescricket.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103005917/http://windiescricket.com/ |archive-date=3 January 2014 |access-date=27 November 2013 |work=W.I Cricket team |publisher=West Indies Cricket Board}}</ref>), පැසිපන්දු, පාපන්දු සහ වොලිබෝල්.<ref>{{cite web |title=SPORTS, LITERATURE |url=http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304111034/http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |archive-date=4 March 2016 |access-date=30 November 2015 |publisher=Guyana News and Information}}</ref> සුළු ක්‍රීඩා අතරට සොෆ්ට්බෝල් ක්‍රිකට් (බීච් ක්‍රිකට්), ෆීල්ඩ් හොකී, නෙට්බෝල්, රවුන්ඩර්ස්, ලෝන් ටෙනිස්, මේස පන්දු, බොක්සිං, ස්කොෂ්, රග්බි, අශ්ව රේසිං සහ තවත් කිහිපයක් ඇතුළත් වේ.
2007 ක්‍රිකට් ලෝක කුසලානයේ (CWC 2007) කොටසක් ලෙස ගයනාව ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් තරඟ සඳහා සත්කාරකත්වය ලබා දුන්නේය. ආසන 15,000 කින් යුත් නව ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය, ගයන ජාතික ක්‍රීඩාංගනය ලෙසද හැඳින්වේ, ලෝක කුසලානය සඳහා නියමිත වේලාවට ඉදිකරන ලද අතර මාර්තු 28 වන දින ක්‍රීඩාව ආරම්භ කිරීමට සූදානම් විය. 2007 CWC හි ක්‍රීඩාංගනයේ පැවති පළමු ජාත්‍යන්තර තරඟයේදී, ශ්‍රී ලංකා කණ්ඩායමේ ලසිත් මාලිංග අඛණ්ඩව පන්දු හතරකදී කඩුලු හතරක් දවා ගත්තේය.<ref>{{cite news|url=http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|title=Providence stadium – Records and statistics|newspaper=Cricket World 4U|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131202232539/http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|archive-date=2 December 2013|url-status=dead}}</ref>
ගයනාවේ ජාතික පැසිපන්දු කණ්ඩායම සාම්ප්‍රදායිකව කැරිබියානු රටවල් සඳහා ඉහළම ජාත්‍යන්තර පැසිපන්දු තරඟාවලිය වන කැරිබේ බාස්කට් හි ඉහළම තරඟකරුවන්ගෙන් එකකි.
ජාත්‍යන්තර පාපන්දු අරමුණු සඳහා, ගයනාව CONCACAF හි කොටසකි. ඔවුන්ගේ සමාජ පද්ධතියේ ඉහළම ලීගය GFF එලයිට් ලීගයයි. ගයනාවේ ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායම කිසිදා FIFA ලෝක කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා නැත; කෙසේ වෙතත්, ඔවුන් 1991 දී කැරිබියන් කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා, සිව්වන ස්ථානයට සහ 2007 දී අවසන් විය. 2019 දී, සුදුසුකම් ලැබීමේ තරඟවලදී හත්වන ස්ථානයට පත්වීමෙන් පසු, ඔවුන් පළමු වරට CONCACAF රන් කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා ගත්හ. ඔවුන් D කාණ්ඩයේ තුන්වන ස්ථානයට පත්වූ අතර, තරඟ දෙකක් පරාජය වී එකක් ජය පරාජයෙන් තොරව අවසන් විය.
ගයනාහි අශ්ව රේසිං සඳහා පාඨමාලා පහක් ද ඇත.<ref>{{cite news|url=http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|title=Guyana Horse Racing Authority continues its drive to regularize the sport|last=Service|first=K News|date=11 July 2013|newspaper=Kaiteur News|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203002449/http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|archive-date=3 December 2013|url-status=live}}</ref>
2019 දකුණු ඇමරිකානු වෙරළ ක්‍රීඩා උළෙලේදී ගයනාහි වෙරළ වොලිබෝල් කණ්ඩායමක් සහභාගී විය.<ref>{{cite news|url=https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|title=Guyana drops first two matches at SA Beach Volleyball Championships|last1=Alkins|first1=Royston|date=16 March 2019|work=[[Stabroek News]]|access-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706093228/https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|archive-date=6 July 2022|url-status=live}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
e0cpty5wc3zzan0h3v0qysy8ilmi55d
752336
752335
2025-07-01T07:26:23Z
BuddhikaW88
37808
/* බිම් සලකුණු */
752336
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="float:right;"
|+<span style="font-size:115%;">නිවාඩු දින</span>
|1 January
|[[:en:New_Year's_Day|New Year's Day]]
|-
|Spring
|[[:en:Youman_Nabi|Youman Nabi]] ([[:en:Mawlid|Mawlid]])
|-
|23 February
|[[:en:Republic_Day|Republic Day]]{{\}}[[:en:Mashramani|Mashramani]]
|-
|March
|[[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]])
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Good_Friday|Good Friday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Sunday|Easter Sunday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Monday|Easter Monday]]
|-
|1 May
|[[:en:Labour_Day|Labour Day]]
|-
|5 May
|[[:en:Indian_Arrival_Day|Arrival Day]]
|-
|26 May
|[[:en:Independence_Day|Independence Day]]
|-
|First Monday in July
|[[:en:CARICOM_Day|CARICOM Day]]
|-
|1 August
|[[:en:Emancipation_Day|Emancipation Day]]
|-
|October{{\}}November
|[[:en:Diwali|Diwali]]
|-
|25 December
|[[:en:Christmas|Christmas]]
|-
|{{nowrap|26 or 27 December}}
|[[:en:Boxing_Day|Boxing Day]]
|-
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Fitr|Eid al-Fitr]]
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Adha|Eid al-Adha]]
|}
Guyana's culture is very similar to that of the English-speaking Caribbean, and has historically been tied to the English-speaking Caribbean as part of the British Empire when it became a possession in the nineteenth century.
The current Guyanese culture began to develop when immigrants (some of them forced, others voluntary) adapted and converged with the dominant British culture. Slavery eradicated much of the distinction between differing African cultures as they were supplanted by British culture, which encouraged the adoption of Christianity and the values of British colonists; this laid the foundations of today's Afro-Guyanese culture. Arriving later and under somewhat more favourable circumstances, Indian immigrants were subjected to less assimilation, and they preserved more aspects of Indian culture, such as religion, cuisine, music, festivals, and clothing.
Guyana's geographical location, its sparsely populated rain-forest regions, and its substantial Amerindian population differentiate it from English-speaking Caribbean countries. Its blend of the two dominant cultures, Indo-Guyanese and Afro-Guyanese, gives it similarities to [[:en:Trinidad_and_Tobago|Trinidad and Tobago]] and [[:en:Suriname|Suriname]], and distinguishes it from other parts of the Americas. Guyana shares similar interests with the islands in the West Indies, such as food, festive events, music, sports, etc.
Events include [[:en:Mashramani|Mashramani]] (Mash), [[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]]), and [[:en:Deepavali|Deepavali]] ([[:en:Diwali|Diwali]]).
ගයනාවේ සංස්කෘතිය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු සංස්කෘතියට බෙහෙවින් සමාන වන අතර, එය දහනව වන සියවසේදී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයේ කොටසක් ලෙස ඓතිහාසිකව ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු දූපත් සමඟ බැඳී ඇත.
