Wikipedia sqwiki https://sq.wikipedia.org/wiki/Faqja_kryesore MediaWiki 1.45.0-wmf.3 first-letter Media Speciale Diskutim Përdoruesi Përdoruesi diskutim Wikipedia Wikipedia diskutim Skeda Skeda diskutim MediaWiki MediaWiki diskutim Stampa Stampa diskutim Ndihmë Ndihmë diskutim Kategoria Kategoria diskutim Portal Portal diskutim TimedText TimedText talk Moduli Moduli diskutim 0 1748 2808439 2665396 2025-06-10T13:11:22Z 88.74.206.56 /* Historia */ 2808439 wikitext text/x-wiki [[Skeda:Inside my head cropped.jpg|thumb|Ky ishte një krijim emocional. Zakonisht nuk më pëlqejnë metaforat vizuale, por më pëlqen mënyra se si doli kjo.]] [[Skeda:Psi2.png|thumb|Shkronja e madhe greke psi përdoret shpesh për të përfaqësuar fjalën ose studimin e Psikologjisë.]] Psikologjia është studimi shkencor i [[Mendja|mendjes]] dhe [[Sjellja|sjelljes]]. Objekti studimor themelor i saj është të kuptuarit e [[individi|individit]] dhe [[Grupi|të grupit]], nëpërmjet përcaktimit të rregullave dhe normave të cilat variojnë nga kategorizimet e përgjithshme tek individualiteti.<ref>[[Pajazit Nushi|Nushi, Pajazit]]:(1987). [[Fjalor i psikologjisë (1987)|Fjalor i psikologjisë]]. [[Instituti Albanologjik i Prishtinës]], [[Prishtinë]], fq. 236. {{OCLC|959830434}}</ref> Drejtimi shkencor në studimin e sjelljes është një karakteristikë e rëndësishme e psikologjisë. Si shkencë, psikologjia ka qëllime dhe metoda shkencore të përbashkëta me shkenca të tjera si p.sh., me [[biologjia|biologjinë]], [[kimia|kiminë]], [[sociologjia|sociologjinë]] dhe [[Antropologjia|antropologjinë]].<ref name="SHO"/><ref>{{cite encyclopedia |editor-last=Baku |editor-first=Pasho |encyclopedia=Enciklopedia universale e ilustruar |title=Psikologjia |year=2011 |publisher=Shtëpia Botuese Bacchus |location=[[Tiranë]] |oclc= 734077163|ol=25081974M|pages=772 |ref=Baku}}</ref> Fjala psikologji është sinonim i përbërë nga dy fjale greke "psiko (ψυχή)" frymëmarrje, shpirt dhe "logos (λόγος)" studim ose hulumtim. Psiko në origjinal nënkupton frymëmarrje, por më vone është nënkuptuar si shpirt sepse frymëmarrja është i ndikuar shpirtit e cila ende nuk e ka lëshuar trupin. Në mitologjinë greke Psiko ka qene një grua e cila ka qenë në marrëdhënie dashurie me perëndinë e dashurisë Erosin. Ai ishte dashnor i saj por kishte një kusht ndaj saj që mos t'ia shikonte fytyrën e tij kurrë. Por nga kurioziteti Psikoja një natë vendosi një qiri për t'ia shikuar fytyrën në momentin kur e kupton Erosi atëherë e magjeps atë. Për t'ia arritur ngadhënjimit është dashur të bej një luftë te madhe me përplot rreziqe, por në fund ajo është transformuar në perëndeshë dhe iu është bashkangjitur Erosit në parajsë. Psika simbolizon shpirtin njerëzor. Gjate [[shekulli XVII|shekullit të shtatëmbëdhjetë]] kuptimi i fjalës psiko është shndërruar në kuptimin e mendjes. Logos, një fjalë tjetër greke, nënkupton shkencën ose arsyen. Sipas rrugëve Greke psikologjia një kuptim mbi arsyen ose mbi mendjen, ose si thuhet sot studimi mbi mendjen. Fjala latine psikologjia për herë të parë është përdorur nga humanisti dhe latinisti kroat [[Marko Marulić]] nga [[Spliti]] në librin e tij ''"Psichiologia de ratione animae humanae" (Psikologjia mbi themelin e shpirtit njerëzor)'' botuar në fund të shekullit XV dhe ribotuar disa herë në fillim të shekullit XVI.<ref>{{cite web|url=http://psychclassics.yorku.ca/Krstic/marulic.htm |title=Classics in the History of Psychology – Marko Marulic – The Author of the Term "Psychology" |publisher=Psychclassics.yorku.ca |accessdate=10 dhjetor 2011}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=4SS0fcbm3xMC&pg=PA25&lpg=PA25|title=The Sciences of the Soul: The Early Modern Origins of Psychology|last=Vidal|first=Fernando|year=2011|publisher=University of Chicago Press|page=25}}</ref> Referime më e hershme e njohur për psikologjinë në gjuhën angleze është nga Steven Blankaart në vitin 1694 në ''"The Physical Dictionary"'' që i referohet "Anatomisë, e cila trajton ''trupin'' dhe psikologjinë, e cila trajton ''shpirtin"''.<ref>(Steven Blankaart, p. 13) as quoted in "psychology n." A Dictionary of Psychology. Edited by Andrew M. Colman. Oxford University Press 2009. Oxford Reference Online. Oxford University Press. [http://www.oxfordreference.com/views/ENTRY.html?subview=Main&entry=t87.e6827 oxfordreference.com]</ref> == Historia == [[Skeda:Descartes diagram.png|thumb|Diagrami i Dekartit]] Studimi i psikologjisë në një kontekst filozofik daton në qytetërimet e lashta të Egjiptit, Greqisë, Kinës, Indisë dhe Persisë. Historianët theksojnë se filozofë grekë si [[Platoni]] dhe [[Aristoteli]] flisnin për mendjen dhe mënyrat si ajo funksionon në shkrimet e tyre. Që në shekullin e katërt para lindjes së Krishtit, mjeku grek Hipokrati hodhi idenë se ç'rregullimet mendore janë të një natyre fizike dhe jo me prejardhje hyjnore. Përkufizimi i objektit studiues psikologjik për të parën herë u bë nga ''[[John Locke]]'' në vitin [[1690]], në veprën e tij mbi mësimet shtesë ''associative''. Ai e përshkruan mendjen njerëzore si një pllakë shkrimi të pashkruar ''(tabula rasa)'' mbi të ciën mund të shkruhen të gjitha përvojat jetësore. Ndikime të tjera në psikologjinë e hershme vijnë nga [[biologjia]] dhe nga [[Fizika]]. [[Charles Darwin]], vëzhgimet e të cilit, të bëra gjatë udhëtimit të tij të famshëm përreth botës, u publikuan në librin e tij '''''"Origjina e Llojeve"''''' të vitit [[1859]], i cili përshkruan përmbledhtazi teorinë e tij të evolucionit. Darvini sugjeroi se kafshët dhe njerëzit shfaqin sjellje që i përshtaten mjedisit dhe i ndihmojnë ata të mbijetojnë. Një vit mbas labrit të Darvinit, [[Gustav Fechner]] botoi '''''"Elementet e Psikofizikës"''''' në të cilën ai përshkoi përmbledhtazi metodën eksperimentale të maties së eksperiencës shqisore. Kështu futja e metodave shkencore natyrore ndër të tjera në sferën e psikologjisë së ndjenjave dhe shqisave ([[Psikofizika]]) nga ''[[E. H. Helmholtz]]'' dhe ''[[G. T. Fechner]]'', në shekullin XIX pati si pasojë ndarjen e Psikologjisë si shkencë në vete, p.sh. me [[Psikologjia eksperimentale|Psikologjinë eksperimentale]]. Pas hapjes së laboratorëve për psikologji në Evropë erdhi dhe përkufizimi më i plotë i objektit studiues i sajë. Me këtë "teoritë tradicionale substanciale" u zëvendësuan nga teoritë e aktualitetit dhe ato shpirtërore, kështu që Psikologjia përkufizohet si shkencë e vetëdijes. [[Skeda:Klemm und Kollegen am Psychologischen Institut 1925.jpg|left|thumb]] Si kundërpërgjigje e shkencës natyrore eksperimentale të Psikologjisë, në fillim të shekullit XX-të u krijua botëkuptimi për një Psikologji si shkencë e orientuar.Kjo rrymë i kundërshtonte shpjegimet e rastit të dukurive psikologjike dhe në vend të këtyre vendoste metodat eksperimentale e " shfaqjes shpirtërore" ose një përjetimi intuitiv. Në këtë rast Psikologjia paraqite si shkencë e përjetimeve. Sot, pikëpamjet e shkollave të mëdha tradicionale të psikologjisë luajnë rolë të rëndësishëm në strukturën e Psikologjisë. Njësimi i psikologjisë, si shkencë, vijnë pas shumë përpjekjeve për të përfshirë shpjegimet e dukurive psikologjike në lëmi të ndryshme, si bie fjala edhe të teorive të informacionit dhe të kibernetikës. Me këto përfshirje është mundësuar shpjegimi i ndryshimit të marrëdhënieve në drejtimet dhe funksionin e kohës. Teoritë qendrore të kohës së re janë teoria e agresiviteteve, e konflikteve dhe studimi i inteligjencës. '''Data të rëndësishme në Psikologji''' * [[1859]] Darvini Publikon librin [[Origjina e Llojeve]] * [[1860]] Fechner publikon librin [[Elementët e Fizikës]] * [[1879]] Wundt themelon laboratorin e parë psikologjik sipas konceptimit strukturalist , në [[Lajpcigu|Lajpcig]] më 1879 * [[1855]] Ebbinghaus publikon librin [[Mbi Kujtesën]] * [[1890]] James publikon librin [[Parimet e Psikologjisë]] * [[1892]] Hall themelon shoqatën psikologjike amerikane (APA) * [[1896]] Dewey publikon artikullin mbi konceptin e harkut reflektar sipas konceptimit funksional * [[1898]] Thornadike publikon librin [[Intelligjenca e Kafshëve]] * [[1900]] Freud publikon librin [[Interpretimi i Ëndrrave]] * [[1905]] Binet dhe Simon publikojnë testin e parë të intelligjencës * [[1912]] Wertheimer publikon artikullin mbi idetë geshtaltiste * [[1913]] Watson publikon artikullin mbi idetë bihejvioriste == Shkollat psikologjike == === Strukturalizmi === Strukturalistet i sqarojne fenomenet psikologjike si te perbera nga "elementet' e vecanta , sikurse biologet dhe qe sqarojnë organizmin të përbërë nga qelizat dhe indet si edhe kimistet qe e sqarojn materien te perber nga atomet dhe molekulat. Shkollë e cila kontribuon me fillimet zyrtare të psikologjisë me krijimin e laboratorit në Universitetin e Leipzig-ut më 1879. Themeluesit e strukturalizmit [[Wilhelm Wundt]] dhe nxënësi i tij [[Edward Titchener|E. B. Titchener]] studiuan vetëdijen e mendjen përmes [[introspeksioni]]t. Wundt-i mendonte se përmes regjistrimit të kujdesshëm të eksperiencave të vetëdijshme, mund të zbulonte strukturën e elementeve të jetës mendore. Megjithëse përkufizimi i tij për psikologjinë nuk mbijetoi, kjo shkollë dhe themeluesit e saj kontribuan duke mbështetur metodën sistematike të studimit, në përpjekjet për të përcaktuar strukturën e mendjes. Studiuesi [[Granville Stanley Hall]], psikolog amerikan i cili studioi nën ndikimin e Wundt-it zhvilloi aktivitetin e kësaj shkolle me krijimin e Shoqatës psikologjike Amerikane në vitin [[1892]] dhe të revistës së parë psikologjike amerikane më [[1915]]. === Funksionalizmi === Funksionalizmi themelohet nga [[William James]] me publikimin e tekstit ''Parimet e Psikologjisë'' më [[1890]], në të cilën shpreh idetë e tij për atë se cfarë duhet të jetë psikologjia. William James ishte shumë i ndikuar nga puna e [[Charles Darwin|Darvinit]] mbi evolucionin dhe besonte se psikologjia duhet të shpjegojë funksionin e ndërgjegjës në mënyrën sesi ajo ndikon mbi sjelljen. Idetë e Uilliam James çelën rrugën e shkollës së funksionalizmit, e cila e përshkruan psikologjinë si studim të vecorive përshtatëse të vetëdijes dhe sjelljes. Ndërmjet funksionalistëve të rëndësishëm përfshihen * [[John Dewey]] [[1859]]-[[1952]] * [[James Angel]], [[1869]]-[[1949]], nga Universiteti i Çikagos * [[Edward Thorndike]], [[1874]]-[[1949]] et [[Robert Woodworth]], [[1869]]-[[1962]], nga Universiteti i Kolumbias Artikulli i Dawey i vitit [[1896]] mbi harkun reflektar konsiderohet shpesh si fillimi zyrtar i shkollës funksionale të psikologjisë. Koncepti i harkut reflektar konsiderohej gjithashtu si një parim përbashkues i psikologjisë i psikologjisë duke qënë një rrugë komplekse nervore që përfshihet në një refleks, ai bashkon mendjen dhe trupin. Libri '''''Inteligjenca e kafshëve''''', i Thorndike, i botuar më 1898 konsiderohet gjithashtu një vepër madhore në këtë drejtim. === Biheviorizmi === {{Kryesor|Biheviorizmi}} Biheviorizmi themelohet rreth emrit të [[Xhon Uotson|John B. Watson]], më [[1913]]. Bihevioristët e kritikuan shumë ashpër psikologjinë strukturialiste për shkak të metodës së introspeksionit. Sipas Uotsonit dhe bashkëmendimtarët e tij introspeksionin nuk e pranonin si metodë shkencore të psikologjisë.Ata theksonin se psikologjia duhet të studiojë vetëm ato fenomene që vërehen nga jashtë dhe që mund të regjistrohen.Sipas Bihevioristëve , metodë shkencore konsiderohet vetëm të vërejturit objektiv.Biheviorizmi ishte nën ndikimin e [[Ivan Petroviç Pavlov|Ivan Pavlovit]] dhe studimeve të tij në fushën e kushtëzimit . Uotsoni , thoshte se pothuajse e tërë sjellja formësohet në ambient, duke përforcuar (shpërblyer) veprime e shprehi të caktuara. Ata besonin se psikologjia duhet të jetë një shkencë "Solide" si fizika dhe kimia. === Shkolla Geshtaltiste === [[Skeda:Reification.svg|thumb]] [[Max Wertheimer]] konsiderohet zakonisht si lideri i shkollës krahas [[Wolfgang Kohler]] dhe [[Kurt Koffka]]. Ata besonin se njerëzit janë më tepër se shuma e pjesëve të tyre dhe se nuk mund ta kuptonin të tërën duke studiuar vetëm pjesët. Fjala gjermane gestalt do të thotë "e tëra" dhe se qëllimi i psikologjisë gestaltiste ishte të studionte personin e tërë. === Psikoanaliza === [[Skeda:Psychoanalitic Congress.jpg|thumb|Kongresi psikoanalitik, 1911]] Shkolla e fundit e rëndësishme historike që ndikoi në psikologji ishte psikoanaliza. Pothuajse përafëersisht në të njëjtën kohë kur bihejviorizmi dhe geshtaltizmi ishin duke u formuar, një mjek i ri austriak [[Sigmund Freud]] filloi të përdore hipnozën të huazuar nga [[Jean-Martin Charcot]] si një metode për të trajtuar njërëzit me probleme emocionale. Kështu, Freud zbuloi se njërëzit e hipnotizuar ishin të aftë të kujtonin ndjenjat të cilat i perkisnin fëmijërisë së hershme. Freud besonte se eksperienca e shkuar për të cilën personi është jo i vetëdijshëm ndikon shumë në sjelljen aktuale. Problemet emocionale nganjëherë mund të ndikojnë në një individ në një mënyrë negative dhe prandaj ekziston psikoanaliza për të ndihmuar njerëzit me këtë lloj problemi. == Degët e Psikologjisë == Degët të cilat ndahet Psikologjia: * '''[[Psikologjia fiziologjike]]''' - studion bazën fiziologjike të proceseve psikike që paraqesin [[Sistemi nervor|sistemin nervor]] dhe atë [[Sistemi endokrin|endokrin]]. * '''[[Psikologjia eksperimentale]]''' - psikologët e kësaj fushe të studimit bëjnë prova dhe eksperimente për të studiuar se si reagojnë njerëzit në ngacmues te ndryshëm. **Vërejtje - Metoda e eksperimentit ndalohet në atë moment kur rrezikohet jeta e njeriut. * '''[[Psikologjia zhvillimore]]''' - studion ndryshimet e sjelljes së njeriut si rezultat i kalimit të kohës apo moshës dhe bën studime etapa-etapa. * '''[[Psikologjia Sociale|Psikologjia sociale]]'''- studion ndikimin e faktorëve shoqëror në sjelljet, burimet dhe qëndrimet e individit, po ashtu edhe raportet sociale brenda grupeve dhe ndërmjet grupeve.<ref name="SHO"/> * '''[[Psikologjia klinike]]''' - pjesa më e madhe e psikologeve të klinikës i zbatojnë njohurit psikologjike dhe parimet në diaznifikimin e sjelljeve , sëmundjeve mentale, konfliktit familjar e martesore. * '''[[Psikologjia e këshillimit]]'''- përafërsisht i kryejnë të njëjtat punë si te [[Psikologjia klinike|psikologjia klinike]], vetëm se te psikologjia këshillimit këta të fundit merren me probleme më të lehta, këta më shumë punojnë me nxënës, student, në kapërcimin e problemeve të tyre. * '''[[Psikologjia pedagogjike]]''' (edukative) me nëndegët ose subdisiplinat e saj '''[[Psikologjia shkollore]]''' dhe '''[[Psikologjia e të mësuarit]]''' - psikologët e kësaj fushe kryejnë vlerësimin e gjendjes psikologjike të nxënësve, këshillimin e mësuesve dhe nxënësve për problemet e mësimdhënies dhe mësimnxënies si dhe trajnimin e tyre lidhur me problemet e adoleshencës dhe cështjeve të zhvillimit.Ndonjeherë bëjnë ekspertin në gjykatë kur kërkohet vlerësimi i të miturit. Gjithashtu psikologët shkollorë këshillojnë prindërit e nxënësve me problematika shkollore dhe sociale. Ndërsa Psikologet e edukimit hulumtojnë dhe sugjerojnë teknika të reja në mësimdhënie.<ref name="SHO">{{Citation |last= Osmani |first= Shefik |authorlink= Shefik Osmani |title= [[Fjalor i pedagogjisë]]|year= 1983 |publisher= Shtëpia Botuese "8 Nëntori" |location=Tiranë |oclc= 17442147 |ol=2978079M|page=557 - 566 }}</ref> * '''[[Psikologjia industriale dhe organizative]]''' - psikologët industrialë që ndonjëherë quhen edhe psikologë të organizimit, punojnë kryesisht në organizata punuese. Ata merren me zgjedhjen e punonjsëve më të përshtatshëm për vendpunimet e caktuara ose në zhvillimin e programeve të trajnimit të punonjësve. Analiza e punës është hapi i parë për të përcaktuar se cfarë kërkohet që të bëjë punonjësi i ri. * '''Psikologjia e komunikimit''' - studion individin dhe mënyrën sesi ai ndërton marrëdhëniet me të tjerët nëpërmjet procesit të komunikimit. [[Komunikimi]] konsiderohet si një akt ndërpersonal mjaft i larmishëm. == Metodat e kërkimit shkencor == Metodologjia e kërkimit shkencor është një pjesë e rëndësishme e psikologjisë. Metodat më të rëndësishme që perdoren në shumicën e degëve të psikologjisë janë: vëzhgimi natyror, intervistimi, anketimi, testimi, studimi i rastit dhe eksperimenti. === Vëzhgimi natyror === Teknikë studimore e cila bazohet në principin e "pasivitetit" dhe shërben për të regjistruar informacione për subjekte në mjedisin e tyre normal. Dobësia e kësaj teknike konsiston në faktin së studiuesit mund të influencojnë mjedisin në të cilin ndodhen dhe si rrjedhojë vetë sjelljet për të cilat kryhet studimi. === Intervistimi === Në intervistë subjekti bashkëvepron me psikologun duke iu përgjigjur pyetjeve verbale. Intervistimi ndërtohet në mënyrë të atillë që të merret informacion mbi një subjekt si prej sjelljeve të tij ashtu edhe prej përgjigjeve që jepen ndaj pyetjeve. Intervistat mund të jenë '''të strukturuara''', '''të pastrukturuara''' ose '''pjesërisht të strukturuara'''. === Anketimi === Metodë studimore e cila lejon vjeljen e një informacioni të gjërë për një kohë relativisht të shkurtër. Karakterizohet nga pyetje të shkurtra dhe të shkruara, të cilave zakonisht njeriu mund t'iu përgjigjet shkurt. Një anketim i rëndësishëm që zhvillohet në çdo dhjetë vjet në Shtetet e Bashkuara të Amerikës është ai për regjistrimin e popullsisë. Studimi i bazuar në anketim merr përgjigje të shkruara tepër shpejt. Por, një dobësi e anketimit është se përgjigjet mund të mos jenë plotësisht të ndershme. Megjithatë anketimi është një mjet shkencor popullor në shkencat sociale dhe në shkencat e sjelljes. == Matja në studimet psikologjike == Teknikat e matjes ndihmojnë në grumbullimin dhe analizimin në mënyrë efektive të dhënat mbi sjelljen. Ka dy grupe teknikash të analizës së të dhënave. === Statistika deskriptive === [[Skeda:Standard deviation diagram.svg|thumb|'''Kurba e shpërndarjes normale''']] Kjo teknike ndihmon në mbledhjen e një sasije të madhe të dhënash.<ref>Gravetter, F. J., & Wallnau, L. B. (1988). ''Statistics for the behavioral sciences'' (2nd ed.). St. Paul, MN: West.</ref> Një kurbë normale ka po aq rezultate të ulta sa edhe të larta, me frekuencë më të lartë të rezultateve në mesin e saj. Shumë karakteristika duke përfshirë rezultatet e intelligjencës, gjatësinë dhe peshën kanë tendencën të bien brenda një shperndarjeje normale. Treguesit e tendencë s qëndrore si mesatarja aritmetike, na japin një numër që përfaqëson gjithë kampionin e popullsisë . * '''Frekuenca e shpërndarjes.''' Karakteristikë e cila shpreh frekuencën e shfaqjes së të njëjtit rezultat. Ajo lejon studiuesin të paraqesë grafikisht informacionin e grumbulluar. Grafiku i frekuencës së shpërndarjes quhet ''poligoni i frekuencës'' * '''Tendenca qëndrore.''' Trequesit e tendencës qëndrore na japin një numër i cili përfaqson të gjithë grupin apo kampionin. Një nga treguesit më të zakonshëm është mesatarja aritmetike. Zakonisht kur njerëzit flasin për rezultation mesatar, i referohemi mesatares aritmetike. * '''Ndryshueshmëria.''' Treguesit e ndryshueshmërisë trergojnë sesa dhe sesi janë të shpërndara rezultatet në të dhënat. * '''Analiza faktoriale''' Procedure e cila përdoret për të përcaktuar marrëdhëniet ndërmjet ndryshoreve. === Statistika deduktive === Kjo teknikë lejon realizimin e përgjithsimeve për një rezultat i cili bazohet në një numër të kufizuar subjektesh. Tërësia e individëve nga ku zgjidhen subjektet e grupit eksperimental quhet popullatë. Subjektet që përfshihen në grupin eksperimental përbëjnë atë që quhet kampioni. Psikologët përdorin disa teste, ndë të cilat përfshihen testi-t, analiza e variancës dhe testi HI2.<ref>{{cite book|last1=[[Pajazit Nushi|Nushi]]|first1=[[Pajazit Nushi|Pajazit]]|title=Psikologjia 12|date=3 nëntor 2017|publisher=Libri Shkollor|location=[[Prishtinë]]|isbn=978-9951-07-905-1|pages=6-7}}</ref> == Shiko edhe == * [[Psikologu]] * [[Psikiatria]] * [[Pedagogjia]] * [[Neuroshkenca]] * [[Shkenca kognitive]] == Referime == {{reflist}} == Lidhjet të jashtme == * [http://www.medterms.com/script/main/art.asp?articlekey=38858 MedicineNet.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111209043105/http://www.medterms.com/script/main/art.asp?articlekey=38858 |date=9 dhjetor 2011 }} * [http://www.psikologji.com/ Faqe psikologjike - shqip] * [http://www.in-mind.org/ In-Mind, Quarterly Magazine for Social Psychology] * [http://www.psychologytoday.com/ Bi-Monthly Magazine for Healthier Life] [[Kategoria:Shkencë]] [[Kategoria:Psikologji| ]] hhgetfsd3hdn66eglv6y9xlw1ivh7lb 0 2145 2808586 2689323 2025-06-10T22:41:44Z Edukatori 112234 added [[Category:Marin Barleti]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808586 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | name = Marin Barleci | image = [[Skeda:Marinbarleci.gif|200px|center]] | caption = Busti i punuar nga [[Agim Rada]], 1979 | name i vërtetë = | birth_date = 1450 | birth_place = [[Shkodra]], [[Republika e Venedikut]] | death_date = 1512/1513 | death_place = [[Padova]], Republika e Shën Markut | pseudonym = | punësimi = | awards = | genre = Historian | website = |citizenship=venedikas}} '''Marinus Barletius''' ({{Lang-it|Marino Barlezio}}; {{Lang-sq|Marin Barleci ''ose'' Barleti}};<ref>{{Cite web |last=Zamputti |first=Injac |date=2011 |title=Barleti apo Barleci? |url=https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=208017 |url-status=live |website=ceeol.com |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |last=Osmani |first=Tomorr |date=2007 |title=Humanisti Marin Barleci |url=http://www.bibliotekashkoder.com/mat.php?idr=29&idm=200&mod=1&lang=1 |url-status=dead |website=bibliotekashkoder.com |language=sq |access-date=30 maj 2022 |archive-date=19 dhjetor 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211219095506/http://bibliotekashkoder.com/mat.php?idr=29&idm=200&mod=1&lang=1 }}</ref> ~ 1450-[[1460]] – [[1512]]-[[1513]]) ka qenë historian dhe prift katolik nga [[Shkodra]]. Çmohet si historiani i parë dhe i vetëm shqiptar prej [[Rrethimi i Shkodrës (Marin Barleti)|dëshmisë okulare]] të rrethimit të Shkodrës më 1478. Barleti njihet më shumë për veprën e tij të dytë, një [[Historia e Skënderbeut|biografi]] e [[Skënderbeu]]t, përkthyer në disa gjuhë prej shek. XVI deri XX, që popullarizoi figurën e komandantit arbër së bashku me biografinë e [[Dhimitër Frangu|Frangut]].<ref>{{Cite book|last=Winter|first=Susanna|title=Venezia, l'altro e l'altrove: aspetti della percezione reciproca|publisher=Edizioni di storia e letteratura|year=2006|isbn=9788884983244|pages=31|language=it}}</ref> Nëse vite përpara ishte i qartë dallimi mes Barletit dhe [[Marin Beçikemi|Beçikemit]],<ref>{{Cite web|last=Babinger|first=Franz|date=1964|title=Barlezio, Marino|url=https://www.treccani.it/enciclopedia/marino-barlezio_(Dizionario-Biografico)|url-status=live|website=treccani.it|language=it}}</ref><ref name=":02">{{Cite web|last=Clough|first=Cecil H.|date=1970|title=Becichemo, Marino|url=https://www.treccani.it/enciclopedia/marino-becichemo_(Dizionario-Biografico)/|url-status=live|website=treccani.it|language=it}}</ref> sipas një studimi të rishtë, (ri)propozohet se këta dy humanistë janë i njëjti njeri.<ref name=":12">{{Cite web|last=Karanxha|first=Ilia|date=2 gusht 2018|title=Beçikemi larg gabimeve e fallsifikimeve|url=https://www.radiandradi.com/becikemi-larg-gabimeve-e-fallsifikimeve-nga-ilia-stavri-karanxha/|url-status=live|website=radiandradi.com|language=sq}}</ref> Frymëzues për punën e [[Gianmaria Biemmi|Biemmit]] dhe Spandounesit, Barleti është ende popullor mes historianëve romantikë dhe nacionalistë. Por tashmë kërkimi historiografik mbi Skënderbeun mbështetet më shumë mbi bazën dokumentore sesa mbi veprën e tij.<ref>{{Cite web|last=Omari|first=Jeton|date=2014|title=Scanderberg tra storia e storiografia|url=https://thesis.unipd.it/handle/20.500.12608/19122|url-status=live|website=thesis.unipd.it|language=it}}</ref> == Biografia == Barleti u lind dhe u rrit në Shkodër, atëherë pjesë e [[Republika e Venedikut|Republikës së Venedikut]]. Në veprat e tij e quan veten ''scodrensis'' (''shkodran''), ku më pas barazon të qenit shkodran me të qenit ''epirotas''.<ref name=":3">{{Cite book|last=Hosaflook|first=David|url=https://books.google.al/books?id=zeZ963q3ok0C&pg=PR29&lpg=PR29&dq=ducellier+Shkodra&source=bl&ots=IXSUOlHptU&sig=ACfU3U0VbidQ9y6O_ydxaBMN1aVcHs113A&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjCrL2claX4AhXDSPEDHYL8Bh8Q6AF6BAgdEAM#v=onepage&q=ducellier%20Shkodra&f=false|title=The Siege of Shkodra: Albania's Courageous Stand Against Ottoman Conquest, 1478|publisher=Onufri|year=2012|isbn=9789995687779|pages=xxix|language=en|chapter=Reader's orientation}}</ref> Për nevojat historiografike termi ''epirotas'' nëpër përkthime dhe tekste divulgative është bërë ''arbër'' ose ''shqiptar''.<ref name=":2">{{Cite book|last=Dani|first=Doan|title=Shpikja e Mesjetës|publisher=Pika pa sipërfaqe|year=2016|isbn=9789928185303|location=Tiranë|pages=41, 45|language=sq}}</ref> Studjuesit në mënyrë të larmishme e kanë vlerësuar që për nga etnia ka qenë italian ([[Charles du Fresne, sieur du Cange|Du Cange]], [[Nikolla Jorga|Iorga]], [[Alain Ducellier|Ducellier]], [[Peter Bartl|Bartl]]) nga Barletta e [[Pulia|Puljes]],<ref name=":1">{{Cite journal|last=Bartl|first=Peter|author-link=Peter Bartl|date=1974|title=Barletius, Marinus|url=https://www.biolex.ios-regensburg.de/BioLexViewview.php?ID=517|journal=Biographisches Lexikon zur Geschichte Südosteuropas|language=de|volume=1|pages=138-139}}</ref> dalmat ([[Paolo Giovio|Giovio]], [[Dávid Czvittinger|Czwittinger]], [[Johann Albert Fabricius|Fabricius]]), ose arbër ([[Apostolo Zeno|Zeno]], [[Jakob Filip Falmerajer|Fallmerayer]], [[Konstantin Jireçek|Jireček]]) nga Balezo (Balezi,<ref>Cordignano F., ''L'Albania a traverso l'opera e li scritti di un grande Missionario italiano: il P. Domenico Pasi S.I. (1847-1914),'' Roma: Instituto per l'Europa Orientale, 1934, fq. 26.</ref> Baleci ose Ballëza, në Rrjoll).<ref name=":3" /> Më 1474 Barleti mori pjesë në mbrojtjen e Shkodrës në rrethimin e parë nga [[ushtria osmane]], ashtu si edhe në të dytin për të cilin shkroi një libër. Prindërit e tij u vranë gjatë rrethimeve. Kur [[Venediku]] ia lëshoi Shkodrën [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] më 1479 me [[Traktati i Konstandinopojës (1479)|traktatin e Kostandinopojës]], Barleti vajti në Venedik, ku u bë studjues i historisë, letërsisë klasike dhe i gjuhës latine. Me të mbërritur në [[Venedik]], iu dha një pension prej dy dykatësh dhe një tezgë kasapi në mishtoren e Rialtos si një burim i përkohshëm të ardhurash. Meqë kjo tezgë u pretendua nga Andrea Pezaro po atë vit, "noteri i gjykatës së lartë", Ludovik Xukoli, ndërhyri dhe këshilloi "djaloshin e sjellshëm" Barleti që të kërkonte "një punë tjetër të përshtatshme për të".<ref>{{Cite book|last=Nadin|first=Lucia|title=Mërgim e integrim: Shqiptarët në Venedik 1479-1552|publisher=55|year=2008|isbn=9789994356416|location=Tiranë|pages=40|language=sq|translator=[[Pëllumb Xhufi]]|trans-title=Migrazioni e integrazione: il caso degli Albanesi a Venezia (1479-1552)|authorlink=Lucia Nadin}}</ref> Më 1494 u priftërua pas studimeve teologjike në Venedik dhe [[Padova]], dhe u emërua famullitar në kishën e Shën Shtjefnit në Piovene. == Veprat == === Rrethimi i Shkodrës === Vepra e parë e Barletit është "[[Rrethimi i Shkodrës (Marin Barleti)|Rrethimi i Shkodrës]]" e shkruar në gjuhën latine (''De obsidione Scondrensi, ad Serenissimum Leonardum Lauretanum aristocratiae Venetae principem, conciones variae Meumethae Turearum principe et ex aliis militae praefectis artificiose Compositae)'', botuar në Venedik për herë të parë më 1504.<ref name=":1" /> U rishtyp disa herë në gjuhën italiane, frënge, polake dhe angleze. Në shqip u përkthye nga latinisti [[Henrik Lacaj]]. === Historia e jetës dhe e bëmave të Skënderbeut === Vepra e dytë dhe më e plotë e Barletit, me të cilën u bë i famshëm, është "[[Historia e Skënderbeut]]" po në latinisht, me titullin e plotë ''Mbi sjelljet e jetës dhe punët, veçanërisht kundrejt [[Turqit|turqve]], bëmat e Gjergj Kastriotit, princi i shkëlqyer i epirotëve, i mbiquajtur Skanderbeg për veprat e tij, ndryshe Aleksandri i Madh. Shkruar prej Marin Barlet Shkodranit'' (lat. ''De Vita Moribus Ac Rebus Praecipue Aduersus Turcas, Gestis, Georgii Castrioti, Clarissimi Epirotarum Principis, qui propter celeberrima facinora, Scanderbegus, hoc est, Alexander Magnus, cognominatus fuit, libri Tredecim, per Marinum Barletium Scodrensem conscripti)''. Vepra u bë burim i një literature të gjerë, të shkruar në gjuhë të ndryshme të botës si portugalishtja, spanjishtja, gjermanishtja më 1533,<ref name=":1" /> frëngjishtja, anglishtja, serbishtja, greqishtja e deri në japonisht. Ndryshe prej ''Rrethimit'', për këtë vepër Barleti u mbështet tek dëshmitë e të tjerëve. Është cilësuar nga [[Konstantin Jireçek|Jireçek]] si burimi kryesor i historisë së Skënderbeut.<ref name=":0">{{Cite book|last=Thalloczy|first=Ludwig|title=Vëzhgime iliro-shqiptare|publisher=Camaj-Pipa|year=2004|isbn=99927-56-34-9|location=Shkodër|pages=22|language=sq|trans-title=Illyrisch-Albanische Forschungen|authorlink=Lajos Thallóczy|origyear=1916}}</ref> === Histori e shkurtër e jetëve të Papave dhe Perandorëve === Një vepër e tretë i mvishet Barletit, ''Histori e shkurtër e jetëve të Papave dhe Perandorëve'' (''Compendium vitarum pontificum et imperatorum'', Venecie, 1555).<ref name=":1" /> Por kërkimet e reja vërtetojnë që është vepër e Giovanni Stella, botuar nga Bernardino de Vitali. == Mbiemri == * [[Mustafa Kruja]] në përkthimin e vëllimit "Vëzhgime iliro-shqiptare" të përpiluar nga [[Lajos Thallóczy|Thalloczy]] i radhit tre variante të tejshkruara mbiemrit: Barleci, Barlleci, Bardheci.<ref name=":0" /> [[Eqrem Çabej|Çabej]] e shpjegon emrin ''Barletius'' nga një ''Bardheci'', ''Barlleci'' etj., emër që vijon si emër familjesh në Shqipërinë e Veriut.<ref>''Studime filologjike'', Tiranë: Akademia e Shkencave e RPSSH, Instituti i Gjuhësisë dje i Letërsisë, 1984, fq. 143.</ref> Në tre botimet e para të "Rrethimit të Shkodrës" me përkthimin e Lacajt, shënohet ''Barleci''.<ref>Barleci M., ''Rrethimi i Shkodrës'', Tiranë: Universiteti Shtetëror i Tiranës, Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, 1967. </ref> Përkthyesi i "Historisë së Skënderbeut", Stefan Prifti, radhit në parathënien e përkthimit se në [[Puka|Pukë]] ndodhet toponimi ''Bardheti'', emër lumi, prej të cilit ai mbron më drejt shqiptimin ''Barleti'' kundrejt variantit ''Barleci''.<ref>{{Cite book|last=Prifti|first=Stefan|title=Hyrje: Disa shënime për jetën, veprën dhe vlerën e Barletit si historian|publisher=Shtëpia botuese "Naim Frashëri"|year=1967|editor-last=Lacaj|editor-first=Henrik|location=Tiranë|pages=6|language=sq|trans-title=Marin Barleti, Historia e Skënderbeut|oclc=8991403}}</ref> == Literatura == * [[Zija Xholi]]: Pesë mendimtarët më të vjetër të kulturës sonë kombëtare: M. Barleti, [[Gjon Buzuku]], [[Pjetër Budi]], [[Frang Bardhi]], [[Pjetër Bogdani]] Tiranë 2003. <nowiki>ISBN 99927-901-1-3</nowiki>. == Referime == {{reflist|2}} [[Kategoria:Lindje 1450]] [[Kategoria:Historianë shqiptarë]] [[Kategoria:Humanistë shqiptarë]] [[Kategoria:Njerëz nga Shkodra]] [[Kategoria:Priftërij katolikë shqiptarë]] [[Kategoria:Venedikas arbërorë]] [[Kategoria:Marin Barleti]] 509jbepw8hjw717jri5l7lmxa00qbrc 0 3708 2808460 2659892 2025-06-10T15:35:57Z 37.26.70.179 2808460 wikitext text/x-wiki {{Pa referenca}} '''Ymer Riza''' (lindur më 10 mars 1885; vdekur më 24 shtator 1961) ishte një prej këngëtarëve të parë shqiptar i muzikës popullore qytetare me [[sharki]] e [[Çiftelia|çifteli]]. Legjenda e folkflorit shqiptar, ky sebashku me [[Qamili i Vogël|Qamilin e Vogel]], [[Mazllom Myzini|Mazllom Mejzini]]n dhe [[Ismat Peja|Ismet Pejën]], kenduan [[kengë]] gjakovare, nëpër sofrat e malësisë, dhe anë e mbanë ku pat shqiptarë. Pas vdekjes se tij, janë themeluar edhe shoqëri kultoro-artistike qe e mbajne emrin e tij. {{muzi-cung}} [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Këngëtarë shqiptarë]] o33x01x0lim8k37a2wss7ow4axlk9i2 2808461 2808460 2025-06-10T15:36:33Z 37.26.70.179 Mazllum Mejzini , Qamili Vogel 2808461 wikitext text/x-wiki {{Pa referenca}} '''Ymer Riza''' (lindur më 10 mars 1885; vdekur më 24 Nêntor 1961) ishte një prej këngëtarëve të parë shqiptar i muzikës popullore qytetare me [[sharki]] e [[Çiftelia|çifteli]]. Legjenda e folkflorit shqiptar, ky sebashku me [[Qamili i Vogël|Qamilin e Vogel]], [[Mazllom Myzini|Mazllum Mejzini]]n dhe [[Ismat Peja|Ismet Pejën]], kenduan [[kengë]] gjakovare, nëpër sofrat e malësisë, dhe anë e mbanë ku pat shqiptarë. Pas vdekjes se tij, janë themeluar edhe shoqëri kultoro-artistike qe e mbajne emrin e tij. {{muzi-cung}} [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Këngëtarë shqiptarë]] 864j8j4cipih2jvwd61xkgu5bsvwvun 2808462 2808461 2025-06-10T15:36:50Z 37.26.70.179 2808462 wikitext text/x-wiki {{Pa referenca}} '''Ymer Riza''' (lindur më 10 mars 1885; vdekur më 24 Nêntor 1961) ishte një prej këngëtarëve të parë shqiptar i muzikës popullore qytetare me [[sharki]] e [[Çiftelia|çifteli]]. Legjenda e folkflorit shqiptar, ky sebashku me [[Qamili i Vogël|Qamilin e Vogel]], [[Mazllom Myzini|Mazllum Mejzini]] dhe [[Ismat Peja|Ismet Pejën]], kenduan [[kengë]] gjakovare, nëpër sofrat e malësisë, dhe anë e mbanë ku pat shqiptarë. Pas vdekjes se tij, janë themeluar edhe shoqëri kultoro-artistike qe e mbajne emrin e tij. {{muzi-cung}} [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Këngëtarë shqiptarë]] rarrw8jimne74j4l74dwds0m1ixa3vg 2808463 2808462 2025-06-10T15:37:33Z 37.26.70.179 2808463 wikitext text/x-wiki {{Pa referenca}} '''Ymer Riza''' (lindur më 10 mars 1885; vdekur më 24 Nêntor 1961) ishte një prej këngëtarëve të parë shqiptar i muzikës popullore qytetare me [[sharki]] e [[Çiftelia|çifteli]]. Legjenda e folkflorit shqiptar, ky sebashku me [[Qamili i Vogël|Qamilin e Vogel]], [[Mazllum Mejzini]] dhe [[Ismat Peja|Ismet Pejën]], kenduan [[kengë]] gjakovare, nëpër sofrat e malësisë, dhe anë e mbanë ku pat shqiptarë. Pas vdekjes se tij, janë themeluar edhe shoqëri kultoro-artistike qe e mbajne emrin e tij. {{muzi-cung}} [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Këngëtarë shqiptarë]] ddynawjskcqh1sy23z3kfcfhweet32s 0 6196 2808631 1920971 2025-06-11T09:24:48Z Mitrovica02 128863 2808631 wikitext text/x-wiki '''Sulejman Pasha''' ([[Gjuha turke|tr]]. ''Süleyman Paşa'', tejshkruar edhe Sylejman Pasha) mund t'i drejtohet ndonjërit nga personat që vijojnë: * [[Sylejman pashë Bargjini]], qeveritar osman dhe themelues i Tiranës. * [[Sylejman Pasha]], qeveritar osman nga familja e [[Bushatllinjtë|Bushatlinjve]]. * [[Sulejman Pashë Berisha]], qeveritar osman dhe ndërtuesi i [[Hamami i Mitrovicës|Hamamit te Mitrovicës]] [[Kategoria:Kthjellime emra njerëzish]] 0aq3dbwxka5zjl2f6jfnil3d20ewep9 0 6233 2808622 2807935 2025-06-11T05:04:54Z Lanceloth345 172573 Refuzoi ndryshimin e fundit të tekstit (nga [[Speciale:Kontributet/185.200.249.128|185.200.249.128]]) dhe riktheu rishikimin 2806959 nga Lanceloth345 2808622 wikitext text/x-wiki {{Infobox television channel | name = Top Channel | owner = [[Top Media]] (familja Hoxha) | parent = [[Top Media]] | network = [[DigitAlb]] | country = [[Shqipëri]] | language = [[shqip]] | headquarters = Rruga “17 Nëntori”, nr. 20, Mëzez-Kodër, [[Kashar]], Tiranë | terr_serv_1 = Shqipëri | terr_chan_1 = Analoge/digjitale | online_serv_1 = [[DigitAlb]] | online_chan_1 = [[Top Channel]] | logo = Top Channel.svg | website = {{URL|http://www.top-channel.tv}} | key_people = Lori Hoxha, CEO | sister_channels = [[Top News]]<br>[[Top Albania Radio]] | launch_date = 20 dhjetor 2001 | founder = [[Dritan Hoxha]] | type = Televizion privat kombëtar | founded = 30 korrik 2001 | picture_format = [[576i]] ([[SDTV]] [[16:9]]) <br> [[1080i]] ([[HDTV]] [[16:9]]) <br> ([[4K]] [[UHDTV]] [[16:9]]) | area = Shqipëri<br>[[Kosovë]]<br>[[Maqedoni e Veriut]] }} '''Top Channel''' (shqiptuar "top ÇEN-ëll") është një televizion kombëtar privat shqiptar i themeluar më 30 korrik 2001 me seli në Tiranë. Si pjesë e grupit [[Top Media]], ai është kanali themelor i platformës [[DigitAlb]].<ref>{{Cite web |title=Packages: Digit Alb - KingOfSat |url=https://en.kingofsat.net/pack-digitalb.php |access-date=2025-05-29 |website=en.kingofsat.net |language=en}}</ref> Ai ofron program [[Kanali gjeneralist|gjeneralist]], argëtues dhe informues.<ref name=":0">{{Cite web |title=Rreth Top Channel - Top Channel |url=https://top-channel.tv/ |access-date=2025-05-29 |website=top-channel.tv |language=sq}}</ref> Televizioni u themelua nga sipërmarrësi [[Dritan Hoxha (gazetar)|Dritan Hoxha]] dhe që prej vdekjes së tij në vitin 2008 është nën drejtimin e familjes së tij.<ref>{{Cite web |title=TOP Channel |url=https://albania.mom-gmr.org/sq/media/detail/outlet/top-channel/ |access-date=2024-10-10 |website=albania.mom-gmr.org |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |title=Merr fund saga e gjyqeve për pronësinë e Top Channel, i mbetet përfundimisht familjes Hoxha - Shqiptarja.com |url=https://shqiptarja.com/lajm/merr-fund-saga-e-gjyqeve-per-pronesine-e-top-channel-i-mbetet-perfundimisht-familjes-hoxha |access-date=2025-05-29 |website=shqiptarja.com |language=sq}}</ref> == Historia == Top Channel u themelua më 30 korrik 2001 nga Dritan Hoxha, presidenti i ndjerë i grupit mediatik [[Top Media]]. Që në fillim, televizioni synoi të ofronte përmbajtje në tri fusha kryesore: informim, argëtim dhe edukim. Transmetimet nisën më 20 dhjetor 2001. Gjatë viteve në vijim, Top Channel zgjeroi gamën e programeve dhe mbulimin e sinjalit. Më 15 shtator 2003, Top Channel arriti mbulim kombëtar në Shqipëri. Më pas, transmetimi u shtri edhe në disa vende të Evropës përmes satelitit [[Eutelsat_W2]]. Më 15 dhjetor 2004, sinjali i tij u shpërnda përmes platformës [[DigitAlb]]. Më 15 gusht 2005, transmetimi u shtri edhe në Amerikën e Veriut, përfshirë Shtetet e Bashkuara dhe Kanadanë.<ref name=":0" /> Në mars 2006, Top Channel hapi zyra në [[Kosovë]]. Në qershor 2008, u hap një zyrë tjetër në [[Shkup]]. Më 10 maj 2009, Top Channel nisi transmetimet në teknologjinë [[High Definition|HD]], me finalen e festivalit "Top Fest 6". Në vitin 2012, kaloi në transmetim në formatin [[Full HD]] (16:9). Në të njëjtin vit, në platformën [[DigitAlb]] u lançua një kanal i ri. Ky kanal funksionoi deri në vitet 2018–2019, kur u përmirësua në standardin [[1080p]]. Top Channel ka përfshirë programe të ndryshme të lajmeve, argëtimit dhe edukimit. Ai ka mbuluar ngjarje të rëndësishme në [[Shqipëria|Shqipëri]], [[Kosova|Kosovë]], [[Maqedonia e Veriut|Maqedoninë e Veriut]] dhe komunitetet shqiptare jashtë vendit. Gjithashtu, ka realizuar transmetime të drejtpërdrejta dhe edicione speciale për ngjarje të ndryshme. Më 28 dhjetor 2023, Presidenti i Shqipërisë, [[Bajram Begaj]], i akordoi Dritan Hoxhës titullin "Mjeshtër i Madh" për kontribut të veçantë në median shqiptare.<ref>{{Cite web |date=2023-12-28 |title=Begaj nderon me titullin “Mjeshtër i Madh” themeluesin e Top Medias, Dritan Hoxhën |url=https://newsbomb.al/begaj-nderon-me-titullin-mjeshter-i-madh-themeluesin-e-top-medias-dritan-hoxhen |access-date=2025-05-29 |website=NEWSBOMB |language=sq}}</ref> Në ceremoninë e ndarjes së titullit morën pjesë anëtarë të stafit të [[Top Media]] dhe familjarë të Hoxhës. == Programe ndër vite == * ''Shtojzovalle'' * ''[[Wake Up]]'' * ''[[Fiks Fare]]''<ref>{{Cite web |title=Fiks Fare - Top Channel |url=https://top-channel.tv/programe/fiksfare/ |access-date=2025-05-29 |website=top-channel.tv |language=en-US}}</ref> * ''[[Top Music Awards]]'' (dikur ''Top Fest'') * ''[[Top Show]]'' * ''Hapur'' * ''[[Top Story]]'' * ''Të Paekspozuarit'' * ''[[Portokalli]]''<ref>{{Cite web |title=Portokalli - Top Channel |url=https://top-channel.tv/programe/portokalli/ |access-date=2025-05-29 |website=top-channel.tv |language=en-US}}</ref> * ''Exclusive'' * ''Proçesi Sportiv'' * ''[[Për'puthen]]'' * ''[[E Diell]]'' * ''[[Rudina Xhunga|Shqip]]'' * ''Pasdite në Top Channel'' * ''Ftesë në 5'' * ''Pop Culture'' (dikur ''Top Select'') * Game show ''[[100 milionë]]'' * Game show ''Tjetri'' * ''Shiko kush luan'' * ''Në Shtëpinë Tonë'' * ''Gjurmë Shqiptare'' * Fshatrat e Shqipërisë * Balkan Project * ''VIP Club'' * ''[[Top Talent]]'' * ''Top Talk'' * ''Hipokrati'' * ''Soirée'' * ''Top Bloggers'' * ''Pushime On Top'' * ''Sekretet e Portokallisë'' * ''The Top List'' * ''Top Arena'' * ''[[StarTop]]'' * ''Inside Story'' (dikur ''Top Story'') * ''Vip Dado'' * ''Më lër të Flas'' * ''ArtKand'' * ''Kepi i Tundimeve'' * ''Punë pa Teka'' * ''Shqipëria Live'' * ''Me Kast'' * ''PiramidA'' * ''Goca dhe Gra'' * ''[[Yjet Shqiptarë të Diasporës]]'' * FLE'T === Patenta ndërkombëtare === * ''[[Big Brother (Albania)|Big Brother]]'' * ''[[The Voice of Albania]]'' * ''[[MasterChef Albania]]'' * ''Dua të të bëj të lumtur'' * ''The Voice Kids'' * ''Hell’s Kitchen'' * '' [[Dancing with the Stars]]'' * ''[[Big Brother VIP Albania|Big Brother VIP]]''<ref>{{Cite web |last=Channel |first=Top |title=Big Brother VIP 4 |url=https://bigbrothervip.top-channel.tv/ |access-date=2025-05-29 |website=bigbrothervip.top-channel.tv |language=en}}</ref> === Seriale === * ''[[Boardwalk Empire]]'' * ''[[Peaky Blinders (seri televizive)|Peaky Blinders]]'' * ''[[The Sopranos|Sopranot]]'' * ''Rozi Abate'' * ''Baron Noir'' * ''[[Game of Thrones]]'' * ''Kandidatja'' * ''[[Desperate Housewives|Shtëpiake të Dëshpëruara]]'' * ''Mata Hari'' * ''[[100 Vitrinat]]'' * ''Fuqia e Dashurisë'' * ''Komploti'' * ''Nikita'' * ''Të Humbur'' * ''Tre Trendafilet e Evës'' * ''[[Avatar: Mjeshtri i fundit i ajrit|Avatar]]'' * ''[[24 (serial)|24 orë]]'' * ''Pa kufij 2'' * ''Tai - Kërkojeni tani.'' * ''$nob'' * ''Tenxherja | Kapakun'' == Shënime dhe referenca == # http://top-channel.tv/rreth-top-channel/ # https://sq.kingofsat.net/channelhistory.php?ch=2424 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210516160417/https://sq.kingofsat.net/channelhistory.php?ch=2424 |date=16 maj 2021 }} # http://top-channel.tv/guida/ # http://top-channel.tv/programe/ == Shih edhe == * [[Top Media]] * [[Top News]] * [[DigitAlb]] *[[Fondacioni Dritan Hoxha]] == Lidhje të jashtme == *{{Official website|http://top-channel.tv/}} == Referime == <references />{{Televizioni në Shqipëri}} {{coord|41.322972|19.821761|display=title}} [[Kategoria:Stacione televizive në Shqipëri]] [[Kategoria:Top Channel]] [[Kategoria:Kompani shqiptare të themeluara në 2001]] [[Kategoria:Themelime në 2001]] [[Kategoria:Top Media]] 484uwk03vqyb5w8ec9fhx0auf12wiyx 14 8995 2808573 2795827 2025-06-10T21:45:11Z Edukatori 112234 removed [[Category:Historia e Ballkanit sipas shteteve]]; added [[Category:Historia e Ballkanit sipas vendit]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808573 wikitext text/x-wiki [[Kategoria:Historia e Evropës sipas vendit|Shqipëri]] [[Kategoria:Shqipëri]] [[Kategoria:Historia shqiptare]] [[Kategoria:Historia e Ballkanit sipas vendit]] 39rz7idhqdpjozhdu62lgvujt4bfs49 0 15430 2808571 2510350 2025-06-10T21:42:47Z Edukatori 112234 added [[Category:Arbëri]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808571 wikitext text/x-wiki {{Infobox country |native_name = [[Gjuha latine|Latinisht]]: Regnum Albaniae |conventional_long_name = Mbretëria e Arbërisë |era = [[Mesjeta]] |status = Mbretëri |government_type = Monarki absolute |year_start = 1271 |year_end = 1368 |event1 = |date_event1 = |event2 = |date_event2 = |p1 = Perandoria Bizantine |flag_p1 = Simple Labarum.svg |s1 = Principata e Topiajve |flag_s1 = Topia coat of arms.svg |image_coat = |image_map = Kingdom of Albania.png |image_map_alt = Kingdom of Albania in 1368 AD.png |capital = [[Durrës]] |common_languages = [[Gjuha shqipe|Arbërishtja]] |religion = *[[Kisha katolike|Kisha Katolike]] |leader1 = [[Karli I Anzhu]] |leader2 = Louis |year_leader1 = 1272-1285 |year_leader2 = 1285-1368 |title_leader = Mbret, Zotëri }} '''Mbretëria e Arbërisë''' ([[Gjuha latine|Latinisht]]: ''Regnum Albaniae'') u themelua nga [[Karli I Anzhu]] në territoret arbërore që rimori nga [[Perandoria Bizantine]] në vitin 1271. Mbretëria e Arbërisë u shpall në fund të shkurtit në vitin 1272. Mbretëria shtrihej nga rajoni i [[Durrësi|Dyrrahut]] (lat. ''Dyrrhachium'') në jug përgjatë bregdetit të [[Butrinti|Butrintit]]. Një përpjekje e madhe për të avancuar më tej në drejtim të Kostandinopojës dështoi në [[Rrethimi i Beratit (1280-1281)|rrethimin e Beratit (1280-1281)]]. Një kundërsulm bizantin shpejt u pasua, gjë që çoi [[Anzhuinët]] brendësi të teritorit deri në vitin 1281. [[Vespersat sicilian]] më tej e dobësuan pozicionin e Karlit, dhe Mbretëria u zvogëlua shpejt nga [[Perandoria Bizantine|Bizantinët]] në një zonë të vogël rreth Durrësit. Anzhutë mbahen këtu, megjithatë, deri në 1368, kur qyteti u kap nga [[Karl Topia]]. Në vitin 1392, [[Gjergj Topia|djali i Karl Topisë]] e dorëzoi qytetin dhe fushat e tij në [[Republika e Venedikut|Republikën e Venedikut]]. == Historia == === Sfondi === Gjatë konfliktit midis [[Despotati i Epirit|Despotatit të Epirit]] dhe [[Perandoria e Nikesë|Perandorisë së Nikeas]] në vitin 1253, Golemi, zoti i Krujës fillimisht ishte në aleancë me Epirin. Trupat e Golemit kishin pushtuar zonën e [[Kosturi (Greqi)|Kosturit]] në përpjekje për të ndaluar forcat nikease të John Vatatzes për të hyrë në [[Rrethi i Devollit|Devoll]]. Vatatzes arriti të bindte Golemin për të ndryshuar anë dhe një marrëveshje e re u nënshkrua midis tyre ku Vatatzes u zotua t'i garantonte Golemit autonominë e tij. Në të njëjtin vit Despoti i Epirit Mikaeli II nënshkroi një traktat paqeje me Nikean duke njohur autoritetin e tyre mbi Maqedoninë perëndimore dhe Shqipëri. Kalaja e Krujës iu dorëzua nikeasve ndërsa perandori nikeas njohu privilegjet e vjetra dhe mundësoi dhe të reja. Të njëjtat privilegje u ruajtën dhe nga pasardhësi i tij Teodori II Laskaris.<ref>Anamali, Skënder; Prifti, Kristaq (2002). ''Historia e popullit shqiptar në katër vëllime. p. 202''</ref> Nikeasit morën nën kontroll [[Durrësi|Durrësin]] nga Mikaeli II në vitin 1256. Gjatë dimrit të 1256-57, [[Gjergj Akropoliti]] u përpoq të rivendoste autoritetin bizantin në rajonin e Arbërisë. Kështu, autonomia u hoq dhe një administratë e re u imponua. Kjo ishte në kundërshti me atë çka nikeasit kishin premtuar. Udhëheqësit vendas arbërorë u revoltuan kur e morën vesh lajmin dhe Mikaeli II gjithashtu e denoncoi traktatin e paqes me Nikean. Me mbështetjen e forcave arbërore, ai sulmoi qytetet e [[Dibra|Dibrës]], [[Ohri|Ohrit]] dhe [[Prilepi|Prilepit]]. Ndërkohë, [[Manfredi i Siçilisë]] përfitoi nga situata dhe u nis për të pushtuar në Arbëri. Forcat e tij të udhëhequra nga Filip Chinard morën Durrësin, [[Berati|Beratin]], [[Vlora|Vlorën]], Spinarizza (Zvërneci) me rrethina dhe bregdetin jugor shqiptar nga Vlora në [[Butrinti|Butrint]].<ref name=":0">{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=i4OPORrVeXQC|title=Setton (1976), p. 81}}</ref> Përballë një lufte në dy fronte, despoti Mikael II u dorëzua përballë Manfredit dhe u bë aleat i tij. Ai njohu autoritetin e Manfredit në rajonet e pushtuara të cilat u dhanë si një pajë pas martesës së vajzës së tij Helena me Manfredin.<ref name=":0" /><ref>''The New Cambridge Medieval History, Volume V: c. 1198-c. 1300 p. 791-792''</ref> Pas mposhtjes së Mikaelit II dhe Manfredit në [[Betejën e Pellagonisë]], forcat e reja nikease vazhduan të përparonin duke marrë të gjitha territoret e Manfredit në Arbëri duke përjashtuar Durrësin. Megjithatë, në shtator 1261, Manfredi organizoi një ekspeditë të re dhe arriti të pushtojë të gjitha zotërimet e tij në Arbëri dhe i mbajti ato deri në vdekjen e tij në 1266.<ref>Anamali & Prifti (2002), p. 205</ref> Manfredi e respektoi autonominë dhe privilegjet e vjetra të fisnikërisë vendase dhe rajonet e tyre. Ai gjithashtu i integroi fisnikët arbëror në administratën e tij, siç ishte rasti me [[Andrea Vrana]] i cili ishte kapiteni i përgjithshëm dhe guvernator i Durrësit dhe rajonit fqinj të Arbërisë. Trupat arbërore gjithashtu përdoreshin nga Manfredi në fushatat e tij në [[Italia|Itali]]. Manfredi e caktoi [[Philippe Chinard|Filip Chinard]] si guvernator të përgjithshëm të zotërimeve të tij në Arbëri. Fillimisht i vendosur në Korfuz, Chinard e zhvendosi selinë e tij në [[Kaninë]]. Atje ai u martua me një të afërm të Mikaelit II.<ref>Anamali & Prifti (2002), p. 205-206</ref> === Krijimi === Pas mposhtjes së forcave të Manfredit në [[Betejën e Beneventos]] në 1266, Traktati i Viterbos u nënshkrua me [[Karli I Anzhu|Karlin Anzhu]] që përfitonte të drejta në zotërimet e Manfredit në Arbëri<ref name=":1">Ducellier (1999), p. 793</ref><ref>Nicol (2010), p. 12</ref> bashkë me të drejtat që ai fitoi në zotërimet latine në Despotatin e Epirit dhe në More.<ref>Jacobi (1999), p. 533</ref> Sapo mori vesh lajmin e vdekjes së Manfredit në betejën e Beneventos, Mikaeli II komplotoi dhe arriti të vrasë guvernatorin e Manfredit, Filip Chinard, me ndihmën e gruas së Chinard, por ai s'mundi të merrte zotërimet e Manfredit. Fisnikët dhe komandantët vendas refuzuan të dorëzonin zotërimet e Manfredit në Arbëri te Mikaeli II. Ata i dhanë të njëjtën përgjigje negative të dërguarit të Karlit, [[Gazo Chinard]] në 1267, kur ai kërkoi që ata të dorëzonin zotërimet e Manfredit në Arbëri siç thuhej dhe në traktatin e Viterbos.<ref>Anamali & Prifti (2002), p. 206</ref> Pas dështimit të [[Kryqëzatës së Tetë]], Karli Anzhu e ktheu vëmendjen e tij në Arbëri. Ai filloi të kontaktonte drejtues vendorë arbërorë nëpërmjet klerit vendas katolik. Dy priftërinj katolikë vendas, Gjoni nga Durrësi dhe Nikola nga Arbëria, ishin negociatorë midis Karlit Anzhu dhe fisnikëve vendas. Gjatë vitit 1271 ata bënë disa udhëtime midis Arbërisë dhe Italisë eventualisht duke arritur sukses në misionin e tyre.<ref name=":2">Anamali & Prifti (2002), p. 207</ref> Më 21 shkurt 1272,<ref name=":1" /> një delegacion fisnikësh dhe qytetarësh arbërorë nga Durrësi shkuan në pallatin e Karlit. Karli nënshkroi një marrëveshje me ta dhe u shpall Mbret i Arbërisë me "dakordësinë e peshkopëve, kontëve, baronëve, ushtarëve dhe qytetarëve" duke iu premtuar atyre mbrojtje dhe ruajtje të privilegjeve që ata kishin nga Perandoria Bizantine.<ref>Nicol (2010), p. 15</ref> Marrëveshja deklaroi bashkimin midis Mbretërisë së Arbërisë (latinisht: Regnum Albanie) dhe Mbretërisë së Siçilisë nën Mbretin Karli I Anzhu (''Carolus I, dei gratia rex Siciliae et Albaniae'').<ref name=":2" /> Ai caktoi [[Gazo Chinard]] si Famulltar të Përgjithshëm dhe shpresonte të fillonte ekspeditën e tij kundër Konstandinopojës përsëri. Përgjatë 1272 dhe 1273 ai dërgoi sasi të mëdha furnizimesh në Durrës dhe Vlorë. Kjo alarmoi perandorin bizantin, Mikael VIII Paleolog, i cili filloi të dërgonte letra te fisnikët arbërorë, në përpjekje për t'i bindur ata që mos ta mbështetnin më Karlin Anzhu dhe të ndërronin anë. Fisnikët arbërorë i dërguan ato letra te Karli i cili i lavdëroi ata për besnikërinë e tyre. Atëherë, shpresat e Mikaelit VIII për të ndaluar përparimin e Karlit ishin në influencën e [[Papa Gregori X]]. Gregori kishte shpresa të mëdha për të pajtuar Europën, duke bashkuar kishat [[Kisha Ortodokse Lindore|greke]] dhe [[Kisha Katolike Romake|latine]], dhe duke nisur një kryqëzatë të re: për këto ai deklaroi Këshillin e Lionit që do të mbahej në 1274 dhe punoi për të organizuar zgjedhjen e një perandori, kështu e urdhëroi Karlin për të ndaluar veprimtarinë e tij.<ref>Nicol (2010), p. 15-17</ref> Karli I Anzhu imponoi një sundim ushtarak në Mbretërinë e Arbërisë. Autonomia dhe privilegjet e premtuara në marrëveshje de fakto u anulluan dhe taksa të reja u vendosën. Tokat konfiskoheshin për hir të fisnikëve anzhuinë dhe fisnikët arbërorë u përjashtuan nga detyrat e tyre qeveritare. Në një përpjekje për të përforcuar sundimin e tij dhe besnikërinë vendase, Karli, mori peng bijtë e fisnikëve vendas. Kjo krijoi një pakënaqësi të përgjithshme në vend dhe disa fisnikë arbërorë filluan të kontaktonin perandorin bizantin Mikaelin VIII i cili i kishte premtuar të njihte privilegjet e tyre të dikurshme.<ref>Anamali & Prifti (2002), p. 208-210</ref> === Sulmi bizantin === Duke qenë se synimet e Karlit I për një sulm të ri u ndaluan nga Papa dhe tanimë kishte një pakënaqësi të përgjithshme në Arbëri, Mikaeli VIII përfitoi nga rasti dhe filloi një fushatë në Arbëri në fund të vitit 1274. Forcat bizantine të ndihmuara nga fisnikët vendas arbërorë morën qytetin e rëndësishëm të [[Berati|Beratit]] dhe më vonë atë të [[Butrinti|Butrintit]]. Në nëntor 1274, guvernatori vendor i raportoi Karlit se forcat arbërore dhe bizantine kishin rrethuar Durrësin. Sulmi bizantin vazhdoi dhe ata morën qytet-portin e Zvërnecit. Kështu Durrësi bashkë me Krujën dhe Vlorën u bënë të vetmet zotërime në Arbëri që ishin ende nën kontrollin e Karlit I, por ato ishin të rrethuara me tokë dhe ishin të izoluara nga njëra tjetra. Ato mund të komunikonin me njëra tjetrën vetëm nëpërmjet detit por flota bizantine e vendosur në Zvërnec dhe Butrint i mbanin nën presion të vazhdueshëm. Karli gjithashtu mundi të mbante ishullin e Korfuzit.<ref name=":3">Anamali & Prifti (2002), p. 201</ref><ref>Nicol (2010), p. 18</ref> Mikaeli VIII arriti edhe një fitore të rëndësishme diplomatike mbi Karlin I duke pranuar që të bashkonte dy kishat në Këshillin e Dytë të Lionit në 1274. Entuziast nga rezultatet e këshillit, Papa Gregori X, ndaloi çdo tentativë të Karlit ndaj forcave të Mikaelit VIII. Nën këto rrethana Karli I Anzhu u detyrua të nënshkruante një armëpushim me Mikaelin VIII në 1276.<ref name=":3" /> === Kundërsulmi anzhuin === Prania bizantine në Butrint alarmoi Nikeforos I Dukas, Despoti i Epirit. Ai kontaktoi Karlin Anzhu dhe vasalin e tij Uilliamin e Villehardouin i cili në atë kohë ishte princi i Akesë. Nikeforos I premtoi që të bënte zotim homazhi ndaj Karlit (në Mesjetë homazhi ishte një ceremoni ku vasali i garantonte besnikëri dhe shërbimin e tij të zotit të tij feudal) në këmbim të disa tokave në Ake. Në 1278 Trupat e Nikeforosit morën qytetin e Butrintit. Në mars 1279 Nikeforosi I e deklaroi veten si vasal të Karlit I Anzhu dhe i dorëzoi atij kalatë e Sopotit dhe Butrintit. Si garanci, Nikeforosi dërgoi djalin e tij te kastelani anzhuin i Vlorës që ta mbante si peng. Ambasadorë u shkëmbyen me këtë rast, por Karli nuk priti derisa të mbaronin formalitetet; ai urdhëroi kapitenin dhe famulltarin e përgjithshëm të tij në Korfuz për të marrë jo vetëm Butrintin, por gjithçka që dikur i përkiste Manfredit dhe tanimë ishte nën Despotatin e Epirit.<ref>Nicol (2010), p. 18-23</ref> Në të njëjtën kohë Karli filloi të krijonte një rrjet aleancash në rajon me sulmin e ri që po afronte. Ai hyri në aleancë me mbretërit e Serbisë dhe Bullgarisë.<ref name=":4">Nicol (2010), p. 25</ref> Ai gjithashtu u përpoq të fitonte mbëshetjen e fisnikëve vendorë arbërorë. Pas kërkesave të vazhdueshme nga fisnikë të tjerë arbërorë, ai liroi një numër fisnikësh arbërorë të cilët ishin arrestuar para se të akuzoheshin si bashkëpunëtorë me forcat bizantine. Midis tyre ishte [[Muzakajt|Gjin Muzaka]], Dhimitër Zogu dhe Guljem Blinishti. Gjin Muzaka veçanërisht ishte i rëndësishëm për planet e Karlit sepse territoret e familjes Muzaka ishin rreth qytetit të Beratit. Ata u liruan por u urdhëruan që t'i dërgonin bijtë e tyre si pengje në Napoli.<ref>Anamali & Prifti (2002), p. 211</ref> Në gusht 1279, Karli Anzhu caktoi Hugo de Sully si ''Kapiten dhe Famulltar të Përgjithshëm të Arbërisë, Durrësit, Vlorës, Sopotit, Butrintit dhe Korfuzit.'' Në muajt pasardhës, një kundërsulm i madh anzhuin u përgatit.<ref name=":4" /> Shumë materiale dhe burra iu dërguan de Sully-t, i cili kishte marrë Zvërnecin nga bizantinët duke e bërë selinë e tij.<ref name=":5">Setton (1976), p. 136</ref> Synimi i parë i ekspeditës ishte rimarrja e qytetit të Beratit, i cili kishte qenë nën kontroll bizantin që prej vitit 1274. Megjithatë, përgatitjet e Karlit u kufizuan nga [[Papa Nikolla III]] i cili e kishte ndaluar Karlin për të sulmuar Perandorinë Bizantine. Megjithatë, Papa Nikolla III vdiq në gusht 1280 dhe për më shumë se 6 muaj vendi i tij mbeti bosh. Kjo i dha Karlit një mundësi për të vazhduar para. Gjatë vjeshtës 1280 ai urdhëroi Hugo de Sully për të ecur para.<ref>Nicol (1992), p. 206</ref> Në dhjetor 1280 forcat anzhuine morën rrethinat e Beratit dhe rrethuan kalanë e tij.<ref name=":5" /> === Kundërsulmi bizantin === Perandori bizantin po shpresonte se Papa do t'i ndalonte kundërshtarët e tij latinë. Pas vdekjes së Papa Gregorit X, mbështetësit kryesor të bashkimit të kishave, pasardhësit e tij mbajtën të njëjtin kurs, gjë e cila kufizoi lëvizjet e Karlit. Megjithatë, në shkurt 1281, Karli I Anzhu arriti një fitore diplomatike duke imponuar një [[Papa Martini IV|Papë francez]] si kreun e Kishës Katolike. Perandori bizantin Mikaeli VIII u çkishërua dhe ekspedita e Karlit kundër tij u bekua si një kryqëzatë e re.<ref name=":4" /> Situata ishte mjaft e komplikuar për Mikaelin VIII, megjithatë, ai dërgoi ndihmë për garnizonin e rrethuar. Ushtria bizantine e cila përfshinte dhe mercenarë turq arriti pranë Beratit në mars 1281. Ata ishin urdhëruar që të shmangnin betejën e hapur dhe të përqendroheshin në kurthe dhe bastisje.<ref name=":6">Bartusis (1997), p. 63</ref> Ata arritën të mposhtnin forcat anzhuine duke zënë rob komandantin e tyre Hugo de Sully në një kurth. Kjo përhapi panik në ushtrinë e tij duke i bërë ata të braktisnin betejën. Ushtria anzhuine humbi pjesën më të madhe të forcave të saj dhe vetëm një pjesë e vogël gjeti strehim në kalanë e Kaninës, e cila ishte në duart e Anzhuinëve.<ref>Setton (1976), p. 137</ref> Ushtria bizantine vazhdoi të përparonte më tej. Ata rrethuan bazat anzhuine të Vlorës, Kaninës e Durrësit por s'mundën t'i marrin. Fisnikët arbërorë në rajonin e Krujës u bashkuan me perandorin bizantin dhe ai i dha një statut me privilegje për qytetin dhe dioqezën e tyre.<ref name=":8">Nicol (2010), p. 27</ref> === Përgatitjet e Karlit dhe Mbrëmjesoret Siçiliane === ==== Traktati i Orvietos ==== Dështimi i ekspeditës së Hugo de Sully-t e bindi Karlin Anzhu se një pushtim i Perandorisë Bizantine nëpërmjet tokës nuk ishte i mundshëm,<ref name=":6" /> dhe kështu ai konsideroi një ekspeditë detare kundër Bizantit. Ai pa një aleat te [[Republika e Venedikut|venedikasit]] dhe në korrik 1281, [[Traktati i Orvietos]] e formalizoi këtë bashkëpunim. Qëllimi i përcaktuar i tij ishte që të hiqte nga froni Mikaelin VIII dhe të vendoste perandorin latin Filipin e Courtenay si dhe themelimin me forcë të Bashkimit të Kishave, duke e sjellë [[Kisha ortodokse e lindjes|Kishën Ortodokse Greke]] nën autoritetin e Papës. Arsyeja kryesore, megjithatë, ishte që të rithemelohej Perandoria Latine nën dominimin e anzhuinëve dhe për të restauruar privilegjet tregtare venedikase në Konstandinopojë.<ref>Nicol (1992), p. 208-209</ref> Sipas kushteve të marrëveshjes, Filipi dhe Karli do të jepnin 8,000 trupa dhe kavaleri, si dhe mjaftueshëm anije për t'i transportuar në Konstandinopojë. Filipi, Doge (drejtuesi) i Venedikut [[Giovanni Dandolo]] si dhe vetë Karli ose i biri i tij, [[Karli i Dytë]], do ta shoqëronin personalisht ekspeditën. Në praktikë, Karli do të jepte gati të gjithë trupat, duke qenë se Filipi nuk kishte burime ose kishte burime të pamjaftueshme të vetat. Venedikasit do të jepnin dyzet [[galera]] si eskorta për flotën pushtuese, e cila do të lundronte nga [[Brindizi]] jo më vonë se prilli i 1283. Sapo Filipi të vendosej në fron, ai do të konfirmonte lëshimet në Traktatin e Vitierbos dhe privilegjet e dhëna venedikasve në themelimin e Perandorisë Latine, duke përfshirë njohjen e Doge (drejtuesit) si ''dominator'' të "një të katërtës dhe një të tetës së Perandorisë Latine".<ref name=":7">Nicol (1992), p. 208</ref> Një dokument i dytë u krijua për organizimin e një force për të paraprirë ekspeditën kryesore të 1283. Karli dhe Filipi do të jepnin 15 anije dhe 10 anije transporti me rreth 300 burra dhe kuaj. Venedikasit do të siguronin 15 luftanije për shtatë muaj të vitit. Këto forca do të bënin luftë kundër Mikaelit VIII dhe "pushtuesve të tjerë" të Perandorisë Latine dhe do të takoheshin në [[Korfuzi|Korfuz]] nga 1 maji 1282, duke shtruar rrugën për pushtimin e vitit pasardhës.<ref name=":7" /> ==== Mbrëmjesoret Siçiliane ==== Në të hënën e Pashkës më 30 mars 1282, në Siçili popullsia vendase sulmoi forcat franceze në një kryengritje që do të njihej si [[Mbrëmjesoret Siçiliane]]. Masakra vazhdoi për javë të tëra në ishull dhe ata gjithashtu shkatërruan flotën anzhuine të mbledhur në portin e [[Mesina|Mesinës]] të cilën Karli kishte për qëllim ta përdorte në ekspeditën e re kundër Bizantit. Karli u përpoq ta shtypte kryengritjen, por më 30 gusht 1282, [[Pjetri III i Aragonit]] mbërriti në Siçili, ishte e qartë që Karli nuk kishte më mundësi për ta sulmuar Bizantin.<ref>Setton (1976), p. 140</ref> Në shtator 1282, dinastia anzhuine e humbi përgjithmonë Siçilinë. I biri i tij, [[Karli i Dytë]] i Napolit u zu rob nga ushtria aragoneze në Betejën e Gjirit të Napolit dhe ishte akoma i burgosur kur i ati, Karli I Anzhu, vdiq më 7 janar 1285. Me vdekjen e tij Karli i la të gjitha zotërimet e tij te i biri, i cili në atë kohë mbahej nga katalanasit. Ai u mbajt i burgosur deri në 1289, kur ai u lirua.<ref>Nicol (2010), p. 33.</ref> === Restaurimi === ==== Humbja e Durrësit ==== Rezistenca anzhuine vazhdoi për disa vite në Kaninë, Durrës dhe Vlorë. Megjithatë Durrësi ra në duart e bizantinëve në 1288 dhe në të njëjtin vit perandori bizantin Andronikos II Paleolog rinovoi privilegjet që paraardhësit e tij i kishin garantuar arbërorve në rajonin e Krujës.<ref name=":8" /> Kalaja e Kaninës ishte e fundit që ra nën kontrollin bizantin me gjasa në vitin 1294, ndërsa Korfuzi dhe Butrinti mbetën në duart e anzhuinëve deri në 1292.<ref>Nicol (2010), p. 28</ref> Në 1296, mbreti serb [[Stefan Milutin]] mori nën zotërim Durrësin. Në vitin 1299 Andronikos II Paleolog martoi vajzën e tij Simonida me Milutinin dhe tokat të cilat ai kishte pushtuar u konsideruan si pajë.<ref>Nicol (2010), p. 67-68</ref> ==== Rimarrja e Durrësit ==== Megjithëse territoret arbërore ishin humbur, nocioni dhe të drejtat e Mbretërisë së Arbërisë vazhduan për anzhuinët për shumë kohë pas vdekjes së Karlit I Anzhu. Mbretëria u trashëgua prej Karlit II pas vdekjes së të atit në 1285. Në gusht 1294, Karli II ia kaloi të drejtat e tij në Arbëri të birit, Filipit I të Tarantos. Në nëntor 1294, Filipi I ishte i martuar me vajzën e Despotit të Epirit, Nikeforosi I, duke ringjallur aleancën e vjetër midis dy shteteve.<ref>Nicol (2010), p. 44-47</ref> Planet e tij për të rimarrë zotërimet e vjetra anzhuine u ndalën për pak kohë kur në 1299 Filipi i Tarantos u bë i burgosur i Frederikut III të Siçilisë gjatë Betejës së Falkonarias. Megjithatë, pas lirimit të tij në 1302, ai pretendoi të drejtat e tij në Mbretërinë e Arbërisë dhe filloi përgatitjet për ta rimarrë. Ai mori mbështetjen e vendasve katolikë arbërorë të cilët preferonin një fuqi italiane katolike si mbrojtëse të tyre në vend të ortodoksëve grekë apo serbë, si dhe mbështetjen e [[Papa Benedikti XI|Papa Benediktit XI]]. Në verën e 1304, serbët u dëbuan nga qyteti i Durrësit nga qytetarët dhe fisnikët durrsakë, të cilët në shtator e dorëzuan veten ndaj sundimit anzhuin. Filipi dhe i ati, Karli II, ripërtërinë privilegjet e vjetra që Karli I Anzhu i kishte premtuar qytetarëve dhe fisnikëve të Durrësit. Në vitin 1305, përjashtime të mëtejshme të gjera nga tarifat dhe taksat të qytetarëve dhe fisnikëve të Durrësit u bënë nga Karli II.<ref>Nicol (2010), p. 68</ref> Territori i Mbretërisë së Arbërisë nën sundimin e Filipit të Tarantos ishte i kufizuar afërsisht sa [[Rrethi i Durrësit]] në ditët e sotme. Në një përpjekje për të zgjidhur tensionet midis dinastisë Anzhu dhe aragonezëve, Mbretëria e Arbërisë dhe tokat në Ake nën zotërimin anzhuin u ofruan në këmbim të Mbretërisë së Siçilisë të sunduar nga Frederiku II. Këto negociata zgjatën për disa vite por u braktisën në vitin 1316.<ref>Abulafia (1996), ''Intercultural contacts in the medieval Mediterranean'', pp.1-13</ref> Me vdekjen e Filipit të Tarantos në 1332, kishte pretendime të ndryshme mbi zotërimet e tij brenda familjes anzhuine. Të drejtat e Dukatit të Durrësit dhe Mbretërisë së Arbërisë së bashku iu dhanë Gjonit të Gravinës me një shumë prej 5,000 paundësh ar.<ref>Nicol (2010), p. 99</ref> Pas vdekjes së tij në 1336, zotërimet e tij në Arbëri i kaluan të birit, [[Karli, Duka i Durrësit|Karlit]]. Gjatë kësaj periudhe kishte familje fisnike të ndryshme arbërore që filluan të konsolidonin pushtetin dhe zotërimet. Një prej tyre ishte [[Topiajt|familja Topiaj]], zotërimet e të cilëve ishin në Arbërinë qendrore. Serbët po shtynin fort në drejtimin e tyre dhe fisnikët arbërorë gjetën një aleat natyral te anzhuinët.<ref name=":9">Nicol (2010), p. 128</ref> Aleanca me udhëheqësit arbërorë ishte jetike gjithashtu edhe për sigurinë e Mbretërisë së Arbërisë, sidomos gjatë viteve 1320 dhe 1330. Më të spikatur prej këtyre udhëheqësve ishin Topiajt, duke sunduar në një rajon midis lumenjve Mat dhe Shkumbin<ref>Norris (1993), p.36</ref> dhe familjes Muzaka në territorin midis lumenjve Shkumbin dhe Vlorë.<ref>Fine (1994), p. 290</ref> Ata i shihnin anzhuinët si mbrojtës të zotërimeve të tyre dhe bënë aleanca. Përgjatë viteve 1336-37 Karli korri suksese të ndryshme ndaj forcave serbe në Arbërinë qendrore.<ref>Abulafia (1996), ''The New Cambridge Medieval History, Volume VI: c. 1300-c. 1415'', p. 495</ref> ==== Dekadat e fundit ==== Presioni i [[Mbretërisë së Serbisë]] mbi Mbretërinë e Arbërisë u rrit sidomos nën udhëheqjen e [[Stefan Dushani|Stefan Dushanit]]. Megjithëse fati i qytetit të Durrësit, kryeqytetit të mbretërisë, është i panjohur, nga viti 1346 e gjithë Arbëria thuhej të ishte nën sundimin e Dushanit.<ref name=":9" /> Në vitin 1348, Karli, Duka i Durrësit, iu pre koka prej kushëririt të tij, Filipit II të Tarantos, i cili gjithashtu kishte trashëguar të drejta mbi Mbretërinë e Arbërisë. Ndërkohë, në Arbëri, pas vdekjes së Dushanit, perandoria e tij filloi të shkrihej dhe në Arbërinë qendrore, familja Topiaj nën [[Karl Topia|Karl Topinë]], pretendoi të drejta mbi Mbretërinë e Arbërisë. Stefan Uroshi I ishte i martuar me Helenën Anzhu dhe Karl Topia u njoh si Kont i Arbërisë.<ref>Nicolle (1988), p.37</ref> Karl Topia mori Durrësin prej anzhuinëve në 1368 me konsensusin e qytetarëve durrsakë. Në 1376, Louis i Evreux, Duka i Durrësit, i cili kishte marrë të drejtat mbi Mbretërinë e Arbërisë nga gruaja e tij e dytë, sulmoi dhe e mori qytetin, por në 1383, Topia e mori përsëri kontrollin e qytetit.<ref>Fine (1994), p. 384</ref> Në vitin 1385, qyteti i Durrësit u mor nga [[Balsha II]]. Topia thirri për ndihmë [[Perandoria Osmane|osmanët]] dhe forcat e Balshës u mposhtën në [[Beteja e Savrës|Betejën e Savrës]]. Topia rimori qytetin e Durrësit në të njëjtin vit dhe e mbajti deri kur vdiq në 1388. Më pas, Durrësi u trashëgua nga i biri, [[Gjergj Topia|Gjergji]]. Në vitin 1392, Gjergji dorëzoi Durrësin dhe zotërimet e tij te Republika e Venedikut.<ref>O'Connell (2009), p.23</ref> == Qeveria == Mbretëria e Arbërisë ishte një qenësi e veçantë nga Mbretëria e Napolit. Mbretëria kishte natyrën e një strukture politike të orientuar ushtarakisht. Kishte strukturën dhe organet qeverisëse të veta të cilat gjendeshin në Durrës.<ref name=":10">Lala (2008), p.21</ref> Në krye të këtij trupi qeverisës ishte Kapiteni i Përgjithshëm i cili kishte statusin e një nënmbreti. Këta persona zakonisht kishin titullin ''capitaneus et vicarius generalis'' dhe ishin në krye të ushtrisë gjithashtu, ndërsa, forcat vendore komandoheshin nga persona që mbanin titullin ''marescallus in partibus Albaniae.''<ref name=":10" /> Burimet mbretërore, sidomos të ardhurat nga prodhimi i kripës dhe tregtisë, paguheshin në ''thesaurius'' të Arbërisë. Porti i Durrësit dhe tregtia ishin jetike për mbretërinë. Porti ishte nën komandën e ''prothontius'' dhe flota arbërore kishte komandantin e saj. Zyra të tjera u krijuan dhe funksionuan nën autoritetin e nënmbretit.<ref name=":10" /> Me tretjen e territorit të mbretërisë, personat e caktuar si kapitenë të përgjithshëm filluan të humbnin pushtetin, duke u bërë më tepër guvernatorë të Durrësit sesa përfaqësues të mbretit.<ref name=":10" /> Roli i zotërve arbërorë u bë gjithnjë e më i rëndësishëm për fatin e mbretërisë dhe anzhuinët i integruan ata në strukturën e tyre ushtarake sidomos gjatë fazës së dytë të mbretërisë. Kur Filipi i Tarantos u kthye në vitin 1304, një fisnik arbëror, [[Gulielm Blinishti]], u caktua në krye të ushtrisë anzhuine në Mbretërinë e Arbërisë me titullin ''marascallum regnie Albaniae''.<ref>Lala (2008), p.138</ref> Ai u pasua në 1318 nga [[Muzakajt|Andrea Muzaka]].<ref>Lala (2008), p.136.</ref> Nga viti 1304 e më pas, titujt e tjerë perëndimorë të fisnikërisë u dhanë nga anzhuinët te zotërit arbërorë.<ref>Castellan (2002), p. 25</ref><ref>Pollo (1974), 54</ref> Megjithëse anzhuinët u përpoqën të krijonin një aparat shtetëror të centralizuar, ata lanë autonomi të madhe te qytetet arbërore. Në 1272 ishte vetë Karli I Anzhu që njohu privilegjet e vjetra të komunitetit të Durrësit. == Feja == Historikisht territori ku shtrihej Mbretëria e Arbërisë ishte ekspozuar ndaj fuqive të ndryshme metropolite si Antivari (''Kryedioqeza e Tivarit),'' Durrësi, Ohri (Kryepeshkopata e Ohrit) dhe Nikopolis ku kishat [[Kisha Katolike Romake|katolike]], [[Kisha ortodokse lindore|greke]], [[Kisha Ortodokse Serbe|serbe]], bullgare ushtronin pushtetin e tyre ndonjëherë edhe bashkë. Prania e mbretërisë përforcoi ndikimin e katolicizmit dhe konvertimin në të, jo vetëm në rajonin e Durrësit por edhe në pjesë të tjera të vendit.<ref>Lala (2008), p.52</ref> Kryepeshkopata e Durrësit ishte një nga peshkopatat kryesore në Arbëri dhe para Skizmës së Madhe (1054), kishte 15 peshkopata nën autoritetin e saj. Pas ndarjes mbeti nën autoritetin e Kishës Lindore ndërsa kishte përpjekje të vazhdueshme por të pasuksesshme nga kisha romake për ta konvertuar në ritin latin. Megjithatë, gjërat ndryshuan me rënien e Perandorisë Bizantine në [[Kryqëzata e katërt|1204]]. Në 1208, një kryedhjak katolik u zgjodh për Kryepeshkopatën e Durrësit. Pas ripushtimit të Durrësit nga Despotati i Epirit në 1214, kryepeshkopi latin i Durrësit u zëvendësua me një kryepeshkop ortodoks. Pas vdekjes së tij në 1225, fuqi të ndryshme metropolite fqinje luftuan mbi vendin e lënë bosh prej tij. Në fund një kryepeshkop nikeas u caktua në 1256 por ai s'mundi ta kryejë punën efektivisht pasi qyteti në vitin 1258 u pushtua nga Manfredi.<ref>Lala (2008), p. 54-55</ref> Pas krijimit të Mbretërisë së Arbërisë në 1272, një strukturë politike Katolike ishte një bazë e mirë për planet papnore të përhapjes së katolicizmit në Ballkan. Ky plan gjithashtu gjeti mbështetjen edhe të Helenës Anzhu, nuse e [[Stefan Uroshi I|Mbretit Stefan Uroshi I]] dhe kushërirë e Karlit I Anzhu, si Mbretëreshë e Mbretërisë së Serbisë, e cila në atë kohë sundonte mbi territore të Arbërisë së veriut. Rreth 30 kisha Katolike dhe manastire u ndërtuan gjatë sundimit të saj në Arbërinë e veriut dhe Serbi.<ref>Lala (2008), p. 91-95</ref> Peshkopata të reja u krijuan veçanërisht në Arbërinë e veriut me ndihmën e Helenës Anzhu.<ref>Lala (2008) p. 155</ref> Durrësi u bë përsëri një kryepeshkopatë Katolike në 1272. Territore të tjera të Mbretërisë së Arbërisë u bënë qendra Katolike gjithashtu. Butrinti në jug, edhe pse i varur prej Korfuzit, u bë Katolik dhe mbeti i tillë përgjatë shekullit të 14-të. E njëjta gjë ndodhi me Vlorën dhe Krujën sapo u krijua Mbretëria e Arbërisë.<ref>Lala (2008), p. 147-148</ref> Një valë e re dioqezash, kishash dhe manastiresh Katolike u themeluan, një numër urdhrash të ndryshëm fetarë filluan të përhapeshin në vend dhe misionarë papnorë gjithashtu mbërritën në territoret e mbretërisë. Ata që nuk ishin Katolikë në Arbërinë qendrore dhe veriore u konvertuan dhe një numër i madh klerikësh dhe murgjish arbërorë ishin të pranishëm në institucionet katolike dalmate.<ref name=":11">Lala (2008), p. 146</ref> Megjithatë, në Durrës riti bizantin vazhdoi dhe për një farë kohe pas pushtimit anzhuin. Ky autoritet i dyfishtë krijoi disi konfuzion në popullsinë vendase dhe një vizitor i kohës i përshkroi arbërorët si ''nuk janë as plotësisht Katolikë as plotësisht skizmatikë.'' Në mënyrë që të luftohej kjo dykuptimësi fetare, në 1304, Domenikanët u urdhëruan nga [[Papa Benedikti XI]] për të hyrë në vend dhe për të udhëzuar vendasit në ritin latin. Priftërinjtë domenikanë gjithashtu u caktuan peshkopë në Vlorë dhe Butrint.<ref>Lala (2008), p. 149-153</ref> Midis urdhrave Katolikë që vepronin në Arbëri gjatë asaj kohe, mund të përmendësh Françeskanët, Karmelitët, Cistercinët dhe Premonstratensianët. Gjithashtu herë pas here, peshkopët vendas caktoheshin nga urdhra të ndryshëm pasi papët e ndryshëm kishin urdhrat e preferuar të vet.<ref>Lala (2008), p. 154</ref> Kruja u bë një qendër e rëndësishme për përhapjen e katolicizmit. Peshkopata e saj kishte qenë katolike që prej 1167. Ishte nën varësinë direkte të papës dhe ishte vetë papa që e shenjtëronte peshkopin.<ref>Lala (2008), p. 157</ref> Fisnikët vendas arbërorë mbajtën marrëdhënie të mira me papatin. Influenca e tij u bë aq e madhe saqë filloi të nominonte peshkopët vendas. Kauza katolike hasi jo pak vështirësi kur Stefan Dushani sundonte në Arbëri. Riti Katolik quhej ''herezi latine'' dhe [[kodi i Dushanit]] përmbante masa të rënda kundrejt tyre. Megjithatë, persekutimet e katolikëve vendas arbërorë nuk filluan në 1349 kur kodi qe shpallur, por shumë më herët, të paktën që nga fillimi i shekullit të 14-të. Nën këto rrethana marrëdhëniet midis arbërorve katolikë dhe kurias papale u bënë mjaft të ngushta.<ref>Lala (2008), p. 118-119</ref> Midis viteve 1350 dhe 1370, përhapja e katolicizmit në Arbëri arriti pikun e vet. Në këtë periudhë kishte rreth 17 peshkopata në vend, të cilat vepronin jo vetëm si qendra për reformim katolik brenda Arbërisë, por dhe si qendra për veprimtari misionare në rajonet fqinje, me lejen e papës.<ref name=":11" /> == Shoqëria == Ndërsa ''pronja'' bizantine ishte forma më e përhapur, anzhuinët sollën tipin e feudalizmit perëndimor, manorializmin. Në shekujt e 13-të dhe 14-të, pronjarët fituan një numër të madh privilegjesh dhe atributesh, duke larguar pushtetin nga autoriteti qendror. Përfitimet e fituara nga pronjarët prej tokave të tyre u rritën. Pronjarët filluan t'i vilnin taksat e tokës për vete e cila ishte një detyrë e shtetit. Ata gjithashtu filluan të shfrytëzonin autoritete administrative të cilat zëvendësuan ato të shtetit, siç ishte aftësia për të mbledhur punëtorë, roje, ushtarë dhe ndonjëherë gjykatësit e vetë. Në shekullin e 13-të, ishte e zakonshme për pronjarët që t'i jepnin të drejtë vetes në gjyq, fillimisht për probleme të vogla dhe më pas për krime serioze.<ref name=":12">Anamali & Prifti (2002), p. 220.</ref> Nga shekulli i 14-të, pronja kishte arritur statusin e zotërimit feudal. Tani mund të trashëgohej, ndahej ose shitej. Pronja gjithnjë e më rrallë përmbushte nevojat ushtarake të shtetit.<ref name=":12" /> Përkrah pronjarëve ishin pronarë tokash të cilët zotëronin sipërfaqe të mëdha tokash që punoheshin nga fermerë. Këtu përfshiheshin dhe pronjarë nga Durrësi, Shkodra dhe [[Drishti]]. Qytetarët e Durrësit zotëronin prona dhe kullota në afërsi të malit Temal. Ndarja, trashëgimi dhe shitja e pronës ishte diçka e zakoshme.<ref name=":13">Anamali & Prifti (2002), p. 221.</ref> Zotërimet feudale në Arbëri, ashtu si në perëndim dhe në Perandorinë Bizantine, përbëheshin prej dy pjesësh: toka e fshatarëve dhe toka e cila zotërohej drejtpërdrejt nga zotërit e tokës. Toka e fshatarëve nuk ishte e centralizuar por ishte e ndarë në shumë parcela të vogla, shpesh larg njëra tjetrës. Toka e zotit zgjerohej vazhdimisht në të njëjtat linja që aristokracia forcoi.<ref name=":13" /> Toka gjithashtu ishte e centralizuar nën institucionet fetare, duke përfshirë manastiret dhe peshkopatat. Ndryshe nga shekulli i 12-të, ku zona nën kontroll dhurohej nga autoriteti qendror, pas shekullit të 12-të, shumica e dhuruesve të tokave të manastireve dhe peshkopatave ishin pronarë tokash të vegjël dhe të mëdhenj.<ref name=":13" /> Nga fillimi i shekullit të 14-të, manastiret dhe peshkopatat kishin arritur të siguronin shuma të mëdha prej fondeve të tokës.<ref>Anamali & Prifti (2002), pp. 221-222.</ref> Të ardhurat e manastireve vinin kryesisht nga produktet agrokulturore, por një pjesë e vogël vinte dhe nga artizanati dhe veprimtari të tjera. Një burim qendor të ardhurash për kishën ishin taksat e mbledhura në mall dhe para në dorë. Një sasi e mirë shkonte në Romë ose Konstandinopojë. Dërgesa e obligacioneve ishte një nga shkaqet e fërkimit midis klerit vendas dhe papës në Romë ose patriarkut në Konstandinopojë.<ref name=":14">Anamali & Prifti (2002), p. 222.</ref> Në një përpjekje për të gjetur mënyra të tjera të financimit, sidomos në kohë lufte, autoriteti qendror vendosi taksa të larta mbi popullsinë. Piramida e shoqërisë varej prej punës së fermerëve. Përkrah kategorisë kryesore të fermerëve, kategori të tjera të fermerëve përfshinin dhe fermerë "të lirë" dhe fermerë "të huaj". Ata ishin të privuar nga toka dhe çdo lloj zotërimi dhe si rrjedhojë nuk ishin të regjistruar, duke i çuar në grindje për kualitetin e pagave. Me kalimin e kohës, ata morën një copë tokë për të cilën paguan taksë dhe u bashkuan me kategorinë kryesore të fermerëve.<ref name=":14" /> Detyrat feudale të fshatarit nuk ishin të njëjta për të gjitha rajonet arbërore por varionin në varësi të terrenit. Sistemet e pagesave në mall ose para në dorë gjithashtu varionin në përputhje me rrethanat, por fuqizimi i fisnikërisë ndaj autoritetit qendror në shekullin e 13-të shkaktoi që pagesat me para në dorë të rriteshin kundrejt atyre në mall. Në shekujt e 12-të deri në të 14-të fuqia e fisnikëve u thellua. Jo vetëm fushat u vunë nën kontrollin e fisnikëve por edhe zonat malore. Zotërimet feudale filluan të përfshinin dhe hapësirat komunale si pyjet, kullotat, dhe ato ku peshkohej. Ky evoluim ndodhi gjatë periudhës së rënies së Bizantit dhe përfshiu konvertimin e pronjës në një zotërim mjaft të ngjashëm me atë feudal.<ref>Anamali & Prifti (2002), p. 223.</ref> Shumica dërrmuese e popullsisë nën sundimin e zotit përbëhej nga punëtorë agrokulturor. Burime të kohës zbulojnë se në pjesë të mëdha të Arbërisë, popullata fshatare kishte rënë në statusin e bujkrobërisë. Një udhëtar anonim në 1308 zbuloi se fermerët në rajonet e [[Këlcyra|Këlcyrës]], Tomorricës, Stefaniakës, Kunavës dhe Pultë të Dibrës punonin tokat dhe vreshtat e zotërve të tyre respektivë, dorëzonin produktin dhe bënin punët e shtëpisë së tyre. Historiani bizantin Kantakuzenos dëshmon se fuqia e zotërve në këto rajone varej më së shumti prej bagëtive të cilat ishin të pranishme në numër të madh.<ref>Anamali & Prifti (2002), p. 224.</ref> === Qytetet === Gjatë shekullit të 13-të, shumë qytete në Arbëri bënë shndërrimin nga fortesa ushtarake në qendra urbane. Në pamundësi për ta mbajtur zhvillimin brenda mureve të qytetit, shumë qytete u zgjeruan përtej tyre. Ndërtime jashtë mureve të qyteteve filluan të formoheshin, të quajtura ''proastion'' dhe ''suburbium'' dhe u bënë qendra të rëndësishme ekonomike. Në këto pjesë, bëhej tregti dhe dyqane bashkë me punishte përqendroheshin këtu. Me kalimin e kohës, shumë prej këtyre ndërtimeve gjithashtu u rrethuan me mure për t'i mbrojtur. Në mënyrë për të siguruar furnizimin me ujë, çisterna në vende të hapura dhe të sigurta u përdorën për të mbledhur ujë. Në disa raste të veçanta, uji u mblodh dhe nga lumenjtë e afërt.<ref name=":15">Anamali & Prifti (2002), p. 225.</ref> Në gjysmën e parë të shekullit të 14-të, popullsia e qyteteve u rrit mjaft. Durrësi thuhet të ketë pasur 25,000 banorë. Qyteti u bë një qendër i cili tërhiqte banorë nga zonat rurale.<ref name=":15" /> Durrësi dihet të ketë pasur një numër të madh banorësh që erdhën nga fshatrat aty pranë. Ata fermerë që migronin në qytet shpesh detyroheshin të paguanin një pagesë fikse ose ta shlyenin këtë pagesë duke punuar. Bashkë me fermerët erdhën dhe fisnikë nga zonat përreth, të cilët ose u zhvendosën në mënyrë të përhershme ose kaluan një kohë të madhe në qytet për tu kujdesur për interesat e tyre ekonomike. Shumë kishin zotërime, dyqane dhe shtëpi në qytet. Lëvizja e fisnikëve në zonat urbane u bë normale dhe me kalimin e kohës ata u integruan në qytet duke u bërë qytetarë dhe shpeshherë duke marrë pozicione qeveritare.<ref>Anamali & Prifti (2002), p. 226.</ref> === Arkitektura === Përhapja e katolicizmit ndikoi në arkitekturën e ndërtesave fetare, me një stil të ri Gotik, kryesisht në Arbërinë qendrore dhe veriore. Këto zona ishin të lidhura me Kishën Katolike dhe kishin lidhje më të forta me perëndimin. Të dyja kishat si Katolike dhe ajo Ortodokse vepronin në Durrës, si rrjedhojë stilet arkitekturore perëndimore dhe bizantine u ndoqën.<ref>Anamali & Prifti (2002), p. 314</ref> Arkitektura perëndimore mund të gjendej edhe në zona ku sundues perëndimorë kishin zotërime. Kishat e ndërtuara në këtë formë në Arbërinë veriore dhe qendrore karakterizoheshin nga një theksim në një aks gjatësor lindje-perëndim me apsida drejtkëndore ose rrethore. Midis monumenteve më të spikatura arkitekturore të kësaj periudhe përfshihen [[Kisha e Shirgjit]] pranë fshatit Shirgj në Shkodër, Kisha e Shën Marisë në [[Vau i Dejës|Vaun e Dejës]] dhe Kisha e [[Rubiku|Rubikut]].<ref name=":16">Anamali & Prifti (2002), p. 315</ref> Dy kishat e para u ndërtuan në shekullin e 13-të ndërsa këto dy të fundit në shekullin e 12-të. Shumica e kishave të ndërtuara në këtë periudhë dekoroheshin me afreske.<ref name=":16" /> == Bibliografia == * Abulafia, David (1996), "Intercultural contacts in the medieval Mediterranean", in Arbel, Benjamin, Intercultural contacts in the medieval Mediterranean, Psychology Press, pp. 1–13, ISBN 978-0-7146-4714-2 * Abulafia, David (1996), "The Italian South", in Jones, Michael, The New Cambridge Medieval History, Volume VI: c. 1300-c. 1415, Cambridge University Press, pp. 488–514, ISBN 978-0-521-36290-0 * Anamali, Skënder; Prifti, Kristaq (2002). Historia e popullit shqiptar në katër vëllime (in Albanian). Botimet Toena. ISBN 978-99927-1-622-9. * Bartusis, Mark C. (1997), The Late Byzantine Army: Arms and Society 1204–1453, University of Pennsylvania Press, ISBN 978-0-8122-1620-2 * Castellan, Georges (2002), Histoire de l'Albanie et des albanais, Editions ARMELINE, ISBN 978-2-910878-20-7 * Ducellier, Alain (1999), "Albania, Serbia and Bulgaria", in Abulafia, David, The New Cambridge Medieval History, Volume V: c. 1198-c. 1300, Cambridge University Press, pp. 779–795, ISBN 0-521-36289-X * Fine, John Van Antwerp (1994), The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, University of Michigan Press, ISBN 978-0-472-08260-5 * Frachery, Thomas (2005), Le règne de la Maison d'Anjou en Albanie (1272–1350), Rev. Akademos, pp. 7–26 * Jacobi, David (1999), "The Latin empire of Constantinople and the Frankish states in Greece", in Abulafia, David, The New Cambridge Medieval History, Volume V: c. 1198-c. 1300, Cambridge University Press, pp. 525–542, ISBN 0-521-36289-X * Lala, Etleva (2008), Regnum Albaniae, the Papal Curia, and the Western Visions of a Borderline Nobility, Central European University, Department of Medieval Studies * Nicol, Donald M. (1992). Byzantium and Venice: A Study in Diplomatic and Cultural Relations. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-42894-1. * Nicol, Donald MacGillivray (2010), The Despotate of Epiros 1267–1479: A Contribution to the History of Greece in the Middle Ages, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-13089-9 * Nicolle, David (1988), Hungary and the fall of Eastern Europe 1000-1568, Osprey Publishing, ISBN 978-0-85045-833-6 * Norris, H. T. (1993), Islam in the Balkans: religion and society between Europe and the Arab world, University of South Carolina Press, ISBN 978-0-87249-977-5 * O'Connell, Monique (2009), Men of empire: power and negotiation in Venice's maritime state, Johns Hopkins University Press, ISBN 978-0-8018-9145-8 * Pollo, Stefanaq (1974), Histoire de l'Albanie, des origines à nos jours Volume 5 of Histoire des nations Collection Histoire des nations européennes Histoire des nations européennes, Horvath, ISBN 978-2-7171-0025-9 * Setton, Kenneth M. (1976), The Papacy and the Levant (1204–1571), Volume I: The Thirteenth and Fourteenth Centuries, DIANE Publishing, ISBN 978-0-87169-114-9 == Shih edhe == * [[Skënderbeu]] * [[Mbretëria Shqiptare]] == Referime == {{Reflist|30em}} [[Kategoria:Shqipëria mesjetare|Mbretëria e Shqipërisë]] [[Kategoria:Historia e Shqipërisë]] [[Kategoria:Mbretëri]] [[Kategoria:Arbëri]] ritn7p55ro47smqyhr5gmvf22ep4c86 0 18118 2808590 2788851 2025-06-10T22:49:32Z Edukatori 112234 added [[Category:Marin Barleti]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808590 wikitext text/x-wiki '''Biblioteka e qytetit''' të [[Shkodra|Shkodrës]] është ngritur në vitin [[1931]], është biblioteka publike më e vjetër e [[Shqipëria|Shqipërisë]], e ngritur nën kujdesin e bashkisë së atëhershme dhe të shoqërive kulturore që ekzistonin në atë kohë. Në ngritjen e saj kanë ndihmuar edhe studentët shkodranë, të cilët studionin jashtë vendit. Ata ndërmorën një fushatë për të mbledhur libra e për t’i sjellë në qytetin e Shkodrës. Biblioteka “Marin Barleti” në vite të ndryshme është zhvendosur në disa banesa. Kështu, fillimisht ka qenë mes Shkodrës dhe “Milet Baçesë”, apo siç e quajnë shkodranët, “Lulishtja popullore”, për t’u zhvendosur në disa godina të tjera, si në atë të Muzeut Historik, Kullës së Sahatit, në një ndërtesë të vjetër të bashkisë…, deri në vitin 1968 kur u vendos në ambientet aktuale. Biblioteka “Marin Barleti” ka një fond të pasur ku përfshihen, jo vetëm libra në gjuhën shqipe, por edhe të huaja, që prej gjuhës kaldeike, turke, gjermane, armene, siriane, rumune, ruse, italiane, frënge e gjermane. Biblioteka numëron rreth 210 mijë volume në 70 mijë tituj, ndër të cilat janë rreth 2 mijë antikuarë. Fondet më me vlerë janë ato të Albanologjisë dhe Ballkanologjisë, që përmbajnë një pasuri të madhe, libra shumë të vjetër që datojnë prej [[shekulli XV|shek. XV]]-[[Shekulli XVI|XVI]], të shtypura në shtypshkronjat më të përmendura në Evropë, si në Paris, Romë, Napoli, Ëurtenberg, Firence, Venedik. Biblioteka e Shkodrës ka ekzemplarë, që nuk gjenden as në Bibliotekën Kombëtare. Ndër librat më me vlerë është vepra e Jul Varibobës “Gjella e Shën Mërisë Virgjër” [[1762]], vepra të shek. XVII të Budit, vepra të Barletit, si “Mbi jetën dhe veprat kreshnike të Gjergj Kastrioti Skënderbeut", “Rrethimi i Shkodrës”, disa këngë për Skënderbeun të botuara në vitin [[1592]] në Amsterdam, poema, pjesë dramatike mbi Gjergj Kastriot Skënderbeun në latinisht, kroatisht, greqisht, vepra e Farlatit -Coletit “Illyricum Santum, “Acta et Diplomata res Albaniae”, e shumë të tjerë në gjuhë të ndryshme. [[Kategoria:Ndërtesa dhe struktura në Shkodër]] [[Kategoria:Biblioteka në Shqipëri]] [[Kategoria:Kultura kombëtare shqiptare]] [[Kategoria:Shqipëri]] [[Kategoria:Biblioteka]] [[Kategoria:Shkodër]] [[Kategoria:Marin Barleti]] age9oiydl3hgro9q55nleejl847jnnj 0 20901 2808568 2731638 2025-06-10T21:41:14Z Edukatori 112234 added [[Category:Arbëri]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808568 wikitext text/x-wiki '''Arbëria në Mesjetë''' i referohet gjeografikisht viseve ku ditët e sotme është [[Shqipëria]] dhe rajonet tjera të banuara me shqiptarë në Ballkan, në kohërat kur i përkiste [[Perandoria Bizantine|Perandorisë Bizantine]] e deri në pragun e pushtimit nga [[Perandoria Osmane]]. Pasi [[Perandoria Romake]] u nda në atë të lindjes dhe atë të perëndimit më vitin 394, ato vise që përbëjnë sot Shqipërinë qe u bënë pjesë e Perandorisë bizantine. Nga fundi i shekullit XII, fiset veriore të Shqipërisë së sotme i përkisnin Mbretërisë mesjetare serbe që u pasua nga Perandoria Serbe, që shtiu në dorë tërësinë e territoreve të sotme shqiptare si dhe një pjesë të mirë të Ballkanit në mes të shek. XIV. Me rënien e Perandorisë Serbe në vitet 1350-1371, portet më domethënëse i zuri Republika e Venedikut dhe u formësua kështu [[Arbëria Venedikase|Arbëria Venedike]]. Pjesët e mbetura të territoreve arbërore u shpërndanë mes prijësve vendorë, pjesa më e madhe e të cilëve qenë vasalë të Venedikut ose të Perandorisë Serbe. Pas betejës së Savrës më 1385 pjesa më e madhe e prijësve vendorë u bënë vasalë osmanë. Më 1415-1417 pjesa më e madhe e Shqipërisë së sotme Jugore dhe Qendrore u përbrendësua në Perandorinë Osmane dhe në të porsaformuarin [[Sanxhaku i Arbërit|Sanxhaku Arvanid]]. Në vitet 1432-1436, prijësit e pakënaqur për humbjen e privilegjeve të tyre paraosmane organizuan një [[Kryengritja Arbërore (1432-1436)|kryengritje]] në viset jugore të Shqipërisë së sotme. Kryengritja u shtyp deri në një organizim të mëvonët nga [[Skënderbeu]] më 1443, pas mposhtjes së osmanëve në betejën e Varnës, gjatë Kryqëzatës së Varnës. Më 1444 nën patronazhin venedikas, Skënderbeu si i pari i prijësve vendorë arbëror dhe zetas i bashkoi kundër Perandorisë Osmane në një aleancë jetëshkurtër që zgjati deri më 1450-51. Skënderbeu vijoi qëndresën e tij për 25 vjet deri në vdekjen e tij. Pasi territoret e tij u brendësuan në shtetin osman, vijoi ekspansioni i kësaj perandorie drejt territoreve venedikase, [[Shkodra]] iu dorëzua më 1479, [[Durrësi]] më 1501 dhe [[Ulqini]] më 1571. == Historia == === Para-Arbërorët === === Perandoria Bizantine === {{Shih|Arbëria nën Perandorinë Bizantine}} === Dyndjet sllave === ===Perandoria Bullgare=== {{Shih|Arbëria nën Perandorinë Bullgare}} === Perandoria Serbe === Serbët kontrollonin nga fundshekulli XII atë që sot është Shqipëria Lindore dhe Veriore. Më 1204 pasi kryqtarët perëndimorë plaçkitën Kostandinopojën, Venediku fitoi kontroll nominal në Arbëri dhe në Epir, duke futur nën zotërimet e veta edhe Durrësin. Një pinjoll i dinastisë së dëbuar bizantine, Mihal Komneni I lidhi aleanca me prijësit arbëror dhe dëboi venedikasit dhe më 1204 formësoi një principatë të pavarur, [[Despotati i Epirit|Despotatin e Epirit]] me Nartën dhe Janinën si qendër. Më 1272 mbreti i Napolit, Karli I Anzhu zuri Durrësin dhe themeloi mbretërinë e Arbërisë. Përpjekjet e brendshme për pushtet dobësuan edhe më tej Perandorinë Bizantine në shek XIV duke i mundësuar sundimtarit më të fuqishëm serb, [[Stefan Dushani|Stefan Dushanit]] që të themelonte një perandori jetëshkurtër që përfshiu krejt Arbërinë përveç Durrësit.<ref name="Barbarian Invasions">{{cite web|author=Raymond Zickel and Walter R. Iwaskiw, editors.|year=1994|title=The Barbarian Invasions and the Middle Ages; Albania: A Country Study|url=http://countrystudies.us/albania/15.htm|language=en}}</ref>''<ref name=":0" />'' E shumta e dokumenteve të ruajtur rreth parisë arbërore në vitet 1350-1470 janë shkruar në serbisht. Më pas dokumentacionet ecin krah për krah si në gjuhën sllave ashtu dhe atë greke e ato latine.''<ref name=":0">{{Cite book|title=Vëzhgime iliro-shqiptare|last=Thalloczy|first=Ludwig v.|publisher=Camaj-Pipa|year=2004|isbn=99927-56-34-9|location=Shkodër|pages=14-17|authorlink=Lajos Thallóczy|translator=[[Mustafa Kruja]]|origyear=1917}}</ref>'' == Principata e Arbërit == {{Shih|Principata e Arbrit}}Principata e Arbërit ka qenë një principatë autonome që ekzistoi në fund të shek. XII deri në vitet 1250'. Përgjatë ekzistencës së vet pati një varësi autonome ndaj vendeve fqinje, së pari Bizanti dhe pas Kryqëzatës së Katërt, Epirit; ndërkaq pati marrëdhënie të afërta me Mbretërinë Serbe.<ref name="Alignment">{{harvnb|Ducellier|1999|pp=780–781, 786}}</ref> Arbëria shtrihej në viset e Shqipërisë së sotme të Mesme, me kryeqendër Krujën,<ref>{{Harvnb|Frashëri|1964|page=43.}}</ref> dhe nuk kishte hapje të drejtëpërdrejtë në det.<ref name="Alignment" /> [[Progoni, Arhond i Krujës|Progoni]] ishte sundimtari i parë, i cili besohet se ka qeverisur rreth vitit 1190, u pasua nga të bijtë: [[Gjin Progoni|Gjini]] (1200-08) dhe [[Dhimitër Progoni|Dhimitri]] (1208-16). Pas dinastisë së tyre, principata ra në kontrollin e sundimtarit [[Grigor Kamona, Arhond i Krujës|Grigor Kamona]]<ref name="Alignment" /> dhe më pas dhëndrit të tij, [[Golemi i Krujës|Golemit]].<ref>{{Cite book|title=The Despotate of Epiros 1267-1479: A Contribution to the History of Greece in the Middle Ages|last=Nicol|first=Donald M.|publisher=Cambridge University Press|year=1984|isbn=9780521261906|pages=161|url=https://books.google.al/books?id=XIj0FfKto9AC&redir_esc=y}}</ref> E veja e Dhimitrit, princesha serbe Komnena Nemanjiç, kishte trashëguar sundimatin dhe u martua sërish me Kamonën.<ref name="Alignment" /> Principata ra pas një kryengritjeje kundër Nikesë në mbështetje të Despotatit të Epirit. == Mbretëria e Arbërisë == {{Shih|Mbretëria e Arbërisë}} == Principatat arbërore == {{Shih|Principatat arbërore}} == Lidhja e Lezhës == {{Shih|Lidhja e Lezhës}}Pas përshfaqes së osmanëve në tokat arbërore me ftesën e [[Karl Topia|Karl Topisë]] për të luftuar [[Balshajt]] dhe Kryengritjes së viteve 1432-1436, më 1444 në [[Lezha|Lezhë]] u mbajt një kuvend i fisnikëve arbër dhe zetas. Kuvendi, i quajtur ''generalis concilium'' ose ''universum concilium'' (këshilli i përgjithshëm) nga [[Marin Barleti|Barleti]], vendosi për themelimin e një aleance ushtarake të fisnikëve me komandant të përgjithshëm [[Skënderbeu|Skënderbeun]], për të kundërshtuar Perandorinë Osmane. == Shih edhe == * [[Arbëria]] == Lidhje == https://web.archive.org/web/20160304003815/http://www.timediver.de/Albanien_Goldschatz_von_Vrap.html == Referime == {{reflist|2}} === Literatura === * {{citation|last=Ducellier|first=Alain|year=1981|title=La Façade maritime de l'Albanie au Moyen Age : Durazzo et Valona du XIe au XVe siècle|publisher=Institute for Balkan studies|location=Thessaloniki|oclc=492625425}} [[Kategoria:Historia shqiptare]] [[Kategoria:Shqipëria mesjetare]] [[Kategoria:Mesjeta në Shqipëri]] [[Kategoria:Arbëri]] 5myt3c66rpsjpiwr2jra47a8g1dxttt 0 24776 2808554 2694364 2025-06-10T21:13:49Z Buona1 154392 Shtova reference 2808554 wikitext text/x-wiki '''Norbert Jokli''' (Bzenec, [[25 shkurt]] [[1887]] - 6-11 maj [[1942]]) filolog, albanolog austriak me prejardhje [[Jehudizmi|hebreje]]. Njihet si një ndër themeluesit e albanologjisë. Por, para se të njihej si albanolog i madh ai ishte i çmuar si studiues i filologjisë balto-sllave.<ref>{{Cite web |title=Norbert Jokl, një ndër themeluesit e albanologjisë |url=https://www.tiranadiplomat.com/2024/02/25/norbert-jokl-nje-nder-themeluesit-e-albanologjise/ |access-date=2025-06-10 |website=Tirana Diplomat |language=en-US}}</ref> ==Edukimi== Norberti përfundoi shkollimin e mesëm me nota të shkëlqyera dhe hyri në fakultetin e drejtësisë në [[Universiteti i Vjenës|Universitetin e Vjenës]], ku u laureua me ''summa cum laude'' më [[23 qershor]] [[1901]]. Pasi punoi një periudhë si stazhier ligjor, vendosi t'i përkushtohej [[Gjuhësia|gjuhësisë]]. Studioi për gjuhësi indoevropiane, sllavistikë dhe romanistikë, duke u laureuar edhe aty me vlerësimet më të larta. == Karriera profesionale == Vjeshtën e 1903 filloi punën si stazhier në bibliotekën e Universitetit të Vjenës, ku punoi deri më [[1938]]. Në moshën 30 vjeçare, nisi të thellohej në studimin e [[Gjuha shqipe|gjuhës shqipe]] duke ndjekur kursin e [[Gjergj Pekmezi|Gjergj Pekmezit]], asokohe lektor i shqipes në universitetin vjenez. Më pas përforcoi njohuritë si autodidakt me ndihmën e studentëve dhe shqiptarëve të atëhershëm në Vjenë.<ref>{{Cite web |last=Maksuti |first=Izer |date=20 janar 2020 |title=Norbert Jokli, figurë e shquar e albanologjisë |url=https://www.botasot.info/ndryshe-lajme/1220750/norbert-jokli-figure-e-shquar-e-albanologjise/ |website=botasot.info |language=sq}}</ref> Më 1913 ai qe ''Privatdozent'' në hullinë e "Gjuhësisë indo-europiane me specialitet gjuhët baltike, sllave dhe atë shqipe". Më 1923 u emërua ''Professor extraordinarius'', dhe më 1937 ''Hofrat''. Shkroi punime të shumta mbi albanologjinë dhe u bë specialist i shquar. Në prillin e 1933, [[Paleontologjia|paleontologu]] dhe albanologu [[Franc Nopça]] vrau sekretarin dhe veten e tij, dhe i la punimet e tij albanologjike trashëgim Joklit. Pasi Adolf Hitler mori pushtetin në Gjermani, dorëshkrimet e Joklit nisën t'i refuzoheshin dhe ai nuk ftohej më nëpër konferenca. Më 20 maj 1938, u shkarkua si rrjedhojë e ''Anschluss''-it të Austrisë dhe iu ndalua aksesi në mjediset e vendit të punës. Dekani i Fakultetit të Filozofisë, Viktor Christian, u përpoq ta shpëtonte nga pushimi prej punës, por ishte e kotë. Më tej gjatë atij viti aplikoi (me mbështetjen e dekanit) që të vlerësohej si "person me gjak të përzier të shkallës së parë" në mënyrë që të kishte akses nëpër biblioteka. Aplikimi iu refuzua. Georg Solta, që u bë profesor i gjuhësisë indo-europiane, e vizitonte shpesh vitet që pasuan që të mbante kontakt me prijësin e tij akademik dhe të thellonte studimet në indoeuropianistikë. Sipas dëshmive të lëna nga Solta, Jokli bënte jetë asketi, dy dhoma të shtëpisë së tij ishin të mbushura me libra, merrej vetëm me kërkime, dhe një shërbëtore i përgatiste për të ngrënë. === Përpjekja shqiptare për ta ndihmuar === Duke ditur pozitat e tij, ish-studenti i tij [[Lasgush Poradeci]] i drejtoi një letër qeverisë shqiptare të kohës për ta ftuar që të punonte në Shqipëri, por përpjekja e tij u ndërpre nga pushtimi italian. Pas pushtimit, autoritetet shqiptare dhe filologu italian [[Karlo Taliavini]] u angazhuan po ashtu që ftonin në Shqipëri duke i ofruar punësim, ku do të merrte edhe bibliotekën e tij.<ref>{{Cite web |last=Alibali |first=Agron |date=2018 |title=Amaneti i papërmbushur dhe fjalori etimologjik i prof. Norbert Jokl |url=https://peizazhe.com/wp-content/uploads/2021/02/Studimi-pe%CC%88r-trashe%CC%88gimine%CC%88-ew-Joklit-fund.pdf |url-status=live |website=peizazhe.com |language=sq}}</ref> Jokli u arrestua më 4 mars 1942 në banesën e tij [[Vjena|Vjenë]]. Disa studjues austriakë pohojnë se Jokli vdiq nën tortura në kazermën ''Roßauer'' në Vjenë, ndërsa të tjerë pohojnë se vdiq në kampin e përqëndrimit të Maly Trostinec-it, një lokalitetit rreth 12 km në juglindje të [[Minsku|Minskut]]. Datë zyrtare për vdekjen e tij konsiderohet 6 maji i 1942. == Vepra == Mbas një pune të zellshme dhe të pandërprerë i shkoi për dore të botojë veprën më titull "''Studien zur albanesischen Etymologie und Wortbildung''" (Studime mbi etimologjinë dhe fjalëformimin e shqipes). Në këto studime i kushton një rëndësi të posaçme leksikut të trashëguar të shqipes: në 101 faqe trajton fjalët burimore shqipe, ndërsa 13 faqe ua kushton huazimeve të saj. Këtu dëshmon për burimin e një numri të madh fjalësh, që G. Meyer i merr për huazime të shqipes. Kjo vepër merret si arritja më e rëndësishme në fushë të shqipes pas fjalorit etimologjik të Meyerit. Etimologjia zë vendin e parë në gjurmimet e tij në fushë të leksikut të shqipes, kjo qe lëmia ku edhe kontribuoi më shumë, por një rëndësi të tillë i kushtoi edhe morfologjisë dhe fjalëformimit, kurse në fushë të fonetikës për periudhën parahistorike ai hapi shtigje të reja në punë të apofonisë dhe në konsonantizëm<ref>{{Cite web |title=Norbert Jokl, albanolog austriak që dha vlera për shqiptarët |url=https://www.kultplus.com/trashegimia/norbert-jokl-albanolog-austriak-qe-dha-vlera-per-shqiptaret/ |access-date=2025-06-10 |website=www.kultplus.com |language=sq}}</ref> == Vlerësime == Në vitin 1937 vizitoi një herë të vetme Shqipërinë ku me rastin e 25-vjetorit të shpalljes së pavarësisë, u prit me nderime dhe u nderua me çmimin “Urdhni i Skënderbeut”. Më 29 prill 1982 senati i Universitetit të Vjenës vendosi të vendosë emrin e Norbert Joklit në tabelën e nderit të universitetit. == Lidhje të jashtme == * [http://titus.uni-frankfurt.de/personal/galeria/jokl.htm Fotoja dhe autografi i tij] * [https://web.archive.org/web/20110717004513/http://www.albanianlanguage.net/en/jokl.html Zëri i Norbert Jokl] * [https://www.kultplus.com/libri/norbert-jokli-figure-e-shquar-e-albanologjise/ Kultplus: Norbert Jokl] == Referime == <references />{{DEFAULTSORT:Jokl, Norbert}} [[Kategoria:Lindje 1887]] [[Kategoria:Vdekje 1942]] [[Kategoria:Shkrimtarë austriakë]] [[Kategoria:Albanologë austriakë]] [[Kategoria:Marrësit e Urdhrit të Skënderbeut (1990-)]] [[Kategoria:Profesorë të Universitetit të Vjenës]] 77ulrdcpkldwfjggnv1p2igbir1kqsb 4 26026 2808609 2806863 2025-06-11T04:17:13Z MajavahBot 122738 U arkivuan 2 diskutime pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23]] 2808609 wikitext text/x-wiki {{Wikipedia:Kuvendi/Hyrja}} {{TOC left}} {{Clear}} {{Përdoruesi:MajavahBot/config |archive = Wikipedia:Kuvendi/Arkivi %(counter)d |algo = old(14d) |counter = 23 |maxarchivesize = 1M |minthreadsleft = 0 |minthreadstoarchive = 1 |archiveheader = {{Arkivi}} }} <!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.--> <!-- ________________________________________________________________________________________ --> == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone, ''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)'' The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''. This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable. The three main features of this extension are: * '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki. * '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''. * '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions. '''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment. The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]]) If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout. Thank you! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|diskuto]]) 29 maj 2025 18:47 (CEST)</bdi> <!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 --> gjind3dhpxqvhodtln304cq4ua628us 0 30417 2808524 2807540 2025-06-10T19:57:32Z Velocitas34 161876 2808524 wikitext text/x-wiki {{Infobox football club | clubname = Liverpool F.C. | image = 600px Rosso con grifone Bianco scudato e fiamme.png | fullname = Liverpool Football Club | nickname = The Reds (''të kuqtë'') | founded = {{start date and age|1892|6|3|df=yes}}<ref>{{Cite web |date=2014-03-14 |title=Happy birthday LFC? Not quite yet... |url=https://legacy.liverpoolfc.com/news/first-team/159072-happy-birthday-lfc-not-quite-yet |access-date=2023-07-16|publisher=Liverpool F.C.|language=en|archive-date=17 gusht 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220817022728/https://legacy.liverpoolfc.com/news/first-team/159072-happy-birthday-lfc-not-quite-yet|url-status=live}}</ref> | chairman = {{flamuri|SHBA}} [[Tom Werner]] | manager = {{flamuri|Holanda}} [[Arne Slot]] | website = https://www.liverpoolfc.com/ | stadium = [[Anfield]] | capacity = 60,725 vende<ref name="cap2021">{{cite web|title=Premier League Handbook 2020/21|url=https://resources.premierleague.com/premierleague/document/2021/04/07/6ebff069-a7ee-415d-afbd-15878b6d33b2/2020-21-PL-Handbook-240321.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20210412002820/https://resources.premierleague.com/premierleague/document/2021/04/07/6ebff069-a7ee-415d-afbd-15878b6d33b2/2020-21-PL-Handbook-240321.pdf|archive-date=12 prill 2021 |publisher=Premier League|language=eb|access-date=12 prill 2021|page=24}}</ref> | league = [[Premier League]] | season = 2025–26 | position = TBD <!-- Fillojn veshjet --> | pattern_la1 = _liverpool2425h | pattern_b1 = _liverpool2425h | pattern_ra1 = _liverpool2425h | pattern_sh1 = _liverpool2425h | pattern_so1 = _liverpool2425hl | leftarm1 = E00000 | body1 = E00000 | rightarm1 = E00000 | shorts1 = E00000 | socks1 = E00000 | pattern_la2 = _liverpool2425a | pattern_b2 = _liverpool2425a | pattern_ra2 = _liverpool2425a | pattern_sh2 = _liverpool2425a | pattern_so2 = _liverpool2425al | leftarm2 = 141414 | body2 = 141414 | rightarm2 = 141414 | shorts2 = 141414 | socks2 = 141414 | pattern_la3 = _liverpool2425t | pattern_b3 = _liverpool2425t | pattern_ra3 = _liverpool2425t | pattern_sh3 = _liverpool2425t | pattern_so3 = _liverpool2425tl | leftarm3 = ffffff | body3 = ffffff | rightarm3 = ffffff | shorts3 = 000000 | socks3 = ffffff }} '''Liverpool Football Club''' është një klubi [[Anglia|anglez]] i futbollit me seli në [[Liverpool]], Angli. Klubi aktualisht luan në [[Premier League|Premier Ligë]], elita e futbollit anglez. Klubi ka fituar gjashtë [[UEFA Liga e Kampioneve|Kupa Evropiane]], më shumë se çdo klub anglez tjetër, tre [[UEFA Liga e Evropës|Kupa UEFA]] dhe katër [[UEFA Super Kupa]]. Në Angli, ata kanë fituar 20 kampionate, shtatë [[Kupa FA]], 10 [[Kupa EFL|Kupa të Ligës]] (rekord) dhe 15 [[FA Community Shield]]s. I themeluar në vitin 1892, klubi u bë pjesë e Ligës së Futbollit një vit më pas dhe ka luajtur në [[Anfield]] që nga ajo kohë. Liverpool u bë një forcë e madhe në futbollin anglez dhe evropian në vitet 1970' dhe 1980' ku [[Bill Shankly]], [[Bob Paisley]], [[Joe Fagan]] dhe [[Kenny Dalglish]] e udhëhoqën klubi drejtnjëmbëdhjetë kampionateve dhe katër Kupave Evropiane. Tifozët e Liverpoolit janë përfshirë në dy tragjedi të mëdha. E para ishte [[Tragjedia e Hejselit]] në vitin 1985 gjatë të cilës tifozët e Liverpoolit shkaktuan një shembje të murit duke vrarë 39 tifozë te Juventusit. E dyta ishte [[Tragjedia e Hillsboroughit]] në vitin 1989 gjatë të cilës 96 tifozë të Liverpoolit humbën jetën pas një shtypje me gardhin rethues të stadiumit. ==Historia== Liverpool F.C. u themelua pas një zënke midis komitetit të [[Everton F.C.|Everton]] dhe [[John Houlding]], presidenti i klubit dhe pronar i fushsë së [[Anfield]]. Pas tetë vitesh në atë stadium, Everton u zhvendos në [[Goodison Park]] në vitin 1892 dhe Houlding themeloi Liverpoolin për të luajtur në Anfield.<ref name="themelimi">{{cite web|url=http://www.liverpoolfc.tv/history/timeline/1892-1917/liverpool-football-club-is-formed|title=Liverpool Football Club is formed|trans-title=Krijohet Liverpool Football Club|publisher=Liverpool F.C.|language=en|accessdate=11 gusht 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100712112221/http://www.liverpoolfc.tv/history/timeline/1892-1917/liverpool-football-club-is-formed|archivedate=12 korrik 2010}}</ref> Klubi fillimisht u krijua me emrin "Everton F.C. and Athletic Grounds Ltd" ("Everton Atheltic" shkurt), por në mars 1892 klubi u bë Liverpool F.C. dhe mori njohjen zyrtare tre muaj më vonë, pasi Federata Angleze e Futbollit refuzoi t'a njihte klubin me emrin Everon. Ekipi fitoi ligën Lancashire në sezonin dubutues, dhe u bashkua në divizionin e dytë të ligës së futbollit në fillim të sezonit 1893–94. Klubi u promovua në divizionin e parë pasi e mbyllën të dytin në vendin e parë; ata fituan divizionin e parë vitet 1901 dhe 1906.{{sfn|Graham|1985|pp=16–18}} Liverpool arriti finalen e parë të Kupës FA në vitin 1914, ku u mposhtën 1–0 nga [[Burnley F.C.|Burnley]]. Ata më pas fituan kampionate rresht në vitet 1922 dhe 1923, por më pas priti sezonin 1946–47 për të fituar trofeun e rradhës, kur ata fituan Divizionin e Parë për herë të pestë nën drejtimin e trajnerit [[George Kay]], i cili më parë kishte luajtur për [[West Ham United F.C.|West Ham Utd]].{{sfn|Graham|1985|p=20}} Në vitin 1950, Liverpooli humbi një tjetër finale të Kupës FA, këtë herë ndaj [[Arsenal F.C.|Arsenalit]].{{sfn|Liversedge|1991|p=14}} Klubi më pas ra në Divizionin e Dytë në sezonin 1953–54.{{sfn|Kelly|1988|pp=50–51}} Pak pasi ekipi u mposht 2–1 nga klubi amator [[Worcester City F.C.|Worcester City]] në Kupën FA 1958–59, [[Bill Shankly]] u punësua si trajneri i ri i ekipit. Pasi erdhi, ai largoi plot 24 lojtarë nga ekipi dhe ktheu një dhomë magazinimi në Anfield në një dhomë ku trajnerët do të diskutonin strategji; atje, Shankly dhe anëtarët e tjerë "[[The Boot Room|Boot Room]]" [[Joe Fagan]], [[Reuben Bennett]], dhe [[Bob Paisley]] filluan të riformonin ekipin.{{sfn|Kelly|1988|p=57}} Klubi u rikthye në Divizionin e Parë në vitin 1962 dhe e fitoi dy vite më vonë, kjo për herë të parë pas 17 vitesh. Në vitin 1965, klubi fitoi Kupën FA për herë të parë. Në vitin 1966, ekipi fitoi sërisht Divizionin e Parë por u mposht nga [[Borussia Dortmund]] në finales e [[Kupa UEFA e Fituesve të Kupës|Kupës Evropiane të Fituesve të Kupës]].<ref>{{cite web|url=http://en.archive.uefa.com/competitions/ecwc/history/season=1965/intro.html|title=1965/66: Stan the man for Dortmund|trans-title=1965/66: Stan njeriu për Dortmundin|publisher=UEFA|language=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140510160346/http://en.archive.uefa.com/competitions/ecwc/history/season%3D1965/intro.html|archivedate=10 maj 2014}}</ref> == Garimet == === UEFA Liga e Kampionëve === Liverpool FC ka një traditë shumë të mirë në finalet e UEFA Ligës së Kampionëve ku nga gjashtë (7) finale ka arritur pesë (5) fitore. {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !colspan="5"|UEFA Liga e Kampionëve Evropian pjesmarrja në ndeshjen finale |- !width=5%|Sezoni !width=20%|Fituesi !width=15%|Rezultati !width=20%|I dyti !width=20%|Pritësi |- |[[2018]]/[[2019|19]]<br /><small>''[[UEFA Liga e Kampionëve 2018-19|Detajet]]''</small> | {{ENGf}} <br />'''[[Liverpool FC]]''' |'''2 - 0 <br />''' | {{ENGf}}<br /> [[Tottenham Hotspur F.C.]] |[[Wanda Metropolitano]],<br />[[Madrid]] [[Skeda:Flag of Spain.svg|20px]] |- |[[2004]]/[[2005|05]]<br /><small>''[[UEFA Liga e Kampionëve 2004-05|Detajet]]''</small> | {{ENGf}} <br />'''[[Liverpool FC]]''' |'''3 - 3 <br /> <small>3-2 koha shtesë + penalti</small>''' | {{ITAf}}<br /> [[A.C. Milan]] |[[Atatürk Olympic Stadium]],<br />[[Stambolli]] [[Skeda:Flag of Turkey.svg|20px]] |- |[[1984]]/[[1985|85]]<br /><small>''[[Kupa Evropiane 1984-85|Detajet]]''</small> | {{ITAf}}<br /> '''[[Juventus FC]]''' |'''1 - 0''' <br /><small>(shih: [[Heysel Stadium - tragjedia|Heysel tragjedia]])</small> | {{ENGf}} <br />[[Liverpool FC]] |[[Heysel Stadium]],<br />[[Brussels]] [[Skeda:Flag of Belgium.svg|20px]] |- |[[1983]]/[[1984|84]]<br /><small>''[[Kupa Evropiane 1983-84|Detajet]]''</small> | {{ENGf}}<br /> '''[[Liverpool FC]]''' |'''1 - 1 [[Extra time|aet]], <small>4-2 penalti</small>''' | {{ITAf}}<br /> [[A.S. Roma|AS Roma]] |[[Stadio Olimpico]],<br />[[Rome]] [[Skeda:Flag of Italy.svg|20px]] |- |[[1980]]/[[1981|81]]<br /><small>''[[Kupa Evropiane 1980-81|Detajet]]''</small> | {{ENGf}}<br /> '''[[Liverpool FC]]''' |'''1 - 0''' | {{ESPf}}<br /> [[Real Madrid|Real Madrid CF]] |[[Parc des Princes]],<br />[[Paris]] [[Skeda:Flag of France.svg|20px]] |- |[[1977]]/[[1978|78]]<br /><small>''[[Kupa Evropiane 1977-78|Detajet]]''</small> | {{ENGf}}<br /> '''[[Liverpool FC]]''' |'''1 - 0''' | {{BELf}}<br /> [[Club Brugge|Club Brugge KV]] |[[Wembley Stadium]],<br />[[London]] [[Skeda:Flag of England.svg|20px]] |- |[[1976]]/[[1977|77]]<br /><small>''[[Kupa Evropiane 1976-77|Detajet]]''</small> | {{ENGf}} <br />'''[[Liverpool FC]]''' |'''3 - 1''' | {{GERf}} <br />[[Borussia Mönchengladbach|VfL Borussia Mönchengladbach]] |[[Stadio Olimpico]],<br />[[Rome]] [[Skeda:Flag of Italy.svg|20px]] |- |colspan=5|Gjithashtu ky ekip ka edhe dy arritje vetëm gjer në gjysëm finale në sezonin 1964/65 dhe 2006/07 (garimet janë akoma në zhvillim) |} == Uefa cup == {| class="wikitable" |- ! Sezoni !! Fituesi !! Rezultati !! Vendi i dytë |- | 1972-73 || {{Flagicon|ENG}} [[Liverpool FC]] || 3-2|| {{Flagicon|GER}} [[B. Mönchengladbach]] |- | 1975-76 || {{Flagicon|ENG}} [[Liverpool FC]] || 4-3|| {{Flagicon|BEL}} [[Club Brugge]] |- | 2000-01 || {{Flagicon|ENG}} [[Liverpool FC]] || 5-4|| {{Flagicon|ESP}} [[Deportivo Alavés]] |- |} == Lojtarët == ===Skuadra aktuale=== {{updated|30 gusht 2024}}<ref name="Liverpool FC First Team">{{cite web|url=https://www.liverpoolfc.com/team/first-team|title=First team|trans-title=Ekipi i parë|publisher=Liverpool F.C.|language=en|accessdate=30 gusht 2018}}</ref> {{Fs start}} {{Fs player|no=1|nat=BRA|pos=GK|name=[[Alisson Becker]]}} {{Fs player|no=2|nat=ENG|pos=DF|name=[[Joe Gomez (footballer)|Joe Gomez]]}} {{Fs player|no=3|nat=JPN|pos=MF|name=[[Wataru Endō]]}} {{Fs player|no=4|nat=NED|pos=DF|name=[[Virgil van Dijk]]|other=[[Kapiteni (futboll)|kapiten]]}} {{Fs player|no=5|nat=FRA|pos=DF|name=[[Ibrahima Konaté]]}} {{Fs player|no=7|nat=Colombia|pos=FW|name=[[Luis Díaz (footballer, born 1997)|Luis Díaz]]}} {{Fs player|no=8|nat=HUN|pos=MF|name=[[Dominik Szoboszlai]]}} {{Fs player|no=9|nat=URU|pos=FW|name=[[Darwin Núñez]]}} {{Fs player|no=10|nat=ARG|pos=MF|name=[[Alexis Mac Allister]]}} {{Fs player|no=11|nat=Egypt|pos=FW|name=[[Mohamed Salah]]}} {{Fs player|no=14|nat=ITA|pos=FW|name=[[Federico Chiesa]]}} {{Fs player|no=17|nat=ENG|pos=MF|name=[[Curtis Jones (footballer)|Curtis Jones]]}} {{Fs player|no=18|nat=NED|pos=FW|name=[[Cody Gakpo]]}} {{fs mid}} {{Fs player|no=19|nat=ENG|pos=MF|name=[[Harvey Elliott]]}} {{Fs player|no=20|nat=POR|pos=FW|name=[[Diogo Jota]]}} {{Fs player|no=21|nat=GRE|pos=DF|name=[[Kostas Tsimikas]]}} {{Fs player|no=26|nat=SCO|pos=DF|name=[[Andrew Robertson]]}} {{Fs player|no=38|nat=NED|pos=MF|name=[[Ryan Gravenberch]]}} {{Fs player|no=56|nat=CZE|pos=GK|name=[[Vítězslav Jaroš]]}} {{Fs player|no=62|nat=IRL|pos=GK|name=[[Caoimhín Kelleher]]}} {{Fs player|no=66|nat=ENG|pos=DF|name=[[Trent Alexander-Arnold]]|other=[[Kapiteni (futboll)|zëv-kapiten]]}} {{Fs player|no=78|nat=ENG|pos=DF|name=[[Jarell Quansah]]}} {{Fs player|no=80|nat=ENG|pos=MF|name=[[Tyler Morton]]}} {{Fs player|no=84|nat=NIR|pos=DF|name=[[Conor Bradley]]}} {{Fs player|no=95|nat=ENG|pos=GK|name=[[Harvey Davies]]}} {{Fs end}} ===Në huazim=== {{Fs start}} {{Fs player|no= 1|nat=GER|pos=GK|name=[[Loris Karius]]|other=te [[Beşiktaş J.K.|Beşiktaş]] deri më 30 qershor 2020}} {{Fs player|no= 2|nat=ENG|pos=DF|name=[[Nathaniel Clyne]]|other=te [[A.F.C. Bournemouth|Bournemouth]] deri më 30 qershor 2019}} {{Fs player|no=16|nat=SRB|pos=MF|name=[[Marko Grujić]]|other=te [[Hertha BSC]] deri më 30 qershor 2019}} {{Fs player|no=28|nat=ENG|pos=FW|name=[[Danny Ings]]|other=te [[Southampton F.C.|Southampton]] deri më 30 qershor 2019}} {{Fs player|no=34|nat=HUN|pos=GK|name=[[Ádám Bogdán]]|other=te [[Hibernian F.C.|Hibernian]] deri më 30 qershor 2019}} {{Fs player|no=40|nat=ENG|pos=MF|name=[[Ryan Kent]]|other=te [[Rangers F.C.|Rangers]] deri më 30 qershor 2019}} {{Fs player|no=53|nat=ENG|pos=MF|name=[[Ovie Ejaria]]|other=te [[Reading F.C.|Reading]] deri më 30 qershor 2019}} {{Fs mid}} {{Fs player|no=54|nat=ENG|pos=MF|name=[[Sheyi Ojo]]|other=te [[Stade de Reims|Stade Reims]] deri më 30 qershor 2019}} {{Fs player|no=59|nat=WAL|pos=MF|name=[[Harry Wilson (footballer, born 1997)|Harry Wilson]]|other=te [[Derby County F.C.|Derby County]] deri më 30 qershor 2019}} {{Fs player|no=68|nat=ESP|pos=MF|name=[[Pedro Chirivella]]|other=te [[Extremadura UD|Extremadura]] deri më 30 qershor 2019}} {{Fs player|no=73|nat=POL|pos=GK|name=[[Kamil Grabara]]|other=te [[Aarhus Gymnastikforening|AGF]] deri më 30 qershor 2019}} {{Fs player|no=— |nat=BRA|pos=MF|name=[[Allan (footballer, born 1997)|Allan]]|other=te [[Eintracht Frankfurt]] deri më 30 qershor 2019}} {{Fs player|no=— |nat=Nigeria|pos=FW|name=[[Taiwo Awoniyi]]|other=te [[Royal Excel Mouscron]] deri më 30 qershor 2019}} {{Fs end}} ===Kapitenët e klubit=== Që nga themelimi i klubit në vitin 1892, 45 lojtarë kanë qënë kapiten të Liverpoolit.<ref name="Liverpool F.C">{{cite news|url=http://www.lfchistory.net/stats_articles_view.asp?article_Id=24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090718211808/http://www.lfchistory.net/stats_articles_view.asp?article_Id=24|archivedate=18 korrik 2009|title=Captains for Liverpool FC since 1892|trans-title=Kapitenët për Liverpoolin që nga viti 1892|date=29 prill 2009|publisher=Liverpool F.C.|language=en|accessdate=14 shkurt 2015}}</ref> [[Andrew Hannah]] u bë kapiteni i parë i klubit pasi Liverpooli u nda nga [[Evertoni F.C.|Evertoni]] dhe themeloi klubin e tij. Ishte Alex Raisbeck lojtari që qëndroi më gjatë si kapiten, saktësisht në vitet 1899–1909, por u kalua nga [[Steven Gerrard]] me 12 sezone duke nisur nga sezoni 2003–04.<ref name="Liverpool F.C"/> Kapiteni aktual është Jordan Henderson, i cili zëvëndësoi Gerrrardin në fillim të sezonit 2015–16.<ref name="Kapiteni"/><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/0/football/30713430|title=Steven Gerrard: LA Galaxy confirm deal for Liverpool captain|trans-title=Steven Gerrard: Konfirmohet marrëveshja me LA Galaxy për kapitenin e Liverpoolit|date=7 janar 2015|publisher=BBC Sport|language=en|accessdate=25 gusht 2015}}</ref> {| |- valign="top" | {| class="wikitable alternance" |- !Emri !Periudha |- |{{flagicon|Scotland}} [[Andrew Hannah]] || 1892–1895 |- |{{flagicon|Scotland}} [[Jimmy Ross (footballer, born 1866)|Jimmy Ross]] || 1895–1897 |- |{{flagicon|Scotland}} [[John McCartney (footballer, born 1870)|John McCartney]] || 1897–1898 |- |{{flagicon|England}} [[Harry Storer Sr.|Harry Storer]] || 1898–1899 |- |{{flagicon|Scotland}} [[Alex Raisbeck]] || 1899–1909 |- |{{flagicon|England}} [[Arthur Goddard (footballer)|Arthur Goddard]] || 1909–1912 |- |{{flagicon|England}} [[Ephraim Longworth]] || 1912–1913 |- |{{flagicon|England}} [[Harry Lowe (footballer, born March 1886)|Harry Lowe]] || 1913–1915 |- |{{flagicon|Scotland}} [[Donald McKinlay]] || 1919–1920 |- |{{flagicon|England}} [[Ephraim Longworth]] || 1920–1921 |- |{{flagicon|Scotland}} [[Donald McKinlay]] || 1921–1928 |- |{{flagicon|England}} [[Tom Bromilow]] || 1928–1929 |- |{{flagicon|Scotland}} [[James Jackson (footballer, born 1900)|James Jackson]] || 1929–1930 |- |{{flagicon|Scotland}} [[Tom Morrison (footballer)|Tom Morrison]] || 1930–1931 |- |{{flagicon|Scotland}} [[Tom Bradshaw (footballer, born 1904)|Tom Bradshaw]] || 1931–1934 |} | {| class="wikitable alternance" |- !Name !Period |- |{{flagicon|England}} [[Tom Cooper (footballer)|Tom Cooper]] || 1934–1939 |- |{{flagicon|Scotland}} [[Matt Busby]] || 1939–1940 |- |{{flagicon|Scotland}} [[Willie Fagan]] || 1945–1947 |- |{{flagicon|England}} [[Jack Balmer]] || 1947–1950 |- |{{flagicon|England}} [[Phil Taylor (footballer, born 1917)|Phil Taylor]] || 1950–1953 |- |{{flagicon|England}} [[Bill Jones (footballer, born 1921)|Bill Jones]] || 1953–1954 |- |{{flagicon|England}} [[Laurie Hughes]] || 1954–1955 |- |{{flagicon|Scotland}} [[Billy Liddell]] || 1955–1958 |- |{{flagicon|England}} [[Johnny Wheeler]] || 1958–1959 |- |{{flagicon|England}} [[Ronnie Moran]] || 1959–1960 |- |{{flagicon|England}} [[Dick White (footballer)|Dick White]] || 1960–1961 |- |{{flagicon|Scotland}} [[Ron Yeats]] || 1961–1970 |- |{{flagicon|England}} [[Tommy Smith (footballer, born 1945)|Tommy Smith]] || 1970–1973 |- |{{flagicon|England}} [[Emlyn Hughes]] || 1973–1978 |- |{{flagicon|England}} [[Phil Thompson]] || 1978–1981 |} | {| class="wikitable alternance" |- !Name !Period |- |{{flagicon|Scotland}} [[Graeme Souness]] || 1982–1984 |- |{{flagicon|England}} [[Phil Neal]] || 1984–1985 |- |{{flagicon|Scotland}} [[Alan Hansen]] || 1985–1988 |- |{{flagicon|Ireland}} [[Ronnie Whelan]] || 1988–1989 |- |{{flagicon|Scotland}} [[Alan Hansen]] || 1989–1990 |- |{{flagicon|Ireland}} [[Ronnie Whelan]] || 1990–1991 |- |{{flagicon|Scotland}} [[Steve Nicol]] || 1990–1991 |- |{{flagicon|England}} [[Mark Wright (footballer, born 1963)|Mark Wright]] || 1991–1993 |- |{{flagicon|Wales}} [[Ian Rush]] || 1993–1996 |- |{{flagicon|England}} [[John Barnes (footballer)|John Barnes]] || 1996–1997 |- |{{flagicon|England}} [[Paul Ince]] || 1997–1999 |- |{{flagicon|England}} [[Jamie Redknapp]] || 1999–2002 |- |{{flagicon|Finland}} [[Sami Hyypiä]] || 2001–2003 |- |{{flagicon|England}} [[Steven Gerrard]] || 2003–2015 |- |{{flagicon|England}} [[Jordan Henderson]] || 2015– |} |} == Historia e menaxherëve të Liverpoolit == Liverpool gjatë historisë së klubit ka pasur gjithsej 19 menaxhera. Karakteristikë e menaxherëve të Liverpoolit është se deri me datë 16 korrik 1998 nuk ka pasur menaxherë të ndonjë shteti tjetër përveç shteteve të [[Kombëtarja e futbollit - Britania e Madhe|Britanisë së madhe]]. Ish Menaxheri i Liverpoolit Bill Shanklly konsiderohet një legjendë e Liverpoolit prandaj në shenjë nderimi të tij ,në qytetin e Liverpoolit ekziston një statujë për Bill Shankllyn. Menaxheri Bob Pasley është menaxheri i vetëm ne futboll që ka fituar 3 herë Kupën e Evropës. {| class="wikitable sortable" |- ! Emri !! Kombësia !! Prej !! Deri !! Lojë !! Fitore !! Barazime !! Humbje !! % E Fitoreve |- | W.E Barclay dhe Mc Kenna || {{ENGf}} dhe {{IRLf}} || 15 shkurt 1892 || 16 gusht 1896 || 131 || 80 || 20 || 31 || 61.07% |- | Tom Watson || {{ENGf}} || 17 gusht 1896 || 6 maj 1915 || 742 || 329 || 141 || 272 || 44.34% |- | Dadid Ashworth || {{ENGf}} || 18 dhjetor 1919 || 12 shkurt 1923 || 138 || 70 || 40 || 28 || 50.72% |- | Matt Mc Queen || {{SCOf}} || 13 shkurt 1923 || 15 shkurt 1928 || 229 || 93 || 60 || 76 || 40.61% |- | George Patterson || {{ENGf}} || 07 Mars 1928 || 06 gusht 1936 || 366 || 137 || 85 || 144 || 37.43% |- | George Kay || {{ENGf}} || 06 gusht 1936 || janar 1951 || 357 || 142 || 93 || 122 || 39.78% |- | Dan Welsh || {{ENGf}} || 23 Mars 1951 || 4 maj 1956 || 232 || 81 || 58 || 93 || 34.91% |- | Phil Taylor || {{ENGf}} || maj 1956 || 17 nëntor 1959 || 150 || 76 || 32 || 42 || 50.67% |- | Bill Shanklly || {{SCOf}} || 1 dhjetor 1959 || 12 korrik 1974 || 783 || 407 || 198 || 178 || 51.98% |- | Bob Paisley || {{ENGf}} || 26 gusht 1974 || 01 korrik 1983 || 535 || 307 || 132 || 96 || 57.38% |- | Joe Fagan || {{ENGf}} || 01 korrik 1983 || 28 maj 1985 || 131 || 70 || 37 || 24 || 53.44% |- | Kenny Dalglish || {{SCOf}} || 30 maj 1985 || 21 shkurt 1991 || 307 || 187 || 78 || 42 || 60.91% |- | Ronnie Moran || {{ENGf}} || 22 shkurt 1991 || 15 prill 1991 || 10 || 4 || 1 || 5 || 40.00% |- | Graeme Souness || {{SCOf}} || 16 prill 1991 || 28 janar 1994 || 157 || 65 || 47 || 45 || 41.40% |- | Roy Evans || {{ENGf}} || 31 janar 1994 || 12 nëntor 1998 || 244 || 123 || 63 || 58 || 50.41% |- | Gerard Houllier || {{FRAf}} || 16 korrik 1998 || 24 maj 2004 || 325 || 165 || 81 || 79 || 55.43% |- | Rafael Benitez || {{ESPf}} || 16 qershor 2004 || 03 qershor 2010 || 350 || 194 || 77 || 79 || 55.43% |- | Roy Hodgson || {{ENGf}} || 1 korrik 2010 || | 8 janar 2011 || 31 || 13 || 9 || 9 || 25.00 % |- | Kenny Dalglish || {{SCOf}} ||8 janar 2011 || qershor 2012 || 0 || 0 || 0 || 0 || |- | Brendan Rodgers || Irlanda Veriore|| qershor 2012 || | Prezent || 76 || 38 || 18 || 20 || 46.30 % |- |} ==Trofe== [[Skeda:Liverpool 4 European Cups.jpg|parapamje|alt=Katër trofe në një kabinet prej xhami. Four trophies inside a glass cabinet. Trofetë kanë fjongo si dhe ka një pllakë poshtë që tregon vitin e fitores.|Kopjet e trofeve të [[UEFA Liga e Kampioneve|Kupës Evropiane]] që Liverpool fitoi në vitet 1977–1984 të ndodhura në muzeumin e klubit.]] Trofeu i parë i Liverpoolit ishte liga Lancashire, të cilën e fituan në sezonin e parë të klubit. Në vitin 1901, klubi fitoi kampionatin e parë, kurse suksesi i parë në Kupën FA u arrit në vitin 1965. Për sa i përket trofeve të fituar, dekada më e sukseshme e Liverpool ishte në vitet 1980', ku klubi fitoi gjashtë kampionate, dy Kupa FA, katër Kupa Ligash, pesë [[FA Community Shield|Charity Shields]] (një e ndarë) dhe dy Kupa Evropiane. Klubi ka mbledhur më shumë pikë dhe fitore në elitë se çdo ekip tjetër anglez.<ref>{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablese/engalltime.html|title=England&nbsp;– First Level All-Time Tables 1888/89-2009/10|trans-title=Angli – Tabela e të gjitha kohërave e nivelit të parë 1888/89-2009/10|publisher=Rec. Sport. Soccer Statistics Foundation (RSSSF)|language=en|date=15 korrik 2011|accessdate=22 korrik 2011|first=Heikki|last=Pietarinen}}</ref> Liverpool ka gjithashtu mesataren më të lartë të renditjeve në kampionat (3.3) për një periudhë 50-vjeçare deri në vitin 2015<ref>{{cite web|title=Liverpool lead Manchester United, Arsenal, Everton and Tottenham in Ultimate League|trans-title=Liverpool udhëheq ndaj Manchester United, Arsenal, Everton dhe Tottenham në ligën e fundit|url=http://www.skysports.com/football/news/11095/9817599/liverpool-lead-manchester-united-arsenal-everton-and-tottenham-in-ultimate-league|language=en|accessdate=8 shtator 2015}}</ref> dhe mesataren e dytë më të lartë të renditjeve në kampionat në vitet 1900–1999 pas Arsenalit, me një mesatare 8.7.<ref>{{cite news|title=How consistency and caution made Arsenal England's greatest team of the 20th century|trans-title=Si vazhdimsia dhe kujdesi e bënë Arsenalin ekipin më të mirë të Anglisë për shekullin e 20të|url=https://www.independent.co.uk/sport/football-how-consistency-and-caution-made-arsenal-englands-greatest-team-of-the-20th-century-1133020.html|last=Hodgson|first=Guy|publisher=The Independent|language=en|date=17 dhjetor 1999|accessdate=23 tetor 2009}}</ref> Liverpool e ka fituar gjashtë herë Kupën Evropiane, kompeticionin më elitar të [[UEFA]]-s, duke u renditur mbrapa Real Madridit dhe Milanit. Pas suksesit të pestë të klubit në vitin 2005, klubit j'u dha përgjithmonë trofeu origjinal si dhe stema e nderit të fituesit të shumfishtë nga UEFA.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/4582357.stm|title=Why it was the greatest cup final|trans-title=Pse është finalja më e madhe e kupës|author=Frank Keogh|date=26 maj 2005|publisher=BBC Sport|language=en|accessdate=8 korrik 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/newsfiles/19071.pdf|title=Regulations of the UEFA Champions League|trans-title=Rregullorja e UEFA Ligës së Kampioneve|publisher=UEFA|language=en|format=PDF|page=32|accessdate=19 qershor 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070312003915/http://www.uefa.com/newsfiles/19071.pdf|archivedate=12 mars 2007}}</ref> Liverpooli gjithashtu ka fituar tre herë Kupën UEFA, kompeticioni i dytë i UEFA-s për nga rëndësia, duke qënë ekipi anglez që e ka fituar më shumë herë këtë trofe.<ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefaeuropaleague/history/index.html|title=New format provides fresh impetus|trans-title=Formati i ri siguron shtysë të re|publisher=UEFA|language=en|accessdate=17 korrik 2014}}</ref> {| class="wikitable plainrowheaders" style="font-size:95%; text-align:center;" |+Trofetë e Liverpoolit !style="width: 1%;"|Tipi !style="width: 6%;"|Kompeticioni !style="width: 1%;"|Tituj !style="width: 21%;"|Sezone |- | rowspan="6" |'''Vendor''' ! scope=col|[[Premier League|Divizoni i Parë/Premier League]] |align="center"|19 | [[1900–01 Football League|1900–01]], [[1905–06 Football League|1905–06]], [[1921–22 Football League|1921–22]], [[1922–23 Football League|1922–23]], [[1946–47 Football League|1946–47]], [[1963–64 Football League|1963–64]], [[1965–66 Football League|1965–66]], [[1972–73 Football League|1972–73]], [[1975–76 Football League|1975–76]], [[1976–77 Football League|1976–77]], [[1978–79 Football League|1978–79]], [[1979–80 Football League|1979–80]], [[1981–82 Football League|1981–82]], [[1982–83 Football League|1982–83]], [[1983–84 Football League|1983–84]], [[1985–86 Football League|1985–86]], [[1987–88 Football League|1987–88]], [[1989–90 Football League|1989–90]], [[2019–20 Premier League|2019–20]] |- ! scope=col|[[Football League Second Division|Divizioni i Dytë]] |align="center"|4 | [[1893–94 Football League|1893–94]], [[1895–96 Football League|1895–96]], [[1904–05 Football League|1904–05]], [[1961–62 Football League|1961–62]] |- ! scope=col|[[FA Cup]] |align="center"|7 | [[Finalja e FA Cup 1965|1964–65]], [[Finalja e FA Cup 1974|1973–74]], [[Finalja e FA Cup 1986|1985–86]], [[Finalja e FA Cup 1989|1988–89]], [[Finalja e FA Cup 1992|1991–92]], [[Finalja e FA Cup 2001|2000–01]], [[Finalja e FA Cup 2006|2005–06]] |- ! scope=col|[[EFL Cup|Football League Cup]] |bgcolor="gold"|8 | [[1981 Football League Cup Final|1980–81]], [[1982 Football League Cup Final|1981–82]], [[1983 Football League Cup Final|1982–83]], [[1984 Football League Cup Final|1983–84]], [[1995 Football League Cup Final|1994–95]], [[2001 Football League Cup Final|2000–01]], [[2003 Football League Cup Final|2002–03]], [[2012 Football League Cup Final|2011–12]] |- ! scope=col|[[FA Community Shield]] |align="center"|15 | [[1964 FA Charity Shield|1964]]*, [[1965 FA Charity Shield|1965]]*, [[1966 FA Charity Shield|1966]], [[1974 FA Charity Shield|1974]], [[1976 FA Charity Shield|1976]], [[1977 FA Charity Shield|1977]]*, [[1979 FA Charity Shield|1979]], [[1990 FA Charity Shield|1980]], [[1982 FA Charity Shield|1982]], [[1986 FA Charity Shield|1986]]*, [[1988 FA Charity Shield|1988]], [[1989 FA Charity Shield|1989]], [[1990 FA Charity Shield|1990]]*, [[2001 FA Charity Shield|2001]], [[2006 FA Community Shield|2006]] |- ! scope=col|[[Sheriff of London Charity Shield]] |align="center"|1 | [[Sheriff of London Charity Shield 1906|1906]] |- | rowspan="3" |'''Kontinental''' ! scope=col|[[UEFA Liga e Kampioneve]] |align="center"|6 | [[1976–77 Kupa Evropiane|1976–77]], [[1977–78 Kupa Evropiane|1977–78]], [[1980–81 Kupa Evropiane|1980–81]], [[1983–84 Kupa Evropiane|1983–84]], [[2004–05 UEFA Liga e Kampioneve|2004–05]], [[2018–19 UEFA Liga e Kampioneve|2018–19]] |- ! scope=col|[[UEFA Liga e Europës|Kupa UEFA]] |align="center"|3 | [[1972–73 Kupa UEFA|1972–73]], [[1975–76 Kupa UEFA|1975–76]], [[2000–01 Kupa UEFA|2000–01]] |- ! scope=col|[[UEFA Super Kupa]] |align="center"|4 | [[Superkupa Evropiane 1977|1977]], [[UEFA Super Kupa 2001|2001]], [[UEFA Super Kupa 2005|2005]], [[UEFA Super Kupa 2019|2019]] |- | rowspan="1" |'''Botëror''' ! scope=col|[[FIFA Kupa e Botës për Klube]] |align="center"|1 | [[FIFA Kupa e Botës për Klube 2019|2019]] |} <references group="nb"/> * {{legend|gold|rekord}} == Shih edhe == == Referime == {{reflist|2}} ==Lidhje të jashtme== {{commons}} *[https://www.liverpoolfc.com/ Uebfaqja zyrtare] {{G14}} {{English Premier League}} [[Kategoria:Klube futbolli]] [[Kategoria:Klube futbolli në Angli]] [[Kategoria:Klube në Premier League]] [[Kategoria:Klube të G-14]] [[Kategoria:Klube fituese të UEFA Ligës së Kampioneve]] 02d5o95nnwqhf5mfncsaqy1wpw1cgjf 0 44088 2808494 2804802 2025-06-10T17:16:30Z Velocitas34 161876 /* Skuadrat aktuale */ 2808494 wikitext text/x-wiki {{Infobox liga futbollistike | name = Premier League | image = Premier league text logo.png | pixels = 200px | country = {{Flamuri|Anglia}} [[Anglia]] | confed = [[UEFA]] | founded = 20 shkurt 1992 | first = [[Premier Liga 1992-93|1992-93]] | prishja = | divizione = | teams = 20 | feeds = | hipin_në = | relegation = [[EFL Championship]] | level = i parë | domest_cups =[[Kupa e Anglisë]]<br />[[Kupa e Ligës]] | confed_cup = [[UEFA Liga e Kampionëve|Liga e Kampionëve]]<br />[[UEFA Liga e Evropës|Liga e Evropës]]<br />[[UEFA Liga e Konferencave|Liga e Konferencës]] | champions = [[Liverpool F.C.|Liverpool]] (titulli 20të) | season = 2024–25 | most_successful_club = [[Manchester United F.C.|Manchester United]] <br> [[Liverpool F.C.|Liverpool]] (20 tituj bashkë) | i pari = | tv = | website = http://www.premierleague.com/ | current = [[Premier League 2024–25]] }} '''Premier Liga''' (shpesh e përmendur si '''English Premier League''' ('''EPL''') jashtë [[Anglia|Anglisë]]) është niveli më i lartë i sistemit të ligës angleze të futbollit. Kontestuar nga 20 klube, ajo vepron në një sistem promovimi dhe rënjeje me English Football League (EFL). == Themelimi == Liga filloi sezonin e parë në vitet [[Premier Liga 1992-93|1992-93]] dhe përbëhej nga 22 skuadra. Goli i parë në Premiership u dha nga [[Brian Deane]] nga skuadra [[Sheffield United]] në fitoren me rezultat 2–1 ndaj skudrës [[Manchester United F.C.|Manchester United]]. Në ndikim nga [[FIFA]] anglezët ligën e reduktuan në 20 ekipe në vitin 1995 kur katër ekipe përnjëherë e lëshuan ligën. Më [[8 qershor]] të vitit [[2006]], FIFA kërkoi që tëgjitha ligat e mëdha evropiane duke përfshirë dhe ligat si [[Serie A]], liga e Italisë dhe [[La Liga]], liga e Spanjës të reduktohen në përbërje nga 18 skuadra me fillimin e sezonit 2007–08. Premier Liga u përgjigjën më iniciativë për të rrezistuar një reduktim të tillë.<ref>[http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/5061302.stm Fifa kërkon 18 skuadra në Premier League] - {{en}}</ref> Më [[12 shkurt]] të vitit [[2007]] liga e ndërroi emrin nga 'FA Premier League' në 'Premier League'. [[Skeda:Trophée Premier League 13-14.jpg|thumb|right|200px|Trofeu i Premier Ligës Angleze]] == Lojtarët == === Rekordet e transferit === Më poshtë është lista e lojtarëve që kan bërë transfer për çmim rekord. * '''£15 milion''' (rekordi botërorë) në korrik të vitit 1996 - [[Alan Shearer]], nga [[Blackburn Rovers F.C.|Blackburn Rovers]] tek [[Newcastle United F.C.|Newcastle]]. * '''£21 milion''' ne qershor te vitit 2014 - [[Lazar Marković]], nga [[S.L. Benfica|Benfica]] tek [[Liverpool F.C.|Liberpool]] * '''£13 milion''' ne qershor te vitit 2014 - [[Daley Blind]], nga [[AFC Ajax|Ajax]] tek [[Manchester United F.C.|Manchester United]] * '''£25 milion''' ne qershor te vitit 2008 - [[Robinho]], nga [[Real Madrid]] tek [[Manchester City F.C.|Manchester City]] * '''£20 milion''' ne qershor te vitit 2014 - [[Dejan Lovren]], nga [[Southampton F.C.|Southampton]] tek [[Liverpool F.C.|Liverpool]] * '''£30 milion''' ne qershor te vitit 2014 - [[Diego Costa]], nga [[Atlético Madrid]] tek [[Chelsea F.C.|Chelsea]] * '''£32 milion''' ne qershor te vitit 2014 - [[Eliaquim Mangala]], nga [[F.C. Porto|Porto]] tek [[Manchester City F.C.|Manchester City]] * '''£35 milion''' ne janar te vitit 2011 - [[Andy Carroll]], nga [[Newcastle United F.C.|Newcastle]] tek [[Liverpool F.C.|Liverpool]] * '''£37 milion''' ne janar te vitit 2014 [[Juan Mata]], nga [[Chelsea F.C.|Chelsea]] tek [[Manchester United|Manchester United]] * '''£38 milion''' ne qershor te vitit 2011 - [[Sergio Agüero]], nga [[Atlético Madrid]] tek [[Manchester City F.C.|Manchester City]] * '''£41 milion''' ne qershor te vitit 2014 - [[Alexis Sánchez]], nga [[Barcelona]] tek [[Arsenal F.C.|Arsenal]] * '''£48 milion''' ne qershor te vitit 2013 - [[Mesut Özil]], nga [[Real Madrid]] tek [[Arsenal F.C.|Arsenal]] * '''£50 milion''' ne janar te vitit 2011 - [[Fernando Torres]], nga [[Liverpool F.C.|Liverpool]] tek [[Chelsea F.C.|Chelsea]] * '''£59 milion'''në qershor të vitit 2014 - [[Ángel Di María]], nga [[Real Madrid|Real Madridi]] tek [[Manchester United]] == Skuadrat e Premier Ligës == === Kampionatet e Premier Ligës === {{See also|Lista e kampionëve të futbollit anglez}} Në gjithsej 27 sezone titulli është fituar vetëm nga gjashtë skuadra: [[Manchester United F.C.|Manchester United]] (13 tituj), [[Chelsea F.C.|Chelsea]] (5 tituj), [[Manchester City F.C.|Manchester City]] (4 titull),[[Arsenal F.C.|Arsenal]] (3 tituj), [[Leicester City F.C.|Leicester City]] dhe [[Blackburn Rovers F.C.|Blackburn Rovers]] (1 titull). Kampioni aktual ([[Premier League 2018-19|sezoni 2018–19]]) në Premier League është skuadra [[Manchester City F.C.|Manchester City]]. {| |- |valign="top" | {| class="wikitable" |- ! No. ! Sezoni ! Kampioni |- | '''1''' || [[1992–93 FA Premier League|1992–93]] || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | '''2''' || [[1993–94 FA Premier League|1993–94]] || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | '''3''' || [[1994–95 FA Premier League|1994–95]] || [[Blackburn Rovers F.C.|Blackburn Rovers]] |- | '''4''' || [[1995–96 FA Premier League|1995–96]] || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | '''5''' || [[1996–97 FA Premier League|1996–97]] || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | '''6''' || [[1997–98 FA Premier League|1997–98]] || [[Arsenal F.C.|Arsenal]] |- | '''7''' || [[1998–99 FA Premier League|1998–99]] || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | '''8''' || [[1999–2000 FA Premier League|1999–00]] || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | '''9''' || [[2000–01 FA Premier League|2000–01]] || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | '''10''' || [[2001–02 FA Premier League|2001–02]] || [[Arsenal F.C.|Arsenal]] |} |valign="top"| {| class="wikitable" |- ! No. ! Sezoni ! Kampioni |- | '''11''' || [[2002–03 FA Premier League|2002–03]] || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | '''12''' || [[2003–04 FA Premier League|2003–04]] || [[Arsenal F.C.|Arsenal]] |- | '''13''' || [[2004–05 FA Premier League|2004–05]] || [[Chelsea F.C.|Chelsea]] |- | '''14''' || [[2005–06 FA Premier League|2005–06]] || [[Chelsea F.C.|Chelsea]] |- | '''15''' || [[2006–07 FA Premier League|2006–07]] || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | '''16''' || [[2007–08 Premier League|2007–08]] || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | '''17''' || [[2008–09 Premier League|2008–09]] || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | '''18''' || [[2009–10 Premier League|2009–10]] || [[Chelsea F.C.|Chelsea]] |- | '''19''' || [[2010–11 Premier League|2010–11]] || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | '''20''' || [[Premier liga 2011-12|2011–12]]|| [[Manchester City F.C.|Manchester City]] |} |valign="top"| {| class="wikitable" |- ! No. ! Sezoni ! Kampioni |- | '''21''' || [[2012–13 Premier League|2012–13]] || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | '''22''' || [[Premier League 2013–14|2013–14]]|| [[Manchester City F.C.|Manchester City]] |- | '''23''' || [[Premier liga 2014-15|2014–15]]|| [[Chelsea F.C.|Chelsea]] |- | '''24''' || [[Premier liga 2015-16|2015–16]]|| [[Leicester City F.C.|Leicester City]] |- | '''25''' || [[Premier liga 2016-17|2016–17]]|| [[Chelsea F.C.|Chelsea]] |- | '''26''' || [[Premier League 2017–18|2017–18]]|| [[Manchester City F.C.|Manchester City]] |- | '''27''' || [[Premier League 2018–19|2018–19]]|| [[Manchester City F.C.|Manchester City]] |- |'''28''' |[[Premier League 2019–20|2019–20]] |[[Liverpool F.C.|Liverpool]] |- |'''29''' |[[2020–21 Premier League|2020–21]] |[[Manchester City F.C.|Manchester City]] |- |'''30''' |[[Premier League 2021–22|2021–22]] |[[Manchester City F.C.|Manchester City]] |} | {| class="wikitable" |+ !No. !Sezoni !Kampioni |- |'''31''' |[[Premier League 2022–23|2022–23]] |[[Manchester City F.C.|Manchester City]] |- |'''32''' |[[Premier League 2023–24|2023–24]] |[[Manchester City F.C.|Manchester City]] |- |'''33''' |[[Premier League 2024–25|2024–25]] |[[Liverpool F.C.|Liverpool]] |} |} ====Fitues per klub==== {| class="wikitable" |- !Klubi !Fitues !Viti |- |{{nowrap|[[Manchester United F.C.|Manchester United]]}} |style="text-align:center;"|13 |[[1992–93 Premier League|1992–93]], [[1993–94 Premier League|1993–94]], [[1995–96 Premier League|1995–96]], [[1996–97 Premier League|1996–97]], [[1998–99 Premier League|1998–99]], [[1999–2000 Premier League|1999–2000]], [[2000–01 Premier League|2000–01]], [[2002–03 Premier League|2002–03]], [[2006–07 Premier League|2006–07]], [[2007–08 Premier League|2007–08]], [[2008–09 Premier League|2008–09]], [[2010–11 Premier League|2010–11]], [[2012–13 Premier League|2012–13]] |- |[[Chelsea F.C.|Chelsea]] |style="text-align:center"|5 |[[2004–05 Premier League|2004–05]], [[2005–06 Premier League|2005–06]], [[2009–10 Premier League|2009–10]], [[Premier liga 2014-15|2014–15]], [[Premier liga 2016-17|2016–17]] |- |[[Manchester City F.C.|Manchester City]] |style="text-align:center"|4 |[[Premier liga 2011-12|2011–12]], [[Premier liga 2013-14|2013–14]], [[2017–18 Premier League|2017–18]], [[2018–19 Premier League|2018–19]] |- |[[Arsenal F.C.|Arsenal]] |style="text-align:center"|3 |[[1997–98 Premier League|1997–98]], [[2001–02 Premier League|2001–02]], [[2003–04 Premier League|2003–04]] |- |[[Liverpool F.C.|Liverpool]] |style="text-align:center"|2 |[[Premier League 2019–20|2019–20]], [[Premier League 2024–25|2024–25]] |- |[[Blackburn Rovers F.C.|Blackburn Rovers]] | rowspan="2" style="text-align:center" |1 |[[1994–95 Premier League|1994–95]] |- |[[Leicester City F.C.|Leicester City]] |[[Premier liga 2015-16|2015–16]] |} === Skuadrat aktuale === {| class="wikitable sortable" style="text-align:center" |- !Skuadra (2024[[2023–24 in English football|–]]25) !Pozicioni (2023[[2023–24 in English football|–]]24) !Sezoni i parë në divizionin e parë !Sezoni i parë në Premier League !Sezonet në divizionin e parë !Sezonet në Premier League !Titujt të divizionit të parë !Titulli më i fundit i divizionit të parë |- |style="text-align:left"| [[Arsenal F.C.|Arsenal]] || 2të || 1904–05 || 1992–93 || 108 || 33 || 13 || 2003–04 |- |style="text-align:left"| [[Aston Villa F.C.|Aston Villa]] || 4të || 1888–89 || 1992–93 || 111 || 30 || 7 || 1980–81 |- |style="text-align:left"| [[AFC Bournemouth|Bournemouth]] || 12të || 2015–16 || 2015–16 || 8 || 8 || 0 || – |- |style="text-align:left"| [[Brentford F.C.|Brentford]] || 16të|| 1935–36 || 2021–22 || 9 || 4 || 0 || – |- |style="text-align:left"| [[Brighton & Hove Albion F.C.|Brighton & Hove Albion]] || 11të || 1979–80 || 2017–18 || 12 || 8 || 0 || – |- |style="text-align:left"| [[Chelsea F.C.|Chelsea]] ||6të || 1907–08 || 1992–93 || 90 || 33 || 6 || 2016–17 |- |style="text-align:left"| [[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]] || 10të || 1969–70 || 1992–93 || 25 || 16 || 0 || – |- |style="text-align:left"| [[Everton F.C.|Everton]] || 15të || 1888–89 || 1992–93 || 122 || 33 || 9 || 1986–87 |- |style="text-align:left"| [[Fulham F.C.|Fulham]] || 13të || 1949–50 || 2001–02 || 30 || 18 || 0 || – |- |style="text-align:left"| [[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]]|| 2të ([[EFL Championship|EFL]])|| 1961–62 || 1992–93 || 27 || 6 || 1 || 1961–62 |- |style="text-align:left"| [[Leicester City F.C.|Leicester City]]|| 1rë ([[EFL Championship|EFL]])|| 1955–56 || 1994–95 || 56 || 18 || 1 || 2015–16 |- |style="text-align:left"| [[Liverpool F.C.|Liverpool]] || 3të || 1894–95 || 1992–93 || 110 || 33 || 20|| 2024–25 |- |style="text-align:left"| [[Manchester City F.C.|Manchester City]] || 1rë || 1899–00 || 1992–93 || 96 || 28 || 10 || 2023–24 |- |style="text-align:left"| [[Manchester United F.C.|Manchester United]] || 8të || 1892–93 || 1992–93 || 100 || 33 || 20 || 2012–13 |- |style="text-align:left"| [[Newcastle United F.C.|Newcastle United]]|| 7të || 1898–99 || 1993–94 || 93 || 30 || 4 || 1926–27 |- |style="text-align:left"| [[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]] || 17të|| 1892–93 || 1992–93 || 59 || 8 || 1 || 1977–78 |- |style="text-align:left"| [[Southampton F.C.|Southampton]] || 4të ([[EFL Championship|EFL]])|| 1966–67|| 1992–93 || 47 || 25 || 0 || – |- |style="text-align:left"| [[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]] || 5të || 1909–10 || 1992–93 || 90 || 33 || 2 || 1960–61 |- |style="text-align:left"| [[West Ham United F.C.|West Ham United]] || 9të || 1923–24 || 1993–94 || 67 || 29 || 0 || – |- |style="text-align:left"| [[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]] || 14të || 1888–89 || 2003–04 || 70 || 11 || 3 || 1958–59 |} {{Clear}} *[[Leicester City F.C.|Leicester City]], [[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]] dhe [[Southampton F.C.|Southampton]] ranë në [[EFL Championship]] për sezonin 2025–26, ndërsa [[Leeds United F.C.|Leeds United]], [[Burnley F.C.|Burnley]] dhe [[Sunderland A.F.C.|Sunderland]], si fitues, nënkampion dhe fitues të finales së play-off-it, përkatësisht, u ngjitën në kategorinë më të lartë nga sezoni 2024–25. *Vetëm dy klube kanë mbetur në Premier League që nga ngjitja e tyre e parë në kategori: [[Brentford F.C.|Brentford]] dhe [[Brighton & Hove Albion F.C.|Brighton & Hove Albion]], të cilët kanë qenë në 5 dhe 9 sezone (nga 34), përkatësisht. === Ekipet standarde === Gjashtë ekipe nuk e kan lëshuar asnjëherë Premier Ligën: [[Arsenal F.C.|Arsenal]], [[Chelsea F.C.|Chelsea]], [[Everton F.C.|Everton]], [[Liverpool F.C.|Liverpool]], [[Manchester United F.C.|Manchester United]], dhe [[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]]. == Stadiumet == Stadiumet janë të radhitur sipas kapacitetit të tyre. {| class="wikitable sortable" !Nr. !width=100| Stadiumi !width=70| Kapaciteti !width=100| Ekipi |- | style="text-align:center;" | 1 || [[Old Trafford]] || style="text-align:center;" | 75,765 || [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |- | style="text-align:center;" | 2 || [[Emirates Stadium]] || style="text-align:center;" | 60,361 || [[Arsenal F.C.|Arsenal]] |- | style="text-align:center;" | 3 || [[St James' Park]] || style="text-align:center;" | 52,404 || [[Newcastle United F.C.|Newcastle United]] |- | style="text-align:center;" | 4 || [[Stadium of Light]] || style="text-align:center;" | 49,000 || [[Sunderland A.F.C.|Sunderland]] |- | style="text-align:center;" | 5 || [[City of Manchester Stadium]] || style="text-align:center;" | 47,805 || [[Manchester City F.C.|Manchester City]] |- | style="text-align:center;" | 6 || [[Anfield]] || style="text-align:center;" | 45,362 || [[Liverpool F.C.|Liverpool]] |- | style="text-align:center;" | 7 || [[Villa Park]] || style="text-align:center;" | 42,593 || [[Aston Villa F.C.|Aston Villa]] |- | style="text-align:center;" | 8 || [[Stamford Bridge (stadium)|Stamford Bridge]] || style="text-align:center;" | 42,449 || [[Chelsea F.C.|Chelsea]] |- | style="text-align:center;" | 9 || [[Goodison Park]] || style="text-align:center;" | 40,569 || [[Everton F.C.|Everton]] |- | style="text-align:center;" | 10 || [[White Hart Lane]] || style="text-align:center;" | 36,238 || [[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]] |- | style="text-align:center;" | 11 || [[Riverside Stadium]] || style="text-align:center;" | 35,049 || [[Middlesbrough F.C.|Middlesbrough]] |- | style="text-align:center;" | 12 || [[Boleyn Ground|Upton Park]] || style="text-align:center;" | 35,146 || [[West Ham United F.C.|West Ham United]] |- | style="text-align:center;" | 13 || [[Pride Park Stadium]] || style="text-align:center;" | 33,597|| [[Derby County F.C.|Derby County]] |- | style="text-align:center;" | 14 || [[Ewood Park]] || style="text-align:center;" | 31,367 || [[Blackburn Rovers F.C.|Blackburn Rovers]] |- | style="text-align:center;" | 15 || [[St Andrews (stadium)|St. Andrews]] || style="text-align:center;" | 30,016 || [[Birmingham City F.C.|Birmingham City]] |- | style="text-align:center;" | 16 || [[Reebok Stadium]] || style="text-align:center;" | 27,879 || [[Bolton Wanderers F.C.|Bolton Wanderers]] |- | style="text-align:center;" | 17 || [[JJB Stadium]] || style="text-align:center;" | 25,138 || [[Wigan Athletic F.C.|Wigan Athletic]] |- | style="text-align:center;" | 18 || [[Craven Cottage]] || style="text-align:center;" | 24,600 || [[Fulham F.C.|Fulham]] |- | style="text-align:center;" | 19 || [[Madejski Stadium]] || style="text-align:center;" | 24,045 || [[Reading F.C.|Reading]] |- | style="text-align:center;" | 20 || [[Fratton Park]] || style="text-align:center;" | 20,288 || [[Portsmouth F.C.|Portsmouth]] |} == Statistika == * '''Kjo''' tregon lojtarët që ende luajnë në Premier League.<ref name="blstats"/> * ''Kjo'' tregojnë lojtarët që ende luajnë futboll profesional * Lista e ekipeve për lojtarë individualë përfshin të gjitha ekipet që ata kanë luajtur në Premier League (duke përfshirë ato që nuk kanë shënuar ndonjë gol). <!--DO NOT UPDATE WITHOUT SOURCE BEING UPDATED AND UPDATE ENTIRE TABLE AND TIMESTAMP. THE CLUBS COLUMN INCLUDES CLUBS PLAYED FOR WITHOUT SCORING BECAUSE THE APPEARANCES AFFECT THE GOAL SCORING RATE--> {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="text-align:center;font-size:95%" |+Lista e futbollistëve me 100 ose më shumë gola të Premier League |- !scope="col"|Posita !scope="col" width=150|Lojtari !scope="col" class="unsortable"|Klubet e Premier League !scope="col"|Kombetarja !scope="col"|Gola !scope="col"|Neshje !scope="col"|<abbr title="Goals per game" aria-label="Goals per game" style="border: none; text-decoration: none; cursor: inherit; font-weight: inherit; font-style: normal;">Ratio</abbr> |- |1 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Alan|Shearer}} |style="text-align:left"|[[Blackburn Rovers F.C.|Blackburn Rovers]], [[Newcastle United F.C.|Newcastle United]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |260 |441 |{{Decimals|{{#expr:260/441}}|2}} |- |2 |scope="row" style="text-align:left"|''{{sortname|Wayne|Rooney}} |style="text-align:left"|[[Everton F.C.|Everton]], [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |208 |494 |{{Decimals|{{#expr:208/494}}|2}} |- |3 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Andy|Cole}} |style="text-align:left"|[[Newcastle United F.C.|Newcastle United]], [[Manchester United F.C.|Manchester United]], [[Blackburn Rovers F.C.|Blackburn Rovers]], [[Fulham F.C.|Fulham]], [[Manchester City F.C.|Manchester City]], [[Portsmouth F.C.|Portsmouth]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |187 |414 |{{Decimals|{{#expr:187/414}}|2}} |- |4 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Frank|Lampard}} |style="text-align:left"|[[West Ham United F.C.|West Ham United]], [[Chelsea F.C.|Chelsea]], [[Manchester City F.C.|Manchester City]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |177 |609 |{{Decimals|{{#expr:177/609}}|2}} |- |5 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Thierry|Henry}} |style="text-align:left"|[[Arsenal F.C.|Arsenal]] |style="text-align:left"|[[France national football team|Franca]] |175 |258 |{{Decimals|{{#expr:175/258}}|2}} |- |6 | scope="row" style="text-align:left" |'''{{sortname|Sergio|Agüero}}''' | style="text-align:left" |[[Manchester City F.C.|Manchester City]] | style="text-align:left" |[[Kombëtarja argjentinase e futbollit|Argjentina]] |164 |239 |{{Decimals|{{#expr:164/239}}|2}} |- |7 | scope="row" style="text-align:left" |{{sortname|Robbie|Fowler}} | style="text-align:left" |[[Liverpool F.C.|Liverpool]], [[Leeds United A.F.C.|Leeds United]], [[Manchester City F.C.|Manchester City]], [[Blackburn Rovers F.C.|Blackburn Rovers]] | style="text-align:left" |[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |163 |379 |{{Decimals|{{#expr:163/379}}|2}} |- |8 |scope="row" style="text-align:left"|''{{sortname|Jermain|Defoe}}'' |style="text-align:left"|[[West Ham United F.C.|West Ham United]], [[Portsmouth F.C.|Portsmouth]], [[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]], [[Sunderland A.F.C.|Sunderland]], [[A.F.C. Bournemouth|Bournemouth]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |<!--DO NOT UPDATE WITHOUT SOURCE BEING UPDATED AND UPDATE ENTIRE TABLE AND TIMESTAMP-->162 |496 |{{Decimals|{{#expr:162/496}}|2}} |- |9 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Michael|Owen}} |style="text-align:left"|[[Liverpool F.C.|Liverpool]], [[Newcastle United F.C.|Newcastle United]], [[Manchester United F.C.|Manchester United]], [[Stoke City F.C.|Stoke City]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |150 |326 |{{Decimals|{{#expr:150/326}}|2}} |- |10 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Les|Ferdinand}} |style="text-align:left"|[[Queens Park Rangers F.C.|Queens Park Rangers]], [[Newcastle United F.C.|Newcastle United]], [[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]], [[West Ham United F.C.|West Ham United]], [[Leicester City F.C.|Leicester City]], [[Bolton Wanderers F.C.|Bolton Wanderers]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |149 |351 |{{Decimals|{{#expr:149/351}}|2}} |- |11 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Teddy|Sheringham}} |style="text-align:left"|[[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]], [[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]], [[Manchester United F.C.|Manchester United]], [[Portsmouth F.C.|Portsmouth]], [[West Ham United F.C.|West Ham United]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |146 |418 |{{Decimals|{{#expr:146/418}}|2}} |- |12 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Robin van|Persie}} |style="text-align:left"|[[Arsenal F.C.|Arsenal]], [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja hollandeze e futbollit|Hollanda]] |144 |280 |{{Decimals|{{#expr:144/280}}|2}} |- |13 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Jimmy Floyd|Hasselbaink}} |style="text-align:left"|[[Leeds United A.F.C.|Leeds United]], [[Chelsea F.C.|Chelsea]], [[Middlesbrough F.C.|Middlesbrough]], [[Charlton Athletic F.C.|Charlton Athletic]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja hollandeze e futbollit|Hollanda]] |127 |288 |{{Decimals|{{#expr:127/288}}|2}} |- |14 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Robbie|Keane}} |style="text-align:left"|[[Coventry City F.C.|Coventry City]], [[Leeds United A.F.C.|Leeds United]], [[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]], [[Liverpool F.C.|Liverpool]], [[West Ham United F.C.|West Ham United]], [[Aston Villa F.C.|Aston Villa]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja irlandeze e futbollit|Irlanda]] |126 |349 |{{Decimals|{{#expr:126/349}}|2}} |- |rowspan=2|15 |scope="row" style="text-align:left" |'''{{sortname|Harry|Kane}}''' |style="text-align:left" |[[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]], [[Norwich City F.C.|Norwich City]] |style="text-align:left" |[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |125 <!--DO NOT UPDATE WITHOUT SOURCE BEING UPDATED AND UPDATE ENTIRE TABLE AND TIMESTAMP--> |181 |{{Decimals|{{#expr:125/181}}|2}} |- |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Nicolas|Anelka}} |style="text-align:left"|[[Arsenal F.C.|Arsenal]], [[Liverpool F.C.|Liverpool]], [[Manchester City F.C.|Manchester City]], [[Bolton Wanderers F.C.|Bolton Wanderers]], [[Chelsea F.C.|Chelsea]], [[West Bromwich Albion F.C.|West Bromwich Albion]] |style="text-align:left"|[[France national football team|Franca]] |125 |364 |{{Decimals|{{#expr:125/364}}|2}} |- |17 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Dwight|Yorke}} |style="text-align:left"|[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]], [[Manchester United F.C.|Manchester United]], [[Blackburn Rovers F.C.|Blackburn Rovers]], [[Birmingham City F.C.|Birmingham City]], [[Sunderland A.F.C.|Sunderland]] |style="text-align:left"|[[Trinidad and Tobago national football team|Trinidad and Tobago]] |123 |375 |{{Decimals|{{#expr:123/375}}|2}} |- |18 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Steven|Gerrard}} |style="text-align:left"|[[Liverpool F.C.|Liverpool]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |120 |504 |{{Decimals|{{#expr:120/504}}|2}} |- |rowspan=2|19 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Ian|Wright}} |style="text-align:left"|[[Arsenal F.C.|Arsenal]], [[West Ham United F.C.|West Ham United]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |113 |213 |{{Decimals|{{#expr:113/213}}|2}} |- |scope="row" style="text-align:left"|'''{{sortname|Romelu|Lukaku}}''' |style="text-align:left"|[[Chelsea F.C.|Chelsea]], [[West Bromwich Albion F.C.|West Bromwich Albion]], [[Everton F.C.|Everton]], [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja belge e futbollit|Belgjika]] |113 |252 |{{Decimals|{{#expr:113/252}}|2}} |- |21 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Dion|Dublin}} |style="text-align:left"|[[Manchester United F.C.|Manchester United]], [[Coventry City F.C.|Coventry City]], [[Aston Villa F.C.|Aston Villa]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |111 |312 |{{Decimals|{{#expr:111/312}}|2}} |- |22 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Emile|Heskey}} |style="text-align:left"|[[Leicester City F.C.|Leicester City]], [[Liverpool F.C.|Liverpool]], [[Birmingham City F.C.|Birmingham City]], [[Wigan Athletic F.C.|Wigan Athletic]], [[Aston Villa F.C.|Aston Villa]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |110 |516 |{{Decimals|{{#expr:110/516}}|2}} |- |23 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Ryan|Giggs}} |style="text-align:left"|[[Manchester United F.C.|Manchester United]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja uellsiane e futbollit|Uellsi]] |109 |632 |{{Decimals|{{#expr:109/632}}|2}} |- |24 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Peter|Crouch}} |style="text-align:left"|[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]], [[Southampton F.C.|Southampton]], [[Liverpool F.C.|Liverpool]], [[Portsmouth F.C.|Portsmouth]], [[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]], [[Stoke City F.C.|Stoke City]], [[Burnley F.C.|Burnley]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |108 |468 |{{Decimals|{{#expr:108/468}}|2}} |- |25 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Paul|Scholes}} |style="text-align:left"|[[Manchester United F.C.|Manchester United]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |107 |499 |{{Decimals|{{#expr:107/499}}|2}} |- |26 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Darren|Bent}} | style="text-align:left" |[[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]], [[Charlton Athletic F.C.|Charlton Athletic]], [[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]], [[Sunderland A.F.C.|Sunderland]], [[Aston Villa F.C.|Aston Villa]], [[Fulham F.C.|Fulham]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |106 |276 |{{Decimals|{{#expr:106/276}}|2}} |- |27 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Didier|Drogba}} |style="text-align:left"|[[Chelsea F.C.|Chelsea]] |style="text-align:left"|[[Ivory Coast national football team|Bregu i Fildishtë]] |104 |254 |{{Decimals|{{#expr:104/254}}|2}} |- |28 |scope="row" style="text-align:left"|{{sortname|Matt|Le Tissier}} |style="text-align:left"|[[Southampton F.C.|Southampton]] |style="text-align:left"|[[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglia]] |100 |270 |{{Decimals|{{#expr:100/270}}|2}} |- class="sortbottom" | colspan = 7 | {{updated|24 June 2019}}. <br />Sources:<ref name="blstats">{{cite web |url=https://www.premierleague.com/stats/top/players/goals?co=1&se=-1&co=1&cl=-1&iso=-1&po=-1?se=-1 |title=Premier League Player Stats: Goals |accessdate=24 qershor 2019 |work=PremierLeague.com|publisher= Premier League }}</ref><ref name="plstats">{{cite web |url=https://www.premierleague.com/players |title=Premier League Players – Overview and Stats |accessdate=24 qershor 2019|work=PremierLeague.com|publisher= Premier League }}</ref> |} Sulmuesi i mëhershëm i ekipeve [[Blackburn Rovers F.C.]] dhe [[Newcastle United F.C.]], Alan Shearer mban rekordin e golashenusit më të mirë në Premiership me 260 gola. Shearer përfundoi si Top 10 në sezonin e 10 nga 14 sezone duke fituar titullin e Top golashenuesit i sezonit tri herë. Që nga themelimi i Premier League-ës vitet 1992–93, njëmbëdhjet lojtarë kan fîturar ose bashkëfituar titullin e Top golashenuesit. [[Thierry Henry]] fitoi titullin e tij të tretë vetiak dhe të katërtin të përbashkët në sezonin 2005-06 duke shënuar 27 gola. Kjo rrëzon titullin e Shearerit të cilat i fitoi gjat sezoneve 1994–95, 1995-96 dhe 1996-97. Fitues tjerë janë [[Michael Owen]] dhe [[Jimmy Floyd Hasselbaink]] me nga dy tituj. [[Andrew Cole]] dhe Alan Shearer mbajt titullin e më shumë golave brenda një sezoni me nga 34 për Newcastle United dh Blackburn Rovers. [[Manchester United F.C.|Manchester United]] u bë ekipi i parë i cili ka arritur 1,000 në këtë ligë pas golit të lojtarit porzugjez [[Cristiano Ronaldo]] në sezonin 2005–06. Arsenal është ekipi tjetër i vetëm që ka arritur 1,000 në këtë ligë. == Shih edhe == * [[La Liga]] * [[Seria A]] * [[Ligue 1]] * [[Fußball-Bundesliga]] * [[IFFHS]] == Referime == <references/> == Lidhje të jashtme == * [http://www.premierleague.com/ Official Site] - {{en}} * [http://www.thefa.com/ The FA] - {{en}} * [http://www.footiemap.com/?co=england&league=1 Hartae tëgjitha EPL klubeve] - {{en}} * [http://www.historicalkits.co.uk/ Historia e futbollit sipas klubeve] - {{en}} {{English Premier League}} [[Kategoria:Premier League]] bo1fs6m0ifk7ehd4sxlh2aa88s92hau 0 55982 2808457 2808411 2025-06-10T14:46:38Z Zbulimi 166213 2808457 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Helena Kadare | image = | birth_date = [[1943]] | birth_place = Fier, Mbretëria Shqiptare | death_date = | death_place = | nationality = Shqiptare | citizenship = Shqiptare | occupation = shkrimtare, përkthyese | title = }} '''Helena''' apo '''Elena Kadare''' ([[Fieri|Fier]], [[1943]]) është një autore novelash dhe romanesh. Eshtë një ndër të paktat shkrimtare romanciere shqiptare, në vitet e [[Republika Popullore e Shqipërisë|regjimit komunist]]. == Biografia == U lind në Fier, në gjirin e familjes Gushi që prejardhjen e kanë nga lagjja Varosh e [[Gjirokastra|Gjirokastrës]].<ref>{{Cite web|url=https://gjirokastraonline.com/personazh/helena-kadare-origjine-nga-gjirokastra-nga-gushot-e-varoshit-arrita-te-shikoj-nga-dera-e-hapur-ate-mrekulli-pastertie/|title=Helena Kadare me origjinë nga Gjirokastra, nga Gushot e Varoshit|accessdate=3 janar 2021|website=gjirokastraonline.com|language=sq|archive-date=14 janar 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114153106/https://gjirokastraonline.com/personazh/helena-kadare-origjine-nga-gjirokastra-nga-gushot-e-varoshit-arrita-te-shikoj-nga-dera-e-hapur-ate-mrekulli-pastertie/|url-status=dead}}</ref> Ajo studioi letërsi në Univesitetin e Tiranës. Më pas ajo punoi në gazetari dhe gjithshtu si redaktuese në industrinë e botimeve. Helena Kadare ka jetuar në Paris me bashkëshortin e saj [[Ismail Kadare]] që prej vitit 1990. Vajza e tyre [[Besiana Kadare]] ështe Ambasadorja shqiptare e Kombeve te Bashkuara. == Veprimtaria == ''Një lindje e vështirë'' është romani i parë i publikuar nga një grua në Shqipëri. ''Një grua nga Tirana,'' është një nga romanet e saj më të lexuar. Autore e shtatë vëllimeve, veprat e saj flasin per ënderrimet vajzërore, përjetimet e të qenit nënë e bashkëshorte. Gjithashtu eshtë një përkthyese cilësore e disa veprave të autorëve të njohur botërorë, kryesisht francezë. Helena eshte bashkëshortja e autorit të famshëm shqiptar, [[Ismail Kadare]]. Së fundmi është botuar nga [[Sh.B. Onufri]] libri biografik [[Kohë e pamjaftueshme|''Kohë e pamjaftueshme'']], në të cilin rrëfen gjerësisht bashkëjetesën e saj me Kadarenë. Ne kete rrefim plot ngjarje qe dalin dhe e kapercejne te zakonshmen e nje jete te perbashket, shpaloset aktualiteti i nje gjysme shekulli qe ka pare apogjeun, dhe me pas, agonine dhe fundin e regjimeve komuniste, ne Europen Lindore.<ref>{{Cite book |title=Kohe e pamjaftueshme |publisher=Onufri |year=2011 |isbn=9789995687519 |location=Tirana |language=sq}}</ref> == Veprat == * [[Një lindje e vështirë|''Një lindje e vështirë'']], Tiranë: ndërmarrja e botimeve "Naim Frashëri", {{l|1970}}; * [[Një grua nga Tirana|''Një grua nga Tirana'']], Tiranë: MCM, 1994; * ''[[Bashkëshortët]]'', {{l|2002}}; * [[Kohë e pamjaftueshme|''Kohë e pamjaftueshme'']], {{l|2011}}; * ''Krimineli nga Kadizi'', Botime "Onufri", 2024 == Referime == {{reflist}} {{DEFAULTSORT:Kadare, Helena}} [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Lindje 1943]] [[Kategoria:Njerëz që jetojnë]] [[Kategoria:Njerëz nga Fieri]] [[Kategoria:Autore]] [[Kategoria:Shkrimtare shqiptare]] [[Kategoria:Memuaristë shqiptarë]] [[Kategoria:Romancierë shqiptarë]] [[Kategoria:Novelistë shqiptarë]] [[Kategoria:Shkrimtarë të realizmit socialist]] 9wefn4h4uudx98y9davb4t9p5devhcl 0 58115 2808495 2808420 2025-06-10T17:19:12Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla të emërtuara sipas Sami Frashërit]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808495 wikitext text/x-wiki {{cung}} {{distinguish|Gjimnazi "Sami Frashëri" (Prishtinë)}} [[Skeda:Gjimnazi Sami Frashëri 2023.jpg|alt=Picture of Gjimnazi_Sami_Frashëri from the street|parapamje|Gjimnazi Sami Frashëri in 2023]] '''Shkolla e mesme "Sami Frashëri"''' është një shkollë e mesme e përgjithsme 3-vjeçare, e ndodhur në pjesën [[Verilindja (gjeografi)|veri-lindor]]<nowiki/>e të qendrës së [[Tiranë]]s.Ai njihet si një nga gjimnazet më të mirë dhe prestigjoze por dhe më të mëdhenj (me 1690 nxënës dhe 87 mesues) të [[Shqipëria|Shqipërisë]]. Si cdo gjimnaz tjeter publik i [[Shqipëria|Republikës së Shqipërisë]] lloji i diplomës që perfitohet është Diploma e [[Matura Shtetërore|Maturës]] Shtetërore. == Histori == Gjimnazi u themelua në vitin shkollor 1962-1963, pasi u shkëput nga shkolla 11 vjeçare ‘’10 Korriku’’. Shumë vite më vonë pikërisht kur Shqipëria po kalonte momente të vështira në vitin 1997,  Z.Edi Pinguli dhe skulptori i popullit Z.Kristaq Rama i dhuruan gjimnazit bustin e rilindasit Sami Frashëri. Në vitet e para funksionoi si shkollë 11 vjecare me 800 nxënës dhe me një numër të vogël mësuesish. Më vonë kaloi si shkollë e mesme e përgjithshme. Nga viti në vit në shkollë rritej jo vetëm numri i mësuesve por dhe numri i nxënësve. Nxënës të shkollës kanë marrë pjesë në olimpiadat kombëtare, ku kanë fituar çmime të para, të dyta e të treta në matematikë, fizikë e kimi apo edhe frëngjisht dhe kanë përfaqësuar vendin në olimpadat ballkanike ku janë nderuar me Çmime të ndryshme. Nxënës të shkollës kanë konkurruar me dinjitet për të fituar vende në kolegjet e Europës së Bashkuar. Në aktivitetin  e zhvilluar në shkallë kombëtare ‘’Gjyqi i improvizuar’’, shkolla fitoi vendin e parë dhe të dytë. Nxënësit fitues shkuan për një javë në SH.B.A. Në shkollë funksionon dhe ‘’Klubi i karrierës’’, i cili shërben për të ndihmuar nxënësit që të zgjedhin drejtimin e tyre në jetë sipas aftësive. Solidarizmi me ata që janë në fatkeqësi po bëhet moto e nxënësve tanë. Kështu në vitin 1999 kur ndaj shqiptarëve të Kosovës po ushtrohej një genocid i paparë, nxënësit tanë ndihmuan moralisht dhe materialisht vëllezërit e tyre. Në ditën e tolerancës zhvillohen aktivitete të ndryshme ku nxënësit mendojnë edhe për ata që nuk kanë mjete të mjaftueshme jetese, për fëmijët e braktisur, Për këtë gjë ka një bashkËpunim me ‘’Kryqin e Kuq’’. Veprimtaritë edukative nga viti në vit po bëhen gjithnjë e më të larmishme. Për tri vite rrjesht me nxënësit e shkollave të mesme të Tiranës është zhvilluar ‘’RINFEST’’ dhe ‘’Letrari i Ri’’, ku shumë nxënës kanë botuar vëllime me krijmtaritë e tyre. Përvec ekipeve tradicionale në sport, që drejtohen me kompetencë nga mësuesit e Edukimit Fizik, në shkollë funksionon dhe grupi i aerobisë i cili në çdo aktivitet është nderuar me çmime. Në trupën mësimore ka mësues që janë autorë dhe bashkëautor tekstesh. Nga bangat e shkollës sonë kanë dalë njerëz të shquar në politikë e art, shkencë, arsim dhe sport, ekonomist e biznesmenë që kanë lënë dhe vazhdojnë të lënë gjurmë në kujtesën e popullit tonë. Vlen për t’u përmendur që gjimnazi i’u përulet me nderim emrave të drejtuesve të tij ndër vite për kontributin e tyre të vyer në përparimin dhe zhvillimin e gjimnazit tonë. == Arritje == Gjimnazi " Sami Frashëri" njihet per rezulatete të larta në mësimdhënie. Shumë vite gjimnazi është shpallur i pari në listën e shkollave të mesme të [[Republikës së Shqipërisë]], rankim i cili përftohet nga krahësimi i notave mesatare të Provimit të Maturës. == Kurrikula == Gjimanzi "Sami Frasheri" është një gjimnaz shtetëror i përgjithshem. Pervëc lëndëve bazë si : [[Matematika]] , [[Letërsia]] , [[Biologjia]] , [[Kimia]] , [[Fizika]], etj kanë edhe 2 gjuhë të huaja, gjuha e 1 e huaj ( ecila bëhet 3 orë në javë dhe gjuha e dytë që bëhet 2 orë në javë[[Anglishtja|anglishtes]] ( lënde bazë) si psh : [[Gjuha gjermane|gjermanish]]<nowiki/>t apo [[Gjuha frënge|frengjisht]] e cila bëhet me një nga mësueset me te njohura te frëngjishtes ne Ballkan. Ne vitin e dytë si në cdo gjimnaz shtohet lënda e filozofise dhe në vit të tretë shtohet ekonomia si edhe lënd me zgjedhje respektivisht për shkenca sociale ose natyrore. Ndërmjet turnit te parë ( klasat XI dhe XII) dhe turnit te dytë ( klasa X) kanë klube si prsh: Klubi i Teatrit ( që marrin pjesë në kunkursin “Gjergji Trola” ) Klubi i Librit Klubi i Debatit Klubi Ted-Ed , etj == Projekti Gjerman<ref>http://www.pasch-net.de/de/par/spo/eur/alb/3309116.html</ref> == Që nga viti 2007 shkolla ofron mësime te [[Gjuha gjermane|gjuhës gjermane]] , dhe mësim bilingual me mësues gjerman te [[Matematika|matematikës]] dhe [[Gjeografia|gjeografisë]]. Klasat e Projektit Gjerman janë 6, nga 2 për cdo vit. == Të diplomuar të famshëm == * [[Fatos Nano]] * [[Lulzim Basha]] * Erion Veliaj == Shih dhe këtë == * [[Sami Frashëri]] [[Kategoria:Shkolla të mesme në Shqipëri]] [[Kategoria:Tiranë]] [[Kategoria:Shkolla shqipe]] [[Kategoria:Themelime në Shqipëri në 1962]] [[Kategoria:Shkolla të emërtuara sipas Sami Frashërit]] dys5y46ui9dzmgsxa51vobqoxipeoob 0 65583 2808525 2807794 2025-06-10T19:57:55Z Velocitas34 161876 2808525 wikitext text/x-wiki {{Infobox football club | clubname = Manchester United | image = Manchester_United_FC_crest.svg.png | image_size = 200px | fullname = Manchester United Football Club | nickname = The Red Devils (Djajt e Kuq) | founded = [[1878]]; 147 vite më parë | president = {{flamuri|Britania e Madhe}} [[Joel Glazer|Joel]] dhe [[Avram Glazer]] | coach = | website = https://www.manutd.com/ | ground = [[Old Trafford]] | capacity = 75,731 vende | league = [[Premier League]] | season = 2025–26 | position = TBD <!-- Fillojn --> | pattern_la1 = _manutd2425h | pattern_b1 = _manutd2425h | pattern_ra1 = _manutd2425h | pattern_sh1 = _manutd2425h | pattern_so1 = _manutd2425hl | leftarm1 = | body1 = | rightarm1 = | shorts1 = | socks1 = 000000 | pattern_la2 = _manutd2425a | pattern_b2 = _manutd2425a | pattern_ra2 = _manutd2425a | pattern_sh2 = _manutd2425a | pattern_so2 = _manutd2425al | leftarm2 = 001a67 | body2 = 001a67 | rightarm2 = 001a67 | shorts2 = 001a67 | socks2 = 001a67 | pattern_la3 = _manutd2425t | pattern_b3 = _manutd2425t | pattern_ra3 = _manutd2425t | pattern_sh3 = _manutd2425t | pattern_so3 = _manutd2425tl | leftarm3 = faf9f6 | body3 = faf9f6 | rightarm3 = faf9f6 | shorts3 = faf9f6 | socks3 = faf9f6 | current = Sezoni 2024-25 i Manchester United F.C. | manager = {{flamuri|Portugalia}} [[Ruben Amorim]] }} '''Manchester United Football Club''', i njohur thjesht si '''Manchester United''' ose '''United''', është një klub profesionist anglez [[futbolli]] me seli në [[Old Trafford (zonë)|Old Trafford]], Mançester, Angli. Klubi aktualisht garon në [[Premier League|Premier Ligë]], e cila është liga elitare e futbollit anglez. Klubi u themelua në vitin 1878 nën emrin '''Newton Heath LYR Football Club''' kurse në vitin 1902 mori emrin aktual Manchester United. Klubi i luan ndeshjet si vendas në stadiumin [[Old Trafford]] që nga viti 1910. Klubi ka fituar 20 kampionate (një rekord i ndarë), 13 [[FA Cup|kupa kombëtare]], gjashtë [[EFL Cup|kupa lige]] si dhe 21 [[FA Community Shield|superkupa]] (një rekord). Në nivel ndërkombëtar, klubi ka fituar [[UEFA Liga e Kampionëve|Kupën Evropiane/UEFA Ligën e Kampionëve]] tre herë si dhe [[UEFA Liga e Evropës|UEFA Ligën e Evropës]], [[UEFA Super Kupa|UEFA Super Kupën]], [[Kupa UEFA e Fituesve të Kupës|Kupën UEFA të Fituesve të Kupës]], [[Kupa Ndërkontinentale|Kupën Ndërkontinentale]] dhe [[FIFA Kupa e Botës për Klube|FIFA Kupën e Botës për Klube]] nga një herë.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/19653230|title=Liverpool v Manchester United: The bitter rivalry|publisher=BBC Sports|language=en|author=Phil McNulty|date=21 shtator 2012|access-date=14 qershor 2018|archive-date=31 maj 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531152305/https://www.bbc.co.uk/sport/football/19653230|url-status=live}}</ref> Me emërimin e [[Matt Busby]] si trajner në vitin 1945, klubi dominoi futbollin anglez në vitin 1950 si dhe u bë klubi i parë anglez që konkuroi në një kompeticion evropian. Pavarësisht tragjedisë ajërore të Mynihut, ku tetë lojtarë mbetën të vrarë, Busby e rindërtoi ekipin rreth yjeve si [[George Best]], [[Denis Law]] dhe [[Bobby Charlton]], të quajtur United Trinity. Ata fituan edhe dy kampionate të tjerë kurse në vitin 1968 u bënë klubi i parë anglez që fiton një trofe evropian. Pas tërheqjes së Busbyt, United pati vështirësi për të gjetur një pasardhës deri në mbërritjen e [[Alex Ferguson]] në nëntor 1986. Ai u bë trajneri më jetëgjatë dhe i suksesshëm i klubit, duke fituar 38 trofe në 26 vite, përfshirë 13 kampionate, pesë kupa kombëtare dhe dy Liga Kampionësh.<ref>{{cite news|title=The 49 trophies of Sir Alex Ferguson – the most successful managerial career Britain has ever known|url=https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/the-49-trophies-of-sir-alex-ferguson-the-most-successful-managerial-career-britain-has-ever-known-8607136.html|publisher=The Independent|language=en|location=Londër|date=8 maj 2013|access-date=30 tetor 2015|archive-date=5 qershor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220605092616/https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/the-49-trophies-of-sir-alex-ferguson-the-most-successful-managerial-career-britain-has-ever-known-8607136.html|url-status=live}}</ref> Në sezonin 1998–99, United u bë klubi i parë anglez që arriti ''[[Tripleta (futboll)|tripletën kontinentale]]'', duke fituar Premier Ligën, FA Cup dhe Ligën e Kampionëve.<ref>{{cite news |title=BBC ON THIS DAY – 14 – 1969: Matt Busby retires from Man United|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/14/newsid_3334000/3334059.stm|publisher=BBC Sports|language=en|access-date=10 tetor 2015|archive-date=17 janar 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080117111940/http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/14/newsid_3334000/3334059.stm|url-status=live}}</ref> Duke fituar UEFA Ligën e Evropës në sezonin 2016–17 nën drejtimin e [[José Mourinho]], ata u bë një nga pesë klubet që kishin fituar tre kompeticionet origjinale të UEFA-s (Ligën e Kampionëve, Ligën e Evropës dhe Kupën UEFA të Fituesve të Kupës). Manchester United është një nga klubet me më shumë tifozë në botë dhe ka rivalitete me klube si [[Liverpool F.C.|Liverpooli]], [[Manchester City F.C.|Manchester City]], [[Arsenal F.C.|Arsenali]] dhe [[Leeds United F.C.|Leeds United]]. Manchester United ishte klubi me më shumë të ardhura në sezonin 2016–17 me 676.3 milion €,<ref>{{cite news|author=Bill Wilson|title=Manchester United remain football's top revenue-generator|url=https://www.bbc.co.uk/news/business-42767374|publisher=BBC Sport|language=en|date=23 janar 2018|access-date=14 prill 2018|archive-date=5 mars 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180305042925/http://www.bbc.co.uk/news/business-42767374|url-status=live}}</ref> kurse në vitin 2019 u vlerësua si klubi i tretë më i shtrenjtë në botë me vlerën 3.15 miliard £.<ref>{{cite news|url=https://www.forbes.com/soccer-valuations/list/#tab:overall|title=The Business Of Soccer|publisher=Forbes|access-date=16 gusht 2019|archive-date=20 gusht 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200820010417/https://www.forbes.com/soccer-valuations/list/#tab:overall|url-status=live}}</ref> Pasi u regjistrua në Bursën e Londrës në vitin 1991, klubi u privatizua në vitin 2005 pas një blerjeje nga biznesmeni amerikan Malcolm Glazer me vlerë gati 800 milionë £, nga të cilat mbi 500 milionë £ para të huazuara u bënë borxh i klubit. Në vitin 2012, disa nga aksionet e klubit u nxorrën në shitje në Bursën e Nju Jorkut edhe pse familja Glazer është plotësisht pronar i klubit. ==Historia== {{Main|Historia e Manchester United F.C.}} ===1878–1945: Krijimi dhe dekadat e para=== Manchester United u formua në vitin 1878 me emrin '''Newton Heath LYR Football Club''' nga departamenti i karrocave dhe vagonëve të stacionit të Lancashire dhe Yorkshire Railway (LYR) në Newton Heath.<ref name="barnes_8">Barnes et al. (2001), f. 8.</ref> Ekipi fillimisht luajti ndeshje kundër departamenteve të tjera dhe kompanive hekurudhore, por më 20 nëntor 1880, ata luajtën ndeshjen e tyre të parë zyrtare; duke veshur ngjyrat e kompanisë hekurudhore – jeshile dhe të artë – ata u mposhtën 6–0 nga ekipi rezervë i [[Bolton Wanderers F.C.|Bolton Wanderers]].<ref>James (2008), f. 66.</ref> Deri në vitin 1888, klubi ishte bërë një anëtar themelues i [[The Combination]], një ligë rajonale futbolli. Pas shpërbërjes së ligës pas vetëm një sezoni, Newton Heath iu bashkua Aleancës së sapoformuar të Futbollit, e cila vazhdoi për tre sezone para se të bashkohej me Ligën e Futbollit. Kjo rezultoi në fillimin e sezonit 1892–93 nga klubi në Divizionin e Parë, në të cilën kohë ai ishte bërë i pavarur nga kompania hekurudhore dhe kishte hequr "LYR" nga emri i tij.<ref name="barnes_8"/> Pas dy sezonesh, klubi ra në Divizionin e Dytë.<ref name="barnes_8"/> Në janar 1902, klubi kishte një borxh prej 2,670 £ – e barabartë me 370,000 £ në vitin 2025 – dhe iu dha një urdhër likuidimi.<ref>Tyrrell & Meek (1996), f. 99.</ref> Kapiteni [[Harry Stafford]] gjeti katër biznesmenë vendas, përfshirë [[John Henry Davies]] (i cili u bë president i klubit), secili i gatshëm të investonte 500 £ në këmbim të një interesi të drejtpërdrejtë në drejtimin e klubit dhe të cilët më pas ndryshuan emrin;<ref name="barnes_9">Barnes et al. (2001), f. 9.</ref> më 24 prill 1902, lindi zyrtarisht Manchester United.<ref>James (2008), f. 92.</ref> Nën drejtimin e [[Ernest Mangnall]], i cili mori detyrat menaxheriale në vitin 1903, Manchester United përfundoi si nënkampion i Divizionit të Dytë në vitin 1906 dhe siguroi ngjitjen në Divizionin e Parë, të cilin e fituan në vitin 1908 – titulli i parë i ligës për klubin. Sezoni pasues filloi me fitoren në Charity Shield-in e parë në histori dhe përfundoi me titullin e parë të FA Cup për klubin.<ref>Barnes et al. (2001), f. 118.</ref> Mangnall u konsiderua si një ndikim i rëndësishëm në transferimin e ekipit në Old Trafford në vitin 1910, dhe Manchester United fitoi Divizionin e Parë për herë të dytë një vit më pas.<ref>James, Gary (2008). ''Manchester – A Football History'', f. 380–385 & 396–401.</ref> Në fund të sezonit pasardhës, Mangnall u largua nga klubi për t'u bashkuar me [[Manchester City F.C.|Manchester Cityn]].<ref>Barnes et al. (2001), f. 11.</ref> Në vitin 1922, tre vjet pas rifillimit të futbollit pas [[Lufta e Parë Botërore|Luftës së Parë Botërore]], klubi ra në Divizionin e Dytë, ku qëndroi deri në rifitimin e ngjitjes në vitin 1925. Klubi ra përsëri në vitin 1931, duke u bërë një klub yo-yo dhe duke arritur pozicionin e tij më të ulët të të gjitha kohërave, vendin e 20të në Divizionin e Dytë në vitin 1934, nën drejtimin e sekretarit-trajner [[Scott Duncan]]. Gjatë kësaj kohe, klubi mezi shmangu rënjen në Divizionin e Tretë. Dy vjet më vonë, Duncan e udhëhoqi klubin drejt ngjitjes përpara se të vinte një rënje tjetër në vitin 1937, gjë që çoi në dorëheqjen e tij në nëntor të atij viti. Pas vdekjes së bamirësit kryesor [[John Henry Davies]] në tetor 1927, financat e klubit u përkeqësuan deri në atë masë sa Manchester United ishte pranë falimentimit nëse nuk do të ishte për [[James W. Gibson]], i cili, në dhjetor 1931, investoi 2,000 £ dhe mori kontrollin e klubit.<ref name="barnes_12">Barnes et al. (2001), f. 12.</ref> Në sezonin 1938–39, viti i fundit i futbollit para [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]], klubi përfundoi i 14-ti në Divizionin e Parë.<ref name="barnes_12"/> ===1945–1969: Vitet nën drejtimin e Matt Busby=== Në tetor 1945, rifillimi i shpejtë i futbollit pas luftës çoi në emërimin si trajner të [[Matt Busby]]t, i cili kërkoi një nivel kontrolli të paparë mbi përzgjedhjen e ekipit, transferimet e lojtarëve dhe seancave stërvitore.<ref>Barnes et al. (2001), f. 13.</ref> Busby e udhëhoqi ekipin drejt vendit të dytë në ligë në vitet 1947, 1948 dhe 1949, dhe drejt fitores në FA Cup në vitin 1948. Në vitin 1952, klubi fitoi Divizionin e Parë për herë të parë pas 41 vitesh.<ref>Barnes et al. (2001), f. 10.</ref> Pas këtij suksesi, klubi fitoi dy tituj lige radhazi në vitet 1956 dhe 1957; skuadra, e cila kishte një moshë mesatare prej 22 vjeç, u quajt me nofkën "Foshnjat e Busbyt" nga media, një dëshmi e besimit të Busbyt te lojtarët e rinj.<ref>Murphy (2006), f. 71.</ref> Në vitin 1957, Manchester United u bë skuadra e parë angleze që garoi në [[UEFA Liga e Kampionëve|Kupën Evropiane]], pavarësisht kundërshtimeve nga Liga e Futbollit, e cila ia kishte mohuar [[Chelsea F.C.|Çelsit]] të njëjtën mundësi sezonin e kaluar.<ref>{{cite news|author=Brian Glanville|title=The great Chelsea surrender|url=http://www.timesonline.co.uk/article/0,,762-1586242,00.html|publisher=[[The Times]]|language=en|location=Londër|date=27 prill 2005|access-date=24 qershor 2010|archive-date=29 qershor 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110629133659/http://www.timesonline.co.uk/article/0,,762-1586242,00.html}}</ref> Gjatë rrugës për në gjysëm-finale, të cilën e humbën ndaj [[Real Madrid C.F.|Real Madridit]], skuadra regjistroi një fitore 10–0 ndaj kampionëve belgë [[R.S.C. Anderlecht|Anderlecht]], e cila mbetet fitorja më e madhe e klubit në histori.<ref>Barnes et al. (2001), f. 14–15.</ref> Sezonin pasardhës, gjatë kthimit në shtëpi nga një fitore në çerek-finalen e Kupës Evropiane kundër [[Ylli i Kuq i Beogradit|Yllit të Kuq të Beogradit]], avioni që transportonte lojtarët, zyrtarët dhe gazetarët e Manchester United u rrëzua ndërsa përpiqej të ngrihej pas furnizimit me karburant në [[Mynih]] të Gjermanisë. Fatkeqësia ajrore e Mynihut e 6 shkurtit 1958 mori 23 jetë, përfshirë tetë lojtarë – [[Geoff Bent]], [[Roger Byrne]], [[Eddie Colman]], [[Duncan Edwards]], [[Mark Jones]], [[David Pegg]], [[Tommy Taylor]] dhe [[Billy Whelan]] – dhe plagosi disa të tjerë.<ref>{{cite news|title=1958: United players killed in air disaster|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/6/newsid_2535000/2535961.stm|publisher=BBC Sport|language=en|date=6 shkurt 1958|access-date=24 qershor 2010|archive-date=17 shtator 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100917140201/http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/6/newsid_2535000/2535961.stm|url-status=live}}</ref><ref>Barnes et al. (2001), f. 16–17.</ref> Ndihmëstrajneri [[Jimmy Murphy]] mori përsipër detyrën e trajnerit ndërsa Busby po rikuperohej nga dëmtimet e tij dhe skuadra e improvizuar e klubit arriti në finalen e FA Cup, të cilën e humbën ndaj Bolton Wanderers. Në njohje të tragjedisë së ekipit, UEFA e ftoi klubin të garonte në Kupën Evropiane 1958–59 së bashku me kampionët e ligës [[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]. Pavarësisht miratimit nga Federata Angleze, Liga e Futbollit vendosi që klubi nuk duhet të hynte në këtë kompeticion, pasi nuk ishte kualifikuar.<ref>White, Jim (2008), f. 136.</ref><ref>Barnes et al. (2001), f. 17.</ref> Busby e rindërtoi ekipin gjatë viteve 1960' duke nënshkruar lojtarë si [[Denis Law]] dhe [[Paddy Crerand]], të cilët u bashkuan me gjeneratën e ardhshme të lojtarëve të rinj – përfshirë [[George Best]] – për të fituar FA Cup në vitin 1963. Busby la pushim disa lojtarë kyç për ndeshjen e ligës para Finales së Kupës, gjë që i dha [[Dennis Walker]] mundësinë të debutonte kundër [[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]] më 20 maj. Walker u bë kështu lojtari i parë me ngjyrë që përfaqësoi United.<ref>{{cite book|author1=Bill Hern|author2=David Gleave|title=Football's Black Pioneers|date=2020|publisher=Conker Editions|language=en|location=Leicester|isbn=978-1-9999008-5-4|pages=168–169}}</ref> Sezonin pasardhës, ata përfunduan të dytët në ligë, pastaj fituan titullin në vitet 1965 dhe 1967. Në vitin 1968, Manchester United u bë klubi i parë anglez që fitoi Kupën e Evropës, duke mposhtur [[S.L. Benfica|Benficën]] 4–1 në finale me një ekip që përfshinte tre Futbollistët Evropianë të Vitit: Bobby Charlton, Denis Law dhe George Best.<ref name="barnes_18-19">Barnes et al. (2001), f. 18–19.</ref><ref>{{cite web|author1=Rob Moore|author2=Karel Stokkermans|date=11 dhjetor 2009|title=European Footballer of the Year ("Ballon d'Or")|publisher=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/miscellaneous/europa-poy.html|access-date=24 qershor 2010|archive-date=17 dhjetor 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20081217034637/http://www.rsssf.com/miscellaneous/europa-poy.html|url-status=live}}</ref> Ata më pas përfaqësuan Evropën në Kupën Ndërkontinentale të vitit 1968 kundër [[Estudiantes de La Plata|Estudiantes]] të Argjentinës, por humbja në ndeshjen e parë në [[Buenos Aires]] nënkuptonte se një barazim 1–1 në Old Trafford tre javë më vonë nuk ishte i mjaftueshëm për të fituar titullin. Busby dha dorëheqjen si trajner në vitin 1969 përpara se të zëvendësohej nga trajneri i ekipit rezervë, ish-lojtari i Manchester United [[Wilf McGuinness]].<ref name="barnes_19"/> ===1969–1986: Vitet e zbraztisë=== Pas një vendi të tetë në sezonin 1969–70 dhe një fillimi të dobët të sezonit 1970–71, Busby u bind të rifillonte përkohësisht detyrat e menaxherit dhe McGuinness u rikthye në pozicionin e tij si trajner i ekipit rezervë. Në qershor 1971, [[Frank O'Farrell]] u emërua si trajner, por qëndroi më pak se 18 muaj para se të zëvendësohej nga [[Tommy Docherty]] në dhjetor 1972.<ref>Murphy (2006), f. 134.</ref> Docherty e shpëtoi ekipin nga rënia nga kategoria atë sezon, vetëm për t'i parë ata të binin nga kategoria në vitin 1974; në atë kohë treshja Best, Law dhe Charlton ishin larguar nga klubi.<ref name="barnes_18-19"/> Ekipi fitoi ngjitjen në kategori që në përpjekjen e parë dhe arriti në finalen e FA Cup në vitin 1976, por u mposht nga [[Southampton F.C.|Southampton]]. Ata arritën përsëri në finale në vitin 1977, duke mposhtur [[Liverpool F.C.|Liverpoolin]] 2–1. Docherty u shkarkua pak më vonë, pas zbulimit të aferës së tij me gruan e fizioterapistit të klubit.<ref name="barnes_19">Barnes et al. (2001), f. 19.</ref><ref>{{cite news|title=1977: Manchester United sack manager|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/4/newsid_2492000/2492743.stm|publisher=BBC Sport|language=en|date=4 korrik 1977|access-date=2 prill 2010|archive-date=28 gusht 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110828180430/http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/4/newsid_2492000/2492743.stm|url-status=live}}</ref> [[Dave Sexton]] zëvendësoi Dochertyn si trajner në verën e vitit 1977. Pavarësisht transferimeve të mëdha, përfshirë [[Joe Jordan]], [[Gordon McQueen]], [[Gary Bailey]] dhe [[Ray Wilkins]], skuadra dështoi të fitonte ndonjë trofe; ata përfunduan të dytët në sezonin 1979–80 dhe humbën ndaj Arsenalit në finalen e FA Cup të vitit 1979. Sexton u shkarkua në vitin 1981, edhe pse skuadra fitoi shtatë ndeshjet e fundit nën drejtimin e tij.<ref name="barnes_20">Barnes et al. (2001), f. 20.</ref> Ai u zëvendësua nga [[Ron Atkinson]], i cili menjëherë theu rekordin britanik të transferimit më të shtrenjtë duke nënshkruar [[Bryan Robson]] nga ish-klubi i tij [[West Bromwich Albion F.C.|West Bromwich Albion]]. Nën drejtimin e Atkinson, Manchester United fitoi FA Cup në vitet 1983 dhe 1985 dhe mundi rivalët e Liverpoolit për të fituar Charity Shield të vitit 1983. Në sezonin 1985–86, pas 13 fitoreve dhe dy barazimeve në 15 ndeshjet e para, klubi ishte favorit për të fituar ligën, por përfundoi në vendin e katërt. Sezonin pasardhës, me klubin në rrezik rënieje nga kategoria deri në nëntor, Atkinson u shkarkua.<ref name="barnes_20-21">Barnes et al. (2001), f. 20–1.</ref> ===1986–2013: Epoka e Sir Alex Ferguson=== [[Alex Ferguson]] dhe ndihmësi i tij [[Archie Knox]] mbërritën nga [[Aberdeen F.C.|Aberdeen]] ditën e shkarkimit të Atkinson,<ref>Barnes et al. (2001), f. 21.</ref> dhe e udhëhoqën ekipin në vendin e 11të në ligë.<ref>Barnes et al. (2001), f. 148.</ref> Pavarësisht se përfundoi në vendin e dytë në sezonin 1987–88, klubi u rikthye në vendin e 11të sezonin pasardhës.<ref>Barnes et al. (2001), f. 148–149.</ref> Sipas raportimeve, puna e Ferguson u shpëtua nga fitorja ndaj [[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]] në finalen e FA Cup të vitit 1990.<ref>{{cite news|title=Arise Sir Alex?|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/special_report/1999/05/99/uniteds_treble_triumph/354282.stm|publisher=BBC Sport|language=en|date=27 maj 1999|access-date=2 prill 2010|archive-date=26 mars 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120326203559/http://news.bbc.co.uk/2/hi/special_report/1999/05/99/uniteds_treble_triumph/354282.stm |url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|author=Chris Bevan|title=How Robins saved Ferguson's job|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/m/man_utd/6096520.stm|publisher=BBC Sport|language=en|date=4 nëntor 2006|access-date=2 prill 2010|archive-date=11 nëntor 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20111111174629/http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/teams/m/man_utd/6096520.stm|url-status=live}}</ref> Sezonin pasardhës, Manchester United fitoi titullin e parë të Kupës UEFA së Fituesve të Kupës. Ky triumf i lejoi klubit të garonte në [[UEFA Super Kupa|Superkupën Evropiane]] për herë të parë, ku United mundi fituesit e Kupës Evropiane, Yllin e Kuq të Beogradit, me rezultatin 1–0 në Old Trafford. Klubi gjithashtu luajti në dy finale radhazi të Kupës së Ligës në vitet 1991 dhe 1992, duke mposhtur Nottingham Forest 1–0 në të dytën për të fituar këtë trofe për herë të parë.<ref name="barnes_20-21"/> Në vitin 1993, në sezonin e parë të [[Premier League|Premier Ligës]] të sapokrijuar, klubi fitoi titullin e parë të ligës që nga viti 1967, dhe një vit më vonë, për herë të parë që nga viti 1957, ata fituan një titull të dytë radhazi - së bashku me FA Cup - për të kompletuar "Dopietën" e parë në historinë e klubit.<ref name="barnes_20-21"/> United më pas u bë klubi i parë anglez që arriti "Dopietën" dy herë kur fitoi të dyja trofetë përsëri në sezonin 1995–96,<ref>{{cite web|url=https://talksport.com/football/fa-cup/228286/trophy-doubles-english-clubs-ranked-number-times-they-have-claimed-two-major-trophies-one/|title=Clubs ranked by the number of times they have claimed trophy doubles|author=Craig Bloomfield|language=en|date=4 maj 2017|access-date=23 shkurt 2019|archive-date=23 shkurt 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190223131423/https://talksport.com/football/fa-cup/228286/trophy-doubles-english-clubs-ranked-number-times-they-have-claimed-two-major-trophies-one/|url-status=live}}</ref> përpara se të mbronte titullin e ligës edhe një herë në sezonin 1996–97 me një ndeshje nga fundi.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/21878651|title=Golden years: The tale of Manchester United's 20 titles|date=22 prill 2013|publisher=BBC Sport|language=en|access-date=23 shkurt 2019|archive-date=29 tetor 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181029040737/https://www.bbc.co.uk/sport/football/21878651|url-status=live}}</ref> Në sezonin 1998–99, Manchester United u bë skuadra e parë që fiton Premier Ligën, FA Cup dhe Ligën e Kampionëve në një sezon, duke arritur kështu një tripletë historike.<ref name="kings">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/sport/football/353842.stm|title=United crowned kings of Europe|publisher=BBC Sport|language=en|date=26 maj 1999|access-date=22 qershor 2010|archive-date=1 shtator 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110901045431/http://news.bbc.co.uk/2/hi/sport/football/353842.stm|url-status=live}}</ref> Duke qenë disavantazh 1–0 para nisjes së minutave shtesë në ndeshjen finale të Ligës së Kampionëve, [[Teddy Sheringham]] dhe [[Ole Gunnar Solskjær]] shënuan gola në fund të ndeshjes për të siguruar një fitore dramatike ndaj [[FC Bayern München|Bayern München]], në atë që konsiderohet si një nga përmbysjet më të mëdha të të gjitha kohërave.<ref>{{cite news|author=Nick Hoult|title=Ole Gunnar Solskjaer leaves golden memories|url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/2320013/Ole-Gunnar-Solskjaer-leaves-golden-memories.html|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/sport/football/2320013/Ole-Gunnar-Solskjaer-leaves-golden-memories.html|archive-date=10 janar 2022|url-access=subscription|url-status=live|publisher=The Daily Telegraph|language=en|location=Londër|date=28 gusht 2007|access-date=23 korrik 2011}}{{cbignore}}</ref> Atë verë, Ferguson mori një medalje kalorësie për shërbimet e tij në futboll.<ref>{{cite news|title=Knights Bachelor|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/special_report/1999/06/99/queens_birthday_honours/366661.stm|publisher=BBC Sport|language=en|date=12 qershor 1999|access-date=19 janar 2022|archive-date=13 mars 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160313022952/http://news.bbc.co.uk/2/hi/special_report/1999/06/99/queens_birthday_honours/366661.stm|url-status=live}}</ref> Në nëntor 1999, United u bë klubi i parë britanik që fitoi Kupën Ndërkontinentale me një fitore 1–0 ndaj fituesve të fortë të Kupës Libertadores 1999, [[Sociedade Esportiva Palmeiras|Palmeiras]], në [[Tokio]]. Djajtë e Kuq u mbështetën nga gafa e portierit [[Marcos Roberto Silveira dos Reis|Marcos]] që lejoi [[Roy Keane]] të shënonte golin e vetëm të takimit në minutën e 35të.<ref>{{cite news|author1=Loris Magnani|author2=Karel Stokkermans|date=30 prill 2005|url=https://www.rsssf.org/tablest/toyota.html|title=Intercontinental Club Cup|publisher=[[RSSSF]]|language=en|access-date=24 qershor 2010|archive-date=12 gusht 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220812151601/https://www.rsssf.org/tablest/toyota.html|url-status=live}}</ref> Manchester United fitoi përsëri ligën në sezonet 1999–2000 dhe 2000–01, duke u bërë vetëm klubi i katërt që fiton titullin anglez në tre sezone rresht. Ekipi përfundoi i treti në sezonin 2001–02, përpara se të rifitonte titullin në sezonin 2002–03.<ref>{{cite news|title=Viduka hands title to Man Utd|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_prem/2968015.stm|publisher=BBC Sport|language=en|date=4 maj 2003|access-date=14 gusht 2014|archive-date=16 maj 2006|archive-url=https://web.archive.org/web/20060516114120/http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_prem/2968015.stm|url-status=live}}</ref> Ata fituan FA Cup në sezonin 2003–04, duke mposhtur [[Millwall F.C.|Millwall]] 3–0 në finalen e luajtur në stadiumin Millennium në [[Kardif]] për të ngritur trofeun për herën e 11të, duke vendosur një rekord të ri.<ref>{{cite news|title=Man Utd win FA Cup|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/fa_cup/3725063.stm|publisher=BBC Sport|language=en|date=22 maj 2004|access-date=9 korrik 2010|archive-date=25 shkurt 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090225084836/http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/fa_cup/3725063.stm|url-status=live}}</ref> Në sezonin 2005–06, Manchester United dështoi të kualifikohej në fazën me eliminim direkt të Ligës së Kampionëve për herë të parë në më shumë se një dekadë,<ref>{{cite news|title=Manchester United's Champions League exits, 1993–2011|url=https://www.theguardian.com/football/2011/dec/08/manchester-united-champions-league-exit|publisher=The Guardian|language=en|date=8 dhjetor 2011|access-date=14 gusht 2014|archive-date=14 gusht 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140814193541/http://www.theguardian.com/football/2011/dec/08/manchester-united-champions-league-exit|url-status=live}}</ref> por arriti të siguronte vendin e dytë në ligë dhe një fitore ndaj [[Wigan Athletic F.C.|Wigan Athletic]] në finalen e Kupës së Ligës 2006. Klubi rifitoi titullin e Premier Ligës në sezonin 2006–07, përpara se të kompletonte dopietën evropiane në sezonin 2007–08 me një fitore 6–5 me penallti kundër Çelsit në finalen e Ligës së Kampionëve të vitit 2008 në [[Moskë]] si dhe titullin e 17të kampion në Angli. [[Ryan Giggs]] luajti ndeshjen e tij të 759të me klubin në këtë finale, duke kaluar Bobby Charlton si lojtari me më shumë ndeshje në historinë e klubit.<ref>{{cite news|author=Peter Shuttleworth|title=Spot-on Giggs overtakes Charlton|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/m/man_utd/7411587.stm|publisher=BBC Sport|language=en|date=21 maj 2008|access-date=9 korrik 2010|archive-date=21 tetor 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131021030602/http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/teams/m/man_utd/7411587.stm|url-status=live}}</ref> Në dhjetor 2008, United u bë klubi i parë britanik që fitoi [[FIFA Kupa e Botës për Klube|FIFA Kupën e Botës për Klube]] pasi mposhti [[LDU Quito]] 1–0 në finale. Pas kësaj, ata fituan Kupën e Ligës 2008–09 dhe titullin e tretë radhazi të Premier Ligës.<ref>{{cite news|author=Phil McNulty|title=Man Utd 0–0 Tottenham (aet)|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/league_cup/7905889.stm|publisher=BBC Sport|language=en|date=1 mars 2009|access-date=1 mars 2009|archive-date=2 mars 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090302073046/http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/league_cup/7905889.stm|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|author=Phil McNulty|title=Man Utd 0–0 Arsenal |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_prem/8038259.stm|publisher=BBC Sport|language=en|date=16 maj 2009|access-date=16 maj 2009|archive-date=19 maj 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090519202948/http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_prem/8038259.stm|url-status=live}}</ref> Atë verë, sulmuesi [[Cristiano Ronaldo]] u shit te Real Madridi për një shifër rekord prej 80 milionë £.<ref>{{cite news|author=Mark Ogden|title=Cristiano Ronaldo transfer: World-record deal shows football is booming, says Sepp Blatter|url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5517910/Cristiano-Ronaldo-transfer-World-record-deal-shows-football-is-booming-says-Sepp-Blatter.html|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-united/5517910/Cristiano-Ronaldo-transfer-World-record-deal-shows-football-is-booming-says-Sepp-Blatter.html|archive-date=10 janar 2022|url-access=subscription|url-status=live|publisher=The Daily Telegraph|language=en|location=Londër|date=12 qershor 2009|access-date=9 janar 2011}}{{cbignore}}</ref> Në vitin 2010, Manchester United mposhti [[Aston Villa F.C.|Aston Villën]] 2–1 në Wembley për të mbrojtur trofeun e Kupës së Ligës, duke regjistruar mbrojtjen e parë të suksesshme të një turnamenti kupe me eliminim direkt.<ref>{{cite news|title=Rooney the hero as United overcome Villa|url=http://soccernet.espn.go.com/report?id=287675&cc=5739|publisher=ESPN FC|language=en|date=28 shkurt 2010|access-date=2 prill 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100303090528/http://soccernet.espn.go.com/report?id=287675&cc=5739|archive-date=3 mars 2010}}</ref> Pasi përfunduan të dytët mbrapa Çelsit në sezonin 2009–10, United arriti titullin e 19të rekord në sezonin 2010–11, duke e siguruar më 14 maj 2011 pas një barazimi 1–1 kundër Blackburn Rovers.<ref>{{cite news|author=Simon Stone|title=Manchester United clinch record 19th English title|url=https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/manchester-united-clinch-record-19th-english-title-2284086.html|publisher=The Independent|language=en|location=Londër|date=14 maj 2011|access-date=14 maj 2011|archive-date=11 dhjetor 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121211082229/http://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/manchester-united-clinch-record-19th-english-title-2284086.html|url-status=live}}</ref> Ata më pas fituan titullin e 20të në sezonin 2012–13 pas një fitore 3–0 kundër Aston Villës më 20 prill 2013.<ref>{{cite news|title=How Manchester United won the 2012–13 Barclays Premier League|url=http://www.premierleague.com/en-gb/news/features/man-united-2012-13-season-at-a-glance.html|publisher=Premier League|language=en|date=22 prill 2013|access-date=22 prill 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130425075443/http://www.premierleague.com/en-gb/news/features/man-united-2012-13-season-at-a-glance.html|archive-date=25 prill 2013}}</ref> ===2013–: Rënja pas largimit të Fergusonit=== ==Lojtarët== ===Skuadra aktuale=== {{updated|3 shtator 2022}}<ref>{{cite web|title=Man Utd First Team Squad & Player Profiles|trans-title=Ekipi i parë i Man Utd & profilet e lojtarëve|url=https://www.manutd.com/en/players-and-staff/first-team|website=ManUtd.com|publisher=Manchester United|accessdate=6 qershor 2018}}</ref><ref>{{cite news|first=James|last=Tuck|title=United reveal squad numbers for 2018/19|trans-title=United zbulon numrat e ekipit për 2018/19|url=https://www.manutd.com/en/news/detail/man-utd-announce-premier-league-squad-numbers-for-2018-19-season|website=ManUtd.com|publisher=Manchester United|date=10 gusht 2018|accessdate=10 gusht 2018}}</ref> {{fs start}} {{fs player |no=1 |nat=ESP |pos=GK |name=[[David de Gea]] }} {{fs player |no=2 |nat=SWE |pos=DF |name=[[Victor Lindelöf]] }} {{fs player |no=4 |nat=ENG |pos=DF |name=[[Phil Jones (footballer, born 1992)|Phil Jones]] }} {{fs player |no=5 |nat=ENG |pos=DF |name=[[Harry Maguire]] |other=[[Kapiteni (futboll)|Kapiten]] }}<ref>{{cite news|title=Maguire to be new United captain|trans-title=Maguire do të jetë kapiteni i ri i United|url=https://www.manutd.com/en/news/detail/harry-maguire-confirmed-as-new-man-utd-captain|website=ManUtd.com|publisher=Manchester United F.C.|language=en|author=Sam Carney|date=17 janar 2020|access-date=17 janar 2020}}</ref> {{fs player |no=6 |nat=ARG |pos=DF |name=[[Lisandro Martínez]] }} {{fs player |no=7 |nat=POR |pos=FW |name=[[Cristiano Ronaldo]] }} {{fs player |no=8 |nat=POR |pos=MF |name=[[Bruno Fernandes]] |other=[[Kapiteni (futboll)|zëv-kapiten]]}} {{fs player |no=9 |nat=FRA |pos=FW |name=[[Anthony Martial]] }} {{fs player |no=10 |nat=ENG |pos=FW |name=[[Marcus Rashford]] }} {{fs player |no=11 |nat=ENG |pos=FW |name=[[Mason Greenwood]] }} {{fs player |no=12 |nat=NED |pos=DF |name=[[Tyrell Malacia]] }} {{fs player |no=14 |nat=DEN |pos=MF |name=[[Christian Eriksen]] }} {{fs player |no=17 |nat=BRA |pos=MF |name=[[Fred (footballer, born 1993)|Fred]] }} {{fs player |no=18 |nat=BRA |pos=MF |name=[[Casemiro]] }} {{fs player |no=19 |nat=FRA |pos=DF |name=[[Raphaël Varane]] }} {{fs player |no=20 |nat=POR |pos=DF |name=[[Diogo Dalot]] }} {{fs mid}} {{fs player |no=21 |nat=BRA |pos=FW |name=[[Antony (footballer, born 2000)|Antony]] }} {{fs player |no=22 |nat=ENG |pos=GK |name=[[Tom Heaton]] }} {{fs player |no=23 |nat=ENG |pos=DF |name=[[Luke Shaw]] }} {{fs player |no=25 |nat=ENG |pos=FW |name=[[Jadon Sancho]] }} {{fs player |no=28 |nat=URU |pos=FW |name=[[Facundo Pellistri]] }} {{fs player |no=29 |nat=ENG |pos=DF |name=[[Aaron Wan-Bissaka]] }} {{fs player |no=31 |nat=SVK |pos=GK |name=[[Martin Dúbravka]] |other=në huazim nga [[Newcastle United F.C.|Newcastle United]] }} {{fs player |no=33 |nat=ENG |pos=DF |name=[[Brandon Williams (footballer)|Brandon Williams]] }} {{fs player |no=34 |nat=NED |pos=MF |name=[[Donny van de Beek]] }} {{fs player |no=36 |nat=SWE |pos=FW |name=[[Anthony Elanga]] }} {{fs player |no=38 |nat=ENG |pos=DF |name=[[Axel Tuanzebe]] }} {{fs player |no=39 |nat=SCO |pos=MF |name=[[Scott McTominay]] }} {{fs player |no=43 |nat=ENG |pos=DF |name=[[Teden Mengi]] }} {{fs player |no=47 |nat=ENG |pos=FW |name=[[Shola Shoretire]] }} {{fs player |no=49 |nat=ARG |pos=FW |name=[[Alejandro Garnacho]] }} {{fs end}} ====Në huazim==== {{fs start}} {{fs player |no=3 |nat=Bregu i Fildishtë|pos=DF |name=[[Eric Bailly]] |other=at [[Olympique de Marseille|Marseille]] until 30 June 2023 }}<ref>{{cite news |title=Transfer news: Bailly secures loan move|url=https://www.manutd.com/en/news/detail/transfer-news-eric-bailly-joins-olympique-marseille-on-loan |website=ManUtd.com |publisher=Manchester United |date=24 gusht 2022|access-date=24 gusht 2022 }}</ref> {{fs player |no=16 |nat=Bregu i Fildishtë |pos=FW |name=[[Amad Diallo]] |other=at [[Sunderland A.F.C.|Sunderland]] until 30 June 2023 }}<ref>{{cite news |title=Transfer news: Amad seals loan move |url=https://www.manutd.com/en/news/detail/amad-signs-for-sunderland-on-loan-for-2022-23-season?utm_campaign=ManUtd&utm_medium=post&utm_source=twitter |website=ManUtd.com |publisher=Manchester United |date=31 gusht 2022 |access-date=31 gusht 2022 }}</ref> {{fs player |no=26 |nat=ENG |pos=GK |name=[[Dean Henderson]] |other=at [[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]] until 30 June 2023 }}<ref>{{cite news |title=Henderson completes season–long loan move |url=https://www.manutd.com/en/news/detail/man-utd-goalkeeper-dean-henderson-joins-nottingham-forest-on-loan |website=ManUtd.com |publisher=Manchester United |date=2 korrik 2022 |access-date=2 korrik 2022 }}</ref> {{fs mid}} {{fs player |no=27 |nat=BRA |pos=DF |name=[[Alex Telles]] |other=at [[Sevilla FC|Sevilla]] until 30 June 2023 }}<ref>{{cite news |title=Transfer news: Telles agrees loan move |url=https://www.manutd.com/en/news/detail/transfer-news-man-utd-defender-alex-telles-joins-sevilla-on-loan |website=ManUtd.com |publisher=Manchester United |date=4 gusht 2022 |access-date=4 gusht 2022 }}</ref> {{fs player |no=46 |nat=Tunisia |pos=MF |name=[[Hannibal Mejbri]] |other=at [[Birmingham City F.C.|Birmingham City]] until 30 June 2023 }}<ref>{{cite news |title=Hannibal loaned to Championship club|url=https://www.manutd.com/en/news/detail/man-utd-midfielder-hannibal-signs-for-birmingham-city-on-loan |website=ManUtd.com |publisher=Manchester United |date=29 gusht 2022|access-date=29 gusht 2022 }}</ref> {{fs player |no=74 |nat=ESP |pos=DF |name=[[Álvaro Fernández (footballer, born 2003)|Álvaro Fernández]] |other=at [[Preston North End F.C.|Preston North End]] until 30 June 2023 }}<ref>{{cite news |title=Fernandez signs new deal before loan move |url=https://www.manutd.com/en/news/detail/alvaro-fernandez-loaned-to-preston-north-end |website=ManUtd.com |publisher=Manchester United |date=26 korrik 2022 |access-date=26 korrik 2022 }}</ref> {{fs end}} == Stadiumi == {{Main|Old Trafford}} [[Skeda:Old Trafford inside 20060726 1.jpg|200px|thumb|right|Old Trafford]] Stadiumi '''Old Trafford''' i njohur gjithashtu edhe si ''Teatri i Ëndrrave'', epitet ky i dhënë nga Sir Bobby Charlton, ndodhet në Trafford, Great Manchester dhe ka qenë stadiumi i Manchester United që nga viti 1910, me përjashtim të një periudhe pas Luftës së Dytë Botërore për shkak të bombardimit të vitit 1941. Gjatë asaj periudhe deri në vitin 1949, United ndau të njejtin stadion, '''Main Road''', me rivalët e qytetit Manchester City. Stadiumi ka 75.957 vende dhe një shikueshmëri mesatare për ndeshje përmbi 75.000 tifozë. == Titujt == === Vendas === ==== Liga ==== *'''Divizioni i Parë (Division One)''' (deri më 1992) dhe '''Premier Liga (Premier League)''': '''19 herë''' , 1910–11, 1951–52, 1955–56, 1956–57, 1964–65, 1966–67, 1992–93, 1993–94, 1995–96, 1996–97, 1998–99, 1999–2000, 2000–01, 2002–03, 2006–07, 2007–08, 2008–09, 2010–11, 2012-2013. *'''Divizioni i Dytë (Division Two)''': '''2 herë''' **1935–36, 1974–75 ==== Kupa ==== *'''Kupa e Anglisë (FA Cup): 11 herë''' **1908–09, 1947–48, 1962–63, 1976–77, 1982–83, 1984–85, 1989–90, 1993–94, 1995–96, 1998–99, 2003–04 *'''Kupa e Ligës (Football League Cup): 4 herë''' **1991–92, 2005–06, 2008–09, 2009–10 *'''Superkupa e Anglisë (FA Community Shield/FA Charity Shield): 18 herë (14 vetanak, 4 të ndara)''' **1908, 1911, 1952, 1956, 1957, 1965*, 1967*, 1977*, 1983, 1990*, 1993, 1994, 1996, 1997, 2003, 2007, 2008, 2010 (* të ndara) === Gara europiane === *'''Liga e Kampionëve (European Cup/UEFA Champions League): 3 herë''' **1967–68, 1998–99, 2007–08 *'''Kupa e Fituesve të Kupave (UEFA Cup Winners' Cup): 1 herë''' **1990–91 *'''Superkupa e UEFA-së (UEFA Super Cup): 1 herë''' **1991 === Gara botërore === *'''Kupa Interkontinentale (Intercontinental Cup): 1 herë''' **1999 *'''Kupa e Botës për Klube (FIFA Club World Cup): 1 herë''' **2008 == Rekordet == === Lojtarët me më së shumti paraqitje === ''Vetëm paraqitjet në gara kompetitive. Paraqitjet si zëvendësues (në kllapa) janë të përfshira në total.'' {| class="wikitable sortable" style="text-align: center;" width = 90%; ! !width=16%|Emri !width=12%|Vitet !width=12%|Liga !width=12%|Kupa e Anglisë !width=12%|Kupa e Ligës !width=12%|Europë !width=12%|Të Tjera !width=12%|Totali |- |1||align="left"|{{flagicon|Wales}} '''[[Ryan Giggs]]'''||1991–present||{{sort|613|613 (90)}}||{{sort|068|{{0}}68 {{0}}(10)}}||{{sort|037|{{0}}37 {{0}}(6)}}||{{sort|140|140 (20)}}||{{sort|018|{{0}}18 {{0}}(3)}}||{{sort|876|'''876''' (129)}} |- |2||align="left"|{{flagicon|ENG}} [[Bobby Charlton]]||1956–1973||{{sort|606|606 {{0}}(2)}}||{{sort|078|{{0}}78 {{0}}(0)}}||{{sort|024|{{0}}24 {{0}}(0)}}||{{sort|045|{{0}}45 {{0}}(0)}}||{{sort|005|{{0|00}}5 {{0}}(0)}}||{{sort|758|'''758''' {{0|00}}(2)}} |- |3||align="left"|{{flagicon|ENG}} [[Bill Foulkes]]||1952–1970||{{sort|566|566 {{0}}(3)}}||{{sort|061|{{0}}61 {{0}}(0)}}||{{sort|003|{{0|00}}3 {{0}}(0)}}||{{sort|052|{{0}}52 {{0}}(0)}}||{{sort|006|{{0|00}}6 {{0}}(0)}}||{{sort|688|'''688''' {{0|00}}(3)}} |- |4||align="left"|{{flagicon|ENG}} [[Paul Scholes]]||1994–2011||{{sort|466|466 (84)}}||{{sort|044|{{0}}44 (14)}}||{{sort|021|{{0}}21 {{0}}(7)}}||{{sort|130|130 (18)}}||{{sort|015|{{0}}15 {{0}}(1)}}||{{sort|676|'''676''' (124)}} |- |5||align="left"|{{flagicon|ENG}} [[Gary Neville]]||1992–2011||{{sort|400|400 (21)}}||{{sort|047|{{0}}47 {{0}}(3)}}||{{sort|025|{{0}}25 {{0}}(2)}}||{{sort|117|117 {{0}}(8)}}||{{sort|013|{{0}}13 {{0}}(2)}}||{{sort|602|'''602''' {{0}}(36)}} |- |6||align="left"|{{flagicon|ENG}} [[Alex Stepney]]||1966–1978||{{sort|433|433 {{0}}(0)}}||{{sort|044|{{0}}44 {{0}}(0)}}||{{sort|035|{{0}}35 {{0}}(0)}}||{{sort|023|{{0}}23 {{0}}(0)}}||{{sort|004|{{0|00}}4 {{0}}(0)}}||{{sort|539|'''539''' {{0|00}}(0)}} |- |7||align="left"|{{flagicon|IRL}} [[Tony Dunne]]||1960–1973||{{sort|414|414 {{0}}(0)}}||{{sort|055|{{0}}55 {{0}}(1)}}||{{sort|021|{{0}}21 {{0}}(0)}}||{{sort|040|{{0}}40 {{0}}(0)}}||{{sort|005|{{0|00}}5 {{0}}(0)}}||{{sort|535|'''535''' {{0|00}}(1)}} |- |8||align="left"|{{flagicon|IRL}} [[Denis Irwin]]||1990–2002||{{sort|368|368 (12)}}||{{sort|043|{{0}}43 {{0}}(1)}}||{{sort|031|{{0}}31 {{0}}(3)}}||{{sort|075|{{0}}75 {{0}}(2)}}||{{sort|012|{{0}}12 {{0}}(0)}}||{{sort|529|'''529''' {{0}}(18)}} |- |9||align="left"|{{flagicon|ENG}} [[Joe Spence (footballer born 1898)|Joe Spence]]||1919–1933||{{sort|481|481 {{0}}(0)}}||{{sort|029|{{0}}29 {{0}}(0)}}||{{sort|000|{{0|00}}0 {{0}}(0)}}||{{sort|000|{{0|00}}0 {{0}}(0)}}||{{sort|000|{{0|00}}0 {{0}}(0)}}||{{sort|510|'''510''' {{0|00}}(0)}} |- |10||align="left"|{{flagicon|SCO}} [[Arthur Albiston]]||1974–1988||{{sort|379|379 (15)}}||{{sort|036|{{0}}36 {{0}}(0)}}||{{sort|040|{{0}}40 {{0}}(2)}}||{{sort|027|{{0}}27 {{0}}(1)}}||{{sort|003|{{0|00}}3 {{0}}(0)}}||{{sort|485|'''485''' {{0}}(18)}} |} === Lojtarët me më së shumti gola === ''Vetëm golat në ndeshje kompetitive. Paraqitjet (në kllapa).'' {| class="wikitable sortable" style="text-align: center;" width = 90%; ! !width=16%|Emri !width=12%|Vitet !width=12%|Liga !width=12%|Kupa e Anglisë !width=12%|Kupa e Ligës !width=12%|Europë !width=12%|Të tjera !width=12%|Totali |- |1||align="left"|{{flagicon|ENG}} [[Bobby Charlton]]||1956–1973||{{sort|199|199 (606)}}||{{sort|019|{{0}}19 {{0}}(78)}}||{{sort|007|{{0|00}}7 {{0}}(24)}}||{{sort|022|{{0}}22 {{0}}(45)}}||{{sort|002|{{0|00}}2 {{0|00}}(5)}}||{{sort|249|'''249''' (758)}} |- |2||align="left"|{{flagicon|SCO}} [[Denis Law]]||1962–1973||{{sort|171|171 (309)}}||{{sort|034|{{0}}34 {{0}}(46)}}||{{sort|003|{{0|00}}3 {{0}}(11)}}||{{sort|028|{{0}}28 {{0}}(33)}}||{{sort|001|{{0|00}}1 {{0|00}}(5)}}||{{sort|237|'''237''' (404)}} |- |3||align="left"|{{flagicon|ENG}} [[Jack Rowley]]||1937–1955||{{sort|182|182 (380)}}||{{sort|026|{{0}}26 {{0}}(42)}}||{{sort|000|{{0|00}}0 {{0|00}}(0)}}||{{sort|000|{{0|00}}0 {{0|00}}(0)}}||{{sort|003|{{0|00}}3 {{0|00}}(2)}}||{{sort|211|'''211''' (424)}} |- |4=||align="left"|{{flagicon|ENG}} [[Dennis Viollet]]||1952–1962||{{sort|159|159 (259)}}||{{sort|005|{{0|00}}5 {{0}}(18)}}||{{sort|001|{{0|00}}1 {{0}}(2)}}||{{sort|013|{{0}}13 {{0}}(12)}}||{{sort|001|{{0|00}}1 {{0|00}}(2)}}||{{sort|179|'''179''' (293)}} |- |4=||align="left"|{{flagicon|NIR}} [[George Best]]||1963–1974||{{sort|137|137 (361)}}||{{sort|021|{{0}}21 {{0}}(46)}}||{{sort|009|{{0|00}}9 {{0}}(25)}}||{{sort|011|{{0}}11 {{0}}(34)}}||{{sort|001|{{0|00}}1 {{0|00}}(4)}}||{{sort|179|'''179''' (470)}} |- |6||align="left"|{{flagicon|ENG}} [[Joe Spence (footballer born 1898)|Joe Spence]]||1919–1933||{{sort|158|158 (481)}}||{{sort|010|{{0}}10 {{0}}(29)}}||{{sort|000|{{0|00}}0 {{0|00}}(0)}}||{{sort|000|{{0|00}}0 {{0|00}}(0)}}||{{sort|000|{{0|00}}0 {{0|00}}(0)}}||{{sort|168|'''168''' (510)}} |- |7||align="left"|{{flagicon|Wales}} [[Mark Hughes]]||1983–1986<br />1988–1995||{{sort|120|120 (345)}}||{{sort|017|{{0}}17 {{0}}(46)}}||{{sort|016|{{0}}16 {{0}}(38)}}||{{sort|009|{{0|00}}9 {{0}}(33)}}||{{sort|001|{{0|00}}1 {{0|00}}(5)}}||{{sort|163|'''163''' (467)}} |- |8||align="left"|{{flagicon|Wales}} '''[[Ryan Giggs]]'''||1991–present||{{sort|110|110 (613)}}||{{sort|011|{{0}}11 {{0}}(68)}}||{{sort|009|{{0|00}}9 {{0}}(37)}}||{{sort|028|{{0}}28 (140)}}||{{sort|001|{{0|00}}1 {{0}}(18)}}||{{sort|159|'''159''' (876)}} |- |9=||align="left"|{{flagicon|NED}} [[Ruud van Nistelrooy]]||2001–2006||{{sort|095|{{0}}95 (150)}}||{{sort|014|{{0}}14 {{0}}(14)}}||{{sort|002|{{0|00}}2 {{0|00}}(6)}}||{{sort|038|{{0}}38 {{0}}(47)}}||{{sort|001|{{0|00}}1 {{0|00}}(2)}}||{{sort|150|'''150''' (219)}} |- |9=||align="left"|{{flagicon|ENG}} [[Paul Scholes]]||1994–2011||{{sort|102|102 (466)}}||{{sort|013|{{0}}13 {{0}}(44)}}||{{sort|009|{{0|00}}9 {{0}}(21)}}||{{sort|026|{{0}}26 (130)}}||{{sort|000|{{0|00}}0 {{0}}(15)}}||{{sort|150|'''150''' (676)}} |} == Referime == <references/> {{G14}} {{Fituesit e FIFA Kupës së Botës për Klube}} [[Kategoria:Manchester United F.C.]] [[Kategoria:Klube futbolli në Angli]] [[Kategoria:Klube në Premier League]] [[Kategoria:Klube të G-14]] [[Kategoria:Klube fituese të UEFA Ligës së Kampioneve]] rlcg9lcjv6464fiwefox5khflw52onw 0 70485 2808526 2807538 2025-06-10T19:59:06Z Velocitas34 161876 2808526 wikitext text/x-wiki {{Infobox football club | clubname = Chelsea | image = Azzurro e Bianco con Leone, Staffa.svg | image_size = | fullname = Chelsea Football Club | nickname = The Blues, The Pensioners<ref>{{cite web|title=Chelsea's first cup final – a century ago|url=http://www.chelseafc.com/news/latest-news/2015/04/chelsea_s-first-cup-final--a-century-ago.html|website=chelseafc.com|publisher=Chelsea F.C.|language=en|date=23 prill 2015|accessdate=25 korrik 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160826204919/http://www.chelseafc.com/news/latest-news/2015/04/chelsea_s-first-cup-final--a-century-ago.html|archivedate=26 gusht 2016|df=dmy-all}}</ref> | short name = CFC, CHE | founded = {{Start date and age|df=yes|1905|3|10}}<ref name="teamhistory">{{cite web|url=http://www.chelseafc.com/page/TeamHistory/0,,10268,00.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110527214035/http://www.chelseafc.com/page/TeamHistory/0%2C%2C10268%2C00.html|archivedate=27 maj 2011|title=Team History – Introduction|website=chelseafc.com|publisher=Chelsea F.C.|language=en|accessdate=11 maj 2011|df=dmy}}</ref> | ground = [[Stamford Bridge]] | capacity = 40,853<ref>{{cite web|url=https://www.premierleague.com/publications|title=Premier League Handbook 2018–19|publisher=Premier League|language=en|date=30 korrik 2018|accessdate=3 janar 2019}}</ref> | coordinates = {{Coord|51|28|54|N|0|11|28|W}} | chairman = {{Flagicon|USA}} [[Todd Boehly]] | owner = {{Flagicon|USA}} [[BlueCo]]<ref>{{cite web|title=Group Tax Strategy|url=https://www.chelseafc.com/en/group-tax-strategy|website=chelseafc.com|publisher=Chelsea F.C.|language=en|access-date=4 prill 2023|archive-date=5 prill 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230405010643/https://www.chelseafc.com/en/group-tax-strategy|url-status=live}}</ref> | mgrtitle = Trajneri | manager = {{Flagicon|Italy}} [[Enzo Maresca]] | league = [[Premier League]] | season = 2025–26 | position = TBD | clubcolors = [[Skeda:600px Blu con strisce verticali Bianco-Oro.svg|20px]] | website = http://www.chelseafc.com/ | pattern_la1 = _chelsea2425h | pattern_b1 = _chelsea2425h | pattern_ra1 = _chelsea2425h | pattern_sh1 = _chelsea2425h | pattern_so1 = _chelsea2425h | leftarm1 = 0040D0 | body1 = 0040D0 | rightarm1 = 0040D0 | shorts1 = 0040D0 | socks1 = FFFFFF | pattern_la2 = _chelsea2425a | pattern_b2 = _chelsea2425a | pattern_ra2 = _chelsea2425a | pattern_sh2 = _chelsea2425a | pattern_so2 = | leftarm2 = FEEEEE | body2 = FEEEEE | rightarm2 = FEEEEE | shorts2 = FEEEEE | socks2 = FEEEEE | pattern_la3 = _chelsea2425t | pattern_b3 = _chelsea2425t | pattern_ra3 = _chelsea2425t | pattern_sh3 = _chelsea2425t | pattern_so3 = | leftarm3 = 181818 | body3 = 181818 | rightarm3 = 181818 | shorts3 = 181818 | socks3 = 181818 }} '''Chelsea Football Club''' ([[Gjuha shqipe|Shqip]]: ''Klubi i Futbollit Çelsi'') është një klub futbollistik anglez me seli në [[Fulham]], [[Londra|Londër]]. Krijuar në vitin 1905, klubi luan në [[Premier League|Premier Ligë]] dhe ka shpenzuar shumicën e historisë së tyre në nivelin më të lartë të futbollit anglez. Ata i luajn ndeshjet në shtëpi te stadiumi [[Stamford Bridge]], i cili ka 41,837 vende.<ref name="capacity"/> Ata kanë luajtur te ky stadiumi që nga dita kur është krijuar. Chelsea pati suksesin e parë në histori në vitin [[Sezoni 1954–55 i Chelsea F.C.|1955]], ku klubi fitoi kampionatin e vendit, dhe ka fituar trofe të tjera vendor gjatë viteve 1960', 1970', 1990' dhe 2000'. Klubi ka shijuar shumë sukses në dy dekadat e fundit, duke fituar 15 trofe që nga viti 1997.<ref>{{cite news |title=Trophy Cabinet |language=en |work=Uebsajti zyrtar i Çelsit F.C. |url=http://www.chelseafc.com/page/HistoryTrophiesIndex/0,,10268,00.html |url-status=dead |accessdate=20 maj 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120512163342/http://www.chelseafc.com/page/HistoryTrophiesIndex/0%2C%2C10268%2C00.html |archive-date=12 maj 2012}}</ref> Brënda Anglisë, Çelsi ka fituar katër tituj lige, shtatë [[Kupa FA]], katër [[Football League Cup|Kupa Ligash]] dhe katër [[FA Community Shield]], kurse në [[UEFA|Europë]] klubi ka fituar dy [[UEFA Kupa e Kupës së Fituesve]], një [[UEFA Super Kupa|UEFA Super kupë]], një [[UEFA Liga e Europës|Ligë Europe]] dhe një [[UEFA Liga e Kampioneve|Ligë Kampionesh]]. Çelsi është i vetmi [[Futbolli në Londër|klub londinez]] që ka fituar Ligën e Kampioneve,<ref name="Chelsea win breaks London duck">{{cite news |date=20 maj 2012 |title=Chelsea win breaks London duck |language=en |work=Union of European Football Associations |url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/newsid=1798274.html#chelseas+capital+gains |accessdate=20 maj 2012}}</ref> dhe një nga katër klubet, dhe i vetmi klubi britanik që ka fituar të tre turnamentet e [[UEFA|UEFA-s]].<ref>{{cite news |title=Chelsea wins Europa on Ivanovic header |language=en |work=ESPNFC |url=http://espnfc.com/news/story/_/id/1449255/ivanovic-goal-wins-europa-league-chelsea?cc=5901 |accessdate=16 maj 2013}}</ref><ref>{{cite news |title=Chelsea join illustrious trio |language=en |work=Uefa.com |url=http://www.uefa.com/uefaeuropaleague/news/newsid=1947872.html |accessdate=17 maj 2013}}</ref> Ngjyrat e zakonshme të klubit për fanellën e parë janë blu me shirita të bardha. Stema e klubit është ndryshuar në disa raste për ta modernizuar sa më shumë stemën. Në stemën momentale, paraqitet një luan në këmbë që mban një shkop.<ref name="new crest">{{cite news |date=12 nëntor 2004 |title=Chelsea centenary crest unveiled |language=en |work=BBC Sport |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/c/chelsea/4008257.stm |accessdate=2 janar 2007}}</ref> Klubi ka shikueshmërinë e pestë më të lartë të të gjitha kohërave në futbollin anglez.<ref name="attendance">{{cite news |date=22 maj 2011 |title=All Time League Attendance Records |language=en |url=http://nufc.com/2011-12html/attendance-all-time.html |url-status=dead |accessdate=8 nëntor 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120111003541/http://nufc.com/2011-12html/attendance-all-time.html |archivedate=11 janar 2012}}</ref> Në sezonin 2012–13, mesatarja e shikueshmërisë së tyre ishte 41,462, e gjashta më e lartë në Premier Ligë.<ref name="12/13 attendances">{{cite news |title=Home attendance |language=en |work=Soccerstats.com |url=http://www.soccerstats.com/attendance.asp?league=england |url-status=dead |accessdate=19 qershor 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170528193012/http://www.soccerstats.com/attendance.asp?league=england |archive-date=28 maj 2017}}</ref> Që nga korriku i 2003, Çelsi ka qënë në pronësi të bilionerit rus [[Roman Abramovich]].<ref name="takeover">{{cite news |date=2 korrik 2003 |title=Russian businessman buys Chelsea |language=en |work=BBC Sport |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/3036838.stm |accessdate=11 shkurt 2007}}</ref> Në prill 2013, ata janë renditur nga ''[[Forbes|Revista Forbes]]'' si klubi i shtatë më i vlefshëm i botës, me vlerë 588 milionë [[Paund sterlina|£]], duke pasur rritje 18% nga viti i kaluar.<ref name="Forbes List">{{cite news |last=Schwartz |first=Peter J. |date=18 prill 2012 |title=Manchester United Again The World's Most Valuable Soccer Team |language=en |work=Forbes Magazine |url=http://www.forbes.com/sites/mikeozanian/2012/04/18/manchester-united-again-the-worlds-most-valuable-soccer-team/ |accessdate=5 maj 2012}}</ref><ref name="BBC - Forbes">{{cite news |date=19 prill 2012 |title=Manchester United still the world's richest football club – Forbes |language=en |work=BBC News |url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/17769654 |accessdate=5 maj 2012}}</ref> ==Historia== {{Main|Historia e Chelsea F.C.}} ===1905–1951: Themelimi dhe dakadat e para=== [[Skeda:Chelsea Team 1905.jpg|thumb|261x261px|Skuadra e pare e Çelsit ne shtator 1905.]] Në vitin 1904, [[Gus Mears]] bleu stadiumin atletik [[Stamford Bridge (stadiumi)|Stamford Bridge]] me qëllim për ta kthyer në stadium futbolli. Një ofertë për t'a dhënë me qera te [[Fulham F.C.|Fulhami]] u hodh poshtë, kështu që Mears mendoi që stadiumi të ishte shtëpia e klubit të tij. Duke pasur një skuadër me emër Fulham në komunë, klubit i'u ofrua një mundësi për të ndryshuar emrin; u konsideruar emra të ndryshëm si ''Kensington FC'', ''Stamford Bridge FC'' dhe ''London FC''. Çelsi u krijua më 10 mars 1905 në pabin "The Rising Sun".<ref>{{cite news|url=http://www.chelseafc.com/news-article/article/860972|title=HISTORY - CENTENARY|website=chelseafc.com|publisher=Chelsea F.C.|language=en|date=30 shtator 2004|accessdate=23 prill 2014}}</ref> Prezantimi i klubit u bë në [[Fulham Road]]. Pak pas kësaj, ata u bënë pjesë e ligës angleze. Klubi u promovua në divizionin e parë në sezonin e dytë të tyre, si dhe i shpenzuar vitet e para duke luajtur midis divizionit të parë dhe të dytë. Në vitin 1915, Çelsi arriti [[Finalja e FA Cup 1915|finalen e Kupës FA]], por u mposht nga [[Sheffield United F.C.|Sheffield United]] në [[Old Trafford]]. Pesë vite më pas, ata u e mbyllën kampionatin në vendin e tretë, duke arritur rezultatin më të mirë në histori.<ref>{{cite news|url=http://www.chelseafc.com/news-article/article/1800262|title=Team History – 1905–29|website=chelseafc.com|publisher=Chelsea F.C.|language=en|accessdate=23 prill 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20110718071312/http://www.chelseafc.com/page/TeamHistory/0,,10268~1800262,00.html|archive-date=18 korrik 2011|url-status=dead}}</ref> Çelsi krijoi një repucation për blerje të lojtarëve të mëdhenj,<ref name="glanville">{{cite news|date=10 janar 2004|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/sport/football/article992039.ece|title=Little sign of change for Chelsea and their impossible dreams|publisher=The Times|language=en|accessdate=15 mars 2009|author=[[Brian Glanville]]|archive-date=26 shtator 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110926102458/http://www.timesonline.co.uk/tol/sport/football/article992039.ece|url-status=dead}}</ref> duke fituar shumë tifozë.<ref>{{cite news|url=http://www.chelseafc.com/page/TeamHistory/0,,10268~910883,00.html|title=Between the Wars – Big Names and Big Crowds|website=chelseafc.com|publisher=Chelsea F.C.|language=en|accessdate=7 maj 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120720222638/http://www.chelseafc.com/page/TeamHistory/0%2C%2C10268~910883%2C00.html|archive-date=20 korrik 2012|url-status=dead}}</ref> Pavarësisht kësaj, klubit i mungoi suksesi në vitet në vijim.<ref name="glanville"/> ===1953–1983: Modernizimi dhe kampionati i parë=== Ish sulmuesi i [[Arsenal F.C.|Arsenalit]] dhe [[Kombëtarja angleze e futbollit|Anglisë]], [[Ted Drake]], u bë trajneri i klubit në vitin 1952 për të modernizuar klubin. Ai ndërroi stemën e klubit, përmirësoi sistemin e të rinjëve, regjimin e stërvitjes, si dhe solli në ekip lojtarë të rinjë. Nën drejtimin e tij, Çelsi fitoi kampionatin në [[Sezoni 1954–55 i Chelsea F.C.|sezonin 1954–55]]. Në sezonin e ardhshëm, [[UEFA]] krijoi kompeticionin e parë evropian të quajtur [[UEFA Liga e Kampioneve|Kupa Evropiane]]; Çelsi u tërhoq nga pjesmarrja në këtë kompeticion pas kundërshtimeve nga Liga e Futbollit dhe Federata Angleze.<ref>{{cite news|date=27 prill 2005|url=http://www.thetimes.co.uk/tto/sport/football/europe/article2327902.ece|title=The great Chelsea surrender|publisher=The Times|language=en|accessdate=29 dhjetor 2006|author=Brian Glanville}}</ref> Klubi dështoi të fitonte trofe në vitet në vijim, duke shkarkuar Drake në vitin 1961; ai u zëvëndësua nga [[Tommy Docherty]]. Docherty krijoi një grup të ri me lojtarë të talentuar duke i marrë ata nga akademia e klubit. Pas mbërritjes së tij, Çelsi fitoi të garonte për trofe. Ata ishin në garë për fitimin e kampionatit, kupës kombëtare dhe kupës së ligës në sezonin 1964–65, por triumfuan vetëm në kupën e ligës.<ref>{{cite news|author=Rick Glanvill|title=Chelsea FC: The Official Biography – The Definitive Story of the First 100 Years|url=https://archive.org/details/chelseafcofficia0000unse|publisher=Headline Book Publishing Ltd|language=en|year=2006|isbn=978-0-7553-1466-9|page=[https://archive.org/details/chelseafcofficia0000unse/page/196 196]}}</ref> Pas emërimit të [[Dave Sexton]] si trajneri i ri i ekipit, Çelsi fitoi [[Finalja e Kupës FA 1970|Kupën FA në vitin 1970]], duke mposhtur me rezultatin 2–1 [[Leeds United A.F.C.|Leeds United]] në finale. Klubi gjithashtu fitoi trofeun e parë evropian në histori, [[UEFA Kupa e Kupës së Fituesve|UEFA Kupën e Fituesve të Kupës]], duke triumfuar kundër [[Real Madrid C.F.|Real Madridit]] në finale. Në fund të viteve 1970' dhe në fillim të viteve 1980', Çelsi kaloi një periudhë të trazuar. Një rindërtim ambicioz i stadiumit Stamford Bridge kërcënoi stabilitetin financiar të klubit,<ref>{{cite news|author=Glanvill|year=2006|title=Chelsea FC: The Official Biography|language=en|pages=84–87}}</ref> duke sjellur largimin e disa lojtarëve kryesor të ekipit, gjë që solli rënjen nga kategoria. Probleme të tjera erdhën edhe nga tifozët huligan të klubit, gjë që dëmtoi imazhin e tyre gjatë kësaj kohe.<ref>{{cite news|author=Glanvill|year=2006|title=Chelsea FC: The Official Biography|language=en|pages=143–157}}</ref> ===1984–2003: Rizhvillimi dhe krriza financiare=== ===2003–2022: Epoka Abramovich=== ===2023–vazhdon: Epoka BlueCo=== == Rekordet == [[Skeda:Lampard playing.jpg|parapamje|130px|Lojtarë aktual i Chelseat, [[Frank Lampard]] paraqitje më së shumti dhe gola te shenuar]] Lëjtari me më shumë paraqitje si lojtarë i Chelsi't është ish kapiteni [[Ron Harris (footballer)|Ron Harris]], i cili i pari bëri 795 paraqitje për klubin mes viteve 1961 dhe 1980. Ky rekord nuk duket që do të thehet në një periudhë të afertë.Lëjtari aktual me më së shumti paraqitje është Frank Lampard me 545 lojë. Rekordi për paraqitje si portier ruhet nga Harris, [[Peter Bonetti]], që bëri 729 paraqitje (1959–79). [[Bobby Tambling]] është golashënuesi më i mirë i Chelseat me 202 gola ne 370 loje (1959–70). Tete lojtar tjer kane me shum se 100 gola per Chelsin: [[George Hilsdon]] (1906–12), [[George Mills (footballer)|George Mills]] (1929–39), [[Roy Bentley]] (1948–56), [[Jimmy Greaves]] (1957–61), [[Peter Osgood]] (1964–74 and 1978–79), [[Kerry Dixon]] (1983–92), Frank Lampard (2001–) and [[Didier Drogba]] (2004–). Me 193 gola,Dixon është i vetmi që ju afrua rekordit të Tamblingit.Greaves mbanë rekordin si golashënuesi më i mirë mbrenda nje sezoni (43 gola gjatë 1960–61). Lampard është golashënuesi më i mirë aktual i Chelsit me 183 gola. Fitorja më e thellë e Chelsit është 13–0,kundër [[Jeunesse Hautcharage]] në [[UEFA Cup Winners' Cup|Cup Winners' Cup]] më 1971. Në premier ligë fitorja më e thellë është 8-0 kundër [[Wigan Athletic F.C.|Wigan Athletic]] në 2010-tën. Si humbje më e thellë qe Chelsi nje është 8–1 kundër [[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]] më 1953. Zyrtarisht, pjesmarrje më të madhe të tifozëve në Stanford Bridge është 82,905 në [[Football League First Division|First Division]] ndeshja kundër Arsenal me 12 tetorë 1935.Megjithatë, ndeshja miqësore kundër [[FC Dynamo Moscow|Dynamo Moscow]] u vlersua të ketë 100,000 tifozë me 13 Nentorë 1945. Renovimet e Stamford Bridge gjatë viteve të 90-ta do të thoët se ky rekord do të ndryshohet në një të ardhme të afërt. Kapaciteti aktual i Stamford Bridge është 41,837. Chelsi mbanë rekordin Anglez për mbledhjen e pikëve mbrenda një sezoni (gjithësej 95 pikë), një ashtu edhe gola më pakë të pranuar mbrenda një sezoni (gjithësej 15 gola),si dhe numri i lojve të fituar në Premier League në një sezonë (gjithesej 29 lojë). Chelsi mbanë rekordin si i pa mposhtur në shtëpi që zgjati 86 ndeshje nga 20 mars 2004 deri 26 tetorë 2008. Ata thyen këtë rekord me 12 gusht 2007, prej 63 lojë i pa mposhtur i vënë nga Liverpool mes viteve 1978-1980. Chelsi shënoj 11 fitore të njëpasnjëshme në ligë si musafir mes 5 prill 2008 dhe 6 tetor 2008,gjë që nuk e ka bere dikushë më herët. Pas perfundimit të sezonit 2007-08,Chelsi u rëndit i pari ne sistemin e UEFA-s.Chelsi u bë ekipi i parë në histori të Ligës Premier që shënoi 100 gola në sezon,po ashtu edhe blerja e Fernando Torresit prej £50 milion në janar të 2011-tës theu rekord si transferi më i shtrejtë ndonjëher mbrenda Premier Ligës. Chelsea, së bashku me Arsenalin, ishin klubi i parë për të luajtur me numrat këmishë, më 25 gusht 1928 në ndeshjen e tyre kundër [[Swansea Town]]. Ata ishin ekipi i parë anglez për të udhëtuar me aeroplan në një ndeshje në familje larg, kur ata vizituan [[Newcastle]] [[United]] më 19 prill 1957 dhe anën e parë të Divizionit të Parë për të luajtur ndeshjen në një të dielën, kur ata u përballën me [[Stoke City]] më 27 janar e vitit 1974. Më 26 dhjetor 1999, Chelsea u bë pala parë britanik për të caktuar një fillimi krejtësisht të huaj [[line-up]] (Nuk ka lojtar britanik apo irlandez), në një ndeshje të Premier League kundër [[Southampton]]. Më 19 maj 2007, ata u bënë ekipi i parë për të fituar FA Cup në stadiumin [[Wembley]] të ri, duke qenë edhe e fundit për të fituar atë nëe vjetër Wembley.At në fund të sezonit 2007-08, Chelsea u bë klubi më i lartë renditur nën sistemin e [[koeficientit pesë-vjeçare UEFA-s]], klubi i parë anglez për ta bërë këtë në shekullin e 21. Në ditën e fundit të sezonit 2009-10, Chelsea u bë ekipi i parë në historinë e Premier Ligës për të shënuar të paktën 100 gola në një sezon të vetëm. Në vitin 2012, Chelsea u bë i pari klub bazuar Londër për të fituar '''[[UEFA Champions League]]''', pasi mundi Bayern Munich në [[Finalet e Ligës së Kampionëve|finale]]. Të fituar [[2012-13 UEFA Europa League]], Chelsea u bë klubi i parë anglez për [[të fituar të gjitha katër trofe evropiane]]. == Stadiumi == [[Skeda:Stamford Bridge.jpg|thumb|251x251px|Stamford Bridge]] Chelsea kanë pasur vetëm ndonjëherë një terren në shtëpi, Stamford Bridge, ku ata kanë luajtur që nga themelimi. Ajo u hap zyrtarisht më 28 prill 1877 dhe për 28 vitet e para të ekzistencës së saj ajo është përdorur pothuajse ekskluzivisht nga Atletikës Klubin e Londrës si një arenë për takime atletikë dhe aspak për futboll. Në vitin 1904 toka ishte fituar nga biznesmeni Gus Mears dhe vëllai i tij Joseph, i cili kishte blerë edhe tokën afër (më parë një kopsht i madh të tregut) me qëllim të skenë futbollit përputhet me tani 12.5 acre (51,000 m²) faqen. Stamford Bridge është projektuar për familjen Mears nga arkitekti shënuar futbollit Archibald LEITCH, i cili kishte projektuar edhe Ibrox, Celtic Park dhe Hampden Park. Shumica e klubeve të futbollit u themelua së pari, dhe pastaj të kërkonin baza në të cilat për të luajtur, por Chelsea u themelua për Stamford Bridge. Duke filluar me një dizajn të hapur tas -si dhe një tarracë e mbuluar, Stamford Bridge kishte një kapacitet fillestar prej rreth 100.000. Në fillim të viteve 1930 e pa ndërtimin e një tarracë në pjesën jugore të tokës me një çati që mbuluar rreth një e pesta e stendës. Ai përfundimisht u bë i njohur si "derdhur" End, shtëpi e mbështetëseve më besnike dhe vokal e Chelsea, në veçanti gjatë viteve 1960, 70 dhe 80. Origjina e saktë të emrit janë të paqarta, por fakti që kulmi dukej si një çati të derdhur hekuri valëzuar luajtur një pjesë. Në fillim të viteve 1970 pronarët e klubit njoftoi një modernizimin e Stamford Bridge me planet për një stadium të gjitha- vendësh shtet- e -artit- 50.000. Puna filloi në Lindjen Qëndroni në vitin 1972, por projekti u rrethuar me probleme dhe ishte kurrë përfunduar, kostoja solli klubit afër falimentimit, duke kulminuar në Freehold duke u shitur për zhvilluesit e pronës. Pas një beteje të gjatë ligjore, kjo nuk ishte deri në mes të viteve 1990 se e ardhmja e Chelsea në stadium ishte e siguruar dhe të punës rinovim rifilloi. në veri, perëndim dhe jugore Pjesët e tokës u shndërrua në stenda të gjitha- vendësh dhe lëvizi më pranë në fushë, një proces i përfunduar deri 2001. Kur Stamford Bridge u redeveloped në epokën Ken Bates shumë karakteristika të tjera janë shtuar për të kompleksit duke përfshirë dy hotele, apartamente, bare, restorante, Chelsea Megastore, dhe një tërheqje interaktive vizitor quajtur Chelsea Bota e Sportit. Qëllimi ishte që këto vende do të sigurojë të ardhura shtesë për të mbështetur anën e futbollit e biznesit, por ata ishin më pak të suksesshme se shpresonte dhe para marrjes së pushtetit nga Abramovich në vitin 2003 borxhi marrë për financimin e tyre ishte një barrë e madhe në klub. Menjëherë pas ardhjes në pushtet të një vendimi është marrë për të hequr dorë " Chelsea Fshati " markë dhe rifokusuar në Chelsea si një klub futbolli. Megjithatë, stadiumi është nganjëherë referuar ende si pjesë e " Chelsea Fshati " apo " The Village ". [[File:Chelsea-ilkmac.jpg|thumb|283x283px|Chelsea vs. West Bromwich Albion ne Stamford Bridge ne 23 shtator 1905.Chelsea fitoi ndeshjen 1-0]] Ura STAMFORD Freehold, nga fusha, e turnstiles dhe Chelsea të drejtat emërtimin janë në pronësi tani nga Chelsea Pitch Pronarët, një organizatë jo-fitimprurëse në të cilin tifozët janë aksionerët. CPO u krijua për të siguruarstadium do të mund kurrë të shiten për zhvilluesit. Si kusht për përdorimin e emrit Chelsea FC, ​​klubi duhet të luajë ekipin e saj të parë ndeshjet në Stamford Bridge, që do të thotë se në qoftë se klubi lëviz në një stadium të ri, ata mund të duhet të ndryshojnë emrin e tyre. erren trajnimi Chelsea është vendosur në Cobham, Surrey. Chelsea u transferua në Cobham në vitin 2004. Tokë e tyre e mëparshme trajnimi në Harlington është marrë përsipër nga QPR në vitin 2005. Objektet e reja të trajnimit në Cobham ishin plotësuar në vitin 2007. Stamford Bridge është përdorur për një shumëllojshmëri të ngjarjeve të tjera sportive që nga viti 1905. Ai priti finalen e Kupës FA 1920-1922, e ka mbajtur dhjetë FA Cup gjysmë-finale (më së fundi në vitin 1978), dhjetë FA Kupa e bamirësisë ndeshjet (e fundit në vitin 1970), dhe tre ndeshjet England ndërkombëtare,e fundit në 1932. ishte gjithashtu vendi i një jozyrtar Fitorja International në vitin 1946. Në tetor 1905 ai organizoi një bashkim ndeshje regbi në mes të gjitha Blacks dhe Middlesex, dhe në vitin 1914 priti një ndeshje bejsbolli midis turne New York Giants dhe White Sox Chicago. Ajo ishte vendi i një ndeshje boksi mes kampionia e botës flyweight Jimmy Wilde dhe Joe Conn në vitin 1918.udhë duke u përdorur për udhë poshtër gara në mes 1928 dhe 1932, gara zagar 1933-1968, dhe gara e makinave xhuxh në vitin 1948. në vitin 1980, Stamford Bridge priti ndeshjen e parë ndërkombëtare ndriçuar kriket në Britani të Madhe, në mes Essex dhe West Indies.Kjo ishte edhe stadiumi shtëpi e ekipit London Monarchs amerikan Futbollit për sezonin e vitit 1997. [[File:West Stand Champions.jpg|thumb|230x230px|Pamje nga pozita perendimore e Stamford Bridge gjatë një loje ne Champions League 2008]] Pronësia aktuale klubit kanë deklaruar se një stadium më të mëdha është e nevojshme në mënyrë që Chelsea për të qëndruar konkurrues me klube rivale të cilët kanë stadium në mënyrë të konsiderueshme më të mëdha, të tilla si Arsenal dhe Manchester United.Për shkak të vendndodhjes së saj përgjatë rrugës kryesore dhe dy hekurudhore linjat, tifozët mund të hyjë vetëm në tokë nëpërmjet daljet Fulham Road, gjë që vendos kufizime në zgjerimin për shkak të rregulloreve të shëndetit dhe sigurisë. klubi kanë pohuar vazhdimisht dëshirën e tyre për të mbajtur Chelsea në shtëpinë e tyre aktuale, por Chelsea janë ende lidhur me një lëvizje në vende të ndryshme të afërta, duke përfshirë Qendrën e Gjykatës Earls Ekspozita, Battersea Power Station dhe Chelsea kazermave. Më 3 tetor 2011, Chelsea bëri një propozim për të aksionarëve CPO për të blerë Freehold të tokës në të cilën Stamford Bridge ulet, duke deklaruar se " blerja mbrapa Freehold heq një pengesë të mundshme duhet një vend i përshtatshëm të jetë në dispozicion në të ardhmen " Propozimi u hodhën poshtë nga aksionarët CPO.Në maj 2012 klubi u përpoqën formale për blerjen e Battersea Power Station, me synimin për të zhvilluar vendin në një stadium 60.000 vendësh, por humbi një konsorciumi Malajzisë === Renditja sipas paraqitjëve === * ''Kjo është lista e lojtarëve me më shumë paraqitje në klub. {| class="wikitable " style="text-align:center;" !style="width: 3em;"|#!!style="width: 19em;"|Lojtari!!style="width: 12em;"|Periudha!!style="width: 8em;"|Liga¹!!style="width:8em;"|[[FA Cup]]!!style="width: 8em;"|[[Football League Cup|League Cup]]!!style="width: 8em;"|[[UEFA|Europa]]!!style="width: 8em;"|Tjera²!!style="width: 9em;"|Total |- |1||style="text-align:left;"| [[Ron Harris]]||[[1961]] – [[1980]]||655||64||48||27||1||'''795''' |- |2||style="text-align:left;"| [[Peter Bonetti]]||[[1959]] – [[1979]]||600||57||45||26||1||'''729''' |- |3|| style="text-align:left;" | '''[[John Terry]]'''||1998 – Prezent||461||53||33||120||6||'''672''' |- |4|| style="text-align:left;" | [[Frank Lampard]]||2001 – 2014 ||429||58||34||117||10||'''648''' |- |5|| style="text-align:left;" | John Hollins||[[1963]]-[[1975|75]] & [[1983]]-[[1984|84]] ||465||51||48||27||1||'''592''' |- |6|| style="text-align:left;" | [[Petr Čech]]||2004 – 2015||333||33||17||103||8||'''486''' |- |7|| style="text-align:left;" | Dennis Wise||1990–2001||332||38||30||38||7||'''445''' |- |8|| style="text-align:left;" | Steve Clark||1987–1998||330||36||26||12||17||'''421''' |- |9|| style="text-align:left;" | Kerry Dixon||1983–1992||335||20||41||0||24||'''420''' |- |10|| style="text-align:left;" | Eddie McCreadie||1962–1974||331||41||22||16||0||'''410''' |} * <small>^'''(1)''' Përfshinë [[Football League First Division|First Division]], [[Football League Second Division|Second Division]] dhe [[Premier League]].</small> * <small>^'''(2)''' Përfshinë [[Community Shield]], Play-offs [[Football League Second Division|Second Division]] Te gjithë Anëtarët e Kupas.</small> === Top-10 Gola-shënuesit === * ''Kjo është lista e top 10 gola-shënuesve në histori të klubit. * ''Shifratë e korigjuara deri në 23 tetor 2015'' {| class="wikitable " style="text-align:center;" !style="width: 3em;"|#!!style="width: 19em;"|Lojtari!!style="width: 12em;"|Periudha!!style="width: 8em;"|Liga¹!!style="width: 8em;"|[[FA Cup]]!!style="width: 8em;"|[[Football League Cup|League Cup]]!!style="width: 8em;"|[[UEFA|Europa]]!!style="width: 8em;"|Tjera²!!style="width: 9em;"|Total |- |1|| style="text-align:left;" |{{flamuri|Anglia}}[[Frank Lampard]]||2001 – 2014||147||26||12||25||1||'''211''''' |- |2||style="text-align:left;"|{{flamuri|Anglia}} [[Bobby Tambling]]||1959 – 1970 ||164||25||10||3||0||'''202''''' |- |3||style="text-align:left;"|{{flamuri|Anglia}} [[Kerry Dixon]]||[[1983]] – [[1992]]||147||8||25||0||13||'''193''' |- |4||style="text-align:left;"|{{flagicon|Côte d'Ivoire}} '''[[Didier Drogba]]'''||[[2004]] – 2012 & 2014-2015||104||12||10||36||2||'''164''' |- |5||style="text-align:left;"|{{flamuri|Anglia}} [[Roy Bentley]]||[[1948]] – [[1956]]||128||21||0||0||1||'''150''' |- |6||style="text-align:left;"|{{flamuri|Anglia}} [[Peter Osgood]]||[[1964]]-[[1974|74]] & [[1978]]-[[1979|79]]||105||19||10||16||0||'''150''' |- |7||style="text-align:left;"|{{flamuri|Anglia}} [[Jimmy Greaves]]||[[1957]] – [[1961]]||124||3||2||3||0||'''132''' |- |8||style="text-align:left;"|{{flamuri|Anglia}} [[George Mills]]||[[1929]] – [[1943]]||118||7||0||0||0||'''125''' |- |9||style="text-align:left;"|{{flamuri|Anglia}} [[George Hilsdon]]||[[1906]] – [[1912]]||98||10||0||0||0||'''108''' |- |10||style="text-align:left;"|{{flamuri|Anglia}} [[Barry Bridges]]||[[1958]] – [[1966]]||80||9||3||1||0||'''93''' |} * <small>^'''(1)''' Përfshinë [[Football League First Division|First Division]], [[Football League Second Division|Second Division]] dhe [[Premier League]].</small> * <small>^'''(2)''' Përfshinë [[Community Shield]], Play-offs [[Football League Second Division|Second Division]] y Te gjithë Anëtarët e Kupas.</small> ==Lojtarët== ===Skuadra aktuale=== {{Updated|31 gusht 2024}}<ref>{{cite web|title=First Team Squad List|url=http://www.chelseafc.com/first-team|publisher=Chelsea F.C.|website=chelseafc.com|language=en|accessdate=11 gusht 2016}}</ref> {{Fs start}} {{Fs player|no=1|nat=ESP|pos=GK|name=[[Robert Sánchez]]}} {{Fs player|no=2|nat=FRA|pos=DF|name=[[Axel Disasi]]}} {{Fs player|no=3|nat=ESP|pos=DF|name=[[Marc Cucurella]]}} {{Fs player|no=4|nat=ENG|pos=DF|name=[[Tosin Adarabioyo]]}} {{Fs player|no=5|nat=FRA|pos=DF|name=[[Benoît Badiashile]]}} {{Fs player|no=6|nat=ENG|pos=DF|name=[[Levi Colwill]]}} {{Fs player|no=7|nat=POR|pos=FW|name=[[Pedro Neto]]}} {{Fs player|no=8|nat=ARG|pos=MF|name=[[Enzo Fernández]]|other=[[Kapiteni (futboll)|ẓëv-kapiten]]}} {{Fs player|no=10|nat=UKR|pos=FW|name=[[Mykhailo Mudryk]]}} {{Fs player|no=11|nat=ENG|pos=FW|name=[[Noni Madueke]]}} {{Fs player|no=12|nat=DEN|pos=GK|name=[[Filip Jörgensen]]}} {{Fs player|no=13|nat=ENG|pos=GK|name=[[Marcus Bettinelli]]}} {{Fs player|no=14|nat=POR|pos=MF|name=[[João Félix]]}} {{Fs player|no=15|nat=SEN|pos=FW|name=[[Nicolas Jackson]]}} {{Fs player|no=17|nat=ENG|pos=MF|name=[[Carney Chukwuemeka]]}} {{Fs mid}} {{Fs player|no=18|nat=FRA|pos=FW|name=[[Christopher Nkunku]]}} {{Fs player|no=19|nat=ENG|pos=FW|name=[[Jadon Sancho]]|other=në huazim [[Manchester United F.C.|Manchester United]]}} {{Fs player|no=20|nat=ENG|pos=MF|name=[[Cole Palmer]]}} {{Fs player|no=21|nat=ENG|pos=DF|name=[[Ben Chilwell]]}} {{fs player|no=22|nat=ENG|pos=MF|name=[[Kiernan Dewsbury-Hall]]}} {{Fs player|no=24|nat=ENG|pos=DF|name=[[Reece James (footballer, born 1999)|Reece James]]|other=[[Kapiteni (futboll)|kapiten]]}} {{Fs player|no=25|nat=ECU|pos=MF|name=[[Moisés Caicedo]]}} {{Fs player|no=27|nat=FRA|pos=DF|name=[[Malo Gusto]]}} {{Fs player|no=29|nat=FRA|pos=DF|name=[[Wesley Fofana (futbollist)|Wesley Fofana]]}} {{Fs player|no=31|nat=ITA|pos=MF|name=[[Cesare Casadei]]}} {{Fs player|no=37|nat=ENG|pos=MF|name=[[Omari Kellyman]]}} {{Fs player|no=38|nat=ESP|pos=FW|name=[[Marc Guiu]]}} {{Fs player|no=40|nat=POR|pos=DF|name=[[Renato Veiga]]}} {{Fs player|no=45|nat=BEL|pos=MF|name=[[Roméo Lavia]]}} {{Fs player|no=47|nat=FIN|pos=GK|name=[[Lucas Bergström]]}} {{Fs end}} === Të huazuar === {{Fs start}} {{Fs player|no=|nat=ESP|pos=GK|name=[[Kepa Arrizabalaga]]|other=te [[Real Madrid CF|Real Madrid]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=WAL|pos=GK|name=[[Eddie Beach]]|other=te [[Gateshead F.C.|Gateshead]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=ENG|pos=GK|name=Kai Crampton|other=te [[Concord Rangers F.C.|Concord Rangers]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=ENG|pos=GK|name=[[Jamie Cumming]]|other=te [[Oxford United F.C.|Oxford United]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=USA|pos=GK|name=[[Gabriel Slonina]]|other=te [[K.A.S. Eupen|Eupen]] deri më 31 maj 2024}} {{fs player|no=|nat=ENG|pos=DF|name=[[Bashir Humphreys]]|other=te [[Swansea City A.F.C.|Swansea City]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=NED|pos=DF|name=[[Ian Maatsen]]|other=te [[Borussia Dortmund]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=ENG|pos=MF|name=[[Tino Anjorin]]|other=te [[Portsmouth F C|Portsmouth]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=ENG|pos=MF|name=[[Lewis Hall (futbollist)|Lewis Hall]]|other=te [[Newcastle United F.C.|Newcastle United]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=JAM|pos=MF|name=[[Omari Hutchinson]]|other=te [[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=ENG|pos=MF|name=[[Dion Rankine]]|other=te [[Exeter City F.C.|Exeter City]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs mid}} {{Fs player|no=|nat=BRA|pos=MF|name=[[Andrey Santos]]|other=te [[RC Strasbourg Alsace|Strasbourg]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=ENG|pos=MF|name=[[Harvey Vale]]|other=te [[Bristol Rovers F.C.|Bristol Rovers]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=ENG|pos=MF|name=[[Charlie Webster (footballer)|Charlie Webster]]|other=te [[SC Heerenveen|Heerenveen]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=MAR|pos=MF|name=[[Hakim Ziyech]]|other=te [[Galatasaray S.K. (futboll)|Galatasaray]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=ALB|pos=FW|name=[[Armando Broja]]|other=te [[Fulham F.C.|Fulham]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=ENG|pos=FW|name=[[Mason Burstow]]|other=te [[Sunderland A.F.C.|Sunderland]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=CIV|pos=FW|name=[[David Datro Fofana]]|other=te [[Burnley F.C.|Burnley]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=BRA|pos=FW|name=[[Ângelo Gabriel]]|other=te [[RC Strasbourg Alsace|Strasbourg]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=BEL|pos=FW|name=[[Romelu Lukaku]]|other=te [[AS Roma|Roma]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs player|no=|nat=ENG|pos=FW|name=[[Alex Matos]]|other=te [[Huddersfield Town A.F.C.|Huddersfield Town]] deri më 31 maj 2024}} {{Fs end}} ===Lojtari i vitit=== <ref>{{cite news |title=Player of the Year |language=en |work=Chelsea F.C. |url=http://www.chelseafc.com/player-of-the-year |accessdate=13 shtator 2013}}</ref> [[Skeda:Frank Lampard v PSG 2014.jpg|175px|thumb|Frank Lampard është emëruar Lojtari i Vitit i Çelsin për numrin rekord të tre herëve.]] {| |- |valign="top"| {| class="wikitable" |- ! Viti ! Fituesi |- |1967||{{flagicon|England}} [[Peter Bonetti]] |- |1968||{{flagicon|Scotland}} [[Charlie Cooke (footballer)|Charlie Cooke]] |- |1969||{{flagicon|England}} [[David Webb (footballer)|David Webb]] |- |1970||{{flagicon|England}} [[John Hollins]] |- |1971||{{flagicon|England}} [[John Hollins]] |- |1972||{{flagicon|England}} [[David Webb (footballer)|David Webb]] |- |1973||{{flagicon|England}} [[Peter Osgood]] |- |1974||{{flagicon|England}} [[Gary Locke (English footballer)|Gary Locke]] |- |1975||{{flagicon|Scotland}} [[Charlie Cooke (footballer)|Charlie Cooke]] |- |1976||{{flagicon|England}} [[Ray Wilkins]] |- |1977||{{flagicon|England}} [[Ray Wilkins]] |- |1978||{{flagicon|England}} [[Micky Droy]] |- |1979||{{flagicon|England}} [[Tommy Langley]] |- |} |width="1"|&nbsp; |valign="top"| {| class="wikitable" |- ! Year ! Winner |- |1980||{{flagicon|England}} [[Clive Walker]] |- |1981||{{flagicon|Yugoslavia}} [[Petar Borota]] |- |1982||{{flagicon|England}} [[Mike Fillery]] |- |1983||{{flagicon|Wales}} [[Joey Jones]] |- |1984||{{flagicon|Scotland}} [[Pat Nevin]] |- |1985||{{flagicon|Scotland}} [[David Speedie]] |- |1986||{{flagicon|Wales}} [[Eddie Niedzwiecki]] |- |1987||{{flagicon|Scotland}} [[Pat Nevin]] |- |1988||{{flagicon|England}} [[Tony Dorigo]] |- |1989||{{flagicon|England}} [[Graham Roberts (footballer)|Graham Roberts]] |- |1990||{{flagicon|Netherlands}} [[Ken Monkou]] |- |1991||{{flagicon|Ireland}} [[Andy Townsend]] |- |} |width="1"|&nbsp; |valign="top"| {| class="wikitable" |- ! Year ! Winner |- |1992||{{flagicon|England}} [[Paul Elliott (footballer)|Paul Elliott]] |- |1993||{{flagicon|Jamaica}} [[Frank Sinclair]] |- |1994||{{flagicon|Scotland}} [[Steve Clarke]] |- |1995||{{flagicon|Norway}} [[Erland Johnsen]] |- |1996||{{flagicon|Netherlands}} [[Ruud Gullit]] |- |1997||{{flagicon|Wales}} [[Mark Hughes]] |- |1998||{{flagicon|England}} [[Dennis Wise]] |- |1999||{{flagicon|Italy}} [[Gianfranco Zola]] |- |2000||{{flagicon|England}} [[Dennis Wise]] |- |2001||{{flagicon|England}} [[John Terry]] |- |2002||{{flagicon|Italy}} [[Carlo Cudicini]] |- |2003||{{flagicon|Italy}} [[Gianfranco Zola]] |} |width="1"|&nbsp; |valign="top"| {| class="wikitable" |- ! Year ! Winner |- |2004||{{flagicon|England}} [[Frank Lampard]] |- |2005||{{flagicon|England}} [[Frank Lampard]] |- |2006||{{flagicon|England}} [[John Terry]] |- |2007||{{flagicon|Ghana}} [[Michael Essien]] |- |2008||{{flagicon|England}} [[Joe Cole]] |- |2009||{{flagicon|England}} [[Frank Lampard]] |- |2010||{{flagicon|Ivory Coast}} [[Didier Drogba]] |- |2011||{{flagicon|Czech Republic}} [[Petr Čech]] |- |2012||{{flagicon|Spain}} [[Juan Mata]] |- |2013||{{flagicon|Spain}} [[Juan Mata]] |- |2014||{{flagicon|Belgium}} [[Eden Hazard]] |- |2015||{{flagicon|Belgium}} [[Eden Hazard]] |- |} |} === Kontribuan në kombëtaret === == Manaxherët më të suksesshëm == Manaxherët e mëposhtëm fituan të paktën një trofe,kur ishin në krye të Chelseas: {| class="wikitable" |- !Emri !Periudha !Trofetë |- |{{flagicon|England}} [[Ted Drake]] |1952–1961 |[[Football League First Division|First Division Championship]], [[FA Community Shield|Charity Shield]] |- |{{flagicon|Scotland}} [[Tommy Docherty]] |1962–1967 |[[Football League Cup|League Cup]] |- |{{flagicon|England}} [[Dave Sexton]] |1967–1974 |[[FA Cup]], [[UEFA Cup Winners' Cup]] |- |{{flagicon|England}} [[John Neal (footballer)|John Neal]] |1981–1985 |[[Football League Second Division|Second Division Championship]] |- |{{flagicon|England}} [[John Hollins]] |1985–1988 |[[Full Members Cup]] |- |{{flagicon|England}} [[Bobby Campbell (footballer born 1937)|Bobby Campbell]] |1988–1991 |[[Football League Second Division|Second Division Championship]], [[Full Members Cup]] |- |{{flagicon|Netherlands}} [[Ruud Gullit]] |1996–1998 |[[FA Cup]] |- |{{flagicon|Italy}} [[Gianluca Vialli]] |1998–2000 |[[FA Cup]], [[Football League Cup|League Cup]], [[FA Community Shield|Charity Shield]], [[UEFA Cup Winners' Cup]], [[UEFA Super Cup]] |- |{{flagicon|Portugal}} [[José Mourinho]] |2004–2007<br/>2013- |2 [[Premier League]]s, 2 [[Football League Cup|League Cups]], [[FA Cup]], [[FA Community Shield|Community Shield]] |- |{{Flagicon|Netherlands}} [[Guus Hiddink]] |2009 |[[FA Cup]] |- |{{flagicon|Italy}} [[Carlo Ancelotti]] |2009–2011 |[[Premier League]], [[FA Cup]], [[FA Community Shield|Community Shield]] |- |{{flagicon|Italy}} [[Roberto Di Matteo]] |2012 |[[UEFA Liga e Kampionëve|UEFA Champions League]], [[FA Cup]] |- |{{flagicon|Spain}} [[Rafael Benítez]] |2012-2013 |[[UEFA Europa League]] |} == Stafi == {| class="wikitable" |- !Pozicioni !Stafi |- |Manaxheri|| {{flagicon|POR}} [[José Mourinho]] |- |Asistent menaxheri|| {{flagicon|ENG}} [[Steve Holland (footballer)|Steve Holland]] |- |Ndihmës trajneri i ekipit të parë||{{flagicon|POR}} [[Rui Faria]] |- |Ndihmës trajneri i ekipit të parë||{{flagicon|POR}} [[Silvino Louro]] |- |Ndihmës trajneri i ekipit të parë||{{flagicon|POR}} [[Jose Morais]] |- |Drejtori Teknik||{{flagicon|Nigeria}} [[Michael Emenalo]] |- |Trajneri i portierve||{{flagicon|FRA}} Christophe Lollichon |- |Trajneri i fitnesit te ekipi te pare||{{flagicon|ENG}} Chris Jones |- |Skaut i lartë i opozitës||{{flagicon|ENG}} [[Mick McGiven]] |- |Direktori mjeksor||{{flagicon|ESP}} Paco Biosca |- |Doktore mjekësore||{{flagicon|Gibraltar}} [[Eva Carneiro]] |- |Menaxheri i ekipit rezerve||{{flagicon|ENG}} [[Dermot Drummy]] |- |Menaxheri i ekipit te te rinjeve||{{flagicon|ENG}} [[Adrian Viveash]] |- |Menaxheri i Akademise||{{flagicon|ENG}} Neil Bath |- | colspan="2" | '''Burimi''': <span class="plainlinks">[https://web.archive.org/web/20120805061748/http://www.chelseafc.com/page/TheManagementIndex/0,,10268,00.html '''<small>Chelsea F.C.</small>''']</span> |} == Udhëheqësit e Klubit == [[Skeda:Roman Abramovich 2.jpg|parapamje|150px|Pronarë i Chelsea [[Roman Abramovich]]]] '''Chelsea Ltd.''' :''Pronarë'': [[Roman Abramovich]] '''Chelsea F.C. plc''' :''President'': [[Bruce Buck]] :''Drejtorë'': [[Ron Gourlay]] dhe Eugene Tenenbaum '''Bordi Ekzekutiv''' :''Shefë Executiv'': [[Ron Gourlay]] :''Drejtor i financave dhe operacioneve'' : Chris Alexander :''Secretar Klubi'' : David Barnard :''Sekretar I Kompanis'' : Alan Shaw '''Bordi i Klubit Futbollistik Chelsea :'''<br />Bruce Buck, Eugene Tenenbaum, [[Ron Gourlay]], David Barnard, Mike Forde. '''President Shëndeti:'''<br />[[Richard Attenborough|Lord Attenborough]] == Sukseset == ===Brenda Anglisë=== *'''[[Football League First Division|First Division]]/[[Premier League]] *''Kampion (4):'' [[1954–55 Football League#First Division|1954–55]], [[2004–05 FA Premier League|2004–05]], [[2005–06 FA Premier League|2005–06]], [[2009–10 Premier League|2009–10]],[[2014-15]] :*Vendi i dytë'' (4):'' [[2003–04 FA Premier League|2003–04]], [[2006–07 FA Premier League|2006–07]], [[2007–08 Premier League|2007–08]], [[2010-11 Premier League|2010–11]] *'''[[List of winners of English Football League Championship and predecessors|Second Division]]''' *''Kampion (2):'' [[1983–84 Football League#Second Division|1983–84]], [[1988–89 Football League#Second Division|1988–89]] :*Vendi i dytë'' (5):'' [[1906–07 Football League#Second Division|1906–07]], [[1911–12 Football League#Second Division|1911–12]], [[1929–30 Football League#Second Division|1929–30]], [[1962–63 Football League#Second Division|1962–63]], [[1976–77 Football League#Second Division 2|1976–77]] *'''[[FA Cup]]''' *''Kampion (6):'' [[1970 FA Cup Final|1969–70]], [[1997 FA Cup Final|1996–97]], [[2000 FA Cup Final|1999–00]], [[2007 FA Cup Final|2006–07]], [[2009 FA Cup Final|2008–09]], [[2010 FA Cup Final|2009–10]] :*Finalist'' (4):'' [[1915 FA Cup Final|1914–15]], [[1967 FA Cup Final|1966–67]], [[1994 FA Cup Final|1993–94]], [[2002 FA Cup Final|2001–02]] *'''[[Football League Cup]]''' *''Kampion (4):'' [[1965 Football League Cup Final|1964–65]], [[1998 Football League Cup Final|1997–98]], [[2005 Football League Cup Final|2004–05]], [[2007 Football League Cup Final|2006–07]],[[2014-15]] :*Finalist'' (2):'' [[1972 Football League Cup Final|1971–72]], [[2008 Football League Cup Final|2007–08]] *'''[[FA Community Shield]]''' *''Winners (4):'' [[1955 FA Charity Shield|1955]], [[2000 FA Charity Shield|2000]], [[2005 FA Community Shield|2005]], [[2009 FA Community Shield|2009]] :*Finalist'' (5):'' [[1970 FA Charity Shield|1970]], [[1997 FA Charity Shield|1997]], [[2006 FA Community Shield|2006]], [[2007 FA Community Shield|2007]], [[2010 FA Community Shield|2010]] *'''[[Full Members Cup]]''' :*''Kampion (2):'' [[1986 Full Members Cup Final|1985–86]], [[1990 Full Members Cup Final|1989–90]] === Europiane === *'''[[UEFA Champions League]]''' *''Kampion (1):'' [[2012 UEFA Champions League Final|2011–12]] :*Finalist'' (1):'' [[2008 UEFA Champions League Final|2007–08]] *'''[[UEFA Europa League]]''' :*''Kampion (1):'' [[2012–13 UEFA Liga e Europës|2012–13]] *'''[[UEFA Cup Winners' Cup]]''' :*''Kampion (2):'' [[1971 European Cup Winners' Cup Final|1970–71]], [[1998 UEFA Cup Winners' Cup Final|1997–98]] *'''[[UEFA Super Cup]]''' :*''Kampion (1):'' [[1998 UEFA Super Cup|1998]] * [[UEFA Liga e Konferencave|UEFA Conference League]] ** ''Kampion (1):'' [[UEFA Liga e Konferencave 2024–25|2024–25]] == Referime == * {{Cite book |author=Batty, Clive |title=Kings of the King's Road: The Great Chelsea Team of the 60s and 70s |publisher=Vision Sports Publishing Ltd |year=2004 |isbn=0-9546428-1-3 |language=en}} * {{Cite book |author=Batty, Clive |title=A Serious Case of the Blues: Chelsea in the 80s |url=https://archive.org/details/seriouscaseofblu0000cliv |publisher=Vision Sports Publishing Ltd |year=2005 |isbn=1-905326-02-5 |language=en}} * {{Cite book |author=Glanvill, Rick |title=Chelsea FC: The Official Biography – The Definitive Story of the First 100 Years |url=https://archive.org/details/chelseafcofficia0000unse |publisher=Headline Book Publishing Ltd |year=2006 |isbn=0-7553-1466-2 |language=en}} * {{Cite book |author=Hadgraft, Rob |title=Chelsea: Champions of England 1954–55 |publisher=Desert Island Books Limited |year=2004 |isbn=1-874287-77-5 |language=en}} * {{Cite book |author=Harris, Harry |title=Chelsea's Century |url=https://archive.org/details/chelseascentury0000harr |publisher=Blake Publishing |year=2005 |isbn=1-84454-110-X |language=en}} * {{Cite book |author=Ingledew, John |title=And Now Are You Going to Believe Us: Twenty-five Years Behind the Scenes at Chelsea FC |publisher=John Blake Publishing Ltd |year=2006 |isbn=1-84454-247-5 |language=en}} * {{Cite book |author=Matthews, Tony |title=Who's Who of Chelsea |publisher=Mainstream Publishing |year=2005 |isbn=1-84596-010-6 |language=en}} * {{Cite book |author=Mears, Brian |title=Chelsea: A 100-year History |publisher=Mainstream Sport |year=2004 |isbn=1-84018-823-5 |language=en}} * {{Cite book |author=Mears, Brian |title=Chelsea: Football Under the Blue Flag |url=https://archive.org/details/chelseamainstrea0000bria |publisher=Mainstream Sport |year=2002 |isbn=1-84018-658-5 |language=en}} == Referime == {{Reflist|2}} == Lidhje të jashtme == {{Commons category}} * [http://www.chelseafc.com/ Uebfaqja zyrtare] * [http://www.premierleague.com/page/chelsea-fc Chelsea F.C.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120507213424/http://www.premierleague.com/en-gb/clubs/profile.overview.html/chelsea |date=7 maj 2012 }} te Premier League * [http://www.facebook.com/ChelseaFC Faqja zyrtare ne Facebook] * [http://www.twitter.com/chelseafc Faqja zyrtare ne twiter] * [http://www.premierleague.com/page/chelsea-fc Chelsea F.C.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120507213424/http://www.premierleague.com/en-gb/clubs/profile.overview.html/chelsea |date=7 maj 2012 }} FA Premier League [[Kategoria:Chelsea F.C.]] [[Kategoria:Klube futbolli në Angli]] [[Kategoria:Klube në Premier League]] [[Kategoria:Klube fituese të UEFA Ligës së Kampioneve]] bq2zj53uei0jktdueu45u225ejfeba1 0 78201 2808598 2546278 2025-06-11T01:38:39Z InternetArchiveBot 115207 Lidhje të jashtme të shpëtuara: 0 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 1) #IABot (v2.0.9.5 2808598 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | name = Truman Kapote | image = [[Skeda:TrumanCapote1959.jpg|250px]] | caption = Truman Capote, i fotografuar nga Roger Higgins më1959 | name i lindjës = Truman Strekfas Parsons | birth_date = [[30 shtator]] [[1924]] | birth_place = [[New Orleans|New Orleans, Louisiana]], [[SHBA]] | death_date = [[25 gusht]] [[1984]] | death_place = [[Los Angeles]], [[SHBA]] | pseudonym = | nationality = Amerikan | genre = dramë | website = }} '''Truman Kapote''', ([[30 shtator]] [[1924]] - [[25 gusht]] [[1984]]) ishte një shkrimtar [[amerikan]] i lindur ne [[Louisiana|Lujzijan]], në qytetin e [[New Orleans]], dhe vdiq në [[Los Angeles]] në moshen 59 vjecare. Për jetën e tij në vitin 2006, është xhiruar filmi nën titullin e thjeshtë "[[Capote]]", për të cilin, aktori [[Philip Seymour Hoffman]] e fitoi [[Çmimi Oscar|Academy Award]] për rolin kryesor mashkull. == Rinia == Capote lindi si Truman Strekfas Parsons. Ai ishte një fëmijë i vetmuar, i cili është pasqyruar në stilin e tij të mëtejshëm letrar. Nëna e tij kur e lindi i kishte vetëm 16 vjet e cila rezultoi me ndarje të prindërve kur I kishte vetëm 4 vjet, kur edhe shkon në [[Alabama]], ku e rritën të afërmit e nënës, që më vonë e e përshkruan në tegimin Kujtimet e Krishtlindjeve. Ai ishte një fqinë dhe mik i [[Harper Li]], autores së romanit Për të vrarë një zog tallës. Në vitin [[1933]] shkon në [[Nju Jork]] te nëna e cila është e martuar me bashkëshortin e dytë, ku edhe e ndryshon emrin në [[Truman Capote Garcia]]. == Novelat == Në vitin [[1948]] e boton romanin e tij të parë - [[Other Voices, Other Rooms]]. Në listen e [[New York Times]] [[bestseller]] ishte plot nëntë javë, gjatë të cilës shiten deri në 26.000 kopje të librit. [[Libri]] flet për të rinj adoleshent në kërkim për lumturinë. Pastaj, e boton novelen tjetër, e cila edhe pse nuk ishte n[ nivelin e t[ pares u bë shumë e popullarizuar, sidomos pas ekranizimit në film ku luajti [[Audrey Hepburn]]. Ndërsa romani më i famshëm i tij është Vrasja me gjakftohësi, në të cilën Capote përshkruan motivet e vrasjes për pesë vite me radhë (gjerë sa zgjatë gjykimi) në të cilën u muar nëpër qelitë e burgut, deri në përfundim të dënimit me varje të vrasësve. == Vdekja == Në television një kohë të gjat ka udhëheqë një emission të hapur. Ai vdiq më [[25 gusht]] [[1984]], nga një mbidozë në [[Los Angelos]]. == Veprat == * [[1948]] [[Other Voices, Other Rooms]], novelë * [[1949]] [[A Tree of Night and Other]], tregime * [[1951]] [[The Grass Harp]], novelë * [[1966]] [[In Cold Blood]], novelë, e shpërblyer me: [[Edgar Award]] (1966), * [[1958]] [[Breakfast at Tiffany's]], novelë == Lidhjet e jashtme == {{commons|Truman Capote}} {{imdb emri|id=0001986|emri=Truman Capote}} * [https://web.archive.org/web/20091008020611/http://www.nypl.org/research/chss/spe/rbk/faids/capote.pdf Truman Capote Papers] * [http://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0930.html Obituary, ''New York Times''], [[August 26]], [[1984]] * [http://www.capotebio.com/ Abstract of Truman Capote] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060421015212/http://www.capotebio.com/ |date=21 prill 2006 }} * [https://web.archive.org/web/20071013001906/http://www.kirjasto.sci.fi/capote.htm Books and Writers] * [http://www.sonyclassics.com/capote/main.html ''Capote'' (2005), film website] * [http://tech.mit.edu/archives/VOL_089/TECH_V089_S0501_P005.pdf Emanuel Goldman review of ''Trilogy'' in ''The Tech''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090916200114/http://tech.mit.edu/archives/VOL_089/TECH_V089_S0501_P005.pdf |date=16 shtator 2009 }} ([[December 3]], [[1969]]) * [http://www.nytimes.com/books/97/12/28/home/capote-dogs.html?_r=1&oref=slogin Review: ''The Dogs Bark'' (1973)] * [https://web.archive.org/web/20090416155006/http://www.ansoniadesign.com/capote/ Truman Capote: A Black + White Tribute] * [http://www.nytimes.com/ads/capote/ Truman Capote: His Life & Works] * [https://web.archive.org/web/20090414094625/http://www.davidclaudon.com/Mockingbird/capoteaunt.html "Truman's Aunt: A Bio in Cold Blood" by Dannye Romine] * [http://www.fyne.co.uk/index.php?item=230 Gay Great - Truman Capote]{{Lidhje e vdekur}} * [https://web.archive.org/web/20090826232023/http://www.encyclopediaofalabama.org/face/Article.jsp?id=h-1115 Truman Capote article, Encyclopedia of Alabama] * [[Nathaniel Rich (novelist)|Nathaniel Rich]] [http://www.thenation.com/doc/20041213/rich essay] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081210183311/http://www.thenation.com/doc/20041213/rich |date=10 dhjetor 2008 }} on Capote in [[The Nation]] {{DEFAULTSORT:Capote, Truman}} [[Kategoria:Shkrimtarë amerikanë]] [[Kategoria:Lindje 1924]] [[Kategoria:Vdekje 1984]] gzbww9tpciwdwju5yeyu35df2ixhxi1 0 86946 2808628 2672381 2025-06-11T07:54:18Z InternetArchiveBot 115207 Lidhje të jashtme të shpëtuara: 1 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 0) #IABot (v2.0.9.5 2808628 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = '''Abaz Kupi'''<br>Kapiten i xhandarmërisë në Krujë<br>[[1924]] – [[1932]]<br>Major i xhandarmërisë në Durrës<br>[[1932]] – [[1939]]<br>Kryetar i Legalitetit [[1943]] – [[1976]]<br> | image = [[Skeda:Abaz Kupi (portrait2).jpg|270px]] |Emri = Abaz |Mbiemri = Kupi | occupation = Ushtarak, Politikan | birth_date = [[6 Gusht]] [[1892]] | birth_place = [[Krujë]], [[Vilajeti i Shkodrës]], [[Perandoria Osmane]], (sot [[Shqipëria]]) | death_date = [[17 Janar]] [[1976]] | death_place = [[Nju Jork]], [[SHBA]] | nationality = Shqiptar |}} '''Abaz Kupi''' i njohur dhe si ''Bazi i Canës'' sipas të folmes krutane ([[Krujë]], [[6 gusht]] [[1892]] – [[Nju Jork]], [[17 janar]] [[1976]]) ishte ushtarak dhe aktivist i çështjes kombëtare gjatë [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]].<ref name="re">{{cite book|author1=Robert Elsie|authorlink1=Robert Elsie|title= Historical Dictionary of Albania|date=2010|publisher= Rowman & Littlefield|place=Londër|language=en|pages=254}}</ref> Me zbarkimin e italianëve në [[Durrësi|Durrës]] me 7 prill 1939 mbajti qëndresë për 36 orë.<ref name="ja">[[Julian Amery|Amery J.]], "Sons of the Eagle" 1948, Macmillan & Co. LTD. Përktheu [[Filatun Vila]] më 1950, Tiranë:"Lumo Skëndo", 2002.</ref> == Biografia == Leu në lagjen Varosh të [[Kruja|Krujës]] më [[6 gusht]] 1892 në një familje që e kishte origjinën nga [[Kurbini]].<ref name="BK">Bungo Markensen, "Nacionalisti Abaz Kupi në një monografi" New York 2001, “Gjonlekaj Publishing”</ref> Bashkëpunon me [[Esad pashë Toptani|Esat pashë Toptanin]] në nëntor-dhjetor të 1914, kur bashkë me parinë e Krujës vendosin t'i bien Lëvizjes së Shqipërisë së mesme.<ref name="sv">[[Sejfi Vllamasi| birth_placelamasi S.]], Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942), Neraida 2000.</ref> Me formimin e qeverisë kombëtare të Lushnjës, së bashku me [[Bajram Curri]]n e [[Mbreti Zogu I|Ahmet Zogun]] ai mori pjesë në [[Lufta e Koplikut|Luftën e Koplikut]]. Merr pjesë në kryengritjet e [[Mustafa Kruja|M. Merlikës]], [[Bajram Curri|B. Currit]] dhe [[Elez Isuf Ndreu|Elez Isufit]] në shkurt-mars 1922.<ref name="re"/><ref name="sv"/> Gjatë [[1924]] qendroi neutral, kapiteni [[Prenk Pervizi]] e afroi me Zogun,<ref>Hidri P., "Gjeneral Prenk Pervizi", Toena, Tiranë 2002.</ref> i cili më vonë e ngarkoi të shërbejë si komandant i xhandarmerisë në Krujë me gradën e kapitenit,<ref name="re"/> që zyrtarizoi ndikimin e Bazit në vendlindje. Më vonë u gradua major dhe shërbeu në Durrës më 1934. Në ditët e [[Pushtimi italian i Shqipërisë|agresionit]] [[Fashizmi|fashist]] italian kundër vendit tonë, më [[7 prill]] [[1939]], A. Kupi udhëhoqi qëndresën e repartit ushtarak te Durrësit, qëndresë e cila e shndërroi në një ikonë.<ref>[[Enver Hoxha|Hoxha E.]], "Zëri i Popullit". Organ i Partisë Komuniste Shqiptare, viti i II-të. shkurt 1943 nr. 13-14.</ref> Me pushtimin e Shqipërisë u largua në [[Stambolli|Stamboll]], [[Turqia|Turqi]]. Në qershor të vitit [[1939]] familja e tij - përbërë nga tre djemtë [[Petrit Kupi|Petriti]], Rrustemi e Fatbardhi, bashkë me nënën dhe motrat -, u internua në [[Himara|Himarë]]. === Gjatë Luftës së Dytë Botërore === Me hyrjen e [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë dhe Irlandës së Veriut|Britanisë së Madhe]] në Luftë po shihnin mundësinë e krijimit të rezistencës në Shqipëri. Bazi kaloi nga [[Turqia]] në Jugosllavi i pritur nga [[Gani bej Kryeziu|Gani Kryeziu]] në kryeqytet, ku takon kolonelin Stirling dhe kol. Dayrell Oakley-Hill, i fundit shef i zyrës së SOE në [[Beogradi|Beograd]]. Me ndihmën e të cilit kaloi në Shqipëri për të kryesuar rezistencën me përkrahjen e ambasadës angleze në Beograd.<ref>{{cite book |last=Pearson |first=Owen |url=https://books.google.com/books?id=P3knunC7z_oC&q=Albania+in+Occupation+and+War:+From+Fascism+to+Communism+1940-1945 |title=Albania in Occupation and War: From Fascism to Communism 1940-1945 |publisher=I.B. Tauris |year=2006 |isbn=1-84511-104-4 |pages=5 |language=en}}</ref> Punët përgatitore për organizimin e qëndresës u drejtuan nga [[Julian Amery]]. Qeveria e Mbretërisë Serbo-Kroato-Sllovene ishte kundër por pas pushtimit të Jugosllavisë nga gjermanët. Formohet Fronti i Bashkuar i Rezistencës së bashku me Gani Kryeziun, [[Xhemal Herri]]n, e [[Mustafa Gjinishi]]n dhe [[Muharrem Bajraktari|Muharrem Bajraktarin]]<ref>Dervishi K., ''Margaret Hezllak dhe shërbimi i saj ndaj çështjes shqiptare'', 55, Nr. 6316, fq. 16-17, 17 dhjetor 2015.</ref> Kthehet në Shqipër me ndihmën e Bajraktarit për të organizuar qëndresën kundër pushtuesit bashkë me të vëllanë, Ibrahimin,<ref>Fischer B.J., ''"[[Shqipëria gjatë Luftës 1939-1945 (Bernd J. Fischer)|Albania at war, 1939-1945]]"'', 1999. Përkthyer nga Kreshnik Hajdëri, Tiranë: Botime Çabej, 2004.</ref> gjë që e bëri me shpenzimet e tij.<ref name="ja"/> Abaz Kupi ishte një ndër organizatorët dhe pjesëmarrësit kryesorë të [[Mbledhja e Pezës|Mbledhjes së Pezës]] të mbajtur më [[16 shtator]] [[1942]] dhe u zgjodh anëtar i KANÇ, si shumë figura tjera përdoreshin nga komunistët për të tërhequr masat<ref name="ds">Smiley D., Albanian Years 1943-1945, West Lafayette, Purdue University Press, 1999</ref> bashkë me emrin e bujshëm "Fronti Nacional-Çlirimtar".<ref>[[Ali Këlcyra|Këlcyra A.]], [[Shkrime për historinë e Shqipërisë]],Botime Onufri, 2012</ref> Më 26 korrik 1943, ora 11 p.dite, u mblodhën në shtëpinë e [[Ihsan Toptani]]t në [[Tapizë]], Delegacioni i Këshillit të Përgjithshëm Nacionalçlirimtar dhe Delegacioni i organizatës "[[Balli Kombëtar]]".<ref>{{Cite web |url=http://historia.ballikombetar.org/?id=mukja.html&what=artikull |title=Procesverbalet e Mbledhjes së Mukjes |access-date=22 shkurt 2013 |archive-date=8 mars 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140308211232/http://historia.ballikombetar.org/?id=mukja.html&what=artikull |url-status=dead }}</ref> Me idenë e zgjerimit dhe të forcimit të frontit të përbashkët të luftës kundër italianëve, ai u bë nismëtari [[Konferenca e Mukjes|Konferencës së Mukjes]] të mbajtur në datat 1-2 gusht [[1943]] për të arritur bashkëpunimin midis Frontit Nacional Çlirimtar dhe Ballit Kombëtar. Pikërisht, Komiteti Për Shpëtimin e Shqipërisë organizoi në datën 4 dhe 5 gusht 1943, dy ditë pas Kuvendit të Mukjes, një betejë të përbashkët në afërsi të Qafë-Shtamës, kundër ushtrisë italiane që Marshonte për në Mat. Çetat partizane dhe ato të Ballit Kombëtar, nën komandën e majorit Abaz Kupi, e shpartalluan armikun, duke i shkaktuar humbje të rënda: 150 të vrarë, 40 të plagosur dhe 7 robër. Në mes të të vrarëve edhe koloneli A.P. Skampa.<ref>AQSH, f.270, d.5 v.1943</ref> Kur u hodh poshtë Marrëveshjen e Mukjes me Konferencën e [[Labinot-Mal|Labinotit]] në shtator 1943, se binte ndesh me synimet e agjentëve [[Miladin Popoviq|Popoviq]] dhe [[Dushan Mugosha|Mugosha]], Kupi u largua më 19 nëntor 1943 nga Kryesia e Këshillit të Përgjithshëm Nacional-Çlirimtar.<ref>Kupi A., Njoftim i Posaçëm i major Abaz Kupit si përgjigje "Buletinit Bashkimi" lëshue nga Partija Nacional Shlirimtare me datë 7 dhjetor 1943</ref> Më 21 nëntor formoi Lëvizjen e Legalitetit që synonte rikthimin e Mbretit Zog në Shqipëri. Pas kësaj udhëheqja e PKSH urdhëroi asgjësimin fizik të Abaz Kupit. Megjithatë ai iu shmang luftës civile të nxitur nga komunistët deri kur komunistët nisën të sulmonin Gegninë dhe zonat e Bazit. Gjatë avancimit të komunistëve në veri gjendej në vështirësi për të manovruar mes malesh, sidomos në [[Rrethi i Mirditës|Mirditë]].<ref>[[Abas Ermenji|Ermenji A.]], "Vendi që zë Skënderbeu në Historinë e Shqipërisë" (bot. I Paris 1968) Tiranë 1996, Botime Çabej.</ref> Në pranverën e 1944, përveç oficerëve [[Billy McLean]] dhe [[David Smiley]] iu bashkua dhe Amery, të cilët qëndruan për shtatë muaj pranë trupave të Kupit. Raportet e operacioneve të shumta kundrejt gjermanëve do të ndeshnin me kundërshtitë e raporteve të oficerëve britanikë pranë komunistëve. Gabimet dhe spiunazhi komunist në Shtabin e Përgjithshëm të Operacioneve Speciale (SOE) në Bari bëri që nëpërmjet keqinformimit s'u kuptua veprimtaria e Bazit.<ref name="ds"/> Më 24 tetor 1944 u largua nga atdheu nepërmjet një barke të siguruar nga Ihsan Toptani në [[Shkodra|Shkodër]], bashkë dy bijtë Petritin, Rustemin dhe përkthyesin [[Gaqo Goga]] (SOE e [[Bari (Itali)|Barit]] nuk e ndihmoi të tërhiqej bashkë me oficerët britanikë), për 6 ditë pa ushqim e pa ujë derisa u gjetën nga një anije pastruese-minash kanadeze që i çoi në Brindizi të Italisë.<ref name="ja"/> Familjen e la në Shkodër. Djali i vogël, Fatbardhi, u arrestua më 1945, ndërsa pjesa tjetër e familjes, bashkëshortja e tij dhe vajzat, do të internoheshin në [[Tepelena|Tepelenë]] e më pas nëpër kampet e internimit të [[Myzeqeja|Myzeqesë]]. === Pas Luftës së Dytë Botërore === Në emigracion merret me organizimin e mërgimtarëve për një bashkim politik, më pas u aktivizua në komitetin "Shqipëria e Lirë"<ref name="PO">{{cite book |last=Pearson |first=Owen |url=https://books.google.com/books?id=D4wx7kQp4bgC&q=Albania+as+dictatorship+and+democracy:+from+isolation+to+the+Kosovo+War,+1946-1998 |title=Albania as dictatorship and democracy: from isolation to the Kosovo War, 1946-1998 |publisher=I.B. Tauris |year=2007 |isbn=978-1-84511-105-2 |pages=349 |language=en}}</ref> me president [[Mid'hat bej Frashëri|Mit'hat bej Frashërin]], që do zëvendësohej nga [[Hasan Dosti]]. Më 7 korrik 1949 u emërua president i Juntës ushtarake, nën projektin "Valuable" - organizëm kontrollues i operacioneve ushtarake sekrete për destabilizimin e regjimit komunist në Shqipëri. Më 1968 zhvendoset drejt Shteteve të Bashkuara. Vdiq më 9 janar [[1976]] në [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|ShBA]],<ref name="PO"/> New York, trupi i tij prehet në Kew Gardens Cimitery në Queens.<ref name="BK"/> == Përndjekja e familjes Kupi == Me qendresën e Bazit në Durrës kundër pushtimit italian, familja Kupi u dërgua në [[Italia|Itali]]. Në fillim u mbajt e burgosur në qelitë e burgut të Brindizit. Për më shumë se një muaj, ata janë mbajtur në një burg të Brindisit, të izoluar plotësisht. Më pas i dërguan në një kamp internimi në Siena, deri në vitin 1942. Më pas u lanë të lirë, banuan pranë të afërmit, Sejfulla Merlikës. == Lexime të mëtejshme == * Patrice Najbor, Histoire de l'Albanie et de sa maison royale (5 volumes), JePublie, Paris, 2008, (ISBN 978-2-9532382-0-4). * Patrice Najbor, la dynastye des Zogu, Textes & Prétextes, Paris, 2002 == Referime == {{reflist|2}} == Lidhje të jashtme == *[http://albania.dyndns.org/ Maison royale d'Albanie, site officiel en langue française] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110101115809/http://albania.dyndns.org/ |date=1 janar 2011 }} *[http://albanianroyalcourt.al Famille royale d'Albanie, site officiel en langue anglaise] [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Lindje 1891]] [[Kategoria:Vdekje 1976]] [[Kategoria:Prijës popullorë shqiptarë]] [[Kategoria:Ushtarakë shqiptarë]] [[Kategoria:Njerëz nga Kruja]] [[Kategoria:Njerëz nga Vilajeti i Shkodrës]] [[Kategoria:Marrësit e Urdhrit të Skënderbeut (1990-)]] kteuhybv981hi25yt7uqz5a9c9vkghl 0 102245 2808569 2731643 2025-06-10T21:41:50Z Edukatori 112234 added [[Category:Arbëri]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808569 wikitext text/x-wiki {{Infobox country |native_name = Principata e Arbërit |conventional_long_name = Arbëria |era = [[Mesjeta]] |status = Principatë |government_type = Principatë |year_start = 1190 |year_end = 1255 |event1 = |date_event1 = |event2 = |date_event2 = | |p1 = Perandoria Bizantine |flag_p1 = Simple Labarum.svg |s1 = Mbretëria e Arbërisë |flag_s1 = Image-Blason Sicile Péninsulaire.svg |image_coat = Gëziq eagle emblem.svg |coat_alt = Rikrijimi i emblemës së Principatës së Arbërit bazuar në imazhin heraldik që u zbulua në Gëziq të [[Rrethi i Mirditës|Mirditës]]. |image_map = Map of Arbanon (Arbëria).png |image_map_alt = Principata e Arbërit në 1205 | |capital = [[Kruja]] |common_languages = [[Gjuha shqipe|Arbërishtja]] |religion = [[Kisha katolike|Kisha Katolike]]{{•}}[[Kisha Ortodokse Lindore]] | |title_leader = Zotëri |leader1 = [[Progoni i Krujës]] (i pari) |leader2 = [[Gjin Progoni]] |leader3 = [[Dhimitër Progoni]] |leader4 = [[Grigor Kamona, Arhond i Krujës|Grigor Kamona]] |leader5 = [[Golemi i Krujës]] (i fundit) |year_leader1 = 1190-1198 |year_leader2 = 1198-1208 |year_leader3 = 1208-1216 |year_leader4 = 1216-1253 |year_leader5 = 1252-1255 }} {{Historia e Shqipërisë}} '''Arbanoni''' i njohur në historiografinë shqiptare si '''Principata e Arbërit''' ose '''[[Arbëria]]''' (1190-1216 si principatë e pavarur, rreth 1216-1255) ishte një principatë mesjetare e familjes së Progonit, si dhe e para njësi politike arbërore gjatë [[Mesjeta|Mesjetës]]. Fillimisht ishte pjesë e [[Perandoria Bizantine|Perandorisë Bizantine]] dhe më pas u formua si shtet nga Dhimitër Progoni. Pas vdekjes së tij u bë pjesë e '''[[Despotati i Epirit|Despotatit të Epirit]].''' U themelua nga [[Arhond|arhondi]] [[Progoni, Arhond i Krujës|Progon]] rreth [[Kruja|Krujës]], rreth vitit 1190. Progoni u pasua nga djemtë e tij, [[Gjin Progoni|Gjini]] dhe më pas [[Dhimitër Progoni|Dhimitri]], gjatë sundimit të së cilit principata kaloi periudhën më të mirë të saj. Pas vdekjes së Dhimitrit, i fundit i [[Dinastia e Progonit|familjes së Progonëve]], Kruja u drejtua nga [[Grigor Kamona, Arhond i Krujës|Grigor Kamona]] dhe më vonë [[Golemi i Krujës|Golemi]] deri në shpërbërjen e saj në vitin 1255. Përgjatë ekzistencës së saj, principata ishte një rajon autonom nën varësinë e fuqive fqinje, fillimisht Bizantit dhe pas [[Kryqëzata e katërt|Kryqëzatës së Katërt]], Epirit, ndërsa mbajti dhe lidhje të ngushta me [[Serbia|Serbinë]].<ref>{{Cite web |title=Ducellier, Alain (1999). "Albania, Serbia and Bulgaria". In Abulafia, David (ed.). The New Cambridge Medieval History: c. 1198-c. 1300. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 779–795. ISBN 978-0-521-36289-4. |url=https://books.google.com/books?id=bclfdU_2lesC |language=en}}</ref> == Statusi == Sipas disa studiuesve, principata e Progonit ishte [[Principatat arbërore|principata e parë arbërore]] gjatë [[Mesjeta|Mesjetës]].<ref>{{Cite web |title=Clements 1992, p. 31: "By 1190, Byzantium's power had so receded that the archon Progon succeeded in establishing the first Albanian state of the Middle Ages, a principality." |url=https://books.google.com/books?id=zuYjAQAAIAAJ |language=en}}</ref><ref>Pickard-Çeliku 2008, p. 16</ref><ref>{{Cite web |title=Norris 1993, p. 35. |url=https://books.google.com/books?id=RGmzir-ITtUC&pg=PA35 |language=en}}</ref> Pipa dhe Repishti arrijnë në përfundimin se Arbëria ishte "skica" e parë e një principate arbërore dhe se ruante statusin gjysmë-autonom si pjesa më perëndimore e një perandorie.<ref>{{Cite web |title=Arshi Pipa; Sami Repishti (1984). Studies on Kosova |url=https://books.google.com/books?id=Mim5AAAAIAAJ |language=en}}</ref> Sunduesit quheshin ''arhondë'' nga Bizantinët.<ref>{{Cite web |title=Ducellier 1981, p. 63. |url=https://books.google.com/books?id=Nn5pAAAAMAAJ |language=en}}</ref> Para vitit 1204, Arbëria ishte një principatë autonome e Perandorisë Bizantine.<ref name=":0">{{Cite web |title=Ellis & Klusáková 2007, p. 134. |url=https://books.google.com/books?id=3zXFCs9EfEYC&pg=PA134 |language=en}}</ref> Titujt ''[[arhond]]'' (i mbajtur nga Progoni) dhe ''panhypersebastos'' (i mbajtur nga Dhimitri) janë shenja të varësisë bizantine.<ref name=":1">{{Cite web |title=Ducellier 1999, p. 780. |url=https://books.google.com/books?id=bclfdU_2lesC |language=en}}</ref> Pas vitit 1204, arbërorët natyralisht ndoqën [[Despotati i Epirit|Despotatin e Epirit]], pasues i Perandorisë Bizantine.<ref name=":0" /> [[Mbishkrimi i Gëziqit]] e përmend familjen Progoni si ''gjyqtarë'', dhe vëren varësinë e tyre ndaj Vladin dhe Xhorxhe Nemanjiç, princat e Zetas.<ref name=":1" /> Sunduesit ishin të lidhur me dinastinë serbe të Nemanjiçëve nëpërmjet martesave dhe aleancave.<ref>{{Cite web |title=Nicol 1986, p. 161 |url=https://books.google.com/books?id=XnKgAAAAMAAJ |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Ducellier 1999, p. 786: "However, owing to the proximity of a Serbia in full expansion and of the Epirote princes, little Arbanon, shut away in the hinterland, with its main political center in Kruja, opted for a continuing attachment to the Orthodox tradition and for subjection to Epiros, as well as alliance to Serbia." |url=https://books.google.com/books?id=bclfdU_2lesC |language=en}}</ref> Në vitin 1252, Golemi iu dorëzua Perandorisë së Nikeas.<ref name=":0" /> == Historia == === Sfondi dhe historia e hershme === Në fillim emri [[Albania|Arbëri]] i ishte vendosur një rajoni në zonën malore në perëndim të [[Liqeni i Ohrit|Liqenit të Ohrit]] dhe luginës së sipërme të lumit Shkumbin në shekullin e 11-të p.K.<ref name=":3">{{Cite web |title=Nicol 1986, p. 160. |url=https://books.google.com/books?id=XnKgAAAAMAAJ |language=en}}</ref> Ka burime të pakta për Arbërinë. Në vitin 1166, ''prior Arbanensis'' Andrea dhe ''episcopis Arbanensis'' Lazarus morën pjesë në një ceremoni të mbajtur në [[Kotorri|Kotorr]]<ref>Thalóczy-Jireček-Sufflay 1913, p. 31</ref><ref>Anamali & Prifti 2002, p. 197. Anamali, Skënder; Prifti, Kristaq (2002). ''Historia e popullit shqiptar në katër vëllime''</ref> (atëherë nën Principatën e Serbisë). Një vit më vonë në 1167, [[Papa Aleksandri III]], në një letër drejtuar Lazarus, e uron atë për kthimin e dioqezës së tij në besimin Katolik dhe e fton atë që të njohë kryepeshkopin e [[Dubrovniku|Raguzës]] si eprorin e tij. Pas një farë rezistence nga zyrtarët vendas, dioqeza e Arbërisë u vendos nën varësinë direkte të Papës, siç dokumentohet në një letër papnore të vitit 1188.<ref name=":2">Anamali & Prifti 2002, p. 215. Anamali, Skënder; Prifti, Kristaq (2002). ''Historia e popullit shqiptar në katër vëllime''</ref> Pak dihet për arhondin Progoni i cili ishte sunduesi i parë i Krujës dhe rrethinave,<ref>{{Cite web |title=Fine 1994, p. 51. |url=https://books.google.com/books?id=Hh0Bu8C66TsC |language=en}}</ref> midis 1190 dhe 1198.<ref>{{Cite web |title=Frashëri 1964, p. 42 "The territories of this principality extended over the present- day districts of central Albania. Its capital was at Kruja. The first ruler of the Principality of Arberia was Archon Progon (1190-1198) about whose life and doings we know.." |url=https://books.google.com/?id=kMxBAAAAYAAJ |language=en}}</ref> Kalaja e Krujës mbeti në zotërimin e [[Dinastia e Progonit|familjes Progoni]] dhe Progoni u pasua nga djemtë e tij [[Gjin Progoni|Gjini]] dhe më vonë [[Dhimitër Progoni|Dhimitri]].<ref name=":2" /> Princi serb Stefan Nemanja pushtoi Pultin nga "Arbanasët"<ref>{{Cite web |title=Prilozi za književnost, jezik, istoriju i folklor. 5–6. Rad. 1926. p. 83. |url=https://books.google.com/books?id=hyJKAAAAYAAJ |language=sr}}</ref> gjatë fushatës së tij jugore, pasi pushtoi [[Zeta|Zetan]](Duklja).<ref>{{Cite web |title=Istorija srpskog naroda: knj. Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371). Srpska književna zadruga. 1982. p. 258. |url=https://books.google.com/books?id=4BNXAAAAYAAJ |language=sr}}</ref> === Sundimi i Dhimitër Progonit === Dhimitri ishte i treti dhe i fundit sundues i Principatës së Arbërit nga familja Progoni, duke sunduar nga 1207<ref name=":3" /> ose 1208 deri më 1216. Ai pasoi vëllain e tij, [[Gjin Progoni|Gjinin]] dhe e solli principatën në pikun e saj.<ref>Anamali & Prifti 2002, p. 198. Anamali, Skënder; Prifti, Kristaq (2002). ''Historia e popullit shqiptar në katër vëllime''</ref> Ai u vetëshpall ''panhypersebastos'' dhe ''megas [[arhond]].''<ref>{{Cite web |title=Nicol 1957, p. 26. |url=https://books.google.com/books?id=TURoAAAAMAAJ |language=en}}</ref> Ai mbajti marrëdhënie ndërkombëtare me Republikën e Raguzës, Republikën e Venedikut dhe Serbinë.<ref>{{Cite web |title=Dimitrije Bogdanović, Radovan Samardžić (1990). Knjiga o Kosovu: razgovori o Kosovu. Književne novine. p. 37. Retrieved 18 April 2012. Димитрије Прогон се назива "архонтом Арбанаса" и ступа у међународне везе - са Дубровником, Венецијом и, најзад немањићком Србијом; ожењен је Комнином, кћерком Стефана Првовенчаног. |url=https://books.google.com/books?id=FbpBAAAAYAAJ&q=%D0%94%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B5+%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%BD |language=sr}}</ref> Ai mundësoi lehtësi të mëdha tregtare në territorin e tij për Republikën e Raguzës, siç është gjendur në një dokument raguzian.<ref>{{Cite web |title=Зборник радова Византолошког института. Научно дело. 1987. p. 112. |url=https://books.google.com/books?id=I0sbAAAAYAAJ |language=sr}}</ref> Në vitin 1208, Dhimitri u martua me [[Komnena Nemanjiq|Komnena Nemanjiç]], vajza e princit serb, më vonë mbreti Stefan Nemanjiç.<ref name=":4">{{Cite web |title=Frashëri 1964, p. 43. |url=https://books.google.com/?id=kMxBAAAAYAAJ |language=en}}</ref> Një aleancë e shkurtër u themelua mes dy vendeve midis konflikteve me [[Republika e Venedikut|Republikën e Venedikut]]. Martesa e Dhimitrit me Komnenën nuk përjashtoi rrezikun e zgjerimit serb drejt territoreve arbërore. Megjithatë, në vitin 1204, kërcënimi më serioz vinte nga Dukati venedikas i [[Durrësi|Dyrrahut]], një dukat latin i formuar pas [[Kryqëzata e katërt|Kryqëzatës së Katërt]] në ish territoret e Perandorisë Bizantine. Në kërkim për aleatë, Dhimitri nënshkroi një marrëveshje me [[Republika e Raguzës|Republikën e Raguzës]] në 1209 dhe filloi negociatat me [[Papa Inoçenti III|Papa Inoçentin III]] në lidhje me konvertimin e tij dhe subjekteve të tij në [[Kisha Katolike Romake|Katolicizëm]]. Kjo konsiderohet si një lëvizje me takt, të cilën Dhimitri e ndërmori për të krijuar lidhje me Europën Perëndimore kundër Venedikut. Miqësia me Papën ishte e shkurtër dhe shpejt u kthye në mospëlqim.<ref name=":4" /> === Sundimi i Komnena Nemanjiç dhe Grigor Kamonas === Pasi Dhimitri vdiq në 1215, pushteti i mbeti Komnenas,<ref>{{Cite web |title=Nicol 1957, p. 48. |url=https://books.google.com/books?id=TURoAAAAMAAJ |language=en}}</ref> e cila shpejt u martua me grekun [[Grigor Kamona, Arhond i Krujës|Grigor Kamona]], i cili mori në zotërim Krujën, duke forcuar lidhjet me Serbinë, të cilat ishin dobësuar pas një sulmi sllav në [[Shkodra|Shkodër]] pas rënies së Durrësit venedikas.<ref>{{Cite web |title=Ducellier 1999, p. 786. |url=https://books.google.com/books?id=bclfdU_2lesC |language=en}}</ref> Sipas [[Kristo Frashëri|Kristo Frashërit]], Kamonas u zgjodh.<ref name=":4" /> Komnena dhe Kamona lindën një vajzë e cila u martua me [[Golemi i Krujës|Golemin]].<ref name=":5">{{Cite web |title=Association for the Promotion of Scholarship in Genealogy 1980, p. 40 "Golem'... Lord of Kruja and Elbasan circa 1254... married the daughter of Gregorios Kamonas" |url=https://books.google.com/books?id=J7pnAAAAMAAJ |language=en}}</ref> === Sundimi i Golemit === Dhimitri nuk kishte djalë që ta pasonte. Gruaja e tij, Komnena, u martua përsëri dhe bëri një vajzë me Grigor Kamonas. Vajza u martua me [[Golemi i Krujës|Golemin]], i cili ishte zot i Krujës dhe Elbasanit rreth vitit 1254.<ref name=":5" /><ref>{{Cite web |title=Nicol 1986, p. 161. |url=https://books.google.com/books?id=XnKgAAAAMAAJ |language=en}}</ref> Gjatë konflikteve midis Mikael II Komnenos Doukas i Epirit dhe perandorit John III Doukas Vatatzes, Golemi dhe Teodor Petralifas, të cilët ishin fillimisht aleatë të Mikaelit, e dezertuan dhe iu bashkuan John III në 1252.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web |title=George Akropolites: the history, page 73: " Goulamos defected to the Emperor" |url=https://books.google.com/books?id=v_0LdWboHXwC&pg=PA73 |language=en}}</ref> Ai përmendet për herë të fundit në burimet midis drejtuesve vendas të tjerë, në një takim me [[Gjergj Akropoliti|Gjergj Akropolitin]] në [[Durrësi|Durrës]] në vitin 1256. Pushtimi fillestar nikeas zgjati për pak kohë teksa rajoni shpërtheu në një [[KKryengritja e Arbërit|revoltë]] pro-epirote që zgjati deri në 1259. == Zotërimet == Arbëria shtrihej përtej rretheve të ditëve të sotme të Shqipërisë së mesme, me kryeqytet [[Kruja|Krujën]].<ref name=":4" /> Ishte një territor i vogël në shekujt e 11-të dhe 12-të, duke u shtrirë nga [[Lumi i Devollit|lumi Devoll]] në [[Lumi i Shkumbinit|lumin Shkumbin]].<ref>{{Cite web |title=Ellis & Klusáková 2007, p. 133. |url=https://books.google.com/books?id=3zXFCs9EfEYC&pg=PA134 |language=en}}</ref> Arbëria nuk kishte dalje të drejtpërdrejtë në det.<ref name=":1" /> Bregdeti shqiptar i ditëve të sotme nuk kishte komunitete të dukshme arbërore përgjatë Mesjetës.<ref>{{Cite web |title=Robert Elsie (19 March 2010). Historical Dictionary of Albania. Scarecrow Press. pp. 54, 371. ISBN 978-0-8108-7380-3. |url=https://books.google.com/books?id=haFlGXIg8uoC&pg=PR54 |language=en}}</ref> Kalaja e Krujës, e ndërtuar nga bizantinët, ishte kryeqyteti i Progonit. Progoni mori zotërimin e rrethinave të kalasë të cilat u bënë të trashëgueshme. Me martesën e Komnenas me Kamonas, Elbasani u bë zotërimi i dytë më i rëndësishëm. == Ekonomia == Arbëria ishte përfituese e rrugës tregtare [[Via Egnatia]], e cila solli pasuri dhe benefite nga qytetërimi më i zhvilluar bizantin.<ref name=":0" /> == Sundimtarët == * [[Progoni i Krujës]] (1190 - 1198) * [[Gjin Progoni]] (1198 - 1208) * [[Dhimitër Progoni]] (1208 - 1216) * [[Grigor Kamona, Arhond i Krujës]] (1216 - 1252) * [[Golemi i Krujës]] (1252 - 1255) == Referime == {{Reflist|30em}} ==Lidhje të jashtme== * ''Historia e Popullit Shqiptar''. Akademia Shqiptare e Shkencave . ISBN 99927-1-623-1 [[Kategoria:Historia e Shqipërisë]] [[Kategoria:Principata shqiptare]] [[Kategoria:Progonët]] [[Kategoria:Arbëri]] eazyqyopng89g5n4hxd1jqeia351nqy 0 107526 2808447 2801537 2025-06-10T14:20:23Z Kosovo07 173570 The actual true numbers 2808447 wikitext text/x-wiki {{Infobox national military |shteti=Republika e Kosovës |emri=Ushtria e Republikës së Kosovës |figura=[[Skeda:KSF logo.svg|200px]] |caption=Emblema e Ushtrisë së Kosovës.<br> [[Skeda:Flag of the Kosovo Security Force.svg|270px]]<br>Flamuri i Ushtrisë së Kosovës. |themeluar=1 janar 2009 |current_form= 14 dhjetor 2018<br>Në procesin e kalimit nga Forca e Sigurisë së Kosovës në Forcat e Armatosura të Kosovës |degët= |qëndra_e_bazës= [[Prishtinë]], [[Kosovë]] <!-- Komanda --> |komandanti-i-përgjithshëm=[[Vjosa Osmani]] |komandanti-i-përgjithshëm_titulli=[[Presidenti]] |ministri=[[Ejup Maqedonci]] |minister_titulli=Ministri i Mbrojtjes |komandanti=[[Bashkim Jashari]] |komandanti_titulli=[[Komandanti]] <!-- Fuqia njerëzore --> |mosha=18 vjeç |shërbimi_i_detyrueshëm= |fuqia_njerëzore_data= |fuqia_njerëzore_mosha=15–49 |në_dispozicion= |në_dispozicion_f= |të_aftë= |të_aftë_f= |arrijnë= |arrijnë_f= |aktive = 10000 ushtarë aktivë |renditur= |rezerve= 5000 ushtarë rezervë |vendosur= <!-- Financiare --> |shuma= €208,000,000 euro (2025)<ref>https://mfpt.rks-gov.net/Buxheti/Page/326'' Qarkorja Buxhetore 2024-02 - Niveli Qendror''</ref> |përqind_GDP= 1.39% (2024) <!-- Industriale --> |furnitorë_të_brendshëm= |furnitorë_të_jashtëm= [[File:Flag of Albania.svg|30px]] [[Shqipëria]]<br>[[File:Flag of Austria.svg|30px]] [[Austria]]<br>[[File:Flag of Germany.svg|30px]] [[Gjermania]]<br>[[File:Flag of USA.svg|34px]] [[SHBA]]<br>[[File:Flag of United Kingdom.svg|32px]] [[Mbretëria e Bashkuar]]<br>[[File:Flag of Turkey.svg|30px]] [[Turqia]]<br>[[File:Flag of Italy.svg|28px]] [[Italia]]<br>[[File:Flag of Croatia.svg|34px]] [[Kroacia]]<br>[[File:Flag of Israel.svg|30px]] [[Izraeli]] |importe= |eksporte= <!-- Artikuj të ndryshëm --> |historia= [[Skeda:UCK KLA.svg|30px]] [[Ushtria Çlirimtare e Kosovës]] (1992–1999)<br /> [[Skeda:TMK KPC.svg|30px]] [[Trupat e Mbrojtjes së Kosovës]] (1999–2009) |gradat= <!-- PLEASE DO NOT CHANGE THE ORDER OF PRECEDENCE HERE OR ELSEWHERE IN THE ARTICLE. Please read the talk page as to why --> }} '''Forca e Sigurisë së Kosovës''' ('''FSK''') është [[Forcat e armatosura|forca e armatosur]] e [[Kosova|Kosovës]] dhe u formua më [[1 janar]] [[2009]], pas shpërbërjes së [[Trupat Mbrojtëse të Kosovës|Trupave Mbrojtëse të Kosovës]]. FSK-ja ndodhet në fazën paraprake drejt formimit të një ushtrie plotësisht funksionale që do të përbëhet nga 5000 ushtarë aktivë dhe nga 3000 rezervistë.{{Citim i duhur|data=dhjetor 2024}} Me këtë formacion synohet të realizohet plani gjithëpërfshirës i tranzicionit 10 vjeçar i filluar që nga viti 2018. FSK-ja ka për detyrë të mbrojë [[Sovraniteti|sovranitetin]] dhe [[Integriteti territorial|integritetin territorial]] të Kosovës, mbështetjen ushtarake për autoritetet civile dhe pjesëmarrjen në misionet dhe operacionet paqeruajtëse ndërkombëtare. Komandant i FSK-së është gjeneral-lejtënant [[Bashkim Jashari]]. [[Presidenti i Kosovës]] është [[komandanti i përgjithshëm]] i FSK-së dhe ka kompetencë për mobilizimin e saj në rastet e gjendjes së jashtëzakonshme. Në kohë të rregullt, kompetencat e Presidentit si komandant i përgjithshëm ekzekutohen nëpërmjet [[Kryeministri i Kosovës|Kryeministrit]] dhe [[Ministria e Mbrojtjes e Kosovës|Ministrit të Mbrojtjes]]. Forca e Sigurisë së Kosovës u themelua më 1 janar të vitit 2009, pas shpërbërjes së [[TMK|Trupave Mbrojtëse të Kosovës (TMK-së)]], e cila deri atëherë ishte një organizatë e shërbimit civil të emergjencës dhe pasardhëse e [[UÇK|Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK-së)]]. Në Mars 2008, Forca e Kosovës e udhëhequr nga [[KFOR]] (NATO) dhe [[Trupat e Mbrojtjes së Kosovës]] (TMK) filluan përgaditjet për formimin e Forcës së Sigurisë së Kosovës. Sipas udhëzimeve të paraqitura në [[Plani i Ahtisaarit|Planin e Ahtisaarit]], forca e sigurisë lejohej të mbajë armë të lehta dhe Qeveria e Kosovës dhe bashkësia ndërkombëtare kishte planifikuar ta sjellë forcën në përputhje me standardet e NATO-s. Pranimi dhe trajnimi i personelit filloi në fillim të qershorit, kur ekspertët e NATO-s mbërritën në Kosovë për të drejtuar procesin dhe nga fillimi i dhjetorit 2008, filloi regjistrimi i kandidatëve midis moshave 18 dhe 30 vjeç. Kundër formimit të FSK-së ishte shprehur fuqishëm [[qeveria e Serbisë]]. Sipas pikëpamjeve të saj, FSK-ja, siç thoshin ata, më tutje shkel pavarësinë “ilegale” të Kosovës dhe më tutje e shkel [[Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit|Rezolutën 1244]] të OKB-së. Me qëllim të ngritjes së kompetencave të saj ushtarake dhe për ta bërë atë të aftë për t'u anëtarësuar në NATO, në dhjetor 2018, Kuvendi i Kosovës miratoi legjislacionin për ripërcaktimin e FSK-së si "forcë ushtarake profesionale" dhe themelimin e një ministrie të mbrojtjes. FSK-ja është gjithashtu në proces të transformimit në '''Forcat e Armatosura të Kosovës'''. Transformimi pritet të përfundojë në vitin 2028 dhe mbikëqyret nga ekspertë të NATO-s. Personeli i FSK-së trajnohet në akademitë ushtarake të NATO-s në Turqi, ShBA dhe MB, përfshirë Shkollën e Aviacionit të Ushtrisë në Isparta, West Point dhe Sandhurst. Transformimi i saj aktual mbështetet në mënyrë aktive nga anëtarët e NATO-s dhe bashkëpunimi i saj më i ngushtë është me Gardën Kombëtare të Iowa's. Pas fillimit të [[Pushtimi rus i Ukrainës në 2022|pushtimit rus të Ukrainës]], [[Kuvendi i Republikës së Kosovës|Kuvendi i Kosovës]] miratoi një rezolutë, duke i kërkuar qeverisë që të fillojë draftin për anëtarësim në NATO. == Historia == === Forca e Sigurisë së Kosovës === [[Skeda:FSK-Forca e Sigurise se Kosoves - KSF-Kosovo Security Force.jpg|parapamje|Bartësi i flamurit i Forcës së Sigurisë së Kosovës.]] Pas Luftës së Kosovës në vitin 1999, Kombet e Bashkuara Këshilli i Sigurimit Rezoluta 1244 e vendosi Kosovën nën autoritetin e Misionit të Kombeve të Bashkuara Administratës së Përkohshme në Kosovë (UNMIK), me sigurinë e dhënë nga NATO-ja së udhëhequr Forca e Kosovës (KFOR). KFOR hyri në Kosovë në 12 qershor 1999 nën një mandat të Kombeve të Bashkuara, dy ditë pas miratimit të Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit të KB. Kosova shpalli pavarësinë në shkurt 2008. Më 19 mars 2008, Presidenti i Shteteve të Bashkuara [[George W. Bush]] autorizoi ndihmën ushtarake për Forcën e Sigurisë së Kosovës në një hap tjetër për të vendosur marrëdhënie zyrtare me Kosovën. Më 20 janar 2009, u njoftuan emrat e atyre që do të zgjidheshin nga TMK-ja për të vazhduar shërbimin në FSK. Pasi u verifikuan nga NATO, afërsisht 1,400 ish-anëtarë të TMK-së u zgjodhën për të shërbyer si oficerë dhe për tu renditur si anëtarë të FSK-së. Më 21 janar 2009, Forca e Sigurisë së Kosovës u krijua zyrtarisht. FSK nuk zëvendësoi [[Trupat Mbrojtëse të Kosovës]] (TMK) e cila u shpërbë disa muaj më vonë. KFOR u ngarkua me mentorimin e FSK-së dhe avancimin e forcës në "Aftësi të Plota Operacionale". Si pjesë e kësaj përpjekjeje, kombe të ndryshme që janë pjesë e KFOR-it i kanë dhënë ndihmë forcës mbi baza dypalëshe, duke përfshirë uniformat të cilat janë furnizuar nga [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|Shtetet e Bashkuara]] dhe automjete të cilat janë dhuruar nga [[Gjermania]]. Përpjekjet për mentorim kishin për qëllim zhvillimin e FSK-së në përputhje me standardet e NATO-s. Për më tepër, [[Italia]], [[Portugalia]] dhe anëtarët e tjerë të NATO-s do të ndihmonin FSK-në përmes donacioneve dhe trajnimeve. [[Sllovenia]] dhuroi 30.000€ drejt themelimit të FSK-së. Zyrtarët e lartë të mëposhtëm bënë betimet e tyre më 16 qershor 2009, nën mbikëqyrjen e Komandantit të atëhershëm të FSK-së Gjeneral Llejtënant [[Sylejman Selimi]]: * Gjeneral Llejtënant [[Rrahman Rama]] – Zëvendës Komandant i FSK-së dhe Komandant i Komandës së Forcës Tokësore * Gjeneralmajor [[Kadri Kastrati]] – drejtor i operacioneve * Gjeneral Brigade [[Bashkim Jashari]] – Inspektorati i Përgjithshëm i FSK-së * Gjeneral Brigade [[Xhevahir Geci]] – Komandant i Brigadës së Reagimit të Shpejtë * Gjeneral Brigade [[Zymer Halimi]] – Shefi i Departamentit të Operacioneve dhe Trajnimit * Gjeneral Brigade [[Imri Ilazi]] – Komandant i Brigadës së Mbështetjes së Operacioneve * Gjeneral Brigade [[Enver Cikaqi]] – Komandant i Komandës së Stërvitjes dhe Doktrinës Më 15 shtator 2009, Forca e Sigurisë së Kosovës filloi zyrtarisht punën, me kapacitetet e saj fillestare operacionale pas një trajnimi tetë-mujor me instruktorë të NATO-s. Në vitin 2010, FSK u vendos në veri të Shqipërisë në dy raste të ndara për të kryer operacione lehtësuese nga përmbytjet në mbështetje të reagimit të brendshëm shqiptar. Më 22 nëntor 2011, Gjeneral Lejtnant Sylejman Selimi doli në pension nga FSK dhe Presidentja Atifete Jahjaga caktoi ish-Drejtorin e Operacioneve Gjeneral Majorin Kadri Kastrati për ta pasuar atë si Komandant i forcës. Presidentja Jahjaga gjithashtu promovoi Kastratin në gradën e gjeneral-lejtnant. Më 9 korrik 2013 Forcat e Sigurisë së Kosovës arritën Aftësinë e plotë Operative (FOC) siç përcaktohet nga NATO. Ndërsa situata e përgjithshme e sigurisë është përmirësuar në terren, kjo forcë e lehtë e armatosur përgjegjëse për operacionet e mbrojtjes civile dhe duke ndihmuar autoritetet civile në përgjigjen ndaj katastrofave natyrore dhe emergjencave të tjera tani është trajnuar sipas standardeve të përcaktuara nga NATO. Deklarimi i aftësisë së plotë operacionale në 9 korrik 2013 nga Këshilli i Atlantikut të Veriut do të thotë që FSK-ja është plotësisht e aftë të kryejë detyrat e ngarkuara brenda mandatit të saj. FSK do të kryejë funksione jo-ushtarake të sigurisë që nuk janë të përshtatshme për policinë. Në terma më konkretë, kjo forcë prej afro 2200 personelësh do të merret me operacionet e kërkimit dhe shpëtimit, asgjësimin e mjeteve shpërthyese, kontrollin dhe pastrimin e materialeve të rrezikshme, luftimin e zjarrit dhe detyra të tjera të ndihmës humanitare. Roli i NATO-s në krijimin e FSK-së ka qenë i dyfishtë: ndihma me formimin e saj — ngritja në këmbë, rekrutimi dhe trajnimi; dhe krijimin e një organizate të udhëhequr nga civilët për të mbikëqyrur dhe kontrolluar FSK-në. Një nga qëllimet kryesore ishte inkurajimi i të gjitha pakicave për t'u regjistruar, kështu që vëmendje e veçantë iu kushtua kryerjes së procesit të rekrutimit në dy gjuhë - shqip dhe serbisht. Rezultati ka qenë një forcë profesionale, multietnike, gjithë vullnetare, e cila duhet të vazhdojë të mbetet burim i stabilitetit rajonal. Pas deklarimit të aftësisë së plotë operacionale, NATO do të vazhdojë të mbështesë zhvillimin e FSK-së përmes Ekipit Ndërlidhës dhe Këshillëdhënës të NATO-s (NLAT), i përbërë nga një përzierje prej afërsisht 30 personel ushtarak dhe civil që do të ndihmojë në zhvillimin profesional të FSK-së. == Tranzicioni në Forcat e Armatosura të Kosovës == [[Skeda:FSK (Orkestra Frymore e Forcës së Sigurisë të Kosovës).jpg|parapamje|250x250px|[[Orkestra e Forcës së Sigurisë së Kosovës|Orkestra Frymore e Forcës së Sigurisë së Kosovës]].]] Më 5 Mars 2014, Kryeministri [[Hashim Thaçi]] deklaroi se Qeveria e Kosovës kishte vendosur të themelonte një Ministri të Mbrojtjes dhe deri në vitin 2019, zyrtarisht të transformonte Forcat e Sigurisë së Kosovës në Forca të Armatosura të Kosovës e cila do të takohet të gjitha standardet e shteteve të NATO-s me synimin për t'u bashkuar me aleancën në të ardhmen. Ushtria e re do të ketë një buxhet vjetor prej 98 milion € dhe do të jetë e fortë me 5000 ushtarë aktivë dhe me 3000 rezervistë të tjerë, të përbërë nga forca tokësore, një roje kombëtare, komandat e logjistikës dhe stërvitjes. Ministri i Forcave të Sigurisë së Kosovës [[Agim Çeku]] deklaroi se misioni i Forcave të Armatosura të Kosovës do të jetë "të mbrojë sovranitetin dhe integritetin territorial të Kosovës, popullit të saj dhe pronës së tyre dhe të mbrojë interesat e Republikës së Kosovës". Ambasadori i Kosovës në Turqi, [[Avni Spahiu]], deklaroi se "vendimi për krijimin e një ushtrie është marrë në konsultim me NATO-n dhe partnerët tanë dhe ushtria do të ketë një karakter mbrojtës pasi Kosova nuk ka aspirata territoriale". [[Skeda:Fsk steel2 drill.jpg|parapamje|250x250px|Pjesëtarë të Forcës së Sigurisë së Kosovës gjatë një stërvitjeje në afërsi të [[Burimi (qytet)|Burimit]].]] Më 28 maj 2014, Presidentja [[Atifete Jahjaga]] i tha Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara se krijimi i Forcave të Armatosura të Kosovës do të ishte një proces i gjatë, që kërkon mbështetjen dhe pjesëmarrjen e të gjitha bashkësive etnike në Kosovë; ajo shtoi se qëllimi i saj do të ishte të kontribuojë në sigurinë e përgjithshme në Ballkan dhe u bëri thirrje të gjitha bashkësive etnike të marrin pjesë në proces. Në nëntor 2014, Agim Çeku deklaroi se Ushtria e Kosovës po vanohej "për shkak të vonesës në kushtetutën e parlamentit të Kosovës" por vendimi për të transformuar Forcën e Sigurisë së Kosovës në një Ushtri do të konfirmohet "në një nga seancat e para me konstituimin e tij "; ai gjithashtu vuri në dukje se ky transformim gëzon mbështetje në të gjithë vendin.[[Skeda:FSK , flamuri i Kosoves.JPG|parapamje|Një pjesëtar i FSK-së me [[Flamuri i Kosovës|flamurin e Kosovës]] në një paradë ushtarake në [[Holanda|Holandë]].]]Më 18 tetor 2018, Kuvendi i Kosovës miratoi të shndërrojë Forcën e Sigurisë së Kosovës në Forcat e Armatosura të Kosovës brenda 10 viteve pasi 98 nga 120 deputetët votuan pro, dhe 22 të tjerët mbetën të munguar në votim, përfshirë 11 përfaqësues nga pakica serbe i cili bojkotoi votimin. Më 14 dhjetor 2018, parlamenti i Kosovës miratoi transformimin e Forcës së Sigurisë së Kosovës në Forca të Armatosura të Kosovës, efektive menjëherë. === Reagimet === Reagimet ndaj transformimit të FSK-së në FAK kanë qenë të ndryshme. Masa është parë me skepticizëm nga Serbia dhe nga zyrtarët e NATO-s, [[Bashkimi Evropian|Bashkimit Evropian]] dhe të [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombeve të Bashkuara]], por ajo është miratuar nga [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|Shtetet e Bashkuara]], si dhe qeveritë e [[Gjermania|Gjermanisë]], [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës|Mbretërisë së Bashkuar]] dhe [[Franca|Francës]]. Autoritetet [[Serbia|serbe]] kanë thënë vazhdimisht se sipas të gjitha dokumenteve ndërkombëtare, dhe posaçërisht Rezolutës 1244 të KB, [[KFOR]] i udhëhequr nga NATO është formacioni i vetëm [[Ligji|legal]] ushtarak në Kosovë së bashku me 999 personel ushtarak serb të garantuar me [[Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit|Rezolutën 1244]]. Jens Stoltenberg, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, tha se nuk është i kënaqur që [[Kuvendi i Republikës së Kosovës|Kuvendi i Kosovës]] ka vendosur të transformojë FSK-në në Ushtri, megjithë shqetësimet nga aleanca, duke shtuar se "kjo lëvizje vjen në kohën e gabuar". Gjithashtu, [[Federica Mogherini]], shefja e politikës së jashtme të [[Bashkimi Evropian|Bashkimit Evropian]] ka shprehur keqardhje për lëvizjen e Kosovës për të formuar një [[Forcat e Armatosura|ushtri]] të re. Për më tepër, [[António Guterres|Antonio Guterres]], Sekretari i Përgjithshëm i [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|KB]], shprehu shqetësim të thellë mbi vendimin e autoriteteve të [[Kosova|Kosovës]], duke u kërkuar "të gjitha palëve të interesuara" të ushtrojnë përmbajtje. Nga ana tjetër, Shtetet e Bashkuara mbështesin plotësisht masën. Në një deklaratë, Ambasada Amerikane në Kosovë deklaroi se Kosova është një komb [[Sovraniteti|sovran]], dhe si e tillë, lejohet të ketë një forcë për të mbrojtur territorin e saj. Ata konfirmuan se Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë të mbështesin zhvillimin e FAK dhe se ata presin që bashkëpunimi i FAK dhe NATO të vazhdojë. SH.B.A. [[Ambasadori]] në Kosovë, [[Philip Kosnett|Philip S. Kosnett]] e quajti transformimin një lëvizje historike. == Deklarata e misionit == [[Skeda:Fsk-Albanian-Army.jpg|parapamje|Pjesëtarë të FSK-së dhe [[Forcat Tokësore Shqiptare|Ushtrisë Shqiptare]] në stërvitje të përbashkët.]] Detyrat e tilla do të përfshijnë operacionet e kërkimit dhe shpëtimit; asgjësimin e mjeteve shpërthyese (çminimi dhe heqja e UXO); kontrollin dhe pastrimin e materialeve të rrezikshëm; duke luftuar me zjarrin; dhe detyra të tjera të ndihmës humanitare. Ministria për Forcën e Sigurisë së Kosovës (MFSK) është përgjegjëse për ushtrimin e kontrollit civil mbi Forcën, përfshirë menaxhimin dhe administrimin. Përmban një përzierje të personelit civil dhe të FSK-së dhe është përgjegjës, përmes Kryeministrit, para Kuvendit të Kosovës. Misioni i MFSK-së, i cili është edhe Shtabi i FSK-së i nivelit më të lartë, është të formulojë, zbatojë, vlerësojë dhe zhvillojë politikat dhe aktivitetet e FSK-së brenda një kornize të qeverisjes demokratike dhe në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet e Republikës së Kosovës. == Personeli == [[Skeda:Kosovo Security Force FSK-KSF.jpg|parapamje|Ushtarakët e Forcës së Sigurisë së Kosovës.]] Çdo qytetar i Kosovës mbi moshën 18 vjeç ka të drejtë të shërbejë në Forcën e Sigurisë së Kosovës. Anëtarët aktivë të Forcës së Sigurisë së Kosovës nuk lejohen ligjërisht të kandidojnë, ose të shërbejnë në Kuvendin e Kosovës. Anëtarësimi i Forcës së Sigurisë së Kosovës kërkohet të pasqyrojë përbërjen etnike të vendit. Anëtarët e Forcës së Sigurisë mbrohen nga diskriminimi në bazë të gjinisë ose përkatësisë etnike. Ministria e Mbrojtjes e Republikës së Kosovës ka ndërmarrë hapa aktivë për rekrutimin e grave në Forcën e Sigurisë. Që nga viti 2015, gratë përbëjnë rreth 8.52% të anëtarëve të shërbimit të uniformuar të Forcës së Sigurisë dhe 32% të Ministrisë në tërësi. Nga 203 gra me uniformë në Forcën e Sigurisë, 21 janë oficere; gruaja me gradën më të lartë në Forcën e Sigurisë është Gjeneral Brigade. Një ligj i ri ose ndryshimi kushtetues për Forcën e Sigurisë së Kosovës siguron një numër më të madh të personelit për FSK-në, rreth 5,000 ushtarë aktivë dhe 3,000 rezervistë. === Minoritetet etnike === Pakicat etnike të Kosovës inkurajohen të regjistrohen në Forcën e Sigurisë së Kosovës me [[Kushtetuta e Kosovës|kushtetutën e Kosovës]] që kërkon integrimin e komuniteteve të pakicave etnike në Forcën e Sigurisë së Kosovës. Në Prill 2013, 179 pjestarë apo 8.2% e personelit ushtarak të FSK-së vinin nga pakicat, pjesa tjetër ishin shqiptarë etnikë. Në maj 2014, Presidentja kosovare [[Atifete Jahjaga]] i vuri në dukje [[Këshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara|Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara]] se 9% e FSK-së ishin nga komunitetet pakicë. Në korrik 2018, 40 nga 137 serbë dhanë dorëheqjen e tyre nga FSK-ja. Ish-Ministri i FSK-së atëkohë z.[[Rrustem Berisha]] deklaroi se personeli në fjalë ishte nën presion nga [[Beogradi]] dhe se kishte marrë "shantazhe dhe kërcënime" duke ju shkelur [[të drejtat e njeriut]]. == Struktura == [[Skeda:Organogram FSK.jpg|center|Organogrami i ''Kosovo Security Forces''.]] == Forca Tokësore == === Armët e zjarrit === {| class="wikitable" !Fotografia !Arma !Fisheku !Vendi i Prodhimit !Shënime !Numri |- ! colspan="6" scope="row" |[[Pistoleta]] |- | [[File:Sig Sauer M17 transparent.gif|150px]] | [[SIG Sauer M17]] | [[Parabellum 9×19mm]] | {{USA}} | | |- | | [[FN Five-seven]] | [[:en:FN_5.7×28mm|FN 5.7×28mm]] | {{BEL}} | Arma standarde anësore | <ref name="gazetaexpress.com"/> |- | [[File:Glock_17-removebg-preview.png|150px]] | [[Glock|Glock 17]] | [[Parabellum 9×19mm]] | {{AUT}} | | |- |- ! colspan="6" scope="row" |[[Pushka automatike|Pushkë Automatike]] |- | [[File:Gewehr_36_silhouette.png|150px]] | [[Heckler & Koch G36]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{GER}} | Pushka standarde e shërbimit | <ref name="gazetaexpress.com">{{cite news |url=http://www.gazetaexpress.com/web/index.php/artikujt/lexo/24626/C4/C16/ |title=FSK Blen Armët e Para |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=10 shkurt 2010 |work=Gazeta Express |publisher= MediaWorks |location=Kosovo |language=sq |trans-title=FSK Money Buys Weapons |archive-url=https://web.archive.org/web/20100213161921/http://www.gazetaexpress.com/web/index.php/artikujt/lexo/24626/C4/C16 |archive-date=13 shkurt 2010 |url-status=dead}}</ref> |- | [[File:Colt_M4A1_silhouette.svg|150px]] | [[Karabina M4|Karabina M4A1]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{USA}} | | <ref>{{cite web |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=9 qershor 2016 |title=Contract Awards Notice 21700/16/030/115 |url=http://www.mksf-ks.org/repository/docs/B08_Contract_Award_Notice_100616_4.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160816201038/http://www.mksf-ks.org/repository/docs/B08_Contract_Award_Notice_100616_4.pdf |archive-date=16 gusht 2016 |access-date=26 korrik 2016 |publisher=Ministry for the Kosovo Security Force |language=sq}}</ref> |- | [[File:Galil_silhouette.png|150px]] | [[IMI Galil]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{ISR}} | | |- | [[File:M5 Carbine.jpg|left|140x140px|M5 Carbine|frameless]] | [[Karabina M5|Karabina Colt M5]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{USA}} | | |- | [[File:SigSauerM400_silhouette.png|150px]] | [[:en:SIG_Sauer_SIGM400|SIGM400]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{GER}} | | |- |[[Skeda:SIG SG 516 14.5″.jpg|majtas|140x140px]] |[[:en:SIG_Sauer_SIG516|SIG716 dmr]] |[[7.62×51mm NATO]] |{{GER}} | | |- | [[File:Turkish_mpt_55_silhouette.png|150px]] | [[MPT-55]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{TUR}} | | |- |[[File:MPT-76 Assault Rifle.jpg|left|frameless|142x142px]] | [[MKE MPT|MPT-76]] | [[7.62×51mm NATO]] | {{TUR}} | | |- | [[Skeda:Heckler & Koch MP5-1.jpg|130x130px]] | [[Heckler & Koch MP5]] | [[Parabellum 9×19mm]] | {{GER}}<br />{{TUR}} | Disa variante | {{citation needed|reason=Not substantiated in original source provided|date=July 2016}} |- |[[File:Yugo SKS.jpg|120px]] |[[SKS|Zastava M59/66]] | [[7.62x39mm]] | {{YUG}} |Përdoret nga Garda e Nderit | |- ! colspan="6" scope="row" |[[Granatëhedhësi|Granatëhedhës]] |- |[[File:MK19-02.jpg|150px]] |[[Mk 19]] |[[Granata 40mm]] |{{USA}} | | |- | | [[Milkor MGL]] | [[Granata 40mm]] | {{ZAF}} | | |- | [[File:HK AGCEGLM noBG.png|frameless|111x111px|majtas]] | [[Heckler & Koch AG36]] | [[Granata 40mm]] | {{GER}} | Ngjitet në pushkë | |- | | | | | | |- ! colspan="6" |[[Pushka snajper|Pushkë Snajper]] |- | [[File:Barrett-M82A1-Independence-Day-2017-IZE-048-white.jpg|frameless|182x182px|majtas]] | [[Barrett M82]] | [[12.7×99mm NATO|.50 BMG]] | {{USA}} | | |- |[[File:Barrett M99.jpg|left|147x147px|frameless]] | [[Barrett M99]] | [[12.7×99mm NATO|.50 BMG]] | {{USA}} | | |- | [[File:IDF-M24-SWS-pic001.jpg|frameless|161x161px|majtas]] | [[Sistemi i Armës Snajper M24|M24]] | [[7.62×51mm NATO]] | {{USA}} | | |- ! colspan="6" scope="row" |[[Mitralozi|Mitralozë]] |- |[[File:PEO Browning M2E2 QCB (c1).jpg|frameless|177x177px|majtas]] |[[M2 Browning]] |[[12.7×99mm NATO|.50 BMG]] |{{USA}} | | |- | [[File:PEO_M240B_Profile.jpg|150px]] | [[Mitralozi M240|M240]] | [[7.62×51mm NATO]] | {{USA}} | | |- |[[File:M249mg.jpg|150x150px]] | [[Mitralozi M249|M249 Squad Automatic Weapon]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{USA}} | | |- ! colspan="6" |[[Lufta kundër-tank|Kundër-Tank]] |- |[[File:Hires 090509-A-4842R-001a.jpg|frameless|majtas|165x165px]] |[[BGM-71 TOW]] |152mm |{{USA}} |10 | |- | [[File:Javelin with checkout equipment.jpg|150px]] |[[FGM-148 Javelin]] | 127mm |{{USA}} |246 | |- |[[File:M72A2_LAW.png|150px]] |[[M72 LAW]] |66mm |{{USA}} |200 | |- |[[File:RoketsanIDEF2015_(9).JPG|150x150px]] |[[OMTAS]] |160mm |{{TUR}} |217 | |} == Automjetet == {| class="wikitable" !Fotografia !Emri !Vendi i Prodhimit !Numri !Shënime !Referime |- ! colspan="6" scope="row" | Motoçikleta |- | [[File:ITA — Trentino-Alto Adige — Provincia autonoma di Trento — Comunità territoriale della Val di Fiemme — Predazzo (Rifugio Lusia · ATV Can-Am Outlander 6×6) Mattes 2023-06-18.jpg|left|frameless|152x152px]] | [[Skeda:Can-Am Outlander 6x6 T3 Kokonaisturvallisuus 2015 01.JPG|majtas|130x130px]] | [[Can-Am Off-Road|Can-Am]] BRP Outlander | {{CAN}} | | | |- | [[File:Alpine Motorschlitten, Modell Lynx, Kärnten, Österreich.jpg|left|frameless|152x152px]] | [[Lynx (snowmobile)|Lynx]] Ranger 1200 | {{FIN}} | Jo i disponueshëm | | |- ! colspan="6" scope="row" |[[Autoblinda]] |- | [[File:M1117 Armored Security Vehicle.jpg|150x150px]] | [[Automjeti i Blinduar i Sigurisë M1117|M1117 Guardian]] | {{USA}} | 55 | |<ref>{{Cite web |title=Kosovo Receives 55 Armored Vehicles Donated By U.S. |url=https://www.rferl.org/a/kosovo-receives-us-weapons/31435596.html |access-date=2022-04-28 |website=RadioFreeEurope/RadioLiberty |language=en}}</ref> |- | [[File:2015 MCAS Beaufort Air Show 041215-M-CG676-161.jpg|left|frameless|149x149px]] | [[Humvee]] | {{USA}} | 200+ | | <ref>{{Cite web |title=Humvees Shine Headlights On Kosovo's Controversial Vote On Army |url=https://www.rferl.org/a/kosovo-army-humvees--controversial-vote-serbia/29654784.html |access-date=2022-04-28 |website=RadioFreeEurope/RadioLiberty |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Njekomb.com |date=2021-09-02 |title=Sa mjete ushtarake të tipit Humvee ka Ushtria e Kosovës? |url=https://njekomb.org/sa-mjete-ushtarake-te-tipit-humvee-ka-ushtria-e-kosoves/ |access-date=2022-04-28 |website=Njekomb.org |language=en-US }}{{Lidhje e vdekur}}</ref> |- | [[File:2012_Eurosatory_BMC_trucks.JPG|150px]] | [[BMC Kirpi]] | {{TUR}} |25 | |<ref name=":0">{{Citation|title=Top News - FSK-ja blen 14 autoblinda turke/ Kosova, shteti i parë i huaj që merr këto mjete 4x4|url=https://www.youtube.com/watch?v=Gt2xnw5ynS4 |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211215/Gt2xnw5ynS4 |archive-date=2021-12-15 |url-status=live|language=en|access-date=2021-07-13}}{{cbignore}}</ref> |- | [[File:Kirpi.jpg|150px]] | [[BMC Vuran]] | {{TUR}} | 33 | | <ref name=":0" /> |- | [[File:Kosovo Army Otokar Cobra.jpg|140x140px]] | [[Otokar Cobra]] | {{TUR}} | 100 | | <ref name="Telegrafi">{{Cite web |url=http://www.telegrafi.com/lajme/turqia-kosova-duhet-te-kete-ushtri-2-28950.html |title=Turqia: Kosova duhet të ketë ushtri |access-date=2 gusht 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924114216/http://www.telegrafi.com/lajme/turqia-kosova-duhet-te-kete-ushtri-2-28950.html |archive-date=24 shtator 2015 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref><ref>{{cite press release |date=24 qershor 2016 |title=43 members of the First Battalion of RRB completed two–months training with armored vehicle "KOBRA" |url=http://www.mksf-ks.org/?page=2,24,1698#.V38eUJMrK88 |publisher=Ministry for the Kosovo Security Force |access-date=7 korrik 2016 |archivedate=16 gusht 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160816120328/http://www.mksf-ks.org/?page=2,24,1698#.V38eUJMrK88 }}</ref> |- | [[File:Iraqi Patrol in Mosul, Iraq.jpg|left|frameless|152x152px]] | [[Otokar Akrep]] | {{TUR}} | 10 | | <ref name=":0" /> |- | [[File:Achleitner Survivor-II.jpg|150px]] | [[RMMV Survivor R|Achleitner]] | {{AUT}} |3 | | |- |[[File:Military vehicles in Paris (3298125879).jpg|left|frameless|136x136px]] |[[Mercedes-Benz G-Class|Mercedes-Benz G Class]] |{{GER}} |150 | | |- | [[File:Land Rover Defender Netherlands Marine Corps - Flickr - Joost J. Bakker IJmuiden.jpg|frameless|148x148px]] | [[Land Rover Defender]] | {{UK}} | 100+ | | |- | [[File:Rockcrawling.JPG|150px]] | [[Jeep]] | {{USA}} | | | |- |[[FNSS ACV-15]] |{{TUR}} |60 |Ministri i Mbrojtjes ka përmendur se Kosova do të pajiset me ACV-të turke. | | |- ! colspan="6" scope="row" |Kamionë |- | [[File:Fsk4.jpg|150px]] | [[Mercedes-Benz NG|Mercedes-Benz NG 1017A]] | {{GER}} | 250 | | |- |[[File:Unimog der Sanitäter Bundeswehr - 3381575093.jpg|left|frameless|147x147px]] |[[Mercedes-Benz Unimog]] |{{GER}} | | | |- | [[File:22fsk22.jpg|150px]] | [[Iveco Trakker]] | {{ITA}} | 100 | | |- | [[File:Iveco Trakker Polish-Army.jpg|left|frameless|161x161px]] |[[Iveco|Iveco 8X8]] |{{ITA}} | | | |- |[[File:MTV-of-the-New-Jersey-National-Guard.jpg|left|frameless|164x164px]] |[[Family of Medium Tactical Vehicles|FMTV]] |{{USA}} |15 | | |- |[[File:AROCS in Lithuanian Army.webp|left|frameless|160x160px]] | MB Man | {{GER}} |15 | | |- |[[File:Bayraktar Tactical UAS GCS.JPG|left|frameless|174x174px]] |[[Stacioni i kontrollit tokësor UAV]] |{{TUR}} |2 | | |} === Targat e Automjeteve === [[File:Kosovar military license plate.svg|thumb|Targat e automjeteve.|majtas]] == Forca Ajrore == {| class="wikitable" |+ !Fotografia !Emri !Origjina !Numri !Shënime !Referime |- ! colspan="6" |Automjetet luftarake ajrore pa pilot (UCAV) |- |[[File:Bayraktar TB2 of UAF, 2020, 09.jpg|170x170px]] |[[Baykar Bayraktar TB2]] |{{TUR}} |5 | |<ref>{{Cite news |date=2023-07-16 |title=Kosova blen dronë Bayraktar |language=sq |work=Radio Evropa e Lirë |url=https://www.evropaelire.org/a/kosova-blen-drone-bayraktar/32505677.html |access-date=2024-08-28}}</ref><ref>{{Cite journal |date=Reuters |title=Kosovo buys Turkish Bayraktar drones |url=https://www.reuters.com/business/aerospace-defense/kosovo-buys-turkish-bayraktar-drones-2023-07-16/ |journal=https://www.reuters.com/business/aerospace-defense/kosovo-buys-turkish-bayraktar-drones-2023-07-16/ |language=en}}</ref> |- |[[File:Bayraktar Akıncı art.jpg|left|frameless|167x167px]] |[[Baykar Bayraktar Akıncı|Baykar Bayraktar Akinci]] |{{TUR}} |7 | | |- |- ! colspan="6" |Automjetet ajrore pa pilot (UAV) |- |[[File:STM Alpagu Tactical Attack UAV, Kyiv, 2019 02.jpg|left|frameless|170x170px]] |[[STM Alpagu]] |{{TUR}} |100 | | |- | |[[AAI RQ-7 Shadow]] |{{USA}} |Jo i disponueshëm | | |} == Shiko edhe == * [[Komandanti i Forcës së Sigurisë së Kosovës]] * [[Ministria e Mbrojtjes e Kosovës]] == Referime == <nowiki/> [[Kategoria:Forcat e Armatosura të Kosovës]] [[Kategoria:Forca të armatosura sipas vendit]] [[Kategoria:Themelime në Kosovë në vitin 2009]] [[Kategoria:Institucione në Kosovë]] e0iq3wokr0spxt4y6kr9yfo9b9ckegn 2808448 2808447 2025-06-10T14:21:04Z Kosovo07 173570 2808448 wikitext text/x-wiki {{Infobox national military |shteti=Republika e Kosovës |emri=Ushtria e Republikës së Kosovës |figura=[[Skeda:KSF logo.svg|200px]] |caption=Emblema e Ushtrisë së Kosovës.<br> [[Skeda:Flag of the Kosovo Security Force.svg|270px]]<br>Flamuri i Ushtrisë së Kosovës. |themeluar=1 janar 2009 |current_form= 14 dhjetor 2018<br>Në procesin e kalimit nga Forca e Sigurisë së Kosovës në Forcat e Armatosura të Kosovës |degët= |qëndra_e_bazës= [[Prishtinë]], [[Kosovë]] <!-- Komanda --> |komandanti-i-përgjithshëm=[[Vjosa Osmani]] |komandanti-i-përgjithshëm_titulli=[[Presidenti]] |ministri=[[Ejup Maqedonci]] |minister_titulli=Ministri i Mbrojtjes |komandanti=[[Bashkim Jashari]] |komandanti_titulli=[[Komandanti]] <!-- Fuqia njerëzore --> |mosha=18 vjeç |shërbimi_i_detyrueshëm= |fuqia_njerëzore_data= |fuqia_njerëzore_mosha=15–49 |në_dispozicion= |në_dispozicion_f= |të_aftë= |të_aftë_f= |arrijnë= |arrijnë_f= |aktive = 10000 ushtarë aktivë |renditur= |rezerve= 5000 ushtarë rezervë |vendosur= <!-- Financiare --> |shuma= €208,000,000 euro (2025)<ref>https://mfpt.rks-gov.net/Buxheti/Page/326'' Qarkorja Buxhetore 2024-02 - Niveli Qendror''</ref> |përqind_GDP= 1.39% (2024) <!-- Industriale --> |furnitorë_të_brendshëm= |furnitorë_të_jashtëm= [[File:Flag of Albania.svg|30px]] [[Shqipëria]]<br>[[File:Flag of Austria.svg|30px]] [[Austria]]<br>[[File:Flag of Germany.svg|30px]] [[Gjermania]]<br>[[File:Flag of USA.svg|34px]] [[SHBA]]<br>[[File:Flag of United Kingdom.svg|32px]] [[Mbretëria e Bashkuar]]<br>[[File:Flag of Turkey.svg|30px]] [[Turqia]]<br>[[File:Flag of Italy.svg|28px]] [[Italia]]<br>[[File:Flag of Croatia.svg|34px]] [[Kroacia]]<br>[[File:Flag of Israel.svg|30px]] [[Izraeli]] |importe= |eksporte= <!-- Artikuj të ndryshëm --> |historia= [[Skeda:UCK KLA.svg|30px]] [[Ushtria Çlirimtare e Kosovës]] (1992–1999)<br /> [[Skeda:TMK KPC.svg|30px]] [[Trupat e Mbrojtjes së Kosovës]] (1999–2009) |gradat= <!-- PLEASE DO NOT CHANGE THE ORDER OF PRECEDENCE HERE OR ELSEWHERE IN THE ARTICLE. Please read the talk page as to why --> }} '''Forca e Sigurisë së Kosovës''' ('''FSK''') është [[Forcat e armatosura|forca e armatosur]] e [[Kosova|Kosovës]] dhe u formua më [[1 janar]] [[2009]], pas shpërbërjes së [[Trupat Mbrojtëse të Kosovës|Trupave Mbrojtëse të Kosovës]]. FSK-ja ndodhet në fazën paraprake drejt formimit të një ushtrie plotësisht funksionale që do të përbëhet nga 5000 ushtarë aktivë dhe nga 3000 rezervistë.{{Citim i duhur|data=dhjetor 2024}} Me këtë formacion synohet të realizohet plani gjithëpërfshirës i tranzicionit 10 vjeçar i filluar që nga viti 2018. FSK-ja ka për detyrë të mbrojë [[Sovraniteti|sovranitetin]] dhe [[Integriteti territorial|integritetin territorial]] të Kosovës, mbështetjen ushtarake për autoritetet civile dhe pjesëmarrjen në misionet dhe operacionet paqeruajtëse ndërkombëtare. Komandant i FSK-së është gjeneral-lejtënant [[Bashkim Jashari]]. [[Presidenti i Kosovës]] është [[komandanti i përgjithshëm]] i FSK-së dhe ka kompetencë për mobilizimin e saj në rastet e gjendjes së jashtëzakonshme. Në kohë të rregullt, kompetencat e Presidentit si komandant i përgjithshëm ekzekutohen nëpërmjet [[Kryeministri i Kosovës|Kryeministrit]] dhe [[Ministria e Mbrojtjes e Kosovës|Ministrit të Mbrojtjes]]. Forca e Sigurisë së Kosovës u themelua më 1 janar të vitit 2009, pas shpërbërjes së [[TMK|Trupave Mbrojtëse të Kosovës (TMK-së)]], e cila deri atëherë ishte një organizatë e shërbimit civil të emergjencës dhe pasardhëse e [[UÇK|Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK-së)]]. Në Mars 2008, Forca e Kosovës e udhëhequr nga [[KFOR]] (NATO) dhe [[Trupat e Mbrojtjes së Kosovës]] (TMK) filluan përgaditjet për formimin e Forcës së Sigurisë së Kosovës. Sipas udhëzimeve të paraqitura në [[Plani i Ahtisaarit|Planin e Ahtisaarit]], forca e sigurisë lejohej të mbajë armë të lehta dhe Qeveria e Kosovës dhe bashkësia ndërkombëtare kishte planifikuar ta sjellë forcën në përputhje me standardet e NATO-s. Pranimi dhe trajnimi i personelit filloi në fillim të qershorit, kur ekspertët e NATO-s mbërritën në Kosovë për të drejtuar procesin dhe nga fillimi i dhjetorit 2008, filloi regjistrimi i kandidatëve midis moshave 18 dhe 30 vjeç. Kundër formimit të FSK-së ishte shprehur fuqishëm [[qeveria e Serbisë]]. Sipas pikëpamjeve të saj, FSK-ja, siç thoshin ata, më tutje shkel pavarësinë “ilegale” të Kosovës dhe më tutje e shkel [[Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit|Rezolutën 1244]] të OKB-së. Me qëllim të ngritjes së kompetencave të saj ushtarake dhe për ta bërë atë të aftë për t'u anëtarësuar në NATO, në dhjetor 2018, Kuvendi i Kosovës miratoi legjislacionin për ripërcaktimin e FSK-së si "forcë ushtarake profesionale" dhe themelimin e një ministrie të mbrojtjes. FSK-ja është gjithashtu në proces të transformimit në '''Forcat e Armatosura të Kosovës'''. Transformimi pritet të përfundojë në vitin 2028 dhe mbikëqyret nga ekspertë të NATO-s. Personeli i FSK-së trajnohet në akademitë ushtarake të NATO-s në Turqi, ShBA dhe MB, përfshirë Shkollën e Aviacionit të Ushtrisë në Isparta, West Point dhe Sandhurst. Transformimi i saj aktual mbështetet në mënyrë aktive nga anëtarët e NATO-s dhe bashkëpunimi i saj më i ngushtë është me Gardën Kombëtare të Iowa's. Pas fillimit të [[Pushtimi rus i Ukrainës në 2022|pushtimit rus të Ukrainës]], [[Kuvendi i Republikës së Kosovës|Kuvendi i Kosovës]] miratoi një rezolutë, duke i kërkuar qeverisë që të fillojë draftin për anëtarësim në NATO. == Historia == === Forca e Sigurisë së Kosovës === [[Skeda:FSK-Forca e Sigurise se Kosoves - KSF-Kosovo Security Force.jpg|parapamje|Bartësi i flamurit i Forcës së Sigurisë së Kosovës.]] Pas Luftës së Kosovës në vitin 1999, Kombet e Bashkuara Këshilli i Sigurimit Rezoluta 1244 e vendosi Kosovën nën autoritetin e Misionit të Kombeve të Bashkuara Administratës së Përkohshme në Kosovë (UNMIK), me sigurinë e dhënë nga NATO-ja së udhëhequr Forca e Kosovës (KFOR). KFOR hyri në Kosovë në 12 qershor 1999 nën një mandat të Kombeve të Bashkuara, dy ditë pas miratimit të Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit të KB. Kosova shpalli pavarësinë në shkurt 2008. Më 19 mars 2008, Presidenti i Shteteve të Bashkuara [[George W. Bush]] autorizoi ndihmën ushtarake për Forcën e Sigurisë së Kosovës në një hap tjetër për të vendosur marrëdhënie zyrtare me Kosovën. Më 20 janar 2009, u njoftuan emrat e atyre që do të zgjidheshin nga TMK-ja për të vazhduar shërbimin në FSK. Pasi u verifikuan nga NATO, afërsisht 1,400 ish-anëtarë të TMK-së u zgjodhën për të shërbyer si oficerë dhe për tu renditur si anëtarë të FSK-së. Më 21 janar 2009, Forca e Sigurisë së Kosovës u krijua zyrtarisht. FSK nuk zëvendësoi [[Trupat Mbrojtëse të Kosovës]] (TMK) e cila u shpërbë disa muaj më vonë. KFOR u ngarkua me mentorimin e FSK-së dhe avancimin e forcës në "Aftësi të Plota Operacionale". Si pjesë e kësaj përpjekjeje, kombe të ndryshme që janë pjesë e KFOR-it i kanë dhënë ndihmë forcës mbi baza dypalëshe, duke përfshirë uniformat të cilat janë furnizuar nga [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|Shtetet e Bashkuara]] dhe automjete të cilat janë dhuruar nga [[Gjermania]]. Përpjekjet për mentorim kishin për qëllim zhvillimin e FSK-së në përputhje me standardet e NATO-s. Për më tepër, [[Italia]], [[Portugalia]] dhe anëtarët e tjerë të NATO-s do të ndihmonin FSK-në përmes donacioneve dhe trajnimeve. [[Sllovenia]] dhuroi 30.000€ drejt themelimit të FSK-së. Zyrtarët e lartë të mëposhtëm bënë betimet e tyre më 16 qershor 2009, nën mbikëqyrjen e Komandantit të atëhershëm të FSK-së Gjeneral Llejtënant [[Sylejman Selimi]]: * Gjeneral Llejtënant [[Rrahman Rama]] – Zëvendës Komandant i FSK-së dhe Komandant i Komandës së Forcës Tokësore * Gjeneralmajor [[Kadri Kastrati]] – drejtor i operacioneve * Gjeneral Brigade [[Bashkim Jashari]] – Inspektorati i Përgjithshëm i FSK-së * Gjeneral Brigade [[Xhevahir Geci]] – Komandant i Brigadës së Reagimit të Shpejtë * Gjeneral Brigade [[Zymer Halimi]] – Shefi i Departamentit të Operacioneve dhe Trajnimit * Gjeneral Brigade [[Imri Ilazi]] – Komandant i Brigadës së Mbështetjes së Operacioneve * Gjeneral Brigade [[Enver Cikaqi]] – Komandant i Komandës së Stërvitjes dhe Doktrinës Më 15 shtator 2009, Forca e Sigurisë së Kosovës filloi zyrtarisht punën, me kapacitetet e saj fillestare operacionale pas një trajnimi tetë-mujor me instruktorë të NATO-s. Në vitin 2010, FSK u vendos në veri të Shqipërisë në dy raste të ndara për të kryer operacione lehtësuese nga përmbytjet në mbështetje të reagimit të brendshëm shqiptar. Më 22 nëntor 2011, Gjeneral Lejtnant Sylejman Selimi doli në pension nga FSK dhe Presidentja Atifete Jahjaga caktoi ish-Drejtorin e Operacioneve Gjeneral Majorin Kadri Kastrati për ta pasuar atë si Komandant i forcës. Presidentja Jahjaga gjithashtu promovoi Kastratin në gradën e gjeneral-lejtnant. Më 9 korrik 2013 Forcat e Sigurisë së Kosovës arritën Aftësinë e plotë Operative (FOC) siç përcaktohet nga NATO. Ndërsa situata e përgjithshme e sigurisë është përmirësuar në terren, kjo forcë e lehtë e armatosur përgjegjëse për operacionet e mbrojtjes civile dhe duke ndihmuar autoritetet civile në përgjigjen ndaj katastrofave natyrore dhe emergjencave të tjera tani është trajnuar sipas standardeve të përcaktuara nga NATO. Deklarimi i aftësisë së plotë operacionale në 9 korrik 2013 nga Këshilli i Atlantikut të Veriut do të thotë që FSK-ja është plotësisht e aftë të kryejë detyrat e ngarkuara brenda mandatit të saj. FSK do të kryejë funksione jo-ushtarake të sigurisë që nuk janë të përshtatshme për policinë. Në terma më konkretë, kjo forcë prej afro 2200 personelësh do të merret me operacionet e kërkimit dhe shpëtimit, asgjësimin e mjeteve shpërthyese, kontrollin dhe pastrimin e materialeve të rrezikshme, luftimin e zjarrit dhe detyra të tjera të ndihmës humanitare. Roli i NATO-s në krijimin e FSK-së ka qenë i dyfishtë: ndihma me formimin e saj — ngritja në këmbë, rekrutimi dhe trajnimi; dhe krijimin e një organizate të udhëhequr nga civilët për të mbikëqyrur dhe kontrolluar FSK-në. Një nga qëllimet kryesore ishte inkurajimi i të gjitha pakicave për t'u regjistruar, kështu që vëmendje e veçantë iu kushtua kryerjes së procesit të rekrutimit në dy gjuhë - shqip dhe serbisht. Rezultati ka qenë një forcë profesionale, multietnike, gjithë vullnetare, e cila duhet të vazhdojë të mbetet burim i stabilitetit rajonal. Pas deklarimit të aftësisë së plotë operacionale, NATO do të vazhdojë të mbështesë zhvillimin e FSK-së përmes Ekipit Ndërlidhës dhe Këshillëdhënës të NATO-s (NLAT), i përbërë nga një përzierje prej afërsisht 30 personel ushtarak dhe civil që do të ndihmojë në zhvillimin profesional të FSK-së. == Tranzicioni në Forcat e Armatosura të Kosovës == [[Skeda:FSK (Orkestra Frymore e Forcës së Sigurisë të Kosovës).jpg|parapamje|250x250px|[[Orkestra e Forcës së Sigurisë së Kosovës|Orkestra Frymore e Forcës së Sigurisë së Kosovës]].]] Më 5 Mars 2014, Kryeministri [[Hashim Thaçi]] deklaroi se Qeveria e Kosovës kishte vendosur të themelonte një Ministri të Mbrojtjes dhe deri në vitin 2019, zyrtarisht të transformonte Forcat e Sigurisë së Kosovës në Forca të Armatosura të Kosovës e cila do të takohet të gjitha standardet e shteteve të NATO-s me synimin për t'u bashkuar me aleancën në të ardhmen. Ushtria e re do të ketë një buxhet vjetor prej 98 milion € dhe do të jetë e fortë me 5000 ushtarë aktivë dhe me 3000 rezervistë të tjerë, të përbërë nga forca tokësore, një roje kombëtare, komandat e logjistikës dhe stërvitjes. Ministri i Forcave të Sigurisë së Kosovës [[Agim Çeku]] deklaroi se misioni i Forcave të Armatosura të Kosovës do të jetë "të mbrojë sovranitetin dhe integritetin territorial të Kosovës, popullit të saj dhe pronës së tyre dhe të mbrojë interesat e Republikës së Kosovës". Ambasadori i Kosovës në Turqi, [[Avni Spahiu]], deklaroi se "vendimi për krijimin e një ushtrie është marrë në konsultim me NATO-n dhe partnerët tanë dhe ushtria do të ketë një karakter mbrojtës pasi Kosova nuk ka aspirata territoriale". [[Skeda:Fsk steel2 drill.jpg|parapamje|250x250px|Pjesëtarë të Forcës së Sigurisë së Kosovës gjatë një stërvitjeje në afërsi të [[Burimi (qytet)|Burimit]].]] Më 28 maj 2014, Presidentja [[Atifete Jahjaga]] i tha Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara se krijimi i Forcave të Armatosura të Kosovës do të ishte një proces i gjatë, që kërkon mbështetjen dhe pjesëmarrjen e të gjitha bashkësive etnike në Kosovë; ajo shtoi se qëllimi i saj do të ishte të kontribuojë në sigurinë e përgjithshme në Ballkan dhe u bëri thirrje të gjitha bashkësive etnike të marrin pjesë në proces. Në nëntor 2014, Agim Çeku deklaroi se Ushtria e Kosovës po vanohej "për shkak të vonesës në kushtetutën e parlamentit të Kosovës" por vendimi për të transformuar Forcën e Sigurisë së Kosovës në një Ushtri do të konfirmohet "në një nga seancat e para me konstituimin e tij "; ai gjithashtu vuri në dukje se ky transformim gëzon mbështetje në të gjithë vendin.[[Skeda:FSK , flamuri i Kosoves.JPG|parapamje|Një pjesëtar i FSK-së me [[Flamuri i Kosovës|flamurin e Kosovës]] në një paradë ushtarake në [[Holanda|Holandë]].]]Më 18 tetor 2018, Kuvendi i Kosovës miratoi të shndërrojë Forcën e Sigurisë së Kosovës në Forcat e Armatosura të Kosovës brenda 10 viteve pasi 98 nga 120 deputetët votuan pro, dhe 22 të tjerët mbetën të munguar në votim, përfshirë 11 përfaqësues nga pakica serbe i cili bojkotoi votimin. Më 14 dhjetor 2018, parlamenti i Kosovës miratoi transformimin e Forcës së Sigurisë së Kosovës në Forca të Armatosura të Kosovës, efektive menjëherë. === Reagimet === Reagimet ndaj transformimit të FSK-së në FAK kanë qenë të ndryshme. Masa është parë me skepticizëm nga Serbia dhe nga zyrtarët e NATO-s, [[Bashkimi Evropian|Bashkimit Evropian]] dhe të [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombeve të Bashkuara]], por ajo është miratuar nga [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|Shtetet e Bashkuara]], si dhe qeveritë e [[Gjermania|Gjermanisë]], [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës|Mbretërisë së Bashkuar]] dhe [[Franca|Francës]]. Autoritetet [[Serbia|serbe]] kanë thënë vazhdimisht se sipas të gjitha dokumenteve ndërkombëtare, dhe posaçërisht Rezolutës 1244 të KB, [[KFOR]] i udhëhequr nga NATO është formacioni i vetëm [[Ligji|legal]] ushtarak në Kosovë së bashku me 999 personel ushtarak serb të garantuar me [[Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit|Rezolutën 1244]]. Jens Stoltenberg, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, tha se nuk është i kënaqur që [[Kuvendi i Republikës së Kosovës|Kuvendi i Kosovës]] ka vendosur të transformojë FSK-në në Ushtri, megjithë shqetësimet nga aleanca, duke shtuar se "kjo lëvizje vjen në kohën e gabuar". Gjithashtu, [[Federica Mogherini]], shefja e politikës së jashtme të [[Bashkimi Evropian|Bashkimit Evropian]] ka shprehur keqardhje për lëvizjen e Kosovës për të formuar një [[Forcat e Armatosura|ushtri]] të re. Për më tepër, [[António Guterres|Antonio Guterres]], Sekretari i Përgjithshëm i [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|KB]], shprehu shqetësim të thellë mbi vendimin e autoriteteve të [[Kosova|Kosovës]], duke u kërkuar "të gjitha palëve të interesuara" të ushtrojnë përmbajtje. Nga ana tjetër, Shtetet e Bashkuara mbështesin plotësisht masën. Në një deklaratë, Ambasada Amerikane në Kosovë deklaroi se Kosova është një komb [[Sovraniteti|sovran]], dhe si e tillë, lejohet të ketë një forcë për të mbrojtur territorin e saj. Ata konfirmuan se Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë të mbështesin zhvillimin e FAK dhe se ata presin që bashkëpunimi i FAK dhe NATO të vazhdojë. SH.B.A. [[Ambasadori]] në Kosovë, [[Philip Kosnett|Philip S. Kosnett]] e quajti transformimin një lëvizje historike. == Deklarata e misionit == [[Skeda:Fsk-Albanian-Army.jpg|parapamje|Pjesëtarë të FSK-së dhe [[Forcat Tokësore Shqiptare|Ushtrisë Shqiptare]] në stërvitje të përbashkët.]] Detyrat e tilla do të përfshijnë operacionet e kërkimit dhe shpëtimit; asgjësimin e mjeteve shpërthyese (çminimi dhe heqja e UXO); kontrollin dhe pastrimin e materialeve të rrezikshëm; duke luftuar me zjarrin; dhe detyra të tjera të ndihmës humanitare. Ministria për Forcën e Sigurisë së Kosovës (MFSK) është përgjegjëse për ushtrimin e kontrollit civil mbi Forcën, përfshirë menaxhimin dhe administrimin. Përmban një përzierje të personelit civil dhe të FSK-së dhe është përgjegjës, përmes Kryeministrit, para Kuvendit të Kosovës. Misioni i MFSK-së, i cili është edhe Shtabi i FSK-së i nivelit më të lartë, është të formulojë, zbatojë, vlerësojë dhe zhvillojë politikat dhe aktivitetet e FSK-së brenda një kornize të qeverisjes demokratike dhe në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet e Republikës së Kosovës. == Personeli == [[Skeda:Kosovo Security Force FSK-KSF.jpg|parapamje|Ushtarakët e Forcës së Sigurisë së Kosovës.]] Çdo qytetar i Kosovës mbi moshën 18 vjeç ka të drejtë të shërbejë në Forcën e Sigurisë së Kosovës. Anëtarët aktivë të Forcës së Sigurisë së Kosovës nuk lejohen ligjërisht të kandidojnë, ose të shërbejnë në Kuvendin e Kosovës. Anëtarësimi i Forcës së Sigurisë së Kosovës kërkohet të pasqyrojë përbërjen etnike të vendit. Anëtarët e Forcës së Sigurisë mbrohen nga diskriminimi në bazë të gjinisë ose përkatësisë etnike. Ministria e Mbrojtjes e Republikës së Kosovës ka ndërmarrë hapa aktivë për rekrutimin e grave në Forcën e Sigurisë. Që nga viti 2015, gratë përbëjnë rreth 8.52% të anëtarëve të shërbimit të uniformuar të Forcës së Sigurisë dhe 32% të Ministrisë në tërësi. Nga 203 gra me uniformë në Forcën e Sigurisë, 21 janë oficere; gruaja me gradën më të lartë në Forcën e Sigurisë është Gjeneral Brigade. Një ligj i ri ose ndryshimi kushtetues për Forcën e Sigurisë së Kosovës siguron një numër më të madh të personelit për FSK-në, rreth 5,000 ushtarë aktivë dhe 3,000 rezervistë. === Minoritetet etnike === Pakicat etnike të Kosovës inkurajohen të regjistrohen në Forcën e Sigurisë së Kosovës me [[Kushtetuta e Kosovës|kushtetutën e Kosovës]] që kërkon integrimin e komuniteteve të pakicave etnike në Forcën e Sigurisë së Kosovës. Në Prill 2013, 179 pjestarë apo 8.2% e personelit ushtarak të FSK-së vinin nga pakicat, pjesa tjetër ishin shqiptarë etnikë. Në maj 2014, Presidentja kosovare [[Atifete Jahjaga]] i vuri në dukje [[Këshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara|Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara]] se 9% e FSK-së ishin nga komunitetet pakicë. Në korrik 2018, 40 nga 137 serbë dhanë dorëheqjen e tyre nga FSK-ja. Ish-Ministri i FSK-së atëkohë z.[[Rrustem Berisha]] deklaroi se personeli në fjalë ishte nën presion nga [[Beogradi]] dhe se kishte marrë "shantazhe dhe kërcënime" duke ju shkelur [[të drejtat e njeriut]]. == Struktura == [[Skeda:Organogram FSK.jpg|center|Organogrami i ''Kosovo Security Forces''.]] == Forca Tokësore == === Armët e zjarrit === {| class="wikitable" !Fotografia !Arma !Fisheku !Vendi i Prodhimit !Shënime !Numri |- ! colspan="6" scope="row" |[[Pistoleta]] |- | [[File:Sig Sauer M17 transparent.gif|150px]] | [[SIG Sauer M17]] | [[Parabellum 9×19mm]] | {{USA}} | | |- | | [[FN Five-seven]] | [[:en:FN_5.7×28mm|FN 5.7×28mm]] | {{BEL}} | Arma standarde anësore | <ref name="gazetaexpress.com"/> |- | [[File:Glock_17-removebg-preview.png|150px]] | [[Glock|Glock 17]] | [[Parabellum 9×19mm]] | {{AUT}} | | |- |- ! colspan="6" scope="row" |[[Pushka automatike|Pushkë Automatike]] |- | [[File:Gewehr_36_silhouette.png|150px]] | [[Heckler & Koch G36]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{GER}} | Pushka standarde e shërbimit | <ref name="gazetaexpress.com">{{cite news |url=http://www.gazetaexpress.com/web/index.php/artikujt/lexo/24626/C4/C16/ |title=FSK Blen Armët e Para |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=10 shkurt 2010 |work=Gazeta Express |publisher= MediaWorks |location=Kosovo |language=sq |trans-title=FSK Money Buys Weapons |archive-url=https://web.archive.org/web/20100213161921/http://www.gazetaexpress.com/web/index.php/artikujt/lexo/24626/C4/C16 |archive-date=13 shkurt 2010 |url-status=dead}}</ref> |- | [[File:Colt_M4A1_silhouette.svg|150px]] | [[Karabina M4|Karabina M4A1]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{USA}} | | <ref>{{cite web |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=9 qershor 2016 |title=Contract Awards Notice 21700/16/030/115 |url=http://www.mksf-ks.org/repository/docs/B08_Contract_Award_Notice_100616_4.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160816201038/http://www.mksf-ks.org/repository/docs/B08_Contract_Award_Notice_100616_4.pdf |archive-date=16 gusht 2016 |access-date=26 korrik 2016 |publisher=Ministry for the Kosovo Security Force |language=sq}}</ref> |- | [[File:Galil_silhouette.png|150px]] | [[IMI Galil]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{ISR}} | | |- | [[File:M5 Carbine.jpg|left|140x140px|M5 Carbine|frameless]] | [[Karabina M5|Karabina Colt M5]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{USA}} | | |- | [[File:SigSauerM400_silhouette.png|150px]] | [[:en:SIG_Sauer_SIGM400|SIGM400]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{GER}} | | |- |[[Skeda:SIG SG 516 14.5″.jpg|majtas|140x140px]] |[[:en:SIG_Sauer_SIG516|SIG716 dmr]] |[[7.62×51mm NATO]] |{{GER}} | | |- | [[File:Turkish_mpt_55_silhouette.png|150px]] | [[MPT-55]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{TUR}} | | |- |[[File:MPT-76 Assault Rifle.jpg|left|frameless|142x142px]] | [[MKE MPT|MPT-76]] | [[7.62×51mm NATO]] | {{TUR}} | | |- | [[Skeda:Heckler & Koch MP5-1.jpg|130x130px]] | [[Heckler & Koch MP5]] | [[Parabellum 9×19mm]] | {{GER}}<br />{{TUR}} | Disa variante | {{citation needed|reason=Not substantiated in original source provided|date=July 2016}} |- |[[File:Yugo SKS.jpg|120px]] |[[SKS|Zastava M59/66]] | [[7.62x39mm]] | {{YUG}} |Përdoret nga Garda e Nderit | |- ! colspan="6" scope="row" |[[Granatëhedhësi|Granatëhedhës]] |- |[[File:MK19-02.jpg|150px]] |[[Mk 19]] |[[Granata 40mm]] |{{USA}} | | |- | | [[Milkor MGL]] | [[Granata 40mm]] | {{ZAF}} | | |- | [[File:HK AGCEGLM noBG.png|frameless|111x111px|majtas]] | [[Heckler & Koch AG36]] | [[Granata 40mm]] | {{GER}} | Ngjitet në pushkë | |- | | | | | | |- ! colspan="6" |[[Pushka snajper|Pushkë Snajper]] |- | [[File:Barrett-M82A1-Independence-Day-2017-IZE-048-white.jpg|frameless|182x182px|majtas]] | [[Barrett M82]] | [[12.7×99mm NATO|.50 BMG]] | {{USA}} | | |- |[[File:Barrett M99.jpg|left|147x147px|frameless]] | [[Barrett M99]] | [[12.7×99mm NATO|.50 BMG]] | {{USA}} | | |- | [[File:IDF-M24-SWS-pic001.jpg|frameless|161x161px|majtas]] | [[Sistemi i Armës Snajper M24|M24]] | [[7.62×51mm NATO]] | {{USA}} | | |- ! colspan="6" scope="row" |[[Mitralozi|Mitralozë]] |- |[[File:PEO Browning M2E2 QCB (c1).jpg|frameless|177x177px|majtas]] |[[M2 Browning]] |[[12.7×99mm NATO|.50 BMG]] |{{USA}} | | |- | [[File:PEO_M240B_Profile.jpg|150px]] | [[Mitralozi M240|M240]] | [[7.62×51mm NATO]] | {{USA}} | | |- |[[File:M249mg.jpg|150x150px]] | [[Mitralozi M249|M249 Squad Automatic Weapon]] | [[5.56×45mm NATO]] | {{USA}} | | |- ! colspan="6" |[[Lufta kundër-tank|Kundër-Tank]] |- |[[File:Hires 090509-A-4842R-001a.jpg|frameless|majtas|165x165px]] |[[BGM-71 TOW]] |152mm |{{USA}} |10 | |- | [[File:Javelin with checkout equipment.jpg|150px]] |[[FGM-148 Javelin]] | 127mm |{{USA}} |246 | |- |[[File:M72A2_LAW.png|150px]] |[[M72 LAW]] |66mm |{{USA}} |200 | |- |[[File:RoketsanIDEF2015_(9).JPG|150x150px]] |[[OMTAS]] |160mm |{{TUR}} |217 | |} == Automjetet == {| class="wikitable" !Fotografia !Emri !Vendi i Prodhimit !Numri !Shënime !Referime |- ! colspan="6" scope="row" | Motoçikleta |- | [[File:ITA — Trentino-Alto Adige — Provincia autonoma di Trento — Comunità territoriale della Val di Fiemme — Predazzo (Rifugio Lusia · ATV Can-Am Outlander 6×6) Mattes 2023-06-18.jpg|left|frameless|152x152px]] | [[Skeda:Can-Am Outlander 6x6 T3 Kokonaisturvallisuus 2015 01.JPG|majtas|130x130px]] | [[Can-Am Off-Road|Can-Am]] BRP Outlander | {{CAN}} | | | |- | [[File:Alpine Motorschlitten, Modell Lynx, Kärnten, Österreich.jpg|left|frameless|152x152px]] | [[Lynx (snowmobile)|Lynx]] Ranger 1200 | {{FIN}} | Jo i disponueshëm | | |- ! colspan="6" scope="row" |[[Autoblinda]] |- | [[File:M1117 Armored Security Vehicle.jpg|150x150px]] | [[Automjeti i Blinduar i Sigurisë M1117|M1117 Guardian]] | {{USA}} | 55 | |<ref>{{Cite web |title=Kosovo Receives 55 Armored Vehicles Donated By U.S. |url=https://www.rferl.org/a/kosovo-receives-us-weapons/31435596.html |access-date=2022-04-28 |website=RadioFreeEurope/RadioLiberty |language=en}}</ref> |- | [[File:2015 MCAS Beaufort Air Show 041215-M-CG676-161.jpg|left|frameless|149x149px]] | [[Humvee]] | {{USA}} | 200+ | | <ref>{{Cite web |title=Humvees Shine Headlights On Kosovo's Controversial Vote On Army |url=https://www.rferl.org/a/kosovo-army-humvees--controversial-vote-serbia/29654784.html |access-date=2022-04-28 |website=RadioFreeEurope/RadioLiberty |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Njekomb.com |date=2021-09-02 |title=Sa mjete ushtarake të tipit Humvee ka Ushtria e Kosovës? |url=https://njekomb.org/sa-mjete-ushtarake-te-tipit-humvee-ka-ushtria-e-kosoves/ |access-date=2022-04-28 |website=Njekomb.org |language=en-US }}{{Lidhje e vdekur}}</ref> |- | [[File:2012_Eurosatory_BMC_trucks.JPG|150px]] | [[BMC Kirpi]] | {{TUR}} |25 | |<ref name=":0">{{Citation|title=Top News - FSK-ja blen 14 autoblinda turke/ Kosova, shteti i parë i huaj që merr këto mjete 4x4|url=https://www.youtube.com/watch?v=Gt2xnw5ynS4 |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211215/Gt2xnw5ynS4 |archive-date=2021-12-15 |url-status=live|language=en|access-date=2021-07-13}}{{cbignore}}</ref> |- | [[File:Kirpi.jpg|150px]] | [[BMC Vuran]] | {{TUR}} | 33 | | <ref name=":0" /> |- | [[File:Kosovo Army Otokar Cobra.jpg|140x140px]] | [[Otokar Cobra]] | {{TUR}} | 100 | | <ref name="Telegrafi">{{Cite web |url=http://www.telegrafi.com/lajme/turqia-kosova-duhet-te-kete-ushtri-2-28950.html |title=Turqia: Kosova duhet të ketë ushtri |access-date=2 gusht 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924114216/http://www.telegrafi.com/lajme/turqia-kosova-duhet-te-kete-ushtri-2-28950.html |archive-date=24 shtator 2015 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref><ref>{{cite press release |date=24 qershor 2016 |title=43 members of the First Battalion of RRB completed two–months training with armored vehicle "KOBRA" |url=http://www.mksf-ks.org/?page=2,24,1698#.V38eUJMrK88 |publisher=Ministry for the Kosovo Security Force |access-date=7 korrik 2016 |archivedate=16 gusht 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160816120328/http://www.mksf-ks.org/?page=2,24,1698#.V38eUJMrK88 }}</ref> |- | [[File:Iraqi Patrol in Mosul, Iraq.jpg|left|frameless|152x152px]] | [[Otokar Akrep]] | {{TUR}} | 10 | | <ref name=":0" /> |- | [[File:Achleitner Survivor-II.jpg|150px]] | [[RMMV Survivor R|Achleitner]] | {{AUT}} |3 | | |- |[[File:Military vehicles in Paris (3298125879).jpg|left|frameless|136x136px]] |[[Mercedes-Benz G-Class|Mercedes-Benz G Class]] |{{GER}} |150 | | |- | [[File:Land Rover Defender Netherlands Marine Corps - Flickr - Joost J. Bakker IJmuiden.jpg|frameless|148x148px]] | [[Land Rover Defender]] | {{UK}} | 100+ | | |- | [[File:Rockcrawling.JPG|150px]] | [[Jeep]] | {{USA}} | | | |- |[[FNSS ACV-15]] |{{TUR}} |60 |Ministri i Mbrojtjes ka përmendur se Kosova do të pajiset me ACV-të turke. | | |- ! colspan="6" scope="row" |Kamionë |- | [[File:Fsk4.jpg|150px]] | [[Mercedes-Benz NG|Mercedes-Benz NG 1017A]] | {{GER}} | 250 | | |- |[[File:Unimog der Sanitäter Bundeswehr - 3381575093.jpg|left|frameless|147x147px]] |[[Mercedes-Benz Unimog]] |{{GER}} | | | |- | [[File:22fsk22.jpg|150px]] | [[Iveco Trakker]] | {{ITA}} | 100 | | |- | [[File:Iveco Trakker Polish-Army.jpg|left|frameless|161x161px]] |[[Iveco|Iveco 8X8]] |{{ITA}} | | | |- |[[File:MTV-of-the-New-Jersey-National-Guard.jpg|left|frameless|164x164px]] |[[Family of Medium Tactical Vehicles|FMTV]] |{{USA}} |15 | | |- |[[File:AROCS in Lithuanian Army.webp|left|frameless|160x160px]] | MB Man | {{GER}} |15 | | |- |[[File:Bayraktar Tactical UAS GCS.JPG|left|frameless|174x174px]] |[[Stacioni i kontrollit tokësor UAV]] |{{TUR}} |2 | | |} === Targat e Automjeteve === [[File:Kosovar military license plate.svg|thumb|Targat e automjeteve.|majtas]] == Forca Ajrore == {| class="wikitable" |+ !Fotografia !Emri !Origjina !Numri !Shënime !Referime |- ! colspan="6" |Automjetet luftarake ajrore pa pilot (UCAV) |- |[[File:Bayraktar TB2 of UAF, 2020, 09.jpg|170x170px]] |[[Baykar Bayraktar TB2]] |{{TUR}} |12 | |<ref>{{Cite news |date=2023-07-16 |title=Kosova blen dronë Bayraktar |language=sq |work=Radio Evropa e Lirë |url=https://www.evropaelire.org/a/kosova-blen-drone-bayraktar/32505677.html |access-date=2024-08-28}}</ref><ref>{{Cite journal |date=Reuters |title=Kosovo buys Turkish Bayraktar drones |url=https://www.reuters.com/business/aerospace-defense/kosovo-buys-turkish-bayraktar-drones-2023-07-16/ |journal=https://www.reuters.com/business/aerospace-defense/kosovo-buys-turkish-bayraktar-drones-2023-07-16/ |language=en}}</ref> |- |[[File:Bayraktar Akıncı art.jpg|left|frameless|167x167px]] |[[Baykar Bayraktar Akıncı|Baykar Bayraktar Akinci]] |{{TUR}} |7 | | |- |- ! colspan="6" |Automjetet ajrore pa pilot (UAV) |- |[[File:STM Alpagu Tactical Attack UAV, Kyiv, 2019 02.jpg|left|frameless|170x170px]] |[[STM Alpagu]] |{{TUR}} |100 | | |- | |[[AAI RQ-7 Shadow]] |{{USA}} |Jo i disponueshëm | | |} == Shiko edhe == * [[Komandanti i Forcës së Sigurisë së Kosovës]] * [[Ministria e Mbrojtjes e Kosovës]] == Referime == <nowiki/> [[Kategoria:Forcat e Armatosura të Kosovës]] [[Kategoria:Forca të armatosura sipas vendit]] [[Kategoria:Themelime në Kosovë në vitin 2009]] [[Kategoria:Institucione në Kosovë]] fqd1zmssr0rebn2dt8qkh2mt2q1iwq6 0 116890 2808596 2789653 2025-06-11T00:14:36Z 2601:402:8201:9AF0:584A:94D6:8360:51A2 Alsat TV 2808596 wikitext text/x-wiki {{Infobox kanal televiziv|name=Alsat|type=[[Televizioni privat|Privat]]<br>[[Kanali gjeneralist|Gjeneralist]]|country=[[Shqipëria|Shqipëri]]|headquarters=Rr. Siri Kodra, [[Tiranë]], Shqipëri|language=[[Gjuha shqipe|Shqip]]|picture_format=[[16:9]]|owner=[[Rezart Taçi]]|closed_date=|former_names=Albanian Screen|logo=Albanian Screen logo.png|area=[[Shqipëria]]<br>[[Kosova]]<br>[[Evropa]] <small>(përmes Eutelsat)</small>|affiliates=[[Alsat-M]]|parent=VeVe Group (2003-2010; 2030-)<br>Taçi Oil International (2010-)|founder=[[Vebi Velija]]|founded=11 shtator 2000|launch_date=2003}} ishte një televizion [[Televizioni kombëtar|kombëtar]] satelitor shqiptar, i bazuar në [[Tirana|Tiranë]], [[Shqipëria|Shqipëri]]. Ai u themelua në vitin 2000 si '''Televizioni Kombëtar Alsat''' (shkurt për "Albanian Satellite"), televizioni i katërt privat në tregun shqiptar, dhe i pari televizion shqiptar i qasshëm përmes sinjalit [[Televizioni satelitor|satelitor]], nën drejtimin e [[Vebi Velija|Vebi Velijës]]. Televizioni me përmbajtje ishte [[Kanali gjeneralist|gjeneralist]]. AS mbuloi me valë tokësore të gjithë territorin e Shqipërisë, me sinjal digjital tokësor qytetin e Tiranës, dhe transmetoi në valët satelitore [[Eutelsat]] përgjatë të gjithë territorit të [[Evropa|Evropës]], [[Amerika Veriore|Amerikës Veriore]] dhe [[Azia|Azisë]]. Drejtor i Përgjithshëm ishte magnati i naftës [[Rezart Taçi]]. Në mars 2006 u themelua kanali simotër Alsat-M (tash duke e trashëguar emrin [[Alsat M|Alsat]]), si dega e saj në [[Maqedonia e Veriut|Maqedoninë e Veriut]]. Sado që fitonte një qarkullim vjetor prej 323 milionë Lekësh (i treti për nga [[Bursa (ekonomi)|xhiroja]]), AS humbiste deri në 30 milionë Lekë në vit. {{Cite web |title=Përmbarimi sekuestron pronat eish-manjatit të naftës Rezart Taçi |url=https://shqiptarja.com/lajm/p-euml-rmbarimi-sekuestron-pronat-nbsp-e-br-ish-manjatit-t-euml-naft-euml-s-rezart-ta-ccedil-i |access-date=2024-12-17 |website=Shqiptarja.com |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nezaj |first=Sami |year=2013 |title=Mediat e shkruara, menaxhimi kundër krizës |url=https://www.medialook.al/wp-content/uploads/2019/04/Doktoratura-Sami-Neza-Fakulteti-i-Histori-Filologjise-Departamenti-i-Gazetarise1.pdf |access-date=20 dhjetor 2024 |publisher=[[Universiteti i Tiranës]] |language=sq |quote=Nga stacionet private, stacionet televizive Top Chanel (rreth 400 vetë), Klan ( rreth 400 vetë), Vizion Plus (rreth 200 vetë), Alsat (tani Albanian Screen), 180 vetë, kanë edhe stafet profesionale e teknike më të kompletuara nga të gjitha stacionet e tjera televizive.}}</ref> <!-- ka nevojë për seksion të historikut që është NEUTRAL -->== Programacioni == === Si Alsat === * ''Dita Fillon në Alsat'' — emision i mëngjesit * ''Kontrast'' — politikë vendase * ''Studio e Hapur'' — analizë politike * ''Skaner Kampionat'' — emision sportiv * ''Për Evropën'' — emision i fokusuar mbi [[Bashkimi Evropian|integrimin në Bashkimin Evropian]] * ''Almanak'' — emision kulturor * ''Dossier'' — emision i aktualiteteve në Kosovë * ''Takim Ekskluziv'' — emision kulturo-politik * ''Shpirtra të Lirë'' — emision arti * ''Dita 7'' — përmbledhje javore * ''Specialja e Ditës'' — emision i thelluar interviste * ''Studio Sprint'' — emision sportiv * ''Të Pathënat e Yjeve'' — emision rreth kinemasë<ref name=":0">{{Cite web |title=Emisione |url=http://www.alsat.tv/emisione/ |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20090307210125/http://www.alsat.tv/emisione/ |archive-date=7 mars 2009 |access-date=17 dhjetor 2024 |website=ALSAT Television |language=sq}}</ref> ==== Blloqe dokumentare ==== * ''Cikël Muzika'' — dokumentare rreth muzikës * ''Mozaik'' — dokumentare rreth mjekësisë * ''Futurizëm'' — dokumentare rreth astronomisë * ''Universi përmes Artit'' — dokumentare rreth artit dhe kulturës * ''Eurokulturë'' — dokumentare rreth kulturës evropiane<ref name=":0" /> === Si Albanian Screen === * ''Prizëm'' * ''Koha për të Shijuar'' * ''Shine''<ref>{{Cite web |last=Harka |first=Juna |date=2015-05-02 |title=Audienca e televizioneve: Si po rindahet “torta”?! |url=https://monitor.al/audienca-e-televizioneve-si-po-rindahet-torta/ |access-date=2024-12-17 |website=Revista Monitor |language=sq}}</ref> * ''Bugajski Hour'' * ''Dritë Hije'' * ''Orhidea'' * ''Buletin'' * ''Oda e Librit'' === Si Alsat === * ''Dita Fillon në Alsat'' — emision i mëngjesit * ''Kontrast'' — politikë vendase * ''Studio e Hapur'' — analizë politike * ''Skaner Kampionat'' — emision sportiv * ''Për Evropën'' — emision i fokusuar mbi [[Bashkimi Evropian|integrimin në Bashkimin Evropian]] * ''Almanak'' — emision kulturor * ''Dossier'' — emision i aktualiteteve në Kosovë * ''Takim Ekskluziv'' — emision kulturo-politik * ''Shpirtra të Lirë'' — emision arti * ''Dita 7'' — përmbledhje javore * ''Specialja e Ditës'' — emision i thelluar interviste * ''Studio Sprint'' — emision sportiv * ''Të Pathënat e Yjeve'' — emision rreth kinemasë<ref name=":0">{{Cite web |title=Emisione |url=http://www.alsat.tv/emisione/ |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20090307210125/http://www.alsat.tv/emisione/ |archive-date=7 mars 2009 |access-date=17 dhjetor 2024 |website=ALSAT Television |language=sq}}</ref> ==== Blloqe dokumentare ==== * ''Cikël Muzika'' — dokumentare rreth muzikës * ''Mozaik'' — dokumentare rreth mjekësisë * ''Futurizëm'' — dokumentare rreth astronomisë * ''Universi përmes Artit'' — dokumentare rreth artit dhe kulturës * ''Eurokulturë'' — dokumentare rreth kulturës evropiane<ref name=":0" /> == Referime == <references /> == Lidhje të jashtme == * {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150512172838/http://www.albanianscreen.tv:80/pages/hyrje/ALB|date=12 maj 2015|title=Faqja zyrtare}} {{Televizioni në Shqipëri}} [[Kategoria:Stacione televizive në Shqipëri]] [[Kategoria:Stacione televizive të mbyllura në Shqipëri]] [[Kategoria:Kompani shqiptare të themeluara në 2000]] [[Kategoria:Televizione shqiptare me seli në Tiranë]] ooc8laiuqfebgu4oonmvv3bixns2gty 2808597 2808596 2025-06-11T00:56:00Z Fallbackintoreality 102113 Refuzoi ndryshimin e fundit të tekstit (nga [[Speciale:Kontributet/2601:402:8201:9AF0:584A:94D6:8360:51A2|2601:402:8201:9AF0:584A:94D6:8360:51A2]]) dhe riktheu rishikimin 2789653 nga Leutrim.P: apet u kthy bre............. 2808597 wikitext text/x-wiki {{Infobox kanal televiziv|name=Albanian Screen|type=[[Televizioni privat|Privat]]<br>[[Kanali gjeneralist|Gjeneralist]]|country=[[Shqipëria|Shqipëri]]|headquarters=Rr. Siri Kodra, [[Tiranë]], Shqipëri|language=[[Gjuha shqipe|Shqip]]|picture_format=4:3|owner=[[Rezart Taçi]]|closed_date=5 qershor 2015|former_names=Alsat|logo=Albanian Screen logo.png|area=[[Shqipëria]]<br>[[Kosova]]<br>[[Evropa]] <small>(përmes Eutelsat)</small>|affiliates=[[Alsat-M]]|parent=VeVe Group (2003-2010)<br>Taçi Oil International (2010-2015)|founder=[[Vebi Velija]]|founded=11 shtator 2000|launch_date=2003}} '''Albanian Screen''' ('''AS''') ishte një televizion [[Televizioni kombëtar|kombëtar]] satelitor shqiptar, i bazuar në [[Tirana|Tiranë]], [[Shqipëria|Shqipëri]]. Ai u themelua në vitin 2000 si '''Televizioni Kombëtar Alsat''' (shkurt për "Albanian Satellite"), televizioni i katërt privat në tregun shqiptar, dhe i pari televizion shqiptar i qasshëm përmes sinjalit [[Televizioni satelitor|satelitor]], nën drejtimin e [[Vebi Velija|Vebi Velijës]]. Televizioni me përmbajtje ishte [[Kanali gjeneralist|gjeneralist]]. AS mbuloi me valë tokësore të gjithë territorin e Shqipërisë, me sinjal digjital tokësor qytetin e Tiranës, dhe transmetoi në valët satelitore [[Eutelsat]] përgjatë të gjithë territorit të [[Evropa|Evropës]], [[Amerika Veriore|Amerikës Veriore]] dhe [[Azia|Azisë]]. Drejtor i Përgjithshëm ishte magnati i naftës [[Rezart Taçi]]. Në mars 2006 u themelua kanali simotër Alsat-M (tash duke e trashëguar emrin [[Alsat M|Alsat]]), si dega e saj në [[Maqedonia e Veriut|Maqedoninë e Veriut]]. Sado që fitonte një qarkullim vjetor prej 323 milionë Lekësh (i treti për nga [[Bursa (ekonomi)|xhiroja]]), AS humbiste deri në 30 milionë Lekë në vit. Televizioni i mbylli dyert më 5 qershor 2015 për shkak të [[Falimentimi|falimentimit]], duke u likuiduar rrogat e afro 180 punëtorëve.<ref>{{Cite news |date=2015-06-05 |title=Drejt mbylljes Albanian Screen, televizioni i katërt privat më i madh në vend |language=sq |work=Monitor |url=https://www.monitor.al/drejt-mbylljes-albanian-screen-televizioni-i-katert-privat-me-i-madh-ne-vend/ |access-date=2022-11-25}}</ref><ref>{{Cite web |title=Përmbarimi sekuestron pronat eish-manjatit të naftës Rezart Taçi |url=https://shqiptarja.com/lajm/p-euml-rmbarimi-sekuestron-pronat-nbsp-e-br-ish-manjatit-t-euml-naft-euml-s-rezart-ta-ccedil-i |access-date=2024-12-17 |website=Shqiptarja.com |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |last=Nezaj |first=Sami |year=2013 |title=Mediat e shkruara, menaxhimi kundër krizës |url=https://www.medialook.al/wp-content/uploads/2019/04/Doktoratura-Sami-Neza-Fakulteti-i-Histori-Filologjise-Departamenti-i-Gazetarise1.pdf |access-date=20 dhjetor 2024 |publisher=[[Universiteti i Tiranës]] |language=sq |quote=Nga stacionet private, stacionet televizive Top Chanel (rreth 400 vetë), Klan ( rreth 400 vetë), Vizion Plus (rreth 200 vetë), Alsat (tani Albanian Screen), 180 vetë, kanë edhe stafet profesionale e teknike më të kompletuara nga të gjitha stacionet e tjera televizive.}}</ref> <!-- ka nevojë për seksion të historikut që është NEUTRAL -->== Programacioni == === Si Alsat === * ''Dita Fillon në Alsat'' — emision i mëngjesit * ''Kontrast'' — politikë vendase * ''Studio e Hapur'' — analizë politike * ''Skaner Kampionat'' — emision sportiv * ''Për Evropën'' — emision i fokusuar mbi [[Bashkimi Evropian|integrimin në Bashkimin Evropian]] * ''Almanak'' — emision kulturor * ''Dossier'' — emision i aktualiteteve në Kosovë * ''Takim Ekskluziv'' — emision kulturo-politik * ''Shpirtra të Lirë'' — emision arti * ''Dita 7'' — përmbledhje javore * ''Specialja e Ditës'' — emision i thelluar interviste * ''Studio Sprint'' — emision sportiv * ''Të Pathënat e Yjeve'' — emision rreth kinemasë<ref name=":0">{{Cite web |title=Emisione |url=http://www.alsat.tv/emisione/ |url-status=usurped |archive-url=https://web.archive.org/web/20090307210125/http://www.alsat.tv/emisione/ |archive-date=7 mars 2009 |access-date=17 dhjetor 2024 |website=ALSAT Television |language=sq}}</ref> ==== Blloqe dokumentare ==== * ''Cikël Muzika'' — dokumentare rreth muzikës * ''Mozaik'' — dokumentare rreth mjekësisë * ''Futurizëm'' — dokumentare rreth astronomisë * ''Universi përmes Artit'' — dokumentare rreth artit dhe kulturës * ''Eurokulturë'' — dokumentare rreth kulturës evropiane<ref name=":0" /> === Si Albanian Screen === * ''Prizëm'' * ''Koha për të Shijuar'' * ''Shine''<ref>{{Cite web |last=Harka |first=Juna |date=2015-05-02 |title=Audienca e televizioneve: Si po rindahet “torta”?! |url=https://monitor.al/audienca-e-televizioneve-si-po-rindahet-torta/ |access-date=2024-12-17 |website=Revista Monitor |language=sq}}</ref> * ''Bugajski Hour'' * ''Dritë Hije'' * ''Orhidea'' * ''Buletin'' * ''Oda e Librit'' == Referime == <references /> == Lidhje të jashtme == * {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150512172838/http://www.albanianscreen.tv:80/pages/hyrje/ALB|date=12 maj 2015|title=Faqja zyrtare}} {{Televizioni në Shqipëri}} [[Kategoria:Stacione televizive në Shqipëri]] [[Kategoria:Stacione televizive të mbyllura në Shqipëri]] [[Kategoria:Kompani shqiptare të themeluara në 2000]] [[Kategoria:Televizione shqiptare me seli në Tiranë]] gsirskaqruswstg8es9dice9xzgtr4b 0 117016 2808434 1076169 2025-06-10T12:02:32Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[SHML "Gjin Gazulli", Prishtinë]] 2808434 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHML "Gjin Gazulli", Prishtinë]] jsjxjw1wdxcjrsql2uzojrwfrdt002m 0 118601 2808449 2808291 2025-06-10T14:24:11Z Machtes 170527 2808449 wikitext text/x-wiki {{Infobox Archbishop | honorific-prefix = Fortlumturia e Tij | name = Joani | honorific-suffix = | archbishop_of = Kryepeshkopi i Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë | image = Joan_Pelushi.jpeg | caption = | province = | diocese = [[Tiranë]], [[Durrës]] | enthroned =29 Mars 2025 | ended = | predecessor = [[Anastasios Janullatos]] | successor = Në detyrë | ordination = 20 Korrik 1998 | consecration = | other_post = Mitropoliti i Korçës (1998-2025) | birth_name = Fatmir Pelushi | birth_date = {{birth date and age|1956|1|1}} | birth_place = [[Tiranë]], [[Shqipëri]] | death_date = | death_place = | buried = | nationality = [[Shqiptarët|Shqiptare]] | religion = [[Ortodoksia Lindore në Shqipëri|Ortodoksia lindore]], [[Krishtërimi]] | residence = | parents = | spouse = | children = | occupation = | profession = | alma_mater = Shkolla e Teologjisë Ortodokse Greke Kryqi i Shenjtë | signature = | elected = 16 Mars 2025 }} '''Kryepeshkopi Joan''' (emri laik '''Fatmir Pelushi''' lindur më [[1 janar]] [[1956]]) është Kryepeshkopi i Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë, dhe primat i [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë]]. I lindur [[Myslimanët|myslyman]] [[bektashi]], në vitin 1979 ai u konvertua nga [[Islami]] [[Shiitë|Shiit]] në të krishterë.<ref name="Islam">{{Cite web |date=2004-10-14 |title=Incommunion Freedom – Incommunion |url=https://incommunion.org/2004/10/14/freedom/ |access-date=2025-05-11 |website=incommunion.org |language=en-US}}</ref> Ai shërbente si Mitropoliti i [[Korça|Korçës]]. == Zanafilla == Imzot Joan Pelushi lindi si [[mysliman]] [[Bektashinjtë në Shqipëri|bektashi]] më 1 janar 1956 në Tiranë. Gjatë periudhës komuniste, në kohën më të egër të persekutimit fetar, u konvertua nga [[Islami në Shqipëri|Islami]] [[Islami Shi‘i|Shiit]] në fenë e krishterë<ref name="Islam" /> pasi u pagëzua fshehurazi nga prifti (më vonë peshkopi i Apollonisë) z. Kozma Qirio, duke u bërë kështu pjesë e grupit të kishës së nëndheshme. Në vitet 1979-1990 punoi në Spitalin Psikiatrik të Tiranës, në pavionin e rehabilitimit përmes terapisë okupacionale. Në vitin 1990 u largua nga [[Shqipëria]] drejt [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|SHBA]] për të kryer studimet në teologji në Universitetin “Shkolla e Teologjisë Ortodokse Greke Kryqi i Shenjtë” në Boston falë një burse studimi të themeluar atje nga shqiptarët në Amerikë në kujtim të Peshkop [[Fan Noli|Fan Nolit]]<ref>{{Cite book |last=Forest |first=Jim |title=The Resurrection of the Church in Albania - Voices of Orthodox Christians |publisher=WCC Publications |year=2002 |pages=61-74 |language=en}}</ref>, ku dhe u diplomua me nota të larta në [[Master]] i Studimeve Teologjike në vitin 1993.<ref name=":0">{{Cite web |date=16 mars 2025 |title=Kryepiskopi i Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë. |url=https://orthodoxalbania.org/2020/kryepiskopi-i-tiranes-durresit-dhe-gjithe-shqiperise/ |url-status=live |website=orthodoxalbania.org |language=sq}}</ref> == Jetëshkrimi == Në vitin 1992, i nxitur nga dëshira për të dhënë një kontribut në rindërtimin e Kishës ortodokse shqiptare, ai mori vendimin për tu kthyer në atdhe. Në shtator 1992 u kthye në Shqipëri dhe filloi të punonte si pedagog në Akademinë Teologjike të Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë. <ref name=":0" /> Në 27 Shkurt 1994, ai u dorëzua si dhjakon dhe më pas, në vitin 1994, u shugurua prift, duke vazhduar mësimdhënien në Akademinë Teologjike. Në vitin 1995, ai vazhdoi studimet në Universitetin “Shkolla e Teologjisë Ortodokse Greke Kryqi i Shenjtë” në Boston, ku në sezonin akademik 1995-1996 u rendit në Listën Kombëtare të Dekanit për rezultate të shkëlqyera. Në vitin 1996, ai u ngrit në rangun e Arkimandritit dhe më pas, në vitin 1997, u diplomua me një Master në Teologji. Pas diplomimit, u kthye në Shqipëri dhe u emërua [[Dekani|Dekan]] i Akademisë Teologjike të Kishës Ortodokse, një detyrë që e mbajti deri në vitin 1998, kur u emërua Mitropolit.<ref name=":0" /> Në 18 korrik 1998 u zgjodh [[Peshkopi|Peshkop]] dhe dy ditë më vonë u fronëzua si Mitropolit i Korçës, duke qënë ende pedagog në Akademinë Teologjike. Ai ka shkruar tekstet e Dogmatikës dhe ka përkthyer shumë libra, si edhe ka botuar shumë artikuj në gazeta, revista dhe periodikë studimorë të huaj dhe të vendit. Përveç [[Shqip|shqipes]], zotëron [[Anglishtja amerikane|anglishten]], [[Frëngjisht|frëngjishten]], [[Gjuha italiane|italishten]], [[Greqisht|greqishten]] dhe ka njohuri në [[latinisht]] dhe [[hebraisht]].<ref name=":0" /> Kryepeshkopi Imzot Joan Pelushi ka dhënë një kontribut të rëndësishëm në fushën e përkthimeve teologjike në shqip. Ai ka përkthyer disa libra të rëndësishëm teologjikë, përfshirë vepra të vështira nga etërit e kishës, si “Mbi Shpirtin e Shenjtë” të Vasilit të Madh, një libër që është thelbësor në zhvillimin e doktrinës së krishterë. Kontributi i tij ka qenë vendimtar për formimin dhe unifikimin e terminologjisë filozofiko-fetare, pasi ka pasur mangësi në literaturën shqipe në këtë fushë. Puna e tij është vlerësuar nga studiues të vendit dhe të huaj. Po ashtu, ai ka shkruar tekstin e parë të Dogmatikës në shqip, i cili përdoret si botimi zyrtar i Kishës Ortodokse në Shqipëri.<ref name=":0" /> Në vitin 2000 ka themeluar dhe vazhdon të drejtojë revistën periodike “Tempulli”, e cila është bërë një nga revistat më serioze në fushën studimore dhe kulturore. Revista ka tërhequr intelektualë, studiues dhe albanologë nga më të njohurit, si nga Shqipëria ashtu edhe nga jashtë vendit. Ai është kryetari i redaksisë së revistës dhe njëkohësisht një nga kontribuesit kryesor në shkrimet e saj. Gama e shkrimeve është shumë e gjerë dhe mbulon fusha të ndryshme si [[kultura]], [[Përkthimi|përkthimet]], [[shkenca]], [[arkeologjia]], [[filozofia]], [[teologjia]], [[historia]], kritika e [[Arti|artit]], figura të shquara të vendit dhe histori kulturore e Shqipërisë, rajonit dhe më gjerë.<ref name=":0" /> Ka pasur një rol të rëndësishëm në përfaqësimin e Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë në takime ndërkombëtare. Ai ka shërbyer si referues dhe ka qenë pjesëmarrës në grupe të ndryshme të hartimit të teksteve, deklaratave dhe mesazheve të ndryshme. Po ashtu, ai ka përfaqësuar Kishën Ortodokse Botërore në grupe pune të Këshillit Botëror të Kishave, duke qenë një nga anëtarët e një grupi të rëndësishëm që ka pasur një mandat pesëvjeçar për hartimin e bashkëpunimit ndërmjet Këshillit Botëror të Kishave dhe [[Kisha Katolike|Kishës Romano-Katolike]]. Gjithashtu, ai ka luajtur një rol të rëndësishëm në përfaqësimin e Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë në konferenca dhe takime ndërkombëtare, si referues dhe përfaqësues. Gjatë pothuajse një dekade, ai ka kontribuar në hartimin e dokumenteve të rëndësishme për përgatitjen e Sinodit të Madh dhe të Shenjtë, që u mbajt në qershor të vitit 2016 në Kretë.<ref name=":0" /> Ai përfaqëson Kishën Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë në bashkëpunimet e rëndësishme ndërmjet Kishave Ortodokse dhe Kishës Romano-Katolike, si dhe ndërmjet Kishave Ortodokse dhe Kishave Orientale. Është ftuar si lektor në disa konferenca kombëtare dhe ndërkombëtare, duke dhënë një kontribut të madh veçanërisht në fushën e teologjisë, historisë dhe filozofisë si edhe në universitete, shkolla teologjike, seminare dhe takime ndërkombëtare, si të krishtera ashtu edhe ndërfetare, për të mbajtur leksione të ndryshme. Gjatë karrierës së tij, ai është nderuar me medalje dhe urdhra të ndryshëm nga shumë Kisha Ortodokse në botë.<ref name=":0" /> Përveç angazhimeve teologjike dhe akademike ka dhënë një kontribut të rëndësishëm edhe në jetën shoqërore dhe humanitare të qytetit të Korçës. Ai është i angazhuar në fushën studimore dhe kulturore, si dhe në ndihmën për ata që kanë nevojë. Me nismën e tij, është hapur një mensë për të ndihmuar çdo ditë njerëzit në nevojë, që funksionon prej 27 vitesh. Puna e tij ka ndihmuar forcimin e bashkëjetesës dhe dialogut ndërfetar si edhe në formimin e një ndjenje të thellë atdhedashurie dhe solidariteti. Ai është ftuar shpesh për referime dhe biseda në [[Universiteti i Korçës "Fan Noli"|Universitetin e Korçës]] dhe në shkolla të tjera të rëndësishme të qarkut.<ref name=":0" /> == Përkthimet Teologjike == Kryepeshkopi Imzot Joan Pelushi ka përkthyer një numër librash në shqip:<ref>{{Cite web |date=29 nëntor 2003 |title=Mitropoliti i Korçës, At Joan Pelushi |url=https://www.forumishqiptar.com/threads/27480-Mitropoliti-i-Kor%C3%A7%C3%ABs-At-Joan-Pelushi |url-status=live |website=forumishqiptar.com |language=sq}}</ref> * Mbi Shpirtin e Shenjtë, botuar më 1996. * Besimi Ortodoks. Vëll. I Doktrina, botuar më 1997. * Besimi Ortodoks. Vëll. II Adhurimi, botuar më 1997. * Besimi Ortodoks. Vëll. III Shkrimi i Shenjtë dhe Historia e Kishës, botuar më 2000. * Besimi Ortodoks. Vëll. IV Spiritualiteti, botuar më 2002. * Shën Siluani, botuar më 2003. * Dogmatika, (Dispensë) tekst mësimor në Akademinë Teologjike. * Shenjtorët iliro-shqiptarë, (Dispensë) * Predikime == Kryepeshkop i Shqipërisë == Më 16 Mars 2025, Fortlumturia e Tij, Mitropoliti i Korçës, Imzot Joani, u zgjodh me votë unanime [[Kryepeshkopi i Shqipërisë|Kryepeshkop i Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë]] dhe u fronëzua me 29 Mars 2025.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web |date=29 mars 2025 |title=Fronëzimi i Kryepiskopit të ri të Shqipërisë, Fortlumturisë së Tij, z. Joan, në Tiranë 29.03.2025 |url=https://orthodoxalbania.org/2020/2025/03/29/fronezimi-i-kryepiskopit-te-ri-te-shqiperise-fortlumturise-se-tij-z-joan-ne-tirane-29-03-2025/ |url-status=live |website=orthodoxalbania.org |language=sq}}</ref> == Nderime == {| class="wikitable" style="text-align:center;" |+ !<big>Titulli</big> !<big>Motivacioni</big> !<big>Data e dhënies</big> !<big>Trupi shpërblyes</big> |- |'''<small>“Qytetar Nderi i Qarkut Korçë”<ref name=":0" /></small>''' |''Për kontribut të shquar në kultivimin e tolerancës dhe mirëkuptimit fetar. Shkencëtar, botues, përkthyes i librave teologjikë në gjuhën shqipe. Ndihmues në emancipimin dhe vëllazërimin qytetar për Qarkun e Korçës dhe më gjërë.'' |23 Korrik 2003 |[[Skeda:Stema_e_Qarkut_Korçë.svg|15px]] [[Qarku i Korçës|Këshilli i Qarkut Korçë]] |- |'''<small>“Qytetar Nderi”<ref name=":0" /></small>''' |''Për merita të shquara për ringjalljen e besimit si dhe për veprat e shumta në fushën humane dhe sociale.'' |18 Gusht 2008 |[[Skeda:Stema e Bashkisë Korçë.svg|15px]] [[Bashkia Korçë|Këshilli bashkiak i qytetit të Korçës]] |- |'''<small>“Doctor Honoris Causa”<ref name=":0" /></small>'''<br>[[Skeda:Olive wreath.svg|30px]] |''Personalitet i shquar i botës shpirtërore dhe fetare, humanist i madh, përkthyes, themelues i revistës periodike “Tempulli”, duke dhënë ndihmesa të shquara në fushën e kulturës, arkeologjisë, filozofisë, teologjisë, historisë, albanologjisë etj.; bashkëpuntor i ngushtë dhe mik i Universitetit “Fan S. Noli”.'' |23 Korrik 2018 |[[Skeda:Universiteti i Korçes.png|15px]] [[Universiteti i Korçës "Fan Noli"|Universiteti “Fan S. Noli” Korçë]] |- |'''<small>"Çertifikatë Mirënjohje"<ref name=":0" /></small>''' |''Si një vlerë me përmasa kombëtare dhe ndërkombëtare, si shembulli më model i promovimit të paqes, harmonisë dhe bashkëjetesës fetare. Respekt dhe mirënjohje pafund për tërë kontributin e tij të shquar në shërbim të komunitetit dhe njerëzve në nevojë''. |29 Maj 2019 |[[Skeda:Stema e Bashkisë Tiranë.svg|15px]] [[Bashkia Tiranë]] |} == Referime == <references /> [[Kategoria:Priftërinj ortodoksë shqiptarë]] [[Kategoria:Njerëz që jetojnë]] [[Kategoria:Lindje 1956]] [[Kategoria:Të konvertuar në Krishtërim]] [[Kategoria:Bektashi]] [[Kategoria:Myslimanë shqiptarë]] 3dg0sq0c47rmr29n8m37tfbvgflp4vh 0 121665 2808559 2796184 2025-06-10T21:18:01Z Edukatori 112234 Përcjellim te [[SHFMU "Musa Zajmi", Gjilan]] 2808559 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHFMU "Musa Zajmi", Gjilan]] 18uks2ge5tebluq4ddpawedcgrv8ei8 0 126142 2808509 1709254 2025-06-10T18:19:12Z Zbulimi 166213 2808509 wikitext text/x-wiki '''Prof. Dr. Afrim Karagjozi''', biograf, studiues dhe përkthyes shqiptar. Për vite ka qenë dhe është pedagog në nivelet shkollore mesatare, universitare dhe pasuniversitare. Si intelektual, ka qenë dhe është veprimtar i zellshëm dhe disaanshëm, me kontribut spikatës ne fushën e arsimit dhe të kulturës. Pas vitit 1990 e në vazhdim, ka qenë dhe është pjesëmarrës në shumë konferenca dhe simpoziume kombëtare dhe ndërkombëtare, kumtues në disa prej tyre si edhe në universitetet më të njohur të Evropës. Ka pasur edhe funksione drejtuese në fushën e marrëdhënieve me jashtë dhe në diplomaci. Si Bajronist është themelues i Shoqatës Shqiptare të Bajronit, në vitin 1991. Që atëherë është kryetar i saj dhe anëtar i Bordit të Drejtorëve të Shoqatës Ndërkombëtare të Bajronit. Është organizator i shumë veprimtarive madhore me karakter atdhetar dhe kulturor. Prof.Dr. Afrim Karagjozi ia ka kushtuar gjithë jetën kulturës britanike, kryesisht asaj që lidhet me Shqipërinë dhe shqiptarët. == BIOGRAFI == Afrim Karagjozi u lind në Gjirokastër, në [[18 dhjetor]] [[1941]]. Në vitin 1964 u diplomua në Universitetin e Tiranës për Gjuhë dhe Letërsi Shqipe dhe Angleze. Pas përfundimit të studimeve nisi punën si pedagog i gjuhës angleze, një profesion të cilin vazhdon ta ushtroj edhe sot. Në vitin 1969 botoi librin e tij të parë, T''ekstin mësimor anglisht'','' klasa e tretë'' ''e mesme'', dhe në vitet në vazhdim është prezantuar për lexuesin shqiptar si autor dhe përkthyes i disa veprave si biografi, studime, antologji, përmbledhje letrare. Gjithashtu një numër i madh shkrimesh, artikujsh, studimesh,essesh, parathënie etj, të botuara në shtypin shqiptar dhe të huaj, mbajnë autorësinë e tij. Me krijimtarinë biografike, studimore dhe si përkthyes, Prof. Dr. Afrim Karagjozi është fokusuar në kulturën britanike, kryesisht të asaj që lidhet me Shqipërinë dhe shqiptarët. Në krijimtarinë e tij spikasin monografitë për Xhorxh Bajronin, Përsi Shelli, Meri Edit Durhan, Eduard Lir, William Martin Lik si dhe ka organizuar të parat konferenca kombëtare dhe ndërkombëtare për këto personalitete britanike, të cilët me udhëtimet e tyre në Shqipëri kanë dokumentuar një pjesë të historisë shqiptare në shekujt XIX-XX. I konsideruar si studiuesi më i mirë i Bajronit, në vitin 1987 Afrim Karagjozi botoi monografinë Xhorxh Bajroni, ribotuar në vitin 2010, duke sjellë kësisoj një ndihmesë të çmuar. SHOQATA SHQIPTARE E BAJRONIT (SHSHB) u krijua pas një tradite të gjatë bajronizmi, në [[19 tetor]] [[1991]], me vendim të Ministrisë së Kulturës. Ajo është organizatë kulturore, e cila në vazhdimësi e ka shpallur Lord Bajronin si poet dhe si mik të madh e të vërtetë të shqiptarëve. Nderimi dhe dashuria shqiptare për Lord Bajronin filloi në 1832. Që nga ajo kohë shumë bajronistë shqiptarë, studiues dhe shkencëtarë të letrave, kanë lënë pas një thesar studimesh serioze. Si traditë, në vite, janë organizuar veprimtari të shumëllojshme në raste të ndryshme. Në prill të vitit 1994, SHSHB organizoi '''veprimtarinë''' '''e parë''' më të madhe për Bajronin në Lidhjen e Shkrimtarëve, ku ishte i pranishëm edhe shkrimtari Ismail Kadare dhe përfaqësuesi britanik Stiv Nash, i cili mbajti një fjalë përshëndetëse. Dy vite më pas, në tetor 1996, Prof.Karagjozi, organizoi '''udhëtimin e parë në gjurmët e Bajronit me shkrimtaren Tessa de Loo. '''Aktivitetet kanë qënë të vazhdueshme dhe ato kanë kulmuar''' '''me '''Konferencën Kombëtare për Bajronin''' në janar 2008, në kuadër të 220 vjetorit të lindjes së tij dhe me '''Simpoziumin e parë Ndërkombëtar për Bajronin në shtator të vitit '''2009.''' ''' Në vitin 2000, Afrim Karagjozi fitoi titullin Profesor. Por, ai njihet si '''i pari pedagog '''Kandidat i Skencave'' (1991) dhe ''Doktor, ''(1993), ndër shkollat e mesme të Republikës, pedagog në shkollën “'''Q.Stafa'''”. Ai ka qënë '''i vetimi pedagog i shkollave të mesme '''që ka përfaqësuar Shqipërinë në Konferenca Ndërkombëtare, gjatë periudhës 1990-1998. Si pedagog, në vite ka qenë bashkëpunëtor/konuslent me Ministrinë e Arsimit, me Institutin e Studimeve Pedagogjike dhe me Shtëpinë Botuese të Librit Shkollor. Ka marrë pjesë në hartimin e programeve të gjuhës angleze; në redaktimin dhe në reçensat e botimeve të librave shkollor për anglishten; ka marrë pjesë në konferenca dhe seminare kombëtare, ku edhe ka referuar; - ka qenë në grupet e kontrollit për gjuhën angleze në disa qytete të vendit, si edhe kryetar i komisionit të provimeve përfundimtare në shkollën e gjuhëve të huaja, Tiranë; ka organizuar shumë orë të hapura mësimore në rang qyteti dhe rajoni; ka qenë '''i pari pedagog që ka ngritur dhe përdorur '''laboratorin e parë në Republikë, për gjuhën angleze, në “'''Q.Stafa'''”; ka qenë nismëtar i disa ndryshimeve metodike për gjuhën e huaj; - ka drejtuar për shumë vite komisionin e gjuhëve të huaja në Tiranë e në rajonin tre. Krahas aktivitetit shumëdimensional në jetën akademike dhe kulturore të vendit, Prof.dr Afrim Karagjozi ka dhënë kontributin e tij edhe në diplomacinë shqiptare si dhe në fushën e marrëdhënieve me jashtë. Në vitin 1991-1992 ka qënë Ambasador i Shqipërisë në Suedi, Finlandë, Norvegji dhe Danimarkë, në periudhën 1998-2000, Shef i Marrëdhënieve me Jashtë në Bibliotekën Kombëtare, në periudhën 2000- 2004, Kryetar i Degës së Marrëdhënieve me Jashtë në Akademinë e Shkencave. Gjatë dy dekadave të fundit, Prof.Dr Afrim Karagjozi ka marrë pjesë në aktivitete të ndryshme, si referues dhe lektor në konferenca dhe universitete prestigjioze brenda dhe jashtë vendit. == Botimet kryesore == === Monografi / Biografi === # ''Uilliam Martin Liku – ''2014 # ''Meri Edit Durhan – ''2012 # ''Përsi Shelli ''– 1998 # ''Eduard Liri – ''1997'' '' # ''Xhorxh Bajroni – ''1987'' '' (Botimi i dytë – 2010) === Përkthime === # ''Çarja – ''Suanna Moore – 2005 # ''Qezari dhe Kleopatra – Dramë – ''Xh.B.Shou– 2002 # ''Adhuruesi i Djallit –Dramë – ''Xh.B. Shou– 2002 # ''Ligje dhe zakone të Ballkanit –'' Meri E. Durham – 1991 # ''Epika e Kapit nit Skot –'' Martin Linfsei – 1989 # ''Plaku dhe Deti'' – Përshtatje me parathënie, shënime dhe fjalor 1989 === Libra të tjerë === # ''Dinjiteti vetjak dhe ai kombëtar – Mendime :Esse, kumtesa, artikuj, etj ''– 2013 # ''Byron and the Balkans'' – (Bajroni dhe Ballkani) – Përmbledhje 2010 # ''Fillesat e gjuhës shqipe – Metodë për gjuhën shqipe – ''2008 # ''Miti shqiptar për Bajronin – Studim i gjatë– ''2001 # ''Bisedë me miqtë e mi – Shënime pedagogjike,esse, artikuj –'' 2000 # ''Shkrime në vite –'' ''esse, artikuj, thënie, shkrime – ''2000 # ''Mënçurie e njerëzimit –'' ''Thënie anglisht-shqip'' – 2000 # ''Bajroni anglisht dhe shqip ''– ''Përzgjedhje letrare'' – 1997 & 2010 # ''British and American Poetry – Me parathënie, biografi dhe fjalor -''1990 # ''Historia e një shkolle'' – Histori ( Historiku i parë i shkollës “''Q.Stafa''”) 1975 # ''Tekst mësimor anglisht'', klasa e tretë, e mesme 1969 [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Njerëz që jetojnë]] nu9uvu38g1fjqkyunnc8d37ksqlr2t1 0 127102 2808570 2427621 2025-06-10T21:42:16Z Flladimi 79965 removed [[Category:Qytete në Skocia e Re]]; added [[Category:Qytete në Kanada]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808570 wikitext text/x-wiki {{Ky artikull|Për përdorime të tjera shiko: ''[[Halifax (kthjellim)]]''.}} {{Infobox settlement | name = Halifax | name_amtar = | settlement_type = qytet | nicknames = | mottoesja = | image_skyline = Halifax Skyline.jpg | image_skyline_përshkrimi = | image_flag = | flag_link = | flag_size = | image_seal = | seal_link = | seal_size = | shteti = CAN | shteti_shënim = | shkalla_administrative = 3 | ndarja_adm_shkalla_1 = Skocia e Re | ndarja_adm_shkalla_2 = | artikulli_ndarja_adm_shkalla_2 = | ndarja_adm_shkalla_3 = | kryetari = | partia_udhëheqëse = | data_zgjedhjes = | kryetari2 = | partia_udhëheqëse2 = | data_zgjedhjes2 = | lartësia = 0-145 | sipërfaqja = 5490.9 | sipërfaqja_urbane = | sipërfaqja_metropolitane = | sipërfaqja_tokë = | sipërfaqja_ujë = | population_total = 372679 | population_total_data = 2006 | population_total_urbane = | population_total_metropolitane = | dendësia = | prefiksi = | targa = | etnohoronimi = | established_date = | zona_klimatike = | zona_kohore = | ora_verore = | kodi_postar = | aeroporti = | aeroporti_largësia = | website = www.halifax.ca/index.asp | website_përshkrimi = | website_gjuha = | image_map = | image_map_përshkrimi = | image_map = | map_size = | image_map_përshkrimi = | gjer_g = | gjer_m = | gjer_s = | gjer_dr = N | gjat_g = | gjat_m = | gjat_s = | gjat_dr = W | image_map2 = | map_size2 = | image_map_përshkrimi2 = | gjerësia = 44.854444 | gjatësia = -63.199167 }} '''Halifax''' është një [[Lista e qyteteve në Kanada|qytet]] në [[Provincat dhe territoret e Kanadasë|provincën]] [[Skocia e Re]], në [[Kanada]]. Qyteti ka një sipërfaqe 5490.9&nbsp;km² dhe popullsi 372679 banorë.<ref>{{cite web|url=http://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2011/dp-pd/hlt-fst/pd-pl/Table-Tableau.cfm?LANG=Eng&T=101&S=50&O=A|title=Population and dwelling counts, for Canada, provinces and territories, and census subdivisions (municipalities), 2011 and 2006 censuses (Ontario)|publisher=Statistics Canada|date=8 shkurt 2012|accessdate=22 tetor 2012}}</ref> == Referime == {{referenca}} == Projekte të tjera == * {{Commonscat|Halifax Regional Municipality|Halifax}} == Lidhje të jashtme == * {{URL|www.halifax.ca/index.asp| website www.halifax.ca/index.asp}} {{Ndarja administrative në Skocia e Re}} {{Portal|Kanadaja}}{{authority control}} <!-- Ndëlidhje wiki --> [[Kategoria:Qytete në Kanada]] {{Cung|Kanada}} j9l1kcyqxkguvv66loffl5fddajgvvn 0 127474 2808567 2455534 2025-06-10T21:40:17Z Flladimi 79965 rregullime kryesisht teknike 2808567 wikitext text/x-wiki {{Infobox subdivision type | name={{ubl|Provincat dhe territoret e Kanadasë}} |alt_name= | map=[[Skeda:Political map of Canada.svg|350px|Një hartë e Kanadasë që tregon 10 provincat dhe 3 territoret e saj]] | category=[[Federated state]] | current_number={{ubl|10 provinca|3 territore}} | number_date= | population_range= | area_range= | government= | subdivision= }} '''Provincat dhe territoret e Kanadasë''' janë [[Ndarja administrative|ndarje administrative]] nënkombëtare brenda zonave gjeografike të [[Kanada|Kanadasë]] nën juridiksionin e [[Kushtetuta e Kanadasë|kushtetutës kanadeze]]. Në [[Konfedrata kanadeze|konfederatën kanadeze]] të vitit [[1867]], tre provinca të [[Amerika e Veriut Britanike|Amerikës së Veriut Britanike]] - [[New Brunswick]], [[Nova Scotia]] dhe Provinca e Kanadasë (e cila pas Konfederatës u nda në [[Ontario]] dhe [[Kebeku (provincë)|Kebek]]) - u bashkuan për të formuar një federatë, duke u bërë një vend plotësisht i pavarur gjatë shekullit të ardhshëm. Gjatë historisë së saj, kufijtë ndërkombëtarë të [[Kanadaja|Kanadasë]] kanë ndryshuar disa herë dhe vendi është rritur nga katër provincat origjinale, në dhjetë provincat dhe tre territoret aktuale. Së bashku, provincat dhe territoret përbëjnë [[Lista e vendeve sipas sipërfaqes|vendin e dytë më të madh në botë]] për nga sipërfaqja. Dallimi kryesor midis një province dhe një territori kanadez është se provincat marrin fuqinë dhe autoritetin e tyre nga ''[[Akti i Kushtetutës, 1867]]'', ndërsa qeveritë territoriale janë krijesa të statutit me kompetenca të deleguara atyre nga [[Parlamenti i Kanadasë]]. Kompetencat që rrjedhin nga Akti i Kushtetutës ndahen midis [[Qeveria e Kanadasë|qeverisë së Kanadasë]] (qeveria federale) dhe qeverive provinciale për t'u ushtruar ekskluzivisht. Një ndryshim në ndarjen e pushteteve midis qeverisë federale dhe provincave kërkon një [[Amendamentet në Kushtetutën e Kanadasë|amendament kushtetues]], ndërsa një ndryshim i ngjashëm që prek territoret mund të kryhet në mënyrë të njëanshme nga Parlamenti i Kanadasë ose qeveria. Në teorinë moderne kushtetuese kanadeze, provincat konsiderohen të jenë bashkë-sovrane brenda zonave të caktuara bazuar në ndarjet e përgjegjësisë midis qeverisë provinciale dhe federale brenda Aktit të Kushtetutës, [[1867]], dhe secila krahinë ka kështu përfaqësuesin e saj të Kurorës kanadeze. nënguvernatori. Territoret nuk janë sovrane, por përkundrazi autoritetet dhe përgjegjësitë e tyre janë transferuar drejtpërdrejt nga niveli federal, dhe si rezultat, kanë një komisioner që përfaqëson qeverinë federale. == Provincat dhe territoret == {| border=1 cellspacing=0 cellpadding=4 style="margin-left:30px; border-collapse:collapse; text-align:center; font-size:100%; line-height:normal" |+ <big>'''Provincat dhe territoret e Kanadasë'''</big><br /><br /> |- bgcolor=#eeeeee !Flamuri !Provinca !Kryqeqëndra !Hyrja në<br />[[Kanadaja|Konfederata kanadeze]] ![[Zona kohore]] standarte<br />([[Coordinated Universal Time|UTC]]) !shkurtimi |- |align=left|[[Skeda:Flag of British Columbia.svg|border|50px]]||[[Kolumbia Britanike]]||[[Viktoria (Kolumbia Britanike)|Victoria]]||[[1871]]|| -8 (Pacifico),<br />-7 (Montagne)||BC |- |align=left|[[Skeda:Flag of Alberta.svg|border|50px]]||[[Alberta]]<ref name=TNO>Manitoba, Yukon, Alberta, Saskatchewan e Nunavut hanno avuto origine come parte dei Territori del Nord-Ovest.</ref>||[[Edmonton]]||[[1905]]||-7 (Montagne)||AB |- |align=left|[[Skeda:Flag of Saskatchewan.svg|border|50px]]||[[Saskatchewan]]<ref name=TNO/>||[[Regina (Saskatchewan)|Regina]]||1905||-7 (Montagne),<br />-6 (Centrale)||SK |- |align=left|[[Skeda:Flag of Manitoba.svg|border|50px]]||[[Manitoba]]<ref name=TNO/>||[[Winnipeg]]||[[1870]]||-6 (Centrale)||MB |- |align=left|[[Skeda:Flag of Ontario.svg|border|50px]]||[[Ontario]]||[[Toronto]]||[[1867]]||-6 (Centrale),<br /> -5 (Est)||ON |- |align=left|[[Skeda:Flag of Quebec.svg|border|50px]]||[[Kebeku (provincë)|Kebek]]||[[Kebeku (qytet)|Kebek]]||1867||-5 (Est)<br />-4 ([[Îles de la Madeleine]])||QC |- |align=left|[[Skeda:Flag of New Brunswick.svg|border|50px]]||[[New Brunswick]]||[[Fredericton]]||1867 |rowspan=3|-4 (Atlantico)||NB |- |align=left|[[Skeda:Flag of Nova Scotia.svg|border|50px]]||[[Skocia e Re]]||[[Halifax (Skocia e Re)|Halifax]]||1867||NS |- |align=left|[[Skeda:Flag of Prince Edward Island.svg|border|50px]]||[[Ishulli i Princit Eduard]]||[[Charlottetown]]||[[1873]]||PE |- |align=left|[[Skeda:Flag of Newfoundland and Labrador.svg|border|50px]]||[[Toka e Re dhe Labradori|Newfoundland dhe Labradori]]||[[Saint John's (Newfoundland dhe Labradori)|St. John's]]||1949|| -4 (Atlantico),<br />-3.5 (Terranova)||NL |- bgcolor=#eeeeee !Flamuri !Territori !Kryqeqëndra !Hyrja në<br />[[Kanadaja|Konfederata kanadeze]] ![[Zona kohore]] standarte<br />([[Coordinated Universal Time|UTC]]) !shkurtimi |- |align=left|[[Skeda:Flag of Yukon.svg|border|50px]]||[[Yukon]]<ref name=TNO/>||[[Whitehorse]]||[[1898]]||-8 (Pacifico)||YK |- |align=left|[[Skeda:Flag of the Northwest Territories.svg|border|50px]]||[[Territoret Veri-Perëndimore]]||[[Yellowknife]]||1870||-7 (Montagna)||NT |- |align=left|[[Skeda:Flag of Nunavut.svg|border|50px]]||[[Nunavut]]<ref name=TNO/>||[[Iqaluit]]||[[1999]]||-7 (Montagne), -6 (Centrale), -5 (Est)||NU |} ==Shiko edhe== * [[Lista e qyteteve në Kanada]] * [[Alberta]] * [[Ishulli i Princit Eduard]] * [[Kebeku (provincë)]] * [[Kolumbia Britanike]] * [[New Brunswick]] * [[Nunavut]] * [[Saskatchewan]] * [[Skocia e Re]] * [[Toka e Re dhe Labradori]] * [[Territoret Veri-Perëndimore]] * [[Manitoba]] * [[Ontario]] * [[Yukon]] * [[Eskimezët]] * [[Vinlanda]] * [[Kushtetuta e Kanadasë]] * [[Feja në Kanada]] * [[Zbatimi i ligjit në Kanada]] * [[Forcat e Armatosura Kanadeze]] * [[Shërbimi Informativ i Sigurisë (Kanada)]] == Referenca == <references/> [[Kategoria:Provinca në Kanada| ]] [[Kategoria:Kontetë e Kanadasë|Kanada]] [[Kategoria:Rajone administrative në Kanadasë|Kanada]] [[Kategoria:Divizionet e Kanadasë]] [[Kategoria:Komunat e Kanadasë]] 6pzmhph8l5kshtzk8qicjz1i6i6m6pu 0 150612 2808527 2680646 2025-06-10T20:20:12Z Buona1 154392 shtova informacion dhe paragrafë 2808527 wikitext text/x-wiki {{SC|prill2015|Artikulli informacionet themelore nuk i shtron ne menyren e duhur. I duhet dhene nje formulim enciklopedik dhe burimet per pohimet perkatese.}} [[Skeda:Katedralja “Ngjallja e Krishtit”, Korçë.jpg|parapamje|Katedralja “Ngjallja e Krishtit”, Korçë]] '''Katedralja Ringjallja e Krishtit në Korçë''' është një prej ndërtesave më me vlerë të qytetit, jo vetëm për besimtarët ortodoksë, por për të gjithë qytetarët e vizitorët brenda e jashtë [[Shqipëria|Shqipërisë]]<ref>{{Cite web |title=Katedralja “Ringjallja e Krishtit”, pika më atraktive në Korçë/ Fakte interesante rreth ndërtimit – Mitropolia e Shenjtë Korçë |url=https://mitropoliaeshenjtekorce.com/2023/10/15/katedralja-ringjallja-e-krishtit-pika-me-atraktive-ne-korce-fakte-interesante-rreth-ndertimit/ |access-date=2025-06-10 |language=en-US}}</ref>. Guri i parë i themelit u vu më 2 gusht [[1994]] nga Kryepiskopi Anastas dhe ndërtimi i plotë i saj përfundoi në vitin 2002. Katedralja u projektua nga arkitekti Dhimitër Kristidhi nga [[Selaniku]]<ref>{{Cite web |last=admin |date=2021-07-08 |title=Kisha e re Katedrale “Ngjallja e Krishtit”, Korce – Prosfora – Religious Routes |url=https://religiousroutes.eu/sq/destination/kisha-e-re-katedrale-ngjallja-e-krishtit-korce/ |access-date=2025-06-10 |website=Prosfora - Religious Routes |language=sq-AL}}</ref>. Shenjtërimi i saj u bë në datën 7 gusht të vitit [[2004 në Shqipëri|2004]]. == Përshkrimi == Nga përmasat e saj cilësohet si më e rëndësishmja në [[Korça|Korçë]] e pozicionuar në qendër të qytetit dhe më e madhja në [[Shqipëria|Shqipëri]]. Dikur në të njëjtin vend ekzistonte një tjetër [[Katedralja|katedrale]] e quajtur Katedralja e [[Gjergji|Shën Gjergjit]], ndërtesë me rëndësi historike, e cila gjatë fushatave antifetare të vitit [[1968]] u shkatërrua totalisht. Katedralja ''Ringjallja e Krishtit'' karakterizohet nga një ndërtim prej betoni, përbëhet nga tre kate dhe zë një sipërfaqe prej 1800 metra katrorë. Ajo simbolizon rikthimin e praktikave fetare në një vend ku të gjitha [[Feja|fetë]] ishin ndaluar që nga viti [[1967]] deri në [[1991]]. == Arkitektura == Kisha katedrale i përket tipit në formë kryqi me kupolë, disponon katër absida dhe është e rrethuar me hajat. Në dy qoshet perëndimore lartësohen dy kambanore me nga pesë kambana secila. Nga jashtë, katedralja është e veshur me gurë dhe tulla dekorative. Në katin e nëndheshëm ndodhet një kishë, pagëzimorja, salla për veprimtari të ndryshme etj. Kisha katedrale është e pajisur me ikonostas të gdhendur artistikisht në dru<ref>{{Cite web |last=admin |date=2021-07-08 |title=Kisha e re Katedrale “Ngjallja e Krishtit”, Korce – Prosfora – Religious Routes |url=https://religiousroutes.eu/sq/destination/kisha-e-re-katedrale-ngjallja-e-krishtit-korce/ |access-date=2025-06-10 |website=Prosfora - Religious Routes |language=sq-AL}}</ref>. == Lidhje të jashtme == * [https://mitropoliaeshenjtekorce.com/2023/10/15/katedralja-ringjallja-e-krishtit-pika-me-atraktive-ne-korce-fakte-interesante-rreth-ndertimit/ Intervistë e Atë Vangjel Sotiri] * [https://religiousroutes.eu/sq/destination/kisha-e-re-katedrale-ngjallja-e-krishtit-korce/ Katedralja Ngjallja e Krishtit, Korçë] * [https://www.youtube.com/watch?v=wMaTuVplDtk KIsha Katedrale e Shen Gjergjit] == Shih edhe == * [[Xhamia e Iljaz Mirahorit]] * [[Teqeja e Turanit]] * [[Hani Manastiri (Korçë)|Hani Manastiri]] [[Kategoria:Katedrale]] [[Kategoria:Kisha ortodokse në Shqipëri]] [[Kategoria:Ndërtesa të përfunduara në 1992]] {{Code4CultureAlbania}} idlqlaerp69fij5e2qgaxh0o5upx6ec 2808528 2808527 2025-06-10T20:20:52Z Buona1 154392 Shtova reference 2808528 wikitext text/x-wiki {{SC|prill2015|Artikulli informacionet themelore nuk i shtron ne menyren e duhur. I duhet dhene nje formulim enciklopedik dhe burimet per pohimet perkatese.}} [[Skeda:Katedralja “Ngjallja e Krishtit”, Korçë.jpg|parapamje|Katedralja “Ngjallja e Krishtit”, Korçë]] '''Katedralja Ringjallja e Krishtit në Korçë''' është një prej ndërtesave më me vlerë të qytetit, jo vetëm për besimtarët ortodoksë, por për të gjithë qytetarët e vizitorët brenda e jashtë [[Shqipëria|Shqipërisë]]<ref>{{Cite web |title=Katedralja “Ringjallja e Krishtit”, pika më atraktive në Korçë/ Fakte interesante rreth ndërtimit – Mitropolia e Shenjtë Korçë |url=https://mitropoliaeshenjtekorce.com/2023/10/15/katedralja-ringjallja-e-krishtit-pika-me-atraktive-ne-korce-fakte-interesante-rreth-ndertimit/ |access-date=2025-06-10 |language=en-US}}</ref>. Guri i parë i themelit u vu më 2 gusht [[1994]] nga Kryepiskopi Anastas dhe ndërtimi i plotë i saj përfundoi në vitin 2002. Katedralja u projektua nga arkitekti Dhimitër Kristidhi nga [[Selaniku]]<ref>{{Cite web |last=admin |date=2021-07-08 |title=Kisha e re Katedrale “Ngjallja e Krishtit”, Korce – Prosfora – Religious Routes |url=https://religiousroutes.eu/sq/destination/kisha-e-re-katedrale-ngjallja-e-krishtit-korce/ |access-date=2025-06-10 |website=Prosfora - Religious Routes |language=sq-AL}}</ref>. Shenjtërimi i saj u bë në datën 7 gusht të vitit [[2004 në Shqipëri|2004]]. == Përshkrimi == Nga përmasat e saj cilësohet si më e rëndësishmja në [[Korça|Korçë]] e pozicionuar në qendër të qytetit dhe më e madhja në [[Shqipëria|Shqipëri]]. Dikur në të njëjtin vend ekzistonte një tjetër [[Katedralja|katedrale]] e quajtur Katedralja e [[Gjergji|Shën Gjergjit]], ndërtesë me rëndësi historike, e cila gjatë fushatave antifetare të vitit [[1968]] u shkatërrua totalisht. Katedralja ''Ringjallja e Krishtit'' karakterizohet nga një ndërtim prej betoni, përbëhet nga tre kate dhe zë një sipërfaqe prej 1800 metra katrorë. Ajo simbolizon rikthimin e praktikave fetare në një vend ku të gjitha [[Feja|fetë]] ishin ndaluar që nga viti [[1967]] deri në [[1991]]. == Arkitektura == Kisha katedrale i përket tipit në formë kryqi me kupolë, disponon katër absida dhe është e rrethuar me hajat. Në dy qoshet perëndimore lartësohen dy kambanore me nga pesë kambana secila. Nga jashtë, katedralja është e veshur me gurë dhe tulla dekorative. Në katin e nëndheshëm ndodhet një kishë, pagëzimorja, salla për veprimtari të ndryshme etj. Kisha katedrale është e pajisur me ikonostas të gdhendur artistikisht në dru<ref>{{Cite web |last=admin |date=2021-07-08 |title=Kisha e re Katedrale “Ngjallja e Krishtit”, Korce – Prosfora – Religious Routes |url=https://religiousroutes.eu/sq/destination/kisha-e-re-katedrale-ngjallja-e-krishtit-korce/ |access-date=2025-06-10 |website=Prosfora - Religious Routes |language=sq-AL}}</ref>. == Lidhje të jashtme == * [https://mitropoliaeshenjtekorce.com/2023/10/15/katedralja-ringjallja-e-krishtit-pika-me-atraktive-ne-korce-fakte-interesante-rreth-ndertimit/ Intervistë e Atë Vangjel Sotiri] * [https://religiousroutes.eu/sq/destination/kisha-e-re-katedrale-ngjallja-e-krishtit-korce/ Katedralja Ngjallja e Krishtit, Korçë] * [https://www.youtube.com/watch?v=wMaTuVplDtk KIsha Katedrale e Shen Gjergjit] == Shih edhe == * [[Xhamia e Iljaz Mirahorit]] * [[Teqeja e Turanit]] * [[Hani Manastiri (Korçë)|Hani Manastiri]] [[Kategoria:Katedrale]] [[Kategoria:Kisha ortodokse në Shqipëri]] [[Kategoria:Ndërtesa të përfunduara në 1992]] {{Code4CultureAlbania}} == Referime == awplz8mjh5wg93eyoph0ktctpaojeja 2808529 2808528 2025-06-10T20:22:32Z Buona1 154392 /* Lidhje të jashtme */ 2808529 wikitext text/x-wiki {{SC|prill2015|Artikulli informacionet themelore nuk i shtron ne menyren e duhur. I duhet dhene nje formulim enciklopedik dhe burimet per pohimet perkatese.}} [[Skeda:Katedralja “Ngjallja e Krishtit”, Korçë.jpg|parapamje|Katedralja “Ngjallja e Krishtit”, Korçë]] '''Katedralja Ringjallja e Krishtit në Korçë''' është një prej ndërtesave më me vlerë të qytetit, jo vetëm për besimtarët ortodoksë, por për të gjithë qytetarët e vizitorët brenda e jashtë [[Shqipëria|Shqipërisë]]<ref>{{Cite web |title=Katedralja “Ringjallja e Krishtit”, pika më atraktive në Korçë/ Fakte interesante rreth ndërtimit – Mitropolia e Shenjtë Korçë |url=https://mitropoliaeshenjtekorce.com/2023/10/15/katedralja-ringjallja-e-krishtit-pika-me-atraktive-ne-korce-fakte-interesante-rreth-ndertimit/ |access-date=2025-06-10 |language=en-US}}</ref>. Guri i parë i themelit u vu më 2 gusht [[1994]] nga Kryepiskopi Anastas dhe ndërtimi i plotë i saj përfundoi në vitin 2002. Katedralja u projektua nga arkitekti Dhimitër Kristidhi nga [[Selaniku]]<ref>{{Cite web |last=admin |date=2021-07-08 |title=Kisha e re Katedrale “Ngjallja e Krishtit”, Korce – Prosfora – Religious Routes |url=https://religiousroutes.eu/sq/destination/kisha-e-re-katedrale-ngjallja-e-krishtit-korce/ |access-date=2025-06-10 |website=Prosfora - Religious Routes |language=sq-AL}}</ref>. Shenjtërimi i saj u bë në datën 7 gusht të vitit [[2004 në Shqipëri|2004]]. == Përshkrimi == Nga përmasat e saj cilësohet si më e rëndësishmja në [[Korça|Korçë]] e pozicionuar në qendër të qytetit dhe më e madhja në [[Shqipëria|Shqipëri]]. Dikur në të njëjtin vend ekzistonte një tjetër [[Katedralja|katedrale]] e quajtur Katedralja e [[Gjergji|Shën Gjergjit]], ndërtesë me rëndësi historike, e cila gjatë fushatave antifetare të vitit [[1968]] u shkatërrua totalisht. Katedralja ''Ringjallja e Krishtit'' karakterizohet nga një ndërtim prej betoni, përbëhet nga tre kate dhe zë një sipërfaqe prej 1800 metra katrorë. Ajo simbolizon rikthimin e praktikave fetare në një vend ku të gjitha [[Feja|fetë]] ishin ndaluar që nga viti [[1967]] deri në [[1991]]. == Arkitektura == Kisha katedrale i përket tipit në formë kryqi me kupolë, disponon katër absida dhe është e rrethuar me hajat. Në dy qoshet perëndimore lartësohen dy kambanore me nga pesë kambana secila. Nga jashtë, katedralja është e veshur me gurë dhe tulla dekorative. Në katin e nëndheshëm ndodhet një kishë, pagëzimorja, salla për veprimtari të ndryshme etj. Kisha katedrale është e pajisur me ikonostas të gdhendur artistikisht në dru<ref>{{Cite web |last=admin |date=2021-07-08 |title=Kisha e re Katedrale “Ngjallja e Krishtit”, Korce – Prosfora – Religious Routes |url=https://religiousroutes.eu/sq/destination/kisha-e-re-katedrale-ngjallja-e-krishtit-korce/ |access-date=2025-06-10 |website=Prosfora - Religious Routes |language=sq-AL}}</ref>. == Lidhje të jashtme == * [https://mitropoliaeshenjtekorce.com/2023/10/15/katedralja-ringjallja-e-krishtit-pika-me-atraktive-ne-korce-fakte-interesante-rreth-ndertimit/ Intervistë e Atë Vangjel Sotiri] * [https://religiousroutes.eu/sq/destination/kisha-e-re-katedrale-ngjallja-e-krishtit-korce/ Katedralja Ngjallja e Krishtit, Korçë] * [https://www.youtube.com/watch?v=wMaTuVplDtk Kisha Katedrale e Shen Gjergjit] == Shih edhe == * [[Xhamia e Iljaz Mirahorit]] * [[Teqeja e Turanit]] * [[Hani Manastiri (Korçë)|Hani Manastiri]] [[Kategoria:Katedrale]] [[Kategoria:Kisha ortodokse në Shqipëri]] [[Kategoria:Ndërtesa të përfunduara në 1992]] {{Code4CultureAlbania}} == Referime == rw8qqyd446oaii56nroucxdc6qhvgwr 0 156727 2808498 2808284 2025-06-10T17:48:28Z Vyolltsa 129213 2808498 wikitext text/x-wiki {{Short description|Albanian football manager (1927–2015)}} {{Use dmy dates|date=July 2024}} {{Infobox football biography | name = Zyber Konçi | image = | full_name = | birth_date = {{birth date|df=yes|1927|1|1}} | birth_place = [[Tirana]], Albania | death_date = {{death date|df=yes|2015|1|19|1927|1|1}} | death_place = Tirana, Albania | height = | position = | youthyears1 = | youthclubs1 = | years1 = | clubs1 = | caps1 = | goals1 = | nationalyears1 = | nationalteam1 = | nationalcaps1 = | nationalgoals1 = | manageryears1 = 1959–1961 | managerclubs1 = [[FK Dinamo Tirana|Dinamo]] | manageryears2 = 1963–1965 | managerclubs2 = [[Albania national football team|Albania]] | manageryears3 = 1971–1975 | managerclubs3 = [[KF Tirana|17 Nëntori]] | manageryears4 = 1980 | managerclubs4 = [[Albania national football team|Albania]] }}'''Zyber Konçi''' (1 janar 1927 – 19 janar 2015) ishte pedagog dhe trajner futbolli që drejtoi ekipin kombëtar të Shqipërisë. Ai ka pasur një rol të madh në zhvillimin e futbollit shqiptar gjatë viteve '50-'60.<ref>{{Cite news |date=18 prill 2021 |title=Shuhet Zyber Konçi, legjenda e futbollit shqiptar |language=sq |work=Koha jonë |url=https://kohajone.com/sporti/shuhet-zyber-konci-legjenda-e-futbollit-shqiptar/}}</ref> == Karriera si trajner == Zyber Konçi drejtoi kombëtaren në dy periudha: nga tetori 1963 deri në maj 1965 dhe nga shtatori deri në dhjetor 1980. Ai ishte trajneri i parë që drejtoi Shqipërinë në fazën kualifikuese të një turneu të madh, në Kampionatin Evropian të Kombeve të vitit 1964, ku arriti edhe fitoren e parë të Shqipërisë në një ndeshje kualifikuese, kundër Danimarkës. Ai ishte gjithashtu trajneri që aktivizoi lojtarin më të ri ndonjëherë në ekipin kombëtar shqiptar, Iljaz Çeço të Dinamos, vetëm 17 vjeç, në një ndeshje miqësore kundër Algjerisë më 11 tetor 1964, që përfundoi në barazim 1–1.<ref>[http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ Aventura me “fëmijët” e Kombëtares] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20141006073538/http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ |date=6 October 2014 }}</ref> Krijoi ekipin e njohur të "Shkollës Sportive", Shkëndisë, që prodhoi talentet e futbollit shqiptar. Ky ekip u bë një model për zhvillimin e talenteve të rinj dhe një shembull i suksesit të metodave të tij të trajnimit.<ref name=":0">>{{Cite news |last=Zajmi |first=Uvil |date=15 janar 2018 |title=Speciale/ Shkëndija, “kombinati i talenteve” që solli modën holandeze |language=sq |work=Panorama |url=https://www.panorama.com.al/sport/speciale-shkendija-kombinati-i-talenteve-qe-solli-moden-holandeze/}}</ref> == Jeta dhe vdekja == Konçi u arsimua në Universitetin e Edukimit Fizik të Pragës, në Çekosllovaki dhe solli metoda shkencore në Institutin Shqiptar të Kulturës Fizike dhe Sporteve. Pas kthimit në Shqipëri, ai solli për herë të parë qasjen shkencore të analizës së lëvizjes, tekniko-taktike dhe planifikim të cikleve stërvitore. Gjatë kohës kur punonte si pedagog në Institutin e Kulturës Fizike “Vojo Kushi” dhe si drejtues teknik i Shkollës së Mjeshtërisë Sportive “Shkëndija”, Konçi hartoi programet e para të mirëfillta mësimore për trajnimin e futbollistëve të rinj, që integronin dijet e mjekësisë sportive, fiziologjisë, psikologjisë dhe didaktikës. Trashëgimia e tij metodologjike mbetet referencë edhe sot për brezat e rinj të trajnerëve dhe pedagogëve sportivë. <ref name=":0" /> Ai ishte themeluesi i akademisë së njohur të futbollit Shkëndija Tiranë, e cila nxori shumë talente të futbollit shqiptar. Ai ndërroi jetë më 19 janar 2015, në moshën 88-vjeçare.<ref>[http://www.gazetadita.al/ndahet-nga-jeta-ish-trajneri-i-kombetares-zyber-konci/ Ndahet nga jeta Zyber Konçi] - Gazeta SHQIP {{in lang|sq}}</ref> == Referenca == [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Trajnerë të kombëtares së Shqipërisë]] 23qow14nvyz15ohxg0jvt8l0cffuo4n 2808504 2808498 2025-06-10T18:14:08Z Vyolltsa 129213 /* Jeta dhe vdekja */ shtim informacioni 2808504 wikitext text/x-wiki {{Short description|Menaxher i futbollit shqiptar (1927–2015)}} {{Use dmy dates|date=July 2024}} {{Infobox football biography | name = Zyber Konçi | image = | full_name = | birth_date = {{birth date|df=yes|1927|1|1}} | birth_place = [[Tirana]], Albania | death_date = {{death date|df=yes|2015|1|19|1927|1|1}} | death_place = Tirana, Albania | height = | position = | youthyears1 = | youthclubs1 = | years1 = | clubs1 = | caps1 = | goals1 = | nationalyears1 = | nationalteam1 = | nationalcaps1 = | nationalgoals1 = | manageryears1 = 1959–1961 | managerclubs1 = [[FK Dinamo Tirana|Dinamo]] | manageryears2 = 1963–1965 | managerclubs2 = [[Albania national football team|Albania]] | manageryears3 = 1971–1975 | managerclubs3 = [[KF Tirana|17 Nëntori]] | manageryears4 = 1980 | managerclubs4 = [[Albania national football team|Albania]] }}'''Zyber Konçi''' (1 janar 1927 – 19 janar 2015) ishte pedagog dhe trajner futbolli që drejtoi ekipin kombëtar të Shqipërisë. Ai ka pasur një rol të madh në zhvillimin e futbollit shqiptar gjatë viteve '50-'60.<ref>{{Cite news |date=18 prill 2021 |title=Shuhet Zyber Konçi, legjenda e futbollit shqiptar |language=sq |work=Koha jonë |url=https://kohajone.com/sporti/shuhet-zyber-konci-legjenda-e-futbollit-shqiptar/}}</ref> == Karriera si trajner == Zyber Konçi drejtoi kombëtaren në dy periudha: nga tetori 1963 deri në maj 1965 dhe nga shtatori deri në dhjetor 1980. Ai ishte trajneri i parë që drejtoi Shqipërinë në fazën kualifikuese të një turneu të madh, në Kampionatin Evropian të Kombeve të vitit 1964, ku arriti edhe fitoren e parë të Shqipërisë në një ndeshje kualifikuese, kundër Danimarkës. Ai ishte gjithashtu trajneri që aktivizoi lojtarin më të ri ndonjëherë në ekipin kombëtar shqiptar, Iljaz Çeço të Dinamos, vetëm 17 vjeç, në një ndeshje miqësore kundër Algjerisë më 11 tetor 1964, që përfundoi në barazim 1–1.<ref>[http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ Aventura me “fëmijët” e Kombëtares] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20141006073538/http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ |date=6 October 2014 }}</ref> Krijoi ekipin e njohur të "Shkollës Sportive", Shkëndisë, që prodhoi talentet e futbollit shqiptar. Ky ekip u bë një model për zhvillimin e talenteve të rinj dhe një shembull i suksesit të metodave të tij të trajnimit.<ref name=":0">>{{Cite news |last=Zajmi |first=Uvil |date=15 janar 2018 |title=Speciale/ Shkëndija, “kombinati i talenteve” që solli modën holandeze |language=sq |work=Panorama |url=https://www.panorama.com.al/sport/speciale-shkendija-kombinati-i-talenteve-qe-solli-moden-holandeze/}}</ref> == Jeta dhe vdekja == Konçi u arsimua në Universitetin e Edukimit Fizik të Pragës, në Çekosllovaki dhe solli metoda shkencore në Institutin Shqiptar të Kulturës Fizike dhe Sporteve. Pas kthimit në Shqipëri, ai solli për herë të parë qasjen shkencore të analizës së lëvizjes, tekniko-taktike dhe planifikim të cikleve stërvitore. Gjatë kohës kur punonte si pedagog në Institutin e Kulturës Fizike “Vojo Kushi” dhe si drejtues teknik i Shkollës së Mjeshtërisë Sportive “Shkëndija”, Konçi hartoi programet e para të mirëfillta mësimore për trajnimin e futbollistëve të rinj, që integronin dijet e mjekësisë sportive, fiziologjisë, psikologjisë dhe didaktikës. Metodologjia shkencore e tij mbetet referencë edhe sot për brezat e rinj të trajnerëve dhe pedagogëve sportivë. <ref name=":0" /> Ai ndërroi jetë më 19 janar 2015, në moshën 88-vjeçare.<ref>[http://www.gazetadita.al/ndahet-nga-jeta-ish-trajneri-i-kombetares-zyber-konci/ Ndahet nga jeta Zyber Konçi] - Gazeta SHQIP {{in lang|sq}}</ref> == Themeluesi i akademisë së futbollit Shkëndija == Në vitin 1968, Zyber Konçi themeloi Shkollën e Mjeshtërisë Sportive "Shkëndija", duke krijuar një skuadër të re me lojtarë të rinj e të talentuar. Skuadra e Shkëndijës u bë model për zhvillimin e talenteve dhe aplikimin e një filozofie të re loje në futbollin shqiptar. <ref>{{Cite web |last=Me moderimin e Prof Dr Mehmet Spahiu |title=Nga Arkiva e Sportit Shqiptar'- Cikli i Shkendisë: Zyber Konci ( Pj1) |url=https://rtsh.al/radio/podcast/nga-arkiva-e-sportit-shqiptar/#gallery-podcast-14 |website=RTSH.al |language=sq}}</ref> Shkëndija nuk ishte thjesht një skuadër futbolli, por një projekt i mirëfilltë arsimor dhe sportiv. Për këtë ide, Zyber Konçi u ndikua nga përvoja e tij në akademitë sportive të Europës Qendrore. Në vitin 1968, në bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit dhe duke pasur mbështetjen e Institutit të Kulturës Fizike (IKF) “Vojo Kushi”, Konçi arriti të krijonte Shkollën e Mjeshtërisë Sportive, e cila më vonë do të njihej si Shkëndija. Për herë të parë në Shqipëri, futbolli strukturohej si një disiplinë mësimore, me program shkollor, plan trajnimi, seleksionim teknik dhe orientim profesional për nxënësit. Zyberi ndërtoi një sistem akademie elitare, pasi fëmijët përzgjidheshin përmes konkurseve dhe spartakiadave, mësonin teorinë e praktikën e futbollit dhe rriteshin në një mjedis disipline, sportiviteti dhe edukimi moral. Në fushë, Shkëndija luante me një stil të një loje të shpejtë, kolektive, taktike dhe fizike, shumë afër futbollit total që kishte shpërthyer në Holandë. Në pak vite, ajo prodhoi një brez të tërë futbollistësh të talentuar që më pas u bënë drejtues e figura të njohura të sportit shqiptar. <ref>{{Cite news |last=Zajmi |first=Uvil |title=Nga Hoxha, Gjoni e Sulaj, te Zëri, Gurma, Bajaziti, Hafizi, etj. që aplikuan lojën hollandeze dhe..."/ "Djemtë e artë të Shkëndisë që shkëlqyen në elitën e futbollit shqiptar dhe kupat ballkanike |language=sq |work=memorie.al |url=https://memorie.al/nga-hoxha-gjoni-e-sulaj-te-zeri-gurma-bajaziti-hafizi-etj-qe-aplikuan-lojen-hollandeze-dhe-djemte-e-arte-te-shkendise-qe-shkelqyen-ne/}}</ref> == Referime == [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Trajnerë të kombëtares së Shqipërisë]] 5en5xsasr2ff4zdfbuiw8ipqb5220wg 2808506 2808504 2025-06-10T18:17:15Z Vyolltsa 129213 2808506 wikitext text/x-wiki {{Short description|Menaxher i futbollit shqiptar (1927–2015)}} {{Use dmy dates|date=July 2024}} {{Infobox football biography | name = Zyber Konçi | image = | full_name = | birth_date = {{birth date|df=yes|1927|1|1}} | birth_place = [[Tirana]], Albania | death_date = {{death date|df=yes|2015|1|19|1927|1|1}} | death_place = Tirana, Albania | height = | position = | youthyears1 = | youthclubs1 = | years1 = | clubs1 = | caps1 = | goals1 = | nationalyears1 = | nationalteam1 = | nationalcaps1 = | nationalgoals1 = | manageryears1 = 1959–1961 | managerclubs1 = [[FK Dinamo Tirana|Dinamo]] | manageryears2 = 1963–1965 | managerclubs2 = [[Albania national football team|Albania]] | manageryears3 = 1971–1975 | managerclubs3 = [[KF Tirana|17 Nëntori]] | manageryears4 = 1980 | managerclubs4 = [[Albania national football team|Albania]] }}'''Zyber Konçi''' (1 janar 1927 – 19 janar 2015) ishte pedagog dhe trajner futbolli që drejtoi ekipin kombëtar të Shqipërisë. Ai ka pasur një rol të madh në zhvillimin e futbollit shqiptar gjatë viteve '50-'60.<ref>{{Cite news |date=18 prill 2021 |title=Shuhet Zyber Konçi, legjenda e futbollit shqiptar |language=sq |work=Koha jonë |url=https://kohajone.com/sporti/shuhet-zyber-konci-legjenda-e-futbollit-shqiptar/}}</ref> == Karriera si trajner == Zyber Konçi drejtoi kombëtaren në dy periudha: nga tetori 1963 deri në maj 1965 dhe nga shtatori deri në dhjetor 1980. Ai ishte trajneri i parë që drejtoi Shqipërinë në fazën kualifikuese të një turneu të madh, në Kampionatin Evropian të Kombeve të vitit 1964, ku arriti edhe fitoren e parë të Shqipërisë në një ndeshje kualifikuese, kundër Danimarkës. Ai ishte gjithashtu trajneri që aktivizoi lojtarin më të ri ndonjëherë në ekipin kombëtar shqiptar, Iljaz Çeço të Dinamos, vetëm 17 vjeç, në një ndeshje miqësore kundër Algjerisë më 11 tetor 1964, që përfundoi në barazim 1–1.<ref>[http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ Aventura me “fëmijët” e Kombëtares] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20141006073538/http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ |date=6 October 2014 }}</ref> Krijoi ekipin e njohur të "Shkollës Sportive", Shkëndisë, që prodhoi talentet e futbollit shqiptar. Ky ekip u bë një model për zhvillimin e talenteve të rinj dhe një shembull i suksesit të metodave të tij të trajnimit.<ref name=":0">{{Cite news |last=Zajmi |first=Uvil |date=15 janar 2018 |title=Speciale/ Shkëndija, “kombinati i talenteve” që solli modën holandeze |language=sq |work=Panorama |url=https://www.panorama.com.al/sport/speciale-shkendija-kombinati-i-talenteve-qe-solli-moden-holandeze/}}</ref> == Jeta dhe vdekja == Konçi u arsimua në Universitetin e Edukimit Fizik të Pragës, në Çekosllovaki dhe solli metoda shkencore në Institutin Shqiptar të Kulturës Fizike dhe Sporteve. Pas kthimit në Shqipëri, ai solli për herë të parë qasjen shkencore të analizës së lëvizjes, tekniko-taktike dhe planifikim të cikleve stërvitore. Gjatë kohës kur punonte si pedagog në Institutin e Kulturës Fizike “Vojo Kushi” dhe si drejtues teknik i Shkollës së Mjeshtërisë Sportive “Shkëndija”, Konçi hartoi programet e para të mirëfillta mësimore për trajnimin e futbollistëve të rinj, që integronin dijet e mjekësisë sportive, fiziologjisë, psikologjisë dhe didaktikës. Metodologjia shkencore e tij mbetet referencë edhe sot për brezat e rinj të trajnerëve dhe pedagogëve sportivë. <ref name=":0" /> Ai ndërroi jetë më 19 janar 2015, në moshën 88-vjeçare.<ref>[http://www.gazetadita.al/ndahet-nga-jeta-ish-trajneri-i-kombetares-zyber-konci/ Ndahet nga jeta Zyber Konçi] - Gazeta SHQIP {{in lang|sq}}</ref> == Themeluesi i akademisë së futbollit Shkëndija == Në vitin 1968, Zyber Konçi themeloi Shkollën e Mjeshtërisë Sportive "Shkëndija", duke krijuar një skuadër të re me lojtarë të rinj e të talentuar. Skuadra e Shkëndijës u bë model për zhvillimin e talenteve dhe aplikimin e një filozofie të re loje në futbollin shqiptar. <ref>{{Cite web |last=Me moderimin e Prof Dr Mehmet Spahiu |title=Nga Arkiva e Sportit Shqiptar'- Cikli i Shkendisë: Zyber Konci ( Pj1) |url=https://rtsh.al/radio/podcast/nga-arkiva-e-sportit-shqiptar/#gallery-podcast-14 |website=RTSH.al |language=sq}}</ref> Shkëndija nuk ishte thjesht një skuadër futbolli, por një projekt i mirëfilltë arsimor dhe sportiv. Për këtë ide, Zyber Konçi u ndikua nga përvoja e tij në akademitë sportive të Europës Qendrore. Në vitin 1968, në bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit dhe duke pasur mbështetjen e Institutit të Kulturës Fizike (IKF) “Vojo Kushi”, Konçi arriti të krijonte Shkollën e Mjeshtërisë Sportive, e cila më vonë do të njihej si Shkëndija. Për herë të parë në Shqipëri, futbolli strukturohej si një disiplinë mësimore, me program shkollor, plan trajnimi, seleksionim teknik dhe orientim profesional për nxënësit. Zyberi ndërtoi një sistem akademie elitare, pasi fëmijët përzgjidheshin përmes konkurseve dhe spartakiadave, mësonin teorinë e praktikën e futbollit dhe rriteshin në një mjedis disipline, sportiviteti dhe edukimi moral. Në fushë, Shkëndija luante me një stil të një loje të shpejtë, kolektive, taktike dhe fizike, shumë afër futbollit total që kishte shpërthyer në Holandë. Në pak vite, ajo prodhoi një brez të tërë futbollistësh të talentuar që më pas u bënë drejtues e figura të njohura të sportit shqiptar. <ref>{{Cite news |last=Zajmi |first=Uvil |title=Nga Hoxha, Gjoni e Sulaj, te Zëri, Gurma, Bajaziti, Hafizi, etj. që aplikuan lojën hollandeze dhe..."/ "Djemtë e artë të Shkëndisë që shkëlqyen në elitën e futbollit shqiptar dhe kupat ballkanike |language=sq |work=memorie.al |url=https://memorie.al/nga-hoxha-gjoni-e-sulaj-te-zeri-gurma-bajaziti-hafizi-etj-qe-aplikuan-lojen-hollandeze-dhe-djemte-e-arte-te-shkendise-qe-shkelqyen-ne/}}</ref> == Referime == [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Trajnerë të kombëtares së Shqipërisë]] 15gvkim2fxxju1zmtkn2nodvztlppol 2808507 2808506 2025-06-10T18:18:00Z Vyolltsa 129213 /* Themeluesi i akademisë së futbollit Shkëndija */ 2808507 wikitext text/x-wiki {{Short description|Menaxher i futbollit shqiptar (1927–2015)}} {{Use dmy dates|date=July 2024}} {{Infobox football biography | name = Zyber Konçi | image = | full_name = | birth_date = {{birth date|df=yes|1927|1|1}} | birth_place = [[Tirana]], Albania | death_date = {{death date|df=yes|2015|1|19|1927|1|1}} | death_place = Tirana, Albania | height = | position = | youthyears1 = | youthclubs1 = | years1 = | clubs1 = | caps1 = | goals1 = | nationalyears1 = | nationalteam1 = | nationalcaps1 = | nationalgoals1 = | manageryears1 = 1959–1961 | managerclubs1 = [[FK Dinamo Tirana|Dinamo]] | manageryears2 = 1963–1965 | managerclubs2 = [[Albania national football team|Albania]] | manageryears3 = 1971–1975 | managerclubs3 = [[KF Tirana|17 Nëntori]] | manageryears4 = 1980 | managerclubs4 = [[Albania national football team|Albania]] }}'''Zyber Konçi''' (1 janar 1927 – 19 janar 2015) ishte pedagog dhe trajner futbolli që drejtoi ekipin kombëtar të Shqipërisë. Ai ka pasur një rol të madh në zhvillimin e futbollit shqiptar gjatë viteve '50-'60.<ref>{{Cite news |date=18 prill 2021 |title=Shuhet Zyber Konçi, legjenda e futbollit shqiptar |language=sq |work=Koha jonë |url=https://kohajone.com/sporti/shuhet-zyber-konci-legjenda-e-futbollit-shqiptar/}}</ref> == Karriera si trajner == Zyber Konçi drejtoi kombëtaren në dy periudha: nga tetori 1963 deri në maj 1965 dhe nga shtatori deri në dhjetor 1980. Ai ishte trajneri i parë që drejtoi Shqipërinë në fazën kualifikuese të një turneu të madh, në Kampionatin Evropian të Kombeve të vitit 1964, ku arriti edhe fitoren e parë të Shqipërisë në një ndeshje kualifikuese, kundër Danimarkës. Ai ishte gjithashtu trajneri që aktivizoi lojtarin më të ri ndonjëherë në ekipin kombëtar shqiptar, Iljaz Çeço të Dinamos, vetëm 17 vjeç, në një ndeshje miqësore kundër Algjerisë më 11 tetor 1964, që përfundoi në barazim 1–1.<ref>[http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ Aventura me “fëmijët” e Kombëtares] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20141006073538/http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ |date=6 October 2014 }}</ref> Krijoi ekipin e njohur të "Shkollës Sportive", Shkëndisë, që prodhoi talentet e futbollit shqiptar. Ky ekip u bë një model për zhvillimin e talenteve të rinj dhe një shembull i suksesit të metodave të tij të trajnimit.<ref name=":0">{{Cite news |last=Zajmi |first=Uvil |date=15 janar 2018 |title=Speciale/ Shkëndija, “kombinati i talenteve” që solli modën holandeze |language=sq |work=Panorama |url=https://www.panorama.com.al/sport/speciale-shkendija-kombinati-i-talenteve-qe-solli-moden-holandeze/}}</ref> == Jeta dhe vdekja == Konçi u arsimua në Universitetin e Edukimit Fizik të Pragës, në Çekosllovaki dhe solli metoda shkencore në Institutin Shqiptar të Kulturës Fizike dhe Sporteve. Pas kthimit në Shqipëri, ai solli për herë të parë qasjen shkencore të analizës së lëvizjes, tekniko-taktike dhe planifikim të cikleve stërvitore. Gjatë kohës kur punonte si pedagog në Institutin e Kulturës Fizike “Vojo Kushi” dhe si drejtues teknik i Shkollës së Mjeshtërisë Sportive “Shkëndija”, Konçi hartoi programet e para të mirëfillta mësimore për trajnimin e futbollistëve të rinj, që integronin dijet e mjekësisë sportive, fiziologjisë, psikologjisë dhe didaktikës. Metodologjia shkencore e tij mbetet referencë edhe sot për brezat e rinj të trajnerëve dhe pedagogëve sportivë. <ref name=":0" /> Ai ndërroi jetë më 19 janar 2015, në moshën 88-vjeçare.<ref>[http://www.gazetadita.al/ndahet-nga-jeta-ish-trajneri-i-kombetares-zyber-konci/ Ndahet nga jeta Zyber Konçi] - Gazeta SHQIP {{in lang|sq}}</ref> == Themeluesi i akademisë së futbollit "Shkëndija" == Në vitin 1968, Zyber Konçi themeloi Shkollën e Mjeshtërisë Sportive "Shkëndija", duke krijuar një skuadër të re me lojtarë të rinj e të talentuar. Skuadra e Shkëndijës u bë model për zhvillimin e talenteve dhe aplikimin e një filozofie të re loje në futbollin shqiptar. <ref>{{Cite web |last=Me moderimin e Prof Dr Mehmet Spahiu |title=Nga Arkiva e Sportit Shqiptar'- Cikli i Shkendisë: Zyber Konci ( Pj1) |url=https://rtsh.al/radio/podcast/nga-arkiva-e-sportit-shqiptar/#gallery-podcast-14 |website=RTSH.al |language=sq}}</ref> Shkëndija nuk ishte thjesht një skuadër futbolli, por një projekt i mirëfilltë arsimor dhe sportiv. Për këtë ide, Zyber Konçi u ndikua nga përvoja e tij në akademitë sportive të Europës Qendrore. Në vitin 1968, në bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit dhe duke pasur mbështetjen e Institutit të Kulturës Fizike (IKF) “Vojo Kushi”, Konçi arriti të krijonte Shkollën e Mjeshtërisë Sportive, e cila më vonë do të njihej si Shkëndija. Për herë të parë në Shqipëri, futbolli strukturohej si një disiplinë mësimore, me program shkollor, plan trajnimi, seleksionim teknik dhe orientim profesional për nxënësit. Zyberi ndërtoi një sistem akademie elitare, pasi fëmijët përzgjidheshin përmes konkurseve dhe spartakiadave, mësonin teorinë e praktikën e futbollit dhe rriteshin në një mjedis disipline, sportiviteti dhe edukimi moral. Në fushë, Shkëndija luante me një stil të një loje të shpejtë, kolektive, taktike dhe fizike, shumë afër futbollit total që kishte shpërthyer në Holandë. Në pak vite, ajo prodhoi një brez të tërë futbollistësh të talentuar që më pas u bënë drejtues e figura të njohura të sportit shqiptar. <ref>{{Cite news |last=Zajmi |first=Uvil |title=Nga Hoxha, Gjoni e Sulaj, te Zëri, Gurma, Bajaziti, Hafizi, etj. që aplikuan lojën hollandeze dhe..."/ "Djemtë e artë të Shkëndisë që shkëlqyen në elitën e futbollit shqiptar dhe kupat ballkanike |language=sq |work=memorie.al |url=https://memorie.al/nga-hoxha-gjoni-e-sulaj-te-zeri-gurma-bajaziti-hafizi-etj-qe-aplikuan-lojen-hollandeze-dhe-djemte-e-arte-te-shkendise-qe-shkelqyen-ne/}}</ref> == Referime == [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Trajnerë të kombëtares së Shqipërisë]] 6m21s2y3vo5f9u42x9zjjajdkjhreaa 2808508 2808507 2025-06-10T18:18:22Z Vyolltsa 129213 /* Themeluesi i akademisë së futbollit "Shkëndija" */ 2808508 wikitext text/x-wiki {{Short description|Menaxher i futbollit shqiptar (1927–2015)}} {{Use dmy dates|date=July 2024}} {{Infobox football biography | name = Zyber Konçi | image = | full_name = | birth_date = {{birth date|df=yes|1927|1|1}} | birth_place = [[Tirana]], Albania | death_date = {{death date|df=yes|2015|1|19|1927|1|1}} | death_place = Tirana, Albania | height = | position = | youthyears1 = | youthclubs1 = | years1 = | clubs1 = | caps1 = | goals1 = | nationalyears1 = | nationalteam1 = | nationalcaps1 = | nationalgoals1 = | manageryears1 = 1959–1961 | managerclubs1 = [[FK Dinamo Tirana|Dinamo]] | manageryears2 = 1963–1965 | managerclubs2 = [[Albania national football team|Albania]] | manageryears3 = 1971–1975 | managerclubs3 = [[KF Tirana|17 Nëntori]] | manageryears4 = 1980 | managerclubs4 = [[Albania national football team|Albania]] }}'''Zyber Konçi''' (1 janar 1927 – 19 janar 2015) ishte pedagog dhe trajner futbolli që drejtoi ekipin kombëtar të Shqipërisë. Ai ka pasur një rol të madh në zhvillimin e futbollit shqiptar gjatë viteve '50-'60.<ref>{{Cite news |date=18 prill 2021 |title=Shuhet Zyber Konçi, legjenda e futbollit shqiptar |language=sq |work=Koha jonë |url=https://kohajone.com/sporti/shuhet-zyber-konci-legjenda-e-futbollit-shqiptar/}}</ref> == Karriera si trajner == Zyber Konçi drejtoi kombëtaren në dy periudha: nga tetori 1963 deri në maj 1965 dhe nga shtatori deri në dhjetor 1980. Ai ishte trajneri i parë që drejtoi Shqipërinë në fazën kualifikuese të një turneu të madh, në Kampionatin Evropian të Kombeve të vitit 1964, ku arriti edhe fitoren e parë të Shqipërisë në një ndeshje kualifikuese, kundër Danimarkës. Ai ishte gjithashtu trajneri që aktivizoi lojtarin më të ri ndonjëherë në ekipin kombëtar shqiptar, Iljaz Çeço të Dinamos, vetëm 17 vjeç, në një ndeshje miqësore kundër Algjerisë më 11 tetor 1964, që përfundoi në barazim 1–1.<ref>[http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ Aventura me “fëmijët” e Kombëtares] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20141006073538/http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ |date=6 October 2014 }}</ref> Krijoi ekipin e njohur të "Shkollës Sportive", Shkëndisë, që prodhoi talentet e futbollit shqiptar. Ky ekip u bë një model për zhvillimin e talenteve të rinj dhe një shembull i suksesit të metodave të tij të trajnimit.<ref name=":0">{{Cite news |last=Zajmi |first=Uvil |date=15 janar 2018 |title=Speciale/ Shkëndija, “kombinati i talenteve” që solli modën holandeze |language=sq |work=Panorama |url=https://www.panorama.com.al/sport/speciale-shkendija-kombinati-i-talenteve-qe-solli-moden-holandeze/}}</ref> == Jeta dhe vdekja == Konçi u arsimua në Universitetin e Edukimit Fizik të Pragës, në Çekosllovaki dhe solli metoda shkencore në Institutin Shqiptar të Kulturës Fizike dhe Sporteve. Pas kthimit në Shqipëri, ai solli për herë të parë qasjen shkencore të analizës së lëvizjes, tekniko-taktike dhe planifikim të cikleve stërvitore. Gjatë kohës kur punonte si pedagog në Institutin e Kulturës Fizike “Vojo Kushi” dhe si drejtues teknik i Shkollës së Mjeshtërisë Sportive “Shkëndija”, Konçi hartoi programet e para të mirëfillta mësimore për trajnimin e futbollistëve të rinj, që integronin dijet e mjekësisë sportive, fiziologjisë, psikologjisë dhe didaktikës. Metodologjia shkencore e tij mbetet referencë edhe sot për brezat e rinj të trajnerëve dhe pedagogëve sportivë. <ref name=":0" /> Ai ndërroi jetë më 19 janar 2015, në moshën 88-vjeçare.<ref>[http://www.gazetadita.al/ndahet-nga-jeta-ish-trajneri-i-kombetares-zyber-konci/ Ndahet nga jeta Zyber Konçi] - Gazeta SHQIP {{in lang|sq}}</ref> == Themeluesi i akademisë "Shkëndija" == Në vitin 1968, Zyber Konçi themeloi Shkollën e Mjeshtërisë Sportive "Shkëndija", duke krijuar një skuadër të re me lojtarë të rinj e të talentuar. Skuadra e Shkëndijës u bë model për zhvillimin e talenteve dhe aplikimin e një filozofie të re loje në futbollin shqiptar. <ref>{{Cite web |last=Me moderimin e Prof Dr Mehmet Spahiu |title=Nga Arkiva e Sportit Shqiptar'- Cikli i Shkendisë: Zyber Konci ( Pj1) |url=https://rtsh.al/radio/podcast/nga-arkiva-e-sportit-shqiptar/#gallery-podcast-14 |website=RTSH.al |language=sq}}</ref> Shkëndija nuk ishte thjesht një skuadër futbolli, por një projekt i mirëfilltë arsimor dhe sportiv. Për këtë ide, Zyber Konçi u ndikua nga përvoja e tij në akademitë sportive të Europës Qendrore. Në vitin 1968, në bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit dhe duke pasur mbështetjen e Institutit të Kulturës Fizike (IKF) “Vojo Kushi”, Konçi arriti të krijonte Shkollën e Mjeshtërisë Sportive, e cila më vonë do të njihej si Shkëndija. Për herë të parë në Shqipëri, futbolli strukturohej si një disiplinë mësimore, me program shkollor, plan trajnimi, seleksionim teknik dhe orientim profesional për nxënësit. Zyberi ndërtoi një sistem akademie elitare, pasi fëmijët përzgjidheshin përmes konkurseve dhe spartakiadave, mësonin teorinë e praktikën e futbollit dhe rriteshin në një mjedis disipline, sportiviteti dhe edukimi moral. Në fushë, Shkëndija luante me një stil të një loje të shpejtë, kolektive, taktike dhe fizike, shumë afër futbollit total që kishte shpërthyer në Holandë. Në pak vite, ajo prodhoi një brez të tërë futbollistësh të talentuar që më pas u bënë drejtues e figura të njohura të sportit shqiptar. <ref>{{Cite news |last=Zajmi |first=Uvil |title=Nga Hoxha, Gjoni e Sulaj, te Zëri, Gurma, Bajaziti, Hafizi, etj. që aplikuan lojën hollandeze dhe..."/ "Djemtë e artë të Shkëndisë që shkëlqyen në elitën e futbollit shqiptar dhe kupat ballkanike |language=sq |work=memorie.al |url=https://memorie.al/nga-hoxha-gjoni-e-sulaj-te-zeri-gurma-bajaziti-hafizi-etj-qe-aplikuan-lojen-hollandeze-dhe-djemte-e-arte-te-shkendise-qe-shkelqyen-ne/}}</ref> == Referime == [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Trajnerë të kombëtares së Shqipërisë]] lenlxo34hfmka9ehv43rdna8zu3q14z 2808511 2808508 2025-06-10T18:24:26Z Vyolltsa 129213 2808511 wikitext text/x-wiki {{Short description|Menaxher i futbollit shqiptar (1927–2015)}} {{Use dmy dates|date=July 2024}} {{Infobox football biography | name = Zyber Konçi | image = | full_name = | birth_date = {{birth date|df=yes|1927|1|1}} | birth_place = [[Tirana]], Albania | death_date = {{death date|df=yes|2015|1|19|1927|1|1}} | death_place = Tirana, Albania | height = | position = | youthyears1 = | youthclubs1 = | years1 = | clubs1 = | caps1 = | goals1 = | nationalyears1 = | nationalteam1 = | nationalcaps1 = | nationalgoals1 = | manageryears1 = 1959–1961 | managerclubs1 = [[FK Dinamo Tirana|Dinamo]] | manageryears2 = 1963–1965 | managerclubs2 = [[Albania national football team|Albania]] | manageryears3 = 1971–1975 | managerclubs3 = [[KF Tirana|17 Nëntori]] | manageryears4 = 1980 | managerclubs4 = [[Albania national football team|Albania]] }}'''Zyber Konçi''' (1 janar 1927 – 19 janar 2015) ishte pedagog dhe [[Trajneri (futboll)|trajner]] futbolli që drejtoi ekipin kombëtar të [[Shqipëria|Shqipërisë]]. Ai ka pasur një rol të madh në zhvillimin e futbollit shqiptar gjatë viteve '50-'60.<ref>{{Cite news |date=18 prill 2021 |title=Shuhet Zyber Konçi, legjenda e futbollit shqiptar |language=sq |work=Koha jonë |url=https://kohajone.com/sporti/shuhet-zyber-konci-legjenda-e-futbollit-shqiptar/}}</ref> == Karriera si trajner == Zyber Konçi drejtoi kombëtaren në dy periudha: nga tetori 1963 deri në maj 1965 dhe nga shtatori deri në dhjetor 1980. Ai ishte trajneri i parë që drejtoi Shqipërinë në fazën kualifikuese të një turneu të madh, në [[Kampionati Evropian i Futbollit 1964 skuadrat|Kampionatin Evropian të Kombeve]] të vitit 1964, ku arriti edhe fitoren e parë të Shqipërisë në një ndeshje kualifikuese kundër [[Mbretëria e Danimarkës|Danimarkës]]. Ai ishte gjithashtu trajneri që aktivizoi lojtarin më të ri ndonjëherë në ekipin kombëtar shqiptar, Iljaz Çeço të Dinamos, vetëm 17 vjeç, në një ndeshje miqësore kundër Algjerisë më 11 tetor 1964, që përfundoi në barazim 1–1.<ref>[http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ Aventura me “fëmijët” e Kombëtares] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20141006073538/http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ |date=6 October 2014 }}</ref> Krijoi ekipin e njohur të "Shkollës Sportive", Shkëndisë, që prodhoi talentet e futbollit shqiptar. Ky ekip u bë një model për zhvillimin e talenteve të rinj dhe një shembull i suksesit të metodave të tij të trajnimit.<ref name=":0">{{Cite news |last=Zajmi |first=Uvil |date=15 janar 2018 |title=Speciale/ Shkëndija, “kombinati i talenteve” që solli modën holandeze |language=sq |work=Panorama |url=https://www.panorama.com.al/sport/speciale-shkendija-kombinati-i-talenteve-qe-solli-moden-holandeze/}}</ref> == Jeta dhe vdekja == Konçi u arsimua në Universitetin e Edukimit Fizik të Pragës, në Çekosllovaki dhe solli metoda shkencore në [[:en:Sports_University_of_Tirana|Institutin Shqiptar të Kulturës Fizike dhe Sporteve]]. Pas kthimit në Shqipëri, ai solli për herë të parë qasjen shkencore të analizës së lëvizjes, tekniko-taktike dhe planifikim të cikleve stërvitore. Gjatë kohës kur punonte si pedagog në Institutin e Kulturës Fizike “[[Vojo Kushi]]” dhe si drejtues teknik i Shkollës së Mjeshtërisë Sportive “Shkëndija”, Konçi hartoi programet e para të mirëfillta mësimore për trajnimin e futbollistëve të rinj, që integronin dijet e mjekësisë sportive, fiziologjisë, psikologjisë dhe didaktikës. Metodologjia shkencore e tij mbetet referencë edhe sot për brezat e rinj të trajnerëve dhe pedagogëve sportivë. <ref name=":0" /> Ai ndërroi jetë më 19 janar 2015, në moshën 88-vjeçare.<ref>[http://www.gazetadita.al/ndahet-nga-jeta-ish-trajneri-i-kombetares-zyber-konci/ Ndahet nga jeta Zyber Konçi] - Gazeta SHQIP {{in lang|sq}}</ref> == Themeluesi i akademisë "Shkëndija" == Në vitin 1968, Zyber Konçi themeloi Shkollën e Mjeshtërisë Sportive "Shkëndija", duke krijuar një skuadër të re me lojtarë të rinj e të talentuar. Skuadra e Shkëndijës u bë model për zhvillimin e talenteve dhe aplikimin e një filozofie të re loje në futbollin shqiptar. <ref>{{Cite web |last=Me moderimin e Prof Dr Mehmet Spahiu |title=Nga Arkiva e Sportit Shqiptar'- Cikli i Shkendisë: Zyber Konci ( Pj1) |url=https://rtsh.al/radio/podcast/nga-arkiva-e-sportit-shqiptar/#gallery-podcast-14 |website=RTSH.al |language=sq}}</ref> Shkëndija nuk ishte thjesht një skuadër futbolli, por një projekt i mirëfilltë arsimor dhe sportiv. Për këtë ide, Zyber Konçi u ndikua nga përvoja e tij në akademitë sportive të [[Evropa Qendrore|Evropës Qendrore]]. Në vitin 1968, në bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit dhe duke pasur mbështetjen e Institutit të Kulturës Fizike (IKF) “Vojo Kushi”, Konçi arriti të krijonte Shkollën e Mjeshtërisë Sportive, e cila më vonë do të njihej si Shkëndija. Për herë të parë në Shqipëri, futbolli strukturohej si një disiplinë mësimore, me program shkollor, plan trajnimi, seleksionim teknik dhe orientim profesional për nxënësit. Zyberi ndërtoi një sistem akademie elitare, pasi fëmijët përzgjidheshin përmes konkurseve dhe spartakiadave, mësonin teorinë e praktikën e futbollit dhe rriteshin në një mjedis disipline, sportiviteti dhe edukimi moral. Në fushë, Shkëndija luante me një stil të një loje të shpejtë, kolektive, taktike dhe fizike, shumë afër futbollit total që kishte shpërthyer në [[Holanda|Holandë]]. Në pak vite, ajo prodhoi një brez të tërë futbollistësh të talentuar që më pas u bënë drejtues e figura të njohura të sportit shqiptar. <ref>{{Cite news |last=Zajmi |first=Uvil |title=Nga Hoxha, Gjoni e Sulaj, te Zëri, Gurma, Bajaziti, Hafizi, etj. që aplikuan lojën hollandeze dhe..."/ "Djemtë e artë të Shkëndisë që shkëlqyen në elitën e futbollit shqiptar dhe kupat ballkanike |language=sq |work=memorie.al |url=https://memorie.al/nga-hoxha-gjoni-e-sulaj-te-zeri-gurma-bajaziti-hafizi-etj-qe-aplikuan-lojen-hollandeze-dhe-djemte-e-arte-te-shkendise-qe-shkelqyen-ne/}}</ref> == Referime == [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Trajnerë të kombëtares së Shqipërisë]] 8vra6q6f5ayqo58j58gpf047jct0aqp 2808627 2808511 2025-06-11T07:42:56Z Vyolltsa 129213 2808627 wikitext text/x-wiki {{Short description|Menaxher i futbollit shqiptar (1927–2015)}} {{Use dmy dates|date=July 2024}} {{Infobox football biography | name = Zyber Konçi | image = | full_name = | birth_date = {{birth date|df=yes|1927|1|1}} | birth_place = [[Tirana]], Albania | death_date = {{death date|df=yes|2015|1|19|1927|1|1}} | death_place = Tirana, Albania | height = | position = | youthyears1 = | youthclubs1 = | years1 = | clubs1 = | caps1 = | goals1 = | nationalyears1 = | nationalteam1 = | nationalcaps1 = | nationalgoals1 = | manageryears1 = 1959–1961 | managerclubs1 = [[FK Dinamo Tirana|Dinamo]] | manageryears2 = 1963–1965 | managerclubs2 = [[Albania national football team|Albania]] | manageryears3 = 1971–1975 | managerclubs3 = [[KF Tirana|17 Nëntori]] | manageryears4 = 1980 | managerclubs4 = [[Albania national football team|Albania]] }}'''Zyber Konçi''' (1 janar 1927 – 19 janar 2015) ishte pedagog dhe [[Trajneri (futboll)|trajner]] futbolli që drejtoi ekipin kombëtar të [[Shqipëria|Shqipërisë]]. Ai ka pasur një rol të madh në zhvillimin e futbollit shqiptar gjatë viteve '50-'60.<ref>{{Cite news |date=18 prill 2021 |title=Shuhet Zyber Konçi, legjenda e futbollit shqiptar |language=sq |work=Koha jonë |url=https://kohajone.com/sporti/shuhet-zyber-konci-legjenda-e-futbollit-shqiptar/}}</ref> == Karriera si trajner == Zyber Konçi drejtoi kombëtaren në dy periudha: nga tetori 1963 deri në maj 1965 dhe gjatë muajve shtator-dhjetor 1980. Ai ishte trajneri i parë që drejtoi Shqipërinë në fazën kualifikuese të një turneu të madh, në [[Kampionati Evropian i Futbollit 1964 skuadrat|Kampionatin Evropian të Kombeve]] të vitit 1964, ku arriti edhe fitoren e parë të Shqipërisë në një ndeshje kualifikuese kundër [[Mbretëria e Danimarkës|Danimarkës]]. Ai ishte gjithashtu trajneri që aktivizoi lojtarin më të ri ndonjëherë në ekipin kombëtar shqiptar, Iljaz Çeço të Dinamos, vetëm 17 vjeç, në një ndeshje miqësore kundër Algjerisë më 11 tetor 1964, që përfundoi në barazim 1–1.<ref>[http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ Aventura me “fëmijët” e Kombëtares] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20141006073538/http://www.panorama-sport.com/opinion/aventura-me-femijet-e-kombetares/ |date=6 October 2014 }}</ref> Krijoi ekipin e njohur të "Shkollës Sportive", Shkëndisë, që prodhoi talentet e futbollit shqiptar. Ky ekip u bë një model për zhvillimin e talenteve të rinj dhe një shembull i suksesit të metodave të tij të trajnimit.<ref name=":0">{{Cite news |last=Zajmi |first=Uvil |date=15 janar 2018 |title=Speciale/ Shkëndija, “kombinati i talenteve” që solli modën holandeze |language=sq |work=Panorama |url=https://www.panorama.com.al/sport/speciale-shkendija-kombinati-i-talenteve-qe-solli-moden-holandeze/}}</ref> == Jeta dhe vdekja == Konçi u arsimua në Universitetin e Edukimit Fizik të Pragës, në Çekosllovaki dhe solli metoda shkencore në [[:en:Sports_University_of_Tirana|Institutin Shqiptar të Kulturës Fizike dhe Sporteve]]. Pas kthimit në Shqipëri, ai solli për herë të parë qasjen shkencore të analizës së lëvizjes, tekniko-taktike dhe planifikim të cikleve stërvitore. Gjatë kohës kur punonte si pedagog në Institutin e Kulturës Fizike “[[Vojo Kushi]]” dhe si drejtues teknik i Shkollës së Mjeshtërisë Sportive “Shkëndija”, Konçi hartoi programet e para të mirëfillta mësimore për trajnimin e futbollistëve të rinj, që integronin dijet e mjekësisë sportive, fiziologjisë, psikologjisë dhe didaktikës. Metodologjia shkencore e tij mbetet referencë edhe sot për brezat e rinj të trajnerëve dhe pedagogëve sportivë. <ref name=":0" /> Ai ndërroi jetë më 19 janar 2015, në moshën 88-vjeçare.<ref>[http://www.gazetadita.al/ndahet-nga-jeta-ish-trajneri-i-kombetares-zyber-konci/ Ndahet nga jeta Zyber Konçi] - Gazeta SHQIP {{in lang|sq}}</ref> == Themeluesi i akademisë "Shkëndija" == Në vitin 1968, Zyber Konçi themeloi Shkollën e Mjeshtërisë Sportive "Shkëndija", duke krijuar një skuadër të re me lojtarë të rinj e të talentuar. Skuadra e Shkëndijës u bë model për zhvillimin e talenteve dhe aplikimin e një filozofie të re loje në futbollin shqiptar. <ref>{{Cite web |last=Me moderimin e Prof Dr Mehmet Spahiu |title=Nga Arkiva e Sportit Shqiptar'- Cikli i Shkendisë: Zyber Konci ( Pj1) |url=https://rtsh.al/radio/podcast/nga-arkiva-e-sportit-shqiptar/#gallery-podcast-14 |website=RTSH.al |language=sq}}</ref> Shkëndija nuk ishte thjesht një skuadër futbolli, por një projekt i mirëfilltë arsimor dhe sportiv. Për këtë ide, Zyber Konçi u ndikua nga përvoja e tij në akademitë sportive të [[Evropa Qendrore|Evropës Qendrore]]. Në vitin 1968, në bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit dhe duke pasur mbështetjen e Institutit të Kulturës Fizike (IKF) “Vojo Kushi”, Konçi arriti të krijonte Shkollën e Mjeshtërisë Sportive, e cila më vonë do të njihej si Shkëndija. Për herë të parë në Shqipëri, futbolli strukturohej si një disiplinë mësimore, me program shkollor, plan trajnimi, seleksionim teknik dhe orientim profesional për nxënësit. Zyberi ndërtoi një sistem akademie elitare, pasi fëmijët përzgjidheshin përmes konkurseve dhe spartakiadave, mësonin teorinë e praktikën e futbollit dhe rriteshin në një mjedis disipline, sportiviteti dhe edukimi moral. Në fushë, Shkëndija luante me një stil të një loje të shpejtë, kolektive, taktike dhe fizike, shumë afër futbollit total që kishte shpërthyer në [[Holanda|Holandë]]. Në pak vite, ajo prodhoi një brez të tërë futbollistësh të talentuar që më pas u bënë drejtues e figura të njohura të sportit shqiptar. <ref>{{Cite news |last=Zajmi |first=Uvil |title=Nga Hoxha, Gjoni e Sulaj, te Zëri, Gurma, Bajaziti, Hafizi, etj. që aplikuan lojën hollandeze dhe..."/ "Djemtë e artë të Shkëndisë që shkëlqyen në elitën e futbollit shqiptar dhe kupat ballkanike |language=sq |work=memorie.al |url=https://memorie.al/nga-hoxha-gjoni-e-sulaj-te-zeri-gurma-bajaziti-hafizi-etj-qe-aplikuan-lojen-hollandeze-dhe-djemte-e-arte-te-shkendise-qe-shkelqyen-ne/}}</ref> == Referime == [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Trajnerë të kombëtares së Shqipërisë]] ib037w1bm2cxuu7s0i6f8azy3r1fkxx 0 168770 2808437 1550484 2025-06-10T12:03:02Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[Teknologjia e informacionit dhe komunikimeve]] 2808437 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[Teknologjia e informacionit dhe komunikimeve]] t8jgi96krbjgt6jxuqanwt0wj7pbrqm 0 169721 2808424 1553347 2025-06-10T12:00:52Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[Teknologjia e informacionit dhe komunikimeve]] 2808424 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[Teknologjia e informacionit dhe komunikimeve]] t8jgi96krbjgt6jxuqanwt0wj7pbrqm 0 183211 2808456 2354532 2025-06-10T14:44:45Z Mitrovica02 128863 2808456 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = '''Ramoc''' | native_name = | settlement_type = Fshat | image_flag = <!-- Pa ''Skeda:'' në fillim --> | flag_link = <!-- p.sh: Flamuri i Prishtinës --> | image_seal = <!-- Pa ''Skeda:'' në fillim --> | seal_link = <!-- p.sh: Stema e Prishtinës --> | seal_size = <!-- p.sh: 50px --> | image_skyline = <!-- Pa ''Skeda:'' në fillim --> | image_caption = <!--Administrimi territorial--> |Rajoni = [[Rajoni i Pejës|Pejë]] |Komuna = [[Komuna e Gjakovës|Gjakovë]] |Kryetari i Komunës = |Partia udhëheqëse = <!--Sipërfaqja dhe Demografia --> |Sipërfaqja = |Sipërfaqja urbane = |Sipërfaqja metropolitane = | population_total = | population_total_viti = 2011 |Dendësia = <!-- Të dhëna tjera--> | population_demonym = | established_date = |Krahina = |Lartësia = 508 | postal_code = |Prefiksi = |Aeroporti = | registration_plate = | website = |E-Posta = <!--Harta--> | image_map = | map_caption = | image_map_gjerësi = |CoordAddon = <!--Koordinatat Mënyra #1--> | gjer_g=42 | gjer_m=23 | gjer_s=50 | gjer_dr = N | gjat_g=20 | gjat_m=20 | gjat_s=59 | gjat_dr = E }} '''Ramoc''' është një vendbanim në komunën e [[Komuna e Gjakovës|Gjakovës]], [[Kosovë]]. == Njerëz te shquar == * [[Mark Avdyl Nrejaj|Mark Avdyli]], i njohur si '''Plaku i Malëve''' dhe '''Malësori i Flamurit''', [[Balli Kombëtar|ballist]] dhe ushtar i [[Ushtria Çlirimtare e Kosovës|UÇK-s]]<ref>{{cite news|url=https://www.botasot.info/kultura/257099/ka-vdekur-mark-avdyli-veprimtari-i-njohur/|title=Ka vdekur Mark Avdyli, veprimtari i njohur|work=[[Bota Sot]]|language=sq|date=13 dhjetor 2013}}</ref> == Burimet == {{reflist}} == Lidhje të jashtme == *[http://www.fallingrain.com/world/KV/05/Ramoc.html vendndodhja] [[Kategoria:Fshatra në Kosovë]] [[Kategoria:Fshatra në komunën e Gjakovës]] {{Komuna e Gjakovës}} {{KO-gjeo-cung}} pvoh8x9cwajkkcg5hgv7pplvxqru25v 0 186586 2808618 2641640 2025-06-11T04:28:46Z InternetArchiveBot 115207 Lidhje të jashtme të shpëtuara: 1 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 0) #IABot (v2.0.9.5 2808618 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = Vindhoek | official_name = Qyteti i Vindhoek | native_name = {{small|ǀAi-ǁGams (Khoekhoegowab)}}<br>{{small|Otjomuise (Otjiherero)}}<br>{{small|Windhuk (Gjermanisht)}} | nickname = | settlement_type = | motto = ''Suum Cuique'' (për "secilin të vetin") | image_skyline = {{multiple image |perrow = 1/2/2/2/1 |border = infobox |total_width = 290 |caption_align = center |image1 = Windhoek-269058_1920.jpg |image2 = Eglise luthérienne de Windhoek (1).jpg |image3 = Windhuk Independence Memorial Museum Blick auf den Tintenpalast 6.jpg |image4 = Laika ac New State House (8406704947).jpg |image5 = Bahnhof Windhoek.jpg |color = white}} | image_caption = '''Në drejtim të akrepave të orës nga lart:''' Windhoek CBD, ndërtesa e Parlamentit, stacioni hekurudhor Windhoek, Shtëpia e Shtetit, Kisha e Krishtit | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Windhoek COA.svg | shield_size = 80px | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = | blank_emblem_size = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = Namibia#Africa | pushpin_relief = | pushpin_label_position = | pushpin_mapsize = | pushpin_map_caption = Vendndodhja e Vindhoek në Namibi | subdivision_type = Vendi | subdivision_name = {{flagdeco|NAM}} [[Namibia]] | subdivision_type1 = Regjioni | subdivision_name1 = Regjioni Khomas | subdivision_type2 = | subdivision_name2 = | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | government_footnotes = | government_type = Qeveria | leader_title = Kryetar bashkie | leader_name = Joseph Uapingene (NUDO) | leader_title1 = Nënkryetari i Bashkisë | leader_name1 = Magdalena Pienaar-Lombardt (SWAPO) | established_title1 = Fillimisht u vendos | established_date1 = 1840 | established_title2 = Themelimi i dytë | established_date2 = 18 Tetor1890 | area_magnitude = | unit_pref = | area_footnotes = | area_total_km2 = 5133 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_total_sq_mi = | population_as_of = 2020 | population_footnotes = <ref name="auto">{{Cite web |url=https://www.macrotrends.net/cities/21925/windhoek/population |title=Windhoek, Namibia Population 1950–2020 |website=www.macrotrends.net |access-date=2020-03-14 |archive-date=9 korrik 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200709092017/https://www.macrotrends.net/cities/21925/windhoek/population | language=en |url-status=live}}</ref> | population_note = | population_total = 431,000 | population_density_km2 = 62.8 | population_density_sq_mi = | population_metro = | population_density_metro_km2 = | population_density_metro_sq_mi = | population_urban = | population_density_urban_km2 = | population_density_urban_sq_mi = | population_blank1_title = Ethnicities | population_blank1 = | population_density_blank1_km2 = | population_density_blank1_sq_mi = | timezone = SAST | utc_offset = +2 | coordinates = {{coord|22|34|12|S|17|5|1|E|region:NA|display=inline,title}} | elevation_footnotes = | elevation_m = 1655 | elevation_ft = 5430 | postal_code_type = Kodi postar | postal_code = 10005 | area_code_type = Kodi i zonës | area_code = 061 | blank_name = Klima | blank_info = BSh | blank1_name = | blank1_info = | website = {{URL|www.windhoekcc.org.na}} }} '''Vindhoek''' ( /ˈ v ɪ n d h ʊ k / ) është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i [[Namibia|Namibisë]] . Ndodhet në Namibinë qendrore në zonën e rrafshnaltës [[Malësia e Khomasit|Khomas Highland]], rreth 1,700 m (5600 ft) mbi nivelin e detit, pothuajse saktësisht në qendrën gjeografike të vendit. Popullsia e Windhoek në vitin 2020 ishte 431,000 e cila po rritet vazhdimisht për shkak të një migrimi të vazhdueshëm nga rajone të tjera në Namibi. Vindhoek është qendra sociale, ekonomike, politike dhe kulturore e vendit. Pothuajse çdo ndërmarrje kombëtare, organ qeveritar, institucion arsimor dhe kulturor Namibian ka selinë atje. Qyteti u zhvillua në vendin e një burimi të përhershëm të nxehtë të njohur për fiset baritore lokale. Ajo u zhvillua me shpejtësi pasi [[Jonker Afrikaner]], Kapiteni i [[Orlam|Orlamit]], u vendos atje në 1840 dhe ndërtoi një kishë prej guri për komunitetin e tij. Në dekadat në vijim, luftërat e shumta dhe armiqësitë e armatosura rezultuan në neglizhimin dhe shkatërrimin e vendbanimit të ri. Vindhoek u themelua për herë të dytë në 1890 nga Majori [[Ushtria Perandorake Gjermane|i Ushtrisë Perandorake Gjermane]] [[Curt von Francois|Curt von François]], kur territori u kolonizua nga [[Perandoria Gjermane]] . ==Historia== ===Etimologjia=== Teoritë ndryshojnë se si qyteti mori emrin e tij modern të Vindhoek. Shumica besojnë se rrjedh nga fjalët [[Gjuha afrikane|afrikane]] ''wind'' (që do të thotë erë) dhe ''hoek'' (që do të thotë qoshe). Një teori tjetër sugjeron që kapiteni [[Jonker Afrikaner]] e quajti Vindhoek sipas maleve [[Winterhoek]] në [[Tulbagh]] në Afrikën e Jugut, ku kishin jetuar paraardhësit e tij. Përmendja e parë e njohur e emrit ''Vindhoek'' ishte në një letër nga Jonker Afrikaner drejtuar Joseph Tindall, e datës 12 gusht 1844. <ref name="DierksK12">{{Cite web |last=Dierks |first=Klaus |author-link=Klaus Dierks |title=The History of ǁKhauxaǃnas. Introduction. |url=http://www.klausdierks.com/images/Khauxanas/1introduction.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120926132644/http://www.klausdierks.com/images/Khauxanas/1introduction.htm |archive-date=26 shtator 2012 |access-date=9 korrik 2010 |language=en}}</ref> === Vendbanimi i hershëm === Në 1840 [[Jonker Afrikaner]] krijoi një vendbanim Orlam në Windhoek. <ref>{{Cite web |title=The Orlams Afrikaners – the Creole Africans of the Garieb |url=http://cape-slavery-heritage.iblog.co.za/category/new-creole-identities/page/4/ |access-date=8 korrik 2010 |publisher=Cape Slavery Heritage |language=en}}</ref> Ai dhe ndjekësit e tij qëndruan pranë një prej burimeve kryesore të nxehta, të vendosura në periferinë e sotme [[Klein Windhoek]] . <ref>{{Cite book |last=Tonchi |first=Victor L |url=https://books.google.com/books?id=Mls4H1mnN_0C |title=Historical Dictionary of Namibia |last2=Lindeke |first2=William A |last3=Grotpeter |first3=John J |publisher=Scarecrow Press |year=2012 |isbn=9780810879904 |edition=2 |series=Historical Dictionaries of Africa, African historical dictionaries |language=en |access-date=4 korrik 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210421060538/https://books.google.com/books?id=Mls4H1mnN_0C |archive-date=21 prill 2021 |url-status=live}}</ref> Ai ndërtoi një kishë prej guri që mbante 500 njerëz; përdorej edhe si shkollë. Dy misionarë [[Shoqëria Misionare Rhenish|renikë]], [[Carl Hugo Hahn]] dhe [[Franz Heinrich Kleinschmidt]], filluan të punojnë atje në fund të 1842. Dy vjet më vonë ata u dëbuan nga dy metodistë Wesleyans, Richard Haddy dhe Joseph Tindall. <ref>{{Cite book |last=Vedder |first=Heinrich |title=Das alte Südwestafrika. Südwestafrikas Geschichte bis zum Tode Mahareros 1890 |publisher=Namibia Scientific Society |year=1997 |isbn=0-949995-33-9 |edition=7th |location=Windhoek |language=de |trans-title=The Old South West Africa. South West Africa's History until Maharero's death 1890 |author-link=Heinrich Vedder}}</ref> <ref name="DierkbioA2">{{Cite web |last=Dierks |first=Klaus |author-link=Klaus Dierks |title=Biographies of Namibian Personalities, A (entry for Jonker Afrikaner) |url=http://www.klausdierks.com/Biographies/Biographies_A.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190804032931/http://www.klausdierks.com/Biographies/Biographies_A.htm |archive-date=4 gusht 2019 |access-date=1 tetor 2011 |publisher=klausdiers.com |language=en}}</ref> Kopshtet u shtruan dhe për një kohë Vindhoek lulëzoi. Një seri luftërash midis fiseve Nama dhe Herero përfundimisht shkatërruan vendbanimin. Pas një mungese të gjatë, Hahn vizitoi përsëri Vndhoek në 1873 dhe u trondit kur pa se asgjë nuk kishte mbetur nga prosperiteti i mëparshëm i qytetit. Në qershor 1885, një [[Botanika|botanist]] zviceran gjeti vetëm [[Çakalli|çakej]] dhe [[Numididae|shpend gine]] të uritur midis pemëve frutore të lënë pas dore. <ref name="windhoekcc2">{{Cite web |title=Windhoek City Council: The History of Windhoek |url=http://www.windhoekcc.org.na/default.aspx?page=30 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100221153905/http://www.windhoekcc.org.na/default.aspx?page=30 |archive-date=21 shkurt 2010 |language=en}}</ref> === Epoka koloniale === [[File:Windhuk.jpg|thumb|Windhoek para vitit 1908]] [[File:Windhuk stamp.jpg|thumbnail|170px|Pullë gjermane e Afrikës Jugperëndimore me vulën postare ''Windhuk'']] [[File:Sanderburg.jpg|thumb|Sanderburg, një nga tre kështjellat e Windhoek]] Një kërkesë e tregtarëve nga [[Lüderitzbucht]] rezultoi në shpalljen në 1884 të një [[Protektoriat|protektorati]] gjerman mbi atë që quhej [[Afrika Jugperëndimore gjermane|Afrika Jugperëndimore Gjermane]] ( ''Deutsch-Südwestafrika'' ), tani Namibia. Kufijtë e kolonisë gjermane u përcaktuan në 1890 dhe Gjermania dërgoi një trupë mbrojtëse, ''[[Imperial Schutztruppe për Afrikën Jugperëndimore Gjermane|Schutztruppe]]'' nën Majorin [[Curt von Francois|Curt von François]], për të ruajtur rendin. <ref>Roman Adrian Cybriwsky, ''Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture'', ABC-CLIO, USA, 2013, p. 338</ref> Von&nbsp;François vendosi garnizonin e tij në Vindhoek, i cili ishte i vendosur në mënyrë strategjike si një tampon midis popujve ndërluftues Nama dhe Herero. <ref>{{Cite news |last=Mbathera |first=Ester |last2=Pinehas |first2=Tutaleni |date=17 nëntor 2021 |title=Verona, the last grandchild of Von&nbsp;François |language=EN |page=6 |work=[[The Namibian]] |url=https://www.namibian.com.na/107420/read/Verona-the-last-grandchild-of-Von-Fran%C3%A7ois |url-status=live |access-date=17 nëntor 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211117143749/https://www.namibian.com.na/107420/read/Verona-the-last-grandchild-of-Von-Fran%C3%A7ois |archive-date=17 nëntor 2021}}</ref> Dymbëdhjetë burimet e forta siguronin ujë për kultivimin e prodhimeve dhe drithërave. Kolonial Windhoek u themelua më 18 tetor 1890, kur von&nbsp;François rregulloi gurin e themelit të fortesës, e cila tani njihet si [[Alte Feste]] (Kalaja e Vjetër). <ref name="DierkbioV2">{{Cite web |last=Dierks |first=Klaus |author-link=Klaus Dierks |title=Biographies of Namibian Personalities, V (entry for Curt von&nbsp;François) |url=http://www.klausdierks.com/Biographies/Biographies_V.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190224104612/http://klausdierks.com/Biographies/Biographies_V.htm |archive-date=24 shkurt 2019 |access-date=1 tetor 2011 |publisher=klausdiers.com |language=EN}}</ref> <ref name="curtfarewell2">{{Cite web |last=Chothia |first=Farouk |date=23 nëntor 2022 |title=Namibia pulls down German colonial officer's statue in Windhoek |url=https://www.bbc.com/news/world-africa-63728105 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221123142819/https://www.bbc.com/news/world-africa-63728105 |archive-date=23 nëntor 2022 |access-date=2022-11-23 |publisher=[[BBC News]] |language=en-GB}}</ref> Pas vitit 1907, zhvillimi u përshpejtua pasi njerëzit indigjenë migruan nga fshati në qytetin në rritje për të kërkuar punë. Më shumë kolonë evropianë mbërritën nga Gjermania dhe Afrika e Jugut. Bizneset u ngritën në Rrugën Kaiser (aktualisht Avenue Independence ), dhe përgjatë kreshtës malore dominuese mbi qytet. Në këtë kohë, u ndërtuan tre kështjellat e Windhoek, [[Heinitzburg]], [[Sanderburgu|Sanderburg]] dhe [[Schwerinsburg]] . === Administrata e Afrikës së Jugut pas Luftës së Parë Botërore === Epokës koloniale gjermane mori fund pas përfundimit të [[Lufta e Parë Botërore|Luftës së Parë Botërore,]] por [[Afrika Jugperëndimore]], dhe bashkë me të Windhoek, kishin rënë tashmë në 1915. Deri në fund të luftës, qyteti administrohej nga një qeveri ushtarake e Afrikës së Jugut dhe nuk pati asnjë zhvillim të mëtejshëm. <ref name="CoWnew2">{{Cite web |title=The History of Windhoek |url=http://www.windhoekcc.org.na/tour_history_heritage.php |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201029074218/http://www.windhoekcc.org.na/tour_history_heritage.php |archive-date=29 tetor 2020 |access-date=26 tetor 2020 |publisher=City of Windhoek |language=EN}}</ref> Në vitin 1920, pas [[Traktati i Versajës|Traktatit të Versajës]], territori u vendos nën një [[Mandati i Lidhjes së Kombeve|mandat të Klasit C]] [[Lidhja e Kombeve|të Lidhjes së Kombeve]] dhe u administrua përsëri nga Afrika e Jugut.<ref name="geography2">Ieuan Griffiths,[https://www.jstor.org/stable/pdf/40572467.pdf Walvis Bay: exclave no more] ''Geography'', Vol.</ref> Pas [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]], më shumë kapital u vu në dispozicion për të përmirësuar ekonominë e zonës. Pas vitit 1955 u ndërmorën projekte të mëdha publike, si ndërtimi i shkollave dhe spitaleve të reja, shtrimi i rrugëve të qytetit (projekt i nisur në vitin 1928 me Rrugën Kaiser) dhe ndërtimi i digave dhe tubacioneve për stabilizimin e furnizimit me ujë. <ref name="windhoekcc3">{{Cite web |title=Windhoek City Council: The History of Windhoek |url=http://www.windhoekcc.org.na/default.aspx?page=30 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100221153905/http://www.windhoekcc.org.na/default.aspx?page=30 |archive-date=21 shkurt 2010 |language=EN}}</ref> Qyteti prezantoi fabrikën e parë në botë të ripërdorimit të pijshëm në vitin 1958, duke trajtuar ujërat e zeza të ricikluara dhe duke i dërguar ato drejtpërdrejt në furnizimin me ujë të qytetit. <ref>[http://ag.arizona.edu/oals/ALN/aln56/dupisani.html "Surviving in an arid land: Direct reclamation of potable water at Windhoek's Goreangab Reclamation Plant"] by Petrus Du Pisani</ref> Më 1 tetor 1966, Administratori i atëhershëm i Afrikës Jugperëndimore i dha Windhoek-ut stemën, e cila u regjistrua më 2 tetor 1970 në Byronë e Heraldikës së Afrikës së Jugut. Fillimisht një aloe e stilizuar ishte emblema kryesore, por kjo u ndryshua në një aloe natyrale ( ''[[Aloe littoralis]]'' ) më 15 shtator 1972. Stema përshkruhet si "Një aloe Windhoek me një [[raceme]] prej tre lulesh në një ishull. Kreshta: Një kurorë murale [[Ose (heraldikë)|ose]] . Motoja: SUUM CUIQUE ( ''Secili prej tyre'' )". <ref>{{Cite web |last=Berry |first=Bruce |date=12 shkurt 2014 |title=Windhoek (Namibia) |url=http://www.crwflags.com/fotw/flags/na-wind.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141207053954/http://www.crwflags.com/fotw/flags/na-wind.html |archive-date=7 dhjetor 2014 |access-date=8 shtator 2017 |website=www.crwflags.com |language=EN}}</ref> Windhoek mori zyrtarisht [[privilegjet e qytetit]] më 18 tetor 1965 me rastin e 75-vjetorit të themelimit të dytë të qytetit nga von François. <ref name="Stadtrecht2">{{Cite news |date=18 tetor 1965 |title=Windhoek erhielt heute Stadtrechte |language=de |trans-title=Windhoek received town privileges today |edition=2015 reprint |work=[[Allgemeine Zeitung (Namibia)|Allgemeine Zeitung]]}}</ref> Në vitin 1971, [[1971–72 Greva e punëtorëve me kontratë Namibiane|punëtorët me kontratë të përgjithshme Namibiane]] filluan nga Windhoek. Me qëllimin kryesor të shfuqizimit të sistemit të punës me kontratë, kundër [[Aparteidi|aparteidit]] dhe promovimit të pavarësisë së Namibisë. <ref name="general2">{{Cite journal |last=Rogers |first=Barbara |date=1972 |title=Namibia's General Strike |url=https://www.jstor.org/stable/4185227 |journal=Africa Today |language=EN |volume=19 |issue=2 |pages=3–8 |issn=0001-9887 |jstor=4185227}}</ref> === Që nga pavarësia e Namibisë === Që nga pavarësia në 1990, Windhoek ka mbetur kryeqyteti kombëtar, si dhe kryeqyteti provincial i [[Rajoni Khomas|rajonit qendror Khomas]] . Që nga pavarësia dhe përfundimi i luftës, qyteti ka pasur rritje dhe zhvillim të përshpejtuar. == Ekonomia == Qyteti është qendra administrative, tregtare dhe industriale e Namibisë. Një studim i vitit 1992/93 vlerësoi se Windhoek ofron mbi gjysmën e punësimit jo-bujqësor të Namibisë, me pjesën e saj kombëtare të punësimit në shërbimet komunale që është 96%, në transport dhe komunikim 94%, financa dhe shërbimet e biznesit 82%. <ref>{{Cite web |year=1996 |title=The Windhoek Structure Plan |url=http://www.polytechnic.edu.na/academics/schools/engine_infotech/civil/lecturing/upd410s_module/(11.4)Windhoek%20Structure%20Plan%20Report.pdf |access-date=2 korrik 2013 |publisher=City of Windhoek |page=6 |language=EN }}{{Lidhje e vdekur}}</ref> Për shkak të madhësisë së tij relative <ref>The second biggest city in Namibia, [[Gjiri Walvis|Walvis Bay]], has 43,700 inhabitants: {{Cite news |date=16 nëntor 2010 |title=ELECTIONS 2010: Erongo regional profile |language=EN |publisher=[[New Era (Namibia)|New Era]] |url=http://www.newera.com.na/article.php?articleid=14109 |url-status=live |access-date=16 nëntor 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120316095900/http://www.newera.com.na/article.php?articleid=14109 |archive-date=16 mars 2012}}</ref> Windhoek është, edhe më shumë se shumë kryeqytete të tjera kombëtare, qendra sociale, ekonomike dhe kulturore e vendit. Pothuajse çdo ndërmarrje kombëtare ka selinë këtu. [[Universiteti i Namibisë]] është gjithashtu, siç janë teatri i vetëm i vendit, të gjitha zyrat qendrore të ministrisë dhe të gjitha entitetet kryesore mediatike dhe financiare. <ref name="profile2">{{Cite news |last=Kapitako |first=Alvine |date=12 nëntor 2010 |title=ELECTIONS 2010: Khomas Region profile |language=EN |work=[[New Era (Namibia)|New Era]] |url=http://www.newera.com.na/article.php?articleid=14052 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20121205005928/http://www.newera.com.na/article.php?articleid=14052 |archive-date=5 dhjetor 2012}}</ref> Buxheti qeveritar i qytetit të Windhoek pothuajse është i barabartë me atë të të gjitha autoriteteve të tjera vendore Namibiane së bashku. <ref name="newera12">{{Cite news |last=Heita |first=Desie |date=11 shkurt 2010 |title=Owning a house ... a dream deferred |language=EN |work=[[New Era (Namibia)|New Era]] |url=http://www.newera.com.na/article.php?articleid=9515 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110716055306/http://www.newera.com.na/article.php?articleid=9515 |archive-date=16 korrik 2011}}</ref> Nga 3,300 milionerë amerikanë në Namibi, 1,400 jetojnë në Windhoek. <ref>{{Cite news |last=Nakashole |first=Ndama |date=24 prill 2017 |title=Namibians 3rd wealthiest people in Africa |language=EN |page=13 |work=[[The Namibian]] |url=http://www.namibian.com.na/53749/read/Namibians-3rd-wealthiest-people-in-Africa |url-status=live |access-date=6 maj 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170618005115/http://www.namibian.com.na/53749/read/Namibians-3rd-wealthiest-people-in-Africa |archive-date=18 qershor 2017}}</ref> ==Transporti== === Rruga === [[File:Windhoek-Skyline.jpg|thumb|Horizonti i Windhoek]] [[File:Independence Avenue Windhoek Namibia.jpg|thumb|Rruga e Pavarësisë]] Tre rrugët kryesore të aksesit të Vindhoek nga [[Rehoboth, Namibi|Rehoboth]], [[Gobabis]] dhe [[Okahandja]] janë të asfaltuara dhe janë projektuar për t'i bërë ballë përmbytjeve më të mëdha të mundshme që pritet në pesëdhjetë vjet. Rrugët e mbyllura mund të mbajnë trafik që lëviz në 120 km/h (75 mph) dhe duhet të zgjasë për 20 vjet. Në vitin 1928, Kaiserstraße, tani Avenue Independence, ishte rruga e parë e asfaltuar në Vindhoek. Dhjetë vjet më vonë, rruga tjetër, rruga Gobabis, tani Sam Nujoma Drive, u asfaltua. Sot, nga rreth 40,000 km (25,000 mi) të rrjetit të përgjithshëm rrugor të Namibisë, rreth 5,000 km (3100 mi) është asfaltuar . Në vitin 2014, Autoriteti i Rrugëve planifikoi të përmirësonte rrugën Windhoek- [[Okahandja]] në një karrexhatë të dyfishtë. Do të kushtonte rreth 1 $ N&nbsp;miliardë dollarë dhe pritej të përfundonte në vitin 2021. Më vonë, ata gjithashtu planifikuan të përmirësonin Aeroportin Ndërkombëtar Windhoek dhe Hosea Kutako në një karrexhatë të dyfishtë. Kjo pritej të përfundonte në vitin 2022. Si kudo në Namibi, transporti publik është i pakët dhe transporti nëpër qytet bëhet kryesisht me taksi; kishte 6,492 taksi të regjistruara në vitin 2013. <ref>{{Cite news |last=Shipanga |first=Selma |date=3 prill 2013 |title=A glimpse into the taxi industry |language=en |pages=6–7 |work=[[The Namibian]]}}</ref> === Ajri === Vindhoek shërbehet nga dy aeroporte, ku më i afërti është [[Aeroporti Eros]], që ndodhet 7 km (4.3 mi) në jug të qendrës së qytetit për anije më të vogla, dhe tjetra është [[Aeroporti Ndërkombëtar Hosea Kutako]], 42 km (26 mi) në lindje të qytetit. Një numër i linjave ajrore të huaja operojnë drejt dhe nga Vindhoek. Ofrohen gjithashtu çarter ajror dhe marrje me qira të helikopterëve dhe avionëve me krahë fikse. [[File:Hosea Kutako International Airport, Namibia (2017).jpg|thumb|left|Aeroporti me kullën [[Kontrolli i trafikut ajror|e kontrollit të trafikut ajror]] (2017)]] Aeroporti Ndërkombëtar Hosea Kutako trajton mbi 800,000 pasagjerë në vit. Ka një pistë pa kufizime kapaciteti. Aeroporti tjetër ndërkombëtar ndodhet në [[Gjiri Walvis|Walvis Bay]], me aeroportet e brendshme në [[Lüderitz]], [[Oranjemund]] dhe [[Ondangwa]] . [[Aeroporti Eros]] është aeroporti më i ngarkuar në Namibi për sa i përket ngritjeve dhe uljeve. <ref>{{Cite web |title=Namibia Airports Company |url=http://www.airports.com.na/eros.php |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20120904002500/http://www.airports.com.na/eros.php |archive-date=4 shtator 2012 |access-date=9 tetor 2011 |language=EN}}</ref> Ky aeroport i qytetit trajton afërsisht 150 deri në 200 lëvizje në ditë (rreth 50,000 në vit). Në vitin 2004, aeroporti shërbeu 141,605 pasagjerë, shumica e të cilëve janë avionë të lehtë. Kryesisht, kufizimet si gjatësia e pistës, zhurma dhe mbingarkimi i hapësirës ajrore e kanë penguar Erosin të zhvillohet në një aeroport më të madh. Shumica e operatorëve charter të Namibisë kanë Erosin si bazën e tyre. === Hekurudhat === [[File:Estación de ferrocarril, Windhoek, Namibia, 2018-08-04, DD 13.jpg|thumb|Stacioni hekurudhor Windhoek]] Vindhoek lidhet me hekurudhë me: * [[Okahandja]] (në veri) * [[Rehoboth, Namibi|Rehoboth]] (në jug) * [[Gobabis]] (lindje) == Gjeografia == [[File:Windhoek Luftaufnahme.jpg|thumb|Malet Auas]] [[File:Rainy season clouds outskirt of Windhoek.jpg|thumb|Sezoni i shirave]] Zgjerimi i zonës së qytetit – përveç kufizimeve financiare – është provuar të jetë sfidues për shkak të vendndodhjes së tij gjeografike. Në drejtimet jugore, lindore dhe perëndimore, Windhoek është i rrethuar nga zona shkëmbore, malore, të cilat e bëjnë zhvillimin e tokës të kushtueshme. Ana jugore nuk është e përshtatshme për zhvillim industrial për shkak të pranisë së [[Akuiferet|akuiferëve]] nëntokësorë. Kjo e lë zonën e gjerë [[Brakwater]] në veri të qytetit të vetmin vend të mundshëm për zgjerimin e Windhoek. <ref name="newera22">[http://www.newera.com.na/article.php?articleid=9494 "Windhoek's battle for land"] {{Webarchive|url=https://archive.today/20121209032607/http://www.newera.com.na/article.php?articleid=9494 |date=9 dhjetor 2012 }} , by Desie Heita; ''New Era,'' 10 Feb 2010</ref> Këshilli i qytetit të Vindhoek ka plane për të zgjeruar në mënyrë dramatike kufijtë e qytetit në mënyrë që zona e qytetit të mbulojë 5,133.4 km. Vindhoek do të bëhet qyteti i tretë më i madh në botë për nga zona, pas [[Tianxhin|Tianjin]] dhe [[Stambolli|Stamboll]], megjithëse dendësia e popullsisë së tij është vetëm 63 banorë për kilometër katror. <ref name="slaan2">{{Cite news |last=Retief |first=Christo |date=2 korrik 2013 |title=Windhoek slaan Afrika-rekord |language=en |trans-title=Windhoek beats Africa record |work=[[Die Republikein]] |url=http://www.republikein.com.na/regering/windhoek-slaan-afrika-rekord.207163 |url-status=live |access-date=2 korrik 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160324055814/http://www.republikein.com.na/regering/windhoek-slaan-afrika-rekord.207163 |archive-date=24 mars 2016}}</ref> === Periferia === Vindhoek është i ndarë në periferitë dhe fshatrat e mëposhtme: <ref>{{Cite web |year=1996 |title=The Windhoek Structure Plan |url=http://www.polytechnic.edu.na/academics/schools/engine_infotech/civil/lecturing/upd410s_module/(11.4)Windhoek%20Structure%20Plan%20Report.pdf |access-date=2 korrik 2013 |publisher=City of Windhoek |pages=11–12 |language=en }}{{Lidhje e vdekur}}</ref> {{div col |colwidth=15em}} *Academia *Auasblick *Avis *Cimbebasia *Dorado Park *Donkerhoek *Elisenheim *Eros *Eros Park *Freedom Land *Goreangab *Groot Aub (since September 2017)<ref>{{cite news |title=Groot Aub incorporated into Windhoek |last=Ngatjiheue |first=Charmaine |date=11 shtator 2017 |newspaper=[[The Namibian]] |page=5 |url=https://www.namibian.com.na/59009/read/Groot-Aub-incorporated-into-Windhoek |access-date=12 shtator 2017 |language=en|archive-date=12 shtator 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170912194314/https://www.namibian.com.na/59009/read/Groot-Aub-incorporated-into-Windhoek |url-status=live}}</ref> *Greenwell Matongo *Hakahana *Havana *Hochland Park *Katutura *Khomasdal *Kleine Kuppe *Klein Windhoek *Lafrenz Industrial Area *Ludwigsdorf *Luxury Hill (Luxushügel) *Maxuilili *Northern Industrial Area *Okuryangava *Olympia *Ombili *Otjomuise *Pionierspark *Prosperita *Rocky Crest *Southern Industrial Area *Suiderhof *Tauben Glen Wanaheda Windhoek Central *Windhoek North Windhoek West {{div col end}} Në shumë prej fshatrave të Vindhoek banorët jetojnë në [[kasolle]] . Në vitin 2020 qyteti kishte gjithsej 41,900 nga këto struktura banimi informale, që strehonin afër 100,000 banorë. <ref>{{Cite news |last=Nghinomenwa |first=Erastus |date=12 gusht 2020 |title=Namibia's ghetto life: Half million live in shacks countrywide |language=EN |page=1 |work=[[The Namibian]] |url=https://www.namibian.com.na/93627/read/Namibias-ghetto-life-Half-million-live-in-shacks-countrywide |url-status=live |access-date=13 gusht 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210421060538/https://www.namibian.com.na/93627/read/Namibias-ghetto-life-Half-million-live-in-shacks-countrywide |archive-date=21 prill 2021}}</ref> [[File:Cloudy sky in the capital city of Namibia.jpg|alt=#1Lib1Ref #AfLibWk|thumb|Qielli me re në Vindhoek]] ===Klima=== Vindhoek ka mbi 300 ditë me diell në vit. <ref>{{Cite web |title=Climate and average monthly weather in Namibia |url=https://weather-and-climate.com/average-monthly-Rainfall-Temperature-Sunshine-in-Namibia |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170403145019/https://weather-and-climate.com/average-monthly-Rainfall-Temperature-Sunshine-in-Namibia |archive-date=3 prill 2017 |access-date=20 korrik 2017 |website=weather-and-climate.com |language=EN}}</ref> Ajo përjeton një [[Klima gjysmë e thatë|klimë të nxehtë gjysmë të thatë]] ( ''BSh'' ) sipas [[Klasifikimi i klimës Köppen|klasifikimit të klimës Köppen]] pasi temperatura mesatare vjetore është mbi 18 °C (64 °F) . Temperatura gjatë gjithë vitit do të quhej e butë, për shkak të ndikimit në lartësi. Gama mesatare vjetore e temperaturave të larta dhe të ulëta është 13.4 °C (24.1 °F) . Muaji më i ftohtë është korriku, me temperaturë mesatare 13.1 °C (55.6 °F), ndërsa muaji më i nxehtë është dhjetori, me temperaturë mesatare 23.5 °C (74.3 °F) . Për shkak të vendndodhjes së tij pranë [[Kallahari|shkretëtirës Kalahari]], qyteti merr 3605 orë diell. Reshjet janë të shumta gjatë stinës së verës dhe minimale gjatë stinës së dimrit. Reshjet mesatare vjetore janë 367.4 mm (14,46 in), me nivelet më të ulëta prej 106.7 mm (4.20 në) në sezonin e shirave 2018/19, dhe 97 mm (3.8 në) më 1929/30. <ref>{{Cite news |last=Menges |first=Werner |last2=Oliveira |first2=Yokany |date=23 maj 2019 |title=Khomas faces worst drought in 90 years |language=EN |page=1 |work=[[The Namibian]] |url=https://www.namibian.com.na/78826/read/Khomas-faces-worst-drought-in-90-years |url-status=live |access-date=25 maj 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190525090528/https://www.namibian.com.na/78826/read/Khomas-faces-worst-drought-in-90-years |archive-date=25 maj 2019}}</ref> === Demografia === Në vitin 1971, kishte rreth 26,000 të bardhë që jetonin në Vindhoek, duke e tejkaluar numrin e popullsisë së zezë prej 24,000. Rreth një e treta e banorëve të bardhë në atë kohë, të paktën 9,000 individë, ishin gjermanishtfolës. <ref>{{Cite web |title=Reading Eagle – Google News Archive Search |url=https://news.google.com/newspapers?nid=1955&dat=19710718&id=9gorAAAAIBAJ&sjid=YJoFAAAAIBAJ&pg=2800,3519162 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20151117034052/https://news.google.com/newspapers?nid=1955&dat=19710718&id=9gorAAAAIBAJ&sjid=YJoFAAAAIBAJ&pg=2800,3519162 |archive-date=17 nëntor 2015 |access-date=15 nëntor 2015 |website=news.google.com |language=EN}}</ref> Popullsia e Windhoek tani qëndron në mbi 325,858 (65% e zezë; 18% të tjera; 17% e bardhë) dhe po rritet me 4% në vit pjesërisht për shkak të vendbanimeve informale që kanë norma rritjeje edhe më të larta prej gati 10% në vit. <ref name="newera23">[http://www.newera.com.na/article.php?articleid=9494 "Windhoek's battle for land"] {{Webarchive|url=https://archive.today/20121209032607/http://www.newera.com.na/article.php?articleid=9494 |date=9 dhjetor 2012 }} , by Desie Heita; ''New Era,'' 10 Feb 2010</ref> Në jetën publike, [[Gjuha afrikane|afrikanishtja]], dhe në një masë më të vogël [[Gjuha gjermane|gjermanishtja]], përdoren ende si lingua francas edhe pse qeveria përdor vetëm anglishten. Aktualisht Vindhoek ka një popullsi prej 431,000 që nga viti 2020. <ref>Thomas Schoch.</ref> {{Historical populations|1981|96,057|1991|147,056|2001|233,529|2011|325,858|2016|395,000|2020|431,000|percentages=pagr|align=none|footnote=source:<ref>{{Cite web |url=http://www.citypopulation.de/en/namibia/cities/ |title=Namibia: Administrative Division population statistics |access-date=21 nëntor 2019 |archive-date=31 tetor 2019 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191031145132/http://citypopulation.de/en/namibia/cities/ |url-status=live}}</ref>}} ==Politika== === Zgjedhjet e pushtetit vendor === Vindhoek është i vetmi vendbanim i vetëqeverisur në Rajonin Khomas. Ai drejtohet nga një këshill bashkiak shumëpartiak që ka pesëmbëdhjetë vende. <ref>{{Cite news |year=2015 |title=Know Your Local Authority |language=EN |page=4 |work=Election Watch |publisher=Institute for Public Policy Research |issue=3}}</ref> Këshilli mblidhet çdo muaj; vendimet e tij merren kolektivisht. SWAPO fitoi zgjedhjet e pushtetit vendor të vitit 2015 dhe fitoi dymbëdhjetë vende, duke pasur 37,533 vota. Tri parti opozitare fituan nga një mandat secila: Lëvizja Demokratike Popullore (PDM), ish DTA, me 4,171 vota, Organizata Demokratike e Unitetit Kombëtar (NUDO) me 1,453 vota dhe Tubimi për Demokraci dhe Progres (RDP) me 1,422 vota. <ref>{{Cite web |date=28 nëntor 2015 |title=Local elections results |url=http://www.ecn.na/documents/27857/218731/LA+results+%28press+release%29+2015.pdf/870a030b-8547-487f-ad18-b22713b16d4c?version=1.0 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151210194328/http://www.ecn.na/documents/27857/218731/LA+results+%28press+release%29+2015.pdf/870a030b-8547-487f-ad18-b22713b16d4c?version=1.0 |archive-date=10 dhjetor 2015 |publisher=[[Electoral Commission of Namibia]] |page=4 |language=EN}}</ref> SWAPO fitoi gjithashtu zgjedhjet e autoriteteve lokale 2020, por humbi kontrollin e shumicës mbi këshillin e qytetit. Ajo mori 20,250 vota dhe fitoi pesë vende. Patriotët e Pavarur për Ndryshim (IPC), një parti opozitare e formuar në gusht 2020, mori 14,028 vota dhe fitoi katër vende. Dy vende shkuan për degën lokale të lëvizjes së Ripozicionimit Afirmativ (8,501 vota) dhe Lëvizjes Popullore të Patokë (LPM, një parti e re e regjistruar në 2018, 7,365 vota). PDM (5,411 vota) dhe NUDO (1,455 vota) morën nga një mandat secila. <ref>{{Cite web |date=29 nëntor 2020 |title=2020 Local Authority Elections Results and Allocation of Seats |url=https://www.ecn.na/wp-content/uploads/2020/11/Media-Release-on-LA-Results_2020.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210124162938/https://www.ecn.na/wp-content/uploads/2020/11/Media-Release-on-LA-Results_2020.pdf |archive-date=24 janar 2021 |access-date=25 janar 2021 |publisher=[[Electoral Commission of Namibia]] |page=9 |language=en}}</ref> === Qytete binjake dhe qytete simotra === Windhoek është [[Binjakëzimi|binjakëzuar]] me: <ref>{{Cite web |date=2016 |title=Mayoral Annual Report 2016 |url=http://documents.windhoekcc.org.na/Content/Documents/Mayoral%20Report%202016.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201021215212/http://documents.windhoekcc.org.na/Content/Documents/Mayoral%20Report%202016.pdf |archive-date=21 tetor 2020 |access-date=2020-10-21 |website=windhoekcc.org.na |publisher=Windhoek |page=34 |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Twinning agreements |url=https://www.joburg.org.za/about_/Pages/About%20the%20City/About%20Joburg/Twinning-Agreements-.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201026225338/https://www.joburg.org.za/about_/Pages/About%20the%20City/About%20Joburg/Twinning-Agreements-.aspx |archive-date=26 tetor 2020 |access-date=2020-10-21 |website=joburg.org.za |publisher=City of Johannesburg |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |date=2019-02-06 |title=Namibia's Windhoek, Jamaica's Kingston sign twinning agreement |url=http://www.xinhuanet.com/english/2019-02/06/c_137803189.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190213005559/http://www.xinhuanet.com/english/2019-02/06/c_137803189.htm |archive-date=13 shkurt 2019 |access-date=2020-10-21 |website=xinhuanet.com |publisher=Xinhua |language=en}}</ref> {{div col|colwidth=20em}} *{{flagicon|GER}} [[Berlin]], Gjermani *{{flagicon|}} [[Havana]], Kuba *{{flagicon|RSA}} [[Johannesburg]], Afrika e Jugut *{{flagicon|JAM}} [[Kingston, Jamaica|Kingston]], Xhamajk *{{flagicon|CHN}} [[Nanjing]], Kinë *{{flagicon|USA}} [[Richmond, Virginia|Richmond]], Shba *{{flagicon|USA}} [[San Antonio]], Shba *{{flagicon|CHN}} [[Shanghai]], Kinë *{{flagicon|CHN}} [[Suzhou]], Kinë *{{flagicon|GER}} [[Trossingen]], Gjermani <!--Vantaa - twinning ended, rest - not twinning--> {{div col end}} ==Kultura== [[File:Unabhängigkeits-Gedenkmuseum Windhoek, Luftaufnahme (2017).jpg|thumb|[[Muzeu Memorial i Pavarësisë (Namibia)|Muzeu Memorial i Pavarësisë]], pamje ajrore (2017)]] Vindhoek njihet si kryeqyteti i artit i Namibisë. Galeria Kombëtare e Arteve, Teatri Kombëtar dhe Muzeu Kombëtar ndodhen të gjitha këtu. Dy vendndodhje janë pjesë e Muzeut Kombëtar, <ref>https://www.museums.com.na/museums/windhoek/national-museum-of-namibia National Museum of Namibia</ref> [[Alte Feste]] (historike) shfaq një sërë sendesh koloniale si vagonët dhe sendet shtëpiake, ndërsa [[Owela Museum|Muzeu Owela]] (shkencor; i quajtur sipas [[Owela]], një lojë tradicionale që luhet me guralecë) përmban shfaq minerale, fosile dhe meteoritet dhe jep një pasqyrë të jetës tradicionale të fshatit. Ekzistojnë gjithashtu Muzeu Memorial i Pavarësisë, Biblioteka Kombëtare e Namibisë dhe Biblioteka Publike Windhoek, e ndërtuar në vitin 1925, pranë Alte Feste. <ref>{{Cite news |last=Shejavali |first=Nangula |date=19 shkurt 2009 |title=National News 19.02.2009 Public library gets a facelift |language=en |work=[[The Namibian]] |url=http://www.namibian.com.na/news-articles/national/full-story/archive/2009/february/article/public-library-gets-a-facelift/ |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130112024928/http://www.namibian.com.na/news-articles/national/full-story/archive/2009/february/article/public-library-gets-a-facelift/ |archive-date=12 janar 2013}}</ref> === Vendet e kultit === [[File:Kirche Windhuk.JPG|thumb|upright|Kisha e Krishtit, Windhoek]] Vendet e adhurimit janë kisha dhe tempuj kryesisht [[Krishtërimi|të krishterë]] : ato të Kishës Luterane Ungjillore në Namibi, Kishës Ungjillore Luterane në Republikën e Namibisë, Kishës Ungjillore Luterane gjermanishtfolëse në Namibi (të tre anëtarët e [[Federata Botërore Luterane|Federatës Botërore Luterane]] ), Konventa Baptiste e Namibia ( [[Aleanca Botërore Baptiste]] ), Asambletë e Zotit, Kryedioqeza Katolike Romake e Windhoek ( [[Kisha katolike|Kisha Katolike]] ). <ref>J. Gordon Melton, Martin Baumann, ‘‘Religions of the World: A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices‘‘, ABC-CLIO, USA, 2010, p. 2012-2013</ref> Ka gjithashtu disa xhami [[Islami|islamike]] në qytet, duke përfshirë [[Qendra Islamike Windhoek|Qendrën Islamike Vindhoek]] . === Arkitektura === [[File:Parlamentsgärten, Windhoek.jpg|thumb|Kopshtet e Parlamentit]] [[File:Parlament Windhuk.JPG|thumb|Tintenpalast në Windhoe]] * [[Alte Feste]] – ( ''Kështjella e Vjetër'' ) E ndërtuar në vitin 1890, sot strehon Muzeun Kombëtar. * Monumenti [[Curt von Francois|i Curt von François]] përballë ndërtesës së bashkisë. Inauguruar më 18 tetor 1965 me rastin e 75-vjetorit të themelimit të dytë të qytetit nga von François. Statuja u hoq nga vendndodhja e saj, përpara territorit komunal, më 23 nëntor 2022 dhe do të ruhet në muzeun lokal të qytetit Windhoek. <ref name="Stadtrecht3">{{Cite news |date=18 tetor 1965 |title=Windhoek erhielt heute Stadtrechte |language=de |trans-title=Windhoek received town privileges today |edition=2015 reprint |work=[[Allgemeine Zeitung (Namibia)|Allgemeine Zeitung]]}}</ref> * [[Heroes' Acre (Namibia)|Akra e Heronjve]] – Një memorial i luftës kombëtare dhe heronjve, rreth 10&nbsp;km jashtë qytetit. * [[Muzeu Përkujtimor i Pavarësisë (Namibi)|Muzeu Memorial i Pavarësisë (Namibia)]] - Një muze historik që fokusohet në rezistencën antikoloniale dhe lëvizjen nacionalçlirimtare të [[Namibia|Republikës së Namibisë]] . * [[Këshilli Kombëtar (Namibi)|Këshilli Kombëtar (Namibia)]] - Dhoma e sipërme e Parlamentit dydhomësh të Namibisë. * [[Reiterdenkmal, Windhoek|Reiterdenkmal]] ( ''Monument i kuajve'' ), një statujë që feston fitoren e Perandorisë Gjermane mbi Herero dhe Nama në [[Gjenocidi Herero dhe Namaqua|Luftën Herero dhe Namaqua]] të 1904–1907 <ref name="centenary2">{{Cite news |last=Bause |first=Tanja |date=30 janar 2012 |title=Monument's centenary remembered |language=en |work=[[The Namibian]] |url=http://www.namibian.com.na/news-articles/national/full-story/archive/2012/january/article/monuments-centenary-remembered/ |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20121209003900/http://www.namibian.com.na/news-articles/national/full-story/archive/2012/january/article/monuments-centenary-remembered/ |archive-date=9 dhjetor 2012}}</ref> Statuja u hoq nga vendi i saj historik pranë ''Christuskirche'' në dhjetor 2013 dhe tani është ekspozuar në oborrin e ''Alte Feste'' . <ref name="val2">{{Cite news |last=Steynberg |first=Francoise |date=27 dhjetor 2013 |title=Ruiter val op heiligste dag |language=af |trans-title=Rider falls on holiest day |work=[[Die Republikein]] |url=http://www.republikein.com.na/kultuur/ruiter-val-op-heiligste-dag.216286 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140701202436/https://www.republikein.com.na/kultuur/ruiter-val-op-heiligste-dag.216286 |archive-date=1 korrik 2014}}</ref> * [[Shtëpia e Shtetit, Windhoek]] - Rezidenca zyrtare e [[Presidenti i Namibisë|Presidentit të Namibisë]] . * [[Gjykata e Lartë e Namibisë]] - e vendosur në rrugën Michael Scott në Eliakim Namundjebo Plaza. E ndërtuar midis 1994 dhe 1996 <ref name="WCE2">{{Cite web |title=Windhoek Supreme Court |url=http://www.wcenamibia.com/index.php?option=com_content&view=article&id=95:windhoek-supreme-court&catid=62:structural&Itemid=125 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120315084432/http://www.wcenamibia.com/index.php?option=com_content&view=article&id=95:windhoek-supreme-court&catid=62:structural&Itemid=125 |archive-date=15 mars 2012 |access-date=24 nëntor 2010 |publisher=Windhoek Consulting Engineers |language=en}}</ref> është ndërtesa e vetme e Windhoek e ngritur pas pavarësisë në një stil afrikan të arkitekturës. <ref>{{Cite web |title=Windhoek on Foot |url=http://www.holidaytravel.com.na/ct/central_towns.php?sub_id=192 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130603125314/http://www.holidaytravel.com.na/ct/central_towns.php?sub_id=192 |archive-date=3 qershor 2013 |access-date=24 nëntor 2010 |publisher=Venture Publications |language=en}}</ref> * Tre kështjellat e Windhoek të ndërtuara nga arkitekti [[Wilhelm Sander]] : [[Heinitzburg]], [[Sanderburgu|Sanderburg]] dhe [[Schwerinsburg]] <ref name="KDBioS2">{{Cite web |last=Dierks |first=Klaus |author-link=Klaus Dierks |title=Biographies of Namibian Personalities, S |url=http://www.klausdierks.com/Biographies/Biographies_S.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160323005514/http://klausdierks.com/Biographies/Biographies_S.htm |archive-date=23 mars 2016 |access-date=3 tetor 2011 |publisher=klausdierks.com |language=en}}</ref> * [[Tintenpalast]] - ( ''Pallati i bojës'' ) brenda Kopshteve të Parlamentit, selia e të dy dhomave të [[Parlamenti i Namibisë|Parlamentit të Namibisë]] . E ndërtuar midis 1912 dhe 1913 dhe ndodhet në veri të ''rrugës Robert Mugabe'' . * [[Turnhalle (Windhoek)|Turnhalle]] – ndërtesë neoklasiste e arkitekturës Wilhelmine, e inauguruar në vitin 1909. <ref name="100years2">{{Cite news |last=Vogt |first=Andreas |date=18 dhjetor 2009 |title=100 years Turnhalle • From gymnasium to Tribunal |language=en |work=[[Die Republikein]] |url=http://www.republikein.com.na/politiek-en-nasionale/100-years-turnhalle.99760.php |url-status=live |access-date=3 tetor 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160324132914/http://www.republikein.com.na/politiek-en-nasionale/100-years-turnhalle.99760.php |archive-date=24 mars 2016}}</ref> * [[Stacioni hekurudhor Windhoek]] - Një stacion hekurudhor historik që i shërben qytetit të Windhoek. * [[Parku Zoologjik|Zoo Park]] - një park publik në [[Avenue Independence (Windhoek)|Independence Avenue]] në qendër të qytetit Windhoek. Parku aktual është i peizazhuar dhe përmban një pellg, shesh lojërash dhe teatër në ajër të hapur. <ref>{{Cite web |title=Windhoek Attractions, Namibia |url=http://www.sa-venues.com/regions/attractionsna/windhoek.htm#Zoo%20Park |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091125152058/http://www.sa-venues.com/regions/attractionsna/windhoek.htm#Zoo%20Park |archive-date=25 nëntor 2009 |access-date=1 tetor 2009 |publisher=Sa-venues.com |language=en}}</ref> ===Sporti=== [[Futbolli regbi|Rugbi]] është një sport popullor në [[Namibia|Namibi]], dhe ekipi kombëtar quhet ''Welwitchias'' . Namibia ka bërë [[Kupa e Botës në Rugbi|Kupën e Botës në Rugby]] në gjashtë raste, në 1999, 2003, 2007, 2011, 2015 dhe 2019, por kurrë nuk ka fituar asnjë lojë atje. Qyteti ka disa klube futbolli që përfshijnë [[Yjet e Afrikës FC|African Stars FC]], [[Afrika e Zezë FC|Black Africa FC]], [[FC Civics Windhoek]], [[Orlando Pirates Windhoek|Orlando Pirates FC]], [[Ramblers FC]], [[SK Windhoek]], [[Tigers FC]], [[Tura Magic FC]] dhe [[Citizens F.C|Citizens FC]] . Shumë boksierë si [[Paulus Moses]], [[Paulus Ambunda]] dhe [[Abmerk Shindjuu]] janë nga qyteti. [[Ekipi kombëtar i kriketit i Namibisë]], Eagles, luan shumicën e lojërave të tij në shtëpi në Wanderers Cricket Ground . <ref>{{Citation |title=Wanderers Cricket Ground, Windhoek |url=https://cricketarchive.com/Archive/Grounds/19/1344.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20171215020509/https://cricketarchive.com/Archive/Grounds/19/1344.html |publisher=CricketArchive |language=en |access-date=31 tetor 2017 |archive-date=15 dhjetor 2017}} Retrieved 26 September 2011.</ref> Ka luajtur gjithashtu në terrene të tjera në qytet, duke përfshirë [[United Ground, Windhoek|United Ground]] dhe [[Toka Trans Namib|Trans Namib Ground]] . <ref>{{Citation |title=United Ground, Windhoek |url=https://cricketarchive.com/Archive/Grounds/19/1343.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20171215012922/https://cricketarchive.com/Archive/Grounds/19/1343.html |publisher=CricketArchive |language=en |access-date=31 tetor 2017 |archive-date=15 dhjetor 2017}} Retrieved 26 September 2011.</ref> <ref>{{Citation |title=Trans Namib Ground, Windhoek |url=https://cricketarchive.com/Archive/Grounds/19/1341.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20171215015709/https://cricketarchive.com/Archive/Grounds/19/1341.html |publisher=CricketArchive |language=en |access-date=31 tetor 2017 |archive-date=15 dhjetor 2017}} Retrieved 26 September 2011.</ref> Ekipi mori pjesë në [[Kupa Botërore e Kriketit 2003|Kupën e Botës të Kriketit 2003]] në [[Republika Jugafrikane|Afrikën e Jugut]], megjithëse humbën të gjitha ndeshjet e tyre. Ata kanë luajtur në çdo edicion të [[Kupa Ndërkontinentale ICC|Kupës Ndërkontinentale të ICC]] . [[Bejsbolli|Basbolli]] për meshkuj u prezantua në Namibi në vitin 1950 në klubin sportiv Ramblers në qytet. "Tony Rust Raceway" ndodhet në perëndim të Windhoek në rrugën Daan Viljoen dhe u rihap në 2007. <ref>{{Cite web |last=Galpin |first=Darren |title=Tony Rust Raceway, Windhoek |url=http://www.dlg.speedfreaks.org/tracks/africa/windhoek.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170610080703/http://www.dlg.speedfreaks.org/tracks/africa/windhoek.html |archive-date=10 qershor 2017 |access-date=31 dhjetor 2018 |website=GEL Motorsport Information Page |language=en}}</ref> [[Ferma Windhoek]], e vendosur ngjitur me qytetet dhe në pronësi të bashkisë, është një vend sportiv për ecje, vrapim dhe çiklizëm malor. == Arsimi == [[File:Unamt.jpg|thumb|Kampusi kryesor i [[Universiteti i Namibisë|Universitetit të Namibisë]]]] === Institucionet terciare === Institucionet e përgjithshme të arsimit të lartë në Windhoek janë: * Universiteti i Namibisë (UNAM) * Universiteti i Shkencës dhe Teknologjisë i Namibisë (NUST), deri në vitin 2015 ''Politekniku i Namibisë'' * Universiteti Ndërkombëtar i Menaxhimit (IUM) === Institucione të tjera === Institucione të tjera të njohura të arsimit të lartë: * Instituti i Teknologjisë së Informacionit (IIT) * [[Kolegji i Arteve, Windhoek|Kolegji i Arteve]] (COTA) === Shkolla të mesme === Windhoek ka 29 shkolla të mesme dhe 58 shkolla fillore. <ref>{{Cite news |date=15 janar 2016 |title=Schools in Windhoek under pressure for places |language=en |page=6 |work=[[The Namibian]] |publisher=[[Namibia Press Agency|Nampa]] |url=http://www.namibian.com.na/index.php?page=read&id=35952 |url-status=live |access-date=16 janar 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160206100928/http://www.namibian.com.na/index.php?page=read&id=35952 |archive-date=6 shkurt 2016}}</ref> Disa nga shkollat më të njohura janë: {{Div col|colwidth=30em}} *A. Shipena Secondary School *Academia Secondary School *Augustineum Secondary School *Centaurus High School *Concordia College *Cosmos High School *Chairman Mao Zedong High School *Dagbreek School for the Intellectually Impaired *David Bezuidenhout Secondary School *Delta Secondary School Windhoek (DSSW) *Deutsche Höhere Privatschule (DHPS) *Ella du Plessis High School *Eros School for Girls *Hage Geingob High School *Holy Cross Convent School *[mmanuel Shifidi Secondary School *Jakob Marengo Secondary School *Jan Jonker Afrikaner High School *Jan Möhr Secondary School *Saint George's Diocesan College *Pionier Boys' School *Saint Paul's College *Windhoek Afrikaanse Privaatskool (WAP) *Windhoek Gymnasium Private School (WHK Gym) *Windhoek High School (WHS) *Windhoek International School (WIS) {{Div col end}} == Njerëz të shquar == * [[Frankie Fredericks|Frank Fredericks]] (lindur më 1967), atlet namibian * [[Gisvi]] (lindur 1982) ish-futbollist portugez * [[Max Katjijeko]] (lindur në 1995) lojtar i unionit të rugbit për [[Nxehtësia e Tel Avivit|Tel Aviv Heat]] * [[Michelle McLean]] (lindur 1973), Miss Universe 1992 * [[Quido]] (Le-Roy Quido Mohamed) (lindur 1989), reper namibian == Referime == {{Reflist}} ==Linqe të jashtme== {{sisterlinks|d=Q3935|s=no|b=no|v=no|q=no|n=no|m=no|mw=no|species=no|voy=Windhoek}} *[http://www.windhoekcc.org.na Official homepage of the City of Windhoek] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201119115836/http://www.windhoekcc.org.na/ |date=19 nëntor 2020 }} [[Kategoria:Kryeqytete në Afrikë]] [[Kategoria:Vindhoek]] [[Kategoria:Qytete në Namibi]] mzoo0539fz5kfpbz7by8inwjqvek3yw 0 189466 2808579 2580733 2025-06-10T21:50:29Z Mitrovica02 128863 2808579 wikitext text/x-wiki [[Skeda:The Building of the Old Hamam in Mitrovica (2).jpg|parapamje|Hamami]] [[Skeda:Ndërtesa e Hamamit të Vjetër.jpg|parapamje|Ndërtesa]] [[Skeda:Brenda nderteses se Hamamit te Vjeter.JPG|parapamje|Ambienti i brendshëm i hamamit]] '''Hamami i qytetit''' në Mitrovicë është një monument i rëndësishëm i trashëgimisë kulturore. == Historiku == Hamami i Mitrovicës daton nga shekulli XVIII. Dikur përbënte një pjesë esenciale të qendrës së qytetit të vjetër otoman. Sipas pronarëve të tij, [[hamami]] ishte ndërtuar nga [[Sulejman Pashë Berisha]] dhe nipi i tij Zejnullah Beg Berisha. Ndërtimi i kësaj banje me [[Arkitektura islame|stil tipik oriental]] zgjati dy vite. Hamami ishte funksional deri në maj të vitit 1959. Disa muaj më pas, Muzeu dhe Arkivat e qytetit u vendosën brenda premisave të hamamit. Për gjysmë shekulli, [[Muzeu i Mitrovicës]] i vendosur në të ofronte një ekspozitë interesante të veglave nga epoka neolitike brenda kësaj banje të vjetër otomane.<ref>[http://mmph-rks.org/repository/docs/Studimi_IPH_CHwB_630539.pdf PËRFSHIRJA E TRASHËGIMISË KULTURORE NË PLANIFIKIM HAPËSINOR, Draft Plani Hapësinor i Kosovës 2010-2020, Trashëgimia Kulturore pa Kufi & Instituti për Planifikim Hapësinor - MMPH, Prishtinë, shkurt 2011, fq. 21, pdf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304042740/http://mmph-rks.org/repository/docs/Studimi_IPH_CHwB_630539.pdf |date=4 mars 2016 }} 5.07.2016</ref> Hamami i Qytetit përjetoi disa herë ndryshime dhe rekonstruim, në emër të modernizimit, punë të cilat u kryen pa përgjegjësi dhe pa profesionalizëm, me çka Hamami i Qytetit përjetoi dëmtime si konstruktive ashtu edhe arkitektonike estetike, artistike dhe në vlera ambientale. Punët në emër të rekonstruimit, restaurimit dhe konservimit në Hamam të Qytetit u kryen në vitet 1876, 1936, 1958, 1980 dhe 2009. Me propozimin e komisionit komunal për nacionalizimin e objekteve dhe tokës ndërtimore, Kuvendi Popullor i Komunës së Mitrovicës me vendimin nr: 178/59 me datë 17 shtator 1959 mori vendimin për legjitimimin si pronar - shfrytëzues të këtij objekti Muzeun dhe Arkivin e Qytetit të Mitrovicës. Objekti i hamamit ishte në përdorim si Muze i Qytetit (muze arkeologjik, historik, numizmatik dhe etnografik) deri nëntor 2009.<ref name="HQM">[https://dtk.rks-gov.net/tkk_objekti.aspx?id=4 Hamami i Qytetit (Mitrovicë) - Databaza e Trashegimise Kulturore te Kosoves] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160325182125/https://dtk.rks-gov.net/tkk_objekti.aspx?id=4 |date=25 mars 2016 }} 5.07.2016</ref> Kulmi i hamamit është riparuar kohëve të fundit, në maj të vitit 2009 nga [[UNESCO]]. Përveç problemeve me sistem të drenazhit, hamami tani është në përgjithësi në gjendje të mirë. Nga nëntori i vitit 2009 objekti i është kthyer trashëgimtarëve të ish pronarit dhe tani ka funksionin e lokalit gastronomik. == Përshkrimi == Kompozicioni arkitektonik i Hamamit të Qytetit, me një shprehje specifike, përkundër objekteve tjera publike dhe sociale të cilat janë të mbuluara me një kupolë si [[Xhamia|xhamitë]], [[Teqeja|teqet]], [[Bezisteni|bezistanët]] etj., ka disa kupola të vogla dhe qemeret e tij të cilat me madhësitë e veta të brendshme funksionale shprehin ritëm të një proporcioni. Ky ritëm i mbulimit horizontal i kundërvehet këtij kubusi nga gurët e ftohtë (pa hapje-pjesa e ftohtë dhe e vaktë), ashtu që në arkitekturë fitohet një karakter i kompozicionit arkitektonik me një shprehje skulpturale. Hamami i Qytetit gjendet në një kompleks arkitektonik që dikur ishte i rrethuar me objektet dhe zgjedhjet hapësirore të arkitekturës ambientale. Para dhe pas objektit të Hamamit të Qytetit gjendet oborri i formëzuar dhe i kultivuar me gjelbërim të lartë dhe të ulët. Nga ana lindore dhe perëndimore, objektin e Hamamit e përkufizojnë objektet fqinje të banimit dhe afarizmit dhe si e tillë, parcela përshkohet nga dy anët me rrugët e qytetit një dhe dy shiritore. Hamami është ndërtuar si hamam për meshkuj, si objekt publik i tipit sanitar "tek". Hamami përbëhet nga pjesa e ftohtë, pjesa e vakët, pjesa e nxehtë si dhe nga pjesa teknike. # Pjesa e ftohtë “Apodyteriumi” (hyrja, garderoba me fontanë, [[shatërvani]])- është me bazë drejtëkëndëshe e ndërtuar me mure prej gurëve në dy kate (kati në formë galerie) dhe e mbuluar me kulm katërfaqësor me konstruksion klasik nga druri. Mbulesa është me tjegulla të argjilës së pjekur. Pjesa e ftohtë ka dy hyrje. Në hyrje mu në mes gjendet shadërvani i ndërtuar nga [[mermeri]]. Dritaret e mëdha janë nga ana veriore dhe ajo jugore. Në anën e djathtë të përdhesës janë shkallët e drurit për ngjitje në kat (galeri). Dyshemeja është me pllaka të gurit, ndërsa suvatimi është me llaç gëlqeror. [[File:Hamami i Mitrovicës foto Arben Llapashtica.jpg|thumb|Pamje brenda Hamamit]] # Pjesa e vakët “Frigidariumi” (zhveshja, rekuizitat-sanitaret) - # Pjesa e ngrohtë “Tepidariumi” (larja, djersitja, masazha dhe pushimi) – si dhe # Pjesa teknike (Kaldatorja ose “Caldariumi”) - “Mutvak çulhan” – përbëjnë një strukturë të muratuar nga gurët mollozë të mbuluar me çemer dhe nëntë kupola, të cilat nga jashtë janë të mbuluara me kulm trefaqësor, kurse mbulesa është me pllaka të petëzuara të plumbit. Nga kjo sipërfaqe e kulmit depërtojnë kupolat të cilat po ashtu janë të veshura me pllaka të petëzuara të plumbit. Venddepërtimet e dritës – “okuluset” në sipërfaqet e kupolave dhe qemerëve janë të punuara nga korniza metalike me [[Xhami (material)|xham]]. Përfundimi i mureve me kurorë (rekonstruimi i kulmit në vitin 1936) të formuar nga tullat e plota dhe pllakëzat e pjerrëta të gurit bëjnë lidhjen e murit të objektit me kulmin. Megjithëse hamami ishte shndërruar në muze pjesa e vakët dhe pjesa e ngrohtë kryesisht janë ruajtur siç kanë qenë. Kaldatorja shfrytëzohej për depo të nevojave të muzeut me qasje nga jashtë. Ndërsa pjesa e ftohtë në dy katet ishte shndërruar në hapësirë për ekspozim të eksponateve muzeale. Në pjesën e ngrohtë të hamamit zënë vend katër hapësira të ngrohta për pushim dhe katër hapësira për larje – “halvet”. Në çdo halvet gjenden nga dy govata të ujit - “kurna” nga mermeri. Çdo hapësirë e larjes dhe e pushimit është e mbuluar me nga një kupolë të vogël. Hapësira qendrore – “mejdani” e pjesës së ngrohtë është e mbuluar me një kupolë qendrore më të madhe. Muret ndarëse po ashtu janë nga guri, kurse hapjet përfundojnë në formë harkore të përpunuara në mënyrë plastike. Pjesa e vakët – “kapalluk” është e mbuluar me qemer sikurse edhe kaldatorja. Ngrohja e hapësirave të hamamit bëhej përmes teknologjisë së kanaleve nën dyshemenë e pjesës së ngrohtë të hamamit – “hipokaust”, të cilat janë jashtë përdorimit nga koha kur hamami pushoi së funksionuari. Ndërsa sistemi i tubacionit nga qeramika në kuadër të mureve po ashtu u largua në kohën kur Hamami i Qytetit pushoi së funksionuari.<ref name="HQM" /> == Galeria == <gallery> Brenda nderteses se Hamamit te Vjeter ne Mitrovice.JPG Brenda nderteses se Hamamit te Vjeter.JPG Hamami mitrovice DSCN1312.JPG Ndërtesa e Hamamit të Vjetër.jpg The Building of the Old Hamam in Mitrovica (1).jpg The Building of the Old Hamam in Mitrovica (2).jpg </gallery> == Shih edhe == * [[Hamami i Vjetër (Vushtrri)]] * [[Shtëpia e Xhafer Devës]] {{commons category|Cultural_heritage_monuments_in_Kosovo_with_ID_No_2|Hamami i Qytetit (Mitrovicë)}} == Referime == {{Reflist}} {{coord|42|53|17.0|N|20|52|14.5|E|display=title|region:RKS_type:city_source:GNS-enwiki}} [[Kategoria:Hamame në Kosovë]] [[Kategoria:Monumente kulturore në Mitrovicë]] djrtbxvufulhxitmsbhnmnv2kf2gcko 0 190137 2808636 2663930 2025-06-11T10:59:06Z InternetArchiveBot 115207 Lidhje të jashtme të shpëtuara: 1 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 0) #IABot (v2.0.9.5 2808636 wikitext text/x-wiki [[Image:Relief of Jain Tirthankara Parshvanath in the Badami cave temple no.4.jpg|thumb|Tirthankara xhainist Parshvanath, shpella 4, [[tempujt shpellorë në Badami]]]] '''Arkitektura Badami Chalukya''' është një stil ndërtimi tempullor i evoluar gjatë periudhës nga shekulli i V deri në të VIII-in në zonën e luginës Malaprabha, në distriktin modern të Bagalkotit në shtetin indian [[Karnataka]], shpesh herë i quajtur ''stili [[Vesara]]'' ose ''stili Chalukya''. Tempujt më të hershëm datojnë që nga viti 450 në [[Aihole]] kur ''Dinastia Badami Chalukya'' ishte vasale e asaj Kadamba të [[Banavasi]]t dhe që janë po ashtu të reflektuar gjatë kësaj periudhe. Sipas historianit K.V. Sounder Rajan, kontributi Badami Chalukya në ndërtimin tempullor është i krahasueshëm me vlerën e arritjeve të tyre në beteja. Stili i tyre përfshinte dy tipe monumentesh, përkatësisht sallat e skalitura në shkëmb (shpellat) ose tempujt shpellorë si dhe monumentet strukturore në sipërfaqe. Dinastia Badami Chalukya e quajtur edhe Dinastia e Hershme Chalukya, sundoi nga [[Badami]] [[Karnataka]]n në periudhën midis viteve 543 – 753 të e.s.. Shembujt më të përsosur të artit të tyre shihen në [[Patadakali|Patadakal]], [[Aihole]] dhe [[Badami]] në Karnatakan veriore. Trashëgimia më qëndrueshme e Dinastisë Chalukya është [[arkitektura]] dhe arti që ata lanë mbrapa. Më shumë se njëqind e pesëdhjetë monumente të atribuara kësaj dinastie dhe të ndëruara midis viteve 450 dhe 700, mbeten në luginën Malaprabha në [[Karnataka]].<ref name="temple">Vetëm në Aihole ekzistojnë mbi 125 tempuj, {{cite web|title=Monuments of India|url=http://www.art-and-archaeology.com/india/india.html|author=Michael D. Gunther|lang=en|year=2002|accessdate=10 nëntor 2006}}</ref> ==Historia== Aty nga vitit 450 në [[Aihole]] u krijua ''Stili Chalukya'' dhe do të përsosej në [[Badami]] dhe [[Patadakali|Patadakal]].<ref>{{cite web|url=http://www.buddhistartnews.com/ban07/?p=3240|title=Echoes from Chalukya caves|lang=en|accessdate=1 prill 2009}}</ref> Artistët Chalukya eksperimentuan me stile të ndryshme, përzierje të stilit indo-arjan Nagara dhe ''stilet [[Arkitektura dravidiane|dravidiane]]'', si dhe ''[[Arkitektura Çalukja perëndimore|stili i evoluar Chalukya]]''.<ref>{{cite web|url=http://www.hinduonnet.com/fline/fl2201/stories/20050114000106500.htm|title=Architecture, The Chalukyan magnificence|lang=en|accessdate=1 prill 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090510023153/http://www.hinduonnet.com/fline/fl2201/stories/20050114000106500.htm|archivedate=10 maj 2009|url-status=live}}</ref> Stili i tyre përfshinte dy tipe monumentesh: * Sallonet (ose shpellat) e skalitura në shkëmb. * Tempujt strukturorë në sipërfaqe. ===Tempujt strukturorë=== [[File:7th - 8th century Galaganatha and Sangameswara Hindu temples, Pattadakal monuments Karnataka 1.jpg|thumb|left|396px|Tempulli Sangameshvara, Patadakal]] Tempujt më të rafinuar strukturor gjenden në Patadakal. Nga dhjetë tempujt e [[Patadakali]]t, gjashtë i përkasin [[Arkitektura dravidiane|stilit dravidian]] dhe katër stilit Rekhanagara. [[Tempulli Virupaksha]] ka ngjashmëri të shumta me tempullin Kailasanatha në [[Kançipurami|Kançipuram]] që u krijua disa vite më parë. Ky është një tempull gjithëpërfshirës, që ka një strukturë qëndrore, pavjoni ''nandi'' përballë dhe ka një rrethim me mure që hyet nga një portik. Shenjtërorja kryesore ka një ''Pradakshina-patha'' dhe ''[[mandapa]]''. ''Mandapa'' është me kolona dhe ka dritare të hapura. Sipërfaqja e murit të jashtëm është e ndarë nga dy gjysmë-kolona në kamare zbukuruese të mbushura me skulptura dhe dritare të hapura. Kritiku i artit Percy Brown thotë se skulpturat që ata përfshijnë në arkitekturë rrjedhin në një rrjedhë të vazhdueshme. Thuhet se [[Tempulli Virupaskha]] është një nga këta monumente ku shpirti i personit që i ndërtoi ato jeton akoma. [[File:Virupaksha temple at Pattadakal.jpg|thumb|396px|[[Tempulli Virupaksha]], [[Patadakali|Patadakal]], [[Karnataka]] ndërtuar në vitin 740]] Tempujt strukturorë chalukyan përfshijnë: ;në '''Pattadakal''': * [[Tempulli Virupaksha]] * [[Tempulli Sangamesvarar]] * Tempulli Kashivisvanatha (Rashtrakuta) * Tempulli Mallikarxhuna * Tempulli Galganatha * Tempulli Kadasideshvara * Tempulli Xhambulinga * Tempulli xhainist Narajana (Rashtrakuta) * Tempulli Papanatha * Tempulli Naganatha * Chandrashekara * Tempulli Mahakuteshvara ;në '''Gerusoppa''' * Tempulli Vardhamanasvami ;në '''Alampur''' * [[Tempujt Navabrahma në Alampur|Tempujt Navabrahma]] në [[Alampuri|Alampur]] ===Tempujt shpellorë=== {{multiple image | direction = vertical | align = left | width = 358 | header = Arkitektura Badami Chalukya, tempuj shpellorë në [[Aihole]] | image1 = Phadi NKAD81.JPG | caption1 = Shpella Ravana Phadi në [[Aihole]] të Karnatakës veriore. | image2 = 6th century Ravanaphadi cave temple, Ardhanarishvara and Nataraja with Saptamatrikas, Aihole Hindu monuments Karnataka.jpg | caption2 = Pamje e brendshme e shpellës Ravana Phadi në [[Aihole]]. }} Arkitektura e tempujve shpellorë gjendet në [[Tempujt shpellorë në Badami]], kryeqyteti i hershëm Chalukya, të skalitur në shekullin e VI. Janë gjetur katër tempuj shpellorë të skalitur në faqet shkëmbore, tre [[tempulli hindu|tempuj hindu]] dhe një [[tempulli xhainist|xhainist]], që përmban elemente arkitekturore si kolona dekorative, kllapa si dhe skulptura të skalitura mjeshtërisht ashtu si dhe relieve mjeshtëror në tavane. Në afërsi ndodhen shumë faltore shpellore [[Budizmi|budiste]].<ref>{{cite web|url=http://www.art-and-archaeology.com/india/badami/cave101.html|language=en|title=Cave 1 Badami, 575 – 585|accessdate=27 shtator 2009}}</ref> Katër shpellat janë në një stil të thjeshtë. Hyrja ështënjë verandë e thjeshtë me kolona guri dhe kllapa – një veçori dalluese e këtyre shpellave – që të çon në një [[mandapa]] me kolona dhe pastaj në një faltore të vogël katrore ({{lang-la|sanctum sanctorum}}) i futur thellë në shpellë.<ref>{{cite book|author=Binda Thapar|title=Introduction to Indian Architecture|year=2004|publisher=Periplus Editions|lang=en|location=Singapore|isbn=0-7946-0011-5|page=45}}</ref> Tempujt shpellorë përfaqësojnë sekte të ndryshme fetare. Midis tyre, dy i janë kushtuar zotit [[Vishnu]], një zotit [[Shiva]] dhe i katërti është një [[tempulli xhainist|tempull xhainist]]. Tre të parët janë të besimit vedik dhe shpella e katërt është e vetmja xhainiste në [[Badami]].<ref>{{cite web|url=http://www.indian-heritage.org/sculpture/rockut.htm|language=en|title=Indian Architecture Rock-cut|publisher=Indian Heritage|accessdate=27 shtator 2009}}</ref> Arkitektura e tempujve shpellorë është një përzierje e ''stilit Nagara'' të Indisë së veriut dhe ''stilit [[Arkitektura dravidiane|dravidian]]'' të Indisë së Jugut. Secila shpellë ka një {{lang-la|sanctum sanctorum}} ([[garbhagriha]]), një [[mandapa]], një verandë dhe kolona. Tempujt shpellorë mbajnë gjithashtu skalitje, skulptura dhe piktura murore të mrekullueshme. [[Tempujt shpellorë në Badami]] kanë holle të skalitura në shkëmb me tre veçori bazë: veranda me kolona, holli me kolona dhe një shenjtërore e futur thellë në shkëmbin e shpellës. Eksperimentet e hershme në hollet e skalitura në shkëmb u kryen në [[Aihole]] ku ata ndërtuan tre tempuj shpellorë, një i besimit [[hinduizmi|vedik]], një i atij [[budizmi|budist]] dhe i treti i [[xhainizmi|besimit xhainist]]. Më vonë ata e rafinuan stilin e tyre dhe skalitën katër tempuj të mrekullueshëm shpellorë në [[Badami]]. {{multiple image | width = 339 | direction = vertical | header = Arkitektura Badami Chalukya, [[Tempujt shpellorë në Badami]] | align = right | image1 = Badami03.jpg | caption1 = Tempulli shpellor 3 në [[Badami]], [[Vishnu]] i ulur mbi gjarprin Adisesha. | image2 = Cave temple number 3 at Badami.jpg | caption2 = [[Badami]], tempulli shpellor 3 }} Një veçori për tu vënë në dukje e këtyre tempujve shpellorë është friza e ''ganave'' në postura të ndryshme të skalitur në relieve mbi çdo bazë. Verandat e jashtme të tempujve shpellorë janë mjaft të thjeshta, por hollet e brendshme përmbajnë simbole të shumta dhe të pasura skulpturore. Kritiku i artit Dr. M. Sheshadri shkroi për artin Chalukya se ata skalitën shëmbinj si titanë, por i rafinuan si xhevahire. Ndërsa kritiku Zimmer shkroi se tempujt shpellorë Chalukya janë një balancë e shkëlqyer e gjenialitetit dhe përmbajtjes. Shumë shekuj më vonë, arti i qetë Badami Chalukya u rishfaq në arkitekturën me kolona të perandorisë Vijayanagar. Shpellat e tyre përfshinin skulptura të skalitura mjeshtërisht të ''Hariharas'', ''Trivikramas'', ''Mahisa Mardhinit'', ''Tandavamurthit'', ''Paravasudevas'', ''Natarajas'', ''Varahas'', ''Gomateshvaras'' dhe të tjera. Në të përfshihen një numër i madh motivesh me kafshë dhe gjethnaja. Disa skulptorë të rëndësishëm të kohës së tyre ishin Gundan Anivaritachari, Revadi Ovajja dhe Narasobba. Tempujt shpellorë Chalukya përfshijnë: ;Në '''Aihole''' * Tempulli i Lad Khanit * Tempulli Huçiappajagudi * Huçiapaja matha * Tempulli i Durgës * Tempulli xhainist Meguti * Tempulli Ravanaphadi * Tempulli Gouda * Tempulli Surjanarajana ;Në '''[[Badami]]''' * Shpella 1 ([[Shiva]]) * Shpella 2 ([[Vishnu]] si avatarët Trivikrama ose Vamana, Varaha dhe [[Krishna]]) * Shpella 3 ([[Vishnu]] si Narasimha, Varaha, Harihara dhe Trivikrama.) * Shpella 4 (Tirthankara xhainist Parsvanatha) * [[Grupi i tempujve Bhutanatha në Badami|Grupi i tempujve Bhutanatha]] (''Arkitektura Badami'' dhe ''[[Arkitektura Çalukja perëndimore|Kalyani Chalukya]]'') ==Shiko edhe== * [[Arkitektura shkëmbore e Indisë]] * [[Arkitektura dravidiane]] * [[Arkitektura Çalukja perëndimore]] * [[Arkitektura e Karnatakas]] * [[Arkitektura e dinastisë perëndimore Ganga]] * [[Arkitektura Kadamba]] * [[Arkitektura Hojsala]] * [[Arkitektura e tempujve hindu]] == Referime == {{reflist}} ==Bibliografia== {{Commons category|Architecture of the Chalukya Empire|Arkitektura Chalukya}} * {{cite book|author=K.A. Nilakanta Sastri|title=A History of South India, From Prehistoric times to fall of Vijayanagar|lang=en|orig-year=1955|publisher=OUP, New Delhi|year=2002}} * {{cite book|author=Suryanath U. Kamat|title=Concise History of Karnataka|lang=en|orig-year=2001|publisher=MCC, Bangalore|year=2002}} * {{cite book|author=Binda Thapar|title=Introduction to Indian Architecture|year=2004|publisher=Periplus Editions|lang=en|location=Singapore|isbn=0-7946-0011-5}} ==Lidhje të jashtme== *[http://bagalkot.nic.in/ Official site of Bagalkot District] *[http://www.karnataka.com/tourism/aihole/ Karnataka Tourism Guide] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090628102631/http://www.karnataka.com/tourism/aihole/ |date=28 qershor 2009 }} *[http://www.kamat.com/kalranga/kar/temples.htm Temples of Karnataka, Dr. Jyotsna Kamat] [[Kategoria:Arkitektura Indiane]] [[Kategoria:Historia Indiane]] 1j5fgwhxkaa3iakw00086en7f8j24l9 0 203763 2808496 2749527 2025-06-10T17:27:57Z Fallbackintoreality 102113 Bukoshi ka ndërruar jetë sot. 2808496 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Bujar Bukoshi<br><small>Ish-Kryeministër i Republikës së Kosovës<br>[[1991]] – [[2000]]<small> | image = Bujar Bukoshi.jpg | Emri = Bujar | Mbiemri = Bukoshi | Emri Alt = | education = Doktor i Mjekësisë | occupation = Urolog dhe Doktor i Mjekësisë | known_for = Ish-kryeministër i Republikës së Kosovës (1991–2000) | signature = Bujar Bukoshi (nënshkrim).svg | native_name_lang = sq | birth_date = {{DLM|13|05|1947}} | birth_place = [[Therandë|Suharekë]], [[Kosovë]] | death_date = {{Death date and age|10|06|2025|13|05|1947}} | death_place = [[Gjermani]] | nationality = Shqiptar i Kosovës| }} '''Bujar Bukoshi''' (13 maj 1947–10 qershor 2025) ishte [[Kryeministri i Kosovës|kryeministër i Republikës së Kosovës]] nga viti 1991 deri në vitin 2000. Ai shërbeu si Ministër i Shëndetësisë në Kosovë. Bukoshi ka lindur në [[Suhareka|Suharekë]]. Ai u diplomua në Fakultetin e Mjekësisë të [[Universiteti i Beogradit|Universitetit të Beogradit]]. Bukoshi është një nga themeluesit e [[Lidhja Demokratike e Kosovës|Lidhjes Demokratike të Kosovës]] dhe ishte zgjedhur kryetar i kësaj partie. Ai ishte zëvendëskryeministër i [[Kosova|Kosovës]] në kabinetin e dytë [[Hashim Thaçi|Thaçi]] nga viti 2011 deri në vitin 2014. Doktoraturën e mbrojti në [[Universiteti i Lirë i Berlinit|Universitetin e Lirë të Berlinit]], në dhjetor të vitit 1986. Pas kthimit në Kosovë, punoi si mjek në Suharekë. Specialist i urologjisë punoi për disa vite me radhë si profesor i asociuar i kirurgjisë në fakultetin e mjeksisë të Universitetit të Prishtinës. Pas viteve '90-ta u pushua nga puna nga regjimi serb për arsye politike, si një prej themeluesve të Lidhjes Demokratike të Kosovës dhe gjithashtu ishte anëtar i [[Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut|Këshillit për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut]] në [[Prishtina|Prishtinë]]. Ai ndërroi jetë në Gjermani pas një sëmundjeje më 10 qershor 2025.<ref>{{Cite web |date=2025-06-10 |title=Bujar Bukoshi, Kosovo independence leader, dies at 78 |url=https://apnews.com/article/bujar-bukoshi-dead-kosovo-war-d2f85c5563c4b043d3d3b2300c3e2657 |access-date=2025-06-10 |website=AP News |language=en}}</ref> == Shiko edhe == * [[Lidhja Demokratike e Kosovës|LDK]] * [[Ibrahim Rugova]] == Referime == [[Kategoria:Lidhja Demokratike e Kosovës]] [[Kategoria:Njerëz nga Theranda]] [[Kategoria:Zëvendëskryeministra të Kosovës]] [[Kategoria:Nënshkruesit e Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës]] et1qk2qlrkkn6y6llylnofhrmos1rqx 2808497 2808496 2025-06-10T17:28:28Z Fallbackintoreality 102113 ndërrova stampën DLM tek Birth dat 2808497 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Bujar Bukoshi<br><small>Ish-Kryeministër i Republikës së Kosovës<br>[[1991]] – [[2000]]<small> | image = Bujar Bukoshi.jpg | Emri = Bujar | Mbiemri = Bukoshi | Emri Alt = | education = Doktor i Mjekësisë | occupation = Urolog dhe Doktor i Mjekësisë | known_for = Ish-kryeministër i Republikës së Kosovës (1991–2000) | signature = Bujar Bukoshi (nënshkrim).svg | native_name_lang = sq | birth_date = {{Birth date|1947|05|13|df=yes}} | birth_place = [[Therandë|Suharekë]], [[Kosovë]] | death_date = {{Death date and age|10|06|2025|13|05|1947}} | death_place = [[Gjermani]] | nationality = Shqiptar i Kosovës| }} '''Bujar Bukoshi''' (13 maj 1947–10 qershor 2025) ishte [[Kryeministri i Kosovës|kryeministër i Republikës së Kosovës]] nga viti 1991 deri në vitin 2000. Ai shërbeu si Ministër i Shëndetësisë në Kosovë. Bukoshi ka lindur në [[Suhareka|Suharekë]]. Ai u diplomua në Fakultetin e Mjekësisë të [[Universiteti i Beogradit|Universitetit të Beogradit]]. Bukoshi është një nga themeluesit e [[Lidhja Demokratike e Kosovës|Lidhjes Demokratike të Kosovës]] dhe ishte zgjedhur kryetar i kësaj partie. Ai ishte zëvendëskryeministër i [[Kosova|Kosovës]] në kabinetin e dytë [[Hashim Thaçi|Thaçi]] nga viti 2011 deri në vitin 2014. Doktoraturën e mbrojti në [[Universiteti i Lirë i Berlinit|Universitetin e Lirë të Berlinit]], në dhjetor të vitit 1986. Pas kthimit në Kosovë, punoi si mjek në Suharekë. Specialist i urologjisë punoi për disa vite me radhë si profesor i asociuar i kirurgjisë në fakultetin e mjeksisë të Universitetit të Prishtinës. Pas viteve '90-ta u pushua nga puna nga regjimi serb për arsye politike, si një prej themeluesve të Lidhjes Demokratike të Kosovës dhe gjithashtu ishte anëtar i [[Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut|Këshillit për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut]] në [[Prishtina|Prishtinë]]. Ai ndërroi jetë në Gjermani pas një sëmundjeje më 10 qershor 2025.<ref>{{Cite web |date=2025-06-10 |title=Bujar Bukoshi, Kosovo independence leader, dies at 78 |url=https://apnews.com/article/bujar-bukoshi-dead-kosovo-war-d2f85c5563c4b043d3d3b2300c3e2657 |access-date=2025-06-10 |website=AP News |language=en}}</ref> == Shiko edhe == * [[Lidhja Demokratike e Kosovës|LDK]] * [[Ibrahim Rugova]] == Referime == [[Kategoria:Lidhja Demokratike e Kosovës]] [[Kategoria:Njerëz nga Theranda]] [[Kategoria:Zëvendëskryeministra të Kosovës]] [[Kategoria:Nënshkruesit e Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës]] ap19wqbqkktqiijzj0pzbxe5q2r4hly 2808500 2808497 2025-06-10T18:06:29Z Zbulimi 166213 2808500 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Bujar Bukoshi<br><small>Ish-Kryeministër i Republikës së Kosovës<br>[[1991]] – [[2000]]<small> | image = Bujar Bukoshi.jpg | Emri = Bujar | Mbiemri = Bukoshi | Emri Alt = | education = Doktor i Mjekësisë | occupation = Urolog dhe Doktor i Mjekësisë | known_for = Ish-kryeministër i Republikës së Kosovës (1991–2000) | signature = Bujar Bukoshi (nënshkrim).svg | native_name_lang = sq | birth_date = {{Birth date|1947|05|13|df=yes}} | birth_place = [[Therandë|Suharekë]], [[Kosovë]] | death_date = {{Death date and age|10|06|2025|13|05|1947}} | death_place = [[Gjermani]] | nationality = Shqiptar i Kosovës| }} '''Bujar Bukoshi''' (13 maj 1947–10 qershor 2025) ishte [[Kryeministri i Kosovës|kryeministër i Republikës së Kosovës]] nga viti 1991 deri në vitin 2000. Ai shërbeu si Ministër i Shëndetësisë në Kosovë. Bukoshi ka lindur në [[Suhareka|Suharekë]]. Ai u diplomua në Fakultetin e Mjekësisë të [[Universiteti i Beogradit|Universitetit të Beogradit]]. Bukoshi është një nga themeluesit e [[Lidhja Demokratike e Kosovës|Lidhjes Demokratike të Kosovës]] dhe ishte zgjedhur kryetar i kësaj partie. Ai ishte zëvendëskryeministër i [[Kosova|Kosovës]] në kabinetin e dytë [[Hashim Thaçi|Thaçi]] nga viti 2011 deri në vitin 2014. Doktoraturën e mbrojti në [[Universiteti i Lirë i Berlinit|Universitetin e Lirë të Berlinit]], në dhjetor të vitit 1986. Pas kthimit në Kosovë, punoi si mjek në Suharekë. Specialist i urologjisë punoi për disa vite me radhë si profesor i asociuar i kirurgjisë në fakultetin e mjeksisë të Universitetit të Prishtinës. Pas viteve '90-ta u pushua nga puna nga regjimi serb për arsye politike, si një prej themeluesve të Lidhjes Demokratike të Kosovës dhe gjithashtu ishte anëtar i [[Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut|Këshillit për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut]] në [[Prishtina|Prishtinë]]. Ai ndërroi jetë në Gjermani pas një sëmundjeje më 10 qershor 2025.<ref>{{Cite web |date=2025-06-10 |title=Bujar Bukoshi, Kosovo independence leader, dies at 78 |url=https://apnews.com/article/bujar-bukoshi-dead-kosovo-war-d2f85c5563c4b043d3d3b2300c3e2657 |access-date=2025-06-10 |website=AP News |language=en}}</ref> == Shiko edhe == * [[Lidhja Demokratike e Kosovës|LDK]] * [[Ibrahim Rugova]] == Referime == [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Lidhja Demokratike e Kosovës]] [[Kategoria:Njerëz nga Theranda]] [[Kategoria:Zëvendëskryeministra të Kosovës]] [[Kategoria:Nënshkruesit e Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës]] jc4x7l83q69haeb9qwns5i39wpdvayd 0 224950 2808624 2459132 2025-06-11T05:28:03Z InternetArchiveBot 115207 Lidhje të jashtme të shpëtuara: 1 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 0) #IABot (v2.0.9.5 2808624 wikitext text/x-wiki '''Xhemil Frashëri''' ([[Pogradeci|Pogradec]], [[1927]] - [[Tirana|Tiranë]], [[4 Nëntor|4 nëntor]] [[2014]]) ka qenë partizan i angazhuar në radhët e LANÇ-it gjatë Luftës së Dytë Botërore, pas çlirimit u angazhua në arsim si dhe historian shqiptar. == Biografia == U lind në Pogradec në gusht të vitit 1927, i biri i Kahremanit të [[Eshref Frashëri|Eshref Frashërit]], i ati ishte jurist.<ref>{{Cite book|last=Frashëri|first=Alfred|url=https://issuu.com/shefqetcakiqi/docs/frasheri_ne_historine_e_shqiperise_/106|title=Frashëri në Historinë e Shqiperisë|last2=Frashëri|first2=Neki|year=2014|isbn=9789994323449|location=Tiranë|pages=127|language=sq|access-date=21 qershor 2022|archive-date=28 tetor 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191028193119/https://issuu.com/shefqetcakiqi/docs/frasheri_ne_historine_e_shqiperise_/106|url-status=dead}}</ref> Partizan në radhët e Çetës Partizane të Kolonjës, më pas – në Çetën Partizane të Dangëllisë – në Batalioni Partizan “Naim Frashëri” dhe, më në fund – në radhët e Brigadës VI Sulmuese Partizane. Mbas 29 Nëntorit të çlirimit të Atdheut kobntribuoi në shtypin ushtarak, pedagog në Institutin e Lartë Pedagogjik, pedagog në Universitetin Shtetëror të Tiranës dhe, që nga viti 1979, do të ishte punonjës shkencor pranë Institutit të Historisë. U nda nga jeta në Tiranë më 4 nëntor 2014. Botimet e Prof. Xhemil Frashërit: 1. Pushteti Popullor dhe vitet e Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare. - 1983 2. Lufta e armatosur e popullit shqiptar (Thelbi, përmasat, vlerat dhe arritjet e saj. (Në 7 vëllime voluminoze)- 2003, 2005, 2007, 2007, 2008, 2010, 2011. 3. Trajtesa problemore të historisë, (Në dy vëllime voluminoze) - 2007 4. LANÇ dhe legjenda e luftës civile. - 2003 5. Shkrime të natyrës studimore dhe polemike për probleme historike, politike, filozofike etj. (Në dy vëllime voluminoze) - 2009 6. Çështje të materializmit dialektik. - 2009 7. Historia e LANÇ e Qarkut të Tiranës. 8. Historia e LANÇ e Qarkut të Gjirokastrës. 9. Re dhe diell. (Në dy vëllime) - roman historik - 2002 10. Ortekë. (Në dy vëllime) - roman historik - 2003, 2004 == Referime == [[Kategoria:Njerëz nga Pogradeci]] [[Kategoria:Partizanë shqiptarë]] [[Kategoria:Historianë shqiptarë]] [[Kategoria:Lindje 1927]] [[Kategoria:Vdekje 2014]] 1vd8jm82fynuxru5qaqwpus03u5use4 0 230163 2808633 2778994 2025-06-11T09:40:50Z Mitrovica02 128863 2808633 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist | name = Orhidea Latifi | alias = Kida | birth_date = [[17 Nentor]] [[1997]] | death_date = | years_active = {{F|2013}} - | origin = {{flagicon|KOS}} [[Rahovec]],<ref name="Biography">{{cite web |title=Kida–Biografia |url=https://www.teksteshqip.com/kida |website=teksteshqip.com |accessdate=8 shkurt 2020 |language=sq}}</ref> [[Kosova|Kosovë]] | instrumenti = | genre = [[Muzika Pop|pop]], [[R&B]] | associated_acts = [[Bimbimma]],[[Mc.kresha]], [[Ermal Fejzullahu]], [[Mozzik]], [[Getinjo]], [[Fero]] [[Xhensila Myrtezaj]], [[Tayna]] | label |foto=|foto_madhësia=}} '''Orhidea Latifi''' (lindi më 21 Dhjetor 1997 ne Rahovec) është këngëtare shqiptare e njohur si '''Kida'''.<ref name="fambir">{{Cite web|url=http://www.famousbirthdays.com/people/kida.html|title=Kida - Bio, Facts, Family|work=Famous Birthdays|accessdate=2017-04-29|language=en}}</ref> Ajo jeton në Prishtinë me prindërit e saj, ku gjithashtu kalon shumicën e kohës duke punuar. Kida është njëra ndër artistes më të njohura të estradës shqiptare, e cila ndër vite ka publikuar shumë hite me artist shqipëtar por edhe artist të huaj. Më datë 11 Janar 2014, Kida publikon videoklipin "Murder". Muzika e këngës u punua nga Zzap And Chriss, ndërsa për orkestrimin u kujdes Zzap And Chriss. Kida u be fillimisht e njohur për publikun në performancën e saj në skenën e koncertit të DMX dhe videoklipi i "Murder" ka skena pikërisht nga ky koncert. Më datë 27 Prill 2014, Kida publikon videoklipin "Rikthejm Na", në bashkëpunim me Mc Kresha. Muzika e këngës u punua nga Zzap And Chriss, teksti u shkrua nga BimBimma, Mc Kresha, ndërsa për orkestrimin u kujdes Zzap And Chriss. Videoklipi u prodhua nga Imagine Films. Me këtë këngë, Kida u paraqit në këto festivale: Zhurma Show 2014 (2014), Kosova Fest 2014 (2014), SVFM 2014 (2014). ==Diskografia== * 2013: ''No Love Allowed'' * 2014: ''Murder'' (me [[BimBimma]]) * 2014: ''Rikthejm na'' (me [[Kreshnik Fazliu-Mc Kresha|Mc Kresha]]) * 2014: ''O`najr'' * 2014: ''M`ke rrejt'' * 2015: ''Boni Zo'' * 2015: ''Premtimet'' (me [[Mozzik]]) * 2015: ''Ski Ide'' * 2016: ''Mi Amore'' (me [[Ermal Fejzullahu]]) * 2016: ''Ja kem nis'' * 2016: ''Ku je'' (me [[Getinjo]]) * 2016: ''Uh Baby'' (me [[Xhensila Myrtezaj|Xhensila]]) * 2017: ''Anderr'' * 2017: ''Don´t Say No More'' (me Hcue) * 2017: ''Pe du'' * 2017: ''Harroj'' (me [[Fero]]) * 2017: ''Kce'' * 2018: ''Ti'' * 2018: ''Bileta'' * 2018: ''Mas'' * 2018: ''Merri Krejt'' * 2018: ''Ka Je'' * 2019: ''Deja Vu'' (me [[Lyrical Son]]) * 2019: ''Tela'' (me [[Ermal Fejzullahu]]) * 2020: ''Moti'' * 2020: ''PP'' (me Mozzik) * 2020: ''Edhe Sa'' Kënga e fundit e Kidës, PP në bashkepunim me Mozzik u publikua 5 vite pas këngës Premtimet. *2021 : "Dale" ( me Butrint Imeri dhe Ledri Vula ) *2022: "Tela" ( me Ermal Fejzullahun ) == Referime == <references/> [[Kategoria:Lindje 1996]] [[Kategoria:Njerëz që jetojnë]] [[Kategoria:Njerëz nga Rahoveci]] [[Kategoria:Këngëtarë kosovarë]] qz15rfs4g3m2r4a2njmreumdvpj77ef 0 238363 2808438 1839110 2025-06-10T12:03:12Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[Feminizmi islam]] 2808438 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[Feminizmi islam]] mj70lieqtdh69ovoob9l8emgt6mwym5 1 242754 2808629 2672382 2025-06-11T07:54:19Z InternetArchiveBot 115207 Ndryshime te burimet/lidhjet e jashtme.) #IABot (v2.0.9.5 2808629 wikitext text/x-wiki == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Abaz Kupi]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2672381 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20110101115809/http://albania.dyndns.org/ për lidhjen http://albania.dyndns.org/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 26 qershor 2024 15:38 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Abaz Kupi]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2808628 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20140308211232/http://historia.ballikombetar.org/?id=mukja.html&what=artikull për lidhjen http://historia.ballikombetar.org/?id=mukja.html&what=artikull. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 11 qershor 2025 09:54 (CEST) sp2ull5pfws89yd9e4ifgaihror8nqg 0 251354 2808501 2745598 2025-06-10T18:08:10Z Zbulimi 166213 2808501 wikitext text/x-wiki '''Jorgo Papingji''' (Vlorë, 10 qershor 1942 - Tirane,21 mars 2024) ishte një autor dhe poet shqiptar, i njohur për këngët e tij të shumta që morën pjesë në "[[Festivali i Këngës në RTSH|Festivali i Këngës]]". Ai ka shkruar 5 këngë fituese në "Festivali i Këngës", njëri prej të cilave ka marrë pjesë edhe në [[Festivali Evropian i Këngës|Festivalin Evropian i Këngës]] në vitin 2014. Ai është emëruar "Mjeshtri i Madh".<ref>[http://www.zemrashqiptare.net/news/id_30797/Hyqmet-Hasko:-Mjeshtri-i-Madh-Jorgo-Papingji.html Hyqmet Hasko: ''Mjeshtri i Madh Jorgo Papingji'' - Zemra Shqiptare]</ref> Jorgo Papingji ka shkruar mbi 4000 këngë.<ref>{{Cite web |url=http://www.sot.com.al/kultura-intervista/jorgo-papingji-eksperimentimi-n%C3%AB-krijimtari-po-mbyt-vlerat-e-k%C3%ABng%C3%ABs-tekstet-kan%C3%AB |title=Julia Vrapi: ''Jorgo Papingji: Eksperimentimi në krijimtari po mbyt vlerat e këngës, tekstet kanë humbur idenë sociale'' - SOT News |access-date=12 shtator 2018 |archive-date=5 mars 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305110121/http://www.sot.com.al/kultura-intervista/jorgo-papingji-eksperimentimi-n%C3%AB-krijimtari-po-mbyt-vlerat-e-k%C3%ABng%C3%ABs-tekstet-kan%C3%AB |url-status=dead }}</ref> === Këngë që morën pjesë në [[Festivali_i_Këngës_në_RTSH|Festivalin i Këngës në RTSH]] === *1980 – "Kur jemi bashkë të dy" (i kryer nga [[Luan Zhegu]]) *1990 – "Askush s'do ta besojë" (i kryer nga [[Anita Bitri]], fitues) *1991 – "Fat dhë jetë" (i kryer nga Anita Bitri) *1993 – "Kur e humba një dashuri" (i kryer nga [[Manjola Nallbani]], fitues) *1993 – "Rri me mua" (i kryer nga [[Mira Konçi]]) *1994 – "I thuaj jo" (i kryer nga [[Ardit Gjebrea]]) *1995 – "E doni dashurinë" (i kryer nga Luan Zhegu dhe [[Ledina Çelo]]) *1999 – "S'jam tribu" (i kryer nga [[Aurela Gaçe]], fitues) *1999 – "Apokalipsi" (i kryer nga [[Irma Libohova |Irma]] dhe [[Eranda Libohova]]) *2001 – "Jetoj" (i kryer nga Aurela Gaçe, fitues) *2004 – "Hëna dhe yjët dashurojnë" (i kryer nga [[Luiz Ejlli]]) *2004 - "Puthjen nuk ta kam harruar" (i kryer nga [[Klajdi Musabelliu]]) *2005 – "E dua këngën" (i kryer nga Evis Mula) *2007 – "Po lind një yll" (i kryer nga [[Rosela Gjylbegu]]) *2009 – "Në pasqyrë" (i kryer nga [[Anjeza Shahini]]) *2010 – "Mirëmbrëma ëngjëlli im" (i kryer nga Dorina Garuci) *2011 – "Këngën time merr vehtë" (i kryer nga [[Bashkim Alibali]]) *2011 – "Më ler të të dua" (i kryer nga [[Mariza Ikonomi]]) *2012 – "Kush ta dha këtë emër" (i kryer nga [[Hersi Matmuja|Hersiana Matmuja]]) *2013 – "Zemërimi i një natë" (i kryer nga [[Hersi Matmuja|Hersiana Matmuja]], fitues) *2014 – "Vetëm të ti bësoj" (i kryer nga Klajdi Musabelliu) === Këngë që morën pjesë në festivalin [[Kënga Magjike]] === *1999 – "Vetëm një fjalë" (i kryer nga [[Elsa Lila]], fitues) === Këngë që morën pjesë në Festivalin Evropian i Këngës === *2014 – "One Night's Anger" (i kryer nga Hersiana Matmuja) === Këngë që morën pjesë në Junior Eurovision Song Contest=== 2012 – "Kam një këngë vetëm për ju" (i kryer nga Igzidora Gjeta) == Referime== {{reflist}} == Referime == * [https://www.teksteshqip.com/jorgo-papingji/biografia teksteshqip] [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Poetë shqiptarë]] [[Kategoria:Lindje 1942]] iwczwgy4j9394f8po8mz8ucodqu05f3 2808502 2808501 2025-06-10T18:09:32Z Zbulimi 166213 2808502 wikitext text/x-wiki '''Jorgo Papingji''' (Vlorë, 10 qershor 1942 - Tiranë, 21 mars 2024) ishte një autor dhe poet shqiptar, i njohur për këngët e tij të shumta që morën pjesë në "[[Festivali i Këngës në RTSH|Festivali i Këngës]]". Ai ka shkruar 5 këngë fituese në "Festivali i Këngës", njëri prej të cilave ka marrë pjesë edhe në [[Festivali Evropian i Këngës|Festivalin Evropian i Këngës]] në vitin 2014. Ai është emëruar "Mjeshtri i Madh".<ref>[http://www.zemrashqiptare.net/news/id_30797/Hyqmet-Hasko:-Mjeshtri-i-Madh-Jorgo-Papingji.html Hyqmet Hasko: ''Mjeshtri i Madh Jorgo Papingji'' - Zemra Shqiptare]</ref> Jorgo Papingji ka shkruar mbi 4000 këngë.<ref>{{Cite web |url=http://www.sot.com.al/kultura-intervista/jorgo-papingji-eksperimentimi-n%C3%AB-krijimtari-po-mbyt-vlerat-e-k%C3%ABng%C3%ABs-tekstet-kan%C3%AB |title=Julia Vrapi: ''Jorgo Papingji: Eksperimentimi në krijimtari po mbyt vlerat e këngës, tekstet kanë humbur idenë sociale'' - SOT News |access-date=12 shtator 2018 |archive-date=5 mars 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305110121/http://www.sot.com.al/kultura-intervista/jorgo-papingji-eksperimentimi-n%C3%AB-krijimtari-po-mbyt-vlerat-e-k%C3%ABng%C3%ABs-tekstet-kan%C3%AB |url-status=dead }}</ref> === Këngë që morën pjesë në [[Festivali_i_Këngës_në_RTSH|Festivalin i Këngës në RTSH]] === *1980 – "Kur jemi bashkë të dy" (i kryer nga [[Luan Zhegu]]) *1990 – "Askush s'do ta besojë" (i kryer nga [[Anita Bitri]], fitues) *1991 – "Fat dhë jetë" (i kryer nga Anita Bitri) *1993 – "Kur e humba një dashuri" (i kryer nga [[Manjola Nallbani]], fitues) *1993 – "Rri me mua" (i kryer nga [[Mira Konçi]]) *1994 – "I thuaj jo" (i kryer nga [[Ardit Gjebrea]]) *1995 – "E doni dashurinë" (i kryer nga Luan Zhegu dhe [[Ledina Çelo]]) *1999 – "S'jam tribu" (i kryer nga [[Aurela Gaçe]], fitues) *1999 – "Apokalipsi" (i kryer nga [[Irma Libohova |Irma]] dhe [[Eranda Libohova]]) *2001 – "Jetoj" (i kryer nga Aurela Gaçe, fitues) *2004 – "Hëna dhe yjët dashurojnë" (i kryer nga [[Luiz Ejlli]]) *2004 - "Puthjen nuk ta kam harruar" (i kryer nga [[Klajdi Musabelliu]]) *2005 – "E dua këngën" (i kryer nga Evis Mula) *2007 – "Po lind një yll" (i kryer nga [[Rosela Gjylbegu]]) *2009 – "Në pasqyrë" (i kryer nga [[Anjeza Shahini]]) *2010 – "Mirëmbrëma ëngjëlli im" (i kryer nga Dorina Garuci) *2011 – "Këngën time merr vehtë" (i kryer nga [[Bashkim Alibali]]) *2011 – "Më ler të të dua" (i kryer nga [[Mariza Ikonomi]]) *2012 – "Kush ta dha këtë emër" (i kryer nga [[Hersi Matmuja|Hersiana Matmuja]]) *2013 – "Zemërimi i një natë" (i kryer nga [[Hersi Matmuja|Hersiana Matmuja]], fitues) *2014 – "Vetëm të ti bësoj" (i kryer nga Klajdi Musabelliu) === Këngë që morën pjesë në festivalin [[Kënga Magjike]] === *1999 – "Vetëm një fjalë" (i kryer nga [[Elsa Lila]], fitues) === Këngë që morën pjesë në Festivalin Evropian i Këngës === *2014 – "One Night's Anger" (i kryer nga Hersiana Matmuja) === Këngë që morën pjesë në Junior Eurovision Song Contest=== 2012 – "Kam një këngë vetëm për ju" (i kryer nga Igzidora Gjeta) == Referime== {{reflist}} == Referime == * [https://www.teksteshqip.com/jorgo-papingji/biografia teksteshqip] [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Poetë shqiptarë]] [[Kategoria:Lindje 1942]] [[Kategoria:Vdekje 2024]] 0d074l1kcu1osw8luy4wsqzrbhjqc2p 1 261449 2808611 2802168 2025-06-11T04:18:35Z MajavahBot 122738 U arkivua 1 diskutim pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Diskutim:Zinedine Zidane/Arkivi 1]] 2808611 wikitext text/x-wiki {{Përdoruesi:MajavahBot/config |archive = Diskutim:Zinedine Zidane/Arkivi %(counter)d |algo = old(14d) |counter = 1 |maxarchivesize = 1M |minthreadsleft = 0 |minthreadstoarchive = 1 |archiveheader = {{Arkivi}} }} {{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}} {{Projekti Futbolli}} h0jcjyel7rg4x0ixj3238c3c6xvzaog 1 268981 2808599 2550369 2025-06-11T01:38:40Z InternetArchiveBot 115207 Ndryshime te burimet/lidhjet e jashtme.) #IABot (v2.0.9.5 2808599 wikitext text/x-wiki {{Përdoruesi:MajavahBot/config |archive = Diskutim:Truman Capote/Arkivi %(counter)d |algo = old(14d) |counter = 1 |maxarchivesize = 1M |minthreadsleft = 0 |minthreadstoarchive = 1 |archiveheader = {{Arkivi}} }} {{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}} == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 0 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Truman Capote]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2808598 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja http://www.fyne.co.uk/index.php?item=230. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 11 qershor 2025 03:38 (CEST) lee8mjftbm199ox9olfy4z1b6b1tu2x 1 268990 2808613 2802121 2025-06-11T04:20:16Z MajavahBot 122738 U arkivua 1 diskutim pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Diskutim:Turku/Arkivi 1]] 2808613 wikitext text/x-wiki {{Përdoruesi:MajavahBot/config |archive = Diskutim:Turku/Arkivi %(counter)d |algo = old(14d) |counter = 1 |maxarchivesize = 1M |minthreadsleft = 0 |minthreadstoarchive = 1 |archiveheader = {{Arkivi}} }} {{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}} bjz3412516fjssb4e3v4xrp4g43dgpx 3 282114 2808515 2766510 2025-06-10T18:49:09Z Qwerfjkl (bot) 160953 /* Probleme me referimet te artikulli Filmografia e Leonardo DiCaprio */ 2808515 wikitext text/x-wiki {{Stampa:Tung|realName=|name=Qendrimi15}} -- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 20 prill 2020 02:00 (CEST) == Gostitje == Me rastin e hapjes së llogarisë pas kaq kohësh. {{Karamele Zana}}–[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 prill 2020 20:50 (CEST) == Përshëndetje! == Të përgëzoj për punën e mirë që po bën në Wikipedia dhe artikujt interesantë që shkruan. Janë gjithmonë një ndihmesë e madhe për platësimin e seksioneve "Artikullit të javës" dhe "A e dini se..." në faqen kryesore. Uroj që të vazhdosh po kështu. Një mjet që do të të thjeshtojë punën është [[Ndihmë:Përkthimi i Përmbajtjes]]. Të uroj punë të mbarë! --'''[[Përdoruesi:Euriditi|<span style="text-shadow:#000 0.1em 0.1em 0.1em; background: #C44747; color:white;">&nbsp;Euriditi&nbsp;</span>]]''' 7 qershor 2020 20:31 (CEST) == Medalje == Për artikujt në lidhje me kulturën japoneze. {{Medalje Japonia}}–[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 24 korrik 2020 00:15 (CEST) Në lidhje me artikujt e shumtë për ëmbëlsirat që po shton {{Medalje ushqimesh}}–[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 30 korrik 2020 18:12 (CEST) == Komuna e Çashkës, Dollnenit, Krushevës == Tung Qëndrim Të lutem konfirmo verzionet e ndryshimeve te Komuna e Çashkës, Komuna e Dollnenit, Komuna e Krushevës. :{{done|U bë}} [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 30 gusht 2020 16:35 (CEST) == Medalje == {{Medalje udhëzimi}}–[[Përdoruesi:Anjen01|Anjen01]] ([[Përdoruesi diskutim:Anjen01|diskutimet]]) 5 shtator 2020 16:23 (CEST) == Ju lutem shqyrtoni faqen == Përshëndetje Qendrim, më falni shumë shumë shumë që po ju pengoj, ju lutna ta shqyrtoni faqen Adem Kastrati, si dhe kur ka raste të tilla të redaktuara qoft nga unë apo nga të tjerët ju lutna ta shqyrtoni. Në qofse ka ndonjë gabim ju mundeni lirisht që ta përmirësoni , nëse do e kishit bërë do isha i gëzuar shumë. Mirëbeqim nga Kumanova! :Një pyetje, është ky piktor ende gjallë apo ka vdekur? Pasi që duhet t'i shtosh edhe kategoritë kur ka lindur dhe kur ka vdekur (nëse ka vdekur). [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 20 dhjetor 2020 14:55 (CEST) Qendrim po e vërtetë është që AK vdiq në vitin 2000, por ju lutna kur bëhet ndonjë redaktim të kësaj faqeje ju lutna shqyrtoni Përshëndetje Qendrim, shpresoj që jeni mirë. Ju lutem shqyrtojeni sërish faqen Adem Kastrati sepse vepra Krushqit në dimër ishte grisur. :Pershendetje edhe juve, ndryshimin e fundit tuajin e paska shqyrtuar Përdoruesi:Olsi. [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 27 dhjetor 2020 18:14 (CEST) Përshëndetje Qendrim së pari ju uroj që të keni shëndet, dhe për shumë vjet viti i ri, ju lutem për hirë të zotit ta shqyrtoni faqen e Adem Kastratit, sepse bëra ca redaktime duke shtuar ca informacione të tjera, si dhe ca gabime drejtshkrimore përmirësova, besa më nuk do e redaktojë se ka informacione mjaftueshme nëse ka gabime mundeni ju ta rregulloni lirisht. Une rregullova gabimet qe kishin bere duke i permisuar :{{done|U bë}}, mundeni edhe ju të përmisoni nëse ka gabime drejtëshkrimore. Sa i përket informacioneve, mendoj që ka mjaft. Ju uroj shëndet edhe juve. Zoti ju ruajtë. [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 2 janar 2021 19:51 (CEST) ::Ju faliminderit shume @Qendrim, Zoti ju shperblefte me tere te mirat, me falni qe po ju bezdis [[Përdoruesi:Shkupi Kumanova 1234|Shkupi Kumanova 1234]] :::S'ka gjë, mund të pyesni për çdo gjë :) [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 2 janar 2021 20:04 (CEST) == Medalje == {{Medalje}}–[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 11 janar 2021 22:15 (CET) == Adem Kastrati == Përshëndetje Qendrim, e di që shumë herë iu kam shkruar. E di që shumë shpejt kaluan prej 2 janarit redaktimi i im afro 20 ditësh por ashtu nuk ndodhi që të vazhdoj edhe më tej, unë sot nuk bëra asnjë redaktim për besë por wikipedia commons mi kishte fshirë të gjithë fotografitë që i kisha vendosur afro 1 muaj, nëse keni mundësi (dosadno iu kam bërë, ne themi kështu në Maqedoni kur bezdisim diçka) që ta shqyrtoni dhe besoj që të jetë për herë të fundit, wikimedia commons e mallkuar qoftë që i heqi fotografitë. Unë më nuk do vendos më fotografitë sepse vendos ato pas 1 jave apo 2 javeje po i heqin, kështu që vetëm fotografinë e Adem Kastratit dhe pikturën Magja do e lë sikur siq ishte më parë këto le të mjaftojnë ato, shumë herë e vendosa fotografitë i heqën kështu që gabimi im nuk është. Ju uroj që të keni shëndet për vete si dh familjen e juaj, faliminderit për mirëkuptimin! ([[Përdoruesi:Shkupi Kumanova 1234|A.Saiti]] ([[Përdoruesi diskutim:Shkupi Kumanova 1234|diskutimet]]) 18 janar 2021 12:56 (CET)) ::E shqyrtova, e di se si ndieni sepse edhe unë kam krijuar një foto dhe shtova në një artikull, por u fshi për shkak “copyright” (një gjë që nuk mund ta kuptoj). [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 18 janar 2021 17:52 (CEST) :::Ju faliminderit shumë, por besoj këto fotografi së paku 2 le të mbesin. Ju uroj shëndet dhe ju rujt zoti ([[Përdoruesi:Shkupi Kumanova 1234|A.Saiti]] ([[Përdoruesi diskutim:Shkupi Kumanova 1234|diskutimet]]) 18 janar 2021 17:54 (CET)) [[Përdoruesi:Shkupi Kumanova 1234|A.Saiti]] ([[Përdoruesi diskutim:Shkupi Kumanova 1234|diskutimet]]) 18 janar 2021 17:54 (CET) ::::Artikulli kur krijohet të gjtha fotot mbetën, por nëse ndokush nga Wikimedia Commons e fshinë foton, fotoja nga artikulli fshihet automatikisht. [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 18 janar 2021 18:00 (CEST) Tungjatjeta, a mundeni te vleresoni a janë të mira redaktimet e mia? Qëndrim vëllai, faleminderit për vlerësimin e artikullit letërsia shqipe por Ikranjani e prishi vlerësimin tënd duke keqpërdorur veglat e redaktorit [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=&user=&page=Let%C3%ABrsia+shqipe&wpdate=&tagfilter=&wpfilters%5B%5D=review&wpfilters%5B%5D=newusers Shiko]. Mund ta vlerësosh prapë të lutem shumë? == Kujdes == Kujdes se çfarë ndryshime po pranon te lutem. Paske pranuar për shembull [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Gjon_Pali_II&diff=2148085&oldid=2052707 këtë editim] me të cilin u shtua artikullit një emër ("''Xhovan Pali''"), emër ky i shpikur tërësisht vetë nga autori. Nuk figurohet kurrkund, [https://www.google.al/search?source=hp&ei=F5hGYKreAY2xrgTG_Zu4Dw&iflsig=AINFCbYAAAAAYEamJ-zX47DpQlwscXk8v-cWe2IrreKt&q=%22Xhovan+Pali%22&oq=%22Xhovan+Pali%22&gs_lcp=Cgdnd3Mtd2l6EAM6AggAOgIILjoICC4QxwEQrwE6BAgAEAo6BAguEAo6BAgAEB46BggAEAoQHjoGCAAQFhAeUIYOWNEdYPEeaABwAHgAgAHVAYgBvAuSAQU2LjYuMZgBAKABAaoBB2d3cy13aXo&sclient=gws-wiz&ved=0ahUKEwjqxdXx0qHvAhWNmIsKHcb-BvcQ4dUDCAc&uact=5 ja krahaso], pra nuk mbështetet fare mbi asnjë burim. Është vetëm një shembull nga shumë tjerë. Në fund, Wikipedies i dëmtohet besueshmëria me raste të tilla të shumta. Po të shkruaj ty sepse këtë gjë tashmë kam vërejtur disa herë dhe bëhet shumë problem pastaj, me vështirësi dallohet se çka duhet hequr/çka jo. Sidomos dua të të vë në dijeni se ka përdorues keqdashës përreth nesh, që synojnë pikërisht këtë. Mjafton t'i hidhesh një sy [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Gjon_Pali_II&action=history historikut përkatës] ku mund të gjesh llogaritë që redaktuan kohët e fundit, dhe rezulton se krejt janë bllokuar për arësye. Të falenderoj për mirëkuptimin. Shumë nderime.--[[Përdoruesi:Hyllvegu|Hyllvegu]] ([[Përdoruesi diskutim:Hyllvegu|diskutimet]]) 8 mars 2021 22:49 (CET) :Faleminderit për paralajmërim, por e kam një pyetje nëse dikush ndryshon emrin e artikullin siç përmende artikullin e Gjon Palit II, kam provuar në disa artikuj t'i kthej ndryshimet (dmth të mos ia pranoj). A nuk ka ndonjë opsion për këtë? [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 9 mars 2021 16:38 (CET) ::Fatkeqsisht jo. Siç mësoja deri më tani, duhet të veprojë një administrues për t'i kthyer zhvendosjet e titujve. Ndoshta mund të na sqarojë [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] diçka më tepër mbi këtë. Sepse ka disa artikuj të zhvendosur nga një përdorues vandal në menyrë të qëllimshme/vazhdueshme (siç janë posaçërisht artikujt për papat [[Xhovan Pali I]] më parë Papa Gjon Pali I, apo [[Xhovani I]] më parë Papa [[Gjoni I]] edhe shum të tjere). Një zgjidhje për t'u parandaluar diçka të till sipas meje do të ishte që: mundësinë e zhvendosjes t'i japim vetëm kontrolluesve....--[[Përdoruesi:Hyllvegu|Hyllvegu]] ([[Përdoruesi diskutim:Hyllvegu|diskutimet]]) 17 mars 2021 22:40 (CET) :::Nëse s'gabohem, ashtu është. Zhvendosjen s'mund ta bëjë kushdo. Në të shkuarën, kur Bato ishte aktiv si administrator, ka pasur një fushatë për të ndryshuar privilegjet e anëtarëve dhe mënyrat si merren ato (më së shumti për të rregulluar problemin e kontrollimeve që ngel gjithnjë pa u bërë nga ndokush edhe pse de jure kemi shumë kontrollues) por fatkeqësisht, si shumë projekte të tjera, për mungesë vullnetarësh, dhe ai u la në mes si projekt me ikjen e Batos. :/ - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 mars 2021 23:41 (CET) == Medalje == {{Medalje pune}}–[[User:Styyx|<span style="color: #126180">'''~Styyx'''</span>]]^{[[User talk:Styyx|<span style="color: #24d63f">''Po''</span><span style="color:gray">''?''</span>]]} 23 qershor 2021 19:41 (CEST) :I was looking at who accepted my revisions, seems like you're one of the rare active users here. :D Keep up the good work! [[User:Styyx|<span style="color: #126180">'''~Styyx'''</span>]]^{[[User talk:Styyx|<span style="color: #24d63f">''Po''</span><span style="color:gray">''?''</span>]]} 23 qershor 2021 19:42 (CEST) == Hello == Hello, please save the [[Qaem Shahr]] article and link it to the wiki data item. Thanks [[Përdoruesi:Viera iran|Viera iran]] ([[Përdoruesi diskutim:Viera iran|diskutimet]]) 25 korrik 2021 16:08 (CEST) :Hello, I already save it and link with other languages. I see you wrote too much short, but don't worry I will fix it. [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 25 korrik 2021 16:12 (CEST) Hello, please save the [[FC Nassaji Mazandaran]] article and link it to the wiki data item. Thanks [[Përdoruesi:Viera iran|Viera iran]] ([[Përdoruesi diskutim:Viera iran|diskutimet]]) 30 prill 2022 23:26 (CEST) :{{done|Done}} [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 30 prill 2022 23:32 (CEST) == Medalje == {{Medalje zelli}}–[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 gusht 2021 19:28 (CEST) Punë e zellshme prej kohësh në kontroll e krijim artikujsh. Të falëderojmë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 gusht 2021 19:28 (CEST) == Çmimi për krijimin e artikujve të rinj == {{Çmim i parë|1=krijimin e artikujve të rinj|viti=2020|përdoruesi=Qendrimi15}} Faleminderit! :) [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 15 shtator 2021 14:11 (CEST) == Infobox television == Përshëndetje, Qendrim! Pashë kontributet e tua së fundmi nëpër artikuj në lidhje me stampën e përmendur më sipër. Më duhet të them që shumica prej tyre kanë gabime në lidhje me parametrat. Parametrat duhen kopjuar shabllon siç janë në anglisht, të papërkthyer. Pra parametra si "titulli", "regjisori", etj. nuk do të njihen nga stampa dhe do të sjellin gjithmonë gabime, që do të reflektohen me kategoritë e mirëmbajtjes që do të shtohen automatikisht. Lista e plotë e parametrave mund të gjendet [[w:en:Template:Infobox television#Usage|këtu]]. Kur artikulli të ruhet, vlerat do të dalin në shqip më pas, tani që i përkthyem. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 nëntor 2021 10:05 (CET) :{{ping|Qendrimi15}} You have removed [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=P%C3%ABrdoruesi_diskutim:Klein_Mu%C3%A7i&diff=prev&oldid=2548893 here] several contributions to his talk page, please Readd them.--[[Speciale:Kontributet/2A02:3033:415:4B05:1:0:515:9762|2A02:3033:415:4B05:1:0:515:9762]] 28 prill 2023 16:47 (CEST) ::I didn't. I just wrote something even I'm confused. I don't know how it happened. But I can return them if that is what you want. [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 28 prill 2023 16:57 (CET) == Medalje == {{Medalje Turqia}}–[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 28 janar 2022 01:41 (CET) == Kontroll == Përshëndetje! Ky është një mesazh automatik i dërguar te të gjithë kontrolluesit shqipfolës që kanë qenë aktivë së fundmi. Aktualisht në listën e faqeve me ndryshime në pritje gjenden rreth 4000 faqe, disa prej tyre në pritje për më shumë se 1 viti. Kontrollimi i ndryshimeve në pritje është një nga përgjegjësitë bazë të çdo komuniteti Wiki kështu që ju ftojmë të ndihmoni ta zbrazim atë listë. Lista mund të gjendet [[Speciale:PendingChanges|këtu]]. - [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 16 mars 2022 15:04 (CET) <!-- Message sent by User:Klein Muçi@sqwiki using the list at https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Kontrolluesit_aktiv%C3%AB&oldid=2421118 --> == Taksonomia == Ckemi! Po ta vesh re, taksobokset nuk fuksionojne si duhet, kjo sepse duhen krijuar shume stampa. Po te shtypes '''FIX''', do te ridrejtoje te nje stampe qe duhet krijuar, dhe ajo do kopjuar nga anglishtja. do te lutesha te provoje vetem nje nese edhe bere sic duhet ne menyre qe mos ti ngatoresh nese i ben. kjo do te ishte shume e dobishme per cdo artikull qe ben te krijosh keto stampa sepse automatikisht te ndihmon per speciet e tjera te ngjashme me te. Faleminderit! [[Përdoruesi:Punetor i Rregullt5|Alban]] ([[Përdoruesi diskutim:Punetor i Rregullt5|diskutimet]]) 17 mars 2022 05:59 (CET) :E vura re edhe unë kur isha duke krijuar artikullin [[Nenexhiku]]. Për shembull në anglisht aty përmendet klasifikimet si mbretëria, familja, gjinia etj, por në shqip nuk u shfaqenin. Do të mundohem nëse mund të bëj diçka, ose ndoshta dikush tjetër ta rregulloj këtë. [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 17 mars 2022 13:02 (CET) == Medalje == {{Medalje Shqipëria}}–[[Përdoruesi:Eltonheta|Eltonheta]] ([[Përdoruesi diskutim:Eltonheta|diskutimet]]) 27 gusht 2022 15:44 (CEST) == Çmimi për krijimin e artikujve të rinj == {{Çmim i parë|1=krijimin e artikujve të rinj|viti=2021|përdoruesi=Qendrimi15}} == Medalje dhënë më 26 dhjetor 2022 17:15 (CET) == {{Medalje zelli}}-[[Përdoruesi:Alsl8920|Alsl8920]] ([[Përdoruesi diskutim:Alsl8920|diskutimet]]) 26 dhjetor 2022 17:15 (CET) == Translation request == Hello. Can you create the article [[:en:Laacher See]], which is the third most powerful volcano in Europe after Campi Flegrei and Santorini, in Albanian Wikipedia? Yours sincerely, [[Përdoruesi:Multituberculata|Multituberculata]] ([[Përdoruesi diskutim:Multituberculata|diskutimet]]) 24 qershor 2023 11:41 (CEST) :{{done|U bë}} [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 24 qershor 2023 21:22 (CEST) ::Thank you very much for the new article! [[Përdoruesi:Multituberculata|Multituberculata]] ([[Përdoruesi diskutim:Multituberculata|diskutimet]]) 25 qershor 2023 00:32 (CEST) == Invitation to Rejoin the [https://mdwiki.org/wiki/WikiProjectMed:Translation_task_force Healthcare Translation Task Force] == [[File:Wiki Project Med Foundation logo.svg|right|frameless|125px]] You have been a [https://mdwiki.toolforge.org/prior/index.php medical translators within Wikipedia]. We have recently relaunched our efforts and invite you to [https://mdwiki.toolforge.org/Translation_Dashboard/index.php join the new process]. Let me know if you have questions. Best [[User:Doc James|<span style="color:#0000f1">'''Doc James'''</span>]] ([[User talk:Doc James|talk]] · [[Special:Contributions/Doc James|contribs]] · [[Special:EmailUser/Doc James|email]]) 12:34, 13 August 2023 (UTC) <!-- Message sent by User:Doc James@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Top_translators/40&oldid=25451578 --> == Çmimi për krijimin e artikujve të rinj == {{Çmim i parë|1=krijimin e artikujve të rinj|viti=2022|përdoruesi=Qendrimi15}} == pershendetje == si eshte e mundur qe faqja Damiano Damiani shqip e krijuar nga une rrezulton " e pashqyrtuar" prej me shume se nje viti. Kerkoj ndihme. [[Përdoruesi:Redaktor1980|Redaktor1980]] ([[Përdoruesi diskutim:Redaktor1980|diskutimet]]) 27 shtator 2023 23:32 (CEST) ::Përshëndetje, zakonisht kur krijoni faqe të reja duhet të prisni një kohë të gjatë (si p.sh 1 vit që e përmende) për tu shqyrtuar. Unë zakonisht nuk merrem shumë me shqyrtimet e faqeve vetëm rastësisht kur shoh në ‘‘Ndryshimet e fundit’’. [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 27 shtator 2023 23:41 (CEST) == Medalje dhënë më 16 shkurt 2024 23:48 (CET) == {{Medalje shahu}}-[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 shkurt 2024 23:48 (CET) :Faleminderit {{smiley}} [[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] ([[Përdoruesi diskutim:Qendrimi15|diskutimet]]) 17 shkurt 2024 11:29 (CEST) == Çmimi për krijimin e artikujve të rinj == {{Çmim i parë|1=krijimin e artikujve të rinj|viti=2023|përdoruesi=Qendrimi15}} == Njoftim. == @[[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]], Përshëndetje Qendrim, Kleini më propozoi si administrator, votimi bëhet në administratë dhe mbaron maksimalisht me datën: ''6 Nëntor''. Nëse do doje të votosh, votimi bëhet këtu, [[Wikipedia:Administrata/Administratorë/Kandidatura/Leutrim.P]]. Faleminderit. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] 13 tetor 2024 13:21 (CEST) == Artikulli mjeshtër i madh i shahut == Përshëndetje @[[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]], Sapo krijova faqen [[Mjeshtër i madh i shahut]], por besoj përdorimi yt i këtij termi në artikujt e shahistëve është me vend. Artikulli duhet të ndreqet në Mjeshtër i madh (shah). Nëse ke mundësinë për ta bërë këtë ndryshim, të lutem merre parasysh kërkesën. Gjithë të mirat! - [[Përdoruesi:Druvari|Druvari]] ([[Përdoruesi diskutim:Druvari|diskutimet]]) 19 nëntor 2024 00:51 (CET) == Probleme me referimet te artikulli ''[[Filmografia e Xheki Çanit]]'' == Përshëndetje, Qendrimi15! Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2727997|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Filmografia e Xheki Çanit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet: * [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Adresë e papërshtatshme|Adresë e papërshtatshme]] - Referimet shfaqin këtë problem kur kanë kanë vlerat unfit ose usurped për parametrin dead-url. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unfit URL|këtu]]. Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(8%20dhjetor%202024,%2020:05)&section=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur! — <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 8 dhjetor 2024 21:05 (CET) == Probleme me referimet te artikulli ''[[Jennie]]'' == Përshëndetje, Qendrimi15! Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2731226|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Jennie]]'' ka sjellë këto probleme me referimet: * [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to. Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(16%20dhjetor%202024,%2022:26)&section=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur! — <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 16 dhjetor 2024 23:26 (CET) == Probleme me referimet te artikulli ''[[Cole Sprouse]]'' == Përshëndetje, Qendrimi15! Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2733384|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Cole Sprouse]]'' ka sjellë këto probleme me referimet: * [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to. * [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar. Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(19%20dhjetor%202024,%2022:01)&section=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur! — <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 19 dhjetor 2024 23:01 (CET) == Sahabët == Përshëndetje! Një pjesë e madhe e artikujve për sahabët në Wikipedia-n shqip nuk kanë më shumë se 1 fjali ku thuhet se personi në fjalë "ishte shok i profetit Muhamed". Për shembull: [[Maliq ibn Ashter]]. Artikujt për ta kanë rëndësi të veçantë për arsye socio-historike brenda besimit islamik. Duke pasur parasysh se në të shkuarën ke punuar brenda kësaj tematike, a mendon se mund të marrësh një nismë për zgjerimin e tyre? Tabela e plotë e tërë sahabesë gjendet në fund të secilit artikull. Mendova të të thosha njëherë, mbase mund t'i shpëtonim, pasi si artikuj me 1 fjali nuk do ta kenë shumë të gjatë në të ardhmen qendrimin besoj. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 shkurt 2025 11:26 (CET) :I njëjti problem me muajt e kalendarit islamik. Shiko [[Muharrem]] dhe tërë muajt në vijim që janë pothuajse faqe të zbrazëta. (Përjashto Ramazanin.) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 shkurt 2025 12:12 (CET) == Probleme me referimet te artikulli ''[[Michelle Trachtenberg]]'' == Përshëndetje, Qendrimi15! Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766507|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Michelle Trachtenberg]]'' ka sjellë këto probleme me referimet: * [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar. * [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to. Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(1%20mars%202025,%2014:50)&section=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur! — <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 1 mars 2025 15:50 (CET) == Probleme me referimet te artikulli ''[[Filmografia e Leonardo DiCaprio]]'' == Përshëndetje, Qendrimi15! Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2808513|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Filmografia e Leonardo DiCaprio]]'' ka sjellë këto probleme me referimet: * [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar. Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20qershor%202025,%2018:49)&section=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur! — <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 qershor 2025 20:49 (CEST) j43m081imrdznkd3n7bau4j8d10x5fp 4 288331 2808608 2806862 2025-06-11T04:17:03Z MajavahBot 122738 U arkivuan 2 diskutime nga faqja [[Wikipedia:Kuvendi]] 2808608 wikitext text/x-wiki {{Arkivi}} == Faqet me ndryshime në pritje == Përshëndetje! Nxitur dhe nga [[Wikipedia:Vërejtje_e_Ankesa#Ndryshimet_ne_faqe_nuk_po_konfirmohen_prej_muajsh|kjo ankesë]] dëshiroj të tërheq vëmendjen ndaj një problemi serioz në komunitetin tonë: Faqet me ndryshime në pritje po shtohen jashtmase shumë! Në [[Speciale:PendingChanges|listën e plotë të faqeve me ndryshime në pritje]] shënohen faqe me ndryshime në pritje prej më shumë se 500 ditësh. Në të shkuarën disa prej administratorëve kanë ideuar reforma të ndryshme në lidhje me funksionin e kontrolluesit në përpjekje për të ulur numrin e atyre faqeve por aktualisht problemi është bërë tepër serioz dhe nuk pret puna më për reforma afatgjata në këtë drejtim. Na duhet një zgjidhje e shpejtë dhe pastaj të shohim e të bëjmë ndonjë gjë për ta mbajtur në kontroll si numër. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 janar 2020 12:27 (CET) :[[Ndihmë_diskutim:Pyetje_e_Përgjigje#Publikimi_i_ndryshimeve_ne_artikull|Rast tjetër]] në lidhje me çështjen në fjalë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 janar 2020 12:31 (CET) ::Ndryshimet në pritje janë rreth 2650 prej 223 ditësh (jo 500 :) ). U përpoqa personalisht ta mbaja bosh pas punës që bëri përdoruesi [[Përdoruesi:1l2l3k|1l2l3k]], por vetëm një person nuk mund ta bëjë sepse lista ka nevojë për ndërhyrje të vazhdueshme. Zgjidhja është ndarja e punës midis administratorëve aktiv. {{@|Klein Muçi}} cilat janë reformat afatgjata që ke përmendur më sipër? – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 9 janar 2020 18:12 (CET) :::{{@|Βατο}} rezultati i parë kishte mbi 500 ditë. :P Për sa i përket reformave, e kam fjalën për ca ndryshime te funksioni i kontrolluesve. Të bëhej një mirëpërcaktim i roleve të ndryshme të përdoruesve në komunitet, të paktën de jure, me faqet përkatëse shpjeguese, (diçka që në fakt nise ti ta bëje) dhe ndër të tjera, të ndryshonim dhe rregullin për kontrolluesit që të mos u jepej të gjithëve por vetëm disa përdoruesve që realisht e meritonin dhe do ta ushtronin si detyrë. Kjo do të theksonte seriozitetin dhe rëndësinë e punës dhe do të lehtësonte punën në përgjithësi se do të dinim kujt (dhe ku) t'i thonim për gjëra të tilla. Më pas përdoruesit në fjalë, qofshin këta dhe 2 veta vetëm, të mësonin për ta ushtruar sa më mirë funksionin e të krijonin "mini-komunitetin" e tyre për të organizuar punën e për të shtuar rradhët. Në EnWiki kontrolluesit kanë faqet e tyre ku organizohen e ku diskutojnë për risi teknike në lidhje me punën e kontrollimit. Këtu kemi me dhjetëra kontrollues por pak veta janë të vetëdijshëm për funksionin që kanë dhe pothuajse asnjë nuk e ushtron punën e kontrollit si aktivitetin kryesor të tij në komunitet. Por në situatën që jemi është e pamundur të presim për të vënë në praktikë tërë këtë plan veprimi. Na duhet një zgjidhje e shpejtë e shkurtër hëpërhë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 janar 2020 19:36 (CET) ::::Pershendetje! Kontrollova pak faqen me artikujt me ndryshime në pritje dhe do ndihmoj edhe unë që ti rishikojme. Nderkohe që një ide e mirë do ishte të organizonim një event me kontrollues aktual që të mund të punonim bashkerisht për ti rishikuar. Në shumë projekte tjera që kontibuojmë e përdorim ketë mënyre në Open Labs kur duam të përkthejmë dhe për ne ka rezultuar shume efektive. Faleminderit --[[Përdoruesi:NafiShehu|NafiShehu]] ([[Përdoruesi diskutim:NafiShehu|diskutimet]]) 18 janar 2020 00:29 (CET) :::::{{@|NafiShehu}} mbase do të ishte ide e mirë të shihje te regjistri [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=review&user=&page=&wpdate=&tagfilter= këtu] cilët janë kontrolluesit më aktivë që kemi për t'u dërguar një ftesë bashkëpunimi në faqet e tyre të përdoruesve. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 18 janar 2020 13:30 (CET) ::::::Tung! Edhe unë kohët e fundit përpiqem të ndihmoj më shumë me kontrollimin e faqeve. Sipas mendimit tim, në njërën anë duhet të ulen ndjeshëm pengesat për t’u bërë kontrollues. Vullneti për bashkëpunim serioz dallohet që në fillim të kontributeve e një autori të ri, kështuqë ndoshta do të jetë e mundshme t’i japim autorëve të rinj statusin e kontrolluesit në mënyrë automatike me kryerjen e 20 apo 50 kontributeve të “mira” dhe jo me 300. ::::::Në anën tjetër, shumica e ndryshimeve në pritje burojnë nga vandalizmi dhe nuk janë ndihmës. Na duhen veglat e reja për mbrojtjen/mirëmbajtjen e artikujve, si për shembull “rollback”u ose një faqe e lajmërimit të vandalizmit.--[[Përdoruesi:Hyllvegu|Hyllvegu]] ([[Përdoruesi diskutim:Hyllvegu|diskutimet]]) 26 janar 2020 00:56 (CET) :::::::Përshendetje, Propozova të organizojmë një takim në Open Labs Hackerspace: https://forum.openlabs.cc/t/wikipedia-edit-a-thon/2048 në lidhje me faqet në ndryshime në pritje. Idea është që të mbidhemi dhe ti rishikojmë sëbashku si edhe të mendojmë/diskutojmë se si mund ta përmisojmë procesin në të ardhmen. Në Open Labs ka vite që organizohen aktivitete për përmisimin e Wikipedia dhe përvec personave të tjerë që do na bashkohen disa nga anëtaret janë gjithashtu kontribues në nivele të ndryshme në Wikipedia dhe me statusin e kontrolluesit gjë e cila do na ndihmoj gjatë aktivitetit. Vendodhjen e Open Labs mund ta gjeni [https://wiki.openlabs.cc/faqja/Kreu ketu]. Në qoftë se data është e papërshtatshme për ju mund të propozoni një datë tjeter kur mund të mblidhemi. Faleminderit, --[[Përdoruesi:NafiShehu|NafiShehu]] ([[Përdoruesi diskutim:NafiShehu|diskutimet]]) 26 janar 2020 12:43 (CET) {{@|Hyllvegu|NafiShehu}} faleminderit për përpjekjet e ndërmarra në këtë drejtim! Hyllvegu, të them të drejtën, në mënyrë paradoksale, unë propozoj të kundërtën e asaj që ti thua. Ta bëjmë më të vështirë për vullnetarët e rinj që të bëhen kontrollues me shpresën se kështu do të fillojnë t'ua dinë vlerën privilegjit që kanë. 90% e njerzve që e marrin atë privilegj nuk e kanë të qartë mjaftueshëm se tani kanë fituar përgjegjësinë për të gjykuar redaktimet e anëtarëve të tjerë të rinj. Pra të rregullojmë faqet informuese në lidhje me privilegje të tilla dhe t'ua japim vetëm atyre që e duan ta bëjnë atë punë dhe jo njerzve rastësorë. Shpresa është që në këtë mënyrë, kontrolluesit e rinj do të fillojnë ta trajtojnë privilegjin e marrë siç bëjnë administratorët e burokratët, me rëndësi e seriozitet dhe njëlloj si ta, mund t'u hiqet si privilegj për arsye mosaktivizimi. Kjo do të bënte, them unë, që puna të ndihej më e vlefshme për ata që e ushtrojnë dhe të kishim një komunitet më aktiv nga ajo anë. Por nuk e mohoj që mbase metoda jote mund të jetë më fitimprurëse. Do të ishte mirë të kishim më shumë mendime nga njerëz të tjerë në këtë çështje. Për sa i përket çështjes së abuzimeve, ne aktualisht kemi një filtër automatik që supozohet të luftojë abuzimet/vandalizmat në mënyrë automatike. Pak a shumë çfarë sugjeron ti. Por nuk funksionon siç duhet. Mirë do të ishte të punohej pak me të që të fillonte të ishte më dobiprurës por unë personalisht nuk kam shumë përvojë me filtrat automatikë. Mund të përpiqem të merrem me të nëse nuk del ndonjë vullnetar tjetër. NafiShehu, përtej diskutimeve të mësipërme për plane afatgjata veprimi, mënyra më e mirë për të vepruar në afat të shkurtër është pikërisht çfarë sugjeron më sipër. Shpresoj të shohim një ulje të ndjeshme të numrit të faqeve pas takimit në fjalë. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 janar 2020 14:52 (CET) :Përshendetje! Personalisht mendoj se statusi ''autoreview'' duhet të fitohet automatikisht, ndërsa statusi ''reviewer'' (kontrollues) duhet të caktohet vetëm për një grup të vogël të përdoruesve që kanë ndërmend të merren me punën e rishikimit të artikujve ([https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:RreshtoP%C3%ABrdoruesit?username=&group=reviewer&wpsubmit=&wpFormIdentifier=mw-listusers-form&limit=800 kjo është lista e kontrolluesve të tanishëm], shumë pak prej tyre janë në të vërtetë aktivë, ndërsa [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:RreshtoP%C3%ABrdoruesit?username=&group=editor&wpsubmit=&wpFormIdentifier=mw-listusers-form&limit=800 kjo është lista e redaktorëve] që fitojnë privilegjet ''autoreview'' dhe ''reviewer'' automatikisht, edhe nga këto shumë pak janë aktivë). Gjithsesi kemi faqen [[Wikipedia:Kërkesat për privilegje]] në qoftë se ndonjë përdorues ka dëshirë të ndryshojë statusin. Për sa i përket shtesës së veglës ''rollback'' për kontrolluesit, jam dakord. {{@|Hyllvegu}} ekzistojnë disa faqe për mbrojtjen/mirëmbajtjen/kontrollin e artikujve, si psh. [[Wikipedia:Kërkesë për mbrojtje të faqes]], [[Wikipedia:Kërkesa për administratorët]], [[Wikipedia:Vota për grisje]]. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 26 janar 2020 18:42 (CET) ::{{@|Βατο}} nuk dija gjë për ekzistencën e shumë prej faqeve më sipër. Shumë duhet punuar këtu që të nxirren nga thellësitë faqe të tilla. Standardizim, krijimi i shtigjeve (shkurtesave) e vendosja e tyre nëpër lista/faqe/tabela përmbledhëse. ::<span style="font-size:85%;">Koment i përgjithshëm nxitur nga habia, pa shumë lidhje me temën.</span> - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 janar 2020 19:05 (CET) :::Hey, po bej një rikujtesë që nesër do mblidhemi në [https://wiki.openlabs.cc/faqja/Kreu Open Labs Hackerspace] ne orën 13:00 për të punuar mbi artikujt me ndryshime në pritje. Jeni të mirëpritur :) --[[Përdoruesi:NafiShehu|NafiShehu]] ([[Përdoruesi diskutim:NafiShehu|diskutimet]]) 7 shkurt 2020 21:58 (CET) ::::{{@|Klein Muçi}} Të lutem mund të kemi përdoruesin {{@|Sido uku}}: https://sq.wikipedia.org/wiki/P%C3%ABrdoruesi:Sido_uku me statusin kontrollues në sq.wikipedia pasi do na ndihmonte shumë për eventin tani që po rishikojme artikujt. Sidorela ka shumë kohë që kontribuon në Wikipedia me organizimin e eventeve dhe mendoj qe do ishte një shtesë shumë e vlefshme në kontrollimin e artikujve në Wikipedia. Nuk jam shumë e sigurte në qoftë se duhet të shkruaj diku tjetër në lidhje me këtë? Faleminderit --[[Përdoruesi:NafiShehu|NafiShehu]] ([[Përdoruesi diskutim:NafiShehu|diskutimet]]) 8 shkurt 2020 13:57 (CET) :::::{{U bë}} {{@|NafiShehu}} mirë do të ishte që kërkesa të tilla të bëheshin te faqet përkatëse, që të mos ngarkonim Kuvendin por kësaj radhe është brenda temës dhe jemi pak si në gjendje emergjente për sa i përket çështjes kështu që... Faqja përkatëse është kjo: [[Wikipedia:Kontrolluesit]]. Puna e mbarë! :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 shkurt 2020 15:43 (CET) ::::::{{@|Klein Muçi}} shumë faleminderit, në vazhdim do i propozoj aty :) Faleminderit --[[Përdoruesi:NafiShehu|NafiShehu]] ([[Përdoruesi diskutim:NafiShehu|diskutimet]]) 8 shkurt 2020 15:47 (CET) == Ndryshime te moduli i referimeve == Përshëndetje! Lajmërimi periodik për ndryshime te moduli i referimeve. Gjithçka duhet të funksionojë mirë (në mos më mirë seç ka qenë) por nëse vini re probleme ose hollësi të pazakonta që s'duhet të jenë aty në lidhje me referimet, ju lutem më thoni që t'i rregullojmë. Ngjyra e kuqe, tekste anglisht apo tekste shqip të gjymtuara te referimet janë zakonisht (por jo gjithmonë) shenja dalluese për probleme të tilla. Mos ngurroni të më lajmëroni në faqen time të diskutime për cilëndo prej tyre. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 janar 2020 20:06 (CET) == Wiki Loves Folklore == [[File:WLL Subtitled Logo (transparent).svg|100px|right|frameless]] '''Hello Folks,''' Wiki Loves Love is back again in 2020 iteration as '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]]''' from 1 February, 2020 - 29 February, 2020. Join us to celebrate the local cultural heritage of your region with the theme of folklore in the international photography contest at [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wllove Wikimedia Commons]. Images, videos and audios representing different forms of folk cultures and new forms of heritage that haven’t otherwise been documented so far are welcome submissions in Wiki Loves Folklore. Learn more about the contest at [[m:Wiki Loves Folklore|Meta-Wiki]] and [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Commons]]. '''Kind regards,'''<br/> [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore/International Team|'''Wiki Loves Folklore International Team''']]<br/> <small>&mdash;&nbsp;[[User:Tulsi Bhagat|<span style="color:black;">'''Tulsi Bhagat'''</span>]] <small>([[Special:Contributions/Tulsi Bhagat|<span style="color:black;">contribs</span>]] &#124; [[User talk:Tulsi Bhagat|<span style="color:black;">talk</span>]])</small><br/> sent using [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 18 janar 2020 07:15 (CET)</small> <!-- Message sent by User:Tulsi Bhagat@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wll&oldid=19716850 --> == Movement Learning and Leadership Development Project == Hello The Wikimedia Foundation’s Community Development team is seeking to learn more about the way volunteers learn and develop into the many different roles that exist in the movement. Our goal is to build a movement informed framework that provides shared clarity and outlines accessible pathways on how to grow and develop skills within the movement. To this end, we are looking to speak with you, our community to learn about your journey as a Wikimedia volunteer. Whether you joined yesterday or have been here from the very start, we want to hear about the many ways volunteers join and contribute to our movement. To learn more about the project, [[:m:special:MyLanguage/Movement Learning and Leadership Development Project|please visit the Meta page]]. If you are interested in participating in the project, please complete [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSegM07N1FK_s0VUECM61AlWOthwdn5zQOlVsa2vaKcx13BwZg/viewform?usp=sf_link this simple Google form]. Although we may not be able to speak to everyone who expresses interest, we encourage you to complete this short form if you are interested in participating! -- [[user:LMiranda (WMF)|LMiranda (WMF)]] ([[user talk:LMiranda (WMF)|talk]]) 22 janar 2020 20:01 (CET) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Trizek_(WMF)/sandbox/temp_MassMessage_list&oldid=19738989 --> == Wikimedia Hackathon 2020 - Regjistrimet janë hapur == Përshendetje, Ashtu sic kemi njoftuar edhe me pare, Wikimedia Hackathon 2020 do të organizohet në Tiranë. Regjistrimet janë tashmë të hapura dhe mund të aksesoni formën e regjistrimit këtu: https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Hackathon_2020/Register. Ketë vit dy tematikat kryesore të hackathon do jenë GLAM dhe Onboarding regional developers. Më shumë në lidhje me tematikat mund të gjeni këtu: https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Hackathon_2020#Hackathon_Focus_Areas. Më vone do kemi edhe një blog post ku do shpjegojme pse kemi zgjedhur keto dy tematika. Në qoftë se dikush dëshiron të punoj në një projekt tjetër gjatë hackathon që nuk lidhet me këto dy tematika është mëse i mirëpritur :) Për cdo lloj pyetje apo sygjerim ju lutem na shkruani në wiki-hacakthon@openlabs.cc. Faleminderit, --[[Përdoruesi:NafiShehu|NafiShehu]] ([[Përdoruesi diskutim:NafiShehu|diskutimet]]) 28 janar 2020 14:26 (CET) == Pjerrtësia e titujve == Përshëndetje! Me sa kam parë te Wikipedia ne gjuhën angleze, por edhe në gjuhët e tjera, artikujt që kanë të bëjnë me librat, filmat, serialet televizive dhe artikuj të tjerë të këtij tipi, titullin e kanë me shkronja të pjerrëta. Në SqWiki, nuk është rregull të shkruhen në këtë mënyrë, edhe pse artikujt e këtillë do të dukeshin më mirë estetikisht. Unë propozoj që ta bëjmë edhe ne si rregull që çdo artikulli të tipave të lartpërmendur, t'i vihej stampa <nowiki>{{Italic title}}</nowiki>, në mënyrë që titujt të dalin me shkronja të pjerrëta. – [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 2 shkurt 2020 18:48 (CET) :Përshëndetje! Jam dakord. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 4 shkurt 2020 19:51 (CET) ::Darkord jam edhe unë, bile kjo është e mundur edhe në mënyrë automatike të shtohet stampa në artikujt e atyre kategorive, ose të shtohet direkt në stampat që janë për këto artikuj, si në enwiki dhe të shtojmë fushë nëse duhet ose jo të jet i pjerrët titulli <code>| titull i pjerrët = po/jo </code>.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 10 shkurt 2020 13:42 (CET) == Administrator i përkohshëm == Përshëndetje Wikipedianë! Dua t'ju njoftoj se më datë 6 shkurt më ka mbaruar afati i statusit '[[Wikipedia:Administratorë#Administrator i përkohshëm|Administrator i përkohshëm]]'. Sipas rregullit, administratorët dhe burokratët në dëtyrë mund të marrin një vendim me një përgjigje përfundimtare brenda 30 ditësh, përndryshe do të hapet përsëri një votim tek [[Wikipedia:Administrata|Administrata]]. Gjithë të mirat! – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 10 shkurt 2020 12:53 (CET) :{{re|Βατο}} faleinderit për rikujtimin, ndjesë që nuk e kemi kontrolluar më herët që mos të bëhej fare ndërprerja për disa ditë. Besoj se nuk ka dyshim për për punën tënde në sqwiki, prandaj do të jap privilegjin e përhershëm, nëse ka ankensa nga adminët e tjerë mund të diskutojmë më vonë.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 10 shkurt 2020 13:29 (CET) ::{{@|Liridon}} faleminderit. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 10 shkurt 2020 16:09 (CET) :::Unë personalisht kam marrëdhenie pune të mirë me Baton, kemi ndihmuar njëri tjetrin në projekte të ndryshme për një kohë të gjatë kështu që jam i lumtur me gjendjen e përhershme të tij si administrator. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2020 17:27 (CET) ::::Sigurisht qe ai duhet te jet nje adm i perhershem pasi eshte nje nga wikipedianet me te mire qe ka sq.wiki. Eshte shum i komunikueshem, bashkpunues dhe i sakte. Urime :)– [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 12 shkurt 2020 11:59 (CET) == Additional interface for edit conflicts on talk pages == ''Sorry, for writing this text in English. If you could help to translate it, it would be appreciated.'' You might know the new interface for edit conflicts (currently a beta feature). Now, Wikimedia Germany is designing an additional interface to solve edit conflicts on talk pages. This interface is shown to you when you write on a discussion page and another person writes a discussion post in the same line and saves it before you do. With this additional editing conflict interface you can adjust the order of the comments and edit your comment. We are inviting everyone to have a look at [[m:WMDE Technical Wishes/Edit Conflicts#Edit conflicts on talk pages|the planned feature]]. Let us know what you think on our [[mw:Help talk:Two Column Edit Conflict View|central feedback page]]! -- For the Technical Wishes Team: [[m:User:Max Klemm (WMDE)|Max Klemm (WMDE)]] 26 shkurt 2020 15:15 (CET) <!-- Message sent by User:Max Klemm (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=19845780 --> == Merrni pjesë në garën Wikimedia CEE Spring 2020 == Përshëndetje, edhe këtë vit Kosova dhe Shqipëria i bashkëngjiten editathonës tashmë tradicionale të përkthimit të artikujve mes Wikipediave të vendeve dhe gjuhëve të Evropës Qendrore dhe Lindore që mbahet mes datave 21 mars dhe 31 maj. Kjo është gara më e madhe e shkrimit në botë. Qëllimi i garës është përkthimi i sa më shumë artikujve të përzgjedhur nga Wikimedianët e këtij rajoni dhe njëkohësisht përkthimi i artikujve mbi Kosovën dhe Shqipërinë nga anglishtja në gjuhët e vendeve pjesëmarrëse. Secili vend ka përpiluar një listë me rreth 100 artikuj në ndarë në kategori të ndryshme. Kjo është mundësi shumë e mirë për promovimin e vendeve dhe kulturës tonë. Çdo javë fokusi është në 2-3 vende (gjuhë) dhe një temë. Për më shumë, shihni faqet e vendeve tona ([[Wikipedia:Wikimedia CEE Spring 2020 Shqipëria|Shqipëri]], [[Wikipedia:Wikimedia CEE Spring 2020 Kosova|Kosovë]]) dhe faqen e [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Spring_2020 garës ndërkombëtare]. Kemi dhurata të vogla për më të mirët. Suksese! --[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]] ([[Përdoruesi diskutim:Arianit|diskutimet]]) 22 mars 2020 10:04 (CET) == Koronavirus -> Virus koronar ? == Përshëndetje! Duke pasur parasysh lëmin e madh të artikujve që janë shkruar këto ditë në lidhje me temën kisha një pyetje në lidhje me terminologjinë: Mos duhet të themi "virus koronar" në vend të "koronavirus"? Mbase "koronavirus" është dhe duhet trajtuar si formë kalke nga anglishtja përkundrejt termit më shqip "virus koronar"? Gjithashtu, duke qendruar në të njëjtën temë, për titujt e artikujve që merren respektivisht me virusin dhe sëmundjen, mos ndoshta duhet të fillojmë të përdorim akronime në vend të emrave të plotë? Këtë e them duke pasur parasysh si ka vepruar bota në lidhje me "SIDA" dhe "HIV". Jam i lëkundur personalisht e mendova të pyes për një mendim më të gjerë. Megjithëse për pyetjen e parë anoj fare pak nga "virus koronar" në vend të "koronavirus". - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2020 23:32 (CET) :Nëse nuk i keni ndjekur zhvillimet e faqeve në fjalë, këtu keni kategorinë kryesore për to. Hidhini një sy. :) ''[[:Kategoria:Pandemia e Koronavirusit 2019–20|Kategoria:Pandemia e Koronavirusit 2019–20]]'' - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2020 23:34 (CET) ::Pershendetje, tashme ky virus njihet nga te gjithe si ''koronavirus'', madje dhe Ministria e Shendetesise i referohet si ''koronavirus''. ''Virus koronar'' do ngjaje pak cuditshem, duke ditur se te gjitha burimet ne gjuhen shqipe perdorin ''koronavirus''. Eshte e njejta arsye se pse perdorim ''Wikipedia'' ne vend te ''Uikipedia'' edhe pse rregullat e gjuhes shqipe na thone te perdorim termin e dyte. Megjithate une mendoj se titujt qe kane te bejne me koronavirusin kane disa probleme. ::* Artikulli [[Pandemia e koronavirusit 2019-20]] sipas mendimit tim duhet te riemertohet ne [[Pandemia e koronavirusit 2019-2020]], per arsye te cilat i kam shpjeguar te faqja e diskutimit te artikullit perkates. Gjithashtu nje tjeter mundesi eshte [[Pandemia e COVID-19]]. ::* Titulli i artikullit [[Pandemia e Koronavirusit në Shqipëri 2020]] me duket sikur nuk ka kuptim ne shqip. Mendoj qe viti duhet futur ne kllapa dhe fjala ''koronavirus'' te shkruhet me germe te pare te vogel, pra [[Pandemia e koronavirusit në Shqipëri (2020)]], ose [[Pandemia e koronavirusit e vitit 2020 në Shqipëri]], ose [[Pandemia e COVID-19 në Shqipëri]]. ::Keto ishin propozimet e mia per titujt, mirepres dhe mendimet e te tjereve. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 22 mars 2020 23:53 (CET) :::Përshëndetje, personalisht mbështes propozimet: "koronavirus", "Pandemia e koronavirusit 2019-2020" dhe "Pandemia e koronavirusit e vitit 2020 në Shqipëri". – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 23 mars 2020 00:14 (CET) ::::{{@|Olsi}} {{@|Βατο}} faleminderit për mendimet! Jam dakord për ato rregullimet e vogla sintaksore të propozuara më sipër te artikujt, sidomos për pjesën e viteve. Dhe për titullin e kategorisë, se nuk e kemi cekur. Thjesht doja ta diskutonim në parim për terminologjinë. Pra thoni "koronavirus" në vend të "virus koronar". Pra normalisht një fjali shembull do të ishte: ''SARS-CoV-2 është një lloj koronavirusi i cili...'' Jemi dakord me këtë lloj përdorimi? Krahasoni të njëjtën fjali me ''SARS-CoV-2 është një lloj virusi koronar i cili...''. Thjesht që të jemi të qartë me atë për të cilën po diskutojmë. Personalisht nuk këmbëngul fort për asnjërin term. :::: Përsa i përket akronimeve, do të shkojmë me "COVID-19" dhe "SARS-CoV-2" apo me një akronim shqip? Pyes duke pasur parasysh rastin e "SIDA" i cili është me origjinë shqiptare. Termi anglisht është "AIDS". Shqip akronimet përkatëse do të dilnin si më poshtë: ::::*SKOVI-19 - Nëse shkohet me termin "koronavirus"; ::::*SVIKO-19 - Nëse shkohet me termin "virus koronar"; ::::*SRAF-KoV-2 - Nëse shkohet me termin "koronavirus"; ::::*SRAF-ViK-2 - Nëse shkohet me termin "virus koronar"; ::::Besoj se nëse biem dakord parimisht për këto, puna rrjedh lehtësisht për çështjen e sintaksës pastaj. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 mars 2020 16:59 (CET) :::::{{@|Klein Muçi}} mendoj se "koronavirus" është më i njohur se "virus koronar", gjithashtu akronimet ndërkombëtare janë "COVID-19" dhe "SARS-CoV-2". – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 23 mars 2020 18:22 (CET) Edhe une ndaj te njejtim mendim me Βατο-n, nga te gjithe njihet si ''COVID-19''. Ne kemi edhe plot akronime te tjera te huaja ne gjuhen shqipe, te tilla si ''NATO'', ''FIFA'', ''UEFA'', ''HIV'', prandaj mendoj se nuk eshte problem perdorimi i ''COVID-19'' dhe ''SARS-CoV-2''. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 25 mars 2020 00:31 (CET) :{{@|Olsi}} {{@|Βατο}} në rregull atëherë. Unë përsëri këmbëngul pak për ''virus koronar'' në vend të ''koronavirus'' (s'jam aq kundër për akronimet) por dakord. Për sa i përket titujve specifikë tani, unë propozoj: :*''Kategoria:COVID-19'' (kategoria) :*''COVID-19'' (titulli i artikullit të përgjithshëm) :*''SARS-CoV-2'' (titulli i artikullit të virusit) :*''Pandemia e COVID-19 sipas shteteve'' (nënkategoria) :*''Epidemia e COVID-19 në Shtet'' (paradigma për artikujt sipas shteteve) :Besoj se është më mirë të përdorim "epidemi" për shtetet specifike sepse nga këndështrimi individual shtetëror mbetet epidemi, nga ai këndvështrimi botëror është pandemi. Ndërsa për sa i përket viteve, s'besoj se ka nevojë të specifikohen. Do të ishte e nevojshme nëse diçka e tillë do të përsëritej në të ardhmen por hëpërhë vetëm 1 pandemi COVID-19 kemi në histori. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 27 mars 2020 14:25 (CET) ::Une akoma jam per ''koronavirus'', ndersa sa i perket titujve, nuk kam ndonje preference, mjafton te kete kuptim ne shqip, jo si titujt aktuale. Sa i perket zevendesimit te fjales ''pandemi'' me ''epidemi'', edhe une e kam menduar nje gje te tille, por shoh qe ne te gjitha gjuhet, titujt jane ''Pandemia e COVID-19 (ose e koronavirusit) ne Shtet'', keshtu qe duhet menduar me kujdes, ndoshta duhet te lexojme dhe komentet ne Wikipediat e tjera, se perse kane vendosur keshtu. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 27 mars 2020 20:59 (CET) :::Përderisa institucionet relevante dhe mediet i referohen si "koronavirusi", ky është termi që duhet të përdoret në Wikipedia. No original research. --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 28 mars 2020 17:56 (CET) ::::Ju lutem, shikoni diskutimin [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_talk:WikiProject_COVID-19&oldid=947908798 këtu] për sa i përket çështjes pandemi apo epidemi. Duke pasur parasysh diskutimin më lart, propozoj që ndryshimet të jenë si më poshtë: *''Kategoria:COVID-19'' (kategoria) *''COVID-19'' (titulli i artikullit të përgjithshëm) *''SARS-CoV-2'' (titulli i artikullit të virusit) *''Pandemia e COVID-19 sipas shteteve'' (nënkategoria) *''Pandemia e COVID-19 në Shtet'' (paradigma për artikujt sipas shteteve) Nëse nuk ka kundërshtime, do të nis ndryshimet të hënën, më datë 6 prill 2020. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 prill 2020 01:33 (CEST) :{{@|Berishasinan}} mbase mund të duash të hedhësh një sy këtej meqë tashmë je kontribuesi kryesor në artikujt e kësaj kategorie. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 prill 2020 19:52 (CEST) ::{{@|Klein Muçi}}, domethënë titujt për artikujt për pandeminë në X shtetin do të jenë të tipit ::* ''Pandemia e COVID-19 në X'' ? :::{{@|Berishasinan}} po. Domethënë ky është propozimi im për të kënaqur dhe çështjen e një sintakse më shqip, që u cek më sipër nga Olsi, dhe çështjen e gjatësisë së titullit. Te të gjitha emrat e rinj përdoren akronimet. U parapëlqyen ato anglisht më së shumti dhe në diskutimin pandemi/epidemi, në EnWiki përkrahën goxha termin "pandemi" (lidhja për diskutimin është më sipër) kështu që mbërritëm në propozimin tim. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 5 prill 2020 08:07 (CEST) ::::Do ta filloj punën për ndryshimin, sa më shpejtë të jetë e mundur. - [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 5 prill 2020 11:29 (CEST) :::::{{u bë}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 7 prill 2020 10:52 (CEST) == Editing news 2020 #1 – Discussion tools == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <em>[[m:VisualEditor/Newsletter/2020/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</em> [[File:TalkPages-Reply-v1.0.png|thumb|300px|alt=Screenshot showing what the Reply tool looks like|This early version of the Reply tool automatically signs and indents comments.]] The [[mw:Editing|Editing team]] has been working on [[mw:Talk pages project|the talk pages project]]. The goal of the talk pages project is to help contributors communicate on wiki more easily. This project is the result of the [[mw:Talk pages consultation 2019|Talk pages consultation 2019]]. [[File:TalkPages-Reply-v2.0.png|thumb|300px|alt=Reply tool improved with edit tool buttons|In a future update, the team plans to test a tool for easily linking to another user's name, a rich-text editing option, and other tools.]] The team is building a [[mw:Talk pages project/replying|new tool for replying]] to comments now. This early version can sign and indent comments automatically. <strong>Please [[mw:Talk pages project/replying/prototype testing#Reply%20version%201.0|test the new Reply tool]].</strong> *On 31 March 2020, the new {{Int:discussiontools-replylink}} tool was offered as a [[mw:Beta Feature|Beta Feature]] editors at four Wikipedias: [[w:ar:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Arabic]], [[w:nl:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Dutch]], [[w:fr:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|French]], and [[w:hu:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Hungarian]]. If your community also wants early access to the new tool, contact [[User:Whatamidoing (WMF)]]. *The team is planning some upcoming changes. <strong>Please [[mw:Talk pages project/replying#Version%202.0|review the proposed design]] and share your thoughts on the talk page.</strong> The team will test features such as: **an easy way to mention another editor ("pinging"), **a rich-text visual editing option, and **other features identified through user testing or recommended by editors. To hear more about Editing Team updates, please add your name to the [[mw:Talk pages project#Get involved|<strong>"Get involved"</strong>]] section of the project page. You can also watch [[File:MediaWiki Vector skin blue star watchlist icon.svg|frameless|16px]] these pages: [[mw:Talk pages project|the main project page]], [[mw:Talk pages project/Updates|Updates]], [[mw:Talk pages project/replying|Replying]], and [[mw:Talk pages project/replying/prototype testing|User testing]]. – [[user:PPelberg (WMF)|PPelberg (WMF)]] ([[mw:User talk:PPelberg (WMF)|talk]]) & [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[mw:User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) </div> 8 prill 2020 21:27 (CEST) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Quiddity_(WMF)/sandbox3&oldid=19967063 --> == Filtri i redaktimeve == Përshëndetje! :) Si përpjekje për të ulur numrin e madh të redaktimeve në pritje, kam aktivizuar filtra automatikë ndaj tyre për të luftuar redaktimet keqdashëse si zbrazja e faqeve, përdorimi i fjalëve ofenduese, etj. Filtrat shoqërohen me mesazhe sistemi specifike e të standardizuara. I kam provuar për disa ditë më parë te "Wikicitate" e nuk sollën probleme por në rast keqfunksionimi, ndihuni të lirë të më lini një mesazh te faqja ime e diskutimeve dhe do të kujdesem për ndryshimet e nevojshme. Nëse përpjekja do të jetë e sukseshme, puna e kontrolluesve të redaktimeve në të ardhmen do të jetë shumë më e ulët duke u kujdesur vetëm për redaktimet me qëllim të mirë dhe jo për ato të ashtuquajtura "vandalizma". Në bazë të ecurisë së reformimit në fjalë, filtra të rinj mund të shtohen në të ardhmen për të luftuar rast pas rasti fenomene të reja keqdashëse që mund të vihen re në komunitet duke lehtësuar punën e kontrolluesve. Këtu gjej rastin të ftoj përdorues të ndryshëm që janë marrë me procesin e kontrollimit kohët e fundit, të shkruajnë më poshtë raste tipike "vandalizmash" që kanë vërejtur gjatë punës së tyre. Puna e mbarë të gjithëve! :Lajmëroj se jam duke vëzhguar në mënyrë të vazhduar filtrat automatikë dhe duke i përshtatur sipas veprimeve vandale që shfaqen te ndryshimet më të fundit. Shumica prej tyre janë bërë aktivë duke ndaluar raste të ndryshme veprimesh dashakeqe. Ditët e para pati probleme me njërin nga filtrat duke ndaluar dhe redaktime dobiprurëse por u rregullua. Megjithatë mund të ketë sërish probleme të vogla të tilla në të ardhmen, kështu që ftoj këdo që has në to, të shkruajë këtu ose në faqen time të diskutimit. Së shpejti, e tërë lista e ndryshimeve në pritje nuk do të përmbajë asnjë rast të ashtuquajtur "vandalizmi klasik" dhe puna e kontrolluesve do të bazohet vetëm në verifikimin e vërtetësisë së informacioneve që po kontrollohen. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 prill 2020 17:41 (CEST) ::Disa ditë pa keqfunksionime të asnjërit prej filtrave (pa rezultate pozitive false). Vazhdon mbajtja nën vëzhgim e faqeve të reja dhe ndryshimeve të reja te ato ekzistuese për të zbuluar sjellje dëmtuese tipike që mund të kërkojnë krijimin e filtrave të rinj por deri tani nuk janë zbuluar. Disa njerëz janë bllokuar përkohësisht si formë dënimi pas kapjes nga procesi automatik i filtrimit disa herë në artikuj të ndryshëm me shkelje të ndryshme. ::Shpeshtësia e rritjes së ndryshimeve që presin kontroll është ulur disi pas eleminimit të rasteve vandale nga filtrimi automatik. [[User:Tiimiii|Tiimiii]] po ndihmon me kontrollin kështu që përgëzime dhe ftojmë dhe përdorues të tjerë t'i bashkohen kësaj nisme për ta ulur numrin e faqeve në pritje (në të ardhmen do të jetë disi më e vështirë të ngrihet në këto nivele sërish pas përfshirjes së filtrimit automatik). Faqet në pritje për kontroll mund të gjenden [[Speciale:PendingChanges|këtu]]. Kini kujdes e veproni me përgjegjësi nëse vendosni të ndihmoni. ::Pasi të garantohet mirëfunksionimi i filtrave (nëse nuk ka probleme dhe për nja dy ditë), do të fillojë mbajtja në vëzhgim e ndryshimeve nga përdorues të konfirmuar tani, shumica e veprimeve të të cilëve nuk është pjesë e veprimit të filtrave (përveç shkeljeve të rënda). Nëse vihet re se ka shkelje të vazhdueshme nga përdorues të caktuar, do të merren masa që fillojnë që nga heqja e privilegjit të konfirmimit si llogari e deri në bllokimin e plotë të llogarisë për periudha kohore që do të vijnë në rritje në bazë të përsëritjes së shkeljes. Fatmirësisht numri i përdoruesve në projekt nuk është më i vogël ama fatkeqësisht numri i kontrolluesve aktivë është goxha i vogël kështu që, me burime njerëzore kaq të limituara nga ajo anë, hëpërhë, nuk e kemi shumë luksin e mundësive të treta e të katërta për veprime të tilla. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 18 prill 2020 13:39 (CEST) :::Iniciativ e shkelqyer megjithese duhen me shume duar ne kete pune,mesepaku edhe 2 perdorues te tjer te ndimojne behet progres i mjaftueshem dhe mesepaku 1 jave mbarojme me te gjitha.Pervec ketyre faqeve me ndryshime ne pritje poashtu te rendesishme jane edhe [[Speciale:UnreviewedPages|faqet fare te pa shqyrtura]] ku nevoitet dore administratori per grisjen e vendalizmave dhe lidhjen e artikujve "te mire".Gjithsesi do ja dalim. Gjithe te mirat – [[Përdoruesi:Tiimiii|Tiimiii]] ([[Përdoruesi diskutim:Tiimiii|diskutimet]]) 18 prill 2020 21:14 (CEST) ::::Përfundon mbikqyrja intensive e filtrave. Nuk raportohen më gabime. Mbikqyrja do të vazhdojë me ritme më të ngadalta që sot e tutje. Fillon mbajtja nën vëzhgim e redaktimeve nga përdoruesit e konfirmuar. Duke qenë se po përballemi me një sasi të lartë ndryshimesh në pritje, toleranca do të jetë e ulët për përsëritje sjelljesh vandale në raste të tilla deri në zbrazjen e listës së faqeve me ndryshime në pritje. Ky do të jetë dhe lajmërimi i fundit në lidhje me temën. Çështja e filtrave automatikë konsiderohet e përmbyllur. :::::{{U bë}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 prill 2020 01:41 (CEST) == Help with translation == ''(I apologize for posting in English ): Dear colleagues, We are organizing a project called WPWP that focus on the use of images collected as part of various contest and photowalks on Wikipedia articles across all languages and our team needs your help with translations into the language of this community. Here is the translation link: https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikipedia+Pages+Wanting+Photos&language=en&action=page&filter= I am sorry if I post in the won't venue. Thanks in anticipation. T Cells (diskutimet) 13 prill 2020 20:29 (CEST)'' Kërkesa e mësipërme erdhi dje te [[Ndihmë:Pyetje e Përgjigje|Pyetje e Përgjigje]]. Po e sjell këtu. {{@|T Cells}} I moved your request here. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 prill 2020 16:44 (CEST) == "Unë Redaktoj Wikipedia-n" == Përshëndetje të gjithëve! [[Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] kemi filluar me fushatën online [[Wikipedia:Unë Redaktoj Wikipedia-n 2020|'Unë Redaktoj Wikipedia-n']] pa temë të caktuar të artikujve që do redaktohen - mund ta keni vënë re edhe nga baneri i muajit. Wikipedia shqip është afër të arrijë 80 mijë artikuj dhe pse jo ta shtyjmë sado pak përpara përmes saj. Kontributet mund t'i bëni duke shtuar, përkthyer, ilustruar apo përmirësuar artikuj. Fushata është e ideuar për fillestarë dhe ka karakter garues andaj ju lutemi ndajeni edhe me miqtë pa përvojë të mëhershme redaktimi. Pse jo, ta rrisim edhe komunitetin shqipfolës të Wikipedia në këto rrethana kur jemi online më shumë se zakonisht. Rregullat për pjesëmarrje dhe mënyrën e vlerësimit e gjeni te faqja teknike e fushatës. Secili kontribut ka rëndësi! Redaktim të mbarë dhe uroj të jeni mirë. – [[Përdoruesi:Miranda038|Miranda038]] ([[Përdoruesi diskutim:Miranda038|diskutimet]]) 17 prill 2020 15:07 (CEST) == Anketim - Probleme me detaje teknike == Kohët e fundit, unë dhe disa përdorues të tjerë kemi hasur probleme të vazhdueshme me disa detaje teknike në komunitet. Ju lutem, më ndihmoni të kuptoj më shumë në lidhje me këtë fenomen për të gjetur mbase një mënyrë për ta rregulluar pasi dyshojmë se është një problem i përgjithshëm. # A ju funksionon Vegla e Përkthimit të Përmbajtjes (Content Translation Tool)? # A ju funksionon hijëzuesi i sintaksës (Syntax highlighter)? # A ju funksionon vegla e flluskave të shfletimit (Navigation pop-ups)? # A ju shfaqet numëruesi i rreshtave gjatë redaktimit të moduleve? Sa më shumë përgjigje të marrim, aq më mirë është. Nëse keni paqartësi për ndonjë nga pyetjet, mund të thoni më poshtë dhe mund t'jua shpjegoj më gjerë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 prill 2020 01:47 (CEST) *Mua nuk më funksionojnë. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 22 prill 2020 12:10 (CEST) == Gjuhët e burimeve == Para pak muajsh nxora një grafik këtu që tregonte gjuhët që përdornin burimet në artikujt tonë. Në grafik binte në sy mungesa e theksuar e burimeve shqip, një sasi gjigante e burimeve pa një gjuhë të specifikuar dhe përdorimi i shumë gjuhëve të pazakonta për komunitetin shqipfolës. Sot kam arritur të sjell një grafik dinamik që përditësohet vazhdimisht në mënyrë automatike. Grafiku ka kufizimet e veta teknike (që po përpiqem t'i përmirësoj) por jep të dhëna të mjaftueshme për shumicën e burimeve që përdorin stampat e modulit CS1, që është praktikisht pjesa dërrmuese e projektit (për të mos thënë i tërë projekti). Te grafiku i ri më poshtë ''(shfaqni përmbajtjen e zgjeruar për ta parë)'' do të shihni se 50.1% e burimeve tona konsiderohen me probleme në parametrat e tyre në lidhje me gjuhën. Gjithashtu do të shihni se pas një ndërhyrjeje nga ana e Liridonit për të vendosur parametrin e gjuhës te ca burime ekzistuese në shqip, shqipja tashmë është gjuha kryesore e përdorur në projekt për burimet, diçka pozitive kjo. Për përdoruesit e interesuar të ndihmojnë me gabimet në lidhje me gjuhët e burimeve, është krijuar dhe një kategori e re që përmbledh çdo gjë në lidhje me gjuhët e burimeve: [[:Kategoria:Gjuhë CS1]]. Grafiku gjithashtu është pjesë e një stampe të cilën mund ta vendosni në profilin tuaj nëse doni ta ndiqni në kohë "reale" situatën me to. (Përditësimi vonon ca për shkak të kashesë.) Mjafton të shkruani '''<nowiki>{{Grafiku i gjuhëve të burimeve}}</nowiki>''' ose '''<nowiki>{{GGJB}}</nowiki>''' ku doni ta vendosni dhe grafiku do të shfaqet. Përdorimi i stampave të tilla me grafikë për qëllime statistikore e analizuese është eksperimental dhe mund të vazhdohet nëse shihet i suksesshëm dhe në pjesë të tjera të projektit (siç dhe mund të ndërpritet duke fshirë dhe stampat përbërëse nëse nuk provohet funksionaliteti i tij). {{collapse|{{GGJB}}}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 28 prill 2020 04:35 (CEST) === Grafikë të tjerë lidhur me mirëmbajtjen e burimeve === {{collapse| {{Grafiku i kategorive të mirëmbajtjes CS1}} {{Grafiku i kategorive të gabimeve CS1}}}} Tashmë grafikët e mësipërm ''(shfaqni përmbajtjen e zgjeruar për t'i parë)'' janë pjesë e nënkategorive të kategorisë [[:Kategoria:CS1|CS1]]. Me anë të tyre shpresohet të tërhiqet vëmendje te problemet më të shumta që kemi aktualisht. Duke qenë se siç u tha më lartë, një përdorim i tillë është tepër eksperimental në projektin tonë, vërejtjet dhe mendimet për çfardëlloj hollësie janë të mirëpritura. Nëse projekti vazhdohet, pas përfundimit të kategorive mirëmbajtëse të burimeve mund të vazhdohet dhe në kategori të tjera mirëmbajtjeje. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 30 prill 2020 19:21 (CEST) == Administrimi == Përshëndetje! :) Sot më është hequr privilegji i të qenurit administrator duke qenë se ishte i përkohshëm për 1 vit. Nëse e shihni me vend, do të kërkoja të bëhej i përhershëm ose, në mos qoftë e mundur ajo gjë, të paktën të rinovohej mandati i përkohshëm. Me këtë rast do të kërkoja dhe nga komuniteti të thoshte mendimet e tij për punën time gjatë kësaj kohe, nëse kanë sigurisht. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 maj 2020 16:50 (CEST) : {{@|Klein Muçi}} me aq sa kam ndjekur unë punën tuaj në Wikipedia, jeni nga të paktët anëtarë që ruani cilësi të lartë në kontributet tuaja dhe përgjegjshmëri në komunikimin me anëtarët e tjerë. Në [[Wikipedia:Administratorë#Administrator_i_përhershëm|zbatim të rregullave]] dhe duke patur parasysh edhe mendimin e anëtarëve të tjerë ju u graduat në Administrator të përhershëm. Urime dhe punë të mbarë! --'''[[Përdoruesi:Euriditi|<span style="text-shadow:#000 0.1em 0.1em 0.1em; background: #C44747; color:white;">&nbsp;Euriditi&nbsp;</span>]]''' 3 maj 2020 11:42 (CEST) === Diskutimi === *{{@|Klein Muçi}} eshte i palodhshem, komunikativ me te gjithe dhe e meriton mandatin e perhershem. – [[Përdoruesi:Tiimiii|Tiimiii]] ([[Përdoruesi diskutim:Tiimiii|diskutimet]]) 2 maj 2020 20:12 (CEST) *[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ka përmirësuar enciklopedinë në të gjitha fushat, komuniteti ynë ka nevojë për një administrator të tillë me mandat të përhershëm. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 3 maj 2020 09:53 (CEST) *:{{@|Euriditi}} {{@|Tiimiii}} {{@|Βατο}} ju falënderoj për fjalët e mira! Në fund të fundit, të gjithë këtu (ose mbase shumica) punojmë për të parë punën tonë të vlerësuar nga të tjerët, kështu që fjalë si këto i japin kuptim veprimtarisë tonë (të paktën times). Ju faleminderit! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 maj 2020 14:17 (CEST) == Roboti MajavahBot - Arkiva të automatizuara == Përshëndetje! Desha të lajmëroja mbi një risi në komunitetin tonë. Sot nisi punën [[Përdoruesi:MajavahBot|MajavahBot]], një robot i cili kryen në mënyrë automatike arkivimin e faqeve. Për momentin kam përcaktuar për arkivim automatik faqen e Kuvendit dhe Zyrës së Ankesave por roboti mund të përdoret lirisht dhe nga përdoruesit e zakonshëm për të arkivuar periodikisht faqen e tyre të diskutimeve. Për të përdorur robotin mjafton të vendosni një stampë te faqja që doni të arkivoni duke ndjekur udhëzimet e përcaktuara në faqen personale të robotit. Nëse doni, mund t'ju ndihmoj personalisht me plotësimin e stampës, mjafton të më shkruani këtu ose te faqja ime e diskutimeve. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 maj 2020 16:34 (CEST) == Zhvendosja e emrave ne ate origjinale == Pershendetje te gjitheve, teksa po navigoja ne wikipedia pash artikullin e Donald Trump, ose sic eshte shkruajtur [[Donëlld Trampi]]. Ajo qe me vrau syte ishte pikerisht emri, e cila mesa duket eshte "shqiptarizuar". Po nese do te shkonim me kete metode atehere emri i duhur duhej te isht "Donalld Çramp" nese e kuptoni se cfare dua te them. Une sygjeroj qe te gjith emrat e presidenteve te Shba-se te jen emrat origjinal. Donëlld Trampi-> Donald Trump, Xhorxh Uokër Bush-> George Walker Bush Nga konstatimi qe une bera, vetem disa emra presidentesh, perfshire Trumpin, kan emra te modifikuar. Uroj qe te merrni pjese ne kete diskutim dhe ne fund uroj te arrim nje konsensus per emrat, pasi edhe ne futboll te gjithe artikujt e futbollisteve jan me emrat e tyre origjinal. shembull Yaya Toure jo Jaja Ture. Ju faleminderit.– [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 12 qershor 2020 02:35 (CEST) :<s>Edhe un jam mbështetës i kësaj idesë, jo vetëm presitendtët por të gjith emrat të shkruhen orgjinal, ose të paktën version i emrit me shkronja latine në rastet kur janë emra nga alfabete të tjera, dhe jo të shkruhen ashtu si i lexojmë. Kjo duhet të jet diskutuar edhe më herët, por sdo ishte keq të bëjmë një listë me rregulla për gjithçka, se kështu i diskutojmë, i votojmë, pastaj mbas disa viteve rigjenerohet komuniteti dhe përsëri harrohen.</s>--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 12 qershor 2020 10:00 (CEST) ::[[Wikipedia:Titujt e artikujve]] bazohu këtu.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 12 qershor 2020 10:26 (CEST) :::Unë për vete, siç e kam shprehur dhe në të shkuarën, jam {{PËR}} <u>përshtatjes shqip</u>. Rregullat e drejtshkrimit e thonë mjaftë qartë se duhet shkruar përshtatja shqip e emrit. Kjo është arsyeja pse emrat e njerzve të njohur në të shkuarën janë të gjitha shqip. Ajnshtajn, Shekspir, Da Vinçi, Karl Marks, etj. Vetëm kur anglishtja (më së shumti, e disa gjuhë të tjera më pak) filloi të përhapej në Ballkan, filloi ideja që emrat me origjinë angleze (më së shumti) të shkruhen siç janë në origjinal. Siç ne nuk dimë t'i lexojmë emrat në gjuhët nordike apo ato aziatike, ka njerëz që nuk dinë t'i lexojnë emrat në anglisht. Shqip dinë të gjithë (të paktën supozohet) kështu që duhet të parapëlqehet emri shqip. Por siç thotë dhe Liridoni më sipër, është mirë që të bëjmë një votim për këtë gjë e të zgjedhim përfundimisht për një standard të vetëm që të paktën për disa kohë ta kemi të siguruar ndjekjen e tij. Unë këmbëngul fuqishëm për emra në shqip. S'duhet të kemi frikë nga përshtatja. Pastaj si në çdo gjë tjetër, ka gjithmonë vend për përmirësim. Duke gjykuar te rastet e sjellura nga Sadsadasi më sipër, ''Xhorxh Uokër Bush'' s'duket keq ndërsa ''Donëlld Trampi'' mund të ishte më mirë si ''Donald Tramp''. Mund të diskutohet specifikisht rast pas rasti për hollësitë te faqet përkatëse të diskutimeve por në përgjithësi unë jam për dhënien e dritës jeshile një standardi me emra shqip. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 qershor 2020 16:21 (CEST) ::::Mendimi i mësipërm shtyhet më tutje dhe te emrat e veprave artistike e atyre të vendeve gjeografike. Nëse personi që po shkruan nuk di ta përshtasë shqip, mund ta lërë në gjuhën origjinale për një person tjetër që do të dijë ta bëjë. Kjo gjë është cekur disa herë nga unë. ::::Ju lutem shikoni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Kuvendi/Arkivi_21#Marr%C3%ABveshje_t%C3%AB_p%C3%ABrgjithshme_p%C3%ABr_emrat_e_kategorive_/_stampave_%E2%80%93_Votim këtu], [https://sq.wikipedia.org/wiki/P%C3%ABrdoruesi_diskutim:%CE%92%CE%B1%CF%84%CE%BF#Kontributet_vandalizmor%C3%AB këtu] dhe [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Administrator%C3%AB/Kandidatura/Klein_Mu%C3%A7i këtu]. Te lidhja e fundit gjenden qëllimet e mia që kam shpalosur kur po kandidoja si administrator ku kam shprehur haptazi se do të këmbëngulja për përdorimin e gjuhës shqipe në raste të tilla. ::::Meqë shpeshherë kam diskutuar me Baton në lidhje me këtë çështje, po e përmend dhe atë me idenë se duhet të ketë interes për temën. {{@|Βατο}} hidh një sy më lart. Ftoj dhe bashkëbiseduesit të përmendin sa më shumë njerëz në këtë diskutim pasi është një temë me rëndësi. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 qershor 2020 16:37 (CEST) :::::Unë përkundrazi insistoj fuqishëm që të përdoren emrat origjinalë, sipas arsyetimit të [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] (argumentim të cilin e kam përdorur vetë para shumë vitesh në Wikipedian shqipe). --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 12 qershor 2020 21:01 (CEST) ::::::Ju falenderoj te gjitheve per pjesmarrjen. {{@|Λeternus}} edhe une prandaj e nisa kete diskutim pasi emri i artikullit te Donald Trump mu duk shum i shpifur.– [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 12 qershor 2020 22:42 (CEST) == Editing news 2020 #2 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <em>[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2020/June|Read this in another language]] • [[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</em> [[File:TalkPages-Reply-v2.0.png|alt=Mockup of the new reply feature, showing new editing tools|thumb|400x400px|The new features include a toolbar. [[mw:Talk:Talk pages project/replying|What do you think should be in the toolbar?]]]] This issue of the [[mw:Special:MyLanguage/Editing|Editing]] newsletter includes information the [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project|Talk pages project]], an effort to help contributors communicate on wiki more easily. * [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying|<strong>Reply tool</strong>]]: This is available as a Beta Feature at the four partner wikis (Arabic, Dutch, French, and Hungarian Wikipedias). The Beta Feature is called "{{int:discussiontools-preference-label}}". The Beta Feature will get [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying#Version%202.0|new features]] soon. The new features include writing comments in a new visual editing mode and pinging other users by typing <code>@</code>. You can [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying/prototype testing#Reply%20tool%20version%202.0|test the new features]] on the [[mw:Special:MyLanguage/Beta Cluster|Beta Cluster]] now. Some other wikis will have a chance to try the Beta Feature in the coming months. * [[mw:Special:MyLanguage/New requirements for user signatures|<strong>New requirements for user signatures</strong>]]: Soon, users will not be able to save invalid custom signatures in [[Special:Preferences]]. This will reduce signature spoofing, prevent page corruption, and make new talk page tools more reliable. Most editors will not be affected. * [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/New discussion|<strong>New discussion tool</strong>]]: The Editing team is beginning work on a simpler process for starting new discussions. You can [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/New discussion#Design|see the initial design on the project page]]. * [[m:Special:MyLanguage/Research:Usage of talk pages|<strong>Research on the use of talk pages</strong>]]: The Editing team worked with the [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Research|Wikimedia research team]] to study how talk pages help editors improve articles. We learned that new editors who use talk pages make more edits to the main namespace than new editors who don't use talk pages. – [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) </div> 17 qershor 2020 22:33 (CEST) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Trizek_(WMF)/sandbox/temp_MassMessage_list&oldid=20184653 --> == Invitation to participate in the upcoming WPWP Campaign == Hello Wikipedians, This is to invite you to join the [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos|WPWP Campaign]] to help improve Wikipedia articles with photos and win prizes. The campaign will run from 1st July 2020 to 31st August 2020. The campaign primarily aims at using images from Wikimedia Commons on Wikipedia articles that are lacking images. Participants will choose among Wikipedia pages without photo images, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years. Please visit the '''[[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos|campaign page]]''' to learn more about the WPWP Campaign. With kind regards, Thank you, Deborah Schwartz Jacobs, Communities Liaison, On behalf of the Wikipedia Pages Wanting Photos Organizing Team - 18 qershor 2020 23:32 (CEST) <!-- Message sent by User:Hasley@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos/Distribution_list&oldid=20190228 --> == Administrator ndërfaqeje == {{dmb|1|PËR}} {{User|Klein_Muçi}} Përshëndetje! :) Dje më ka mbaruar mandati si administrator ndërfaqeje pas 1 viti me atë privilegj. Për të gjithë ata që s'e dinë, e thënë shkurt, administratori i ndërfaqes është një privilegj disi teknik që lejon redaktimin e faqeve Javascript. Praktikisht krijojnë e ndryshojnë veglat (gadgets) e zgjatimet (extensions). Përveç sjelljes së disa veglave të ndryshme, puna ime kryesore në atë drejtim ka qenë përshtatja e zgjatimit "WikiLove". Nëse e shihni të udhës, do të kërkoja të bëhesha i përhershëm si me privilegjet e administratorit të zakonshëm (ose të paktën të vazhdoja të isha i përkohshëm). Si në rastin e administratorit të zakonshëm, do ta vlerësoja nëse do të thonit mendimin tuaj, qoftë dhe negativ, për punën time në lidhje me veglat e zgjatimet te nëndarja e mëposhtme. Ju faleminderit! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 qershor 2020 13:37 (CEST) === Votimi === *Jam dakord që [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] të bëhet administrator ndërfaqeje i përhershëm, në mënyrë që të mund të vazhdojë të përmirësojë projektin. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 5 qershor 2020 13:02 (CEST) *Edhe unë i bashkangjitem dhe jam një mendim si [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]].--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 5 qershor 2020 13:07 (CEST) *{{PËR}} Mendoj se [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] duhet të jetë administrator ndërfaqeje i përhershëm, se ai vërtet ndihmon shumë në përshtatjen e veglave për komunitetin tonë.– [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 5 qershor 2020 17:30 (CEST) *{{PËR}} E meriton te jete. Nuk kam nevoj ti thur levdata pasi e puna e tij flet vete per të.– [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 12 qershor 2020 02:42 (CEST) *{{PËR}} --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 12 qershor 2020 21:43 (CEST) *{{PËR}} —-[[User:Shqiperia2000|Shqiperia2000]] 15 qershor 2020 16:49 (CEST) Ju falenderoj për komentet e mira. {{@|Liridon}} {{@|Euriditi}} po ju etiketoj si burokratë meqë duket se pak a shumë ky diskutim ka përfunduar. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 qershor 2020 15:22 (CEST) :: {{miratim}} Urime {{@|Klein Muçi}} tashmë jeni administrator ndërfaqeje i përhershëm! Të uroj suksese dhe punë të mbarë! --'''[[Përdoruesi:Euriditi|<span style="text-shadow:#000 0.1em 0.1em 0.1em; background: #C44747; color:white;">&nbsp;Euriditi&nbsp;</span>]]''' 24 qershor 2020 22:44 (CEST) {{dmb|2}} == Annual contest Wikipedia Pages Wanting Photos == [[File:WPWP logo 1.png|150px|right|Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP)]] This is to invite you to join the Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP) campaign to help improve Wikipedia articles with photos and win prizes. The campaign starts today 1st July 2020 and closes 31st August 2020. The campaign primarily aims at using images from Wikimedia Commons on Wikipedia articles that are lacking images. Participants will choose among Wikipedia pages without photo images, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years. Please visit the '''[[m:Wikipedia Pages Wanting Photos|campaign page]]''' to learn more about the WPWP Campaign. With kind regards, Thank you, Deborah Schwartz Jacobs, Communities Liaison, On behalf of the Wikipedia Pages Wanting Photos Organizing Team - 1 korrik 2020 10:24 (CEST) ''feel free to translate this message to your local language when this helps your community'' <!-- Message sent by User:Romaine@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Romaine/MassMessage&oldid=20232618 --> == Feedback on movement names == {{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{int:please-translate}} if necessary. {{Int:Feedback-thanks-title}} There are a lot of conversations happening about the future of our movement names. We hope that you are part of these discussions and that your community is represented. Since 16 June, the Foundation Brand Team has been running a [https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_9G2dN7P0T7gPqpD survey] in 7 languages about [[m:Special:MyLanguage/Communications/Wikimedia brands/2030 movement brand project/Naming convention proposals|3 naming options]]. There are also community members sharing concerns about renaming in a [[m:Special:MyLanguage/Community open letter on renaming|Community Open Letter]]. Our goal in this call for feedback is to hear from across the community, so we encourage you to participate in the survey, the open letter, or both. The survey will go through 7 July in all timezones. Input from the survey and discussions will be analyzed and published on Meta-Wiki. Thanks for thinking about the future of the movement, --[[:m:Talk:Communications/Wikimedia brands/2030 movement brand project|The Brand Project team]], 2 korrik 2020 21:42 (CEST) ''Note: The survey is conducted via a third-party service, which may subject it to additional terms. For more information on privacy and data-handling, see the [[foundation:Special:MyLanguage/Naming Convention Proposals Movement Feedback Survey Privacy Statement|survey privacy statement]].'' <!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/All_wikis_June_2020&oldid=20238830 --> == te kontrollohet perdoruesi:Place_Clichy == Ka bere shujtje te nje kategorie ne forme masive Me duket se eshte vandalizem! : Pershendetje {{@|Lipjoni}} falemindrit per lajmerimin, nuk me duket si vandalizem ka ndryshuar emrin e Maqedonise ne Maqedonni e Veriut sipas ndryshim te ermit me sa di une Shqiperia dhe Shqiptaret nuk e kane kundershtuar kete emer te ri ndoshta jam gabim--[[Përdoruesi:Men14|Men14]] ([[Përdoruesi diskutim:Men14|diskutimet]]) 4 korrik 2020 00:56 (CEST) == Faqet me ndryshime në pritje == Përshëndetje! :) Pas kaq kohësh më në fund arritëm të zbrazim listën e faqeve me ndryshime në pritje. Puna ime në këtë projekt ishte minimale duke krijuar vetëm filtrat e redaktimit për të ulur redaktimet me qëllime vandale. {{@|Tiimiii}} {{@|Men14}} dhe {{@|Βατο}} bënë pjesën më të madhe të kontrolleve duke sjellë më në fund dhe zbrazjen e plotë të asaj liste. Me këtë rast më duhet të bëj një thirrje: Ju lutem, ndihmoni të mos na dalë më jashtë kontrollit ajo listë pasi është me rëndësi të lartë për mbarëvajtjen e përgjithshme të projektit. Hidhni një sy çdo ditë [[Speciale:PendingChanges|këtu]] dhe bëni vetëm 5 kontrolle. Aq mjafton që ta mbajmë nën kontroll. Detyra e radhës është të zbrazim [[Speciale:UnreviewedPages|listën e faqeve të reja të pakontrolluara]]. Kjo është një detyrë që i përket administratorëve e burokratëve kështu që i lutem kujtdo me ato privilegje të ndihmojë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 korrik 2020 03:24 (CEST) == Editing news 2020 #3 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <em>[[m:VisualEditor/Newsletter/2020/July|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</em> [[File:50M@2x.png|thumb|alt=A gold star with a blue ribbon, and the text 50m|More than <strong>50 million edits</strong> have been made using the visual editor on desktop.|400px]] Seven years ago this month, the [[mw:Editing team|Editing team]] offered the visual editor to most Wikipedia editors. Since then, editors have achieved many milestones: * More than <strong>50 million edits</strong> have been made using the visual editor on desktop. * More than <strong>2 million new articles</strong> have been created in the visual editor. More than 600,000 of these new articles were created during 2019. * The visual editor is <strong>increasingly popular</strong>. The proportion of all edits made using the visual editor has increased every year since its introduction. * In 2019, <strong>35% of the edits by newcomers</strong> (logged-in editors with ≤99 edits) used the visual editor. This percentage has <strong>increased every year</strong>. * Almost <strong>5 million edits on the mobile site</strong> have been made with the visual editor. Most of these edits have been made since the Editing team started improving the [[mw:Mobile visual editor|mobile visual editor]] in 2018. * On 17 November 2019, the [https://discuss-space.wmflabs.org/t/first-edit-made-to-wikipedia-from-outer-space/2254 <strong>first edit from outer space</strong>] was made in the mobile visual editor. 🚀 👩‍🚀 * Editors have made more than <strong>7 million edits in the 2017 wikitext editor</strong>, including starting <strong>600,000 new articles</strong> in it. The [[mw:2017 wikitext editor|2017 wikitext editor]] is VisualEditor's built-in wikitext mode. You can [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|enable it in your preferences]]. [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) </div> 9 korrik 2020 14:55 (CEST) <!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=20232673 --> == Announcing a new wiki project! Welcome, Abstract Wikipedia == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> Hi all, It is my honor to introduce Abstract Wikipedia, a new project that has been unanimously approved by the Wikimedia Foundation Board of Trustees. Abstract Wikipedia proposes a new way to generate baseline encyclopedic content in a multilingual fashion, allowing more contributors and more readers to share more knowledge in more languages. It is an approach that aims to make cross-lingual cooperation easier on our projects, increase the sustainability of our movement through expanding access to participation, improve the user experience for readers of all languages, and innovate in free knowledge by connecting some of the strengths of our movement to create something new. This is our first new project in over seven years. Abstract Wikipedia was submitted as a project proposal by Denny Vrandečić in May 2020 <ref>[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]</ref> after years of preparation and research, leading to a detailed plan and lively discussions in the Wikimedia communities. We know that the energy and the creativity of the community often runs up against language barriers, and information that is available in one language may not make it to other language Wikipedias. Abstract Wikipedia intends to look and feel like a Wikipedia, but build on the powerful, language-independent conceptual models of Wikidata, with the goal of letting volunteers create and maintain Wikipedia articles across our polyglot Wikimedia world. The project will allow volunteers to assemble the fundamentals of an article using words and entities from Wikidata. Because Wikidata uses conceptual models that are meant to be universal across languages, it should be possible to use and extend these building blocks of knowledge to create models for articles that also have universal value. Using code, volunteers will be able to translate these abstract “articles” into their own languages. If successful, this could eventually allow everyone to read about any topic in Wikidata in their own language. As you can imagine, this work will require a lot of software development, and a lot of cooperation among Wikimedians. In order to make this effort possible, Denny will join the Foundation as a staff member in July and lead this initiative. You may know Denny as the creator of Wikidata, a long-time community member, a former staff member at Wikimedia Deutschland, and a former Trustee at the Wikimedia Foundation <ref>[[m:User:Denny|User:Denny]]</ref>. We are very excited that Denny will bring his skills and expertise to work on this project alongside the Foundation’s product, technology, and community liaison teams. It is important to acknowledge that this is an experimental project, and that every Wikipedia community has different needs. This project may offer some communities great advantages. Other communities may engage less. Every language Wikipedia community will be free to choose and moderate whether or how they would use content from this project. We are excited that this new wiki-project has the possibility to advance knowledge equity through increased access to knowledge. It also invites us to consider and engage with critical questions about how and by whom knowledge is constructed. We look forward to working in cooperation with the communities to think through these important questions. There is much to do as we begin designing a plan for Abstract Wikipedia in close collaboration with our communities. I encourage you to get involved by going to the project page and joining the new mailing list <ref>[[mail:abstract-wikipedia|Abstract Wikipedia mailing list]]</ref>. We recognize that Abstract Wikipedia is ambitious, but we also recognize its potential. We invite you all to join us on a new, unexplored path. Yours, Katherine Maher (Executive Director, Wikimedia Foundation) <references/> </div> <small>Sent by [[:m:User:Elitre (WMF)]] 9 korrik 2020 22:10 (CEST) - '''[[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/July 2020 announcement]]''' </small> <!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/All_wikis_June_2020&oldid=20265921 --> == Fushata Ilustro Wikipedia-n == Përshëndetje të gjithëve, [[Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] po organizojmë fushatën e rradhës që do të mbahet online - [[Wikipedia:Ilustro Wikipedia-n 2020|Ilustro Wikipedia-n.]] Qindra imazhe janë kontribuar në Wikimedia Commons ndër vite përmes programeve të ndryshme përkrahëse, photowalks dhe garave përfshirë këtu gara ndërkombëtare si Wiki Loves Monuments, Wiki Loves Earth, WikiAcademy etj. Megjithatë relativisht pak nga këto foto janë përdorur/shtuar në faqe të artikujve të Wikipedia-s. Sot, Wikimedia Commons përmban miliona skedarë por vetëm një pjesë e vogël e tyre janë përdorur në faqe të artikujve të Wikipedia-s. Ilustro Wikipedia-n synon që ta ngushtojë këtë hendek. [[Wikipedia:Ilustro_Wikipedia-n_2020#Rregullat_e_fushat%C3%ABs|Lexoni më shumë]] për rregullat e pjesëmarrjes dhe ndajeni me miqtë :) Për përdoruesit me më shumë kontribute do të ketë shpërblime! --[[Përdoruesi:Miranda038|Miranda038]] ([[Përdoruesi diskutim:Miranda038|diskutimet]]) 28 korrik 2020 13:55 (CEST) :{{@|Arjanhalili}} mbase mund të kesh interes në lidhje me këtë nismë. Hidhi gjithashtu një sy diskutimit më sipër. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 28 korrik 2020 14:21 (CEST) == Notification about a proposed global ban of [[User:Eric abiog]] == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> {{int:please-translate}} Dear community, pursuant to the [[:m:Global bans|global ban policy]], I would like to notify your community I have proposed that [[User:Eric abiog]] to be globally banned by the global Wikimedia Community. You are invited to discuss the case in a [[:m:Requests for comment/Global block for Eric abiog|request for comment]] that is running at the Meta-Wiki. Best regards,<br /> [[User:Martin Urbanec|Martin Urbanec]] ([[:User talk:Martin Urbanec|talk]]) <small>Delivered by --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 5 gusht 2020 18:11 (CEST)</small> </div> <!-- Message sent by User:Martin Urbanec@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Martin_Urbanec/tmp2&oldid=20341658 --> == Edit-a-thon: Wikivoyage 2020 == Përshëndetje :D Po ju shkruaj sërish në lidhje me një aktivitet të Grupit të Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe. Këtë fundjavë (më 8&9 gusht) po takohemi virtualisht te [https://meet.flossk.org/b/flo-cn9-6hc kjo dhomë] për të redaktuar së bashku në Wikivoyage artikuj për vendbanimet shqiptare. Fillojmë nga ora 10:00 në të dy datat dhe do të ofrojmë demonstrime dhe sqarime edhe për fillestarët. Mirëpresim të gjithë të interesuarit për të shtuar informacion si: atraksione turistike, informata rreth vendit, linja transporti, ushqim & restorante, mundësi akomodimi, etj. Wikivoyage është më pak formal se Wikipedia duke qenë se nuk kërkon as referime dhe është mundësi shumë e mirë të kontribuojmë në turizmin shqiptar. Ju ftoj të ndiqni edhe [https://www.facebook.com/events/2769396313279285/ event-in në facebook] për tu rikujtuar. Shpresoj të dëgjohemi me sa më shumë nga ju! --[[Përdoruesi:Miranda038|Miranda038]] ([[Përdoruesi diskutim:Miranda038|diskutimet]]) 5 gusht 2020 19:05 (CEST) == Technical Wishes: FileExporter and FileImporter become default features on all Wikis == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> The [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons|FileExporter and FileImporter]] will become a default features on all wikis until August 7, 2020. They are planned to help you to move files from your local wiki to Wikimedia Commons easier while keeping all original file information (Description, Source, Date, Author, View History) intact. Additionally, the move is documented in the files view history. How does it work? Step 1: If you are an auto-confirmed user, you will see a link "Move file to Wikimedia Commons" on the local file page. Step 2: When you click on this link, the FileImporter checks if the file can in fact be moved to Wikimedia Commons. These checks are performed based on the wiki's [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons/Configuration_file_documentation|configuration file]] which is created and maintained by each local wiki community. Step 3: If the file is compatible with Wikimedia Commons, you will be taken to an import page, at which you can update or add information regarding the file, such as the description. You can also add the 'Now Commons' template to the file on the local wiki by clicking the corresponding check box in the import form. Admins can delete the file from the local wiki by enabling the corresponding checkbox. By clicking on the 'Import' button at the end of the page, the file is imported to Wikimedia Commons. If you want to know more about the [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons|FileImporter extension]] or the [[m:WMDE_Technical_Wishes|Technical Wishes Project]], follow the links. --For the Technical Wishes Team: </div>[[User:Max Klemm (WMDE)|Max Klemm (WMDE)]] 6 gusht 2020 11:14 (CEST) <!-- Message sent by User:Max Klemm (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=20343133 --> == Stemat e Kuvendeve == Përshëndetje! Si faqe me rëndësi, ka qenë në vëmendjen e kahershme timen pasja e një steme të veçantë për faqen e Kuvendit. Pas ca bisedave me {{@|Arjanhalili}} një vullnetar në projekt nga Kosova me profesion skicues, krijuam një stemë për të. Stema paraqet dy njerëz shqiptarë, një burrë dhe një grua, të ulur pranë një sofre duke kuvenduar. Ky model mund të shërbejë thjesht si një ide sa për ta nisur e gjithsekush është i mirëpritur të japë nga një sugjerim sado të vogël ose dhe ndryshime rrënjësore duke ndryshuar dhe stilin krejtësisht dhe Arjani do të kujdeset t'i reflektojë në skicë. Do të doja një pjesëmarrje sa më masive në këtë temë duke qenë se nuk para ndodh shpesh të kemi skicues në dispozicion dhe bëhet fjalë për identitetin e një faqeje me rëndësi. Si pjesë e fushatës standardizuese mes projekteve shqipe, stema do të shërbejë për të gjitha kuvendet wiki shqiptare, pra respektivisht 8 versione të ndryshme të saj. Ju rikujtoj se stema aktuale është thjesht një prerje nga stema zyrtare e Kuvendit të Republikës së Shqipërisë. Për të rritur pjesëmarrjen në diskutim, po përmend disa vullnetarë me të cilët më ka rënë rasti të ndërveproj më shpesh këto kohë. Jeni të lutur të përmendni të tjerë. {{@|Euriditi}} {{@|Liridon}} {{@|Sadsadas}} {{@|Berishasinan}} {{@|Drenisa}} {{@|Shqiperia2000}} {{@|Tiimiii}} {{@|Βατο}} {{@|Qendrimi15}} ju lutem, hidhini një sy stemave më poshtë e thoni mendimin tuaj. <gallery mode=packed> File:Stema për Kuvendin te Wikiburime.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikiburimet shqip. File:Stema për Kuvendin te Wikicitate.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikicitatet shqip. File:Stema për Kuvendin te Wikifjalori.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikifjalori shqip. File:Stema për Kuvendin te Wikilajme.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikilajmet shqip. File:Stema për Kuvendin te Wikilibra.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikilibrat shqip. File:Stema për Kuvendin te Wikipedia.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikipedia shqip. File:Stema për Kuvendin te Wikiudhëtime.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikiudhëtimet shqip. File:Stema për Kuvendin te Wikiversiteti.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikiversiteti shqip. </gallery> - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 maj 2020 16:07 (CEST) === Diskutimi === {{@|Klein Muçi}} Pershendetje, eshte mir qe ke marr mundimin per te bere kete modernizim sebashku me {{@|Arjanhalili}}. Nga pikpamja ime, do t doja qe femra te kishe pak me shum fytyr femerore. Gjithsesi ideja eshte e mir dhe shqiptare, pozitive, por sikur t behej nje modifikim i vogel te pjesa qe permenda do ishte m bukur. Uroj qe te mos ofendoheni nga kjo qe thash :):)– [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 20 maj 2020 19:35 (CEST) :Pershendetje {{@|Sadsadas}}, faleminderit shume per komentin. Patjeter qe do ta provoj ta modifikoj fytyren e femres, kur kam filluar ta realizoj sic duket kam mbetur tek mendimi i seriozitet qe ka Kuvendi dhe per ate se per cka do te perdoret, e per kete ndoshta femra na ka dal bajagi e "veshtire" :P. Merendsi eshte qe te jemi ne rregull sa i perket konceptit dhe si eshte realizuar ne pergjithesi, perndryshe {{@|Klein Muçi}} me ka ndihmuar shume si fillestar ne Wikipedia, keshtu qe po e shfrytezoj kete koment edhe per te ju thene qe mund te ju ndihmoj edhe ne aspektin vizuel per cfaredo qe keni nevoje ne kete komunitet :)--[[Përdoruesi:Arjanhalili|Arjanhalili]] ([[Përdoruesi diskutim:Arjanhalili|diskutimet]]) 20 maj 2020 20:45 (CEST) ::Të falenderoj shum {{@|Arjanhalili}} per kontributin ktu. {{@|Klein Muçi}} m ka ndihmuar edhe mua shum ketu, keshtu q kete e kemi te perbashket. Si ide, e thash q eshte shum e mir, veshtje tradicionale, sofra gjithcka e bukur, por syrin ma prishi pak fare ajo q t thash m lart, por edhe sikur te dy te ishin me te rinje ne fytyre dhe mosh, do te ishte perfekt fare. – [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 20 maj 2020 20:55 (CEST) :::{{@|Sadsadas}} {{@|Arjanhalili}} ju falenderoj për konsideratën. :) Në fakt ky ishte dhe komenti im fillestar në lidhje me stemën. "Ngrysja" që rrezatojnë personazhet e bëjnë të duket paksa më serioze seç duhet hapësirën e Kuvendit. Është e vërtetë që ne e trajtojmë me respekt si hapësirë dhe mundohemi t'i trajtojmë paksa me solemnitet vendimet që mund të merren këtu. Ama duhet pasur parasysh që mbetet një faqe për diskutime të përgjithshme rreth projekteve wiki dhe fryma e përgjithshme e këtyre projekteve zakonisht lidhet me fjalët "zhvillim, liberalizëm, eufori, rini, entuziazëm" e të tjera fjalë të ngjashme. Nga ana tjetër, duke u përpjekur të përçojmë idenë e "kuvendimit", stema përçon ca mesazhe në krah disi të kundërt me atë frymë dhe ndërlidhet estetikisht me fjalë si "traditë, konservatorizëm, maturi"... :::Përveç kësaj, unë kisha dhe një kritikë të dytë. Mbase jam lidhur padashje shumë me stemën aktuale por më duket sikur modeli me dy njerëzit më sipër ngjan më shumë me një fotografi se sa një stemë të mirëfilltë. Ka kaq shumë detaje brenda sa dështon në përçimin e imazhit klasik të një steme. Mbase jam shumë minimalist në shije unë. :::Të them të drejtën, u mundova t'i sugjeroja ndonjë ndryshim konkret Arjanit kur e pashë për të adresuar këto dy komentet më sipër. Diskutuam jo të shtonim ngjyra, jo të shtonim njerëzit... Si përfundimr s'ia dola dot të gjeja diçka specifike që mund t'ia thoja për të vënë në jetë ndryshimet që kërkoja të shihja e kështu "u dorëzova" e vendosa ta prezantoj e të pyes për mendime këtu. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 maj 2020 00:39 (CEST) Përshëndetje! Ju përgëzoj për idenë dhe motivin për të krijuar një stemë kaq TË MADHE. Pasi e pashë edhe diskutimin më sipër, jam i një mendjeje që stema të bëhej me ngjyra, ndoshta edhe të ketë më shumë njerëz, ose meqë me emrin "Kuvendi" e kemi nënkuptuar atë mbledhjen ku tradicionalisht tubohen burrat për të marrë vendime dhe gratë, zakonisht nuk marrin pjesë... të vihen vetëm figura që prezantojnë burra. Por, kjo do të ishte shumë... e padrejtë, të themi. Unë e kuptoj qëllimin e mirë të emrit "Kuvendi", se fundja është vendi ku kuvendohet, ku diskutohet pa dallim gjinie, ose ndonjë dallim tjetër. Në ditët e sotme, me fjalën "kuvend", nënkuptohet institucioni shtetëror ku po ashtu bëhen diskutime në lidhje me vendimet që duhet t'i ndërmarrë shteti në atë rast dhe, njëlloj sikur këtu, në diskutim merr pjesë, në masë të madhe, edhe gjinia femërore, andaj do të ishte e padrejtë. Në gjuhët e tjera për këtë "vend" kanë përdorur terma si: "Bari", "Salloni", "Kafeteria", ose diçka të këtij tipi, domethënë diçka më të butë, se sado serioze të duket marrja e vendimeve këtu, siç tha edhe {{@|Klein Muçi}} aty bëhen diskutime të zakonshme, të përgjithshme. Sidoqoftë, përveçse fytyrat e tyre duken kaq shumë serioze, sikur po flasin për të marrë hak për dikë të vrarë apo ku ta di unë, që është tipike shqiptare, figurat duhet të përfaqësojnë më shumë të rinjtë. Unë do të thosha, të paraqiteshin disa të rinj, meshkuj dhe femra, me veshje tradicionale, me një sofër përpara, tamam sikur te kjo stema që po propozohet; të jetë me ngjyra dhe... asgjë më shumë. – [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 21 maj 2020 13:13 (CEST) :Përshëndetje! Është punim shumë i bukur {{@|Arjanhalili}} {{@|Klein Muçi}}. Edhe unë mendoj se duhet të ketë më shumë njerëz, mundësisht me veshje tradicionale të ndryshme edhe me ngjyra. Ju falenderoj për përpjekjen. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 21 maj 2020 18:57 (CEST) ::Faleminderit shume per komentet. E kam te kjarte kerkesen dhe sa te mbaroj disa projekte te mia qe kam nisur me heret, do te ulem e ti realizoj keto qe kemi diskuatuar. Ndegjohemi--[[Përdoruesi:Arjanhalili|Arjanhalili]] ([[Përdoruesi diskutim:Arjanhalili|diskutimet]]) 31 maj 2020 00:07 (CEST) :::Shume ide e mire kjo. Une do shtoja, gjithmone nqs eshte e mundur dhe pa lodhje te madhe, ngjyra dhe fytyrat do ti beja me te qeshura. [[Përdoruesi:Ktrimi991|Ktrimi991]] ([[Përdoruesi diskutim:Ktrimi991|diskutimet]]) 31 maj 2020 15:22 (CEST) ::::{{@|Arjanhalili}} hidhi një sy "Kuvendeve" të tjera në gjuhë të tjera që të krijosh një ide pak a shumë më të qartë për atmosferën që ekziston në këto lloj faqesh. I gjen te lidhjet majtas. Mund të të shërbejnë si frymëzim. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 31 maj 2020 21:38 (CEST) === Stema e re === [[File:Stema për Kuvendin e projekteve Wiki shqip.png|frameless]] Kjo është stema e re e propozuar nga Arjanhalili pas diskutimit të mësipërm. I lutemi gjithësecilit të japë mendimin e tij. Stema e re përfshin ngjyra, më shumë njerëz (një familje) dhe është e njëtrajtshme për të gjitha Kuvendet. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 korrik 2020 15:21 (CEST) :{{@|Sadsadas}} {{@|Berishasinan}} {{@|Ktrimi991}} po ju etiketoj si përdoruesit që morët pjesë në diskutimin e kaluar. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 korrik 2020 12:42 (CEST) ::{{@|Βατο}} dhe ti. :P :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 korrik 2020 12:45 (CEST) ::: Përshëndetje {{@|Klein Muçi}} më bëhet qejfi për nismën e marrë, është me shumë vlerë përshtatja jo vetëm e logos së Kuvëndit por ndoshta edhe ilustrime të tjera me vënd për artikujt enciklopedikë si për shëmbull harta të vendbanimeve ilire/epiriote/arbërore/shqiptare të banuara në kohë të ndryshme të mbretërive, fiseve, principatave, pashalleqeve etj dhe heraldikat e lidhura me to (për aq sa njihet). Në lidhje me stemën e kuvëndit do doja të shprehja mendimin tim, jo nga ana e dizajnit (nuk jam i kësaj fushe) por nga ana kompozicionale. Ne plan të parë dalloj dy probleme: ::: 1. Stema nuk është gjithëpërfshirëse. Dallohen veshje të përdorura nga pjesa veriore e shqipëtarëve, por kaq nuk mjafton. [[Fustanella]] që është krenari kombëtare nuk pasqyrohet. Kështu mund të kishte veshje [https://www.calabriamagnifica.it/wp-content/uploads/2020/01/arbereshe-min.jpg arbëreshe], çame ([https://www.cameriaime.com/wp-content/uploads/2011/05/5-veshje-came.jpg mashkull] / [https://www.cameriaime.com/wp-content/uploads/2011/05/3-veshje-came.jpg femer]), [https://turistnekorce.files.wordpress.com/2016/06/aa07.jpg korçare],  [http://www.radiandradi.com/wp-content/uploads/2014/08/xhubleta.004-malesi-e-madhe.jpg xhubleta] [[Veshjet tradicionale shqiptare|e shumë të tjera]]. Do të ishte mirë që një çift të kishte veshje të shqiptarëve të pjesës veriore dhe tjetri të pjesës jugore. ::: 2. Përdorimi i sofrës është i tepërt dhe anakronik. Për mendimin tim duhet të hiqet. Jo më kot pasqyrime të [https://www.ikvi.at/wp-content/uploads/2015/07/Kuvendi_Lezhes1.jpg Lidhjes së Lezhës] apo [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/sq/8/88/LidhjaPrizrenit.jpg Lidhjes së Prizrenit] nuk kane sofren si element, por rrethin si simbol bashkimi. ::: Gjithësesi iu përgëzoj e iu uroj punë të mbarë! --'''[[Përdoruesi:Euriditi|<span style="text-shadow:#000 0.1em 0.1em 0.1em; background: #C44747; color:white;">&nbsp;Euriditi&nbsp;</span>]]''' 23 korrik 2020 21:26 (CEST) ::::{{@|Euriditi}} ke të drejtë në arsyetim. Ideja fillestare ishte për një çift burrash (më shumë silueta kostumesh se sa njerëz të mirëfilltë) nga veriu e jugu që kuvendonin. Kur filluam ta vinim në letër, po mendonim që mbase në ditët tona mirë do të ishte të mos kishim vetëm dy burra duke kuvenduar, për barazi gjinore. Me futjen e gruas në lojë, çifti kaloi në një çift bashkëshortësh si ide dhe vinte natyrshëm që të ishin nga e njëjta krahinë. Anëtarët e tjerë më sipër kërkuan më shumë njerëz dhe ngjyra dhe arritëm në versionin e fundit me një familje të tërë veriore duke kuvenduar rreth sofrës (duhej një strukturë që të shërbente si fushë për të shkruar emrin). Por po, dhe unë jam dakord me çfarë thua për gjithëpërfshirjen. (Për sofrën jam asnjanës.) Nëse ke ndonjë ide se si mund të jetë e reja konkretisht, do të na ndihmoje goxha në punë. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 korrik 2020 05:04 (CEST) :::::Sa për ilustrime të tjera, jam shumë dakord. Po punoja me medaljet këto ditë dhe po kërkoja ndihmë në "Commons" për të sjellë medalje të tjera. Sikur të kishim mundësi t'i skiconim vetë, do të ishte shumë me e thjeshtë. Praktikisht ilustrimet nevojiten e ndihmojnë kudo. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 korrik 2020 05:11 (CEST) Mua më pëlqen goxha kjo stema e re. Tani që është me ngjyra sikur duket më e gjallë. Më pëlqen se burri dhe gruaja nuk janë paraqitur si shumë të moçëm dhe po ashtu duket sikur ata po dëgjojnë fjalën e të birit, gjë që, për mendimin tim, është shumë e rëndësishme. Për veshjet jam neutral, ndërsa e mbështes paraqitjen e sofrës. Në familjet shqiptare, zakonisht, bisedimet bëhen kur anëtarët e familjes tubohen rreth sofrës. Po ashtu më pëlqen që stema është gjithpërfshirëse (për Wikipedia dhe simotrat e saj). – [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 26 korrik 2020 10:14 (CEST) :Pershendetje {{@|Euriditi}} faleminderit shume per komentet. Pajtohem gjithsesi qe veshjet duhet te kene detaje reale, kjo ka qene edhe si brenge kur kam filluar ti punoj pasi qe vetem i kam punuar qe keto veshje te asociojne me veshje shqipetare ne pergjithesi por jo me ndonje veshje konkrete ashtu sic po i shoh tani ne fotografi, normalisht qe kjo na ndihmon tani edhe kemi pamje me te mire te gjithe kesaj. Si perfundim a jemi te pajtimit qe kete version ta modifikojme me detaje te veshjeve qe na ke derguar me larte, e po ashtu ta provojme nje version si duket edhe pa sofer, per kete pjese edhe une nuk jam i sigurte se si do te duken pa sofer, them ndoshta se mund te duken pak "cuditshem", por mund ta provojme. Nese jemi dakord qe t'i bejme keto ndryshime ateher ulem dhe i rregulloj, e di qe te gjithe nuk mund te jemi te kenaqur ndoshta 100%, por gjithsesi mund ta gjejme nje mes :). ::Përshëndetje {{@|Arjanhalili}} :: Të vlerësoj për iniciativën! Është një punë vullnetare që ke ndermarrë ku shpërblimi i vetëm është ndienja e gëzimit dhe krenarisë kur të hapësh faqen e Kuvendit edhe pas 5 apo 10 vitesh e të shohësh këtë ilustrim që ke punuar ti vetë (më i ri). :: Prandaj nuk është çështja vetëm ç'thonë disa njerëz ketu, por edhe çdo të thonë Wikipedianë të tjerë pas 5 apo 10 vitesh. :: Për mendimin tim, ilustrimi quhet i plotë nëse: :: 1. Ka larmi kostumesh tradicionalë. Përfaqësohen treva të ndryshme. :: 2. Largimi nga ideja e të qëndruarit në një sofër këmbëkryq. Shumëkush mund të mendojë se kjo është tradita tonë, por në fakt është mbishtresëzim kulturor i ardhur prej kombeve aziatike (Persëve) përmes pushtimit osman. Të qëndruarit në sofër këmbëkryq është përdorur edhe prej mylsimanëve edhe prej të krishterëve por në vetvete nuk është pjesë e identitit kulturor shqiptar. Është huazim, njëlloj si [[Jeans|xhinset]] sot (nuk besoj se i shkon mëndja njeriu ti prezantoje personat të veshur me xhinse por me veshje tradicionale). :: 3. Kompozimi duhet të përmbajë disa figura. Me 4 veta është e vështirë të krijosh idenë e rrethit, kështuqë ndoshta do duhen më shumë se 4. :: Sugjerime (nëse ti i shikon të arsyeshme): :: 1. Kombinim i pozicioneve të qëndrimit të personave. Disa mund të paraqiten të ulur shesh, e ndonjë mbi njëfarë "platforme" rrethanore. Psh. Wikipedia gjermane përdor [https://de.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projektdiskussion#/media/Datei:Occupy_Wall_Street_Group_Discussion_2011_Shankbone.JPG këtë foto] tek [[:de:Wikipedia:Projektdiskussion|Kuvendi i tyre]]. :: 2. Personat e paraqitur të kenë shprehi se po marrin pjesë në diskutim. :: E di që ndoshta mund të kërkojë më tepër punë, por puna për Komunitetin e Wikipedisë nuk është kurrë kohë e humbur! Të inkurajoj t'a çosh deri në fund këtë dhe të uroj punë të mbarë! --'''[[Përdoruesi:Euriditi|<span style="text-shadow:#000 0.1em 0.1em 0.1em; background: #C44747; color:white;">&nbsp;Euriditi&nbsp;</span>]]''' 7 gusht 2020 22:19 (CEST) == Punime te moduli i referimeve == Përshëndetje! Kam nisur përditësimin periodik të modulit të referimeve. Prisni të shihni probleme me referimet për 2-3 ditë në disa artikuj derisa punimet të përmbyllen. Një koment i dytë këtu do të lajmërojë përmbylljen e tyre së shpejti. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 gusht 2020 19:46 (CEST) :{{U bë}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 gusht 2020 18:42 (CEST) == Wikimedia CEE Meeting 2020 - Online == Aktivitetet e përvitshme të Wikimedia vazhdojnë të mbahen online e ndër to edhe konferenca Wikimedia CEE Meeting. Këtë vit komuniteti planifikonim të takohemi në Ohër të Maqedonisë Veriore por edhe kjo [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Meeting_2021 është shtyrë] për ditë më të mira të vitit të ardhshëm. Nëse keni pasur dëshirë të ndiqni shkëmbimin e përvojave, prezentimeve dhe bisedave nga Wikimedianë nga Evropa Qendore dhe Lindore apo edhe të prezentoni vet - tani keni mundësinë më të mirë për ta bërë nga shtëpia juaj! '''Kur:''' 2-4 tetor 2020 '''Si të ndjek konferencën:''' Regjistrohuni për pjesëmarrje te [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Online_Meeting_2020/Participants/List kjo faqe] '''#WMCEEO''' '''Si të marr pjesë si prezentues?:''' Thirrja për paraqitjen e propozimeve e hapur deri më 31 gusht 2020 23:59 (CEST). Inkurajohet nga organizatorët që propozimet të jenë në formën e "lightning talks" (prezentime të shkurta) me fokus nismat e suksesshme të mbajtura online gjatë pandemisë COVID-19 por mund ta bëni edhe në forma të tjera. Për më shumë [http://shikoni%20kriteret.https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Online_Meeting_2020/Submissions shikoni kriteret.] Ndiqni [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Online_Meeting_2020 landing page] të takimit apo më njoftoni mua nëse dëshironi të shtoheni në grupin e komunikimit të WMCEE në Telegram për të rejat e fundit. Deri atëherë... <span style="color:red;">''Qëndroni të fortë online''</span> :) --[[Përdoruesi:Miranda038|Miranda038]] ([[Përdoruesi diskutim:Miranda038|diskutimet]]) 11 gusht 2020 13:13 (CEST) == Kandidature per statusin "Artikull i mire" == Diskutimi [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Artikuj_të_mirë/Kandidatura aty] eshte i hapur qe prej muajit Prill, dhe ka 3 vota "Për". Ndoshta duhet mbyllur nga dikush. [[Përdoruesi:Ktrimi991|Ktrimi991]] ([[Përdoruesi diskutim:Ktrimi991|diskutimet]]) 12 gusht 2020 18:12 (CEST) == Edit-a-thon Online: Ilustro Wikipedian == Nuk po i ndalim edit-a-thonat! :) [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group/ Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] për të rritur kontributet por edhe për të ofruar ndihmë për fillestarët, po organizojmë një edit-a-thon online rreth fushatës Ilustro Wikipedia - të shtunën, më 22 gusht, andaj mos nguroni të na bashkangjiteni te [https://meet.flossk.org/b/mir-fjl-anp kjo dhomë takimi]. Takimi do të zhvillohet nga ora 16:00 - 20:00 por nuk është e domosdosshme të qëndroni online tërë kohën - mund të na pyesni për paqartësitë tuaja dhe më pas të vazhdoni redaktimin. Ndërkohë ne do të jemi në dispozicion tërë kohën. Ejani të ilustrojmë sa më shumë artikuj... rikujtoj se përdoruesit me më shumë kontribute do të shpërblehen. --[[Përdoruesi:Miranda038|Miranda038]] ([[Përdoruesi diskutim:Miranda038|diskutimet]]) 19 gusht 2020 17:06 (CEST) == Important: maintenance operation on September 1st == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="sq" dir="ltr"><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Lexo këtë mesazh në një gjuhë tjetër]] [[foundation:|Fondacioni Wikimedia]] do të testoj qendrën dytësore të të dhënave. Kjo për tu siguruar që Wikipedia dhe projektet e tjera të Wikimedias mund të qëndrojnë online edhe pas një katastrofe. Për të siguruar që gjithçka po funksionon, departamenti i Teknologjisë Wikimedia duhet të bëjë një provë të planifikuar. Ky test do të tregojë nëse ato mund të kalojnë në mënyrë të besueshme nga një qendër e të dhënave në tjetrën. Kërkon që shumë ekipe të përgatiten për testin dhe të jenë të disponueshëm për të zgjidhur çdo problem të papritur. Ata do të kalojnë të gjithë trafikun në qendrën sekondare të të dhënave '''të martën, më 1 shtator, 2020'''. Fatkeqësisht, për shkak të disa kufizimeve në [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], të gjithë redaktimet duhet të ndalen ndërkohë që bëhet ndryshimi. Kërkojmë falje për këtë ndërprerje, dhe po punojmë për ta minimizuar atë në të ardhmen. '''Do të keni mundësi të lexoni, por jo të redaktoni, të gjitha wiki-t për një periudhë të shkurtër kohore.''' *Ju nuk do të jeni në gjendje të redaktoni deri në një orë të Martën, 1 Shtator. Testi do të fillojë më [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20200901T14 14:00 UTC] (15:00 BST, 16:00 CEST, 10:00 EDT, 19:30 IST, 07:00 PDT, 23:00 JST, adhe në Zelanda e Re më 02:00 NZST të Mërkurën 2 Shtator). *Nëse përpiqeni të redaktoni ose kurseni gjatë këtyre kohërave, do të shihni një mesazh gabimi. Shpresojmë që gjatë këtyre minutave të mos ketë humbje të tjera, por nuk mund t'i garantojmë. Nëse e shihni mesazhin e gabimit, atëherë ju lutemi prisni derisa gjithçka të kthehet në normale. Atëherë duhet të jeni në gjendje të ruani redaktimet tuaja. Por, ju rekomandojmë që së pari të bëni një kopje të ndryshimeve tuaja, për çdo rast. ''Efektet e tjera'': *Punët në sfond do të jenë më të ngadalta dhe disa mund të bien. Lidhjet e kuqe mund të mos azhurnohen aq shpejt sa normale. Nëse krijoni një artikull që tashmë është i lidhur diku tjetër, lidhja do të mbetet e kuqe më gjatë se zakonisht. Disa skripta të gjata do të duhet të ndalen. *Do të ketë ngrirje kodesh për javën e 1 shtatorit 2020. Deployment jo-thelbësore të kodit nuk do të ndodhin. Ky projekt mund të shtyhet nëse është e nevojshme. Ju mund [[wikitech:Switch Datacenter#Schedule for 2018 switch|lexoni orarin në wikitech.wikimedia.org]]. Çdo ndryshim do të shpallet në orar. Do të ketë më shumë njoftime për këtë. '''Ju lutemi ndani këtë informacion me komunitetin tuaj.''' </div></div> <span dir=ltr>[[m:User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ([[m:User talk:Trizek (WMF)|talk]])</span> 26 gusht 2020 15:49 (CEST) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=20384955 --> == New Wikipedia Library Collections Now Available (September 2020) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]] [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing new free, full-access, accounts to reliable sources as part of our [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ research access program]. You can sign up for new accounts and research materials on the [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ Library Card platform]: * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/101/ Al Manhal]''' – Arabic journals and ebooks * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/102/ Ancestry.com]''' – Genealogical and historical records * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/100/ RILM]''' – Music encyclopedias Many other partnerships are listed on [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ our partners page], including [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/49/ Adam Matthew], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/57/ EBSCO], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/55/ Gale] and [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/54/ JSTOR]. A significant portion of our collection now no longer requires individual applications to access! Read more in our [https://diff.wikimedia.org/2020/06/24/simplifying-your-research-needs-the-wikipedia-library-launches-new-technical-improvements-and-partnerships/ recent blog post]. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects! <br>--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 3 shtator 2020 11:49 (CEST) :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> </div> <!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=20418180 --> '''Duhet shtuar Rubrika Studiuar ne Universitetin e Tiranes apo te Prsihtines se te gjithe gjuhet e kane ''' == Invitation to participate in the conversation == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''{{int:Hello}}. Apologies for cross-posting, and that you may not be reading this message in your native language: translations of the following announcement may be available on '''[[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Draft review/Invitation (long version)|Meta]]'''. {{int:please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}'' We are excited to share '''[[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Draft review|a draft of the Universal Code of Conduct]]''', which the Wikimedia Foundation Board of Trustees called for earlier this year, for your review and feedback. The discussion will be open until October 6, 2020. The UCoC Drafting Committee wants to learn which parts of the draft would present challenges for you or your work. What is missing from this draft? What do you like, and what could be improved? Please join the conversation and share this invitation with others who may be interested to join, too. To reduce language barriers during the process, you are welcomed to translate this message and the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Draft review|Universal Code of Conduct/Draft review]]. You and your community may choose to provide your opinions/feedback using your local languages. To learn more about the UCoC project, see the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] page, and the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/FAQ|FAQ]], on Meta. Thanks in advance for your attention and contributions, [[:m:Talk:Trust_and_Safety|The Trust and Safety team at Wikimedia Foundation]], 10 shtator 2020 19:55 (CEST) </div> <!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Draft_review/Invitation_(long_version)/List&oldid=20440292 --> == Çmimet e Wikipedia-s shqip == Sot u shpërndanë çmimet e Wikipedia-s shqip për vitin 2019 për përdoruesit që kanë ndihmuar komunitetin tonë në mënyra të ndryshme. Urime e falënderime për ata që i morën! Sot gjithashtu nis votimi për çmimet e vitit 2020 kështu që jeni të lumtur t'ju ftojmë të bëheni pjesë e tij te [[Wikipedia:Çmimet/Qendra e Votimeve]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 shtator 2020 16:58 (CEST) == FileImporter == Hi! I have created the setup page for FileImporter so now it is possible to move files to Commons with very few clicks. If you notice any mistakes you can't fix or if you have questions you are welcome to write to me. I'm not active on sq.wiki but if you leave me a message on my talk page or ping me I should get a notice. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 23 shtator 2020 13:38 (CEST) : But please remember to check if all relevant information is there before you move the file to Commons. I have noticed that not all files have a license and some have no source and no author. : I think it would be a good idea to check all files on sq.wiki and delete those that does not have all the required information. I can help with some tips if you need help with what to look for. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 23 shtator 2020 14:56 (CEST) ::{{@|MGA73}} hey there! The fact is that we used to (still do) have a problem with multimedia management. Our community has made local upload impossible (except for admins/crats) because we didn't know how to deal with them properly. There was an idea of studying the local laws regarding author rights and then, after creating a page dedicated to explaining them, reallowing the local upload but that idea never came to conclusion. Because of that, our articles, especially the ones regarding books or movies, suffer from the lack of images given that we can only get them from Commons and you can't really have book covers or "anything official" from movies there. Existing images without rights locally are also a problem. What I want to say is that the problem is a multifaceted one and we would really appreciate any kind of help. But unfortunately I can't deal with this personally now. :/ - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 shtator 2020 20:32 (CEST) ::: {{@|Klein Muçi}} Yes I know it can be a problem because copyright laws can be very complicated. I think a good place to start is in [[Special:UnusedFiles]]. If a file is non-free then is MUST be in use and if it is not in use then it should either be added to an article or be deleted. If the file is licensed freely but there is no source/author then it is probably easier just to delete it than to try to save it because it is unused. ::: We need local admins to delete the files. I suggest to delete the bad files that does not seem to be usable. If in doubt skip them for now and perhaps ask uploader to fix. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 23 shtator 2020 20:44 (CEST) == Wiki of functions naming contest == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> {{int:Please-translate}} {{int:Hello}}. Please help pick a name for the new Wikimedia wiki project. This project will be a wiki where the community can work together on a library of [[m:Special:MyLanguage/Abstract_Wikipedia/Wiki_of_functions_naming_contest#function|functions]]. The community can create new functions, read about them, discuss them, and share them. Some of these functions will be used to help create language-independent Wikipedia articles that can be displayed in any language, as part of the Abstract Wikipedia project. But functions will also be usable in many other situations. There will be two rounds of voting, each followed by legal review of candidates, with voting beginning on 29 September and 27 October. Our goal is to have a final project name selected on 8 December. If you would like to participate, then '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wiki of functions naming contest|please learn more and vote now]]''' at meta-wiki. {{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]]</div> 29 shtator 2020 23:22 (CEST) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Quiddity_(WMF)/Global_message_delivery_split_5&oldid=20492309 --> == Call for feedback about Wikimedia Foundation Bylaws changes and Board candidate rubric == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{Int:Please-translate}}. Today the Wikimedia Foundation Board of Trustees starts two calls for feedback. One is about changes to the Bylaws mainly to increase the Board size from 10 to 16 members. The other one is about a trustee candidate rubric to introduce new, more effective ways to evaluate new Board candidates. The Board welcomes your comments through 26 October. For more details, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/October 2020 - Call for feedback about Bylaws changes and Board candidate rubric|check the full announcement]]. {{Int:Feedback-thanks-title}} [[m:User:Qgil-WMF|Qgil-WMF]] ([[m:User talk:Qgil-WMF|talk]]) 7 tetor 2020 19:17 (CEST) </div> <!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/Board&oldid=20519859 --> == Edit-a-thon: Wikipedia Shqip 17 == Përshëndetje Wikipedianë! Wikipedia shqip po bën 17 vjeç dhe [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] nuk kishim si ta lëmë pa e festuar. Po organizojmë një edit-a-thon festive ku do mblidhemi të zgjerojmë komunitetin dhe përmbajtjen e enciklopedisë sonë! Takimin do e bëjmë me 10 tetor, offline në Shqipëri dhe Kosovë me numër të kufizuar pjesëmarrësish, si dhe të hapur për të gjithë online. Për linkun e regjistrimit për takimin offline në Shqipëri dhe Kosovë, shikoni postimin në Facebook: https://www.facebook.com/SQWikimediansUG/posts/1017015138722628 Linku i takimit online: https://meet.flossk.org/b/mir-bg6-4zl Për agjendën dhe detaje të tjera rreth eventit, shikoni [[Wikipedia:Wikipedia_Shqip_17_-_Edit-a-thon|faqen]] Jetë të gjatë Wikipedia-s e shpresojmë të bëheni pjesë e festës sonë! --[[Përdoruesi:Miranda038|Miranda038]] ([[Përdoruesi diskutim:Miranda038|diskutimet]]) 8 tetor 2020 13:19 (CEST) == Përditësimi i modulit CS1 ''[Probleme me referimet]'' == Ka filluar përditësimi i modulit CS1, modulit përgjegjës për referimet në artikuj. Në ditët në vijim pritet të ketë probleme me referimet. Kjo është diçka normale dhe çdo gjë do të kthehet në normalitet sapo të përfundojë puna. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 tetor 2020 17:19 (CEST) :{{U bë}} - Përditësimi përfundoi! Puna duhet të jetë kthyer në normalitet dhe kemi gjithashtu funksionalitete të shtuara. Gjithsesi, për çdo problem a paqartësi mos ngurroni të më shkruani. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 18 tetor 2020 17:37 (CEST) == Important: maintenance operation on October 27 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="sq" dir="ltr"><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Lexo këtë mesazh në një gjuhë tjetër]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch+2020&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] [[foundation:|Fondacioni Wikimedia]] teston kalimin midis qendrës të të dhënave primare dhe sekondare. Kjo për tu siguruar që Wikipedia dhe projektet e tjera të Wikimedias mund të qëndrojnë online edhe pas një katastrofe. Për të siguruar që gjithçka po funksionon, departamenti i Teknologjisë Wikimedia duhet të bëjë një provë të planifikuar. Ky test do të tregojë nëse ato mund të kalojnë në mënyrë të besueshme nga një qendër e të dhënave në tjetrën. Kërkon që shumë ekipe të përgatiten për testin dhe të jenë të disponueshëm për të zgjidhur çdo problem të papritur. Ata do të kthejnë të gjithë trafikun përsëri në qendrën primare të të dhënave ''' të martën, 27 tetor, 2020'''. Fatkeqësisht, për shkak të disa kufizimeve në [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], të gjithë redaktimet duhet të ndalen ndërkohë që bëhet ndryshimi. Kërkojmë falje për këtë ndërprerje, dhe po punojmë për ta minimizuar atë në të ardhmen. '''Do të keni mundësi të lexoni, por jo të redaktoni, të gjitha wiki-t për një periudhë të shkurtër kohore.''' *Ju nuk do të jeni në gjendje të redaktoni deri në një orë të Martën, 27 Tetor. Testi do të fillojë më [https://zonestamp.toolforge.org/1603807200 14:00 UTC] (15:00 BST, 16:00 CEST, 10:00 EDT, 19:30 IST, 07:00 PDT, 23:00 JST, dhe në Zelanda e Re më 02:00 NZST të Mërkurën 28 Tetor). *Nëse përpiqeni të redaktoni ose kurseni gjatë këtyre kohërave, do të shihni një mesazh gabimi. Shpresojmë që gjatë këtyre minutave të mos ketë humbje të tjera, por nuk mund t'i garantojmë. Nëse e shihni mesazhin e gabimit, atëherë ju lutemi prisni derisa gjithçka të kthehet në normale. Atëherë duhet të jeni në gjendje të ruani redaktimet tuaja. Por, ju rekomandojmë që së pari të bëni një kopje të ndryshimeve tuaja, për çdo rast. ''Efektet e tjera'': *Punët në sfond do të jenë më të ngadalta dhe disa mund të bien. Lidhjet e kuqe mund të mos azhurnohen aq shpejt sa normale. Nëse krijoni një artikull që tashmë është i lidhur diku tjetër, lidhja do të mbetet e kuqe më gjatë se zakonisht. Disa skripta të gjata do të duhet të ndalen. *Do të ketë ngrirje kodesh për javën e 26 tetorit 2020. Deployment jo-thelbësore të kodit nuk do të ndodhin. Ky projekt mund të shtyhet nëse është e nevojshme. Ju mund [[wikitech:Switch_Datacenter#Schedule_for_2020_switch|lexoni orarin në wikitech.wikimedia.org]]. Çdo ndryshim do të shpallet në orar. Do të ketë më shumë njoftime për këtë. Një banner do të shfaqet në të gjitha wikit 30 minuta para se të ndodhë ky operacion. '''Ju lutemi ndani këtë informacion me komunitetin tuaj.'''</div></div> -- <span dir=ltr>[[m:User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ([[m:User talk:Trizek (WMF)|talk]])</span> 21 tetor 2020 19:11 (CEST) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=20519839 --> == Wiki of functions naming contest - Round 2 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> {{int:Hello}}. Reminder: Please help to choose the name for the new Wikimedia wiki project - the library of functions. The finalist vote starts today. The finalists for the name are: <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Wikicode, Wikicodex, Wikifunctions, Wikifusion, Wikilambda, Wikimedia Functions</span>. If you would like to participate, then '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wiki of functions naming contest/Names|please learn more and vote now]]''' at Meta-wiki. {{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]] </div> 5 nëntor 2020 23:10 (CET) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=20564572 --> == [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Invitation|Community Wishlist Survey 2021]] == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|thumb|48px]] The '''[[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|2021 Community Wishlist Survey]]''' is now open! This survey is the process where communities decide what the [[m:Community Tech|Community Tech]] team should work on over the next year. We encourage everyone to submit proposals until the deadline on '''{{#time:j xg|2020-11-30|{{PAGELANGUAGE}}}}''', or comment on other proposals to help make them better. The communities will vote on the proposals between {{#time:j xg|2020-12-08|{{PAGELANGUAGE}}}} and {{#time:j xg|2020-12-21|{{PAGELANGUAGE}}}}. The Community Tech team is focused on tools for experienced Wikimedia editors. You can write proposals in any language, and we will translate them for you. Thank you, and we look forward to seeing your proposals! </div> <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">[[m:user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]]</span> 20 nëntor 2020 19:09 (CET) <!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/1&oldid=20689939 --> == Wikidata descriptions changes to be included more often in Recent Changes and Watchlist == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> ''Sorry for sending this message in English. Translations are available on [[m:Special:MyLanguage/Announcements/Announcement Wikidata descriptions in watchlist|this page]]. Feel free to translate it in more languages!'' As you may know, you can include changes coming from Wikidata in your Watchlist and Recent Changes ([[Special:Preferences#mw-prefsection-watchlist|in your preferences]]). Until now, this feature didn’t always include changes made on Wikidata descriptions due to the way Wikidata tracks the data used in a given article. Starting on December 3rd, the Watchlist and Recent Changes will include changes on the descriptions of Wikidata Items that are used in the pages that you watch. This will only include descriptions in the language of your wiki to make sure that you’re only seeing changes that are relevant to your wiki. This improvement was requested by many users from different projects. We hope that it can help you monitor the changes on Wikidata descriptions that affect your wiki and participate in the effort of improving the data quality on Wikidata for all Wikimedia wikis and beyond. Note: if you didn’t use the Wikidata watchlist integration feature for a long time, feel free to give it another chance! The feature has been improved since the beginning and the content it displays is more precise and useful than at the beginning of the feature in 2015. If you encounter any issue or want to provide feedback, feel free to use [[Phab:T191831|this Phabricator ticket]]. Thanks! [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 30 nëntor 2020 15:39 (CET) </div> <!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Lea_Lacroix_(WMDE)/wikis&oldid=20728482 --> == 2020 Coolest Tool Award Ceremony on December 11th == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> Hello all, The ceremony of the 2020 [[m:Coolest_Tool_Award|Wikimedia Coolest Tool Award]] will take place virtually on Friday, December 11th, at 17:00 GMT. This award is highlighting tools that have been nominated by contributors to the Wikimedia projects, and the ceremony will be a nice moment to show appreciation to the tools developers and maybe discover new tools! You will find more information [[m:Coolest_Tool_Award|here]] about the livestream and the discussions channels. Thanks for your attention, [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 7 dhjetor 2020 11:55 (CET) </div> <!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=20734978 --> == Flagged Revisions discussion at Meta == First of all, sorry for the English. There is currently a discussion about a proposal for flagged revisions for this language version of Wikipedia at [[:meta:Requests for comment/Flagged revisions should display latest versions|Flagged revisions should display latest versions]]. All community members from this wiki are welcome to join. [[Përdoruesi:Voltairacus|Voltairacus]] ([[Përdoruesi diskutim:Voltairacus|diskutimet]]) 9 dhjetor 2020 09:30 (CET) == Community Wishlist Survey 2021 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|thumb|48px]] '''We invite all registered users to vote on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|2021 Community Wishlist Survey]]. You can vote from now until {{#time:j xg|2020-12-21|en}} for as many different wishes as you want.''' In the Survey, wishes for new and improved tools for experienced editors are collected. After the voting, we will do our best to grant your wishes. We will start with the most popular ones. We, the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]], are one of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]] teams. We create and improve editing and wiki moderation tools. What we work on is decided based on results of the Community Wishlist Survey. Once a year, you can submit wishes. After two weeks, you can vote on the ones that you're most interested in. Next, we choose wishes from the survey to work on. Some of the wishes may be granted by volunteer developers or other teams. '''[[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Tracking|You can view and vote all proposals here.]]''' We are waiting for your votes. Thank you! </div> [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 15 dhjetor 2020 01:52 (CET) <!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/1&oldid=20689939 --> == Emërimi i artikujve të personave që nuk kanë emra shqiptarë == Më rra në sy ky artikull i [[Karl Gustav Jung|Karl Gustav Jungut]] dhe pashë se emri i tij është ngatërruar me emrin e nipit të tij që shkruhet "Carl Gustav Jung", d.m.th '''Karl''' Gustav Jungu është gjyshi i '''Carl''' Gustav Jungut. Prandaj po mendoja se duhet të vendosni një rregull për emërtimin e artikujve të tillë. A duhet ti shkruajmë emrat në formën origjinale (p.sh Sigmund Freud) apo ti përkthejmë në shqip (p.sh Sigmund Frojd)? Shpresoj të jem shprehur qartë! :) – Zamxr :{{ping|Zamxr}} emrat e huaj në Wikipedian shqip shkruhen në gjuhën origjinale, përveç se në disa raste të veçanta të treguara [[Wikipedia:Titujt e artikujve|këtu]]. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 3 janar 2021 22:41 (CET) :{{ping|Olsi}} Faleminderit për përgjigjen e shpejtë! Nuk kisha vënë re se ekzistonte një artikull instruksional i tillë, më fal për pakujdesinë! -- == Përkthimi i termave teknikë që nuk ekzistojnë në gjuhën shqipe == Përshëndetje, jam duke përkthyer artikullin e tramvajeve nga versioni Anglez i Uikipedia-s, por kam hasur në një problem: ka shumë terma të cilët nuk kanë përkthime 1:1 në shqip. Kjo është për shkak se në trojet shqiptare nuk kemi sistem të tillë transporti. Alternativa e vetme është përshkrimi me disa fjalë i këtyre objekteve/koncepteve, por kjo e bën artikullin të tingëllojë shumë të panatyrshëm, sidomos kur flitet për të njëjtën gjë disa herë. E vetmja mundësi tjetër që po më vjen në mend është shpikja e fjalëve të reja, por s'besoj se do të pranohej (+ kjo është punë e Akademisë kompetente, jo e ndonjë personi të panjohur në internet). Çka duhet të bëj në këtë rast? Po ashtu, kam edhe një pyetje: A është e mundur që të mbaj emrat origjinalë të organizatave dhe personave? Më duket pak i panevojshëm shkrimi fonetik i *çdo* fjale të huaj. --[[Përdoruesi:KushËshtëAi|KushËshtëAi]] ([[Përdoruesi diskutim:KushËshtëAi|diskutimet]]) 30 dhjetor 2020 18:25 (CET) :{{ping|KushËshtëAi}} me të vertetë është një problem i madh mungesa e disa fjalëve në gjuhën shqipe. Megjithatë unë të sugjeroj që në fillim t'i përshkruash objektet/konceptet me disa fjalë dhe të vendosësh në kllapa ose një fjalë të përafërt në shqip, ose nëse nuk është e mundur, një fjalë të huaj, të cilën mund ta përdorësh më pas më poshtë në artikull, por gjithnjë duke e shkruar me shkrim të pjerrët. Shpikja e fjalëve të reja është ide e mirë, por nëse këto fjalë nuk kuptohen nga ata që kuptojnë shqip, atëherë s'kanë ndonjë vlerë. Sa i përket shkrimit të emrave të personave apo organizatave, në Wikipedian shqip ata shkruhen në gjuhën e tyre origjinale, përveç rasteve kur këta emra përmbajnë shkronja jolatine. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 3 janar 2021 22:49 (CET) == Përditësim i modulit përgjegjës për referimet (CS1) == Pas datës 10 janar 2021, do të ketë ndryshime në modulin CS1. Procesi i përditësimit mund të zgjasë për ca ditë dhe do të shoqërohet me probleme në lidhje me afishimin e referimeve te artikujt. Kjo gjë është normale dhe çdo gjë do të kthehet siç ishte pasi ndryshimi të ketë përfunduar. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 janar 2021 12:28 (CET) :Lajmëroj se megjithëse përditësimi nuk ka përfunduar ende plotësisht nga pikëpamja teknike, problemet me artikujt duhet të jenë rregulluar tashmë. Kështu që çdo problem me referimet që mund të hasni pas kësaj dite, raportojeni këtu ose te faqja ime e diskutimeve. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 janar 2021 13:00 (CET) ::{{U bë}} - Përditësimi përfundoi. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 janar 2021 02:10 (CET) == Unë redaktoj Wikipedia-n 2021 == Përshëndetje të gjithëve! Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe sapo ka filluar fushatën online “Unë Redaktoj Wikipedia-n” me synim redaktimin e përmirësimin e artikujve me tema të ndyshme. Fushata ka për qëllim të përfshijë sa më shumë pjesëmarrës qofshin edhe fillestarë. Prandaj, ju lutemi, ndajeni këtë njoftim me të tjerët që të rrisim komunitetin shqipfolës të Wikipedia-s pikërisht në këto rrethana në të cilën po kalojmë më shumë kohë online. Fushata do të jetë e hapur gjatë periudhës 22 janar - 21 shkurt 2021. Rregulla për pjesëmarrje i gjeni në faqen [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Un%C3%AB_Redaktoj_Wikipedia-n_2021 / Unë redaktoj Wikipedia-n 2021] Redaktim të mbarë! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 22 janar 2021 11:21 (CET) == Stampa botërore == Përshëndetje! Prej vitesh në komunitetin mbarëbotëror të Wikimedias diskutohet mundësia e stampave apo dhe moduleve botërore. Një gjë e tillë do të bënte të mundur pasjen e vetëm 1 stampe ose moduli për stampë dhe përshtatjen e saj në gjuhë të ndryshme sipas kërkesave pa pasur nevojë të përditësohen të gjitha një nga një sa herë njëra prej tyre (zakonisht ato në EnWiki) ndryshohet. Kjo do të kursente jashtmase punë në nivel teknik sidomos për stampat apo modulet që kërkojnë përditësim të vazhduar pasi mirëmbajtja e tyre do të bëhej vetëm 1 herë për tërë projektet wiki në të tëra gjuhët. Këtë vit po mundohemi t'i afrohemi këtij realiteti kështu që do të donim një diskutim praktik: * Çfarë mendoni për diçka të tillë? * Cilat do të ishin përfitimet e një projekti të tillë? * Cilat do të ishin anët negative? * Çfarë idesh konkrete keni në lidhje me këtë projekt? * A jeni dakord me kërkesën ndaj fondacionit për të rezervuar fonde për një projekt të tillë në planin e buxhetit të këtij viti? Mirëpriten sa më shumë ide e diskutime. Për më shumë, shikoni këtu: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Gathering_support_from_local_projects_for_global_templates], [https://meta.wikimedia.org/wiki/Community_Wishlist_Survey_2015/Templates#Central_Global_Repository_for_Templates,_Lua_modules,_and_Gadgets], [https://www.mediawiki.org/wiki/Global_templates] - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 janar 2021 01:36 (CET) == Moving Wikimania 2021 to a Virtual Event == <div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikimania_logo_with_text_2.svg|right|alt=Wikimania's logo.|75px]] ''{{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{Int:Please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}'' [[:m:Wikimania 2021|Wikimania will be a virtual event this year]], and hosted by a wide group of community members. Whenever the next in-person large gathering is possible again, [[:m:ESEAP Hub|the ESEAP Core Organizing Team]] will be in charge of it. Stay tuned for more information about how ''you'' can get involved in the planning process and other aspects of the event. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikimedia-l/2021-January/096141.html Please read the longer version of this announcement on wikimedia-l]. ''ESEAP Core Organizing Team, Wikimania Steering Committee, Wikimedia Foundation Events Team'', 27 janar 2021 16:16 (CET) </div> <!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/Wikimania21&oldid=21014617 --> == Project Grant Open Call == This is the announcement for the [[m:Grants:Project|Project Grants program]] open call that started on January 11, with the submission deadline of February 10, 2021.<br> This first open call will be focussed on Community Organizing proposals. A second open call focused on research and software proposals is scheduled from February 15 with a submission deadline of March 16, 2021.<br> For the Round 1 open call, we invite you to propose grant applications that fall under community development and organizing (offline and online) categories. Project Grant funds are available to support individuals, groups, and organizations to implement new experiments and proven ideas, from organizing a better process on your wiki, coordinating a campaign or editathon series to providing other support for community building. We offer the following resources to help you plan your project and complete a grant proposal:<br> * Weekly proposals clinics via Zoom during the Open Call. Join us for [[m:Grants:Project|#Upcoming_Proposal_Clinics|real-time discussions]] with Program Officers and select thematic experts and get live feedback about your Project Grants proposal. We’ll answer questions and help you make your proposal better. We also offer these support pages to help you build your proposal: * [[m:Grants:Project/Tutorial|Video tutorials]] for writing a strong application<br> * General [[m:Grants:Project/Plan|planning page]] for Project Grants <br> * [[m:Grants:Project/Learn|Program guidelines and criteria]]<br> Program officers are also available to offer individualized proposal support upon request. Contact us if you would like feedback or more information.<br> We are excited to see your grant ideas that will support our community and make an impact on the future of Wikimedia projects. Put your idea into motion, and [[m:Grants:Project/Apply|submit your proposal]] by February 10, 2021!<br> Please feel free to get in touch with questions about getting started with your grant application, or about serving on the Project Grants Committee. Contact us at projectgrants{{at}}wikimedia.org. Please help us translate this message to your local language. [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 28 janar 2021 09:01 (CET) <!-- Message sent by User:RSharma (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=20808431 --> == New Wikipedia Library Collections Available Now (February 2021) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]] [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing new free, full-access, accounts to reliable sources as part of our [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ research access program]. You can sign up to access research materials on the [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ Library Card platform]: * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/103/ Taxmann]''' – Taxation and law database * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/104/ PNAS]''' – Official journal of the National Academy of Sciences * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/57/ EBSCO]''' – New Arabic and Spanish language databases added We have a wide array of [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ other collections available], and a significant number now no longer require individual applications to access! Read more in our [https://diff.wikimedia.org/2020/06/24/simplifying-your-research-needs-the-wikipedia-library-launches-new-technical-improvements-and-partnerships/ blog post]. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects! :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> --1 shkurt 2021 13:57 (CET) == Wiki Loves Folklore 2021 == Përshëndetje të gjithëve! [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju njofton rreth konkursit “Wiki Loves Folklore 2021” me synim mbledhjen e fotografive dhe muzikës që paraqesin bukuritë dhe pasurinë folkorike të Kosovës dhe Shqipërisë. Është hera e parë që ne po marrim pjesë në këtë konkurs me interes të madh në botë. Ju lutemi, ndajeni këtë njoftim me të tjerët që të kemi sa më shumë pjesëmarrës dhe të tregojmë pasurinë dhe vlerat tona folklorike. Konkursi do të qendrojë i hapur për periudhën 1 shkurt - 28 shkurt 2021. Për më tepër informacion, shkoni në faqen: https://w.wiki/xWB Shkrepje të mbarë! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 4 shkurt 2021 14:00 (CET) == Kandidaturë për Kujdestar (''Steward'') == Përshëndetje! :) Doja t'ju lajmëroja se kam hedhur kandidaturën për Kujdestar në zgjedhjet e këtij viti që do të nisin me datë 5 shkurt. [[meta:Stewards/Elections 2021|Këtu]] mund të shihni të gjitha kandidaturat aktuale dhe nëse shtypni te emri im, mund të shihni prezantimin tim dhe mund të më bëni pyetje të ndryshme në lidhje me të e pikëpamjet e mia. Po e njejta procedurë ndiqet për kandidatët e tjerë. Do të isha shumë i lumtur t'ju përgjigjesha pyetjeve tuaja atje nëse keni duke qenë se komunitetet shqiptare zakonisht mungojnë në ndërmarrje të tilla. Nëse nuk e dini cili është roli i një Kujdestari, mund të shikoni [[meta:Stewards|këtu]]. Një lajmërim i dytë (besoj se përmbyllës) do të bëhet sërish me fillimin e votimeve. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 janar 2021 16:34 (CET) ::Shumë suksese dhe faleminderit për kontributin :) --[[Përdoruesi:Margott|Margott]] ([[Përdoruesi diskutim:Margott|diskutimet]]) 4 shkurt 2021 13:58 (CET) ::: '''Votimi ka nisur.''' [[meta:Stewards/Elections_2021/Votes/Klein_Mu%C3%A7i|Këtu]] mund të votoni për mua dhe të ndiqni në kohë të drejtpërdrejtë të gjitha diskutimet në lidhje me votimin tim. Duke ndryshuar emrin te adresa, mund të shikoni dhe faqet e kandidatëve të tjerë. Përpara se të votoni, ju lutem të provoni veten nëse përmbushni kushtet për të votuar duke vendosur emrin tuaj të përdoruesit [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/55 këtu]. Votat, sido qofshin e për këdo qofshin, është mirë të shoqërohen me një koment argumentues. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 5 shkurt 2021 17:08 (CET) == Bashkëpunimi i javës == Përshëndetje! [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju njofton në lidhje me rubrikën e “Bashkëpunimit të javës”. Meqë jemi në valën e konkursit të ‘Wiki Loves Folklore 2021”, tema e bashkëpunimit të javës është rreth folklorit shqiptar. Ndajeni këtë lajm kaq të bukur me miqtë tuaj, ku të gjithë ne të shtojmë informacione për folklorin kaq të shtrenjtë të kulturës sonë. Më tepër informacion i gjeni në [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs Wikipedia:Bashkëpunimi i javës] --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 5 shkurt 2021 15:08 (CET) == Wiki Loves Folklore 2021 is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2021|Wiki Loves Folklore 2021]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the 1st till the 28th of February. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2021 submitting] them in this commons contest. Please support us in translating the [[:c:Commons: Wiki Loves Folklore 2021|project page]] and a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:Translate?group=Centralnotice-tgroup-wikiloveslove2020&language=en&filter=%21translated&action=translate|one-line banner message] to help us spread the word in your native language. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 6 shkurt 2021 14:25 (CET) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wll&oldid=21073884 --> == Bashkëpunimi i javës == Përshëndetje! Për këtë javë, në rubrikën e “Bashkëpunimit të javës" [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] vazhdon me një tjetër temë aktuale, që është ajo e virusit korona. Kureshtja e njerëzve është aq e madhe për të mësuar akoma dhe më shumë rreth këtij virusi. Ju lutem, kalojani edhe të tjerëve këtë informacion në mënyrë që të ndihmojmë njëri-tjetrin të informohemi vetëm me një klik në Wikipedia. Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! Punë të mbarë! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 8 shkurt 2021 16:11 (CET) == Feminism & Folklore 1 February - 31 March == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} Greetings! You are invited to participate in '''[[m:Feminism and Folklore 2021|Feminism and Folklore]] writing contest'''. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women's biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia. folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, etc. You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles centered on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch-hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of [[:m:Feminism and Folklore 2021/List of Articles|suggested articles here]]. You can also support us in translating the [[m:Feminism and Folklore 2021|project page]] and help us spread the word in your native language. Learn more about the contest and prizes from our [[m:Feminism and Folklore 2021|project page]]. Thank you. Feminism and Folklore team, [[m:User:Joy Agyepong|Joy Agyepong]] ([[m:User talk:Joy Agyepong|talk]]) 16 shkurt 2021 03:40 (CET) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=20421065 --> == Proposal: Set two-letter project shortcuts as alias to project namespace globally == <div lang="en" dir="ltr"> {{int:please-translate}} Hello everyone, I apologize for posting in English. I would like to inform everyone that I created a new global request for comment (GRFC) at Meta Wiki, which may affect your project: [[:m:Requests for comment/Set short project namespace aliases by default globally]]. In this GRFC, I propose that two-project shortcuts for project names will become a default alias for the project namespace. For instance, on all Wikipedias, WP will be an alias to the Wikipedia: namespace (and similar for other projects). Full list is available in the GRFC. This is already the case for Wikivoyages, and many individual projects asked for this alias to be implemented. I believe this makes it easier to access the materials in the project namespace, as well as creating shortcuts like {{mono|WP:NPOV}}, as well as helps new projects to use this feature, without having to figure out how to request site configuration changes first. As far as I can see, {{SITENAME}} currently does not have such an alias set. This means that such an alias will be set for you, if the GRFC is accepted by the global community. I would like to ask all community members to participate in the request for comment at Meta-Wiki, see [[:m:Requests for comment/Set short project namespace aliases by default globally]]. Please feel free to [[:m:User talk:Martin Urbanec|ask me]] if you have any questions about this proposal. Best regards,<br /> --[[:m:User:Martin Urbanec|Martin Urbanec]] ([[:m:User talk:Martin Urbanec|talk]]) 18 shkurt 2021 15:12 (CET) </div> <!-- Message sent by User:Martin Urbanec@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Martin_Urbanec/MassMessage&oldid=21125035 --> == Bashkëpunimi i javës == Pavarësia e Kosovës përbën një rëndësi historike dhe sakrificë e popullit shqiptar të Kosovës për pavarësi e liri. Prandaj, [[Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ka nderin t’ju ftojë të shtoni, përmirësoni dhe strukturoni artikujt me tema rreth Kosovës në rubrikën “Bashkëpunimi i javës”. Ju lutemi, shpërndajeni me të tjerët këtë informacion në mënyrë që të festojmë së bashku në Wikipedia. Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! Pjesëmarrësit më aktivë do të marrin dhurata simbolike. Punë të mbarë! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 22 shkurt 2021 12:44 (CET) == Kandidaturë për AM == Përshëndetje. Kam rishkruar artikullin [[Pal Kastrioti]] dhe e kam emëruar atë për statusin "Artikull i Mirë". Nuk e di se cila është procedura, por askush nuk e ka shqyrtuar ende. Kjo është faqja e kandidaturës: [[Wikipedia:Artikuj të mirë/Kandidatura/Pal_Kastrioti]] për ata/o që kanë mundësi ta lexojnë. Faleminderit.--[[Përdoruesi:Maleschreiber|Maleschreiber]] ([[Përdoruesi diskutim:Maleschreiber|diskutimet]]) 22 shkurt 2021 18:24 (CET) == IMPORTANT: Admin activity review == Hello. A policy regarding the removal of "advanced rights" (administrator, bureaucrat, interface administrator, etc.) was adopted by [[:m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|global community consensus]] in 2013. According to this policy, the [[:m:stewards|stewards]] are reviewing administrators' activity on all Wikimedia Foundation wikis with no inactivity policy. To the best of our knowledge, your wiki does not have a formal process for removing "advanced rights" from inactive accounts. This means that the stewards will take care of this according to the [[:m:Admin activity review|admin activity review]]. We have determined that the following users meet the inactivity criteria (no edits and no logged actions for more than 2 years): #Armend (administrator) #Puntori (bureaucrat, administrator) These users will receive a notification soon, asking them to start a community discussion if they want to retain some or all of their rights. If the users do not respond, then their advanced rights will be removed by the stewards. However, if you as a community would like to create your own activity review process superseding the global one, want to make another decision about these inactive rights holders, or already have a policy that we missed, then please notify the [[:m:Stewards' noticeboard|stewards on Meta-Wiki]] so that we know not to proceed with the rights review on your wiki. Thanks, --[[Përdoruesi:علاء|علاء]] ([[Përdoruesi diskutim:علاء|diskutimet]]) 7 shkurt 2021 19:55 (CET) {{User|Puntori}} *Kontrolluesit e nivelit të lartë në Wikipedia më kanë kontaktuar dhe njohtuar se për shkak të angazhimit tim të pakët në Wikipedia shqip duhet të paraqitem këtu për të miratuar ose ç'miratuar mbajtjen e privilegjeve të mia si Administrues dhe Burokrat në Wikipedia shqip. Unë, për kundër pasivitetit në të shkruar dhe redaktuar kam qenë aktiv në të ndihmuar të redaktuesve dhe vizitorëve të Wikipedia shqip përmes kontakteve private. Unë mendoj se është mirë të jenë privilegjet e lidhura për përdoruesin "puntori". Sidoqoftë është vota juaj e cila vendos. Përshëndetje Puntori (diskutimet) 9 shkurt 2021 11:44 (CET) {{re|Puntori}} nuk mendoj se eshte vedi i duhur per ta diskutuar ket ceshtje. Per momentin i keni privilegjet, dhe nese vazhdoni te jeni aktiv dhe te beni veprime administrative, besoj se nuk do ju hiqen privilegjet. Nuk eshte votuar per heqje privilegjesh, prandaj as nuk duhet te votohet per shtim te tyre. --[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 11:50 (CET) : Unë jam kontaktuar nga ana e një "steward" për këtë çështje dhe duhet të e lajmëroj komunitetin këtu dhe nëse ka reagime atëherë është në rregull. Sidoqoftë, komuniteti në sq.Wikipedia duhet njoftuar. Nëse në ndërkohë rregullat e diskutimit në sq.wikipedia kanë ndryshuar dhe unë kam ngatërruar faqen, atëherë e bart këtë diskutim në vendin e duhur. Përshëndetje [[Përdoruesi:Puntori|Puntori]] ([[Përdoruesi diskutim:Puntori|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 12:37 (CET) :: {{@|Puntori}} përshëndetje! :) E zhvendosa diskutimin në hapësirën e duhur. Të lutem, që të jemi korrekt me proceduren, vendos në hapësirën ''Reagimi i kandidatit të propozuar'' një reagim formal ku thua se e pranon kandidimin. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 15:02 (CET) :::{{@|Klein Muçi}} mendoj se diskutimi ishte ne hapësirën e duhur, pasi Puntori nuk po kandidon për admin, pasi është admin për momentin. Diskutimi duhet të bëhet nëse Puntori do të mbetet admin apo do t'i hiqen privilegjet. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 16:25 (CET) ::::{{@|Olsi}} problemi është që heqja e privilegjeve nuk është konceptuar të përdoret në këtë mënyrë, arsyeja pse është e vetmja hapësirë që nuk ka 2 nëndarjet "kandidaturë vetjake" dhe "propozim nga të tjerët". Ajo është menduar të shfrytëzohet vetëm nga të tjerë që kërkojnë t'u heqin privilegjet administratorëve në fuqi, jo për administratorët që kërkojnë diçka të tillë për veten. Diçka të tillë e ka prekur tërthorazi dhe Liridoni më sipër, megjithëse në kuptim tjetër. Nëse një administrator kërkon t'i heqin privilegjet, sipas rregullave në fuqi, ai thjesht heq dorë dhe kjo pranohet, ne si komunitet s'kemi të drejtën e votës. Prandaj e vetmja mënyrë ishte për ta shpallur si rikandidim nëse duam ta procedojmë këtu si kërkesë. Mirë do të ishte që si rast i veçantë që është, diskutimi të bëhej në Kuvend nëse nuk na pëlqen forma e mësipërme. ::::Gjithsesi, dhe sikur të donim të mbetej te ajo hapësirë, përsëri duhej zhvendosur për ta nxjerrë në nënfaqe më vete, jo direkt te faqja kryesore, se përndryshe prishet infrastruktura teknike e arkivimit. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 16:36 (CET) :::::Po vë re që diskutimi po u zhvilloka në Kuvend dhe për një përdorues tjetër. Po e zhvendos të tërin atje më mirë se siç po themi të gjithë, rasti është tepër i veçantë për faqen në fjalë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 16:57 (CET) ''Diskutimi i mësipërm është zhvendosur nga [[Wikipedia:Administrata|Administrata]]. Ju lutemi, vazhdojeni këtu.'' - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 17:01 (CET) :::Mendoj se duhet të mbetët. --[[User:Planeti|'''<span style="color:#000099"><big>P</big></span>'''<span style="color:#0000aa"><small>'''L'''</small></span><span style="color:#0000bb"><small>'''A'''</small></span><span style="color:#0000cc"><small>'''N'''</small></span><span style="color:#0000dd"><small>'''E'''</small></span><span style="color:#0000ee"><small>'''T'''</small></span><span style="color:#0000ff"><small>'''I'''</small></span>]] ^{[[User_talk:Planeti|'''D'''<small><small>'''ISKUTO'''</small></small>]]} 9 shkurt 2021 23:07 (CET) :Unë nuk kam kërkuar heqjen e privilegjeve, por unë jam paralajmëruar se nëse nuk reagohet do të hiqen. Dhe për këtë çështje duhet shprehur qëndrimin vepruesit në sq.Wikipedia. Me qëndrim në këtë rast kuptoj edhe votimin sipas njoftimit që më është bërë. Andaj edhe votimi tek Administrata ishte veprim i duhur mendoj. Përshëndetje. [[Përdoruesi:Puntori|Puntori]] ([[Përdoruesi diskutim:Puntori|diskutimet]]) 11 shkurt 2021 13:42 (CET) ::Unë mendoj se në përgjithësi kufiri kohor është i mirëmenduar. Nëse dikush rri pa kryer asnjë veprim me privilegjet e tij për 2 vjet duhet t'i hiqen automatikisht. Në rastin konkret, Puntori po kërkon t'i lihen dhe nëse vazhdon me kontributet, le t'i lihen. Njëlloj dhe në raste të tjera kur dikush mund të kërkojë si ai (për shembull, nëse Armendi kërkon te ky diskutim). Por në përgjithësi besoj se biem të gjithë dakord që është ide e mirë që t'i hiqen automatikisht privilegjet llogarive që kanë më shumë se 2 vjet pa i përdorur të paktën 1 herë këto privilegje. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 shkurt 2021 10:15 (CET) == WikiGap 2021 == Në Ditën Ndërkombëtare së Gruas, 8 mars, së bashku me mbështetjen e ambasadës suedeze në Shqipëri, organizojmë eventin WikiGap 2021. Bashkohuni me ne për të shkruar rreth grave aktiviste dhe mbështetëse shqiptare dhe suedeze të të drejtave të grave. Thuajini edhe shokëve e shoqeve! Për më shumë informacion, lexoni këtu. --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 1 mars 2021 16:17 (CET) == Wikifunctions logo contest == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="sq" dir="ltr"> {{Int:Hello}}. Ju lutemi ndihmoni për të zgjedhur një koncept dizenjimi për logon e Wikifunctions të reja wiki. Votimi fillon sot dhe do të jetë i hapur për 2 javë. Nëse dëshironi të merrni pjesë, atëherë '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wikifunctions logo concept/Vote|ju lutem mësoni më shumë dhe votoni tani]]''' në Meta-Wiki. {{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]]</div> 2 mars 2021 02:47 (CET) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=21087740 --> == Bashkëpunimi i javës == Marsi shënon një muaj tepër të veçantë me festat e 7 & 8 Marsit. [http://Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ka nderin t’ju ftojë të shtoni, përmirësoni dhe strukturoni artikujt për Ditën e Mësuesit, 7 Mars, në rubrikën “Bashkëpunimi i javës”. Ju lutemi, shpërndajeni me të tjerët këtë informacion për të festuar së bashku në Wikipedia. Artikujt i gjeni [http://Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 8 mars 2021 09:18 (CET) == Vala e IP-ve e shfaqur me 5 mars == Pershendetje te nderuar vullnetare, me dhe pa grada hierarkike. Pasi ne faqet e diskutimeve te artikujve ku jane bere disa edit-warring keto dite nuk u shfaq ndonjeri nga perdoruesit e administrates, po i rreshtoj ketu IP-te qe kam verejtur se rikthejne nje fryme konflikti dhe permbysjeje te vlerave enciklopedike. IP-te 185.248.102.118, 37.161.7.128, 51.159.148.219, 79.19.126.6 dhe Përdoruesi:Pjeter 1991, po t'u verehet veprimtaria dhe perçartja, do te mund te dilet ne perfundimin se ka gjasa te jene i njejti perdorues problematik. [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Ardian_Vehbiu&action=history Ketu mund te shihet si jane konseguente ndaj njeri-tjetrit si IP], [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=P%C3%ABrdoruesi_diskutim:Qendrimi15&action=history ketu nje tjeter vazhde perqalljeje per konfirmime], [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Stalinit_(Kas%C3%ABm_Trebeshina)&action=history si dhe permes ketij historiku te artikullit dhe mbrojtjes se nje permbajtjeje qe nuk gezon ndonjefare shquarsie, kuptojme qartazi se me cilin perdorues te bllokuar kemi te bejme], [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=P%C3%ABrdoruesi_diskutim:Ikranjani&oldid=prev&diff=2198494 i cili edhe humorin e ka po aq te skaduar sa sapuni i Rrogozhines].--[[Përdoruesi:Ikranjani|Ikranjani]] ([[Përdoruesi diskutim:Ikranjani|diskutimet]]) 8 mars 2021 17:33 (CET) :Dokrra hini, fletërrufe e turpshme me teori konspirative nga një person me redaktime të kuqe, ndërsa unë jam me redaktime të jeshilta. Me sa duket ke probleme me shumë individë të ndryshëm dhe po na fut të gjithëve me një grup armiqësor. Problemet filluan kur doja të shtoja referencën Anton Berisha (2021) në artikullin Meshari meqenëse ishte i shkruar sipas propagandës antifetare komuniste që mëton të ulë vlerat e çdo gjë fetare, ndërsa doja të tregoja për studimet e reja të cilat vënë në pah vlerat letrare të librit, por më bllokoi Ikranjani duke nxitur diskutime të kotë, pastaj më zhbëri disa herë me IP. Në diskutime hodhi gurin pastaj u fsheh dhe nuk u përgjigj më. I thirri ca persona tjerë që të më rrahin dhe të ndalojnë shtimin e referencave të reja që bien ndesh me mendimet e tij. Pasi hodha një sy redaktimeve të tij pashë një tendencë të qartë pro-komuniste, heqjen tinëzare të paragrafëve për denoncimet e Fatos Lubonjës ndaj të jatit. Kur i shtova paragrafët mbi denoncimet, më zhbëri. :Kjo nuk është e vetmja, tendencën e qartë për t'i bërë Whitewash biografitë e komunistëve dhe për t'i paraqitur ata si disidentë nuk ndalet me Lubonjën por edhe të komunistë tjerë si Kasëm Trebeshina dhe Rexhep Qosja [https://sq.wikipedia.org/wiki/P%C3%ABrdoruesi:Ikranjani/Kas%C3%ABm_Trebeshina ] dhe për çudi në shumë nga këta artikuj ka pasur grindje më parë kurse Ikranjani në shkurt i ka kthyer versionet e vjetra aty ku nëse shikon historikun sheh grindje mes redaktorëve të ndryshëm. Por duket sikur problemet nuk i ka me mua por edhe me persona tjerë si dhe me Pjetrin1991 të cilin e këshillova të tregonte qetësi {{@|Olsi}}{{@|Klein Muçi}} A lejohet redaktimi në Wikipedia për të gjithë apo vetëm për Ikranjanin? Duket se kjo enciklopedi është bërë si Kalabria ku asgjë nuk bëhet pa lejen e mafias në këtë rast Ikranjanit. Ikranjani po përdor IP të ndryshme [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Kontributet/2003:E6:2F01:AA00:7D8C:A189:EB40:9850 ] për të bërë luftëra redaktimesh, pataj redaktimet e IP të tij i shqyrton me account Ikranjani.----[[Speciale:Kontributet/185.248.102.118|185.248.102.118]] 8 mars 2021 12:03 (CET) :Djema shihni një koinçidencë interesante. [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Diskutim:Kas%C3%ABm_Trebeshina&diff=1917985&oldid=1880936 Në dhjetor 2018] [[Përdoruesi:GrepfrutAroma]] ka bërë të njëjtën kërkesë për zhbllokimin e artikullit [[Kasëm Trebeshina]] sikur [[Përdoruesi:Ikranjani]] në [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Diskutim:Kas%C3%ABm_Trebeshina&diff=2185873&oldid=2141873 vitin 2021], madje ky i fundit e ka krijuar një version të personalizuar duke e larë nga krimet e komunizmit, siç veproi dhe me Lubonjën. Linku më lart. Problemet me këtë përdorues po vazhdojnë: Përdorues të tjerë po ankohen që Ikranjani po abuzon me privilegjet e tij--[[Speciale:Kontributet/185.248.102.118|185.248.102.118]] 8 mars 2021 18:01 (CET) == [upcoming deployment] Growth team features == Hello! Sorry to use English. {{Int:please-translate}}. I'm [[User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]]. I work as a community relations specialist for the Wikimedia Foundation. I'm here to share a message from the [[mw:Growth|Growth team]]. As you may already know, the Growth team's goal is to create features that would help newcomers. Our goal is to help newcomers when they edit for the first time and also to increase the retention of new editors. [[mw:Growth#deploymentstable|Several wikis already have these features]] since a long time now. Working with these wikis, [[mw:NEWTEA|the Growth team found evidence of the efficiency of these new features]]. These features will be available for all new accounts on your Wikipedia '''starting on March 24'''. This way your Wikipedia will offer more options for newcomers to make good first edits and become community members. === Which features? === [[File:Screenshot_of_newcomer_homepage_on_Czech_Wikipedia_2020-03-25.png|thumb|The newcomer homepage (displayed using Czech language)]] We have [[mw:Growth/Feature summary|created several features]] to help them, and also to help community members who help them : * [[mw:Growth/Feature summary#Newcomer homepage|'''Newcomer homepage''']]: a new [[Special:Homepage|special page]], the best place for a newcomer to get started. It includes: ** [[mw:Growth/Feature summary#Newcomer tasks|'''Newcomer tasks''']]: a feed of task suggestions that help newcomers learn to edit. Newcomers have been making [[mw:NEWTEA|productive edits]] through this feed! [[mw:Help:Growth/Tools/Suggested edits|Know more about this tool]]. ** [optional] '''Mentorship module''': each newcomers has a direct link to an experienced user (see below). This way, they can ask questions about editing Wikipedia, less the need to find where to ask for assistance. ** '''Impact module''': the user sees how many pages views articles they edit received. Have a look at [[Special:Impact]] for yours! * [[mw:Growth/Feature summary#Help panel|'''Help panel''']]: a platform to provide resources to newcomers while they are editing. If they do some suggested tasks, they are guided step-by-step on the process of editing. * '''[https://sq.wikipedia.org/wiki/Special:WelcomeSurvey?_group=exp2_target_specialpage Welcome Survey]''': communities can know why newcomers create an account on Wikipedia. The features available right now in your preferences ([[Special:Preferences#mw-prefsection-personal-homepage|here]] and [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing|there]]) so that you can try them. ''They are'' not ''yet visible to newcomers''. === How to help? === First, we need help to '''translate the features'''. At the moment, most of the messages newcomers will see on your Wikipedia are in English, some of them have been translated using machine translation. Please help '''[https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-growthexperiments&language=sq&filter=&action=translate translate the interface]''' (done on [[translatewiki.net]]. It needs a specific account). Also, I need your help checking on the configuration the team setups as default. '''Please try the features''' and let us know if something questions you. Newcomers tasks are based on templates to suggest edits to newcomers. You can check the templates used on [[MediaWiki:NewcomerTasks.json]]. You can also change the templates and the help links defined there. Several templates can be added for the same task. It you are familiar with Phabricator, '''[[phab:T275550|here is the ticket]]''' with all the information we used for the deployment. Please have a look at it. You can suggest changes by replying to this message. If you wish to, you can create a list of mentors. This will activate the optional Mentorship module. Please [[mw:Growth/Communities/How to introduce yourself as a mentor|format the list following the guidance]]. You need at least one mentor for each 500 new accounts created monthly on your wiki (3 mentors minimum). Are you hesitant to become a mentor? Please check [[mw:Growth/Communities/How to interact with newcomers|the resources we have written]] based on other mentors' experiences. Let me know if you have any question about this deployment. Of course, please move or share this message if needed. {{int:thank-you}} [[Përdoruesi:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:Trizek (WMF)|diskutimet]]) 8 mars 2021 15:07 (CET) == Bashkëpunimi i javës == Në javët në vazhdim rubrika e “Bashkëpunimi i javës” paraqet një interes të vecantë për t’u vizituar, sepse ju mund të rishikoni dhe strukturoni artikuj rreth dy temave: Dita e Sulltan Novruzit dhe Kafshët e egra që ne vizitojmë në kopsht zoologjik. [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi] ynë ju fton ta shpërndani këtë informacion edhe te të tjerët. Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 22 mars 2021 09:55 (CET) == Shkrojna W == Përshëndetje, një temë e tillë ishte hapur edhe vite më parë me të njëjtin titull "Shkronja W" (shih Kuvendi arkiva 01) dhe ishte lënë pa vendim sepse nuk dihej çfarë mendonin të tjerët... Me sa kam vërejt në enciklopedinë wiki shqip ka shumë shumë shkelje të rregullit "§ 5. Përdorimi i gjuhëve të huaja nuk është i lejuar" të faqes "Rregullat Kryesore". Gjithashtu barbarizmi i gjuhës shqipe është në kulm (shi faqen "Wikipedia:Udhëzime mbi babarizmat në gjuhën shqipe"), sa të vjen keq, duhet gjithë ajo punë për të korrigjuar të gjitha. P.sh. faqja "James Bond" duhet të ishte "Xheims Bond" dhe përcjellësja "James Bond" që ata që e kanë të vështirë të shkruajnë shqip (ose të përkthejnë tingujt e huaj në alfabetin shqip, ose e kanë lexuar diku në gjuhë të huaj dhe nuk dinë si tingëllohet) ta gjejnë atë që kërkojnë gjithsesi. Po ajo që besoj i vë vulën është logoja me shkronjën W, nuk duhet të ishte "Wikipedia" por "Uikipedia" (dhe as Vikipedia, pasi W në anglisht prodhon tingullin "u", në gjuhën shqipe të përfaqësuar nga shkronja "u" e alfabetit shqip), siç ishte sugjeruar që në fillim (sërish shih Kuvendi arkiva 01). Kur vet logoja nuk zbaton rregullat e gjuhës shqipe çfarë do presim nga të tjerët në komunitet? E di që ka nja ca wiki të tjera që e lënë W tek logo edhe sepse nuk kanë W në alfabet por janë shumë pak dhe nuk e di a kanë shkelur ndonjë rregull të tyre me një veprim të tillë. Nuk e di si e mendoni se këtu është komunitet i lirë (d.m.th. i lirë por me rregulla) por ose ta heqim atë rregullin e gjuhës shqipe ose ta zbatojmë që nga logoja. E di që do kërkojë pak programim por ia vlen them unë nëse dikush ka privilegjet e duhura dhe kohë... Faleminderit! --[[Përdoruesi:Dritancaro|urban]] ([[Përdoruesi diskutim:Dritancaro|diskutimet]]) 27 mars 2021 11:02 (CET) == Help == Hello - sorry for the English but I don't speak Albanian. I found in this article of yours [[Revani (Nestrami)]] a very interesting story about a place called "Xhumb/a e Shqipes". I understand that it is something Albanian (e Sqipes) but what is Xhumb/a? Thanks in advance. – [[Përdoruesi:Мико|Мико]] ([[Përdoruesi diskutim:Мико|diskutimet]]) 29 mars 2021 13:37 (CEST) : Hi, "xhumba" is used for smth protruding (coming forward) from a surface, i.e. say you hit the forehead and it starts to swell, now that you can call a xhumbë/a, most used form I have heard is xhungë/a. people were using that word to mean "the hill", as it protrudes from the area around it. So Xhumba e Shqipes means The Hill of Albanian.--[[Përdoruesi:Dritancaro|urban]] ([[Përdoruesi diskutim:Dritancaro|diskutimet]]) 31 mars 2021 06:20 (CEST) ::Thank you very much. :) – [[Përdoruesi:Мико|Мико]] ([[Përdoruesi diskutim:Мико|diskutimet]]) 3 prill 2021 18:07 (CEST) == Bashkëpunimi i javës == Për këtë javë, [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju fton të kontribuoni në dy tema të tjera te rubrika “Bashkëpunimi i javës”. Me rastin e Pashkës katolike, ju mund të përmirësoni e strukturoni artikuj me këtë temë, si edhe të përktheni nga gjuha angleze në shqipe artikuj për lloje të ndryshme kafshësh! Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! Shkrim të mbarë! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 5 prill 2021 08:40 (CEST) == Universal Code of Conduct – 2021 consultations == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> === Universal Code of Conduct Phase 2 === {{int:please-translate}} The [[:wmf:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|'''Universal Code of Conduct (UCoC)''']] provides a universal baseline of acceptable behavior for the entire Wikimedia movement and all its projects. The project is currently in Phase 2, outlining clear enforcement pathways. You can read more about the whole project on its [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|'''project page''']]. ==== Drafting Committee: Call for applications ==== The Wikimedia Foundation is recruiting volunteers to join a committee to draft how to make the code enforceable. Volunteers on the committee will commit between 2 and 6 hours per week from late April through July and again in October and November. It is important that the committee be diverse and inclusive, and have a range of experiences, including both experienced users and newcomers, and those who have received or responded to, as well as those who have been falsely accused of harassment. To apply and learn more about the process, see [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|Universal Code of Conduct/Drafting committee]]. ==== 2021 community consultations: Notice and call for volunteers / translators ==== From 5 April – 5 May 2021 there will be conversations on many Wikimedia projects about how to enforce the UCoC. We are looking for volunteers to translate key material, as well as to help host consultations on their own languages or projects using suggested [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/2021 consultations/Discussion|key questions]]. If you are interested in volunteering for either of these roles, please [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/2021 consultations|contact us]] in whatever language you are most comfortable. To learn more about this work and other conversations taking place, see [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/2021 consultations|Universal Code of Conduct/2021 consultations]]. -- [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ([[User talk:Xeno (WMF)|talk]]) 6 prill 2021 00:09 (CEST) </div> <!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Without_Russian,_Polish_and_translated/6&oldid=21302337 --> == CEE Spring / Ukrainë == Përshëndetje! Sorry for writing in English, please feel free to translate :) I see that Albanian Wikipedia does not participate in CEE Spring this year. However, in Ukrainian community we prepared lists that are useful even without CEE Spring: * [[:m:Wikimedia CEE Spring 2021/Structure/Ukraine/Red#sq Albanian]]: 10 most important articles that are missing (red links) in your Wikipedia. For example, you have no article about [[Ukrainasit]] while 31 CEE wikis already have it. * [[:m:Wikimedia CEE Spring 2021/Structure/Ukraine/Stubs#sq Albanian]]: 10 most important articles that are stubs (only a few sentences) in your Wikipedia. For example, you have only one sentence about [[Gjeografia e Ukrainës]]. Please help us make this campaign successful, cover the red link gaps and improve the stubs about Ukraine in your wiki! — [[Përdoruesi:NickK|NickK]] ([[Përdoruesi diskutim:NickK|diskutimet]]) 10 prill 2021 23:05 (CEST) == Line numbering coming soon to all wikis == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Technical_Wishes_–_Line_numbering_-_2010_wikitext_editor.png|thumb|Example]] From April 15, you can enable line numbering in some wikitext editors - for now in the template namespace, coming to more namespaces soon. This will make it easier to detect line breaks and to refer to a particular line in discussions. These numbers will be shown if you enable the syntax highlighting feature ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror extension]]), which is supported in the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor|2010]] and [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017]] wikitext editors. More information can be found on [[m:WMDE Technical Wishes/Line Numbering|this project page]]. Everyone is invited to test the feature, and to give feedback [[m:talk:WMDE Technical Wishes/Line Numbering|on this talk page]]. </div> -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 12 prill 2021 17:09 (CEST) <!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=21329014 --> == Bashkëpunimi i javës == [[Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ju fton këtë javë të shkruani e të përktheni për një temë të re që është dita e punëtorëve në Shqipëri e Kosovë. Bashkohuni me ne të kontribuoni për këtë dhe kafshët e egra në “Bashkëpunimi i javës”. Përkthim të mbarë! Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 19 prill 2021 17:08 (CEST) == Does Albanian Wikipedia want to be among the first wikis to get previews for references? == ''[Sorry, for writing in English. It would be great if you could add a translation.]'' [[File:Page Previews and Reference Previews.png|thumb|Reference Previews and Page Previews next to each other.]] In the near future, editors and readers can get pop-ups for references in the same style as [[meta:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews|Page Previews]]: The feature called Reference Previews will soon be deployed to a first group of wikis as a default feature. Reference Previews show you a reference in a small pop-up when you hover over the reference number in square brackets. This way, you can look up a reference without jumping down to the bottom of the page. [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|More than 1,500 people on sq.wikipedia]] are currently testing Reference Previews as a beta feature. After many months of testing, bug fixing and other improvements, the feature will soon be enabled as a default feature on German, Arabic and Hebrew Wikipedia, probably on May 5. '''Would Albanian Wikipedia also want to get the feature early?''' We were thinking it would be a good candidate because on Albanian Wikipedia, there is no default gadget for previewing references yet. ([https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-popups&language=ro&filter=&optional=1&action=translate Here’s a link to translatewiki], where the interface of the feature can be translated). If you want to know more about the feature, please have a look at the [[meta:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews|project page]] or write me a message [[meta:User talk:Johanna Strodt (WMDE)|on my talk page]]. We would be very happy to have Albanian Wikipedia on board! -- For the Technical Wishes team at Wikimedia Germany, [[meta:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ([[meta:User talk:Johanna Strodt (WMDE)|talk]]) 21 prill 2021 11:21 (CEST) == Suggested Values == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> From April 29, it will be possible to suggest values for parameters in templates. Suggested values can be added to [[mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData|TemplateData]] and will then be shown as a drop-down list in [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide|VisualEditor]]. This allows template users to quickly select an appropriate value. This way, it prevents potential errors and reduces the effort needed to fill the template with values. It will still be possible to fill in values other than the suggested ones. More information, including the supported parameter types and how to create suggested values: [[mw:Help:TemplateData#suggestedvalues|[1]]] [[m:WMDE_Technical_Wishes/Suggested_values_for_template_parameters|[2]]]. Everyone is invited to test the feature, and to give feedback [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/Suggested values for template parameters|on this talk page]]. </div> [[m:User:Timur Vorkul (WMDE)|Timur Vorkul (WMDE)]] 22 prill 2021 16:08 (CEST) <!-- Message sent by User:Timur Vorkul (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=21361904 --> == Invitation for Wikipedia Pages Wanting Photos 2021 == Hello there, We are inviting you to participate in '''[[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2021|Wikipedia Pages Wanting Photos 2021]]''', a global contest scheduled to run from July through August 2021. Participants will choose among Wikipedia pages without photo images, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years. In its first year (2020), 36 Wikimedia communities in 27 countries joined the campaign. Events relating to the campaign included training organized by at least 18 Wikimedia communities in 14 countries. The campaign resulted in the addition of media files (photos, audios and videos) to more than 90,000 Wikipedia articles in 272 languages. Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP) offers an ideal task for recruiting and guiding new editors through the steps of adding content to existing pages. Besides individual participation, the WPWP campaign can be used by user groups and chapters to organize editing workshops and edit-a-thons. The organizing team is looking for a contact person to coordinate WPWP participation at the Wikimedia user group or chapter level (geographically or thematically) or for a language WP. We’d be glad for you to reply to this message, or sign up directly at [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2021/Participating Communities#Wikimedia affiliate communities|WPWP Participating Communities]]. Please feel free to contact [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2021/Organizing Team|Organizing Team]] if you have any query. Kind regards,<br/> [[User:Tulsi Bhagat|Tulsi Bhagat]]<br/> Communication Manager<br/> Wikipedia Pages Wanting Photos Campaign<br/> <small>Message delivered by [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 2 maj 2021 08:24 (CEST)</small> <!-- Message sent by User:Tulsi Bhagat@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos/Distribution_list&oldid=21414265 --> == Bashkëpunimi i javës == Përshëndetje miq, pas dy javësh të suksesshme në përkthimin e artikujve për kafshët dhe strukturimit të artikujve për të drejtat e punëtorëve, ‘Bashkëpunimi i javës’ vijon përsëri me kafshët e egra, si edhe me një temë jashtëzakonisht domethënëse për lirinë e shtypit. 5 maji është Dita Botërore e Lirisë së Shtypit. [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju fton të shkruani e të përktheni për ketë. Përkthim të mbarë! Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 3 maj 2021 09:59 (CEST) == Bashkëpunimi i javës == Për dy javët në vazhdim në “Bashkëpunimi i javës”, [http://Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi] ynë ju prezanton një temë tepër domethënëse për shoqërinë shqiptare që ka të bëjë me Ditën Ndërkombëtare të Familjes. Krahas kësaj teme, rubrika përmban edhe temën për kafshët e kopshtit zoologjik. Ju ftojmë të bashkoheni me ne për të pasuruar Wikipedia-n me këto [http://Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs tema]. Përkthim të mbarë! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 17 maj 2021 09:10 (CEST) == Dhimitër Ilo == Hello, my dear friends from sqWikipedia. Sorry for writing here in English. Can you tell me why [[Dhimitër Ilo]] didn't sign the [[Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë|Declaration of Independence]] in 1912? – [[Përdoruesi:Donarius|Donarius]] ([[Përdoruesi diskutim:Donarius|diskutimet]]) 22 maj 2021 12:23 (CEST) == Bashkëpunimi i javës == Përshëndetje miq të dashur. Si gjithmonë [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi] ynë ju fton të merrni pjesë në “Bashkëpunimi i javës” për të përkthyer, shkruar, rishikuar artikuj rreth Ditës Botëore të Mjedisit, pa lënë mënjanë edhe artikujt rreth kafshëve të egra. Përktheni një artikull sot, për ta lexuar Wikipedia-n mot! Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]. Punë të mbarë! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 31 maj 2021 09:14 (CEST) == Universal Code of Conduct News – Issue 1 == <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Universal Code of Conduct News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 1, June 2021'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1|Read the full newsletter]]</span> ---- Welcome to the first issue of [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct News]]! This newsletter will help Wikimedians stay involved with the development of the new code, and will distribute relevant news, research, and upcoming events related to the UCoC. Please note, this is the first issue of UCoC Newsletter which is delivered to all subscribers and projects as an announcement of the initiative. If you want the future issues delivered to your talk page, village pumps, or any specific pages you find appropriate, you need to [[m:Global message delivery/Targets/UCoC Newsletter Subscription|subscribe here]]. You can help us by translating the newsletter issues in your languages to spread the news and create awareness of the new conduct to keep our beloved community safe for all of us. Please [[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/Participate|add your name here]] if you want to be informed of the draft issue to translate beforehand. Your participation is valued and appreciated. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Affiliate consultations''' – Wikimedia affiliates of all sizes and types were invited to participate in the UCoC affiliate consultation throughout March and April 2021. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec1|continue reading]]) * '''2021 key consultations''' – The Wikimedia Foundation held enforcement key questions consultations in April and May 2021 to request input about UCoC enforcement from the broader Wikimedia community. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec2|continue reading]]) * '''Roundtable discussions''' – The UCoC facilitation team hosted two 90-minute-long public roundtable discussions in May 2021 to discuss UCoC key enforcement questions. More conversations are scheduled. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec3|continue reading]]) * '''Phase 2 drafting committee''' – The drafting committee for the phase 2 of the UCoC started their work on 12 May 2021. Read more about their work. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec4|continue reading]]) * '''Diff blogs''' – The UCoC facilitators wrote several blog posts based on interesting findings and insights from each community during local project consultation that took place in the 1st quarter of 2021. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec5|continue reading]])</div> --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 12 qershor 2021 01:06 (CEST) <!-- Message sent by User:SOyeyele (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SOyeyele_(WMF)/Announcements/Other_languages&oldid=21578291 --> == Bashkëpunimi i javës == Përshëndetje, ‘Bashkëpunimi i javës’ do të vijojë me një temë tjetër po aq interesante sa të tjerat që janë paraqitur më përpara. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju fton të shkruani e të përktheni rreth Ditës Botërore të Muzikës. Le të përpiqemi të bëjmë muzikë me anë të artikujve në Wikipedia. Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! Përkthim të mbarë! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 14 qershor 2021 09:09 (CEST) == Wikimania 2021: Individual Program Submissions == [[File:Wikimania logo with text 2.svg|right|200px]] Dear all, Wikimania 2021 will be [[:wikimania:2021:Save the date and the Core Organizing Team|hosted virtually]] for the first time in the event's 15-year history. Since there is no in-person host, the event is being organized by a diverse group of Wikimedia volunteers that form the [[:wikimania:2021:Organizers|Core Organizing Team]] (COT) for Wikimania 2021. '''Event Program''' - Individuals or a group of individuals can submit their session proposals to be a part of the program. There will be translation support for sessions provided in a number of languages. See more information [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines#Language Accessibility|here]]. Below are some links to guide you through; * [[:wikimania:2021:Submissions|Program Submissions]] * [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines|Session Submission Guidelines]] * [[:wikimania:2021:FAQ|FAQ]] Please note that the deadline for submission is 18th June 2021. '''Announcements'''- To keep up to date with the developments around Wikimania, the COT sends out weekly updates. You can view them in the Announcement section [[:wikimania:2021:Announcements|here]]. '''Office Hour''' - If you are left with questions, the COT will be hosting some office hours (in multiple languages), in multiple time-zones, to answer any programming questions that you might have. Details can be found [[:wikimania:2021:Organizers#Office hours schedule|here.]] Best regards, [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 16 qershor 2021 06:18 (CEST) On behalf of Wikimania 2021 Core Organizing Team <!-- Message sent by User:Bodhisattwa@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=21597568 --> == Editing news 2021 #2 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <em>[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2021/June|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</em> [[File:Reply Tool A-B test comment completion.png|alt=Junior contributors comment completion rate across all participating Wikipedias|thumb|296x296px|When newcomers had the Reply tool and tried to post on a talk page, they were more successful at posting a comment. ([https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ Source])]] Earlier this year, the Editing team ran a large study of [[mw:Talk pages project/Replying|the Reply Tool]]. The main goal was to find out whether the Reply Tool helped [[mw:Talk pages project/Glossary|newer editors]] communicate on wiki. The second goal was to see whether the comments that newer editors made using the tool needed to be reverted more frequently than comments newer editors made with the existing wikitext page editor. The key results were: * Newer editors who had automatic ("default on") access to the Reply tool were [https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ more likely] to post a comment on a talk page. * The comments that newer editors made with the Reply Tool were also [https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ less likely] to be reverted than the comments that newer editors made with page editing. These results give the Editing team confidence that the tool is helpful. <strong>Looking ahead</strong> The team is planning to make the Reply tool available to everyone as an opt-out preference in the coming months. This has already happened at the Arabic, Czech, and Hungarian Wikipedias. The next step is to [[phab:T280599|resolve a technical challenge]]. Then, they will deploy the Reply tool first to the [[phab:T267379|Wikipedias that participated in the study]]. After that, they will deploy it, in stages, to the other Wikipedias and all WMF-hosted wikis. You can turn on "{{int:discussiontools-preference-label}}" [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|in Beta Features]] now. After you get the Reply tool, you can change your preferences at any time in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]]. –[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]]) </div> 24 qershor 2021 16:14 (CEST) <!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=21624491 --> == Server switch == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch+2020&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers. This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. <!-- They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, October 27 2020'''. --> Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made. We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. '''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.''' *You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, 29 June 2021. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1624975200 14:00 UTC] (07:00 PDT, 10:00 EDT, 15:00 WEST/BST, 16:00 CEST, 19:30 IST, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday 30 June). *If you try to edit or save during these times, you will see an error message. We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it. If you see the error message, then please wait until everything is back to normal. Then you should be able to save your edit. But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case. ''Other effects'': *Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped. *There will be code freezes for the week of June 28. Non-essential code deployments will not happen. This project may be postponed if necessary. You can [[wikitech:Switch_Datacenter#Schedule_for_2021_switch|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule. There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''</div></div> [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 27 qershor 2021 03:19 (CEST) <!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=21463754 --> == Bashkëpunimi i javës == Tema e radhës në “Bashkëpunimi i javës” është rreth 2 korrikut 1990. Kjo datë është shumë me interes në historinë e Shqipërisë dhe të Kosovës, pasi shënojnë një pikë kthese në klimën e ndryshimeve historike të këtyre vendeve. [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju fton të shkruani e të përktheni për kushtetutën e Kosovës si dhe hapjen e ambasadave e eksodin e shqiptarëve në Evropë në 2 korrik 1990. Punë të mbarë! Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 28 qershor 2021 09:19 (CEST) == Summer of Wikivoyage 2021 == [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju fton të merrni pjesë në fushatën "Summer of Wikivoyage 2021" Kosovë dhe Shqipëri e cila do të zhvillohet nga dt. 7 korrik deri në dt. 1 gusht 2021 dhe kulmon me editatonin online/offline më dt. 31 korrik - 1 gusht. Artikujt do të shkruhen në gjuhën angleze. Mirëpresim të gjithë të interesuarit që dëshirojnë të shtojnë informacione të atraksioneve turistike, lokaleve të ushqimit, kafeneve e bareve, akomodimit, linjave të transportit, etj. Wikivoyage është një projekt më informal se Wikipedia, pasi nuk kërkon të vendosen referime dhe është mundësi shumë e mirë për të kontribuar në turizmin e Shqipërisë dhe Kosovës. Për më shumë shihni [[Summer_of_Wikivoyage_2021|faqen e fushatës]]. --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 7 korrik 2021 16:17 (CEST) == Bashkëpunimi i javës == Përshëndetje miq, rubrika “Bashkëpunimi i javës” këtë javë përmban një temë tepër aktuale, që është riviera shqiptare. [[Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ju fton të shkruani rreth vendeve e plazheve tona. Le “të pushojmë shqip” duke shkruar, përmirësuar dhe përkther për rivierën tonë të bukur. Punë të mbarë! Artikujt i gjeni [http://Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 12 korrik 2021 09:17 (CEST) == Bashkëpunimi i javës == Përshëndetje miq, rubrika “Bashkëpunimi i javës” vjen me një tjetër temë rreth monumenteve natyrore shqiptare, e cila na prezanton me parqet komëbtare shqiptare. [[Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] ju fton të shkruani, përmirësoni dhe strukturoni artikujt për pasurinë natyrore të parqeve kombëtare [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]. --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 26 korrik 2021 09:20 (CEST) == Edit-a-thon Summer of Wikivoyage == [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ju fton të merrni pjesë në editatonin "Summer of Wikivoyage 2021" Kosovë dhe Shqipëri e cila do të zhvillohet nga dt. 31 korrik -1 gusht 2021. Artikujt do të shkruhen në gjuhën angleze. Mirëpresim të gjithë të interesuarit që dëshirojnë të shtojnë informacione të atraksioneve turistike, lokaleve të ushqimit, kafeneve e bareve, akomodimit, linjave të transportit, etj. Wikivoyage është një projekt më informal se Wikipedia, pasi nuk kërkon të vendosen referime dhe është mundësi shumë e mirë për të kontribuar në turizmin e Shqipërisë dhe Kosovës. Për më shumë shihni [[Summer of Wikivoyage 2021|faqen e fushatë]]<nowiki/>s. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 29 korrik 2021 10:20 (CEST) == Delay of the 2021 Board of Trustees election == Hello, We are reaching out to you today regarding the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2021|2021 Wikimedia Foundation Board of Trustees election]]. This election was due to open on August 4th. Due to some technical issues with SecurePoll, the election must be delayed by two weeks. This means we plan to launch the election on August 18th, which is the day after Wikimania concludes. For information on the technical issues, you can see the [[phab:T287859|Phabricator ticket]]. We are truly sorry for this delay and hope that we will get back on schedule on August 18th. We are in touch with the Elections Committee and the candidates to coordinate next steps. We will update the [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2021|Board election Talk page]] and [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram channel] as we know more. Kindly, --[[Përdoruesi:Mehman (WMF)|Mehman (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:Mehman (WMF)|diskutimet]]) 3 gusht 2021 19:36 (CEST) == Fushata "Wikipedia Pages Wanting Photos" == Muaji i gushtit i dedikohet fushatës “Wikipedia Pages Wanting Photos” (Faqet e Wikipedia-s pa Foto ). Kjo është një fushatë e përvitshme që thërret Wikipedian-ë, kontribues e redaktorë të projekteve të Wikipedia-s shumëgjuhëshe e komunitetet nga e gjithë bota të vendosin fotografi brenda artikujve pa ilustrime. Fushata ka për qëllim promovimin e përdorimit të skedarëve të medias dixhitale të mbledhura ndër konkurset e fotografive të zhvilluara nga projektet e Wikimedia-s. [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i përdoruesve - Wikimedianët e gjuhës shqipe]] ju fton të merrni pjesë t’i vendosni foto artikujve të Wikipedia-s të cilave u mungojnë foto ilustruese. Për më shumë informacion, lexoni [[metawiki:Wikipedia_Pages_Wanting_Photos_2021/sq|këtu]]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 4 gusht 2021 15:16 (CEST) == New Wikipedia Library collections and design update (August 2021) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says log in today!]] [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/users/my_library/ The Wikipedia Library] is pleased to announce the addition of new collections, alongside a new interface design. New collections include: * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/107/ Cabells]''' – Scholarly and predatory journal database * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/108/ Taaghche]''' - Persian language e-books * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/112/ Merkur]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/111/ Musik & Ästhetik]''', and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/110/ Psychologie, Psychotherapie, Psychoanalyse]''' - German language magazines and journals published by Klett-Cotta * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/117/ Art Archiv]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/113/ Capital]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/115/ Geo]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/116/ Geo Epoche]''', and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/114/ Stern]''' - German language newspapers and magazines published by Gruner + Jahr Additionally, '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/105/ De Gruyter]''' and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/106/ Nomos]''' have been centralised from their previous on-wiki signup location on the German Wikipedia. Many other collections are freely available by simply logging in to [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ The Wikipedia Library] with your Wikimedia login! We are also excited to announce that the first version of a new design for My Library was deployed this week. We will be iterating on this design with more features over the coming weeks. Read more on the [[:m:Library Card platform/Design improvements|project page on Meta]]. Lastly, an Echo notification will begin rolling out soon to notify eligible editors about the library ([[Phab:T132084|T132084]]). If you can translate the notification please do so [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-thewikipedialibrary at TranslateWiki]! --The Wikipedia Library Team 11 gusht 2021 15:23 (CEST) :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> </div> <!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=21851699 --> == Request for comment notification == Here is a link to a [[m:Requests for comment/Wikimedia Enterprise|RFC on Meta]] concerning all Wikimedia projects. Best, [[Përdoruesi:Lionel Scheepmans|Lionel Scheepmans]] ([[Përdoruesi diskutim:Lionel Scheepmans|diskutimet]]) 17 gusht 2021 02:11 (CEST) == Universal Code of Conduct - Enforcement draft guidelines review == The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee#Phase_2|Universal Code of Conduct Phase 2 drafting committee]] would like comments about the '''[[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines]]''' for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC). This review period is planned to begin 17 August 2021. Community and staff members collaborated to develop these draft guidelines based on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Discussions|consultations, discussions, and research]]. These guidelines are not final but you can help move the progress forward. Provide comments about these guidelines by 17 October 2021. The committee will be revising the guidelines based upon community input. Everyone may share comments in a number of places. Facilitators welcome comments in any language on the [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|draft review talk page]] or by email. Comments can also be shared on talk pages of translations, at local discussions, or during round-table discussions and conversation hours. There are planned live discussions about the UCoC enforcement draft guidelines: :[[wmania:2021:Submissions/Universal_Code_of_Conduct_Roundtable|Wikimania 2021 session]] (recorded 16 August) :[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions#Conversation hours|Conversation hours]] - 24 August, 31 August, 7 September @ 03:00 UTC & 14:00 UTC :[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|Roundtable calls]] - 18 September @ 03:00 UTC & 15:00 UTC The facilitation team supporting this review period hopes to reach a large number of communities. Having a shared understanding is important. If you do not see a conversation happening in your community, please organize a discussion. Facilitators can assist you in setting up the conversations. Discussions will be summarized and presented to the drafting committee every two weeks. The summaries will be published [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee/Digests|here]]. Please let me know if you have any questions. [[Përdoruesi:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:MNadzikiewicz (WMF)|diskutimet]]) 18 gusht 2021 13:12 (CEST) == WPWP Edit-a-thon 2021 == Të martën, më 31 gusht, [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] do të organizojë editatonin online për fushatën “Wikipedia Pages Wanting Photos”. Me anë të këtij editatoni, ne synojmë të punojmë me Wikipedian-ë të rinj apo me eksperiencë për të ilustruar artikujt në Wikipedia që nuk kanë foto, pasi fushata promovon përdorimin e medias dixhitale të mbledhura në konkurset e fotografive të zhvilluara nga projektet e Wikimedia-s. Editatoni do të zhvillohet në orën 17:00 deri në 20:00, në këtë dhomë virtuale: https://meet.jit.si/WPWPEdit-a-thon2021 Megjithatë, ju mund të ilustroni artikujt edhe para editatonit online duke u regjistruar në [[wmfdashboard:courses/WoALUG/Wikipedia_Pages_Wanting_Photo_2021,_Albania_and_Kosovo|Outreach Dashboard]]. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 27 gusht 2021 10:48 (CEST) == Bashkëpunimi i javës == Tema e radhës në “Bashkëpunimin e javës” është për Shën Terezën. Papa San Francesku do të shprehej për Nënë Terezën kështu: "Shenjtëria e saj është aq pranë nesh, aq e ëmbël dhe e frytshme, sa dashur pa dashur do të vijojmë ta quajmë ‘Nënë Tereza’”. [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ju fton të kontribuoni të përmirësoni, shkruani e strukturoni artikuj për Nënë Terezën tonë. Artikujt i gjeni [[Wikipedia:Bashkëpunimi i javës|këtu]].--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 6 shtator 2021 09:34 (CEST) == The 2022 Community Wishlist Survey will happen in January == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> Hello everyone, We hope all of you are as well and safe as possible during these trying times! We wanted to share some news about a change to the Community Wishlist Survey 2022. We would like to hear your opinions as well. Summary: <div style="font-style:italic;"> We will be running the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]] 2022 in January 2022. We need more time to work on the 2021 wishes. We also need time to prepare some changes to the Wishlist 2022. In the meantime, you can use a [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|dedicated sandbox to leave early ideas for the 2022 wishes]]. </div> === Proposing and wish-fulfillment will happen during the same year === In the past, the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] team has run the Community Wishlist Survey for the following year in November of the prior year. For example, we ran the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|Wishlist for 2021]] in November 2020. That worked well a few years ago. At that time, we used to start working on the Wishlist soon after the results of the voting were published. However, in 2021, there was a delay between the voting and the time when we could start working on the new wishes. Until July 2021, we were working on wishes from the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2020|Wishlist for 2020]]. We hope having the Wishlist 2022 in January 2022 will be more intuitive. This will also give us time to fulfill more wishes from the 2021 Wishlist. === Encouraging wider participation from historically excluded communities === We are thinking how to make the Wishlist easier to participate in. We want to support more translations, and encourage under-resourced communities to be more active. We would like to have some time to make these changes. === A new space to talk to us about priorities and wishes not granted yet === We will have gone 365 days without a Wishlist. We encourage you to approach us. We hope to hear from you in the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]], but we also hope to see you at our bi-monthly Talk to Us meetings! These will be hosted at two different times friendly to time zones around the globe. We will begin our first meeting '''September 15th at 23:00 UTC'''. More details about the agenda and format coming soon! === Brainstorm and draft proposals before the proposal phase === If you have early ideas for wishes, you can use the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|new Community Wishlist Survey sandbox]]. This way, you will not forget about these before January 2022. You will be able to come back and refine your ideas. Remember, edits in the sandbox don't count as wishes! === Feedback === * What should we do to improve the Wishlist pages? * How would you like to use our new [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|sandbox?]] * What, if any, risks do you foresee in our decision to change the date of the Wishlist 2022? * What will help more people participate in the Wishlist 2022? Answer on the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]] (in any language you prefer) or at our Talk to Us meetings. </div> [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 7 shtator 2021 02:23 (CEST) <!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=21980442 --> == Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee ending 14 September 2021 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content"/>Movement Strategy announces [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee|the Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee]]. The Call opens August 2, 2021 and closes September 14, 2021. The Committee is expected to represent [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Diversity_and_Expertise_Matrices|diversity in the Movement]]. Diversity includes gender, language, geography, and experience. This comprises participation in projects, affiliates, and the Wikimedia Foundation. English fluency is not required to become a member. If needed, translation and interpretation support is provided. Members will receive an allowance to offset participation costs. It is US$100 every two months. We are looking for people who have some of the following [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Role_Requirements|skills]]: * Know how to write collaboratively. (demonstrated experience is a plus) * Are ready to find compromises. * Focus on inclusion and diversity. * Have knowledge of community consultations. * Have intercultural communication experience. * Have governance or organization experience in non-profits or communities. * Have experience negotiating with different parties. The Committee is expected to start with 15 people. If there are 20 or more candidates, a mixed election and selection process will happen. If there are 19 or fewer candidates, then the process of selection without election takes place. Will you help move Wikimedia forward in this important role? Submit your candidacy [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Candidate_Statements|here]]. Please contact strategy2030[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org with questions.<section end="announcement-content"/> </div> [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 10 shtator 2021 19:02 (CEST) <!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&oldid=22002240 --> == Server switch == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers. This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, 14 September 2021'''. Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made. We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. '''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.''' *You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, 14 September 2021. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1631628049 14:00 UTC] (07:00 PDT, 10:00 EDT, 15:00 WEST/BST, 16:00 CEST, 19:30 IST, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday, 15 September). *If you try to edit or save during these times, you will see an error message. We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it. If you see the error message, then please wait until everything is back to normal. Then you should be able to save your edit. But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case. ''Other effects'': *Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped. * We expect the code deployments to happen as any other week. However, some case-by-case code freezes could punctually happen if the operation require them afterwards. This project may be postponed if necessary. You can [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule. There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''</div></div> [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 11 shtator 2021 02:45 (CEST) <!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=21980442 --> == Talk to the Community Tech == [[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|{{dir|{{pagelang}}|left|right}}|frameless|50px]] [[:m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates/2021-09 Talk to Us|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Community_Wishlist_Survey/Updates/2021-09_Talk_to_Us&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] Hello! As we have [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|recently announced]], we, the team working on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]], would like to invite you to an online meeting with us. It will take place on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210915T2300 '''September 15th, 23:00 UTC'''] on Zoom, and will last an hour. [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 '''Click here to join''']. '''Agenda''' * [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Status report 1#Prioritization Process|How we prioritize the wishes to be granted]] * [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|Why we decided to change the date]] from November 2021 to January 2022 * Update on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Warn when linking to disambiguation pages|disambiguation]] and the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Real Time Preview for Wikitext|real-time preview]] wishes * Questions and answers '''Format''' The meeting will not be recorded or streamed. Notes without attribution will be taken and published on Meta-Wiki. The presentation (first three points in the agenda) will be given in English. We can answer questions asked in English, French, Polish, and Spanish. If you would like to ask questions in advance, add them [[m:Talk:Community Wishlist Survey|on the Community Wishlist Survey talk page]] or send to sgrabarczuk@wikimedia.org. [[m:Special:MyLanguage/User:NRodriguez (WMF)|Natalia Rodriguez]] (the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] manager) will be hosting this meeting. '''Invitation link''' * [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 Join online] * Meeting ID: 898 2861 5390 * One tap mobile ** +16465588656,,89828615390# US (New York) ** +16699006833,,89828615390# US (San Jose) * [https://wikimedia.zoom.us/u/kctR45AI8o Dial by your location] See you! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 11 shtator 2021 05:03 (CEST) <!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=21980442 --> == Bashkëpunimi i javës == Miq Wikipedianë, “Bashkëpunimi i javës” na sjell në vëmendje një ditë tepër interesante që është Dita Evropiane e Gjuhëve. [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedians of Albanian Language User Group]] ka grupuar një listë me tema për gjuhët dhe kulturën që përcjellin te njerëzit pa lënë mënjanë edhe rëndësinë e mësimit të gjuhëve të huaja. Bashkohuni edhe ju me ne për përkthimin dhe përmirësimin e këtyre artikujve. Për më shumë, vizitoni [[Wikipedia:Bashkëpunimi i javës|linkun]].--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 20 shtator 2021 08:27 (CEST) == Select You the question statements for candidates of Drafting Committee Movement Charter == Into 2021-10-04 11:59:59 UTC you can select [[:m:Movement Charter/Drafting Committee/Election Compass Statements|question statements]] for the [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates|candidates]] of [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|Drafting Committee]] [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter|Movement Charter]]. ✍️ [[Përdoruesi:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[Përdoruesi diskutim:Dušan Kreheľ|diskutimet]]) 30 shtator 2021 04:00 (CEST) == Faqet udhëzuese == Gjatë këtyre ditëve kam qenë duke punuar me modulet e stampat që përbëjnë pjesën kryesore të infrastrukturës teknike të faqeve udhëzuese (''/doc subpages''). Duke filluar që sot mund të vihet re një lehtësim për të shtuar nënfaqet shoqëruese për modulet e stampat nga përdoruesit që punojnë me importimin e krijimin e tyre. Wikipedia shqip është '''shumë pak''' e mbuluar me shpjegime në infrastrukturën e saj teknike kështu që do t'ju lutesha të ndihmonit në këtë gjë nëse mundeni. Përdoruesit e painteresuar në punën me stampat e modulet mund të ndalojnë së lexuari këtu. Kushdo tjetër mund të vazhdojë më poshtë për më shumë hollësi. ---- Disa nga modulet e përditësuar/importuar përfshijnë: [[Module:Documentation]], [[Module:High-use]], [[Module:Transclusion count]], [[Module:Lua banner]], [[Module:Uses TemplateStyles]], të shoqëruar nga stampat e kategoritë përkatëse. Disa nga stampat e përditësuara/importuara përfshijnë: {{tlx|documentation subpage}}, {{tlx|sandbox other}}, {{tlx|Template test cases notice}}, {{tlx|Test case}}, {{tlx|module rating}}. Ndryshimet në fjalë prekin dhe hapësirat eksperimentuese si faqet e livadheve dhe faqet e provëzave, faqe që lejojnë provimin e funksionalitetit të stampave e moduleve përpara përdorimit të tyre masiv, krijimi e përditësimi i të cilave është lehtësuar. Hollësi të tjera: * Faqet ''/doc subpages'', të ashtuquajtura "dokumentacion" në shqip, janë standardizuar të gjitha nën termin "udhëzues", një term më miqësor ndaj përdoruesve me një përqasje jo teknike, (''more new user-friendly''). Megjithatë adresa për krijimin e tyre nuk ndryshon: Ato gjithmonë do të gjenden nën formatin ''Stampa/doc'' ose ''Moduli/doc''. Kjo për shkak të standardizimit teknik botëror, për të ndërveprim të lehtë mes stampave e moduleve të tjera. Aktualisht anglishtja sundon nën aspektin teknik. * Për të njëjtën arsye, një mori prej më shumë se 600 faqesh me prapashtesën ''/do'''k''''' po riemërohen gradualisht nga unë në ''/doc''. * Gjatë këtij procesi po vihet re që ndjekja e një standardi të ndryshëm nga EnWiki për faqet e ashtuquajtura "Livadhe" këtu po sjell vështirësi në ndërveprimin teknik mes stampave. Importimi i çdo stampe që ndërlidhet me ''/sandbox'' duhet ndryshuar manualisht në ''/Livadhi'' në mënyrë që të përdoret në kapacitetin e saj të plotë. Për këtë arsye ka mundësi që në të ardhmen e afërt të ndërmarrim një riemërtim masiv standardizues për ''/Livadhi'' → ''/sandbox''. Kjo do të funksinojë në të njëjtën mënyrë maskuese si rasti i faqeve udhëzuese më sipër ku lexuesit e zakonshëm do të shohin termin "Livadhi" (ose çfarëdolloj termi tjetër) ndërkohë që pjesa teknike do të funksionojë me prapashtesën ''/sandbox''. * Infrastruktura e përditësuar e nënfaqeve shoqëruese ka sjellë dhe faqet provëza (''/testcases''). Si në rastet më sipër ato janë "të maskuara" në një term shqip ndërkohë që prapashtesa mbetet në anglisht. * Aktualisht, [[Speciale:ContentTranslation|CTT]] lejon mundësinë e përkthimit të çdo hapësire (kategori, portale, etj.) përveç atyre dedikuar moduleve e stampave. Së shpejti do të kërkoj për shtimin e dy hapësirave të munguara për të lejuar përkthimin automatik të faqeve bashkëshoqëruese udhëzuese. Gjithashtu do të propozoj për një ndryshim teknik që sugjeron automatikisht e përkthimin e faqeve udhëzuese nëpërmjet CTT të stampave e moduleve që u mungojnë ato menjëherë sapo lidhen në Wikidata. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 tetor 2021 13:46 (CEST) == Bashkëpunimi i javës == Në dy javët në vazhdim, rubrika “Bashkëpunimi i javës” përmban artikuj rreth [[Dita Botërore e Mësuesit|Ditës Botërore të Mësuesit]] e cila festohet çdo vit më 5 tetor. Kjo ditë është një mundësi për të reflektuar rolin që mësuesit dhe edukatorët kanë pasur në jetën tonë. E, teksa kujtojmë kohën në bankat shkollore, bashkohuni me [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupin e Përdoruesve - Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] për të përkthyer e përmirësuar artikuj me këtë temë. Bashkohuni edhe ju me ne për përkthimin dhe përmirësimin e këtyre artikujve. Për më shumë, vizitoni [[Wikipedia:Bashkëpunimi i javës|linkun]].--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 4 tetor 2021 09:54 (CEST) == Wiki Loves Photowalk == WoALUG-u do të financojë fotografë individualë për udhëtime fotografimi (photowalk). 2-4 personave do t'u heqim shpenzimet për të realizuar udhëtim në zona ende të pambuluara të Shqipërisë dhe Kosovës me fotografi në Wikipedia dhe Wikimedia Commons. Aktiviteti është argëtues. Duhet të keni talent në fotografi. Mund të udhëtoni vetëm ose me dikë tjetër (njëri ose të dy mund të jeni fotografë). WoALUG-u mbulon shpenzimet e rrugës, ushqimin dhe fjetjen. Puna është vullnetare në Wikipedia. Na dërgoni një email në info@wikimediashqip.org deri më 14 tetor, ku na tregoni talentin tuaj, planin për realizimin e udhëtimit 2 apo 3-ditorë, buxhetin që kërkoni dhe sa fotografi mendoni të realizoni. Udhëtimi dhe ngarkimi i fotove në Commons duhet të bëhet brenda 6 javësh. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 7 tetor 2021 09:27 (CEST) == Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content"/> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021|{{int:otherlanguages}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open. In total, 70 Wikimedians from around the world are running for 7 seats in these elections. '''Voting is open from October 12 to October 24, 2021.''' The committee will consist of 15 members in total: The online communities vote for 7 members, 6 members will be selected by the Wikimedia affiliates through a parallel process, and 2 members will be appointed by the Wikimedia Foundation. The plan is to assemble the committee by November 1, 2021. Learn about each candidate to inform your vote in the language that you prefer: <https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates> Learn about the Drafting Committee: <https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee> We are piloting a voting advice application for this election. Click yourself through the tool and you will see which candidate is closest to you! Check at <https://mcdc-election-compass.toolforge.org/> Read the full announcement: <https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections> '''Go vote at SecurePoll on:''' <https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections> Best, Movement Strategy & Governance Team, Wikimedia Foundation <section end="announcement-content"/> </div> [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 14 tetor 2021 04:25 (CEST) <!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&oldid=22185710 --> == Kandidaturë për burokrat == Përshëndetje! Dua të lajmëroj se kam hedhur kandidaturën për burokrat. Arsyet dhe motivimi gjenden [[Wikipedia:Administrata/Burokratë/Kandidatura/Klein Muçi|këtu]]. Po aty mund të votoni për mua si dhe të më bëni pyetje në lidhje me kandidimin tim. Kandidimi i fundit për burokrat në Wikipedia-n shqip ka qenë para më shumë se 12 viteve kështu që do t'ju ftoja të gjithëve të jepnit votën e mendimin tuaj në lidhje me këtë gjë, qofshin ato dhe negative. Ju faleminderit! :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 tetor 2021 14:14 (CEST) :@[[Përdoruesi:Euriditi|Euriditi]], @[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]], përmendje për lajmërim si burokratët në detyrë. Liridoni ka marrë pjesë tashmë në votime. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 tetor 2021 16:51 (CEST) == Lehtësime teknike në faqet e rëndësishme == Tashmë faqet [[WP:AMK]], [[WP:APK]], [[WP:RB]] dhe [[Wikipedia:Administrata]] ofrojnë mundësinë e butonave dhe faqeve me tekst të paraformatuar për të lehtësuar krijimin e kandidaturave dhe kërkesave për miratim. [[WP:RB]] ka dhe një pasqyrë të gjendjes aktuale të krejt robotëve funksional aktualisht në komunitet, shoqëruar me kërkesat përkatëse. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 tetor 2021 17:18 (CEST) :[[Wikipedia:Faqe për grisje]] i bashkohet faqeve të rëndësishme që ofrojnë lehtësime teknike me tekst të paraformatuar e butona. :Infrastruktura ekzistuese teknike e shtigjeve (''shortcut'' në anglisht) përmirësohet e përkthehet. Shumica e faqeve të rëndësishme përmbajnë tashmë dhe listën e shtigjeve për të vajtur te to. :[[WP:FG]] dhe [[WP:RB]] i bashkohen listës anësore si faqe të rëndësishme me përkthime në 5 gjuhë, si lidhjet e tjera te ajo listë. Këto do të jenë dhe shtesat e fundit aty, të paktën për të ardhmen e afërt. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 tetor 2021 14:27 (CEST) == Bashkëpunimi i javës == Këtë herë rubrika “Bashkëpunimi i javës” përmban artikuj rreth Ditës Botërore të Trashëgimisë Audiovizale. Më 27 tetor 2005, UNESCO vendosi që ta shënonte si ditën e ndërgjegjësimit të shoqërisë për trashëgiminë dhe ruajtjen e përmbajtjes audiovizale. E, teksa Shqipëria dhe Kosova organizojnë aktivitete për të ruajtuar memorien audiovizuale, bashkohuni me [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupin e Përdoruesve - Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] për të përkthyer e përmirësuar artikuj me këtë temë. Për më shumë, vizitoni [[Wikipedia:Bashkëpunimi i javës|faqen]]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 18 tetor 2021 09:10 (CEST) == Paneli i ndihmës == Tashmë në çdo faqe të Wikipedia-s (përveç asaj kryesore dhe faqeve të ashtuquajtura "të veçanta") ofrohet mundësia e përdorimit të panelit të ndihmës. Te [[Speciale:Preferencat#mw-prefsection-editing|parapëlqimet]] aktivizoni pjesën ''Enable the editor help panel'' dhe do t'ju shfaqet një sferë blu me një pikëpyetje të bardhë në pjesën e poshtme djathtas të ekranit. Me anë të saj mund të bëhet çfarëdolloj pyetjeje në lidhje me Wikipedia-n që do të shfaqet në faqen [[ND:PP]], automatikisht e firmosur nga përdoruesi dhe me nje lidhje me faqen ku u bë pyetja. Për këtë arsye kërkohen disa vullnetarë me pak përvojë që ta mbajnë faqen e mësipërme nën mbikqyrje dhe të ndihmojnë në dhënien e përgjigjeve me mirësjellje ndaj pyetjeve që mund të bëhen. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 tetor 2021 02:15 (CEST) :Duke vazhduar me ndryshimet për përdoruesit e rinj, paneli i ndihmës dhe një faqe e re përdoruesi (e quajtur aktualisht "homepage") janë automatikisht të aktivizuara për çdo llogari të re që krijohet. Duke nisur që nga sot, të gjithë llogarive të reja do t'u caktohet automatikisht dhe një kujdestar. Për të vendosur veten si kujdestar, ju lutemi të ndiqni udhëzimet në faqen [[Wikipedia:Kujdestarët për përdoruesit e rinj|këtu]]. Për të qenë një kujdestar mjafton vetëm të jeni të sjellshëm e të dini bazat e punës në ''Wikipedia''. Jemi në kërkim të regjistrimeve tuaja! :) - == Growth Newsletter #19 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth team logo - Icon only.svg|right|frameless]] Welcome to the nineteenth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! The Growth team's objective is to work on software changes that help retain new contributors in Wikimedia projects. === Structured tasks === [[File:Add an image Concept B prototype 2021-10-22.png|thumb|"[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an image]]" prototype, showing suggested image for the article]] * "[[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|Add a link]]" is the team's first structured task. It uses machine-learning to suggest wikilinks as easy edits for newcomers. It was deployed in May 2021 on four Wikipedias and then in July on eight more Wikipedias after we evaluated the [[mw:Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link#Analysis and Findings|initial results]]. So far, we've seen a high level of engagement from newcomers. Communities that have the feature suggested valuable ideas for improvement. We'll work on improvements and then contact more communities to deploy it. * "[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an image]]" is the team's second structured task, currently in development. It is an editing task that suggests Commons images for unillustrated Wikipedia articles. We have conducted many community discussions and tests. Then, we've decided to build a first prototype. We'll first deploy it only to our pilot Wikipedias, to learn whether newcomers can be successful with the task. The project page contains [[mw:Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image#Design 2|links to interactive prototypes]]. We are very interested to hear your thoughts on this idea as we build and test the early versions. These prototypes have already been tested by newcomers, in English and Spanish. === News for mentors === * The [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Mentor dashboard|Mentor dashboard]] is available at our pilot wikis: Arabic, Czech, and Bengali Wikipedias. It will soon be available at a few more volunteering wikis, as a test. [https://phabricator.wikimedia.org/T278920] * At wikis where the mentor dashboard is deployed, a new filter is available for mentors. Mentors can monitor their mentees' activity in Watchlist and RecentChanges, so they can help support their mentees' work. For privacy reasons, this filter can't be accessed by someone else than the mentor itself. This filter only filters mentees assigned to the mentor. This filter is not visible for people who are [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list|not listed as mentors]] [https://phabricator.wikimedia.org/T239241] === Community configuration === * Communities now have the ability to configure how Growth features behave on their own wikis. At [[Special:EditGrowthConfig]], community members can [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list|add a list of volunteer mentors]], alter the templates used for suggested edits, update help links, and more. This special page is editable by administrators and interface admins. === Scaling === * We are proud to announce that all Wikipedias now have the Growth features! Thank you to all the community members who helped the team build the features and bring them to their wikis. The only exception is Chinese Wikipedia (zh), for technical reasons. [https://phabricator.wikimedia.org/T275069] * The wikis that have [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature_summary|Growth features]] deployed have been part of A/B testing since deployment, in which some newcomers did not receive the new features. Now, all of the newcomers on 280 of the smallest of those Wikipedias have the features. [https://phabricator.wikimedia.org/T289786][https://phabricator.wikimedia.org/T290582] * A test is undergoing at English Wikipedia: 25% of newcomers receive the Growth features. The results from this test will be part of a discussion of how to proceed on that wiki. * Now that Growth features are available at Wikipedia, the Growth team considers to extend them to other projects. Some Wikisource users have expressed some interest in getting Growth features. There is currently a [[mw:Growth/Communities/Wikisource|discussion about implementing them on Wikisource]]. === News for communities === * Do you have questions about the Growth features? [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ|This translatable FAQ]] contains answers to the most common questions about the Growth team work. * The Growth features were recently used in a test amongst Latin American donors to give donors the opportunity to learn to edit. [[c:File:“Newcomer_Experience”_pilot_project_-_Inviting_donors_to_edit_via_email,_LATAM,_July_2021.pdf|You can see the results here]]. * Interface translations are important for newcomers. Please help for your language, by [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-growthexperiments&language=&filter=&action=translate translating or copyediting] interface translations for the Growth features. * [[mw:Special:MyLanguage/Extension:GettingStarted|Help:GettingStarted]] was a feature developed in 2013, which directed newcomers to articles that needed editing. We recently removed this feature from all wikis, because it has been replaced by the Growth features. ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth/Newsletters|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> 26 tetor 2021 20:36 (CEST) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=22221879 --> == Përditësim i kutive informuese (infobox) == Kutitë informuese në SqWiki nuk janë përditësuar prej vitesh. Përditësimi i tyre është lakuar prej disa kohësh por është shtyrë gjithmonë sepse është një proces që detyrimisht do të pasohej me rrëmujë ndër artikuj për shkak të përdorimit të madh të tyre. Këto ditë, duke pasur tashmë dhe një robot në ndihmë për ndryshimet e nevojshme, mora guximin ta hedh atë hap për të nisur një përditësim gradual të të gjitha stampave të kutive informuese në projekt. Përditësimi do të jetë dobiprurës në dy drejtime: # Do të rregullojë gabimet sintaksore të kodit, numri i të cilave ka vajtur në [[Speciale:LintErrors|disa dhjetëra mijëra]]; # Do të lejojë një përdorim më të mirë të [[Speciale:ContentTranslation|CTT]], mënyra më e përdorur së fundmi për shkrimin e artikujve të rinj; === Çfarë përfshin përditësimi? === Stampat në komunitetet wiki njëherë e një kohë shkruheshin me wikimarkup, njëlloj si tekstet e artikujve. Me kalimin e kohës, pjesë e këtyre komuniteteve filloi të bëhej gjuha e programimit [[w:en:Lua (programming language)|Lua]] si pjesë e zgjatimit ''Scribunto''. Lua lejon shkrimin e moduleve që bëjnë të njëjtën punë si stampat por në një mënyrë shumë më efikase. Për ta thënë më thjesht këtë: Për të kryer të njëjtin funksion me një modul Lua me anë të stampave me wikimarkup do të nevojiteshin shpeshherë dhjetëra stampa. {{quote|Since 2012 an extension, Scribunto, has existed that allows for the creation of "modules" — wiki pages written in the scripting language Lua — which can then be run within templates and standard wiki pages. Scribunto has been installed on Wikipedia and other Wikimedia sites since 2013, and is used heavily on those sites. Scribunto code runs significantly faster than corresponding wikitext code using ParserFunctions.}} - nga artikulli ''[[w:en:MediaWiki|Mediawiki]]''. Kjo gjë ka bërë që gradualisht stampat të evolojnë nga stampa me kod vetjak wikimarkup në thjesht thërritje (invocations) të funksioneve të përcaktuara në module Lua. Një modul Lua mund të përmbajë kodin e dhjetërave stampave njëkohësisht e të thërritet nga to me pjesë sipas nevojës. Kjo lehtëson përditësimet e tyre të ardhshme pasi na duhet të punojmë vetëm me një modul për të bërë ndryshime që më pas reflektohen njëkohësisht në të gjitha stampat thërritëse të tij. Ky është një nga ndryshimet e përfshira. Ndryshimi i dytë ka të bëjë me standardizimin. Fillimisht stampat në komunitetet wiki krijoheshin nga individe të ndryshëm në mënyrë të pavarur sipas nevojës. Me rritjen e madhe të numrit të tyre, për arsye mirëmbajtjeje, filloi që kodi i disa prej tyre të bashkohej në një stampë të vetme. Për shembull, në EnWiki, nga stampa të ndryshme kutish informuse për muzikantët, aktorët, futbollistët, etj. u krijua 1 stampë e vetme e quajtur [[w:en:Template:Infobox person|Template:Infobox person]]. Në SqWiki, për shembull, një ndryshim i tillë nuk reflektohet ende duke pasur akoma stampa si {{tl|infobox muzikant}}, {{tl|infobox futbollist}}, {{tl|infobox aktor}}, etj. === A do të sjellë probleme te artikujt? === [[User:Smallem|Smallem]] përpiqet që të sjellë sa më pak probleme të mundshme te artikujt kur përditëson stampat. Megjithatë mes versioneve të vjetra e të reja të stampave nuk ekziston përputhja e plotë e parametrave 1:1. Ato që mund të përditësohen, ndryshohen nga Smallem, të vjetrit që nuk kanë një homolog të ri, lihen siç janë dhe të rinjtë që nuk kanë një homolog të vjetër, lihen pa u vendosur. Një shembull për këtë është ndryshimi i stampave në lidhje me vendbanimet. Në versionin e vjetër kishte vetëm një parametër për sipërfaqen dhe njësia përcaktohej manualisht por në atë të riun ekzistojnë disa parametra të veçuar në bazë të njësisë që përdoret (kilometra apo milje). Smallem nuk mund ta bëjë këtë dallim kështu që kur stampa përditësohet, ai parameter lihet i vjetëruar. Kjo do të bëjë që problemi më i dukshëm ndër artikuj do të jetë ekzistenca e disa kategorive që lajmërojnë për parametra të munguar apo të vjetëruar por stampa nuk do të ketë probleme të dukshme vetë. Këto probleme teknike të mbetura do të rregullohen gradualisht me dorë ose, idealisht, me robotë në një të ardhme të afërt duke u shënjestruar me ndihmën e kategorive në fjalë. [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 27 tetor 2021 18:22 (CEST) == Bashkëpunimi i javës == Në rubrikën “Bashkëpunimi i javës” në dy javët në vazdim do të gjeni artikuj për Ditën Botërore të Shkencës për Paqe dhe Zhvillim. Kjo ditë shënon rolin e madh që ka shkenca duke ndikuar në paqen dhe zhvillimin e shoqërisë. Bashkohuni me [[wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupin e Përdoruesve - Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] për të përkthyer e përmirësuar artikuj me këtë temë. Për më shumë, klikoni [[wikipedia:Bashkëpunimi i javës|këtu]]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 1 nëntor 2021 07:56 (CET) == Meet the new Movement Charter Drafting Committee members == <section begin="announcement-content"/> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The Movement Charter Drafting Committee election and selection processes are complete. * The [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results|election results have been published]]. 1018 participants voted to elect seven members to the committee: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_Knipel_(Pharos)|Richard Knipel (Pharos)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anne_Clin_(Risker)|Anne Clin (Risker)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Alice_Wiegand_(lyzzy)|Alice Wiegand (Lyzzy)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Micha%C5%82_Buczy%C5%84ski_(Aegis_Maelstrom)|Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_(Nosebagbear)|Richard (Nosebagbear)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ravan_J_Al-Taie_(Ravan)|Ravan J Al-Taie (Ravan)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ciell_(Ciell)|Ciell (Ciell)]]'''. * The [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Affiliate-chosen_members|affiliate process]] has selected six members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anass_Sedrati_(Anass_Sedrati)|Anass Sedrati (Anass Sedrati)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#%C3%89rica_Azzellini_(EricaAzzellini)|Érica Azzellini (EricaAzzellini)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Jamie_Li-Yun_Lin_(Li-Yun_Lin)|Jamie Li-Yun Lin (Li-Yun Lin)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Georges_Fodouop_(Geugeor)|Georges Fodouop (Geugeor)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Manavpreet_Kaur_(Manavpreet_Kaur)|Manavpreet Kaur (Manavpreet Kaur)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Pepe_Flores_(Padaguan)|Pepe Flores (Padaguan)]]'''. * The Wikimedia Foundation has [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Wikimedia_Foundation-chosen_members|appointed]] two members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Runa_Bhattacharjee_(Runab_WMF)|Runa Bhattacharjee (Runab WMF)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Jorge_Vargas_(JVargas_(WMF))|Jorge Vargas (JVargas (WMF))]]'''. The committee will convene soon to start its work. The committee can appoint up to three more members to bridge diversity and expertise gaps. If you are interested in engaging with [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Movement Charter]] drafting process, follow the updates [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|on Meta]] and join the [https://t.me/joinchat/U-4hhWtndBjhzmSf Telegram group]. With thanks from the Movement Strategy and Governance team<section end="announcement-content"/> 5 nëntor 2021 16:53 (CET) <!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Delivery&oldid=22300322 --> == Enabling Section Translation: a new mobile translation experience == {{int:Hello}} Albanian Wikipedians! Apologies as this message is not in your native language, {{Int:Please-translate}}. The [https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_engineering WMF Language team] is pleased to let you know that we will like to enable the [[mw:Content_translation/Section_translation|Section translation]] tool in Albanian Wikipedia. For this, our team will love you to read about the tool and test it so you can: *Give us your feedback *Ask us questions *Tell us how to improve it. Below is background information about Section translation, why we have chosen your community, and how to test it. '''Background information''' [[mw:Content_translation|Content Translation]] has been a successful tool for editors to create content in their language. More than one million articles have been created across all languages since the tool was released in 2015. The Wikimedia Foundation Language team has improved the translation experience further with the Section Translation. The WMF Language team enabled the early version of the tool in February in Bengali Wikipedia. Through their feedback, the tool was improved and ready for your community to test and help us with feedback to make it better. [https://design.wikimedia.org/strategy/section-translation.html Section Translation] extends the capabilities of Content Translation to support mobile devices. On mobile, the tool will: *Guide you to translate one section at a time in order to expand existing articles or create new ones. *Make it easy to transfer knowledge across languages anytime from your mobile device. Albanian Wikipedia seems an ideal candidate to enjoy this new tool since data shows significant mobile editing activity. We plan to enable the tool on Albanian Wikipedia in the coming weeks if we get positive feedback about the tool from your community. After it is enabled, we’ll monitor the content created with the tool and process all the feedback. In any case, feel free to raise any concerns or questions you may already have in any of the following formats: *As a reply to this message *On [[mw:Talk:Content_translation/Section_translation|the project talk page]]. *Through [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfnZrzSdkP_208mIVCIS_oYUwG6Sh6RCEbm6wF1lAnAOebyIA/viewform?usp=sf_link this feedback form] '''Try the tool''' Before the enablement, you can try the current implementation of the tool in [https://test.m.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation our testing instance]. Once it is enabled on Albanian Wikipedia, you’ll have access to https://sq.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation with your mobile device. You can select an article to translate, and machine translation will be provided as a starting point for editors to improve. '''Provide feedback''' Please provide feedback about Section translation in any of the formats you are most comfortable with. We want to hear about your impressions on: *The tool *What you think about our plans to enable it *Your ideas for improving the tool. Thanks, and we look forward to your feedback and questions. [[Përdoruesi:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:UOzurumba (WMF)|diskutimet]]) 14 nëntor 2021 15:35 (CET) On behalf of the WMF Language team '''PS''': Sending your feedback or questions in English is particularly appreciated. But, you can still send them in the language of your choice. :{{@|Berishasinan}} maybe you'll have interest in participating in this study. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 nëntor 2021 15:41 (CET) == Section Translation tool enabled in Albanian Wikipedia == Hello Albanian Wikipedians! The WMF Language team is pleased to let you know that the [https://www.mediawiki.org/wiki/Content_translation/Section_translation Section Translation] tool is [https://sq.m.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation?from=en&to=sq&sx=true&section=#/ now enabled in Albanian Wikipedia]. It means you can translate real content one section at a time using your mobile devices with ease. Now you can also start translating an article on your mobile device when you notice it is missing in Albanian. From a Wikipedia article in any language, switch languages and search for Albanian. If the article does not exist, an option to translate it will appear, as shown in the image below. [[File:Sx-language-selector-invite-th.png|thumb|center|Image of the entry point]] We have enabled this tool in your Wikipedia after communicating our intentions to enable it and there was no objections. This tool will be useful for your community since data shows significant mobile device activity in Albanian Wikipedia. Content created with the tool will be marked [https://sq.wikipedia.org/wiki/Special:RecentChanges?limit=500&days=30&urlversion=2 with the “sectiontranslation” tag] for the community to review. We’ll monitor the content created, but we are very interested in hearing about your experience using the tool and reviewing the content created with it. So, [https://sq.m.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation enjoy the tool] and [https://www.mediawiki.org/wiki/Talk:Content_translation/Section_translation provide feedback] on improving it. Thank you! [[Përdoruesi:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:UOzurumba (WMF)|diskutimet]]) 10 dhjetor 2021 20:04 (CET) == Kritere të reja për administratorët dhe burokratët == Siç premtova në [[Wikipedia:Administrata/Burokratë/Kandidatura/Klein Muçi|kandidaturën]] time si burokrat, dua të propozoj disa ndryshime në lidhje me kriteret aktuale për dorëheqjet e administratorëve dhe burokratëve. Aktualisht SqWiki nuk ka një rregullore bazë për dorëheqjet automatike për mungesë aktiviteti të administratorëve dhe burokratëve [[meta:Admin activity review/Local inactivity policies|si shumë projekte të tjera]]. Në këto raste aplikohet parimi më bazik ku dikush me asnjë redaktim të vetëm për dy vjet rresht, merr një paralajmërim pasi kufiri kohor arrihet dhe nëse nuk aktivizohet brenda një kohe të caktuar, hiqet nga kujdestarët. Siç thashë, ky është parimi më bazik i mundshëm dhe kjo gjë bën që numri i administatorëve/burokratëve të shtohet në mënyrë fiktive kur de facto janë vetëm 1-2 përdorues aktivë. Një numër i lartë përdoruesish të privilegjuar joaktivë sjell një rrezik të shtuar për projektin sepse nëse përdoruesi ka humbur interesin për të, llogaritë mund të bien në duar të gabuara, fjalëkalimet mund të publikohen, etj. Gjithashtu për shumë përdorues të rinj kjo gjë është zakonisht burim ankesash të tipit "Pse nuk po bëhet X gjë akoma kur ka Y administratorë?!", pavarësisht se numri i vërtetë i administratorëve aktivë është goxha më i vogël se Y. Shumë shpesh ndodh që atyre t'u duhet t'u shkruajnë 10 përdoruesve nga lista e administratorëve derisa të gjejnë dikë që është aktiv e mund t'u japë përgjigje. Së fundmi, çfarë është dhe arsyeja kryesore që më nxit të bëj këtë propozim, shpeshherë në propozimet e reja thuhet shprehja "nuk kemi nevojë më për administratorë/burokratë të tjerë" pasi numri është rritur goxha. Kjo gjë pret hovin e vullnetarëve të rinj që mund të duan të ndihmojnë. Unë besoj se një sistem më dinamik, ku privilegjet dhurohen e hiqen lehtësisht sipas nevojës e kohës është më i frytshëm për projektin në përgjithësi. Propozimi im është si më poshtë (më shumë për ide, mund të luajmë me shifrat): *Burokratët të kthehen në administratorë automatikisht (nga kujdestarët) nëse nuk bëjnë të paktën 50 redaktime në 1 vit; *Administratorët (përfshirë ato të ndërfaqes) të kthehen në përdorues të thjeshtë (nga kujdestarët) nëse nuk bëjnë të paktën 50 redaktime në 1 vit; Mund të propozoni raporte të reja të redaktimeve e kohës po të dëshironi por ideja e përgjithshme është që vlerësimi të jetë vjetor (jo më shumë se 12 muaj), shifra të jetë e tillë që të tregojë përfshirje serioze në projekt dhe jo thjesht sa për të shtyrë afatin dhe mundësia që kjo shifër të arrihet të jetë e lartë për përdoruesit e zakonshëm, pa kërkuar vullnet të shtuar. Ju rikujtoj dhe njëherë se raporti aktual është 1 redaktim në 2 vjet përpara se dikush të shpallet jo aktiv dhe të ndërhyjnë kujdestarët. Kushdo është i mirëpritur të japë mendimin e tij ose të votojë pro apo kundër këtij ndryshimi. Duke qenë se bëhet fjalë për diçka me rëndësi për projektin, shpresoj për një përfshirje sa më të gjerë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 nëntor 2021 12:33 (CET) :Si një përpjekje për të krijuar diskutim, po etiketoj tërë administratorët e burokratët në fuqi aktualisht. :@[[Përdoruesi:Euriditi|Euriditi]], @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]], @[[Përdoruesi:1l2l3k|1l2l3k]], @[[Përdoruesi:AT44|AT44]], @[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], @[[Përdoruesi:Planeti|Planeti]], @[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], @[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 nëntor 2021 08:55 (CET) ===Diskutim=== *Jam dakord me propozimin "50 redaktime në 1 vit". Gjithashtu propozoj që të vendoset edhe një numër minimal i veprimeve të përgjithshme administrative/burokratike: [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=block&user=&page=&wpdate=&tagfilter= bllokime]; [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=protect&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= mbrojtje]; [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=rights&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= ndryshime privilegjesh]; [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=delete&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= fshirje]. P.sh. të paktën 20 veprime në 1 vit. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 23 nëntor 2021 14:20 (CET) *:@[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], mbase është ide më e mirë që të jenë thjesht veprimet administrative dhe jo së bashku me veprimet e thjeshta? *:Gjithashtu më duhet të saktësoj që me sa duket kujdestarët nuk vepruakan në lidhje me administratorët joaktivë duke gjykuar se me ta mund të merren burokratët. Nga një diskutim që pata në Meta, m'u la të kuptohej përciptazi kjo gjë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 nëntor 2021 00:46 (CET) :::{{ping|Klein Muçi}} personalisht mendoj se aktiviteti duhet vlerësuar edhe me redaktime të thjeshta. Bëra provë dje me punë administrative të zakonshme: nga 11 veprime, 7 janë konkretisht administrative (koha 14:28 – 14:43) , dhe 4 janë redaktime të thjeshta në përmirësim të artikujve (koha 14:37 – 14:42). Shifrat mund të ndyshohen, si p.sh. 50 veprime administrative + 30 redaktime të thjeshta në vit. Duhen parë gjithashtu mendimet/propozimet e përdoruesve të tjerë, presim që të komentojnë. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 24 nëntor 2021 11:33 (CET) * Me pelqen ideja. Eshte mire te kete edhe fuqi prapavepruese. --&nbsp; <font face="monospace,Courier">'''''// [[Përdoruesi:Tëfcí|tëfcí]] // [[Përdoruesi diskutim:Tëfcí|bisedho]]'''''</font> 24 nëntor 2021 12:27 (CET) *:{{ping|Tëfcí}} mund të shkruash numrat minimale të redaktimeve dhe të veprimeve administrative që mendon të jenë të mjaftueshëm për vlerësimin e aktivitetit? Kjo mund të ndihmoj të arrihet një marrëveshje për kriteret e reja. Gjithashtu një sqarim: me "fuqi prapavepruese" propozon që privilegjet të hiqen direkt në rastet kur nuk plotësohen kushtet e reja sa të hyj në fuqi ky vendim? – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 24 nëntor 2021 13:45 (CET) *::Vendosja e nje numri fiks eshte gjithmone nje arbitraritet, prandaj nuk doja te shtoja dicka lidhur me kete, por gjithsesi e kuptoj nevojen per caktimin e nje pragu te editimeve. Mua me duken shume pak 50 editime ne vit, sidomos kur metojme te kemi administratore aktive ne Wiki. Mendoj qe nje prag me i larte do te rriste edhe cilesine edhe prestigjin e adminit. Edhe ata qe duan te behen admina do ta kishin me te qarte se cfare niveli i punes (vullnetare) duhet te mbahet. Mbase mbi 200 editime/vit do ishte nje prag me i pershtatshem. -- &nbsp; <font face="monospace,Courier">'''''// [[Përdoruesi:Tëfcí|tëfcí]] // [[Përdoruesi diskutim:Tëfcí|bisedho]]'''''</font> 24 nëntor 2021 16:15 (CET) *::Sa per pyetjen e dyte: po, jam qe te hiqen privilegjet adminave perkates menjehere pasi te votohen ketu modalitetet e reja. E di qe perfshihem edhe une ketu :) -- &nbsp; <font face="monospace,Courier">'''''// [[Përdoruesi:Tëfcí|tëfcí]] // [[Përdoruesi diskutim:Tëfcí|bisedho]]'''''</font> 24 nëntor 2021 16:22 (CET) *:::Jam dakord me rritjen e shifrës për vlerësimin e aktivitetit, gjithashtu përveç 200 redaktime/vit që propozove mund të shtohen edhe 50 veprime administrative/vit që listova më sipër (të cilat në fakt tregojnë specifikisht punën si admin). Ndërsa për heqjen e privilegjeve mendoj se është më mirë që të lihet një afat pas hyrjes në fuqi të kritereve të reja, sepse deri sa të merret vendimi i ri, statusi administrator/burokrat është i njohur si i përhershëm ([[Wikipedia:Administrata]], [[Wikipedia:Administratorët#Administrator i përhershëm]]). {{ping|Klein Muçi}} ti çfarë mendon? – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 25 nëntor 2021 23:13 (CET) *::::@[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], unë mendoj që nëse do të shkojmë në "mbretërinë e numrave të mëdhenj" është më mirë që të kemi vetëm veprimet administrative dhe kjo të jetë një shifër e madhe se sa të kemi një ndërthurje të këtyre të dyjave në shifra të vogla (megjithëse s'e di nëse 200 është shifër e vogël ose jo). Këtë prapë e them me rezerva sepse mendoj një skenar kur kemi disa administratorë aktivë dhe kur mirëfilltazi s'ka mjaftueshëm veprime administrative që mund të kryhen në total dhe praktikisht do të ketë luftë për ekzistencë pastaj. Plus kësaj duhet të sigurohemi dhe për pjesën teknike se si do ta realizojmë këtë që po themi. Duhet të jemi të vetëdijshëm që nëse s'duam të kërkojmë ndryshime teknike në Fabrikator, kriteret duhet të jenë gjëra që janë të kontrollueshme nga [[Speciale:Log|regjistrat]] se përndryshe kontrolli do të mbetet një koncept fiktiv. Madje duhet të gjejmë dhe mënyra praktike se si do të realizohet kjo gjë sepse, fjala bie, nëse biem dakord për 200 + 50 veprime në vit, do të ishte pak primitive dhe e pamundur që të rrinim të numëronim manualisht redaktimet një për një për çdo administrator. Domethënë, fillimisht dhe mund ta bëjmë por mirë do të ishte që të krijonim vegla për këtë gjë nëse duam të krijojmë një sistem që të mos harrohet pas vitit të parë. Ose të gjejmë kritere që verifikohen më lehtësisht. Kur e nisa këtë diskutim mendova se Meta do të kishte ndonjë mënyrë që i kontrollonte automatikisht këto kritere dhe përdoruesit që nuk i përmbushnin kriteret thjesht largoheshin automatikisht. Më vonë kuptova që jo vetëm që diçka e tillë nuk ekzistonte dhe veprimet kryheshin manualisht nga kujdestarët por dhe ato veprime që kryheshin, kryheshin vetëm për burokratët. Administratorët supozoheshin nën kujdes të burokratëve dhe edhe nëse ndalonin së përmbushuri kriteret në fjalë Meta nuk merrej me ta. Ndërsa, për sa i përket paralajmërimit, unë them që e meritojnë një paralajmërim të gjithë në të gjitha rastet, jo vetëm aktualisht por dhe atyre që në të ardhmen do të jenë pranë afateve për degradim. Së fundmi duhet të caktojmë dhe nëse kriteret do të jenë të njëjta për administratorët e burokratët apo jo. Dhe nëse po, çfarë ndodh me administratorët e burokratët? Degradohen plotësisht apo gradualisht? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 25 nëntor 2021 23:50 (CET) *:::::{{ping|Klein Muçi}} prandaj vura limitën e 50 veprimeve administrative, më shumë mund të çojë në luftë për ekzistencë siç shkruajte sipër. Kontrolli i aktivitetit duhet të jetë puna e burokratëve, në qoftë se nuk ka mënyrë automatike, mund të bëhet manualisht, mendoj se nuk nevojitet shumë kohë për të numëruar 200 redaktime ose 50 veprime tek regjistri. Për sa i përket statusit burokrat, mendoj se duhet hequr bashkë me statusin administrator kur nuk plotësohen kriteret minimale të aktivitetit, por për burokratët mund të jetë mirë një afat më i gjatë sesa ai i administratorëve. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 00:15 (CET) *::::::@[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], s'e kuptoj mirë fjalinë e fundit. A s'do të jetë afati i njëjtë për të gjithë (1 vit)? Nëse duam të zgjatim afatin, a mos është më mirë që koha të rrijë njëlloj ndërsa numri të përgjysmohet për të arritur të njëjtin efekt? Dhe çfarë i ndodh një burokrati nëse nuk plotëson kriteret minimale? Ngelet administrator dhe vitin tjetër po s'i plotësoi sërish kthehet në përdorues të zakonshëm apo kthehet direkt në përdorues të zakonshëm? Arsyeja pse pyes është se nëse kthehet direkt në përdorues të zakonshëm, duke pasur parasysh kriteret që kemi vendosur për marrjen e statusit burokrat (votim → admin provë → admin → votim për burokrat) duket si kthim goxha i madh mbrapa, krahasuar me çfarë ndodh po të jesh administrator. Për mendimin tim, degradimi duhet të jetë gradual që të lejojë e nxisë rikthimin në aktivitet të përdoruesit (prandaj thashë dhe për paralajmërimet). - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 01:14 (CET) *:::::::Shënim: Sapo kontrollova regjistrat dhe nuk paska 1 regjistër për veprimet administrative. Ka regjistra të ndarë për mbrojtjet, grisjet, bllokimet, etj. Nga ana tjetër ka veprime administrative që nuk kanë një regjistër përkatës. Për shembull, redaktimet në hapësirën Mediawiki janë veprime administrative teknikisht sepse mund të bëhen vetëm nga administratorët dhe përbëjnë një pjesë të mirë të punës së administratorëve por për to nuk ekziston një regjistër. *:::::::Nga pikëpamja praktike po më duket gjithnjë e më i vështirë implementimi i këtyre ndryshimeve që po diskutojmë. Do të mundohem të shoh te EnWiki nëse kanë krijuar vegla për të menaxhuar situata të tilla. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 01:24 (CET) *::::::::{{ping|Klein Muçi}} për burokratët propozimet tona janë të ngjashme: për mua statuset burokrat + administrator hiqen të dy pas 2 vitesh pa aktivitet, ndërsa për ty hiqet statusi burokrat pas 1 viti pa aktivitet dhe statusi admin pas 1 viti tjetër pa aktivitet. Propozimi i parë jep më rëndësi statusit burokrat, sepse fitohet me procedura më të gjata. Duhet zgjedhur gjithashtu koha e paralajmërimit. Redaktimet në hapësirën Mediawiki nuk bëjnë pjesë tek ''logs''. Personalisht mendoj që redaktimet dhe veprimet administrative [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=protect&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= mbrojtje] dhe [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=delete&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= fshirje] të quhen vetëm ata tek ''mainspace'' për vlerësimin e aktivitetit, por kjo çështje ka nevojë për më shumë mendime nga komuniteti. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 02:49 (CET) *:::::::::@[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], ah... Kuptoj. Për mendimin tim duhet të mbetemi te caku kohor i një viti për të promovuar ca dinamizëm. Dhe degradimi gradual sjell mundësinë e riaktivizimit në rastin më të mirë. Për veprimet administrative s'jam i sigurt nëse duhet të përqendrohemi vetëm te hapësira e artikujve apo jo. Për shembull, aktiviteti im, në qoftë aktivitet i bollshëm për t'u marrë disi si shembull, ka dhe fshirje e mbrojtje te artikujt por po aq ka punime te faqet Mediawiki apo specifikisht te veglat (Mediawiki:Gadget...). Madje, kohët e fundit aktivitet të bollshëm kam pasur te [[Special:AbuseFilter|filtrat e redaktimit]] që është "botë krejt më vete" me sa folëm më sipër. Pastaj, ka plot administratorë në EnWiki që duan të bëjnë vetëm rolin e mbrojtësit ndaj vandalizmit. Kështu e konceptojnë administrimin dhe s'bëjnë keq. Për këta përdorues aktiviteti kryesor është bllokimi i përdoruesve, IP-ve dhe grupeve të IP-ve (IP range), përdorues që do të quheshin joaktiv në sistemin e mësipërm. *:::::::::Domethenë që të jem i sinqertë, isha unë që e nisa propozimin me një sistem të tillë por teksa po flasim po vetëdijësohem që puna e administrimit paska forma të ndryshme që shkojnë përtej thjesht "x redaktime". - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 12:26 (CET) *::::::::::Në fakt ka shumë llojë veprimesh/redaktime në disa hapësira (''namespaces''), edhe disa forma ''logs''. Unë mendoj se 200 redaktime në ''mainspace'', dhe 50 veprime ([https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=protect&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= mbrojtje] dhe [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=delete&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= fshirje] në ''mainspace'', gjithashtu [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=block&user=&page=&wpdate=&tagfilter= bllokime] dhe [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=rights&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= ndryshime privilegjesh] të përdoruesve), të jenë të mjaftueshme për të vlerësuar një administrator si aktiv. Degradimin gradual mund edhe ta mbështes, por mendoj se burokratëve duhet ti lejohet një kohë pa aktivitet më e gjatë se administratorëve të thjeshtë. Nevojitet një pjesëmarrje më të gjërë nga wikipedianët për të zgjedhur kriteret e reja. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 15:58 (CET) *::::::::::{{ping|Klein Muçi}} pashë që në it.wiki ekziston procedura për revokimin e statusit administrator për mungesë aktiviteti: [https://it.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Quando_sono_revocate_le_funzioni_di_amministratore], ku vlerësohen edhe: [[:en:Wikipedia:Revision deletion]], [[:en:Help:Import]], edhe kontributet tek hapësira ''MediaWiki''. Mund të marrim shembuj nga aty. Meqenëse puna e administratorit nuk ëshë thjesht redaktimi i artikujve, mendoj se mund të vihet një numër minimal vetëm të veprimeve specifike administrative për vlerësimin e aktivitetit. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 16:25 (CET) *Ideja është e mirë, më duket se edhe më herët e kemi diskutuar temën e njëjt, që bëri të kemi administratorë të përkohshëm, por do ishte shumë më mirë nëse privilegjet do ishin më fleksibil.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 24 nëntor 2021 14:24 (CET) Sot arrita të mësoja përfundimisht procedurën për heqjen e të drejtave të administratorëve. Administratorët dhe burokratët mund të hiqen vetëm nga kujdestarët. Kontrolli duhet bërë nga ne periodikisht për personat që nuk përmbushin kuotat e aktivitetit dhe më pas në një datë fikse mund të shkojmë e të kërkojmë heqjen e tyre në Meta, pasi të kemi bërë paralajmërimet e nevojshme. @[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], e pashë çfarë më ke dërguar. Duke u nisur nga çfarë kemi folur më sipër, bie dakord personalisht në përgjithësi që kriteret të jenë: X + y brenda 1 viti, degradim gradual dhe paralajmërim 1 javë/1 muaj (?) para, gjatë së cilës përdoruesi ka kohë të kërkojë të përmbushë kriteret? (X = redaktime të përgjithshme, y = veprime administrative) Kontrollin mund ta bëjë një burokrat çdo 1 qershor. (Domethënë, atëherë do të dërgohet kërkesa te Meta po pati nevojë se kontrolli teknikisht duhet të bëhet ca më përpara që të kemi mundësi të dërgojmë paralajmërimet.) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 27 nëntor 2021 01:45 (CET) == LintErrors == Falë fushatës së ndërmarrë së fundmi për rregullimin e gabimeve sintaksore me wikitekst, numri i tyre aktualisht është përgjysmuar nga mbi 20000 në mbi 10000, një numër që për disa vite ka qenë vetëm në rritje. Synimi është që të zerohet së shpejti. Përdoruesit e përfshirë: *@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]; *@[[Përdoruesi:ಮಲ್ನಾಡಾಚ್ ಕೊಂಕ್ಣೊ|ಮಲ್ನಾಡಾಚ್ ಕೊಂಕ್ಣೊ]]; *@[[Përdoruesi:WOSlinker|WOSlinker]] Robotët e përfshirë: *@[[Përdoruesi:Smallem|Smallem]]; *@[[Përdoruesi:MalnadachBot|MalnadachBot]] Infrastruktura teknike e përdorur: *[[w:en:WP:AWB|AWB]] Ndryshimet e ardhshme: *Aktivizim i projektit [[Wikipedia:WikiProject Check Wikipedia]] dhe përditësim i tij sipas standardeve të EnWiki; *Vënia në punë e [[Wikipedia:WPCleaner]]; *Përshtatja dhe aprovimi i [[w:en:User:WikiCleanerBot|WikiCleanerBot]] nga [[User:NicoV|NicoV]]; *Shfrytëzim i [[wikitech:Portal:Toolforge|Toolforge]] me anë të [[mw:Manual:Pywikibot/replace.py|Pywikibot]] për analizime e ndryshime periodike të përhershme (nëse do të ketë nevojë) Si mund të ndihmoni? #Aktivizoni [[MediaWiki:Gadget-LintHint|LintHint]] te [[Speciale:Preferencat#mw-prefsection-gadgets|Parapëlqimet]]; #Shkoni te [[Speciale:LintErrors]], zgjidhni një nga listat, shtypni butonin '''? Ndihmë''' në cepin e djathtë në krye të faqes e lexoni udhëzimet e thjeshta si mund të zgjidhni problemin. Mos ngurroni të më kontaktoni te faqja ime e diskutimeve për të më kërkuar ndihmë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 nëntor 2021 15:15 (CET) :''Përditësim mbi gjendjen'': Numri është përgjysmuar sërish nga 10 000 probleme në afro 5000 të mbetura. Nëse përparimi mbahet i njëtrajtshëm, synimi është të arrihet zgjidhja e të gjitha problemeve brenda vitit. Shpresohet për një lajmërim të dytë sapo të ndodhë përgjysmimi i radhës në afro 2500 probleme. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 nëntor 2021 12:38 (CET) == 1 riemërtim i vogël dhe 1 veprim radikal == Përshëndetje, A mund t'i ndryshohet emri i faqes së veçantë [[Speciale:FasheteShkurta]] në Fa'''q'''eteShkurt'''r'''a, ju lutem? Me sa di unë mund të ndryshohet vetëm nga një administrues ndërfaqeje. Faleminderit! --&nbsp; <font face="monospace,Courier">'''''// [[Përdoruesi:Tëfcí|tëfcí]] // [[Përdoruesi diskutim:Tëfcí|bisedho]]'''''</font> 9 dhjetor 2021 00:20 (CET) :@[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], emrat e faqeve të veçanta mund të ndryshohen në dy mënyra, me anë të mesazheve të sistemit dhe në TranslateWiki. Nëse e ndryshon me anë të një mesazhi sistemi ndryshimi është vetëm lokal për projektin ndërsa nëse e ndryshon te TranslateWiki, ndryshimi aplikohet në të gjitha projektet në atë gjuhë. :Por në rastin konkret jam konfuz. Shkova për ta ndryshuar te TranslateWiki dhe faqja del në rregull (nëse kam gjetur vendin e duhur). Hidhi një sy vetë:[https://translatewiki.net/wiki/MediaWiki:Sp-translate-data-SpecialPageAliases/sq]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2021 01:02 (CET) :: E pashë edhe unë, por më duket se TranslateWiki nuk përfshin Wikipedian në projektet e tyre (përfshin Wikipedia Library Card Platform dhe Wikipedia Preview, por jo Wikipedia si të tërë). --&nbsp; <font face="monospace,Courier">'''''// [[Përdoruesi:Tëfcí|tëfcí]] // [[Përdoruesi diskutim:Tëfcí|bisedho]]'''''</font> 9 dhjetor 2021 01:10 (CET) :: Hasa në faqen e lartpermendur se po filloja të grisja faqe shumë të vogla. Mirëpo për fat të keq zbulova që ishin [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Speciale:FasheteShkurta&limit=500&offset=9500 mbi 10.000 faqe me më pak se 300 byte] dhe se do çmendesha duke i grisur të gjithë dorazi. Shumica prej tyre kanë vetëm 1 redaktim... Sa për ta përfytyruar (faqja e 10-mijtë është e tipit): <br><blockquote><small>Panairi i librit "Tirana 2010" u çel më 1 nëntor deri më 15 nëntor 2010 në Pallatit e Kongreseve në Tiranë dhe ishte panairi i 13-të i librit shqip, organizuar nga Shoqata e Botuesve Shqiptarë.</small> [FUND]</blockquote><br>Prandaj mendova të propozoj grisjen e të gjithë faqeve nën 300 bytes me vetëm 1 (ose 2, ose 3, ...) redaktim. Mendoj që këto dy kritere janë të mjaftueshme për të lokalizuar faqe jo-cilësore ose vandale. Për një veprim të tillë duhej parë edhe mënyra teknike e realizimit (bulk delete, mass delete, ose diçka tjetër). Si mendoni ju? --&nbsp; <font face="monospace,Courier">'''''// [[Përdoruesi:Tëfcí|tëfcí]] // [[Përdoruesi diskutim:Tëfcí|bisedho]]'''''</font> 9 dhjetor 2021 01:11 (CET) :::@[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], TranslateWiki përfshin dhe Wikipedia-t se e kam përdorur shpesh për këtë gjë. Për shembull, titulli i asaj faqes që thua ti, (titulli del ndryshe nga adresa për çudi) aktualisht është siç është për shkak të kësaj faqeje:[https://translatewiki.net/wiki/MediaWiki:Shortpages/sq] :::Nëse do të donim të përdornim mesazhin lokal dhe jo TranslateWiki do të përdornim [[MediaWiki:Shortpages]] që aktualisht nuk ekziston meqë fjala është në TranslateWiki. Bëra një provë dhe, dhe po të krijohej, ndryshon vetëm titulli, jo adresa. S'më kishte rastisur më parë ky lloj rasti. Do të pyes njëherë nga EnWiki mos ndihmojnë më shumë. :::Sa për fshirjen masive... S'e di me siguri. Të them të drejtën, personalisht më vjen keq të fshijmë artikuj si ai që sapo përmende. Idealisht panairet e librit e meritojnë 1 artikull specifik besoj, si festivalet përkatëse të muzikës, fjala bie. Mbase nëse i lëmë për ca kohë, mund t'i zgjerojë ndonjë... Por nga ana tjetër, nëse kanë vite në atë gjendje pa u zgjeruar... :/ Më lejo të propozoj diçka tjetër: Si thua sikur, në vend të faqeve të shkurtra, të shohësh faqet e reja që kanë nevojë për kontroll dhe ato që kanë stampën për t'u grisur? Lista është bërë shumë e gjatë kohët e fundit dhe zakonisht janë raste ku mund të veprosh në mënyrë më "bardhë e zi", krahasuar me rastin e faqeve të shkurtra. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2021 01:25 (CET) ::::Pashë disa nga faqet tani dhe po shoh që shumë prej tyre janë dhe lista bosh që i përkasin një epoke të vjetër të Wikipedia-s shqip ku shpresohej se do të mbusheshin me kalimin e kohës. Faqe të tilla përgjithësisht kanë përfunduar të fshira kështu që s'është ndonjë problem i madh por sërish mendoj që mbase do të ishte më mirë të merreshim me ato dy listat më sipër njëherë përpara se "t'i hapnim punë vetes me këto". Megjithatë e kuptoj që varet nga dëshira. Puna që propozon ti mbase është më interesante për ty se sa ajo që propozoj une. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2021 13:18 (CET) === Diskutim === == Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content /> :''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The Board of Trustees is preparing a call for feedback about the upcoming Board Elections, from January 7 - February 10, 2022. While details will be finalized the week before the call, we have confirmed at least two questions that will be asked during this call for feedback: * What is the best way to ensure fair representation of emerging communities among the Board? * What involvement should candidates have during the election? While additional questions may be added, the Movement Strategy and Governance team wants to provide time for community members and affiliates to consider and prepare ideas on the confirmed questions before the call opens. We apologize for not having a complete list of questions at this time. The list of questions should only grow by one or two questions. The intention is to not overwhelm the community with requests, but provide notice and welcome feedback on these important questions. '''Do you want to help organize local conversation during this Call?''' Contact the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance team]] on Meta, on [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram], or via email at msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org. Reach out if you have any questions or concerns. The Movement Strategy and Governance team will be minimally staffed until January 3. Please excuse any delayed response during this time. We also recognize some community members and affiliates are offline during the December holidays. We apologize if our message has reached you while you are on holiday. Best, Movement Strategy and Governance<section end="announcement-content" /> </div> {{int:thank-you}} [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 27 dhjetor 2021 18:56 (CET) <!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22502754 --> == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 28th''' of February. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2022 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2022|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 9 janar 2022 14:15 (CET) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22560402 --> == Feminism and Folklore 2022 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} Greetings! You are invited to participate in '''[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competion. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia. You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles focused on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of suggested articles [[:m:Feminism and Folklore 2022/List of Articles|here]]. You can also support us in organizing the contest on your local Wikipedia by signing up your community to participate in this project and also translating the [[m:Feminism and Folklore 2022|project page]] and help us spread the word in your native language. Learn more about the contest and prizes from our project page. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2022|talk page]] or via Email if you need any assistance... Thank you. '''Feminism and Folklore Team''', [[User:Tiven2240|Tiven2240]] --11 janar 2022 06:49 (CET) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22574381 --> == Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now open and will close on 7 February 2022. With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Join the conversation.]] Best, Movement Strategy and Governance<section end="announcement-content" /> </div> [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 15 janar 2022 02:04 (CET) <!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22610145 --> == IMPORTANT: Admin activity review == Hello. A policy regarding the removal of "advanced rights" (administrator, bureaucrat, interface administrator, etc.) was adopted by [[:m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|global community consensus]] in 2013. According to this policy, the [[:m:stewards|stewards]] are reviewing administrators' activity on all Wikimedia Foundation wikis with no inactivity policy. To the best of our knowledge, your wiki does not have a formal process for removing "advanced rights" from inactive accounts. This means that the stewards will take care of this according to the [[:m:Admin activity review|admin activity review]]. We have determined that the following users meet the inactivity criteria (no edits and no logged actions for more than 2 years): # 1l2l3k (administrator) These users will receive a notification soon, asking them to start a community discussion if they want to retain some or all of their rights. If the users do not respond, then their advanced rights will be removed by the stewards. However, if you as a community would like to create your own activity review process superseding the global one, want to make another decision about these inactive rights holders, or already have a policy that we missed, then please notify the [[:m:Stewards' noticeboard|stewards on Meta-Wiki]] so that we know not to proceed with the rights review on your wiki. Thanks, [[Përdoruesi:Stanglavine|Stanglavine]] ([[Përdoruesi diskutim:Stanglavine|diskutimet]]) 19 janar 2022 02:38 (CET) :@[[Përdoruesi:Stanglavine|Stanglavine]], thanks for the notification! We actually tried very recently setting up some new standards for that (basically halving the time) but the discussion, although overall positive failed to attract a large number of users so for the moment we'll roll with that. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 janar 2022 02:44 (CET) == Wikimedian në Rezidencë == Si pjesë e bashkëpunimit që ka [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|WoALUG-u]] me [[Galeria Kombëtare e Kosovës|Galerine Kombëtare të Kosovës]], jemi duke kërkuar një vullnetarë për ta vendosur si [[:en:Wikipedian_in_residence|Wikimedian në Rezidencë]] në galeri. Qëllimet kryesore të Wikimedianit në Rezidencë janë: * Të organizoj dhe asistoj publikimin e materialeve në Wiki lidhur me misionin e GKK-së; * Të inkurajoj dhe ndihmoj institucionin për lirimin e materialeve nën licenca të hapura; * Të zhvilloj marrëdhenie afatgjate midis institucionit dhe komunitetit Wikimedia. Puna është vullnetare (në Prishtinë) dhe do të zgjasë 3 muaj duke iu rimbursuar shpenzimet e rrugës dhe ushqimit nga WoALUG-u. Të gjithë të interesuarit të degojnë email në: info@wikimediashqip.org [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 27 janar 2022 16:07 (CET) == Movement Strategy and Governance News – Issue 5 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="ucoc-newsletter"/> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 5, January 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics. This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive these updates. <div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> *'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 16th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]]) *'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]]) *'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]]) *'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]]) *'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about MSG on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])</div><section end="ucoc-newsletter"/> </div> [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 29 janar 2022 04:28 (CET) <!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22704115 --> == Përditësime te moduli i referimeve == Këto ditë kam ndërmarrë përditësimin periodik të modulit CS1 që mund të kërkojë ca ditë për t'u përfunduar sepse ka pasur ndryshime të mëdha në versionin origjinal të EnWiki-t. Gjatë kësaj kohe mund të shihni gabime të ndryshme me referimet në artikuj, kategori gabimesh të zbrazura apo dhe gabime që njëherë e një kohë ishin e tashmë janë zhdukur. Çdo gjë do të kthehet në normalitet sapo përditësimi të mbarojë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 shkurt 2022 13:51 (CET) :{{U bë}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 shkurt 2022 11:40 (CET) == Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello everyone, The Wikimedia Foundation Board of Trustees released a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/January 2022 - Board of Trustees on Community ratification of enforcement guidelines of UCoC|statement on the ratification process]] for the '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]'''. The [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The UCoC and the Enforcement Guidelines were written by [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|volunteer-staff drafting committees]] following community consultations. The revised guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. There is a [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Changes|list of changes made]] to the guidelines after the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines review]]. '''Comments about the guidelines can be shared [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on the Enforcement Guidelines talk page on Meta-wiki]].''' To help to understand the guidelines and process, the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team will be hosting Conversation Hours on 4 February 2022 at 15:00 UTC, 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the conversation hours to speak with the UCoC project team and drafting committee members about the updated guidelines and voting process]].''' The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. All eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the Enforcement guidelines, and share why. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].''' Many participants from across the movement have provided valuable input in these ongoing conversations. The UCoC and MSG teams want to thank the Drafting Committee and the community members for their contributions to this process. Sincerely, Movement Strategy and Governance<br/> Wikimedia Foundation<section end="announcement-content" /> </div> [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 4 shkurt 2022 04:55 (CET) <!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22704115 --> == Gara "Ushqimi Tradicional Shqiptar" == [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] ftojnë të gjithë dashamirësit e kulinarisë, kuzhinierë amatorë dhe profesionistë apo fotografë të marrin pjesë në garën “Ushqimi Tradicional Shqiptar” për të nxjerrë në pah llojllojshmërinë e ushqimeve dhe gatimit tradicional shqiptar. Nga 7 shkurti deri më 28 shkurt, ju mirëpresim të bashkoheni me ne në këtë garë për të bërë fotografi të gatimeve shqiptare. Pjesëmarrësit do t’i ngarkojnë fotot në Wikimedia Commons. Për më shumë informacion rreth garës, lexoni [[Commons:Category:Gara_e_fotografis%C3%AB_s%C3%AB_ushqimit_tradicional_shqiptar_-_2022|këtu]]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 8 shkurt 2022 09:13 (CET) == Zgjedhjet për kujdestar == Për herë të dytë marr pjesë në zgjedhjet për kujdestar. Do të ftoja këdo që të shprehte mendimin e tij pozitiv, neutral ose negativ për mua me votë në [[meta:Stewards/Elections 2022/Votes/Klein Muçi|këtë]] faqe. Faleminderit! :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 shkurt 2022 12:46 (CET) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Leadership Development Task Force: Your feedback is appreciated</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven Leadership Development Task Force. The purpose of the task force is to advise leadership development work. The team is looking for feedback about the responsibilities of the Leadership Development Task Force. This Meta page shares the proposal for a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Leadership Development Task Force]] and how [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|you can help.]] Feedback on the proposal will be collected from 7 to 25 February 2022.<section end="announcement-content" /> </div> [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 9 shkurt 2022 03:35 (CET) <!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22796821 --> == Përdorni të drejtën tuaj për të votuar! Mos harroni të merrni pjesë në bisedimet e UCoC dhe të votoni për ratifikimin! == : Përshëndetje Wikimedian,<br> :: ''Na vjen keq që nuk shkruaj në gjuhën tuaj. Teksti i mëposhtëm është përkthyer nga përkthimi i automatizuar i Google.<br> :: ''Ju lutem më njoftoni nëse ju duket i pamjaftueshëm ky lloj komunikimi. :: ''Ju lutem mos ngurroni të kontribuoni duke përkthyer faqet përkatëse të Meta në gjuhën shqipe.''<br> <br> [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting| Një votim në SecurePoll nga 7 deri më 21 mars 2022] është planifikuar si pjesë e procesit të ratifikimit për udhëzimet e zbatimit të Kodit Universal të Sjelljes (UCoC). Ftohen votuesit me të drejtë vote t'i përgjigjen një pyetjeje sondazhi dhe të ndajnë komentet. Në faqen e [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information| Informacionit të Votuesit] mund të gjeni informacione të dobishme, përgjigje për pyetjet e bëra shpesh, si dhe një mjet për të kontrolluar të drejtën e votës.. Gjatë sondazhit, votuesit do të pyeten nëse e mbështesin zbatimin e Kodit Universal të Sjelljes bazuar në udhëzimet e propozuara. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct| Kodi Universal i Sjelljes (UCoC)] ofron një bazë të sjelljes së pranueshme për të gjithë lëvizjen. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines| Udhëzimet e rishikuara të zbatimit] u publikuan më 24 janar 2022 si një mënyrë e propozuar për të zbatuar politikën në të gjithë lëvizjen. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/January_2022_-_Board_of_Trustees_on_Community_ratification_of_enforcement_guidelines_of_UCoC| Një deklaratë e Bordit të Fondacionit Wikimedia] kërkon një proces ratifikimi ku votuesit me të drejtë vote do të kenë një mundësi për të mbështetur ose kundërshtuar miratimin e udhëzimeve të Zbatimit të UCoC në një votim. Wikimedianët ftohen të përkthejnë dhe të ndajnë informacione të rëndësishme. Për më shumë informacion rreth UCoC, ju lutemi shikoni [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Project| faqen e projektit] dhe [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/FAQ| pyetjet e bëra shpesh] në Meta-wiki. Ka ngjarje të planifikuara për të mësuar më shumë dhe për të diskutuar: * [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations/Panel_Q&A|Një panel komuniteti]] më 18 shkurt 2022 në orën 15:00 UTC ndan perspektivat nga pjesëmarrësit e komunitetit të vegjël dhe të mesëm. * [[m:Movement Strategy and Governance|Ekipi i Strategjisë dhe Qeverisjes së Lëvizjes (MSG)]] pret Orët e Bisedës më 25 shkurt 2022 në orën 12:00 UTC dhe 4 mars 2022 në orën 15:00 UTC. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations|'''Ju lutemi, regjistrohuni për këto orë bisedash''']] për të bashkëvepruar me ekipin e projektit dhe komitetin hartues në lidhje me udhëzimet e përditësuara të zbatimit dhe procesin e ratifikimit. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2022_conversation_hour_summaries|Shihni përmbledhjet e Orës së Bisedës]] për shënime nga 4 shkurt 2022. Ju mund të komentoni në faqet e diskutimit në Meta-wiki në çdo gjuhë. Ju gjithashtu mund të kontaktoni secilin ekip me email: msg(_AT_)wikimedia.org ose ucocproject(_AT_)wikimedia.org Sinqerisht,<br> [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 19 shkurt 2022 13:30 (CET)<br> Facilitator for South-East Europe<br> Movement Strategy and Guidance == Wiki Loves Folklore is extended till 15th March == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">{{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]] Greetings from Wiki Loves Folklore International Team, We are pleased to inform you that [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]] an international photographic contest on Wikimedia Commons has been extended till the '''15th of March 2022'''. The scope of the contest is focused on folk culture of different regions on categories, such as, but not limited to, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, etc. We would like to have your immense participation in the photographic contest to document your local Folk culture on Wikipedia. You can also help with the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|translation]] of project pages and share a word in your local language. Best wishes, '''International Team'''<br /> '''Wiki Loves Folklore''' [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 22 shkurt 2022 05:50 (CET) </div> <!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 --> == Coming soon == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> === Several improvements around templates === Hello, from March 9, several improvements around templates will become available on your wiki: * Fundamental improvements of the [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor template dialog]] ([[m:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|1]], [[m:WMDE Technical Wishes/Removing a template from a page using the VisualEditor|2]]), * Improvements to make it easier to put a template on a page ([[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|3]]) (for the template dialogs in [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor]], [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor#/media/File:VectorEditorBasic-en.png|2010 Wikitext]] and [[Mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|New Wikitext Mode]]), * and improvements in the syntax highlighting extension [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] ([[m:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|4]], [[m:WMDE Technical Wishes/Bracket Matching|5]]) (which is available on wikis with writing direction left-to-right). All these changes are part of the “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]” project by [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes]]. We hope they will help you in your work, and we would love to hear your feedback on the talk pages of these projects. </div> - [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 28 shkurt 2022 13:38 (CET) <!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=22907463 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Remember to Participate in the UCoC Conversations and Ratification Vote!</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello everyone, A [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting|'''vote in SecurePoll from 7 to 21 March 2022''']] is scheduled as part of the ratification process for the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement guidelines. Eligible voters are invited to answer a poll question and share comments. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information|Read voter information and eligibility details.]] During the poll, voters will be asked if they support the enforcement of the Universal Code of Conduct based on the proposed guidelines. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|revised enforcement guidelines]] were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. A [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/January_2022_-_Board_of_Trustees_on_Community_ratification_of_enforcement_guidelines_of_UCoC|Wikimedia Foundation Board statement]] calls for a [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting|ratification process]] where eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the UCoC Enforcement guidelines in a vote. Wikimedians are invited to [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information/Volunteer|translate and share important information]]. For more information about the UCoC, please see the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|project page]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/FAQ|frequently asked questions]] on Meta-wiki. There are events scheduled to learn more and discuss: * A [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations/Panel_Q&A|community panel]] recorded on 18 February 2022 shares perspectives from small- and medium-sized community participants. * The [[m:Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team is hosting Conversation Hours on 4 March 2022 at 15:00 UTC. Please [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations|'''sign-up''']] to interact with the project team and the drafting committee about the updated enforcement guidelines and the ratification process. See the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2022_conversation_hour_summaries|Conversation Hour summaries]] for notes from 4 February 2022 and 25 February 2022. You can comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact either team by email: msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org or ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org Sincerely, Movement Strategy and Governance <br /> Wikimedia Foundation <br /><section end="announcement-content" /> </div> [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 2 mars 2022 03:17 (CET) <!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22916674 --> == Përditësime në lidhje me citimet/referimet == # Shtypja mbi ISBN-në e vendosur në çdo citim (nëse është vendosur saktë), tashmë do të ofrojë informacion se ku mund të gjendet libri në fjalë në të gjithë botën. Këtu përfshihen mundësitë virtuale, të ndara sipas faqeve të ndryshe të internetit, dhe fizike, të ndara sipas bibliotekave të ndryshme nëpër shtete. # [[User:Smallem|Smallem]] mund të zgjidhë dhe më shumë probleme në lidhje me referimet automatikisht. Ai gjithashtu kryen standardizim formatimi në to ku mundet. # Po diskutoj për sjelljen e 3 robotëve të rinj për zgjidhjen automatike të problemeve me referimet nga EnWiki. 1 prej tyre ishte në fazë prove paraprake te ne para ca ditësh. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 mars 2022 14:01 (CET) == Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022 == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello everyone, The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]]. The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]]. You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org Sincerely,<br> Movement Strategy and Governance<br> Wikimedia Foundation<section end="announcement-content" /><br> --[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 7 mars 2022 11:59 (CET) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Invitation to Hubs event: Global Conversation on 2022-03-12 at 13:00 UTC</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" />Hello! The Movement Strategy and Governance team of the Wikimedia Foundation would like to invite you to the next event about "Regional and Thematic Hubs". The Wikimedia Movement is in the process of understanding what Regional and Thematic Hubs should be. Our workshop in November was a good start ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Documentation/27 November Workshop|read the report]]), but we're not finished yet. Over the last weeks we conducted about 16 interviews with groups working on establishing a Hub in their context ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Dialogue|see Hubs Dialogue]]). These interviews informed a report that will serve as a foundation for discussion on March 12. The report is planned to be published on March 9. The event will take place on March 12, 13:00 to 16:00 UTC on Zoom. Interpretation will be provided in French, Spanish, Arabic, Russian, and Portuguese. Registration is open, and will close on March 10. Anyone interested in the topic is invited to join us. '''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022|More information on the event on Meta-wiki]]'''. Best regards, [[m:User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]<br />Movement Strategy <section end="announcement-content" /> </div> 10 mars 2022 02:31 (CET) <!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22974079 --> == Ju lutem ndryshoni një gabim që shfaqet në anglisht në Wikipedian shqiptare == Përshëndetje administratorë të Wikipedias në Shqip! Ju lutem a mund të bëni të mundur të shfaqet në shqip shkrimi kur klikojmë te gjuhët e disponueshme për një artikull në Wikipedian Shqiptare, pasi tani shfaqet në anglisht: "This page is not available in other languages" dhe ne duam që të jetë: "Kjo faqe nuk është e disponueshme në gjuhë të tjera" (nëse ai artikull nuk ka gjuhë të tjera të disponueshme në Wikipedia) Po ju kërkoj këtë pasi në shumë gjuhë në Wikipedia të ndryshme kur klikojmë te gjuhët e tjera të disponueshme për një artikull që jemi duke vizituar, nëse ai artikull nuk ka gjuhë të tjera të disponueshme përveç gjuhës së asaj Wikipedia, shkrimi shfaqet në atë gjuhë të Wikipedias që jemi. Faleminderit! :@[[User:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], përshëndetje! :) Të lutem, mund të tregosh një faqe konkrete, qoftë kjo këtu apo në EnWiki, ku mund ta riprodhojmë atë që përshkruan? Çfarë mund të shtypim ekzaktësisht që të na dalë teksti ''This page is not available in other languages''? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 mars 2022 02:52 (CET) Kur klikojmë për të parë nëse ka gjuhë të tjera për këtë artikull: https://sq.m.wikipedia.org/wiki/Genard_Hajdini del në anglisht: "This page is not available in other languages" :@[[User:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], faleminderit! Në çfarë gjuhe tjetër e ke provuar në të cilën mesazhi nuk të ka dalë në anglisht? Unë e provova te ItWiki, te [https://it.m.wikipedia.org/wiki/Fiamme_nel_Texas ky artikull], dhe mesazhi më del sërish në anglisht. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 mars 2022 13:23 (CET) Përshëndetje! Ai artikull në gjuhën italiane ka gjuhë të tjera të disponueshme dhe edhe po të ketë ndonjë artikull në Wikipedian italiane që nuk ka gjuhë të tjera në Wikipedia, mesazhi shfaqet në italisht. Shembull kjo faqe: https://it.m.wikipedia.org/wiki/Industria_Automobilistica_Ellenica, po të klikosh në gjuhët e tjera të disponueshme për atë artikull edhe pse ka por ende nuk janë shtuar në Wikipedian italiane pasi artikulli nuk është rregulluar siç duhet thotë në italisht: "Questa pagina non è disponibile in altre lingue." Kjo gjë mesa duket ndodh vetëm në Wikipedian shqip kur nuk ka gjuhë të tjera të disponueshme për atë artikull. :@[[User:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], e habitshme pasi dhe në artikullin që sapo solle unë sërish shoh "This page is not available in other languages" kur shtyp te butoni për gjuhët e tjera. Gjithsesi, bëra përkthimin e nevojshëm për shqipen për atë mesazh te [https://translatewiki.net/ TranslateWiki] dhe nëse gjithçka shkon mirë, duhet të ndryshojë brenda 1-2 javëve, koha që duhet për të ndodhur përditësimet. Faleminderit për raportimin! :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 mars 2022 16:45 (CET) == Wiki Loves Folklore 2022 ends tomorrow == [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]] International photographic contest [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022| Wiki Loves Folklore 2022]] ends on 15th March 2022 23:59:59 UTC. This is the last chance of the year to upload images about local folk culture, festival, cuisine, costume, folklore etc on Wikimedia Commons. Watch out our social media handles for regular updates and declaration of Winners. ([https://www.facebook.com/WikiLovesFolklore/ Facebook] , [https://twitter.com/WikiFolklore Twitter ] , [https://www.instagram.com/wikilovesfolklore/ Instagram]) The writing competition Feminism and Folklore will run till 31st of March 2022 23:59:59 UTC. Write about your local folk tradition, women, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, folklore, and tradition, including ballads, folktales, fairy tales, legends, traditional song and dance, folk plays, games, seasonal events, calendar customs, folk arts, folk religion, mythology etc. on your local Wikipedia. Check if your [[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|local Wikipedia is participating]] A special competition called '''Wiki Loves Falles''' is organised in Spain and the world during 15th March 2022 till 15th April 2022 to document local folk culture and [[:en:Falles|Falles]] in Valencia, Spain. Learn more about it on [[:ca:Viquiprojecte:Falles 2022|Catalan Wikipedia project page]]. We look forward for your immense co-operation. Thanks Wiki Loves Folklore international Team [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 14 mars 2022 15:40 (CET) <!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 --> == CEE Spring 2022 == Edhe këtë vit [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedians of Albanian Language User Group]] do të marrë pjesë në eventin e [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Spring_2022 CEE Spring]-ut 2022, i cili mbështet krijimin e artikujve në Wikipedia për çdo vend në rajonin e Evropës Lindore e Qendrore, nga 21 marsi deri më 31 maj. Gjatë këtij eventi Wikipedian-ët do të përkthejnë artikuj nga Wikipedia të gjuhëve të ndryshme për të përhapur kulturën, historinë, traditat dhe njerëzit nga vendet evropiane respektive. Duke qenë se edhe ne do të jemi pjesë e këtij eventi të përvitshëm na ndihmoni të pasurojmë listën e artikujve të [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia%20CEE%20Spring%202022/Structure/Kosovo Kosovës] dhe [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia%20CEE%20Spring%202022/Structure/Albania Shqipërisë] me artikuj. Mund të kontribuoni dhe të propozoni artikujt në listat e Kosovës dhe Shqipërisë. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 16 mars 2022 10:20 (CET) == Bëni të mundur të shfaqen në shqip të rejat ose njoftime nga Wikimedia == Përshëndetje administratorë të Wikipedia në Shqip! Siç ju kam bërë me dije një problem në Wikipedian shqip ku shfaqej gjuha angleze për një faqe në Wikipedian shqip kur klikojmë te gjuhët e tjera të disponueshme për atë faqe (kur nuk ka), po ju bëj me dije që po ashtu kur jemi duke vizituar Wikipedian Shqiptare na shfaqen në Anglisht të reja ose njoftime nga Wikimedia. Ne duam që të jenë në shqip siç janë në gjuhë të ndryshme të Wikipedias këto njoftime nga Wikimedia kur jemi duke vizituar atë Wikipedia specifike përveç në anglisht. (Njoftimet e Wikimedia që shfaqen në krye të webfaqes kur ka të reja). Faleminderit :@[[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], cilës faqe në Wikipedia-n shqip i referohesh? [[Faqja kryesore|Faqes kryesore]]? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 mars 2022 15:30 (CET) Faqes kryesore dhe kur jemi në faqe të ndryshme duke naviguar. Njoftime dhe të reja nga Wikimedia Foundation. P.sh: Dita e grave (siç ishte një sondazh më 8 mars në Wikimedia Foundation), dhe tani që është ky sondazh me votime që shfaqet në anglisht: https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information Kur jemi duke naviguar Wikipedia në këto gjuhë: "Bahasa Indonesia Bahasa Melayu Deutsch English Hausa Kiswahili Tiếng Việt Türkçe Yorùbá eesti español français italiano polski português do Brasil română srpskohrvatski / српскохрватски suomi čeština македонски русский עברית اردو العربية हिन्दी বাংলা ไทย ትግርኛ 中文 日本語 한국어" (siç shfaqen te ai link) na shfaqen njoftime dhe të reja nga Wikimedia në gjuhën e asaj Wikipedia që jemi duke vizituar, por për Shqip nuk është bërë ende e mundur të shfaqen në këtë gjuhë. :@[[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], kjo ndodh pasi nuk ka pasur vullnetarë shqiptarë që ta përkthejnë atë faqe. Apo faqe të tjera të ngjashme në Meta. Ndryshe nga mesazhet teknike, përmbajtja e faqeve ka vëllim pune dhe zakonisht kryhet nga mori vullnetarësh, gjë që në komunitetin shqiptar mungon. Nëse ke dëshirë, mund ta përkthesh ti si faqe duke ndjekur këtë [https://meta.m.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines%2FVoter+information&action=page&filter=&language=sq lidhje]. E njëjta gjë mund të bëhet dhe me faqe të tjera të kësaj natyre. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 mars 2022 17:15 (CET) == Growth Newsletter #20 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth team logo - Icon only.svg|right|frameless]] Welcome to the twentieth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! The Growth team's objective is to work on software changes that help retain new contributors in Wikimedia projects. === Suggested edits === As of February, 300,000 suggested edits have been completed since the feature was first deployed in December 2019. '''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|Add a link]]''' is the team's first structured task, deployed in May 2021. It has improved outcomes for newcomers. The team is now working on a second iteration based on community feedback and data analysis. Improvements will include: improved algorithmic suggestions, guardrails to prevent too many similar links to be added, and clearer encouragement for users to continue making edits. After adding these improvements, we will deploy this task to more Wikipedias. '''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an image]]''' is the second structured task built by our team. It was deployed in November 2021 to four pilot Wikipedias. This is a more challenging task for newcomers. However, it adds more value to articles (so far, over 1,000 images have been added). We are currently learning from communities and from the data on what is working well and what needs improvements. The project page contains [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image#design|links to interactive prototypes]]. We are very interested to [[mw:Talk:Growth|hear your thoughts on this idea]] as we build and test the early versions. We will soon deploy this task to more Wikipedias as a test. "Add a link" and "Add an image" now both have a limitation on how many of these tasks newcomers can do per day. It is meant to discourage careless newcomers from making too many problematic edits. === Positive reinforcement === Over the last two years, the Growth team has focused on building suggested edits: easy tasks for newcomers to start with. We have learned with this experience that these tasks help many newcomers to make their first edits. Now, the team is starting a new project : "[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|positive reinforcement]]". Its goal is to make newcomers proud of their editing and to make them want to come back for more of them. With the positive reinforcement project, we are considering three kinds of features: * '''Impact stats''': give newcomers the ability to see how many people read the articles they edit. * '''Leveling up''': encourage newcomers to progress from easier tasks to harder tasks. * '''Personalized praise''': encourage mentors and other editors to "thank" and award newcomers for good work. This project is just beginning, and we hope for community thoughts on the direction. We know that things can wrong if we offer the wrong incentives to newcomers, so we want to be careful. Please visit [[mw:Talk:Growth/Positive reinforcement|the talk page]] to help guide the project! === News for mentors === * The [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Mentor dashboard|mentor dashboard]] is available at all wikis. It helps mentors see who their mentees are and keep track of their activity. It is automatically activated [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list#create|where a list of mentors has been created]]. If you need assistance to create a list of mentors, please [[mw:talk:Growth|contact us]]. * The mentor dashboard has a new module: settings. It is now possible for mentors to define their status (active or away). They can specify the volume of questions they want to receive, and they can claim mentees in an easier way. It is also possible for mentors to quit, which will automatically reassign their mentees to other mentors. * We are [[phab:T287915|working on an ability]] for a mentee to opt-out (and back in) to having a mentor. * Previously, in the table that displays mentees activity, the filters displayed all mentees, even the ones with zero edits or lots of edits. [[phab:T301268|We have changed this]] so that only mentees with between 1 and 500 edits are visible by default. Mentors can change this value in their filters. * We are currently [[phab:T264343|working on a special page]] for mentors to sign-up. Some wikis have created userboxes that mentors can display on the user pages. If your wiki has one, please link it [[d:Q109498957|to Wikidata]]! === Scaling === Previously, at most Wikipedias, only 80% of newcomers were getting the Growth features. This was done for experimentation, to have a control group. We have changed this setting. Now 100% of new accounts at all Wikipedias get the Growth features ([[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#pilot|except a few, kept as test wikis]]). We invite communities to update their onboarding documentation and tutorials. Please include the Growth features in it. To help you, [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Account creation|we have created an help page]] that can be translated and adapted to your wiki. === How to help === Do you have questions about the Growth features? [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ|This translatable FAQ]] contains answers to the most common questions about the Growth team work. We regularly update it. Interface translations are important for newcomers. Please help for your language, by [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-growthexperiments&language=&filter=&action=translate translating or copyediting] interface translations for the Growth features. ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> 16 mars 2022 18:12 (CET) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=23002302 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Leadership Development Working Group: Apply to join! (14 March to 10 April 2022)</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello everyone, Thank you to everyone who participated in the feedback period for the [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]] initiative. A [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] can be found on Meta-wiki. This feedback will be shared with the working group to inform their work. The application period to join the Working Group is now open and will close on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and '''[[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate|apply if you are interested]]'''. Thank you, From the Community Development team<br /><section end="announcement-content" /> </div> [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 18 mars 2022 03:20 (CET) <!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22974079 --> == Bëni të mundur që të shfaqet në shqip koha e fundit e redaktimit të një faqeje == Përshëndetje administratorë të Wikipedia në shqip! Siç e rregulluat problemin që shfaqej gjuha angleze kur klikojmë në një artikull në Wikipedian shqip për të parë gjuhët e tjera (kur nuk ka), po ju bëj me dije se në një artikull në Wikipedian shqip kur navigojmë në fund të faqes për të parë se kush e ka redaktuar për herë të fundit na del në anglisht: "last edited ... days ago" or "months ago" dhe duhet që ta rregulloni të dalë në shqip "redaktuar për herë të fundit para ... ditësh" ose "muajsh". Faleminderit :@[[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], përshëndetje sërish dhe faleminderit për raportimin! Fillimisht disa këshilla: Njoftime të tilla si këto për përkthimet është mirë të bëhen te [[WP:ZA]] duke qenë se janë probleme që kërkojnë zgjidhje të drejtpërdrejtë. Kuvendi zakonisht rezervohet për çështje që kanë nevojë për diskutim apo për lajmërime teknike. Së dyti, në fund të shkrimeve të tua duhet të nënshkruash që të dalë emri e data siç del te komentet e mia. Për të parë si realizohet kjo gjë, lexo [[w:en:WP:SIG|këtu]] por e thënë shkurt, zakonisht mjafton të shtosh <nowiki>- ~~~~</nowiki> në fund të komentit tënd. Së fundmi, në njoftime të tilla në lidhje me përkthimin nuk ka nevojë t'i referohesh zgjidhjes së problemit të kahershëm. Çfarë duhet thënë është një përshkrim për problemin aktual, faqja ku e hasët, pajisja (celular apo kompjuter) dhe mbase një sugjerim se si mund të jetë zgjidhja. Këto hollësi ndihmojnë për identifikimin dhe riprodhimin e problemit në mënyrë që ai të kuptohet e të mund të zgjidhet. Gjithashtu titulli nuk ka pse të jetë një kërkesë e mirëfilltë, mjafton një fjalë përshkruese. Për shembull, në rastin konkret titulli mund të ishte thjesht: "Përkthim" ose "Përkthim - Koha e redaktimit të fundit". :Për sa i përket këtij rasti, do të merrem unë së shpejti. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 mars 2022 13:59 (CET) :{{U bë}} - Ndryshimi do të shfaqet në përditësimin e parashikuar të radhës. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 mars 2022 14:16 (CET) @Klein Muçi po ashtu kur jemi duke shtuar një temë diskutimi në faqen e diskutimeve për një artikull në Wikipedian shqip, na del në anglisht: "Add topic" dhe pasi klikojmë në të del "Subject" dhe "What is on your mind". Gjithashtu del ky mesazh në anglisht tek tema e re e diskutimit në krye: "By saving changes, you agree to the Terms of Use and agree to release your contribution under the CC BY-SA 3.0 and GFDL licenses". Nqs është e mundur, të bëhen edhe këto në shqip. Faleminderit :@[[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], fillimisht disa këshilla të tjera për komunikim më të lehtë. Etiketimi im nuk është kryer siç duhet. Që unë (apo kushdo tjetër) të njoftohet për mesazhin duhet që emri i tij të shkruhet në këtë mënyrë: <nowiki>@[[User:Klein Muçi|Klein Muçi]]qq</nowiki>. Gjithashtu ke harruar të firmosësh sërish në fund. Për sa i përket përkthimeve të kërkuara, do të merrem unë por, thjesht që të mos habitesh në të ardhmen, pothuajse e tërë ndërfaqja e përdorimit nga celulari është e papërkthyer. Raste të tilla do të gjesh vazhdimisht. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2022 14:49 (CET) :{{U bë}} (Pjesërisht.) :Ndryshimet janë vendosur në radhë për përditësimin e ardhshëm. Nëse ke dëshirë të ndihmosh personalisht në këtë gjë, mund të hapësh një llogari [https://translatewiki.net/ këtu] dhe të përkthesh çfarë mundesh nga grupet e mëposhtme: :[https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-mobilefrontend&language=sq&filter=%21translated&action=translate Mobile frontend], [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-mobilefrontend-user&language=sq&filter=%21translated&action=translate User interface], [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=mediawiki-skin-minervaneue&language=sq&filter=%21translated&action=translate Minerva Neue], [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=out-wikimedia-mobile-0-all&language=sq&filter=%21translated&action=translate Mobile apps] and [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=commons-android&language=sq Commons app]. Çdo kontribut ndihmon! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2022 19:07 (⧼timezone-cet⧽) @@[[User:Klein Muçi|Klein Muçi]] Faleminderit për kthimin në shqip të treguesit se kur është redaktuar për herë të fundit një faqe dhe të temës së re të diskutimit kur klikojmë te faqja e diskutimeve në Wikipedian shqip. E di që kam bërë disa kërkesa, por pothuajse janë kthyer të gjitha në shqip. Po ju bëj me dije se ka edhe 2 probleme që shfaqen në anglisht. E para, kur në një faqe të Wikipedias në shqip nuk ka faqe diskutimi dhe ne hapim një të re, del në anglisht vetëm ky mesazh: "You are creating a new page on Wikipedia" dhe kur shtojmë temë diskutimi te faqja e diskutimeve del në anglisht: "Add discussion", ky mesazh: "By saving changes, you agree to the Terms of Use and agree to release your contribution under the CC BY-SA 3.0 and GFDL licenses" dhe kur e publikojmë temën del në anglisht "Saving your new topic, please wait". Nëse është e mundur, të kthehen edhe këto në shqip. Faleminderit :@[[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], përshëndetje! Si fillim, më sipër ke harruar të nënshkruash në fund. Nëse nuk nënshkruan unë nuk lajmërohem edhe nëse më përmend emrin. Duhet t'i mbyllësh mesazhet me <nowiki>- ~~~~</nowiki> për të nënshkruar. Së dyti ke një ''@'' tepër në fillim por kjo s'përbën shumë problem. Për sa i përket temës, sërish të përsëris që numri i mesazheve që presin përkthim për ndërfaqen e celularit është SHUMË i madh, thjesht aq ke rastisur ti deri tani. Shikoji lidhjet që të dërgova më sipër, pjesët untranslated. Gjithsesi, do të merrem dhe me disa prej tyre personalisht por më duhet të të them që komunikimi yt i përgjithshëm ka filluar të bjerë pak ndesh me mënyrën si funksionojnë komunitetet Wiki. Këto komunitete konsiderohen "të lira", në kuptimin që të gjithë mund të ndihmojnë e të kontribuojnë dhe të gjithë jemi pak a shumë të barabartë me njëri-tjetrin. Gjithashtu s'duhet pasur frikë se bëhen shumë gabime pasi për shkak të mënyrës teknike si janë krijuar këto projekte, asgjë nuk humbet. Nëse diçka bëhet gabim, mund të kthehet me shtypjen e një butoni të vetëm. Mund të lexosh më shumë për këtë, [[w:en:WP:BOLD|këtu]]. Këtë e kam më së shumti referuar kërkesave të tua [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Diskutim:Genard_Hajdini&oldid=2422544 këtu]. Projektet Wiki nuk kanë staf kështu që nuk funksionojnë më kërkesa. Nëse diçka mendon se duhet rregulluar, vazhdo e rregulloje vetë pa frikë. Nëse bëhet një gabim, do ta rregullojë një vullnetar tjetër kur ta vërë re. Por kërkesat si ato që ke bërë zakonisht injorohen dhe në projektet me më shumë vullnetarë si EnWiki. Thjesht këshilla që të kesh një përvojë vetjake të mirë në projekte të tilla. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2022 14:18 (CET) ::{{U bë}} (Pjesërisht.) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2022 14:40 (⧼timezone-cet⧽) @[[User:Klein Muçi|Klein Muçi]] Përshëndetje sërish! Të kërkoj ndjesë për kërkesat e vazhdueshme por unë (dhe shumë përdorues të tjerë) duam që ta bëjmë Wikipedian shqiptare të gjithë në shqip për sa i përket faqeve dhe tabelave ku janë funksionet dhe udhëzimet e Wikipedia. E di që mund të ketë shumë faqe dhe tabela të pakthyera në shqip, por unë ju vë në dijeni ato që zbuloj unë. E para, tek faqja kryesore e Wikipedias në shqip del në anglisht: "View edit history of this page" në fund të faqes. E dyta, po ashtu në këtë link: https://sq.m.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Na_kontakto (për të kontaktuar administratorët e Wikipedia në shqip), një pjesë e faqes është në shqip dhe tjera në anglisht. (Përveçse duam ta kthejmë në shqip tek faqja na kontakto, duam të jenë edhe funksionet e asaj faqeje në shqip). Dhe e treta, kur duam të falënderojmë një përdorues të Wikipedias në shqip për grisjen e një faqeje, del në anglisht vetëm ky mesazh: "Do you want to publicly send thanks for this log action?" dhe pasi e falenderojmë "You thanked p.sh. Olsi". [[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]] ([[Përdoruesi diskutim:RHAXHIJA|diskutimet]]) 22 mars 2022 15:51 (CET) == Feminism and Folklore 2022 ends soon == [[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|right|frameless|250px]] [[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]] which is an international writing contest organized at Wikipedia ends soon that is on <b>31 March 2022 11:59 UTC</b>. This is the last chance of the year to write about feminism, women biographies and gender-focused topics such as <i>folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more</i> Keep an eye on the project page for declaration of Winners. We look forward for your immense co-operation. Thanks Wiki Loves Folklore international Team [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 26 mars 2022 15:29 (CET) <!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Rockpeterson/fnf&oldid=23060054 --> == Çfarë është Grupi i Punës për Zhvillimin e Udhëheqjes dhe si mund të marr pjesë? == Përshëndetje të gjithëve,<br> :: '''Nëse jeni të interesuar të jeni pjesë e Grupit të Punës për Zhvillimin e Udhëheqjes, mund të merrni pjesë [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate në këtë faqe].''' <br> :: '''Aplikimet pranohen deri më 10 Prill 2022. ''' <br> Aplikimet do të shqyrtohen dhe do të vlerësohen në mënyrë anonime nga një panel që përfshin stafin e Fondacionit Wikimedia me një formim të të mësuarit ose zhvillimit të udhëheqjes dhe vullnetarë me përvojë në këtë punë.<br> Nëse dëshironi të mësoni më shumë rreth strukturës së Grupit të Punës dhe aftësive e përvojës së dëshirueshme të anëtarëve të mundshëm, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured? ju lutemi të vizitoni këtë faqe në Meta].<br> Për të kuptuar pse lëvizja ka nevojë për një përkufizim të përbashkët të udhëheqjes, cili është qëllimi i Grupit të Punës, me çfarë do të merret ai, çfarë pyetjesh do të përpiqet t'u përgjigjet dhe si planifikon të zbatojë zgjidhjet, shkoni te [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure Grupi i Punës për Zhvillimin e Udhëheqjes - Qëllimi dhe Struktura kjo faqe].<br> Një përmbledhje e komenteve dhe sugjerimeve të komunitetit rreth zhvillimit të udhëheqjes mund të lexohet [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Participate#5._Summary_of_Call_for_Feedback në këtë faqe Meta].<br> Përshëndetjet më të përzemërta,<br> --[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 28 mars 2022 12:28 (CEST)<br> Facilitator, SEE<br> Movement Strategy and Governance<br> Wikimedia Foundation<br> == Bashkëpunimi i javës == Tema e radhës në “Bashkëpunimin e javës” i kushtohet humanitarizmit. [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ju fton të kontribuoni për të duke kontribuar në përmirësimin, shkrimin dhe strukturimin e artikujve me këtë temë. Artikujt i gjeni [[Stampa:Bashkëpunimi i javës/2021/34|këtu]]. == Learn how Movement Strategy Implementation Grants can support your Movement Strategy plans == <section begin="announcement-content"/>Movement Strategy Implementation grants now provide more than $2,000 USD to put Movement Strategy plans into action. Find out more about [[:m:Special:MyLanguage/Grants:MSIG/About|Movement Strategy Implementation grants, the criteria, and how to apply]].<section end="annoumcent-content"/> [[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)#top|talk]]) 13:30, 29 October 2021 (UTC) <!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Delivery&oldid=22247589 --> == Subscribe to the This Month in Education newsletter - learn from others and share your stories == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear community members, Greetings from the EWOC Newsletter team and the education team at Wikimedia Foundation. We are very excited to share that we on tenth years of Education Newsletter ([[m:Education/News|This Month in Education]]) invite you to join us by [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|subscribing to the newsletter on your talk page]] or by [[m:Education/News/Newsroom|sharing your activities in the upcoming newsletters]]. The Wikimedia Education newsletter is a monthly newsletter that collects articles written by community members using Wikimedia projects in education around the world, and it is published by the EWOC Newsletter team in collaboration with the Education team. These stories can bring you new ideas to try, valuable insights about the success and challenges of our community members in running education programs in their context. If your affiliate/language project is developing its own education initiatives, please remember to take advantage of this newsletter to publish your stories with the wider movement that shares your passion for education. You can submit newsletter articles in your own language or submit bilingual articles for the education newsletter. For the month of January the deadline to submit articles is on the 20th January. We look forward to reading your stories. Older versions of this newsletter can be found in the [[outreach:Education/Newsletter/Archives|complete archive]]. More information about the newsletter can be found at [[m:Education/News/Publication Guidelines|Education/Newsletter/About]]. For more information, please contact spatnaik<nowiki>{{@}}</nowiki>wikimedia.org. ------ <div style="text-align: center;"><div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[User:ZI Jony|<span style="color:#8B0000">'''ZI Jony'''</span>]] [[User talk:ZI Jony|^{<span style="color:Green"><i>(Talk)</i></span>}]], {{<includeonly>subst:</includeonly>#time:l G:i, d F Y|}} (UTC)</div></div> </div> <!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:ZI_Jony/MassMessage/Awareness_of_Education_Newsletter/List_of_Village_Pumps&oldid=21244129 --> == Ka mbetur edhe një javë për të votuar për ratifikimin e udhëzimeve të zbatimit të UCoC == Pershendetje te gjitheve,<br> :: Kërkoni falje që nuk flisni gjuhën tuaj. Google Translate më ka ndihmuar të formoj këtë mesazh.<br> Ka mbetur edhe një javë deri në përfundimin e votimit për ratifikimin e Udhëzimit për zbatimin e KKB. Mund të votoni dhe të lini komentet tuaja deri të hënën, 21 mars.<br> '''Sipas statistikave më të fundit, asnjë anëtar i wiki komunitetit shqip nuk ka votuar deri më tani.'''<br> Dëshiroj t'ju kujtoj se votimi është e drejta juaj si një vullnetar që merr pjesë në misionin e Wikipedia-s për të bërë të gjitha njohuritë njerëzore të lira dhe të aksesueshme në çdo gjuhë.<br> Diversiteti ka rëndësi. Prandaj, është po aq thelbësore që komunitetet më të vogla të përfaqësohen në mënyrë më të barabartë. Është një arsye tjetër për të [[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 vizituar faqen SecurePoll dhe për të votuar]].<br> Nëse mendoni se keni nevojë të rifreskoni njohuritë tuaja në lidhje me UCoC dhe Udhëzimet e Zbatimit, mund të lexoni [[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting përmbledhjen]] ose [[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal Code of Conduct/FAQ Pyetjet e bëra më shpesh]].<br> Përshëndetje më të përzemërta.<br> Branimir Pipal,<br> Facilitator, SEE Wikimedia Foundation == Ka përfunduar votimi për ratifikimin e Udhëzimeve të Zbatimit të UCoC. == Pershendetje te gjitheve,<br> :: Kërkoni falje që nuk flisni gjuhën tuaj. Google Translate më ka ndihmuar të formoj këtë mesazh.<br> Procesi i votimit ka përfunduar të martën, më 22 mars, në orën 00:00 UTC (01:00 në Shqipëri). Dëshiroj t'i falënderoj të gjithë për pjesëmarrjen në këtë proces vendimmarrjeje me rëndësi globale. Rezultatet do të shpallen [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting/Results në këtë faqe], së bashku me statistikat përkatëse dhe një përmbledhje të komenteve sapo të jenë të disponueshme.<br> [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal%20Code%20of%20Conduct/Enforcement%20guidelines/Voting/Results#Statistics Ndërkohë mund të shikoni disa nga statistikat që tashmë janë publikuar].<br> Përshëndetje të përzemërta,<br> Branimir Pipal<br> Facilitator, SEE<br> Movement Strategy and Governance<br> Wikimedia Foundation<br> == Kërkesa për kthimin në shqip të disa faqeve dhe shkrimeve në Wikipedian shqip == @[[User:Klein Muçi|Klein Muçi]] Përshëndetje sërish! Të kërkoj ndjesë për kërkesat e vazhdueshme por unë (dhe shumë përdorues të tjerë) duam që ta bëjmë Wikipedian shqiptare të gjithë në shqip për sa i përket faqeve dhe tabelave ku janë funksionet dhe udhëzimet e Wikipedia. E di që mund të ketë shumë faqe dhe tabela të pakthyera në shqip, por unë ju vë në dijeni ato që zbuloj unë. E para, tek faqja kryesore e Wikipedias në shqip del në anglisht: "View edit history of this page" në fund të faqes. E dyta, po ashtu në këtë link: [[:Wikipedia:Na kontakto]] (për të kontaktuar administratorët e Wikipedia në shqip), një pjesë e faqes është në shqip dhe tjera në anglisht. (Përveçse duam ta kthejmë në shqip tek faqja na kontakto, duam të jenë edhe funksionet e asaj faqeje në shqip). Dhe e treta, kur duam të falënderojmë një përdorues të Wikipedias në shqip për grisjen e një faqeje, del në anglisht vetëm ky mesazh: "Do you want to publicly send thanks for this log action?" dhe pasi e falenderojmë "You thanked p.sh. Olsi". Po ashtu kur klikojmë tek gjuhët e disponueshme për një artikull në Wikipedian shqip dalin në anglisht: "Languages" për gjuhët, "Search for a language" për të kërkuar për një gjuhë dhe "Suggested languages" për gjuhët e sugjeruara. Në faqen e diskutimeve të një artikulli në Wikipedian shqip, del në anglisht: "Active discussions" për diskutimet aktive dhe "Read as a Wiki page" për ta parë si një faqe Wiki. E fundit, në një artikull në Wikipedian shqip kur e zbresim në fund të një artikulli për të parë faqet e lidhura ose faqet që kanë të bëjnë me atë artikull del në anglisht "Related pages". Për sa i përket kthimit në shqip të disa faqeve dhe shkrimeve që ke kryer deri tani (ato që të vura në dijeni unë) të falenderoj shumë! [[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]] ([[Përdoruesi diskutim:RHAXHIJA|diskutimet]]) 28 mars 2022 21:06 (CEST) :[[User:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], përshëndetje! Siç kam thënë dhe më sipër, mund të hapësh një llogari [https://translatewiki.net/ këtu] dhe të përkthesh çfarë mundesh nga grupet e mëposhtme: :: [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-mobilefrontend&language=sq&filter=%21translated&action=translate Mobile frontend], [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-mobilefrontend-user&language=sq&filter=%21translated&action=translate User interface], [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=mediawiki-skin-minervaneue&language=sq&filter=%21translated&action=translate Minerva Neue], [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=out-wikimedia-mobile-0-all&language=sq&filter=%21translated&action=translate Mobile apps] dhe [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=commons-android&language=sq Commons app]. Aty gjenden çfarë kërkon dhe më shumë. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 mars 2022 04:07 (CEST) @[[User:Klein Muçi|Klein Muçi]] Përshëndetje! I kam vënë re ato linqet e TranslateWiki por ato janë për të përkthyer fjalët që shfaqen në anglisht në Wikipedian shqip. Gjithsesi a mund të përkthehet në shqip gjysma e faqes që është në anglisht te seksioni "Na kontakto" i Wikipedias shqip: [[:Wikipedia:Na kontakto]] << Other matters * Other matters not listed. * See all request departments * For readers * Report a problem with an article e.g. nonsense; libel; errors; copyright issues * Submit a photo of yourself or someone you represent for use in a biographical article * Find more about a specific fact e.g. "How old is the Earth?" or "What does 'lorem ipsum' mean?" * Contact a specific Wikipedia user or our Help desk * For the press * Inquiries from members of the press about Wikipedia * For business development or partnerships * Discuss a cultural partnership between Wikimedia and your cultural organisation (also known as a "GLAM") * To propose business, contact the Wikimedia Foundation * For Wikipedia editors * Verify or provide licensing permission for text or images reproduced on Wikipedia from other sources * I'm getting scary warning messages that my article will be deleted, or that my edits are inappropriate * Resolve an editing dispute with other editors or administrators * Be unblocked from editing * My page has been deleted * Ask questions about how to edit * Resolve login or email problems * Delete or rename your account * Report a technical problem with the software * Request help with a technical issue with the wikimarkup of a Wikipedia page * For website administrators * Report a copyright violation * Ask about linking to or from Wikipedia * Get permission to copy articles or images *Provide licensing permission for text or images reproduced on Wikipedia from other sources >> Faleminderit [[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]] ([[Përdoruesi diskutim:RHAXHIJA|diskutimet]]) 31 mars 2022 15:49 (CEST) :@[[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], faqja në fjalë është e vjetruar dhe duhet rishkruar ngjashëm në format e përmbajtje me [[w:en:Wikipedia:Contact us]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 31 mars 2022 16:54 (CEST) == Votimi i rezultateve të UCoC për Udhëzimet e Zbatimit == Pershendetje te gjitheve! :: Kërkoni falje që nuk flisni gjuhën tuaj. Google Translate më ka ndihmuar të formoj këtë mesazh.<br> '''Dëshiroj t'ju informoj se shumica e Wikimedianëve kanë votuar në favor të Udhëzimeve të propozuara për zbatimin e Kodit Universal të Sjelljes.''' : '''Në votim morën pjesë gjithsej 2348 anëtarë të komunitetit. <br> Nga ky numër, 1338 votuan po dhe 945 jo. Kanë qenë 65 vota të pavendosura.''' <br> * Çfarë do të thotë ky rezultat? :: Do të thotë se ka mbështetje të mjaftueshme për Bordin të WMF për të rishikuar Udhëzimet. Kjo nuk do të thotë se procesi i ratifikimit ka përfunduar. * Çfarë ndodh më pas? :: 1. Ekipi i projektit UCoC do të mbledhë dhe përmbledhë komentet e dhëna në procesin e votimit dhe do t'i publikojë ato në Meta-wiki; :: 2. Bordi i besuar do të shqyrtojë tekstin e Udhëzimeve dhe do të marrë në konsideratë komentet shoqëruese për të përcaktuar nëse ndonjë aspekt duhet të rishikohet. * Cilat janë rezultatet e mundshme? :: 1. Nëse Bordi i besuar arrin në përfundimin se ka aspekte të Udhëzimeve që kanë nevojë për përpunim të mëtejshëm, këto komente, si dhe sugjerimet nga diskutimet në komunitet, do të ofrojnë një pikënisje të mirë për rishikimin. :: 2. Nëse Bordi i besuar vendos të vazhdojë me ratifikimin, ekipi i projektit të UCoC do të fillojë të mbështesë propozime specifike në Udhëzime.<br> Mund të gjeni më shumë detaje rreth rezultateve dhe statistikave shoqëruese [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting/Results në këtë faqe]. Një përmbledhje e komenteve të votuesve do të jetë e disponueshme në të njëjtën faqe.<br> Përshëndetjet më të mira,<br> --[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 6 prill 2022 22:35 (CEST) <br> Facilitator, SEE <br> Movement Strategy and Governance <br> Wikimedia Foundation == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Movement Strategy and Governance News – Issue 6</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="ucoc-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 6, April 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the sixth issue of Movement Strategy and Governance News! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board of trustees elections and other relevant MSG topics. This Newsletter will be distributed quarterly, while the more frequent Updates will also be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> *'''Leadership Development -''' A Working Group is Forming! - The application to join the Leadership Development Working Group closed on April 10th, 2022, and up to 12 community members will be selected to participate in the working group. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|continue reading]]) *'''Universal Code of Conduct Ratification Results are out! -''' The global decision process on the enforcement of the UCoC via SecurePoll was held from 7 to 21 March. Over 2,300 eligible voters from at least 128 different home projects submitted their opinions and comments. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|continue reading]]) *'''Movement Discussions on Hubs -''' The Global Conversation event on Regional and Thematic Hubs was held on Saturday, March 12, and was attended by 84 diverse Wikimedians from across the movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|continue reading]]) *'''Movement Strategy Grants Remain Open! -''' Since the start of the year, six proposals with a total value of about $80,000 USD have been approved. Do you have a movement strategy project idea? Reach out to us! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|continue reading]]) *'''The Movement Charter Drafting Committee is All Set! -''' The Committee of fifteen members which was elected in October 2021, has agreed on the essential values and methods for its work, and has started to create the outline of the Movement Charter draft. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|continue reading]]) *'''Introducing Movement Strategy Weekly -''' Contribute and Subscribe! - The MSG team have just launched the updates portal, which is connected to the various Movement Strategy pages on Meta-wiki. Subscriber to get up-to-date news about the various ongoing projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|continue reading]]) *'''Diff Blogs -''' Check out the most recent publications about the UCoC on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|continue reading]]) </div><section end="ucoc-newsletter"/> </div> Thanks for reading. [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 13 prill 2022 04:23 (CEST) <!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Newsletter/Subscribe&oldid=23137838 --> == Udhëzimet e zbatimit të UCoC: Hapat e ardhshëm == Pershendetje te gjitheve!<br> :: Google Translate më ka ndihmuar të shkruaj këtë mesazh<br> Dy javë më parë, kur shpalla rezultatet, vura në dukje rezultatet e mundshme të votimit për Udhëzimet e Zbatimit të UCoC.<br> Pas shqyrtimit të rezultateve të votimit dhe komenteve shoqëruese, Komiteti i Çështjeve të Komunitetit vendosi të nisë një raund të ri konsultimesh me komunitetin. Pas kësaj, teksti i rafinuar i Udhëzimeve do të hidhet për një votim tjetër.<br> Komentet kanë treguar se anëtarët e komunitetit mbështesin pa mëdyshje krijimin e një kulture të sigurt dhe mikpritëse që ndalon sjelljet armiqësore dhe toksike, mbështet viktimat e veprimeve të tilla dhe inkurajon njerëzit me besim të mirë që të jenë produktivë në projektet e Wikimedia.<br> Ndërsa rezultatet treguan se mbështetja për Udhëzimet e UCoC tejkaloi votën e kërkuar prej 50%+1, komentet theksuan se do të kërkoheshin rishikime të mëtejshme për të pasur mbështetje të fortë të komunitetit për të vazhduar me zbatimin.<br> Prandaj Komiteti e udhëzoi Fondacionin që:<br> * Kryeni një raund tjetër konsultimesh me komunitetin dhe * Vendosni Udhëzimet e sapopërpunuara për një votim në komunitet.<br> Ekipi i WMF do të kërkojë komente për katër tema që u dalluan në komentet e votuesve.<br> Ju mund të mësoni më shumë rreth katër temave dhe gjetjeve të Komisionit [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/April_2022_-_Board_of_Trustees_on_Next_steps:_Universal_Code_of_Conduct_(UCoC)_and_UCoC_Enforcement_Guidelines në këtë faqe Meta].<br> Përshëndetje të përzemërta<br> --[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 20 prill 2022 20:00 (CEST)<br> Facilitator, SEE<br> Movement Strategy and Governance<br> Wikimedia Foundation == New Wikipedia Library Collections Available Now - April 2022 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello Wikimedians! [[File:Wikipedia Library owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]] [[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] has free access to new paywalled reliable sources. You can these and dozens more collections at https://wikipedialibrary.wmflabs.org/: * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/128/ Wiley]''' – journals, books, and research resources, covering life, health, social, and physical sciences * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/125/ OECD]''' – OECD iLibrary, Data, and Multimedia​​ published by the Organisation for Economic Cooperation and Development * '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/129/ SPIE Digital Library]''' – journals and eBooks on optics and photonics applied research Many other sources are freely available for experienced editors, including collections which recently became accessible to all eligible editors: Cambridge University Press, BMJ, AAAS, Érudit and more. Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: log in today! <br>--The Wikipedia Library Team 26 prill 2022 15:17 (CEST) :<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small> </div> <!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=23036656 --> == Zgjedhjet e Bordit të Administrimit 2022: Thirrje për kandidatët == Google Translate më ka ndihmuar të shkruaj këtë mesazh '''Është koha për zgjedhje!''' :Këtë vit, komuniteti dhe bashkëpunëtorët do të vendosin së bashku për dy vende në Bordin e Administrimit të Fondacionit Wikimedia. ::'''Nëse dëshironi të bëheni Administrator i Besuar, ju lutemi lexoni me kujdes të gjithë informacionin [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Apply_to_be_a_Candidate në këtë faqe Meta] dhe paraqisni kandidaturën tuaj.''' : Bordi i Administratorëve mbikëqyr operacionet e Fondacionit Wikimedia. Administratorët e besuar të zgjedhur nga komuniteti dhe anëtarët dhe administruesit e besuar të emëruar nga Bordi përbëjnë Bordin e Administratorëve. Çdo administrues i besuar shërben për një mandat tre vjeçar. Komuniteti Wikimedia ka mundësinë të votojë për të besuarit e zgjedhur të komunitetit dhe anëtarëve. Komuniteti Wikimedia do të votojë për të mbushur dy vende në Bord në vitin 2022. Kjo është një mundësi për të përmirësuar përfaqësimin, diversitetin dhe ekspertizën e bordit si ekip. ([https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates Njoftimi i plotë]) <br> --------- Vendet që do të plotësohen këtë vit janë përzgjedhur më parë nga filialet në procesin e 2019-ës.<br>'''Zgjedhjet e këtij viti do të zhvillohen sipas sistemit të mëposhtëm:'''<br> # Kandidatët dorëzojnë aplikimet e tyre (deri më 9 maj; ky afat mund të zgjatet paksa). <br> Çdo anëtar i komunitetit mund të bëhet kandidat nëse plotëson kushtet e përgjithshme dhe të veçanta [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Apply_to_be_a_Candidate#Eligibility të përshkruara këtu]. # Anëtarët votojnë për të përzgjedhur gjashtë (6) emra nga grupi i kandidatëve. <br> Çdo filial ka një votë. Votimi i anëtarëve është planifikuar të zhvillohet në fillim të korrikut. # Komuniteti voton për të zgjedhur dy nga gjashtë kandidatët e përzgjedhur në listën e ngushtë. <br> Votimi në komunitet është planifikuar të fillojë më 15 gusht dhe të përfundojë më 29 gusht. # Bordi do të emërojë dy kandidatët e sapozgjedhur si Administratorë të rinj. <br> Ky hap përfundimtar, i cili do të përmbyllë procesin zgjedhor, pritet të bëhet në fillim të tetorit 2022. ------------ '''Vullnetarët e zgjedhjeve:''' : Dëshironi të merrni pjesë në procesin zgjedhor si vullnetar zgjedhor? Keni nevojë për aftësi bazë të komunikimit dhe njohuri të mira të komunitetit tuaj. Fatkeqësisht, dokumentacioni zgjedhor nuk disponohet në gjuhën shqipe. Si një vullnetar zgjedhor, ju mund të ndihmoni duke përkthyer njoftime dhe mesazhe të rëndësishme në lidhje me zgjedhjet në shqip dhe duke i shpërndarë ato në kanalet e komunitetit. Nëse jeni të interesuar, ju lutem të shtoni emrin tuaj [https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement_Strategy_and_Governance/Election_Volunteers/About#Become_an_Elections_Volunteer në këtë faqe Meta] ose të më kontaktoni direkt përmes e-mail.<br> ------------- Përshëndetje të përzemërta<br> --[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 27 prill 2022 14:50 (CEST)<br> Facilitator, SEE<br> Movement Strategy and Governance<br> Wikimedia Foundation == Wikivoyage 2022 == [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] organizojnë edhe kete vit editatonin për plotësimin e udhërrëfyesit të lirë turistik Wikivoyage. Editatoni ka për qellim përmirësimin dhe shtimin e përmbajtjes se destinacioneve të trojeve shqiptare në Wikivoyage. Hidhin një sy faqeve të ekspeditës për [[wikivoyage:Wikivoyage:Kosovo Expedition|Kosovën]] dhe [[wikivoyage:Wikivoyage:Albania Expedition|Shqipërinë]]. Këtë vit do të fokusohemi në shkrimin e artikujve rreth rajonit juglindor të Shqipërisë, zonës së Pogradecit, aty dhe ku do të mblidhemi më 20-22 maj. Vendet për pjesëmarrje (offline) me mbulim nga WoALUG janë të limituara, plotësoni formularin deri më datë 5 maj për të rezervuar vendin tuaj. Formulari: <nowiki>https://forms.gle/a6g7m3a2e4CM6MCu5</nowiki>. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 28 prill 2022 12:11 (CEST) == Kërkesë për kthim në shqip të disa shkrimeve në anglisht në Wikipedian shqip == Përshëndetje përdorues të Wikipedia shqip! Po ju bëj me dije disa shkrime që shfaqen në anglisht në Wikipedian shqip: Kur duam të shohim gjuhët e disponueshme për një artikull në Wikipedian shqip, shfaqen në anglisht: "Languages" (që duhet të kthehet në "Gjuhët"), "Search for a language" (që duhet të kthehet në "Kërko për një gjuhë") dhe "Other languages" (që duhet të kthehet në "Gjuhët e tjera" Kur navigojmë në fund të faqes shfaqet "Related pages" që duhet të jetë "Faqet e lidhura" - për të parë faqe te sugjeruara në lidhje me atë faqe që jemi duke vizituar Kur shkojmë te faqja e diskutimeve për një faqe të Wikipedia shqip, del "Read as wiki page (që duhet të kthehet në "Lexo si faqe wiki") Po ashtu te faqja e diskutimeve kur jemi duke shtuar një temë diskutimi na del në anglisht mesazh nga Wikimedia: "By saving changes, you agree to the Terms of Use and agree to release your contribution under the CC BY-SA 3.0 and GFDL licenses." (që duhet të kthehet në "Duke ruajtur ndryshimet, ju jeni dakord me Termat e Përdorimit dhe jeni dakord për të kryer kontributin nën këto liçensa CC BY-SA 3.0 dhe GFDL") Dhe kur duam të krijojmë një faqe diskutimi që nuk ekziston na del në anglisht: "Editing" që duhet të jetë: "Duke redaktuar" një faqe të caktuar [[Përdoruesi:SSHTALBI|SSHTALBI]] ([[Përdoruesi diskutim:SSHTALBI|diskutimet]]) 28 prill 2022 15:55 (CEST) Përshëndetje administratorë të Wikipedia në shqip! Ju lutem a mund ti ktheni në shqip ato shkrime që ju bëra me dije. Faleminderit [[Përdoruesi:SSHTALBI|SSHTALBI]] ([[Përdoruesi diskutim:SSHTALBI|diskutimet]]) 10 maj 2022 11:46 (CEST) == Coming soon: Improvements for templates == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> <!--T:11--> [[File:Overview of changes in the VisualEditor template dialog by WMDE Technical Wishes.webm|thumb|Fundamental changes in the template dialog.]] Hello, more changes around templates are coming to your wiki soon: The [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|'''template dialog''' in VisualEditor]] and in the [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017 Wikitext Editor]] (beta) will be '''improved fundamentally''': This should help users understand better what the template expects, how to navigate the template, and how to add parameters. * [[metawiki:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|talk page]] In '''syntax highlighting''' ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] extension), you can activate a '''colorblind-friendly''' color scheme with a user setting. * [[metawiki:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting#Color-blind mode|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|talk page]] Deployment is planned for May 10. This is the last set of improvements from [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes']] focus area “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]”. We would love to hear your feedback on our talk pages! </div> -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 29 prill 2022 13:14 (CEST) <!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=23222263 --> == Gani Gashi == Për shumë kohë tashmë ka pasur aktivitet të çuditshëm në lidhje me artikullin biografik të [[Gani Gashi|Gani Gashit]]/[[Gani Gashi (piktor)|Gani Gashi (piktor)]] dhe artikujt e pikturave të tij (disa shembuj: [[Portreti i Heshtur]], [[Rethi]], etj.) Ngjan se gjithçka është shkruar nga i njëjti person që krijon vazhdimisht adresa të ndryshme (mund të ketë tashmë disa dhjetëra) dhe nuk është plotësisht i qartë si funksionon "Wikipedia". Ekziston një diskutim për të njëjtën temë dhe te [[WP:FG#Gani Gashi (piktor)|Wikipedia:Forumi i grisjes]]. I lutem kujtdo administratori që mund ta lexojë këtë njoftim të hedhë një sy mbi artikujt e adresat në fjalë e të vendosë se si duhet të veprojmë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 30 prill 2022 13:07 (CEST) :Lajmërim i përgjithshëm i administratorëve aktualë: @[[User:AT44|AT44]], @[[User:Euriditi|Euriditi]], @[[User:Liridon|Liridon]], @[[User:Olsi|Olsi]], @[[User:Planeti|Planeti]], @[[User:Puntori|Puntori]], @[[User:Tëfcí|Tëfcí]], @[[User:Βατο|Βατο]] - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 maj 2022 13:30 (CEST) ::Fillimisht kërkoj ndjesë për përgjigjen e vonuar, por që nuk jam shumë aktiv. Ndërmorra disa hapa në kërkesë përmirësimi dhe grisa disa nga shkrimet. [[Përdoruesi:Puntori|Puntori]] ([[Përdoruesi diskutim:Puntori|diskutimet]]) 28 tetor 2022 14:21 (CEST) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Editing news 2022 #1</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="message"/><i>[[metawiki:VisualEditor/Newsletter/2022/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</i> [[File:Junior Contributor New Topic Tool Completion Rate.png|thumb|New editors were more successful with this new tool.]] The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New discussion tool|New topic tool]] helps editors create new ==Sections== on discussion pages. New editors are more successful with this new tool. You can [[mw:Talk pages project/New topic#21 April 2022|read the report]]. Soon, the Editing team will offer this to all editors at the 20 Wikipedias that participated in the test. You will be able to turn it off at [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].<section end="message"/> </div> [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] 2 maj 2022 20:55 (CEST) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=22019984 --> == Kartographer coming to your wiki soon == ''Apologies for writing in English. It would be great if you could help translate this message.'' [[File:Screenshot of map with several automatic counters.png|thumb|Screenshot of a Kartographer map with multiple markers]] Hello, the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer|Kartographer extension]], a feature for making interactive maps, works on most wikis – but it doesn’t work on this Wikipedia and four others. ([[phab:T138057|T138057]]) The reason is that Kartographer has not been able to handle different page revisions so far, so it doesn’t work on wikis that are using the FlaggedRevision extension for [[mw:Special:MyLanguage:Help:Extension:FlaggedRevs|page stabilization]]. It looks very promising that Wikimedia Deutschland’s [[m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes]] team can soon offer a solution for this problem and will be able to deploy Kartographer to your wiki within the next few weeks, probably on May 24. You don’t need to take any action to get Kartographer, but you can prepare for the deployment by * '''creating templates''' that use the <code>mapframe</code> or <code>maplink</code> tag, if this is something your wiki wants. They could be based on examples like [[w:en:Template:Maplink|Template:Maplink]] from English Wikipedia. * '''translating the Kartographer documentation''' [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer/Getting_started] [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:VisualEditor/Maps] [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer] to your language. We’re currently working on it. As soon as it's updated (within the next few days), you can start translating. * '''telling others''' about the feature! Here’s our [[m:WMDE Technical Wishes/Geoinformation|project page with more information]], and the [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/Geoinformation|talk page where we’d love to hear any feedback]]. – Best, [[m:user:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ([[m:user:Johanna Strodt (WMDE)|talk]]) : <small>''Apologies for writing in English. Any help translating the following text would be appreciated.''</small> : Hello! '''A little update''': Earlier this week (June 7), mapframes have been enabled on Albanian Wikipedia. That means that it's now possible to create maps with Kartographer on this wiki. The Technical Wishes team wishes you a good time with this new feature! : Our team will keep working on Kartographer until approximately the end of this year. If you have any feedback about our project or Kartographer itself, please let us know [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/Geoinformation|on this talk page]]. -- Best, [[Përdoruesi:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ([[Përdoruesi diskutim:Johanna Strodt (WMDE)|diskutimet]]) 9 qershor 2022 16:46 (CEST) == Emertimet arkeologjike shqiptare == A mos eshte me mire qe emertimet arkeologjike shqiptare te vihen sipas emertimeve nderkombetare qe mbeshteten ne trajtat latine apo helene, duke qene se si emertime keto te gjuheve klasike jane burimore o te zbulimeve arkeologjike o te dokumentuara? --[[Speciale:Kontributet/217.73.133.81|217.73.133.81]] 18 maj 2022 11:43 (CEST) :Në parim, po. A mund të japësh disa shembuj këtu në Wikipedian shqipe? -- [[Përdoruesi:Ftillimi|Ftillimi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ftillimi|diskutimet]]) 18 maj 2022 16:24 (CEST) :Disa shembuj dhe format e tyre gjegjëse të përmirësuara sipas sugjerimit tënd do ta bënin diskutimin më konkret. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 maj 2022 00:29 (CEST) == Invitation to participate in the #WPWPCampaign 2022 == Dear Wikimedians, We are glad to inform you that the 2022 edition of Wikipedia Pages Wanting Photos campaign is coming up in July. This is a formal invitation to invite individuals and communities to join the campaign to help improve Wikipedia articles with photos and contextual images. The campaign will run from July 1 to August 31, 2022 and several communities and Wikimedia Affiliates have already indicated interest to organize the campaign in their localities. Please find your community or community closer to you to participate: [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2022/Participating Communities|WPWP2022 Campaign: Participating Communities]]. The campaign primarily aims to promote using images from Wikimedia Commons to enrich Wikipedia articles that are lacking them. Participants will choose among Wikipedia pages without photos, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years. In this third edition of the campaign, eligibility criteria have been revised based on feedback and campaign Evaluation Reports of the previous editions. Please find more [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2022/FAQ and Contest Rules|details about these changes and our FAQ here on Meta-Wiki]] For more information, please visit the [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2022|campaign page on Meta-Wiki]]. Best,<br/> [[User:Ammarpad|Ammar A.]]<br/> Global Coordinator<br/> Wikipedia Pages Wanting Photos Campaign 2022.<br /> 31 maj 2022 19:39 (CEST) <!-- Message sent by User:Martin Urbanec@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos/Distribution_list&oldid=23230284 --> == Lajme në lidhje me Udhëzimet e UCoC == Pershendetje!<br> :: Google Translate më ka ndihmuar të shkruaj këtë mesazh.<br> Ju lutem më lejoni të ndaj disa lajme për një temë të rëndësishme për çdo Wikimedian:<br> Pas '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions|votimit]]''' mbi Udhëzimet e Zbatimit të UCoC, '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Komiteti i Çështjeve të Komunitetit (CAC)]]''' i Bordit të Administratorëve kërkoi që disa fusha të Udhëzimeve të rishikohen për përmirësime. Pas analizimit të komenteve të anëtarëve të komunitetit që morën pjesë në votim, CAC vendosi të nisë një raund tjetër konsultimesh me komunitetin. Pas përfundimit të këtyre konsultimeve, komuniteti do të ketë një mundësi për të votuar mbi Udhëzimet e rishikuara të zbatimit të UCoC.<br> Sipas analizës, komentet theksuan tre grupe kritike pyetjesh:<br> # Për trajnimin (të detyrueshëm) në UCoC dhe Udhëzimet e tij; # Mbi balancimin e mbrojtjes së privatësisë dhe procesit të rregullt; # Me kërkesën që grupe të caktuara përdoruesish të pohojnë se do të pranojnë dhe do t'i përmbahen Kodit Universal të Sjelljes. '''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions Committee|Komiteti i Rishikimeve]]''' ju kërkon të lini përgjigjet dhe komentet tuaja në '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions|këtë faqe Meta]]'''.<br> Mund të lexoni raportin e plotë dhe analizën e komenteve '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report|këtu]]'''.<br> ------ : Ju gjithashtu mund t'i lini komentet tuaja në '''[https://forum.movement-strategy.org/ "MS Forum"]''', platforma e parë vërtet shumëgjuhëshe ku mund të shkruani postime në gjuhën tuaj dhe të lexoni komente të shkruara në çdo gjuhë. Ne jemi duke e testuar platformën me komunitetin deri më 24 qershor.<br> : Nuk kërkohet regjistrim. Ju mund të identifikoheni duke përdorur llogarinë tuaj në Wikimedia. -------- Përshëndetje të përzemërta,<br> --[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 1 qershor 2022 19:30 (CEST)<br> Facilitator, SEE<br> Movement Strategy and Governance<br> Wikimedia Foundation<br> == Forumi i Strategjisë së Lëvizjes == Përshëndetje Wikipedianë!<br> Do të doja t'ju ftoja në platformën tonë të re të diskutimit, '''[https://forum.movement-strategy.org Movement Strategy Forum (Forumi i Strategjisë së Lëvizjes)]'''. <br> Forumi MS është vendi i parë vërtet shumëgjuhësh për takime dhe diskutime për të gjitha temat që lidhen me objektivat strategjikë të lëvizjes sonë.<br> Avantazhi i tij kryesor ndaj çdo platforme tjetër, si Telegram ose WhatsApp, është aftësia e tij për të sjellë nën një çati të vete vullnetarë që flasin gjuhë të ndryshme dhe vijnë nga projekte të ndryshme Wikimedia, por ndajnë një interes për tema të ngjashme. Forumi MS përpiqet të zgjidhë dy çështje kyçe që prekin komunitetet e nënpërfaqësuara: fragmentimi i diskutimeve dhe pengesa gjuhësore.<br> Ju mund të thoni: "Unë nuk kam shumë kohë; pse duhet ta përdor atë për të diskutuar gjëra që kanë shumë pak të bëjnë me punën time kryesore në Wikipedia?"<br> Ne jemi të vetëdijshëm se sa e çmuar është koha dhe kontributet tuaja vullnetare. Temat e hapura për diskutim në Forumin MS janë me të vërtetë globale, por edhe shumë lokale në mënyrën se si ato ndikojnë në punën e komuniteteve të Wikimedia. Për shembull, mund të dëshironi të filloni një diskutim se cili është një problem me të cilin përballen vullnetarët në komunitetin tuaj, të cilin dëshironi ta zgjidhni ose të ndihmoni për ta zgjidhur deri në vitin 2030? Një debat i ngjashëm rreth çështjeve në [https://forum.movement-strategy.org/t/by-2030-what-is-one-problem-facing-african-volunteers-you-wish-to-have-solved-or-helped-solve-and-why/140 komunitetet afrikane] ka tërhequr përgjigje të shumta nga pjesë të ndryshme të botës. Duke lexuar diskutimet, mund të zbuloni se megjithëse gjuhët janë vërtet të huaja, shumë probleme ndihen goxha familjare.<br> * Nuk ka regjistrim. Ju duhet vetëm llogaria juaj në Wikimedia.<br> Përshëndetje të përzemërta,<br> --[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 3 qershor 2022 20:26 (CEST)<br> Facilitator, SEE<br> Movement Strategy and Governance<br> Wikimedia Foundation<br> == Shtimi i gjuhës Luksemburgeze në gjuhët e Wikipedia-s == Une propozojn qe nga ky kuvend te aprovohet shtimi i gjuhes Luksemburgeze ne gjuhet e tjera te enciklopedise me te madhe te internetit, sic eshte Wikipedia pasi edhe shteti i Luksemburgut te kete faqen e tij. Ju falenderoj per mirekuptimin! @[[Përdoruesi:Luis Luca|Luis Luca]] [[Përdoruesi:Luis Luca|Luis Luca]] ([[Përdoruesi diskutim:Luis Luca|diskutimet]]) 18 qershor 2022 13:22 (CEST) :@[[Përdoruesi:Luis Luca|Luis Luca]], Wikipedia në luksemburgisht ekziston. Shiko [[w:lb:Haaptsäit|këtu]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 korrik 2022 14:29 (CEST) == Photos for articles about Spanish municipalities == Excuse me for not writing to you in Albanian. A group of Spanish Wikimedians has been taking pictures of all municipalities in Spain, some 8,200 places. We have still some 30 to do, but pictures are available for almost all municipalities in Spain. We have recently done the province of Huelva, so you can add pictures to their articles. You can visit the category for each individual municipality in Commons or check what we did in Huelva (and some other provinces) in [[c:Category:Wiki Takes Huelva|:c:Category:Wiki Takes Huelva]] [[Përdoruesi:B25es|B25es]] ([[Përdoruesi diskutim:B25es|diskutimet]]) 28 qershor 2022 18:58 (CEST) :@[[Përdoruesi:B25es|B25es]], thank you for this notification! Hopefully our contributors will update some of the Spanish articles here. It would be nice if some kind of bot job existed in Commons for uncontroversial cases like these where photos could be added globally. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 korrik 2022 14:26 (CEST) == Growth team newsletter #21 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth team logo - Icon only.svg|right|frameless]] Welcome to the twenty-first newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! === New project: Positive reinforcement === [[File:Growth's Positive reinforcement – Impact Module version A.png|thumb|Mockup of the Impact module, redesigned to add Positive reinforcement.|alt=Design mockup of the Positive reinforcement module for mobile users. The new module is first a summary of the number of views and can be expanded to show stats, graphs, and other contribution information.]] * The Growth team started a new project: [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|'''Positive reinforcement''']]. We want newcomers to understand there is an interest in regularly editing Wikipedia, and we want to improve new editor retention. * We asked users from Arabic, Bangla, Czech and French Wikipedia about their feedback. Some people participated at mediawiki.org as well. * We [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Community discussion|summarized the initial feedback]] gathered from these community discussions, along with how we plan to iterate based on that feedback. * The first Positive Reinforcement idea is a redesign of the impact module: incorporating stats, graphs, and other contribution information. This idea received the widest support, and we plan to start our work based on the design illustrated on the side. * [[mw:Special:MyLanguage/Talk:Growth/Positive reinforcement|Please let us know what you think of this project]], in any language. === For mentors === *We have worked on two new features, to inform them about the mentorship: ** [[phab:T287915|In the Mentor module, we now provide more information about the public nature of the mentors/newcomer relationship and the fact that talk pages are public.]] ** [[phab:T287915|We now allow newcomers to opt-in and opt-out of mentorship.]] === Scaling === * '''"Add a link" available at more wikis''' ― [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|Add a link]] feature has been deployed to more wikis: {{int:project-localized-name-cawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-hewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-hiwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kowiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-nowiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-ptwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-simplewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-svwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-ukwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-abwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-acewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-adywiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-afwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-akwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-alswiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-amwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-anwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-angwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-arcwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-arzwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-astwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-atjwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-avwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-aywiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-azwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-azbwiki/en}}. This is part of the progressive deployment of this tool to more Wikipedias. The communities can [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|configure locally how this feature works]]. * '''"Add an image" available at more wikis''' ― [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add an image|Add an image]] feature will be deployed to more wikis: {{int:project-localized-name-elwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-idwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-plwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-zhwiki/en}}. These communities will be able to [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|configure locally how this feature works]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T301601] === Suggested edits === * '''Selecting topics''' ― We have created an "AND" filter to the list of topics at Special:Homepage. This way, newcomers can decide to select very specific topics ("Transportation" AND "Asia") or to have a broader selection ("Transportation" OR "Asia"). At the moment this feature is tested at [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#pilot|pilot wikis]]. * '''Changes for Add a link''' ― [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link/Iteration 2|We have built several improvements]] that came from community discussion and from data analysis. They will be available soon at the wikis. ** ''Algorithm improvements'' ― The algorithm now avoids recommending links in sections that usually don't have links and for first names. Also, it now limits each article to only having three link suggestions by default (limited to the highest accuracy suggestions of all the available ones in the article). ** ''User experience improvements'' ― We added a confirmation dialog when a user exits out of suggestion mode prior to making changes. We also improved post-edit dialog experience and allow newcomers to browse through task suggestions from the post-edit dialog. ** ''Community configuration'' ― We allow communities to set a maximum number of links per article via [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|Special:EditGrowthConfig]]. ** ''Future change for Add a link feature'' ― We will suggest underlinked articles in priority. [https://phabricator.wikimedia.org/T301096] * '''Patrolling suggested edits''' ― Some users at Arabic Wikipedia, Spanish Wikipedia, and Russian Wikipedia told us that "Add a link" and "Add an image" edits can be challenging to patrol. We are now brainstorming improvements to help address this challenge. [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Community feedback|We have already some ideas and we started some work to address this challenge.]] If you have any thoughts to add about the challenges of reviewing these tasks or how we should improve these tasks further, [[mw:Topic:Wxeg55pwt4gamva8|please let us know]], in any language. === Community configuration === Communities can configure how the features work, using [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|Special:EditGrowthConfig]]. * Communities can set the maximum number of "add an image" suggested tasks a newcomer can complete daily. [https://phabricator.wikimedia.org/T308543] * Future change: allow communities to customize the "add a link" quality gate threshold easily, using [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|Special:EditGrowthConfig]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T308543] ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> 5 korrik 2022 15:03 (CEST) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=23396204 --> == Ndihmësi i Artikujve == Përshëndetje! Sot krijova një udhëzues të shkurtër për shkrimin e artikujve të rinj. Udhëzuesi është konceptuar sipas idesë së "[[w:en:Wizard (software)|magjistarëve kompjuterikë]]" dhe përmban disa hapa të shkurtër që ndihmojnë përdoruesit fillestarë të nisin krijimin e një artikulli të ri. Hapat aktualisht kalojnë në disa faza: {{cot|title=Fazat}} '''Te faza e parë''' paraqitja e informacionit varet nëse je një përdorues i kyçur apo jo. Një përdorues i paregjistruar/jo i kyçur do të shohë mundësinë e redaktimit të artikujve ekzistues dhe atë të krijimit të artikujve të rinj. Këtu një përdorues i kyçur do të ketë mundësinë të shohë një mundësi të tretë, atë të përkthimit të artikujve ekzistues nga gjuhë të tjera. Nëse përdoruesi zgjedh të redaktojë artikuj ekzistues atij i shpjegohet si të kërkojë për to dhe udhëzimet mbyllen këtu. Nëse ai zgjedh të përkthejë artikuj, i shpjegohet si funksionon përkthimi dhe shpjegimet mbarojnë me dërgimin e tij te [[Special:ContentTranslation]]. Nëse ai zgjedh të vazhdojë të shkruajë artikuj (gjë që demotivohet gjatë udhëzimeve), ai kalon në fazën e dytë. '''Në fazën e dytë''' përdoruesit i kërkohet të përcaktojë shkallën e afërsisë që ka me temën që po trajton. Nëse shkalla e afërsisë konsiderohet tepërt e afërt, ai has në një lajmërim të shkurtër që demotivon edhe më tej krijimin e artikullit dhe shpjegimet mbyllen me një liste lidhjesh në Wikipedia-n anglisht që shpjegojnë informacione në lidhje me konfliktin e interesit, vetëreklamimin dhe asnjanësinë e informacionit nëpër artikuj. Nëse shkalla e afërsisë konsiderohet e largët, ai kalon në fazën e tretë dhe aktualisht të fundit. '''Në fazën e tretë''' atij i kërkohet të vendosë titullin dhe i ofrohet një shabllon për krijimin e artikullit me një pjesë të parapërcaktuar për referimet. Shpresa për të ardhmen është që, përveç se të mos kemi nevojë për udhëzime në anglisht por të kemi mirëpërcaktuar rregulloret tona në shqip të përditësuara, udhëzuesi gjithashtu të ofrojë një fazë të katërt ku përdoruesit i kërkohet të përcaktojë tematikën e artikullit që do të shkruajë (për shembull, biografi, firma/kompani, organizata, ngjarje, etj.) dhe t'i ofrohen shabllone të gatshme në varësi të llojit të tematikës që ai zgjedh. Diçka e tillë ekziston tashmë në ''Wikiciate'': [[q:sq:WQ:SHA|WQ:SHA]]. {{cob}} Udhëzuesi në fjalë quhet '''[[Wikipedia:Ndihmësi i Artikujve|Ndihmësi i Artikujve]]''' dhe mund të gjendet aktualisht në [[P:PK|Portalin e Komunitetit]] dhe në kolonën anësore majtas, të ashtuquajturën "Sidebar". Për të ofrohet një seri [[WP:SHTIGJE|shtigjesh]] dhe mbështetje gjuhësore në gjuhët e 5 enciklopedive më të mëdha, të gjitha faqe të mbrojtura. Gjithashtu do të sugjerohet si mundësi çdoherë që dikush kërkon për një titull artikulli që nuk ekziston aktualisht. Mundësia e krijimit të faqeve që nuk ekzistojnë në një mënyrë të menjëhershme duke ndjekur lidhjen e kuqe, përfshirë këtu dhe ato në hapësirën kryesore (artikujt), vazhdon të funksionojë normalisht. Wikipedia shqip ka pasur për pak kohë një projekt të tillë me emrin ''Wikipedia:Kujdestari i Artikujve'' të nisur nga përdoruesi Euriditi por projekti nuk u përfundua dhe me kalimin e kohës u vjetrua e u dëmtua nga mungesa e mbrojtjes. Arsyeja pse u zgjodh termi "Ndihmës" në vend të "Kujdestar" është për të shmangur ngatërresat sepse termi "kujdestar" tashmë përdoret për dy koncepte të tjera në ''Wikimedia'', atë të ''[[meta:Stewards|Stewards]]'' dhe atë të ''[[mw:Growth/Communities/How to configure the mentors' list|Mentors]]''. Ju ftoj t'i hidhni një sy dhe nëse vini re ndonjë problem, të më thoni. :) [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 korrik 2022 15:18 (CEST) :Punë e mirë @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein]], do të propozoja të shtosh një buton "Kthehu pas" kur klikon tek tre butonat, si dhe besoj se do ishte mirë tek [[Wikipedia:Ndihmësi i Artikujve/Përkthe]] dhe [[Wikipedia:Ndihmësi i Artikujve/Nis]] të vendosen lidhje që të shpien tek rregullat e shkrimit, ose shkurtimisht të përmenden rregullat kryesore (p.sh. si të bëhen referimet) në këto dy faqe. [[Përdoruesi:AT44|AT44]] ([[Përdoruesi diskutim:AT44|diskutimet]]) 9 korrik 2022 11:59 (CEST) ::@[[Përdoruesi:AT44|AT44]], faleminderit! ::Mungesa e butonave për kthimin pas është disi me qëllim. Shpresohet që përdoruesit fillestarë të marrin mesazhin që "kjo gjë nuk bëhet" kur bëhet fjalë për të futur materiale që mund të rezultojnë problematike (dhe jo të kthehen pas e të provojnë çdo buton derisa njëri t'i lejojë të vazhdojnë me krijimin). Megjithëse me shumë mundësi një pjesë e mirë e tyre thjesht do të shkojë pas gjithsesi me butonin "Back" të shfletuesit të rrjetit e do të përpiqen derisa t'ia dalin ta publikojnë artikullin. ::Ndërsa për sa i përket udhëzimeve e rregullave, po, është ide e mirë. Arsyeja pse nuk u vendosën në versionin fillestar është se supozohet që "rruga e drejtë" që udhëzuesi të nxit të marrësh është që të mos marrësh të shkruash artikull pa i mësuar më parë hollësi të tilla (Redakto artikuj ekzistues) dhe qëllimisht të lë pa udhëzime më pas. Përpjekje për të demotivuar shkrimet problematike që vijnë nga përdoruesit e rinj, ose të paktën për t'i dalluar shumë më lehtësisht ato. Por mbase disa rregulla bazë duhen gjithsesi. Do të mundohem t'i shtoj së bashku me disa shabllone të gatshme për disa lloje temash. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 korrik 2022 12:23 (CEST) :::Ekzistojnë tashmë 6 shabllone të gatshme për të krijuar 6 lloje të ndryshëm artikujsh. Gjithashtu udhëzimet në komentet brenda shablloneve përmbajnë më shumë informacion në ndihmë konkrete për punën me referimet e stampat. Janë synuar llojet më të zakonshme të kërkesave për krijim artikujsh si dhe tema për të cilat kemi stampa kutish informuese të përditësuara. :::Pasi numri të arrijë mbi 10 shabllone, do të na duhet të shtohet një fazë e katërt pune ku në njërën faqe zgjidhet vetëm tema e pastaj vendoset titulli në faqen tjetër për arsye mungese vendi. Sasia e temave që mund të përmbajë një enciklopedi është e pafundme kështu që këtu jemi me logjikën sa më shumë, aq më mirë. :::Ndërkohë do të vazhdojë përmirësimi me informacion më të hollësishëm në komentet udhëzuese. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 korrik 2022 23:31 (CEST) ::::Numri i shablloneve shkon në 7. Shpresohet për rritje të mëtejshme. Po konsiderohet mundësia që të krijohet një lidhje për të dhe te Faqja kryesore. Ndërfaqja grafike dhe informacioni i komenteve udhëzuese është përmirësuar goxha. Me ndihmën e stampës {{tl|NIA}} dhe [[Special:AbuseFilter/19|filtrit të ri të redaktimeve]], të gjithë artikujt e dalë nga Ndihmësi do të etiketohen automatikisht me etiketën ''Ndihmësi i Artikujve'' që do të jetë e dukshme në [[Special:RecentChanges|faqen e ndryshimeve më të fundit]]. Kjo do të na lejojë mundësinë të shohim sa përdoret realisht [[WP:NIA]] dhe si shfrytëzohet ai, si dhe të kuptojmë lehtësisht origjinën e artikujve të rinj. [[User:Smallem|Smallem]] ofron gjithashtu ndihmë periodike për të larguar stampën {{tl|NIA}} dhe komentet udhëzuese të harruara te artikujt. ::::Tashmë Ndihmësi konsiderohet të ketë hyrë në një fazë zhvillimi të qëndrueshëm, pa ndryshime madhore të parashikuara për të ardhmen e afërt e për pasojë ky do të jetë lajmërimi i fundit publik për të. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 korrik 2022 05:11 (CEST) == Zgjedhjet e Bordit të Administrimit 2022 -- Busulla zgjedhore == :Një anëtar i komunitetit shqiptar më ka ndihmuar të pëkthej këtë mesazh.<br> Përshëndetje të gjithëve! Periudha e votimit në komunitet në [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|Zgjedhjet e Bordit të Administrimit 2022]] fillon më 16 dhe mbyllet më 30 gusht. Pasi të zgjidhen gjashtë (6) kandidatë, komuniteti i Wikimedia-s do të votojë për të zgjedhur dy (2) kandidatët, të cilët do të bëhen anëtarët e rinj të Bordit të Administrimit të Fondacionit Wikimedia. Që procesi zgjedhor të jetë më i drejtpërdrejtë dhe më transparent dhe që anëtarët e komunitetit të mbështesin kandidatët që duan, ne kemi përgatitur një vegël '''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/ Election Compass|busulla zgjedhore]]'''.<br> '''Si funksionon ‘Election Compass’?''''<br> ‘Election Compass’ ndihmon votuesit të zgjedhin kandidatët sipas pikëpamjeve dhe bindjeve të tyre. Anëtarët e komunitetit do të propozojnë deklarata që kandidatët do t’u përgjigjen duke përdorur shkallën Lickert (pajtohem/neutral/nuk pajtohem). Përgjigjet e kandidatëve ndaj deklaratave do të ngarkohen në veglën ‘Election Compass’. Votuesit do ta përdorin veglën duke vendosur përgjigjet e tyre për deklaratat (pajtohem/neutral/nuk pajtohem). Rezultatet do të tregojnë kandidatët që përputhen më së miri me bindjet dhe pikëpamjet e votuesve. <br> '''Kohëzgjatja për ‘Election Compass’:''' *'''8 - 20 korrik:''' [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/Statements|Anëtarët e komunitetit propozojnë deklarata për ‘Election Compass’]] *'''21 - 22 korrik:''' Komisioni Zgjedhor shqyrton deklaratat për qartësi dhe heq deklaratat jashtë temës *'''25 korrik - 3 gusht:''' Vullnetarët votojnë për deklaratat *'''4 gusht:''' Komisioni Zgjedhor zgjedh 15 deklaratat kryesore *'''5 - 12 gusht:''' Kandidatët përputhen me deklaratat *'''15 gusht:''' ‘Election Compass’ hapet në mënyrë që votuesit ta përdorin për t’i drejtuar ata të votojnë<br> Përshëndetje të përzemërta,<br> [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 13 korrik 2022 16:53 (CEST) == Ndërrimi i emrit të artikullit [[Republika Çeke]] në [[Çekia]] == Përshëndetje, propozoj që emri i artikullit [[Republika Çeke]] të ndërrohet në [[Çekia]], duke pasur parasysh se është një emër i zakonshëm në gjuhën shqipe dhe duke ndjekur formatin që përdoret për emrat tjerë të shteteve evropaine, ku për asnjë shtet nuk përdoret forma e gjatë e emrit, përveç vendeve të kanë formën e shkurtë e të gjatë tët njëjtë (shih: [[Mali i Zi]] dhe [[Bosnja dhe Hercegovina]]). Shënim: Propozimin po e bëj në Kuvend për shkak të numrit të vogël të përdoruesve aktiv. [[Përdoruesi:AT44|AT44]] ([[Përdoruesi diskutim:AT44|diskutimet]]) 29 korrik 2022 00:31 (CEST) :Mbaj mend që para ca kohësh kam pasur të njëjtin mendim por si përfundim nuk veprova pasi kam venë re që në aktivitete ndërkombëtare, në anglisht, emri i shtetit në fjalë shkruhet gjithnjë me termin e republikës para, gjë që nuk ndodh me shtetet e tjera. Nuk di të them pse ndodh kjo gjë, mbase ka lidhje historike me ndarjen e Çekosllovakisë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 gusht 2022 11:39 (CEST) == Summer of Wikivoyage 2022, Kosovë dhe Shqipëri == [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ju fton të merrni pjesë në fushatën "Summer of Wikivoyage 2022 Kosovë dhe Shqipëri" e cila zhvillohet nga dt. 1-31  gusht 2022. Artikujt shkruhen në gjuhën angleze. Mirëpresim të gjithë të interesuarit që dëshirojnë të shtojnë informacion të atraksioneve turistike, lokaleve të ushqimit, kafeneve e bareve, akomodimit, etj. Wikivoyage-i është një projekt informal në krahasim me Wikipedia-n, pasi nuk kërkon të vendosen referime dhe është mundësi shumë e mirë për të kontribuar në turizmin e Shqipërisë dhe Kosovës. Për më shumë detaje rreth saj, vizitoni faqen e fushatës [[Wikipedia:Summer of Wikivoyage, 2022|këtu]]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 1 gusht 2022 09:11 (CEST) == Zgjedhjet e BoT-it, 2022 – Kandidatët == Përshëndetje të gjithëve, ::Një anëtar i komunitetit shqiptar më ka ndihmuar të pëkthej këtë mesazh. Përfaqësuesit e filialeve/grupeve kanë votuar.<br> '''Më poshtë janë gjashtë (6) kandidatët e përzgjedhur për të vazhduar me fazën e mëtejshme të votimit nga komuniteti.''' :* Tobechukwu Precious Friday ([[metawiki:User:Tochiprecious|Tochiprecious]]) :* Farah Jack Mustaklem ([[metawiki:User:Fjmustak|Fjmustak]]) :* Shani Evenstein Sigalov ([[metawiki:User:Esh77|Esh77]]) :* Kunal Mehta ([[metawiki:User:Legoktm|Legoktm]]) :* Michał Buczyński ([[metawiki:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]]) :* Mike Peel ([[metawiki:User:Mike Peel|Mike Peel]]) Për më shumë informacion mbi statistikat e këtyre zgjedhjeve, shihni [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|rezultatet]] dhe [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|faqen e Meta-Wiki-t]]. :Falenderojmë anëtarët e komunitetit që morën pjesë. Vendimmarrja për kandidaturën në Bordin e Drejtorëve nuk është i vogël. Koha dhe zelli që kanë shfaqur deri tani kandidatët tregojnë përkushtimin e tyre që kanë për lëvizjen. Urime kandidatëve të përzgjedhur. Gjithashtu shprehim respekt dhe mirënjohje të madhe për kandidatët që nuk u përzgjodhën. ---- Nga këta gjashtë (6) kandidatë, komuniteti do të zgjedhë dy persona të cilët do të bëhen anëtarët e rinj të Bordit të Administrimit të Fondacionit Wikimedia.<br> '''Votimi në komunitet fillon më 23 gusht dhe zgjat deri më 6 shtator, 23:59 UTC.''' ---- '''Hapat e mëtejshëm janë:'''<br> Përpara votimit, mësoni më shumë për pozicionet e kandidatëve. Ju mund ta bëni si më poshtë: * Lexoni [https://forum.movement-strategy.org/t/affiliate-questions-selected-for-the-wikimedia-foundation-board-of-trustees-election-2022/949 përgjigjet e kandidatit për pyetjet e ngritura nga përfaqësuesit e filialeve/grupeve]; * Lexoni [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/Statements|15 deklaratat që u përzgjodhën nga komuniteti dhe u konfirmuan nga Komisioni Zgjedhor për t'u bërë pjesë e Kompasit Zgjedhor.]]; ** “Election Compass” do të jetë i arritshëm më 23 gusht. * Shikoni [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Campaign Videos|videomesazhet e kandidatëve]]; ** Videomesazhet do të jenë të disponueshme, pasi të fillojë votimi nga komuniteti. * Lexoni dhe merrni pjesë në diskutime në [https://forum.movement-strategy.org/ Forumin e Strategjisë së Lëvizjes]. Me respekt,<br> --[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 13 gusht 2022 22:32 (CEST) == Community delegate registration for Wikimedia CEE Meeting 2022 == [[:m:Wikimedia CEE Meeting 2022|''Wikimedia CEE Meeting 2022'']] will take place on October 14-16. It is determined that the ''Wikimedia Community User Group Albania'' and ''Wikimedians of Albanian Language User Group'' could be represented by 4 community delegates, who would have their expenses paid for participating in the events. The time for '''delegate registration''' is '''until August 15''' (2 weeks left). P.S: Sorry for You, please, You translate to the local langauge. [[Përdoruesi:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[Përdoruesi diskutim:Dušan Kreheľ|diskutimet]]) 1 gusht 2022 18:52 (CEST) == Wikipedia Pages Wanting Photos == Edhe këtë vit [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedia-nët e Gjuhës Shqipe]] iu bashkuan fushatës së përvitshme ndërkombëtare “Wikipedia Pages Wanting Photos”. Në këtë fushatë,  ju do të ilustroni artikujt e Wikipedia-s me foto cilësore nga plaftorma Wikimedia Commons. Merrni pjesë në këtë konkurs ndërkombëtar ku fitohen çmime. Për më shumë, lexoni rregullat e pjesëmarrjes [[metawiki:Wikipedia Pages Wanting Photos 2022/sq|këtu]].   [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 2 gusht 2022 10:12 (CEST) == Wikipedia Pages Wanting Photos Edit-a-thon == Grupi i Përdoruesve Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe ju fton të merrni pjesë në editatonin që zhvillohet në kuadër të fushatës “Wikipedia Pages Wanting Photos” për të ilustruar me imazhe artikujt në Wikipedia pa foto. Për t'u regjistruar në editaton, vizitoni [[Wikipedia:Wikipedia Pages Wanting Photos 2022 (WPWP)|linkun]] për më shumë detaje. Takohemi të shtunën më 27 gusht, ora 10:00, në Kosovë: Prishtina Hackerspace dhe Shqipëri: Coolab. Takimi [https://meet.jit.si/WoALUG virtualisht]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 10 gusht 2022 12:59 (CEST) == E RËNDËSISHME: Zgjedhjet e Bordit të Administrimit shtyhen për një javë. == Përshëndetje të gjithëve,<br> ::Një anëtar i komunitetit shqiptar më ka ndihmuar të pëkthej këtë mesazh.<br> Komisioni Zgjedhor dhe Task Forca e Përzgjedhjes së Bordit vendosën të shtyjnë afatin e votimit 1 javë për komunitetin për të zgjedhur Bordin e Administrimit. ---- === '''Votimi në komunitet fillon më 23 gusht në orën 00:00 dhe përfundon më 6 shtator në orën 23:59 UTC.''' === ---- Siç e dini tashmë, këtë vit ne kemi vënë në dispozicion [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Busullën Zgjedhore]] në mënyrë që votuesit të njihen me pikëpamjet e kandidatëve për tema të ndryshme. Disa kandidatë kërkuan më shumë kohë për t’ju përgjigjur pyetjeve që ndikojnë në pozicionin e tyre. Komisioni Zgjedhor vendosi se ky arsyetim përputhet me qëllimet e procesit zgjedhor në mënyrë të drejtë dhe të barabartë. Që përgjigjet të realizohen në kohë, Komiteti Zgjedhor dhe Task Forca e Përzgjedhjes së Bordit vendosën të shtyjnë afatin e zgjedhjeve të Bordit të Administrimit 1 javë, kohë e përshtatshme për stafin që punon për zgjedhjet.<br> [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Delay of Board of Trustees election|Lexoni njoftimin e plotë të Bordit të Admnistrimit]].<br> Me respekt<br> [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 14 gusht 2022 17:17 (CEST) == Votimi në komunitet për Bordin e Administratorëve ka filluar! == Të dashur miq, :: Një anëtar i komunitetit shqiptar më ka ndihmuar të përkthimin këtë mesazh. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting|Votimi në komunitet]] për Bordin e Administratorëve ka filluar. ---- '''Votimi është i hapur deri më 6 shtator 2022, ora 23:59 me orën UTC (CET = UTC+2).'''<br> '''Lexoni të drejtat tuaja si duhet votoni me anë të [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/63 veglës së pranueshmërisë së llogarisë] dhe [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:SecurePoll/vote/379 votoni tani në faqen SecurePoll].''' ---- Nëse doni të dini më tepër për kandidatët: * Klikoni [https://board-elections-compass-2022.toolforge.org/ Busullën zgjedhore] për të parë se cilët kandidatë ndajnë të njëjta pikëpamje me ju; ** Busulla zgjedhore është e përkthyer në 18 gjuhë. Nëse doni ta përktheni në gjuhen shqipe, ju lutemi kontaktoni [[m:Talk:Movement Strategy and Governance|MSG]] përpara datës 30 gusht. * Lexoni [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|deklaratat e kandidatëve]] dhe shihni [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Campaign Videos|videot e fushatës]]. Përshëndetje të përzemërta!<br> Movement Strategy and Governance<br> [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 24 gusht 2022 15:23 (CEST) == [[meta:Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic|Global ban discussion for Velimir Ivanovic/Kolega2357]] == Hello all, In line with the [[:meta:Global bans|global ban policy]], local project communities where the user was active should be informed of the discussion in a prominent public place. This ban request has been live for about a month now, but proper notification was not made. The ban request will continue for at least a few more weeks, and input is welcome on the RfC page linked in this section heading. Thank you for your time, [[Përdoruesi:Vermont|Vermont]] ([[Përdoruesi diskutim:Vermont|diskutimet]]) 27 gusht 2022 04:38 (CEST) :Noting that the global ban discussion has ended, with consensus in favor of a ban. [[Përdoruesi:Vermont|Vermont]] ([[Përdoruesi diskutim:Vermont|diskutimet]]) 10 shtator 2022 23:20 (CEST) == Photowalk 2022 == Përshëndetje Wikipedianë! Së shpejti nis aktiviteti i Photowalk-ut në Shqipëri dhe Kosovë. Photowalk-u synon të pasurojë me sa më shumë foto plaftormën e Wikimedia Commons-it, depo fotosh dhe projekt simotër i Wikipedia-s. Ftojmë të gjithë fotografët profesionistë apo amatorë të aplikojnë me planin e tyre. [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|WoALUG]]-u mbulon shpenzimet e rrugës dhe të ushqimit. Dërgoni një email në info@wikimediashqip.org deri më 16 shtator, ku të na tregoni: aftësitë tuaja, planin për realizimin e udhëtimit, buxhetin që kërkoni dhe sa fotografi do të realizoni. Udhëtimi dhe ngarkimi i fotove në Commons duhet të bëhet deri më 24 tetor. Aplikantët duhet të: - fotografojnë vende të  Shqiperisë dhe Kosovës që nuk janë fotografuar më parë në Wiki ( fotografi enciklopedike të natyrës, vendbanimeve, monumenteve, kulturës dhe historisë) - qëndrojnë brenda shtetit të tyre - përdorin aparat fotografik - ngarkojnë të paktën 30 foto (deri më 24 tetor) Mos hezitoni të na kontaktoni për më shumë info. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 6 shtator 2022 15:38 (CEST) == Please remove rights from [[meta:Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic|globally banned]] user == *[[User:Kolega2357]] *[[User:Kolega2357-Bot]] Thanks! [[Përdoruesi:AlPaD|AlPaD]] ([[Përdoruesi diskutim:AlPaD|diskutimet]]) 11 shtator 2022 11:23 (CEST) :@[[Përdoruesi:AlPaD|AlPaD]], I'm confused: If it is globally banned, what rights should we remove? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shtator 2022 11:32 (CEST) ::{{Ping|Klein Muçi}} Hello! Main account has autoriview and editor flags and bot account has bot and autoriview flags. [[Përdoruesi:AlPaD|AlPaD]] ([[Përdoruesi diskutim:AlPaD|diskutimet]]) 11 shtator 2022 11:41 (CEST) :::[[Përdoruesi:AlPaD|AlPaD]], hello! :) I removed those but I'm still confused as why would these rights persist after being globally banned. Apparently I have some more to learn about global bans.<span id="Klein_Muçi:1662890508459:WikipediaBWLCLNKuvendi" class="BawlCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shtator 2022 12:01 (CEST)</span> ::::{{Ping|Klein Muçi}} Specific permissions can only be removed manually. Thank you for your help :) [[Përdoruesi:AlPaD|AlPaD]] ([[Përdoruesi diskutim:AlPaD|diskutimet]]) 11 shtator 2022 12:09 (CEST) == Special check is needed == please check [[Teufik Gjyli]], suspicious moving and deleting of info. Special request because of empty [[:Wikidata:Q25568117]][[Përdoruesi:Estopedist1|Estopedist1]] ([[Përdoruesi diskutim:Estopedist1|diskutimet]]) 11 shtator 2022 14:34 (CEST) :[[Përdoruesi:Estopedist1|Estopedist1]], thank you for the notification! I dealt with it.<span id="Klein_Muçi:1662945638130:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 shtator 2022 03:20 (CEST)</span> ::thanks for quick action! [[Përdoruesi:Estopedist1|Estopedist1]] ([[Përdoruesi diskutim:Estopedist1|diskutimet]]) 12 shtator 2022 10:41 (CEST) https://forms.gl/t1M6XLkgiHTL4XQW6 [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 14 shtator 2022 19:49 (CEST) == Growth team newsletter #22 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]] Welcome to the twenty-second newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! === Newcomers tasks reach the 500,000 edits milestone — more data publicly available === As of the last week of June 2022, the newcomers of the world have completed over 500,000 [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Newcomer tasks|newcomer tasks]]. In other words, newcomers have made over half a million Wikipedia edits via Growth’s “Suggested Edits” module. * About 30% of those edits were completed on mobile devices. * Usage continues to increase; in June 2022 almost 50,000 newcomer tasks were completed. '''[https://grafana.wikimedia.org/d/bSDW0wJ7z/growth-team-product-kpis?orgId=1 We have added some new data to Grafana.]''' You can now check the number of edits and reverts by task types, or the number of questions asked to mentors. You can filter the data by wiki. If you have any questions, or there is more data you want access to, [[mw:Talk:Growth|please let us know]]. === Ongoing projects and explorations === [[File:Growth's_Positive_reinforcement_–_Impact_Module_version_B.png|thumb|The new impact module is part of the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|Positive Reinforcement project]]. The image displays the mockup for mobile we used for user testing.]] We are continuing our work on our new project, [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|'''Positive Reinforcement''']]. User testing of initial Positive Reinforcement designs was just completed. Interviews were conducted in Arabic, English, and Spanish. The outcome has been published on the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#User testing|Positive Reinforcement page]]. We are now utilizing user testing feedback along with prior [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#feedback|community feedback]] to iterate and improve designs. We are exploring the idea of a [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Copyedit#research|'''Copy Edit structured task''']]. We have tested copy edits in Wikipedia articles for arwiki, bnwiki, cswiki, eswiki (Growth pilot-wikis) and enwiki with two different methods: [[:en:LanguageTool|LanguageTool]] and [[:en:Hunspell|Hunspell]]. We will share more details here and on the associated [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Copyedit#evaluation|Copy Edit page]] once the evaluation is complete. '''Add an image was utilized at GLAM events''' in Argentina, Mexico, and Chile. For an overview of what was learned from these events, read: [[wmfblog:2022/06/21/1pic1article-i-how-latin-american-heritage-experts-added-images-to-wikipedia/|''#1Pic1Article I: how Latin American heritage experts added images to Wikipedia'']] (in English). === Experiments analysis === '''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link/Experiment analysis, December 2021|Add a Link Experiment Analysis]]''' has been published. The most important points are: * Newcomers who get the Add a Link structured task are '''more likely to be activated''' (i.e. make a constructive first article edit). * They are also '''more likely to be retained''' (i.e. come back and make another constructive article edit on a different day). * The feature also '''increases edit volume''' (i.e. the number of constructive edits made across the first couple weeks), while at the same time '''improving edit quality''' (i.e. the likelihood that the newcomer's edits aren't reverted). [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Newcomer task edit type analysis, April 2022|'''Newcomer task edit type analysis''']] has been published. * Communities had expressed concern that newcomers whose initial edits were [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks|structured tasks]] wouldn’t go on to learn how to complete more difficult tasks. The Growth team data scientist conducted a [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Newcomer task edit type analysis, April 2022|Newcomer task edit type analysis]] to see if this was indeed the case. * Results from analysis indicate that this likely isn’t a significant concern. More than 70% of users who start with the easy task "Add a link" also make another task type. Read the full analysis and methodology [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Newcomer task edit type analysis, April 2022|here]]. === News for mentors === '''A new system for the mentors list''' The configuration of the mentors list will change over the next weeks. In the future, mentors will sign up, edit their mentor description and quit using Special:MentorDashboard. This new system will make the development of new features for mentors much easier. At the moment, the mentor list is a simple page anyone can edit, unless it’s protected. With the new page, mentors will be able to edit only their own description, while administrators will be able to edit the entire mentors' list if needed. The deployment will happen first at the pilot wikis, then at all wikis. Existing lists of mentors will be automatically converted, no action will be needed from the mentors. [https://phabricator.wikimedia.org/T310905][https://phabricator.wikimedia.org/T314858] Mentors will be informed about the next steps soon, by a message posted on the talk page of existing Mentor lists. [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Structured mentor list|Learn more about this new structured page on mediawiki.org.]] '''A tip for mentors''' Did you know that mentors can filter their mentees' changes at Special:MentorDashboard (and star the ones that require attention)? This feature helps to keep an eye on newcomers' edits, helping mentors to fix minor details, and encourage them if necessary. And did you know that mentors have special filters to highlight their mentees' edits at Special:RecentChanges? Look for the following filters in RecentChanges: {{int:growthexperiments-rcfilters-mentorship-starred-label}}, {{int:growthexperiments-rcfilters-mentorship-unstarred-label}}. '''Other improvements''' Some improvements will be made to the mentor dashboard in the coming weeks: * While we now offer some options for mentors to take a break, the option to quit mentoring was not easy to find. This will be improved. [https://phabricator.wikimedia.org/T312122] * Mentors at wikis using FlaggedRevisions will have a way to discover their mentees' pending edits. [https://phabricator.wikimedia.org/T297811] * Dashboard discovery for new mentors will be improved. [https://phabricator.wikimedia.org/T290644] === Recent changes and fixed bugs === * We moved to a new Image Suggestions API. This new API will allow us to deploy Add an Image to more wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T306032] * Starting September 19, a few more wikis now offer [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an image]] to newcomers. These wikis are {{int:project-localized-name-elwiki}}, {{int:project-localized-name-plwiki}}, {{int:project-localized-name-zhwiki}}, {{int:project-localized-name-idwiki}}, {{int:project-localized-name-rowiki}}. [https://phabricator.wikimedia.org/T301601] * Add an image has been disabled for a few days due to technical issue. "Add an image" added a blank line instead of an image. This has been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T311916] * In order to know if Special:EditGrowthConfig is used by communities, we now [[w:en:Instrumentation (computer programming)|instrument]] page loads and saves of configuration. [https://phabricator.wikimedia.org/T312148] === Have a question? A suggestion? === [[mw:Talk:Growth|Please let us know]]! You can also [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ|read our FAQ page]]. ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> 21 shtator 2022 19:18 (CEST) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=23826249 --> == The Vector 2022 skin as the default in two weeks? == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Wikimania 2022 Vector (2022) Presentation.pdf|thumb|The slides for our presentation at Wikimania 2022|page=26]] Hello. I'm writing on behalf of the [[mw:Reading/Web|Wikimedia Foundation Web team]]. '''In two weeks, we would like to make the Vector 2022 skin the default on this wiki.''' We have been working on it for the past three years. So far, it has been the default on more than 30 wikis, including sister projects, all accounting for more than 1 billion pageviews per month. On average [[phab:T317529#8246686|87% of active logged-in users]] of those wikis use Vector 2022. It would become the default for all logged-out users, and also all logged-in users who currently use Vector legacy. Logged-in users can at any time switch to [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|any other skins]]. No changes are expected for users of these skins. <div style="width:100%; margin:auto;"><gallery widths="220" heights="150" mode="packed" caption="Top of an article"> Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2010 top.png|Vector legacy (current default) Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2022 top.png|Vector 2022 </gallery><gallery widths="220" heights="150" mode="packed" caption="A section of an article"> Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2010 scrolled.png|Vector legacy (current default) Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2022 scrolled.png|Vector 2022 </gallery></div> === About the skin === '''[Why is a change necessary]''' The current default skin meets the needs of the readers and editors as these were 13 years ago. Since then, new users have begun using Wikimedia projects. [https://diff.wikimedia.org/2022/08/18/prioritizing-equity-within-wikipedias-new-desktop/ The old Vector doesn't meet their needs.] '''[Objective]''' The objective for the new skin is to make the interface more welcoming and comfortable for readers and useful for advanced users. It draws inspiration from previous requests, the [[metawiki:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey|Community Wishlist Surveys]], and gadgets and scripts. The work helped our code follow the standards and improve all other skins. [[phab:phame/post/view/290/how_and_why_we_moved_our_skins_to_mustache/|We reduced PHP code in Wikimedia deployed skins by 75%]]. The project has also focused on making it easier to support gadgets and use APIs. '''[Changes and test results]''' The skin introduces a [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Features|series of changes]] that improve readability and usability. The new skin does not remove any functionality currently available on the Vector skin. * The sticky header makes it easier to find tools that editors use often. It decreases scrolling to the top of the page by 16%. * The new table of contents makes it easier to navigate to different sections. Readers and editors jumped to different sections of the page 50% more than with the old table of contents. It also looks a bit different on talk pages. * The new search bar is easier to find and makes it easier to find the correct search result from the list. This increased the amount of searches started by 30% on the wikis we tested on. * The skin does not negatively affect pageviews, edit rates, or account creation. There is evidence of increases in pageviews and account creation across partner communities. '''[Try it out]''' Try out the new skin by going to the appearance tab in [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|your preferences]] and selecting Vector 2022 from the list of skins. === How can editors change and customize this skin? === It's possible to configure and personalize our changes. We support volunteers who create new gadgets and user scripts. Check out [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Repository|our repository]] for a list of currently available customizations, or add your own. === Our plan === '''If no large concerns are raised, we plan on deploying in the week of October 3, 2022'''. If your community would like to request more time to discuss the changes, hit the button and write to us. We can adjust the calendar. <div style="text-align: center;">[[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|<span class="plainlinks mw-ui-button">Request for more time to discuss the change</span>]]</div> If you'd like ask our team anything, if you have questions, concerns, or additional thoughts, please ping me here or write on the [[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|talk page of the project]]. We will gladly answer! Also, [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Frequently asked questions|see our FAQ]]. Thank you! [[mw:User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[mw:User talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 22 shtator 2022 06:15 (CEST) </div> <!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Varia&oldid=23838600 --> == Njoftim për rezultatet paraprake nga zgjedhjet e Bordit të Administrimit 2022 == Përshëndetje, Ju falenderojmë që morët pjesë në procesin e [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022|zgjedhjes së Bordit të Administrimit 2022.]] Pjesëmarrja juaj na ndihmoi të zgjidhnim të besuarit e komunitetit në Bordin e Administrimit të Fondacionit Wikimedia. Këto janë rezultatet paraprake të zgjedhjeve të Bordit të Administrimit 2022: * [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Candidates/Shani_Evenstein_Sigalov|Shani Evenstein Sigalov]] * [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Candidates/Mike_Peel|Mike Peel]] Për më shumë, shihni [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results|rezultatet]] dhe [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Stats|statistikat]] e tyre lidhur me bordin. Bordi do të përfundojë shqyrtimin e kandidatëve më të votuar përmes kontrolleve të historikut. Ai do t'i emërojë administratorët e rinj gjatë mbledhjes që do të bëhet në dhjetor. Falenderime të përzemërta,<br> Movement Strategy and Governance ''Ky mesazh dërgohet në emër të Task Forcës Përzgjedhëse të Bordit dhe Komisionit Zgjedhor.''<br> [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 23 shtator 2022 01:09 (CEST) == Update on Vector 2022 == [[File:Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2022 scrolled.png|thumb]] <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hello. I'm sorry for not communicating in your language. I'll be grateful if you translated my message. I'm writing on behalf of the [[mw:Reading/Web|Web team]] working on the new skin, [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector 2022]]. We wanted to apologize for the delays in the deployment of Vector 2022. We know many of you are waiting for this eagerly. We have been delaying the deployment because we have been working on the logos. It has taken us more time than originally expected. Once the logos are ready, we will let you know the exact date of deployment. '''We are planning for either the next (more likely) or the following week'''. If your wiki doesn't currently have a localized logo, we encourage you to [[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|reach out to us]] and we can help make one. We invite you to [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements#contact|get involved in the project]]. Contact us if you have any questions or need any help, particularly with the compatibility of gadgets and user scripts. Thank you! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 20 tetor 2022 01:24 (CEST) </div> <!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Varia&oldid=23955535 --> == Dëshironi të bëheni Ambasador i Kartës së Lëvizjes? == Përshëndetje të gjithëve!<br> :: Një anëtar i komunitetit shqiptar më ka ndihmuar të përkthimin këtë mesazh. Një paketë grantesh është hapur për të mbështetur Ambasadorët e Kartës së Lëvizjes. ---- '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Strategy_and_Governance/Movement_Charter_Ambassadors_Program/grant|Afati i fundit për aplikim është 05.12.2022]]''' ---- '''Kush mund të aplikojë?''' Paketa e grantit është e hapur për njerëz dhe grupe të komuniteteve në gjuhë të ndryshme brenda Lëvizjes së Wikimedia-s. Kushdo që dëshiron të bëhet Ambasador i Kartës së Lëvizjes inkurajohet të aplikojë. Ky grant ofron burime dhe mbështetje që nevojiten për të rritur ndërgjegjësimin e komunitetit tuaj për Kartën e Lëvizjes dhe përfshirjen në hartimin dhe miratimin e Kartës. Përparësi u jepet kandidatëve nga komunitetet e gjuhëve të nënpërfaqësuara. '''Çfarë bëjnë Ambasadorët e Kartës së Lëvizjes?''' * '''Organizimi:''' Ambasadorët organizojnë dhe udhëheqin biseda me komunitetin e tyre mbi temën e Kartës së Lëvizjes dhe mënyrat se si ajo do të ndikojë në komunitet. * '''Përkthimi:''' Ambasadorët përkthejnë dokumente që nuk ekzistojnë në gjuhën e komunitetit në mënyrë që njerëzit të kenë qasje në përmbajtjen e Kartës së Lëvizjes. * '''Ndarja:''' Ambasadorët do të ndajnë me komunitetin global njohuritë që kanë fituar duke mbledhur fidbek dhe rekomandime nga anëtarët e komunitetit dhe do të raportojnë lidhur me to. Për të marrë më shumë informacion rreth Programit të Ambasadorit të Kartës së Lëvizjes, klikoni [[metawiki:Special:MyLanguage/Movement_Strategy_and_Governance/Movement_Charter_Ambassadors_Program/About|në këtë faqe Meta.]] Nëse keni ndonjë pyetje, mund t'i bëni ato në [https://forum.movement-strategy.org/t/movement-charter-ambassadors-grant-package-is-now-opened/2235 Forumi MS në gjuhën e vet]. Faleminderit, [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 22 nëntor 2022 10:54 (CET) == Riemërtim == Përshëndetje, [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]! Po të shkruaj për një ide të Wikipedias Shqip dhe kjo është riemërtimi i emrave të faqeve si "Stampa" ose "Portal" në emra më shqip, si për shembull, të kthehet "Stampa" në "Gjedhe" ose diçka tjetër dhe "Portal" në "Vendkalim" ose diçka tjetër. Do të ishte shumë here më e kuptueshme nëse do të bënim një gjë të tillë, pasi të jenë në shqip, me patjetër njerëzit do ta kuptonin. Shumë faleminderit, nëse e pranoni këtë mendim. -- [[Përdoruesi:Shkodranci|Shkodranci]] ([[Përdoruesi diskutim:Shkodranci|diskutimet]]) 24 nëntor 2022 15:08 (CET) :[[Përdoruesi:Shkodranci|Shkodranci]], përshëndetje! {{smiley|:-)}}<br style="margin-bottom:0.5em"/>Besoj se e ke fjalën për riemërtimin e tërë hapësirës. Është e mundur që propozimet e tua të shtohen si ''alias'' të emërtimeve aktuale. Pra, që ti mund të përdorësh Gjedhe:Shembull dhe do të funksiononte njëlloj sikur të kishe shkruar Stampa:Shembull. "Problemi" është se njohja e termit "gjedhe" vjen duke u venitur teksa zbret poshtë rajonit të Malësisë së Gjakovës dhe nuk njihet pothuajse fare nga Shqipëria e Mesme e poshtë. Nëse gjenden disa persona që e duan si ndryshim ama, mund ta vendosim si ''alias'' siç thashë por deri tani nuk duket se ka pasur shumë vëmendje si shkrim fatkeqësisht.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Përsa i përket Portal/Vendkalim... Është pak më e vështirë t'i lidhësh konceptualisht dy fjalët. :/<span id="Klein_Muçi:1670587199201:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2022 12:59 (CET)</span> Unë jam më i befasuar që Wikipedia Shqip nuk e përdor fjalën "Shabllon" në emërhapësirën Template. Jam i bindur se kjo është fjalë më e njohur dhe e kuptuar mes shqiptarëve. [[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ([[Përdoruesi diskutim:Fallbackintoreality|diskutimet]]) 29 dhjetor 2022 10:57 (CET) == Growth team newsletter #23 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]] Welcome to the twenty-third newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! === Highlights === * [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Mentor dashboard|'''Mentorship''']]: We released the new [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Structured mentor list|structured mentor list]] to all wikis. This change makes mentorship [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list|easier to setup, manage and use]]. * [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|'''Positive reinforcement''']]: An improved impact module is available for testing. [[File:Impact module.png|thumb|Screenshot of the positive reinforcement module improvements.]] === Positive reinforcement: an improved impact module to test === The goal of the Growth team is to encourage newcomers to try editing for the first time, and encourage them to keep editing. '''We want to increase newcomers' motivation''' by showing them how impactful their edits are. Newcomers have access to an impact module; you can find yours at Special:Impact. The revised impact module provides new editors with '''more context about their impact'''. It will display the number of edits, the number of thanks received, the last time they edited, the number of consecutive days they edited, and the number of views for the articles they edited. This module will soon be available at our [[mw:special:MyLanguage/Growth/FAQ#pilot|pilot wikis]] starting December 1. You can already test this new module [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/w/index.php?title=Special:Homepage&source=personaltoolslink&namespace=0&new-impact=1 at Beta Wikipedia]. <small>For safety reasons, do not use your regular account and password at Beta wiki. Create a new, specific account for this wiki, with a different password.</small> === Structured tasks: improvements based on patroller feedback === After the deployment of [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks|Structured tasks]], we received feedback from various communities regarding how patrollers of recent changes were feeling overwhelmed by an increase in edits to check, and how some edits were poor quality or of poor relevance. We made several improvements based [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Community feedback|on the feedback we received]]. Several points of improvement have already been addressed: * '''Patroller fatigue:''' ** By default, newcomers can complete up to 25 "add a link" tasks and 25 "add an image" tasks per day. If patrollers are overburdened, each community can use Special:EditGrowthConfig to lower that limit. * '''Quality of edits''': what constitutes a "quality edit" is not a well defined concept. We initiated a discussion and [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/Quality of edits|summarized our findings]]. We also worked on the following improvements: ** [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|Add a Link]] *** Underlinked articles are now prioritized, so it's less likely that newcomers are adding links to articles that are already have a lot of links. *** The confidence score was increased, so suggestions are more likely to be accurate. *** The default number of suggested links per article has been lowered to 3. This can be changed at Special:EditGrowthConfig. Communities can also exclude articles containing certain templates or categories from being suggested. ** [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an Image]] *** Lists will no longer receive "add an image" suggestions. *** Disambiguation pages will no longer receive "add an image" suggestions. *** We have many further improvements we plan to make to "add an image" in early 2023. [https://phabricator.wikimedia.org/T293711] The Positive Reinforcement project will also address some of the concerns around encouraging newcomers to progress to higher value edits. The Growth team will soon work on strategies geared at "[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#lvl3|Leveling up]]" newcomers so they progress from easy to more difficult tasks. === Recent changes === * '''All Wikipedias now have the same onboarding experience.''' Previously, at a few wikis, 20% of new accounts didn't get the Growth features when they created their account. These 20% of new accounts were used as a control group, in order to know if the Growth features were changing newcomers' behavior. Experiments have shown that [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link/Experiment analysis, December 2021|Growth features improve activation and retention]], and as we want to provide the same onboarding experience at all Wikipedias, we have decided to remove the control groups. We will utilize control groups when testing new features, and German Wikipedia keeps a control group at their request. [https://phabricator.wikimedia.org/T320876] * '''The quality score for "add a link" suggestions will change.''' We will suggest less links for each article, but they will be more accurate. We will first deploy it at our pilot wikis, and then to all other wikis where this feature is available. [https://phabricator.wikimedia.org/T316079][https://phabricator.wikimedia.org/T322910] * '''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ|Growth's features FAQ]] has been updated and expanded'''. This page centralizes all the information about Growth features. We invite you to read it, and, if you can, to translate it. === News for mentors === * All Wikipedias can now setup and manage a mentorship program [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list|in an easier way]]. ** We changed the process to make it more reliable, easier to improve and easier to use. ** Wikipedias where mentorship hasn't been enabled yet can turn mentorship on [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list#create|following a new process]]. When done, mentors can sign-up by visiting <code>Special:MentorDashboard</code>. ** Wikipedias where the list of mentors already existed have been converted to the new system. ** A new special page — <code>Special:ManageMentors</code> — now displays the list of mentors. This page can be transcluded on any other page. There are also new processes to [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list#add|signup as a mentor]] or to [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#quit|quit mentorship]], and we improved [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#inactivity|community mentorship management]]. *The Mentor dashboard's "Your mentees" module will have a new footer, called "Recent changes by your mentees". This footer will include a link to Recent changes, where mentors can see only edits made by their own mentees. [https://phabricator.wikimedia.org/T317821] === Deployments === * [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|Add a link]] has been deployed to a 5th round of wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T304549] === Improving this newsletter === We plan to have a '''more regular newsletter''', every two months. We also want to know if the current format suits you! Let us know what you like, what you like less and your suggestions of improvements: [[mw:Talk:Growth/Newsletters|leave us a comment]], in your preferred language. ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> 29 nëntor 2022 21:57 (CET) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=24131531 --> == Community Wishlist Survey 2023 opens in January! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''{{int:Please-translate}}'' {{int:Hello}} The [[m:Community Wishlist Survey 2023|'''Community Wishlist Survey (CWS) 2023''']], which lets contributors propose and vote for tools and improvements, starts next month on Monday, [https://zonestamp.toolforge.org/1674496831 23 January 2023, at 18:00 UTC] and will continue annually. We are inviting you to share your ideas for technical improvements to our tools and platforms. Long experience in editing or technical skills is not required. If you have ever used our software and thought of an idea to improve it, this is the place to come share those ideas! The dates for the phases of the Survey will be as follows: * Phase 1: Submit, discuss, and revise proposals – Monday, Jan 23, 2023 to Sunday, Feb 6, 2023 * Phase 2: WMF/Community Tech reviews and organizes proposals – Monday, Jan 30, 2023 to Friday, Feb 10, 2023 * Phase 3: Vote on proposals – Friday, Feb 10, 2023 to Friday, Feb 24, 2023 * Phase 4: Results posted – Tuesday, Feb 28, 2023 If you want to start writing out your ideas ahead of the Survey, you can start thinking about your proposals and draft them in [[m:Community Wishlist Survey/Sandbox|the CWS sandbox]]. We are grateful to all who participated last year. See you in January 2023! </div> {{int:Feedback-thanks-title}} <bdi lang="en" dir="ltr">Community Tech, [[m:User:STei (WMF)|STei (WMF)]]</bdi> 13 dhjetor 2022 13:59 (CET) <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:STei_(WMF)/CWS_2023_List&oldid=24226232 --> == Vote for your favourite Wikimedia sound logo == ''{{int:Please-translate}}'' ''We are really sorry for posting in English'' [[Skeda:Sound_Logo_Cover_Image_-_Linkedin.png|qendër|800x800px]] Voting in the Wikimedia sound logo contest [[c:Commons:Sound_Logo_Vote|'''has started''']]. From December 6 to 19, 2022, please play a part and help chose the sound that will identify Wikimedia content on audio devices. [[wmfblog:2022/12/06/vote-for-the-sound-of-all-human-knowledge/|Learn more on Diff]]. The sound logo team is grateful to everyone who participated in this global contest. We received 3,235 submissions from 2,094 participants in 135 countries. We are incredibly grateful to the team of [[wmfblog:2022/10/31/screening-3235-sound-submissions/|volunteer screeners]] and the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Communications/Sound_Logo/Contest_proposal#How_will_the_final_selection_happen? selection committee] who, among others, helped bring us to where we are today. It is now up to Wikimedia to choose the Sound Of All Human Knowledge. Best wishes, [[Përdoruesi:Arupako-WMF|Arupako-WMF]] ([[Përdoruesi diskutim:Arupako-WMF|diskutimet]]) 17 dhjetor 2022 12:18 (CET) == Feminism and Folklore 2023 == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2023 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, Christmas Greetings and a Happy New Year 2023, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2023|Feminism and Folklore 2023]]''' writing competition from February 1, 2023, to March 31, 2023 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2023|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a [[:m:Feminism and Folklore 2023/List of Articles|list]] of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a fountain tool or dashboard. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the fountain/dashboard link on the [[:m:Feminism and Folklore 2023/Project Page|meta project page]]. This year we would be supporting the community's financial aid for Internet and childcare support. This would be provided for the local team including their jury and coordinator team. This support is opt-in and non mandatory. Kindly fill in [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSea81OO0lVgUBd551iIiENXht7BRCISYZlKyBQlemZu_j2OHQ/viewform this Google form] and mark a mail to [mailto:support@wikilovesfolklore.org support@wikilovesfolklore.org] with the subject line starting as [Stipend] Name or Username/Language. The last date to sign up for internet and childcare aid from our team is 20th of January 2023, We encourage the language coordinators to sign up their community on this link by the 25th of January 2023. Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2023|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2023/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, [[:m:Feminism and Folklore 2023|Feminism and Folklore 2023 International Team]] ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 24 dhjetor 2022 11:24 (CET) <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=23942484 --> == Kualitet i ultë i një numri të madh të artikujve në Wikipedia-në shqipe == Ju përshendes. Si përdorues i ri i interesum n'kontribuim e wikipedia-së shqipe, pas pak kohë m'bani përshtypje numri jashtzakonisht i madh i artikujve këtu të cillet kanë probleme te shumta, sikur mungesa totale e referencime, që normalisht përcillen nga pohime te pabazume të shumta, dhe lenë kanjëherë përshtypjen se janë vetëm copy-paste nga ndonje forum t'zakonshëm interneti, në vend se me kanë enciklopedi me standarde serioze. Pra, tu e pa këtë problem, kisha dashtë me ditë a ka ndonje përpjekje apo strategji nga komuniteti këtu për pastrim dhe rritje të cilësisë të wikipedia-së, apo duhet mu konsideru projekt i vdekun? [[Përdoruesi:Kapakahmak|Kapakahmak]] ([[Përdoruesi diskutim:Kapakahmak|diskutimet]]) 6 janar 2023 17:01 (CET) :[[Përdoruesi:Kapakahmak|Kapakahmak]], përshëndetje! Unë jam një nga administratorët dhe gjej rastin të të uroj mirëseardhjen personalisht. Pyetja që shtron vjen shpesh dhe është pak e vështirë për t'ju përgjigjur shkurt. Duke qenë se çdo gjë është vullnetare komuniteti aktiv pëson tkurrje dhe rritje periodike në varësi të kohës. Disa përdorues vetëofrohen si vullnetarë, punojnë disa muaj dhe pastaj për arsye të ndryshme ndërpresin aktivitetin e tyre. Gjatë kësaj kohe, aktiviteti i tyre nuk prek çdo fushë e tematikë të Wikipedia-s njëlloj por vetëm ato për të cilët përdoruesit në fjalë kanë interes për t'u angazhuar. Ky është realiteti me çdo projekt Wiki në çdo gjuhë me ndryshimin e vetëm se disa gjuhë kanë natyralisht më shumë folës (si anglishtja, italishtja, etj.) dhe për pasojë ekziston një numër më i madh vullnetarësh të mundshëm në çdo kohë.<span id="Klein_Muçi:1673022577820:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 janar 2023 17:29 (CET)</span> == Votimi i ardhshëm mbi udhëzimet e rishikuara të zbatimit të Kodit Universal Etikës dhe Sjelljes == Përshëndetje, Në mes të janarit 2023, i gjithë komuniteti do të votojë për herë të dytë për [[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines|zbatimin]] e [[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Kodit Universal të Etikës dhe Sjelljes]]. Ky është raundi i dytë i votimit pas procesit zgjedhor të tij në [[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|mars të 2022-shit]], ku rezultoi se shumica e votuesve i mbështet udhëzimet e zbatimit. Gjatë votimit, pjesëmarrësit nxorën në pah shqetësimet e mëdha që komuniteti ka. [[Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Komiteti i Bordit për Çështjet e Komunitetit]] kërkoi që këto pika shqetësuese të rishikoheshin. [[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions Committee members|Komiteti i Rishikimeve]], i udhëhequr nga vullnetarë të ndryshëm, punoi fort për rishikimin e ndryshimin e të dhënave të komunitetit. Pikat e shqetësimit që ata përditësuan ishin: kërkesat e trajnimit dhe afirmimit, privatësia dhe transparenca në proces, si dhe lexueshmëria dhe përkthimi i vetë dokumentit. Udhëzimet e rishikuara të zbatimit mund t’i shihni '''[[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines|këtu]]''', ndërsa krahasimin e ndryshimeve i shihni '''[[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Comparison|këtu]]'''. '''Si të votoni?''' Votimi hapet më '''17 janar 2023.''' '''[[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voter information|Në faqen Meta-wiki]]''' do të gjeni informacion si të votoni përmes SecurePoll. '''Kush mund të votojë?''' Edhe ky proces votimi përmban '''[[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voter information#Voting eligibility|kërkesa dhe kushte votimi]]''' të njëjta si zgjedhjet e Bordit të Administratorëve të Wikimedia-s. Shihni këtë faqe për më shumë detaje rreth kushteve se kush mund të votojë. Nëse jeni një votues me të drejtë vote, mund të përdorni llogarinë tuaj në Wikimedia për të hyrë në serverin e votimit. '''Çfarë ndodh pas votimit?''' Votat do të shqyrtohen nga një grup i pavarur vullnetarësh dhe rezultatet do të publikohen në Wikimedia-l, Forumin e Strategjisë së Lëvizjes, Diff dhe në Meta-wiki. Votuesit do të votojnë përsëri dhe të ndajnë shqetësimet e tyre lidhur me udhëzimet. Bordi i Administratorëve do të shqyrtojë pikat mbështetjes dhe shqetësimet e ngritura teksa shohin si udhëzimet e zbatimit do të ratifikohen e do të zhvillohen më tej. Në emër të Ekipit të Projektit të Kodit Universal Etikës dhe Sjelljes, <br> [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 13 janar 2023 13:06 (CET) == Not notable entrepreneurs? == Could some administrator help to check these entrepreneurs? Hint from [[Wikidata:Wikidata:Administrators'_noticeboard#Report_Concerning_152.58.209.9]] [[Përdoruesi:Estopedist1|Estopedist1]] ([[Përdoruesi diskutim:Estopedist1|diskutimet]]) 14 janar 2023 09:27 (CET) :[[Përdoruesi:Estopedist1|Estopedist1]], answered there. More insights from other users might be useful.<span id="Klein_Muçi:1673772152075:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 janar 2023 09:42 (CET)</span> == Ndryshime në faqen kryesore == Përshëndetje! <br style="margin-bottom:0.5em"/>Në ditët në vijim mund të ndërmerren nga unë disa ndryshime në përmbajtjen e faqes kryesore ku synohet largimi i disa rubrikave që janë përditësuar pak ose aspak kohët e fundit, zëvendësimi i disa lidhjeve për faqet ndihmuese e shpjeguese dhe disa ndryshime grafike shoqëruese. <br style="margin-bottom:0.5em"/>Qëllimi i përgjithshëm i këtyre ndryshimeve është pasja e një përmbajtjeje vazhdimisht të përditësuar në faqen kryesore dhe përqendrimi i vëmendjes në disa elementë kryesorë.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Ndryshimi do të jetë gradual dhe do të përmbyllet me një lajmërim të fundit këtu.<span id="Klein_Muçi:1673831065849:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 janar 2023 02:04 (CET)</span> :Ndryshimi përfundoi.<ul><li>Rubrikat ''A e dini se'', ''Kanë ndodhur më'', ''Fotografia e ditës'' dhe ''Bashkëpunimi i javës'' janë hequr. Rubrika ''Fotografia e ditës'' është konceptuar më së shumti për projekte që lejojnë ngarkimin lokal të fotografive. Në Wikipedia-n shqip ngarkimi lokal multimedial është ndaluar prej vitesh. ''Kanë ndodhur më'' bazohet në saktësinë dhe vendosjen e informacioneve interesante nga historia botërore. E tërë infrastruktura në fjalë kishte vite që nuk mirëmbahej nga pothuajse askush duke e bërë vendosjen e saj në faqen kryesore pak të pavend. ''A e dini se'' kërkon një punë javore shumë aktive, ngarkesë të cilën komuniteti ynë aktual nuk e ofron dot. E njëjta gjë dhe për ''Bashkëpunimi i javës''.</li><li>Rubrikat ''Para se të redaktoni'', ''Kush e shkruan Wikipedian?'' dhe ''Hyrje në Wikipedia'' janë hequr e përmbledhur shumë shkurt në rubrikën e re ''Këshilla''. Përmbajtja e saj idealisht mund të pasurohet dhe me 1-2 lidhje të tjera që të shpien në faqe shpjeguese që japin informacione për shkruesit e Wikipedia-s apo bazat e redaktimit por faqe të tilla për momentin nuk ekzistojnë në një cilësi të kënaqshme sa për t'u lidhur direkt me faqen kryesore. </li><li>Rubrikat ''Artikulli i javës'' dhe ''Të rejat më të fundit në komunitet'' janë ruajtur.</li><li>Rubrika ''Artikuj të rinj'' është shtuar rishtazi dhe pasqyron në mënyrë automatike 3 artikujt e rinj më të fundit në projekt si një tregues i përgjithshëm i aktivitetit të projektit.</li><li>Lidhjet janë larguar nga kreu dhe këmbët e faqes, kreu është zmadhuar dhe projektet simotra janë renditur horizontalisht.</li><li>Pamja e përgjithshme ruan elementët grafikë të vjetër me një kordon e kuti blu.</li><li>Infrastruktura teknike është rikonceptuar e tëra dhe tashmë secila rubrikë ka stampën e saj, gjë që lehtëson mirëmbajtjen dhe përditësimin.</li><li>Për herë të parë, faqja kryesore do të ofrojë mbështetje të përmirësuar për aparatet celularë e ekranët e tjerë të vegjël. Afishimi i rubrikave në to është përshtatur posaçërisht për përmasat e tyre.</li></ul>Komentet, idetë e sugjerimet janë mëse të mirëpritura.<br/>''Me disa përjashtime të vogla, e tërë infrastruktura teknike e vjetër ekziston ende e pandryshuar nëse do të gjykohet e nevojshme të bëhen rikthime. Hollësi të vogla mund të ndryshohen sërish në ditët në vijim por nuk pritet të jenë ndryshime që tërheqin shumë vëmendje.''<span id="Klein_Muçi:1674363382216:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 janar 2023 05:56 (CET)</span> : {{Ping|Klein Muçi}} Mendoj se është hap i shpejtuar të implementohen ndryshimet direkt në faqen kryesore. Së pari, Faqja kryesore është faqja më e vizituar në sqwiki, prandaj do duhej të merrej mendimi i komunitetit, edhe pse derisa askush ska reagur siç duket pak ka aktiv (e përfshij edhe veten). Së dyti do ishte mirë e gjitha të ndërtohej në një faqe testuese, dhe jo ndryshimet me gabime ose jo të jenë në kohë reale kur ka edhe vizitorë, dhe pasi të votohej, atëherë të aplikohen ndryshimet. Si përfundim, dizajni ka mangësi teknike, nuk është aspak responsive (për pajise me ekran më të vogël si mobile/ipad). Un cdoherë kam qënë i idesë se sduhet të bëjm asgjë më shumë se sa enwiki/dewiki, sa më thjesht, ndërsa për propozimet e përmbajtjes sa më të përditësuar, jam dakord me ato pika. --[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 25 janar 2023 19:50 (CET) ::[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], të lutem ta riprovosh sërish nga celulari. Ndryshimet kishin mbetur në rrjetën e kontrollit, tani u aprovuan. Siç shprehesh, faqja kryesore merr rreth 3000 vizita në ditë, ku 2000 janë prej celuarëve, dyfishi i atyre me kompjuter, kështu që është me rëndësi të jetë responsive andej.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Normalisht do të ndiqja procedurën klasike testim-votim-aprovim por prej kohësh nuk ka asnjë administrator aktiv në aspektin teknik dhe lajmërime të mëparshme të miat të kësaj natyre kanë mbetur pa shumë interes (për të mos thënë fare). Derisa nuk kishte kundërshtime megjithë lajmërimet në Kuvend e Telegram, vazhdova me ''[[:w:en:Wikipedia:Silence and consensus]]''. Për thjeshtësinë jemi dakord pjesërisht: Faqja duhet të jetë ''accessible'' dhe thjeshtësia shpesherë e ofron këtë gjë por nuk ka pse të mbetet mbrapa në elemente grafike me një pamje të viteve 2000 kur mundësitë janë për më shumë. Gjithsesi nuk bëhet fjalë për një krijim nga hiçi. Pamja e vjetër ndiqte fill e për pe modelin italian, ky aktual ka elementë të atij francez: ''[[:w:fr:Wikipédia:Accueil principal]]''.<span id="Klein_Muçi:1674675308800:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 25 janar 2023 20:35 (CET)</span> ::[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], pas ndryshimeve të fundit me hapësirat është çorientuar disi hapësira mes elementëve te pamja e celularit. Aktualisht asnjë rubrikë nuk është më e barazlarguar nga rubrikat e tjera. Të lutem t'i hedhësh një sy.<span id="Klein_Muçi:1675379097852:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 shkurt 2023 00:04 (CET)</span> :::Nuk mund ta verej at qe je duke verejtur ti. Po i kthej ndryshimet. [[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 3 shkurt 2023 17:24 (CET) ::::Në gjendjen aktuale në celular pas kthimit, kreu dhe këmbët janë pak më të larguara nga trupi që përbëhet nga 4 rubrika të barazlarguara nga njëra tjetra.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Para kthimit, hapësira e 4 rubrikave te trupi nuk ishte e barazlarguar nga njëra tjetra duke qenë se nuk ishin 4 elementë të mëvetësishëm <nowiki><div></nowiki> por 2 të ndarë me një <nowiki><br></nowiki>. Po të duash, mund t'i rikthesh siç ishin e të dërgoj një pamje ekrani nga celulari.<span id="Klein_Muçi:1675446050074:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 shkurt 2023 18:40 (CET)</span> :::::Jo jo, ska rendesi. Perfundi KËSHILLA-ve ka shume hapesire qe rri e zbrazet, mendova ta reduktoj ate edhe padding-hapesiren brenda secilit box, me duket sikur shume ne skaj shkon teksti. [[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 3 shkurt 2023 21:08 (CET) ::::::Po. Do të përpiqem ose të gjej një mënyrë t'i bëj auto-aligned të katër elementët, ose të shtojmë ca këshilla më shumë.<span id="Klein_Muçi:1675510253939:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 shkurt 2023 12:30 (CET)</span> == Fillestarët == Përshëndetje! Si është mënyra më e mirë për fillestarët të mësojmë mbi editimin në wikipedia? Personalisht dua të kuptoj pse editimet e mia ne wikipedian anglisht behet revert nga editorët grek pasi kam shtuar edhe referenca të nxjera nga portale zyrtare të shtetit shqiptar. Mund te shihni artikujt "Finiq" dhe "Delvinë" për çfarë ka ndodhur. Faleminderit! == Growth team newsletter #24 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]] Welcome to the twenty-fourth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! === Newcomer experience projects === The Growth team partnered with other WMF teams to [[mw:Growth/Newcomer experience projects|conduct several experiments]] around increasing account creation and new editor retention. Results from four of these experiments are now available: * [[metawiki:Research:Newcomer_Experience_Pilot_Project-_Thank_You_Pages_and_Thank_You_Banners|'''Thank you pages & banners''']] - Encourage donors to create accounts through thank you pages and banners. * [[:File:Newcomer_experience_marketing_2022_pilot_final_report_-_Wikimedia_Foundation.pdf|'''Marketing experiment''']] - Run ads on-wiki and off-wiki to see how this impacts account activation. * [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image/GLAM events|'''"Add an image" GLAM events''']] - Host [[m:GLAM|GLAM]] events that focus on using the "Add an image" tool. * [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Newcomer experience marketing pilot/Welcome emails experiment, September 2022|'''Welcome emails''']] - Experiment sending welcome emails to newly created accounts. === Newcomer tasks === * Several communities suggested improving "[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|add a link]]", by '''suggesting underlinked articles first'''. We released this change to Growth pilot wikis. We will review the data and collect feedback before considering releasing it to more wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T301096] * The '''deployment of the "add a link"''' to all Wikipedias is still in progress. Suggested links use [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#link-accuracy|a prediction model]], which has to be trained. The deployments will resume after we finish training all models. [https://phabricator.wikimedia.org/T304110] === Mentorship === * When someone wants to signup as a mentor, they are now informed if they don't meet the '''defined criteria'''. [https://phabricator.wikimedia.org/T321500] * '''Workshop hosts''' asked us to have workshop attendees assigned to them. They can soon use a custom URL parameter. This way, workshop hosts will continue mentoring the event's attendees after the workshop. It will be available in February. [https://phabricator.wikimedia.org/T323038] * Have you considered to help new editors on your wiki, by '''signing up to be a Mentor'''? ** Please visit [[Special:MentorDashboard]] to check on the conditions to be a mentor, and sign up. ** If your wiki does not have Mentorship enabled, [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#Configuration and operation of the mentoring system|consider setting it up]]. The Growth team can provide [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to interact with newcomers|advice]] and assist as needed. Please ping [[User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] for assistance. === Other news === * In [[Special:SpecialPages]], Growth experiments now have their own section. [https://phabricator.wikimedia.org/T321699] * This newsletter will have a '''new publication period''', 6 times a year: January, March, May, July, September, November. === Translations === * '''Newsletter translation:''' We are looking for translators for this newsletter. If you are interested and have the needed English language proficiency to assist, then please add your name [[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|to this list]]. You will receive an invite on your talk page to translate the newsletter when it is ready. * '''Interface translation''': You can also help by translating the interface, or reviewing translations to make them more inclusive. [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-growthexperiments&language=&filter=&action=translate Interface translations are hosted at translatewiki.net.] ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].• [[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|Help with translations]]</small>'' </div> 31 janar 2023 15:44 (CET) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=24426227 --> == Global ban for PlanespotterA320/RespectCE == Per the [[m:Global bans|Global bans]] policy, I'm informing the project of this request for comment: [[m:Requests for comment/Global ban for PlanespotterA320 (2) ]] about banning a member from your community. Thank you.--[[User:Lemonaka|Lemonaka]] ([[User talk:Lemonaka|talk]]) 21:40, 6 February 2023 (UTC) <!-- Message sent by User:Zabe@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Lemonaka/Massmessagelist&oldid=24501599 --> == Zgjedhjet për kujdestar == Përshëndetje! Prej disa ditësh kanë filluar zgjedhjet për kujdestar në Meta ku unë marr pjesë për herë të tretë. Pjesë e fushatës sime ishte dhe rritja e aktivitetit të projekteve wiki të vogla si i yni në projekte globale kështu që do ta vlerësoja nëse do të merrnit pjesë në votime, qoftë për të më votuar mua, qoftë kandidatët e tjerë. Zgjedhjet nuk janë garë: Fiton kushdo që arrin një shumatore të përgjithshme prej 80% votash pro pra praktikisht mund të fitojnë dhe të gjithë kandidatët. Mund të votoni duke ndjekur lidhjen '''[[m:Stewards/Elections 2023|këtu]]''' dhe duke shtypur (vote) te tabela që do t'ju shfaqet. Faleminderit! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 7 shkurt 2023 14:02 (CET) == Gara “Fotografia a Ushqimit Tradicional Shqiptar” == [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] ftojnë të gjithë të marrin pjesë në garën “Fotografia a Ushqimit Tradicional Shqiptar” për të nxjerrë në pah llojllojshmërinë e ushqimeve dhe gatimit tradicional shqiptar. Nga 13 shkurt deri më 17 mars, ju mirëpresim të  bashkoheni me ne në këtë garë për të bërë fotografi të gatimeve shqiptare. Pjesëmarrësit do t’i ngarkojnë fotot në Wikimedia Commons. Për më shumë informacion rreth garës, lexoni këtu: https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Gara_e_fotografis%C3%AB_s%C3%AB_ushqimit_tradicional_shqiptar_-_2023 [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 16 shkurt 2023 14:50 (CET) == IMPORTANT: Admin activity review == Hello. A policy regarding the removal of "advanced rights" (administrator, bureaucrat, interface administrator, etc.) was adopted by [[:m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|global community consensus]] in 2013. According to this policy, the [[:m:stewards|stewards]] are reviewing administrators' activity on all Wikimedia Foundation wikis with no inactivity policy. To the best of our knowledge, your wiki does not have a formal process for removing "advanced rights" from inactive accounts. This means that the stewards will take care of this according to the [[:m:Admin activity review|admin activity review]]. We have determined that the following users meet the inactivity criteria (no edits and no logged actions for more than 2 years): #Euriditi (bureaucrat, administrator) These users will receive a notification soon, asking them to start a community discussion if they want to retain some or all of their rights. If the users do not respond, then their advanced rights will be removed by the stewards. However, if you as a community would like to create your own activity review process superseding the global one, want to make another decision about these inactive rights holders, or already have a policy that we missed, then please notify the [[:m:Stewards' noticeboard|stewards on Meta-Wiki]] so that we know not to proceed with the rights review on your wiki. Thanks, [[Përdoruesi:Uncitoyen|Uncitoyen]] ([[Përdoruesi diskutim:Uncitoyen|diskutimet]]) 19 shkurt 2023 23:46 (CET) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Community feedback-cycle about updating the Wikimedia Terms of Use starts</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours/Announcement|}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello everyone, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department|Wikimedia Foundation Legal Department]] is organizing a feedback-cycle with community members to discuss updating the Wikimedia Terms of Use. [[:foundation:Special:MyLanguage/Terms of Use|The Terms of Use (ToU)]] are the legal terms that govern the use of websites hosted by the Wikimedia Foundation. We will be gathering your feedback on a draft proposal from February through April. The draft will be translated into several languages, with written feedback accepted in any language. This update comes in response to several things: * Implementing the Universal Code of Conduct * Updating project text to the Creative Commons BY-SA 4.0 license * Proposal for better addressing undisclosed paid editing * Bringing our terms in line with current and recently passed laws affecting the Foundation, including the European Digital Services Act As part of the feedback cycle two office hours will be held, the first on March 2, the second on April 4. For further information, please consult: * The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Proposed update|proposed update of the ToU by comparison]] * The page for your [[m:Talk:Terms of use|feedback]] * Information about [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours|the office hours]] On behalf of the Wikimedia Foundation Legal Team,<section end="announcement-content" /> </div> [[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] - 22 shkurt 2023 13:43 (CET) <!-- Message sent by User:AAkhmedova (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/sq&oldid=23081179 --> == Editing news 2023 #1 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="message"/><i>[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2023/February|Read this in another language]] • [[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</i> This newsletter includes two key updates about the [[mw:Special:MyLanguage/Editing team|Editing]] team's work: # The Editing team will finish adding new features to the [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project|Talk pages project]] and deploy it. # They are beginning a new project, [[mw:Special:MyLanguage/Edit check|Edit check]]. <strong>Talk pages project</strong> [[File:Page Frame Features on desktop.png|alt=Screenshot showing the talk page design changes that are currently available as beta features at all Wikimedia wikis. These features include information about the number of people and comments within each discussion.|thumb|300px|Some of the upcoming changes]] The Editing team is nearly finished with this first phase of the [[mw:Special:MyLanguage/Talk_pages_project|Talk pages project]]. Nearly all [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability|new features]] are available now in the [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Beta Feature for {{int:discussiontools-preference-label}}]]. It will show information about how active a discussion is, such as the date of the most recent comment. There will soon be a new "{{int:skin-action-addsection}}" button. You will be able to turn them off at [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]]. Please [[mw:Special:MyLanguage/Talk:Talk_pages_project/Usability#c-PPelberg_(WMF)-20230215001000-Feedback:_Proposed_Revisions_to_%22Add_topic%22_button|tell them what you think]]. [[File:Daily edit completion rates mobile talk pages.png|thumb|300px|Daily edit completion rate by test group: DiscussionTools (test group) and MobileFrontend overlay (control group)]] An A/B test for [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Mobile|{{int:discussiontools-preference-label}} on the mobile site]] has finished. Editors were [[mw:Special:MyLanguage/Talk_pages_project/Mobile#Status_Updates|more successful with {{int:discussiontools-preference-label}}]]. The Editing team is enabling these features for all editors on the mobile site. <strong>New Project: Edit Check</strong> The Editing team is beginning [[mw:Special:MyLanguage/Edit check|a project to help new editors of Wikipedia]]. It will help people identify some problems before they click "{{int:publishchanges}}". The first tool will encourage people to add references when they add new content. Please [[mw:Special:MyLanguage/Help:Watchlist|watch]] that page for more information. You can [[mw:Special:MyLanguage/Editing_team/Community_Conversations#20230303|join a conference call on 3&nbsp;March&nbsp;2023]] to learn more.<section end="message"/> </div> –[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|{{int:Talkpagelinktext}}]]) 23 shkurt 2023 00:24 (CET) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=24611966 --> == Your wiki will be in read only soon == <section begin="server-switch"/><div class="plainlinks"> [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Lexo këtë mesazh në një gjuhë tjetër]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}] [[foundation:|Fondacioni Wikimedia]] teston kalimin midis qendrës të të dhënave primare dhe sekondare. Kjo për tu siguruar që Wikipedia dhe projektet e tjera të Wikimedias mund të qëndrojnë online edhe pas një katastrofe. Për të siguruar që gjithçka po funksionon, departamenti i Teknologjisë Wikimedia duhet të bëjë një provë të planifikuar. Ky test do të tregojë nëse ato mund të kalojnë në mënyrë të besueshme nga një qendër e të dhënave në tjetrën. Kërkon që shumë ekipe të përgatiten për testin dhe të jenë të disponueshëm për të zgjidhur çdo problem të papritur. I gjithë trafiku do të ndërrohet më '''{{#time:j xg|2023-03-01|sq}}'''. Testi do të fillojë më '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2023-03-01T14:00|en}} {{#time:H:i e|2023-03-01T14:00}}]'''. Fatkeqësisht, për shkak të disa kufizimeve në [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], të gjithë redaktimet duhet të ndalen ndërkohë që bëhet ndryshimi. Kërkojmë falje për këtë ndërprerje, dhe po punojmë për ta minimizuar atë në të ardhmen. '''Do të keni mundësi të lexoni, por jo të redaktoni, të gjitha wiki-t për një periudhë të shkurtër kohore.''' *Ju nuk do të jeni në gjendje të redaktoni deri në një orë të {{#time:l j xg Y|2023-03-01|sq}}. *Nëse përpiqeni të redaktoni ose kurseni gjatë këtyre kohërave, do të shihni një mesazh gabimi. Shpresojmë që gjatë këtyre minutave të mos ketë humbje të tjera, por nuk mund t'i garantojmë. Nëse e shihni mesazhin e gabimit, atëherë ju lutemi prisni derisa gjithçka të kthehet në normale.   Atëherë duhet të jeni në gjendje të ruani redaktimet tuaja. Por, ju rekomandojmë që së pari të bëni një kopje të ndryshimeve tuaja, për çdo rast. ''Efektet e tjera'': *Punët në sfond do të jenë më të ngadalta dhe disa mund të bien. Lidhjet e kuqe mund të mos azhurnohen aq shpejt sa normale. Nëse krijoni një artikull që tashmë është i lidhur diku tjetër, lidhja do të mbetet e kuqe më gjatë se zakonisht. Disa skripta të gjata do të duhet të ndalen. * <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">We expect the code deployments to happen as any other week.</span> <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">However, some case-by-case code freezes could punctually happen if the operation require them afterwards.</span> * <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">[[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] will be unavailable for about 90 minutes.</span> Ky projekt mund të shtyhet nëse është e nevojshme. Ju mund [[wikitech:Switch_Datacenter|lexoni orarin në wikitech.wikimedia.org]]. Çdo ndryshim do të shpallet në orar. Do të ketë më shumë njoftime për këtë. Një banner do të shfaqet në të gjitha wikit 30 minuta para se të ndodhë ky operacion. '''Ju lutemi ndani këtë informacion me komunitetin tuaj.'''</div><section end="server-switch"/> <span dir=ltr>[[m:User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ([[m:User talk:Trizek (WMF)|{{int:talk}}]])</span> 27 shkurt 2023 22:21 (CET) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=24390465 --> == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023: We are back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:UCDM 2023 promo.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|Ministry of Foreign Affairs of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the third edition of writing challenge "'''[[m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from 1st until 31st March 2023. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contribution in every language! The most active contesters will receive [[m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023/Prizes|prizes]].<br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[m:CentralNotice/Request/UCDM 2023|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! </div> [[m:User:ValentynNefedov (WMUA)|ValentynNefedov (WMUA)]] ([[m:User talk:ValentynNefedov (WMUA)|talk]]) 07:58, 1 March 2023 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:ValentynNefedov (WMUA)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=23942484 --> == Reminder: Office hours about updating the Wikimedia Terms of Use == : ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department/2023_ToU_updates/Office_hours/Reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' : ''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours/Reminder|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours/Reminder|}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello everyone, This a reminder that the [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department|Wikimedia Foundation Legal Department]] is hosting [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department/2023_ToU_updates/Office_hours|office hours]] with community members about [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department/2023_ToU_updates/Proposed_update|updating the Wikimedia Terms of Use]]. '''The office hours will be held on March 2, at 17:00 UTC to 18:30 UTC.''' See for more [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department/2023_ToU_updates/Office_hours|details here on Meta]]. '''Another office hours will be held on April 4, at 17:00 UTC to 18:30 UTC. We hereby kindly invite you to participate in the discussion. Please note that this meeting will be held in English language and led by the members of the Wikimedia Foundation Legal Team, who will take and answer your questions. Facilitators from the Movement Strategy and Governance Team will provide the necessary assistance and other meeting-related services. On behalf of the Wikimedia Foundation Legal Team,<br> [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 2 mars 2023 16:15 (CET) == Office hour(s) - CEE Hub == Hello everyone, We want to invite you to the first monthly office hour(s) that [[metawiki:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] will organize, where you can learn more about newly formed regional hub, and what CEE Hub can help you and your communities. The first session will take place on '''Sunday, March 12^th at 17:00 CET time'''. Open office hours are meant as a virtual space where anyone can talk to CEE Hub staff, ask questions, or discuss relevant CEE and Hub related topics. Please respond to the email addresses toni.ristovski@wmceehub.org or barbara.klen@wmceehub.org, as you can get the invitation link on time. We will be happy to see some of you. --[[Përdoruesi:TRistovski-CEEhub|TRistovski-CEEhub]] ([[Përdoruesi diskutim:TRistovski-CEEhub|diskutimet]]) 10 mars 2023 12:01 (CET) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Wikimania 2023 Welcoming Program Submissions</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="wikimania-program-submissions"/>[[File:Wikimania Singapore Logo.svg|right|frameless]]Do you want to host an in-person or virtual session at Wikimania 2023? Maybe a hands-on workshop, a lively discussion, a fun performance, a catchy poster, or a memorable lightning talk? [[wmania:Special:MyLanguage/2023:Program/Submissions|'''Submissions are open until March 28''']]. The event will have dedicated hybrid blocks, so virtual submissions and pre-recorded content are also welcome. If you have any questions, please join us at an upcoming conversation on March 12 or 19, or reach out by email at wikimania@wikimedia.org or on Telegram. More information on-wiki.<section end="wikimania-program-submissions"/> </div> <!-- Message sent by User:CKoerner (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=24390465 --> == Fushata "CEE Spring 2023" == Për të 8-in vit radhazi [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedians of Albanian Language User Group]] do të marrë pjesë në eventin e [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Spring_2023 CEE Spring-ut 2023], i cili mbështet krijimin e artikujve në Wikipedia për rajonin e Evropës Qendrore-Lindore nga 21 marsi deri më 31 maj. Gjatë kësaj fushate, Wikipedian-ët do të përkthejnë artikuj nga Wikipedia të gjuhëve të ndryshme për të përhapur kulturën, historinë, traditat dhe njerëzit nga vendet evropiane. Duke qenë se edhe ne do të jemi pjesë e këtij eventi të përvitshëm na ndihmoni të pasurojmë listën e artikujve të [[metawiki:Wikimedia_CEE_Spring_2023/Structure/Kosovo|Kosovës]] dhe [[metawiki:Wikimedia_CEE_Spring_2023/Structure/Albania|Shqipërisë]] me artikuj. Mund të kontribuoni edhe ju e të propozoni artikujt në listat e Kosovës dhe Shqipërisë. Faleminderit! [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 21 mars 2023 11:19 (CET) == Administrator i ri == Përdoruesi Berishasinan është kandidat për administrator. Mund të votoni pro/kundër/asnjanës për të te [[Wikipedia:Administrata/Administratorë/Kandidatura/Berishasinan]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2023 20:54 (CET) == Office hour of the CEE Hub (3 April 2023) == Hello everyone, We want to invite you to the second monthly office hour(s) that [[metawiki:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] will organize, where you can learn more about newly formed regional hub, and what CEE Hub can help you and your communities. The second session will take place on '''Monday, April 3^rd at 18:00 CET time'''. Open office hours are meant as a virtual space where anyone can talk to CEE Hub staff, ask questions, or discuss relevant CEE and Hub related topics. Please sign up for the upcoming session at following [[metawiki:Wikimedia CEE Hub/Office hours|Meta page]], as you can get the invitation link on time. We will be happy to see some of you. --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 28 mars 2023 13:48 (CEST) <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=24715074 --> == Growth team newsletter #25 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]] Welcome to the twenty-fifth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! <small>[[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|Help with translations]]</small> === Celebrations === '''Leveling up release''' * We released [[mw:special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Leveling up 3|Leveling up features]] to our [[mw:special:MyLanguage/Growth/FAQ#pilot|pilot wikis]] on March 22 for an initial [[mw:special:MyLanguage/A/B testing|A/B test]]. * In this test, we use post-edit dialogs (pop-ups shown after publishing an edit) and notifications to encourage new editors to try new types of newcomer-friendly suggested edits. * We are closely [[phab:T328055|monitoring the short term impact of this feature]] as well as [[phab:T328057|the longer term effect on newcomer productivity and retention]]. If the experiment shows positive results, we will release this feature to more wikis. '''5,000+ images added via the newcomer task in February''' * In February 2023, '''5,035 images were added''' via the newcomer “add an image” feature ([[mw:special:MyLanguage/Growth/Deployment table|on all wikis where available]]); 155 were reverted. * Since the feature “add an image” was launched: '''36,803 images have been added'''; 2,957 images were reverted. === Recent changes === * [[mw:special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|'''Add a link''']] ** Community Ambassadors completed an initial evaluation that confirmed that prioritizing underlinked articles resulted in better article suggestions. We then evaluated the change on Growth pilot wikis, and results suggest that more newcomers are successfully completing the task and experiencing fewer reverts. We have now deployed the new prioritization model to all wikis with "add a link" enabled. [https://phabricator.wikimedia.org/T301096][https://phabricator.wikimedia.org/T330535] ** We continue the deployment of "add a link" to more wikis. These changes are regularly announced in [[m:special:MyLanguage/Tech_News|Tech News]]. To know if newcomers at your wiki have access to this feature, please visit [[Special:Homepage|your Homepage]]. * The [[mw:special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Impact 3|'''Impact module''']] was deployed on our pilot wikis, where we conducted an A/B test. We published [[mw:special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Impact 4|initial findings]], and a data scientist is now completing experiment analysis. [https://phabricator.wikimedia.org/T327581] * [[metawiki:Research:Newcomer_Experience_Pilot_Project-_Thank_You_Pages_and_Thank_You_Banners|'''Donor Thank you page experiment''']] – Donors land on a “thank you” page after donation, and that landing page now includes a call to action to try editing: [https://thankyou.wikipedia.org/wiki/Thank_You/fr?country=FR Example Thank you page in French]. This promising feature is tested at several Wikipedias ({{int:project-localized-name-frwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-itwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-jawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-nlwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-svwiki/en}}). * Growth features are now the default experience on both [https://test.wikipedia.org/ test.wikipedia.org] and [https://test2.wikipedia.org/ test2.wikipedia.org]. You can test our features there. === Upcoming work === * [[mw:special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|'''Add an image''']] – We plan to offer [[mw:special:MyLanguage/Structured Data Across Wikimedia/Section-level Image Suggestions|section-level image suggestions]] as a structured task for newcomers. ** We are starting design work. [https://phabricator.wikimedia.org/T321756] ** Growth team Ambassadors helped with an initial evaluation of these section-level image suggestions. [https://phabricator.wikimedia.org/T316151] ** We will start a community consultation in which we share initial ideas and designs soon. [https://phabricator.wikimedia.org/T332530] * [[metawiki:IP_Editing:_Privacy_Enhancement_and_Abuse_Mitigation|'''IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation''']] – We will support this project for all Growth Team maintained products and extensions that may be affected by IP Masking. [https://phabricator.wikimedia.org/T326877] ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> 1 prill 2023 15:10 (CEST) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=24804134 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Report on voter comments from the revised UCoC Enforcement Guidelines ratification vote</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voting/Report/Email|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voting/Report/Email|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voting/Report/Email}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello all, The Universal Code of Conduct project team has completed the analysis of the comments accompanying the ratification vote on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines|revised Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]]. All respondents to the vote had the opportunity to provide comments regarding the contents of the revised Enforcement Guidelines draft document. A total of 369 participants left comments in 18 languages; compared to 657 commenters in 27 languages in 2022. The Trust and Safety Policy team completed an analysis of these results, categorizing comments to identify major themes and areas of focus within the comments. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voter comments report|The report is available in translated versions on Meta-wiki here]]'''. Please help translate into your language. Again, we are thankful to all who participated in the vote and discussions. More information about the Universal Code of Conduct and its Enforcement Guidelines can be found on Meta-wiki. On behalf of the Universal Code of Conduct project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] - 3 prill 2023 12:41 (CEST) <!-- Message sent by User:AAkhmedova (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/sq&oldid=23081179 --> == <section begin="announcement-header" /> Call for early input on the proposed Movement Charter ratification methodology<section end="announcement-header" /> == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Movement Charter/Ratification/Ratification methodology review launch|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' Hello all, The [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|Movement Charter Drafting Committee]] (MCDC) is collecting early input from the Wikimedia movement on the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Ratification|proposed methodology for the ratification of the Movement Charter]] from '''April 10 to 28, 2023'''. Ratification of the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Movement Charter]] is planned to take place in early 2024 according to the timeline. '''There are [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Ratification|six questions]] that the MCDC requests your input on.''' Please share your feedback by: * Commenting on the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Charter|Meta talk page]] * Commenting on the [https://forum.movement-strategy.org/t/movement-charter-ratification-methodology-community-review-from-10-28-april-2023/2930 Movement Strategy forum] * Joining the community conversation hours '''Conversation hours''' The MCDC also invites everyone interested in sharing their feedback on the proposed methodology to join the community conversation hours: * [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Community_Consultation#Community_conversation_#1:_18_April,_2023_at_10.00_UTC|Community conversation hour #1]]: '''18 April at 10:00 UTC''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1681812036 your local time]) * [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Community_Consultation#Community_conversation_#2:_24_April_2023_at_17.00_UTC|Community conversation hour #2]]: '''24 April at 17:00 UTC''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1682355603 your local time]) The language of conversation hours is English. On behalf of the Movement Charter Drafting Committee,<section end="announcement-content" /> --[[Përdoruesi:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:AAkhmedova (WMF)|diskutimet]]) 11 prill 2023 21:04 (CEST) == Wiki Photowalk 2023 == Përshëndetje Wikipedianë, Wiki Photowalk-u po ju kërkon ju! Kjo nismë do të rritë larminë e fotografive të zonave të ndryshme të Shqipërisë dhe Kosovës në platformën Wikimedia Commons. [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] ofrojnë mbështetje në mbulimin e shpenzimeve të udhëtimit dhe ushqimit. Inkurajohen të marrin pjesë të gjithë ata që pëlqejnë të eksplorojnë dhe të fotografojnë zona që nuk janë mbuluar ende në Wikimedia Commons. Ftojmë të gjithë fotografët profesionistë apo amatorë të aplikojnë me planin e tyre, duke dërguar email në info@wikimediashqip.org deri më 10 maj 2023, ku të na tregoni: *talentin tuaj *planin për realizimin e udhëtimit, duke përfshirë zonat që planifikoni të mbuloni *numrin e ditëve që kërkohen *buxhetin e parashikuar. 📩Dërgoni email në: info@wikimediashqip.org Për më shumë informacion, vizitoni: https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Wiki_Photowalk_2023 [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 12 prill 2023 10:29 (CEST) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Elections Committee: Call for New Members</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominations/2023/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominations/2023/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections committee/Nominations/2023/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello everyone, The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections_committee|Wikimedia Foundation elections committee]] (Elections Committee) is, from today until April 24, seeking an additional 2–4 members to help facilitate the Wikimedia Foundation Board of Trustee (Board) selection process. The 2024 Wikimedia Foundation Board of Trustees election is being planned. New members are invited to join the Elections Committee. The Elections Committee oversees the Board of Trustees community seat selection process. Join the committee and contribute your valuable skills and ideas to the Trustee selection process. There are eight community- and affiliate-selected seats on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees|the Wikimedia Foundation Board]]. The wider Wikimedia community votes for community members to occupy these seats. In 2024, the Elections Committee will oversee this selection process for the community- and affiliate-selected seats with expiring terms. This process will be supported by the Wikimedia Foundation. Elections Committee members sign up for three-year terms and will be asked to [[phab:L37|sign a confidentiality agreement]]. Members can expect to contribute 2–5 hours per week before the selection process and 5–8 hours per week during the selection process. As an Elections Committee member, you will be responsible for: * Attending online meetings between now and the next election (mid-2024) * Attending onboarding and online training in May–June 2023 * Working with the Committee to fulfill its [[foundation:Special:MyLanguage/Elections_Committee_Charter|other responsibilities]] New members should have the following qualities: * Fluency in English * Responsiveness to email collaboration * Knowledge of the movement and movement governance If you would like to volunteer for this role, please '''submit your candidacy by April 24, 2023 23:59 [[:en:Anywhere on Earth|AoE (Anywhere on Earth)]] on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Nominations/2023|this Meta-Wiki page]]'''. You can [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/Wikimedia_Foundation_Elections_Committee_-_2023_Call_for_New_Members|'''read the full announcement here''']]. Thank you in advance for your interest! If you are not interested but know someone who might be, share this message with them. Please let me know if you have questions. On behalf of the Elections Committee,<br /><section end="announcement-content" /> </div> [[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] - 15 prill 2023 01:15 (CEST) <!-- Message sent by User:AAkhmedova (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/sq&oldid=23081179 --> == Cleaning up files == Hi! Sorry to write in English. I hope most users will understand. ALL files MUST have a valid license. If they do not they MUST be DELETED according to the [[:wmf:Resolution:Licensing_policy]]. It is not possible/legal for any wiki to deside otherwise. In 2020 I made a comment about FileImporter and files on [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi_23#FileImporter]] but did not have time to follow up. Now I have some time and would like to help. According to [[Speciale:Statistikat]] there are 4,732 files so we need more users to help out. Otherwise it will take really long time to fix. The best is if all active users check own uploads on [[Speciale:RadhitSkedat]] and make sure all files have * If a free file: {{tl|Informacion}} template and there is a good source (Burimi) and author (Autori) and license template * If a non-free file: A non-free template like {{tl|Non-free fair use}} and info about source if known. There should also be a [[:en:Template:Non-free use rationale]] but that template does not exist on sq-qiki yet. For non-active users someone else have to check the files. I made a note about checking files on [[Përdoruesi_diskutim:Planeti#Skeda_-_Burimi_-_Autori]] as an example but it would be best if someone could make a central notice in Albanian so user that do not speak English also have a chance to help. It is possible to add information template etc. with a bot if someone have uploaded many files and need many similar edits. Admins can help by checking the files in these places and see if the file can be deleted: # [[:Kategoria:All Wikipedia files with the same name on Wikimedia Commons]] # [[:Kategoria:All Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons]] # [[:Speciale:SkedaTëPapërdorura]] # [[:Kategoria:Foto pa licencë të caktuar]] I would like to sort the files in these three categories: # Free files ([[:Kategoria:All free media]] it had 863 files now {{PAGESINCATEGORY:All free media|files}} (Click [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=sq&project=wikipedia&category=All_free_media&min_days=14&badboys=Bad+Boys to see who uploaded]) # Non-free files ([[:Kategoria:All non-free media]] it had 540 files now {{PAGESINCATEGORY:All non-free media|files}}) # Files without a license (originally 3.329 files not in one of the categories above) - perhaps create [[:Category:Non Licensed Images]] I created [[User:MGA73/NoLicense]] for files that do not end up in one of the 2 first categories. There are a few things to fix first (example [[:Stampa:GFDL-self]] should look more like [[:Stampa:GFDL]] if it is meant as a license template) but soon I would like someone with a bot or AWB to add all the files without a license to a category. Can anyone help? I have a bot but I do not have a bot flag here. If anyone have time and would like to help clean up it would be great. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 22 tetor 2022 11:59 (CEST) : Hello again! Ping [[Përdoruesi:AT44]] and [[Përdoruesi:Klein Muçi]]. Do you have comments to this? If files do not have a valid license they have to be deleted. It seems there are about 2800+ files where there is perhaps no license. See list on [[Përdoruesi:MGA73/NoLicense]]. : I have a bot and can help fix the problems if the bot gets a botflag and if uploaders can confirm that they are the photographer and that they license the files as cc-by-sa-4.0 for example. : Anyone is most welcome to translate. Hopefully we can get more users to help check/fix files. Or delete them if they can't be fixed. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 15 mars 2023 17:29 (CET) ::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], hello! I think we've had the chance to talk together in the past. I can give you the botflag, what else do you need?<span id="Klein_Muçi:1678905194701:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 mars 2023 19:33 (CET)</span> {{outdent}} Hi [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]! Thank you! Botflag for [[User:MGA73bot]] sounds good. It would be great if you could make a notice somewhere so local users know that help is needed cleaning up files (files should have a source, an author and a license). Also I created {{tl|No license}}. I think it would be good if you or someone else could translate the text. Feel free to add more help in the template. It would also be good if you could check and delete (if you agree) files in: * the 4 categories etc. I mentioned above * [[:Kategoria:Faqe për grisje]] --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 15 mars 2023 21:56 (CET) :[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], no problem. Please, make 30 edits with your bot and make an official request on [[WP:BOT]] to get the flag. I'll translate the template you've created and take a look on the categories you mention. As for notifying other users, unfortunately this is the correct place for that but we lack activity these days.<span id="Klein_Muçi:1678932416098:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 mars 2023 03:06 (CET)</span> ::I deleted the images that were uploaded in Commons and also some pages from [[:Kategoria:Faqe për grisje]].<span id="Klein_Muçi:1678934442801:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 mars 2023 03:40 (CET)</span> ::: Hi [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. That sounds good. I made a bot request and did some test edits too. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 16 mars 2023 16:32 (CET) ::::@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], the bot has been flagged. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 mars 2023 23:11 (CET) :::::@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], a small correction:<br style="margin-bottom:0.5em"/>''This file have no license - please add one or file should be deleted'' should be ''<u>This file has no license, please add one. Otherwise file will be deleted.</u>'' The main point here is "has" instead of "have", as that is grammatically incorrect.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Also, let me know if you yourself need any other permissions as a user. {{smiley|:-)}}<span id="Klein_Muçi:1679040723691:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt">—&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 mars 2023 09:12 (CET)</span> ::::::Thank you [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Fixed :-) Some files are copied from enwiki or other wikis. In that case the file should be moved from that wiki to Commons and then marked with {{tl|NowCommons}}. If you think it is helpful you are welcome to add more information to {{tl|No license}}. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 17 mars 2023 09:23 (CET) {{outdent}} Files are now being added to [[:Kategoria:Non Licensed Images]] and you can click [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=sq&project=wikipedia&category=Non_Licensed_Images&min_days=14&badboys=Bad+Boys this link to see who uploaded] the files. Everyone are welcome to click and see if they have any uploads to check. More files will come so remember to check again later. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 17 mars 2023 20:49 (CET) : [[:Skeda:Albania state emblem.png]] is protected so I can't edit it. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 18 mars 2023 19:58 (CET) ::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], not anymore. {{smiley|:-)}}<span id="Klein_Muçi:1679167988377:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt">—&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 18 mars 2023 20:33 (CET)</span> ::: Thanks [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. I noticed that it was moved to [[:c:File:Albania state emblem.png]] and later the color was changed. Is the local version needed? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 18 mars 2023 20:50 (CET) ::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I suppose no but maybe it would be good if that was saved as another alternative version in Commons as well?<span id="Klein_Muçi:1679209002498:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 mars 2023 07:56 (CET)</span> :::::Okay, [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. I moved it to Commons with the name [[:c:File:Albania state emblem 2.png]]. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 19 mars 2023 09:48 (CET) {{outdent}} [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] there are 109 unused files without a license. I suggest that those are the first files that are deleted. I can add {{tl|Orphan file}} to them like [[Special:Diff/2532934]]. The files can also be seen at [[User:MGA73/OrphanNo-license]]. Do you have a template for oprhan non-free files? There are 101 on [[User:MGA73/OrphanNon-free]]. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 19 mars 2023 10:40 (CET) :[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], all unused files without license are now deleted. I'll check the non-free orphaned files soon and maybe delete them as well. The general idea is that we want to have as little as possible (or none at all) old files locally because they've been uploaded in a time when people weren't really aware of copyrights. Hopefully new uploads, if any, will be more attentive to non-free files' usage.<br style="margin-bottom:0.5em"/>I don't suppose we have much templates related to files because of the aforementioned reasons. This cleanup campaign has been something I've personally wanted to do some years ago but didn't have neither the courage, nor the knowledge to start it so I'm thankful for the help you're providing.<span id="Klein_Muçi:1679244046982:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 mars 2023 17:40 (CET)</span> :: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] it is fun to help clean up when appriciated. I tried on many wikis and some places there is almost no progress even after 10 years. :: I like to tag the files to get them in categories. It is much easer to work on files when they are sorted. For example today I made [[:Kategoria:Files from Flickr]]. Either they are free and should be moved to Commons or they are not free ans should be deleted. It is much harder with files without a source because there we need the uploader to help out. Perhaps you could have a look again at the files with a NowCommons? There are also some files marked for deletion. And what about {{tl|figura}}, is that a deletion tag? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 19 mars 2023 18:47 (CET) :::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], deleted all the non-free orphan photos and all the NowCommons ones. Yes, that is a deletion template apparently.<span id="Klein_Muçi:1679262443889:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 mars 2023 22:47 (CET)</span> :::: Thats awesome [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]! :::: There are 2 categories with NowcCommons. There are still some in [[:Kategoria:All Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons]]. But you better check one by one to see if they are good to delete. :::: About the files for deletion they should probably also be checked one by one. If missing license is the problem perhaps uploader can fix. Hopefully users will check their uploads when you have time to make a notice. :::: But its getting late so I'm off for today. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 19 mars 2023 23:10 (CET) :::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], is there a way to get the files in [[Speciale:SkedaTëPapërdorura]] in a list form so I can mass-delete them?<span id="Klein_Muçi:1679297284713:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 08:28 (CET)</span> :::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I can make a list. But if the file have a free license it would perhaps be better to move it to Commons and/or add it to an article on Wikipedia. I think many of the remaing files will be gone, if you delete the files in [[:Kategoria:All Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons]]. But sadly I think it is best to do it one-by-one. (There were some file in the category before I started to check files and I have not checked those old files). Perhaps you can delete those you are sure about and skip the rest. Then I can check those. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 10:03 (CET) :::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], ooh, yeah. You are right. I'm sorry, apparently I didn't think this through. The general idea was to aim towards a minimal/none at all-local files environment, so we could "start from scratch" by developing a better understanding as to what exactly is a non-free image and how to handle it. There are many book/movie articles which lack images because of this phenomenon and we want to be sure of what we're doing and then start doing it "en-masse" on these cases while creating a sort of standard as to what local uploading should be used for (for example, put in very simple words, we could say that local uploads should only be used for the aforementioned cases and they should have well-explained details on them) while leaving little place for "miscellaneous cases". (I intend holding some discussions with Commons/EnWiki experienced users about non-free images after we hopefully get done with the total cleanup here.) But during this process is better to save as much as possible in Commons so as we don't lose anything that may be considered valuable in the future.<span id="Klein_Muçi:1679304552623:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 10:29 (CET)</span> :::::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] The question is if sq.would like to allow fair use or not. If yes then it will require a lot of work to monitor all new files. If not then it is possible to mass delete all non-free files. So if you think, that perhaps sq.wiki should not allow fair use then I would not spend too much time working on non-free files before that has been discussed. Files of bookcovers, magazines, games, movies, music albums etc. are probably easy to handle because it is easy to document that no free file is available. The problem is persons, and historical events etc. I usually stay out of that cleanup (except unused non-free files). :::::::: I agree that there is no reason to host free files locally. They should all be located on Commons. If the files are easy to save then we should do that. But are they unused and not easily fixed then I would delete them. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 11:24 (CET) :::::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], yes, that's exactly my dilemma. Truth is we lack the human resources needed to monitor such files. That's why local uploading was blocked for non-admins more than 10 years ago, before I even became an admin. Ever since we've had even less active people doing maintenance duties and maybe nowadays we might have more non-Albanian speaking people such as yourself helping us in these duties than Albanian speaking people. The problem is all our art related articles look rather lackluster because they lack images given that such images are not present in Commons. But if we allow that, that comes full package with what you mentioned and...<br style="margin-bottom:0.5em"/>I suppose, maybe keeping local uploading only allowed for admin users and having an agreement between us to only utilize it for artistic purposes would be the closest to the ideal... If nothing better exists... I've seen that a project does exist in Meta to set up a Commons-like domain for global non-free images but as you may imagine, that idea rarely gets enough attention as no one wants to go into that minefield.<span id="Klein_Muçi:1679314402190:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 13:13 (CET)</span> :::::::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. The best is to have 1 or 2 users that monitor all new uploads and mark any files that are not okay with a "no license", "no source", "no permission", "no fair-use rationale" etc. (it should be possible to do with 1 click via Twinkle for example). That way users are informed fast and hopefully fix the problem and learn how to do it right. The user(s) that monitor uploads do not have to be an admin. :::::::::: Also if you copy all the templates from enwiki and use the same names (or make redirects) then it is easy to copy-paste from enwiki where I assume most non-free files are from. :::::::::: On a few smaller wikis the rationale was added in the license template so it is not needed to add a rationale for logos, albums, covers etc. Its not a very good solution because one day the wiki is big and then someone have to check thousands of old uploads. ;-) :::::::::: Anyway it may seems like a big job to clean up but if it is done step by step it will be easier. And if you can persuade other users to help it will be easier. For example it should be possible to spot logos fast so if someone volunteer to check logos and fix them then that would be easy to fix. Perhaps another user would work on album covers. A third user could work on film posters etc. :::::::::: We could make a {{tl|Check this file}} and add it on all non-free files. The template could include a text/checklist on what to check and once it has been checked and fixed the template could be removed. That would make it more clear which files have been checked. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 14:15 (CET) :┌───────────────────────────┘<br/>[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I'll try to create the template infrastructure that you mention but the problem is that warning templates never help much in our community. I've had to find ways to automatize most things because templates always failed to elicit any kind of response by anyone. Even on those very rare occasions when they do, the people that try to help more often that not, don't know exactly how to help and usually just remove the template with the rationale that "it was bringing problems" and thus think they've solved the problem.<span id="Klein_Muçi:1679319586800:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 14:39 (CET)</span> :: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] In that case it's best to keep uploads at a minimum at least untill the existing files are checked. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 15:41 (CET) :::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], can you create a quarry about all Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons which are not in use in here? I suppose those can be deleted without giving much thought given those circumstances.<span id="Klein_Muçi:1679327962018:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 16:59 (CET)</span> :::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] The files can be seen in [[Përdoruesi:MGA73/Sandbox]]. Once deleted there are 2 files left. One is protected and the other is in use. Perhaps you could decide if usage should be replaced for that file. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 17:54 (CET) :::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]]: {{U bë}} I'm confused about what you mean here: {{tq|1=Once deleted there are 2 files left. One is protected and the other is in use.}}<span id="Klein_Muçi:1679337051803:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 19:30 (CET)</span> ::::::You mean the files left at [[:Kategoria:All Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons]]? Which is the protected one?<span id="Klein_Muçi:1679337224620:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 19:33 (CET)</span> ::::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]Yes those 2 files. [[:Skeda:Gjilani ne tetor 09.JPG]] is used in a protected page so I can't replace the usage. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 19:36 (CET) {{outdent}} [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I think it would be best to delete all the files uploaded by [[Speciale:RadhitSkedat/Amaro]]. Many are from internet. Those that could be own work have no source. Uploader is no longer active. Can you remove the files from where they are used in an easy way? Or would you prefer to check the articles and see if you can find a replacement? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 20:14 (CET) :[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], can those be divided into orphaned and non-orphaned files? <br style="margin-bottom:0.5em"/><br/>Meanwhile I deleted most files with the delete tag. There are four left which have no clear reason. I understand the logic but maybe you can provide something more detailed so I can put it as the delete summary?<span id="Klein_Muçi:1679357814308:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 mars 2023 01:16 (CET)</span> :: I wonder about [[Special:Diff/2534908]]. Does it not say "license" or something like this in local language with the headig I added? It should show whatever language the user have chosen. So I see it in English. Others should see it in Albanian or Russian or Chinese. File should also have source and author but thats another question :-) --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 21 mars 2023 09:59 (CET) ::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I added a more detailed reason to delete the files in [[:Kategoria:Faqe për grisje]]. But it seems it is not visible when I use the template {{tl|Delete}}. So either you have to click edit and copy from there or I should use a different template? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 21 mars 2023 17:59 (CET) :::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] The orphan files are at [[Përdoruesi:MGA73/Sandbox]]. All the files are in [[:Kategoria:Files uploaded by Amaro]]. Perhaps you can ask if someone would like to replace the files before they are deleted? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 21 mars 2023 18:24 (CET) :::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], the orphaned files have been deleted and so have the ones with the delete tag. Can you create a list of [[Speciale:SkedaTëPapërdorura]] so I can mass-delete them now? I suppose that will be a good thing to do, no?<span id="Klein_Muçi:1679483753774:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2023 12:15 (CET)</span> {{outdent}} [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] If you have not written a notice somewhere in Albanian I suggest you do that first. That will give everyone a chance to save some of the files if they think that they are usable. Next all unused files could be a good place to start. But a few looks like they would be worth saving if possible. So I suggest we wait untill a few days after you have posted a notice somewhere. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 22 mars 2023 14:44 (CET) : I think you can delete the files in [[:Kategoria:All Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons]]. Only the file with Albanian state emblem is in use but if deleted the version on Commons will be used. And I think that the version on Commons is more correct. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 22 mars 2023 14:49 (CET) ::It seems that only these users with more than 10 uploads without a license have made edits within the latest year: ::* [[User:Arensi]] ::* [[User:Koka11]] ::* [[User:Lerriklo]] ::* [[User:Niki007]] ::* [[User:Planeti]] :: So there are probably not a big chance that a lot of the unlicensed files can be saved. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 22 mars 2023 15:01 (CET) :::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], done. As for the notice, I would but this is the only place for that. You also pinged the users. The only extra-extra thing we can do is do a mass-edit of the files to put individual templates on each of them. Maybe we can mass-export to Commons what seems interesting to save? (I'm assuming each of those images there already have good enough licenses for that.)<span id="Klein_Muçi:1679496058823:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2023 15:40 (CET)</span> {{outdent}} [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Well perhaps just add a short notice in Albanian that we have started to check the files and everyone is asked to check their own uploads (but are also welcome to check uploads made by other users). What they should check is: * There should be a valid license (either free or non-free). If there is no license then the file will be deleted. For free files there should be: * A source. Where did the file come from? For example an URL or a statement like "I made this photo". * An author. Who hold the copyright? For example username of uploader if they are the photographer. If taken by someone else the name of the photographer etcc. * If the photo is not made by the uploader we need to know why the photo is licensed freely. For example if author died 100 years ago. * Description. What does the photo show? For non-free files (I suggest to wait with those but) there should be: * A source. * A copyright holder. * A rationale why this is fair use. If it has been checked that all is okay free files can and should be moved to Commons. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 22 mars 2023 16:43 (CET) :'''VËMENDJE'''<br style="margin-bottom:0.5em"/>Së bashku me përdoruesin MGA73 kemi filluar një fushatë pastrimi për imazhet e ngarkuara lokalisht në Wikipedia-n shqip. Ngarkimi lokal është bllokuar për përdoruesit pa privilegjet administrative prej disa vitesh tashmë dhe 90% e ngarkimeve janë kryer në një kohë kur rregulloret për të drejtat e autorit nuk njiheshin mirë. Synimi është zbrazja e Wikipedia-s shqip nga fotografitë e ngarkuara lokalisht, sidomos ato pa licensë, eksportimi i atyre me licensë në Commons dhe vendosja e një standardi të ri për sa i përket ngarkimit lokal. Më shumë informacion dhe një mundësi për t'u përfshirë në fushatën në fjalë, gjendet në diskutimin më sipër.<br style="margin-bottom:0.5em"/>{{Small|[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], done.}}<span id="Klein_Muçi:1679509293109:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt">—&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2023 19:21 (CET)</span> ::@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], can you deal with the Commons export of what can be saved if we keep having consensus through silence even after tomorrow?<span id="Klein_Muçi:1679659399837:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 13:03 (CET)</span> ::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Unless many users help it is not something that is done fast. And it will be easier for users that understand Albanian because I have to check the information via Google Translate. So hopefully local users will help. But I can help move files when I have time. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 19:14 (CET) ::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], we're talking about the ~50 files that are unused here, right?<span id="Klein_Muçi:1679684000011:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 19:53 (CET)</span> ::::: Lol [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], I thought you meant the files in [[:Kategoria:All free media]]. I will have a look :-) --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 19:56 (CET) :::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I moved a few and made a list at [[Përdoruesi:MGA73/Sandbox]]. I removed 2 files from the list to give uploader a little more time to fix. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 20:35 (CET) :::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], those at the list can be deleted now, no?<span id="Klein_Muçi:1679686797977:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 20:39 (CET)</span> :::::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Yes you can delete. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 20:44 (CET) :::::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], done. What's next? Is there any specific list/category I can deal with now or should I go and handle all the remaining files in general?<span id="Klein_Muçi:1679691067249:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 21:51 (CET)</span> :::::::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. There is no easy way to fix the rest (other than mass delete). Perhaps send notices to the users that are still active. Then wait a bit. Or start add a non-free license and rationale to album covers etc. You could also check the free files and if any of them look good then export them to Commons. If you find a pattern a bot could work on that. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 21:59 (CET) :┌───────────────────────────┘<br/>[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], so all the remaining files in general. Where can I find the full list? In the category you just brought above? Are there files that are not categorized in that category?<span id="Klein_Muçi:1679691718826:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 22:01 (CET)</span> :: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I try to monitor via [[Përdoruesi:MGA73/Status]]. Step 1 was to sort the files in free files, non-free files and files without a license. Step 2 was to eliminate unused files. Usually I would find out who uploaded the most files (click [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=sq&project=wikipedia&category=Non_Licensed_Images&min_days=14&badboys=Bad+Boys to see who uploaded]) and write messages to them to help check and fix. I could also scan the category and add a fair use tag on the album covers etc. Then after some time I would probably start nominate files for deletion. Take some of the big uploaders and if they are no longer active there is no way to save their files unless they are PD-old. So they could all be nominated for deletion. It can take years unless local admins are willing to delete files fase :-) --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 22:09 (CET) ::: For example I spend more than two years on Japanese Wikipedia because there were so many files: [[:ja:利用者:MGA73/Status]]. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 22:11 (CET) ::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], apparently there are files that are not categorized in that category because the total number 3 times more than the one there according to .../Status. So these are all files that theoretically can be sent to Commons but we're not sure about the details needed to fill in the "forms" that accompany files at Commons. Not for all of them at least. Am I right?<span id="Klein_Muçi:1679693340789:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 22:29 (CET)</span> ::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Not sure I understand. But there are 1.440 files in [[:Kategoria:All free media]] and they should all be okay to move to Commons. However that require that there is source, author and a valid license. You can only tell if you check the files one by one. The 1.180 non-free files should be checked to see if there is a valid non-free rationale etc. The 1.665 files without a license could be saved if uploader add a license etc. or in some cases other users can fix if they can proce it is PD-old. Then there are 54 files on [[User:MGA73/NoLicense]] that also do not have a valid license but there is a chance they have a license template that does not exist on sq wiki. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 22:41 (CET) ::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], you answered my question. Unfortunately I'm not that agile with finding that information (licenses) for files. So I'm not sure how much more I can be of help in this process. :/<span id="Klein_Muçi:1679695714787:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 23:08 (CET)</span> {{outdent}} === Clean up per user === [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I have been adding files to categories like [[:Kategoria:Files uploaded by Informacient06]]. I took all files where uploader have 20+ files without a license. I think that only [[User:Planeti]] is active and can help fix. All other uploaders are no longer active. So I do not think it will help to post a message on their talk page but if you want you can try it. My suggestion is to take one category at a time and then either add a PD-old if copyright has expired, a non-free template if file could be fair use or delete the file. If no other user want to help you you could just jump to mass deletion. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 29 mars 2023 18:33 (CEST) :I added a few more so now it is 10+ --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 29 mars 2023 20:53 (CEST) ::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], can you give me some general rules how you check for the license of a file? Like you Google-image search it? Something else?<span id="Klein_Muçi:1680215925088:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 31 mars 2023 00:38 (CEST)</span> {{outdent}} {{ping|Klein Muçi}} I made a new heading to make it easier to comment. When I check files (and uploader is no longer active) I usually do this: # Check if there is a text on the file page mentioning a license. If yes I just add the license as a license template. But sadly that is almost never the case. # Is there a link to the source? If file is copied from English Wikipedia you can see the license there. If taken from a website it could be free if its flickr, NASA, US Government etc. but usually it is not free. # Is there any info that can be used to conclude that the file is PD-old? For example if we know its a drawing from 1846 then it is safe to assume that it is PD. # If you are not sure about the file and it is easy to replace (for example by going to English Wikipedia and use the photos they do), then it could be easier than spending too much time checking. # Does this look like it could be fair use? For example an album cover or a logo could be fair use. # If there are no way to add a license (free or fair-use) then just delete. Google image search is more relevant when there is a license but you are not sure that uploader really is the photographer. It could also be used if there is a really good photo and you would like to save it somehow. If you find out that a user uploaded many internet files and claimed they were own work then I would delete all the uploads by that user. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 31 mars 2023 08:58 (CEST) :[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], so, for example, Skeda:AB Breivik bilde 1468.jpg has no license and a source that implies internet copy-pasting which means I delete it, right?<span id="Klein_Muçi:1680258928371:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 31 mars 2023 12:35 (CEST)</span> ::{{ping|Klein Muçi}} yes it should be deleted. Same with similar files unless fair use is an option. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 31 mars 2023 13:03 (CEST) :::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], got it. I'll get to work soon.<span id="Klein_Muçi:1680261388277:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 31 mars 2023 13:16 (CEST)</span> ::::{{ping|Klein Muçi}} Great! I picked a random category: [[:Kategoria:Files uploaded by Mikullovci11]]. I fixed a few files and moved them to Commons. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 31 mars 2023 18:40 (CEST) :::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I took a look at all the files of <i>[[:Kategoria:All free media]]</i> and deleted what I could without much searching around.<span id="Klein_Muçi:1680348040548:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 prill 2023 13:20 (CEST)</span> ::::::{{ping|Klein Muçi}} That a good way to do it. Start with the easy stuff. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 1 prill 2023 13:38 (CEST) :::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], did the same with [[:Kategoria:Non Licensed Images]]. It's rather hard moving forward because many images claim a lot of licenses on them that supposedly allow them to be used because the source they got it from allowed it but I have no information on that. For example, they can say "image from The Sun/New York Times newspaper" but I have no idea if such newspapers allow their images to be public domain or not (I think not). It gets even harder when you have images that claim the same thing about other websites which do not even exist anymore now.<span id="Klein_Muçi:1680352087965:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 prill 2023 14:28 (CEST)</span> ::::::::{{ping|Klein Muçi}} Websites almost never allow other to use their work. So you can almost always just delete the file. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 1 prill 2023 14:39 (CEST) :::::::::{{ping|Klein Muçi}} [[:Kategoria:Files from wikimapia]] might be an exception. Seems all the content is licensed cc-by-sa-3.0 --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 1 prill 2023 14:51 (CEST) {{ping|Klein Muçi}} I can also put the free files in categories like I did with the files without a license. Then the user could check own uploads: # [[User:Planeti]] 137 files # [[User:Puntori]] 94 files # [[User:Rizvan]] 61 files # [[User:Dan]] 47 files # [[User:Euriditi]] 39 files # [[User:Kurreshtja]] 39 files # [[User:Porrnoferr]] 34 files # [[User:Liridona Ajeti]] 31 files # [[User:Adrian~sqwiki]] 30 files # [[User:Niki007]] 29 files # [[User:Liridon]] 28 files # [[User:Amaro]] 27 files # [[User:Mikullovci11]] 25 files # [[User:Eagleal]] 25 files # [[User:Rinor Kryeziu]] 25 files # [[User:Albani987]] 24 files # [[User:AT44]] 24 files # [[User:Leke Mjeku]] 24 files # [[User:Sokol Marku]] 23 files # [[User:Lagoon]] 22 files # [[User:Ulisi]] 21 files But I do not know how many that are still active. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 1 prill 2023 14:29 (CEST) :[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], many of them aren't beside the existing admins/crats. :/<span id="Klein_Muçi:1680357316191:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 prill 2023 15:55 (CEST)</span> ::Thank you for the advice! I will delete them them.<span id="Klein_Muçi:1680357479292:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 prill 2023 15:57 (CEST)</span> {{Outdent}} I have checked the files and fixed what I could so I would delete all files in: # [[:Kategoria:Files uploaded by Mikullovci11]] # [[:Kategoria:Files uploaded by Albania eagle]] # [[:Kategoria:Files uploaded by Albanian04]] # [[:Kategoria:Files uploaded by Amaro]] # [[:Kategoria:Files uploaded by Armir1997]] # (will add more) --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 2 prill 2023 14:03 (CEST) :[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], can you provide a list of the last 2 categories above so I can mass-delete everything with the same rationale? (Files from Amaro and Armir1997)<span id="Klein_Muçi:1680602962899:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 prill 2023 12:09 (CEST)</span> ::{{re|Klein Muçi}} Sure: [[Përdoruesi:MGA73/Sandbox]]. But a few may be on Commons so you may want to delete the files in the 2 x NowCommons categories first. I usually use https://petscan.wmflabs.org/ to make lists like this. You can delete the categories when you have deleted the files. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 4 prill 2023 17:09 (CEST) :::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], yes, PetScan is something I struggle with but maybe I should practice it more. :P I think the last 2 categories didn't have any such files, that's why I thought about mass-deleting them.<span id="Klein_Muçi:1680621539323:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 prill 2023 17:18 (CEST)</span> ::::{{U bë}}<span id="Klein_Muçi:1680654765818:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt">—&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 5 prill 2023 02:32 (CEST)</span> * [[:Kategoria:Files uploaded by Telekomi05]] --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 5 prill 2023 14:35 (CEST) ::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I have no idea how to act on that. The descriptions are Albanian but the pictures may be not. Then again, they may be from free sources...<span id="Klein_Muçi:1680705116755:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 5 prill 2023 16:31 (CEST)</span> :::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] yes but unless you can find that free source there is no alternative to delete the files. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 5 prill 2023 16:37 (CEST) ::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I'm a bit confused. You say here ''there is no alternative to delete the files'' meaning that I can't delete the files but on your edit summary you have typed ''delete''.<span id="Klein_Muçi:1680782969218:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 prill 2023 14:09 (CEST)</span> :::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Hmmmm. I was trying to say that you have no other option than to delete the files. If you can find the free source then we can keep. If you can't find it you have to delete. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 6 prill 2023 15:52 (CEST) ::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], ah! You have accidently omitted the ''than'' part in your original answer. Okay then.<span id="Klein_Muçi:1680790886948:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 prill 2023 16:21 (CEST)</span> :::::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Well some forget to add a license and other forget to add a word :-D ::::::: [[:Kategoria:Files uploaded by Lagoon]] is interessting. You can either chose to delete all files or you can chose to add fair use license and rationale. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 6 prill 2023 16:24 (CEST) :::::::: [[:Kategoria:Files uploaded by Lindarr]] looks like you have to delete too. :::::::: I suggested on another wiki to delete one category per day. For example "Files to delete on May 1", "Files to delete on May 2" etc. If someone want to help check they have time to check and save and if noone wants to check then just delete the files. By adding a deadline it will perhaps motivate users to start checking. And if it is one category per day it seems a little easier than if it is all 1,800 files in one big deletion. :::::::: Files that might be PD-old could take a little longer to check. So we could make a "Files to delete - on pause". Then users can just change "Files to delete on May x" to "Files to delete - on pause" and then we keep that file a few weeks longer. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 6 prill 2023 16:33 (CEST) :::::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], deleted all Telekomi05's files. Lagoon's files are difficult to decide precisely because of that dilemma. I'd rather let such decisions to be taken in the end of the process. I was going to delete all Lindar's files too but that's something that will have to wait for later as well because most botanical images can be own works. (At least one of them isn't though.) We can be rather secure the Wireshark screenshot it's an own work because on it there are Albanian domains (but we can't say the same about the encryption illustrations).<br style="margin-bottom:0.5em"/>As for the method you mention, that's an elegant solution but as you may have noticed yourself now through all this time, silence reigns a lot here and putting deadlines wouldn't be helping much. We pinged the most active users a couple of times and no one answered back.<span id="Klein_Muçi:1681052815166:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 prill 2023 17:06 (CEST)</span> :::::::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Yes it looks like it is going to be a one man task. In that case I suggest that you just take the categories one by one. Look if there are any easy files to fix (fair use or clearly PD-old). Then delete the rest. If there are any you are not sure about just skip and look again later. :::::::::: I think that many are own work. But without a license that does not help us. Only uploader can add a license. On mr.wiki one user uploaded 7380 files that is most likely own work.9 But sadly without a license. So those files have to be deleted unless user reply to emails. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 9 prill 2023 17:45 (CEST) ::::::::::: Files in [[:Kategoria:Files uploaded by Euriditi]] should probably be deleted. You could move the wiki screenshots to Commons if they are usable. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 9 prill 2023 17:56 (CEST) === Moving free files === [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I have added source and author to some of the files uploaded by [[User:Planeti]]. I think it is safe to asume that Planeti made the files like [[:Skeda:Lëvizja e popullsisë së Breznicës.png]]. So I think they could be moved to Commons and added to [[:c:Category:Demographics of Albania]] and perhaps also a category for the village/town if it exist. Some files have no description and it would be good if one could be added before the file is moved to Commons. I also think that photos like [[:Skeda:Vila e Zogut.JPG]] are own work. A few of them are allready to Commons so they can be deleted if the relevant information is copied to Commons. Some files like [[:Skeda:Vila e Zogut.JPG]] have no meta data. So It would be nice to have Planeti check an extra time before the files are moved to Commons. A few old files like [[:Skeda:Vila e Zogut.JPG]] have {{tl|GFDL-self}} but I'm not sure that Planeti is the photographer. The photo is probably from around 1950 so Planeti should be around 90 years old now to be the photographer. Perhaps you would like to check a few files and if you think they look okay then move them to Commons? Just make sure to skip files that does not look okay. Better to ask Planeti. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 15 prill 2023 21:45 (CEST) : I just noticed [[:Skeda:P1010091 copy-1-.jpg]]. There is a watermark saying "foto A. Krasniqi". I do not know the real name of Planeti but perhaps better ask again if this is own work. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 15 prill 2023 21:50 (CEST) ::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], can you create a category for Planeti's files so I can check them? His real name is Ismet Azizi, as it can be seen on his user page.<span id="Klein_Muçi:1681732363702:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 prill 2023 13:52 (CEST)</span> ::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] The files are listed on [[Përdoruesi:MGA73/Sandbox]]. Is that okay of would you prefer a category? ::: There are a few files like [[:File:8903dcca137e1bff956381ea4341c0ad_a.png]] that should be renamed. If you rename them I can add [[:c:Category:Demographics of Albania]] to all the File:Lëvizja_e_popullsisë_xxx.png files before you move them to Commons. (Is the correct popullsisë or popullsis?) --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 17 prill 2023 15:48 (CEST) === Non-free files: yes or no? === [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I just noticed that sq.wiki is not listed on [[:m:Non-free_content]] and I could not locate a file like [[:en:Wikipedia:Non-free content criteria]] on sq.wiki. I think there have to be a formal policy on each community if they want to allow fair use. Also there should be some volunteers to help monitor and check that the policy is followed. Usually a policy is aproved by a vote. Do you know if there ever was a vote about fair use on sq.wiki? As you said above it seems that there are no users that actively check files. That means the policy will most likely not be followed. So I think that perhaps you are right that the best would be to delete everything and start all over. And unless there are a few active users that says that they are willing to monitor uploads etc. then remove fair use as an option. If free files are uploaded to Commons and fair use is not allowed then there is no reason for sq.wiki to allow local uploads. Perhaps you could ask the other admins and if none of them want to help check files then do a formal vote and stop hosting non-free files. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 16 prill 2023 21:46 (CEST) :[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], as far as I know, I've never seen such a vote happen. As you may know, I've wanted to do such a vote (or maybe even a agreement through silence because of lack of activity) when we would have removed all "stolen images".<span id="Klein_Muçi:1681732290604:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 prill 2023 13:51 (CEST)</span> [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] then I suggest that you do this: # Write a notice on Village pump that non-free files are no longer accepted and that existing files will be deleted. # Change [[MediaWiki:Licenses]] and remove all the non-free lines. # Check [[MediaWiki:Uploadtext]] and other pages like [[Wikipedia:T%C3%AB_drejta_autori]] and [[Wikipedia:Rregullat e përdorimit të figurave]] and remove non-free or add (temporary not allowed). (Also iIf you find GFDL or GNU you could change that to Creative Commons.) # Wait a few days and if there are no mass riot about it you delete all files in [[:Kategoria:All non-free media]]. You could scan the category for any files that look very valuable or most likely PD and keep those for an extra check. Can you mass delete from a category or do you need a list? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 17 prill 2023 15:41 (CEST) : I noticed that sq.wiki is not listed on [[:m:Non-free content]] and it has no page that matches [[:en:Wikipedia:Non-free content]]. I think there should be a formal policy and Exemption Doctrine Policy (EDP) to comply with [[wmf:Resolution:Licensing_policy]]. If there is a formal policy it should be added to meta. If there is no formal policy sq.wiki should make one or delete all the non-free files. So I guess that can be used as an argument to delete all the files. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 17 prill 2023 19:44 (CEST) == Office hour of the CEE Hub (2 May 2023) and updates from the CEE Hub == Hello everyone, We want to invite you to the third monthly office hour(s) that [[metawiki:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] will organize, where you can learn more about newly formed regional hub, and what CEE Hub can help you and your communities. The third session will take place on '''Tuesday, May 2^nd at 18:00 CEST time'''. Open office hours are meant as a virtual space where anyone can talk to CEE Hub staff, ask questions, or discuss relevant CEE and Hub related topics. You can find a link on the following [[metawiki:Wikimedia CEE Hub/Office hours|Meta page]]. If you don`t have a time to come on our Office hour, you can read more about development of the CEE Hub on our '''[[metawiki:Wikimedia CEE Hub/News|News page]]'''. We will be happy to see some of you. <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=24715074 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Seeking volunteers for the next step in the Universal Code of Conduct process</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Nominations/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Nominations/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello, As follow-up to [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/IOMVS7W75ZYMABQGOQ2QH2JAURC3CHGH/ the message about the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines] by Wikimedia Foundation Board of Trustees Vice Chair, Shani Evenstein Sigalov, I am reaching out about the next steps. I want to bring your attention to the next stage of the Universal Code of Conduct process, which is forming a building committee for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C). I invite community members with experience and deep interest in community health and governance to nominate themselves to be part of the U4C building committee, which needs people who are: * Community members in good standing * Knowledgeable about movement community processes, such as, but not limited to, policy drafting, participatory decision making, and application of existing rules and policies on Wikimedia projects * Aware and appreciative of the diversity of the movement, such as, but not limited to, languages spoken, identity, geography, and project type * Committed to participate for the entire U4C Building Committee period from mid-May - December 2023 * Comfortable with engaging in difficult, but productive conversations * Confidently able to communicate in English The Building Committee shall consist of volunteer community members, affiliate board or staff, and Wikimedia Foundation staff. The Universal Code of Conduct has been a process strengthened by the skills and knowledge of the community and I look forward to what the U4C Building Committee creates. If you are interested in joining the Building Committee, please either [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/U4C_Building_Committee/Nominations|sign up on the Meta-Wiki page]], or contact ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org by May 12, 2023. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/U4C_Building_Committee|Read more on Meta-Wiki]]'''. Best regards,<br /><section end="announcement-content" /> </div> [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 26 prill 2023 21:00 (CEST) <!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=24941045 --> == Global ban proposal for Piermark/House of Yahweh/HoY == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Apologies for writing in English. If this is not the proper place to post, please move it somewhere more appropriate. {{int:Please-translate}} There is an on-going discussion about a proposal that Piermark/House of Yahweh/HoY be globally banned from editing all Wikimedia projects. You are invited to participate at [[:m:Requests for comment/Global ban for Piermark|Requests for comment/Global ban for Piermark]] on Meta-Wiki. {{int:Feedback-thanks-title}} [[User:Unite together|U.T.]] ([[User talk:Unite together|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 4 maj 2023 14:36 (CEST) </div> <!-- Message sent by User:1234qwer1234qwer4@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Requests_for_comment/Global_ban_for_Piermark/Invitations/AN2&oldid=24980083 --> == News about upcoming sessions and the CEE Newsletter == Hello everyone, [[:m:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] has two major announcement for the upcoming week: * Next [[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|CEE Catch up]] – youth edition will take place on May 16th 2023, 18:00-19:00 CEST. Please register for the event using the [https://docs.google.com/forms/d/14xTqCXTH_CKmScGoQ_COjuHtwNziCKITRIssre-a7SQ/edit following link]. This meeting is a part of already established CEE Catch up concept. The goal of the meeting is to gather young CEE Wikimedians/Wikipedians (up to 26 years old) and people who are older than 26 and who are interested in learning about and from youth. * Learning session dedicated to [[:m:Grants:MSIG/About|Movement Strategy Implementation Grants]], where you can learn how is the process for applying this type of grants, and to learn from first hand about two such funded initiatives in the CEE Region. This session will take place on May 17th 2023, 18:00-19:20 CEST. Please register for the event using the [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfW9TASrl_tiiqcBsgK725tianZlv82_I3qA9CaZGrTlJ_P8g/viewform?usp=sf_link following link]. '''CEE Newsletter is back!''' You can wrote first renewed edition of the CEE Newsletter [[:m:CEE/Newsletter/January-April 2023|here]]. ''Important remark'': The CEE Newsletter is open for new members in the editorial team, so please show your interest by writing an email to the CEE Hub staff. <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=24715074 --> == Reminder about registration and submissions for Wikimedia CEE Meeting 2023 == Dear all, we would like to remind you about submission and registration deadlines for [[:m:Wikimedia CEE Meeting 2023|Wikimedia CEE Meeting 2023]], which are approaching. If you haven’t [[:m:Wikimedia CEE Meeting 2023/Registration|registered]] and/or sent your [[:m:Wikimedia CEE Meeting 2023/Submissions|submissions]], there is still time to do so. CEE Meeting is a place where we get a chance to share our learning and experience with the region and we are all looking forward to seeing many of you in this September in Tbilisi (Georgia). If you want some assistance or advice from us, especially related to preparing your presentations, please contact [[:m:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]], we will be happy to support you. (barbara.klen@wmceehub.org and toni.ristovski@wmceehub.org) Toni Ristovski, on behalf of the CEE Hub staff --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 17 maj 2023 12:02 (CEST) <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=25031695 --> == Editaton "Summer of Wikivoyage" Kosovë e Shqipëri == Përshëndetje! [[metawiki:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Grupi Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] organizon editatonin "Summer of Wikivoyage" këtë fundjavë, 20-21 maj 2023. Këtë vit do të mblidhemi për të promovuar jo vetëm zonën e Lezhës, por dhe zonat e tjera turistike të Kosovës dhe Shqipërisë duke shkruar dhe përmirësuar artikuj të ndryshëm në gjuhën angleze. Dita e parë e editatonit fillon në orën 08:30 deri në 17:00 dhe dita e dytë fillon në orën 09:00 deri në 13:00 në [https://meet.jit.si/WoALUG këtë lidhje]. Nëse nuk keni mundësi të bashkoheni në jitsi, ju mund të jepni kontributin duke u regjstruar në këtë [[wmfdashboard:courses/WoALUG/Summer_of_Wikivoyage_2023,_Albania_and_Kosovo|faqe]]. Ju presim! Faleminderit! [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 17 maj 2023 15:50 (CEST) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Selection of the U4C Building Committee</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> The next stage in the Universal Code of Conduct process is establishing a Building Committee to create the charter for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C). The Building Committee has been selected. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/U4C_Building_Committee|Read about the members and the work ahead on Meta-wiki]].<section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Project|UCoC Project Team]], 27 maj 2023 06:20 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25018085 --> == Growth team newsletter #26 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]] Welcome to the twenty-sixth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! <small>[[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|Help with translations]]</small> === One million Suggested Edits === We passed the 1 million Suggested edits milestone in late April! * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Suggested edits|Suggested edits]] feature (AKA Newcomer tasks) increase newcomer activation by ~12%, which flows on through to increased retention. ([[mw:Growth/Personalized first day/Newcomer tasks/Experiment analysis, November 2020|source]]) * Suggested edits increase the number of edits newcomers complete in their first two weeks and have a relatively low revert rate. ([[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Newcomer tasks/Experiment analysis, November 2020|source]]) * Suggested edits are available on all Wikipedia language editions. * Newer Suggested edits, like [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|Add a link]] and [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an image]], aren’t yet deployed to all wikis, but these structured tasks further increase the probability that newcomers will make their first edit. ([[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link/Experiment analysis, December 2021|source]]) === Positive reinforcement === [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|Positive reinforcement]] aims to encourage newcomers who have visited our homepage and tried [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature summary|Growth features]] to keep editing. * The new [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Impact 3|Impact module]] was released to Growth pilot wikis in December 2022, and we are now scaling the feature to another ten wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T336203] * The [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Leveling up 3|Leveling up]] features are deployed at our pilot wikis. * The [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Personalized praise 3|Personalized praise]] features were deployed at our pilot wikis on May 24. Mentors at pilot wikis will start to receive notifications weekly when they have “praise-worthy” mentees. Mentors can configure their notification preferences or disable these notifications. === Add an image === * We are creating a new [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image#"Add an image" to a Section|section-level variation of the “add an image” task]]. We have tested the accuracy of suggestions, and the development of this new task is well-underway. [https://phabricator.wikimedia.org/T321754] === Other updates === * We are progressively releasing [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|Add a link]] to more wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T304110] * After adding Thanks to Recent Changes, Watchlist and Special:Contributions, we investigated [[c:File:T332441_-_Thanks_Usage_-_Introduction.pdf|Thanks usage]] on the wikis. There is no evidence that thanks increased after the feature was added on more pages. * We helped with code review for the [[metawiki:Community_Wishlist_Survey_2023/Results|2023 Community Wish]] to add [[metawiki:Community_Wishlist_Survey_2023/Anti-harassment/Notifications_for_user_page_edits|Notifications for user page edits]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T3876] * We have been attending several community events, that we documented in our [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/Community events reports|Growth’s Community events report]]. === What's next for Growth? === * We shared an overview of [[mw:Growth/Annual Plan 2023-2024|Growth annual planning ideas]], and have started community discussion about these potential projects. We would love to hear your feedback on these ideas! ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> 29 maj 2023 17:14 (CEST) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=24999557 --> == A new entry point available in Albanian Wikipedia == {{Int:hello}} Albanian Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{int:Please help translate}} to your language. The WMF Language team has introduced a new entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other Product teams on [[mw:Edit_Discovery|Edit discovery]]. The Product teams evaluated different paths people took to contribute to the Wikimedia project and located a persistent and constant place where contributors (both old and new) could discover and understand how to contribute and improve any content in Wikipedia. So, you can access the Content and Section translation tool from a desktop or mobile device with ease, without a link from your Wikipedia account. To access the new entry point, just login into your account, click on the User drop-down menu and choose the Contribute icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to “view contributions” is also available to access the list of your contributions. [[Skeda:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|alt=Mobile contribute menu (detailed)|djathtas|660x660px]] [[Skeda:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]]         This entry point is designed to be a central point to discover contribution tools. Currently, a limited number of options are provided, but different MediaWiki extensions can add more options to expand the list. This is also a new infrastructure, so there may be some issues to fix (such as [[phab:T336838|issues on mobile]] and [[phab:T337366|with some skins]]) and other ideas to improve. Since this is a new feature in active development, issues are expected to be resolved soon.   We have made this feature available in your Wikipedia and four others (Bangla, Malayalam, Mongolian, Tagalog) because we want your community to use this entry point and [[mw:Talk:Edit_Discovery|provide feedback]] to help us improve its discoverability and iterate in other Wikipedias. We [[mw:Content_translation/Section_translation#Boost_initiative:_communities_with_potential_to_grow_with_translation|chose your Wikipedia]] to be the first to have it because of your valuable contributions to bridging the knowledge gap using the Content and Section translation tool and your previous involvement in testing some of our tools. We look forward to your valuable feedback soon. Thank you! [[Përdoruesi:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:UOzurumba (WMF)|diskutimet]]) 30 maj 2023 17:24 (CEST) On behalf of the WMF Language team. == Ndryshim i përqindjes së tekstit të pandryshuar që lejon publikimin për veglën e përkthimeve == {{tracked|T337908}} Vegla e përkthimeve (Content Translation Tool) aktualisht kërkon që teksti të ndryshojë mbi 85% përpara se të lejojë publikimin e tekstit. Kjo është për të mbrojtur ndaj përkthimeve jo cilësore automatike. Problemi është se me kalimin e kohës "Google Translate" është përmirësuar ndjeshëm dhe çfarë ishte më parë një hollësi teknike ndihmuese, po fillon të kthehet në krahun e kundërt duke prishur punë aktualisht. Shumë përdorues raportojnë se vegla nuk i lejon të publikojnë përkthimin e tyre dhe pasi e kanë redaktuar dhe janë siguruar që sintaksa të jetë në rregull. Disa kanë filluar të shkurtojnë tekstin vullnetarisht vetëm që kufiri të arrihet artificialisht dhe pastaj ta shtojnë tekstin e hequr pas publikimit sërish. Në këto kushte unë propozoj që '''kufiri të ndryshohet nga 85% në 90%''' dhe mbase të synohet për 95% në një të ardhme e afërt nëse shihet e nevojshme. Ju lutem të votoni më poshtë për të kryer kërkesën zyrtare në Fabrikator. === Votimi === * {{PËR}} - Si propozuesi - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 27 maj 2023 23:27 (CEST) * {{PËR}} - si më lartë --[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]] ([[Përdoruesi diskutim:Arianit|diskutimet]]) 28 maj 2023 10:35 (CEST) * {{PËR}} - Është pak e vështirë të arrihet kjo shifra që tashmë është në funksion. Edhe 90% mendoj se është shifër e lartë, duke parë se sa ka përparuar Google Translate. -- [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 30 maj 2023 00:48 (CEST) * {{PËR}}--[[Përdoruesi:Margott|Margott]] ([[Përdoruesi diskutim:Margott|diskutimet]]) 30 maj 2023 20:24 (CEST) * {{PËR}}--[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 30 maj 2023 23:59 (CEST) * {{PËR}}--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 31 maj 2023 09:10 (CEST) * {{PËR}}--[[Përdoruesi:Ritamaliqi|Rita]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 31 maj 2023 (CEST) * {{PËR|[[Përdoruesi:AT44|AT44]] ([[Përdoruesi diskutim:AT44|diskutimet]]) 31 maj 2023 14:13 (CEST)}} * {{PËR|[[Përdoruesi:Marsi Dhimitri|Marsi Dhimitri]] ([[Përdoruesi diskutim:Marsi Dhimitri|diskutimet]]) 31 maj 2023 14:53 (CEST)}} * {{PËR}} --[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 31 maj 2023 15:36 (CEST) * {{PËR}} --[[Përdoruesi:Elion.arifi14|Elion.arifi14]] ([[Përdoruesi diskutim: Elion.arifi14 |diskutimet]]) 31 maj 2023 20:04 (CEST) == Wiki Loves Living Heritage in Albania and Kosovo, 2023 == [[m:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] organizojnë nga 5 qershori deri më 9 korrik fushatën “Wiki Loves Living Heritage”. Viti 2023 shënon 20-vjetorin e trashëgimisë shpirtërore të [[:en:Convention_for_the_Safeguarding_of_the_Intangible_Cultural_Heritage|Konventës lidhur me Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore Jomateriale]] nga UNESCO-ja. Kjo fushatë globale ndihmon në ruajtjen e elementeve të trashëgimisë jomateriale kulturore. Në këtë fushatë, ne do të fokusohemi te regjistrimi dhe dokumentimi i rrëfimeve duke i ngarkuar ato në Wikimedia Commons. Rrëfimet mund të regjistrohen në dialekte e të folme të ndryshme. Për më shumë informacion, [https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Wiki_Loves_Living_Heritage_in_Albania_%26_Kosovo_2023 vizitoni faqen ndihmëse]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 5 qershor 2023 09:56 (CEST) == Invitation to participate in the #WPWPCampaign 2023 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear Wikimedians, [[File:WPWP_logo_1.png|right|150px|frameless]] We are glad to inform you that the 2023 edition of Wikipedia Pages Wanting Photos campaign is coming up in July. This is a formal invitation to invite individuals and communities to join the campaign to help improve Wikipedia articles with photos and other relevant media files. If you're interested in participating, please find your community or community closer to you to participate from the [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2023/Participating Communities|Participating Communities]] page. If you're organizer, please add your community or Affiliate to the page. The campaign primarily aims to promote using images from Wikimedia Commons to enrich Wikipedia articles. Participants will choose among Wikipedia pages without photos, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years. In this edition of the campaign, eligibility criteria have been revised based on feedback and campaign Evaluation Reports of the previous editions. Please find more [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2023/FAQ and Contest Rules|details about these changes and our FAQ on Meta-Wiki]] For more information, please visit the '''[[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2023|campaign page on Meta-Wiki]]'''. Kind regards, Wikipedia Pages Wanting Photos International Team. [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 8 qershor 2023 01:25 (CEST) </div> <!-- Message sent by User:Ammarpad@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos/Distribution_list&oldid=23360272 --> == Cleaning up files continued == Hello! There was a long discussion on [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi_23#Cleaning_up_files]] about cleaning up files. Atm. there are '''{{NUMBEROFFILES}}''' files: # Free files ([[:Kategoria:All free media]]): {{PAGESINCATEGORY:All free media|files}} files (Click [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=sq&project=wikipedia&category=All_free_media&min_days=14&badboys=Bad+Boys to see who uploaded]) # Non-free files ([[:Kategoria:All non-free media]]): {{PAGESINCATEGORY:All non-free media|files}} files # Files without a license ([[:Category:Non Licensed Images]]): {{PAGESINCATEGORY:Non Licensed Images|files}} files (Click [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=sq&project=wikipedia&category=Non_Licensed_Images&min_days=14&badboys=Bad+Boys to see who uploaded]) I noticed that sq.wiki is not listed on [[:m:Non-free content]] and it has no page that matches [[:en:Wikipedia:Non-free content]]. I think there should be a formal policy and Exemption Doctrine Policy (EDP) to comply with [[wmf:Resolution:Licensing_policy]]. If there is a formal policy it should be added to meta. If there is no formal policy sq.wiki should make one or delete all the non-free files. Files without a license have to be deleted unless a valid license is added. Without an EDP only uploader can add a license unless there is enough info to prove the file is PD due to age etc. It is clear that not many users are active in checking files. To make it easier for [[Përdoruesi:Klein Muçi]] perhaps you could give your formal support to mass delete files? Or in case you want to help clean up you could tell what kind of files you would like to check? [[Përdoruesi:Klein Muçi]] perhaps you could delete those files: # [[:Kategoria:All Wikipedia files with the same name on Wikimedia Commons]] # [[:Kategoria:All Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons]] # [[:Kategoria:Foto pa licencë të caktuar]] --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 5 maj 2023 21:44 (CEST) :[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], hello and thank you for continuing this discussion!<br style="margin-bottom:0.5em"/>Yes, I can easily delete the Commons duplicate. As for other non-free, non-licensed files... I say we wait a bit if someone shows interest to join the subject, anyone. Maybe a week, to serve as a final deadline. After that, I'll start removing some of the non-free media until gradually all are removed. (?) Then we put our attention to those non-licensed ones in the same manner.<span id="Klein_Muçi:1683498459278:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 maj 2023 00:27 (CEST)</span> :: As expected there were no volunteers to help check/clean up. Let me know if you would like to sort the files in categories any way (allready sorted unlicensed files per user in [[:Kategoria:Wikipedia:Foto]]) or you just start deleting them from the top. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 15 maj 2023 18:12 (CEST) :::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], yes. I want to start with those missing a license. Are any of them unused? If yes, can you create a list containing only these photos? If no, I'll just start from the top gradually.<span id="Klein_Muçi:1684195995114:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 maj 2023 02:13 (CEST)</span> :::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] sadly only 12 unused files in total left at [[special:UnusedFiles]]. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 16 maj 2023 06:37 (CEST) :::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I see. Okay then, can you create a big list of all non-licensed media? Maybe I mass-delete them.<span id="Klein_Muçi:1684237652641:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 maj 2023 13:47 (CEST)</span> ::::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] yes they are in [[:Category:Non Licensed Images]]. I can add them to a list. Let me know when you are ready to delete then I will make a list. There is a chance/risk that someone added a a license but did not remove the category. And I can also do a search for GFDL, CC-BY-xx, Public domain etc. before you delete. :::::: Some of the files are uploaded by [[Përdoruesi:Planeti]] so if Planeti want it is easy to save those files. Pehaps you can ask in Albanian before we delete? You could also scan [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=sq&project=wikipedia&category=Non_Licensed_Images&min_days=14&badboys=Bad+Boys this list] and see if there are any known names on the list. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 16 maj 2023 15:58 (CEST) ::::::: I checked the files for licenses and I added PD or fairuse for a few files so there are more time to check them. ::::::: I suggest that you scan the files in [[:Category:Non Licensed Images]] and see if there are any files there that you would like to keep a little longer. If yes just remove the {{tl|No license}} and put them on a list somewhere or in a special category. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 16 maj 2023 17:46 (CEST) ::::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], okay then. I'll continue with a slow manual removal then.<span id="Klein_Muçi:1684262306412:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 maj 2023 20:38 (CEST)</span> :::::::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Just to make sure I did not suggest you check all files one-by-one. My suggestion to scan means you spend perhaps 30 minutes looking at the files in the category to see if there are any important files. :-) :::::::::Once you have done that and perhaps asked Planeti to add a license you can mass delete all the files in the category. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 16 maj 2023 21:46 (CEST) {{outdent}} Hi [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]! [[:Kategoria:Foto:banka e Shqipërisë]] should be ready to move to Commons. Perhaps you can check and move? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 18 maj 2023 16:28 (CEST) :[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I would but I'm not too good with licenses. Can you deal with setting up the correct licenses for the included photos? I'm assuming they are are all in PD, no?<span id="Klein_Muçi:1684751498760:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 maj 2023 12:31 (CEST)</span> ::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], the license is good. What I meant if you could check spelling etc. :-) --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 22 maj 2023 15:22 (CEST) :::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I did that but I still can't export because of license problems. Try it yourself.<span id="Klein_Muçi:1685003059535:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 25 maj 2023 10:24 (CEST)</span> ::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Fixed. I forgot to add license to good licenses. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 25 maj 2023 18:18 (CEST) :::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]]: {{U bë}}<span id="Klein_Muçi:1685057365994:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt">—&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 maj 2023 01:29 (CEST)</span> {{outdent}} [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I checked most files in [[:Kategoria:Files uploaded by Hajvalia]] and most of the COA have been replaced with files from Commons. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 29 maj 2023 21:38 (CEST) :[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], should I mass-delete them then?<span id="Klein_Muçi:1685403245827:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 30 maj 2023 01:34 (CEST)</span> :: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] yep. Thats what I would do. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 30 maj 2023 07:26 (CEST) :::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]]: {{U bë}}<span id="Klein_Muçi:1685442204135:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt">—&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 30 maj 2023 12:23 (CEST)</span> Perhaps you could write to [[Përdoruesi:Planeti]] about the files in [[:Kategoria:Files uploaded by Planeti]]. I wrote a message on [[Përdoruesi_diskutim:Planeti#Skeda_-_Burimi_-_Autori]] but it was in English. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 4 qershor 2023 12:54 (CEST) :[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], hello! I haven't been able to interact much with Wikipedia lately. I just wrote to them in Albanian on your message.<span id="Klein_Muçi:1686658460933:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 qershor 2023 14:14 (CEST)</span> :: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Thanks a lot! If you could ask if cc-by-sa-4.0 is acceptable on all files with GFDL and files with no license then I can add it with my bot. I just need a clear statement like "Yes I agree to add cc-by-sa-4.0 to all my uploads with no license or GFDL." (or similar). --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 13 qershor 2023 16:39 (CEST) :::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], so we want to save all their files? What does cc-by-sa-4.0 include in general terms so I can sumarize to them?<span id="Klein_Muçi:1686677004837:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 qershor 2023 19:23 (CEST)</span> ::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Planeti said the photos were all own work so if we get a formal license then all files are safe. If you think any photos are useless then you can delete them. But I think they are all in use? ::::: You can see the short version of the license at https://commons.wikimedia.org/wiki/Template:Cc-by-sa-4.0?uselang=sq but basicly the license allow anyone to use the photo as long as they credit Planety (meaning they have to mention that the photo (or graph) was created by Planeti from Wikipedia. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 13 qershor 2023 22:43 (CEST) == General survey about grants, tools and support from the CEE Hub == [[:m:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] created one general survey where we aim to collect information and opinions about several important topics that we believe all of you have experience in at some level. The survey has three main topics: experience with grants and opinions, what kind of tools you used and want to use, and also what kind of support you want to have from the CEE Hub, which will help us in shaping the second year of the CEE Hub. '''Please dedicate 15 minutes of your free time and submit your answers [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdvwAVASlWBuCE2XZneYuSCGgYE-6sPNvM4RpPhfZnM_z4Fag/viewform?usp=sf_link on this link].''' --Toni Ristovski, on behalf of the CEE Hub staff [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 20 qershor 2023 11:31 (CEST) <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=25178510 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Announcing the new Elections Committee members</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominatons/2023/Announcement - new members|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominatons/2023/Announcement - new members|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections committee/Nominatons/2023/Announcement - new members}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello there, We are glad to announce [[listarchive:list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/4TALOUFPAP2VDBR27GKRVOP7IGQYU3DB/|the new members and advisors of the Elections Committee]]. The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections_committee|Elections Committee]] assists with the design and implementation of the process to select Community- and Affiliate-Selected trustees for the Wikimedia Foundation Board of Trustees. After an open nomination process, the strongest candidates spoke with the Board and four candidates were asked to join the Elections Committee. Four other candidates were asked to participate as advisors. Thank you to all the community members who submitted their names for consideration. We look forward to working with the Elections Committee in the near future. On behalf of the Wikimedia Foundation Board of Trustees,<br /><section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 28 qershor 2023 20:00 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25018085 --> == Wiki Loves Earth Albania & Kosovo, 2023 == [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] ftojnë të gjithë fotografët profesionistë e amatorë dhe njerëzit që janë të apasionuar pas fotografisë të marrin pjesë në garën “Wiki Loves Earth Albania & Kosovo”. Në datat 1- 31 korrik, ju mirëpresim të bashkoheni me ne në këtë garë për të kapur pasurinë e trashëgimisë natyrore. Pjesëmarrësit do t’i ngarkojnë fotot në Wikimedia Commons. Për më shumë informacion rreth garës, lexoni [[c:Commons:Wiki_Loves_Earth_in_Albania_&_Kosovo_2023|këtu]]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 30 qershor 2023 11:03 (CEST) == MinT Machine Translation added to your Wikipedia == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:Hello}}! Apologies as this message is not in your language, {{int:Please help translate}} to your language. The WMF Language team has added another machine translation (MT) system for [https://en.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation Content Translation] in your Wikipedia called MinT; you can use [https://www.mediawiki.org/wiki/Content_translation/Machine_Translation/MinT MinT machine translation] when translating Wikipedia articles using the Content and Section Translation tool. The WMF Language team provides the MinT service. It is hosted in the Wikimedia Foundation Infrastructure with [https://en.wikipedia.org/wiki/Neural_machine_translation neural machine translation] models that other organizations have released with an open-source license. MinT integrates translation based on [https://ai.facebook.com/research/no-language-left-behind/ NLLB-200], [https://opus.nlpl.eu/ OpusMT], [https://ai4bharat.iitm.ac.in/indic-trans2 IndicTrans2] and [https://github.com/Softcatala/nmt-models Softcatalà]. This MT is set as optional in your Wikipedia. Still, you can choose not to use it by selecting "Start with empty paragraph" from the "Initial Translation" dropdown menu. Since MinT is hosted in the WMF Infrastructure and the models are open source, it adheres to Wikipedia's policies about attribution of rights, your privacy as a user and brand representation. You can find more information about the MinT machine translation and the models on [https://www.mediawiki.org/wiki/Content%20translation/Machine%20Translation/MinT this page]. Please note that the use of the MinT MT is not compulsory. However, we would want your community to: *use it to improve the quality of the Machine Translation service *[https://www.mediawiki.org/wiki/Talk:Content_translation provide feedback] about its quality, and '''if you prefer the MinT machine translation as default in your Wikipedia'''. We trust that introducing this MT is a good support to the Content Translation tool. Thank you! </div> [[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|diskuto]]) 5 korrik 2023 00:02 (CEST) On behalf of the WMF Language team. <!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:UOzurumba_(WMF)/sandbox_MinT_announcement_list_2&oldid=25258883 --> == Upcoming CEE Catch up – Supporting community health == Hello everyone, [[:m:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] invites community members to a next [[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|CEE Catch Up]] which will focus on '''community health'''. The meeting will take place on '''''July 31st, 2023, 18:00-19:00 CEST'''''. You can sign up for the event on our [[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|Meta]] page, where you simply just add your username and we will send you a link for the event. The goal of the session is to gather everyone interested to hear more about practices WMF and different Wikimedia affiliates have established to protect (mental) health and wellbeing of volunteers. The session is interesting for everyone who wants to know about supporting community health or if you want to learn how to implement some new practices in your affiliate/community. --Toni Ristovski, on behalf of the CEE Hub staff [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 18 korrik 2023 15:02 (CEST) <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=25178510 --> == Deploying the Phonos in-line audio player to your Wiki == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:Hello}}! Apologies if this message is not in your language, {{int:Please help translate}} to your language. This wiki will soon be able to use the [[mw:Help:Extension:Phonos#Inline_audio_player_mode|inline audio player]] implemented by the [[mw:Extension:Phonos|Phonos]] extension. This is part of fulfilling a wishlist proposal of providing [[m:Community_Wishlist_Survey_2022/Multimedia_and_Commons/Audio_links_that_play_on_click|audio links that play on click]]. With the inline audio player, you can add text-to-speech audio snippets to wiki pages by simply using a tag: <syntaxhighlight lang="wikitext"> <phonos file="audio file" label="Listen"/> </syntaxhighlight> The above tag will show the text next to a speaker icon, and clicking on it will play the audio instantly without taking you to another page. A common example where you can use this feature is in adding pronunciation to words as illustrated on the [[wiktionary:en:English#Pronunciation|English Wiktionary]] below. <syntaxhighlight lang="wikitext"> {{audio|en|En-uk-English.oga|Audio (UK)}} </syntaxhighlight> Could become: <syntaxhighlight lang="wikitext"> <phonos file="En-uk-English.oga" label="Audio (UK)"/> </syntaxhighlight> The inline audio player will be available in your wiki in 2 weeks time; in the meantime, we would like you to [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Phonos|read about the features]] and give us feedback or ask questions about it in this [[mw:Help_talk:Extension:Phonos|talk page]]. Thank you!</div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]], on behalf of the Foundation's Language team</bdi> </div> 27 korrik 2023 04:26 (CEST) <!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:UOzurumba_(WMF)/sandbox_announcement_list_(In-line_audio_player)&oldid=25350821 --> == Fushata "Wikipedia Pages Wanting Photos", 2023 == [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedia-nët e Gjuhës Shqipe]] iu bashkuan edhe këtë herë fushatës së përvitshme ndërkombëtare “Wikipedia Pages Wanting Photos” 2023. Në këtë fushatë, ju do të ilustroni artikujt e Wikipedia-s dhe njësitë e ndryshme në Wikidata me foto cilësore nga plaftorma "Wikimedia Commons". Merrni pjesë në këtë garë ndërkombëtare, ku fitohen çmime. Për më shumë, lexoni rregullat e pjesëmarrjes [[metawiki:Wikipedia_Pages_Wanting_Photos_2023/sq|këtu]]. Mos harroni të regjistroheni dhe te ky linku [https://outreachdashboard.wmflabs.org/courses/WoALUG/Wikipedia_Pages_Wanting_Photos_2023 këtu]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 1 gusht 2023 09:59 (CEST) == Growth team newsletter #27 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]] Welcome to the twenty-seventh newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! <small>[[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|Help with translations]]</small> === Annual plan for Growth === We shared [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Annual Plan 2023-2024|our annual plan]], for the period July 2023 - June 2024. Our first project of the year will be [[mw:Special:MyLanguage/Community configuration 2.0|'''Community configuration 2.0''']], which helps editors with extended rights transparently and easily configure important on-wiki functionality. After we finish work on Community configuration 2.0, we will hope to fit in one of the following projects: * [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Article creation for new editors|'''Article creation''']]: This project aims to provide new editors with better guidance and guardrails in the article creation process, with the intention of lightening the load of new page reviewers. * [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Non-editing participation|'''Non-editing participation''']]: This project aims to create low-risk ways for readers to participate in Wikipedia with the intention of funneling more readers into contributing to the Wikimedia movement. Please let us know what you think about these projects on the related talk page, or [[mw:Special:MyLanguage/Talk:Growth/Annual Plan 2023-2024|Growth's annual plan talk page]]. === Suggested edits === [[File:EN_Suggestions_mode.png|thumb|The new "Add an image" section-level task]] We released a new [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image#"Add an image" to a Section|'''Section-level “add an image” structured task''']] to Growth pilot wikis (Arabic, Bengali, Czech, and Spanish). This task was part of the [[mw:Special:MyLanguage/Structured Data Across Wikimedia|Structured Data Across Wikipedia]] project. We are monitoring the edits made, and we look for community feedback as well. Suggested Edits are now receiving topic predictions via the new [[m:Research:Language-Agnostic_Topic_Classification|Language-Agnostic Topic Classification]]. This change affects non-English Wikipedia wikis. It will ensure newcomers receive a greater diversity of task recommendations. Before, as this feature was a test, English Wikipedia was used to select topics. The change is gradual as lists of topics are refreshed when they become empty. The [[m:Research:Index|Research team]] will evaluate the impact in a few months. [https://phabricator.wikimedia.org/T328276] Starting on August 1, a new set of Wikipedias will get "[[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|Add a link]]": {{int:project-localized-name-kawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kaawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kabwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kbdwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kbpwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kiwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kkwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kmwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-knwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kswiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kshwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kuwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kwwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kwwiki/en}}. === Mentorship === The Growth team provides dedicated features to establish a [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list|mentorship program]] for newcomers. Every newcomer gets a volunteer mentor who provides encouragement and answers questions. Communities can set up or join this mentorship system by visiting Special:ManageMentors. This mentorship system is configurable by the community at Special:EditGrowthConfig. More communities have implemented mentorship. A Wikimedia Foundation data scientist will be looking at the impact of Mentorship. We will look at the impact on Spanish and English Wikipedia. [https://phabricator.wikimedia.org/T341387] The Growth team will also host a [https://pretalx.com/wm2023/talk/review/DHDHJNEBEFVLXLLVHUZFACBGVUPGYXLV Mentoring new editors on Wikipedia] session at [[wikimania:2023:Wikimania|Wikimania 2023]] in Singapore. Workshop attendees will help brainstorm improvements to Growth’s mentorship features. === Positive reinforcement === We will share more complete experiment analysis for all the three parts of the Positive reinforcement project soon. At the moment, the new [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Impact 3|Impact module]], [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Leveling up 3|Leveling up]], and [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Personalized praise 3|Personalized praise]] are still being A/B tested on the Growth team's [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#pilot|pilot wikis]]. In the meantime, initial [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Personalized praise 4|leading indicators for the Personalized praise]] project have been published. Although this is still a relatively small sample, results seem healthy. They show that Mentors are indeed receiving notifications and clicking through to view their praise-worthy mentees. === Growth contributes to IP Editing migration === The Growth team is currently focusing on [[m:Special:MyLanguage/IP_Editing:_Privacy_Enhancement_and_Abuse_Mitigation|IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation]]. It is a project that touches many different Wikimedia Foundation teams. The Growth team will focus on temporary accounts through two main points: * the user experience of a logged-out user, that switches to a temporary account, * change Growth-owned extensions and features, so that they work as expected with temporary accounts. [https://phabricator.wikimedia.org/T326877] === Community Configuration 2.0 === We are still in the early planning stage of the [[mw:Special:MyLanguage/Community configuration 2.0|Community Configuration 2.0]] project: * We are gathering internal Wikimedia Foundation teams' needs, so as community feedback. [https://phabricator.wikimedia.org/T336608] * We have started to investigate design improvements. [https://phabricator.wikimedia.org/T334312] * We are also reviewing similar tools that are part of other products. [https://phabricator.wikimedia.org/T338386] ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> 1 gusht 2023 14:42 (CEST) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=25275945 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Review the Charter for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Announcement - Review|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Announcement - Review}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hello all, I am pleased to share the next step in the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] work. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) draft charter]] is now ready for your review. The [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Enforcement Guidelines]] require a [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines#4.5_U4C_Building_Committee|Building Committee]] form to draft a charter that outlines procedures and details for a global committee to be called the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines#4._UCoC_Coordinating_Committee_(U4C)|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]]. Over the past few months, the U4C Building Committee worked together as a group to discuss and draft the U4C charter. The U4C Building Committee welcomes feedback about the draft charter now through 22 September 2023. After that date, the U4C Building Committee will revise the charter as needed and a community vote will open shortly afterward. Join the conversation during the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/U4C Building Committee#Conversation hours|conversation hours]] or on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Meta-wiki]]. Best,<br /><section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]], on behalf of the U4C Building Committee, 28 gusht 2023 17:35 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25392152 --> == Çmimet në komunitet == Sot u bë shpërndarja e çmimeve vjetore në komunitet. Fituesit e çmimeve përkatës mund të gjenden te [[Wikipedia:Çmimet/2022]]. Gjithashtu në [[Wikipedia:Çmimet/Qendra e Votimeve|Qendrën e Votimeve]] sapo nisi votimi për vitin 2023, votim i cili do të qendrojë i hapur deri më '''15 shtator 2024'''. Ndihmoni të krijojmë një komunitet aktiv që i vlerëson anëtarët e tij duke propozuar emra për çmimet e këtij viti. Nëse nuk e dini ende çfarë janë çmimet, shikoni te: [[Wikipedia:Çmimet]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 shtator 2023 11:47 (CEST) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">== Opportunities open for the Affiliations Committee, Ombuds commission, and the Case Review Committee ==</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> <div style="margin:.2em 0 .5em;margin-{{#switch:{{PAGELANGUAGE}}|ar|arc|ary|arz|azb|bcc|bgn|ckb|bqi|dv|fa|fa-af|glk|ha-arab|he|kk-arab|kk-cn|ks|ku-arab|ms-arab|mzn|pnb|prd|ps|sd|ug|ur|ydd|yi=right|left}}:3ex;"> [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments/Announcement/Short|''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.'']] ''<span class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments/Announcement/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments/Announcement/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</span>''</div> Hi everyone! The [[m:Special:MyLanguage/Affiliations Committee|Affiliations Committee]] (AffCom), [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission]] (OC), and the [[m:Special:MyLanguage/Trust_and_Safety/Case_Review_Committee|Case Review Committee]] (CRC) are looking for new members. These volunteer groups provide important structural and oversight support for the community and movement. People are encouraged to nominate themselves or encourage others they feel would contribute to these groups to apply. There is more information about the roles of the groups, the skills needed, and the opportunity to apply on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments|'''Meta-wiki page''']]. On behalf of the Committee Support team,<br /><section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ~ [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 9 tetor 2023 18:41 (CEST) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25570445 --> == Growth team newsletter #28 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|thumb]] Welcome to the twenty-eighth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! <small>[[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|Help with translations]]</small> [[File:Community Configuration accordions expanded.png|thumb|Community Configuration, '''concept A''': Accordion style]] [[File:Community Configuration dashboard.png|thumb|Community Configuration, '''concept B''': Dashboard style]] === Community configuration 2.0 === * [[mw:Community configuration 2.0|Community Configuration 2.0]] is a feature that will enable Wikimedia communities to easily customize and configure features to meet their unique needs. This approach provides non-technical moderators with more independence and control over enabling/disabling and customizing features for their communities. * Technical approach and associated tasks are detailed in [[phab:T323811|this Epic task on Phabricator]]. * Initial designs are drafted for two different approaches (see images). We will soon demo interactive prototypes to interested admins, stewards, and experienced editors ([[phab:T346109|T346109]]). [[mw:Talk:Growth|Please let us know]] if you have feedback on the design approach, or want to participate in prototype testing. === IP Masking === * The Growth team has been working on several updates to ensure Growth maintained features will be compatible with future [[metawiki:IP_Editing:_Privacy_Enhancement_and_Abuse_Mitigation|IP Masking changes]]. This work has included code changes to: Recent Changes ([[phab:T343322|T343322]]), Echo notifications ([[phab:T333531|T333531]]), the Thanks extension ([[phab:T345679|T345679]]) and Mentorship ([[phab:T341390|T341390]]). * Before December, the Growth team will initiate community discussions with the goal of migrating communities from Flow to DiscussionTools. This move aims to minimize the necessity for additional engineering work to make Flow compatible with [[metawiki:IP_Editing:_Privacy_Enhancement_and_Abuse_Mitigation/Updates/Related_changes#Growth_team:_IP_Masking_usability_tests|IP Masking]]. ([[phab:T346108|T346108]]) === Mentorship === * We assembled some resources for mentors at [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Mentorship|Mediawiki wiki]]. This resource page is translatable and will be linked from the mentor dashboard. * We are working to resolve a bug related to mentors properly returning after being marked as "Away". ([[phab:T347024|T347024]]) * Half of newcomers at English Wikipedia get a mentor assigned to them. To ensure every newcomer receives mentorship, [[:en:Wikipedia:Growth_Team_features/Mentor_list|we need additional volunteer mentors at English Wikipedia]] to achieve a 100% coverage rate. We also encourage experienced users from other wikis [[mw:Growth/Communities/How to configure the mentors' list|to help newcomers at their own community]]. === Scaling Growth features === * We continue the deployment of the structured task "[[mw:Help:Growth/Tools/Add a link|add a link]]" to all Wikipedias. We plan to scale the task to all Wikipedias that have link suggestions available by the end of 2023. * We plan to scale the new Impact Module to all Wikipedias soon, but first we are investigating a bug with the job that refreshes the Impact Module data. ([[phab:T344428|T344428]]) * At some wikis, newcomers have access to the "[[mw:Help:Growth/Tools/Add an image|add an image]]" structured task. This task suggests images that may be relevant to add to unillustrated articles. Newcomers at these wikis can now add images to unillustrated articles sections. ([[phab:T345940|T345940]]) The wikis that have this task are listed under "Images recommendations" [[mw:Growth/Deployment table|at the Growth team deployment table]]. === Other news === * We disabled the “add an image” task temporarily ([[phab:T345188|T345188]]) because there was a failure in the image suggestions pipeline ([[phab:T345141|T345141]]). This is now fixed. * You can read a [[mw:Growth/Communities/Community events reports#Wikimania Singapore, August 2023|report about the Growth team’s representation at Wikimania in Singapore here]]. Growth team members presented two sessions at Wikimania Singapore. * After a 2.5 years-long collaboration with Bangala Wikipedia, we have decided to start a collaboration with another wiki. Swahili Wikipedia is now a pilot wiki for Growth experiments. ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[user:Trizek (WMF)|Trizek_(WMF)]] [[m:user_talk:trizek (WMF)|{{int:Talk}}]]</bdi> 17 tetor 2023 01:16 (CEST) <!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=25588711 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Review and comment on the 2024 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection rules package</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Rules package review - short| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/wiki/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Rules package review - short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:wiki/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Rules package review - short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Dear all, Please review and comment on the Wikimedia Foundation Board of Trustees selection rules package from now until 29 October 2023. The selection rules package was based on older versions by the Elections Committee and will be used in the 2024 Board of Trustees selection. Providing your comments now will help them provide a smoother, better Board selection process. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024|More on the Meta-wiki page]]. Best, Katie Chan <br> Chair of the Elections Committee<br /><section end="announcement-content" /> </div> 17 tetor 2023 03:13 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25570445 --> == Office hour of the CEE Hub (6 November 2023) == Hello everyone, We want to invite you to the ninth monthly office hour(s) that [[metawiki:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] will organise, where you can learn more about newly formed regional hub, and what CEE Hub can help you and your communities. The ninth session will take place on '''Monday, November 6<sup>th</sup> at 17:00 CET time'''. Open office hours are meant as a virtual space where anyone can talk to CEE Hub staff, ask questions, or discuss relevant CEE and Hub related topics. You can find a link on the following [[metawiki:Wikimedia CEE Hub/Office hours|Meta page]]. If you don`t have a time to come on our Office hour, you can read more about development of the CEE Hub on our '''[[metawiki:Wikimedia CEE Hub/News|News page]]'''. We will be happy to see some of you. --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 6 nëntor 2023 10:29 (CET) <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=25178510 --> == Fushata për dokumentimin e jetës në Kosovë në vitet ‘90! == [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|WoALUG]] ju fton të merrni pjesë në fushatën 'Jeta në vitet 90-të në Kosovë' online dhe offline për të mbledhur informacione të rëndësishme të kohës së përndjekjes dhe aparteidit në Kosovë. Në fushatën online, mund të ndani dokumente, dëshmi e fotografi nga vitet '90 në Kosovë, të cilat do të ndihmojnë në dokumentimin e kësaj periudhe historike. Klikoni lidhjen për t'iu bashkuar fushatës: <nowiki>https://rb.gy/vwbxdh</nowiki> 🗓️ Për ata që preferojnë të marrin pjesë fizikisht, do të organizojmë edhe një editathon në Prishtinë, Kosovë. Për të marrë pjesë, ju lutemi plotësoni formularin: <nowiki>https://forms.gle/tFP6YeHK6a6vBFLA9</nowiki> [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 15 nëntor 2023 10:09 (CET) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Coming soon: Reference Previews</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="ReferencePreviewsDefault"/> [[File:Example_of_a_Reference_Preview.png|right|300px]] A new feature is coming to your wiki soon: Reference Previews are popups for references. Such popups have existed on wikis as local gadgets for many years. Now there is a central solution, available on all wikis, and consistent with the [[mw:Special:MyLanguage/Page Previews|PagePreviews feature]]. Reference Previews will be visible to everyone, including readers. If you don’t want to see them, [[m:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews#Opt-out feature|you can opt out]]. If you are [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|using the gadgets]] Reference Tooltips or Navigation Popups, you won’t see Reference Previews unless you disable the gadget. Reference Previews have been a beta feature on many wikis since 2019, and a default feature on some since 2021. Deployment is planned for November 22. * [[mw:Special:MyLanguage/Help:Reference Previews|Help page]] * [[m:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews|Project page with more information (in English)]]. * Feedback is welcome [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews|on this talk page]]. -- For [[m:WMDE Technical Wishes|Wikimedia Deutschland’s Technical Wishes]] team, <section end="ReferencePreviewsDefault"/> </div> [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]], 15 nëntor 2023 14:11 (CET) <!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=25866958 --> == Trajta e shquar == Përshëndetje! Kohët e fundit përdoruesi @[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ka kryer e po vazhdon të kryejë një numër të madh rititullimesh (po flasim me qindra në ditë) në lidhje me njësitë administrative të Maqedonisë së Veriut. Ai këmbëngul se çdo titull gjeografik duhet të jetë në trajtën e pashquar dhe se ka nisur me Maqedoninë e Veriut e dëshiron ta shtyjë dhe më tej nëse do të ketë mundësi. Pra, po flasim që titujt e artikujve të jenë të formës [[Tiranë]] apo [[Prishtinë]] në vend të [[Tirana]] apo [[Prishtina]]. Përdoruesi Resnjari thotë se ky ndryshim vjen pasi titullimi në njësitë gjeografike sipas rregullave të drejtshkrimit të gjuhës shqipe duhet të jetë në të pashquarën dhe se kështu shënohet dhe nëpër harta. Unë e pyeta nëse mundej të tregonte rregullin në fjalë ose raste të tjera më të ngjashme me rastin e artikujve të një enciklopedie (pra, artikuj didaktik apo akademikë). Gjithashtu i sqarova se rregulli i përgjithshëm është që titujt e artikujve të jenë në trajtën e shquar, pavarësisht temës që trajtojnë (përveçse kur kërkohet specifikisht e kundërta). Për këtë përdoruesi Resnjari thotë se është i informuar vetëm në lidhje me njësitë gjeografike e këmbëngul që ato duhet të jenë në trajtën e pashquar dhe se kjo mund të zgjidhet më mirë me një diskutim këtu në Kuvend me më shumë mendime. Për pasojë, si përdoruesit më aktivë së fundmi dhe/ose më me përvojë ju ftoj në një diskutim në lidhje me çështjen: @[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]], @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]]. Pyetja është e thjeshtë: Në çfarë trajte duhet të jetë titulli i artikujve në përgjithësi dhe veçanërisht i atyre në lidhje me njësitë gjeografike? Pse? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 nëntor 2023 12:42 (CET) ::Përshëndetje. Nga ana ime prej vitesh kam dashur t'i bëj këto ndryshime. Kur fillova të redaktoj artikuj gjeografikë për fshatrat në Wikipedia shqip rreth një dekadë më parë, emrat e faqeve për Maqedoninë ishin në formën trajta e shquar dhe emrat e faqeve për Shqipërinë në formën trajta e pashquar. Provova t'i ndryshoj artikujt e fshatrave për Maqedoninë në formë trajta e pashquar dhe administratori Hipi Zhdripi më tha jo. Desha të redaktoj dhe qe mos ketë probleme me redaktorët, artikujt e shumtë që krijova (të gjithë artikujt për zonën e Toplicës/Moravës) në Serbinë jugore, të gjithë artikujt e fshatit për Çamërinë në Greqi dhe fshatrat arbëreshe (“arvanite”) të Greqisë, të gjithë artikujt e fshatrave në Mal të Zi, dhe po pothuajse të gjithë artikujt e fshatrave në Kosovë i kam krijuar me formën trajta e shquar. Me sa mund të shihet, shumica e artikujve të fshatit për Shqipërinë mbeten në trajtën të pashquar, disa prej të cilave janë ndryshuar me kalimin e viteve në formën trajta e shquar. Unë dua ta korrigjoj këtë çështje në të gjitha këto fusha. Redaktorët e rinj që vijnë në Wikipedia shqip mendojnë se kjo është e saktë. Kjo e bën enciklopedinë tonë të duket i lerosur dhe shkakton probleme kur zhvendosen faqet për emrat shqiptarë në lidhje me Kosovën në projektet e tjera të enciklopedisë së Wikipedias nëse duhet të jetë në trajtë të shquar apo të pashquar.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 1 nëntor 2023 17:02 (CET) :@[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]], nëse problemi që po përpiqesh të zgjidhësh është çështja e emërtimit në projekte në gjuhë të huaja apo përdorimit të emrave në gjuhët përkatëse, (pra, të ndihmojmë anglezët etj. të dinë nëse duhet të thonë ''I was in Tirana'' apo ''I was in Tiranë'') kjo është çështje me rëndësi por nuk zgjidhet duke ndryshuar titujt e artikujve përkatës shqip. Si problem, ky ose duhet të zgjidhet rast pas rasti në projektet përkatëse, ose duhet të shfrytëzohen mekanizma teknikë që u shpjegojnë çështjet e lakimit gramatikor të shqipes gjatë përkthimit të artikujve (mbase te Content Translation Tool).<br style="margin-bottom:0.5em"/>Ndërkohë duke qenë se nuk jam unë i vetmi përdorues që rititullimi në masë i artikujve i duket veprim i nxituar le të themi, të lutem të ndalosh zhvendosjet e mëtejshme derisa ky diskutim të përfundojë.<span id="Klein_Muçi:1698918164690:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 nëntor 2023 10:42 (CET)</span> :::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], ajo që po them është se ka pasoja. Nëse nuk ka standarde të përcaktuara për këtë projekt (i cili herë pas here përdoret si pikë referimi në projekte të tjera të Wikipedias për këto çështje), pse do ta humbas kohën time në Wikipedia anglisht apo projekte të tjera të Wikipedias, kur vetë bota shqiptare nuk e ka idenë çfarë po bën në lidhje me shkrimin e emrave të vendeve në shqip. Standardi zyrtar shqiptar për shkrimin e emrave të vendeve në Shqipëri është trajta e pashquar. E bën edhe Kosova. Nuk e shoh se si kjo është e diskutueshme kur kemi burime zyrtare. Nuk do të ndryshoj më shumë artikuj derisa të merret një vendim..[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 6 nëntor 2023 07:46 (CET) ::'''Gjithsesi, unë citoj dy shënim autoritative për rastin tim. Dokumenti i parë është gazeta zyrtare e qeverisë shqiptare e cila boton ligjet. Në faqet 6366-6390 [https://www.vendime.al/wp-content/uploads/2015/08/137-2014.pdf] të gjitha vendet e banuara (fshatra, qyteza, qytete) në Shqipëri janë dhënë në trajtën të pashquar ligjërisht e detyrueshme. Në Kosovë, uebfaqja kadastrale [http://geoportal.rks-gov.net/search] zyrtarisht të qeverisë jep emrat e vendeve të banuara (fshatrave, qytezave, qytetëve) në trajtën të pashquar'''. Jam i lumtur t'i përgjigjem çdo pyetjeje që kanë redaktorët e tjerë në lidhje me këtë çështje. Të fala.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 1 nëntor 2023 17:02 (CET) :Tung! :Unë e pashë edhe bisedën që kishit bërë te faqja e diskutimit të përdoruesit në fjalë. Nuk e shoh si devijim përdorimin e trajtës së shquar tek emrat e artikujve, pavarësisht se si shkruhen ata nëpër harta dhe enciklopedi të tjera. Qëllimi i krijimit të kategorisë së shquarsisë është pikërisht për ta spikatur gjënë e veçantë dhe për ta dalluar atë nga të tjerat të përgjithshme. Madje mendoj se artikujt në përgjithësi mund edhe të emërtohen në trajtën e pashquar, por emrat e njësive gjeografike kurrsesi. Artikulli [[Lufta]] edhe mund të quhej [[Luftë]], sepse është emër i përgjithshëm dhe mund të ketë shumë të atilla, por nuk mund ta quajmë artikullin [[Kosova]], [[Kosovë]], se është veç një. :Unë nuk e di të ketë ndonjë rregull drejtshkrimi veçanërisht për njësitë gjeografike, sa i takon këtij aspekti të të shkruarit, por mendoj se, si analogji, mund të merret rregulla për përdorimin e shkronjës së madhe nga drejtshkrimi i miratuar në Kongresin e Drejtshkrimit. Krahasimisht me të, emrat e përveçëm, që edhe shkruhen me shkronjë të madhe sipas rregullës, të shkruhen edhe këtu në trajtën e shquar, të tjerat pastaj, në pajtim me anëtarët, mund të vendosim si të jetë më e arsyeshme. Pashë që ishte marrë në konsideratë përdorimi i trajtës së pashquar edhe te fjala e parë te hyrja e artikujve. Mendoj se këtu është aq më shumë e paarsyeshme si dhe gramatikisht e pasaktë, sepse pothuajse në të gjithë artikujt, pas fjalës (sintagmës) së parë, vjen folja 'jam' në njërën nga fjalëformat e saj, varësisht prej kontekstit. Folja 'jam', në gramatikë, konsiderohet folje polivalente, që do të thotë se kërkon një kryefjalë (përveç gjymtyrëve të tjera). Kryefjala, patjetër, duhet të shprehet me një emër (grup emëror) në trajtën e shquar. -- [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 1 nëntor 2023 15:23 (CET) ::Fokusi ësht për emrat e vendeve gjeografike, nuk po flasim për standarde dhe formate të tjera përtej kësaj. Si i trajtojnë këto çështje Shqipëria dhe Kosova, dy shtete shqiptare, në cilësinë zyrtare, në dokumente dhe harta zyrtare.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 1 nëntor 2023 17:08 (CET) ::Përshëndetje! E lexova me vëmendje diskutimin. Nuk dua të hyj në hollësi dhe të bëj analiza gjuhësore, por emrat e artikujve për emrat gjeografikë është mirë të shkruhen në trajtën e shquar. Nëse do ta marrim nga pikëpamja morforlogjike, emrat e këtyre artikujve janë të përveçëm. Këta përdoren vetëm në një numër (zakonisht në njëjës) dhe në trajtën e shquar, pasi dallohen vetvetiu dhe janë të individualizuar. Ndërsa, për propozimin tjetër që dhe në artikull emri gjeografik të jetë në të pashquarën, është totalisht e papranueshme dhe thyen rregullat e gjuhës shqipe. Për sa kohë emri gjeografik shërben si kryefjalë ai emër hyn në role sintaksore dhe emri është i përcaktuar, ne e dimë shumë mirë se për çfarë flasim. Nuk mund të shprehemi qoftë kuptimisht, qoftë pragmatikisht: ky Berat, një Durrës ose çdo Tiranë etj. Shpresoj të kem ndihmuar sadopak!--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 1 nëntor 2023 17:35 (CET) :::Pse Shqiperia dhe Kosova përdorin trajtën e pashquar për të shkruar zyrtarisht emrat e vendeve? Këtë formë e kanë edhe hartat dhe dokumentet zyrtare. Po injorojmë normat që përdorin Shqipëria dhe Kosova për emërtimet gjeografike të vendbanimeve në territorin e tyre. Gjithashtu, projekte të tjera të Wikipedias përdorin format e trajtave të pashquar për emrat e vendbanimeve nga Shqipëria. Pse Wikipedia shqip mos ndjekë se cila është mënyra e preferuar e shkrimit të emrit të vendit në trajtën e pashquar? Gjithashtu, trajta e shquar e ka vendin e saj brenda artikullit, por jo si emër i faqes apo fjala e parë e fjalisë së parë në një faqe.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 2 nëntor 2023 07:46 (CET) ::::Mirëdita [[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]]! Me të drejtë thoni që në Fletoret Zyrtare si të Kosovës dhe Shqipërisë emrat gjeografikë janë në të pashquarën, por kjo vjen për disa arsye të paktën në Shqipëri. Arsyet janë gjuhësore dhe institucionale. Po them arsyset gjuhësore se pse emrat janë në trajtë të pashquar. Sipas gramatikës të gjuhës shqipe të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, faqe 126, thuhet: ... Në trajtën e pashquar emrat gjeografikë hasen vetëm në disa funksione sintaksore dhe pikërisht: a) si ndajshtime të emrave të shquar. P.sh.: <i>Në fshatin <b>Dushk</b> ata arritën në mëngjes.</i> Si e sheh, emri "Dushk" është njësoj si emërtimet gjeografike te Fletorja Zyrtare. Shembujt të ngjashëm në Fletore janë: Qarku Dibër, që do të thotë se Dibër shoqërohet praktikisht me fjalë të tjera, prandaj dhe të duket se Dibër është në të pashquarën. Ose, Qarku Berat, e njëjta logjikë funksionon për të gjitha rastet. Pastaj, mendoj se nuk mund të krahasohen shkresat institucionale apo hartat me artikujt në Wikipedia. Pasi artikulli në Wikipedia është një zë e cila shtjellohet dhe kur lexuesi vendoset përballë tij, pret në nënvetëdijen e tij të lexojë për një gjë konkrete dhe jo një emërtim konciz me referencë gjeografike. <br style="margin-bottom:0.5em"/>Në pragmatikë, kjo lloj pashquersie, zbatohet në shembullin "Qarku Dibër", dhe ne si folës e pranojmë të pashquar se e dimë që është vetëm një Dibër dhe është pjesë e dijes sonë të përgjithshme. <br style="margin-bottom:0.5em"/>Ndërsa arsyeja institucionale është që ka ardhur koha që të gjitha institucionet të punësojnë punonjës që të bëjnë redaktime themelore të shkresave apo shkrimeve të ndryshme institucionale. Ja, për shembull, një gabim që e kapa te Fletorja Zyrtare për ndarjen administrative në Shqipëri, e cila është në faqen 6366, kolona "Njësitë administrative përbërëse" dhe zbrit te Ura-Vajgurore. Pse është Ura-Vajgurore dhe jo Urë-Vajgurore?! <br style="margin-bottom:0.5em"/>Në ditët e sotme, gjuha shqipe ka probleme të tmerrshme me të gjitha prurjet e shqipes së folur, e cila po ndikon fort dhe gjuhën e shkruar. Studiuesit dhe akademikët shqiptarë në fushë të gjuhësisë punojnë në mënyrë të pavarur dhe secili vjen me idetë dhe mendimet e tyre. Shpresojmë që ne njerëzit e thjeshtë në Wikipedia të japim shembullin tonë të bashkëpunimit. Faleminderit!<span id="Vyolltsa:1698918102127:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 2 nëntor 2023 10:41 (CET)</span> Tung [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]]. E kuptoj nga vjen. Por për shkak se ka kaq shumë këndvështrime të ndryshme atje, unë po i referohem konventave dhe standardeve zyrtare si një mënyrë e strukturuar për të ecur përpara. Propozimi im është vetëm që emri i faqes dhe fjala e parë të fjalisë e parë brenda artikullit të jenë në trajtën të pashquar. Pas kësaj, trajta e shquar brenda faqes ka vendin e saj aty ku duhet. E kuptoj që sidomos për folësit e dialektit gegë, trajta e pashquar është problematike pasi nuk flitet, ndërsa për shumë folësit e dialektit toskë trajta e pashquar flitet. Thënë kështu, unë nuk po hyj në politikën gjuhësore të Shqipërisë, Kosovës apo më gjerë të botës shqiptare. Wikipedia shqip është një institucion, i internetit. Por është i ri, gati 20 vjeç. Ajo që po i referohem është konventa, veçanërisht për këtë çështje nga burime zyrtare. Ajo ka pasoja për projektet e tjera të Wikipedias kur ata krijojnë artikuj gjeografikë për vendet e banuara në botën shqiptare ku shqiptarët kanë kontrollin e plotë të shtetit. Gjithashtu, nuk propozoj që të aplikojmë trajta e pashquar në të gjithë Wikipedia Shqip. Ai duhet të bëhet vetëm për Shqipërinë, Kosovën, Malin e Zi, Serbinë (Sanxhak, Toplica, Morava, Lugina e Preshevës), Maqedoni, Greqi dhe fshatrat (historike) shqiptaresh në Itali, ato pak në Bullgari, Kroaci, Ukrainë, (dhe ndoshta Turqia, nëse informacioni mund të gjendet për këto). Pikëpamja ime për emrat gjeografikë nga pjesë të tjera të botës që kanë artikuj në Wikipedia shqip është se ata nuk kanë nevojë të jenë nën këtë standard. Nuk kanë nevojë as të shkruhen fonetikisht, megjithëse në shqip zbatohet ai standard. Në fund, si institucion, Wikipedia Shqip është një depo thelbësore e artikujve rreth vendeve të banuara në botën shqiptare. Artikujt për vende të tjera në botë janë dytësore.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 3 nëntor 2023 04:08 (CET) :Pershëndetje! Mendoj se titujt e artikujve duhet të mbesin në trajtën e shquar se përndryshe do hapim kutinë e Pandorës duke qenë se të gjithë titujt e kësaj Wikipedie janë në trajtën e shquar. Gjithsesi nuk dua të shkurajoj Resnjarin -- uroj që të vazhdojë me veprimtarinë e tij këtu. --[[Përdoruesi:Ftillimi|Ftillimi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ftillimi|diskutimet]]) 2 nëntor 2023 16:26 (CET) :Përshëndetje Wikipedianë! Kam shumë respekt për ty {{re|Resnjari}} kontributin tënd në sqwiki edhe enwiki në lidhje me temat që kanë te bëjn me ne shqiptarët, por mendoj njët si {{re|Klein Muçi}} në riermërtimin në masë të artikujve më e pakta do duhej së pari të konsulltohesh me komunitetin për ndryshimin e rregullit [[Wikipedia:Titujt e artikujve]]. A duhet të ndryshohen ose je nuk kam një mendim përfundimtar, edhe në këtë pikë anoj më shumë në argumentet për përdorimin e trajtës së shquar.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 2 nëntor 2023 17:36 (CET) :[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] miredita! Une e kuptova fare mire propozimin tend. Edhe nje here, njerezit qe shkruajne konventa dhe standarde zyrtare, sic thua ti, jane politikane dhe i shkruajne gjerat sipas interesit dhe dijeve te tyre. Flas gjithmone per Shqiperine. Permend dialektet gege dhe toske, keto nuk jane probleme, sepse keto pasurojne leksikun e gjuhes dhe nuk minojne gramatiken (morfologji e sintakse) e gjuhes shqipe qe eshte e njejte ne te gjitha territoret shqipfolese brenda dhe jashte kufirit. Nese do ishte ndryshe ne do te flisnim njelloj shqipe te ndryshme. Flet per Wikipedia-n si instituticion i internetit, shume bukur atehere te mbajme emrat ne trajten e shquar qe te jete e kuptueshme nga te gjithe shqiptaret ne menyre qe shqipfolesit ta kuptojne artikullin ne Wikipedia. Si pretendon qe do ta kuptoje nje person qe jeton ne Dropull, per shembull. Me lart shprehesh keshtu: <b>"Pikëpamja ime për emrat gjeografikë nga pjesë të tjera të botës që kanë artikuj në Wikipedia shqip është se ata nuk kanë nevojë të jenë nën këtë standard."</b>. Pergjigja ime eshte qe kur gjuha shqipe te heqe lakimin, atehere dhe ne do te futemi te gjuhet sintetike. Une po e le diskutimin tim ketu, sepse besoj se dhashe argumente ne dy pikepamje pse eshte mire te ruajme trajten e shquar, ate gramatike dhe pragmatike. Por, nuk me ktheve pergjigje pse te fletorja zyrtare e Shqiperise shkruhet "Qarku Ura-Vajgurore" ne te shquar?! Pune te mbare!<span id="Vyolltsa:1698999519285:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 3 nëntor 2023 09:18 (CET)</span> ::Tung [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]]. Dropulli nuk funksionon si shembull sepse është i populluar nga grekët dhe pak vlleh. Edhe kur rajoni u bë pjesë e Shqipërisë së pavarur, procesi i helenizimit nuk qendroi dhe pasi dy fshatrat ortodoksë shqipfolës Frashtan dhe Lugar u bënë ende grekë. Ata, u bënë bashkë me Grapsh që u bë grek në fund të shekullit të 19-të. Gjithsesi, ai diskutim është një shpërqendrim. Ke të drejtë, politikanët kanë zgjedhur këto standarde dhe konventa për të shkruar emrat të vendbanimëve në shqip. Por me shumicën e gjërave shqiptare, politikanët kanë qenë ata që kanë zgjedhur. Kjo vlen për flamurin shqiptar, duke e ngritur Skënderbeun si hero kombëtar, duke u fokusuar tek pellazgët apo ilirët si origjina e vërtetë të shqiptarëve, deri në çfarë dialekti do të shkruhet gjuha shqipe. Mund të vazhdoj këtu. Qëndrimi juaj është se këto standarde dhe konventa për vendbanimet janë të vendosur dekada më parë, por ato janë produkt i politikanëve dhe duhen lënë mënjanë. Ka gabime të rralla, si Ura Vajgurore. Në vend të kësaj, ne duhet të ndjekim rregullat gramatikore të gjuhës shqipe dhe të bëjmë rregullat tona këtu për mënyrën se si i shkruajmë emrat e vendeve. Pra, nëse e bëjmë këtë, a do të zbatohej kjo logjikë për versionin e gjuhës shqipe që ne përdorim këtu. Gegfolësit praktikisht nuk kanë shumë dëshirë për shqipen standarde se ajo bazohet në toskërisht. E ndryshojmë edhe këtë? Ka shumë gjëra për të cilat ka mosmarrëveshje në botën shqiptare, por kur ka më të mirën t'u referohemi burimeve që janë ose kanë bërë autoritet. Përndryshe, ka kaos. Vendemrat shqip të shkruar në trajtën e pashquar njihen zyrtarisht, por edhe ndërkombëtarisht. Kur projektet e tjera të Wikipedias krijojnë artikuj për vendbanimet në Shqipëri, ata përdorin format zyrtare dhe të njohura për ta bërë këtë. Ato janë në trajtën e pashquar. Apo e kanë gabim që e bëjnë atë?[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 5 nëntor 2023 03:05 (CET) :::[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]], besoj se diskutimi ka pasur kohë mjaftueshëm për t'u zhvilluar me pjesëmarrje të konsiderueshme. A mund të biem dakord të flasim për rikthimin e termave në versionin origjinal tashmë?<span id="Klein_Muçi:1700224572934:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 nëntor 2023 13:36 (CET)</span> ::::[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], [[Përdoruesi:Liridon|Liridon]]. Unë nuk shoh marrëveshje, as nuk shoh arsyen që standardi zyrtar siç përdoret në botën shqiptare dhe ndërkombëtarisht nuk duhet të zbatohet këtu. Pikat e mia nuk janë përfshirë. Unë kam qenë gjithashtu në këtë projekt wikipedia shqip më gjatë se shumica prej jush.Mos harroni se kam krijuar shumë nga këta artikuj. Nëse kjo temë do të ishte bërë një dekadë më parë në kuvendit, me shumë mundësi nuk do të kisha bërë ata artikuj që numërohen në mijëra.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 03:19 (CET) :::::@[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]], kërkove diskutim megjithëse vetë veprove pa asnjë këshillim a lajmërim paraprak. E bëmë. Lamë kohë për realizimin e tij pa ndërmarrë asnjë veprim rikthyes megjithëse duhet të ishin ndërmarrë me kohë. Tani përsëri personalisht po pyes për bashkëpunim e mirëkuptim. Nëse dëshiron kohë për të zhvilluar hollësi që nuk i ke përmendur më parë, je i lirë ta shtyjmë me aq kohë sa të duhet por në të kundërt të rikujtoj se rregullat e Wikipedia-s diktojnë lëshimin e kontributeve të tua në mënyrë të parevokueshme si pjesë e domenit publik dhe se çdokush është i lirë të largohet kurdoherë nga projekti. Në këto kushte, më duhet të të pyes sërish në mënyrë më të drejtpërdrejtë: Kërkon të zgjerosh më tepër temën apo të thërrasësh ndokënd specifikisht për diskutim? Nëse po, sa kohë mund të duhet? Nëse jo, mund të ndihmosh në rikthimin e veprimeve siç re dakord fillimisht? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 03:32 (CET) :::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Ju nuk keni ndjekur asnjë rregull të Wikipedias. Duke qenë se Wikipedia Shqip nuk ka udhëzime për emrat e vendeve, unë i referohem udhëzimeve nga projekti më i madh Wikipedia English [https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Naming_conventions_(geographic_names)]. Atje, thotë: :::::'''A name can be considered as widely accepted if a neutral and reliable source states: "X is the name most often used for this entity". Without such an assertion, the following sources may be helpful in establishing a widely accepted name. It is important that the sources be from the appropriate period, namely, the modern era for current names, or the relevant historical period for historical names. For modern sources, it is important to identify any recent watershed moments in the location's history (such as the fall of the Soviet Union for Eastern Europe, or other revolutions, invasions and nationality changes), and limit sources to those published after that watershed'''. :::::'''Disinterested, authoritative reference works are almost always reliable (assuming they are current)'''. Examples include: :::::major English-language encyclopedias (examples: Encyclopædia Britannica, Columbia Encyclopedia); :::::widely used atlases (examples: The Times Comprehensive Atlas of the World, the Oxford Atlas of the World); :::::gazetteers (examples: Cambridge World Gazetteer, Columbia Gazetteer of North America, Omni Gazetteer of the United States of America); :::::databases such as the Geographic Names Information System; :::::maps (such as those from the National Geographic Society), whether printed or electronic. :::::Many governments have an agency to standardize the use of place names, such as the United States Board on Geographic Names (see BGN below), :::::the Geographical Names Board of Canada, etc. :::::For modern country names, The World Factbook [1] maintained by the Central Intelligence Agency is current and continuously updated. :::::For spelling of place names, a good reference is Merriam-Webster's Geographical Dictionary.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 03:36 (CET) ::::::Në rregull. Nuk dua ta trash më shumë bisedën në vijim pasi do të mund të ndërtoheshin akuza për WP:OWN me atë që the në fund për autorësinë e artikujve dhe duke qenë anëtar me vlerë i këtij komuniteti vazhdoj ende të shpresoj në një bashkëpunim e mirëkuptim në të ardhmen. ::::::Lajmëroj se nëse shumica nuk ka kundërshtime, në ditët në vijim do të kërkoj vegla për të rikthyer zhvendosjet e bëra. Kushdo është i lirë të shkruajë këtu nëse ka pretendime të ndryshme. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 03:43 (CET) :::::::Unë do t'i kujtoj të gjithëve këtu, se kam përdorur burime autoritare, për të bërë rastin tim, dhe në projekte të tjera wikipedia që në të vërtetë kanë udhëzime, kjo do të zgjidhej përmes atyre metodave. Ku janë udhëzimet në këtë projekt Wikipedia për këtë çështje? Kërkova, nuk ka asnjë. Në fakt, unë jam i vetmi këtu që ndjek ndonjë udhëzim. [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], unë kam një pyetje për ju, ju thoni se kam bërë redaktime pa leje, kush ju dha leje të fshini kutitë e gjeografikës të vjetra për Maqedoninë, Greqinë dhe vende të tjera qe ishin per fshatrat, qytezat, etj? Ato janë bërë në mënyrë specifike. Unë vendosa shumë informacion në to dhe tani pothuajse asgjë po shfaqet dhe duket e tmerrshme për disa vite. A do t'i zhbëni ato ndryshime?[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 03:54 (CET) ::::::::[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]], për ndryshimet për kutitë informuese është lajmëruar në Kuvend. Mund të lexosh më shumë [[:Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Përditësim i kutive informuese (infobox)|këtu]]. Përditësimi teknik nga wikitext në Lua tashmë mbulon shumicën e stampave të ngjashme e pritet të vazhdojë gradualisht më tutje.<span id="Klein_Muçi:1700449559853:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 04:05 (CET)</span> :::::::::Me respekt [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], sa vite do marrë kjo? Kanë kaluar vite që kur e keni bërë. Të gjitha koordinatat gjeografike që vendosa në ato kuti nuk shfaqen për shkak të ndryshimeve. Ose pjesa të kutisë që vendosa për të treguar se cilit rajon i përkiste vendbanimi. Është një problem më i gjerë që ky projekt enciklopedi ka atë, pak ose nuk ka standarde, dhe atëherë kur bëhen ndryshime të mëdha, nuk merret parasysh puna e të tjerëve ose si të inkorporohet ajo punë e palodhur.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 04:26 (CET) ::::::::::[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]], nëse dëshiron, më shkruaj në faqen vetjake të diskutimeve duke më treguar një shembull konkret të informacionit që nuk shfaqet por ekziston në SqWiki shoqëruar me homologun në EnWiki ku shfaqet e do të përpiqem nëse mund ta përafroj në ditët në vijim. (Që të mos largohemi nga tema këtu.) Më duhet të theksoj ama se nëse nuk ekziston një përputhje në parametra 1:1 zgjidhja është tepër vështirë të vijë në mënyrë automatike (pa përfshirë ndërtimin e robotëve me inteligjencë artificiale specifikisht për atë gjë, gjë që Wikipedia është ende në hapat e para).<span id="Klein_Muçi:1700451360093:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 04:36 (CET)</span> :::::::::::Për këtë temë thashë atë që thashë. Të paktën nuk mund të thuhet se nuk është diskutuar. Mund të kalojnë disa ditë, çfarëdo që të thonë të tjerët, nëse asgjë më shumë do t'i ndryshoj prap. Por është shumë zhgënjyese, sepse në botën shqiptare ne kemi standarde zyrtare për këto gjëra (me disa të bazuara në ligjin shqiptar), dhe ne nuk jemi të gatshëm t'i zbatojmë ato këtu, ndërsa projektet e tjera të Wikipedias i bëjnë. [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], gjithsesi një çështje tjetër, por e lidhur, nuk po shfaqen kordinatat gjeografike, as opsioni për krahinës në kutitë të artikujve për Greqi [https://sq.wikipedia.org/wiki/Parga], Maqedoni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Arvat], Kosovë [https://sq.wikipedia.org/wiki/Drelaj], dhe Serbi [https://sq.wikipedia.org/wiki/Shulemaja].[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 14:46 (CET) :┌──────────────────────────────┘<br/>[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]], vërejtje e drejtë. Besoj se koordinatat mund të bëhen të shfaqen me anë të ndryshimeve të automatizuara por nuk jam i sigurt çfarë i referohesh ekzaktësisht me "krahinës". Do të përpiqem ta rregulloj problemin e koordinatave në ditët në vijim.<span id="Klein_Muçi:1700529735286:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 nëntor 2023 02:22 (CET)</span> Më vjen keq që jemi cunguar kaq shumë si komunitet dhe nuk kemi as mjaftueshëm njerëz për të diskutua, gjithsesi falenderoj {{re|Klein Muçi}} që je treguar tolerant dhe ke ndarë plot kohë për këtë çështje, që do duhej veçse të ishte e mbyllur. {{re|Resnjari}} të mos bazohemi në rregullat e wiki-ve tjera, sepse nëse do i zbatonim rregullat ti do duhej të ishe bllokuar për zhvendosje të artikujve në masë (mbi 1000 artikuj/faqe dsikutimi), kundër rregullave që ne kemi ketu. A janë në rregull këto rregulla ose jo, pak ka rëndësi, propozo ndryshime, i votojmë dhe nëse dakrodohemi për ato, shkojmë bashk i zhvendosim. Klein, nëse të duhet ndihmë për të rithyer ndyshimet, jam në dispozicion.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 16:48 (CET) :[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], të falënderoj. Unë them shpesh se në shumicën e rasteve, në botën e Wikipedia-s çdo gjë mund të rikthehet vetëm me një buton (ndonjëherë me disa). Rëndësi ka të arrijmë të mbetemi në një frymë respekti. Në thelb besoj se asnjëri prej nesh nuk ka gjë kundër askujt. Thjesht thamë mendimet tona që qëlloi të mos përputheshin. [[w:en:WP:DEADLINE|Nuk është se po nxitojmë]] por thjesht doja t'i jepja një përmbyllje diskutimit pasi po përmbushej afati 14 ditor nga komenti i fundit dhe mund të përfundonte i arkivuar automatikisht. Përsëri gjërat mbeten të hapura nëse ka argumente të padiskutuara nga kushdo por gjasat janë që po shkojmë gradualisht në territorin e [[w:en:WP:STICK|WP:STICK]]. Gjithsesi me qetësi e mirëkuptim.<span id="Klein_Muçi:1700531628946:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 nëntor 2023 02:53 (CET)</span> == Growth team newsletter #29 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]] Welcome to the twenty-ninth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! <small>[[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|Help with translations]]</small> === Community Conversations === The Growth team will host its first community conversation '''[https://zonestamp.toolforge.org/1701716400 Monday, 4 December (19:00 - 20:30 UTC)]'''. The topic for this meeting will be [[mw:Help:Growth/Mentorship|Mentorship]]. This first meeting language will be English, but we plan to host conversations in other languages, and about other topics. Please visit [[mw:Growth/Communities/Conversations|the conversation page on-wiki]] for the details on how to join. You can also watch the page, or suggest ideas for upcoming conversations there. === Impact Module === At the beginning of November 2023, the Growth team deployed the [[mw:Growth/Positive reinforcement#Impact 3|'''New Impact Module''']] to all Wikipedias. We recently released a follow up improvement to how edit data was displayed based on editor feedback. [https://phabricator.wikimedia.org/T338174] === Add a Link === We released “[[mw:Help:Growth/Tools/Add a link|add a link]]” to 35 more Wikipedias. [https://phabricator.wikimedia.org/T308142] [https://phabricator.wikimedia.org/T308143] We have a few Wikipedias remaining: *German and English Wikipedia will be contacted at the beginning of January 2024. *There are a few small wikis that will not receive the task until they have enough articles for the algorithm to work properly. === Community Configuration === * We shared [[mw:Community configuration 2.0|Community Configuration 2.0]] plans with technical stakeholders. [https://phabricator.wikimedia.org/T349757] [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/BSVEYKHX4UDLV4WMCSHMGZ4RHQYD45XP/|🖂]] * Initial [[mw:Community configuration 2.0#Design|Community Configuration design ideas]] have been shared and discussed with community members. * A basic [https://growth-community-configuration.toolforge.org/mw/index.php?title=Main_Page Community Configuration 2.0 demo is released on ToolForge]. * Developers can find some initial proof of concept code [[gitlab:repos/growth/community-configuration|shared on gitlab]]. === Mentorship === When a mentor marked themselves as "Away", they were not getting their name assigned to new accounts when they returned. This has been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T347024] We improved the message received by newcomers when their mentor quits, to reduce confusion. [https://phabricator.wikimedia.org/T327493] We worked on ensuring that all mentees are assigned to an active mentor. This required reassigning mentees with no mentors to a new mentor. We paused this as the clean-up script confused some editors. We will resume it when the identified blockers are resolved. [https://phabricator.wikimedia.org/T330071] It is now possible to create an Abuse Filter to prevent one user from signing up as a mentor. [https://phabricator.wikimedia.org/T346235] ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> 1 dhjetor 2023 19:04 (CET) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=25909426 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">(New) Feature on [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer|Kartographer]]: Adding geopoints via QID</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="Body"/>Since September 2022, it is possible to create geopoints using a QID. Many wiki contributors have asked for this feature, but it is not being used much. Therefore, we would like to remind you about it. More information can be found on the [[M:WMDE_Technical_Wishes/Geoinformation/Geopoints via QID|project page]]. If you have any comments, please let us know on the [[M:Talk:WMDE Technical Wishes/Geoinformation/Geopoints via QID|talk page]]. – Best regards, the team of Technical Wishes at Wikimedia Deutschland <section end="Body"/> </div> [[M:User:Thereza Mengs (WMDE)|Thereza Mengs (WMDE)]] 13 dhjetor 2023 13:31 (CET) <!-- Message sent by User:Thereza Mengs (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=25955829 --> == Reusing references: Can we look over your shoulder? == ''Apologies for writing in English.'' The Technical Wishes team at Wikimedia Deutschland is planning to [[m:WMDE Technical Wishes/Reusing references|make reusing references easier]]. For our research, we are looking for wiki contributors willing to show us how they are interacting with references. * The format will be a 1-hour video call, where you would share your screen. [https://wikimedia.sslsurvey.de/User-research-into-Reusing-References-Sign-up-Form-2024/en/ More information here]. * Interviews can be conducted in English, German or Dutch. * [[mw:WMDE_Engineering/Participate_in_UX_Activities#Compensation|Compensation is available]]. * Sessions will be held in January and February. * [https://wikimedia.sslsurvey.de/User-research-into-Reusing-References-Sign-up-Form-2024/en/ Sign up here if you are interested.] * Please note that we probably won’t be able to have sessions with everyone who is interested. Our UX researcher will try to create a good balance of wiki contributors, e.g. in terms of wiki experience, tech experience, editing preferences, gender, disability and more. If you’re a fit, she will reach out to you to schedule an appointment. We’re looking forward to seeing you, [[m:User:Thereza Mengs (WMDE)| Thereza Mengs (WMDE)]] <!-- Message sent by User:Thereza Mengs (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=25956752 --> == Looking for your Input: Invitation to interview on using Wikidata in other projects == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''Note: Apologies for cross-posting and sending in English.'' Hello, the '''[[m:WD4WMP|Wikidata for Wikimedia Projects]]''' team at Wikimedia Deutschland would like to hear about your experiences using Wikidata in the sibling projects. If you are interested in sharing your opinion and insights, please consider signing up for an interview with us in this '''[https://wikimedia.sslsurvey.de/Wikidata-for-Wikimedia-Interviews Registration form]'''.<br> ''Currently, we are only able to conduct interviews in English.'' The front page of the form has more details about what the conversation will be like, including how we would '''compensate''' you for your time. For more information, visit our ''[[m:WD4WMP/AddIssue|project issue page]]'' where you can also share your experiences in written form, without an interview.<br>We look forward to speaking with you, [[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] ([[m:User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]]) 08:53, 5 January 2024 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WD4WMP/ScreenerInvite2&oldid=26048136 --> == Një Fshat, Një Artikull 2024 == Shkruani për fshatin në Wikipedia! A keni kërkuar në Wikipedia artikuj për fshatin tuaj apo fshat tjetër shqiptar, por nuk keni gjetur apo artikujt ekzistues nuk kanë pasur informacion të mjaftueshëm? Tani keni mundësinë të shkruani vetë për to në fushatën “[[Wikipedia:Një fshat, Një artikull 2024|Një Fshat, Një Artikull]]”. Ju bëjmë thirrje të gjithëve të bëheni pjesë dhe të shkruani artikuj në Wikipedia për fshatin tuaj apo thjesht një fshat shqiptar që e vlerësoni se ka nevojë të mbulohet. Përpos shkrimit të artikujve të rinj, mund të kontribuoni edhe duke pasuruar artikuj ekzistues me tabela informuese, fotografi dhe të dhëna të tjera. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 15 janar 2024 14:21 (CET) == Feminism and Folklore 2024 == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2024 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2024|Feminism and Folklore 2024]]''' writing competition from February 1, 2023, to March 31, 2023 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2024/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2024|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2024/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2024|Feminism and Folklore 2024 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 18 janar 2024 08:26 (CET) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024|Wiki Loves Folklore 2024]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2024 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2024|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' -- [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 18 janar 2024 08:26 (CET) </div></div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=23942484 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Vote on the Charter for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting opens|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting opens}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Hello all, I am reaching out to you today to announce that the voting period for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) Charter is now open. Community members may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter/Voter_information|cast their vote and provide comments about the charter via SecurePoll]] now through '''2 February 2024'''. Those of you who voiced your opinions during the development of the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|UCoC Enforcement Guidelines]] will find this process familiar. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|current version of the U4C Charter]] is on Meta-wiki with translations available. Read the charter, go vote and share this note with others in your community. I can confidently say the U4C Building Committee looks forward to your participation. On behalf of the UCoC Project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 19 janar 2024 19:08 (CET) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25853527 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Last days to vote on the Charter for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Hello all, I am reaching out to you today to remind you that the voting period for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) charter will close on '''2 February 2024'''. Community members may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter/Voter_information|cast their vote and provide comments about the charter via SecurePoll]]. Those of you who voiced your opinions during the development of the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|UCoC Enforcement Guidelines]] will find this process familiar. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|current version of the U4C charter]] is on Meta-wiki with translations available. Read the charter, go vote and share this note with others in your community. I can confidently say the U4C Building Committee looks forward to your participation. On behalf of the UCoC Project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 31 janar 2024 18:00 (CET) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25853527 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Announcing the results of the UCoC Coordinating Committee Charter ratification vote</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - results|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - results}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear all, Thank you everyone for following the progress of the Universal Code of Conduct. I am writing to you today to announce the outcome of the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter/Voter_information|ratification vote]] on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee Charter]]. 1746 contributors voted in this ratification vote with 1249 voters supporting the Charter and 420 voters not. The ratification vote process allowed for voters to provide comments about the Charter. A report of voting statistics and a summary of voter comments will be published on Meta-wiki in the coming weeks. Please look forward to hearing about the next steps soon. On behalf of the UCoC Project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 12 shkurt 2024 19:24 (CET) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26160150 --> == Diaspora redakton Wikipedian 2024 == Ndihmoni në rritjen e përmbajtjes shqiptare në Wikipedia në gjuhë të ndryshme. Nga 20 shkurti deri më 20 mars 2024, bëhuni pjesë e fushatës më të re “Diaspora redakton Wikipedia-n”. Të gjithë wikipedianët që jetojnë në diasporë janë të mirëpritur t’i bashkohen fushatës për të përkthyer e redaktuar artikujt nga gjuha shqipe në gjuhë të huaja. Fushata kërkon të fuqizojë Diasporën Shqiptare dhe të promovojë Kosovën e Shqipërinë, kulturën, historinë, vlerat dhe traditat shqiptare në Wikipedia-n lokale ku jeton dhe vepron diaspora. Për më shumë informacion, vizitoni[[metawiki:Diaspora_Edits_Wikipedia_2024| Diaspora Redakton Wikipedian]]. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 20 shkurt 2024 12:53 (CET) == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2024: We are back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:UCDM 2024 general.jpg|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the forth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2024|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from 1st until 31st March 2024. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contribution in every language! The most active contesters will receive prizes.<br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/UCDM 2024|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:ValentynNefedov (WMUA)|ValentynNefedov (WMUA)]] ([[:m:User talk:ValentynNefedov (WMUA)|talk]]) </div> <!-- Message sent by User:ValentynNefedov (WMUA)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26166467 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Report of the U4C Charter ratification and U4C Call for Candidates now available</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – call for candidates| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Hello all, I am writing to you today with two important pieces of information. First, the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Vote results|report of the comments from the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter ratification]] is now available. Secondly, the call for candidates for the U4C is open now through April 1, 2024. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members are invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Per the charter, there are 16 seats on the U4C: eight community-at-large seats and eight regional seats to ensure the U4C represents the diversity of the movement. Read more and submit your application on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|Meta-wiki]]. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 5 mars 2024 17:25 (CET) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26276337 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Wikimedia Foundation Board of Trustees 2024 Selection</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> : ''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' : ''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Dear all, This year, the term of 4 (four) Community- and Affiliate-selected Trustees on the Wikimedia Foundation Board of Trustees will come to an end [1]. The Board invites the whole movement to participate in this year’s selection process and vote to fill those seats. The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Elections Committee]] will oversee this process with support from Foundation staff [2]. The Board Governance Committee created a Board Selection Working Group from Trustees who cannot be candidates in the 2024 community- and affiliate-selected trustee selection process composed of Dariusz Jemielniak, Nataliia Tymkiv, Esra'a Al Shafei, Kathy Collins, and Shani Evenstein Sigalov [3]. The group is tasked with providing Board oversight for the 2024 trustee selection process, and for keeping the Board informed. More details on the roles of the Elections Committee, Board, and staff are here [4]. Here are the key planned dates: * May 2024: Call for candidates and call for questions * June 2024: Affiliates vote to shortlist 12 candidates (no shortlisting if 15 or less candidates apply) [5] * June-August 2024: Campaign period * End of August / beginning of September 2024: Two-week community voting period * October–November 2024: Background check of selected candidates * Board's Meeting in December 2024: New trustees seated Learn more about the 2024 selection process - including the detailed timeline, the candidacy process, the campaign rules, and the voter eligibility criteria - on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024|this Meta-wiki page]], and make your plan. '''Election Volunteers''' Another way to be involved with the 2024 selection process is to be an Election Volunteer. Election Volunteers are a bridge between the Elections Committee and their respective community. They help ensure their community is represented and mobilize them to vote. Learn more about the program and how to join on this [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Election Volunteers|Meta-wiki page]]. Best regards, [[m:Special:MyLanguage/User:Pundit|Dariusz Jemielniak]] (Governance Committee Chair, Board Selection Working Group) [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2021/Results#Elected [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Minutes:2023-08-15#Governance_Committee [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] Even though the ideal number is 12 candidates for 4 open seats, the shortlisting process will be triggered if there are more than 15 candidates because the 1-3 candidates that are removed might feel ostracized and it would be a lot of work for affiliates to carry out the shortlisting process to only eliminate 1-3 candidates from the candidate list.<section end="announcement-content" /> </div> [[User:MPossoupe_(WMF)|MPossoupe_(WMF)]]12 mars 2024 20:57 (CET) <!-- Message sent by User:MPossoupe (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26349432 --> == Ndryshimi i terminologjise Biografi me Jeta == Ne vazhden e te shkruarit sa me shqip do te jepja nje mendja qe te zevendesojme fjalen e huaj biografi me fjalen jeta. Ne rastin me te mire na afron me lexuesin masiv dhe heqim nje fjale te huaj qe ne fakt nuk sjlle ndonje vlere te shtuar. Se pari duhet hequr si titull Ka ndonje mendim??? [[Përdoruesi:Xhimi-the Great|Xhimi-the Great]] ([[Përdoruesi diskutim:Xhimi-the Great|diskutimet]]) 13 mars 2024 19:13 (CET) :Unë jam dakord. Jo sepse fjala "biografi" është aq "e huaj" (sepse është gati term botëror tashmë dhe ka fjalë të tjera që mund të zëvendësohen para saj), por është pyetja "Pse jo?" nëse mundemi të përdorim "jeta" ose "jetëshkrimi"? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 mars 2024 03:18 (CET) == Lidhjet anësore (sidebar links) == Lidhjet anësore (sidebar links) janë ndryshuar. Janë larguar disa faqe përmbajtja e të cilave nuk ishte përditësuar ndër vite dhe është ndryshuar kategorizimi i disa lidhjeve të tjera. Riorganizmi synon të bëjë më të lehtë përdorimin e tyre e të përmirësoje funksionalitetin e përgjithshëm të kolonës anësore me lidhje duke zvogëluar kohën që duhet për të gjetur çfarë po kërkohet. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 mars 2024 11:03 (CET) == Gara e fotografisë së ushqimit tradicional shqiptar == Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe ftojnë dashamirësit e kuzhinës dhe fotografët të marrin pjesë në garën e fotografisë "Ushqimi Tradicional Shqiptar 2024". Nga 25 mars deri më 25 prill, ngarkoni fotot në https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Traditional_Albanian_food_photography_competition_-_2024/sq [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 20 mars 2024 14:11 (CET) == Fushata "CEE Spring" 2024 == [[:Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] zhvillojnë fushatën 2-mujore "CEE Spring" 2024. Fushata synon të bashkojë Wikipedia-t e Evropës Qendrore e Lindore të dijes së lirë për të shpërndarë informacion për historinë, kulturën, traditat dhe personazhe, etj., në vende të ndryshme të rajonit. Kjo ndihmon në mbështetjen, njohjen reciproke dhe rritjen e sasisë dhe cilësisë së përmbajtjes së lirë në dispozicion për rajonin evropian nga 21 marsi deri më 31 maj 2024. Ju ftojmë të merrni pjesë duke dhënë kontributin tuaj dhe duke u regjistruar këtu: https://outreachdashboard.wmflabs.org/courses/WoALUG/CEE_Spring_2024,_Albania_and_Kosovo. Për më shumë, shihni listën artikujve këtu: [[:m:Wikimedia CEE Spring 2024/Article Lists]].<span id="Vyolltsa:1711028926281:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 21 mars 2024 14:48 (CET)</span> == CEE Hub Office Hour, Catch Up session and other announcements == Hi everyone, We want to inform you about the upcoming calls/sessions that [[:m:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] will organise, along with some small announcements of the other sessions that may be interesting for some of you. First of all, we are inviting you to the next '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Office hours|CEE Hub Office Hour]]''' dedicated this time to the [[:m:Wikimedia CEE Hub/Microgrants|''Microgrants'']]''',''' which will be held on Monday (22 April) at 18:00 CEST (''[[:m:Event:CEE Hub Office Hour/April 2024|'''register here''']]''). Also, we are making early announcement of the next '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|Catch Up]]''' dedicated to the [[:m:Wikimedia Foundation Annual Plan/2024-2025|Annual Plan of the Wikimedia Foundation for the period 2024/25]], where you will have a chance to hear introduction about this plan directly from the CEO of the WMF, along with CEE Hub updates and later during the call Q&A session of 20 minutes. This session will be held on Wednesday (8 May) at 19:00 CEST ('''''[[:m:Event:CEE Catch Up Nr. 6 (May 2024)|register here]]'''''). Additionally, during this Friday (19 April) at 19:30 CEST at [[:m:Wikimedia Summit 2024|Wikimedia Summit]] in Berlin will be organised a [[:m:Wikimedia Summit 2024/Regional Meetups|'''regional CEE meet-up''']] with hybrid option, so you can join remotely as well (''[http://meet.google.com/bue-khkb-onr Google Meeting ID]''). Please use the registration pages on Meta for the CEE Hub Office Hour and CEE Catch Up session, so you will get a link directly. ___________________________________ At the end, if you are interested to hear more about [[:en:Wikipedia:The_Wikipedia_Library|'''Wikipedia Library''']] and how this works, that every Wikimedia user with an active account for at least 6 months, contributed at least 500 times to Wikimedia projects, made at least 10 edits in the past month, and not be currently blocked from writing on any Wikimedia project, can have an access to the Wikipedia Library, you can attend one of two possible [[Grants:Knowledge Sharing/Connect|Let’s Connect learning clinics]]: <nowiki>*</nowiki> '''Time zone 1''' [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdKuS77ymmedlOnrqfdwv-Y1j3T8a197b6lZ33GbMZJ24OaAQ/viewform Registration link here] ('''April 23rd,  18:00 CEST''') '''* Time zone 2''' [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfKP-MZ8F342dTFMIKp8WyjEPEntwkb3af8fEGOlM2J-BAfWA/viewform Registration link here] ('''April 26th, 09:00 CEST''') If you need more information about these sessions, you can contact Gorana Gomirac ([mailto:gorana.gomirac@vikimedija.org gorana.gomirac@vikimedija.org]). <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=25178510 --> == Application for WikiOutdoor Training 2024 == Hi everyone, Application is now officially OPEN for the unforgettable adventure with WikiOutdoor Training 2024! Whether you're a seasoned explorer or a newcomer to the world of outdoor documentation, this is your chance to join us in the mesmerizing Prespa Region of Macedonia from September 7th to 9th, 2024. Fill the application form and share with us why you're excited to be part of this incredible journey.  Let's come together to explore, learn, and capture the beauty of our world! Please share this survey also with other community members. If you have any other questions or concerns, please let us know. '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScMUXq4M7N44ZwrLUxrusUPh0rjNk0qGb_uYyJ-84uzLJ3mQg/viewform?usp=sf_link Register here]'''. Deadline for applying is 20th of May, 2024 [[Përdoruesi:Деан Лазаревски|Деан Лазаревски]] ([[Përdoruesi diskutim:Деан Лазаревски|diskutimet]]) 22 prill 2024 14:48 (CEST) == Growth News, April 2024 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]] The Growth team will now send quarterly reports to keep you in the loop. Growth team weekly updates [[mw:Growth/Growth team updates|are available on wiki]] (in English) if you want to know more about our day-to-day work. If you want to receive more general updates about technical activity happening across the Wikimedia movement (including Growth work), we encourage you to [[metawiki:Tech/News|subscribe to Tech News]]. === Community Configuration === Growth features are currently configurable at <code>Special:EditGrowthConfig</code>. This quarter we are working on making [[mw:special:MyLanguage/Community configuration|Community Configuration]] accessible for other MediaWiki developers while also moving Growth feature configuration to the new CommunityConfiguration extension. An early version of Community Configuration can be tested at [https://es.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Especial:CommunityConfiguration Spanish Beta Wikipedia]. We plan to release the new Community Configuration extension to pilot wikis (Arabic and Spanish Wikipedia) in early May, 2024. The first non-Growth team feature to utilize Community Configuration will be [[mw:special:MyLanguage/Moderator Tools/Automoderator|Automoderator]]. In parallel with the development, the Growth team will propose Community Configuration usage guidelines, Community Configuration design guidelines, and provide technical documentation. === Experiment Results === [[mw:special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image/Experiment analysis, March 2024|'''Add a Image experiment analysis results''']] The Growth team conducted an experiment to assess the impact of the “[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an Image]]” structured task on the Newcomer Homepage's "Suggested Edits" module. This analysis finds that the Add an Image structured task leads to an increase in newcomer participation on the mobile web platform, particularly by making constructive (non-reverted) article edits: * The likelihood that mobile web newcomers make their first article edit (+17.0% over baseline) * The likelihood that they are retained as newcomers (+24.3% over baseline) * The number of edits they make during their first two weeks on the wiki (+21.8% over baseline) * A lower probability of the newcomers' edits will be reverted (-3.3% over baseline). [[mw:special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Personalized praise experiment results|'''Personalized praise experiment results''']] This feature was developed for Mentors as part of the Growth team's [[mw:special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|Positive Reinforcement project]]. When A/B testing on Spanish Wikipedia, we found ''no significant impact'' on retention, but we found a ''significant positive impact'' on newcomer productivity. However, we concluded that the results weren’t positive enough to justify the time investment from Mentors. We plan to discuss this feature with our pilot wikis, and consider further improvements before scaling this feature further. Meanwhile, communities willing to test the feature can ask to have it deployed. ([[phab:T361763|T361763]]) [[mw:special:MyLanguage/Growth/Newcomer experience projects#Scaling the new donor Thank you page to English Wikipedia|'''English donors encouraged to try editing''']] As in previous years, donors were directed to a Thank you page after donation ([https://thankyou.wikipedia.org/wiki/Thank%20You/en?country=US example]). However, this year we tested a new “Try editing Wikipedia,” call to action on the Thank You page. This call to action linked to a [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:CreateAccount&geEnabled=1&campaign=typage-in-en-2023 unique account creation page]. From this account creation page we were able to track Registrations and Activation (editing for the first time). During the English banner campaign, the Donor Thank you page led to 4,398 new accounts, and 441 of those accounts went on to constructively edit within 24 hours. ([[phab:T352900|T352900]]) === Future work === '''Annual Plan''' The Growth team and the Editing team will work on the [[metawiki:Wikimedia_Foundation_Annual_Plan/2024-2025/Product_&_Technology_OKRs#Draft_Key_Results|WE1.2 Key Result]] in the coming fiscal year. We will start initial discussions with communities soon to help finalize our plans. ([[phab:T361657|T361657]]) [[mw:Growth/Community Updates|'''Newcomer Homepage Community Updates module''']] We plan to A/B test adding a new Community Configurable module to the Newcomer Homepage that will allow communities to highlight specific events, projects, campaigns, and initiatives. We are early in the planning phase of this project that will take place first at our pilot wikis and wikis volunteering. We welcome community feedback on initial designs and plans, in any language at [[mw:Talk:Growth/Community Updates|our project talk page]]. ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> 23 prill 2024 20:55 (CEST) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=26560129 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Vote now to select members of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote opens|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote opens}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear all, I am writing to you to let you know the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is open now through May 9, 2024. Read the information on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 25 prill 2024 22:20 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26390244 --> == WoALUG - Thirrje për Mbështetje të Aktiviteve Wiki == Tani është koha për të aplikuar në një nga thirrjet e hapura të Wikimedianëve të Gjuhës Shqipe për aktivitete wiki: 1. Photowalk: 📸 Je një pasionist i fotografisë? Dëshiron të kontribuosh në rritjen e pasurisë së fotografive të vendit tonë në platformën Wikimedia Commons? Nëse po, ky është rasti yt! 2. Wiki Expedition: 🗺 Je një aventurier dhe doni të shkoni në ekspedita vetëm apo në grup për të dokumentuar vende të reja me artikuj, imazhe dhe video? Wiki Ekspeditat janë për ju! 3. Minigrants: 📚 Të pëlqen të organizosh diçka në komunitetin lokal apo dëshiron të realizosh një projekt kreativ wiki që do të përforcojë komunitetin tonë? Kjo është mundësia jote! Apliko tani për mbështetje financiare të aktivitetit tënd dhe bëhu pjesë e zhvillimit të komunitetit tonë❗️ Kriteret dhe detajet për të aplikuar: <nowiki>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group/Open_Calls_For_Wiki_Activities</nowiki> Nëse ke pyetje, na shkruaj në info@wikimediashqip.org Presim aplikimet tuaja.🙂 [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 26 prill 2024 14:01 (CEST) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Sign up for the language community meeting on May 31st, 16:00 UTC</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="message"/>Hello all, The next language community meeting is scheduled in a few weeks - May 31st at 16:00 UTC. If you're interested, you can [https://www.mediawiki.org/w/index.php?title=Wikimedia_Language_engineering/Community_meetings#31_May_2024 sign up on this wiki page]. This is a participant-driven meeting, where we share language-specific updates related to various projects, collectively discuss technical issues related to language wikis, and work together to find possible solutions. For example, in the last meeting, the topics included the machine translation service (MinT) and the languages and models it currently supports, localization efforts from the Kiwix team, and technical challenges with numerical sorting in files used on Bengali Wikisource. Do you have any ideas for topics to share technical updates related to your project? Any problems that you would like to bring for discussion during the meeting? Do you need interpretation support from English to another language? Please reach out to me at ssethi(__AT__)wikimedia.org and [[etherpad:p/language-community-meeting-may-2024|add agenda items to the document here]]. We look forward to your participation! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 14 maj 2024 23:22 (CEST) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26390244 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Feedback invited on Procedure for Sibling Project Lifecycle</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Procedure for Sibling Project Lifecycle/Invitation for feedback (MM)|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Procedure for Sibling Project Lifecycle/Invitation for feedback (MM)}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' [[File:Sibling Project Lifecycle Conversation 3.png|150px|right|link=:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Procedure for Sibling Project Lifecycle]] Dear community members, The [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee]] (CAC) of the [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees|Wikimedia Foundation Board of Trustees]] invites you to give feedback on a '''[[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Procedure for Sibling Project Lifecycle|draft Procedure for Sibling Project Lifecycle]]'''. This draft Procedure outlines proposed steps and requirements for opening and closing Wikimedia Sibling Projects, and aims to ensure any newly approved projects are set up for success. This is separate from the procedures for opening or closing language versions of projects, which is handled by the [[:m:Special:MyLanguage/Language committee|Language Committee]] or [[m:Special:MyLanguage/Closing_projects_policy|closing projects policy]]. You can find the details on [[:m:Special:MyLanguage/Talk:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Procedure for Sibling Project Lifecycle#Review|this page]], as well as the ways to give your feedback from today until the end of the day on '''June 23, 2024''', anywhere on Earth. You can also share information about this with the interested project communities you work with or support, and you can also help us translate the procedure into more languages, so people can join the discussions in their own language. On behalf of the CAC,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 22 maj 2024 04:26 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26390244 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Announcing the first Universal Code of Conduct Coordinating Committee</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – results|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – results}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Hello, The scrutineers have finished reviewing the vote results. We are following up with the results of the first [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) election]]. We are pleased to announce the following individuals as regional members of the U4C, who will fulfill a two-year term: * North America (USA and Canada) ** – * Northern and Western Europe ** [[m:Special:MyLanguage/User:Ghilt|Ghilt]] * Latin America and Caribbean ** – * Central and East Europe (CEE) ** — * Sub-Saharan Africa ** – * Middle East and North Africa ** [[m:Special:MyLanguage/User:Ibrahim.ID|Ibrahim.ID]] * East, South East Asia and Pacific (ESEAP) ** [[m:Special:MyLanguage/User:0xDeadbeef|0xDeadbeef]] * South Asia ** – The following individuals are elected to be community-at-large members of the U4C, fulfilling a one-year term: * [[m:Special:MyLanguage/User:Barkeep49|Barkeep49]] * [[m:Special:MyLanguage/User:Superpes15|Superpes15]] * [[m:Special:MyLanguage/User:Civvì|Civvì]] * [[m:Special:MyLanguage/User:Luke081515|Luke081515]] * – * – * – * – Thank you again to everyone who participated in this process and much appreciation to the candidates for your leadership and dedication to the Wikimedia movement and community. Over the next few weeks, the U4C will begin meeting and planning the 2024-25 year in supporting the implementation and review of the UCoC and Enforcement Guidelines. Follow their work on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Meta-wiki]]. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 3 qershor 2024 10:15 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26390244 --> == Invitation to participate in the #WPWPCampaign 2024 == Dear community members, We are inviting you to participate in the Wikipedia Pages Wanting Photos 2024 campaign, a global contest scheduled to run from July through August 2024: Participants will choose among Wikipedia pages without photo images, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years. In its first year (2020), 36 Wikimedia communities in 27 countries joined the campaign. Events relating to the campaign included training organized by at least 18 Wikimedia communities in 14 countries. The campaign resulted in the addition of media files (photos, audios and videos) to more than 90,000 Wikipedia articles in 272 languages. Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP) offers an ideal task for recruiting and guiding new editors through the steps of adding content to existing pages. Besides individual participation, the WPWP campaign can be used by user groups and chapters to organize editing workshops and edit-a-thons. The organizing team is looking for a contact person to coordinate WPWP participation your language Wikipedia. We’d be glad for you to sign up directly at [[:meta:Wikipedia_Pages_Wanting_Photos_2024/Participating_Communities|WPWP Participating Communities page]] on Meta-Wiki. Thank you, [[:w:en:User:Reading Beans|Reading Beans]] / readthebeans{{@}}gmail.com)<br/> Project manager and coordinator<br/> Wikipedia Pages Wanting Photos 2024 <!-- Message sent by User:Ammarpad@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos/Distribution_list&oldid=26836490 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">The final text of the Wikimedia Movement Charter is now on Meta</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Final draft available|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Final draft available}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Hi everyone, The final text of the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Wikimedia Movement Charter]] is now up on Meta in more than 20 languages for your reading. '''What is the Wikimedia Movement Charter?''' The Wikimedia Movement Charter is a proposed document to define roles and responsibilities for all the members and entities of the Wikimedia movement, including the creation of a new body – the Global Council – for movement governance. '''Join the Wikimedia Movement Charter “Launch Party”''' Join the [[m:Special:MyLanguage/Event:Movement Charter Launch Party|“Launch Party”]] on '''June 20, 2024''' at '''14.00-15.00 UTC''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1718892000 your local time]). During this call, we will celebrate the release of the final Charter and present the content of the Charter. Join and learn about the Charter before casting your vote. '''Movement Charter ratification vote''' Voting will commence on SecurePoll on '''June 25, 2024''' at '''00:01 UTC''' and will conclude on '''July 9, 2024''' at '''23:59 UTC.''' You can read more about the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Ratification/Voting|voting process, eligibility criteria, and other details]] on Meta. If you have any questions, please leave a comment on the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Charter|Meta talk page]] or email the MCDC at [mailto:mcdc@wikimedia.org mcdc@wikimedia.org]. On behalf of the MCDC,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 11 qershor 2024 10:45 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26390244 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Voting to ratify the Wikimedia Movement Charter is now open – cast your vote</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Ratification vote opens|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Ratification vote opens}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Hello everyone, The voting to ratify the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|'''Wikimedia Movement Charter''']] is now open. The Wikimedia Movement Charter is a document to define roles and responsibilities for all the members and entities of the Wikimedia movement, including the creation of a new body – the Global Council – for movement governance. The final version of the Wikimedia Movement Charter is [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|available on Meta in different languages]] and attached [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wikimedia_Movement_Charter_(June_2024).pdf here in PDF format] for your reading. Voting commenced on SecurePoll on '''June 25, 2024''' at '''00:01 UTC''' and will conclude on '''July 9, 2024''' at '''23:59 UTC'''. Please read more on the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Ratification/Voting|voter information and eligibility details]]. After reading the Charter, please [[Special:SecurePoll/vote/398|'''vote here''']] and share this note further. If you have any questions about the ratification vote, please contact the Charter Electoral Commission at [mailto:cec@wikimedia.org '''cec@wikimedia.org''']. On behalf of the CEC,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 25 qershor 2024 12:52 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26989444 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Voting to ratify the Wikimedia Movement Charter is ending soon</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Final reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Final reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Hello everyone, This is a kind reminder that the voting period to ratify the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Wikimedia Movement Charter]] will be closed on '''July 9, 2024''', at '''23:59 UTC'''. If you have not voted yet, please vote [[m:Special:SecurePoll/vote/398|on SecurePoll]]. On behalf of the [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Ratification/Voting#Electoral_Commission|Charter Electoral Commission]],<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 8 korrik 2024 05:46 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26989444 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">U4C Special Election - Call for Candidates</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement – call for candidates|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement – call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Hello all, A special election has been called to fill additional vacancies on the U4C. The call for candidates phase is open from now through July 19, 2024. The [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the [[:foundation:Wikimedia Foundation Universal Code of Conduct|UCoC]]. Community members are invited to submit their applications in the special election for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please review the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|U4C Charter]]. In this special election, according to [[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter#2. Elections and Terms|chapter 2 of the U4C charter]], there are 9 seats available on the U4C: '''four''' community-at-large seats and '''five''' regional seats to ensure the U4C represents the diversity of the movement. [[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter#5. Glossary|No more than two members of the U4C can be elected from the same home wiki]]. Therefore, candidates must not have English Wikipedia, German Wikipedia, or Italian Wikipedia as their home wiki. Read more and submit your application on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election|Meta-wiki]]. In cooperation with the U4C,<section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 10 korrik 2024 02:03 (CEST) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26989444 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Wikimedia Movement Charter ratification voting results</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Results of the ratification vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Results of the ratification vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Hello everyone, After carefully tallying both individual and affiliate votes, the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Ratification/Voting#Electoral Commission|Charter Electoral Commission]] is pleased to announce the final results of the Wikimedia Movement Charter voting.   As [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Charter#Thank you for your participation in the Movement Charter ratification vote!|communicated]] by the Charter Electoral Commission, we reached the quorum for both Affiliate and individual votes by the time the vote closed on '''July 9, 23:59 UTC'''. We thank all 2,451 individuals and 129 Affiliate representatives who voted in the ratification process. Your votes and comments are invaluable for the future steps in Movement Strategy. The final results of the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Wikimedia Movement Charter]] ratification voting held between 25 June and 9 July 2024 are as follows: '''Individual vote:''' Out of 2,451 individuals who voted as of July 9 23:59 (UTC), 2,446 have been accepted as valid votes. Among these, '''1,710''' voted “yes”; '''623''' voted “no”; and '''113''' selected “–” (neutral). Because the neutral votes don’t count towards the total number of votes cast, 73.30% voted to approve the Charter (1710/2333), while 26.70% voted to reject the Charter (623/2333). '''Affiliates vote:''' Out of 129 Affiliates designated voters who voted as of July 9 23:59 (UTC), 129 votes are confirmed as valid votes. Among these, '''93''' voted “yes”; '''18''' voted “no”; and '''18''' selected “–” (neutral). Because the neutral votes don’t count towards the total number of votes cast, 83.78% voted to approve the Charter (93/111), while 16.22% voted to reject the Charter (18/111). '''Board of Trustees of the Wikimedia Foundation:''' The Wikimedia Foundation Board of Trustees voted '''not to ratify''' the proposed Charter during their special Board meeting on July 8, 2024. The Chair of the Wikimedia Foundation Board of Trustees, Nataliia Tymkiv, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/Board_resolution_and_vote_on_the_proposed_Movement_Charter|shared the result of the vote, the resolution, meeting minutes and proposed next steps]].   With this, the Wikimedia Movement Charter in its current revision is '''not ratified'''. We thank you for your participation in this important moment in our movement’s governance. The Charter Electoral Commission, [[m:User:Abhinav619|Abhinav619]], [[m:User:Borschts|Borschts]], [[m:User:Iwuala Lucy|Iwuala Lucy]], [[m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]], [[m:User:Der-Wir-Ing|Der-Wir-Ing]]<section end="announcement-content" /> </div> [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 18 korrik 2024 19:52 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26989444 --> == Suspected fake articles == I do not speak Albanian, therefore, I write in English. [[:hu:WP:KFE#Hamis cikkek magyarokról az albán Wikipédián|This discussion]] says there are at least 6 articles suspected to be fake about Hungarian politicians, created between 2021 and 2022. I nominated these 6 articles for deletion due to being a possibly fake article. I also found ''possibly fake'' articles about possibly non-existent politicians, e. g.: *[[Enya Nash]] / {{q|110148459}} (Croatian) *[[Ingolf-Svann Jensen]] / {{q|113125472}} (Norwegian) *[[Lukáš Kral]] / {{q|12034374}} (Slovakian, connected to a Czech actor's WD page) [[Përdoruesi:Alfa-ketosav|Alfa-ketosav]] ([[Përdoruesi diskutim:Alfa-ketosav|diskutimet]]) 26 korrik 2024 12:52 (CEST) :Other related articles (these people do not exist or are not notability): :*[[:sq:Zoltán Kocsis]] / {{Q|127428488}} :*[[:sq:Imre Erno]] / {{Q|110113232}} :*[[:sq:László Kerekes (politken)]] / {{Q|126919037}} :*[[:sq:Elijah Belá]] / {{Q|110113140}} :*[[:sq:Elijah-Shtjefëni Lajos]] :*[[:sq:László-Elijah Aćs]] / {{Q|110148465}} :I recommend their simplified deletion [[Përdoruesi:Pallor|Pallor]] ([[Përdoruesi diskutim:Pallor|diskutimet]]) 3 gusht 2024 09:48 (CEST) ::Thanks. [[Përdoruesi:Alfa-ketosav|Alfa-ketosav]] ([[Përdoruesi diskutim:Alfa-ketosav|diskutimet]]) 3 gusht 2024 10:36 (CEST) :::[[Përdoruesi:Alfa-ketosav|Alfa-ketosav]], @[[Përdoruesi:Pallor|Pallor]], thank you for the notice! I deleted all of the articles but the one for [[Lukáš Kral]] as I'm not sure how to handle it since it shows to exist at least in one wiki.<span id="Klein_Muçi:1723550953720:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 gusht 2024 14:09 (CEST)</span> ::::Thank you! ::::I don't think Lukáš Král even exists: the article on the Czech Wikipedia is about a [[:cs:Lukáš_Král|person born in 1978]], on the Albanian Wikipedia [[Lukáš Kral|there is an article by L. K.]] born in 1952. In Wikidata, articles by two different people have been combined into one item. I leave it to you. [[Përdoruesi:Pallor|Pallor]] ([[Përdoruesi diskutim:Pallor|diskutimet]]) 13 gusht 2024 14:52 (CEST) ::::I doubt that any of the two people named Lukáš Kral are notable. Both articles are unsourced BLPs. [[Përdoruesi:Alfa-ketosav|Alfa-ketosav]] ([[Përdoruesi diskutim:Alfa-ketosav|diskutimet]]) 13 gusht 2024 16:53 (CEST) :::::Well, I've removed that as well. Either way it didn't have much information or any sources. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 gusht 2024 00:41 (CEST) [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Thank you for your help! [[Përdoruesi:Pallor|Pallor]] ([[Përdoruesi diskutim:Pallor|diskutimet]]) 14 gusht 2024 20:25 (CEST) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Vote now to fill vacancies of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement – voting opens|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement – voting opens}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear all, I am writing to you to let you know the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is open now through '''August 10, 2024'''. Read the information on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 27 korrik 2024 04:48 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26989444 --> == Growth News, July 2024 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]] === Community Configuration === The Growth team released [[mw:special:MyLanguage/Community configuration|Community Configuration]] at all Wikipedias. You can access it at <code>Special:CommunityConfiguration</code>. This new special page replaces <code>Special:EditGrowthConfig</code>. For now, all Growth features can be configured using Community Configuration. Configuration for [[mw:Moderator Tools/Automoderator|AutoModerator]] ([[phab:T365046|T365046]]) and other features will be available in the future. You can help with translations. The interface translation is done [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-communityconfiguration&language=&filter=&action=translate at Translatewiki.net]. You can also help [[mw:Help:Community Configuration|translate the documentation]]. If you attend [[wikimania:2024:Wikimania|Wikimania 2024]], please join us for the session about [https://wikimania.eventyay.com/2024/talk/CJKJT8/ Community configuration's future]! === Current work === [[mw:Growth/Community Updates|'''Newcomer Homepage Community Updates module''']] We will add a new Community Configurable module to the Newcomer Homepage that will allow communities to highlight specific events, projects, campaigns, and initiatives. We have released a simple version available to beta wikis. We will conduct an A/B test at [[mw:Growth/FAQ#pilot|our pilot wikis]] using the new [[labsconsole:Metrics_Platform|Metrics Platform]]. We still welcome community feedback on initial designs and plans, in any language at [[mw:Talk:Growth/Community Updates|our project talk page]]. === Future work === '''[[mw:Growth/Constructive activation experimentation|Increase constructive activation on mobile]]''' As part of the [[mw:Growth/Annual Plan 2024-2025|Growth team 2024/2025 Annual Plan]], the Growth team will explore various ways to increase the percentage of newcomers who successfully start editing. Editing a Wikipedia page requires too much context and patience. It means many trial and error for newcomers to contribute, meaning a steeper learning curve and potential discouraging reverts. To support a new generation of volunteers, we will increase the number and availability of smaller, structured, and more task-specific editing workflows (E.g. [[mw:Edit check|Edit Check]] and [[mw:Growth/Personalized first day/Structured tasks|Structured Tasks]]). The Growth team will primarily focus on Structured Tasks, while working closely with the [[Editing team|Editing team]] to ensure our work integrates well with Edit Check. === Stay informed === Growth team weekly updates [[mw:Growth/Growth team updates|are available on wiki]] (in English) if you want to know more about our day-to-day work. If you want to receive more general updates about technical activity happening across the Wikimedia movement (including Growth work), we encourage you to [[metawiki:Tech/News|subscribe to Tech News]]. ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> 30 korrik 2024 17:08 (CEST) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=27172687 --> == Fushata "Wikipedia Pages Wanting Photos" == [[:Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] iu bashkuan edhe këtë herë fushatës së përvitshme ndërkombëtare “Wikipedia Pages Wanting Photos” 2024. Në këtë fushatë, do të përqendrohemi në ilustrimin e artikujve e Wikipedia-s me foto cilësore nga plaftorma e Wikimedia Commons-it. Merrni pjesë në këtë garë ndërkombëtare ku fitohen çmime. Për më shumë, lexoni rregullat e pjesëmarrjes [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2024/sq|këtu]]. <br/>Regjistrohuni dhe te [https://outreachdashboard.wmflabs.org/courses/WoALUG/Wikipedia_Pages_Wanting_Photos_2024/home kjo lidhje] për të parë kontributet tuaja. Faleminderit!<span id="Vyolltsa:1722515383762:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 1 gusht 2024 14:29 (CEST)</span> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Reminder! Vote closing soon to fill vacancies of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement – reminder to vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement – reminder to vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear all, The voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is closing soon. It is open through 10 August 2024. Read the information on [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2024_Special_Election#Voting|the voting page on Meta-wiki to learn more about voting and voter eligibility]]. If you are eligible to vote and have not voted in this special election, it is important that you vote now. '''Why should you vote?''' The U4C is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community input into the committee membership is critical to the success of the UCoC. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C,<section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 6 gusht 2024 17:31 (CEST) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27183190 --> == <span lang="en" dir="ltr">Coming soon: A new sub-referencing feature – try it!</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="Sub-referencing"/> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|{{#ifeq:{{#dir}}|ltr|right|left}}|400px]] Hello. For many years, community members have requested an easy way to re-use references with different details. Now, a MediaWiki solution is coming: The new sub-referencing feature will work for wikitext and Visual Editor and will enhance the existing reference system. You can continue to use different ways of referencing, but you will probably encounter sub-references in articles written by other users. More information on [[m:Special:MyLanguage/WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|the project page]]. '''We want your feedback''' to make sure this feature works well for you: * [[m:Special:MyLanguage/WMDE Technical Wishes/Sub-referencing#Test|Please try]] the current state of development on beta wiki and [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|let us know what you think]]. * [[m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing/Sign-up|Sign up here]] to get updates and/or invites to participate in user research activities. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]’s [[m:Special:MyLanguage/WMDE Technical Wishes|Technical Wishes]] team is planning to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We will reach out to creators/maintainers of tools and templates related to references beforehand. Please help us spread the message. --[[m:User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[m:User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]]) 10:36, 19 August 2024 (UTC) <section end="Sub-referencing"/> </div> <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=27309345 --> == Ngarkimi i skedave == Qe një kohë të gjatë, ngarkimi i skedave në Wikipedian shqipe nuk është i mundur. Kuptoj që ka pasë keqpërdorime të shumta, mirëpo një gjë e tillë është e duhur, sidomos për skedat fair use, të cilat nuk gjenden në Commons. Për shembull, artikulli [[Tom Clancy's Rainbow Six]] që kam shkruar nuk ka skedë si pasojë e këtij problemi. Administratorë, ju lutem që të rregulloni këtë çështje. '''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 22 gusht 2024 22:58 (CEST) :@[[Përdoruesi:Aeternus|Aeternus]], unë jam shumë pro në parim për aktivizimin e ngarkimit lokal pikërisht për arsyet që përmend por çështja është se problemi origjinal që shkaktoi mbylljen e tyre tashmë më shumë se një dekadë më parë ende nuk është zgjidhur. Hidhi një sy këtij diskutimi: https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Kuvendi/Arkivi_23#c-MGA73-20221022095900-Cleaning_up_files :Në të do të shohësh se ne nuk kemi mundur as të fshijmë materialet e palejuara që gjenden aktualisht të ngarkuara. Lejimi i materialeve të reja do të ishte fatkeqësisht një punë tërësisht e papërballueshme për gjendjen aktuale të SqWiki-t. Në përgjithësi, përdoruesit janë ''shumë'' të prirur të "ngarkojnë fotografi nga interneti" sepse ende nuk është bërë pjesë e kulturës së përgjithshme që ai fenomen nënkupton vjedhje. Në Commons shpeshherë thuhet se çështja e të drejtave të autorit te materialet multimediale "është një fushë e minuar" dhe është goxha vështirë të menaxhohet nëse nuk ka një staf dedikuar vetëm gjurmimit dhe njohjes së autorësisë të këtyre materialeve, gjë që përgjithësisht projektet e vogla Wiki nuk e kanë për fat të keq. Prej vitesh ka një diskutim të hapur për të krijuar një projekt global të ngjashëm me Commons për materialet fair use por nuk ka ecur shumë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 gusht 2024 11:31 (CEST) == Sign up for the language community meeting on August 30th, 15:00 UTC == Hi all, The next language community meeting is scheduled in a few weeks—on August 30th at 15:00 UTC. If you're interested in joining, you can [https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#30_August_2024 sign up on this wiki page]. This participant-driven meeting will focus on sharing language-specific updates related to various projects, discussing technical issues related to language wikis, and working together to find possible solutions. For example, in the last meeting, topics included the Language Converter, the state of language research, updates on the Incubator conversations, and technical challenges around external links not working with special characters on Bengali sites. Do you have any ideas for topics to share technical updates or discuss challenges? Please add agenda items to the document [https://etherpad.wikimedia.org/p/language-community-meeting-aug-2024 here] and reach out to ssethi(__AT__)wikimedia.org. We look forward to your participation! [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 23 gusht 2024 01:19 (CEST) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27183190 --> == Wikipedia Pages Wanting Photos edit-a-thon == Ju ndodh të shfletoni artikuj pa imazhe në Wikipedia? [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] zhvillojnë editatonin 'Wikipedia Pages Wanting Photos', ku do të ilustrohen artikuj të ndryshëm në Wikipedia dhe Wikidata. Gjatë viteve, wikimedianët kanë ngarkuar fotografi nga gara kombëtare dhe ndërkombëtare, si: Wiki Loves Monuments, Wiki Loves Earth, etj. Tani, këto fotografi do të përdoren për të ilustruar artikujt. Fushata #WPWPSQ #WPWP synon ta zvogëlojë këtë hendek. Takohemi '''të shtunën, më 31 gusht, nga ora 11:00''' në lidhjen: <nowiki>https://meet.jit.si/WoALUG</nowiki> [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] - ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 29 gusht 2024 11:30 (CEST) == <span lang="en" dir="ltr">Announcing the Universal Code of Conduct Coordinating Committee</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/board-elections@lists.wikimedia.org/thread/OKCCN2CANIH2K7DXJOL2GPVDFWL27R7C/ Original message at wikimedia-l]. [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement - results|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement - results}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Hello all, The scrutineers have finished reviewing the vote and the [[m:Special:MyLanguage/Elections Committee|Elections Committee]] have certified the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Results|results]] for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) special election]]. I am pleased to announce the following individual as regional members of the U4C, who will fulfill a term until 15 June 2026: * North America (USA and Canada) ** Ajraddatz The following seats were not filled during this special election: * Latin America and Caribbean * Central and East Europe (CEE) * Sub-Saharan Africa * South Asia * The four remaining Community-At-Large seats Thank you again to everyone who participated in this process and much appreciation to the candidates for your leadership and dedication to the Wikimedia movement and community. Over the next few weeks, the U4C will begin meeting and planning the 2024-25 year in supporting the implementation and review of the UCoC and Enforcement Guidelines. You can follow their work on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Meta-Wiki]]. On behalf of the U4C and the Elections Committee,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2 shtator 2024 16:06 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27183190 --> == <span lang="en" dir="ltr">Have your say: Vote for the 2024 Board of Trustees!</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Hello all, The voting period for the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024|2024 Board of Trustees election]] is now open. There are twelve (12) candidates running for four (4) seats on the Board. Learn more about the candidates by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Candidates|reading their statements]] and their [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2024/Questions_for_candidates|answers to community questions]]. When you are ready, go to the [[Special:SecurePoll/vote/400|SecurePoll]] voting page to vote. '''The vote is open from September 3rd at 00:00 UTC to September 17th at 23:59 UTC'''. To check your voter eligibility, please visit the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2024/Voter_eligibility_guidelines|voter eligibility page]]. Best regards, The Elections Committee and Board Selection Working Group<section end="announcement-content" /> </div> [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 3 shtator 2024 14:14 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27183190 --> == Lejim i robotëve botërorë == Aktualisht SqWiki gjendet në [[meta:Special:WikiSets/14|listën]] që ndalon robotët botërorë të funksionojnë pa aprovim paraprak. Kjo me shumë mundësi pasi nuk kemi krijuar më parë një kërkesë zyrtare për lejimin e tyre dhe kështu është supozuar e kundërta. Komuniteti ynë, i vogël në fuqi vullnetare, varet goxha nga automatizimi dhe kështu do të ishte mirë që të lehtësoheshin procedurat për robotët botërorë. Për këtë arsye, do t'ju kërkoja të votonit më poshtë për nxjerrjen nga ajo listë në mënyrë që të mundem të bëj një kërkesë zyrtare në Meta më pas. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shtator 2024 12:26 (CEST) === Votimi === * {{PËR}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shtator 2024 12:26 (CEST) * Support - this will free up the work of global bot operators as they don't need to spend time requesting access on such wikis. [[Përdoruesi:Leaderboard|Leaderboard]] ([[Përdoruesi diskutim:Leaderboard|diskutimet]]) 10 shtator 2024 12:58 (CEST) * {{PËR}} --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 12 shtator 2024 21:02 (CEST) * {{PËR}} -- [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 16 shtator 2024 10:46 (CEST) ''[[m:Allow global bots to run on SqWiki|Allow global bots to run on SqWiki]]'' {{U bë}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 18 shtator 2024 11:51 (CEST) == 'Wikidata item' link is moving. Find out where... == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"><i>Apologies for cross-posting in English. Please consider translating this message.</i>{{tracked|T66315}} Hello everyone, a small change will soon be coming to the user-interface of your Wikimedia project. The [[d:Q16222597|Wikidata item]] [[w:|sitelink]] currently found under the <span style="color: #54595d;"><u>''General''</u></span> section of the '''Tools''' sidebar menu will move into the <span style="color: #54595d;"><u>''In Other Projects''</u></span> section. We would like the Wiki communities feedback so please let us know or ask questions on the [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Discussion page]] before we enable the change which can take place October 4 2024, circa 15:00 UTC+2. More information can be found on [[m:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|the project page]].<br><br>We welcome your feedback and questions.<br> [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 27 shtator 2024 20:56 (CEST) </div> <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27524260 --> == “Wiki Loves Monuments” në Kosovë e Shqipëri == Nga sot nis fushata “Wiki Loves Monuments” në Kosovë e Shqipëri, e zgjat deri më 31 tetor 2024. Nuk ka rëndësi, nëse jeni fotograf profesionist, amator apo i pasionuar, fushata është e hapur për cilindo që dëshmon trashëgiminë kulturore të monumenteve në dijen e lirë të Wikimedia Commons-it. 3 më të mirët nga Kosova dhe 3 më të mirët nga Shqipëria fitojnë çmime 🏆 I: 200 euro 🏆 II: 150 euro 🏆III: 100 euro Për më shumë, lexoni informacionin. 🔗<nowiki>https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Wiki_Loves_Monuments_in_Albania_%26_Kosovo_-_2024/sq</nowiki> [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 1 tetor 2024 14:05 (CEST) == Ftesë për festimin e 100,000 artikujve në Wikipedia SQ == Përshëndetje të gjithëve, Wikimedianët e Gjuhës Shqipe ju ftojnë të merrni pjesë në festimin tonë në nder të arritjes së një momenti të rëndësishëm: Wikipedia në shqip ka arritur 100,000 artikuj dhe gjithashtu po festojmë 21-vjetorin e saj! Kjo arritje e jashtëzakonshme nuk do të ishte e mundur pa përkushtimin dhe kontributin tuaj të palodhur ndër vite. Ngjarja do të mbahet në Prishtina Hackerspace (61 Ganimete Tërbeshi, Prishtina 10000) më 9 tetor, duke filluar nga ora 17:30. Do të jetë një moment i veçantë për të bashkuar komunitetin tonë, partnerët dhe të gjithë ata që kanë kontribuar për këtë sukses. Fillimisht, ngjarja do të mbahet në Prishtinë, Kosovë, dhe së shpejti do të organizohet edhe në Shqipëri. Pjesëmarrja juaj do të ishte një nder për ne, dhe do të na ndihmonte të festojmë këtë arritje së bashku! Ju presim me padurim që të bashkoheni me ne në këtë ditë të veçantë. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 3 tetor 2024 13:36 (CEST) == <span lang="en" dir="ltr">Preliminary results of the 2024 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Hello all, Thank you to everyone who participated in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024|2024 Wikimedia Foundation Board of Trustees election]]. Close to 6000 community members from more than 180 wiki projects have voted. The following four candidates were the most voted: # [[User:Kritzolina|Christel Steigenberger]] # [[User:Nadzik|Maciej Artur Nadzikiewicz]] # [[User:Victoria|Victoria Doronina]] # [[User:Laurentius|Lorenzo Losa]] While these candidates have been ranked through the vote, they still need to be appointed to the Board of Trustees. They need to pass a successful background check and meet the qualifications outlined in the Bylaws. New trustees will be appointed at the next Board meeting in December 2024. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2024/Results|Learn more about the results on Meta-Wiki.]] Best regards, The Elections Committee and Board Selection Working Group <section end="announcement-content" /> </div> [[User:MPossoupe_(WMF)|MPossoupe_(WMF)]] 14 tetor 2024 10:25 (CEST) <!-- Message sent by User:MPossoupe (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27183190 --> == <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers. Read more about the committees on their Meta-wiki pages: * [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]] * [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]] Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have. For the Committee Support team, <section end="announcement-content" /> </div> -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 17 tetor 2024 01:08 (CEST) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 --> == CEE Hub programin e mikrogranteve == CEE Hub-i vazhdon të pranojë aplikime për [[metawiki:Wikimedia_CEE_Hub/Microgrants|programin e mikrogranteve]] nga komunitetet e Evropës Qendrore dhe Lindore. Gjithashtu, përgjatë tetorit të 2024-ës ne kemi filluar të pranojmë propozime edhe nga komunitetet e Azisë Qendrore. Përmes këtyre mikrogranteve, CEE Hub-i do të financojë projekte me vlerë nga 50 deri në 500 euro. Ju lutemi, lexoni kriteret e programit të mikrogranteve dhe përgjigjuni pyetjeve në formularin e aplikimit që gjendet në faqen e Meta-s. Në Meta, do të gjeni edhe një listë aplikimesh të ndryshme [[metawiki:Wikimedia_CEE_Hub/Microgrants/Applications_2024|këtu]], në mënyrë që të formoni një ide propozimi se çfarë fondesh kanë kërkuar komunitetet e tjera. Nëse keni ndonjë pyetje, [[metawiki:Wikimedia_CEE_Hub/Communication|na kontaktoni]]. Presim aplikimet tuaja! --[[Përdoruesi:TRistovski-CEEhub|TRistovski-CEEhub]] ([[Përdoruesi diskutim:TRistovski-CEEhub|diskutimet]]) 21 tetor 2024 11:41 (CEST) == 'Wikidata item' link is moving, finally. == Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 22 tetor 2024 13:28 (CEST) <!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 --> == Growth News, October 2024 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless|class=skin-invert]] === Current work === [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community Updates|'''Newcomer Homepage Community Updates module''']] We will add a new module to the Newcomer Homepage that will allow communities to highlight specific events, projects, campaigns, and initiatives. We have released a simple version on beta wikis and we will soon start an A/B test on [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#pilot|our pilot wikis]]. This module will only display on the Newcomer Homepage if communities decide to utilize it, so learn [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Community updates module|how to configure the Community Updates module]], or share your thoughts on [[mw:Talk:Growth/Community Updates|the project's talk page]]. [[File:Design one for surfacing structured tasks.png|thumb|One design concept aimed to increase constructive activation]] [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Constructive activation experimentation|'''Constructive activation experimentation''']] After showcasing [https://www.figma.com/proto/gog5jsPm40hNRAuyYPpaf0/Wikimania-2024-%E2%80%94-Surfacing-structured-tasks?node-id=24-2102&node-type=canvas&t=Qi6ekdUstnd3flDa-0&scaling=min-zoom&content-scaling=fixed&page-id=0%3A1&starting-point-node-id=24%3A2102 early design ideas] at Wikimania, we conducted [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Constructive activation experimentation#Design|user testing of design prototypes]]. We now aim to engage communities in further discussions and plan to run a targeted experiment, presenting a structured task within the reading view to logged-in new account holders with zero edits. '''[[mw:Special:MyLanguage/Community Configuration|Community Configuration]]''' This Community Configuration extension was developed to help communities customize wiki features to meet their unique needs. The Growth team is now helping other Wikimedia Foundation teams make their products configurable: * The Moderation Tools team now provides Community Configuration for [[mw:Special:MyLanguage/Moderator Tools/Automoderator|Automoderator]]. ([[phab:T365046|T365046]]) * Certain [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Babel|Babel]] extension settings will be configurable soon. ([[phab:T328171|T328171]]) === Future work === As part of the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Annual Plan 2024-2025|Growth team annual plan]], we will continue to investigate ways to increase constructive activation on mobile, while also working with Data Products to move forward A/B testing functionality via the [[wikitech:Metrics_Platform|Metrics Platform]]. === Community events === * Growth team members presented ''Community Configuration: Shaping On-Wiki Functionality Together'' at Wikimania ([https://docs.google.com/presentation/d/1zFMP-_-j6AlcuC_2b32-zdpmvlAO8_SWOtg9mZXCNPI/edit#slide=id.g2cbe13544d8_5_15 slides]). The [https://www.youtube.com/live/govhrZZjV6s?t=3962s session recording is available to watch on YouTube]. This session provided an update on the Community Configuration project and introduced details about the upcoming features that communities will soon be able to configure. Representatives from the Moderator Tools, Editing, Web, and Campaigns teams shared their plans for utilizing Community Configuration in the future. Following these presentations, the WMF Growth team's [[:User:Trizek (WMF)|Benoît Evellin]] and [[:User:Martin_Urbanec_(WMF)|Martin Urbanec]] answered audience questions. * [[:User:Dyolf77 (WMF)|Habib Mhenni]] gave a presentation of how mentorship works at WikiIndaba 2024. [[:File:How to became a mentor, Growth feature, Wiki Indaba 2024.webm|The recording is available]]. === Stay informed === Growth team weekly updates [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Growth team updates|are available on wiki]] (in English) if you want to know more about our day-to-day work. If you want to receive more general updates about technical activity happening across the Wikimedia movement (including Growth work), we encourage you to [[m:Special:MyLanguage/Tech/News|subscribe to Tech News]]. ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> [[:User:Trizek (WMF)|Trizek_(WMF)]], 22 tetor 2024 17:44 (CEST) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=27642848 --> == CampaignEvents extension and the upcoming CEE Hub Office Hour == Some of you have already been in contact with the [[:m:Event Center/Registration|Event Registration tool]], that we are using for our monthly Office Hours. As this tool is part of the wider [[:m: CampaignEvents|CampaignEvents extension]], we would dedicate our upcoming monthly Office Hour to this topic and during the call will be present as well [[:m:User:Udehb-WMF|Benedict Nnaemeka Udeh]], who will have a short demo about this extension and will answer your questions. The Office Hour will be held on 18th of November (Monday) at 17:00 CET. All the details about local time and how to register yourself are available on [[:m:Wikimedia CEE Hub/Office hours|our Meta page]]. In the meantime, you can check [[:m:CampaignEvents|this Meta page]] about the extension, where you can find all the details about three key functionalities: * [[:m:Event Center/Registration|Event Registration tool]], allows campaign organizers to manage event registrations directly on the wiki. You can find instructions on how to use it [[:m:Event Center/Registration/Instructions|here]]. * [[:m:Campaigns/Foundation Product Team/Event list|Event list]], global, automated list of events on the wikis. It can be accessed by going to [[:m:Collaboration list|SpecialːAllEvents]]. * [[:m:Campaigns/Foundation Product Team/Invitation list|Invitation list]], finding past contributors on the selected articles, that can be useful to be invited in the upcoming edit-a-thons, contests, campaigns, etc. You can view [[:c:File:How to test the Invitation List tool.webm|this video]] to see how it works. You can find information on how this extension can be deployed on your Wikipedia [[:m:CampaignEvents/Deployment status|here]], which requires community discussion and consensus. --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 28 tetor 2024 18:19 (CET) <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=26669262 --> == Artikujt për librat == Përshëndetje! Aktualisht Wikipedia shqip përmban rreth pesëmijë artikuj për libra të ndryshëm. Një pjesë e mirë e atij numri janë artikuj shumë të shkurtër që përmbajnë vetëm informacionet bazike për një libër si autorin, numrin e faqeve e vitin e botimit. Artikujt e kësaj forme shtohen relativisht shpejt pasi shumë përdorues provojnë të ndihmojnë në Wikipedia duke krijuar artikuj të rinj për librat që kanë në shtëpi dhe përgjithësisht shtimi i të dhënave në mënyrë skedike mund të jetë proces argëtues në vetvete. Në këtë situatë do të propozoja rishikimin e artikujve të kategorisë [[:Kategoria:Libra|Libra]] dhe dhënien e një përgjigjeje afatgjatë pyetjes se si duhet të jetë përqasja jonë ndaj artikujve të tillë. Për cilat libra duhet shkruar artikuj? Duhet të ketë një lloj limiti në gjatësinë e këtyre artikujve?<br style="margin-bottom:0.5em"/>Duhet kuptuar që nga një anë, interneti flet pak shqip dhe ndonjëherë ai informacioni në mënyrë skedike mund të jetë i vetmi informacion që mund të gjejë një lexues i interesuar, sidomos për libra të vjetër. Nga ana tjetër, ka pasur disa herë ide për grisjen e artikujve të tillë pasi parë në kontekstin enciklopedik mund të konsiderohen nën standardet e duhura.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Përdorues që mund të kenë interes në lidhje me temën: @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:Zbulimi|Zbulimi]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]]<span id="Klein_Muçi:1730457583062:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 nëntor 2024 11:39 (CET)</span> === Diskutimi === Kur bëhet fjala për artikujt që janë kriju n'Wikipedia Shqip për shumicën e librave këtu, ata e trajtojnë këtë shërbim si indeks (dmth. si një bibliotekë me hapa ekstra) dhe nuk e trajtojnë në mënyrë enciklopedike apo përshkruese. Për disa prej këtyre mundet me qenë mënyra e vetme me të cilën dijmë për këta libra. Në disa artikuj, formatizohet teksti pothuajse si me qenë citim akademik. Për shembull nga [[Antishqiptari - Ditari i çrregullt i muajve të nxehtë dimër 2003 - dimër 2004]], ku komplet teksti del të jetë ky: :Antishqiptari - Ditari i çrregullt i muajve të nxehtë dimër 2003 - dimër 2004. Libër me Autor Sokol Balla. Shtëpia botuese "55", viti i botimit 2005. Faqet e librit 204. Megjithëse, vlen të përmendet që ky tekst përkatës vjen direkt nga [https://bukinist.al/sq/publicistike-ese/1479-antishqiptari.html hyrja e librit në Bukinist.al]. Kjo përbën kopjim të palejuar të tekstit nga burime të jashtme. [[Wikipedia:Çfarë Wikipedia nuk është|Wikipedia nuk është indeks i librave]] dhe idealisht duhet pasur vetëm artikuj rreth librave që i trajtojmë në mënyrë enciklopedike, ku ka diçka unike për të thënë për atë libër ose ku ka mendime nga burime të jashtme mbi atë temë. Ashtu vendoset [[Wikipedia:Shquarësia|shquarësia]] për të gjitha artikujt në Wikipedia, nuk shoh pse me pasë përjashtime për këtë. - [[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ([[Përdoruesi diskutim:Fallbackintoreality|diskutimet]]) 1 nëntor 2024 21:15 (CET) Pajtohem edhe une, nuk mund te sherbejme si biblioteke. Poashtu nuk mund t'i shkelim te drejtat autoriale te botuesve apo shkrimtareve te librave. Mund te krijohen siq thote @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], kur eshte tekst encikopedik qe trajton tema ne lidhje me librin nga figura te ndryshme, e cila lejohet si nje forme permbledhjesh e komentimeve te nje libri te caktuar ose ndikimin e tij ne kulturen e nje vendi etj etj). //Limiti//, Libra qe jane te vjeter apo te rralle, te mirenjohur, me te hershem se viti i caktuar (p.sh viti 2000) mund t'i mbajme ne keso raste kur ka mungese informacioni dhe i sherben publikut qe te jete tekst ne dispozicion. Nje pjese te tyre duhet te fillojme t'i fshijme sipas rendesise me te ulet. Kur t'i kemi caktuar disa parametra pas nje diskutimi te mire, mund te fillojme t'i filtrojme. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] Unë do të rezervohesha pak për çështjen e shkeljes së të drejtave pasi nuk jam i sigurt sa mund të përbëjë shkelje ''një'' fjali përshkruese e atillë. Përpos kësaj, artikulli në fjalë del të jetë shkruar në 2010 kështu që nuk është aspak çudi që Bukinist të jetë faqja që ka marrë prej Wikipedia-s, jo anasjelltas. Por gjithsesi jam dakord pak a shumë për çfarë thuhet. Thjesht jam në dilemë çfarë hapi duhet ndërmarrë për këto raste. Duhen synuar drejt zgjerimit apo fshirjes? E them këtë pasi, për shembull, besoj se libri Antishqiptari mbase gëzon një lloj shquarësia dhe mund të përfytyrohet që të ketë një artikull në Wikipedia. Por aktualisht është nën-standard, le të themi. Përqasja që duhet të kemi ndaj këtyre rasteve? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 nëntor 2024 09:11 (CET) :Për zgjerim mund të kemi një minimum të gjatësisë së tekstit që duhet zbatuar, ndoshta? [[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ([[Përdoruesi diskutim:Fallbackintoreality|diskutimet]]) 3 nëntor 2024 00:47 (CET) ::[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], besoj se 1KB tekst mund të jetë një minimum i përgjithshëm i arsyeshëm për të nisur. Pra, çdo artikull duhet të ketë të paktën 1024 bite informacion për të ekzistuar si i tillë. Pyetja është çfarë përqasje të kemi me artikujt që janë nën këtë standard, sidomos ato për librat. T'i fshijmë apo të zotohemi t'i shtojmë informacion derisa të arrihet ky limit?<span id="Klein_Muçi:1730661473405:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 nëntor 2024 20:17 (CET)</span> :::Jo të gjithë librat meritojnë vend në Wikipedia apo kanë mjaftueshëm informata për të. Propozoj '''një indeks të përkohshëm''' për ta — pra i marrim me vete titujt, autorët dhe ISBN-të — i vendosim në një faqe të përkohshme '''jashtë mainspace-it''' ku mund ta vendosim rast pas rasti çka të bëjmë me ta. Faqet e përveçme të tyre i fshijmë për shumicën. Si kriter qëndron shquarësia, sa është e lehtë për të kërkuar, a ka mbulim medial nga burimet dytësore ose tretësore? Problemi me këtë çështje është që meqenëse janë rreth 5000 artikuj, s'ki qysh i trajton krejt njëjtë apo në mënyrë të standardizume. [[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ([[Përdoruesi diskutim:Fallbackintoreality|diskutimet]]) 3 nëntor 2024 23:15 (CET) ::::Pershendetje te gjitheve! Jam dakord vende-vende me te gjithe parafolesit ne lidhje me librat. Mendoj qe duhet te perqendrohemi tek permbajtja e artikullit. Librat nuk kane nevoje shume per shquarsi, pasi libri ne vetvete eshte thjesht nje permbajtje dhe nese hidhet ne Wikipedia, ai percjell informacion te lexuesit dhe menyra si shkruhet artikulli eshte permbledhje dhe jo pjese te marra prej tij, pra jo plagjiature. Per kete ne mund te mbeshtetemi tek modelet e librave te huaj qe shkruhen ne Wikipedia-n e gjuhes angleze. Puna eshte se eshte e veshtire per njerezit te lexojne nje liber dhe ta sintetizojne ate per ta hedhur infon mbi librin sipas rregullave te shkrimit te nje artikulli. Ne dhe artikujt per librat qe jane bere ne anglisht, nuk jane te perkthyera mire ne shqipe. Ja, nje shembull per librin "[[:w:en:Chronicle in Stone|Kronike ne gur]]" e Kadarese. @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], te pergezoj per ndermarrjen e ketij diskutimi.<span id="Vyolltsa:1730723771110:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 4 nëntor 2024 13:36 (CET)</span> :::::[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], faleminderit!<br/>@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], zhvendosja do të sillte shumë punë të cilën s'jam i sigurt në do ta merrte kush përsipër për ta përfunduar ndonjëherë. Jam dakord që duhen parë rast pas rasti. Mbase ti dhe Leutrimi mund t'i hidhni një sy listës të përgjithshme më sipër e të gjykoni cilët mund të jenë për t'u fshirë për shkak të shquarësisë? Mund t'i kalojmë për diskutim më pas te [[WP:FG|FG]]. Megjithëse diskutimi fillestar ishte për gjatësinë e përmbajtjes, mbase përqëndrimi te shquarësia fillimisht do të ishte më mirë.<span id="Klein_Muçi:1730894681507:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 nëntor 2024 13:04 (CET)</span> ::::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Ta qartesojme qka e percakton nje artikull libri per cilen liste.. Te fillojme si proces me filtrimin e tyre, dmth i ndajme ne 3 lista - per tu mbajtur - per tu diskutuar - per tu grisur. Te fillojme ta bejme listen per ata qe jane me shume per mbajtje sesa grisje. Kur te gjithe te jene ndare ne 3 listat, ne i diskutojme nje per nje deri kur te perfundoj procesi..<br/>Gjatesia e permbajtjes me duket qe duhet te diskutohet ne fund per ata artikuj qe jane zgjedhur te mbahen (duke supozuar qe p.sh kane mbetur 400 nga 5000, mund te shikojme si ti kompletojme duke caktuar kritere).<span id="Leutrim.P:1730911559850:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 6 nëntor 2024 17:45 (CET)</span> :::::::[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], unë do të këmbëngulja për përqasjen e thjeshtuar të idesë tënde: Shohim listën aktuale të librave dhe caktojmë për grisje ato që mund të cilësohen problematikë e i diskutojmë rast pas rasti pastaj. Praktikisht do të kishim 2 lista (ato që janë për t'u mbajtur e ato që janë për t'u diskutuar nëse do të grisen apo jo).<br style="margin-bottom:0.5em"/>Kur të ndiheni të lirë, mund të nisni rishikimin e kategorisë [[:Kategoria:Libra|Libra]] që përmban sasinë më të madhe të tyre e pastaj të gjykojmë në varësi të si na shkon puna.<span id="Klein_Muçi:1730972055769:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 7 nëntor 2024 10:34 (CET)</span> ::::::::Ndonjë përditësim në lidhje me temën? (Po shkruaj më së shumti në mënyrë që të shtyhet afati i arkivimit automatik të diskutimit.) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 nëntor 2024 10:42 (CET) :::::::::Siç po shihet po anojmë momentalisht më shumë kah zgjerimi i artikujve ekzistues, meqë artikujt që vetëm patën tituj papritmas po zgjerohen me tekst origjinal, dhe po iu shtohen edhe lidhje tek hyrjet e tyre në Bibliotekën Kombëtare Shqiptare. - [[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ([[Përdoruesi diskutim:Fallbackintoreality|diskutimet]]) 16 nëntor 2024 10:57 (CET) ::::::::::[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], [https://quarry.wmcloud.org/query/86676 këtu] është një kërkim i artikujve me më pak se 1KB informacion. Shpresoj që ndonjëri ta shohë e të vendosë të zgjerojë artikujt në të atëherë. Përveç librave, një pjesë e tyre janë dhe lista që nuk u zgjeruan kurrë që nga krijimi i tyre.<span id="Klein_Muçi:1731781593151:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 nëntor 2024 19:26 (CET)</span> == Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC == Hello everyone, The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>. This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation. Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 21 nëntor 2024 20:54 (CET) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == WikipediaShqip:Ndihmoni me kontrollin e artikujve në pritje == Më 7 dhjetor, [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] organizojnë editatonin për kontrollimin e artikujve që qëndrojnë në pritje në Wikipedia prej një kohe shumë të gjatë. Për më shumë informacion, klikoni [[Wikipedia:Kontrollo e përditëso|këtu]]. <br/>Aktualisht, janë rreth 6000 artikuj në pritje për t’u kontrolluar dhe ky aktivitet synon t’i ulë ndjeshëm këto shifra. Fushata e redaktimit dhe kontrollimit do të zgjasë disa muaj, por kjo maratonë 4-orëshe është hapi i parë drejt uljes së artikujve!<br/>Ftojmë të gjithë kontrolluesit aktivë dhe joaktivë të na bashkohen më 7 dhjetor, ora 10:00 - 14:00, në:<ul><li>Prishtinë, tek Prishtina Hackerspace</li><li>Tiranë, tek Coolab-i</li></ul>Për ata që nuk mund të jenë të pranishëm fizikisht, do të kenë mundësinë për t’u bashkuar virtualisht në [https://meet.jit.si/WoALUG këtë dhomë]. Gjithashtu, ftojmë dhe redaktorë aktivë të marrin pjesë, pasi Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe do të ofrojnë mbështetje dhe këshilla praktike. Nëse keni pyetje, na shkruani në adresën e emailit: info@wikimediashqip.org. Faleminderit! Ju presim!<span id="Vyolltsa:1732707149089:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 27 nëntor 2024 12:32 (CET)</span> {{dmb|1|NEUTRAL|Pas disa javësh diskutime të hollësishme, megjithëse rezultati përfundimtar i votave ishte 8 me 7 në favor të përshtatjes shqip të emrave, Wikipedia mbështetet më tepër te argumentet sesa te numrat e thjeshtë të votave. Duke marrë parasysh gjithashtu kontributet e kufizuara të disa prej përdoruesve pjesëmarrës dhe balancën e ngushtë të argumenteve pro dhe kundër, gjykoj se interpretimi më i përshtatshëm për përfundimin e këtij diskutimi është asnjanësia. Në këtë kontekst, mendoj se qasja më e mirë për të ardhmen do të ishte të lihet në dorën e redaktorëve individualë të vendosin mbi titujt, duke e trajtuar çdo rast individualisht. Kjo qasje mund të zbatohet deri sa të kristalizohen praktika më konkrete për titujt e kështu të krijohen kushte për një diskutim të mëtejshëm me një përfundim më të qartë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 janar 2025 10:34 (CET)}} == Përdorimi i gjuhës shqipe == Përshëndetje! Po shfrytëzoj këto ditë të vetëdijes kombëtare për të propozuar një çështje që del vazhdimisht në lidhje me përdorimin e gjuhës shqipe në "Wikipedia". Aktualisht artikujt nuk ndjekin një standard të mirëcaktuar kur vjen puna te përdorimi i emrave të ndryshme të njerzve, vendeve, veprave artistike, etj. Ato herë shkruhen me rregullat fonetike të gjuhës origjinale e herë përshtaten me ato të shqipes sipas dëshirës së përdoruesit që po merret me atë artikull. Duke qenë se ka kaluar goxha kohë që nga hera e fundit që është bërë një diskutim të tillë, përpara se të ndërmerret ndonjë fushatë masive ndryshimesh, do të propozoja që të vendosim për ndjekjen e një standardi të vetëm në këtë drejtim. Personalisht propozoj përshtatjen në shqip në këto raste. Kjo gjë diktohet nga rregullat e drejtshkrimit tonë e nuk shoh ndonjë arsye të qenësishme pse të mos ndiqet dhe në një enciklopedi shqipe ku veprimtaria bazë është po shkrimi. Propozimi im është që të nisim me përshtatjen e emrave të njerzve dhe gradualisht të vazhdojmë më tutje sipas nevojës duke fituar përvojë gjatë procesit. Mirëpriten dhe ide të tjera. === Diskutim === Po ftoj për diskutim përdorues të ndryshëm që kanë shfaqur interes në lidhje me temën kohën e fundit, ndihuni të lirë të shtoni dhe të tjerë. @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], @[[Përdoruesi:Etnolinguistike|Etnolinguistike]] - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 nëntor 2024 12:23 (CET) :Përshëndetje. Kjo mendoj që është një ndër çështjet më të diskutuara në Wikipedia dhe mesa di une, s'ka pasur ndonjëherë konsensus. Shumica e përdoruesve kanë qenë të mendimit që emrat e huaj të shkruhen në gjuhën origjinale. [[Wikipedia:Titujt e artikujve]] përmban edhe udhëzimet e nevojshme. Është e vërtetë qe ajo faqe është shkruar nga unë, por unë vetëm kam përmbledhur rregullat e pashkruara të diskutimeve në Kuvend. Unë personalisht mendoj që emrat duhet të shkruhen në gjuhën origjinale. Një argument që kam lexuar para disa vitesh thoshte që është e pamundur të ketë dakordësi për shqipërimin e emrave. P.sh. Donald Trump, duhet shkruar Donald Tramp, Donëlld Tramp, apo Donëlld Çramp? Unë mendoj se gjuha evoluon, por fatkeqësisht rregullat e drejtshkrimit s'kanë ndryshuar prej vitesh. Nëse do u përmbaheshim vetëm rregullave të drejtshkrimit dhe fjalorit të gjuhës shqipe, shumë artikuj, sidomos në fushën e informatikës, nuk do të mund të shkruheshin dot. Rregullat e drejtshkrimit, deri para vitit 2013, thonin që fjalët ''Zot'', ''Allah'', ''Krisht'', ''Bajram'', ''Pashkë'', ''Krishtlindje'' etj. duhet të shkruheshin me gërmë të parë të vogël, vetëm sepse kishin urdhër për të sulmuar në çdo lloj forme besimet fetare. Wikipedia nuk është institucion shtetëror, as nuk preket nga ligjet e Republikës së Shqipërise, dhe për sa kohë rregullat bazë zbatohen, rregullat e tjera, si emrat e huaj, përdorimi i thonjëzave etj. mund të ndryshohen për sa kohë ka konsensus mes përdoruesve. Duke qenë se kjo është një temë që është diskutuar disa herë dhe është e rëndësishme dhe duke marrë parasysh që shumica e emrave janë në gjuhë origjinale, do propozoja që të mos nxitohemi për t'i ndryshuar rregullat, nëse nuk ka një konsensus të gjerë mes 15-20 përdoruesve. Nëse janë vetëm 5 përdorues që kanë të njëjtin mendim, pas 2 vitesh mund të vijnë 5 të tjerë që mund të kenë mendime të tjera dhe të gjitha zhvendosjet do ikin dëm. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 30 nëntor 2024 00:47 (CET) ::Jam dakord në parim me çdo gjë që ke shkruar aty. Gjuha me të vërtetë duhet t'i kishte dhënë përgjigje zyrtare shumë çështjeve të reja këtyre viteve të fundit (një shembull që lidhet me këtë që po diskutojmë, si veprohet me firmat ku stilizimi është pjesë e emrit të vetë firmës, fjala bie, "iPhone"?) dhe Wikipedia nuk ka pse detyrimisht të funksionojë si institucion zyrtar i republikës së Shqipërisë. Por në sytë e mi, kjo çështje nuk vjen si nevojë për t'ju bindur ndonjë ligji më shumë se sa nevojës pragmatike të jetës së përditshme. Pasja e një standardi të përgjithshëm të njësuar do të ndihmonte këdo, pa dallime, duke përfshirë këtu dhe njerëzit që nuk dinë të lexojnë gjuhët e huaja dhe rregullat fonetike të tyre. Me popullarizimin e anglishtes, emrat që lidhen me të morën gradualisht një lejekalim të lirë (''freepass'') që të ruhen siç janë se "të gjithë e kuptojnë për çfarë bëhet fjalë". Kjo gjë nuk ndodh me emrat rus, fjala bie apo emrat arabë a kinezë, gjuhë që e konkurrojnë anglishten për numrin e folësve. Edhe në kohët kur Shqipëria kishte marrëdhënie të ngushta me republikat sovjetike dhe një pjesë e madhe e popullsisë kuptonte rusisht, nomenklatura përsëri përshtatej shqip dhe nuk merrej e mirëqënë që populli do ta kuptonte për çfarë bëhej fjalë a të dinte si ta lexonte. "Wikipedia" gjithmonë e ka pasur parim të përgjithshëm të sajin të jetë sa më e përdorshme nga kushdo (''accessible''), duke përfshirë këtu, për shembull, hapa shtesë që ne ndërmarrim për të shkruajtur tekstet përshkruese nëpër fotografi (''alt text'') që përdoren nga personat me probleme me shikimn kur lexojnë artikujt tanë. Në këtë kontekst, lënia e nomenklaturës në gjuhën origjinale paraqitet si barrë shtesë për këdo që nuk zotëron gjuhën në fjalë. Duke folur për veten, unë di mirë anglisht por nuk di aspak frëngjisht. Edhe sot e kësaj dite, nuk jam i sigurt si të lexoj emrat vijues: ''Jules Koundé'', ''Warren Zaïre-Emery'', ''Loïc Badé'', ''Olivier Giroud'', të gjithë lojëtarë me emër të kombëtares franceze në futboll. Shembuj të tillë ka nga çdo fushë, nga çdo gjuhë. ::Afërmendsh, jam dakord dhe për dëshirën për të pasur një konsensus të gjerë, prandaj shkrova që të thërrasim kë të mundemi për të dhënë mendimin për këtë temë, qoftë dhe kundër asaj që shpreha unë – nëse mendon se mund të etiketosh të tjerë, të lutem bëje – por problemi është se zakonisht komunitetet tona aktive gjithmonë rreth 5 përdorues aktivë kanë pasur pak a shumë, ku 3 më të vjetrit janë zëvendësuar me 3 të rinj një herë në disa vite. Nëse arrijmë të mbledhim 15-20 veta në diskutim do të ishte mirë por edhe nëse nuk mundemi, mund të qëndrojmë të qetë mendoj duke ditur që rregullat në "Wikipedia" gjithnjë kanë pasur natyrë fluide. Nëse një grup i ri përdoruesish nuk bie dakord me vendimin tonë këtu pas gjysmëdekade apo një dekade, mund ta ndryshojnë sërish (përparimi i teknologjisë gjithmonë vjen duke lehtësuar më shumë punë në këtë drejtim). - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 30 nëntor 2024 10:43 (CET) ::Jam shum dakord me Olsin ne lidhje me shkrimin e tij per sa i takon emrave. Edhe wikipediat e gjuheve te tjera i kan emrat e njerzeve (jo qyteteve dhe shteteve) ne formatin origjinal dhe mendoj qe edhe ne duhet te ndjekim te njejten standart. [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 25 dhjetor 2024 07:07 (CET) :Përshëndetje, duke iu bashkangjitur mendimit të Kleinit do doja të shtoja disa argumente përse shqipërimi i fjalëve të përveçëm është i nevojshëm. Siç u shpreh dhe më lart jam i mendimit që gjatë shkrimit të artikujve bëhet e paqartë vija ndarëse se cilat emra duhen shkruar sipas shqiptimit apo në trajtën e tyre origjinale, duke përfunduar kështu në një miks, ku të dyja gjendet së bashku. Kjo nuk është aspak koherente. :Kam parë për shembull në emrat e futbollistëve që shfaqen ashtu siç shkruhen në gjuhën e huaj ([[Cristiano Ronaldo]], [[Lionel Messi]]). Nga ana tjetër kam vënë re një punë shumë e mirë është kryer në listën e rajoneve të Italisë, që shumë saktë emrat e tyre janë shkruar siç shqiptohen, [[Rajonet e Italisë]]. :Shkrimi i fjalëve të huaja të përveçme sipas shqiptimit shqip është e rëndësishëm për këto arsye: :# Një shqipfolës ka tendencën ta kërkojë termin në '''motorin e kërkimit shqip''', dhe pret që rezultatet e marra të jenë po në shqip. :# Një titull i shkruar sipas shqiptimit shqip, e identifikon menjëherë '''gjuhën e përmbajtjes''' dhe shmang ngatërresat. :# Shfaqja e emrit të shqipëruar ofron vetvetiu '''një informacion shtesë''', i cili shpeshherë është i nevojshëm. :# Ky rregull është i gjendshëm dhe '''në gjuhët e tjera''', të cilat përdorin gërmat latine. Për shembull mund të shikoni dhe në gjuhën azere artikullin e [[Cristiano Ronaldo]]. :# Momentalisht ekziston një '''miks artikujsh''' të cilat herë të shkruara sipas shqipërimit dhe herë në gjuhën origjinale, shiko psh. [[Mihael Shumaher]]. "O njëra o tjetra", siç i thonë. :# Kjo do të jetë shtysë në mënyrë jo të drejtpërdrejtë për të ndrequr '''shqiptimet e gabuara''' që bëhen në gjuhën shqipe. Mendoj se Wikipedia e ka reputacionin dhe fuqinë për ta zgjidhur këtë gjë. :Gjithë të mirat! :-[[Përdoruesi:Druvari|Druvari]] ([[Përdoruesi diskutim:Druvari|diskutimet]]) 3 dhjetor 2024 00:25 (CET) :- Përshëndetje, unë pajtohem me atë që tha Kleini më lartë. Duhet të theksoj se të gjitha versionet e Wikipedia-s përdorin terma në gjuhën e tyre për figurat e njëjta, dhe jo terma ndërkombëtarë. Nëse dikush ka ide të reja se si mund të veprojmë më mirë në raste apo tema të caktuara, do ta pasuronte idenë tonë, dhe suksesi do të ishte edhe më i qenësishëm. :Faleminderit për thirrjen! Unë pajtohem pjesërisht me secilin prej jush. Është goxha e vështirë të arrihet një marrëveshje që i vjen hakut secilit dhe, po qe se vendoset, nuk mendoj se do të ketë problem në të ardhmen e afërt kur redaktorë të rinj do t'i bashkohen komunitetit – për aq kohë sa nuk del një rregullore për këtë çështje nga akademitë shqiptare ose kosovare me një ide të qartë dhe me një përmbledhje emrash të vendeve ose të paktën kategori emrash – ndryshimet mund të bëhen me pak komanda. Edhe po u zgjidh çështja e emërtimeve të titujve, unë e kam hallin më shumë te lakimi i emrave gjatë përmbajtjes së teksteve në faqet Wiki. Nëse do ta shkruash ''Uashington'' (Uashingtonin) e ''Floridë'' (Floridës), si do ta shkruash ''Wyoming'' (Uajomingun)? Po të nisemi me parimin fonetik të shqipes, do të jetë e lehtë t'i lakojmë këta emra, derisa të vijë rasti të lakosh emra si ''Brigitte'' - Brizhitin, Brigitte-n, apo si do të jetë?!<span id="Berishasinan:1733219972422:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 3 dhjetor 2024 10:59 (CET)</span> ::Çështja e lakimit është me të vërtetë me rëndësi dhe është shqetësuese se si gradualisht po i zhdukim dallimet rasore të shqipes duke i përdorur emrat përgjithmonë të ngrirë në emërore për shkak se refuzojmë t'i përvetësojmë në shqip me përshtatje. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 dhjetor 2024 00:24 (CET) :[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Pershendetje Klein dhe te gjithe parafolesit. Ne fakt, une jam per shkrimin e fjaleve te huaja sipas sistemit fonetik te gjuhes shqipe. Eshte vendosur qe ne Kongresin e Manastirit qe fjalet do te shkruhen ashtu sic shqiptohen. Dhe, kjo gje vlen edhe per shkrimin e emrave te huaj te njerezve qe te shkruhen ashtu sic shqiptohen ne gjuhen nga jane huazuar.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Nuk deshiroj t'i futem detajeve te rregullave qe disa syresh permendin ne lidhje me rregullat e drejtshkrimit ne kane ndryshuar prej vitesh apo jo. <br style="margin-bottom:0.5em"/>Ajo qe di nga projekte te ndryshme, kam pare se gjuhet e tjera nga cdo gje i shkruajne sipas sistemit te vet. Ketu flas per artikuj te shkruar ne gjuhe kartveliane, gjuhet muzikore (tonal languages) si: kinezce, japonisht, apo gjuhe te tjera si armenishtja apo greqishjta, arabe, farsi, etj. etjj., qe nuk kane perdorin alfabet latin, i kane te gjitha te pershtatura ne shkrimin e gjuhes se vet. <br/>Nese do te vazhdojme me logjiken e shkrimit te emrave te huaj ashtu ne gjuhen e tyre native, atehere me thoni ju si lexohet ky emer: اسماعیل کدارے. Ose ky tjetri: 伊斯梅尔·卡达莱 <br/>Si perfundim, mendimi im eshte qe cdo gje ne Wikipedia te shkruhet shqip duke menduar qe Wikipedia ne gjuhen shqipe u perket cdo njeriu qe flet e lexon shqip pa dallim moshe. Ka shume njerez qe nuk flasin gjuhe te huaja dhe nuk dine si t'i lexojne. Faleminderit!<span id="Vyolltsa:1733397222878:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 5 dhjetor 2024 12:13 (CET)</span> :Përshëndetje të gjithëve, :Pas Kongresit të Drejtshkrimit të vitit 1972 dhe publikimeve madhore që e pasuan, si Drejtshkrimi i Gjuhës Shqipe (1973) dhe Fjalori i Drejtshkrimit (1976), Shqipëria ka kaluar nëpër transformime të rëndësishme shoqërore por edhe gjuhësore. Në këto pesë dekada, është evidentuar nevoja për rishikim, përmirësim dhe përshtatje të normave ekzistuese për të përballuar sfidat e reja që i parashtrohen gjuhës. :Ndërsa puna për botimin e Fjalorit të Gjuhës së Sotme Shqipe është drejt përfundimit, po shqyrtohet organizimi i një kongresi të ri për të diskutuar propozimet e reja që synojnë përmirësimin e disa rregullave të standardit aktual. Ndër çështjet më të rëndësishme është edhe shqipërimi i emrave të huaj, ku praktikat e përkthyesve të shquar si Fan Noli, Robert Shvarci, Jusuf Vrioni, Ardian Klosi, Edmond Tupja, Robert Elsie edhe të tjerë ofrojnë modele të vlefshme për përpunimin dhe përshtatjen e emrave në shqip. :Në këtë kontekst, roli i platformave si Wikipedia në shqip është thelbësor për të promovuar dhe zbatuar këto norma, duke u ofruar përdoruesve një traditë të njësuar përdorimore. Të tilla qasje mbështeten edhe nga propozimet që profesorë si Rami Memushaj dhe Ali Dhrimo kanë ofruar për një drejtshkrim të përshtatshëm (Fjalor Drejtshkrimor 2011/2015), të qartë dhe të lehtë për përdoruesit. Kjo qasje synon të ruajë besnikërinë ndaj rregullave drejtshkrimore, ndërkohë që përmirëson dhe lehtëson përdorimin e shqipes standarde. :E thënë ndryshe, thjeshtë e shkurt, në Wikipedia shqip duhet të shkruhet shqip duke edukuar kështu edhe përdoruesit. Faleminderit dhe ndjesë për vonesën e përgjigjes. [[Përdoruesi:Etnolinguistike|Etnolinguistike]] ([[Përdoruesi diskutim:Etnolinguistike|diskutimet]]) 6 dhjetor 2024 17:11 (CET) - Nëse nuk e bëjmë shqipërimin, ta dini se jemi duke përdorur standarde të dyfishta (për disa ka shqipërim, për disa jo). Në këtë mënyrë, ne çdoherë humbasim kohë në debate ose rrezikojmë edhe luftë zhvendosjesh duke mos pasur qartësi se si duhet të veprohet. Pra, është krijuar një 'bottleneck', që do të zgjidhej me një vendim këtu. - Ndryshimi i një emri të caktuar që ka për qëllim 'shqipërimin', duhet të bëhet në nivelin bazik (fillestar) të shqipërimit dhe jo në nivel të thellë. Shembull: "Donald Trump - Donald Tramp" dhe jo të thellohet niveli i shqipërimit si: "Donëlld Tramp". Dhe duhet të bazohet në gjuhën e shkruar, jo në të folurën, sepse në disa raste e folura ka tendencë t’i shtjellojë emrat gabimisht, në varësi të përdoruesit nga vjen, rajonit, dialektit, etj. - Ky rregull i shqipërimit nuk e anulon/shtyen mundësinë që të përdoret emri origjinal deri sa të shqipërohet, nëse emri i njohur për atë titull/emër/term nuk ekziston për momentin në shqip. Shembull: "Religion - Feja". "Chutchi Sea - Deti Chutchi". (Kjo fare nuk përbën problem, pasi shumica dërrmuese do të jenë të shqipëruar). - Duhet që: emri origjinal të jetë ridrejtim te artikulli të cilit emri i shqipërohet (shembull në rastin e personave si 'Michael Jackson'. Jo në raste si 'Azov Sea' te 'Deti Azov')." - @[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], nuk besoj se ardhja e përdoruesve të rinj do të ndikojë në ndryshimin e rregullave të vjetra. Ky ndryshim bëhet për mirëqenien dhe ngritjen e cilësisë të projektit. Duhet të ecim përpara, respekt. --[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) :: Për t'ju përgjigjur të gjithëve nga pak. Së pari, rregulli prej vitesh ka qenë që emrat duhet të shkruhen në gjuhën origjinale. Nëse disa përdorues po i shkruajnë në gjuhën shqipe, do të thotë që po shkelin rregullat. Së dyti, nëse shkoni te artikulli [[Michael Jackson]], meqë u mor si shembull këtu, do të shikoni se shumica e gjuhëve që përdorin alfabetin latin, e shkruajnë emrin në gjuhën angleze. Së treti, emri i shqipëruar mund të shkruhet në kllapa brenda artikullit dhe motorët e kërkimit mund ta gjejnë artikullin në Wikipedia, sidomos nëse ata që kërkojnë banojnë ne Shqipëri, pasi Google nxjerr në fillim artikujt e Wikipedias shqip. Po etiketoj edhe disa përdorues që kanë pasur redaktime gjatë muajit të fundit dhe kanë marrë pjesë në diskutime në të kaluarën: <span class="template-ping">@[[:User:Aeternus|Aeternus]],</span> <span class="template-ping">@[[:User:Arianit|Arianit]],</span> <span class="template-ping">@[[:User:Flladimi|Flladimi]],</span> <span class="template-ping">@[[:User:Ftillimi|Ftillimi]],</span> <span class="template-ping">@[[:User:Liridon|Liridon]],</span> <span class="template-ping">@[[:User:Ritamaliqi|Ritamaliqi]],</span> @[[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]]. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 3 dhjetor 2024 01:35 (CET) Unë kam argumentuar edhe në të kaluarën, e edhe tani qëndroj prapa mendimit që emrat në Wikipedian shqipe duhet të shkruhen në formën origjinale. Kam argumentuar që në këtë mënyrë i shmangemi luftave të pafundme potenciale rreth shqiptimit të ndryshëm të emrave të njëjtë. Kam argumentuar që brenda në artikull, afër emrit origjinal mund të vendosim në kllapa shqiptimin shqip të fjalës (më të përafërt, i cili mund të ndryshojë dhe nuk është fiks). Këto rregulla duhet të vlejnë edhe për emrat në gjuhët tjera, jo vetëm ata në gjuhën angleze. --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 3 dhjetor 2024 09:19 (CET) Dakordohem me @[[:User:Aeternus|Aeternus]] & @[[:User:Olsi|Olsi]], ashtu siç u përmend më herët, kjo temë sa e sa herë është diskutuar e prap vijm në përfundim se rregullat aktuale janë më mirë se sa të shpikim rregulla të reja. Nuk e di si funksionojnë gjuhët e tjera, a kanë institucione që vendos se si do shqiptojnë emrat e gjuhëve tjera, por se neve si wikipedianë është e pamundur të shqipërojme aq shumë gjuhë që ka. --[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 3 dhjetor 2024 13:41 (CET) Dëshiroj të shtoj se emrat e përveçëm të personaliteteve (gjithnjë flasim për persona të huaj) duhen shkruar në fillim të artikujve përkatës në të dy format. P.sh., Kristiano Ronaldo (Cristiano Ronaldo). Më pas përdoret vetëm forma e shqipëruar, pra konkretisht Kristiano Ronaldo. Për personalitete të së shkuarës është mirë që të shtohen në kllapa edhe viti i lidndjes dhe i vdekjes, p.sh., Albert Ajnshtajn (Albert Einstein, 1879 - 1955). Pas herës së parë në të cilën emri shkruhet në të dy format, herët e tjera emri shkruhet vetëm në formën e shqipëruar. Sa i takon emrave të përveçëm të firmave e markave të njohura, sugjeroj që të shkruhen herën e parë fillimisht si në gjuhën e origjinës dhe të sqarohet në kllapa shqipërimi më i përafërt. P.sh. Microsoft (shqipto: 'majkrësoft). Pas herës së parë të shkruhet vetëm emri si në gjuhën e origjinës, pa sqarim të mëtejshëm, pra Microsoft, Microsoft-i, Microsoft-it etj. Çështja që duhet shtruar për diskutim e votim në lidhje me emrat e personave është nëse artikujt e tyre duhet të standardizohen që të nisin me Kristiano Ronaldo (Cristiano Ronaldo) apo Cristiano Ronaldo (Kristiano Ronaldo). Unë parapëlqej që të nisin me Kristiano Ronaldo (Cristiano Ronaldo, 1985 -), por ndoshta nisja me Cristiano Ronaldo (Kristiano Ronaldo) mund të jetë më e lehtë në rastet e emrave me shkronja jolatine. --[[Përdoruesi:F10t2|F10t2]] ([[Përdoruesi diskutim:F10t2|diskutimet]]) 7 dhjetor 2024 13:15 (CET) :@[[Përdoruesi:F10t2|F10t2]], çdokush është i mirëpritur të diskutojë, por ju nuk keni faqe përdoruesi, as diskutime të mëparshme, keni shumë pak redaktime në Wikipedia dhe vini pas më shumë se 3 vitesh në Wikipedia dhe gjëja e parë që bëni është të votoni këtu. Mund ta di si ka ndodhur kjo? Pse erdhët pikërisht këtu pas më shumë se 3 vitesh pa redaktuar? --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 8 dhjetor 2024 01:06 (CET) ::@[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], kam përshtypjen që duhet të jetë ndonjë nga përdoruesit që ka parë njoftimin tim në kanalet e komunikimit të [[m:Wikimedians of Albanian Language User Group|WOALUG]]. Unë lajmëroj vazhdimisht për diskutimet e rëndësishme në Kuvend në kanalin publik të "Telegram" dhe "WhatsApp" të grupit në fjalë për të shtuar ndërveprimin e për të pasur një shtrirje sa më të gjerë të veprimeve që ndërmerren këtu. Në rastin konkret kam lajmëruar 2 herë me shpresë për të rritur sa më shumë pjesëmarrjen dhe po diskutoja për të vënë dhe një lajmërim në mediet sociale të grupit në fjalë. Megjithatë mund të gabohem se nuk e njoh personalisht përdoruesin në fjalë e mund të ketë ardhur në ndonjë mënyrë tjetër, të shprehet vetë. (Thjesht bëj lidhjen që erdhi pak pas lajmërimit tim të dytë atje.) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 dhjetor 2024 02:40 (CET) :::Atëherë mua më duket si rast i [[:en:Wikipedia:Sockpuppetry#Meatpuppetry]] dhe [[:en:Wikipedia:Canvassing#Votestacking]]. Do ju lutesha të mos bëni njoftime të tilla jashtë Wikipedias pasi mund të shihet si një tentativë për të rekrutuar përdorues të ndryshëm për të votuar, që normalisht nuk do të votonin. Në të njëjtën mënyrë mund të krijoj edhe unë një grup me përdorues që kanë mendime të njëjta me mua dhe t'i njoftoj sa herë të ketë votime. Duke qenë se F10t2 erdhi këtu vetëm për këtë votim, vota e tij/saj nuk duhet të merret parasysh. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 8 dhjetor 2024 12:43 (CET) ::::@[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], praktika e shpërndarjes së lajmërimit në kanalet e komunikimit të grupeve zyrtare të përdoruesve të Wikipedia-s shqip ka vite që realizohet nga përdorues të ndryshëm. Lajmërimi që sheh aktualisht më sipër këtij për fushatën Kontrollo e Përditëso është shpërndarë sërish në të njëjtat kanale. Çdo lajmërim për diskutim e votime në lidhje me çështje teknike që është hapur nga unë këtu është shpërndarë sërish në të njëjtat kanale. Grupi në fjalë mban komunikime periodike mujore si pjesë e agjendës së tij zyrtare në lidhje me marrëdhënien me Wikimedia-n e programet e saj dhe ka takime të vazhduara fizike për punëtori me tema të ndryshme (si fushata e fundit) dhe diskutime për çështje si këto. Është vështirë të argumentohet nga një anë se personalisht kërkon pjesëmarrje më të gjerë dhe nga ana tjetër të ankohesh për ''canvassing'' kur kjo ndodh. Unë do të isha dakord të shpërndaje lajmin me përdorues që kanë mendime ose jo të njëjta me tëndin dhe t'i ftosh në diskutime sa herë të ketë votime, nëse përdoruesit në fjalë do të vinin me argumente përveç votave numerike. Kjo lloj përqasje e dyfishtë ngjan shumë [[w:en:Wikipedia:Wikilawyering]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 dhjetor 2024 13:03 (CET) :::::Nuk shoh ndonjë problem me punëtoritë apo fushatat për përmirësimin e Wikipedias, por thirrja për votime më duket problem. Nëse pranojmë votat e përdoruesve të rinj, apo të atyre që nuk kanë ndonjë interes të redaktojnë në Wikipedia, do krijojmë një precedent jo të mire, pasi këtu mund të vijnë edhe partitë politike dhe të vendosin materiale propagandistike dhe t'i votojnë që të dalin dhe në faqen kryesore. Dhe ata kanë me qindra ose mijëra njerëz dhe mund ta bëjnë shumë lehtë këtë, por ne s'duhet ta lejojmë një gjë të tillë. F10t2, me rreth 20 redaktime, erdhi këtu pas 3 vitesh dhe u largua dhe as nuk përgjigjet më këtu. Unë vetëm thashë që të mos merret vendim nëse ka pak përdorues, por nuk thashë të njoftojmë përdorues jashtë Wikipedias të vijnë dhe të votojnë. Po vendos një shënim në votën e F10t2 që ta kenë parasysh edhe administratorët dhe përdoruesit e tjerë. [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2024 14:27 (CET) @[[:User:Liridon|Liridon]], replike ndaj asaj qe ke shkruar tek votimi: Votimi behet per apo kunder shqiperimit te titujve te artikujve. Pastaj nese vendoset per, dikutohen kushtet, ne qfare rrethana se si te veprojme, nese kunder atehere mbesin te vlefshme rregullat ekzistuese. --[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) :@[[User:Liridon|Liridon]], gradualisht nënkupton një përqasje rast pas rasti pasi moria e emrave të përveçëm është shumë e madhe për të nxjerrë një zgjidhje të vetme për çdo emër që ekziston në çdo gjuhë. Në vija të përgjithshme është thënë pak a shumë më sipër tashmë se si do të ngjajë ky proces nga përdorues të ndryshëm me shembuj konkretë si: Albert Ajnshtajn, Mark Tuejn, Majkëll Xhekson, Kristiano Ronaldo, Donald Tramp, etj... Ekzistojnë dhe rregulla drejtshkrimore për përshtatjen e fjalëve të ndryshme nga gjuhë të huaja në shqip (dhe madje një koment përfshin goxha modele gjuhësore ku mund të mbështetemi për këtë proces në rast mëdyshjeje). Para disa vitesh u diskutua dhe u vendos për të ruajtur origjinalitetin dhe unë megjithëse isha kundër rashë dakord me vendimin e marrë. Besoj se diskutimi aktual përfshin më shumë përdorues se ai i pari, është më i gjerë në argumente nga të dy palët si dhe kemi arritur të lajmërojmë më shumë njerëz (unë po vazhdoj të përpiqem të lajmëroj më shumë). Nëse pas disa kohësh do të ketë sërish një sasi të konsiderueshme përdoruesish kundër zgjedhjes së këtij diskutimi ciladoqoftë ajo mund të rihapet sërish. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 dhjetor 2024 02:53 (CET) Doja të shtoja edhe diçka tjetër. Si duhet ta quajmë trajnerin Giovanni De Biasi? Xhovani De Biazi? Në pasaportën e tij shqiptare shkruhet Giovanni De Biasi [https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2017/06/biasi-2.jpg]. A nuk po i ndryshojmë emrin një shqiptari? Si do të ndiheshit ju nëse shkoni në një shtet tjetër dhe ju ndërrojnë emrin? --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2024 15:44 (CET) :Këtu bëhet fjalë për '''shqipërim''' të emrave, jo ndryshim të tyre. Për De Biazin, do pyesim 5 italianë dhe do e shkruajmë siç e dëgjojmë. Personalisht nuk e kam problem, kur një francez më thërret Dryvari. Gjithë të mirat! -[[Përdoruesi:Druvari|Druvari]] ([[Përdoruesi diskutim:Druvari|diskutimet]]) 9 dhjetor 2024 21:59 (CET) ::Puna është që De Biasi është edhe shqiptar tani dhe nëse e shkruajmë De Biazi po i ndryshojmë emrin. Republika e Shqipërise e njeh si De Biasi. Tani edhe në Shqipëri ka emra të huaj. Para pak kohësh degjova që një shqiptar e kishte emrin Andrew. Tani nëse ky bëhet i famshëm dhe meriton të ketë artikull në Wikipedia, duhet t'ia ndryshojmë emrin dhe t'ia bëjmë Endrju? [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2024 22:14 (CET) Mendoj që ky diskutim ka pasur goxha kohë të zhvillohet por që të jemi të sigurt, le t'i japim dhe ~2 javë. Pretendoj ta mbyllim rreth datës '''15 janar''' në rast mungese zhvillimesh të reja. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 janar 2025 12:28 (CET) === Votimi === Tani që duket se shumica e argumenteve janë dhënë nga të dyja këndvështrimet, besoj se një votim do të ndihmonte për të kuptuar më thjeshtë situatën. Po etiketoj për të votuar përdoruesit që kanë diskutuar me shpresë se mund të vijnë dhe të tjerë më pas: @[[:User:Olsi|Olsi]], @[[:User:Druvari|Druvari]], @[[:User:Berishasinan|Berishasinan]], @[[:User:Leutrim.P|Leutrim.P]], @[[:User:Aeternus|Aeternus]], @[[:User:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], @[[Përdoruesi:Velocitasgroningen1934|Velocitasgroningen1934]], @[[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]] '''Emrat e përveçëm duhet të përshtaten në shqip gradualisht.''' * {{PËR}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 dhjetor 2024 13:26 (CET) * {{PËR}} - Shkak është standardizimi i laramanisë që po ndodh. Është një tmerr i vërtetë; nëse një shqiptar i zakonshëm hyn dhe lexon diçka, përfundimisht do ta ketë të vështirë të gjejë atë që kërkon. Besoj se duhet ose ta kthejmë në shqip, ose ta laramanojmë më tej duke përfshirë edhe formate gjuhësore si cirilike, arabe, kineze etj., për ata që i flasin këto gjuhë. Në këtë mënyrë, ta shndërrojmë Wikishqip në një platformë përfaqësimi ndërkombëtar dhe jo vetëm të gjuhës shqipe. Gjithashtu, termat latine si status-quo ose vice versa (anasjelltas) mund të mbahen ashtu si janë. Nuk ka dyshim se disa terma do të qëndrojnë të pandryshuar (ka përjashtime), por votimi po bëhet për shqiptimin dhe shqipërimin gjithëpërfshirës. Ky është një veprim që e modernizon dhe i jep një ngjyrë të normales Wikipedias sonë. Shpresoj që edhe të tjerët të shohin vlerë në këtë ndryshim, i cili sjell dritë për ne që çdo ditë përballemi me dilema në emërimin e artikujve të rinj, për shkak të laramanisë. — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) * {{KUNDËR}} --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 4 dhjetor 2024 20:53 (CET) * {{KUNDËR}} — [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 5 dhjetor 2024 00:26 (CET) * {{PËR}} — [[Përdoruesi:Druvari|Druvari]] ([[Përdoruesi diskutim:Druvari|diskutimet]]) * {{PËR}} - [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 5 dhjetor 2024 12:24 (CET) * {{PËR}} - [[Përdoruesi:Etnolinguistike|Etnolinguistike]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 dhjetor 2024 17:17 (CET) * {{PËR}} -- [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 6 dhjetor 2024 19:45 (CET) * {{PËR}} -- [[Përdoruesi:F10t2|F10t2]] ([[Përdoruesi diskutim:F10t2|diskutimet]]) 7 dhjetor 2024 12:58 (CET) ::{{Koment|Shënim:}} F10t2 ka shumë pak redaktime dhe është rikthyer pas 3 vitesh vetëm për të votuar këtu. * {{KUNDËR}} - Emrat e përveçëm duhet të përshtaten në shqip gradualisht? Si do përshtaten? A ka një udhëzues me pika të detajuara? Nuk mund të hidhen në votim ndryshime rrënjësore me një rregull që ska as një paragraf përshkrues, do duhej të ishte një draft me pikat se në cilat raste si do transformohen në shqip.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 7 dhjetor 2024 13:07 (CET) * {{KUNDËR}}'''... SHUMË MADJE''' Jam për ruajtjen e emrit origjinal dhe të shoqërohet me shqiptimin në kllapa. --[[Përdoruesi:Ftillimi|Ftillimi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ftillimi|diskutimet]]) 10 dhjetor 2024 20:59 (CET) * {{KUNDËR}} - sipas cilit udhëzues? [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|më fol!]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|më vëzhgo!]]</small> 12 dhjetor 2024 15:53 (CET) * {{KUNDËR}} - Jam kundër vendosjes së një rregulli të tillë, kjo nuk do të thotë se nuk jam për përshtatjen sipas shkrimit shqip të emrave të shkrimeve të ndryshme nga ai latin, por për sa i përket emrave në shkrime latine duhet të ruhet edhe identiteti grafik i emrit, pasi një emër mund të ketë versione të tjera në të shkrimit latin, zakonisht nga gjuha në gjuhë. Koncepti i shqipërimit është i ndryshëm nga ai i shkrimit sipas shqiptimit në shqip. Jam absolutisht kundër shqipërimit, por edhe shkrimi sipas shqiptimit duhet të kufizohet vetëm te shkrimet e tjera nga ai latin. Jam kundër që të shkruhen sipas shqipes emrat e personave në një gjuhë me shkrim latin, por nuk është se la, kundërshtim që emrat e vendeve bi fjala të shkruhen sipas shqipes, pasi p.sh.: emri Cristian, Christian, Kristian nga gjuhë të ndryshme me shkrim latin do ta humbasin dallimin dhe bëhen njëllojë të gjithë. Më duket absurde!!!. – [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 13 dhjetor 2024 23:11 (CET) *{{PËR}} Jam pro shqipërimit të emrave në gjuhën shqipe, duke u mbështetur në argumentat e përmëndur më lartë, mendoj se shqipërimi i emrave të personazheve të ndryshëm do të lehtësonte leximin e artikujve nga një masë më e gjerë lexuesis në shqip. Duke u bazuar dhe në rregullin e vendosur në Kongresin e Manastirit për shkrimin e gjuhës shqipe, një tingull një shkronjë ne duhet ti përmbahemi në tërësit rregullit të të shkruarit shqip dhe jo të bëjmë përjashtime ose anashkalime në bazë të mendimeve personale ose qasjeve personale me emrat ose me gjuhët nga na vinë këto emra. - [[Përdoruesi:Ajdi Kokoshi|Ajdi Kokoshi]] 23 dhjetor 2024 ::{{Koment|Shënim:}} [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Kontributet/Ajdi_Kokoshi Përdoruesi Ajdi Kokoshi] ka shumë pak [https://xtools.wmcloud.org/ec/sq.wikipedia.org/Ajdi_Kokoshi redaktime] <s>për të votuar</s>, mirëpo komenti i tij mund të merret parasysh si pjesë e diskutimit. --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 24 dhjetor 2024 10:27 (CET) * {{KUNDËR}} --'''[[User:Sadsadas|Sadsadas]]''' 25 dhjetor 2024 07:11 (CET) {{dmb|2}} == Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 24 janar 2025 02:11 (CET) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 --> == Feminism and Folklore 2025 starts soon == <div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <center>''{{int:please-translate}}''</center> Dear Wiki Community, You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia. You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles. Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project: # Create a page for the contest on the local wiki. # Set up a campaign on '''CampWiz''' tool. # Create the local list and mention the timeline and local and international prizes. # Request local admins for site notice. # Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]]. This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools'''] Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance. We look forward to your immense coordination. Thank you and Best wishes, '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]''' ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 29 janar 2025 03:36 (CET) == Wiki Loves Folklore is back! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} [[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]] Dear Wiki Community, You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March. You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest. You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language. Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. '''Kind regards,''' '''Wiki loves Folklore International Team''' --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 29 janar 2025 03:36 (CET) </div> <!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 --> == Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 3 shkurt 2025 01:49 (CET) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 --> == Kuvendi në Commons == Përshëndetje! Kam krijuar [[commons:Commons:Kuvendi|Kuvendin për Wikimedia Commons]]. Nëse dëshironi të ndihmoni përdoruesit që duan të ngarkojnë materiale në Commons dhe që kanë pyetje, mund ta shtoni atë faqe në listën tuaj mbikëqyrëse që të njoftoheni kur ka ndonjë diskutim të ri. [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 4 shkurt 2025 08:00 (CET) :Është praktikë e zakonshme kjo në Commons? Pra, ka Kuvende të tjera të lokalizuara në gjuhë të veçanta? Pyes për t'u informuar se nisma është e mirë gjithsesi. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 5 shkurt 2025 14:56 (CET) ::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], po. Shiko [[commons:Template:Lang-VP]]. [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 20:39 (CET) :::Oh, dakord. Shumë mirë atëherë! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 00:30 (CET) == Zgjedhjet parlamentare në Kosovë == Përshëndetje, si wikipedian i Kosovës, dua të bëj apel për ndihmë të shtuar në artikullin e [[Zgjedhjet parlamentare në Kosovë, 2025|Zgjedhjeve Parlamentare]] në Kosovë, meqë është ngjarje aktuale dhe zgjedhjet po ndodhin nesër dhe vetëm sot sefte e krijova faqen <small>(pse nuk ekzistoi deri tash?? nuk e di)</small> Momentalisht [[:en:2025 Kosovan parliamentary election|faqja e temës në anglisht]] është më e detajuar sesa të gjitha të tjerat, të cilën mund të përdorni si pikë reference. Ju falenderoj paraprakisht! - [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 8 shkurt 2025 21:34 (CET) :@[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], termi i duhur është "Zgjedhjet kuvendore", i kreva disa zhvendosje, kategoritë i kisha përgatitur kohë më parë, tani janë të sinkronizuara të gjitha. E paske pasur fjalën për "[[Zgjedhjet kuvendore në Kosovë, 2025]]", jo për "[[Zgjedhjet kuvendore në Kosovë]]". Në tërësi i kam listuar si: Zgjedhje komunale (lokale), Zgjedhje kuvendore (parlamentare ose kombëtare-nacionale), Zgjedhje presidenciale. <small>Nuk ka ekzistuar siç nuk ekzistojnë shumë terma shkencorë apo bazikë në letërsi apo çështje të tjera, pasi përdoruesit shpesh shkruajnë më shumë tema të preferuara, kjo besoj është e vetëkuptueshme.</small> Do mundohem të shtoj diçka te artikulli kur të kem kohë. -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 02:41 (CET) ::Termi i duhur? Nuk dalin rezultate në media dhe burime zyrtare për "zgjedhje kuvendore" askund; fraza që përdorin ligjet është "Zgjedhjet për Kuvend" ([https://gzk.rks-gov.net/ActDocumentDetail.aspx?ActID=61266 Rregullorja e Kuvendit të Kosovës]) ose nga KQZ ”Zgjedhjet për Kuvendin e Kosovës" ([https://kqz-ks.org/pyetjet-me-te-shpeshta/ Pyetjet më të Shpeshta, KQZ]). Mediat përdorin gjithandej "Zgjedhjet <em>parlamentare</em>", nga [https://ata.gov.al/2025/02/09/mbahen-sot-zgjedhjet-parlamentare-ne-kosove/?amp=1 Agjencia Telegrafike] te [https://www.dw.com/sq/zgjedhjet-n%C3%AB-kosov%C3%AB-be-k%C3%ABrkon-ruajtjen-e-standardeve-demokratike/a-71545944 Deutsche Welle] te [https://kallxo.com/lajm/zgjedhjet-2025-kqz-ja-jep-sqarime-per-menyren-e-votimit/ Kallxo.com]. ::Ndoshta është ma "shqip" se "parlamentare" por s'reflekton mënyrën se qysh i referohen në jetën e përditshme, në media dhe në ligj. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 9 shkurt 2025 08:20 (CET) :@[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], Për zgjedhjet parlamentare apo zgjedhjet kuvendore kam pasur një diskutim me Kleinin në një faqe diskutimi të një artikulli kohë më parë, por kam vështirësi ta gjej dhe t’i referohem. Kleini pati thënë që mund të fillojmë ta përdorim termin, dhe unë pata vazhduar me plotësimin e kategorive që mungonin në lidhje me zgjedhjet, korrigjimin e gabimeve që gjenden gjatë procesit dhe, pasi i kisha plotësuar të gjitha, i zhvendosa në zgjedhje komunale, kuvendore, presidenciale. Më pas kisha disa dilema, sepse disa vende kanë sisteme të ndryshme ose të përziera dhe përdorin terma të ndryshëm për t’iu referuar të njëjtit proces zgjedhor. Po ashtu, ka zgjedhje lokale (komunale), por nëse thua “lokale”, atëherë rrjedhimisht duhet të përdorësh edhe “nacionale-parlamentare-presidenciale”. Nëse thua “komunale”, atëherë logjikisht duhet të përdorësh “kombëtare-kuvendore-presidenciale”. Nuk mund të përdorësh “Lokale-Kombëtare-Parlamentare” ose “Komunale-Nacionale-Presidenciale”, sepse del gabim gjuhësisht. Problemi nuk qëndron vetëm në këto raste, pasi mund të krijohet një precedent që çon në përdorimin e një termi të caktuar (edhe kur është i pasaktë) në artikuj të tjerë, duke sjellë kështu gabime drejtshkrimore. Një shembull tjetër është fjala Commune, e cila në RKS është përkthyer në Komuna / Municipality. Kjo krijon një problem, sepse nëse fjala Commune do të përdorej në një dokument ndërkombëtar, si do ta përkthenim atë në shqip kur është term i zënë? Ky është një shembull që tregon se termat duhet të jenë të qartë dhe të standardizuar, veçanërisht kur përdoren në kontekste ndërkombëtare. E di që mediat i kemi si referencë në Wikipedia (si burime të dhënash), por besoj se ato lënë shumë për të dëshiruar, si në nivelin e verifikimit të informacionit para publikimit, ashtu edhe në nivelin profesional. Dihet publikisht se si i sheh bota mediat tona, të cilat shpesh janë të ndikuara nga axhenda të ndryshme. Për më tepër, ato kanë gabime drejtshkrimore ose ndodh që një lajm i gabuar ripublikohet nga zinxhiri mediatik. Një tjetër argument është se mediat tona nuk janë gjithmonë në përputhje të plotë me kodet e standardeve dhe etikës, qoftë vendore apo ndërkombëtare. Pa dashur ta kthej këtë në një debat mbi mediat, besoj se e bëra të qartë pikëpamjen time. Wikipedia si enciklopedi funksionon si një bazë të dhënash (databazë) dhe duhet të ruajë një nivel standardi. Nëse dy terma njihen ndryshe në Shqipëri dhe RKS, duhet të vendosim cilin nga ta të përdorim në mënyrë më të përshtatshme dhe jo të ndjekim automatikisht çdo variant të mundshëm nga mediat. Thjesht dua që edhe të tjerët me shumë përvojë në wiki ta shohin “Pikturën më të madhe” në këto raste. Nganjëherë hasë në kundërshtime sepse nuk kuptohet qasja ime. Wikipedia duhet parë si një projekt global (on a global scale), ku shkruajmë për gjithë botën, jo vetëm për Kosovën apo Shqipërinë. Një shembull në këtë rast do ishte termi “Policia kombëtare”. Nëse në Wikipedia anglisht dikush krijon një artikull me këtë titull, ai do t’i referohet policisë amerikane ose angleze të vendit të tij dhe jo policisë sonë. Po ta përkthejmë ne, pa e ndryshuar përmbajtjen, do jetë titulli policia kombëtare, dhe përmbajtja do flasë për policinë amerikane, kjo do ishte gabim sepse lexuesi pret që po lexon në wiki shqip për organizatë shqiptare. Ne nuk mund të bëjmë të njëjtën gjë. Pse? Sepse “zgjedhjet kombëtare” në kontekstin tonë mund të nënkuptojnë të gjithë kombin shqiptar, jo vetëm një shtet. Prandaj, termat “Zgjedhje të përgjithshme” ose “Zgjedhje kuvendore” janë më të përshtatshëm për të shmangur keqkuptimet. -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 13:30 (CET) :::{{KOMENT}} Për sa i përket temës në përgjithësi për terminologjinë e përdorur në medie... Duhet kuptuar që një pjesë e mirë e medieve shqip, për shumë koncepte, thjesht kopjojnë fije e për pe përmbajtjen e Wikipedia-s shqip. Në këtë mënyrë, Wikipedia shqip vendos standarde padashje të cilave u bëhet jehonë më pas në medie. Ndonjëherë këto medie përdoren sërish në Wikipedia më pas si burime e fillojmë një ''feedback loop''. Efekti në fjalë është ekzgjeruar akoma më shumë me veglat si ChatGPT që kanë filluar të ushqehen me vetë përmbajtjen e gjeneruar po nga ata vetë (që më pas rrjedh dhe këtej, siç ke vënë re vetë). ''Feedback loops'' e degjenerojnë cilësinë e transmetimit dhe i shkatërrojnë sistemet ku ndodhin nëse nuk ndërpriten. Mbase kjo që thashë nuk vlen aq shumë për rastin në fjalë se nuk besoj që mediet të kenë ardhur në Wikipedia për të shkruar artikuj për zgjedhjet por e kisha në përgjithësi meqë së fundmi ka filluar të ceket gjithnjë e më shumë çështja e terminologjisë që duhet përdorur në projekt. Prandaj nuk jam shumë i hapur ndaj përdorimit të "termit më të njohur gjerësisht" (ideologji që përdoret te EnWiki, që funksionon me anglishten – gjuhë me miliona herë më shumë folës se sa shqipja). Unë punoj shpeshherë me artikuj në lidhje me turizmin dhe artikujt e kronikat që gjenden vërdallë janë shumicën e rasteve thjesht lexime të artikujve përkatës të Wikipedia-s shqip. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 13:34 (CET) ::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], shumë e vërtetë.<span id="Leutrim.P:1739254953622:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 07:22 (CET)</span> == Artikujt e përkryer dhe të mirë: Standardi == Aktualisht, Wikipedia shqip ka 39 artikuj të përkryer dhe 27 artikuj të mirë. Një shikim i shpejtë mes asaj liste ama dëshmon një mungesë uniformiteti. A mundet ndokush me përvojë në shkrimin e artikujve të angazhohet për standardizimin e artikujve të zgjedhur si të mirë e të përkryer? Normalisht, artikujt e mirë duhet të kenë të paktën një mbulim të kënaqshëm të temës, të lehtë për t'u kuptuar nga kushdo dhe mungesë gabimesh teknike apo ortografike ndërsa ato të përkryer duhet të kenë mbulim të plotë të temës në një gjuhë të thjeshtë duke u siguruar dhe të kenë një punim të mirë nga ana vizuale; Këto të fundit, nga vetë emri, supozohet të mos kenë nevojë për ndërhyrje të asnjë lloji më përveç ndonjë përditësimi që mund të vijë me kohën. Jo të gjithë artikujt tonë të mirë e të përkryer gëzojnë këto standarde (disa madje kanë gabime të dukshme që s'i kanë as artikujt e zakonshëm). Duke qenë se këto artikuj konsiderohen si ekspozita e Wikipedia-s shqip, të vendosura dhe në faqen kryesore, a mundet ndokush të marrë përsipër rregullimin e tyre dhe përafrimin me standardet e kërkuara (duke parë dhe artikujt homologë në anglisht a ndonjë gjuhë tjetër)? * [[WP:AP]] * [[WP:AM]] - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 janar 2025 11:44 (CET) :@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], @[[Përdoruesi:Zbulimi|Zbulimi]], @[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]] :Po etiketoj disa përdorues që janë marrë shpesh me shkrimin e artikujve. Ndihuni të lirë të shtoni të tjerë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 janar 2025 12:41 (CET) ::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]].<span id="Leutrim.P:1738154761335:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 29 janar 2025 13:46 (CET)</span> :::Po shoh problemet. Fillova me artikullin për ''[[Final Fantasy VIII]]'' mes Artikujve të Mirë meqë është i pari dhe më i fokusuar në pop kulturë për shqyrtimin tim. Ka pësuar prej moti nga problemet e referimit, adaptimit të terminologjisë së videolojërave, dhe vjetrimit (po flasim për një video lojë 26-vjeçe por besoj që po më kupton). Në krahasim me homologun anglisht, detajet rreth zhvillimit të lojës janë të varfëra, pra aty do të vazhdoj punën për ta përmirësuar. Diskutimin e hapa tek [[Diskutim:Final Fantasy VIII|faqja e vet]]. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|më fol!]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|më vëzhgo!]]</small> 30 janar 2025 02:25 (CET) ::::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], faleminderit për angazhimin! Siç mund ta shohësh, shumë nga artikujt në ato lista vuajnë nga probleme të ngjashme—disa kanë mangësi teknike, disa përmbajnë informacion të papërditësuar ose të munguar, ndërsa të tjerë janë jashtëzakonisht të gjatë dhe mund të kenë nevojë për ndarje në artikuj më të përmbledhur. Këto çështje janë problematike, edhe për faktin që artikuj të tillë shpesh përdoren si modele për krijimin e artikujve të rinj. Shpresoj që edhe përdorues të tjerë të bashkohen në përpjekjet për të ngritur standardet e këtyre artikujve në nivelin që meritojnë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 shkurt 2025 03:36 (CET) :::::Pati më zhvillim në këtë drejtim, @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]]? (Asnjë problem nëse nuk ka pasur sepse ke qenë i angazhuar në shumë punë on-wiki këto kohë.) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 00:32 (CET) ::::::Nuk pata shumë kohë. Isha në zgjedhje tërë ditën sot, mirëpo provova të bëj gati një infrastrukturë të improvizuar që të mund të trajtojmë artikujt për shqyrtim! Shih tek [[WP:Artikuj të përkryer/Rivlerësimi]] dhe [[WP:Artikuj të mirë/Rivlerësimi]]. Kritikat janë të mirëseardhura! [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 10 shkurt 2025 01:45 (CET) :::::::Në fakt kur e nisa këtë diskutim po mendoja të ishte një gjë që do të bëhej vetëm njëherë dhe kjo nga frika se po të krijonim një sistem të tillë nuk do të kishte njerëz për ta mbajtur në punë më vonë. Por meqë tashmë e ke krijuar, mbase është shenjë që duhet vënë në jetë. A mundesh teknikisht të krijosh një sistem të ngjashëm me mënyrën si funsionojnë aktualisht kandidaturat kudo (me krijim faqesh të mëvetësishme dhe përfshirjen e tyre me ''transclusion'' në faqen kryesore)? Do të ishte mirë të kishim të njëjtin standard kudo pasi në të ardhmen flitet për të pasur një robot që do të merret automatikisht me pjesën e ''transclusion''. Nëse nuk mundesh, mund të merrem unë me të. :::::::Gjithashtu më pëlqen shumë kreu që ke krijuar për artikuj të tillë. Je ende duke punuar me të apo mund të përfshihet te strukturat kryesore? Mund të ul përkohësisht nivelet e mbrojtjes te hyrjet e atyre dy faqeve që të mund të bësh ndryshimet e nevojshme. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 10:31 (CET) ::::::::për artikujt e përkryer e krijova një krye që mund ta vendosim tek faqet përkatëse: gjendet nën [[WP:Artikuj të përkryer/Kreu]], për artikujt e mirë akoma po e ndërtoj një seksion për kriteret që duhet t'i plotësojë, por nëse mund të shtohet përmes [[WP:Artikuj të mirë/Kreu]] do të ishte mirë. Për sa i përket kandidaturës, me dijeninë time, në wiki tjera kjo gjë bëhet me skripta dhe stampa ''preload''. Mund të bëjmë diçka të ngjajshme, mirëpo mund të marr pak kohë derisa ta tjetërsoj sistemin për shqip [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 10 shkurt 2025 14:56 (CET) :@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], mbrojtja e faqeve WP:AP dhe WP:AM u ul për 1 javë. Mund të veprosh me to gjatë kësaj kohe. :Në lidhje me kandidaturat, sistemin për të cilin flet, e kemi tashmë të aplikuar në të gjitha kandidaturat. Forum i Grisjes, Ofiçina, Administrata dhe madje dhe vete faqet për artikujt e mirë dhe të përkryer përdorin atë logjikë. Shiko nëse mund ta ndjekësh të njëjtin standard. Nëse të duket tepër kompleks, më thuaj mua se merrem unë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 15:08 (CET) :Me falni per vonesen, por kisha nje pengese me nje diskutim! Mendoje se ne radhe te pare duhet propozuar qe te shmanget konflikti i interesit me personin qe ploteson nje artikull. Persnoni qe eshte plotesues me te pakten 30% te plotesimit te artikullit nuk mund ta propozoje dhe aq me pak ta votoje vete punen e tije. Nga artikujt qe kam plotesuar njeri ka konsiderohet si artikull i mire ndersa nje tjeter eshte kandituar. As i kam kandiduar as votuar vete, e kam pasur qendrim etik. Per ata qe mund te jene cuditur se pse nuk po e votoje artikullin qe e kam plotesuar vete. Te tjeret jane te lire ta vleresojne, por nuk me tingellon mire qe te beje fushate qe pse te tjeret duhet ta votojne si artikull te mire apo sic kane lene te kuptohet se ne te ardhmen do ta kandidojne edhe per te perkryer. Jane disa skrupuj te mi etike qe nuk mund ti shkel. Por per te tjeret propozoje vetem qe votimi dhe ne mendimin tim edhe propozimi nga vete autoret e redaktimeve te shmanget. Sigurisht mund vleresohet se sa duhet te kete plotesuar te quhet autor. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 18:53 (CET) ::@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], vendosja për votim nuk konsiderohet aspak konflikt interesi, thjesht sjellje para vëmendjes së komunitetit. Po njëlloj një person mund të shpallë vetë kandidaturën për administrator apo funksione të tjera dhe sërish do të ishte plotësisht brenda rregullave aktuale. ::Tangent me këtë, të lutem të lësh insuinimet për situatën e mbyllur në çfarëdolloj forme. Ndalova bllokimin me idenë për të pasur fresh start pas propozimit të @[[Përdoruesi:Olsi|Olsit]]. Në të kundërt do të rikthehemi të gjithë në pikën zero. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 19:06 (CET) :::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Dalloji me vemendje ato qe kam thene, ceshtjen e kandidimit se kam konsideruar ne terma absolute, por votimin, pikerisht sic eshte per administratoret. Nenkuptova nje standard etik timin qe nuk do ta beja kurre.</br><br/>Nuk ka asnje insinuate nga une, je vete qe po bene insuinata, kur me duhet te shpjegoje edhe vonesen per ata qe mund ta shikojne daten se kur jam ftuar ne diskutim dhe kur pergjigjem. Nderkohe nuk kam folur as per kandidimin e nje artikulli te plotesuar nga une si te mire. Nuk fola te faqja e kandidimit, se sic shpjegova, nuk kam ndermend te beje as ndonje lloje fushate per te.<span id="Flladimi:1739212005706:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 19:26 (CET)</span> ::Mendoj se nuk është konflikt interesi, bile konsiderohet gjë e mirë nëse personi apo personat që përmirësojnë artikullin ia sjellin komunitetit për vlerësim të tij. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 10 shkurt 2025 19:23 (CET) :::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], i ndryshova butonat që të funksionojnë me modelin e krijimit të nënfaqeve të mëvetësishme, modeli që kemi aktualisht në të gjitha kandidaturat pak a shumë. Shiko nëse shablloni që ofrohet është në rregull apo mund të ketë disa ndryshime të tjera. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 10:52 (CET) ::::Shablloni punon siç duhet! falemnderit shumë! ::::ia dhashë edhe një ndryshim të vogël që titulli me qenë në nivel h3 e jo h2 që mos të përleshet me seksionet [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 shkurt 2025 20:44 (CET) E vleresoje punen per plotesimin e kritereve dhe dizajnit te faqes se artikujve te mire dhe te perkryer, por pa pasur vendosur disa standarde dhe kritere per kandidimin dhe votimin me duket se do jete thjeshte nje kend i shkruar bukur qe sdo kete asnje rendesi per vleresimin e artikujve te mire dhe te perkryer. Menyra e votimit dhe kandidimit jane ''gangrena'' ku jane shperfillur dhe do te shperfillen cdo lloj kriteri qe do te vendoset per artikujt. Kandidimi dhe votimi behen sikur ndodhen ne rrjetet shoqerore te miqve dhe ndjekesve. Sic ka ndodhur jane votuar pa marre parasysh ndonje merite reale te artikullit. Per te mos bere vetem kritika, do te propozoja qe te reformohet menyra e kandidimit dhe votimit. Personi qe kandidon nje artikull (mendimi im eshte qe mos te jete vete autori, por s'jam kategorik) te marre persiper qe jo thjeshte te beje nje vleresim te shkurter te artikullit, por ta ballafaqoje me te gjitha kriteret qe jane vendosur apo do te vendosen. Dhe artikulli te mos shkoje drejtperdrejte ne votim por per disa kohe te lihet mundesia e diskutimit, informimit apo verejtjeve paraprake te ato qe do te shtjelloje personi qe do ta kandidoje. Pas njefare kohe, kur te ezaurohet diskutimi i kritereve te cohet per ne votim, qe te mos votohet pa e ballafaquar para te gjitheve mendimin e propozuesit. Dhe do te isha i mendimit qe autoret te mos kishin te drejte votimi. Pervec kesaj, te kufizohej e drejta e votimit per perdoruesit fillestar, me nje numer te vogel redaktimesh qe mund te mos kene mesuar se si plotesohen artikujt. Keto, edhe pse s'ane garanci absolute per nje vleresim te artikujve te mire dhe te perkryer, do ta permiresonin dukshem cilesine si te kandidimeve ashtu dhe te votimeve. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 15:52 (CET) :Absolutisht. Nuk mundemi me iu përfillë standardeve kur nuk e dijmë se cilat janë. Për artikujt e mirë dhe të përkryer, thuhet kështu momentalisht: :<blockquote>{{xt|Këto artikuj kanë një shtjellim shterrues të temës me paanësi, pa u zgjatur më shumë seç duhet e pa u bërë monotonë, burime të formatuara mirë për të mbështetur çdo informacion që përfshihet në to dhe një formatim të drejtë të tekstit e detajeve teknike si kategoritë, lidhjet e materialet multimediale.}} </blockquote> :Prej kësaj mund të nxjerrim disa pika kryesore që mund t'i vulosim si kritere, dhe për më tepër si vijim i [[Wikipedia:Pesë shtyllat|shtyllave të Wikipedias në përgjithësi]]: :* artikulli duhet të jetë mbulim i përqendruar i temës, dhe të shpjegojë aspektet më të rëndësishme me peshë të duhur ("{{xt|shterrues}}") :* artikulli duhet të jetë i paanshëm, i lirë prej konflikteve të interesit, ndërlidhjes personale me subjektin, apo përfitimit personal nga tema ("{{xt|me paanësi}}") :* artikulli duhet të jetë interesant për të lexuar, dhe të mos zgjasë më shumë se ç'duhet ("{{xt|pa u bërë monotonë}}", gjatësia ndikon edhe në gjëra teknike) :* artikulli duhet të jetë i besueshëm, dhe burimet të qasshme e të kuptueshme ("{{xt|burime të formatuara mirë për të mbështetur çdo informacion}}") :* artikulli duhet t'i ketë detajet teknike nga prapaskena të rregulluara mirë, dhe duhet shkruar me gramatikë korrekte ("{{xt|një formatim të drejtë të tekstit e detajeve teknike}}") :Tash për nga sipërfaqja duket se kriteret për artikull të mirë dhe artikull të përkryer janë të njëjta; por dallimi kyç do të ishte mbulimi i temës, hollësia e burimeve, dhe zbatimi i prozës së mirë. Personalisht ia kisha shtuar si pikë artikujve të përkryer që '''duhet të kenë sa më pak lidhje të kuqe'''. Sa më mirë që lidhet me artikujt e tjerë, aq më mirë, dhe lejon shfletim në rrjetën që me kujdes po e ndërtojmë këtu. :Për kriteret e artikujve të përkryer, unë veç i përktheva ato nga anglishtja sa për shqyrtim, prandaj dua ta di prej jush nëse janë në rregull dhe nëse është pritje realiste që t'i mbajtur në këmbë. Pra vëmendje këtu: [[Wikipedia:Kriteret për artikull të përkryer]] (një faqe e tillë do të përpilohet edhe për AM-të) [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 shkurt 2025 16:57 (CET) ::@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], unë jam shumë dakord me diskutimin paraprak që propozon dhe po të shohësh arkivën e disa prej kandidaturave të shkuara, do të shohësh se ashtu është vepruar. Problemi ka qenë gjithnjë te mungesa e pjesëmarrjes në këto diskutime. Kryhet një propozim dhe askush nuk e vë re për muaj e ndonjëherë dhe vite të tëra. Shpresoj që kjo gjë të ndryshojë tashmë. ::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], dakord vetëm se do të kisha vënë theksin te pjesa që të jetë i lidhur me artikuj të tjerë pa e prekur pjesën me lidhje të kuqe. Edhe pse jam dakord me ty që një artikull i mirë përgjithësisht nuk ka shumë lidhje të kuqe duhet kuptuar që në vetvete artikulli apo shkruesi i tij "nuk kanë faj" nëse ekzistojnë apo jo artikujt për temat që po cek artikulli. Nuk mund të presim që dikush të marrë përgjegjësinë të shkruaj disa dhjetëra artikuj vetëm e vetëm që të mundet të kandidojë njërin. Madje, ky është rasti ideal. Mendoj që në shumë raste, përdoruesit thjesht do të fillonin të hiqnin lidhjet për artikujt që s'ekzistojnë ende për të kënaqur atë pikë. Për sa i përket kritereve të përkthyera, do t'i hedh një sy shpejti së bashku me ndryshimet në strukturë/anën pamore. Mbase Flladimi mund të ketë interes më shumë te kjo pjesë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 17:50 (CET) :::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], prandaj propozova qe personi qe e kandidon te beje nje shtjellim jo te shkurter por te ballafaquar me kriteret e permbajtjes qe sipas tij i ploteson. Te tjeret do ta kishin me te lehte te komentonin nese plotesohen vertete apo jo. Kjo para se te konsiderohet i shterur diskutimi i kritereve. Ne fund ata qe do te votonin sido qe te ishte do te ishin me te informuar.<span id="Flladimi:1739294135037:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 18:15 (CET)</span> :::Ke të drejtë për sa i përket lidhjeve të kuqe, [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein]], po t'kuptoj. Nuk kanë faj redaktorët gjithherë kur ka faqe të munguara. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 shkurt 2025 20:33 (CET) ::Po shoh qe punon mjaft intensivisht per ceshtjen edhe pse sic lexova kishe edhe angazhime te tjera, por duhet te kuptosh se menyra e kandidimit dhe votimit edhe ato qe do ti plotesosh (e kam pare se jane shume shkurt) kriteret e permbajtjes kur te kandidohen dhe votohen me cfare do te shtrengohet zbatimi i kritereve te permbajtjes?! Sa per dallimin midis artikujve te mire dhe te perkryer, mendoje se artikulli i mire te plotesoje kriterin e pare dhe te dyte qe ke paraqitur me larte, pjeserisht edhe te tretin (me duket teper ajo te mos jete monoton, se eshte menyra e ndijimit te secilit eshte e vecante ne varesi edhe te temes). Sigurisht te gjatesia me duket jo e drejte te vendoset nje gjatesi per te gjithe artikujt, se jo cdo ceshtje meriton nje trajtim me te njejten gjatesi. Por nese thuhet se nuk duhet te kete perseritje te panevojshme (duke mos nenkuptuar referimet e brendshme per sqarim) dhe shtjellim hollesish te panevojshme. Dua te theme te kete plotesim te kritereve per mbushjen e nje artikulli ne pergjithesi bashke me strukturen qe nje artikull duhet te kete (e kam fjalen per ndarjen ne seksione). ::Jam dakord per te katertin me kerkesen per sqarimin nese e ke fjalen per formatimin teknik te referencave (duke perfshire stampat dhe psh gjuhen ne aspektin teknik), apo vetem ne kendveshtrimin e menyres se plotesimit te drejte me referenca. Po shpjegoje se menyra e vendosjes dhe pajisjes me referenca eshte shpesh gabim edhe ne artikujt anglisht apo gjuhet e tjera. Nje nga gabimet e shpeshta eshte perseritja e te njejtes reference (d.m.th. e njejta faqe e nje burimi te caktuar) ne te njejtin paragraf apo ne menyre te skajshme edhe ne cdo fjali apo shprehje. Sigurisht kjo paraqitje e gabuar edhe ne anglisht eshte zhvilluar nga mundesia qe kane perdoruesit per te vendosur nje stampe per mungese burimesh kudo edhe ne nje fjali te nje paragrafi edhe deri me tre burime. Kjo sigurisht ka te beje me luften e rrymave, drejtimeve dhe interesave ne uiki. Nje menyre per ta dobesuar nje shkrim qe nuk mund ta plotesojne vete por ka nje pikepamje qe nuk e pelqejne eshte duke i vendosur te tilla stampa ne menyre te pajustifikuar. Ne kete menyre shmangin edhe dhenien e argumentave dhe burimeve vete dhe demtojne te te tjereve (flas pre uikit e tjera, se ne shqip nuk eshte e perhapur). Pra kjo ne lidhje me vendosjen e referencave, nese nuk nenkupton ate teknike jam dakord. ::Pika e peste me duket e turbullt (cdo te thuash me prapaskena te rregulluara mire). Nese do te thuash me vendosje te mire te pamjeve dhe struktures se tekstit ne vendin dhe madhesi te justifikuar per paraqitjen (sigurisht jam kunder argumentit qe nuk e di nga ka gjetur justifikim aq te gjere se tektsi nuk duhet te mbizoterohet nga figurat) duke krijuar nje harmoni tekst–figura jam dakord. Per gramatiken dhe formatimin e tekstit jam dakord. ::Per dallimin me duhet te theme se artikulli i mire duhet te plotesoje kriteret e mesiperme, ndersa ai i perkryer pervec te mesiperme te kete edhe stilin e shkrimit, rrjedhshmerine e leximit, nivelin e prozes pra. Qe eshte nje kriter qe nje artikulli i jep nje ngjyrim me shume se te zakonshem apo plotesim formal disa kriteresh. Nuk jam dakord qe ne pergjithesi te mos kete lidhje te kuqe (se pervec se mund tia ndryshoje ndonje lidhjet me artikujt e tjere pa pyetur, dikush mund ti krijoi si artikuj apo ridrejtime te ardhshme. ::Por prape cfaredo gjeje qe te vendosen te kriteret nuk do te kene vlere nese nuk krijote edhe reformimi i kandidimit dhe votimit. Mund te propozohen edhe menyra te tjera qe te shmangen problemet qe permenda, nuk i konsideroje te padiskutueshme te gjitha ato qe propozova. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 17:50 (CET) :::Ka diçka që duhet trajtuar: Çfarë ekzaktësisht presim të ndodhë me një rivlerësim? Pra, ne nxjerrim në pah të metat. Pastaj çfarë? I rregullojmë apo thjesht votojmë për t'i hequr statusin? Pyes sepse nëse është kjo e dyta duhet ca punë për të rregulluar stampat e arkivat. Pra, nuk kemi një stampë për procesin e rivlerësimit apo për degradimin. Nuk kemi as një arkivë për votime të tilla. Nëse nuk do të votojmë e degradimi nuk është një mundësi, vetëm rregullimi, (pra, mundësia e parë) atëherë infrastruktura aktuale është në rregull por kandidaturat mbase duhen rikthyer të funksionojnë në formën origjinale që kishte bërë përdoruesi Fallbackintoreality, jo me formatin me nënfaqe të mëvetësishme që solla unë. Termi gjithashtu duhet ndryshuar në diçka që nënkupton më shumë përmirësimin se sa rivlerësimin. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 22:57 (CET) ::::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], të lutem vendos disa kritere provizore dhe për artikujt e mirë që të kemi mundësi të rregullojmë strukturën e të gjitha faqeve fillimisht. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 shkurt 2025 13:06 (CET) == Ndalimi i shtimit të Stampës së Grisjes nga përdoruesit pa llogari == {{dmb|1|KUNDËR}} A nuk do të ishte më mirë që veprime të tilla të ndërmerren nga njerëz që kanë një emër dhe mund të kontaktohen, në mënyrë që të dimë se kush i shton stampat e grisjes? Ata zakonisht i shtojnë pa arsye dhe nuk e argumentojnë më vonë arsyen e grisjes së artikullit të caktuar!. -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 16:53 (CET)<br style="margin-bottom:0.5em"/> === Votimi === *{{PËR}} - Si propozuesi. -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 16:56 (CET) *{{KUNDËR}} - E para nuk do të ishte aspak mirë që të njohim çdokënd që shton stampën {{tl|grise}} apo bën redaktime të tjera. Pse duhet të dimë emrin, mbiemrin dhe emailin e personit që shton këtë stampë? Kjo bie në kundërshtim me rregullat e Fondacionit Wikimedia. Çdokush është i lirë të redaktojë, qoftë anonim apo me emër real. E dyta, ndryshe nga '''heqja''' e stampës grise që ndodh shpesh, '''shtimi''' i saj nga përdorues pa llogari pothuajse nuk ndodh asnjëherë, kryesisht ngaqë përdoruesit e rinj pa llogari nuk dinë ta shtojnë. E treta, ka përdorues të huaj që mund të mos jenë ''autoconfirmed'' këtu në Wikipedian shqip, por janë përdorues të besuar në Wikipediat e tjera dhe shpesh këta përdorues mund të shtojnë stampën {{tl|delete}} në artikuj që meritojnë grisje të shpejtë. E fundit, pse nuk duhet të kem unë të drejtë ta shtoj këtë stampë pa u identifikuar më parë? --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 17:22 (CET) **[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], Citoj: @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]]; ''Në pikëpamje të përgjithshme, e mira do të ishte që veprime të tilla të ndërmerren nga njerëz të cilët kanë një emër dhe mund të kontaktohen, pra të dimë se nga kush vijnë këto shtime të stampave të grisjes. Rrofsh!'' (vendndodhja; [[:Përdoruesi diskutim:Leutrim.P/Arkivi 1#Këshilla e burime informacioni]]).<span id="Leutrim.P:1739212043213:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 19:27 (CET)</span> *{{PËR}} - Sipas arsyetimit të Vyolltsës më lart, edhe unë besoj që ata që bëjnë porosi për grisje duhet të mbajnë përgjegjësi për të. Në disa raste na del që etiketa u vendos gabimisht ose për arsye të gabuara (flas prej përvojës) dhe nuk kisha dashtë që personi që len etiketën me i ikë pasojave. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 shkurt 2025 00:19 (CET) *{{KUNDËR}} - Anoj për kundër sipas arsyetimit të Olsit, më së shumti sipas pjesës {{Tq|E dyta, ndryshe nga '''heqja''' e stampës grise që ndodh shpesh, '''shtimi''' i saj nga përdorues pa llogari pothuajse nuk ndodh asnjëherë}}. Nëse do të kishte më shumë raste ku përdoruesit e rinj fillojnë të abuzojnë me atë funksionalitet, mund të ndryshoja mendim. Për sa i përket çështjes së kontaktit, shumë shpejt përdoruesit pa llogari do të jenë më të arritshëm me ndryshimet e reja që po kryhen nga fondacioni. Në vend të një IP-je (dinamike, shumicën e rasteve), do të kenë një llogari të përkohshme që do të jetë e tyre për 1 vit që do të funksionojë njëlloj sikur të kesh hapur një llogari por pa emër e me ca privilegje të zvogëluara. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 10:33 (CET) === Diskutimi === ''Replika'' [[Përdoruesi:Olsi|Olsit]], ''Njohim'', është fjala në kuptimin e të qenurit i regjistruar. Nuk është fjala për ''redaktime'', por për ''Stampa e Grisjes''. Nuk është fjala fare për ato të dhëna që i ke cekur, vetëm që shtimi i stampës ta ketë kusht të qenurit i regjistruar. Jo!, s'ka të bëjë fare me rregullat. Mos po thua se unë po kërkoj ndalimin e redaktimit?, kush tha se kërkohet emri real. Nuk e përdora si argument numrin se sa herë shtohen apo hiqen stampat, që ta kundërshtosh. Nuk kërkohet të jesh i konfirmuar, vetëm i regjistruar, sipas kërkesës time (pra të mos lejohet vetëm me IP, pa qenë i regjistruar). Nuk është çështje besueshmërie, ata që kanë llogari automatikisht do mund t’i shtojnë sidoqoftë, përdoruesit më të vjetër edhe nga wiki të tjera kanë llogari! Por sikur të ishte ai rast ekstrem, me kërkesën më të vogël të administratës do mund të shtohej pa problem. Pra Olsi, jo Identifikim, por Regjistrim! [[Përdoruesi:Klein Muçi|Kleinit]], në atë rast, përgjigjen e gjen tek Olsi, më lartë. Në atë rast përsëri do jetë e njëjta çështje, sikur me IP ose pa të, je i paregjistruar.. Kërkesa ime është që vetëm personat e regjistruar të mund ta shtojnë stampën e grisjes (ky kufizim nuk i merr parasysh privilegjet, por atë nëse ke llogari ose jo). -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 16:38 (CET) :@[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], dakord, e kuptoj por çfarë ndryshimi do të përbënte regjistrimi në atë rast nëse dhe kur je ''de jure'' i paregjistruar, ''de facto'' ke një llogari tënden (për një vit) ku merr mesazhe e mund të flasësh me përdoruesit e tjerë si zakonisht e identifikohesh nën një emër të caktuar (rreth 12 simbole rastësore ama të fiksuara për një përdorues gjatë atij viti)? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 18:47 (CET) ::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], ajo në të cilën ti po thirresh pritet të vijë në të ardhmen, a ka një datë të caktuar kur një gjë e tillë do të jetë në funksion në WikiSQ..?<span id="Leutrim.P:1739299845195:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 19:50 (CET)</span> :::@[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], po, pritet të implementohet globalisht brenda majit ose më herët, nëse gjithçka shkon mirë. Për informacion të përgjithshëm mund të shohësh [[mw:Trust and Safety Product/Temporary Accounts|këtu]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 shkurt 2025 12:45 (CET) ::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], mirë pra, të falenderoj.<span id="Leutrim.P:1739364761039:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 12 shkurt 2025 13:52 (CET)</span> ::{{Miratim}} — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) {{dmb|2}} == Ndihmoni në përzgjedhjen e artikujve për Wikimedia CEE Spring 2025! == [[metawiki:Wikimedia_CEE_Spring_2025|Wikimedia CEE Spring]] është një fushatë e përvitshme që bashkon Wikipedianët nga Evropa Qendrore dhe Lindore për të përkthyer artikuj në 38 gjuhë pjesëmarrëse. Kjo është një mundësi shumë e mirë për të promovuar vendet dhe kulturën tonë. Komunitetet krijojnë lista me rreth 100 artikuj nga en.Wikipedia të ndarë në 12 kategori për t’u përkthyer në gjuhët pjesëmarrëse. [[Meta:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupin e Wikimedianëve të Gjuhës Shqipe]] ju duhet ndihma juaj për t’i freskuar listat për Kosovë dhe Shqipëri. Nëse keni lexuar, redaktuar, shkruar ose planifikoni të shkruani artikuj cilësor në njërën nga 12 kategoritë në Wikipedian anglisht, ju ftojmë ta vendosni në listën përkatëse më poshtë (numrin Q të artikullit nga Wikidata) ose na dërgoni neve! Lista mbyllet më 19 mars, ndërsa gara fillon më 21 mars. https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Spring_2025/Structure/Kosovo https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Spring_2025/Structure/Albania [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 14 shkurt 2025 10:24 (CET) == Mbrojtja e Titullit të Shteteve nga Zhvendosja == Propozoj mbrojtjen e titujve të artikujve nga zhvendosja për të gjitha shtetet (rreth 200), si dhe për kryeqytetin e tyre, duke e çuar totalin në rreth 400 artikuj. Gjithashtu, propozoj mbrojtjen e titullit të artikullit [[Skënderbeu]]. Fjala është për mbrojtje që parandalon vetëm zhvendosjen e titullit, jo për mbrojtje nga redaktimi. @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], @[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]], @[[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Planeti|Planeti]], @[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]], @[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], @[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]].. -<span id="Leutrim.P:1738798890677:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 6 shkurt 2025 00:41 (CET)</span> === Votimi === *{{PËR}} - Si propozuesi. -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 6 shkurt 2025 17:37 (CET) *{{ASNJANËS}} - Siç kam thënë dhe kur e kemi diskutuar dhe te faqja ime e diskutimeve këtë ide, në parim nuk jam kundër por në prakticitet më duket sikur hap një portë për diçka që nuk ka një fund të qartë. Fjala bie, pse të mbrojmë nga zhvendosja artikullin për Uashingtonin dhe të mos mbrojmë dhe atë për Nju Jorkun? Ose, siç jam shprehur sërish atje, pse të mos mbrojmë nga zhvendosja dhe titujt e artikujve për kafshët, fjala bie, artikulli për shqiponjën apo ujkun? Titujt e tyre nuk priten të ndryshojnë, njëlloj si arsyetimi për shtetet e kryqytetet. Dhe ky arsyetim mund të vlejë për shumë, shumë koncepte këtu. Punë tjetër nëse zgjedhim arbitrarisht pastaj ta bëjmë vetëm për këto por aty s'di të vendos. Do të pranoja çdo gjë që do të zgjidhte shumica. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 13:22 (CET) *{{ASNJANËS}} - Do të isha PËR nëse s'do kishim problemin e përdorimit të gjuhës shqipe/gjuhës së huaj për qytetet e huaja. Sa i përket shteteve, mendoj se mund të mbrohen pa problem, së bashku me artikuj të tjerë, siç janë kafshët, qytetet e Shqipërisë dhe të Kosovës dhe artikuj të tjerë titulli i të cilëve nuk pritet të ndryshojë. I vetmi problem është që na duhet një listë dhe lista mund të jetë shumë e gjatë dhe duhet të bëhet manualisht. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 15:22 (CET) *{{KUNDËR}} - Nje game kaq e gjere emertimesh, edhe pse disa jane stube, ti futesh titullin ne mbrojtje me duket jo i arsyeshem. Disa, por meqe ne flasim ne parim po them se ka me shume se nje qe kane titull te dyshimte, nuk po e kontrolloje ta gjeje se cili konkretisht. Eshte lodhje qe nuk mund te justifikohet ti kontrollosh nje nga nje meqe kam kundershtim, per te gjetur se cili nuk ka titull te pershtatshem. Jam i sigurt se po ti shikoja nje nga nje do te gjeja edhe te tjere qe kane tituj te gabuar. Por po flasim ne parim qe ti cosh te gjith ne mbrojtje nuk eshte e arsyetueshme. Ne fakt, per saktesim, qendrimi im per shkrimin e emertimeve gjeografike eshte qe shkrimi sipas shqiptimit te shqipes te mos kete asnje kufizim. Vetem per nje pjese te emrave te personave kisha qendrim ndryshe. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 22:46 (CET) === Diskutimi === ''Replika'' [[Përdoruesi:Klein Muçi|Kleinit]]. Nuk do i vazhdoj këtu diskutimet e vjetra (vlenë për të gjithë). Sepse është kryeqytet dhe N.Y nuk është!. Baza e kërkesës time nuk lidhet me ''pritjen ose jo të ndryshimit të titullit''. Nuk është njëlloj, sepse artikujt për shtetet i konsideroj të ''rëndësisë së lartë'' (wikien ka një koncept të ngjashëm me shkallë rëndësie). Kërkesa ime është ''arbitrarisht'' për këto. [[Përdoruesi:Olsi|Olzit]], Dy gjëra; 1. Ato që janë të pacaktuara, mund të mos mbrohen deri në titërim të saktë. 2. Me këtë rast mund edhe të shtohet diçka tjetër (Adem Jashari, UÇK, Hasan Prishtina, Ismail Qemali), pra tituj që mund të pritet të ngacmohen nga persona të jashtëm me qëllime të dëmshme. Kafshët/qytetet nuk janë artikuj të rëndësisë së lartë, i përjashtova më lart (përveç nëse do e cekësh këtu ndonjë që është artikull i përkryer, e s’është mbrojtur tashmë!), kërkesa ime e qartëson si loti Mbrojtja e Titullit të ‘Shteteve’ nga Zhvendosja “. E përjashtova më lart ''nuk pritet të ndryshojë''. Lista nuk është problem, do e kemi. '''Entitetit''', Pyetja është ''a do duhej'', dhe ''kërkohet votimi'', nuk po e masim punën për t’u kryer procesi. ''KËRKOJ QË'' askush mos ta diskutojë më ''shqiptimin e shqipes'' jashtë temës që ishte hapur për atë punë më parë (deri në rihapjen e saj), në hapësira që kanë tema të tjera, koha është e çmuar. ''Në rast se'' ka konsensus për mbrojtjen që kërkoj, kur të vijë puna te tituj të diskutueshëm (apo të paqartë), mund t’i shtoni opinionet tuaja në atë moment, deri atëherë ende jemi në fillim, mos të kalojmë në hipoteza!. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladimit]], Nuk votove atje ku kërkohej të votoje më parë, pra për arsye të vetëkuptueshme, nuk kam diçka të diskutoj me ty në lidhje me tituj (sipas vendimit për 1 muaj, kalo mirë).. -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 16:00 (CET) :Pjesa praktike e punës më duket relativisht e lehtë nëse biem dakord për ta bërë. Lista e krejt shteteve mund të gjenerohet me ChatGPT, t'i ushqehet një vegle për mbrojtje masive dhe të bëhen rregullimet e nevojshme me dorë më pas. Kjo punë nuk merr më shumë se 10 minuta. Unë problemin e shoh vetëm te përmbajtja e listës në fjalë pasi përgjithësisht jam i prirur t'i shoh situatat "në shkallë makro": Cilët artikuj e meritojnë atë mbrojtje e pse? Deri tani përgjigjja e propozuar për atë pyetje është "Artikujt për shtetet pasi kanë një rëndësi të veçantë." Nëse të tjerë bien dakord me këtë arsyetim, shtojnë mbi të apo nuk e kundërshtojnë, mund të realizohet. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 18:58 (CET) ::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], në rregull, po pres për votime të reja ose ndryshim opinionesh e votash..<span id="Leutrim.P:1740052479579:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 20 shkurt 2025 12:54 (CET)</span> == <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="message"/> Hello everyone! [[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]] We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''. This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba. '''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''. Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]]. We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there! <section end="message"/> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 22 shkurt 2025 09:29 (CET) <!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 --> == IMPORTANT: Admin activity review == Hello. A policy regarding the removal of "advanced rights" (administrator, bureaucrat, interface administrator, etc.) was adopted by [[:m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|global community consensus]] in 2013. According to this policy, the [[:m:stewards|stewards]] are reviewing administrators' activity on all Wikimedia Foundation wikis with no inactivity policy. To the best of our knowledge, your wiki does not have a formal process for removing "advanced rights" from inactive accounts. This means that the stewards will take care of this according to the [[:m:Admin activity review|admin activity review]]. We have determined that the following users meet the inactivity criteria (no edits and no logged actions for more than 2 years): # [[User:Tëfcí]] (administrator) # [[User:Βατο]] (administrator) These users will receive a notification soon, asking them to start a community discussion if they want to retain some or all of their rights. If the users do not respond, then their advanced rights will be removed by the stewards. However, if you as a community would like to create your own activity review process superseding the global one, want to make another decision about these inactive rights holders, or already have a policy that we missed, then please notify the [[:m:Stewards' noticeboard|stewards on Meta-Wiki]] so that we know not to proceed with the rights review on your wiki. Thanks, [[Përdoruesi:EPIC|EPIC]] ([[Përdoruesi diskutim:EPIC|diskutimet]]) 22 shkurt 2025 19:06 (CET) == CEE Hub Microgrant Programme - 2025 round == '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Microgrants|CEE Hub Microgrant programme]]''' is open for submissions from the communities across Central and Eastern Europe (as well as Central Asia, and Farsi contributors that live in these regions). The CEE Hub Microgrant programme will fund projects ranging from 50 to 700 EUR. Please read the criteria and other details with the programme. '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdscTZ9EPNjHhU0r7hUHNwntX34Wrk8ieiHemk_clB9VI3PfQ/viewform Application form]''' is accessible on the Meta page where you will need to answer a few simple questions. You can find a list of the applications for the programme from 2024 [[:m:Wikimedia CEE Hub/Microgrants/Applications 2024|on this page]], so you will get a sense of what other communities asked for funds. If you have any questions, please let us know ([[:m:Wikimedia CEE Hub/Communication|contact us]]). We are waiting for your submissions! --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 24 shkurt 2025 14:35 (CET) <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=28306207 --> == Përditësime == Përshëndetje! Doja të lajmëroja për disa përditësime të përgjithshme që kam qenë duke punuar së fundmi me infrastrukturën teknike të faqeve tona kryesore. # [[WP:AP|Artikujt e përkryer]] dhe [[WP:AM|artikujt e mirë]] ofrojnë një pamje të re të përmirësuar dhe '''''mundësinë e rivlerësimeve'''''. Rivlerësimi tashmë ka nisur kështu që nevojitet ndihmë në atë pjesë; # [[WP:FG|Forumi i grisjes]] ka stampa dhe rregulla minimale të reja për votimet. Infrastruktura teknike e stampave {{tl|Grise}}, {{tl|Artikull për grisje}} dhe kategorisë [[:Kategoria:Faqe për grisje|Faqe për grisje]] është përmirësuar; # Stampa {{tl|dmb}} që shërbente për mbylljen e diskutimeve është përditësuar që të funksionojë me ndihmën e një moduli ([[Moduli:Mbyllje diskutimi|Mbyllje diskutimi]]) dhe ofron mundësi për mbyllje të standardizuara për diskutimet e përgjithshme, ato për grisjet apo vlerësimin e artikujve si dhe për vendimet administrative; # Të gjitha arkivat kryesore janë përditësuar të përdorin versionin e përmirësuar të stampës {{tl|dmb}} dhe tashmë paraqesin një pamje të standardizuar. # Dritaret e Kuvendit janë përditësuar për të ndryshuar ngjyrën e sfondit nëse në to ka çështje të hapura me qëllim që të tërheqin vëmendjen e vullnetarëve për të zgjidhur çështjet në fjalë. Me t'u zbrazur çështjet në to, ngjyra duhet të kthehet automatikisht nga nuanca e kuqe në atë të zakonshmen gri. Puna e mbarë të gjithëve!<span id="Klein_Muçi:1740577815541:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 shkurt 2025 14:50 (CET)</span> == An improved dashboard for the Content Translation tool == {{Int:hello}} Albanian Wikipedians, Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}. The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. We have chosen Albanian Wikipedia to be the first to get this improvement, so your feedback is valuable to us before we implement it on other Wikipedias. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device. With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below. [[Skeda:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|qendër|parapamje|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity. ]] [[Skeda:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|qendër|parapamje|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections. ]] We will implement this improvement on your wiki '''this Monday, March 3rd, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''. We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread. Thank you! On behalf of the Language and Product Localization team. [[Përdoruesi:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:UOzurumba (WMF)|diskutimet]]) 27 shkurt 2025 23:22 (CET) :This looks nice! Also enjoyed the new stats that you get before translating an article. I have just one question: What exactly does "Popular" mean in this context? What metrics mark something as popular? Nothing against it, just curiosity. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 28 shkurt 2025 12:38 (CET) ::Thank you @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], for your feedback and question. The popular filter is based on frequently viewed articles in that Wikipedia. [[Përdoruesi:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:UOzurumba (WMF)|diskutimet]]) 3 mars 2025 14:02 (CET) :::Ah, the views. I see. Thank you! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 mars 2025 14:40 (CET) == Growth Newsletter #33 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless|class=skin-invert]] ''A quarterly update from the Growth team on our work to improve the new editor experience.'' === [[mw:Growth/Constructive activation experimentation|Constructive Activation Experiments]] === This year, the Growth team is exploring ways to help more new account holders start editing—and do so constructively, meaning their edits are not reverted. Our latest experiments include: * '''Gradual rollout of "Add a Link" at English Wikipedia''' – We are gradually introducing the "Add a Link" structured task to newcomers at English Wikipedia ([[phab:T386029|T386029]]). This serves as a natural A/B test to measure its impact on activation, retention, and revert rates ([[phab:T382603|T382603]]). Previous experiments on pilot wikis showed that "Add a Link" increases newcomer participation, particularly by helping them make constructive (non-reverted) edits. * '''Testing in-article suggestions for first-time editors''' – Many new account holders want to contribute but don’t know where to start. To help, we’re piloting a feature that surfaces structured task suggestions directly in an article’s read view for brand-new editors ([[phab:T385343|T385343]]). These suggestions will appear for logged-in users with no edits, providing a clear, simple way to begin contributing that is surfaced while they read. === [[mw:Help:Growth/Tools/Community updates module|Community Updates]] === Newcomers often struggle to find their place in Wikipedia’s collaborative environment. While experienced editors easily discover events like edit-a-thons and writing campaigns, newcomers often miss out. * To bridge this gap, we launched the '''Community Updates''' module for the Newcomer Homepage. This module is disabled by default, allowing Community Admins to decide how (or if) to use it. * If your community hosts events, consider setting up a Community Update to engage and welcome newcomers! [[diffblog:2025/02/12/community-updates-module-connecting-newcomers-to-your-initiatives|Learn more on Diff]]. To configure, visit Special:CommunityConfiguration. === [[mw:Community Configuration|Community Configuration]] === Community Configuration is now available across all wikis, including non-Wikipedia projects ([[phab:T383910|T383910]]). Community Configuration allows admins to customize various features like Growth features and Automoderator for their communities, and more recently the Babel extension now allows admins to modify configuration: * '''Babel customization''' – Admins can now configure Babel settings ([[phab:T374348|T374348]]), including category naming, automatic category creation, and more. See an example on [[commons:Special:CommunityConfiguration/Babel|Wikimedia Commons]]. * '''Upcoming configurable features''' – Projects exploring community configuration options include: '''[[metawiki:Incident_Reporting_System|Incident Reporting System]]''' ([[phab:T374113|T374113]]) and '''[[phab:T384444|Cite backlinks]]''' ([[phab:T378807|T378807]]). === [[mw:Growth/Feature summary#Mentorship 2|Mentorship]] === Mentors play a key role in guiding new editors. If you’re interested in mentoring, or turning mentorship on at your wiki, check out the [[mw:Growth/FAQ#Mentorship|Mentorship FAQ]] * Starting February 17, 100% of new accounts at English Wikipedia will be assigned a mentor ([[phab:T384505|T384505]]). * At Spanish Wikipedia, on 50% of newcomers get a mentor. Experienced contributors are encouraged to [[:es:Especial:Gestionar_mentores|join mentorship]] so that Spanish Wikipedia can provide a mentor to all new users. === Looking Ahead === In the coming months, we will continue balancing maintenance work—such as deprecating EditGrowth Config ([[phab:T367574|T367574]]) and migrating Statslib ([[phab:T359352|T359352]]) — with user-facing improvements that support new editors and foster the next generation of contributors. ''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>'' </div> 4 mars 2025 20:00 (CET) <!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=28323658 --> == Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> My apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}. I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]]. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]]. Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 7 mars 2025 19:51 (CET) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 --> == Call for volunteers for Gheg Albanian speech data collection == Hello everyone! I'm part of a team working with Mozilla to collect Gheg Albanian speech data, as part of the Common Voice project, and we thought that there could be Gheg speakers in this community who could help. Our goal is to create a public dataset of question-answer pairs in Gheg, which will be available to future researchers and practitioners to improve speech processing in this dialect. This is the website we are using: https://commonvoice.mozilla.org/spontaneous-speech/beta/prompts. If somebody is interested in helping, all you need to do is sign up (or log in, in case you already have a Mozilla account), and record answers to the questions that show up in this page, preferably with at least 25 seconds of speech for each. The content of the answers itself doesn't really matter, they just have to match the questions and be in Gheg. If you are a Gheg speaker and interested in helping, please reach out regarding any questions/issues you might have! [[Përdoruesi:Mss aln|Mss aln]] ([[Përdoruesi diskutim:Mss aln|diskutimet]]) 15 mars 2025 03:46 (CET) == Fushata "CEE Spring" 2025 == [[:Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] zhvillojnë fushatën 2-mujore "CEE Spring" 2025. Fushata synon të bashkojë Wikipedia-t e Evropës Qendrore e Lindore të dijes së lirë për të shpërndarë informacion për historinë, kulturën, traditat dhe personazhe, etj., në vende të ndryshme të rajonit. Kjo ndihmon në mbështetjen, njohjen reciproke dhe rritjen e sasisë dhe cilësisë së përmbajtjes së lirë në dispozicion për rajonin evropian nga 21 marsi deri më 31 maj 2025. Ju ftojmë të merrni pjesë duke dhënë kontributin tuaj dhe duke u regjistruar këtu https://outreachdashboard.wmflabs.org/courses/WoALUG/CEE_Spring_2025_Albania_and_Kosovo. Lista e artikujve për të përkthyer ndodhet këtu [[:m:Wikimedia CEE Spring 2025/List of Articles]].<span id="Vyolltsa:1742549332305:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> —&nbsp;[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 21 mars 2025 10:28 (CET)</span> == Gara e fotografisë "Ushqimi Tradicional Shqiptar 2025" == [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ftojnë dashamirësit e kuzhinës dhe fotografët të marrin pjesë në garën e fotografisë "Ushqimi Tradicional Shqiptar 2025". Nga 1 deri më 30 prill, ngarkoni fotografitë në https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Traditional_Albanian_food_photography_competition_-_2025/sq Kjo garë e hapur e fotografive në Wikimedia Commons është krijuar për të zgjeruar koleksionin e imazheve me cilësi të lartë që lidhen me kuzhinën shqiptare, duke i ofruar atyre mundësi përdorimi në Wikipedia dhe në projektet e tjera të Fondacionit Wikimedia. Gara synon të promovojë ushqimin tradicional shqiptar, duke shpërblyer tre fitues me çmime në përfundim të saj. - [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 2 prill 2025 14:04 (CEST) == Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon. Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 4 prill 2025 04:04 (CEST) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Be part of the next CEE Catch Up about Global Trends == Hi everyone, We want to announce the ninth '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|CEE Catch Up]]''' session, which will be dedicated to the Foundation Annual Planning Workshop focused on [[diffblog:2025/03/04/global-trends-2025/|'''global trends that are affecting our movement''']]. The session will take place on 23^rd of April 2025, 18:00-19:00 CEST (check your local time [https://zonestamp.toolforge.org/1745424000 here]). Together (the CEE Communities and the Wikimedia Foundation staff) we will discuss the trends related to our projects, our readers and editors. We will explore how those trends show up in the CEE context and discuss what our projects need to address those trends, and how we can support them. You will also have the opportunity to ask questions to the Wikimedia Foundation staff about the work being planned as part of the annual plan that runs from July 2025 to June 2026. '''<u>''[[Wikimedia CEE Hub/Catch up|Join us at the Next CEE Catch up]]!''</u>''' --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 14 prill 2025 19:19 (CEST) (on behalf of the CEE Catch Up team) <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=28546550 --> == Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]] {{int:please-translate}} Hello, dear Wikipedians!<br/> [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! The most active contesters will receive prizes. If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest. <br/> We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]]) </div> 16 prill 2025 18:11 (CEST) <!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 --> == Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 17 prill 2025 02:34 (CEST) </div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 --> == Thirrje për Mbështetje të Aktiviteve Wiki: Photowalk, Wiki Expedition dhe Minigrants == [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] fton anëtarët e komunitetit të aplikojnë për mbështetje financiare dhe teknike për projekte që promovojnë dijen e lirë përmes tre nismave: Photowalk, Wiki Expedition dhe Minigrants. 🔹 Wiki Photowalk – Dedikuar për fotografë profesionist ose amator, një nismë që synon të shtojë fotografi të vendeve në Shqipëri dhe Kosovë në Wikimedia Commons. Mbështetje për udhëtime një ose disa-ditore. 🔹 Wiki Expedition – Ekspedita të organizuara nga wikimedianë me qëllim dokumentimin e rajoneve të pazbuluara përmes fotografive, dronëve dhe përmbajtjes enciklopedike. Kërkohet përgatitje dhe ndarje e roleve në grup për mbulim të gjerë. 🔹 Minigrants – Grante të vogla për individë që duan të zbatojnë projekte kreative që kontribuojnë në përmbajtjen e projekteve Wikimedia dhe fuqizojnë komunitetin në Shqipëri e Kosovë. Bashkëpunimi me ndonjë Wikimedianë në zbatim është i nevojshëm. Afati: Thirrjet janë të hapura derisa të përfundojnë fondet. Të gjitha aktivitetet duhet të realizohen deri në fund të vitit 2025. Më shumë informacion: https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group/Open_Calls_For_Wiki_Activities [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 22 prill 2025 14:28 (CEST) == Sub-referencing: User testing == <div lang="en" dir="ltr"> [[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]] <small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small> Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further: #'''Try it out and share your feedback''' #:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. #'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs''' #:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''. We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well. Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 28 prill 2025 17:03 (CEST) <!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 --> == <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well. In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" /> </div> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 29 prill 2025 05:41 (CEST)</div> <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == Summer of Wikivoyage 2025 == [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] po organizon fushatën vjetore ‘Summer of Wikivoyage’ 2025, e cila ka për qëllim përmirësimin e përmbajtjes për Kosovën dhe Shqipërinë në Wikivoyage. Edit-a-thona do të mbahet gjatë fundjavës më 17–18 maj, në Prishtinë, Kosovë. Pjesëmarrja online do të zhvillohet në platformën Jitsi. Për të aplikuar për pjesëmarrje fizike në Prishtinë, ju lutemi plotësoni këtë formular: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSe3yRd3jk7nCzLBKDuwCcfLRpH8FwukstTTXF_thDuJWuAJKQ/viewform?usp=header Mund të merrni pjesë edhe në mënyrë virtuale pa qenë pjesë e thirrjes. Regjistrohuni në faqen e fushatës: https://meta.wikimedia.org/wiki/Event:Summer_of_Wikivoyage_2025 ~~ [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 5 maj 2025 10:51 (CEST) == Coordinate Me 2025 == [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] organizon fushatën '''Coordinate Me 2025''', që ka për qëllim përmirësimin e të dhënave për vendndodhjet e muzeve, librarive, monumenteve, arkivave dhe institucioneve të ngjashme në Shqipëri dhe Kosovë, përmes platformës Wikidata. Fushata do të zgjasë nga 1 deri më 31 maj 2025 dhe është e hapur për të gjithë ata që duan të kontribuojnë online, nga kudo që ndodhen. Për më shumë informacion dhe mënyrën e pjesëmarrjes, ju lutemi vizitoni këtë faqe: https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Events/Coordinate_Me_2025/Participate/sq [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 5 maj 2025 14:29 (CEST) == Registration for the Wikimedia CEE Meeting 2025 is open == Dear all, The Organising Committee of the [[metawiki:Wikimedia CEE Meeting 2025|Wikimedia CEE Meeting 2025]] is delighted to announce the opening of the registration for this year's conference. Affiliation and community delegates can register for the meeting until '''June 15th'''. All other self-funded participants can register until July 31st. The registration and scholarship application form which runs on Pretix, a free, open-sourced third-party platform that helps organize and manage events, can be found [https://pretix.eu/wikimedia-events/wmcee-2025/ here]. Details on how to select delegates and the selection process can be found on the [[metawiki:Wikimedia CEE Meeting 2025/Registration|registration page]]. Please keep in mind that the official language of the conference is English and interpreting services will not be available. If you encounter any issues while registering, or have questions about the registration process, feel free to contact the coordination team via [mailto:wmceem2025@wikimedia.gr wmceem2025@wikimedia.gr]. Your swift replies will be appreciated, as they will help us conduct an efficient booking process. Best regards, On behalf of '''Wikimedia CEE Meeting 2025 Organising Team''' --[[Përdoruesi:MARKELLOS|MARKELLOS]] ([[Përdoruesi diskutim:MARKELLOS|diskutimet]]) 12 maj 2025 19:07 (CEST) == <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]]. You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC. If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" /> </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|diskuto]])</bdi> 16 maj 2025 00:07 (CEST) <!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> == [[Lászlo Kincses]] == Dear All! Again, I apologize for writing in English. Earlier I indicated that an anon was writing articles about non-existent persons (or we could not verify their existence with sources). Link to previous discussion: https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Kuvendi&diff=prev&oldid=2683180#Suspected_fake_articles I have now found again a article about a person who probably did not exist: the dictionary article says he was a linguist, but the [https://m2.mtmt.hu/gui2/?mode=search&query=author;label;any;Kincses%20L%C3%A1szl%C3%B3 Hungarian scientific articles databases] do not know any linguists by that name. I checked the Hungarian publication databases, but there is no person born in 1952 with that name. I also checked the 2022 obituaries, but there is no person of that name in them. It can be stated that there was no linguist named [[Lászlo Kincses]]. I beg you to delete this article. [[Përdoruesi:Pallor|Pallor]] ([[Përdoruesi diskutim:Pallor|diskutimet]]) 16 maj 2025 11:33 (CEST) :@[[Përdoruesi:Pallor|Pallor]]: {{U bë}} Speedily deleted it. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 maj 2025 14:36 (CEST) ::Thank you very much! [[Përdoruesi:Pallor|Pallor]] ([[Përdoruesi diskutim:Pallor|diskutimet]]) 16 maj 2025 23:52 (CEST) == RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)'' Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation. You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 22 maj 2025 17:27 (CEST) </div> <!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 --> == CEE Meeting 2025: call for session submissions == Hi everyone, The CEE Meeting 2025 programme committee wants to inform you that the deadline to submit a session proposal in the CEE Meeting is 31 May 2025, 23:59 CET. You can read more information about the process [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_CEE_Meeting_2025/Submissions|here]] and [[metawiki:Wikimedia_CEE_Meeting_2025/Programme_development|here]]. We hope to see you in Thessaloniki! Best, Nikos [[Përdoruesi:NikosLikomitros|NikosLikomitros]] ([[Përdoruesi diskutim:NikosLikomitros|diskutimet]]) 28 maj 2025 01:02 (CEST) == <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 Selection & Call for Questions</span> == <div lang="en" dir="ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear all, This year, the term of 2 (two) Community- and Affiliate-selected Trustees on the Wikimedia Foundation Board of Trustees will come to an end [1]. The Board invites the whole movement to participate in this year’s selection process and vote to fill those seats. The Elections Committee will oversee this process with support from Foundation staff [2]. The Governance Committee, composed of trustees who are not candidates in the 2025 community-and-affiliate-selected trustee selection process (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina and Esra’a Al Shafei) [3], is tasked with providing Board oversight for the 2025 trustee selection process and for keeping the Board informed. More details on the roles of the Elections Committee, Board, and staff are here [4]. Here are the key planned dates: * May 22 – June 5: Announcement (this communication) and call for questions period [6] * June 17 – July 1, 2025: Call for candidates * July 2025: If needed, affiliates vote to shortlist candidates if more than 10 apply [5] * August 2025: Campaign period * August – September 2025: Two-week community voting period * October – November 2025: Background check of selected candidates * Board’s Meeting in December 2025: New trustees seated Learn more about the 2025 selection process - including the detailed timeline, the candidacy process, the campaign rules, and the voter eligibility criteria - on this Meta-wiki page [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[link]]]. '''Call for Questions''' In each selection process, the community has the opportunity to submit questions for the Board of Trustees candidates to answer. The Election Committee selects questions from the list developed by the community for the candidates to answer. Candidates must answer all the required questions in the application in order to be eligible; otherwise their application will be disqualified. This year, the Election Committee will select 5 questions for the candidates to answer. The selected questions may be a combination of what’s been submitted from the community, if they’re alike or related. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[link]]] '''Election Volunteers''' Another way to be involved with the 2025 selection process is to be an Election Volunteer. Election Volunteers are a bridge between the Elections Committee and their respective community. They help ensure their community is represented and mobilize them to vote. Learn more about the program and how to join on this Meta-wiki page [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[link].]] Thank you! [1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results [2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter [3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024 [4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles [5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ [6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates Best regards, Victoria Doronina Board Liaison to the Elections Committee Governance Committee<section end="announcement-content" /> </div> [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 28 maj 2025 05:08 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 --> 4ydq6jyar6tjvtvzaxcm14b3j6f0acz 1 292260 2808637 2146130 2025-06-11T10:59:07Z InternetArchiveBot 115207 Ndryshime te burimet/lidhjet e jashtme.) #IABot (v2.0.9.5 2808637 wikitext text/x-wiki == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Arkitektura Badami Chalukya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2146129 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U rregullua formatimi/përdorimi për lidhjen http://www.hinduonnet.com/fline/fl2201/stories/20050114000106500.htm. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 19 gusht 2020 11:54 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Arkitektura Badami Chalukya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2808636 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20090628102631/http://www.karnataka.com/tourism/aihole/ për lidhjen http://www.karnataka.com/tourism/aihole/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 11 qershor 2025 12:59 (CEST) hcw58vpymoyv9x3eyb8d3jbh9me8vp1 1 292737 2808610 2801762 2025-06-11T04:18:25Z MajavahBot 122738 U arkivua 1 diskutim nga faqja [[Diskutim:Zinedine Zidane]] 2808610 wikitext text/x-wiki {{Arkivi}} == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 6 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2048514 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20130731054558/http://en.archive.uefa.com/competitions/intertotocup/history/season%3D1995/intro.html për lidhjen http://en.archive.uefa.com/competitions/intertotocup/history/season=1995/intro.html. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170822053511/http://www2.raisport.rai.it/news/sport/calcioestero/200107/28/3b62f895068d4/ për lidhjen http://www2.raisport.rai.it/news/sport/calcioestero/200107/28/3b62f895068d4/. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20121105220012/http://www.btvision.bt.com/sport/whos-made-our-champions-league-top-five/ për lidhjen http://www.btvision.bt.com/sport/whos-made-our-champions-league-top-five/. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://archive.is/20120708221650/http://football.uk.reuters.com/leagues/world/news/2010/09/17/LDE68G10A.php për lidhjen http://football.uk.reuters.com/leagues/world/news/2010/09/17/LDE68G10A.php. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20071014204041/http://lexpress.fr/mag/sports/dossier/mondial-2006/dossier.asp?ida=438679&p=3 për lidhjen http://www.lexpress.fr/mag/sports/dossier/mondial-2006/dossier.asp?ida=438679&p=3. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20090414030605/http://www.indyweek.com/gyrobase/Content?oid=oid%3A355289 për lidhjen http://www.indyweek.com/gyrobase/Content?oid=oid%3A355289. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 25 tetor 2019 14:39 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 7 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2104559 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua etiketa {{tlx|dead link}} te lidhja http://www.kohajone.com/2018/05/31/e-bujshme-zidane-jep-doreheqjen-nga-reali-i-madridi/. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20130731054558/http://en.archive.uefa.com/competitions/intertotocup/history/season%3D1995/intro.html për lidhjen http://en.archive.uefa.com/competitions/intertotocup/history/season=1995/intro.html. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170822053511/http://www2.raisport.rai.it/news/sport/calcioestero/200107/28/3b62f895068d4/ për lidhjen http://www2.raisport.rai.it/news/sport/calcioestero/200107/28/3b62f895068d4/. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20121105220012/http://www.btvision.bt.com/sport/whos-made-our-champions-league-top-five/ për lidhjen http://www.btvision.bt.com/sport/whos-made-our-champions-league-top-five/. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://archive.is/20120708221650/http://football.uk.reuters.com/leagues/world/news/2010/09/17/LDE68G10A.php për lidhjen http://football.uk.reuters.com/leagues/world/news/2010/09/17/LDE68G10A.php. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190401233347/https://telesport.al/zidane-trajneri-katert-suksesshem-ne-historine-e-real/ për lidhjen https://telesport.al/zidane-trajneri-katert-suksesshem-ne-historine-e-real/. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20071014204041/http://lexpress.fr/mag/sports/dossier/mondial-2006/dossier.asp?ida=438679&p=3 për lidhjen http://www.lexpress.fr/mag/sports/dossier/mondial-2006/dossier.asp?ida=438679&p=3. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20090414030605/http://www.indyweek.com/gyrobase/Content?oid=oid%3A355289 për lidhjen http://www.indyweek.com/gyrobase/Content?oid=oid%3A355289. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 9 maj 2020 22:29 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 7 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2117564 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua etiketa {{tlx|dead link}} te lidhja http://www.kohajone.com/2018/05/31/e-bujshme-zidane-jep-doreheqjen-nga-reali-i-madridi/. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20130731054558/http://en.archive.uefa.com/competitions/intertotocup/history/season%3D1995/intro.html për lidhjen http://en.archive.uefa.com/competitions/intertotocup/history/season=1995/intro.html. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170822053511/http://www2.raisport.rai.it/news/sport/calcioestero/200107/28/3b62f895068d4/ për lidhjen http://www2.raisport.rai.it/news/sport/calcioestero/200107/28/3b62f895068d4/. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20121105220012/http://www.btvision.bt.com/sport/whos-made-our-champions-league-top-five/ për lidhjen http://www.btvision.bt.com/sport/whos-made-our-champions-league-top-five/. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://archive.is/20120708221650/http://football.uk.reuters.com/leagues/world/news/2010/09/17/LDE68G10A.php për lidhjen http://football.uk.reuters.com/leagues/world/news/2010/09/17/LDE68G10A.php. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190401233347/https://telesport.al/zidane-trajneri-katert-suksesshem-ne-historine-e-real/ për lidhjen https://telesport.al/zidane-trajneri-katert-suksesshem-ne-historine-e-real/. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20071014204041/http://lexpress.fr/mag/sports/dossier/mondial-2006/dossier.asp?ida=438679&p=3 për lidhjen http://www.lexpress.fr/mag/sports/dossier/mondial-2006/dossier.asp?ida=438679&p=3. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20090414030605/http://www.indyweek.com/gyrobase/Content?oid=oid%3A355289 për lidhjen http://www.indyweek.com/gyrobase/Content?oid=oid%3A355289. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 15 maj 2020 14:18 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 8 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2172848 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20171024095638/http://resources.fifa.com/mm/document/the-best/general/02/91/68/84/fullresults-tbffa_award_rankingpresslist2017_neutral.pdf për lidhjen http://resources.fifa.com/mm/document/the-best/general/02/91/68/84/fullresults-tbffa_award_rankingpresslist2017_neutral.pdf. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20070928021138/http://www.blackburn.vitalfootball.co.uk/article.asp?a=47576 për lidhjen http://www.blackburn.vitalfootball.co.uk/article.asp?a=47576. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20180702224030/http://www.sportpalmares.eu/Trophees-UNFP-Oscars-du-football.html për lidhjen http://www.sportpalmares.eu/Trophees-UNFP-Oscars-du-football.html. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20171006235451/http://www.undp.org/content/undp/en/home/ourwork/goodwillambassadors/match_against_poverty/ për lidhjen http://www.undp.org/content/undp/en/home/ourwork/goodwillambassadors/match_against_poverty/. *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja https://demo.telesport.al/zidane-e-nis-me-poker-real-mposht-deportivon/. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20200829182331/https://www.gazetaexpress.com/sport-reali-heshti-barcelonen-ne-camp-nou-video-184022/?archive=1 për lidhjen https://www.gazetaexpress.com/sport-reali-heshti-barcelonen-ne-camp-nou-video-184022/?archive=1. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160107100925/http://m.fifa.com/ballon-dor/history/index.html për lidhjen http://m.fifa.com/ballon-dor/history/index.html. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20121006001949/http://www.expressindia.com/news/fullstory.php?newsid=11759 për lidhjen http://www.expressindia.com/news/fullstory.php?newsid=11759. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20200829182332/https://www.gazetaexpress.com/sport-zidane-eshte-me-fat-cfare-kalendari-te-lehte-ka-perpara-157069/?archive=1 për lidhjen https://www.gazetaexpress.com/sport-zidane-eshte-me-fat-cfare-kalendari-te-lehte-ka-perpara-157069/?archive=1. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 2 janar 2021 00:04 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 5 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2182704 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190325122047/https://telesport.al/real-fiton-permbysje-hapet-la-liga për lidhjen https://telesport.al/real-fiton-permbysje-hapet-la-liga. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190326192529/https://telesport.al/mbaron-pritja-5-vjecare-real-kampion-ne-la-liga për lidhjen https://telesport.al/mbaron-pritja-5-vjecare-real-kampion-ne-la-liga. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190326235026/https://telesport.al/zidane-mbreselenes-dy-finale-champions-ne-17-muaj për lidhjen https://telesport.al/zidane-mbreselenes-dy-finale-champions-ne-17-muaj. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190327000243/https://telesport.al/zidane-fiton-cmimin-e-fifa-s-si-trajneri-vitit për lidhjen https://telesport.al/zidane-fiton-cmimin-e-fifa-s-si-trajneri-vitit. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190401234053/https://www.cna.al/2017/09/07/zidane-ka-fituar-gjithcka-me-fat-ja-cfare-thote-benzema/ për lidhjen https://www.cna.al/2017/09/07/zidane-ka-fituar-gjithcka-me-fat-ja-cfare-thote-benzema/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 26 janar 2021 18:41 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2188632 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20200829182332/http://www.voal-online.ch/index.php?mod=article&cat=PERSONAZH&article=5840 për lidhjen http://www.voal-online.ch/index.php?mod=article&cat=PERSONAZH&article=5840. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 8 shkurt 2021 06:55 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2195476 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190128083402/https://www.tifofootball.com/features/zidane-really-great-man-manager/ për lidhjen https://www.tifofootball.com/features/zidane-really-great-man-manager/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 27 shkurt 2021 12:00 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2197507 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20200108040338/https://gazetablic.com/cfare-tha-materazzi-zidanit-para-se-ky-fundit-e-goditi-ate-e-zbulon-vet-ai/ për lidhjen https://gazetablic.com/cfare-tha-materazzi-zidanit-para-se-ky-fundit-e-goditi-ate-e-zbulon-vet-ai/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 7 mars 2021 05:41 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2223928 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20180621144359/http://www.undp.org/content/undp/en/home/presscenter/pressreleases/2015/02/12/football-legends-ronaldo-zidane-to-play-against-asse-all-stars-to-score-for-ebola-recovery-/ për lidhjen http://www.undp.org/content/undp/en/home/presscenter/pressreleases/2015/02/12/football-legends-ronaldo-zidane-to-play-against-asse-all-stars-to-score-for-ebola-recovery-/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 19 maj 2021 22:48 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2233811 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20100625005428/http://www.telegraph.co.uk/sport/football/world-cup-2010/teams/france/7843258/World-Cup-2010-Zinedine-Zidane-doesnt-agree-with-France-strike.html për lidhjen https://www.telegraph.co.uk/sport/football/world-cup-2010/teams/france/7843258/World-Cup-2010-Zinedine-Zidane-doesnt-agree-with-France-strike.html. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 14 korrik 2021 21:25 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 0 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2237783 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja https://www.independent.co.uk/news/world/europe/in-the-footsteps-of-zidane-652076.html. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 6 gusht 2021 09:14 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2238064 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20171017201734/https://www.independent.co.uk/sport/football/international/brazil-0-france-1-zidane-regains-mastery-to-tame-brazil-6096453.html për lidhjen https://www.independent.co.uk/sport/football/international/brazil-0-france-1-zidane-regains-mastery-to-tame-brazil-6096453.html. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20171017201734/https://www.independent.co.uk/sport/football/international/brazil-0-france-1-zidane-regains-mastery-to-tame-brazil-6096453.html për lidhjen https://www.independent.co.uk/sport/football/international/brazil-0-france-1-zidane-regains-mastery-to-tame-brazil-6096453.html. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 8 gusht 2021 08:26 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2240032 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150925214248/http://www.independent.co.uk/sport/football/news-and-comment/john-lichfield-why-france-still-loves-zidane-407511.html për lidhjen https://www.independent.co.uk/sport/football/news-and-comment/john-lichfield-why-france-still-loves-zidane-407511.html. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 13 gusht 2021 13:41 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2242317 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20180622111519/https://www.fifa.com/fifa-tournaments/players-coaches/people=163331/profile.html për lidhjen https://www.fifa.com/fifa-tournaments/players-coaches/people=163331/profile.html. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 23 gusht 2021 23:04 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2250415 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20090402075815/http://soccernet.espn.go.com/report?id=178912 për lidhjen http://soccernet.espn.go.com/report?id=178912. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 8 shtator 2021 17:03 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2260634 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20110128071712/http://www.fff.fr/individus/selections/visu_fiche.php?in_no=942&id_cat=1 për lidhjen http://www.fff.fr/individus/selections/visu_fiche.php?in_no=942&id_cat=1. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20151117033752/http://www.rsssf.com/miscellaneous/fifa-xi.html për lidhjen http://www.rsssf.com/miscellaneous/fifa-xi.html. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 9 tetor 2021 08:26 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2264818 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20110714174233/http://zinedine-zidane-news.newslib.com/story/1409-3237631/ për lidhjen http://zinedine-zidane-news.newslib.com/story/1409-3237631/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 10 tetor 2021 19:51 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 6 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2368792 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20180818052155/https://www.fifa.com/news/y=1997/m=12/news=europe-rest-the-world-team-list-71633.html për lidhjen https://www.fifa.com/news/y=1997/m=12/news=europe-rest-the-world-team-list-71633.html. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20120702120609/http://www.fifa.com/newscentre/features/news/newsid=1655278/index.html për lidhjen https://www.fifa.com/newscentre/features/news/newsid=1655278/index.html. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190322135930/https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/zidane-materazzi-disciplinary-proceedings-suspensions-fines-community--104545 për lidhjen https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/zidane-materazzi-disciplinary-proceedings-suspensions-fines-community--104545. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20101206032257/http://www.fifa.com/newscentre/news/newsid=1344500.html për lidhjen https://www.fifa.com/newscentre/news/newsid=1344500.html. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150123185427/http://www.fifa.com/ballon-dor/history/edition=2002/overview.html për lidhjen https://www.fifa.com/ballon-dor/history/edition=2002/overview.html. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20181225030711/https://www.fifa.com/worldcup/players/player/163331/ për lidhjen https://www.fifa.com/worldcup/players/player/163331/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 15 dhjetor 2021 06:16 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2379681 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20130121190538/http://soccernet.espn.go.com/team/squad/_/id/86/season/2005/league/esp.1/real-madrid?cc=4716 për lidhjen http://soccernet.espn.go.com/team/squad/_/id/86/season/2005/league/esp.1/real-madrid?cc=4716. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 31 dhjetor 2021 10:22 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2448191 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://archive.is/20130128071036/http://www.madridgalacticos.com/2008/07/14/zidane-is-the-best-player-ever-says-beckham/ për lidhjen http://www.madridgalacticos.com/2008/07/14/zidane-is-the-best-player-ever-says-beckham/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 12 maj 2022 20:46 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2462161 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20060530112148/http://sportsillustrated.cnn.com/2004/soccer/06/09/france.pre/ për lidhjen http://sportsillustrated.cnn.com/2004/soccer/06/09/france.pre/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 8 korrik 2022 04:42 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2466090 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U rregullua formatimi/përdorimi për lidhjen http://www.foxsportsasia.com/football/serie-a/news/detail/item683056/%22Zidane-is-greatest-football-player%22/. *U rregullua formatimi/përdorimi për lidhjen http://www.assocalciatori.it/Pagine/AlbodOro/tabid/161/language/en-US/Default.aspx. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 31 korrik 2022 04:27 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2490232 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190326191017/http://www.gazetadita.al/fitorja-e-16-te-radhazi-ne-spanje-zidane-barazon-guardiolen/ për lidhjen http://www.gazetadita.al/fitorja-e-16-te-radhazi-ne-spanje-zidane-barazon-guardiolen/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 24 tetor 2022 19:31 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2498133 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20180526030410/http://outsideoftheboot.com/2016/12/08/tactical-philosophy-zinedine-zidane/ për lidhjen http://outsideoftheboot.com/2016/12/08/tactical-philosophy-zinedine-zidane/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 30 nëntor 2022 23:59 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2518537 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20151222123835/http://www.gq-magazine.co.uk/style/articles/2010-04/26/gq-style-news-maradona-pele-and-zidane-for-louis-vuitton për lidhjen http://www.gq-magazine.co.uk/style/articles/2010-04/26/gq-style-news-maradona-pele-and-zidane-for-louis-vuitton. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 5 shkurt 2023 16:59 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2558201 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20201019161703/https://www.espn.co.uk/football/uefa-champions-league/2/blog/post/3136868/zinedine-zidanes-perfect-volley-an-oral-history-of-his-2002-ucl-final-goal për lidhjen http://www.espn.co.uk/football/uefa-champions-league/2/blog/post/3136868/zinedine-zidanes-perfect-volley-an-oral-history-of-his-2002-ucl-final-goal. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 5 qershor 2023 23:04 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2606913 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20200108040330/https://insporti.com/materazzi-zbulon-cfare-tha-zidane-ne-boterorin-2006/ për lidhjen https://insporti.com/materazzi-zbulon-cfare-tha-zidane-ne-boterorin-2006/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 1 nëntor 2023 05:36 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2619309 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20200116043037/http://www.arkivalajmeve.com/Zinedin-Zidan-Kurre-nuk-do-te-kerkoj-falje-Materacit.418076/ për lidhjen http://www.arkivalajmeve.com/Zinedin-Zidan-Kurre-nuk-do-te-kerkoj-falje-Materacit.418076/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 26 nëntor 2023 14:52 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2642885 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20180612140816/https://www.esdfanalysis.com/manager-analysis/real-madrid-lucky-tactical-analysis-zidanes-organised-attack/ për lidhjen https://www.esdfanalysis.com/manager-analysis/real-madrid-lucky-tactical-analysis-zidanes-organised-attack/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 18 shkurt 2024 23:23 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2672361 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20210512021123/https://www.tribalfootball.com/articles/juventus-legend-del-piero-wha-it-was-like-to-call-zidane-a-teammate-4183835 për lidhjen http://www.tribalfootball.com/articles/juventus-legend-del-piero-wha-it-was-like-to-call-zidane-a-teammate-4183835. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190327205226/https://www.tribalfootball.com/articles/roberto-carlos-awe-real-madrid-legend-zidane-1199891 për lidhjen https://www.tribalfootball.com/articles/roberto-carlos-awe-real-madrid-legend-zidane-1199891. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 26 qershor 2024 08:07 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2694451 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20201019111611/https://uk.reuters.com/article/idUKTRE6AB4K120101112 për lidhjen http://uk.reuters.com/article/idUKTRE6AB4K120101112. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 14 shtator 2024 22:27 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2713616 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170717013255/http://edition.cnn.com/2004/SPORT/football/08/12/zidane.retirement/ për lidhjen http://edition.cnn.com/2004/SPORT/football/08/12/zidane.retirement/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 7 nëntor 2024 18:15 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2723902 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20120331070734/http://esportes.terra.com.br/futebol/copa/2010/noticias/0,,OI4480146-EI14416,00-Shakira+lanca+clipe+de+Waka+Waka+musica+oficial+da+Copa.html për lidhjen http://esportes.terra.com.br/futebol/copa/2010/noticias/0,,OI4480146-EI14416,00-Shakira+lanca+clipe+de+Waka+Waka+musica+oficial+da+Copa.html. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 30 nëntor 2024 04:43 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2796857 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190226050020/https://sports.vice.com/en_au/article/gyp7jw/how-zinedine-zidanes-france-won-world-cup-98 për lidhjen https://sports.vice.com/en_au/article/gyp7jw/how-zinedine-zidanes-france-won-world-cup-98. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 12 maj 2025 02:57 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zinedine Zidane]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2802167 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20201018211815/https://www.sportskeeda.com/amp/football/zinedine-zidanes-records-in-football për lidhjen https://www.sportskeeda.com/amp/football/zinedine-zidanes-records-in-football. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 27 maj 2025 12:24 (CEST) hah2bxxic5bwm1psqxbcgrxeasroyco 0 293727 2808503 2726000 2025-06-10T18:11:18Z Lanceloth345 172573 2808503 wikitext text/x-wiki {{për përmirësim}} {{Infobox artist | name = Robert Aliaj Dragot | image = | caption = | birth_date = {{birth date and age|1960|2|18}} | birth_place = [[Tiranë]], Shqipëri | nationality = Albanian | known_for = Painting, performance art, multimedia, music | training = [[Liceu Artistik “Jordan Misja”]] | notable_works = ''Discrete Elements'', ''Spring & Stalin'', ''Punch Me'', ''Homomigratus'' | spouse = Mimoza Dino | children = Krist Aliaj Dragot, [[Gala Dragot|Gala]] }} '''Robert Aliaj Dragot''' (lindur më 18 shkurt 1960) është një këngëtar dhe artist pamor shqiptar. Ai është i njohur për stilin e tij ndërdisiplinor dhe eksperimentues, duke përfshirë në veprat e tij elementë nga piktura, performanca, muzika, filmi, instalacioni dhe arti digjital. Ndër veprat e tij më të njohura përmenden: ''Discrete Elements'', ''Spring & Stalin'', ''Punch Me'' dhe ''Homomigratus''. Aktualisht jeton dhe punon në [[Bruksel]], [[Belgjikë]]. == Jeta personale == Robert Aliaj ka lindur në [[Tiranë]], në një familje me traditë në fushën e artit. Ka ndjekur studimet për pikturë në [[Liceu Artistik “Jordan Misja”|liceun artistik]] të Tiranës. Në vitin 1991 emigroi së bashku me familjen në [[Greqi]] dhe më pas në [[Belgjikë]]. Ai është i martuar me përkthyesen Mimoza Dino dhe ka dy fëmijë: Kristi, i cili është piktor, dhe [[Gala Dragot|Gala]], këngëtare. Roberti është gjithashtu vëllai i piktorit dhe skenografit të njohur shqiptar, Rexhep Aliaj. == Karriera == Gjatë viteve 1980–1990, Robert Aliaj nisi të pikturonte paralelisht me karrierën e tij muzikore. Në fund të viteve 1990, pas një karriere të gjatë si këngëtar pop, ai iu rikthye me intensitet artit pamor, duke trajtuar përmes veprave të tij ngjarje tronditëse sociale të periudhës së tranzicionit politik në Shqipëri dhe rajon. Puna e tij artistike është e shumëllojshme dhe ndërdisiplinore, duke përfshirë mediume të ndryshme si piktura, fotografia, filmi, performanca, instalacioni, animacioni, imazhet në lëvizje, zëri dhe video art. Për një periudhë kohe ai e ndërpreu pikturën për t'u përqendruar në realizimin e filmave të shkurtër dhe projekteve audiovizuale eksperimentale. Prej vitesh në Bruksel, ai është fokusuar veçanërisht në kërkimin multimedial, duke eksperimentuar me teknika dhe formate të ndryshme bashkëkohore. Temat që trajton variojnë nga politika shqiptare deri te përditshmëria më banale, ndërsa veprat e tij përshkruhen nga një kuriozitet kritik ndaj skenës artistike evropiane dhe një interes i ripërtërirë për ndryshimet e shpejta e tronditëse që ka përjetuar shoqëria shqiptare. Ka zhvilluar një sërë ekspozitash personale në vende të ndryshme, ndër të cilat përmenden: * Chelsea Art Museum, New York / 2005 * La Biennale di Venezia**, Edicioni i 53-të / 2009 * COD Albania**, “INEVITABLE”, Tiranë / 2021 * National Museum Szczecin, Poloni / 2006, 2009 * Baltic Biennal**, Poloni / 2009 * International Triennial of Extended Media, Beograd / 2013 * Musée de la Vie Wallonne, Belgjikë / 2016 * The Action Field Kodra, Selanik, Greqi / 2008 * Chiesa di San Paolo, Modena, Itali / 2005 * Galeria Kombëtare e Arteve, Tiranë / 2004 – “Discrete Elements” Gjithashtu ka marrë pjesë në ekspozita në Greqi, Francë, Zvicër dhe Belgjikë. Disa nga veprat më të njohura të tij përfshijnë: * ''Les Deux Moitié'' (2007) * ''Discrete Elements'' (2008) * ''Spring & Stalin'' (2008) * ''6080K310I'' (2009) * ''Notes on Performative Urbanism'' (2009) * ''La Tulip de Gërdec'' (2009) * ''Hyena'' (2010) * ''Flags'' (2012) * ''Unë jam i një bote tjetër'' (2013) * ''Punch Me'' (2013) * ''Qyteti i Mbrapshtë'' (2014) * ''Dekapitimi Intelektual i Imazhit'' (2015) * ''Homomigratus'' (2016) * ''Leaflet'' (2016) * ''Tirana Horizontale'' (2017) == Pjesëmarrja në festivale == * Në dhjetor të 1987-s, Robert Aliaj, [[Françesk Radi]] & Gramoz Burba morën pjesë në Festivalin e 26-të të [[Radio Televizioni Shqiptar|RTSH]] me këngën "Tre Vëllezërit". * Në prill të 1989-s, mori pjesë në festivalin "Kur Vjen Pranvera" me këngën "Dashuria". * Në dhjetor të 1989-s, këndoi në Festivalin e 28-të të RTSH me këngën "Jetës fali zemrën". * Në prill të 1990-s, u paraqit në "Kur Vjen Pranvera" me këngën "Dy gjysma molle". * Në dhjetor të 1992-shit, mori pjesë në Festivalin e 31-të të RTSH me këngët "Valsi i panjohur" dhe "Ca fjalë qiellit". * Në tetor të 2018-s, mori pjesë në [[Kënga Magjike 2018]] me këngën "Ah ku më hodhi Zoti".