සංක්‍රමණිකයන් (සමහරක් බලහත්කාරයෙන්, අනෙක් අය ස්වේච්ඡාවෙන්) ප්‍රමුඛ බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියට අනුවර්තනය වී අභිසාරී වූ විට වර්තමාන ගයනියානු සංස්කෘතිය වර්ධනය වීමට පටන් ගත්තේය. වහල්භාවය විවිධ අප්‍රිකානු සංස්කෘතීන් අතර වෙනස බොහෝ දුරට තුරන් කළේ ඒවා බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියෙන් ප්‍රතිස්ථාපනය වූ බැවිනි, එය ක්‍රිස්තියානි ධර්මය සහ බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදීන්ගේ වටිනාකම් පිළිගැනීම දිරිමත් කළේය; මෙය අද අප්‍රිකානු-ගයනානු සංස්කෘතියේ අත්තිවාරම දැමීය. පසුව සහ තරමක් වාසිදායක තත්වයන් යටතේ පැමිණි ඉන්දියානු සංක්‍රමණිකයන් අඩු උකහා ගැනීමකට ලක් වූ අතර, ඔවුන් ආගම, ආහාර, සංගීතය, උත්සව සහ ඇඳුම් පැළඳුම් වැනි ඉන්දියානු සංස්කෘතියේ තවත් අංග ආරක්ෂා කළහ.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Society |url=http://countrystudies.us/guyana/22.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/http://countrystudies.us/guyana/22.htm |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
ගයනාවේ භූගෝලීය පිහිටීම, එහි විරල ජනාකීර්ණ වැසි වනාන්තර ප්‍රදේශ සහ එහි සැලකිය යුතු ඇමරිකානු ඉන්දියානු ජනගහනය එය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු රටවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ඉන්දු-ගයානු සහ අප්‍රිකානු-ගයානු යන ප්‍රමුඛ සංස්කෘතීන් දෙකෙහි මිශ්‍රණය එහි ඇති බැවින්, එය ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ සුරිනාම් වලට සමානකම් ලබා දෙන අතර එය ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ආහාර, උත්සව උත්සව, සංගීතය, ක්‍රීඩා ආදිය වැනි බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් දූපත් සමඟ ගයනාව සමාන උනන්දුවක් දක්වයි.
මෂ්රාමණි (මෑෂ්), ෆග්වා (හෝලි) සහ දීපවාලි (දිවාලි) සිදුවීම් අතර වේ.
=== බිම් සලකුණු ===
[[File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|thumb|ශාන්ත ජෝර්ජ් ආසන දෙව්මැදුර, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
* ශාන්ත ජෝර්ජ් ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුර: ලීයෙන් සාදන ලද ඓතිහාසික ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුරකි.<ref name="wonders">{{cite web |title=Wonders of Guyana |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090530/https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* ඩෙමරාරා වරාය පාලම: ලොව සිව්වන දිගම පාවෙන පාලම.<ref name="mon-3">{{cite web |title=Region 3 (Essequibo Islands-West Demerara) |url=https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211126110804/https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |archive-date=26 November 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* බර්බිස් පාලම: ලොව හයවන දිගම පාවෙන පාලම.
* කැරිබියන් ප්‍රජා (CARICOM) ගොඩනැගිල්ල: කැරිබියන් දූපත් වල විශාලතම සහ බලවත්ම ආර්ථික සංගමයේ මූලස්ථානය පිහිටා ඇත.
* ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය: ඩෙමරාරා ගඟේ නැගෙනහිර ඉවුරේ ප්‍රොවිඩන්ස් හි පිහිටා ඇති අතර 2007 ICC ලෝක කුසලානය සඳහා නියමිත වේලාවට ඉදිකරන ලද මෙය රටේ විශාලතම ක්‍රීඩා ක්‍රීඩාංගනය වේ. එය ප්‍රොවිඩන්ස් සාප්පු සංකීර්ණය අසල ද පිහිටා ඇති අතර එය ගයානාවේ විවේකය සඳහා ප්‍රධාන ස්ථානයක් සාදයි.
* ආතර් චුන්ග් සම්මන්ත්‍රණ මධ්‍යස්ථානය:<ref name="Ministry of Public Telecommunications">{{cite web |date=6 March 2017 |title=Arthur Chung Conference Centre |url=https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200923122222/https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |archive-date=23 September 2020 |access-date=10 December 2019 |website=Ministry of Public Telecommunications {{pipe}} Republic of Guyana}}</ref> චීන මහජන සමූහාණ්ඩුවෙන් ගයානා රජයට තෑග්ගක් ලෙස ඉදිරිපත් කරන ලදී. එය රටේ ඇති එකම වර්ගයේ එකකි.
* ස්ටැබ්‍රෝක් වෙළඳපොළ: ප්‍රතිමාවක් මෙන් පෙනෙන විශාල වාත්තු-යකඩ යටත් විජිත ව්‍යුහයක් ඩෙමරාරා ගඟ අසල පිහිටා තිබුණි.<ref name="wonders" />
* ජෝර්ජ්ටවුන් නගර ශාලාව: යටත් විජිත යුගයේ සිට පැමිණි අලංකාර ලී ව්‍යුහයකි.<ref name="wonders" />
* ටකුටු ගංගා පාලම: ගයනාවේ ලෙතම් සහ බ්‍රසීලයේ බොන්ෆිම් සම්බන්ධ කරන ටකුටු ගඟ හරහා පාලමකි.<ref>{{Cite web |author1=Knews |date=29 July 2009 |title=Takutu Bridge to open Friday |url=https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126152527/https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |archive-date=26 November 2020 |access-date=18 July 2020 |work=Kaieteur News}}</ref>
* උමානා යනා: නොබැඳි ජාතීන්ගේ විදේශ අමාත්‍යවරුන්ගේ රැස්වීමක් සඳහා 1972 දී ඉදිකරන ලද ජාතික ස්මාරකයක් වන ඇමරිකානු ඉන්දියානු බෙනාබ් (එය 2016 දී නැවත ගොඩනඟන ලදී).<ref name="natmon">{{cite web |title=National Monuments |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090532/https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* ෂෙල් වෙරළ: කිලෝමීටර 140 ක් පමණ දිග වෙරළ තීරයක්. සමහර ප්‍රදේශවල වෙරළ තීරය පිරිසිදු ෂෙල් වෙඩි වලින් සමන්විත වන අතර ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. මුහුදු කැස්බෑ විශේෂ 8 ක් සඳහා වැදගත් කැදලි ස්ථානයකි.<ref name="wonders" />
* ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල: පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල වර්තමානයේ ගයන රජයේ ජාතික සභාවේ ආසනය පිහිටා ඇත. බ්‍රික්ඩෑම් දෙසට මුහුණලා ස්ටැබ්‍රෝක් හි පිහිටා ඇති අතර හැඩ්ෆීල්ඩ් වීදිය, මහා වීදිය සහ කෝන්හිල් වීදිය මායිම් වේ.<ref>{{Cite web |title=Parliament Building – National Trust |url=https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230205183525/https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |archive-date=5 February 2023 |access-date=5 February 2023}}</ref>
=== ක්‍රීඩා ===
[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Providence_Stadium_outside.jpg|වම|thumb|නැගෙනහිර ඉවුර අධිවේගී මාර්ගයේ සිට පෙනෙන පරිදි ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ක්‍රීඩා වන්නේ ක්‍රිකට් (ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් අරමුණු සඳහා ගයනා බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් ක්‍රිකට් කණ්ඩායමේ කොටසකි<ref>{{cite web |title=Composition and countries |url=http://www.windiescricket.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103005917/http://windiescricket.com/ |archive-date=3 January 2014 |access-date=27 November 2013 |work=W.I Cricket team |publisher=West Indies Cricket Board}}</ref>), පැසිපන්දු, පාපන්දු සහ වොලිබෝල්.<ref>{{cite web |title=SPORTS, LITERATURE |url=http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304111034/http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |archive-date=4 March 2016 |access-date=30 November 2015 |publisher=Guyana News and Information}}</ref> සුළු ක්‍රීඩා අතරට සොෆ්ට්බෝල් ක්‍රිකට් (බීච් ක්‍රිකට්), ෆීල්ඩ් හොකී, නෙට්බෝල්, රවුන්ඩර්ස්, ලෝන් ටෙනිස්, මේස පන්දු, බොක්සිං, ස්කොෂ්, රග්බි, අශ්ව රේසිං සහ තවත් කිහිපයක් ඇතුළත් වේ.
2007 ක්‍රිකට් ලෝක කුසලානයේ (CWC 2007) කොටසක් ලෙස ගයනාව ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් තරඟ සඳහා සත්කාරකත්වය ලබා දුන්නේය. ආසන 15,000 කින් යුත් නව ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය, ගයන ජාතික ක්‍රීඩාංගනය ලෙසද හැඳින්වේ, ලෝක කුසලානය සඳහා නියමිත වේලාවට ඉදිකරන ලද අතර මාර්තු 28 වන දින ක්‍රීඩාව ආරම්භ කිරීමට සූදානම් විය. 2007 CWC හි ක්‍රීඩාංගනයේ පැවති පළමු ජාත්‍යන්තර තරඟයේදී, ශ්‍රී ලංකා කණ්ඩායමේ ලසිත් මාලිංග අඛණ්ඩව පන්දු හතරකදී කඩුලු හතරක් දවා ගත්තේය.<ref>{{cite news|url=http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|title=Providence stadium – Records and statistics|newspaper=Cricket World 4U|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131202232539/http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|archive-date=2 December 2013|url-status=dead}}</ref>
ගයනාවේ ජාතික පැසිපන්දු කණ්ඩායම සාම්ප්‍රදායිකව කැරිබියානු රටවල් සඳහා ඉහළම ජාත්‍යන්තර පැසිපන්දු තරඟාවලිය වන කැරිබේ බාස්කට් හි ඉහළම තරඟකරුවන්ගෙන් එකකි.
ජාත්‍යන්තර පාපන්දු අරමුණු සඳහා, ගයනාව CONCACAF හි කොටසකි. ඔවුන්ගේ සමාජ පද්ධතියේ ඉහළම ලීගය GFF එලයිට් ලීගයයි. ගයනාවේ ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායම කිසිදා FIFA ලෝක කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා නැත; කෙසේ වෙතත්, ඔවුන් 1991 දී කැරිබියන් කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා, සිව්වන ස්ථානයට සහ 2007 දී අවසන් විය. 2019 දී, සුදුසුකම් ලැබීමේ තරඟවලදී හත්වන ස්ථානයට පත්වීමෙන් පසු, ඔවුන් පළමු වරට CONCACAF රන් කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා ගත්හ. ඔවුන් D කාණ්ඩයේ තුන්වන ස්ථානයට පත්වූ අතර, තරඟ දෙකක් පරාජය වී එකක් ජය පරාජයෙන් තොරව අවසන් විය.
ගයනාහි අශ්ව රේසිං සඳහා පාඨමාලා පහක් ද ඇත.<ref>{{cite news|url=http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|title=Guyana Horse Racing Authority continues its drive to regularize the sport|last=Service|first=K News|date=11 July 2013|newspaper=Kaiteur News|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203002449/http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|archive-date=3 December 2013|url-status=live}}</ref>
2019 දකුණු ඇමරිකානු වෙරළ ක්‍රීඩා උළෙලේදී ගයනාහි වෙරළ වොලිබෝල් කණ්ඩායමක් සහභාගී විය.<ref>{{cite news|url=https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|title=Guyana drops first two matches at SA Beach Volleyball Championships|last1=Alkins|first1=Royston|date=16 March 2019|work=[[Stabroek News]]|access-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706093228/https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|archive-date=6 July 2022|url-status=live}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
e0q7fxhsfrfg2fmgm3w3606sj7qr40g
752337
752336
2025-07-01T07:26:37Z
BuddhikaW88
37808
752337
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="float:right;"
|+<span style="font-size:115%;">නිවාඩු දින</span>
|1 January
|[[:en:New_Year's_Day|New Year's Day]]
|-
|Spring
|[[:en:Youman_Nabi|Youman Nabi]] ([[:en:Mawlid|Mawlid]])
|-
|23 February
|[[:en:Republic_Day|Republic Day]]{{\}}[[:en:Mashramani|Mashramani]]
|-
|March
|[[:en:Phagwah|Phagwah]] ([[:en:Holi|Holi]])
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Good_Friday|Good Friday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Sunday|Easter Sunday]]
|-
|March{{\}}April
|[[:en:Easter_Monday|Easter Monday]]
|-
|1 May
|[[:en:Labour_Day|Labour Day]]
|-
|5 May
|[[:en:Indian_Arrival_Day|Arrival Day]]
|-
|26 May
|[[:en:Independence_Day|Independence Day]]
|-
|First Monday in July
|[[:en:CARICOM_Day|CARICOM Day]]
|-
|1 August
|[[:en:Emancipation_Day|Emancipation Day]]
|-
|October{{\}}November
|[[:en:Diwali|Diwali]]
|-
|25 December
|[[:en:Christmas|Christmas]]
|-
|{{nowrap|26 or 27 December}}
|[[:en:Boxing_Day|Boxing Day]]
|-
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Fitr|Eid al-Fitr]]
|-
|Varies
|[[:en:Eid_al-Adha|Eid al-Adha]]
|}
ගයනාවේ සංස්කෘතිය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු සංස්කෘතියට බෙහෙවින් සමාන වන අතර, එය දහනව වන සියවසේදී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයේ කොටසක් ලෙස ඓතිහාසිකව ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු දූපත් සමඟ බැඳී ඇත.
සංක්‍රමණිකයන් (සමහරක් බලහත්කාරයෙන්, අනෙක් අය ස්වේච්ඡාවෙන්) ප්‍රමුඛ බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියට අනුවර්තනය වී අභිසාරී වූ විට වර්තමාන ගයනියානු සංස්කෘතිය වර්ධනය වීමට පටන් ගත්තේය. වහල්භාවය විවිධ අප්‍රිකානු සංස්කෘතීන් අතර වෙනස බොහෝ දුරට තුරන් කළේ ඒවා බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියෙන් ප්‍රතිස්ථාපනය වූ බැවිනි, එය ක්‍රිස්තියානි ධර්මය සහ බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදීන්ගේ වටිනාකම් පිළිගැනීම දිරිමත් කළේය; මෙය අද අප්‍රිකානු-ගයනානු සංස්කෘතියේ අත්තිවාරම දැමීය. පසුව සහ තරමක් වාසිදායක තත්වයන් යටතේ පැමිණි ඉන්දියානු සංක්‍රමණිකයන් අඩු උකහා ගැනීමකට ලක් වූ අතර, ඔවුන් ආගම, ආහාර, සංගීතය, උත්සව සහ ඇඳුම් පැළඳුම් වැනි ඉන්දියානු සංස්කෘතියේ තවත් අංග ආරක්ෂා කළහ.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Society |url=http://countrystudies.us/guyana/22.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/http://countrystudies.us/guyana/22.htm |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
ගයනාවේ භූගෝලීය පිහිටීම, එහි විරල ජනාකීර්ණ වැසි වනාන්තර ප්‍රදේශ සහ එහි සැලකිය යුතු ඇමරිකානු ඉන්දියානු ජනගහනය එය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු රටවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ඉන්දු-ගයානු සහ අප්‍රිකානු-ගයානු යන ප්‍රමුඛ සංස්කෘතීන් දෙකෙහි මිශ්‍රණය එහි ඇති බැවින්, එය ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ සුරිනාම් වලට සමානකම් ලබා දෙන අතර එය ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ආහාර, උත්සව උත්සව, සංගීතය, ක්‍රීඩා ආදිය වැනි බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් දූපත් සමඟ ගයනාව සමාන උනන්දුවක් දක්වයි.
මෂ්රාමණි (මෑෂ්), ෆග්වා (හෝලි) සහ දීපවාලි (දිවාලි) සිදුවීම් අතර වේ.
=== බිම් සලකුණු ===
[[File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|thumb|ශාන්ත ජෝර්ජ් ආසන දෙව්මැදුර, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
* ශාන්ත ජෝර්ජ් ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුර: ලීයෙන් සාදන ලද ඓතිහාසික ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුරකි.<ref name="wonders">{{cite web |title=Wonders of Guyana |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090530/https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* ඩෙමරාරා වරාය පාලම: ලොව සිව්වන දිගම පාවෙන පාලම.<ref name="mon-3">{{cite web |title=Region 3 (Essequibo Islands-West Demerara) |url=https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211126110804/https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |archive-date=26 November 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* බර්බිස් පාලම: ලොව හයවන දිගම පාවෙන පාලම.