<ref>https://www.teksteshqip.com/robert-alia/biografia/</ref> == Referime == <references /> [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Këngëtarë shqiptarë]] [[Kategoria:Artistë shqiptarë]] [[Kategoria:Për përmirësim]] t8iaip368muvbjfeybepy67kw2jcj5g 2808505 2808503 2025-06-10T18:15:14Z Lanceloth345 172573 2808505 wikitext text/x-wiki {{për përmirësim}} {{Infobox artist | name = Robert Aliaj Dragot | image = | caption = | birth_date = {{birth date and age|1960|2|18}} | birth_place = [[Tiranë]], Shqipëri | nationality = Albanian | known_for = Pikturë, arte perfomuese, multimedia, muzikë | training = [[Liceu Artistik “Jordan Misja”]] | notable_works = ''Discrete Elements'', ''Spring & Stalin'', ''Punch Me'', ''Homomigratus'' | spouse = Mimoza Dino | children = Krist Aliaj Dragot, [[Gala Dragot|Gala]] }} '''Robert Aliaj Dragot''' (lindur më 18 shkurt 1960) është artist pamor dhe këngëtar shqiptar. Ai është i njohur për stilin e tij ndërdisiplinor dhe eksperimentues, duke përfshirë në veprat e tij elementë nga piktura, performanca, muzika, filmi, instalacioni dhe arti digjital. Ndër veprat e tij më të njohura përmenden: ''Discrete Elements'', ''Spring & Stalin'', ''Punch Me'' dhe ''Homomigratus''. Aktualisht jeton dhe punon në [[Bruksel]], [[Belgjikë]]. == Jeta personale == Robert Aliaj ka lindur në [[Tiranë]], në një familje me traditë në fushën e artit. Ka ndjekur studimet për pikturë në [[Liceu Artistik “Jordan Misja”|liceun artistik]] të Tiranës. Në vitin 1991 emigroi së bashku me familjen në [[Greqi]] dhe më pas në [[Belgjikë]]. Ai është i martuar me përkthyesen Mimoza Dino dhe ka dy fëmijë: Kristi, i cili është piktor, dhe [[Gala Dragot|Gala]], këngëtare. Roberti është gjithashtu vëllai i piktorit dhe skenografit të njohur shqiptar, Rexhep Aliaj. == Karriera == Gjatë viteve 1980–1990, Robert Aliaj nisi të pikturonte paralelisht me karrierën e tij muzikore. Në fund të viteve 1990, pas një karriere të gjatë si këngëtar pop, ai iu rikthye me intensitet artit pamor, duke trajtuar përmes veprave të tij ngjarje tronditëse sociale të periudhës së tranzicionit politik në Shqipëri dhe rajon. Puna e tij artistike është e shumëllojshme dhe ndërdisiplinore, duke përfshirë mediume të ndryshme si piktura, fotografia, filmi, performanca, instalacioni, animacioni, imazhet në lëvizje, zëri dhe video art. Për një periudhë kohe ai e ndërpreu pikturën për t'u përqendruar në realizimin e filmave të shkurtër dhe projekteve audiovizuale eksperimentale. Prej vitesh në Bruksel, ai është fokusuar veçanërisht në kërkimin multimedial, duke eksperimentuar me teknika dhe formate të ndryshme bashkëkohore. Temat që trajton variojnë nga politika shqiptare deri te përditshmëria më banale, ndërsa veprat e tij përshkruhen nga një kuriozitet kritik ndaj skenës artistike evropiane dhe një interes i ripërtërirë për ndryshimet e shpejta e tronditëse që ka përjetuar shoqëria shqiptare. Ka zhvilluar një sërë ekspozitash personale në vende të ndryshme, ndër të cilat përmenden: * Chelsea Art Museum, New York / 2005 * La Biennale di Venezia**, Edicioni i 53-të / 2009 * COD Albania**, “INEVITABLE”, Tiranë / 2021 * National Museum Szczecin, Poloni / 2006, 2009 * Baltic Biennal**, Poloni / 2009 * International Triennial of Extended Media, Beograd / 2013 * Musée de la Vie Wallonne, Belgjikë / 2016 * The Action Field Kodra, Selanik, Greqi / 2008 * Chiesa di San Paolo, Modena, Itali / 2005 * Galeria Kombëtare e Arteve, Tiranë / 2004 – “Discrete Elements” Gjithashtu ka marrë pjesë në ekspozita në Greqi, Francë, Zvicër dhe Belgjikë. Disa nga veprat më të njohura të tij përfshijnë: * ''Les Deux Moitié'' (2007) * ''Discrete Elements'' (2008) * ''Spring & Stalin'' (2008) * ''6080K310I'' (2009) * ''Notes on Performative Urbanism'' (2009) * ''La Tulip de Gërdec'' (2009) * ''Hyena'' (2010) * ''Flags'' (2012) * ''Unë jam i një bote tjetër'' (2013) * ''Punch Me'' (2013) * ''Qyteti i Mbrapshtë'' (2014) * ''Dekapitimi Intelektual i Imazhit'' (2015) * ''Homomigratus'' (2016) * ''Leaflet'' (2016) * ''Tirana Horizontale'' (2017) == Pjesëmarrja në festivale == * Në dhjetor të 1987-s, Robert Aliaj, [[Françesk Radi]] & Gramoz Burba morën pjesë në Festivalin e 26-të të [[Radio Televizioni Shqiptar|RTSH]] me këngën "Tre Vëllezërit". * Në prill të 1989-s, mori pjesë në festivalin "Kur Vjen Pranvera" me këngën "Dashuria". * Në dhjetor të 1989-s, këndoi në Festivalin e 28-të të RTSH me këngën "Jetës fali zemrën". * Në prill të 1990-s, u paraqit në "Kur Vjen Pranvera" me këngën "Dy gjysma molle". * Në dhjetor të 1992-shit, mori pjesë në Festivalin e 31-të të RTSH me këngët "Valsi i panjohur" dhe "Ca fjalë qiellit". * Në tetor të 2018-s, mori pjesë në [[Kënga Magjike 2018]] me këngën "Ah ku më hodhi Zoti".<ref>https://www.teksteshqip.com/robert-alia/biografia/</ref> == Referime == <references /> [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Këngëtarë shqiptarë]] [[Kategoria:Artistë shqiptarë]] [[Kategoria:Për përmirësim]] dwwz78g19vo99caz0b9oo1baj9q1fil 2808510 2808505 2025-06-10T18:20:18Z Zbulimi 166213 2808510 wikitext text/x-wiki {{për përmirësim}} {{Infobox artist | name = Robert Aliaj Dragot | image = | caption = | birth_date = {{birth date and age|1960|2|18}} | birth_place = [[Tiranë]], Shqipëri | nationality = Shqiptare | known_for = Pikturë, arte perfomuese, multimedia, muzikë | training = [[Liceu Artistik “Jordan Misja”]] | notable_works = ''Discrete Elements'', ''Spring & Stalin'', ''Punch Me'', ''Homomigratus'' | spouse = Mimoza Dino | children = Krist Aliaj Dragot, [[Gala Dragot|Gala]] }} '''Robert Aliaj Dragot''' (lindur më 18 shkurt 1960) është artist pamor dhe këngëtar shqiptar. Ai është i njohur për stilin e tij ndërdisiplinor dhe eksperimentues, duke përfshirë në veprat e tij elementë nga piktura, performanca, muzika, filmi, instalacioni dhe arti digjital. Ndër veprat e tij më të njohura përmenden: ''Discrete Elements'', ''Spring & Stalin'', ''Punch Me'' dhe ''Homomigratus''. Aktualisht jeton dhe punon në [[Bruksel]], [[Belgjikë]]. == Jeta personale == Robert Aliaj ka lindur në [[Tiranë]], në një familje me traditë në fushën e artit. Ka ndjekur studimet për pikturë në [[Liceu Artistik “Jordan Misja”|liceun artistik]] të Tiranës. Në vitin 1991 emigroi së bashku me familjen në [[Greqi]] dhe më pas në [[Belgjikë]]. Ai është i martuar me përkthyesen Mimoza Dino dhe ka dy fëmijë: Kristi, i cili është piktor, dhe [[Gala Dragot|Gala]], këngëtare. Roberti është gjithashtu vëllai i piktorit dhe skenografit të njohur shqiptar, Rexhep Aliaj. == Karriera == Gjatë viteve 1980–1990, Robert Aliaj nisi të pikturonte paralelisht me karrierën e tij muzikore. Në fund të viteve 1990, pas një karriere të gjatë si këngëtar pop, ai iu rikthye me intensitet artit pamor, duke trajtuar përmes veprave të tij ngjarje tronditëse sociale të periudhës së tranzicionit politik në Shqipëri dhe rajon. Puna e tij artistike është e shumëllojshme dhe ndërdisiplinore, duke përfshirë mediume të ndryshme si piktura, fotografia, filmi, performanca, instalacioni, animacioni, imazhet në lëvizje, zëri dhe video art. Për një periudhë kohe ai e ndërpreu pikturën për t'u përqendruar në realizimin e filmave të shkurtër dhe projekteve audiovizuale eksperimentale. Prej vitesh në Bruksel, ai është fokusuar veçanërisht në kërkimin multimedial, duke eksperimentuar me teknika dhe formate të ndryshme bashkëkohore. Temat që trajton variojnë nga politika shqiptare deri te përditshmëria më banale, ndërsa veprat e tij përshkruhen nga një kuriozitet kritik ndaj skenës artistike evropiane dhe një interes i ripërtërirë për ndryshimet e shpejta e tronditëse që ka përjetuar shoqëria shqiptare. Ka zhvilluar një sërë ekspozitash personale në vende të ndryshme, ndër të cilat përmenden: * Chelsea Art Museum, New York / 2005 * La Biennale di Venezia**, Edicioni i 53-të / 2009 * COD Albania**, “INEVITABLE”, Tiranë / 2021 * National Museum Szczecin, Poloni / 2006, 2009 * Baltic Biennal**, Poloni / 2009 * International Triennial of Extended Media, Beograd / 2013 * Musée de la Vie Wallonne, Belgjikë / 2016 * The Action Field Kodra, Selanik, Greqi / 2008 * Chiesa di San Paolo, Modena, Itali / 2005 * Galeria Kombëtare e Arteve, Tiranë / 2004 – “Discrete Elements” Gjithashtu ka marrë pjesë në ekspozita në Greqi, Francë, Zvicër dhe Belgjikë. Disa nga veprat më të njohura të tij përfshijnë: * ''Les Deux Moitié'' (2007) * ''Discrete Elements'' (2008) * ''Spring & Stalin'' (2008) * ''6080K310I'' (2009) * ''Notes on Performative Urbanism'' (2009) * ''La Tulip de Gërdec'' (2009) * ''Hyena'' (2010) * ''Flags'' (2012) * ''Unë jam i një bote tjetër'' (2013) * ''Punch Me'' (2013) * ''Qyteti i Mbrapshtë'' (2014) * ''Dekapitimi Intelektual i Imazhit'' (2015) * ''Homomigratus'' (2016) * ''Leaflet'' (2016) * ''Tirana Horizontale'' (2017) == Pjesëmarrja në festivale == * Në dhjetor të 1987-s, Robert Aliaj, [[Françesk Radi]] & Gramoz Burba morën pjesë në Festivalin e 26-të të [[Radio Televizioni Shqiptar|RTSH]] me këngën "Tre Vëllezërit". * Në prill të 1989-s, mori pjesë në festivalin "Kur Vjen Pranvera" me këngën "Dashuria". * Në dhjetor të 1989-s, këndoi në Festivalin e 28-të të RTSH me këngën "Jetës fali zemrën". * Në prill të 1990-s, u paraqit në "Kur Vjen Pranvera" me këngën "Dy gjysma molle". * Në dhjetor të 1992-shit, mori pjesë në Festivalin e 31-të të RTSH me këngët "Valsi i panjohur" dhe "Ca fjalë qiellit". * Në tetor të 2018-s, mori pjesë në [[Kënga Magjike 2018]] me këngën "Ah ku më hodhi Zoti".<ref>https://www.teksteshqip.com/robert-alia/biografia/</ref> == Referime == <references /> [[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] [[Kategoria:Këngëtarë shqiptarë]] [[Kategoria:Artistë shqiptarë]] [[Kategoria:Për përmirësim]] 9ke1anz16mtmbv0fuflklptqgofqhwq 0 295520 2808581 2438204 2025-06-10T22:03:09Z Flladimi 79965 rregullime kryesisht teknike 2808581 wikitext text/x-wiki {{Grup etnik |group = Grekët qipriotë |popullsia = Rreth 1.2 milionë |region1 = [[Qipro]] |pop1 = 659,115 <small>(regjistrimi i vitit 2011)</small>) <br> ≈500,000 në [[Mërgata greke qipriote|mërgatë]] |ref1 = <ref name="2011Cypriotcensus">{{cite web|title=Population – Country of Birth, Citizenship Category, Country of Citizenship, Language, Religion, Ethnic/Religious Group, 2011|publisher = Statistical Service of the Republic of Cyprus|url = http://www.cystat.gov.cy/mof/cystat/statistics.nsf/populationcondition_22main_en/populationcondition_22main_en?OpenForm&sub=2&sel=2|work = cystat.gov.cy|language = en|access-date =26 prill 2016|archive-url = https://web.archive.org/web/20180612211105/http://www.cystat.gov.cy/mof/cystat/statistics.nsf/populationcondition_22main_en/populationcondition_22main_en?OpenForm&sub=2&sel=2|archive-date =12 qershor 2018|url-status=dead}}</ref><br><ref name="Cole 2011 loc=92">{{citation|editor-last = Cole|editor-first = Jeffrey E.|editor-link = Jeffrey Cole|year = 2011|chapter = Cypriots, Greek|title = Ethnic Groups of Europe: An Encyclopedia|last = Papadakis|first = Yiannis|publisher = ABC-CLIO|language = en|isbn = 978-1-59884-302-6|page = 92|quote =The population of Greek Cypriots currently living in Cyprus is around 650,000. In addition, it is estimated that up to 500,000 Greek Cypriots live outside Cyprus, the major concentrations being in the United Kingdom (270,000), Australia, South Africa, Greece, and the United States.}}</ref> |region2 = [[Mbretëria e Bashkuar]] |pop2 = 270,000 |region3 = [[Australia]], [[Afrika e Jugut]], [[Shtetet e Bashkuara]] dhe të tjerë |pop3 = ≈230,000 |languages = [[Greqishtja moderne]] (([[Greqishtja qipriote|qipriote]] dhe standarde) |religions = [[Krishterimi]] ([[Kisha Ortodoske Greke]]) }} '''Grekët qipriotë''' ([[Gjuha greke|Greqisht]]: Ελληνοκύπριοι, [[Gjuha turke|Turqisht]]: ''Kıbrıs Rumları'' ose ''Kıbrıs Yunanları'') janë popullata etnike greke e [[Qipro|Qipros]], duke formuar komunitetin më të madh etnolinguistik të ishullit. Sipas regjistrimit të vitit [[2011]], 659,115 të anketuar regjistruan etninë e tyre si [[grekët e sotëm|grekë]], duke formuar pothuajse 99% të 667,398 qytetarëve qipriotë dhe mbi 78% të 840,407 banorëve total të zonës së kontrolluar nga [[Qiproja|Republika e Qipros]]. Këto shifra nuk përfshijnë 29,321 shtetas të [[Greqia|Greqisë]] që banojnë në [[Qiproja|Qipro]], [[grekët e sotëm|grekë etnikë]] të regjistruar si shtetas të vendeve të tjera, ose popullsinë e [[Qiproja Veriore|Qipros Veriore]] të okupuar nga [[turqit]]. Shumica e grekëve qipriotë janë anëtarë të [[Kisha e Qipros|Kishës së Qipros]], një [[Kisha Ortodokse Greke|Kishë Ortodokse Greke]] autoqefale brenda bashkësisë më të gjerë të [[Kisha Ortodokse Lindore|Krishtërimit Ortodoks]]. Në lidhje me [[Kushtetuta e Qipros|Kushtetutën e Qipros]] të vitit [[1960]], termi përfshin gjithashtu [[Maronitët qipriotë|maronitët]], [[Armenët në Qipro|armenët]] dhe [[Kisha katolike në Qipro|katolikët]] e [[Kisha latine|kishës latine]] ("Latinët"), të cilëve iu dha mundësia të përfshiheshin në komunitetet greke ose [[Turqit qipriotë|turke]] dhe votuan për t'u bashkuar me të këtë të parin. ==Popullsia== {{See also|Mërgata greke qipriote}} Grekët në Qipro numërojnë 659,115, sipas regjistrimit të vitit [[2011]].<ref name="2011Cypriotcensus"/> Ekziston një komunitet i dukshëm qipriot dhe njerëz me origjinë qipriote në [[Greqia|Greqi]]. Në [[Athina|Athinë]], komuniteti greko-qipriot numëron rreth 55,000 banorë. Ekziston gjithashtu një mërgatë e madhe greke qipriote, veçanërisht në [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës së Veriut|Mbretërinë e Bashkuar]]. ==Kultura== ===Kuzhina=== [[Kuzhina qipriote]], si me [[Kuzhina greke|kuzhinën greke]], u ngulit me [[erëzat|erëza]] dhe barishte të bëra të zakonshme si rezultat i lidhjeve të gjera tregtare brenda [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]]. Emrat e shumë pjatave erdhën për të pasqyruar burimet e përbërësve nga shumë toka nën sundimin osman. Shtëpitë e kafesë përhapen në të gjithë ishullin në të gjitha qytetet kryesore dhe fshatrat e panumërta. ===Gjuha=== {{Kryesor|Greqishtja qipriote}} Gjuha e përditshme e grekëve qipriotë është [[Greqishtja qipriote|greqishtja qipriote]], një dialekt i [[Gjuha greke|greqishtes moderne]]. Ajo ka karakteristika të caktuara me varietetet e [[Kreta|Kretës]], [[Dodekanezi]]t dhe [[Hiosi]]t, si dhe ato të [[Anadolli|Azisë së Vogël]]. Qipriotët grekë zakonisht janë të arsimuar në [[gjuha greke|greqishten standarde moderne]], megjithëse ata priren ta flasin atë me një theks dhe të ruajnë disa gramatika greke qipriote. ==Shiko edhe== * [[Qiproja]] * [[Turqit qipriotë]] * [[Qiproja Veriore]] * [[Pushtimi turk i Qipros]] * [[Kombëtarja qipriote e futbollit]] * [[Grekët]] * [[Grekët e sotëm]] * [[Grekët e lashtë]] == Referenca == {{reflist}} [[Kategoria:Grekë| ]] [[Kategoria:Grupe etnike në Ballkan]] [[Kategoria:Qipro]] [[Kategoria:Etni]] [[Kategoria:Kombësi]] [[Kategoria:Grupe etnike në Evropë]] 835gus6kvuqyg3a6fq0nul2b7g3zlj4 1 297167 2808612 2691725 2025-06-11T04:20:06Z MajavahBot 122738 U arkivua 1 diskutim nga faqja [[Diskutim:Turku]] 2808612 wikitext text/x-wiki {{Arkivi}} == Ndryshime te lidhjet e jashtme == Përshëndetje, redaktorë! Tani sa ndryshova 3 lidhje të jashtme te artikulli [[Turku]]. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=1996943 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua arkivi https://web.archive.org/web/20141029190516/http://vrk.fi/default.aspx?docid=8639&site=3&id=0 te http://vrk.fi/default.aspx?docid=8639&site=3&id=0 *U shtua arkivi https://web.archive.org/web/20160304025710/http://vrk.fi/default.aspx?docid=8672&site=3&id=0 te http://vrk.fi/default.aspx?docid=8672&site=3&id=0 *U shtua etiketa {{tlx|dead link}} te http://pxweb2.stat.fi/Dialog/varval.asp?ma=060_vaerak_tau_107_fi&ti=V%E4est%F6+kielen+mukaan+sek%E4+ulkomaan+kansalaisten+m%E4%E4r%E4+ja+maa-pinta-ala+alueittain++1980+-+2008&path=..%2FDatabase%2FStatFin%2Fvrm%2Fvaerak%2F&lang=3&multilang=fi *U shtua arkivi https://web.archive.org/web/20060202002518/http://www.turkutouring.fi/ te http://www.turkutouring.fi/ Kur të keni mbaruar së shqyrtuari ndryshimet e mia, mund të ndiqni udhëzimet te stampa më poshtë për të rregulluar çdo problem me adresat. Gjithë të mirat!—[[:en:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raporto bug]])</span> 10 shtator 2019 10:44 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 3 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Turku]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2117276 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20141029190516/http://vrk.fi/default.aspx?docid=8639&site=3&id=0 për lidhjen http://vrk.fi/default.aspx?docid=8639&site=3&id=0. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160304025710/http://vrk.fi/default.aspx?docid=8672&site=3&id=0 për lidhjen http://vrk.fi/default.aspx?docid=8672&site=3&id=0. *U shtua etiketa {{tlx|dead link}} te lidhja http://pxweb2.stat.fi/Dialog/varval.asp?ma=060_vaerak_tau_107_fi&ti=V%E4est%F6+kielen+mukaan+sek%E4+ulkomaan+kansalaisten+m%E4%E4r%E4+ja+maa-pinta-ala+alueittain++1980+-+2008&path=..%2FDatabase%2FStatFin%2Fvrm%2Fvaerak%2F&lang=3&multilang=fi. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20060202002518/http://www.turkutouring.fi/ për lidhjen http://www.turkutouring.fi/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 15 maj 2020 13:26 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 4 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Turku]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2172484 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://archive.is/20130412162104/http://pxweb2.stat.fi/Dialog/varval.asp?ma=160_vaerak_tau_340_fi&ti=Taajamat+v%E4kiluvun+ja+v%E4est%F6ntiheyden+mukaan+31.12.2011&path=../Database/StatFin/vrm/vaerak/&lang=3&multilang=fi për lidhjen http://pxweb2.stat.fi/Dialog/varval.asp?ma=160_vaerak_tau_340_fi&ti=Taajamat+v%E4kiluvun+ja+v%E4est%F6ntiheyden+mukaan+31.12.2011&path=..%2FDatabase%2FStatFin%2Fvrm%2Fvaerak%2F&lang=3&multilang=fi. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://archive.is/20130627020549/http://193.166.171.75/Dialog/Varvalagg.asp?ma=005_vamuu_tau_101&ti=Ennakkov%E4kiluku+alueittain,+toukokuu+2013&path=../Database/StatFin/vrm/vamuu/&lang=3&xu=&yp=&nr=1&aggfile(1)=Seutukunnat+2013&prevagg=NN&mapname=&multilang=fi&aggdir1= për lidhjen http://193.166.171.75/Dialog/Varvalagg.asp?ma=005_vamuu_tau_101&ti=Ennakkov%E4kiluku+alueittain%2C+toukokuu+2013&path=..%2FDatabase%2FStatFin%2Fvrm%2Fvamuu%2F&lang=3&xu=&yp=&nr=1&aggfile%281%29=Seutukunnat+2013&prevagg=NN&mapname=&multilang=fi&aggdir1=. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20070927175319/https://www.turku.fi/Public/default.aspx?nodeid=3981&culture=en-US&contentlan=2 për lidhjen http://www.turku.fi/Public/default.aspx?nodeid=3981&culture=en-US&contentlan=2. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20110716095158/https://www.turku.fi/public/default.aspx?nodeid=9289&culture=en-US&contentlan=2 për lidhjen http://www.turku.fi/public/default.aspx?nodeid=9289&culture=en-US&contentlan=2. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 1 janar 2021 20:07 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 0 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Turku]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2188394 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja http://pxweb2.stat.fi/Dialog/varval.asp?ma=060_vaerak_tau_107_fi&ti=V%E4est%F6+kielen+mukaan+sek%E4+ulkomaan+kansalaisten+m%E4%E4r%E4+ja+maa-pinta-ala+alueittain++1980+-+2008&path=..%2FDatabase%2FStatFin%2Fvrm%2Fvaerak%2F&lang=3&multilang=fi. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 8 shkurt 2021 04:21 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Turku]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2260098 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20141029190516/http://vrk.fi/default.aspx?docid=8639&site=3&id=0 për lidhjen http://vrk.fi/default.aspx?docid=8639&site=3&id=0. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 9 tetor 2021 05:47 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Turku]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2370731 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20090817074230/http://pxweb2.stat.fi/Dialog/varval.asp?ma=060_vaerak_tau_107_fi&ti=V%E4est%F6+kielen+mukaan+sek%E4+ulkomaan+kansalaisten+m%E4%E4r%E4+ja+maa-pinta-ala+alueittain++1980+-+2008&path=..%2FDatabase%2FStatFin%2Fvrm%2Fvaerak%2F&lang=3&multilang=fi për lidhjen http://pxweb2.stat.fi/Dialog/varval.asp?ma=060_vaerak_tau_107_fi&ti=V%E4est%F6+kielen+mukaan+sek%E4+ulkomaan+kansalaisten+m%E4%E4r%E4+ja+maa-pinta-ala+alueittain++1980+-+2008&path=..%2FDatabase%2FStatFin%2Fvrm%2Fvaerak%2F&lang=3&multilang=fi. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 20 dhjetor 2021 08:53 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Turku]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2675491 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150209001917/http://g3.spraakdata.gu.se/saob/show.phtml?filenr=2/52/241.html për lidhjen http://g3.spraakdata.gu.se/saob/show.phtml?filenr=2/52/241.html. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 10 korrik 2024 10:57 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 0 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Turku]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2802120 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja http://vetamix.net/video/ortnamnet-%C3%A5bo_2273. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 27 maj 2025 08:27 (CEST) j9c5ze28eaol0d89y4nwmdqb7bpysrn 0 304717 2808639 2249172 2025-06-11T11:35:52Z 195.174.52.207 /* Referime */ 2808639 wikitext text/x-wiki [[Skeda:The Persian Envoy Mirza Mohammed Reza Qazvini Finkenstein Castle 27 Avril 1807 by Francois Mulard detail.jpg|parapamje|[[Pierre Amédée Jaubert]] ishte dragomani dhe këshilltari i Napoleonit. Ai shoqëroi të dërguarin persian Mirza Muhammed Reza-Kazvini në takimin e tij me [[Napoleon Bonaparti|Napoleonin]] në [[Palati Finckenstein|Pallatin Finckenstein]] më 27 prill 1807 për [[Traktati Finckenstein|Traktatin Finckenstein]], pikturuar nga [[François Mulard]].]] '''Terxhumani''' ose '''Terxhymeni''' (nga [[arabisht]]: ترجمان ''tarxhumān'', [[turqisht]]: ''tercüman'') ka qenë interpret, përkthyes dhe udhëzues zyrtar midis vendeve [[Gjuha turke|turqisht]]-, [[Gjuha arabe|arabisht]]- dhe [[Gjuha perse|persisht]]-folëse dhe politive të [[Lindja e Mesme|Lindjes së Mesme]] dhe [[Misioni diplomatik|ambasadave]], [[Konsullata|konsullatave]], nënkonsullatave dhe [[Posti tregtar|postave tregtare]] evropiane. Një terxhuman duhej të kishte njohuri të gjuhëve arabe, perse, [[Turqishtja osmane|turk osmanë]] dhe evropiane. == Etimologjia dhe trajta == Fjala e ka prejardhjen nga arabishtja ترجمان (''tarjumān''), përmes [[Turqishtja osmane|turqishtes osmane]] ''tercüman.'' Në [[Shkodra|Shkodër]] ka marrë trajtën ''terxhymén'', ndërsa në [[Rrethi i Mirditës|Mirditë]] me trajtën ''terximen'' ka fituar një derivat kuptimor duke nënkuptuar "njeriun e zgjuar, të gojës, të kuvendit" si dhe ''mêneterximen'' "të diturin". Trajtat në gjuhët evropiane [[Gjuha italiane|it]]. ''dragomano'', [[Gjuha frënge|fr]]. ''dragoman'', [[Gjuha spanjolle|sp]]. ''trujaman'', [[Gjuha rumune|rum]]. ''dragoman'', [[Greqishtja|gr. re]] δραγομάνος ''dhragomános'', nga turqishtja osmane.<ref name=":Dizdari">{{Cite book|last=Dizdari|first=Tahir|title=Fjalori i Orientalizmave në Gjuhën Shqipe|publisher=Instituti Shqiptar i Mendimit dhe i Qytetërimit Islam|year=2005|location=Tiranë|pages=1026|language=sq|chapter=Terxhumán-i|authorlink=Tahir Dizdari}}</ref> == Referime == <references /> * [https://akademitercume.com/tr Ankara Tercüme Büroları] [[Kategoria:Dragomanë| ]] [[Kategoria:Diplomatë sipas rolit]] [[Kategoria:Qeverisja e Perandorisë Osmane]] [[Kategoria:Politika të Perandorisë Osmane]] [[Kategoria:Fjalë dhe shprehje turke]] b1plss2jvcj2aoydp9h9et8bslxyftp 2808640 2808639 2025-06-11T11:48:07Z Gumruch 9814 U kthye versioni 2808639 i bërë nga [[Special:Contributions/195.174.52.207|195.174.52.207]] ([[User talk:195.174.52.207|diskutimet]]), xWiki spam 2808640 wikitext text/x-wiki [[Skeda:The Persian Envoy Mirza Mohammed Reza Qazvini Finkenstein Castle 27 Avril 1807 by Francois Mulard detail.jpg|parapamje|[[Pierre Amédée Jaubert]] ishte dragomani dhe këshilltari i Napoleonit. Ai shoqëroi të dërguarin persian Mirza Muhammed Reza-Kazvini në takimin e tij me [[Napoleon Bonaparti|Napoleonin]] në [[Palati Finckenstein|Pallatin Finckenstein]] më 27 prill 1807 për [[Traktati Finckenstein|Traktatin Finckenstein]], pikturuar nga [[François Mulard]].]] '''Terxhumani''' ose '''Terxhymeni''' (nga [[arabisht]]: ترجمان ''tarxhumān'', [[turqisht]]: ''tercüman'') ka qenë interpret, përkthyes dhe udhëzues zyrtar midis vendeve [[Gjuha turke|turqisht]]-, [[Gjuha arabe|arabisht]]- dhe [[Gjuha perse|persisht]]-folëse dhe politive të [[Lindja e Mesme|Lindjes së Mesme]] dhe [[Misioni diplomatik|ambasadave]], [[Konsullata|konsullatave]], nënkonsullatave dhe [[Posti tregtar|postave tregtare]] evropiane. Një terxhuman duhej të kishte njohuri të gjuhëve arabe, perse, [[Turqishtja osmane|turk osmanë]] dhe evropiane. == Etimologjia dhe trajta == Fjala e ka prejardhjen nga arabishtja ترجمان (''tarjumān''), përmes [[Turqishtja osmane|turqishtes osmane]] ''tercüman.'' Në [[Shkodra|Shkodër]] ka marrë trajtën ''terxhymén'', ndërsa në [[Rrethi i Mirditës|Mirditë]] me trajtën ''terximen'' ka fituar një derivat kuptimor duke nënkuptuar "njeriun e zgjuar, të gojës, të kuvendit" si dhe ''mêneterximen'' "të diturin". Trajtat në gjuhët evropiane [[Gjuha italiane|it]]. ''dragomano'', [[Gjuha frënge|fr]]. ''dragoman'', [[Gjuha spanjolle|sp]]. ''trujaman'', [[Gjuha rumune|rum]]. ''dragoman'', [[Greqishtja|gr. re]] δραγομάνος ''dhragomános'', nga turqishtja osmane.<ref name=":Dizdari">{{Cite book|last=Dizdari|first=Tahir|title=Fjalori i Orientalizmave në Gjuhën Shqipe|publisher=Instituti Shqiptar i Mendimit dhe i Qytetërimit Islam|year=2005|location=Tiranë|pages=1026|language=sq|chapter=Terxhumán-i|authorlink=Tahir Dizdari}}</ref> == Referime == <references /> [[Kategoria:Dragomanë| ]] [[Kategoria:Diplomatë sipas rolit]] [[Kategoria:Qeverisja e Perandorisë Osmane]] [[Kategoria:Politika të Perandorisë Osmane]] [[Kategoria:Fjalë dhe shprehje turke]] 12hwr6wiuco6kmr51tux7tpqy6r2j22 0 312777 2808606 2762199 2025-06-11T03:56:30Z Ranaeae 174053 2808606 wikitext text/x-wiki {{Infobox ethnic group | group = Jyrykët | image =Yoeruek18.jpg | pop = '''përafërsisht 3 milion''' | region1 = {{flagicon|Turkey}} [[Turqia]] | pop1 = >1,000,000 | ref1 = <ref>[https://books.google.com/books?id=WnUsAAAAYAAJ "Area Handbook for the Republic of Turkey"], Volume 550, Issue 80, Thomas Duval Roberts, American University (Washington, D.C.). Foreign Area Studies. U.S. Government Printing Office, 1970. Page 74.</ref> (2011) | region2 = {{flagicon|North Macedonia}} [[Maqedonia e Veriut]] | pop2 = 4,000 | ref2 = <ref>[https://joshuaproject.net/people_groups/16058/MK Yoruk in North Macedonia]. [[Joshua Project]].</ref> | region3 = {{flagicon|Bulgaria}} [[Bullgaria]] | pop3 = 1,000 | ref3 = <ref>[https://joshuaproject.net/people_groups/16058/BU Yoruk in Bulgaria]. Joshua Project.</ref> | popplace = [[Anadolli]], [[Ballkan]] | rels = [[Islami]] | langs = [[Gjuha turke|Turqisht]] | related = [[Turqit]] dhe [[Turkikët|turkikë]] tjerë }} '''Jyrykët''' ([[Gjuha turke|turqisht]]: ''Yörükler''; [[Gjuha greke|greqisht]]: Γιουρούκοι, ''Youroúkoi''; [[Gjuha bullgare|bullgarisht]]: юруци; [[Gjuha maqedonase|maqedonisht]]: Јуруци, ''Juruci'') janë një nëngrup etnik [[Turqit|turk]] me prejardhje [[Turqit oghuz|Oghuz]],<ref>Vakalopoulos, Apostolos Euangelou. "'' Origins of the Greek Nation: The Byzantine Period, 1204-1461''". [[Rutgers University Press]], 1970. [https://books.google.com/books?id=y_ceAAAAMAAJ&dq=kailar+yuruks&hl=tr&pgis=1 ''web link''], [https://books.google.com/books?lr=&hl=tr&q=kailar+yuruks ''p. 163''], [https://books.google.com/books?hl=tr&q=%22On+the+Balkan%22+%22who+had+settled%22+Yuruks&btnG=Kitaplar%C4%B1+Ara ''p. 330'']</ref><ref name="Cahit 2004"/> disa prej të cilëve janë [[Nomad|nomadë]], kryesisht të banuar në malet e [[Anadolli]]t, dhe pjesërisht në [[Ballkani|Gadishullin Ballkanik]]. Në Ballkan Jyrykët janë të shpërndarë në një zonë të gjerë nga [[Serbia]] jugore, pjesë të [[Bullgaria|Bullgarisë]], në veri deri në Larisa në [[Thesali]] dhe [[Trakia|Trakinë]] jugore.<ref name="Europa ethnica">Svanberg, Ingvar: The turkish-speaking ethnic groups in Europe (pp.65-128) in [https://books.google.com/books?id=lQ_vAAAAMAAJ Europa ethnica, volume 41]. W. Braumüller, 1984, p.68.</ref><ref>A Bibliography of the Turkish-speaking Tribal Yörüks, by [[:sv:Ingvar Svanberg (etnolog)|Ingvar Svanberg]] (Uppsala). [https://books.google.com/books?id=L51pAAAAMAAJ Materialia Turcica, Volumes 5-8]. Studienverlag Brockmeyer, 1981, page 21.</ref> Sipas disave, ato fise që banojnë në lindje të [[Lumi Kızılırmak|lumit Kızılırmak]] quhen turkmen dhe ato në perëndim jyryk. Të dy termat u përdorën së bashku në burimet osmane për turkmenët [[Bejliku i Dulkadirit|Dulkadirli]] që jetonin në [[Marash]] dhe rrethinat e tij.<ref>Solak, İbrahim. [https://web.archive.org/web/20131202221358/http://www.turkiyat.selcuk.edu.tr/pdfdergi/s12/solak.pdf XVI. Yüzyılda Maraş ve Çevresinde Dulkadirli Türkmenleri].</ref> Termat etnohistorikë [[Turkoman (etnonim)|Turkoman]] dhe Turkmen përdoren në mënyrë sinonime në literaturë për të përcaktuar prejardhjen e jyrykëve.<ref name="Cahit 2004">Gelekçi, Cahit (2004). [http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/cg_yoruk/cg_yoruk.htm Türk Kültüründe Oğuz-Türkmen-Yörük Kavramları]. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Güz 2004, Issue '''1''' ISSN 1305-5992</ref> Jyrykët që ruajnë stilin e jetës së tyre nomade përdorin kryesisht devetë për të udhëtuar. == Etimologjia == Emri i tyre rrjedh nga folja turke ''yörü''- (''yürümek'' në infinitiv), që do të thotë "të ecësh", me fjalën ''yörük'' ose ''yürük'' që tregon "ata që ecin me këmbët e pasme, ecësit".<ref>[http://www.nisanyansozluk.com/?k=y%C3%B6r%C3%BCk&x=0&y=0 ''"gezgin, berduş, sabit konutu olmayan"'' Meninski, Thesaurus, 1680]</ref><ref>[http://www.merriam-webster.com/dictionary/yuruk "yuruk."] ''Webster's Third New International Dictionary, Unabridged.'' [[Merriam-Webster]]. 2002.</ref> == Anadolli == [[Skeda:A Yörük father with his daughters, Balkusan, Karaman, Turkey, 2015.jpg|parapamje|Një baba jyryk me bijat e tij, Anadolli qendror]] [[Skeda:AlaDaglarYoruk.jpg|parapamje|240px|Një bari jyryk në [[Malet Taurus]] më 2002.]] Historianët dhe etnologët shpesh përdorin emërtimin shtesë 'Jyryk Turkoman' ose 'Turkmenët' për të përshkruar jyrykët e [[Anadolli]]t. Në gjuhën e përgjithshme të Turqisë sot, termat "Türkmen" dhe "Yörük" tregojnë shkallët graduale të lidhjes së ruajtur me stilin e jetesës së dikurshme gjysmë nomade të popullatave në fjalë, me "[[turkmenët]]" që tani bëjnë një jetë plotësisht të ulur, duke mbajtur pjesë të trashëgimia e tyre përmes folklorit dhe traditave, në arte si thurje qilimash, me zakonin e vazhdueshëm të mbajtjes së një shtëpie jayla gjatë verës, ndonjëherë në lidhje me komunitetin [[Alevinjtë|alevi]] etj. dhe me jyrykët që mbajnë një lidhje më të fortë me nomadizmin. Këta emra përfundimisht nënkuptojnë rrënjët e tyre [[Turkikët|turke]] [[Turqit oghuz|oghuze]]. Jyrykët e mbetur "të vërtetë" të Anadollit të sotëm tradicionalisht përdorin kuajt si mjet transporti, megjithëse këta po zëvendësohen vazhdimisht me kamionë. Jyrykët janë të ndarë në një numër të madh fisesh të emërtuara endogame patrilineale (''aşiret''). Ndër fiset e fundit të përmendura në literaturë janë Aksigirli, Ali Efendi, Bahsıs, Cakallar, Coşlu, Qekli, Gacar, Güzelbeyli, Horzum, Karaevli, Karahacılı, Karakoyunlu, Karakayalı, Karalar, Karakeçili, Manavlı, Melemenci, San Agalıli, Sanhaıke Tekeli dhe Yeni Osmanlı. Fiset janë të ndara në klane ose linja, d.m.th., ''kabile'', ''sülale'' or ''oba''.<ref>Materialia Turcica, vol. 5-8, Studienverlag Brockmeyer., 1981, p.25</ref> * '''Jyrykët anadollian:''' İçel Yörük, Alaiye Yörük, Tekeli Yörük, [[Bursa]] Yörük, Haruniye Yörük, [[Maraş]] Yörük, Ankara Yörük, Eğridir Yörük, Araç Yörük, Taraklı Yörük, Murtana Yörük, Nacaklı Yörük, Nasırlı Yörük, Eski Yörük, Toraman Yörük, Tacirleri Yörük, Tor Yörük.<ref name="Cahit 2004"/> === Jyrykët Sarıkeçili === Fiset Sarıkeçili (turq. "dhia e verdhë") janë jyrykët (nomadët turq) e fundit që ruajnë mënyrën nomade të jetesës. Ata kryesisht jetojnë në [[Provinca Mersin|Provincën Mersin]], në pjesët qendrore-lindore të bregdetit turk të Mesdheut dhe përbëhen nga rreth 200 familje. Kampi i tyre dimëror është në brigjet [[Silifke]], [[Gülnar]] dhe [[Anamur]]. Në verë ata jetojnë në rrethet [[Beysehir]] dhe [[Seydisehir]] të [[Provinca Konia|Provincës Konia]]. Tendat e tyre nomade mund të shihen në të gjithë anët bregdetare mesdhetare të Turqisë. Kjo është një praktikë shumë e zakonshme në mesin e fiseve të vjetra turkike në Azinë qendrore edhe në ditët e sotme.<ref name="GSED">A. Metin KARKIN / Selin OYAN. ''[https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/711892 A Study on Life, Cultural Features and Music of Sarıkeçililer, the Last Yoruks (Turkish Nomads) Living in Mersin Province]''. Atatürk Üniveristesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi. Journal of the Fine Arts Institute (GSED), '''35''', Erzurum 2015, pp. 271-285.</ref> Tradita e [[Këndimi në fyt|këndimin në fyt]], e njohur si "Boğaz Havası" ose "Boğaz Çalma", ka një aspekt të rëndësishëm në kulturën e Sarıkeçili Yörüks, ajo kryhet duke shtypur fytin me gisht ndërsa këndohet me një tingull.<ref name="GSED"/><ref name="Cahit 2004"/> Në shekujt e kaluar, në këto zona banonin edhe shumë fise Sarıkeçili: [[İçel]], [[Ajdën]], [[Konia]], [[Afjonkarahisar|Karahisâr-ı Sahib]], [[Akşehir]], [[Saruhan]], Doğanhisarı, [[Antalia]], [[Liqeni Eğridir|Eğridir]], [[Isparta]], [[Burdur]], [[Dazkırı]], [[Uluborlu]], [[Tavşanlı]], [[Kytahia]]. Shumica e fiseve Sarıkeçili që jetojnë në këto zona e kanë pranuar tashmë mënyrën sedentare të jetesës. Sarıkeçili rreth Antalias dhe Mersinit janë përfaqësuesit e fundit të nomadizmit jyryk.<ref name="Cahit 2004"/><ref>Dulkadir, Hilmi (1997). [http://turkoloji.cu.edu.tr/CUKUROVA/sempozyum/semp_2/dulkadir.pdf İçel'de son Yörükler: Sartkeçililer], İçel Valiliği Yayınları</ref> Ata konsiderohen "grupi i vetëm që përfaqëson migrimin turk nga Azia Qendrore". === Mënyra e jetesës === Historiani dhe turkologu francez [[Jean-Paul Roux]] vizitoi jyrykët e Anadollit në fund të viteve 1950 dhe zbuloi se shumica e tyre ishin [[Islami Synit|myslimanë sunitë]].<ref name="Roux 1961">{{Cite journal|last=Roux|first=Jean-Paul|year=1961|title=La sédentarisation des nomades Yürük du vilayet d'Antalya|url=https://books.google.com/books?id=GtgWAQAAMAAJ|journal=L'Ethnographie|language=fr|publisher=L'Entretemps éditions|volume=55|pages=67–68}}</ref> Fiset që ai vizitoi udhëhiqeshin nga zyrtarë të zgjedhur të quajtur ''[[Muhtar (titull)|muhtarë]]'', ose kryetarët e fshatit, në vend të prijësve të trashëguar, megjithëse ai vuri në dukje se pleqtë e fshatit mbanin njëfarë autoriteti shoqëror bazuar në moshën e tyre. Për shumicën e vitit, ata jetonin në tenda prej leshi të errët të quajtura ''kara çadır''.<ref name="Roux 1961"/> Gjatë verës ata ngjiteshin në male dhe në dimër zbrisnin në fushat bregdetare. Ata mbanin një sërë kafshësh, duke përfshirë dhi, dele, deve dhe ndonjëherë edhe bagëti.<ref name="Roux 1961"/> Fokusi i çdo fisi ishte njësia e familjes. Të rinjtë lëviznin drejtpërdrejt nga tenda e familjes së tyre në çadrën e tyre pas martesës. Jyrykët u martuan në mënyrë [[Endogamia|endogame]]; dmth ata u martuan rreptësisht brenda fisit të tyre. Fëmijët u rritën nga fisi në tërësi, i cili i tha Roux "ne jemi të gjithë prindër." Edhe pse jyrykët kishin fituar një reputacion se ishin rezistues të qëllimshëm ndaj arsimit formal, Roux zbuloi se një e katërta e fëmijëve jyryk që ai takoi ishin ndjekja e shkollës, pavarësisht nga vështirësitë për të jetuar një mënyrë jetese nomade në vende të largëta me akses të kufizuar. == Ballkani == Në vitin 1911, Jyrykët ishin një segment i veçantë i popullsisë së Maqedonisë dhe Trakisë, ku ata u vendosën që në shekullin e 14-të. Një degë e mëparshme e jyrykëve, turqit Kailar ose Kayılar, ishin ndër vendbanimet e para në Evropë. * '''Jyrykët rumelian:''' Atçekenler/Tanrıdağı Yörüks, Naldöken Yörüks, Kocacık Yörüks, Ofcabolu Yörüks, Vize Yörüks, Yanbolu Yörüks, Selanik Yörüks.<ref name="Cahit 2004"/> Tekirdağ Yürüks.<ref>Çevik, Hikmet (1971). Tekirdağ Yürükleri, Tekirdağ Halkevi Yayını, İstanbul</ref> Në vitin 1900 popullsia rumeliane turke në Ballkan vlerësohej në shtatë milionë. Menjëherë pas pavarësisë së [[Mbretëria e Bullgarisë|shtetit të ri bullgar]], ata formuan shumicën në vend. Disa migrime çuan në një rënie të popullsisë rumeliane turke, duke lënë rreth 1.5 milion njerëz deri në vitin 1925. Shumë turq rumelianë në Greqi nuk janë numëruar në regjistrim, sepse ata janë regjistruar si të krishterë për t'i shpëtuar diskriminimit.<ref>[https://books.google.com/books?id=u9Lq_8Ozf5cC Encyclopedia of the Stateless Nations: L-R], Volume 3 of ''Encyclopedia of the Stateless Nations: Ethnic and National Groups Around the World'', James Minahan, Greenwood Press (Westport, Conn., '''2002''') {{ISBN|0313316171}}, 9780313316173 pp. 1611–1616.</ref><ref>[https://books.google.de/books?id=vi_VCm51kpkC The Languages and Linguistics of Europe: A Comprehensive Guide], Walter de Gruyter '''2011'''.</ref> Për shkak të dallimeve fetare, gjuhësore dhe sociale, pjesa më e madhe e turqve rumelianë nuk u martuan ose u përzien me popullsitë vendase të Ballkanit.<ref>Vol. 2 of ''[https://books.google.com/books?id=7vgpAQAAMAAJ Muslim Peoples: A World Ethnographic Survey]'' (Greenwood Press, '''1984''') by Richard V. Weekes, {{ISBN|0313233926}}, p.821.</ref> Deri në vitin 1971, turqit rumelianë ende formonin një etnos të veçantë të ish-nomadëve (të njohur si Yorukluk). Fillimisht, këta nomadë jyryk u morën nga Anadolli Perëndimor (Saruhan, [[Menemeni|Menemen]]) për të kolonizuar pjesë të Rumelisë, të tilla si [[Thesali]]a dhe [[Malet Rodope|Rodopa]] në kufirin greko-bullgaro-maqedonas, ose [[Plovdiv]] dhe [[Jambol]] në Bullgari. === Jyrykët e Maqedonisë dhe Bullgarisë === Në vitin 1993, popullsia jyryke e Bullgarisë vlerësohet në përafërsisht 418 mijë njerëz, kryesisht të ndarë në Surguch (7,000 pa fëmijë) dhe Yörük (320,000 pa fëmijë).<ref>[https://web.archive.org/web/20150707225025/https://www.ethnologue.com/language/bgx Ethnologue entry for Balkan Gagauz Turkish] (Johnstone 1993)</ref> Ata jetojnë kryesisht në [[Trakia Lindore|pjesën evropiane të Turqisë]], në zonën e [[Dulovo, Bullgari|Dulovës]] dhe [[Ludogorie|Deliormanit]] në [[Bullgari]] dhe në zonat e [[Kumanova|Kumanovës]] dhe [[Manastiri]]t të [[Maqedonia e Veriut|Maqedonisë së Veriut]]. Dialektet përfshijnë [[Gaxhal]], Gerlovo Turk, Karamanli, Kyzylbash, Surguch, Tozluk Turk, Yuruk (Konyar, Yoruk), [[Prizren]] dhe gagauz maqedonas. Vlerësimet aktuale të vitit 2019 supozojnë se përafërsisht 1.5 deri në 2.3 milionë njerëz me prejardhje turke jyryke jetojnë në të gjithë rajonin e Ballkanit. === Jyrykët Kajlar === Turqit [[Ptolemaida|Kayılar]] kanë banuar më parë pjesë të [[Thesali]]së dhe [[Maqedonia e Egjeut|Maqedonisë]] (veçanërisht pranë qytetit të [[Kozhani]]t dhe [[Ptolemaida|Ptolemaidës]] moderne). Përpara vitit 1360, në vend ishin vendosur një numër i madh barinjsh nomadë, ose jyryk, nga rrethi i [[Konia]]s, në [[Anadolli|Azinë e Vogël]]. Imigrimet e mëtejshme nga ky rajon u bënë herë pas here deri në mesin e shekullit të 18-të. Pas vendosjes së sistemit feudal në vitin 1397, shumë prej familjeve fisnike selxhuk erdhën nga Azia e Vogël; disa nga [[bej]]lerët ose pronarët [[myslyman]]ë në Maqedoninë jugore para [[Luftërat Ballkanike|Luftërave Ballkanike]] mund të kenë qenë pasardhës të tyre. == Irani == Klanet e lidhura ngushtë me jyrykët janë të shpërndara në të gjithë gadishullin e Anadollit dhe përtej tij, veçanërisht rreth [[zinxhiri]]t të maleve Taurus dhe më tej në lindje rreth brigjeve të [[Deti Kaspik|detit Kaspik]]. Nga [[turkmenët]] e [[Irani]]t, [[Jomut]]ët i afrohen më shumë përkufizimit të jyrykëve. Një degë interesante e masës jyryk janë [[Tahtacı]] të rajoneve malore të Anadollit Perëndimor, të cilët, siç nënkupton edhe emri i tyre, janë marrë me punë pyjore dhe zejtari druri për shekuj. Pavarësisht kësaj, ata ndajnë tradita të ngjashme (me tone të theksuara matriarkale në strukturën e tyre të shoqërisë) me kushërinjtë e tyre të tjerë Yörük. Populli [[Qashqai]] i Iranit jugor është gjithashtu i denjë për t'u përmendur për shkak të karakteristikave të tyre të përbashkëta. == Galeria == <gallery> Skeda:Aladağlar’da Yörükler.jpg|Çadra jyryk Skeda:DAVIS(1879) p010 YOUROUK ENCAMPMENT IN THE TAURUS.jpg|Kampi jyryk në [[Malet Taurus]], rr. 1879 Skeda:PSM V43 D200 Yuruk encampment.jpg|Fushë kampi jyryk, rr. 1893 Skeda:Yörük buğday çuvalı.jpg|Qëndisje jyryke në një thes gruri Skeda:PSM V43 D197 Yuruk women at the spring.jpg|Gra jyryk në pranverë </gallery> == Referime == {{reflist}} [[Kategoria:Grupet etnike në Turqi]] [[Kategoria:Pastoralistë]] [[Kategoria:Grupe etnike transhumante]] [[Kategoria:Turqë]] 1rwvfyvb3gn1mckrx3kc9thderlz7lv 0 327958 2808577 2746328 2025-06-10T21:48:55Z Mitrovica02 128863 2808577 wikitext text/x-wiki '''KB Vëllaznimi Gjakovë''' është një ekip kosovar i basketbollit që luan në [[Superliga e Kosovës në Basketboll|Superligën e Kosovës]] . <ref>{{Cite web |date=16 gusht 2014 |title=Mobilizohet klubi basketbollit Vellaznimi |url=http://gjakovapress.info/wordpress/?p=6777 |access-date=15 gusht 2016 }}</ref> <ref>{{Cite web |title=Tifozat.com - Kuqezinjët e Jakovës |url=http://tifozat.com/viewpage.php?page_id=13 |access-date=15 gusht 2016 |archive-date=1 prill 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160401202603/http://tifozat.com/viewpage.php?page_id=13 |url-status=dead }}</ref> Klubi është pjesë e multidisiplinare Vëllaznimi Gjakovë, ekipi i futbollit të së cilës quhet [[KF Vëllaznimi]] dhe ekipi i tij i hendbollit KH Vëllaznimi. [[Skeda:Vllaznimi_KuqezinjeteJakoves_01.JPG|parapamje| Kuqezinjët e Jakovës – KB Vëllaznimi fansa.]] == Nderimet dhe titujt == * '''[[Superliga e Kosovës në Basketboll|Superliga e Basketbollit të Kosovës]]''' ** '''Nënkampionët (2): 1992, 1995''' * '''[[Kupa e Kosovës (basketboll)|Kupa e Kosovës]]''' ** '''Fituesit (3):''' 1992, 1995, 1996 * '''[[Liga e Parë e Kosovës në Basketboll|Liga e Parë]]''' * '''Fituesit (4): 2004,2013,2020,2022''' *'''[[Liga Unike]]''' '''Fitues (1):'''2025 == Shih edhe == * [[Sporti në Kosovë]] == Referime == {{reflist}} == Lidhjet e jashtme == * {{URL|https://www.facebook.com/bcvellaznimi}} * [https://basketball.eurobasket.com/team/Kosovo/Vellaznimi-Gjakove/4924 Profili i ekipit të Eurobasket.com] {{DEFAULTSORT:Vellaznimi, KB}} [[Kategoria:Klube basketbolli në Kosovë]] [[Kategoria:Klube basketbolli në Jugosllavi]] [[Kategoria:Sporti në Gjakovë]] idhbzzqi2lsc3nsryinwwhoyx978mfn 1 329494 2808615 2802513 2025-06-11T04:22:12Z MajavahBot 122738 U arkivua 1 diskutim pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Diskutim:Uji në Prishtinë/Arkivi 1]] 2808615 wikitext text/x-wiki {{Përdoruesi:MajavahBot/config |archive = Diskutim:Uji në Prishtinë/Arkivi %(counter)d |algo = old(14d) |counter = 1 |maxarchivesize = 1M |minthreadsleft = 0 |minthreadstoarchive = 1 |archiveheader = {{Arkivi}} }} {{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}} 20v4u6ae5l8g5b1y4h1owrem4vvru90 0 340238 2808467 2807242 2025-06-10T16:49:25Z WilliamWallace1488 174043 According to official reports, 3 terrorists were killed, no more. 2808467 wikitext text/x-wiki {{infobox military conflict | conflict = Sulmi në Banjskë | partof = [[Kriza në Veri të Kosovës 2022–2023|Krizës në Veri të Kosovës]] | image = North Kosovo blank map.png | caption = Lokacioni i sulmit në hartën e Kosovës | date = 24 Shtator 2023 | place = [[Banjska (Zveçan)|Banjskë]], [[Kosovë]] | result = Fitore kosovare *Policia e Kosovës mori kontrollin e [[Manastiri i Banjskës|Manastirit të Banjskës]]<ref>{{Cite web |title=Raportohet se Njësia Speciale ka hyrë brenda manastirit të Banjskës |url=https://www.botasot.info/aktuale-lajme/2057555/raportohet-se-njesia-speciale-ka-hyre-brenda-manastirit-te-banjskes/ |access-date=2023-09-24 |website=Bota Sot |language=en}}</ref><ref>{{Cite news |date=2023-09-24 |title=Kosovo monastery siege ends after heavy gun battles |language=en-GB |work=BBC News |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-66905091 |access-date=2023-09-24}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-09-24 |title=Standoff in northern Kosovo ends following a day of deadly clashes |url=https://www.france24.com/en/live-news/20230924-fighting-ongoing-after-police-officer-killed-in-attack-in-north-kosovo |access-date=2023-09-24 |website=France 24 |language=en}}</ref> * Armë të konfiskuara<ref>{{Cite web |date=2023-09-24 |title=Standoff in northern Kosovo ends following a day of deadly clashes |url=https://www.france24.com/en/live-news/20230924-fighting-ongoing-after-police-officer-killed-in-attack-in-north-kosovo |access-date=2023-09-24 |website=France 24 |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=I |first=L. |date=2023-09-24 |title=Kurti: Policia e Kosovës konfiskoi sot qindra armë dhe municione |url=https://klankosova.tv/kurti-policia-e-kosoves-konfiskoi-sot-qindra-arme-dhe-municione/ |access-date=2023-09-24 |website=Klan Kosova |language=sq}}</ref> * Terroristët e mbetur u tërhoqën | status = | combatant1 = {{KOS}} | combatant2 = {{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg}} Terroristë [[Serbët|serbë]]<br />'''Përkrahur nga:'''<br />{{SRB}}<br /><ref name="bbc">{{Cite news |date=2023-09-24 |title=Kosovo police surround 30 gunmen in monastery after officer shot |language=en-GB |work=BBC News |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-66905091 |access-date=2023-09-24}}</ref><ref>{{Cite web |title=Kosovo PM blames Serbia in public attack over deadly blitz on police |url=https://www.express.co.uk/news/world/1816189/kosovo-serbia-police-attack-kurti/amp |access-date=2023-09-24 |website=www.express.co.uk|lang=en}}</ref> | units1 = {{Tree list}} *{{flagicon image|Flamuri i Policisë së Kosovës.svg}} [[Policia e Kosovës]] **[[Skeda:Special Intervention Unit-Kosovo.jpg|23px]] [[Policia_e_Kosovës#Njësitë_e_Specializuara_dhe_Ndarja|Njësitë Speciale]] {{Tree list/end}} | units2 = {{flagicon image|Emblem of Civilna Zastita.svg|27px}} Mbrojtja Civile (Civilna Zaštita)<ref>{{cite news|url=https://kallxo.com/lajm/detaje-per-aksionin-e-policise-dhe-municionet-qe-u-gjeten-ne-banjske/|title=Detaje për aksionin e policisë dhe municionet që u gjetën në Banjskë|trans-title=Details about the police action and the ammunition found in Banjska|language=sq|publisher=[[Kallxo]]|date=25 shtator 2023}}</ref> {{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg|27px}} Brigada Veriore (Severna Brigada) | commander1 = {{Tree list}} *{{flagicon image|Flag of Dardania.svg|25px}} [[Vjosa Osmani]] *{{flagicon|Kosovo|25px}} [[Albin Kurti]] *{{flagicon|Kosovo|25px}} [[Xhelal Sveçla]] *{{flagicon image|Flamuri i Policisë së Kosovës.svg|25px}} Fehmi Hoti **[[Skeda:Special Intervention Unit-Kosovo.jpg|23px]] Amir Gërguri {{Tree list/end}} | commander2 = {{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg|25px}} [[Milan Radoiçiq]]<br /><ref>{{cite web|url=https://klankosova.tv/drejtori-i-policise-ne-mesin-e-te-dyshuarve-ka-qene-edhe-milan-radojciqi/|title=Drejtori i Policisë: Në mesin e të dyshuarve ka qenë edhe Milan Radojçiqi|trans-title=Police Director: Milan Radoičić was among the suspects|language=sq|publisher=[[Klan Kosova]]|date=25 shtator 2023}}</ref> | strength1 = [[Skeda:Special Intervention Unit-Kosovo.jpg|23px]] ~460 njësi speciale (pohuar nga Serbia)<ref>{{Cite web |title=VUČIĆ OTKRIO DA SU KOSOVSKI POLICAJCI OSTAVILI SRBINA DA UMRE: Okupili 460 specijalaca, sve bila PRIPREMA |url=https://www.espreso.co.rs/vesti/politika/1373833/uzivo-predsednik-vucic-se-obraca-narodu-povodom-nemira-na-kosmetu |access-date=2023-09-24 |website=espreso.co.rs |language=sr}}</ref> | strength2 = {{Tree list}} *{{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg}} ~30 terroristë (brenda manastirit)<ref name=ENde>{{Cite web |date=2023-09-24 |title=Kosovarischer Polizist offenbar von serbischer Kampftruppe erschossen |url=https://de.euronews.com/2023/09/24/kosovarischer-polizist-offenbar-von-serbischer-kampftruppe-erschossen |access-date=2023-09-24 |website=euronews |language=de}}</ref> *{{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg}} ~150 terroristë (mes manastirit dhe vijës kufitare)<ref>{{Cite web |title=Momenti kur Njësia për Ndërhyrje të Shpejtë përballet me mbi 100 terroristët serbë në Banjskë |url=https://www.gazetaexpress.com/momenti-kur-njesia-per-nderhyrje-te-shpejte-perballet-me-mbi-100-terroristet-serbe-ne-banjske/ |website=Gazeta Express |access-date=2025-05-08 |language=sq}}</ref> **{{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg}} 1 [[Transportues personeli i blinduar]] **{{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg}} 24 [[SUV|Xhipa]] **{{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg}} 2 [[Automjet për të gjitha terrenet|Motoçikleta malore 4 rrotëshe]] {{Tree list/end}} | casualties1 = {{flagicon image|Flamuri i Policisë së Kosovës.svg}} 1 polic i vrarë<ref>{{Cite web |date=2023-09-24 |title=Police officer killed in attack in north Kosovo |url=https://english.alarabiya.net/News/world/2023/09/24/Police-officer-killed-in-attack-in-north-kosovo- |access-date=2023-09-24 |website=Al Arabiya English |language=en}}</ref><ref name=ABC>{{Cite web|last=Zhinipotoku|first=Zenel|last2=Semini|first2=Llazar|title=Masked gunmen attack Kosovo police and kill 1 officer in an escalation of tensions with Serbia |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/kosovo-police-officer-killed-wounded-attack-north-raising-103442682 |access-date=2023-09-24 |website=ABC News |language=en}}</ref><br />{{flagicon image|Flamuri i Policisë së Kosovës.svg}} 2 policë të plagosur<ref name=ABC/><ref>{{Cite web |date=2023-09-24 |title=Police officer killed in attack in north Kosovo |url=https://english.alarabiya.net/News/world/2023/09/24/Police-officer-killed-in-attack-in-north-kosovo- |access-date=2023-09-24 |website=Al Arabiya English |language=en}}</ref> | casualties2 = {{plainlist| *{{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg}} 3 të vrarë<ref>{{Cite web |title=Kosovo: Policajac ubijen u selu Banjska, a zatim i tri napadača u sukobu koji je usledio |url=https://www.bbc.com/serbian/lat/balkan-66905571 |access-date=2023-09-24 |website=bbc.com |language=sr}}</ref><ref>{{Cite web |title=Përgjaket veriu i Kosovës, burime të policisë së Kosovës: 8 serbë të vrarë, 6 të arrestuar |url=https://shqiptarja.com/lajm/pergjaket-veriu-i-kosoves-burime-te-policise-se-kosoves-8-serbe-te-vrare-6-te-arrestuar |access-date=2023-09-24 |website=Shqiptarja.com |language=sq}}</ref> *{{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg}} 1–6 të plagosur<ref>{{Cite web |title=Rashiq: Two attackers killed, one injured and one arrested |url=https://www.koha.net/en/arboretum/393050/rašić-two-attackers-killed%2C-one-injured-and-one-arrested/ |access-date=24 shtator 2023 |website=KOHA|lang=en}}</ref><ref>{{cite news|url=https://telegrafi.com/svecla-gjashte-terroriste-po-trajtohen-ne-novi-pazar-serbia-ti-dorezoje-ata/|title=Sveçla: Gjashtë terroristë po trajtohen në Novi Pazar, Serbia t’i dorëzojë ata|trans-title=Sweden: Six terrorists are being treated in Novi Pazar, Serbia should hand them over|language=sq|publisher=[[Telegrafi]]|date=25 shtator 2023}}</ref> *{{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg}} 6 të arrestuar<ref>{{Cite web |title=Përgjaket veriu i Kosovës, burime të policisë së Kosovës: 3 serbë të vrarë, 6 të arrestuar |url=https://shqiptarja.com/lajm/pergjaket-veriu-i-kosoves-burime-te-policise-se-kosoves-8-serbe-te-vrare-6-te-arrestuar |access-date=2023-09-24 |website=Shqiptarja.com |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |last=albert |date=2023-09-24 |title=LIVE nga veriu: Një polic dhe tre sulmues të vrarë (VIDEO) |url=https://klankosova.tv/live-nga-veriu-nje-polic-dhe-tre-sulmues-te-vrare-video/ |access-date=2023-09-24 |website=Klan Kosova |language=sq}}</ref> *{{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg}} 1 Transportues personeli i blinduar i kapur<ref name=ENde/><ref name=Kallxo/><ref name=KK/> *{{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg}} 24 Xhipa të kapur<ref name=ENde/><ref name=Kallxo>{{cite news|url=https://kallxo.com/lajm/detaje-per-aksionin-e-policise-dhe-municionet-qe-u-gjeten-ne-banjske/|title=Detaje për aksionin e policisë dhe municionet që u gjetën në Banjskë|trans-title=Details about the police action and the ammunition found in Banjska|language=sq|publisher=[[Kallxo]]|date=25 shtator 2023}}</ref><ref name=KK>{{cite news|url=https://klankosova.tv/krejt-arsenali-i-armatimit-qe-u-kap-nga-policia-ne-veri/|title=Krejt arsenali i armatimit që u kap nga policia në veri|trans-title=The entire arsenal of weapons that was seized by the police in the north|language=sq|publisher=[[Klan Kosova]]|date=25 shtator 2023}}</ref> *{{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg}} 2 Motoçikleta malore 4 rrotëshe të kapura<ref name=Kallxo/><ref name=KK/> *{{flagicon image|Civil flag of Serbia.svg}} 3 dronë të kapur<ref name=Kallxo/><ref name=KK/> }} }} '''Sulmi në Banjskë''' ([[Gjuha serbe|Serbisht]]: Напад у Бањској, ''Napad u Banjskoj'') ishte një sulm i armatosur i [[Grupet kriminale serbe në veri të Kosovës|terroristëve serbë]] ndaj [[Kosova|Republikës së Kosovës]] që ndodhi në fshatin [[Banjska (Zveçan)|Banjskë]] në [[Veriu i Kosovës|veri të Kosovës]] më 24 shtator 2023. Sipas institucioneve kosovare të sigurisë, plani fillestar i sulmit ishte aneksimi i Veriut. Në këtë sulm mbeti i vrarë rreshteri i policisë së Kosovës [[Afrim Bunjaku]] dhe si rrjedhojë edhe disa terroristë serbë. Sulmi ndaj [[Policia e Kosovës|Policisë së Kosovës]] u cilësua si sulm [[Terrorizmi|terrorist]] nga [[Kosova]], [[Shqipëria]] dhe [[Bashkimi Evropian]]<ref>{{Cite web |title=Kurti: Serbia të mbahet plotësisht përgjegjëse për sulmet në veri |url=https://www.koha.net/arberi/393232/kurti-serbia-te-mbahet-plotesisht-pergjegjese-per-sulmet-ne-veri/ |website=koha.net |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-09-26 |title=Kosovo: High Representative Borrell speaks to Prime Minister Kurti and President Vučić following the attack against Kosovo Police {{!}} EEAS |url=https://www.eeas.europa.eu/eeas/kosovo-high-representative-borrell-speaks-prime-minister-kurti-and-president-vu%C4%8Di%C4%87-following-attack_en |access-date=2023-09-27 |website=web.archive.org |language=en |archive-date=26 shtator 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230926131538/https://www.eeas.europa.eu/eeas/kosovo-high-representative-borrell-speaks-prime-minister-kurti-and-president-vu%C4%8Di%C4%87-following-attack_en |url-status=bot: unknown }}</ref> dhe u dënua nga [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës]].<ref>{{Cite web |title=Condemnation of Violent Attacks on Kosovo Police |url=https://www.state.gov/condemnation-of-violent-attacks-on-kosovo-police/ |access-date=2023-09-27 |website=United States Department of State |language=en}}</ref> == Sfondi == Incidenti ndodhi gjatë një periudhe [[Kriza në Veri të Kosovës 2022–2023|tensionesh të shtuara]] pas vendosjes me forcë të katër kryetarëve të komunave në komunat me shumicë serbe në maj të vitit 2023 pas bojkotimit të zgjedhjeve nga [[serbët e Kosovës]] dhe dështimit të bisedimeve për marrëveshjen e sponsorizuar nga [[Bashkimi Evropian]] ndërmjet Kosovës dhe [[Serbia|Serbisë]].<ref name="bbc"/><ref>{{Cite news |date=24 shtator 2023 |title=Gunmen in northern Kosovo clash with authorities after ambush, says PM |language=en |work=The Guardian |publisher=Agence France-Presse |url=https://www.theguardian.com/world/2023/sep/24/gunmen-northern-kosovo-monastery-albin-kurti}}</ref> Zona e prekur afër [[Mitrovica|Mitrovicës]] është një qendër kryesore për [[Serbët në Kosovë|pakicën etnike serbe]] të Kosovës, me banim kryesisht në katër komuna.<ref name="f1">{{Cite web |date=2023-09-24 |title=Standoff in northern Kosovo ends following a day of deadly clashes |url=https://www.france24.com/en/live-news/20230924-fighting-ongoing-after-police-officer-killed-in-attack-in-north-kosovo |access-date=2023-09-24 |website=France 24 |language=en}}</ref> == Sulmi == Në periudhën 23-24 shtator 2023, dy kamionë pa targa janë vendosur në një urë në hyrje të fshatit Banjskë, duke bllokuar rrugën. Sipas presidentit serb [[Aleksandar Vuçiq]], grupi që vendosi bllokadën përbëhej nga [[Serbët në Kosovë|serbët e Kosovës]] të cilët “nuk donin të duronin më terrorin e (kryeministrit kosovar) [[Albin Kurti|Kurti]]”.<ref>{{Cite web |date=2023-09-24 |title=UŽIVO OBRAĆANJE VUČIĆA! Trojica Srba stradala na KiM, dvojica ranjenih - “Jedan od najtežih dana za Srbiju od 2004!” |url=https://mondo.rs/Info/Srbija/a1833368/Uzivo-Aleksandar-Vucic-o-situaciji-na-Kosovu-i-Metohiji.html |access-date=2023-09-24 |website=Mondo Srbija |language=sr}}</ref> Bllokada u raportua në polici dhe në orët e para të mëngjesit të datës 24 shtator. Rreth orës 02:30 në vendngjarje kanë mbërritur 3 njësi policore, me ç'rast janë sulmuar nga drejtime të ndryshme nga një grup i armatosur prej rreth 30 personash, me armë të ndryshme, përfshirë granata.<ref>{{Cite news |date=24 shtator 2023 |title=Gunmen in northern Kosovo clash with authorities after ambush, says PM |language=en |work=The Guardian |publisher=Agence France-Presse |url=https://www.theguardian.com/world/2023/sep/24/gunmen-northern-kosovo-monastery-albin-kurti}}</ref> Në të shtënat fillestare, forcat policore kosovare arritën të zmbrapsnin sulmin fillestar.<ref name=":0">{{Cite web |date=2023-09-24 |title=Police officer killed in attack in north Kosovo |url=https://english.alarabiya.net/News/world/2023/09/24/Police-officer-killed-in-attack-in-north-kosovo- |access-date=2023-09-24 |website=Al Arabiya English |language=en |quote=Police managed to push back the attack and take two injured police officers at the hospital in southern Mitrovica.}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-09-24 |title=One police officer killed in Kosovo attack blamed on Serbia |url=https://www.aljazeera.com/news/2023/9/24/one-police-officer-killed-in-kosovo-attack-blamed-on-serbia |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20230924093105/https://www.aljazeera.com/news/2023/9/24/one-police-officer-killed-in-kosovo-attack-blamed-on-serbia |archive-date=2023-09-24 |access-date=2023-09-24 |website=web.archive.org |quote=Three police units were sent to unblock it but came under fire from different positions with different weapons, hand grenades and bombs. Police managed to push back the attack and take two injured police officers at the hospital in southern Mitrovica. One of them was dead on arrival, doctors said.|lang=en}}</ref> Tre policë kosovarë u plagosën dhe u transportuan në spitalin rajonal në [[Mitrovica|Mitrovicën e Jugut]], njëri prej tyre vdiq me të mbërritur.<ref name=ABC/><ref name=":1">{{Cite news |last=Service |first=RFE/RL's Balkan |title=Kosovo Police Kill 3 Suspected Assailants, Arrest Others After Deadly Attack In Mostly Serb Region |language=en |work=Radio Free Europe/Radio Liberty |url=https://www.rferl.org/a/kosovo-police-officer-killed-serb-north-kurti/32606755.html |access-date=2023-09-24}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-09-24 |title=Police officer killed in attack in north Kosovo |url=https://english.alarabiya.net/News/world/2023/09/24/Police-officer-killed-in-attack-in-north-kosovo- |access-date=2023-09-24 |website=Al Arabiya English |language=en}}</ref> Pas pritës, grupi i terroristëve të armatosur hynë në [[Manastiri i Banjskës|Manastirin e Banjskës]] dhe u [[Barrikada|barrikaduan]] brenda para se të [[Rrethimi|rrethoheshin]] nga [[Policia e Kosovës|njësitet speciale të policisë]]. Një grup pelegrinësh nga [[Novi Sadi]] ishin në manastir në kohën e sulmit. Manastiri është pjesë e eparkisë së [[Kisha Ortodokse Serbe|Kishës Ortodokse Serbe]] [[Eparkia e Rashkës dhe Prizrenit|të Rashkës-Prizrenit]].<ref name=":7">{{Cite news |last=Dunai |first=Marton |date=2023-09-24 |title=Siege of Serb monastery in Kosovo ends after militants withdraw |work=Financial Times |url=https://www.ft.com/content/2a99e631-dc6e-4788-b1f0-d021c9694add |access-date=2023-09-25|lang=en}}</ref> Në orën 17:27, njësitet speciale të Kosovës hynë dhe pushtuan manastirin, duke i dhënë fund rrethimit.<ref>{{Cite web |title=Raportohet se Njësia Speciale ka hyrë brenda manastirit të Banjskës |url=https://www.botasot.info/aktuale-lajme/2057555/raportohet-se-njesia-speciale-ka-hyre-brenda-manastirit-te-banjskes/ |access-date=2023-09-24 |website=Bota Sot |language=en}}</ref> [[Xhelal Sveçla]], ministri i Punëve të Brendshme të Kosovës deklaroi se [[Banjska (Zveçan)|fshati]] është vënë nën kontroll pas “disa betejave të njëpasnjëshme” gjatë ditës. Autoritetet kosovare arrestuan dy persona të armatosur dhe katër serbë të tjerë, të cilëve u gjetën pajisje komunikimi afër vendit të ngjarjes dhe i hetuan për [[Terrorizmi|terrorizëm]]. Ata konfiskuan gjithashtu automjete të përdorura nga sulmuesit që përmbanin një arsenal armësh, eksplozivi, municione dhe mjete të tjera logjistike për të mbështetur qindra njerëz.<ref>{{Cite web |date=2023-09-25 |title=Kosovo mourns a slain police officer, some Serb gunmen remain at large after a siege at a monastery |url=https://apnews.com/article/kosovo-serbia-gunmen-tension-mourning-monastery-attack-4c381bcd34374d81d59adb3a473925b4 |website=Associated Press |language=en}}</ref> [[EULEX]], misioni i BE-së që vepron si reaguesi i dytë i sigurisë në Kosovë ishin gjithashtu në vendin e ngjarjes.<ref>{{Cite news |last=Dunai |first=Marton |date=2023-09-24 |title=Siege of Serb monastery in Kosovo ends after militants withdraw |language=en |work=Financial Times |url=https://www.ft.com/content/2a99e631-dc6e-4788-b1f0-d021c9694add |access-date=2023-09-27}}</ref> == Viktimat == Zyrtarisht, 3 militantë serbë u konfirmuan se kishin vdekur në përleshje. [[Xhelal Sveçla]], Ministri i Brendshëm i Republikës së Kosovës, ka deklaruar se së paku 3 militantë serbë janë vrarë dhe se ka shumë mundësi që të vriten edhe më shumë militantë serbë.<ref>{{Cite web |last=I |first=L. |date=2023-09-24 |title=Sveçla: Ka indikacione se ka më shumë sulmues të vrarë |url=https://klankosova.tv/svecla-ka-indikacione-se-ka-me-shume-sulmues-te-vrare/ |access-date=2023-09-24 |website=Klan Kosova |language=sq}}</ref> Shumica e medieve shqiptare të Kosovës dhe ekspertëve të sigurisë, si Agim Musliu, vlerësojnë se numri i militantëve serbë të vrarë është 8.<ref name=":2">{{Cite web |title=Përgjaket veriu i Kosovës, burime të policisë së Kosovës: 8 serbë të vrarë, 6 të arrestuar |url=https://shqiptarja.com/lajm/pergjaket-veriu-i-kosoves-burime-te-policise-se-kosoves-8-serbe-te-vrare-6-te-arrestuar |access-date=2023-09-24 |website=Shqiptarja.com |language=sq}}</ref><ref name=":3">{{Cite web |title=Breaking News/ Operation in Kosovo Ends with 8 Killed, Two Injured and 40 under Siege |url=https://albaniandailynews.com/news/breaking-news-operation-in-kosovo-ends-with-8-killed-two-injured-and-40-under-siege |access-date=2023-09-24 |website=ALBANIA DAILY NEWS |language=en}}</ref><ref name=":4">{{Cite web |title=Raportimet e fundit nga Veriu i Kosovës: Janë vrarë 8 serbë të armatosur, 6 janë arrestuar? |url=https://gazetadita.al/raportimet-nga-veriu-i-kosoves-jane-vrare-8-serbe-te-armatosur-6-jane-arrestuar/ |access-date=24 shtator 2023 |website=DITA|lang=sq}}</ref><ref name=":5">{{Cite web |title=Numri i sulmuesve të vrarë po rritet, dyshohet se deri tani ka arritur në 8 |url=https://www.botasot.info/aktuale-lajme/2057494/numri-i-sulmuesve-te-vrare-po-rritet-dyshohet-se-deri-tani-ka-arritur-ne-8/ |access-date=2023-09-24 |website=Bota Sot |language=en}}</ref> [[Presidenti i Serbisë]], [[Aleksandar Vuçiq]], ka vendosur numrin e militantëve serbë të vrarë në 3.<ref name=":6">{{Cite web |title=VUČIĆ OTKRIO DA SU KOSOVSKI POLICAJCI OSTAVILI SRBINA DA UMRE: Okupili 460 specijalaca, sve bila PRIPREMA |url=https://www.espreso.co.rs/vesti/politika/1373833/uzivo-predsednik-vucic-se-obraca-narodu-povodom-nemira-na-kosmetu |access-date=2023-09-24 |website=espreso.co.rs |language=sr}}</ref> Më 25 shtator, trupi i një tjetër militanti serb u gjet nga autoritetet kosovare, duke e çuar numrin e përgjithshëm të vdekjeve të konfirmuara në 4.<ref>{{Cite web |date=25 shtator 2023 |title=Publikohet fotografia e sulmuesit të katërt të vrarë, në mal me një kallashnikov për skaj |url=https://indeksonline.net/publikohet-fotografia-e-sulmuesit-te-katert-te-vrare-ne-mal-me-nje-kallashnikov-per-skaj/ |website=Indeks|lang=sq}}</ref> Më 26 shtator, u publikuan fotografi që tregonin trupat e dy militantëve serbë brenda një automjeti të policisë.<ref>{{Cite web |title=Ekskluzive: Trupat e dy serbëve të vrarë në veturën e Policisë së Kosovës |url=https://indeksonline.net/ekskluzive-trupat-e-dy-serbeve-te-vrare-ne-veturen-e-policise-se-kosoves/?mibextid=Zxz2cZ |language=sq}}</ref> Nga ana kosovare, nga militantët serbë u vra rreshteri i policisë Afrim Bunjaku. Është nderuar pas vdekjes me [[Urdhri Hero i Kosovës|Urdhrin Hero i Kosovës]].<ref>{{Cite web |title=Afrim Bunjaku is declared a hero of Kosovo |url=https://kosovapress.com/en/afrim-bunjaku-shpallet-hero-i-kosoves/ |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Albania |first=Euronews |date=2023-09-25 |title=President Osmani posthumously awards “Hero of the Nation” medal to Afrim Bunjaku |url=https://euronews.al/en/president-osmani-posthumously-awards-hero-of-the-nation-medal-to-afrim-bunjaku/ |access-date=2023-09-27 |website=Euronews Albania |language=en-US}}</ref> == Sulmuesit == Identiteti dhe prejardhja e sulmuesve nuk u bë e ditur publikisht. Ata u përshkruan si "militantë serbë" dhe "të armatosur".<ref>{{Cite web |last=BNN |date=2023-09-25 |title=Monastery attack escalates Kosovo-Serbia conflict |url=https://bnn-news.com/monastery-attack-escalates-kosovo-serbia-conflict-249809 |access-date=2023-09-25 |website=Baltic News Network |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Edwards |first=Christian |last2=Soares |first2=Isa |date=2023-05-31 |title=Kosovo prime minister says he will not surrender country to Serbian 'fascist militia' after clashes in north |url=https://www.cnn.com/2023/05/31/europe/albin-kurti-kosovo-serbia-interview-intl/index.html |access-date=2023-09-25 |website=CNN |language=en}}</ref> Prokurori Naim Abazi ka konfirmuar se militantët e arrestuar janë shtetas të Serbisë. Ministri [[Xhelal Sveçla|Sveçla]] tha se 6 persona të armatosur ishin arratisur në Serbi dhe po marrin trajtim për lëndimet e tyre në një spital në [[Pazari i Ri|Novi Pazar]]. Ai kërkoi ekstradimin e tyre në Kosovë. Më 26 shtator, Policia e Kosovës prezantoi dëshmi video me dron që tregonin nënkryetarin dhe biznesmenin e Listës Serbe, [[Milan Radoiçiq]] si pjesë e grupit militant. Partia mban lidhje të ngushta me presidentin e Serbisë Aleksandar Vuçiq. Lejet e armëve të Radoiçiqit mbetën pas. == Polemikat == Presidenti i Serbisë, [[Aleksandar Vuçiq|Aleksandar Vuçiq,]] pohoi në televizion drejtpërdrejt se [[Agjencia e Inteligjencës së Sigurisë (Serbi)|Agjencia e Inteligjencës së Sigurisë]] ka filmuar policët kosovarë duke lënë një serb të plagosur të vdiste pa e ndihmuar atë. Sipas tij, ata kanë qeshur duke e parë dhe njëri nga policët ka thënë se nuk do të ishte turp të vdiste serbi.<ref name="vucic-danas">{{Cite web |date=24 shtator 2023 |title=Vučić povodom situacije na Kosovu: Stradala trojica Srba sa Kosova, dvojica teško ranjena, 10 privedenih |url=https://www.danas.rs/vesti/politika/vucic-povodom-situacije-na-kosovu-srbi-se-pobunili-protiv-kurtijevog-terora/ |url-status=live |access-date=25 shtator 2023 |website=Danas.rs |language=sr}}</ref> Vuçiq pohoi gjithashtu se shtëpitë private ku jetonin të moshuarit serbë u qëlluan nga policia e Kosovës pa arsye,<ref>{{Cite web |date=24 shtator 2023 |title=Predsednik Vučić: Ovo je jedan od najtežih dana za naš narod i našu zemlju |url=https://www.politika.rs/sr/clanak/573441/Predsednik-Vucic-Ovo-je-jedan-od-najtezih-dana-za-nas-narod-i-nasu-zemlju |access-date=25 shtator 2023 |website=[[Politika]] |language=sr}}</ref> dhe se dy nga serbët u vranë nga zjarri i [[snajperi]]t, pavarësisht se ata ishin larg gjithkujt. [[Skeda:Lista e armëve të konfiskuara nga Policia e Kosovës në Banjskë..jpg|parapamje|Lista e armëve të konfiskuara nga [[Policia e Kosovës]] në [[Banjska (Zveçan)|Banjskë]]. E postuar nga [[Kryeministri i Kosovës]] [[Albin Kurti]] në ish-[[X (rrjet social)|twitter]], më 25 Shtator 2023.<ref name=":8" />]] == Lista e armëve, automjeteve dhe pajisjeve të konfiskuara dhe sekuestruara == 24 [[SUV]], 1 [[Steyr-Puch Pinzgauer|automjet luftarak i improvizuar]], 2 [[motoçikleta]] 4×4, 8 [[mina kundër personelit]], 8 [[mina kundër tankut]], 36 [[Raketëhedhësi|raketëhedhës]] [[M80 Zolja]], 142 [[predha]] [[Mortaja|mortaje]], 75 [[Granata e dorës|granata dore]], 150 [[Eksplozivi|eksploziv]] [[Dinamiti|dinamit]], 5.5 kg eksploziv [[C-4 (eksploziv)|plastik]], 20 kg eksploziv [[TNT]], 9 [[Granata e pushkës|granata pushke]], 23 [[Detonatori|detonatorë]] elektrikë, 6 [[Mitralozi|mitralozë]], 1 hedhës [[Nitroglicerina|nitroglicerine]], 30 [[AK-47]], 18 [[Silenciatori|silenciatorë]] për AK-47, 235 [[Karikatori|karikatorë]] për AK-47, 6 [[Pushka automatike|automatikë]] me [[Pamësi teleskopik|pamës]], 3 [[pistoleta]], 3 pistoleta me silenciatorë, 21 [[Jeleku rezistent ndaj plumbit|jelekë antiplumb]], 15 [[Dylbitë|dylbi]] nate, 1 dylbi nate termike, 3 [[Automjeti ajror pa pilot|dronë]], 32 [[Radiomarrësi|radiomarrës]], 4 [[kamera]], 5 palë [[Këpuca|këpucë]] taktike, 107 [[Çanta e shpinës|çanta]] ushtarake, 115 [[uniforma ushtarake]], 10 mbulesa [[kamuflazhi]] ushtarake, 1 [[Busulla|busullë]] ushtarake, 6 [[harta]] satelitore, 3 [[harta topografike]], 1 [[Telefoni celular|telefon celular]], 32 [[Telefoni i mençur|telefona të mençur]], 23 [[Balaclava (veshje)|maska]], 20 [[kazma]], 20 [[lopata]], 8 [[sëpata]], 3 [[motosharra]], 4 [[Sharra|sharra dore]], 2 [[barela]], 1800 [[Paraja e letrës|kartëmonedha]] ([[euro]] & [[Dinari serb|dinarë serb]]), ushqime dhe ilaqe, sasi e madhe [[municioni]] e kalibrave të ndryshëm.<ref>{{Cite web |date=2023-09-27 |title=Detaje të reja nga aksioni i policisë, u gjetën armë në disa shtëpi në Banjskë |url=https://www.gazetaexpress.com/detaje-te-reja-nga-aksioni-i-policise-u-gjeten-arme-ne-disa-shtepi-ne-banjske/ |access-date=2023-09-27 |website=Gazeta Express |language=sq}}</ref><ref name=":8">{{Cite web |title=These military-grade arms & equipment seized by Kosovo Police - Albin Kurti |url=https://twitter.com/albinkurti/status/1706399877540765989 |access-date=2023-09-27 |website=X (formerly Twitter) |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Dahsyla |first=Egzon |date=2023-09-26 |title=Çfarë armatimi u gjet mbrëmë në Banjskë të Zveçanit? |url=https://kallxo.com/lajm/cfare-armatimi-u-gjet-mbreme-ne-banjske-te-zvecanit/ |access-date=2023-09-27 |website=Raporto Korrupsionin! KALLXO.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Berisha |first=Arjana |date=2023-09-27 |title=Çka do të ndodhë me armatimin e sekuestruar në Banjskë? |url=https://kallxo.com/lajm/cka-do-te-ndodhe-me-armatimin-e-sekuestruar-ne-banjske/ |access-date=2023-09-27 |website=Raporto Korrupsionin! KALLXO.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Zeqiri |first=Ardita |date=2023-09-25 |title=Detaje për aksionin e policisë dhe municionet që u gjetën në Banjskë |url=https://kallxo.com/lajm/detaje-per-aksionin-e-policise-dhe-municionet-qe-u-gjeten-ne-banjske/ |access-date=2023-09-27 |website=Raporto Korrupsionin! KALLXO.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=kosova |date=2023-09-25 |title=Dioqeza e Rashkës-Prizrenit: Në oborrin e manastirit të Banjskës u gjetën armë |url=https://kosova.info/dioqeza-e-rashkes-prizrenit-ne-oborrin-e-manastirit-te-banjskes-u-gjeten-arme/ |access-date=2023-09-27 |website=Kosova.info |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-09-25 |title=Ekspozohen armët e gjetura në Banjskë |url=https://euronews.al/autoblinda-eksploziv-dhe-municion-luftarak-ekspozohen-armet-e-gjetura-ne-banjske/ |access-date=2023-09-27 |website=Euronews Albania |language=en-US}}</ref><ref>{{Citation |title=Ekzpozohen armet e konfiskuara ne Banjske |url=https://www.youtube.com/watch?v=_cJxQGag8kY |language=sq-AL |access-date=2023-09-27}}</ref><ref>{{Citation |title=4 të vrarë, 7 të arrestuar dhe të tjerë në kërkim! Çfarë po ndodh në Kosovë! |url=https://www.youtube.com/watch?v=cKRKu6db8Co |language=sq-AL |access-date=2023-09-27}}</ref> == Reagimet == === Kosovë === Presidentja [[Vjosa Osmani]] e quajti dhunën sulm ndaj sovranitetit të Kosovës.<ref>{{Cite web |title=Kosovo PM Accuses Serbia-backed Gunmen of Shooting Kosovo Policemen |url=https://balkaninsight.com/2023/09/24/kosovo-pm-accuses-serbia-backed-gunmen-of-shooting-kosovo-policemen/ |website=balkaninsight.com |language=en}}</ref> Drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Kosovës, [[Gazmend Hoxha]] tha se sulmi shkaktoi operacionin më të madh policor në vend që nga [[Lufta e Kosovës]] në vitin 1999. Kryeministri [[Albin Kurti]] i quajti sulmuesit "të armatosur rëndë dhe të pajisur rëndë, të trajnuar profesionalisht dhe të planifikuar, të mbështetur politikisht, të financuar materialisht dhe logjistikisht mbështetur nga Serbia”.<ref>{{Cite web |title=Kosovo demands Serbia hand over escaped Serb gunmen |url=https://www.aljazeera.com/news/2023/9/25/kosovo-demands-serbia-hand-over-escaped-serb-gunmen |access-date=2023-09-27 |website=www.aljazeera.com |language=en}}</ref> Vendkalimet kufitare [[Jarinja|Jarinje]] dhe [[Bërnjaku (Zubin Potok)|Bërnjak]] ndërmjet Kosovës dhe Serbisë janë mbyllur për shkak të incidentit.<ref>{{Cite web |title=Kosovo monastery siege ends following deadly attack on police |url=https://www.aljazeera.com/news/2023/9/24/one-police-officer-killed-in-kosovo-attack-blamed-on-serbia |access-date=2023-09-27 |website=www.aljazeera.com |language=en}}</ref> Një kushëri i policit të vrarë ka lëshuar një deklaratë ku konfirmon vdekjen e familjarit të tyre me titullin e deklaratës të shkruar me të gjitha shkronjat e mëdha ku shkruhej “Të vdesësh për atdheun tënd është si të lindësh sërish”.<ref>{{Cite web |date=2023-09-24 |title=Vjen reagimi i familjes së policit që u vra sot në Veri |url=https://www.gazetaexpress.com/vjen-reagimi-i-familjes-se-policit-qe-u-vra-sot-ne-veri/ |access-date=2023-09-27 |website=Gazeta Express |language=sq}}</ref> [[Lista Serbe]], partia më e madhe që përfaqëson serbët etnikë në Kosovë, shpalli një periudhë zie treditore "për të vajtuar humbjen e bashkëqytetarëve tanë", d.m.th. të militantëve, në komunat me shumicë serbe kundër ligjeve kosovare të cilat ia rezervojnë veprime të tilla Presidenti dhe autoritetet komunale. Më 26 shtator, banorët e Mitrovicës dhe tre qyteteve të tjera u mblodhën dhe ndezën qirinj për sulmuesit e vdekur.<ref>{{Cite web |date=2023-09-26 |title=Kosovo court remands suspects in police ambush, standoff |url=https://www.france24.com/en/live-news/20230926-kosovo-court-remands-suspects-in-police-ambush-standoff |access-date=2023-09-27 |website=France 24 |language=en}}</ref> [[Eparkia e Rashkës dhe Prizrenit|Eparkia e Rashkës dhe e Prizrenit]] e [[Kisha Ortodokse Serbe|Kishës Ortodokse Serbe]], e cila drejton manastirin e Banjskës, dënoi sulmin dhe dhunën në manastir, duke shprehur ngushëllime për familjen e policit të vrarë dhe oficerët e plagosur. Dioqeza tha se personat e armatosur dhe të maskuar depërtuan përmes portës së mbyllur të manastirit, duke sulmuar kompleksin me një automjet të blinduar.<ref>{{Cite web |last=Perić |first=Miloš |date=2023-09-24 |title=Urgent announcement of the Diocese of Raška - Prizren regarding the armed conflict near Banjska monastery |url=https://eparhija-prizren.com/en/news/urgent-announcement-of-the-diocese-of-raska-prizren-regarding-the-armed-conflict-near-banjska-monastery/ |access-date=2023-09-27 |website=Званична интернет презентација {{!}} Епархија Рашко-призренска српске православне цркве |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Eparhija raško-prizrenska povodom oružanog sukoba pored manastira Banjske |url=https://www.politika.rs/sr/clanak/573391/Eparhija-rasko-prizrenska-povodom-oruzanog-sukoba-pored-manastira-Banjske |access-date=2023-09-27 |website=Politika Online |language=sr}}</ref> Më 11 shtator 2024, [[Prokuroria Speciale e Kosovës]] njoftoi se ndaj 45 personave është ngritur aktakuzë për sulmin terrorist në Banjskë të [[Zveçani|Zveçanit]] që u krye më 24 Shtator 2023.<ref>{{Cite news |last=Lirë |first=Radio Evropa E. |date=2024-09-11 |title=Ngrihet aktakuzë ndaj 45 personave për sulmin në Banjskë - në mesin e tyre edhe Radoiçiq |language=sq |work=Radio Evropa e Lirë |url=https://www.evropaelire.org/a/prokuroria-e-kosoves-per-rastin-e-sulmit-ne-banjske/33115769.html |access-date=2024-09-29}}</ref><ref>{{Cite web |last=Krasniqi |first=Altin |date=2024-09-11 |title=Ngrihet aktakuzë ndaj 45 personave për sulmin terrorist në Banjskë - Dukagjini |url=https://www.dukagjini.com/ngrihet-aktakuze-ndaj-45-personave-per-sulmin-terrorist-ne-banjske/ |access-date=2024-09-29 |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |last=Dakaj |first=Shkodrane |date=2024-09-28 |title=Sveçla: Aktakuza për Banjskën është e vonshme dhe e mangët |url=https://kallxo.com/kallxopernime/svecla-aktakuza-per-banjsken-eshte-e-vonshme-dhe-e-manget/ |access-date=2024-09-29 |website=Raporto Korrupsionin! KALLXO.com |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |date=2024-09-24 |title=Një vit nga sulmi terrorist në Banjskë dhe aktakuza ndaj 45 personave – përshirë Milan Radoiçiqin, ish nënkryetarin e Listës Serbe |url=https://telegrafi.com/nje-vit-nga-sulmi-terrorist-ne-banjske-dhe-aktakuza-ndaj-45-personave-pershire-milan-radoiciqin-ish-nenkryetarin-e-listes-serbe/ |access-date=2024-09-29 |website=Telegrafi |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |title=Aktakuza kundër 45 personave për sulmin terrorist në Banjskë, emrat e të akuzuarve dhe detaje të tjera |url=https://www.balkanweb.com/aktakuza-kunder-45-personave-per-sulmin-terrorist-ne-banjske-emrat-e-te-akuzuarve-dhe-detaje-te-tjera/#gsc.tab=0 |access-date=2024-09-29 |website=www.balkanweb.com |language=sq}}</ref> === Serbi === [[Presidenti i Serbisë|Presidenti]] [[Aleksandar Vuçiq]] akuzoi kryeministrin Kurti si “fajtorin e vetëm” për ngjarjen dhe tha se “populli ra pas provokimeve”.<ref>{{Cite news |last=Evropa |first=Radio Slobodna |date=2023-09-24 |title=Vučić osudio ubistvo policajca, izjavio da su ubijena tri Srbina s Kosova |language=sh |work=Radio Slobodna Evropa |url=https://www.slobodnaevropa.org/a/32607171.html |access-date=2023-09-27}}</ref><ref>{{Cite web |title=Vučić o Banjskoj: Srbi sa KiM se pobunili, naseli na Kurtijevu provokaciju, bojazan da je i četvrti stradao |url=https://kossev.info/vucic-o-banjskoj-srbi-sa-kim-se-pobunili-naseli-na-kurtijevu-provokaciju-bojazan-da-je-i-cetvrti-stradao/ |language=sr}}</ref> Ai gjithashtu pohoi se sulmuesit ishin [[Serbët në Kosovë|serbë të Kosovës]] të cilët "nuk donin të duronin më terrorin e Kurtit".<ref>{{Cite web |title=TROJICA SRBA STRADALA NA KiM, DVOJICA RANJENIH! Vučić: Jedan od NAJTEŽIH dana za Srbiju od 2004, Kurti jedini krivac! |url=https://kossev.info/vucic-o-banjskoj-srbi-sa-kim-se-pobunili-naseli-na-kurtijevu-provokaciju-bojazan-da-je-i-cetvrti-stradao/ |website=mondo.rs |language=sr}}</ref> Vuçiq ka thënë në televizion se [[Agjencia e Inteligjencës së Sigurisë (Serbi)|Agjencia e Inteligjencës së Sigurisë]] ka filmuar policët kosovarë duke lënë një serb të plagosur të vdesë pa e ndihmuar atë. Sipas tij, ata kanë qeshur duke e parë dhe njëri nga policët ka thënë se nuk do të ishte turp të vdiste serbi.<ref>{{Cite web |date=2023-09-24 |title=Vučić povodom situacije na Kosovu: Stradala trojica Srba sa Kosova, dvojica teško ranjena, 10 privedenih - Politika - Dnevni list Danas |url=https://www.danas.rs/vesti/politika/vucic-povodom-situacije-na-kosovu-srbi-se-pobunili-protiv-kurtijevog-terora/ |access-date=2023-09-27 |language=sr-RS}}</ref> Ai gjithashtu pohoi se shtëpitë private ku jetonin serbët e moshuar u qëlluan nga policia e Kosovës pa arsye<ref>{{Cite web |title=Predsednik Vučić: Ovo je jedan od najtežih dana za naš narod i našu zemlju |url=https://www.politika.rs/sr/clanak/573441/Predsednik-Vucic-Ovo-je-jedan-od-najtezih-dana-za-nas-narod-i-nasu-zemlju |access-date=2023-09-27 |website=Politika Online |language=sq}}</ref> dhe se dy nga serbët u vranë nga zjarri i snajperit edhe pse ishin larg askujt.<ref>{{Cite web |date=2023-09-24 |title=Vučić povodom situacije na Kosovu: Stradala trojica Srba sa Kosova, dvojica teško ranjena, 10 privedenih - Politika - Dnevni list Danas |url=https://www.danas.rs/vesti/politika/vucic-povodom-situacije-na-kosovu-srbi-se-pobunili-protiv-kurtijevog-terora/ |access-date=2023-09-27 |language=sr-RS}}</ref> Serbia shpalli ditë zie kombëtare për 27 shtator.<ref>{{Cite web |last=Taylor |first=Alice |last2=Zimonjic |first2=Bojana |date=2023-09-25 |title=Vucic blames Kurti for police ambush, murder, monastery standoff in north |url=https://www.euractiv.com/section/politics/news/vucic-blames-kurti-for-police-ambush-murder-monastery-standoff-in-north/ |access-date=2023-09-27 |website=www.euractiv.com |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |last=Albania |first=Euronews |date=2023-09-26 |title=Serbia declares day of mourning following “tragic events” in Kosovo |url=https://euronews.al/en/serbia-declares-day-of-mourning-following-tragic-events-in-kosovo/ |access-date=2023-09-27 |website=Euronews Albania |language=en-US}}</ref> === Ndërkombëtare === I dërguari i posaçëm i [[Bashkimi Evropian|Bashkimit Evropian]] në Ballkan, [[Mirosllav Lajçak]] dhe komisioneri i politikës së jashtme të BE-së [[Josep Borrell]] e dënuan sulmin. Të dy deklaruan se autorët duhet të përballen me pasoja ligjore.<ref>{{Cite web |title=Kosovo: Statement by the High Representative Josep Borrell on the attack against Kosovo Police {{!}} EEAS |url=https://www.eeas.europa.eu/eeas/kosovo-statement-high-representative-josep-borrell-attack-against-kosovo-police_en?s=321 |access-date=2023-09-27 |website=www.eeas.europa.eu |language=en}}</ref> Sekretari amerikan i Shtetit [[Antony Blinken]] dënoi ashpër sulmin ndaj Policisë së Kosovës dhe i bëri thirrje Kosovës dhe Serbisë “të përmbahen nga çdo veprim apo retorikë që mund të nxisë më tej tensionet”.<ref>{{Cite web |title=Kosovo demands Serbia hand over escaped Serb gunmen |url=https://www.aljazeera.com/news/2023/9/25/kosovo-demands-serbia-hand-over-escaped-serb-gunmen |access-date=2023-09-27 |website=www.aljazeera.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Condemnation of Violent Attacks on Kosovo Police |url=https://www.state.gov/condemnation-of-violent-attacks-on-kosovo-police/ |access-date=2023-09-27 |website=United States Department of State |language=en}}</ref> [[Rusia]] mbrojti Serbinë dhe fajësoi [[Qeveria e Kosovës|qeverinë kosovare]] për nxitjen e sulmit, duke shtuar se gjakderdhja mund të dalë jashtë kontrollit.<ref>{{Cite web |title=Kosovo demands Serbia hand over escaped Serb gunmen |url=https://www.aljazeera.com/news/2023/9/25/kosovo-demands-serbia-hand-over-escaped-serb-gunmen |access-date=2023-09-27 |website=www.aljazeera.com |language=en}}</ref> Në kryeqytetin [[Shqipëria|shqiptar]] të [[Tirana|Tiranës]], njerëzit u mblodhën së bashku për të nderuar policin e vrarë duke ndezur qirinj në sheshin e qytetit.<ref>{{Cite web |title=Heroi Afrim Bunjaku nderohet dhe në Tiranë, ndizen qirinj për veprën e tij |url=https://a2news.com/2023/09/25/heroi-afrim-bunjaku-nderohet-dhe-ne-tirane-ndizen-qirinj-per-vepren-e-tij/ |access-date=2023-09-27 |website=a2news.com |language=sq-AL}}</ref> [[Kryeministri i Malit të Zi]], [[Dritan Abazi|Dritan Abazoviç]], dënoi sulmin duke përmendur se situata mund të kthehet lehtësisht në një konflikt më të madh dhe të ketë pasoja katastrofike për të gjithë.<ref>{{Cite web |title=Abazoviç dënon sulmin në Kosovë: Mund të kthehet në konflikt me pasoja katastrofike |url=https://politiko.al/rajoni/abazovic-denon-in-ne-kosove-mund-te-kthehet-ne-konflikt-me-pasoja-kat-i492144 |access-date=2023-09-27 |website=politiko.al |language=sq}}</ref> == Shiko edhe == * [[Kriza në Veri të Kosovës 2022–2023]] * [[Grupet kriminale serbe në Veri të Kosovës]] == Lidhje të jashtme == * [https://www.youtube.com/watch?v=_cJxQGag8kY Ekzpozohen armët e konfiskuara në Banjskë] * [https://www.youtube.com/watch?v=cKRKu6db8Co Policia ekspozon armët e serbëve] * [https://www.youtube.com/watch?v=L4yqA4dboXg Politiko Special - Sulmi terrorist në Banjskë] * [https://www.youtube.com/watch?v=eGCFgMjVhvs Sulmi në veri, një polic i vrarë e një i plagosur - speciale] * [https://www.youtube.com/watch?v=ulHsVOTqVYc Speciale - Vrasja e policit në Veri (I)] == Referime == {{Reflist|3}} [[Kategoria:Sulmi në Banjskë]] [[Kategoria:Kriza në veri të Kosovës]] [[Kategoria:2023 në Kosovë]] [[Kategoria:Zveçan]] [[Kategoria:Sulme terroriste në Kosovë]] hb4xkst5c2e7222qspj9ar8w4ysp7y4 0 340875 2808600 2798835 2025-06-11T03:25:15Z InternetArchiveBot 115207 Lidhje të jashtme të shpëtuara: 1 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 0) #IABot (v2.0.9.5 2808600 wikitext text/x-wiki [[Skeda:Girl affected by famine in Buguruslan, Russia - 1921.jpg|parapamje|325x325px|Vajzë ruse e uritur gjatë [[Uria ruse e 1921-1922|urisë ruse të 1921-1922]].]] '''Uria''' është një mungesë e rëndë në marrjen e [[Energjia e ushqimit|energjisë kalorike]], nën nivelin e nevojshëm për të mbajtur jetën e një [[organizmi]]. Është forma më ekstreme e kequshqyerjes. Tek [[Njeriu|njerëzit]], [[uria]] e zgjatur mund të shkaktojë dëmtim<ref>{{Cite book |last1=Stratton |first1=Rebecca J. |url=https://books.google.com/books?id=Ro8IaMhVvtAC&pg=PA115 |title=Disease-related Malnutrition: An Evidence-based Approach to Treatment |last2=Green |first2=Ceri J. |last3=Elia |first3=Marinos |date=2003-01-01 |publisher=CABI |isbn=978-0-85199-648-6 |language=en |quote=When [food] intake is poor or absent for a long time (weeks), weight loss is associated with organ failure and death.}}</ref> të përhershëm të [[Organi (biologji)|organeve]] dhe përfundimisht [[Vdekja|vdekje]]. Termi '''''inanition<ref>{{Cite web |title=Definition of INANITION |url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/inanition |access-date=2021-10-26 |website=www.merriam-webster.com |language=en}}</ref>''''' i referohet simptomave dhe efekteve të urisë. Uria mund të përdoret gjithashtu si një mjet [[Tortura|torture]] ose [[Dënimi me vdekje|ekzekutimi]]. Sipas [[Organizata Botërore e Shëndetësisë|Organizatës Botërore të Shëndetësisë]] (OBSH), uria është kërcënimi i vetëm më i rëndë për shëndetin publik në botë.<ref name="economist">{{Cite news |title=The starvelings |newspaper=The Economist |url=https://www.economist.com/international/2008/01/24/the-starvelings |access-date=2023-02-14 |issn=0013-0613}}</ref><ref>{{Cite web |title=As more go hungry and malnutrition persists, achieving Zero Hunger by 2030 in doubt, UN report warns |url=https://www.who.int/news/item/13-07-2020-as-more-go-hungry-and-malnutrition-persists-achieving-zero-hunger-by-2030-in-doubt-un-report-warns |access-date=2021-10-27 |website=www.who.int |language=en}}</ref> OBSH gjithashtu thekson se kequshqyerja është deri tani kontribuuesi më i madh në vdekshmërinë e fëmijëve, i pranishëm në gjysmën e të gjitha rasteve.<ref name="economist2">{{Cite news |title=The starvelings |newspaper=The Economist |url=https://www.economist.com/international/2008/01/24/the-starvelings |access-date=2023-02-14 |issn=0013-0613}}</ref> Nënushqyerja është një faktor kontribues në vdekjen e 3.1 milionë fëmijëve nën pesë vjeç çdo vit.<ref>{{cite web |title=Hunger Stats |url=https://www.wfp.org/hunger/stats |work=World Food Programme}}</ref> Shifrat për urinë aktuale janë të vështira për t'u arritur, por sipas Organizatës së Ushqimit dhe Bujqësisë, gjendja më pak e rëndë e kequshqyerjes prek aktualisht rreth 842 milionë njerëz, ose rreth një në tetë (12.5%) njerëz në [[Popullsia botërore|popullsinë botërore]].<ref name="state2010">{{Cite book |url=https://www.fao.org/publications/sofi/2022/en/ |title=The State of Food Security and Nutrition in the World 2022 &#124; FAO &#124; Food and Agriculture Organization of the United Nations |website=www.fao.org |year=2022 |isbn=978-92-5-136499-4 |language=en |doi=10.4060/cc0639en |access-date=2023-02-14}}</ref> Stomaku i fryrë përfaqëson një formë të kequshqyerjes të quajtur kwashiorkor. Patogjeneza e saktë e kwashiorkor nuk është e qartë, pasi fillimisht u mendua se lidhej me dieta të pasura me karbohidrate (p.sh. misër) por të ulëta në proteina. Ndërsa shumë pacientë kanë albumin të ulët, kjo mendohet të jetë pasojë e gjendjes. Janë sugjeruar<ref name="Nutrition Guide for Clinicians Protein-Energy Malnutrition">{{cite web |title=Protein-Energy Malnutrition &#124; Nutrition Guide for Clinicians |url=https://nutritionguide.pcrm.org/nutritionguide/view/Nutrition_Guide_for_Clinicians/1342068/all/Protein_Energy_Malnutrition |access-date=16 prill 2019 |website=PCRM's nutrition guide for clinicians |publisher=PCRM |archive-date=16 prill 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190416053448/https://nutritionguide.pcrm.org/nutritionguide/view/Nutrition_Guide_for_Clinicians/1342068/all/Protein_Energy_Malnutrition |url-status=dead }}</ref> shkaqe të mundshme si helmimi me aflatoksinë, stresi oksidativ, disrregullimi i imunitetit dhe ndryshimi i mikrobiotës së zorrëve. Trajtimi mund të ndihmojë në zbutjen e simptomave të tilla si humbja e peshës në foto dhe humbja e muskujve, megjithatë parandalimi është i një rëndësie të madhe.<ref name="bettermedicine">{{cite web |title=Kwashiorkor - Symptoms, Causes, Treatments - Better Medicine |url=http://www.bettermedicine.com/article/kwashiorkor |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111002003030/http://www.bettermedicine.com/article/kwashiorkor |archive-date=2011-10-02 |access-date=2011-06-26}}</ref> Pa ushqim, njerëzit zakonisht vdesin në rreth 2 muaj.<ref>{{cite web |title=Blaine emerges from his 44-day 'fast' &#124; Television industry &#124; the Guardian |url=https://www.theguardian.com/media/2003/oct/20/broadcasting}}</ref> Kishte një rast befasues kur dikush mbijetoi 382 ditë.<ref>{{cite web |date=27 shkurt 2017 |title=The True Story of a Man Who Survived Without Any Food for 382 Days |url=https://www.sciencealert.com/the-true-story-of-a-man-who-survived-without-any-food-for-382-days}}</ref> Njerëzit e dobët zakonisht mund të mbijetojnë me një humbje deri në 18% të masës së tyre trupore. Njerëzit obezë mund të tolerojnë më shumë, ndoshta mbi 20%. Femrat mbijetojnë më gjatë se meshkujt.<ref>{{Cite web |last=Lieberson |first=Alan D. |date=8 nëntor 2004 |title=How Long Can a Person Survive without Food? |url=https://www.scientificamerican.com/article/how-long-can-a-person-survive-without-food/ |access-date=2023-02-14 |website=Scientific American |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Burch |first=Kelly |date=3 shtator 2021 |title=How many days a person can survive without food or water |url=https://www.insider.com/guides/health/diet-nutrition/how-long-can-you-go-without-food |access-date=2023-02-14 |website=Insider |language=en-US}}</ref> == Shiko edhe == * [[Uria]] == Referime == [[Kategoria:Uri]] [[Kategoria:Shkaqe të vdekjes]] fh9admk7fjwqv2ne30vp2k56c1vjchv 1 344379 2808619 2612274 2025-06-11T04:28:48Z InternetArchiveBot 115207 Ndryshime te burimet/lidhjet e jashtme.) #IABot (v2.0.9.5 2808619 wikitext text/x-wiki == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Vindhoek]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2612273 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja http://www.polytechnic.edu.na/academics/schools/engine_infotech/civil/lecturing/upd410s_module/(11.4)Windhoek%20Structure%20Plan%20Report.pdf. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://archive.ph/20121209032607/http://www.newera.com.na/article.php?articleid=9494 për lidhjen http://www.newera.com.na/article.php?articleid=9494. *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja http://www.polytechnic.edu.na/academics/schools/engine_infotech/civil/lecturing/upd410s_module/(11.4)Windhoek%20Structure%20Plan%20Report.pdf. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://archive.ph/20121209032607/http://www.newera.com.na/article.php?articleid=9494 për lidhjen http://www.newera.com.na/article.php?articleid=9494. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 8 nëntor 2023 07:29 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Vindhoek]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2808618 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20201119115836/http://www.windhoekcc.org.na/ për lidhjen http://www.windhoekcc.org.na/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 11 qershor 2025 06:28 (CEST) 94p7xnczsjln62fbsuxvuxxe7389bhe 0 347709 2808423 2802487 2025-06-10T12:00:42Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[SHFMU "Dituria", Samadrexhë]] 2808423 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHFMU "Dituria", Samadrexhë]] he0bg3aruayjq577r35mia46b2fqxgn 0 351600 2808555 2806152 2025-06-10T21:14:56Z 81.26.207.98 https://balkanview.com/interview-analyst-lavdrim-lita-governments-in-western-balkans-are-split-between-east-and-west/ 2808555 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ <!-- Një artikull tipik biografik nis me emrin e personit të cilit i referohet të vendosur në shkrim të trashë, ditëlindjen-ditëvdekjen e tij në kllapa rrethore, ndjekur me profesionet/arsyet që e bënë të njohur personin në fjalë. Përpara të gjitha këtyre vendoset Stampa:Infobox person. Fshijeni këtë koment përpara se të publikoni ndryshimet. --> Lavdrim Lita (Tiranë, lindur më 19 shkurt 1985) është një gazetar, studiues dhe [https://balkanview.com/interview-analyst-lavdrim-lita-governments-in-western-balkans-are-split-between-east-and-west/ analist shqiptar.] == Shikoni dhe == <!-- Këtu mund të vendosni në formë liste artikuj të tjerë të ngjashëm ose të lidhur disi me temën e trajtuar në artikullin tuaj. Fshijeni këtë koment përpara se të publikoni ndryshimet. -->U lind më 19 shkurt 1985 në Tiranë në një familje patriotike me origjinë nga krahina e Lumës, Litajt, që kanë kontribute të veçanta në luftës e Lumës 1912 dhe gjatë luftës nacionalçlirimtare kundër okupatorit gjerman. Familje e përndjekur nga regjimi komunist. Në moshën 18 vjeçare Lita fiton të drejtën për studime universitare në "La Sapienza", Itali, në degën Letërsi dhe Filozofi dhe Master në gazetari. Ai fillon bashkëpunimin me gazetën italiane l'Occidentale dhe shkruan artikujt për disa media shqiptare. Në 2009 kthehet në Tiranë duke punuar në Ministrinë e Kulturës dhe në 2010 emërohet drejtor i Publikimeve ushtarake në Ministrinë e Mbrojtjes. Ai drejton për 4 vite gazetën "Ushtria" e dhe revistën "Mbrojtja", si dhe botimet e librave të FA. Gjatë këtyre viteve bashkëpunon për media online "Zhurnal.mk", në Maqedoni, gazetën "Zëri.info" në Kosovë dhe në median online italiane "[https://www.eastjournal.net/archives/author/lavdrim-lita Eastjournal.net]" për çështje të Ballkanit Perendimor. Në 2015 i rikthehet studimeve europiane pas fitimit të bursës së European College of Parma. Ai punësohet pranë Ambasadës italiane në Shqipëri, në Agjencinë Italiane për Tregti me Jashtë, ICE. Në 2017 Lavdrim Lita do të jetë këshilltar politik dhe mediatik i Ministrit të Punëve të Brendshme, z. Dritan Demiraj. Lita do të ftohet nga Departament Amerikan i Mbrotjes për të ndjekur kursin e zyrtarëve të Lartë, në Naval Postagraduate School, në Monterey. Në 2018 ai do themelojë dhe do të drejtojë portalin mediatik, [https://faktor.al/ Faktor.al] Në 2021, Lita do të ftohet të kontribuojë si këshilltar i lartë pranë organizatës euroatlantike, George C. Marshall, Albania. Në nëntor të 2024, Lita ka botuar librin e tij të parë, një monografi për Jean Monnet "''Zhan Mone, ideatori dhe shtetari i parë i BE"'', botuar nga Uet [https://www.adrionltd.com/al/p/wktjogdrfw press]. Lita është i ftuar rregullisht në media kombëtare dhe ndërkombëtare për të komentuar aktualitetin politik në Shqipëri dhe rajon. == Referimet == {{reflist}} {{NIA}} <!-- Këtu do të renditen automatikisht referimet e burimet e përdorura gjatë artikullit. Referimet duhet të vendosen në trupin e artikullit duke përdorur butonin "Citoni", jo këtu. Fshijeni këtë koment përpara se të publikoni ndryshimet por jo stampat {{reflist}} dhe {{NIA}} më sipër. --> d55kvr6p3g9ixem8ri66sjzrla9tw9l 0 351997 2808440 2806392 2025-06-10T13:22:04Z Kevinsin122 150071 2808440 wikitext text/x-wiki {{About||sezonin e dytë të Fermës VIP|Ferma VIP (sezoni 2)}} {{DISPLAYTITLE:''Ferma VIP''}} {{Infobox television | name = Ferma VIP | genre = Reality show | creator = Strix<br>Fremantle | based_on = ''Farmen''<br>''The Farm'' | host = {{Plainlist| * Fjoralba Ponari * Besart Kallaku }} | judges = {{Plainlist| * Enkel Demi * Armina Mevlani * Sonila Meço}} | country = Shqipëri | language = Shqip | executive_producer = Holta Dulaku | channel = [[Vizion Plus]] | first_aired = 22/mars/2024 | last_aired = 12/qershor/2024 | studio = [[Tring TV]] | director = Holta Dulaku }} '''''Ferma VIP''''', njohur dhe si '''''Ferma VIP Albania''''', është një program argëtues shqiptar i tipit ''[[reality show]]'' i bazuar në ekskluzivitetin mediatik ''{{Interlanguage link|The Farm|en|The Farm (franchise)}}'', i realizuar nga [[Tring (kompani)|Tring]] dhe i transmetuar në [[Vizion Plus]]. Programi nisi transmetimin më 22 mars 2024. Sezoni i parë u drejtua nga Fjoralba Ponari brenda studios, dhe [[Besart Kallaku|Besart Kallakut]] brenda fermës.<ref>{{Cite web |date=5 mars 2024 |title=Zbulohet kush do e prezantojë Ferma VIP |url=https://noa.al/lajmi/2024/03/2426992.html |access-date=14 prill 2024 |website=Noa |language=sq}}</ref> Synimi i programit është që një grup i njerëzve të famshëm të çdo profesioni vendosen në një fermë të izoluar nga bota e jashtme për tre muaj, për të jetuar si [[Fermeri|fermerët]] 100 vjet më parë, duke rritur [[Bujqësia|agrokulturë]] dhe duke i rritur [[Blegtoria|kafshët e shtëpisë]]. "Agai" i fermës vendos sfidat të cilat duhet t'i përmbushin fermerët, nëse nuk i mbahen rregullave dhe detyrave të lojës, ata do të përfundojnë si "fakirë". Fermerët vëzhgohen nga publiku përmes kamerave televizive 24 orë në ditë përmes dy kanaleve te dedikuara si Ferma VIP 1 dhe 2. Njëri prej fermerëve votohet nga publiku në natët e eliminimeve që të nxirret jashtë. Personi i fundit në fermë fiton shpërblimin e 100,000 eurove (~10,100,100 Lekë). Në sezonin e parë morën pjesë 16 persona të famshëm, të shoqëruar nga një panel opinioni të përbërë nga [[Enkel Demi]], [[Sonila Meço]] dhe [[Armina Mevlani]].<ref>{{Cite web |last=Zhuleku |first=Xhuliana |date=22 mars 2024 |title=Pak orë nga Reality Show më i madh në Shqipëri, zbulohen konkurentët e “Ferma VIP” |url=https://www.vizionplus.tv/pak-ore-nga-reality-show-me-i-madh-ne-shqiperi-zbulohen-konkurentet-e-ferma-vip/ |access-date=14 prill 2024 |website=[[Vizion Plus]] |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |last=Q |first=E. |date=2024-03-22 |title=Mbrëmja e madhe e “Ferma Vip” , 16 personazhe të njohur, gati të nisin sot garën dhe sfidat me natyrën |url=https://www.vizionplus.tv/mbremja-e-madhe-e-ferma-vip-16-personazhe-te-njohur-gati-te-nisin-sot-garen-dhe-sfidat-me-natyren/ |access-date=14 prill 2024 |website=[[Vizion Plus]] |language=sq}}</ref> Sezoni i parë e transmetua të hënave dhe të premteve nga 22 mars 2024 deri më 12 qershor 2024. Fituesi i edicionit të parë u shpall Dijonis Biba. == Sezoni 2 (2025) == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; line-height:20px; width:auto;" |+ ! scope="col" | Fermeri ! Mosha në hyrje të garës ! scope="col" | Profesioni ! scope="col" | Dita e hyrjes ! scope="col" | Dita e daljes ! scope="col" | Statusi |- ! scope="row" | Erand Sojli | 53 | Aktor | 1 | | |- ! scope="row" | [[Big Basta]] <br>(Gerald Xhari) | 39 | Këngëtar | 1 | | |- ! scope="row" | Elinara Shehu | 49 | Këngëtare | 1 | | |- ! scope="row" | [[Big Mama]] <br>(Besjana Kasami) | 39 | Këngëtare | 1 | | |- ! scope="row" | Anduel Kovaçi | 25 | Këngëtar | 1 | | |- ! scope="row" | Ylli Dreshaj | 25 | Model | 1 | | |- ! scope="row" | Andrea | 32 | Këngëtar | 1 | | |- ! scope="row" | Nena | 29 | Këngëtare | 38 | | |- ! scope="row" | Ester Alushi | 21 | Aktore | 1 | 67 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | [[Frederik Ndoci]] | 65 | Këngëtar, Aktor | 1 | 60 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | [[Lim Hoti]] <br> (Blerim Hoti) | 31 | Reper | 1 | 44 | {{Quit|Largim}} |- ! scope="row" | Alba Pollozhani | 26 | Personalitet Televizioni | 1 | 42 | {{Quit|Largim}} |- ! scope="row" | Nur Al Kahzali | 27 | Gazetare | 1 | 38 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Ron Zaiti | | Muzikant | 1 | 35 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Keisi Meshau | 18 | Miss Shqipëria | 1 | 32 | {{CRemoved|Skualifikuar}} |- ! scope="row" | Gani Gërmia <br/> (Visar Dërmaku) | 30 | Komedian | 7 | 28 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Daniela Shima | 26 | Modele | 7 | 21 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Albi Lushi | 36 | Poet | 1 | 14 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Silvana Bushati | 37 | Volejbolliste | 1 | 7 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- |} == Sezoni 1 (2024) == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; line-height:20px; width:auto;" |+ ! scope="col" | Fermeri ! Mosha në hyrje të garës ! scope="col" | Profesioni ! scope="col" | Dita e hyrjes ! scope="col" | Dita e daljes ! scope="col" | Statusi |- ! rowspan="2" scope="row" | Dijonis Biba | rowspan="2" | 23 | rowspan="2" | Influencer | 1 | 48 | rowspan="2" {{Won|Fitues}} |- | 59 | 90 |- ! rowspan="2" scope="row" | Florian Agalliu | rowspan="2" | 37 | rowspan="2" | Moderator, aktor | 1 | 59 | rowspan="2" {{Runner-up|Vendi 2}} |- | 63 | 90 |- ! scope="row" | [[Çiljeta Xhilaga]] | 39 | Këngëtare | 1 | 90 | {{CFinalist | Vendi 3}} |- ! rowspan="2" scope="row" | Ditea Berisha | rowspan="2" | 29 | rowspan="2" | Dizajnere grafike | 1 | 52 | rowspan="2" {{CFinalist | Vendi 4}} |- | 56 | 90 |- ! scope="row" |[[Renis Gjoka]] | 36 | Këngëtar | 1 | 90 | {{CFinalist | Vendi 5}} |- ! scope="row" | [[Gordana Kingji]] (Baby G) | 27 | Këngëtare | 1 | 90 | {{CFinalist | Vendi 6}} |- ! scope="row" | [[Robert Aliaj Dragot]] | 64 | Kengetar, piktor | 56 | 85 | {{Quit|Largim}} |- ! scope="row" | Xhensila Pere | 35 | ish-finaliste e <br> Big Brother Albania 8 | 63 | 85 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | [[Albano Bogdo]] | 36 | Aktor humori | 1 | 68 | {{Quit|Largim}} |- ! rowspan="2" scope="row" | Xhesika Polo | rowspan="2" | 26 | rowspan="2" | Këngëtare | 1 | 34 | rowspan="2" {{Eliminated|Eliminuar}} |- | 34 | 67 |- ! rowspan="2" scope="row" | Valer Kolnikaj | rowspan="2" | 44 | rowspan="2" | Ish-banor i <br> Big Brother Albania 7 | 1 | 42 | rowspan="2" {{Eliminated|Eliminuar}} |- | 49 | 63 |- ! scope="row" | [[Elsa Lila]] | 43 | Aktore | 1 | 63 | {{Quit|Largim}} |- ! scope="row" | Gloria Meshi | 21 | Modele, stiliste | 1 | 63 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Himena Sherifi | 24 | Modele | 42 | 59 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Gledis Gegaj (Bucko) | | Kuzhinier | 1 | 56 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! rowspan="2" scope="row" | [[Mariana Kondi]] | rowspan="2" | 63 | rowspan="2" | Aktore | 1 | 45 | rowspan="2" {{Quit|Largim}} |- | 45 | 47 |- ! scope="row" | Artemisa Kusi | 25 | Aktore humori | 14 | 38 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | [[Rozana Radi]] | 44 | Kantautore, aktore | 31 | 34 | {{Quit|Largim}} |- ! scope="row" | Egzon Berisha | 32 | Model | 14 | 31 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Niko Komani | 32 | Stilist | 1 | 24 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | [[Robert Berisha]] | 45 | Këngëtar, moderator | 1 | 17 | {{Quit|Largim}} |- ! scope="row" | Rigelsa Cybi | 27 | Fituese e Miss Earth Albania | 1 | 14 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- |} == Finalistet (Sezoni 1) 2024 == * Finalistja e pare e Ferma Vip u zgjodh [[Çiljeta Xhilaga]]. * Finalisti i dyte i Ferma Vip u zgjodh Dijonis Biba. * Finalistja e trete e Ferma Vip u zgjodh Ditea Berisha. * Finalistja e katert e Ferma Vip u zgjodh [[Gordana Kingji]] (Baby G). * Finalisti i peste i Ferma Vip u zgjodh Florian Agalliu. * Finalisti i gjashte dhe i fundit i Ferma Vip u zgjodh [[Renis Gjoka]]. === Kryefermerët gjatë qëndrimit === * Gledis Gegaj, Xhesika Polo; * [[Mariana Kondi]]; * Florian Agalliu, i zgjedhur 2 herë nga Agai; * Ditea Berisha, [[Çiljeta Xhilaga]]; * [[Rozana Radi]]; * Valer Kolnikaj; * Dijonis Biba, [[Renis Gjoka]]; * Ditea Berisha, zgjedhur për herë të trete nga Agai. * [[Elsa Lila]], zgjedhur për herë te dytë nga Agai bashkë me [[Çiljeta Xhilaga]] * Gloria Meshi * [[Çiljeta Xhilaga]] dhe [[Elsa Lila]] * [[Gordana Kingji]] (Baby G) * [[Albano Bogdo]] * [[Renis Gjoka]] dhe Dijonis Biba * [[Robert Aliaj Dragot|Robert Aliaj]], i zgjedhur per here te dyte nga Agai == Referime == <references/> == Lidhje të jashtme == * [https://fermavip.vizionplus.tv/ Faqja zyrtare] {{Ferma VIP}} [[Kategoria:Ferma VIP]] [[Kategoria:Programet televizive shqiptare të viteve 2020]] [[Kategoria:Programet televizive shqiptare të gjinisë reality show të viteve 2020]] [[Kategoria:Programet televizive nga Vizion Plus]] [[Kategoria:Programet televizive nga Fremantle]] [[Kategoria:Programet televizive të xhiruara në Shqipëri]] hezlzr7k7iqyjt3r90exhliw2h0acwp 2808441 2808440 2025-06-10T13:27:04Z Kevinsin122 150071 2808441 wikitext text/x-wiki {{About||sezonin e dytë të Fermës VIP|Ferma VIP (sezoni 2)}} {{DISPLAYTITLE:''Ferma VIP''}} {{Infobox television | name = Ferma VIP | genre = Reality show | creator = Strix<br>Fremantle | based_on = ''Farmen''<br>''The Farm'' | host = {{Plainlist| * Fjoralba Ponari * Besart Kallaku }} | judges = {{Plainlist| * Enkel Demi * Armina Mevlani * Sonila Meço}} | country = Shqipëri | language = Shqip | executive_producer = Holta Dulaku | channel = [[Vizion Plus]] | first_aired = 22/mars/2024 | last_aired = 12/qershor/2024 | studio = [[Tring TV]] | director = Holta Dulaku }} '''''Ferma VIP''''', njohur dhe si '''''Ferma VIP Albania''''', është një program argëtues shqiptar i tipit ''[[reality show]]'' i bazuar në ekskluzivitetin mediatik ''{{Interlanguage link|The Farm|en|The Farm (franchise)}}'', i realizuar nga [[Tring (kompani)|Tring]] dhe i transmetuar në [[Vizion Plus]]. Programi nisi transmetimin më 22 mars 2024. Sezoni i parë u drejtua nga Fjoralba Ponari brenda studios, dhe [[Besart Kallaku|Besart Kallakut]] brenda fermës.<ref>{{Cite web |date=5 mars 2024 |title=Zbulohet kush do e prezantojë Ferma VIP |url=https://noa.al/lajmi/2024/03/2426992.html |access-date=14 prill 2024 |website=Noa |language=sq}}</ref> Synimi i programit është që një grup i njerëzve të famshëm të çdo profesioni vendosen në një fermë të izoluar nga bota e jashtme për tre muaj, për të jetuar si [[Fermeri|fermerët]] 100 vjet më parë, duke rritur [[Bujqësia|agrokulturë]] dhe duke i rritur [[Blegtoria|kafshët e shtëpisë]]. "Agai" i fermës vendos sfidat të cilat duhet t'i përmbushin fermerët, nëse nuk i mbahen rregullave dhe detyrave të lojës, ata do të përfundojnë si "fakirë". Fermerët vëzhgohen nga publiku përmes kamerave televizive 24 orë në ditë përmes dy kanaleve te dedikuara si Ferma VIP 1 dhe 2. Njëri prej fermerëve votohet nga publiku në natët e eliminimeve që të nxirret jashtë. Personi i fundit në fermë fiton shpërblimin e 100,000 eurove (~10,100,100 Lekë). Në sezonin e parë morën pjesë 16 persona të famshëm, të shoqëruar nga një panel opinioni të përbërë nga [[Enkel Demi]], [[Sonila Meço]] dhe [[Armina Mevlani]].<ref>{{Cite web |last=Zhuleku |first=Xhuliana |date=22 mars 2024 |title=Pak orë nga Reality Show më i madh në Shqipëri, zbulohen konkurentët e “Ferma VIP” |url=https://www.vizionplus.tv/pak-ore-nga-reality-show-me-i-madh-ne-shqiperi-zbulohen-konkurentet-e-ferma-vip/ |access-date=14 prill 2024 |website=[[Vizion Plus]] |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |last=Q |first=E. |date=2024-03-22 |title=Mbrëmja e madhe e “Ferma Vip” , 16 personazhe të njohur, gati të nisin sot garën dhe sfidat me natyrën |url=https://www.vizionplus.tv/mbremja-e-madhe-e-ferma-vip-16-personazhe-te-njohur-gati-te-nisin-sot-garen-dhe-sfidat-me-natyren/ |access-date=14 prill 2024 |website=[[Vizion Plus]] |language=sq}}</ref> Sezoni i parë e transmetua të hënave dhe të premteve nga 22 mars 2024 deri më 12 qershor 2024. Fituesi i edicionit të parë u shpall Dijonis Biba. == Sezoni 2 (2025) == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; line-height:20px; width:auto;" |+ ! scope="col" | Fermeri ! Mosha në hyrje të garës ! scope="col" | Profesioni ! scope="col" | Dita e hyrjes ! scope="col" | Dita e daljes ! scope="col" | Statusi |- ! scope="row" | Erand Sojli | 53 | Aktor | 1 | | |- ! scope="row" | [[Big Basta]] <br>(Gerald Xhari) | 39 | Këngëtar | 1 | | |- ! scope="row" | Elinara Shehu | 49 | Këngëtare | 1 | | |- ! scope="row" | [[Big Mama]] <br>(Besjana Kasami) | 39 | Këngëtare | 1 | | |- ! scope="row" | Anduel Kovaçi | 25 | Këngëtar | 1 | | |- ! scope="row" | Ylli Dreshaj | 25 | Model | 1 | | |- ! scope="row" | Andrea | 32 | Këngëtar | 1 | | |- ! scope="row" | Nena | 29 | Këngëtare | 38 | | |- ! scope="row" | Ester Alushi | 21 | Aktore | 1 | 70 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | [[Frederik Ndoci]] | 65 | Këngëtar, Aktor | 1 | 61 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | [[Lim Hoti]] <br> (Blerim Hoti) | 31 | Reper | 1 | 44 | {{Quit|Largim}} |- ! scope="row" | Alba Pollozhani | 26 | Personalitet Televizioni | 1 | 42 | {{Quit|Largim}} |- ! scope="row" | Nur Al Kahzali | 27 | Gazetare | 1 | 38 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Ron Zaiti | | Muzikant | 1 | 35 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Keisi Meshau | 18 | Miss Shqipëria | 1 | 32 | {{CRemoved|Skualifikuar}} |- ! scope="row" | Gani Gërmia <br/> (Visar Dërmaku) | 30 | Komedian | 7 | 28 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Daniela Shima | 26 | Modele | 7 | 21 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Albi Lushi | 36 | Poet | 1 | 14 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Silvana Bushati | 37 | Volejbolliste | 1 | 7 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- |} == Sezoni 1 (2024) == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; line-height:20px; width:auto;" |+ ! scope="col" | Fermeri ! Mosha në hyrje të garës ! scope="col" | Profesioni ! scope="col" | Dita e hyrjes ! scope="col" | Dita e daljes ! scope="col" | Statusi |- ! rowspan="2" scope="row" | Dijonis Biba | rowspan="2" | 23 | rowspan="2" | Influencer | 1 | 48 | rowspan="2" {{Won|Fitues}} |- | 59 | 90 |- ! rowspan="2" scope="row" | Florian Agalliu | rowspan="2" | 37 | rowspan="2" | Moderator, aktor | 1 | 59 | rowspan="2" {{Runner-up|Vendi 2}} |- | 63 | 90 |- ! scope="row" | [[Çiljeta Xhilaga]] | 39 | Këngëtare | 1 | 90 | {{CFinalist | Vendi 3}} |- ! rowspan="2" scope="row" | Ditea Berisha | rowspan="2" | 29 | rowspan="2" | Dizajnere grafike | 1 | 52 | rowspan="2" {{CFinalist | Vendi 4}} |- | 56 | 90 |- ! scope="row" |[[Renis Gjoka]] | 36 | Këngëtar | 1 | 90 | {{CFinalist | Vendi 5}} |- ! scope="row" | [[Gordana Kingji]] (Baby G) | 27 | Këngëtare | 1 | 90 | {{CFinalist | Vendi 6}} |- ! scope="row" | [[Robert Aliaj Dragot]] | 64 | Kengetar, piktor | 56 | 85 | {{Quit|Largim}} |- ! scope="row" | Xhensila Pere | 35 | ish-finaliste e <br> Big Brother Albania 8 | 63 | 85 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | [[Albano Bogdo]] | 36 | Aktor humori | 1 | 68 | {{Quit|Largim}} |- ! rowspan="2" scope="row" | Xhesika Polo | rowspan="2" | 26 | rowspan="2" | Këngëtare | 1 | 34 | rowspan="2" {{Eliminated|Eliminuar}} |- | 34 | 67 |- ! rowspan="2" scope="row" | Valer Kolnikaj | rowspan="2" | 44 | rowspan="2" | Ish-banor i <br> Big Brother Albania 7 | 1 | 42 | rowspan="2" {{Eliminated|Eliminuar}} |- | 49 | 63 |- ! scope="row" | [[Elsa Lila]] | 43 | Aktore | 1 | 63 | {{Quit|Largim}} |- ! scope="row" | Gloria Meshi | 21 | Modele, stiliste | 1 | 63 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Himena Sherifi | 24 | Modele | 42 | 59 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Gledis Gegaj (Bucko) | | Kuzhinier | 1 | 56 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! rowspan="2" scope="row" | [[Mariana Kondi]] | rowspan="2" | 63 | rowspan="2" | Aktore | 1 | 45 | rowspan="2" {{Quit|Largim}} |- | 45 | 47 |- ! scope="row" | Artemisa Kusi | 25 | Aktore humori | 14 | 38 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | [[Rozana Radi]] | 44 | Kantautore, aktore | 31 | 34 | {{Quit|Largim}} |- ! scope="row" | Egzon Berisha | 32 | Model | 14 | 31 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | Niko Komani | 32 | Stilist | 1 | 24 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- ! scope="row" | [[Robert Berisha]] | 45 | Këngëtar, moderator | 1 | 17 | {{Quit|Largim}} |- ! scope="row" | Rigelsa Cybi | 27 | Fituese e Miss Earth Albania | 1 | 14 | {{Eliminated|Eliminuar}} |- |} == Finalistet (Sezoni 1) 2024 == * Finalistja e pare e Ferma Vip u zgjodh [[Çiljeta Xhilaga]]. * Finalisti i dyte i Ferma Vip u zgjodh Dijonis Biba. * Finalistja e trete e Ferma Vip u zgjodh Ditea Berisha. * Finalistja e katert e Ferma Vip u zgjodh [[Gordana Kingji]] (Baby G). * Finalisti i peste i Ferma Vip u zgjodh Florian Agalliu. * Finalisti i gjashte dhe i fundit i Ferma Vip u zgjodh [[Renis Gjoka]]. === Kryefermerët gjatë qëndrimit === * Gledis Gegaj, Xhesika Polo; * [[Mariana Kondi]]; * Florian Agalliu, i zgjedhur 2 herë nga Agai; * Ditea Berisha, [[Çiljeta Xhilaga]]; * [[Rozana Radi]]; * Valer Kolnikaj; * Dijonis Biba, [[Renis Gjoka]]; * Ditea Berisha, zgjedhur për herë të trete nga Agai. * [[Elsa Lila]], zgjedhur për herë te dytë nga Agai bashkë me [[Çiljeta Xhilaga]] * Gloria Meshi * [[Çiljeta Xhilaga]] dhe [[Elsa Lila]] * [[Gordana Kingji]] (Baby G) * [[Albano Bogdo]] * [[Renis Gjoka]] dhe Dijonis Biba * [[Robert Aliaj Dragot|Robert Aliaj]], i zgjedhur per here te dyte nga Agai == Referime == <references/> == Lidhje të jashtme == * [https://fermavip.vizionplus.tv/ Faqja zyrtare] {{Ferma VIP}} [[Kategoria:Ferma VIP]] [[Kategoria:Programet televizive shqiptare të viteve 2020]] [[Kategoria:Programet televizive shqiptare të gjinisë reality show të viteve 2020]] [[Kategoria:Programet televizive nga Vizion Plus]] [[Kategoria:Programet televizive nga Fremantle]] [[Kategoria:Programet televizive të xhiruara në Shqipëri]] rlsnhbst5c18qismo6ghzyqk213tvm7 0 355210 2808623 2677154 2025-06-11T05:23:35Z Manojsinhar8r 174056 2808623 wikitext text/x-wiki {{Infobox military conflict | conflict = Aneksimi i Goas | date = 17–19 Dhjetor 1961<br />({{Age in years, months, weeks and days|month1=12|day1=17|year1=1961|month2=12|day2=19|year2=1961}}) | place = {{ublist|class=nowrap|style=line-height:1.25em; |[[Goa, Damani dhe Diu]], [[India Portugeze]] |{{small|(incl. [[Deti Arabik|deti rrethues]] dhe hapësirë ajrore)}}}} | result = Fitorja indiane | territory = {{longitem|Përfshirja e territoreve koloniale [[Perandoria Portugeze|portugeze]] të Goas, Damanit dhe Diut në [[India|Republikën e Indisë]]}} | combatant1 = {{flag|India}} | combatant2 = {{flagcountry|Portugal}} | commander1 = {{plainlist|class=nowrap| * {{Flagicon| India}} [[Rajendra Prasad]]<br /><small>([[Presidenti i Indisë]])</small> * {{flagicon| India}} [[Jawaharlal Nehru]]<br /><small>([[Kryeministri i Indisë]])</small> * {{flagicon|India}} [[V. K. Krishna Menon]]<br /><small>([[Ministri i Mbrojtjes]])</small> * {{flagicon image|Naval_Ensign_of_India_(1950–2001).svg}} [[Vice Admiral (India)|Zëvëndës-admiral]] [[R. D. Katari]]<br /><small>(Kryetar i Shtabit të Mbrojtjes dhe <br>Kryetar i Shtabit të Marinës)</small> * {{flagicon image|Flag of Indian Army.svg}} [[Gjenerali|Gen.]] [[Pran Nath Thapar|P. N. Thapar]]<br /><small>(Kryetar i Shtabit të Ushtrisë)</small> *{{air force|India}} [[Air Marshal (India)|AM]] [[Aspy Engineer|A. M. Engineer]]<br /><small>(Kryetar i Shtabit të Forcave ajrore)</small> *{{flagicon image|Flag_of_Indian_Lieutenant_Generals,_Army_Headquarters.svg}} [[Lieutenant General (India)|Lt. Gen.]] [[Jayanto Nath Chaudhuri|J. N. Chaudhuri]]<br /><small>(GOC-in-C, [[Southern Command (India)|Komanda e Jugut]])</small> *{{flagicon image|Rear Admiral ensign of Indian Navy.svg}} [[Rear admiral (India)|Admirali i Pasëm]] [[Bhaskar Sadashiv Soman|B. S. Soman]]<br /><small>(Oficer i flamurit dhe komandues i flotër)</small> *{{flagicon image|Flag of Indian Air Vice Marshal 1950-1980.svg}} [[Air vice marshal (India)|AVM]] [[Erlic Pinto]]<br /><small>(AOC-in-C, Komanda Operacionale)</small> *{{flagicon image|Flag of Indian Army.svg}} [[Major general (India)|Maj. Gen.]] [[K. P. Candeth]]<br/><small>(GOC, Divizioni i 17të i Këmbësorisë)</small>}} | commander2 = {{plainlist|class=nowrap| *{{flagicon|Portugal}} [[Américo Tomás]] <br /><small>([[Presidenti i Portugalisë]])</small> *{{flagicon|Portugal}} [[António de Oliveira Salazar|António Salazar]] <br /><small>([[Kryeministër i Portugalisë]])</small> *{{flagicon|Portugal}} [[Adriano Moreira]]<br /><small>(Ministër i Provincave të Përtejdetit)</small> *{{flagicon|Portugal}} [[Manuel António Vassalo e Silva|M. A. Vassalo e Silva]]<br /><small>([[Guvernator]])</small>}} | strength1 = 45,000 këmbësori<br /> tanqe [[M4 Sherman]] dhe makina të blinduara<br />1 [[INS Vikrant (1961)|aeroplanmbajtëse e lehtë]]<br />2 kruzera të lehtë<br />1 shkatërrues<br />8 frigata<br />4 minëpastruese<br />20 bombera mesatarë [[English Electric Canberra|Canberra]] <br />6 luftëtarë [[de Havilland Vampire|Vampire]]<br />6 luftëtarë-bombardues [[Dassault Ouragan|Toofani]]<br />6 aeroplanë shumëpërdorimësh [[Hawker Hunter|Hunter]]<br />4 luftëtarë-bombardues [[Dassault Mystère IV|Mystère]] <br/> aeroplanë [[T-6 Texan]] | strength2 = 3,500 personel ushtarak<br />1 [[NRP Afonso de Albuquerque (1934)|sloop]]<br />3 barka patrullimi | casualties1 = 22 të vrarë<ref>{{Cite web |last1=Azaredo |first1=Carlos |last2=Gabriel Figueiredo (translation) |date=8 dhjetor 2001 |title=Passage to India – 18th December 1961 |url=http://www.goancauses.com/gabriel_figueiredo/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101224100740/http://goancauses.com/gabriel_figueiredo/ |archive-date=24 dhjetor 2010 |access-date=20 shkurt 2010 |website=Goancauses.com}}</ref> | casualties2 = {{ublist|class=nowrap |30 të vrarë<ref name="Major K C Praval">{{Cite book |last=Praval |first=Major K.C. |title=Indian Army after Independence |publisher=Lancer |year=2009 |isbn=978-1-935501-10-7 |location=New Delhi |pages=214}}</ref> |57 të plagosur<ref name="Major K C Praval" />|1 slup i humbur<ref name="Major K C Praval" /><ref name="areamilitar.net" /> | 1 barkë patrullimi e mbytur<ref>{{cite web | url=http://www.bharat-rakshak.com/IAF/History/1960s/Goa02.html | archive-url=https://web.archive.org/web/20131120034108/http://www.bharat-rakshak.com/IAF/History/1960s/Goa02.html | archive-date=20 nëntor 2013 | title=The Liberation of Goa: 1961 }}</ref>| 4,668 të kapur<ref>Castanheira, José Pedro (8 December 2001). "Passagem para a Índia" [Passage to India]. Revista. Expresso (in Portuguese) (Paço d'Arcos). Archived from the original on 8 December 2001. Retrieved 20 December 2015.</ref>}} | image = IN-GDD.svg | image_size = 300px | caption = Vendodhja e Territorit të Bashkimit [[Damani dhe Diu]] dhe shtetit të [[Goa|Goas]] në[[India|Indinë]] e sotme | partof = [[Dekolonizimi i Azisë]] dhe [[Lufta e Ftohtë|Luftës së Ftohtë]] }} '''Aneksimi i Goas''' ishte procesi në të cilin [[India|Republika e Indisë]] aneksoi shtetin e Indisë, territoret e atëhershme indiane portugeze të Goas, Damanit dhe Diut, duke filluar me aksionin e armatosur të kryer nga [[Forcat e Armatosura të Indisë|Forcat e Armatosura Indiane]] në dhjetor 1961. Në Indi, ky veprim quhet " '''Çlirimi i Goas''' ". Në [[Portugalia|Portugali]], quhet " '''Pushtimi i Goas''' ". [[Xhavaharlal Nehru|Jawaharlal Nehru]] kishte shpresuar se lëvizja popullore në Goa dhe presioni i opinionit publik botëror do t'i detyronte autoritetet portugeze Goan t'i jepnin pavarësinë, por pa sukses; për rrjedhojë, Krishna Menoni sugjeroi marrjen e Goas me forcë. <ref>{{Cite book |last=Faleiro |first=Valmiki |url=https://books.google.com/books?id=GYLyEAAAQBAJ |title=Goa, 1961: The Complete Story of Nationalism and Integration |date=2023-07-24 |publisher=Penguin Random House India Private Limited |isbn=978-93-5708-175-7 |language=en}}</ref> <ref>{{Cite news |last=Davar |first=Praveen |date=janar 2018 |title=The liberation of Goa |work=The Hindu |url=https://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-liberation-of-goa/article22339624.ece |url-status=live |access-date=1 dhjetor 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211201055746/https://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-liberation-of-goa/article22339624.ece |archive-date=1 dhjetor 2021}}</ref> Operacioni u emërua i koduar '''Operacioni Vijay''' (që do të thotë "Fitore" në [[Gjuha sanskrite|Sanskritisht]]) nga Forcat e Armatosura Indiane. Ai përfshiu sulme ajrore, detare dhe tokësore për më shumë se 36 orë dhe ishte një fitore vendimtare për Indinë, duke i dhënë fund 451 viteve të sundimit nga Portugalia mbi enklavat e saj të mbetura në Indi. Përleshja zgjati dy ditë, dhe në luftime u vranë njëzet e dy indianë dhe tridhjetë portugeze. Konflikti i shkurtër tërhoqi një përzierje lavdërimesh dhe dënimesh mbarëbotërore. Në Indi, veprimi u pa si një çlirim i territorit historikisht indian, ndërsa Portugalia e shihte atë si një agresion kundër tokës dhe qytetarëve të saj. Duke justifikuar aksionin e suksesshëm ushtarak, Nehru vuri në dukje se "portugezët në fund nuk na lanë asnjë zgjedhje tjetër". <ref name="Rubinoff 1998 p.">{{Cite book |last=Rubinoff |first=A.G. |url=https://books.google.com/books?id=3DSNAAAAMAAJ |title=The Construction of a Political Community: Integration and Identity in Goa |publisher=SAGE Publications |year=1998 |isbn=978-0-7619-9259-2 |page=74}}</ref> <ref name="Ohajunwa 1992 p.">{{Cite book |last=Ohajunwa |first=E. |url=https://books.google.com/books?id=dTp2AAAAMAAJ |title=India-US Security Relations, 1947-1990 |publisher=Chanakya Publications |year=1992 |isbn=978-81-7001-090-6 |page=50}}</ref> Pas përfundimit të sundimit portugez në 1961, Goa u vendos nën administrimin ushtarak të kryesuar nga Kunhiraman Palat Candeth si toger guvernator . <ref>{{Cite web |date=10 korrik 2003 |title=Obituary of Lt-Gen K. P. Candeth |url=https://www.independent.co.uk/news/obituaries/lt-gen-k-p-candeth-36784.html |url-access=subscription |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220507/https://www.independent.co.uk/news/obituaries/lt-gen-k-p-candeth-36784.html |archive-date=7 maj 2022 |access-date=29 janar 2018 |website=[[Independent.co.uk]]}}</ref> Më 8 qershor 1962, sundimi ushtarak u zëvendësua nga qeveria civile kur nënguvernatori emëroi një Këshill konsultativ informal prej 29 anëtarësh të emëruar për ta ndihmuar atë në administrimin e territorit. <ref>{{Cite web |title=Infrastructure &#124; Goa Legislative Assembly |url=http://goaassembly.gov.in/goa-legislative-assembly-infrastructure_1.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130111181918/http://goaassembly.gov.in/goa-legislative-assembly-infrastructure_1.php |archive-date=11 janar 2013 |access-date=29 janar 2018}}</ref> == Sfondi == Pas pavarësisë së Indisë nga [[Perandoria Britanike]] në gusht 1947, Portugalia vazhdoi të mbante një grusht [[Enklava dhe eksklava|eksklavash]] në nënkontinentin Indian - rrethet e [[Goa|Goas]], Damanit dhe Diut dhe Dadrës dhe Nagar Havelit - të njohura kolektivisht si [[Indi portugeze|Shteti i Indisë]] . Goa, Daman dhe Diu mbuluan një sipërfaqe prej rreth 4000 km² dhe kishte një popullsi prej 637,591 banorësh. <ref>Numbers from 1955, thus excluding Dadra and Nagar-Haveli. </ref> [[Diaspora]] Goane u vlerësua në 175,000 njerëz (rreth 100,000 brenda Bashkimit Indian, kryesisht në Bombei). <ref name="Kay">H. Kay (1970) ''Salazar and Modern Portugal'', New York: Hawthorn.</ref> Përbërja fetare ishte 61% hindu, 37% e krishterë (kryesisht katolike) dhe 2% myslimanë. <ref name="Kay" /> Ekonomia bazohej kryesisht në bujqësi, megjithëse vitet 1940 dhe 1950 panë një lulëzim në miniera - kryesisht [[mineral hekuri]] dhe pak [[Mangani|mangan]] . <ref name="Kay" /> Më 27 shkurt 1950, qeveria e Indisë i kërkoi qeverisë portugeze të hapte negociatat për të ardhmen e kolonive portugeze në Indi. <ref name="ReferenceA">{{Cite web |title=Operação Vijay 18 a 19/12/1961 |url=http://www.supergoa.com/pt/40anos/vijay.asp |archive-url=https://web.archive.org/web/20080226040732/https://www.supergoa.com/pt/40anos/vijay.asp |archive-date=26 shkurt 2008 |language=pt}}</ref> Portugalia iu përgjigj duke argumentuar se territori i saj në nënkontinentin Indian nuk ishte një koloni, por pjesë e Portugalisë metropolitane dhe për këtë arsye transferimi i saj ishte i panegociueshëm dhe se India nuk kishte të drejta mbi këtë territor sepse Republika e Indisë nuk ekzistonte në kohën kur Goa ra nën sundimin portugez. <ref>Goa was first recognised as equal to the metropolis in the Royal Charter of 1518, and affirmed in subsequent legislation. </ref> Kur qeveria portugeze refuzoi t'u përgjigjej kujtimeve të mëvonshme në lidhje me këtë, qeveria indiane, më 11 qershor 1953, tërhoqi misionin e saj diplomatik nga Lisbona. <ref>{{Cite web |title=Goa's Freedom Movement |url=http://www.goacom.com/culture/history/history4.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120214125132/http://www.goacom.com/culture/history/history4.html |archive-date=14 shkurt 2012 |access-date=2012-03-14}}</ref> Në vitin 1954, Republika e Indisë vendosi kufizime të vizave për udhëtimin nga Goa në Indi, gjë që paralizoi transportin midis Goas dhe enklavave të tjera si Damani, Diu, Dadra dhe Nagar Haveli. <ref name="ReferenceA">{{Cite web |title=Operação Vijay 18 a 19/12/1961 |url=http://www.supergoa.com/pt/40anos/vijay.asp |archive-url=https://web.archive.org/web/20080226040732/https://www.supergoa.com/pt/40anos/vijay.asp |archive-date=26 shkurt 2008 |language=pt}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20080226040732/https://www.supergoa.com/pt/40anos/vijay.asp "Operação Vijay 18 a 19/12/1961"] (in Portuguese). </cite></ref> Në të njëjtin vit, India vendosi sanksione ndaj Portugalisë me qëllim aneksimin e Goas në Indi; sanksioni do të mbetej deri në vitin 1961. <ref>{{Cite book |last=Hufbauer |first=Gary Clyde |url=https://books.google.com/books?id=g-uzlJDD7DwC |title=Economic Sanctions Reconsidered |last2=Schott |first2=Jeffrey J. |last3=Elliott |first3=Kimberly |publisher=Peterson Institute for International Economics |year=2007 |isbn=978-0881325362 |location=Washington |pages=21 |language=en}}</ref> Ndërkohë, Unioni Indian i Dokeve kishte vendosur, në vitin 1954, një bojkot për transportin detar në Indinë Portugeze. <ref>Sankar Ghose (1993) ''Jawaharlal Nehru: A biography''. </ref> Midis 22 korrikut dhe 2 gushtit 1954, aktivistë të armatosur sulmuan dhe detyruan dorëzimin e forcave portugeze të vendosura në Dadra dhe Nagar Haveli. <ref>P.W. Prabhakar (2003) ''Wars, proxy-wars and terrorism: post independent India'' New Delhi: Mittal, p. 39</ref> Më 15 gusht 1955, 3,000–5,000 aktivistë indianë të paarmatosur <ref>Sankar Ghose (1993) ''Jawaharlal Nehru: A biography''. </ref> u përpoqën të hynin në Goa në gjashtë vendodhje dhe u zmbrapsën dhunshëm nga oficerët e policisë portugeze, duke rezultuar në vdekjen e midis 21 <ref>"Indian Volunteers Invade Goa; 21 Die; Unarmed Indians March into Goa", ''New York Times'', 15 August 1955</ref> dhe 30 <ref>Christophe Jaffrelot, The Hindu Nationalist Movement in India, Published by Columbia University Press, 1998</ref> personave. Lajmi i incidentit konsolidoi opinionin publik në Indi kundër pranisë së portugezit në Goa. <ref>{{Cite web |last=Lambert Mascarenhas |title=Ancient Goan History – GOACOM – Goa – India – Information and Services in Goa. Goa News, Goa Konkani News, Goa Sunaparant News, Goan Konakani News, Goa Video News, Goa Yellow Pages |url=http://www.goacom.com/culture/history/history4.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120214125132/http://www.goacom.com/culture/history/history4.html |archive-date=14 shkurt 2012 |access-date=8 maj 2015}}</ref> Më 1 shtator 1955, India mbylli zyrën e saj konsullore në Goa. <ref>{{Cite web |title=Francisco Monteiro – India supported banditry in Goa |url=http://www.colaco.net/1/India-ter.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150923205346/http://www.colaco.net/1/India-ter.htm |archive-date=23 shtator 2015 |access-date=8 maj 2015}}</ref> Në vitin 1956, ambasadori portugez në Francë, Marcello Mathias, së bashku me kryeministrin portugez [[António de Oliveira Salazar]], argumentuan në favor të një referendumi në Goa për të përcaktuar të ardhmen e saj. Megjithatë, ky propozim u refuzua nga Ministrat e Mbrojtjes dhe të Punëve të Jashtme. Kërkesa për një referendum u përsërit nga kandidati presidencial Gjenerali Humberto Delgado në vitin 1957. <ref name="ReferenceA" /> Kryeministri Salazar, i alarmuar nga kërcënimet e aluduara të Indisë për veprime të armatosura kundër pranisë së Portugalisë në Goa, fillimisht i kërkoi Mbretërisë së Bashkuar të ndërmjetësonte, më pas protestoi përmes [[Brazili|Brazilit]] dhe përfundimisht i kërkoi [[Këshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara|Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara]] të ndërhynte. <ref name="ComradesatOdds">{{Harvp|Rotter|2000}}</ref> [[Meksika]] i ofroi qeverisë indiane ndikimin e saj në Amerikën Latine për të bërë presion mbi portugezët për të lehtësuar tensionet. Ndërkohë, Krishna Menon, ministri i mbrojtjes i Indisë dhe kreu i delegacionit të OKB-së të Indisë, deklaroi në mënyrë të prerë se India nuk kishte "refuzuar përdorimin e forcës" në Goa. <ref name="ComradesatOdds" /> Ambasadori amerikan në Indi, John Kenneth Galbraith, i kërkoi qeverisë indiane në disa raste që ta zgjidhte çështjen në mënyrë paqësore me ndërmjetësim dhe konsensus dhe jo me konflikt të armatosur. Më 24 nëntor 1961, ''Sabarmati'', një varkë pasagjerësh që kalonte midis portit indian të Koçit dhe ishullit portugez të Anxhidivit, u qëllua nga trupat tokësore portugeze, duke rezultuar në vdekjen e një pasagjeri dhe plagosje të inxhinierit kryesor . Veprimi u nxit nga frika portugeze se varka mbante një [[Operacioni i zbarkimit|zbarkim]] ushtarak që synonte të sulmonte ishullin. <ref name="autogenerated3">{{Cite book |last=Couto |first=Francisco Cabral |title=O fim do Estado Português da Índia 1961: um testemunho da invasão |date=2006 |publisher=[[Tribuna da História]] |isbn=978-9728799533 |editor-last=Pissarra |editor-first=José V. |location=Lisbon |pages=22–102 |trans-title=Remembering the Fall of Portuguese India in 1961}}</ref> Incidentet nxitën mbështetjen e gjerë publike në Indi për veprimet ushtarake në Goa. == Veprimet portugeze pas armiqësive == Kur morën lajmin për rënien e Goas, qeveria portugeze ndërpreu zyrtarisht të gjitha lidhjet diplomatike me Indinë dhe refuzoi të njihte përfshirjen e territoreve të pushtuara në Republikën Indiane. Në vend të kësaj, një ofertë për nënshtetësinë portugeze iu bë të gjithë vendasve goanë që dëshironin të emigronin në Portugali në vend që të qëndronin nën sundimin indian. Kjo u ndryshua në vitin 2006 për të përfshirë vetëm ata që kishin lindur para 19 dhjetorit 1961. Më vonë, në një shfaqje sfide, qeveria e kryeministrit Salazar ofroi një shpërblim prej 10,000 dollarë amerikanë për kapjen e brigadierit Sagat Singh, komandantit të beretave ngjyrë kafe të regjimentit të parashutës së Indisë, të cilët ishin trupat e para që hynë në Panaxhi, kryeqyteti i Goas. <ref>{{Cite news |last=Datta |first=Rakesh |date=26 qershor 2005 |title=Not all generals are leaders |work=[[The Tribune (Chandigarh)|The Tribune]] |url=http://www.tribuneindia.com/2005/20050626/spectrum/book3.htm |url-status=live |access-date=9 nëntor 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090309092641/http://www.tribuneindia.com/2005/20050626/spectrum/book3.htm |archive-date=9 mars 2009}}</ref> Lisbona hyri praktikisht në zi dhe festimet e Krishtlindjeve ishin jashtëzakonisht të heshtura. Kinematë dhe teatrot u mbyllën ndërsa dhjetëra mijëra portugezë marshuan në një paradë të heshtur nga bashkia e qytetit të Lisbonës drejt katedrales, duke shoqëruar reliket e Shën [[Françesk Saveri|Françesk Saverit]] . Salazari, duke iu drejtuar Asamblesë Kombëtare Portugeze më 3 janar 1962, thirri parimin e sovranitetit kombëtar, siç përcaktohet në kuadrin ligjor të Kushtetutës së regjimit Estado Novo. “Ne nuk mund të negociojmë, jo pa mohuar dhe tradhtuar tonat, dhënien e territorit kombëtar dhe transferimin e popullsive që i banojnë, te sovranët e huaj”, tha Salazari. Ai vazhdoi duke deklaruar se dështimi i OKB-së për të ndalur agresionin kundër Portugalisë, tregoi se fuqia efektive në OKB u kishte kaluar vendeve komuniste dhe afro-aziatike. Salazari akuzoi gjithashtu Britaninë se ka vonuar për një javë përgjigjen e saj ndaj kërkesës së Portugalisë për të lejuar përdorimin e fushave të caktuara ajrore. "Sikur të mos ishte për këtë vonesë," tha ai, "ne me siguri do të kishim gjetur rrugë alternative dhe mund të kishim nxituar në Indi përforcime me njerëz dhe materiale për një mbrojtje të qëndrueshme të territorit." <ref name="Keesing">{{Cite web |title=International Reactions to Indian Attack on Goa – Soviet Veto of Western Cease-fire Resolution in security Council |url=https://web.stanford.edu/group/tomzgroup/pmwiki/uploads/1074-1962-03-KS-b-RCW.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220112064803/http://web.stanford.edu/group/tomzgroup/pmwiki/uploads/1074-1962-03-KS-b-RCW.pdf |archive-date=12 janar 2022 |access-date=18 shtator 2021 |publisher=Keesing's Worldwide, LLC}}</ref> Marrëdhëniet midis Indisë dhe Portugalisë u shkrinë vetëm në vitin 1974, kur, pas një [[Revolucioni i Karafilit|grusht shteti ushtarak antikolonial]] dhe rënies së [[Estado Novo (Portugali)|sundimit autoritar]] në [[Lisbona|Lisbonë]], Goa u njoh më në fund si pjesë e Indisë dhe u ndërmorën hapa për të rivendosur marrëdhëniet diplomatike me Indinë. Më 31 dhjetor 1974, u nënshkrua një traktat midis Indisë dhe Portugalisë me portugezët duke njohur sovranitetin e plotë të Indisë mbi Goa, Daman, Diu, Dadra dhe Nagar Haveli. <ref>{{Cite web |title=Treaty Between the Government of India and the Government of the Republic of Portugal On Recognition of India's Sovereignty Over Goa, Daman, Diu, Dadra and Nagar Haveli and Related Matters [1974] INTSer 53 |url=http://www.commonlii.org/in/other/treaties/INTSer/1974/53.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131203000634/http://www.commonlii.org/in/other/treaties/INTSer/1974/53.html |archive-date=3 dhjetor 2013 |access-date=8 maj 2015}}</ref> Në vitin 1992, presidenti portugez Mário Soares u bë kreu i parë i shtetit portugez që vizitoi Goa pas aneksimit të saj nga India, pas vizitës së Presidentit Indian Ramaswamy Venkataraman në Portugali në 1990. <ref>{{Cite book |title=Land and People of Indian States and Union Territories |publisher=Kalpaz Publications |year=2005 |isbn=8178353938 |editor-last=Bhatt |editor-first=SC |location=Delhi |pages=453 |editor-last2=Bhargava |editor-first2=Gopal K.}}</ref> [[Kategoria:Aneksim]] [[Kategoria:Faqe me adresa nga Wayback Machine që përdorin stampën e arkivës së rrjetit]] epedsliobuwe7lgs94lcupuueiuep9a 2808626 2808623 2025-06-11T07:21:47Z Aeternus 1492 2808626 wikitext text/x-wiki {{Infobox military conflict | conflict = Aneksimi i Goas | date = 17–19 Dhjetor 1961<br />({{Age in years, months, weeks and days|month1=12|day1=17|year1=1961|month2=12|day2=19|year2=1961}}) | place = {{ublist|class=nowrap|style=line-height:1.25em; |[[Goa, Damani dhe Diu]], [[India Portugeze]] |{{small|(incl. [[Deti Arabik|deti rrethues]] dhe hapësirë ajrore)}}}} | result = Fitorja indiane | territory = {{longitem|Përfshirja e territoreve koloniale [[Perandoria Portugeze|portugeze]] të Goas, Damanit dhe Diut në [[India|Republikën e Indisë]]}} | combatant1 = {{flag|India}} | combatant2 = {{flagcountry|Portugal}} | commander1 = {{plainlist|class=nowrap| * {{Flagicon| India}} [[Rajendra Prasad]]<br /><small>([[Presidenti i Indisë]])</small> * {{flagicon| India}} [[Jawaharlal Nehru]]<br /><small>([[Kryeministri i Indisë]])</small> * {{flagicon|India}} [[V. K. Krishna Menon]]<br /><small>([[Ministri i Mbrojtjes]])</small> * {{flagicon image|Naval_Ensign_of_India_(1950–2001).svg}} [[Vice Admiral (India)|Zëvëndës-admiral]] [[R. D. Katari]]<br /><small>(Kryetar i Shtabit të Mbrojtjes dhe <br>Kryetar i Shtabit të Marinës)</small> * {{flagicon image|Flag of Indian Army.svg}} [[Gjenerali|Gen.]] [[Pran Nath Thapar|P. N. Thapar]]<br /><small>(Kryetar i Shtabit të Ushtrisë)</small> *{{air force|India}} [[Air Marshal (India)|AM]] [[Aspy Engineer|A. M. Engineer]]<br /><small>(Kryetar i Shtabit të Forcave ajrore)</small> *{{flagicon image|Flag_of_Indian_Lieutenant_Generals,_Army_Headquarters.svg}} [[Lieutenant General (India)|Lt. Gen.]] [[Jayanto Nath Chaudhuri|J. N. Chaudhuri]]<br /><small>(GOC-in-C, [[Southern Command (India)|Komanda e Jugut]])</small> *{{flagicon image|Rear Admiral ensign of Indian Navy.svg}} [[Rear admiral (India)|Admirali i Pasëm]] [[Bhaskar Sadashiv Soman|B. S. Soman]]<br /><small>(Oficer i flamurit dhe komandues i flotër)</small> *{{flagicon image|Flag of Indian Air Vice Marshal 1950-1980.svg}} [[Air vice marshal (India)|AVM]] [[Erlic Pinto]]<br /><small>(AOC-in-C, Komanda Operacionale)</small> *{{flagicon image|Flag of Indian Army.svg}} [[Major general (India)|Maj. Gen.]] [[K. P. Candeth]]<br/><small>(GOC, Divizioni i 17të i Këmbësorisë)</small>}} | commander2 = {{plainlist|class=nowrap| *{{flagicon|Portugal}} [[Américo Tomás]] <br /><small>([[Presidenti i Portugalisë]])</small> *{{flagicon|Portugal}} [[António de Oliveira Salazar|António Salazar]] <br /><small>([[Kryeministër i Portugalisë]])</small> *{{flagicon|Portugal}} [[Adriano Moreira]]<br /><small>(Ministër i Provincave të Përtejdetit)</small> *{{flagicon|Portugal}} [[Manuel António Vassalo e Silva|M. A. Vassalo e Silva]]<br /><small>([[Guvernator]])</small>}} | strength1 = 45,000 këmbësori<br /> tanqe [[M4 Sherman]] dhe makina të blinduara<br />1 [[INS Vikrant (1961)|aeroplanmbajtëse e lehtë]]<br />2 kruzera të lehtë<br />1 shkatërrues<br />8 frigata<br />4 minëpastruese<br />20 bombera mesatarë [[English Electric Canberra|Canberra]] <br />6 luftëtarë [[de Havilland Vampire|Vampire]]<br />6 luftëtarë-bombardues [[Dassault Ouragan|Toofani]]<br />6 aeroplanë shumëpërdorimësh [[Hawker Hunter|Hunter]]<br />4 luftëtarë-bombardues [[Dassault Mystère IV|Mystère]] <br/> aeroplanë [[T-6 Texan]] | strength2 = 3,500 personel ushtarak<br />1 [[NRP Afonso de Albuquerque (1934)|sloop]]<br />3 barka patrullimi | casualties1 = 22 të vrarë<ref>{{Cite web |last1=Azaredo |first1=Carlos |last2=Gabriel Figueiredo (translation) |date=8 dhjetor 2001 |title=Passage to India – 18th December 1961 |url=http://www.goancauses.com/gabriel_figueiredo/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101224100740/http://goancauses.com/gabriel_figueiredo/ |archive-date=24 dhjetor 2010 |access-date=20 shkurt 2010 |website=Goancauses.com}}</ref> | casualties2 = {{ublist|class=nowrap |30 të vrarë<ref name="Major K C Praval">{{Cite book |last=Praval |first=Major K.C. |title=Indian Army after Independence |publisher=Lancer |year=2009 |isbn=978-1-935501-10-7 |location=New Delhi |pages=214}}</ref> |57 të plagosur<ref name="Major K C Praval" />|1 slup i humbur<ref name="Major K C Praval" /><ref name="areamilitar.net" /> | 1 barkë patrullimi e mbytur<ref>{{cite web | url=http://www.bharat-rakshak.com/IAF/History/1960s/Goa02.html | archive-url=https://web.archive.org/web/20131120034108/http://www.bharat-rakshak.com/IAF/History/1960s/Goa02.html | archive-date=20 nëntor 2013 | title=The Liberation of Goa: 1961 }}</ref>| 4,668 të kapur<ref>Castanheira, José Pedro (8 December 2001). "Passagem para a Índia" [Passage to India]. Revista. Expresso (in Portuguese) (Paço d'Arcos). Archived from the original on 8 December 2001. Retrieved 20 December 2015.</ref>}} | image = IN-GDD.svg | image_size = 300px | caption = Vendodhja e Territorit të Bashkimit [[Damani dhe Diu]] dhe shtetit të [[Goa|Goas]] në[[India|Indinë]] e sotme | partof = [[Dekolonizimi i Azisë]] dhe [[Lufta e Ftohtë|Luftës së Ftohtë]] }} '''Aneksimi i Goas''' ishte procesi në të cilin [[India|Republika e Indisë]] aneksoi shtetin e Indisë, territoret e atëhershme indiane portugeze të [[Goa]]s, Damanit dhe Diut, duke filluar me aksionin e armatosur të kryer nga [[Forcat e Armatosura të Indisë|Forcat e Armatosura Indiane]] në dhjetor 1961. Në Indi, ky veprim quhet " '''Çlirimi i Goas''' ". Në [[Portugalia|Portugali]], quhet " '''Pushtimi i Goas''' ". [[Xhavaharlal Nehru|Jawaharlal Nehru]] kishte shpresuar se lëvizja popullore në Goa dhe presioni i opinionit publik botëror do t'i detyronte autoritetet portugeze Goan t'i jepnin pavarësinë, por pa sukses; për rrjedhojë, Krishna Menoni sugjeroi marrjen e Goas me forcë. <ref>{{Cite book |last=Faleiro |first=Valmiki |url=https://books.google.com/books?id=GYLyEAAAQBAJ |title=Goa, 1961: The Complete Story of Nationalism and Integration |date=2023-07-24 |publisher=Penguin Random House India Private Limited |isbn=978-93-5708-175-7 |language=en}}</ref> <ref>{{Cite news |last=Davar |first=Praveen |date=janar 2018 |title=The liberation of Goa |work=The Hindu |url=https://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-liberation-of-goa/article22339624.ece |url-status=live |access-date=1 dhjetor 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211201055746/https://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-liberation-of-goa/article22339624.ece |archive-date=1 dhjetor 2021}}</ref> Operacioni u emërua i koduar '''Operacioni Vijay''' (që do të thotë "Fitore" në [[Gjuha sanskrite|Sanskritisht]]) nga Forcat e Armatosura Indiane. Ai përfshiu sulme ajrore, detare dhe tokësore për më shumë se 36 orë dhe ishte një fitore vendimtare për Indinë, duke i dhënë fund 451 viteve të sundimit nga Portugalia mbi enklavat e saj të mbetura në Indi. Përleshja zgjati dy ditë, dhe në luftime u vranë njëzet e dy indianë dhe tridhjetë portugeze. Konflikti i shkurtër tërhoqi një përzierje lavdërimesh dhe dënimesh mbarëbotërore. Në Indi, veprimi u pa si një çlirim i territorit historikisht indian, ndërsa Portugalia e shihte atë si një agresion kundër tokës dhe qytetarëve të saj. Duke justifikuar aksionin e suksesshëm ushtarak, Nehru vuri në dukje se "portugezët në fund nuk na lanë asnjë zgjedhje tjetër". <ref name="Rubinoff 1998 p.">{{Cite book |last=Rubinoff |first=A.G. |url=https://books.google.com/books?id=3DSNAAAAMAAJ |title=The Construction of a Political Community: Integration and Identity in Goa |publisher=SAGE Publications |year=1998 |isbn=978-0-7619-9259-2 |page=74}}</ref> <ref name="Ohajunwa 1992 p.">{{Cite book |last=Ohajunwa |first=E. |url=https://books.google.com/books?id=dTp2AAAAMAAJ |title=India-US Security Relations, 1947-1990 |publisher=Chanakya Publications |year=1992 |isbn=978-81-7001-090-6 |page=50}}</ref> Pas përfundimit të sundimit portugez në 1961, Goa u vendos nën administrimin ushtarak të kryesuar nga Kunhiraman Palat Candeth si toger guvernator . <ref>{{Cite web |date=10 korrik 2003 |title=Obituary of Lt-Gen K. P. Candeth |url=https://www.independent.co.uk/news/obituaries/lt-gen-k-p-candeth-36784.html |url-access=subscription |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220507/https://www.independent.co.uk/news/obituaries/lt-gen-k-p-candeth-36784.html |archive-date=7 maj 2022 |access-date=29 janar 2018 |website=[[Independent.co.uk]]}}</ref> Më 8 qershor 1962, sundimi ushtarak u zëvendësua nga qeveria civile kur nënguvernatori emëroi një Këshill konsultativ informal prej 29 anëtarësh të emëruar për ta ndihmuar atë në administrimin e territorit. <ref>{{Cite web |title=Infrastructure &#124; Goa Legislative Assembly |url=http://goaassembly.gov.in/goa-legislative-assembly-infrastructure_1.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130111181918/http://goaassembly.gov.in/goa-legislative-assembly-infrastructure_1.php |archive-date=11 janar 2013 |access-date=29 janar 2018}}</ref> == Sfondi == Pas pavarësisë së Indisë nga [[Perandoria Britanike]] në gusht 1947, Portugalia vazhdoi të mbante një grusht [[Enklava dhe eksklava|eksklavash]] në nënkontinentin Indian - rrethet e [[Goa|Goas]], Damanit dhe Diut dhe Dadrës dhe Nagar Havelit - të njohura kolektivisht si [[Indi portugeze|Shteti i Indisë]] . Goa, Daman dhe Diu mbuluan një sipërfaqe prej rreth 4000 km² dhe kishte një popullsi prej 637,591 banorësh. <ref>Numbers from 1955, thus excluding Dadra and Nagar-Haveli. </ref> [[Diaspora]] Goane u vlerësua në 175,000 njerëz (rreth 100,000 brenda Bashkimit Indian, kryesisht në Bombei). <ref name="Kay">H. Kay (1970) ''Salazar and Modern Portugal'', New York: Hawthorn.</ref> Përbërja fetare ishte 61% hindu, 37% e krishterë (kryesisht katolike) dhe 2% myslimanë. <ref name="Kay" /> Ekonomia bazohej kryesisht në bujqësi, megjithëse vitet 1940 dhe 1950 panë një lulëzim në miniera - kryesisht [[mineral hekuri]] dhe pak [[Mangani|mangan]] . <ref name="Kay" /> Më 27 shkurt 1950, qeveria e Indisë i kërkoi qeverisë portugeze të hapte negociatat për të ardhmen e kolonive portugeze në Indi. <ref name="ReferenceA">{{Cite web |title=Operação Vijay 18 a 19/12/1961 |url=http://www.supergoa.com/pt/40anos/vijay.asp |archive-url=https://web.archive.org/web/20080226040732/https://www.supergoa.com/pt/40anos/vijay.asp |archive-date=26 shkurt 2008 |language=pt}}</ref> Portugalia iu përgjigj duke argumentuar se territori i saj në nënkontinentin Indian nuk ishte një koloni, por pjesë e Portugalisë metropolitane dhe për këtë arsye transferimi i saj ishte i panegociueshëm dhe se India nuk kishte të drejta mbi këtë territor sepse Republika e Indisë nuk ekzistonte në kohën kur Goa ra nën sundimin portugez. <ref>Goa was first recognised as equal to the metropolis in the Royal Charter of 1518, and affirmed in subsequent legislation. </ref> Kur qeveria portugeze refuzoi t'u përgjigjej kujtimeve të mëvonshme në lidhje me këtë, qeveria indiane, më 11 qershor 1953, tërhoqi misionin e saj diplomatik nga Lisbona. <ref>{{Cite web |title=Goa's Freedom Movement |url=http://www.goacom.com/culture/history/history4.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120214125132/http://www.goacom.com/culture/history/history4.html |archive-date=14 shkurt 2012 |access-date=2012-03-14}}</ref> Në vitin 1954, Republika e Indisë vendosi kufizime të vizave për udhëtimin nga Goa në Indi, gjë që paralizoi transportin midis Goas dhe enklavave të tjera si Damani, Diu, Dadra dhe Nagar Haveli. <ref name="ReferenceA">{{Cite web |title=Operação Vijay 18 a 19/12/1961 |url=http://www.supergoa.com/pt/40anos/vijay.asp |archive-url=https://web.archive.org/web/20080226040732/https://www.supergoa.com/pt/40anos/vijay.asp |archive-date=26 shkurt 2008 |language=pt}}<cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20080226040732/https://www.supergoa.com/pt/40anos/vijay.asp "Operação Vijay 18 a 19/12/1961"] (in Portuguese). </cite></ref> Në të njëjtin vit, India vendosi sanksione ndaj Portugalisë me qëllim aneksimin e Goas në Indi; sanksioni do të mbetej deri në vitin 1961. <ref>{{Cite book |last=Hufbauer |first=Gary Clyde |url=https://books.google.com/books?id=g-uzlJDD7DwC |title=Economic Sanctions Reconsidered |last2=Schott |first2=Jeffrey J. |last3=Elliott |first3=Kimberly |publisher=Peterson Institute for International Economics |year=2007 |isbn=978-0881325362 |location=Washington |pages=21 |language=en}}</ref> Ndërkohë, Unioni Indian i Dokeve kishte vendosur, në vitin 1954, një bojkot për transportin detar në Indinë Portugeze. <ref>Sankar Ghose (1993) ''Jawaharlal Nehru: A biography''. </ref> Midis 22 korrikut dhe 2 gushtit 1954, aktivistë të armatosur sulmuan dhe detyruan dorëzimin e forcave portugeze të vendosura në Dadra dhe Nagar Haveli. <ref>P.W. Prabhakar (2003) ''Wars, proxy-wars and terrorism: post independent India'' New Delhi: Mittal, p. 39</ref> Më 15 gusht 1955, 3,000–5,000 aktivistë indianë të paarmatosur <ref>Sankar Ghose (1993) ''Jawaharlal Nehru: A biography''. </ref> u përpoqën të hynin në Goa në gjashtë vendodhje dhe u zmbrapsën dhunshëm nga oficerët e policisë portugeze, duke rezultuar në vdekjen e midis 21 <ref>"Indian Volunteers Invade Goa; 21 Die; Unarmed Indians March into Goa", ''New York Times'', 15 August 1955</ref> dhe 30 <ref>Christophe Jaffrelot, The Hindu Nationalist Movement in India, Published by Columbia University Press, 1998</ref> personave. Lajmi i incidentit konsolidoi opinionin publik në Indi kundër pranisë së portugezit në Goa. <ref>{{Cite web |last=Lambert Mascarenhas |title=Ancient Goan History – GOACOM – Goa – India – Information and Services in Goa. Goa News, Goa Konkani News, Goa Sunaparant News, Goan Konakani News, Goa Video News, Goa Yellow Pages |url=http://www.goacom.com/culture/history/history4.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120214125132/http://www.goacom.com/culture/history/history4.html |archive-date=14 shkurt 2012 |access-date=8 maj 2015}}</ref> Më 1 shtator 1955, India mbylli zyrën e saj konsullore në Goa. <ref>{{Cite web |title=Francisco Monteiro – India supported banditry in Goa |url=http://www.colaco.net/1/India-ter.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150923205346/http://www.colaco.net/1/India-ter.htm |archive-date=23 shtator 2015 |access-date=8 maj 2015}}</ref> Në vitin 1956, ambasadori portugez në Francë, Marcello Mathias, së bashku me kryeministrin portugez [[António de Oliveira Salazar]], argumentuan në favor të një referendumi në Goa për të përcaktuar të ardhmen e saj. Megjithatë, ky propozim u refuzua nga Ministrat e Mbrojtjes dhe të Punëve të Jashtme. Kërkesa për një referendum u përsërit nga kandidati presidencial Gjenerali Humberto Delgado në vitin 1957. <ref name="ReferenceA" /> Kryeministri Salazar, i alarmuar nga kërcënimet e aluduara të Indisë për veprime të armatosura kundër pranisë së Portugalisë në Goa, fillimisht i kërkoi Mbretërisë së Bashkuar të ndërmjetësonte, më pas protestoi përmes [[Brazili|Brazilit]] dhe përfundimisht i kërkoi [[Këshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara|Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara]] të ndërhynte. <ref name="ComradesatOdds">{{Harvp|Rotter|2000}}</ref> [[Meksika]] i ofroi qeverisë indiane ndikimin e saj në Amerikën Latine për të bërë presion mbi portugezët për të lehtësuar tensionet. Ndërkohë, Krishna Menon, ministri i mbrojtjes i Indisë dhe kreu i delegacionit të OKB-së të Indisë, deklaroi në mënyrë të prerë se India nuk kishte "refuzuar përdorimin e forcës" në Goa. <ref name="ComradesatOdds" /> Ambasadori amerikan në Indi, John Kenneth Galbraith, i kërkoi qeverisë indiane në disa raste që ta zgjidhte çështjen në mënyrë paqësore me ndërmjetësim dhe konsensus dhe jo me konflikt të armatosur. Më 24 nëntor 1961, ''Sabarmati'', një varkë pasagjerësh që kalonte midis portit indian të Koçit dhe ishullit portugez të Anxhidivit, u qëllua nga trupat tokësore portugeze, duke rezultuar në vdekjen e një pasagjeri dhe plagosje të inxhinierit kryesor . Veprimi u nxit nga frika portugeze se varka mbante një [[Operacioni i zbarkimit|zbarkim]] ushtarak që synonte të sulmonte ishullin. <ref name="autogenerated3">{{Cite book |last=Couto |first=Francisco Cabral |title=O fim do Estado Português da Índia 1961: um testemunho da invasão |date=2006 |publisher=[[Tribuna da História]] |isbn=978-9728799533 |editor-last=Pissarra |editor-first=José V. |location=Lisbon |pages=22–102 |trans-title=Remembering the Fall of Portuguese India in 1961}}</ref> Incidentet nxitën mbështetjen e gjerë publike në Indi për veprimet ushtarake në Goa. == Veprimet portugeze pas armiqësive == Kur morën lajmin për rënien e Goas, qeveria portugeze ndërpreu zyrtarisht të gjitha lidhjet diplomatike me Indinë dhe refuzoi të njihte përfshirjen e territoreve të pushtuara në Republikën Indiane. Në vend të kësaj, një ofertë për nënshtetësinë portugeze iu bë të gjithë vendasve goanë që dëshironin të emigronin në Portugali në vend që të qëndronin nën sundimin indian. Kjo u ndryshua në vitin 2006 për të përfshirë vetëm ata që kishin lindur para 19 dhjetorit 1961. Më vonë, në një shfaqje sfide, qeveria e kryeministrit Salazar ofroi një shpërblim prej 10,000 dollarë amerikanë për kapjen e brigadierit Sagat Singh, komandantit të beretave ngjyrë kafe të regjimentit të parashutës së Indisë, të cilët ishin trupat e para që hynë në Panaxhi, kryeqyteti i Goas. <ref>{{Cite news |last=Datta |first=Rakesh |date=26 qershor 2005 |title=Not all generals are leaders |work=[[The Tribune (Chandigarh)|The Tribune]] |url=http://www.tribuneindia.com/2005/20050626/spectrum/book3.htm |url-status=live |access-date=9 nëntor 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090309092641/http://www.tribuneindia.com/2005/20050626/spectrum/book3.htm |archive-date=9 mars 2009}}</ref> Lisbona hyri praktikisht në zi dhe festimet e Krishtlindjeve ishin jashtëzakonisht të heshtura. Kinematë dhe teatrot u mbyllën ndërsa dhjetëra mijëra portugezë marshuan në një paradë të heshtur nga bashkia e qytetit të Lisbonës drejt katedrales, duke shoqëruar reliket e Shën [[Françesk Saveri|Françesk Saverit]] . Salazari, duke iu drejtuar Asamblesë Kombëtare Portugeze më 3 janar 1962, thirri parimin e sovranitetit kombëtar, siç përcaktohet në kuadrin ligjor të Kushtetutës së regjimit Estado Novo. “Ne nuk mund të negociojmë, jo pa mohuar dhe tradhtuar tonat, dhënien e territorit kombëtar dhe transferimin e popullsive që i banojnë, te sovranët e huaj”, tha Salazari. Ai vazhdoi duke deklaruar se dështimi i OKB-së për të ndalur agresionin kundër Portugalisë, tregoi se fuqia efektive në OKB u kishte kaluar vendeve komuniste dhe afro-aziatike. Salazari akuzoi gjithashtu Britaninë se ka vonuar për një javë përgjigjen e saj ndaj kërkesës së Portugalisë për të lejuar përdorimin e fushave të caktuara ajrore. "Sikur të mos ishte për këtë vonesë," tha ai, "ne me siguri do të kishim gjetur rrugë alternative dhe mund të kishim nxituar në Indi përforcime me njerëz dhe materiale për një mbrojtje të qëndrueshme të territorit." <ref name="Keesing">{{Cite web |title=International Reactions to Indian Attack on Goa – Soviet Veto of Western Cease-fire Resolution in security Council |url=https://web.stanford.edu/group/tomzgroup/pmwiki/uploads/1074-1962-03-KS-b-RCW.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220112064803/http://web.stanford.edu/group/tomzgroup/pmwiki/uploads/1074-1962-03-KS-b-RCW.pdf |archive-date=12 janar 2022 |access-date=18 shtator 2021 |publisher=Keesing's Worldwide, LLC}}</ref> Marrëdhëniet midis Indisë dhe Portugalisë u shkrinë vetëm në vitin 1974, kur, pas një [[Revolucioni i Karafilit|grusht shteti ushtarak antikolonial]] dhe rënies së [[Estado Novo (Portugali)|sundimit autoritar]] në [[Lisbona|Lisbonë]], Goa u njoh më në fund si pjesë e Indisë dhe u ndërmorën hapa për të rivendosur marrëdhëniet diplomatike me Indinë. Më 31 dhjetor 1974, u nënshkrua një traktat midis Indisë dhe Portugalisë me portugezët duke njohur sovranitetin e plotë të Indisë mbi Goa, Daman, Diu, Dadra dhe Nagar Haveli. <ref>{{Cite web |title=Treaty Between the Government of India and the Government of the Republic of Portugal On Recognition of India's Sovereignty Over Goa, Daman, Diu, Dadra and Nagar Haveli and Related Matters [1974] INTSer 53 |url=http://www.commonlii.org/in/other/treaties/INTSer/1974/53.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131203000634/http://www.commonlii.org/in/other/treaties/INTSer/1974/53.html |archive-date=3 dhjetor 2013 |access-date=8 maj 2015}}</ref> Në vitin 1992, presidenti portugez Mário Soares u bë kreu i parë i shtetit portugez që vizitoi Goa pas aneksimit të saj nga India, pas vizitës së Presidentit Indian Ramaswamy Venkataraman në Portugali në 1990. <ref>{{Cite book |title=Land and People of Indian States and Union Territories |publisher=Kalpaz Publications |year=2005 |isbn=8178353938 |editor-last=Bhatt |editor-first=SC |location=Delhi |pages=453 |editor-last2=Bhargava |editor-first2=Gopal K.}}</ref> [[Kategoria:Aneksim]] [[Kategoria:Faqe me adresa nga Wayback Machine që përdorin stampën e arkivës së rrjetit]] ngnz1eqd9vel6uoyypw54ktc2srpg8p 0 356426 2808634 2670370 2025-06-11T09:44:02Z Mitrovica02 128863 2808634 wikitext text/x-wiki '''Bylbyl Sokoli''' (19 dhjetor 1957, [[Rahovec]]) është një ish futbolist, trajner kosovar i futbollit dhe profesor universitar.<ref>{{Cite web |title=Universiteti i Prishtinës |url=https://staff.uni-pr.edu/profile/bylbylsokoli |access-date=2024-06-16 |website=staff.uni-pr.edu |language=sq}}</ref> Ka qenë edhe trajner i Kombëtarës së Kosovës në vitet 2018 dhe 2021-2022.<ref>{{Cite web |title=Bylbyl Sokoli - Manager profile |url=https://www.transfermarkt.com/bylbyl-sokoli/profil/trainer/6105 |access-date=2024-06-16 |website=www.transfermarkt.com |language=en}}</ref><ref>https://www.koha.net/en/sport/411986/bylbyl-sokoli-te-dinamo-e-liges-se-pare</ref><ref>{{cite web|url=https://www.vetevendosje.org/profilet/bylbyl-sokoli/|title=Bylbyl Sokoli Profili|work=vetevendosje.org|language=sq}}</ref> == Biografia == Bylbyl Sokoli lindi në Rahovec, ku kreu shkollën fillore dhe të mesme pas së cilës vazhdoi studimet në Prishtinë në Fakultetin e Kulturës Fizike (1985), studimet pasuniversitare dhe mbrojti tezën e doktoraturës (2003). Ishte përzgjedhës i kombëtares së Kosovës, kurse tri herë është shpallur trajner i vitit. Në vitin 2004 është pajisur me certifikatën UEFA-s, kurse në vitin 2006 me diplomën e trajnerit të UEFA-s. Është ligjërues i lëndës së futbollit në Fakultetin e Shkecave Sportive të Universitetit të Prishtinës. 1515-1516 == Karriera si lojtar == Karrierën prej futbollisti e filloi në KF "Partizani” të Rahovecit e më pas vazhdoi edhe në skuadra të tjera të Kosovës. Sokoli gjatë karrierës së tij luajti si mbrojtës. Ai ka përfaqësuar disa klube në Kosovë, duke përfshirë KF Prishtinën, KF Lirinë dhe KF Drenica. Ai gjithashtu pati një periudhë të shkurtër në Turqi me Galatasaray SK. == Karriera si trajner == Profesionin e trajnerit të futbollit e nisi në vitin 1988 në skuadrën prishtinase "Ramiz Sadiku", vazhdoi më pas në skuadra të tjera, si: KF Flamurtari, KF 2 Korriku, KF Besëlidhja, KF Renova (Tetovë), KF Drenica, KF Hysi, KF Prishtina, KF Liria, KF Ferizaj detj. Ai në dy raste ka qenë edhe trajner i Kombëtares së Kosovës.<ref>{{Cite web |title=Bylbyl Sokoli: Information, teams and honours {{!}} BeSoccer |url=https://www.besoccer.com/coach/bylbyl-sokoli-44674 |access-date=2024-06-16 |website=www.besoccer.com |language=en}}</ref> == Arritjet == Si menaxher, Sokoli ka fituar Superligën e Kosovës me KF Prishtinën në vitin 2001 dhe 2002. Gjithashtu ka fituar Kupën e Kosovës me KF Prishtinën në vitin 2000 dhe KF Lirinë në vitin 2006. Ja disa nga arritjet e Bylbyl Sokolit si menaxher: * Fituesi i Superligës së Kosovës: 2001, 2002 * Fituesi i Kupës së Kosovës: 2000, 2006 == Stili i stërvitjes == Sokoli njihet për stilin e tij sulmues të futbollit. Ai është gjithashtu një menaxher kërkues që pret që lojtarët e tij të punojnë shumë dhe të japin gjithçka për ekipin. Gjatë karrierës së tij Bylbyl Sokoli mes tjerash ka drejtuar këto klube: * KF Prishtina (1998-2003, 2006-2007, 2010-2011) * KF Liria (2003-2006, 2008-2009) * KF Ferizaj (2007-2008) * KF Drenica (2011-2012, 2018-2020) * KF Gjilani (2012-2013) * KF Llapi (2013-2014) * KF Peja (2014-2015) * KF Kosova (2016-2017) * KF Malisheva (2023-tani)<ref>{{Cite web |title=Bylbyl Sokoli :: Coach Profile :: playmakerstats.com |url=https://www.playmakerstats.com/manager/bylbyl-sokoli/990 |access-date=2024-06-16 |website=www.playmakerstats.com |language=en-GB}}</ref> == Shih edhe == * [[Sporti në Kosovë]] == Referime == {{reflist}} [[Kategoria:Lindje 1957]] [[Kategoria:Njerëz nga Rahoveci]] [[Kategoria:Njerëz që jetojnë]] [[Kategoria:Trajnerë kosovarë]] [[Kategoria:Absolventët e Universitetit të Prishtinës]] [[Kategoria:Profesorë të Universitetit të Prishtinës]] eeot7tqpq4nfnbh8sbnanvryh1y8npp 0 359040 2808435 2773706 2025-06-10T12:02:42Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[SHFMU "Tefik Çanga", Ferizaj]] 2808435 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHFMU "Tefik Çanga", Ferizaj]] mw7imzdjdpgzsqvcobxlmo2hz7ju490 0 362419 2808620 2700649 2025-06-11T04:33:36Z InternetArchiveBot 115207 Lidhje të jashtme të shpëtuara: 1 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 0) #IABot (v2.0.9.5 2808620 wikitext text/x-wiki Vizita e Parë e Presidentit të Izraelit në Shqipëri: 12 Shtator 2024 Më 12 shtator 2024, Shqipëria mirëpriti për herë të parë<ref>https://shqiptarja.com/lajm/presidenti-izraelit-ne-tirane-takim-me-ramen-dhe-begajn/</ref> një president izraelit, Isaac Herzog, në një vizitë historike që shënoi një moment të rëndësishëm në marrëdhëniet diplomatike midis dy vendeve. Kjo vizitë u konsiderua si një hap kyç në forcimin e bashkëpunimit politik, ekonomik dhe kulturor midis Izraelit dhe Shqipërisë, duke dëshmuar përkushtimin e të dy vendeve për të thelluar marrëdhëniet e tyre dypalëshe. Takimet zyrtare Vizita e Presidentit Isaac Herzog filloi me një pritje zyrtare nga Presidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj <ref>https://ata.gov.al/2024/09/12/begaj-pret-presidentin-e-izraelit-mundesi-te-reja-te-forcimit-te-bashkepunimit/{{Lidhje e vdekur}}</ref>, në godinën e Presidencës në Tiranë. Të dy presidentët diskutuan një sërë çështjesh të rëndësishme, duke përfshirë çështjet rajonale të Ballkanit, sigurinë, luftën kundër antisemitizmit dhe promovimin e paqes dhe stabilitetit në Lindjen e Mesme<ref>https://shqiptarja.com/video/presidenti-izraelit-ne-tirane-rama-shqiperia-mbeshtet-armepushimin-ne-gaza-herzog-irani-ka-nje-fiksim-mizor-antisemit/</ref>. Presidenti Herzog falënderoi Shqipërinë për qëndrimin historik gjatë Luftës së Dytë Botërore, kur shqiptarët u dalluan për shpëtimin dhe mbrojtjen e qindra hebrenjve nga persekutimi nazist. Ky akt i guximshëm dhe humanitar ka qenë gjithmonë një themel i rëndësishëm në marrëdhëniet midis dy vendeve. Pas takimit me presidentin Begaj, Presidenti Herzog zhvilloi një takim edhe me kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama<ref>https://a2news.com/shqiperia/politike/presidenti-izraelit-ne-tirane-herzog-takon-homologun-begaj-dh-i1128031/</ref> , ku bisedimet u fokusuan në zgjerimin e bashkëpunimit ekonomik, teknologjik dhe bujqësor midis Shqipërisë dhe Izraelit. Rama vlerësoi përvojën izraelite në fushën e teknologjisë dhe inovacionit, duke shprehur dëshirën për të intensifikuar partneritetet në këto fusha. Takimet e tjera dhe nderimi i historisë shqiptare Një tjetër moment i rëndësishëm i vizitës së Presidentit Herzog ishte takimi me kryetaren e Parlamentit shqiptar, Elisa Spiropali<ref>{{Cite web |url=https://lajme.rtsh.al/artikull/presidenti-i-izraelit-ne-tirane-takon-kreret-e-shtetit-vizita-nen-masa-te-forta-sigurie-/ |title=Kopje e arkivuar |access-date=16 shtator 2024 |archive-date=12 nëntor 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241112115717/https://lajme.rtsh.al/artikull/presidenti-i-izraelit-ne-tirane-takon-kreret-e-shtetit-vizita-nen-masa-te-forta-sigurie- |url-status=dead }}</ref>, ku u theksua rëndësia e bashkëpunimit ndërparlamentar dhe roli i dialogut në forcimin e lidhjeve diplomatike. Gjatë vizitës së tij njëditore, Herzog u takua gjithashtu me një përfaqësi të shqiptarëve që kishin ndihmuar hebrenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ky takim shërbeu si një moment prekës dhe simbolik, duke njohur kontributin e Shqipërisë në shpëtimin e komunitetit hebre në një nga periudhat më të errëta të historisë botërore. Këto akte humanitare kanë mbetur në kujtesën e përbashkët si dëshmi e miqësisë së përhershme mes dy popujve. Rëndësia e vizitës Kjo vizitë historike është një dëshmi e marrëdhënieve të ngrohta midis Shqipërisë dhe Izraelit, të cilat janë zhvilluar me kalimin e viteve. Izraeli dhe Shqipëria ndajnë një histori të veçantë të miqësisë dhe bashkëpunimit, veçanërisht për rolin unik të Shqipërisë në mbrojtjen e hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore, një akt që është vlerësuar dhe nderuar nga shumë vende. Vizita e Presidentit Isaac Herzog ka shërbyer për të forcuar më tej lidhjet politike dhe ekonomike mes dy vendeve dhe për të thelluar dialogun mbi çështje të rëndësishme globale, përfshirë paqen dhe stabilitetin ndërkombëtar. Në përfundim, kjo vizitë ka përfaqësuar jo vetëm një ngjarje diplomatike të rëndësishme, por edhe një njohje dhe vlerësim të ndërsjellë për vlerat dhe historinë e përbashkët të të dy popujve. Burimet [[Kategoria:Shqipëri]] [[Kategoria:Diplomaci]] hnzb3iwozmut7dvm9hax1unitwv3rb4 1 363694 2808621 2700650 2025-06-11T04:33:37Z InternetArchiveBot 115207 Ndryshime te burimet/lidhjet e jashtme.) #IABot (v2.0.9.5 2808621 wikitext text/x-wiki == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 0 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Vizita e Parë e Presidentit të Izraelit në Shqipëri]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2700649 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja https://ata.gov.al/2024/09/12/begaj-pret-presidentin-e-izraelit-mundesi-te-reja-te-forcimit-te-bashkepunimit/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 30 shtator 2024 09:12 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Vizita e Parë e Presidentit të Izraelit në Shqipëri]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2808620 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20241112115717/https://lajme.rtsh.al/artikull/presidenti-i-izraelit-ne-tirane-takon-kreret-e-shtetit-vizita-nen-masa-te-forta-sigurie- për lidhjen https://lajme.rtsh.al/artikull/presidenti-i-izraelit-ne-tirane-takon-kreret-e-shtetit-vizita-nen-masa-te-forta-sigurie-/. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 11 qershor 2025 06:33 (CEST) jdajoh4qeafezipjrhkgqrp7n15mqio 1 365920 2808617 2802515 2025-06-11T04:22:32Z MajavahBot 122738 U arkivua 1 diskutim pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Diskutim:Zamindar Bari i Dhanbarit/Arkivi 1]] 2808617 wikitext text/x-wiki {{Përdoruesi:MajavahBot/config |archive = Diskutim:Zamindar Bari i Dhanbarit/Arkivi %(counter)d |algo = old(14d) |counter = 1 |maxarchivesize = 1M |minthreadsleft = 0 |minthreadstoarchive = 1 |archiveheader = {{Arkivi}} }} {{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}} hmzxudu3x9xirvmin8ps6ssd9yngb95 0 369006 2808583 2791225 2025-06-10T22:35:12Z Edukatori 112234 added [[Category:Arbëri]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808583 wikitext text/x-wiki '''Arbëria''' është emri mesjetar i Shqipërisë dhe një nga emërtimet më të hershme që lidhen me identitetin kombëtar shqiptar. Mendohet se emërtimi "Albanon" (Άλβανών), që buron nga emri i fisit ilir [[Albanoi]] (Άλβανοι), i përmendur nga gjeografi i njohur aleksandrin Ptolemeu (shek. II), ka vazhduar të ekzistojë si emër vendi dhe etnik gjatë gjithë Mesjetës. Ky emër i lashtë ka mbijetuar nëpërmjet shekujve, duke u reflektuar në etnonime të tilla si arbër, arban dhe arbresh, të cilat pas pushtimit osman u përdorën kryesisht për shqiptarët e diasporës në [[Itali]], [[Dalmacia|Dalmaci]] dhe [[Greqia|Greqi]].<ref name="FEK1">{{Cite web |title=FJALORI ENCIKLOPEDIK I KOSOVËS I, A-K – Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës |url=https://ashak.org/botime/fjalori-enciklopedik-i-kosoves-i-a-k/ |access-date=2024-12-17 |website=ashak.org |pages=57 - 58 |language=sq}}</ref> == Historia == Dikur mendohej se nga [[Ptolemeu]] deri në shekullin XI, kur "rishfaqet" emërvendi Arbanon ose Albanon, kishte një periudhë heshtjeje në burimet historike. Sot, megjithatë, janë zbuluar prova të rëndësishme në kronika dhe anale të ndryshme raguzane (si "Arbania" dhe "Albania") dhe bizantine (Άλβανία), që dëshmojnë përdorimin e pandërprerë të këtij emri nga shekulli II deri në shekullin XI. Emërtimet e hershme shqiptare si "Arbani" dhe forma të tjera si "Burukut Arbene" të përmendura nga Budi dëshmojnë për vijueshmërinë historike të emrit. Në sllavishten e vjetër ka ndodhur një metatezë e emrit, duke e transformuar në "Raban," proces që dokumentohet që nga fillimi i shekullit IX.<ref name="FEK1"/> Shumica e studiuesve të historiografisë ballkanike e kanë kufizuar hapësirën gjeografike të Arbërisë mesjetare në një zonë malore të vogël midis lumenjve Mat dhe Drin, ose në një katërkëndësh hipotetik që përfshinte Tivar-Prizren dhe Vlorë-Ohër. Në periudhën mes fundit të shekullit XI dhe fillimit të shekullit XII, u themelua [[Principata e Arbërit]] me seli në Krujë.<ref>{{cite journal |last1=Zamputi |first1=Injac |title=Rindërtimi i mbishkrimit të Arbërit dhe mundësitë e reja për leximin e tij / La reconstruction de l'inscription de l'Arbër et les nouvelles possibilités qui s'offrent pour sa lecture |url=https://www.persee.fr/doc/iliri_1727-2548_1984_num_14_2_1332 |journal=Ilira |date=1984 |volume=14 |issue=2|lang=fr, sq}} </ref> Ky ishte një ndër shtetet më të hershme shqiptare, që luajti rol të rëndësishëm në formësimin e identitetit politik të shqiptarëve. Në vitin 1272, mbreti Karli I Anzhuin themeloi Regnum Albaniae, ndërsa më vonë mbretër serbë si Milutini dhe Dushani e quanin veten mbretër të Arbërisë. Pas rënies së Perandorisë së Nemanjidëve, Arbëria u drejtua nga familjet bujare shqiptare si Arianitët, Balshajt, Dukagjinët, Kastriotët, Muzakajt, Shpatajt, Topiajt, Zenebishët dhe të tjerë. Pas rënies së Durrësit (1501), Tivarit dhe Ulqinit (1571), Arbëria u pushtua plotësisht nga osmanët, duke sjellë një sërë ndryshimesh në strukturën administrative, emërtimet gjeografike dhe etnonimet. Në dokumentet e kohës, Arbëria përfshinte një hapësirë të gjerë gjeografike dhe politike, që shtrihej nga trevat e sotme të Kosovës, pjesë të Serbisë, Malit të Zi, Maqedonisë së Veriut dhe Greqisë. Dokumentet e hershme, si përmendja e Labit (Llapit) në mesjetën e hershme, tregojnë lidhjen e ngushtë të këtyre trevave me Arbërinë.<ref name="FEK1"/> Një dëshmi e rëndësishme për përfshirjen e Kosovës në Arbëri vjen nga kronisti francez i shekullit XIV, Filip de Meziere, i cili tregonte se Beteja e Kosovës (1389) ishte zhvilluar në Arbëri. Këto pohime mbështeten edhe nga udhëtarë dhe historianë si Brokieri, sipas të cilit pjesa më e madhe e Kosovës së sotme ishte pjesë e Arbërisë. Dokumentacioni austriak, osman dhe italian nga shekujt XV-XVIII gjithashtu përforcon këtë ide, duke përmendur Prishtinën, Pejën dhe Prizrenin si qytete të Arbërisë. Për shembull, perandori austriak Leopoldi shkruante për ushtritë e tij që luftonin "në Arbëri," ndërsa Prizreni përshkruhej si kryeqyteti i Arbërisë. Në burimet mesjetare dhe osmane, Kosova ndonjëherë përfshihej edhe nën konceptin e Epirit. Dokumente të kohës flasin për Hasin si provincë në Epir, dhe për qytetet si Prishtina, Peja dhe Prizreni si pjesë e këtij rajoni historik. Përveç Arbërisë dhe Epirit, Kosova përmendet gjithashtu si pjesë e Dardanisë ose Mezisë së Epërme, duke pasqyruar ndryshimet e vazhdueshme në emërtimet dhe konceptet gjeografike në histori.<ref name="FEK1"/> Arbëria përfaqësonte jo vetëm një entitet gjeografik, por edhe një simbol të vazhdueshmërisë etnike dhe kulturore shqiptare, duke mbetur thelbësore në formimin e identitetit kombëtar shqiptar.<ref>{{Cite web |date=2017-04-02 |title=“Milosao”/ Ku shtrihej Arbëria dhe koncepti i Epirit |url=https://gazetashqiptare.al/2017/04/02/milosao-ku-shtrihej-arberia-dhe-koncepti-i-epirit/ |access-date=2024-12-17 |website=Gazeta Shqiptare Online |language=sq}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Arberia Venedike |url=https://bukinist.al/sq/tekstet-akademike/4641-arberia-venedike.html |access-date=2024-12-17 |website=Bukinist |language=SQ}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Admin |date=2015-05-01 |title=Arbëria dhe Shqipëria, përse ndodhi ndryshimi?* |url=https://www.ikvi.at/?p=5699 |access-date=2024-12-17 |website=Bashkimi i Shqiperise |language=sq }}{{Lidhje e vdekur}}</ref> == Shih edhe == * [[Arbëria Apenine]] * [[Arbëria në Mesjetë]] * [[Principata e Arbërit]] == Referime == [[Kategoria:Arbëri]] 6ugi2pkm5xw91zcyb16ut98moqm49m8 3 373922 2808595 2765639 2025-06-10T23:13:23Z Qwerfjkl (bot) 160953 /* Probleme me referimet te artikulli Protokolli i Kontrollit të Transmetimit */ 2808595 wikitext text/x-wiki {{Stampa:Tung|realName=|name=Jasinramadani1}} -- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 27 shkurt 2025 13:16 (CET) == Probleme me referimet te artikulli ''[[Protokolli i Kontrollit të Transmetimit]]'' == Përshëndetje, Jasinramadani1! Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2808592|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Protokolli i Kontrollit të Transmetimit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet: * [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: BOT: Gjendja e adresës origjinale është e panjohur|BOT: Gjendja e adresës origjinale është e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur është vendosur {{!}}dead-url=bot: unknown. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: bot: original URL status unknown|këtu]]. Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20qershor%202025,%2023:13)&section=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur! — <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 11 qershor 2025 01:13 (CEST) ijkk7wsndjlomzlvmfzg3ls9a1q34gl 3 373923 2808574 2765640 2025-06-10T21:45:32Z Qwerfjkl (bot) 160953 /* Probleme me referimet te artikulli Multipleksimi ortogonal me ndarje frekuencore */ 2808574 wikitext text/x-wiki {{Stampa:Tung|realName=|name=Dp180715100003}} -- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 27 shkurt 2025 13:16 (CET) == Probleme me referimet te artikulli ''[[Multipleksimi ortogonal me ndarje frekuencore]]'' == Përshëndetje, Dp180715100003! Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2808563|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Multipleksimi ortogonal me ndarje frekuencore]]'' ka sjellë këto probleme me referimet: * [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to. Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20qershor%202025,%2021:45)&section=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur! — <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 qershor 2025 23:45 (CEST) 79uj4pszyoieeqsizltmd5oucpgcyzg 0 375035 2808442 2773533 2025-06-10T13:58:42Z Makenzis 95633 2808442 wikitext text/x-wiki {{Infobox football club | clubname = Wydad Athletic Club | short name = WAC<ref>{{Cite web |title=WAC 1-0 TP Mazembe: Red Devils pip Ravens to win 2018 Caf Super Cup |url=https://www.goal.com/en-ph/news/wac-1-0-tp-mazembe-red-devils-pip-ravens-to-win-2018-caf/1rz3t3njd79nw13hoc2tj13dgl/match/5qjf8l77bgyrqbnzfl5079a3u |access-date=2022-05-08 |website=www.goal.com |archive-date=9 janar 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109103547/https://www.goal.com/en-ph/news/wac-1-0-tp-mazembe-red-devils-pip-ravens-to-win-2018-caf/1rz3t3njd79nw13hoc2tj13dgl/match/5qjf8l77bgyrqbnzfl5079a3u |url-status=live }}</ref> | nickname = ''نادي الأمة'' (Klubi i Kombit)<br>''نادي المقاومة'' (Klubi i Rezistencës)<br>''القلعة الحمراء'' (Kështjella e kuqe)<br>''عميد الاندية'' (Dekani i klubeve)<br> | image = Wydad_Athletic_Club_logo.svg | upright = 0.8 | caption = | fullname = Wydad Athletic Club | founded = {{Start date and age|df=yes|1937|5|8}}<ref>{{Cite web |date=2016-03-27|title=History {{!}} Wydad Athletic Club |url=http://www.wac.ma/Portail/en/history |archive-url=https://web.archive.org/web/20160317073925/http://www.wac.ma/Portail/en/history |archive-date=2016-03-17 |access-date=2022-05-08 |website=wac.ma|lang=en}}</ref> | owntitle = | chrtitle = President | chairman = {{Flagicon|Morocco}} Hicham Ait Menna | manager = {{Flagicon|South Africa}} [[Rhulani Mokwena]] | ground = [[Stade Mohammed V]] | capacity = 45,891 | league = [[Botola]] | position = 3të nga 16 | website = {{url|https://wacofficiel.ma/}} | season = 2024–25 | stadium = | pattern_la1 = _whiteborder | pattern_b1 = _macronpropuseco24rw | pattern_ra1 = _whiteborder | pattern_sh1 = _macronshedeco2425rw | pattern_so1 = | leftarm1 = FF0000 | body1 = FFFFFF | rightarm1 = FF0000 | shorts1 = | socks1 = FF0000 | pattern_la2 = _macronwyverneco24wr | pattern_b2 = _macronwyverneco24wr | pattern_ra2 = _macronwyverneco24wr | pattern_sh2 = _macronshedeco2425wr | pattern_so2 = | leftarm2 = FFFFFF | body2 = FFFFFF | rightarm2 = FFFFFF | shorts2 = FFFFFF | socks2 = FFFFFF | pattern_la3 = _macronwyverneco24ar | pattern_b3 = _macronwyverneco24ar | pattern_ra3 = _macronwyverneco24ar | pattern_sh3 = | pattern_so3 = | leftarm3 = 555555 | body3 = 555555 | rightarm3 = 555555 | shorts3 = 555555 | socks3 = 555555 | clubcolors = [[Skeda:600px_Rosso_e_Bianco_(strisce)_withi_Upward_Cresent_WAC.png|25px]] }} '''Wydad Athletic Club''' (Arabisht: {{lang|ar|نادي الوداد الرياضي}}, {{IPA|ar|naːdiː‿l.widaːd arrːiyːadˤiː}}), i njohur edhe si '''Wydad AC''' ose thjesht si '''Wydad Casablanca''', është një klub futbolli marokan bazuar në [[Kazablanca]]. Wydad AC aktualisht garon në [[Botola]], niveli më i lartë i sistemi i ligës së futbollit maroken. Ata janë një nga tre klubet që kanë nuk kanë rënë kurrë nga liga më e mirë. Ajo u themelua më 8 maj 1937 nga shtatë marokenë që i përkisnin lëvizjes kombëtare për pavarësi, të udhëhequr nga [[:fr:Mohamed Benjelloun Touimi|Mohamed Benjelloun Touimi]]. Ata fillimisht u fokusuan në [[Vaterpoloja|vaterpolo]] për t'u dhënë marokenëve indigjenë të drejtën për të hyrë në pishina përpara se [[Père Jégo|Mohamed Ben Lahcen Affani]] – i njohur gjithashtu me pseudonimin e "Père Jégo" ("Babai Jégo") - krijoi seksionin e parë të futbollit në vitin 1939. Klubi tradicionalisht ka veshur një fanellë të kuqe shtëpie që nga fillimi. Brenda vendit, Wydad ka fituar një rekord prej 22 [[Botola|tituj të ligës marokene]] dhe 4 [[Kupa e elitës marokene]], duke u bërë klubi më i titulluar në Marok. Në garat kontinentale, ndërkombëtare dhe rajonale, klubi ka fituar tre [[CAF Liga e Kampionëve|CAF Champions League]], një [[Kupa e Fituesve të Kupës Afrikane]], një [[CAF Superkupa]], një [[Kampionati Afro-Aziatik i Klubeve|Kampionat Afro-Aziatik të Klubeve]], një [[Mohammed V Cup]], një [[Kampionët e Klubeve Arabe]], një Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe, tre Superkupa e Afrikës Veriore dhe një [[Kupa e Afrikës së Veriut]]. Klubi gjithashtu garon në [[basketboll]], [[Vaterpoloja|vaterpolo]], [[hendboll]], [[volejboll]], [[pingpong]], [[Hokej mbi dysheme|hokej në fushë]], [[skermë]], [[sporti i ciklit]], [[Futbolli regbi|regbi]], [[Futsalli|futsal]] dhe futboll për femra. Klubi ka shumë rivalitete të kahershme në Marok me [[Raja Casablanca]],<ref>{{Cite web |title=The Casablanca Derby: the world's best atmosphere! |url=https://www.copa90.com/en/creators/creator-collective-archive/collective/2016/1/the-casablanca-derby-the-worlds-best-atmosphere |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220405045509/https://www.copa90.com/en/creators/creator-collective-archive/collective/2016/1/the-casablanca-derby-the-worlds-best-atmosphere |archive-date=5 prill 2022 |access-date=2022-02-27 |website=www.copa90.com |language=en}}</ref> dhe me anën e kapitalit [[FAR Rabat]].<ref>{{Cite web |date=2020-05-04 |title=كلاسيكو المغرب.. تاريخ من الصراع بين الكبار |url=https://www.kooora.com/?n=921147 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220405045449/https://www.kooora.com/?n=921147 |archive-date=5 prill 2022 |access-date=2022-02-27 |website=كووورة |language=ar}}</ref> == Referime == {{reflist}} == Lidhje të jashtme == {{commons category}} * {{in lang|ar}} {{Official website|https://wacofficiel.ma/}} * {{in lang|fr}} [http://www.wydadnews.com/ Faqja e lajmeve]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130518232733/http://www.wydadnews.com/|date=18 maj 2013}}. * {{in lang|fr}} [http://www.wydad.com/ Faqja zyrtare] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090318104411/http://wydad.com/ |date=18 mars 2009 }} * {{in lang|fr}} [http://www.winners2005.com/ Faqja tifozëve]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140103034214/http://winners2005.com/|date=3 janar 2014}}. {{Futboll-cung}} [[Kategoria:Klube futbolli në Marok]] pt65o174nnthy3h72autsmceup09rmk 0 375039 2808444 2772118 2025-06-10T14:06:53Z Makenzis 95633 2808444 wikitext text/x-wiki {{Infobox football club | fullname = Raja Club Athletic | clubname = Raja Casablanca | short name = RCA | image = LOGO RAJA VOLLEY.png | upright = 0.8 | nickname = ''النسور الخضر'' (Shqiponjat e gjelbër) <br /> ''نادي الشعب'' (Klubi i njerëzve)<br /> | founded = {{Start date and age|df=yes|1949|3|20}} | ground = [[Stade Mohammed V]] | capacity = 45,891 | chrtitle = President | chairman = {{Flagicon|Morocco}} Abdellah Birouaine | mgrtitle = Head coach | manager = {{Flagicon|Tunisia}} [[Lassaad Chabbi]] | league = [[Botola]] | season = 2024–25 | position = 5-ë nga 16 | website = https://rajacasablanca.com/ | clubcolors = [[Skeda:600px_Verde_con_volatile.png|25px]] | pattern_la1 = _RajaCACasablanca2425h | pattern_b1 = _RajaCACasablanca2425h | pattern_ra1 = _RajaCACasablanca2425h | pattern_sh1 = _RajaCACasablanca2425h | pattern_so1 = _RajaCACasablanca2425h | leftarm1 = | body1 = | rightarm1 = | shorts1 = | socks1 = | pattern_la2 = _RajaCAsablanca2425a | pattern_b2 = _RajaCACasablanca2425a | pattern_ra2 = _RajaCAsablanca2425a | pattern_sh2 = _umbrofootballshortwhitelogo | pattern_so2 = _RajaCACasablanca2425a | leftarm2 = | body2 = | rightarm2 = | shorts2 = 006666 | socks2 = | pattern_la3 = _RajaCACasablanca2425t | pattern_b3 = _RajaCACasablanca2425t | pattern_ra3 = _RajaCACasablanca2425t | pattern_sh3 = _RajaCACasablanca2425t | pattern_so3 = _RajaCACasablanca2425t | leftarm3 = | body3 = | rightarm3 = | shorts3 = | socks3 = }} '''Raja Club Athletic,''' i njohur gjerësisht si '''Raja Casablanca''' ose thjesht '''Raja''', është një klub futbolli marokan me seli në [[Casablanca]], Marok, që garon në [[Botola]], liga më e mirë e sistemi i futbollit maroken të futbollit. E themeluar më 20 mars 1949 në rrethin e [[Derb Sultan]],<ref>{{cite web |title=Bienvenue dans l'Actu de FIFA.com - le Raja parmi les plus grands |url=https://fr.fifa.com/news/-789982 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20201003185028/https://fr.fifa.com/news/-789982 |archive-date=3 tetor 2020 |access-date=15 janar 2022 |website=fr.fifa.com |language=fr}}</ref><ref>{{Cite web |date=12 tetor 2020 |title=Casablanca: liesse à Derb Sultan après le sacre du Raja (VIDEO) |url=https://www.lesiteinfo.com/sport/casablanca-liesse-a-derb-sultan-apres-le-sacre-du-raja-video/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20230401003930/https://www.lesiteinfo.com/sport/casablanca-liesse-a-derb-sultan-apres-le-sacre-du-raja-video/ |archive-date=1 prill 2023 |access-date=21 tetor 2020 |language=sq}}</ref> klubi tradicionalisht ka veshur një fanellë të gjelbër për shtëpi që nga fillimi. Raja është një klub i njohur për suksesin e sektorit të tij të futbollit, shumë i njohur brenda dhe jashtë vendit. Klubi ndodhet në [[Raja CA Academy]] për stërvitje dhe luan lojëra në shtëpi në [[Stade Mohammed V]] që nga viti 1955.<ref>{{Cite web |title=Africa's greatest club sides of all-time: Raja Casablanca 1997-2004 {{!}} Goal.com |url=https://www.goal.com/en-om/news/african-legends-club-sides-of-all-time-raja-casablanca-1997/vuwy0v41g9al1cxtos50d7365 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220108113224/https://www.goal.com/en-om/news/african-legends-club-sides-of-all-time-raja-casablanca-1997/vuwy0v41g9al1cxtos50d7365 |archive-date=8 janar 2022 |access-date=2022-01-08 |website=www.goal.com |language=en}}</ref> Ndryshe nga shumica e entiteteve sportive afrikane, anëtarët e Raja kanë zotëruar dhe drejtuar klubin gjatë gjithë historisë së tij. Klubi është një nga skuadrat më të mbështetura në Afrikë. Raja ishte një anëtar themelues i [[Botola]] dhe është një nga tre klubet që nuk kanë zbritur nga liga më e lartë asnjëherë, së bashku me klubet [[Wydad Casablanca]] dhe [[FAR Rabat]].<ref>{{Cite web |date=7 gusht 2017 |title=ثلاثة أندية مغربية فقط لم تذق طعم الهبوط للقسم الثاني |url=https://medi1news.com/ar/article/95165 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109105648/https://medi1news.com/ar/article/95165 |archive-date=9 janar 2022 |access-date=9 janar 2022 |website=medi1news |language=ar}}</ref><ref>{{Cite web |date=8 gusht 2017 |title=3 أندية مغربية فقط لم تهبط للقسم الثاني .. هل تعرفها ؟ |url=https://al3omk.com/212866.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109105649/https://al3omk.com/212866.html |archive-date=9 janar 2022 |access-date=9 janar 2022 |website=al3omk.com |language=ar}}</ref> Klubi ka shumë rivalitete të gjata, më së shumti në [[Derbin e Casablanca]] me Wydad Casablanca<ref>{{Cite web |date=2 prill 2020 |title=Raja Casablanca vs Wydad Casablanca: I Think This Is the Beginning of a Beautiful Rivalry... |url=https://www.90min.com/posts/6587378-raja-casablanca-vs-wydad-casablanca-i-think-this-is-the-beginning-of-a-beautiful-rivalry |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109105648/https://www.90min.com/posts/6587378-raja-casablanca-vs-wydad-casablanca-i-think-this-is-the-beginning-of-a-beautiful-rivalry |archive-date=9 janar 2022 |access-date=9 janar 2022 |website=90min.com |language=en}}</ref> dhe Classico me anën kapitale FAR Rabat. Raja u vendos si një forcë kryesore në futbollin maroken dhe atë afrikan në fund të viteve 1980 duke fituar tre [[CAF Liga e Kampionëve]].<ref>{{Cite web |title=Revealed: Caf clubs five-year ranking – Is this the African Super League? {{!}} Goal.com |url=https://www.goal.com/en-ng/lists/caf-clubs-five-year-ranking-african-super-league/1krbqiozbsm9t17qckg38c95go#csff51fba570e6b4d1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109105646/https://www.goal.com/en-ng/lists/caf-clubs-five-year-ranking-african-super-league/1krbqiozbsm9t17qckg38c95go#csff51fba570e6b4d1 |archive-date=9 janar 2022 |access-date=9 janar 2022 |website=www.goal.com |language=en}}</ref> Ky sukses u përsërit në ligë, të cilën klubi e fitoi shtatë herë në dhjetë vjet, duke përfshirë gjashtë radhazi midis 1995 dhe 2001. Ky ekip, i cili përfshinte disa ikona të klubeve si [[Mustapha Moustawdaa]], [[Mustapha Chadili]], [[Salaheddine Bassir]] dhe konsiderohet nga C.A.F. skuadra më e madhe afrikane në vitet 1990. Legjenda e klubit dhe Kombëtares së marokut, [[Abdelmajid Dolmy]] mban rekordin për më shumë paraqitje për klubin. Në vitin 2000, Raja u rendit nga [[Konfederata futbollistike e Afrikës|CAF]] në vendin e 3-të të klubeve më të mira afrikane të shekullit të 20-të, pas Al Ahly dhe [[Zamalek SC|Zamalek]]. Në futbollin vendas, klubi ka fituar 22 trofe; 13 tituj [[Botola]], 9 [[Kupa e Fronit Maroken]]. Në garat ndërkombëtare, Raja ka fituar 9 trofe; 3 tituj [[CAF Liga e Kampionëve|CAF Champions League]] tituj, dy [[CAF Confederation Cup]], dy [[CAF Super Cup]] dhe 1 [[CAF Cup]]. Është e vetmja skuadër afrikane,<ref name=":0">{{Cite web |date=8 dhjetor 2017 |title=Africa at the FIFA Club World Cup in numbers |url=https://www.espn.com/soccer/fifa-club-world-cup/story/3302041/africa-at-the-fifa-club-world-cup-in-numbers |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109110411/https://www.espn.com/soccer/fifa-club-world-cup/story/3302041/africa-at-the-fifa-club-world-cup-in-numbers |archive-date=9 janar 2022 |access-date=9 janar 2022 |website=ESPN.com |language=en}}</ref> me [[TP Mazembe]], për të arritur në finalen e [[FIFA Kupa e Botës për Klube|FIFA World Cup]] në 2013 kur u përballën me [[FC Bayern Mynihu|Bayern Mynihut]].<ref name=":1">{{Cite web |last=Cummings |first=Michael |title=Raja Casablanca vs. Bayern Munich: Club World Cup Final Score, Grades, Reaction |url=https://bleacherreport.com/articles/1897410-raja-casablanca-vs-bayern-munich-club-world-cup-final-score-grades-reaction |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220108113226/https://bleacherreport.com/articles/1897410-raja-casablanca-vs-bayern-munich-club-world-cup-final-score-grades-reaction |archive-date=8 janar 2022 |access-date=8 janar 2022 |website=Bleacher Report |language=en}}</ref> Që nga viti 2024, Raja renditet si klubi i nëntë më i pasur në Afrikë për nga vlera e tregut, me vlerë 14 milionë euro.<ref>{{Cite web |last=Sports |first=Pulse |date=21 qershor 2024 |title=Top 10 richest football clubs in Africa in 2024: What is their value? |url=https://www.pulsesports.co.ke/football/story/top-10-richest-football-clubs-in-africa-in-2024-what-is-their-value-2024062008170531039 |access-date=16 mars 2025 |website=Pulse Sports Kenya |language=en}}</ref> == Referime == {{reflist}} {{futboll-cung}} [[Kategoria:Klube futbolli në Marok]] t7w1wy6uvof9sugsi470lwam5568ppm 0 375050 2808445 2772140 2025-06-10T14:15:05Z Makenzis 95633 2808445 wikitext text/x-wiki {{Infobox football club| | nickname = النمور الصفر (Tigrat e Verdhë) | ground = [[Stadiumi Fez]] | capacity = 45,000 | season = 2024–25 | pattern_la1 = _blackborder | pattern_la2 = _whiteborder | pattern_la3 = _blackborder | pattern_b2 = _mas2 | pattern_b3 = _mas3 | pattern_ra1 = _yellowborder | pattern_ra2 = _whiteborder | pattern_ra3 = _blackborder | pattern_sh1 = | pattern_sh2 = | pattern_sh3 = | pattern_so1 = | pattern_so2 = | pattern_so3 = | leftarm1 = fff000 | leftarm2 = 0000ff | leftarm3 = ffffff | body1 = fff000 | body2 = 0000ff | body3 = ffffff | rightarm1 = 000000 | rightarm2 = 0000ff | rightarm3 = ffffff | shorts1 = 000000 | shorts2 = 0000ff | shorts3 = ffffff | socks1 = 000000 | socks2 = 0000ff | socks3 = ffffff | clubname = Maghreb Fez | image = MAS de Fes.png | image_size = | fullname = Maghreb Association Sportive of Fez | short name = MAS | founded = {{Start date and age|1946|10|16|df=yes}} | chairman = {{Flagicon|Morocco}} Ismael Jamai | manager = {{Flagicon}} Abderahim Chkilit | league = [[Botola]] | position = 7të nga 16 | pattern_b1 = _mas1 }} '''Maghreb Association Sportive of Fez''' është klub futbolli marokan. Klubi u themelua më 16 tetor 1946 në [[Fes (Marok)|Fez]]. == Historia == === Themelimi === == Referime == {{reflist}} == Lidhje të jashtme == * [https://web.archive.org/web/20190701194135/http://www.massawi.com/ Faqja tifozëve] (arkivuar 1 korrik 2019) {{Futboll-cung}} [[Kategoria:Klube futbolli në Marok]] 54bhh6rje2shdsx0yon0abpp9nahior 0 375221 2808450 2772842 2025-06-10T14:24:38Z Makenzis 95633 2808450 wikitext text/x-wiki {{Infobox football club| | clubname = CODM | image = ⴰⵙⴳⵔⴰⵡ ⵏ ⵎⴽⵏⴰⵙ.png | upright = 0.7 | fullname = Club Omnisport De Meknès | nickname = | founded = [[1962]] | ground = [[Stade d'Honneur (Meknes)|Stadiumi Honneur]] | capacity = 12,000 | chairman = {{Flagicon|Morocco}} Mohamed El-Qadari | manager = {{Flagicon|Morocco}} Abdellah Belbekri | league = [[Botola]] | season = 2024–25 | position = 11rë | current = 2024–25 Botola | website = https://codm.ma/ | pattern_la1 = | pattern_b1 = _codm1 | pattern_ra1 = | pattern_sh1 = | pattern_so1 = | leftarm1 = ff0000 | body1 = ff0000 | rightarm1 = ff0000 | shorts1 = ff0000 | socks1 = ff0000 | pattern_la2 = | pattern_b2 = _codm2 | pattern_ra2 = | pattern_sh2 = | pattern_so2 = | leftarm2 = ffffff | body2 = ffffff | rightarm2 = ffffff | shorts2 = ffffff | socks2 = ffffff | pattern_la3 = | pattern_b3 = _codm3 | pattern_ra3 = | pattern_sh3 = | pattern_so3 = | leftarm3 = 0000ff | body3 = 0000ff | rightarm3 = 0000ff | shorts3 = 0000ff | socks3 = 0000ff | clubcolors = [[Skeda:600px pentasection HEX-E42B2E White.svg|25px]] }} '''Club Omnisport De Meknès''' është një klub futbolli marokan nga [[Meknès]], i themeluar në vitin 1962. == Referime == {{reflist}} {{futboll-cung}} [[Kategoria:Klube futbolli në Marok]] jf1gcng4cg2929jdi5ain2m3hy7125z 0 375222 2808446 2772843 2025-06-10T14:19:21Z Makenzis 95633 2808446 wikitext text/x-wiki {{Infobox football club | clubname = DHJ | image = 600px solid HEX-007500.svg | fullname = Difaâ Hassani El Jadidi | nickname = | founded = [[1 qershor]] [[1956]] | ground = [[Ben M'Hamed El Abdi Stadium|Stadiumi El Abdi]] | capacity = 8,000 | chairman = {{Flagicon|Morocco}} [[Abdelatif Moktarid]] | manager = {{Flagicon|Portugal}} [[Jorge Paixão]] | league = [[Botola]] | season = 2024–25 | position = [[Botola]], 9të | pattern_la1 = _whiteborder | pattern_b1 = _dhj1 | pattern_ra1 = _whiteborder | pattern_sh1 = _dhj1 | pattern_so1 = | leftarm1 = 008800 | body1 = 008800 | rightarm1 = 008800 | shorts1 = 008800 | socks1 = 008800 | pattern_la2 = _whiteborder | pattern_b2 = _dhj2 | pattern_ra2 = _whiteborder | pattern_sh2 = _dhj2 | pattern_so2 = | leftarm2 = 000044 | body2 = 000044 | rightarm2 = 000044 | shorts2 = 000044 | socks2 = 000044 | pattern_la3 = _borderonwhite | pattern_b3 = _dhj3 | pattern_ra3 = _borderonwhite | pattern_sh3 = _dhj3 | pattern_so3 = _band white | leftarm3 = 008800 | body3 = ffffff | rightarm3 = 008800 | shorts3 = ffffff | socks3 = ffffff | clubcolors = [[Skeda:600px solid HEX-007500.svg|25px]] }} '''Difaâ Hassani El Jadidi''' është një klub futbolli marokan nga [[El Jadida]], i themeluar në vitin 1956. == Referime == {{reflist}} {{futboll-cung}} [[Kategoria:Klube futbolli në Marok]] ru5x0vi4xp65t9l6s4dmb4c7bccr3j2 0 375223 2808443 2772844 2025-06-10T14:02:22Z Makenzis 95633 2808443 wikitext text/x-wiki {{Infobox football club| | clubname = FUS Rabat | image = ⵍⴼⴰⵜⵃ ⴰⵕⵕⴱⴰⵟⵉ.png | fullname = Fath Union Sport Football Club | founded = [[10 prill]] [[1946]] | ground = [[Stadiumi Moulay Hassan]] | capacity = 12,000 | chrtitle = President | chairman = {{Flagicon|Morocco}} [[Mounir Majidi]] | mgrtitle = | manager = {{Flagicon|Morocco}} [[Saïd Chiba]] | league = [[Botola]] | season = 2024-25 | position = 4te | website = https://fus.ma/ | pattern_la1 = _fus1 | pattern_b1 = _fus1 | pattern_ra1 = _fus1 | pattern_sh1 = _fus1 | pattern_so1 = | leftarm1 = ff0000 | body1 = ff0000 | rightarm1 = ff0000 | shorts1 = ff0000 | socks1 = ff0000 | pattern_la2 = _fus2 | pattern_b2 = _fus2 | pattern_ra2 = _fus2 | pattern_sh2 = _fus2 | pattern_so2 = | leftarm2 = 0000ff | body2 = 0000ff | rightarm2 = 0000ff | shorts2 = 0000ff | socks2 = 0000ff | pattern_la3 = _fus3 | pattern_b3 = _fus3 | pattern_ra3 = _fus3 | pattern_sh3 = _fus3 | pattern_so3 = | leftarm3 = ffffff | body3 = ffffff | rightarm3 = ffffff | shorts3 = ffffff | socks3 = ffffff | current = 2023–24 Fath Union Sport season | clubcolors = [[Skeda:600px bisection vertical HEX-FF0000 White.svg|25px]] }} '''Fath Union Sport Football Club''' është një klub futbolli marokan nga [[Rabat]], i themeluar në vitin 1946. == Referime == {{reflist}} {{futboll-cung}} [[Kategoria:Klube futbolli në Marok]] ed6ez24sl7nynrmuag28if2azomsr2z 0 375238 2808429 2797796 2025-06-10T12:01:42Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[SHFMU "Naim Frashëri", Zaskok]] 2808429 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHFMU "Naim Frashëri", Zaskok]] 413u8yy7bx1n0kygupy66n6bvwls6e8 0 375239 2808431 2797797 2025-06-10T12:02:02Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[SHFMU "Naim Frashëri", Zaskok]] 2808431 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHFMU "Naim Frashëri", Zaskok]] 413u8yy7bx1n0kygupy66n6bvwls6e8 0 375314 2808433 2773704 2025-06-10T12:02:22Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[SHFMU "Tefik Çanga", Ferizaj]] 2808433 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHFMU "Tefik Çanga", Ferizaj]] mw7imzdjdpgzsqvcobxlmo2hz7ju490 0 375609 2808465 2802150 2025-06-10T16:18:28Z Velocitas34 161876 2808465 wikitext text/x-wiki {{Infobox football club | clubname = Espérance Sportive de Tunis | image = Traje_Soccerlogo.png | image_size = 190px | fullname = Espérance Sportive de tunis | nickname = The Smiling One<ref>https://collect.fifa.com/es-tunis-comingsoon</ref><br>The Red and Yellow<br>The Blood and Gold<br>The Beast of Africa<br>The Elder of Tunisian Clubs | short name = EST | founded = {{Start date and age|df=yes|1919|1|15}} | ground = [[Stade Olympique Hammadi Agrebi|Stade Hammadi Agrebi]] | capacity = 65,000 | coordinates = {{coord|36.74778|N|10.27278|E|region:TN|display=inline,title}} | chairman = {{Flagicon|Tunisia}} [[Hamdi Meddeb]] | mgrtitle = Head coach | manager = {{Flagicon|Tunisia}} [[Maher Kanzari]] | league = [[Championnat de Tunisie]] | season = 2024–25 | position = 1rë nga 16 (kampionë) | website = [https://e-s-tunis.com/en e-s-tunis.com] | pattern_la1 = _esperance2425h | pattern_b1 = _esperance2425h | pattern_ra1 = _esperance2425h | pattern_sh1 = _esperance2425h | body1 = FF0000 | rightarm1 = FF0000 | shorts1 = FF0000 | socks1 = FF0000 | pattern_la2 = _esperance2425a | pattern_b2 = _esperance2425a | pattern_ra2 = _esperance2425a | pattern_sh2 = _esperance2425a | body2 = 2A4283 | rightarm2 = 2A4283 | shorts2 = 2A4283 | socks2 = 2A4283 | pattern_la3 = _esperance2425t | pattern_b3 = _esperance2425t | pattern_ra3 = _esperance2425t | pattern_sh3 = _esperance2425t | pattern_so3 = _esperance2425t | body3 = FF0000 | rightarm3 = FF0000 | shorts3 = FF0000 | socks3 = FF0000 | clubcolors = [[Skeda:600px Giallo e Rosso Strisce-Flag.svg|20px]] }} '''Espérance Sportive de Tunis''' (Arabisht: {{Lang|ar|الترجي الرياضي التونسي}}), shkurtuar '''Espérance Tunis''' ose thjesht '''Espérance''', është një klub sportiv tunizian nga [[Tunizi]], kryeqyteti i [[Tunizi|Tunizisë]]. Klubi u themelua më 15 janar 1919 dhe i luan ndeshjet e tij në shtëpi në [[Stade Hammadi Agrebi]]. Me 33 kampionate kombëtare dhe 15 fitore kupa, është klubi më i suksesshëm i futbollit tunizian. Rivali i qytetit [[Club Africain]] konsiderohet të jetë kundërshtari më i madh historikisht. Derbi është ndeshja më e madhe në futbollin e klubeve tuniziane. == Referime == {{reflist}} == Lidhje të jashtme == * {{Official website|https://e-s-tunis.com/en}} (në arabisht edhe anglisht) * [https://www.sofascore.com/team/football/esperance-tunis/59628 www.sofascore.com] * [http://fr.fifa.com/live-scores/clubs/club=tunisia-esperance-sportive-de-tunis-1929173/index.html/ Espérance Sportive de Tunis tek FIFA.com] {{Futboll-cung}} [[Kategoria:Klube futbolli në Tunizi]] 9kl6ovodtgknkajuoxzdi6k7x7f5o4f 3 378111 2808518 2793153 2025-06-10T19:41:33Z Leaderbot 166039 /* Lajmërim për përfundimin e privilegjeve */ seksion i ri 2808518 wikitext text/x-wiki == Lajmërim për përfundimin e privilegjeve == Përshëndetje! Ky është një lajmërim i automatizuar nga [[m:Global reminder bot|Global reminder bot]] për t'ju bërë me dije se privilegjet e tua si '''"autoreview"''' (Përdorues automatikisht të kontrolluar) do të përfundojnë më '''"10 maj 2025, 09:42 (UTC)"'''. Për të lexuar më tepër në lidhje me ripërtëritjen e tyre, mund të shkoni te [[Wikipedia:Administrata|Administrata]]. Për të mos marrë më njoftime të tilla mjafton të shtoni veten te [[m:Global reminder bot/Exclusion|Global reminder bot/Exclusion]]. Ju faleminderit! [[Përdoruesi:Leaderbot|Leaderbot]] ([[Përdoruesi diskutim:Leaderbot|diskutimet]]) 3 maj 2025 21:42 (CEST) == Lajmërim për përfundimin e privilegjeve == Përshëndetje! Ky është një lajmërim i automatizuar nga [[m:Global reminder bot|Global reminder bot]] për t'ju bërë me dije se privilegjet e tua si '''"editor"''' (Redaktorët) do të përfundojnë më '''"10 maj 2025, 09:42 (UTC)"'''. Për të lexuar më tepër në lidhje me ripërtëritjen e tyre, mund të shkoni te [[Wikipedia:Administrata|Administrata]]. Për të mos marrë më njoftime të tilla mjafton të shtoni veten te [[m:Global reminder bot/Exclusion|Global reminder bot/Exclusion]]. Ju faleminderit! [[Përdoruesi:Leaderbot|Leaderbot]] ([[Përdoruesi diskutim:Leaderbot|diskutimet]]) 3 maj 2025 21:42 (CEST) == Lajmërim për përfundimin e privilegjeve == Përshëndetje! Ky është një lajmërim i automatizuar nga [[m:Global reminder bot|Global reminder bot]] për t'ju bërë me dije se privilegjet e tua si '''"reviewer"''' (Kontrolluesit) do të përfundojnë më '''"10 maj 2025, 09:42 (UTC)"'''. Për të lexuar më tepër në lidhje me ripërtëritjen e tyre, mund të shkoni te [[Wikipedia:Administrata|Administrata]]. Për të mos marrë më njoftime të tilla mjafton të shtoni veten te [[m:Global reminder bot/Exclusion|Global reminder bot/Exclusion]]. Ju faleminderit! [[Përdoruesi:Leaderbot|Leaderbot]] ([[Përdoruesi diskutim:Leaderbot|diskutimet]]) 3 maj 2025 21:42 (CEST) == Lajmërim për përfundimin e privilegjeve == Përshëndetje! Ky është një lajmërim i automatizuar nga [[m:Global reminder bot|Global reminder bot]] për t'ju bërë me dije se privilegjet e tua si '''"autoreview"''' (Përdorues automatikisht të kontrolluar) do të përfundojnë më '''"17 qershor 2025, 16:38 (UTC)"'''. Për të lexuar më tepër në lidhje me ripërtëritjen e tyre, mund të shkoni te [[Wikipedia:Administrata|Administrata]]. Për të mos marrë më njoftime të tilla mjafton të shtoni veten te [[m:Global reminder bot/Exclusion|Global reminder bot/Exclusion]]. Ju faleminderit! [[Përdoruesi:Leaderbot|Leaderbot]] ([[Përdoruesi diskutim:Leaderbot|diskutimet]]) 10 qershor 2025 21:41 (CEST) o6xxnr06635zizqporz4s7rlanija6w 2808519 2808518 2025-06-10T19:41:42Z Leaderbot 166039 /* Lajmërim për përfundimin e privilegjeve */ seksion i ri 2808519 wikitext text/x-wiki == Lajmërim për përfundimin e privilegjeve == Përshëndetje! Ky është një lajmërim i automatizuar nga [[m:Global reminder bot|Global reminder bot]] për t'ju bërë me dije se privilegjet e tua si '''"autoreview"''' (Përdorues automatikisht të kontrolluar) do të përfundojnë më '''"10 maj 2025, 09:42 (UTC)"'''. Për të lexuar më tepër në lidhje me ripërtëritjen e tyre, mund të shkoni te [[Wikipedia:Administrata|Administrata]]. Për të mos marrë më njoftime të tilla mjafton të shtoni veten te [[m:Global reminder bot/Exclusion|Global reminder bot/Exclusion]]. Ju faleminderit! [[Përdoruesi:Leaderbot|Leaderbot]] ([[Përdoruesi diskutim:Leaderbot|diskutimet]]) 3 maj 2025 21:42 (CEST) == Lajmërim për përfundimin e privilegjeve == Përshëndetje! Ky është një lajmërim i automatizuar nga [[m:Global reminder bot|Global reminder bot]] për t'ju bërë me dije se privilegjet e tua si '''"editor"''' (Redaktorët) do të përfundojnë më '''"10 maj 2025, 09:42 (UTC)"'''. Për të lexuar më tepër në lidhje me ripërtëritjen e tyre, mund të shkoni te [[Wikipedia:Administrata|Administrata]]. Për të mos marrë më njoftime të tilla mjafton të shtoni veten te [[m:Global reminder bot/Exclusion|Global reminder bot/Exclusion]]. Ju faleminderit! [[Përdoruesi:Leaderbot|Leaderbot]] ([[Përdoruesi diskutim:Leaderbot|diskutimet]]) 3 maj 2025 21:42 (CEST) == Lajmërim për përfundimin e privilegjeve == Përshëndetje! Ky është një lajmërim i automatizuar nga [[m:Global reminder bot|Global reminder bot]] për t'ju bërë me dije se privilegjet e tua si '''"reviewer"''' (Kontrolluesit) do të përfundojnë më '''"10 maj 2025, 09:42 (UTC)"'''. Për të lexuar më tepër në lidhje me ripërtëritjen e tyre, mund të shkoni te [[Wikipedia:Administrata|Administrata]]. Për të mos marrë më njoftime të tilla mjafton të shtoni veten te [[m:Global reminder bot/Exclusion|Global reminder bot/Exclusion]]. Ju faleminderit! [[Përdoruesi:Leaderbot|Leaderbot]] ([[Përdoruesi diskutim:Leaderbot|diskutimet]]) 3 maj 2025 21:42 (CEST) == Lajmërim për përfundimin e privilegjeve == Përshëndetje! Ky është një lajmërim i automatizuar nga [[m:Global reminder bot|Global reminder bot]] për t'ju bërë me dije se privilegjet e tua si '''"autoreview"''' (Përdorues automatikisht të kontrolluar) do të përfundojnë më '''"17 qershor 2025, 16:38 (UTC)"'''. Për të lexuar më tepër në lidhje me ripërtëritjen e tyre, mund të shkoni te [[Wikipedia:Administrata|Administrata]]. Për të mos marrë më njoftime të tilla mjafton të shtoni veten te [[m:Global reminder bot/Exclusion|Global reminder bot/Exclusion]]. Ju faleminderit! [[Përdoruesi:Leaderbot|Leaderbot]] ([[Përdoruesi diskutim:Leaderbot|diskutimet]]) 10 qershor 2025 21:41 (CEST) == Lajmërim për përfundimin e privilegjeve == Përshëndetje! Ky është një lajmërim i automatizuar nga [[m:Global reminder bot|Global reminder bot]] për t'ju bërë me dije se privilegjet e tua si '''"reviewer"''' (Kontrolluesit) do të përfundojnë më '''"17 qershor 2025, 16:38 (UTC)"'''. Për të lexuar më tepër në lidhje me ripërtëritjen e tyre, mund të shkoni te [[Wikipedia:Administrata|Administrata]]. Për të mos marrë më njoftime të tilla mjafton të shtoni veten te [[m:Global reminder bot/Exclusion|Global reminder bot/Exclusion]]. Ju faleminderit! [[Përdoruesi:Leaderbot|Leaderbot]] ([[Përdoruesi diskutim:Leaderbot|diskutimet]]) 10 qershor 2025 21:41 (CEST) r6bayoms7btcx0q3qlklixdul5c4my5 0 378729 2808561 2796828 2025-06-10T21:26:28Z Edukatori 112234 Përcjellim te [[SHFMU "Agim Ramadani", Zhegër]] 2808561 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHFMU "Agim Ramadani", Zhegër]] 93xqzec4ys7jg916ogryq35we93nyip 0 378806 2808430 2797550 2025-06-10T12:01:52Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[SHFMU "Naim Frashëri", Zaskok]] 2808430 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHFMU "Naim Frashëri", Zaskok]] 413u8yy7bx1n0kygupy66n6bvwls6e8 0 379481 2808432 2801981 2025-06-10T12:02:12Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[SHFMU "Gjon Serreçi", Ferizaj]] 2808432 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHFMU "Gjon Serreçi", Ferizaj]] kphg5ydgermfm83ybpou7qh9k8s30v8 0 379488 2808436 2802018 2025-06-10T12:02:52Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[SHFMU "Dituria", Samadrexhë]] 2808436 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHFMU "Dituria", Samadrexhë]] he0bg3aruayjq577r35mia46b2fqxgn 1 379560 2808614 2802512 2025-06-11T04:22:02Z MajavahBot 122738 U arkivua 1 diskutim nga faqja [[Diskutim:Uji në Prishtinë]] 2808614 wikitext text/x-wiki {{Arkivi}} == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 5 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Uji në Prishtinë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2543848 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja http://kk.rks-gov.net/Pristina/News/Pusetat-ne-Fushen-e-Pajtimit-do-te-rifunksion%E2%80%8Baliz.aspx. *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja http://www.kur-pristina.com/about-us. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20140314181726/http://www.wwro-ks.org/English/Publications/AnnualPerfor/Annual_Performance_Reports_2010.pdf për lidhjen http://www.wwro-ks.org/English/Publications/AnnualPerfor/Annual_Performance_Reports_2010.pdf. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150826160018/http://www.beinkosovo.com/en/utilities-amp-services për lidhjen http://www.beinkosovo.com/en/utilities-amp-services. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20130930183127/http://www.bicusa.org/wp-content/uploads/2013/01/Kosovo+Water+Study.pdf për lidhjen http://www.bicusa.org/wp-content/uploads/2013/01/Kosovo+Water+Study.pdf. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20140304004639/https://www.rks-gov.net/EN-US/QYTETARET/PRONADHEBANIMI/Pages/Uji.aspx për lidhjen https://www.rks-gov.net/EN-US/QYTETARET/PRONADHEBANIMI/Pages/Uji.aspx. *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja http://www.kur-pristina.com/home?id=5,0,0,1,e,60. *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja https://www.gazetaexpress.com/lajme/badovci-pastrohet-edhe-neper-shi-1215/. *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20140304095212/http://www.telegrafi.com/ekonomi/gjendet-tre-puse-ne-germi-vazhdojne-kerkimet-46-17262.html për lidhjen http://www.telegrafi.com/ekonomi/gjendet-tre-puse-ne-germi-vazhdojne-kerkimet-46-17262.html. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 10 prill 2023 10:20 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Uji në Prishtinë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2641054 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160304032925/http://www.kosovoguide.com/?cid=2,165,899&view=full për lidhjen http://www.kosovoguide.com/?cid=2,165,899&view=full. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 13 shkurt 2024 03:00 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Uji në Prishtinë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2675499 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150924020933/http://www.gazetajnk.com/?cid=1,1018,7309 për lidhjen http://www.gazetajnk.com/?cid=1,1018,7309. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 10 korrik 2024 12:36 (CEST) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Uji në Prishtinë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2802122 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20140314175839/http://www.discoverdinarides.com/en/kosovo/germia?details për lidhjen http://www.discoverdinarides.com/en/kosovo/germia?details. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 27 maj 2025 08:53 (CEST) 1052gylavqmtcjdz0ckucy3arfh4pdy 1 379561 2808616 2802514 2025-06-11T04:22:22Z MajavahBot 122738 U arkivua 1 diskutim nga faqja [[Diskutim:Zamindar Bari i Dhanbarit]] 2808616 wikitext text/x-wiki {{Arkivi}} == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zamindar Bari i Dhanbarit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2713599 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170908020620/http://www.1newsbd.com/2015/05/24/78955 për lidhjen http://www.1newsbd.com/2015/05/24/78955. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 7 nëntor 2024 16:32 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 0 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zamindar Bari i Dhanbarit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2753774 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja https://dailysangram.com/post/108676-%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%A4%E0%A6%BF-%E0%A6%93-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%B8%E0%A7%87%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A7%9F-%E0%A6%A7%E0%A6%A8%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A7%9C%E0%A7%80%E0%A6%B0-%E0%A6%A8%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%AC-%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%85%E0%A6%AC%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%A8. *U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja http://www.dailysangram.com/post/108676-%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%A4%E0%A6%BF-%E0%A6%93-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%B8%E0%A7%87%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A7%9F-%E0%A6%A7%E0%A6%A8%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A7%9C%E0%A7%80%E0%A6%B0-%E0%A6%A8%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%AC-%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%85%E0%A6%AC%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%A8. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 14 shkurt 2025 05:44 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zamindar Bari i Dhanbarit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2771788 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170908063556/http://www.dailynayadiganta.com/detail/news/15884 për lidhjen http://www.dailynayadiganta.com/detail/news/15884. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 15 mars 2025 19:10 (CET) == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Zamindar Bari i Dhanbarit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2802165 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170908021503/http://m.dailynayadiganta.com/detail/news/214867 për lidhjen http://m.dailynayadiganta.com/detail/news/214867. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 27 maj 2025 12:09 (CEST) 6ieg541j4xyhxj0j06y8o8v3rfs9ikm 0 379770 2808477 2804370 2025-06-10T16:54:17Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808477 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Ibrahim Uruqi", Bresalc | image = | alt = | motto = | address = | city = Bresalc, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Ibrahim Uruqi", Bresalc''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Bresalc, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] 3xcue9bc8kji3zj0tx26syk17le8n66 0 379771 2808482 2804602 2025-06-10T16:56:46Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808482 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Vesel Muja", Bresalc | image = | alt = | motto = | address = | city = Bresalc, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Vesel Muja", Bresalc''' është shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Bresalc, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] 1fq821gyiisksxosc6e04jd4satmbwq 0 379772 2808478 2804519 2025-06-10T16:54:41Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808478 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Ramiz Cërnica", Cërnicë | image = | alt = | motto = | address = | city = Cërnicë, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Ramiz Cërnica", Cërnicë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Cërnicë, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] dgwgvtrd5alpw1j5p878o2mwupqt6wn 0 379773 2808473 2804486 2025-06-10T16:52:26Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808473 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Nazim Hikmet", Dobërçan | image = | alt = | motto = | address = | city = Dobërçan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Nazim Hikmet", Dobërçan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Dobërçan, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] sqcnq6apvahfkx8vpdwe29u9n0gydih 0 379775 2808485 2804141 2025-06-10T17:02:54Z Edukatori 112234 U kopjua nga [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] te [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] me anë të [[c:Help:Cat-a-lot|Cat-a-lot]] 2808485 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Abaz Ajeti", Gjilan | image = | alt = | motto = | address = | city = Gjilan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Abaz Ajeti", Gjilan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] 7tf160cdbyuocwnnjhm77opdp6rq694 0 379777 2808564 2803998 2025-06-10T21:32:15Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla të emërtuara sipas Arbërisë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808564 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHML "Arbëria", Gjilan | image = | alt = | motto = | address = | city = Gjilan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHML "Arbëria", Gjilan''' është shkollë e mesme e lartë në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. Drejtimi i kësaj shkolle është shkollë e mesme bujqësore. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] [[Kategoria:Shkolla të mesme në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla të emërtuara sipas Arbërisë]] shzh5w8bgljltaapsqjsrfau01yjksx 0 379785 2808486 2804425 2025-06-10T17:03:33Z Edukatori 112234 U kopjua nga [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] te [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] me anë të [[c:Help:Cat-a-lot|Cat-a-lot]] 2808486 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Lagja e VIII", Gjilan | image = | alt = | motto = | address = | city = Gjilan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Lagja e VIII", Gjilan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] t7nw4t5apvyy7ipqelhjsrwjgbxrsaj 0 379786 2808585 2804001 2025-06-10T22:41:14Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla të emërtuara sipas Marin Barletit]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808585 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHML "Marin Barleti", Gjilan | image = | alt = | motto = | address = | city = Gjilan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHML "Marin Barleti", Gjilan''' është shkollë e mesme e lartë në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. Drejtimi i kësaj shkolle është shkollë e mesme ekonomike. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] [[Kategoria:Shkolla të mesme në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla të emërtuara sipas Marin Barletit]] sa7tenrelqznw873ao85j4b1n0j7ofx 0 379788 2808487 2804472 2025-06-10T17:04:41Z Edukatori 112234 U kopjua nga [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] te [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] me anë të [[c:Help:Cat-a-lot|Cat-a-lot]] 2808487 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Musa Zajmi", Gjilan | image = | alt = | motto = | address = | city = Gjilan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Musa Zajmi", Gjilan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] mbq6b7to5a2rmj576lk5t41ufk61thw 2808553 2808487 2025-06-10T21:11:46Z Edukatori 112234 2808553 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Musa Zajmi", Gjilan | image = SHF1.png | alt = | motto = | address = | city = Gjilan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Musa Zajmi", Gjilan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. Shkolla "Musa Zajmi" në Gjilan u emërua sipas sipas heroit të [[Lufta e Dytë Botërore|luftës Nacional Çlirimtare]] [[Musa Zajmi]] (1923 - 1943) nga [[Gjilani]]. Kjo shkollë ka 1192 nxënës të shpërndarë në 51 paralele si dhe 5 paralele të edukimit parashkollor me 87 fëmijë që do të thotë 27 paralele të mësimit klasor dhe 24 paralele të mësimit lëndor. == Historiku == Në vitin 1957, toka ku duhej të ngritej shkolla fillore “Musa Zajmi” ju morë Selim Dedës në një siperfaqe prej 53 ari dhe jo vetëm që nuk iu kompenzua por edhe politika diskriminuese e detyruan që ta braktisë Gjilanin dhe atdheun e të emigrojë për në Turqi. Shkolla u ndërtua me punë të obligueshme nga qytetarët – punë angari. Faza e parë e kësaj shkolle u aftësua ta fillojë punën në vitin 1959,kurse paralelisht nuk u ndërpre puna për ngritjen e pjesës së dytë e cila përfundoi në vitin 1962. Deri në vitin 1962 shkolla quhej “Druga osnovna shkolla u Gnjilanu” (Shkolla e dytë tetvjeçare në Gjilan). Në këtë vit, duke i falenderuar këmbëngultësisë së mësuesve të asaj kohe,veçanërisht mësuesit [[Hysen Selimi]] shkolla e mori emrin Musa Zajmi. Në vitin 1973 u kry puna rreth ngritjes së objektit të tretë të Shkollës fillore e cila u quajt “[[Selami Hallaçi]]”. Në këtë vit u nda kolektivi dhe nxënësit e shkollës fillore “Musa Zajmi” për të kaluar në shkollën e tretë në atë “Selami Hallaçi”. Megjithatë gjatë gjithë kohës Shkolla fillore “Musa Zajmi”, tregoi rezultate të shkëqyeshme në ngritjen e vlerave dhe kualiteteve të mësimdhënies dhe të kapjes së sukseseve edukativo - arsimore. Përkundër vështërsive të natyrës teknike, dhe asaj politike, rregullisht ishte në trysni sepse këtu kishte specifika tjera nga se në këtë shkollë gravitonin ose mësimin e përcillnin nxënësit e të gjitha etniteteve si shqiptarët, serbët, turqit, romët dhe mësimi zhvillohej në këto tri gjuhë. Paralelet me mësim në gjuhën serbe, romët i përdornin vetëm sa për ta plotësuar numrin e klasëve të veta sepse nuk kishte mjaftë nxënës serb. Romët ishin të diskriminuar dhe përdoreshin për t’ua ruajtur paralelet serbe ose për t’ua ruajtur vendet e punës punëtorëve serbë. Paralelet turke – thuaj ishin paralele politike, një fasadë për t’u reklamuar kinse në Jugosllavi respektoheshin të drejtat e pakicave, përndryshe këto paralele gjithmonë kanë qenë të manipuluara dhe numri i nxënsëve ka qenë nën minimumin e lejuar. Në vitin 1981 kur shkolla iu nënshtrua diktatit dhe presionit ndaj një numri të konsideruar të punëtorëve. Vështërsitë më të mëdha e më të theksuara u shfaqën që nga viti 1989, kur u suprimua [[Autonomia e Kosovës]]. Në vitin 1990, si në shumë shkolla të [[Kosova|Kosovës]], edhe në shkollën fillore “Musa Zajmi” u hudh [[Helmi|helmi toksik]] nga pësuan 16 vajza. Punëtorët e mësimit në gjuhën serbe kaluan sëbashku me nxënës në shkollën fillore “Vuk Karaxhiq”. Shkolla fillore “M.Zajmi” mbeti shkollë turke (me numër nën minimum të nxënësve) me drejtor turke. Në ditët që pasuan, nxënësit shqiptarë u nxorrën nga objekti i tyre shkollor ku kishin mësuar që nga fillimi,ndërsa arsimtarët shqiptar u hoqën nga lista e pagave. Mësimi filloi të mbahej nëpër shtëpi private. Më vonë pas lirimit të lokaleve shkollore, sipas një marrëveshje, nxënësit u kthyen në lokalet shkollore por të stërngarkuar sepse në shkollën fillore “Musa Zajmi” u ra të punonin këto shkolla: [[Shkolla fillore “Thimi Miko”]], [[Shkolla e mesme teknike]],[[Shkolla e bujqësisë]] dhe [[Shkolla e mesme e mjeksisë]]. Për të pasur mundësi që të gjitha këto shkolla, ta kenë hapësirën kohore dhe vendore, punohej shtatë ditë me orarë të shkurtuar deri në 20 minuta. Me fillimin e [[Lufta e Kosovës|luftës]],në mes forcave okupuese sërbe dhe [[Ushtria Çlirimtare e Kosovës|Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës]],mësimi u ndërpre fare, por edhe kujdesi për ruajtjen e objektit të shkollës u zbe dhe u pamundësua sepse u ndërpre çdo lëvizje e lirë e qytetarëve. Me mbarimin e luftës,shkolla u gjet rrëmujë dhe ishte e minuar nga forcat serbe. Me futjen e UÇK-ës në Gjilan,u kërkua ndihma për deminimi e shkollës. Në këtë shkollë, pas luftës, janë realizuar shumë projekte të cilat janë ndihmuar nga donacione të ndryshme si nga IRC-ja,[[Mercy Corps]]-i, [[KFOR]]-i turk,[[USAID]],[[Banka Botërore]],[[Kuvendi Komuna]]<nowiki/>l, “[[Morava e Binçës]]”,[[Kombinati i Duhanit]], NI “Çeliku” dhe donatorë të shumtë privatë të cilët mbesin të falenderuar. [[File: Sr.png|upright|thumb|Shkolla "Musa Zajmi", para rinovimit. ]] [[File: Pamja 2.png|upright|thumb|Shkolla "Musa Zajmi", pas Luftës së UÇK-së. ]] ==Programi== Në shkollën fillore "Musa Zajmi" mësimi zhvillohet në dy ndërrime,ndërsa orët mësimore zgjasin 45min. Me numrin aktual të nxënësve shfrytëzohet e tërë hapsira. Kuadri arsimor i mësimit klasor është 100% i kualifikuar kurse ai i mësimit lëndor është 96%. Shkolla i ka të hartuara planet dhe programet zhvillimore të saj,të cilat janë mjaft ambicioze, por që realizimi i tyre varet nga të tjerët sepse buxheti nuk është i mjaftueshëm për të realizuar këto projekte. ==Aktivitetet== <li>Aktivitetet e lira.</li> <ul>Përgatitja e programeve festive me rastin e festave...</ul> <li>Aktivitetet shëndetësore.</li> <li>Aktivitetet sociale dhe humanitare të nxënësve.</li> <li>Aktivitetet prodhuese dhe të ndërmarrësisë të nxënësve.</li> ==Lista e drejtorve të suksesshëm== {{Reflist}} <li> Sali Hasani (1977 - 1982).</li> <li> Sylejman Gjakova (1982 - 1994).</li> <li> Halim Isufi (1994 - 2007).</li> <li> Sami Hoxha (2008 - 2011).</li> <li>Ramadan Dërmaku (2011-2020)</li> ==Partneriteti== <li> Bashkëpunimi i shkollës me prindër.</li> <li> Bashkëpunimi i shkollës me mjedisin lokal.</li> <li> Bashkëpunimi rajonal.</li> <ol> Bëhet një bashkëpunim sporadik përmes Institutit Lindja – Perëndim mes disa shkollave fillore të Gjilanit – Republika e Kosovës,Kumanovës - Republika e Maqedonisë dhe Tergovishtes e Preshevës – Republika e Serbisë.</ol> <li> Bashkëpunimi kontinental.</li> <ol> Binjakëzimi me ndonjë shkollë të BE-së.</ol> <li> Bashkëpunimi ndërkontinental.</li> <ol> Kemi filluar procedurat e Vëllazërimi të shkollës sonë me Shkollën fillore nga Brusa e Republikës së Turqisë.</ol> == Galeria == <gallery> File:Musa_Zajmi.JPG| File:Musa_2.jpg| File:Pamja1.jpg| File:Salla.jpg| </gallery> ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] lrc2ilfd8tzt2s27vqgjc58y5fxp4qx 2808556 2808553 2025-06-10T21:15:04Z Edukatori 112234 2808556 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = Shkolla Fillore e Mesme e Ulët <br> "Musa Zajmi" <br> Gjilan | image = SHF1.png | alt = | motto = | address = | city = Gjilan <br> Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = 1923 - 1943 | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Musa Zajmi", Gjilan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. Shkolla "Musa Zajmi" në Gjilan u emërua sipas sipas heroit të [[Lufta e Dytë Botërore|luftës Nacional Çlirimtare]] [[Musa Zajmi]] (1923 - 1943) nga [[Gjilani]]. Kjo shkollë ka 1192 nxënës të shpërndarë në 51 paralele si dhe 5 paralele të edukimit parashkollor me 87 fëmijë që do të thotë 27 paralele të mësimit klasor dhe 24 paralele të mësimit lëndor. == Historiku == Në vitin 1957, toka ku duhej të ngritej shkolla fillore “Musa Zajmi” ju morë Selim Dedës në një siperfaqe prej 53 ari dhe jo vetëm që nuk iu kompenzua por edhe politika diskriminuese e detyruan që ta braktisë Gjilanin dhe atdheun e të emigrojë për në Turqi. Shkolla u ndërtua me punë të obligueshme nga qytetarët – punë angari. Faza e parë e kësaj shkolle u aftësua ta fillojë punën në vitin 1959,kurse paralelisht nuk u ndërpre puna për ngritjen e pjesës së dytë e cila përfundoi në vitin 1962. Deri në vitin 1962 shkolla quhej “Druga osnovna shkolla u Gnjilanu” (Shkolla e dytë tetvjeçare në Gjilan). Në këtë vit, duke i falenderuar këmbëngultësisë së mësuesve të asaj kohe,veçanërisht mësuesit [[Hysen Selimi]] shkolla e mori emrin Musa Zajmi. Në vitin 1973 u kry puna rreth ngritjes së objektit të tretë të Shkollës fillore e cila u quajt “[[Selami Hallaçi]]”. Në këtë vit u nda kolektivi dhe nxënësit e shkollës fillore “Musa Zajmi” për të kaluar në shkollën e tretë në atë “Selami Hallaçi”. Megjithatë gjatë gjithë kohës Shkolla fillore “Musa Zajmi”, tregoi rezultate të shkëqyeshme në ngritjen e vlerave dhe kualiteteve të mësimdhënies dhe të kapjes së sukseseve edukativo - arsimore. Përkundër vështërsive të natyrës teknike, dhe asaj politike, rregullisht ishte në trysni sepse këtu kishte specifika tjera nga se në këtë shkollë gravitonin ose mësimin e përcillnin nxënësit e të gjitha etniteteve si shqiptarët, serbët, turqit, romët dhe mësimi zhvillohej në këto tri gjuhë. Paralelet me mësim në gjuhën serbe, romët i përdornin vetëm sa për ta plotësuar numrin e klasëve të veta sepse nuk kishte mjaftë nxënës serb. Romët ishin të diskriminuar dhe përdoreshin për t’ua ruajtur paralelet serbe ose për t’ua ruajtur vendet e punës punëtorëve serbë. Paralelet turke – thuaj ishin paralele politike, një fasadë për t’u reklamuar kinse në Jugosllavi respektoheshin të drejtat e pakicave, përndryshe këto paralele gjithmonë kanë qenë të manipuluara dhe numri i nxënsëve ka qenë nën minimumin e lejuar. Në vitin 1981 kur shkolla iu nënshtrua diktatit dhe presionit ndaj një numri të konsideruar të punëtorëve. Vështërsitë më të mëdha e më të theksuara u shfaqën që nga viti 1989, kur u suprimua [[Autonomia e Kosovës]]. Në vitin 1990, si në shumë shkolla të [[Kosova|Kosovës]], edhe në shkollën fillore “Musa Zajmi” u hudh [[Helmi|helmi toksik]] nga pësuan 16 vajza. Punëtorët e mësimit në gjuhën serbe kaluan sëbashku me nxënës në shkollën fillore “Vuk Karaxhiq”. Shkolla fillore “M.Zajmi” mbeti shkollë turke (me numër nën minimum të nxënësve) me drejtor turke. Në ditët që pasuan, nxënësit shqiptarë u nxorrën nga objekti i tyre shkollor ku kishin mësuar që nga fillimi,ndërsa arsimtarët shqiptar u hoqën nga lista e pagave. Mësimi filloi të mbahej nëpër shtëpi private. Më vonë pas lirimit të lokaleve shkollore, sipas një marrëveshje, nxënësit u kthyen në lokalet shkollore por të stërngarkuar sepse në shkollën fillore “Musa Zajmi” u ra të punonin këto shkolla: [[Shkolla fillore “Thimi Miko”]], [[Shkolla e mesme teknike]],[[Shkolla e bujqësisë]] dhe [[Shkolla e mesme e mjeksisë]]. Për të pasur mundësi që të gjitha këto shkolla, ta kenë hapësirën kohore dhe vendore, punohej shtatë ditë me orarë të shkurtuar deri në 20 minuta. Me fillimin e [[Lufta e Kosovës|luftës]],në mes forcave okupuese sërbe dhe [[Ushtria Çlirimtare e Kosovës|Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës]],mësimi u ndërpre fare, por edhe kujdesi për ruajtjen e objektit të shkollës u zbe dhe u pamundësua sepse u ndërpre çdo lëvizje e lirë e qytetarëve. Me mbarimin e luftës,shkolla u gjet rrëmujë dhe ishte e minuar nga forcat serbe. Me futjen e UÇK-ës në Gjilan,u kërkua ndihma për deminimi e shkollës. Në këtë shkollë, pas luftës, janë realizuar shumë projekte të cilat janë ndihmuar nga donacione të ndryshme si nga IRC-ja,[[Mercy Corps]]-i, [[KFOR]]-i turk,[[USAID]],[[Banka Botërore]],[[Kuvendi Komuna]]<nowiki/>l, “[[Morava e Binçës]]”,[[Kombinati i Duhanit]], NI “Çeliku” dhe donatorë të shumtë privatë të cilët mbesin të falenderuar. [[File: Sr.png|upright|thumb|Shkolla "Musa Zajmi", para rinovimit. ]] [[File: Pamja 2.png|upright|thumb|Shkolla "Musa Zajmi", pas Luftës së UÇK-së. ]] ==Programi== Në shkollën fillore "Musa Zajmi" mësimi zhvillohet në dy ndërrime,ndërsa orët mësimore zgjasin 45min. Me numrin aktual të nxënësve shfrytëzohet e tërë hapsira. Kuadri arsimor i mësimit klasor është 100% i kualifikuar kurse ai i mësimit lëndor është 96%. Shkolla i ka të hartuara planet dhe programet zhvillimore të saj,të cilat janë mjaft ambicioze, por që realizimi i tyre varet nga të tjerët sepse buxheti nuk është i mjaftueshëm për të realizuar këto projekte. ==Aktivitetet== <li>Aktivitetet e lira.</li> <ul>Përgatitja e programeve festive me rastin e festave...</ul> <li>Aktivitetet shëndetësore.</li> <li>Aktivitetet sociale dhe humanitare të nxënësve.</li> <li>Aktivitetet prodhuese dhe të ndërmarrësisë të nxënësve.</li> ==Lista e drejtorve të suksesshëm== {{Reflist}} <li> Sali Hasani (1977 - 1982).</li> <li> Sylejman Gjakova (1982 - 1994).</li> <li> Halim Isufi (1994 - 2007).</li> <li> Sami Hoxha (2008 - 2011).</li> <li>Ramadan Dërmaku (2011-2020)</li> ==Partneriteti== <li> Bashkëpunimi i shkollës me prindër.</li> <li> Bashkëpunimi i shkollës me mjedisin lokal.</li> <li> Bashkëpunimi rajonal.</li> <ol> Bëhet një bashkëpunim sporadik përmes Institutit Lindja – Perëndim mes disa shkollave fillore të Gjilanit – Republika e Kosovës,Kumanovës - Republika e Maqedonisë dhe Tergovishtes e Preshevës – Republika e Serbisë.</ol> <li> Bashkëpunimi kontinental.</li> <ol> Binjakëzimi me ndonjë shkollë të BE-së.</ol> <li> Bashkëpunimi ndërkontinental.</li> <ol> Kemi filluar procedurat e Vëllazërimi të shkollës sonë me Shkollën fillore nga Brusa e Republikës së Turqisë.</ol> == Galeria == <gallery> File:Musa_Zajmi.JPG| File:Musa_2.jpg| File:Pamja1.jpg| File:Salla.jpg| </gallery> ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] gdkntl8snlv34v4k3hm3s6an213d83f 2808558 2808556 2025-06-10T21:16:39Z Edukatori 112234 2808558 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = Shkolla Fillore e Mesme e Ulët <br> "Musa Zajmi" <br> Gjilan | image = SHF1.png | alt = | motto = | address = | city = Gjilan <br> Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = 1923 - 1943 | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = 80 | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Musa Zajmi", Gjilan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. Shkolla "Musa Zajmi" në Gjilan u emërua sipas sipas heroit të [[Lufta e Dytë Botërore|luftës Nacional Çlirimtare]] [[Musa Zajmi]] (1923 - 1943) nga [[Gjilani]]. Kjo shkollë ka 1192 nxënës të shpërndarë në 51 paralele si dhe 5 paralele të edukimit parashkollor me 87 fëmijë që do të thotë 27 paralele të mësimit klasor dhe 24 paralele të mësimit lëndor. == Historiku == Në vitin 1957, toka ku duhej të ngritej shkolla fillore “Musa Zajmi” ju morë Selim Dedës në një siperfaqe prej 53 ari dhe jo vetëm që nuk iu kompenzua por edhe politika diskriminuese e detyruan që ta braktisë Gjilanin dhe atdheun e të emigrojë për në Turqi. Shkolla u ndërtua me punë të obligueshme nga qytetarët – punë angari. Faza e parë e kësaj shkolle u aftësua ta fillojë punën në vitin 1959,kurse paralelisht nuk u ndërpre puna për ngritjen e pjesës së dytë e cila përfundoi në vitin 1962. Deri në vitin 1962 shkolla quhej “Druga osnovna shkolla u Gnjilanu” (Shkolla e dytë tetvjeçare në Gjilan). Në këtë vit, duke i falenderuar këmbëngultësisë së mësuesve të asaj kohe,veçanërisht mësuesit [[Hysen Selimi]] shkolla e mori emrin Musa Zajmi. Në vitin 1973 u kry puna rreth ngritjes së objektit të tretë të Shkollës fillore e cila u quajt “[[Selami Hallaçi]]”. Në këtë vit u nda kolektivi dhe nxënësit e shkollës fillore “Musa Zajmi” për të kaluar në shkollën e tretë në atë “Selami Hallaçi”. Megjithatë gjatë gjithë kohës Shkolla fillore “Musa Zajmi”, tregoi rezultate të shkëqyeshme në ngritjen e vlerave dhe kualiteteve të mësimdhënies dhe të kapjes së sukseseve edukativo - arsimore. Përkundër vështërsive të natyrës teknike, dhe asaj politike, rregullisht ishte në trysni sepse këtu kishte specifika tjera nga se në këtë shkollë gravitonin ose mësimin e përcillnin nxënësit e të gjitha etniteteve si shqiptarët, serbët, turqit, romët dhe mësimi zhvillohej në këto tri gjuhë. Paralelet me mësim në gjuhën serbe, romët i përdornin vetëm sa për ta plotësuar numrin e klasëve të veta sepse nuk kishte mjaftë nxënës serb. Romët ishin të diskriminuar dhe përdoreshin për t’ua ruajtur paralelet serbe ose për t’ua ruajtur vendet e punës punëtorëve serbë. Paralelet turke – thuaj ishin paralele politike, një fasadë për t’u reklamuar kinse në Jugosllavi respektoheshin të drejtat e pakicave, përndryshe këto paralele gjithmonë kanë qenë të manipuluara dhe numri i nxënsëve ka qenë nën minimumin e lejuar. Në vitin 1981 kur shkolla iu nënshtrua diktatit dhe presionit ndaj një numri të konsideruar të punëtorëve. Vështërsitë më të mëdha e më të theksuara u shfaqën që nga viti 1989, kur u suprimua [[Autonomia e Kosovës]]. Në vitin 1990, si në shumë shkolla të [[Kosova|Kosovës]], edhe në shkollën fillore “Musa Zajmi” u hudh [[Helmi|helmi toksik]] nga pësuan 16 vajza. Punëtorët e mësimit në gjuhën serbe kaluan sëbashku me nxënës në shkollën fillore “Vuk Karaxhiq”. Shkolla fillore “M.Zajmi” mbeti shkollë turke (me numër nën minimum të nxënësve) me drejtor turke. Në ditët që pasuan, nxënësit shqiptarë u nxorrën nga objekti i tyre shkollor ku kishin mësuar që nga fillimi,ndërsa arsimtarët shqiptar u hoqën nga lista e pagave. Mësimi filloi të mbahej nëpër shtëpi private. Më vonë pas lirimit të lokaleve shkollore, sipas një marrëveshje, nxënësit u kthyen në lokalet shkollore por të stërngarkuar sepse në shkollën fillore “Musa Zajmi” u ra të punonin këto shkolla: [[Shkolla fillore “Thimi Miko”]], [[Shkolla e mesme teknike]],[[Shkolla e bujqësisë]] dhe [[Shkolla e mesme e mjeksisë]]. Për të pasur mundësi që të gjitha këto shkolla, ta kenë hapësirën kohore dhe vendore, punohej shtatë ditë me orarë të shkurtuar deri në 20 minuta. Me fillimin e [[Lufta e Kosovës|luftës]],në mes forcave okupuese sërbe dhe [[Ushtria Çlirimtare e Kosovës|Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës]],mësimi u ndërpre fare, por edhe kujdesi për ruajtjen e objektit të shkollës u zbe dhe u pamundësua sepse u ndërpre çdo lëvizje e lirë e qytetarëve. Me mbarimin e luftës,shkolla u gjet rrëmujë dhe ishte e minuar nga forcat serbe. Me futjen e UÇK-ës në Gjilan,u kërkua ndihma për deminimi e shkollës. Në këtë shkollë, pas luftës, janë realizuar shumë projekte të cilat janë ndihmuar nga donacione të ndryshme si nga IRC-ja,[[Mercy Corps]]-i, [[KFOR]]-i turk,[[USAID]],[[Banka Botërore]],[[Kuvendi Komuna]]<nowiki/>l, “[[Morava e Binçës]]”,[[Kombinati i Duhanit]], NI “Çeliku” dhe donatorë të shumtë privatë të cilët mbesin të falenderuar. [[File: Sr.png|upright|thumb|Shkolla "Musa Zajmi", para rinovimit. ]] [[File: Pamja 2.png|upright|thumb|Shkolla "Musa Zajmi", pas Luftës së UÇK-së. ]] ==Programi== Në shkollën fillore "Musa Zajmi" mësimi zhvillohet në dy ndërrime,ndërsa orët mësimore zgjasin 45min. Me numrin aktual të nxënësve shfrytëzohet e tërë hapsira. Kuadri arsimor i mësimit klasor është 100% i kualifikuar kurse ai i mësimit lëndor është 96%. Shkolla i ka të hartuara planet dhe programet zhvillimore të saj,të cilat janë mjaft ambicioze, por që realizimi i tyre varet nga të tjerët sepse buxheti nuk është i mjaftueshëm për të realizuar këto projekte. ==Aktivitetet== <li>Aktivitetet e lira.</li> <ul>Përgatitja e programeve festive me rastin e festave...</ul> <li>Aktivitetet shëndetësore.</li> <li>Aktivitetet sociale dhe humanitare të nxënësve.</li> <li>Aktivitetet prodhuese dhe të ndërmarrësisë të nxënësve.</li> ==Lista e drejtorve të suksesshëm== {{Reflist}} <li> Sali Hasani (1977 - 1982).</li> <li> Sylejman Gjakova (1982 - 1994).</li> <li> Halim Isufi (1994 - 2007).</li> <li> Sami Hoxha (2008 - 2011).</li> <li>Ramadan Dërmaku (2011-2020)</li> ==Partneriteti== <li> Bashkëpunimi i shkollës me prindër.</li> <li> Bashkëpunimi i shkollës me mjedisin lokal.</li> <li> Bashkëpunimi rajonal.</li> <ol> Bëhet një bashkëpunim sporadik përmes Institutit Lindja – Perëndim mes disa shkollave fillore të Gjilanit – Republika e Kosovës,Kumanovës - Republika e Maqedonisë dhe Tergovishtes e Preshevës – Republika e Serbisë.</ol> <li> Bashkëpunimi kontinental.</li> <ol> Binjakëzimi me ndonjë shkollë të BE-së.</ol> <li> Bashkëpunimi ndërkontinental.</li> <ol> Kemi filluar procedurat e Vëllazërimi të shkollës sonë me Shkollën fillore nga Brusa e Republikës së Turqisë.</ol> == Galeria == <gallery> File:Musa_Zajmi.JPG| File:Musa_2.jpg| File:Pamja1.jpg| File:Salla.jpg| </gallery> ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] 44ysc2r71sz5na2xmi0pjrxdu2s5hla 0 379789 2808488 2803983 2025-06-10T17:06:43Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808488 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Rexhep Elmazi", Gjilan | image = | alt = | motto = | address = | city = Gjilan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Rexhep Elmazi", Gjilan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] p6q27b02sdp4d757r2i3wwn6vnvds5o 0 379790 2808489 2803984 2025-06-10T17:07:09Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808489 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Sadulla Brestovci", Gjilan | image = | alt = | motto = | address = | city = Gjilan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Sadulla Brestovci", Gjilan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] qnt4ycwdh6a63qh2oo3ho1ui6hnp93a 0 379791 2808491 2803985 2025-06-10T17:08:05Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808491 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Selami Hallaqi", Gjilan | image = | alt = | motto = | address = | city = Gjilan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Selami Hallaqi", Gjilan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] me1s11c625la9azr66zmtkj8sn76ee2 0 379793 2808493 2803986 2025-06-10T17:09:35Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808493 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Shkolla Fillore e Muzikës", Gjilan | image = | alt = | motto = | address = | city = Gjilan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Shkolla Fillore e Muzikës", Gjilan''' është shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. Drejtimi i kësaj shkolle është shkollë e mesme artistike. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] lfe5fh47teycau72ooxszx9kfoclm07 0 379794 2808492 2803987 2025-06-10T17:08:39Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808492 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Thimi Mitko", Gjilan | image = | alt = | motto = | address = | city = Gjilan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Thimi Mitko", Gjilan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] 5em69tirlee5gtowifptu0ynbhta0rh 0 379795 2808484 2804708 2025-06-10T16:59:22Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808484 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHML "Zenel Hajdini", Gjilan | image = | alt = | motto = | address = | city = Gjilan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHML "Zenel Hajdini", Gjilan''' është shkollë e mesme e lartë në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. Drejtimet e kësaj shkolle janë gjimnaz i përgjithshëm, gjimnaz i përgjithshëm, gjimnaz i shkencave natyrore, gjimnaz i shkencave shoqërore dhe gjimnaz matematikor-informatikë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla të mesme në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] lhdkxop6qfftdcqdglpltx0ouulbxyh 0 379796 2808490 2803988 2025-06-10T17:07:37Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808490 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Zija Shemsiu", Gjilan | image = | alt = | motto = | address = | city = Gjilan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Zija Shemsiu", Gjilan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Gjilan, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] 0wr7ri0197t6c9su4md78s39p51iqg9 0 379797 2808483 2804159 2025-06-10T16:57:23Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808483 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Afërdita", Kishnapolë | image = | alt = | motto = | address = | city = Kishnapolë, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Afërdita", Kishnapolë''' është shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Kishnapolë, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] o1df5ho497bflcqtcv57n3t9eual6sp 0 379798 2808468 2804599 2025-06-10T16:49:47Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808468 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Vatra e Diturisë", Livoç i Epërm | image = | alt = | motto = | address = | city = Livoç i Epërm, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Vatra e Diturisë", Livoç i Epërm''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Livoç i Epërm, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] 5wses9oqhz69kqqjlv0q2pdmysoj1xk 0 379799 2808469 2804240 2025-06-10T16:50:28Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808469 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Dëshmorët e Kombit", Livoç i Ultë | image = | alt = | motto = | address = | city = Livoç i Ultë, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Dëshmorët e Kombit", Livoç i Ultë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Livoç i Ultë, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] by5d76sztilhuboq5zgnojwzcbq406l 0 379800 2808474 2804153 2025-06-10T16:52:57Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808474 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Abdullah Tahiri", Malishevë | image = | alt = | motto = | address = | city = Malishevë, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Abdullah Tahiri", Malishevë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Malishevë, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] njaqqnfcrtn2icog0sik3wcswswoz9t 0 379802 2808480 2805315 2025-06-10T16:55:32Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808480 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Skenderbeu", Perlepnicë | image = | alt = | motto = | address = | city = Perlepnicë, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Skenderbeu", Perlepnicë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Perlepnicë, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla të emërtuara sipas Skënderbeut]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] 96aqyy26n1mfk1m2q3en820l75p08p7 0 379803 2808481 2804436 2025-06-10T16:55:58Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808481 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Liria", Pogragjë | image = | alt = | motto = | address = | city = Pogragjë, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Liria", Pogragjë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Pogragjë, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla të emërtuara sipas Lirisë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] icc6witxmvjvvipafd4nqk7bnezdlb2 0 379804 2808472 2805092 2025-06-10T16:52:03Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808472 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Bajram Curri", Shurdhan | image = | alt = | motto = | address = | city = Shurdhan, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Bajram Curri", Shurdhan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Shurdhan, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla të emërtuara sipas Bajram Currit]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] eoymp9ws9tsj3zw86ora5uz34rw52cp 0 379805 2808475 2804600 2025-06-10T16:53:24Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808475 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Vehbi Ibrahimi", Uglar | image = | alt = | motto = | address = | city = Uglar, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Vehbi Ibrahimi", Uglar''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Uglar, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] rztu5ndeus3ip3gihusisqqzstnvv1s 0 379806 2808471 2804471 2025-06-10T16:51:34Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808471 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Mulla Idriz Gjilani", Velekincë | image = | alt = | motto = | address = | city = Velekincë, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Mulla Idriz Gjilani", Velekincë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Velekincë, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] hw4kx5htg0zx4ar3urwzdctq4h1keqi 0 379807 2808470 2804313 2025-06-10T16:51:11Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808470 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Fetah Qerimi", Vërbicë e Zhegocit | image = | alt = | motto = | address = | city = Vërbicë e Zhegocit, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Fetah Qerimi", Vërbicë e Zhegocit''' është shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Vërbicë e Zhegocit, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] flrbcvb1m8gnusogkljxs15cm6pli7a 0 379808 2808476 2804295 2025-06-10T16:53:48Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808476 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Esat Berisha", Vlashticë | image = | alt = | motto = | address = | city = Vlashticë, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Esat Berisha", Vlashticë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Vlashticë, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] 3qocu17gbsz31s7cgn4f54huyjjftaw 0 379809 2808479 2804161 2025-06-10T16:55:03Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Gjilan]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808479 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Agim Ramadani", Zhegër | image = | alt = | motto = | address = | city = Zhegër, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Agim Ramadani", Zhegër''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Zhegër, Komuna Gjilan, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] 457602xsx942dv88sh20pu6wkerkxyn 2808562 2808479 2025-06-10T21:27:39Z Edukatori 112234 2808562 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = Shkolla Fillore e Mesme e Ulët <br> "Agim Ramadani" <br> Zhegër | image = Shkolla dhe Permendorja Agim Ramadani.JPG | alt = | motto = | address = | city = Zhegër, Komuna Gjilan | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Agim Ramadani", Zhegër''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Zhegër, Komuna Gjilan, Kosovë. == Vështrim == Shkolla Fillore dhe e Mesme e Ulët "Agim Ramadani" në fshatin Zhegër të Komunës së Gjilanit, Kosovë, është një institucion arsimor me një histori të pasur dhe një rol të rëndësishëm në edukimin e brezave të rinj në këtë rajon.<ref>{{Cite web |title=Fillon ndërtimi i fushës së sportit në shkollën “Agim Ramadani” në Zhegër – Komuna Gjilan |url=https://gjilan.rks-gov.net/news/fillon-ndertimi-i-fushes-se-sportit-ne-shkollen-agim-ramadani-ne-zheger/ |access-date=2025-05-11 |website=gjilan.rks-gov.net |language=sq}}</ref> Procesi mësimor në këtë shkollë ka filluar që nga viti 1945, duke shërbyer si një qendër e rëndësishme e dijes për komunitetin lokal dhe fshatrat përreth. Në vitin 2011, u përurua objekti i ri i shkollës, i ndërtuar në vendin ku më parë ndodhej një stacion policor serb, simbol i represionit ndaj popullatës shqiptare gjatë periudhës së okupimit. Ky objekt modern përfshin 17 dhoma mësimi, 2 dhoma për parashkollorë, 1 kabinet të muzikës, 3 laboratorë, bibliotekë, 3 zyra administrate dhe sallën e arsimtarëve. Shkolla mban emrin e heroit kombëtar [[Agim Ramadani]], i lindur më 3 maj 1963 në Zhegër, i cili ishte një figurë e shquar e luftës për liri dhe pavarësi të Kosovës. Ai u dallua për kontributin e tij në Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës dhe ra dëshmor gjatë luftës. Në nder të tij, në vitin 2012, në oborrin e shkollës u zbulua busti i tij . Çdo vit, shkolla organizon manifestimin "Ditët e Agimit", një ngjarje kulturore dhe edukative që përfshin aktivitete të ndryshme si programe artistike, gara letrare dhe sportive, duke përkujtuar jetën dhe veprën e heroit Agim Ramadani.<ref>{{Cite web |date=2022-05-04 |title=“Ditët e Agimit 2022”, në nderim të heroit dhe artistit Agim Ramadani |url=https://www.strugalajme.com/kulture/ditet-e-agimit-2022-ne-nderim-te-heroit-dhe-artistit-agim-ramadani/ |access-date=2025-05-11 |website=Struga Lajm {{!}} Struga Lajme |language=en-GB}}</ref> Shkolla Fillore dhe e Mesme e Ulët "Agim Ramadani" vazhdon të jetë një qendër e rëndësishme arsimore dhe kulturore në rajonin e Zhegrës, duke kontribuar në edukimin dhe formimin e brezave të rinj me vlera patriotike dhe qytetare.<ref>{{Cite web |title=SHFMU "Agim Ramadani" Zhegër, Gjilan (2025) |url=https://www.findglocal.com/XK/Gjilan/137189133048838/SHFMU-%22Agim-Ramadani%22-Zheg%C3%ABr |access-date=2025-05-11 |website=www.findglocal.com |language=sq}}</ref> ==Shih edhe== * [[Arsimi në Gjilan]] * [[Arsimi në Kosovë]] == Referime == [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Gjilan]] cjpp02zoqmzsqhtlci1vsyz98johlf3 0 379911 2808542 2804237 2025-06-10T20:57:00Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808542 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Dëshmorët e Kombit", Çabiç | image = | alt = | motto = | address = | city = Çabiç, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Dëshmorët e Kombit", Çabiç''' është shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Çabiç, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] cvjrl6qkm7fq39gzutb067eeclldv47 0 379912 2808547 2804291 2025-06-10T20:59:33Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808547 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Esad Mekuli", Caravik | image = | alt = | motto = | address = | city = Caravik, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Esad Mekuli", Caravik''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Caravik, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] liadsvktbo0pkupolbe33vf7ar24tp2 0 379913 2808544 2804175 2025-06-10T20:58:10Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808544 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Ali Krasniqi", Dobrovodë | image = | alt = | motto = | address = | city = Dobrovodë, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Ali Krasniqi", Dobrovodë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Dobrovodë, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] g0otboe2ktb4jf5tq1dxqffeqbwpd7z 0 379914 2808537 2804383 2025-06-10T20:54:20Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808537 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Isa Boletini", Drenoc | image = | alt = | motto = | address = | city = Drenoc, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Isa Boletini", Drenoc''' është shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Drenoc, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] j1m73b8emck3sjzdkcyicm0af94upf9 2808538 2808537 2025-06-10T20:55:04Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla të emërtuara sipas Isa Boletinit]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808538 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Isa Boletini", Drenoc | image = | alt = | motto = | address = | city = Drenoc, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Isa Boletini", Drenoc''' është shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Drenoc, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] [[Kategoria:Shkolla të emërtuara sipas Isa Boletinit]] i1kqytbpmqi01h9mhqc7dnrl01n7p08 0 379915 2808551 2804249 2025-06-10T21:02:17Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808551 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Dëshmorët e Qëndresës", Gllarevë | image = | alt = | motto = | address = | city = Gllarevë, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Dëshmorët e Qëndresës", Gllarevë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Gllarevë, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] ogxs8hd32yrcit3wh2bkc3o3qafe7uj 0 379916 2808549 2805080 2025-06-10T21:01:04Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808549 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Azem Bejta", Grabanicë | image = | alt = | motto = | address = | city = Grabanicë, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Azem Bejta", Grabanicë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Grabanicë, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla të emërtuara sipas Azem Bejtës]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] kkueot30x4a1hcg4v871xuulflc3eqt 0 379917 2808543 2804639 2025-06-10T20:57:24Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808543 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Zgjimi", Grebnik | image = | alt = | motto = | address = | city = Grebnik, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Zgjimi", Grebnik''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Grebnik, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] civo5cl5pf1nl0wmon30kmu79bbkwoz 0 379918 2808541 2804187 2025-06-10T20:56:22Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808541 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Atë Gjergj Fishta", Jagodë | image = | alt = | motto = | address = | city = Jagodë, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Atë Gjergj Fishta", Jagodë''' është shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Jagodë, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] fsssfmsogmfgt5jwnjza7f8thn4qswr 0 379919 2808545 2804592 2025-06-10T20:58:41Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808545 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Tre dëshmorët", Jashanicë | image = | alt = | motto = | address = | city = Jashanicë, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Tre dëshmorët", Jashanicë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Jashanicë, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] stwk1bfzh522hbjbjuhf59karl9f2mg 0 379920 2808532 2804664 2025-06-10T20:51:10Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808532 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHML "Fehmi Agani", Klinë | image = | alt = | motto = | address = | city = Klinë, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHML "Fehmi Agani", Klinë''' është shkollë e mesme e lartë në Klinë, Komuna Klinë, Kosovë. Drejtimi i kësaj shkolle është shkollë e mesme profesionale. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla të mesme në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] nvoqwb9evpuk6rs3qown0v6du9q8kgv 0 379921 2808530 2804393 2025-06-10T20:50:06Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808530 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Ismet Rraci", Klinë | image = | alt = | motto = | address = | city = Klinë, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Ismet Rraci", Klinë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Klinë, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] 6kaoou1zmfc8ovrk150fqk57nil9b0w 0 379922 2808533 2804684 2025-06-10T20:51:37Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808533 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHML "Luigj Gurakuqi", Klinë | image = | alt = | motto = | address = | city = Klinë, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHML "Luigj Gurakuqi", Klinë''' është shkollë e mesme e lartë në Klinë, Komuna Klinë, Kosovë. Drejtimet e kësaj shkolle janë gjimnaz i përgjithshëm, gjimnaz i shkencave natyrore, gjimnaz i shkencave shoqërore dhe gjimnaz matematikor. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla të mesme në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] eb8xx3kk4xio0mnprijxuk0qdyvjln4 2808534 2808533 2025-06-10T20:52:04Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla të emërtuara sipas Luigj Gurakuqit]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808534 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHML "Luigj Gurakuqi", Klinë | image = | alt = | motto = | address = | city = Klinë, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHML "Luigj Gurakuqi", Klinë''' është shkollë e mesme e lartë në Klinë, Komuna Klinë, Kosovë. Drejtimet e kësaj shkolle janë gjimnaz i përgjithshëm, gjimnaz i shkencave natyrore, gjimnaz i shkencave shoqërore dhe gjimnaz matematikor. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla të mesme në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] [[Kategoria:Shkolla të emërtuara sipas Luigj Gurakuqit]] l6l4omnd2eucfuetpo9l47duf8z4rea 0 379923 2808531 2804467 2025-06-10T20:50:31Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808531 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Motrat Qiriazi", Klinë | image = | alt = | motto = | address = | city = Klinë, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Motrat Qiriazi", Klinë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Klinë, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] l42pz41yrbuxg1q1otu1aorziouukoe 0 379925 2808548 2804616 2025-06-10T21:00:34Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808548 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Xhafer Gashi", Prçevë | image = | alt = | motto = | address = | city = Prçevë, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Xhafer Gashi", Prçevë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Prçevë, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] hhe8dh8hctbcp51gyyonrnrzwy9ud56 0 379926 2808540 2804194 2025-06-10T20:55:57Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808540 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Avni Zhabota", Shtupel | image = | alt = | motto = | address = | city = Shtupel, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Avni Zhabota", Shtupel''' është shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Shtupel, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] 6sce3b3hza5kh2375a6bvwntjgwpqb3 0 379927 2808539 2804626 2025-06-10T20:55:33Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808539 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Ymer Berisha", Siqevë | image = | alt = | motto = | address = | city = Siqevë, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Ymer Berisha", Siqevë''' është shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Siqevë, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] 3mzrwympq5z5bljqbtjixa6ybkkhbyz 0 379928 2808546 2805121 2025-06-10T20:59:05Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808546 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Emin Duraku", Sverkë | image = | alt = | motto = | address = | city = Sverkë, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Emin Duraku", Sverkë''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Sverkë, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla të emërtuara sipas Emin Durakut]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] 8sovmxn4v0ll3ldy0uogjw1az7drpn8 0 379929 2808536 2804256 2025-06-10T20:53:55Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808536 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Dëshmorët", Volljak | image = | alt = | motto = | address = | city = Volljak, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Dëshmorët", Volljak''' është shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Volljak, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] munvuliod1la4ojmcf7soshdgz5w2fg 0 379930 2808550 2804189 2025-06-10T21:01:52Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Klinë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808550 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Atë Shtjefën Gjeçovi", Zllakuqan | image = | alt = | motto = | address = | city = Zllakuqan, Komuna Klinë | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Atë Shtjefën Gjeçovi", Zllakuqan''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Zllakuqan, Komuna Klinë, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Klinë]] lhyym419d5bw1ij2w03vbc3h069a8li 0 380304 2808535 2804372 2025-06-10T20:52:48Z Edukatori 112234 added [[Category:Shkolla në Skënderaj]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808535 wikitext text/x-wiki {{Infobox school | name = SHFMU "Idriz Barani", Klinë e Epërme | image = | alt = | motto = | address = | city = Klinë e Epërme, Komuna Skënderaj | state = | zipcode = | country = Kosovë | coordinates = | other_names = | former_name = | type = [[Shkollë publike]] | established = | district = | us_nces_school_id = | principal = | teaching_staff = | grades = | enrollment = | ratio = | campus_size = | campus_type = | colors = | mascot = | rival = | newspaper = | yearbook = | website = | footnotes = }} '''SHFMU "Idriz Barani", Klinë e Epërme''' është institucion arsimor parafillor, shkollë fillore dhe shkollë e mesme e ulët në Klinë e Epërme, Komuna Skënderaj, Kosovë. ==Shih edhe== * [[Arsimi në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme të ulëta në Kosovë]] [[Kategoria:Shkolla në Skënderaj]] oi5qpsr6qr729o6h2wfll7oitejl0ob 0 380641 2808630 2805890 2025-06-11T08:59:05Z 185.32.22.99 2808630 wikitext text/x-wiki Tragjedia e familjes Josifi është një ngjarje tronditëse që ndodhi në lagjen Kombinat, Tiranë, Shqipëri, në korrik 2020. Në këtë rast, dy anëtare të familjes, nëna Zhaneta Josifi dhe vajza e saj Anisa Josifi, u vetëflijuan, ndërsa vajza tjetër, Blerta Josifi, u gjet në gjendje kritike, por mbijetoi. ==Rrethanat e ngjarjes== Familja Josifi ishte pjesë e një grupi fetar me bindje ekstreme, specifikisht Dëshmitarët e Jehovait. Autoritetet zbuluan se Anisa kishte ndërruar jetë rreth 15 muaj para se të zbuloheshin trupat, por nëna dhe motra e saj vazhdonin të besonin në ringjalljen e saj, duke e ruajtur trupin në shtëpi. Gjatë kësaj periudhe, familja kishte shkëputur kontaktet me të afërmit dhe jetonte në izolim të plotë. Policia dhe ekspertët mjeko-ligjorë konfirmuan se shkaku i vdekjes ishte kequshqyerja dhe vetëflijimi për arsye fetare. Sektori i krimeve të rënda hapi një hetim për të zbuluar faktorët që çuan në këtë tragjedi, si dhe për të analizuar ndikimin e besimeve ekstreme në psikologjinë e viktimave. <ref>https://telegraf.al/aktualitet/tragjedia-ne-kombinat-ja-sekti-qe-rekrutoi-familjen-josifi-ishin-ne-dijeni-te-vdekjes-se-30-vjecares-dhe-ndiqnin-ritualin-per-ringjalljen/</ref> <ref>https://sot.com.al/aktualitet/detaje-te-reja-nga-tragjedia-ne-familjen-josifi-bie-akuza-e-shkaktimi-i444371/</ref> ==Reagimi i publikut== Ngjarja tronditi opinionin publik në Shqipëri dhe ngjalli diskutime mbi rolin e sekteve fetare dhe ndikimin e tyre në individët vulnerabël. Organizata të ndryshme kërkuan forcimin e mbikëqyrjes së grupeve fetare joformale dhe rritjen e ndërgjegjësimit për shëndetin mendor. Ekspertë të psikologjisë dhe sociologjisë vunë në dukje rëndësinë e mbështetjes sociale për njerëzit që mund të ndikohen nga bindje ekstreme. Autoritetet rekomanduan rritjen e fushatave ndërgjegjësuese për të parandaluar raste të ngjashme në të ardhmen.<ref>https://abcnews.al/veteflijimi-ne-familjen-josifi-hetimet-mbishkrimet-e-gjetura-u-perkasin-deshmitareve-te-jehovait/</ref> ==Referime== ao42qgsy9mnc8n1s6h39hyddujn2hpr 0 380992 2808425 2807759 2025-06-10T12:01:02Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[SHML "Hasan Prishtina", Mitrovicë]] 2808425 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHML "Hasan Prishtina", Mitrovicë]] t40j5j1zj76pk3x15hk3mtwurzqzyag 0 380993 2808426 2807761 2025-06-10T12:01:12Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[SHML "Arkitekt Sinani", Mitrovicë]] 2808426 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHML "Arkitekt Sinani", Mitrovicë]] gesb7tg2svj3zhy67wpr9tod52fd1r4 0 380994 2808427 2807763 2025-06-10T12:01:22Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[SHML "Elena Gjika", Ferizaj]] 2808427 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHML "Elena Gjika", Ferizaj]] 6uy581aryjze4zl55vm45q107ft98eg 0 380995 2808428 2807765 2025-06-10T12:01:32Z EmausBot 19029 Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[SHML "Pjetër Bogdani", Ferizaj]] 2808428 wikitext text/x-wiki #RIDREJTO [[SHML "Pjetër Bogdani", Ferizaj]] jqwohfptbr6226ze3xgf21snn2paa80 0 381117 2808451 2808388 2025-06-10T14:29:06Z Sadsadas 51943 /* Historia */ 2808451 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale. Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve. Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave. Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC. Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001. ==Referime== {{Reflist}} 34pe8yek5assryklm5ubjkc4d5ehrwr 2808452 2808451 2025-06-10T14:35:30Z Sadsadas 51943 /* Historia */ 2808452 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> ==Referime== {{Reflist}} h6ujzbuje93at3ocz35vifj5i0h3ev4 2808459 2808452 2025-06-10T15:30:33Z Sadsadas 51943 /* Historia */ 2808459 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve. Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s. Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me Al-Ahli të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe Zamalek që fitoi në vitin 2003. Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]]. Club Sfaxien i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve. Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut. ==Referime== {{Reflist}} cx3vpu0756u6p0kt0y41rrdhn5dkbtv 2808464 2808459 2025-06-10T16:02:52Z Sadsadas 51943 /* Historia */ 2808464 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve.<ref name="iraq"/> Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s.<ref name="uafa"/> Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli]] të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe [[Zamalek SC|Zamalek]] që fitoi në vitin 2003.<ref>{{cite news|title=Arab Merged Clubs Championship 2003|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072804/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|url-status=live}}</ref> Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]].<ref name="rsssf"/> [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arabian Champions League 2004|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075512/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|url-status=live}}</ref> Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut.<ref name="niiiis"/> ==Referime== {{Reflist}} hk69r6m0spshb0xiykaasipfvj984dn 2808517 2808464 2025-06-10T19:41:07Z Sadsadas 51943 /* Historia */ 2808517 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve.<ref name="iraq"/> Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s.<ref name="uafa"/> Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli]] të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe [[Zamalek SC|Zamalek]] që fitoi në vitin 2003.<ref>{{cite news|title=Arab Merged Clubs Championship 2003|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072804/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|url-status=live}}</ref> Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]].<ref name="rsssf"/> [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arabian Champions League 2004|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075512/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|url-status=live}}</ref> Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut.<ref name="niiiis"/> Pas fitores së titujve për Al-Ittihad të Arabisë Saudite dhe Raja Casablanca të Marokut, ES Sétif i Algjerisë u bë fituesi i parë radhazi në epokën e Ligës së Kampionëve duke fituar të dy titujt në sezonet 2006–07 dhe 2007–08. Pas edicionit 2008–09 të fituar nga Espérance de Tunis i Tunizisë, UAFA hasi probleme organizative për shkak të problemeve me sponsorin e ri të turneut. Kjo bëri që kompeticioni të mos zhvillohej për katër vite deri sa u rikthye në sezonin 2012–13 nën emrin e ri Kupa e Klubeve UAFA, me [[USM Alger]] të Algjerisë që fitoi titullin e tyre të parë. Megjithatë, UAFA më pas hasi të njëjtat probleme si më parë, të cilat çuan në një tjetër ndërprerje katërvjeçare. Kompeticioni u mbajt përsëri në vitin 2017 nën emrin Kampionati Arab i Klubeve me 20 ekipe pjesëmarrëse; faza e grupeve dhe faza eliminatore u mbajtën në Egjipt dhe finalja u mbajt si një ndeshje e vetme. Espérance de Tunis u kurorëzua kampion, duke i bërë ato ekipin më të suksesshëm në historinë e këtij kompeticioni. ==Referime== {{Reflist}} 8cotk25bxp7oshwn17thzyw07hqv6fs 2808520 2808517 2025-06-10T19:46:59Z Sadsadas 51943 /* Historia */ 2808520 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve.<ref name="iraq"/> Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s.<ref name="uafa"/> Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli]] të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe [[Zamalek SC|Zamalek]] që fitoi në vitin 2003.<ref>{{cite news|title=Arab Merged Clubs Championship 2003|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072804/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|url-status=live}}</ref> Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]].<ref name="rsssf"/> [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arabian Champions League 2004|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075512/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|url-status=live}}</ref> Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut.<ref name="niiiis"/> Pas fitores së titujve për Al-Ittihad të Arabisë Saudite dhe Raja Casablanca të Marokut, ES Sétif i Algjerisë u bë fituesi i parë radhazi në epokën e Ligës së Kampionëve duke fituar të dy titujt në sezonet 2006–07 dhe 2007–08.<ref name="winners"/> Pas edicionit 2008–09 të fituar nga Espérance de Tunis i Tunizisë, UAFA hasi probleme organizative për shkak të problemeve me sponsorin e ri të turneut.<ref name="rsssf"/> Kjo bëri që kompeticioni të mos zhvillohej për katër vite deri sa u rikthye në sezonin 2012–13 nën emrin e ri Kupa e Klubeve UAFA, me [[USM Alger]] të Algjerisë që fitoi titullin e tyre të parë.<ref>{{cite news|title=Arab Cup of Club 2012/2013|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075304/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|url-status=live}}</ref> Megjithatë, UAFA më pas hasi të njëjtat probleme si më parë, të cilat çuan në një tjetër ndërprerje katërvjeçare.<ref name="winners"/> Kompeticioni u mbajt përsëri në vitin 2017 nën emrin Kampionati Arab i Klubeve me 20 ekipe pjesëmarrëse; faza e grupeve dhe faza eliminatore u mbajtën në Egjipt dhe finalja u mbajt si një ndeshje e vetme.<ref>{{cite news|title=Arab Championship League 2017/2016|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072256/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|url-status=live}}</ref> Espérance de Tunis u kurorëzua kampion, duke i bërë ato ekipin më të suksesshëm në historinë e këtij kompeticioni.<ref name="rsssf"/> ==Referime== {{Reflist}} l7lg864n0sy951qmtcpcj5fn0n3pdsx 2808522 2808520 2025-06-10T19:54:25Z Sadsadas 51943 /* Historia */ 2808522 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve.<ref name="iraq"/> Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s.<ref name="uafa"/> Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli]] të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe [[Zamalek SC|Zamalek]] që fitoi në vitin 2003.<ref>{{cite news|title=Arab Merged Clubs Championship 2003|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072804/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|url-status=live}}</ref> Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]].<ref name="rsssf"/> [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arabian Champions League 2004|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075512/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|url-status=live}}</ref> Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut.<ref name="niiiis"/> Pas fitores së titujve për Al-Ittihad të Arabisë Saudite dhe Raja Casablanca të Marokut, ES Sétif i Algjerisë u bë fituesi i parë radhazi në epokën e Ligës së Kampionëve duke fituar të dy titujt në sezonet 2006–07 dhe 2007–08.<ref name="winners"/> Pas edicionit 2008–09 të fituar nga Espérance de Tunis i Tunizisë, UAFA hasi probleme organizative për shkak të problemeve me sponsorin e ri të turneut.<ref name="rsssf"/> Kjo bëri që kompeticioni të mos zhvillohej për katër vite deri sa u rikthye në sezonin 2012–13 nën emrin e ri Kupa e Klubeve UAFA, me [[USM Alger]] të Algjerisë që fitoi titullin e tyre të parë.<ref>{{cite news|title=Arab Cup of Club 2012/2013|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075304/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|url-status=live}}</ref> Megjithatë, UAFA më pas hasi të njëjtat probleme si më parë, të cilat çuan në një tjetër ndërprerje katërvjeçare.<ref name="winners"/> Kompeticioni u mbajt përsëri në vitin 2017 nën emrin Kampionati Arab i Klubeve me 20 ekipe pjesëmarrëse; faza e grupeve dhe faza eliminatore u mbajtën në Egjipt dhe finalja u mbajt si një ndeshje e vetme.<ref>{{cite news|title=Arab Championship League 2017/2016|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072256/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|url-status=live}}</ref> Espérance de Tunis u kurorëzua kampion, duke i bërë ato ekipin më të suksesshëm në historinë e këtij kompeticioni.<ref name="rsssf"/> Numri i ekipeve u dyfishua në 40 për sezonin 2018–19 ku kompeticioni u riemërua në Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe dhe formati u ndryshua sërisht. Edicioni i vitit 2023 i turneut u mbulua gjerësisht nga media ndërkombëtare për shkak të pjesëmarrjes së një numri lojtarësh të profilit të lartë si [[Cristiano Ronaldo]], [[Karim Benzema]] dhe [[N'Golo Kanté]] pas transferimeve të tyre në klubet e Ligës Profesionale Saudite. Nga trembëdhjetë kampionët e kurorëzuar nga viti 2002 deri në vitin 2023, dhjetë prej tyre ishin nga Afrika dhe vetëm tre ishin nga Azia. ==Referime== {{Reflist}} byuj7n244ngtqce2lpex4ko4cns8q9s 2808552 2808522 2025-06-10T21:07:32Z Sadsadas 51943 /* Historia */ 2808552 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve.<ref name="iraq"/> Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s.<ref name="uafa"/> Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli]] të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe [[Zamalek SC|Zamalek]] që fitoi në vitin 2003.<ref>{{cite news|title=Arab Merged Clubs Championship 2003|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072804/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|url-status=live}}</ref> Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]].<ref name="rsssf"/> [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arabian Champions League 2004|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075512/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|url-status=live}}</ref> Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut.<ref name="niiiis"/> Pas fitores së titujve për Al-Ittihad të Arabisë Saudite dhe Raja Casablanca të Marokut, ES Sétif i Algjerisë u bë fituesi i parë radhazi në epokën e Ligës së Kampionëve duke fituar të dy titujt në sezonet 2006–07 dhe 2007–08.<ref name="winners"/> Pas edicionit 2008–09 të fituar nga Espérance de Tunis i Tunizisë, UAFA hasi probleme organizative për shkak të problemeve me sponsorin e ri të turneut.<ref name="rsssf"/> Kjo bëri që kompeticioni të mos zhvillohej për katër vite deri sa u rikthye në sezonin 2012–13 nën emrin e ri Kupa e Klubeve UAFA, me [[USM Alger]] të Algjerisë që fitoi titullin e tyre të parë.<ref>{{cite news|title=Arab Cup of Club 2012/2013|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075304/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|url-status=live}}</ref> Megjithatë, UAFA më pas hasi të njëjtat probleme si më parë, të cilat çuan në një tjetër ndërprerje katërvjeçare.<ref name="winners"/> Kompeticioni u mbajt përsëri në vitin 2017 nën emrin Kampionati Arab i Klubeve me 20 ekipe pjesëmarrëse; faza e grupeve dhe faza eliminatore u mbajtën në Egjipt dhe finalja u mbajt si një ndeshje e vetme.<ref>{{cite news|title=Arab Championship League 2017/2016|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072256/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|url-status=live}}</ref> Espérance de Tunis u kurorëzua kampion, duke i bërë ato ekipin më të suksesshëm në historinë e këtij kompeticioni.<ref name="rsssf"/> Numri i ekipeve u dyfishua në 40 për sezonin 2018–19 ku kompeticioni u riemërua në Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe dhe formati u ndryshua sërisht.<ref>{{cite news|title=Zayed Cup Championship League 2018|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072709/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u mbulua gjerësisht nga media ndërkombëtare për shkak të pjesëmarrjes së një numri lojtarësh të profilit të lartë si [[Cristiano Ronaldo]], [[Karim Benzema]] dhe [[N'Golo Kanté]] pas transferimeve të tyre në klubet e Ligës Profesionale Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|title=Cristiano Ronaldo scores twice as Al-Nassr win first Arab Club Champions Cup title|publisher=BBC Sport|language=en|date=12 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|url-status=live}}</ref> Nga trembëdhjetë kampionët e kurorëzuar nga viti 2002 deri në vitin 2023, dhjetë prej tyre ishin nga Afrika dhe vetëm tre ishin nga Azia.<ref name="winners"/> ==Referime== {{Reflist}} 40tg0hie9myf8eddb0m6qo2k6osebg4 2808584 2808552 2025-06-10T22:39:49Z Sadsadas 51943 /* Historia */ 2808584 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve.<ref name="iraq"/> Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s.<ref name="uafa"/> Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli]] të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe [[Zamalek SC|Zamalek]] që fitoi në vitin 2003.<ref>{{cite news|title=Arab Merged Clubs Championship 2003|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072804/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|url-status=live}}</ref> Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]].<ref name="rsssf"/> [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arabian Champions League 2004|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075512/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|url-status=live}}</ref> Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut.<ref name="niiiis"/> Pas fitores së titujve për Al-Ittihad të Arabisë Saudite dhe Raja Casablanca të Marokut, ES Sétif i Algjerisë u bë fituesi i parë radhazi në epokën e Ligës së Kampionëve duke fituar të dy titujt në sezonet 2006–07 dhe 2007–08.<ref name="winners"/> Pas edicionit 2008–09 të fituar nga Espérance de Tunis i Tunizisë, UAFA hasi probleme organizative për shkak të problemeve me sponsorin e ri të turneut.<ref name="rsssf"/> Kjo bëri që kompeticioni të mos zhvillohej për katër vite deri sa u rikthye në sezonin 2012–13 nën emrin e ri Kupa e Klubeve UAFA, me [[USM Alger]] të Algjerisë që fitoi titullin e tyre të parë.<ref>{{cite news|title=Arab Cup of Club 2012/2013|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075304/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|url-status=live}}</ref> Megjithatë, UAFA më pas hasi të njëjtat probleme si më parë, të cilat çuan në një tjetër ndërprerje katërvjeçare.<ref name="winners"/> Kompeticioni u mbajt përsëri në vitin 2017 nën emrin Kampionati Arab i Klubeve me 20 ekipe pjesëmarrëse; faza e grupeve dhe faza eliminatore u mbajtën në Egjipt dhe finalja u mbajt si një ndeshje e vetme.<ref>{{cite news|title=Arab Championship League 2017/2016|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072256/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|url-status=live}}</ref> Espérance de Tunis u kurorëzua kampion, duke i bërë ato ekipin më të suksesshëm në historinë e këtij kompeticioni.<ref name="rsssf"/> Numri i ekipeve u dyfishua në 40 për sezonin 2018–19 ku kompeticioni u riemërua në Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe dhe formati u ndryshua sërisht.<ref>{{cite news|title=Zayed Cup Championship League 2018|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072709/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u mbulua gjerësisht nga media ndërkombëtare për shkak të pjesëmarrjes së një numri lojtarësh të profilit të lartë si [[Cristiano Ronaldo]], [[Karim Benzema]] dhe [[N'Golo Kanté]] pas transferimeve të tyre në klubet e Ligës Profesionale Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|title=Cristiano Ronaldo scores twice as Al-Nassr win first Arab Club Champions Cup title|publisher=BBC Sport|language=en|date=12 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|url-status=live}}</ref> Nga trembëdhjetë kampionët e kurorëzuar nga viti 2002 deri në vitin 2023, dhjetë prej tyre ishin nga Afrika dhe vetëm tre ishin nga Azia.<ref name="winners"/> ==Marka== Që nga sezoni 2018–19, kompeticioni është quajtur Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe, ndërsa çdo edicion i turneut ka edhe emrin e vet të veçantë bazuar në vendin pritës të turneut ose të ndeshjes finale. Finalja e vitit 2019 u zhvillua në [[Emiratet e Bashkuara Arabe]], duke bërë që edicioni 2018–19 të quhej Kupa e Kampionëve Zayed për të shënuar 100 vjetorin e lindjes së të ndjerit [[Sheikh Zayed bin Sultan Al Nahyan]], themeluesit të Emirateve të Bashkuara Arabe. Finalja e vitit 2020 u zhvillua në Marok dhe edicioni 2019–20 u quajt Kupa e Kampionëve [[Mohammed VI i Marokut|Mohammed VI]] sipas Mohammed VI të Marokut. Edicioni i vitit 2023 i turneut u zhvillua në Arabinë Saudite që nga faza e grupeve e tutje, dhe kështu u quajt Kupa e Klubit Mbreti Salman sipas Salmanit të Arabisë Saudite. Logoja e Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe është një rreth i bardhë me një kontur gri, me modele blu të errët, të kuqe, vjollcë dhe jeshile me një diamant blu të errët në qendër që mban fjalët Kampionë Arabë në arabisht. Emri i garës në anglisht dhe arabisht ndodhet poshtë logos. Logoja përshtatet paksa për secilin edicion të turneut për të pasqyruar emrin dhe kombin pritës të atij edicioni specifik. ==Referime== {{Reflist}} lv7f0pixe65huvs2f6nv8ibt24p4i6s 2808591 2808584 2025-06-10T22:51:08Z Sadsadas 51943 /* Marka */ 2808591 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve.<ref name="iraq"/> Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s.<ref name="uafa"/> Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli]] të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe [[Zamalek SC|Zamalek]] që fitoi në vitin 2003.<ref>{{cite news|title=Arab Merged Clubs Championship 2003|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072804/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|url-status=live}}</ref> Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]].<ref name="rsssf"/> [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arabian Champions League 2004|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075512/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|url-status=live}}</ref> Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut.<ref name="niiiis"/> Pas fitores së titujve për Al-Ittihad të Arabisë Saudite dhe Raja Casablanca të Marokut, ES Sétif i Algjerisë u bë fituesi i parë radhazi në epokën e Ligës së Kampionëve duke fituar të dy titujt në sezonet 2006–07 dhe 2007–08.<ref name="winners"/> Pas edicionit 2008–09 të fituar nga Espérance de Tunis i Tunizisë, UAFA hasi probleme organizative për shkak të problemeve me sponsorin e ri të turneut.<ref name="rsssf"/> Kjo bëri që kompeticioni të mos zhvillohej për katër vite deri sa u rikthye në sezonin 2012–13 nën emrin e ri Kupa e Klubeve UAFA, me [[USM Alger]] të Algjerisë që fitoi titullin e tyre të parë.<ref>{{cite news|title=Arab Cup of Club 2012/2013|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075304/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|url-status=live}}</ref> Megjithatë, UAFA më pas hasi të njëjtat probleme si më parë, të cilat çuan në një tjetër ndërprerje katërvjeçare.<ref name="winners"/> Kompeticioni u mbajt përsëri në vitin 2017 nën emrin Kampionati Arab i Klubeve me 20 ekipe pjesëmarrëse; faza e grupeve dhe faza eliminatore u mbajtën në Egjipt dhe finalja u mbajt si një ndeshje e vetme.<ref>{{cite news|title=Arab Championship League 2017/2016|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072256/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|url-status=live}}</ref> Espérance de Tunis u kurorëzua kampion, duke i bërë ato ekipin më të suksesshëm në historinë e këtij kompeticioni.<ref name="rsssf"/> Numri i ekipeve u dyfishua në 40 për sezonin 2018–19 ku kompeticioni u riemërua në Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe dhe formati u ndryshua sërisht.<ref>{{cite news|title=Zayed Cup Championship League 2018|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072709/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u mbulua gjerësisht nga media ndërkombëtare për shkak të pjesëmarrjes së një numri lojtarësh të profilit të lartë si [[Cristiano Ronaldo]], [[Karim Benzema]] dhe [[N'Golo Kanté]] pas transferimeve të tyre në klubet e Ligës Profesionale Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|title=Cristiano Ronaldo scores twice as Al-Nassr win first Arab Club Champions Cup title|publisher=BBC Sport|language=en|date=12 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|url-status=live}}</ref> Nga trembëdhjetë kampionët e kurorëzuar nga viti 2002 deri në vitin 2023, dhjetë prej tyre ishin nga Afrika dhe vetëm tre ishin nga Azia.<ref name="winners"/> ==Marka== Që nga sezoni 2018–19, kompeticioni është quajtur Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe, ndërsa çdo edicion i turneut ka edhe emrin e vet të veçantë bazuar në vendin pritës të turneut ose të ndeshjes finale. Finalja e vitit 2019 u zhvillua në [[Emiratet e Bashkuara Arabe]], duke bërë që edicioni 2018–19 të quhej Kupa e Kampionëve Zayed për të shënuar 100 vjetorin e lindjes së të ndjerit [[Sheikh Zayed bin Sultan Al Nahyan]], themeluesit të Emirateve të Bashkuara Arabe.<ref>{{cite web|url=https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|title=Al Hilal reach Zayed Champions Cup Final|publisher=Egypt Today|language=en|date=16 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|url-status=live}}</ref> Finalja e vitit 2020 u zhvillua në Marok dhe edicioni 2019–20 u quajt Kupa e Kampionëve [[Mohammed VI i Marokut|Mohammed VI]] sipas Mohammed VI të Marokut.<ref>{{cite web|url=https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|title=Second Arab Club Champions Cup to bear the name of King Mohammed VI, announces Turki Al-Sheikh|publisher=North Africa Post|language=en|date=17 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u zhvillua në Arabinë Saudite që nga faza e grupeve e tutje, dhe kështu u quajt Kupa e Klubit Mbreti Salman sipas Salmanit të Arabisë Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.arabnews.com/node/2353181/football|title=New trophy unveiled for 2023 King Salman Club Cup|publisher=Arab News|language=en|date=11 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000911/https://www.arabnews.com/node/2353181/football|url-status=live}}</ref> Logoja e Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe është një rreth i bardhë me një kontur gri, me modele blu të errët, të kuqe, vjollcë dhe jeshile me një diamant blu të errët në qendër që mban fjalët Kampionë Arabë në arabisht. Emri i garës në anglisht dhe arabisht ndodhet poshtë logos. Logoja përshtatet paksa për secilin edicion të turneut për të pasqyruar emrin dhe kombin pritës të atij edicioni specifik.<ref>{{cite web|url=https://www.kooora.com/?n=1249596|title=صورة: مواعيد مباريات كأس الملك سلمان للأندية العربية|publisher=Kooora|language=ar|date=22 qershor 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.kooora.com/?n=1249596|url-status=live}}</ref> ==Referime== {{Reflist}} tv74kow2e9oquh2qy1ffsyx6brhvpkt 2808593 2808591 2025-06-10T23:00:11Z Sadsadas 51943 /* Marka */ 2808593 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve.<ref name="iraq"/> Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s.<ref name="uafa"/> Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli]] të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe [[Zamalek SC|Zamalek]] që fitoi në vitin 2003.<ref>{{cite news|title=Arab Merged Clubs Championship 2003|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072804/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|url-status=live}}</ref> Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]].<ref name="rsssf"/> [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arabian Champions League 2004|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075512/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|url-status=live}}</ref> Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut.<ref name="niiiis"/> Pas fitores së titujve për Al-Ittihad të Arabisë Saudite dhe Raja Casablanca të Marokut, ES Sétif i Algjerisë u bë fituesi i parë radhazi në epokën e Ligës së Kampionëve duke fituar të dy titujt në sezonet 2006–07 dhe 2007–08.<ref name="winners"/> Pas edicionit 2008–09 të fituar nga Espérance de Tunis i Tunizisë, UAFA hasi probleme organizative për shkak të problemeve me sponsorin e ri të turneut.<ref name="rsssf"/> Kjo bëri që kompeticioni të mos zhvillohej për katër vite deri sa u rikthye në sezonin 2012–13 nën emrin e ri Kupa e Klubeve UAFA, me [[USM Alger]] të Algjerisë që fitoi titullin e tyre të parë.<ref>{{cite news|title=Arab Cup of Club 2012/2013|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075304/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|url-status=live}}</ref> Megjithatë, UAFA më pas hasi të njëjtat probleme si më parë, të cilat çuan në një tjetër ndërprerje katërvjeçare.<ref name="winners"/> Kompeticioni u mbajt përsëri në vitin 2017 nën emrin Kampionati Arab i Klubeve me 20 ekipe pjesëmarrëse; faza e grupeve dhe faza eliminatore u mbajtën në Egjipt dhe finalja u mbajt si një ndeshje e vetme.<ref>{{cite news|title=Arab Championship League 2017/2016|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072256/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|url-status=live}}</ref> Espérance de Tunis u kurorëzua kampion, duke i bërë ato ekipin më të suksesshëm në historinë e këtij kompeticioni.<ref name="rsssf"/> Numri i ekipeve u dyfishua në 40 për sezonin 2018–19 ku kompeticioni u riemërua në Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe dhe formati u ndryshua sërisht.<ref>{{cite news|title=Zayed Cup Championship League 2018|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072709/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u mbulua gjerësisht nga media ndërkombëtare për shkak të pjesëmarrjes së një numri lojtarësh të profilit të lartë si [[Cristiano Ronaldo]], [[Karim Benzema]] dhe [[N'Golo Kanté]] pas transferimeve të tyre në klubet e Ligës Profesionale Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|title=Cristiano Ronaldo scores twice as Al-Nassr win first Arab Club Champions Cup title|publisher=BBC Sport|language=en|date=12 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|url-status=live}}</ref> Nga trembëdhjetë kampionët e kurorëzuar nga viti 2002 deri në vitin 2023, dhjetë prej tyre ishin nga Afrika dhe vetëm tre ishin nga Azia.<ref name="winners"/> ==Marka== Që nga sezoni 2018–19, kompeticioni është quajtur Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe, ndërsa çdo edicion i turneut ka edhe emrin e vet të veçantë bazuar në vendin pritës të turneut ose të ndeshjes finale. Finalja e vitit 2019 u zhvillua në [[Emiratet e Bashkuara Arabe]], duke bërë që edicioni 2018–19 të quhej Kupa e Kampionëve Zayed për të shënuar 100 vjetorin e lindjes së të ndjerit [[Sheikh Zayed bin Sultan Al Nahyan]], themeluesit të Emirateve të Bashkuara Arabe.<ref>{{cite web|url=https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|title=Al Hilal reach Zayed Champions Cup Final|publisher=Egypt Today|language=en|date=16 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|url-status=live}}</ref> Finalja e vitit 2020 u zhvillua në Marok dhe edicioni 2019–20 u quajt Kupa e Kampionëve [[Mohammed VI i Marokut|Mohammed VI]] sipas Mohammed VI të Marokut.<ref>{{cite web|url=https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|title=Second Arab Club Champions Cup to bear the name of King Mohammed VI, announces Turki Al-Sheikh|publisher=North Africa Post|language=en|date=17 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u zhvillua në Arabinë Saudite që nga faza e grupeve e tutje, dhe kështu u quajt Kupa e Klubit Mbreti Salman sipas Salmanit të Arabisë Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.arabnews.com/node/2353181/football|title=New trophy unveiled for 2023 King Salman Club Cup|publisher=Arab News|language=en|date=11 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000911/https://www.arabnews.com/node/2353181/football|url-status=live}}</ref> Logoja e Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe është një rreth i bardhë me një kontur gri, me modele blu të errët, të kuqe, vjollcë dhe jeshile me një diamant blu të errët në qendër që mban fjalët Kampionë Arabë në arabisht. Emri i garës në anglisht dhe arabisht ndodhet poshtë logos. Logoja përshtatet paksa për secilin edicion të turneut për të pasqyruar emrin dhe kombin pritës të atij edicioni specifik.<ref>{{cite web|url=https://www.kooora.com/?n=1249596|title=صورة: مواعيد مباريات كأس الملك سلمان للأندية العربية|publisher=Kooora|language=ar|date=22 qershor 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.kooora.com/?n=1249596|url-status=live}}</ref> ==Shpërblimet== Që nga viti 2023, shuma fikse e çmimeve të paguara ndaj klubeve pjesëmarrëse është si më poshtë:<ref>{{Cite web|url=https://www.nessma.tv/ar/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9/actu/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A9-%D9%83%D8%A3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9/432250|title=تفاصيل الجوائز المالية لمسابقة كأس الملك سلمان للأندية العربية|website=nessma.tv|publisher=Nessma TV|language=ar|date=15 shkurt 2023|access-date=3 mars 2023|archive-date=23 maj 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230523223027/https://www.nessma.tv/ar/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9/actu/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A9-%D9%83%D8%A3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9/432250|url-status=live}}</ref> {|class="wikitable" style="text-align:left; font-size:95%;" width=35% |- !align=center colspan=2|Shpërblimet |- |Fituesi||$6,000,000 |- |Finalisti||$2,500,000 |- |Gjysëm-finalisti||$200,000 |- |Çerek-finalisti||$150,000 |- |Faza e grupeve||$100,000 |- |Raundet kualifikuese||$20,000 |} ==Referime== {{Reflist}} 6g5tj65n6o3w54804kv4w5torza165g 2808602 2808593 2025-06-11T03:34:51Z Sadsadas 51943 /* Shpërblimet */ 2808602 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve.<ref name="iraq"/> Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s.<ref name="uafa"/> Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli]] të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe [[Zamalek SC|Zamalek]] që fitoi në vitin 2003.<ref>{{cite news|title=Arab Merged Clubs Championship 2003|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072804/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|url-status=live}}</ref> Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]].<ref name="rsssf"/> [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arabian Champions League 2004|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075512/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|url-status=live}}</ref> Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut.<ref name="niiiis"/> Pas fitores së titujve për Al-Ittihad të Arabisë Saudite dhe Raja Casablanca të Marokut, ES Sétif i Algjerisë u bë fituesi i parë radhazi në epokën e Ligës së Kampionëve duke fituar të dy titujt në sezonet 2006–07 dhe 2007–08.<ref name="winners"/> Pas edicionit 2008–09 të fituar nga Espérance de Tunis i Tunizisë, UAFA hasi probleme organizative për shkak të problemeve me sponsorin e ri të turneut.<ref name="rsssf"/> Kjo bëri që kompeticioni të mos zhvillohej për katër vite deri sa u rikthye në sezonin 2012–13 nën emrin e ri Kupa e Klubeve UAFA, me [[USM Alger]] të Algjerisë që fitoi titullin e tyre të parë.<ref>{{cite news|title=Arab Cup of Club 2012/2013|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075304/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|url-status=live}}</ref> Megjithatë, UAFA më pas hasi të njëjtat probleme si më parë, të cilat çuan në një tjetër ndërprerje katërvjeçare.<ref name="winners"/> Kompeticioni u mbajt përsëri në vitin 2017 nën emrin Kampionati Arab i Klubeve me 20 ekipe pjesëmarrëse; faza e grupeve dhe faza eliminatore u mbajtën në Egjipt dhe finalja u mbajt si një ndeshje e vetme.<ref>{{cite news|title=Arab Championship League 2017/2016|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072256/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|url-status=live}}</ref> Espérance de Tunis u kurorëzua kampion, duke i bërë ato ekipin më të suksesshëm në historinë e këtij kompeticioni.<ref name="rsssf"/> Numri i ekipeve u dyfishua në 40 për sezonin 2018–19 ku kompeticioni u riemërua në Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe dhe formati u ndryshua sërisht.<ref>{{cite news|title=Zayed Cup Championship League 2018|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072709/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u mbulua gjerësisht nga media ndërkombëtare për shkak të pjesëmarrjes së një numri lojtarësh të profilit të lartë si [[Cristiano Ronaldo]], [[Karim Benzema]] dhe [[N'Golo Kanté]] pas transferimeve të tyre në klubet e Ligës Profesionale Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|title=Cristiano Ronaldo scores twice as Al-Nassr win first Arab Club Champions Cup title|publisher=BBC Sport|language=en|date=12 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|url-status=live}}</ref> Nga trembëdhjetë kampionët e kurorëzuar nga viti 2002 deri në vitin 2023, dhjetë prej tyre ishin nga Afrika dhe vetëm tre ishin nga Azia.<ref name="winners"/> ==Marka== Që nga sezoni 2018–19, kompeticioni është quajtur Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe, ndërsa çdo edicion i turneut ka edhe emrin e vet të veçantë bazuar në vendin pritës të turneut ose të ndeshjes finale. Finalja e vitit 2019 u zhvillua në [[Emiratet e Bashkuara Arabe]], duke bërë që edicioni 2018–19 të quhej Kupa e Kampionëve Zayed për të shënuar 100 vjetorin e lindjes së të ndjerit [[Sheikh Zayed bin Sultan Al Nahyan]], themeluesit të Emirateve të Bashkuara Arabe.<ref>{{cite web|url=https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|title=Al Hilal reach Zayed Champions Cup Final|publisher=Egypt Today|language=en|date=16 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|url-status=live}}</ref> Finalja e vitit 2020 u zhvillua në Marok dhe edicioni 2019–20 u quajt Kupa e Kampionëve [[Mohammed VI i Marokut|Mohammed VI]] sipas Mohammed VI të Marokut.<ref>{{cite web|url=https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|title=Second Arab Club Champions Cup to bear the name of King Mohammed VI, announces Turki Al-Sheikh|publisher=North Africa Post|language=en|date=17 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u zhvillua në Arabinë Saudite që nga faza e grupeve e tutje, dhe kështu u quajt Kupa e Klubit Mbreti Salman sipas Salmanit të Arabisë Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.arabnews.com/node/2353181/football|title=New trophy unveiled for 2023 King Salman Club Cup|publisher=Arab News|language=en|date=11 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000911/https://www.arabnews.com/node/2353181/football|url-status=live}}</ref> Logoja e Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe është një rreth i bardhë me një kontur gri, me modele blu të errët, të kuqe, vjollcë dhe jeshile me një diamant blu të errët në qendër që mban fjalët Kampionë Arabë në arabisht. Emri i garës në anglisht dhe arabisht ndodhet poshtë logos. Logoja përshtatet paksa për secilin edicion të turneut për të pasqyruar emrin dhe kombin pritës të atij edicioni specifik.<ref>{{cite web|url=https://www.kooora.com/?n=1249596|title=صورة: مواعيد مباريات كأس الملك سلمان للأندية العربية|publisher=Kooora|language=ar|date=22 qershor 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.kooora.com/?n=1249596|url-status=live}}</ref> ==Shpërblimet== Që nga viti 2023, shuma fikse e çmimeve të paguara ndaj klubeve pjesëmarrëse është si më poshtë:<ref>{{Cite web|url=https://www.nessma.tv/ar/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9/actu/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A9-%D9%83%D8%A3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9/432250|title=تفاصيل الجوائز المالية لمسابقة كأس الملك سلمان للأندية العربية|website=nessma.tv|publisher=Nessma TV|language=ar|date=15 shkurt 2023|access-date=3 mars 2023|archive-date=23 maj 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230523223027/https://www.nessma.tv/ar/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9/actu/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A9-%D9%83%D8%A3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9/432250|url-status=live}}</ref> {|class="wikitable" style="text-align:left; font-size:95%;" width=35% |- !align=center colspan=2|Shpërblimet |- |Fituesi||$6,000,000 |- |Finalisti||$2,500,000 |- |Gjysëm-finalisti||$200,000 |- |Çerek-finalisti||$150,000 |- |Faza e grupeve||$100,000 |- |Raundet kualifikuese||$20,000 |} ==Lista e rekordeve dhe statistikave== ===Fituesit=== {| class="wikitable floatright" style="background:#F5FAFF; text-align:center; font-size:85%" |+ Lista e fituesve |- ! Sezoni !!style="width:200px"| Fituesi |- !colspan="2"| Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe |- | [[1981–82 Arab Club Champions Cup|1981–82]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]] |- | [[1984 Arab Club Champions Cup|1984]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] |- | [[1985 Arab Club Champions Cup|1985]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] |- | [[1986 Arab Club Champions Cup|1986]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1987 Arab Club Champions Cup|1987]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]&nbsp;{{small|(3)}} |- | [[1988 Arab Club Champions Cup|1988]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1989 Arab Club Champions Cup|1989]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Wydad Casablanca]] |- | [[1990 Arab Club Champions Cup|1990]] |style="text-align:left"| ''Anulluar'' |- | [[1992 Arab Club Champions Cup|1992]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]] |- | [[1993 Arab Club Champions Cup|1993]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] |- | [[1994 Arab Club Champions Cup|1994]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Hilal SFC|Al-Hilal]] |- | [[1995 Arab Club Champions Cup|1995]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Hilal SFC|Al-Hilal]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1996 Arab Club Champions Cup|1996]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Egypt}} [[Al Ahly SC|Al Ahly]] |- | [[1997 Arab Club Champions Cup|1997]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Africain]] |- | [[1998 Arab Club Champions Cup|1998]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[WA Tlemcen]] |- | [[1999 Arab Club Champions Cup|1999]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2000 Arab Club Champions Cup|2000]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] |- | [[2001 Arab Club Champions Cup|2001]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|QAT}} [[Al Sadd SC|Al-Sadd]] |- !colspan="2"| Kampionati i Bashkuar i Klubeve Arabe |- | [[2002 Arab Unified Club Championship|2002]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli Saudi]] |- | [[2003 Arab Unified Club Championship|2003]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Egypt}} [[Zamalek SC|Zamalek]] |- !colspan="2"| Liga e Kampionëve Arabe |- | [[2003–04 Arab Champions League|2003–04]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2004–05 Arab Champions League|2004–05]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ittihad FC|Al-Ittihad Jeddah]] |- | [[2005–06 Arab Champions League|2005–06]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Raja CA|Raja Casablanca]] |- | [[2006–07 Arab Champions League|2006–07]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]] |- | [[2007–08 Arab Champions League|2007–08]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2008–09 Arab Champions League|2008–09]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]&nbsp;{{small|(2)}} |- !colspan="2"| UAFA Kupa e Klubeve |- | [[2012–13 UAFA Club Cup|2012–13]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[USM Alger]] |- !colspan="2"| Kampionati i Klubeve Arabe |- | [[2017 Arab Club Championship|2017]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]&nbsp;{{small|(3)}} |- !colspan="2"| Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe |- | [[2018–19 Arab Club Champions Cup|2018–19]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Étoile Sportive du Sahel|Étoile du Sahel]] |- | [[2019–20 Arab Club Champions Cup|2019–20]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Raja CA|Raja Casablanca]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2023 Arab Club Champions Cup|2023]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] |} ==Referime== {{Reflist}} ge2v9si3r3cyyns5fv2ifiwu1dqbv9n 2808603 2808602 2025-06-11T03:42:37Z Sadsadas 51943 /* Lista e rekordeve dhe statistikave */ 2808603 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve.<ref name="iraq"/> Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s.<ref name="uafa"/> Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli]] të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe [[Zamalek SC|Zamalek]] që fitoi në vitin 2003.<ref>{{cite news|title=Arab Merged Clubs Championship 2003|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072804/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|url-status=live}}</ref> Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]].<ref name="rsssf"/> [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arabian Champions League 2004|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075512/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|url-status=live}}</ref> Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut.<ref name="niiiis"/> Pas fitores së titujve për Al-Ittihad të Arabisë Saudite dhe Raja Casablanca të Marokut, ES Sétif i Algjerisë u bë fituesi i parë radhazi në epokën e Ligës së Kampionëve duke fituar të dy titujt në sezonet 2006–07 dhe 2007–08.<ref name="winners"/> Pas edicionit 2008–09 të fituar nga Espérance de Tunis i Tunizisë, UAFA hasi probleme organizative për shkak të problemeve me sponsorin e ri të turneut.<ref name="rsssf"/> Kjo bëri që kompeticioni të mos zhvillohej për katër vite deri sa u rikthye në sezonin 2012–13 nën emrin e ri Kupa e Klubeve UAFA, me [[USM Alger]] të Algjerisë që fitoi titullin e tyre të parë.<ref>{{cite news|title=Arab Cup of Club 2012/2013|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075304/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|url-status=live}}</ref> Megjithatë, UAFA më pas hasi të njëjtat probleme si më parë, të cilat çuan në një tjetër ndërprerje katërvjeçare.<ref name="winners"/> Kompeticioni u mbajt përsëri në vitin 2017 nën emrin Kampionati Arab i Klubeve me 20 ekipe pjesëmarrëse; faza e grupeve dhe faza eliminatore u mbajtën në Egjipt dhe finalja u mbajt si një ndeshje e vetme.<ref>{{cite news|title=Arab Championship League 2017/2016|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072256/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|url-status=live}}</ref> Espérance de Tunis u kurorëzua kampion, duke i bërë ato ekipin më të suksesshëm në historinë e këtij kompeticioni.<ref name="rsssf"/> Numri i ekipeve u dyfishua në 40 për sezonin 2018–19 ku kompeticioni u riemërua në Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe dhe formati u ndryshua sërisht.<ref>{{cite news|title=Zayed Cup Championship League 2018|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072709/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u mbulua gjerësisht nga media ndërkombëtare për shkak të pjesëmarrjes së një numri lojtarësh të profilit të lartë si [[Cristiano Ronaldo]], [[Karim Benzema]] dhe [[N'Golo Kanté]] pas transferimeve të tyre në klubet e Ligës Profesionale Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|title=Cristiano Ronaldo scores twice as Al-Nassr win first Arab Club Champions Cup title|publisher=BBC Sport|language=en|date=12 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|url-status=live}}</ref> Nga trembëdhjetë kampionët e kurorëzuar nga viti 2002 deri në vitin 2023, dhjetë prej tyre ishin nga Afrika dhe vetëm tre ishin nga Azia.<ref name="winners"/> ==Marka== Që nga sezoni 2018–19, kompeticioni është quajtur Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe, ndërsa çdo edicion i turneut ka edhe emrin e vet të veçantë bazuar në vendin pritës të turneut ose të ndeshjes finale. Finalja e vitit 2019 u zhvillua në [[Emiratet e Bashkuara Arabe]], duke bërë që edicioni 2018–19 të quhej Kupa e Kampionëve Zayed për të shënuar 100 vjetorin e lindjes së të ndjerit [[Sheikh Zayed bin Sultan Al Nahyan]], themeluesit të Emirateve të Bashkuara Arabe.<ref>{{cite web|url=https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|title=Al Hilal reach Zayed Champions Cup Final|publisher=Egypt Today|language=en|date=16 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|url-status=live}}</ref> Finalja e vitit 2020 u zhvillua në Marok dhe edicioni 2019–20 u quajt Kupa e Kampionëve [[Mohammed VI i Marokut|Mohammed VI]] sipas Mohammed VI të Marokut.<ref>{{cite web|url=https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|title=Second Arab Club Champions Cup to bear the name of King Mohammed VI, announces Turki Al-Sheikh|publisher=North Africa Post|language=en|date=17 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u zhvillua në Arabinë Saudite që nga faza e grupeve e tutje, dhe kështu u quajt Kupa e Klubit Mbreti Salman sipas Salmanit të Arabisë Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.arabnews.com/node/2353181/football|title=New trophy unveiled for 2023 King Salman Club Cup|publisher=Arab News|language=en|date=11 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000911/https://www.arabnews.com/node/2353181/football|url-status=live}}</ref> Logoja e Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe është një rreth i bardhë me një kontur gri, me modele blu të errët, të kuqe, vjollcë dhe jeshile me një diamant blu të errët në qendër që mban fjalët Kampionë Arabë në arabisht. Emri i garës në anglisht dhe arabisht ndodhet poshtë logos. Logoja përshtatet paksa për secilin edicion të turneut për të pasqyruar emrin dhe kombin pritës të atij edicioni specifik.<ref>{{cite web|url=https://www.kooora.com/?n=1249596|title=صورة: مواعيد مباريات كأس الملك سلمان للأندية العربية|publisher=Kooora|language=ar|date=22 qershor 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.kooora.com/?n=1249596|url-status=live}}</ref> ==Shpërblimet== Që nga viti 2023, shuma fikse e çmimeve të paguara ndaj klubeve pjesëmarrëse është si më poshtë:<ref>{{Cite web|url=https://www.nessma.tv/ar/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9/actu/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A9-%D9%83%D8%A3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9/432250|title=تفاصيل الجوائز المالية لمسابقة كأس الملك سلمان للأندية العربية|website=nessma.tv|publisher=Nessma TV|language=ar|date=15 shkurt 2023|access-date=3 mars 2023|archive-date=23 maj 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230523223027/https://www.nessma.tv/ar/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9/actu/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A9-%D9%83%D8%A3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9/432250|url-status=live}}</ref> {|class="wikitable" style="text-align:left; font-size:95%;" width=35% |- !align=center colspan=2|Shpërblimet |- |Fituesi||$6,000,000 |- |Finalisti||$2,500,000 |- |Gjysëm-finalisti||$200,000 |- |Çerek-finalisti||$150,000 |- |Faza e grupeve||$100,000 |- |Raundet kualifikuese||$20,000 |} ==Lista e rekordeve dhe statistikave== ===Fituesit=== {| class="wikitable floatleft" style="background:#F5FAFF; text-align:center; font-size:85%" |+ Lista e fituesve |- ! Sezoni !!style="width:200px"| Fituesi |- !colspan="2"| Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe |- | [[1981–82 Arab Club Champions Cup|1981–82]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]] |- | [[1984 Arab Club Champions Cup|1984]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] |- | [[1985 Arab Club Champions Cup|1985]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] |- | [[1986 Arab Club Champions Cup|1986]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1987 Arab Club Champions Cup|1987]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]&nbsp;{{small|(3)}} |- | [[1988 Arab Club Champions Cup|1988]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1989 Arab Club Champions Cup|1989]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Wydad Casablanca]] |- | [[1990 Arab Club Champions Cup|1990]] |style="text-align:left"| ''Anulluar'' |- | [[1992 Arab Club Champions Cup|1992]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]] |- | [[1993 Arab Club Champions Cup|1993]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] |- | [[1994 Arab Club Champions Cup|1994]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Hilal SFC|Al-Hilal]] |- | [[1995 Arab Club Champions Cup|1995]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Hilal SFC|Al-Hilal]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1996 Arab Club Champions Cup|1996]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Egypt}} [[Al Ahly SC|Al Ahly]] |- | [[1997 Arab Club Champions Cup|1997]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Africain]] |- | [[1998 Arab Club Champions Cup|1998]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[WA Tlemcen]] |- | [[1999 Arab Club Champions Cup|1999]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2000 Arab Club Champions Cup|2000]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] |- | [[2001 Arab Club Champions Cup|2001]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|QAT}} [[Al Sadd SC|Al-Sadd]] |- !colspan="2"| Kampionati i Bashkuar i Klubeve Arabe |- | [[2002 Arab Unified Club Championship|2002]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli Saudi]] |- | [[2003 Arab Unified Club Championship|2003]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Egypt}} [[Zamalek SC|Zamalek]] |- !colspan="2"| Liga e Kampionëve Arabe |- | [[2003–04 Arab Champions League|2003–04]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2004–05 Arab Champions League|2004–05]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ittihad FC|Al-Ittihad Jeddah]] |- | [[2005–06 Arab Champions League|2005–06]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Raja CA|Raja Casablanca]] |- | [[2006–07 Arab Champions League|2006–07]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]] |- | [[2007–08 Arab Champions League|2007–08]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2008–09 Arab Champions League|2008–09]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]&nbsp;{{small|(2)}} |- !colspan="2"| UAFA Kupa e Klubeve |- | [[2012–13 UAFA Club Cup|2012–13]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[USM Alger]] |- !colspan="2"| Kampionati i Klubeve Arabe |- | [[2017 Arab Club Championship|2017]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]&nbsp;{{small|(3)}} |- !colspan="2"| Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe |- | [[2018–19 Arab Club Champions Cup|2018–19]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Étoile Sportive du Sahel|Étoile du Sahel]] |- | [[2019–20 Arab Club Champions Cup|2019–20]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Raja CA|Raja Casablanca]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2023 Arab Club Champions Cup|2023]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] |} ===Performanca e klubeve=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |+ Performanca në Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe sipas klubit |- ! scope="col" | Klubi ! scope="col" | Tituj ! scope="col" | Finalist ! scope="col" | Sezone të fituara ! scope="col" | Sezone si finalisti |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] | style="text-align:center;" | 3 | style="text-align:center;" | 2 |[[1993 Arab Club Champions Cup|1993]], [[2008–09 Arab Champions League|2009]], [[2017 Arab Club Championship|2017]] |[[1986 Arab Club Champions Cup|1986]], [[1995 Arab Club Champions Cup|1995]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] | style="text-align:center;" | 3 | style="text-align:center;" | 0 |[[1985 Arab Club Champions Cup|1985]], [[1986 Arab Club Champions Cup|1986]], [[1987 Arab Club Champions Cup|1987]] |style="text-align:center;"|— |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 3 |[[1994 Arab Club Champions Cup|1994]], [[1995 Arab Club Champions Cup|1995]] |[[1989 Arab Club Champions Cup|1989]], [[2018–19 Arab Club Champions Cup|2019]], [[2023 Arab Club Champions Cup|2023]] |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 1 |[[1992 Arab Club Champions Cup|1992]], [[1999 Arab Club Champions Cup|1999]] |[[1998 Arab Club Champions Cup|1998]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 1 |[[2000 Arab Club Champions Cup|2000]], [[2003–04 Arab Champions League|2004]] |[[2004–05 Arab Champions League|2005]] |- ! scope="row" | {{flagicon|MAR}} [[Raja Casablanca]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 1 |[[2005–06 Arab Champions League|2006]], [[2019–20 Arab Club Champions Cup|2020]] |[[1996 Arab Club Champions Cup|1996]] |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 0 |[[1984 Arab Club Champions Cup|1984]], [[1988 Arab Club Champions Cup|1988]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 0 |[[2006–07 Arab Champions League|2007]], [[2007–08 Arab Champions League|2008]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Ittihad FC|Al-Ittihad]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 3 |[[2004–05 Arab Champions League|2005]] |[[1987 Arab Club Champions Cup|1987]], [[1994 Arab Club Champions Cup|1994]], [[2019–20 Arab Club Champions Cup|2020]] |- ! scope="row" | {{flagicon|MAR}} [[Wydad Casablanca]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 2 |[[1989 Arab Club Champions Cup|1989]] |[[2007–08 Arab Champions League|2008]], [[2008–09 Arab Champions League|2009]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Club Africain]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 2 |[[1997 Arab Club Champions Cup|1997]] |[[1988 Arab Club Champions Cup|1988]], [[2002 Arab Unified Club Championship|2002]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[Al Ahly SC|Al Ahly]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 1 |[[1996 Arab Club Champions Cup|1996]] |[[1997 Arab Club Champions Cup|1997]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Iraq}} [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[1981–82 Arab Club Champions Cup|1982]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[WA Tlemcen]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[1998 Arab Club Champions Cup|1998]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|QAT}} [[Sadd Sports Club|Al-Sadd]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2001 Arab Club Champions Cup|2001]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al-Ahli (Jeddah)|Al-Ahli]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2002 Arab Unified Club Championship|2002]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[Zamalek SC|Zamalek]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2003 Arab Unified Club Championship|2003]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[USM Alger]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2012–13 UAFA Club Cup|2013]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Étoile Sportive du Sahel|Étoile du Sahel]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2018–19 Arab Club Champions Cup|2019]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2023 Arab Club Champions Cup|2023]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Syria}} [[Al-Jaish SC (Damascus)|Al-Jaish]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 2 | {{sdash}} |[[1999 Arab Club Champions Cup|1999]], [[2000 Arab Club Champions Cup|2000]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Jordania}} [[Al-Faisaly SC (Amman)|Al-Faisaly]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 2 | {{sdash}} |[[2006–07 Arab Champions League|2007]], [[2017 Arab Club Championship|2017]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Liberia}} [[Nejmeh SC|Nejmeh]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1981–82 Arab Club Champions Cup|1982]] |- ! scope="row" | {{flagicon|MAR}} [[KAC Kénitra]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1984 Arab Club Champions Cup|1984]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[USM El-Harrach]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1985 Arab Club Champions Cup|1985]] |- ! scope="row" | {{flamuri|Katari}} [[Al-Arabi SC (Qatar)|Al-Arabi]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1992 Arab Club Champions Cup|1992]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Bahrain}} [[Al-Muharraq SC|Al-Muharraq]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1993 Arab Club Champions Cup|1993]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[MC Oran]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2001 Arab Club Champions Cup|2001]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Kuwait}} [[Kuwait SC|Al-Kuwait]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2003 Arab Unified Club Championship|2003]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[Ismaily SC|Al-Ismaily]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2003–04 Arab Champions League|2004]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[ENPPI Club]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2005–06 Arab Champions League|2006]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Kuwait}} [[Al-Arabi SC (Kuwait)|Al-Arabi]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2012–13 UAFA Club Cup|2013]] |} ==Referime== {{Reflist}} mbeq27ue7z4j9hnxl3iinl5bj0e1fig 2808604 2808603 2025-06-11T03:45:48Z Sadsadas 51943 2808604 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== {| class="wikitable floatleft" style="background:#F5FAFF; text-align:center; font-size:85%" |+ Lista e fituesve |- ! Sezoni !!style="width:200px"| Fituesi |- !colspan="2"| Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe |- | [[1981–82 Arab Club Champions Cup|1981–82]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]] |- | [[1984 Arab Club Champions Cup|1984]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] |- | [[1985 Arab Club Champions Cup|1985]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] |- | [[1986 Arab Club Champions Cup|1986]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1987 Arab Club Champions Cup|1987]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]&nbsp;{{small|(3)}} |- | [[1988 Arab Club Champions Cup|1988]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1989 Arab Club Champions Cup|1989]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Wydad Casablanca]] |- | [[1990 Arab Club Champions Cup|1990]] |style="text-align:left"| ''Anulluar'' |- | [[1992 Arab Club Champions Cup|1992]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]] |- | [[1993 Arab Club Champions Cup|1993]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] |- | [[1994 Arab Club Champions Cup|1994]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Hilal SFC|Al-Hilal]] |- | [[1995 Arab Club Champions Cup|1995]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Hilal SFC|Al-Hilal]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1996 Arab Club Champions Cup|1996]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Egypt}} [[Al Ahly SC|Al Ahly]] |- | [[1997 Arab Club Champions Cup|1997]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Africain]] |- | [[1998 Arab Club Champions Cup|1998]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[WA Tlemcen]] |- | [[1999 Arab Club Champions Cup|1999]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2000 Arab Club Champions Cup|2000]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] |- | [[2001 Arab Club Champions Cup|2001]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|QAT}} [[Al Sadd SC|Al-Sadd]] |- !colspan="2"| Kampionati i Bashkuar i Klubeve Arabe |- | [[2002 Arab Unified Club Championship|2002]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli Saudi]] |- | [[2003 Arab Unified Club Championship|2003]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Egypt}} [[Zamalek SC|Zamalek]] |- !colspan="2"| Liga e Kampionëve Arabe |- | [[2003–04 Arab Champions League|2003–04]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2004–05 Arab Champions League|2004–05]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ittihad FC|Al-Ittihad Jeddah]] |- | [[2005–06 Arab Champions League|2005–06]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Raja CA|Raja Casablanca]] |- | [[2006–07 Arab Champions League|2006–07]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]] |- | [[2007–08 Arab Champions League|2007–08]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2008–09 Arab Champions League|2008–09]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]&nbsp;{{small|(2)}} |- !colspan="2"| UAFA Kupa e Klubeve |- | [[2012–13 UAFA Club Cup|2012–13]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[USM Alger]] |- !colspan="2"| Kampionati i Klubeve Arabe |- | [[2017 Arab Club Championship|2017]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]&nbsp;{{small|(3)}} |- !colspan="2"| Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe |- | [[2018–19 Arab Club Champions Cup|2018–19]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Étoile Sportive du Sahel|Étoile du Sahel]] |- | [[2019–20 Arab Club Champions Cup|2019–20]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Raja CA|Raja Casablanca]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2023 Arab Club Champions Cup|2023]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] |} Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve.<ref name="iraq"/> Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s.<ref name="uafa"/> Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli]] të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe [[Zamalek SC|Zamalek]] që fitoi në vitin 2003.<ref>{{cite news|title=Arab Merged Clubs Championship 2003|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072804/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|url-status=live}}</ref> Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]].<ref name="rsssf"/> [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arabian Champions League 2004|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075512/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|url-status=live}}</ref> Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut.<ref name="niiiis"/> Pas fitores së titujve për Al-Ittihad të Arabisë Saudite dhe Raja Casablanca të Marokut, ES Sétif i Algjerisë u bë fituesi i parë radhazi në epokën e Ligës së Kampionëve duke fituar të dy titujt në sezonet 2006–07 dhe 2007–08.<ref name="winners"/> Pas edicionit 2008–09 të fituar nga Espérance de Tunis i Tunizisë, UAFA hasi probleme organizative për shkak të problemeve me sponsorin e ri të turneut.<ref name="rsssf"/> Kjo bëri që kompeticioni të mos zhvillohej për katër vite deri sa u rikthye në sezonin 2012–13 nën emrin e ri Kupa e Klubeve UAFA, me [[USM Alger]] të Algjerisë që fitoi titullin e tyre të parë.<ref>{{cite news|title=Arab Cup of Club 2012/2013|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075304/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|url-status=live}}</ref> Megjithatë, UAFA më pas hasi të njëjtat probleme si më parë, të cilat çuan në një tjetër ndërprerje katërvjeçare.<ref name="winners"/> Kompeticioni u mbajt përsëri në vitin 2017 nën emrin Kampionati Arab i Klubeve me 20 ekipe pjesëmarrëse; faza e grupeve dhe faza eliminatore u mbajtën në Egjipt dhe finalja u mbajt si një ndeshje e vetme.<ref>{{cite news|title=Arab Championship League 2017/2016|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072256/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|url-status=live}}</ref> Espérance de Tunis u kurorëzua kampion, duke i bërë ato ekipin më të suksesshëm në historinë e këtij kompeticioni.<ref name="rsssf"/> Numri i ekipeve u dyfishua në 40 për sezonin 2018–19 ku kompeticioni u riemërua në Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe dhe formati u ndryshua sërisht.<ref>{{cite news|title=Zayed Cup Championship League 2018|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072709/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u mbulua gjerësisht nga media ndërkombëtare për shkak të pjesëmarrjes së një numri lojtarësh të profilit të lartë si [[Cristiano Ronaldo]], [[Karim Benzema]] dhe [[N'Golo Kanté]] pas transferimeve të tyre në klubet e Ligës Profesionale Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|title=Cristiano Ronaldo scores twice as Al-Nassr win first Arab Club Champions Cup title|publisher=BBC Sport|language=en|date=12 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|url-status=live}}</ref> Nga trembëdhjetë kampionët e kurorëzuar nga viti 2002 deri në vitin 2023, dhjetë prej tyre ishin nga Afrika dhe vetëm tre ishin nga Azia.<ref name="winners"/> ==Marka== Që nga sezoni 2018–19, kompeticioni është quajtur Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe, ndërsa çdo edicion i turneut ka edhe emrin e vet të veçantë bazuar në vendin pritës të turneut ose të ndeshjes finale. Finalja e vitit 2019 u zhvillua në [[Emiratet e Bashkuara Arabe]], duke bërë që edicioni 2018–19 të quhej Kupa e Kampionëve Zayed për të shënuar 100 vjetorin e lindjes së të ndjerit [[Sheikh Zayed bin Sultan Al Nahyan]], themeluesit të Emirateve të Bashkuara Arabe.<ref>{{cite web|url=https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|title=Al Hilal reach Zayed Champions Cup Final|publisher=Egypt Today|language=en|date=16 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|url-status=live}}</ref> Finalja e vitit 2020 u zhvillua në Marok dhe edicioni 2019–20 u quajt Kupa e Kampionëve [[Mohammed VI i Marokut|Mohammed VI]] sipas Mohammed VI të Marokut.<ref>{{cite web|url=https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|title=Second Arab Club Champions Cup to bear the name of King Mohammed VI, announces Turki Al-Sheikh|publisher=North Africa Post|language=en|date=17 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u zhvillua në Arabinë Saudite që nga faza e grupeve e tutje, dhe kështu u quajt Kupa e Klubit Mbreti Salman sipas Salmanit të Arabisë Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.arabnews.com/node/2353181/football|title=New trophy unveiled for 2023 King Salman Club Cup|publisher=Arab News|language=en|date=11 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000911/https://www.arabnews.com/node/2353181/football|url-status=live}}</ref> Logoja e Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe është një rreth i bardhë me një kontur gri, me modele blu të errët, të kuqe, vjollcë dhe jeshile me një diamant blu të errët në qendër që mban fjalët Kampionë Arabë në arabisht. Emri i garës në anglisht dhe arabisht ndodhet poshtë logos. Logoja përshtatet paksa për secilin edicion të turneut për të pasqyruar emrin dhe kombin pritës të atij edicioni specifik.<ref>{{cite web|url=https://www.kooora.com/?n=1249596|title=صورة: مواعيد مباريات كأس الملك سلمان للأندية العربية|publisher=Kooora|language=ar|date=22 qershor 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.kooora.com/?n=1249596|url-status=live}}</ref> ==Shpërblimet== Që nga viti 2023, shuma fikse e çmimeve të paguara ndaj klubeve pjesëmarrëse është si më poshtë:<ref>{{Cite web|url=https://www.nessma.tv/ar/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9/actu/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A9-%D9%83%D8%A3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9/432250|title=تفاصيل الجوائز المالية لمسابقة كأس الملك سلمان للأندية العربية|website=nessma.tv|publisher=Nessma TV|language=ar|date=15 shkurt 2023|access-date=3 mars 2023|archive-date=23 maj 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230523223027/https://www.nessma.tv/ar/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9/actu/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A9-%D9%83%D8%A3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9/432250|url-status=live}}</ref> {|class="wikitable" style="text-align:left; font-size:95%;" width=35% |- !align=center colspan=2|Shpërblimet |- |Fituesi||6,000,000 $ |- |Finalisti||2,500,000 $ |- |Gjysëm-finalisti||200,000 $ |- |Çerek-finalisti||150,000 $ |- |Faza e grupeve||100,000 $ |- |Raundet kualifikuese||20,000 $ |} ==Lista e rekordeve dhe statistikave== ===Performanca e klubeve=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |+ Performanca në Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe sipas klubit |- ! scope="col" | Klubi ! scope="col" | Tituj ! scope="col" | Finalist ! scope="col" | Sezone të fituara ! scope="col" | Sezone si finalist |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] | style="text-align:center;" | 3 | style="text-align:center;" | 2 |[[1993 Arab Club Champions Cup|1993]], [[2008–09 Arab Champions League|2009]], [[2017 Arab Club Championship|2017]] |[[1986 Arab Club Champions Cup|1986]], [[1995 Arab Club Champions Cup|1995]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] | style="text-align:center;" | 3 | style="text-align:center;" | 0 |[[1985 Arab Club Champions Cup|1985]], [[1986 Arab Club Champions Cup|1986]], [[1987 Arab Club Champions Cup|1987]] |style="text-align:center;"|— |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 3 |[[1994 Arab Club Champions Cup|1994]], [[1995 Arab Club Champions Cup|1995]] |[[1989 Arab Club Champions Cup|1989]], [[2018–19 Arab Club Champions Cup|2019]], [[2023 Arab Club Champions Cup|2023]] |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 1 |[[1992 Arab Club Champions Cup|1992]], [[1999 Arab Club Champions Cup|1999]] |[[1998 Arab Club Champions Cup|1998]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 1 |[[2000 Arab Club Champions Cup|2000]], [[2003–04 Arab Champions League|2004]] |[[2004–05 Arab Champions League|2005]] |- ! scope="row" | {{flagicon|MAR}} [[Raja Casablanca]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 1 |[[2005–06 Arab Champions League|2006]], [[2019–20 Arab Club Champions Cup|2020]] |[[1996 Arab Club Champions Cup|1996]] |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 0 |[[1984 Arab Club Champions Cup|1984]], [[1988 Arab Club Champions Cup|1988]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 0 |[[2006–07 Arab Champions League|2007]], [[2007–08 Arab Champions League|2008]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Ittihad FC|Al-Ittihad]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 3 |[[2004–05 Arab Champions League|2005]] |[[1987 Arab Club Champions Cup|1987]], [[1994 Arab Club Champions Cup|1994]], [[2019–20 Arab Club Champions Cup|2020]] |- ! scope="row" | {{flagicon|MAR}} [[Wydad Casablanca]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 2 |[[1989 Arab Club Champions Cup|1989]] |[[2007–08 Arab Champions League|2008]], [[2008–09 Arab Champions League|2009]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Club Africain]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 2 |[[1997 Arab Club Champions Cup|1997]] |[[1988 Arab Club Champions Cup|1988]], [[2002 Arab Unified Club Championship|2002]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[Al Ahly SC|Al Ahly]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 1 |[[1996 Arab Club Champions Cup|1996]] |[[1997 Arab Club Champions Cup|1997]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Iraq}} [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[1981–82 Arab Club Champions Cup|1982]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[WA Tlemcen]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[1998 Arab Club Champions Cup|1998]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|QAT}} [[Sadd Sports Club|Al-Sadd]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2001 Arab Club Champions Cup|2001]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al-Ahli (Jeddah)|Al-Ahli]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2002 Arab Unified Club Championship|2002]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[Zamalek SC|Zamalek]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2003 Arab Unified Club Championship|2003]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[USM Alger]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2012–13 UAFA Club Cup|2013]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Étoile Sportive du Sahel|Étoile du Sahel]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2018–19 Arab Club Champions Cup|2019]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2023 Arab Club Champions Cup|2023]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Syria}} [[Al-Jaish SC (Damascus)|Al-Jaish]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 2 | {{sdash}} |[[1999 Arab Club Champions Cup|1999]], [[2000 Arab Club Champions Cup|2000]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Jordania}} [[Al-Faisaly SC (Amman)|Al-Faisaly]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 2 | {{sdash}} |[[2006–07 Arab Champions League|2007]], [[2017 Arab Club Championship|2017]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Liberia}} [[Nejmeh SC|Nejmeh]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1981–82 Arab Club Champions Cup|1982]] |- ! scope="row" | {{flagicon|MAR}} [[KAC Kénitra]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1984 Arab Club Champions Cup|1984]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[USM El-Harrach]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1985 Arab Club Champions Cup|1985]] |- ! scope="row" | {{flamuri|Katari}} [[Al-Arabi SC (Qatar)|Al-Arabi]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1992 Arab Club Champions Cup|1992]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Bahrain}} [[Al-Muharraq SC|Al-Muharraq]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1993 Arab Club Champions Cup|1993]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[MC Oran]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2001 Arab Club Champions Cup|2001]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Kuwait}} [[Kuwait SC|Al-Kuwait]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2003 Arab Unified Club Championship|2003]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[Ismaily SC|Al-Ismaily]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2003–04 Arab Champions League|2004]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[ENPPI Club]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2005–06 Arab Champions League|2006]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Kuwait}} [[Al-Arabi SC (Kuwait)|Al-Arabi]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2012–13 UAFA Club Cup|2013]] |} ==Referime== {{Reflist}} 7c1156cdek00lcuae8hu7ftq4932q14 2808605 2808604 2025-06-11T03:55:28Z Sadsadas 51943 /* Lista e rekordeve dhe statistikave */ 2808605 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== {| class="wikitable floatleft" style="background:#F5FAFF; text-align:center; font-size:85%" |+ Lista e fituesve |- ! Sezoni !!style="width:200px"| Fituesi |- !colspan="2"| Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe |- | [[1981–82 Arab Club Champions Cup|1981–82]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]] |- | [[1984 Arab Club Champions Cup|1984]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] |- | [[1985 Arab Club Champions Cup|1985]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] |- | [[1986 Arab Club Champions Cup|1986]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1987 Arab Club Champions Cup|1987]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]&nbsp;{{small|(3)}} |- | [[1988 Arab Club Champions Cup|1988]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1989 Arab Club Champions Cup|1989]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Wydad Casablanca]] |- | [[1990 Arab Club Champions Cup|1990]] |style="text-align:left"| ''Anulluar'' |- | [[1992 Arab Club Champions Cup|1992]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]] |- | [[1993 Arab Club Champions Cup|1993]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] |- | [[1994 Arab Club Champions Cup|1994]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Hilal SFC|Al-Hilal]] |- | [[1995 Arab Club Champions Cup|1995]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Hilal SFC|Al-Hilal]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1996 Arab Club Champions Cup|1996]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Egypt}} [[Al Ahly SC|Al Ahly]] |- | [[1997 Arab Club Champions Cup|1997]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Africain]] |- | [[1998 Arab Club Champions Cup|1998]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[WA Tlemcen]] |- | [[1999 Arab Club Champions Cup|1999]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2000 Arab Club Champions Cup|2000]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] |- | [[2001 Arab Club Champions Cup|2001]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|QAT}} [[Al Sadd SC|Al-Sadd]] |- !colspan="2"| Kampionati i Bashkuar i Klubeve Arabe |- | [[2002 Arab Unified Club Championship|2002]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli Saudi]] |- | [[2003 Arab Unified Club Championship|2003]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Egypt}} [[Zamalek SC|Zamalek]] |- !colspan="2"| Liga e Kampionëve Arabe |- | [[2003–04 Arab Champions League|2003–04]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2004–05 Arab Champions League|2004–05]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ittihad FC|Al-Ittihad Jeddah]] |- | [[2005–06 Arab Champions League|2005–06]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Raja CA|Raja Casablanca]] |- | [[2006–07 Arab Champions League|2006–07]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]] |- | [[2007–08 Arab Champions League|2007–08]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2008–09 Arab Champions League|2008–09]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]&nbsp;{{small|(2)}} |- !colspan="2"| UAFA Kupa e Klubeve |- | [[2012–13 UAFA Club Cup|2012–13]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[USM Alger]] |- !colspan="2"| Kampionati i Klubeve Arabe |- | [[2017 Arab Club Championship|2017]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]&nbsp;{{small|(3)}} |- !colspan="2"| Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe |- | [[2018–19 Arab Club Champions Cup|2018–19]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Étoile Sportive du Sahel|Étoile du Sahel]] |- | [[2019–20 Arab Club Champions Cup|2019–20]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Raja CA|Raja Casablanca]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2023 Arab Club Champions Cup|2023]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] |} Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve.<ref name="iraq"/> Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s.<ref name="uafa"/> Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli]] të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe [[Zamalek SC|Zamalek]] që fitoi në vitin 2003.<ref>{{cite news|title=Arab Merged Clubs Championship 2003|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072804/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|url-status=live}}</ref> Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]].<ref name="rsssf"/> [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arabian Champions League 2004|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075512/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|url-status=live}}</ref> Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut.<ref name="niiiis"/> Pas fitores së titujve për Al-Ittihad të Arabisë Saudite dhe Raja Casablanca të Marokut, ES Sétif i Algjerisë u bë fituesi i parë radhazi në epokën e Ligës së Kampionëve duke fituar të dy titujt në sezonet 2006–07 dhe 2007–08.<ref name="winners"/> Pas edicionit 2008–09 të fituar nga Espérance de Tunis i Tunizisë, UAFA hasi probleme organizative për shkak të problemeve me sponsorin e ri të turneut.<ref name="rsssf"/> Kjo bëri që kompeticioni të mos zhvillohej për katër vite deri sa u rikthye në sezonin 2012–13 nën emrin e ri Kupa e Klubeve UAFA, me [[USM Alger]] të Algjerisë që fitoi titullin e tyre të parë.<ref>{{cite news|title=Arab Cup of Club 2012/2013|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075304/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|url-status=live}}</ref> Megjithatë, UAFA më pas hasi të njëjtat probleme si më parë, të cilat çuan në një tjetër ndërprerje katërvjeçare.<ref name="winners"/> Kompeticioni u mbajt përsëri në vitin 2017 nën emrin Kampionati Arab i Klubeve me 20 ekipe pjesëmarrëse; faza e grupeve dhe faza eliminatore u mbajtën në Egjipt dhe finalja u mbajt si një ndeshje e vetme.<ref>{{cite news|title=Arab Championship League 2017/2016|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072256/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|url-status=live}}</ref> Espérance de Tunis u kurorëzua kampion, duke i bërë ato ekipin më të suksesshëm në historinë e këtij kompeticioni.<ref name="rsssf"/> Numri i ekipeve u dyfishua në 40 për sezonin 2018–19 ku kompeticioni u riemërua në Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe dhe formati u ndryshua sërisht.<ref>{{cite news|title=Zayed Cup Championship League 2018|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072709/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u mbulua gjerësisht nga media ndërkombëtare për shkak të pjesëmarrjes së një numri lojtarësh të profilit të lartë si [[Cristiano Ronaldo]], [[Karim Benzema]] dhe [[N'Golo Kanté]] pas transferimeve të tyre në klubet e Ligës Profesionale Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|title=Cristiano Ronaldo scores twice as Al-Nassr win first Arab Club Champions Cup title|publisher=BBC Sport|language=en|date=12 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|url-status=live}}</ref> Nga trembëdhjetë kampionët e kurorëzuar nga viti 2002 deri në vitin 2023, dhjetë prej tyre ishin nga Afrika dhe vetëm tre ishin nga Azia.<ref name="winners"/> ==Marka== Që nga sezoni 2018–19, kompeticioni është quajtur Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe, ndërsa çdo edicion i turneut ka edhe emrin e vet të veçantë bazuar në vendin pritës të turneut ose të ndeshjes finale. Finalja e vitit 2019 u zhvillua në [[Emiratet e Bashkuara Arabe]], duke bërë që edicioni 2018–19 të quhej Kupa e Kampionëve Zayed për të shënuar 100 vjetorin e lindjes së të ndjerit [[Sheikh Zayed bin Sultan Al Nahyan]], themeluesit të Emirateve të Bashkuara Arabe.<ref>{{cite web|url=https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|title=Al Hilal reach Zayed Champions Cup Final|publisher=Egypt Today|language=en|date=16 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|url-status=live}}</ref> Finalja e vitit 2020 u zhvillua në Marok dhe edicioni 2019–20 u quajt Kupa e Kampionëve [[Mohammed VI i Marokut|Mohammed VI]] sipas Mohammed VI të Marokut.<ref>{{cite web|url=https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|title=Second Arab Club Champions Cup to bear the name of King Mohammed VI, announces Turki Al-Sheikh|publisher=North Africa Post|language=en|date=17 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u zhvillua në Arabinë Saudite që nga faza e grupeve e tutje, dhe kështu u quajt Kupa e Klubit Mbreti Salman sipas Salmanit të Arabisë Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.arabnews.com/node/2353181/football|title=New trophy unveiled for 2023 King Salman Club Cup|publisher=Arab News|language=en|date=11 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000911/https://www.arabnews.com/node/2353181/football|url-status=live}}</ref> Logoja e Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe është një rreth i bardhë me një kontur gri, me modele blu të errët, të kuqe, vjollcë dhe jeshile me një diamant blu të errët në qendër që mban fjalët Kampionë Arabë në arabisht. Emri i garës në anglisht dhe arabisht ndodhet poshtë logos. Logoja përshtatet paksa për secilin edicion të turneut për të pasqyruar emrin dhe kombin pritës të atij edicioni specifik.<ref>{{cite web|url=https://www.kooora.com/?n=1249596|title=صورة: مواعيد مباريات كأس الملك سلمان للأندية العربية|publisher=Kooora|language=ar|date=22 qershor 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.kooora.com/?n=1249596|url-status=live}}</ref> ==Shpërblimet== Që nga viti 2023, shuma fikse e çmimeve të paguara ndaj klubeve pjesëmarrëse është si më poshtë:<ref>{{Cite web|url=https://www.nessma.tv/ar/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9/actu/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A9-%D9%83%D8%A3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9/432250|title=تفاصيل الجوائز المالية لمسابقة كأس الملك سلمان للأندية العربية|website=nessma.tv|publisher=Nessma TV|language=ar|date=15 shkurt 2023|access-date=3 mars 2023|archive-date=23 maj 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230523223027/https://www.nessma.tv/ar/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9/actu/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A9-%D9%83%D8%A3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9/432250|url-status=live}}</ref> {|class="wikitable" style="text-align:left; font-size:95%;" width=35% |- !align=center colspan=2|Shpërblimet |- |Fituesi||6,000,000 $ |- |Finalisti||2,500,000 $ |- |Gjysëm-finalisti||200,000 $ |- |Çerek-finalisti||150,000 $ |- |Faza e grupeve||100,000 $ |- |Raundet kualifikuese||20,000 $ |} ==Lista e rekordeve dhe statistikave== ===Performanca e klubeve=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |+ Performanca në Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe sipas klubit |- ! scope="col" | Klubi ! scope="col" | Tituj ! scope="col" | Finalist ! scope="col" | Sezone të fituara ! scope="col" | Sezone si finalist |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] | style="text-align:center;" | 3 | style="text-align:center;" | 2 |[[1993 Arab Club Champions Cup|1993]], [[2008–09 Arab Champions League|2009]], [[2017 Arab Club Championship|2017]] |[[1986 Arab Club Champions Cup|1986]], [[1995 Arab Club Champions Cup|1995]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] | style="text-align:center;" | 3 | style="text-align:center;" | 0 |[[1985 Arab Club Champions Cup|1985]], [[1986 Arab Club Champions Cup|1986]], [[1987 Arab Club Champions Cup|1987]] |style="text-align:center;"|— |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 3 |[[1994 Arab Club Champions Cup|1994]], [[1995 Arab Club Champions Cup|1995]] |[[1989 Arab Club Champions Cup|1989]], [[2018–19 Arab Club Champions Cup|2019]], [[2023 Arab Club Champions Cup|2023]] |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 1 |[[1992 Arab Club Champions Cup|1992]], [[1999 Arab Club Champions Cup|1999]] |[[1998 Arab Club Champions Cup|1998]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 1 |[[2000 Arab Club Champions Cup|2000]], [[2003–04 Arab Champions League|2004]] |[[2004–05 Arab Champions League|2005]] |- ! scope="row" | {{flagicon|MAR}} [[Raja Casablanca]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 1 |[[2005–06 Arab Champions League|2006]], [[2019–20 Arab Club Champions Cup|2020]] |[[1996 Arab Club Champions Cup|1996]] |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 0 |[[1984 Arab Club Champions Cup|1984]], [[1988 Arab Club Champions Cup|1988]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 0 |[[2006–07 Arab Champions League|2007]], [[2007–08 Arab Champions League|2008]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Ittihad FC|Al-Ittihad]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 3 |[[2004–05 Arab Champions League|2005]] |[[1987 Arab Club Champions Cup|1987]], [[1994 Arab Club Champions Cup|1994]], [[2019–20 Arab Club Champions Cup|2020]] |- ! scope="row" | {{flagicon|MAR}} [[Wydad Casablanca]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 2 |[[1989 Arab Club Champions Cup|1989]] |[[2007–08 Arab Champions League|2008]], [[2008–09 Arab Champions League|2009]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Club Africain]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 2 |[[1997 Arab Club Champions Cup|1997]] |[[1988 Arab Club Champions Cup|1988]], [[2002 Arab Unified Club Championship|2002]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[Al Ahly SC|Al Ahly]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 1 |[[1996 Arab Club Champions Cup|1996]] |[[1997 Arab Club Champions Cup|1997]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Iraq}} [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[1981–82 Arab Club Champions Cup|1982]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[WA Tlemcen]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[1998 Arab Club Champions Cup|1998]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|QAT}} [[Sadd Sports Club|Al-Sadd]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2001 Arab Club Champions Cup|2001]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al-Ahli (Jeddah)|Al-Ahli]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2002 Arab Unified Club Championship|2002]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[Zamalek SC|Zamalek]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2003 Arab Unified Club Championship|2003]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[USM Alger]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2012–13 UAFA Club Cup|2013]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Étoile Sportive du Sahel|Étoile du Sahel]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2018–19 Arab Club Champions Cup|2019]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2023 Arab Club Champions Cup|2023]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Syria}} [[Al-Jaish SC (Damascus)|Al-Jaish]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 2 | {{sdash}} |[[1999 Arab Club Champions Cup|1999]], [[2000 Arab Club Champions Cup|2000]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Jordania}} [[Al-Faisaly SC (Amman)|Al-Faisaly]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 2 | {{sdash}} |[[2006–07 Arab Champions League|2007]], [[2017 Arab Club Championship|2017]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Liberia}} [[Nejmeh SC|Nejmeh]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1981–82 Arab Club Champions Cup|1982]] |- ! scope="row" | {{flagicon|MAR}} [[KAC Kénitra]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1984 Arab Club Champions Cup|1984]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[USM El-Harrach]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1985 Arab Club Champions Cup|1985]] |- ! scope="row" | {{flamuri|Katari}} [[Al-Arabi SC (Qatar)|Al-Arabi]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1992 Arab Club Champions Cup|1992]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Bahrain}} [[Al-Muharraq SC|Al-Muharraq]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1993 Arab Club Champions Cup|1993]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[MC Oran]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2001 Arab Club Champions Cup|2001]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Kuwait}} [[Kuwait SC|Al-Kuwait]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2003 Arab Unified Club Championship|2003]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[Ismaily SC|Al-Ismaily]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2003–04 Arab Champions League|2004]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[ENPPI Club]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2005–06 Arab Champions League|2006]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Kuwait}} [[Al-Arabi SC (Kuwait)|Al-Arabi]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2012–13 UAFA Club Cup|2013]] |} ===Sipas shtetit=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="text-align:center" |+ Performanca në finale sipas shtetit |- ! scope="col" | Shteti ! scope="col" | Tituj ! scope="col" | Finale |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|KSA}} [[Arabia Saudite]] | 9 | 7 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Tunisia}} [[Tunizia]] | 7 | 5 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Algeria}} [[Algjeria]] | 4 | 2 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Iraq}} [[Iraku]] | 4 | 0 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Morocco}} [[Maroku]] | 3 | 4 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Egypt}} [[Egjipti]] | 2 | 3 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|QAT}} [[Katari]] | 1 | 1 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Jordania}} [[Jordania]] | 0 | 2 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Kuwait}} [[Kuvajti]] | 0 | 2 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Syria}} [[Siria]] | 0 | 2 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Bahrain}} [[Bahreini]] | 0 | 1 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Liberia}} [[Liberia]] | 0 | 1 |} ==Referime== {{Reflist}} e9saxf2pidyqlfqb9ida259f31vhb2w 2808607 2808605 2025-06-11T04:09:14Z Sadsadas 51943 /* Lista e rekordeve dhe statistikave */ 2808607 wikitext text/x-wiki {{Infobox football tournament | name = Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe | logo = Arab Club Champions Cup logo.png | imagesize = 240px | organiser = [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|UAFA]] | founded = {{Start date and age|df=yes|1981}} | region = [[Bota arabe]] | number of teams = 37 | current champions = {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]]<br>(titulli i 1rë) | most successful club = {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]<br/>{{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]<br/>(3 tituj secili) | website = {{URL|http://www.uafa-ac.com/|uafa-ac.com}} | current = [[Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe 2023]] }} '''Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe''' është një kompeticion futbollistik për klube që organizohet nga [[Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit]] (UAFA) dhe në të cilën marrin pjesë klubet kryesore nga bota arabe. Në turne marrin pjesë gjithsej 37 ekipe nga [[Azia]] dhe [[Afrika]].<ref>{{Cite web|url=https://uafaac.com/1556/|title=وقائع المؤتمر الصحفي لمدرب نادي القادسية الكويتي بعد التعادل 0/0 مع الزمالك في البطولة العربية – الاتحاد العربي لكرة القدم|language=ar|date=11 gusht 2018|access-date=13 qershor 2021|archive-date=13 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613212244/https://uafaac.com/1556/|url-status=live}}</ref> Turnamenti u themelua në vitin 1981 dhe u mbajt së bashku me Kupën e Fituesve të Kupave Arabe dhe Superkupën Arabe gjatë viteve 1990' dhe fillimit të viteve 2000', derisa Kupa e Fituesve të Kupave dhe Superkupa u bashkuan me Kupën e Kampionëve në vitin 2002. Kampionët e parë të turneut ishin klubi irakian [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]], i cili mundi ekipin libanez [[Nejmeh SC|Nejmeh]] në finalen me dy ndeshje në vitin 1982.<ref>{{Cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|title=Arab Club Champions Cup|publisher=RSSSF|language=en|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Klubet e [[Arabia Saudite|Arabisë Saudite]] kanë grumbulluar më shumë fitore, me nëntë fitore. Titulli është fituar nga 20 klube, tetë prej të cilave e kanë fituar titullin më shumë se një herë. Që kur turnamenti u bashkua me Kupën e Fituesve të Kupave, vetëm [[ES Sétif]] i Algjerisë ka arritur fitore radhazi, duke mbrojtur me sukses titullin e tyre në vitin 2008. Klubi irakian [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe skuadra tuniziane [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] ndajnë rekordin për më shumë tituj, me nga tre secila. Kampionët në fuqi janë [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] i Arabisë Saudite, i cili fitoi titullin e tij të parë në vitin 2023. ==Historia== {| class="wikitable floatleft" style="background:#F5FAFF; text-align:center; font-size:85%" |+ Lista e fituesve |- ! Sezoni !!style="width:200px"| Fituesi |- !colspan="2"| Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe |- | [[1981–82 Arab Club Champions Cup|1981–82]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]] |- | [[1984 Arab Club Champions Cup|1984]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] |- | [[1985 Arab Club Champions Cup|1985]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] |- | [[1986 Arab Club Champions Cup|1986]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1987 Arab Club Champions Cup|1987]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]]&nbsp;{{small|(3)}} |- | [[1988 Arab Club Champions Cup|1988]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1989 Arab Club Champions Cup|1989]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Wydad Casablanca]] |- | [[1990 Arab Club Champions Cup|1990]] |style="text-align:left"| ''Anulluar'' |- | [[1992 Arab Club Champions Cup|1992]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]] |- | [[1993 Arab Club Champions Cup|1993]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] |- | [[1994 Arab Club Champions Cup|1994]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Hilal SFC|Al-Hilal]] |- | [[1995 Arab Club Champions Cup|1995]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Hilal SFC|Al-Hilal]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[1996 Arab Club Champions Cup|1996]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Egypt}} [[Al Ahly SC|Al Ahly]] |- | [[1997 Arab Club Champions Cup|1997]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Africain]] |- | [[1998 Arab Club Champions Cup|1998]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[WA Tlemcen]] |- | [[1999 Arab Club Champions Cup|1999]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2000 Arab Club Champions Cup|2000]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] |- | [[2001 Arab Club Champions Cup|2001]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|QAT}} [[Al Sadd SC|Al-Sadd]] |- !colspan="2"| Kampionati i Bashkuar i Klubeve Arabe |- | [[2002 Arab Unified Club Championship|2002]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli Saudi]] |- | [[2003 Arab Unified Club Championship|2003]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Egypt}} [[Zamalek SC|Zamalek]] |- !colspan="2"| Liga e Kampionëve Arabe |- | [[2003–04 Arab Champions League|2003–04]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2004–05 Arab Champions League|2004–05]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Ittihad FC|Al-Ittihad Jeddah]] |- | [[2005–06 Arab Champions League|2005–06]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Raja CA|Raja Casablanca]] |- | [[2006–07 Arab Champions League|2006–07]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]] |- | [[2007–08 Arab Champions League|2007–08]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2008–09 Arab Champions League|2008–09]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]&nbsp;{{small|(2)}} |- !colspan="2"| UAFA Kupa e Klubeve |- | [[2012–13 UAFA Club Cup|2012–13]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Algeria}} [[USM Alger]] |- !colspan="2"| Kampionati i Klubeve Arabe |- | [[2017 Arab Club Championship|2017]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]]&nbsp;{{small|(3)}} |- !colspan="2"| Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe |- | [[2018–19 Arab Club Champions Cup|2018–19]] |style="text-align:left"| {{flagicon|Tunisia}} [[Étoile Sportive du Sahel|Étoile du Sahel]] |- | [[2019–20 Arab Club Champions Cup|2019–20]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|MAR}} [[Raja CA|Raja Casablanca]]&nbsp;{{small|(2)}} |- | [[2023 Arab Club Champions Cup|2023]] |style="text-align:left"| {{fbaicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] |} Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit (UAFA) vendosi të krijonte një kompeticion për kampionët e vendeve arabe pas përfundimit të sezonit 1979–80.<ref name="iraq">{{cite news|title=حصاد الفرق العراقية في بطولات الاندية العربية خلال ربع قرن|url=http://forum.kooora.com/?t=6717462|language=ar|publisher=Kooora.com|author=Abu Baqir Al-Ahmed|date=6 nëntor 2007|access-date=16 prill 2019|archive-date=17 shtator 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917191703/https://forum.kooora.com/?t=6717462|url-status=live}}</ref> Kampionët vendas nga vendet anëtare të UAFA-s u ftuan të merrnin pjesë, por pas disa tërheqjeve, vetëm tre ekipe nga [[Iraku]], [[Libani]] dhe [[Jordania]] përfunduan duke marrë pjesë.<ref name="niiiis">{{cite news|title=نادي الشرطة سيدا للاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1982.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=19 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519030700/http://niiiis.com/r1982.html|url-status=live}}</ref> Turnamenti i parë filloi më 19 qershor 1981 me kampionët libanezë Nejmeh që mposhtën kampionët jordanezë [[Al-Ahli SC (Amman)|Al-Ahli]] 2–1. [[Jamal Al-Khatib]] i Nejmeh ishte golashënuesi i parë i Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe.<ref>{{cite news|title=يشهد الشهر المقبل أول مشاركة رسمية للاهلي في بطولة كاس الأندية الأسيوية أبطال الكأس|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2150295325250516&id=100008102088247s|author=Raafat Sarah|language=ar|date=8 janar 2017|access-date=16 prill 2019|archive-date=5 mars 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230305170652/https://www.facebook.com/login/?next=|url-status=live}}</ref> Nejmeh dhe Al-Shorta morën pjesë në finalen e parë në shkurt 1982, me Al-Shorta që fitoi me rezultatin e përgjithshëm 4–2 në stadiumin Al-Shaab në [[Bagdad]] për t'u kurorëzuar kampionët e parë të botës arabe.<ref>{{cite news|title=Al-Shorta: Overview of History|url=https://alshorta.webs.com/overview-of-history|publisher=Al-Shorta SC|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=4 tetor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221004102515/https://alshorta.webs.com/overview-of-history|url-status=live}}</ref> Turnamenti nuk u mbajt vitin pasardhës, por u rikthye në vitin 1984 në një format kampionati, aty ku [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] u bë klubi i parë nga Arabia Saudite që shpallej kampion.<ref name="winners">{{cite news|title=Arabian Champs. League Winners List|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310081053/https://www.goalzz.com/main.aspx?g=48&winners=true|url-status=live}}</ref> Me numrin e pjesëmarrësve që rritej çdo vit, UAFA prezantoi raunde paraprake kualifikuese që i paraprinin fillimit të turnamentit, përpara se formati të ndryshoj sërisht në vitin 1987.<ref>{{cite news|title=5th Arab Club Champions Cup 1987|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|date=13 janar 2011|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155544/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp87.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i atij viti u zhvillua me fazë grupesh e ndjekur një fazë eliminimi. UAFA gjithashtu filloi t'u lejonte vendeve të kishin më shumë se një pjesëmarrës në vitin 1987, me dy klube të Arabisë Saudite ([[Al-Ittihad (Jeddah)|Al-Ittihad]] dhe [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]]) dhe dy klube irakiane ([[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] dhe [[Al-Jaish FC (Irak)|Al-Jaish]]) që garonin.<ref>{{cite news|title=لاول مرة فريقان عراقيان في بطولة الاندية العربية|url=http://niiiis.com/r1987.html|language=ar|publisher=NIIIIS|access-date=16 prill 2019|archive-date=22 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211022183704/http://niiiis.com/r1987.html|url-status=live}}</ref> Al-Rasheed i Irakut dominoi kompeticionin gjatë këtyre viteve, duke u bërë skuadra e parë që fiton tre edicione radhazi në vitet 1985, 1986 dhe 1987, ndërsa Al-Ettifaq fitoi titullin e tyre të dytë në vitin 1988.<ref>{{cite news|title=6th Arab Club Champions Cup 1988|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|date=6 janar 2003|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155546/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp88.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1981 deri në vitin 1988, asnjë ekip nga [[Konfederata e Futbollit Afrikan]] (CAF) nuk arriti ta fitonte turneun dhe të gjithë fituesit ishin nga [[Konfederata Aziatike e Futbollit]] (AFC).<ref name="rsssf">{{cite news|title=Arab Club Champions Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|date=7 mars 2019|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155511/https://www.rsssf.org/tablesa/arabchamp.html|url-status=live}}</ref> Një klub afrikan u bë kampion i botës arabe për herë të parë në vitin 1989, pasi [[Wydad AC|Wydad Casablanca]] i [[Maroku]]t mundi Al-Hilal të Arabisë Saudite në finale.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship - Casablanca 1989|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072708/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=14554|url-status=live}}</ref> Po atë vit, UAFA themeloi një kompeticion të ri vjetor që do të mbahej së bashku me Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe; ajo u quajt Kupa e Fituesve të Kupave Arabe dhe ishte një kompeticion për fituesit e kupave të vendeve arabe, me një format të ngjashëm me atë të Kupës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arab Cup Winners' Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|date=11 mars 2002|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=23 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220923155602/https://www.rsssf.org/tablesa/arabcwc.html|url-status=live}}</ref> Në vitin 1992, UAFA prezantoi Superkupën Arabe, e cila ishte një kompeticion vjetor me raunde midis fituesve dhe nënkampionëve të Kupës së Kampionëve dhe Kupës së Fituesve të Kupave.<ref>{{cite news|title=Arab Super Cup|website=RSSSF|language=en|url=https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|date=11 prill 2001|access-date=2 shkurt 2023|archive-date=20 shtator 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171610/https://www.rsssf.org/tablesa/arabsup.html|url-status=live}}</ref> Nga viti 1989 deri në vitin 2001, pati gjashtë fitues nga CAF dhe pesë nga AFC.<ref name="uafa">{{cite news|title=بطولات الأندية العربية أبطال الدوري|url=http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|archive-url=https://web.archive.org/web/20170711230925/http://www.uafaonline.com/index.php?page_id=77|url-status=dead|archive-date=11 korrik 2017|publisher=Unioni i Shoqatave Arabe të Futbollit|language=ar|access-date=11 korrik 2017}}</ref> Katër nga njëmbëdhjetë fituesit gjatë kësaj kohe ishin nga Arabia Saudite, ndërsa Espérance de Tunis fitoi fitoren e parë për një ekip tunizian në vitin 1993, [[Al Ahly SC|Al-Ahly]] u bë kampioni i parë egjiptian në vitin 1995, [[WA Tlemcen]] fitoi titullin e parë të Algjerisë në vitin 1998 dhe Al-Sadd fitoi titullin e parë për një klub nga [[Katari]] në vitin 2001.<ref>{{cite news|title=Arab Clubs League Championship 17 - 2001|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075457/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=839|url-status=live}}</ref> Në vitin 2002, UAFA mori një vendim që ndryshoi pamjen e futbollit arab të klubeve.<ref name="iraq"/> Me rritjen e numrit të angazhimeve me të cilat përballen klubet arabe në epokën moderne, UAFA vendosi të bashkojë Kupën e Fituesve të Kupave dhe Superkupën me Kupën e Kampionëve për të formuar Kampionatin e Unifikuar Arab të Klubeve, i cili do të ishte i vetmi turne për klube i UAFA-s.<ref name="uafa"/> Dy edicione të turneut u luajtën nën këtë emër, me [[Al-Ahli Saudi FC|Al-Ahli]] të Arabisë Saudite që fitoi në vitin 2002 dhe [[Zamalek SC|Zamalek]] që fitoi në vitin 2003.<ref>{{cite news|title=Arab Merged Clubs Championship 2003|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072804/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=42|url-status=live}}</ref> Pas edicionit të vitit 2003, ART u bë sponsori i turneut dhe UAFA më pas ndryshoi emrin e turneut në Liga e Kampionëve Arabe në mënyrë që emri i tij të ishte i ngjashëm me turne të tjerë elitarë të klubeve si [[UEFA Liga e Kampionëve]], [[CAF Liga e Kampionëve]], [[AFC Liga e Kampionëve]] dhe [[OFC Liga e Kampionëve]].<ref name="rsssf"/> [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] i Tunizisë u bë fituesi i parë i epokës së Ligës së Kampionëve.<ref>{{cite news|title=Arabian Champions League 2004|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075512/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=85|url-status=live}}</ref> Nga edicioni 2004–05 e më tej, UAFA riprezantoi finalet me dy ndeshje, të cilat nuk ishin përdorur që nga edicioni i parë i turneut.<ref name="niiiis"/> Pas fitores së titujve për Al-Ittihad të Arabisë Saudite dhe Raja Casablanca të Marokut, ES Sétif i Algjerisë u bë fituesi i parë radhazi në epokën e Ligës së Kampionëve duke fituar të dy titujt në sezonet 2006–07 dhe 2007–08.<ref name="winners"/> Pas edicionit 2008–09 të fituar nga Espérance de Tunis i Tunizisë, UAFA hasi probleme organizative për shkak të problemeve me sponsorin e ri të turneut.<ref name="rsssf"/> Kjo bëri që kompeticioni të mos zhvillohej për katër vite deri sa u rikthye në sezonin 2012–13 nën emrin e ri Kupa e Klubeve UAFA, me [[USM Alger]] të Algjerisë që fitoi titullin e tyre të parë.<ref>{{cite news|title=Arab Cup of Club 2012/2013|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310075304/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=6933|url-status=live}}</ref> Megjithatë, UAFA më pas hasi të njëjtat probleme si më parë, të cilat çuan në një tjetër ndërprerje katërvjeçare.<ref name="winners"/> Kompeticioni u mbajt përsëri në vitin 2017 nën emrin Kampionati Arab i Klubeve me 20 ekipe pjesëmarrëse; faza e grupeve dhe faza eliminatore u mbajtën në Egjipt dhe finalja u mbajt si një ndeshje e vetme.<ref>{{cite news|title=Arab Championship League 2017/2016|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072256/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=13490|url-status=live}}</ref> Espérance de Tunis u kurorëzua kampion, duke i bërë ato ekipin më të suksesshëm në historinë e këtij kompeticioni.<ref name="rsssf"/> Numri i ekipeve u dyfishua në 40 për sezonin 2018–19 ku kompeticioni u riemërua në Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe dhe formati u ndryshua sërisht.<ref>{{cite news|title=Zayed Cup Championship League 2018|url=http://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|publisher=Goalzz.com|language=en|access-date=16 prill 2019|archive-date=10 mars 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310072709/https://www.goalzz.com/main.aspx?c=15726|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u mbulua gjerësisht nga media ndërkombëtare për shkak të pjesëmarrjes së një numri lojtarësh të profilit të lartë si [[Cristiano Ronaldo]], [[Karim Benzema]] dhe [[N'Golo Kanté]] pas transferimeve të tyre në klubet e Ligës Profesionale Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|title=Cristiano Ronaldo scores twice as Al-Nassr win first Arab Club Champions Cup title|publisher=BBC Sport|language=en|date=12 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489396|url-status=live}}</ref> Nga trembëdhjetë kampionët e kurorëzuar nga viti 2002 deri në vitin 2023, dhjetë prej tyre ishin nga Afrika dhe vetëm tre ishin nga Azia.<ref name="winners"/> ==Marka== Që nga sezoni 2018–19, kompeticioni është quajtur Kupa e Kampionëve të Klubeve Arabe, ndërsa çdo edicion i turneut ka edhe emrin e vet të veçantë bazuar në vendin pritës të turneut ose të ndeshjes finale. Finalja e vitit 2019 u zhvillua në [[Emiratet e Bashkuara Arabe]], duke bërë që edicioni 2018–19 të quhej Kupa e Kampionëve Zayed për të shënuar 100 vjetorin e lindjes së të ndjerit [[Sheikh Zayed bin Sultan Al Nahyan]], themeluesit të Emirateve të Bashkuara Arabe.<ref>{{cite web|url=https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|title=Al Hilal reach Zayed Champions Cup Final|publisher=Egypt Today|language=en|date=16 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://www.egypttoday.com/Article/8/68415/Al-Hilal-reach-Zayed-Champions-Cup-Final|url-status=live}}</ref> Finalja e vitit 2020 u zhvillua në Marok dhe edicioni 2019–20 u quajt Kupa e Kampionëve [[Mohammed VI i Marokut|Mohammed VI]] sipas Mohammed VI të Marokut.<ref>{{cite web|url=https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|title=Second Arab Club Champions Cup to bear the name of King Mohammed VI, announces Turki Al-Sheikh|publisher=North Africa Post|language=en|date=17 prill 2019|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000910/https://northafricapost.com/30012-second-arab-club-champions-cup-to-bear-the-name-of-king-mohammed-vi-announces-turki-al-sheikh.html|url-status=live}}</ref> Edicioni i vitit 2023 i turneut u zhvillua në Arabinë Saudite që nga faza e grupeve e tutje, dhe kështu u quajt Kupa e Klubit Mbreti Salman sipas Salmanit të Arabisë Saudite.<ref>{{cite web|url=https://www.arabnews.com/node/2353181/football|title=New trophy unveiled for 2023 King Salman Club Cup|publisher=Arab News|language=en|date=11 gusht 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000911/https://www.arabnews.com/node/2353181/football|url-status=live}}</ref> Logoja e Kupës së Kampionëve të Klubeve Arabe është një rreth i bardhë me një kontur gri, me modele blu të errët, të kuqe, vjollcë dhe jeshile me një diamant blu të errët në qendër që mban fjalët Kampionë Arabë në arabisht. Emri i garës në anglisht dhe arabisht ndodhet poshtë logos. Logoja përshtatet paksa për secilin edicion të turneut për të pasqyruar emrin dhe kombin pritës të atij edicioni specifik.<ref>{{cite web|url=https://www.kooora.com/?n=1249596|title=صورة: مواعيد مباريات كأس الملك سلمان للأندية العربية|publisher=Kooora|language=ar|date=22 qershor 2023|access-date=1 janar 2024|archive-date=1 janar 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240101000909/https://www.kooora.com/?n=1249596|url-status=live}}</ref> ==Shpërblimet== Që nga viti 2023, shuma fikse e çmimeve të paguara ndaj klubeve pjesëmarrëse është si më poshtë:<ref>{{Cite web|url=https://www.nessma.tv/ar/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9/actu/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A9-%D9%83%D8%A3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9/432250|title=تفاصيل الجوائز المالية لمسابقة كأس الملك سلمان للأندية العربية|website=nessma.tv|publisher=Nessma TV|language=ar|date=15 shkurt 2023|access-date=3 mars 2023|archive-date=23 maj 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230523223027/https://www.nessma.tv/ar/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D8%A9/actu/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A9-%D9%83%D8%A3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%83-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9/432250|url-status=live}}</ref> {|class="wikitable" style="text-align:left; font-size:95%;" width=35% |- !align=center colspan=2|Shpërblimet |- |Fituesi||6,000,000 $ |- |Finalisti||2,500,000 $ |- |Gjysëm-finalisti||200,000 $ |- |Çerek-finalisti||150,000 $ |- |Faza e grupeve||100,000 $ |- |Raundet kualifikuese||20,000 $ |} ==Lista e rekordeve dhe statistikave== ===Performanca e klubeve=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |+ Performanca në Kupën e Kampionëve të Klubeve Arabe sipas klubit |- ! scope="col" | Klubi ! scope="col" | Tituj ! scope="col" | Finalist ! scope="col" | Sezone të fituara ! scope="col" | Sezone si finalist |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Espérance Sportive de Tunis|Espérance de Tunis]] | style="text-align:center;" | 3 | style="text-align:center;" | 2 |[[1993 Arab Club Champions Cup|1993]], [[2008–09 Arab Champions League|2009]], [[2017 Arab Club Championship|2017]] |[[1986 Arab Club Champions Cup|1986]], [[1995 Arab Club Champions Cup|1995]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Iraq}} [[Al-Rasheed SC|Al-Rasheed]] | style="text-align:center;" | 3 | style="text-align:center;" | 0 |[[1985 Arab Club Champions Cup|1985]], [[1986 Arab Club Champions Cup|1986]], [[1987 Arab Club Champions Cup|1987]] |style="text-align:center;"|— |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al-Hilal FC|Al-Hilal]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 3 |[[1994 Arab Club Champions Cup|1994]], [[1995 Arab Club Champions Cup|1995]] |[[1989 Arab Club Champions Cup|1989]], [[2018–19 Arab Club Champions Cup|2019]], [[2023 Arab Club Champions Cup|2023]] |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al Shabab FC (Riyadh)|Al-Shabab]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 1 |[[1992 Arab Club Champions Cup|1992]], [[1999 Arab Club Champions Cup|1999]] |[[1998 Arab Club Champions Cup|1998]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Club Sportif Sfaxien|Club Sfaxien]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 1 |[[2000 Arab Club Champions Cup|2000]], [[2003–04 Arab Champions League|2004]] |[[2004–05 Arab Champions League|2005]] |- ! scope="row" | {{flagicon|MAR}} [[Raja Casablanca]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 1 |[[2005–06 Arab Champions League|2006]], [[2019–20 Arab Club Champions Cup|2020]] |[[1996 Arab Club Champions Cup|1996]] |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Ettifaq FC|Al-Ettifaq]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 0 |[[1984 Arab Club Champions Cup|1984]], [[1988 Arab Club Champions Cup|1988]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[ES Sétif]] | style="text-align:center;" | 2 | style="text-align:center;" | 0 |[[2006–07 Arab Champions League|2007]], [[2007–08 Arab Champions League|2008]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Ittihad FC|Al-Ittihad]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 3 |[[2004–05 Arab Champions League|2005]] |[[1987 Arab Club Champions Cup|1987]], [[1994 Arab Club Champions Cup|1994]], [[2019–20 Arab Club Champions Cup|2020]] |- ! scope="row" | {{flagicon|MAR}} [[Wydad Casablanca]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 2 |[[1989 Arab Club Champions Cup|1989]] |[[2007–08 Arab Champions League|2008]], [[2008–09 Arab Champions League|2009]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Club Africain]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 2 |[[1997 Arab Club Champions Cup|1997]] |[[1988 Arab Club Champions Cup|1988]], [[2002 Arab Unified Club Championship|2002]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[Al Ahly SC|Al Ahly]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 1 |[[1996 Arab Club Champions Cup|1996]] |[[1997 Arab Club Champions Cup|1997]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Iraq}} [[Al-Shorta SC|Al-Shorta]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[1981–82 Arab Club Champions Cup|1982]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[WA Tlemcen]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[1998 Arab Club Champions Cup|1998]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|QAT}} [[Sadd Sports Club|Al-Sadd]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2001 Arab Club Champions Cup|2001]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al-Ahli (Jeddah)|Al-Ahli]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2002 Arab Unified Club Championship|2002]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[Zamalek SC|Zamalek]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2003 Arab Unified Club Championship|2003]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[USM Alger]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2012–13 UAFA Club Cup|2013]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Tunisia}} [[Étoile Sportive du Sahel|Étoile du Sahel]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2018–19 Arab Club Champions Cup|2019]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|KSA}} [[Al Nassr FC|Al-Nassr]] | style="text-align:center;" | 1 | style="text-align:center;" | 0 |[[2023 Arab Club Champions Cup|2023]] | {{sdash}} |- ! scope="row" | {{flagicon|Syria}} [[Al-Jaish SC (Damascus)|Al-Jaish]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 2 | {{sdash}} |[[1999 Arab Club Champions Cup|1999]], [[2000 Arab Club Champions Cup|2000]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Jordania}} [[Al-Faisaly SC (Amman)|Al-Faisaly]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 2 | {{sdash}} |[[2006–07 Arab Champions League|2007]], [[2017 Arab Club Championship|2017]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Liberia}} [[Nejmeh SC|Nejmeh]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1981–82 Arab Club Champions Cup|1982]] |- ! scope="row" | {{flagicon|MAR}} [[KAC Kénitra]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1984 Arab Club Champions Cup|1984]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[USM El-Harrach]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1985 Arab Club Champions Cup|1985]] |- ! scope="row" | {{flamuri|Katari}} [[Al-Arabi SC (Qatar)|Al-Arabi]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1992 Arab Club Champions Cup|1992]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Bahrain}} [[Al-Muharraq SC|Al-Muharraq]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[1993 Arab Club Champions Cup|1993]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Algeria}} [[MC Oran]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2001 Arab Club Champions Cup|2001]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Kuwait}} [[Kuwait SC|Al-Kuwait]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2003 Arab Unified Club Championship|2003]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[Ismaily SC|Al-Ismaily]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2003–04 Arab Champions League|2004]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Egypt}} [[ENPPI Club]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2005–06 Arab Champions League|2006]] |- ! scope="row" | {{flagicon|Kuwait}} [[Al-Arabi SC (Kuwait)|Al-Arabi]] | style="text-align:center;" | 0 | style="text-align:center;" | 1 | {{sdash}} |[[2012–13 UAFA Club Cup|2013]] |} ===Sipas shtetit=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="text-align:center" |+ Performanca në finale sipas shtetit |- ! scope="col" | Shteti ! scope="col" | Tituj ! scope="col" | Finalist |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|KSA}} [[Arabia Saudite]] | 9 | 7 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Tunisia}} [[Tunizia]] | 7 | 5 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Algeria}} [[Algjeria]] | 4 | 2 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Iraq}} [[Iraku]] | 4 | 0 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Morocco}} [[Maroku]] | 3 | 4 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Egypt}} [[Egjipti]] | 2 | 3 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|QAT}} [[Katari]] | 1 | 1 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Jordania}} [[Jordania]] | 0 | 2 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Kuwait}} [[Kuvajti]] | 0 | 2 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Syria}} [[Siria]] | 0 | 2 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Bahrain}} [[Bahreini]] | 0 | 1 |- ! scope="row" style="text-align:left" | {{flagicon|Liberia}} [[Liberia]] | 0 | 1 |} ===Sipas kontinentit=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="text-align:center" |+ Performanca në finale sipas kontinentit |- ! scope="col" | Kontinenti ! scope="col" | Tituj ! scope="col" | Finalist |- ! scope="row" style="text-align:left" | [[Afrika]] | 16 | 14 |- ! scope="row" style="text-align:left" | [[Azia]] | 14 | 16 |} ==Referime== {{Reflist}} 8eigearmb7ni4fkyrhuz7dkah0msw1a 1 381124 2808453 2025-06-10T14:39:39Z Guxhuli 172086 /* Abstrakti */ seksion i ri 2808453 wikitext text/x-wiki == Abstrakti == @Machtes Pershendetje, nuk mendoj se duhet vendosur ne krye te faqjes fakti qe ai lindi ne nje familje bektashiane, persa kohe ai me vetedije u konvertua ne fene e krishtere dhe nuk dha ndonje kontribut per fene ne te cilen lindi, por ja kushtoi jeten fese ortodokse! @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] Si mendon ti? [[Përdoruesi:Guxhuli|Guxhuli]] ([[Përdoruesi diskutim:Guxhuli|diskutimet]]) 10 qershor 2025 16:39 (CEST) e963we5oq3tuzlltadpl0aikgbutwpo 2808454 2808453 2025-06-10T14:41:02Z Guxhuli 172086 2808454 wikitext text/x-wiki == Abstrakti == @[[Përdoruesi:Machtes|Machtes]] Pershendetje, nuk mendoj se duhet vendosur ne krye te faqjes fakti qe ai lindi ne nje familje bektashiane, persa kohe ai me vetedije u konvertua ne fene e krishtere dhe nuk dha ndonje kontribut per fene ne te cilen lindi, por ja kushtoi jeten fese ortodokse! @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality[[ Si mendon ti? [[Përdoruesi:Guxhuli|Guxhuli]] ([[Përdoruesi diskutim:Guxhuli|diskutimet]]) 10 qershor 2025 16:39 (CEST) nz5xqx85umcghl3rhyn70xbwofiz691 2808455 2808454 2025-06-10T14:41:19Z Guxhuli 172086 2808455 wikitext text/x-wiki == Abstrakti == @[[Përdoruesi:Machtes|Machtes]] Pershendetje, nuk mendoj se duhet vendosur ne krye te faqjes fakti qe ai lindi ne nje familje bektashiane, persa kohe ai me vetedije u konvertua ne fene e krishtere dhe nuk dha ndonje kontribut per fene ne te cilen lindi, por ja kushtoi jeten fese ortodokse! @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] Si mendon ti? [[Përdoruesi:Guxhuli|Guxhuli]] ([[Përdoruesi diskutim:Guxhuli|diskutimet]]) 10 qershor 2025 16:39 (CEST) fmeiitbleaaicsfu8w4u96cndiu5i7v 1 381125 2808458 2025-06-10T15:16:39Z 37.26.65.238 /* Nese TSH eshte me vlere mbinormale qfare mund te shkaktoj dhe cilet jane hapat qe duhet te ndermeren */ seksion i ri 2808458 wikitext text/x-wiki == Nese TSH eshte me vlere mbinormale qfare mund te shkaktoj dhe cilet jane hapat qe duhet te ndermeren == Nese TSH eshte me vlere me te larte se vlera normale qfare mund te shkaktoj [[Speciale:Kontributet/37.26.65.238|37.26.65.238]] 10 qershor 2025 17:16 (CEST) 0gr6mrnzwnll43roiy36uhpvb0ag78j 3 381126 2808466 2025-06-10T16:40:43Z Komuniteti 117282 Mirëpritje 2808466 wikitext text/x-wiki {{Stampa:Tung|realName=|name=WilliamWallace1488}} -- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 10 qershor 2025 18:40 (CEST) 0aisb5eakv9pj30dn488qpi237m7u9o 2 381127 2808499 2025-06-10T18:06:22Z Sadiku Aida 174021 Kam perkthyer nga Anglisht ne Shqip nje faqe, kam perdorur referenca dhe citate dhe nuk kam perdorur materiale te mbrojtura nga te drejtat e autorit 2808499 wikitext text/x-wiki = Telekomunikacionet = '''Telekomunikacioni''', i përdorur shpesh në formën e tij shumës ose shkurtuar si '''telekom''' , është transmetimi i informacionit në distancë duke përdorur mjete elektronike, zakonisht përmes kabllove, radiovalëve ose teknologjive të tjera të komunikimit. Këto mjete transmetimi mund të ndahen në [[kanale komunikimi]] për [[multipleksim]], duke lejuar që një medium i vetëm të transmetojë disa [[seanca komunikimi]] njëkohsisht. Teknologjitë në distanca të gjata të shpikura gjatë shekujve 20-të dhe 21-të përgjithësisht përdorin energji elektrike dhe përfshijnë [[Telegrafi|telegrafin]], [[Telefoni|telefonin]], [[Televizioni|televizionin]] dhe [[radion]]. [[Skeda:Erdfunkstelle Raisting 2.jpg|parapamje|355x355px|Stacioni tokësor në objektin e [[Komunikimet satelitore|komunikimit satelitor]] Raisting Earth Station në Raisting, [[Bavaria|Bavari,]] [[Gjermania|Gjermani]]]] Rrjetet e hershme të telekomunikacionit përdornin tela metalikë si medium për transmetimin e sinjaleve. Këto rrjete u përdorën për [[telegrafi]] dhe telefoni për shumë dekada. Në dekadën e parë të shekullit të 20-të, filloi një revolucion në [[komunikimin pa tel me përparime, përfshirë ato të bëra në komunikimet radio]] nga [[Guglielmo Marconi]], i cili fitoi [[Çmimin Nobel në Fizikë]] në vitin 1909. Pionierë të tjerë të hershëm në telekomunikacionin elektrik dhe elektronik përfshijnë bashkë-shpikësit e telegrafit [[Charles Wheatstone]] dhe [[Samuel Morse , shpikës dhe zhvillues të shumtë të telefonit]], përfshirë [[Antonio Meucci]], [[Philipp Reis]], [[Elisha Gray]] dhe [[Aleksander Graham Bell|Alexander Graham Bell]], shpikësit e radios [[Edwin Armstrong]] dhe [[Lee de Forest]] , si dhe shpikësit e televizionit si [[Vladimir K. Zworykin]] , [[John Logie Baird]] dhe [[Philo Farnsworth]] . Që nga vitet 1960, përhapja e teknologjive dixhitale ka bërë që komunikimet [[Zanorja|zanore]] të plotësohen gradualisht nga të dhënat. Kufizimet fizike të mediave metalike nxitën zhvillimin e fibrave optike.<ref>{{Cite web |title=How does a Gigabit Passive Optical Network (GPON) work? |url=https://www.eib.org/en/stories/what-is-gpon |access-date=2025-06-10 |website=European Investment Bank |language=en}}</ref><ref>{{Cite book |url=https://nap.nationalacademies.org/read/11711/chapter/3 |title=Read "Renewing U.S. Telecommunications Research" at NAP.edu |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Cyphers |first=Bennett |date=2019-10-16 |title=The Case for Fiber to the Home, Today: Why Fiber is a Superior Medium for 21st Century Broadband |url=https://www.eff.org/wp/case-fiber-home-today-why-fiber-superior-medium-21st-century-broadband |access-date=2025-06-10 |website=Electronic Frontier Foundation |language=en}}</ref> Interneti , një teknologji e pavarur nga çdo medium i caktuar, ka siguruar akses global në shërbime për përdoruesit individualë dhe ka zvogëluar më tej kufizimet e vendndodhjes dhe kohës në komunikime. == Përkufizimi == Në [[Konferencën e Telegrafit të Plotfuqishëm]] të vitit 1932 dhe në Konferencën Ndërkombëtare të Radiotelegrafit në Madrid, të dy organizatat u bashkuan për të formuar [[Bashkimin Ndërkombëtar të Telekomunikacionit]] (ITU).<ref>{{Cite web |title=Plenipotentiary Conferences |url=https://www.itu.int/en/history/Pages/PlenipotentiaryConferences.aspx?conf=4.5 |access-date=2025-06-10 |website=ITU |language=en-US}}</ref>  Ata e përkufizuan ''telekomunikacionin'' si "çdo komunikim telegrafik ose telefonik të shenjave, sinjaleve, shkrimit, faksimileve dhe tingujve të çdo lloji, me anë të telave, sistemeve pa tel ose proceseve të tjera të sinjalizimit elektrik ose sinjalizimit vizual (semaforë)". Përkufizimi u rikonfirmua më vonë, sipas Nenit 1.3 të [[Rregulloreve të Radios të ITU-së]] , i cili e përkufizonte atë si "Çdo transmetim, emetim ose pritje e shenjave, sinjaleve, shkrimeve, imazheve dhe tingujve ose inteligjencës së çdo natyre me anë të [[telave]] , radios, optikës ose sistemeve të tjera elektromagnetike". Si të tilla, teknologjitë e komunikimit të ngadaltë si [[posta]] dhe [[tubat pneumatikë]] përjashtohen nga përkufizimi i telekomunikacionit.<ref>{{Citation |title=ITU Radio Regulations |date=2024-06-08 |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=ITU_Radio_Regulations&oldid=1227993467 |work=Wikipedia |language=en |access-date=2025-06-10}}</ref><ref>Constitution and Convention of the International Telecommunication Union, Annex (Geneva, 1992)</ref> ''Telekomunikacion'' është një emër i përbërë nga parashtesa greke ''tele-'' (τῆλε), që do të thotë ''i largët'' , ''shumë larg'' ose ''larg'',<ref>{{Cite web |title=Tele- - Etymology & Meaning of the Prefix |url=https://www.etymonline.com/word/tele- |access-date=2025-06-10 |website=etymonline |language=en-US}}</ref>  dhe foljes latine ''communicare'' , që do të thotë ''të'' ''ndash'' . Përdorimi i saj modern është përshtatur nga frëngjishtja,<ref>{{Cite web |title=Oxford Languages {{!}} The Home of Language Data |url=https://languages.oup.com/ |access-date=2025-06-10 |website=languages.oup.com |language=en-GB}}</ref>  sepse përdorimi i saj i shkruar u regjistrua në vitin 1904 nga inxhinieri dhe romancieri francez [[Édouard Estaunié]].<ref>http://www.ieee.org/portal/cms_docs_iportals/iportals/aboutus/history_center/conferences/che2004/Dilhac.pdf</ref><ref>{{Citation |title=New Oxford American Dictionary |date=2025-05-27 |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=New_Oxford_American_Dictionary&oldid=1292460159 |work=Wikipedia |language=en |access-date=2025-06-10}}</ref>  ''Komunikim'' u përdor për herë të parë si fjalë angleze në fund të shekullit të 14-të. Vjen nga frëngjishtja e vjetër comunicacion (shekulli i 14-të, frëngjishtja moderne komunikim), nga latinishtja communicacionem (komunikim emëror), emër veprimi nga rrjedha e pjesores së shkuar të communicare, "të ndash, të ndash; të komunikosh, të japësh, të informosh; të bashkohesh, të bashkosh, të marrësh pjesë në", fjalë për fjalë, "të bësh të përbashkët", nga communis.<ref>{{Cite web |title=Communication - Etymology, Origin & Meaning |url=https://www.etymonline.com/word/communication |access-date=2025-06-10 |website=etymonline |language=en-US}}</ref> == Historia == Shumë [[media transmetimi]] janë përdorur për komunikim në distanca të gjata gjatë gjithë historisë, nga [[sinjalet e tymit]] , [[fenerët]] , [[telegrafi semaforik]] , [[sinjalet me flamuj]] dhe [[heliografët]] optikë deri te [[telat]] dhe hapësirat boshe të krijuara për të mbartur [[sinjale elektromagnetike]] . [[Skeda:Tour du telegraphe Chappe Saverne 01.JPG|parapamje|379x379px|Një kopje e një prej kullave semaforike të [[Chappes, Allier|Chappe-së]]]] === Para epokës elektrike dhe elektronike === [[Pëllumbat shtëpiakë]] janë përdorur gjatë gjithë historisë nga kultura të ndryshme. [[Posta e pëllumbave]] kishte rrënjë [[persiane dhe më vonë u përdor nga]] romakët për të ndihmuar ushtrinë e tyre. [[Frontinusi]] pretendoi se [[Jul Çezari|Jul Cezari]] përdori pëllumba si lajmëtarë në pushtimin e [[Galisë]].<ref />  Grekët gjithashtu përcollën emrat e fituesve në [[Lojërat Olimpike]] në qytete të ndryshme duke përdorur pëllumba shtëpiakë.<ref>{{Cite web |title=UQP |url=http://www.uqp.uq.edu.au/book_details.php?id=9780702236419 |access-date=2025-06-10 |website=www.uqp.uq.edu.au}}</ref>  Në fillim të shekullit të 19-të, qeveria holandeze përdori sistemin në [[Java]] dhe [[Sumatra]] . Dhe në vitin 1849, [[Paul Julius Reuter]] filloi një shërbim pëllumbash për të fluturuar çmimet e aksioneve midis [[Aachen]] dhe [[Brukseli|Brukselit]] , një shërbim që funksionoi për një vit derisa u mbyll boshllëku në lidhjen telegrafike.<ref>{{Cite news |date=2008-02-19 |title=Reuters, from pigeons to multimedia merger |language=en-GB |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/article/business/reuters-from-pigeons-to-multimedia-merger-idUSL18491006/ |access-date=2025-06-10}}</ref> Në Mesjetë, zinxhirët e [[fenerëve]] përdoreshin zakonisht në majat e kodrave si një mjet për të transmetuar një sinjal. Zinxhirët e fenerëve kishin pengesën se mund të transmetonin vetëm një sasi të vetme informacioni, kështu që kuptimi i mesazhit, si p.sh. "armiku është parë", duhej të bihej dakord paraprakisht. Një rast i shquar i përdorimit të tyre ishte gjatë [[Armatës Spanjolle]] , kur një zinxhir fenerësh transmetoi një sinjal nga [[Plymouth County (Iowa)|Plymouth]] në [[Londra|Londër]].<ref>https://web.archive.org/web/20200104142345/https://www.britainexpress.com/History/tudor/armada.htm</ref> Në vitin 1792, [[Claude Chappe]] , një inxhinier francez, ndërtoi sistemin e parë fiks [[të telegrafisë]] vizuale (ose [[linjën semaforike]] ) midis [[Lilës]] dhe Parisit.<ref>{{Cite web |title=Wayback Machine |url=http://chappe.ec-lyon.fr/ |access-date=2025-06-10 |website=chappe.ec-lyon.fr}}</ref>  Megjithatë, semafori vuajti nga nevoja për operatorë të aftë dhe kulla të shtrenjta në intervale prej dhjetë deri në tridhjetë kilometra (gjashtë deri në nëntëmbëdhjetë milje). Si rezultat i konkurrencës nga telegrafi elektrik, linja e fundit tregtare u braktis në vitin 1880.<ref>{{Cite web |title=Wayback Machine |url=https://www.itu.int/itudoc/gs/promo/tsb/88192.pdf |access-date=2025-06-10 |website=www.itu.int}}</ref> Përveç fenerëve dhe pëllumbave, komunikimi në distancë të gjatë përdorej si tinguj [[të koduar daullesh]] , fryrja e [[brirëve]] dhe [[Bilbili (zog)|bilbila]] . === Telegrafi dhe telefoni === Më 25 korrik 1837, [[telegrafi i parë elektrik]] komercial u demonstrua nga shpikësi anglez Sir [[William Fothergill Cooke]] dhe shkencëtari anglez Sir [[Charles Wheatstone]].<ref /><ref>"Who made the first electric telegraph communications?". ''The Telegraph''. Archived from the original on 8 August 2017. Retrieved 7 August 2017.</ref> Të dy shpikësit e panë pajisjen e tyre si "një përmirësim të telegrafit elektromagnetik [ekzistues]" dhe jo si një pajisje të re.<ref>{{Cite web |title=The Electromagnetic Telegraph |url=https://www.du.edu/~jcalvert/tel/morse/morse.htm |access-date=2025-06-10 |website=www.du.edu}}</ref> [[Samuel Morse]] zhvilloi në mënyrë të pavarur një version të telegrafit elektrik që e demonstroi pa sukses më 2 shtator 1837. [[Kodi i tij]] ishte një përparim i rëndësishëm në krahasim me metodën e sinjalizimit të Wheatstone. [[Kablloja e parë transatlantike e telegrafit]] u përfundua me sukses më 27 korrik 1866, duke lejuar telekomunikacionin transatlantik për herë të parë.<ref>{{Cite web |title=The Atlantic Cable by Bern Dibner |url=http://www.sil.si.edu/digitalcollections/hst/atlantic-cable/ |access-date=2025-06-10 |website=www.sil.si.edu}}</ref> Pas përpjekjeve të hershme për të zhvilluar një ''telegraf me zë'' nga [[Antonio Meucci]] dhe një ''telefon'' nga [[Johann Philipp Reis]] , një patentë për telefonin konvencional u paraqit nga [[Alexander Bell]] në shkurt të vitit 1876 (vetëm pak orë para se [[Elisha Gray]] të paraqiste një [[kërkesë për patentë]] për një pajisje të ngjashme).<ref>{{Cite web |title=Who is credited with inventing the telephone? |url=https://www.loc.gov/item/who-is-credited-with-inventing-the-telephone/ |access-date=2025-06-10 |website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elisha Gray |url=http://www2.oberlin.edu/external/EOG/OYTT-images/ElishaGray.html |access-date=2025-06-10 |website=www2.oberlin.edu}}</ref>  Shërbimet e para telefonike komerciale u krijuan nga Bell Telephone Company në 1878 dhe 1879 në të dy anët e Atlantikut në qytetet e [[New Haven (Connecticut)|New Haven]] dhe Londrës.<ref>{{Cite web |title=Connected Earth: The telephone |url=http://www.connected-earth.com/Galleries/Telecommunicationsage/Thetelephone/index.htm |access-date=2025-06-10 |website=www.connected-earth.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=History of AT&T$#058; Milestones in AT&T History |url=https://www.att.com/history/milestones.html |access-date=2025-06-10 |website=www.att.com}}</ref> === Radio dhe televizioni === Në vitin 1894, shpikësi italian [[Guglielmo Marconi]] filloi të zhvillonte një komunikim pa tel duke përdorur fenomenin e sapozbuluar të [[valëve të radios]] , duke demonstruar, deri në vitin 1901, se ato mund të transmetoheshin përtej Oqeanit Atlantik.<ref>{{Cite web |title=Tesla's Biography |url=http://www.teslasociety.com/biography.htm |access-date=2025-06-10 |website=www.teslasociety.com}}</ref>  Ky ishte fillimi i [[telegrafisë pa tel]] me anë të radios. Më 17 dhjetor 1902, një transmetim nga [[stacioni Marconi në Glace Bay, Nova Scotia, Kanada]] , u bë mesazhi i parë radiofonik në botë që kaloi Atlantikun nga Amerika e Veriut. Në vitin 1904, u krijua një shërbim komercial për të transmetuar përmbledhje lajmesh të natës te anijet abonuese, të cilat i përfshinin ato në gazetat e tyre në bord.<ref>"TR Center - Talking Across the Ocean". ''www.theodorerooseveltcenter.org''. Archived from the original on 17 April 2021. Retrieved 12 March 2021.</ref> [[Lufta e Parë Botërore]] përshpejtoi zhvillimin e radios për [[komunikimet ushtarake]] . Pas luftës, [[transmetimet komerciale radiofonike AM]] filluan në vitet 1920 dhe u bënë një medium i rëndësishëm masiv për argëtim dhe lajme. [[Lufta e Dytë Botërore]] përshpejtoi përsëri zhvillimin e radios për qëllime të kohës së luftës për komunikimin ajror dhe tokësor, navigimin radiofonik dhe radarin.<ref>{{Cite web |title=TR Center - Talking Across the Ocean |url=https://www.theodorerooseveltcenter.org/Blog/Item/Talking%20Across%20the%20Ocean |access-date=2025-06-10 |website=www.theodorerooseveltcenter.org}}</ref>  Zhvillimi i [[transmetimit stereo FM]] të radios filloi në vitet 1930 në Shtetet e Bashkuara dhe në vitet 1940 në Mbretërinë e Bashkuar,<ref>"Report 1946-04 – Frequency Modulation". ''BBC Research & Development''. January 1946. Archived from the original on 3 January 2020. Retrieved 3 January 2020.</ref>  duke zëvendësuar AM si standardin dominues komercial në vitet 1970.<ref /> Më 25 mars 1925, [[John Logie Baird]] demonstroi transmetimin e pamjeve në lëvizje në dyqanin [[Selfridges]] në Londër . Pajisja e Baird mbështetej në [[diskun Nipkow]] nga [[Paul Nipkow]] dhe kështu u bë e njohur si [[televizori mekanik]] . Ai formoi bazën e transmetimeve eksperimentale të kryera nga [[Korporata Britanike e Transmetimeve]] duke filluar më 30 shtator 1929.<ref>{{Cite web |title=Wayback Machine |url=http://www.mztv.com/newframe.asp?content=http://www.mztv.com/pioneers.html |access-date=2025-06-10 |website=www.mztv.com}}</ref>  Megjithatë, për pjesën më të madhe të shekullit të 20-të, televizorët vareshin nga [[tubi me rreze katodike]] i shpikur nga [[Karl Ferdinand Braun]] . Versioni i parë i një televizori të tillë që tregoi premtime u prodhua nga [[Philo Farnsworth]] dhe iu demonstrua familjes së tij më 7 shtator 1927.<ref>{{Cite web |title=TIME 100: Philo Farnsworth |url=http://www.time.com/time/time100/scientist/profile/farnsworth.html |access-date=2025-06-10 |website=www.time.com}}</ref>  Pas Luftës së Dytë Botërore, eksperimentet e ndërprera rifilluan dhe televizioni u bë një medium i rëndësishëm transmetimi për argëtim në shtëpi. === Valvulat termionike === Lloji i pajisjes i njohur si ''[[tub termionik]]'' ose ''valvul termionik'' përdor [[emetimin termionik]] të elektroneve nga një [[katodë e nxehtë]] për një numër funksionesh themelore elektronike, siç janë [[amplifikimi i sinjalit dhe korrigjimi i rrymës]] . Tubi më i thjeshtë i vakumit, [[dioda]] e shpikur në vitin 1904 nga [[John Ambrose Fleming]] , përmban vetëm një katodë të nxehtë që lëshon elektrone dhe një anodë. Elektronet mund të rrjedhin vetëm në një drejtim përmes pajisjes - nga katoda në anodë. Shtimi i një ose më shumë [[rrjeteve të kontrollit]] brenda tubit mundëson që rryma midis katodës dhe anodës të kontrollohet nga voltazhi në rrjet ose rrjete.<ref>{{Cite web |title=The Vacuum Tube |url=https://www.pbs.org/transistor/science/events/vacuumt.html |access-date=2025-06-10 |website=www.pbs.org}}</ref>  Këto pajisje u bënë një komponent kyç i qarqeve elektronike për gjysmën e parë të shekullit të 20-të dhe ishin thelbësore për zhvillimin e radios, televizionit, radarit, [[regjistrimit dhe riprodhimit të zërit]] , rrjeteve telefonike në distanca të gjata dhe [[kompjuterëve analogë]] dhe të hershëm dixhitalë . Ndërsa disa aplikime kishin përdorur teknologji më të hershme si [[transmetuesi i boshllëkut të shkëndijave]] për radio ose [[kompjuterët mekanikë]] për informatikë, ishte shpikja e tubit termionik të vakumit që i bëri këto teknologji të përhapura dhe praktike, duke çuar në krijimin e [[Elektronika|elektronikës.]]<ref /> Në vitet 1940, shpikja e [[pajisjeve gjysmëpërçuese]] bëri të mundur prodhimin e pajisjeve [[në gjendje të ngurtë]] , të cilat janë më të vogla, më të lira dhe më efikase, të besueshme dhe të qëndrueshme se llambat termionike. Duke filluar nga mesi i viteve 1960, llambat termionike u zëvendësuan me [[Tranzistori|tranzistorin]] . Llambat termionike ende kanë disa zbatime për disa amplifikatorë me frekuencë të lartë. === Rrjetet kompjuterike dhe interneti === Më 11 shtator 1940, [[George Stibitz]] transmetoi probleme për Kalkulatorin e tij të Numrave Kompleksë në Nju Jork duke përdorur një teletyp dhe mori rezultatet e llogaritura në [[Kolegji Dartmouth|Kolegjin Dartmouth]] në [[Nju Hampshire]].<ref>{{Cite web |title=George Stibitz (1904 - 1995) |url=https://www.kerryr.net/pioneers/stibitz.htm |access-date=2025-06-10 |website=www.kerryr.net}}</ref>  Ky konfigurim i një kompjuteri të centralizuar ( [[Kompjuterët mainframe|mainframe]] ) me [[terminale të largëta memece]] mbeti popullor deri në vitet 1970. Në vitet 1960, [[Paul Brannigan|Paul Baran]] dhe, në mënyrë të pavarur, [[Donald Davies]] filluan të hetonin [[ndërrimin e paketave]] , një teknologji që dërgon një mesazh në pjesë në destinacionin e tij [[në mënyrë asinkrone]] pa e kaluar atë përmes një [[mainframe të centralizuar]]. [[Një rrjet]] me katër nyje u shfaq më 5 dhjetor 1969, duke përbërë fillimet e [[ARPANET]] , i cili deri në vitin 1981 ishte rritur në 213 [[Tejlidhje|nyje]].<ref>{{Cite book |last=Hafner |first=Katie |title=Where wizards stay up late: the origins of the Internet |last2=Lyon |first2=Matthew |date=2006 |publisher=Simon & Schuster Paperbacks |isbn=978-0-684-83267-8 |edition=1. Simon & Schuster paperback ed |location=New York}}</ref>  ARPANET përfundimisht u bashkua me rrjete të tjera për të formuar internetin. Ndërsa zhvillimi i internetit ishte në fokus të [[Task Forcës për Inxhinierinë e Internetit]] (IETF), e cila publikoi një seri dokumentesh me [[Kërkesë për Komente]] , përparime të tjera në rrjetëzim ndodhën në [[laboratorët industrialë]] , siç janë zhvillimet e [[rrjetit lokal (LAN) të Ethernet]] (1983), [[Token Ring]] (1984) ^{[ ''nevojitet citim'' ]} dhe topologjisë së [[rrjetit Star]] . === Rritja e kapacitetit të transmetimit === Kapaciteti efektiv për të shkëmbyer informacion në mbarë botën përmes rrjeteve të telekomunikacionit dypalësh u rrit nga 281 [[petabajt]] (PB) informacion të kompresuar në mënyrë optimale në vitin 1986 në 471 PB në vitin 1993, në 2.2 [[ekzabajt]] (EB) në vitin 2000 dhe në 65 EB në vitin 2007.<ref name=":0">{{Cite journal |last=Hilbert |first=Martin |last2=López |first2=Priscila |date=2011-04 |title=The World’s Technological Capacity to Store, Communicate, and Compute Information |url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.1200970 |journal=Science |volume=332 |issue=6025 |pages=60–65 |doi=10.1126/science.1200970}}</ref>  Ky është ekuivalenti informativ i dy faqeve të gazetave për person në ditë në vitin 1986 dhe gjashtë gazetave të plota për person në ditë deri në vitin 2007.<ref>{{Cite news |title=That giant sifting sound |language=en |work=The Ideas Economy |url=http://ideas.economist.com/video/giant-sifting-sound-0 |access-date=2025-06-10}}</ref>  Duke pasur parasysh këtë rritje, telekomunikacioni luan një rol gjithnjë e më të rëndësishëm në ekonominë botërore dhe industria globale e telekomunikacionit ishte rreth $4.7 trilion dollarë në vitin 2012.<ref name=":1">{{Cite web |last=Ltd. |first=Plunkett Research, |title=Telecommunications Statistics |url=http://www.plunkettresearch.com/Telecommunications/TelecommunicationsStatistics/tabid/96/Default.aspx |access-date=2025-06-10 |website=www.plunkettresearch.com |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Ltd. |first=Plunkett Research, |title=telecommunications market research - Telecommunications Industry Market Research - Instant Access to Complete Market Research for the Telecommunications Industry, Competitive Intelligence, Revenues, Forecasts, Statistics, Business Trends, Technologies, and Mailing Lists. |url=http://www.plunkettresearch.com/telecommunications-market-research/industry-and-business-data/statistics |access-date=2025-06-10 |website=www.plunkettresearch.com}}</ref>  Të ardhurat nga shërbimet e industrisë globale të telekomunikacionit u vlerësuan të ishin $1.5 trilion dollarë në vitin 2010, që korrespondon me 2.4% të produktit të brendshëm bruto (PBB) botëror.<ref name=":1" /> == Konceptet teknike == Telekomunikacioni modern bazohet në një sërë konceptesh kyçe që kanë përjetuar zhvillim dhe përsosje progresive në një periudhë prej më shumë se një shekulli: === Elementet bazë === Teknologjitë e telekomunikacionit mund të ndahen kryesisht në metoda [[me tela]] dhe pa tela. Në përgjithësi, një sistem bazë telekomunikacioni përbëhet nga tre pjesë kryesore që janë gjithmonë të pranishme në një formë ose në një tjetër: * Një [[Transmetuesi|transmetues]] që merr informacion dhe e shndërron atë në një [[sinjal]] * Një [[medium transmetimi]] , i quajtur edhe ''kanal fizik,'' që mbart sinjalin (p.sh., [["kanali i hapësirës së lirë")]] * Një [[Marrësi i mesazhit të dhënave|marrës]] që merr sinjalin nga kanali dhe e shndërron atë përsëri në informacion të përdorshëm për marrësin Në një [[stacion transmetimi radiofonik]] , [[Përforcuesi elektronik|amplifikatori]] i madh i fuqisë së stacionit është transmetuesi dhe [[antena]] e transmetimit është ndërfaqja midis amplifikatorit të fuqisë dhe kanalit të hapësirës së lirë. Kanali i hapësirës së lirë është mediumi i transmetimit dhe antena e marrësit është ndërfaqja midis kanalit të hapësirës së lirë dhe marrësit. Më pas, [[marrësi i radios]] është destinacioni i sinjalit të radios, ku ai shndërrohet nga energjia elektrike në tingull. Sistemet e telekomunikacionit janë herë pas here [["dupleks"]] (sisteme dykahëshe) me një kuti të vetme elektronike që funksionon si transmetues dhe si marrës, ose si ''marrës-transmetues'' (p.sh., një [[Telefoni celular|telefon celular]] ).<ref name=":2">{{Cite book |last=Haykin |first=Simon S. |url=http://archive.org/details/communicationsy000simo |title=Communication systems |date=2001 |publisher=New York : Wiley |others=Internet Archive |isbn=978-0-471-17869-9}}</ref>  Elektronika e transmetimit dhe elektronika e marrësit brenda një marrësi-transmetuesi janë mjaft të pavarura nga njëra-tjetra. Kjo mund të shpjegohet me faktin se transmetuesit radio përmbajnë amplifikatorë fuqie që funksionojnë me fuqi elektrike të matura në vat ose kilovat, por marrësit radio merren me fuqi radio të matura në mikrovat ose [[nanovat]] . Prandaj, marrësit-transmetues duhet të projektohen dhe ndërtohen me kujdes për të izoluar qarqet e tyre me fuqi të lartë dhe qarqet e tyre me fuqi të ulët nga njëri-tjetri për të shmangur ndërhyrjet. Telekomunikacioni nëpërmjet linjave fikse quhet [[komunikim pikë-me-pikë]] sepse ndodh midis një transmetuesi dhe një marrësi. Telekomunikacioni nëpërmjet transmetimeve radiofonike quhet [[komunikim transmetues]] sepse ndodh midis një transmetuesi të fuqishëm dhe shumë marrësve radiofonikë me fuqi të ulët, por të ndjeshëm.<ref name=":2" /> Telekomunikacionet në të cilat janë projektuar transmetues dhe marrës të shumtë për të bashkëpunuar dhe për të ndarë të njëjtin kanal fizik quhen [[sisteme multipleks]] . Ndarja e kanaleve fizike duke përdorur multipleksimin shpesh rezulton në ulje të konsiderueshme të kostos. Sistemet e multipleksuara vendosen në rrjetet e telekomunikacionit dhe sinjalet e multipleksuara kalohen në nyje deri te marrësi i saktë i terminalit të destinacionit. === Komunikimet analoge kundrejt atyre dixhitale === Komunikimet mund të kodohen si [[sinjale analoge]] ose dixhitale , të cilat nga ana tjetër mund të mbahen nga sisteme [[komunikimi analoge]] ose dixhitale . Sinjalet analoge ndryshojnë vazhdimisht në lidhje me informacionin, ndërsa sinjalet dixhitale kodojnë informacionin si një bashkësi vlerash diskrete (p.sh., një bashkësi prej njëshash dhe zerosh).<ref>{{Cite book |last=Ambardar |first=Ashok |url=http://archive.org/details/analogdigitalsig00amba |title=Analog and digital signal processing |date=1999 |publisher=Pacific Grove, CA : Brooks/Cole Pub. Co. |others=Internet Archive |isbn=978-0-534-95409-3}}</ref>  Gjatë përhapjes dhe marrjes, informacioni i përmbajtur në sinjalet analoge degradohet nga [[zhurma]] e padëshirueshme . Zakonisht, zhurma në një sistem komunikimi mund të shprehet si shtim ose zbritje nga sinjali i dëshirueshëm nëpërmjet një [[procesi të rastësishëm]] . Kjo formë zhurme quhet [[zhurmë shtesë]] , me kuptimin që zhurma mund të jetë negative ose pozitive në raste të ndryshme. Nëse shqetësimi shtesë i zhurmës nuk tejkalon një prag të caktuar, informacioni i përmbajtur në sinjalet dixhitale do të mbetet i paprekur. Rezistenca e tyre ndaj zhurmës përfaqëson një avantazh kyç të sinjaleve dixhitale ndaj sinjaleve analoge. Megjithatë, sistemet dixhitale [[dështojnë në mënyrë katastrofike]] kur zhurma tejkalon aftësinë e sistemit për të korrigjuar automatikisht. Nga ana tjetër, sistemet analoge dështojnë në mënyrë të këndshme: ndërsa zhurma rritet, sinjali bëhet gjithnjë e më i degraduar, por ende i përdorshëm. Gjithashtu, transmetimi dixhital i [[të dhënave të vazhdueshme]] shton në mënyrë të pashmangshme [[zhurmë kuantizimi]] në dalje. Kjo mund të reduktohet, por jo të eliminohet, vetëm në kurriz të rritjes së kërkesës për gjerësinë e brezit të kanalit. === Kanalet e komunikimit === ''Artikulli kryesor: Kanali i komunikimit'' Termi ''kanal'' ka dy kuptime të ndryshme. Në një kuptim, një kanal është mediumi fizik që mbart një sinjal midis transmetuesit dhe marrësit. Shembuj të kësaj përfshijnë [[Atmosfera|atmosferën]] për komunikimet zanore, [[Fibra optike|fibrat optike]] të qelqit për disa lloje [[komunikimesh optike]] , [[Kabllo koaksiale|kabllot koaksiale]] për komunikime nëpërmjet tensioneve dhe rrymave elektrike në to, dhe [[hapësirën e lirë]] për komunikime duke përdorur [[dritën e dukshme]] , [[valët infra të kuqe]] , [[dritën ultraviolet]] dhe [[valët e radios]] . Llojet e kabllove koaksiale klasifikohen sipas llojit RG ose ''udhëzuesit të radios'' , terminologji e nxjerrë nga Lufta e Dytë Botërore. Emërtimet e ndryshme RG përdoren për të klasifikuar aplikimet specifike të transmetimit të sinjalit.<ref>{{Cite web |last=Team |first=Consolidated Electronic |date=2016-01-12 |title=Coax Cable FAQ Series: What is RG Cable? |url=https://www.conwire.com/blog/conwire-faq-series-part-1-what-is-rg-cable/ |access-date=2025-06-10 |website=Consolidated Electronic Wire & Cable}}</ref>  Ky kanal i fundit quhet ''kanali i hapësirës së lirë'' . Dërgimi i valëve të radios nga një vend në tjetrin nuk ka të bëjë fare me praninë ose mungesën e një atmosfere midis të dyjave. Valët e radios udhëtojnë nëpër një [[Vakumi|vakum]] të përsosur po aq lehtë sa udhëtojnë nëpër ajër, mjegull, re ose çdo lloj tjetër gazi. Kuptimi tjetër i termit ''kanal'' në telekomunikacion shihet në frazën [[kanal komunikimi]] , i cili është një nënndarje e një mediumi transmetimi në mënyrë që të mund të përdoret për të dërguar rryma të shumëfishta informacioni njëkohësisht. Për shembull, një stacion radioje mund të transmetojë valë radioje në hapësirë ​​të lirë në frekuenca afërsisht 94.5  [[MHz]] (megahertz), ndërsa një stacion tjetër radioje mund të transmetojë njëkohësisht valë radioje në frekuenca afërsisht 96.1 MHz. Çdo stacion radioje do të transmetonte valë radioje në një [[gjerësi]] frekuence prej rreth 180  kHz (kilohertz), të përqendruara në frekuenca të tilla si më sipër, të cilat quhen [["frekuenca bartëse"]] . Çdo stacion në këtë shembull është i ndarë nga stacionet e tij ngjitur me 200 kHz, dhe diferenca midis 200 kHz dhe 180 kHz (20 kHz) është një lejim inxhinierik për papërsosmëritë në sistemin e komunikimit. Në shembullin e mësipërm, ''kanali i hapësirës së lirë'' është ndarë në kanale komunikimi sipas [[frekuencave]] , dhe secilit kanal i është caktuar një brez i veçantë frekuence në të cilin do të transmetojë valë radioje. Ky sistem i ndarjes së mediumit në kanale sipas frekuencës quhet ''[[multipleksim me ndarje frekuence]]'' . Një term tjetër për të njëjtin koncept është ''[[multipleksimi me ndarje gjatësie vale]]'' , i cili përdoret më shpesh në komunikimet optike kur transmetues të shumtë ndajnë të njëjtin medium fizik. Një mënyrë tjetër për të ndarë një medium komunikimi në kanale është t'i caktohet secilit dërgues një segment kohor periodik (një ''interval kohor'' , për shembull, 20 [[milisekonda]] nga çdo sekondë) dhe t'i lejohet secilit dërgues të dërgojë mesazhe vetëm brenda intervalit të vet kohor. Kjo metodë e ndarjes së mediumit në kanale komunikimi quhet [[multipleksim me ndarje kohore]] (TDM) dhe përdoret në komunikimin me fibra optike. Disa sisteme komunikimi radio përdorin TDM brenda një kanali të caktuar FDM. Prandaj, këto sisteme përdorin një hibrid të TDM dhe FDM. === Modulimi === ''<small>Artikulli kryesor: [[Modulimi në amplitudë|Modulimi]]</small>'' Formësimi i një sinjali për të përcjellë informacion njihet si ''modulim'' . Modulimi mund të përdoret për të përfaqësuar një mesazh dixhital si një formë vale analoge. Kjo zakonisht quhet [["çelësim"]] - një term i nxjerrë nga përdorimi më i vjetër i Kodit Morse në telekomunikacion - dhe ekzistojnë disa teknika çelësimi (këto përfshijnë [[çelësimin me zhvendosje faze]] , [[çelësimin me zhvendosje frekuence]] dhe [[çelësimin me zhvendosje amplitude]] ). Sistemi [[Bluetooth]] , për shembull, përdor çelësimin me zhvendosje faze për të shkëmbyer informacion midis pajisjeve të ndryshme.<ref>Haykin, pp. 344–403.</ref><ref>{{Cite web |title= |url=https://www.bluetooth.org/foundry/adopters/document/Core_v2.0_EDR/en/1/Core_v2.0_EDR.zip |language=sq}}</ref>  Përveç kësaj, ekzistojnë kombinime të çelësimit me zhvendosje faze dhe çelësimit me zhvendosje amplitude i cili quhet (në zhargonin e fushës) [[modulim amplitude kuadrature]] (QAM) që përdoret në sistemet e komunikimit radio dixhital me kapacitet të lartë. Modulimi mund të përdoret gjithashtu për të transmetuar informacionin e sinjaleve analoge me frekuencë të ulët në frekuenca më të larta. Kjo është e dobishme sepse sinjalet analoge me frekuencë të ulët nuk mund të transmetohen në mënyrë efektive në hapësirë ​​të lirë. Prandaj, informacioni nga një sinjal analog me frekuencë të ulët duhet të ngulitet në një sinjal me frekuencë më të lartë (i njohur si [[vala bartëse]] ) para transmetimit. Ekzistojnë disa skema të ndryshme modulimi për të arritur këtë [dy nga më themeloret janë [[modulimi i amplitudës]] (AM) dhe [[modulimi i frekuencës]] (FM)]. Një shembull i këtij procesi është zëri i një diskisti që ngulitet në një valë bartëse 96 MHz duke përdorur modulimin e frekuencës (zëri më pas do të pranohej në një radio si kanali 96 FM).<ref>Haykin, pp. 88–126.</ref>  Përveç kësaj, modulimi ka avantazhin se mund të përdorë multipleksimin e ndarjes së frekuencës (FDM). === Rrjetet e telekomunikacionit === <small>''Artikulli kryesor: [[Telekomunikimet|Rrjeti i telekomunikacionit]]''</small> Një rrjet telekomunikacioni është një koleksion transmetuesish, marrësish dhe [[kanalesh komunikimi]] që i dërgojnë mesazhe njëri-tjetrit. Disa rrjete komunikimi dixhital përmbajnë një ose më shumë [[Routeri|ruterë]] që punojnë së bashku për të transmetuar informacion te përdoruesi i duhur. Një rrjet komunikimi analog përbëhet nga një ose më shumë [[çelësa]] që krijojnë një lidhje midis dy ose më shumë përdoruesve. Për të dy llojet e rrjeteve, [[përsëritësit]] mund të jenë të nevojshëm për të amplifikuar ose rikrijuar sinjalin kur ai transmetohet në distanca të gjata. Kjo është për të luftuar [[dobësimin]] që mund ta bëjë sinjalin të padallueshëm nga zhurma.<ref>https://web.archive.org/web/20080302071329/http://www.atis.org/tg2k/</ref>  Një tjetër avantazh i sistemeve dixhitale ndaj analogut është se dalja e tyre është më e lehtë për t'u ruajtur në kujtesë, dmth., dy gjendje tensioni (i lartë dhe i ulët) janë më të lehta për t'u ruajtur sesa një gamë e vazhdueshme gjendjesh. == Ndikimi shoqëror == Telekomunikacioni ka një ndikim të rëndësishëm shoqëror, kulturor dhe ekonomik në shoqërinë moderne. Në vitin 2008, vlerësimet i vendosën të ardhurat e [[industrisë së telekomunikacionit]] në 4.7 trilion dollarë amerikanë ose pak më pak se tre përqind të [[produktit bruto botëror]] (kursi zyrtar i këmbimit).<ref name=":1" />  Disa seksione në vijim diskutojnë ndikimin e telekomunikacionit në shoqëri. === Mikroekonomi === Në shkallën [[Mikroekonomia e avancuar : teori, shembuj dhe ushtrime të zgjidhura|mikroekonomike]] , kompanitë kanë përdorur telekomunikacionin për të ndihmuar në ndërtimin e perandorive globale të biznesit. Kjo është e vetëkuptueshme në rastin e shitësit me pakicë online [[Amazon (kompani)|Amazon.com]], por, sipas akademikut Edward Lenert, edhe shitësi me pakicë konvencional [[Walmart]] ka përfituar nga infrastruktura më e mirë e telekomunikacionit krahasuar me konkurrentët e tij.<ref>{{Cite journal |last=Lenert |first=Edward M. |date=1998-12-01 |title=A Communication Theory Perspective on Telecommunications Policy |url=https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1998.tb02767.x |journal=Journal of Communication |volume=48 |issue=4 |pages=3–23 |doi=10.1111/j.1460-2466.1998.tb02767.x |issn=0021-9916}}</ref>  Në qytete në të gjithë botën, pronarët e shtëpive përdorin telefonat e tyre për të porositur dhe rregulluar një sërë shërbimesh në shtëpi, duke filluar nga shpërndarja e picave deri te elektricistët. Edhe komunitetet relativisht të varfra janë vërejtur se e përdorin telekomunikacionin në avantazhin e tyre. Në [[distriktin Narsingdi]] të Bangladeshit , fshatarët e izoluar përdorin telefona celularë për të folur drejtpërdrejt me shitësit me shumicë dhe për të rregulluar një çmim më të mirë për mallrat e tyre. Në [[Bregun e Fildishtë]] , kultivuesit e kafesë ndajnë telefona celularë për të ndjekur ndryshimet orare në çmimet e kafesë dhe për të shitur me çmimin më të mirë.<ref>{{Cite web |title=Wayback Machine |url=http://dissertations.bc.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1016&context=ashonors |access-date=2025-06-10 |website=dissertations.bc.edu}}</ref> === Makroekonomi === Në shkallën [[Makroekonomiks : teori, teste, ushtrime|makroekonomike]] , Lars-Hendrik Röller dhe [[Leonard Waverman]] sugjeruan një lidhje shkakësore midis infrastrukturës së mirë të telekomunikacionit dhe rritjes ekonomike.<ref>{{Citation |title=CiteSeerX |date=2024-05-02 |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=CiteSeerX&oldid=1221864764 |work=Wikipedia |language=en |access-date=2025-06-10}}</ref><ref>{{Cite web |first=Christine Zhen-Wei Qiang and Carlo M. Rossotto with Kaoru Kimura |date=from the original on 12 August 2020. Retrieved 31 March 2016. |title=Error - System Unavailable |url=https://message.worldbank.org/isp_error_page.htm |access-date=2025-06-10 |website=message.worldbank.org |language=sq}}</ref>  Pak veta e kundërshtojnë ekzistencën e një korrelacioni, megjithëse disa argumentojnë se është gabim ta shohim marrëdhënien si shkakësore.<ref /> Për shkak të përfitimeve ekonomike të infrastrukturës së mirë të telekomunikacionit, ekziston një shqetësim në rritje për aksesin e pabarabartë në shërbimet e telekomunikacionit midis vendeve të ndryshme të botës - kjo njihet si [[ndarja dixhitale]] . Një studim i vitit 2003 nga [[Bashkimi Ndërkombëtar i Telekomunikacionit|Unioni Ndërkombëtar i Telekomunikacionit]] (ITU) zbuloi se afërsisht një e treta e vendeve kanë më pak se një abonim celular për çdo 20 persona dhe një e treta e vendeve kanë më pak se një abonim telefonik fiks për çdo 20 persona. Sa i përket aksesit në internet, afërsisht gjysma e të gjitha vendeve kanë më pak se një në 20 persona me akses në internet. Nga ky informacion, si dhe të dhënat arsimore, ITU ishte në gjendje të përpilonte një indeks që mat aftësinë e përgjithshme të qytetarëve për të aksesuar dhe përdorur teknologjitë e informacionit dhe komunikimit.<ref>{{Cite web |title=Digital Access Index (DAI) |url=https://www.itu.int/ITU-D/ict/dai/ |access-date=2025-06-10 |website=www.itu.int}}</ref>  Duke përdorur këtë masë, Suedia, Danimarka dhe [[Islanda]] morën renditjen më të lartë, ndërsa vendet afrikane [[Nigeria|Nigeri]] , [[Burkina Faso]] dhe [[Mali]] morën më të ulëtin.<ref>https://www.itu.int/ITU-D/ict/publications/wtdr_03/material/WTDR2003Sum_e.pdf</ref> === Ndikimi social === Telekomunikacioni ka luajtur një rol të rëndësishëm në marrëdhëniet shoqërore. Megjithatë, pajisje të tilla si sistemi telefonik fillimisht u reklamuan me theks në dimensionet praktike të pajisjes (siç është aftësia për të kryer biznes ose për të porositur shërbime në shtëpi) në krahasim me dimensionet shoqërore. Vetëm në fund të viteve 1920 dhe 1930 dimensionet shoqërore të pajisjes u bënë një temë e spikatur në reklamat telefonike. Promocionet e reja filluan t'u drejtoheshin emocioneve të konsumatorëve, duke theksuar rëndësinë e bisedave shoqërore dhe të qëndrimit të lidhur me familjen dhe miqtë.<ref>{{Cite journal |last=Fischer |first=Claude S. |date=1988 |title="Touch Someone": The Telephone Industry Discovers Sociability |url=https://www.jstor.org/stable/3105226 |journal=Technology and Culture |volume=29 |issue=1 |pages=32–61 |doi=10.2307/3105226 |issn=0040-165X}}</ref> Që atëherë, roli që telekomunikacioni ka luajtur në marrëdhëniet shoqërore është bërë gjithnjë e më i rëndësishëm. Në vitet e fundit, ^{[ ''kur?'' ]} popullariteti i [[rrjeteve sociale]] është rritur ndjeshëm. Këto faqe u lejojnë përdoruesve të komunikojnë me njëri-tjetrin, si dhe të postojnë fotografi, ngjarje dhe profile që të tjerët t'i shohin. Profilet mund të rendisin moshën, interesat, preferencat seksuale dhe statusin e marrëdhënies së një personi. Në këtë mënyrë, këto faqe mund të luajnë një rol të rëndësishëm në gjithçka, nga organizimi i angazhimeve shoqërore deri te [[takimet]] . <ref>CNN. 4 April 2008. Archived from the original on 6 November 2017. Retrieved 8 February 2009.</ref> Përpara rrjeteve sociale, teknologjitë si [[shërbimi i mesazheve të shkurtra]] (SMS) dhe telefoni kishin gjithashtu një ndikim të rëndësishëm në ndërveprimet sociale. Në vitin 2000, grupi i kërkimit të tregut [[Ipsos MORI]] raportoi se 81% e përdoruesve të SMS-ve të moshës 15 deri në 24 vjeç në Mbretërinë e Bashkuar e kishin përdorur shërbimin për të koordinuar marrëveshjet sociale dhe 42% për të flirtuar. <ref>''Ipsos MORI''. September 2005. Archived from the original on 27 December 2016.</ref> === Argëtim, lajme dhe reklama === {| class="wikitable" |+Preferenca e burimeve të lajmeve nga amerikanët në vitin 2006. <ref name=":3">{{Cite web |title=Wayback Machine |url=http://www.ccgrouppr.com/PIP_News.and.Broadband.pdf |access-date=2025-06-10 |website=www.ccgrouppr.com}}</ref> |Televizion lokal |59% |- |Televizion Kombëtar |47% |- |Radio |44% |- |Gazetë lokale |38% |- |Internet |23% |- |Gazeta kombëtare |12% |- | colspan="2" |<small>Anketa lejoi përgjigje të shumëfishta</small> |} Në terma kulturorë, telekomunikacioni ka rritur aftësinë e publikut për të aksesuar muzikën dhe filmat. Me televizionin, njerëzit mund të shikojnë filma që nuk i kanë parë më parë në shtëpinë e tyre pa pasur nevojë të shkojnë në dyqanin e videove ose në kinema. Me radion dhe internetin, njerëzit mund të dëgjojnë muzikë që nuk e kanë dëgjuar më parë pa pasur nevojë të shkojnë në dyqanin e muzikës. Telekomunikacioni ka transformuar gjithashtu mënyrën se si njerëzit i marrin lajmet. Një anketë e vitit 2006 (tabela djathtas) me pak më shumë se 3,000 amerikanë nga organizata jofitimprurëse Pew Internet and American Life Project në Shtetet e Bashkuara, ku shumica përcaktuan televizionin ose radion në vend të gazetave. Telekomunikacioni ka pasur një ndikim po aq të rëndësishëm në reklama. [[TNS Media Intelligence]] raportoi se në vitin 2007, 58% e shpenzimeve për reklama në Shtetet e Bashkuara u shpenzuan për media që varen nga telekomunikacioni.<ref name=":3" /> {| class="wikitable" |+Shpenzimet për reklamim në SHBA në vitin 2007 ^{[ ''nevojitet citim'' ]} !Mesatarja ! !Shpenzimet |- |Internet |7.6% |11.31 miliardë dollarë |- |Radio |7.2% |10.69 miliardë dollarë |- |TV kabllor |12.1% |18.02 miliardë dollarë |- |Televizion i Sindikuar |2.8% |4.17 miliardë dollarë |- |Spot TV |11.3% |16.82 miliardë dollarë |- |TV në rrjet |17.1% |25.42 miliardë dollarë |- |Gazetë |18.9% |28.22 miliardë dollarë |- |Revistë |20.4% |30.33 miliardë dollarë |- |Jashtë |2.7% |4.02 miliardë dollarë |- |Totali |100% |149 miliardë dollarë |} == Rregullorja == ''<small>Shih edhe: Lista e organeve rregullatore të [[Telekomunikimet|telekomunikacionit]]</small>'' Shumë vende kanë miratuar legjislacion që përputhet me Rregulloret Ndërkombëtare të Telekomunikacionit të përcaktuara nga Unioni Ndërkombëtar i Telekomunikacionit (ITU), i cili është "agjencia kryesore e OKB-së për çështjet e teknologjisë së informacionit dhe komunikimit".<ref>{{Cite web |title=About ITU |url=http://www.itu.int/net/about/index.aspx |access-date=2025-06-10 |website=www.itu.int}}</ref>  Në vitin 1947, në Konferencën e Atlantic City-t, ITU vendosi të "ofrojë mbrojtje ndërkombëtare për të gjitha frekuencat e regjistruara në një listë të re ndërkombëtare të frekuencave dhe të përdorura në përputhje me Rregulloren e Radios". Sipas ''Rregulloreve të Radios'' të ITU-së të miratuara në Atlantic City, të gjitha frekuencat e referuara në ''Bordin Ndërkombëtar të Regjistrimit të Frekuencave'' , të shqyrtuara nga bordi dhe të regjistruara në ''Listën Ndërkombëtare të Frekuencave'' "do të kenë të drejtën e mbrojtjes ndërkombëtare nga ndërhyrjet e dëmshme".<ref>.</ref> Nga një perspektivë globale, ka pasur debate politike dhe legjislacion në lidhje me menaxhimin e telekomunikacionit dhe transmetimit. [[Historia e transmetimit]] diskuton disa debate në lidhje me balancimin e komunikimit konvencional siç është shtypi dhe telekomunikacionit siç është transmetimi radiofonik.<ref name=":4" />  Fillimi i [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]] solli shpërthimin e parë të propagandës ndërkombëtare të transmetimit.<ref name=":4" />  Vendet, qeveritë e tyre, kryengritësit, terroristët dhe milicitë kanë përdorur të gjithë teknikat e telekomunikacionit dhe transmetimit për të promovuar propagandën.<ref name=":4" /><ref>https://www.meforum.org/middle-east-quarterly/the-us-counter-propaganda-failure-in-iraq</ref><ref>{{Cite news |last=Wyatt |first=Edward |date=2014-11-10 |title=Obama Asks F.C.C. to Adopt Tough Net Neutrality Rules |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2014/11/11/technology/obama-net-neutrality-fcc.html |access-date=2025-06-10 |issn=0362-4331}}</ref>  Propaganda patriotike për lëvizjet politike dhe kolonizimin filloi në mesin e viteve 1930. Në vitin 1936, BBC transmetoi propagandë në Botën Arabe për të kundërshtuar pjesërisht transmetime të ngjashme nga Italia, e cila gjithashtu kishte interesa koloniale në Afrikën e Veriut.<ref>{{Cite news |last=Wyatt |first=Edward |date=2014-11-10 |title=Obama Asks F.C.C. to Adopt Tough Net Neutrality Rules |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2014/11/11/technology/obama-net-neutrality-fcc.html |access-date=2025-06-10 |issn=0362-4331}}</ref>  Debatet moderne politike në telekomunikacion përfshijnë riklasifikimin e [[shërbimit të internetit me brez të gjerë]] si një shërbim telekomunikacioni (i quajtur edhe [[neutralitet rrjeti]] ),<ref>{{Cite news |last=Board |first=The Editorial |date=2014-11-15 |title=Opinion {{!}} Why the F.C.C. Should Heed President Obama on Internet Regulation |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2014/11/15/opinion/why-the-fcc-should-heed-president-obama-on-internet-regulations.html |access-date=2025-06-10 |issn=0362-4331}}</ref><ref name=":5">{{Cite web |last=McGill |first=Margaret Harding |date=2022-09-26 |title=FCC takes long-delayed step against spam text surge |url=https://www.axios.com/2022/09/26/fcc-spam-texts-proposal-approved |access-date=2025-06-10 |website=Axios |language=en}}</ref>  rregullimin e [[spam-it telefonik]],<ref name=":5" /><ref>{{Cite web |last=Hall |first=Madison |title=Robocallers are preying on the elderly with fake Medicare calls. It's a no-brainer to stop it, but nobody has. |url=https://www.businessinsider.com/robocalls-medicare-fraud-how-to-stop-2023-2 |access-date=2025-06-10 |website=Business Insider |language=en-US}}</ref>  dhe zgjerimin e aksesit të përballueshëm në internet me brez të gjerë.<ref>{{Cite web |last=Office |first=U. S. Government Accountability |date=2023-02-01 |title=Affordable Broadband: FCC Could Improve Performance Goals and Measures, Consumer Outreach, and Fraud Risk Management {{!}} U.S. GAO |url=https://www.gao.gov/products/gao-23-105399 |access-date=2025-06-10 |website=www.gao.gov |language=en}}</ref> == Media moderne == === Shitjet e pajisjeve në të gjithë botën === Sipas të dhënave të mbledhura nga Gartne<ref>{{Cite news |last=Arthur |first=Charles |date=2009-03-04 |title=Why falling PC sales means Windows 7 is on the way |language=en-GB |work=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/technology/blog/2009/mar/04/computing-windows-sales |access-date=2025-06-10 |issn=0261-3077}}</ref><ref>{{Cite web |title=Mobile Phone Sales To Exceed One Billion in 2009 |url=https://www.palminfocenter.com/view_story.asp?ID=7978 |access-date=2025-06-10 |website=www.palminfocenter.com}}</ref>  dhe Ars Technica<ref>{{Cite web |last=Reimer |first=Jeremy |date=2005-12-15 |title=Total share: 30 years of personal computer market share figures |url=https://arstechnica.com/features/2005/12/total-share/ |access-date=2025-06-10 |website=Ars Technica |language=en}}</ref>  shitjet e pajisjeve kryesore të telekomunikacionit për konsumatorët në mbarë botën në miliona njësi ishin si më poshtë: {| class="wikitable" !Pajisjet / Viti !1975 !1980 !1985 !1990 !1994 !1996 !1998 !2000 !2002 !2004 !2006 !2008 |- |Kompjuterë |0 |1 |8 |20 |40 |75 |100 |135 |130 |175 |230 |280 |- |Telefonat celularë |N/A |N/A |N/A |N/A |N/A |N/A |180 |400 |420 |660 |830 |1000 |} === Telefoni === [[Skeda:Fibreoptic.jpg|parapamje|390x390px|Fibra optike ofron bandwidth më të lirë për komunikim në distanca të gjata.]] Në një rrjet telefonik, telefonuesi lidhet me personin me të cilin dëshiron të flasë me anë të çelësave në [[centrale të ndryshme telefonike]] . Çelësat formojnë një lidhje elektrike midis dy përdoruesve dhe cilësimet e këtyre çelësave përcaktohen elektronikisht kur telefonuesi [[shtyp]] numrin. Pasi të bëhet lidhja, zëri i telefonuesit transformohet në një sinjal elektrik duke përdorur një [[Mikrofoni|mikrofon]] të vogël në celularin e telefonuesit . Ky sinjal elektrik më pas dërgohet përmes rrjetit te përdoruesi në anën tjetër, ku transformohet përsëri në tingull nga një [[Zëdhënësi|altoparlant]] i vogël në celularin e atij personi. Që nga viti 2015 , telefonat fiks në shumicën e shtëpive të banimit janë analogë - domethënë, zëri i folësit përcakton drejtpërdrejt tensionin e sinjalit.<ref />  Edhe pse thirrjet në distanca të shkurtra mund të trajtohen nga njëri skaj në tjetrin si sinjale analoge, ofruesit e shërbimeve telefonike po i konvertojnë në mënyrë transparente sinjalet në sinjale dixhitale për transmetim. Avantazhi i kësaj është se të dhënat e zërit të dixhitalizuara mund të udhëtojnë krah për krah me të dhënat nga interneti dhe mund të riprodhohen në mënyrë të përsosur në komunikimin në distancë të gjatë (në krahasim me sinjalet analoge që ndikohen në mënyrë të pashmangshme nga zhurma). Telefonat celularë kanë pasur një ndikim të rëndësishëm në rrjetet telefonike. Abonimet në telefonat celularë tani i tejkalojnë abonimet në linjën fikse në shumë tregje. Shitjet e telefonave celularë në vitin 2005 arritën në 816.6 milionë, me këtë shifër që ndahet pothuajse në mënyrë të barabartë midis tregjeve të Azisë/Paqësorit (204 milionë), Evropës Perëndimore (164 milionë), CEMEA-s (Evropa Qendrore, Lindja e Mesme dhe Afrika) (153.5 milionë), Amerikës së Veriut (148 milionë) dhe Amerikës Latine (102 milionë).<ref>{{Cite web |title=Gartner Says Top Six Vendors Drive Worldwide Mobile Phone Sales to 21 Percent Growth in 2005 |url=http://www.gartner.com/press_releases/asset_145891_11.html |access-date=2025-06-10 |website=www.gartner.com}}</ref>  Për sa i përket abonimeve të reja gjatë pesë viteve nga viti 1999, Afrika ka tejkaluar tregjet e tjera me një rritje prej 58.2%.<ref />  Gjithnjë e më shumë, këto telefona po shërbehen nga sisteme ku përmbajtja zanore transmetohet në mënyrë dixhitale, siç janë [[GSM]] ose [[W-CDMA]], me shumë tregje që zgjedhin të heqin dorë nga sistemet analoge, siç janë [[AMPS]] .<ref>{{Cite journal |last=Mbarika |first=V.W.A. |last2=Mbarika |first2=I. |date=2006-05 |title=Africa calling [African wireless connection] |url=https://ieeexplore.ieee.org/document/1628825/ |journal=IEEE Spectrum |volume=43 |issue=5 |pages=56–60 |doi=10.1109/MSPEC.2006.1628825 |issn=0018-9235}}</ref> Ka pasur gjithashtu ndryshime dramatike në komunikimin telefonik prapa skenave. Duke filluar me funksionimin e [[TAT-8]] në vitin 1988, vitet 1990 panë përhapjen e gjerë të sistemeve të bazuara në fibra optike. Përfitimi i komunikimit me fibra optike është se ato ofrojnë një rritje drastike të kapacitetit të të dhënave. Vetë TAT-8 ishte në gjendje të mbante 10 herë më shumë thirrje telefonike sesa kablloja e fundit e bakrit e vendosur në atë kohë dhe kabllot e fibrave optike të sotme janë në gjendje të mbajnë 25 herë më shumë thirrje telefonike sesa TAT-8.<ref>{{Cite journal |last=Shladover |first=S.E. |date=2006 |title=PATH at 20 -- History and Major Milestones |url=https://doi.org/10.1109/itsc.2006.1706710 |journal=2006 IEEE Intelligent Transportation Systems Conference |publisher=IEEE |pages=1_22–1_29 |doi=10.1109/itsc.2006.1706710}}</ref>  Kjo rritje e kapacitetit të të dhënave është për shkak të disa faktorëve: Së pari, fibrat optike janë fizikisht shumë më të vogla se teknologjitë konkurruese. Së dyti, ato nuk vuajnë nga [[ndërveprimi]] , që do të thotë se disa qindra prej tyre mund të bashkohen lehtësisht së bashku në një kabllo të vetme.<ref>{{Cite journal |last=Garanovich |first=Ivan L. |last2=Sukhorukov |first2=Andrey A. |last3=Kivshar |first3=Yuri S. |date=2006-07 |title=Surface multi-gap solitons in nonlinear waveguide arrays |url=https://doi.org/10.1109/acoft.2006.4519293 |journal=ACOFT/AOS 2006 - Australian Conference on Optical Fibre Technology/Australian Optical Society |publisher=IEEE |pages=139–139 |doi=10.1109/acoft.2006.4519293}}</ref>  Së fundmi, përmirësimet në multipleksim kanë çuar në një rritje eksponenciale të kapacitetit të të dhënave të një fibre të vetme.<ref>{{Cite web |title=Original PDF |url=https://doi.org/10.15438/rr.5.1.7 |access-date=2025-06-10 |website=doi.org}}</ref><ref>{{Citation |title=Dunn, Robert John, (14 July 1946–24 April 2003) |date=2007-12-01 |url=https://doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u14352 |work=Who Was Who |publisher=Oxford University Press |access-date=2025-06-10}}</ref> Komunikimi në shumë rrjete moderne me fibra optike ndihmohet nga një protokoll i njohur si [[Modaliteti i Transferimit Asinkron]] (ATM). Protokolli ATM lejon [[transmetimin e të dhënave]] krah për krah të përmendur në paragrafin e dytë. Është i përshtatshëm për rrjetet telefonike publike sepse krijon një rrugë për të dhënat përmes rrjetit dhe shoqëron një [[kontratë trafiku]] me atë rrugë. Kontrata e trafikut është në thelb një marrëveshje midis klientit dhe rrjetit se si rrjeti do të trajtojë të dhënat; nëse rrjeti nuk mund t'i përmbushë kushtet e kontratës së trafikut, ai nuk e pranon lidhjen. Kjo është e rëndësishme sepse thirrjet telefonike mund të negociojnë një kontratë në mënyrë që të garantojnë një shpejtësi konstante të bit-eve, diçka që do të sigurojë që zëri i një telefonuesi të mos vonohet në pjesë ose të ndërpritet plotësisht.<ref>{{Cite book |last=Stallings |first=William |title=Data and computer communications |date=2004 |publisher=Prentice Hall, Pearson Education |isbn=978-0-13-183311-1 |edition=7. ed., internat. ed |series=Pearson education international |location=Upper Saddle River, NJ}}</ref>  Ka konkurrentë të ATM, siç është [[Ndërrimi i Etiketave Multiprotocol]] (MPLS), që kryejnë një detyrë të ngjashme dhe pritet të zëvendësojnë ATM në të ardhmen.<ref>{{Cite journal |last=Maly |first=Stefan |date=2010-04-25 |title=From ATM/ISDN to MPLS - Transition of the Columbus Igs Network |url=https://doi.org/10.2514/6.2010-1977 |journal=SpaceOps 2010 Conference |location=Reston, Virigina |publisher=American Institute of Aeronautics and Astronautics |doi=10.2514/6.2010-1977}}</ref><ref>{{Cite journal |date=2011-06-01 |title=Fuel for Thought |url=https://doi.org/10.1260/0958-305x.22.4.447 |journal=Energy &amp; Environment |volume=22 |issue=4 |pages=447–533 |doi=10.1260/0958-305x.22.4.447 |issn=0958-305X}}</ref> === Radio dhe televizioni === <small>''Artikujt kryesorë: [[Radio]] , [[Televizioni|Televizion]] dhe [[Transmetimi|Transmetim]]''</small> [[Skeda:Digital terrestrial television standards.svg|parapamje|335x335px|Standardet e televizionit dixhital dhe adoptimi i tyre në mbarë botën.]] Në një sistem transmetimi, [[kulla qendrore e transmetimit]] me fuqi të lartë transmeton një [[Valët elektromagnetike|valë elektromagnetike]] me frekuencë të lartë te shumë marrës me fuqi të ulët. Vala me frekuencë të lartë e dërguar nga kulla modulohet me një sinjal që përmban informacion vizual ose audio. Marrësi më pas [[akordohet]] në mënyrë që të kapë valën me frekuencë të lartë dhe një [[demodulator]] përdoret për të marrë sinjalin që përmban informacionin vizual ose audio. Sinjali i transmetimit mund të jetë analog (sinjali ndryshon vazhdimisht në lidhje me informacionin) ose dixhital (informacioni kodohet si një grup vlerash diskrete).<ref name=":2" /><ref>{{Citation |last=Warton |first=Richard |title=2159 FROM RICHARD WHARTON 12 February 1812 |date=1988-05-12 |url=https://doi.org/10.1093/oseo/instance.00066442 |work=The Collected Works of Jeremy Bentham: The Correspondence of Jeremy Bentham, Vol. 8: January 1809 to December 1816 |publisher=Oxford University Press |access-date=2025-06-10 |last2=Wharton |first2=Richard}}</ref> Industria e [[mediave transmetuese]] është në një pikë kthese kritike në zhvillimin e saj, me shumë vende që kalojnë nga transmetimet analoge në ato dixhitale. Ky veprim është bërë i mundur nga prodhimi i [[qarqeve të integruara]] më të lira, më të shpejta dhe më të afta . Avantazhi kryesor i transmetimeve dixhitale është se ato parandalojnë një numër ankesash të zakonshme për transmetimet tradicionale analoge. Për televizionin, kjo përfshin eliminimin e problemeve të tilla si [[imazhet me dëborë]] , [[hijezimi]] dhe shtrembërime të tjera. Këto ndodhin për shkak të natyrës së transmetimit analog, që do të thotë se perturbacionet për shkak të zhurmës do të jenë të dukshme në daljen përfundimtare. Transmetimi dixhital e kapërcen këtë problem sepse sinjalet dixhitale reduktohen në vlera diskrete pas marrjes dhe për këtë arsye perturbacionet e vogla nuk ndikojnë në daljen përfundimtare. Në një shembull të thjeshtuar, nëse një mesazh binar 1011 do të transmetohej me amplituda sinjali [1.0 0.0 1.0 1.0] dhe do të merrej me amplituda sinjali [0.9 0.2 1.1 0.9], ai prapë do të dekodohej në mesazhin binar 1011 - një riprodhim perfekt i asaj që është dërguar. Nga ky shembull, mund të shihet edhe një problem me transmetimet dixhitale, pasi nëse zhurma është mjaftueshëm e madhe, ajo mund ta ndryshojë ndjeshëm mesazhin e dekoduar. Duke përdorur [[korrigjimin e gabimit përpara]], një marrës mund të korrigjojë një numër të vogël gabimesh në bit në mesazhin që rezulton, por shumë zhurmë do të çojë në një dalje të pakuptueshme dhe rrjedhimisht në një ndërprerje të transmetimit.<ref>{{Cite journal |last=Greeney |first=Bob |date=2001-12 |title=Implementing Digital Television in Australia |url=https://doi.org/10.5594/j18014 |journal=SMPTE Journal |volume=110 |issue=12 |pages=843–845 |doi=10.5594/j18014 |issn=0036-1682}}</ref><ref>{{Cite book |last=Stallings |first=William |title=Data and computer communications |date=2004 |publisher=Prentice Hall, Pearson Education |isbn=978-0-13-183311-1 |edition=7. ed., internat. ed |series=Pearson education international |location=Upper Saddle River, NJ}}</ref> Në transmetimet televizive dixhitale, ekzistojnë tre standarde konkurruese që ka të ngjarë të miratohen në të gjithë botën. Këto janë standardet [[ATSC]] , [[DVB]] dhe [[ISDB]] ; miratimi i këtyre standardeve deri më tani është paraqitur në hartën me mbishkrime. Të tre standardet përdorin [[MPEG-2]] për kompresimin e videos. ATSC përdor [[Dolby Digital]] AC-3 për kompresimin e audios, ISDB përdor [[Kodimin e Avancuar të Audios]] (MPEG-2 Pjesa 7) dhe DVB nuk ka standard për kompresimin e audios, por zakonisht përdor [[MPEG-1]] Pjesa 3 Shtresa 2.<ref>{{Cite web |title=Original PDF |url=https://doi.org/10.15438/rr.5.1.7 |access-date=2025-06-10 |website=doi.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Original PDF |url=https://doi.org/10.15438/rr.5.1.7 |access-date=2025-06-10 |website=doi.org}}</ref>  Zgjedhja e modulimit ndryshon gjithashtu midis skemave. Në transmetimet dixhitale audio, standardet janë shumë më të unifikuara me praktikisht të gjitha vendet që zgjedhin të miratojnë standardin e [[Transmetimit Dixhital Audio]] (i njohur edhe si standardi [[Eureka 147]] ). Përjashtim bëjnë Shtetet e Bashkuara të cilat kanë zgjedhur të miratojnë [[Radion HD]] . Radioja HD, ndryshe nga Eureka 147, bazohet në një metodë transmetimi të njohur si transmetim [[brenda brezit në kanal]] që lejon që informacioni dixhital të mbështetet në transmetimet normale analoge AM ose FM.<ref>{{Cite journal |date=2002-04-02 |title=Appendix 2: DAB: Status of Introduction – World‐wide |url=https://doi.org/10.1002/0470841702.app02 |journal=Digital Audio Broadcasting |pages=249–250 |doi=10.1002/0470841702.app02}}</ref> Megjithatë, pavarësisht kalimit në pritje në dixhital, televizioni analog vazhdon të transmetohet në shumicën e vendeve. Një përjashtim janë Shtetet e Bashkuara që i dhanë fund transmetimit televiziv analog (nga të gjitha stacionet televizive përveç atyre me fuqi shumë të ulët) më 12 qershor 2009  pasi e shtyu dy herë afatin e kalimit.<ref>{{Cite web |date=1991-05-03 |title=WCBS-TV News/New York Times Race Relations Poll, June 1990 |url=https://doi.org/10.3886/icpsr09502.v1 |access-date=2025-06-10 |website=ICPSR Data Holdings}}</ref> Kenia gjithashtu i dha fund transmetimit televiziv analog në dhjetor 2014 pas vonesave të shumta. Për televizionin analog, ishin në përdorim tre standarde për transmetimin e televizionit me ngjyra (shihni një hartë mbi miratimin [https://en.m.wikipedia.org/wiki/File:NTSC-PAL-SECAM.png këtu] ). Këto njihen si [[PAL]] (i projektuar gjermanisht), [[NTSC]] (i projektuar amerikanisht) dhe [[SECAM]] (i projektuar francezisht). Për radion analoge, kalimi në radio dixhitale bëhet më i vështirë nga kostoja më e lartë e marrësve dixhitalë.<ref>{{Cite journal |last=Ajlouni |first=Abdul-Wali M. S. |date=2006-01-01 |title=Deep Atomic Binding (DAB) Approach in Interpretation of Fission Products Behavior in Terrestrial and Water Ecosystems |url=https://doi.org/10.1115/icone14-89055 |journal=Volume 5: Safety and Security; Low Level Waste Management, Decontamination and Decommissioning; Nuclear Industry Forum |publisher=ASMEDC |pages=9–12 |doi=10.1115/icone14-89055}}</ref>  Zgjedhja e modulimit për radion analoge është zakonisht midis modulimit të amplitudës ( '''AM''' ) ose modulimit të frekuencës ( '''FM''' ). Për të arritur [[riprodhimin stereo]] , një nënbartës i moduluar me amplitudë përdoret për [[FM stereo]] , dhe modulimi i amplitudës kuadraturë përdoret për AM stereo ose [[C-QUAM]] . === Interneti === [[Skeda:OSI Model v1.svg|parapamje|401x401px|Modeli referent OSI]] Interneti është një rrjet mbarëbotëror kompjuterësh dhe rrjetesh kompjuterike që komunikojnë me njëri-tjetrin duke përdorur [[Protokollin e Internetit]] (IP).<ref>{{Cite journal |last=Cerf |first=Vinton G. |date=2017 |title=What Hath We Wrought? |url=https://doi.org/10.1109/mic.2017.2911427 |journal=IEEE Internet Computing |volume=21 |issue=4 |pages=103–104 |doi=10.1109/mic.2017.2911427 |issn=1089-7801}}</ref> Çdo kompjuter në internet ka një [[Adresa IP|adresë IP]] unike që mund të përdoret nga kompjuterë të tjerë për të dërguar informacion tek ai. Prandaj, çdo kompjuter në internet mund të dërgojë një mesazh te çdo kompjuter tjetër duke përdorur adresën e tij IP. Këto mesazhe mbajnë me vete adresën IP të kompjuterit të origjinës duke lejuar komunikim dypalësh. Interneti është kështu një shkëmbim mesazhesh midis kompjuterëve. <ref>{{Citation |title=Churchill, Brig. John Atherton, (10 April 1887–22 May 1965) |date=2007-12-01 |url=https://doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u55357 |work=Who Was Who |publisher=Oxford University Press |access-date=2025-06-10}}</ref> Është vlerësuar se 51% e informacionit që rrjedhte përmes rrjeteve të telekomunikacionit dypalësh në vitin 2000 rrjedhte përmes internetit (shumica e pjesës tjetër (42%) përmes [[Telefoni fiks|telefonit fiks]] ). Deri në vitin 2007, interneti dominonte qartë dhe kapte 97% të të gjithë informacionit në rrjetet e telekomunikacionit (shumica e pjesës tjetër (2%) përmes [[telefonave celularë]] ).<ref name=":0" />  Që nga viti 2008 , rreth 21.9% e popullsisë botërore ka qasje në internet me shkallët më të larta të qasjes (të matura si përqindje e popullsisë) në Amerikën e Veriut (73.6%), Oqeani/Australi (59.5%) dhe Evropë (48.1%).<ref>{{Cite journal |last=van Gerven Oei |first=Vincent W.J. |date=2023-03-16 |title=Adding Usage Stats for Google Books and the Internet Archive |url=https://doi.org/10.21428/ae6a44a6.7b1a35aa |journal=punctum books |doi=10.21428/ae6a44a6.7b1a35aa}}</ref>  Për sa i përket [[qasjes në internet me brez të gjerë]] , Islanda (26.7%), Koreja e Jugut (25.4%) dhe Holanda (25.3%) kryesonin botën.<ref>{{Cite web |title=5.1. OECD broadband subscribers per 100 inhabitants, December 2005 |url=https://doi.org/10.1787/266425563301 |access-date=2025-06-10 |website=doi.org}}</ref> Interneti funksionon pjesërisht për shkak të [[protokolleve]] që rregullojnë mënyrën se si kompjuterët dhe ruterët komunikojnë me njëri-tjetrin. Natyra e komunikimit në rrjetin kompjuterik i jep vetes një qasje të shtresuar ku protokollet individuale në grumbullin e protokolleve funksionojnë pak a shumë në mënyrë të pavarur nga protokollet e tjera. Kjo lejon që protokollet e nivelit më të ulët të përshtaten për situatën e rrjetit, pa ndryshuar mënyrën se si funksionojnë protokollet e nivelit më të lartë. Një shembull praktik pse kjo është e rëndësishme është sepse lejon një [[Shfletuesi i internetit|shfletues interneti]] të ekzekutojë të njëjtin kod pavarësisht nëse kompjuteri në të cilin po funksionon është i lidhur me internetin përmes një lidhjeje Ethernet ose [[Wi-Fi]] . Protokollet shpesh fliten për vendin e tyre në modelin referues OSI (foto në të djathtë), i cili u shfaq në vitin 1983 si hapi i parë në një përpjekje të pasuksesshme për të ndërtuar një suitë protokollesh rrjeti të miratuar universalisht.<ref>{{Citation |last=Alani |first=Mohammed M. |title=TCP/IP Model |date=2014 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-319-05152-9_3 |work=SpringerBriefs in Computer Science |pages=19–50 |place=Cham |publisher=Springer International Publishing |isbn=978-3-319-05151-2 |access-date=2025-06-10}}</ref> Për internetin, mediumi fizik dhe protokolli i lidhjes së të dhënave mund të ndryshojnë disa herë ndërsa paketat përshkojnë globin. Kjo ndodh sepse interneti nuk vendos kufizime se cili medium fizik ose protokoll i lidhjes së të dhënave përdoret. Kjo çon në miratimin e mediave dhe protokolleve që i përshtaten më së miri situatës së rrjetit lokal. Në praktikë, shumica e komunikimeve ndërkontinentalë do të përdorin protokollin e Modalitetit të Transferimit Asinkron (ATM) (ose një ekuivalent modern) përveç fibrës optike. Kjo ndodh sepse për shumicën e komunikimeve ndërkontinentalë, interneti ndan të njëjtën infrastrukturë si rrjeti publik telefonik i komutuar. Në shtresën e rrjetit, gjërat standardizohen me Protokollin e Internetit (IP) që përdoret për [[adresimin logjik]] . Për World Wide Web, këto adresa IP rrjedhin nga forma e lexueshme nga njeriu duke përdorur [[Sistemin e Emrave të Domaineve]] (p.sh., 72.14.207.99 rrjedh nga [[Google|Google.com]] ). Për momentin, versioni më i përdorur gjerësisht i Protokollit të Internetit është versioni katër, por një kalim në versionin gjashtë është i afërt.<ref>{{Cite journal |date=2021-03-08 |title=Port Moresby Project - October 1966-October 1970 - North wall (from yard area), 13 February 1968 |url=https://doi.org/10.47688/rba_archives_pn-012502}}</ref> Në shtresën e transportit, shumica e komunikimeve përdorin ose Protokollin e Kontrollit të Transmetimit (TCP) ose [[Protokollin e Datagramit të Përdoruesit]] (UDP). TCP përdoret kur është thelbësore që çdo mesazh i dërguar të merret nga kompjuteri tjetër, ndërsa UDP përdoret kur është thjesht e dëshirueshme. Me TCP, paketat ritransmetohen nëse humbasin dhe vendosen në rregull para se t'u paraqiten shtresave më të larta. Me UDP, paketat nuk renditen dhe as nuk ritransmetohen nëse humbasin. Si paketat TCP ashtu edhe ato UDP mbajnë [[numra portash]] me vete për të specifikuar se nga cili aplikacion ose [[proces]] duhet të trajtohet paketa.<ref>{{Cite journal |last=Stallings |first=Robert B. |last2=Olson |first2=Kevin M. |last3=Hanscom |first3=Michael |date=2005-01-01 |title=Woodash Additives used to Produce Enhanced Alkaline-Stabilized EPA Class A Biosolids |url=https://doi.org/10.2175/193864705783967953 |journal=Proceedings of the Water Environment Federation |volume=2005 |issue=2 |pages=683–702 |doi=10.2175/193864705783967953 |issn=1938-6478}}</ref>  Meqenëse protokolle të caktuara të nivelit të aplikacionit përdorin [[porte të caktuara]] , administratorët e rrjetit mund të manipulojnë trafikun për t'iu përshtatur kërkesave të veçanta. Shembuj janë kufizimi i aksesit në internet duke bllokuar trafikun e destinuar për një port të caktuar ose ndikimi në performancën e aplikacioneve të caktuara duke caktuar [[përparësi]] . Mbi shtresën e transportit, ka disa protokolle që përdoren ndonjëherë dhe përshtaten lirshëm në shtresat e sesionit dhe prezantimit, më së shumti protokollet [[Secure Sockets Layer]] (SSL) dhe [[Transport Layer Security]] (TLS). Këto protokolle sigurojnë që të dhënat e transferuara midis dy palëve të mbeten plotësisht konfidenciale.<ref>{{Cite journal |last=Dierks |first=T. |last2=Allen |first2=C. |date=1999-01 |title=The TLS Protocol Version 1.0 |url=https://doi.org/10.17487/rfc2246}}</ref>  Së fundmi, në shtresën e aplikacionit, ka shumë protokolle me të cilat përdoruesit e internetit do të ishin të njohur, të tilla si [[HTTP]] (shfletimi në internet), [[POP3]] (email), [[File Transfer Protocol|FTP]] (transferimi i skedarëve), [[Internet Relay Chat|IRC]] (biseda në internet), [[BitTorrent (protokoll)|BitTorrent]] (ndarja e skedarëve) dhe [[XMPP]] (mesazhet e menjëhershme). [[Protokolli Voice over Internet]] (VoIP) lejon që paketat e të dhënave të përdoren për komunikime [[sinkrone]] me zë. Paketat e të dhënave shënohen si paketa të tipit zë dhe mund të prioritizohen nga administratorët e rrjetit në mënyrë që biseda sinkrone në kohë reale të jetë më pak e nënshtruar ndaj grindjeve me llojet e tjera të trafikut të të dhënave të cilat mund të vonohen (p.sh., transferimi i skedarëve ose emaili) ose të ruhen paraprakisht (p.sh., audio dhe video) pa dëmtime. Ky prioritizim është në rregull kur rrjeti ka kapacitet të mjaftueshëm për të gjitha thirrjet VoIP që zhvillohen në të njëjtën kohë dhe rrjeti është i aktivizuar për prioritizim, p.sh., një rrjet privat në stilin e korporatës, por interneti në përgjithësi nuk menaxhohet në këtë mënyrë dhe kështu mund të ketë një ndryshim të madh në cilësinë e thirrjeve VoIP në një rrjet privat dhe në internetin publik.<ref>{{Citation |title=Voice over Internet Protocol (VoIP) and the Virtual Computer-Assisted Telephone Interview (CATI) Facility |date=2008 |url=https://doi.org/10.4135/9781412963947.n628 |work=Encyclopedia of Survey Research Methods |place=2455 Teller Road, Thousand Oaks California 91320 United States of America |publisher=Sage Publications, Inc. |isbn=978-1-4129-1808-4 |access-date=2025-06-10}}</ref> === Rrjetet lokale dhe rrjetet e zonës së gjerë === Pavarësisht rritjes së internetit, karakteristikat e [[rrjeteve lokale]] (LAN) - rrjeteve kompjuterike që nuk shtrihen përtej disa kilometrave - mbeten të dallueshme. Kjo ndodh sepse rrjetet në këtë shkallë nuk kërkojnë të gjitha veçoritë e shoqëruara me rrjete më të mëdha dhe shpesh janë më efektive nga ana e kostos dhe efikase pa to. Kur ato nuk janë të lidhura me internetin, ato kanë gjithashtu avantazhet e privatësisë dhe sigurisë. Megjithatë, mungesa e qëllimshme e një lidhjeje të drejtpërdrejtë me internetin nuk ofron mbrojtje të sigurt nga hakerat, forcat ushtarake ose fuqitë ekonomike. Këto kërcënime ekzistojnë nëse ka ndonjë metodë për t'u lidhur nga distanca me LAN-in. [[Rrjetet me sipërfaqe të gjerë]] (WAN) janë rrjete kompjuterike private që mund të shtrihen për mijëra kilometra. Edhe një herë, disa nga avantazhet e tyre përfshijnë privatësinë dhe sigurinë. Përdoruesit kryesorë të LAN-eve dhe WAN-eve private përfshijnë forcat e armatosura dhe agjencitë e inteligjencës që duhet ta mbajnë informacionin e tyre të sigurt dhe sekret. Në mesin e viteve 1980, dolën disa grupe protokollesh komunikimi për të mbushur boshllëqet midis shtresës së lidhjes së të dhënave dhe shtresës së aplikacionit të [[modelit të referencës OSI]] . Këto përfshinin [[AppleTalk]] , [[IPX]] dhe [[NetBIOS]], me protokollin dominues të vendosur gjatë fillimit të viteve 1990 që ishte IPX për shkak të popullaritetit të tij me përdoruesit e [[MS-DOS]] . [[TCP/IP]] ekzistonte në këtë pikë, por zakonisht përdorej vetëm nga institucionet e mëdha qeveritare dhe kërkimore.<ref /> Ndërsa interneti u rrit në popullaritet dhe trafiku i tij kërkohej të drejtohej në rrjete private, protokollet TCP/IP zëvendësuan teknologjitë ekzistuese të rrjetit lokal. Teknologji të tjera, të tilla si [[DHCP]] , lejuan që kompjuterët e bazuar në TCP/IP të vetëkonfiguroheshin në rrjet. Funksione të tilla ekzistonin edhe në setet e protokolleve AppleTalk/IPX/NetBIOS. <ref>{{Cite journal |last=Troan |first=O. |last2=Droms |first2=R. |date=2003-12 |title=IPv6 Prefix Options for Dynamic Host Configuration Protocol (DHCP) version 6 |url=https://doi.org/10.17487/rfc3633}}</ref> Ndërsa Modaliteti i Transferimit Asinkron (ATM) ose Ndërrimi i Etiketave me Shumë Protokolle (MPLS) janë protokolle tipike të lidhjes së të dhënave për rrjete më të mëdha si WAN; Ethernet dhe Token Ring janë protokolle tipike të lidhjes së të dhënave për LAN. Këto protokolle ndryshojnë nga protokollet e mëparshme në atë që janë më të thjeshta, p.sh., ato lënë jashtë veçori të tilla si garancitë e cilësisë së shërbimit dhe ofrojnë [[kontroll të aksesit në medium]] . Të dyja këto ndryshime lejojnë sisteme më ekonomike. <ref>{{Cite journal |last=Stallings |first=William |date=2013-11 |title=Inside SHA-3 |url=https://doi.org/10.1109/mpot.2013.2254508 |journal=IEEE Potentials |volume=32 |issue=6 |pages=26–31 |doi=10.1109/mpot.2013.2254508 |issn=0278-6648}}</ref> Pavarësisht popullaritetit modest të Token Ring në vitet 1980 dhe 1990, praktikisht të gjitha rrjetet lokale (LAN) tani përdorin pajisje Ethernet me ose pa tel. Në shtresën fizike, shumica e implementimeve të Ethernet me tel përdorin [[kabllo bakri me çifte të përdredhura]] (duke përfshirë rrjetet e zakonshme [[10BASE-T]] ). Megjithatë, disa implementime të hershme përdornin kabllo koaksiale më të rënda dhe disa implementime të kohëve të fundit (veçanërisht ato me shpejtësi të lartë) përdorin fibra optike.<ref>{{Cite journal |last=Osborn |first=A.G. |last2=Johnson |first2=H.D. |last3=Stallings |first3=T.L. |date=1978-08-01 |title=Controlling TATB growth with binders. Process development endeavor No. 16 |url=https://doi.org/10.2172/6860818}}</ref>  Kur përdoren fibrat optike, duhet bërë dallimi midis fibrave multimode dhe fibrave me një modalitet. [[Fibrat multimode]] mund të mendohen si fibra optike më të trasha që janë më të lira për t'u prodhuar pajisje, por që vuajnë nga një bandwidth më i vogël i përdorshëm dhe dobësim më i keq - që nënkupton performancë më të dobët në distanca të gjata.<ref>{{Citation |title=Cable, Fiber Optic, Multi-Mode, 200/230/500 μm, Step Index, Tight Buffer |url=https://doi.org/10.4271/as5382/6 |publisher=SAE International |access-date=2025-06-10}}</ref> == Referencat == <references /> === Bibliografia === * Goggin, Gerard, ''Global Mobile Media'' (New York: Routledge, 2011), p. 176. <nowiki>ISBN 978-0-415-46918-0</nowiki>. * OECD, ''Universal Service and Rate Restructuring in Telecommunications'', Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) Publishing, 1991. <nowiki>ISBN 92-64-13497-2</nowiki>. * Wheen, Andrew. ''Dot-Dash to Dot.Com: How Modern Telecommunications Evolved from the Telegraph to the Internet'' (Springer, 2011). == Linqe të jashtme == https://itc-conference.org/ https://www.itu.int/en/Pages/default.aspx https://web.archive.org/web/20080302071329/http://www.atis.org/tg2k/ https://www.fcc.gov/ http://www.comsoc.org/ https://www.itu.int/home/ https://web.archive.org/web/20040413074912/http://www.ericsson.com/support/telecom/index.shtml l6r9red2b2w4m9ebf778tgidf5tkeys 2808512 2808499 2025-06-10T18:33:16Z Sadiku Aida 174021 2808512 wikitext text/x-wiki = Telekomunikacionet = '''Telekomunikacioni''', i përdorur shpesh në formën e tij shumës ose shkurtuar si '''telekom''' , është transmetimi i informacionit në distancë duke përdorur mjete elektronike, zakonisht përmes kabllove, radiovalëve ose teknologjive të tjera të komunikimit. Këto mjete transmetimi mund të ndahen në [[kanale komunikimi]] për [[multipleksim]], duke lejuar që një medium i vetëm të transmetojë disa [[seanca komunikimi]] njëkohsisht. Teknologjitë në distanca të gjata të shpikura gjatë shekujve 20-të dhe 21-të përgjithësisht përdorin energji elektrike dhe përfshijnë [[Telegrafi|telegrafin]], [[Telefoni|telefonin]], [[Televizioni|televizionin]] dhe [[radion]]. [[Skeda:Erdfunkstelle Raisting 2.jpg|parapamje|355x355px|Stacioni tokësor në objektin e [[Komunikimet satelitore|komunikimit satelitor]] Raisting Earth Station në Raisting, [[Bavaria|Bavari,]] [[Gjermania|Gjermani]]]] Rrjetet e hershme të telekomunikacionit përdornin tela metalikë si medium për transmetimin e sinjaleve. Këto rrjete u përdorën për [[telegrafi]] dhe telefoni për shumë dekada. Në dekadën e parë të shekullit të 20-të, filloi një revolucion në [[komunikimin pa tel me përparime, përfshirë ato të bëra në komunikimet radio]] nga [[Guglielmo Marconi]], i cili fitoi [[Çmimin Nobel në Fizikë]] në vitin 1909. Pionierë të tjerë të hershëm në telekomunikacionin elektrik dhe elektronik përfshijnë bashkë-shpikësit e telegrafit [[Charles Wheatstone]] dhe [[Samuel Morse , shpikës dhe zhvillues të shumtë të telefonit]], përfshirë [[Antonio Meucci]], [[Philipp Reis]], [[Elisha Gray]] dhe [[Aleksander Graham Bell|Alexander Graham Bell]], shpikësit e radios [[Edwin Armstrong]] dhe [[Lee de Forest]] , si dhe shpikësit e televizionit si [[Vladimir K. Zworykin]] , [[John Logie Baird]] dhe [[Philo Farnsworth]] . Që nga vitet 1960, përhapja e teknologjive dixhitale ka bërë që komunikimet [[Zanorja|zanore]] të plotësohen gradualisht nga të dhënat. Kufizimet fizike të mediave metalike nxitën zhvillimin e fibrave optike.<ref name=":6">{{Cite web |title=How does a Gigabit Passive Optical Network (GPON) work? |url=https://www.eib.org/en/stories/what-is-gpon |access-date=2025-06-10 |website=European Investment Bank |language=en}}</ref><ref>{{Cite book |url=https://nap.nationalacademies.org/read/11711/chapter/3 |title=Read "Renewing U.S. Telecommunications Research" at NAP.edu |language=en}}</ref><ref name=":7">{{Cite web |last=Cyphers |first=Bennett |date=2019-10-16 |title=The Case for Fiber to the Home, Today: Why Fiber is a Superior Medium for 21st Century Broadband |url=https://www.eff.org/wp/case-fiber-home-today-why-fiber-superior-medium-21st-century-broadband |access-date=2025-06-10 |website=Electronic Frontier Foundation |language=en}}</ref> Interneti , një teknologji e pavarur nga çdo medium i caktuar, ka siguruar akses global në shërbime për përdoruesit individualë dhe ka zvogëluar më tej kufizimet e vendndodhjes dhe kohës në komunikime. == Përkufizimi == Në [[Konferencën e Telegrafit të Plotfuqishëm]] të vitit 1932 dhe në Konferencën Ndërkombëtare të Radiotelegrafit në Madrid, të dy organizatat u bashkuan për të formuar [[Bashkimin Ndërkombëtar të Telekomunikacionit]] (ITU).<ref>{{Cite web |title=Plenipotentiary Conferences |url=https://www.itu.int/en/history/Pages/PlenipotentiaryConferences.aspx?conf=4.5 |access-date=2025-06-10 |website=ITU |language=en-US}}</ref>  Ata e përkufizuan ''telekomunikacionin'' si "çdo komunikim telegrafik ose telefonik të shenjave, sinjaleve, shkrimit, faksimileve dhe tingujve të çdo lloji, me anë të telave, sistemeve pa tel ose proceseve të tjera të sinjalizimit elektrik ose sinjalizimit vizual (semaforë)". Përkufizimi u rikonfirmua më vonë, sipas Nenit 1.3 të [[Rregulloreve të Radios të ITU-së]] , i cili e përkufizonte atë si "Çdo transmetim, emetim ose pritje e shenjave, sinjaleve, shkrimeve, imazheve dhe tingujve ose inteligjencës së çdo natyre me anë të [[telave]] , radios, optikës ose sistemeve të tjera elektromagnetike". Si të tilla, teknologjitë e komunikimit të ngadaltë si [[posta]] dhe [[tubat pneumatikë]] përjashtohen nga përkufizimi i telekomunikacionit.<ref>{{Citation |title=ITU Radio Regulations |date=2024-06-08 |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=ITU_Radio_Regulations&oldid=1227993467 |work=Wikipedia |language=en |access-date=2025-06-10}}</ref><ref>Constitution and Convention of the International Telecommunication Union, Annex (Geneva, 1992)</ref> ''Telekomunikacion'' është një emër i përbërë nga parashtesa greke ''tele-'' (τῆλε), që do të thotë ''i largët'' , ''shumë larg'' ose ''larg'',<ref name=":8">{{Cite web |title=Tele- - Etymology & Meaning of the Prefix |url=https://www.etymonline.com/word/tele- |access-date=2025-06-10 |website=etymonline |language=en-US}}</ref>  dhe foljes latine ''communicare'' , që do të thotë ''të'' ''ndash'' . Përdorimi i saj modern është përshtatur nga frëngjishtja,<ref>{{Cite web |title=Oxford Languages {{!}} The Home of Language Data |url=https://languages.oup.com/ |access-date=2025-06-10 |website=languages.oup.com |language=en-GB}}</ref>  sepse përdorimi i saj i shkruar u regjistrua në vitin 1904 nga inxhinieri dhe romancieri francez [[Édouard Estaunié]].<ref>http://www.ieee.org/portal/cms_docs_iportals/iportals/aboutus/history_center/conferences/che2004/Dilhac.pdf</ref><ref>{{Citation |title=New Oxford American Dictionary |date=2025-05-27 |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=New_Oxford_American_Dictionary&oldid=1292460159 |work=Wikipedia |language=en |access-date=2025-06-10}}</ref>  ''Komunikim'' u përdor për herë të parë si fjalë angleze në fund të shekullit të 14-të. Vjen nga frëngjishtja e vjetër comunicacion (shekulli i 14-të, frëngjishtja moderne komunikim), nga latinishtja communicacionem (komunikim emëror), emër veprimi nga rrjedha e pjesores së shkuar të communicare, "të ndash, të ndash; të komunikosh, të japësh, të informosh; të bashkohesh, të bashkosh, të marrësh pjesë në", fjalë për fjalë, "të bësh të përbashkët", nga communis.<ref>{{Cite web |title=Communication - Etymology, Origin & Meaning |url=https://www.etymonline.com/word/communication |access-date=2025-06-10 |website=etymonline |language=en-US}}</ref> == Historia == Shumë [[media transmetimi]] janë përdorur për komunikim në distanca të gjata gjatë gjithë historisë, nga [[sinjalet e tymit]] , [[fenerët]] , [[telegrafi semaforik]] , [[sinjalet me flamuj]] dhe [[heliografët]] optikë deri te [[telat]] dhe hapësirat boshe të krijuara për të mbartur [[sinjale elektromagnetike]] . [[Skeda:Tour du telegraphe Chappe Saverne 01.JPG|parapamje|379x379px|Një kopje e një prej kullave semaforike të [[Chappes, Allier|Chappe-së]]]] === Para epokës elektrike dhe elektronike === [[Pëllumbat shtëpiakë]] janë përdorur gjatë gjithë historisë nga kultura të ndryshme. [[Posta e pëllumbave]] kishte rrënjë [[persiane dhe më vonë u përdor nga]] romakët për të ndihmuar ushtrinë e tyre. [[Frontinusi]] pretendoi se [[Jul Çezari|Jul Cezari]] përdori pëllumba si lajmëtarë në pushtimin e [[Galisë]].<ref>{{Cite web |last=www.kodear.net |first=KODEAR {{!}} |title=Galileo Technologies {{!}} Smarter energy, for a better world. |url=https://www.galileotechnologies.com/ |access-date=2025-06-10 |website=Galileo Technologies {{!}} Smarter energy, for a better world. |language=es}}</ref>  Grekët gjithashtu përcollën emrat e fituesve në [[Lojërat Olimpike]] në qytete të ndryshme duke përdorur pëllumba shtëpiakë.<ref>{{Cite web |title=UQP |url=http://www.uqp.uq.edu.au/book_details.php?id=9780702236419 |access-date=2025-06-10 |website=www.uqp.uq.edu.au}}</ref>  Në fillim të shekullit të 19-të, qeveria holandeze përdori sistemin në [[Java]] dhe [[Sumatra]] . Dhe në vitin 1849, [[Paul Julius Reuter]] filloi një shërbim pëllumbash për të fluturuar çmimet e aksioneve midis [[Aachen]] dhe [[Brukseli|Brukselit]] , një shërbim që funksionoi për një vit derisa u mbyll boshllëku në lidhjen telegrafike.<ref>{{Cite news |date=2008-02-19 |title=Reuters, from pigeons to multimedia merger |language=en-GB |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/article/business/reuters-from-pigeons-to-multimedia-merger-idUSL18491006/ |access-date=2025-06-10}}</ref> Në Mesjetë, zinxhirët e [[fenerëve]] përdoreshin zakonisht në majat e kodrave si një mjet për të transmetuar një sinjal. Zinxhirët e fenerëve kishin pengesën se mund të transmetonin vetëm një sasi të vetme informacioni, kështu që kuptimi i mesazhit, si p.sh. "armiku është parë", duhej të bihej dakord paraprakisht. Një rast i shquar i përdorimit të tyre ishte gjatë [[Armatës Spanjolle]] , kur një zinxhir fenerësh transmetoi një sinjal nga [[Plymouth County (Iowa)|Plymouth]] në [[Londra|Londër]].<ref>https://web.archive.org/web/20200104142345/https://www.britainexpress.com/History/tudor/armada.htm</ref> Në vitin 1792, [[Claude Chappe]] , një inxhinier francez, ndërtoi sistemin e parë fiks [[të telegrafisë]] vizuale (ose [[linjën semaforike]] ) midis [[Lilës]] dhe Parisit.<ref>{{Cite web |title=Wayback Machine |url=http://chappe.ec-lyon.fr/ |access-date=2025-06-10 |website=chappe.ec-lyon.fr}}</ref>  Megjithatë, semafori vuajti nga nevoja për operatorë të aftë dhe kulla të shtrenjta në intervale prej dhjetë deri në tridhjetë kilometra (gjashtë deri në nëntëmbëdhjetë milje). Si rezultat i konkurrencës nga telegrafi elektrik, linja e fundit tregtare u braktis në vitin 1880.<ref>{{Cite web |title=Wayback Machine |url=https://www.itu.int/itudoc/gs/promo/tsb/88192.pdf |access-date=2025-06-10 |website=www.itu.int}}</ref> Përveç fenerëve dhe pëllumbave, komunikimi në distancë të gjatë përdorej si tinguj [[të koduar daullesh]] , fryrja e [[brirëve]] dhe [[Bilbili (zog)|bilbila]] . === Telegrafi dhe telefoni === Më 25 korrik 1837, [[telegrafi i parë elektrik]] komercial u demonstrua nga shpikësi anglez Sir [[William Fothergill Cooke]] dhe shkencëtari anglez Sir [[Charles Wheatstone]].<ref>{{Cite web |title=WhiteStone Technology |url=https://whitestonetechnology.com/ |access-date=2025-06-10 |language=en-US}}</ref><ref name=":7" /> Të dy shpikësit e panë pajisjen e tyre si "një përmirësim të telegrafit elektromagnetik [ekzistues]" dhe jo si një pajisje të re.<ref>{{Cite web |title=The Electromagnetic Telegraph |url=https://www.du.edu/~jcalvert/tel/morse/morse.htm |access-date=2025-06-10 |website=www.du.edu}}</ref> [[Samuel Morse]] zhvilloi në mënyrë të pavarur një version të telegrafit elektrik që e demonstroi pa sukses më 2 shtator 1837. [[Kodi i tij]] ishte një përparim i rëndësishëm në krahasim me metodën e sinjalizimit të Wheatstone. [[Kablloja e parë transatlantike e telegrafit]] u përfundua me sukses më 27 korrik 1866, duke lejuar telekomunikacionin transatlantik për herë të parë.<ref>{{Cite web |title=The Atlantic Cable by Bern Dibner |url=http://www.sil.si.edu/digitalcollections/hst/atlantic-cable/ |access-date=2025-06-10 |website=www.sil.si.edu}}</ref> Pas përpjekjeve të hershme për të zhvilluar një ''telegraf me zë'' nga [[Antonio Meucci]] dhe një ''telefon'' nga [[Johann Philipp Reis]] , një patentë për telefonin konvencional u paraqit nga [[Alexander Bell]] në shkurt të vitit 1876 (vetëm pak orë para se [[Elisha Gray]] të paraqiste një [[kërkesë për patentë]] për një pajisje të ngjashme).<ref>{{Cite web |title=Who is credited with inventing the telephone? |url=https://www.loc.gov/item/who-is-credited-with-inventing-the-telephone/ |access-date=2025-06-10 |website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elisha Gray |url=http://www2.oberlin.edu/external/EOG/OYTT-images/ElishaGray.html |access-date=2025-06-10 |website=www2.oberlin.edu}}</ref>  Shërbimet e para telefonike komerciale u krijuan nga Bell Telephone Company në 1878 dhe 1879 në të dy anët e Atlantikut në qytetet e [[New Haven (Connecticut)|New Haven]] dhe Londrës.<ref>{{Cite web |title=Connected Earth: The telephone |url=http://www.connected-earth.com/Galleries/Telecommunicationsage/Thetelephone/index.htm |access-date=2025-06-10 |website=www.connected-earth.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=History of AT&T$#058; Milestones in AT&T History |url=https://www.att.com/history/milestones.html |access-date=2025-06-10 |website=www.att.com}}</ref> === Radio dhe televizioni === Në vitin 1894, shpikësi italian [[Guglielmo Marconi]] filloi të zhvillonte një komunikim pa tel duke përdorur fenomenin e sapozbuluar të [[valëve të radios]] , duke demonstruar, deri në vitin 1901, se ato mund të transmetoheshin përtej Oqeanit Atlantik.<ref>{{Cite web |title=Tesla's Biography |url=http://www.teslasociety.com/biography.htm |access-date=2025-06-10 |website=www.teslasociety.com}}</ref>  Ky ishte fillimi i [[telegrafisë pa tel]] me anë të radios. Më 17 dhjetor 1902, një transmetim nga [[stacioni Marconi në Glace Bay, Nova Scotia, Kanada]] , u bë mesazhi i parë radiofonik në botë që kaloi Atlantikun nga Amerika e Veriut. Në vitin 1904, u krijua një shërbim komercial për të transmetuar përmbledhje lajmesh të natës te anijet abonuese, të cilat i përfshinin ato në gazetat e tyre në bord.<ref>"TR Center - Talking Across the Ocean". ''www.theodorerooseveltcenter.org''. Archived from the original on 17 April 2021. Retrieved 12 March 2021.</ref> [[Lufta e Parë Botërore]] përshpejtoi zhvillimin e radios për [[komunikimet ushtarake]] . Pas luftës, [[transmetimet komerciale radiofonike AM]] filluan në vitet 1920 dhe u bënë një medium i rëndësishëm masiv për argëtim dhe lajme. [[Lufta e Dytë Botërore]] përshpejtoi përsëri zhvillimin e radios për qëllime të kohës së luftës për komunikimin ajror dhe tokësor, navigimin radiofonik dhe radarin.<ref>{{Cite web |title=TR Center - Talking Across the Ocean |url=https://www.theodorerooseveltcenter.org/Blog/Item/Talking%20Across%20the%20Ocean |access-date=2025-06-10 |website=www.theodorerooseveltcenter.org}}</ref>  Zhvillimi i [[transmetimit stereo FM]] të radios filloi në vitet 1930 në Shtetet e Bashkuara dhe në vitet 1940 në Mbretërinë e Bashkuar,<ref>"Report 1946-04 – Frequency Modulation". ''BBC Research & Development''. January 1946. Archived from the original on 3 January 2020. Retrieved 3 January 2020.</ref>  duke zëvendësuar AM si standardin dominues komercial në vitet 1970.<ref name=":6" /> Më 25 mars 1925, [[John Logie Baird]] demonstroi transmetimin e pamjeve në lëvizje në dyqanin [[Selfridges]] në Londër . Pajisja e Baird mbështetej në [[diskun Nipkow]] nga [[Paul Nipkow]] dhe kështu u bë e njohur si [[televizori mekanik]] . Ai formoi bazën e transmetimeve eksperimentale të kryera nga [[Korporata Britanike e Transmetimeve]] duke filluar më 30 shtator 1929.<ref>{{Cite web |title=Wayback Machine |url=http://www.mztv.com/newframe.asp?content=http://www.mztv.com/pioneers.html |access-date=2025-06-10 |website=www.mztv.com}}</ref>  Megjithatë, për pjesën më të madhe të shekullit të 20-të, televizorët vareshin nga [[tubi me rreze katodike]] i shpikur nga [[Karl Ferdinand Braun]] . Versioni i parë i një televizori të tillë që tregoi premtime u prodhua nga [[Philo Farnsworth]] dhe iu demonstrua familjes së tij më 7 shtator 1927.<ref>{{Cite web |title=TIME 100: Philo Farnsworth |url=http://www.time.com/time/time100/scientist/profile/farnsworth.html |access-date=2025-06-10 |website=www.time.com}}</ref>  Pas Luftës së Dytë Botërore, eksperimentet e ndërprera rifilluan dhe televizioni u bë një medium i rëndësishëm transmetimi për argëtim në shtëpi. === Valvulat termionike === Lloji i pajisjes i njohur si ''[[tub termionik]]'' ose ''valvul termionik'' përdor [[emetimin termionik]] të elektroneve nga një [[katodë e nxehtë]] për një numër funksionesh themelore elektronike, siç janë [[amplifikimi i sinjalit dhe korrigjimi i rrymës]] . Tubi më i thjeshtë i vakumit, [[dioda]] e shpikur në vitin 1904 nga [[John Ambrose Fleming]] , përmban vetëm një katodë të nxehtë që lëshon elektrone dhe një anodë. Elektronet mund të rrjedhin vetëm në një drejtim përmes pajisjes - nga katoda në anodë. Shtimi i një ose më shumë [[rrjeteve të kontrollit]] brenda tubit mundëson që rryma midis katodës dhe anodës të kontrollohet nga voltazhi në rrjet ose rrjete.<ref>{{Cite web |title=The Vacuum Tube |url=https://www.pbs.org/transistor/science/events/vacuumt.html |access-date=2025-06-10 |website=www.pbs.org}}</ref>  Këto pajisje u bënë një komponent kyç i qarqeve elektronike për gjysmën e parë të shekullit të 20-të dhe ishin thelbësore për zhvillimin e radios, televizionit, radarit, [[regjistrimit dhe riprodhimit të zërit]] , rrjeteve telefonike në distanca të gjata dhe [[kompjuterëve analogë]] dhe të hershëm dixhitalë . Ndërsa disa aplikime kishin përdorur teknologji më të hershme si [[transmetuesi i boshllëkut të shkëndijave]] për radio ose [[kompjuterët mekanikë]] për informatikë, ishte shpikja e tubit termionik të vakumit që i bëri këto teknologji të përhapura dhe praktike, duke çuar në krijimin e [[Elektronika|elektronikës.]]<ref name=":9" /> Në vitet 1940, shpikja e [[pajisjeve gjysmëpërçuese]] bëri të mundur prodhimin e pajisjeve [[në gjendje të ngurtë]] , të cilat janë më të vogla, më të lira dhe më efikase, të besueshme dhe të qëndrueshme se llambat termionike. Duke filluar nga mesi i viteve 1960, llambat termionike u zëvendësuan me [[Tranzistori|tranzistorin]] . Llambat termionike ende kanë disa zbatime për disa amplifikatorë me frekuencë të lartë. === Rrjetet kompjuterike dhe interneti === Më 11 shtator 1940, [[George Stibitz]] transmetoi probleme për Kalkulatorin e tij të Numrave Kompleksë në Nju Jork duke përdorur një teletyp dhe mori rezultatet e llogaritura në [[Kolegji Dartmouth|Kolegjin Dartmouth]] në [[Nju Hampshire]].<ref>{{Cite web |title=George Stibitz (1904 - 1995) |url=https://www.kerryr.net/pioneers/stibitz.htm |access-date=2025-06-10 |website=www.kerryr.net}}</ref>  Ky konfigurim i një kompjuteri të centralizuar ( [[Kompjuterët mainframe|mainframe]] ) me [[terminale të largëta memece]] mbeti popullor deri në vitet 1970. Në vitet 1960, [[Paul Brannigan|Paul Baran]] dhe, në mënyrë të pavarur, [[Donald Davies]] filluan të hetonin [[ndërrimin e paketave]] , një teknologji që dërgon një mesazh në pjesë në destinacionin e tij [[në mënyrë asinkrone]] pa e kaluar atë përmes një [[mainframe të centralizuar]]. [[Një rrjet]] me katër nyje u shfaq më 5 dhjetor 1969, duke përbërë fillimet e [[ARPANET]] , i cili deri në vitin 1981 ishte rritur në 213 [[Tejlidhje|nyje]].<ref>{{Cite book |last=Hafner |first=Katie |title=Where wizards stay up late: the origins of the Internet |last2=Lyon |first2=Matthew |date=2006 |publisher=Simon & Schuster Paperbacks |isbn=978-0-684-83267-8 |edition=1. Simon & Schuster paperback ed |location=New York}}</ref>  ARPANET përfundimisht u bashkua me rrjete të tjera për të formuar internetin. Ndërsa zhvillimi i internetit ishte në fokus të [[Task Forcës për Inxhinierinë e Internetit]] (IETF), e cila publikoi një seri dokumentesh me [[Kërkesë për Komente]] , përparime të tjera në rrjetëzim ndodhën në [[laboratorët industrialë]] , siç janë zhvillimet e [[rrjetit lokal (LAN) të Ethernet]] (1983), [[Token Ring]] (1984) ^{[ ''nevojitet citim'' ]} dhe topologjisë së [[rrjetit Star]] . === Rritja e kapacitetit të transmetimit === Kapaciteti efektiv për të shkëmbyer informacion në mbarë botën përmes rrjeteve të telekomunikacionit dypalësh u rrit nga 281 [[petabajt]] (PB) informacion të kompresuar në mënyrë optimale në vitin 1986 në 471 PB në vitin 1993, në 2.2 [[ekzabajt]] (EB) në vitin 2000 dhe në 65 EB në vitin 2007.<ref name=":0">{{Cite journal |last=Hilbert |first=Martin |last2=López |first2=Priscila |date=2011-04 |title=The World’s Technological Capacity to Store, Communicate, and Compute Information |url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.1200970 |journal=Science |volume=332 |issue=6025 |pages=60–65 |doi=10.1126/science.1200970}}</ref>  Ky është ekuivalenti informativ i dy faqeve të gazetave për person në ditë në vitin 1986 dhe gjashtë gazetave të plota për person në ditë deri në vitin 2007.<ref>{{Cite news |title=That giant sifting sound |language=en |work=The Ideas Economy |url=http://ideas.economist.com/video/giant-sifting-sound-0 |access-date=2025-06-10}}</ref>  Duke pasur parasysh këtë rritje, telekomunikacioni luan një rol gjithnjë e më të rëndësishëm në ekonominë botërore dhe industria globale e telekomunikacionit ishte rreth $4.7 trilion dollarë në vitin 2012.<ref name=":1">{{Cite web |last=Ltd. |first=Plunkett Research, |title=Telecommunications Statistics |url=http://www.plunkettresearch.com/Telecommunications/TelecommunicationsStatistics/tabid/96/Default.aspx |access-date=2025-06-10 |website=www.plunkettresearch.com |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Ltd. |first=Plunkett Research, |title=telecommunications market research - Telecommunications Industry Market Research - Instant Access to Complete Market Research for the Telecommunications Industry, Competitive Intelligence, Revenues, Forecasts, Statistics, Business Trends, Technologies, and Mailing Lists. |url=http://www.plunkettresearch.com/telecommunications-market-research/industry-and-business-data/statistics |access-date=2025-06-10 |website=www.plunkettresearch.com}}</ref>  Të ardhurat nga shërbimet e industrisë globale të telekomunikacionit u vlerësuan të ishin $1.5 trilion dollarë në vitin 2010, që korrespondon me 2.4% të produktit të brendshëm bruto (PBB) botëror.<ref name=":1" /> == Konceptet teknike == Telekomunikacioni modern bazohet në një sërë konceptesh kyçe që kanë përjetuar zhvillim dhe përsosje progresive në një periudhë prej më shumë se një shekulli: === Elementet bazë === Teknologjitë e telekomunikacionit mund të ndahen kryesisht në metoda [[me tela]] dhe pa tela. Në përgjithësi, një sistem bazë telekomunikacioni përbëhet nga tre pjesë kryesore që janë gjithmonë të pranishme në një formë ose në një tjetër: * Një [[Transmetuesi|transmetues]] që merr informacion dhe e shndërron atë në një [[sinjal]] * Një [[medium transmetimi]] , i quajtur edhe ''kanal fizik,'' që mbart sinjalin (p.sh., [["kanali i hapësirës së lirë")]] * Një [[Marrësi i mesazhit të dhënave|marrës]] që merr sinjalin nga kanali dhe e shndërron atë përsëri në informacion të përdorshëm për marrësin Në një [[stacion transmetimi radiofonik]] , [[Përforcuesi elektronik|amplifikatori]] i madh i fuqisë së stacionit është transmetuesi dhe [[antena]] e transmetimit është ndërfaqja midis amplifikatorit të fuqisë dhe kanalit të hapësirës së lirë. Kanali i hapësirës së lirë është mediumi i transmetimit dhe antena e marrësit është ndërfaqja midis kanalit të hapësirës së lirë dhe marrësit. Më pas, [[marrësi i radios]] është destinacioni i sinjalit të radios, ku ai shndërrohet nga energjia elektrike në tingull. Sistemet e telekomunikacionit janë herë pas here [["dupleks"]] (sisteme dykahëshe) me një kuti të vetme elektronike që funksionon si transmetues dhe si marrës, ose si ''marrës-transmetues'' (p.sh., një [[Telefoni celular|telefon celular]] ).<ref name=":2">{{Cite book |last=Haykin |first=Simon S. |url=http://archive.org/details/communicationsy000simo |title=Communication systems |date=2001 |publisher=New York : Wiley |others=Internet Archive |isbn=978-0-471-17869-9}}</ref>  Elektronika e transmetimit dhe elektronika e marrësit brenda një marrësi-transmetuesi janë mjaft të pavarura nga njëra-tjetra. Kjo mund të shpjegohet me faktin se transmetuesit radio përmbajnë amplifikatorë fuqie që funksionojnë me fuqi elektrike të matura në vat ose kilovat, por marrësit radio merren me fuqi radio të matura në mikrovat ose [[nanovat]] . Prandaj, marrësit-transmetues duhet të projektohen dhe ndërtohen me kujdes për të izoluar qarqet e tyre me fuqi të lartë dhe qarqet e tyre me fuqi të ulët nga njëri-tjetri për të shmangur ndërhyrjet. Telekomunikacioni nëpërmjet linjave fikse quhet [[komunikim pikë-me-pikë]] sepse ndodh midis një transmetuesi dhe një marrësi. Telekomunikacioni nëpërmjet transmetimeve radiofonike quhet [[komunikim transmetues]] sepse ndodh midis një transmetuesi të fuqishëm dhe shumë marrësve radiofonikë me fuqi të ulët, por të ndjeshëm.<ref name=":2" /> Telekomunikacionet në të cilat janë projektuar transmetues dhe marrës të shumtë për të bashkëpunuar dhe për të ndarë të njëjtin kanal fizik quhen [[sisteme multipleks]] . Ndarja e kanaleve fizike duke përdorur multipleksimin shpesh rezulton në ulje të konsiderueshme të kostos. Sistemet e multipleksuara vendosen në rrjetet e telekomunikacionit dhe sinjalet e multipleksuara kalohen në nyje deri te marrësi i saktë i terminalit të destinacionit. === Komunikimet analoge kundrejt atyre dixhitale === Komunikimet mund të kodohen si [[sinjale analoge]] ose dixhitale , të cilat nga ana tjetër mund të mbahen nga sisteme [[komunikimi analoge]] ose dixhitale . Sinjalet analoge ndryshojnë vazhdimisht në lidhje me informacionin, ndërsa sinjalet dixhitale kodojnë informacionin si një bashkësi vlerash diskrete (p.sh., një bashkësi prej njëshash dhe zerosh).<ref>{{Cite book |last=Ambardar |first=Ashok |url=http://archive.org/details/analogdigitalsig00amba |title=Analog and digital signal processing |date=1999 |publisher=Pacific Grove, CA : Brooks/Cole Pub. Co. |others=Internet Archive |isbn=978-0-534-95409-3}}</ref>  Gjatë përhapjes dhe marrjes, informacioni i përmbajtur në sinjalet analoge degradohet nga [[zhurma]] e padëshirueshme . Zakonisht, zhurma në një sistem komunikimi mund të shprehet si shtim ose zbritje nga sinjali i dëshirueshëm nëpërmjet një [[procesi të rastësishëm]] . Kjo formë zhurme quhet [[zhurmë shtesë]] , me kuptimin që zhurma mund të jetë negative ose pozitive në raste të ndryshme. Nëse shqetësimi shtesë i zhurmës nuk tejkalon një prag të caktuar, informacioni i përmbajtur në sinjalet dixhitale do të mbetet i paprekur. Rezistenca e tyre ndaj zhurmës përfaqëson një avantazh kyç të sinjaleve dixhitale ndaj sinjaleve analoge. Megjithatë, sistemet dixhitale [[dështojnë në mënyrë katastrofike]] kur zhurma tejkalon aftësinë e sistemit për të korrigjuar automatikisht. Nga ana tjetër, sistemet analoge dështojnë në mënyrë të këndshme: ndërsa zhurma rritet, sinjali bëhet gjithnjë e më i degraduar, por ende i përdorshëm. Gjithashtu, transmetimi dixhital i [[të dhënave të vazhdueshme]] shton në mënyrë të pashmangshme [[zhurmë kuantizimi]] në dalje. Kjo mund të reduktohet, por jo të eliminohet, vetëm në kurriz të rritjes së kërkesës për gjerësinë e brezit të kanalit. === Kanalet e komunikimit === ''Artikulli kryesor: Kanali i komunikimit'' Termi ''kanal'' ka dy kuptime të ndryshme. Në një kuptim, një kanal është mediumi fizik që mbart një sinjal midis transmetuesit dhe marrësit. Shembuj të kësaj përfshijnë [[Atmosfera|atmosferën]] për komunikimet zanore, [[Fibra optike|fibrat optike]] të qelqit për disa lloje [[komunikimesh optike]] , [[Kabllo koaksiale|kabllot koaksiale]] për komunikime nëpërmjet tensioneve dhe rrymave elektrike në to, dhe [[hapësirën e lirë]] për komunikime duke përdorur [[dritën e dukshme]] , [[valët infra të kuqe]] , [[dritën ultraviolet]] dhe [[valët e radios]] . Llojet e kabllove koaksiale klasifikohen sipas llojit RG ose ''udhëzuesit të radios'' , terminologji e nxjerrë nga Lufta e Dytë Botërore. Emërtimet e ndryshme RG përdoren për të klasifikuar aplikimet specifike të transmetimit të sinjalit.<ref>{{Cite web |last=Team |first=Consolidated Electronic |date=2016-01-12 |title=Coax Cable FAQ Series: What is RG Cable? |url=https://www.conwire.com/blog/conwire-faq-series-part-1-what-is-rg-cable/ |access-date=2025-06-10 |website=Consolidated Electronic Wire & Cable}}</ref>  Ky kanal i fundit quhet ''kanali i hapësirës së lirë'' . Dërgimi i valëve të radios nga një vend në tjetrin nuk ka të bëjë fare me praninë ose mungesën e një atmosfere midis të dyjave. Valët e radios udhëtojnë nëpër një [[Vakumi|vakum]] të përsosur po aq lehtë sa udhëtojnë nëpër ajër, mjegull, re ose çdo lloj tjetër gazi. Kuptimi tjetër i termit ''kanal'' në telekomunikacion shihet në frazën [[kanal komunikimi]] , i cili është një nënndarje e një mediumi transmetimi në mënyrë që të mund të përdoret për të dërguar rryma të shumëfishta informacioni njëkohësisht. Për shembull, një stacion radioje mund të transmetojë valë radioje në hapësirë ​​të lirë në frekuenca afërsisht 94.5  [[MHz]] (megahertz), ndërsa një stacion tjetër radioje mund të transmetojë njëkohësisht valë radioje në frekuenca afërsisht 96.1 MHz. Çdo stacion radioje do të transmetonte valë radioje në një [[gjerësi]] frekuence prej rreth 180  kHz (kilohertz), të përqendruara në frekuenca të tilla si më sipër, të cilat quhen [["frekuenca bartëse"]] . Çdo stacion në këtë shembull është i ndarë nga stacionet e tij ngjitur me 200 kHz, dhe diferenca midis 200 kHz dhe 180 kHz (20 kHz) është një lejim inxhinierik për papërsosmëritë në sistemin e komunikimit. Në shembullin e mësipërm, ''kanali i hapësirës së lirë'' është ndarë në kanale komunikimi sipas [[frekuencave]] , dhe secilit kanal i është caktuar një brez i veçantë frekuence në të cilin do të transmetojë valë radioje. Ky sistem i ndarjes së mediumit në kanale sipas frekuencës quhet ''[[multipleksim me ndarje frekuence]]'' . Një term tjetër për të njëjtin koncept është ''[[multipleksimi me ndarje gjatësie vale]]'' , i cili përdoret më shpesh në komunikimet optike kur transmetues të shumtë ndajnë të njëjtin medium fizik. Një mënyrë tjetër për të ndarë një medium komunikimi në kanale është t'i caktohet secilit dërgues një segment kohor periodik (një ''interval kohor'' , për shembull, 20 [[milisekonda]] nga çdo sekondë) dhe t'i lejohet secilit dërgues të dërgojë mesazhe vetëm brenda intervalit të vet kohor. Kjo metodë e ndarjes së mediumit në kanale komunikimi quhet [[multipleksim me ndarje kohore]] (TDM) dhe përdoret në komunikimin me fibra optike. Disa sisteme komunikimi radio përdorin TDM brenda një kanali të caktuar FDM. Prandaj, këto sisteme përdorin një hibrid të TDM dhe FDM. === Modulimi === ''<small>Artikulli kryesor: [[Modulimi në amplitudë|Modulimi]]</small>'' Formësimi i një sinjali për të përcjellë informacion njihet si ''modulim'' . Modulimi mund të përdoret për të përfaqësuar një mesazh dixhital si një formë vale analoge. Kjo zakonisht quhet [["çelësim"]] - një term i nxjerrë nga përdorimi më i vjetër i Kodit Morse në telekomunikacion - dhe ekzistojnë disa teknika çelësimi (këto përfshijnë [[çelësimin me zhvendosje faze]] , [[çelësimin me zhvendosje frekuence]] dhe [[çelësimin me zhvendosje amplitude]] ). Sistemi [[Bluetooth]] , për shembull, përdor çelësimin me zhvendosje faze për të shkëmbyer informacion midis pajisjeve të ndryshme.<ref name=":9">Haykin, pp. 344–403.</ref><ref>{{Cite web |title= |url=https://www.bluetooth.org/foundry/adopters/document/Core_v2.0_EDR/en/1/Core_v2.0_EDR.zip |language=sq}}</ref>  Përveç kësaj, ekzistojnë kombinime të çelësimit me zhvendosje faze dhe çelësimit me zhvendosje amplitude i cili quhet (në zhargonin e fushës) [[modulim amplitude kuadrature]] (QAM) që përdoret në sistemet e komunikimit radio dixhital me kapacitet të lartë. Modulimi mund të përdoret gjithashtu për të transmetuar informacionin e sinjaleve analoge me frekuencë të ulët në frekuenca më të larta. Kjo është e dobishme sepse sinjalet analoge me frekuencë të ulët nuk mund të transmetohen në mënyrë efektive në hapësirë ​​të lirë. Prandaj, informacioni nga një sinjal analog me frekuencë të ulët duhet të ngulitet në një sinjal me frekuencë më të lartë (i njohur si [[vala bartëse]] ) para transmetimit. Ekzistojnë disa skema të ndryshme modulimi për të arritur këtë [dy nga më themeloret janë [[modulimi i amplitudës]] (AM) dhe [[modulimi i frekuencës]] (FM)]. Një shembull i këtij procesi është zëri i një diskisti që ngulitet në një valë bartëse 96 MHz duke përdorur modulimin e frekuencës (zëri më pas do të pranohej në një radio si kanali 96 FM).<ref name=":10">Haykin, pp. 88–126.</ref>  Përveç kësaj, modulimi ka avantazhin se mund të përdorë multipleksimin e ndarjes së frekuencës (FDM). === Rrjetet e telekomunikacionit === <small>''Artikulli kryesor: [[Telekomunikimet|Rrjeti i telekomunikacionit]]''</small> Një rrjet telekomunikacioni është një koleksion transmetuesish, marrësish dhe [[kanalesh komunikimi]] që i dërgojnë mesazhe njëri-tjetrit. Disa rrjete komunikimi dixhital përmbajnë një ose më shumë [[Routeri|ruterë]] që punojnë së bashku për të transmetuar informacion te përdoruesi i duhur. Një rrjet komunikimi analog përbëhet nga një ose më shumë [[çelësa]] që krijojnë një lidhje midis dy ose më shumë përdoruesve. Për të dy llojet e rrjeteve, [[përsëritësit]] mund të jenë të nevojshëm për të amplifikuar ose rikrijuar sinjalin kur ai transmetohet në distanca të gjata. Kjo është për të luftuar [[dobësimin]] që mund ta bëjë sinjalin të padallueshëm nga zhurma.<ref>https://web.archive.org/web/20080302071329/http://www.atis.org/tg2k/</ref>  Një tjetër avantazh i sistemeve dixhitale ndaj analogut është se dalja e tyre është më e lehtë për t'u ruajtur në kujtesë, dmth., dy gjendje tensioni (i lartë dhe i ulët) janë më të lehta për t'u ruajtur sesa një gamë e vazhdueshme gjendjesh. == Ndikimi shoqëror == Telekomunikacioni ka një ndikim të rëndësishëm shoqëror, kulturor dhe ekonomik në shoqërinë moderne. Në vitin 2008, vlerësimet i vendosën të ardhurat e [[industrisë së telekomunikacionit]] në 4.7 trilion dollarë amerikanë ose pak më pak se tre përqind të [[produktit bruto botëror]] (kursi zyrtar i këmbimit).<ref name=":1" />  Disa seksione në vijim diskutojnë ndikimin e telekomunikacionit në shoqëri. === Mikroekonomi === Në shkallën [[Mikroekonomia e avancuar : teori, shembuj dhe ushtrime të zgjidhura|mikroekonomike]] , kompanitë kanë përdorur telekomunikacionin për të ndihmuar në ndërtimin e perandorive globale të biznesit. Kjo është e vetëkuptueshme në rastin e shitësit me pakicë online [[Amazon (kompani)|Amazon.com]], por, sipas akademikut Edward Lenert, edhe shitësi me pakicë konvencional [[Walmart]] ka përfituar nga infrastruktura më e mirë e telekomunikacionit krahasuar me konkurrentët e tij.<ref>{{Cite journal |last=Lenert |first=Edward M. |date=1998-12-01 |title=A Communication Theory Perspective on Telecommunications Policy |url=https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1998.tb02767.x |journal=Journal of Communication |volume=48 |issue=4 |pages=3–23 |doi=10.1111/j.1460-2466.1998.tb02767.x |issn=0021-9916}}</ref>  Në qytete në të gjithë botën, pronarët e shtëpive përdorin telefonat e tyre për të porositur dhe rregulluar një sërë shërbimesh në shtëpi, duke filluar nga shpërndarja e picave deri te elektricistët. Edhe komunitetet relativisht të varfra janë vërejtur se e përdorin telekomunikacionin në avantazhin e tyre. Në [[distriktin Narsingdi]] të Bangladeshit , fshatarët e izoluar përdorin telefona celularë për të folur drejtpërdrejt me shitësit me shumicë dhe për të rregulluar një çmim më të mirë për mallrat e tyre. Në [[Bregun e Fildishtë]] , kultivuesit e kafesë ndajnë telefona celularë për të ndjekur ndryshimet orare në çmimet e kafesë dhe për të shitur me çmimin më të mirë.<ref>{{Cite web |title=Wayback Machine |url=http://dissertations.bc.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1016&context=ashonors |access-date=2025-06-10 |website=dissertations.bc.edu}}</ref> === Makroekonomi === Në shkallën [[Makroekonomiks : teori, teste, ushtrime|makroekonomike]] , Lars-Hendrik Röller dhe [[Leonard Waverman]] sugjeruan një lidhje shkakësore midis infrastrukturës së mirë të telekomunikacionit dhe rritjes ekonomike.<ref>{{Citation |title=CiteSeerX |date=2024-05-02 |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=CiteSeerX&oldid=1221864764 |work=Wikipedia |language=en |access-date=2025-06-10}}</ref><ref>{{Cite web |first=Christine Zhen-Wei Qiang and Carlo M. Rossotto with Kaoru Kimura |date=from the original on 12 August 2020. Retrieved 31 March 2016. |title=Error - System Unavailable |url=https://message.worldbank.org/isp_error_page.htm |access-date=2025-06-10 |website=message.worldbank.org |language=sq}}</ref>  Pak veta e kundërshtojnë ekzistencën e një korrelacioni, megjithëse disa argumentojnë se është gabim ta shohim marrëdhënien si shkakësore.<ref /> Për shkak të përfitimeve ekonomike të infrastrukturës së mirë të telekomunikacionit, ekziston një shqetësim në rritje për aksesin e pabarabartë në shërbimet e telekomunikacionit midis vendeve të ndryshme të botës - kjo njihet si [[ndarja dixhitale]] . Një studim i vitit 2003 nga [[Bashkimi Ndërkombëtar i Telekomunikacionit|Unioni Ndërkombëtar i Telekomunikacionit]] (ITU) zbuloi se afërsisht një e treta e vendeve kanë më pak se një abonim celular për çdo 20 persona dhe një e treta e vendeve kanë më pak se një abonim telefonik fiks për çdo 20 persona. Sa i përket aksesit në internet, afërsisht gjysma e të gjitha vendeve kanë më pak se një në 20 persona me akses në internet. Nga ky informacion, si dhe të dhënat arsimore, ITU ishte në gjendje të përpilonte një indeks që mat aftësinë e përgjithshme të qytetarëve për të aksesuar dhe përdorur teknologjitë e informacionit dhe komunikimit.<ref>{{Cite web |title=Digital Access Index (DAI) |url=https://www.itu.int/ITU-D/ict/dai/ |access-date=2025-06-10 |website=www.itu.int}}</ref>  Duke përdorur këtë masë, Suedia, Danimarka dhe [[Islanda]] morën renditjen më të lartë, ndërsa vendet afrikane [[Nigeria|Nigeri]] , [[Burkina Faso]] dhe [[Mali]] morën më të ulëtin.<ref>https://www.itu.int/ITU-D/ict/publications/wtdr_03/material/WTDR2003Sum_e.pdf</ref> === Ndikimi social === Telekomunikacioni ka luajtur një rol të rëndësishëm në marrëdhëniet shoqërore. Megjithatë, pajisje të tilla si sistemi telefonik fillimisht u reklamuan me theks në dimensionet praktike të pajisjes (siç është aftësia për të kryer biznes ose për të porositur shërbime në shtëpi) në krahasim me dimensionet shoqërore. Vetëm në fund të viteve 1920 dhe 1930 dimensionet shoqërore të pajisjes u bënë një temë e spikatur në reklamat telefonike. Promocionet e reja filluan t'u drejtoheshin emocioneve të konsumatorëve, duke theksuar rëndësinë e bisedave shoqërore dhe të qëndrimit të lidhur me familjen dhe miqtë.<ref>{{Cite journal |last=Fischer |first=Claude S. |date=1988 |title="Touch Someone": The Telephone Industry Discovers Sociability |url=https://www.jstor.org/stable/3105226 |journal=Technology and Culture |volume=29 |issue=1 |pages=32–61 |doi=10.2307/3105226 |issn=0040-165X}}</ref> Që atëherë, roli që telekomunikacioni ka luajtur në marrëdhëniet shoqërore është bërë gjithnjë e më i rëndësishëm. Në vitet e fundit, ^{[ ''kur?'' ]} popullariteti i [[rrjeteve sociale]] është rritur ndjeshëm. Këto faqe u lejojnë përdoruesve të komunikojnë me njëri-tjetrin, si dhe të postojnë fotografi, ngjarje dhe profile që të tjerët t'i shohin. Profilet mund të rendisin moshën, interesat, preferencat seksuale dhe statusin e marrëdhënies së një personi. Në këtë mënyrë, këto faqe mund të luajnë një rol të rëndësishëm në gjithçka, nga organizimi i angazhimeve shoqërore deri te [[takimet]] . <ref>CNN. 4 April 2008. Archived from the original on 6 November 2017. Retrieved 8 February 2009.</ref> Përpara rrjeteve sociale, teknologjitë si [[shërbimi i mesazheve të shkurtra]] (SMS) dhe telefoni kishin gjithashtu një ndikim të rëndësishëm në ndërveprimet sociale. Në vitin 2000, grupi i kërkimit të tregut [[Ipsos MORI]] raportoi se 81% e përdoruesve të SMS-ve të moshës 15 deri në 24 vjeç në Mbretërinë e Bashkuar e kishin përdorur shërbimin për të koordinuar marrëveshjet sociale dhe 42% për të flirtuar. <ref>''Ipsos MORI''. September 2005. Archived from the original on 27 December 2016.</ref> === Argëtim, lajme dhe reklama === {| class="wikitable" |+Preferenca e burimeve të lajmeve nga amerikanët në vitin 2006. <ref name=":3">{{Cite web |title=Wayback Machine |url=http://www.ccgrouppr.com/PIP_News.and.Broadband.pdf |access-date=2025-06-10 |website=www.ccgrouppr.com}}</ref> |Televizion lokal |59% |- |Televizion Kombëtar |47% |- |Radio |44% |- |Gazetë lokale |38% |- |Internet |23% |- |Gazeta kombëtare |12% |- | colspan="2" |<small>Anketa lejoi përgjigje të shumëfishta</small> |} Në terma kulturorë, telekomunikacioni ka rritur aftësinë e publikut për të aksesuar muzikën dhe filmat. Me televizionin, njerëzit mund të shikojnë filma që nuk i kanë parë më parë në shtëpinë e tyre pa pasur nevojë të shkojnë në dyqanin e videove ose në kinema. Me radion dhe internetin, njerëzit mund të dëgjojnë muzikë që nuk e kanë dëgjuar më parë pa pasur nevojë të shkojnë në dyqanin e muzikës. Telekomunikacioni ka transformuar gjithashtu mënyrën se si njerëzit i marrin lajmet. Një anketë e vitit 2006 (tabela djathtas) me pak më shumë se 3,000 amerikanë nga organizata jofitimprurëse Pew Internet and American Life Project në Shtetet e Bashkuara, ku shumica përcaktuan televizionin ose radion në vend të gazetave. Telekomunikacioni ka pasur një ndikim po aq të rëndësishëm në reklama. [[TNS Media Intelligence]] raportoi se në vitin 2007, 58% e shpenzimeve për reklama në Shtetet e Bashkuara u shpenzuan për media që varen nga telekomunikacioni.<ref name=":3" /> {| class="wikitable" |+Shpenzimet për reklamim në SHBA në vitin 2007 ^{[ ''nevojitet citim'' ]} !Mesatarja ! !Shpenzimet |- |Internet |7.6% |11.31 miliardë dollarë |- |Radio |7.2% |10.69 miliardë dollarë |- |TV kabllor |12.1% |18.02 miliardë dollarë |- |Televizion i Sindikuar |2.8% |4.17 miliardë dollarë |- |Spot TV |11.3% |16.82 miliardë dollarë |- |TV në rrjet |17.1% |25.42 miliardë dollarë |- |Gazetë |18.9% |28.22 miliardë dollarë |- |Revistë |20.4% |30.33 miliardë dollarë |- |Jashtë |2.7% |4.02 miliardë dollarë |- |Totali |100% |149 miliardë dollarë |} == Rregullorja == ''<small>Shih edhe: Lista e organeve rregullatore të [[Telekomunikimet|telekomunikacionit]]</small>'' Shumë vende kanë miratuar legjislacion që përputhet me Rregulloret Ndërkombëtare të Telekomunikacionit të përcaktuara nga Unioni Ndërkombëtar i Telekomunikacionit (ITU), i cili është "agjencia kryesore e OKB-së për çështjet e teknologjisë së informacionit dhe komunikimit".<ref>{{Cite web |title=About ITU |url=http://www.itu.int/net/about/index.aspx |access-date=2025-06-10 |website=www.itu.int}}</ref>  Në vitin 1947, në Konferencën e Atlantic City-t, ITU vendosi të "ofrojë mbrojtje ndërkombëtare për të gjitha frekuencat e regjistruara në një listë të re ndërkombëtare të frekuencave dhe të përdorura në përputhje me Rregulloren e Radios". Sipas ''Rregulloreve të Radios'' të ITU-së të miratuara në Atlantic City, të gjitha frekuencat e referuara në ''Bordin Ndërkombëtar të Regjistrimit të Frekuencave'' , të shqyrtuara nga bordi dhe të regjistruara në ''Listën Ndërkombëtare të Frekuencave'' "do të kenë të drejtën e mbrojtjes ndërkombëtare nga ndërhyrjet e dëmshme".<ref>.</ref> Nga një perspektivë globale, ka pasur debate politike dhe legjislacion në lidhje me menaxhimin e telekomunikacionit dhe transmetimit. [[Historia e transmetimit]] diskuton disa debate në lidhje me balancimin e komunikimit konvencional siç është shtypi dhe telekomunikacionit siç është transmetimi radiofonik.<ref name=":4" />  Fillimi i [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]] solli shpërthimin e parë të propagandës ndërkombëtare të transmetimit.<ref name=":4" />  Vendet, qeveritë e tyre, kryengritësit, terroristët dhe milicitë kanë përdorur të gjithë teknikat e telekomunikacionit dhe transmetimit për të promovuar propagandën.<ref name=":4" /><ref>https://www.meforum.org/middle-east-quarterly/the-us-counter-propaganda-failure-in-iraq</ref><ref>{{Cite news |last=Wyatt |first=Edward |date=2014-11-10 |title=Obama Asks F.C.C. to Adopt Tough Net Neutrality Rules |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2014/11/11/technology/obama-net-neutrality-fcc.html |access-date=2025-06-10 |issn=0362-4331}}</ref>  Propaganda patriotike për lëvizjet politike dhe kolonizimin filloi në mesin e viteve 1930. Në vitin 1936, BBC transmetoi propagandë në Botën Arabe për të kundërshtuar pjesërisht transmetime të ngjashme nga Italia, e cila gjithashtu kishte interesa koloniale në Afrikën e Veriut.<ref>{{Cite news |last=Wyatt |first=Edward |date=2014-11-10 |title=Obama Asks F.C.C. to Adopt Tough Net Neutrality Rules |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2014/11/11/technology/obama-net-neutrality-fcc.html |access-date=2025-06-10 |issn=0362-4331}}</ref>  Debatet moderne politike në telekomunikacion përfshijnë riklasifikimin e [[shërbimit të internetit me brez të gjerë]] si një shërbim telekomunikacioni (i quajtur edhe [[neutralitet rrjeti]] ),<ref>{{Cite news |last=Board |first=The Editorial |date=2014-11-15 |title=Opinion {{!}} Why the F.C.C. Should Heed President Obama on Internet Regulation |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2014/11/15/opinion/why-the-fcc-should-heed-president-obama-on-internet-regulations.html |access-date=2025-06-10 |issn=0362-4331}}</ref><ref name=":5">{{Cite web |last=McGill |first=Margaret Harding |date=2022-09-26 |title=FCC takes long-delayed step against spam text surge |url=https://www.axios.com/2022/09/26/fcc-spam-texts-proposal-approved |access-date=2025-06-10 |website=Axios |language=en}}</ref>  rregullimin e [[spam-it telefonik]],<ref name=":5" /><ref>{{Cite web |last=Hall |first=Madison |title=Robocallers are preying on the elderly with fake Medicare calls. It's a no-brainer to stop it, but nobody has. |url=https://www.businessinsider.com/robocalls-medicare-fraud-how-to-stop-2023-2 |access-date=2025-06-10 |website=Business Insider |language=en-US}}</ref>  dhe zgjerimin e aksesit të përballueshëm në internet me brez të gjerë.<ref>{{Cite web |last=Office |first=U. S. Government Accountability |date=2023-02-01 |title=Affordable Broadband: FCC Could Improve Performance Goals and Measures, Consumer Outreach, and Fraud Risk Management {{!}} U.S. GAO |url=https://www.gao.gov/products/gao-23-105399 |access-date=2025-06-10 |website=www.gao.gov |language=en}}</ref> == Media moderne == === Shitjet e pajisjeve në të gjithë botën === Sipas të dhënave të mbledhura nga Gartne<ref>{{Cite news |last=Arthur |first=Charles |date=2009-03-04 |title=Why falling PC sales means Windows 7 is on the way |language=en-GB |work=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/technology/blog/2009/mar/04/computing-windows-sales |access-date=2025-06-10 |issn=0261-3077}}</ref><ref>{{Cite web |title=Mobile Phone Sales To Exceed One Billion in 2009 |url=https://www.palminfocenter.com/view_story.asp?ID=7978 |access-date=2025-06-10 |website=www.palminfocenter.com}}</ref>  dhe Ars Technica<ref>{{Cite web |last=Reimer |first=Jeremy |date=2005-12-15 |title=Total share: 30 years of personal computer market share figures |url=https://arstechnica.com/features/2005/12/total-share/ |access-date=2025-06-10 |website=Ars Technica |language=en}}</ref>  shitjet e pajisjeve kryesore të telekomunikacionit për konsumatorët në mbarë botën në miliona njësi ishin si më poshtë: {| class="wikitable" !Pajisjet / Viti !1975 !1980 !1985 !1990 !1994 !1996 !1998 !2000 !2002 !2004 !2006 !2008 |- |Kompjuterë |0 |1 |8 |20 |40 |75 |100 |135 |130 |175 |230 |280 |- |Telefonat celularë |N/A |N/A |N/A |N/A |N/A |N/A |180 |400 |420 |660 |830 |1000 |} === Telefoni === [[Skeda:Fibreoptic.jpg|parapamje|390x390px|Fibra optike ofron bandwidth më të lirë për komunikim në distanca të gjata.]] Në një rrjet telefonik, telefonuesi lidhet me personin me të cilin dëshiron të flasë me anë të çelësave në [[centrale të ndryshme telefonike]] . Çelësat formojnë një lidhje elektrike midis dy përdoruesve dhe cilësimet e këtyre çelësave përcaktohen elektronikisht kur telefonuesi [[shtyp]] numrin. Pasi të bëhet lidhja, zëri i telefonuesit transformohet në një sinjal elektrik duke përdorur një [[Mikrofoni|mikrofon]] të vogël në celularin e telefonuesit . Ky sinjal elektrik më pas dërgohet përmes rrjetit te përdoruesi në anën tjetër, ku transformohet përsëri në tingull nga një [[Zëdhënësi|altoparlant]] i vogël në celularin e atij personi. Që nga viti 2015 , telefonat fiks në shumicën e shtëpive të banimit janë analogë - domethënë, zëri i folësit përcakton drejtpërdrejt tensionin e sinjalit.<ref name=":8" />  Edhe pse thirrjet në distanca të shkurtra mund të trajtohen nga njëri skaj në tjetrin si sinjale analoge, ofruesit e shërbimeve telefonike po i konvertojnë në mënyrë transparente sinjalet në sinjale dixhitale për transmetim. Avantazhi i kësaj është se të dhënat e zërit të dixhitalizuara mund të udhëtojnë krah për krah me të dhënat nga interneti dhe mund të riprodhohen në mënyrë të përsosur në komunikimin në distancë të gjatë (në krahasim me sinjalet analoge që ndikohen në mënyrë të pashmangshme nga zhurma). Telefonat celularë kanë pasur një ndikim të rëndësishëm në rrjetet telefonike. Abonimet në telefonat celularë tani i tejkalojnë abonimet në linjën fikse në shumë tregje. Shitjet e telefonave celularë në vitin 2005 arritën në 816.6 milionë, me këtë shifër që ndahet pothuajse në mënyrë të barabartë midis tregjeve të Azisë/Paqësorit (204 milionë), Evropës Perëndimore (164 milionë), CEMEA-s (Evropa Qendrore, Lindja e Mesme dhe Afrika) (153.5 milionë), Amerikës së Veriut (148 milionë) dhe Amerikës Latine (102 milionë).<ref>{{Cite web |title=Gartner Says Top Six Vendors Drive Worldwide Mobile Phone Sales to 21 Percent Growth in 2005 |url=http://www.gartner.com/press_releases/asset_145891_11.html |access-date=2025-06-10 |website=www.gartner.com}}</ref>  Për sa i përket abonimeve të reja gjatë pesë viteve nga viti 1999, Afrika ka tejkaluar tregjet e tjera me një rritje prej 58.2%.<ref name=":10" />  Gjithnjë e më shumë, këto telefona po shërbehen nga sisteme ku përmbajtja zanore transmetohet në mënyrë dixhitale, siç janë [[GSM]] ose [[W-CDMA]], me shumë tregje që zgjedhin të heqin dorë nga sistemet analoge, siç janë [[AMPS]] .<ref>{{Cite journal |last=Mbarika |first=V.W.A. |last2=Mbarika |first2=I. |date=2006-05 |title=Africa calling [African wireless connection] |url=https://ieeexplore.ieee.org/document/1628825/ |journal=IEEE Spectrum |volume=43 |issue=5 |pages=56–60 |doi=10.1109/MSPEC.2006.1628825 |issn=0018-9235}}</ref> Ka pasur gjithashtu ndryshime dramatike në komunikimin telefonik prapa skenave. Duke filluar me funksionimin e [[TAT-8]] në vitin 1988, vitet 1990 panë përhapjen e gjerë të sistemeve të bazuara në fibra optike. Përfitimi i komunikimit me fibra optike është se ato ofrojnë një rritje drastike të kapacitetit të të dhënave. Vetë TAT-8 ishte në gjendje të mbante 10 herë më shumë thirrje telefonike sesa kablloja e fundit e bakrit e vendosur në atë kohë dhe kabllot e fibrave optike të sotme janë në gjendje të mbajnë 25 herë më shumë thirrje telefonike sesa TAT-8.<ref>{{Cite journal |last=Shladover |first=S.E. |date=2006 |title=PATH at 20 -- History and Major Milestones |url=https://doi.org/10.1109/itsc.2006.1706710 |journal=2006 IEEE Intelligent Transportation Systems Conference |publisher=IEEE |pages=1_22–1_29 |doi=10.1109/itsc.2006.1706710}}</ref>  Kjo rritje e kapacitetit të të dhënave është për shkak të disa faktorëve: Së pari, fibrat optike janë fizikisht shumë më të vogla se teknologjitë konkurruese. Së dyti, ato nuk vuajnë nga [[ndërveprimi]] , që do të thotë se disa qindra prej tyre mund të bashkohen lehtësisht së bashku në një kabllo të vetme.<ref>{{Cite journal |last=Garanovich |first=Ivan L. |last2=Sukhorukov |first2=Andrey A. |last3=Kivshar |first3=Yuri S. |date=2006-07 |title=Surface multi-gap solitons in nonlinear waveguide arrays |url=https://doi.org/10.1109/acoft.2006.4519293 |journal=ACOFT/AOS 2006 - Australian Conference on Optical Fibre Technology/Australian Optical Society |publisher=IEEE |pages=139–139 |doi=10.1109/acoft.2006.4519293}}</ref>  Së fundmi, përmirësimet në multipleksim kanë çuar në një rritje eksponenciale të kapacitetit të të dhënave të një fibre të vetme.<ref>{{Cite web |title=Original PDF |url=https://doi.org/10.15438/rr.5.1.7 |access-date=2025-06-10 |website=doi.org}}</ref><ref>{{Citation |title=Dunn, Robert John, (14 July 1946–24 April 2003) |date=2007-12-01 |url=https://doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u14352 |work=Who Was Who |publisher=Oxford University Press |access-date=2025-06-10}}</ref> Komunikimi në shumë rrjete moderne me fibra optike ndihmohet nga një protokoll i njohur si [[Modaliteti i Transferimit Asinkron]] (ATM). Protokolli ATM lejon [[transmetimin e të dhënave]] krah për krah të përmendur në paragrafin e dytë. Është i përshtatshëm për rrjetet telefonike publike sepse krijon një rrugë për të dhënat përmes rrjetit dhe shoqëron një [[kontratë trafiku]] me atë rrugë. Kontrata e trafikut është në thelb një marrëveshje midis klientit dhe rrjetit se si rrjeti do të trajtojë të dhënat; nëse rrjeti nuk mund t'i përmbushë kushtet e kontratës së trafikut, ai nuk e pranon lidhjen. Kjo është e rëndësishme sepse thirrjet telefonike mund të negociojnë një kontratë në mënyrë që të garantojnë një shpejtësi konstante të bit-eve, diçka që do të sigurojë që zëri i një telefonuesi të mos vonohet në pjesë ose të ndërpritet plotësisht.<ref>{{Cite book |last=Stallings |first=William |title=Data and computer communications |date=2004 |publisher=Prentice Hall, Pearson Education |isbn=978-0-13-183311-1 |edition=7. ed., internat. ed |series=Pearson education international |location=Upper Saddle River, NJ}}</ref>  Ka konkurrentë të ATM, siç është [[Ndërrimi i Etiketave Multiprotocol]] (MPLS), që kryejnë një detyrë të ngjashme dhe pritet të zëvendësojnë ATM në të ardhmen.<ref>{{Cite journal |last=Maly |first=Stefan |date=2010-04-25 |title=From ATM/ISDN to MPLS - Transition of the Columbus Igs Network |url=https://doi.org/10.2514/6.2010-1977 |journal=SpaceOps 2010 Conference |location=Reston, Virigina |publisher=American Institute of Aeronautics and Astronautics |doi=10.2514/6.2010-1977}}</ref><ref>{{Cite journal |date=2011-06-01 |title=Fuel for Thought |url=https://doi.org/10.1260/0958-305x.22.4.447 |journal=Energy &amp; Environment |volume=22 |issue=4 |pages=447–533 |doi=10.1260/0958-305x.22.4.447 |issn=0958-305X}}</ref> === Radio dhe televizioni === <small>''Artikujt kryesorë: [[Radio]] , [[Televizioni|Televizion]] dhe [[Transmetimi|Transmetim]]''</small> [[Skeda:Digital terrestrial television standards.svg|parapamje|335x335px|Standardet e televizionit dixhital dhe adoptimi i tyre në mbarë botën.]] Në një sistem transmetimi, [[kulla qendrore e transmetimit]] me fuqi të lartë transmeton një [[Valët elektromagnetike|valë elektromagnetike]] me frekuencë të lartë te shumë marrës me fuqi të ulët. Vala me frekuencë të lartë e dërguar nga kulla modulohet me një sinjal që përmban informacion vizual ose audio. Marrësi më pas [[akordohet]] në mënyrë që të kapë valën me frekuencë të lartë dhe një [[demodulator]] përdoret për të marrë sinjalin që përmban informacionin vizual ose audio. Sinjali i transmetimit mund të jetë analog (sinjali ndryshon vazhdimisht në lidhje me informacionin) ose dixhital (informacioni kodohet si një grup vlerash diskrete).<ref name=":2" /><ref>{{Citation |last=Warton |first=Richard |title=2159 FROM RICHARD WHARTON 12 February 1812 |date=1988-05-12 |url=https://doi.org/10.1093/oseo/instance.00066442 |work=The Collected Works of Jeremy Bentham: The Correspondence of Jeremy Bentham, Vol. 8: January 1809 to December 1816 |publisher=Oxford University Press |access-date=2025-06-10 |last2=Wharton |first2=Richard}}</ref> Industria e [[mediave transmetuese]] është në një pikë kthese kritike në zhvillimin e saj, me shumë vende që kalojnë nga transmetimet analoge në ato dixhitale. Ky veprim është bërë i mundur nga prodhimi i [[qarqeve të integruara]] më të lira, më të shpejta dhe më të afta . Avantazhi kryesor i transmetimeve dixhitale është se ato parandalojnë një numër ankesash të zakonshme për transmetimet tradicionale analoge. Për televizionin, kjo përfshin eliminimin e problemeve të tilla si [[imazhet me dëborë]] , [[hijezimi]] dhe shtrembërime të tjera. Këto ndodhin për shkak të natyrës së transmetimit analog, që do të thotë se perturbacionet për shkak të zhurmës do të jenë të dukshme në daljen përfundimtare. Transmetimi dixhital e kapërcen këtë problem sepse sinjalet dixhitale reduktohen në vlera diskrete pas marrjes dhe për këtë arsye perturbacionet e vogla nuk ndikojnë në daljen përfundimtare. Në një shembull të thjeshtuar, nëse një mesazh binar 1011 do të transmetohej me amplituda sinjali [1.0 0.0 1.0 1.0] dhe do të merrej me amplituda sinjali [0.9 0.2 1.1 0.9], ai prapë do të dekodohej në mesazhin binar 1011 - një riprodhim perfekt i asaj që është dërguar. Nga ky shembull, mund të shihet edhe një problem me transmetimet dixhitale, pasi nëse zhurma është mjaftueshëm e madhe, ajo mund ta ndryshojë ndjeshëm mesazhin e dekoduar. Duke përdorur [[korrigjimin e gabimit përpara]], një marrës mund të korrigjojë një numër të vogël gabimesh në bit në mesazhin që rezulton, por shumë zhurmë do të çojë në një dalje të pakuptueshme dhe rrjedhimisht në një ndërprerje të transmetimit.<ref>{{Cite journal |last=Greeney |first=Bob |date=2001-12 |title=Implementing Digital Television in Australia |url=https://doi.org/10.5594/j18014 |journal=SMPTE Journal |volume=110 |issue=12 |pages=843–845 |doi=10.5594/j18014 |issn=0036-1682}}</ref><ref>{{Cite book |last=Stallings |first=William |title=Data and computer communications |date=2004 |publisher=Prentice Hall, Pearson Education |isbn=978-0-13-183311-1 |edition=7. ed., internat. ed |series=Pearson education international |location=Upper Saddle River, NJ}}</ref> Në transmetimet televizive dixhitale, ekzistojnë tre standarde konkurruese që ka të ngjarë të miratohen në të gjithë botën. Këto janë standardet [[ATSC]] , [[DVB]] dhe [[ISDB]] ; miratimi i këtyre standardeve deri më tani është paraqitur në hartën me mbishkrime. Të tre standardet përdorin [[MPEG-2]] për kompresimin e videos. ATSC përdor [[Dolby Digital]] AC-3 për kompresimin e audios, ISDB përdor [[Kodimin e Avancuar të Audios]] (MPEG-2 Pjesa 7) dhe DVB nuk ka standard për kompresimin e audios, por zakonisht përdor [[MPEG-1]] Pjesa 3 Shtresa 2.<ref>{{Cite web |title=Original PDF |url=https://doi.org/10.15438/rr.5.1.7 |access-date=2025-06-10 |website=doi.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Original PDF |url=https://doi.org/10.15438/rr.5.1.7 |access-date=2025-06-10 |website=doi.org}}</ref>  Zgjedhja e modulimit ndryshon gjithashtu midis skemave. Në transmetimet dixhitale audio, standardet janë shumë më të unifikuara me praktikisht të gjitha vendet që zgjedhin të miratojnë standardin e [[Transmetimit Dixhital Audio]] (i njohur edhe si standardi [[Eureka 147]] ). Përjashtim bëjnë Shtetet e Bashkuara të cilat kanë zgjedhur të miratojnë [[Radion HD]] . Radioja HD, ndryshe nga Eureka 147, bazohet në një metodë transmetimi të njohur si transmetim [[brenda brezit në kanal]] që lejon që informacioni dixhital të mbështetet në transmetimet normale analoge AM ose FM.<ref>{{Cite journal |date=2002-04-02 |title=Appendix 2: DAB: Status of Introduction – World‐wide |url=https://doi.org/10.1002/0470841702.app02 |journal=Digital Audio Broadcasting |pages=249–250 |doi=10.1002/0470841702.app02}}</ref> Megjithatë, pavarësisht kalimit në pritje në dixhital, televizioni analog vazhdon të transmetohet në shumicën e vendeve. Një përjashtim janë Shtetet e Bashkuara që i dhanë fund transmetimit televiziv analog (nga të gjitha stacionet televizive përveç atyre me fuqi shumë të ulët) më 12 qershor 2009  pasi e shtyu dy herë afatin e kalimit.<ref>{{Cite web |date=1991-05-03 |title=WCBS-TV News/New York Times Race Relations Poll, June 1990 |url=https://doi.org/10.3886/icpsr09502.v1 |access-date=2025-06-10 |website=ICPSR Data Holdings}}</ref> Kenia gjithashtu i dha fund transmetimit televiziv analog në dhjetor 2014 pas vonesave të shumta. Për televizionin analog, ishin në përdorim tre standarde për transmetimin e televizionit me ngjyra (shihni një hartë mbi miratimin [https://en.m.wikipedia.org/wiki/File:NTSC-PAL-SECAM.png këtu] ). Këto njihen si [[PAL]] (i projektuar gjermanisht), [[NTSC]] (i projektuar amerikanisht) dhe [[SECAM]] (i projektuar francezisht). Për radion analoge, kalimi në radio dixhitale bëhet më i vështirë nga kostoja më e lartë e marrësve dixhitalë.<ref>{{Cite journal |last=Ajlouni |first=Abdul-Wali M. S. |date=2006-01-01 |title=Deep Atomic Binding (DAB) Approach in Interpretation of Fission Products Behavior in Terrestrial and Water Ecosystems |url=https://doi.org/10.1115/icone14-89055 |journal=Volume 5: Safety and Security; Low Level Waste Management, Decontamination and Decommissioning; Nuclear Industry Forum |publisher=ASMEDC |pages=9–12 |doi=10.1115/icone14-89055}}</ref>  Zgjedhja e modulimit për radion analoge është zakonisht midis modulimit të amplitudës ( '''AM''' ) ose modulimit të frekuencës ( '''FM''' ). Për të arritur [[riprodhimin stereo]] , një nënbartës i moduluar me amplitudë përdoret për [[FM stereo]] , dhe modulimi i amplitudës kuadraturë përdoret për AM stereo ose [[C-QUAM]] . === Interneti === [[Skeda:OSI Model v1.svg|parapamje|401x401px|Modeli referent OSI]] Interneti është një rrjet mbarëbotëror kompjuterësh dhe rrjetesh kompjuterike që komunikojnë me njëri-tjetrin duke përdorur [[Protokollin e Internetit]] (IP).<ref>{{Cite journal |last=Cerf |first=Vinton G. |date=2017 |title=What Hath We Wrought? |url=https://doi.org/10.1109/mic.2017.2911427 |journal=IEEE Internet Computing |volume=21 |issue=4 |pages=103–104 |doi=10.1109/mic.2017.2911427 |issn=1089-7801}}</ref> Çdo kompjuter në internet ka një [[Adresa IP|adresë IP]] unike që mund të përdoret nga kompjuterë të tjerë për të dërguar informacion tek ai. Prandaj, çdo kompjuter në internet mund të dërgojë një mesazh te çdo kompjuter tjetër duke përdorur adresën e tij IP. Këto mesazhe mbajnë me vete adresën IP të kompjuterit të origjinës duke lejuar komunikim dypalësh. Interneti është kështu një shkëmbim mesazhesh midis kompjuterëve. <ref>{{Citation |title=Churchill, Brig. John Atherton, (10 April 1887–22 May 1965) |date=2007-12-01 |url=https://doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u55357 |work=Who Was Who |publisher=Oxford University Press |access-date=2025-06-10}}</ref> Është vlerësuar se 51% e informacionit që rrjedhte përmes rrjeteve të telekomunikacionit dypalësh në vitin 2000 rrjedhte përmes internetit (shumica e pjesës tjetër (42%) përmes [[Telefoni fiks|telefonit fiks]] ). Deri në vitin 2007, interneti dominonte qartë dhe kapte 97% të të gjithë informacionit në rrjetet e telekomunikacionit (shumica e pjesës tjetër (2%) përmes [[telefonave celularë]] ).<ref name=":0" />  Që nga viti 2008 , rreth 21.9% e popullsisë botërore ka qasje në internet me shkallët më të larta të qasjes (të matura si përqindje e popullsisë) në Amerikën e Veriut (73.6%), Oqeani/Australi (59.5%) dhe Evropë (48.1%).<ref>{{Cite journal |last=van Gerven Oei |first=Vincent W.J. |date=2023-03-16 |title=Adding Usage Stats for Google Books and the Internet Archive |url=https://doi.org/10.21428/ae6a44a6.7b1a35aa |journal=punctum books |doi=10.21428/ae6a44a6.7b1a35aa}}</ref>  Për sa i përket [[qasjes në internet me brez të gjerë]] , Islanda (26.7%), Koreja e Jugut (25.4%) dhe Holanda (25.3%) kryesonin botën.<ref>{{Cite web |title=5.1. OECD broadband subscribers per 100 inhabitants, December 2005 |url=https://doi.org/10.1787/266425563301 |access-date=2025-06-10 |website=doi.org}}</ref> Interneti funksionon pjesërisht për shkak të [[protokolleve]] që rregullojnë mënyrën se si kompjuterët dhe ruterët komunikojnë me njëri-tjetrin. Natyra e komunikimit në rrjetin kompjuterik i jep vetes një qasje të shtresuar ku protokollet individuale në grumbullin e protokolleve funksionojnë pak a shumë në mënyrë të pavarur nga protokollet e tjera. Kjo lejon që protokollet e nivelit më të ulët të përshtaten për situatën e rrjetit, pa ndryshuar mënyrën se si funksionojnë protokollet e nivelit më të lartë. Një shembull praktik pse kjo është e rëndësishme është sepse lejon një [[Shfletuesi i internetit|shfletues interneti]] të ekzekutojë të njëjtin kod pavarësisht nëse kompjuteri në të cilin po funksionon është i lidhur me internetin përmes një lidhjeje Ethernet ose [[Wi-Fi]] . Protokollet shpesh fliten për vendin e tyre në modelin referues OSI (foto në të djathtë), i cili u shfaq në vitin 1983 si hapi i parë në një përpjekje të pasuksesshme për të ndërtuar një suitë protokollesh rrjeti të miratuar universalisht.<ref>{{Citation |last=Alani |first=Mohammed M. |title=TCP/IP Model |date=2014 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-319-05152-9_3 |work=SpringerBriefs in Computer Science |pages=19–50 |place=Cham |publisher=Springer International Publishing |isbn=978-3-319-05151-2 |access-date=2025-06-10}}</ref> Për internetin, mediumi fizik dhe protokolli i lidhjes së të dhënave mund të ndryshojnë disa herë ndërsa paketat përshkojnë globin. Kjo ndodh sepse interneti nuk vendos kufizime se cili medium fizik ose protokoll i lidhjes së të dhënave përdoret. Kjo çon në miratimin e mediave dhe protokolleve që i përshtaten më së miri situatës së rrjetit lokal. Në praktikë, shumica e komunikimeve ndërkontinentalë do të përdorin protokollin e Modalitetit të Transferimit Asinkron (ATM) (ose një ekuivalent modern) përveç fibrës optike. Kjo ndodh sepse për shumicën e komunikimeve ndërkontinentalë, interneti ndan të njëjtën infrastrukturë si rrjeti publik telefonik i komutuar. Në shtresën e rrjetit, gjërat standardizohen me Protokollin e Internetit (IP) që përdoret për [[adresimin logjik]] . Për World Wide Web, këto adresa IP rrjedhin nga forma e lexueshme nga njeriu duke përdorur [[Sistemin e Emrave të Domaineve]] (p.sh., 72.14.207.99 rrjedh nga [[Google|Google.com]] ). Për momentin, versioni më i përdorur gjerësisht i Protokollit të Internetit është versioni katër, por një kalim në versionin gjashtë është i afërt.<ref>{{Cite journal |date=2021-03-08 |title=Port Moresby Project - October 1966-October 1970 - North wall (from yard area), 13 February 1968 |url=https://doi.org/10.47688/rba_archives_pn-012502}}</ref> Në shtresën e transportit, shumica e komunikimeve përdorin ose Protokollin e Kontrollit të Transmetimit (TCP) ose [[Protokollin e Datagramit të Përdoruesit]] (UDP). TCP përdoret kur është thelbësore që çdo mesazh i dërguar të merret nga kompjuteri tjetër, ndërsa UDP përdoret kur është thjesht e dëshirueshme. Me TCP, paketat ritransmetohen nëse humbasin dhe vendosen në rregull para se t'u paraqiten shtresave më të larta. Me UDP, paketat nuk renditen dhe as nuk ritransmetohen nëse humbasin. Si paketat TCP ashtu edhe ato UDP mbajnë [[numra portash]] me vete për të specifikuar se nga cili aplikacion ose [[proces]] duhet të trajtohet paketa.<ref>{{Cite journal |last=Stallings |first=Robert B. |last2=Olson |first2=Kevin M. |last3=Hanscom |first3=Michael |date=2005-01-01 |title=Woodash Additives used to Produce Enhanced Alkaline-Stabilized EPA Class A Biosolids |url=https://doi.org/10.2175/193864705783967953 |journal=Proceedings of the Water Environment Federation |volume=2005 |issue=2 |pages=683–702 |doi=10.2175/193864705783967953 |issn=1938-6478}}</ref>  Meqenëse protokolle të caktuara të nivelit të aplikacionit përdorin [[porte të caktuara]] , administratorët e rrjetit mund të manipulojnë trafikun për t'iu përshtatur kërkesave të veçanta. Shembuj janë kufizimi i aksesit në internet duke bllokuar trafikun e destinuar për një port të caktuar ose ndikimi në performancën e aplikacioneve të caktuara duke caktuar [[përparësi]] . Mbi shtresën e transportit, ka disa protokolle që përdoren ndonjëherë dhe përshtaten lirshëm në shtresat e sesionit dhe prezantimit, më së shumti protokollet [[Secure Sockets Layer]] (SSL) dhe [[Transport Layer Security]] (TLS). Këto protokolle sigurojnë që të dhënat e transferuara midis dy palëve të mbeten plotësisht konfidenciale.<ref>{{Cite journal |last=Dierks |first=T. |last2=Allen |first2=C. |date=1999-01 |title=The TLS Protocol Version 1.0 |url=https://doi.org/10.17487/rfc2246}}</ref>  Së fundmi, në shtresën e aplikacionit, ka shumë protokolle me të cilat përdoruesit e internetit do të ishin të njohur, të tilla si [[HTTP]] (shfletimi në internet), [[POP3]] (email), [[File Transfer Protocol|FTP]] (transferimi i skedarëve), [[Internet Relay Chat|IRC]] (biseda në internet), [[BitTorrent (protokoll)|BitTorrent]] (ndarja e skedarëve) dhe [[XMPP]] (mesazhet e menjëhershme). [[Protokolli Voice over Internet]] (VoIP) lejon që paketat e të dhënave të përdoren për komunikime [[sinkrone]] me zë. Paketat e të dhënave shënohen si paketa të tipit zë dhe mund të prioritizohen nga administratorët e rrjetit në mënyrë që biseda sinkrone në kohë reale të jetë më pak e nënshtruar ndaj grindjeve me llojet e tjera të trafikut të të dhënave të cilat mund të vonohen (p.sh., transferimi i skedarëve ose emaili) ose të ruhen paraprakisht (p.sh., audio dhe video) pa dëmtime. Ky prioritizim është në rregull kur rrjeti ka kapacitet të mjaftueshëm për të gjitha thirrjet VoIP që zhvillohen në të njëjtën kohë dhe rrjeti është i aktivizuar për prioritizim, p.sh., një rrjet privat në stilin e korporatës, por interneti në përgjithësi nuk menaxhohet në këtë mënyrë dhe kështu mund të ketë një ndryshim të madh në cilësinë e thirrjeve VoIP në një rrjet privat dhe në internetin publik.<ref>{{Citation |title=Voice over Internet Protocol (VoIP) and the Virtual Computer-Assisted Telephone Interview (CATI) Facility |date=2008 |url=https://doi.org/10.4135/9781412963947.n628 |work=Encyclopedia of Survey Research Methods |place=2455 Teller Road, Thousand Oaks California 91320 United States of America |publisher=Sage Publications, Inc. |isbn=978-1-4129-1808-4 |access-date=2025-06-10}}</ref> === Rrjetet lokale dhe rrjetet e zonës së gjerë === Pavarësisht rritjes së internetit, karakteristikat e [[rrjeteve lokale]] (LAN) - rrjeteve kompjuterike që nuk shtrihen përtej disa kilometrave - mbeten të dallueshme. Kjo ndodh sepse rrjetet në këtë shkallë nuk kërkojnë të gjitha veçoritë e shoqëruara me rrjete më të mëdha dhe shpesh janë më efektive nga ana e kostos dhe efikase pa to. Kur ato nuk janë të lidhura me internetin, ato kanë gjithashtu avantazhet e privatësisë dhe sigurisë. Megjithatë, mungesa e qëllimshme e një lidhjeje të drejtpërdrejtë me internetin nuk ofron mbrojtje të sigurt nga hakerat, forcat ushtarake ose fuqitë ekonomike. Këto kërcënime ekzistojnë nëse ka ndonjë metodë për t'u lidhur nga distanca me LAN-in. [[Rrjetet me sipërfaqe të gjerë]] (WAN) janë rrjete kompjuterike private që mund të shtrihen për mijëra kilometra. Edhe një herë, disa nga avantazhet e tyre përfshijnë privatësinë dhe sigurinë. Përdoruesit kryesorë të LAN-eve dhe WAN-eve private përfshijnë forcat e armatosura dhe agjencitë e inteligjencës që duhet ta mbajnë informacionin e tyre të sigurt dhe sekret. Në mesin e viteve 1980, dolën disa grupe protokollesh komunikimi për të mbushur boshllëqet midis shtresës së lidhjes së të dhënave dhe shtresës së aplikacionit të [[modelit të referencës OSI]] . Këto përfshinin [[AppleTalk]] , [[IPX]] dhe [[NetBIOS]], me protokollin dominues të vendosur gjatë fillimit të viteve 1990 që ishte IPX për shkak të popullaritetit të tij me përdoruesit e [[MS-DOS]] . [[TCP/IP]] ekzistonte në këtë pikë, por zakonisht përdorej vetëm nga institucionet e mëdha qeveritare dhe kërkimore.<ref name=":11" /> Ndërsa interneti u rrit në popullaritet dhe trafiku i tij kërkohej të drejtohej në rrjete private, protokollet TCP/IP zëvendësuan teknologjitë ekzistuese të rrjetit lokal. Teknologji të tjera, të tilla si [[DHCP]] , lejuan që kompjuterët e bazuar në TCP/IP të vetëkonfiguroheshin në rrjet. Funksione të tilla ekzistonin edhe në setet e protokolleve AppleTalk/IPX/NetBIOS. <ref>{{Cite journal |last=Troan |first=O. |last2=Droms |first2=R. |date=2003-12 |title=IPv6 Prefix Options for Dynamic Host Configuration Protocol (DHCP) version 6 |url=https://doi.org/10.17487/rfc3633}}</ref> Ndërsa Modaliteti i Transferimit Asinkron (ATM) ose Ndërrimi i Etiketave me Shumë Protokolle (MPLS) janë protokolle tipike të lidhjes së të dhënave për rrjete më të mëdha si WAN; Ethernet dhe Token Ring janë protokolle tipike të lidhjes së të dhënave për LAN. Këto protokolle ndryshojnë nga protokollet e mëparshme në atë që janë më të thjeshta, p.sh., ato lënë jashtë veçori të tilla si garancitë e cilësisë së shërbimit dhe ofrojnë [[kontroll të aksesit në medium]] . Të dyja këto ndryshime lejojnë sisteme më ekonomike. <ref>{{Cite journal |last=Stallings |first=William |date=2013-11 |title=Inside SHA-3 |url=https://doi.org/10.1109/mpot.2013.2254508 |journal=IEEE Potentials |volume=32 |issue=6 |pages=26–31 |doi=10.1109/mpot.2013.2254508 |issn=0278-6648}}</ref> Pavarësisht popullaritetit modest të Token Ring në vitet 1980 dhe 1990, praktikisht të gjitha rrjetet lokale (LAN) tani përdorin pajisje Ethernet me ose pa tel. Në shtresën fizike, shumica e implementimeve të Ethernet me tel përdorin [[kabllo bakri me çifte të përdredhura]] (duke përfshirë rrjetet e zakonshme [[10BASE-T]] ). Megjithatë, disa implementime të hershme përdornin kabllo koaksiale më të rënda dhe disa implementime të kohëve të fundit (veçanërisht ato me shpejtësi të lartë) përdorin fibra optike.<ref>{{Cite journal |last=Osborn |first=A.G. |last2=Johnson |first2=H.D. |last3=Stallings |first3=T.L. |date=1978-08-01 |title=Controlling TATB growth with binders. Process development endeavor No. 16 |url=https://doi.org/10.2172/6860818}}</ref>  Kur përdoren fibrat optike, duhet bërë dallimi midis fibrave multimode dhe fibrave me një modalitet. [[Fibrat multimode]] mund të mendohen si fibra optike më të trasha që janë më të lira për t'u prodhuar pajisje, por që vuajnë nga një bandwidth më i vogël i përdorshëm dhe dobësim më i keq - që nënkupton performancë më të dobët në distanca të gjata.<ref name=":11">{{Citation |title=Cable, Fiber Optic, Multi-Mode, 200/230/500 μm, Step Index, Tight Buffer |url=https://doi.org/10.4271/as5382/6 |publisher=SAE International |access-date=2025-06-10}}</ref> == Referencat == <references /> === Bibliografia === * Goggin, Gerard, ''Global Mobile Media'' (New York: Routledge, 2011), p. 176. <nowiki>ISBN 978-0-415-46918-0</nowiki>. * OECD, ''Universal Service and Rate Restructuring in Telecommunications'', Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) Publishing, 1991. <nowiki>ISBN 92-64-13497-2</nowiki>. * Wheen, Andrew. ''Dot-Dash to Dot.Com: How Modern Telecommunications Evolved from the Telegraph to the Internet'' (Springer, 2011). == Linqe të jashtme == https://itc-conference.org/ https://www.itu.int/en/Pages/default.aspx https://web.archive.org/web/20080302071329/http://www.atis.org/tg2k/ https://www.fcc.gov/ http://www.comsoc.org/ https://www.itu.int/home/ https://web.archive.org/web/20040413074912/http://www.ericsson.com/support/telecom/index.shtml dwkcq7revgbjmnb186utyfz0s3fadwp 2808514 2808512 2025-06-10T18:35:41Z Sadiku Aida 174021 2808514 wikitext text/x-wiki = Telekomunikacionet = '''Telekomunikacioni''', i përdorur shpesh në formën e tij shumës ose shkurtuar si '''telekom''' , është transmetimi i informacionit në distancë duke përdorur mjete elektronike, zakonisht përmes kabllove, radiovalëve ose teknologjive të tjera të komunikimit. Këto mjete transmetimi mund të ndahen në [[kanale komunikimi]] për [[multipleksim]], duke lejuar që një medium i vetëm të transmetojë disa [[seanca komunikimi]] njëkohsisht. Teknologjitë në distanca të gjata të shpikura gjatë shekujve 20-të dhe 21-të përgjithësisht përdorin energji elektrike dhe përfshijnë [[Telegrafi|telegrafin]], [[Telefoni|telefonin]], [[Televizioni|televizionin]] dhe [[radion]]. [[Skeda:Erdfunkstelle Raisting 2.jpg|parapamje|355x355px|Stacioni tokësor në objektin e [[Komunikimet satelitore|komunikimit satelitor]] Raisting Earth Station në Raisting, [[Bavaria|Bavari,]] [[Gjermania|Gjermani]]]] Rrjetet e hershme të telekomunikacionit përdornin tela metalikë si medium për transmetimin e sinjaleve. Këto rrjete u përdorën për [[telegrafi]] dhe telefoni për shumë dekada. Në dekadën e parë të shekullit të 20-të, filloi një revolucion në [[komunikimin pa tel me përparime, përfshirë ato të bëra në komunikimet radio]] nga [[Guglielmo Marconi]], i cili fitoi [[Çmimin Nobel në Fizikë]] në vitin 1909. Pionierë të tjerë të hershëm në telekomunikacionin elektrik dhe elektronik përfshijnë bashkë-shpikësit e telegrafit [[Charles Wheatstone]] dhe [[Samuel Morse , shpikës dhe zhvillues të shumtë të telefonit]], përfshirë [[Antonio Meucci]], [[Philipp Reis]], [[Elisha Gray]] dhe [[Aleksander Graham Bell|Alexander Graham Bell]], shpikësit e radios [[Edwin Armstrong]] dhe [[Lee de Forest]] , si dhe shpikësit e televizionit si [[Vladimir K. Zworykin]] , [[John Logie Baird]] dhe [[Philo Farnsworth]] . Që nga vitet 1960, përhapja e teknologjive dixhitale ka bërë që komunikimet [[Zanorja|zanore]] të plotësohen gradualisht nga të dhënat. Kufizimet fizike të mediave metalike nxitën zhvillimin e fibrave optike.<ref name=":6">{{Cite web |title=How does a Gigabit Passive Optical Network (GPON) work? |url=https://www.eib.org/en/stories/what-is-gpon |access-date=2025-06-10 |website=European Investment Bank |language=en}}</ref><ref>{{Cite book |url=https://nap.nationalacademies.org/read/11711/chapter/3 |title=Read "Renewing U.S. Telecommunications Research" at NAP.edu |language=en}}</ref><ref name=":7">{{Cite web |last=Cyphers |first=Bennett |date=2019-10-16 |title=The Case for Fiber to the Home, Today: Why Fiber is a Superior Medium for 21st Century Broadband |url=https://www.eff.org/wp/case-fiber-home-today-why-fiber-superior-medium-21st-century-broadband |access-date=2025-06-10 |website=Electronic Frontier Foundation |language=en}}</ref> Interneti , një teknologji e pavarur nga çdo medium i caktuar, ka siguruar akses global në shërbime për përdoruesit individualë dhe ka zvogëluar më tej kufizimet e vendndodhjes dhe kohës në komunikime. == Përkufizimi == Në [[Konferencën e Telegrafit të Plotfuqishëm]] të vitit 1932 dhe në Konferencën Ndërkombëtare të Radiotelegrafit në Madrid, të dy organizatat u bashkuan për të formuar [[Bashkimin Ndërkombëtar të Telekomunikacionit]] (ITU).<ref>{{Cite web |title=Plenipotentiary Conferences |url=https://www.itu.int/en/history/Pages/PlenipotentiaryConferences.aspx?conf=4.5 |access-date=2025-06-10 |website=ITU |language=en-US}}</ref>  Ata e përkufizuan ''telekomunikacionin'' si "çdo komunikim telegrafik ose telefonik të shenjave, sinjaleve, shkrimit, faksimileve dhe tingujve të çdo lloji, me anë të telave, sistemeve pa tel ose proceseve të tjera të sinjalizimit elektrik ose sinjalizimit vizual (semaforë)". Përkufizimi u rikonfirmua më vonë, sipas Nenit 1.3 të [[Rregulloreve të Radios të ITU-së]] , i cili e përkufizonte atë si "Çdo transmetim, emetim ose pritje e shenjave, sinjaleve, shkrimeve, imazheve dhe tingujve ose inteligjencës së çdo natyre me anë të [[telave]] , radios, optikës ose sistemeve të tjera elektromagnetike". Si të tilla, teknologjitë e komunikimit të ngadaltë si [[posta]] dhe [[tubat pneumatikë]] përjashtohen nga përkufizimi i telekomunikacionit.<ref>{{Citation |title=ITU Radio Regulations |date=2024-06-08 |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=ITU_Radio_Regulations&oldid=1227993467 |work=Wikipedia |language=en |access-date=2025-06-10}}</ref><ref>Constitution and Convention of the International Telecommunication Union, Annex (Geneva, 1992)</ref> ''Telekomunikacion'' është një emër i përbërë nga parashtesa greke ''tele-'' (τῆλε), që do të thotë ''i largët'' , ''shumë larg'' ose ''larg'',<ref name=":8">{{Cite web |title=Tele- - Etymology & Meaning of the Prefix |url=https://www.etymonline.com/word/tele- |access-date=2025-06-10 |website=etymonline |language=en-US}}</ref>  dhe foljes latine ''communicare'' , që do të thotë ''të'' ''ndash'' . Përdorimi i saj modern është përshtatur nga frëngjishtja,<ref>{{Cite web |title=Oxford Languages {{!}} The Home of Language Data |url=https://languages.oup.com/ |access-date=2025-06-10 |website=languages.oup.com |language=en-GB}}</ref>  sepse përdorimi i saj i shkruar u regjistrua në vitin 1904 nga inxhinieri dhe romancieri francez [[Édouard Estaunié]].<ref>http://www.ieee.org/portal/cms_docs_iportals/iportals/aboutus/history_center/conferences/che2004/Dilhac.pdf</ref><ref>{{Citation |title=New Oxford American Dictionary |date=2025-05-27 |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=New_Oxford_American_Dictionary&oldid=1292460159 |work=Wikipedia |language=en |access-date=2025-06-10}}</ref>  ''Komunikim'' u përdor për herë të parë si fjalë angleze në fund të shekullit të 14-të. Vjen nga frëngjishtja e vjetër comunicacion (shekulli i 14-të, frëngjishtja moderne komunikim), nga latinishtja communicacionem (komunikim emëror), emër veprimi nga rrjedha e pjesores së shkuar të communicare, "të ndash, të ndash; të komunikosh, të japësh, të informosh; të bashkohesh, të bashkosh, të marrësh pjesë në", fjalë për fjalë, "të bësh të përbashkët", nga communis.<ref>{{Cite web |title=Communication - Etymology, Origin & Meaning |url=https://www.etymonline.com/word/communication |access-date=2025-06-10 |website=etymonline |language=en-US}}</ref> == Historia == Shumë [[media transmetimi]] janë përdorur për komunikim në distanca të gjata gjatë gjithë historisë, nga [[sinjalet e tymit]] , [[fenerët]] , [[telegrafi semaforik]] , [[sinjalet me flamuj]] dhe [[heliografët]] optikë deri te [[telat]] dhe hapësirat boshe të krijuara për të mbartur [[sinjale elektromagnetike]] . [[Skeda:Tour du telegraphe Chappe Saverne 01.JPG|parapamje|379x379px|Një kopje e një prej kullave semaforike të [[Chappes, Allier|Chappe-së]]]] === Para epokës elektrike dhe elektronike === [[Pëllumbat shtëpiakë]] janë përdorur gjatë gjithë historisë nga kultura të ndryshme. [[Posta e pëllumbave]] kishte rrënjë [[persiane dhe më vonë u përdor nga]] romakët për të ndihmuar ushtrinë e tyre. [[Frontinusi]] pretendoi se [[Jul Çezari|Jul Cezari]] përdori pëllumba si lajmëtarë në pushtimin e [[Galisë]].<ref>{{Cite web |last=www.kodear.net |first=KODEAR {{!}} |title=Galileo Technologies {{!}} Smarter energy, for a better world. |url=https://www.galileotechnologies.com/ |access-date=2025-06-10 |website=Galileo Technologies {{!}} Smarter energy, for a better world. |language=es}}</ref>  Grekët gjithashtu përcollën emrat e fituesve në [[Lojërat Olimpike]] në qytete të ndryshme duke përdorur pëllumba shtëpiakë.<ref>{{Cite web |title=UQP |url=http://www.uqp.uq.edu.au/book_details.php?id=9780702236419 |access-date=2025-06-10 |website=www.uqp.uq.edu.au}}</ref>  Në fillim të shekullit të 19-të, qeveria holandeze përdori sistemin në [[Java]] dhe [[Sumatra]] . Dhe në vitin 1849, [[Paul Julius Reuter]] filloi një shërbim pëllumbash për të fluturuar çmimet e aksioneve midis [[Aachen]] dhe [[Brukseli|Brukselit]] , një shërbim që funksionoi për një vit derisa u mbyll boshllëku në lidhjen telegrafike.<ref>{{Cite news |date=2008-02-19 |title=Reuters, from pigeons to multimedia merger |language=en-GB |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/article/business/reuters-from-pigeons-to-multimedia-merger-idUSL18491006/ |access-date=2025-06-10}}</ref> Në Mesjetë, zinxhirët e [[fenerëve]] përdoreshin zakonisht në majat e kodrave si një mjet për të transmetuar një sinjal. Zinxhirët e fenerëve kishin pengesën se mund të transmetonin vetëm një sasi të vetme informacioni, kështu që kuptimi i mesazhit, si p.sh. "armiku është parë", duhej të bihej dakord paraprakisht. Një rast i shquar i përdorimit të tyre ishte gjatë [[Armatës Spanjolle]] , kur një zinxhir fenerësh transmetoi një sinjal nga [[Plymouth County (Iowa)|Plymouth]] në [[Londra|Londër]].<ref>https://web.archive.org/web/20200104142345/https://www.britainexpress.com/History/tudor/armada.htm</ref> Në vitin 1792, [[Claude Chappe]] , një inxhinier francez, ndërtoi sistemin e parë fiks [[të telegrafisë]] vizuale (ose [[linjën semaforike]] ) midis [[Lilës]] dhe Parisit.<ref>{{Cite web |title=Wayback Machine |url=http://chappe.ec-lyon.fr/ |access-date=2025-06-10 |website=chappe.ec-lyon.fr}}</ref>  Megjithatë, semafori vuajti nga nevoja për operatorë të aftë dhe kulla të shtrenjta në intervale prej dhjetë deri në tridhjetë kilometra (gjashtë deri në nëntëmbëdhjetë milje). Si rezultat i konkurrencës nga telegrafi elektrik, linja e fundit tregtare u braktis në vitin 1880.<ref>{{Cite web |title=Wayback Machine |url=https://www.itu.int/itudoc/gs/promo/tsb/88192.pdf |access-date=2025-06-10 |website=www.itu.int}}</ref> Përveç fenerëve dhe pëllumbave, komunikimi në distancë të gjatë përdorej si tinguj [[të koduar daullesh]] , fryrja e [[brirëve]] dhe [[Bilbili (zog)|bilbila]] . === Telegrafi dhe telefoni === Më 25 korrik 1837, [[telegrafi i parë elektrik]] komercial u demonstrua nga shpikësi anglez Sir [[William Fothergill Cooke]] dhe shkencëtari anglez Sir [[Charles Wheatstone]].<ref>{{Cite web |title=WhiteStone Technology |url=https://whitestonetechnology.com/ |access-date=2025-06-10 |language=en-US}}</ref><ref name=":7" /> Të dy shpikësit e panë pajisjen e tyre si "një përmirësim të telegrafit elektromagnetik [ekzistues]" dhe jo si një pajisje të re.<ref>{{Cite web |title=The Electromagnetic Telegraph |url=https://www.du.edu/~jcalvert/tel/morse/morse.htm |access-date=2025-06-10 |website=www.du.edu}}</ref> [[Samuel Morse]] zhvilloi në mënyrë të pavarur një version të telegrafit elektrik që e demonstroi pa sukses më 2 shtator 1837. [[Kodi i tij]] ishte një përparim i rëndësishëm në krahasim me metodën e sinjalizimit të Wheatstone. [[Kablloja e parë transatlantike e telegrafit]] u përfundua me sukses më 27 korrik 1866, duke lejuar telekomunikacionin transatlantik për herë të parë.<ref>{{Cite web |title=The Atlantic Cable by Bern Dibner |url=http://www.sil.si.edu/digitalcollections/hst/atlantic-cable/ |access-date=2025-06-10 |website=www.sil.si.edu}}</ref> Pas përpjekjeve të hershme për të zhvilluar një ''telegraf me zë'' nga [[Antonio Meucci]] dhe një ''telefon'' nga [[Johann Philipp Reis]] , një patentë për telefonin konvencional u paraqit nga [[Alexander Bell]] në shkurt të vitit 1876 (vetëm pak orë para se [[Elisha Gray]] të paraqiste një [[kërkesë për patentë]] për një pajisje të ngjashme).<ref>{{Cite web |title=Who is credited with inventing the telephone? |url=https://www.loc.gov/item/who-is-credited-with-inventing-the-telephone/ |access-date=2025-06-10 |website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA}}</ref><ref>{{Cite web |title=Elisha Gray |url=http://www2.oberlin.edu/external/EOG/OYTT-images/ElishaGray.html |access-date=2025-06-10 |website=www2.oberlin.edu}}</ref>  Shërbimet e para telefonike komerciale u krijuan nga Bell Telephone Company në 1878 dhe 1879 në të dy anët e Atlantikut në qytetet e [[New Haven (Connecticut)|New Haven]] dhe Londrës.<ref>{{Cite web |title=Connected Earth: The telephone |url=http://www.connected-earth.com/Galleries/Telecommunicationsage/Thetelephone/index.htm |access-date=2025-06-10 |website=www.connected-earth.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=History of AT&T$#058; Milestones in AT&T History |url=https://www.att.com/history/milestones.html |access-date=2025-06-10 |website=www.att.com}}</ref> === Radio dhe televizioni === Në vitin 1894, shpikësi italian [[Guglielmo Marconi]] filloi të zhvillonte një komunikim pa tel duke përdorur fenomenin e sapozbuluar të [[valëve të radios]] , duke demonstruar, deri në vitin 1901, se ato mund të transmetoheshin përtej Oqeanit Atlantik.<ref>{{Cite web |title=Tesla's Biography |url=http://www.teslasociety.com/biography.htm |access-date=2025-06-10 |website=www.teslasociety.com}}</ref>  Ky ishte fillimi i [[telegrafisë pa tel]] me anë të radios. Më 17 dhjetor 1902, një transmetim nga [[stacioni Marconi në Glace Bay, Nova Scotia, Kanada]] , u bë mesazhi i parë radiofonik në botë që kaloi Atlantikun nga Amerika e Veriut. Në vitin 1904, u krijua një shërbim komercial për të transmetuar përmbledhje lajmesh të natës te anijet abonuese, të cilat i përfshinin ato në gazetat e tyre në bord.<ref>"TR Center - Talking Across the Ocean". ''www.theodorerooseveltcenter.org''. Archived from the original on 17 April 2021. Retrieved 12 March 2021.</ref> [[Lufta e Parë Botërore]] përshpejtoi zhvillimin e radios për [[komunikimet ushtarake]] . Pas luftës, [[transmetimet komerciale radiofonike AM]] filluan në vitet 1920 dhe u bënë një medium i rëndësishëm masiv për argëtim dhe lajme. [[Lufta e Dytë Botërore]] përshpejtoi përsëri zhvillimin e radios për qëllime të kohës së luftës për komunikimin ajror dhe tokësor, navigimin radiofonik dhe radarin.<ref>{{Cite web |title=TR Center - Talking Across the Ocean |url=https://www.theodorerooseveltcenter.org/Blog/Item/Talking%20Across%20the%20Ocean |access-date=2025-06-10 |website=www.theodorerooseveltcenter.org}}</ref>  Zhvillimi i [[transmetimit stereo FM]] të radios filloi në vitet 1930 në Shtetet e Bashkuara dhe në vitet 1940 në Mbretërinë e Bashkuar,<ref>"Report 1946-04 – Frequency Modulation". ''BBC Research & Development''. January 1946. Archived from the original on 3 January 2020. Retrieved 3 January 2020.</ref>  duke zëvendësuar AM si standardin dominues komercial në vitet 1970.<ref name=":6" /> Më 25 mars 1925, [[John Logie Baird]] demonstroi transmetimin e pamjeve në lëvizje në dyqanin [[Selfridges]] në Londër . Pajisja e Baird mbështetej në [[diskun Nipkow]] nga [[Paul Nipkow]] dhe kështu u bë e njohur si [[televizori mekanik]] . Ai formoi bazën e transmetimeve eksperimentale të kryera nga [[Korporata Britanike e Transmetimeve]] duke filluar më 30 shtator 1929.<ref>{{Cite web |title=Wayback Machine |url=http://www.mztv.com/newframe.asp?content=http://www.mztv.com/pioneers.html |access-date=2025-06-10 |website=www.mztv.com}}</ref>  Megjithatë, për pjesën më të madhe të shekullit të 20-të, televizorët vareshin nga [[tubi me rreze katodike]] i shpikur nga [[Karl Ferdinand Braun]] . Versioni i parë i një televizori të tillë që tregoi premtime u prodhua nga [[Philo Farnsworth]] dhe iu demonstrua familjes së tij më 7 shtator 1927.<ref>{{Cite web |title=TIME 100: Philo Farnsworth |url=http://www.time.com/time/time100/scientist/profile/farnsworth.html |access-date=2025-06-10 |website=www.time.com}}</ref>  Pas Luftës së Dytë Botërore, eksperimentet e ndërprera rifilluan dhe televizioni u bë një medium i rëndësishëm transmetimi për argëtim në shtëpi. === Valvulat termionike === Lloji i pajisjes i njohur si ''[[tub termionik]]'' ose ''valvul termionik'' përdor [[emetimin termionik]] të elektroneve nga një [[katodë e nxehtë]] për një numër funksionesh themelore elektronike, siç janë [[amplifikimi i sinjalit dhe korrigjimi i rrymës]] . Tubi më i thjeshtë i vakumit, [[dioda]] e shpikur në vitin 1904 nga [[John Ambrose Fleming]] , përmban vetëm një katodë të nxehtë që lëshon elektrone dhe një anodë. Elektronet mund të rrjedhin vetëm në një drejtim përmes pajisjes - nga katoda në anodë. Shtimi i një ose më shumë [[rrjeteve të kontrollit]] brenda tubit mundëson që rryma midis katodës dhe anodës të kontrollohet nga voltazhi në rrjet ose rrjete.<ref>{{Cite web |title=The Vacuum Tube |url=https://www.pbs.org/transistor/science/events/vacuumt.html |access-date=2025-06-10 |website=www.pbs.org}}</ref>  Këto pajisje u bënë një komponent kyç i qarqeve elektronike për gjysmën e parë të shekullit të 20-të dhe ishin thelbësore për zhvillimin e radios, televizionit, radarit, [[regjistrimit dhe riprodhimit të zërit]] , rrjeteve telefonike në distanca të gjata dhe [[kompjuterëve analogë]] dhe të hershëm dixhitalë . Ndërsa disa aplikime kishin përdorur teknologji më të hershme si [[transmetuesi i boshllëkut të shkëndijave]] për radio ose [[kompjuterët mekanikë]] për informatikë, ishte shpikja e tubit termionik të vakumit që i bëri këto teknologji të përhapura dhe praktike, duke çuar në krijimin e [[Elektronika|elektronikës.]]<ref name=":9" /> Në vitet 1940, shpikja e [[pajisjeve gjysmëpërçuese]] bëri të mundur prodhimin e pajisjeve [[në gjendje të ngurtë]] , të cilat janë më të vogla, më të lira dhe më efikase, të besueshme dhe të qëndrueshme se llambat termionike. Duke filluar nga mesi i viteve 1960, llambat termionike u zëvendësuan me [[Tranzistori|tranzistorin]] . Llambat termionike ende kanë disa zbatime për disa amplifikatorë me frekuencë të lartë. === Rrjetet kompjuterike dhe interneti === Më 11 shtator 1940, [[George Stibitz]] transmetoi probleme për Kalkulatorin e tij të Numrave Kompleksë në Nju Jork duke përdorur një teletyp dhe mori rezultatet e llogaritura në [[Kolegji Dartmouth|Kolegjin Dartmouth]] në [[Nju Hampshire]].<ref>{{Cite web |title=George Stibitz (1904 - 1995) |url=https://www.kerryr.net/pioneers/stibitz.htm |access-date=2025-06-10 |website=www.kerryr.net}}</ref>  Ky konfigurim i një kompjuteri të centralizuar ( [[Kompjuterët mainframe|mainframe]] ) me [[terminale të largëta memece]] mbeti popullor deri në vitet 1970. Në vitet 1960, [[Paul Brannigan|Paul Baran]] dhe, në mënyrë të pavarur, [[Donald Davies]] filluan të hetonin [[ndërrimin e paketave]] , një teknologji që dërgon një mesazh në pjesë në destinacionin e tij [[në mënyrë asinkrone]] pa e kaluar atë përmes një [[mainframe të centralizuar]]. [[Një rrjet]] me katër nyje u shfaq më 5 dhjetor 1969, duke përbërë fillimet e [[ARPANET]] , i cili deri në vitin 1981 ishte rritur në 213 [[Tejlidhje|nyje]].<ref>{{Cite book |last=Hafner |first=Katie |title=Where wizards stay up late: the origins of the Internet |last2=Lyon |first2=Matthew |date=2006 |publisher=Simon & Schuster Paperbacks |isbn=978-0-684-83267-8 |edition=1. Simon & Schuster paperback ed |location=New York}}</ref>  ARPANET përfundimisht u bashkua me rrjete të tjera për të formuar internetin. Ndërsa zhvillimi i internetit ishte në fokus të [[Task Forcës për Inxhinierinë e Internetit]] (IETF), e cila publikoi një seri dokumentesh me [[Kërkesë për Komente]] , përparime të tjera në rrjetëzim ndodhën në [[laboratorët industrialë]] , siç janë zhvillimet e [[rrjetit lokal (LAN) të Ethernet]] (1983), [[Token Ring]] (1984) ^{[ ''nevojitet citim'' ]} dhe topologjisë së [[rrjetit Star]] . === Rritja e kapacitetit të transmetimit === Kapaciteti efektiv për të shkëmbyer informacion në mbarë botën përmes rrjeteve të telekomunikacionit dypalësh u rrit nga 281 [[petabajt]] (PB) informacion të kompresuar në mënyrë optimale në vitin 1986 në 471 PB në vitin 1993, në 2.2 [[ekzabajt]] (EB) në vitin 2000 dhe në 65 EB në vitin 2007.<ref name=":0">{{Cite journal |last=Hilbert |first=Martin |last2=López |first2=Priscila |date=2011-04 |title=The World’s Technological Capacity to Store, Communicate, and Compute Information |url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.1200970 |journal=Science |volume=332 |issue=6025 |pages=60–65 |doi=10.1126/science.1200970}}</ref>  Ky është ekuivalenti informativ i dy faqeve të gazetave për person në ditë në vitin 1986 dhe gjashtë gazetave të plota për person në ditë deri në vitin 2007.<ref>{{Cite news |title=That giant sifting sound |language=en |work=The Ideas Economy |url=http://ideas.economist.com/video/giant-sifting-sound-0 |access-date=2025-06-10}}</ref>  Duke pasur parasysh këtë rritje, telekomunikacioni luan një rol gjithnjë e më të rëndësishëm në ekonominë botërore dhe industria globale e telekomunikacionit ishte rreth $4.7 trilion dollarë në vitin 2012.<ref name=":1">{{Cite web |last=Ltd. |first=Plunkett Research, |title=Telecommunications Statistics |url=http://www.plunkettresearch.com/Telecommunications/TelecommunicationsStatistics/tabid/96/Default.aspx |access-date=2025-06-10 |website=www.plunkettresearch.com |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Ltd. |first=Plunkett Research, |title=telecommunications market research - Telecommunications Industry Market Research - Instant Access to Complete Market Research for the Telecommunications Industry, Competitive Intelligence, Revenues, Forecasts, Statistics, Business Trends, Technologies, and Mailing Lists. |url=http://www.plunkettresearch.com/telecommunications-market-research/industry-and-business-data/statistics |access-date=2025-06-10 |website=www.plunkettresearch.com}}</ref>  Të ardhurat nga shërbimet e industrisë globale të telekomunikacionit u vlerësuan të ishin $1.5 trilion dollarë në vitin 2010, që korrespondon me 2.4% të produktit të brendshëm bruto (PBB) botëror.<ref name=":1" /> == Konceptet teknike == Telekomunikacioni modern bazohet në një sërë konceptesh kyçe që kanë përjetuar zhvillim dhe përsosje progresive në një periudhë prej më shumë se një shekulli: === Elementet bazë === Teknologjitë e telekomunikacionit mund të ndahen kryesisht në metoda [[me tela]] dhe pa tela. Në përgjithësi, një sistem bazë telekomunikacioni përbëhet nga tre pjesë kryesore që janë gjithmonë të pranishme në një formë ose në një tjetër: * Një [[Transmetuesi|transmetues]] që merr informacion dhe e shndërron atë në një [[sinjal]] * Një [[medium transmetimi]] , i quajtur edhe ''kanal fizik,'' që mbart sinjalin (p.sh., [["kanali i hapësirës së lirë")]] * Një [[Marrësi i mesazhit të dhënave|marrës]] që merr sinjalin nga kanali dhe e shndërron atë përsëri në informacion të përdorshëm për marrësin Në një [[stacion transmetimi radiofonik]] , [[Përforcuesi elektronik|amplifikatori]] i madh i fuqisë së stacionit është transmetuesi dhe [[antena]] e transmetimit është ndërfaqja midis amplifikatorit të fuqisë dhe kanalit të hapësirës së lirë. Kanali i hapësirës së lirë është mediumi i transmetimit dhe antena e marrësit është ndërfaqja midis kanalit të hapësirës së lirë dhe marrësit. Më pas, [[marrësi i radios]] është destinacioni i sinjalit të radios, ku ai shndërrohet nga energjia elektrike në tingull. Sistemet e telekomunikacionit janë herë pas here [["dupleks"]] (sisteme dykahëshe) me një kuti të vetme elektronike që funksionon si transmetues dhe si marrës, ose si ''marrës-transmetues'' (p.sh., një [[Telefoni celular|telefon celular]] ).<ref name=":2">{{Cite book |last=Haykin |first=Simon S. |url=http://archive.org/details/communicationsy000simo |title=Communication systems |date=2001 |publisher=New York : Wiley |others=Internet Archive |isbn=978-0-471-17869-9}}</ref>  Elektronika e transmetimit dhe elektronika e marrësit brenda një marrësi-transmetuesi janë mjaft të pavarura nga njëra-tjetra. Kjo mund të shpjegohet me faktin se transmetuesit radio përmbajnë amplifikatorë fuqie që funksionojnë me fuqi elektrike të matura në vat ose kilovat, por marrësit radio merren me fuqi radio të matura në mikrovat ose [[nanovat]] . Prandaj, marrësit-transmetues duhet të projektohen dhe ndërtohen me kujdes për të izoluar qarqet e tyre me fuqi të lartë dhe qarqet e tyre me fuqi të ulët nga njëri-tjetri për të shmangur ndërhyrjet. Telekomunikacioni nëpërmjet linjave fikse quhet [[komunikim pikë-me-pikë]] sepse ndodh midis një transmetuesi dhe një marrësi. Telekomunikacioni nëpërmjet transmetimeve radiofonike quhet [[komunikim transmetues]] sepse ndodh midis një transmetuesi të fuqishëm dhe shumë marrësve radiofonikë me fuqi të ulët, por të ndjeshëm.<ref name=":2" /> Telekomunikacionet në të cilat janë projektuar transmetues dhe marrës të shumtë për të bashkëpunuar dhe për të ndarë të njëjtin kanal fizik quhen [[sisteme multipleks]] . Ndarja e kanaleve fizike duke përdorur multipleksimin shpesh rezulton në ulje të konsiderueshme të kostos. Sistemet e multipleksuara vendosen në rrjetet e telekomunikacionit dhe sinjalet e multipleksuara kalohen në nyje deri te marrësi i saktë i terminalit të destinacionit. === Komunikimet analoge kundrejt atyre dixhitale === Komunikimet mund të kodohen si [[sinjale analoge]] ose dixhitale , të cilat nga ana tjetër mund të mbahen nga sisteme [[komunikimi analoge]] ose dixhitale . Sinjalet analoge ndryshojnë vazhdimisht në lidhje me informacionin, ndërsa sinjalet dixhitale kodojnë informacionin si një bashkësi vlerash diskrete (p.sh., një bashkësi prej njëshash dhe zerosh).<ref>{{Cite book |last=Ambardar |first=Ashok |url=http://archive.org/details/analogdigitalsig00amba |title=Analog and digital signal processing |date=1999 |publisher=Pacific Grove, CA : Brooks/Cole Pub. Co. |others=Internet Archive |isbn=978-0-534-95409-3}}</ref>  Gjatë përhapjes dhe marrjes, informacioni i përmbajtur në sinjalet analoge degradohet nga [[zhurma]] e padëshirueshme . Zakonisht, zhurma në një sistem komunikimi mund të shprehet si shtim ose zbritje nga sinjali i dëshirueshëm nëpërmjet një [[procesi të rastësishëm]] . Kjo formë zhurme quhet [[zhurmë shtesë]] , me kuptimin që zhurma mund të jetë negative ose pozitive në raste të ndryshme. Nëse shqetësimi shtesë i zhurmës nuk tejkalon një prag të caktuar, informacioni i përmbajtur në sinjalet dixhitale do të mbetet i paprekur. Rezistenca e tyre ndaj zhurmës përfaqëson një avantazh kyç të sinjaleve dixhitale ndaj sinjaleve analoge. Megjithatë, sistemet dixhitale [[dështojnë në mënyrë katastrofike]] kur zhurma tejkalon aftësinë e sistemit për të korrigjuar automatikisht. Nga ana tjetër, sistemet analoge dështojnë në mënyrë të këndshme: ndërsa zhurma rritet, sinjali bëhet gjithnjë e më i degraduar, por ende i përdorshëm. Gjithashtu, transmetimi dixhital i [[të dhënave të vazhdueshme]] shton në mënyrë të pashmangshme [[zhurmë kuantizimi]] në dalje. Kjo mund të reduktohet, por jo të eliminohet, vetëm në kurriz të rritjes së kërkesës për gjerësinë e brezit të kanalit. === Kanalet e komunikimit === ''Artikulli kryesor: Kanali i komunikimit'' Termi ''kanal'' ka dy kuptime të ndryshme. Në një kuptim, një kanal është mediumi fizik që mbart një sinjal midis transmetuesit dhe marrësit. Shembuj të kësaj përfshijnë [[Atmosfera|atmosferën]] për komunikimet zanore, [[Fibra optike|fibrat optike]] të qelqit për disa lloje [[komunikimesh optike]] , [[Kabllo koaksiale|kabllot koaksiale]] për komunikime nëpërmjet tensioneve dhe rrymave elektrike në to, dhe [[hapësirën e lirë]] për komunikime duke përdorur [[dritën e dukshme]] , [[valët infra të kuqe]] , [[dritën ultraviolet]] dhe [[valët e radios]] . Llojet e kabllove koaksiale klasifikohen sipas llojit RG ose ''udhëzuesit të radios'' , terminologji e nxjerrë nga Lufta e Dytë Botërore. Emërtimet e ndryshme RG përdoren për të klasifikuar aplikimet specifike të transmetimit të sinjalit.<ref>{{Cite web |last=Team |first=Consolidated Electronic |date=2016-01-12 |title=Coax Cable FAQ Series: What is RG Cable? |url=https://www.conwire.com/blog/conwire-faq-series-part-1-what-is-rg-cable/ |access-date=2025-06-10 |website=Consolidated Electronic Wire & Cable}}</ref>  Ky kanal i fundit quhet ''kanali i hapësirës së lirë'' . Dërgimi i valëve të radios nga një vend në tjetrin nuk ka të bëjë fare me praninë ose mungesën e një atmosfere midis të dyjave. Valët e radios udhëtojnë nëpër një [[Vakumi|vakum]] të përsosur po aq lehtë sa udhëtojnë nëpër ajër, mjegull, re ose çdo lloj tjetër gazi. Kuptimi tjetër i termit ''kanal'' në telekomunikacion shihet në frazën [[kanal komunikimi]] , i cili është një nënndarje e një mediumi transmetimi në mënyrë që të mund të përdoret për të dërguar rryma të shumëfishta informacioni njëkohësisht. Për shembull, një stacion radioje mund të transmetojë valë radioje në hapësirë ​​të lirë në frekuenca afërsisht 94.5  [[MHz]] (megahertz), ndërsa një stacion tjetër radioje mund të transmetojë njëkohësisht valë radioje në frekuenca afërsisht 96.1 MHz. Çdo stacion radioje do të transmetonte valë radioje në një [[gjerësi]] frekuence prej rreth 180  kHz (kilohertz), të përqendruara në frekuenca të tilla si më sipër, të cilat quhen [["frekuenca bartëse"]] . Çdo stacion në këtë shembull është i ndarë nga stacionet e tij ngjitur me 200 kHz, dhe diferenca midis 200 kHz dhe 180 kHz (20 kHz) është një lejim inxhinierik për papërsosmëritë në sistemin e komunikimit. Në shembullin e mësipërm, ''kanali i hapësirës së lirë'' është ndarë në kanale komunikimi sipas [[frekuencave]] , dhe secilit kanal i është caktuar një brez i veçantë frekuence në të cilin do të transmetojë valë radioje. Ky sistem i ndarjes së mediumit në kanale sipas frekuencës quhet ''[[multipleksim me ndarje frekuence]]'' . Një term tjetër për të njëjtin koncept është ''[[multipleksimi me ndarje gjatësie vale]]'' , i cili përdoret më shpesh në komunikimet optike kur transmetues të shumtë ndajnë të njëjtin medium fizik. Një mënyrë tjetër për të ndarë një medium komunikimi në kanale është t'i caktohet secilit dërgues një segment kohor periodik (një ''interval kohor'' , për shembull, 20 [[milisekonda]] nga çdo sekondë) dhe t'i lejohet secilit dërgues të dërgojë mesazhe vetëm brenda intervalit të vet kohor. Kjo metodë e ndarjes së mediumit në kanale komunikimi quhet [[multipleksim me ndarje kohore]] (TDM) dhe përdoret në komunikimin me fibra optike. Disa sisteme komunikimi radio përdorin TDM brenda një kanali të caktuar FDM. Prandaj, këto sisteme përdorin një hibrid të TDM dhe FDM. === Modulimi === ''<small>Artikulli kryesor: [[Modulimi në amplitudë|Modulimi]]</small>'' Formësimi i një sinjali për të përcjellë informacion njihet si ''modulim'' . Modulimi mund të përdoret për të përfaqësuar një mesazh dixhital si një formë vale analoge. Kjo zakonisht quhet [["çelësim"]] - një term i nxjerrë nga përdorimi më i vjetër i Kodit Morse në telekomunikacion - dhe ekzistojnë disa teknika çelësimi (këto përfshijnë [[çelësimin me zhvendosje faze]] , [[çelësimin me zhvendosje frekuence]] dhe [[çelësimin me zhvendosje amplitude]] ). Sistemi [[Bluetooth]] , për shembull, përdor çelësimin me zhvendosje faze për të shkëmbyer informacion midis pajisjeve të ndryshme.<ref name=":9">Haykin, pp. 344–403.</ref><ref>{{Cite web |title= |url=https://www.bluetooth.org/foundry/adopters/document/Core_v2.0_EDR/en/1/Core_v2.0_EDR.zip |language=sq}}</ref>  Përveç kësaj, ekzistojnë kombinime të çelësimit me zhvendosje faze dhe çelësimit me zhvendosje amplitude i cili quhet (në zhargonin e fushës) [[modulim amplitude kuadrature]] (QAM) që përdoret në sistemet e komunikimit radio dixhital me kapacitet të lartë. Modulimi mund të përdoret gjithashtu për të transmetuar informacionin e sinjaleve analoge me frekuencë të ulët në frekuenca më të larta. Kjo është e dobishme sepse sinjalet analoge me frekuencë të ulët nuk mund të transmetohen në mënyrë efektive në hapësirë ​​të lirë. Prandaj, informacioni nga një sinjal analog me frekuencë të ulët duhet të ngulitet në një sinjal me frekuencë më të lartë (i njohur si [[vala bartëse]] ) para transmetimit. Ekzistojnë disa skema të ndryshme modulimi për të arritur këtë [dy nga më themeloret janë [[modulimi i amplitudës]] (AM) dhe [[modulimi i frekuencës]] (FM)]. Një shembull i këtij procesi është zëri i një diskisti që ngulitet në një valë bartëse 96 MHz duke përdorur modulimin e frekuencës (zëri më pas do të pranohej në një radio si kanali 96 FM).<ref name=":10">Haykin, pp. 88–126.</ref>  Përveç kësaj, modulimi ka avantazhin se mund të përdorë multipleksimin e ndarjes së frekuencës (FDM). === Rrjetet e telekomunikacionit === <small>''Artikulli kryesor: [[Telekomunikimet|Rrjeti i telekomunikacionit]]''</small> Një rrjet telekomunikacioni është një koleksion transmetuesish, marrësish dhe [[kanalesh komunikimi]] që i dërgojnë mesazhe njëri-tjetrit. Disa rrjete komunikimi dixhital përmbajnë një ose më shumë [[Routeri|ruterë]] që punojnë së bashku për të transmetuar informacion te përdoruesi i duhur. Një rrjet komunikimi analog përbëhet nga një ose më shumë [[çelësa]] që krijojnë një lidhje midis dy ose më shumë përdoruesve. Për të dy llojet e rrjeteve, [[përsëritësit]] mund të jenë të nevojshëm për të amplifikuar ose rikrijuar sinjalin kur ai transmetohet në distanca të gjata. Kjo është për të luftuar [[dobësimin]] që mund ta bëjë sinjalin të padallueshëm nga zhurma.<ref>https://web.archive.org/web/20080302071329/http://www.atis.org/tg2k/</ref>  Një tjetër avantazh i sistemeve dixhitale ndaj analogut është se dalja e tyre është më e lehtë për t'u ruajtur në kujtesë, dmth., dy gjendje tensioni (i lartë dhe i ulët) janë më të lehta për t'u ruajtur sesa një gamë e vazhdueshme gjendjesh. == Ndikimi shoqëror == Telekomunikacioni ka një ndikim të rëndësishëm shoqëror, kulturor dhe ekonomik në shoqërinë moderne. Në vitin 2008, vlerësimet i vendosën të ardhurat e [[industrisë së telekomunikacionit]] në 4.7 trilion dollarë amerikanë ose pak më pak se tre përqind të [[produktit bruto botëror]] (kursi zyrtar i këmbimit).<ref name=":1" />  Disa seksione në vijim diskutojnë ndikimin e telekomunikacionit në shoqëri. === Mikroekonomi === Në shkallën [[Mikroekonomia e avancuar : teori, shembuj dhe ushtrime të zgjidhura|mikroekonomike]] , kompanitë kanë përdorur telekomunikacionin për të ndihmuar në ndërtimin e perandorive globale të biznesit. Kjo është e vetëkuptueshme në rastin e shitësit me pakicë online [[Amazon (kompani)|Amazon.com]], por, sipas akademikut Edward Lenert, edhe shitësi me pakicë konvencional [[Walmart]] ka përfituar nga infrastruktura më e mirë e telekomunikacionit krahasuar me konkurrentët e tij.<ref>{{Cite journal |last=Lenert |first=Edward M. |date=1998-12-01 |title=A Communication Theory Perspective on Telecommunications Policy |url=https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1998.tb02767.x |journal=Journal of Communication |volume=48 |issue=4 |pages=3–23 |doi=10.1111/j.1460-2466.1998.tb02767.x |issn=0021-9916}}</ref>  Në qytete në të gjithë botën, pronarët e shtëpive përdorin telefonat e tyre për të porositur dhe rregulluar një sërë shërbimesh në shtëpi, duke filluar nga shpërndarja e picave deri te elektricistët. Edhe komunitetet relativisht të varfra janë vërejtur se e përdorin telekomunikacionin në avantazhin e tyre. Në [[distriktin Narsingdi]] të Bangladeshit , fshatarët e izoluar përdorin telefona celularë për të folur drejtpërdrejt me shitësit me shumicë dhe për të rregulluar një çmim më të mirë për mallrat e tyre. Në [[Bregun e Fildishtë]] , kultivuesit e kafesë ndajnë telefona celularë për të ndjekur ndryshimet orare në çmimet e kafesë dhe për të shitur me çmimin më të mirë.<ref>{{Cite web |title=Wayback Machine |url=http://dissertations.bc.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1016&context=ashonors |access-date=2025-06-10 |website=dissertations.bc.edu}}</ref> === Makroekonomi === Në shkallën [[Makroekonomiks : teori, teste, ushtrime|makroekonomike]] , Lars-Hendrik Röller dhe [[Leonard Waverman]] sugjeruan një lidhje shkakësore midis infrastrukturës së mirë të telekomunikacionit dhe rritjes ekonomike.<ref>{{Citation |title=CiteSeerX |date=2024-05-02 |url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=CiteSeerX&oldid=1221864764 |work=Wikipedia |language=en |access-date=2025-06-10}}</ref><ref>{{Cite web |first=Christine Zhen-Wei Qiang and Carlo M. Rossotto with Kaoru Kimura |date=from the original on 12 August 2020. Retrieved 31 March 2016. |title=Error - System Unavailable |url=https://message.worldbank.org/isp_error_page.htm |access-date=2025-06-10 |website=message.worldbank.org |language=sq}}</ref>  Pak veta e kundërshtojnë ekzistencën e një korrelacioni, megjithëse disa argumentojnë se është gabim ta shohim marrëdhënien si shkakësore.<ref name=":12" /> Për shkak të përfitimeve ekonomike të infrastrukturës së mirë të telekomunikacionit, ekziston një shqetësim në rritje për aksesin e pabarabartë në shërbimet e telekomunikacionit midis vendeve të ndryshme të botës - kjo njihet si [[ndarja dixhitale]] . Një studim i vitit 2003 nga [[Bashkimi Ndërkombëtar i Telekomunikacionit|Unioni Ndërkombëtar i Telekomunikacionit]] (ITU) zbuloi se afërsisht një e treta e vendeve kanë më pak se një abonim celular për çdo 20 persona dhe një e treta e vendeve kanë më pak se një abonim telefonik fiks për çdo 20 persona. Sa i përket aksesit në internet, afërsisht gjysma e të gjitha vendeve kanë më pak se një në 20 persona me akses në internet. Nga ky informacion, si dhe të dhënat arsimore, ITU ishte në gjendje të përpilonte një indeks që mat aftësinë e përgjithshme të qytetarëve për të aksesuar dhe përdorur teknologjitë e informacionit dhe komunikimit.<ref>{{Cite web |title=Digital Access Index (DAI) |url=https://www.itu.int/ITU-D/ict/dai/ |access-date=2025-06-10 |website=www.itu.int}}</ref>  Duke përdorur këtë masë, Suedia, Danimarka dhe [[Islanda]] morën renditjen më të lartë, ndërsa vendet afrikane [[Nigeria|Nigeri]] , [[Burkina Faso]] dhe [[Mali]] morën më të ulëtin.<ref>https://www.itu.int/ITU-D/ict/publications/wtdr_03/material/WTDR2003Sum_e.pdf</ref> === Ndikimi social === Telekomunikacioni ka luajtur një rol të rëndësishëm në marrëdhëniet shoqërore. Megjithatë, pajisje të tilla si sistemi telefonik fillimisht u reklamuan me theks në dimensionet praktike të pajisjes (siç është aftësia për të kryer biznes ose për të porositur shërbime në shtëpi) në krahasim me dimensionet shoqërore. Vetëm në fund të viteve 1920 dhe 1930 dimensionet shoqërore të pajisjes u bënë një temë e spikatur në reklamat telefonike. Promocionet e reja filluan t'u drejtoheshin emocioneve të konsumatorëve, duke theksuar rëndësinë e bisedave shoqërore dhe të qëndrimit të lidhur me familjen dhe miqtë.<ref>{{Cite journal |last=Fischer |first=Claude S. |date=1988 |title="Touch Someone": The Telephone Industry Discovers Sociability |url=https://www.jstor.org/stable/3105226 |journal=Technology and Culture |volume=29 |issue=1 |pages=32–61 |doi=10.2307/3105226 |issn=0040-165X}}</ref> Që atëherë, roli që telekomunikacioni ka luajtur në marrëdhëniet shoqërore është bërë gjithnjë e më i rëndësishëm. Në vitet e fundit, ^{[ ''kur?'' ]} popullariteti i [[rrjeteve sociale]] është rritur ndjeshëm. Këto faqe u lejojnë përdoruesve të komunikojnë me njëri-tjetrin, si dhe të postojnë fotografi, ngjarje dhe profile që të tjerët t'i shohin. Profilet mund të rendisin moshën, interesat, preferencat seksuale dhe statusin e marrëdhënies së një personi. Në këtë mënyrë, këto faqe mund të luajnë një rol të rëndësishëm në gjithçka, nga organizimi i angazhimeve shoqërore deri te [[takimet]] . <ref>CNN. 4 April 2008. Archived from the original on 6 November 2017. Retrieved 8 February 2009.</ref> Përpara rrjeteve sociale, teknologjitë si [[shërbimi i mesazheve të shkurtra]] (SMS) dhe telefoni kishin gjithashtu një ndikim të rëndësishëm në ndërveprimet sociale. Në vitin 2000, grupi i kërkimit të tregut [[Ipsos MORI]] raportoi se 81% e përdoruesve të SMS-ve të moshës 15 deri në 24 vjeç në Mbretërinë e Bashkuar e kishin përdorur shërbimin për të koordinuar marrëveshjet sociale dhe 42% për të flirtuar. <ref>''Ipsos MORI''. September 2005. Archived from the original on 27 December 2016.</ref> === Argëtim, lajme dhe reklama === {| class="wikitable" |+Preferenca e burimeve të lajmeve nga amerikanët në vitin 2006. <ref name=":3">{{Cite web |title=Wayback Machine |url=http://www.ccgrouppr.com/PIP_News.and.Broadband.pdf |access-date=2025-06-10 |website=www.ccgrouppr.com}}</ref> |Televizion lokal |59% |- |Televizion Kombëtar |47% |- |Radio |44% |- |Gazetë lokale |38% |- |Internet |23% |- |Gazeta kombëtare |12% |- | colspan="2" |<small>Anketa lejoi përgjigje të shumëfishta</small> |} Në terma kulturorë, telekomunikacioni ka rritur aftësinë e publikut për të aksesuar muzikën dhe filmat. Me televizionin, njerëzit mund të shikojnë filma që nuk i kanë parë më parë në shtëpinë e tyre pa pasur nevojë të shkojnë në dyqanin e videove ose në kinema. Me radion dhe internetin, njerëzit mund të dëgjojnë muzikë që nuk e kanë dëgjuar më parë pa pasur nevojë të shkojnë në dyqanin e muzikës. Telekomunikacioni ka transformuar gjithashtu mënyrën se si njerëzit i marrin lajmet. Një anketë e vitit 2006 (tabela djathtas) me pak më shumë se 3,000 amerikanë nga organizata jofitimprurëse Pew Internet and American Life Project në Shtetet e Bashkuara, ku shumica përcaktuan televizionin ose radion në vend të gazetave. Telekomunikacioni ka pasur një ndikim po aq të rëndësishëm në reklama. [[TNS Media Intelligence]] raportoi se në vitin 2007, 58% e shpenzimeve për reklama në Shtetet e Bashkuara u shpenzuan për media që varen nga telekomunikacioni.<ref name=":3" /> {| class="wikitable" |+Shpenzimet për reklamim në SHBA në vitin 2007 ^{[ ''nevojitet citim'' ]} !Mesatarja ! !Shpenzimet |- |Internet |7.6% |11.31 miliardë dollarë |- |Radio |7.2% |10.69 miliardë dollarë |- |TV kabllor |12.1% |18.02 miliardë dollarë |- |Televizion i Sindikuar |2.8% |4.17 miliardë dollarë |- |Spot TV |11.3% |16.82 miliardë dollarë |- |TV në rrjet |17.1% |25.42 miliardë dollarë |- |Gazetë |18.9% |28.22 miliardë dollarë |- |Revistë |20.4% |30.33 miliardë dollarë |- |Jashtë |2.7% |4.02 miliardë dollarë |- |Totali |100% |149 miliardë dollarë |} == Rregullorja == ''<small>Shih edhe: Lista e organeve rregullatore të [[Telekomunikimet|telekomunikacionit]]</small>'' Shumë vende kanë miratuar legjislacion që përputhet me Rregulloret Ndërkombëtare të Telekomunikacionit të përcaktuara nga Unioni Ndërkombëtar i Telekomunikacionit (ITU), i cili është "agjencia kryesore e OKB-së për çështjet e teknologjisë së informacionit dhe komunikimit".<ref>{{Cite web |title=About ITU |url=http://www.itu.int/net/about/index.aspx |access-date=2025-06-10 |website=www.itu.int}}</ref>  Në vitin 1947, në Konferencën e Atlantic City-t, ITU vendosi të "ofrojë mbrojtje ndërkombëtare për të gjitha frekuencat e regjistruara në një listë të re ndërkombëtare të frekuencave dhe të përdorura në përputhje me Rregulloren e Radios". Sipas ''Rregulloreve të Radios'' të ITU-së të miratuara në Atlantic City, të gjitha frekuencat e referuara në ''Bordin Ndërkombëtar të Regjistrimit të Frekuencave'' , të shqyrtuara nga bordi dhe të regjistruara në ''Listën Ndërkombëtare të Frekuencave'' "do të kenë të drejtën e mbrojtjes ndërkombëtare nga ndërhyrjet e dëmshme".<ref>.</ref> Nga një perspektivë globale, ka pasur debate politike dhe legjislacion në lidhje me menaxhimin e telekomunikacionit dhe transmetimit. [[Historia e transmetimit]] diskuton disa debate në lidhje me balancimin e komunikimit konvencional siç është shtypi dhe telekomunikacionit siç është transmetimi radiofonik.<ref name=":4" />  Fillimi i [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]] solli shpërthimin e parë të propagandës ndërkombëtare të transmetimit.<ref name=":4" />  Vendet, qeveritë e tyre, kryengritësit, terroristët dhe milicitë kanë përdorur të gjithë teknikat e telekomunikacionit dhe transmetimit për të promovuar propagandën.<ref name=":4" /><ref>https://www.meforum.org/middle-east-quarterly/the-us-counter-propaganda-failure-in-iraq</ref><ref>{{Cite news |last=Wyatt |first=Edward |date=2014-11-10 |title=Obama Asks F.C.C. to Adopt Tough Net Neutrality Rules |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2014/11/11/technology/obama-net-neutrality-fcc.html |access-date=2025-06-10 |issn=0362-4331}}</ref>  Propaganda patriotike për lëvizjet politike dhe kolonizimin filloi në mesin e viteve 1930. Në vitin 1936, BBC transmetoi propagandë në Botën Arabe për të kundërshtuar pjesërisht transmetime të ngjashme nga Italia, e cila gjithashtu kishte interesa koloniale në Afrikën e Veriut.<ref>{{Cite news |last=Wyatt |first=Edward |date=2014-11-10 |title=Obama Asks F.C.C. to Adopt Tough Net Neutrality Rules |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2014/11/11/technology/obama-net-neutrality-fcc.html |access-date=2025-06-10 |issn=0362-4331}}</ref>  Debatet moderne politike në telekomunikacion përfshijnë riklasifikimin e [[shërbimit të internetit me brez të gjerë]] si një shërbim telekomunikacioni (i quajtur edhe [[neutralitet rrjeti]] ),<ref>{{Cite news |last=Board |first=The Editorial |date=2014-11-15 |title=Opinion {{!}} Why the F.C.C. Should Heed President Obama on Internet Regulation |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2014/11/15/opinion/why-the-fcc-should-heed-president-obama-on-internet-regulations.html |access-date=2025-06-10 |issn=0362-4331}}</ref><ref name=":5">{{Cite web |last=McGill |first=Margaret Harding |date=2022-09-26 |title=FCC takes long-delayed step against spam text surge |url=https://www.axios.com/2022/09/26/fcc-spam-texts-proposal-approved |access-date=2025-06-10 |website=Axios |language=en}}</ref>  rregullimin e [[spam-it telefonik]],<ref name=":5" /><ref>{{Cite web |last=Hall |first=Madison |title=Robocallers are preying on the elderly with fake Medicare calls. It's a no-brainer to stop it, but nobody has. |url=https://www.businessinsider.com/robocalls-medicare-fraud-how-to-stop-2023-2 |access-date=2025-06-10 |website=Business Insider |language=en-US}}</ref>  dhe zgjerimin e aksesit të përballueshëm në internet me brez të gjerë.<ref>{{Cite web |last=Office |first=U. S. Government Accountability |date=2023-02-01 |title=Affordable Broadband: FCC Could Improve Performance Goals and Measures, Consumer Outreach, and Fraud Risk Management {{!}} U.S. GAO |url=https://www.gao.gov/products/gao-23-105399 |access-date=2025-06-10 |website=www.gao.gov |language=en}}</ref> == Media moderne == === Shitjet e pajisjeve në të gjithë botën === Sipas të dhënave të mbledhura nga Gartne<ref>{{Cite news |last=Arthur |first=Charles |date=2009-03-04 |title=Why falling PC sales means Windows 7 is on the way |language=en-GB |work=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/technology/blog/2009/mar/04/computing-windows-sales |access-date=2025-06-10 |issn=0261-3077}}</ref><ref>{{Cite web |title=Mobile Phone Sales To Exceed One Billion in 2009 |url=https://www.palminfocenter.com/view_story.asp?ID=7978 |access-date=2025-06-10 |website=www.palminfocenter.com}}</ref>  dhe Ars Technica<ref>{{Cite web |last=Reimer |first=Jeremy |date=2005-12-15 |title=Total share: 30 years of personal computer market share figures |url=https://arstechnica.com/features/2005/12/total-share/ |access-date=2025-06-10 |website=Ars Technica |language=en}}</ref>  shitjet e pajisjeve kryesore të telekomunikacionit për konsumatorët në mbarë botën në miliona njësi ishin si më poshtë: {| class="wikitable" !Pajisjet / Viti !1975 !1980 !1985 !1990 !1994 !1996 !1998 !2000 !2002 !2004 !2006 !2008 |- |Kompjuterë |0 |1 |8 |20 |40 |75 |100 |135 |130 |175 |230 |280 |- |Telefonat celularë |N/A |N/A |N/A |N/A |N/A |N/A |180 |400 |420 |660 |830 |1000 |} === Telefoni === [[Skeda:Fibreoptic.jpg|parapamje|390x390px|Fibra optike ofron bandwidth më të lirë për komunikim në distanca të gjata.]] Në një rrjet telefonik, telefonuesi lidhet me personin me të cilin dëshiron të flasë me anë të çelësave në [[centrale të ndryshme telefonike]] . Çelësat formojnë një lidhje elektrike midis dy përdoruesve dhe cilësimet e këtyre çelësave përcaktohen elektronikisht kur telefonuesi [[shtyp]] numrin. Pasi të bëhet lidhja, zëri i telefonuesit transformohet në një sinjal elektrik duke përdorur një [[Mikrofoni|mikrofon]] të vogël në celularin e telefonuesit . Ky sinjal elektrik më pas dërgohet përmes rrjetit te përdoruesi në anën tjetër, ku transformohet përsëri në tingull nga një [[Zëdhënësi|altoparlant]] i vogël në celularin e atij personi. Që nga viti 2015 , telefonat fiks në shumicën e shtëpive të banimit janë analogë - domethënë, zëri i folësit përcakton drejtpërdrejt tensionin e sinjalit.<ref name=":8" />  Edhe pse thirrjet në distanca të shkurtra mund të trajtohen nga njëri skaj në tjetrin si sinjale analoge, ofruesit e shërbimeve telefonike po i konvertojnë në mënyrë transparente sinjalet në sinjale dixhitale për transmetim. Avantazhi i kësaj është se të dhënat e zërit të dixhitalizuara mund të udhëtojnë krah për krah me të dhënat nga interneti dhe mund të riprodhohen në mënyrë të përsosur në komunikimin në distancë të gjatë (në krahasim me sinjalet analoge që ndikohen në mënyrë të pashmangshme nga zhurma). Telefonat celularë kanë pasur një ndikim të rëndësishëm në rrjetet telefonike. Abonimet në telefonat celularë tani i tejkalojnë abonimet në linjën fikse në shumë tregje. Shitjet e telefonave celularë në vitin 2005 arritën në 816.6 milionë, me këtë shifër që ndahet pothuajse në mënyrë të barabartë midis tregjeve të Azisë/Paqësorit (204 milionë), Evropës Perëndimore (164 milionë), CEMEA-s (Evropa Qendrore, Lindja e Mesme dhe Afrika) (153.5 milionë), Amerikës së Veriut (148 milionë) dhe Amerikës Latine (102 milionë).<ref>{{Cite web |title=Gartner Says Top Six Vendors Drive Worldwide Mobile Phone Sales to 21 Percent Growth in 2005 |url=http://www.gartner.com/press_releases/asset_145891_11.html |access-date=2025-06-10 |website=www.gartner.com}}</ref>  Për sa i përket abonimeve të reja gjatë pesë viteve nga viti 1999, Afrika ka tejkaluar tregjet e tjera me një rritje prej 58.2%.<ref name=":10" />  Gjithnjë e më shumë, këto telefona po shërbehen nga sisteme ku përmbajtja zanore transmetohet në mënyrë dixhitale, siç janë [[GSM]] ose [[W-CDMA]], me shumë tregje që zgjedhin të heqin dorë nga sistemet analoge, siç janë [[AMPS]] .<ref>{{Cite journal |last=Mbarika |first=V.W.A. |last2=Mbarika |first2=I. |date=2006-05 |title=Africa calling [African wireless connection] |url=https://ieeexplore.ieee.org/document/1628825/ |journal=IEEE Spectrum |volume=43 |issue=5 |pages=56–60 |doi=10.1109/MSPEC.2006.1628825 |issn=0018-9235}}</ref> Ka pasur gjithashtu ndryshime dramatike në komunikimin telefonik prapa skenave. Duke filluar me funksionimin e [[TAT-8]] në vitin 1988, vitet 1990 panë përhapjen e gjerë të sistemeve të bazuara në fibra optike. Përfitimi i komunikimit me fibra optike është se ato ofrojnë një rritje drastike të kapacitetit të të dhënave. Vetë TAT-8 ishte në gjendje të mbante 10 herë më shumë thirrje telefonike sesa kablloja e fundit e bakrit e vendosur në atë kohë dhe kabllot e fibrave optike të sotme janë në gjendje të mbajnë 25 herë më shumë thirrje telefonike sesa TAT-8.<ref>{{Cite journal |last=Shladover |first=S.E. |date=2006 |title=PATH at 20 -- History and Major Milestones |url=https://doi.org/10.1109/itsc.2006.1706710 |journal=2006 IEEE Intelligent Transportation Systems Conference |publisher=IEEE |pages=1_22–1_29 |doi=10.1109/itsc.2006.1706710}}</ref>  Kjo rritje e kapacitetit të të dhënave është për shkak të disa faktorëve: Së pari, fibrat optike janë fizikisht shumë më të vogla se teknologjitë konkurruese. Së dyti, ato nuk vuajnë nga [[ndërveprimi]] , që do të thotë se disa qindra prej tyre mund të bashkohen lehtësisht së bashku në një kabllo të vetme.<ref>{{Cite journal |last=Garanovich |first=Ivan L. |last2=Sukhorukov |first2=Andrey A. |last3=Kivshar |first3=Yuri S. |date=2006-07 |title=Surface multi-gap solitons in nonlinear waveguide arrays |url=https://doi.org/10.1109/acoft.2006.4519293 |journal=ACOFT/AOS 2006 - Australian Conference on Optical Fibre Technology/Australian Optical Society |publisher=IEEE |pages=139–139 |doi=10.1109/acoft.2006.4519293}}</ref>  Së fundmi, përmirësimet në multipleksim kanë çuar në një rritje eksponenciale të kapacitetit të të dhënave të një fibre të vetme.<ref>{{Cite web |title=Original PDF |url=https://doi.org/10.15438/rr.5.1.7 |access-date=2025-06-10 |website=doi.org}}</ref><ref>{{Citation |title=Dunn, Robert John, (14 July 1946–24 April 2003) |date=2007-12-01 |url=https://doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u14352 |work=Who Was Who |publisher=Oxford University Press |access-date=2025-06-10}}</ref> Komunikimi në shumë rrjete moderne me fibra optike ndihmohet nga një protokoll i njohur si [[Modaliteti i Transferimit Asinkron]] (ATM). Protokolli ATM lejon [[transmetimin e të dhënave]] krah për krah të përmendur në paragrafin e dytë. Është i përshtatshëm për rrjetet telefonike publike sepse krijon një rrugë për të dhënat përmes rrjetit dhe shoqëron një [[kontratë trafiku]] me atë rrugë. Kontrata e trafikut është në thelb një marrëveshje midis klientit dhe rrjetit se si rrjeti do të trajtojë të dhënat; nëse rrjeti nuk mund t'i përmbushë kushtet e kontratës së trafikut, ai nuk e pranon lidhjen. Kjo është e rëndësishme sepse thirrjet telefonike mund të negociojnë një kontratë në mënyrë që të garantojnë një shpejtësi konstante të bit-eve, diçka që do të sigurojë që zëri i një telefonuesi të mos vonohet në pjesë ose të ndërpritet plotësisht.<ref>{{Cite book |last=Stallings |first=William |title=Data and computer communications |date=2004 |publisher=Prentice Hall, Pearson Education |isbn=978-0-13-183311-1 |edition=7. ed., internat. ed |series=Pearson education international |location=Upper Saddle River, NJ}}</ref>  Ka konkurrentë të ATM, siç është [[Ndërrimi i Etiketave Multiprotocol]] (MPLS), që kryejnë një detyrë të ngjashme dhe pritet të zëvendësojnë ATM në të ardhmen.<ref name=":12">{{Cite journal |last=Maly |first=Stefan |date=2010-04-25 |title=From ATM/ISDN to MPLS - Transition of the Columbus Igs Network |url=https://doi.org/10.2514/6.2010-1977 |journal=SpaceOps 2010 Conference |location=Reston, Virigina |publisher=American Institute of Aeronautics and Astronautics |doi=10.2514/6.2010-1977}}</ref><ref>{{Cite journal |date=2011-06-01 |title=Fuel for Thought |url=https://doi.org/10.1260/0958-305x.22.4.447 |journal=Energy &amp; Environment |volume=22 |issue=4 |pages=447–533 |doi=10.1260/0958-305x.22.4.447 |issn=0958-305X}}</ref> === Radio dhe televizioni === <small>''Artikujt kryesorë: [[Radio]] , [[Televizioni|Televizion]] dhe [[Transmetimi|Transmetim]]''</small> [[Skeda:Digital terrestrial television standards.svg|parapamje|335x335px|Standardet e televizionit dixhital dhe adoptimi i tyre në mbarë botën.]] Në një sistem transmetimi, [[kulla qendrore e transmetimit]] me fuqi të lartë transmeton një [[Valët elektromagnetike|valë elektromagnetike]] me frekuencë të lartë te shumë marrës me fuqi të ulët. Vala me frekuencë të lartë e dërguar nga kulla modulohet me një sinjal që përmban informacion vizual ose audio. Marrësi më pas [[akordohet]] në mënyrë që të kapë valën me frekuencë të lartë dhe një [[demodulator]] përdoret për të marrë sinjalin që përmban informacionin vizual ose audio. Sinjali i transmetimit mund të jetë analog (sinjali ndryshon vazhdimisht në lidhje me informacionin) ose dixhital (informacioni kodohet si një grup vlerash diskrete).<ref name=":2" /><ref>{{Citation |last=Warton |first=Richard |title=2159 FROM RICHARD WHARTON 12 February 1812 |date=1988-05-12 |url=https://doi.org/10.1093/oseo/instance.00066442 |work=The Collected Works of Jeremy Bentham: The Correspondence of Jeremy Bentham, Vol. 8: January 1809 to December 1816 |publisher=Oxford University Press |access-date=2025-06-10 |last2=Wharton |first2=Richard}}</ref> Industria e [[mediave transmetuese]] është në një pikë kthese kritike në zhvillimin e saj, me shumë vende që kalojnë nga transmetimet analoge në ato dixhitale. Ky veprim është bërë i mundur nga prodhimi i [[qarqeve të integruara]] më të lira, më të shpejta dhe më të afta . Avantazhi kryesor i transmetimeve dixhitale është se ato parandalojnë një numër ankesash të zakonshme për transmetimet tradicionale analoge. Për televizionin, kjo përfshin eliminimin e problemeve të tilla si [[imazhet me dëborë]] , [[hijezimi]] dhe shtrembërime të tjera. Këto ndodhin për shkak të natyrës së transmetimit analog, që do të thotë se perturbacionet për shkak të zhurmës do të jenë të dukshme në daljen përfundimtare. Transmetimi dixhital e kapërcen këtë problem sepse sinjalet dixhitale reduktohen në vlera diskrete pas marrjes dhe për këtë arsye perturbacionet e vogla nuk ndikojnë në daljen përfundimtare. Në një shembull të thjeshtuar, nëse një mesazh binar 1011 do të transmetohej me amplituda sinjali [1.0 0.0 1.0 1.0] dhe do të merrej me amplituda sinjali [0.9 0.2 1.1 0.9], ai prapë do të dekodohej në mesazhin binar 1011 - një riprodhim perfekt i asaj që është dërguar. Nga ky shembull, mund të shihet edhe një problem me transmetimet dixhitale, pasi nëse zhurma është mjaftueshëm e madhe, ajo mund ta ndryshojë ndjeshëm mesazhin e dekoduar. Duke përdorur [[korrigjimin e gabimit përpara]], një marrës mund të korrigjojë një numër të vogël gabimesh në bit në mesazhin që rezulton, por shumë zhurmë do të çojë në një dalje të pakuptueshme dhe rrjedhimisht në një ndërprerje të transmetimit.<ref>{{Cite journal |last=Greeney |first=Bob |date=2001-12 |title=Implementing Digital Television in Australia |url=https://doi.org/10.5594/j18014 |journal=SMPTE Journal |volume=110 |issue=12 |pages=843–845 |doi=10.5594/j18014 |issn=0036-1682}}</ref><ref>{{Cite book |last=Stallings |first=William |title=Data and computer communications |date=2004 |publisher=Prentice Hall, Pearson Education |isbn=978-0-13-183311-1 |edition=7. ed., internat. ed |series=Pearson education international |location=Upper Saddle River, NJ}}</ref> Në transmetimet televizive dixhitale, ekzistojnë tre standarde konkurruese që ka të ngjarë të miratohen në të gjithë botën. Këto janë standardet [[ATSC]] , [[DVB]] dhe [[ISDB]] ; miratimi i këtyre standardeve deri më tani është paraqitur në hartën me mbishkrime. Të tre standardet përdorin [[MPEG-2]] për kompresimin e videos. ATSC përdor [[Dolby Digital]] AC-3 për kompresimin e audios, ISDB përdor [[Kodimin e Avancuar të Audios]] (MPEG-2 Pjesa 7) dhe DVB nuk ka standard për kompresimin e audios, por zakonisht përdor [[MPEG-1]] Pjesa 3 Shtresa 2.<ref>{{Cite web |title=Original PDF |url=https://doi.org/10.15438/rr.5.1.7 |access-date=2025-06-10 |website=doi.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Original PDF |url=https://doi.org/10.15438/rr.5.1.7 |access-date=2025-06-10 |website=doi.org}}</ref>  Zgjedhja e modulimit ndryshon gjithashtu midis skemave. Në transmetimet dixhitale audio, standardet janë shumë më të unifikuara me praktikisht të gjitha vendet që zgjedhin të miratojnë standardin e [[Transmetimit Dixhital Audio]] (i njohur edhe si standardi [[Eureka 147]] ). Përjashtim bëjnë Shtetet e Bashkuara të cilat kanë zgjedhur të miratojnë [[Radion HD]] . Radioja HD, ndryshe nga Eureka 147, bazohet në një metodë transmetimi të njohur si transmetim [[brenda brezit në kanal]] që lejon që informacioni dixhital të mbështetet në transmetimet normale analoge AM ose FM.<ref>{{Cite journal |date=2002-04-02 |title=Appendix 2: DAB: Status of Introduction – World‐wide |url=https://doi.org/10.1002/0470841702.app02 |journal=Digital Audio Broadcasting |pages=249–250 |doi=10.1002/0470841702.app02}}</ref> Megjithatë, pavarësisht kalimit në pritje në dixhital, televizioni analog vazhdon të transmetohet në shumicën e vendeve. Një përjashtim janë Shtetet e Bashkuara që i dhanë fund transmetimit televiziv analog (nga të gjitha stacionet televizive përveç atyre me fuqi shumë të ulët) më 12 qershor 2009  pasi e shtyu dy herë afatin e kalimit.<ref>{{Cite web |date=1991-05-03 |title=WCBS-TV News/New York Times Race Relations Poll, June 1990 |url=https://doi.org/10.3886/icpsr09502.v1 |access-date=2025-06-10 |website=ICPSR Data Holdings}}</ref> Kenia gjithashtu i dha fund transmetimit televiziv analog në dhjetor 2014 pas vonesave të shumta. Për televizionin analog, ishin në përdorim tre standarde për transmetimin e televizionit me ngjyra (shihni një hartë mbi miratimin [https://en.m.wikipedia.org/wiki/File:NTSC-PAL-SECAM.png këtu] ). Këto njihen si [[PAL]] (i projektuar gjermanisht), [[NTSC]] (i projektuar amerikanisht) dhe [[SECAM]] (i projektuar francezisht). Për radion analoge, kalimi në radio dixhitale bëhet më i vështirë nga kostoja më e lartë e marrësve dixhitalë.<ref>{{Cite journal |last=Ajlouni |first=Abdul-Wali M. S. |date=2006-01-01 |title=Deep Atomic Binding (DAB) Approach in Interpretation of Fission Products Behavior in Terrestrial and Water Ecosystems |url=https://doi.org/10.1115/icone14-89055 |journal=Volume 5: Safety and Security; Low Level Waste Management, Decontamination and Decommissioning; Nuclear Industry Forum |publisher=ASMEDC |pages=9–12 |doi=10.1115/icone14-89055}}</ref>  Zgjedhja e modulimit për radion analoge është zakonisht midis modulimit të amplitudës ( '''AM''' ) ose modulimit të frekuencës ( '''FM''' ). Për të arritur [[riprodhimin stereo]] , një nënbartës i moduluar me amplitudë përdoret për [[FM stereo]] , dhe modulimi i amplitudës kuadraturë përdoret për AM stereo ose [[C-QUAM]] . === Interneti === [[Skeda:OSI Model v1.svg|parapamje|401x401px|Modeli referent OSI]] Interneti është një rrjet mbarëbotëror kompjuterësh dhe rrjetesh kompjuterike që komunikojnë me njëri-tjetrin duke përdorur [[Protokollin e Internetit]] (IP).<ref>{{Cite journal |last=Cerf |first=Vinton G. |date=2017 |title=What Hath We Wrought? |url=https://doi.org/10.1109/mic.2017.2911427 |journal=IEEE Internet Computing |volume=21 |issue=4 |pages=103–104 |doi=10.1109/mic.2017.2911427 |issn=1089-7801}}</ref> Çdo kompjuter në internet ka një [[Adresa IP|adresë IP]] unike që mund të përdoret nga kompjuterë të tjerë për të dërguar informacion tek ai. Prandaj, çdo kompjuter në internet mund të dërgojë një mesazh te çdo kompjuter tjetër duke përdorur adresën e tij IP. Këto mesazhe mbajnë me vete adresën IP të kompjuterit të origjinës duke lejuar komunikim dypalësh. Interneti është kështu një shkëmbim mesazhesh midis kompjuterëve. <ref>{{Citation |title=Churchill, Brig. John Atherton, (10 April 1887–22 May 1965) |date=2007-12-01 |url=https://doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u55357 |work=Who Was Who |publisher=Oxford University Press |access-date=2025-06-10}}</ref> Është vlerësuar se 51% e informacionit që rrjedhte përmes rrjeteve të telekomunikacionit dypalësh në vitin 2000 rrjedhte përmes internetit (shumica e pjesës tjetër (42%) përmes [[Telefoni fiks|telefonit fiks]] ). Deri në vitin 2007, interneti dominonte qartë dhe kapte 97% të të gjithë informacionit në rrjetet e telekomunikacionit (shumica e pjesës tjetër (2%) përmes [[telefonave celularë]] ).<ref name=":0" />  Që nga viti 2008 , rreth 21.9% e popullsisë botërore ka qasje në internet me shkallët më të larta të qasjes (të matura si përqindje e popullsisë) në Amerikën e Veriut (73.6%), Oqeani/Australi (59.5%) dhe Evropë (48.1%).<ref>{{Cite journal |last=van Gerven Oei |first=Vincent W.J. |date=2023-03-16 |title=Adding Usage Stats for Google Books and the Internet Archive |url=https://doi.org/10.21428/ae6a44a6.7b1a35aa |journal=punctum books |doi=10.21428/ae6a44a6.7b1a35aa}}</ref>  Për sa i përket [[qasjes në internet me brez të gjerë]] , Islanda (26.7%), Koreja e Jugut (25.4%) dhe Holanda (25.3%) kryesonin botën.<ref>{{Cite web |title=5.1. OECD broadband subscribers per 100 inhabitants, December 2005 |url=https://doi.org/10.1787/266425563301 |access-date=2025-06-10 |website=doi.org}}</ref> Interneti funksionon pjesërisht për shkak të [[protokolleve]] që rregullojnë mënyrën se si kompjuterët dhe ruterët komunikojnë me njëri-tjetrin. Natyra e komunikimit në rrjetin kompjuterik i jep vetes një qasje të shtresuar ku protokollet individuale në grumbullin e protokolleve funksionojnë pak a shumë në mënyrë të pavarur nga protokollet e tjera. Kjo lejon që protokollet e nivelit më të ulët të përshtaten për situatën e rrjetit, pa ndryshuar mënyrën se si funksionojnë protokollet e nivelit më të lartë. Një shembull praktik pse kjo është e rëndësishme është sepse lejon një [[Shfletuesi i internetit|shfletues interneti]] të ekzekutojë të njëjtin kod pavarësisht nëse kompjuteri në të cilin po funksionon është i lidhur me internetin përmes një lidhjeje Ethernet ose [[Wi-Fi]] . Protokollet shpesh fliten për vendin e tyre në modelin referues OSI (foto në të djathtë), i cili u shfaq në vitin 1983 si hapi i parë në një përpjekje të pasuksesshme për të ndërtuar një suitë protokollesh rrjeti të miratuar universalisht.<ref>{{Citation |last=Alani |first=Mohammed M. |title=TCP/IP Model |date=2014 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-319-05152-9_3 |work=SpringerBriefs in Computer Science |pages=19–50 |place=Cham |publisher=Springer International Publishing |isbn=978-3-319-05151-2 |access-date=2025-06-10}}</ref> Për internetin, mediumi fizik dhe protokolli i lidhjes së të dhënave mund të ndryshojnë disa herë ndërsa paketat përshkojnë globin. Kjo ndodh sepse interneti nuk vendos kufizime se cili medium fizik ose protokoll i lidhjes së të dhënave përdoret. Kjo çon në miratimin e mediave dhe protokolleve që i përshtaten më së miri situatës së rrjetit lokal. Në praktikë, shumica e komunikimeve ndërkontinentalë do të përdorin protokollin e Modalitetit të Transferimit Asinkron (ATM) (ose një ekuivalent modern) përveç fibrës optike. Kjo ndodh sepse për shumicën e komunikimeve ndërkontinentalë, interneti ndan të njëjtën infrastrukturë si rrjeti publik telefonik i komutuar. Në shtresën e rrjetit, gjërat standardizohen me Protokollin e Internetit (IP) që përdoret për [[adresimin logjik]] . Për World Wide Web, këto adresa IP rrjedhin nga forma e lexueshme nga njeriu duke përdorur [[Sistemin e Emrave të Domaineve]] (p.sh., 72.14.207.99 rrjedh nga [[Google|Google.com]] ). Për momentin, versioni më i përdorur gjerësisht i Protokollit të Internetit është versioni katër, por një kalim në versionin gjashtë është i afërt.<ref>{{Cite journal |date=2021-03-08 |title=Port Moresby Project - October 1966-October 1970 - North wall (from yard area), 13 February 1968 |url=https://doi.org/10.47688/rba_archives_pn-012502}}</ref> Në shtresën e transportit, shumica e komunikimeve përdorin ose Protokollin e Kontrollit të Transmetimit (TCP) ose [[Protokollin e Datagramit të Përdoruesit]] (UDP). TCP përdoret kur është thelbësore që çdo mesazh i dërguar të merret nga kompjuteri tjetër, ndërsa UDP përdoret kur është thjesht e dëshirueshme. Me TCP, paketat ritransmetohen nëse humbasin dhe vendosen në rregull para se t'u paraqiten shtresave më të larta. Me UDP, paketat nuk renditen dhe as nuk ritransmetohen nëse humbasin. Si paketat TCP ashtu edhe ato UDP mbajnë [[numra portash]] me vete për të specifikuar se nga cili aplikacion ose [[proces]] duhet të trajtohet paketa.<ref>{{Cite journal |last=Stallings |first=Robert B. |last2=Olson |first2=Kevin M. |last3=Hanscom |first3=Michael |date=2005-01-01 |title=Woodash Additives used to Produce Enhanced Alkaline-Stabilized EPA Class A Biosolids |url=https://doi.org/10.2175/193864705783967953 |journal=Proceedings of the Water Environment Federation |volume=2005 |issue=2 |pages=683–702 |doi=10.2175/193864705783967953 |issn=1938-6478}}</ref>  Meqenëse protokolle të caktuara të nivelit të aplikacionit përdorin [[porte të caktuara]] , administratorët e rrjetit mund të manipulojnë trafikun për t'iu përshtatur kërkesave të veçanta. Shembuj janë kufizimi i aksesit në internet duke bllokuar trafikun e destinuar për një port të caktuar ose ndikimi në performancën e aplikacioneve të caktuara duke caktuar [[përparësi]] . Mbi shtresën e transportit, ka disa protokolle që përdoren ndonjëherë dhe përshtaten lirshëm në shtresat e sesionit dhe prezantimit, më së shumti protokollet [[Secure Sockets Layer]] (SSL) dhe [[Transport Layer Security]] (TLS). Këto protokolle sigurojnë që të dhënat e transferuara midis dy palëve të mbeten plotësisht konfidenciale.<ref>{{Cite journal |last=Dierks |first=T. |last2=Allen |first2=C. |date=1999-01 |title=The TLS Protocol Version 1.0 |url=https://doi.org/10.17487/rfc2246}}</ref>  Së fundmi, në shtresën e aplikacionit, ka shumë protokolle me të cilat përdoruesit e internetit do të ishin të njohur, të tilla si [[HTTP]] (shfletimi në internet), [[POP3]] (email), [[File Transfer Protocol|FTP]] (transferimi i skedarëve), [[Internet Relay Chat|IRC]] (biseda në internet), [[BitTorrent (protokoll)|BitTorrent]] (ndarja e skedarëve) dhe [[XMPP]] (mesazhet e menjëhershme). [[Protokolli Voice over Internet]] (VoIP) lejon që paketat e të dhënave të përdoren për komunikime [[sinkrone]] me zë. Paketat e të dhënave shënohen si paketa të tipit zë dhe mund të prioritizohen nga administratorët e rrjetit në mënyrë që biseda sinkrone në kohë reale të jetë më pak e nënshtruar ndaj grindjeve me llojet e tjera të trafikut të të dhënave të cilat mund të vonohen (p.sh., transferimi i skedarëve ose emaili) ose të ruhen paraprakisht (p.sh., audio dhe video) pa dëmtime. Ky prioritizim është në rregull kur rrjeti ka kapacitet të mjaftueshëm për të gjitha thirrjet VoIP që zhvillohen në të njëjtën kohë dhe rrjeti është i aktivizuar për prioritizim, p.sh., një rrjet privat në stilin e korporatës, por interneti në përgjithësi nuk menaxhohet në këtë mënyrë dhe kështu mund të ketë një ndryshim të madh në cilësinë e thirrjeve VoIP në një rrjet privat dhe në internetin publik.<ref>{{Citation |title=Voice over Internet Protocol (VoIP) and the Virtual Computer-Assisted Telephone Interview (CATI) Facility |date=2008 |url=https://doi.org/10.4135/9781412963947.n628 |work=Encyclopedia of Survey Research Methods |place=2455 Teller Road, Thousand Oaks California 91320 United States of America |publisher=Sage Publications, Inc. |isbn=978-1-4129-1808-4 |access-date=2025-06-10}}</ref> === Rrjetet lokale dhe rrjetet e zonës së gjerë === Pavarësisht rritjes së internetit, karakteristikat e [[rrjeteve lokale]] (LAN) - rrjeteve kompjuterike që nuk shtrihen përtej disa kilometrave - mbeten të dallueshme. Kjo ndodh sepse rrjetet në këtë shkallë nuk kërkojnë të gjitha veçoritë e shoqëruara me rrjete më të mëdha dhe shpesh janë më efektive nga ana e kostos dhe efikase pa to. Kur ato nuk janë të lidhura me internetin, ato kanë gjithashtu avantazhet e privatësisë dhe sigurisë. Megjithatë, mungesa e qëllimshme e një lidhjeje të drejtpërdrejtë me internetin nuk ofron mbrojtje të sigurt nga hakerat, forcat ushtarake ose fuqitë ekonomike. Këto kërcënime ekzistojnë nëse ka ndonjë metodë për t'u lidhur nga distanca me LAN-in. [[Rrjetet me sipërfaqe të gjerë]] (WAN) janë rrjete kompjuterike private që mund të shtrihen për mijëra kilometra. Edhe një herë, disa nga avantazhet e tyre përfshijnë privatësinë dhe sigurinë. Përdoruesit kryesorë të LAN-eve dhe WAN-eve private përfshijnë forcat e armatosura dhe agjencitë e inteligjencës që duhet ta mbajnë informacionin e tyre të sigurt dhe sekret. Në mesin e viteve 1980, dolën disa grupe protokollesh komunikimi për të mbushur boshllëqet midis shtresës së lidhjes së të dhënave dhe shtresës së aplikacionit të [[modelit të referencës OSI]] . Këto përfshinin [[AppleTalk]] , [[IPX]] dhe [[NetBIOS]], me protokollin dominues të vendosur gjatë fillimit të viteve 1990 që ishte IPX për shkak të popullaritetit të tij me përdoruesit e [[MS-DOS]] . [[TCP/IP]] ekzistonte në këtë pikë, por zakonisht përdorej vetëm nga institucionet e mëdha qeveritare dhe kërkimore.<ref name=":11" /> Ndërsa interneti u rrit në popullaritet dhe trafiku i tij kërkohej të drejtohej në rrjete private, protokollet TCP/IP zëvendësuan teknologjitë ekzistuese të rrjetit lokal. Teknologji të tjera, të tilla si [[DHCP]] , lejuan që kompjuterët e bazuar në TCP/IP të vetëkonfiguroheshin në rrjet. Funksione të tilla ekzistonin edhe në setet e protokolleve AppleTalk/IPX/NetBIOS. <ref>{{Cite journal |last=Troan |first=O. |last2=Droms |first2=R. |date=2003-12 |title=IPv6 Prefix Options for Dynamic Host Configuration Protocol (DHCP) version 6 |url=https://doi.org/10.17487/rfc3633}}</ref> Ndërsa Modaliteti i Transferimit Asinkron (ATM) ose Ndërrimi i Etiketave me Shumë Protokolle (MPLS) janë protokolle tipike të lidhjes së të dhënave për rrjete më të mëdha si WAN; Ethernet dhe Token Ring janë protokolle tipike të lidhjes së të dhënave për LAN. Këto protokolle ndryshojnë nga protokollet e mëparshme në atë që janë më të thjeshta, p.sh., ato lënë jashtë veçori të tilla si garancitë e cilësisë së shërbimit dhe ofrojnë [[kontroll të aksesit në medium]] . Të dyja këto ndryshime lejojnë sisteme më ekonomike. <ref>{{Cite journal |last=Stallings |first=William |date=2013-11 |title=Inside SHA-3 |url=https://doi.org/10.1109/mpot.2013.2254508 |journal=IEEE Potentials |volume=32 |issue=6 |pages=26–31 |doi=10.1109/mpot.2013.2254508 |issn=0278-6648}}</ref> Pavarësisht popullaritetit modest të Token Ring në vitet 1980 dhe 1990, praktikisht të gjitha rrjetet lokale (LAN) tani përdorin pajisje Ethernet me ose pa tel. Në shtresën fizike, shumica e implementimeve të Ethernet me tel përdorin [[kabllo bakri me çifte të përdredhura]] (duke përfshirë rrjetet e zakonshme [[10BASE-T]] ). Megjithatë, disa implementime të hershme përdornin kabllo koaksiale më të rënda dhe disa implementime të kohëve të fundit (veçanërisht ato me shpejtësi të lartë) përdorin fibra optike.<ref>{{Cite journal |last=Osborn |first=A.G. |last2=Johnson |first2=H.D. |last3=Stallings |first3=T.L. |date=1978-08-01 |title=Controlling TATB growth with binders. Process development endeavor No. 16 |url=https://doi.org/10.2172/6860818}}</ref>  Kur përdoren fibrat optike, duhet bërë dallimi midis fibrave multimode dhe fibrave me një modalitet. [[Fibrat multimode]] mund të mendohen si fibra optike më të trasha që janë më të lira për t'u prodhuar pajisje, por që vuajnë nga një bandwidth më i vogël i përdorshëm dhe dobësim më i keq - që nënkupton performancë më të dobët në distanca të gjata.<ref name=":11">{{Citation |title=Cable, Fiber Optic, Multi-Mode, 200/230/500 μm, Step Index, Tight Buffer |url=https://doi.org/10.4271/as5382/6 |publisher=SAE International |access-date=2025-06-10}}</ref> == Referencat == <references /> === Bibliografia === * Goggin, Gerard, ''Global Mobile Media'' (New York: Routledge, 2011), p. 176. <nowiki>ISBN 978-0-415-46918-0</nowiki>. * OECD, ''Universal Service and Rate Restructuring in Telecommunications'', Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) Publishing, 1991. <nowiki>ISBN 92-64-13497-2</nowiki>. * Wheen, Andrew. ''Dot-Dash to Dot.Com: How Modern Telecommunications Evolved from the Telegraph to the Internet'' (Springer, 2011). == Linqe të jashtme == https://itc-conference.org/ https://www.itu.int/en/Pages/default.aspx https://web.archive.org/web/20080302071329/http://www.atis.org/tg2k/ https://www.fcc.gov/ http://www.comsoc.org/ https://www.itu.int/home/ https://web.archive.org/web/20040413074912/http://www.ericsson.com/support/telecom/index.shtml 6h9pixcrsoc0guvykzktgx3m1mdhyok 0 381128 2808513 2025-06-10T18:34:08Z Qendrimi15 122927 Faqe e re: [[Skeda:Leonardo DiCaprio 2014.jpg|parapamje|DiCaprio në premierën e ''[[The Wolf of Wall Street (film 2013)|The Wolf of Wall Street]]'' më 2014]] [[Leonardo DiCaprio]] është një aktor amerikan i cili e filloi karrierën e tij duke interpretuar në televizion që fëmijë. Ai u shfaq në seritë ''[[The New Lassie]]'' (1989) dhe ''[[Santa Barbara (seri televizive)|Santa Barbara]]'' (1990) dhe gjithashtu pati role të gjata në dramën komedi ''Parenthood (seri televizive... 2808513 wikitext text/x-wiki [[Skeda:Leonardo DiCaprio 2014.jpg|parapamje|DiCaprio në premierën e ''[[The Wolf of Wall Street (film 2013)|The Wolf of Wall Street]]'' më 2014]] [[Leonardo DiCaprio]] është një aktor amerikan i cili e filloi karrierën e tij duke interpretuar në televizion që fëmijë. Ai u shfaq në seritë ''[[The New Lassie]]'' (1989) dhe ''[[Santa Barbara (seri televizive)|Santa Barbara]]'' (1990) dhe gjithashtu pati role të gjata në dramën komedi ''[[Parenthood (seri televizive 1990)|Parenthood]]'' (1990) dhe sitcom ''[[Growing Pains]]'' (1991). DiCaprio luajti [[Tobias Wolff|Tobias "Toby" Wolff]] përballë [[Robert De Niro]] në dramën biografike ''[[This Boy's Life]]'' në vitin 1993. Në të njëjtin vit, ai pati një rol mbështetës si një djalë me aftësi të kufizuara zhvillimore Arnie Grape në ''[[What's Eating Gilbert Grape]]'', i cili i siguroi atij nominime për [[Academy Award për Aktorin më të Mirë Mbështetës]] dhe [[Golden Globe Award për Aktorin më të Mirë Mbështetës - Film]].<ref>{{cite web|url=http://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1994|title=The 66th Academy Awards (1994) Nominees and Winners|publisher=[[Academy of Motion Picture Arts and Sciences]] (AMPAS)|archive-url=https://web.archive.org/web/20110429072543/http://www.oscars.org/awards/academyawards/legacy/ceremony/66th-winners.html|archive-date=29 prill 2011|access-date=29 shtator 2014|language=en}}</ref><ref>{{cite web|title=Winners & Nominees 1994|url=https://www.goldenglobes.com/winners-nominees/1994/all#category-1892|publisher=[[Hollywood Foreign Press Association]]|access-date=18 shtator 2020|archive-date=21 prill 2019|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190421232418/https://www.goldenglobes.com/winners-nominees/1994/all#category-1892|url-status=live}}</ref> Në vitin 1995, DiCaprio luajti rolet kryesore të autorit amerikan [[Jim Carroll]] në ''[[The Basketball Diaries (film)|The Basketball Diaries]]'' dhe poetit francez [[Arthur Rimbaud]] në ''[[Total Eclipse (film)|Total Eclipse]]''. Vitin pasardhës ai luajti [[Romeo|Romeo Montague]] në filmin e drejtuar nga [[Baz Luhrmann]],''[[Romeo + Juliet]]'' (1996). DiCaprio luajti me [[Kate Winslet]] në filmin ''[[Titanic (film 1997)|Titanic]]'' (1997) të drejtuar nga [[James Cameron]]. Filmi u bë filmi me fitimet më të larta në të gjitha kinematë botërore dhe e bëri atë të famshëm globalisht.<ref name="leobio3">{{cite book|title=Leonardo DiCaprio&nbsp;– The Biography|date=2 prill 2012|publisher=[[John Blake (journalist)#Publishing|John Blake Publishing Ltd.]]|language=en|isbn=9781857826722|location=London|page=vi|last1=Wight|first1=Douglas}}</ref> Për performancën e tij si Jack Dawson, ai mori [[MTV Movie Award për Performancën më të Mirë|MTV Movie Award për Performancën më të Mirë Mashkull]] dhe nominimin e tij të parë për [[Golden Globe Award për Aktorin më të Mirë&nbsp;– Film Dramë]].<ref>{{cite web|url=http://www.mtv.com/ontv/movieawards/1998/ |title=1998 MTV Movie Awards |publisher=[[MTV]] |language=en |access-date=31 tetor 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150126072819/http://www.mtv.com/ontv/movieawards/1998/ |archive-date=26 janar 2015 }}</ref><ref>{{cite news|url=https://variety.com/2003/film/awards/leonardo-dicaprio-1117878088/ |title=Leonardo DiCaprio |work=[[Variety (revistë)|Variety]] |date=7 janar 2003 |access-date=31 tetor 2014 |last=Ventre |first=Michael |url-status=live |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141116145154/http://variety.com/2003/film/awards/leonardo-dicaprio-1117878088/ |archive-date=16 nëntor 2014 }}</ref> Në vitin 2002, DiCaprio luajti rolin e mashtruesit [[Frank Abagnale|Frank Abagnale Jr.]] përballë [[Tom Hanks]] në dramën biografike kriminale me regji të [[Steven Spielberg]], ''[[Catch Me If You Can]]'', dhe gjithashtu luajti në dramën historike ''[[Gangs of New York]]'' me regji të [[Martin Scorsese]]. Ai themeloi kompaninë e tij të prodhimit, [[Appian Way Productions|Appian Way]], në vitin 2004.<ref name="leobio2">{{cite book|title=Leonardo DiCaprio&nbsp;– The Biography|date=2 prill 2012|publisher=[[John Blake (journalist)#Publishing|John Blake Publishing Ltd.]]|language=en|isbn=9781857826722|location=London|page=142|last1=Wight|first1=Douglas}}</ref> Dy filmat e tjerë në të cilët luajti ishin të dy të drejtuar nga Scorsese: filmi biografik i [[Howard Hughes]], ''[[The Aviator (film 2004)|The Aviator]]'' (2004) dhe drama kriminale ''[[The Departed]]'' (2006). Për portretizimin e tij të Hughes në të parin, DiCaprio fitoi Golden Globe Award për Aktorin më të Mirë - Dramë Filmi dhe mori nominimin e tij të parë për [[Academy Award për Aktorin më të Mirë]].<ref>{{cite web|url=http://edition.cnn.com/2005/SHOWBIZ/Movies/01/16/golden.globes/ |title='Aviator' lands Golden Globe glory |publisher=[[CNN]]. [[Turner Broadcasting System]] |date=17 janar 2005 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141017060511/http://edition.cnn.com/2005/SHOWBIZ/Movies/01/16/golden.globes/ |archive-date=17 tetor 2014 |url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.oscars.org/awards/academyawards/oscarlegacy/2000-2009/77nominees.html|title=Nominees & Winners for the 77th Academy Awards|publisher=[[Academy of Motion Picture Arts and Sciences]] (AMPAS)|archive-url=https://web.archive.org/web/20101020173851/http://www.oscars.org/awards/academyawards/oscarlegacy/2000-2009/77nominees.html|archive-date=20 tetor 2010|access-date=29 shtator 2014|language=en}}</ref> ==Film== ===Si aktor=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style=font-size:100% ! scope="col" | Viti ! scope="col" | Titulli ! scope="col" class="unsortable" | Roli ! scope="col" class="unsortable" | Shënime ! scope="col" class="unsortable" | Ref. |- ! scope="row" |1991 | ''[[Critters 3]]'' | Josh | [[Direct-to-video]] | style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|last=Ferguson|first=John|url=http://www.radiotimes.com/film/w9tc/critters-3|title=Critters 3|work=[[Radio Times]]|access-date=September 29, 2014|archive-date=October 6, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141006143206/http://www.radiotimes.com/film/w9tc/critters-3|url-status=live}}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 1993 | ''[[This Boy's Life]]'' | {{sortname|Tobias|Wolff}} | | style="text-align:center;" |<ref name=leobio/> |- | ''[[What's Eating Gilbert Grape]]'' | {{sortname|Arnold|Grape|nolink=y}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movie/review?res=9F0CE0D61631F934A25751C1A965958260 |title=Review/Film; Johnny Depp as a Soulful Outsider |work=[[The New York Times]]|date=December 17, 1993 |access-date=September 29, 2014 |last=Maslin |first=Janet |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006140400/http://www.nytimes.com/movie/review?res=9F0CE0D61631F934A25751C1A965958260 |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- ! rowspan="3" scope="row" |1995 | ''{{sort|Basketball|[[The Basketball Diaries (film)|The Basketball Diaries]]}}'' | {{sortname|Jim|Carroll}} | | style="text-align:center;" |<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movie/review?res=990CE1DC1F39F932A15757C0A963958260 |title=The Basketball Diaries (1995) Film Review; Looking for Poetry In All the Wrong Places |work=[[The New York Times]]|date=April 21, 1995 |access-date=September 29, 2014 |last=Maslin |first=Janet |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006075809/http://www.nytimes.com/movie/review?res=990CE1DC1F39F932A15757C0A963958260 |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- | ''{{sort|Quick|[[The Quick and the Dead (1995 film)|The Quick and the Dead]]}}'' | {{sortname|Fee "The Kid"|Herod|nolink=yes}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/the-quick-and-the-dead-1995 |title=The Quick and the Dead Movie Review (1995) |publisher=Roger Ebert |last=Ebert |first=Roger |author-link=Roger Ebert |date=February 10, 1995 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006142900/http://www.rogerebert.com/reviews/the-quick-and-the-dead-1995 |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- | ''[[Total Eclipse (film)|Total Eclipse]]'' | {{sortname|Arthur|Rimbaud}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1995-11-03-ca-64257-story.html |title=Movie Review : 'Eclipse' a Grim Tale of Licentious Poets |work=[[Los Angeles Times]] |date=November 3, 1995 |access-date=September 29, 2014 |last=Turan |first=Kenneth |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006195919/http://articles.latimes.com/1995-11-03/entertainment/ca-64257_1_eclipse-poet-rimbaud |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 1996 | ''[[Romeo + Juliet]]'' | {{sortname|Romeo|Montague}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://variety.com/1996/film/reviews/william-shakespeare-s-romeo-juliet-1200447070/ |title=Review: 'William Shakespeare's Romeo & Juliet' |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |date=October 27, 1996 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141007095102/http://variety.com/1996/film/reviews/william-shakespeare-s-romeo-juliet-1200447070/ |archive-date=October 7, 2014 }}</ref> |- | ''[[Marvin's Room (film)|Marvin's Room]]'' | {{sortname|Hank|Lacker|nolink=yes}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://variety.com/1996/film/reviews/marvin-s-room-2-1117436693/ |title=Review: 'Marvin's Room' |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |date=December 14, 1996 |last=Levy |first=Emanuel |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141116162657/http://variety.com/1996/film/reviews/marvin-s-room-2-1117436693/ |archive-date=November 16, 2014 }}</ref> |- ! scope="row" | 1997 | ''[[Titanic (1997 film)|Titanic]]'' | {{sortname|Jack|Dawson|nolink=y}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/titanic-1997 |title=Titanic Movie Review & Film Summary (1997) |publisher=Roger Ebert |last=Ebert |first=Roger |date=December 19, 1997 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006125018/http://www.rogerebert.com/reviews/titanic-1997 |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 1998 | ''{{sort|Man|[[The Man in the Iron Mask (1998 film)|The Man in the Iron Mask]]}}'' | {{sort|Louis|[[King Louis&nbsp;XIV]] / [[Man in the Iron Mask|Philippe]]}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/160668/The-Man-in-the-Iron-Mask/cast |title=The Man in the Iron Mask |work=[[The New York Times]]|access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006125202/http://www.nytimes.com/movies/movie/160668/The-Man-in-the-Iron-Mask/cast |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- | ''[[Celebrity (1998 film)|Celebrity]]'' | {{sort|Darrow|Brandon Darrow}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/celebrity-1998 |title=Celebrity Movie Review & Film Summary |publisher=Roger Ebert |last=Ebert |first=Roger |date=November 20, 1998 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006093643/http://www.rogerebert.com/reviews/celebrity-1998 |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- ! scope="row" | 2000 | ''{{sort|Beach|[[The Beach (film)|The Beach]]}}'' | Richard | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/181889/The-Beach/details |title=The Beach (2000) |work=[[The New York Times]]|access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006173829/http://www.nytimes.com/movies/movie/181889/The-Beach/details |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- ! scope="row" | 2001 | ''{{sort|Don's Plum|[[Don's Plum]]}}'' | Derek | Amateurial short film never released in USA or Worldwide | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/film/2016/jan/23/dons-plum-leonardo-dicaprio |title=Don's Plum: the film Leonardo DiCaprio would rather forget (2016) |work=[[The Guardian]]|access-date=January 23, 2016 }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" |2002 | ''[[Gangs of New York]]'' | {{sort|Vallon|Amsterdam Vallon}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/gangs-of-new-york-2002 |title=Gangs of New York Movie Review (2002) |publisher=Roger Ebert |date=December 20, 2002 |access-date=September 29, 2014 |last=Ebert |first=Roger |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006124710/http://www.rogerebert.com/reviews/gangs-of-new-york-2002 |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- |''[[Catch Me If You Can]]'' | {{sort|Abagnale|[[Frank Abagnale|Frank Abagnale Jr.]]}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=http://www.sfgate.com/movies/article/Holiday-Movies-Sit-back-and-enjoy-his-flight-2743359.php |title=Holiday Movies / Sit back and enjoy his flight / DiCaprio tries to stay one step ahead of the law in Spielberg's lighthearted 'Catch Me If You Can' |work=[[San Francisco Chronicle]] |date=December 25, 2002 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006071304/http://www.sfgate.com/movies/article/Holiday-Movies-Sit-back-and-enjoy-his-flight-2743359.php |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- ! scope="row" | 2004 | ''{{sort|Aviator|[[The Aviator (2004 film)|The Aviator]]}}'' | {{sort|Hughes|[[Howard Hughes]]}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/287834/The-Aviator/cast |title=The Aviator (2004)&nbsp;– Acting Credits |work=[[The New York Times]]|date=December 17, 2004 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006105748/http://www.nytimes.com/movies/movie/287834/The-Aviator/cast |archive-date=October 6, 2014 |last1=Dargis |first1=Manohla }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2006 | ''{{sort|Departed|[[The Departed]]}}'' | {{sort|Costigan|William "Billy" Costigan}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2006/10/06/movies/06depa.html |title=Scorsese's Hall of Mirrors, Littered With Bloody Deceit |work=[[The New York Times]]|date=October 6, 2006 |access-date=September 29, 2014 |last=Dargis |first=Manohla |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141204053741/http://www.nytimes.com/2006/10/06/movies/06depa.html |archive-date=December 4, 2014 }}</ref> |- | ''[[Blood Diamond]]'' | {{sort|Archer|Danny Archer}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=http://www.richardroeper.com/reviews/blooddiamond.aspx |title=Blood Diamond Review |publisher=Richard Roeper |last=Roeper |first=Richard |author-link=Richard Roeper |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006071915/http://www.richardroeper.com/reviews/blooddiamond.aspx |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- ! scope="row" | 2007 | ''{{sort|11|[[The 11th Hour (2007 film)|The 11th Hour]]}}'' | Himself / narrator | Documentary; also writer | style="text-align:center;" |<ref name=11th>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2007/08/17/movies/17hour.html |title=The 11th Hour (2007) |work=[[The New York Times]]|date=August 17, 2007 |access-date=September 29, 2014 |last=Dargis |first=Manohla |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141003101646/http://www.nytimes.com/2007/08/17/movies/17hour.html |archive-date=October 3, 2014 }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" |2008 | ''[[Body of Lies (film)|Body of Lies]]'' | {{sort|Ferris|Roger Ferris}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/film/2008/nov/21/body-of-lies-ridley-scott |title=Film review: Body of Lies |work=[[The Guardian]] |date=November 21, 2008 |access-date=September 27, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141009011700/http://www.theguardian.com/film/2008/nov/21/body-of-lies-ridley-scott |archive-date=October 9, 2014 }}</ref> |- | ''[[Revolutionary Road (film)|Revolutionary Road]]'' | {{sort|Wheeler|Frank Wheeler}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|last=Ebert |first=Roger |url=https://www.rogerebert.com/reviews/revolutionary-road-2008 |title=Revolutionary Road Movie Review (2008) |publisher=Roger Ebert |date=December 30, 2008 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006131813/http://www.rogerebert.com/reviews/revolutionary-road-2008 |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- ! rowspan="3" scope="row" | 2010 | ''[[Shutter Island (film)|Shutter Island]]'' | Edward "Teddy" Daniels | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/shutter-island-2010 |title=Shutter Island Movie Review & Film Summary (2010) |publisher=Roger Ebert |last=Ebert |first=Roger |date=February 17, 2010 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006071638/http://www.rogerebert.com/reviews/shutter-island-2010 |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- | ''[[Hubble (film)|Hubble]]'' | Narrator (voice) | Documentary | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://variety.com/2010/film/reviews/hubble-3d-1117942392/ |title=Review: 'Hubble 3D' |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |date=March 14, 2010 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141117011726/http://variety.com/2010/film/reviews/hubble-3d-1117942392/ |archive-date=November 17, 2014 }}</ref> |- | ''[[Inception]]'' | {{sort|Cobb|Dom Cobb}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/film/2010/jul/18/inception-film-review-philip-french |title=Inception: Film Review |work=[[The Guardian]] |date=July 18, 2010 |access-date=September 29, 2014 |last=French |first=Philip |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140519113502/http://www.theguardian.com/film/2010/jul/18/inception-film-review-philip-french |archive-date=May 19, 2014 }}</ref> |- ! scope="row" | 2011 | ''[[J. Edgar]]'' | {{sortname|J. Edgar|Hoover}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/leonardo-dicaprio-j-edgar-hoover-clint-eastwood-reviews-258802 |title=Leonardo DiCaprio As J. Edgar Hoover: What The Critics Think |work=[[The Hollywood Reporter]] |date=November 8, 2011 |access-date=September 29, 2014 |last=Schutte |first=Lauren |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141012174054/http://www.hollywoodreporter.com/news/leonardo-dicaprio-j-edgar-hoover-clint-eastwood-reviews-258802 |archive-date=October 12, 2014 }}</ref> |- ! scope="row" | 2012 | ''[[Django Unchained]]'' | {{sort|Candie|Calvin J. Candie}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.latimes.com/entertainment/la-xpm-2012-dec-26-la-et-mn-django-unchained-quentin-tarantino-movie-reviews-critics-20121225-story.html |title='Django Unchained' a brazen, bloody spectacle, critics say |work=[[Los Angeles Times]] |date=December 26, 2012 |access-date=September 28, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006223301/http://articles.latimes.com/2012/dec/26/entertainment/la-et-mn-django-unchained-quentin-tarantino-movie-reviews-critics-20121225 |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2013 | {{sort|Great| ''[[The Great Gatsby (2013 film)|The Great Gatsby]]''}} | {{sort|Gatsby|[[Jay Gatsby]]}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://variety.com/2013/film/reviews/the-great-gatsby-review-1200447930/ |title=Film Review: 'The Great Gatsby' |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |last=Foundas |first=Scott |date=May 5, 2013 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150224172217/http://variety.com/2013/film/reviews/the-great-gatsby-review-1200447930/ |archive-date=February 24, 2015 }}</ref> |- | {{sort|Wolf|''[[The Wolf of Wall Street (2013 film)|The Wolf of Wall Street]]''}} | {{sortname|Jordan|Belfort}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/449945/The-Wolf-of-Wall-Street/details |title=The Wolf of Wall Street (2013) |work=[[The New York Times]]|date=December 24, 2013 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006105657/http://www.nytimes.com/movies/movie/449945/The-Wolf-of-Wall-Street/details |archive-date=October 6, 2014 |last1=Scott |first1=A. O. }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2015 | ''{{sort|Revenant|[[The Revenant (2015 film)|The Revenant]]}}'' | {{sortname|Hugh|Glass}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/how-leonardo-dicaprios-revenant-shoot-810290 |title=How Leonardo DiCaprio's 'The Revenant' Shoot Became "A Living Hell" |work=[[The Hollywood Reporter]] |date=July 22, 2015 |access-date=August 12, 2015 |last=Masters |first=Kim |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150813230605/http://www.hollywoodreporter.com/news/how-leonardo-dicaprios-revenant-shoot-810290 |archive-date=August 13, 2015 }}</ref> |- | ''{{sort|Audition|[[The Audition (2015 film)|The Audition]]}}'' | rowspan="2" | Himself | Short film | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.vanityfair.com/hollywood/2015/10/leonardo-dicaprio-robert-de-niro-martin-scorsese-casino |title=Why Leonardo DiCaprio, Robert De Niro, and Martin Scorsese Convened in a Macau Casino |last=Miller |first=Julie |date=October 27, 2015 |website=[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]] |access-date=February 29, 2016 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160229064543/http://www.vanityfair.com/hollywood/2015/10/leonardo-dicaprio-robert-de-niro-martin-scorsese-casino |archive-date=February 29, 2016 }}</ref> |- ! scope="row" | 2016 | ''[[Before the Flood (film)|Before the Flood]]'' | Documentary | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=http://www.mensjournal.com/entertainment/articles/before-the-flood-leonardo-dicaprios-toughest-role-yet-w447293 |title='Before the Flood': Leonardo DiCaprio's Toughest Role Yet |work=[[Men's Journal]] |first=Charles |last=Thorp |access-date=November 3, 2016 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161104074836/http://www.mensjournal.com/entertainment/articles/before-the-flood-leonardo-dicaprios-toughest-role-yet-w447293 |archive-date=November 4, 2016 }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2019 | ''[[Once Upon a Time in Hollywood]]'' | {{sortname|Rick|Dalton|nolink=1}} | | style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/film/2019/aug/18/once-upon-a-time-in-hollywood-review-quentin-tarantino-leonardo-dicaprio-brad-pitt|work=The Observer|title=Once Upon a Time in Hollywood review – uneven ode to a lost era|date=18 August 2019|accessdate=2 September 2023|last=Ide|first=Wendy}}</ref> |- | ''[[Ice on Fire (2019 film)|Ice on Fire]]'' | Narrator (voice) | Documentary | style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://variety.com/2019/film/reviews/ice-on-fire-review-1203239703/|title=Film Review: 'Ice on Fire'|work=Variety|date=June 11, 2019|access-date=September 25, 2019|last=Weissberg|first=Jay|archive-date=September 13, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190913093410/https://variety.com/2019/film/reviews/ice-on-fire-review-1203239703/|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2021 | ''[[Don't Look Up]]'' | {{sortname|Dr. Randall|Mindy|nolink=1}} | | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/leonardo-dicaprio-meryl-streep-join-jennifer-lawrence-in-adam-mckays-dont-look-up|title=Leonardo DiCaprio, Meryl Streep Join Jennifer Lawrence in Adam McKay's 'Don't Look Up'|website=The Hollywood Reporter|first=Borys|last=Kit|date=October 14, 2020|access-date=October 14, 2020|archive-date=November 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117102221/https://www.hollywoodreporter.com/news/leonardo-dicaprio-meryl-streep-join-jennifer-lawrence-in-adam-mckays-dont-look-up|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2023 | ''[[Killers of the Flower Moon (film)|Killers of the Flower Moon]]'' | {{sortname|Ernest|Burkhart}} | | style="text-align:center;"|<ref name="Kroll">{{cite news|url=https://deadline.com/2021/02/jesse-plemons-leondardo-dicapprio-apples-killers-of-the-flower-moon-1234695616/|work=Deadline Hollywood|title=Jesse Plemons Joins Leonardo DiCaprio in Apple's 'Killers Of The Flower Moon'|date=February 17, 2021|access-date=April 22, 2021|last=Kroll|first=Justin|archive-date=April 20, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210420180858/https://deadline.com/2021/02/jesse-plemons-leondardo-dicapprio-apples-killers-of-the-flower-moon-1234695616/|url-status=live}}</ref><ref name="Hermanns">{{cite web|url=https://www.comingsoon.net/movies/news/1170125-martin-scorseses-killers-of-the-flower-moon-enters-production|publisher=ComingSoon.net|access-date=April 22, 2021|date=April 19, 2021|last=Hermanns|first=Grant|title=Martin Scorsese's Killers of the Flower Moon Enters Production|archive-date=March 16, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230316025940/https://www.comingsoon.net/movies/news/1170125-martin-scorseses-killers-of-the-flower-moon-enters-production|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2025 | {{Pending film|[[One Battle After Another]]}} | Bob Ferguson | Post-production | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|title=Paul Thomas Anderson Sets Next Film at Warner Bros. with Leonardo DiCaprio Starring|url=https://www.indiewire.com/news/breaking-news/paul-thomas-anderson-direct-leonardo-dicaprio-warner-bros-film-1234942282/|last=Bergeson|first=Samantha|website=[[IndieWire]]|date=January 10, 2024|access-date=January 10, 2024|archive-date=January 10, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240110175455/https://www.indiewire.com/news/breaking-news/paul-thomas-anderson-direct-leonardo-dicaprio-warner-bros-film-1234942282/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Ruimy|first=Jordan|url=https://www.worldofreel.com/blog/2024/1/25/fmt2kqzphp30cdftpnexfj05ws6zvt|title=First Images of PTA and DiCaprio's Film in Eureka, California|date=January 30, 2024|access-date=January 30, 2024|archive-date=January 30, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240130143729/https://www.worldofreel.com/blog/2024/1/25/fmt2kqzphp30cdftpnexfj05ws6zvt|url-status=live}}</ref> <!--do ''not'' put films that are 'in pre-production' or 'in development' per WP:CRYSTAL--> |} {| class="wikitable" |+ Key | style="background:#ffc;"| {{dagger|alt=Filmat që nuk janë publikuar ende}} | Tregon filma që nuk janë publikuar ende |} ===Si producent=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" ! scope="col" | Viti ! scope="col" | Titulli ! scope="col" | Shënime ! scope="col" class="unsortable" | Ref. |- ! scope="row" rowspan="2" |2004 | ''{{sort|Aviator|[[The Aviator (film 2004)|The Aviator]]}}'' | rowspan="2" | Producent ekzekutiv | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/287834/The-Aviator/credits|title=The Aviator (2004)&nbsp;– Production Credits|work=[[The New York Times]]|date=December 17, 2004 |access-date=September 29, 2014|archive-date=October 6, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141006113059/http://www.nytimes.com/movies/movie/287834/The-Aviator/credits|url-status=live|last1=Dargis |first1=Manohla }}</ref> |- | ''{{sort|Assassination|[[The Assassination of Richard Nixon]]}}'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/304506/The-Assassination-of-Richard-Nixon/credits |title=The Assassination of Richard Nixon |work=[[The New York Times]]|date=December 29, 2004 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006092859/http://www.nytimes.com/movies/movie/304506/The-Assassination-of-Richard-Nixon/credits |archive-date=October 6, 2014 |last1=Dargis |first1=Manohla }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="2" | 2007 | ''{{sort|11|[[The 11th Hour (film 2007)|The 11th Hour]]}}'' | rowspan="4" | Producent | style="text-align:center;" |<ref name=11th/> |- | ''[[Gardener of Eden]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/360959/Gardener-of-Eden/overview |title=Gardener of Eden (2007) |work=[[The New York Times]]|access-date=September 29, 2014 |last=Buchanan |first=Jason |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006223129/http://www.nytimes.com/movies/movie/360959/Gardener-of-Eden/overview |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- ! scope="row" | 2009 | ''[[Orphan (film 2009)|Orphan]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/452043/Orphan/details |title=Orphan (2009) |work=[[The New York Times]]|date=July 23, 2009 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006213134/http://www.nytimes.com/movies/movie/452043/Orphan/details |archive-date=October 6, 2014 |last1=Dargis |first1=Manohla }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="2" | 2011 | ''[[Red Riding Hood (2011 film)|Red Riding Hood]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2011/03/11/movies/red-riding-hood-with-amanda-seyfried-review.html |title=The Girl Who Sighed Wolf |work=[[The New York Times]] |date=March 10, 2011 |access-date=September 29, 2014 |last=Dargis |first=Manohla |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006185914/http://www.nytimes.com/2011/03/11/movies/red-riding-hood-with-amanda-seyfried-review.html |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- | ''{{sort|Ides|[[The Ides of March (film 2011)|The Ides of March]]}}'' | Producent ekzekutiv | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/451477/The-Ides-of-March/credits |title=The Ides of March (2011)&nbsp;– Production Credits |work=[[The New York Times]]|date=October 6, 2011 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006183105/http://www.nytimes.com/movies/movie/451477/The-Ides-of-March/credits |archive-date=October 6, 2014 |last1=Scott |first1=A. O. }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="3" | 2013 | ''[[Runner Runner]]'' | rowspan="3" | Producent | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.hollywoodreporter.com/movie/runner-runner/review/635628 |title=Runner Runner: Film Review |work=[[The Hollywood Reporter]] |date=September 25, 2013 |access-date=September 29, 2014 |last=McCarthy |first=Todd |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141012172230/http://www.hollywoodreporter.com/movie/runner-runner/review/635628 |archive-date=October 12, 2014 }}</ref> |- | ''[[Out of the Furnace]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2013/12/04/movies/out-of-the-furnace-with-christian-bale.html |title=Fraternal Ties, of Gut and Sinew |last=Dargis |first=Manohla |work=[[The New York Times]]|date=December 3, 2013 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407072226/http://www.nytimes.com/2013/12/04/movies/out-of-the-furnace-with-christian-bale.html |archive-date=April 7, 2014 }}</ref> |- | {{sort|Wolf|''[[The Wolf of Wall Street (film 2013)|The Wolf of Wall Street]]''}} | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/449945/The-Wolf-of-Wall-Street/details|title=The Wolf of Wall Street (2013)|work=[[The New York Times]]|date=December 24, 2013 |access-date=September 29, 2014|archive-date=October 6, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141006105657/http://www.nytimes.com/movies/movie/449945/The-Wolf-of-Wall-Street/details|url-status=live|last1=Scott |first1=A. O. }}</ref> |- ! scope="row" | 2014 | ''[[Virunga (film)|Virunga]]'' | rowspan="4" | Producent ekzekutiv | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/news/virunga-on-netflix-leonardo-dicaprio-hopes-to-save-one-of-the-last-pristine-places-on-earth-with-moving-gorilla-documentary-9854259.html |title=Virunga on Netflix: Leonardo DiCaprio hopes to save 'one of the last pristine places on Earth' with moving gorilla documentary |work=[[The Independent]] |date=November 11, 2014 |access-date=January 21, 2015 |last=Hooton |first=Christopher |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150122222102/http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/news/virunga-on-netflix-leonardo-dicaprio-hopes-to-save-one-of-the-last-pristine-places-on-earth-with-moving-gorilla-documentary-9854259.html |archive-date=January 22, 2015 }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="2" | 2015 | ''[[Catching the Sun (film)|Catching the Sun]]'' | style="text-align:center;" |<ref>{{cite web|url=https://www.netflix.com/watch/80061161?trackId=14277281&tctx=0,0,a4744c08-ea15-49c6-82c4-30c5c5fd6a64-186980413,,|title=Catching the Sun|publisher=Netflix|access-date=September 19, 2018}}{{Dead link|date=June 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> |- | ''[[Cowspiracy]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|first=Olivia |last=Armstrong |title=Exclusive: Interview With Directors Of 'Cowspiracy: The Sustainability Secret' On Netflix, A Controversial New Documentary |date=August 27, 2015 |url=http://decider.com/2015/08/27/cowspiracy-the-sustainability-documentary-netflix/ |publisher=Decider |access-date=August 28, 2015 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150828131745/http://decider.com/2015/08/27/cowspiracy-the-sustainability-documentary-netflix/ |archive-date=August 28, 2015 }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="3" | 2016 | ''{{sortname|The|Ivory Game}}'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.thewrap.com/the-ivory-game-review/ |title='The Ivory Game' Telluride Review: Urgent Documentary About Elephant Killing Is a Roar for Action |publisher=[[TheWrap]] |date=September 2, 2016 |access-date=October 2, 2016 |last=Abele |first=Robert |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161008203930/http://www.thewrap.com/the-ivory-game-review/ |archive-date=October 8, 2016 }}</ref> |- | ''[[Before the Flood (film)|Before the Flood]]'' | rowspan="7" | Producent | style="text-align:center;" | <ref>{{cite magazine|last1=McGovern |first1=Joe |url=https://www.ew.com/article/2016/09/08/before-the-flood-leonardo-dicaprio-clip-poster |title=Before the Flood: Watch an exclusive clip from Leonardo DiCaprio's climate change documentary |date=September 8, 2016 |magazine=Entertainment Weekly |access-date=September 10, 2016 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160909214144/http://www.ew.com/article/2016/09/08/before-the-flood-leonardo-dicaprio-clip-poster |archive-date=September 9, 2016 }}</ref> |- | ''[[Live by Night (film)|Live by Night]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2013/05/ben-affleck-and-warner-bros-set-next-film-dennis-lehane-novel-live-by-night-491747/ |title=Ben Affleck And Warner Bros Set Next Film: Dennis Lehane Crime Novel 'Live By Night' |website=[[Deadline Hollywood]] |date=May 7, 2013 |access-date=May 7, 2013 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140819050428/http://deadline.com/2013/05/ben-affleck-and-warner-bros-set-next-film-dennis-lehane-novel-live-by-night-491747/ |archive-date=August 19, 2014 }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="3" | 2018 | ''[[Delirium (film 2018)|Delirium]]'' | style="text-align:center;" | <ref name=DeadlineFebruary>{{cite web|last1=Fleming |first1=Mike Jr. |title=A Third Robin Hood Script Enters The Fray; This By King Arthur Scribe Joby Harold |url=https://deadline.com/2015/02/a-third-robin-hood-script-enters-the-fray-this-by-king-arthur-scribe-joby-harold-1201382551/ |access-date=June 7, 2015 |website=Deadline Hollywood |date=February 26, 2015 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150629041922/http://deadline.com/2015/02/a-third-robin-hood-script-enters-the-fray-this-by-king-arthur-scribe-joby-harold-1201382551/ |archive-date=June 29, 2015 }}</ref> |- | ''[[Robin Hood (film 2018)|Robin Hood]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://variety.com/2014/film/news/home-topher-grace-leonardo-dicaprio-1201076814/|title=DiCaprio, Blum, King Team for Haunted House Pic|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|first=Justin|last=Kroll|date=January 29, 2014|access-date=May 26, 2018|archive-date=August 19, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190819082755/https://variety.com/2014/film/news/home-topher-grace-leonardo-dicaprio-1201076814/|url-status=live}}</ref> |- | ''[[Struggle: The Life and Lost Art of Szukalski]]'' | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.idfa.nl/en/film/11754a5e-d143-42b7-9144-5d2e31dd3687/struggle-the-life-and-lost-art-of-szukalski|title=Struggle: The Life and Lost Art of Szukalski|access-date=October 17, 2019|publisher=[[International Documentary Film Festival Amsterdam]]|archive-date=October 17, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191017094823/https://www.idfa.nl/en/film/11754a5e-d143-42b7-9144-5d2e31dd3687/struggle-the-life-and-lost-art-of-szukalski|url-status=dead}}</ref> |- ! scope="row" rowspan="2" | 2019 | ''[[Formula E#Dokumentar|And We Go Green]]'' |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://variety.com/2019/film/reviews/and-we-go-green-review-1203331210/|work=Variety|title=Toronto Film Review: 'And We Go Green'|date=September 10, 2019|access-date=December 23, 2020|last=Tobias|first=Scott|archive-date=November 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201119110146/https://variety.com/2019/film/reviews/and-we-go-green-review-1203331210/|url-status=live}}</ref> |- | ''[[Richard Jewell (film)|Richard Jewell]]'' |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://variety.com/2019/film/news/clint-eastwood-richard-jewell-release-date-1203351895/|work=Variety|date=September 27, 2019|last=McNary|first=Dave|title=Clint Eastwood's 'Richard Jewell' Gets Awards Season Release|access-date=October 17, 2019|archive-date=September 30, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190930210857/https://variety.com/2019/film/news/clint-eastwood-richard-jewell-release-date-1203351895/|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" rowspan="3" | 2021 | ''[[Kid 90]]'' | rowspan="4"|Producent ekzekutiv | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/soleil-moon-frye-to-give-never-before-seen-look-at-90s-hollywood-with-kid-90-documentary-for-hulu-exclusive|title=Soleil Moon Frye to Give Never-Before-Seen Look at '90s Hollywood With 'KID 90' Documentary for Hulu (Exclusive)|website=[[The Hollywood Reporter]]|first=Chris|last=Gardner|date=August 25, 2020|access-date=February 11, 2021|archive-date=March 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210314021611/https://www.hollywoodreporter.com/news/soleil-moon-frye-to-give-never-before-seen-look-at-90s-hollywood-with-kid-90-documentary-for-hulu-exclusive|url-status=live}}</ref> |- | ''{{sortname|The|Loneliest Whale: The Search for 52}}'' | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/video/the-loneliest-whale-trailer-52-hertz-whale-documentary-release-date/|title='The Loneliest Whale' Trailer: Happy World Oceans Day From 52|website=Deadline Hollywood|first=Patrick|last=Hipes|date=June 8, 2021|access-date=June 8, 2021|archive-date=March 16, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230316025948/https://deadline.com/video/the-loneliest-whale-trailer-52-hertz-whale-documentary-release-date/|url-status=live}}</ref> |- | ''[[Fin (film 2021)|Fin]]'' | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://variety.com/2021/film/news/eli-roth-directing-shark-documentary-fin-discovery-plus-leonardo-dicaprio-1235004380/|title=Eli Roth Directing Shark Documentary 'Fin' for Discovery Plus (Exclusive)|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|first=Brent|last=Lang|date=June 24, 2021|access-date=June 24, 2021|archive-date=June 24, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624153133/https://variety.com/2021/film/news/eli-roth-directing-shark-documentary-fin-discovery-plus-leonardo-dicaprio-1235004380/|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" rowspan="2" | 2023 | ''[[Killers of the Flower Moon (film)|Killers of the Flower Moon]]'' |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2023/03/martin-scorsese-killers-flower-moon-cannes-film-festival-leonardo-dicaprio-debut-1235314406/|title=Martin Scorsese's 'Killers Of The Flower Moon' Officially Confirmed For Cannes Film Festival|last=Wiseman|first=Andreas|work=[[Deadline Hollywood]]|date=March 31, 2023|access-date=April 3, 2023|archive-date=April 7, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230407092953/https://deadline.com/2023/03/martin-scorsese-killers-flower-moon-cannes-film-festival-leonardo-dicaprio-debut-1235314406/|url-status=live}}</ref> |- | ''[[Ozi: Voice of the Forest]]'' | Producent |style="text-align:center;"|<ref>{{cite magazine|last=Bleasdale|first=John|title=Leonardo DiCaprio and Mike Medavoy Produced 'Ozi, Voice of the Forest' Kicks Off Kids' Franchise to Save the Environment|date=June 14, 2023|magazine=Variety|url=https://variety.com/2023/film/global/leonardo-dicaprio-mike-medavoy-rodrigo-blaas-1235644978/|accessdate=October 30, 2024|archive-date=September 4, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240904194533/https://variety.com/2023/film/global/leonardo-dicaprio-mike-medavoy-rodrigo-blaas-1235644978/|url-status=live}}</ref> |} ==Televizion== <!--DO ''not'' USE ROWSPANS PER WP:FILMOGRAPHY--> <!--DO ''not'' ADD AWARDS HERE PER List of awards and nominations received by Leonardo DiCaprio--> {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style=font-size:100% ! scope="col" | Vit(et) ! scope="col" | Titulli ! scope="col" class="unsortable" | Roli ! scope="col" class="unsortable" | Shënime ! scope="col" class="unsortable" | Ref. |- ! scope="row" | 1989 | ''{{sort|New|[[The New Lassie]]}}'' | Glen | 2 episode | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.tvguide.com/detail/tv-show.aspx?tvobjectid=203407&more=ucepisodelist&episodeid=586933 |title=The New Lassie Episode Guide 0001&nbsp;– New Generation |work=[[TV Guide]] |publisher=[[CBS Interactive]] |language=en |access-date=29 shtator 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006101401/http://www.tvguide.com/detail/tv-show.aspx?tvobjectid=203407&more=ucepisodelist&episodeid=586933 |archive-date=6 tetor 2014 }}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.tvguide.com/detail/tv-show.aspx?tvobjectid=203407&more=ucepisodelist&episodeid=1053656 |title=The New Lassie Episode Guide 0001&nbsp;– Snake Pit |work=[[TV Guide]] |publisher=[[CBS Interactive]] |language=en |access-date=29 shtator 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006103621/http://www.tvguide.com/detail/tv-show.aspx?tvobjectid=203407&more=ucepisodelist&episodeid=1053656 |archive-date=6 tetor 2014 }}</ref> |- ! scope="row" rowspan=3| 1990 | ''{{sortname|The|Mickey Mouse Club}}'' | Alex | Episodi: "Street Safe, Street Smart" | style="text-align:center;" |<ref>{{cite news|date=23 shkurt 2016|title=How Leonardo DiCaprio went from being a dorky teenage actor to a superstar|url=https://www.independent.co.uk/news/people/leonardo-dicaprio-how-dorky-teenage-actor-became-superstar-a6891181.html|access-date=6 nëntor 2021|website=The Independent|archive-date=8 nëntor 2021|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20211108101239/https://www.independent.co.uk/news/people/leonardo-dicaprio-how-dorky-teenage-actor-became-superstar-a6891181.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|title=What Leonardo DiCaprio was really like before he got famous|url=https://nationalpost.com/entertainment/celebrity/what-leonardo-dicaprio-was-really-like-before-he-got-famous|work=National Post|language=en|access-date=November 6, 2021}}</ref> |- | ''{{sort|Outsiders|[[The Outsiders (seri televizive amerikane)|The Outsiders]]}}'' | Kid Fighting Scout | Episodi: "Pilot" | style="text-align:center;" | <ref name=leobio/> |- | ''[[Santa Barbara (TV series)|Santa Barbara]]'' | {{sort|Capwell|Young Mason Capwell}} | 5 episode | style="text-align:center;" | <ref name=leobio/> |- ! scope="row" | 1990–1991 | ''[[Parenthood (seri televizive 1990)|Parenthood]]'' | {{sort|Buckman|Garry Buckman}} | 12 episodes | style="text-align:center;" | <ref name="leobio">{{cite book|title=Leonardo DiCaprio&nbsp;– The Biography|date=2 prill 2012|publisher=[[John Blake (journalist)#Publishing|John Blake Publishing Ltd.]]|language=en|isbn=9781857826722|location=London|pages=276|last1=Wight|first1=Douglas}}</ref> |- ! scope="row" | 1991 | ''[[Roseanne]]'' | Darlene's Classmate | Episodi: "Home-Ec" (Uncredited) | style="text-align:center;" | <ref name=leobio/> |- ! scope="row" | 1991–1992 | ''[[Growing Pains]]'' | {{sort|Brower|Luke Brower}} | 23 episode | style="text-align:center;" | <ref name=leobio/> |- ! scope="row" | 2008–2010 | ''[[Greensburg (seri televizive)|Greensburg]]'' | {{N/A}} | Executive producer and co-creator | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.tvguide.com/celebrities/leonardo-dicaprio/credits/161851 |title=Leonardo DiCaprio Credits |work=[[TV Guide]] |publisher=[[CBS Interactive]] |language=en |access-date=29 shtator 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006085901/http://www.tvguide.com/celebrities/leonardo-dicaprio/credits/161851 |archive-date=6 tetor 2014 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://press.discovery.com/us/pg/programs/greensburg/ |title=Greensburg Season 3 |publisher=[[Discovery Channel]] |language=en |access-date=29 shtator 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006080308/http://press.discovery.com/us/pg/programs/greensburg/ |archive-date=6 tetor 2014 }}</ref> |- ! scope="row" | 2014 |''[[Saturday Night Live]]'' | Vetë ai (cameo) | Episodi: "[[Jonah Hill]]/[[Bastille (band)|Bastille]]" | style="text-align:center;" | <ref>{{cite magazine|url=https://www.rollingstone.com/tv/videos/leonardo-dicaprio-and-jonah-hill-reenact-titanic-on-snl-20140126 |title=Leonardo DiCaprio and Jonah Hill Reenact 'Titanic' on 'SNL' |magazine=[[Rolling Stone]] |date=26 janar 2014 |access-date=29 shtator 2014 |last=Coleman |first=Miriam |url-status=live |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141010014442/http://www.rollingstone.com/tv/videos/leonardo-dicaprio-and-jonah-hill-reenact-titanic-on-snl-20140126 |archive-date=10 tetor 2014 }}</ref> |- ! scope="row" | 2018 | ''{{sortname|The|Men Who Built America: Frontiersmen}}'' | {{N/A}} | rowspan="3" | Producent ekzekutiv | style="text-align:center;" |<ref>{{cite web |first=Ariana |last=Brockington |title=TV News Roundup: History Releases Trailer for Leonardo DiCaprio's 'The Men Who Built America: Frontiersmen' |url=https://variety.com/2018/tv/news/tv-news-roundup-the-men-who-built-america-frontiersmen-exclusive-1202718824/ |work=[[Variety (revistë)|Variety]] |date=5 mars 2018 |access-date=27 dhjetor 2020 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321043857/https://variety.com/2018/tv/news/tv-news-roundup-the-men-who-built-america-frontiersmen-exclusive-1202718824/ |archive-date=21 mars 2023 |url-status=live }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="3"| 2020 | ''[[Grant (miniseri)|Grant]]'' | {{N/A}} | style="text-align:center;" |<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/video/grant-trailer-premiere-date-history-miniseries-ulysses-s-grant-civil-war/|title='Grant' Trailer & Premiere Date: History Mini Tracks Union's Civil War Savior & 18th President|publisher=[[Deadline Hollywood]]|first=Erik|last=Pedersen|date=22 prill 2020|access-date=22 prill 2020|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200422180048/https://deadline.com/video/grant-trailer-premiere-date-history-miniseries-ulysses-s-grant-civil-war/|archive-date=22 prill 2020|url-status=live}}</ref> |- | ''[[The Right Stuff (seri televizive)|The Right Stuff]]'' | {{N/A}} | style="text-align:center;" |<ref>{{cite web|last=Andreeva|first=Nellie|date=25 korrik 2017|title=Nat Geo Teams With Leonardo DiCaprio To Adapt 'The Right Stuff' As Scripted Series|url=https://deadline.com/2017/07/nat-geo-leonardo-dicaprio-to-adapt-the-right-stuff-scripted-series-1202135804/|publisher=Deadline Hollywood|access-date=11 shkurt 2019|archive-date=12 shkurt 2019|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190212130751/https://deadline.com/2017/07/nat-geo-leonardo-dicaprio-to-adapt-the-right-stuff-scripted-series-1202135804/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web| title='The Right Stuff': Nat Geo's Mercury 7 Drama Series Moves To Disney+ For Fall Premiere| publisher=Deadline Hollywood| url=https://deadline.com/2020/08/the-right-stuff-nat-geo-mercury-7-drama-series-moves-disney-plus-fall-premiere-national-geographic-patrick-j-adams-and-jake-mcdorman-1202923041/| access-date=5 maj 2020| archive-date=5 maj 2020| language=en| archive-url=https://web.archive.org/web/20200505160749/https://deadline.com/2020/05/the-right-stuff-nat-geo-mercury-7-drama-series-moves-disney-plus-fall-premiere-national-geographic-patrick-j-adams-and-jake-mcdorman-1202923041/| url-status=live}}</ref> |- | ''[[Whose Vote Counts, Explained]]'' | Narrator (zëri) | Episodi: "The Right to Vote" | style="text-align:center;" |<ref>{{cite web|url=https://www.vox.com/21431320/whose-vote-counts-explained-netflix|title=Whose vote counts, the Netflix series, explained|date=28 shtator 2020|access-date=2 tetor 2020|last=Gordon|first=Claire|publisher=[[Vox (website)|Vox]]|archive-date=2 tetor 2020|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20201002124958/https://www.vox.com/21431320/whose-vote-counts-explained-netflix|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2021 | ''{{sortname|The|Titans That Built America}}'' | {{N/A}} | rowspan="2" | Producent ekzekutiv | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.thewrap.com/history-channel-that-built-america-franchise-toys-machines-titans-engineering/|title=History to Expand 'That Built' Franchise With 3 More Spinoffs, Rebrands 'The Men Who Built America'|publisher=TheWrap|date=3 mars 2021|accessdate=5 mars 2022|last=Maglio|first=Tony|archive-date=4 shkurt 2023|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20230204092212/https://www.thewrap.com/history-channel-that-built-america-franchise-toys-machines-titans-engineering/|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2022 | ''[[Theodore Roosevelt (miniseri)|Theodore Roosevelt]]'' | {{N/A}} | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=https://www.history.com/shows/theodore-roosevelt|title=Theodore Roosevelt Two-Night Event Premieres Memorial Day at 8/7c|website=HISTORY|access-date=16 maj 2022|archive-date=20 mars 2023|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20230320044241/https://www.history.com/shows/theodore-roosevelt|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://realscreen.com/2022/02/11/history-sets-air-date-for-presidential-miniseries-on-theodore-roosevelt/|title=History sets air date for presidential miniseries on Theodore Roosevelt|work=Realscreen|first=Andrew|last=Jeffrey|date=11 shkurt 2022|access-date=16 maj 2022|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20220626021425/https://realscreen.com/2022/02/11/history-sets-air-date-for-presidential-miniseries-on-theodore-roosevelt/|archive-date=26 qershor 2022|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2020/05/history-abraham-lincoln-theodore-roosevelt-miniseries-leonardo-dicaprio-doris-kearns-goodwin-1202927021/|title='Lincoln' & 'Theodore Roosevelt' Miniseries Lead History Slate As A+E Networks Expands Relationship With Leonardo DiCaprio & Doris Kearns Goodwin|work=[[Deadline Hollywood|Deadline]]|first=Peter|last=White|date=7 maj 2020|access-date=16 maj 2022|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20230327150156/https://deadline.com/2020/05/history-abraham-lincoln-theodore-roosevelt-miniseries-leonardo-dicaprio-doris-kearns-goodwin-1202927021/|archive-date=27 mars 2023|url-status=live}}</ref> |} ==Video muzikore== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style=font-size:100% ! scope="col" | Viti ! scope="col" | Titulli ! scope="col" class="unsortable" | Roli ! scope="col" class="unsortable" | Shënime ! scope="col" class="unsortable" | Ref. |- | 2019 | "[[Earth (këngë)|Earth]]" | [[Lil Dicky]] | Vetë ai | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web |last1=Real |first1=Evan |title=Lil Dicky Enlists 30 Artists — Including Leonardo DiCaprio — for Star-Studded Climate Change Video "Earth" |url=https://www.hollywoodreporter.com/news/general-news/lil-dicky-earth-video-leonardo-dicaprio-ariana-grande-justin-bieber-dozens-more-stars-1203353/ |website=The Hollywood Reporter |date=19 prill 2019 |access-date=7 shkurt 2025 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20220806190206/https://www.hollywoodreporter.com/news/general-news/lil-dicky-earth-video-leonardo-dicaprio-ariana-grande-justin-bieber-dozens-more-stars-1203353/ |archive-date=6 gusht 2022 |url-status=live}}</ref> |} ==Shiko gjithashtu== * [[Lista e çmimeve dhe nominimeve të marra nga Leonardo DiCaprio]] ==Referime== {{reflist|30em}} ==Lidhje të jashtme== * {{IMDb name|id=0000138|name=Filmografia e Leonardo DiCaprio}} [[Kategoria:Filmografi amerikane|Leonardo DiCaprio]] [[Kategoria:Filmografi të aktorëve meshkuj|Leonardo DiCaprio]] [[Kategoria:Leonardo DiCaprio|Filmografia]] qi849506val1599kb8ovw8nq8ri3i0x 2808516 2808513 2025-06-10T19:16:11Z Qendrimi15 122927 2808516 wikitext text/x-wiki [[Skeda:Leonardo DiCaprio 2014.jpg|parapamje|DiCaprio në premierën e ''[[The Wolf of Wall Street (film 2013)|The Wolf of Wall Street]]'' më 2014]] [[Leonardo DiCaprio]] është një aktor amerikan i cili e filloi karrierën e tij duke interpretuar në televizion që fëmijë. Ai u shfaq në seritë ''[[The New Lassie]]'' (1989) dhe ''[[Santa Barbara (seri televizive)|Santa Barbara]]'' (1990) dhe gjithashtu pati role të gjata në dramën komedi ''[[Parenthood (seri televizive 1990)|Parenthood]]'' (1990) dhe sitcom ''[[Growing Pains]]'' (1991). DiCaprio luajti [[Tobias Wolff|Tobias "Toby" Wolff]] përballë [[Robert De Niro]] në dramën biografike ''[[This Boy's Life]]'' në vitin 1993. Në të njëjtin vit, ai pati një rol mbështetës si një djalë me aftësi të kufizuara zhvillimore Arnie Grape në ''[[What's Eating Gilbert Grape]]'', i cili i siguroi atij nominime për [[Academy Award për Aktorin më të Mirë Mbështetës]] dhe [[Golden Globe Award për Aktorin më të Mirë Mbështetës - Film]].<ref>{{cite web|url=http://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1994|title=The 66th Academy Awards (1994) Nominees and Winners|publisher=[[Academy of Motion Picture Arts and Sciences]] (AMPAS)|archive-url=https://web.archive.org/web/20110429072543/http://www.oscars.org/awards/academyawards/legacy/ceremony/66th-winners.html|archive-date=29 prill 2011|access-date=29 shtator 2014|language=en}}</ref><ref>{{cite web|title=Winners & Nominees 1994|url=https://www.goldenglobes.com/winners-nominees/1994/all#category-1892|publisher=[[Hollywood Foreign Press Association]]|access-date=18 shtator 2020|archive-date=21 prill 2019|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190421232418/https://www.goldenglobes.com/winners-nominees/1994/all#category-1892|url-status=live}}</ref> Në vitin 1995, DiCaprio luajti rolet kryesore të autorit amerikan [[Jim Carroll]] në ''[[The Basketball Diaries (film)|The Basketball Diaries]]'' dhe poetit francez [[Arthur Rimbaud]] në ''[[Total Eclipse (film)|Total Eclipse]]''. Vitin pasardhës ai luajti [[Romeo|Romeo Montague]] në filmin e drejtuar nga [[Baz Luhrmann]],''[[Romeo + Juliet]]'' (1996). DiCaprio luajti me [[Kate Winslet]] në filmin ''[[Titanic (film 1997)|Titanic]]'' (1997) të drejtuar nga [[James Cameron]]. Filmi u bë filmi me fitimet më të larta në të gjitha kinematë botërore dhe e bëri atë të famshëm globalisht.<ref name="leobio3">{{cite book|title=Leonardo DiCaprio&nbsp;– The Biography|date=2 prill 2012|publisher=[[John Blake (journalist)#Publishing|John Blake Publishing Ltd.]]|language=en|isbn=9781857826722|location=London|page=vi|last1=Wight|first1=Douglas}}</ref> Për performancën e tij si Jack Dawson, ai mori [[MTV Movie Award për Performancën më të Mirë|MTV Movie Award për Performancën më të Mirë Mashkull]] dhe nominimin e tij të parë për [[Golden Globe Award për Aktorin më të Mirë&nbsp;– Film Dramë]].<ref>{{cite web|url=http://www.mtv.com/ontv/movieawards/1998/ |title=1998 MTV Movie Awards |publisher=[[MTV]] |language=en |access-date=31 tetor 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150126072819/http://www.mtv.com/ontv/movieawards/1998/ |archive-date=26 janar 2015 }}</ref><ref>{{cite news|url=https://variety.com/2003/film/awards/leonardo-dicaprio-1117878088/ |title=Leonardo DiCaprio |work=[[Variety (revistë)|Variety]] |date=7 janar 2003 |access-date=31 tetor 2014 |last=Ventre |first=Michael |url-status=live |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141116145154/http://variety.com/2003/film/awards/leonardo-dicaprio-1117878088/ |archive-date=16 nëntor 2014 }}</ref> Në vitin 2002, DiCaprio luajti rolin e mashtruesit [[Frank Abagnale|Frank Abagnale Jr.]] përballë [[Tom Hanks]] në dramën biografike kriminale me regji të [[Steven Spielberg]], ''[[Catch Me If You Can]]'', dhe gjithashtu luajti në dramën historike ''[[Gangs of New York]]'' me regji të [[Martin Scorsese]]. Ai themeloi kompaninë e tij të prodhimit, [[Appian Way Productions|Appian Way]], në vitin 2004.<ref name="leobio2">{{cite book|title=Leonardo DiCaprio&nbsp;– The Biography|date=2 prill 2012|publisher=[[John Blake (journalist)#Publishing|John Blake Publishing Ltd.]]|language=en|isbn=9781857826722|location=London|page=142|last1=Wight|first1=Douglas}}</ref> Dy filmat e tjerë në të cilët luajti ishin të dy të drejtuar nga Scorsese: filmi biografik i [[Howard Hughes]], ''[[The Aviator (film 2004)|The Aviator]]'' (2004) dhe drama kriminale ''[[The Departed]]'' (2006). Për portretizimin e tij të Hughes në të parin, DiCaprio fitoi Golden Globe Award për Aktorin më të Mirë - Dramë Filmi dhe mori nominimin e tij të parë për [[Academy Award për Aktorin më të Mirë]].<ref>{{cite web|url=http://edition.cnn.com/2005/SHOWBIZ/Movies/01/16/golden.globes/ |title='Aviator' lands Golden Globe glory |publisher=[[CNN]]. [[Turner Broadcasting System]] |date=17 janar 2005 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141017060511/http://edition.cnn.com/2005/SHOWBIZ/Movies/01/16/golden.globes/ |archive-date=17 tetor 2014 |url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.oscars.org/awards/academyawards/oscarlegacy/2000-2009/77nominees.html|title=Nominees & Winners for the 77th Academy Awards|publisher=[[Academy of Motion Picture Arts and Sciences]] (AMPAS)|archive-url=https://web.archive.org/web/20101020173851/http://www.oscars.org/awards/academyawards/oscarlegacy/2000-2009/77nominees.html|archive-date=20 tetor 2010|access-date=29 shtator 2014|language=en}}</ref> ==Film== ===Si aktor=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style=font-size:100% ! scope="col" | Viti ! scope="col" | Titulli ! scope="col" class="unsortable" | Roli ! scope="col" class="unsortable" | Shënime ! scope="col" class="unsortable" | Ref. |- ! scope="row" |1991 | ''[[Critters 3]]'' | Josh | [[Direct-to-video]] | style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|last=Ferguson|first=John|url=http://www.radiotimes.com/film/w9tc/critters-3|title=Critters 3|work=[[Radio Times]]|access-date=29 shtator 2014|archive-date=6 tetor 2014|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20141006143206/http://www.radiotimes.com/film/w9tc/critters-3|url-status=live}}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 1993 | ''[[This Boy's Life]]'' | {{sortname|Tobias|Wolff}} | | style="text-align:center;" |<ref name=leobio/> |- | ''[[What's Eating Gilbert Grape]]'' | {{sortname|Arnold|Grape|nolink=y}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movie/review?res=9F0CE0D61631F934A25751C1A965958260 |title=Review/Film; Johnny Depp as a Soulful Outsider |work=[[The New York Times]]|date=17 dhjetor 1993 |access-date=29 shtator 2014 |last=Maslin |first=Janet |url-status=live |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006140400/http://www.nytimes.com/movie/review?res=9F0CE0D61631F934A25751C1A965958260 |archive-date=6 tetor 2014 }}</ref> |- ! rowspan="3" scope="row" |1995 | ''{{sort|Basketball|[[The Basketball Diaries (film)|The Basketball Diaries]]}}'' | {{sortname|Jim|Carroll}} | | style="text-align:center;" |<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movie/review?res=990CE1DC1F39F932A15757C0A963958260 |title=The Basketball Diaries (1995) Film Review; Looking for Poetry In All the Wrong Places |work=[[The New York Times]]|date=21 prill 1995 |access-date=29 shtator 2014 |last=Maslin |first=Janet |url-status=live |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006075809/http://www.nytimes.com/movie/review?res=990CE1DC1F39F932A15757C0A963958260 |archive-date=6 tetor 2014 }}</ref> |- | ''{{sort|Quick|[[The Quick and the Dead (film 1995)|The Quick and the Dead]]}}'' | {{sortname|Fee "The Kid"|Herod|nolink=yes}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/the-quick-and-the-dead-1995 |title=The Quick and the Dead Movie Review (1995) |publisher=Roger Ebert |last=Ebert |first=Roger |author-link=Roger Ebert |date=10 shkurt 1995 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006142900/http://www.rogerebert.com/reviews/the-quick-and-the-dead-1995 |archive-date=6 tetor 2014 |url-status=live}}</ref> |- | ''[[Total Eclipse (film)|Total Eclipse]]'' | {{sortname|Arthur|Rimbaud}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1995-11-03-ca-64257-story.html |title=Movie Review : 'Eclipse' a Grim Tale of Licentious Poets |work=[[Los Angeles Times]] |date=3 nëntor 1995 |access-date=29 shtator 2014 |last=Turan |first=Kenneth |url-status=live |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006195919/http://articles.latimes.com/1995-11-03/entertainment/ca-64257_1_eclipse-poet-rimbaud |archive-date=6 tetor 2014 }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 1996 | ''[[Romeo + Juliet]]'' | {{sortname|Romeo|Montague}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://variety.com/1996/film/reviews/william-shakespeare-s-romeo-juliet-1200447070/ |title=Review: 'William Shakespeare's Romeo & Juliet' |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |date=27 tetor 1996 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141007095102/http://variety.com/1996/film/reviews/william-shakespeare-s-romeo-juliet-1200447070/ |archive-date=7 tetor 2014 |url-status=live}}</ref> |- | ''[[Marvin's Room (film)|Marvin's Room]]'' | {{sortname|Hank|Lacker|nolink=yes}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://variety.com/1996/film/reviews/marvin-s-room-2-1117436693/ |title=Review: 'Marvin's Room' |work=[[Variety (revistë)|Variety]] |date=14 dhjetor 1996 |last=Levy |first=Emanuel |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141116162657/http://variety.com/1996/film/reviews/marvin-s-room-2-1117436693/ |archive-date=16 nëntor 2014 |url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 1997 | ''[[Titanic (film 1997)|Titanic]]'' | {{sortname|Jack|Dawson|nolink=y}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/titanic-1997 |title=Titanic Movie Review & Film Summary (1997) |publisher=Roger Ebert |last=Ebert |first=Roger |date=19 dhjetor 1997 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006125018/http://www.rogerebert.com/reviews/titanic-1997 |archive-date=6 tetor 2014 |url-status=live}}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 1998 | ''{{sort|Man|[[The Man in the Iron Mask (film 1998)|The Man in the Iron Mask]]}}'' | {{sort|Louis|[[King Louis&nbsp;XIV]] / [[Njeriu në Maskën e Hekurt|Philippe]]}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news |url=https://www.nytimes.com/movies/movie/160668/The-Man-in-the-Iron-Mask/cast |title=The Man in the Iron Mask |work=[[The New York Times]] |language=en |access-date=29 shtator 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006125202/http://www.nytimes.com/movies/movie/160668/The-Man-in-the-Iron-Mask/cast |archive-date=6 tetor 2014 |url-status=live}}</ref> |- | ''[[Celebrity (film 1998)|Celebrity]]'' | {{sort|Darrow|Brandon Darrow}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/celebrity-1998 |title=Celebrity Movie Review & Film Summary |publisher=Roger Ebert |last=Ebert |first=Roger |date=20 nëntor 1998 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006093643/http://www.rogerebert.com/reviews/celebrity-1998 |archive-date=6 tetor 2014 |url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2000 | ''{{sort|Beach|[[The Beach (film)|The Beach]]}}'' | Richard | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news |url=https://www.nytimes.com/movies/movie/181889/The-Beach/details |title=The Beach (2000) |work=[[The New York Times]] |access-date=shtator 29, 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006173829/http://www.nytimes.com/movies/movie/181889/The-Beach/details |archive-date=6 tetor 2014 |url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2001 | ''{{sort|Don's Plum|[[Don's Plum]]}}'' | Derek | Film i shkurtër amator që nuk është publikuar kurrë në SHBA ose në mbarë botën | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news |url=https://www.theguardian.com/film/2016/jan/23/dons-plum-leonardo-dicaprio |title=Don's Plum: the film Leonardo DiCaprio would rather forget (2016) |work=[[The Guardian]] |language=en |access-date=23 janar 2016 }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" |2002 | ''[[Gangs of New York]]'' | {{sort|Vallon|Amsterdam Vallon}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/gangs-of-new-york-2002 |title=Gangs of New York Movie Review (2002) |publisher=Roger Ebert |date=20 dhjetor 2002 |access-date=29 shtator 2014 |last=Ebert |first=Roger |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006124710/http://www.rogerebert.com/reviews/gangs-of-new-york-2002 |archive-date=6 tetor 2014 |url-status=live }}</ref> |- |''[[Catch Me If You Can]]'' | {{sort|Abagnale|[[Frank Abagnale|Frank Abagnale Jr.]]