* කැරිබියන් ප්‍රජා (CARICOM) ගොඩනැගිල්ල: කැරිබියන් දූපත් වල විශාලතම සහ බලවත්ම ආර්ථික සංගමයේ මූලස්ථානය පිහිටා ඇත.
* ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය: ඩෙමරාරා ගඟේ නැගෙනහිර ඉවුරේ ප්‍රොවිඩන්ස් හි පිහිටා ඇති අතර 2007 ICC ලෝක කුසලානය සඳහා නියමිත වේලාවට ඉදිකරන ලද මෙය රටේ විශාලතම ක්‍රීඩා ක්‍රීඩාංගනය වේ. එය ප්‍රොවිඩන්ස් සාප්පු සංකීර්ණය අසල ද පිහිටා ඇති අතර එය ගයානාවේ විවේකය සඳහා ප්‍රධාන ස්ථානයක් සාදයි.
* ආතර් චුන්ග් සම්මන්ත්‍රණ මධ්‍යස්ථානය:<ref name="Ministry of Public Telecommunications">{{cite web |date=6 March 2017 |title=Arthur Chung Conference Centre |url=https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200923122222/https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |archive-date=23 September 2020 |access-date=10 December 2019 |website=Ministry of Public Telecommunications {{pipe}} Republic of Guyana}}</ref> චීන මහජන සමූහාණ්ඩුවෙන් ගයානා රජයට තෑග්ගක් ලෙස ඉදිරිපත් කරන ලදී. එය රටේ ඇති එකම වර්ගයේ එකකි.
* ස්ටැබ්‍රෝක් වෙළඳපොළ: ප්‍රතිමාවක් මෙන් පෙනෙන විශාල වාත්තු-යකඩ යටත් විජිත ව්‍යුහයක් ඩෙමරාරා ගඟ අසල පිහිටා තිබුණි.<ref name="wonders" />
* ජෝර්ජ්ටවුන් නගර ශාලාව: යටත් විජිත යුගයේ සිට පැමිණි අලංකාර ලී ව්‍යුහයකි.<ref name="wonders" />
* ටකුටු ගංගා පාලම: ගයනාවේ ලෙතම් සහ බ්‍රසීලයේ බොන්ෆිම් සම්බන්ධ කරන ටකුටු ගඟ හරහා පාලමකි.<ref>{{Cite web |author1=Knews |date=29 July 2009 |title=Takutu Bridge to open Friday |url=https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126152527/https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |archive-date=26 November 2020 |access-date=18 July 2020 |work=Kaieteur News}}</ref>
* උමානා යනා: නොබැඳි ජාතීන්ගේ විදේශ අමාත්‍යවරුන්ගේ රැස්වීමක් සඳහා 1972 දී ඉදිකරන ලද ජාතික ස්මාරකයක් වන ඇමරිකානු ඉන්දියානු බෙනාබ් (එය 2016 දී නැවත ගොඩනඟන ලදී).<ref name="natmon">{{cite web |title=National Monuments |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090532/https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* ෂෙල් වෙරළ: කිලෝමීටර 140 ක් පමණ දිග වෙරළ තීරයක්. සමහර ප්‍රදේශවල වෙරළ තීරය පිරිසිදු ෂෙල් වෙඩි වලින් සමන්විත වන අතර ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. මුහුදු කැස්බෑ විශේෂ 8 ක් සඳහා වැදගත් කැදලි ස්ථානයකි.<ref name="wonders" />
* ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල: පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල වර්තමානයේ ගයන රජයේ ජාතික සභාවේ ආසනය පිහිටා ඇත. බ්‍රික්ඩෑම් දෙසට මුහුණලා ස්ටැබ්‍රෝක් හි පිහිටා ඇති අතර හැඩ්ෆීල්ඩ් වීදිය, මහා වීදිය සහ කෝන්හිල් වීදිය මායිම් වේ.<ref>{{Cite web |title=Parliament Building – National Trust |url=https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230205183525/https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |archive-date=5 February 2023 |access-date=5 February 2023}}</ref>
=== ක්‍රීඩා ===
[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Providence_Stadium_outside.jpg|වම|thumb|නැගෙනහිර ඉවුර අධිවේගී මාර්ගයේ සිට පෙනෙන පරිදි ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ක්‍රීඩා වන්නේ ක්‍රිකට් (ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් අරමුණු සඳහා ගයනා බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් ක්‍රිකට් කණ්ඩායමේ කොටසකි<ref>{{cite web |title=Composition and countries |url=http://www.windiescricket.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103005917/http://windiescricket.com/ |archive-date=3 January 2014 |access-date=27 November 2013 |work=W.I Cricket team |publisher=West Indies Cricket Board}}</ref>), පැසිපන්දු, පාපන්දු සහ වොලිබෝල්.<ref>{{cite web |title=SPORTS, LITERATURE |url=http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304111034/http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |archive-date=4 March 2016 |access-date=30 November 2015 |publisher=Guyana News and Information}}</ref> සුළු ක්‍රීඩා අතරට සොෆ්ට්බෝල් ක්‍රිකට් (බීච් ක්‍රිකට්), ෆීල්ඩ් හොකී, නෙට්බෝල්, රවුන්ඩර්ස්, ලෝන් ටෙනිස්, මේස පන්දු, බොක්සිං, ස්කොෂ්, රග්බි, අශ්ව රේසිං සහ තවත් කිහිපයක් ඇතුළත් වේ.
2007 ක්‍රිකට් ලෝක කුසලානයේ (CWC 2007) කොටසක් ලෙස ගයනාව ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් තරඟ සඳහා සත්කාරකත්වය ලබා දුන්නේය. ආසන 15,000 කින් යුත් නව ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය, ගයන ජාතික ක්‍රීඩාංගනය ලෙසද හැඳින්වේ, ලෝක කුසලානය සඳහා නියමිත වේලාවට ඉදිකරන ලද අතර මාර්තු 28 වන දින ක්‍රීඩාව ආරම්භ කිරීමට සූදානම් විය. 2007 CWC හි ක්‍රීඩාංගනයේ පැවති පළමු ජාත්‍යන්තර තරඟයේදී, ශ්‍රී ලංකා කණ්ඩායමේ ලසිත් මාලිංග අඛණ්ඩව පන්දු හතරකදී කඩුලු හතරක් දවා ගත්තේය.<ref>{{cite news|url=http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|title=Providence stadium – Records and statistics|newspaper=Cricket World 4U|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131202232539/http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|archive-date=2 December 2013|url-status=dead}}</ref>
ගයනාවේ ජාතික පැසිපන්දු කණ්ඩායම සාම්ප්‍රදායිකව කැරිබියානු රටවල් සඳහා ඉහළම ජාත්‍යන්තර පැසිපන්දු තරඟාවලිය වන කැරිබේ බාස්කට් හි ඉහළම තරඟකරුවන්ගෙන් එකකි.
ජාත්‍යන්තර පාපන්දු අරමුණු සඳහා, ගයනාව CONCACAF හි කොටසකි. ඔවුන්ගේ සමාජ පද්ධතියේ ඉහළම ලීගය GFF එලයිට් ලීගයයි. ගයනාවේ ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායම කිසිදා FIFA ලෝක කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා නැත; කෙසේ වෙතත්, ඔවුන් 1991 දී කැරිබියන් කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා, සිව්වන ස්ථානයට සහ 2007 දී අවසන් විය. 2019 දී, සුදුසුකම් ලැබීමේ තරඟවලදී හත්වන ස්ථානයට පත්වීමෙන් පසු, ඔවුන් පළමු වරට CONCACAF රන් කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා ගත්හ. ඔවුන් D කාණ්ඩයේ තුන්වන ස්ථානයට පත්වූ අතර, තරඟ දෙකක් පරාජය වී එකක් ජය පරාජයෙන් තොරව අවසන් විය.