}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=http://www.sfgate.com/movies/article/Holiday-Movies-Sit-back-and-enjoy-his-flight-2743359.php |title=Holiday Movies / Sit back and enjoy his flight / DiCaprio tries to stay one step ahead of the law in Spielberg's lighthearted 'Catch Me If You Can' |work=[[San Francisco Chronicle]] |date=25 dhjetor 2002 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006071304/http://www.sfgate.com/movies/article/Holiday-Movies-Sit-back-and-enjoy-his-flight-2743359.php |archive-date=6 tetor 2014 |url-status=live }}</ref> |- ! scope="row" | 2004 | ''{{sort|Aviator|[[The Aviator (film 2004)|The Aviator]]}}'' | {{sort|Hughes|[[Howard Hughes]]}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news |url=https://www.nytimes.com/movies/movie/287834/The-Aviator/cast |title=The Aviator (2004)&nbsp;– Acting Credits |work=[[The New York Times]] |date=17 dhjetor 2004 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006105748/http://www.nytimes.com/movies/movie/287834/The-Aviator/cast |archive-date=6 tetor 2014 |url-status=live |last1=Dargis |first1=Manohla }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2006 | ''{{sort|Departed|[[The Departed]]}}'' | {{sort|Costigan|William "Billy" Costigan}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2006/10/06/movies/06depa.html |title=Scorsese's Hall of Mirrors, Littered With Bloody Deceit |work=[[The New York Times]]|date=6 tetor 2006 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |last=Dargis |first=Manohla |archive-url=https://web.archive.org/web/20141204053741/http://www.nytimes.com/2006/10/06/movies/06depa.html |archive-date=4 dhjetor 2014 |url-status=live }}</ref> |- | ''[[Blood Diamond]]'' | {{sort|Archer|Danny Archer}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=http://www.richardroeper.com/reviews/blooddiamond.aspx |title=Blood Diamond Review |publisher=Richard Roeper |last=Roeper |first=Richard |author-link=Richard Roeper |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006071915/http://www.richardroeper.com/reviews/blooddiamond.aspx |archive-date=6 tetor 2014 |url-status=live }}</ref> |- ! scope="row" | 2007 | ''{{sort|11|[[The 11th Hour (2007 film)|The 11th Hour]]}}'' | Himself / narrator | Documentary; also writer | style="text-align:center;" |<ref name=11th>{{cite news |url=https://www.nytimes.com/2007/08/17/movies/17hour.html |title=The 11th Hour (2007) |work=[[The New York Times]] |date=17 gusht 2007 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |last=Dargis |first=Manohla |archive-url=https://web.archive.org/web/20141003101646/http://www.nytimes.com/2007/08/17/movies/17hour.html |archive-date=3 tetor 2014 |url-status=live }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" |2008 | ''[[Body of Lies (film)|Body of Lies]]'' | {{sort|Ferris|Roger Ferris}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/film/2008/nov/21/body-of-lies-ridley-scott |title=Film review: Body of Lies |work=[[The Guardian]] |date=21 nëntor 2008 |access-date=27 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141009011700/http://www.theguardian.com/film/2008/nov/21/body-of-lies-ridley-scott |archive-date=9 tetor 2014 |url-status=live }}</ref> |- | ''[[Revolutionary Road (film)|Revolutionary Road]]'' | {{sort|Wheeler|Frank Wheeler}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|last=Ebert |first=Roger |url=https://www.rogerebert.com/reviews/revolutionary-road-2008 |title=Revolutionary Road Movie Review (2008) |publisher=Roger Ebert |date=30 dhjetor 2008 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006131813/http://www.rogerebert.com/reviews/revolutionary-road-2008 |archive-date=6 tetor 2014 |url-status=live}}</ref> |- ! rowspan="3" scope="row" | 2010 | ''[[Shutter Island (film)|Shutter Island]]'' | Edward "Teddy" Daniels | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/shutter-island-2010 |title=Shutter Island Movie Review & Film Summary (2010) |publisher=Roger Ebert |last=Ebert |first=Roger |date=17 shkurt 2010 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006071638/http://www.rogerebert.com/reviews/shutter-island-2010 |archive-date=6 tetor 2014 |url-status=live }}</ref> |- | ''[[Hubble (film)|Hubble]]'' | Narrator (voice) | Documentary | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://variety.com/2010/film/reviews/hubble-3d-1117942392/ |title=Review: 'Hubble 3D' |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |date=14 mars 2010 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141117011726/http://variety.com/2010/film/reviews/hubble-3d-1117942392/ |archive-date=17 nëntor 2014 |url-status=live}}</ref> |- | ''[[Inception]]'' | {{sort|Cobb|Dom Cobb}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/film/2010/jul/18/inception-film-review-philip-french |title=Inception: Film Review |work=[[The Guardian]] |date=18 korrik 2010 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |last=French |first=Philip |archive-url=https://web.archive.org/web/20140519113502/http://www.theguardian.com/film/2010/jul/18/inception-film-review-philip-french |archive-date=19 maj 2014 |url-status=live }}</ref> |- ! scope="row" | 2011 | ''[[J. Edgar]]'' | {{sortname|J. Edgar|Hoover}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/leonardo-dicaprio-j-edgar-hoover-clint-eastwood-reviews-258802 |title=Leonardo DiCaprio As J. Edgar Hoover: What The Critics Think |work=[[The Hollywood Reporter]] |date=8 nëntor 2011 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |last=Schutte |first=Lauren |archive-url=https://web.archive.org/web/20141012174054/http://www.hollywoodreporter.com/news/leonardo-dicaprio-j-edgar-hoover-clint-eastwood-reviews-258802 |archive-date=12 tetor 2014 |url-status=live }}</ref> |- ! scope="row" | 2012 | ''[[Django Unchained]]'' | {{sort|Candie|Calvin J. Candie}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.latimes.com/entertainment/la-xpm-2012-dec-26-la-et-mn-django-unchained-quentin-tarantino-movie-reviews-critics-20121225-story.html |title='Django Unchained' a brazen, bloody spectacle, critics say |work=[[Los Angeles Times]] |date=26 dhjetor 2012 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006223301/http://articles.latimes.com/2012/dec/26/entertainment/la-et-mn-django-unchained-quentin-tarantino-movie-reviews-critics-20121225 |archive-date=6 tetor 2014 |url-status=live }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2013 | {{sort|Great| ''[[The Great Gatsby (film 2013)|The Great Gatsby]]''}} | {{sort|Gatsby|[[Jay Gatsby]]}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://variety.com/2013/film/reviews/the-great-gatsby-review-1200447930/ |title=Film Review: 'The Great Gatsby' |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |last=Foundas |first=Scott |date=5 maj 2013 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150224172217/http://variety.com/2013/film/reviews/the-great-gatsby-review-1200447930/ |archive-date=24 shkurt 2015 |url-status=live }}</ref> |- | {{sort|Wolf|''[[The Wolf of Wall Street (film 2013)|The Wolf of Wall Street]]''}} | {{sortname|Jordan|Belfort}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news |url=https://www.nytimes.com/movies/movie/449945/The-Wolf-of-Wall-Street/details |title=The Wolf of Wall Street (2013) |work=[[The New York Times]] |date=24 dhjetor 2013 |access-date=29 shtator 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006105657/http://www.nytimes.com/movies/movie/449945/The-Wolf-of-Wall-Street/details |archive-date=6 tetor 2014 |url-status=live |last1=Scott |first1=A. O. }}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2015 | ''{{sort|Revenant|[[The Revenant (film 2015)|The Revenant]]}}'' | {{sortname|Hugh|Glass}} | | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/how-leonardo-dicaprios-revenant-shoot-810290 |title=How Leonardo DiCaprio's 'The Revenant' Shoot Became "A Living Hell" |work=[[The Hollywood Reporter]] |date=22 korrik 2015 |access-date=12 gusht 2015 |language=en |last=Masters |first=Kim |archive-url=https://web.archive.org/web/20150813230605/http://www.hollywoodreporter.com/news/how-leonardo-dicaprios-revenant-shoot-810290 |archive-date=13 gusht 2015 |url-status=live}}</ref> |- | ''{{sort|Audition|[[The Audition (film 2015)|The Audition]]}}'' | rowspan="2" | Himself | Short film | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.vanityfair.com/hollywood/2015/10/leonardo-dicaprio-robert-de-niro-martin-scorsese-casino |title=Why Leonardo DiCaprio, Robert De Niro, and Martin Scorsese Convened in a Macau Casino |last=Miller |first=Julie |date=27 tetor 2015 |website=[[Vanity Fair (revistë)|Vanity Fair]] |access-date=29 shkurt 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160229064543/http://www.vanityfair.com/hollywood/2015/10/leonardo-dicaprio-robert-de-niro-martin-scorsese-casino |archive-date=29 shkurt 2016 |url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2016 | ''[[Before the Flood (film)|Before the Flood]]'' | Dokumentar | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=http://www.mensjournal.com/entertainment/articles/before-the-flood-leonardo-dicaprios-toughest-role-yet-w447293 |title='Before the Flood': Leonardo DiCaprio's Toughest Role Yet |work=[[Men's Journal]] |first=Charles |last=Thorp |access-date=3 nëntor 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20161104074836/http://www.mensjournal.com/entertainment/articles/before-the-flood-leonardo-dicaprios-toughest-role-yet-w447293 |archive-date=4 nëntor 2016 |url-status=live}}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2019 | ''[[Once Upon a Time in Hollywood]]'' | {{sortname|Rick|Dalton|nolink=1}} | | style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/film/2019/aug/18/once-upon-a-time-in-hollywood-review-quentin-tarantino-leonardo-dicaprio-brad-pitt|work=The Observer|title=Once Upon a Time in Hollywood review – uneven ode to a lost era|date=18 gusht 2019|accessdate=2 shtator 2023|language=en|last=Ide|first=Wendy}}</ref> |- | ''[[Ice on Fire (film 2019)|Ice on Fire]]'' | Narrator (voice) | Documentary | style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://variety.com/2019/film/reviews/ice-on-fire-review-1203239703/|title=Film Review: 'Ice on Fire'|work=Variety|date=11 qershor 2019|access-date=25 shtator 2019|last=Weissberg|first=Jay|archive-date=13 shtator 2019|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190913093410/https://variety.com/2019/film/reviews/ice-on-fire-review-1203239703/|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2021 | ''[[Don't Look Up]]'' | {{sortname|Dr. Randall|Mindy|nolink=1}} | | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/leonardo-dicaprio-meryl-streep-join-jennifer-lawrence-in-adam-mckays-dont-look-up|title=Leonardo DiCaprio, Meryl Streep Join Jennifer Lawrence in Adam McKay's 'Don't Look Up'|website=The Hollywood Reporter|first=Borys|last=Kit|date=14 tetor 2020|access-date=14 tetor 2020|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117102221/https://www.hollywoodreporter.com/news/leonardo-dicaprio-meryl-streep-join-jennifer-lawrence-in-adam-mckays-dont-look-up|archive-date=17 nëntor 2020|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2023 | ''[[Killers of the Flower Moon (film)|Killers of the Flower Moon]]'' | {{sortname|Ernest|Burkhart}} | | style="text-align:center;"|<ref name="Kroll">{{cite news|url=https://deadline.com/2021/02/jesse-plemons-leondardo-dicapprio-apples-killers-of-the-flower-moon-1234695616/|work=Deadline Hollywood|title=Jesse Plemons Joins Leonardo DiCaprio in Apple's 'Killers Of The Flower Moon'|date=17 shkurt 2021|access-date=22 prill 2021|last=Kroll|first=Justin|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20210420180858/https://deadline.com/2021/02/jesse-plemons-leondardo-dicapprio-apples-killers-of-the-flower-moon-1234695616/|archive-date=20 prill 2021|url-status=live}}</ref><ref name="Hermanns">{{cite web|url=https://www.comingsoon.net/movies/news/1170125-martin-scorseses-killers-of-the-flower-moon-enters-production|publisher=ComingSoon.net|access-date=22 prill 2021|date=19 prill 2021|last=Hermanns|first=Grant|title=Martin Scorsese's Killers of the Flower Moon Enters Production|archive-date=16 mars 2023|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20230316025940/https://www.comingsoon.net/movies/news/1170125-martin-scorseses-killers-of-the-flower-moon-enters-production|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2025 | {{Pending film|[[One Battle After Another]]}} | Bob Ferguson | Post-production | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|title=Paul Thomas Anderson Sets Next Film at Warner Bros. with Leonardo DiCaprio Starring|url=https://www.indiewire.com/news/breaking-news/paul-thomas-anderson-direct-leonardo-dicaprio-warner-bros-film-1234942282/|last=Bergeson|first=Samantha|website=[[IndieWire]]|date=10 janar 2024|access-date=10 janar 2024|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240110175455/https://www.indiewire.com/news/breaking-news/paul-thomas-anderson-direct-leonardo-dicaprio-warner-bros-film-1234942282/|archive-date=10 janar 2024|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Ruimy|first=Jordan|url=https://www.worldofreel.com/blog/2024/1/25/fmt2kqzphp30cdftpnexfj05ws6zvt|title=First Images of PTA and DiCaprio's Film in Eureka, California|date=30 janar 2024|access-date=30 janar 2024|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20240130143729/https://www.worldofreel.com/blog/2024/1/25/fmt2kqzphp30cdftpnexfj05ws6zv|archive-date=30 janar 2024|url-status=live}}</ref> <!--do ''not'' put films that are 'in pre-production' or 'in development' per WP:CRYSTAL--> |} {| class="wikitable" |+ Key | style="background:#ffc;"| {{dagger|alt=Filmat që nuk janë publikuar ende}} | Tregon filma që nuk janë publikuar ende |} ===Si producent=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" ! scope="col" | Viti ! scope="col" | Titulli ! scope="col" | Shënime ! scope="col" class="unsortable" | Ref. |- ! scope="row" rowspan="2" |2004 | ''{{sort|Aviator|[[The Aviator (film 2004)|The Aviator]]}}'' | rowspan="2" | Producent ekzekutiv | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/287834/The-Aviator/credits|title=The Aviator (2004)&nbsp;– Production Credits|work=[[The New York Times]]|date=December 17, 2004 |access-date=September 29, 2014|archive-date=October 6, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141006113059/http://www.nytimes.com/movies/movie/287834/The-Aviator/credits|url-status=live|last1=Dargis |first1=Manohla }}</ref> |- | ''{{sort|Assassination|[[The Assassination of Richard Nixon]]}}'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/304506/The-Assassination-of-Richard-Nixon/credits |title=The Assassination of Richard Nixon |work=[[The New York Times]]|date=December 29, 2004 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006092859/http://www.nytimes.com/movies/movie/304506/The-Assassination-of-Richard-Nixon/credits |archive-date=October 6, 2014 |last1=Dargis |first1=Manohla }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="2" | 2007 | ''{{sort|11|[[The 11th Hour (film 2007)|The 11th Hour]]}}'' | rowspan="4" | Producent | style="text-align:center;" |<ref name=11th/> |- | ''[[Gardener of Eden]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/360959/Gardener-of-Eden/overview |title=Gardener of Eden (2007) |work=[[The New York Times]]|access-date=September 29, 2014 |last=Buchanan |first=Jason |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006223129/http://www.nytimes.com/movies/movie/360959/Gardener-of-Eden/overview |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- ! scope="row" | 2009 | ''[[Orphan (film 2009)|Orphan]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/452043/Orphan/details |title=Orphan (2009) |work=[[The New York Times]]|date=July 23, 2009 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006213134/http://www.nytimes.com/movies/movie/452043/Orphan/details |archive-date=October 6, 2014 |last1=Dargis |first1=Manohla }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="2" | 2011 | ''[[Red Riding Hood (2011 film)|Red Riding Hood]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2011/03/11/movies/red-riding-hood-with-amanda-seyfried-review.html |title=The Girl Who Sighed Wolf |work=[[The New York Times]] |date=March 10, 2011 |access-date=September 29, 2014 |last=Dargis |first=Manohla |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006185914/http://www.nytimes.com/2011/03/11/movies/red-riding-hood-with-amanda-seyfried-review.html |archive-date=October 6, 2014 }}</ref> |- | ''{{sort|Ides|[[The Ides of March (film 2011)|The Ides of March]]}}'' | Producent ekzekutiv | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/451477/The-Ides-of-March/credits |title=The Ides of March (2011)&nbsp;– Production Credits |work=[[The New York Times]]|date=October 6, 2011 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006183105/http://www.nytimes.com/movies/movie/451477/The-Ides-of-March/credits |archive-date=October 6, 2014 |last1=Scott |first1=A. O. }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="3" | 2013 | ''[[Runner Runner]]'' | rowspan="3" | Producent | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.hollywoodreporter.com/movie/runner-runner/review/635628 |title=Runner Runner: Film Review |work=[[The Hollywood Reporter]] |date=September 25, 2013 |access-date=September 29, 2014 |last=McCarthy |first=Todd |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141012172230/http://www.hollywoodreporter.com/movie/runner-runner/review/635628 |archive-date=October 12, 2014 }}</ref> |- | ''[[Out of the Furnace]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2013/12/04/movies/out-of-the-furnace-with-christian-bale.html |title=Fraternal Ties, of Gut and Sinew |last=Dargis |first=Manohla |work=[[The New York Times]]|date=December 3, 2013 |access-date=September 29, 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407072226/http://www.nytimes.com/2013/12/04/movies/out-of-the-furnace-with-christian-bale.html |archive-date=April 7, 2014 }}</ref> |- | {{sort|Wolf|''[[The Wolf of Wall Street (film 2013)|The Wolf of Wall Street]]''}} | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/449945/The-Wolf-of-Wall-Street/details|title=The Wolf of Wall Street (2013)|work=[[The New York Times]]|date=December 24, 2013 |access-date=September 29, 2014|archive-date=October 6, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141006105657/http://www.nytimes.com/movies/movie/449945/The-Wolf-of-Wall-Street/details|url-status=live|last1=Scott |first1=A. O. }}</ref> |- ! scope="row" | 2014 | ''[[Virunga (film)|Virunga]]'' | rowspan="4" | Producent ekzekutiv | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/news/virunga-on-netflix-leonardo-dicaprio-hopes-to-save-one-of-the-last-pristine-places-on-earth-with-moving-gorilla-documentary-9854259.html |title=Virunga on Netflix: Leonardo DiCaprio hopes to save 'one of the last pristine places on Earth' with moving gorilla documentary |work=[[The Independent]] |date=November 11, 2014 |access-date=January 21, 2015 |last=Hooton |first=Christopher |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150122222102/http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/news/virunga-on-netflix-leonardo-dicaprio-hopes-to-save-one-of-the-last-pristine-places-on-earth-with-moving-gorilla-documentary-9854259.html |archive-date=January 22, 2015 }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="2" | 2015 | ''[[Catching the Sun (film)|Catching the Sun]]'' | style="text-align:center;" |<ref>{{cite web|url=https://www.netflix.com/watch/80061161?trackId=14277281&tctx=0,0,a4744c08-ea15-49c6-82c4-30c5c5fd6a64-186980413,,|title=Catching the Sun|publisher=Netflix|access-date=September 19, 2018}}{{Dead link|date=June 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> |- | ''[[Cowspiracy]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|first=Olivia |last=Armstrong |title=Exclusive: Interview With Directors Of 'Cowspiracy: The Sustainability Secret' On Netflix, A Controversial New Documentary |date=August 27, 2015 |url=http://decider.com/2015/08/27/cowspiracy-the-sustainability-documentary-netflix/ |publisher=Decider |access-date=August 28, 2015 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150828131745/http://decider.com/2015/08/27/cowspiracy-the-sustainability-documentary-netflix/ |archive-date=August 28, 2015 }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="3" | 2016 | ''{{sortname|The|Ivory Game}}'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://www.thewrap.com/the-ivory-game-review/ |title='The Ivory Game' Telluride Review: Urgent Documentary About Elephant Killing Is a Roar for Action |publisher=[[TheWrap]] |date=September 2, 2016 |access-date=October 2, 2016 |last=Abele |first=Robert |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161008203930/http://www.thewrap.com/the-ivory-game-review/ |archive-date=October 8, 2016 }}</ref> |- | ''[[Before the Flood (film)|Before the Flood]]'' | rowspan="7" | Producent | style="text-align:center;" | <ref>{{cite magazine|last1=McGovern |first1=Joe |url=https://www.ew.com/article/2016/09/08/before-the-flood-leonardo-dicaprio-clip-poster |title=Before the Flood: Watch an exclusive clip from Leonardo DiCaprio's climate change documentary |date=September 8, 2016 |magazine=Entertainment Weekly |access-date=September 10, 2016 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160909214144/http://www.ew.com/article/2016/09/08/before-the-flood-leonardo-dicaprio-clip-poster |archive-date=September 9, 2016 }}</ref> |- | ''[[Live by Night (film)|Live by Night]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2013/05/ben-affleck-and-warner-bros-set-next-film-dennis-lehane-novel-live-by-night-491747/ |title=Ben Affleck And Warner Bros Set Next Film: Dennis Lehane Crime Novel 'Live By Night' |website=[[Deadline Hollywood]] |date=May 7, 2013 |access-date=May 7, 2013 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140819050428/http://deadline.com/2013/05/ben-affleck-and-warner-bros-set-next-film-dennis-lehane-novel-live-by-night-491747/ |archive-date=August 19, 2014 }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="3" | 2018 | ''[[Delirium (film 2018)|Delirium]]'' | style="text-align:center;" | <ref name=DeadlineFebruary>{{cite web|last1=Fleming |first1=Mike Jr. |title=A Third Robin Hood Script Enters The Fray; This By King Arthur Scribe Joby Harold |url=https://deadline.com/2015/02/a-third-robin-hood-script-enters-the-fray-this-by-king-arthur-scribe-joby-harold-1201382551/ |access-date=June 7, 2015 |website=Deadline Hollywood |date=February 26, 2015 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150629041922/http://deadline.com/2015/02/a-third-robin-hood-script-enters-the-fray-this-by-king-arthur-scribe-joby-harold-1201382551/ |archive-date=June 29, 2015 }}</ref> |- | ''[[Robin Hood (film 2018)|Robin Hood]]'' | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|url=https://variety.com/2014/film/news/home-topher-grace-leonardo-dicaprio-1201076814/|title=DiCaprio, Blum, King Team for Haunted House Pic|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|first=Justin|last=Kroll|date=January 29, 2014|access-date=May 26, 2018|archive-date=August 19, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190819082755/https://variety.com/2014/film/news/home-topher-grace-leonardo-dicaprio-1201076814/|url-status=live}}</ref> |- | ''[[Struggle: The Life and Lost Art of Szukalski]]'' | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.idfa.nl/en/film/11754a5e-d143-42b7-9144-5d2e31dd3687/struggle-the-life-and-lost-art-of-szukalski|title=Struggle: The Life and Lost Art of Szukalski|access-date=October 17, 2019|publisher=[[International Documentary Film Festival Amsterdam]]|archive-date=October 17, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191017094823/https://www.idfa.nl/en/film/11754a5e-d143-42b7-9144-5d2e31dd3687/struggle-the-life-and-lost-art-of-szukalski|url-status=dead}}</ref> |- ! scope="row" rowspan="2" | 2019 | ''[[Formula E#Dokumentar|And We Go Green]]'' |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://variety.com/2019/film/reviews/and-we-go-green-review-1203331210/|work=Variety|title=Toronto Film Review: 'And We Go Green'|date=September 10, 2019|access-date=December 23, 2020|last=Tobias|first=Scott|archive-date=November 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201119110146/https://variety.com/2019/film/reviews/and-we-go-green-review-1203331210/|url-status=live}}</ref> |- | ''[[Richard Jewell (film)|Richard Jewell]]'' |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://variety.com/2019/film/news/clint-eastwood-richard-jewell-release-date-1203351895/|work=Variety|date=September 27, 2019|last=McNary|first=Dave|title=Clint Eastwood's 'Richard Jewell' Gets Awards Season Release|access-date=October 17, 2019|archive-date=September 30, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190930210857/https://variety.com/2019/film/news/clint-eastwood-richard-jewell-release-date-1203351895/|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" rowspan="3" | 2021 | ''[[Kid 90]]'' | rowspan="4"|Producent ekzekutiv | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/soleil-moon-frye-to-give-never-before-seen-look-at-90s-hollywood-with-kid-90-documentary-for-hulu-exclusive|title=Soleil Moon Frye to Give Never-Before-Seen Look at '90s Hollywood With 'KID 90' Documentary for Hulu (Exclusive)|website=[[The Hollywood Reporter]]|first=Chris|last=Gardner|date=August 25, 2020|access-date=February 11, 2021|archive-date=March 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210314021611/https://www.hollywoodreporter.com/news/soleil-moon-frye-to-give-never-before-seen-look-at-90s-hollywood-with-kid-90-documentary-for-hulu-exclusive|url-status=live}}</ref> |- | ''{{sortname|The|Loneliest Whale: The Search for 52}}'' | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/video/the-loneliest-whale-trailer-52-hertz-whale-documentary-release-date/|title='The Loneliest Whale' Trailer: Happy World Oceans Day From 52|website=Deadline Hollywood|first=Patrick|last=Hipes|date=June 8, 2021|access-date=June 8, 2021|archive-date=March 16, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230316025948/https://deadline.com/video/the-loneliest-whale-trailer-52-hertz-whale-documentary-release-date/|url-status=live}}</ref> |- | ''[[Fin (film 2021)|Fin]]'' | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://variety.com/2021/film/news/eli-roth-directing-shark-documentary-fin-discovery-plus-leonardo-dicaprio-1235004380/|title=Eli Roth Directing Shark Documentary 'Fin' for Discovery Plus (Exclusive)|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|first=Brent|last=Lang|date=June 24, 2021|access-date=June 24, 2021|archive-date=June 24, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210624153133/https://variety.com/2021/film/news/eli-roth-directing-shark-documentary-fin-discovery-plus-leonardo-dicaprio-1235004380/|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" rowspan="2" | 2023 | ''[[Killers of the Flower Moon (film)|Killers of the Flower Moon]]'' |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2023/03/martin-scorsese-killers-flower-moon-cannes-film-festival-leonardo-dicaprio-debut-1235314406/|title=Martin Scorsese's 'Killers Of The Flower Moon' Officially Confirmed For Cannes Film Festival|last=Wiseman|first=Andreas|work=[[Deadline Hollywood]]|date=March 31, 2023|access-date=April 3, 2023|archive-date=April 7, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230407092953/https://deadline.com/2023/03/martin-scorsese-killers-flower-moon-cannes-film-festival-leonardo-dicaprio-debut-1235314406/|url-status=live}}</ref> |- | ''[[Ozi: Voice of the Forest]]'' | Producent |style="text-align:center;"|<ref>{{cite magazine|last=Bleasdale|first=John|title=Leonardo DiCaprio and Mike Medavoy Produced 'Ozi, Voice of the Forest' Kicks Off Kids' Franchise to Save the Environment|date=June 14, 2023|magazine=Variety|url=https://variety.com/2023/film/global/leonardo-dicaprio-mike-medavoy-rodrigo-blaas-1235644978/|accessdate=October 30, 2024|archive-date=September 4, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240904194533/https://variety.com/2023/film/global/leonardo-dicaprio-mike-medavoy-rodrigo-blaas-1235644978/|url-status=live}}</ref> |} ==Televizion== <!--DO ''not'' USE ROWSPANS PER WP:FILMOGRAPHY--> <!--DO ''not'' ADD AWARDS HERE PER List of awards and nominations received by Leonardo DiCaprio--> {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style=font-size:100% ! scope="col" | Vit(et) ! scope="col" | Titulli ! scope="col" class="unsortable" | Roli ! scope="col" class="unsortable" | Shënime ! scope="col" class="unsortable" | Ref. |- ! scope="row" | 1989 | ''{{sort|New|[[The New Lassie]]}}'' | Glen | 2 episode | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.tvguide.com/detail/tv-show.aspx?tvobjectid=203407&more=ucepisodelist&episodeid=586933 |title=The New Lassie Episode Guide 0001&nbsp;– New Generation |work=[[TV Guide]] |publisher=[[CBS Interactive]] |language=en |access-date=29 shtator 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006101401/http://www.tvguide.com/detail/tv-show.aspx?tvobjectid=203407&more=ucepisodelist&episodeid=586933 |archive-date=6 tetor 2014 }}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.tvguide.com/detail/tv-show.aspx?tvobjectid=203407&more=ucepisodelist&episodeid=1053656 |title=The New Lassie Episode Guide 0001&nbsp;– Snake Pit |work=[[TV Guide]] |publisher=[[CBS Interactive]] |language=en |access-date=29 shtator 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006103621/http://www.tvguide.com/detail/tv-show.aspx?tvobjectid=203407&more=ucepisodelist&episodeid=1053656 |archive-date=6 tetor 2014 }}</ref> |- ! scope="row" rowspan=3| 1990 | ''{{sortname|The|Mickey Mouse Club}}'' | Alex | Episodi: "Street Safe, Street Smart" | style="text-align:center;" |<ref>{{cite news|date=23 shkurt 2016|title=How Leonardo DiCaprio went from being a dorky teenage actor to a superstar|url=https://www.independent.co.uk/news/people/leonardo-dicaprio-how-dorky-teenage-actor-became-superstar-a6891181.html|access-date=6 nëntor 2021|website=The Independent|archive-date=8 nëntor 2021|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20211108101239/https://www.independent.co.uk/news/people/leonardo-dicaprio-how-dorky-teenage-actor-became-superstar-a6891181.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|title=What Leonardo DiCaprio was really like before he got famous|url=https://nationalpost.com/entertainment/celebrity/what-leonardo-dicaprio-was-really-like-before-he-got-famous|work=National Post|language=en|access-date=November 6, 2021}}</ref> |- | ''{{sort|Outsiders|[[The Outsiders (seri televizive amerikane)|The Outsiders]]}}'' | Kid Fighting Scout | Episodi: "Pilot" | style="text-align:center;" | <ref name=leobio/> |- | ''[[Santa Barbara (TV series)|Santa Barbara]]'' | {{sort|Capwell|Young Mason Capwell}} | 5 episode | style="text-align:center;" | <ref name=leobio/> |- ! scope="row" | 1990–1991 | ''[[Parenthood (seri televizive 1990)|Parenthood]]'' | {{sort|Buckman|Garry Buckman}} | 12 episodes | style="text-align:center;" | <ref name="leobio">{{cite book|title=Leonardo DiCaprio&nbsp;– The Biography|date=2 prill 2012|publisher=[[John Blake (journalist)#Publishing|John Blake Publishing Ltd.]]|language=en|isbn=9781857826722|location=London|pages=276|last1=Wight|first1=Douglas}}</ref> |- ! scope="row" | 1991 | ''[[Roseanne]]'' | Darlene's Classmate | Episodi: "Home-Ec" (Uncredited) | style="text-align:center;" | <ref name=leobio/> |- ! scope="row" | 1991–1992 | ''[[Growing Pains]]'' | {{sort|Brower|Luke Brower}} | 23 episode | style="text-align:center;" | <ref name=leobio/> |- ! scope="row" | 2008–2010 | ''[[Greensburg (seri televizive)|Greensburg]]'' | {{N/A}} | Executive producer and co-creator | style="text-align:center;" | <ref>{{cite news|url=https://www.tvguide.com/celebrities/leonardo-dicaprio/credits/161851 |title=Leonardo DiCaprio Credits |work=[[TV Guide]] |publisher=[[CBS Interactive]] |language=en |access-date=29 shtator 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006085901/http://www.tvguide.com/celebrities/leonardo-dicaprio/credits/161851 |archive-date=6 tetor 2014 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://press.discovery.com/us/pg/programs/greensburg/ |title=Greensburg Season 3 |publisher=[[Discovery Channel]] |language=en |access-date=29 shtator 2014 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006080308/http://press.discovery.com/us/pg/programs/greensburg/ |archive-date=6 tetor 2014 }}</ref> |- ! scope="row" | 2014 |''[[Saturday Night Live]]'' | Vetë ai (cameo) | Episodi: "[[Jonah Hill]]/[[Bastille (band)|Bastille]]" | style="text-align:center;" | <ref>{{cite magazine|url=https://www.rollingstone.com/tv/videos/leonardo-dicaprio-and-jonah-hill-reenact-titanic-on-snl-20140126 |title=Leonardo DiCaprio and Jonah Hill Reenact 'Titanic' on 'SNL' |magazine=[[Rolling Stone]] |date=26 janar 2014 |access-date=29 shtator 2014 |last=Coleman |first=Miriam |url-status=live |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141010014442/http://www.rollingstone.com/tv/videos/leonardo-dicaprio-and-jonah-hill-reenact-titanic-on-snl-20140126 |archive-date=10 tetor 2014 }}</ref> |- ! scope="row" | 2018 | ''{{sortname|The|Men Who Built America: Frontiersmen}}'' | {{N/A}} | rowspan="3" | Producent ekzekutiv | style="text-align:center;" |<ref>{{cite web |first=Ariana |last=Brockington |title=TV News Roundup: History Releases Trailer for Leonardo DiCaprio's 'The Men Who Built America: Frontiersmen' |url=https://variety.com/2018/tv/news/tv-news-roundup-the-men-who-built-america-frontiersmen-exclusive-1202718824/ |work=[[Variety (revistë)|Variety]] |date=5 mars 2018 |access-date=27 dhjetor 2020 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20230321043857/https://variety.com/2018/tv/news/tv-news-roundup-the-men-who-built-america-frontiersmen-exclusive-1202718824/ |archive-date=21 mars 2023 |url-status=live }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="3"| 2020 | ''[[Grant (miniseri)|Grant]]'' | {{N/A}} | style="text-align:center;" |<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/video/grant-trailer-premiere-date-history-miniseries-ulysses-s-grant-civil-war/|title='Grant' Trailer & Premiere Date: History Mini Tracks Union's Civil War Savior & 18th President|publisher=[[Deadline Hollywood]]|first=Erik|last=Pedersen|date=22 prill 2020|access-date=22 prill 2020|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200422180048/https://deadline.com/video/grant-trailer-premiere-date-history-miniseries-ulysses-s-grant-civil-war/|archive-date=22 prill 2020|url-status=live}}</ref> |- | ''[[The Right Stuff (seri televizive)|The Right Stuff]]'' | {{N/A}} | style="text-align:center;" |<ref>{{cite web|last=Andreeva|first=Nellie|date=25 korrik 2017|title=Nat Geo Teams With Leonardo DiCaprio To Adapt 'The Right Stuff' As Scripted Series|url=https://deadline.com/2017/07/nat-geo-leonardo-dicaprio-to-adapt-the-right-stuff-scripted-series-1202135804/|publisher=Deadline Hollywood|access-date=11 shkurt 2019|archive-date=12 shkurt 2019|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190212130751/https://deadline.com/2017/07/nat-geo-leonardo-dicaprio-to-adapt-the-right-stuff-scripted-series-1202135804/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web| title='The Right Stuff': Nat Geo's Mercury 7 Drama Series Moves To Disney+ For Fall Premiere| publisher=Deadline Hollywood| url=https://deadline.com/2020/08/the-right-stuff-nat-geo-mercury-7-drama-series-moves-disney-plus-fall-premiere-national-geographic-patrick-j-adams-and-jake-mcdorman-1202923041/| access-date=5 maj 2020| archive-date=5 maj 2020| language=en| archive-url=https://web.archive.org/web/20200505160749/https://deadline.com/2020/05/the-right-stuff-nat-geo-mercury-7-drama-series-moves-disney-plus-fall-premiere-national-geographic-patrick-j-adams-and-jake-mcdorman-1202923041/| url-status=live}}</ref> |- | ''[[Whose Vote Counts, Explained]]'' | Narrator (zëri) | Episodi: "The Right to Vote" | style="text-align:center;" |<ref>{{cite web|url=https://www.vox.com/21431320/whose-vote-counts-explained-netflix|title=Whose vote counts, the Netflix series, explained|date=28 shtator 2020|access-date=2 tetor 2020|last=Gordon|first=Claire|publisher=[[Vox (website)|Vox]]|archive-date=2 tetor 2020|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20201002124958/https://www.vox.com/21431320/whose-vote-counts-explained-netflix|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2021 | ''{{sortname|The|Titans That Built America}}'' | {{N/A}} | rowspan="2" | Producent ekzekutiv | style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.thewrap.com/history-channel-that-built-america-franchise-toys-machines-titans-engineering/|title=History to Expand 'That Built' Franchise With 3 More Spinoffs, Rebrands 'The Men Who Built America'|publisher=TheWrap|date=3 mars 2021|accessdate=5 mars 2022|last=Maglio|first=Tony|archive-date=4 shkurt 2023|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20230204092212/https://www.thewrap.com/history-channel-that-built-america-franchise-toys-machines-titans-engineering/|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2022 | ''[[Theodore Roosevelt (miniseri)|Theodore Roosevelt]]'' | {{N/A}} | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|url=https://www.history.com/shows/theodore-roosevelt|title=Theodore Roosevelt Two-Night Event Premieres Memorial Day at 8/7c|website=HISTORY|access-date=16 maj 2022|archive-date=20 mars 2023|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20230320044241/https://www.history.com/shows/theodore-roosevelt|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://realscreen.com/2022/02/11/history-sets-air-date-for-presidential-miniseries-on-theodore-roosevelt/|title=History sets air date for presidential miniseries on Theodore Roosevelt|work=Realscreen|first=Andrew|last=Jeffrey|date=11 shkurt 2022|access-date=16 maj 2022|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20220626021425/https://realscreen.com/2022/02/11/history-sets-air-date-for-presidential-miniseries-on-theodore-roosevelt/|archive-date=26 qershor 2022|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2020/05/history-abraham-lincoln-theodore-roosevelt-miniseries-leonardo-dicaprio-doris-kearns-goodwin-1202927021/|title='Lincoln' & 'Theodore Roosevelt' Miniseries Lead History Slate As A+E Networks Expands Relationship With Leonardo DiCaprio & Doris Kearns Goodwin|work=[[Deadline Hollywood|Deadline]]|first=Peter|last=White|date=7 maj 2020|access-date=16 maj 2022|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20230327150156/https://deadline.com/2020/05/history-abraham-lincoln-theodore-roosevelt-miniseries-leonardo-dicaprio-doris-kearns-goodwin-1202927021/|archive-date=27 mars 2023|url-status=live}}</ref> |} ==Video muzikore== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style=font-size:100% ! scope="col" | Viti ! scope="col" | Titulli ! scope="col" class="unsortable" | Roli ! scope="col" class="unsortable" | Shënime ! scope="col" class="unsortable" | Ref. |- | 2019 | "[[Earth (këngë)|Earth]]" | [[Lil Dicky]] | Vetë ai | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web |last1=Real |first1=Evan |title=Lil Dicky Enlists 30 Artists — Including Leonardo DiCaprio — for Star-Studded Climate Change Video "Earth" |url=https://www.hollywoodreporter.com/news/general-news/lil-dicky-earth-video-leonardo-dicaprio-ariana-grande-justin-bieber-dozens-more-stars-1203353/ |website=The Hollywood Reporter |date=19 prill 2019 |access-date=7 shkurt 2025 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20220806190206/https://www.hollywoodreporter.com/news/general-news/lil-dicky-earth-video-leonardo-dicaprio-ariana-grande-justin-bieber-dozens-more-stars-1203353/ |archive-date=6 gusht 2022 |url-status=live}}</ref> |} ==Shiko gjithashtu== * [[Lista e çmimeve dhe nominimeve të marra nga Leonardo DiCaprio]] ==Referime== {{reflist|30em}} ==Lidhje të jashtme== * {{IMDb name|id=0000138|name=Filmografia e Leonardo DiCaprio}} [[Kategoria:Filmografi amerikane|Leonardo DiCaprio]] [[Kategoria:Filmografi të aktorëve meshkuj|Leonardo DiCaprio]] [[Kategoria:Leonardo DiCaprio|Filmografia]] g8kvkdo83os5g52eu8rudlta57pmbw3 0 381129 2808521 2025-06-10T19:52:21Z Velocitas34 161876 Faqe e re: '''A.F.C. Bournemouth''' është një klub profesionist [[futbolli]] me seli në [[Bournemouth]], [[Dorset]] dhe që luan në [[Premier League]], nivelin më të lartë të futbollit anglez. Stadiumi i klubit njihet tradicionalisht si [[Dean Court]] megjithëse sipas marrëveshjeve aktuale të sponsorizimit zyrtarisht quhet Vitality Stadium. Ai ekziston që nga viti 1899. I quajtur ''The Cherries'', ekipi tradicionalisht luante me fanella të kuqe me mëngë të bardha deri në... 2808521 wikitext text/x-wiki '''A.F.C. Bournemouth''' është një klub profesionist [[futbolli]] me seli në [[Bournemouth]], [[Dorset]] dhe që luan në [[Premier League]], nivelin më të lartë të futbollit anglez. Stadiumi i klubit njihet tradicionalisht si [[Dean Court]] megjithëse sipas marrëveshjeve aktuale të sponsorizimit zyrtarisht quhet Vitality Stadium. Ai ekziston që nga viti 1899. I quajtur ''The Cherries'', ekipi tradicionalisht luante me fanella të kuqe me mëngë të bardha deri në vitin 1971, kur vijat u ndryshuan në vija të kuqe dhe të zeza të ngjashme me [[A.C. Milan]].<ref>Redknapp, Harry (2014). "Always Managing". f. 109.</ref> == Lojtarët == == Referime == {{Reflist}} == Lidhje të jashtme == {{Futboll-cung}} sf7dmnt4hf9m4eopmwz9vuqvy5tj9f6 2808523 2808521 2025-06-10T19:56:00Z Velocitas34 161876 2808523 wikitext text/x-wiki {{Infobox football club | clubname = AFC Bournemouth | image = 600px Nouă dungi negru cu roșu.png | image_size = 160px | fullname = AFC Bournemouth | nickname = The Cherries<br>Boscombe | founded = {{Start date and age|1899}}<br />(si ''Boscombe'') | ground = [[Dean Court]] | capacity = 11,307 | owner = {{Flagicon|USA}} Black Knight Football Club UK Limited | chairman = {{Flagicon|USA}}[[Bill Foley (businessman)|Bill Foley]] | manager = {{Flagicon|Spain}}[[Andoni Iraola]] | league = [[Premier League]] | season = 2025–26 | position = TBD | website = {{URL|https://afcb.co.uk}} | pattern_la1 = _bournemouth2425h | pattern_b1 = _bournemouth2425h | pattern_ra1 = _bournemouth2425h | pattern_sh1 = _bournemouth2425h | pattern_so1 = _redtopl | leftarm1 = 000000 | body1 = 000000 | rightarm1 = 000000 | shorts1 = 000000 | socks1 = 000000 | pattern_la2 = _bournemouth2425a | pattern_b2 = _bournemouth2425a | pattern_ra2 = _bournemouth2425a | pattern_sh2 = _bournemouth2425a | pattern_so2 = _bournemouth2425al | leftarm2 = DBDBE7 | body2 = DBDBE7 | rightarm2 = DBDBE7 | shorts2 = DBDBE7 | socks2 = DBDBE7 | pattern_la3 = _bournemouth2425t | pattern_b3 = _bournemouth2425t | pattern_ra3 = _bournemouth2425t | pattern_sh3 = _bournemouth2425t | pattern_so3 = _bournemouth2425tl | leftarm3 = | body3 = | rightarm3 = | shorts3 = | socks3 = | current = 2024–25 AFC Bournemouth season }} '''A.F.C. Bournemouth''' është një klub profesionist [[futbolli]] me seli në [[Bournemouth]], [[Dorset]] dhe që luan në [[Premier League]], nivelin më të lartë të futbollit anglez. Stadiumi i klubit njihet tradicionalisht si [[Dean Court]] megjithëse sipas marrëveshjeve aktuale të sponsorizimit zyrtarisht quhet Vitality Stadium. Ai ekziston që nga viti 1899. I quajtur ''The Cherries'', ekipi tradicionalisht luante me fanella të kuqe me mëngë të bardha deri në vitin 1971, kur vijat u ndryshuan në vija të kuqe dhe të zeza të ngjashme me [[A.C. Milan]].<ref>Redknapp, Harry (2014). "Always Managing". f. 109.</ref> == Lojtarët == == Referime == {{Reflist}} == Lidhje të jashtme == {{Futboll-cung}} mlmh9l7fuul4vvt070tusxpm0aogm9n 2 381130 2808557 2025-06-10T21:16:13Z Dp180715100003 171191 Krijuar nga përkthimi i faqes "[[:en:Special:Redirect/revision/1292127301|Orthogonal frequency-division multiplexing]]" 2808557 wikitext text/x-wiki   Në [[Telekomunikimet|telekomunikacion]], '''multipleksimi ortogonal me ndarje frekuencore''' ('''OFDM''') është një lloj transmetimi dixhital që përdoret në modulimin dixhital për kodimin e të dhënave dixhitale (binare) në disa frekuenca bartëse. OFDM është zhvilluar në një skemë të njohur për komunikim dixhital me brez të gjerë, të përdorur në aplikacione të tilla si televizioni dixhital dhe transmetimi audio, [[qasja në internet]] [[Linja e Abonentit Digjital|DSL]], [[Rrjeti pa tela|rrjetet pa tel]], rrjetet e linjave të energjisë dhe komunikimet mobile [[4G]]/[[5G]].<ref name="ergen">{{Cite book |last=[[Mustafa Ergen]] |title=Mobile Broadband: including WiMAX and LTE |publisher=Springer Science+Business Media |year=2009 |isbn=978-0-387-68189-4 |doi=10.1007/978-0-387-68192-4}}</ref> OFDM është një skemë multipleksimi me ndarje frekuencore (FDM) që u prezantua nga Robert W. Chang i Bell Labs në vitin 1966.<ref>{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. B. |date=November 2009 |title=The history of orthogonal frequency-division multiplexing |journal=IEEE Communications Magazine |publisher=IEEE Communications Magazine ( Volume: 47, Issue: 11, November 2009 ) |volume=47 |issue=11 |pages=26–35 |doi=10.1109/MCOM.2009.5307460}}</ref><ref name="chang">{{Cite journal |last=Chang |first=R. W. |year=1966 |title=Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission |journal=Bell System Technical Journal |volume=45 |issue=10 |pages=1775–1796 |doi=10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x}}</ref><ref name="patent">{{Cite patent|title=Orthogonal frequency multiplex data transmission system}}</ref> Në OFDM, rrjedha hyrëse e bitëve që përfaqëson të dhënat që do të dërgohen, ndahet në rrjedha të shumta. Transmetohen sinjale të shumëfishta ortogonale të nënbartësve me spektra mbivendosëse, me secilën bartëse të moduluar me [[bit]] nga rrjedha hyrëse, kështu që bita të shumëfishtë transmetohen paralelisht. Demodulimi bazohet në algoritmet e transformimit të shpejtë të Furierit. OFDM u përmirësua nga Weinstein dhe Ebert në vitin 1971 me futjen e një intervali mbrojtës, duke ofruar ortogonalitet më të mirë në kanalet e transmetimit të ndikuara nga përhapja me rrugë të shumta.<ref name="weinstein">{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. |last2=Ebert |first2=P. |date=October 1971 |title=Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform |journal=IEEE Transactions on Communication Technology |volume=19 |issue=5 |pages=628–634 |doi=10.1109/TCOM.1971.1090705}}</ref> Çdo nën-bartës (sinjal) modulohet me një skemë konvencionale modulimi (siç është modulimi i amplitudës kuadratike ose çelësimi i zhvendosjes së fazës) me një shpejtësi të ulët simbolesh. Kjo mban normat totale të të dhënave të ngjashme me skemat konvencionale të modulimit me një bartës të vetëm në të njëjtën gjerësi brezi. [[Skeda:Raised-cosine-ISI.svg|djathtas|parapamje| Impulset e njëpasnjëshme me kosinus të ngritur, që tregojnë vetinë e mungesës së ndërhyrjes ndërsimbolike (zero-ISI); këto ngjajnë shumë me spektrin e fuqisë së OFDM (domeni i frekuencës).]] Avantazhi kryesor i OFDM ndaj skemave me një bartës të vetëm është aftësia e tij për t'u përballur me kushte të vështira të kanalit (për shembull, zbutja e frekuencave të larta në një tel bakri të gjatë, ndërhyrja me brez të ngushtë dhe zbehja selektive në frekuencë për shkak të rrugëve të shumta) pa nevojën për filtra të ndërlikuar barazimi. Barazimi i kanalit thjeshtohet sepse OFDM mund të shihet si përdorimi i shumë sinjale me brez të ngushtë të moduluar ngadalë në vend të një sinjali me brez të gjerë të moduluar shpejt. Norma e ulët e simboleve e bën të përballueshme përdorimin e një intervali mbrojtës midis simboleve, duke bërë të mundur eleminimin e ndërhyrjes ndërmjet simboleve (ISI) dhe përdorimin e jehonave dhe përhapjes kohore (në televizionin analog të dukshme si hije dhe turbullirë, respektivisht) për të arritur një fitim diversiteti, pra një përmirësim të raportit sinjal-zhurmë. Ky mekanizëm lehtëson gjithashtu projektimin e rrjeteve me një frekuencë të vetme (SFN) ku disa transmetues ngjitur dërgojnë të njëjtin sinjal njëkohësisht në të njëjtën frekuencë, pasi sinjalet nga transmetues të ndryshëm në distancë mund të rikombinohen në mënyrë konstruktive, duke shmangur ndërhyrjet e një sistemi tradicional me një bartës të vetëm. Në '''multipleksimin e koduar ortogonal me ndarje frekuencore''' ('''COFDM'''), aplikohet korrigjimi i gabimit përpara (kodimi konvolucional) dhe ndërthurja kohë/frekuencë në sinjalin që transmetohet. Kjo bëhet për të kapërcyer gabimet në kanalet e komunikimit mobil të ndikuara nga përhapja me shumë rrugë dhe [[Efekti i Dopplerit|efektet Doppler]]. COFDM u prezantua nga Alard në vitin 1986<ref name="EBU">{{Cite web |date=August 1987 |title=Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers |url=https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf |publisher=EBU Technical Review n°224, p.187}}</ref><ref>{{Cite journal |last=Le Floch |first=B. |last2=Alard |first2=M. |last3=Berrou |first3=C. |year=1995 |title=Coded orthogonal frequency division multiplex &#91;TV broadcasting&#93; |url=http://www.kn-s.dlr.de/People/Kaiser/Papers/VTC99_Robertson_Kaiser.ps |journal=Proceedings of the IEEE |volume=83 |issue=6 |pages=982–996 |doi=10.1109/5.387096 |url-access=subscription |archive-url=https://web.archive.org/web/20140703191957/http://www.kn-s.dlr.de/People/Kaiser/Papers/VTC99_Robertson_Kaiser.ps |archive-date=2014-07-03}}</ref> për Transmetimin Dixhital Audio për Projektin Eureka 147. Në praktikë, OFDM është përdorur në kombinim me këtë lloj kodimi dhe ndërthurje, kështu që termat COFDM dhe OFDM përdoren së bashku në aplikime të zakonshme.<ref>{{Cite journal |last=Akansu |first=Ali |display-authors=etal |year=1998 |title=Orthogonal transmultiplexers in communication: a review |url=http://www.lss.supelec.fr/files/UGllcnJlIERVSEFNRUw=_00668551(TSP1998).pdf |url-status=dead |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |publisher=IEEE Trans. On Signal Processing, Vol. 46, No. 4, April 1998 |volume=46 |issue=4 |pages=979–995 |bibcode=1998ITSP...46..979D |citeseerx=10.1.1.46.3342 |doi=10.1109/78.668551 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220401013025/http://www.lss.supelec.fr/files/UGllcnJlIERVSEFNRUw=_00668551(TSP1998).pdf |archive-date=2022-04-01 |access-date=2019-09-24}}</ref><ref>{{Cite web |last=Yang |first=James Ching-Nung |date=October 10, 2001 |title=What is OFDM and COFDM? |url=http://sna.csie.ndhu.edu.tw/~cnyang/MCCDMA/tsld004.htm |access-date=2017-04-16 |publisher=Department of Computer Science and Information Engineering National Dong Hwa University |location=Shoufeng, Hualien, Taiwan}}</ref> == Shembull i aplikacioneve == Lista e mëposhtme përmbledh standardet dhe produktet ekzistuese të bazuara në OFDM. Për më shumë detaje, shihni seksionin e Përdorimit në fund të artikullit. === Versioni me tela i njohur kryesisht si Transmetim Diskret me Shumë tone (DMT) === * Qasje me brez të gjerë ADSL dhe VDSL nëpërmjet instalimeve elektrike [[Bakri|prej bakri]] POTS * DVB-C 2, një version i përmirësuar i standardit të televizionit kabllor dixhital DVB-C * Komunikimi i linjës së energjisë (PLC) * ITU-T G.hn, një standard që ofron rrjetëzim lokal me shpejtësi të lartë të instalimeve elektrike ekzistuese në shtëpi (linja elektrike, linja telefonike dhe kabllo koaksiale)<ref name="TOVIM14">{{Cite book |last=Ben-Tovim, Erez |title=MIMO Power Line Communications |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=457–472 |chapter=ITU G.hn - Broadband Home Networking |doi=10.1201/b16540-16 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}</ref> * Modemet e linjës telefonike TrailBlazer * Multimedia mbi rrjetin shtëpiak Coax Alliance (MoCA) * DOCSIS 3.1 Ofrimi i internetit me brez të gjerë === Pa tela === * Radioja [[Rrjeti lokal pa tela|LAN pa tel]] (WLAN) ndërfaqet IEEE 802.11a, g, n, [[Wi-Fi 5|ac]], ah dhe HIPERLAN/2 * Sistemet dixhitale të radios DAB/EUREKA 147, DAB+, Radio Dixhitale Mondiale, Radio HD, T-DMB dhe ISDB-TSB * Sistemet televizive dixhitale tokësore DVB-T dhe ISDB-T * Sistemet tokësore të televizionit celular DVB-H, T-DMB, ISDB-T dhe lidhja e përparme MediaFLO * Implementimi [[Rrjeti i Zonës Personale|i rrjetit personal]] pa tel (PAN) me brez të gjerë ultra të gjerë (UWB) IEEE 802.15.3a i sugjeruar nga WiMedia Alliance * Wi-SUN (Rrjet i Gjithanshëm dhe i Mençur) Teknologjia e hyrjes së shumëfishtë e bazuar në OFDM, OFDMA, përdoret gjithashtu në disa [[Rrjeti celular|rrjete celulare]] [[4G]] dhe para-4G, standardet e internetit mobil me brez të gjerë, WLAN-in të gjeneratës së ardhshme dhe në pjesën kabllore të rrjeteve [[Fibër-koaksial hibride|hibride me fibër-koaksial]]:  * Modaliteti i lëvizshmërisë së standardit IEEE 802.16e (ose Mobile- WiMAX ) të aksesit [[Rrjeti metropolitan|pa tel MAN]] / broadband wireless access (BWA) pa tel * Standardi i aksesit pa tel të internetit me brez të gjerë mobil (MBWA) IEEE 802.20 * Lidhja zbritëse e standardit të internetit mobil me brez të gjerë të gjeneratës së katërt 3GPP Long Term Evolution (LTE). Ndërfaqja radiofonike më parë quhej ''Qasje e Paketave OFDM me Shpejtësi të Lartë'' (HSOPA), tani quhet Qasje Radio Tokësore UMTS e zhvilluar (E-UTRA) * WLAN [[Wi-Fi 6|IEEE 802.11ax]] * DOCSIS 3.1 Në rrjedhën e sipërme<ref>{{Cite web |title=Specifications Search |url=https://www.cablelabs.com/specifications/search |access-date=2023-10-23 |website=CableLabs |language=en}}</ref> == Karakteristikat kryesore == Përparësitë dhe disavantazhet e listuara më poshtë diskutohen më tej në seksionin e mëposhtëm Karakteristikat dhe parimet e funksionimit. === Përmbledhje e avantazheve === * Efikasitet i lartë spektral krahasuar me skemat e tjera të modulimit me dy banda anësore, spektrin e përhapur, etj. * Mund të përshtatet lehtësisht me kushte të rënda të kanalit pa barazim kompleks të domenit kohor. * I fuqishëm kundër ndërhyrjeve të përbashkëta me brez të ngushtë * I qëndrueshëm ndaj ndërhyrjes ndërsimbolike (ISI) dhe zbehjes së shkaktuar nga përhapja me shumë rrugë * Implementim efikas duke përdorur transformimin e shpejtë të Furierit * Ndjeshmëri e ulët ndaj gabimeve të sinkronizimit të kohës * Filtrat e akorduar të marrësit të nënkanalit nuk kërkohen (ndryshe nga FDM konvencionale) * Lehtëson rrjetet me frekuencë të vetme (SFN) (p.sh., makrodiversitetin e transmetuesve) === Përmbledhje e disavantazheve === * I ndjeshëm ndaj [[Efekti i Dopplerit|zhvendosjes Doppler]] * I ndjeshëm ndaj problemeve të sinkronizimit të frekuencës * Raport i lartë i fuqisë maksimale me mesataren (PAPR), që kërkon qark transmetues linear, i cili vuan nga efikasitet i dobët i energjisë * Humbja e efikasitetit e shkaktuar nga prefiksi ciklik / intervali mbrojtës == Karakteristikat dhe parimet e funksionimit == === Ortogonaliteti === Konceptualisht, OFDM është një metodë e specializuar e multipleksimit me ndarje frekuencore (FDM), me kushtin shtesë që të gjitha sinjalet e nën-bartësve brenda një kanali komunikimi janë ortogonalë ndaj njëri-tjetrit. -Në OFDM, frekuencat e nënbartësve zgjidhen në mënyrë që nën-bartësit të jenë ortogonalë me njëri-tjetrin, që do të thotë se eliminohet ndërhyrja midis nën-kanaleve dhe nuk kërkohen breza mbrojtës ndërmjet bartësve. Kjo e thjeshton shumë projektimin si të [[Transmetuesi|transmetuesit]] ashtu edhe të marrësit; ndryshe nga FDM-ja konvencionale, nuk kërkohet një filtër i veçantë për secilin nën-kanal. Ortogonaliteti kërkon që '''hapësira midis nën-bartësve''' të jetë <math>\scriptstyle\Delta f \,=\, \frac{k}{T_U}</math> [[Herci|Hertz]], ku ''T'' _U [[sekonda]] është kohëzgjatja e dobishme e simbolit (madhësia e dritares në anën e marrësit), dhe ''k'' është një numër i plotë pozitiv, zakonisht i barabartë me 1. Ky kusht nënkupton që çdo frekuencë mbajtëse kryen ''k'' cikle të plota më shumë për periudhën e simbolit sesa bartësi i mëparshëm. Prandaj, me ''N'' nën-bartës, gjerësia totale e brezit të kalimit do të jetë ''B'' ≈ ''N'' ·Δ ''f'' (Hz). Ortogonaliteti mundëson gjithashtu efikasitet të lartë spektral, me një shpejtësi totale simbolesh afër shpejtësisë Nyquist për sinjalin ekuivalent të brezit bazë (domethënë, afër gjysmës së shpejtësisë Nyquist për sinjalin fizik të brezit të kalimit me dy anë). Pothuajse i gjithë brezi i frekuencave në dispozicion mund të përdoret. OFDM në përgjithësi ka një spektër pothuajse 'të bardhë', duke i dhënë atij veti të favorshme të ndërhyrjes elektromagnetike në lidhje me përdoruesit e tjerë të të njëjtit kanal. : Një shembull i thjeshtë: Një kohëzgjatje e dobishme e simbolit ''T'' _U = 1&nbsp;ms do të kërkonte një hapësirë midis nën-bartësve prej <math>\scriptstyle\Delta f \,=\, \frac{1}{1\,\mathrm{ms}} \,=\, 1\,\mathrm{kHz}</math> (ose një shumëfish i plotë i kësaj) për ortogonalitet. ''N'' = 1,000 nën-bartës, do të rezultonin në një gjerësi brezi total të kalimit prej ''N'' Δf = 1&nbsp;MHz. Për këtë kohë simboli, gjerësia e brezit e kërkuar në teori sipas Nyquist është <math>\scriptstyle\mathrm{BW}=R/2=(N/T_U)/2 = 0.5\,\mathrm{MHz}</math> (gjysma e gjerësisë së brezit të arritur nga skema jonë), ku ''R'' është shpejtësia e bit-eve dhe ku ''N'' = 1,000 mostra për simbol nga FFT. Nëse zbatohet një interval roje (shih më poshtë), kërkesa e gjerësisë së brezit-it sipas Nyquist do të ishte edhe më e ulët. FFT do të rezultonte në ''N'' = 1,000 mostra për simbol. Nëse nuk do të aplikohet asnjë interval mbrojtës, kjo do të rezultonte në një sinjal me vlerë komplekse të brezit bazë me një shpejtësi mostrimi prej 1&nbsp;MHz, gjë që do të kërkonte një gjerësi brezi bazë prej 0.5&nbsp;MHz sipas Nyquist. Megjithatë, sinjali RF i brezit kalimtar prodhohet duke shumëzuar sinjalin e brezit bazë me një formë vale bartëse (domethënë, modulim amplitude me kuadraturë të dyfishtë anësore) që rezulton në një gjerësi të brezit kalimtar prej 1&nbsp;MHz. Një skemë modulimi me një brez të vetëm (SSB) ose brez anësor rudimentar (VSB) do të arrinte pothuajse gjysmën e atij brezi të gjerësisë për të njëjtën shpejtësi simbolesh (domethënë, dy herë më shumë efikasitet spektral për të njëjtën gjatësi alfabeti të simboleve). Megjithatë, është më i ndjeshëm ndaj ndërhyrjes shumëpalëshe. OFDM kërkon sinkronizim frekuence shumë të saktë midis marrësit dhe transmetuesit; çdo devijim frekuence shkakton humbjen e ortogonalitetit të nën-bartësve, duke rezultuar në ndërhyrje midis ''nën-bartësve'' (ICI) (domethënë, ndërveprim të kryqëzuar midis nën-bartësve). Devijimet e frekuencës zakonisht shkaktohen nga mospërputhja e oshilatorëve të transmetuesit dhe marrësit, ose nga [[Efekti i Dopplerit|zhvendosja e Dopplerit]] për shkak të lëvizjes. Ndërsa zhvendosja e Dopplerit vetëm mund të kompensohet nga marrësi, situata përkeqësohet kur kombinohet me shtigje të shumëfishta, pasi reflektimet do të shfaqen në zhvendosje të ndryshme të frekuencave, gjë që është shumë më e vështirë për t'u korrigjuar. Ky efekt zakonisht përkeqësohet me rritjen e shpejtësisë,<ref>{{Cite book |last=Robertson |first=P. |title=Gateway to 21st Century Communications Village. VTC 1999-Fall. IEEE VTS 50th Vehicular Technology Conference |last2=Kaiser |first2=S. |year=1999 |isbn=0-7803-5435-4 |volume=1 |pages=329–333 |chapter=The effects of Doppler spreads in OFDM(A) mobile radio systems |doi=10.1109/vetecf.1999.797150}}</ref> dhe është një faktor i rëndësishëm që kufizon përdorimin e OFDM në automjetet me shpejtësi të lartë. Për të zbutur ICI-në në skenarë të tillë, mund të formësohet secila nën-bartëse në mënyrë që të minimizohet ndërhyrja që rezulton në mbivendosje të nënbartësve jo-ortogonalë.<ref>{{Cite journal |last=Haas |first=R. |last2=Belfiore |first2=J.C. |year=1997 |title=A Time-Frequency Well-localized Pulse for Multiple Carrier Transmission |journal=Wireless Personal Communications |volume=5 |pages=1–18 |doi=10.1023/A:1008859809455}}</ref> Për shembull, një skemë me kompleksitet të ulët e referuar si WCP-OFDM (''Peshimi i Ponderuar i Prefiksit Ciklik Ortogonal të Frekuencës me Ndarje'') përfshin përdorimin e filtrave të shkurtër në daljen e transmetuesit për të kryer një formësim pulsi potencialisht jo-drejtkëndor dhe një rindërtim pothuajse të përsosur duke përdorur barazim me një trokitje të vetme për nënbartës.<ref>{{Cite journal |last=Roque |first=D. |last2=Siclet |first2=C. |year=2013 |title=Performances of Weighted Cyclic Prefix OFDM with Low-Complexity Equalization |url=https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01260517/file/wcp-ofdm-equalization-ieee-sp-letter-submitted.pdf |journal=IEEE Communications Letters |volume=17 |pages=439–442 |doi=10.1109/LCOMM.2013.011513.121997}}</ref> Teknikat e tjera të shtypjes së ICI-së zakonisht e rrisin në mënyrë drastike kompleksitetin e marrësit.<ref>{{Cite journal |last=Jeon |first=W.G. |last2=Chang |first2=K.H. |last3=Cho |first3=Y.S. |year=1999 |title=An equalization technique for orthogonal frequency-division multiplexing systems in time-variant multipath channels |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=47 |pages=27–32 |citeseerx=10.1.1.460.4807 |doi=10.1109/26.747810}}</ref> === Zbatimi duke përdorur algoritmin FFT === Ortogonaliteti mundëson zbatimin efikas të modulatorit dhe demodulatorit duke përdorur algoritmin FFT në anën e marrësit dhe FFT të anasjelltë në anën e dërguesit. Megjithëse parimet dhe disa nga përfitimet janë njohur që nga vitet 1960, OFDM është i popullarizuar sot për komunikimet me brez të gjerë nëpërmjet komponentëve [[Përpunimi numerik i sinjalit|të përpunimit të sinjalit dixhital]] me kosto të ulët që mund të llogarisin në mënyrë efikase FFT-në. Koha për të llogaritur FFT-në e anasjelltë ose FFT-në duhet të jetë më e shkurtër se koha për secilin simbol,<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}</ref>{{Rp|84}} që për shembull për DVB-T {{Nowrap|(FFT 8k)}} nënkupton se llogaritja duhet të kryhet në 896 µs ose më pak. Për një FFT me 8192 pika kjo mund të përafrohet me:<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}<cite class="citation thesis cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFEric_Lawrey1997">Eric Lawrey (October 1997). [https://web.archive.org/web/20120914014043/http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf ''The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison''] <span class="cs1-format">(PDF)</span> (B.E.). Archived from [http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2012-09-14<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-28</span></span>.</cite></ref>  : <math>\begin{align} \mathrm{MIPS} &= \frac {\mathrm{computational\ complexity}}{T_\mathrm{symbol}} \times 1.3 \times 10^{-6} \\ &= \frac{147\;456 \times 2}{896 \times 10^{-6}} \times 1.3 \times 10^{-6} \\ &= 428 \end{align}</math> * MIPS: Milion instruksione për sekondë iKërkesa llogaritëse rritet afërsisht në mënyrë lineare me madhësinë e FFT-së, kështu që një FFT me madhësi të dyfishtë ka nevojë për dyfishin e kohës dhe anasjelltas.<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}<cite class="citation thesis cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFEric_Lawrey1997">Eric Lawrey (October 1997). [https://web.archive.org/web/20120914014043/http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf ''The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison''] <span class="cs1-format">(PDF)</span> (B.E.). Archived from [http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2012-09-14<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-28</span></span>.</cite></ref> {{Rp|83}} Si krahasim, një CPU Intel Pentium III me 1.266&nbsp;GHz është në gjendje të llogarisë një FFT {{Nowrap|8192 point}} në {{Nowrap|576 µs}} duke përdorur FFTW.<ref>{{Cite web |date=2006-06-20 |title=1.266 GHz Pentium 3 |url=http://www.fftw.org/speed/Pentium3-1.266GHz/ |website=fftw.org}}</ref> Intel Pentium M në 1.6&nbsp;GHz e bën këtë në {{Nowrap|387 µs.}}<ref>{{Cite web |date=2006-06-20 |title=1.6 GHz Pentium M (Banias), GNU compilers |url=http://www.fftw.org/speed/PentiumM-1.6GHz-gcc/ |website=fftw.org}}</ref> [[Intel Core|Intel Core Duo]] në 3.0&nbsp;GHz e bën këtë në {{Nowrap|96.8 µs}}.<ref>{{Cite web |date=2006-10-09 |title=3.0 GHz Intel Core Duo, Intel compilers, 32-bit mode |url=http://www.fftw.org/speed/CoreDuo-3.0GHz-icc/ |website=fftw.org}}</ref> === Intervali mbrojtës për eliminimin e ndërhyrjes ndërmjet simboleve === Një parim kyç i OFDM është se skemat e modulimit me normë të ulët simbolesh (d.m.th., ku simboliteti është relativisht i gjatë krahasuar me karakteristikat kohore të kanalit) vuajnë më pak nga ndërhyrja ndërsimbolike e shkaktuar nga përhapja me rrugë të shumta, është e dobishme të transmetohet paralelisht një numër rrjedhash me shpejtësi të ulët në vend të një rrjedhe të vetme me shpejtësi të lartë. Meqenëse kohëzgjatja e secilit simbol është e gjatë, është e mundur të futet një interval mbrojtës midis simboleve OFDM, duke eliminuar kështu ndërhyrjen ndërmjet simboleve. Intervali mbrojtës eliminon nevojën për një filtër filtër që formëson pulsin dhe zvogëlon ndjeshmërinë ndaj problemeve të sinkronizimit kohor. : Një shembull i thjeshtë: Nëse dikush dërgon një milion simbole në sekondë duke përdorur modulim konvencional me një bartës të vetëm përmes një kanali pa tel, atëherë kohëzgjatja e secilit simbol do të ishte një mikrosekondë ose më pak. Kjo imponon kufizime të rrepta në sinkronizim dhe bën të domosdoshme heqjen e ndërhyrjes nga rrugët e shumta. Nëse të njëjtat milion simbole për sekondë shpërndahen midis një mijë nën-kanaleve, kohëzgjatja e çdo simboli mund të jetë një mijë herë më e gjatë (domethënë, një milisekondë) për ortogonalitet me afërsisht të njëjtën gjerësi brezi. Supozojmë se një interval mbrojtës prej 1/8 të gjatësisë së simbolit është futur midis secilit simbol. Ndërhyrja ndërsimbolike mund të shmanget nëse përhapja kohore nga rrugët e shumta (koha midis marrjes së jehonës së parë dhe të fundit) është më e shkurtër se intervali mbrojtës (domethënë, 125 mikrosekonda). Kjo korrespondon me një ndryshim maksimal prej 37.5 kilometrash midis gjatësive të shtigjeve. Parashtesa ciklike, e cila transmetohet gjatë intervalit mbrojtës, përbëhet nga fundi i simbolit OFDM të kopjuar në intervalin mbrojtës, dhe intervali mbrojtës transmetohet i ndjekur nga simboli OFDM. Qëllimi i përfshirjes së një kopjeje të fundit të simbolit OFDM në intervalin mbrojtës është të mundësojë që marrësi të kryejë integrimin mbi një numër të plotë ciklesh sinusoidale për secilën shteg të shumëfishtë gjatë procesit të demodulimit OFDM me anë të transformimit të shpejtë të Furierit (FFT). [[Skeda:OFDMCyclicPrefixInsertion.svg|qendër|800x800px]] Në disa standarde si Ultrawideband, për të optimizuar fuqinë e transmetimit, prefiksi ciklik anashkalohet dhe asgjë nuk transmetohet gjatë intervalit mbrojtës. Në këto raste, marrësi duhet të simulojë funksionalitetin e prefiksit ciklik duke kopjuar pjesën përfundimtare të simbolit OFDM dhe duke e shtuar atë në fillim të simbolit. === Barazimi i thjeshtuar === Efektet e kushteve të kanalit të selektueshëm në frekuencë, si zbehja e shkaktuar nga përhapja me shtigje të shumëfishta, mund të konsiderohen si konstante (të sheshta) brenda një nën-kanali OFDM, nëse nën-kanali është mjaftueshëm i ngushtë në brezin e frekuencës (d.m.th., nëse numri i nën-kanaleve është mjaft i madh). Kjo mundëson barazimin e domenit të frekuencës te marrësi, i cili është shumë më i thjeshtë se barazimi i domenit kohor i përdorur në modulimin konvencional me një bartës të vetëm. Në OFDM, barazuesi duhet vetëm të shumëzojë çdo nën-bartës të zbuluar (çdo koeficient Furier) në çdo simbol OFDM me një [[Numri kompleks|numër kompleks]] konstant, ose një vlerë që ndryshohet rrallë. Në një nivel themelor, barazuesit dixhitalë më të thjeshtë janë më të mirë sepse kërkojnë më pak operacione, gjë që përkthehet në më pak gabime përafrimi në barazues. Këto gabime të përafrimit mund të shihen si zhurmë numerike dhe janë të pashmangshme. : Shembulli ynë: Barazimi OFDM në shembullin numerik të mësipërm do të kërkonte një shumëzim me vlerë komplekse për nën-bartës dhe simbol (p.sh., <math>\scriptstyle N \,=\, 1000</math> shumëzime komplekse për simbol OFDM; dmth., një milion shumëzime për sekondë, te marrësi). Algoritmi FFT kërkon <math>\scriptstyle N \log_2 N \,=\, 10,000</math> [kjo është e pasaktë: më shumë se gjysma e këtyre shumëzimeve komplekse janë të parëndësishme, dmth = deri në 1 dhe nuk janë zbatuar në softuer ose pajisje kompjuterike]. shumëzimet me vlera komplekse për simbol OFDM (domethënë, 10 milionë shumëzime për sekondë), si në anën e marrësit ashtu edhe në atë të transmetuesit. Kjo duhet të krahasohet me rastin përkatës të modulimit me një bartës të vetëm prej një milion simbolesh/sekondë të përmendur në shembull, ku barazimi i përhapjes kohore prej 125 mikrosekondash duke përdorur një [[Filtri me përgjigje impulsive të fundme|filtër FIR]] do të kërkonte, në një implementim naiv, 125 shumëzime për simbol (domethënë, 125 milionë shumëzime për sekondë). Teknikat FFT mund të përdoren për të zvogëluar numrin e shumëzimeve për një barazues në domenin kohor të bazuar në [[Filtri me përgjigje impulsive të fundme|filtër FIR]] në një numër të krahasueshëm me OFDM, me koston e vonesës midis marrjes dhe dekodimit, e cila gjithashtu bëhet e krahasueshme me OFDM. Nëse aplikohet modulimi diferencial si DPSK ose DQPSK në secilin nën-bartës, barazimi mund të anashkalohet tërësisht, pasi këto skema jokohërente janë të pandjeshme ndaj ndryshimeve të ngadalta të amplitudës dhe shtrembërimit të fazës. Në një farë mënyre, Përmirësimet në barazimin me përgjigje impulsive të fundme FIR përmes përdorimit të transformimeve të shpejta të Furierit FFT ose FFT-ve të pjesshme dërgojnë matematikisht më afër OFDM-së,  por teknika OFDM është më e lehtë për t’u kuptuar dhe zbatuar. Për më tepër, nën-kanalet mund të përshtaten në mënyrë të pavarur në mënyra të tjera përveç ndryshimit të koeficientëve të barazimit, siç është kalimi midis modeleve të ndryshme të konstelacionit QAM dhe skemave të korrigjimit të gabimeve për t’iu përshtatur karakteristikave individuale të zhurmës dhe ndërhyrjes së nën-kanaleve.{{Qartëso|date=January 2011}}<sup class="noprint Inline-Template" style="margin-left:0.1em; white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="The text near this tag may need clarification or removal of jargon. (January 2011)">nevojitet sqarim</span></nowiki>''&#x5D;</sup> Disa nga nën-bartësit në disa nga simbolet OFDM mund të mbajnë sinjale pilot për matjen e kushteve të kanalit<ref>{{Cite journal |vauthors=Coleri S, Ergen M, Puri A, Bahai A |date=Sep 2002 |title=Channel estimation techniques based on pilot arrangement in OFDM systems |journal=IEEE Transactions on Broadcasting |volume=48 |issue=3 |pages=223–229 |doi=10.1109/TBC.2002.804034}}</ref> (domethënë, përfitimin dhe zhvendosjen e fazës së barazuesit për çdo nën-bartës). Sinjalet e pilotëve dhe simbolet e trajnimit (preambulat) mund të përdoren gjithashtu për sinkronizimin e kohës (për të shmangur ndërhyrjen ndërsimbolike, ISI) dhe sinkronizimin e frekuencës (për të shmangur ndërhyrjen ndër-bartësore, ICI, të shkaktuar nga zhvendosja Doppler). OFDM fillimisht u përdor për komunikime me tela dhe komunikime pa tel statike. Megjithatë, me një numër në rritje të aplikacioneve që veprojnë në mjedise shumë të lëvizshme, efekti i zbehjes dispersive të shkaktuar nga një kombinim i përhapjes me rrugë të shumëta dhe [[Efekti i Dopplerit|zhvendosjes doppler]] është më i rëndësishëm. Gjatë dekadës së fundit, janë bërë kërkime mbi mënyrën e barazimit të transmetimit OFDM mbi kanalet me përzgjedhje të dyfishtë.<ref>{{Cite journal |vauthors=Zemen T, Mecklenbrauker CF |date=Sep 2005 |title=Time-Variant Channel Estimation Using Discrete Prolate Spheroidal Sequences |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=53 |issue=9 |pages=3597–3607 |bibcode=2005ITSP...53.3597Z |citeseerx=10.1.1.60.9526 |doi=10.1109/TSP.2005.853104}}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Tang Z, Cannizzaro RC, Leus G, Banelli P |date=May 2007 |title=Pilot-Assisted Time-Varying Channel Estimation for OFDM Systems |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=55 |issue=5 |pages=2226–2238 |bibcode=2007ITSP...55.2226T |citeseerx=10.1.1.418.2386 |doi=10.1109/TSP.2007.893198}}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Hrycak T, Das S, Matz G, Feichtinger HG |date=Aug 2010 |title=Low Complexity Equalization for Doubly Selective Channels Modeled by a Basis Expansion |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=58 |issue=11 |pages=5706–5719 |bibcode=2010ITSP...58.5706H |doi=10.1109/TSP.2010.2063426}}</ref> === Kodimi i kanalit dhe ndërthurja === OFDM përdoret gjithmonë në lidhje me kodimin e kanalit (korrigjimi i gabimit përpara) dhe pothuajse gjithmonë përdor ndërthurjen e frekuencës dhe/ose kohës. Ndërthurja e frekuencës (nën-bartësit) rrit rezistencën ndaj kushteve të kanalit selektiv të frekuencës, siç është zbehja. Për shembull, kur një pjesë e gjerësisë së brezit të kanalit zbehet, ndërthurja e frekuencës siguron që gabimet e biteve, të cilat do të rezultonin nga nën-bartës në pjesën e zbehur të gjerësisë së brezit, të shpërndahen në rrjedhën e biteve në vend që të jenë të përqendruara. Në mënyrë të ngjashme, ndërthurja kohore siguron që bitet, të cilat fillimisht janë afër njëri-tjetrit në rrjedhën e biteve, të transmetohen të ndara në kohë, duke zbutur kështu efektet e zbehjes së rëndë, siç mund të ndodhë gjatë lëvizjes me shpejtësi të lartë. Megjithatë, ndërthurja kohore sjell pak përfitime në kanalet që zbehen ngadalë, siç është rasti i marrjes stacionare, dhe ndërthurja frekuencore ofron pak ose aspak përfitime për kanalet me brez të ngushtë që vuajnë nga zbehja e sheshtë (ku i gjithë brezi i kanalit zbehet në të njëjtën kohë). Arsyeja pse ndërthurja përdoret në OFDM është përpjekja për të shpërndarë gabimet në rrjedhën e biteve që i paraqitet dekoduesit të korrigjimit të gabimeve, pasi kur këta dekodues përballen me një përqendrim të lartë gabimesh, ata nuk arrijnë të korrigjojnë të gjitha gabimet e biteve, duke rezultuar në një shpërthim gabimesh të pakorrigjuara. Një dizajn i ngjashëm i kodimit të të dhënave audio e bën riprodhimin e diskut kompakt (CD) më të qëndrueshëm. Një lloj klasik i kodimit korrigjues të gabimeve që përdoret në sistemet e bazuara në OFDM është kodimi konvolucional, shpesh i bashkuar me kodimin Reed-Solomon. Zakonisht, implementohet një ndërthurje shtesë (përveç ndërthurjes kohore dhe frekuencore të përmendur më lart) mes dy shtresave të kodimit. Zgjedhja për kodimin Reed-Solomon si kod për korrigjimin e gabimeve të jashtme bazohet në vëzhgimin se dekoduesi Viterbi, i përdorur për dekodimin konvolucional të brendshëm, prodhon shpërthime të shkurtra gabimesh kur ka një përqendrim të lartë gabimesh, dhe kodet Reed-Solomon janë natyrshëm të përshtatshme për të korrigjuar shpërthime të tilla gabimesh. Sistemet më të reja, megjithatë, zakonisht tani përdorin lloje pothuajse optimale të kodeve për korrigjimin e gabimeve që zbatojnë parimin e dekodimit turbo, ku dekoduesi iteron drejt zgjidhjes së dëshiruar. Shembuj të llojeve të tilla të kodimit për korrigjimin e gabimeve përfshijnë kodet turbo dhe kodet LDPC, të cilat performojnë afër limitit Shannon për kanalin Additive White Gaussian Noise (AWGN). Disa sisteme që kanë zbatuar këto kode i kanë bashkuar ato me kodet Reed-Solomon (për shembull në sistemin MediaFLO) ose kodet BCH (në sistemin DVB-S2) për të përmirësuar një minimum gabimi të natyrshëm në këto kode në raporte të larta sinjal-zhurmë.<ref name="bookMPLC">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=978-1-4665-5753-6 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |page=25 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M}}</ref> === Transmetim adaptiv === Qëndrueshmëria ndaj kushteve të rënda të kanalit mund të përmirësohet më tej nëse informacioni rreth kanalit dërgohet përmes një kanali kthyes. Bazuar në këtë informacion kthyes, mund të zbatohen modulimi adaptiv, kodimi i kanalit dhe alokimi i fuqisë për të gjithë nën-bartësit, ose individualisht për çdo nën-bartës. Në rastin e fundit, nëse një diapazon i caktuar frekuencash vuan nga ndërhyrjet ose zbehja, bartësit brenda atij diapazoni mund të çaktivizohen ose të funksionojnë më ngadalë duke aplikuar modulim ose kodim gabimi më të fuqishëm në ato nën-bartës. Termi''' '''('''DMT''') nënkupton sisteme komunikimi të bazuara në OFDM që e përshtatin transmetimin sipas kushteve të kanalit individualisht për secilin nën-bartës, me anë të të ashtuquajturit ''ngarkim biti''. Shembuj janë ADSL dhe VDSL. Shpejtësitë e transmetimit nga klienti (upstream) dhe drejt klientit (downstream) mund të rregullohen duke ndarë më shumë ose më pak nënkanale (carriers) për secilin qëllim. Disa forma të DSL-së që përshtatet me shpejtësinë e përdorin këtë veçori në kohë reale, duke e përshtatur shpejtësinë e transmetimit (bitrate) me ndërhyrjet në kanal dhe duke ndarë gjerësinë e brezit (bandwidth) atij përdoruesi që e ka më shumë nevojë. === OFDM e zgjeruar me hyrje të shumëfishtë === {{Authority control}}OFDM në formën e tij primare konsiderohet si një teknikë modulimi dixhital dhe jo një metodë hyrjeje në kanale me shumë përdorues, pasi përdoret për të transferuar një rrjedhë të vetme bit-esh përmes një kanali komunikimi duke përdorur një sekuencë simbolesh OFDM. Megjithatë, OFDM mund të kombinohet me metoda të shumëfishtë hyrjesh duke përdorur ndarjen e përdoruesve në bazë të kohës, frekuencës ose kodimit. Në aksesin e shumëfishtë ortogonal me ndarje frekuencore (OFDMA), qasja e shumëfishtë me ndarje të frekuencës realizohet duke alokuar nën-kanale të ndryshme OFDM për përdorues të ndryshëm. OFDMA mbështet cilësi të diferencuar të shërbimit duke caktuar një numër të ndryshëm nën-bartësish për përdorues të ndryshëm në një mënyrë të ngjashme si në CDMA, dhe kështu mund të shmangen skema komplekse të planifikimit të paketave ose kontrollit të hyrjes në medium. OFDMA përdoret në: * mënyra e lëvizshmërisë së standardit IEEE 802.16 Wireless MAN, i njohur zakonisht si WiMAX, * standardi IEEE 802.20 mobile Wireless MAN, i njohur zakonisht si MBWA, * standardi i internetit me brez të gjerë celular të gjeneratës së katërt 3GPP Long Term Evolution (LTE) downlink. Ndërfaqja e radios më parë quhej Qasje e Paketave OFDM me Shpejtësi të Lartë (HSOPA), tani quhet Qasje Radio Tokësore UMTS e Evolved ( E-UTRA ). * standardi i rrjetit celular të gjeneratës së pestë 3GPP 5G NR (New Radio) për lidhjen dalëse dhe dalëse. 5G NR është pasardhësi i LTE. * projekti Qualcomm / 3GPP2 Ultra Mobile Broadband (UMB) tashmë i shuar, i menduar si pasardhës i CDMA2000, por i zëvendësuar nga LTE. OFDMA është gjithashtu një metodë e mundshme hyrëse për ''Rrjetet Rajonale Pa Tel'' (WRAN) IEEE 802.22. Projekti synon të zhvillojë standardin e parë të bazuar në radio kognitive që vepron në spektrin VHF-UHF të ulët (spektri televiziv). * Ndryshimi më i fundit i standardit 802.11, përkatësisht [[Wi-Fi 6|802.11ax]], përfshin OFDMA për efikasitet të lartë dhe komunikim të njëkohshëm. Në hyrjen e shumëfishtë me ndarje kodi me shumë bartës (MC-CDMA), i njohur gjithashtu si OFDM-CDMA, teknika OFDM kombinohet me komunikimin me spektër të shpërndarë CDMA për ndarjen koduese të përdoruesve. Ndërhyrja ndërmjet kanaleve të njëjta mund të zbutet, duke thjeshtuar kështu planifikimin manual të alokimit fiks të kanaleve (FCA) ose duke shmangur skemat komplekse të alokimit dinamik të kanaleve (DCA). === Diversiteti i hapësirës === Në transmetimet e gjera të bazuara në OFDM, marrësit mund të përfitojnë nga marrja e sinjaleve njëkohësisht nga disa transmetues të shpërndarë hapësinorë, pasi transmetuesit ndërhyjnë në mënyrë shkatërruese me njëri-tjetrin vetëm në një numër të kufizuar nën-bartësish, ndërsa në përgjithësi ata përforcojnë mbulimin në një zonë të gjerë. Kjo është shumë e dobishme në shumë vende, pasi lejon funksionimin e rrjeteve kombëtare me një frekuencë të vetme (SFN), ku shumë transmetues dërgojnë të njëjtin sinjal njëkohësisht në të njëjtën frekuencë kanali. SFN-të shfrytëzojnë spektrin e disponueshëm në mënyrë më efektive krahasuar me rrjetet konvencionale të transmetimit me shumë frekuenca (MFN), ku përmbajtja e programit përsëritet në frekuenca të ndryshme bartëse. SFN-të gjithashtu rezultojnë në një rritje të diversitetit për marrësit e pozicionuar në mes të transmetuesve. Zona e mbulimit zgjerohet dhe probabiliteti i ndërprerjes zvogëlohet krahasuar me një MFN, për shkak të rritjes së forcës mesatare të sinjalit të marrë në të gjithë nën-bartësit. Edhe pse intervali i mbrojtjes përmban vetëm të dhëna të tepërta, çka nënkupton se zvogëlon kapacitetin, disa sisteme të bazuara në OFDM, si disa nga sistemet e transmetimit, përdorin qëllimisht një interval të gjatë mbrojtjeje për të mundësuar vendosjen e transmetuesve më larg njëri-tjetrit në një rrjet me frekuencë të vetme (SFN). Intervalet më të gjata të mbrojtjes lejojnë madhësi më të mëdha të qelizave SFN. Një rregull praktik për distancën maksimale mes transmetuesve në një SFN është e barabartë me distancën që një sinjal përshkon gjatë intervalit të mbrojtjes — për shembull, një interval mbrojtjeje prej 200 mikrosekondash do të lejonte që transmetuesit të vendosen 60 km larg njëri-tjetrit. Një ''rrjet me një frekuencë të vetme'' është një formë e makrodiversitetit të transmetuesve. Ky koncept mund të përdoret më tej në ''rrjetet dinamike me frekuencë të vetme'' (DSFN), ku grupimi SFN ndryshon -nga një interval kohor në tjetrin. OFDM mund të kombinohet me forma të tjera të diversitetit hapësinor, për shembull me grupet e antenave dhe kanalet [[Sistemet Multiple-Input-Multiple-Output (MIMO)|MIMO]]. Kjo bëhet në standardet IEEE 802.11 [[Rrjeti lokal pa tela|Wireless LAN]]. === Përforcues linear i fuqisë së transmetuesit === Një sinjal OFDM karakterizohet nga një raport të lartë të fuqisë kulmore-mesatare (PAPR) për shkak se fazat e pavarura të nën-bartësve shpesh kombinohen në mënyrë konstruktive. Menaxhimi i këtij PAPR të lartë kërkon: * Një konvertues dixhital-në-analog (DAC) me rezolucion të lartë në transmetues * Një konvertues analog-dixhital (ADC) me rezolucion të lartë në marrës * Një zinxhir sinjalesh lineare Çdo jo-linearitet në zinxhirin e sinjalit do të shkaktojë shtrembërim të ndërmodulimit që mund të ndikojë në * Rrit nivelin e zhurmës * Mund të shkaktojë ndërhyrje midis operatorëve * Gjeneron rrezatim të rremë jashtë brezit Kërkesa për linearitet është e rreptë, veçanërisht për qarqet e daljes RF të transmetuesit, ku përforcuesit shpesh projektohen të jenë jolinearë për të minimizuar konsumin e energjisë. Në sistemet praktike OFDM, lejohet një sasi e vogël e prerjes së kulmeve për të kufizuar PAPR-në, duke bërë një kompromis të matur kundrejt pasojave të lartpërmendura. Megjithatë, filtri i daljes së transmetuesit, i cili nevojitet për të reduktuar sinjalet jashtë brezit në nivele të ligjshme, ka efektin e rikthimit të niveleve të kulmeve që ishin prerë, prandaj prerja nuk është një metodë efektive për uljen e PAPR-së. Megjithëse efikasiteti spektral i OFDM është tërheqës si për komunikimet tokësore ashtu edhe hapësinore, kërkesat e larta për PAPR deri më tani kanë kufizuar aplikimet e OFDM në sistemet tokësore. Faktori i kreshtës CF (në dB) për një sistem OFDM me ''n'' nën-bartës të pakorreluar është<ref name="Kaehs">{{Cite web |last=Bernhard Kaehs |date=January 2007 |title=The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components |url=https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf |archive-date=2014-07-05 |publisher=Rohde & Schwarz}}</ref> : <math> CF = 10 \log_{10} ( n ) + CF_c </math> ku CF_c është faktori i kreshtës (në dB) për secilën nën-bartëse. (CF_c është 3.01&nbsp;dB për valët sinusoidale të përdorura për modulimin BPSK dhe QPSK). Për shembull, sinjali DVB-T në modalitetin 2K përbëhet nga 1705 nën-bartës secili i moduluar me QPSK, duke rezultuar në një faktor kulmi prej 35.32 dB.<ref name="Kaehs">{{Cite web |last=Bernhard Kaehs |date=January 2007 |title=The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components |url=https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf |archive-date=2014-07-05 |publisher=Rohde & Schwarz}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBernhard_Kaehs2007">Bernhard Kaehs (January 2007). [https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf "The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Rohde & Schwarz. Archived from [https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2014-07-05.</cite></ref> Janë zhvilluar shumë teknika për reduktimin e PAPR (ose faktori i kreshtës), për shembull, bazuar në prerjen iterative.<ref>{{Cite journal |last=Wang |first=Y.-C. |last2=Luo |first2=Z.-Q. |date=January 2011 |title=Optimized Iterative Clipping and Filtering for PAPR Reduction of OFDM Signals |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=59 |issue=1 |pages=33–37 |doi=10.1109/TCOMM.2010.102910.090040}}</ref> Gjatë viteve, janë propozuar qasje të ndryshme të drejtuara nga modele për të ulur PAPR-në në sistemet e komunikimit. Në vitet e fundit, ka pasur një interes në rritje për të eksploruar modele të drejtuara nga të dhënat për reduktimin e PAPR-it, si pjesë e kërkimeve të vazhdueshme në rrjetet e komunikimit nga fundi në fund. Këto modele të drejtuara nga të dhënat ofrojnë zgjidhje inovative dhe hapin drejtime të reja eksplorimi për të adresuar në mënyrë efektive sfidat e paraqitura nga PAPR-i i lartë. Duke shfrytëzuar teknikat e drejtuara nga të dhënat, studiuesit synojnë të përmirësojnë performancën dhe efikasitetin e rrjeteve të komunikimit duke optimizuar përdorimin e fuqisë. Diapazoni dinamik i kërkuar për një marrës FM është {{Nowrap|120 dB}}, ndërsa për DAB kërkohen vetëm rreth 90 dB.<ref name="dabpr">{{Cite book |last=Hoeg |first=Wolfgang |url=https://books.google.com/books?id=T0KSa6w3qH4C&pg=PA333 |title=Digital Audio Broadcasting: Principles and Applications of DAB, DAB + and DMB |last2=Lauterbach |first2=Thomas |publisher=John Wiley & Sons |year=2009 |isbn=9780470746196 |edition=3rd |page=333 |access-date=2013-07-04}}</ref> Për krahasim, çdo bit shtesë për mostër rrit diapazonin dinamik me {{Nowrap|6 dB.}} == Krahasimi i efikasitetit ndërmjet sistemit me një bartës dhe atij me shumë bartës == Performanca e çdo sistemi komunikimi mund të matet përmes efikasitetit të fuqisë dhe efikasitetit të brezit të frekuencës. Efikasiteti i fuqisë përshkruan aftësinë e sistemit të komunikimit për të ruajtur shkallën e gabimit të biteve (BER) të sinjalit të transmetuar në nivele të ulëta të energjisë. Efikasiteti i gjerësisë së brezit pasqyron se sa efikasisht përdoret gjerësia e brezit e alokuar dhe përkufizohet si shpejtësia e transmetimit të të dhënave për herc në një gjerësi të caktuar brezi. Nëse përdoret një numër i madh nënbartësish, efikasiteti i brezit të gjerësisë së sistemit me shumë bartës si OFDM me përdorimin e [[Optical fiber channe|kanalit me fibra optike]] përcaktohet si<ref>{{Cite book |last=William Shieh, Ivan Djordjevic. |title="OFDM for Optical Communications". |publisher=Academic Press |year=2010 |location=525 B Street, Suite 1900, San Diego, California 92101-4495, USA}}</ref> : <math>\eta = 2 \frac{R_s}{B_\text{OFDM}}</math> ku <math>R_s</math> përfaqëson shpejtësinë e simboleve në giga-simbole për sekondë (Gsps), <math>B_\text{OFDM}</math> është gjerësia e brezit të sinjalit OFDM, dhe faktori 2 lidhet me dy gjendjet e polarizimit në fibër. Ekziston një kursim i gjerësisë së brezit duke përdorur modulimin me shumë bartës me multipleksim të ndarjes së frekuencës ortogonale (OFDM). Kështu, gjerësia e brezit për sistemin me shumë bartës është më e vogël në krahasim me sistemin me një bartës, dhe për rrjedhojë efikasiteti i gjerësisë së brezit të sistemit me shumë bartës është më i madh se ai i sistemit me një bartës. {| class="wikitable" !S. nr. ! Lloji i transmisionit ! M në M-QAM ! Numri i nënbartësve ! Shpejtësia e biteve ! Gjatësia e fibrave ! Mori fuqi, në BER prej 10 ⁻⁹ ! Efikasiteti i gjerësisë së brezit |- | 1 | Transportues i vetëm | 64 | 1 | {{Nowrap|10 Gbit/s}} | {{Nowrap|20 km}} | −37.3{{Nbsp}}dBm | 6.0000 |- | 2 | Shumëbartës | 64 | 128 | {{Nowrap|10 Gbit/s}} | {{Nowrap|20 km}} | −36.3{{Nbsp}}dBm | 10.6022 |} Ka vetëm një rritje prej 1 dB në fuqinë e marrësit, por arrijmë një përmirësim prej 76.7% në efikasitetin e gjerësisë së brezit me përdorimin e teknikës së transmetimit me shumë bartës. == Modeli i idealizuar i sistemit == Ky seksion përshkruan një model të thjeshtë dhe të idealizuar të sistemit OFDM, i përshtatshëm për një kanal AWGN që mbetet i pandryshueshëm në kohë. === Transmetues === [[Skeda:OFDM_transmitter_ideal.png|qendër|754x754px]] Një sinjal bartës OFDM është shuma e një numri nën-bartësish ortogonalë, me të dhënat e brezit bazë në secilën nën-bartëse që modulohen në mënyrë të pavarur, zakonisht duke përdorur një lloj modulimi të amplitudës së kuadraturës (QAM) ose modulimi me zhvendosje fazore (PSK). Ky sinjal i përbërë në brezin bazë përdoret zakonisht për të moduluar një bartës kryesor RF. <math>s[n]</math> është një rrjedhë serike e shifrave binare. Me anë të multipleksimit të kundërt, këto fillimisht demultipleksohen në <math>N</math> rrjedha paralele, dhe secila prej tyre hartohet në një rrjedhë simbolesh (potencialisht komplekse) duke përdorur një konstelacion modulimi (QAM, PSK, etj). Vini re se konstelacionet mund të jenë të ndryshme, prandaj disa rrjedha mund të mbajnë një shkallë më të lartë bit-esh se të tjerat. Një transformim i anasjelltë i shpejtë i Furierit FFT llogaritet për çdo grup simbolesh, duke rezultuar në një grup mostrash komplekse në domenin kohor. Këto mostra më pas përzihen në mënyrë kuadrature në brezin kalimtar në mënyrën standarde. Komponentët realë dhe imagjinarë fillimisht konvertohen në domenin analog duke përdorur konvertues dixhitalë-në-analogë (DAC); sinjalet analoge përdoren më pas për të moduluar valët kosinusale dhe sinusoidale në frekuencën bartëse, <math>f_\text{c}</math>, përkatësisht. Këto sinjale më pas bashkohen për të formuar sinjalin e transmetimit, <math>s(t)</math>. === Marrës === [[Skeda:OFDM_receiver_ideal.png|qendër|800x800px]] Marrësi kap sinjalin 𝑟(𝑡), i cili pastaj modulohet në mënyrë kuadratike poshtë në brezin bazë duke përdorur valë kosinus dhe sinus në frekuencën bartëse. Kjo gjithashtu krijon sinjale të përqendruara në <math>2 f_\text{c}</math>, kështu që filtrat me kalim të ulët përdoren për t'i refuzuar këto. Sinjalet e brezit bazë më pas mostrohen dhe dixhitalizohen duke përdorur konvertues analog-në-dixhital (ADC), dhe një FFT përpara përdoret për t'u kthyer përsëri në domenin e frekuencës. Kjo kthehet <math>N</math> rrjedha paralele, ku secila prej tyre konvertohet në një rrjedhë binare duke përdorur një detektor të përshtatshëm simbolesh. Këto rrjedha më pas ribashkohen në një rrjedhë serike, <math>\hat{s}[n]</math>, që është një vlerësim i rrjedhës binare origjinale në transmetues. [[Skeda:N-OFDM.jpg|parapamje|500x500px| Sistemi i nënbartësve të sinjaleve OFDM pas FFT]] Në rastin kur përdoren <math>N</math> nën-bartës, dhe secili nën-bartës modulohet duke përdorur <math>M</math> simbole alternative, alfabeti i simboleve OFDM përbëhet nga <math>M^N</math>simbole të kombinuara. Filtri OFDM ekuivalent i kalimit të ulët shprehet si: : <math> \nu(t) = \sum_{k=0}^{N-1} X_k e^{j2\pi kt/T},\quad 0 \le t < T, </math> ku <math>\{X_k\}</math> janë simbolet e të dhënave, <math>N</math> është numri i nën-bartësve, dhe <math>T</math> është koha e simbolit OFDM. Hapësira ndërmjet nën-bartësve prej <math display="inline">\frac{1}{T}</math> i bën ata ortogonalë gjatë çdo periudhe simboli; kjo veti shprehet si: : <math>\begin{align} &\frac{1}{T}\int_0^{T}\left(e^{j2\pi k_1 t/T}\right)^* \left(e^{j2\pi k_2t/T}\right)dt \\ {}={} &\frac{1}{T}\int_0^{T} e^{j2\pi\left(k_2 - k_1\right)t/T}dt = \delta_{k_1 k_2} \end{align}</math> ku <math>(\cdot)^*</math> përfaqëson operatorin [[I konjuguari kompleks|e konjugimit kompleks]] dhe <math>\delta\,</math> është [[Funksioni Delta|delta e Kronecker-it]]. Për të eliminuar ndërhyrjen ndërmjet simboleve në kanale me zbehje shumëpalëshe, shtohet një interval mbrojtës me gjatësi <math>T_\text{g}</math> përpara bllokut OFDM. Gjatë këtij intervali, transmetohet një ''parashtesë ciklike'' në mënyrë të tillë që sinjali në interval <math>-T_\text{g} \le t < 0</math> është i barabartë me sinjalin në intervalin <math>(T - T_\text{g}) \le t < T</math>. Kështu, sinjali OFDM me parashtesë ciklike është: : <math>\nu(t) = \sum_{k=0}^{N-1}X_k e^{j2\pi kt/T}, \quad -T_\text{g} \le t < T</math> Filtri i sinjalit të kalimit të ulët i përmendur më lart mund të jetë me vlerë reale ose komplekse. Sinjalet ekuivalente të kalimit të ulët me vlerë reale zakonisht transmetohen në brezin bazë—aplikacionet me kabllo, si DSL, ndjekin këtë qasje. Për aplikacionet pa tel, sinjali i kalimit të ulët është zakonisht me vlerë komplekse; në këtë rast, sinjali i transmetuar konvertohet lart në një frekuencë bartëse <math>f_\text{c}</math>. Në përgjithësi, sinjali i transmetuar mund të përfaqësohet si më poshtë: : <math>\begin{align} s(t) &= \Re\left\{\nu(t) e^{j2\pi f_c t}\right\} \\ &= \sum_{k=0}^{N-1}|X_k|\cos\left(2\pi \left[f_\text{c} + \frac{k}{T}\right]t + \arg[X_k]\right) \end{align}</math> == Përdorimi == OFDM përdoret në: * Radio Dixhitale Mondiale (DRM) * Transmetimi Dixhital i Audios (DAB) * Televizion dixhital DVB-T / T2 (tokësor), ATSC 3.0 (tokësor), DVB-H (i dorës), DMB-T/H, DVB-C2 (kabllor) * LAN pa tel IEEE 802.11a, IEEE 802.11g, IEEE 802.11n, [[Wi-Fi 5|IEEE 802.11ac]] dhe IEEE 802.11ad * WiMAX * [[Li-Fi]] * ADSL ( G.dmt / ITU G.992.1 ) * Rrjetet mobile LTE dhe LTE Advanced [[4G]] * Telefona pa tela DECT * Komunikimet moderne të linjave të ngushta dhe me brez të gjerë të energjisë <ref name="BERGU14">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=3–37 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}</ref> === Tabela krahasuese e sistemit OFDM === Tiparet kryesore të disa sistemeve të zakonshme të bazuara në OFDM janë paraqitur në tabelën vijuese. === ADSL === OFDM përdoret në lidhjet ADSL që ndjekin standardet ANSI T1.413 dhe G.dmt (ITU G.992.1), ku quhet ''modulim diskret shumëtonësh'' (DMT).<ref>{{Cite web |date=1991 |title=A Multicarrier Primer |url=http://web.mit.edu/~6.962/www/www_fall_2000/cksestok/paper2.pdf |publisher=ANSI T1E1 4, pp. 91-157}}</ref> DSL mundëson lidhje të dhënash me shpejtësi të lartë në kabllot ekzistuese prej bakri. OFDM përdoret gjithashtu në standardet pasardhëse ADSL2, ADSL2+, VDSL, VDSL2 dhe G.fast. ADSL2 përdor modulim të ndryshueshëm të nën-bartësit, duke filluar nga BPSK në 32768QAM (në terminologjinë e ADSL, kjo quhet ngarkim bit-esh, ose bit për ton, me 1 deri në 15 bit për nën-bartës). Telat e gjatë bakri pësojnë dobësim të sinjalit në frekuenca të larta. Aftësia e Multipleksimit me Ndarje Frekuencore Ortogonale (OFDM) mund të përballojë këtë dobësim selektiv të frekuencës dhe ndërhyrjen me brez të ngushtë janë arsyet kryesore pse përdoret shpesh në aplikacione të tilla si [[Modemi|modemet]] ADSL. === Teknologjia e rrjetit elektrik === OFDM përdoret nga shumë pajisje të linjës së energjisë për të zgjeruar lidhjet dixhitale përmes instalimeve elektrike. Modulimi adaptiv është veçanërisht i rëndësishëm me një kanal kaq të zhurmshëm siç janë instalimet elektrike. Disa [[Modemi|modemë]] të matjes inteligjente me shpejtësi mesatare, si "Prime" dhe "G3", përdorin OFDM në frekuenca modeste (30–100 kHz) me një numër të kufizuar kanalessh (disa qindra) për të kapërcyer ndërhyrjen ndër-simbolike në mjedisin e linjës së energjisë. Standardet IEEE 1901 përfshijnë dy shtresa fizike të papajtueshme që të dyja përdorin OFDM.<ref>{{Cite journal |last=Stefano Galli |last2=Oleg Logvinov |date=July 2008 |title=Recent Developments in the Standardization of Power Line Communications within the IEEE |journal=IEEE Communications Magazine |volume=46 |pages=64–71 |doi=10.1109/MCOM.2008.4557044 |issn=0163-6804}} An overview of P1901 PHY/MAC proposal.</ref> Standardi ITU-T G.hn, i cili ofron rrjetëzim lokal me shpejtësi të lartë mbi instalimet elektrike ekzistuese shtëpiake (linja elektrike, linja telefonike dhe kabllo koaksiale), bazohet në një shtresë PHY që specifikon OFDM me modulim adaptiv dhe një kod FEC të Kontrollit të Paritetit me Dendësi të Ulët (LDPC).<ref name="BERGU14">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=3–37 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBerger,_Lars_T.Schwager,_AndreasPagani,_PascalSchneider,_Daniel_M.2014">Berger, Lars T.; Schwager, Andreas; Pagani, Pascal; Schneider, Daniel M., eds. (February 2014). "Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation". ''MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing''. Devices, Circuits, and Systems. CRC Press. pp.&nbsp;<span class="nowrap">3–</span>37. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1201/b16540-1|10.1201/b16540-1]]. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/9781466557529|<bdi>9781466557529</bdi>]].</cite></ref> === Rrjetet lokale pa tel (LAN) dhe rrjetet e zonave metropolitane (MAN) === OFDM përdoret gjerësisht në aplikacionet e rrjetave lokale (LAN) dhe metropolitane (MAN) pa tela, duke përfshirë IEEE 802.11a/g/n dhe WiMAX . Standardi IEEE 802.11a/g/n, që operon në brezat 2.4 dhe 5 GHz, përcaktojnë shpejtësi të dhënash ajrore për çdo rrjedhë nga 6 deri në 54 Mbit/s. Nëse të dy pajisjet mund të përdorin "modalitetin HT" (shtuar me 802.11n), shpejtësia maksimale për rrjedhë në një kanal 20 MHz rritet në 72.2 Mbit/s, me mundësi shpejtësish të dhënash nga 13.5 deri në 150 Mbit/s duke përdorur një kanal 40 MHz. Përdoren katër skema të ndryshme modulimi: BPSK, QPSK, 16- QAM dhe 64-QAM, së bashku me një sërë shkallësh korrigjimi gabimesh (1/2–5/6). Shumëllojshmëria e zgjedhjeve i lejon sistemit të përshtasë shpejtësinë optimale të të dhënave për kushtet aktuale të sinjalit. === Rrjetet personale pa tel (PAN) === OFDM tani përdoret gjithashtu në [http://www.wimedia.com standardin WiMedia/Ecma-368] për [[Rrjeti i Zonës Personale|rrjetet personale pa tela]] me shpejtësi të lartë në spektrin ultragjerë të brezit 3.1–10.6 GHz (shih MultiBand-OFDM). === Transmetimi dixhital tokësor i radios dhe televizionit === Pjesa më e madhe e Evropës dhe Azisë ka miratuar OFDM për transmetimin tokësor të televizionit dixhital (DVB-T, DVB-H dhe T-DMB) dhe radios (EUREKA 147 DAB, Digital Radio Mondiale, HD Radio dhe T-DMB). ==== DVB-T ==== Sipas Direktivës së Komisionit Evropian, të gjitha shërbimet televizive të transmetuara për shikuesit në Bashkësinë Evropiane duhet të përdorin një sistem transmetimi të standardizuar nga një organ i njohur evropian i standardizimit.<ref>{{Cite web |title=DIRECTIVE 95/47/EC OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on the use of standards for the transmission of television signals |url=http://ec.europa.eu/archives/ISPO/infosoc/legreg/docs/dir95-47en.html |website=ec.europa.eu}}</ref> dhe një standard i tillë është zhvilluar dhe kodifikuar nga Projekti DVB, ''Transmetimi Dixhital Video (DVB); Struktura e kuadrimit, kodimi i kanalit dhe modulimi për televizionin dixhital tokësor''. I referuar zakonisht si DVB-T, standardi kërkon përdorimin ekskluziv të COFDM për modulim. DVB-T tani përdoret gjerësisht në Evropë dhe gjetkë për televizionin dixhital tokësor. ==== SDARS ==== Segmentet tokësore të sistemeve të Shërbimit Radio Audio Dixhital (SDARS) të përdorura nga XM Satellite Radio dhe Sirius Satellite Radio transmetohen duke përdorur Multipleksimin me Ndarje të Frekuencave Ortogonale të Koduar (COFDM).<ref>{{Cite web |last=Junko Yoshida |date=June 28, 2001 |title=Agere gets Sirius about satellite radio design |url=https://www.eetimes.com/agere-gets-sirius-about-satellite-radio-design/ |website=EE Times}}</ref> Fjala "i koduar" vjen nga përdorimi i korrigjimit të gabimit përpara (FEC). ==== COFDM kundrejt VSB ==== Çështja e meritave teknike relative të COFDM kundrejt 8VSB për televizionin dixhital tokësor ka qenë subjekt i disa polemikave, veçanërisht midis teknologëve dhe rregullatorëve evropianë dhe amerikanë të Veriut. [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|Shtetet e Bashkuara]] kanë refuzuar disa propozime për adoptimin e sistemit DVB-T të bazuar në COFDM për shërbimet e tyre televizive dixhitale dhe për shumë vite kanë zgjedhur të përdorin 8VSB (modulim me anëbrez të mbetur) ekskluzivisht për televizionin dixhital tokësor.<ref>{{Cite web |last=Lung |first=Doug |date=2001-01-01 |title=8-VSB vs. COFDM: The Debate Continues |url=https://www.tvtechnology.com/opinions/8vsb-vs-cofdm-the-debate-continues |access-date=2021-11-18 |website=TVTechnology |language=en}}</ref> Megjithatë, në nëntor 2017, FCC miratoi një kalim vullnetar në ATSC 3.0, një standard i ri transmetimi i cili bazohet në COFDM. Ndryshe nga tranzicioni i parë i televizionit dixhital në Amerikë, stacionet televizive nuk do të caktohen frekuenca të veçanta për të transmetuar ATSC 3.0 dhe nuk janë të detyruara të kalojnë në ATSC 3.0 brenda një afati të caktuar. Televizorët e shitur në SHBA gjithashtu nuk janë të detyruar të përfshijnë aftësi sintonizimi për ATSC 3.0. Stacionet televizive me fuqi të plotë lejohen të kalojnë në ATSC 3.0, me kusht që të vazhdojnë të ofrojnë kanalin e tyre kryesor përmes një marrëveshjeje simulcasti me një stacion tjetër në të njëjtin treg (me një zonë të ngjashme mbulimi) të paktën deri në nëntor 2022.<ref>{{Cite web |date=20 November 2017 |title=Report and Order and Further Notice of Proposed Rulemaking |url=https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-17-158A1.docx |archive-url=https://web.archive.org/web/20201018191123/https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-17-158A1.docx |archive-date=18 October 2020 |access-date=8 March 2021 |website=Federal Communications Commission}}</ref> Një nga përfitimet kryesore të COFDM është aftësia për t'i bërë transmetimet radio relativisht imune ndaj shtrembërimeve shumëpalëshe dhe zbehjes së sinjalit për shkak të kushteve atmosferike ose kalimit të avionëve. Përkrahësit e COFDM argumentojnë se ai i reziston shumë rrugëve shumë më mirë se 8VSB. Marrësit e hershëm 8VSB DTV (televizion dixhital) shpesh kishin vështirësi në marrjen e një sinjali. Për më tepër, COFDM mundëson rrjete me një frekuencë të vetme, gjë që nuk është e mundur me 8VSB. Megjithatë, marrësit më të rinj 8VSB janë shumë më efektivë në trajtimin e shtrembërimeve nga shtigjet e shumëfishta, prandaj diferenca në performancë mund të zvogëlohet me përparimet në dizajnin e barazuesve.<ref>{{Cite web |last=TVTechnology |date=2008-04-11 |title=Distortions and 8-VSB |url=https://www.tvtechnology.com/news/distortions-and-8vsb |access-date=2021-11-18 |website=TVTechnology |language=en}}</ref> ==== Radio dixhitale ==== COFDM përdoret gjithashtu për standarde të tjera radiofonike, përfshirë Transmetimin Dixhital Audio (DAB), standardin për transmetimin dixhital të audios në frekuenca VHF, për Radion Dixhitale Mondiale (DRM), standardi për transmetimin dixhital në frekuencat e valëve të shkurtra dhe të mesme (nën 30&nbsp;MHz) dhe për DRM+, një standard më i ri për transmetimin dixhital të audios në frekuenca VHF (30 deri në 174 MHz). Shtetet e Bashkuara përdorin sërish një standard alternativ, një sistem pronësor i zhvilluar nga iBiquity, i quajtur ''HD Radio''. Megjithatë, ai përdor COFDM si teknologjinë bazë të transmetimit për të shtuar audio dixhitale në transmetimet AM (valë të mesme) dhe FM. Të dyja, Digital Radio Mondiale (DRM) dhe HD Radio, klasifikohen si sisteme në brezin e njëjtë kanal (in-band on-channel), ndryshe nga Eureka 147 (DAB: Digital Audio Broadcasting) i cili përdor breza të veçantë frekuencash VHF ose UHF. ==== BST-OFDM përdoret në ISDB ==== Sistemi ''i multipleksimit ortogonal me ndarje frekuencore të transmetimit të segmentuar në brez'' (''BST-OFDM'') i propozuar për Japoninë (në sistemet e transmetimit ISDB-T, ISDB-TSB dhe ISDB-C) përmirëson COFDM duke shfrytëzuar faktin se disa bartës OFDM mund të modulohen ndryshe nga të tjerët brenda të njëjtit multipleks. Disa forma të COFDM tashmë ofrojnë këtë lloj modulimi hierarkik, megjithëse BST-OFDM synon ta bëjë atë më fleksibël. Kanali televiziv me gjerësi 6 MHz mund të "segementohet", ku segmente të ndryshme modulohen në mënyra të ndryshme dhe përdoren për shërbime të ndryshme. Është e mundur, për shembull, të dërgohet një shërbim audio në një segment që përfshin një segment të përbërë nga një numër transportuesish, një shërbim të dhënash në një segment tjetër dhe një shërbim televiziv në një segment tjetër - të gjitha brenda të njëjtit kanal televiziv 6 MHz. Për më tepër, këto mund të modulohen me parametra të ndryshëm, në mënyrë që, për shembull, shërbimet audio dhe të dhënave të optimizohen për marrje në lëvizje, ndërsa shërbimi televiziv të optimizohet për marrje stacionare në ambiente me shumë shtigje sinjalesh. === Ultra-brez i gjerë === Teknologjia e rrjetit personal pa tel me brez ultra të gjerë (UWB) mund të përdorë gjithashtu OFDM, siç është në OFDM me shumë breza (MB-OFDM). Ky specifikim UWB promovohet nga WiMedia Alliance (dikur nga Aleanca për OFDM me Shumë Breza [MBOA] dhe Aleanca WiMedia, të cilat tashmë janë bashkuar) dhe është një nga ndërfaqet konkurruese të radios UWB. === Flash-OFDM === ''Qasja e shpejtë me vonesë të ulët me multipleksim ortogonal të ndarjes së frekuencës me dorëzim të pandërprerë'' (Flash-OFDM), e njohur edhe si F-OFDM, bazohej në OFDM dhe gjithashtu specifikonte shtresa më të larta të protokollit. U zhvillua nga Flarion dhe u ble nga Qualcomm në janar 2006.<ref>{{Cite news |date=August 1, 2007 |title=Qualcomm and Exoteq Sign OFDM/OFDMA License Agreement |work=News release |publisher=Qualcomm |url=http://www.qualcomm.com/news/releases/2007/08/01/qualcomm-and-exoteq-sign-ofdmofdma-license-agreement |access-date=July 23, 2011}}</ref><ref>{{Cite news |date=January 19, 2006 |title=Qualcomm Completes Acquisition Of WiMAX Competitor |work=Network Computing |url=http://www.networkcomputing.com/wireless/229614067 |access-date=July 23, 2011}}</ref> Flash-OFDM u tregtua si një bartës celular me komutim paketesh, për të konkurruar me rrjetet [[GSM]] dhe [[3G]]. Si shembull,&nbsp;Brezat e frekuencave 450 MHz të përdorura më parë nga NMT-450 dhe C-Net C450 (të dy rrjete analoge 1G, të çaktivizuara tashmë në shumicën e vendeve) në Evropë tani po licencohet për operatorët e Flash-OFDM<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2011)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup> Në [[Finlanda|Finlandë]], poseduesi i licencës Digita filloi vendosjen e një rrjeti pa tel "@450" në të gjithë vendin në disa pjesë të vendit që nga prilli i vitit 2007. U ble nga Datame në vitin 2011.<ref>{{Cite web |title=Briefly in English |url=http://www.datame.fi/index.php?id=30 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120315210735/http://www.datame.fi/index.php?id=30 |archive-date=March 15, 2012 |access-date=July 23, 2011 |website=@450-Network web site |publisher=Datame}}</ref> Në shkurt të vitit 2012, Datame njoftoi se do të përmirësonte&nbsp;rrjetin 450 MHz duke kaluar në teknologjinë konkurruese CDMA2000.<ref>{{Cite journal |last=Aleksi Kolehmainen |date=February 8, 2012 |title=@450 siirtyy cdma2000-tekniikkaan - jopa puhelut mahdollisia |url=http://www.tietoviikko.fi/kaikki_uutiset/450+siirtyy+cdma2000tekniikkaan++jopa+puhelut+mahdollisia/a773169 |url-status=dead |journal=[[Tietoviikko]] |language=fi |archive-url=https://web.archive.org/web/20120210214658/http://www.tietoviikko.fi/kaikki_uutiset/450+siirtyy+cdma2000tekniikkaan++jopa+puhelut+mahdollisia/a773169 |archive-date=February 10, 2012}}</ref> Slovak Telekom në [[Sllovakia|Sllovaki]] ofron lidhje Flash-OFDM<ref>{{Cite web |title=Mapy pokrytia |url=http://www.telekom.sk/osobne/pomoc-a-podpora/servis-pre-vas/mapa-pokrytia/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120531053123/http://www.telekom.sk/osobne/pomoc-a-podpora/servis-pre-vas/mapa-pokrytia/ |archive-date=May 31, 2012 |access-date=May 30, 2012 |website=Slovak Telekom web site |language=sk}}</ref> me një shpejtësi maksimale të transmetimit prej 5.3&nbsp;Mbit/s, dhe një shpejtësi maksimale në rrjedhën e sipërme prej 1.8&nbsp;Mbit/s, me një mbulim prej mbi 70 përqind të popullsisë sllovake.<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2011)">nevojitet citim</span>]]''&#x5D;</sup> Rrjeti Flash-OFDM u fik në pjesën më të madhe të Sllovakisë më 30 shtator 2015.<ref>{{Cite news |date=November 5, 2015 |title=Slovak Telekom closed Flash-OFDM network |work=ceeitandtelecom |url=http://www.ceeitandtelecom.com/news/252913/slovak-telekom-closed-flash-ofdm-network}}</ref> T-Mobile Germany përdori Flash-OFDM për të lidhur pikat e nxehta Wi-Fi në trenat me shpejtësi të lartë ICE të Deutsche Bahn midis viteve 2005 dhe 2015. Më pas, kjo teknologji u zëvendësua me UMTS dhe LTE.<ref>{{Cite news |date=December 23, 2014 |title=Ins Netz bei Tempo 300 |publisher=heise online |url=https://www.heise.de/ct/ausgabe/2015-2-ICE-Zuege-bekommen-schnelles-Internet-2500736.html |url-status=dead |access-date=December 20, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161221162556/https://www.heise.de/ct/ausgabe/2015-2-ICE-Zuege-bekommen-schnelles-Internet-2500736.html |archive-date=December 21, 2016}}</ref> Në vitin 2005, operatori amerikan i telekomunikacionit Nextel Communications testoi teknologjitë e rrjetit broadband pa tel, përfshirë Flash-OFDM.<ref>{{Cite news |date=March 2, 2005 |title=Nextel Flash-OFDM: The Best Network You May Never Use |work=PC Magazine |url=https://www.pcmag.com/article2/0,2817,1770838,00.asp |access-date=July 23, 2011}}</ref> [[Sprint]] bleu operatorin në vitin 2006 dhe vendosi të vendoste në përdorim versionin celular të WiMAX, i cili bazohet në teknologjinë Scalable Orthogonal Frequency-Division Multiple Access (SOFDMA).<ref>{{Cite news |last=Sascha Segan |date=August 8, 2006 |title=Sprint Nextel Goes To The WiMax |work=PC Magazine |url=https://www.pcmag.com/article2/0,2817,2000732,00.asp |access-date=July 23, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130135655/https://www.pcmag.com/article2/0,2817,2000732,00.asp |archive-date=2018-11-30}}</ref> Në mars 2006, Citizens Telephone Cooperative nisi një shërbim broadband mobil të bazuar në teknologjinë Flash-OFDM për abonentët në disa zona të Virxhinias, me një shpejtësi maksimale prej 1.5 Mbit/s.<ref>{{Cite news |date=March 28, 2006 |title=Citizens Offers First "Truly Mobile" Wireless Internet in Christiansburg and other parts of the New River Valley |work=News release |publisher=Citizens Wireless |url=http://www.citizens.coop/aboutus/newsreleases/TrulyMobileWireless.pdf |url-status=dead |access-date=July 23, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718162144/http://www.citizens.coop/aboutus/newsreleases/TrulyMobileWireless.pdf |archive-date=July 18, 2011}}</ref> Shërbimi u ndërpre më 30 prill 2009.<ref>{{Cite web |year=2009 |title=Thank you for supporting Citizens Mobile Broadband |url=http://www.citizens.coop/internet/mobilebroadband.shtm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718162204/http://www.citizens.coop/internet/mobilebroadband.shtm |archive-date=July 18, 2011 |access-date=July 23, 2011 |publisher=Citizens Wireless}}</ref> == Vektori OFDM (VOFDM) == VOFDM u propozua nga Xiang-Gen Xia në vitin 2000 (Proceedings of ICC 2000, New Orleans, dhe IEEE Trans. on Communications, gusht 2001) për sisteme me një antenë transmetuese. VOFDM zëvendëson vlerat skalare në OFDM-në konvencionale me vlera vektoriale, duke shërbyer si një urë lidhëse mes OFDM dhe barazuesit në domenin e frekuencës për bartës të vetëm (SC-FDE). Kur madhësia e vektorit është 1, sistemi përkon me OFDM, ndërsa kur madhësia e vektorit është të paktën e barabartë me gjatësinë e kanalit dhe madhësia e FFT është 1, sistemi përkon me SC-FDE. Në VOFDM, supozojmë se <math>M </math> është madhësia e vektorit, dhe çdo sinjal me vlerë skalare <math>X_n </math> në OFDM zëvendësohet nga një sinjal me vlerë vektoriale <math>{\bf X}_n </math> me madhësi vektoriale <math>M </math>, për <math>0\leq n\leq N-1 </math>. Transformimi i anasjelltë i Furierit (IFFT) me N-pikë aplikohet mbi <math>{\bf X}_n, 0 \leq n \leq N - 1 </math>, me përbërës të mençur dhe merr një sekuencë tjetër vektoriale me të njëjtën madhësi vektoriale <math>M </math>, <math>{\bf x}_k, 0 \leq k \leq N - 1 </math>. Pastaj, i shtohet kësaj sekuence vektoriale një CP (Cyclic Prefix) vektorial me gjatësi <math>\Gamma </math> : <math>{\bf x}_0, {\bf x}_1, ..., {\bf x}_{N-1}, {\bf x}_0, {\bf x}_1, ..., {\bf x}_{\Gamma-1} </math> . Kjo sekuencë vektoriale shndërrohet në një sekuencë skalare duke renditur në sekuencë të gjithë vektorët me madhësi <math>M </math>, të cilët transmetohen në mënyrë sekuenciale në një antenë transmetuese. Në marrës, sekuenca skalare e marrë fillimisht konvertohet në sekuencë vektoriale me madhësi vektoriale M. Kur gjatësia CP plotëson <math display="inline">\Gamma \geq \left\lceil \frac{L}{M} \right\rceil </math>, pastaj, pasi vektori CP hiqet nga sekuenca vektoriale dhe FFT-ja me <math>N </math> pikë zbatohet sipas komponentëve në sekuencën vektoriale të gjatësisë <math>N </math>, merret : <math>{\bf Y}_n = {\bf H}_n {\bf X}_n + {\bf W}_n,\,\, 0 \leq n \leq N - 1,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, (1) </math> ku <math>{\bf W}_n</math> përfaqëson zhurmën e bardhë të shtuar dhe<math display="inline">{\bf H}_n = {\bf H}\mathord\left(\exp\mathord\left(\frac{2\pi jn}{N}\right)\right) = {\bf H}(z)|_{z=\exp(2\pi j n/N)} </math> ndërsa <math>{\bf H}(z)</math> është matrica polifazore <math>M \times M </math> e kanalit me ndërhyrje ndërsimbole (ISI), e dhënë nga <math display="inline">H(z) = \sum_{k=0}^L h_k z^{-k}</math>: : <math>\mathbf{H}(z) = \left[ \begin{array}{cccc} H_0(z) & z^{-1} H_{M-1}(z) & \cdots & z^{-1} H_1(z)\\ H_1(z) & H_0(z) & \cdots & z^{-1} H_2(z)\\ \vdots & \vdots & \vdots & \vdots \\ H_{M-1}(z) & H_{M-2}(z) & \cdots & H_0(z) \end{array}\right]</math> , ku <math display="inline">H_m(z) = \sum_l h_{Ml+m}z^{-l} </math> është komponenti i m-të polifazor i kanalit <math>H(z), 0 \leq m \leq M - 1</math>. Nga (1), mund të shihet se kanali origjinal me ndërhyrje ndërmjet simboleve (ISI) shndërrohet në <math>N </math> nën-kanale vektoriale me madhësi vektoriale <math>M </math>. Nuk ka ISI nëpër këto nën-kanale vektoriale, por ka ISI brenda secilit nën-kanal vektorial. Në çdo nën-kanal vektorial, më së shumti <math>M </math> Shumë simbole ndërhyjnë me njëri-tjetrin. Është e qartë se, kur madhësia vektoriale <math>M = 1 </math>, VOFDM-ja e mësipërme kthehet në OFDM dhe kur <math>M > L </math> dhe <math>N = 1</math>, bëhet SC-FDE. Madhësia vektoriale <math>M </math> është një parametër që mund të zgjidhet lirisht në praktikë për të kontrolluar nivelin e ISI. Ekziston një kompromis ndërmjet madhësisë së vektorit <math>M </math>, kompleksitetit të demodulimit në marrës dhe madhësisë së FFT për një gjerësi të dhënë të kanalit. Ekuacioni (1) është matematikisht i ri për një kanal ISI, kur madhësia vektoriale <math>M>1</math>. Gjatësia e prefiksit ciklik (CP) në formën sekuenciale nuk është e nevojshme të jetë një shumëfish i plotë i madhësisë së vektorit, <math>\Gamma M</math>. CP-ja e vektorizuar mund të shkurtohet në një CP sekuenciale me gjatësi jo më të vogël se gjatësia e kanalit me ndërhyrje ndërsimbole (ISI), pa ndikuar në procesin e demodulimit të përshkruar më lart. Vini re gjithashtu se ekzistojnë shumë përgjithësime/forma të tjera të OFDM; për të kuptuar dallimet e tyre thelbësore, është kritike të shihen ekuacionet përkatëse të sinjalit të marrë për demodulim. VOFDM-ja e mësipërme është më e hershmja dhe e vetmja që arrin ekuacionin e sinjalit të marrë (1) dhe/ose formën ekuivalente të tij, megjithëse mund të ketë zbatime të ndryshme në transmetues kundrejt algoritmeve të ndryshme IFFT. Studimi nga (Yabo Li et al., ''IEEE Trans. on Signal Processing'', tetor 2012) se aplikimi i marrësit linear MMSE për çdo nën-kanal vektorial (1) arrin diversitetin e rrugëve të shumta dhe/ose diversitetin e hapësirës së sinjalit. Kjo ndodh sepse matricat e kanalit të vektorizuara në (1) janë pseudo-qarkulluese dhe mund të diagonalizohen nga Matrica DFT/IDFT <math>M</math>-pikëshe me disa matrica me zhvendosje faze diagonale. Pastaj, matrica DFT/IDFT e anës së djathtë dhe <math>k</math> Matrica e zhvendosjes së fazës diagonale në diagonalizim mund të mendohet si parakodimi i vektorit të simbolit të informacionit hyrës. <math>{\bf X}_k</math> në <math>k</math> kanalin nën-vektorial, dhe të gjitha nën-kanalet e vektorizuara bëhen kanale diagonale të <math>M</math> komponentët diskretë të frekuencës nga DFT me <math>MN</math> -pika e kanalit origjinal ISI. Kjo mund të mbledhë diversitetin e rrugëve të shumta dhe/ose diversitetin e hapësirës së sinjalit në mënyrë të ngjashme me parakodimin për të mbledhur diversitetin e hapësirës së sinjalit për sistemet me një antenë për të luftuar zbehjen pa tel ose kodimin bllok hapësirë-kohë diagonal për të mbledhur diversitetin hapësinor për sistemet me shumë antena. Detajet i referohen dokumenteve IEEE TCOM dhe IEEE TSP të përmendura më sipër. == OFDM me Valëza == OFDM është bërë një teknikë interesante për komunikimet përmes linjave të energjisë (PLC). Në këtë fushë kërkimi, një transformim valëzash futet për të zëvendësuar DFT-në si metodë për krijimin e frekuencave ortogonale. Kjo për shkak të avantazheve që ofrojnë valëzat, të cilat janë veçanërisht të dobishme në linjat e zhurmshme të energjisë.<ref name="WaveletOFDM">{{Cite book |last=S. Galli |url=https://www.researchgate.net/publication/4330667 |title=2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications |last2=H. Koga |last3=N. Nodokama |date=May 2008 |isbn=978-1-4244-1975-3 |at=pp. 187–192 |chapter=Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM |doi=10.1109/ISPLC.2008.4510421}}</ref> Në vend të përdorimit të një transformimi të anasjelltë të Furierit diskret (IDFT) për të gjeneruar sinjalin e dërguesit, OFDM me valëza përdor një bankë sinteze që përbëhet nga një transmultipleksues me <math>N</math>-breze i ndjekur nga funksioni transformues : <math> F_n(z) = \sum_{k=0}^{L-1} f_n(k) z^{-k}, \quad 0 \leq n < N </math> Në anën e marrësit, përdoret një bankë analize për të demoduluar sinjalin përsëri. Kjo bankë përmban një transform të anasjelltë. : <math> G_n(z) = \sum_{k=0}^{L-1} g_n(k) z^{-k}, \quad 0 \leq n < N </math> e ndjekur nga një tjetër transmultipleksues me <math>N</math> breze. Marrëdhënia midis dy funksioneve të transformimit është : <math>\begin{align} f_n(k) &= g_n(L - 1 - k) \\ F_n(z) &= z^{-(L-1)} G_n * (z - 1) \end{align}</math> Një shembull i W-OFDM përdor Bankën e Filtrave të Moduluar Kosinus me Rikthim të Përsosur (PR-CMFB)<ref>{{Cite journal |last=Koilpillai |first=R. D. |last2=Vaidyanathan |first2=P. P. |date=April 1992 |title=Cosine-modulated FIR filter banks satisfying perfect reconstruction |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=40 |issue=4 |pages=770–783 |bibcode=1992ITSP...40..770K |doi=10.1109/78.127951}}</ref> dhe Transformimin e Zgjeruar me Përkulje (ELT)<ref>{{Cite journal |last=Malvar |first=Henrique |date=November 1992 |title=Extended lapped transforms: properties, applications, and fast algorithms |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=40 |issue=11 |pages=2703–2714 |bibcode=1992ITSP...40.2703M |doi=10.1109/78.165657}}</ref><ref>{{Cite book |last=Malvar |first=Henrique |url=https://us.artechhouse.com/Signal-Processing-with-Lapped-Transforms-P354.aspx |title=Signal Processing with Lapped Transforms |date=November 1991 |publisher=Artech House |isbn=9780890064672 |location=Norwood, MA}}</ref> që përdoret për valëzën TF. Kështu, <math>\textstyle f_n (k)</math> dhe <math>\textstyle g_n (k)</math> jepen si : <math>\begin{align} f_n (k) &= 2 p_0(k) \cos \left[ \frac{\pi}{N}\left(n + \frac{1}{2}\right)\left(k - \frac{L-1}{2}\right) - (-1)^{n} \frac{\pi}{4} \right] \\ g_n (k) &= 2 p_0(k) \cos \left[ \frac{\pi}{N}\left(n + \frac{1}{2}\right)\left(k - \frac{L-1}{2}\right) + (-1)^{n} \frac{\pi}{4} \right] \\ P_0(z) &= \sum_{k=0}^{N-1} z^{-k} Y_k\left(z^{2N}\right) \end{align}</math> Këto dy funksione janë inverse të njëri-tjetrit dhe përdoren për të moduluar dhe demoduluar një sekuencë hyrëse të dhënash. Ashtu si në rastin e transformimit të Furierit diskret (DFT), transformimi i valëzave gjeneron valë ortogonale <math>\textstyle f_0</math>, <math>\textstyle f_1</math> , ..., <math>\textstyle f_{N-1}</math>. Ortogonaliteti siguron që këto valë të mos ndërhyjnë me njëra-tjetrën, duke mundësuar transmetimin e tyre njëkohësisht. Në marrës, funksionet, <math>\textstyle g_0</math>, <math>\textstyle g_1</math>, ... , <math>\textstyle g_{N-1}</math> përdoren për të rikrijuar sekuencën e të dhënave edhe një herë. === Avantazhet mbi OFDM standarde === W-OFDM është një evolucion i OFDM standard, me disa përparësi të caktuara. Në mënyrë të dukshme, nivelet e lobëve anësore të W-OFDM janë më të ulëta, duke rezultuar në reduktim të ndërhyrjes ndërmjet kanaleve (ICI) dhe në rezistencë më të lartë ndaj ndërhyrjeve me brez të ngushtë. Këto veti janë veçanërisht të vlefshme në komunikimet përmes linjave të energjisë (PLC), ku linjat elektrike zakonisht nuk janë të mbrojtura nga ndërhyrjet elektromagnetike, duke krijuar kanale me nivel të lartë zhurme dhe impulse të zhurmës. Një krahasim midis dy teknikave të modulimit tregon se kompleksiteti i të dy algoritmeve mbetet përafërsisht i njëjtë.<ref name="WaveletOFDM">{{Cite book |last=S. Galli |url=https://www.researchgate.net/publication/4330667 |title=2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications |last2=H. Koga |last3=N. Nodokama |date=May 2008 |isbn=978-1-4244-1975-3 |at=pp. 187–192 |chapter=Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM |doi=10.1109/ISPLC.2008.4510421}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFS._GalliH._KogaN._Nodokama2008">S. Galli; H. Koga; N. Nodokama (May 2008). "Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM". [https://www.researchgate.net/publication/4330667 ''2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications'']. pp. 187–192. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1109/ISPLC.2008.4510421|10.1109/ISPLC.2008.4510421]]. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-4244-1975-3|<bdi>978-1-4244-1975-3</bdi>]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:12146430 12146430].</cite></ref> == Transformime të tjera ortogonale == Shumica dërrmuese e zbatimeve të OFDM përdorin transformimin e shpejtë të Furierit (FFT). Megjithatë, ekzistojnë transformime të tjera ortogonale që mund të përdoren. Për shembull, janë hulumtuar sistemet OFDM të bazuara në transformimin diskret Hartley-t (DHT)<ref> C. -K. Jao; S. -S. Long; and M. -T. Shiue. [https://ieeexplore.ieee.org/document/5450277 "On the DHT-based multicarrier tranceiver over multipath fading channel"]. 2009 IEEE 20th International Symposium on Personal, Indoor and Mobile Radio Communications. 2009. pp. 1662-1666. {{Doi|10.1109/PIMRC.2009.5450277}} </ref> dhe transformimin e valëzave. == Histori == * 1957: Kineplex, multi-carrier HF modem (R.R. Mosier & R.G. Clabaugh)<ref>{{Cite journal |last=Mosier |first=R. R. |last2=Clabaugh |first2=R. G. |date=1958 |title=Kineplex, a bandwidth-efficient binary transmission system |url=https://ieeexplore.ieee.org/document/6372736 |journal=Transactions of the American Institute of Electrical Engineers, Part I: Communication and Electronics |volume=76 |issue=6 |pages=723–728 |doi=10.1109/TCE.1958.6372736 |issn=0097-2452 |url-access=subscription}}</ref> * 1966: Chang, Bell Labs: OFDM paper<ref name="chang">{{Cite journal |last=Chang |first=R. W. |year=1966 |title=Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission |journal=Bell System Technical Journal |volume=45 |issue=10 |pages=1775–1796 |doi=10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChang1966">Chang, R. W. (1966). "Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission". ''Bell System Technical Journal''. '''45''' (10): <span class="nowrap">1775–</span>1796. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x|10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x]].</cite></ref> and patent<ref name="patent">{{Cite patent|title=Orthogonal frequency multiplex data transmission system}}<span class="citation patent" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChang1970">[https://worldwide.espacenet.com/textdoc?DB=EPODOC&IDX=US3488445 US 3488445],&#x20;Chang, Robert W.,&#x20;"Orthogonal frequency multiplex data transmission system",&#x20;published 1970-01-06,&#x20; assigned to [[Bell Labs|Bell Telephone Laboratories Inc.]]</span><span class="Z3988" data-ve-ignore="true" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Apatent&rft.number=3488445&rft.cc=US&rft.title=Orthogonal+frequency+multiplex+data+transmission+system&rft.inventor=Chang&rft.assignee=%5B%5BBell+Labs%7CBell+Telephone+Laboratories+Inc.%5D%5D&rft.pubdate=1970-01-06"><span style="display: none;">&nbsp;</span></span></ref> * 1971: Weinstein & Ebert proposed use of FFT and guard interval<ref name="weinstein">{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. |last2=Ebert |first2=P. |date=October 1971 |title=Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform |journal=IEEE Transactions on Communication Technology |volume=19 |issue=5 |pages=628–634 |doi=10.1109/TCOM.1971.1090705}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWeinsteinEbert1971">Weinstein, S.; Ebert, P. (October 1971). "Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform". ''IEEE Transactions on Communication Technology''. '''19''' (5): <span class="nowrap">628–</span>634. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1109/TCOM.1971.1090705|10.1109/TCOM.1971.1090705]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:28439102 28439102].</cite></ref> * 1985: Cimini described use of OFDM for mobile communications * 1985: Telebit Trailblazer Modem introduced a {{Nowrap|512 carrier}} Packet Ensemble Protocol ({{Nowrap|18 432 bit/s}}) * 1987: Alard & Lasalle: COFDM for digital broadcasting<ref name="EBU">{{Cite web |date=August 1987 |title=Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers |url=https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf |publisher=EBU Technical Review n°224, p.187}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf "Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. EBU Technical Review n°224, p.187. August 1987.</cite></ref> * 1988: In September TH-CSF LER, first experimental Digital TV link in OFDM, Paris area * 1989: OFDM international patent application<ref>{{Cite patent|title=Emitter, transmission method and receiver}}</ref> * October 1990: TH-CSF LER, first OFDM equipment field test, 34&nbsp;Mbit/s in an 8&nbsp;MHz channel, experiments in Paris area * December 1990: TH-CSF LER, first OFDM test bed comparison with VSB in Princeton USA * September 1992: TH-CSF LER, second generation equipment field test, 70&nbsp;Mbit/s in an 8&nbsp;MHz channel, twin polarisations. Wuppertal, Germany * October 1992: TH-CSF LER, second generation field test and test bed with BBC, near London, UK * 1993: TH-CSF show in Montreux SW, 4 TV channel and one HDTV channel in a single 8&nbsp;MHz channel * 1993: Morris: Experimental 150&nbsp;Mbit/s OFDM wireless LAN * 1995: ETSI Digital Audio Broadcasting standard EUreka: first OFDM-based standard * 1997: ETSI DVB-T standard * 1998: Magic WAND project demonstrates OFDM modems for wireless LAN * 1999: IEEE 802.11a wireless LAN standard (Wi-Fi)<ref>{{Cite web |title=IEEE 802.11a-1999 - IEEE Standard for Telecommunications and Information Exchange Between Systems - LAN/MAN Specific Requirements - Part 11: Wireless Medium Access Control (MAC) and physical layer (PHY) specifications: High Speed Physical Layer in the 5 GHz band |url=https://standards.ieee.org/ieee/802.11a/1165/ |access-date=2020-12-12 |website=[[IEEE]]}}</ref> * 2000: Proprietary fixed wireless access (V-OFDM, FLASH-OFDM, etc.) * May 2001: The FCC allows OFDM in the 2.4&nbsp;GHz license exempt band.<ref>{{Cite journal |last=Goodman |first=Ellen P. |date=2004 |title=Spectrum Rights in the Telecosm to Come |url=https://digital.sandiego.edu/sdlr/vol41/iss1/16/ |url-status=live |journal=San Diego Law Review |volume=41 |issue=1 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220113063944/https://digital.sandiego.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3030&context=sdlr |archive-date=2022-01-13}}</ref> * 2002: IEEE 802.11g standard for wireless LAN<ref>{{Cite web |title=IEEE 802.11g-2003 - IEEE Standard for Information technology-- Local and metropolitan area networks-- Specific requirements-- Part 11: Wireless LAN Medium Access Control (MAC) and Physical Layer (PHY) Specifications: Further Higher Data Rate Extension in the 2.4 GHz Band |url=https://standards.ieee.org/standard/802_11g-2003.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20191108165811/https://standards.ieee.org/standard/802_11g-2003.html |archive-date=November 8, 2019 |access-date=2020-12-12 |website=[[IEEE]]}}</ref> * 2004: IEEE 802.16 standard for wireless MAN (WiMAX)<ref>{{Cite web |date=2002-10-21 |title=IEEE Standard 802.16 for Global Broadband Wireless Access |url=https://www.ieee802.org/16/docs/03/S80216-03_14.pdf}}</ref> * 2004: ETSI DVB-H standard * 2004: Candidate for IEEE 802.15.3a standard for wireless PAN (MB-OFDM) * 2004: Candidate for IEEE 802.11n standard for next generation wireless LAN * 2005: OFDMA is candidate for the 3GPP Long Term Evolution (LTE) air interface E-UTRA downlink. * 2007: The first complete LTE air interface implementation was demonstrated, including OFDM-MIMO, SC-FDMA and multi-user MIMO uplink<ref>{{Cite web |title=Nortel 3G World Congress Press Release |url=http://www2.nortel.com/go/news_detail.jsp?cat_id=-8055&oid=100214455 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929084100/http://www2.nortel.com/go/news_detail.jsp?cat_id=-8055&oid=100214455 |archive-date=2007-09-29 |access-date=2008-01-29}}</ref> == Shih gjithashtu == * Standardet ATSC * Interferometria e bartësit * N-OFDM * Ortogonale e Frekuencës dhe Hapësirës së Kohës (OTFS) * Multipleksimi me ndarje polarizimi * FDMA me një bartës të vetëm (SC-FDMA) * Barazimi i domenit të frekuencës me një bartës të vetëm (SC-FDE) == Referencat == {{Audio broadcasting}} == Lexime të mëtejshme == * {{Cite journal |last=Bank |first=M. |year=2007 |title=System free of channel problems inherent in changing mobile communication systems |journal=Electronics Letters |volume=43 |issue=7 |pages=401–402 |bibcode=2007ElL....43..401B |doi=10.1049/el:20070014}} * {{Cite patent|title=Wireless mobile communication system without pilot signals}} == Lidhje të jashtme == {{Authority control}} * [http://wcsp.eng.usf.edu/OFDM_links.html Lidhje dhe burime të shumta të dobishme për OFDM] – Grupi WCSP – Universiteti i Floridës së Jugut (USF) * [http://www.wimaxforum.org Forumi WiMAX, WiMAX, standardi kornizë për internetin personal mobil 4G me brez të gjerë] * Stott, 1997 [http://www.bbc.co.uk/rd/pubs/papers/paper_15/paper_15.shtml] Prezantim teknik nga JH Stott i divizionit të Kërkim-Zhvillimit të BBC-së, i mbajtur në Simpoziumin e 20-të Ndërkombëtar të Televizionit në vitin 1997; kjo URL është aksesuar më 24 janar 2006. * Faqja mbi Multipleksimin Ortogonal me Ndarje Frekuence në https://web.archive.org/web/20090325005048/http://www.iss.rwth-aachen.de/Projekte/Theo/OFDM/node6.html aksesuar më 24 shtator 2007. * [http://sites.google.com/site/mdanishnisar/pubs/01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf Një tutorial mbi rëndësinë e Prefiksit Ciklik (CP) në Sistemet OFDM] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231005015452/https://accounts.google.com/v3/signin/identifier?continue=https%3A%2F%2Fsites.google.com%2Fsite%2Fsites%2Fsystem%2Ferrors%2FWebspaceNotFound%3Fpath%3D%2Fmdanishnisar%2Fpubs%2F01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf&followup=https%3A%2F%2Fsites.google.com%2Fsite%2Fsites%2Fsystem%2Ferrors%2FWebspaceNotFound%3Fpath%3D%2Fmdanishnisar%2Fpubs%2F01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf&ifkv=AYZoVhdRJ9GBHB6cgOLtinHy_6b1zB2NMaNvXGAKQyNqtVonHsSet2zAnxfz7-E-DgzgO4izumx80A&passive=1209600&service=jotspot&flowName=GlifWebSignIn&flowEntry=ServiceLogin&dsh=S-1777759296%3A1696470891541142&theme=glif|date=2023-10-05}} . * [https://web.archive.org/web/20060525045608/http://www.infosyncworld.com/news/n/5345.html Siemens demonstron 360&nbsp;Mbit/s pa tel] * [http://www.ieee.li/pdf/viewgraphs/introduction_to_orthogonal_frequency_division_multiplex.pdf Një Hyrje në Teknologjinë e Multipleksit Ortogonal të Ndarjes së Frekuencës] * [https://web.archive.org/web/20091229213334/http://www.supelec.fr/d2ri/flexibleradio/cours/ofdmtutorial.pdf Hyrje e shkurtër në OFDM] – Tutorial i shkruar nga Prof. Debbah, drejtues i Katedrës Alcatel-Lucent mbi radion fleksibile. * [http://www.digitaltvbooks.com/cofdm.pdf Tutorial i shkurtër falas mbi COFDM] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110710125129/http://www.digitaltvbooks.com/cofdm.pdf|date=2011-07-10}} nga Mark Massel, më parë në STMicroelectronics dhe në industrinë e televizionit dixhital për shumë vite. * [http://www.digitaltvbooks.com/ Një libër popullor si për COFDM ashtu edhe për ATSC të SHBA-së.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110202200842/http://digitaltvbooks.com/|date=2011-02-02}} nga Mark Massel * [http://www.etti.unibw.de/labalive/experiment/ofdmstepbystep/ Transmetimi OFDM hap pas hapi – eksperiment online] * [http://www.vpiphotonics.com/Applications/TransmissionSystems/ModFormat_OFDM.php#app Simulimi i sistemeve optike OFDM] {{Reflist}}{{Authority control}}{{Audio broadcasting}} t3jldkd1inftc3djlutuyfk9oygy4et 2808560 2808557 2025-06-10T21:18:48Z Dp180715100003 171191 Krijuar nga përkthimi i faqes "[[:en:Special:Redirect/revision/1292127301|Orthogonal frequency-division multiplexing]]" 2808560 wikitext text/x-wiki   Në [[Telekomunikimet|telekomunikacion]], '''multipleksimi ortogonal me ndarje frekuencore''' ('''OFDM''') është një lloj transmetimi dixhital që përdoret në modulimin dixhital për kodimin e të dhënave dixhitale (binare) në disa frekuenca bartëse. OFDM është zhvilluar në një skemë të njohur për komunikim dixhital me brez të gjerë, të përdorur në aplikacione të tilla si televizioni dixhital dhe transmetimi audio, [[qasja në internet]] [[Linja e Abonentit Digjital|DSL]], [[Rrjeti pa tela|rrjetet pa tel]], rrjetet e linjave të energjisë dhe komunikimet mobile [[4G]]/[[5G]].<ref name="ergen">{{Cite book |last=[[Mustafa Ergen]] |title=Mobile Broadband: including WiMAX and LTE |publisher=Springer Science+Business Media |year=2009 |isbn=978-0-387-68189-4 |doi=10.1007/978-0-387-68192-4}}</ref> OFDM është një skemë multipleksimi me ndarje frekuencore (FDM) që u prezantua nga Robert W. Chang i Bell Labs në vitin 1966.<ref>{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. B. |date=November 2009 |title=The history of orthogonal frequency-division multiplexing |journal=IEEE Communications Magazine |publisher=IEEE Communications Magazine ( Volume: 47, Issue: 11, November 2009 ) |volume=47 |issue=11 |pages=26–35 |doi=10.1109/MCOM.2009.5307460}}</ref><ref name="chang">{{Cite journal |last=Chang |first=R. W. |year=1966 |title=Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission |journal=Bell System Technical Journal |volume=45 |issue=10 |pages=1775–1796 |doi=10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x}}</ref><ref name="patent">{{Cite patent|title=Orthogonal frequency multiplex data transmission system}}</ref> Në OFDM, rrjedha hyrëse e bitëve që përfaqëson të dhënat që do të dërgohen, ndahet në rrjedha të shumta. Transmetohen sinjale të shumëfishta ortogonale të nënbartësve me spektra mbivendosëse, me secilën bartëse të moduluar me [[bit]] nga rrjedha hyrëse, kështu që bita të shumëfishtë transmetohen paralelisht. Demodulimi bazohet në algoritmet e transformimit të shpejtë të Furierit. OFDM u përmirësua nga Weinstein dhe Ebert në vitin 1971 me futjen e një intervali mbrojtës, duke ofruar ortogonalitet më të mirë në kanalet e transmetimit të ndikuara nga përhapja me rrugë të shumta.<ref name="weinstein">{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. |last2=Ebert |first2=P. |date=October 1971 |title=Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform |journal=IEEE Transactions on Communication Technology |volume=19 |issue=5 |pages=628–634 |doi=10.1109/TCOM.1971.1090705}}</ref> Çdo nën-bartës (sinjal) modulohet me një skemë konvencionale modulimi (siç është modulimi i amplitudës kuadratike ose çelësimi i zhvendosjes së fazës) me një shpejtësi të ulët simbolesh. Kjo mban normat totale të të dhënave të ngjashme me skemat konvencionale të modulimit me një bartës të vetëm në të njëjtën gjerësi brezi. [[Skeda:Raised-cosine-ISI.svg|djathtas|parapamje| Impulset e njëpasnjëshme me kosinus të ngritur, që tregojnë vetinë e mungesës së ndërhyrjes ndërsimbolike (zero-ISI); këto ngjajnë shumë me spektrin e fuqisë së OFDM (domeni i frekuencës).]] Avantazhi kryesor i OFDM ndaj skemave me një bartës të vetëm është aftësia e tij për t'u përballur me kushte të vështira të kanalit (për shembull, zbutja e frekuencave të larta në një tel bakri të gjatë, ndërhyrja me brez të ngushtë dhe zbehja selektive në frekuencë për shkak të rrugëve të shumta) pa nevojën për filtra të ndërlikuar barazimi. Barazimi i kanalit thjeshtohet sepse OFDM mund të shihet si përdorimi i shumë sinjale me brez të ngushtë të moduluar ngadalë në vend të një sinjali me brez të gjerë të moduluar shpejt. Norma e ulët e simboleve e bën të përballueshme përdorimin e një intervali mbrojtës midis simboleve, duke bërë të mundur eleminimin e ndërhyrjes ndërmjet simboleve (ISI) dhe përdorimin e jehonave dhe përhapjes kohore (në televizionin analog të dukshme si hije dhe turbullirë, respektivisht) për të arritur një fitim diversiteti, pra një përmirësim të raportit sinjal-zhurmë. Ky mekanizëm lehtëson gjithashtu projektimin e rrjeteve me një frekuencë të vetme (SFN) ku disa transmetues ngjitur dërgojnë të njëjtin sinjal njëkohësisht në të njëjtën frekuencë, pasi sinjalet nga transmetues të ndryshëm në distancë mund të rikombinohen në mënyrë konstruktive, duke shmangur ndërhyrjet e një sistemi tradicional me një bartës të vetëm. Në '''multipleksimin e koduar ortogonal me ndarje frekuencore''' ('''COFDM'''), aplikohet korrigjimi i gabimit përpara (kodimi konvolucional) dhe ndërthurja kohë/frekuencë në sinjalin që transmetohet. Kjo bëhet për të kapërcyer gabimet në kanalet e komunikimit mobil të ndikuara nga përhapja me shumë rrugë dhe [[Efekti i Dopplerit|efektet Doppler]]. COFDM u prezantua nga Alard në vitin 1986<ref name="EBU">{{Cite web |date=August 1987 |title=Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers |url=https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf |publisher=EBU Technical Review n°224, p.187}}</ref><ref>{{Cite journal |last=Le Floch |first=B. |last2=Alard |first2=M. |last3=Berrou |first3=C. |year=1995 |title=Coded orthogonal frequency division multiplex &#91;TV broadcasting&#93; |url=http://www.kn-s.dlr.de/People/Kaiser/Papers/VTC99_Robertson_Kaiser.ps |journal=Proceedings of the IEEE |volume=83 |issue=6 |pages=982–996 |doi=10.1109/5.387096 |url-access=subscription |archive-url=https://web.archive.org/web/20140703191957/http://www.kn-s.dlr.de/People/Kaiser/Papers/VTC99_Robertson_Kaiser.ps |archive-date=2014-07-03}}</ref> për Transmetimin Dixhital Audio për Projektin Eureka 147. Në praktikë, OFDM është përdorur në kombinim me këtë lloj kodimi dhe ndërthurje, kështu që termat COFDM dhe OFDM përdoren së bashku në aplikime të zakonshme.<ref>{{Cite journal |last=Akansu |first=Ali |display-authors=etal |year=1998 |title=Orthogonal transmultiplexers in communication: a review |url=http://www.lss.supelec.fr/files/UGllcnJlIERVSEFNRUw=_00668551(TSP1998).pdf |url-status=dead |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |publisher=IEEE Trans. On Signal Processing, Vol. 46, No. 4, April 1998 |volume=46 |issue=4 |pages=979–995 |bibcode=1998ITSP...46..979D |citeseerx=10.1.1.46.3342 |doi=10.1109/78.668551 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220401013025/http://www.lss.supelec.fr/files/UGllcnJlIERVSEFNRUw=_00668551(TSP1998).pdf |archive-date=2022-04-01 |access-date=2019-09-24}}</ref><ref>{{Cite web |last=Yang |first=James Ching-Nung |date=October 10, 2001 |title=What is OFDM and COFDM? |url=http://sna.csie.ndhu.edu.tw/~cnyang/MCCDMA/tsld004.htm |access-date=2017-04-16 |publisher=Department of Computer Science and Information Engineering National Dong Hwa University |location=Shoufeng, Hualien, Taiwan}}</ref> == Shembull i aplikacioneve == Lista e mëposhtme përmbledh standardet dhe produktet ekzistuese të bazuara në OFDM. Për më shumë detaje, shihni seksionin e Përdorimit në fund të artikullit. === Versioni me tela i njohur kryesisht si Transmetim Diskret me Shumë tone (DMT) === * Qasje me brez të gjerë ADSL dhe VDSL nëpërmjet instalimeve elektrike [[Bakri|prej bakri]] POTS * DVB-C 2, një version i përmirësuar i standardit të televizionit kabllor dixhital DVB-C * Komunikimi i linjës së energjisë (PLC) * ITU-T G.hn, një standard që ofron rrjetëzim lokal me shpejtësi të lartë të instalimeve elektrike ekzistuese në shtëpi (linja elektrike, linja telefonike dhe kabllo koaksiale)<ref name="TOVIM14">{{Cite book |last=Ben-Tovim, Erez |title=MIMO Power Line Communications |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=457–472 |chapter=ITU G.hn - Broadband Home Networking |doi=10.1201/b16540-16 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}</ref> * Modemet e linjës telefonike TrailBlazer * Multimedia mbi rrjetin shtëpiak Coax Alliance (MoCA) * DOCSIS 3.1 Ofrimi i internetit me brez të gjerë === Pa tela === * Radioja [[Rrjeti lokal pa tela|LAN pa tel]] (WLAN) ndërfaqet IEEE 802.11a, g, n, [[Wi-Fi 5|ac]], ah dhe HIPERLAN/2 * Sistemet dixhitale të radios DAB/EUREKA 147, DAB+, Radio Dixhitale Mondiale, Radio HD, T-DMB dhe ISDB-TSB * Sistemet televizive dixhitale tokësore DVB-T dhe ISDB-T * Sistemet tokësore të televizionit celular DVB-H, T-DMB, ISDB-T dhe lidhja e përparme MediaFLO * Implementimi [[Rrjeti i Zonës Personale|i rrjetit personal]] pa tel (PAN) me brez të gjerë ultra të gjerë (UWB) IEEE 802.15.3a i sugjeruar nga WiMedia Alliance * Wi-SUN (Rrjet i Gjithanshëm dhe i Mençur) Teknologjia e hyrjes së shumëfishtë e bazuar në OFDM, OFDMA, përdoret gjithashtu në disa [[Rrjeti celular|rrjete celulare]] [[4G]] dhe para-4G, standardet e internetit mobil me brez të gjerë, WLAN-in të gjeneratës së ardhshme dhe në pjesën kabllore të rrjeteve [[Fibër-koaksial hibride|hibride me fibër-koaksial]]:  * Modaliteti i lëvizshmërisë së standardit IEEE 802.16e (ose Mobile- WiMAX ) të aksesit [[Rrjeti metropolitan|pa tel MAN]] / broadband wireless access (BWA) pa tel * Standardi i aksesit pa tel të internetit me brez të gjerë mobil (MBWA) IEEE 802.20 * Lidhja zbritëse e standardit të internetit mobil me brez të gjerë të gjeneratës së katërt 3GPP Long Term Evolution (LTE). Ndërfaqja radiofonike më parë quhej ''Qasje e Paketave OFDM me Shpejtësi të Lartë'' (HSOPA), tani quhet Qasje Radio Tokësore UMTS e zhvilluar (E-UTRA) * WLAN [[Wi-Fi 6|IEEE 802.11ax]] * DOCSIS 3.1 Në rrjedhën e sipërme<ref>{{Cite web |title=Specifications Search |url=https://www.cablelabs.com/specifications/search |access-date=2023-10-23 |website=CableLabs |language=en}}</ref> == Karakteristikat kryesore == Përparësitë dhe disavantazhet e listuara më poshtë diskutohen më tej në seksionin e mëposhtëm Karakteristikat dhe parimet e funksionimit. === Përmbledhje e avantazheve === * Efikasitet i lartë spektral krahasuar me skemat e tjera të modulimit me dy banda anësore, spektrin e përhapur, etj. * Mund të përshtatet lehtësisht me kushte të rënda të kanalit pa barazim kompleks të domenit kohor. * I fuqishëm kundër ndërhyrjeve të përbashkëta me brez të ngushtë * I qëndrueshëm ndaj ndërhyrjes ndërsimbolike (ISI) dhe zbehjes së shkaktuar nga përhapja me shumë rrugë * Implementim efikas duke përdorur transformimin e shpejtë të Furierit * Ndjeshmëri e ulët ndaj gabimeve të sinkronizimit të kohës * Filtrat e akorduar të marrësit të nënkanalit nuk kërkohen (ndryshe nga FDM konvencionale) * Lehtëson rrjetet me frekuencë të vetme (SFN) (p.sh., makrodiversitetin e transmetuesve) === Përmbledhje e disavantazheve === * I ndjeshëm ndaj [[Efekti i Dopplerit|zhvendosjes Doppler]] * I ndjeshëm ndaj problemeve të sinkronizimit të frekuencës * Raport i lartë i fuqisë maksimale me mesataren (PAPR), që kërkon qark transmetues linear, i cili vuan nga efikasitet i dobët i energjisë * Humbja e efikasitetit e shkaktuar nga prefiksi ciklik / intervali mbrojtës == Karakteristikat dhe parimet e funksionimit == === Ortogonaliteti === Konceptualisht, OFDM është një metodë e specializuar e multipleksimit me ndarje frekuencore (FDM), me kushtin shtesë që të gjitha sinjalet e nën-bartësve brenda një kanali komunikimi janë ortogonalë ndaj njëri-tjetrit. -Në OFDM, frekuencat e nënbartësve zgjidhen në mënyrë që nën-bartësit të jenë ortogonalë me njëri-tjetrin, që do të thotë se eliminohet ndërhyrja midis nën-kanaleve dhe nuk kërkohen breza mbrojtës ndërmjet bartësve. Kjo e thjeshton shumë projektimin si të [[Transmetuesi|transmetuesit]] ashtu edhe të marrësit; ndryshe nga FDM-ja konvencionale, nuk kërkohet një filtër i veçantë për secilin nën-kanal. Ortogonaliteti kërkon që '''hapësira midis nën-bartësve''' të jetë <math>\scriptstyle\Delta f \,=\, \frac{k}{T_U}</math> [[Herci|Hertz]], ku ''T'' _U [[sekonda]] është kohëzgjatja e dobishme e simbolit (madhësia e dritares në anën e marrësit), dhe ''k'' është një numër i plotë pozitiv, zakonisht i barabartë me 1. Ky kusht nënkupton që çdo frekuencë mbajtëse kryen ''k'' cikle të plota më shumë për periudhën e simbolit sesa bartësi i mëparshëm. Prandaj, me ''N'' nën-bartës, gjerësia totale e brezit të kalimit do të jetë ''B'' ≈ ''N'' ·Δ ''f'' (Hz). Ortogonaliteti mundëson gjithashtu efikasitet të lartë spektral, me një shpejtësi totale simbolesh afër shpejtësisë Nyquist për sinjalin ekuivalent të brezit bazë (domethënë, afër gjysmës së shpejtësisë Nyquist për sinjalin fizik të brezit të kalimit me dy anë). Pothuajse i gjithë brezi i frekuencave në dispozicion mund të përdoret. OFDM në përgjithësi ka një spektër pothuajse 'të bardhë', duke i dhënë atij veti të favorshme të ndërhyrjes elektromagnetike në lidhje me përdoruesit e tjerë të të njëjtit kanal. : Një shembull i thjeshtë: Një kohëzgjatje e dobishme e simbolit ''T'' _U = 1&nbsp;ms do të kërkonte një hapësirë midis nën-bartësve prej <math>\scriptstyle\Delta f \,=\, \frac{1}{1\,\mathrm{ms}} \,=\, 1\,\mathrm{kHz}</math> (ose një shumëfish i plotë i kësaj) për ortogonalitet. ''N'' = 1,000 nën-bartës, do të rezultonin në një gjerësi brezi total të kalimit prej ''N'' Δf = 1&nbsp;MHz. Për këtë kohë simboli, gjerësia e brezit e kërkuar në teori sipas Nyquist është <math>\scriptstyle\mathrm{BW}=R/2=(N/T_U)/2 = 0.5\,\mathrm{MHz}</math> (gjysma e gjerësisë së brezit të arritur nga skema jonë), ku ''R'' është shpejtësia e bit-eve dhe ku ''N'' = 1,000 mostra për simbol nga FFT. Nëse zbatohet një interval roje (shih më poshtë), kërkesa e gjerësisë së brezit-it sipas Nyquist do të ishte edhe më e ulët. FFT do të rezultonte në ''N'' = 1,000 mostra për simbol. Nëse nuk do të aplikohet asnjë interval mbrojtës, kjo do të rezultonte në një sinjal me vlerë komplekse të brezit bazë me një shpejtësi mostrimi prej 1&nbsp;MHz, gjë që do të kërkonte një gjerësi brezi bazë prej 0.5&nbsp;MHz sipas Nyquist. Megjithatë, sinjali RF i brezit kalimtar prodhohet duke shumëzuar sinjalin e brezit bazë me një formë vale bartëse (domethënë, modulim amplitude me kuadraturë të dyfishtë anësore) që rezulton në një gjerësi të brezit kalimtar prej 1&nbsp;MHz. Një skemë modulimi me një brez të vetëm (SSB) ose brez anësor rudimentar (VSB) do të arrinte pothuajse gjysmën e atij brezi të gjerësisë për të njëjtën shpejtësi simbolesh (domethënë, dy herë më shumë efikasitet spektral për të njëjtën gjatësi alfabeti të simboleve). Megjithatë, është më i ndjeshëm ndaj ndërhyrjes shumëpalëshe. OFDM kërkon sinkronizim frekuence shumë të saktë midis marrësit dhe transmetuesit; çdo devijim frekuence shkakton humbjen e ortogonalitetit të nën-bartësve, duke rezultuar në ndërhyrje midis ''nën-bartësve'' (ICI) (domethënë, ndërveprim të kryqëzuar midis nën-bartësve). Devijimet e frekuencës zakonisht shkaktohen nga mospërputhja e oshilatorëve të transmetuesit dhe marrësit, ose nga [[Efekti i Dopplerit|zhvendosja e Dopplerit]] për shkak të lëvizjes. Ndërsa zhvendosja e Dopplerit vetëm mund të kompensohet nga marrësi, situata përkeqësohet kur kombinohet me shtigje të shumëfishta, pasi reflektimet do të shfaqen në zhvendosje të ndryshme të frekuencave, gjë që është shumë më e vështirë për t'u korrigjuar. Ky efekt zakonisht përkeqësohet me rritjen e shpejtësisë,<ref>{{Cite book |last=Robertson |first=P. |title=Gateway to 21st Century Communications Village. VTC 1999-Fall. IEEE VTS 50th Vehicular Technology Conference |last2=Kaiser |first2=S. |year=1999 |isbn=0-7803-5435-4 |volume=1 |pages=329–333 |chapter=The effects of Doppler spreads in OFDM(A) mobile radio systems |doi=10.1109/vetecf.1999.797150}}</ref> dhe është një faktor i rëndësishëm që kufizon përdorimin e OFDM në automjetet me shpejtësi të lartë. Për të zbutur ICI-në në skenarë të tillë, mund të formësohet secila nën-bartëse në mënyrë që të minimizohet ndërhyrja që rezulton në mbivendosje të nënbartësve jo-ortogonalë.<ref>{{Cite journal |last=Haas |first=R. |last2=Belfiore |first2=J.C. |year=1997 |title=A Time-Frequency Well-localized Pulse for Multiple Carrier Transmission |journal=Wireless Personal Communications |volume=5 |pages=1–18 |doi=10.1023/A:1008859809455}}</ref> Për shembull, një skemë me kompleksitet të ulët e referuar si WCP-OFDM (''Peshimi i Ponderuar i Prefiksit Ciklik Ortogonal të Frekuencës me Ndarje'') përfshin përdorimin e filtrave të shkurtër në daljen e transmetuesit për të kryer një formësim pulsi potencialisht jo-drejtkëndor dhe një rindërtim pothuajse të përsosur duke përdorur barazim me një trokitje të vetme për nënbartës.<ref>{{Cite journal |last=Roque |first=D. |last2=Siclet |first2=C. |year=2013 |title=Performances of Weighted Cyclic Prefix OFDM with Low-Complexity Equalization |url=https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01260517/file/wcp-ofdm-equalization-ieee-sp-letter-submitted.pdf |journal=IEEE Communications Letters |volume=17 |pages=439–442 |doi=10.1109/LCOMM.2013.011513.121997}}</ref> Teknikat e tjera të shtypjes së ICI-së zakonisht e rrisin në mënyrë drastike kompleksitetin e marrësit.<ref>{{Cite journal |last=Jeon |first=W.G. |last2=Chang |first2=K.H. |last3=Cho |first3=Y.S. |year=1999 |title=An equalization technique for orthogonal frequency-division multiplexing systems in time-variant multipath channels |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=47 |pages=27–32 |citeseerx=10.1.1.460.4807 |doi=10.1109/26.747810}}</ref> === Zbatimi duke përdorur algoritmin FFT === Ortogonaliteti mundëson zbatimin efikas të modulatorit dhe demodulatorit duke përdorur algoritmin FFT në anën e marrësit dhe FFT të anasjelltë në anën e dërguesit. Megjithëse parimet dhe disa nga përfitimet janë njohur që nga vitet 1960, OFDM është i popullarizuar sot për komunikimet me brez të gjerë nëpërmjet komponentëve [[Përpunimi numerik i sinjalit|të përpunimit të sinjalit dixhital]] me kosto të ulët që mund të llogarisin në mënyrë efikase FFT-në. Koha për të llogaritur FFT-në e anasjelltë ose FFT-në duhet të jetë më e shkurtër se koha për secilin simbol,<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}</ref>{{Rp|84}} që për shembull për DVB-T {{Nowrap|(FFT 8k)}} nënkupton se llogaritja duhet të kryhet në 896 µs ose më pak. Për një FFT me 8192 pika kjo mund të përafrohet me:<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}<cite class="citation thesis cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFEric_Lawrey1997">Eric Lawrey (October 1997). [https://web.archive.org/web/20120914014043/http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf ''The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison''] <span class="cs1-format">(PDF)</span> (B.E.). Archived from [http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2012-09-14<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-28</span></span>.</cite></ref>  : <math>\begin{align} \mathrm{MIPS} &= \frac {\mathrm{computational\ complexity}}{T_\mathrm{symbol}} \times 1.3 \times 10^{-6} \\ &= \frac{147\;456 \times 2}{896 \times 10^{-6}} \times 1.3 \times 10^{-6} \\ &= 428 \end{align}</math> * MIPS: Milion instruksione për sekondë iKërkesa llogaritëse rritet afërsisht në mënyrë lineare me madhësinë e FFT-së, kështu që një FFT me madhësi të dyfishtë ka nevojë për dyfishin e kohës dhe anasjelltas.<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}<cite class="citation thesis cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFEric_Lawrey1997">Eric Lawrey (October 1997). [https://web.archive.org/web/20120914014043/http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf ''The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison''] <span class="cs1-format">(PDF)</span> (B.E.). Archived from [http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2012-09-14<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-28</span></span>.</cite></ref> {{Rp|83}} Si krahasim, një CPU Intel Pentium III me 1.266&nbsp;GHz është në gjendje të llogarisë një FFT {{Nowrap|8192 point}} në {{Nowrap|576 µs}} duke përdorur FFTW.<ref>{{Cite web |date=2006-06-20 |title=1.266 GHz Pentium 3 |url=http://www.fftw.org/speed/Pentium3-1.266GHz/ |website=fftw.org}}</ref> Intel Pentium M në 1.6&nbsp;GHz e bën këtë në {{Nowrap|387 µs.}}<ref>{{Cite web |date=2006-06-20 |title=1.6 GHz Pentium M (Banias), GNU compilers |url=http://www.fftw.org/speed/PentiumM-1.6GHz-gcc/ |website=fftw.org}}</ref> [[Intel Core|Intel Core Duo]] në 3.0&nbsp;GHz e bën këtë në {{Nowrap|96.8 µs}}.<ref>{{Cite web |date=2006-10-09 |title=3.0 GHz Intel Core Duo, Intel compilers, 32-bit mode |url=http://www.fftw.org/speed/CoreDuo-3.0GHz-icc/ |website=fftw.org}}</ref> === Intervali mbrojtës për eliminimin e ndërhyrjes ndërmjet simboleve === Një parim kyç i OFDM është se skemat e modulimit me normë të ulët simbolesh (d.m.th., ku simboliteti është relativisht i gjatë krahasuar me karakteristikat kohore të kanalit) vuajnë më pak nga ndërhyrja ndërsimbolike e shkaktuar nga përhapja me rrugë të shumta, është e dobishme të transmetohet paralelisht një numër rrjedhash me shpejtësi të ulët në vend të një rrjedhe të vetme me shpejtësi të lartë. Meqenëse kohëzgjatja e secilit simbol është e gjatë, është e mundur të futet një interval mbrojtës midis simboleve OFDM, duke eliminuar kështu ndërhyrjen ndërmjet simboleve. Intervali mbrojtës eliminon nevojën për një filtër filtër që formëson pulsin dhe zvogëlon ndjeshmërinë ndaj problemeve të sinkronizimit kohor. : Një shembull i thjeshtë: Nëse dikush dërgon një milion simbole në sekondë duke përdorur modulim konvencional me një bartës të vetëm përmes një kanali pa tel, atëherë kohëzgjatja e secilit simbol do të ishte një mikrosekondë ose më pak. Kjo imponon kufizime të rrepta në sinkronizim dhe bën të domosdoshme heqjen e ndërhyrjes nga rrugët e shumta. Nëse të njëjtat milion simbole për sekondë shpërndahen midis një mijë nën-kanaleve, kohëzgjatja e çdo simboli mund të jetë një mijë herë më e gjatë (domethënë, një milisekondë) për ortogonalitet me afërsisht të njëjtën gjerësi brezi. Supozojmë se një interval mbrojtës prej 1/8 të gjatësisë së simbolit është futur midis secilit simbol. Ndërhyrja ndërsimbolike mund të shmanget nëse përhapja kohore nga rrugët e shumta (koha midis marrjes së jehonës së parë dhe të fundit) është më e shkurtër se intervali mbrojtës (domethënë, 125 mikrosekonda). Kjo korrespondon me një ndryshim maksimal prej 37.5 kilometrash midis gjatësive të shtigjeve. Parashtesa ciklike, e cila transmetohet gjatë intervalit mbrojtës, përbëhet nga fundi i simbolit OFDM të kopjuar në intervalin mbrojtës, dhe intervali mbrojtës transmetohet i ndjekur nga simboli OFDM. Qëllimi i përfshirjes së një kopjeje të fundit të simbolit OFDM në intervalin mbrojtës është të mundësojë që marrësi të kryejë integrimin mbi një numër të plotë ciklesh sinusoidale për secilën shteg të shumëfishtë gjatë procesit të demodulimit OFDM me anë të transformimit të shpejtë të Furierit (FFT). [[Skeda:OFDMCyclicPrefixInsertion.svg|qendër|800x800px]] Në disa standarde si Ultrawideband, për të optimizuar fuqinë e transmetimit, prefiksi ciklik anashkalohet dhe asgjë nuk transmetohet gjatë intervalit mbrojtës. Në këto raste, marrësi duhet të simulojë funksionalitetin e prefiksit ciklik duke kopjuar pjesën përfundimtare të simbolit OFDM dhe duke e shtuar atë në fillim të simbolit. === Barazimi i thjeshtuar === Efektet e kushteve të kanalit të selektueshëm në frekuencë, si zbehja e shkaktuar nga përhapja me shtigje të shumëfishta, mund të konsiderohen si konstante (të sheshta) brenda një nën-kanali OFDM, nëse nën-kanali është mjaftueshëm i ngushtë në brezin e frekuencës (d.m.th., nëse numri i nën-kanaleve është mjaft i madh). Kjo mundëson barazimin e domenit të frekuencës te marrësi, i cili është shumë më i thjeshtë se barazimi i domenit kohor i përdorur në modulimin konvencional me një bartës të vetëm. Në OFDM, barazuesi duhet vetëm të shumëzojë çdo nën-bartës të zbuluar (çdo koeficient Furier) në çdo simbol OFDM me një [[Numri kompleks|numër kompleks]] konstant, ose një vlerë që ndryshohet rrallë. Në një nivel themelor, barazuesit dixhitalë më të thjeshtë janë më të mirë sepse kërkojnë më pak operacione, gjë që përkthehet në më pak gabime përafrimi në barazues. Këto gabime të përafrimit mund të shihen si zhurmë numerike dhe janë të pashmangshme. : Shembulli ynë: Barazimi OFDM në shembullin numerik të mësipërm do të kërkonte një shumëzim me vlerë komplekse për nën-bartës dhe simbol (p.sh., <math>\scriptstyle N \,=\, 1000</math> shumëzime komplekse për simbol OFDM; dmth., një milion shumëzime për sekondë, te marrësi). Algoritmi FFT kërkon <math>\scriptstyle N \log_2 N \,=\, 10,000</math> [kjo është e pasaktë: më shumë se gjysma e këtyre shumëzimeve komplekse janë të parëndësishme, dmth = deri në 1 dhe nuk janë zbatuar në softuer ose pajisje kompjuterike]. shumëzimet me vlera komplekse për simbol OFDM (domethënë, 10 milionë shumëzime për sekondë), si në anën e marrësit ashtu edhe në atë të transmetuesit. Kjo duhet të krahasohet me rastin përkatës të modulimit me një bartës të vetëm prej një milion simbolesh/sekondë të përmendur në shembull, ku barazimi i përhapjes kohore prej 125 mikrosekondash duke përdorur një [[Filtri me përgjigje impulsive të fundme|filtër FIR]] do të kërkonte, në një implementim naiv, 125 shumëzime për simbol (domethënë, 125 milionë shumëzime për sekondë). Teknikat FFT mund të përdoren për të zvogëluar numrin e shumëzimeve për një barazues në domenin kohor të bazuar në [[Filtri me përgjigje impulsive të fundme|filtër FIR]] në një numër të krahasueshëm me OFDM, me koston e vonesës midis marrjes dhe dekodimit, e cila gjithashtu bëhet e krahasueshme me OFDM. Nëse aplikohet modulimi diferencial si DPSK ose DQPSK në secilin nën-bartës, barazimi mund të anashkalohet tërësisht, pasi këto skema jokohërente janë të pandjeshme ndaj ndryshimeve të ngadalta të amplitudës dhe shtrembërimit të fazës. Në një farë mënyre, Përmirësimet në barazimin me përgjigje impulsive të fundme FIR përmes përdorimit të transformimeve të shpejta të Furierit FFT ose FFT-ve të pjesshme dërgojnë matematikisht më afër OFDM-së,  por teknika OFDM është më e lehtë për t’u kuptuar dhe zbatuar. Për më tepër, nën-kanalet mund të përshtaten në mënyrë të pavarur në mënyra të tjera përveç ndryshimit të koeficientëve të barazimit, siç është kalimi midis modeleve të ndryshme të konstelacionit QAM dhe skemave të korrigjimit të gabimeve për t’iu përshtatur karakteristikave individuale të zhurmës dhe ndërhyrjes së nën-kanaleve.{{Qartëso|date=January 2011}}<sup class="noprint Inline-Template" style="margin-left:0.1em; white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="The text near this tag may need clarification or removal of jargon. (January 2011)">nevojitet sqarim</span></nowiki>''&#x5D;</sup> Disa nga nën-bartësit në disa nga simbolet OFDM mund të mbajnë sinjale pilot për matjen e kushteve të kanalit<ref>{{Cite journal |vauthors=Coleri S, Ergen M, Puri A, Bahai A |date=Sep 2002 |title=Channel estimation techniques based on pilot arrangement in OFDM systems |journal=IEEE Transactions on Broadcasting |volume=48 |issue=3 |pages=223–229 |doi=10.1109/TBC.2002.804034}}</ref> (domethënë, përfitimin dhe zhvendosjen e fazës së barazuesit për çdo nën-bartës). Sinjalet e pilotëve dhe simbolet e trajnimit (preambulat) mund të përdoren gjithashtu për sinkronizimin e kohës (për të shmangur ndërhyrjen ndërsimbolike, ISI) dhe sinkronizimin e frekuencës (për të shmangur ndërhyrjen ndër-bartësore, ICI, të shkaktuar nga zhvendosja Doppler). OFDM fillimisht u përdor për komunikime me tela dhe komunikime pa tel statike. Megjithatë, me një numër në rritje të aplikacioneve që veprojnë në mjedise shumë të lëvizshme, efekti i zbehjes dispersive të shkaktuar nga një kombinim i përhapjes me rrugë të shumëta dhe [[Efekti i Dopplerit|zhvendosjes doppler]] është më i rëndësishëm. Gjatë dekadës së fundit, janë bërë kërkime mbi mënyrën e barazimit të transmetimit OFDM mbi kanalet me përzgjedhje të dyfishtë.<ref>{{Cite journal |vauthors=Zemen T, Mecklenbrauker CF |date=Sep 2005 |title=Time-Variant Channel Estimation Using Discrete Prolate Spheroidal Sequences |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=53 |issue=9 |pages=3597–3607 |bibcode=2005ITSP...53.3597Z |citeseerx=10.1.1.60.9526 |doi=10.1109/TSP.2005.853104}}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Tang Z, Cannizzaro RC, Leus G, Banelli P |date=May 2007 |title=Pilot-Assisted Time-Varying Channel Estimation for OFDM Systems |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=55 |issue=5 |pages=2226–2238 |bibcode=2007ITSP...55.2226T |citeseerx=10.1.1.418.2386 |doi=10.1109/TSP.2007.893198}}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Hrycak T, Das S, Matz G, Feichtinger HG |date=Aug 2010 |title=Low Complexity Equalization for Doubly Selective Channels Modeled by a Basis Expansion |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=58 |issue=11 |pages=5706–5719 |bibcode=2010ITSP...58.5706H |doi=10.1109/TSP.2010.2063426}}</ref> === Kodimi i kanalit dhe ndërthurja === OFDM përdoret gjithmonë në lidhje me kodimin e kanalit (korrigjimi i gabimit përpara) dhe pothuajse gjithmonë përdor ndërthurjen e frekuencës dhe/ose kohës. Ndërthurja e frekuencës (nën-bartësit) rrit rezistencën ndaj kushteve të kanalit selektiv të frekuencës, siç është zbehja. Për shembull, kur një pjesë e gjerësisë së brezit të kanalit zbehet, ndërthurja e frekuencës siguron që gabimet e biteve, të cilat do të rezultonin nga nën-bartës në pjesën e zbehur të gjerësisë së brezit, të shpërndahen në rrjedhën e biteve në vend që të jenë të përqendruara. Në mënyrë të ngjashme, ndërthurja kohore siguron që bitet, të cilat fillimisht janë afër njëri-tjetrit në rrjedhën e biteve, të transmetohen të ndara në kohë, duke zbutur kështu efektet e zbehjes së rëndë, siç mund të ndodhë gjatë lëvizjes me shpejtësi të lartë. Megjithatë, ndërthurja kohore sjell pak përfitime në kanalet që zbehen ngadalë, siç është rasti i marrjes stacionare, dhe ndërthurja frekuencore ofron pak ose aspak përfitime për kanalet me brez të ngushtë që vuajnë nga zbehja e sheshtë (ku i gjithë brezi i kanalit zbehet në të njëjtën kohë). Arsyeja pse ndërthurja përdoret në OFDM është përpjekja për të shpërndarë gabimet në rrjedhën e biteve që i paraqitet dekoduesit të korrigjimit të gabimeve, pasi kur këta dekodues përballen me një përqendrim të lartë gabimesh, ata nuk arrijnë të korrigjojnë të gjitha gabimet e biteve, duke rezultuar në një shpërthim gabimesh të pakorrigjuara. Një dizajn i ngjashëm i kodimit të të dhënave audio e bën riprodhimin e diskut kompakt (CD) më të qëndrueshëm. Një lloj klasik i kodimit korrigjues të gabimeve që përdoret në sistemet e bazuara në OFDM është kodimi konvolucional, shpesh i bashkuar me kodimin Reed-Solomon. Zakonisht, implementohet një ndërthurje shtesë (përveç ndërthurjes kohore dhe frekuencore të përmendur më lart) mes dy shtresave të kodimit. Zgjedhja për kodimin Reed-Solomon si kod për korrigjimin e gabimeve të jashtme bazohet në vëzhgimin se dekoduesi Viterbi, i përdorur për dekodimin konvolucional të brendshëm, prodhon shpërthime të shkurtra gabimesh kur ka një përqendrim të lartë gabimesh, dhe kodet Reed-Solomon janë natyrshëm të përshtatshme për të korrigjuar shpërthime të tilla gabimesh. Sistemet më të reja, megjithatë, zakonisht tani përdorin lloje pothuajse optimale të kodeve për korrigjimin e gabimeve që zbatojnë parimin e dekodimit turbo, ku dekoduesi iteron drejt zgjidhjes së dëshiruar. Shembuj të llojeve të tilla të kodimit për korrigjimin e gabimeve përfshijnë kodet turbo dhe kodet LDPC, të cilat performojnë afër limitit Shannon për kanalin Additive White Gaussian Noise (AWGN). Disa sisteme që kanë zbatuar këto kode i kanë bashkuar ato me kodet Reed-Solomon (për shembull në sistemin MediaFLO) ose kodet BCH (në sistemin DVB-S2) për të përmirësuar një minimum gabimi të natyrshëm në këto kode në raporte të larta sinjal-zhurmë.<ref name="bookMPLC">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=978-1-4665-5753-6 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |page=25 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M}}</ref> === Transmetim adaptiv === Qëndrueshmëria ndaj kushteve të rënda të kanalit mund të përmirësohet më tej nëse informacioni rreth kanalit dërgohet përmes një kanali kthyes. Bazuar në këtë informacion kthyes, mund të zbatohen modulimi adaptiv, kodimi i kanalit dhe alokimi i fuqisë për të gjithë nën-bartësit, ose individualisht për çdo nën-bartës. Në rastin e fundit, nëse një diapazon i caktuar frekuencash vuan nga ndërhyrjet ose zbehja, bartësit brenda atij diapazoni mund të çaktivizohen ose të funksionojnë më ngadalë duke aplikuar modulim ose kodim gabimi më të fuqishëm në ato nën-bartës. Termi''' '''('''DMT''') nënkupton sisteme komunikimi të bazuara në OFDM që e përshtatin transmetimin sipas kushteve të kanalit individualisht për secilin nën-bartës, me anë të të ashtuquajturit ''ngarkim biti''. Shembuj janë ADSL dhe VDSL. Shpejtësitë e transmetimit nga klienti (upstream) dhe drejt klientit (downstream) mund të rregullohen duke ndarë më shumë ose më pak nënkanale (carriers) për secilin qëllim. Disa forma të DSL-së që përshtatet me shpejtësinë e përdorin këtë veçori në kohë reale, duke e përshtatur shpejtësinë e transmetimit (bitrate) me ndërhyrjet në kanal dhe duke ndarë gjerësinë e brezit (bandwidth) atij përdoruesi që e ka më shumë nevojë. === OFDM e zgjeruar me hyrje të shumëfishtë === {{Authority control}}OFDM në formën e tij primare konsiderohet si një teknikë modulimi dixhital dhe jo një metodë hyrjeje në kanale me shumë përdorues, pasi përdoret për të transferuar një rrjedhë të vetme bit-esh përmes një kanali komunikimi duke përdorur një sekuencë simbolesh OFDM. Megjithatë, OFDM mund të kombinohet me metoda të shumëfishtë hyrjesh duke përdorur ndarjen e përdoruesve në bazë të kohës, frekuencës ose kodimit. Në aksesin e shumëfishtë ortogonal me ndarje frekuencore (OFDMA), qasja e shumëfishtë me ndarje të frekuencës realizohet duke alokuar nën-kanale të ndryshme OFDM për përdorues të ndryshëm. OFDMA mbështet cilësi të diferencuar të shërbimit duke caktuar një numër të ndryshëm nën-bartësish për përdorues të ndryshëm në një mënyrë të ngjashme si në CDMA, dhe kështu mund të shmangen skema komplekse të planifikimit të paketave ose kontrollit të hyrjes në medium. OFDMA përdoret në: * mënyra e lëvizshmërisë së standardit IEEE 802.16 Wireless MAN, i njohur zakonisht si WiMAX, * standardi IEEE 802.20 mobile Wireless MAN, i njohur zakonisht si MBWA, * standardi i internetit me brez të gjerë celular të gjeneratës së katërt 3GPP Long Term Evolution (LTE) downlink. Ndërfaqja e radios më parë quhej Qasje e Paketave OFDM me Shpejtësi të Lartë (HSOPA), tani quhet Qasje Radio Tokësore UMTS e Evolved ( E-UTRA ). * standardi i rrjetit celular të gjeneratës së pestë 3GPP 5G NR (New Radio) për lidhjen dalëse dhe dalëse. 5G NR është pasardhësi i LTE. * projekti Qualcomm / 3GPP2 Ultra Mobile Broadband (UMB) tashmë i shuar, i menduar si pasardhës i CDMA2000, por i zëvendësuar nga LTE. OFDMA është gjithashtu një metodë e mundshme hyrëse për ''Rrjetet Rajonale Pa Tel'' (WRAN) IEEE 802.22. Projekti synon të zhvillojë standardin e parë të bazuar në radio kognitive që vepron në spektrin VHF-UHF të ulët (spektri televiziv). * Ndryshimi më i fundit i standardit 802.11, përkatësisht [[Wi-Fi 6|802.11ax]], përfshin OFDMA për efikasitet të lartë dhe komunikim të njëkohshëm. Në hyrjen e shumëfishtë me ndarje kodi me shumë bartës (MC-CDMA), i njohur gjithashtu si OFDM-CDMA, teknika OFDM kombinohet me komunikimin me spektër të shpërndarë CDMA për ndarjen koduese të përdoruesve. Ndërhyrja ndërmjet kanaleve të njëjta mund të zbutet, duke thjeshtuar kështu planifikimin manual të alokimit fiks të kanaleve (FCA) ose duke shmangur skemat komplekse të alokimit dinamik të kanaleve (DCA). === Diversiteti i hapësirës === Në transmetimet e gjera të bazuara në OFDM, marrësit mund të përfitojnë nga marrja e sinjaleve njëkohësisht nga disa transmetues të shpërndarë hapësinorë, pasi transmetuesit ndërhyjnë në mënyrë shkatërruese me njëri-tjetrin vetëm në një numër të kufizuar nën-bartësish, ndërsa në përgjithësi ata përforcojnë mbulimin në një zonë të gjerë. Kjo është shumë e dobishme në shumë vende, pasi lejon funksionimin e rrjeteve kombëtare me një frekuencë të vetme (SFN), ku shumë transmetues dërgojnë të njëjtin sinjal njëkohësisht në të njëjtën frekuencë kanali. SFN-të shfrytëzojnë spektrin e disponueshëm në mënyrë më efektive krahasuar me rrjetet konvencionale të transmetimit me shumë frekuenca (MFN), ku përmbajtja e programit përsëritet në frekuenca të ndryshme bartëse. SFN-të gjithashtu rezultojnë në një rritje të diversitetit për marrësit e pozicionuar në mes të transmetuesve. Zona e mbulimit zgjerohet dhe probabiliteti i ndërprerjes zvogëlohet krahasuar me një MFN, për shkak të rritjes së forcës mesatare të sinjalit të marrë në të gjithë nën-bartësit. Edhe pse intervali i mbrojtjes përmban vetëm të dhëna të tepërta, çka nënkupton se zvogëlon kapacitetin, disa sisteme të bazuara në OFDM, si disa nga sistemet e transmetimit, përdorin qëllimisht një interval të gjatë mbrojtjeje për të mundësuar vendosjen e transmetuesve më larg njëri-tjetrit në një rrjet me frekuencë të vetme (SFN). Intervalet më të gjata të mbrojtjes lejojnë madhësi më të mëdha të qelizave SFN. Një rregull praktik për distancën maksimale mes transmetuesve në një SFN është e barabartë me distancën që një sinjal përshkon gjatë intervalit të mbrojtjes — për shembull, një interval mbrojtjeje prej 200 mikrosekondash do të lejonte që transmetuesit të vendosen 60 km larg njëri-tjetrit. Një ''rrjet me një frekuencë të vetme'' është një formë e makrodiversitetit të transmetuesve. Ky koncept mund të përdoret më tej në ''rrjetet dinamike me frekuencë të vetme'' (DSFN), ku grupimi SFN ndryshon -nga një interval kohor në tjetrin. OFDM mund të kombinohet me forma të tjera të diversitetit hapësinor, për shembull me grupet e antenave dhe kanalet [[Sistemet Multiple-Input-Multiple-Output (MIMO)|MIMO]]. Kjo bëhet në standardet IEEE 802.11 [[Rrjeti lokal pa tela|Wireless LAN]]. === Përforcues linear i fuqisë së transmetuesit === Një sinjal OFDM karakterizohet nga një raport të lartë të fuqisë kulmore-mesatare (PAPR) për shkak se fazat e pavarura të nën-bartësve shpesh kombinohen në mënyrë konstruktive. Menaxhimi i këtij PAPR të lartë kërkon: * Një konvertues dixhital-në-analog (DAC) me rezolucion të lartë në transmetues * Një konvertues analog-dixhital (ADC) me rezolucion të lartë në marrës * Një zinxhir sinjalesh lineare Çdo jo-linearitet në zinxhirin e sinjalit do të shkaktojë shtrembërim të ndërmodulimit që mund të ndikojë në * Rrit nivelin e zhurmës * Mund të shkaktojë ndërhyrje midis operatorëve * Gjeneron rrezatim të rremë jashtë brezit Kërkesa për linearitet është e rreptë, veçanërisht për qarqet e daljes RF të transmetuesit, ku përforcuesit shpesh projektohen të jenë jolinearë për të minimizuar konsumin e energjisë. Në sistemet praktike OFDM, lejohet një sasi e vogël e prerjes së kulmeve për të kufizuar PAPR-në, duke bërë një kompromis të matur kundrejt pasojave të lartpërmendura. Megjithatë, filtri i daljes së transmetuesit, i cili nevojitet për të reduktuar sinjalet jashtë brezit në nivele të ligjshme, ka efektin e rikthimit të niveleve të kulmeve që ishin prerë, prandaj prerja nuk është një metodë efektive për uljen e PAPR-së. Megjithëse efikasiteti spektral i OFDM është tërheqës si për komunikimet tokësore ashtu edhe hapësinore, kërkesat e larta për PAPR deri më tani kanë kufizuar aplikimet e OFDM në sistemet tokësore. Faktori i kreshtës CF (në dB) për një sistem OFDM me ''n'' nën-bartës të pakorreluar është<ref name="Kaehs">{{Cite web |last=Bernhard Kaehs |date=January 2007 |title=The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components |url=https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf |archive-date=2014-07-05 |publisher=Rohde & Schwarz}}</ref> : <math> CF = 10 \log_{10} ( n ) + CF_c </math> ku CF_c është faktori i kreshtës (në dB) për secilën nën-bartëse. (CF_c është 3.01&nbsp;dB për valët sinusoidale të përdorura për modulimin BPSK dhe QPSK). Për shembull, sinjali DVB-T në modalitetin 2K përbëhet nga 1705 nën-bartës secili i moduluar me QPSK, duke rezultuar në një faktor kulmi prej 35.32 dB.<ref name="Kaehs">{{Cite web |last=Bernhard Kaehs |date=January 2007 |title=The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components |url=https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf |archive-date=2014-07-05 |publisher=Rohde & Schwarz}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBernhard_Kaehs2007">Bernhard Kaehs (January 2007). [https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf "The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Rohde & Schwarz. Archived from [https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2014-07-05.</cite></ref> Janë zhvilluar shumë teknika për reduktimin e PAPR (ose faktori i kreshtës), për shembull, bazuar në prerjen iterative.<ref>{{Cite journal |last=Wang |first=Y.-C. |last2=Luo |first2=Z.-Q. |date=January 2011 |title=Optimized Iterative Clipping and Filtering for PAPR Reduction of OFDM Signals |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=59 |issue=1 |pages=33–37 |doi=10.1109/TCOMM.2010.102910.090040}}</ref> Gjatë viteve, janë propozuar qasje të ndryshme të drejtuara nga modele për të ulur PAPR-në në sistemet e komunikimit. Në vitet e fundit, ka pasur një interes në rritje për të eksploruar modele të drejtuara nga të dhënat për reduktimin e PAPR-it, si pjesë e kërkimeve të vazhdueshme në rrjetet e komunikimit nga fundi në fund. Këto modele të drejtuara nga të dhënat ofrojnë zgjidhje inovative dhe hapin drejtime të reja eksplorimi për të adresuar në mënyrë efektive sfidat e paraqitura nga PAPR-i i lartë. Duke shfrytëzuar teknikat e drejtuara nga të dhënat, studiuesit synojnë të përmirësojnë performancën dhe efikasitetin e rrjeteve të komunikimit duke optimizuar përdorimin e fuqisë. Diapazoni dinamik i kërkuar për një marrës FM është {{Nowrap|120 dB}}, ndërsa për DAB kërkohen vetëm rreth 90 dB.<ref name="dabpr">{{Cite book |last=Hoeg |first=Wolfgang |url=https://books.google.com/books?id=T0KSa6w3qH4C&pg=PA333 |title=Digital Audio Broadcasting: Principles and Applications of DAB, DAB + and DMB |last2=Lauterbach |first2=Thomas |publisher=John Wiley & Sons |year=2009 |isbn=9780470746196 |edition=3rd |page=333 |access-date=2013-07-04}}</ref> Për krahasim, çdo bit shtesë për mostër rrit diapazonin dinamik me {{Nowrap|6 dB.}} == Krahasimi i efikasitetit ndërmjet sistemit me një bartës dhe atij me shumë bartës == Performanca e çdo sistemi komunikimi mund të matet përmes efikasitetit të fuqisë dhe efikasitetit të brezit të frekuencës. Efikasiteti i fuqisë përshkruan aftësinë e sistemit të komunikimit për të ruajtur shkallën e gabimit të biteve (BER) të sinjalit të transmetuar në nivele të ulëta të energjisë. Efikasiteti i gjerësisë së brezit pasqyron se sa efikasisht përdoret gjerësia e brezit e alokuar dhe përkufizohet si shpejtësia e transmetimit të të dhënave për herc në një gjerësi të caktuar brezi. Nëse përdoret një numër i madh nënbartësish, efikasiteti i brezit të gjerësisë së sistemit me shumë bartës si OFDM me përdorimin e [[Optical fiber channe|kanalit me fibra optike]] përcaktohet si<ref>{{Cite book |last=William Shieh, Ivan Djordjevic. |title="OFDM for Optical Communications". |publisher=Academic Press |year=2010 |location=525 B Street, Suite 1900, San Diego, California 92101-4495, USA}}</ref> : <math>\eta = 2 \frac{R_s}{B_\text{OFDM}}</math> ku <math>R_s</math> përfaqëson shpejtësinë e simboleve në giga-simbole për sekondë (Gsps), <math>B_\text{OFDM}</math> është gjerësia e brezit të sinjalit OFDM, dhe faktori 2 lidhet me dy gjendjet e polarizimit në fibër. Ekziston një kursim i gjerësisë së brezit duke përdorur modulimin me shumë bartës me multipleksim të ndarjes së frekuencës ortogonale (OFDM). Kështu, gjerësia e brezit për sistemin me shumë bartës është më e vogël në krahasim me sistemin me një bartës, dhe për rrjedhojë efikasiteti i gjerësisë së brezit të sistemit me shumë bartës është më i madh se ai i sistemit me një bartës. {| class="wikitable" !S. nr. ! Lloji i transmisionit ! M në M-QAM ! Numri i nënbartësve ! Shpejtësia e biteve ! Gjatësia e fibrave ! Mori fuqi, në BER prej 10 ⁻⁹ ! Efikasiteti i gjerësisë së brezit |- | 1 | Transportues i vetëm | 64 | 1 | {{Nowrap|10 Gbit/s}} | {{Nowrap|20 km}} | −37.3{{Nbsp}}dBm | 6.0000 |- | 2 | Shumëbartës | 64 | 128 | {{Nowrap|10 Gbit/s}} | {{Nowrap|20 km}} | −36.3{{Nbsp}}dBm | 10.6022 |} Ka vetëm një rritje prej 1 dB në fuqinë e marrësit, por arrijmë një përmirësim prej 76.7% në efikasitetin e gjerësisë së brezit me përdorimin e teknikës së transmetimit me shumë bartës. == Modeli i idealizuar i sistemit == Ky seksion përshkruan një model të thjeshtë dhe të idealizuar të sistemit OFDM, i përshtatshëm për një kanal AWGN që mbetet i pandryshueshëm në kohë. === Transmetues === [[Skeda:OFDM_transmitter_ideal.png|qendër|754x754px]] Një sinjal bartës OFDM është shuma e një numri nën-bartësish ortogonalë, me të dhënat e brezit bazë në secilën nën-bartëse që modulohen në mënyrë të pavarur, zakonisht duke përdorur një lloj modulimi të amplitudës së kuadraturës (QAM) ose modulimi me zhvendosje fazore (PSK). Ky sinjal i përbërë në brezin bazë përdoret zakonisht për të moduluar një bartës kryesor RF. <math>s[n]</math> është një rrjedhë serike e shifrave binare. Me anë të multipleksimit të kundërt, këto fillimisht demultipleksohen në <math>N</math> rrjedha paralele, dhe secila prej tyre hartohet në një rrjedhë simbolesh (potencialisht komplekse) duke përdorur një konstelacion modulimi (QAM, PSK, etj). Vini re se konstelacionet mund të jenë të ndryshme, prandaj disa rrjedha mund të mbajnë një shkallë më të lartë bit-esh se të tjerat. Një transformim i anasjelltë i shpejtë i Furierit FFT llogaritet për çdo grup simbolesh, duke rezultuar në një grup mostrash komplekse në domenin kohor. Këto mostra më pas përzihen në mënyrë kuadrature në brezin kalimtar në mënyrën standarde. Komponentët realë dhe imagjinarë fillimisht konvertohen në domenin analog duke përdorur konvertues dixhitalë-në-analogë (DAC); sinjalet analoge përdoren më pas për të moduluar valët kosinusale dhe sinusoidale në frekuencën bartëse, <math>f_\text{c}</math>, përkatësisht. Këto sinjale më pas bashkohen për të formuar sinjalin e transmetimit, <math>s(t)</math>. === Marrës === [[Skeda:OFDM_receiver_ideal.png|qendër|800x800px]] Marrësi kap sinjalin 𝑟(𝑡), i cili pastaj modulohet në mënyrë kuadratike poshtë në brezin bazë duke përdorur valë kosinus dhe sinus në frekuencën bartëse. Kjo gjithashtu krijon sinjale të përqendruara në <math>2 f_\text{c}</math>, kështu që filtrat me kalim të ulët përdoren për t'i refuzuar këto. Sinjalet e brezit bazë më pas mostrohen dhe dixhitalizohen duke përdorur konvertues analog-në-dixhital (ADC), dhe një FFT përpara përdoret për t'u kthyer përsëri në domenin e frekuencës. Kjo kthehet <math>N</math> rrjedha paralele, ku secila prej tyre konvertohet në një rrjedhë binare duke përdorur një detektor të përshtatshëm simbolesh. Këto rrjedha më pas ribashkohen në një rrjedhë serike, <math>\hat{s}[n]</math>, që është një vlerësim i rrjedhës binare origjinale në transmetues. [[Skeda:N-OFDM.jpg|parapamje|500x500px| Sistemi i nënbartësve të sinjaleve OFDM pas FFT]] Në rastin kur përdoren <math>N</math> nën-bartës, dhe secili nën-bartës modulohet duke përdorur <math>M</math> simbole alternative, alfabeti i simboleve OFDM përbëhet nga <math>M^N</math>simbole të kombinuara. Filtri OFDM ekuivalent i kalimit të ulët shprehet si: : <math> \nu(t) = \sum_{k=0}^{N-1} X_k e^{j2\pi kt/T},\quad 0 \le t < T, </math> ku <math>\{X_k\}</math> janë simbolet e të dhënave, <math>N</math> është numri i nën-bartësve, dhe <math>T</math> është koha e simbolit OFDM. Hapësira ndërmjet nën-bartësve prej <math display="inline">\frac{1}{T}</math> i bën ata ortogonalë gjatë çdo periudhe simboli; kjo veti shprehet si: : <math>\begin{align} &\frac{1}{T}\int_0^{T}\left(e^{j2\pi k_1 t/T}\right)^* \left(e^{j2\pi k_2t/T}\right)dt \\ {}={} &\frac{1}{T}\int_0^{T} e^{j2\pi\left(k_2 - k_1\right)t/T}dt = \delta_{k_1 k_2} \end{align}</math> ku <math>(\cdot)^*</math> përfaqëson operatorin [[I konjuguari kompleks|e konjugimit kompleks]] dhe <math>\delta\,</math> është [[Funksioni Delta|delta e Kronecker-it]]. Për të eliminuar ndërhyrjen ndërmjet simboleve në kanale me zbehje shumëpalëshe, shtohet një interval mbrojtës me gjatësi <math>T_\text{g}</math> përpara bllokut OFDM. Gjatë këtij intervali, transmetohet një ''parashtesë ciklike'' në mënyrë të tillë që sinjali në interval <math>-T_\text{g} \le t < 0</math> është i barabartë me sinjalin në intervalin <math>(T - T_\text{g}) \le t < T</math>. Kështu, sinjali OFDM me parashtesë ciklike është: : <math>\nu(t) = \sum_{k=0}^{N-1}X_k e^{j2\pi kt/T}, \quad -T_\text{g} \le t < T</math> Filtri i sinjalit të kalimit të ulët i përmendur më lart mund të jetë me vlerë reale ose komplekse. Sinjalet ekuivalente të kalimit të ulët me vlerë reale zakonisht transmetohen në brezin bazë—aplikacionet me kabllo, si DSL, ndjekin këtë qasje. Për aplikacionet pa tel, sinjali i kalimit të ulët është zakonisht me vlerë komplekse; në këtë rast, sinjali i transmetuar konvertohet lart në një frekuencë bartëse <math>f_\text{c}</math>. Në përgjithësi, sinjali i transmetuar mund të përfaqësohet si më poshtë: : <math>\begin{align} s(t) &= \Re\left\{\nu(t) e^{j2\pi f_c t}\right\} \\ &= \sum_{k=0}^{N-1}|X_k|\cos\left(2\pi \left[f_\text{c} + \frac{k}{T}\right]t + \arg[X_k]\right) \end{align}</math> == Përdorimi == OFDM përdoret në: * Radio Dixhitale Mondiale (DRM) * Transmetimi Dixhital i Audios (DAB) * Televizion dixhital DVB-T / T2 (tokësor), ATSC 3.0 (tokësor), DVB-H (i dorës), DMB-T/H, DVB-C2 (kabllor) * LAN pa tel IEEE 802.11a, IEEE 802.11g, IEEE 802.11n, [[Wi-Fi 5|IEEE 802.11ac]] dhe IEEE 802.11ad * WiMAX * [[Li-Fi]] * ADSL ( G.dmt / ITU G.992.1 ) * Rrjetet mobile LTE dhe LTE Advanced [[4G]] * Telefona pa tela DECT * Komunikimet moderne të linjave të ngushta dhe me brez të gjerë të energjisë <ref name="BERGU14">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=3–37 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}</ref> === Tabela krahasuese e sistemit OFDM === Tiparet kryesore të disa sistemeve të zakonshme të bazuara në OFDM janë paraqitur në tabelën vijuese. === ADSL === OFDM përdoret në lidhjet ADSL që ndjekin standardet ANSI T1.413 dhe G.dmt (ITU G.992.1), ku quhet ''modulim diskret shumëtonësh'' (DMT).<ref>{{Cite web |date=1991 |title=A Multicarrier Primer |url=http://web.mit.edu/~6.962/www/www_fall_2000/cksestok/paper2.pdf |publisher=ANSI T1E1 4, pp. 91-157}}</ref> DSL mundëson lidhje të dhënash me shpejtësi të lartë në kabllot ekzistuese prej bakri. OFDM përdoret gjithashtu në standardet pasardhëse ADSL2, ADSL2+, VDSL, VDSL2 dhe G.fast. ADSL2 përdor modulim të ndryshueshëm të nën-bartësit, duke filluar nga BPSK në 32768QAM (në terminologjinë e ADSL, kjo quhet ngarkim bit-esh, ose bit për ton, me 1 deri në 15 bit për nën-bartës). Telat e gjatë bakri pësojnë dobësim të sinjalit në frekuenca të larta. Aftësia e Multipleksimit me Ndarje Frekuencore Ortogonale (OFDM) mund të përballojë këtë dobësim selektiv të frekuencës dhe ndërhyrjen me brez të ngushtë janë arsyet kryesore pse përdoret shpesh në aplikacione të tilla si [[Modemi|modemet]] ADSL. === Teknologjia e rrjetit elektrik === OFDM përdoret nga shumë pajisje të linjës së energjisë për të zgjeruar lidhjet dixhitale përmes instalimeve elektrike. Modulimi adaptiv është veçanërisht i rëndësishëm me një kanal kaq të zhurmshëm siç janë instalimet elektrike. Disa [[Modemi|modemë]] të matjes inteligjente me shpejtësi mesatare, si "Prime" dhe "G3", përdorin OFDM në frekuenca modeste (30–100 kHz) me një numër të kufizuar kanalessh (disa qindra) për të kapërcyer ndërhyrjen ndër-simbolike në mjedisin e linjës së energjisë. Standardet IEEE 1901 përfshijnë dy shtresa fizike të papajtueshme që të dyja përdorin OFDM.<ref>{{Cite journal |last=Stefano Galli |last2=Oleg Logvinov |date=July 2008 |title=Recent Developments in the Standardization of Power Line Communications within the IEEE |journal=IEEE Communications Magazine |volume=46 |pages=64–71 |doi=10.1109/MCOM.2008.4557044 |issn=0163-6804}} An overview of P1901 PHY/MAC proposal.</ref> Standardi ITU-T G.hn, i cili ofron rrjetëzim lokal me shpejtësi të lartë mbi instalimet elektrike ekzistuese shtëpiake (linja elektrike, linja telefonike dhe kabllo koaksiale), bazohet në një shtresë PHY që specifikon OFDM me modulim adaptiv dhe një kod FEC të Kontrollit të Paritetit me Dendësi të Ulët (LDPC).<ref name="BERGU14">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=3–37 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBerger,_Lars_T.Schwager,_AndreasPagani,_PascalSchneider,_Daniel_M.2014">Berger, Lars T.; Schwager, Andreas; Pagani, Pascal; Schneider, Daniel M., eds. (February 2014). "Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation". ''MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing''. Devices, Circuits, and Systems. CRC Press. pp.&nbsp;<span class="nowrap">3–</span>37. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1201/b16540-1|10.1201/b16540-1]]. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/9781466557529|<bdi>9781466557529</bdi>]].</cite></ref> === Rrjetet lokale pa tel (LAN) dhe rrjetet e zonave metropolitane (MAN) === OFDM përdoret gjerësisht në aplikacionet e rrjetave lokale (LAN) dhe metropolitane (MAN) pa tela, duke përfshirë IEEE 802.11a/g/n dhe WiMAX . Standardi IEEE 802.11a/g/n, që operon në brezat 2.4 dhe 5 GHz, përcaktojnë shpejtësi të dhënash ajrore për çdo rrjedhë nga 6 deri në 54 Mbit/s. Nëse të dy pajisjet mund të përdorin "modalitetin HT" (shtuar me 802.11n), shpejtësia maksimale për rrjedhë në një kanal 20 MHz rritet në 72.2 Mbit/s, me mundësi shpejtësish të dhënash nga 13.5 deri në 150 Mbit/s duke përdorur një kanal 40 MHz. Përdoren katër skema të ndryshme modulimi: BPSK, QPSK, 16- QAM dhe 64-QAM, së bashku me një sërë shkallësh korrigjimi gabimesh (1/2–5/6). Shumëllojshmëria e zgjedhjeve i lejon sistemit të përshtasë shpejtësinë optimale të të dhënave për kushtet aktuale të sinjalit. === Rrjetet personale pa tel (PAN) === OFDM tani përdoret gjithashtu në [http://www.wimedia.com standardin WiMedia/Ecma-368] për [[Rrjeti i Zonës Personale|rrjetet personale pa tela]] me shpejtësi të lartë në spektrin ultragjerë të brezit 3.1–10.6 GHz (shih MultiBand-OFDM). === Transmetimi dixhital tokësor i radios dhe televizionit === Pjesa më e madhe e Evropës dhe Azisë ka miratuar OFDM për transmetimin tokësor të televizionit dixhital (DVB-T, DVB-H dhe T-DMB) dhe radios (EUREKA 147 DAB, Digital Radio Mondiale, HD Radio dhe T-DMB). ==== DVB-T ==== Sipas Direktivës së Komisionit Evropian, të gjitha shërbimet televizive të transmetuara për shikuesit në Bashkësinë Evropiane duhet të përdorin një sistem transmetimi të standardizuar nga një organ i njohur evropian i standardizimit.<ref>{{Cite web |title=DIRECTIVE 95/47/EC OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on the use of standards for the transmission of television signals |url=http://ec.europa.eu/archives/ISPO/infosoc/legreg/docs/dir95-47en.html |website=ec.europa.eu}}</ref> dhe një standard i tillë është zhvilluar dhe kodifikuar nga Projekti DVB, ''Transmetimi Dixhital Video (DVB); Struktura e kuadrimit, kodimi i kanalit dhe modulimi për televizionin dixhital tokësor''. I referuar zakonisht si DVB-T, standardi kërkon përdorimin ekskluziv të COFDM për modulim. DVB-T tani përdoret gjerësisht në Evropë dhe gjetkë për televizionin dixhital tokësor. ==== SDARS ==== Segmentet tokësore të sistemeve të Shërbimit Radio Audio Dixhital (SDARS) të përdorura nga XM Satellite Radio dhe Sirius Satellite Radio transmetohen duke përdorur Multipleksimin me Ndarje të Frekuencave Ortogonale të Koduar (COFDM).<ref>{{Cite web |last=Junko Yoshida |date=June 28, 2001 |title=Agere gets Sirius about satellite radio design |url=https://www.eetimes.com/agere-gets-sirius-about-satellite-radio-design/ |website=EE Times}}</ref> Fjala "i koduar" vjen nga përdorimi i korrigjimit të gabimit përpara (FEC). ==== COFDM kundrejt VSB ==== Çështja e meritave teknike relative të COFDM kundrejt 8VSB për televizionin dixhital tokësor ka qenë subjekt i disa polemikave, veçanërisht midis teknologëve dhe rregullatorëve evropianë dhe amerikanë të Veriut. [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|Shtetet e Bashkuara]] kanë refuzuar disa propozime për adoptimin e sistemit DVB-T të bazuar në COFDM për shërbimet e tyre televizive dixhitale dhe për shumë vite kanë zgjedhur të përdorin 8VSB (modulim me anëbrez të mbetur) ekskluzivisht për televizionin dixhital tokësor.<ref>{{Cite web |last=Lung |first=Doug |date=2001-01-01 |title=8-VSB vs. COFDM: The Debate Continues |url=https://www.tvtechnology.com/opinions/8vsb-vs-cofdm-the-debate-continues |access-date=2021-11-18 |website=TVTechnology |language=en}}</ref> Megjithatë, në nëntor 2017, FCC miratoi një kalim vullnetar në ATSC 3.0, një standard i ri transmetimi i cili bazohet në COFDM. Ndryshe nga tranzicioni i parë i televizionit dixhital në Amerikë, stacionet televizive nuk do të caktohen frekuenca të veçanta për të transmetuar ATSC 3.0 dhe nuk janë të detyruara të kalojnë në ATSC 3.0 brenda një afati të caktuar. Televizorët e shitur në SHBA gjithashtu nuk janë të detyruar të përfshijnë aftësi sintonizimi për ATSC 3.0. Stacionet televizive me fuqi të plotë lejohen të kalojnë në ATSC 3.0, me kusht që të vazhdojnë të ofrojnë kanalin e tyre kryesor përmes një marrëveshjeje simulcasti me një stacion tjetër në të njëjtin treg (me një zonë të ngjashme mbulimi) të paktën deri në nëntor 2022.<ref>{{Cite web |date=20 November 2017 |title=Report and Order and Further Notice of Proposed Rulemaking |url=https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-17-158A1.docx |archive-url=https://web.archive.org/web/20201018191123/https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-17-158A1.docx |archive-date=18 October 2020 |access-date=8 March 2021 |website=Federal Communications Commission}}</ref> Një nga përfitimet kryesore të COFDM është aftësia për t'i bërë transmetimet radio relativisht imune ndaj shtrembërimeve shumëpalëshe dhe zbehjes së sinjalit për shkak të kushteve atmosferike ose kalimit të avionëve. Përkrahësit e COFDM argumentojnë se ai i reziston shumë rrugëve shumë më mirë se 8VSB. Marrësit e hershëm 8VSB DTV (televizion dixhital) shpesh kishin vështirësi në marrjen e një sinjali. Për më tepër, COFDM mundëson rrjete me një frekuencë të vetme, gjë që nuk është e mundur me 8VSB. Megjithatë, marrësit më të rinj 8VSB janë shumë më efektivë në trajtimin e shtrembërimeve nga shtigjet e shumëfishta, prandaj diferenca në performancë mund të zvogëlohet me përparimet në dizajnin e barazuesve.<ref>{{Cite web |last=TVTechnology |date=2008-04-11 |title=Distortions and 8-VSB |url=https://www.tvtechnology.com/news/distortions-and-8vsb |access-date=2021-11-18 |website=TVTechnology |language=en}}</ref> ==== Radio dixhitale ==== COFDM përdoret gjithashtu për standarde të tjera radiofonike, përfshirë Transmetimin Dixhital Audio (DAB), standardin për transmetimin dixhital të audios në frekuenca VHF, për Radion Dixhitale Mondiale (DRM), standardi për transmetimin dixhital në frekuencat e valëve të shkurtra dhe të mesme (nën 30&nbsp;MHz) dhe për DRM+, një standard më i ri për transmetimin dixhital të audios në frekuenca VHF (30 deri në 174 MHz). Shtetet e Bashkuara përdorin sërish një standard alternativ, një sistem pronësor i zhvilluar nga iBiquity, i quajtur ''HD Radio''. Megjithatë, ai përdor COFDM si teknologjinë bazë të transmetimit për të shtuar audio dixhitale në transmetimet AM (valë të mesme) dhe FM. Të dyja, Digital Radio Mondiale (DRM) dhe HD Radio, klasifikohen si sisteme në brezin e njëjtë kanal (in-band on-channel), ndryshe nga Eureka 147 (DAB: Digital Audio Broadcasting) i cili përdor breza të veçantë frekuencash VHF ose UHF. ==== BST-OFDM përdoret në ISDB ==== Sistemi ''i multipleksimit ortogonal me ndarje frekuencore të transmetimit të segmentuar në brez'' (''BST-OFDM'') i propozuar për Japoninë (në sistemet e transmetimit ISDB-T, ISDB-TSB dhe ISDB-C) përmirëson COFDM duke shfrytëzuar faktin se disa bartës OFDM mund të modulohen ndryshe nga të tjerët brenda të njëjtit multipleks. Disa forma të COFDM tashmë ofrojnë këtë lloj modulimi hierarkik, megjithëse BST-OFDM synon ta bëjë atë më fleksibël. Kanali televiziv me gjerësi 6 MHz mund të "segementohet", ku segmente të ndryshme modulohen në mënyra të ndryshme dhe përdoren për shërbime të ndryshme. Është e mundur, për shembull, të dërgohet një shërbim audio në një segment që përfshin një segment të përbërë nga një numër transportuesish, një shërbim të dhënash në një segment tjetër dhe një shërbim televiziv në një segment tjetër - të gjitha brenda të njëjtit kanal televiziv 6 MHz. Për më tepër, këto mund të modulohen me parametra të ndryshëm, në mënyrë që, për shembull, shërbimet audio dhe të dhënave të optimizohen për marrje në lëvizje, ndërsa shërbimi televiziv të optimizohet për marrje stacionare në ambiente me shumë shtigje sinjalesh. === Ultra-brez i gjerë === Teknologjia e rrjetit personal pa tel me brez ultra të gjerë (UWB) mund të përdorë gjithashtu OFDM, siç është në OFDM me shumë breza (MB-OFDM). Ky specifikim UWB promovohet nga WiMedia Alliance (dikur nga Aleanca për OFDM me Shumë Breza [MBOA] dhe Aleanca WiMedia, të cilat tashmë janë bashkuar) dhe është një nga ndërfaqet konkurruese të radios UWB. === Flash-OFDM === ''Qasja e shpejtë me vonesë të ulët me multipleksim ortogonal të ndarjes së frekuencës me dorëzim të pandërprerë'' (Flash-OFDM), e njohur edhe si F-OFDM, bazohej në OFDM dhe gjithashtu specifikonte shtresa më të larta të protokollit. U zhvillua nga Flarion dhe u ble nga Qualcomm në janar 2006.<ref>{{Cite news |date=August 1, 2007 |title=Qualcomm and Exoteq Sign OFDM/OFDMA License Agreement |work=News release |publisher=Qualcomm |url=http://www.qualcomm.com/news/releases/2007/08/01/qualcomm-and-exoteq-sign-ofdmofdma-license-agreement |access-date=July 23, 2011}}</ref><ref>{{Cite news |date=January 19, 2006 |title=Qualcomm Completes Acquisition Of WiMAX Competitor |work=Network Computing |url=http://www.networkcomputing.com/wireless/229614067 |access-date=July 23, 2011}}</ref> Flash-OFDM u tregtua si një bartës celular me komutim paketesh, për të konkurruar me rrjetet [[GSM]] dhe [[3G]]. Si shembull,&nbsp;Brezat e frekuencave 450 MHz të përdorura më parë nga NMT-450 dhe C-Net C450 (të dy rrjete analoge 1G, të çaktivizuara tashmë në shumicën e vendeve) në Evropë tani po licencohet për operatorët e Flash-OFDM<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2011)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup> Në [[Finlanda|Finlandë]], poseduesi i licencës Digita filloi vendosjen e një rrjeti pa tel "@450" në të gjithë vendin në disa pjesë të vendit që nga prilli i vitit 2007. U ble nga Datame në vitin 2011.<ref>{{Cite web |title=Briefly in English |url=http://www.datame.fi/index.php?id=30 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120315210735/http://www.datame.fi/index.php?id=30 |archive-date=March 15, 2012 |access-date=July 23, 2011 |website=@450-Network web site |publisher=Datame}}</ref> Në shkurt të vitit 2012, Datame njoftoi se do të përmirësonte&nbsp;rrjetin 450 MHz duke kaluar në teknologjinë konkurruese CDMA2000.<ref>{{Cite journal |last=Aleksi Kolehmainen |date=February 8, 2012 |title=@450 siirtyy cdma2000-tekniikkaan - jopa puhelut mahdollisia |url=http://www.tietoviikko.fi/kaikki_uutiset/450+siirtyy+cdma2000tekniikkaan++jopa+puhelut+mahdollisia/a773169 |url-status=dead |journal=[[Tietoviikko]] |language=fi |archive-url=https://web.archive.org/web/20120210214658/http://www.tietoviikko.fi/kaikki_uutiset/450+siirtyy+cdma2000tekniikkaan++jopa+puhelut+mahdollisia/a773169 |archive-date=February 10, 2012}}</ref> Slovak Telekom në [[Sllovakia|Sllovaki]] ofron lidhje Flash-OFDM<ref>{{Cite web |title=Mapy pokrytia |url=http://www.telekom.sk/osobne/pomoc-a-podpora/servis-pre-vas/mapa-pokrytia/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120531053123/http://www.telekom.sk/osobne/pomoc-a-podpora/servis-pre-vas/mapa-pokrytia/ |archive-date=May 31, 2012 |access-date=May 30, 2012 |website=Slovak Telekom web site |language=sk}}</ref> me një shpejtësi maksimale të transmetimit prej 5.3&nbsp;Mbit/s, dhe një shpejtësi maksimale në rrjedhën e sipërme prej 1.8&nbsp;Mbit/s, me një mbulim prej mbi 70 përqind të popullsisë sllovake.<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2011)">nevojitet citim</span>]]''&#x5D;</sup> Rrjeti Flash-OFDM u fik në pjesën më të madhe të Sllovakisë më 30 shtator 2015.<ref>{{Cite news |date=November 5, 2015 |title=Slovak Telekom closed Flash-OFDM network |work=ceeitandtelecom |url=http://www.ceeitandtelecom.com/news/252913/slovak-telekom-closed-flash-ofdm-network}}</ref> T-Mobile Germany përdori Flash-OFDM për të lidhur pikat e nxehta Wi-Fi në trenat me shpejtësi të lartë ICE të Deutsche Bahn midis viteve 2005 dhe 2015. Më pas, kjo teknologji u zëvendësua me UMTS dhe LTE.<ref>{{Cite news |date=December 23, 2014 |title=Ins Netz bei Tempo 300 |publisher=heise online |url=https://www.heise.de/ct/ausgabe/2015-2-ICE-Zuege-bekommen-schnelles-Internet-2500736.html |url-status=dead |access-date=December 20, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161221162556/https://www.heise.de/ct/ausgabe/2015-2-ICE-Zuege-bekommen-schnelles-Internet-2500736.html |archive-date=December 21, 2016}}</ref> Në vitin 2005, operatori amerikan i telekomunikacionit Nextel Communications testoi teknologjitë e rrjetit broadband pa tel, përfshirë Flash-OFDM.<ref>{{Cite news |date=March 2, 2005 |title=Nextel Flash-OFDM: The Best Network You May Never Use |work=PC Magazine |url=https://www.pcmag.com/article2/0,2817,1770838,00.asp |access-date=July 23, 2011}}</ref> [[Sprint]] bleu operatorin në vitin 2006 dhe vendosi të vendoste në përdorim versionin celular të WiMAX, i cili bazohet në teknologjinë Scalable Orthogonal Frequency-Division Multiple Access (SOFDMA).<ref>{{Cite news |last=Sascha Segan |date=August 8, 2006 |title=Sprint Nextel Goes To The WiMax |work=PC Magazine |url=https://www.pcmag.com/article2/0,2817,2000732,00.asp |access-date=July 23, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130135655/https://www.pcmag.com/article2/0,2817,2000732,00.asp |archive-date=2018-11-30}}</ref> Në mars 2006, Citizens Telephone Cooperative nisi një shërbim broadband mobil të bazuar në teknologjinë Flash-OFDM për abonentët në disa zona të Virxhinias, me një shpejtësi maksimale prej 1.5 Mbit/s.<ref>{{Cite news |date=March 28, 2006 |title=Citizens Offers First "Truly Mobile" Wireless Internet in Christiansburg and other parts of the New River Valley |work=News release |publisher=Citizens Wireless |url=http://www.citizens.coop/aboutus/newsreleases/TrulyMobileWireless.pdf |url-status=dead |access-date=July 23, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718162144/http://www.citizens.coop/aboutus/newsreleases/TrulyMobileWireless.pdf |archive-date=July 18, 2011}}</ref> Shërbimi u ndërpre më 30 prill 2009.<ref>{{Cite web |year=2009 |title=Thank you for supporting Citizens Mobile Broadband |url=http://www.citizens.coop/internet/mobilebroadband.shtm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718162204/http://www.citizens.coop/internet/mobilebroadband.shtm |archive-date=July 18, 2011 |access-date=July 23, 2011 |publisher=Citizens Wireless}}</ref> == Vektori OFDM (VOFDM) == VOFDM u propozua nga Xiang-Gen Xia në vitin 2000 (Proceedings of ICC 2000, New Orleans, dhe IEEE Trans. on Communications, gusht 2001) për sisteme me një antenë transmetuese. VOFDM zëvendëson vlerat skalare në OFDM-në konvencionale me vlera vektoriale, duke shërbyer si një urë lidhëse mes OFDM dhe barazuesit në domenin e frekuencës për bartës të vetëm (SC-FDE). Kur madhësia e vektorit është 1, sistemi përkon me OFDM, ndërsa kur madhësia e vektorit është të paktën e barabartë me gjatësinë e kanalit dhe madhësia e FFT është 1, sistemi përkon me SC-FDE. Në VOFDM, supozojmë se <math>M </math> është madhësia e vektorit, dhe çdo sinjal me vlerë skalare <math>X_n </math> në OFDM zëvendësohet nga një sinjal me vlerë vektoriale <math>{\bf X}_n </math> me madhësi vektoriale <math>M </math>, për <math>0\leq n\leq N-1 </math>. Transformimi i anasjelltë i Furierit (IFFT) me N-pikë aplikohet mbi <math>{\bf X}_n, 0 \leq n \leq N - 1 </math>, me përbërës të mençur dhe merr një sekuencë tjetër vektoriale me të njëjtën madhësi vektoriale <math>M </math>, <math>{\bf x}_k, 0 \leq k \leq N - 1 </math>. Pastaj, i shtohet kësaj sekuence vektoriale një CP (Cyclic Prefix) vektorial me gjatësi <math>\Gamma </math> : <math>{\bf x}_0, {\bf x}_1, ..., {\bf x}_{N-1}, {\bf x}_0, {\bf x}_1, ..., {\bf x}_{\Gamma-1} </math> . Kjo sekuencë vektoriale shndërrohet në një sekuencë skalare duke renditur në sekuencë të gjithë vektorët me madhësi <math>M </math>, të cilët transmetohen në mënyrë sekuenciale në një antenë transmetuese. Në marrës, sekuenca skalare e marrë fillimisht konvertohet në sekuencë vektoriale me madhësi vektoriale M. Kur gjatësia CP plotëson <math display="inline">\Gamma \geq \left\lceil \frac{L}{M} \right\rceil </math>, pastaj, pasi vektori CP hiqet nga sekuenca vektoriale dhe FFT-ja me <math>N </math> pikë zbatohet sipas komponentëve në sekuencën vektoriale të gjatësisë <math>N </math>, merret : <math>{\bf Y}_n = {\bf H}_n {\bf X}_n + {\bf W}_n,\,\, 0 \leq n \leq N - 1,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, (1) </math> këtu <math>{\bf W}_n</math> përshkruan zhurmën e bardhë të shtuar dhe<math display="inline">{\bf H}_n = {\bf H}\mathord\left(\exp\mathord\left(\frac{2\pi jn}{N}\right)\right) = {\bf H}(z)|_{z=\exp(2\pi j n/N)} </math> ndërsa <math>{\bf H}(z)</math> përfaqëson matricën polifazore <math>M \times M </math> e kanalit me ndërhyrje ndërsimbole (ISI), e dhënë nga <math display="inline">H(z) = \sum_{k=0}^L h_k z^{-k}</math>: : <math>\mathbf{H}(z) = \left[ \begin{array}{cccc} H_0(z) & z^{-1} H_{M-1}(z) & \cdots & z^{-1} H_1(z)\\ H_1(z) & H_0(z) & \cdots & z^{-1} H_2(z)\\ \vdots & \vdots & \vdots & \vdots \\ H_{M-1}(z) & H_{M-2}(z) & \cdots & H_0(z) \end{array}\right]</math> , ku <math display="inline">H_m(z) = \sum_l h_{Ml+m}z^{-l} </math> është komponenti i m-të polifazor i kanalit <math>H(z), 0 \leq m \leq M - 1</math>. Nga (1), mund të shihet se kanali origjinal me ndërhyrje ndërmjet simboleve (ISI) shndërrohet në <math>N </math> nën-kanale vektoriale me madhësi vektoriale <math>M </math>. Nuk ka ISI nëpër këto nën-kanale vektoriale, por ka ISI brenda secilit nën-kanal vektorial. Në çdo nën-kanal vektorial, më së shumti <math>M </math> Shumë simbole ndërhyjnë me njëri-tjetrin. Është e qartë se, kur madhësia vektoriale <math>M = 1 </math>, VOFDM-ja e mësipërme kthehet në OFDM dhe kur <math>M > L </math> dhe <math>N = 1</math>, bëhet SC-FDE. Madhësia vektoriale <math>M </math> është një parametër që mund të zgjidhet lirisht në praktikë për të kontrolluar nivelin e ISI. Ekziston një kompromis ndërmjet madhësisë së vektorit <math>M </math>, kompleksitetit të demodulimit në marrës dhe madhësisë së FFT për një gjerësi të dhënë të kanalit. Ekuacioni (1) është matematikisht i ri për një kanal ISI, kur madhësia vektoriale <math>M>1</math>. Gjatësia e prefiksit ciklik (CP) në formën sekuenciale nuk është e nevojshme të jetë një shumëfish i plotë i madhësisë së vektorit, <math>\Gamma M</math>. CP-ja e vektorizuar mund të shkurtohet në një CP sekuenciale me gjatësi jo më të vogël se gjatësia e kanalit me ndërhyrje ndërsimbole (ISI), pa ndikuar në procesin e demodulimit të përshkruar më lart. Vini re gjithashtu se ekzistojnë shumë përgjithësime/forma të tjera të OFDM; për të kuptuar dallimet e tyre thelbësore, është kritike të shihen ekuacionet përkatëse të sinjalit të marrë për demodulim. VOFDM-ja e mësipërme është më e hershmja dhe e vetmja që arrin ekuacionin e sinjalit të marrë (1) dhe/ose formën ekuivalente të tij, megjithëse mund të ketë zbatime të ndryshme në transmetues kundrejt algoritmeve të ndryshme IFFT. Studimi nga (Yabo Li et al., ''IEEE Trans. on Signal Processing'', tetor 2012) se aplikimi i marrësit linear MMSE për çdo nën-kanal vektorial (1) arrin diversitetin e rrugëve të shumta dhe/ose diversitetin e hapësirës së sinjalit. Kjo ndodh sepse matricat e kanalit të vektorizuara në (1) janë pseudo-qarkulluese dhe mund të diagonalizohen nga Matrica DFT/IDFT <math>M</math>-pikëshe me disa matrica me zhvendosje faze diagonale. Pastaj, matrica DFT/IDFT e anës së djathtë dhe <math>k</math> Matrica e zhvendosjes së fazës diagonale në diagonalizim mund të mendohet si parakodimi i vektorit të simbolit të informacionit hyrës. <math>{\bf X}_k</math> në <math>k</math> kanalin nën-vektorial, dhe të gjitha nën-kanalet e vektorizuara bëhen kanale diagonale të <math>M</math> komponentët diskretë të frekuencës nga DFT me <math>MN</math> -pika e kanalit origjinal ISI. Kjo mund të mbledhë diversitetin e rrugëve të shumta dhe/ose diversitetin e hapësirës së sinjalit në mënyrë të ngjashme me parakodimin për të mbledhur diversitetin e hapësirës së sinjalit për sistemet me një antenë për të luftuar zbehjen pa tel ose kodimin bllok hapësirë-kohë diagonal për të mbledhur diversitetin hapësinor për sistemet me shumë antena. Detajet i referohen dokumenteve IEEE TCOM dhe IEEE TSP të përmendura më sipër. == OFDM me Valëza == OFDM është bërë një teknikë interesante për komunikimet përmes linjave të energjisë (PLC). Në këtë fushë kërkimi, një transformim valëzash futet për të zëvendësuar DFT-në si metodë për krijimin e frekuencave ortogonale. Kjo për shkak të avantazheve që ofrojnë valëzat, të cilat janë veçanërisht të dobishme në linjat e zhurmshme të energjisë.<ref name="WaveletOFDM">{{Cite book |last=S. Galli |url=https://www.researchgate.net/publication/4330667 |title=2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications |last2=H. Koga |last3=N. Nodokama |date=May 2008 |isbn=978-1-4244-1975-3 |at=pp. 187–192 |chapter=Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM |doi=10.1109/ISPLC.2008.4510421}}</ref> Në vend të përdorimit të një transformimi të anasjelltë të Furierit diskret (IDFT) për të gjeneruar sinjalin e dërguesit, OFDM me valëza përdor një bankë sinteze që përbëhet nga një transmultipleksues me <math>N</math>-breze i ndjekur nga funksioni transformues : <math> F_n(z) = \sum_{k=0}^{L-1} f_n(k) z^{-k}, \quad 0 \leq n < N </math> Në anën e marrësit, përdoret një bankë analize për të demoduluar sinjalin përsëri. Kjo bankë përmban një transform të anasjelltë. : <math> G_n(z) = \sum_{k=0}^{L-1} g_n(k) z^{-k}, \quad 0 \leq n < N </math> e ndjekur nga një tjetër transmultipleksues me <math>N</math> breze. Marrëdhënia midis dy funksioneve të transformimit është : <math>\begin{align} f_n(k) &= g_n(L - 1 - k) \\ F_n(z) &= z^{-(L-1)} G_n * (z - 1) \end{align}</math> Një shembull i W-OFDM përdor Bankën e Filtrave të Moduluar Kosinus me Rikthim të Përsosur (PR-CMFB)<ref>{{Cite journal |last=Koilpillai |first=R. D. |last2=Vaidyanathan |first2=P. P. |date=April 1992 |title=Cosine-modulated FIR filter banks satisfying perfect reconstruction |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=40 |issue=4 |pages=770–783 |bibcode=1992ITSP...40..770K |doi=10.1109/78.127951}}</ref> dhe Transformimin e Zgjeruar me Përkulje (ELT)<ref>{{Cite journal |last=Malvar |first=Henrique |date=November 1992 |title=Extended lapped transforms: properties, applications, and fast algorithms |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=40 |issue=11 |pages=2703–2714 |bibcode=1992ITSP...40.2703M |doi=10.1109/78.165657}}</ref><ref>{{Cite book |last=Malvar |first=Henrique |url=https://us.artechhouse.com/Signal-Processing-with-Lapped-Transforms-P354.aspx |title=Signal Processing with Lapped Transforms |date=November 1991 |publisher=Artech House |isbn=9780890064672 |location=Norwood, MA}}</ref> që përdoret për valëzën TF. Kështu, <math>\textstyle f_n (k)</math> dhe <math>\textstyle g_n (k)</math> jepen si : <math>\begin{align} f_n (k) &= 2 p_0(k) \cos \left[ \frac{\pi}{N}\left(n + \frac{1}{2}\right)\left(k - \frac{L-1}{2}\right) - (-1)^{n} \frac{\pi}{4} \right] \\ g_n (k) &= 2 p_0(k) \cos \left[ \frac{\pi}{N}\left(n + \frac{1}{2}\right)\left(k - \frac{L-1}{2}\right) + (-1)^{n} \frac{\pi}{4} \right] \\ P_0(z) &= \sum_{k=0}^{N-1} z^{-k} Y_k\left(z^{2N}\right) \end{align}</math> Këto dy funksione janë inverse të njëri-tjetrit dhe përdoren për të moduluar dhe demoduluar një sekuencë hyrëse të dhënash. Ashtu si në rastin e transformimit të Furierit diskret (DFT), transformimi i valëzave gjeneron valë ortogonale <math>\textstyle f_0</math>, <math>\textstyle f_1</math> , ..., <math>\textstyle f_{N-1}</math>. Ortogonaliteti siguron që këto valë të mos ndërhyjnë me njëra-tjetrën, duke mundësuar transmetimin e tyre njëkohësisht. Në marrës, funksionet, <math>\textstyle g_0</math>, <math>\textstyle g_1</math>, ... , <math>\textstyle g_{N-1}</math> përdoren për të rikrijuar sekuencën e të dhënave edhe një herë. === Avantazhet mbi OFDM standarde === W-OFDM është një evolucion i OFDM standard, me disa përparësi të caktuara. Në mënyrë të dukshme, nivelet e lobëve anësore të W-OFDM janë më të ulëta, duke rezultuar në reduktim të ndërhyrjes ndërmjet kanaleve (ICI) dhe në rezistencë më të lartë ndaj ndërhyrjeve me brez të ngushtë. Këto veti janë veçanërisht të vlefshme në komunikimet përmes linjave të energjisë (PLC), ku linjat elektrike zakonisht nuk janë të mbrojtura nga ndërhyrjet elektromagnetike, duke krijuar kanale me nivel të lartë zhurme dhe impulse të zhurmës. Një krahasim midis dy teknikave të modulimit tregon se kompleksiteti i të dy algoritmeve mbetet përafërsisht i njëjtë.<ref name="WaveletOFDM">{{Cite book |last=S. Galli |url=https://www.researchgate.net/publication/4330667 |title=2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications |last2=H. Koga |last3=N. Nodokama |date=May 2008 |isbn=978-1-4244-1975-3 |at=pp. 187–192 |chapter=Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM |doi=10.1109/ISPLC.2008.4510421}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFS._GalliH._KogaN._Nodokama2008">S. Galli; H. Koga; N. Nodokama (May 2008). "Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM". [https://www.researchgate.net/publication/4330667 ''2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications'']. pp. 187–192. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1109/ISPLC.2008.4510421|10.1109/ISPLC.2008.4510421]]. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-4244-1975-3|<bdi>978-1-4244-1975-3</bdi>]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:12146430 12146430].</cite></ref> == Transformime të tjera ortogonale == Shumica dërrmuese e zbatimeve të OFDM përdorin transformimin e shpejtë të Furierit (FFT). Megjithatë, ekzistojnë transformime të tjera ortogonale që mund të përdoren. Për shembull, janë hulumtuar sistemet OFDM të bazuara në transformimin diskret Hartley-t (DHT)<ref> C. -K. Jao; S. -S. Long; and M. -T. Shiue. [https://ieeexplore.ieee.org/document/5450277 "On the DHT-based multicarrier tranceiver over multipath fading channel"]. 2009 IEEE 20th International Symposium on Personal, Indoor and Mobile Radio Communications. 2009. pp. 1662-1666. {{Doi|10.1109/PIMRC.2009.5450277}} </ref> dhe transformimin e valëzave. == Histori == * 1957: Kineplex, multi-carrier HF modem (R.R. Mosier & R.G. Clabaugh)<ref>{{Cite journal |last=Mosier |first=R. R. |last2=Clabaugh |first2=R. G. |date=1958 |title=Kineplex, a bandwidth-efficient binary transmission system |url=https://ieeexplore.ieee.org/document/6372736 |journal=Transactions of the American Institute of Electrical Engineers, Part I: Communication and Electronics |volume=76 |issue=6 |pages=723–728 |doi=10.1109/TCE.1958.6372736 |issn=0097-2452 |url-access=subscription}}</ref> * 1966: Chang, Bell Labs: OFDM paper<ref name="chang">{{Cite journal |last=Chang |first=R. W. |year=1966 |title=Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission |journal=Bell System Technical Journal |volume=45 |issue=10 |pages=1775–1796 |doi=10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChang1966">Chang, R. W. (1966). "Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission". ''Bell System Technical Journal''. '''45''' (10): <span class="nowrap">1775–</span>1796. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x|10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x]].</cite></ref> and patent<ref name="patent">{{Cite patent|title=Orthogonal frequency multiplex data transmission system}}<span class="citation patent" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChang1970">[https://worldwide.espacenet.com/textdoc?DB=EPODOC&IDX=US3488445 US 3488445],&#x20;Chang, Robert W.,&#x20;"Orthogonal frequency multiplex data transmission system",&#x20;published 1970-01-06,&#x20; assigned to [[Bell Labs|Bell Telephone Laboratories Inc.]]</span><span class="Z3988" data-ve-ignore="true" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Apatent&rft.number=3488445&rft.cc=US&rft.title=Orthogonal+frequency+multiplex+data+transmission+system&rft.inventor=Chang&rft.assignee=%5B%5BBell+Labs%7CBell+Telephone+Laboratories+Inc.%5D%5D&rft.pubdate=1970-01-06"><span style="display: none;">&nbsp;</span></span></ref> * 1971: Weinstein & Ebert proposed use of FFT and guard interval<ref name="weinstein">{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. |last2=Ebert |first2=P. |date=October 1971 |title=Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform |journal=IEEE Transactions on Communication Technology |volume=19 |issue=5 |pages=628–634 |doi=10.1109/TCOM.1971.1090705}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWeinsteinEbert1971">Weinstein, S.; Ebert, P. (October 1971). "Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform". ''IEEE Transactions on Communication Technology''. '''19''' (5): <span class="nowrap">628–</span>634. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1109/TCOM.1971.1090705|10.1109/TCOM.1971.1090705]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:28439102 28439102].</cite></ref> * 1985: Cimini described use of OFDM for mobile communications * 1985: Telebit Trailblazer Modem introduced a {{Nowrap|512 carrier}} Packet Ensemble Protocol ({{Nowrap|18 432 bit/s}}) * 1987: Alard & Lasalle: COFDM for digital broadcasting<ref name="EBU">{{Cite web |date=August 1987 |title=Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers |url=https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf |publisher=EBU Technical Review n°224, p.187}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf "Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. EBU Technical Review n°224, p.187. August 1987.</cite></ref> * 1988: In September TH-CSF LER, first experimental Digital TV link in OFDM, Paris area * 1989: OFDM international patent application<ref>{{Cite patent|title=Emitter, transmission method and receiver}}</ref> * October 1990: TH-CSF LER, first OFDM equipment field test, 34&nbsp;Mbit/s in an 8&nbsp;MHz channel, experiments in Paris area * December 1990: TH-CSF LER, first OFDM test bed comparison with VSB in Princeton USA * September 1992: TH-CSF LER, second generation equipment field test, 70&nbsp;Mbit/s in an 8&nbsp;MHz channel, twin polarisations. Wuppertal, Germany * October 1992: TH-CSF LER, second generation field test and test bed with BBC, near London, UK * 1993: TH-CSF show in Montreux SW, 4 TV channel and one HDTV channel in a single 8&nbsp;MHz channel * 1993: Morris: Experimental 150&nbsp;Mbit/s OFDM wireless LAN * 1995: ETSI Digital Audio Broadcasting standard EUreka: first OFDM-based standard * 1997: ETSI DVB-T standard * 1998: Magic WAND project demonstrates OFDM modems for wireless LAN * 1999: IEEE 802.11a wireless LAN standard (Wi-Fi)<ref>{{Cite web |title=IEEE 802.11a-1999 - IEEE Standard for Telecommunications and Information Exchange Between Systems - LAN/MAN Specific Requirements - Part 11: Wireless Medium Access Control (MAC) and physical layer (PHY) specifications: High Speed Physical Layer in the 5 GHz band |url=https://standards.ieee.org/ieee/802.11a/1165/ |access-date=2020-12-12 |website=[[IEEE]]}}</ref> * 2000: Proprietary fixed wireless access (V-OFDM, FLASH-OFDM, etc.) * May 2001: The FCC allows OFDM in the 2.4&nbsp;GHz license exempt band.<ref>{{Cite journal |last=Goodman |first=Ellen P. |date=2004 |title=Spectrum Rights in the Telecosm to Come |url=https://digital.sandiego.edu/sdlr/vol41/iss1/16/ |url-status=live |journal=San Diego Law Review |volume=41 |issue=1 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220113063944/https://digital.sandiego.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3030&context=sdlr |archive-date=2022-01-13}}</ref> * 2002: IEEE 802.11g standard for wireless LAN<ref>{{Cite web |title=IEEE 802.11g-2003 - IEEE Standard for Information technology-- Local and metropolitan area networks-- Specific requirements-- Part 11: Wireless LAN Medium Access Control (MAC) and Physical Layer (PHY) Specifications: Further Higher Data Rate Extension in the 2.4 GHz Band |url=https://standards.ieee.org/standard/802_11g-2003.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20191108165811/https://standards.ieee.org/standard/802_11g-2003.html |archive-date=November 8, 2019 |access-date=2020-12-12 |website=[[IEEE]]}}</ref> * 2004: IEEE 802.16 standard for wireless MAN (WiMAX)<ref>{{Cite web |date=2002-10-21 |title=IEEE Standard 802.16 for Global Broadband Wireless Access |url=https://www.ieee802.org/16/docs/03/S80216-03_14.pdf}}</ref> * 2004: ETSI DVB-H standard * 2004: Candidate for IEEE 802.15.3a standard for wireless PAN (MB-OFDM) * 2004: Candidate for IEEE 802.11n standard for next generation wireless LAN * 2005: OFDMA is candidate for the 3GPP Long Term Evolution (LTE) air interface E-UTRA downlink. * 2007: The first complete LTE air interface implementation was demonstrated, including OFDM-MIMO, SC-FDMA and multi-user MIMO uplink<ref>{{Cite web |title=Nortel 3G World Congress Press Release |url=http://www2.nortel.com/go/news_detail.jsp?cat_id=-8055&oid=100214455 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929084100/http://www2.nortel.com/go/news_detail.jsp?cat_id=-8055&oid=100214455 |archive-date=2007-09-29 |access-date=2008-01-29}}</ref> == Shih gjithashtu == * Standardet ATSC * Interferometria e bartësit * N-OFDM * Ortogonale e Frekuencës dhe Hapësirës së Kohës (OTFS) * Multipleksimi me ndarje polarizimi * FDMA me një bartës të vetëm (SC-FDMA) * Barazimi i domenit të frekuencës me një bartës të vetëm (SC-FDE) == Referencat == {{Audio broadcasting}} == Lexime të mëtejshme == * {{Cite journal |last=Bank |first=M. |year=2007 |title=System free of channel problems inherent in changing mobile communication systems |journal=Electronics Letters |volume=43 |issue=7 |pages=401–402 |bibcode=2007ElL....43..401B |doi=10.1049/el:20070014}} * {{Cite patent|title=Wireless mobile communication system without pilot signals}} == Lidhje të jashtme == {{Authority control}} * [http://wcsp.eng.usf.edu/OFDM_links.html Lidhje dhe burime të shumta të dobishme për OFDM] – Grupi WCSP – Universiteti i Floridës së Jugut (USF) * [http://www.wimaxforum.org Forumi WiMAX, WiMAX, standardi kornizë për internetin personal mobil 4G me brez të gjerë] * Stott, 1997 [http://www.bbc.co.uk/rd/pubs/papers/paper_15/paper_15.shtml] Prezantim teknik nga JH Stott i divizionit të Kërkim-Zhvillimit të BBC-së, i mbajtur në Simpoziumin e 20-të Ndërkombëtar të Televizionit në vitin 1997; kjo URL është aksesuar më 24 janar 2006. * Faqja mbi Multipleksimin Ortogonal me Ndarje Frekuence në https://web.archive.org/web/20090325005048/http://www.iss.rwth-aachen.de/Projekte/Theo/OFDM/node6.html aksesuar më 24 shtator 2007. * [http://sites.google.com/site/mdanishnisar/pubs/01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf Një tutorial mbi rëndësinë e Prefiksit Ciklik (CP) në Sistemet OFDM] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231005015452/https://accounts.google.com/v3/signin/identifier?continue=https%3A%2F%2Fsites.google.com%2Fsite%2Fsites%2Fsystem%2Ferrors%2FWebspaceNotFound%3Fpath%3D%2Fmdanishnisar%2Fpubs%2F01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf&followup=https%3A%2F%2Fsites.google.com%2Fsite%2Fsites%2Fsystem%2Ferrors%2FWebspaceNotFound%3Fpath%3D%2Fmdanishnisar%2Fpubs%2F01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf&ifkv=AYZoVhdRJ9GBHB6cgOLtinHy_6b1zB2NMaNvXGAKQyNqtVonHsSet2zAnxfz7-E-DgzgO4izumx80A&passive=1209600&service=jotspot&flowName=GlifWebSignIn&flowEntry=ServiceLogin&dsh=S-1777759296%3A1696470891541142&theme=glif|date=2023-10-05}} . * [https://web.archive.org/web/20060525045608/http://www.infosyncworld.com/news/n/5345.html Siemens demonstron 360&nbsp;Mbit/s pa tel] * [http://www.ieee.li/pdf/viewgraphs/introduction_to_orthogonal_frequency_division_multiplex.pdf Një Hyrje në Teknologjinë e Multipleksit Ortogonal të Ndarjes së Frekuencës] * [https://web.archive.org/web/20091229213334/http://www.supelec.fr/d2ri/flexibleradio/cours/ofdmtutorial.pdf Hyrje e shkurtër në OFDM] – Tutorial i shkruar nga Prof. Debbah, drejtues i Katedrës Alcatel-Lucent mbi radion fleksibile. * [http://www.digitaltvbooks.com/cofdm.pdf Tutorial i shkurtër falas mbi COFDM] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110710125129/http://www.digitaltvbooks.com/cofdm.pdf|date=2011-07-10}} nga Mark Massel, më parë në STMicroelectronics dhe në industrinë e televizionit dixhital për shumë vite. * [http://www.digitaltvbooks.com/ Një libër popullor si për COFDM ashtu edhe për ATSC të SHBA-së.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110202200842/http://digitaltvbooks.com/|date=2011-02-02}} nga Mark Massel * [http://www.etti.unibw.de/labalive/experiment/ofdmstepbystep/ Transmetimi OFDM hap pas hapi – eksperiment online] * [http://www.vpiphotonics.com/Applications/TransmissionSystems/ModFormat_OFDM.php#app Simulimi i sistemeve optike OFDM] {{Reflist}}{{Authority control}}{{Audio broadcasting}} 00mcf7t1kch4xc86wpdetrexat7hw3l 0 381131 2808563 2025-06-10T21:30:31Z Dp180715100003 171191 përkthyer nga wikipedia anglisht 2808563 wikitext text/x-wiki   Në [[Telekomunikimet|telekomunikacion]], '''multipleksimi ortogonal me ndarje frekuencore''' ('''OFDM''') është një lloj transmetimi dixhital që përdoret në modulimin dixhital për kodimin e të dhënave dixhitale (binare) në disa frekuenca bartëse. OFDM është zhvilluar në një skemë të njohur për komunikim dixhital me brez të gjerë, të përdorur në aplikacione të tilla si televizioni dixhital dhe transmetimi audio, [[qasja në internet]] [[Linja e Abonentit Digjital|DSL]], [[Rrjeti pa tela|rrjetet pa tel]], rrjetet e linjave të energjisë dhe komunikimet mobile [[4G]]/[[5G]].<ref name="ergen">{{Cite book |last=[[Mustafa Ergen]] |title=Mobile Broadband: including WiMAX and LTE |publisher=Springer Science+Business Media |year=2009 |isbn=978-0-387-68189-4 |doi=10.1007/978-0-387-68192-4}}</ref> OFDM është një skemë multipleksimi me ndarje frekuencore (FDM) që u prezantua nga Robert W. Chang i Bell Labs në vitin 1966.<ref>{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. B. |date=November 2009 |title=The history of orthogonal frequency-division multiplexing |journal=IEEE Communications Magazine |publisher=IEEE Communications Magazine ( Volume: 47, Issue: 11, November 2009 ) |volume=47 |issue=11 |pages=26–35 |doi=10.1109/MCOM.2009.5307460}}</ref><ref name="chang">{{Cite journal |last=Chang |first=R. W. |year=1966 |title=Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission |journal=Bell System Technical Journal |volume=45 |issue=10 |pages=1775–1796 |doi=10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x}}</ref><ref name="patent">{{Cite patent|title=Orthogonal frequency multiplex data transmission system}}</ref> Në OFDM, rrjedha hyrëse e bitëve që përfaqëson të dhënat që do të dërgohen, ndahet në rrjedha të shumta. Transmetohen sinjale të shumëfishta ortogonale të nënbartësve me spektra mbivendosëse, me secilën bartëse të moduluar me [[bit]] nga rrjedha hyrëse, kështu që bita të shumëfishtë transmetohen paralelisht. Demodulimi bazohet në algoritmet e transformimit të shpejtë të Furierit. OFDM u përmirësua nga Weinstein dhe Ebert në vitin 1971 me futjen e një intervali mbrojtës, duke ofruar ortogonalitet më të mirë në kanalet e transmetimit të ndikuara nga përhapja me rrugë të shumta.<ref name="weinstein">{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. |last2=Ebert |first2=P. |date=October 1971 |title=Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform |journal=IEEE Transactions on Communication Technology |volume=19 |issue=5 |pages=628–634 |doi=10.1109/TCOM.1971.1090705}}</ref> Çdo nën-bartës (sinjal) modulohet me një skemë konvencionale modulimi (siç është modulimi i amplitudës kuadratike ose çelësimi i zhvendosjes së fazës) me një shpejtësi të ulët simbolesh. Kjo mban normat totale të të dhënave të ngjashme me skemat konvencionale të modulimit me një bartës të vetëm në të njëjtën gjerësi brezi. [[Skeda:Raised-cosine-ISI.svg|djathtas|parapamje| Impulset e njëpasnjëshme me kosinus të ngritur, që tregojnë vetinë e mungesës së ndërhyrjes ndërsimbolike (zero-ISI); këto ngjajnë shumë me spektrin e fuqisë së OFDM (domeni i frekuencës).]] Avantazhi kryesor i OFDM ndaj skemave me një bartës të vetëm është aftësia e tij për t'u përballur me kushte të vështira të kanalit (për shembull, zbutja e frekuencave të larta në një tel bakri të gjatë, ndërhyrja me brez të ngushtë dhe zbehja selektive në frekuencë për shkak të rrugëve të shumta) pa nevojën për filtra të ndërlikuar barazimi. Barazimi i kanalit thjeshtohet sepse OFDM mund të shihet si përdorimi i shumë sinjale me brez të ngushtë të moduluar ngadalë në vend të një sinjali me brez të gjerë të moduluar shpejt. Norma e ulët e simboleve e bën të përballueshme përdorimin e një intervali mbrojtës midis simboleve, duke bërë të mundur eleminimin e ndërhyrjes ndërmjet simboleve (ISI) dhe përdorimin e jehonave dhe përhapjes kohore (në televizionin analog të dukshme si hije dhe turbullirë, respektivisht) për të arritur një fitim diversiteti, pra një përmirësim të raportit sinjal-zhurmë. Ky mekanizëm lehtëson gjithashtu projektimin e rrjeteve me një frekuencë të vetme (SFN) ku disa transmetues ngjitur dërgojnë të njëjtin sinjal njëkohësisht në të njëjtën frekuencë, pasi sinjalet nga transmetues të ndryshëm në distancë mund të rikombinohen në mënyrë konstruktive, duke shmangur ndërhyrjet e një sistemi tradicional me një bartës të vetëm. Në '''multipleksimin e koduar ortogonal me ndarje frekuencore''' ('''COFDM'''), aplikohet korrigjimi i gabimit përpara (kodimi konvolucional) dhe ndërthurja kohë/frekuencë në sinjalin që transmetohet. Kjo bëhet për të kapërcyer gabimet në kanalet e komunikimit mobil të ndikuara nga përhapja me shumë rrugë dhe [[Efekti i Dopplerit|efektet Doppler]]. COFDM u prezantua nga Alard në vitin 1986<ref name="EBU">{{Cite web |date=August 1987 |title=Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers |url=https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf |publisher=EBU Technical Review n°224, p.187}}</ref><ref>{{Cite journal |last=Le Floch |first=B. |last2=Alard |first2=M. |last3=Berrou |first3=C. |year=1995 |title=Coded orthogonal frequency division multiplex &#91;TV broadcasting&#93; |url=http://www.kn-s.dlr.de/People/Kaiser/Papers/VTC99_Robertson_Kaiser.ps |journal=Proceedings of the IEEE |volume=83 |issue=6 |pages=982–996 |doi=10.1109/5.387096 |url-access=subscription |archive-url=https://web.archive.org/web/20140703191957/http://www.kn-s.dlr.de/People/Kaiser/Papers/VTC99_Robertson_Kaiser.ps |archive-date=2014-07-03}}</ref> për Transmetimin Dixhital Audio për Projektin Eureka 147. Në praktikë, OFDM është përdorur në kombinim me këtë lloj kodimi dhe ndërthurje, kështu që termat COFDM dhe OFDM përdoren së bashku në aplikime të zakonshme.<ref>{{Cite journal |last=Akansu |first=Ali |display-authors=etal |year=1998 |title=Orthogonal transmultiplexers in communication: a review |url=http://www.lss.supelec.fr/files/UGllcnJlIERVSEFNRUw=_00668551(TSP1998).pdf |url-status=dead |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |publisher=IEEE Trans. On Signal Processing, Vol. 46, No. 4, April 1998 |volume=46 |issue=4 |pages=979–995 |bibcode=1998ITSP...46..979D |citeseerx=10.1.1.46.3342 |doi=10.1109/78.668551 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220401013025/http://www.lss.supelec.fr/files/UGllcnJlIERVSEFNRUw=_00668551(TSP1998).pdf |archive-date=2022-04-01 |access-date=2019-09-24}}</ref><ref>{{Cite web |last=Yang |first=James Ching-Nung |date=October 10, 2001 |title=What is OFDM and COFDM? |url=http://sna.csie.ndhu.edu.tw/~cnyang/MCCDMA/tsld004.htm |access-date=2017-04-16 |publisher=Department of Computer Science and Information Engineering National Dong Hwa University |location=Shoufeng, Hualien, Taiwan}}</ref> == Shembull i aplikacioneve == Lista e mëposhtme përmbledh standardet dhe produktet ekzistuese të bazuara në OFDM. Për më shumë detaje, shihni seksionin e Përdorimit në fund të artikullit. === Versioni me tela i njohur kryesisht si Transmetim Diskret me Shumë tone (DMT) === * Qasje me brez të gjerë ADSL dhe VDSL nëpërmjet instalimeve elektrike [[Bakri|prej bakri]] POTS * DVB-C 2, një version i përmirësuar i standardit të televizionit kabllor dixhital DVB-C * Komunikimi i linjës së energjisë (PLC) * ITU-T G.hn, një standard që ofron rrjetëzim lokal me shpejtësi të lartë të instalimeve elektrike ekzistuese në shtëpi (linja elektrike, linja telefonike dhe kabllo koaksiale)<ref name="TOVIM14">{{Cite book |last=Ben-Tovim, Erez |title=MIMO Power Line Communications |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=457–472 |chapter=ITU G.hn - Broadband Home Networking |doi=10.1201/b16540-16 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}</ref> * Modemet e linjës telefonike TrailBlazer * Multimedia mbi rrjetin shtëpiak Coax Alliance (MoCA) * DOCSIS 3.1 Ofrimi i internetit me brez të gjerë === Pa tela === * Radioja [[Rrjeti lokal pa tela|LAN pa tel]] (WLAN) ndërfaqet IEEE 802.11a, g, n, [[Wi-Fi 5|ac]], ah dhe HIPERLAN/2 * Sistemet dixhitale të radios DAB/EUREKA 147, DAB+, Radio Dixhitale Mondiale, Radio HD, T-DMB dhe ISDB-TSB * Sistemet televizive dixhitale tokësore DVB-T dhe ISDB-T * Sistemet tokësore të televizionit celular DVB-H, T-DMB, ISDB-T dhe lidhja e përparme MediaFLO * Implementimi [[Rrjeti i Zonës Personale|i rrjetit personal]] pa tel (PAN) me brez të gjerë ultra të gjerë (UWB) IEEE 802.15.3a i sugjeruar nga WiMedia Alliance * Wi-SUN (Rrjet i Gjithanshëm dhe i Mençur) Teknologjia e hyrjes së shumëfishtë e bazuar në OFDM, OFDMA, përdoret gjithashtu në disa [[Rrjeti celular|rrjete celulare]] [[4G]] dhe para-4G, standardet e internetit mobil me brez të gjerë, WLAN-in të gjeneratës së ardhshme dhe në pjesën kabllore të rrjeteve [[Fibër-koaksial hibride|hibride me fibër-koaksial]]:  * Modaliteti i lëvizshmërisë së standardit IEEE 802.16e (ose Mobile- WiMAX ) të aksesit [[Rrjeti metropolitan|pa tel MAN]] / broadband wireless access (BWA) pa tel * Standardi i aksesit pa tel të internetit me brez të gjerë mobil (MBWA) IEEE 802.20 * Lidhja zbritëse e standardit të internetit mobil me brez të gjerë të gjeneratës së katërt 3GPP Long Term Evolution (LTE). Ndërfaqja radiofonike më parë quhej ''Qasje e Paketave OFDM me Shpejtësi të Lartë'' (HSOPA), tani quhet Qasje Radio Tokësore UMTS e zhvilluar (E-UTRA) * WLAN [[Wi-Fi 6|IEEE 802.11ax]] * DOCSIS 3.1 Në rrjedhën e sipërme<ref>{{Cite web |title=Specifications Search |url=https://www.cablelabs.com/specifications/search |access-date=2023-10-23 |website=CableLabs |language=en}}</ref> == Karakteristikat kryesore == Përparësitë dhe disavantazhet e listuara më poshtë diskutohen më tej në seksionin e mëposhtëm Karakteristikat dhe parimet e funksionimit. === Përmbledhje e avantazheve === * Efikasitet i lartë spektral krahasuar me skemat e tjera të modulimit me dy banda anësore, spektrin e përhapur, etj. * Mund të përshtatet lehtësisht me kushte të rënda të kanalit pa barazim kompleks të domenit kohor. * I fuqishëm kundër ndërhyrjeve të përbashkëta me brez të ngushtë * I qëndrueshëm ndaj ndërhyrjes ndërsimbolike (ISI) dhe zbehjes së shkaktuar nga përhapja me shumë rrugë * Implementim efikas duke përdorur transformimin e shpejtë të Furierit * Ndjeshmëri e ulët ndaj gabimeve të sinkronizimit të kohës * Filtrat e akorduar të marrësit të nënkanalit nuk kërkohen (ndryshe nga FDM konvencionale) * Lehtëson rrjetet me frekuencë të vetme (SFN) (p.sh., makrodiversitetin e transmetuesve) === Përmbledhje e disavantazheve === * I ndjeshëm ndaj [[Efekti i Dopplerit|zhvendosjes Doppler]] * I ndjeshëm ndaj problemeve të sinkronizimit të frekuencës * Raport i lartë i fuqisë maksimale me mesataren (PAPR), që kërkon qark transmetues linear, i cili vuan nga efikasitet i dobët i energjisë * Humbja e efikasitetit e shkaktuar nga prefiksi ciklik / intervali mbrojtës == Karakteristikat dhe parimet e funksionimit == === Ortogonaliteti === Konceptualisht, OFDM është një metodë e specializuar e multipleksimit me ndarje frekuencore (FDM), me kushtin shtesë që të gjitha sinjalet e nën-bartësve brenda një kanali komunikimi janë ortogonalë ndaj njëri-tjetrit. -Në OFDM, frekuencat e nënbartësve zgjidhen në mënyrë që nën-bartësit të jenë ortogonalë me njëri-tjetrin, që do të thotë se eliminohet ndërhyrja midis nën-kanaleve dhe nuk kërkohen breza mbrojtës ndërmjet bartësve. Kjo e thjeshton shumë projektimin si të [[Transmetuesi|transmetuesit]] ashtu edhe të marrësit; ndryshe nga FDM-ja konvencionale, nuk kërkohet një filtër i veçantë për secilin nën-kanal. Ortogonaliteti kërkon që '''hapësira midis nën-bartësve''' të jetë <math>\scriptstyle\Delta f \,=\, \frac{k}{T_U}</math> [[Herci|Hertz]], ku ''T'' _U [[sekonda]] është kohëzgjatja e dobishme e simbolit (madhësia e dritares në anën e marrësit), dhe ''k'' është një numër i plotë pozitiv, zakonisht i barabartë me 1. Ky kusht nënkupton që çdo frekuencë mbajtëse kryen ''k'' cikle të plota më shumë për periudhën e simbolit sesa bartësi i mëparshëm. Prandaj, me ''N'' nën-bartës, gjerësia totale e brezit të kalimit do të jetë ''B'' ≈ ''N'' ·Δ ''f'' (Hz). Ortogonaliteti mundëson gjithashtu efikasitet të lartë spektral, me një shpejtësi totale simbolesh afër shpejtësisë Nyquist për sinjalin ekuivalent të brezit bazë (domethënë, afër gjysmës së shpejtësisë Nyquist për sinjalin fizik të brezit të kalimit me dy anë). Pothuajse i gjithë brezi i frekuencave në dispozicion mund të përdoret. OFDM në përgjithësi ka një spektër pothuajse 'të bardhë', duke i dhënë atij veti të favorshme të ndërhyrjes elektromagnetike në lidhje me përdoruesit e tjerë të të njëjtit kanal. : Një shembull i thjeshtë: Një kohëzgjatje e dobishme e simbolit ''T'' _U = 1&nbsp;ms do të kërkonte një hapësirë midis nën-bartësve prej <math>\scriptstyle\Delta f \,=\, \frac{1}{1\,\mathrm{ms}} \,=\, 1\,\mathrm{kHz}</math> (ose një shumëfish i plotë i kësaj) për ortogonalitet. ''N'' = 1,000 nën-bartës, do të rezultonin në një gjerësi brezi total të kalimit prej ''N'' Δf = 1&nbsp;MHz. Për këtë kohë simboli, gjerësia e brezit e kërkuar në teori sipas Nyquist është <math>\scriptstyle\mathrm{BW}=R/2=(N/T_U)/2 = 0.5\,\mathrm{MHz}</math> (gjysma e gjerësisë së brezit të arritur nga skema jonë), ku ''R'' është shpejtësia e bit-eve dhe ku ''N'' = 1,000 mostra për simbol nga FFT. Nëse zbatohet një interval roje (shih më poshtë), kërkesa e gjerësisë së brezit-it sipas Nyquist do të ishte edhe më e ulët. FFT do të rezultonte në ''N'' = 1,000 mostra për simbol. Nëse nuk do të aplikohet asnjë interval mbrojtës, kjo do të rezultonte në një sinjal me vlerë komplekse të brezit bazë me një shpejtësi mostrimi prej 1&nbsp;MHz, gjë që do të kërkonte një gjerësi brezi bazë prej 0.5&nbsp;MHz sipas Nyquist. Megjithatë, sinjali RF i brezit kalimtar prodhohet duke shumëzuar sinjalin e brezit bazë me një formë vale bartëse (domethënë, modulim amplitude me kuadraturë të dyfishtë anësore) që rezulton në një gjerësi të brezit kalimtar prej 1&nbsp;MHz. Një skemë modulimi me një brez të vetëm (SSB) ose brez anësor rudimentar (VSB) do të arrinte pothuajse gjysmën e atij brezi të gjerësisë për të njëjtën shpejtësi simbolesh (domethënë, dy herë më shumë efikasitet spektral për të njëjtën gjatësi alfabeti të simboleve). Megjithatë, është më i ndjeshëm ndaj ndërhyrjes shumëpalëshe. OFDM kërkon sinkronizim frekuence shumë të saktë midis marrësit dhe transmetuesit; çdo devijim frekuence shkakton humbjen e ortogonalitetit të nën-bartësve, duke rezultuar në ndërhyrje midis ''nën-bartësve'' (ICI) (domethënë, ndërveprim të kryqëzuar midis nën-bartësve). Devijimet e frekuencës zakonisht shkaktohen nga mospërputhja e oshilatorëve të transmetuesit dhe marrësit, ose nga [[Efekti i Dopplerit|zhvendosja e Dopplerit]] për shkak të lëvizjes. Ndërsa zhvendosja e Dopplerit vetëm mund të kompensohet nga marrësi, situata përkeqësohet kur kombinohet me shtigje të shumëfishta, pasi reflektimet do të shfaqen në zhvendosje të ndryshme të frekuencave, gjë që është shumë më e vështirë për t'u korrigjuar. Ky efekt zakonisht përkeqësohet me rritjen e shpejtësisë,<ref>{{Cite book |last=Robertson |first=P. |title=Gateway to 21st Century Communications Village. VTC 1999-Fall. IEEE VTS 50th Vehicular Technology Conference |last2=Kaiser |first2=S. |year=1999 |isbn=0-7803-5435-4 |volume=1 |pages=329–333 |chapter=The effects of Doppler spreads in OFDM(A) mobile radio systems |doi=10.1109/vetecf.1999.797150}}</ref> dhe është një faktor i rëndësishëm që kufizon përdorimin e OFDM në automjetet me shpejtësi të lartë. Për të zbutur ICI-në në skenarë të tillë, mund të formësohet secila nën-bartëse në mënyrë që të minimizohet ndërhyrja që rezulton në mbivendosje të nënbartësve jo-ortogonalë.<ref>{{Cite journal |last=Haas |first=R. |last2=Belfiore |first2=J.C. |year=1997 |title=A Time-Frequency Well-localized Pulse for Multiple Carrier Transmission |journal=Wireless Personal Communications |volume=5 |pages=1–18 |doi=10.1023/A:1008859809455}}</ref> Për shembull, një skemë me kompleksitet të ulët e referuar si WCP-OFDM (''Peshimi i Ponderuar i Prefiksit Ciklik Ortogonal të Frekuencës me Ndarje'') përfshin përdorimin e filtrave të shkurtër në daljen e transmetuesit për të kryer një formësim pulsi potencialisht jo-drejtkëndor dhe një rindërtim pothuajse të përsosur duke përdorur barazim me një trokitje të vetme për nënbartës.<ref>{{Cite journal |last=Roque |first=D. |last2=Siclet |first2=C. |year=2013 |title=Performances of Weighted Cyclic Prefix OFDM with Low-Complexity Equalization |url=https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01260517/file/wcp-ofdm-equalization-ieee-sp-letter-submitted.pdf |journal=IEEE Communications Letters |volume=17 |pages=439–442 |doi=10.1109/LCOMM.2013.011513.121997}}</ref> Teknikat e tjera të shtypjes së ICI-së zakonisht e rrisin në mënyrë drastike kompleksitetin e marrësit.<ref>{{Cite journal |last=Jeon |first=W.G. |last2=Chang |first2=K.H. |last3=Cho |first3=Y.S. |year=1999 |title=An equalization technique for orthogonal frequency-division multiplexing systems in time-variant multipath channels |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=47 |pages=27–32 |citeseerx=10.1.1.460.4807 |doi=10.1109/26.747810}}</ref> === Zbatimi duke përdorur algoritmin FFT === Ortogonaliteti mundëson zbatimin efikas të modulatorit dhe demodulatorit duke përdorur algoritmin FFT në anën e marrësit dhe FFT të anasjelltë në anën e dërguesit. Megjithëse parimet dhe disa nga përfitimet janë njohur që nga vitet 1960, OFDM është i popullarizuar sot për komunikimet me brez të gjerë nëpërmjet komponentëve [[Përpunimi numerik i sinjalit|të përpunimit të sinjalit dixhital]] me kosto të ulët që mund të llogarisin në mënyrë efikase FFT-në. Koha për të llogaritur FFT-në e anasjelltë ose FFT-në duhet të jetë më e shkurtër se koha për secilin simbol,<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}</ref>{{Rp|84}} që për shembull për DVB-T {{Nowrap|(FFT 8k)}} nënkupton se llogaritja duhet të kryhet në 896 µs ose më pak. Për një FFT me 8192 pika kjo mund të përafrohet me:<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}<cite class="citation thesis cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFEric_Lawrey1997">Eric Lawrey (October 1997). [https://web.archive.org/web/20120914014043/http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf ''The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison''] <span class="cs1-format">(PDF)</span> (B.E.). Archived from [http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2012-09-14<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-28</span></span>.</cite></ref>  : <math>\begin{align} \mathrm{MIPS} &= \frac {\mathrm{computational\ complexity}}{T_\mathrm{symbol}} \times 1.3 \times 10^{-6} \\ &= \frac{147\;456 \times 2}{896 \times 10^{-6}} \times 1.3 \times 10^{-6} \\ &= 428 \end{align}</math> * MIPS: Milion instruksione për sekondë iKërkesa llogaritëse rritet afërsisht në mënyrë lineare me madhësinë e FFT-së, kështu që një FFT me madhësi të dyfishtë ka nevojë për dyfishin e kohës dhe anasjelltas.<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}<cite class="citation thesis cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFEric_Lawrey1997">Eric Lawrey (October 1997). [https://web.archive.org/web/20120914014043/http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf ''The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison''] <span class="cs1-format">(PDF)</span> (B.E.). Archived from [http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2012-09-14<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-28</span></span>.</cite></ref> {{Rp|83}} Si krahasim, një CPU Intel Pentium III me 1.266&nbsp;GHz është në gjendje të llogarisë një FFT {{Nowrap|8192 point}} në {{Nowrap|576 µs}} duke përdorur FFTW.<ref>{{Cite web |date=2006-06-20 |title=1.266 GHz Pentium 3 |url=http://www.fftw.org/speed/Pentium3-1.266GHz/ |website=fftw.org}}</ref> Intel Pentium M në 1.6&nbsp;GHz e bën këtë në {{Nowrap|387 µs.}}<ref>{{Cite web |date=2006-06-20 |title=1.6 GHz Pentium M (Banias), GNU compilers |url=http://www.fftw.org/speed/PentiumM-1.6GHz-gcc/ |website=fftw.org}}</ref> [[Intel Core|Intel Core Duo]] në 3.0&nbsp;GHz e bën këtë në {{Nowrap|96.8 µs}}.<ref>{{Cite web |date=2006-10-09 |title=3.0 GHz Intel Core Duo, Intel compilers, 32-bit mode |url=http://www.fftw.org/speed/CoreDuo-3.0GHz-icc/ |website=fftw.org}}</ref> === Intervali mbrojtës për eliminimin e ndërhyrjes ndërmjet simboleve === Një parim kyç i OFDM është se skemat e modulimit me normë të ulët simbolesh (d.m.th., ku simboliteti është relativisht i gjatë krahasuar me karakteristikat kohore të kanalit) vuajnë më pak nga ndërhyrja ndërsimbolike e shkaktuar nga përhapja me rrugë të shumta, është e dobishme të transmetohet paralelisht një numër rrjedhash me shpejtësi të ulët në vend të një rrjedhe të vetme me shpejtësi të lartë. Meqenëse kohëzgjatja e secilit simbol është e gjatë, është e mundur të futet një interval mbrojtës midis simboleve OFDM, duke eliminuar kështu ndërhyrjen ndërmjet simboleve. Intervali mbrojtës eliminon nevojën për një filtër filtër që formëson pulsin dhe zvogëlon ndjeshmërinë ndaj problemeve të sinkronizimit kohor. : Një shembull i thjeshtë: Nëse dikush dërgon një milion simbole në sekondë duke përdorur modulim konvencional me një bartës të vetëm përmes një kanali pa tel, atëherë kohëzgjatja e secilit simbol do të ishte një mikrosekondë ose më pak. Kjo imponon kufizime të rrepta në sinkronizim dhe bën të domosdoshme heqjen e ndërhyrjes nga rrugët e shumta. Nëse të njëjtat milion simbole për sekondë shpërndahen midis një mijë nën-kanaleve, kohëzgjatja e çdo simboli mund të jetë një mijë herë më e gjatë (domethënë, një milisekondë) për ortogonalitet me afërsisht të njëjtën gjerësi brezi. Supozojmë se një interval mbrojtës prej 1/8 të gjatësisë së simbolit është futur midis secilit simbol. Ndërhyrja ndërsimbolike mund të shmanget nëse përhapja kohore nga rrugët e shumta (koha midis marrjes së jehonës së parë dhe të fundit) është më e shkurtër se intervali mbrojtës (domethënë, 125 mikrosekonda). Kjo korrespondon me një ndryshim maksimal prej 37.5 kilometrash midis gjatësive të shtigjeve. Parashtesa ciklike, e cila transmetohet gjatë intervalit mbrojtës, përbëhet nga fundi i simbolit OFDM të kopjuar në intervalin mbrojtës, dhe intervali mbrojtës transmetohet i ndjekur nga simboli OFDM. Qëllimi i përfshirjes së një kopjeje të fundit të simbolit OFDM në intervalin mbrojtës është të mundësojë që marrësi të kryejë integrimin mbi një numër të plotë ciklesh sinusoidale për secilën shteg të shumëfishtë gjatë procesit të demodulimit OFDM me anë të transformimit të shpejtë të Furierit (FFT). [[Skeda:OFDMCyclicPrefixInsertion.svg|qendër|800x800px]] Në disa standarde si Ultrawideband, për të optimizuar fuqinë e transmetimit, prefiksi ciklik anashkalohet dhe asgjë nuk transmetohet gjatë intervalit mbrojtës. Në këto raste, marrësi duhet të simulojë funksionalitetin e prefiksit ciklik duke kopjuar pjesën përfundimtare të simbolit OFDM dhe duke e shtuar atë në fillim të simbolit. === Barazimi i thjeshtuar === Efektet e kushteve të kanalit të selektueshëm në frekuencë, si zbehja e shkaktuar nga përhapja me shtigje të shumëfishta, mund të konsiderohen si konstante (të sheshta) brenda një nën-kanali OFDM, nëse nën-kanali është mjaftueshëm i ngushtë në brezin e frekuencës (d.m.th., nëse numri i nën-kanaleve është mjaft i madh). Kjo mundëson barazimin e domenit të frekuencës te marrësi, i cili është shumë më i thjeshtë se barazimi i domenit kohor i përdorur në modulimin konvencional me një bartës të vetëm. Në OFDM, barazuesi duhet vetëm të shumëzojë çdo nën-bartës të zbuluar (çdo koeficient Furier) në çdo simbol OFDM me një [[Numri kompleks|numër kompleks]] konstant, ose një vlerë që ndryshohet rrallë. Në një nivel themelor, barazuesit dixhitalë më të thjeshtë janë më të mirë sepse kërkojnë më pak operacione, gjë që përkthehet në më pak gabime përafrimi në barazues. Këto gabime të përafrimit mund të shihen si zhurmë numerike dhe janë të pashmangshme. : Shembulli ynë: Barazimi OFDM në shembullin numerik të mësipërm do të kërkonte një shumëzim me vlerë komplekse për nën-bartës dhe simbol (p.sh., <math>\scriptstyle N \,=\, 1000</math> shumëzime komplekse për simbol OFDM; dmth., një milion shumëzime për sekondë, te marrësi). Algoritmi FFT kërkon <math>\scriptstyle N \log_2 N \,=\, 10,000</math> [kjo është e pasaktë: më shumë se gjysma e këtyre shumëzimeve komplekse janë të parëndësishme, dmth = deri në 1 dhe nuk janë zbatuar në softuer ose pajisje kompjuterike]. shumëzimet me vlera komplekse për simbol OFDM (domethënë, 10 milionë shumëzime për sekondë), si në anën e marrësit ashtu edhe në atë të transmetuesit. Kjo duhet të krahasohet me rastin përkatës të modulimit me një bartës të vetëm prej një milion simbolesh/sekondë të përmendur në shembull, ku barazimi i përhapjes kohore prej 125 mikrosekondash duke përdorur një [[Filtri me përgjigje impulsive të fundme|filtër FIR]] do të kërkonte, në një implementim naiv, 125 shumëzime për simbol (domethënë, 125 milionë shumëzime për sekondë). Teknikat FFT mund të përdoren për të zvogëluar numrin e shumëzimeve për një barazues në domenin kohor të bazuar në [[Filtri me përgjigje impulsive të fundme|filtër FIR]] në një numër të krahasueshëm me OFDM, me koston e vonesës midis marrjes dhe dekodimit, e cila gjithashtu bëhet e krahasueshme me OFDM. Nëse aplikohet modulimi diferencial si DPSK ose DQPSK në secilin nën-bartës, barazimi mund të anashkalohet tërësisht, pasi këto skema jokohërente janë të pandjeshme ndaj ndryshimeve të ngadalta të amplitudës dhe shtrembërimit të fazës. Në një farë mënyre, Përmirësimet në barazimin me përgjigje impulsive të fundme FIR përmes përdorimit të transformimeve të shpejta të Furierit FFT ose FFT-ve të pjesshme dërgojnë matematikisht më afër OFDM-së,  por teknika OFDM është më e lehtë për t’u kuptuar dhe zbatuar. Për më tepër, nën-kanalet mund të përshtaten në mënyrë të pavarur në mënyra të tjera përveç ndryshimit të koeficientëve të barazimit, siç është kalimi midis modeleve të ndryshme të konstelacionit QAM dhe skemave të korrigjimit të gabimeve për t’iu përshtatur karakteristikave individuale të zhurmës dhe ndërhyrjes së nën-kanaleve.{{Qartëso|date=January 2011}}<sup class="noprint Inline-Template" style="margin-left:0.1em; white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="The text near this tag may need clarification or removal of jargon. (January 2011)">nevojitet sqarim</span></nowiki>''&#x5D;</sup> Disa nga nën-bartësit në disa nga simbolet OFDM mund të mbajnë sinjale pilot për matjen e kushteve të kanalit<ref>{{Cite journal |vauthors=Coleri S, Ergen M, Puri A, Bahai A |date=Sep 2002 |title=Channel estimation techniques based on pilot arrangement in OFDM systems |journal=IEEE Transactions on Broadcasting |volume=48 |issue=3 |pages=223–229 |doi=10.1109/TBC.2002.804034}}</ref> (domethënë, përfitimin dhe zhvendosjen e fazës së barazuesit për çdo nën-bartës). Sinjalet e pilotëve dhe simbolet e trajnimit (preambulat) mund të përdoren gjithashtu për sinkronizimin e kohës (për të shmangur ndërhyrjen ndërsimbolike, ISI) dhe sinkronizimin e frekuencës (për të shmangur ndërhyrjen ndër-bartësore, ICI, të shkaktuar nga zhvendosja Doppler). OFDM fillimisht u përdor për komunikime me tela dhe komunikime pa tel statike. Megjithatë, me një numër në rritje të aplikacioneve që veprojnë në mjedise shumë të lëvizshme, efekti i zbehjes dispersive të shkaktuar nga një kombinim i përhapjes me rrugë të shumëta dhe [[Efekti i Dopplerit|zhvendosjes doppler]] është më i rëndësishëm. Gjatë dekadës së fundit, janë bërë kërkime mbi mënyrën e barazimit të transmetimit OFDM mbi kanalet me përzgjedhje të dyfishtë.<ref>{{Cite journal |vauthors=Zemen T, Mecklenbrauker CF |date=Sep 2005 |title=Time-Variant Channel Estimation Using Discrete Prolate Spheroidal Sequences |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=53 |issue=9 |pages=3597–3607 |bibcode=2005ITSP...53.3597Z |citeseerx=10.1.1.60.9526 |doi=10.1109/TSP.2005.853104}}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Tang Z, Cannizzaro RC, Leus G, Banelli P |date=May 2007 |title=Pilot-Assisted Time-Varying Channel Estimation for OFDM Systems |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=55 |issue=5 |pages=2226–2238 |bibcode=2007ITSP...55.2226T |citeseerx=10.1.1.418.2386 |doi=10.1109/TSP.2007.893198}}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Hrycak T, Das S, Matz G, Feichtinger HG |date=Aug 2010 |title=Low Complexity Equalization for Doubly Selective Channels Modeled by a Basis Expansion |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=58 |issue=11 |pages=5706–5719 |bibcode=2010ITSP...58.5706H |doi=10.1109/TSP.2010.2063426}}</ref> === Kodimi i kanalit dhe ndërthurja === OFDM përdoret gjithmonë në lidhje me kodimin e kanalit (korrigjimi i gabimit përpara) dhe pothuajse gjithmonë përdor ndërthurjen e frekuencës dhe/ose kohës. Ndërthurja e frekuencës (nën-bartësit) rrit rezistencën ndaj kushteve të kanalit selektiv të frekuencës, siç është zbehja. Për shembull, kur një pjesë e gjerësisë së brezit të kanalit zbehet, ndërthurja e frekuencës siguron që gabimet e biteve, të cilat do të rezultonin nga nën-bartës në pjesën e zbehur të gjerësisë së brezit, të shpërndahen në rrjedhën e biteve në vend që të jenë të përqendruara. Në mënyrë të ngjashme, ndërthurja kohore siguron që bitet, të cilat fillimisht janë afër njëri-tjetrit në rrjedhën e biteve, të transmetohen të ndara në kohë, duke zbutur kështu efektet e zbehjes së rëndë, siç mund të ndodhë gjatë lëvizjes me shpejtësi të lartë. Megjithatë, ndërthurja kohore sjell pak përfitime në kanalet që zbehen ngadalë, siç është rasti i marrjes stacionare, dhe ndërthurja frekuencore ofron pak ose aspak përfitime për kanalet me brez të ngushtë që vuajnë nga zbehja e sheshtë (ku i gjithë brezi i kanalit zbehet në të njëjtën kohë). Arsyeja pse ndërthurja përdoret në OFDM është përpjekja për të shpërndarë gabimet në rrjedhën e biteve që i paraqitet dekoduesit të korrigjimit të gabimeve, pasi kur këta dekodues përballen me një përqendrim të lartë gabimesh, ata nuk arrijnë të korrigjojnë të gjitha gabimet e biteve, duke rezultuar në një shpërthim gabimesh të pakorrigjuara. Një dizajn i ngjashëm i kodimit të të dhënave audio e bën riprodhimin e diskut kompakt (CD) më të qëndrueshëm. Një lloj klasik i kodimit korrigjues të gabimeve që përdoret në sistemet e bazuara në OFDM është kodimi konvolucional, shpesh i bashkuar me kodimin Reed-Solomon. Zakonisht, implementohet një ndërthurje shtesë (përveç ndërthurjes kohore dhe frekuencore të përmendur më lart) mes dy shtresave të kodimit. Zgjedhja për kodimin Reed-Solomon si kod për korrigjimin e gabimeve të jashtme bazohet në vëzhgimin se dekoduesi Viterbi, i përdorur për dekodimin konvolucional të brendshëm, prodhon shpërthime të shkurtra gabimesh kur ka një përqendrim të lartë gabimesh, dhe kodet Reed-Solomon janë natyrshëm të përshtatshme për të korrigjuar shpërthime të tilla gabimesh. Sistemet më të reja, megjithatë, zakonisht tani përdorin lloje pothuajse optimale të kodeve për korrigjimin e gabimeve që zbatojnë parimin e dekodimit turbo, ku dekoduesi iteron drejt zgjidhjes së dëshiruar. Shembuj të llojeve të tilla të kodimit për korrigjimin e gabimeve përfshijnë kodet turbo dhe kodet LDPC, të cilat performojnë afër limitit Shannon për kanalin Additive White Gaussian Noise (AWGN). Disa sisteme që kanë zbatuar këto kode i kanë bashkuar ato me kodet Reed-Solomon (për shembull në sistemin MediaFLO) ose kodet BCH (në sistemin DVB-S2) për të përmirësuar një minimum gabimi të natyrshëm në këto kode në raporte të larta sinjal-zhurmë.<ref name="bookMPLC">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=978-1-4665-5753-6 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |page=25 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M}}</ref> === Transmetim adaptiv === Qëndrueshmëria ndaj kushteve të rënda të kanalit mund të përmirësohet më tej nëse informacioni rreth kanalit dërgohet përmes një kanali kthyes. Bazuar në këtë informacion kthyes, mund të zbatohen modulimi adaptiv, kodimi i kanalit dhe alokimi i fuqisë për të gjithë nën-bartësit, ose individualisht për çdo nën-bartës. Në rastin e fundit, nëse një diapazon i caktuar frekuencash vuan nga ndërhyrjet ose zbehja, bartësit brenda atij diapazoni mund të çaktivizohen ose të funksionojnë më ngadalë duke aplikuar modulim ose kodim gabimi më të fuqishëm në ato nën-bartës. Termi''' '''('''DMT''') nënkupton sisteme komunikimi të bazuara në OFDM që e përshtatin transmetimin sipas kushteve të kanalit individualisht për secilin nën-bartës, me anë të të ashtuquajturit ''ngarkim biti''. Shembuj janë ADSL dhe VDSL. Shpejtësitë e transmetimit nga klienti (upstream) dhe drejt klientit (downstream) mund të rregullohen duke ndarë më shumë ose më pak nënkanale (carriers) për secilin qëllim. Disa forma të DSL-së që përshtatet me shpejtësinë e përdorin këtë veçori në kohë reale, duke e përshtatur shpejtësinë e transmetimit (bitrate) me ndërhyrjet në kanal dhe duke ndarë gjerësinë e brezit (bandwidth) atij përdoruesi që e ka më shumë nevojë. === OFDM e zgjeruar me hyrje të shumëfishtë === {{Authority control}}OFDM në formën e tij primare konsiderohet si një teknikë modulimi dixhital dhe jo një metodë hyrjeje në kanale me shumë përdorues, pasi përdoret për të transferuar një rrjedhë të vetme bit-esh përmes një kanali komunikimi duke përdorur një sekuencë simbolesh OFDM. Megjithatë, OFDM mund të kombinohet me metoda të shumëfishtë hyrjesh duke përdorur ndarjen e përdoruesve në bazë të kohës, frekuencës ose kodimit. Në aksesin e shumëfishtë ortogonal me ndarje frekuencore (OFDMA), qasja e shumëfishtë me ndarje të frekuencës realizohet duke alokuar nën-kanale të ndryshme OFDM për përdorues të ndryshëm. OFDMA mbështet cilësi të diferencuar të shërbimit duke caktuar një numër të ndryshëm nën-bartësish për përdorues të ndryshëm në një mënyrë të ngjashme si në CDMA, dhe kështu mund të shmangen skema komplekse të planifikimit të paketave ose kontrollit të hyrjes në medium. OFDMA përdoret në: * mënyra e lëvizshmërisë së standardit IEEE 802.16 Wireless MAN, i njohur zakonisht si WiMAX, * standardi IEEE 802.20 mobile Wireless MAN, i njohur zakonisht si MBWA, * standardi i internetit me brez të gjerë celular të gjeneratës së katërt 3GPP Long Term Evolution (LTE) downlink. Ndërfaqja e radios më parë quhej Qasje e Paketave OFDM me Shpejtësi të Lartë (HSOPA), tani quhet Qasje Radio Tokësore UMTS e Evolved ( E-UTRA ). * standardi i rrjetit celular të gjeneratës së pestë 3GPP 5G NR (New Radio) për lidhjen dalëse dhe dalëse. 5G NR është pasardhësi i LTE. * projekti Qualcomm / 3GPP2 Ultra Mobile Broadband (UMB) tashmë i shuar, i menduar si pasardhës i CDMA2000, por i zëvendësuar nga LTE. OFDMA është gjithashtu një metodë e mundshme hyrëse për ''Rrjetet Rajonale Pa Tel'' (WRAN) IEEE 802.22. Projekti synon të zhvillojë standardin e parë të bazuar në radio kognitive që vepron në spektrin VHF-UHF të ulët (spektri televiziv). * Ndryshimi më i fundit i standardit 802.11, përkatësisht [[Wi-Fi 6|802.11ax]], përfshin OFDMA për efikasitet të lartë dhe komunikim të njëkohshëm. Në hyrjen e shumëfishtë me ndarje kodi me shumë bartës (MC-CDMA), i njohur gjithashtu si OFDM-CDMA, teknika OFDM kombinohet me komunikimin me spektër të shpërndarë CDMA për ndarjen koduese të përdoruesve. Ndërhyrja ndërmjet kanaleve të njëjta mund të zbutet, duke thjeshtuar kështu planifikimin manual të alokimit fiks të kanaleve (FCA) ose duke shmangur skemat komplekse të alokimit dinamik të kanaleve (DCA). === Diversiteti i hapësirës === Në transmetimet e gjera të bazuara në OFDM, marrësit mund të përfitojnë nga marrja e sinjaleve njëkohësisht nga disa transmetues të shpërndarë hapësinorë, pasi transmetuesit ndërhyjnë në mënyrë shkatërruese me njëri-tjetrin vetëm në një numër të kufizuar nën-bartësish, ndërsa në përgjithësi ata përforcojnë mbulimin në një zonë të gjerë. Kjo është shumë e dobishme në shumë vende, pasi lejon funksionimin e rrjeteve kombëtare me një frekuencë të vetme (SFN), ku shumë transmetues dërgojnë të njëjtin sinjal njëkohësisht në të njëjtën frekuencë kanali. SFN-të shfrytëzojnë spektrin e disponueshëm në mënyrë më efektive krahasuar me rrjetet konvencionale të transmetimit me shumë frekuenca (MFN), ku përmbajtja e programit përsëritet në frekuenca të ndryshme bartëse. SFN-të gjithashtu rezultojnë në një rritje të diversitetit për marrësit e pozicionuar në mes të transmetuesve. Zona e mbulimit zgjerohet dhe probabiliteti i ndërprerjes zvogëlohet krahasuar me një MFN, për shkak të rritjes së forcës mesatare të sinjalit të marrë në të gjithë nën-bartësit. Edhe pse intervali i mbrojtjes përmban vetëm të dhëna të tepërta, çka nënkupton se zvogëlon kapacitetin, disa sisteme të bazuara në OFDM, si disa nga sistemet e transmetimit, përdorin qëllimisht një interval të gjatë mbrojtjeje për të mundësuar vendosjen e transmetuesve më larg njëri-tjetrit në një rrjet me frekuencë të vetme (SFN). Intervalet më të gjata të mbrojtjes lejojnë madhësi më të mëdha të qelizave SFN. Një rregull praktik për distancën maksimale mes transmetuesve në një SFN është e barabartë me distancën që një sinjal përshkon gjatë intervalit të mbrojtjes — për shembull, një interval mbrojtjeje prej 200 mikrosekondash do të lejonte që transmetuesit të vendosen 60 km larg njëri-tjetrit. Një ''rrjet me një frekuencë të vetme'' është një formë e makrodiversitetit të transmetuesve. Ky koncept mund të përdoret më tej në ''rrjetet dinamike me frekuencë të vetme'' (DSFN), ku grupimi SFN ndryshon -nga një interval kohor në tjetrin. OFDM mund të kombinohet me forma të tjera të diversitetit hapësinor, për shembull me grupet e antenave dhe kanalet [[Sistemet Multiple-Input-Multiple-Output (MIMO)|MIMO]]. Kjo bëhet në standardet IEEE 802.11 [[Rrjeti lokal pa tela|Wireless LAN]]. === Përforcues linear i fuqisë së transmetuesit === Një sinjal OFDM karakterizohet nga një raport të lartë të fuqisë kulmore-mesatare (PAPR) për shkak se fazat e pavarura të nën-bartësve shpesh kombinohen në mënyrë konstruktive. Menaxhimi i këtij PAPR të lartë kërkon: * Një konvertues dixhital-në-analog (DAC) me rezolucion të lartë në transmetues * Një konvertues analog-dixhital (ADC) me rezolucion të lartë në marrës * Një zinxhir sinjalesh lineare Çdo jo-linearitet në zinxhirin e sinjalit do të shkaktojë shtrembërim të ndërmodulimit që mund të ndikojë në * Rrit nivelin e zhurmës * Mund të shkaktojë ndërhyrje midis operatorëve * Gjeneron rrezatim të rremë jashtë brezit Kërkesa për linearitet është e rreptë, veçanërisht për qarqet e daljes RF të transmetuesit, ku përforcuesit shpesh projektohen të jenë jolinearë për të minimizuar konsumin e energjisë. Në sistemet praktike OFDM, lejohet një sasi e vogël e prerjes së kulmeve për të kufizuar PAPR-në, duke bërë një kompromis të matur kundrejt pasojave të lartpërmendura. Megjithatë, filtri i daljes së transmetuesit, i cili nevojitet për të reduktuar sinjalet jashtë brezit në nivele të ligjshme, ka efektin e rikthimit të niveleve të kulmeve që ishin prerë, prandaj prerja nuk është një metodë efektive për uljen e PAPR-së. Megjithëse efikasiteti spektral i OFDM është tërheqës si për komunikimet tokësore ashtu edhe hapësinore, kërkesat e larta për PAPR deri më tani kanë kufizuar aplikimet e OFDM në sistemet tokësore. Faktori i kreshtës CF (në dB) për një sistem OFDM me ''n'' nën-bartës të pakorreluar është<ref name="Kaehs">{{Cite web |last=Bernhard Kaehs |date=January 2007 |title=The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components |url=https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf |archive-date=2014-07-05 |publisher=Rohde & Schwarz}}</ref> : <math> CF = 10 \log_{10} ( n ) + CF_c </math> ku CF_c është faktori i kreshtës (në dB) për secilën nën-bartëse. (CF_c është 3.01&nbsp;dB për valët sinusoidale të përdorura për modulimin BPSK dhe QPSK). Për shembull, sinjali DVB-T në modalitetin 2K përbëhet nga 1705 nën-bartës secili i moduluar me QPSK, duke rezultuar në një faktor kulmi prej 35.32 dB.<ref name="Kaehs">{{Cite web |last=Bernhard Kaehs |date=January 2007 |title=The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components |url=https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf |archive-date=2014-07-05 |publisher=Rohde & Schwarz}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBernhard_Kaehs2007">Bernhard Kaehs (January 2007). [https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf "The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Rohde & Schwarz. Archived from [https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2014-07-05.</cite></ref> Janë zhvilluar shumë teknika për reduktimin e PAPR (ose faktori i kreshtës), për shembull, bazuar në prerjen iterative.<ref>{{Cite journal |last=Wang |first=Y.-C. |last2=Luo |first2=Z.-Q. |date=January 2011 |title=Optimized Iterative Clipping and Filtering for PAPR Reduction of OFDM Signals |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=59 |issue=1 |pages=33–37 |doi=10.1109/TCOMM.2010.102910.090040}}</ref> Gjatë viteve, janë propozuar qasje të ndryshme të drejtuara nga modele për të ulur PAPR-në në sistemet e komunikimit. Në vitet e fundit, ka pasur një interes në rritje për të eksploruar modele të drejtuara nga të dhënat për reduktimin e PAPR-it, si pjesë e kërkimeve të vazhdueshme në rrjetet e komunikimit nga fundi në fund. Këto modele të drejtuara nga të dhënat ofrojnë zgjidhje inovative dhe hapin drejtime të reja eksplorimi për të adresuar në mënyrë efektive sfidat e paraqitura nga PAPR-i i lartë. Duke shfrytëzuar teknikat e drejtuara nga të dhënat, studiuesit synojnë të përmirësojnë performancën dhe efikasitetin e rrjeteve të komunikimit duke optimizuar përdorimin e fuqisë. Diapazoni dinamik i kërkuar për një marrës FM është {{Nowrap|120 dB}}, ndërsa për DAB kërkohen vetëm rreth 90 dB.<ref name="dabpr">{{Cite book |last=Hoeg |first=Wolfgang |url=https://books.google.com/books?id=T0KSa6w3qH4C&pg=PA333 |title=Digital Audio Broadcasting: Principles and Applications of DAB, DAB + and DMB |last2=Lauterbach |first2=Thomas |publisher=John Wiley & Sons |year=2009 |isbn=9780470746196 |edition=3rd |page=333 |access-date=2013-07-04}}</ref> Për krahasim, çdo bit shtesë për mostër rrit diapazonin dinamik me {{Nowrap|6 dB.}} == Krahasimi i efikasitetit ndërmjet sistemit me një bartës dhe atij me shumë bartës == Performanca e çdo sistemi komunikimi mund të matet përmes efikasitetit të fuqisë dhe efikasitetit të brezit të frekuencës. Efikasiteti i fuqisë përshkruan aftësinë e sistemit të komunikimit për të ruajtur shkallën e gabimit të biteve (BER) të sinjalit të transmetuar në nivele të ulëta të energjisë. Efikasiteti i gjerësisë së brezit pasqyron se sa efikasisht përdoret gjerësia e brezit e alokuar dhe përkufizohet si shpejtësia e transmetimit të të dhënave për herc në një gjerësi të caktuar brezi. Nëse përdoret një numër i madh nënbartësish, efikasiteti i brezit të gjerësisë së sistemit me shumë bartës si OFDM me përdorimin e [[Optical fiber channe|kanalit me fibra optike]] përcaktohet si<ref>{{Cite book |last=William Shieh, Ivan Djordjevic. |title="OFDM for Optical Communications". |publisher=Academic Press |year=2010 |location=525 B Street, Suite 1900, San Diego, California 92101-4495, USA}}</ref> : <math>\eta = 2 \frac{R_s}{B_\text{OFDM}}</math> ku <math>R_s</math> përfaqëson shpejtësinë e simboleve në giga-simbole për sekondë (Gsps), <math>B_\text{OFDM}</math> është gjerësia e brezit të sinjalit OFDM, dhe faktori 2 lidhet me dy gjendjet e polarizimit në fibër. Ekziston një kursim i gjerësisë së brezit duke përdorur modulimin me shumë bartës me multipleksim të ndarjes së frekuencës ortogonale (OFDM). Kështu, gjerësia e brezit për sistemin me shumë bartës është më e vogël në krahasim me sistemin me një bartës, dhe për rrjedhojë efikasiteti i gjerësisë së brezit të sistemit me shumë bartës është më i madh se ai i sistemit me një bartës. {| class="wikitable" !S. nr. ! Lloji i transmisionit ! M në M-QAM ! Numri i nënbartësve ! Shpejtësia e biteve ! Gjatësia e fibrave ! Mori fuqi, në BER prej 10 ⁻⁹ ! Efikasiteti i gjerësisë së brezit |- | 1 | Transportues i vetëm | 64 | 1 | {{Nowrap|10 Gbit/s}} | {{Nowrap|20 km}} | −37.3{{Nbsp}}dBm | 6.0000 |- | 2 | Shumëbartës | 64 | 128 | {{Nowrap|10 Gbit/s}} | {{Nowrap|20 km}} | −36.3{{Nbsp}}dBm | 10.6022 |} Ka vetëm një rritje prej 1 dB në fuqinë e marrësit, por arrijmë një përmirësim prej 76.7% në efikasitetin e gjerësisë së brezit me përdorimin e teknikës së transmetimit me shumë bartës. == Modeli i idealizuar i sistemit == Ky seksion përshkruan një model të thjeshtë dhe të idealizuar të sistemit OFDM, i përshtatshëm për një kanal AWGN që mbetet i pandryshueshëm në kohë. === Transmetues === [[Skeda:OFDM_transmitter_ideal.png|qendër|754x754px]] Një sinjal bartës OFDM është shuma e një numri nën-bartësish ortogonalë, me të dhënat e brezit bazë në secilën nën-bartëse që modulohen në mënyrë të pavarur, zakonisht duke përdorur një lloj modulimi të amplitudës së kuadraturës (QAM) ose modulimi me zhvendosje fazore (PSK). Ky sinjal i përbërë në brezin bazë përdoret zakonisht për të moduluar një bartës kryesor RF. <math>s[n]</math> është një rrjedhë serike e shifrave binare. Me anë të multipleksimit të kundërt, këto fillimisht demultipleksohen në <math>N</math> rrjedha paralele, dhe secila prej tyre hartohet në një rrjedhë simbolesh (potencialisht komplekse) duke përdorur një konstelacion modulimi (QAM, PSK, etj). Vini re se konstelacionet mund të jenë të ndryshme, prandaj disa rrjedha mund të mbajnë një shkallë më të lartë bit-esh se të tjerat. Një transformim i anasjelltë i shpejtë i Furierit FFT llogaritet për çdo grup simbolesh, duke rezultuar në një grup mostrash komplekse në domenin kohor. Këto mostra më pas përzihen në mënyrë kuadrature në brezin kalimtar në mënyrën standarde. Komponentët realë dhe imagjinarë fillimisht konvertohen në domenin analog duke përdorur konvertues dixhitalë-në-analogë (DAC); sinjalet analoge përdoren më pas për të moduluar valët kosinusale dhe sinusoidale në frekuencën bartëse, <math>f_\text{c}</math>, përkatësisht. Këto sinjale më pas bashkohen për të formuar sinjalin e transmetimit, <math>s(t)</math>. === Marrës === [[Skeda:OFDM_receiver_ideal.png|qendër|800x800px]] Marrësi kap sinjalin 𝑟(𝑡), i cili pastaj modulohet në mënyrë kuadratike poshtë në brezin bazë duke përdorur valë kosinus dhe sinus në frekuencën bartëse. Kjo gjithashtu krijon sinjale të përqendruara në <math>2 f_\text{c}</math>, kështu që filtrat me kalim të ulët përdoren për t'i refuzuar këto. Sinjalet e brezit bazë më pas mostrohen dhe dixhitalizohen duke përdorur konvertues analog-në-dixhital (ADC), dhe një FFT përpara përdoret për t'u kthyer përsëri në domenin e frekuencës. Kjo kthehet <math>N</math> rrjedha paralele, ku secila prej tyre konvertohet në një rrjedhë binare duke përdorur një detektor të përshtatshëm simbolesh. Këto rrjedha më pas ribashkohen në një rrjedhë serike, <math>\hat{s}[n]</math>, që është një vlerësim i rrjedhës binare origjinale në transmetues. [[Skeda:N-OFDM.jpg|parapamje|500x500px| Sistemi i nënbartësve të sinjaleve OFDM pas FFT]] Në rastin kur përdoren <math>N</math> nën-bartës, dhe secili nën-bartës modulohet duke përdorur <math>M</math> simbole alternative, alfabeti i simboleve OFDM përbëhet nga <math>M^N</math>simbole të kombinuara. Filtri OFDM ekuivalent i kalimit të ulët shprehet si: : <math> \nu(t) = \sum_{k=0}^{N-1} X_k e^{j2\pi kt/T},\quad 0 \le t < T, </math> ku <math>\{X_k\}</math> janë simbolet e të dhënave, <math>N</math> është numri i nën-bartësve, dhe <math>T</math> është koha e simbolit OFDM. Hapësira ndërmjet nën-bartësve prej <math display="inline">\frac{1}{T}</math> i bën ata ortogonalë gjatë çdo periudhe simboli; kjo veti shprehet si: : <math>\begin{align} &\frac{1}{T}\int_0^{T}\left(e^{j2\pi k_1 t/T}\right)^* \left(e^{j2\pi k_2t/T}\right)dt \\ {}={} &\frac{1}{T}\int_0^{T} e^{j2\pi\left(k_2 - k_1\right)t/T}dt = \delta_{k_1 k_2} \end{align}</math> ku <math>(\cdot)^*</math> përfaqëson operatorin [[I konjuguari kompleks|e konjugimit kompleks]] dhe <math>\delta\,</math> është [[Funksioni Delta|delta e Kronecker-it]]. Për të eliminuar ndërhyrjen ndërmjet simboleve në kanale me zbehje shumëpalëshe, shtohet një interval mbrojtës me gjatësi <math>T_\text{g}</math> përpara bllokut OFDM. Gjatë këtij intervali, transmetohet një ''parashtesë ciklike'' në mënyrë të tillë që sinjali në interval <math>-T_\text{g} \le t < 0</math> është i barabartë me sinjalin në intervalin <math>(T - T_\text{g}) \le t < T</math>. Kështu, sinjali OFDM me parashtesë ciklike është: : <math>\nu(t) = \sum_{k=0}^{N-1}X_k e^{j2\pi kt/T}, \quad -T_\text{g} \le t < T</math> Filtri i sinjalit të kalimit të ulët i përmendur më lart mund të jetë me vlerë reale ose komplekse. Sinjalet ekuivalente të kalimit të ulët me vlerë reale zakonisht transmetohen në brezin bazë—aplikacionet me kabllo, si DSL, ndjekin këtë qasje. Për aplikacionet pa tel, sinjali i kalimit të ulët është zakonisht me vlerë komplekse; në këtë rast, sinjali i transmetuar konvertohet lart në një frekuencë bartëse <math>f_\text{c}</math>. Në përgjithësi, sinjali i transmetuar mund të përfaqësohet si më poshtë: : <math>\begin{align} s(t) &= \Re\left\{\nu(t) e^{j2\pi f_c t}\right\} \\ &= \sum_{k=0}^{N-1}|X_k|\cos\left(2\pi \left[f_\text{c} + \frac{k}{T}\right]t + \arg[X_k]\right) \end{align}</math> == Përdorimi == OFDM përdoret në: * Radio Dixhitale Mondiale (DRM) * Transmetimi Dixhital i Audios (DAB) * Televizion dixhital DVB-T / T2 (tokësor), ATSC 3.0 (tokësor), DVB-H (i dorës), DMB-T/H, DVB-C2 (kabllor) * LAN pa tel IEEE 802.11a, IEEE 802.11g, IEEE 802.11n, [[Wi-Fi 5|IEEE 802.11ac]] dhe IEEE 802.11ad * WiMAX * [[Li-Fi]] * ADSL ( G.dmt / ITU G.992.1 ) * Rrjetet mobile LTE dhe LTE Advanced [[4G]] * Telefona pa tela DECT * Komunikimet moderne të linjave të ngushta dhe me brez të gjerë të energjisë <ref name="BERGU14">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=3–37 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}</ref> === Tabela krahasuese e sistemit OFDM === Tiparet kryesore të disa sistemeve të zakonshme të bazuara në OFDM janë paraqitur në tabelën vijuese. === ADSL === OFDM përdoret në lidhjet ADSL që ndjekin standardet ANSI T1.413 dhe G.dmt (ITU G.992.1), ku quhet ''modulim diskret shumëtonësh'' (DMT).<ref>{{Cite web |date=1991 |title=A Multicarrier Primer |url=http://web.mit.edu/~6.962/www/www_fall_2000/cksestok/paper2.pdf |publisher=ANSI T1E1 4, pp. 91-157}}</ref> DSL mundëson lidhje të dhënash me shpejtësi të lartë në kabllot ekzistuese prej bakri. OFDM përdoret gjithashtu në standardet pasardhëse ADSL2, ADSL2+, VDSL, VDSL2 dhe G.fast. ADSL2 përdor modulim të ndryshueshëm të nën-bartësit, duke filluar nga BPSK në 32768QAM (në terminologjinë e ADSL, kjo quhet ngarkim bit-esh, ose bit për ton, me 1 deri në 15 bit për nën-bartës). Telat e gjatë bakri pësojnë dobësim të sinjalit në frekuenca të larta. Aftësia e Multipleksimit me Ndarje Frekuencore Ortogonale (OFDM) mund të përballojë këtë dobësim selektiv të frekuencës dhe ndërhyrjen me brez të ngushtë janë arsyet kryesore pse përdoret shpesh në aplikacione të tilla si [[Modemi|modemet]] ADSL. === Teknologjia e rrjetit elektrik === OFDM përdoret nga shumë pajisje të linjës së energjisë për të zgjeruar lidhjet dixhitale përmes instalimeve elektrike. Modulimi adaptiv është veçanërisht i rëndësishëm me një kanal kaq të zhurmshëm siç janë instalimet elektrike. Disa [[Modemi|modemë]] të matjes inteligjente me shpejtësi mesatare, si "Prime" dhe "G3", përdorin OFDM në frekuenca modeste (30–100 kHz) me një numër të kufizuar kanalessh (disa qindra) për të kapërcyer ndërhyrjen ndër-simbolike në mjedisin e linjës së energjisë. Standardet IEEE 1901 përfshijnë dy shtresa fizike të papajtueshme që të dyja përdorin OFDM.<ref>{{Cite journal |last=Stefano Galli |last2=Oleg Logvinov |date=July 2008 |title=Recent Developments in the Standardization of Power Line Communications within the IEEE |journal=IEEE Communications Magazine |volume=46 |pages=64–71 |doi=10.1109/MCOM.2008.4557044 |issn=0163-6804}} An overview of P1901 PHY/MAC proposal.</ref> Standardi ITU-T G.hn, i cili ofron rrjetëzim lokal me shpejtësi të lartë mbi instalimet elektrike ekzistuese shtëpiake (linja elektrike, linja telefonike dhe kabllo koaksiale), bazohet në një shtresë PHY që specifikon OFDM me modulim adaptiv dhe një kod FEC të Kontrollit të Paritetit me Dendësi të Ulët (LDPC).<ref name="BERGU14">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=3–37 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBerger,_Lars_T.Schwager,_AndreasPagani,_PascalSchneider,_Daniel_M.2014">Berger, Lars T.; Schwager, Andreas; Pagani, Pascal; Schneider, Daniel M., eds. (February 2014). "Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation". ''MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing''. Devices, Circuits, and Systems. CRC Press. pp.&nbsp;<span class="nowrap">3–</span>37. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1201/b16540-1|10.1201/b16540-1]]. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/9781466557529|<bdi>9781466557529</bdi>]].</cite></ref> === Rrjetet lokale pa tel (LAN) dhe rrjetet e zonave metropolitane (MAN) === OFDM përdoret gjerësisht në aplikacionet e rrjetave lokale (LAN) dhe metropolitane (MAN) pa tela, duke përfshirë IEEE 802.11a/g/n dhe WiMAX . Standardi IEEE 802.11a/g/n, që operon në brezat 2.4 dhe 5 GHz, përcaktojnë shpejtësi të dhënash ajrore për çdo rrjedhë nga 6 deri në 54 Mbit/s. Nëse të dy pajisjet mund të përdorin "modalitetin HT" (shtuar me 802.11n), shpejtësia maksimale për rrjedhë në një kanal 20 MHz rritet në 72.2 Mbit/s, me mundësi shpejtësish të dhënash nga 13.5 deri në 150 Mbit/s duke përdorur një kanal 40 MHz. Përdoren katër skema të ndryshme modulimi: BPSK, QPSK, 16- QAM dhe 64-QAM, së bashku me një sërë shkallësh korrigjimi gabimesh (1/2–5/6). Shumëllojshmëria e zgjedhjeve i lejon sistemit të përshtasë shpejtësinë optimale të të dhënave për kushtet aktuale të sinjalit. === Rrjetet personale pa tel (PAN) === OFDM tani përdoret gjithashtu në [http://www.wimedia.com standardin WiMedia/Ecma-368] për [[Rrjeti i Zonës Personale|rrjetet personale pa tela]] me shpejtësi të lartë në spektrin ultragjerë të brezit 3.1–10.6 GHz (shih MultiBand-OFDM). === Transmetimi dixhital tokësor i radios dhe televizionit === Pjesa më e madhe e Evropës dhe Azisë ka miratuar OFDM për transmetimin tokësor të televizionit dixhital (DVB-T, DVB-H dhe T-DMB) dhe radios (EUREKA 147 DAB, Digital Radio Mondiale, HD Radio dhe T-DMB). ==== DVB-T ==== Sipas Direktivës së Komisionit Evropian, të gjitha shërbimet televizive të transmetuara për shikuesit në Bashkësinë Evropiane duhet të përdorin një sistem transmetimi të standardizuar nga një organ i njohur evropian i standardizimit.<ref>{{Cite web |title=DIRECTIVE 95/47/EC OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on the use of standards for the transmission of television signals |url=http://ec.europa.eu/archives/ISPO/infosoc/legreg/docs/dir95-47en.html |website=ec.europa.eu}}</ref> dhe një standard i tillë është zhvilluar dhe kodifikuar nga Projekti DVB, ''Transmetimi Dixhital Video (DVB); Struktura e kuadrimit, kodimi i kanalit dhe modulimi për televizionin dixhital tokësor''. I referuar zakonisht si DVB-T, standardi kërkon përdorimin ekskluziv të COFDM për modulim. DVB-T tani përdoret gjerësisht në Evropë dhe gjetkë për televizionin dixhital tokësor. ==== SDARS ==== Segmentet tokësore të sistemeve të Shërbimit Radio Audio Dixhital (SDARS) të përdorura nga XM Satellite Radio dhe Sirius Satellite Radio transmetohen duke përdorur Multipleksimin me Ndarje të Frekuencave Ortogonale të Koduar (COFDM).<ref>{{Cite web |last=Junko Yoshida |date=June 28, 2001 |title=Agere gets Sirius about satellite radio design |url=https://www.eetimes.com/agere-gets-sirius-about-satellite-radio-design/ |website=EE Times}}</ref> Fjala "i koduar" vjen nga përdorimi i korrigjimit të gabimit përpara (FEC). ==== COFDM kundrejt VSB ==== Çështja e meritave teknike relative të COFDM kundrejt 8VSB për televizionin dixhital tokësor ka qenë subjekt i disa polemikave, veçanërisht midis teknologëve dhe rregullatorëve evropianë dhe amerikanë të Veriut. [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|Shtetet e Bashkuara]] kanë refuzuar disa propozime për adoptimin e sistemit DVB-T të bazuar në COFDM për shërbimet e tyre televizive dixhitale dhe për shumë vite kanë zgjedhur të përdorin 8VSB (modulim me anëbrez të mbetur) ekskluzivisht për televizionin dixhital tokësor.<ref>{{Cite web |last=Lung |first=Doug |date=2001-01-01 |title=8-VSB vs. COFDM: The Debate Continues |url=https://www.tvtechnology.com/opinions/8vsb-vs-cofdm-the-debate-continues |access-date=2021-11-18 |website=TVTechnology |language=en}}</ref> Megjithatë, në nëntor 2017, FCC miratoi një kalim vullnetar në ATSC 3.0, një standard i ri transmetimi i cili bazohet në COFDM. Ndryshe nga tranzicioni i parë i televizionit dixhital në Amerikë, stacionet televizive nuk do të caktohen frekuenca të veçanta për të transmetuar ATSC 3.0 dhe nuk janë të detyruara të kalojnë në ATSC 3.0 brenda një afati të caktuar. Televizorët e shitur në SHBA gjithashtu nuk janë të detyruar të përfshijnë aftësi sintonizimi për ATSC 3.0. Stacionet televizive me fuqi të plotë lejohen të kalojnë në ATSC 3.0, me kusht që të vazhdojnë të ofrojnë kanalin e tyre kryesor përmes një marrëveshjeje simulcasti me një stacion tjetër në të njëjtin treg (me një zonë të ngjashme mbulimi) të paktën deri në nëntor 2022.<ref>{{Cite web |date=20 November 2017 |title=Report and Order and Further Notice of Proposed Rulemaking |url=https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-17-158A1.docx |archive-url=https://web.archive.org/web/20201018191123/https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-17-158A1.docx |archive-date=18 October 2020 |access-date=8 March 2021 |website=Federal Communications Commission}}</ref> Një nga përfitimet kryesore të COFDM është aftësia për t'i bërë transmetimet radio relativisht imune ndaj shtrembërimeve shumëpalëshe dhe zbehjes së sinjalit për shkak të kushteve atmosferike ose kalimit të avionëve. Përkrahësit e COFDM argumentojnë se ai i reziston shumë rrugëve shumë më mirë se 8VSB. Marrësit e hershëm 8VSB DTV (televizion dixhital) shpesh kishin vështirësi në marrjen e një sinjali. Për më tepër, COFDM mundëson rrjete me një frekuencë të vetme, gjë që nuk është e mundur me 8VSB. Megjithatë, marrësit më të rinj 8VSB janë shumë më efektivë në trajtimin e shtrembërimeve nga shtigjet e shumëfishta, prandaj diferenca në performancë mund të zvogëlohet me përparimet në dizajnin e barazuesve.<ref>{{Cite web |last=TVTechnology |date=2008-04-11 |title=Distortions and 8-VSB |url=https://www.tvtechnology.com/news/distortions-and-8vsb |access-date=2021-11-18 |website=TVTechnology |language=en}}</ref> ==== Radio dixhitale ==== COFDM përdoret gjithashtu për standarde të tjera radiofonike, përfshirë Transmetimin Dixhital Audio (DAB), standardin për transmetimin dixhital të audios në frekuenca VHF, për Radion Dixhitale Mondiale (DRM), standardi për transmetimin dixhital në frekuencat e valëve të shkurtra dhe të mesme (nën 30&nbsp;MHz) dhe për DRM+, një standard më i ri për transmetimin dixhital të audios në frekuenca VHF (30 deri në 174 MHz). Shtetet e Bashkuara përdorin sërish një standard alternativ, një sistem pronësor i zhvilluar nga iBiquity, i quajtur ''HD Radio''. Megjithatë, ai përdor COFDM si teknologjinë bazë të transmetimit për të shtuar audio dixhitale në transmetimet AM (valë të mesme) dhe FM. Të dyja, Digital Radio Mondiale (DRM) dhe HD Radio, klasifikohen si sisteme në brezin e njëjtë kanal (in-band on-channel), ndryshe nga Eureka 147 (DAB: Digital Audio Broadcasting) i cili përdor breza të veçantë frekuencash VHF ose UHF. ==== BST-OFDM përdoret në ISDB ==== Sistemi ''i multipleksimit ortogonal me ndarje frekuencore të transmetimit të segmentuar në brez'' (''BST-OFDM'') i propozuar për Japoninë (në sistemet e transmetimit ISDB-T, ISDB-TSB dhe ISDB-C) përmirëson COFDM duke shfrytëzuar faktin se disa bartës OFDM mund të modulohen ndryshe nga të tjerët brenda të njëjtit multipleks. Disa forma të COFDM tashmë ofrojnë këtë lloj modulimi hierarkik, megjithëse BST-OFDM synon ta bëjë atë më fleksibël. Kanali televiziv me gjerësi 6 MHz mund të "segementohet", ku segmente të ndryshme modulohen në mënyra të ndryshme dhe përdoren për shërbime të ndryshme. Është e mundur, për shembull, të dërgohet një shërbim audio në një segment që përfshin një segment të përbërë nga një numër transportuesish, një shërbim të dhënash në një segment tjetër dhe një shërbim televiziv në një segment tjetër - të gjitha brenda të njëjtit kanal televiziv 6 MHz. Për më tepër, këto mund të modulohen me parametra të ndryshëm, në mënyrë që, për shembull, shërbimet audio dhe të dhënave të optimizohen për marrje në lëvizje, ndërsa shërbimi televiziv të optimizohet për marrje stacionare në ambiente me shumë shtigje sinjalesh. === Ultra-brez i gjerë === Teknologjia e rrjetit personal pa tel me brez ultra të gjerë (UWB) mund të përdorë gjithashtu OFDM, siç është në OFDM me shumë breza (MB-OFDM). Ky specifikim UWB promovohet nga WiMedia Alliance (dikur nga Aleanca për OFDM me Shumë Breza [MBOA] dhe Aleanca WiMedia, të cilat tashmë janë bashkuar) dhe është një nga ndërfaqet konkurruese të radios UWB. === Flash-OFDM === ''Qasja e shpejtë me vonesë të ulët me multipleksim ortogonal të ndarjes së frekuencës me dorëzim të pandërprerë'' (Flash-OFDM), e njohur edhe si F-OFDM, bazohej në OFDM dhe gjithashtu specifikonte shtresa më të larta të protokollit. U zhvillua nga Flarion dhe u ble nga Qualcomm në janar 2006.<ref>{{Cite news |date=August 1, 2007 |title=Qualcomm and Exoteq Sign OFDM/OFDMA License Agreement |work=News release |publisher=Qualcomm |url=http://www.qualcomm.com/news/releases/2007/08/01/qualcomm-and-exoteq-sign-ofdmofdma-license-agreement |access-date=July 23, 2011}}</ref><ref>{{Cite news |date=January 19, 2006 |title=Qualcomm Completes Acquisition Of WiMAX Competitor |work=Network Computing |url=http://www.networkcomputing.com/wireless/229614067 |access-date=July 23, 2011}}</ref> Flash-OFDM u tregtua si një bartës celular me komutim paketesh, për të konkurruar me rrjetet [[GSM]] dhe [[3G]]. Si shembull,&nbsp;Brezat e frekuencave 450 MHz të përdorura më parë nga NMT-450 dhe C-Net C450 (të dy rrjete analoge 1G, të çaktivizuara tashmë në shumicën e vendeve) në Evropë tani po licencohet për operatorët e Flash-OFDM<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2011)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup> Në [[Finlanda|Finlandë]], poseduesi i licencës Digita filloi vendosjen e një rrjeti pa tel "@450" në të gjithë vendin në disa pjesë të vendit që nga prilli i vitit 2007. U ble nga Datame në vitin 2011.<ref>{{Cite web |title=Briefly in English |url=http://www.datame.fi/index.php?id=30 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120315210735/http://www.datame.fi/index.php?id=30 |archive-date=March 15, 2012 |access-date=July 23, 2011 |website=@450-Network web site |publisher=Datame}}</ref> Në shkurt të vitit 2012, Datame njoftoi se do të përmirësonte&nbsp;rrjetin 450 MHz duke kaluar në teknologjinë konkurruese CDMA2000.<ref>{{Cite journal |last=Aleksi Kolehmainen |date=February 8, 2012 |title=@450 siirtyy cdma2000-tekniikkaan - jopa puhelut mahdollisia |url=http://www.tietoviikko.fi/kaikki_uutiset/450+siirtyy+cdma2000tekniikkaan++jopa+puhelut+mahdollisia/a773169 |url-status=dead |journal=[[Tietoviikko]] |language=fi |archive-url=https://web.archive.org/web/20120210214658/http://www.tietoviikko.fi/kaikki_uutiset/450+siirtyy+cdma2000tekniikkaan++jopa+puhelut+mahdollisia/a773169 |archive-date=February 10, 2012}}</ref> Slovak Telekom në [[Sllovakia|Sllovaki]] ofron lidhje Flash-OFDM<ref>{{Cite web |title=Mapy pokrytia |url=http://www.telekom.sk/osobne/pomoc-a-podpora/servis-pre-vas/mapa-pokrytia/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120531053123/http://www.telekom.sk/osobne/pomoc-a-podpora/servis-pre-vas/mapa-pokrytia/ |archive-date=May 31, 2012 |access-date=May 30, 2012 |website=Slovak Telekom web site |language=sk}}</ref> me një shpejtësi maksimale të transmetimit prej 5.3&nbsp;Mbit/s, dhe një shpejtësi maksimale në rrjedhën e sipërme prej 1.8&nbsp;Mbit/s, me një mbulim prej mbi 70 përqind të popullsisë sllovake.<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2011)">nevojitet citim</span>]]''&#x5D;</sup> Rrjeti Flash-OFDM u fik në pjesën më të madhe të Sllovakisë më 30 shtator 2015.<ref>{{Cite news |date=November 5, 2015 |title=Slovak Telekom closed Flash-OFDM network |work=ceeitandtelecom |url=http://www.ceeitandtelecom.com/news/252913/slovak-telekom-closed-flash-ofdm-network}}</ref> T-Mobile Germany përdori Flash-OFDM për të lidhur pikat e nxehta Wi-Fi në trenat me shpejtësi të lartë ICE të Deutsche Bahn midis viteve 2005 dhe 2015. Më pas, kjo teknologji u zëvendësua me UMTS dhe LTE.<ref>{{Cite news |date=December 23, 2014 |title=Ins Netz bei Tempo 300 |publisher=heise online |url=https://www.heise.de/ct/ausgabe/2015-2-ICE-Zuege-bekommen-schnelles-Internet-2500736.html |url-status=dead |access-date=December 20, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161221162556/https://www.heise.de/ct/ausgabe/2015-2-ICE-Zuege-bekommen-schnelles-Internet-2500736.html |archive-date=December 21, 2016}}</ref> Në vitin 2005, operatori amerikan i telekomunikacionit Nextel Communications testoi teknologjitë e rrjetit broadband pa tel, përfshirë Flash-OFDM.<ref>{{Cite news |date=March 2, 2005 |title=Nextel Flash-OFDM: The Best Network You May Never Use |work=PC Magazine |url=https://www.pcmag.com/article2/0,2817,1770838,00.asp |access-date=July 23, 2011}}</ref> [[Sprint]] bleu operatorin në vitin 2006 dhe vendosi të vendoste në përdorim versionin celular të WiMAX, i cili bazohet në teknologjinë Scalable Orthogonal Frequency-Division Multiple Access (SOFDMA).<ref>{{Cite news |last=Sascha Segan |date=August 8, 2006 |title=Sprint Nextel Goes To The WiMax |work=PC Magazine |url=https://www.pcmag.com/article2/0,2817,2000732,00.asp |access-date=July 23, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130135655/https://www.pcmag.com/article2/0,2817,2000732,00.asp |archive-date=2018-11-30}}</ref> Në mars 2006, Citizens Telephone Cooperative nisi një shërbim broadband mobil të bazuar në teknologjinë Flash-OFDM për abonentët në disa zona të Virxhinias, me një shpejtësi maksimale prej 1.5 Mbit/s.<ref>{{Cite news |date=March 28, 2006 |title=Citizens Offers First "Truly Mobile" Wireless Internet in Christiansburg and other parts of the New River Valley |work=News release |publisher=Citizens Wireless |url=http://www.citizens.coop/aboutus/newsreleases/TrulyMobileWireless.pdf |url-status=dead |access-date=July 23, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718162144/http://www.citizens.coop/aboutus/newsreleases/TrulyMobileWireless.pdf |archive-date=July 18, 2011}}</ref> Shërbimi u ndërpre më 30 prill 2009.<ref>{{Cite web |year=2009 |title=Thank you for supporting Citizens Mobile Broadband |url=http://www.citizens.coop/internet/mobilebroadband.shtm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718162204/http://www.citizens.coop/internet/mobilebroadband.shtm |archive-date=July 18, 2011 |access-date=July 23, 2011 |publisher=Citizens Wireless}}</ref> == Vektori OFDM (VOFDM) == VOFDM u propozua nga Xiang-Gen Xia në vitin 2000 (Proceedings of ICC 2000, New Orleans, dhe IEEE Trans. on Communications, gusht 2001) për sisteme me një antenë transmetuese. VOFDM zëvendëson vlerat skalare në OFDM-në konvencionale me vlera vektoriale, duke shërbyer si një urë lidhëse mes OFDM dhe barazuesit në domenin e frekuencës për bartës të vetëm (SC-FDE). Kur madhësia e vektorit është 1, sistemi përkon me OFDM, ndërsa kur madhësia e vektorit është të paktën e barabartë me gjatësinë e kanalit dhe madhësia e FFT është 1, sistemi përkon me SC-FDE. Në VOFDM, supozojmë se <math>M </math> është madhësia e vektorit, dhe çdo sinjal me vlerë skalare <math>X_n </math> në OFDM zëvendësohet nga një sinjal me vlerë vektoriale <math>{\bf X}_n </math> me madhësi vektoriale <math>M </math>, për <math>0\leq n\leq N-1 </math>. Transformimi i anasjelltë i Furierit (IFFT) me N-pikë aplikohet mbi <math>{\bf X}_n, 0 \leq n \leq N - 1 </math>, me përbërës të mençur dhe merr një sekuencë tjetër vektoriale me të njëjtën madhësi vektoriale <math>M </math>, <math>{\bf x}_k, 0 \leq k \leq N - 1 </math>. Pastaj, i shtohet kësaj sekuence vektoriale një CP (Cyclic Prefix) vektorial me gjatësi <math>\Gamma </math> : <math>{\bf x}_0, {\bf x}_1, ..., {\bf x}_{N-1}, {\bf x}_0, {\bf x}_1, ..., {\bf x}_{\Gamma-1} </math> . Kjo sekuencë vektoriale shndërrohet në një sekuencë skalare duke renditur në sekuencë të gjithë vektorët me madhësi <math>M </math>, të cilët transmetohen në mënyrë sekuenciale në një antenë transmetuese. Në marrës, sekuenca skalare e marrë fillimisht konvertohet në sekuencë vektoriale me madhësi vektoriale M. Kur gjatësia CP plotëson <math display="inline">\Gamma \geq \left\lceil \frac{L}{M} \right\rceil </math>, pastaj, pasi vektori CP hiqet nga sekuenca vektoriale dhe FFT-ja me <math>N </math> pikë zbatohet sipas komponentëve në sekuencën vektoriale të gjatësisë <math>N </math>, merret : <math>{\bf Y}_n = {\bf H}_n {\bf X}_n + {\bf W}_n,\,\, 0 \leq n \leq N - 1,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, (1) </math> këtu <math>{\bf W}_n</math> përshkruan zhurmën e bardhë të shtuar dhe<math display="inline">{\bf H}_n = {\bf H}\mathord\left(\exp\mathord\left(\frac{2\pi jn}{N}\right)\right) = {\bf H}(z)|_{z=\exp(2\pi j n/N)} </math> ndërsa <math>{\bf H}(z)</math> përfaqëson matricën polifazore <math>M \times M </math> e kanalit me ndërhyrje ndërsimbole (ISI), e dhënë nga <math display="inline">H(z) = \sum_{k=0}^L h_k z^{-k}</math>: : <math>\mathbf{H}(z) = \left[ \begin{array}{cccc} H_0(z) & z^{-1} H_{M-1}(z) & \cdots & z^{-1} H_1(z)\\ H_1(z) & H_0(z) & \cdots & z^{-1} H_2(z)\\ \vdots & \vdots & \vdots & \vdots \\ H_{M-1}(z) & H_{M-2}(z) & \cdots & H_0(z) \end{array}\right]</math> , ku <math display="inline">H_m(z) = \sum_l h_{Ml+m}z^{-l} </math> është komponenti i m-të polifazor i kanalit <math>H(z), 0 \leq m \leq M - 1</math>. Nga (1), mund të shihet se kanali origjinal me ndërhyrje ndërmjet simboleve (ISI) shndërrohet në <math>N </math> nën-kanale vektoriale me madhësi vektoriale <math>M </math>. Nuk ka ISI nëpër këto nën-kanale vektoriale, por ka ISI brenda secilit nën-kanal vektorial. Në çdo nën-kanal vektorial, më së shumti <math>M </math> Shumë simbole ndërhyjnë me njëri-tjetrin. Është e qartë se, kur madhësia vektoriale <math>M = 1 </math>, VOFDM-ja e mësipërme kthehet në OFDM dhe kur <math>M > L </math> dhe <math>N = 1</math>, bëhet SC-FDE. Madhësia vektoriale <math>M </math> është një parametër që mund të zgjidhet lirisht në praktikë për të kontrolluar nivelin e ISI. Ekziston një kompromis ndërmjet madhësisë së vektorit <math>M </math>, kompleksitetit të demodulimit në marrës dhe madhësisë së FFT për një gjerësi të dhënë të kanalit. Ekuacioni (1) është matematikisht i ri për një kanal ISI, kur madhësia vektoriale <math>M>1</math>. Gjatësia e prefiksit ciklik (CP) në formën sekuenciale nuk është e nevojshme të jetë një shumëfish i plotë i madhësisë së vektorit, <math>\Gamma M</math>. CP-ja e vektorizuar mund të shkurtohet në një CP sekuenciale me gjatësi jo më të vogël se gjatësia e kanalit me ndërhyrje ndërsimbole (ISI), pa ndikuar në procesin e demodulimit të përshkruar më lart. Vini re gjithashtu se ekzistojnë shumë përgjithësime/forma të tjera të OFDM; për të kuptuar dallimet e tyre thelbësore, është kritike të shihen ekuacionet përkatëse të sinjalit të marrë për demodulim. VOFDM-ja e mësipërme është më e hershmja dhe e vetmja që arrin ekuacionin e sinjalit të marrë (1) dhe/ose formën ekuivalente të tij, megjithëse mund të ketë zbatime të ndryshme në transmetues kundrejt algoritmeve të ndryshme IFFT. Studimi nga (Yabo Li et al., ''IEEE Trans. on Signal Processing'', tetor 2012) se aplikimi i marrësit linear MMSE për çdo nën-kanal vektorial (1) arrin diversitetin e rrugëve të shumta dhe/ose diversitetin e hapësirës së sinjalit. Kjo ndodh sepse matricat e kanalit të vektorizuara në (1) janë pseudo-qarkulluese dhe mund të diagonalizohen nga Matrica DFT/IDFT <math>M</math>-pikëshe me disa matrica me zhvendosje faze diagonale. Pastaj, matrica DFT/IDFT e anës së djathtë dhe <math>k</math> Matrica e zhvendosjes së fazës diagonale në diagonalizim mund të mendohet si parakodimi i vektorit të simbolit të informacionit hyrës. <math>{\bf X}_k</math> në <math>k</math> kanalin nën-vektorial, dhe të gjitha nën-kanalet e vektorizuara bëhen kanale diagonale të <math>M</math> komponentët diskretë të frekuencës nga DFT me <math>MN</math> -pika e kanalit origjinal ISI. Kjo mund të mbledhë diversitetin e rrugëve të shumta dhe/ose diversitetin e hapësirës së sinjalit në mënyrë të ngjashme me parakodimin për të mbledhur diversitetin e hapësirës së sinjalit për sistemet me një antenë për të luftuar zbehjen pa tel ose kodimin bllok hapësirë-kohë diagonal për të mbledhur diversitetin hapësinor për sistemet me shumë antena. Detajet i referohen dokumenteve IEEE TCOM dhe IEEE TSP të përmendura më sipër. == OFDM me Valëza == OFDM është bërë një teknikë interesante për komunikimet përmes linjave të energjisë (PLC). Në këtë fushë kërkimi, një transformim valëzash futet për të zëvendësuar DFT-në si metodë për krijimin e frekuencave ortogonale. Kjo për shkak të avantazheve që ofrojnë valëzat, të cilat janë veçanërisht të dobishme në linjat e zhurmshme të energjisë.<ref name="WaveletOFDM">{{Cite book |last=S. Galli |url=https://www.researchgate.net/publication/4330667 |title=2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications |last2=H. Koga |last3=N. Nodokama |date=May 2008 |isbn=978-1-4244-1975-3 |at=pp. 187–192 |chapter=Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM |doi=10.1109/ISPLC.2008.4510421}}</ref> Në vend të përdorimit të një transformimi të anasjelltë të Furierit diskret (IDFT) për të gjeneruar sinjalin e dërguesit, OFDM me valëza përdor një bankë sinteze që përbëhet nga një transmultipleksues me <math>N</math>-breze i ndjekur nga funksioni transformues : <math> F_n(z) = \sum_{k=0}^{L-1} f_n(k) z^{-k}, \quad 0 \leq n < N </math> Në anën e marrësit, përdoret një bankë analize për të demoduluar sinjalin përsëri. Kjo bankë përmban një transform të anasjelltë. : <math> G_n(z) = \sum_{k=0}^{L-1} g_n(k) z^{-k}, \quad 0 \leq n < N </math> e ndjekur nga një tjetër transmultipleksues me <math>N</math> breze. Marrëdhënia midis dy funksioneve të transformimit është : <math>\begin{align} f_n(k) &= g_n(L - 1 - k) \\ F_n(z) &= z^{-(L-1)} G_n * (z - 1) \end{align}</math> Një shembull i W-OFDM përdor Bankën e Filtrave të Moduluar Kosinus me Rikthim të Përsosur (PR-CMFB)<ref>{{Cite journal |last=Koilpillai |first=R. D. |last2=Vaidyanathan |first2=P. P. |date=April 1992 |title=Cosine-modulated FIR filter banks satisfying perfect reconstruction |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=40 |issue=4 |pages=770–783 |bibcode=1992ITSP...40..770K |doi=10.1109/78.127951}}</ref> dhe Transformimin e Zgjeruar me Përkulje (ELT)<ref>{{Cite journal |last=Malvar |first=Henrique |date=November 1992 |title=Extended lapped transforms: properties, applications, and fast algorithms |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=40 |issue=11 |pages=2703–2714 |bibcode=1992ITSP...40.2703M |doi=10.1109/78.165657}}</ref><ref>{{Cite book |last=Malvar |first=Henrique |url=https://us.artechhouse.com/Signal-Processing-with-Lapped-Transforms-P354.aspx |title=Signal Processing with Lapped Transforms |date=November 1991 |publisher=Artech House |isbn=9780890064672 |location=Norwood, MA}}</ref> që përdoret për valëzën TF. Kështu, <math>\textstyle f_n (k)</math> dhe <math>\textstyle g_n (k)</math> jepen si : <math>\begin{align} f_n (k) &= 2 p_0(k) \cos \left[ \frac{\pi}{N}\left(n + \frac{1}{2}\right)\left(k - \frac{L-1}{2}\right) - (-1)^{n} \frac{\pi}{4} \right] \\ g_n (k) &= 2 p_0(k) \cos \left[ \frac{\pi}{N}\left(n + \frac{1}{2}\right)\left(k - \frac{L-1}{2}\right) + (-1)^{n} \frac{\pi}{4} \right] \\ P_0(z) &= \sum_{k=0}^{N-1} z^{-k} Y_k\left(z^{2N}\right) \end{align}</math> Këto dy funksione janë inverse të njëri-tjetrit dhe përdoren për të moduluar dhe demoduluar një sekuencë hyrëse të dhënash. Ashtu si në rastin e transformimit të Furierit diskret (DFT), transformimi i valëzave gjeneron valë ortogonale <math>\textstyle f_0</math>, <math>\textstyle f_1</math> , ..., <math>\textstyle f_{N-1}</math>. Ortogonaliteti siguron që këto valë të mos ndërhyjnë me njëra-tjetrën, duke mundësuar transmetimin e tyre njëkohësisht. Në marrës, funksionet, <math>\textstyle g_0</math>, <math>\textstyle g_1</math>, ... , <math>\textstyle g_{N-1}</math> përdoren për të rikrijuar sekuencën e të dhënave edhe një herë. === Avantazhet mbi OFDM standarde === W-OFDM është një evolucion i OFDM standard, me disa përparësi të caktuara. Në mënyrë të dukshme, nivelet e lobëve anësore të W-OFDM janë më të ulëta, duke rezultuar në reduktim të ndërhyrjes ndërmjet kanaleve (ICI) dhe në rezistencë më të lartë ndaj ndërhyrjeve me brez të ngushtë. Këto veti janë veçanërisht të vlefshme në komunikimet përmes linjave të energjisë (PLC), ku linjat elektrike zakonisht nuk janë të mbrojtura nga ndërhyrjet elektromagnetike, duke krijuar kanale me nivel të lartë zhurme dhe impulse të zhurmës. Një krahasim midis dy teknikave të modulimit tregon se kompleksiteti i të dy algoritmeve mbetet përafërsisht i njëjtë.<ref name="WaveletOFDM">{{Cite book |last=S. Galli |url=https://www.researchgate.net/publication/4330667 |title=2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications |last2=H. Koga |last3=N. Nodokama |date=May 2008 |isbn=978-1-4244-1975-3 |at=pp. 187–192 |chapter=Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM |doi=10.1109/ISPLC.2008.4510421}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFS._GalliH._KogaN._Nodokama2008">S. Galli; H. Koga; N. Nodokama (May 2008). "Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM". [https://www.researchgate.net/publication/4330667 ''2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications'']. pp. 187–192. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1109/ISPLC.2008.4510421|10.1109/ISPLC.2008.4510421]]. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-4244-1975-3|<bdi>978-1-4244-1975-3</bdi>]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:12146430 12146430].</cite></ref> == Transformime të tjera ortogonale == Shumica dërrmuese e zbatimeve të OFDM përdorin transformimin e shpejtë të Furierit (FFT). Megjithatë, ekzistojnë transformime të tjera ortogonale që mund të përdoren. Për shembull, janë hulumtuar sistemet OFDM të bazuara në transformimin diskret Hartley-t (DHT)<ref> C. -K. Jao; S. -S. Long; and M. -T. Shiue. [https://ieeexplore.ieee.org/document/5450277 "On the DHT-based multicarrier tranceiver over multipath fading channel"]. 2009 IEEE 20th International Symposium on Personal, Indoor and Mobile Radio Communications. 2009. pp. 1662-1666. {{Doi|10.1109/PIMRC.2009.5450277}} </ref> dhe transformimin e valëzave. == Histori == * 1957: Kineplex, multi-carrier HF modem (R.R. Mosier & R.G. Clabaugh)<ref>{{Cite journal |last=Mosier |first=R. R. |last2=Clabaugh |first2=R. G. |date=1958 |title=Kineplex, a bandwidth-efficient binary transmission system |url=https://ieeexplore.ieee.org/document/6372736 |journal=Transactions of the American Institute of Electrical Engineers, Part I: Communication and Electronics |volume=76 |issue=6 |pages=723–728 |doi=10.1109/TCE.1958.6372736 |issn=0097-2452 |url-access=subscription}}</ref> * 1966: Chang, Bell Labs: OFDM paper<ref name="chang">{{Cite journal |last=Chang |first=R. W. |year=1966 |title=Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission |journal=Bell System Technical Journal |volume=45 |issue=10 |pages=1775–1796 |doi=10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChang1966">Chang, R. W. (1966). "Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission". ''Bell System Technical Journal''. '''45''' (10): <span class="nowrap">1775–</span>1796. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x|10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x]].</cite></ref> and patent<ref name="patent">{{Cite patent|title=Orthogonal frequency multiplex data transmission system}}<span class="citation patent" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChang1970">[https://worldwide.espacenet.com/textdoc?DB=EPODOC&IDX=US3488445 US 3488445],&#x20;Chang, Robert W.,&#x20;"Orthogonal frequency multiplex data transmission system",&#x20;published 1970-01-06,&#x20; assigned to [[Bell Labs|Bell Telephone Laboratories Inc.]]</span><span class="Z3988" data-ve-ignore="true" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Apatent&rft.number=3488445&rft.cc=US&rft.title=Orthogonal+frequency+multiplex+data+transmission+system&rft.inventor=Chang&rft.assignee=%5B%5BBell+Labs%7CBell+Telephone+Laboratories+Inc.%5D%5D&rft.pubdate=1970-01-06"><span style="display: none;">&nbsp;</span></span></ref> * 1971: Weinstein & Ebert proposed use of FFT and guard interval<ref name="weinstein">{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. |last2=Ebert |first2=P. |date=October 1971 |title=Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform |journal=IEEE Transactions on Communication Technology |volume=19 |issue=5 |pages=628–634 |doi=10.1109/TCOM.1971.1090705}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWeinsteinEbert1971">Weinstein, S.; Ebert, P. (October 1971). "Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform". ''IEEE Transactions on Communication Technology''. '''19''' (5): <span class="nowrap">628–</span>634. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1109/TCOM.1971.1090705|10.1109/TCOM.1971.1090705]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:28439102 28439102].</cite></ref> * 1985: Cimini described use of OFDM for mobile communications * 1985: Telebit Trailblazer Modem introduced a {{Nowrap|512 carrier}} Packet Ensemble Protocol ({{Nowrap|18 432 bit/s}}) * 1987: Alard & Lasalle: COFDM for digital broadcasting<ref name="EBU">{{Cite web |date=August 1987 |title=Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers |url=https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf |publisher=EBU Technical Review n°224, p.187}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf "Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. EBU Technical Review n°224, p.187. August 1987.</cite></ref> * 1988: In September TH-CSF LER, first experimental Digital TV link in OFDM, Paris area * 1989: OFDM international patent application<ref>{{Cite patent|title=Emitter, transmission method and receiver}}</ref> * October 1990: TH-CSF LER, first OFDM equipment field test, 34&nbsp;Mbit/s in an 8&nbsp;MHz channel, experiments in Paris area * December 1990: TH-CSF LER, first OFDM test bed comparison with VSB in Princeton USA * September 1992: TH-CSF LER, second generation equipment field test, 70&nbsp;Mbit/s in an 8&nbsp;MHz channel, twin polarisations. Wuppertal, Germany * October 1992: TH-CSF LER, second generation field test and test bed with BBC, near London, UK * 1993: TH-CSF show in Montreux SW, 4 TV channel and one HDTV channel in a single 8&nbsp;MHz channel * 1993: Morris: Experimental 150&nbsp;Mbit/s OFDM wireless LAN * 1995: ETSI Digital Audio Broadcasting standard EUreka: first OFDM-based standard * 1997: ETSI DVB-T standard * 1998: Magic WAND project demonstrates OFDM modems for wireless LAN * 1999: IEEE 802.11a wireless LAN standard (Wi-Fi)<ref>{{Cite web |title=IEEE 802.11a-1999 - IEEE Standard for Telecommunications and Information Exchange Between Systems - LAN/MAN Specific Requirements - Part 11: Wireless Medium Access Control (MAC) and physical layer (PHY) specifications: High Speed Physical Layer in the 5 GHz band |url=https://standards.ieee.org/ieee/802.11a/1165/ |access-date=2020-12-12 |website=[[IEEE]]}}</ref> * 2000: Proprietary fixed wireless access (V-OFDM, FLASH-OFDM, etc.) * May 2001: The FCC allows OFDM in the 2.4&nbsp;GHz license exempt band.<ref>{{Cite journal |last=Goodman |first=Ellen P. |date=2004 |title=Spectrum Rights in the Telecosm to Come |url=https://digital.sandiego.edu/sdlr/vol41/iss1/16/ |url-status=live |journal=San Diego Law Review |volume=41 |issue=1 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220113063944/https://digital.sandiego.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3030&context=sdlr |archive-date=2022-01-13}}</ref> * 2002: IEEE 802.11g standard for wireless LAN<ref>{{Cite web |title=IEEE 802.11g-2003 - IEEE Standard for Information technology-- Local and metropolitan area networks-- Specific requirements-- Part 11: Wireless LAN Medium Access Control (MAC) and Physical Layer (PHY) Specifications: Further Higher Data Rate Extension in the 2.4 GHz Band |url=https://standards.ieee.org/standard/802_11g-2003.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20191108165811/https://standards.ieee.org/standard/802_11g-2003.html |archive-date=November 8, 2019 |access-date=2020-12-12 |website=[[IEEE]]}}</ref> * 2004: IEEE 802.16 standard for wireless MAN (WiMAX)<ref>{{Cite web |date=2002-10-21 |title=IEEE Standard 802.16 for Global Broadband Wireless Access |url=https://www.ieee802.org/16/docs/03/S80216-03_14.pdf}}</ref> * 2004: ETSI DVB-H standard * 2004: Candidate for IEEE 802.15.3a standard for wireless PAN (MB-OFDM) * 2004: Candidate for IEEE 802.11n standard for next generation wireless LAN * 2005: OFDMA is candidate for the 3GPP Long Term Evolution (LTE) air interface E-UTRA downlink. * 2007: The first complete LTE air interface implementation was demonstrated, including OFDM-MIMO, SC-FDMA and multi-user MIMO uplink<ref>{{Cite web |title=Nortel 3G World Congress Press Release |url=http://www2.nortel.com/go/news_detail.jsp?cat_id=-8055&oid=100214455 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929084100/http://www2.nortel.com/go/news_detail.jsp?cat_id=-8055&oid=100214455 |archive-date=2007-09-29 |access-date=2008-01-29}}</ref> == Shih gjithashtu == * Standardet ATSC * Interferometria e bartësit * N-OFDM * Ortogonale e Frekuencës dhe Hapësirës së Kohës (OTFS) * Multipleksimi me ndarje polarizimi * FDMA me një bartës të vetëm (SC-FDMA) * Barazimi i domenit të frekuencës me një bartës të vetëm (SC-FDE) == Referencat == {{Audio broadcasting}} == Lexime të mëtejshme == * {{Cite journal |last=Bank |first=M. |year=2007 |title=System free of channel problems inherent in changing mobile communication systems |journal=Electronics Letters |volume=43 |issue=7 |pages=401–402 |bibcode=2007ElL....43..401B |doi=10.1049/el:20070014}} * {{Cite patent|title=Wireless mobile communication system without pilot signals}} == Lidhje të jashtme == {{Authority control}} * [http://wcsp.eng.usf.edu/OFDM_links.html Lidhje dhe burime të shumta të dobishme për OFDM] – Grupi WCSP – Universiteti i Floridës së Jugut (USF) * [http://www.wimaxforum.org Forumi WiMAX, WiMAX, standardi kornizë për internetin personal mobil 4G me brez të gjerë] * Stott, 1997 [http://www.bbc.co.uk/rd/pubs/papers/paper_15/paper_15.shtml] Prezantim teknik nga JH Stott i divizionit të Kërkim-Zhvillimit të BBC-së, i mbajtur në Simpoziumin e 20-të Ndërkombëtar të Televizionit në vitin 1997; kjo URL është aksesuar më 24 janar 2006. * Faqja mbi Multipleksimin Ortogonal me Ndarje Frekuence në https://web.archive.org/web/20090325005048/http://www.iss.rwth-aachen.de/Projekte/Theo/OFDM/node6.html aksesuar më 24 shtator 2007. * [http://sites.google.com/site/mdanishnisar/pubs/01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf Një tutorial mbi rëndësinë e Prefiksit Ciklik (CP) në Sistemet OFDM] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231005015452/https://accounts.google.com/v3/signin/identifier?continue=https%3A%2F%2Fsites.google.com%2Fsite%2Fsites%2Fsystem%2Ferrors%2FWebspaceNotFound%3Fpath%3D%2Fmdanishnisar%2Fpubs%2F01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf&followup=https%3A%2F%2Fsites.google.com%2Fsite%2Fsites%2Fsystem%2Ferrors%2FWebspaceNotFound%3Fpath%3D%2Fmdanishnisar%2Fpubs%2F01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf&ifkv=AYZoVhdRJ9GBHB6cgOLtinHy_6b1zB2NMaNvXGAKQyNqtVonHsSet2zAnxfz7-E-DgzgO4izumx80A&passive=1209600&service=jotspot&flowName=GlifWebSignIn&flowEntry=ServiceLogin&dsh=S-1777759296%3A1696470891541142&theme=glif|date=2023-10-05}} . * [https://web.archive.org/web/20060525045608/http://www.infosyncworld.com/news/n/5345.html Siemens demonstron 360&nbsp;Mbit/s pa tel] * [http://www.ieee.li/pdf/viewgraphs/introduction_to_orthogonal_frequency_division_multiplex.pdf Një Hyrje në Teknologjinë e Multipleksit Ortogonal të Ndarjes së Frekuencës] * [https://web.archive.org/web/20091229213334/http://www.supelec.fr/d2ri/flexibleradio/cours/ofdmtutorial.pdf Hyrje e shkurtër në OFDM] – Tutorial i shkruar nga Prof. Debbah, drejtues i Katedrës Alcatel-Lucent mbi radion fleksibile. * [http://www.digitaltvbooks.com/cofdm.pdf Tutorial i shkurtër falas mbi COFDM] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110710125129/http://www.digitaltvbooks.com/cofdm.pdf|date=2011-07-10}} nga Mark Massel, më parë në STMicroelectronics dhe në industrinë e televizionit dixhital për shumë vite. * [http://www.digitaltvbooks.com/ Një libër popullor si për COFDM ashtu edhe për ATSC të SHBA-së.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110202200842/http://digitaltvbooks.com/|date=2011-02-02}} nga Mark Massel * [http://www.etti.unibw.de/labalive/experiment/ofdmstepbystep/ Transmetimi OFDM hap pas hapi – eksperiment online] * [http://www.vpiphotonics.com/Applications/TransmissionSystems/ModFormat_OFDM.php#app Simulimi i sistemeve optike OFDM] {{Reflist}}{{Authority control}}{{Audio broadcasting}} 00mcf7t1kch4xc86wpdetrexat7hw3l 2808566 2808563 2025-06-10T21:37:16Z Dp180715100003 171191 2808566 wikitext text/x-wiki   Në [[Telekomunikimet|telekomunikacion]], '''Multipleksimi me ndarje frekuencore ortogonale''' ('''OFDM''') është një lloj transmetimi dixhital që përdoret në modulimin dixhital për kodimin e të dhënave dixhitale (binare) në disa frekuenca bartëse. OFDM është zhvilluar në një skemë të njohur për komunikim dixhital me brez të gjerë, të përdorur në aplikacione të tilla si televizioni dixhital dhe transmetimi audio, [[qasja në internet]] [[Linja e Abonentit Digjital|DSL]], [[Rrjeti pa tela|rrjetet pa tel]], rrjetet e linjave të energjisë dhe komunikimet mobile [[4G]]/[[5G]].<ref name="ergen">{{Cite book |last=[[Mustafa Ergen]] |title=Mobile Broadband: including WiMAX and LTE |publisher=Springer Science+Business Media |year=2009 |isbn=978-0-387-68189-4 |doi=10.1007/978-0-387-68192-4}}</ref> OFDM është një skemë multipleksimi me ndarje frekuencore (FDM) që u prezantua nga Robert W. Chang i Bell Labs në vitin 1966.<ref>{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. B. |date=November 2009 |title=The history of orthogonal frequency-division multiplexing |journal=IEEE Communications Magazine |publisher=IEEE Communications Magazine ( Volume: 47, Issue: 11, November 2009 ) |volume=47 |issue=11 |pages=26–35 |doi=10.1109/MCOM.2009.5307460}}</ref><ref name="chang">{{Cite journal |last=Chang |first=R. W. |year=1966 |title=Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission |journal=Bell System Technical Journal |volume=45 |issue=10 |pages=1775–1796 |doi=10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x}}</ref><ref name="patent">{{Cite patent|title=Orthogonal frequency multiplex data transmission system}}</ref> Në OFDM, rrjedha hyrëse e bitëve që përfaqëson të dhënat që do të dërgohen, ndahet në rrjedha të shumta. Transmetohen sinjale të shumëfishta ortogonale të nënbartësve me spektra mbivendosëse, me secilën bartëse të moduluar me [[bit]] nga rrjedha hyrëse, kështu që bita të shumëfishtë transmetohen paralelisht. Demodulimi bazohet në algoritmet e transformimit të shpejtë të Furierit. OFDM u përmirësua nga Weinstein dhe Ebert në vitin 1971 me futjen e një intervali mbrojtës, duke ofruar ortogonalitet më të mirë në kanalet e transmetimit të ndikuara nga përhapja me rrugë të shumta.<ref name="weinstein">{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. |last2=Ebert |first2=P. |date=October 1971 |title=Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform |journal=IEEE Transactions on Communication Technology |volume=19 |issue=5 |pages=628–634 |doi=10.1109/TCOM.1971.1090705}}</ref> Çdo nën-bartës (sinjal) modulohet me një skemë konvencionale modulimi (siç është modulimi i amplitudës kuadratike ose çelësimi i zhvendosjes së fazës) me një shpejtësi të ulët simbolesh. Kjo mban normat totale të të dhënave të ngjashme me skemat konvencionale të modulimit me një bartës të vetëm në të njëjtën gjerësi brezi. [[Skeda:Raised-cosine-ISI.svg|djathtas|parapamje| Impulset e njëpasnjëshme me kosinus të ngritur, që tregojnë vetinë e mungesës së ndërhyrjes ndërsimbolike (zero-ISI); këto ngjajnë shumë me spektrin e fuqisë së OFDM (domeni i frekuencës).]] Avantazhi kryesor i OFDM ndaj skemave me një bartës të vetëm është aftësia e tij për t'u përballur me kushte të vështira të kanalit (për shembull, zbutja e frekuencave të larta në një tel bakri të gjatë, ndërhyrja me brez të ngushtë dhe zbehja selektive në frekuencë për shkak të rrugëve të shumta) pa nevojën për filtra të ndërlikuar barazimi. Barazimi i kanalit thjeshtohet sepse OFDM mund të shihet si përdorimi i shumë sinjale me brez të ngushtë të moduluar ngadalë në vend të një sinjali me brez të gjerë të moduluar shpejt. Norma e ulët e simboleve e bën të përballueshme përdorimin e një intervali mbrojtës midis simboleve, duke bërë të mundur eleminimin e ndërhyrjes ndërmjet simboleve (ISI) dhe përdorimin e jehonave dhe përhapjes kohore (në televizionin analog të dukshme si hije dhe turbullirë, respektivisht) për të arritur një fitim diversiteti, pra një përmirësim të raportit sinjal-zhurmë. Ky mekanizëm lehtëson gjithashtu projektimin e rrjeteve me një frekuencë të vetme (SFN) ku disa transmetues ngjitur dërgojnë të njëjtin sinjal njëkohësisht në të njëjtën frekuencë, pasi sinjalet nga transmetues të ndryshëm në distancë mund të rikombinohen në mënyrë konstruktive, duke shmangur ndërhyrjet e një sistemi tradicional me një bartës të vetëm. Në '''multipleksimin e koduar ortogonal me ndarje frekuencore''' ('''COFDM'''), aplikohet korrigjimi i gabimit përpara (kodimi konvolucional) dhe ndërthurja kohë/frekuencë në sinjalin që transmetohet. Kjo bëhet për të kapërcyer gabimet në kanalet e komunikimit mobil të ndikuara nga përhapja me shumë rrugë dhe [[Efekti i Dopplerit|efektet Doppler]]. COFDM u prezantua nga Alard në vitin 1986<ref name="EBU">{{Cite web |date=August 1987 |title=Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers |url=https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf |publisher=EBU Technical Review n°224, p.187}}</ref><ref>{{Cite journal |last=Le Floch |first=B. |last2=Alard |first2=M. |last3=Berrou |first3=C. |year=1995 |title=Coded orthogonal frequency division multiplex &#91;TV broadcasting&#93; |url=http://www.kn-s.dlr.de/People/Kaiser/Papers/VTC99_Robertson_Kaiser.ps |journal=Proceedings of the IEEE |volume=83 |issue=6 |pages=982–996 |doi=10.1109/5.387096 |url-access=subscription |archive-url=https://web.archive.org/web/20140703191957/http://www.kn-s.dlr.de/People/Kaiser/Papers/VTC99_Robertson_Kaiser.ps |archive-date=2014-07-03}}</ref> për Transmetimin Dixhital Audio për Projektin Eureka 147. Në praktikë, OFDM është përdorur në kombinim me këtë lloj kodimi dhe ndërthurje, kështu që termat COFDM dhe OFDM përdoren së bashku në aplikime të zakonshme.<ref>{{Cite journal |last=Akansu |first=Ali |display-authors=etal |year=1998 |title=Orthogonal transmultiplexers in communication: a review |url=http://www.lss.supelec.fr/files/UGllcnJlIERVSEFNRUw=_00668551(TSP1998).pdf |url-status=dead |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |publisher=IEEE Trans. On Signal Processing, Vol. 46, No. 4, April 1998 |volume=46 |issue=4 |pages=979–995 |bibcode=1998ITSP...46..979D |citeseerx=10.1.1.46.3342 |doi=10.1109/78.668551 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220401013025/http://www.lss.supelec.fr/files/UGllcnJlIERVSEFNRUw=_00668551(TSP1998).pdf |archive-date=2022-04-01 |access-date=2019-09-24}}</ref><ref>{{Cite web |last=Yang |first=James Ching-Nung |date=October 10, 2001 |title=What is OFDM and COFDM? |url=http://sna.csie.ndhu.edu.tw/~cnyang/MCCDMA/tsld004.htm |access-date=2017-04-16 |publisher=Department of Computer Science and Information Engineering National Dong Hwa University |location=Shoufeng, Hualien, Taiwan}}</ref> == Shembull i aplikacioneve == Lista e mëposhtme përmbledh standardet dhe produktet ekzistuese të bazuara në OFDM. Për më shumë detaje, shihni seksionin e Përdorimit në fund të artikullit. === Versioni me tela i njohur kryesisht si Transmetim Diskret me Shumë tone (DMT) === * Qasje me brez të gjerë ADSL dhe VDSL nëpërmjet instalimeve elektrike [[Bakri|prej bakri]] POTS * DVB-C 2, një version i përmirësuar i standardit të televizionit kabllor dixhital DVB-C * Komunikimi i linjës së energjisë (PLC) * ITU-T G.hn, një standard që ofron rrjetëzim lokal me shpejtësi të lartë të instalimeve elektrike ekzistuese në shtëpi (linja elektrike, linja telefonike dhe kabllo koaksiale)<ref name="TOVIM14">{{Cite book |last=Ben-Tovim, Erez |title=MIMO Power Line Communications |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=457–472 |chapter=ITU G.hn - Broadband Home Networking |doi=10.1201/b16540-16 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}</ref> * Modemet e linjës telefonike TrailBlazer * Multimedia mbi rrjetin shtëpiak Coax Alliance (MoCA) * DOCSIS 3.1 Ofrimi i internetit me brez të gjerë === Pa tela === * Radioja [[Rrjeti lokal pa tela|LAN pa tel]] (WLAN) ndërfaqet IEEE 802.11a, g, n, [[Wi-Fi 5|ac]], ah dhe HIPERLAN/2 * Sistemet dixhitale të radios DAB/EUREKA 147, DAB+, Radio Dixhitale Mondiale, Radio HD, T-DMB dhe ISDB-TSB * Sistemet televizive dixhitale tokësore DVB-T dhe ISDB-T * Sistemet tokësore të televizionit celular DVB-H, T-DMB, ISDB-T dhe lidhja e përparme MediaFLO * Implementimi [[Rrjeti i Zonës Personale|i rrjetit personal]] pa tel (PAN) me brez të gjerë ultra të gjerë (UWB) IEEE 802.15.3a i sugjeruar nga WiMedia Alliance * Wi-SUN (Rrjet i Gjithanshëm dhe i Mençur) Teknologjia e hyrjes së shumëfishtë e bazuar në OFDM, OFDMA, përdoret gjithashtu në disa [[Rrjeti celular|rrjete celulare]] [[4G]] dhe para-4G, standardet e internetit mobil me brez të gjerë, WLAN-in të gjeneratës së ardhshme dhe në pjesën kabllore të rrjeteve [[Fibër-koaksial hibride|hibride me fibër-koaksial]]:  * Modaliteti i lëvizshmërisë së standardit IEEE 802.16e (ose Mobile- WiMAX ) të aksesit [[Rrjeti metropolitan|pa tel MAN]] / broadband wireless access (BWA) pa tel * Standardi i aksesit pa tel të internetit me brez të gjerë mobil (MBWA) IEEE 802.20 * Lidhja zbritëse e standardit të internetit mobil me brez të gjerë të gjeneratës së katërt 3GPP Long Term Evolution (LTE). Ndërfaqja radiofonike më parë quhej ''Qasje e Paketave OFDM me Shpejtësi të Lartë'' (HSOPA), tani quhet Qasje Radio Tokësore UMTS e zhvilluar (E-UTRA) * WLAN [[Wi-Fi 6|IEEE 802.11ax]] * DOCSIS 3.1 Në rrjedhën e sipërme<ref>{{Cite web |title=Specifications Search |url=https://www.cablelabs.com/specifications/search |access-date=2023-10-23 |website=CableLabs |language=en}}</ref> == Karakteristikat kryesore == Përparësitë dhe disavantazhet e listuara më poshtë diskutohen më tej në seksionin e mëposhtëm Karakteristikat dhe parimet e funksionimit. === Përmbledhje e avantazheve === * Efikasitet i lartë spektral krahasuar me skemat e tjera të modulimit me dy banda anësore, spektrin e përhapur, etj. * Mund të përshtatet lehtësisht me kushte të rënda të kanalit pa barazim kompleks të domenit kohor. * I fuqishëm kundër ndërhyrjeve të përbashkëta me brez të ngushtë * I qëndrueshëm ndaj ndërhyrjes ndërsimbolike (ISI) dhe zbehjes së shkaktuar nga përhapja me shumë rrugë * Implementim efikas duke përdorur transformimin e shpejtë të Furierit * Ndjeshmëri e ulët ndaj gabimeve të sinkronizimit të kohës * Filtrat e akorduar të marrësit të nënkanalit nuk kërkohen (ndryshe nga FDM konvencionale) * Lehtëson rrjetet me frekuencë të vetme (SFN) (p.sh., makrodiversitetin e transmetuesve) === Përmbledhje e disavantazheve === * I ndjeshëm ndaj [[Efekti i Dopplerit|zhvendosjes Doppler]] * I ndjeshëm ndaj problemeve të sinkronizimit të frekuencës * Raport i lartë i fuqisë maksimale me mesataren (PAPR), që kërkon qark transmetues linear, i cili vuan nga efikasitet i dobët i energjisë * Humbja e efikasitetit e shkaktuar nga prefiksi ciklik / intervali mbrojtës == Karakteristikat dhe parimet e funksionimit == === Ortogonaliteti === Konceptualisht, OFDM është një metodë e specializuar e multipleksimit me ndarje frekuencore (FDM), me kushtin shtesë që të gjitha sinjalet e nën-bartësve brenda një kanali komunikimi janë ortogonalë ndaj njëri-tjetrit. -Në OFDM, frekuencat e nënbartësve zgjidhen në mënyrë që nën-bartësit të jenë ortogonalë me njëri-tjetrin, që do të thotë se eliminohet ndërhyrja midis nën-kanaleve dhe nuk kërkohen breza mbrojtës ndërmjet bartësve. Kjo e thjeshton shumë projektimin si të [[Transmetuesi|transmetuesit]] ashtu edhe të marrësit; ndryshe nga FDM-ja konvencionale, nuk kërkohet një filtër i veçantë për secilin nën-kanal. Ortogonaliteti kërkon që '''hapësira midis nën-bartësve''' të jetë <math>\scriptstyle\Delta f \,=\, \frac{k}{T_U}</math> [[Herci|Hertz]], ku ''T'' _U [[sekonda]] është kohëzgjatja e dobishme e simbolit (madhësia e dritares në anën e marrësit), dhe ''k'' është një numër i plotë pozitiv, zakonisht i barabartë me 1. Ky kusht nënkupton që çdo frekuencë mbajtëse kryen ''k'' cikle të plota më shumë për periudhën e simbolit sesa bartësi i mëparshëm. Prandaj, me ''N'' nën-bartës, gjerësia totale e brezit të kalimit do të jetë ''B'' ≈ ''N'' ·Δ ''f'' (Hz). Ortogonaliteti mundëson gjithashtu efikasitet të lartë spektral, me një shpejtësi totale simbolesh afër shpejtësisë Nyquist për sinjalin ekuivalent të brezit bazë (domethënë, afër gjysmës së shpejtësisë Nyquist për sinjalin fizik të brezit të kalimit me dy anë). Pothuajse i gjithë brezi i frekuencave në dispozicion mund të përdoret. OFDM në përgjithësi ka një spektër pothuajse 'të bardhë', duke i dhënë atij veti të favorshme të ndërhyrjes elektromagnetike në lidhje me përdoruesit e tjerë të të njëjtit kanal. : Një shembull i thjeshtë: Një kohëzgjatje e dobishme e simbolit ''T'' _U = 1&nbsp;ms do të kërkonte një hapësirë midis nën-bartësve prej <math>\scriptstyle\Delta f \,=\, \frac{1}{1\,\mathrm{ms}} \,=\, 1\,\mathrm{kHz}</math> (ose një shumëfish i plotë i kësaj) për ortogonalitet. ''N'' = 1,000 nën-bartës, do të rezultonin në një gjerësi brezi total të kalimit prej ''N'' Δf = 1&nbsp;MHz. Për këtë kohë simboli, gjerësia e brezit e kërkuar në teori sipas Nyquist është <math>\scriptstyle\mathrm{BW}=R/2=(N/T_U)/2 = 0.5\,\mathrm{MHz}</math> (gjysma e gjerësisë së brezit të arritur nga skema jonë), ku ''R'' është shpejtësia e bit-eve dhe ku ''N'' = 1,000 mostra për simbol nga FFT. Nëse zbatohet një interval roje (shih më poshtë), kërkesa e gjerësisë së brezit-it sipas Nyquist do të ishte edhe më e ulët. FFT do të rezultonte në ''N'' = 1,000 mostra për simbol. Nëse nuk do të aplikohet asnjë interval mbrojtës, kjo do të rezultonte në një sinjal me vlerë komplekse të brezit bazë me një shpejtësi mostrimi prej 1&nbsp;MHz, gjë që do të kërkonte një gjerësi brezi bazë prej 0.5&nbsp;MHz sipas Nyquist. Megjithatë, sinjali RF i brezit kalimtar prodhohet duke shumëzuar sinjalin e brezit bazë me një formë vale bartëse (domethënë, modulim amplitude me kuadraturë të dyfishtë anësore) që rezulton në një gjerësi të brezit kalimtar prej 1&nbsp;MHz. Një skemë modulimi me një brez të vetëm (SSB) ose brez anësor rudimentar (VSB) do të arrinte pothuajse gjysmën e atij brezi të gjerësisë për të njëjtën shpejtësi simbolesh (domethënë, dy herë më shumë efikasitet spektral për të njëjtën gjatësi alfabeti të simboleve). Megjithatë, është më i ndjeshëm ndaj ndërhyrjes shumëpalëshe. OFDM kërkon sinkronizim frekuence shumë të saktë midis marrësit dhe transmetuesit; çdo devijim frekuence shkakton humbjen e ortogonalitetit të nën-bartësve, duke rezultuar në ndërhyrje midis ''nën-bartësve'' (ICI) (domethënë, ndërveprim të kryqëzuar midis nën-bartësve). Devijimet e frekuencës zakonisht shkaktohen nga mospërputhja e oshilatorëve të transmetuesit dhe marrësit, ose nga [[Efekti i Dopplerit|zhvendosja e Dopplerit]] për shkak të lëvizjes. Ndërsa zhvendosja e Dopplerit vetëm mund të kompensohet nga marrësi, situata përkeqësohet kur kombinohet me shtigje të shumëfishta, pasi reflektimet do të shfaqen në zhvendosje të ndryshme të frekuencave, gjë që është shumë më e vështirë për t'u korrigjuar. Ky efekt zakonisht përkeqësohet me rritjen e shpejtësisë,<ref>{{Cite book |last=Robertson |first=P. |title=Gateway to 21st Century Communications Village. VTC 1999-Fall. IEEE VTS 50th Vehicular Technology Conference |last2=Kaiser |first2=S. |year=1999 |isbn=0-7803-5435-4 |volume=1 |pages=329–333 |chapter=The effects of Doppler spreads in OFDM(A) mobile radio systems |doi=10.1109/vetecf.1999.797150}}</ref> dhe është një faktor i rëndësishëm që kufizon përdorimin e OFDM në automjetet me shpejtësi të lartë. Për të zbutur ICI-në në skenarë të tillë, mund të formësohet secila nën-bartëse në mënyrë që të minimizohet ndërhyrja që rezulton në mbivendosje të nënbartësve jo-ortogonalë.<ref>{{Cite journal |last=Haas |first=R. |last2=Belfiore |first2=J.C. |year=1997 |title=A Time-Frequency Well-localized Pulse for Multiple Carrier Transmission |journal=Wireless Personal Communications |volume=5 |pages=1–18 |doi=10.1023/A:1008859809455}}</ref> Për shembull, një skemë me kompleksitet të ulët e referuar si WCP-OFDM (''Peshimi i Ponderuar i Prefiksit Ciklik Ortogonal të Frekuencës me Ndarje'') përfshin përdorimin e filtrave të shkurtër në daljen e transmetuesit për të kryer një formësim pulsi potencialisht jo-drejtkëndor dhe një rindërtim pothuajse të përsosur duke përdorur barazim me një trokitje të vetme për nënbartës.<ref>{{Cite journal |last=Roque |first=D. |last2=Siclet |first2=C. |year=2013 |title=Performances of Weighted Cyclic Prefix OFDM with Low-Complexity Equalization |url=https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01260517/file/wcp-ofdm-equalization-ieee-sp-letter-submitted.pdf |journal=IEEE Communications Letters |volume=17 |pages=439–442 |doi=10.1109/LCOMM.2013.011513.121997}}</ref> Teknikat e tjera të shtypjes së ICI-së zakonisht e rrisin në mënyrë drastike kompleksitetin e marrësit.<ref>{{Cite journal |last=Jeon |first=W.G. |last2=Chang |first2=K.H. |last3=Cho |first3=Y.S. |year=1999 |title=An equalization technique for orthogonal frequency-division multiplexing systems in time-variant multipath channels |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=47 |pages=27–32 |citeseerx=10.1.1.460.4807 |doi=10.1109/26.747810}}</ref> === Zbatimi duke përdorur algoritmin FFT === Ortogonaliteti mundëson zbatimin efikas të modulatorit dhe demodulatorit duke përdorur algoritmin FFT në anën e marrësit dhe FFT të anasjelltë në anën e dërguesit. Megjithëse parimet dhe disa nga përfitimet janë njohur që nga vitet 1960, OFDM është i popullarizuar sot për komunikimet me brez të gjerë nëpërmjet komponentëve [[Përpunimi numerik i sinjalit|të përpunimit të sinjalit dixhital]] me kosto të ulët që mund të llogarisin në mënyrë efikase FFT-në. Koha për të llogaritur FFT-në e anasjelltë ose FFT-në duhet të jetë më e shkurtër se koha për secilin simbol,<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}</ref>{{Rp|84}} që për shembull për DVB-T {{Nowrap|(FFT 8k)}} nënkupton se llogaritja duhet të kryhet në 896 µs ose më pak. Për një FFT me 8192 pika kjo mund të përafrohet me:<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}<cite class="citation thesis cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFEric_Lawrey1997">Eric Lawrey (October 1997). [https://web.archive.org/web/20120914014043/http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf ''The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison''] <span class="cs1-format">(PDF)</span> (B.E.). Archived from [http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2012-09-14<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-28</span></span>.</cite></ref>  : <math>\begin{align} \mathrm{MIPS} &= \frac {\mathrm{computational\ complexity}}{T_\mathrm{symbol}} \times 1.3 \times 10^{-6} \\ &= \frac{147\;456 \times 2}{896 \times 10^{-6}} \times 1.3 \times 10^{-6} \\ &= 428 \end{align}</math> * MIPS: Milion instruksione për sekondë iKërkesa llogaritëse rritet afërsisht në mënyrë lineare me madhësinë e FFT-së, kështu që një FFT me madhësi të dyfishtë ka nevojë për dyfishin e kohës dhe anasjelltas.<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}<cite class="citation thesis cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFEric_Lawrey1997">Eric Lawrey (October 1997). [https://web.archive.org/web/20120914014043/http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf ''The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison''] <span class="cs1-format">(PDF)</span> (B.E.). Archived from [http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2012-09-14<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-28</span></span>.</cite></ref> {{Rp|83}} Si krahasim, një CPU Intel Pentium III me 1.266&nbsp;GHz është në gjendje të llogarisë një FFT {{Nowrap|8192 point}} në {{Nowrap|576 µs}} duke përdorur FFTW.<ref>{{Cite web |date=2006-06-20 |title=1.266 GHz Pentium 3 |url=http://www.fftw.org/speed/Pentium3-1.266GHz/ |website=fftw.org}}</ref> Intel Pentium M në 1.6&nbsp;GHz e bën këtë në {{Nowrap|387 µs.}}<ref>{{Cite web |date=2006-06-20 |title=1.6 GHz Pentium M (Banias), GNU compilers |url=http://www.fftw.org/speed/PentiumM-1.6GHz-gcc/ |website=fftw.org}}</ref> [[Intel Core|Intel Core Duo]] në 3.0&nbsp;GHz e bën këtë në {{Nowrap|96.8 µs}}.<ref>{{Cite web |date=2006-10-09 |title=3.0 GHz Intel Core Duo, Intel compilers, 32-bit mode |url=http://www.fftw.org/speed/CoreDuo-3.0GHz-icc/ |website=fftw.org}}</ref> === Intervali mbrojtës për eliminimin e ndërhyrjes ndërmjet simboleve === Një parim kyç i OFDM është se skemat e modulimit me normë të ulët simbolesh (d.m.th., ku simboliteti është relativisht i gjatë krahasuar me karakteristikat kohore të kanalit) vuajnë më pak nga ndërhyrja ndërsimbolike e shkaktuar nga përhapja me rrugë të shumta, është e dobishme të transmetohet paralelisht një numër rrjedhash me shpejtësi të ulët në vend të një rrjedhe të vetme me shpejtësi të lartë. Meqenëse kohëzgjatja e secilit simbol është e gjatë, është e mundur të futet një interval mbrojtës midis simboleve OFDM, duke eliminuar kështu ndërhyrjen ndërmjet simboleve. Intervali mbrojtës eliminon nevojën për një filtër filtër që formëson pulsin dhe zvogëlon ndjeshmërinë ndaj problemeve të sinkronizimit kohor. : Një shembull i thjeshtë: Nëse dikush dërgon një milion simbole në sekondë duke përdorur modulim konvencional me një bartës të vetëm përmes një kanali pa tel, atëherë kohëzgjatja e secilit simbol do të ishte një mikrosekondë ose më pak. Kjo imponon kufizime të rrepta në sinkronizim dhe bën të domosdoshme heqjen e ndërhyrjes nga rrugët e shumta. Nëse të njëjtat milion simbole për sekondë shpërndahen midis një mijë nën-kanaleve, kohëzgjatja e çdo simboli mund të jetë një mijë herë më e gjatë (domethënë, një milisekondë) për ortogonalitet me afërsisht të njëjtën gjerësi brezi. Supozojmë se një interval mbrojtës prej 1/8 të gjatësisë së simbolit është futur midis secilit simbol. Ndërhyrja ndërsimbolike mund të shmanget nëse përhapja kohore nga rrugët e shumta (koha midis marrjes së jehonës së parë dhe të fundit) është më e shkurtër se intervali mbrojtës (domethënë, 125 mikrosekonda). Kjo korrespondon me një ndryshim maksimal prej 37.5 kilometrash midis gjatësive të shtigjeve. Parashtesa ciklike, e cila transmetohet gjatë intervalit mbrojtës, përbëhet nga fundi i simbolit OFDM të kopjuar në intervalin mbrojtës, dhe intervali mbrojtës transmetohet i ndjekur nga simboli OFDM. Qëllimi i përfshirjes së një kopjeje të fundit të simbolit OFDM në intervalin mbrojtës është të mundësojë që marrësi të kryejë integrimin mbi një numër të plotë ciklesh sinusoidale për secilën shteg të shumëfishtë gjatë procesit të demodulimit OFDM me anë të transformimit të shpejtë të Furierit (FFT). [[Skeda:OFDMCyclicPrefixInsertion.svg|qendër|800x800px]] Në disa standarde si Ultrawideband, për të optimizuar fuqinë e transmetimit, prefiksi ciklik anashkalohet dhe asgjë nuk transmetohet gjatë intervalit mbrojtës. Në këto raste, marrësi duhet të simulojë funksionalitetin e prefiksit ciklik duke kopjuar pjesën përfundimtare të simbolit OFDM dhe duke e shtuar atë në fillim të simbolit. === Barazimi i thjeshtuar === Efektet e kushteve të kanalit të selektueshëm në frekuencë, si zbehja e shkaktuar nga përhapja me shtigje të shumëfishta, mund të konsiderohen si konstante (të sheshta) brenda një nën-kanali OFDM, nëse nën-kanali është mjaftueshëm i ngushtë në brezin e frekuencës (d.m.th., nëse numri i nën-kanaleve është mjaft i madh). Kjo mundëson barazimin e domenit të frekuencës te marrësi, i cili është shumë më i thjeshtë se barazimi i domenit kohor i përdorur në modulimin konvencional me një bartës të vetëm. Në OFDM, barazuesi duhet vetëm të shumëzojë çdo nën-bartës të zbuluar (çdo koeficient Furier) në çdo simbol OFDM me një [[Numri kompleks|numër kompleks]] konstant, ose një vlerë që ndryshohet rrallë. Në një nivel themelor, barazuesit dixhitalë më të thjeshtë janë më të mirë sepse kërkojnë më pak operacione, gjë që përkthehet në më pak gabime përafrimi në barazues. Këto gabime të përafrimit mund të shihen si zhurmë numerike dhe janë të pashmangshme. : Shembulli ynë: Barazimi OFDM në shembullin numerik të mësipërm do të kërkonte një shumëzim me vlerë komplekse për nën-bartës dhe simbol (p.sh., <math>\scriptstyle N \,=\, 1000</math> shumëzime komplekse për simbol OFDM; dmth., një milion shumëzime për sekondë, te marrësi). Algoritmi FFT kërkon <math>\scriptstyle N \log_2 N \,=\, 10,000</math> [kjo është e pasaktë: më shumë se gjysma e këtyre shumëzimeve komplekse janë të parëndësishme, dmth = deri në 1 dhe nuk janë zbatuar në softuer ose pajisje kompjuterike]. shumëzimet me vlera komplekse për simbol OFDM (domethënë, 10 milionë shumëzime për sekondë), si në anën e marrësit ashtu edhe në atë të transmetuesit. Kjo duhet të krahasohet me rastin përkatës të modulimit me një bartës të vetëm prej një milion simbolesh/sekondë të përmendur në shembull, ku barazimi i përhapjes kohore prej 125 mikrosekondash duke përdorur një [[Filtri me përgjigje impulsive të fundme|filtër FIR]] do të kërkonte, në një implementim naiv, 125 shumëzime për simbol (domethënë, 125 milionë shumëzime për sekondë). Teknikat FFT mund të përdoren për të zvogëluar numrin e shumëzimeve për një barazues në domenin kohor të bazuar në [[Filtri me përgjigje impulsive të fundme|filtër FIR]] në një numër të krahasueshëm me OFDM, me koston e vonesës midis marrjes dhe dekodimit, e cila gjithashtu bëhet e krahasueshme me OFDM. Nëse aplikohet modulimi diferencial si DPSK ose DQPSK në secilin nën-bartës, barazimi mund të anashkalohet tërësisht, pasi këto skema jokohërente janë të pandjeshme ndaj ndryshimeve të ngadalta të amplitudës dhe shtrembërimit të fazës. Në një farë mënyre, Përmirësimet në barazimin me përgjigje impulsive të fundme FIR përmes përdorimit të transformimeve të shpejta të Furierit FFT ose FFT-ve të pjesshme dërgojnë matematikisht më afër OFDM-së,  por teknika OFDM është më e lehtë për t’u kuptuar dhe zbatuar. Për më tepër, nën-kanalet mund të përshtaten në mënyrë të pavarur në mënyra të tjera përveç ndryshimit të koeficientëve të barazimit, siç është kalimi midis modeleve të ndryshme të konstelacionit QAM dhe skemave të korrigjimit të gabimeve për t’iu përshtatur karakteristikave individuale të zhurmës dhe ndërhyrjes së nën-kanaleve.{{Qartëso|date=January 2011}}<sup class="noprint Inline-Template" style="margin-left:0.1em; white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="The text near this tag may need clarification or removal of jargon. (January 2011)">nevojitet sqarim</span></nowiki>''&#x5D;</sup> Disa nga nën-bartësit në disa nga simbolet OFDM mund të mbajnë sinjale pilot për matjen e kushteve të kanalit<ref>{{Cite journal |vauthors=Coleri S, Ergen M, Puri A, Bahai A |date=Sep 2002 |title=Channel estimation techniques based on pilot arrangement in OFDM systems |journal=IEEE Transactions on Broadcasting |volume=48 |issue=3 |pages=223–229 |doi=10.1109/TBC.2002.804034}}</ref> (domethënë, përfitimin dhe zhvendosjen e fazës së barazuesit për çdo nën-bartës). Sinjalet e pilotëve dhe simbolet e trajnimit (preambulat) mund të përdoren gjithashtu për sinkronizimin e kohës (për të shmangur ndërhyrjen ndërsimbolike, ISI) dhe sinkronizimin e frekuencës (për të shmangur ndërhyrjen ndër-bartësore, ICI, të shkaktuar nga zhvendosja Doppler). OFDM fillimisht u përdor për komunikime me tela dhe komunikime pa tel statike. Megjithatë, me një numër në rritje të aplikacioneve që veprojnë në mjedise shumë të lëvizshme, efekti i zbehjes dispersive të shkaktuar nga një kombinim i përhapjes me rrugë të shumëta dhe [[Efekti i Dopplerit|zhvendosjes doppler]] është më i rëndësishëm. Gjatë dekadës së fundit, janë bërë kërkime mbi mënyrën e barazimit të transmetimit OFDM mbi kanalet me përzgjedhje të dyfishtë.