ගයනාහි අශ්ව රේසිං සඳහා පාඨමාලා පහක් ද ඇත.<ref>{{cite news|url=http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|title=Guyana Horse Racing Authority continues its drive to regularize the sport|last=Service|first=K News|date=11 July 2013|newspaper=Kaiteur News|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203002449/http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|archive-date=3 December 2013|url-status=live}}</ref>
2019 දකුණු ඇමරිකානු වෙරළ ක්‍රීඩා උළෙලේදී ගයනාහි වෙරළ වොලිබෝල් කණ්ඩායමක් සහභාගී විය.<ref>{{cite news|url=https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|title=Guyana drops first two matches at SA Beach Volleyball Championships|last1=Alkins|first1=Royston|date=16 March 2019|work=[[Stabroek News]]|access-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706093228/https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|archive-date=6 July 2022|url-status=live}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
ntk98lf6gpr3lcum60nslk2h482n5nf
752338
752337
2025-07-01T07:30:10Z
BuddhikaW88
37808
752338
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="float:right;"
|+<span style="font-size:115%;">නිවාඩු දින</span>
|ජනවාරි 1
|අලුත් අවුරුදු දිනය
|-
|වසන්තය
|යූමාන් නබි (මව්ලිද්)
|-
|පෙබරවාරි 23
|ජනරජ දිනය / මෂ්රාමානි
|-
|මාර්තු
|පාග්වා (හෝලි)
|-
|මාර්තු / අප්‍රේල්
|මහ සිකුරාදා
|-
|මාර්තු / අප්‍රේල්
|පාස්කු ඉරිදා
|-
|මාර්තු / අප්‍රේල්
|පාස්කු සඳුදා
|-
|මැයි 1
|කම්කරු දිනය
|-
|මැයි 5
|පැමිණීමේ දිනය
|-
|මැයි 26
|නිදහස් දිනය
|-
|ජූලි මාසයේ පළමු සඳුදා
|කැරිකොම් දිනය
|-
|අගෝස්තු 1
|විමුක්ති දිනය
|-
|ඔක්තෝබර් / නොවැම්බර්
|දිවාලි
|-
|දෙසැම්බර් 25
|නත්තල්
|-
|දෙසැම්බර් 26 හෝ 27
|බොක්සිං දිනය
|-
|-
|වෙනස් වේ
|ඊද් අල්-ෆිතර්
|-
|වෙනස් වේ
|ඊද් අල්-අදා
|}
ගයනාවේ සංස්කෘතිය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු සංස්කෘතියට බෙහෙවින් සමාන වන අතර, එය දහනව වන සියවසේදී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයේ කොටසක් ලෙස ඓතිහාසිකව ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු දූපත් සමඟ බැඳී ඇත.
සංක්‍රමණිකයන් (සමහරක් බලහත්කාරයෙන්, අනෙක් අය ස්වේච්ඡාවෙන්) ප්‍රමුඛ බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියට අනුවර්තනය වී අභිසාරී වූ විට වර්තමාන ගයනියානු සංස්කෘතිය වර්ධනය වීමට පටන් ගත්තේය. වහල්භාවය විවිධ අප්‍රිකානු සංස්කෘතීන් අතර වෙනස බොහෝ දුරට තුරන් කළේ ඒවා බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියෙන් ප්‍රතිස්ථාපනය වූ බැවිනි, එය ක්‍රිස්තියානි ධර්මය සහ බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදීන්ගේ වටිනාකම් පිළිගැනීම දිරිමත් කළේය; මෙය අද අප්‍රිකානු-ගයනානු සංස්කෘතියේ අත්තිවාරම දැමීය. පසුව සහ තරමක් වාසිදායක තත්වයන් යටතේ පැමිණි ඉන්දියානු සංක්‍රමණිකයන් අඩු උකහා ගැනීමකට ලක් වූ අතර, ඔවුන් ආගම, ආහාර, සංගීතය, උත්සව සහ ඇඳුම් පැළඳුම් වැනි ඉන්දියානු සංස්කෘතියේ තවත් අංග ආරක්ෂා කළහ.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Society |url=http://countrystudies.us/guyana/22.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/http://countrystudies.us/guyana/22.htm |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
ගයනාවේ භූගෝලීය පිහිටීම, එහි විරල ජනාකීර්ණ වැසි වනාන්තර ප්‍රදේශ සහ එහි සැලකිය යුතු ඇමරිකානු ඉන්දියානු ජනගහනය එය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු රටවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ඉන්දු-ගයානු සහ අප්‍රිකානු-ගයානු යන ප්‍රමුඛ සංස්කෘතීන් දෙකෙහි මිශ්‍රණය එහි ඇති බැවින්, එය ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ සුරිනාම් වලට සමානකම් ලබා දෙන අතර එය ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ආහාර, උත්සව උත්සව, සංගීතය, ක්‍රීඩා ආදිය වැනි බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් දූපත් සමඟ ගයනාව සමාන උනන්දුවක් දක්වයි.
මෂ්රාමණි (මෑෂ්), ෆග්වා (හෝලි) සහ දීපවාලි (දිවාලි) සිදුවීම් අතර වේ.
=== බිම් සලකුණු ===
[[File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|thumb|ශාන්ත ජෝර්ජ් ආසන දෙව්මැදුර, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
* ශාන්ත ජෝර්ජ් ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුර: ලීයෙන් සාදන ලද ඓතිහාසික ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුරකි.<ref name="wonders">{{cite web |title=Wonders of Guyana |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090530/https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* ඩෙමරාරා වරාය පාලම: ලොව සිව්වන දිගම පාවෙන පාලම.<ref name="mon-3">{{cite web |title=Region 3 (Essequibo Islands-West Demerara) |url=https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211126110804/https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |archive-date=26 November 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* බර්බිස් පාලම: ලොව හයවන දිගම පාවෙන පාලම.
* කැරිබියන් ප්‍රජා (CARICOM) ගොඩනැගිල්ල: කැරිබියන් දූපත් වල විශාලතම සහ බලවත්ම ආර්ථික සංගමයේ මූලස්ථානය පිහිටා ඇත.
* ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය: ඩෙමරාරා ගඟේ නැගෙනහිර ඉවුරේ ප්‍රොවිඩන්ස් හි පිහිටා ඇති අතර 2007 ICC ලෝක කුසලානය සඳහා නියමිත වේලාවට ඉදිකරන ලද මෙය රටේ විශාලතම ක්‍රීඩා ක්‍රීඩාංගනය වේ. එය ප්‍රොවිඩන්ස් සාප්පු සංකීර්ණය අසල ද පිහිටා ඇති අතර එය ගයානාවේ විවේකය සඳහා ප්‍රධාන ස්ථානයක් සාදයි.
* ආතර් චුන්ග් සම්මන්ත්‍රණ මධ්‍යස්ථානය:<ref name="Ministry of Public Telecommunications">{{cite web |date=6 March 2017 |title=Arthur Chung Conference Centre |url=https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200923122222/https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |archive-date=23 September 2020 |access-date=10 December 2019 |website=Ministry of Public Telecommunications {{pipe}} Republic of Guyana}}</ref> චීන මහජන සමූහාණ්ඩුවෙන් ගයානා රජයට තෑග්ගක් ලෙස ඉදිරිපත් කරන ලදී. එය රටේ ඇති එකම වර්ගයේ එකකි.
* ස්ටැබ්‍රෝක් වෙළඳපොළ: ප්‍රතිමාවක් මෙන් පෙනෙන විශාල වාත්තු-යකඩ යටත් විජිත ව්‍යුහයක් ඩෙමරාරා ගඟ අසල පිහිටා තිබුණි.<ref name="wonders" />
* ජෝර්ජ්ටවුන් නගර ශාලාව: යටත් විජිත යුගයේ සිට පැමිණි අලංකාර ලී ව්‍යුහයකි.<ref name="wonders" />
* ටකුටු ගංගා පාලම: ගයනාවේ ලෙතම් සහ බ්‍රසීලයේ බොන්ෆිම් සම්බන්ධ කරන ටකුටු ගඟ හරහා පාලමකි.<ref>{{Cite web |author1=Knews |date=29 July 2009 |title=Takutu Bridge to open Friday |url=https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126152527/https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |archive-date=26 November 2020 |access-date=18 July 2020 |work=Kaieteur News}}</ref>
* උමානා යනා: නොබැඳි ජාතීන්ගේ විදේශ අමාත්‍යවරුන්ගේ රැස්වීමක් සඳහා 1972 දී ඉදිකරන ලද ජාතික ස්මාරකයක් වන ඇමරිකානු ඉන්දියානු බෙනාබ් (එය 2016 දී නැවත ගොඩනඟන ලදී).<ref name="natmon">{{cite web |title=National Monuments |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090532/https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* ෂෙල් වෙරළ: කිලෝමීටර 140 ක් පමණ දිග වෙරළ තීරයක්. සමහර ප්‍රදේශවල වෙරළ තීරය පිරිසිදු ෂෙල් වෙඩි වලින් සමන්විත වන අතර ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. මුහුදු කැස්බෑ විශේෂ 8 ක් සඳහා වැදගත් කැදලි ස්ථානයකි.<ref name="wonders" />
* ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල: පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල වර්තමානයේ ගයන රජයේ ජාතික සභාවේ ආසනය පිහිටා ඇත. බ්‍රික්ඩෑම් දෙසට මුහුණලා ස්ටැබ්‍රෝක් හි පිහිටා ඇති අතර හැඩ්ෆීල්ඩ් වීදිය, මහා වීදිය සහ කෝන්හිල් වීදිය මායිම් වේ.<ref>{{Cite web |title=Parliament Building – National Trust |url=https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230205183525/https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |archive-date=5 February 2023 |access-date=5 February 2023}}</ref>
=== ක්‍රීඩා ===
[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Providence_Stadium_outside.jpg|වම|thumb|නැගෙනහිර ඉවුර අධිවේගී මාර්ගයේ සිට පෙනෙන පරිදි ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ක්‍රීඩා වන්නේ ක්‍රිකට් (ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් අරමුණු සඳහා ගයනා බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් ක්‍රිකට් කණ්ඩායමේ කොටසකි<ref>{{cite web |title=Composition and countries |url=http://www.windiescricket.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103005917/http://windiescricket.com/ |archive-date=3 January 2014 |access-date=27 November 2013 |work=W.I Cricket team |publisher=West Indies Cricket Board}}</ref>), පැසිපන්දු, පාපන්දු සහ වොලිබෝල්.<ref>{{cite web |title=SPORTS, LITERATURE |url=http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304111034/http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |archive-date=4 March 2016 |access-date=30 November 2015 |publisher=Guyana News and Information}}</ref> සුළු ක්‍රීඩා අතරට සොෆ්ට්බෝල් ක්‍රිකට් (බීච් ක්‍රිකට්), ෆීල්ඩ් හොකී, නෙට්බෝල්, රවුන්ඩර්ස්, ලෝන් ටෙනිස්, මේස පන්දු, බොක්සිං, ස්කොෂ්, රග්බි, අශ්ව රේසිං සහ තවත් කිහිපයක් ඇතුළත් වේ.
2007 ක්‍රිකට් ලෝක කුසලානයේ (CWC 2007) කොටසක් ලෙස ගයනාව ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් තරඟ සඳහා සත්කාරකත්වය ලබා දුන්නේය. ආසන 15,000 කින් යුත් නව ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය, ගයන ජාතික ක්‍රීඩාංගනය ලෙසද හැඳින්වේ, ලෝක කුසලානය සඳහා නියමිත වේලාවට ඉදිකරන ලද අතර මාර්තු 28 වන දින ක්‍රීඩාව ආරම්භ කිරීමට සූදානම් විය. 2007 CWC හි ක්‍රීඩාංගනයේ පැවති පළමු ජාත්‍යන්තර තරඟයේදී, ශ්‍රී ලංකා කණ්ඩායමේ ලසිත් මාලිංග අඛණ්ඩව පන්දු හතරකදී කඩුලු හතරක් දවා ගත්තේය.<ref>{{cite news|url=http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|title=Providence stadium – Records and statistics|newspaper=Cricket World 4U|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131202232539/http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|archive-date=2 December 2013|url-status=dead}}</ref>
ගයනාවේ ජාතික පැසිපන්දු කණ්ඩායම සාම්ප්‍රදායිකව කැරිබියානු රටවල් සඳහා ඉහළම ජාත්‍යන්තර පැසිපන්දු තරඟාවලිය වන කැරිබේ බාස්කට් හි ඉහළම තරඟකරුවන්ගෙන් එකකි.
ජාත්‍යන්තර පාපන්දු අරමුණු සඳහා, ගයනාව CONCACAF හි කොටසකි. ඔවුන්ගේ සමාජ පද්ධතියේ ඉහළම ලීගය GFF එලයිට් ලීගයයි. ගයනාවේ ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායම කිසිදා FIFA ලෝක කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා නැත; කෙසේ වෙතත්, ඔවුන් 1991 දී කැරිබියන් කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා, සිව්වන ස්ථානයට සහ 2007 දී අවසන් විය. 2019 දී, සුදුසුකම් ලැබීමේ තරඟවලදී හත්වන ස්ථානයට පත්වීමෙන් පසු, ඔවුන් පළමු වරට CONCACAF රන් කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා ගත්හ. ඔවුන් D කාණ්ඩයේ තුන්වන ස්ථානයට පත්වූ අතර, තරඟ දෙකක් පරාජය වී එකක් ජය පරාජයෙන් තොරව අවසන් විය.
ගයනාහි අශ්ව රේසිං සඳහා පාඨමාලා පහක් ද ඇත.<ref>{{cite news|url=http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|title=Guyana Horse Racing Authority continues its drive to regularize the sport|last=Service|first=K News|date=11 July 2013|newspaper=Kaiteur News|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203002449/http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|archive-date=3 December 2013|url-status=live}}</ref>
2019 දකුණු ඇමරිකානු වෙරළ ක්‍රීඩා උළෙලේදී ගයනාහි වෙරළ වොලිබෝල් කණ්ඩායමක් සහභාගී විය.<ref>{{cite news|url=https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|title=Guyana drops first two matches at SA Beach Volleyball Championships|last1=Alkins|first1=Royston|date=16 March 2019|work=[[Stabroek News]]|access-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706093228/https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|archive-date=6 July 2022|url-status=live}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
qrdk0bxjjdyjqb1dpncnip1xjh12pq5
752357
752338
2025-07-01T10:14:37Z
Ttheek
66430
Adding [[Category:ගයනාව]] using [[c:Help:Cat-a-lot|Cat-a-lot]]
752357
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" style="float:right;"
|+<span style="font-size:115%;">නිවාඩු දින</span>
|ජනවාරි 1
|අලුත් අවුරුදු දිනය
|-
|වසන්තය
|යූමාන් නබි (මව්ලිද්)
|-
|පෙබරවාරි 23
|ජනරජ දිනය / මෂ්රාමානි
|-
|මාර්තු
|පාග්වා (හෝලි)
|-
|මාර්තු / අප්‍රේල්
|මහ සිකුරාදා
|-
|මාර්තු / අප්‍රේල්
|පාස්කු ඉරිදා
|-
|මාර්තු / අප්‍රේල්
|පාස්කු සඳුදා
|-
|මැයි 1
|කම්කරු දිනය
|-
|මැයි 5
|පැමිණීමේ දිනය
|-
|මැයි 26
|නිදහස් දිනය
|-
|ජූලි මාසයේ පළමු සඳුදා
|කැරිකොම් දිනය
|-
|අගෝස්තු 1
|විමුක්ති දිනය
|-
|ඔක්තෝබර් / නොවැම්බර්
|දිවාලි
|-
|දෙසැම්බර් 25
|නත්තල්
|-
|දෙසැම්බර් 26 හෝ 27
|බොක්සිං දිනය
|-
|-
|වෙනස් වේ
|ඊද් අල්-ෆිතර්
|-
|වෙනස් වේ
|ඊද් අල්-අදා
|}
ගයනාවේ සංස්කෘතිය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු සංස්කෘතියට බෙහෙවින් සමාන වන අතර, එය දහනව වන සියවසේදී බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයේ කොටසක් ලෙස ඓතිහාසිකව ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු දූපත් සමඟ බැඳී ඇත.
සංක්‍රමණිකයන් (සමහරක් බලහත්කාරයෙන්, අනෙක් අය ස්වේච්ඡාවෙන්) ප්‍රමුඛ බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියට අනුවර්තනය වී අභිසාරී වූ විට වර්තමාන ගයනියානු සංස්කෘතිය වර්ධනය වීමට පටන් ගත්තේය. වහල්භාවය විවිධ අප්‍රිකානු සංස්කෘතීන් අතර වෙනස බොහෝ දුරට තුරන් කළේ ඒවා බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියෙන් ප්‍රතිස්ථාපනය වූ බැවිනි, එය ක්‍රිස්තියානි ධර්මය සහ බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදීන්ගේ වටිනාකම් පිළිගැනීම දිරිමත් කළේය; මෙය අද අප්‍රිකානු-ගයනානු සංස්කෘතියේ අත්තිවාරම දැමීය. පසුව සහ තරමක් වාසිදායක තත්වයන් යටතේ පැමිණි ඉන්දියානු සංක්‍රමණිකයන් අඩු උකහා ගැනීමකට ලක් වූ අතර, ඔවුන් ආගම, ආහාර, සංගීතය, උත්සව සහ ඇඳුම් පැළඳුම් වැනි ඉන්දියානු සංස්කෘතියේ තවත් අංග ආරක්ෂා කළහ.<ref>{{Cite web |title=Guyana – Society |url=http://countrystudies.us/guyana/22.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417170255/http://countrystudies.us/guyana/22.htm |archive-date=17 April 2021 |access-date=2021-03-04 |website=countrystudies.us}}</ref>
ගයනාවේ භූගෝලීය පිහිටීම, එහි විරල ජනාකීර්ණ වැසි වනාන්තර ප්‍රදේශ සහ එහි සැලකිය යුතු ඇමරිකානු ඉන්දියානු ජනගහනය එය ඉංග්‍රීසි කතා කරන කැරිබියානු රටවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ඉන්දු-ගයානු සහ අප්‍රිකානු-ගයානු යන ප්‍රමුඛ සංස්කෘතීන් දෙකෙහි මිශ්‍රණය එහි ඇති බැවින්, එය ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ සහ සුරිනාම් වලට සමානකම් ලබා දෙන අතර එය ඇමරිකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවලින් වෙන්කර හඳුනා ගනී. ආහාර, උත්සව උත්සව, සංගීතය, ක්‍රීඩා ආදිය වැනි බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් දූපත් සමඟ ගයනාව සමාන උනන්දුවක් දක්වයි.
මෂ්රාමණි (මෑෂ්), ෆග්වා (හෝලි) සහ දීපවාලි (දිවාලි) සිදුවීම් අතර වේ.
=== බිම් සලකුණු ===
[[File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20191121_Guyana_0048_Georgetown_sRGB_(49295795336).jpg|thumb|ශාන්ත ජෝර්ජ් ආසන දෙව්මැදුර, ජෝර්ජ්ටවුන්]]
* ශාන්ත ජෝර්ජ් ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුර: ලීයෙන් සාදන ලද ඓතිහාසික ඇන්ග්ලිකන් ආසන දෙව්මැදුරකි.<ref name="wonders">{{cite web |title=Wonders of Guyana |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090530/https://ntg.gov.gy/national-monuments/wonders-of-guyana-2/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* ඩෙමරාරා වරාය පාලම: ලොව සිව්වන දිගම පාවෙන පාලම.<ref name="mon-3">{{cite web |title=Region 3 (Essequibo Islands-West Demerara) |url=https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211126110804/https://ntg.gov.gy/regional-monuments/region-3/ |archive-date=26 November 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* බර්බිස් පාලම: ලොව හයවන දිගම පාවෙන පාලම.
* කැරිබියන් ප්‍රජා (CARICOM) ගොඩනැගිල්ල: කැරිබියන් දූපත් වල විශාලතම සහ බලවත්ම ආර්ථික සංගමයේ මූලස්ථානය පිහිටා ඇත.
* ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය: ඩෙමරාරා ගඟේ නැගෙනහිර ඉවුරේ ප්‍රොවිඩන්ස් හි පිහිටා ඇති අතර 2007 ICC ලෝක කුසලානය සඳහා නියමිත වේලාවට ඉදිකරන ලද මෙය රටේ විශාලතම ක්‍රීඩා ක්‍රීඩාංගනය වේ. එය ප්‍රොවිඩන්ස් සාප්පු සංකීර්ණය අසල ද පිහිටා ඇති අතර එය ගයානාවේ විවේකය සඳහා ප්‍රධාන ස්ථානයක් සාදයි.
* ආතර් චුන්ග් සම්මන්ත්‍රණ මධ්‍යස්ථානය:<ref name="Ministry of Public Telecommunications">{{cite web |date=6 March 2017 |title=Arthur Chung Conference Centre |url=https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200923122222/https://mopt.gov.gy/agencies/arthur-chung-conference-centre/ |archive-date=23 September 2020 |access-date=10 December 2019 |website=Ministry of Public Telecommunications {{pipe}} Republic of Guyana}}</ref> චීන මහජන සමූහාණ්ඩුවෙන් ගයානා රජයට තෑග්ගක් ලෙස ඉදිරිපත් කරන ලදී. එය රටේ ඇති එකම වර්ගයේ එකකි.
* ස්ටැබ්‍රෝක් වෙළඳපොළ: ප්‍රතිමාවක් මෙන් පෙනෙන විශාල වාත්තු-යකඩ යටත් විජිත ව්‍යුහයක් ඩෙමරාරා ගඟ අසල පිහිටා තිබුණි.<ref name="wonders" />
* ජෝර්ජ්ටවුන් නගර ශාලාව: යටත් විජිත යුගයේ සිට පැමිණි අලංකාර ලී ව්‍යුහයකි.<ref name="wonders" />
* ටකුටු ගංගා පාලම: ගයනාවේ ලෙතම් සහ බ්‍රසීලයේ බොන්ෆිම් සම්බන්ධ කරන ටකුටු ගඟ හරහා පාලමකි.<ref>{{Cite web |author1=Knews |date=29 July 2009 |title=Takutu Bridge to open Friday |url=https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201126152527/https://www.kaieteurnewsonline.com/2009/07/29/takutu-bridge-to-open-friday/ |archive-date=26 November 2020 |access-date=18 July 2020 |work=Kaieteur News}}</ref>
* උමානා යනා: නොබැඳි ජාතීන්ගේ විදේශ අමාත්‍යවරුන්ගේ රැස්වීමක් සඳහා 1972 දී ඉදිකරන ලද ජාතික ස්මාරකයක් වන ඇමරිකානු ඉන්දියානු බෙනාබ් (එය 2016 දී නැවත ගොඩනඟන ලදී).<ref name="natmon">{{cite web |title=National Monuments |url=https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217090532/https://ntg.gov.gy/national-monuments/ |archive-date=17 December 2021 |access-date=17 December 2021 |website=National Trust of Guyana}}</ref>
* ෂෙල් වෙරළ: කිලෝමීටර 140 ක් පමණ දිග වෙරළ තීරයක්. සමහර ප්‍රදේශවල වෙරළ තීරය පිරිසිදු ෂෙල් වෙඩි වලින් සමන්විත වන අතර ඉතා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයක් ඇත. මුහුදු කැස්බෑ විශේෂ 8 ක් සඳහා වැදගත් කැදලි ස්ථානයකි.<ref name="wonders" />
* ගයනාවේ පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල: පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ල වර්තමානයේ ගයන රජයේ ජාතික සභාවේ ආසනය පිහිටා ඇත. බ්‍රික්ඩෑම් දෙසට මුහුණලා ස්ටැබ්‍රෝක් හි පිහිටා ඇති අතර හැඩ්ෆීල්ඩ් වීදිය, මහා වීදිය සහ කෝන්හිල් වීදිය මායිම් වේ.<ref>{{Cite web |title=Parliament Building – National Trust |url=https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230205183525/https://ntg.gov.gy/monument/parliament-building/ |archive-date=5 February 2023 |access-date=5 February 2023}}</ref>
=== ක්‍රීඩා ===
[[File:Providence_Stadium_outside.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Providence_Stadium_outside.jpg|වම|thumb|නැගෙනහිර ඉවුර අධිවේගී මාර්ගයේ සිට පෙනෙන පරිදි ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය.]]
ගයනාවේ ප්‍රධාන ක්‍රීඩා වන්නේ ක්‍රිකට් (ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් අරමුණු සඳහා ගයනා බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් ක්‍රිකට් කණ්ඩායමේ කොටසකි<ref>{{cite web |title=Composition and countries |url=http://www.windiescricket.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103005917/http://windiescricket.com/ |archive-date=3 January 2014 |access-date=27 November 2013 |work=W.I Cricket team |publisher=West Indies Cricket Board}}</ref>), පැසිපන්දු, පාපන්දු සහ වොලිබෝල්.<ref>{{cite web |title=SPORTS, LITERATURE |url=http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304111034/http://www.guyana.org/Handbook/sprtslit.html |archive-date=4 March 2016 |access-date=30 November 2015 |publisher=Guyana News and Information}}</ref> සුළු ක්‍රීඩා අතරට සොෆ්ට්බෝල් ක්‍රිකට් (බීච් ක්‍රිකට්), ෆීල්ඩ් හොකී, නෙට්බෝල්, රවුන්ඩර්ස්, ලෝන් ටෙනිස්, මේස පන්දු, බොක්සිං, ස්කොෂ්, රග්බි, අශ්ව රේසිං සහ තවත් කිහිපයක් ඇතුළත් වේ.
2007 ක්‍රිකට් ලෝක කුසලානයේ (CWC 2007) කොටසක් ලෙස ගයනාව ජාත්‍යන්තර ක්‍රිකට් තරඟ සඳහා සත්කාරකත්වය ලබා දුන්නේය. ආසන 15,000 කින් යුත් නව ප්‍රොවිඩන්ස් ක්‍රීඩාංගනය, ගයන ජාතික ක්‍රීඩාංගනය ලෙසද හැඳින්වේ, ලෝක කුසලානය සඳහා නියමිත වේලාවට ඉදිකරන ලද අතර මාර්තු 28 වන දින ක්‍රීඩාව ආරම්භ කිරීමට සූදානම් විය. 2007 CWC හි ක්‍රීඩාංගනයේ පැවති පළමු ජාත්‍යන්තර තරඟයේදී, ශ්‍රී ලංකා කණ්ඩායමේ ලසිත් මාලිංග අඛණ්ඩව පන්දු හතරකදී කඩුලු හතරක් දවා ගත්තේය.<ref>{{cite news|url=http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|title=Providence stadium – Records and statistics|newspaper=Cricket World 4U|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131202232539/http://www.cricketworld4u.com/grounds/00042.php|archive-date=2 December 2013|url-status=dead}}</ref>
ගයනාවේ ජාතික පැසිපන්දු කණ්ඩායම සාම්ප්‍රදායිකව කැරිබියානු රටවල් සඳහා ඉහළම ජාත්‍යන්තර පැසිපන්දු තරඟාවලිය වන කැරිබේ බාස්කට් හි ඉහළම තරඟකරුවන්ගෙන් එකකි.
ජාත්‍යන්තර පාපන්දු අරමුණු සඳහා, ගයනාව CONCACAF හි කොටසකි. ඔවුන්ගේ සමාජ පද්ධතියේ ඉහළම ලීගය GFF එලයිට් ලීගයයි. ගයනාවේ ජාතික පාපන්දු කණ්ඩායම කිසිදා FIFA ලෝක කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා නැත; කෙසේ වෙතත්, ඔවුන් 1991 දී කැරිබියන් කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා, සිව්වන ස්ථානයට සහ 2007 දී අවසන් විය. 2019 දී, සුදුසුකම් ලැබීමේ තරඟවලදී හත්වන ස්ථානයට පත්වීමෙන් පසු, ඔවුන් පළමු වරට CONCACAF රන් කුසලානයට සුදුසුකම් ලබා ගත්හ. ඔවුන් D කාණ්ඩයේ තුන්වන ස්ථානයට පත්වූ අතර, තරඟ දෙකක් පරාජය වී එකක් ජය පරාජයෙන් තොරව අවසන් විය.
ගයනාහි අශ්ව රේසිං සඳහා පාඨමාලා පහක් ද ඇත.<ref>{{cite news|url=http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|title=Guyana Horse Racing Authority continues its drive to regularize the sport|last=Service|first=K News|date=11 July 2013|newspaper=Kaiteur News|access-date=27 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203002449/http://www.kaieteurnewsonline.com/2013/07/11/guyana-horse-racing-authority-continues-its-drive-to-regularize-the-sport/|archive-date=3 December 2013|url-status=live}}</ref>
2019 දකුණු ඇමරිකානු වෙරළ ක්‍රීඩා උළෙලේදී ගයනාහි වෙරළ වොලිබෝල් කණ්ඩායමක් සහභාගී විය.<ref>{{cite news|url=https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|title=Guyana drops first two matches at SA Beach Volleyball Championships|last1=Alkins|first1=Royston|date=16 March 2019|work=[[Stabroek News]]|access-date=30 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706093228/https://www.stabroeknews.com/2019/03/16/sports/guyana-drops-first-two-matches-at-sa-beach-volleyball-championships/|archive-date=6 July 2022|url-status=live}}</ref>
== යොමු කිරීම් ==
[[ප්‍රවර්ගය:ගයනාව]]
5u48j5rkia3c6nfk3v6yk4gd9qmg3o5
ප්‍රවර්ගය:ගයනාව
14
182642
752366
2025-07-01T10:17:09Z
Ttheek
66430
[[ප්‍රවර්ගය:දකුණු ඇමරිකානු රටවල්]] එක් කරන ලදී. [[විකිපීඩියා:HOTCAT|HotCat]] භාවිතයෙන්
752366
wikitext
text/x-wiki
[[ප්‍රවර්ගය:දකුණු ඇමරිකානු රටවල්]]
ngqc9vct5pe3djszz2u4lilmbkaoqah
752367
752366
2025-07-01T10:25:07Z
Ttheek
66430
752367
wikitext
text/x-wiki
{{catmore}}
{{ධජයරට|ගයනාව}}
[[ප්‍රවර්ගය:දකුණු ඇමරිකානු රටවල්]]
64ciizjib1hxmscc9skvxpcvjxqsc3a
සැකිල්ල:රටේ දත්ත ගයනාව
10
182643
752368
2025-07-01T10:31:50Z
Ttheek
66430
නව සැකිල්ල
752368
wikitext
text/x-wiki
{{ {{{1<noinclude>|රටේ දත්තපෙන්වන්න</noinclude>}}}
| alias = ගයනාව
| flag alias = Flag of Guyana.svg
| flag alias-naval = Naval Ensign of Guyana.svg
| size = {{{size|}}}
| name = {{{name|}}}
| altlink = {{{altlink|}}}
| altvar = {{{altvar|}}}
| variant = {{{variant|}}}
<noinclude>
| redir1 = GY
</noinclude>
}}
b3w54zvldg0ztoai2ufoiohzw46628o
සැකිල්ල:රටේ දත්ත GY
10
182644
752369
2025-07-01T10:32:16Z
Ttheek
66430
යළියොමුව [[සැකිල්ල:රටේ දත්ත ගයනාව]]
752369
wikitext
text/x-wiki
#යළියොමුව[[සැකිල්ල:රටේ දත්ත ගයනාව]]
[[ප්‍රවර්ගය:රටේ දත්ත යළියොමුවීම්|GY]]
77lmpdibu1bwoji6m4hdagy3l855lzd