<ref>{{Cite journal |vauthors=Zemen T, Mecklenbrauker CF |date=Sep 2005 |title=Time-Variant Channel Estimation Using Discrete Prolate Spheroidal Sequences |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=53 |issue=9 |pages=3597–3607 |bibcode=2005ITSP...53.3597Z |citeseerx=10.1.1.60.9526 |doi=10.1109/TSP.2005.853104}}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Tang Z, Cannizzaro RC, Leus G, Banelli P |date=May 2007 |title=Pilot-Assisted Time-Varying Channel Estimation for OFDM Systems |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=55 |issue=5 |pages=2226–2238 |bibcode=2007ITSP...55.2226T |citeseerx=10.1.1.418.2386 |doi=10.1109/TSP.2007.893198}}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Hrycak T, Das S, Matz G, Feichtinger HG |date=Aug 2010 |title=Low Complexity Equalization for Doubly Selective Channels Modeled by a Basis Expansion |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=58 |issue=11 |pages=5706–5719 |bibcode=2010ITSP...58.5706H |doi=10.1109/TSP.2010.2063426}}</ref> === Kodimi i kanalit dhe ndërthurja === OFDM përdoret gjithmonë në lidhje me kodimin e kanalit (korrigjimi i gabimit përpara) dhe pothuajse gjithmonë përdor ndërthurjen e frekuencës dhe/ose kohës. Ndërthurja e frekuencës (nën-bartësit) rrit rezistencën ndaj kushteve të kanalit selektiv të frekuencës, siç është zbehja. Për shembull, kur një pjesë e gjerësisë së brezit të kanalit zbehet, ndërthurja e frekuencës siguron që gabimet e biteve, të cilat do të rezultonin nga nën-bartës në pjesën e zbehur të gjerësisë së brezit, të shpërndahen në rrjedhën e biteve në vend që të jenë të përqendruara. Në mënyrë të ngjashme, ndërthurja kohore siguron që bitet, të cilat fillimisht janë afër njëri-tjetrit në rrjedhën e biteve, të transmetohen të ndara në kohë, duke zbutur kështu efektet e zbehjes së rëndë, siç mund të ndodhë gjatë lëvizjes me shpejtësi të lartë. Megjithatë, ndërthurja kohore sjell pak përfitime në kanalet që zbehen ngadalë, siç është rasti i marrjes stacionare, dhe ndërthurja frekuencore ofron pak ose aspak përfitime për kanalet me brez të ngushtë që vuajnë nga zbehja e sheshtë (ku i gjithë brezi i kanalit zbehet në të njëjtën kohë). Arsyeja pse ndërthurja përdoret në OFDM është përpjekja për të shpërndarë gabimet në rrjedhën e biteve që i paraqitet dekoduesit të korrigjimit të gabimeve, pasi kur këta dekodues përballen me një përqendrim të lartë gabimesh, ata nuk arrijnë të korrigjojnë të gjitha gabimet e biteve, duke rezultuar në një shpërthim gabimesh të pakorrigjuara. Një dizajn i ngjashëm i kodimit të të dhënave audio e bën riprodhimin e diskut kompakt (CD) më të qëndrueshëm. Një lloj klasik i kodimit korrigjues të gabimeve që përdoret në sistemet e bazuara në OFDM është kodimi konvolucional, shpesh i bashkuar me kodimin Reed-Solomon. Zakonisht, implementohet një ndërthurje shtesë (përveç ndërthurjes kohore dhe frekuencore të përmendur më lart) mes dy shtresave të kodimit. Zgjedhja për kodimin Reed-Solomon si kod për korrigjimin e gabimeve të jashtme bazohet në vëzhgimin se dekoduesi Viterbi, i përdorur për dekodimin konvolucional të brendshëm, prodhon shpërthime të shkurtra gabimesh kur ka një përqendrim të lartë gabimesh, dhe kodet Reed-Solomon janë natyrshëm të përshtatshme për të korrigjuar shpërthime të tilla gabimesh. Sistemet më të reja, megjithatë, zakonisht tani përdorin lloje pothuajse optimale të kodeve për korrigjimin e gabimeve që zbatojnë parimin e dekodimit turbo, ku dekoduesi iteron drejt zgjidhjes së dëshiruar. Shembuj të llojeve të tilla të kodimit për korrigjimin e gabimeve përfshijnë kodet turbo dhe kodet LDPC, të cilat performojnë afër limitit Shannon për kanalin Additive White Gaussian Noise (AWGN). Disa sisteme që kanë zbatuar këto kode i kanë bashkuar ato me kodet Reed-Solomon (për shembull në sistemin MediaFLO) ose kodet BCH (në sistemin DVB-S2) për të përmirësuar një minimum gabimi të natyrshëm në këto kode në raporte të larta sinjal-zhurmë.<ref name="bookMPLC">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=978-1-4665-5753-6 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |page=25 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M}}</ref> === Transmetim adaptiv === Qëndrueshmëria ndaj kushteve të rënda të kanalit mund të përmirësohet më tej nëse informacioni rreth kanalit dërgohet përmes një kanali kthyes. Bazuar në këtë informacion kthyes, mund të zbatohen modulimi adaptiv, kodimi i kanalit dhe alokimi i fuqisë për të gjithë nën-bartësit, ose individualisht për çdo nën-bartës. Në rastin e fundit, nëse një diapazon i caktuar frekuencash vuan nga ndërhyrjet ose zbehja, bartësit brenda atij diapazoni mund të çaktivizohen ose të funksionojnë më ngadalë duke aplikuar modulim ose kodim gabimi më të fuqishëm në ato nën-bartës. Termi''' '''('''DMT''') nënkupton sisteme komunikimi të bazuara në OFDM që e përshtatin transmetimin sipas kushteve të kanalit individualisht për secilin nën-bartës, me anë të të ashtuquajturit ''ngarkim biti''. Shembuj janë ADSL dhe VDSL. Shpejtësitë e transmetimit nga klienti (upstream) dhe drejt klientit (downstream) mund të rregullohen duke ndarë më shumë ose më pak nënkanale (carriers) për secilin qëllim. Disa forma të DSL-së që përshtatet me shpejtësinë e përdorin këtë veçori në kohë reale, duke e përshtatur shpejtësinë e transmetimit (bitrate) me ndërhyrjet në kanal dhe duke ndarë gjerësinë e brezit (bandwidth) atij përdoruesi që e ka më shumë nevojë. === OFDM e zgjeruar me hyrje të shumëfishtë === {{Authority control}}OFDM në formën e tij primare konsiderohet si një teknikë modulimi dixhital dhe jo një metodë hyrjeje në kanale me shumë përdorues, pasi përdoret për të transferuar një rrjedhë të vetme bit-esh përmes një kanali komunikimi duke përdorur një sekuencë simbolesh OFDM. Megjithatë, OFDM mund të kombinohet me metoda të shumëfishtë hyrjesh duke përdorur ndarjen e përdoruesve në bazë të kohës, frekuencës ose kodimit. Në aksesin e shumëfishtë ortogonal me ndarje frekuencore (OFDMA), qasja e shumëfishtë me ndarje të frekuencës realizohet duke alokuar nën-kanale të ndryshme OFDM për përdorues të ndryshëm. OFDMA mbështet cilësi të diferencuar të shërbimit duke caktuar një numër të ndryshëm nën-bartësish për përdorues të ndryshëm në një mënyrë të ngjashme si në CDMA, dhe kështu mund të shmangen skema komplekse të planifikimit të paketave ose kontrollit të hyrjes në medium. OFDMA përdoret në: * mënyra e lëvizshmërisë së standardit IEEE 802.16 Wireless MAN, i njohur zakonisht si WiMAX, * standardi IEEE 802.20 mobile Wireless MAN, i njohur zakonisht si MBWA, * standardi i internetit me brez të gjerë celular të gjeneratës së katërt 3GPP Long Term Evolution (LTE) downlink. Ndërfaqja e radios më parë quhej Qasje e Paketave OFDM me Shpejtësi të Lartë (HSOPA), tani quhet Qasje Radio Tokësore UMTS e Evolved ( E-UTRA ). * standardi i rrjetit celular të gjeneratës së pestë 3GPP 5G NR (New Radio) për lidhjen dalëse dhe dalëse. 5G NR është pasardhësi i LTE. * projekti Qualcomm / 3GPP2 Ultra Mobile Broadband (UMB) tashmë i shuar, i menduar si pasardhës i CDMA2000, por i zëvendësuar nga LTE. OFDMA është gjithashtu një metodë e mundshme hyrëse për ''Rrjetet Rajonale Pa Tel'' (WRAN) IEEE 802.22. Projekti synon të zhvillojë standardin e parë të bazuar në radio kognitive që vepron në spektrin VHF-UHF të ulët (spektri televiziv). * Ndryshimi më i fundit i standardit 802.11, përkatësisht [[Wi-Fi 6|802.11ax]], përfshin OFDMA për efikasitet të lartë dhe komunikim të njëkohshëm. Në hyrjen e shumëfishtë me ndarje kodi me shumë bartës (MC-CDMA), i njohur gjithashtu si OFDM-CDMA, teknika OFDM kombinohet me komunikimin me spektër të shpërndarë CDMA për ndarjen koduese të përdoruesve. Ndërhyrja ndërmjet kanaleve të njëjta mund të zbutet, duke thjeshtuar kështu planifikimin manual të alokimit fiks të kanaleve (FCA) ose duke shmangur skemat komplekse të alokimit dinamik të kanaleve (DCA). === Diversiteti i hapësirës === Në transmetimet e gjera të bazuara në OFDM, marrësit mund të përfitojnë nga marrja e sinjaleve njëkohësisht nga disa transmetues të shpërndarë hapësinorë, pasi transmetuesit ndërhyjnë në mënyrë shkatërruese me njëri-tjetrin vetëm në një numër të kufizuar nën-bartësish, ndërsa në përgjithësi ata përforcojnë mbulimin në një zonë të gjerë. Kjo është shumë e dobishme në shumë vende, pasi lejon funksionimin e rrjeteve kombëtare me një frekuencë të vetme (SFN), ku shumë transmetues dërgojnë të njëjtin sinjal njëkohësisht në të njëjtën frekuencë kanali. SFN-të shfrytëzojnë spektrin e disponueshëm në mënyrë më efektive krahasuar me rrjetet konvencionale të transmetimit me shumë frekuenca (MFN), ku përmbajtja e programit përsëritet në frekuenca të ndryshme bartëse. SFN-të gjithashtu rezultojnë në një rritje të diversitetit për marrësit e pozicionuar në mes të transmetuesve. Zona e mbulimit zgjerohet dhe probabiliteti i ndërprerjes zvogëlohet krahasuar me një MFN, për shkak të rritjes së forcës mesatare të sinjalit të marrë në të gjithë nën-bartësit. Edhe pse intervali i mbrojtjes përmban vetëm të dhëna të tepërta, çka nënkupton se zvogëlon kapacitetin, disa sisteme të bazuara në OFDM, si disa nga sistemet e transmetimit, përdorin qëllimisht një interval të gjatë mbrojtjeje për të mundësuar vendosjen e transmetuesve më larg njëri-tjetrit në një rrjet me frekuencë të vetme (SFN). Intervalet më të gjata të mbrojtjes lejojnë madhësi më të mëdha të qelizave SFN. Një rregull praktik për distancën maksimale mes transmetuesve në një SFN është e barabartë me distancën që një sinjal përshkon gjatë intervalit të mbrojtjes — për shembull, një interval mbrojtjeje prej 200 mikrosekondash do të lejonte që transmetuesit të vendosen 60 km larg njëri-tjetrit. Një ''rrjet me një frekuencë të vetme'' është një formë e makrodiversitetit të transmetuesve. Ky koncept mund të përdoret më tej në ''rrjetet dinamike me frekuencë të vetme'' (DSFN), ku grupimi SFN ndryshon -nga një interval kohor në tjetrin. OFDM mund të kombinohet me forma të tjera të diversitetit hapësinor, për shembull me grupet e antenave dhe kanalet [[Sistemet Multiple-Input-Multiple-Output (MIMO)|MIMO]]. Kjo bëhet në standardet IEEE 802.11 [[Rrjeti lokal pa tela|Wireless LAN]]. === Përforcues linear i fuqisë së transmetuesit === Një sinjal OFDM karakterizohet nga një raport të lartë të fuqisë kulmore-mesatare (PAPR) për shkak se fazat e pavarura të nën-bartësve shpesh kombinohen në mënyrë konstruktive. Menaxhimi i këtij PAPR të lartë kërkon: * Një konvertues dixhital-në-analog (DAC) me rezolucion të lartë në transmetues * Një konvertues analog-dixhital (ADC) me rezolucion të lartë në marrës * Një zinxhir sinjalesh lineare Çdo jo-linearitet në zinxhirin e sinjalit do të shkaktojë shtrembërim të ndërmodulimit që mund të ndikojë në * Rrit nivelin e zhurmës * Mund të shkaktojë ndërhyrje midis operatorëve * Gjeneron rrezatim të rremë jashtë brezit Kërkesa për linearitet është e rreptë, veçanërisht për qarqet e daljes RF të transmetuesit, ku përforcuesit shpesh projektohen të jenë jolinearë për të minimizuar konsumin e energjisë. Në sistemet praktike OFDM, lejohet një sasi e vogël e prerjes së kulmeve për të kufizuar PAPR-në, duke bërë një kompromis të matur kundrejt pasojave të lartpërmendura. Megjithatë, filtri i daljes së transmetuesit, i cili nevojitet për të reduktuar sinjalet jashtë brezit në nivele të ligjshme, ka efektin e rikthimit të niveleve të kulmeve që ishin prerë, prandaj prerja nuk është një metodë efektive për uljen e PAPR-së. Megjithëse efikasiteti spektral i OFDM është tërheqës si për komunikimet tokësore ashtu edhe hapësinore, kërkesat e larta për PAPR deri më tani kanë kufizuar aplikimet e OFDM në sistemet tokësore. Faktori i kreshtës CF (në dB) për një sistem OFDM me ''n'' nën-bartës të pakorreluar është<ref name="Kaehs">{{Cite web |last=Bernhard Kaehs |date=January 2007 |title=The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components |url=https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf |archive-date=2014-07-05 |publisher=Rohde & Schwarz}}</ref> : <math> CF = 10 \log_{10} ( n ) + CF_c </math> ku CF_c është faktori i kreshtës (në dB) për secilën nën-bartëse. (CF_c është 3.01&nbsp;dB për valët sinusoidale të përdorura për modulimin BPSK dhe QPSK). Për shembull, sinjali DVB-T në modalitetin 2K përbëhet nga 1705 nën-bartës secili i moduluar me QPSK, duke rezultuar në një faktor kulmi prej 35.32 dB.<ref name="Kaehs">{{Cite web |last=Bernhard Kaehs |date=January 2007 |title=The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components |url=https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf |archive-date=2014-07-05 |publisher=Rohde & Schwarz}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBernhard_Kaehs2007">Bernhard Kaehs (January 2007). [https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf "The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Rohde & Schwarz. Archived from [https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2014-07-05.</cite></ref> Janë zhvilluar shumë teknika për reduktimin e PAPR (ose faktori i kreshtës), për shembull, bazuar në prerjen iterative.<ref>{{Cite journal |last=Wang |first=Y.-C. |last2=Luo |first2=Z.-Q. |date=January 2011 |title=Optimized Iterative Clipping and Filtering for PAPR Reduction of OFDM Signals |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=59 |issue=1 |pages=33–37 |doi=10.1109/TCOMM.2010.102910.090040}}</ref> Gjatë viteve, janë propozuar qasje të ndryshme të drejtuara nga modele për të ulur PAPR-në në sistemet e komunikimit. Në vitet e fundit, ka pasur një interes në rritje për të eksploruar modele të drejtuara nga të dhënat për reduktimin e PAPR-it, si pjesë e kërkimeve të vazhdueshme në rrjetet e komunikimit nga fundi në fund. Këto modele të drejtuara nga të dhënat ofrojnë zgjidhje inovative dhe hapin drejtime të reja eksplorimi për të adresuar në mënyrë efektive sfidat e paraqitura nga PAPR-i i lartë. Duke shfrytëzuar teknikat e drejtuara nga të dhënat, studiuesit synojnë të përmirësojnë performancën dhe efikasitetin e rrjeteve të komunikimit duke optimizuar përdorimin e fuqisë. Diapazoni dinamik i kërkuar për një marrës FM është {{Nowrap|120 dB}}, ndërsa për DAB kërkohen vetëm rreth 90 dB.<ref name="dabpr">{{Cite book |last=Hoeg |first=Wolfgang |url=https://books.google.com/books?id=T0KSa6w3qH4C&pg=PA333 |title=Digital Audio Broadcasting: Principles and Applications of DAB, DAB + and DMB |last2=Lauterbach |first2=Thomas |publisher=John Wiley & Sons |year=2009 |isbn=9780470746196 |edition=3rd |page=333 |access-date=2013-07-04}}</ref> Për krahasim, çdo bit shtesë për mostër rrit diapazonin dinamik me {{Nowrap|6 dB.}} == Krahasimi i efikasitetit ndërmjet sistemit me një bartës dhe atij me shumë bartës == Performanca e çdo sistemi komunikimi mund të matet përmes efikasitetit të fuqisë dhe efikasitetit të brezit të frekuencës. Efikasiteti i fuqisë përshkruan aftësinë e sistemit të komunikimit për të ruajtur shkallën e gabimit të biteve (BER) të sinjalit të transmetuar në nivele të ulëta të energjisë. Efikasiteti i gjerësisë së brezit pasqyron se sa efikasisht përdoret gjerësia e brezit e alokuar dhe përkufizohet si shpejtësia e transmetimit të të dhënave për herc në një gjerësi të caktuar brezi. Nëse përdoret një numër i madh nënbartësish, efikasiteti i brezit të gjerësisë së sistemit me shumë bartës si OFDM me përdorimin e [[Optical fiber channe|kanalit me fibra optike]] përcaktohet si<ref>{{Cite book |last=William Shieh, Ivan Djordjevic. |title="OFDM for Optical Communications". |publisher=Academic Press |year=2010 |location=525 B Street, Suite 1900, San Diego, California 92101-4495, USA}}</ref> : <math>\eta = 2 \frac{R_s}{B_\text{OFDM}}</math> ku <math>R_s</math> përfaqëson shpejtësinë e simboleve në giga-simbole për sekondë (Gsps), <math>B_\text{OFDM}</math> është gjerësia e brezit të sinjalit OFDM, dhe faktori 2 lidhet me dy gjendjet e polarizimit në fibër. Ekziston një kursim i gjerësisë së brezit duke përdorur modulimin me shumë bartës me multipleksim të ndarjes së frekuencës ortogonale (OFDM). Kështu, gjerësia e brezit për sistemin me shumë bartës është më e vogël në krahasim me sistemin me një bartës, dhe për rrjedhojë efikasiteti i gjerësisë së brezit të sistemit me shumë bartës është më i madh se ai i sistemit me një bartës. {| class="wikitable" !S. nr. ! Lloji i transmisionit ! M në M-QAM ! Numri i nënbartësve ! Shpejtësia e biteve ! Gjatësia e fibrave ! Mori fuqi, në BER prej 10 ⁻⁹ ! Efikasiteti i gjerësisë së brezit |- | 1 | Transportues i vetëm | 64 | 1 | {{Nowrap|10 Gbit/s}} | {{Nowrap|20 km}} | −37.3{{Nbsp}}dBm | 6.0000 |- | 2 | Shumëbartës | 64 | 128 | {{Nowrap|10 Gbit/s}} | {{Nowrap|20 km}} | −36.3{{Nbsp}}dBm | 10.6022 |} Ka vetëm një rritje prej 1 dB në fuqinë e marrësit, por arrijmë një përmirësim prej 76.7% në efikasitetin e gjerësisë së brezit me përdorimin e teknikës së transmetimit me shumë bartës. == Modeli i idealizuar i sistemit == Ky seksion përshkruan një model të thjeshtë dhe të idealizuar të sistemit OFDM, i përshtatshëm për një kanal AWGN që mbetet i pandryshueshëm në kohë. === Transmetues === [[Skeda:OFDM_transmitter_ideal.png|qendër|754x754px]] Një sinjal bartës OFDM është shuma e një numri nën-bartësish ortogonalë, me të dhënat e brezit bazë në secilën nën-bartëse që modulohen në mënyrë të pavarur, zakonisht duke përdorur një lloj modulimi të amplitudës së kuadraturës (QAM) ose modulimi me zhvendosje fazore (PSK). Ky sinjal i përbërë në brezin bazë përdoret zakonisht për të moduluar një bartës kryesor RF. <math>s[n]</math> është një rrjedhë serike e shifrave binare. Me anë të multipleksimit të kundërt, këto fillimisht demultipleksohen në <math>N</math> rrjedha paralele, dhe secila prej tyre hartohet në një rrjedhë simbolesh (potencialisht komplekse) duke përdorur një konstelacion modulimi (QAM, PSK, etj). Vini re se konstelacionet mund të jenë të ndryshme, prandaj disa rrjedha mund të mbajnë një shkallë më të lartë bit-esh se të tjerat. Një transformim i anasjelltë i shpejtë i Furierit FFT llogaritet për çdo grup simbolesh, duke rezultuar në një grup mostrash komplekse në domenin kohor. Këto mostra më pas përzihen në mënyrë kuadrature në brezin kalimtar në mënyrën standarde. Komponentët realë dhe imagjinarë fillimisht konvertohen në domenin analog duke përdorur konvertues dixhitalë-në-analogë (DAC); sinjalet analoge përdoren më pas për të moduluar valët kosinusale dhe sinusoidale në frekuencën bartëse, <math>f_\text{c}</math>, përkatësisht. Këto sinjale më pas bashkohen për të formuar sinjalin e transmetimit, <math>s(t)</math>. === Marrës === [[Skeda:OFDM_receiver_ideal.png|qendër|800x800px]] Marrësi kap sinjalin 𝑟(𝑡), i cili pastaj modulohet në mënyrë kuadratike poshtë në brezin bazë duke përdorur valë kosinus dhe sinus në frekuencën bartëse. Kjo gjithashtu krijon sinjale të përqendruara në <math>2 f_\text{c}</math>, kështu që filtrat me kalim të ulët përdoren për t'i refuzuar këto. Sinjalet e brezit bazë më pas mostrohen dhe dixhitalizohen duke përdorur konvertues analog-në-dixhital (ADC), dhe një FFT përpara përdoret për t'u kthyer përsëri në domenin e frekuencës. Kjo kthehet <math>N</math> rrjedha paralele, ku secila prej tyre konvertohet në një rrjedhë binare duke përdorur një detektor të përshtatshëm simbolesh. Këto rrjedha më pas ribashkohen në një rrjedhë serike, <math>\hat{s}[n]</math>, që është një vlerësim i rrjedhës binare origjinale në transmetues. [[Skeda:N-OFDM.jpg|parapamje|500x500px| Sistemi i nënbartësve të sinjaleve OFDM pas FFT]] Në rastin kur përdoren <math>N</math> nën-bartës, dhe secili nën-bartës modulohet duke përdorur <math>M</math> simbole alternative, alfabeti i simboleve OFDM përbëhet nga <math>M^N</math>simbole të kombinuara. Filtri OFDM ekuivalent i kalimit të ulët shprehet si: : <math> \nu(t) = \sum_{k=0}^{N-1} X_k e^{j2\pi kt/T},\quad 0 \le t < T, </math> ku <math>\{X_k\}</math> janë simbolet e të dhënave, <math>N</math> është numri i nën-bartësve, dhe <math>T</math> është koha e simbolit OFDM. Hapësira ndërmjet nën-bartësve prej <math display="inline">\frac{1}{T}</math> i bën ata ortogonalë gjatë çdo periudhe simboli; kjo veti shprehet si: : <math>\begin{align} &\frac{1}{T}\int_0^{T}\left(e^{j2\pi k_1 t/T}\right)^* \left(e^{j2\pi k_2t/T}\right)dt \\ {}={} &\frac{1}{T}\int_0^{T} e^{j2\pi\left(k_2 - k_1\right)t/T}dt = \delta_{k_1 k_2} \end{align}</math> ku <math>(\cdot)^*</math> përfaqëson operatorin [[I konjuguari kompleks|e konjugimit kompleks]] dhe <math>\delta\,</math> është [[Funksioni Delta|delta e Kronecker-it]]. Për të eliminuar ndërhyrjen ndërmjet simboleve në kanale me zbehje shumëpalëshe, shtohet një interval mbrojtës me gjatësi <math>T_\text{g}</math> përpara bllokut OFDM. Gjatë këtij intervali, transmetohet një ''parashtesë ciklike'' në mënyrë të tillë që sinjali në interval <math>-T_\text{g} \le t < 0</math> është i barabartë me sinjalin në intervalin <math>(T - T_\text{g}) \le t < T</math>. Kështu, sinjali OFDM me parashtesë ciklike është: : <math>\nu(t) = \sum_{k=0}^{N-1}X_k e^{j2\pi kt/T}, \quad -T_\text{g} \le t < T</math> Filtri i sinjalit të kalimit të ulët i përmendur më lart mund të jetë me vlerë reale ose komplekse. Sinjalet ekuivalente të kalimit të ulët me vlerë reale zakonisht transmetohen në brezin bazë—aplikacionet me kabllo, si DSL, ndjekin këtë qasje. Për aplikacionet pa tel, sinjali i kalimit të ulët është zakonisht me vlerë komplekse; në këtë rast, sinjali i transmetuar konvertohet lart në një frekuencë bartëse <math>f_\text{c}</math>. Në përgjithësi, sinjali i transmetuar mund të përfaqësohet si më poshtë: : <math>\begin{align} s(t) &= \Re\left\{\nu(t) e^{j2\pi f_c t}\right\} \\ &= \sum_{k=0}^{N-1}|X_k|\cos\left(2\pi \left[f_\text{c} + \frac{k}{T}\right]t + \arg[X_k]\right) \end{align}</math> == Përdorimi == OFDM përdoret në: * Radio Dixhitale Mondiale (DRM) * Transmetimi Dixhital i Audios (DAB) * Televizion dixhital DVB-T / T2 (tokësor), ATSC 3.0 (tokësor), DVB-H (i dorës), DMB-T/H, DVB-C2 (kabllor) * LAN pa tel IEEE 802.11a, IEEE 802.11g, IEEE 802.11n, [[Wi-Fi 5|IEEE 802.11ac]] dhe IEEE 802.11ad * WiMAX * [[Li-Fi]] * ADSL ( G.dmt / ITU G.992.1 ) * Rrjetet mobile LTE dhe LTE Advanced [[4G]] * Telefona pa tela DECT * Komunikimet moderne të linjave të ngushta dhe me brez të gjerë të energjisë <ref name="BERGU14">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=3–37 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}</ref> === Tabela krahasuese e sistemit OFDM === Tiparet kryesore të disa sistemeve të zakonshme të bazuara në OFDM janë paraqitur në tabelën vijuese. === ADSL === OFDM përdoret në lidhjet ADSL që ndjekin standardet ANSI T1.413 dhe G.dmt (ITU G.992.1), ku quhet ''modulim diskret shumëtonësh'' (DMT).<ref>{{Cite web |date=1991 |title=A Multicarrier Primer |url=http://web.mit.edu/~6.962/www/www_fall_2000/cksestok/paper2.pdf |publisher=ANSI T1E1 4, pp. 91-157}}</ref> DSL mundëson lidhje të dhënash me shpejtësi të lartë në kabllot ekzistuese prej bakri. OFDM përdoret gjithashtu në standardet pasardhëse ADSL2, ADSL2+, VDSL, VDSL2 dhe G.fast. ADSL2 përdor modulim të ndryshueshëm të nën-bartësit, duke filluar nga BPSK në 32768QAM (në terminologjinë e ADSL, kjo quhet ngarkim bit-esh, ose bit për ton, me 1 deri në 15 bit për nën-bartës). Telat e gjatë bakri pësojnë dobësim të sinjalit në frekuenca të larta. Aftësia e Multipleksimit me Ndarje Frekuencore Ortogonale (OFDM) mund të përballojë këtë dobësim selektiv të frekuencës dhe ndërhyrjen me brez të ngushtë janë arsyet kryesore pse përdoret shpesh në aplikacione të tilla si [[Modemi|modemet]] ADSL. === Teknologjia e rrjetit elektrik === OFDM përdoret nga shumë pajisje të linjës së energjisë për të zgjeruar lidhjet dixhitale përmes instalimeve elektrike. Modulimi adaptiv është veçanërisht i rëndësishëm me një kanal kaq të zhurmshëm siç janë instalimet elektrike. Disa [[Modemi|modemë]] të matjes inteligjente me shpejtësi mesatare, si "Prime" dhe "G3", përdorin OFDM në frekuenca modeste (30–100 kHz) me një numër të kufizuar kanalessh (disa qindra) për të kapërcyer ndërhyrjen ndër-simbolike në mjedisin e linjës së energjisë. Standardet IEEE 1901 përfshijnë dy shtresa fizike të papajtueshme që të dyja përdorin OFDM.<ref>{{Cite journal |last=Stefano Galli |last2=Oleg Logvinov |date=July 2008 |title=Recent Developments in the Standardization of Power Line Communications within the IEEE |journal=IEEE Communications Magazine |volume=46 |pages=64–71 |doi=10.1109/MCOM.2008.4557044 |issn=0163-6804}} An overview of P1901 PHY/MAC proposal.</ref> Standardi ITU-T G.hn, i cili ofron rrjetëzim lokal me shpejtësi të lartë mbi instalimet elektrike ekzistuese shtëpiake (linja elektrike, linja telefonike dhe kabllo koaksiale), bazohet në një shtresë PHY që specifikon OFDM me modulim adaptiv dhe një kod FEC të Kontrollit të Paritetit me Dendësi të Ulët (LDPC).<ref name="BERGU14">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=3–37 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBerger,_Lars_T.Schwager,_AndreasPagani,_PascalSchneider,_Daniel_M.2014">Berger, Lars T.; Schwager, Andreas; Pagani, Pascal; Schneider, Daniel M., eds. (February 2014). "Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation". ''MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing''. Devices, Circuits, and Systems. CRC Press. pp.&nbsp;<span class="nowrap">3–</span>37. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1201/b16540-1|10.1201/b16540-1]]. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/9781466557529|<bdi>9781466557529</bdi>]].</cite></ref> === Rrjetet lokale pa tel (LAN) dhe rrjetet e zonave metropolitane (MAN) === OFDM përdoret gjerësisht në aplikacionet e rrjetave lokale (LAN) dhe metropolitane (MAN) pa tela, duke përfshirë IEEE 802.11a/g/n dhe WiMAX . Standardi IEEE 802.11a/g/n, që operon në brezat 2.4 dhe 5 GHz, përcaktojnë shpejtësi të dhënash ajrore për çdo rrjedhë nga 6 deri në 54 Mbit/s. Nëse të dy pajisjet mund të përdorin "modalitetin HT" (shtuar me 802.11n), shpejtësia maksimale për rrjedhë në një kanal 20 MHz rritet në 72.2 Mbit/s, me mundësi shpejtësish të dhënash nga 13.5 deri në 150 Mbit/s duke përdorur një kanal 40 MHz. Përdoren katër skema të ndryshme modulimi: BPSK, QPSK, 16- QAM dhe 64-QAM, së bashku me një sërë shkallësh korrigjimi gabimesh (1/2–5/6). Shumëllojshmëria e zgjedhjeve i lejon sistemit të përshtasë shpejtësinë optimale të të dhënave për kushtet aktuale të sinjalit. === Rrjetet personale pa tel (PAN) === OFDM tani përdoret gjithashtu në [http://www.wimedia.com standardin WiMedia/Ecma-368] për [[Rrjeti i Zonës Personale|rrjetet personale pa tela]] me shpejtësi të lartë në spektrin ultragjerë të brezit 3.1–10.6 GHz (shih MultiBand-OFDM). === Transmetimi dixhital tokësor i radios dhe televizionit === Pjesa më e madhe e Evropës dhe Azisë ka miratuar OFDM për transmetimin tokësor të televizionit dixhital (DVB-T, DVB-H dhe T-DMB) dhe radios (EUREKA 147 DAB, Digital Radio Mondiale, HD Radio dhe T-DMB). ==== DVB-T ==== Sipas Direktivës së Komisionit Evropian, të gjitha shërbimet televizive të transmetuara për shikuesit në Bashkësinë Evropiane duhet të përdorin një sistem transmetimi të standardizuar nga një organ i njohur evropian i standardizimit.<ref>{{Cite web |title=DIRECTIVE 95/47/EC OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on the use of standards for the transmission of television signals |url=http://ec.europa.eu/archives/ISPO/infosoc/legreg/docs/dir95-47en.html |website=ec.europa.eu}}</ref> dhe një standard i tillë është zhvilluar dhe kodifikuar nga Projekti DVB, ''Transmetimi Dixhital Video (DVB); Struktura e kuadrimit, kodimi i kanalit dhe modulimi për televizionin dixhital tokësor''. I referuar zakonisht si DVB-T, standardi kërkon përdorimin ekskluziv të COFDM për modulim. DVB-T tani përdoret gjerësisht në Evropë dhe gjetkë për televizionin dixhital tokësor. ==== SDARS ==== Segmentet tokësore të sistemeve të Shërbimit Radio Audio Dixhital (SDARS) të përdorura nga XM Satellite Radio dhe Sirius Satellite Radio transmetohen duke përdorur Multipleksimin me Ndarje të Frekuencave Ortogonale të Koduar (COFDM).<ref>{{Cite web |last=Junko Yoshida |date=June 28, 2001 |title=Agere gets Sirius about satellite radio design |url=https://www.eetimes.com/agere-gets-sirius-about-satellite-radio-design/ |website=EE Times}}</ref> Fjala "i koduar" vjen nga përdorimi i korrigjimit të gabimit përpara (FEC). ==== COFDM kundrejt VSB ==== Çështja e meritave teknike relative të COFDM kundrejt 8VSB për televizionin dixhital tokësor ka qenë subjekt i disa polemikave, veçanërisht midis teknologëve dhe rregullatorëve evropianë dhe amerikanë të Veriut. [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|Shtetet e Bashkuara]] kanë refuzuar disa propozime për adoptimin e sistemit DVB-T të bazuar në COFDM për shërbimet e tyre televizive dixhitale dhe për shumë vite kanë zgjedhur të përdorin 8VSB (modulim me anëbrez të mbetur) ekskluzivisht për televizionin dixhital tokësor.<ref>{{Cite web |last=Lung |first=Doug |date=2001-01-01 |title=8-VSB vs. COFDM: The Debate Continues |url=https://www.tvtechnology.com/opinions/8vsb-vs-cofdm-the-debate-continues |access-date=2021-11-18 |website=TVTechnology |language=en}}</ref> Megjithatë, në nëntor 2017, FCC miratoi një kalim vullnetar në ATSC 3.0, një standard i ri transmetimi i cili bazohet në COFDM. Ndryshe nga tranzicioni i parë i televizionit dixhital në Amerikë, stacionet televizive nuk do të caktohen frekuenca të veçanta për të transmetuar ATSC 3.0 dhe nuk janë të detyruara të kalojnë në ATSC 3.0 brenda një afati të caktuar. Televizorët e shitur në SHBA gjithashtu nuk janë të detyruar të përfshijnë aftësi sintonizimi për ATSC 3.0. Stacionet televizive me fuqi të plotë lejohen të kalojnë në ATSC 3.0, me kusht që të vazhdojnë të ofrojnë kanalin e tyre kryesor përmes një marrëveshjeje simulcasti me një stacion tjetër në të njëjtin treg (me një zonë të ngjashme mbulimi) të paktën deri në nëntor 2022.<ref>{{Cite web |date=20 November 2017 |title=Report and Order and Further Notice of Proposed Rulemaking |url=https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-17-158A1.docx |archive-url=https://web.archive.org/web/20201018191123/https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-17-158A1.docx |archive-date=18 October 2020 |access-date=8 March 2021 |website=Federal Communications Commission}}</ref> Një nga përfitimet kryesore të COFDM është aftësia për t'i bërë transmetimet radio relativisht imune ndaj shtrembërimeve shumëpalëshe dhe zbehjes së sinjalit për shkak të kushteve atmosferike ose kalimit të avionëve. Përkrahësit e COFDM argumentojnë se ai i reziston shumë rrugëve shumë më mirë se 8VSB. Marrësit e hershëm 8VSB DTV (televizion dixhital) shpesh kishin vështirësi në marrjen e një sinjali. Për më tepër, COFDM mundëson rrjete me një frekuencë të vetme, gjë që nuk është e mundur me 8VSB. Megjithatë, marrësit më të rinj 8VSB janë shumë më efektivë në trajtimin e shtrembërimeve nga shtigjet e shumëfishta, prandaj diferenca në performancë mund të zvogëlohet me përparimet në dizajnin e barazuesve.<ref>{{Cite web |last=TVTechnology |date=2008-04-11 |title=Distortions and 8-VSB |url=https://www.tvtechnology.com/news/distortions-and-8vsb |access-date=2021-11-18 |website=TVTechnology |language=en}}</ref> ==== Radio dixhitale ==== COFDM përdoret gjithashtu për standarde të tjera radiofonike, përfshirë Transmetimin Dixhital Audio (DAB), standardin për transmetimin dixhital të audios në frekuenca VHF, për Radion Dixhitale Mondiale (DRM), standardi për transmetimin dixhital në frekuencat e valëve të shkurtra dhe të mesme (nën 30&nbsp;MHz) dhe për DRM+, një standard më i ri për transmetimin dixhital të audios në frekuenca VHF (30 deri në 174 MHz). Shtetet e Bashkuara përdorin sërish një standard alternativ, një sistem pronësor i zhvilluar nga iBiquity, i quajtur ''HD Radio''. Megjithatë, ai përdor COFDM si teknologjinë bazë të transmetimit për të shtuar audio dixhitale në transmetimet AM (valë të mesme) dhe FM. Të dyja, Digital Radio Mondiale (DRM) dhe HD Radio, klasifikohen si sisteme në brezin e njëjtë kanal (in-band on-channel), ndryshe nga Eureka 147 (DAB: Digital Audio Broadcasting) i cili përdor breza të veçantë frekuencash VHF ose UHF. ==== BST-OFDM përdoret në ISDB ==== Sistemi ''i multipleksimit ortogonal me ndarje frekuencore të transmetimit të segmentuar në brez'' (''BST-OFDM'') i propozuar për Japoninë (në sistemet e transmetimit ISDB-T, ISDB-TSB dhe ISDB-C) përmirëson COFDM duke shfrytëzuar faktin se disa bartës OFDM mund të modulohen ndryshe nga të tjerët brenda të njëjtit multipleks. Disa forma të COFDM tashmë ofrojnë këtë lloj modulimi hierarkik, megjithëse BST-OFDM synon ta bëjë atë më fleksibël. Kanali televiziv me gjerësi 6 MHz mund të "segementohet", ku segmente të ndryshme modulohen në mënyra të ndryshme dhe përdoren për shërbime të ndryshme. Është e mundur, për shembull, të dërgohet një shërbim audio në një segment që përfshin një segment të përbërë nga një numër transportuesish, një shërbim të dhënash në një segment tjetër dhe një shërbim televiziv në një segment tjetër - të gjitha brenda të njëjtit kanal televiziv 6 MHz. Për më tepër, këto mund të modulohen me parametra të ndryshëm, në mënyrë që, për shembull, shërbimet audio dhe të dhënave të optimizohen për marrje në lëvizje, ndërsa shërbimi televiziv të optimizohet për marrje stacionare në ambiente me shumë shtigje sinjalesh. === Ultra-brez i gjerë === Teknologjia e rrjetit personal pa tel me brez ultra të gjerë (UWB) mund të përdorë gjithashtu OFDM, siç është në OFDM me shumë breza (MB-OFDM). Ky specifikim UWB promovohet nga WiMedia Alliance (dikur nga Aleanca për OFDM me Shumë Breza [MBOA] dhe Aleanca WiMedia, të cilat tashmë janë bashkuar) dhe është një nga ndërfaqet konkurruese të radios UWB. === Flash-OFDM === ''Qasja e shpejtë me vonesë të ulët me multipleksim ortogonal të ndarjes së frekuencës me dorëzim të pandërprerë'' (Flash-OFDM), e njohur edhe si F-OFDM, bazohej në OFDM dhe gjithashtu specifikonte shtresa më të larta të protokollit. U zhvillua nga Flarion dhe u ble nga Qualcomm në janar 2006.<ref>{{Cite news |date=August 1, 2007 |title=Qualcomm and Exoteq Sign OFDM/OFDMA License Agreement |work=News release |publisher=Qualcomm |url=http://www.qualcomm.com/news/releases/2007/08/01/qualcomm-and-exoteq-sign-ofdmofdma-license-agreement |access-date=July 23, 2011}}</ref><ref>{{Cite news |date=January 19, 2006 |title=Qualcomm Completes Acquisition Of WiMAX Competitor |work=Network Computing |url=http://www.networkcomputing.com/wireless/229614067 |access-date=July 23, 2011}}</ref> Flash-OFDM u tregtua si një bartës celular me komutim paketesh, për të konkurruar me rrjetet [[GSM]] dhe [[3G]]. Si shembull,&nbsp;Brezat e frekuencave 450 MHz të përdorura më parë nga NMT-450 dhe C-Net C450 (të dy rrjete analoge 1G, të çaktivizuara tashmë në shumicën e vendeve) në Evropë tani po licencohet për operatorët e Flash-OFDM<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2011)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup> Në [[Finlanda|Finlandë]], poseduesi i licencës Digita filloi vendosjen e një rrjeti pa tel "@450" në të gjithë vendin në disa pjesë të vendit që nga prilli i vitit 2007. U ble nga Datame në vitin 2011.<ref>{{Cite web |title=Briefly in English |url=http://www.datame.fi/index.php?id=30 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120315210735/http://www.datame.fi/index.php?id=30 |archive-date=March 15, 2012 |access-date=July 23, 2011 |website=@450-Network web site |publisher=Datame}}</ref> Në shkurt të vitit 2012, Datame njoftoi se do të përmirësonte&nbsp;rrjetin 450 MHz duke kaluar në teknologjinë konkurruese CDMA2000.<ref>{{Cite journal |last=Aleksi Kolehmainen |date=February 8, 2012 |title=@450 siirtyy cdma2000-tekniikkaan - jopa puhelut mahdollisia |url=http://www.tietoviikko.fi/kaikki_uutiset/450+siirtyy+cdma2000tekniikkaan++jopa+puhelut+mahdollisia/a773169 |url-status=dead |journal=[[Tietoviikko]] |language=fi |archive-url=https://web.archive.org/web/20120210214658/http://www.tietoviikko.fi/kaikki_uutiset/450+siirtyy+cdma2000tekniikkaan++jopa+puhelut+mahdollisia/a773169 |archive-date=February 10, 2012}}</ref> Slovak Telekom në [[Sllovakia|Sllovaki]] ofron lidhje Flash-OFDM<ref>{{Cite web |title=Mapy pokrytia |url=http://www.telekom.sk/osobne/pomoc-a-podpora/servis-pre-vas/mapa-pokrytia/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120531053123/http://www.telekom.sk/osobne/pomoc-a-podpora/servis-pre-vas/mapa-pokrytia/ |archive-date=May 31, 2012 |access-date=May 30, 2012 |website=Slovak Telekom web site |language=sk}}</ref> me një shpejtësi maksimale të transmetimit prej 5.3&nbsp;Mbit/s, dhe një shpejtësi maksimale në rrjedhën e sipërme prej 1.8&nbsp;Mbit/s, me një mbulim prej mbi 70 përqind të popullsisë sllovake.<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2011)">nevojitet citim</span>]]''&#x5D;</sup> Rrjeti Flash-OFDM u fik në pjesën më të madhe të Sllovakisë më 30 shtator 2015.<ref>{{Cite news |date=November 5, 2015 |title=Slovak Telekom closed Flash-OFDM network |work=ceeitandtelecom |url=http://www.ceeitandtelecom.com/news/252913/slovak-telekom-closed-flash-ofdm-network}}</ref> T-Mobile Germany përdori Flash-OFDM për të lidhur pikat e nxehta Wi-Fi në trenat me shpejtësi të lartë ICE të Deutsche Bahn midis viteve 2005 dhe 2015. Më pas, kjo teknologji u zëvendësua me UMTS dhe LTE.<ref>{{Cite news |date=December 23, 2014 |title=Ins Netz bei Tempo 300 |publisher=heise online |url=https://www.heise.de/ct/ausgabe/2015-2-ICE-Zuege-bekommen-schnelles-Internet-2500736.html |url-status=dead |access-date=December 20, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161221162556/https://www.heise.de/ct/ausgabe/2015-2-ICE-Zuege-bekommen-schnelles-Internet-2500736.html |archive-date=December 21, 2016}}</ref> Në vitin 2005, operatori amerikan i telekomunikacionit Nextel Communications testoi teknologjitë e rrjetit broadband pa tel, përfshirë Flash-OFDM.<ref>{{Cite news |date=March 2, 2005 |title=Nextel Flash-OFDM: The Best Network You May Never Use |work=PC Magazine |url=https://www.pcmag.com/article2/0,2817,1770838,00.asp |access-date=July 23, 2011}}</ref> [[Sprint]] bleu operatorin në vitin 2006 dhe vendosi të vendoste në përdorim versionin celular të WiMAX, i cili bazohet në teknologjinë Scalable Orthogonal Frequency-Division Multiple Access (SOFDMA).<ref>{{Cite news |last=Sascha Segan |date=August 8, 2006 |title=Sprint Nextel Goes To The WiMax |work=PC Magazine |url=https://www.pcmag.com/article2/0,2817,2000732,00.asp |access-date=July 23, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130135655/https://www.pcmag.com/article2/0,2817,2000732,00.asp |archive-date=2018-11-30}}</ref> Në mars 2006, Citizens Telephone Cooperative nisi një shërbim broadband mobil të bazuar në teknologjinë Flash-OFDM për abonentët në disa zona të Virxhinias, me një shpejtësi maksimale prej 1.5 Mbit/s.<ref>{{Cite news |date=March 28, 2006 |title=Citizens Offers First "Truly Mobile" Wireless Internet in Christiansburg and other parts of the New River Valley |work=News release |publisher=Citizens Wireless |url=http://www.citizens.coop/aboutus/newsreleases/TrulyMobileWireless.pdf |url-status=dead |access-date=July 23, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718162144/http://www.citizens.coop/aboutus/newsreleases/TrulyMobileWireless.pdf |archive-date=July 18, 2011}}</ref> Shërbimi u ndërpre më 30 prill 2009.<ref>{{Cite web |year=2009 |title=Thank you for supporting Citizens Mobile Broadband |url=http://www.citizens.coop/internet/mobilebroadband.shtm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718162204/http://www.citizens.coop/internet/mobilebroadband.shtm |archive-date=July 18, 2011 |access-date=July 23, 2011 |publisher=Citizens Wireless}}</ref> == Vektori OFDM (VOFDM) == VOFDM u propozua nga Xiang-Gen Xia në vitin 2000 (Proceedings of ICC 2000, New Orleans, dhe IEEE Trans. on Communications, gusht 2001) për sisteme me një antenë transmetuese. VOFDM zëvendëson vlerat skalare në OFDM-në konvencionale me vlera vektoriale, duke shërbyer si një urë lidhëse mes OFDM dhe barazuesit në domenin e frekuencës për bartës të vetëm (SC-FDE). Kur madhësia e vektorit është 1, sistemi përkon me OFDM, ndërsa kur madhësia e vektorit është të paktën e barabartë me gjatësinë e kanalit dhe madhësia e FFT është 1, sistemi përkon me SC-FDE. Në VOFDM, supozojmë se <math>M </math> është madhësia e vektorit, dhe çdo sinjal me vlerë skalare <math>X_n </math> në OFDM zëvendësohet nga një sinjal me vlerë vektoriale <math>{\bf X}_n </math> me madhësi vektoriale <math>M </math>, për <math>0\leq n\leq N-1 </math>. Transformimi i anasjelltë i Furierit (IFFT) me N-pikë aplikohet mbi <math>{\bf X}_n, 0 \leq n \leq N - 1 </math>, me përbërës të mençur dhe merr një sekuencë tjetër vektoriale me të njëjtën madhësi vektoriale <math>M </math>, <math>{\bf x}_k, 0 \leq k \leq N - 1 </math>. Pastaj, i shtohet kësaj sekuence vektoriale një CP (Cyclic Prefix) vektorial me gjatësi <math>\Gamma </math> : <math>{\bf x}_0, {\bf x}_1, ..., {\bf x}_{N-1}, {\bf x}_0, {\bf x}_1, ..., {\bf x}_{\Gamma-1} </math> . Kjo sekuencë vektoriale shndërrohet në një sekuencë skalare duke renditur në sekuencë të gjithë vektorët me madhësi <math>M </math>, të cilët transmetohen në mënyrë sekuenciale në një antenë transmetuese. Në marrës, sekuenca skalare e marrë fillimisht konvertohet në sekuencë vektoriale me madhësi vektoriale M. Kur gjatësia CP plotëson <math display="inline">\Gamma \geq \left\lceil \frac{L}{M} \right\rceil </math>, pastaj, pasi vektori CP hiqet nga sekuenca vektoriale dhe FFT-ja me <math>N </math> pikë zbatohet sipas komponentëve në sekuencën vektoriale të gjatësisë <math>N </math>, merret : <math>{\bf Y}_n = {\bf H}_n {\bf X}_n + {\bf W}_n,\,\, 0 \leq n \leq N - 1,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, (1) </math> këtu <math>{\bf W}_n</math> përshkruan zhurmën e bardhë të shtuar dhe<math display="inline">{\bf H}_n = {\bf H}\mathord\left(\exp\mathord\left(\frac{2\pi jn}{N}\right)\right) = {\bf H}(z)|_{z=\exp(2\pi j n/N)} </math> ndërsa <math>{\bf H}(z)</math> përfaqëson matricën polifazore <math>M \times M </math> e kanalit me ndërhyrje ndërsimbole (ISI), e dhënë nga <math display="inline">H(z) = \sum_{k=0}^L h_k z^{-k}</math>: : <math>\mathbf{H}(z) = \left[ \begin{array}{cccc} H_0(z) & z^{-1} H_{M-1}(z) & \cdots & z^{-1} H_1(z)\\ H_1(z) & H_0(z) & \cdots & z^{-1} H_2(z)\\ \vdots & \vdots & \vdots & \vdots \\ H_{M-1}(z) & H_{M-2}(z) & \cdots & H_0(z) \end{array}\right]</math> , ku <math display="inline">H_m(z) = \sum_l h_{Ml+m}z^{-l} </math> është komponenti i m-të polifazor i kanalit <math>H(z), 0 \leq m \leq M - 1</math>. Nga (1), mund të shihet se kanali origjinal me ndërhyrje ndërmjet simboleve (ISI) shndërrohet në <math>N </math> nën-kanale vektoriale me madhësi vektoriale <math>M </math>. Nuk ka ISI nëpër këto nën-kanale vektoriale, por ka ISI brenda secilit nën-kanal vektorial. Në çdo nën-kanal vektorial, më së shumti <math>M </math> Shumë simbole ndërhyjnë me njëri-tjetrin. Është e qartë se, kur madhësia vektoriale <math>M = 1 </math>, VOFDM-ja e mësipërme kthehet në OFDM dhe kur <math>M > L </math> dhe <math>N = 1</math>, bëhet SC-FDE. Madhësia vektoriale <math>M </math> është një parametër që mund të zgjidhet lirisht në praktikë për të kontrolluar nivelin e ISI. Ekziston një kompromis ndërmjet madhësisë së vektorit <math>M </math>, kompleksitetit të demodulimit në marrës dhe madhësisë së FFT për një gjerësi të dhënë të kanalit. Ekuacioni (1) është matematikisht i ri për një kanal ISI, kur madhësia vektoriale <math>M>1</math>. Gjatësia e prefiksit ciklik (CP) në formën sekuenciale nuk është e nevojshme të jetë një shumëfish i plotë i madhësisë së vektorit, <math>\Gamma M</math>. CP-ja e vektorizuar mund të shkurtohet në një CP sekuenciale me gjatësi jo më të vogël se gjatësia e kanalit me ndërhyrje ndërsimbole (ISI), pa ndikuar në procesin e demodulimit të përshkruar më lart. Vini re gjithashtu se ekzistojnë shumë përgjithësime/forma të tjera të OFDM; për të kuptuar dallimet e tyre thelbësore, është kritike të shihen ekuacionet përkatëse të sinjalit të marrë për demodulim. VOFDM-ja e mësipërme është më e hershmja dhe e vetmja që arrin ekuacionin e sinjalit të marrë (1) dhe/ose formën ekuivalente të tij, megjithëse mund të ketë zbatime të ndryshme në transmetues kundrejt algoritmeve të ndryshme IFFT. Studimi nga (Yabo Li et al., ''IEEE Trans. on Signal Processing'', tetor 2012) se aplikimi i marrësit linear MMSE për çdo nën-kanal vektorial (1) arrin diversitetin e rrugëve të shumta dhe/ose diversitetin e hapësirës së sinjalit. Kjo ndodh sepse matricat e kanalit të vektorizuara në (1) janë pseudo-qarkulluese dhe mund të diagonalizohen nga Matrica DFT/IDFT <math>M</math>-pikëshe me disa matrica me zhvendosje faze diagonale. Pastaj, matrica DFT/IDFT e anës së djathtë dhe <math>k</math> Matrica e zhvendosjes së fazës diagonale në diagonalizim mund të mendohet si parakodimi i vektorit të simbolit të informacionit hyrës. <math>{\bf X}_k</math> në <math>k</math> kanalin nën-vektorial, dhe të gjitha nën-kanalet e vektorizuara bëhen kanale diagonale të <math>M</math> komponentët diskretë të frekuencës nga DFT me <math>MN</math> -pika e kanalit origjinal ISI. Kjo mund të mbledhë diversitetin e rrugëve të shumta dhe/ose diversitetin e hapësirës së sinjalit në mënyrë të ngjashme me parakodimin për të mbledhur diversitetin e hapësirës së sinjalit për sistemet me një antenë për të luftuar zbehjen pa tel ose kodimin bllok hapësirë-kohë diagonal për të mbledhur diversitetin hapësinor për sistemet me shumë antena. Detajet i referohen dokumenteve IEEE TCOM dhe IEEE TSP të përmendura më sipër. == OFDM me Valëza == OFDM është bërë një teknikë interesante për komunikimet përmes linjave të energjisë (PLC). Në këtë fushë kërkimi, një transformim valëzash futet për të zëvendësuar DFT-në si metodë për krijimin e frekuencave ortogonale. Kjo për shkak të avantazheve që ofrojnë valëzat, të cilat janë veçanërisht të dobishme në linjat e zhurmshme të energjisë.<ref name="WaveletOFDM">{{Cite book |last=S. Galli |url=https://www.researchgate.net/publication/4330667 |title=2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications |last2=H. Koga |last3=N. Nodokama |date=May 2008 |isbn=978-1-4244-1975-3 |at=pp. 187–192 |chapter=Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM |doi=10.1109/ISPLC.2008.4510421}}</ref> Në vend të përdorimit të një transformimi të anasjelltë të Furierit diskret (IDFT) për të gjeneruar sinjalin e dërguesit, OFDM me valëza përdor një bankë sinteze që përbëhet nga një transmultipleksues me <math>N</math>-breze i ndjekur nga funksioni transformues : <math> F_n(z) = \sum_{k=0}^{L-1} f_n(k) z^{-k}, \quad 0 \leq n < N </math> Në anën e marrësit, përdoret një bankë analize për të demoduluar sinjalin përsëri. Kjo bankë përmban një transform të anasjelltë. : <math> G_n(z) = \sum_{k=0}^{L-1} g_n(k) z^{-k}, \quad 0 \leq n < N </math> e ndjekur nga një tjetër transmultipleksues me <math>N</math> breze. Marrëdhënia midis dy funksioneve të transformimit është : <math>\begin{align} f_n(k) &= g_n(L - 1 - k) \\ F_n(z) &= z^{-(L-1)} G_n * (z - 1) \end{align}</math> Një shembull i W-OFDM përdor Bankën e Filtrave të Moduluar Kosinus me Rikthim të Përsosur (PR-CMFB)<ref>{{Cite journal |last=Koilpillai |first=R. D. |last2=Vaidyanathan |first2=P. P. |date=April 1992 |title=Cosine-modulated FIR filter banks satisfying perfect reconstruction |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=40 |issue=4 |pages=770–783 |bibcode=1992ITSP...40..770K |doi=10.1109/78.127951}}</ref> dhe Transformimin e Zgjeruar me Përkulje (ELT)<ref>{{Cite journal |last=Malvar |first=Henrique |date=November 1992 |title=Extended lapped transforms: properties, applications, and fast algorithms |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=40 |issue=11 |pages=2703–2714 |bibcode=1992ITSP...40.2703M |doi=10.1109/78.165657}}</ref><ref>{{Cite book |last=Malvar |first=Henrique |url=https://us.artechhouse.com/Signal-Processing-with-Lapped-Transforms-P354.aspx |title=Signal Processing with Lapped Transforms |date=November 1991 |publisher=Artech House |isbn=9780890064672 |location=Norwood, MA}}</ref> që përdoret për valëzën TF. Kështu, <math>\textstyle f_n (k)</math> dhe <math>\textstyle g_n (k)</math> jepen si : <math>\begin{align} f_n (k) &= 2 p_0(k) \cos \left[ \frac{\pi}{N}\left(n + \frac{1}{2}\right)\left(k - \frac{L-1}{2}\right) - (-1)^{n} \frac{\pi}{4} \right] \\ g_n (k) &= 2 p_0(k) \cos \left[ \frac{\pi}{N}\left(n + \frac{1}{2}\right)\left(k - \frac{L-1}{2}\right) + (-1)^{n} \frac{\pi}{4} \right] \\ P_0(z) &= \sum_{k=0}^{N-1} z^{-k} Y_k\left(z^{2N}\right) \end{align}</math> Këto dy funksione janë inverse të njëri-tjetrit dhe përdoren për të moduluar dhe demoduluar një sekuencë hyrëse të dhënash. Ashtu si në rastin e transformimit të Furierit diskret (DFT), transformimi i valëzave gjeneron valë ortogonale <math>\textstyle f_0</math>, <math>\textstyle f_1</math> , ..., <math>\textstyle f_{N-1}</math>. Ortogonaliteti siguron që këto valë të mos ndërhyjnë me njëra-tjetrën, duke mundësuar transmetimin e tyre njëkohësisht. Në marrës, funksionet, <math>\textstyle g_0</math>, <math>\textstyle g_1</math>, ... , <math>\textstyle g_{N-1}</math> përdoren për të rikrijuar sekuencën e të dhënave edhe një herë. === Avantazhet mbi OFDM standarde === W-OFDM është një evolucion i OFDM standard, me disa përparësi të caktuara. Në mënyrë të dukshme, nivelet e lobëve anësore të W-OFDM janë më të ulëta, duke rezultuar në reduktim të ndërhyrjes ndërmjet kanaleve (ICI) dhe në rezistencë më të lartë ndaj ndërhyrjeve me brez të ngushtë. Këto veti janë veçanërisht të vlefshme në komunikimet përmes linjave të energjisë (PLC), ku linjat elektrike zakonisht nuk janë të mbrojtura nga ndërhyrjet elektromagnetike, duke krijuar kanale me nivel të lartë zhurme dhe impulse të zhurmës. Një krahasim midis dy teknikave të modulimit tregon se kompleksiteti i të dy algoritmeve mbetet përafërsisht i njëjtë.<ref name="WaveletOFDM">{{Cite book |last=S. Galli |url=https://www.researchgate.net/publication/4330667 |title=2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications |last2=H. Koga |last3=N. Nodokama |date=May 2008 |isbn=978-1-4244-1975-3 |at=pp. 187–192 |chapter=Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM |doi=10.1109/ISPLC.2008.4510421}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFS._GalliH._KogaN._Nodokama2008">S. Galli; H. Koga; N. Nodokama (May 2008). "Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM". [https://www.researchgate.net/publication/4330667 ''2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications'']. pp. 187–192. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1109/ISPLC.2008.4510421|10.1109/ISPLC.2008.4510421]]. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-4244-1975-3|<bdi>978-1-4244-1975-3</bdi>]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:12146430 12146430].</cite></ref> == Transformime të tjera ortogonale == Shumica dërrmuese e zbatimeve të OFDM përdorin transformimin e shpejtë të Furierit (FFT). Megjithatë, ekzistojnë transformime të tjera ortogonale që mund të përdoren. Për shembull, janë hulumtuar sistemet OFDM të bazuara në transformimin diskret Hartley-t (DHT)<ref> C. -K. Jao; S. -S. Long; and M. -T. Shiue. [https://ieeexplore.ieee.org/document/5450277 "On the DHT-based multicarrier tranceiver over multipath fading channel"]. 2009 IEEE 20th International Symposium on Personal, Indoor and Mobile Radio Communications. 2009. pp. 1662-1666. {{Doi|10.1109/PIMRC.2009.5450277}} </ref> dhe transformimin e valëzave. == Histori == * 1957: Kineplex, multi-carrier HF modem (R.R. Mosier & R.G. Clabaugh)<ref>{{Cite journal |last=Mosier |first=R. R. |last2=Clabaugh |first2=R. G. |date=1958 |title=Kineplex, a bandwidth-efficient binary transmission system |url=https://ieeexplore.ieee.org/document/6372736 |journal=Transactions of the American Institute of Electrical Engineers, Part I: Communication and Electronics |volume=76 |issue=6 |pages=723–728 |doi=10.1109/TCE.1958.6372736 |issn=0097-2452 |url-access=subscription}}</ref> * 1966: Chang, Bell Labs: OFDM paper<ref name="chang">{{Cite journal |last=Chang |first=R. W. |year=1966 |title=Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission |journal=Bell System Technical Journal |volume=45 |issue=10 |pages=1775–1796 |doi=10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChang1966">Chang, R. W. (1966). "Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission". ''Bell System Technical Journal''. '''45''' (10): <span class="nowrap">1775–</span>1796. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x|10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x]].</cite></ref> and patent<ref name="patent">{{Cite patent|title=Orthogonal frequency multiplex data transmission system}}<span class="citation patent" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChang1970">[https://worldwide.espacenet.com/textdoc?DB=EPODOC&IDX=US3488445 US 3488445],&#x20;Chang, Robert W.,&#x20;"Orthogonal frequency multiplex data transmission system",&#x20;published 1970-01-06,&#x20; assigned to [[Bell Labs|Bell Telephone Laboratories Inc.]]</span><span class="Z3988" data-ve-ignore="true" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Apatent&rft.number=3488445&rft.cc=US&rft.title=Orthogonal+frequency+multiplex+data+transmission+system&rft.inventor=Chang&rft.assignee=%5B%5BBell+Labs%7CBell+Telephone+Laboratories+Inc.%5D%5D&rft.pubdate=1970-01-06"><span style="display: none;">&nbsp;</span></span></ref> * 1971: Weinstein & Ebert proposed use of FFT and guard interval<ref name="weinstein">{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. |last2=Ebert |first2=P. |date=October 1971 |title=Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform |journal=IEEE Transactions on Communication Technology |volume=19 |issue=5 |pages=628–634 |doi=10.1109/TCOM.1971.1090705}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWeinsteinEbert1971">Weinstein, S.; Ebert, P. (October 1971). "Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform". ''IEEE Transactions on Communication Technology''. '''19''' (5): <span class="nowrap">628–</span>634. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1109/TCOM.1971.1090705|10.1109/TCOM.1971.1090705]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:28439102 28439102].</cite></ref> * 1985: Cimini described use of OFDM for mobile communications * 1985: Telebit Trailblazer Modem introduced a {{Nowrap|512 carrier}} Packet Ensemble Protocol ({{Nowrap|18 432 bit/s}}) * 1987: Alard & Lasalle: COFDM for digital broadcasting<ref name="EBU">{{Cite web |date=August 1987 |title=Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers |url=https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf |publisher=EBU Technical Review n°224, p.187}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf "Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. EBU Technical Review n°224, p.187. August 1987.</cite></ref> * 1988: In September TH-CSF LER, first experimental Digital TV link in OFDM, Paris area * 1989: OFDM international patent application<ref>{{Cite patent|title=Emitter, transmission method and receiver}}</ref> * October 1990: TH-CSF LER, first OFDM equipment field test, 34&nbsp;Mbit/s in an 8&nbsp;MHz channel, experiments in Paris area * December 1990: TH-CSF LER, first OFDM test bed comparison with VSB in Princeton USA * September 1992: TH-CSF LER, second generation equipment field test, 70&nbsp;Mbit/s in an 8&nbsp;MHz channel, twin polarisations. Wuppertal, Germany * October 1992: TH-CSF LER, second generation field test and test bed with BBC, near London, UK * 1993: TH-CSF show in Montreux SW, 4 TV channel and one HDTV channel in a single 8&nbsp;MHz channel * 1993: Morris: Experimental 150&nbsp;Mbit/s OFDM wireless LAN * 1995: ETSI Digital Audio Broadcasting standard EUreka: first OFDM-based standard * 1997: ETSI DVB-T standard * 1998: Magic WAND project demonstrates OFDM modems for wireless LAN * 1999: IEEE 802.11a wireless LAN standard (Wi-Fi)<ref>{{Cite web |title=IEEE 802.11a-1999 - IEEE Standard for Telecommunications and Information Exchange Between Systems - LAN/MAN Specific Requirements - Part 11: Wireless Medium Access Control (MAC) and physical layer (PHY) specifications: High Speed Physical Layer in the 5 GHz band |url=https://standards.ieee.org/ieee/802.11a/1165/ |access-date=2020-12-12 |website=[[IEEE]]}}</ref> * 2000: Proprietary fixed wireless access (V-OFDM, FLASH-OFDM, etc.) * May 2001: The FCC allows OFDM in the 2.4&nbsp;GHz license exempt band.<ref>{{Cite journal |last=Goodman |first=Ellen P. |date=2004 |title=Spectrum Rights in the Telecosm to Come |url=https://digital.sandiego.edu/sdlr/vol41/iss1/16/ |url-status=live |journal=San Diego Law Review |volume=41 |issue=1 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220113063944/https://digital.sandiego.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3030&context=sdlr |archive-date=2022-01-13}}</ref> * 2002: IEEE 802.11g standard for wireless LAN<ref>{{Cite web |title=IEEE 802.11g-2003 - IEEE Standard for Information technology-- Local and metropolitan area networks-- Specific requirements-- Part 11: Wireless LAN Medium Access Control (MAC) and Physical Layer (PHY) Specifications: Further Higher Data Rate Extension in the 2.4 GHz Band |url=https://standards.ieee.org/standard/802_11g-2003.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20191108165811/https://standards.ieee.org/standard/802_11g-2003.html |archive-date=November 8, 2019 |access-date=2020-12-12 |website=[[IEEE]]}}</ref> * 2004: IEEE 802.16 standard for wireless MAN (WiMAX)<ref>{{Cite web |date=2002-10-21 |title=IEEE Standard 802.16 for Global Broadband Wireless Access |url=https://www.ieee802.org/16/docs/03/S80216-03_14.pdf}}</ref> * 2004: ETSI DVB-H standard * 2004: Candidate for IEEE 802.15.3a standard for wireless PAN (MB-OFDM) * 2004: Candidate for IEEE 802.11n standard for next generation wireless LAN * 2005: OFDMA is candidate for the 3GPP Long Term Evolution (LTE) air interface E-UTRA downlink. * 2007: The first complete LTE air interface implementation was demonstrated, including OFDM-MIMO, SC-FDMA and multi-user MIMO uplink<ref>{{Cite web |title=Nortel 3G World Congress Press Release |url=http://www2.nortel.com/go/news_detail.jsp?cat_id=-8055&oid=100214455 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929084100/http://www2.nortel.com/go/news_detail.jsp?cat_id=-8055&oid=100214455 |archive-date=2007-09-29 |access-date=2008-01-29}}</ref> == Shih gjithashtu == * Standardet ATSC * Interferometria e bartësit * N-OFDM * Ortogonale e Frekuencës dhe Hapësirës së Kohës (OTFS) * Multipleksimi me ndarje polarizimi * FDMA me një bartës të vetëm (SC-FDMA) * Barazimi i domenit të frekuencës me një bartës të vetëm (SC-FDE) == Referencat == {{Audio broadcasting}} == Lexime të mëtejshme == * {{Cite journal |last=Bank |first=M. |year=2007 |title=System free of channel problems inherent in changing mobile communication systems |journal=Electronics Letters |volume=43 |issue=7 |pages=401–402 |bibcode=2007ElL....43..401B |doi=10.1049/el:20070014}} * {{Cite patent|title=Wireless mobile communication system without pilot signals}} == Lidhje të jashtme == {{Authority control}} * [http://wcsp.eng.usf.edu/OFDM_links.html Lidhje dhe burime të shumta të dobishme për OFDM] – Grupi WCSP – Universiteti i Floridës së Jugut (USF) * [http://www.wimaxforum.org Forumi WiMAX, WiMAX, standardi kornizë për internetin personal mobil 4G me brez të gjerë] * Stott, 1997 [http://www.bbc.co.uk/rd/pubs/papers/paper_15/paper_15.shtml] Prezantim teknik nga JH Stott i divizionit të Kërkim-Zhvillimit të BBC-së, i mbajtur në Simpoziumin e 20-të Ndërkombëtar të Televizionit në vitin 1997; kjo URL është aksesuar më 24 janar 2006. * Faqja mbi Multipleksimin Ortogonal me Ndarje Frekuence në https://web.archive.org/web/20090325005048/http://www.iss.rwth-aachen.de/Projekte/Theo/OFDM/node6.html aksesuar më 24 shtator 2007. * [http://sites.google.com/site/mdanishnisar/pubs/01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf Një tutorial mbi rëndësinë e Prefiksit Ciklik (CP) në Sistemet OFDM] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231005015452/https://accounts.google.com/v3/signin/identifier?continue=https%3A%2F%2Fsites.google.com%2Fsite%2Fsites%2Fsystem%2Ferrors%2FWebspaceNotFound%3Fpath%3D%2Fmdanishnisar%2Fpubs%2F01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf&followup=https%3A%2F%2Fsites.google.com%2Fsite%2Fsites%2Fsystem%2Ferrors%2FWebspaceNotFound%3Fpath%3D%2Fmdanishnisar%2Fpubs%2F01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf&ifkv=AYZoVhdRJ9GBHB6cgOLtinHy_6b1zB2NMaNvXGAKQyNqtVonHsSet2zAnxfz7-E-DgzgO4izumx80A&passive=1209600&service=jotspot&flowName=GlifWebSignIn&flowEntry=ServiceLogin&dsh=S-1777759296%3A1696470891541142&theme=glif|date=2023-10-05}} . * [https://web.archive.org/web/20060525045608/http://www.infosyncworld.com/news/n/5345.html Siemens demonstron 360&nbsp;Mbit/s pa tel] * [http://www.ieee.li/pdf/viewgraphs/introduction_to_orthogonal_frequency_division_multiplex.pdf Një Hyrje në Teknologjinë e Multipleksit Ortogonal të Ndarjes së Frekuencës] * [https://web.archive.org/web/20091229213334/http://www.supelec.fr/d2ri/flexibleradio/cours/ofdmtutorial.pdf Hyrje e shkurtër në OFDM] – Tutorial i shkruar nga Prof. Debbah, drejtues i Katedrës Alcatel-Lucent mbi radion fleksibile. * [http://www.digitaltvbooks.com/cofdm.pdf Tutorial i shkurtër falas mbi COFDM] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110710125129/http://www.digitaltvbooks.com/cofdm.pdf|date=2011-07-10}} nga Mark Massel, më parë në STMicroelectronics dhe në industrinë e televizionit dixhital për shumë vite. * [http://www.digitaltvbooks.com/ Një libër popullor si për COFDM ashtu edhe për ATSC të SHBA-së.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110202200842/http://digitaltvbooks.com/|date=2011-02-02}} nga Mark Massel * [http://www.etti.unibw.de/labalive/experiment/ofdmstepbystep/ Transmetimi OFDM hap pas hapi – eksperiment online] * [http://www.vpiphotonics.com/Applications/TransmissionSystems/ModFormat_OFDM.php#app Simulimi i sistemeve optike OFDM] {{Reflist}}{{Authority control}}{{Audio broadcasting}} o8rlrxpngv4p31dzt51xpi1g8y4o2c4 2808578 2808566 2025-06-10T21:50:05Z Aeternus 1492 2808578 wikitext text/x-wiki Në [[Telekomunikimet|telekomunikacion]], '''Multipleksimi me ndarje frekuencore ortogonale''' ('''OFDM''') është një lloj transmetimi dixhital që përdoret në modulimin dixhital për kodimin e të dhënave dixhitale (binare) në disa frekuenca bartëse. OFDM është zhvilluar në një skemë të njohur për komunikim dixhital me brez të gjerë, të përdorur në aplikacione të tilla si televizioni dixhital dhe transmetimi audio, [[qasja në internet]] [[Linja e Abonentit Digjital|DSL]], [[Rrjeti pa tela|rrjetet pa tel]], rrjetet e linjave të energjisë dhe komunikimet mobile [[4G]]/[[5G]].<ref name="ergen">{{Cite book |last=[[Mustafa Ergen]] |title=Mobile Broadband: including WiMAX and LTE |publisher=Springer Science+Business Media |year=2009 |isbn=978-0-387-68189-4 |doi=10.1007/978-0-387-68192-4}}</ref> OFDM është një skemë multipleksimi me ndarje frekuencore (FDM) që u prezantua nga Robert W. Chang i Bell Labs në vitin 1966.<ref>{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. B. |date=November 2009 |title=The history of orthogonal frequency-division multiplexing |journal=IEEE Communications Magazine |publisher=IEEE Communications Magazine ( Volume: 47, Issue: 11, November 2009 ) |volume=47 |issue=11 |pages=26–35 |doi=10.1109/MCOM.2009.5307460}}</ref><ref name="chang">{{Cite journal |last=Chang |first=R. W. |year=1966 |title=Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission |journal=Bell System Technical Journal |volume=45 |issue=10 |pages=1775–1796 |doi=10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x}}</ref><ref name="patent">{{Cite patent|title=Orthogonal frequency multiplex data transmission system}}</ref> Në OFDM, rrjedha hyrëse e bitëve që përfaqëson të dhënat që do të dërgohen, ndahet në rrjedha të shumta. Transmetohen sinjale të shumëfishta ortogonale të nënbartësve me spektra mbivendosëse, me secilën bartëse të moduluar me [[bit]] nga rrjedha hyrëse, kështu që bita të shumëfishtë transmetohen paralelisht. Demodulimi bazohet në algoritmet e transformimit të shpejtë të Furierit. OFDM u përmirësua nga Weinstein dhe Ebert në vitin 1971 me futjen e një intervali mbrojtës, duke ofruar ortogonalitet më të mirë në kanalet e transmetimit të ndikuara nga përhapja me rrugë të shumta.<ref name="weinstein">{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. |last2=Ebert |first2=P. |date=October 1971 |title=Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform |journal=IEEE Transactions on Communication Technology |volume=19 |issue=5 |pages=628–634 |doi=10.1109/TCOM.1971.1090705}}</ref> Çdo nën-bartës (sinjal) modulohet me një skemë konvencionale modulimi (siç është modulimi i amplitudës kuadratike ose çelësimi i zhvendosjes së fazës) me një shpejtësi të ulët simbolesh. Kjo mban normat totale të të dhënave të ngjashme me skemat konvencionale të modulimit me një bartës të vetëm në të njëjtën gjerësi brezi. [[Skeda:Raised-cosine-ISI.svg|djathtas|parapamje| Impulset e njëpasnjëshme me kosinus të ngritur, që tregojnë vetinë e mungesës së ndërhyrjes ndërsimbolike (zero-ISI); këto ngjajnë shumë me spektrin e fuqisë së OFDM (domeni i frekuencës).]] Avantazhi kryesor i OFDM ndaj skemave me një bartës të vetëm është aftësia e tij për t'u përballur me kushte të vështira të kanalit (për shembull, zbutja e frekuencave të larta në një tel bakri të gjatë, ndërhyrja me brez të ngushtë dhe zbehja selektive në frekuencë për shkak të rrugëve të shumta) pa nevojën për filtra të ndërlikuar barazimi. Barazimi i kanalit thjeshtohet sepse OFDM mund të shihet si përdorimi i shumë sinjale me brez të ngushtë të moduluar ngadalë në vend të një sinjali me brez të gjerë të moduluar shpejt. Norma e ulët e simboleve e bën të përballueshme përdorimin e një intervali mbrojtës midis simboleve, duke bërë të mundur eleminimin e ndërhyrjes ndërmjet simboleve (ISI) dhe përdorimin e jehonave dhe përhapjes kohore (në televizionin analog të dukshme si hije dhe turbullirë, respektivisht) për të arritur një fitim diversiteti, pra një përmirësim të raportit sinjal-zhurmë. Ky mekanizëm lehtëson gjithashtu projektimin e rrjeteve me një frekuencë të vetme (SFN) ku disa transmetues ngjitur dërgojnë të njëjtin sinjal njëkohësisht në të njëjtën frekuencë, pasi sinjalet nga transmetues të ndryshëm në distancë mund të rikombinohen në mënyrë konstruktive, duke shmangur ndërhyrjet e një sistemi tradicional me një bartës të vetëm. Në '''multipleksimin e koduar ortogonal me ndarje frekuencore''' ('''COFDM'''), aplikohet korrigjimi i gabimit përpara (kodimi konvolucional) dhe ndërthurja kohë/frekuencë në sinjalin që transmetohet. Kjo bëhet për të kapërcyer gabimet në kanalet e komunikimit mobil të ndikuara nga përhapja me shumë rrugë dhe [[Efekti i Dopplerit|efektet Doppler]]. COFDM u prezantua nga Alard në vitin 1986<ref name="EBU">{{Cite web |date=August 1987 |title=Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers |url=https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf |publisher=EBU Technical Review n°224, p.187}}</ref><ref>{{Cite journal |last=Le Floch |first=B. |last2=Alard |first2=M. |last3=Berrou |first3=C. |year=1995 |title=Coded orthogonal frequency division multiplex &#91;TV broadcasting&#93; |url=http://www.kn-s.dlr.de/People/Kaiser/Papers/VTC99_Robertson_Kaiser.ps |journal=Proceedings of the IEEE |volume=83 |issue=6 |pages=982–996 |doi=10.1109/5.387096 |url-access=subscription |archive-url=https://web.archive.org/web/20140703191957/http://www.kn-s.dlr.de/People/Kaiser/Papers/VTC99_Robertson_Kaiser.ps |archive-date=2014-07-03}}</ref> për Transmetimin Dixhital Audio për Projektin Eureka 147. Në praktikë, OFDM është përdorur në kombinim me këtë lloj kodimi dhe ndërthurje, kështu që termat COFDM dhe OFDM përdoren së bashku në aplikime të zakonshme.<ref>{{Cite journal |last=Akansu |first=Ali |display-authors=etal |year=1998 |title=Orthogonal transmultiplexers in communication: a review |url=http://www.lss.supelec.fr/files/UGllcnJlIERVSEFNRUw=_00668551(TSP1998).pdf |url-status=dead |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |publisher=IEEE Trans. On Signal Processing, Vol. 46, No. 4, April 1998 |volume=46 |issue=4 |pages=979–995 |bibcode=1998ITSP...46..979D |citeseerx=10.1.1.46.3342 |doi=10.1109/78.668551 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220401013025/http://www.lss.supelec.fr/files/UGllcnJlIERVSEFNRUw=_00668551(TSP1998).pdf |archive-date=2022-04-01 |access-date=2019-09-24}}</ref><ref>{{Cite web |last=Yang |first=James Ching-Nung |date=October 10, 2001 |title=What is OFDM and COFDM? |url=http://sna.csie.ndhu.edu.tw/~cnyang/MCCDMA/tsld004.htm |access-date=2017-04-16 |publisher=Department of Computer Science and Information Engineering National Dong Hwa University |location=Shoufeng, Hualien, Taiwan}}</ref> == Shembull i aplikacioneve == Lista e mëposhtme përmbledh standardet dhe produktet ekzistuese të bazuara në OFDM. Për më shumë detaje, shihni seksionin e Përdorimit në fund të artikullit. === Versioni me tela i njohur kryesisht si Transmetim Diskret me Shumë tone (DMT) === * Qasje me brez të gjerë ADSL dhe VDSL nëpërmjet instalimeve elektrike [[Bakri|prej bakri]] POTS * DVB-C 2, një version i përmirësuar i standardit të televizionit kabllor dixhital DVB-C * Komunikimi i linjës së energjisë (PLC) * ITU-T G.hn, një standard që ofron rrjetëzim lokal me shpejtësi të lartë të instalimeve elektrike ekzistuese në shtëpi (linja elektrike, linja telefonike dhe kabllo koaksiale)<ref name="TOVIM14">{{Cite book |last=Ben-Tovim, Erez |title=MIMO Power Line Communications |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=457–472 |chapter=ITU G.hn - Broadband Home Networking |doi=10.1201/b16540-16 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}</ref> * Modemet e linjës telefonike TrailBlazer * Multimedia mbi rrjetin shtëpiak Coax Alliance (MoCA) * DOCSIS 3.1 Ofrimi i internetit me brez të gjerë === Pa tela === * Radioja [[Rrjeti lokal pa tela|LAN pa tel]] (WLAN) ndërfaqet IEEE 802.11a, g, n, [[Wi-Fi 5|ac]], ah dhe HIPERLAN/2 * Sistemet dixhitale të radios DAB/EUREKA 147, DAB+, Radio Dixhitale Mondiale, Radio HD, T-DMB dhe ISDB-TSB * Sistemet televizive dixhitale tokësore DVB-T dhe ISDB-T * Sistemet tokësore të televizionit celular DVB-H, T-DMB, ISDB-T dhe lidhja e përparme MediaFLO * Implementimi [[Rrjeti i Zonës Personale|i rrjetit personal]] pa tel (PAN) me brez të gjerë ultra të gjerë (UWB) IEEE 802.15.3a i sugjeruar nga WiMedia Alliance * Wi-SUN (Rrjet i Gjithanshëm dhe i Mençur) Teknologjia e hyrjes së shumëfishtë e bazuar në OFDM, OFDMA, përdoret gjithashtu në disa [[Rrjeti celular|rrjete celulare]] [[4G]] dhe para-4G, standardet e internetit mobil me brez të gjerë, WLAN-in të gjeneratës së ardhshme dhe në pjesën kabllore të rrjeteve [[Fibër-koaksial hibride|hibride me fibër-koaksial]]:  * Modaliteti i lëvizshmërisë së standardit IEEE 802.16e (ose Mobile- WiMAX ) të aksesit [[Rrjeti metropolitan|pa tel MAN]] / broadband wireless access (BWA) pa tel * Standardi i aksesit pa tel të internetit me brez të gjerë mobil (MBWA) IEEE 802.20 * Lidhja zbritëse e standardit të internetit mobil me brez të gjerë të gjeneratës së katërt 3GPP Long Term Evolution (LTE). Ndërfaqja radiofonike më parë quhej ''Qasje e Paketave OFDM me Shpejtësi të Lartë'' (HSOPA), tani quhet Qasje Radio Tokësore UMTS e zhvilluar (E-UTRA) * WLAN [[Wi-Fi 6|IEEE 802.11ax]] * DOCSIS 3.1 Në rrjedhën e sipërme<ref>{{Cite web |title=Specifications Search |url=https://www.cablelabs.com/specifications/search |access-date=2023-10-23 |website=CableLabs |language=en}}</ref> == Karakteristikat kryesore == Përparësitë dhe disavantazhet e listuara më poshtë diskutohen më tej në seksionin e mëposhtëm Karakteristikat dhe parimet e funksionimit. === Përmbledhje e avantazheve === * Efikasitet i lartë spektral krahasuar me skemat e tjera të modulimit me dy banda anësore, spektrin e përhapur, etj. * Mund të përshtatet lehtësisht me kushte të rënda të kanalit pa barazim kompleks të domenit kohor. * I fuqishëm kundër ndërhyrjeve të përbashkëta me brez të ngushtë * I qëndrueshëm ndaj ndërhyrjes ndërsimbolike (ISI) dhe zbehjes së shkaktuar nga përhapja me shumë rrugë * Implementim efikas duke përdorur transformimin e shpejtë të Furierit * Ndjeshmëri e ulët ndaj gabimeve të sinkronizimit të kohës * Filtrat e akorduar të marrësit të nënkanalit nuk kërkohen (ndryshe nga FDM konvencionale) * Lehtëson rrjetet me frekuencë të vetme (SFN) (p.sh., makrodiversitetin e transmetuesve) === Përmbledhje e disavantazheve === * I ndjeshëm ndaj [[Efekti i Dopplerit|zhvendosjes Doppler]] * I ndjeshëm ndaj problemeve të sinkronizimit të frekuencës * Raport i lartë i fuqisë maksimale me mesataren (PAPR), që kërkon qark transmetues linear, i cili vuan nga efikasitet i dobët i energjisë * Humbja e efikasitetit e shkaktuar nga prefiksi ciklik / intervali mbrojtës == Karakteristikat dhe parimet e funksionimit == === Ortogonaliteti === Konceptualisht, OFDM është një metodë e specializuar e multipleksimit me ndarje frekuencore (FDM), me kushtin shtesë që të gjitha sinjalet e nën-bartësve brenda një kanali komunikimi janë ortogonalë ndaj njëri-tjetrit. -Në OFDM, frekuencat e nënbartësve zgjidhen në mënyrë që nën-bartësit të jenë ortogonalë me njëri-tjetrin, që do të thotë se eliminohet ndërhyrja midis nën-kanaleve dhe nuk kërkohen breza mbrojtës ndërmjet bartësve. Kjo e thjeshton shumë projektimin si të [[Transmetuesi|transmetuesit]] ashtu edhe të marrësit; ndryshe nga FDM-ja konvencionale, nuk kërkohet një filtër i veçantë për secilin nën-kanal. Ortogonaliteti kërkon që '''hapësira midis nën-bartësve''' të jetë <math>\scriptstyle\Delta f \,=\, \frac{k}{T_U}</math> [[Herci|Hertz]], ku ''T'' _U [[sekonda]] është kohëzgjatja e dobishme e simbolit (madhësia e dritares në anën e marrësit), dhe ''k'' është një numër i plotë pozitiv, zakonisht i barabartë me 1. Ky kusht nënkupton që çdo frekuencë mbajtëse kryen ''k'' cikle të plota më shumë për periudhën e simbolit sesa bartësi i mëparshëm. Prandaj, me ''N'' nën-bartës, gjerësia totale e brezit të kalimit do të jetë ''B'' ≈ ''N'' ·Δ ''f'' (Hz). Ortogonaliteti mundëson gjithashtu efikasitet të lartë spektral, me një shpejtësi totale simbolesh afër shpejtësisë Nyquist për sinjalin ekuivalent të brezit bazë (domethënë, afër gjysmës së shpejtësisë Nyquist për sinjalin fizik të brezit të kalimit me dy anë). Pothuajse i gjithë brezi i frekuencave në dispozicion mund të përdoret. OFDM në përgjithësi ka një spektër pothuajse 'të bardhë', duke i dhënë atij veti të favorshme të ndërhyrjes elektromagnetike në lidhje me përdoruesit e tjerë të të njëjtit kanal. : Një shembull i thjeshtë: Një kohëzgjatje e dobishme e simbolit ''T'' _U = 1&nbsp;ms do të kërkonte një hapësirë midis nën-bartësve prej <math>\scriptstyle\Delta f \,=\, \frac{1}{1\,\mathrm{ms}} \,=\, 1\,\mathrm{kHz}</math> (ose një shumëfish i plotë i kësaj) për ortogonalitet. ''N'' = 1,000 nën-bartës, do të rezultonin në një gjerësi brezi total të kalimit prej ''N'' Δf = 1&nbsp;MHz. Për këtë kohë simboli, gjerësia e brezit e kërkuar në teori sipas Nyquist është <math>\scriptstyle\mathrm{BW}=R/2=(N/T_U)/2 = 0.5\,\mathrm{MHz}</math> (gjysma e gjerësisë së brezit të arritur nga skema jonë), ku ''R'' është shpejtësia e bit-eve dhe ku ''N'' = 1,000 mostra për simbol nga FFT. Nëse zbatohet një interval roje (shih më poshtë), kërkesa e gjerësisë së brezit-it sipas Nyquist do të ishte edhe më e ulët. FFT do të rezultonte në ''N'' = 1,000 mostra për simbol. Nëse nuk do të aplikohet asnjë interval mbrojtës, kjo do të rezultonte në një sinjal me vlerë komplekse të brezit bazë me një shpejtësi mostrimi prej 1&nbsp;MHz, gjë që do të kërkonte një gjerësi brezi bazë prej 0.5&nbsp;MHz sipas Nyquist. Megjithatë, sinjali RF i brezit kalimtar prodhohet duke shumëzuar sinjalin e brezit bazë me një formë vale bartëse (domethënë, modulim amplitude me kuadraturë të dyfishtë anësore) që rezulton në një gjerësi të brezit kalimtar prej 1&nbsp;MHz. Një skemë modulimi me një brez të vetëm (SSB) ose brez anësor rudimentar (VSB) do të arrinte pothuajse gjysmën e atij brezi të gjerësisë për të njëjtën shpejtësi simbolesh (domethënë, dy herë më shumë efikasitet spektral për të njëjtën gjatësi alfabeti të simboleve). Megjithatë, është më i ndjeshëm ndaj ndërhyrjes shumëpalëshe. OFDM kërkon sinkronizim frekuence shumë të saktë midis marrësit dhe transmetuesit; çdo devijim frekuence shkakton humbjen e ortogonalitetit të nën-bartësve, duke rezultuar në ndërhyrje midis ''nën-bartësve'' (ICI) (domethënë, ndërveprim të kryqëzuar midis nën-bartësve). Devijimet e frekuencës zakonisht shkaktohen nga mospërputhja e oshilatorëve të transmetuesit dhe marrësit, ose nga [[Efekti i Dopplerit|zhvendosja e Dopplerit]] për shkak të lëvizjes. Ndërsa zhvendosja e Dopplerit vetëm mund të kompensohet nga marrësi, situata përkeqësohet kur kombinohet me shtigje të shumëfishta, pasi reflektimet do të shfaqen në zhvendosje të ndryshme të frekuencave, gjë që është shumë më e vështirë për t'u korrigjuar. Ky efekt zakonisht përkeqësohet me rritjen e shpejtësisë,<ref>{{Cite book |last=Robertson |first=P. |title=Gateway to 21st Century Communications Village. VTC 1999-Fall. IEEE VTS 50th Vehicular Technology Conference |last2=Kaiser |first2=S. |year=1999 |isbn=0-7803-5435-4 |volume=1 |pages=329–333 |chapter=The effects of Doppler spreads in OFDM(A) mobile radio systems |doi=10.1109/vetecf.1999.797150}}</ref> dhe është një faktor i rëndësishëm që kufizon përdorimin e OFDM në automjetet me shpejtësi të lartë. Për të zbutur ICI-në në skenarë të tillë, mund të formësohet secila nën-bartëse në mënyrë që të minimizohet ndërhyrja që rezulton në mbivendosje të nënbartësve jo-ortogonalë.<ref>{{Cite journal |last=Haas |first=R. |last2=Belfiore |first2=J.C. |year=1997 |title=A Time-Frequency Well-localized Pulse for Multiple Carrier Transmission |journal=Wireless Personal Communications |volume=5 |pages=1–18 |doi=10.1023/A:1008859809455}}</ref> Për shembull, një skemë me kompleksitet të ulët e referuar si WCP-OFDM (''Peshimi i Ponderuar i Prefiksit Ciklik Ortogonal të Frekuencës me Ndarje'') përfshin përdorimin e filtrave të shkurtër në daljen e transmetuesit për të kryer një formësim pulsi potencialisht jo-drejtkëndor dhe një rindërtim pothuajse të përsosur duke përdorur barazim me një trokitje të vetme për nënbartës.<ref>{{Cite journal |last=Roque |first=D. |last2=Siclet |first2=C. |year=2013 |title=Performances of Weighted Cyclic Prefix OFDM with Low-Complexity Equalization |url=https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01260517/file/wcp-ofdm-equalization-ieee-sp-letter-submitted.pdf |journal=IEEE Communications Letters |volume=17 |pages=439–442 |doi=10.1109/LCOMM.2013.011513.121997}}</ref> Teknikat e tjera të shtypjes së ICI-së zakonisht e rrisin në mënyrë drastike kompleksitetin e marrësit.<ref>{{Cite journal |last=Jeon |first=W.G. |last2=Chang |first2=K.H. |last3=Cho |first3=Y.S. |year=1999 |title=An equalization technique for orthogonal frequency-division multiplexing systems in time-variant multipath channels |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=47 |pages=27–32 |citeseerx=10.1.1.460.4807 |doi=10.1109/26.747810}}</ref> === Zbatimi duke përdorur algoritmin FFT === Ortogonaliteti mundëson zbatimin efikas të modulatorit dhe demodulatorit duke përdorur algoritmin FFT në anën e marrësit dhe FFT të anasjelltë në anën e dërguesit. Megjithëse parimet dhe disa nga përfitimet janë njohur që nga vitet 1960, OFDM është i popullarizuar sot për komunikimet me brez të gjerë nëpërmjet komponentëve [[Përpunimi numerik i sinjalit|të përpunimit të sinjalit dixhital]] me kosto të ulët që mund të llogarisin në mënyrë efikase FFT-në. Koha për të llogaritur FFT-në e anasjelltë ose FFT-në duhet të jetë më e shkurtër se koha për secilin simbol,<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}</ref>{{Rp|84}} që për shembull për DVB-T {{Nowrap|(FFT 8k)}} nënkupton se llogaritja duhet të kryhet në 896 µs ose më pak. Për një FFT me 8192 pika kjo mund të përafrohet me:<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}<cite class="citation thesis cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFEric_Lawrey1997">Eric Lawrey (October 1997). [https://web.archive.org/web/20120914014043/http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf ''The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison''] <span class="cs1-format">(PDF)</span> (B.E.). Archived from [http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2012-09-14<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-28</span></span>.</cite></ref>  : <math>\begin{align} \mathrm{MIPS} &= \frac {\mathrm{computational\ complexity}}{T_\mathrm{symbol}} \times 1.3 \times 10^{-6} \\ &= \frac{147\;456 \times 2}{896 \times 10^{-6}} \times 1.3 \times 10^{-6} \\ &= 428 \end{align}</math> * MIPS: Milion instruksione për sekondë iKërkesa llogaritëse rritet afërsisht në mënyrë lineare me madhësinë e FFT-së, kështu që një FFT me madhësi të dyfishtë ka nevojë për dyfishin e kohës dhe anasjelltas.<ref name="ce883">{{Cite thesis |degree=B.E. |url=http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf |title=The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison |last=Eric Lawrey |date=October 1997}}<cite class="citation thesis cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFEric_Lawrey1997">Eric Lawrey (October 1997). [https://web.archive.org/web/20120914014043/http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf ''The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless telecommunications, with a CDMA comparison''] <span class="cs1-format">(PDF)</span> (B.E.). Archived from [http://ce.sharif.ir/courses/85-86/2/ce883/resources/root/Lectures/About-OFDM.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2012-09-14<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-28</span></span>.</cite></ref> {{Rp|83}} Si krahasim, një CPU Intel Pentium III me 1.266&nbsp;GHz është në gjendje të llogarisë një FFT {{Nowrap|8192 point}} në {{Nowrap|576 µs}} duke përdorur FFTW.<ref>{{Cite web |date=2006-06-20 |title=1.266 GHz Pentium 3 |url=http://www.fftw.org/speed/Pentium3-1.266GHz/ |website=fftw.org}}</ref> Intel Pentium M në 1.6&nbsp;GHz e bën këtë në {{Nowrap|387 µs.}}<ref>{{Cite web |date=2006-06-20 |title=1.6 GHz Pentium M (Banias), GNU compilers |url=http://www.fftw.org/speed/PentiumM-1.6GHz-gcc/ |website=fftw.org}}</ref> [[Intel Core|Intel Core Duo]] në 3.0&nbsp;GHz e bën këtë në {{Nowrap|96.8 µs}}.<ref>{{Cite web |date=2006-10-09 |title=3.0 GHz Intel Core Duo, Intel compilers, 32-bit mode |url=http://www.fftw.org/speed/CoreDuo-3.0GHz-icc/ |website=fftw.org}}</ref> === Intervali mbrojtës për eliminimin e ndërhyrjes ndërmjet simboleve === Një parim kyç i OFDM është se skemat e modulimit me normë të ulët simbolesh (d.m.th., ku simboliteti është relativisht i gjatë krahasuar me karakteristikat kohore të kanalit) vuajnë më pak nga ndërhyrja ndërsimbolike e shkaktuar nga përhapja me rrugë të shumta, është e dobishme të transmetohet paralelisht një numër rrjedhash me shpejtësi të ulët në vend të një rrjedhe të vetme me shpejtësi të lartë. Meqenëse kohëzgjatja e secilit simbol është e gjatë, është e mundur të futet një interval mbrojtës midis simboleve OFDM, duke eliminuar kështu ndërhyrjen ndërmjet simboleve. Intervali mbrojtës eliminon nevojën për një filtër filtër që formëson pulsin dhe zvogëlon ndjeshmërinë ndaj problemeve të sinkronizimit kohor. : Një shembull i thjeshtë: Nëse dikush dërgon një milion simbole në sekondë duke përdorur modulim konvencional me një bartës të vetëm përmes një kanali pa tel, atëherë kohëzgjatja e secilit simbol do të ishte një mikrosekondë ose më pak. Kjo imponon kufizime të rrepta në sinkronizim dhe bën të domosdoshme heqjen e ndërhyrjes nga rrugët e shumta. Nëse të njëjtat milion simbole për sekondë shpërndahen midis një mijë nën-kanaleve, kohëzgjatja e çdo simboli mund të jetë një mijë herë më e gjatë (domethënë, një milisekondë) për ortogonalitet me afërsisht të njëjtën gjerësi brezi. Supozojmë se një interval mbrojtës prej 1/8 të gjatësisë së simbolit është futur midis secilit simbol. Ndërhyrja ndërsimbolike mund të shmanget nëse përhapja kohore nga rrugët e shumta (koha midis marrjes së jehonës së parë dhe të fundit) është më e shkurtër se intervali mbrojtës (domethënë, 125 mikrosekonda). Kjo korrespondon me një ndryshim maksimal prej 37.5 kilometrash midis gjatësive të shtigjeve. Parashtesa ciklike, e cila transmetohet gjatë intervalit mbrojtës, përbëhet nga fundi i simbolit OFDM të kopjuar në intervalin mbrojtës, dhe intervali mbrojtës transmetohet i ndjekur nga simboli OFDM. Qëllimi i përfshirjes së një kopjeje të fundit të simbolit OFDM në intervalin mbrojtës është të mundësojë që marrësi të kryejë integrimin mbi një numër të plotë ciklesh sinusoidale për secilën shteg të shumëfishtë gjatë procesit të demodulimit OFDM me anë të transformimit të shpejtë të Furierit (FFT). [[Skeda:OFDMCyclicPrefixInsertion.svg|qendër|800x800px]] Në disa standarde si Ultrawideband, për të optimizuar fuqinë e transmetimit, prefiksi ciklik anashkalohet dhe asgjë nuk transmetohet gjatë intervalit mbrojtës. Në këto raste, marrësi duhet të simulojë funksionalitetin e prefiksit ciklik duke kopjuar pjesën përfundimtare të simbolit OFDM dhe duke e shtuar atë në fillim të simbolit. === Barazimi i thjeshtuar === Efektet e kushteve të kanalit të selektueshëm në frekuencë, si zbehja e shkaktuar nga përhapja me shtigje të shumëfishta, mund të konsiderohen si konstante (të sheshta) brenda një nën-kanali OFDM, nëse nën-kanali është mjaftueshëm i ngushtë në brezin e frekuencës (d.m.th., nëse numri i nën-kanaleve është mjaft i madh). Kjo mundëson barazimin e domenit të frekuencës te marrësi, i cili është shumë më i thjeshtë se barazimi i domenit kohor i përdorur në modulimin konvencional me një bartës të vetëm. Në OFDM, barazuesi duhet vetëm të shumëzojë çdo nën-bartës të zbuluar (çdo koeficient Furier) në çdo simbol OFDM me një [[Numri kompleks|numër kompleks]] konstant, ose një vlerë që ndryshohet rrallë. Në një nivel themelor, barazuesit dixhitalë më të thjeshtë janë më të mirë sepse kërkojnë më pak operacione, gjë që përkthehet në më pak gabime përafrimi në barazues. Këto gabime të përafrimit mund të shihen si zhurmë numerike dhe janë të pashmangshme. : Shembulli ynë: Barazimi OFDM në shembullin numerik të mësipërm do të kërkonte një shumëzim me vlerë komplekse për nën-bartës dhe simbol (p.sh., <math>\scriptstyle N \,=\, 1000</math> shumëzime komplekse për simbol OFDM; dmth., një milion shumëzime për sekondë, te marrësi). Algoritmi FFT kërkon <math>\scriptstyle N \log_2 N \,=\, 10,000</math> [kjo është e pasaktë: më shumë se gjysma e këtyre shumëzimeve komplekse janë të parëndësishme, dmth = deri në 1 dhe nuk janë zbatuar në softuer ose pajisje kompjuterike]. shumëzimet me vlera komplekse për simbol OFDM (domethënë, 10 milionë shumëzime për sekondë), si në anën e marrësit ashtu edhe në atë të transmetuesit. Kjo duhet të krahasohet me rastin përkatës të modulimit me një bartës të vetëm prej një milion simbolesh/sekondë të përmendur në shembull, ku barazimi i përhapjes kohore prej 125 mikrosekondash duke përdorur një [[Filtri me përgjigje impulsive të fundme|filtër FIR]] do të kërkonte, në një implementim naiv, 125 shumëzime për simbol (domethënë, 125 milionë shumëzime për sekondë). Teknikat FFT mund të përdoren për të zvogëluar numrin e shumëzimeve për një barazues në domenin kohor të bazuar në [[Filtri me përgjigje impulsive të fundme|filtër FIR]] në një numër të krahasueshëm me OFDM, me koston e vonesës midis marrjes dhe dekodimit, e cila gjithashtu bëhet e krahasueshme me OFDM. Nëse aplikohet modulimi diferencial si DPSK ose DQPSK në secilin nën-bartës, barazimi mund të anashkalohet tërësisht, pasi këto skema jokohërente janë të pandjeshme ndaj ndryshimeve të ngadalta të amplitudës dhe shtrembërimit të fazës. Në një farë mënyre, Përmirësimet në barazimin me përgjigje impulsive të fundme FIR përmes përdorimit të transformimeve të shpejta të Furierit FFT ose FFT-ve të pjesshme dërgojnë matematikisht më afër OFDM-së,  por teknika OFDM është më e lehtë për t’u kuptuar dhe zbatuar. Për më tepër, nën-kanalet mund të përshtaten në mënyrë të pavarur në mënyra të tjera përveç ndryshimit të koeficientëve të barazimit, siç është kalimi midis modeleve të ndryshme të konstelacionit QAM dhe skemave të korrigjimit të gabimeve për t’iu përshtatur karakteristikave individuale të zhurmës dhe ndërhyrjes së nën-kanaleve.{{Qartëso|date=January 2011}}<sup class="noprint Inline-Template" style="margin-left:0.1em; white-space:nowrap;">&#x5B;''<nowiki><span title="The text near this tag may need clarification or removal of jargon. (January 2011)">nevojitet sqarim</span></nowiki>''&#x5D;</sup> Disa nga nën-bartësit në disa nga simbolet OFDM mund të mbajnë sinjale pilot për matjen e kushteve të kanalit<ref>{{Cite journal |vauthors=Coleri S, Ergen M, Puri A, Bahai A |date=Sep 2002 |title=Channel estimation techniques based on pilot arrangement in OFDM systems |journal=IEEE Transactions on Broadcasting |volume=48 |issue=3 |pages=223–229 |doi=10.1109/TBC.2002.804034}}</ref> (domethënë, përfitimin dhe zhvendosjen e fazës së barazuesit për çdo nën-bartës). Sinjalet e pilotëve dhe simbolet e trajnimit (preambulat) mund të përdoren gjithashtu për sinkronizimin e kohës (për të shmangur ndërhyrjen ndërsimbolike, ISI) dhe sinkronizimin e frekuencës (për të shmangur ndërhyrjen ndër-bartësore, ICI, të shkaktuar nga zhvendosja Doppler). OFDM fillimisht u përdor për komunikime me tela dhe komunikime pa tel statike. Megjithatë, me një numër në rritje të aplikacioneve që veprojnë në mjedise shumë të lëvizshme, efekti i zbehjes dispersive të shkaktuar nga një kombinim i përhapjes me rrugë të shumëta dhe [[Efekti i Dopplerit|zhvendosjes doppler]] është më i rëndësishëm. Gjatë dekadës së fundit, janë bërë kërkime mbi mënyrën e barazimit të transmetimit OFDM mbi kanalet me përzgjedhje të dyfishtë.<ref>{{Cite journal |vauthors=Zemen T, Mecklenbrauker CF |date=Sep 2005 |title=Time-Variant Channel Estimation Using Discrete Prolate Spheroidal Sequences |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=53 |issue=9 |pages=3597–3607 |bibcode=2005ITSP...53.3597Z |citeseerx=10.1.1.60.9526 |doi=10.1109/TSP.2005.853104}}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Tang Z, Cannizzaro RC, Leus G, Banelli P |date=May 2007 |title=Pilot-Assisted Time-Varying Channel Estimation for OFDM Systems |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=55 |issue=5 |pages=2226–2238 |bibcode=2007ITSP...55.2226T |citeseerx=10.1.1.418.2386 |doi=10.1109/TSP.2007.893198}}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Hrycak T, Das S, Matz G, Feichtinger HG |date=Aug 2010 |title=Low Complexity Equalization for Doubly Selective Channels Modeled by a Basis Expansion |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=58 |issue=11 |pages=5706–5719 |bibcode=2010ITSP...58.5706H |doi=10.1109/TSP.2010.2063426}}</ref> === Kodimi i kanalit dhe ndërthurja === OFDM përdoret gjithmonë në lidhje me kodimin e kanalit (korrigjimi i gabimit përpara) dhe pothuajse gjithmonë përdor ndërthurjen e frekuencës dhe/ose kohës. Ndërthurja e frekuencës (nën-bartësit) rrit rezistencën ndaj kushteve të kanalit selektiv të frekuencës, siç është zbehja. Për shembull, kur një pjesë e gjerësisë së brezit të kanalit zbehet, ndërthurja e frekuencës siguron që gabimet e biteve, të cilat do të rezultonin nga nën-bartës në pjesën e zbehur të gjerësisë së brezit, të shpërndahen në rrjedhën e biteve në vend që të jenë të përqendruara. Në mënyrë të ngjashme, ndërthurja kohore siguron që bitet, të cilat fillimisht janë afër njëri-tjetrit në rrjedhën e biteve, të transmetohen të ndara në kohë, duke zbutur kështu efektet e zbehjes së rëndë, siç mund të ndodhë gjatë lëvizjes me shpejtësi të lartë. Megjithatë, ndërthurja kohore sjell pak përfitime në kanalet që zbehen ngadalë, siç është rasti i marrjes stacionare, dhe ndërthurja frekuencore ofron pak ose aspak përfitime për kanalet me brez të ngushtë që vuajnë nga zbehja e sheshtë (ku i gjithë brezi i kanalit zbehet në të njëjtën kohë). Arsyeja pse ndërthurja përdoret në OFDM është përpjekja për të shpërndarë gabimet në rrjedhën e biteve që i paraqitet dekoduesit të korrigjimit të gabimeve, pasi kur këta dekodues përballen me një përqendrim të lartë gabimesh, ata nuk arrijnë të korrigjojnë të gjitha gabimet e biteve, duke rezultuar në një shpërthim gabimesh të pakorrigjuara. Një dizajn i ngjashëm i kodimit të të dhënave audio e bën riprodhimin e diskut kompakt (CD) më të qëndrueshëm. Një lloj klasik i kodimit korrigjues të gabimeve që përdoret në sistemet e bazuara në OFDM është kodimi konvolucional, shpesh i bashkuar me kodimin Reed-Solomon. Zakonisht, implementohet një ndërthurje shtesë (përveç ndërthurjes kohore dhe frekuencore të përmendur më lart) mes dy shtresave të kodimit. Zgjedhja për kodimin Reed-Solomon si kod për korrigjimin e gabimeve të jashtme bazohet në vëzhgimin se dekoduesi Viterbi, i përdorur për dekodimin konvolucional të brendshëm, prodhon shpërthime të shkurtra gabimesh kur ka një përqendrim të lartë gabimesh, dhe kodet Reed-Solomon janë natyrshëm të përshtatshme për të korrigjuar shpërthime të tilla gabimesh. Sistemet më të reja, megjithatë, zakonisht tani përdorin lloje pothuajse optimale të kodeve për korrigjimin e gabimeve që zbatojnë parimin e dekodimit turbo, ku dekoduesi iteron drejt zgjidhjes së dëshiruar. Shembuj të llojeve të tilla të kodimit për korrigjimin e gabimeve përfshijnë kodet turbo dhe kodet LDPC, të cilat performojnë afër limitit Shannon për kanalin Additive White Gaussian Noise (AWGN). Disa sisteme që kanë zbatuar këto kode i kanë bashkuar ato me kodet Reed-Solomon (për shembull në sistemin MediaFLO) ose kodet BCH (në sistemin DVB-S2) për të përmirësuar një minimum gabimi të natyrshëm në këto kode në raporte të larta sinjal-zhurmë.<ref name="bookMPLC">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=978-1-4665-5753-6 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |page=25 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M}}</ref> === Transmetim adaptiv === Qëndrueshmëria ndaj kushteve të rënda të kanalit mund të përmirësohet më tej nëse informacioni rreth kanalit dërgohet përmes një kanali kthyes. Bazuar në këtë informacion kthyes, mund të zbatohen modulimi adaptiv, kodimi i kanalit dhe alokimi i fuqisë për të gjithë nën-bartësit, ose individualisht për çdo nën-bartës. Në rastin e fundit, nëse një diapazon i caktuar frekuencash vuan nga ndërhyrjet ose zbehja, bartësit brenda atij diapazoni mund të çaktivizohen ose të funksionojnë më ngadalë duke aplikuar modulim ose kodim gabimi më të fuqishëm në ato nën-bartës. Termi''' '''('''DMT''') nënkupton sisteme komunikimi të bazuara në OFDM që e përshtatin transmetimin sipas kushteve të kanalit individualisht për secilin nën-bartës, me anë të të ashtuquajturit ''ngarkim biti''. Shembuj janë ADSL dhe VDSL. Shpejtësitë e transmetimit nga klienti (upstream) dhe drejt klientit (downstream) mund të rregullohen duke ndarë më shumë ose më pak nënkanale (carriers) për secilin qëllim. Disa forma të DSL-së që përshtatet me shpejtësinë e përdorin këtë veçori në kohë reale, duke e përshtatur shpejtësinë e transmetimit (bitrate) me ndërhyrjet në kanal dhe duke ndarë gjerësinë e brezit (bandwidth) atij përdoruesi që e ka më shumë nevojë. === OFDM e zgjeruar me hyrje të shumëfishtë === {{Authority control}}OFDM në formën e tij primare konsiderohet si një teknikë modulimi dixhital dhe jo një metodë hyrjeje në kanale me shumë përdorues, pasi përdoret për të transferuar një rrjedhë të vetme bit-esh përmes një kanali komunikimi duke përdorur një sekuencë simbolesh OFDM. Megjithatë, OFDM mund të kombinohet me metoda të shumëfishtë hyrjesh duke përdorur ndarjen e përdoruesve në bazë të kohës, frekuencës ose kodimit. Në aksesin e shumëfishtë ortogonal me ndarje frekuencore (OFDMA), qasja e shumëfishtë me ndarje të frekuencës realizohet duke alokuar nën-kanale të ndryshme OFDM për përdorues të ndryshëm. OFDMA mbështet cilësi të diferencuar të shërbimit duke caktuar një numër të ndryshëm nën-bartësish për përdorues të ndryshëm në një mënyrë të ngjashme si në CDMA, dhe kështu mund të shmangen skema komplekse të planifikimit të paketave ose kontrollit të hyrjes në medium. OFDMA përdoret në: * mënyra e lëvizshmërisë së standardit IEEE 802.16 Wireless MAN, i njohur zakonisht si WiMAX, * standardi IEEE 802.20 mobile Wireless MAN, i njohur zakonisht si MBWA, * standardi i internetit me brez të gjerë celular të gjeneratës së katërt 3GPP Long Term Evolution (LTE) downlink. Ndërfaqja e radios më parë quhej Qasje e Paketave OFDM me Shpejtësi të Lartë (HSOPA), tani quhet Qasje Radio Tokësore UMTS e Evolved ( E-UTRA ). * standardi i rrjetit celular të gjeneratës së pestë 3GPP 5G NR (New Radio) për lidhjen dalëse dhe dalëse. 5G NR është pasardhësi i LTE. * projekti Qualcomm / 3GPP2 Ultra Mobile Broadband (UMB) tashmë i shuar, i menduar si pasardhës i CDMA2000, por i zëvendësuar nga LTE. OFDMA është gjithashtu një metodë e mundshme hyrëse për ''Rrjetet Rajonale Pa Tel'' (WRAN) IEEE 802.22. Projekti synon të zhvillojë standardin e parë të bazuar në radio kognitive që vepron në spektrin VHF-UHF të ulët (spektri televiziv). * Ndryshimi më i fundit i standardit 802.11, përkatësisht [[Wi-Fi 6|802.11ax]], përfshin OFDMA për efikasitet të lartë dhe komunikim të njëkohshëm. Në hyrjen e shumëfishtë me ndarje kodi me shumë bartës (MC-CDMA), i njohur gjithashtu si OFDM-CDMA, teknika OFDM kombinohet me komunikimin me spektër të shpërndarë CDMA për ndarjen koduese të përdoruesve. Ndërhyrja ndërmjet kanaleve të njëjta mund të zbutet, duke thjeshtuar kështu planifikimin manual të alokimit fiks të kanaleve (FCA) ose duke shmangur skemat komplekse të alokimit dinamik të kanaleve (DCA). === Diversiteti i hapësirës === Në transmetimet e gjera të bazuara në OFDM, marrësit mund të përfitojnë nga marrja e sinjaleve njëkohësisht nga disa transmetues të shpërndarë hapësinorë, pasi transmetuesit ndërhyjnë në mënyrë shkatërruese me njëri-tjetrin vetëm në një numër të kufizuar nën-bartësish, ndërsa në përgjithësi ata përforcojnë mbulimin në një zonë të gjerë. Kjo është shumë e dobishme në shumë vende, pasi lejon funksionimin e rrjeteve kombëtare me një frekuencë të vetme (SFN), ku shumë transmetues dërgojnë të njëjtin sinjal njëkohësisht në të njëjtën frekuencë kanali. SFN-të shfrytëzojnë spektrin e disponueshëm në mënyrë më efektive krahasuar me rrjetet konvencionale të transmetimit me shumë frekuenca (MFN), ku përmbajtja e programit përsëritet në frekuenca të ndryshme bartëse. SFN-të gjithashtu rezultojnë në një rritje të diversitetit për marrësit e pozicionuar në mes të transmetuesve. Zona e mbulimit zgjerohet dhe probabiliteti i ndërprerjes zvogëlohet krahasuar me një MFN, për shkak të rritjes së forcës mesatare të sinjalit të marrë në të gjithë nën-bartësit. Edhe pse intervali i mbrojtjes përmban vetëm të dhëna të tepërta, çka nënkupton se zvogëlon kapacitetin, disa sisteme të bazuara në OFDM, si disa nga sistemet e transmetimit, përdorin qëllimisht një interval të gjatë mbrojtjeje për të mundësuar vendosjen e transmetuesve më larg njëri-tjetrit në një rrjet me frekuencë të vetme (SFN). Intervalet më të gjata të mbrojtjes lejojnë madhësi më të mëdha të qelizave SFN. Një rregull praktik për distancën maksimale mes transmetuesve në një SFN është e barabartë me distancën që një sinjal përshkon gjatë intervalit të mbrojtjes — për shembull, një interval mbrojtjeje prej 200 mikrosekondash do të lejonte që transmetuesit të vendosen 60 km larg njëri-tjetrit. Një ''rrjet me një frekuencë të vetme'' është një formë e makrodiversitetit të transmetuesve. Ky koncept mund të përdoret më tej në ''rrjetet dinamike me frekuencë të vetme'' (DSFN), ku grupimi SFN ndryshon -nga një interval kohor në tjetrin. OFDM mund të kombinohet me forma të tjera të diversitetit hapësinor, për shembull me grupet e antenave dhe kanalet [[Sistemet Multiple-Input-Multiple-Output (MIMO)|MIMO]]. Kjo bëhet në standardet IEEE 802.11 [[Rrjeti lokal pa tela|Wireless LAN]]. === Përforcues linear i fuqisë së transmetuesit === Një sinjal OFDM karakterizohet nga një raport të lartë të fuqisë kulmore-mesatare (PAPR) për shkak se fazat e pavarura të nën-bartësve shpesh kombinohen në mënyrë konstruktive. Menaxhimi i këtij PAPR të lartë kërkon: * Një konvertues dixhital-në-analog (DAC) me rezolucion të lartë në transmetues * Një konvertues analog-dixhital (ADC) me rezolucion të lartë në marrës * Një zinxhir sinjalesh lineare Çdo jo-linearitet në zinxhirin e sinjalit do të shkaktojë shtrembërim të ndërmodulimit që mund të ndikojë në * Rrit nivelin e zhurmës * Mund të shkaktojë ndërhyrje midis operatorëve * Gjeneron rrezatim të rremë jashtë brezit Kërkesa për linearitet është e rreptë, veçanërisht për qarqet e daljes RF të transmetuesit, ku përforcuesit shpesh projektohen të jenë jolinearë për të minimizuar konsumin e energjisë. Në sistemet praktike OFDM, lejohet një sasi e vogël e prerjes së kulmeve për të kufizuar PAPR-në, duke bërë një kompromis të matur kundrejt pasojave të lartpërmendura. Megjithatë, filtri i daljes së transmetuesit, i cili nevojitet për të reduktuar sinjalet jashtë brezit në nivele të ligjshme, ka efektin e rikthimit të niveleve të kulmeve që ishin prerë, prandaj prerja nuk është një metodë efektive për uljen e PAPR-së. Megjithëse efikasiteti spektral i OFDM është tërheqës si për komunikimet tokësore ashtu edhe hapësinore, kërkesat e larta për PAPR deri më tani kanë kufizuar aplikimet e OFDM në sistemet tokësore. Faktori i kreshtës CF (në dB) për një sistem OFDM me ''n'' nën-bartës të pakorreluar është<ref name="Kaehs">{{Cite web |last=Bernhard Kaehs |date=January 2007 |title=The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components |url=https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf |archive-date=2014-07-05 |publisher=Rohde & Schwarz}}</ref> : <math> CF = 10 \log_{10} ( n ) + CF_c </math> ku CF_c është faktori i kreshtës (në dB) për secilën nën-bartëse. (CF_c është 3.01&nbsp;dB për valët sinusoidale të përdorura për modulimin BPSK dhe QPSK). Për shembull, sinjali DVB-T në modalitetin 2K përbëhet nga 1705 nën-bartës secili i moduluar me QPSK, duke rezultuar në një faktor kulmi prej 35.32 dB.<ref name="Kaehs">{{Cite web |last=Bernhard Kaehs |date=January 2007 |title=The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components |url=https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf |archive-date=2014-07-05 |publisher=Rohde & Schwarz}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBernhard_Kaehs2007">Bernhard Kaehs (January 2007). [https://web.archive.org/web/20140705103705/http://cdn.rohde-schwarz.com/dl_downloads/dl_application/application_notes/7ts02/7TS02_2E.pdf "The Crest Factor in DVB-T (OFDM) Transmitter Systems and its Influence on the Dimensioning of Power Components"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Rohde & Schwarz. Archived from [https://karriere.rohde-schwarz.de/career-cdn-pull/rs-common/fileadmin/customer/downloads/PDF/Huellkurve_eng.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2014-07-05.</cite></ref> Janë zhvilluar shumë teknika për reduktimin e PAPR (ose faktori i kreshtës), për shembull, bazuar në prerjen iterative.<ref>{{Cite journal |last=Wang |first=Y.-C. |last2=Luo |first2=Z.-Q. |date=January 2011 |title=Optimized Iterative Clipping and Filtering for PAPR Reduction of OFDM Signals |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=59 |issue=1 |pages=33–37 |doi=10.1109/TCOMM.2010.102910.090040}}</ref> Gjatë viteve, janë propozuar qasje të ndryshme të drejtuara nga modele për të ulur PAPR-në në sistemet e komunikimit. Në vitet e fundit, ka pasur një interes në rritje për të eksploruar modele të drejtuara nga të dhënat për reduktimin e PAPR-it, si pjesë e kërkimeve të vazhdueshme në rrjetet e komunikimit nga fundi në fund. Këto modele të drejtuara nga të dhënat ofrojnë zgjidhje inovative dhe hapin drejtime të reja eksplorimi për të adresuar në mënyrë efektive sfidat e paraqitura nga PAPR-i i lartë. Duke shfrytëzuar teknikat e drejtuara nga të dhënat, studiuesit synojnë të përmirësojnë performancën dhe efikasitetin e rrjeteve të komunikimit duke optimizuar përdorimin e fuqisë. Diapazoni dinamik i kërkuar për një marrës FM është {{Nowrap|120 dB}}, ndërsa për DAB kërkohen vetëm rreth 90 dB.<ref name="dabpr">{{Cite book |last=Hoeg |first=Wolfgang |url=https://books.google.com/books?id=T0KSa6w3qH4C&pg=PA333 |title=Digital Audio Broadcasting: Principles and Applications of DAB, DAB + and DMB |last2=Lauterbach |first2=Thomas |publisher=John Wiley & Sons |year=2009 |isbn=9780470746196 |edition=3rd |page=333 |access-date=2013-07-04}}</ref> Për krahasim, çdo bit shtesë për mostër rrit diapazonin dinamik me {{Nowrap|6 dB.}} == Krahasimi i efikasitetit ndërmjet sistemit me një bartës dhe atij me shumë bartës == Performanca e çdo sistemi komunikimi mund të matet përmes efikasitetit të fuqisë dhe efikasitetit të brezit të frekuencës. Efikasiteti i fuqisë përshkruan aftësinë e sistemit të komunikimit për të ruajtur shkallën e gabimit të biteve (BER) të sinjalit të transmetuar në nivele të ulëta të energjisë. Efikasiteti i gjerësisë së brezit pasqyron se sa efikasisht përdoret gjerësia e brezit e alokuar dhe përkufizohet si shpejtësia e transmetimit të të dhënave për herc në një gjerësi të caktuar brezi. Nëse përdoret një numër i madh nënbartësish, efikasiteti i brezit të gjerësisë së sistemit me shumë bartës si OFDM me përdorimin e [[Optical fiber channe|kanalit me fibra optike]] përcaktohet si<ref>{{Cite book |last=William Shieh, Ivan Djordjevic. |title="OFDM for Optical Communications". |publisher=Academic Press |year=2010 |location=525 B Street, Suite 1900, San Diego, California 92101-4495, USA}}</ref> : <math>\eta = 2 \frac{R_s}{B_\text{OFDM}}</math> ku <math>R_s</math> përfaqëson shpejtësinë e simboleve në giga-simbole për sekondë (Gsps), <math>B_\text{OFDM}</math> është gjerësia e brezit të sinjalit OFDM, dhe faktori 2 lidhet me dy gjendjet e polarizimit në fibër. Ekziston një kursim i gjerësisë së brezit duke përdorur modulimin me shumë bartës me multipleksim të ndarjes së frekuencës ortogonale (OFDM). Kështu, gjerësia e brezit për sistemin me shumë bartës është më e vogël në krahasim me sistemin me një bartës, dhe për rrjedhojë efikasiteti i gjerësisë së brezit të sistemit me shumë bartës është më i madh se ai i sistemit me një bartës. {| class="wikitable" !S. nr. ! Lloji i transmisionit ! M në M-QAM ! Numri i nënbartësve ! Shpejtësia e biteve ! Gjatësia e fibrave ! Mori fuqi, në BER prej 10 ⁻⁹ ! Efikasiteti i gjerësisë së brezit |- | 1 | Transportues i vetëm | 64 | 1 | {{Nowrap|10 Gbit/s}} | {{Nowrap|20 km}} | −37.3{{Nbsp}}dBm | 6.0000 |- | 2 | Shumëbartës | 64 | 128 | {{Nowrap|10 Gbit/s}} | {{Nowrap|20 km}} | −36.3{{Nbsp}}dBm | 10.6022 |} Ka vetëm një rritje prej 1 dB në fuqinë e marrësit, por arrijmë një përmirësim prej 76.7% në efikasitetin e gjerësisë së brezit me përdorimin e teknikës së transmetimit me shumë bartës. == Modeli i idealizuar i sistemit == Ky seksion përshkruan një model të thjeshtë dhe të idealizuar të sistemit OFDM, i përshtatshëm për një kanal AWGN që mbetet i pandryshueshëm në kohë. === Transmetues === [[Skeda:OFDM_transmitter_ideal.png|qendër|754x754px]] Një sinjal bartës OFDM është shuma e një numri nën-bartësish ortogonalë, me të dhënat e brezit bazë në secilën nën-bartëse që modulohen në mënyrë të pavarur, zakonisht duke përdorur një lloj modulimi të amplitudës së kuadraturës (QAM) ose modulimi me zhvendosje fazore (PSK). Ky sinjal i përbërë në brezin bazë përdoret zakonisht për të moduluar një bartës kryesor RF. <math>s[n]</math> është një rrjedhë serike e shifrave binare. Me anë të multipleksimit të kundërt, këto fillimisht demultipleksohen në <math>N</math> rrjedha paralele, dhe secila prej tyre hartohet në një rrjedhë simbolesh (potencialisht komplekse) duke përdorur një konstelacion modulimi (QAM, PSK, etj). Vini re se konstelacionet mund të jenë të ndryshme, prandaj disa rrjedha mund të mbajnë një shkallë më të lartë bit-esh se të tjerat. Një transformim i anasjelltë i shpejtë i Furierit FFT llogaritet për çdo grup simbolesh, duke rezultuar në një grup mostrash komplekse në domenin kohor. Këto mostra më pas përzihen në mënyrë kuadrature në brezin kalimtar në mënyrën standarde. Komponentët realë dhe imagjinarë fillimisht konvertohen në domenin analog duke përdorur konvertues dixhitalë-në-analogë (DAC); sinjalet analoge përdoren më pas për të moduluar valët kosinusale dhe sinusoidale në frekuencën bartëse, <math>f_\text{c}</math>, përkatësisht. Këto sinjale më pas bashkohen për të formuar sinjalin e transmetimit, <math>s(t)</math>. === Marrës === [[Skeda:OFDM_receiver_ideal.png|qendër|800x800px]] Marrësi kap sinjalin 𝑟(𝑡), i cili pastaj modulohet në mënyrë kuadratike poshtë në brezin bazë duke përdorur valë kosinus dhe sinus në frekuencën bartëse. Kjo gjithashtu krijon sinjale të përqendruara në <math>2 f_\text{c}</math>, kështu që filtrat me kalim të ulët përdoren për t'i refuzuar këto. Sinjalet e brezit bazë më pas mostrohen dhe dixhitalizohen duke përdorur konvertues analog-në-dixhital (ADC), dhe një FFT përpara përdoret për t'u kthyer përsëri në domenin e frekuencës. Kjo kthehet <math>N</math> rrjedha paralele, ku secila prej tyre konvertohet në një rrjedhë binare duke përdorur një detektor të përshtatshëm simbolesh. Këto rrjedha më pas ribashkohen në një rrjedhë serike, <math>\hat{s}[n]</math>, që është një vlerësim i rrjedhës binare origjinale në transmetues. [[Skeda:N-OFDM.jpg|parapamje|500x500px| Sistemi i nënbartësve të sinjaleve OFDM pas FFT]] Në rastin kur përdoren <math>N</math> nën-bartës, dhe secili nën-bartës modulohet duke përdorur <math>M</math> simbole alternative, alfabeti i simboleve OFDM përbëhet nga <math>M^N</math>simbole të kombinuara. Filtri OFDM ekuivalent i kalimit të ulët shprehet si: : <math> \nu(t) = \sum_{k=0}^{N-1} X_k e^{j2\pi kt/T},\quad 0 \le t < T, </math> ku <math>\{X_k\}</math> janë simbolet e të dhënave, <math>N</math> është numri i nën-bartësve, dhe <math>T</math> është koha e simbolit OFDM. Hapësira ndërmjet nën-bartësve prej <math display="inline">\frac{1}{T}</math> i bën ata ortogonalë gjatë çdo periudhe simboli; kjo veti shprehet si: : <math>\begin{align} &\frac{1}{T}\int_0^{T}\left(e^{j2\pi k_1 t/T}\right)^* \left(e^{j2\pi k_2t/T}\right)dt \\ {}={} &\frac{1}{T}\int_0^{T} e^{j2\pi\left(k_2 - k_1\right)t/T}dt = \delta_{k_1 k_2} \end{align}</math> ku <math>(\cdot)^*</math> përfaqëson operatorin [[I konjuguari kompleks|e konjugimit kompleks]] dhe <math>\delta\,</math> është [[Funksioni Delta|delta e Kronecker-it]]. Për të eliminuar ndërhyrjen ndërmjet simboleve në kanale me zbehje shumëpalëshe, shtohet një interval mbrojtës me gjatësi <math>T_\text{g}</math> përpara bllokut OFDM. Gjatë këtij intervali, transmetohet një ''parashtesë ciklike'' në mënyrë të tillë që sinjali në interval <math>-T_\text{g} \le t < 0</math> është i barabartë me sinjalin në intervalin <math>(T - T_\text{g}) \le t < T</math>. Kështu, sinjali OFDM me parashtesë ciklike është: : <math>\nu(t) = \sum_{k=0}^{N-1}X_k e^{j2\pi kt/T}, \quad -T_\text{g} \le t < T</math> Filtri i sinjalit të kalimit të ulët i përmendur më lart mund të jetë me vlerë reale ose komplekse. Sinjalet ekuivalente të kalimit të ulët me vlerë reale zakonisht transmetohen në brezin bazë—aplikacionet me kabllo, si DSL, ndjekin këtë qasje. Për aplikacionet pa tel, sinjali i kalimit të ulët është zakonisht me vlerë komplekse; në këtë rast, sinjali i transmetuar konvertohet lart në një frekuencë bartëse <math>f_\text{c}</math>. Në përgjithësi, sinjali i transmetuar mund të përfaqësohet si më poshtë: : <math>\begin{align} s(t) &= \Re\left\{\nu(t) e^{j2\pi f_c t}\right\} \\ &= \sum_{k=0}^{N-1}|X_k|\cos\left(2\pi \left[f_\text{c} + \frac{k}{T}\right]t + \arg[X_k]\right) \end{align}</math> == Përdorimi == OFDM përdoret në: * Radio Dixhitale Mondiale (DRM) * Transmetimi Dixhital i Audios (DAB) * Televizion dixhital DVB-T / T2 (tokësor), ATSC 3.0 (tokësor), DVB-H (i dorës), DMB-T/H, DVB-C2 (kabllor) * LAN pa tel IEEE 802.11a, IEEE 802.11g, IEEE 802.11n, [[Wi-Fi 5|IEEE 802.11ac]] dhe IEEE 802.11ad * WiMAX * [[Li-Fi]] * ADSL ( G.dmt / ITU G.992.1 ) * Rrjetet mobile LTE dhe LTE Advanced [[4G]] * Telefona pa tela DECT * Komunikimet moderne të linjave të ngushta dhe me brez të gjerë të energjisë <ref name="BERGU14">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=3–37 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}</ref> === Tabela krahasuese e sistemit OFDM === Tiparet kryesore të disa sistemeve të zakonshme të bazuara në OFDM janë paraqitur në tabelën vijuese. === ADSL === OFDM përdoret në lidhjet ADSL që ndjekin standardet ANSI T1.413 dhe G.dmt (ITU G.992.1), ku quhet ''modulim diskret shumëtonësh'' (DMT).<ref>{{Cite web |date=1991 |title=A Multicarrier Primer |url=http://web.mit.edu/~6.962/www/www_fall_2000/cksestok/paper2.pdf |publisher=ANSI T1E1 4, pp. 91-157}}</ref> DSL mundëson lidhje të dhënash me shpejtësi të lartë në kabllot ekzistuese prej bakri. OFDM përdoret gjithashtu në standardet pasardhëse ADSL2, ADSL2+, VDSL, VDSL2 dhe G.fast. ADSL2 përdor modulim të ndryshueshëm të nën-bartësit, duke filluar nga BPSK në 32768QAM (në terminologjinë e ADSL, kjo quhet ngarkim bit-esh, ose bit për ton, me 1 deri në 15 bit për nën-bartës). Telat e gjatë bakri pësojnë dobësim të sinjalit në frekuenca të larta. Aftësia e Multipleksimit me Ndarje Frekuencore Ortogonale (OFDM) mund të përballojë këtë dobësim selektiv të frekuencës dhe ndërhyrjen me brez të ngushtë janë arsyet kryesore pse përdoret shpesh në aplikacione të tilla si [[Modemi|modemet]] ADSL. === Teknologjia e rrjetit elektrik === OFDM përdoret nga shumë pajisje të linjës së energjisë për të zgjeruar lidhjet dixhitale përmes instalimeve elektrike. Modulimi adaptiv është veçanërisht i rëndësishëm me një kanal kaq të zhurmshëm siç janë instalimet elektrike. Disa [[Modemi|modemë]] të matjes inteligjente me shpejtësi mesatare, si "Prime" dhe "G3", përdorin OFDM në frekuenca modeste (30–100 kHz) me një numër të kufizuar kanalessh (disa qindra) për të kapërcyer ndërhyrjen ndër-simbolike në mjedisin e linjës së energjisë. Standardet IEEE 1901 përfshijnë dy shtresa fizike të papajtueshme që të dyja përdorin OFDM.<ref>{{Cite journal |last=Stefano Galli |last2=Oleg Logvinov |date=July 2008 |title=Recent Developments in the Standardization of Power Line Communications within the IEEE |journal=IEEE Communications Magazine |volume=46 |pages=64–71 |doi=10.1109/MCOM.2008.4557044 |issn=0163-6804}} An overview of P1901 PHY/MAC proposal.</ref> Standardi ITU-T G.hn, i cili ofron rrjetëzim lokal me shpejtësi të lartë mbi instalimet elektrike ekzistuese shtëpiake (linja elektrike, linja telefonike dhe kabllo koaksiale), bazohet në një shtresë PHY që specifikon OFDM me modulim adaptiv dhe një kod FEC të Kontrollit të Paritetit me Dendësi të Ulët (LDPC).<ref name="BERGU14">{{Cite book |title=MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing |date=February 2014 |publisher=CRC Press |isbn=9781466557529 |editor-last=Berger, Lars T. |series=Devices, Circuits, and Systems |pages=3–37 |chapter=Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation |doi=10.1201/b16540-1 |editor-last2=Schwager, Andreas |editor-last3=Pagani, Pascal |editor-last4=Schneider, Daniel M.}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBerger,_Lars_T.Schwager,_AndreasPagani,_PascalSchneider,_Daniel_M.2014">Berger, Lars T.; Schwager, Andreas; Pagani, Pascal; Schneider, Daniel M., eds. (February 2014). "Introduction to Power Line Communication Channel and Noise Characterisation". ''MIMO Power Line Communications: Narrow and Broadband Standards, EMC, and Advanced Processing''. Devices, Circuits, and Systems. CRC Press. pp.&nbsp;<span class="nowrap">3–</span>37. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1201/b16540-1|10.1201/b16540-1]]. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/9781466557529|<bdi>9781466557529</bdi>]].</cite></ref> === Rrjetet lokale pa tel (LAN) dhe rrjetet e zonave metropolitane (MAN) === OFDM përdoret gjerësisht në aplikacionet e rrjetave lokale (LAN) dhe metropolitane (MAN) pa tela, duke përfshirë IEEE 802.11a/g/n dhe WiMAX . Standardi IEEE 802.11a/g/n, që operon në brezat 2.4 dhe 5 GHz, përcaktojnë shpejtësi të dhënash ajrore për çdo rrjedhë nga 6 deri në 54 Mbit/s. Nëse të dy pajisjet mund të përdorin "modalitetin HT" (shtuar me 802.11n), shpejtësia maksimale për rrjedhë në një kanal 20 MHz rritet në 72.2 Mbit/s, me mundësi shpejtësish të dhënash nga 13.5 deri në 150 Mbit/s duke përdorur një kanal 40 MHz. Përdoren katër skema të ndryshme modulimi: BPSK, QPSK, 16- QAM dhe 64-QAM, së bashku me një sërë shkallësh korrigjimi gabimesh (1/2–5/6). Shumëllojshmëria e zgjedhjeve i lejon sistemit të përshtasë shpejtësinë optimale të të dhënave për kushtet aktuale të sinjalit. === Rrjetet personale pa tel (PAN) === OFDM tani përdoret gjithashtu në [http://www.wimedia.com standardin WiMedia/Ecma-368] për [[Rrjeti i Zonës Personale|rrjetet personale pa tela]] me shpejtësi të lartë në spektrin ultragjerë të brezit 3.1–10.6 GHz (shih MultiBand-OFDM). === Transmetimi dixhital tokësor i radios dhe televizionit === Pjesa më e madhe e Evropës dhe Azisë ka miratuar OFDM për transmetimin tokësor të televizionit dixhital (DVB-T, DVB-H dhe T-DMB) dhe radios (EUREKA 147 DAB, Digital Radio Mondiale, HD Radio dhe T-DMB). ==== DVB-T ==== Sipas Direktivës së Komisionit Evropian, të gjitha shërbimet televizive të transmetuara për shikuesit në Bashkësinë Evropiane duhet të përdorin një sistem transmetimi të standardizuar nga një organ i njohur evropian i standardizimit.<ref>{{Cite web |title=DIRECTIVE 95/47/EC OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on the use of standards for the transmission of television signals |url=http://ec.europa.eu/archives/ISPO/infosoc/legreg/docs/dir95-47en.html |website=ec.europa.eu}}</ref> dhe një standard i tillë është zhvilluar dhe kodifikuar nga Projekti DVB, ''Transmetimi Dixhital Video (DVB); Struktura e kuadrimit, kodimi i kanalit dhe modulimi për televizionin dixhital tokësor''. I referuar zakonisht si DVB-T, standardi kërkon përdorimin ekskluziv të COFDM për modulim. DVB-T tani përdoret gjerësisht në Evropë dhe gjetkë për televizionin dixhital tokësor. ==== SDARS ==== Segmentet tokësore të sistemeve të Shërbimit Radio Audio Dixhital (SDARS) të përdorura nga XM Satellite Radio dhe Sirius Satellite Radio transmetohen duke përdorur Multipleksimin me Ndarje të Frekuencave Ortogonale të Koduar (COFDM).<ref>{{Cite web |last=Junko Yoshida |date=June 28, 2001 |title=Agere gets Sirius about satellite radio design |url=https://www.eetimes.com/agere-gets-sirius-about-satellite-radio-design/ |website=EE Times}}</ref> Fjala "i koduar" vjen nga përdorimi i korrigjimit të gabimit përpara (FEC). ==== COFDM kundrejt VSB ==== Çështja e meritave teknike relative të COFDM kundrejt 8VSB për televizionin dixhital tokësor ka qenë subjekt i disa polemikave, veçanërisht midis teknologëve dhe rregullatorëve evropianë dhe amerikanë të Veriut. [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|Shtetet e Bashkuara]] kanë refuzuar disa propozime për adoptimin e sistemit DVB-T të bazuar në COFDM për shërbimet e tyre televizive dixhitale dhe për shumë vite kanë zgjedhur të përdorin 8VSB (modulim me anëbrez të mbetur) ekskluzivisht për televizionin dixhital tokësor.<ref>{{Cite web |last=Lung |first=Doug |date=2001-01-01 |title=8-VSB vs. COFDM: The Debate Continues |url=https://www.tvtechnology.com/opinions/8vsb-vs-cofdm-the-debate-continues |access-date=2021-11-18 |website=TVTechnology |language=en}}</ref> Megjithatë, në nëntor 2017, FCC miratoi një kalim vullnetar në ATSC 3.0, një standard i ri transmetimi i cili bazohet në COFDM. Ndryshe nga tranzicioni i parë i televizionit dixhital në Amerikë, stacionet televizive nuk do të caktohen frekuenca të veçanta për të transmetuar ATSC 3.0 dhe nuk janë të detyruara të kalojnë në ATSC 3.0 brenda një afati të caktuar. Televizorët e shitur në SHBA gjithashtu nuk janë të detyruar të përfshijnë aftësi sintonizimi për ATSC 3.0. Stacionet televizive me fuqi të plotë lejohen të kalojnë në ATSC 3.0, me kusht që të vazhdojnë të ofrojnë kanalin e tyre kryesor përmes një marrëveshjeje simulcasti me një stacion tjetër në të njëjtin treg (me një zonë të ngjashme mbulimi) të paktën deri në nëntor 2022.<ref>{{Cite web |date=20 November 2017 |title=Report and Order and Further Notice of Proposed Rulemaking |url=https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-17-158A1.docx |archive-url=https://web.archive.org/web/20201018191123/https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-17-158A1.docx |archive-date=18 October 2020 |access-date=8 March 2021 |website=Federal Communications Commission}}</ref> Një nga përfitimet kryesore të COFDM është aftësia për t'i bërë transmetimet radio relativisht imune ndaj shtrembërimeve shumëpalëshe dhe zbehjes së sinjalit për shkak të kushteve atmosferike ose kalimit të avionëve. Përkrahësit e COFDM argumentojnë se ai i reziston shumë rrugëve shumë më mirë se 8VSB. Marrësit e hershëm 8VSB DTV (televizion dixhital) shpesh kishin vështirësi në marrjen e një sinjali. Për më tepër, COFDM mundëson rrjete me një frekuencë të vetme, gjë që nuk është e mundur me 8VSB. Megjithatë, marrësit më të rinj 8VSB janë shumë më efektivë në trajtimin e shtrembërimeve nga shtigjet e shumëfishta, prandaj diferenca në performancë mund të zvogëlohet me përparimet në dizajnin e barazuesve.<ref>{{Cite web |last=TVTechnology |date=2008-04-11 |title=Distortions and 8-VSB |url=https://www.tvtechnology.com/news/distortions-and-8vsb |access-date=2021-11-18 |website=TVTechnology |language=en}}</ref> ==== Radio dixhitale ==== COFDM përdoret gjithashtu për standarde të tjera radiofonike, përfshirë Transmetimin Dixhital Audio (DAB), standardin për transmetimin dixhital të audios në frekuenca VHF, për Radion Dixhitale Mondiale (DRM), standardi për transmetimin dixhital në frekuencat e valëve të shkurtra dhe të mesme (nën 30&nbsp;MHz) dhe për DRM+, një standard më i ri për transmetimin dixhital të audios në frekuenca VHF (30 deri në 174 MHz). Shtetet e Bashkuara përdorin sërish një standard alternativ, një sistem pronësor i zhvilluar nga iBiquity, i quajtur ''HD Radio''. Megjithatë, ai përdor COFDM si teknologjinë bazë të transmetimit për të shtuar audio dixhitale në transmetimet AM (valë të mesme) dhe FM. Të dyja, Digital Radio Mondiale (DRM) dhe HD Radio, klasifikohen si sisteme në brezin e njëjtë kanal (in-band on-channel), ndryshe nga Eureka 147 (DAB: Digital Audio Broadcasting) i cili përdor breza të veçantë frekuencash VHF ose UHF. ==== BST-OFDM përdoret në ISDB ==== Sistemi ''i multipleksimit ortogonal me ndarje frekuencore të transmetimit të segmentuar në brez'' (''BST-OFDM'') i propozuar për Japoninë (në sistemet e transmetimit ISDB-T, ISDB-TSB dhe ISDB-C) përmirëson COFDM duke shfrytëzuar faktin se disa bartës OFDM mund të modulohen ndryshe nga të tjerët brenda të njëjtit multipleks. Disa forma të COFDM tashmë ofrojnë këtë lloj modulimi hierarkik, megjithëse BST-OFDM synon ta bëjë atë më fleksibël. Kanali televiziv me gjerësi 6 MHz mund të "segementohet", ku segmente të ndryshme modulohen në mënyra të ndryshme dhe përdoren për shërbime të ndryshme. Është e mundur, për shembull, të dërgohet një shërbim audio në një segment që përfshin një segment të përbërë nga një numër transportuesish, një shërbim të dhënash në një segment tjetër dhe një shërbim televiziv në një segment tjetër - të gjitha brenda të njëjtit kanal televiziv 6 MHz. Për më tepër, këto mund të modulohen me parametra të ndryshëm, në mënyrë që, për shembull, shërbimet audio dhe të dhënave të optimizohen për marrje në lëvizje, ndërsa shërbimi televiziv të optimizohet për marrje stacionare në ambiente me shumë shtigje sinjalesh. === Ultra-brez i gjerë === Teknologjia e rrjetit personal pa tel me brez ultra të gjerë (UWB) mund të përdorë gjithashtu OFDM, siç është në OFDM me shumë breza (MB-OFDM). Ky specifikim UWB promovohet nga WiMedia Alliance (dikur nga Aleanca për OFDM me Shumë Breza [MBOA] dhe Aleanca WiMedia, të cilat tashmë janë bashkuar) dhe është një nga ndërfaqet konkurruese të radios UWB. === Flash-OFDM === ''Qasja e shpejtë me vonesë të ulët me multipleksim ortogonal të ndarjes së frekuencës me dorëzim të pandërprerë'' (Flash-OFDM), e njohur edhe si F-OFDM, bazohej në OFDM dhe gjithashtu specifikonte shtresa më të larta të protokollit. U zhvillua nga Flarion dhe u ble nga Qualcomm në janar 2006.<ref>{{Cite news |date=August 1, 2007 |title=Qualcomm and Exoteq Sign OFDM/OFDMA License Agreement |work=News release |publisher=Qualcomm |url=http://www.qualcomm.com/news/releases/2007/08/01/qualcomm-and-exoteq-sign-ofdmofdma-license-agreement |access-date=July 23, 2011}}</ref><ref>{{Cite news |date=January 19, 2006 |title=Qualcomm Completes Acquisition Of WiMAX Competitor |work=Network Computing |url=http://www.networkcomputing.com/wireless/229614067 |access-date=July 23, 2011}}</ref> Flash-OFDM u tregtua si një bartës celular me komutim paketesh, për të konkurruar me rrjetet [[GSM]] dhe [[3G]]. Si shembull,&nbsp;Brezat e frekuencave 450 MHz të përdorura më parë nga NMT-450 dhe C-Net C450 (të dy rrjete analoge 1G, të çaktivizuara tashmë në shumicën e vendeve) në Evropë tani po licencohet për operatorët e Flash-OFDM<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2011)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup> Në [[Finlanda|Finlandë]], poseduesi i licencës Digita filloi vendosjen e një rrjeti pa tel "@450" në të gjithë vendin në disa pjesë të vendit që nga prilli i vitit 2007. U ble nga Datame në vitin 2011.<ref>{{Cite web |title=Briefly in English |url=http://www.datame.fi/index.php?id=30 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120315210735/http://www.datame.fi/index.php?id=30 |archive-date=March 15, 2012 |access-date=July 23, 2011 |website=@450-Network web site |publisher=Datame}}</ref> Në shkurt të vitit 2012, Datame njoftoi se do të përmirësonte&nbsp;rrjetin 450 MHz duke kaluar në teknologjinë konkurruese CDMA2000.<ref>{{Cite journal |last=Aleksi Kolehmainen |date=February 8, 2012 |title=@450 siirtyy cdma2000-tekniikkaan - jopa puhelut mahdollisia |url=http://www.tietoviikko.fi/kaikki_uutiset/450+siirtyy+cdma2000tekniikkaan++jopa+puhelut+mahdollisia/a773169 |url-status=dead |journal=[[Tietoviikko]] |language=fi |archive-url=https://web.archive.org/web/20120210214658/http://www.tietoviikko.fi/kaikki_uutiset/450+siirtyy+cdma2000tekniikkaan++jopa+puhelut+mahdollisia/a773169 |archive-date=February 10, 2012}}</ref> Slovak Telekom në [[Sllovakia|Sllovaki]] ofron lidhje Flash-OFDM<ref>{{Cite web |title=Mapy pokrytia |url=http://www.telekom.sk/osobne/pomoc-a-podpora/servis-pre-vas/mapa-pokrytia/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120531053123/http://www.telekom.sk/osobne/pomoc-a-podpora/servis-pre-vas/mapa-pokrytia/ |archive-date=May 31, 2012 |access-date=May 30, 2012 |website=Slovak Telekom web site |language=sk}}</ref> me një shpejtësi maksimale të transmetimit prej 5.3&nbsp;Mbit/s, dhe një shpejtësi maksimale në rrjedhën e sipërme prej 1.8&nbsp;Mbit/s, me një mbulim prej mbi 70 përqind të popullsisë sllovake.<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2011)">nevojitet citim</span>]]''&#x5D;</sup> Rrjeti Flash-OFDM u fik në pjesën më të madhe të Sllovakisë më 30 shtator 2015.<ref>{{Cite news |date=November 5, 2015 |title=Slovak Telekom closed Flash-OFDM network |work=ceeitandtelecom |url=http://www.ceeitandtelecom.com/news/252913/slovak-telekom-closed-flash-ofdm-network}}</ref> T-Mobile Germany përdori Flash-OFDM për të lidhur pikat e nxehta Wi-Fi në trenat me shpejtësi të lartë ICE të Deutsche Bahn midis viteve 2005 dhe 2015. Më pas, kjo teknologji u zëvendësua me UMTS dhe LTE.<ref>{{Cite news |date=December 23, 2014 |title=Ins Netz bei Tempo 300 |publisher=heise online |url=https://www.heise.de/ct/ausgabe/2015-2-ICE-Zuege-bekommen-schnelles-Internet-2500736.html |url-status=dead |access-date=December 20, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161221162556/https://www.heise.de/ct/ausgabe/2015-2-ICE-Zuege-bekommen-schnelles-Internet-2500736.html |archive-date=December 21, 2016}}</ref> Në vitin 2005, operatori amerikan i telekomunikacionit Nextel Communications testoi teknologjitë e rrjetit broadband pa tel, përfshirë Flash-OFDM.<ref>{{Cite news |date=March 2, 2005 |title=Nextel Flash-OFDM: The Best Network You May Never Use |work=PC Magazine |url=https://www.pcmag.com/article2/0,2817,1770838,00.asp |access-date=July 23, 2011}}</ref> [[Sprint]] bleu operatorin në vitin 2006 dhe vendosi të vendoste në përdorim versionin celular të WiMAX, i cili bazohet në teknologjinë Scalable Orthogonal Frequency-Division Multiple Access (SOFDMA).<ref>{{Cite news |last=Sascha Segan |date=August 8, 2006 |title=Sprint Nextel Goes To The WiMax |work=PC Magazine |url=https://www.pcmag.com/article2/0,2817,2000732,00.asp |access-date=July 23, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181130135655/https://www.pcmag.com/article2/0,2817,2000732,00.asp |archive-date=2018-11-30}}</ref> Në mars 2006, Citizens Telephone Cooperative nisi një shërbim broadband mobil të bazuar në teknologjinë Flash-OFDM për abonentët në disa zona të Virxhinias, me një shpejtësi maksimale prej 1.5 Mbit/s.<ref>{{Cite news |date=March 28, 2006 |title=Citizens Offers First "Truly Mobile" Wireless Internet in Christiansburg and other parts of the New River Valley |work=News release |publisher=Citizens Wireless |url=http://www.citizens.coop/aboutus/newsreleases/TrulyMobileWireless.pdf |url-status=dead |access-date=July 23, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718162144/http://www.citizens.coop/aboutus/newsreleases/TrulyMobileWireless.pdf |archive-date=July 18, 2011}}</ref> Shërbimi u ndërpre më 30 prill 2009.<ref>{{Cite web |year=2009 |title=Thank you for supporting Citizens Mobile Broadband |url=http://www.citizens.coop/internet/mobilebroadband.shtm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718162204/http://www.citizens.coop/internet/mobilebroadband.shtm |archive-date=July 18, 2011 |access-date=July 23, 2011 |publisher=Citizens Wireless}}</ref> == Vektori OFDM (VOFDM) == VOFDM u propozua nga Xiang-Gen Xia në vitin 2000 (Proceedings of ICC 2000, New Orleans, dhe IEEE Trans. on Communications, gusht 2001) për sisteme me një antenë transmetuese. VOFDM zëvendëson vlerat skalare në OFDM-në konvencionale me vlera vektoriale, duke shërbyer si një urë lidhëse mes OFDM dhe barazuesit në domenin e frekuencës për bartës të vetëm (SC-FDE). Kur madhësia e vektorit është 1, sistemi përkon me OFDM, ndërsa kur madhësia e vektorit është të paktën e barabartë me gjatësinë e kanalit dhe madhësia e FFT është 1, sistemi përkon me SC-FDE. Në VOFDM, supozojmë se <math>M </math> është madhësia e vektorit, dhe çdo sinjal me vlerë skalare <math>X_n </math> në OFDM zëvendësohet nga një sinjal me vlerë vektoriale <math>{\bf X}_n </math> me madhësi vektoriale <math>M </math>, për <math>0\leq n\leq N-1 </math>. Transformimi i anasjelltë i Furierit (IFFT) me N-pikë aplikohet mbi <math>{\bf X}_n, 0 \leq n \leq N - 1 </math>, me përbërës të mençur dhe merr një sekuencë tjetër vektoriale me të njëjtën madhësi vektoriale <math>M </math>, <math>{\bf x}_k, 0 \leq k \leq N - 1 </math>. Pastaj, i shtohet kësaj sekuence vektoriale një CP (Cyclic Prefix) vektorial me gjatësi <math>\Gamma </math> : <math>{\bf x}_0, {\bf x}_1, ..., {\bf x}_{N-1}, {\bf x}_0, {\bf x}_1, ..., {\bf x}_{\Gamma-1} </math> . Kjo sekuencë vektoriale shndërrohet në një sekuencë skalare duke renditur në sekuencë të gjithë vektorët me madhësi <math>M </math>, të cilët transmetohen në mënyrë sekuenciale në një antenë transmetuese. Në marrës, sekuenca skalare e marrë fillimisht konvertohet në sekuencë vektoriale me madhësi vektoriale M. Kur gjatësia CP plotëson <math display="inline">\Gamma \geq \left\lceil \frac{L}{M} \right\rceil </math>, pastaj, pasi vektori CP hiqet nga sekuenca vektoriale dhe FFT-ja me <math>N </math> pikë zbatohet sipas komponentëve në sekuencën vektoriale të gjatësisë <math>N </math>, merret : <math>{\bf Y}_n = {\bf H}_n {\bf X}_n + {\bf W}_n,\,\, 0 \leq n \leq N - 1,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, (1) </math> këtu <math>{\bf W}_n</math> përshkruan zhurmën e bardhë të shtuar dhe<math display="inline">{\bf H}_n = {\bf H}\mathord\left(\exp\mathord\left(\frac{2\pi jn}{N}\right)\right) = {\bf H}(z)|_{z=\exp(2\pi j n/N)} </math> ndërsa <math>{\bf H}(z)</math> përfaqëson matricën polifazore <math>M \times M </math> e kanalit me ndërhyrje ndërsimbole (ISI), e dhënë nga <math display="inline">H(z) = \sum_{k=0}^L h_k z^{-k}</math>: : <math>\mathbf{H}(z) = \left[ \begin{array}{cccc} H_0(z) & z^{-1} H_{M-1}(z) & \cdots & z^{-1} H_1(z)\\ H_1(z) & H_0(z) & \cdots & z^{-1} H_2(z)\\ \vdots & \vdots & \vdots & \vdots \\ H_{M-1}(z) & H_{M-2}(z) & \cdots & H_0(z) \end{array}\right]</math> , ku <math display="inline">H_m(z) = \sum_l h_{Ml+m}z^{-l} </math> është komponenti i m-të polifazor i kanalit <math>H(z), 0 \leq m \leq M - 1</math>. Nga (1), mund të shihet se kanali origjinal me ndërhyrje ndërmjet simboleve (ISI) shndërrohet në <math>N </math> nën-kanale vektoriale me madhësi vektoriale <math>M </math>. Nuk ka ISI nëpër këto nën-kanale vektoriale, por ka ISI brenda secilit nën-kanal vektorial. Në çdo nën-kanal vektorial, më së shumti <math>M </math> Shumë simbole ndërhyjnë me njëri-tjetrin. Është e qartë se, kur madhësia vektoriale <math>M = 1 </math>, VOFDM-ja e mësipërme kthehet në OFDM dhe kur <math>M > L </math> dhe <math>N = 1</math>, bëhet SC-FDE. Madhësia vektoriale <math>M </math> është një parametër që mund të zgjidhet lirisht në praktikë për të kontrolluar nivelin e ISI. Ekziston një kompromis ndërmjet madhësisë së vektorit <math>M </math>, kompleksitetit të demodulimit në marrës dhe madhësisë së FFT për një gjerësi të dhënë të kanalit. Ekuacioni (1) është matematikisht i ri për një kanal ISI, kur madhësia vektoriale <math>M>1</math>. Gjatësia e prefiksit ciklik (CP) në formën sekuenciale nuk është e nevojshme të jetë një shumëfish i plotë i madhësisë së vektorit, <math>\Gamma M</math>. CP-ja e vektorizuar mund të shkurtohet në një CP sekuenciale me gjatësi jo më të vogël se gjatësia e kanalit me ndërhyrje ndërsimbole (ISI), pa ndikuar në procesin e demodulimit të përshkruar më lart. Vini re gjithashtu se ekzistojnë shumë përgjithësime/forma të tjera të OFDM; për të kuptuar dallimet e tyre thelbësore, është kritike të shihen ekuacionet përkatëse të sinjalit të marrë për demodulim. VOFDM-ja e mësipërme është më e hershmja dhe e vetmja që arrin ekuacionin e sinjalit të marrë (1) dhe/ose formën ekuivalente të tij, megjithëse mund të ketë zbatime të ndryshme në transmetues kundrejt algoritmeve të ndryshme IFFT. Studimi nga (Yabo Li et al., ''IEEE Trans. on Signal Processing'', tetor 2012) se aplikimi i marrësit linear MMSE për çdo nën-kanal vektorial (1) arrin diversitetin e rrugëve të shumta dhe/ose diversitetin e hapësirës së sinjalit. Kjo ndodh sepse matricat e kanalit të vektorizuara në (1) janë pseudo-qarkulluese dhe mund të diagonalizohen nga Matrica DFT/IDFT <math>M</math>-pikëshe me disa matrica me zhvendosje faze diagonale. Pastaj, matrica DFT/IDFT e anës së djathtë dhe <math>k</math> Matrica e zhvendosjes së fazës diagonale në diagonalizim mund të mendohet si parakodimi i vektorit të simbolit të informacionit hyrës. <math>{\bf X}_k</math> në <math>k</math> kanalin nën-vektorial, dhe të gjitha nën-kanalet e vektorizuara bëhen kanale diagonale të <math>M</math> komponentët diskretë të frekuencës nga DFT me <math>MN</math> -pika e kanalit origjinal ISI. Kjo mund të mbledhë diversitetin e rrugëve të shumta dhe/ose diversitetin e hapësirës së sinjalit në mënyrë të ngjashme me parakodimin për të mbledhur diversitetin e hapësirës së sinjalit për sistemet me një antenë për të luftuar zbehjen pa tel ose kodimin bllok hapësirë-kohë diagonal për të mbledhur diversitetin hapësinor për sistemet me shumë antena. Detajet i referohen dokumenteve IEEE TCOM dhe IEEE TSP të përmendura më sipër. == OFDM me Valëza == OFDM është bërë një teknikë interesante për komunikimet përmes linjave të energjisë (PLC). Në këtë fushë kërkimi, një transformim valëzash futet për të zëvendësuar DFT-në si metodë për krijimin e frekuencave ortogonale. Kjo për shkak të avantazheve që ofrojnë valëzat, të cilat janë veçanërisht të dobishme në linjat e zhurmshme të energjisë.<ref name="WaveletOFDM">{{Cite book |last=S. Galli |url=https://www.researchgate.net/publication/4330667 |title=2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications |last2=H. Koga |last3=N. Nodokama |date=May 2008 |isbn=978-1-4244-1975-3 |at=pp. 187–192 |chapter=Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM |doi=10.1109/ISPLC.2008.4510421}}</ref> Në vend të përdorimit të një transformimi të anasjelltë të Furierit diskret (IDFT) për të gjeneruar sinjalin e dërguesit, OFDM me valëza përdor një bankë sinteze që përbëhet nga një transmultipleksues me <math>N</math>-breze i ndjekur nga funksioni transformues : <math> F_n(z) = \sum_{k=0}^{L-1} f_n(k) z^{-k}, \quad 0 \leq n < N </math> Në anën e marrësit, përdoret një bankë analize për të demoduluar sinjalin përsëri. Kjo bankë përmban një transform të anasjelltë. : <math> G_n(z) = \sum_{k=0}^{L-1} g_n(k) z^{-k}, \quad 0 \leq n < N </math> e ndjekur nga një tjetër transmultipleksues me <math>N</math> breze. Marrëdhënia midis dy funksioneve të transformimit është : <math>\begin{align} f_n(k) &= g_n(L - 1 - k) \\ F_n(z) &= z^{-(L-1)} G_n * (z - 1) \end{align}</math> Një shembull i W-OFDM përdor Bankën e Filtrave të Moduluar Kosinus me Rikthim të Përsosur (PR-CMFB)<ref>{{Cite journal |last=Koilpillai |first=R. D. |last2=Vaidyanathan |first2=P. P. |date=April 1992 |title=Cosine-modulated FIR filter banks satisfying perfect reconstruction |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=40 |issue=4 |pages=770–783 |bibcode=1992ITSP...40..770K |doi=10.1109/78.127951}}</ref> dhe Transformimin e Zgjeruar me Përkulje (ELT)<ref>{{Cite journal |last=Malvar |first=Henrique |date=November 1992 |title=Extended lapped transforms: properties, applications, and fast algorithms |journal=IEEE Transactions on Signal Processing |volume=40 |issue=11 |pages=2703–2714 |bibcode=1992ITSP...40.2703M |doi=10.1109/78.165657}}</ref><ref>{{Cite book |last=Malvar |first=Henrique |url=https://us.artechhouse.com/Signal-Processing-with-Lapped-Transforms-P354.aspx |title=Signal Processing with Lapped Transforms |date=November 1991 |publisher=Artech House |isbn=9780890064672 |location=Norwood, MA}}</ref> që përdoret për valëzën TF. Kështu, <math>\textstyle f_n (k)</math> dhe <math>\textstyle g_n (k)</math> jepen si : <math>\begin{align} f_n (k) &= 2 p_0(k) \cos \left[ \frac{\pi}{N}\left(n + \frac{1}{2}\right)\left(k - \frac{L-1}{2}\right) - (-1)^{n} \frac{\pi}{4} \right] \\ g_n (k) &= 2 p_0(k) \cos \left[ \frac{\pi}{N}\left(n + \frac{1}{2}\right)\left(k - \frac{L-1}{2}\right) + (-1)^{n} \frac{\pi}{4} \right] \\ P_0(z) &= \sum_{k=0}^{N-1} z^{-k} Y_k\left(z^{2N}\right) \end{align}</math> Këto dy funksione janë inverse të njëri-tjetrit dhe përdoren për të moduluar dhe demoduluar një sekuencë hyrëse të dhënash. Ashtu si në rastin e transformimit të Furierit diskret (DFT), transformimi i valëzave gjeneron valë ortogonale <math>\textstyle f_0</math>, <math>\textstyle f_1</math> , ..., <math>\textstyle f_{N-1}</math>. Ortogonaliteti siguron që këto valë të mos ndërhyjnë me njëra-tjetrën, duke mundësuar transmetimin e tyre njëkohësisht. Në marrës, funksionet, <math>\textstyle g_0</math>, <math>\textstyle g_1</math>, ... , <math>\textstyle g_{N-1}</math> përdoren për të rikrijuar sekuencën e të dhënave edhe një herë. === Avantazhet mbi OFDM standarde === W-OFDM është një evolucion i OFDM standard, me disa përparësi të caktuara. Në mënyrë të dukshme, nivelet e lobëve anësore të W-OFDM janë më të ulëta, duke rezultuar në reduktim të ndërhyrjes ndërmjet kanaleve (ICI) dhe në rezistencë më të lartë ndaj ndërhyrjeve me brez të ngushtë. Këto veti janë veçanërisht të vlefshme në komunikimet përmes linjave të energjisë (PLC), ku linjat elektrike zakonisht nuk janë të mbrojtura nga ndërhyrjet elektromagnetike, duke krijuar kanale me nivel të lartë zhurme dhe impulse të zhurmës. Një krahasim midis dy teknikave të modulimit tregon se kompleksiteti i të dy algoritmeve mbetet përafërsisht i njëjtë.<ref name="WaveletOFDM">{{Cite book |last=S. Galli |url=https://www.researchgate.net/publication/4330667 |title=2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications |last2=H. Koga |last3=N. Nodokama |date=May 2008 |isbn=978-1-4244-1975-3 |at=pp. 187–192 |chapter=Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM |doi=10.1109/ISPLC.2008.4510421}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFS._GalliH._KogaN._Nodokama2008">S. Galli; H. Koga; N. Nodokama (May 2008). "Advanced signal processing for PLCS: Wavelet-OFDM". [https://www.researchgate.net/publication/4330667 ''2008 IEEE International Symposium on Power Line Communications and Its Applications'']. pp. 187–192. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1109/ISPLC.2008.4510421|10.1109/ISPLC.2008.4510421]]. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-4244-1975-3|<bdi>978-1-4244-1975-3</bdi>]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:12146430 12146430].</cite></ref> == Transformime të tjera ortogonale == Shumica dërrmuese e zbatimeve të OFDM përdorin transformimin e shpejtë të Furierit (FFT). Megjithatë, ekzistojnë transformime të tjera ortogonale që mund të përdoren. Për shembull, janë hulumtuar sistemet OFDM të bazuara në transformimin diskret Hartley-t (DHT)<ref> C. -K. Jao; S. -S. Long; and M. -T. Shiue. [https://ieeexplore.ieee.org/document/5450277 "On the DHT-based multicarrier tranceiver over multipath fading channel"]. 2009 IEEE 20th International Symposium on Personal, Indoor and Mobile Radio Communications. 2009. pp. 1662-1666. {{Doi|10.1109/PIMRC.2009.5450277}} </ref> dhe transformimin e valëzave. == Histori == * 1957: Kineplex, multi-carrier HF modem (R.R. Mosier & R.G. Clabaugh)<ref>{{Cite journal |last=Mosier |first=R. R. |last2=Clabaugh |first2=R. G. |date=1958 |title=Kineplex, a bandwidth-efficient binary transmission system |url=https://ieeexplore.ieee.org/document/6372736 |journal=Transactions of the American Institute of Electrical Engineers, Part I: Communication and Electronics |volume=76 |issue=6 |pages=723–728 |doi=10.1109/TCE.1958.6372736 |issn=0097-2452 |url-access=subscription}}</ref> * 1966: Chang, Bell Labs: OFDM paper<ref name="chang">{{Cite journal |last=Chang |first=R. W. |year=1966 |title=Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission |journal=Bell System Technical Journal |volume=45 |issue=10 |pages=1775–1796 |doi=10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChang1966">Chang, R. W. (1966). "Synthesis of band-limited orthogonal signals for multi-channel data transmission". ''Bell System Technical Journal''. '''45''' (10): <span class="nowrap">1775–</span>1796. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x|10.1002/j.1538-7305.1966.tb02435.x]].</cite></ref> and patent<ref name="patent">{{Cite patent|title=Orthogonal frequency multiplex data transmission system}}<span class="citation patent" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChang1970">[https://worldwide.espacenet.com/textdoc?DB=EPODOC&IDX=US3488445 US 3488445],&#x20;Chang, Robert W.,&#x20;"Orthogonal frequency multiplex data transmission system",&#x20;published 1970-01-06,&#x20; assigned to [[Bell Labs|Bell Telephone Laboratories Inc.]]</span><span class="Z3988" data-ve-ignore="true" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Apatent&rft.number=3488445&rft.cc=US&rft.title=Orthogonal+frequency+multiplex+data+transmission+system&rft.inventor=Chang&rft.assignee=%5B%5BBell+Labs%7CBell+Telephone+Laboratories+Inc.%5D%5D&rft.pubdate=1970-01-06"><span style="display: none;">&nbsp;</span></span></ref> * 1971: Weinstein & Ebert proposed use of FFT and guard interval<ref name="weinstein">{{Cite journal |last=Weinstein |first=S. |last2=Ebert |first2=P. |date=October 1971 |title=Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform |journal=IEEE Transactions on Communication Technology |volume=19 |issue=5 |pages=628–634 |doi=10.1109/TCOM.1971.1090705}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWeinsteinEbert1971">Weinstein, S.; Ebert, P. (October 1971). "Data Transmission by Frequency-Division Multiplexing Using the Discrete Fourier Transform". ''IEEE Transactions on Communication Technology''. '''19''' (5): <span class="nowrap">628–</span>634. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1109/TCOM.1971.1090705|10.1109/TCOM.1971.1090705]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:28439102 28439102].</cite></ref> * 1985: Cimini described use of OFDM for mobile communications * 1985: Telebit Trailblazer Modem introduced a {{Nowrap|512 carrier}} Packet Ensemble Protocol ({{Nowrap|18 432 bit/s}}) * 1987: Alard & Lasalle: COFDM for digital broadcasting<ref name="EBU">{{Cite web |date=August 1987 |title=Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers |url=https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf |publisher=EBU Technical Review n°224, p.187}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://tech.ebu.ch/docs/techreview/trev_224-alard.pdf "Principles of modulation and channel coding for digital broadcasting for mobile receivers"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. EBU Technical Review n°224, p.187. August 1987.</cite></ref> * 1988: In September TH-CSF LER, first experimental Digital TV link in OFDM, Paris area * 1989: OFDM international patent application<ref>{{Cite patent|title=Emitter, transmission method and receiver}}</ref> * October 1990: TH-CSF LER, first OFDM equipment field test, 34&nbsp;Mbit/s in an 8&nbsp;MHz channel, experiments in Paris area * December 1990: TH-CSF LER, first OFDM test bed comparison with VSB in Princeton USA * September 1992: TH-CSF LER, second generation equipment field test, 70&nbsp;Mbit/s in an 8&nbsp;MHz channel, twin polarisations. Wuppertal, Germany * October 1992: TH-CSF LER, second generation field test and test bed with BBC, near London, UK * 1993: TH-CSF show in Montreux SW, 4 TV channel and one HDTV channel in a single 8&nbsp;MHz channel * 1993: Morris: Experimental 150&nbsp;Mbit/s OFDM wireless LAN * 1995: ETSI Digital Audio Broadcasting standard EUreka: first OFDM-based standard * 1997: ETSI DVB-T standard * 1998: Magic WAND project demonstrates OFDM modems for wireless LAN * 1999: IEEE 802.11a wireless LAN standard (Wi-Fi)<ref>{{Cite web |title=IEEE 802.11a-1999 - IEEE Standard for Telecommunications and Information Exchange Between Systems - LAN/MAN Specific Requirements - Part 11: Wireless Medium Access Control (MAC) and physical layer (PHY) specifications: High Speed Physical Layer in the 5 GHz band |url=https://standards.ieee.org/ieee/802.11a/1165/ |access-date=2020-12-12 |website=[[IEEE]]}}</ref> * 2000: Proprietary fixed wireless access (V-OFDM, FLASH-OFDM, etc.) * May 2001: The FCC allows OFDM in the 2.4&nbsp;GHz license exempt band.<ref>{{Cite journal |last=Goodman |first=Ellen P. |date=2004 |title=Spectrum Rights in the Telecosm to Come |url=https://digital.sandiego.edu/sdlr/vol41/iss1/16/ |url-status=live |journal=San Diego Law Review |volume=41 |issue=1 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220113063944/https://digital.sandiego.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3030&context=sdlr |archive-date=2022-01-13}}</ref> * 2002: IEEE 802.11g standard for wireless LAN<ref>{{Cite web |title=IEEE 802.11g-2003 - IEEE Standard for Information technology-- Local and metropolitan area networks-- Specific requirements-- Part 11: Wireless LAN Medium Access Control (MAC) and Physical Layer (PHY) Specifications: Further Higher Data Rate Extension in the 2.4 GHz Band |url=https://standards.ieee.org/standard/802_11g-2003.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20191108165811/https://standards.ieee.org/standard/802_11g-2003.html |archive-date=November 8, 2019 |access-date=2020-12-12 |website=[[IEEE]]}}</ref> * 2004: IEEE 802.16 standard for wireless MAN (WiMAX)<ref>{{Cite web |date=2002-10-21 |title=IEEE Standard 802.16 for Global Broadband Wireless Access |url=https://www.ieee802.org/16/docs/03/S80216-03_14.pdf}}</ref> * 2004: ETSI DVB-H standard * 2004: Candidate for IEEE 802.15.3a standard for wireless PAN (MB-OFDM) * 2004: Candidate for IEEE 802.11n standard for next generation wireless LAN * 2005: OFDMA is candidate for the 3GPP Long Term Evolution (LTE) air interface E-UTRA downlink. * 2007: The first complete LTE air interface implementation was demonstrated, including OFDM-MIMO, SC-FDMA and multi-user MIMO uplink<ref>{{Cite web |title=Nortel 3G World Congress Press Release |url=http://www2.nortel.com/go/news_detail.jsp?cat_id=-8055&oid=100214455 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929084100/http://www2.nortel.com/go/news_detail.jsp?cat_id=-8055&oid=100214455 |archive-date=2007-09-29 |access-date=2008-01-29}}</ref> == Shih gjithashtu == * Standardet ATSC * Interferometria e bartësit * N-OFDM * Ortogonale e Frekuencës dhe Hapësirës së Kohës (OTFS) * Multipleksimi me ndarje polarizimi * FDMA me një bartës të vetëm (SC-FDMA) * Barazimi i domenit të frekuencës me një bartës të vetëm (SC-FDE) == Referencat == {{Audio broadcasting}} == Lexime të mëtejshme == * {{Cite journal |last=Bank |first=M. |year=2007 |title=System free of channel problems inherent in changing mobile communication systems |journal=Electronics Letters |volume=43 |issue=7 |pages=401–402 |bibcode=2007ElL....43..401B |doi=10.1049/el:20070014}} * {{Cite patent|title=Wireless mobile communication system without pilot signals}} == Lidhje të jashtme == {{Authority control}} * [http://wcsp.eng.usf.edu/OFDM_links.html Lidhje dhe burime të shumta të dobishme për OFDM] – Grupi WCSP – Universiteti i Floridës së Jugut (USF) * [http://www.wimaxforum.org Forumi WiMAX, WiMAX, standardi kornizë për internetin personal mobil 4G me brez të gjerë] * Stott, 1997 [http://www.bbc.co.uk/rd/pubs/papers/paper_15/paper_15.shtml] Prezantim teknik nga JH Stott i divizionit të Kërkim-Zhvillimit të BBC-së, i mbajtur në Simpoziumin e 20-të Ndërkombëtar të Televizionit në vitin 1997; kjo URL është aksesuar më 24 janar 2006. * Faqja mbi Multipleksimin Ortogonal me Ndarje Frekuence në https://web.archive.org/web/20090325005048/http://www.iss.rwth-aachen.de/Projekte/Theo/OFDM/node6.html aksesuar më 24 shtator 2007. * [http://sites.google.com/site/mdanishnisar/pubs/01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf Një tutorial mbi rëndësinë e Prefiksit Ciklik (CP) në Sistemet OFDM] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231005015452/https://accounts.google.com/v3/signin/identifier?continue=https%3A%2F%2Fsites.google.com%2Fsite%2Fsites%2Fsystem%2Ferrors%2FWebspaceNotFound%3Fpath%3D%2Fmdanishnisar%2Fpubs%2F01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf&followup=https%3A%2F%2Fsites.google.com%2Fsite%2Fsites%2Fsystem%2Ferrors%2FWebspaceNotFound%3Fpath%3D%2Fmdanishnisar%2Fpubs%2F01_OFDM_Tutorial_Nisar.pdf&ifkv=AYZoVhdRJ9GBHB6cgOLtinHy_6b1zB2NMaNvXGAKQyNqtVonHsSet2zAnxfz7-E-DgzgO4izumx80A&passive=1209600&service=jotspot&flowName=GlifWebSignIn&flowEntry=ServiceLogin&dsh=S-1777759296%3A1696470891541142&theme=glif|date=2023-10-05}} . * [https://web.archive.org/web/20060525045608/http://www.infosyncworld.com/news/n/5345.html Siemens demonstron 360&nbsp;Mbit/s pa tel] * [http://www.ieee.li/pdf/viewgraphs/introduction_to_orthogonal_frequency_division_multiplex.pdf Një Hyrje në Teknologjinë e Multipleksit Ortogonal të Ndarjes së Frekuencës] * [https://web.archive.org/web/20091229213334/http://www.supelec.fr/d2ri/flexibleradio/cours/ofdmtutorial.pdf Hyrje e shkurtër në OFDM] – Tutorial i shkruar nga Prof. Debbah, drejtues i Katedrës Alcatel-Lucent mbi radion fleksibile. * [http://www.digitaltvbooks.com/cofdm.pdf Tutorial i shkurtër falas mbi COFDM] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110710125129/http://www.digitaltvbooks.com/cofdm.pdf|date=2011-07-10}} nga Mark Massel, më parë në STMicroelectronics dhe në industrinë e televizionit dixhital për shumë vite. * [http://www.digitaltvbooks.com/ Një libër popullor si për COFDM ashtu edhe për ATSC të SHBA-së.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110202200842/http://digitaltvbooks.com/|date=2011-02-02}} nga Mark Massel * [http://www.etti.unibw.de/labalive/experiment/ofdmstepbystep/ Transmetimi OFDM hap pas hapi – eksperiment online] * [http://www.vpiphotonics.com/Applications/TransmissionSystems/ModFormat_OFDM.php#app Simulimi i sistemeve optike OFDM] {{Reflist}}{{Authority control}}{{Audio broadcasting}} 3zdhxm65buj4og4r5w294i45b37jjzu 14 381132 2808565 2025-06-10T21:33:29Z Edukatori 112234 Faqe e re: [[Kategoria:Shkolla sipas emërtimit]] 2808565 wikitext text/x-wiki [[Kategoria:Shkolla sipas emërtimit]] 0x2y3w6tsebzint86yxlua5q6q2lqee 2808576 2808565 2025-06-10T21:47:07Z Edukatori 112234 added [[Category:Arbëri]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808576 wikitext text/x-wiki [[Kategoria:Shkolla sipas emërtimit]] [[Kategoria:Arbëri]] 883ucbhrvawz2f2qas4se5sg8rdn01s 14 381133 2808572 2025-06-10T21:43:42Z Edukatori 112234 Faqe e re: [[Kategoria:Historia e Shqipërisë]] 2808572 wikitext text/x-wiki [[Kategoria:Historia e Shqipërisë]] fgh0yjxkrilfppxjsb8msch2e47n7ti 2808575 2808572 2025-06-10T21:46:15Z Edukatori 112234 added [[Category:Historia shqiptare]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808575 wikitext text/x-wiki [[Kategoria:Historia e Shqipërisë]] [[Kategoria:Historia shqiptare]] 3t2uikxcv7drp3gt04trkv8u065t40k 0 381134 2808580 2025-06-10T21:51:50Z Mitrovica02 128863 Faqe e re: '''Sulejman Pashë Berisha''' ishte ndërtuesi i [[Hamami i Mitrovicës|Hamamit te Mitrovicës]].<ref name="KlanKosovaHamami">{{cite web|title=HAMAMI I MITROVICES|url=http://vimeo.com/23127335|accessdate=26 shkurt 2014|language=sq}}</ref><ref>{{cite web|title=Hamami i Qytetit te Mitrovices|url=https://dtk.rks-gov.net/tkk_objekti.aspx?id=4|work=dtk.rks-gov.net|accessdate=19 mars 2016|language=sq}}</ref> Nipi i tij ishtë [[Zejnullah Beg Berisha]].<ref>{{cite news|url= https://www.... 2808580 wikitext text/x-wiki '''Sulejman Pashë Berisha''' ishte ndërtuesi i [[Hamami i Mitrovicës|Hamamit te Mitrovicës]].<ref name="KlanKosovaHamami">{{cite web|title=HAMAMI I MITROVICES|url=http://vimeo.com/23127335|accessdate=26 shkurt 2014|language=sq}}</ref><ref>{{cite web|title=Hamami i Qytetit te Mitrovices|url=https://dtk.rks-gov.net/tkk_objekti.aspx?id=4|work=dtk.rks-gov.net|accessdate=19 mars 2016|language=sq}}</ref> Nipi i tij ishtë [[Zejnullah Beg Berisha]].<ref>{{cite news|url= https://www.koha.net/kulture/pronaret-i-drejtohen-shtetit-zyrtarisht-per-nxjerrjen-ne-shitje-te-hamamit-ne-mitrovice|title= Pronarët i drejtohen shtetit zyrtarisht për nxjerrjen në shitje të Hamamit në Mitrovicë|work=[[Koha Ditore|Koha]]|language=sq}}</ref> ==Referime== {{reflist}} [[Kategoria:Njerëz nga Mitrovica]] [[Kategoria:Pashallarë shqiptarë]] [[Kategoria:Shqiptarë të Perandorisë Osmane]] {{Biografi-cung}} em9gdbbu48zluwp6yinl1yl12y3okjj 2808632 2808580 2025-06-11T09:26:49Z Mitrovica02 128863 2808632 wikitext text/x-wiki '''Sulejman Pashë Berisha''' ishte ndërtuesi i [[Hamami i Mitrovicës|Hamamit te Mitrovicës]].<ref name="KlanKosovaHamami">{{cite web|title=HAMAMI I MITROVICES|url=http://vimeo.com/23127335|accessdate=26 shkurt 2014|language=sq}}</ref><ref>{{cite web|title=Hamami i Qytetit te Mitrovices|url=https://dtk.rks-gov.net/tkk_objekti.aspx?id=4|work=dtk.rks-gov.net|accessdate=19 mars 2016|language=sq}}</ref> Nipi i tij ishtë [[Zejnullah Beg Berisha]].<ref>{{cite news|url= https://www.koha.net/kulture/pronaret-i-drejtohen-shtetit-zyrtarisht-per-nxjerrjen-ne-shitje-te-hamamit-ne-mitrovice|title= Pronarët i drejtohen shtetit zyrtarisht për nxjerrjen në shitje të Hamamit në Mitrovicë|work=[[Koha Ditore|Koha]]|language=sq}}</ref> ==Referime== {{reflist}} [[Kategoria:Njerëz nga Mitrovica]] [[Kategoria:Pashallarë shqiptarë]] [[Kategoria:Shqiptarë të Perandorisë Osmane]] [[Kategoria:Shqiptarë në shekullin e 18]] {{Biografi-cung}} jrrmnencdbpcyen39d9mwavk53cnecn 2 381135 2808582 2025-06-10T22:25:57Z Jasinramadani1 171190 Krijuar nga përkthimi i faqes "[[:en:Special:Redirect/revision/1294670684|Transmission Control Protocol]]" 2808582 wikitext text/x-wiki   '''Protokolli i Kontrollit të Transmetimit''' ('''TCP''') është një nga protokollet kryesore të [[Paketa e protokolleve të internetit|suitës së protokolleve të internetit]]. Ai filloi në implementimin fillestar të rrjetit në të cilin plotësoi [[Internet Protocol|Protokollin e Internetit]] (IP). Prandaj, i gjithë grupi zakonisht quhet [[Paketa e protokolleve të internetit|TCP/IP]] . TCP siguron shpërndarje të besueshme, të renditur dhe të kontrolluar nga gabimet të një rrjedhe oktetesh (bajtesh) midis aplikacioneve që funksionojnë në hostet që komunikojnë nëpërmjet një rrjeti IP. Aplikacionet kryesore të internetit, si World Wide Web, email-i, administrimi në distancë dhe transferimi i skedarëve, mbështeten në TCP, i cili është pjesë e shtresës së transportit në modelin TCP/IP. SSL/TLS shpesh funksionon mbi TCP TCP është protokol i orientuar drejt lidhjes, që do të thotë se dërguesi dhe marrësi së pari duhet të krijojnë një lidhje bazuar në parametrat qe jane marre vesh: ata e bëjnë këtë përmes procedurës së shtrëngimit të dorës në tre drejtime. <ref>{{Cite book |last=Labrador |first=Miguel A. |title=Location-Based Information Systems Developing Real-Time Tracking Applications |last2=Perez |first2=Alfredo J. |last3=Wightman |first3=Pedro M. |publisher=CRC Press |year=2010 |isbn=9781000556803}}</ref> Serveri duhet të jetë duke dëgjuar (hapur pasivisht) për kërkesat e lidhjes nga klientët përpara se të vendoset një lidhje. Shtrëngimi i dorës në tre drejtime (hapja aktive), ritransmetimi dhe zbulimi i gabimeve shtojnë besueshmërinë, por zgjasin [[Vonesa e rrjetit|vonesën]] . Aplikacionet që nuk kërkojnë shërbim të besueshëm të rrjedhës së të dhënave mund të përdorin në vend të kësaj [[Protokolli i Paketave të Përdoruesit|Protokollin e Datagramit të Përdoruesit]] (UDP), i cili ofron një shërbim datagrami pa lidhje që i jep përparësi kohës mbi besueshmërinë. TCP përdor shmangien e mbingarkesës së rrjetit. Megjithatë, ka dobësi në TCP, duke përfshirë [[Sulmet DoS|mohimin e ofrimit te shërbimit]], rrëmbimin e lidhjes, veton e TCP dhe sulmin e rivendosjes.   == Origjina historike == Në maj të vitit 1974, Vint Cerf dhe Bob Kahn përshkruan një protokoll rrjetëzimi për ndarjen e burimeve duke përdorur ndërrimin e paketave midis nyjeve të rrjetit. <ref>{{Cite journal |last=Vinton G. Cerf |last2=Robert E. Kahn |date=May 1974 |title=A Protocol for Packet Network Intercommunication |url=http://ece.ut.ac.ir/Classpages/F84/PrincipleofNetworkDesign/Papers/CK74.pdf |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=22 |issue=5 |pages=637–648 |doi=10.1109/tcom.1974.1092259 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304150203/http://ece.ut.ac.ir/Classpages/F84/PrincipleofNetworkDesign/Papers/CK74.pdf |archive-date=March 4, 2016}}</ref> Autorët kishin punuar me Gérard Le Lann për të përfshirë koncepte nga projekti francez CYCLADES në rrjetin e ri. <ref>{{Cite web |last=Bennett |first=Richard |date=September 2009 |title=Designed for Change: End-to-End Arguments, Internet Innovation, and the Net Neutrality Debate |url=https://www.itif.org/files/2009-designed-for-change.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190829092926/http://www.itif.org/files/2009-designed-for-change.pdf |archive-date=29 August 2019 |access-date=11 September 2017 |publisher=Information Technology and Innovation Foundation |page=11}}</ref> Specifikimi i protokollit që rezultoi, {{Harvard citation text|RFC 675}} (''Specifikimi i Programit të Kontrollit të Transmetimit në Internet''), u shkrua nga Vint Cerf, Yogen Dalal dhe Carl Sunshine dhe u botua në dhjetor 1974. {{Sfn|RFC 675}} Ai përmban përdorimin e parë të dëshmuar të termit ''internet'', si shkurtim për ''rrjet ndermjetes'' . <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2023)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup> Protokolli i Kontrollit të Transmetimit përfshinte si lidhjet e orientuara drejt lidhjes, ashtu edhe shërbimet me datagrama midis kompjuterëve pritës. Në versionin 4, protokolli monolit i Kontrollit të Transmetimit u nda në një arkitekturë modulare, e cila përfshinte Protokollin e Kontrollit të Transmetimit (TCP) dhe Protokollin e Internetit (IP). <ref name="xgruR">{{Citation |last=Postel |first=Jon |title=Comments on Internet Protocol and TCP |date=15 August 1977 |url=https://www.rfc-editor.org/ien/ien2.txt |archive-url=https://web.archive.org/web/20190516055704/http://www.rfc-editor.org/ien/ien2.txt |id=IEN 2 |quote=We are screwing up in our design of internet protocols by violating the principle of layering. Specifically we are trying to use TCP to do two things: serve as a host level end to end protocol, and to serve as an internet packaging and routing protocol. These two things should be provided in a layered and modular way. |access-date=June 11, 2016 |archive-date=May 16, 2019 |author-link=Jon Postel}}</ref> Kjo çoi në krijimin e një modeli rrjetëzimi që u bë i njohur jozyrtarisht si TCP/IP, megjithëse në mënyrë formale iu referuan me emra të ndryshëm, si modeli i arkitekturës së internetit të Departamentit të Mbrojtjes (i njohur shkurt si modeli i Departamentit të Mbrojtjes) ose modeli DARPA <ref name=":30">{{Cite web |last=Cerf |first=Vinton G. |date=1 April 1980 |title=Final Report of the Stanford University TCP Project |url=https://www.rfc-editor.org/ien/ien151.txt}}</ref> <ref name="Cerf DoD">{{Cite journal |last=Cerf |first=Vinton G |last2=Cain |first2=Edward |date=October 1983 |title=The DoD internet architecture model |journal=Computer Networks |volume=7 |issue=5 |pages=307–318 |doi=10.1016/0376-5075(83)90042-9}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The TCP/IP Guide – TCP/IP Architecture and the TCP/IP Model |url=http://www.tcpipguide.com/free/t_TCPIPArchitectureandtheTCPIPModel.htm |access-date=2020-02-11 |website=www.tcpipguide.com}}</ref> Më vonë, u bë pjesë dhe sinonim i ''Internet Protocol Suite'' . Dokumentet me poshte të Shënimit të Eksperimentit të Internetit (IEN) përshkruajnë evolucionin e TCP në versionin modern: <ref>{{Cite web |title=Internet Experiment Note Index |url=https://www.rfc-editor.org/ien/ien-index.html |access-date=2024-01-21 |website=www.rfc-editor.org}}</ref> * IEN 5 ''Specifikimi i Programit të Kontrollit të Transmetimit në Internet TCP Versioni 2 ('' Mars 1977). * IEN 21 ''Specifikimi i Programit të Kontrollit të Transmetimit të Internetwork TCP Versioni 3 ('' Janar 1978). * IEN 27 * IEN 40 * IEN 44 * IEN 55 * IEN 81 * IEN 112 * IEN 124 TCP ne fillim u standardizua në janar të vitit 1980 si <nowiki>RFC 761</nowiki>. Në vitin 2004, Vint Cerf dhe Bob Kahn morën Çmimin Turing për punën e tyre themelore mbi protokollet TCP/IP<ref>{{Cite web |title=Robert E Kahn – A.M. Turing Award Laureate |url=https://amturing.acm.org/award_winners/kahn_4598637.cfm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190713004804/https://amturing.acm.org/award_winners/kahn_4598637.cfm |archive-date=2019-07-13 |access-date=2019-07-13 |website=amturing.acm.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Vinton Cerf – A.M. Turing Award Laureate |url=https://amturing.acm.org/award_winners/cerf_1083211.cfm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211011080741/https://amturing.acm.org/award_winners/cerf_1083211.cfm |archive-date=2021-10-11 |access-date=2019-07-13 |website=amturing.acm.org}}</ref> == Funksioni i rrjetit == Protokolli i Kontrollit të Transmetimit ofron një shërbim komunikimi në një nivel të ndërmjetëm midis një programi aplikativ dhe Protokollit të Internetit. Ai siguron lidhje host-me-host në shtresën e transportit të [[Paketa e protokolleve të internetit|modelit të internetit]] . Një aplikacion nuk ka nevojë të njohë mekanizmat specifikë të dërgimit të të dhënave përmes një lidhjeje me një host tjetër, siç është fragmentimi i kërkuar i IP për të akomoduar njësinë maksimale të transmetimit të mediumit të transmetimit. Në shtresën e transportit, TCP merret me të gjitha detajet e lidhjes dhe transmetimit në rrjet, duke i paraqitur aplikacionit një abstraksion të thjeshtuar të kësaj lidhjeje, zakonisht si një lidhje të besueshme dhe të orientuar drejt rrjedhës së të dhënave, përmes një ndërfaqeje [[Socket|të soketit të rrjetit]] . Në nivelet më të ulëta të pirgut të protokolleve, për shkak të [[Mbingarkimi i rrjetit|mbingarkesës së rrjetit]], balancimit të ngarkesës së trafikut ose sjelljes së paparashikueshme të rrjetit, paketat IP mund të humbasin, të dyfishohen ose të dorëzohen jashtë renditjes . TCP i zbulon këto probleme, kërkon ritransmetimin e të dhënave të humbura, rirreshton të dhënat që kanë mbërritur jashtë rendit dhe madje ndihmon në zvogëlimin e mbingarkesës së rrjetit për të minimizuar shfaqjen e problemeve të tjera. Nëse të dhënat nuk mund të dorëzohen, burimi njoftohet për dështimin. Pasi TCP në anën pritëse të rimontojë sekuencën origjinale të okteteve të transmetuara, ia dorëzon ato aplikacionit përkatës. Kështu, TCP abstrakton komunikimin e aplikacionit nga detajet themelore të rrjetëzimit. TCP përdoret gjerësisht nga shumë aplikacione interneti, duke përfshirë [[Rrjeti gjithë botëror|World Wide Web]] (WWW), email-in, [[File Transfer Protocol|Protokollin e Transferimit të Skedarëve]], [[Secure Shell]], ndarjen e skedarëve peer-to-peer dhe median streaming . TCP është i optimizuar për dërgim të saktë të të dhënave, jo për dorëzim në kohë reale, dhe për këtë arsye mund të shkaktojë vonesa relativisht të gjata (deri në disa sekonda) gjatë pritjes së mesazheve që kanë mbërritur jashtë rendit apo të ritransmetimeve të mesazheve të humbura. Prandaj, nuk është veçanërisht i përshtatshëm për aplikacione në kohë reale siç është [[zëri përmes IP]] . Për aplikime të tilla, zakonisht rekomandohen protokolle si Protokolli i Transportit në Kohë Reale (RTP) që veprojnë mbi [[Protokolli i Paketave të Përdoruesit|Protokollin e Datagramit të Përdoruesit]] (UDP). <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}</ref> TCP është një protokol i besueshëm i shpërndarjes së rrjedhës së bajteve që garanton që të gjithë bajtet e pranuar do të jenë identikë dhe në të njëjtin rend si ato të dërguara. Meqenëse transferimi i paketave nga shumë rrjete nuk është i besueshëm, TCP e arrin këtë duke përdorur një teknikë të njohur si ''konfirmim pozitiv me ritransmetim'' . Kjo kërkon që marrësi të përgjigjet me një mesazh konfirmimi ndërsa merr të dhënat. Dërguesi mban një regjistër të çdo pakete që dërgon dhe mban një kohëmatës që nga momenti kur paketa është dërguar. Dërguesi ritransmeton një paketë nëse kohëmatësi skadon para se të marrë konfirmimin. Kohëmatësi nevojitet në rast se një paketë humbet ose dëmtohet. <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFComer2006">[[Douglas Comer|Comer, Douglas E.]] (2006). ''Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture''. Vol.&nbsp;1 (5th&nbsp;ed.). Prentice Hall. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-0-13-187671-2|<bdi>978-0-13-187671-2</bdi>]].</cite></ref> Ndërsa IP merret me shpërndarjen fizike të të dhënave, TCP ndjek dhe menaxhon segmentet — njësitë individuale të transmetimit në të cilat ndahet një mesazh për të mundësuar një rrugëzim më efikas nëpër rrjet. Për shembull, kur një skedar HTML dërgohet nga një server web, shtresa e softuerit TCP e atij serveri e ndan skedarin në segmente dhe i përcjell ato individualisht në shtresën e internetit në grumbullin e rrjetit . Softueri i shtresës së internetit e kapsullon çdo segment TCP në një paketë IP duke shtuar një kokë që përfshin (ndër të dhëna të tjera) [[Adresa IP|adresën IP]] të destinacionit. Kur programi klient në kompjuterin e destinacionit pranon segmentet, softueri TCP në shtresën e transportit i rimonton ato, sigurohet që të jenë të renditura saktë dhe pa gabime, dhe më pas ia përcjell përmbajtjen aplikacionit marrës.. == Struktura e segmentit TCP == Protokolli i Kontrollit të Transmetimit (TCP) merr të dhëna nga një rrjedhë të dhënash, i ndan ato në segmente dhe u shton një kokëz TCP, duke krijuar kështu segmentet TCP. Segmenti TCP më pas enkapsulohet në një datagram të Protokollit të Internetit (IP) dhe shkëmbehet me kolegët. {{Sfn|RFC 9293|loc=2.2. Key TCP Concepts}} Termi 'paketë TCP' përdoret si në mënyrë joformale, ashtu edhe në kontekste formale, megjithatë në terminologjinë më të saktë i referohet njësisë së të dhënave të protokollit TCP (PDU), ''datagramit'' {{Sfn|RFC 791|pp=5–6}} IP PDU dhe ''kornizës'' PDU të [[Data Link Layer|shtresës së lidhjes së të dhënave]] :<blockquote>Proceset transmetojnë të dhëna duke thirrur TCP-në dhe duke kaluar buffer-a të të dhënave si argumente. TCP i paketon të dhënat nga këto buffer në segmente dhe i telefonon modulit të internetit [pershembull. IP] për të transmetuar çdo segment në TCP-në e destinacionit. {{Sfn|RFC 9293}}</blockquote>Një segment TCP përbëhet nga një ''kokë'' segmenti dhe një seksion ''të dhënash'' . Titulli i segmentit përmban 10 fusha të detyrueshme dhe një fushë shtesë opsionale ( ''Opsione'', sfond rozë në tabelë). Seksioni i të dhënave vjen pas kokës dhe është ngarkesa e të dhënave të mbartura për aplikacionin. {{Sfn|RFC 9293|loc=3.1. Header Format}} Gjatësia e seksionit të të dhënave nuk specifikohet në kokën e segmentit; ajo mund të llogaritet duke zbritur gjatësinë e kombinuar të kokës së segmentit dhe kokës IP nga gjatësia totale e datagramit IP të specifikuar në kokën IP. <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2023)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup>{{APHD|start|title=TCP header format{{Sfn|RFC 9293|loc=3.1. Header Format}}}} {{APHD|0|bits1=16|bits2=16|field1=Source Port|field2=Destination Port}} {{APHD|4|bits1=32|field1=Sequence Number}} {{APHD|8|bits1=32|field1=Acknowledgement Number (meaningful when ACK bit set)}} {{APHD|12|bits1=4|bits2=4|bits11=16|field1=Data Offset|field2=Reserved|vfield3=CWR|vfield4=ECE|vfield5=URG|vfield6=ACK|vfield7=PSH|vfield8=RST|vfield9=SYN|vfield10=FIN|field11=Window}} {{APHD|16|bits1=16|bits2=16|field1=[[Internet checksum|Checksum]]|field2=Urgent Pointer (meaningful when URG bit set){{Sfn|RFC 9293|loc=3.8.5 The Communication of Urgent Information}}}} {{APHD|20|bits1=320|background1=linen|field1=(Options) If present, Data Offset will be greater than 5.{{break}}Padded with zeroes to a multiple of 32 bits, since Data Offset counts words of 4 octets.}} {{APHD|60|bits1=0|background1=mistyrose|field1=Data}} {{APHD|end}} == Operacioni i protokollit == [[Skeda:Tcp_state_diagram_fixed_new.svg|djathtas|parapamje|250x250px| Një diagram i thjeshtuar i gjendjes së TCP-së.]] Operacionet e protokollit TCP mund të ndahen në tre faza. Vendosja e lidhjes është një proces me shumë hapa i 'shtrëngimit të dorës' që krijon lidhjen para se të fillojë faza e transferimit të të dhënave. Pasi të përfundojë transferimi, ndërprerja e lidhjes e mbyll atë dhe liron të gjitha burimet e alokuara. Një lidhje TCP menaxhohet nga sistemi operativ përmes një burimi që përfaqëson pikën fundore lokale për komunikimin, ''[[Socket|soketin e internetit]]'' . Gjatë jetëgjatësisë së një lidhjeje TCP, pika fundore lokale i nënshtrohet një sërë ndryshimesh të gjendjes : {{Sfn|RFC 9293|loc=3.3.2. State Machine Overview}} {| class="wikitable" |+Gjendjet e soketave TCP ! Shteti ! Pika e Fundit ! Përshkrimi |- | DËGJO | Serveri | Duke pritur për një kërkesë lidhjeje nga çdo pikë fundore TCP e largët. |- | SYN-SENT | Klient | Duke pritur për një kërkesë lidhjeje që përputhet pasi të jetë dërguar një kërkesë lidhjeje. |- | SYN-PRITUR | Serveri | Duke pritur për një konfirmim të kërkesës për lidhje pasi të keni marrë dhe dërguar një kërkesë për lidhje. |- | I KRIJUAR | Serveri dhe klienti | Një lidhje e hapur, të dhënat e marra mund t'i dorëzohen përdoruesit. Gjendja normale për fazën e transferimit të të dhënave të lidhjes. |- | FIN-WAIT-1 | Serveri dhe klienti | Duke pritur një kërkesë për ndërprerjen e lidhjes nga TCP-ja e largët, ose një konfirmim të kërkesës për ndërprerjen e lidhjes të dërguar më parë. |- | FIN-WAIT-2 | Serveri dhe klienti | Duke pritur një kërkesë për ndërprerjen e lidhjes nga TCP-ja e largët. |- | MBYLL - PRIT | Serveri dhe klienti | Duke pritur një kërkesë për ndërprerjen e lidhjes nga përdoruesi lokal. |- | MBYLLJA | Serveri dhe klienti | Duke pritur për një konfirmim kërkese për përfundimin e lidhjes nga TCP-ja e largët. |- | LAST-ACK | Serveri dhe klienti | Duke pritur për një konfirmim të kërkesës për përfundimin e lidhjes të dërguar më parë në TCP-në e largët (e cila përfshin një konfirmim të kërkesës së saj për përfundimin e lidhjes). |- | KOHË-PRITJE | Server ose klient | Duke pritur që të kalojë kohë e mjaftueshme për t'u siguruar që të gjitha paketat e mbetura në lidhje kanë skaduar. |- | MBYLLUR | Serveri dhe klienti | Asnjë gjendje lidhjeje fare. |} === Vendosja e lidhjes === Përpara se dikush nga klientet të përpiqet të lidhet me një server, serveri duhet së pari të lidhet dhe të dëgjojë në një port për ta hapur atë për lidhje: kjo quhet hapje pasive. Pasi të vendoset hapja pasive, një klient mund të krijojë një lidhje duke filluar një hapje aktive duke përdorur shtrëngimin e dorës me tre drejtime (ose 3-hapësh): # '''SYN''' : Hapja aktive kryhet nga klienti që dërgon një SYN në server. Klienti e vendos numrin rendor të segmentit në një vlerë të rastësishme A. # '''SYN-ACK''' : Si përgjigje, serveri përgjigjet me një SYN-ACK. Numri i konfirmimit është vendosur një më shumë se numri i sekuencës së marrë, dmth. A+1, dhe numri i sekuencës që serveri zgjedh për paketën është një numër tjetër i rastësishëm, B. # '''ACK''' : Më në fund, klienti dërgon një ACK përsëri në server. Numri rendor caktohet në vlerën e konfirmimit të marrë, p.sh. A+1, dhe numri i konfirmimit caktohet një më shumë se numri rendor i marrë, p.sh. B+1. Hapat 1 dhe 2 përcaktojnë dhe konfirmojnë numrin rendor për një drejtim (nga klienti te serveri). Hapat 2 dhe 3 përcaktojnë dhe konfirmojnë numrin rendor për drejtimin tjetër (nga serveri te klienti). Pas përfundimit të këtyre hapave, si klienti ashtu edhe serveri kanë marrë konfirmimet përkatëse dhe është krijuar një lidhje komunikimi me dy drejtime (full duplex) [[Skeda:TCP_CLOSE.svg|djathtas|parapamje|260x260px| Ndërprerja e lidhjes]] [[Skeda:TCP_close()_-_sequence_diagram.svg|parapamje| Diagrami i detajuar i sekuencës TCP close()]] Faza e përfundimit të lidhjes përdor një shtrëngim duarsh katërpalësh, ku secila anë e lidhjes e mbyll pjesën e vet në mënyrë të pavarur. Kur një pikë fundore dëshiron të ndërpresë gjysmën e saj të lidhjes, ajo dërgon një paketë FIN, të cilën pala tjetër e pranon me një ACK. Kështu, një çmontim tipik kërkon një palë segmente FIN dhe ACK nga secila pikë fundore e TCP. Pasi pala që dërgoi FIN-in e parë të marrë përgjigjen ACK përfundimtare, ajo pret për një periudhë kohe para se të mbyllë përfundimisht lidhjen. Gjatë kësaj kohe, porta lokale nuk është e disponueshme për lidhje të reja; kjo i lejon klientit TCP të ridërgojë konfirmimin përfundimtar tek serveri në rast se ACK-u humbet gjatë transmetimit. Kohëzgjatja e kësaj periudhe ndryshon sipas implementimit, por vlera të zakonshme janë 30 sekonda, 1 minutë dhe 2 minuta. Pas skadimit të kësaj kohe, klienti hyn në gjendjen MBYLLUR dhe porta lokale bëhet sërish e disponueshme për lidhje të reja. <ref>{{Cite book |last=Kurose |first=James F. |url=https://www.worldcat.org/oclc/936004518 |title=Computer networking : a top-down approach |date=2017 |others=Keith W. Ross |isbn=978-0-13-359414-0 |edition=7th |location=Harlow, England |pages=286 |oclc=936004518}}</ref> Gjithashtu është e mundur që lidhja të ndërpritet me një shtrëngim duarsh 3-palësh, ku hosti A dërgon një FIN, hosti B përgjigjet me një FIN & ACK (duke kombinuar dy hapa në një), dhe më pas hosti A i kthen një ACK. <ref>{{Cite book |last=Tanenbaum |first=Andrew S. |url=https://archive.org/details/computernetworks00tane_2 |title=Computer Networks |date=2003-03-17 |publisher=Prentice Hall |isbn=978-0-13-066102-9 |edition=Fourth |author-link=Andrew S. Tanenbaum}}</ref> Disa sisteme operative, siç është [[Linux]] <ref>{{Cite web |title=linux/net/ipv4/tcp_minisocks.c at master · torvalds/linux |url=https://github.com/torvalds/linux/blob/master/net/ipv4/tcp_minisocks.c |access-date=2025-04-24 |website=GitHub |language=en}}</ref> zbatojnë një sekuencë mbylljeje gjysmë-dupleks. Nëse hosti mbyll në mënyrë aktive një lidhje ndërkohë që ende ka të dhëna hyrëse të palexuara, ai dërgon një sinjal RST në vend të FIN, duke humbur kështu të gjitha të dhënat e marra. Kjo siguron që aplikacioni TCP të njoftohet për humbjen e të dhënave. {{Sfn|RFC 1122|loc=4.2.2.13. Closing a Connection}} Një lidhje mund të jetë në gjendje gjysmë të hapur, ku njëra anë e ka ndërprerë lidhjen, por ana tjetër ende jo. Pala që e ka përfunduar lidhjen nuk mund të dërgojë më të dhëna, ndërsa pala tjetër mundet. Ana që ka përfunduar duhet të vazhdojë të pranojë dhe të lexojë të dhënat derisa edhe pala tjetër të ndërpresë lidhjen. <ref>{{Cite web |date=2020-03-02 |title=TCP (Transmission Control Protocol) – The transmission protocol explained |url=https://www.ionos.com/digitalguide/server/know-how/introduction-to-tcp/ |access-date=2025-04-24 |website=IONOS Digital Guide |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The TCP/IP Guide - TCP Connection Termination |url=http://www.tcpipguide.com/free/t_TCPConnectionTermination-2.htm |access-date=2025-04-24 |website=www.tcpipguide.com}}</ref> === Përdorimi i burimeve === Shumica e implementimeve ruajnë një hyrje në një tabelë që lidh një seancë me procesin përkatës të sistemit operativ që po funksionon. Meqenëse paketat TCP nuk përfshijnë një identifikues sesioni, të dy pikat fundore e identifikojnë sesionin duke përdorur adresën IP dhe portin e klientit. Sa herë që pranohet një paketë, implementimi i TCP-së kryen një kërkim në këtë tabelë për të gjetur procesin e destinacionit. Çdo hyrje në tabelë njihet si Bllok Kontrolli i Transmetimit (TCB). Ai përmban informacione rreth pikave fundore (adresat IP dhe portet), statusit të lidhjes, të dhënave të nevojshme për paketat që shkëmbehen, si dhe buffer-ave për dërgimin dhe marrjen e të dhënave.. Numri i seancave në anën e serverit është i kufizuar vetëm nga memoria dhe mund të rritet me mbërrijnë lidhje të reja, por klienti duhet të ndajë një port të përkohshëm përpara se të dërgojë SYN-in e parë në server. Ky port mbetet i rezervuar gjatë gjithë kohës së komunikimit dhe në mënyrë efektive kufizon numrin e lidhjeve dalëse që mund të krijohen nga secila adresë IP e klientit. Nëse një aplikacion nuk mbyll siç duhet lidhjet e panevojshme, klienti mund të konsumojë të gjitha burimet e disponueshme dhe të mos jetë në gjendje të krijojë lidhje të reja TCP, madje edhe për aplikacione të tjera Të dy pikat fundore duhet të kenë gjithashtu hapësirë për paketat që nuk janë pranuar ende dhe për të dhënat që janë marrë, por ende nuk janë lexuar.. === Transferimi i të dhënave === Protokolli i Kontrollit të Transmetimit ndryshon në disa karakteristika kryesore krahasuar te tjeret, rrjedhimisht me [[Protokolli i Paketave të Përdoruesit|Protokollin e Datagramit të Përdoruesit]] : * Transferimi i të dhënave i renditur: hosti i destinacionit riorganizon segmentet sipas një numri rendor <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFComer2006">[[Douglas Comer|Comer, Douglas E.]] (2006). ''Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture''. Vol.&nbsp;1 (5th&nbsp;ed.). Prentice Hall. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-0-13-187671-2|<bdi>978-0-13-187671-2</bdi>]].</cite></ref> * Ritransmetimi i paketave të humbura: çdo rrjedhë kumulative e papranuar ritransmetohet <ref name="comer" /> * Transferim i të dhënave pa gabime: paketat e korruptuara trajtohen si të humbura dhe ritransmetohen {{Sfn|RFC 9293|loc=2.2. Key TCP Concepts}} * Kontrolli i rrjedhës kufizon shpejtësinë me të cilën dërguesi transferon të dhëna për të siguruar një dorëzim të besueshëm. Marrësi vazhdimisht i jep dërguesit një sinjal për të treguar se sa të dhëna mund të pranojë. Kur memoria e hostit marrës mbushet, konfirmimi i ardhshëm ndalon përkohësisht transferimin, duke i dhënë kohë përpunimit të të dhënave në memorje <ref name="comer" /> * Kontrolli i mbingarkesës: paketat e humbura (të supozuara për shkak të mbingarkesës) shkaktojnë një ulje të shkallës së shpërndarjes së të dhënave <ref name="comer" /> ==== Transmetim i besueshëm ==== TCP përdor një numër rendor për të identifikuar çdo bajt të të dhënave. Numri rendor identifikon rendin e bajteve të dërguara nga secili kompjuter në mënyrë që të dhënat të mund të rindërtohen sipas radhës, pavarësisht nga ndonjë dërgesë jashtë renditjeje që mund të ndodhë. Numri rendor i bajtit të parë zgjidhet nga transmetuesi për paketën e parë, i cili shënohet me flamurin SYN. Ky numër mund të jetë i cfaredoshem dhe, në fakt, duhet të jetë i paparashikueshëm për t'u mbrojtur nga sulmet e parashikimit të sekuencës TCP . Konfirmimet (ACK) dërgohen nga marrësi me një numër rendor për t’i treguar dërguesit se të dhënat janë pranuar deri në bajtin e specifikuar. ACK-të nuk do të thotë që të dhënat janë dorëzuar tashmë aplikacionit; ato vetëm tregojnë se përgjegjësia për dorëzimin e të dhënave është kaluar te pala marrëse Besueshmëria në TCP arrihet përmes zbulimit të paketave të humbura nga dërguesi dhe ritransmetimit të tyre. TCP përdor dy teknika kryesore për identifikimin e humbjeve: kohëzgjatjen e ritransmetimit (RTO) dhe konfirmimet kumulative të dyfishta (DupACKs). Kur një segment TCP ritransmetohet, ai mban të njëjtin numër rendor si përpjekja origjinale e dërgimit. Kjo mënyrë e dorëzimit dhe renditjes logjike të të dhënave bën që, kur konfirmimi pranohet pas një ritransmetimi, dërguesi të mos mund të dallojë nëse po konfirmohet transmetimi origjinal apo ritransmetimi—fenomen i njohur si 'paqartësia e ritransmetimit {{Sfn|Karn|Partridge|1991|p=364}} TCP shkakton kompleksitet për shkak të paqartësisë së ritransmetimit. {{Sfn|RFC 9002|loc=4.2. Monotonically Increasing Packet Numbers}} ===== Ritransmetim i bazuar në ACK të dyfishtë ===== Nëse humbet një segment i vetëm (p.sh., segmenti me numrin 100) në një rrjedhë, marrësi nuk mund të pranojë paketat me numra më të mëdhenj se 100, sepse përdor konfirmime kumulative (ACK). Për pasojë, marrësi vazhdon të konfirmojë përsëri segmentin 99 me çdo paketë të re që merr. Ky konfirmim i dyfishtë përdoret si sinjal për humbjen e paketës. Kështu, nëse dërguesi merr tre konfirmime të dyfishta për segmentin 99, ai ritransmeton segmentin e fundit që nuk është konfirmuar. Përdoret pragun prej tre për të shmangur ritransmetimet e panevojshme që mund të shkaktohen nga rirenditja e segmenteve në rrjet. Ky prag është efektiv në parandalimin e ritransmetimeve të rreme për shkak të riporositjes.<ref>{{Cite journal |last=Mathis |last2=Mathew |last3=Semke |last4=Mahdavi |last5=Ott |year=1997 |title=The macroscopic behavior of the TCP congestion avoidance algorithm |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=27 |issue=3 |pages=67–82 |citeseerx=10.1.1.40.7002 |doi=10.1145/263932.264023}}</ref> Disa implementime TCP përdorin [[Transmission Control Protocol|njohje selektive]] (SACK) për të ofruar reagime të qarta në lidhje me segmentet që janë marrë. Kjo përmirëson shumë aftësinë e TCP për të ritransmetuar segmentet e duhura. Paqartësia në ritransmetim mund të shkaktojë ritransmetime të shpejta dhe të kota, si dhe shmangie të gabuar të mbingarkesës, nëse riporositjet tejkalojnë pragun e konfirmimit të dyfishtë. {{Sfn|RFC 3522|p=4}} Në dy dekadat e fundit, është vërejtur më shumë riorganizim i paketave në internet <ref>{{Cite journal |last=Leung |first=Ka-cheong |last2=Li |first2=Victor O.k. |last3=Yang |first3=Daiqin |date=2007 |title=An Overview of Packet Reordering in Transmission Control Protocol (TCP): Problems, Solutions, and Challenges |url=https://ieeexplore.ieee.org/document/4118693 |journal=IEEE Transactions on Parallel and Distributed Systems |volume=18 |issue=4 |pages=522–535 |doi=10.1109/TPDS.2007.1011}}</ref> gjë që bëri që implementimet e TCP, të tilla si ajo në bërthamën Linux, të miratonin metoda heuristike për të shkallëzuar pragun e konfirmimit të dyfishtë. <ref>{{Cite thesis |last=Johannessen |first=Mads |date=2015 |title=Investigate reordering in Linux TCP |publisher=University of Oslo |url=http://urn.nb.no/URN:NBN:no-51662 |degree=MSc}}</ref> Kohët e fundit, here pas here ka pasur përpjekje për të hequr plotësisht ritransmetimet e shpejta të bazuara në ACK të dyfishta dhe për t'i zëvendësuar ato me ato të bazuara në kohëmatës. (Nuk duhet ngatërruar me RTO-në klasike të diskutuar më poshtë). Algoritmi i zbulimit të humbjeve bazuar në kohë i quajtur Konfirmimi i Fundit (RACK) {{Sfn|RFC 8985}} është adoptuar si algoritmi parazgjedhur në Linux dhe Windows. ===== Ritransmetim i bazuar në skadimin e kohës ===== Kur një dërgues transmeton një segment, ai inicializon një kohëmatës me një vlerësim konservativ të kohës së mbërritjes së konfirmimit. Segmenti ritransmetohet nëse kohëmatësi skadon, me një prag të ri të skadimit të kohës prej dyfishi të vlerës së mëparshme, duke rezultuar në sjellje të tërheqjes eksponenciale . Zakonisht, vlera fillestare e kohëmatësit është smoothed RTT + max(G, 4 × variacioni RTT), ku G është granulariteti i orës. {{Sfn|RFC 6298|p=2}} Kjo mbron nga trafiku i tepërt i transmetimit për shkak të aktereve keqveres ose keqdashës, siç janë [[Sulmet DoS|sulmuesit e mohimit të shërbimit "]] [[Sulmi Man-in-the-middle|man-in-the-middle"]] . Vlerësimet e sakta të kohës së kthimit (RTT) janë shumë të rëndësishme për rikuperimin e paketave të humbura, pasi ato i lejojnë dërguesit të supozojë se një paketë e papranuar është humbur pasi ka kaluar një periudhë e mjaftueshme kohe, për shembull gjatë përcaktimit të kohës së riprovimit (RTO). {{Sfn|Zhang|1986|p=399}} Paqartësia e ritransmetimit mund të bëjë që vlerësimi i RTT-së nga dërguesi të jetë i pasaktë. {{Sfn|Zhang|1986|p=399}} Në një mjedis me RTT të ndryshueshme, mund të ndodhin afate kohore të rreme: {{Sfn|Karn|Partridge|1991|p=365}} nëse RTT nënvlerësohet, atëherë RTO aktivizohet dhe shkakton një ritransmetim të panevojshëm dhe një nisje të ngadaltë. Pas një ritransmetimi të panevojshëm, kur mbërrijnë konfirmimet për transmetimet origjinale, dërguesi mund të besojë gabimisht se po konfirmon ritransmetimin dhe të përfundojë duke menduar se segmentet e dërguara midis transmetimit origjinal dhe ritransmetimit janë humbur. Kjo shkakton ritransmetime të mëtejshme të panevojshme, të cilat mund të çojnë në mbingarkim të lidhjes. Konfirmimi selektiv (SACK) mund të ndihmojë në zvogëlimin e këtij problemi. {{Sfn|Gurtov|Floyd|2004|p=1}} {{Harvard citation text|RFC 6298}} specifikon që implementimet nuk duhet të përdorin segmente të ritransmetuara kur vlerësojnë RTT-në. {{Sfn|RFC 6298|p=4}} Algoritmi i Karn siguron që një vlerësim i mirë RTT do të prodhohet &#x2014; përfundimisht &#x2014; duke pritur derisa të ketë një konfirmim të qartë përpara se të rregullojë RTO-në. {{Sfn|Karn|Partridge|1991|p=370-372}} Megjithatë, pas ritransmetimeve të rreme, mund të duhet kohë e konsiderueshme para se të arrijë një konfirmim kaq i qartë, duke degraduar performancën ndërkohë. {{Sfn|Allman|Paxson|1999|p=268}} Vulat kohore TCP zgjidhin gjithashtu problemin e paqartësisë së ritransmetimit në caktimin e RTO-së, {{Sfn|RFC 6298|p=4}} megjithëse ato nuk e përmirësojnë domosdoshmërisht vlerësimin e RTT-së. {{Sfn|RFC 7323|p=7}} ==== Zbulimi i gabimeve ==== Numrat e sekuencës i lejojnë marrësit të hedhë poshtë paketat e dyfishta dhe të rendisë në mënyrë të saktë paketat që vijnë jashtë renditjes. Konfirmimet ndihmojnë dërguesit të përcaktojnë kur duhet të ritransmetojnë paketat e humbura Për të siguruar saktësinë, përfshihet një fushë kontrolli; shih {{Section link||Checksum computation}} për detaje. Shuma e kontrollit TCP është një kontroll i dobët sipas standardeve moderne dhe normalisht çiftëzohet me një kontroll të integritetit CRC në [[Data Link Layer|shtresën 2]], nën TCP dhe IP, siç përdoret në PPP ose në kornizën [[Etherneti|Ethernet]] . Megjithatë, futja e gabimeve në paketa midis hop-eve të mbrojtura nga CRC është e zakonshme, dhe shuma e kontrollit 16-bit e TCP-së kap shumicën e këtyre gabimeve ==== Kontroll i rrjedhës ==== TCP përdor një protokoll kontrolli të rrjedhës nga fillimi në fund për të shmangur që dërguesi të dërgojë të dhëna shumë shpejt që marrësi TCP t'i marrë dhe përpunojë ato në mënyrë të besueshme. Të kesh një mekanizëm kontrolli të rrjedhës është esenciale në një mjedis ku pajisjet komunikojnë me shpejtësi të ndryshme rrjeti. Për shembull, nëse një PC dërgon të dhëna te një telefon inteligjent që përpunon ngadalë të dhënat e marra, telefoni duhet të jetë në gjendje të rregullojë rrjedhën e të dhënave në mënyrë që të mos mbingarkohet. <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFComer2006">[[Douglas Comer|Comer, Douglas E.]] (2006). ''Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture''. Vol.&nbsp;1 (5th&nbsp;ed.). Prentice Hall. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-0-13-187671-2|<bdi>978-0-13-187671-2</bdi>]].</cite></ref> TCP përdor një protokoll kontrolli të rrjedhës së dritares rrëshqitëse . Në secilin segment TCP, marrësi specifikon në fushën ''e dritares së marrjes'' sasinë e të dhënave të marra shtesë (në bajt) që është i gatshëm të ruajë në buffer për lidhjen. Hosti dërgues mund të dërgojë vetëm një sasi të caktuar të të dhënave para se të duhet të presë për një konfirmim dhe përditësimin e dritares nga hosti marrës. [[Skeda:Tcp.svg|djathtas|parapamje|250x250px| Numrat e sekuencës TCP dhe dritaret e pranimit sillen shumë si një orë. Dritarja e pranimit ndryshon çdo herë që marrësi merr dhe pranon një segment të ri të të dhënave. Pasi të mbarojnë numrat e sekuencës, numri i sekuencës kthehet përsëri në 0.]] Kur një marrës reklamon një madhësi dritareje prej 0, dërguesi ndalon dërgimin e të dhënave dhe fillon kohëmatësin e tij të vazhdueshëm. Kohëmatësi i vazhdueshëm përdoret për të mbrojtur TCP-në nga një situatë bllokimi që mund të lindë nëse humbet një përditësim i mëvonshëm i madhësisë së dritares nga marrësi, dhe dërguesi nuk mund të dërgojë më shumë të dhëna derisa të marrë një përditësim të ri të madhësisë së dritares nga marrësi. Kur skadon kohëmatësi i persistencës, dërguesi TCP përpiqet të rikuperohet duke dërguar një paketë të vogël, në mënyrë që marrësi të përgjigjet me një konfirmim që përmban madhësinë e re të dritares. Nëse marrësi përpunon të dhënat hyrëse në pjesë të vogla, ai mund të reklamojë vazhdimisht një dritare të vogël pranimi. Kjo njihet si sindroma e dritares qesharake, pasi është joefikase të dërgohen vetëm disa bajtë të të dhënave në një segment TCP, duke marrë parasysh ngarkesën relativisht të madhe të kokës TCP. ==== Kontroll i trafikut ==== Aspekti i fundit kryesor i TCP është [[Mbingarkimi i rrjetit|kontrolli i mbingarkesës]] . TCP përdor një numër mekanizmash për të arritur performancë të lartë dhe për të shmangur [[Mbingarkimi i rrjetit|kolapsin kongjestiv]], një situatë bllokimi ku performanca e rrjetit degradohet rëndë. Këto mekanizma kontrollojnë shkallën e të dhënave që hyjnë në rrjet, duke mbajtur rrjedhën e të dhënave nën një nivel që mund të shkaktonte kolaps. Ato gjithashtu japin një shpërndarje të drejtë afërsisht maksimale-minimale midis flukseve. Konfirmimet për të dhënat e dërguara, ose mungesa e tyre, përdoren nga dërguesit për të nxjerrë përfundime mbi gjendjen e rrjetit midis dërguesit dhe marrësit TCP. Së bashku me kohëmatësit, dërguesit dhe marrësit TCP mund të përshtatin mënyrën e rrjedhjes së të dhënave. Kjo zakonisht quhet kontrolli i mbingarkesës ose shmangia e mbingarkesës. Implementimet moderne të portokolit TCP përmbajnë katër algoritme të ndërthurura: nisje e ngadaltë, shmangie e mbingarkesës, ritransmetim i shpejtë dhe rikuperim i shpejtë . {{Sfn|RFC 5681}} Përveç kësaj, dërguesit përdorin një ''kohëzgjatje ritransmetimi'' (RTO) që bazohet në kohën e parashikuar të udhëtimit vajtje-ardhje (RTT) midis dërguesit dhe marrësit, si dhe ndryshimin në këtë kohë vajtje-ardhje. {{Sfn|RFC 6298}} Ka hollësi në vlerësimin e RTT-së. Për shembull, dërguesit duhet të jenë të kujdesshëm kur llogarisin mostrat e RTT për paketat që dërgohen përsëri; zakonisht ata përdorin Algoritmin e Karn-it ose vulat kohore të TCP-së. {{Sfn|RFC 7323}} Këto mostra individuale RTT më pas mesatarizohen me kalimin e kohës për të krijuar një kohë të zbutur vajtje-ardhje (SRTT) duke përdorur [[Jacobson's algorithm|algoritmin e Jacobson-it]] . Kjo vlerë SRTT është ajo që përdoret si vlerësim i kohës së udhëtimit vajtje-ardhje. Përmirësimi i TCP-së për të trajtuar në mënyrë të besueshme humbjet, për të minimizuar gabimet, për të menaxhuar mbingarkesën dhe për të optimizuar performancën në mjedise me shpejtësi shumë të lartë janë fusha të vazhdueshme kërkimi dhe zhvillimi në standardet e rrjeteve. Si rezultat, ekzistojnë një numër variacionesh të algoritmit për shmangien e mbingarkesës së TCP-së . === Madhësia maksimale e segmentit === Madhësia maksimale e segmentit (MSS) është sasia më e madhe e të dhënave, e specifikuar në bajt, që TCP është i gatshëm të marrë në një segment të vetëm. Për te pasur performancën më të mirë, MSS duhet të vendoset mjaftueshëm i vogël për të shmangur fragmentimin e IP, i cili mund të çojë në humbje të paketave dhe ritransmetime të tepërta. Për ta arritur këtë, zakonisht MSS njoftohet nga secila palë duke përdorur opsionin MSS kur vendoset lidhja TCP. Vlera e opsionit rrjedh nga madhësia maksimale e njësisë së transmetimit (MTU) të shtresës së lidhjes së të dhënave të rrjeteve në të cilat dërguesi dhe marrësi janë të lidhur drejtpërdrejt. Dërguesit TCP mund të përdorin zbulimin e MTU-së së shtegut për të nxjerrë përfundimin e MTU-së minimale përgjatë shtegut të rrjetit midis dërguesit dhe marrësit, dhe ta përdorin këtë për të rregulluar dinamikisht MSS-në për të shmangur fragmentimin e IP-së brenda rrjetit. Njoftimi i MSS mund edhe ndryshe të quhet edhe ''negocim i MSS,'' por, në kuptimin e ngushtë të fjalës, MSS nuk ''negociohet'' . Dy vlera plotësisht të pavarura të MSS lejohen për dy drejtimet e rrjedhës së të dhënave në një lidhje TCP, {{Sfn|RFC 1122}} {{Sfn|RFC 9293}} kështu që nuk ka nevojë të bihet dakord për një konfigurim të përbashkët MSS për një lidhje dypalëshe. === Mirënjohje selektive === Mbështetja vetëm në skemën kumulative të konfirmimit të përdorur nga TCP origjinal mund të shpie në joefikasitet kur humbasin paketat. Për shembull, supozojmë se bajtet me numër rendor 1,000 deri në 10,999 dërgohen në 10 segmente të ndryshme TCP me madhësi të barabartë, dhe segmenti i dytë (numrat e rendor 2,000 deri në 2,999) humbet gjatë transmetimit. Në një protokoll të pastër kumulativ konfirmimi, marrësi mund të dërgojë vetëm një vlerë kumulative ACK prej 2,000 (numri rendor menjëherë pas numrit të fundit rendor të të dhënave të marra) dhe nuk mund të thotë se ka marrë me sukses bajtet nga 3,000 deri në 10,999. Kështu, dërguesi mund të duhet të ridërgojë të gjitha të dhënat duke filluar me numrin rendor 2,000. Për të lehtësuar këtë problem, TCP përdor opsionin ''e konfirmimit selektiv (SACK)'', të përcaktuar në vitin 1996 në {{Harvard citation text|RFC 2018}}, i cili i lejon marrësit të pranojë blloqe të ndërprera paketash që janë marrë saktë, përveç numrit rendor menjëherë pas numrit të fundit rendor të bajtit të fundit të vazhdueshëm të marrë në mënyrë të njëpasnjëshme, si në konfirmimin bazë TCP. Konfirmimi mund të përfshijë një numër blloqesh SACK, ku secili bllok SACK përbëhet nga Skaji i Majtë i Bllokut (numri i parë rendor i bllokut) dhe Skaji i Djathtë i Bllokut (numri rendor menjëherë pas numrit rendor të fundit të bllokut). Një bllok është një diapazon i vazhdueshëm të dhënash që marrësi e ka marrë saktë.. Në shembullin e mësipërm, marrësi do të dërgonte një segment ACK me një vlerë kumulative ACK prej 2,000 dhe një kokë opsioni SACK me numra sekuencialë 3,000 dhe 11,000. Dërguesi do të ritransmetonte në përputhje me rrethanat vetëm segmentin e dytë me numra sekuencialë nga 2,000 deri në 2,999. Një dërgues i protokolit TCP mund ta interpretojë një shpërndarje të segmentit jashtë rendit si një segment të humbur. Nëse vepron kështu, dërguesi TCP do të ritransmetojë segmentin përpara paketës jashtë rendit dhe do të ngadalësojë shpejtësinë e dorëzimit të të dhënave për atë lidhje. Opsioni dublikate-SACK, një zgjerim i opsionit SACK që u përcaktua në maj 2000 në {{Harvard citation text|RFC 2883}}, e zgjidh këtë problem. Pasi marrësi TCP zbulon një paketë të dytë të kopjuar, ai dërgon një D-ACK për të treguar se nuk janë humbur segmente, duke i lejuar dërguesit TCP të rivendosë shkallën më të lartë të transmetimit. Opsioni SACK nuk është i detyrueshëm dhe rrjedhmisht hyn në fuqi vetëm nëse të dyja palët e mbështesin atë. Kjo negociohet kur vendoset një lidhje. SACK përdor një opsion të kokës TCP (shih {{Section link||TCP segment structure}} për detaje). Përdorimi i SACK është bërë i përhapur—të gjitha pirgjet e njohura TCP e mbështesin atë. Njohja selektive përdoret gjithashtu në Protokollin e Transmetimit të Kontrollit të Rrjedhës (SCTP). Njoftimet selektive mund të 'mos pranohen', ku marrësi hedh poshtë në mënyrë të njëanshme të dhënat e pranuara në mënyrë selektive. <nowiki>RFC 2018</nowiki> e dekurajonte këtë sjellje, por nuk e ndalonte, duke i dhënë marrësit mundësinë e anulimit, për shembull, nëse i mbaronte hapësira e memorjes. Kjo mundësi e mosrespektimit çon në kompleksitet më të madh në implementim si për dërguesit ashtu edhe për marrësit, dhe gjithashtu imponon një kosto memorieje për dërguesin. {{Sfn|RFC 9002|loc=4.4. No Reneging}} === Shkallëzimi i dritares === Për përdorim më efikas të rrjetave me gjerësi të lartë bande, mund të përdoret një madhësi më e madhe TCP. Një fushë e madhësisë së dritares TCP prej 16-bitësh kontrollon rrjedhën e të dhënave dhe vlera e saj është e kufizuar në 65,535 bajt. Meqenëse fusha e madhësisë nuk mund të zgjerohet përtej këtij limiti, përdoret një faktor shkallëzimi. Opsioni i shkallëzimit të dritares TCP, siç përcaktohet në {{Harvard citation text|RFC 1323}}, është një opsion i përdorur për të rritur madhësinë maksimale të dritares në 1 gigabajt. Shkallëzimi në këto madhësi më të mëdha të dritareve është i nevojshëm për akordimin e TCP-së . Opsioni i shkallës së dritares përdoret vetëm gjatë shtrëngimit të dorës 3-palëshe TCP. Vlera e shkallës së dritares përfaqëson numrin e bitëve për të zhvendosur majtas fushën e madhësisë së dritares 16-bitëshe gjatë interpretimit të saj. Vlera e shkallës së dritares mund të caktohet nga 0 (pa shkallëzim) deri në 14 për secilin drejtim në mënyrë të pavarur. Të dyja palët duhet të dërgojnë opsionin për shkallëzimin e dritares në segmentet e tyre SYN për të aktivizuar shkallëzimin në të dy drejtimet. Disa routerë dhe firewall-e paketash rishkruajnë faktorin e shkallëzimit të dritares gjatë një transmetimi. Kjo bën që palët dërguese dhe marrëse të marrin madhësi të ndryshme të dritareve TCP. Rezultati është një trafik i paqëndrueshëm që mund të jetë shumë i ngadaltë. Problemi është i dukshëm në disa faqe interneti pas një ruteri me defekt. <ref>{{Cite web |title=TCP window scaling and broken routers |url=https://lwn.net/Articles/92727/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200331213612/https://lwn.net/Articles/92727/ |archive-date=2020-03-31 |access-date=2016-07-21 |website=LWN.net}}</ref> === Vulat kohore TCP === Vulat kohore të TCP, të përcaktuara në {{Harvard citation text|RFC 1323}} në vitin 1992, mund të ndihmojnë TCP të përcaktojë se në cilin rend u dërguan paketat. Vulat kohore TCP normalisht nuk janë të lidhura me orën e sistemit dhe fillojnë nga një vlerë e rastësishme. Shumë sisteme operative do ta rrisin vulën kohore për çdo milisekondë të kaluar; megjithatë, RFC-ja thotë vetëm se shenjat e tik-takit duhet të jenë proporcionale. Ekzistojnë dy fusha të vulës kohore: * një vlerë kohore e dërguesit prej 4 bajtësh (vula ime kohore) * një vlerë kohore prej 4 bajtësh për përgjigjen me jehonë (vula kohore më e fundit e marrë nga ju). Vulat kohore TCP përdoren në një algoritëm të njohur si Mbrojtja kundër numrave të sekuencës së mbështjellë (PAWS). Ky algoritëm përdoret kur dritarja e pranimit kalon kufirin rrethues të numrit të sekuencës. Kur një paketë ritransmetohet dhe lind dyshimi nëse numri rendor i saj i përket ritransmetimit të fundit apo një të mëparshmi, vula kohore përdoret për të vendosur se cila prej tyre është më e freskët. Gjithashtu, algoritmi i zbulimit Eifel përdor vulat kohore TCP për të përcaktuar nëse ritransmetimet ndodhin për shkak të humbjes së paketave apo thjesht për shkak të vonesave.. {{Sfn|RFC 3522}} Vulat kohore TCP janë të aktivizuara si parazgjedhje në Linux, ndërsa janë të çaktivizuara si parazgjedhje në Windows Server 2008, 2012 dhe 2016<ref>{{Cite web |last=Wang |first=Eve |title=TCP timestamp is disabled |url=https://social.technet.microsoft.com/Forums/office/en-US/6b1e4653-320f-4dbf-8b1a-64d27d8464fc/tcp-timestamp-is-disabled |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20181215225201/https://social.technet.microsoft.com/Forums/office/en-US/6b1e4653-320f-4dbf-8b1a-64d27d8464fc/tcp-timestamp-is-disabled |archive-date=2018-12-15 |access-date=2018-12-15 |website=Technet – Windows Server 2012 Essentials |publisher=Microsoft}}</ref> Statistikat e fundit tregojnë se niveli i përdorimit të vulës kohore TCP ka qëndruar rreth 40%, pasi mbështetja për këtë veçori është ndërprerë nga Windows Server që nga Windows Server 2008.. <ref name="2017stats">{{Cite web |last=David Murray |last2=Terry Koziniec |last3=Sebastian Zander |last4=Michael Dixon |last5=Polychronis Koutsakis |date=2017 |title=An Analysis of Changing Enterprise Network Traffic Characteristics |url=http://profiles.murdoch.edu.au/myprofile/david-murray/files/2012/06/An_Analysis_of_Changing_Enterprise_Network_Traffic_Characteristics-22.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171003124654/http://profiles.murdoch.edu.au/myprofile/david-murray/files/2012/06/An_Analysis_of_Changing_Enterprise_Network_Traffic_Characteristics-22.pdf |archive-date=3 October 2017 |access-date=3 October 2017 |publisher=The 23rd Asia-Pacific Conference on Communications (APCC 2017)}}</ref> === Të dhëna jashtë brezit === Është e mundur që të ndërpritet transmetimi në radhë përpara se të përfundojë ai, në vend që të pritet përfundimi i tij. Kjo bëhet duke specifikuar të dhënat si urgjente, duke i shënuar ato si të dhëna jashtë brezit (OOB). Kjo tregon programit marrës që t’i përpunojë menjëherë. Kur përpunimi përfundon, TCP njofton aplikacionin dhe rifillon transmetimin e të dhënave në rrjedhën normale. Një shembull është përdorimi i TCP-së për një seancë hyrjeje në distancë, ku përdoruesi mund të dërgojë një komandë tastiere që ndërpret ose ndalon programin që po ekzekutohet në distancë, pa pritur që programi të përfundojë transferimin aktual. <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFComer2006">[[Douglas Comer|Comer, Douglas E.]] (2006). ''Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture''. Vol.&nbsp;1 (5th&nbsp;ed.). Prentice Hall. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-0-13-187671-2|<bdi>978-0-13-187671-2</bdi>]].</cite></ref> Treguesi urgjent ndryshon vetëm mënyrën e përpunimit në hostin e largët dhe nuk përshpejton asnjë përpunim brenda rrjetit. Aftësia zbatohet në mënyra të ndryshme ose dobët në sisteme të ndryshme, ose mund të mos mbështetet fare. Kur është në dispozicion, rekomandohet të supozohet se vetëm një bajt i vetëm i të dhënave jashtë brezit (OOB) trajtohet në mënyrë të besueshme. <ref>{{Cite web |last=Gont |first=Fernando |date=November 2008 |title=On the implementation of TCP urgent data |url=http://www.gont.com.ar/talks/IETF73/ietf73-tcpm-urgent-data.ppt |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190516181338/https://www.gont.com.ar/talks/IETF73/ietf73-tcpm-urgent-data.ppt |archive-date=2019-05-16 |access-date=2009-01-04 |publisher=73rd IETF meeting}}</ref> <ref>{{Cite book |last=Peterson |first=Larry |url=https://archive.org/details/computernetworks00pete_974 |title=Computer Networks |publisher=Morgan Kaufmann |year=2003 |isbn=978-1-55860-832-0 |page=[https://archive.org/details/computernetworks00pete_974/page/n419 401] |url-access=limited}}</ref> Meqenëse kjo veçori nuk përdoret shpesh, nuk është testuar mirë në disa platforma dhe është shoqëruar me dobësi, për shembull WinNuke . === Dërgimi i detyruar i të dhënave === Normalisht, TCP pret për 200&nbsp;ms për një paketë të plotë të të dhënave për t'u dërguar ( Algoritmi i Nagle përpiqet të grupojë mesazhe të vogla në një paketë të vetme). Kjo pritje krijon vonesa të vogla, por potencialisht serioze, nëse përsëritet vazhdimisht gjatë një transferimi skedarësh. Për shembull, një bllok tipik dërgimi është 4 KB, ndërsa MSS (Maksimum Segment Size) tipik është 1460 bajtë, kështu që në një lidhje Ethernet 10 Mbit/s dërgohen dy paketa, secila me kohë rreth 1.2 ms, të ndjekura nga një paketë e tretë që mbart 1176 bajtë të mbetura, e cila ndalet për rreth 197 ms, sepse TCP po pret mbushjen e buffer-it. Në rastin e telnet-it, çdo shtypje tastiere nga përdoruesi jehonohet nga serveri para se përdoruesi ta shohë në ekran. Një vonesë e tillë do të ishte shumë shqetësuese. Vendosja e opsionit [[Socket|të soketit]] <code>TCP_NODELAY</code> mbivendos vlerën e parazgjedhur 200&nbsp;vonesë dërgimi ms. Programet e aplikacioneve përdorin këtë opsion socket për të detyruar dërgimin e të dhënave menjëherë pas shkrimit të një karakteri ose një rreshti karakteresh {{Harvard citation text|RFC 793}} e përcakton bitin push pershembull si "një mesazh për grumbullin TCP marrës për të dërguar këto të dhëna menjëherë deri te aplikacioni marrës". <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFComer2006">[[Douglas Comer|Comer, Douglas E.]] (2006). ''Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture''. Vol.&nbsp;1 (5th&nbsp;ed.). Prentice Hall. [[ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-0-13-187671-2|<bdi>978-0-13-187671-2</bdi>]].</cite></ref> Nuk ka asnjë mënyrë për ta treguar ose kontrolluar atë në hapësirën e përdoruesit duke përdorur socket-et Berkeley ; kontrollohet vetëm nga pirgu i protokolleve . <ref name="Stevens2006">{{Cite book |last=Richard W. Stevens |url=https://archive.org/details/tcpipillustrated00stev |title=TCP/IP Illustrated. Vol. 1, The protocols |date=November 2011 |publisher=Addison-Wesley |isbn=978-0-201-63346-7 |pages=Chapter 20 |url-access=registration}}</ref> == Dobësitë == TCP mund të sulmohet në mënyra të ndryshme. Rezultatet e një vlerësimi të plotë të sigurisë së TCP-së, së bashku me zbutjet e mundshme për problemet e identifikuara, u botuan në vitin 2009, <ref>{{Cite web |title=Security Assessment of the Transmission Control Protocol (TCP) |url=http://www.cpni.gov.uk/Docs/tn-03-09-security-assessment-TCP.pdf |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20090306052826/http://www.cpni.gov.uk/Docs/tn-03-09-security-assessment-TCP.pdf |archive-date=March 6, 2009 |access-date=2010-12-23}}</ref> dhe u ndoqën brenda IETF-së deri në vitin 2012. Dobësitë e dukshme përfshijnë mohimin e shërbimit, rrëmbimin e lidhjes, veton TCP dhe sulmin e rivendosjes së TCP . === Mohimi i shërbimit === Duke përdorur një adresë IP të falsifikuar dhe duke dërguar në mënyrë të përsëritur paketa SYN të mbledhura qëllimisht, të ndjekura nga shumë paketa ACK, sulmuesit mund të bëjnë që serveri të marre sasi të mëdha burimesh duke mbajtur gjurmët e lidhjeve të rreme. Kjo njihet si një sulm përmbytjeje SYN . Zgjidhjet e propozuara për këtë problem përfshijnë cookie-t SYN dhe enigmat kriptografike, megjithëse cookie-t SYN vijnë me grupin e tyre të dobësive. <ref>{{Cite web |last=Jakob Lell |date=13 August 2013 |title=Quick Blind TCP Connection Spoofing with SYN Cookies |url=http://www.jakoblell.com/blog/2013/08/13/quick-blind-tcp-connection-spoofing-with-syn-cookies/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140222101226/http://www.jakoblell.com/blog/2013/08/13/quick-blind-tcp-connection-spoofing-with-syn-cookies/ |archive-date=2014-02-22 |access-date=2014-02-05}}</ref> Sockstress është një sulm i ngjashëm, i cili mund të zbutet me menaxhimin e burimeve të sistemit. <ref>{{Cite web |title=Some insights about the recent TCP DoS (Denial of Service) vulnerabilities |url=http://www.gont.com.ar/talks/hacklu2009/fgont-hacklu2009-tcp-security.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130618235445/http://www.gont.com.ar/talks/hacklu2009/fgont-hacklu2009-tcp-security.pdf |archive-date=2013-06-18 |access-date=2010-12-23}}</ref> Një sulm i avancuar DoS që përfshinte shfrytëzimin e ''kohëmatësit të vazhdueshëm'' TCP u analizua në Phrack Nr. 66. <ref>{{Cite web |title=Exploiting TCP and the Persist Timer Infiniteness |url=http://phrack.org/issues.html?issue=66&id=9#article |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100122131412/http://www.phrack.org/issues.html?issue=66&id=9#article |archive-date=2010-01-22 |access-date=2010-01-22}}</ref> Përmbytjet PUSH dhe ACK janë variante të tjera. <ref>{{Cite web |title=PUSH and ACK Flood |url=https://f5.com/glossary/push-and-ack-flood |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170928005428/https://f5.com/glossary/push-and-ack-flood |archive-date=2017-09-28 |access-date=2017-09-27 |website=f5.com}}</ref> === Rrëmbimi i lidhjes === Një sulmues që arrin të përgjojë një seancë TCP dhe të ridrejtojë paketat mund të rrëmbejë lidhjen TCP. Për ta realizuar këtë, sulmuesi mëson numrin rendor nga komunikimi në vazhdim dhe krijon një segment të falsifikuar që duket si segment i vlefshëm në rrjedhën e të dhënave. Një rrëmbim i thjeshtë mund të shkaktojë pranimin e gabuar të një pakete në njërën prej palëve. Kur hosti marrës pranon segmentin e rremë, sinkronizimi ndërmjet dy palëve humbet.<ref>{{Cite web |last=Laurent Joncheray |date=1995 |title=Simple Active Attack Against TCP |url=https://www.usenix.org/legacy/publications/library/proceedings/security95/full_papers/joncheray.pdf |access-date=2023-06-04}}</ref> Rrëmbimi mund të kombinohet me mashtrim ARP ose sulme të tjera të rrugëzimit që i lejojnë një sulmuesi të marrë kontroll të përhershëm të lidhjes TCP. Imitimi i një adrese IP të ndryshme nuk ishte i vështirë para {{Harvard citation text|RFC 1948}} kur ''numri fillestar i sekuencës'' ishte lehtësisht i hamendësueshëm. Implementimet e mëparshme lejonin që një sulmues të dërgonte një seri paketash që marrësi do të besonte se vinin nga një adresë IP tjetër, pa pasur nevojë të ndërpriste komunikimin përmes sulmeve ARP ose rrugëzimi. Mjafton që hosti legjitim i adresës IP të imituar të jetë jashtë funksionit, ose të dëmtohet duke përdorur [[Sulmet DoS|sulme mohimi të shërbimit]] . Kjo është arsyeja pse numri fillestar i renditjes tani zgjidhet rastësisht. === Vetoja e TCP-së === Një sulmues që mund të përgjojë komunikimin dhe të parashikojë madhësinë e paketës tjetër që do të dërgohet, mund të bëjë që marrësi të pranojë një ngarkesë keqdashëse pa ndërprerë lidhjen ekzistuese. Sulmuesi injekton një paketë keqdashëse me numrin rendor dhe madhësinë e ngarkesës së paketës së ardhshme të pritur. Kur paketa legjitime më pas pranohet, ajo ka të njëjtin numër rendor dhe gjatësi si një paketë që tashmë është marrë, prandaj hiqet në heshtje si një paketë e kopjuar — kështu, paketa legjitime bllokohet nga ajo keqdashëse. Ndryshe nga rrëmbimi i lidhjes, lidhja nuk desinkronizohet kurrë dhe komunikimi vazhdon normalisht pasi pranohet ngarkesa keqdashëse. Mbrojtja e TCP-së i jep sulmuesit më pak kontroll mbi komunikimin, por e bën këtë sulm veçanërisht të vështirë për t’u zbuluar. E vetmja shenjë për marrësin që diçka nuk shkon është pranimi i një pakete të dyfishtë, një dukuri normale në rrjetet IP. Dërguesi i paketës së dubluar nuk vëren asnjë shenjë të sulmit.. <ref>{{Cite book |last=John T. Hagen |title=2013 IEEE PES Innovative Smart Grid Technologies Conference (ISGT) |last2=Barry E. Mullins |year=2013 |isbn=978-1-4673-4896-6 |pages=1–6 |chapter=TCP veto: A novel network attack and its Application to SCADA protocols |doi=10.1109/ISGT.2013.6497785}}</ref> == Portat TCP == Një lidhje me protokolin TCP identifikohet nga një katërfish i përbërë nga adresa e burimit, porta e burimit, adresa e destinacionit dhe porta e destinacionit. {{Sfn|RFC 9293|loc=4. Glossary}} {{Sfn|RFC 8095|p=6}} Numrat e portave përdoren për të identifikuar shërbime të ndryshme dhe për të lejuar lidhje të shumëfishta midis hosteve. {{Sfn|RFC 9293|loc=2.2. Key TCP Concepts}} TCP përdor numra portash 16-bitësh, duke ofruar 65,536 vlera të mundshme për secilën prej portave burimore dhe destinacionore. {{Sfn|RFC 9293|loc=3.1. Header Format}} Varësia e identitetit të lidhjes nga adresat do të thotë që lidhjet TCP janë të lidhura me një shteg të vetëm rrjeti; TCP nuk mund të përdorë rrugë të tjera që kanë në dispozicion hostet me shumë shtëpi dhe lidhjet ndërpriten nëse adresa e një pike fundore ndryshon. {{Sfn|Paasch|Bonaventure|2014|p=51}} Numrat e porteve kategorizohen në tre kategori themelore: të njohura, të regjistruara dhe dinamike ose private. Portat e njohura caktohen nga Autoriteti i Numrave të Caktuar në Internet (IANA) dhe zakonisht përdoren nga proceset në nivel sistemi. Aplikacionet e njohura që funksionojnë si serverë dhe që dëgjojnë pasivisht për lidhje zakonisht përdorin këto porta. Disa shembuj përfshijnë: [[File Transfer Protocol|FTP]] (20 dhe 21), [[Secure Shell|SSH]] (22), [[Telnet|TELNET]] (23), [[Simple Mail Transfer Protocol|SMTP]] (25), [[Https|HTTP mbi SSL/TLS]] (443) dhe [[Protokolli i Transferimit të Teksteve të Lidhura|HTTP]] (80). Portat e regjistruara përdoren zakonisht nga aplikacionet e përdoruesve fundorë si porta burimore të përkohshme kur lidhen me serverë, por ato gjithashtu mund të përdoren për të identifikuar shërbime të emërtuara që janë regjistruar nga palë të treta. Portat dinamike ose private mund të përdoren edhe nga aplikacionet e përdoruesve fundorë. Megjithatë, këto porta zakonisht nuk kanë ndonjë kuptim të veçantë jashtë një lidhjeje specifike TCP. Përkthimi i Adresës së Rrjetit (NAT) zakonisht përdor numra dinamikë portash në anën publike për të drejtuar trafikun midis një rrjeti publik dhe një nënrrjeti privat, duke mundësuar që shumë adresa IP private (së bashku me portet përkatëse) të ndajnë një adresë të vetme publike == Zhvillimi == TCP si protokol eshte n kompleks. Megjithatë, ndërsa janë bërë dhe propozuar përmirësime të rëndësishme gjatë viteve, funksionimi i tij më themelor nuk ka ndryshuar ndjeshëm që nga specifikimi i tij i parë {{Harvard citation text|RFC 675}} në vitin 1974, dhe specifikimi v4 {{Harvard citation text|RFC 793}}, i botuar në shtator 1981. {{Harvard citation text|RFC 1122}}, i botuar në tetor 1989, sqaroi një numër kërkesash për zbatimin e protokollit TCP. Një listë me 8 specifikimet e kërkuara dhe mbi 20 përmirësime që inkurajohen fuqimisht është e disponueshme në {{Harvard citation text|RFC 7414}} . Midis kësaj liste është {{Harvard citation text|RFC 2581}}, TCP Congestion Control, një nga RFC-të më të rëndësishme të lidhura me TCP në vitet e fundit, i cili përshkruan algoritme të përditësuara që shmangin mbingarkesën e panevojshme. Në vitin 2001, u shkrua {{Harvard citation text|RFC 3168}} për të përshkruar Njoftimin Eksplicit të Kongjestionit (ECN), një mekanizëm sinjalizimi për shmangien e bllokimit. Algoritmi origjinal i shmangies së mbingarkesës së TCP njihej si ''TCP Tahoe'', por që atëherë janë propozuar shumë algoritme alternative (duke përfshirë TCP Reno, TCP Vegas, FAST TCP, TCP New Reno dhe TCP Hybla ). TCP me shumë shtigje (MPTCP) {{Sfn|RFC 6182}} {{Sfn|RFC 6824}} është një përpjekje e vazhdueshme brenda IETF që synon të lejojë një lidhje TCP të përdorë shtigje të shumëfishta për të maksimizuar përdorimin e burimeve dhe për të rritur redundancën. Redundanca e ofruar nga Multipath TCP në kontekstin e rrjeteve pa tel mundëson përdorimin e njëkohshëm të rrjeteve të ndryshme, duke rritur rendimentin dhe përmirësuar aftësitë e kalimit (handover). Multipath TCP ofron gjithashtu përfitime të ndjeshme të performancës në mjediset e qendrave të të dhënave. <ref>{{Cite journal |last=Raiciu |last2=Barre |last3=Pluntke |last4=Greenhalgh |last5=Wischik |last6=Handley |year=2011 |title=Improving datacenter performance and robustness with multipath TCP |url=http://inl.info.ucl.ac.be/publications/improving-datacenter-performance-and-robustness-multipath-tcp |url-status=dead |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=41 |issue=4 |pages=266 |citeseerx=10.1.1.306.3863 |doi=10.1145/2043164.2018467 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200404105843/https://inl.info.ucl.ac.be/publications/improving-datacenter-performance-and-robustness-multipath-tcp |archive-date=2020-04-04 |access-date=2011-06-29}}</ref> Implementimi referues <ref>{{Cite web |title=MultiPath TCP – Linux Kernel implementation |url=http://www.multipath-tcp.org/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130327041817/http://www.multipath-tcp.org/ |archive-date=2013-03-27 |access-date=2013-03-24}}</ref> i Multipath TCP u zhvillua në kernelin Linux. <ref>{{Cite journal |last=Raiciu |last2=Paasch |last3=Barre |last4=Ford |last5=Honda |last6=Duchene |last7=Bonaventure |last8=Handley |year=2012 |title=How Hard Can It Be? Designing and Implementing a Deployable Multipath TCP |url=https://www.usenix.org/conference/nsdi12/how-hard-can-it-be-designing-and-implementing-deployable-multipath-tcp |url-status=live |journal=Usenix NSDI |pages=399–412 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130603045638/https://www.usenix.org/conference/nsdi12/how-hard-can-it-be-designing-and-implementing-deployable-multipath-tcp |archive-date=2013-06-03 |access-date=2013-03-24}}</ref> Multipath TCP përdoret për të mbështetur aplikacionin e njohjes së zërit Siri në iPhone, iPad dhe Mac. <ref>{{Cite journal |last=Bonaventure |last2=Seo |year=2016 |title=Multipath TCP Deployments |url=https://www.ietfjournal.org/multipath-tcp-deployments/ |url-status=live |journal=IETF Journal |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223070325/https://www.ietfjournal.org/multipath-tcp-deployments/ |archive-date=2020-02-23 |access-date=2017-01-03}}</ref> tcpcrypt është një zgjerim i propozuar në korrik 2010 për të ofruar enkriptim në nivel transporti direkt në vetë TCP-në. Është projektuar të funksionojë në mënyrë transparente dhe nuk kërkon ndonjë konfigurim. Ndryshe nga [[Siguria e Shtresës së Transportit|TLS]] (SSL), vetë tcpcrypt nuk ofron autentifikim, por ofron primitivë të thjeshtë që mund të përdoren nga aplikacionet për të realizuar autentifikimin. RFC-ja për tcpcrypt u publikua nga IETF në maj të vitit 2019. TCP Fast Open është një zgjidhje për të pershpejtuar hapjen e lidhjeve TCP të njëpasnjëshme midis dy pikave fundore. Funksionon kryesore duke anashkaluar shtrëngimin e dorës në tre drejtime duke përdorur një ''cookie'' kriptografike. Është i ngjashëm me një propozim të mëparshëm të quajtur T/TCP, i cili nuk u miratua gjerësisht për shkak të problemeve të sigurisë. <ref name="lwn">{{Cite news |last=Michael Kerrisk |date=2012-08-01 |title=TCP Fast Open: expediting web services |publisher=[[LWN.net]] |url=https://lwn.net/Articles/508865/ |url-status=live |access-date=2014-07-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140803234830/http://lwn.net/Articles/508865/ |archive-date=2014-08-03}}</ref> TCP Fast Open u publikua si {{Harvard citation text|RFC 7413}} në vitin 2014. {{Sfn|RFC 7413}} Ai eshte i propozuar në maj 2013, [[Proportional Rate Reduction|Reduktimi Proporcional i Shkallës]] (PRR) është një zgjerim TCP i zhvilluar nga inxhinierët e Google. PRR siguron që madhësia e dritares TCP pas rikuperimit të jetë sa më afër pragut të nisjes së ngadaltë të jetë e mundur. {{Sfn|RFC 6937}} Algoritmi është projektuar për të përmirësuar shpejtësinë e rikuperimit dhe është algoritmi i parazgjedhur i kontrollit të mbingarkesës në bërthamat Linux 3.2+. <ref>{{Cite book |last=Grigorik |first=Ilya |title=High-performance browser networking |date=2013 |publisher=O'Reilly |isbn=978-1449344764 |edition=1. |location=Beijing}}</ref> === Propozime të vjetruara === Transaksionet e Cookie-ve TCP (TCPCT) janë një zgjidhje e propozuar në dhjetor 2009 {{Sfn|RFC 6013}} për të siguruar serverat kundër sulmeve të mohimit të shërbimit. Ndryshe nga cookie-t SYN, TCPCT nuk bie ndesh me zgjerime të tjera TCP, siç është shkallëzimi i dritares . TCPCT u krijua për shkak të nevojave të DNSSEC, ku serverët duhet të trajtojnë një numër të madh lidhjesh TCP jetëshkurtra. Në vitin 2016, TCPCT u anulua në favor të TCP Fast Open. Statusi i RFC-së origjinale u ndryshua në ''historik'' . {{Sfn|RFC 7805}} == Implementimet e harduerit == Një mënyrë për të kapërcyer kërkesat e fuqisë përpunuese të protokolit TCP është ndërtimi i implementimeve harduerike të tij, të njohura gjerësisht si motorë shkarkimi TCP (TOE). Problemi kryesor i TOE-ve është se ato janë të vështira për t'u integruar në sistemet kompjuterike, duke kërkuar ndryshime të gjera në sistemin operativ të kompjuterit ose pajisjes kompjuterike. == Imazhi i telit dhe osifikimi == Të dhënat me tela të TCP ofrojnë mundësi të konsiderueshme për mbledhjen dhe modifikimin e informacionit për vëzhguesit në rrugë, pasi meta të dhënat e protokollit transmetohen në tekst të qartë . {{Sfn|RFC 8546|p=6}} {{Sfn|RFC 8558|p=3}} Ndërsa kjo transparencë është e dobishme për operatorët e rrjetit {{Sfn|RFC 9065|loc=2. Current Uses of Transport Headers within the Network}} dhe studiuesit, {{Sfn|RFC 9065|loc=3. Research, Development, and Deployment}} informacioni i mbledhur nga meta të dhënat e protokollit mund të zvogëlojë privatësinë e përdoruesit fundor. {{Sfn|RFC 8558|p=8}} Kjo dukshmëri dhe lakueshmëri e meta të dhënave ka bërë që TCP të jetë i vështirë për t'u zgjeruar &#x2014; një rast i osifikimit të protokollit &#x2014; pasi çdo nyje e ndërmjetme (një ' kuti e mesme ') mund të marrë vendime bazuar në ato meta të dhëna ose edhe t'i modifikojë ato, {{Sfn|RFC 9170|loc=2.3. Multi-party Interactions and Middleboxes}} {{Sfn|RFC 9170|loc=A.5. TCP}} duke thyer parimin nga fillimi në fund . {{Sfn|Papastergiou|Fairhurst|Ros|Brunstrom|2017|p=620}} Një studim zbuloi se një e treta e shtigjeve në internet hasin të paktën një ndërmjetës që modifikon metat të dhënat e TCP-së, ndërsa 6.5% e shtigjeve preken nga efekte të dëmshme apo shteruese të shkaktuara nga ndërmjetësit. {{Sfn|Edeline|Donnet|2019|p=175-176}} Shmangia e rreziqeve të zhvillimit nga ndërmjetësit vendosi kufizime të konsiderueshme në projektimin e MPTCP, {{Sfn|Raiciu|Paasch|Barre|Ford|2012|p=1}} {{Sfn|Hesmans|Duchene|Paasch|Detal|2013|p=1}} dhe vështirësitë e shkaktuara nga ndërmjetësit kanë penguar vendosjen e TCP te shpjet në [[Shfletuesi i internetit|shfletuesit e internetit]] . {{Sfn|Rybczyńska|2020}} Një burim tjetër i osifikimit është vështirësia e modifikimit të funksioneve TCP në pikat fundore, zakonisht në bërthamën e sistemit operativ {{Sfn|Papastergiou|Fairhurst|Ros|Brunstrom|2017|p=621}} ose në harduer me një motor shkarkimi TCP . {{Sfn|Corbet|2015}} == Performanca == Meqenëse TCP u ofron aplikacioneve abstraksionin e një rrjedhe bajtesh të besueshme, ai mund të vuajë nga bllokimi i kokës së linjës: nëse paketat rirregullohen ose humbasin dhe duhet të ritransmetohen (dhe për pasojë rirregullohen), të dhënat nga pjesët e mëvonshme të rrjedhës mund të mbërrijnë përpara pjesëve të mëparshme në rend sekuencial. Megjithatë, këto të dhëna zakonisht nuk mund të përdoren derisa të jenë pranuar edhe të dhënat paraprake, duke shkaktuar [[Vonesa e rrjetit|vonesë në rrjet]] . Nëse shumë mesazhe të pavarura të nivelit më të lartë enkapsulohen dhe multipleksohen në një lidhje të vetme TCP, atëherë bllokimi i kokës së linjës mund të shkaktojë përpunimin e një mesazhi të marrë plotësisht që është dërguar më vonë për të pritur dorëzimin e një mesazhi që është dërguar më parë. {{Sfn|Briscoe|Brunstrom|Petlund|Hayes|2016|pp=29–30}} [[Shfletuesi i internetit|Shfletuesit e uebit]] përpiqen të zbusin bllokimin e kokës së linjës duke hapur lidhje të shumta paralele. Kjo sjell koston e vendosjes së lidhjes në mënyrë të përsëritur, si dhe shumëfishimin e burimeve të nevojshme për të ndjekur këto lidhje në pikat fundore. {{Sfn|Marx|2020|loc=HOL blocking in HTTP/1.1}} Lidhjet paralele gjithashtu kanë kontroll të mbingarkesës që vepron në mënyrë të pavarur nga njëra-tjetra, në vend që të jenë në gjendje të bashkojnë informacionin së bashku dhe t'i përgjigjen më shpejt kushteve të vëzhguara të rrjetit; {{Sfn|Marx|2020|loc=Bonus: Transport Congestion Control}} Modelet agresive fillestare të dërgimit të TCP mund të shkaktojnë mbingarkesë nëse hapen lidhje të shumta paralele; dhe modeli i drejtësisë për lidhje çon në një monopolizim të burimeve nga aplikacionet që ndjekin këtë qasje. {{Sfn|IETF HTTP Working Group|loc=Why just one TCP connection?}} Vendosja e lidhjes është një kontribues i madh në vonesën siç përjetohet nga përdoruesit e internetit. {{Sfn|Corbet|2018}} {{Sfn|RFC 7413|p=3}} Shtrëngimi i dorës trepalësh i TCP-së prezanton një RTT të latencës gjatë vendosjes së lidhjes përpara se të dhënat të mund të dërgohen. {{Sfn|RFC 7413|p=3}} Për rrjedhat e shkurtra, këto vonesa janë shumë të rëndësishme. {{Sfn|Sy|Mueller|Burkert|Federrath|2020|p=271}} [[Siguria e Shtresës së Transportit]] (TLS) kërkon një shtrëngim duarsh më vete për shkëmbimin e çelësave gjatë vendosjes së lidhjes. Për shkak të dizajnit të shtresuar, shtrëngimi i duarve TCP dhe shtrëngimi i duarve TLS vazhdojnë në seri; shtrëngimi i duarve TLS nuk mund të fillojë derisa shtrëngimi i duarve TCP të ketë përfunduar. {{Sfn|Chen|Jero|Jagielski|Boldyreva|2021|p=8-9}} Dy RTT janë të nevojshme për krijimin e lidhjes me [[Siguria e Shtresës së Transportit|TLS 1.2]] mbi TCP. {{Sfn|Ghedini|2018}} [[Siguria e Shtresës së Transportit|TLS 1.3]] lejon rifillimin e lidhjes zero RTT në disa rrethana, por, kur vendoset mbi TCP, një RTT është ende i nevojshëm për lidhjen TCP handshake, dhe kjo nuk mund të ndihmojë lidhjen fillestare; lidhjet zero RTT gjithashtu paraqesin sfida kriptografike, pasi shkëmbimi efikas, i sigurt për riprodhim dhe i sigurt për përpara i çelësave jo-interaktiv është një temë e hapur kërkimore. {{Sfn|Chen|Jero|Jagielski|Boldyreva|2021|p=3-4}} Me TCP Fast Open, të dhënat mund të përfshihen që në paketat fillestare të komunikimit (SYN dhe SYN-ACK), gjë që redukton vonesën duke shmangur një RTT gjatë fazës së krijimit të lidhjes. {{Sfn|RFC 7413|p=1}} Megjithatë, TCP Fast Open ka qenë e vështirë për t'u vendosur për shkak të osifikimit të protokollit; {{As of|2020}} , asnjë [[Shfletuesi i internetit|shfletues interneti]] nuk e përdori atë si parazgjedhje. {{Sfn|Rybczyńska|2020}} Prodhueshmëria e TCP-së ndikohet nga riorganizimi i paketave. Paketat e riorganizuara mund të shkaktojnë dërgimin e konfirmimeve të dyfishta, të cilat, nëse tejkalojnë një prag të caktuar, mund të çojnë në ritransmetim të rremë dhe në aktivizimin e mekanizmave të kontrollit të mbingarkesës. Sjellja e transmetimit mund të jetë gjithashtu e karakterizuar nga shpërthime të trafikut, pasi diapazonet e mëdha të të dhënave pranohen menjëherë kur arrin një paketë e riorganizuar në fillim të diapazonit, një situatë që ngjason me ndikimin e bllokimit të kokës së linjës në aplikacione. {{Sfn|Blanton|Allman|2002|p=1-2}} {{Harvard citation text|Blanton|Allman|2002}} zbuluan se rendimenti ishte në përpjesëtim të zhdrejtë me sasinë e riporositjes, deri në një prag ku çdo riporositje shkakton ritransmetim të rremë. {{Sfn|Blanton|Allman|2002|p=4-5}} Zbutja e riorganizimit varet nga aftësia e dërguesit për të përcaktuar se ka dërguar një ritransmetim të rremë, dhe për këtë arsye nga zgjidhja e paqartësisë së ritransmetimit. {{Sfn|Blanton|Allman|2002|p=3-4}} Zvogëlimi i ritransmetimeve të rreme të shkaktuara nga riorganizimi mund të ngadalësojë rikuperimin nga humbja e vërtetë. {{Sfn|Blanton|Allman|2002|p=6-8}} Njohja selektive mund të ofrojë përfitim të konsiderueshëm për rendimentin; {{Harvard citation text|Bruyeron|Hemon|Zhang|1998}} matën fitime deri në 45%. {{Sfn|Bruyeron|Hemon|Zhang|1998|p=67}} Një faktor i rëndësishëm në përmirësim është se njohja selektive mund të shmangë më shpesh fillimin e ngadaltë pas një humbjeje dhe për këtë arsye mund të përdorë më mirë bandwidth-in e disponueshëm. {{Sfn|Bruyeron|Hemon|Zhang|1998|p=72}} Megjithatë, TCP mund të pranojë në mënyrë selektive vetëm deri në tre blloqe numrash sekuencialë në të njëjtën kohë. Kjo kufizon shkallën e ritransmetimit dhe mund të ndikojë në mënyrën e rikuperimit të humbjeve, duke shkaktuar edhe ritransmetime të panevojshme, sidomos në mjedise me humbje të larta.. {{Sfn|Bhat|Rizk|Zink|2017|p=14}} {{Sfn|RFC 9002|loc=4.5. More ACK Ranges}} TCP u projektua fillimisht për rrjetet me tela ku humbja e paketave konsiderohet si rezultat i [[Mbingarkimi i rrjetit|mbingarkesës së rrjetit]] dhe madhësia e dritares së mbingarkesës zvogëlohet ndjeshëm si një masë paraprake. Megjithatë, lidhjet pa tel dihet se përjetojnë humbje sporadike dhe zakonisht të përkohshme për shkak të zbehjes, hijezimit, ndërprerjes së transmetimit, ndërhyrjes dhe efekteve të tjera radio, të cilat nuk janë rreptësisht mbingarkesë. Pas uljes (së gabuar) të madhësisë së dritares së mbingarkesës, për shkak të humbjes së paketave pa tel, mund të ketë fazë të shmangies së mbingarkesës me një rënie konservative të madhësisë së dritares. Kjo bën që lidhja radio të mos përdoret sa duhet. Janë kryer kërkime të gjera për të luftuar këto efekte të dëmshme. Zgjidhjet e sugjeruara mund të kategorizohen si zgjidhje nga fillimi në fund, të cilat kërkojnë modifikime në klient ose server, <ref name="Microsoft Academic Research">{{Cite web |title=TCP performance over CDMA2000 RLP |url=http://academic.research.microsoft.com/Paper/3352358.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110503193100/http://academic.research.microsoft.com/Paper/3352358.aspx |archive-date=2011-05-03 |access-date=2010-08-30}}</ref> zgjidhje të shtresës së lidhjes, siç është Protokolli i Lidhjes Radio në rrjetet celulare, ose zgjidhje të bazuara në proxy të cilat kërkojnë disa ndryshime në rrjet pa modifikuar nyjet fundore. <ref name="Microsoft Academic Research" /> <ref name="IEEE Computer Society">{{Cite book |last=Muhammad Adeel |title=Fourth International Conference on Information Technology (ITNG'07) |last2=Ahmad Ali Iqbal |year=2007 |isbn=978-0-7695-2776-5 |pages=31–35 |chapter=TCP Congestion Window Optimization for CDMA2000 Packet Data Networks |doi=10.1109/ITNG.2007.190}}</ref> Një numër algoritmash alternative të kontrollit të mbingarkesës, të tilla si Vegas, Westwood, Veno dhe Santa Cruz, janë propozuar për të ndihmuar në zgjidhjen e problemit të rrjetit pa tel. <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (February 2015)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup> == Përshpejtimi == Ideja e një përshpejtuesi TCP është që të ndërpresë lidhjet TCP brenda procesorit të rrjetit dhe më pas të transmetojë të dhënat përmes një lidhjeje të dytë drejt sistemit fundor. Paketat e të dhënave që vijnë nga dërguesi ruhen në një tampon në nyjen përshpejtuese, e cila është përgjegjëse për ritransmetimet lokale në rast humbjeje paketash. Kështu, në rast të humbjeve, cikli i reagimit midis dërguesit dhe marrësit zvogëlohet në atë midis nyjes së përshpejtimit dhe marrësit, duke garantuar një dërgesë më të shpejtë të të dhënave te marrësi. <ref>{{Cite web |title=TCP Acceleration |url=https://www.frame.ie/use-cases/understanding-tcp-and-the-need-for-tcp-acceleration/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20240422182258/https://www.frame.ie/use-cases/understanding-tcp-and-the-need-for-tcp-acceleration/ |archive-date=2024-04-22 |access-date=2024-04-18}}</ref> Duke qenë se TCP është një protokoll adaptiv i shpejtësisë, shpejtësia me të cilën dërguesi injekton paketat në rrjet varet drejtpërdrejt nga kushtet e ngarkesës në rrjet dhe nga kapaciteti i përpunimit të marrësit. Kushtet në rrjet vlerësohen nga dërguesi në bazë të konfirmimeve që ai pranon. Qendrat e përshpejtimit ndajnë rrugën e kthimit midis dërguesit dhe marrësit, duke siguruar kështu një kohë më të shkurtër të udhëtimit të kthimit (RTT) për paketat. Një RTT më i shkurtër është i dobishëm pasi mundëson një reagim më të shpejtë ndaj ndryshimeve në rrjet dhe një përshtatje më efektive të dërguesit për t'u përballur me këto ndryshime. Disavantazhet e metodës përfshijnë faktin se seanca TCP duhet të kalojë përmes përshpejtuesit; kjo do të thotë se nëse rrugëzimi ndryshon dhe përshpejtuesi nuk është më në shteg, lidhja do të ndërpritet. Gjithashtu, kjo metodë shkatërron vetinë end-to-end të mekanizmit TCP ACK, pasi kur dërguesi pranon ACK-un, paketa është ruajtur vetëm në përshpejtues dhe nuk është dorëzuar drejtpërdrejt te marrësi. == Debugimi == Një kapes paketash, i cili kap trafikun TCP në një lidhje rrjeti, mund të jetë i dobishëm në debugging-un e rrjeteve, pirgjeve të rrjetit dhe aplikacioneve që përdorin TCP duke i treguar një inxhinieri se cilat paketa po kalojnë përmes një lidhjeje. Disa grupe rrjetesh mbështesin opsionin e soketit SO_DEBUG, i cili mund të aktivizohet në një socket përmes funksionit setsockopt. Ky opsion mundëson regjistrimin e të gjitha paketave, gjendjeve TCP dhe ngjarjeve që ndodhin në atë socket, gjë që është e dobishme për qëllime debugimi.. Netstat është një tjetër program që mund të përdoret për debugging. == Alternativat == Për shumë aplikacione, TCP nuk është i përshtatshëm, pasi aplikacioni zakonisht nuk mund të përpunojë paketat që mbërrijnë pas një pakete të humbur deri sa të marrë kopjen e ritransmetuar të asaj pakete. Kjo shkakton probleme për aplikacionet në kohë reale, të tilla si mediat streaming, lojërat shumëlojtarësh në kohë reale dhe [[Zëri përmes IP|zëri mbi IP]] (VoIP), ku në përgjithësi është më e dobishme të merren shumica e të dhënave në kohën e duhur sesa të renditen të gjitha të dhënat në rregull. Për arsye historike dhe të performancës se rrjeteve, shumica e rrjeteve të zonave të ruajtjes (SAN) përdorin Protokollin e Kanalit me Fibra (FCP) mbi lidhjet e Kanalit me Fibra . Për sistemet e ngulitura, nisjen në rrjet dhe serverat që shërbejnë kërkesa të thjeshta nga një numër i madh klientësh (p.sh. serverat [[Sistemi i Emrave të Domenëve|DNS]] ), kompleksiteti i TCP mund të jetë problem. Truke të tilla si transmetimi i të dhënave midis dy hosteve që janë të dy pas NAT (duke përdorur STUN ose sisteme të ngjashme) janë shumë më të thjeshta pa një protokoll relativisht kompleks si TCP në mes. Në përgjithësi, aty ku protokoli TCP nuk është i përshtatshëm, përdoret [[Protokolli i Paketave të Përdoruesit|Protokolli i të Dhënave të Përdoruesit]] (UDP). Kjo siguron të njëjtin multipleksim të aplikacionit dhe shuma kontrolli që ofron TCP, por nuk trajton rrjedha ose ritransmetim, duke i dhënë zhvilluesit të aplikacionit mundësinë për t'i koduar ato në një mënyrë të përshtatshme për situatën, ose për t'i zëvendësuar ato me metoda të tjera siç është korrigjimi i gabimit përpara ose fshehja e gabimeve . Protokolli i Transmetimit të Kontrollit të Rrjedhës (SCTP) është një protokoll tjetër që ofron shërbime të besueshme të orientuara drejt lidhjes, të ngjashme me TCP. Është më i ri dhe dukshëm më kompleks se TCP, dhe ende nuk është përhapur gjerësisht. Megjithatë, është projektuar posaçërisht për t'u përdorur në situata ku besueshmëria dhe konsideratat në kohë pothuajse reale janë të rëndësishme. Protokolli i Transportit Venturi (VTP) është një protokoll i patentuar pronësor që është dizajnuar për të zëvendësuar TCP në mënyrë transparente për të kapërcyer joefikasitetet e perceptuara që lidhen me transportin e të dhënave pa tel. Algoritmi i shmangies së mbingarkesës TCP funksionon shumë mirë për mjedise ad-hoc ku dërguesi i të dhënave nuk dihet paraprakisht. Nëse mjedisi është i parashikueshëm, një protokoll i bazuar në kohë, siç është Modaliteti i Transferimit Asinkron (ATM), mund të shmangë mbingarkesën e ritransmetimit të protokolit te TCP-së. Protokolli i Transferimit të të Dhënave (UDT) i bazuar në UDP ka efikasitet më të mirë se protokoli TCP në rrjetet që kanë vonesë të lartë të brezit të gjerë . <ref>Yunhong Gu, Xinwei Hong, and Robert L. Grossman. [http://udt.sourceforge.net/doc/gridnet-v8.pdf "An Analysis of AIMD Algorithm with Decreasing Increases"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305003043/http://udt.sourceforge.net/doc/gridnet-v8.pdf|date=2016-03-05}}. 2004.</ref> Protokolli i Transaksioneve Shumëqëllimëshe (MTP/IP) është një softuer i patentuar pronësor që është dizanjuar për të arritur në mënyrë adaptive rendiment të lartë dhe performancë të lartë transaksionesh në një gamë të gjerë kushtesh rrjeti, veçanërisht ato ku TCP perceptohet si joefikas. == Llogaritja e shumës së kontrollit == === Shuma e kontrollit TCP për IPv4 === Kur protokoli TCP funksionon mbi IPv4, metoda e përdorur për të llogaritur shumën e kontrollit përcaktohet si më poshtë: {{Sfn|RFC 9293}}<blockquote>''Fusha e kontrollit është komplementi 16-bitësh i njëshave të shumës së komplementit të njëshave të të gjitha fjalëve 16-bitëshe në kokë dhe tekst.'' ''Llogaritja e shumës së kontrollit duhet të sigurojë rreshtimin 16-bit të të dhënave që përmblidhen.'' ''Nëse një segment përmban një numër tek oktetesh të kokës dhe tekstit, rreshtimi mund të arrihet duke e mbushur oktetin e fundit me zero në të djathtë të tij për të formuar një fjalë 16-bitëshe për qëllime kontrolli.'' ''Padi nuk transmetohet si pjesë e segmentit.'' ''Gjatë llogaritjes së shumës së kontrollit, vetë fusha e shumës së kontrollit zëvendësohet me zero.''</blockquote>Me fjalë të tjera, pas mbushjes së duhur, të gjitha fjalët 16-bitëshe mblidhen duke përdorur aritmetikën e plotësuesit të njësheve . Shuma më pas plotësohet në mënyrë bitore dhe futet si fusha e kontrollit. Një pseudo-header që imiton header-in e paketës IPv4 të përdorur në llogaritjen e checksum është si më poshtë:{{APHD|start|title=TCP pseudo-header for checksum computation (IPv4)}} {{APHD|0|bits1=32|background1=mistyrose|field1=Source address}} {{APHD|4|bits1=32|background1=mistyrose|field1=Destination address}} {{APHD|8|bits1=8|bits2=8|bits3=16|background1=mistyrose|background2=mistyrose|background3=mistyrose|field1=Zeroes|field2=Protocol|value2=6|field3=TCP length}} {{APHD|12|bits1=16|bits2=16|field1=Source port|field2=Destination port}} {{APHD|16|bits1=32|field1=Sequence number}} {{APHD|20|bits1=32|field1=Acknowledgement number}} {{APHD|24|bits1=4|bits2=4|bits3=8|bits4=16|field1=Data offset|field2=Reserved|field3=Flags|field4=Window}} {{APHD|28|bits1=16|background1=lightpink|field1=Checksum|bits2=16|field2=Urgent pointer}} {{APHD|32|bits1=32|background1=linen|field1=(Options)}} {{APHD|36|bits1=0|field1=Data}} {{APHD|end}}Shuma e kontrollit llogaritet mbi fushat e mëposhtme: ; <nowiki>Source address: 32 bits:The source address in the IPv4 header</nowiki> ; <nowiki>Destination address: 32 bits:The destination address in the IPv4 header</nowiki> ; <nowiki>Zeroes: 8 bits:All zeroes</nowiki> ; <nowiki>Protocol: 8 bits:The protocol value for TCP: 6</nowiki> ; <nowiki>TCP length: 16 bits:The length of the TCP header and data (measured in octets). For example, let's say we have IPv4 packet with Total Length of 200 bytes and IHL value of 5, which indicates a length of 5 bits × 32 bits = 160 bits = 20 bytes. We can compute the TCP length as (Total Length) − (IPv4 Header Length) i.e. 200 − 20, which results in 180 bytes.</nowiki> === Shuma e kontrollit TCP për IPv6 === Kur TCP funksionon mbi [[IPv6]], metoda e përdorur për të llogaritur shumën e kontrollit ndryshohet: {{Sfn|RFC 8200}}<blockquote>''Çdo protokoll transporti ose protokoll tjetër i shtresës së sipërme që përfshin adresat nga koka IP në llogaritjen e tij të kontrollit duhet të modifikohet për përdorim mbi IPv6, për të përfshirë adresat IPv6 128-bit në vend të adresave IPv4 32-bit.''</blockquote>Një pseudo-header që imiton header-in IPv6 për llogaritjen e checksum-it është treguar më poshtë.{{APHD|start|title=TCP pseudo-header for checksum computation (IPv6)}} {{APHD|0|bits1=128|background1=mistyrose|field1=Source address}} {{APHD|16|bits1=128|background1=mistyrose|field1=Destination address}} {{APHD|32|bits1=32|background1=mistyrose|field1=TCP length}} {{APHD|36|bits1=24|bits2=8|background1=mistyrose|background2=mistyrose|background3=mistyrose|field1=Zeroes|field2=Next header|value2=6}} {{APHD|40|bits1=16|bits2=16|field1=Source port|field2=Destination port}} {{APHD|44|bits1=32|field1=Sequence number}} {{APHD|48|bits1=32|field1=Acknowledgement number}} {{APHD|52|bits1=4|bits2=4|bits3=8|bits4=16|field1=Data offset|field2=Reserved|field3=Flags|field4=Window}} {{APHD|56|bits1=16|background1=lightpink|field1=Checksum|bits2=16|field2=Urgent pointer}} {{APHD|60|bits1=32|background1=linen|field1=(Options)}} {{APHD|64|bits1=0|field1=Data}} {{APHD|end}}Shuma e kontrollit llogaritet mbi fushat e mëposhtme: ; <nowiki>Source address: 128 bits:The address in the IPv6 header.</nowiki> ; <nowiki>Destination address: 128 bits:The final destination; if the IPv6 packet doesn't contain a Routing header, TCP uses the destination address in the IPv6 header, otherwise, at the originating node, it uses the address in the last element of the Routing header, and, at the receiving node, it uses the destination address in the IPv6 header.</nowiki> ; <nowiki>TCP length: 32 bits:The length of the TCP header and data (measured in octets).</nowiki> ; <nowiki>Zeroes: 24 bits; Zeroes == 0:All zeroes.</nowiki> ; <nowiki>Next header: 8 bits:The protocol value for TCP: 6.</nowiki> === Shkarkimi i shumës së kontrollit === Shumë implementime të programeve TCP/IP ofrojnë mundësi për të përdorur ndihmën e harduerit për të llogaritur automatikisht shumën e kontrollit në përshtatësin e rrjetit para transmetimit në rrjet ose pas marrjes nga rrjeti për validim. Kjo mund të zvogëlojë ngarkesën e CPU-së që lidhet me llogaritjen e shumës së kontrollit, duke rritur potencialisht performancën e përgjithshme të rrjetit. Kjo veçori mund të shkaktojë që analizuesit e paketave që nuk janë të vetëdijshëm ose të pasigurt në lidhje me përdorimin e shkarkimit të kontrollit të raportojnë kontrolle të pavlefshme në paketat dalëse që nuk kanë arritur ende në përshtatësin e rrjetit. <ref>{{Cite web |title=Wireshark: Offloading |url=https://wiki.wireshark.org/CaptureSetup/Offloading |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170131220028/https://wiki.wireshark.org/CaptureSetup/Offloading/ |archive-date=2017-01-31 |access-date=2017-02-24 |quote=Wireshark captures packets before they are sent to the network adapter. It won't see the correct checksum because it has not been calculated yet. Even worse, most OSes don't bother initialize this data so you're probably seeing little chunks of memory that you shouldn't. New installations of Wireshark 1.2 and above disable IP, TCP, and UDP checksum validation by default. You can disable checksum validation in each of those dissectors by hand if needed.}}</ref> Kjo do të ndodhë vetëm për paketat që kapen përpara se të transmetohen nga përshtatësi i rrjetit; të gjitha paketat e transmetuara nga përshtatësi i rrjetit në tel do të kenë shuma kontrolli të vlefshme. <ref>{{Cite web |title=Wireshark: Checksums |url=https://www.wireshark.org/docs/wsug_html_chunked/ChAdvChecksums.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161022133751/https://www.wireshark.org/docs/wsug_html_chunked/ChAdvChecksums.html |archive-date=2016-10-22 |access-date=2017-02-24 |quote=Checksum offloading often causes confusion as the network packets to be transmitted are handed over to Wireshark before the checksums are actually calculated. Wireshark gets these "empty" checksums and displays them as invalid, even though the packets will contain valid checksums when they leave the network hardware later.}}</ref> Ky problem mund të ndodhë edhe kur monitorohen paketat që transmetohen midis makinave virtuale në të njëjtin host, ku një drajver i pajisjes virtuale mund të mos e bëjë llogaritjen e shumës së kontrollit (si një optimizim), duke ditur se shuma e kontrollit do të llogaritet më vonë nga bërthama e hostit VM ose nga hardueri i tij fizik. == Shih edhe ==   == Shënime == {{Listë shënimesh}} * {{Cite book |last=Stevens |first=W. Richard |url=https://archive.org/details/tcpipillustrated00stev |title=TCP/IP Illustrated, Volume 1: The Protocols |date=1994-01-10 |publisher=Addison-Wesley Pub. Co. |isbn=978-0-201-63346-7 |author-link=W. Richard Stevens}} * {{Cite book |last=Stevens |first=W. Richard |url=https://archive.org/details/tcpipillustrated00stev_1 |title=TCP/IP Illustrated, Volume 2: The Implementation |last2=Wright |first2=Gary R |publisher=Addison-Wesley |year=1994 |isbn=978-0-201-63354-2}} * {{Cite book |last=Stevens |first=W. Richard |title=TCP/IP Illustrated, Volume 3: TCP for Transactions, HTTP, NNTP, and the UNIX Domain Protocols |publisher=Addison-Wesley |year=1996 |isbn=978-0-201-63495-2}}** == Lidhje të jashtme == * [http://purl.umn.edu/107387 Intervistë për historinë gojore me Robert E. Kahn] * [https://www.iana.org/assignments/port-numbers Caktimet e Portit IANA] * [https://www.iana.org/assignments/tcp-parameters/tcp-parameters.xhtml Parametrat TCP të IANA-s] * [http://condor.depaul.edu/~jkristof/technotes/tcp.html Përmbledhje e TCP nga John Kristoff (Konceptet themelore pas TCP dhe si përdoret për të transportuar të dhëna midis dy pikave fundore)] * [http://mathforum.org/library/drmath/view/54379.html Shembull i shumës së kontrollit] <nowiki> [[Kategoria:Faqe me përkthime të pashqyrtuara]]</nowiki> ckklzmol77dnal9nq1dskwe58prcbkw 14 381136 2808587 2025-06-10T22:42:31Z Edukatori 112234 Faqe e re: [[Kategoria:Shkolla sipas emërtimit]] 2808587 wikitext text/x-wiki [[Kategoria:Shkolla sipas emërtimit]] 0x2y3w6tsebzint86yxlua5q6q2lqee 2808588 2808587 2025-06-10T22:43:13Z Edukatori 112234 added [[Category:Marin Barleti]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 2808588 wikitext text/x-wiki [[Kategoria:Shkolla sipas emërtimit]] [[Kategoria:Marin Barleti]] bpyd689i7un7nnzw6pg70b3z59xacr7 14 381137 2808589 2025-06-10T22:43:53Z Edukatori 112234 Faqe e re: [[Kategoria:Humanistë shqiptarë]] 2808589 wikitext text/x-wiki [[Kategoria:Humanistë shqiptarë]] hm285fumzw4aj0bghmvpimdf8kl9mpd 0 381138 2808592 2025-06-10T22:58:22Z Jasinramadani1 171190 Krijuar nga përkthimi i faqes "[[:en:Special:Redirect/revision/1294670684|Transmission Control Protocol]]" 2808592 wikitext text/x-wiki  {{Infobox networking protocol|title=Transmission Control Protocol|logo=|logo alt=|image=|image alt=|caption=|is stack=yes|abbreviation=TCP|purpose=|developer=[[Vint Cerf]] and [[Bob Kahn]]|date={{start date and age|1974}}|based on=Transmission Control Program|influenced=|osilayer=[[Transport layer]] (4)|ports=|rfcs={{IETF RFC|9293|plainlink=yes}}|hardware=}} '''Protokolli i Kontrollit të Transmetimit''' ('''TCP''') është një nga protokollet kryesore të [[Paketa e protokolleve të internetit|suitës së protokolleve të internetit]]. Ai filloi në implementimin fillestar të rrjetit në të cilin plotësoi [[Internet Protocol|Protokollin e Internetit]] (IP). Prandaj, i gjithë grupi zakonisht quhet [[Paketa e protokolleve të internetit|TCP/IP]] . TCP siguron shpërndarje të besueshme, të renditur dhe të kontrolluar nga gabimet të një rrjedhe oktetesh (bajtesh) midis aplikacioneve që funksionojnë në hostet që komunikojnë nëpërmjet një rrjeti IP. Aplikacionet kryesore të internetit, si World Wide Web, email-i, administrimi në distancë dhe transferimi i skedarëve, mbështeten në TCP, i cili është pjesë e shtresës së transportit në modelin TCP/IP. SSL/TLS shpesh funksionon mbi TCP TCP është protokol i orientuar drejt lidhjes, që do të thotë se dërguesi dhe marrësi së pari duhet të krijojnë një lidhje bazuar në parametrat qe jane marre vesh: ata e bëjnë këtë përmes procedurës së shtrëngimit të dorës në tre drejtime. <ref>{{Cite book |last=Labrador |first=Miguel A. |title=Location-Based Information Systems Developing Real-Time Tracking Applications |last2=Perez |first2=Alfredo J. |last3=Wightman |first3=Pedro M. |publisher=CRC Press |year=2010 |isbn=9781000556803}}</ref> Serveri duhet të jetë duke dëgjuar (hapur pasivisht) për kërkesat e lidhjes nga klientët përpara se të vendoset një lidhje. Shtrëngimi i dorës në tre drejtime (hapja aktive), ritransmetimi dhe zbulimi i gabimeve shtojnë besueshmërinë, por zgjasin [[Vonesa e rrjetit|vonesën]] . Aplikacionet që nuk kërkojnë shërbim të besueshëm të rrjedhës së të dhënave mund të përdorin në vend të kësaj [[Protokolli i Paketave të Përdoruesit|Protokollin e Datagramit të Përdoruesit]] (UDP), i cili ofron një shërbim datagrami pa lidhje që i jep përparësi kohës mbi besueshmërinë. TCP përdor shmangien e mbingarkesës së rrjetit. Megjithatë, ka dobësi në TCP, duke përfshirë [[Sulmet DoS|mohimin e ofrimit te shërbimit]], rrëmbimin e lidhjes, veton e TCP dhe sulmin e rivendosjes.  {{IPstack}} == Origjina historike == Në maj të vitit 1974, Vint Cerf dhe Bob Kahn përshkruan një protokoll rrjetëzimi për ndarjen e burimeve duke përdorur ndërrimin e paketave midis nyjeve të rrjetit. <ref>{{Cite journal |last=Vinton G. Cerf |last2=Robert E. Kahn |date=May 1974 |title=A Protocol for Packet Network Intercommunication |url=http://ece.ut.ac.ir/Classpages/F84/PrincipleofNetworkDesign/Papers/CK74.pdf |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=22 |issue=5 |pages=637–648 |doi=10.1109/tcom.1974.1092259 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304150203/http://ece.ut.ac.ir/Classpages/F84/PrincipleofNetworkDesign/Papers/CK74.pdf |archive-date=March 4, 2016}}</ref> Autorët kishin punuar me Gérard Le Lann për të përfshirë koncepte nga projekti francez CYCLADES në rrjetin e ri. <ref>{{Cite web |last=Bennett |first=Richard |date=September 2009 |title=Designed for Change: End-to-End Arguments, Internet Innovation, and the Net Neutrality Debate |url=https://www.itif.org/files/2009-designed-for-change.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190829092926/http://www.itif.org/files/2009-designed-for-change.pdf |archive-date=29 August 2019 |access-date=11 September 2017 |publisher=Information Technology and Innovation Foundation |page=11}}</ref> Specifikimi i protokollit që rezultoi, {{Harvard citation text|RFC 675}}, u shkrua nga Vint Cerf, Yogen Dalal dhe Carl Sunshine dhe u botua në dhjetor 1974. {{Sfn|RFC 675}} Ai përmban përdorimin e parë të dëshmuar të termit ''internet'', si shkurtes për ''rrjet ndermjetes'' . <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2023)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup> Protokolli i Kontrollit të Transmetimit përfshinte si lidhjet e orientuara drejt lidhjes, ashtu edhe shërbimet me datagrama midis kompjuterëve pritës. Në versionin 4, protokolli monolit i Kontrollit të Transmetimit u nda në një arkitekturë modulare, e cila përfshinte Protokollin e Kontrollit të Transmetimit (TCP) dhe Protokollin e Internetit (IP). <ref name="xgruR">{{Citation |last=Postel |first=Jon |title=Comments on Internet Protocol and TCP |date=15 August 1977 |url=https://www.rfc-editor.org/ien/ien2.txt |archive-url=https://web.archive.org/web/20190516055704/http://www.rfc-editor.org/ien/ien2.txt |id=IEN 2 |quote=We are screwing up in our design of internet protocols by violating the principle of layering. Specifically we are trying to use TCP to do two things: serve as a host level end to end protocol, and to serve as an internet packaging and routing protocol. These two things should be provided in a layered and modular way. |access-date=June 11, 2016 |archive-date=May 16, 2019 |author-link=Jon Postel}}</ref> Kjo çoi në krijimin e një modeli rrjetëzimi që u bë i njohur jozyrtarisht si TCP/IP, megjithëse në mënyrë formale iu referuan me emra të ndryshëm, si modeli i arkitekturës së internetit të Departamentit të Mbrojtjes (i njohur shkurt si modeli i Departamentit të Mbrojtjes) ose modeli DARPA <ref name=":30">{{Cite web |last=Cerf |first=Vinton G. |date=1 April 1980 |title=Final Report of the Stanford University TCP Project |url=https://www.rfc-editor.org/ien/ien151.txt}}</ref> <ref name="Cerf DoD">{{Cite journal |last=Cerf |first=Vinton G |last2=Cain |first2=Edward |date=October 1983 |title=The DoD internet architecture model |journal=Computer Networks |volume=7 |issue=5 |pages=307–318 |doi=10.1016/0376-5075(83)90042-9}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The TCP/IP Guide – TCP/IP Architecture and the TCP/IP Model |url=http://www.tcpipguide.com/free/t_TCPIPArchitectureandtheTCPIPModel.htm |access-date=2020-02-11 |website=www.tcpipguide.com}}</ref> Më vonë, u bë pjesë dhe sinonim i ''Internet Protocol Suite'' . Dokumentet me poshte të Shënimit të Eksperimentit të Internetit (IEN) përshkruajnë evolucionin e TCP në versionin modern: <ref>{{Cite web |title=Internet Experiment Note Index |url=https://www.rfc-editor.org/ien/ien-index.html |access-date=2024-01-21 |website=www.rfc-editor.org}}</ref> * IEN 5 ''Specifikimi i Programit të Kontrollit të Transmetimit në Internet TCP Versioni 2 ('' Mars 1977). * IEN 21 ''Specifikimi i Programit të Kontrollit të Transmetimit të Internetwork TCP Versioni 3 ('' Janar 1978). * IEN 27 * IEN 40 * IEN 44 * IEN 55 * IEN 81 * IEN 112 * IEN 124 TCP ne fillim u standardizua në janar të vitit 1980 si <nowiki>RFC 761</nowiki>. Në vitin 2004, Vint Cerf dhe Bob Kahn morën Çmimin Turing për punën e tyre themelore mbi protokollet TCP/IP<ref>{{Cite web |title=Robert E Kahn – A.M. Turing Award Laureate |url=https://amturing.acm.org/award_winners/kahn_4598637.cfm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190713004804/https://amturing.acm.org/award_winners/kahn_4598637.cfm |archive-date=2019-07-13 |access-date=2019-07-13 |website=amturing.acm.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Vinton Cerf – A.M. Turing Award Laureate |url=https://amturing.acm.org/award_winners/cerf_1083211.cfm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211011080741/https://amturing.acm.org/award_winners/cerf_1083211.cfm |archive-date=2021-10-11 |access-date=2019-07-13 |website=amturing.acm.org}}</ref> == Funksioni i rrjetit == Në nivelet më të ulëta të pirgut të protokolleve, për shkak të [[Mbingarkimi i rrjetit|mbingarkesës së rrjetit]], balancimit të ngarkesës së trafikut ose sjelljes së paparashikueshme të rrjetit, paketat IP mund të humbasin, të dyfishohen ose të dorëzohen jashtë renditjes . TCP i zbulon këto probleme, kërkon ritransmetimin e të dhënave të humbura, rirreshton të dhënat që kanë mbërritur jashtë rendit dhe madje ndihmon në zvogëlimin e mbingarkesës së rrjetit për të minimizuar shfaqjen e problemeve të tjera. Nëse të dhënat nuk mund të dorëzohen, burimi njoftohet për dështimin. Pasi TCP në anën pritëse të rimontojë sekuencën origjinale të okteteve të transmetuara, ia dorëzon ato aplikacionit përkatës. Kështu, TCP abstrakton komunikimin e aplikacionit nga detajet themelore të rrjetëzimit. Ndërsa IP merret me shpërndarjen fizike të të dhënave, TCP ndjek dhe menaxhon segmentet — njësitë individuale të transmetimit në të cilat ndahet një mesazh për të mundësuar një rrugëzim më efikas nëpër rrjet. Për shembull, kur një skedar HTML dërgohet nga një server web, shtresa e softuerit TCP e atij serveri e ndan skedarin në segmente dhe i përcjell ato individualisht në shtresën e internetit në grumbullin e rrjetit . Softueri i shtresës së internetit e kapsullon çdo segment TCP në një paketë IP duke shtuar një kokë që përfshin (ndër të dhëna të tjera) [[Adresa IP|adresën IP]] të destinacionit. Kur programi klient në kompjuterin e destinacionit pranon segmentet, softueri TCP në shtresën e transportit i rimonton ato, sigurohet që të jenë të renditura saktë dhe pa gabime, dhe më pas ia përcjell përmbajtjen aplikacionit marrës.. == Struktura e segmentit TCP == Protokolli i Kontrollit të Transmetimit (TCP) merr të dhëna nga një rrjedhë të dhënash, i ndan ato në segmente dhe u shton një kokëz TCP, duke krijuar kështu segmentet TCP. Segmenti TCP më pas enkapsulohet në një datagram të Protokollit të Internetit (IP) dhe shkëmbehet me kolegët. {{Sfn|RFC 9293|loc=2.2. Key TCP Concepts}} Termi 'paketë TCP' përdoret si në mënyrë joformale, ashtu edhe në kontekste formale, megjithatë në terminologjinë më të saktë i referohet njësisë së të dhënave të protokollit TCP (PDU), ''datagramit'' {{Sfn|RFC 791|pp=5–6}} IP PDU dhe ''kornizës'' PDU të [[Data Link Layer|shtresës së lidhjes së të dhënave]] :<blockquote>Proceset transmetojnë të dhëna duke thirrur funksionet e TCP-së dhe duke kaluar buffer-a me të dhëna si argumente. TCP paketojnë këto të dhëna në segmente dhe i dërgon ato modulit të internetit (për shembull IP), i cili ka për detyrë të transmetojë çdo segment te TCP-ja e destinacionit. {{Sfn|RFC 9293}}</blockquote>Një segment TCP përbëhet nga një kokë segmenti dhe një pjesë të dhënash. Koka e segmentit përmban 10 fusha të detyrueshme, si dhe një fushë shtesë opsionale (Opsionet, të shënuara me sfond rozë në tabelë). Seksioni i të dhënave ndodhet pas kokës dhe përmban ngarkesën e të dhënave që dërgohen për aplikacionin. {{Sfn|RFC 9293|loc=3.1. Header Format}} Gjatësia e seksionit të të dhënave nuk specifikohet në kokën e segmentit; ajo mund të llogaritet duke zbritur gjatësinë e kombinuar të kokës së segmentit dhe kokës IP nga gjatësia totale e datagramit IP të specifikuar në kokën IP. <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2023)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup> {{Shih|Internet checksum}}{{APHD|start|title=TCP header format{{Sfn|RFC 9293|loc=3.1. Header Format}}}} {{APHD|0|bits1=16|bits2=16|field1=Source Port|field2=Destination Port}} {{APHD|4|bits1=32|field1=Sequence Number}} {{APHD|8|bits1=32|field1=Acknowledgement Number (meaningful when ACK bit set)}} {{APHD|12|bits1=4|bits2=4|bits11=16|field1=Data Offset|field2=Reserved|vfield3=CWR|vfield4=ECE|vfield5=URG|vfield6=ACK|vfield7=PSH|vfield8=RST|vfield9=SYN|vfield10=FIN|field11=Window}} {{APHD|16|bits1=16|bits2=16|field1=[[Internet checksum|Checksum]]|field2=Urgent Pointer (meaningful when URG bit set){{Sfn|RFC 9293|loc=3.8.5 The Communication of Urgent Information}}}} {{APHD|20|bits1=320|background1=linen|field1=(Options) If present, Data Offset will be greater than 5.{{break}}Padded with zeroes to a multiple of 32 bits, since Data Offset counts words of 4 octets.}} {{APHD|60|bits1=0|background1=mistyrose|field1=Data}} {{APHD|end}} == Operacioni i protokollit == [[Skeda:Tcp_state_diagram_fixed_new.svg|djathtas|parapamje|250x250px| Një diagram i thjeshtuar i gjendjes së TCP-së.]] Operacionet e protokollit TCP mund të ndahen në tre faza. Vendosja e lidhjes është një proces me shumë hapa i 'shtrëngimit të dorës' që krijon lidhjen para se të fillojë faza e transferimit të të dhënave. Pasi të përfundojë transferimi, ndërprerja e lidhjes e mbyll atë dhe liron të gjitha burimet e alokuara. Një lidhje TCP menaxhohet nga sistemi operativ përmes një burimi që përfaqëson pikën fundore lokale të komunikimit, të quajtur '''soketi i internetit'''. Gjatë jetëgjatësisë së një lidhjeje TCP, pika fundore lokale kalon nëpër një sërë ndryshimesh të gjendjes: {{Sfn|RFC 9293|loc=3.3.2. State Machine Overview}} {| class="wikitable" |+Gjendjet e soketave TCP ! Shteti ! Pika e Fundit ! Përshkrimi |- | DËGJO | Serveri | Duke pritur për një kërkesë lidhjeje nga çdo pikë fundore TCP e largët. |- | SYN-SENT | Klient | Duke pritur për një kërkesë lidhjeje që përputhet pasi të jetë dërguar një kërkesë lidhjeje. |- | SYN-PRITUR | Serveri | Duke pritur për një konfirmim të kërkesës për lidhje pasi të keni marrë dhe dërguar një kërkesë për lidhje. |- | I KRIJUAR | Serveri dhe klienti | Një lidhje e hapur, të dhënat e marra mund t'i dorëzohen përdoruesit. Gjendja normale për fazën e transferimit të të dhënave të lidhjes. |- | FIN-WAIT-1 | Serveri dhe klienti | Duke pritur një kërkesë për ndërprerjen e lidhjes nga TCP-ja e largët, ose një konfirmim të kërkesës për ndërprerjen e lidhjes të dërguar më parë. |- | FIN-WAIT-2 | Serveri dhe klienti | Duke pritur një kërkesë për ndërprerjen e lidhjes nga TCP-ja e largët. |- | MBYLL - PRIT | Serveri dhe klienti | Duke pritur një kërkesë për ndërprerjen e lidhjes nga përdoruesi lokal. |- | MBYLLJA | Serveri dhe klienti | Duke pritur për një konfirmim kërkese për përfundimin e lidhjes nga TCP-ja e largët. |- | LAST-ACK | Serveri dhe klienti | Duke pritur për një konfirmim të kërkesës për përfundimin e lidhjes të dërguar më parë në TCP-në e largët (e cila përfshin një konfirmim të kërkesës së saj për përfundimin e lidhjes). |- | KOHË-PRITJE | Server ose klient | Duke pritur që të kalojë kohë e mjaftueshme për t'u siguruar që të gjitha paketat e mbetura në lidhje kanë skaduar. |- | MBYLLUR | Serveri dhe klienti | Asnjë gjendje lidhjeje fare. |} === Vendosja e lidhjes === Para se një klient të përpiqet të lidhet me një server, serveri duhet të krijojë dhe të “dëgjojë” në një port specifik për të pranuar lidhje të ardhshme; kjo quhet hapje pasive. Pasi hapja pasive është vendosur, klienti mund të fillojë krijimin e lidhjes duke realizuar një hapje aktive përmes procesit të shtrëngimit të dorës me tre hapa (ose '''three-way handshake'''): # '''SYN''' : Hapja aktive kryhet nga klienti që dërgon një SYN në server. Klienti e vendos numrin rendor të segmentit në një vlerë të rastësishme A. # '''SYN-ACK''' : Si përgjigje, serveri përgjigjet me një SYN-ACK. Numri i konfirmimit është vendosur një më shumë se numri i sekuencës së marrë, dmth. A+1, dhe numri i sekuencës që serveri zgjedh për paketën është një numër tjetër i rastësishëm, B. # '''ACK''' : Më në fund, klienti dërgon një ACK përsëri në server. Numri rendor caktohet në vlerën e konfirmimit të marrë, p.sh. A+1, dhe numri i konfirmimit caktohet një më shumë se numri rendor i marrë, p.sh. B+1. Hapat 1 dhe 2 përcaktojnë dhe konfirmojnë numrin rendor për një drejtim (nga klienti te serveri). Hapat 2 dhe 3 përcaktojnë dhe konfirmojnë numrin rendor për drejtimin tjetër (nga serveri te klienti). Pas përfundimit të këtyre hapave, si klienti ashtu edhe serveri kanë marrë konfirmimet përkatëse dhe është krijuar një lidhje komunikimi me dy drejtime (full duplex) [[Skeda:TCP_CLOSE.svg|djathtas|parapamje|260x260px| Ndërprerja e lidhjes]] [[Skeda:TCP_close()_-_sequence_diagram.svg|parapamje| Diagrami i detajuar i sekuencës TCP close()]] Faza e përfundimit të lidhjes përdor një shtrëngim duarsh katërpalësh, ku secila anë e lidhjes e mbyll pjesën e vet në mënyrë të pavarur. Kur një pikë fundore dëshiron të ndërpresë gjysmën e saj të lidhjes, ajo dërgon një paketë FIN, të cilën pala tjetër e pranon me një ACK. Kështu, një çmontim tipik kërkon një palë segmente FIN dhe ACK nga secila pikë fundore e TCP. Pasi pala që dërgoi FIN-in e parë të marrë përgjigjen ACK përfundimtare, ajo pret për një periudhë kohe para se të mbyllë përfundimisht lidhjen. Gjatë kësaj kohe, porta lokale nuk është e disponueshme për lidhje të reja; kjo i lejon klientit TCP të ridërgojë konfirmimin përfundimtar tek serveri në rast se ACK-u humbet gjatë transmetimit. Kohëzgjatja e kësaj periudhe ndryshon sipas implementimit, por vlera të zakonshme janë 30 sekonda, 1 minutë dhe 2 minuta. Pas skadimit të kësaj kohe, klienti hyn në gjendjen MBYLLUR dhe porta lokale bëhet sërish e disponueshme për lidhje të reja. <ref>{{Cite book |last=Kurose |first=James F. |url=https://www.worldcat.org/oclc/936004518 |title=Computer networking : a top-down approach |date=2017 |others=Keith W. Ross |isbn=978-0-13-359414-0 |edition=7th |location=Harlow, England |pages=286 |oclc=936004518}}</ref> Gjithashtu është e mundur që lidhja të ndërpritet me një shtrëngim duarsh 3-palësh, ku hosti A dërgon një FIN, hosti B përgjigjet me një FIN & ACK (duke kombinuar dy hapa në një), dhe më pas hosti A i kthen një ACK. <ref>{{Cite book |last=Tanenbaum |first=Andrew S. |url=https://archive.org/details/computernetworks00tane_2 |title=Computer Networks |date=2003-03-17 |publisher=Prentice Hall |isbn=978-0-13-066102-9 |edition=Fourth |author-link=Andrew S. Tanenbaum}}</ref> Disa sisteme operative, siç është [[Linux]] <ref>{{Cite web |title=linux/net/ipv4/tcp_minisocks.c at master · torvalds/linux |url=https://github.com/torvalds/linux/blob/master/net/ipv4/tcp_minisocks.c |access-date=2025-04-24 |website=GitHub |language=en}}</ref> zbatojnë një sekuencë mbylljeje gjysmë-dupleks. Nëse hosti mbyll në mënyrë aktive një lidhje ndërkohë që ende ka të dhëna hyrëse të palexuara, ai dërgon një sinjal RST në vend të FIN, duke humbur kështu të gjitha të dhënat e marra. Kjo siguron që aplikacioni TCP të njoftohet për humbjen e të dhënave. {{Sfn|RFC 1122|loc=4.2.2.13. Closing a Connection}} Një lidhje mund të jetë në gjendje gjysmë të hapur, ku njëra anë e ka ndërprerë lidhjen, por ana tjetër ende jo. Pala që e ka përfunduar lidhjen nuk mund të dërgojë më të dhëna, ndërsa pala tjetër mundet. Ana që ka përfunduar duhet të vazhdojë të pranojë dhe të lexojë të dhënat derisa edhe pala tjetër të ndërpresë lidhjen. <ref>{{Cite web |date=2020-03-02 |title=TCP (Transmission Control Protocol) – The transmission protocol explained |url=https://www.ionos.com/digitalguide/server/know-how/introduction-to-tcp/ |access-date=2025-04-24 |website=IONOS Digital Guide |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The TCP/IP Guide - TCP Connection Termination |url=http://www.tcpipguide.com/free/t_TCPConnectionTermination-2.htm |access-date=2025-04-24 |website=www.tcpipguide.com}}</ref> === Përdorimi i burimeve === Shumica e implementimeve ruajnë një hyrje në një tabelë që lidh një seancë me procesin përkatës të sistemit operativ që po funksionon. Meqenëse paketat TCP nuk përfshijnë një identifikues sesioni, të dy pikat fundore e identifikojnë sesionin duke përdorur adresën IP dhe portin e klientit. Sa herë që pranohet një paketë, implementimi i TCP-së kryen një kërkim në këtë tabelë për të gjetur procesin e destinacionit. Çdo hyrje në tabelë njihet si Bllok Kontrolli i Transmetimit (TCB). Ai përmban informacione rreth pikave fundore (adresat IP dhe portet), statusit të lidhjes, të dhënave të nevojshme për paketat që shkëmbehen, si dhe buffer-ave për dërgimin dhe marrjen e të dhënave.. Numri i seancave në anën e serverit është i kufizuar vetëm nga memoria dhe mund të rritet me mbërrijnë lidhje të reja, por klienti duhet të ndajë një port të përkohshëm përpara se të dërgojë SYN-in e parë në server. Ky port mbetet i rezervuar gjatë gjithë kohës së komunikimit dhe në mënyrë efektive kufizon numrin e lidhjeve dalëse që mund të krijohen nga secila adresë IP e klientit. Nëse një aplikacion nuk mbyll siç duhet lidhjet e panevojshme, klienti mund të konsumojë të gjitha burimet e disponueshme dhe të mos jetë në gjendje të krijojë lidhje të reja TCP, madje edhe për aplikacione të tjera Të dy pikat fundore duhet të kenë gjithashtu hapësirë për paketat që nuk janë pranuar ende dhe për të dhënat që janë marrë, por ende nuk janë lexuar.. === Transferimi i të dhënave === Protokolli i Kontrollit të Transmetimit ndryshon në disa karakteristika kryesore krahasuar me te tjeret, rrjedhimisht me [[Protokolli i Paketave të Përdoruesit|Protokollin e Datagramit të Përdoruesit]] : * Transferimi i të dhënave i renditur: hosti i destinacionit riorganizon segmentet sipas një numri rendor <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}</ref> * Ritransmetimi i paketave të humbura: çdo rrjedhë kumulative e papranuar ritransmetohet <ref name="comer" /> * Transferim i të dhënave pa gabime: paketat e korruptuara trajtohen si të humbura dhe ritransmetohen {{Sfn|RFC 9293|loc=2.2. Key TCP Concepts}} * Kontrolli i rrjedhës kufizon shpejtësinë me të cilën dërguesi transferon të dhëna për të siguruar një dorëzim të besueshëm. Marrësi vazhdimisht i jep dërguesit një sinjal për të treguar se sa të dhëna mund të pranojë. Kur memoria e hostit marrës mbushet, konfirmimi i ardhshëm ndalon përkohësisht transferimin, duke i dhënë kohë përpunimit të të dhënave në memorje <ref name="comer" /> * Kontrolli i mbingarkesës: paketat e humbura (të supozuara për shkak të mbingarkesës) shkaktojnë një ulje të shkallës së shpërndarjes së të dhënave <ref name="comer" /> ==== Transmetim i besueshëm ==== TCP përdor një '''numër rendor''' për të identifikuar secilin bajt të të dhënave që transmetohen. Ky numër rendor tregon renditjen e bajteve që dërgohen nga secili kompjuter, duke siguruar që të dhënat të mund të rindërtohen në saktësi dhe në radhën e duhur në destinacion, pavarësisht nga ndonjë dërgesë jashtë renditjeje që mund të ndodhë. Numri rendor i bajtit të parë zgjidhet nga transmetuesi për paketën e parë, i cili shënohet me flamurin SYN. Ky numër mund të jetë i cfaredoshem dhe, në fakt, duhet të jetë i paparashikueshëm për t'u mbrojtur nga sulmet e parashikimit të sekuencës TCP . Konfirmimet (ACK) dërgohen nga marrësi me një numër rendor për t’i treguar dërguesit se të dhënat janë pranuar deri në bajtin e specifikuar. ACK-të nuk do të thotë që të dhënat janë dorëzuar tashmë aplikacionit; ato vetëm tregojnë se përgjegjësia për dorëzimin e të dhënave është kaluar te pala marrëse Besueshmëria në TCP arrihet përmes zbulimit të paketave të humbura nga dërguesi dhe ritransmetimit të tyre. TCP përdor dy teknika kryesore për identifikimin e humbjeve: kohëzgjatjen e ritransmetimit (RTO) dhe konfirmimet kumulative të dyfishta (DupACKs). Kur një segment TCP ritransmetohet, ai mban të njëjtin numër rendor si përpjekja origjinale e dërgimit. Kjo mënyrë e dorëzimit dhe renditjes logjike të të dhënave bën që, kur konfirmimi pranohet pas një ritransmetimi, dërguesi të mos mund të dallojë nëse po konfirmohet transmetimi origjinal apo ritransmetimi—fenomen i njohur si 'paqartësia e ritransmetimit {{Sfn|Karn|Partridge|1991|p=364}} TCP shkakton kompleksitet për shkak të paqartësisë së ritransmetimit. {{Sfn|RFC 9002|loc=4.2. Monotonically Increasing Packet Numbers}} ===== Ritransmetim i bazuar në ACK të dyfishtë ===== Nëse humbet një segment i vetëm (p.sh., segmenti me numrin 100) në një rrjedhë, marrësi nuk mund të pranojë paketat me numra më të mëdhenj se 100, sepse përdor konfirmime kumulative (ACK). Për pasojë, marrësi vazhdon të konfirmojë përsëri segmentin 99 me çdo paketë të re që merr. Ky konfirmim i dyfishtë përdoret si sinjal për humbjen e paketës. Kështu, nëse dërguesi merr tre konfirmime të dyfishta për segmentin 99, ai ritransmeton segmentin e fundit që nuk është konfirmuar. Përdoret pragun prej tre për të shmangur ritransmetimet e panevojshme që mund të shkaktohen nga rirenditja e segmenteve në rrjet. Ky prag është efektiv në parandalimin e ritransmetimeve të rreme për shkak të riporositjes.<ref>{{Cite journal |last=Mathis |last2=Mathew |last3=Semke |last4=Mahdavi |last5=Ott |year=1997 |title=The macroscopic behavior of the TCP congestion avoidance algorithm |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=27 |issue=3 |pages=67–82 |citeseerx=10.1.1.40.7002 |doi=10.1145/263932.264023}}</ref> Disa implementime TCP përdorin [[Transmission Control Protocol|njohje selektive]] (SACK) për të ofruar reagime të qarta në lidhje me segmentet që janë marrë. Kjo përmirëson shumë aftësinë e TCP për të ritransmetuar segmentet e duhura. Paqartësia në ritransmetim mund të shkaktojë ritransmetime të shpejta dhe të kota, si dhe shmangie të gabuar të mbingarkesës, nëse riporositjet tejkalojnë pragun e konfirmimit të dyfishtë. {{Sfn|RFC 3522|p=4}} Në dy dekadat e fundit, është vërejtur më shumë riorganizim i paketave në internet <ref>{{Cite journal |last=Leung |first=Ka-cheong |last2=Li |first2=Victor O.k. |last3=Yang |first3=Daiqin |date=2007 |title=An Overview of Packet Reordering in Transmission Control Protocol (TCP): Problems, Solutions, and Challenges |url=https://ieeexplore.ieee.org/document/4118693 |journal=IEEE Transactions on Parallel and Distributed Systems |volume=18 |issue=4 |pages=522–535 |doi=10.1109/TPDS.2007.1011}}</ref> gjë që bëri që implementimet e TCP, të tilla si ajo në bërthamën Linux, të miratonin metoda heuristike për të shkallëzuar pragun e konfirmimit të dyfishtë. <ref>{{Cite thesis |last=Johannessen |first=Mads |date=2015 |title=Investigate reordering in Linux TCP |publisher=University of Oslo |url=http://urn.nb.no/URN:NBN:no-51662 |degree=MSc}}</ref> Kohët e fundit, here pas here ka pasur përpjekje për të hequr plotësisht ritransmetimet e shpejta të bazuara në ACK të dyfishta dhe për t'i zëvendësuar ato me ato të bazuara në kohëmatës. (Nuk duhet ngatërruar me RTO-në klasike të diskutuar më poshtë). Algoritmi i zbulimit të humbjeve bazuar në kohë i quajtur Konfirmimi i Fundit (RACK) {{Sfn|RFC 8985}} është adoptuar si algoritmi parazgjedhur në Linux dhe Windows. ===== Ritransmetim i bazuar në skadimin e kohës ===== Kur një dërgues transmeton një segment, ai inicializon një kohëmatës me një vlerësim konservativ të kohës së mbërritjes së konfirmimit. Segmenti ritransmetohet nëse kohëmatësi skadon, me një prag të ri të skadimit të kohës prej dyfishi të vlerës së mëparshme, duke rezultuar në sjellje të tërheqjes eksponenciale . Zakonisht, vlera fillestare e kohëmatësit të ritransmetimit (RTO) llogaritet si '''RTT i lëmuar (smoothed RTT) + maksimumi i G dhe 4 herë variacioni i RTT-së''', ku '''G''' përfaqëson granularitetin e orës së sistemit. {{Sfn|RFC 6298|p=2}} Kjo mbron nga trafiku i tepërt i transmetimit për shkak të aktereve keqveres ose keqdashës, siç janë [[Sulmet DoS|sulmuesit e mohimit të shërbimit "]] [[Sulmi Man-in-the-middle|man-in-the-middle"]] . Vlerësimet e sakta të kohës së kthimit (RTT) janë shumë të rëndësishme për rikuperimin e paketave të humbura, pasi ato i lejojnë dërguesit të supozojë se një paketë e papranuar është humbur pasi ka kaluar një periudhë e mjaftueshme kohe, për shembull gjatë përcaktimit të kohës së riprovimit (RTO). {{Sfn|Zhang|1986|p=399}} Paqartësia e ritransmetimit mund të bëjë që vlerësimi i RTT-së nga dërguesi të jetë i pasaktë. {{Sfn|Zhang|1986|p=399}} Në një mjedis me RTT të ndryshueshme, mund të ndodhin afate kohore të rreme: {{Sfn|Karn|Partridge|1991|p=365}} nëse RTT nënvlerësohet, atëherë RTO aktivizohet dhe shkakton një ritransmetim të panevojshëm dhe një nisje të ngadaltë. Pas një ritransmetimi të panevojshëm, kur mbërrijnë konfirmimet për transmetimet origjinale, dërguesi mund të besojë gabimisht se po konfirmon ritransmetimin dhe të përfundojë duke menduar se segmentet e dërguara midis transmetimit origjinal dhe ritransmetimit janë humbur. Kjo shkakton ritransmetime të mëtejshme të panevojshme, të cilat mund të çojnë në mbingarkim të lidhjes. Konfirmimi selektiv (SACK) mund të ndihmojë në zvogëlimin e këtij problemi. {{Sfn|Gurtov|Floyd|2004|p=1}} {{Harvard citation text|RFC 6298}} specifikon që implementimet nuk duhet të përdorin segmente të ritransmetuara kur vlerësojnë RTT-në. {{Sfn|RFC 6298|p=4}} Algoritmi i Karn siguron që një vlerësim i mirë RTT do të prodhohet &#x2014; përfundimisht &#x2014; duke pritur derisa të ketë një konfirmim të qartë përpara se të rregullojë RTO-në. {{Sfn|Karn|Partridge|1991|p=370-372}} Megjithatë, pas ritransmetimeve të rreme, mund të duhet kohë e konsiderueshme para se të arrijë një konfirmim kaq i qartë, duke degraduar performancën ndërkohë. {{Sfn|Allman|Paxson|1999|p=268}} Vulat kohore TCP zgjidhin gjithashtu problemin e paqartësisë së ritransmetimit në caktimin e RTO-së, {{Sfn|RFC 6298|p=4}} megjithëse ato nuk e përmirësojnë domosdoshmërisht vlerësimin e RTT-së. {{Sfn|RFC 7323|p=7}} ==== Zbulimi i gabimeve ==== Numrat e sekuencës i lejojnë marrësit të hedhë poshtë paketat e dyfishta dhe të rendisë në mënyrë të saktë paketat që vijnë jashtë renditjes. Konfirmimet ndihmojnë dërguesit të përcaktojnë kur duhet të ritransmetojnë paketat e humbura Për të siguruar saktësinë, përfshihet një fushë kontrolli; shih {{Section link||Checksum computation}} për detaje. Shuma e kontrollit TCP është një kontroll i dobët sipas standardeve moderne dhe normalisht çiftëzohet me një kontroll të integritetit CRC në [[Data Link Layer|shtresën 2]], nën TCP dhe IP, siç përdoret në PPP ose në kornizën [[Etherneti|Ethernet]] . Megjithatë, futja e gabimeve në paketat që kalojnë ndërmjet hop-eve, të cilat janë të mbrojtura nga CRC, është e zakonshme. Shuma e kontrollit 16-bit e TCP-së arrin të kapë shumicën e këtyre gabimeve. ==== Kontroll i rrjedhës ==== TCP përdor një protokoll kontrolli të rrjedhës nga fillimi në fund për të shmangur që dërguesi të dërgojë të dhëna shumë shpejt që marrësi TCP t'i marrë dhe përpunojë ato në mënyrë të besueshme. Mekanizmi i kontrollit të rrjedhës është i domosdoshëm në mjedise ku pajisjet komunikojnë me shpejtësi të ndryshme në rrjet. Për shembull, nëse një kompjuter personal (PC) dërgon të dhëna te një telefon inteligjent që përpunon ngadalë të dhënat e marra, telefoni duhet të jetë në gjendje të rregullojë rrjedhën e të dhënave për të shmangur mbingarkesën. <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}</ref> TCP përdor një protokoll kontrolli të rrjedhës së dritares rrëshqitëse. Në secilin segment TCP, hosti marrës specifikon në fushën e dritares së marrjes sasinë e të dhënave shtesë (në bajt) që është i gatshëm të ruajë në buffer për atë lidhje. Host dërgues mund të dërgojë vetëm një sasi të caktuar të të dhënave pa pritur për një konfirmim dhe përditësimin e vlerës së dritares nga hosti marrës. [[Skeda:Tcp.svg|djathtas|parapamje|250x250px| Numrat e sekuencës TCP dhe dritaret e pranimit sillen shumë si një orë. Dritarja e pranimit ndryshon çdo herë që marrësi merr dhe pranon një segment të ri të të dhënave. Pasi të mbarojnë numrat e sekuencës, numri i sekuencës kthehet përsëri në 0.]] Kur një marrës njofton se madhësia e dritares është 0, dërguesi ndalon dërgimin e të dhënave dhe aktivizon kohëmatësin e persistencës. Ky kohëmatës përdoret për të parandaluar bllokimin e lidhjes që mund të ndodhë nëse humbet një përditësim i madhësisë së dritares nga marrësi, dhe dërguesi nuk mund të vazhdojë të dërgojë të dhëna pa marrë një përditësim të ri. Kur koha e kohëmatësit të persistencës skadon, dërguesi TCP përpiqet të rikuperohet duke dërguar një paketë të vogël (zakonisht me një bajt të vetëm), që marrësi ta konfirmojë dhe t’i japë një madhësi të re të dritares së pranimit. Nëse marrësi përpunon të dhënat hyrëse në pjesë të vogla, ai mund të reklamojë vazhdimisht një dritare të vogël pranimi. Kjo njihet si sindroma e dritares qesharake, pasi është joefikase të dërgohen vetëm disa bajtë të të dhënave në një segment TCP, duke marrë parasysh ngarkesën relativisht të madhe të kokës TCP. ==== Kontroll i trafikut ==== {{APHD|start|title=TCP pseudo-header for checksum computation (IPv4)}} {{APHD|0|bits1=32|background1=mistyrose|field1=Source address}} {{APHD|4|bits1=32|background1=mistyrose|field1=Destination address}} {{APHD|8|bits1=8|bits2=8|bits3=16|background1=mistyrose|background2=mistyrose|background3=mistyrose|field1=Zeroes|field2=Protocol|value2=6|field3=TCP length}} {{APHD|12|bits1=16|bits2=16|field1=Source port|field2=Destination port}} {{APHD|16|bits1=32|field1=Sequence number}} {{APHD|20|bits1=32|field1=Acknowledgement number}} {{APHD|24|bits1=4|bits2=4|bits3=8|bits4=16|field1=Data offset|field2=Reserved|field3=Flags|field4=Window}} {{APHD|28|bits1=16|background1=lightpink|field1=Checksum|bits2=16|field2=Urgent pointer}} {{APHD|32|bits1=32|background1=linen|field1=(Options)}} {{APHD|36|bits1=0|field1=Data}} {{APHD|end}}Aspekti i fundit kryesor i TCP është [[Mbingarkimi i rrjetit|kontrolli i mbingarkesës]] . TCP përdor një numër mekanizmash për të arritur performancë të lartë dhe për të shmangur [[Mbingarkimi i rrjetit|kolapsin kongjestiv]], një situatë bllokimi ku performanca e rrjetit degradohet rëndë. Këto mekanizma kontrollojnë shkallën e të dhënave që hyjnë në rrjet, duke mbajtur rrjedhën e të dhënave nën një nivel që mund të shkaktonte kolaps. Ato gjithashtu japin një shpërndarje të drejtë afërsisht maksimale-minimale midis flukseve. Konfirmimet për të dhënat e dërguara, ose mungesa e tyre, përdoren nga dërguesit për të nxjerrë përfundime mbi gjendjen e rrjetit midis dërguesit dhe marrësit TCP. Së bashku me kohëmatësit, dërguesit dhe marrësit TCP mund të përshtatin mënyrën e rrjedhjes së të dhënave. Kjo zakonisht quhet kontrolli i mbingarkesës ose shmangia e mbingarkesës. Implementimet moderne të portokolit TCP përmbajnë katër algoritme të ndërthurura: nisje e ngadaltë, shmangie e mbingarkesës, ritransmetim i shpejtë dhe rikuperim i shpejtë . {{Sfn|RFC 5681}} Përveç kësaj, dërguesit përdorin një ''kohëzgjatje ritransmetimi'' (RTO) që bazohet në kohën e parashikuar të udhëtimit vajtje-ardhje (RTT) midis dërguesit dhe marrësit, si dhe ndryshimin në këtë kohë vajtje-ardhje. {{Sfn|RFC 6298}} Ka hollësi në vlerësimin e RTT-së. Për shembull, dërguesit duhet të jenë të kujdesshëm kur llogarisin mostrat e RTT për paketat që dërgohen përsëri; zakonisht ata përdorin Algoritmin e Karn-it ose vulat kohore të TCP-së. {{Sfn|RFC 7323}} Këto mostra individuale RTT më pas mesatarizohen me kalimin e kohës për të krijuar një kohë të zbutur vajtje-ardhje (SRTT) duke përdorur [[Jacobson's algorithm|algoritmin e Jacobson-it]] . Kjo vlerë SRTT është ajo që përdoret si vlerësim i kohës së udhëtimit vajtje-ardhje. Përmirësimi i TCP-së për të trajtuar në mënyrë të besueshme humbjet, për të minimizuar gabimet, për të menaxhuar mbingarkesën dhe për të optimizuar performancën në mjedise me shpejtësi shumë të lartë janë fusha të vazhdueshme kërkimi dhe zhvillimi në standardet e rrjeteve. Si rezultat, ekzistojnë një numër variacionesh të algoritmit për shmangien e mbingarkesës së TCP-së . === Madhësia maksimale e segmentit === Madhësia maksimale e segmentit (MSS) është sasia më e madhe e të dhënave, e specifikuar në bajt, që TCP është i gatshëm të marrë në një segment të vetëm. Për te pasur performancën më të mirë, MSS duhet të vendoset mjaftueshëm i vogël për të shmangur fragmentimin e IP, i cili mund të çojë në humbje të paketave dhe ritransmetime të tepërta. Për ta arritur këtë, zakonisht MSS njoftohet nga secila palë duke përdorur opsionin MSS kur vendoset lidhja TCP. Vlera e opsionit rrjedh nga madhësia maksimale e njësisë së transmetimit (MTU) të shtresës së lidhjes së të dhënave të rrjeteve në të cilat dërguesi dhe marrësi janë të lidhur drejtpërdrejt. Dërguesit TCP mund të përdorin zbulimin e MTU-së së shtegut për të nxjerrë përfundimin e MTU-së minimale përgjatë shtegut të rrjetit midis dërguesit dhe marrësit, dhe ta përdorin këtë për të rregulluar dinamikisht MSS-në për të shmangur fragmentimin e IP-së brenda rrjetit. Njoftimi i MSS mund edhe ndryshe të quhet edhe ''negocim i MSS,'' por, në kuptimin e ngushtë të fjalës, MSS nuk ''negociohet'' . Dy vlera plotësisht të pavarura të MSS lejohen për dy drejtimet e rrjedhës së të dhënave në një lidhje TCP, {{Sfn|RFC 1122}} {{Sfn|RFC 9293}} kështu që nuk ka nevojë të bihet dakord për një konfigurim të përbashkët MSS për një lidhje dypalëshe. === Mirënjohje selektive === Mbështetja vetëm në skemën kumulative të konfirmimit të përdorur nga TCP origjinal mund të shpie në joefikasitet kur humbasin paketat. Për shembull, supozojmë se bajtet me numër rendor 1,000 deri në 10,999 dërgohen në 10 segmente të ndryshme TCP me madhësi të barabartë, dhe segmenti i dytë (numrat e rendor 2,000 deri në 2,999) humbet gjatë transmetimit. Në një protokoll të pastër kumulativ konfirmimi, marrësi mund të dërgojë vetëm një vlerë kumulative ACK prej 2,000 (numri rendor menjëherë pas numrit të fundit rendor të të dhënave të marra) dhe nuk mund të thotë se ka marrë me sukses bajtet nga 3,000 deri në 10,999. Kështu, dërguesi mund të duhet të ridërgojë të gjitha të dhënat duke filluar me numrin rendor 2,000. Për të lehtësuar këtë problem, TCP përdor opsionin ''e konfirmimit selektiv (SACK)'', të përcaktuar në vitin 1996 në {{Harvard citation text|RFC 2018}}, i cili i lejon marrësit të pranojë blloqe të ndërprera paketash që janë marrë saktë, përveç numrit rendor menjëherë pas numrit të fundit rendor të bajtit të fundit të vazhdueshëm të marrë në mënyrë të njëpasnjëshme, si në konfirmimin bazë TCP. Konfirmimi mund të përfshijë një numër blloqesh SACK, ku secili bllok SACK përbëhet nga Skaji i Majtë i Bllokut (numri i parë rendor i bllokut) dhe Skaji i Djathtë i Bllokut (numri rendor menjëherë pas numrit rendor të fundit të bllokut). Një bllok është një diapazon i vazhdueshëm të dhënash që marrësi e ka marrë saktë.. Në shembullin e mësipërm, marrësi do të dërgonte një segment ACK me një vlerë kumulative ACK prej 2,000 dhe një kokë opsioni SACK me numra sekuencialë 3,000 dhe 11,000. Dërguesi do të ritransmetonte në përputhje me rrethanat vetëm segmentin e dytë me numra sekuencialë nga 2,000 deri në 2,999. Një dërgues i protokolit TCP mund ta interpretojë një shpërndarje të segmentit jashtë rendit si një segment të humbur. Nëse vepron kështu, dërguesi TCP do të ritransmetojë segmentin përpara paketës jashtë rendit dhe do të ngadalësojë shpejtësinë e dorëzimit të të dhënave për atë lidhje. Opsioni dublikate-SACK, një zgjerim i opsionit SACK që u përcaktua në maj 2000 në {{Harvard citation text|RFC 2883}}, e zgjidh këtë problem. Pasi marrësi TCP zbulon një paketë të dytë të kopjuar, ai dërgon një D-ACK për të treguar se nuk janë humbur segmente, duke i lejuar dërguesit TCP të rivendosë shkallën më të lartë të transmetimit. Njoftimet selektive mund të 'mos pranohen', ku marrësi hedh poshtë në mënyrë të njëanshme të dhënat e pranuara në mënyrë selektive. <nowiki>RFC 2018</nowiki> e dekurajonte këtë sjellje, por nuk e ndalonte, duke i dhënë marrësit mundësinë e anulimit, për shembull, nëse i mbaronte hapësira e memorjes. Kjo mundësi e mosrespektimit çon në kompleksitet më të madh në implementim si për dërguesit ashtu edhe për marrësit, dhe gjithashtu imponon një kosto memorieje për dërguesin. {{Sfn|RFC 9002|loc=4.4. No Reneging}} === Shkallëzimi i dritares === {{APHD|start|title=TCP pseudo-header for checksum computation (IPv6)}} {{APHD|0|bits1=128|background1=mistyrose|field1=Source address}} {{APHD|16|bits1=128|background1=mistyrose|field1=Destination address}} {{APHD|32|bits1=32|background1=mistyrose|field1=TCP length}} {{APHD|36|bits1=24|bits2=8|background1=mistyrose|background2=mistyrose|background3=mistyrose|field1=Zeroes|field2=Next header|value2=6}} {{APHD|40|bits1=16|bits2=16|field1=Source port|field2=Destination port}} {{APHD|44|bits1=32|field1=Sequence number}} {{APHD|48|bits1=32|field1=Acknowledgement number}} {{APHD|52|bits1=4|bits2=4|bits3=8|bits4=16|field1=Data offset|field2=Reserved|field3=Flags|field4=Window}} {{APHD|56|bits1=16|background1=lightpink|field1=Checksum|bits2=16|field2=Urgent pointer}} {{APHD|60|bits1=32|background1=linen|field1=(Options)}} {{APHD|64|bits1=0|field1=Data}} {{APHD|end}}Për përdorim më efikas të rrjetave me gjerësi të lartë bande, mund të përdoret një madhësi më e madhe TCP. Një fushë e madhësisë së dritares TCP prej 16-bitësh kontrollon rrjedhën e të dhënave dhe vlera e saj është e kufizuar në 65,535 bajt. Meqenëse fusha e madhësisë nuk mund të zgjerohet përtej këtij limiti, përdoret një faktor shkallëzimi. Opsioni i shkallëzimit të dritares TCP, siç përcaktohet në {{Harvard citation text|RFC 1323}}, është një opsion i përdorur për të rritur madhësinë maksimale të dritares në 1 gigabajt. Shkallëzimi në këto madhësi më të mëdha të dritareve është i nevojshëm për akordimin e TCP-së . Opsioni i shkallës së dritares përdoret vetëm gjatë shtrëngimit të dorës 3-palëshe TCP. Vlera e shkallës së dritares përfaqëson numrin e bitëve për të zhvendosur majtas fushën e madhësisë së dritares 16-bitëshe gjatë interpretimit të saj. Vlera e shkallës së dritares mund të caktohet nga 0 (pa shkallëzim) deri në 14 për secilin drejtim në mënyrë të pavarur. Të dyja palët duhet të dërgojnë opsionin për shkallëzimin e dritares në segmentet e tyre SYN për të aktivizuar shkallëzimin në të dy drejtimet. Disa routerë dhe firewall-e paketash rishkruajnë faktorin e shkallëzimit të dritares gjatë një transmetimi. Kjo bën që palët dërguese dhe marrëse të marrin madhësi të ndryshme të dritareve TCP. Rezultati është një trafik i paqëndrueshëm që mund të jetë shumë i ngadaltë. Problemi është i dukshëm në disa faqe interneti pas një ruteri me defekt. <ref>{{Cite web |title=TCP window scaling and broken routers |url=https://lwn.net/Articles/92727/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200331213612/https://lwn.net/Articles/92727/ |archive-date=2020-03-31 |access-date=2016-07-21 |website=LWN.net}}</ref> === Vulat kohore TCP === Vulat kohore të TCP, të përcaktuara në {{Harvard citation text|RFC 1323}} në vitin 1992, mund të ndihmojnë TCP të përcaktojë se në cilin rend u dërguan paketat. Vulat kohore TCP normalisht nuk janë të lidhura me orën e sistemit dhe fillojnë nga një vlerë e rastësishme. Shumë sisteme operative do ta rrisin vulën kohore për çdo milisekondë të kaluar; megjithatë, RFC-ja thotë vetëm se shenjat e tik-takit duhet të jenë proporcionale. * një vlerë kohore e dërguesit prej 4 bajtësh (vula ime kohore) * një vlerë kohore prej 4 bajtësh për përgjigjen me jehonë (vula kohore më e fundit e marrë nga ju). Vulat kohore TCP përdoren në një algoritëm të njohur si Mbrojtja kundër numrave të sekuencës së mbështjellë (PAWS). Ky algoritëm përdoret kur dritarja e pranimit kalon kufirin rrethues të numrit të sekuencës. Kur një paketë ritransmetohet dhe lind dyshimi nëse numri rendor i saj i përket ritransmetimit të fundit apo një të mëparshmi, vula kohore përdoret për të vendosur se cila prej tyre është më e freskët. Gjithashtu, algoritmi i zbulimit Eifel përdor vulat kohore TCP për të përcaktuar nëse ritransmetimet ndodhin për shkak të humbjes së paketave apo thjesht për shkak të vonesave.. {{Sfn|RFC 3522}} Vulat kohore TCP janë të aktivizuara si parazgjedhje në Linux, ndërsa janë të çaktivizuara si parazgjedhje në Windows Server 2008, 2012 dhe 2016<ref>{{Cite web |last=Wang |first=Eve |title=TCP timestamp is disabled |url=https://social.technet.microsoft.com/Forums/office/en-US/6b1e4653-320f-4dbf-8b1a-64d27d8464fc/tcp-timestamp-is-disabled |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20181215225201/https://social.technet.microsoft.com/Forums/office/en-US/6b1e4653-320f-4dbf-8b1a-64d27d8464fc/tcp-timestamp-is-disabled |archive-date=2018-12-15 |access-date=2018-12-15 |website=Technet – Windows Server 2012 Essentials |publisher=Microsoft}}</ref> Statistikat e fundit tregojnë se niveli i përdorimit të vulës kohore TCP ka qëndruar rreth 40%, pasi mbështetja për këtë veçori është ndërprerë nga Windows Server që nga Windows Server 2008.. <ref name="2017stats">{{Cite web |last=David Murray |last2=Terry Koziniec |last3=Sebastian Zander |last4=Michael Dixon |last5=Polychronis Koutsakis |date=2017 |title=An Analysis of Changing Enterprise Network Traffic Characteristics |url=http://profiles.murdoch.edu.au/myprofile/david-murray/files/2012/06/An_Analysis_of_Changing_Enterprise_Network_Traffic_Characteristics-22.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171003124654/http://profiles.murdoch.edu.au/myprofile/david-murray/files/2012/06/An_Analysis_of_Changing_Enterprise_Network_Traffic_Characteristics-22.pdf |archive-date=3 October 2017 |access-date=3 October 2017 |publisher=The 23rd Asia-Pacific Conference on Communications (APCC 2017)}}</ref> === Të dhëna jashtë brezit === Është e mundur që të ndërpritet transmetimi në radhë përpara se të përfundojë ai, në vend që të pritet përfundimi i tij. Kjo bëhet duke specifikuar të dhënat si urgjente, duke i shënuar ato si të dhëna jashtë brezit (OOB). Kjo tregon programit marrës që t’i përpunojë menjëherë. Kur përpunimi përfundon, TCP njofton aplikacionin dhe rifillon transmetimin e të dhënave në rrjedhën normale. Një shembull është përdorimi i TCP-së për një seancë hyrjeje në distancë, ku përdoruesi mund të dërgojë një komandë tastiere që ndërpret ose ndalon programin që po ekzekutohet në distancë, pa pritur që programi të përfundojë transferimin aktual. <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}</ref> Treguesi urgjent ndryshon vetëm mënyrën e përpunimit në hostin e largët dhe nuk përshpejton asnjë përpunim brenda rrjetit. Aftësia zbatohet në mënyra të ndryshme ose dobët në sisteme të ndryshme, ose mund të mos mbështetet fare. Kur është në dispozicion, rekomandohet të supozohet se vetëm një bajt i vetëm i të dhënave jashtë brezit (OOB) trajtohet në mënyrë të besueshme. <ref>{{Cite web |last=Gont |first=Fernando |date=November 2008 |title=On the implementation of TCP urgent data |url=http://www.gont.com.ar/talks/IETF73/ietf73-tcpm-urgent-data.ppt |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190516181338/https://www.gont.com.ar/talks/IETF73/ietf73-tcpm-urgent-data.ppt |archive-date=2019-05-16 |access-date=2009-01-04 |publisher=73rd IETF meeting}}</ref> <ref>{{Cite book |last=Peterson |first=Larry |url=https://archive.org/details/computernetworks00pete_974 |title=Computer Networks |publisher=Morgan Kaufmann |year=2003 |isbn=978-1-55860-832-0 |page=[https://archive.org/details/computernetworks00pete_974/page/n419 401] |url-access=limited}}</ref> Meqenëse kjo veçori nuk përdoret shpesh, nuk është testuar mirë në disa platforma dhe është shoqëruar me dobësi, për shembull WinNuke . === Dërgimi i detyruar i të dhënave === Normalisht, TCP pret për 200&nbsp;ms për një paketë të plotë të të dhënave për t'u dërguar ( Algoritmi i Nagle përpiqet të grupojë mesazhe të vogla në një paketë të vetme). Kjo pritje krijon vonesa të vogla, por potencialisht serioze, nëse përsëritet vazhdimisht gjatë një transferimi skedarësh. Për shembull, një bllok tipik dërgimi është 4 KB, ndërsa MSS (Maksimum Segment Size) tipik është 1460 bajtë, kështu që në një lidhje Ethernet 10 Mbit/s dërgohen dy paketa, secila me kohë rreth 1.2 ms, të ndjekura nga një paketë e tretë që mbart 1176 bajtë të mbetura, e cila ndalet për rreth 197 ms, sepse TCP po pret mbushjen e buffer-it. Në rastin e telnet-it, çdo shtypje tastiere nga përdoruesi jehonohet nga serveri para se përdoruesi ta shohë në ekran. Një vonesë e tillë do të ishte shumë shqetësuese. Vendosja e opsionit [[Socket|të soketit]] <code>TCP_NODELAY</code> mbivendos vlerën e parazgjedhur 200&nbsp;vonesë dërgimi ms. Programet e aplikacioneve përdorin këtë opsion socket për të detyruar dërgimin e të dhënave menjëherë pas shkrimit të një karakteri ose një rreshti karakteresh {{Harvard citation text|RFC 793}} e përcakton bitin push pershembull si "një mesazh për grumbullin TCP marrës për të dërguar këto të dhëna menjëherë deri te aplikacioni marrës". <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}</ref> Nuk ka asnjë mënyrë për ta treguar ose kontrolluar atë në hapësirën e përdoruesit duke përdorur socket-et Berkeley ; kontrollohet vetëm nga pirgu i protokolleve . <ref name="Stevens2006">{{Cite book |last=Richard W. Stevens |url=https://archive.org/details/tcpipillustrated00stev |title=TCP/IP Illustrated. Vol. 1, The protocols |date=November 2011 |publisher=Addison-Wesley |isbn=978-0-201-63346-7 |pages=Chapter 20 |url-access=registration}}</ref> == Dobësitë == TCP mund të sulmohet në mënyra të ndryshme. Rezultatet e një vlerësimi të plotë të sigurisë së TCP-së, së bashku me zbutjet e mundshme për problemet e identifikuara, u botuan në vitin 2009, <ref>{{Cite web |title=Security Assessment of the Transmission Control Protocol (TCP) |url=http://www.cpni.gov.uk/Docs/tn-03-09-security-assessment-TCP.pdf |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20090306052826/http://www.cpni.gov.uk/Docs/tn-03-09-security-assessment-TCP.pdf |archive-date=March 6, 2009 |access-date=2010-12-23}}</ref> dhe u ndoqën brenda IETF-së deri në vitin 2012. Dobësitë e dukshme përfshijnë mohimin e shërbimit, rrëmbimin e lidhjes, veton TCP dhe sulmin e rivendosjes së TCP . === Mohimi i shërbimit === Duke përdorur një adresë IP të falsifikuar dhe duke dërguar në mënyrë të përsëritur paketa SYN të mbledhura qëllimisht, të ndjekura nga shumë paketa ACK, sulmuesit mund të bëjnë që serveri të marre sasi të mëdha burimesh duke mbajtur gjurmët e lidhjeve të rreme. Kjo njihet si një sulm përmbytjeje SYN . Zgjidhjet e propozuara për këtë problem përfshijnë cookie-t SYN dhe enigmat kriptografike, megjithëse cookie-t SYN vijnë me grupin e tyre të dobësive. <ref>{{Cite web |last=Jakob Lell |date=13 August 2013 |title=Quick Blind TCP Connection Spoofing with SYN Cookies |url=http://www.jakoblell.com/blog/2013/08/13/quick-blind-tcp-connection-spoofing-with-syn-cookies/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140222101226/http://www.jakoblell.com/blog/2013/08/13/quick-blind-tcp-connection-spoofing-with-syn-cookies/ |archive-date=2014-02-22 |access-date=2014-02-05}}</ref> Sockstress është një sulm i ngjashëm, i cili mund të zbutet me menaxhimin e burimeve të sistemit. <ref>{{Cite web |title=Some insights about the recent TCP DoS (Denial of Service) vulnerabilities |url=http://www.gont.com.ar/talks/hacklu2009/fgont-hacklu2009-tcp-security.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130618235445/http://www.gont.com.ar/talks/hacklu2009/fgont-hacklu2009-tcp-security.pdf |archive-date=2013-06-18 |access-date=2010-12-23}}</ref> Një sulm i avancuar DoS që përfshinte shfrytëzimin e ''kohëmatësit të vazhdueshëm'' TCP u analizua në Phrack Nr. 66. <ref>{{Cite web |title=Exploiting TCP and the Persist Timer Infiniteness |url=http://phrack.org/issues.html?issue=66&id=9#article |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100122131412/http://www.phrack.org/issues.html?issue=66&id=9#article |archive-date=2010-01-22 |access-date=2010-01-22}}</ref> Përmbytjet PUSH dhe ACK janë variante të tjera. <ref>{{Cite web |title=PUSH and ACK Flood |url=https://f5.com/glossary/push-and-ack-flood |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170928005428/https://f5.com/glossary/push-and-ack-flood |archive-date=2017-09-28 |access-date=2017-09-27 |website=f5.com}}</ref> === Rrëmbimi i lidhjes === Një sulmues që arrin të përgjojë një seancë TCP dhe të ridrejtojë paketat mund të rrëmbejë lidhjen TCP. Për ta realizuar këtë, sulmuesi mëson numrin rendor nga komunikimi në vazhdim dhe krijon një segment të falsifikuar që duket si segment i vlefshëm në rrjedhën e të dhënave. Një rrëmbim i thjeshtë mund të shkaktojë pranimin e gabuar të një pakete në njërën prej palëve. Kur hosti marrës pranon segmentin e rremë, sinkronizimi ndërmjet dy palëve humbet.<ref>{{Cite web |last=Laurent Joncheray |date=1995 |title=Simple Active Attack Against TCP |url=https://www.usenix.org/legacy/publications/library/proceedings/security95/full_papers/joncheray.pdf |access-date=2023-06-04}}</ref> Rrëmbimi mund të kombinohet me mashtrim ARP ose sulme të tjera të rrugëzimit që i lejojnë një sulmuesi të marrë kontroll të përhershëm të lidhjes TCP. Imitimi i një adrese IP të ndryshme nuk ishte i vështirë para {{Harvard citation text|RFC 1948}} kur ''numri fillestar i sekuencës'' ishte lehtësisht i hamendësueshëm. Implementimet e mëparshme lejonin që një sulmues të dërgonte një seri paketash që marrësi do të besonte se vinin nga një adresë IP tjetër, pa pasur nevojë të ndërpriste komunikimin përmes sulmeve ARP ose rrugëzimi. Mjafton që hosti legjitim i adresës IP të imituar të jetë jashtë funksionit, ose të dëmtohet duke përdorur [[Sulmet DoS|sulme mohimi të shërbimit]] . Kjo është arsyeja pse numri fillestar i renditjes tani zgjidhet rastësisht. === Vetoja e TCP-së === Një sulmues që mund të përgjojë komunikimin dhe të parashikojë madhësinë e paketës tjetër që do të dërgohet, mund të bëjë që marrësi të pranojë një ngarkesë keqdashëse pa ndërprerë lidhjen ekzistuese. Sulmuesi injekton një paketë keqdashëse me numrin rendor dhe madhësinë e ngarkesës së paketës së ardhshme të pritur. Kur paketa legjitime më pas pranohet, ajo ka të njëjtin numër rendor dhe gjatësi si një paketë që tashmë është marrë, prandaj hiqet në heshtje si një paketë e kopjuar — kështu, paketa legjitime bllokohet nga ajo keqdashëse. Ndryshe nga rrëmbimi i lidhjes, lidhja nuk desinkronizohet kurrë dhe komunikimi vazhdon normalisht pasi pranohet ngarkesa keqdashëse. Mbrojtja e TCP-së i jep sulmuesit më pak kontroll mbi komunikimin, por e bën këtë sulm veçanërisht të vështirë për t’u zbuluar. E vetmja shenjë për marrësin që diçka nuk shkon është pranimi i një pakete të dyfishtë, një dukuri normale në rrjetet IP. Dërguesi i paketës së dubluar nuk vëren asnjë shenjë të sulmit.. <ref>{{Cite book |last=John T. Hagen |title=2013 IEEE PES Innovative Smart Grid Technologies Conference (ISGT) |last2=Barry E. Mullins |year=2013 |isbn=978-1-4673-4896-6 |pages=1–6 |chapter=TCP veto: A novel network attack and its Application to SCADA protocols |doi=10.1109/ISGT.2013.6497785}}</ref> == Portat TCP == Një lidhje me protokolin TCP identifikohet nga një katërfish i përbërë nga adresa e burimit, porta e burimit, adresa e destinacionit dhe porta e destinacionit. {{Sfn|RFC 9293|loc=4. Glossary}} {{Sfn|RFC 8095|p=6}} Numrat e portave përdoren për të identifikuar shërbime të ndryshme dhe për të lejuar lidhje të shumëfishta midis hosteve. {{Sfn|RFC 9293|loc=2.2. Key TCP Concepts}} TCP përdor numra portash 16-bitësh, duke ofruar 65,536 vlera të mundshme për secilën prej portave burimore dhe destinacionore. {{Sfn|RFC 9293|loc=3.1. Header Format}} Varësia e identitetit të lidhjes nga adresat do të thotë që lidhjet TCP janë të lidhura me një shteg të vetëm rrjeti; TCP nuk mund të përdorë rrugë të tjera që kanë në dispozicion hostet me shumë shtëpi dhe lidhjet ndërpriten nëse adresa e një pike fundore ndryshon. {{Sfn|Paasch|Bonaventure|2014|p=51}} Numrat e porteve kategorizohen në tre kategori themelore: të njohura, të regjistruara dhe dinamike ose private. Portat e njohura caktohen nga Autoriteti i Numrave të Caktuar në Internet (IANA) dhe zakonisht përdoren nga proceset në nivel sistemi. Aplikacionet e njohura që funksionojnë si serverë dhe që dëgjojnë pasivisht për lidhje zakonisht përdorin këto porta. Disa shembuj përfshijnë: [[File Transfer Protocol|FTP]] (20 dhe 21), [[Secure Shell|SSH]] (22), [[Telnet|TELNET]] (23), [[Simple Mail Transfer Protocol|SMTP]] (25), [[Https|HTTP mbi SSL/TLS]] (443) dhe [[Protokolli i Transferimit të Teksteve të Lidhura|HTTP]] (80). Portat e regjistruara përdoren zakonisht nga aplikacionet e përdoruesve fundorë si porta burimore të përkohshme kur lidhen me serverë, por ato gjithashtu mund të përdoren për të identifikuar shërbime të emërtuara që janë regjistruar nga palë të treta. Portat dinamike ose private mund të përdoren edhe nga aplikacionet e përdoruesve fundorë. Megjithatë, këto porta zakonisht nuk kanë ndonjë kuptim të veçantë jashtë një lidhjeje specifike TCP. Përkthimi i Adresës së Rrjetit (NAT) zakonisht përdor numra dinamikë portash në anën publike për të drejtuar trafikun midis një rrjeti publik dhe një nënrrjeti privat, duke mundësuar që shumë adresa IP private (së bashku me portet përkatëse) të ndajnë një adresë të vetme publike == Zhvillimi == TCP si protokol eshte n kompleks. Megjithatë, ndërsa janë bërë dhe propozuar përmirësime të rëndësishme gjatë viteve, funksionimi i tij më themelor nuk ka ndryshuar ndjeshëm që nga specifikimi i tij i parë {{Harvard citation text|RFC 675}} në vitin 1974, dhe specifikimi v4 {{Harvard citation text|RFC 793}}, i botuar në shtator 1981. {{Harvard citation text|RFC 1122}}, i botuar në tetor 1989, sqaroi një numër kërkesash për zbatimin e protokollit TCP. Një listë me 8 specifikimet e kërkuara dhe mbi 20 përmirësime që inkurajohen fuqimisht është e disponueshme në {{Harvard citation text|RFC 7414}} . Midis kësaj liste është {{Harvard citation text|RFC 2581}}, TCP Congestion Control, një nga RFC-të më të rëndësishme të lidhura me TCP në vitet e fundit, i cili përshkruan algoritme të përditësuara që shmangin mbingarkesën e panevojshme. Në vitin 2001, u shkrua {{Harvard citation text|RFC 3168}} për të përshkruar Njoftimin Eksplicit të Kongjestionit (ECN), një mekanizëm sinjalizimi për shmangien e bllokimit. Algoritmi origjinal i shmangies së mbingarkesës së TCP njihej si ''TCP Tahoe'', por që atëherë janë propozuar shumë algoritme alternative (duke përfshirë TCP Reno, TCP Vegas, FAST TCP, TCP New Reno dhe TCP Hybla ). TCP me shumë shtigje (MPTCP) {{Sfn|RFC 6182}} {{Sfn|RFC 6824}} është një përpjekje e vazhdueshme brenda IETF që synon të lejojë një lidhje TCP të përdorë shtigje të shumëfishta për të maksimizuar përdorimin e burimeve dhe për të rritur redundancën. Redundanca e ofruar nga Multipath TCP në kontekstin e rrjeteve pa tel mundëson përdorimin e njëkohshëm të rrjeteve të ndryshme, duke rritur rendimentin dhe përmirësuar aftësitë e kalimit (handover). Multipath TCP ofron gjithashtu përfitime të ndjeshme të performancës në mjediset e qendrave të të dhënave. <ref>{{Cite journal |last=Raiciu |last2=Barre |last3=Pluntke |last4=Greenhalgh |last5=Wischik |last6=Handley |year=2011 |title=Improving datacenter performance and robustness with multipath TCP |url=http://inl.info.ucl.ac.be/publications/improving-datacenter-performance-and-robustness-multipath-tcp |url-status=dead |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=41 |issue=4 |pages=266 |citeseerx=10.1.1.306.3863 |doi=10.1145/2043164.2018467 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200404105843/https://inl.info.ucl.ac.be/publications/improving-datacenter-performance-and-robustness-multipath-tcp |archive-date=2020-04-04 |access-date=2011-06-29}}</ref> Implementimi referues <ref>{{Cite web |title=MultiPath TCP – Linux Kernel implementation |url=http://www.multipath-tcp.org/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130327041817/http://www.multipath-tcp.org/ |archive-date=2013-03-27 |access-date=2013-03-24}}</ref> i Multipath TCP u zhvillua në kernelin Linux. <ref>{{Cite journal |last=Raiciu |last2=Paasch |last3=Barre |last4=Ford |last5=Honda |last6=Duchene |last7=Bonaventure |last8=Handley |year=2012 |title=How Hard Can It Be? Designing and Implementing a Deployable Multipath TCP |url=https://www.usenix.org/conference/nsdi12/how-hard-can-it-be-designing-and-implementing-deployable-multipath-tcp |url-status=live |journal=Usenix NSDI |pages=399–412 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130603045638/https://www.usenix.org/conference/nsdi12/how-hard-can-it-be-designing-and-implementing-deployable-multipath-tcp |archive-date=2013-06-03 |access-date=2013-03-24}}</ref> Multipath TCP përdoret për të mbështetur aplikacionin e njohjes së zërit Siri në iPhone, iPad dhe Mac. <ref>{{Cite journal |last=Bonaventure |last2=Seo |year=2016 |title=Multipath TCP Deployments |url=https://www.ietfjournal.org/multipath-tcp-deployments/ |url-status=live |journal=IETF Journal |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223070325/https://www.ietfjournal.org/multipath-tcp-deployments/ |archive-date=2020-02-23 |access-date=2017-01-03}}</ref> tcpcrypt është një zgjerim i propozuar në korrik 2010 për të ofruar enkriptim në nivel transporti direkt në vetë TCP-në. Është projektuar të funksionojë në mënyrë transparente dhe nuk kërkon ndonjë konfigurim. Ndryshe nga [[Siguria e Shtresës së Transportit|TLS]] (SSL), vetë tcpcrypt nuk ofron autentifikim, por ofron primitivë të thjeshtë që mund të përdoren nga aplikacionet për të realizuar autentifikimin. RFC-ja për tcpcrypt u publikua nga IETF në maj të vitit 2019. TCP Fast Open është një zgjidhje për të pershpejtuar hapjen e lidhjeve TCP të njëpasnjëshme midis dy pikave fundore. Funksionon kryesore duke anashkaluar shtrëngimin e dorës në tre drejtime duke përdorur një ''cookie'' kriptografike. Është i ngjashëm me një propozim të mëparshëm të quajtur T/TCP, i cili nuk u miratua gjerësisht për shkak të problemeve të sigurisë. <ref name="lwn">{{Cite news |last=Michael Kerrisk |date=2012-08-01 |title=TCP Fast Open: expediting web services |publisher=[[LWN.net]] |url=https://lwn.net/Articles/508865/ |url-status=live |access-date=2014-07-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140803234830/http://lwn.net/Articles/508865/ |archive-date=2014-08-03}}</ref> TCP Fast Open u publikua si {{Harvard citation text|RFC 7413}} në vitin 2014. {{Sfn|RFC 7413}} Ai eshte i propozuar në maj 2013, [[Proportional Rate Reduction|Reduktimi Proporcional i Shkallës]] (PRR) është një zgjerim TCP i zhvilluar nga inxhinierët e Google. PRR siguron që madhësia e dritares TCP pas rikuperimit të jetë sa më afër pragut të nisjes së ngadaltë të jetë e mundur. {{Sfn|RFC 6937}} Algoritmi është projektuar për të përmirësuar shpejtësinë e rikuperimit dhe është algoritmi i parazgjedhur i kontrollit të mbingarkesës në bërthamat Linux 3.2+. <ref>{{Cite book |last=Grigorik |first=Ilya |title=High-performance browser networking |date=2013 |publisher=O'Reilly |isbn=978-1449344764 |edition=1. |location=Beijing}}</ref> === Propozime të vjetruara === Transaksionet e Cookie-ve TCP (TCPCT) janë një zgjidhje e propozuar në dhjetor 2009 {{Sfn|RFC 6013}} për të siguruar serverat kundër sulmeve të mohimit të shërbimit. Ndryshe nga cookie-t SYN, TCPCT nuk bie ndesh me zgjerime të tjera TCP, siç është shkallëzimi i dritares . TCPCT u krijua për shkak të nevojave të DNSSEC, ku serverët duhet të trajtojnë një numër të madh lidhjesh TCP jetëshkurtra. Në vitin 2016, TCPCT u anulua në favor të TCP Fast Open. Statusi i RFC-së origjinale u ndryshua në ''historik'' . {{Sfn|RFC 7805}} == Implementimet e harduerit == Një mënyrë për të kapërcyer kërkesat e fuqisë përpunuese të protokolit TCP është ndërtimi i implementimeve harduerike të tij, të njohura gjerësisht si motorë shkarkimi TCP (TOE). Problemi kryesor i TOE-ve është se ato janë të vështira për t'u integruar në sistemet kompjuterike, duke kërkuar ndryshime të gjera në sistemin operativ të kompjuterit ose pajisjes kompjuterike. == Imazhi i telit dhe osifikimi == Të dhënat me tela të TCP ofrojnë mundësi të konsiderueshme për mbledhjen dhe modifikimin e informacionit për vëzhguesit në rrugë, pasi meta të dhënat e protokollit transmetohen në tekst të qartë . {{Sfn|RFC 8546|p=6}} {{Sfn|RFC 8558|p=3}} Ndërsa kjo transparencë është e dobishme për operatorët e rrjetit {{Sfn|RFC 9065|loc=2. Current Uses of Transport Headers within the Network}} dhe studiuesit, {{Sfn|RFC 9065|loc=3. Research, Development, and Deployment}} informacioni i mbledhur nga meta të dhënat e protokollit mund të zvogëlojë privatësinë e përdoruesit fundor. {{Sfn|RFC 8558|p=8}} Kjo dukshmëri dhe lakueshmëri e meta të dhënave ka bërë që TCP të jetë i vështirë për t'u zgjeruar &#x2014; një rast i osifikimit të protokollit &#x2014; pasi çdo nyje e ndërmjetme (një ' kuti e mesme ') mund të marrë vendime bazuar në ato meta të dhëna ose edhe t'i modifikojë ato, {{Sfn|RFC 9170|loc=2.3. Multi-party Interactions and Middleboxes}} {{Sfn|RFC 9170|loc=A.5. TCP}} duke thyer parimin nga fillimi në fund . {{Sfn|Papastergiou|Fairhurst|Ros|Brunstrom|2017|p=620}} Një studim zbuloi se një e treta e shtigjeve në internet hasin të paktën një ndërmjetës që modifikon metat të dhënat e TCP-së, ndërsa 6.5% e shtigjeve preken nga efekte të dëmshme apo shteruese të shkaktuara nga ndërmjetësit. {{Sfn|Edeline|Donnet|2019|p=175-176}} Shmangia e rreziqeve të zhvillimit nga ndërmjetësit vendosi kufizime të konsiderueshme në projektimin e MPTCP, {{Sfn|Raiciu|Paasch|Barre|Ford|2012|p=1}} {{Sfn|Hesmans|Duchene|Paasch|Detal|2013|p=1}} dhe vështirësitë e shkaktuara nga ndërmjetësit kanë penguar vendosjen e TCP te shpjet në [[Shfletuesi i internetit|shfletuesit e internetit]] . {{Sfn|Rybczyńska|2020}} Një burim tjetër i osifikimit është vështirësia e modifikimit të funksioneve TCP në pikat fundore, zakonisht në bërthamën e sistemit operativ {{Sfn|Papastergiou|Fairhurst|Ros|Brunstrom|2017|p=621}} ose në harduer me një motor shkarkimi TCP . {{Sfn|Corbet|2015}} == Performanca == Meqenëse TCP u ofron aplikacioneve abstraksionin e një rrjedhe bajtesh të besueshme, ai mund të vuajë nga bllokimi i kokës së linjës: nëse paketat rirregullohen ose humbasin dhe duhet të ritransmetohen (dhe për pasojë rirregullohen), të dhënat nga pjesët e mëvonshme të rrjedhës mund të mbërrijnë përpara pjesëve të mëparshme në rend sekuencial. Megjithatë, këto të dhëna zakonisht nuk mund të përdoren derisa të jenë pranuar edhe të dhënat paraprake, duke shkaktuar [[Vonesa e rrjetit|vonesë në rrjet]] . Nëse shumë mesazhe të pavarura të nivelit më të lartë enkapsulohen dhe multipleksohen në një lidhje të vetme TCP, atëherë bllokimi i kokës së linjës mund të shkaktojë përpunimin e një mesazhi të marrë plotësisht që është dërguar më vonë për të pritur dorëzimin e një mesazhi që është dërguar më parë. {{Sfn|Briscoe|Brunstrom|Petlund|Hayes|2016|pp=29–30}} [[Shfletuesi i internetit|Shfletuesit e uebit]] përpiqen të zbusin bllokimin e kokës së linjës duke hapur lidhje të shumta paralele. Kjo sjell koston e vendosjes së lidhjes në mënyrë të përsëritur, si dhe shumëfishimin e burimeve të nevojshme për të ndjekur këto lidhje në pikat fundore. {{Sfn|Marx|2020|loc=HOL blocking in HTTP/1.1}} Lidhjet paralele gjithashtu kanë kontroll të mbingarkesës që vepron në mënyrë të pavarur nga njëra-tjetra, në vend që të jenë në gjendje të bashkojnë informacionin së bashku dhe t'i përgjigjen më shpejt kushteve të vëzhguara të rrjetit; {{Sfn|Marx|2020|loc=Bonus: Transport Congestion Control}} Modelet agresive fillestare të dërgimit të TCP mund të shkaktojnë mbingarkesë nëse hapen lidhje të shumta paralele; dhe modeli i drejtësisë për lidhje çon në një monopolizim të burimeve nga aplikacionet që ndjekin këtë qasje. {{Sfn|IETF HTTP Working Group|loc=Why just one TCP connection?}} Vendosja e lidhjes është një kontribues i madh në vonesën siç përjetohet nga përdoruesit e internetit. {{Sfn|Corbet|2018}} {{Sfn|RFC 7413|p=3}} Shtrëngimi i dorës trepalësh i TCP-së prezanton një RTT të latencës gjatë vendosjes së lidhjes përpara se të dhënat të mund të dërgohen. {{Sfn|RFC 7413|p=3}} Për rrjedhat e shkurtra, këto vonesa janë shumë të rëndësishme. {{Sfn|Sy|Mueller|Burkert|Federrath|2020|p=271}} [[Siguria e Shtresës së Transportit]] (TLS) kërkon një shtrëngim duarsh më vete për shkëmbimin e çelësave gjatë vendosjes së lidhjes. Për shkak të dizajnit të shtresuar, shtrëngimi i duarve TCP dhe shtrëngimi i duarve TLS vazhdojnë në seri; shtrëngimi i duarve TLS nuk mund të fillojë derisa shtrëngimi i duarve TCP të ketë përfunduar. {{Sfn|Chen|Jero|Jagielski|Boldyreva|2021|p=8-9}} Dy RTT janë të nevojshme për krijimin e lidhjes me [[Siguria e Shtresës së Transportit|TLS 1.2]] mbi TCP. {{Sfn|Ghedini|2018}} [[Siguria e Shtresës së Transportit|TLS 1.3]] lejon rifillimin e lidhjes zero RTT në disa rrethana, por, kur vendoset mbi TCP, një RTT është ende i nevojshëm për lidhjen TCP handshake, dhe kjo nuk mund të ndihmojë lidhjen fillestare; lidhjet zero RTT gjithashtu paraqesin sfida kriptografike, pasi shkëmbimi efikas, i sigurt për riprodhim dhe i sigurt për përpara i çelësave jo-interaktiv është një temë e hapur kërkimore. {{Sfn|Chen|Jero|Jagielski|Boldyreva|2021|p=3-4}} Me TCP Fast Open, të dhënat mund të përfshihen që në paketat fillestare të komunikimit (SYN dhe SYN-ACK), gjë që redukton vonesën duke shmangur një RTT gjatë fazës së krijimit të lidhjes. {{Sfn|RFC 7413|p=1}} Megjithatë, TCP Fast Open ka qenë e vështirë për t'u vendosur për shkak të osifikimit të protokollit; {{As of|2020}} , asnjë [[Shfletuesi i internetit|shfletues interneti]] nuk e përdori atë si parazgjedhje. {{Sfn|Rybczyńska|2020}} Prodhueshmëria e TCP-së ndikohet nga riorganizimi i paketave. Paketat e riorganizuara mund të shkaktojnë dërgimin e konfirmimeve të dyfishta, të cilat, nëse tejkalojnë një prag të caktuar, mund të çojnë në ritransmetim të rremë dhe në aktivizimin e mekanizmave të kontrollit të mbingarkesës. Sjellja e transmetimit mund të jetë gjithashtu e karakterizuar nga shpërthime të trafikut, pasi diapazonet e mëdha të të dhënave pranohen menjëherë kur arrin një paketë e riorganizuar në fillim të diapazonit, një situatë që ngjason me ndikimin e bllokimit të kokës së linjës në aplikacione. {{Sfn|Blanton|Allman|2002|p=1-2}} {{Harvard citation text|Blanton|Allman|2002}} zbuluan se rendimenti ishte në përpjesëtim të zhdrejtë me sasinë e riporositjes, deri në një prag ku çdo riporositje shkakton ritransmetim të rremë. {{Sfn|Blanton|Allman|2002|p=4-5}} Zbutja e riorganizimit varet nga aftësia e dërguesit për të përcaktuar se ka dërguar një ritransmetim të rremë, dhe për këtë arsye nga zgjidhja e paqartësisë së ritransmetimit. {{Sfn|Blanton|Allman|2002|p=3-4}} Zvogëlimi i ritransmetimeve të rreme të shkaktuara nga riorganizimi mund të ngadalësojë rikuperimin nga humbja e vërtetë. {{Sfn|Blanton|Allman|2002|p=6-8}} Njohja selektive mund të ofrojë përfitim të konsiderueshëm për rendimentin; {{Harvard citation text|Bruyeron|Hemon|Zhang|1998}} matën fitime deri në 45%. {{Sfn|Bruyeron|Hemon|Zhang|1998|p=67}} Një faktor i rëndësishëm në përmirësim është se njohja selektive mund të shmangë më shpesh fillimin e ngadaltë pas një humbjeje dhe për këtë arsye mund të përdorë më mirë bandwidth-in e disponueshëm. {{Sfn|Bruyeron|Hemon|Zhang|1998|p=72}} Megjithatë, TCP mund të pranojë në mënyrë selektive vetëm deri në tre blloqe numrash sekuencialë në të njëjtën kohë. Kjo kufizon shkallën e ritransmetimit dhe mund të ndikojë në mënyrën e rikuperimit të humbjeve, duke shkaktuar edhe ritransmetime të panevojshme, sidomos në mjedise me humbje të larta.. {{Sfn|Bhat|Rizk|Zink|2017|p=14}} {{Sfn|RFC 9002|loc=4.5. More ACK Ranges}} TCP u projektua fillimisht për rrjetet me tela ku humbja e paketave konsiderohet si rezultat i [[Mbingarkimi i rrjetit|mbingarkesës së rrjetit]] dhe madhësia e dritares së mbingarkesës zvogëlohet ndjeshëm si një masë paraprake. Megjithatë, lidhjet pa tel dihet se përjetojnë humbje sporadike dhe zakonisht të përkohshme për shkak të zbehjes, hijezimit, ndërprerjes së transmetimit, ndërhyrjes dhe efekteve të tjera radio, të cilat nuk janë rreptësisht mbingarkesë. Pas uljes (së gabuar) të madhësisë së dritares së mbingarkesës, për shkak të humbjes së paketave pa tel, mund të ketë fazë të shmangies së mbingarkesës me një rënie konservative të madhësisë së dritares. Kjo bën që lidhja radio të mos përdoret sa duhet. Janë kryer kërkime të gjera për të luftuar këto efekte të dëmshme. Zgjidhjet e sugjeruara mund të kategorizohen si zgjidhje nga fillimi në fund, të cilat kërkojnë modifikime në klient ose server, <ref name="Microsoft Academic Research">{{Cite web |title=TCP performance over CDMA2000 RLP |url=http://academic.research.microsoft.com/Paper/3352358.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110503193100/http://academic.research.microsoft.com/Paper/3352358.aspx |archive-date=2011-05-03 |access-date=2010-08-30}}</ref> zgjidhje të shtresës së lidhjes, siç është Protokolli i Lidhjes Radio në rrjetet celulare, ose zgjidhje të bazuara në proxy të cilat kërkojnë disa ndryshime në rrjet pa modifikuar nyjet fundore. <ref name="Microsoft Academic Research" /> <ref name="IEEE Computer Society">{{Cite book |last=Muhammad Adeel |title=Fourth International Conference on Information Technology (ITNG'07) |last2=Ahmad Ali Iqbal |year=2007 |isbn=978-0-7695-2776-5 |pages=31–35 |chapter=TCP Congestion Window Optimization for CDMA2000 Packet Data Networks |doi=10.1109/ITNG.2007.190}}</ref> Një numër algoritmash alternative të kontrollit të mbingarkesës, të tilla si Vegas, Westwood, Veno dhe Santa Cruz, janë propozuar për të ndihmuar në zgjidhjen e problemit të rrjetit pa tel. <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (February 2015)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup> == Përshpejtimi == Ideja e një përshpejtuesi TCP është që të ndërpresë lidhjet TCP brenda procesorit të rrjetit dhe më pas të transmetojë të dhënat përmes një lidhjeje të dytë drejt sistemit fundor. Paketat e të dhënave që vijnë nga dërguesi ruhen në një tampon në nyjen përshpejtuese, e cila është përgjegjëse për ritransmetimet lokale në rast humbjeje paketash. Kështu, në rast të humbjeve, cikli i reagimit midis dërguesit dhe marrësit zvogëlohet në atë midis nyjes së përshpejtimit dhe marrësit, duke garantuar një dërgesë më të shpejtë të të dhënave te marrësi. <ref>{{Cite web |title=TCP Acceleration |url=https://www.frame.ie/use-cases/understanding-tcp-and-the-need-for-tcp-acceleration/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20240422182258/https://www.frame.ie/use-cases/understanding-tcp-and-the-need-for-tcp-acceleration/ |archive-date=2024-04-22 |access-date=2024-04-18}}</ref> Duke qenë se TCP është një protokoll adaptiv i shpejtësisë, shpejtësia me të cilën dërguesi injekton paketat në rrjet varet drejtpërdrejt nga kushtet e ngarkesës në rrjet dhe nga kapaciteti i përpunimit të marrësit. Kushtet në rrjet vlerësohen nga dërguesi në bazë të konfirmimeve që ai pranon. Qendrat e përshpejtimit ndajnë rrugën e kthimit midis dërguesit dhe marrësit, duke siguruar kështu një kohë më të shkurtër të udhëtimit të kthimit (RTT) për paketat. Një RTT më i shkurtër është i dobishëm pasi mundëson një reagim më të shpejtë ndaj ndryshimeve në rrjet dhe një përshtatje më efektive të dërguesit për t'u përballur me këto ndryshime. Disavantazhet e metodës përfshijnë faktin se seanca TCP duhet të kalojë përmes përshpejtuesit; kjo do të thotë se nëse rrugëzimi ndryshon dhe përshpejtuesi nuk është më në shteg, lidhja do të ndërpritet. Gjithashtu, kjo metodë shkatërron vetinë end-to-end të mekanizmit TCP ACK, pasi kur dërguesi pranon ACK-un, paketa është ruajtur vetëm në përshpejtues dhe nuk është dorëzuar drejtpërdrejt te marrësi. == Debugimi == == Alternativat == Për shumë aplikacione, TCP nuk është i përshtatshëm, pasi aplikacioni zakonisht nuk mund të përpunojë paketat që mbërrijnë pas një pakete të humbur deri sa të marrë kopjen e ritransmetuar të asaj pakete. Kjo shkakton probleme për aplikacionet në kohë reale, të tilla si mediat streaming, lojërat shumëlojtarësh në kohë reale dhe [[Zëri përmes IP|zëri mbi IP]] (VoIP), ku në përgjithësi është më e dobishme të merren shumica e të dhënave në kohën e duhur sesa të renditen të gjitha të dhënat në rregull. Për arsye historike dhe të performancës se rrjeteve, shumica e rrjeteve të zonave të ruajtjes (SAN) përdorin Protokollin e Kanalit me Fibra (FCP) mbi lidhjet e Kanalit me Fibra . Për sistemet e ngulitura, nisjen në rrjet dhe serverat që shërbejnë kërkesa të thjeshta nga një numër i madh klientësh (p.sh. serverat [[Sistemi i Emrave të Domenëve|DNS]] ), kompleksiteti i TCP mund të jetë problem. Truke të tilla si transmetimi i të dhënave midis dy hosteve që janë të dy pas NAT (duke përdorur STUN ose sisteme të ngjashme) janë shumë më të thjeshta pa një protokoll relativisht kompleks si TCP në mes. Në përgjithësi, aty ku protokoli TCP nuk është i përshtatshëm, përdoret [[Protokolli i Paketave të Përdoruesit|Protokolli i të Dhënave të Përdoruesit]] (UDP). Kjo siguron të njëjtin multipleksim të aplikacionit dhe shuma kontrolli që ofron TCP, por nuk trajton rrjedha ose ritransmetim, duke i dhënë zhvilluesit të aplikacionit mundësinë për t'i koduar ato në një mënyrë të përshtatshme për situatën, ose për t'i zëvendësuar ato me metoda të tjera siç është korrigjimi i gabimit përpara ose fshehja e gabimeve . Protokolli i Transmetimit të Kontrollit të Rrjedhës (SCTP) është një protokoll tjetër që ofron shërbime të besueshme të orientuara drejt lidhjes, të ngjashme me TCP. Është më i ri dhe dukshëm më kompleks se TCP, dhe ende nuk është përhapur gjerësisht. Megjithatë, është projektuar posaçërisht për t'u përdorur në situata ku besueshmëria dhe konsideratat në kohë pothuajse reale janë të rëndësishme. Protokolli i Transportit Venturi (VTP) është një protokoll i patentuar pronësor që është dizajnuar për të zëvendësuar TCP në mënyrë transparente për të kapërcyer joefikasitetet e perceptuara që lidhen me transportin e të dhënave pa tel. Algoritmi i shmangies së mbingarkesës TCP funksionon shumë mirë për mjedise ad-hoc ku dërguesi i të dhënave nuk dihet paraprakisht. Nëse mjedisi është i parashikueshëm, një protokoll i bazuar në kohë, siç është Modaliteti i Transferimit Asinkron (ATM), mund të shmangë mbingarkesën e ritransmetimit të protokolit te TCP-së. Protokolli i Transferimit të të Dhënave (UDT) i bazuar në UDP ka efikasitet më të mirë se protokoli TCP në rrjetet që kanë vonesë të lartë të brezit të gjerë . <ref>Yunhong Gu, Xinwei Hong, and Robert L. Grossman. [http://udt.sourceforge.net/doc/gridnet-v8.pdf "An Analysis of AIMD Algorithm with Decreasing Increases"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305003043/http://udt.sourceforge.net/doc/gridnet-v8.pdf|date=2016-03-05}}. 2004.</ref> Protokolli i Transaksioneve Shumëqëllimëshe (MTP/IP) është një softuer i patentuar pronësor që është dizanjuar për të arritur në mënyrë adaptive rendiment të lartë dhe performancë të lartë transaksionesh në një gamë të gjerë kushtesh rrjeti, veçanërisht ato ku TCP perceptohet si joefikas. == Llogaritja e shumës së kontrollit == {{Listë shënimesh}} === Shuma e kontrollit TCP për IPv4 === Kur protokoli TCP funksionon mbi IPv4, metoda e përdorur për të llogaritur shumën e kontrollit përcaktohet si më poshtë: {{Sfn|RFC 9293}}<blockquote>''Fusha e kontrollit është komplementi 16-bitësh i njëshave të shumës së komplementit të njëshave të të gjitha fjalëve 16-bitëshe në kokë dhe tekst.'' ''Llogaritja e shumës së kontrollit duhet të sigurojë rreshtimin 16-bit të të dhënave që përmblidhen.'' ''Nëse një segment përmban një numër tek oktetesh të kokës dhe tekstit, rreshtimi mund të arrihet duke e mbushur oktetin e fundit me zero në të djathtë të tij për të formuar një fjalë 16-bitëshe për qëllime kontrolli.'' ''Padi nuk transmetohet si pjesë e segmentit.'' ''Gjatë llogaritjes së shumës së kontrollit, vetë fusha e shumës së kontrollit zëvendësohet me zero.''</blockquote>Me fjalë të tjera, pas mbushjes së duhur, të gjitha fjalët 16-bitëshe mblidhen duke përdorur aritmetikën e plotësuesit të njësheve . Shuma më pas plotësohet në mënyrë bitore dhe futet si fusha e kontrollit. Një pseudo-header që imiton header-in e paketës IPv4 të përdorur në llogaritjen e checksum është si më poshtë: * Cerf, Vint; Dalal, Yogen; Sunshine, Carl (Dhjetor 1974). ''Specifikimi i Programit të Kontrollit të Transmetimit në Internet, Versioni Dhjetor 1974''. <nowiki>RFC 675</nowiki>. doi:10.17487/RFC0675. * Postel, Jon (Shtator 1981). ''Protokolli i Internetit (IP)''. <nowiki>RFC 791</nowiki>. doi:10.17487/RFC0791. * Postel, Jon (Shtator 1981). ''Protokolli i Kontrollit të Transmetimit (TCP)''. <nowiki>RFC 793</nowiki>. doi:10.17487/RFC0793. * Braden, Robert (Red.) (Tetor 1989). ''Kërkesat për Hostet e Internetit – Shtresat e Komunikimit''. <nowiki>RFC 1122</nowiki>. doi:10.17487/RFC1122. * Jacobson, Van; Braden, Bob; Borman, Dave (Maj 1992). ''Zgjerimet TCP për Performancë të Lartë''. <nowiki>RFC 1323</nowiki>. doi:10.17487/RFC1323. * Bellovin, Steven M. (Maj 1996). ''Mbrojtja Kundër Sulmeve me Numër Sekuencial''. <nowiki>RFC 1948</nowiki>. doi:10.17487/RFC1948. * Mathis, Matt et al. (Tetor 1996). ''Opsionet për Konfirmim Selektiv të TCP-së (SACK)''. <nowiki>RFC 2018</nowiki>. doi:10.17487/RFC2018. * Allman, Mark et al. (Prill 1999). ''Kontrolli i Mbipopullimit në TCP''. <nowiki>RFC 2581</nowiki>. doi:10.17487/RFC2581. * Floyd, Sally et al. (Korrik 2000). ''Një Zgjerim i Opsionit të Konfirmimit Selektiv për TCP''. <nowiki>RFC 2883</nowiki>. doi:10.17487/RFC2883. * Ramakrishnan, K. K. et al. (Shtator 2001). ''Shtesa e Njoftimit të Qartë të Mbipopullimit (ECN) në IP''. <nowiki>RFC 3168</nowiki>. doi:10.17487/RFC3168. * Ludwig, Reiner; Meyer, Michael (Prill 2003). ''Algoritmi i Zbulimit Eifel për TCP''. <nowiki>RFC 3522</nowiki>. doi:10.17487/RFC3522. * Spring, Neil et al. (Qershor 2003). ''Sinjalizimi Robust i ECN-së me Nonce''. <nowiki>RFC 3540</nowiki>. doi:10.17487/RFC3540. * Allman, Mark et al. (Shtator 2009). ''Kontrolli i Mbipopullimit në TCP''. <nowiki>RFC 5681</nowiki>. doi:10.17487/RFC5681. * Simpson, William Allen (Janar 2011). ''Transaksionet TCP Cookie (TCPCT)''. <nowiki>RFC 6013</nowiki>. doi:10.17487/RFC6013. * Ford, Alan et al. (Mars 2011). ''Udhëzime Arkitekturore për Zhvillimin e Multipath TCP-së''. <nowiki>RFC 6182</nowiki>. doi:10.17487/RFC6182. * Paxson, Vern et al. (Qershor 2011). ''Llogaritja e Kohës së Riprovimit të TCP-së''. <nowiki>RFC 6298</nowiki>. doi:10.17487/RFC6298. * Ford, Alan et al. (Janar 2013). ''Zgjerimet TCP për Operacion Multipath me Adresa të Shumta''. <nowiki>RFC 6824</nowiki>. doi:10.17487/RFC6824. * Mathis, Matt et al. (Maj 2013). ''Reduktimi Proporcional i Shpejtësisë për TCP''. <nowiki>RFC 6937</nowiki>. doi:10.17487/RFC6937. * Borman, David et al. (Shtator 2014). ''Zgjerimet TCP për Performancë të Lartë''. <nowiki>RFC 7323</nowiki>. doi:10.17487/RFC7323. * Duke, Martin et al. (Shkurt 2015). ''Udhërrëfyes për Dokumentet e Specifikimit të TCP-së''. <nowiki>RFC 7414</nowiki>. doi:10.17487/RFC7414. * Cheng, Yuchung et al. (Dhjetor 2014). ''TCP Fast Open''. <nowiki>RFC 7413</nowiki>. doi:10.17487/RFC7413. * Zimmermann, Alexander et al. (Prill 2016). ''Lëvizja e Zgjerimeve të Vjetra TCP dhe Dokumenteve TCP në Status Historik ose Informativ''. <nowiki>RFC 7805</nowiki>. doi:10.17487/RFC7805. * Fairhurst, Gorry et al., red. (Mars 2017). ''Shërbimet e Protokolleve të Transportit të IETF dhe Mekanizmat e Kontrollit të Mbipopullimit''. <nowiki>RFC 8095</nowiki>. doi:10.17487/RFC8095. * Cheng, Yuchung et al., red. (Shkurt 2021). ''Algoritmi RACK-TLP për Zbulimin e Humbjeve në TCP''. <nowiki>RFC 8985</nowiki>. doi:10.17487/RFC8985. * Deering, Stephen E.; Hinden, Robert M. (Korrik 2017). ''Specifikimi i Protokollit të Internetit, Versioni 6 (IPv6)''. <nowiki>RFC 8200</nowiki>. doi:10.17487/RFC8200. * Trammell, Brian; Kuehlewind, Mirja (Prill 2019). ''Imazhi i Protokollit të Rrjetit në Ujërat e Kabllit (Wire Image)''. <nowiki>RFC 8546</nowiki>. doi:10.17487/RFC8546. * Hardie, Ted, red. (Prill 2019). ''Sinjalet e Shtigjeve të Protokollit të Transportit''. <nowiki>RFC 8558</nowiki>. doi:10.17487/RFC8558. * Iyengar, Jana; Swett, Ian, red. (Maj 2021). ''Zbulimi i Humbjeve dhe Kontrolli i Mbipopullimit në QUIC''. <nowiki>RFC 9002</nowiki>. doi:10.17487/RFC9002. * Fairhurst, Gorry; Perkins, Colin (Korrik 2021). ''Mendime mbi Konfidencialitetin e Kokës së Transportit, Operacionet e Rrjetit dhe Evoluimin e Protokolleve të Transportit në Internet''. <nowiki>RFC 9065</nowiki>. doi:10.17487/RFC9065. * Thomson, Martin; Pauly, Tommy (Dhjetor 2021). ''Qëndrueshmëria Afatgjatë e Mekanizmave të Zgjerimit të Protokolleve''. <nowiki>RFC 9170</nowiki>. doi:10.17487/RFC9170. * Eddy, Wesley M., red. (Gusht 2022). ''Protokolli i Kontrollit të Transmetimit (TCP)''. <nowiki>RFC 9293</nowiki>. doi:10.17487/RFC9293. {{Reflist}} Shuma e kontrollit llogaritet mbi fushat e mëposhtme: ; <nowiki>Source address: 32 bits:The source address in the IPv4 header</nowiki> ; <nowiki>Destination address: 32 bits:The destination address in the IPv4 header</nowiki> ; <nowiki>Zeroes: 8 bits:All zeroes</nowiki> ; <nowiki>Protocol: 8 bits:The protocol value for TCP: 6</nowiki> ; <nowiki>TCP length: 16 bits:The length of the TCP header and data (measured in octets). For example, let's say we have IPv4 packet with Total Length of 200 bytes and IHL value of 5, which indicates a length of 5 bits × 32 bits = 160 bits = 20 bytes. We can compute the TCP length as (Total Length) − (IPv4 Header Length) i.e. 200 − 20, which results in 180 bytes.</nowiki> === Shuma e kontrollit TCP për IPv6 === Kur TCP funksionon mbi [[IPv6]], metoda e përdorur për të llogaritur shumën e kontrollit ndryshohet: {{Sfn|RFC 8200}}<blockquote>''Çdo protokoll transporti ose protokoll tjetër i shtresës së sipërme që përfshin adresat nga koka IP në llogaritjen e tij të kontrollit duhet të modifikohet për përdorim mbi IPv6, për të përfshirë adresat IPv6 128-bit në vend të adresave IPv4 32-bit.''</blockquote>Një pseudo-header që imiton header-in IPv6 për llogaritjen e checksum-it është treguar më poshtë.{{APHD|start|title=TCP header format{{Sfn|RFC 9293|loc=3.1. Header Format}}}} {{APHD|0|bits1=16|bits2=16|field1=Source Port|field2=Destination Port}} {{APHD|4|bits1=32|field1=Sequence Number}} {{APHD|8|bits1=32|field1=Acknowledgement Number (meaningful when ACK bit set)}} {{APHD|12|bits1=4|bits2=4|bits11=16|field1=Data Offset|field2=Reserved|vfield3=CWR|vfield4=ECE|vfield5=URG|vfield6=ACK|vfield7=PSH|vfield8=RST|vfield9=SYN|vfield10=FIN|field11=Window}} {{APHD|16|bits1=16|bits2=16|field1=[[Internet checksum|Checksum]]|field2=Urgent Pointer (meaningful when URG bit set){{Sfn|RFC 9293|loc=3.8.5 The Communication of Urgent Information}}}} {{APHD|20|bits1=320|background1=linen|field1=(Options) If present, Data Offset will be greater than 5.{{break}}Padded with zeroes to a multiple of 32 bits, since Data Offset counts words of 4 octets.}} {{APHD|60|bits1=0|background1=mistyrose|field1=Data}} {{APHD|end}}{{APHD|start|title=TCP header format{{Sfn|RFC 9293|loc=3.1. Header Format}}}} {{APHD|0|bits1=16|bits2=16|field1=Source Port|field2=Destination Port}} {{APHD|4|bits1=32|field1=Sequence Number}} {{APHD|8|bits1=32|field1=Acknowledgement Number (meaningful when ACK bit set)}} {{APHD|12|bits1=4|bits2=4|bits11=16|field1=Data Offset|field2=Reserved|vfield3=CWR|vfield4=ECE|vfield5=URG|vfield6=ACK|vfield7=PSH|vfield8=RST|vfield9=SYN|vfield10=FIN|field11=Window}} {{APHD|16|bits1=16|bits2=16|field1=[[Internet checksum|Checksum]]|field2=Urgent Pointer (meaningful when URG bit set){{Sfn|RFC 9293|loc=3.8.5 The Communication of Urgent Information}}}} {{APHD|20|bits1=320|background1=linen|field1=(Options) If present, Data Offset will be greater than 5.{{break}}Padded with zeroes to a multiple of 32 bits, since Data Offset counts words of 4 octets.}} {{APHD|60|bits1=0|background1=mistyrose|field1=Data}} {{APHD|end}}Shuma e kontrollit llogaritet mbi fushat e mëposhtme: ; <nowiki>Source address: 128 bits:The address in the IPv6 header.</nowiki> ; <nowiki>Destination address: 128 bits:The final destination; if the IPv6 packet doesn't contain a Routing header, TCP uses the destination address in the IPv6 header, otherwise, at the originating node, it uses the address in the last element of the Routing header, and, at the receiving node, it uses the destination address in the IPv6 header.</nowiki> ; <nowiki>TCP length: 32 bits:The length of the TCP header and data (measured in octets).</nowiki> ; <nowiki>Zeroes: 24 bits; Zeroes == 0:All zeroes.</nowiki> ; <nowiki>Next header: 8 bits:The protocol value for TCP: 6.</nowiki> === Shkarkimi i shumës së kontrollit === Shumë implementime të programeve TCP/IP ofrojnë mundësi për të përdorur ndihmën e harduerit për të llogaritur automatikisht shumën e kontrollit në përshtatësin e rrjetit para transmetimit në rrjet ose pas marrjes nga rrjeti për validim. Kjo mund të zvogëlojë ngarkesën e CPU-së që lidhet me llogaritjen e shumës së kontrollit, duke rritur potencialisht performancën e përgjithshme të rrjetit. Kjo veçori mund të shkaktojë që analizuesit e paketave që nuk janë të vetëdijshëm ose të pasigurt në lidhje me përdorimin e shkarkimit të kontrollit të raportojnë kontrolle të pavlefshme në paketat dalëse që nuk kanë arritur ende në përshtatësin e rrjetit. <ref>{{Cite web |title=Wireshark: Offloading |url=https://wiki.wireshark.org/CaptureSetup/Offloading |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170131220028/https://wiki.wireshark.org/CaptureSetup/Offloading/ |archive-date=2017-01-31 |access-date=2017-02-24 |quote=Wireshark captures packets before they are sent to the network adapter. It won't see the correct checksum because it has not been calculated yet. Even worse, most OSes don't bother initialize this data so you're probably seeing little chunks of memory that you shouldn't. New installations of Wireshark 1.2 and above disable IP, TCP, and UDP checksum validation by default. You can disable checksum validation in each of those dissectors by hand if needed.}}</ref> Kjo do të ndodhë vetëm për paketat që kapen përpara se të transmetohen nga përshtatësi i rrjetit; të gjitha paketat e transmetuara nga përshtatësi i rrjetit në tel do të kenë shuma kontrolli të vlefshme. <ref>{{Cite web |title=Wireshark: Checksums |url=https://www.wireshark.org/docs/wsug_html_chunked/ChAdvChecksums.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161022133751/https://www.wireshark.org/docs/wsug_html_chunked/ChAdvChecksums.html |archive-date=2016-10-22 |access-date=2017-02-24 |quote=Checksum offloading often causes confusion as the network packets to be transmitted are handed over to Wireshark before the checksums are actually calculated. Wireshark gets these "empty" checksums and displays them as invalid, even though the packets will contain valid checksums when they leave the network hardware later.}}</ref> Ky problem mund të ndodhë edhe kur monitorohen paketat që transmetohen midis makinave virtuale në të njëjtin host, ku një drajver i pajisjes virtuale mund të mos e bëjë llogaritjen e shumës së kontrollit (si një optimizim), duke ditur se shuma e kontrollit do të llogaritet më vonë nga bërthama e hostit VM ose nga hardueri i tij fizik. == Shih edhe == == Shënime == == Referencat == == Bibliografia == * {{Cite journal |last=Allman |first=Mark |last2=Paxson |first2=Vern |author-link2=Vern Paxson |date=October 1999 |title=On estimating end-to-end network path properties |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=29 |issue=4 |pages=263–274 |doi=10.1145/316194.316230 |doi-access=free |hdl-access=free}} * {{Cite book |last=Bhat |first=Divyashri |title=NOSSDAV'17: Proceedings of the 27th Workshop on Network and Operating Systems Support for Digital Audio and Video |last2=Rizk |first2=Amr |last3=Zink |first3=Michael |date=June 2017 |pages=13–18 |chapter=Not so QUIC: A Performance Study of DASH over QUIC |doi=10.1145/3083165.3083175}} * {{Cite journal |last=Blanton |first=Ethan |last2=Allman |first2=Mark |date=January 2002 |title=On making TCP more robust to packet reordering |url=https://www.icir.org/mallman/pubs/BA02/BA02.pdf |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=32 |pages=20–30 |doi=10.1145/510726.510728}} * {{Cite journal |last=Briscoe |first=Bob |last2=Brunstrom |first2=Anna |last3=Petlund |first3=Andreas |last4=Hayes |first4=David |last5=Ros |first5=David |last6=Tsang |first6=Ing-Jyh |last7=Gjessing |first7=Stein |last8=Fairhurst |first8=Gorry |last9=Griwodz |first9=Carsten |last10=Welzl |first10=Michael |year=2016 |title=Reducing Internet Latency: A Survey of Techniques and Their Merits |journal=[[IEEE Communications Surveys & Tutorials]] |volume=18 |issue=3 |pages=2149–2196 |doi=10.1109/COMST.2014.2375213 |hdl-access=free}} * {{Cite journal |last=Bruyeron |first=Renaud |last2=Hemon |first2=Bruno |last3=Zhang |first3=Lixa |date=April 1998 |title=Experimentations with TCP selective acknowledgment |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=28 |issue=2 |pages=54–77 |doi=10.1145/279345.279350 |doi-access=}} * {{Cite journal |last=Chen |first=Shan |last2=Jero |first2=Samuel |last3=Jagielski |first3=Matthew |last4=Boldyreva |first4=Alexandra |last5=Nita-Rotaru |first5=Cristina |year=2021 |title=Secure Communication Channel Establishment: TLS 1.3 (Over TCP Fast Open) versus QUIC |journal=[[Journal of Cryptology]] |volume=34 |issue=3 |doi=10.1007/s00145-021-09389-w |doi-access=free}} * {{Cite web |last=Corbet |first=Jonathan |date=8 December 2015 |title=Checksum offloads and protocol ossification |url=https://lwn.net/Articles/667059/ |website=[[LWN.net]]}} * {{Cite web |last=Corbet |first=Jonathan |date=29 January 2018 |title=QUIC as a solution to protocol ossification |url=https://lwn.net/Articles/745590/ |website=[[LWN.net]]}} *   * {{Cite web |last=Ghedini |first=Alessandro |date=26 July 2018 |title=The Road to QUIC |url=https://blog.cloudflare.com/the-road-to-quic/ |website=The Cloudflare Blog |publisher=[[Cloudflare]]}} *   *   *   * {{Cite web |last=IETF HTTP Working Group |title=HTTP/2 Frequently Asked Questions |url=https://http2.github.io/faq/}} * {{Cite journal |last=Karn |first=Phil |author-link=Phil Karn |last2=Partridge |first2=Craig |author-link2=Craig Partridge |date=November 1991 |title=Improving round-trip time estimates in reliable transport protocols |journal=ACM Transactions on Computer Systems |volume=9 |issue=4 |pages=364–373 |doi=10.1145/118544.118549 |doi-access=free}} * {{Cite journal |last=Ludwig |first=Reiner |last2=Katz |first2=Randy Howard |author-link2=Randy Katz |date=January 2000 |title=The Eifel algorithm: making TCP robust against spurious retransmissions |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |doi=10.1145/505688.505692 |doi-access=free}} * {{Cite web |last=Marx |first=Robin |date=3 December 2020 |title=Head-of-Line Blocking in QUIC and HTTP/3: The Details |url=https://calendar.perfplanet.com/2020/head-of-line-blocking-in-quic-and-http-3-the-details/}} * {{Cite journal |last=Paasch |first=Christoph |last2=Bonaventure |first2=Olivier |date=1 April 2014 |title=Multipath TCP |journal=[[Communications of the ACM]] |volume=57 |issue=4 |pages=51–57 |doi=10.1145/2578901 |hdl-access=free}} * {{Cite journal |last=Papastergiou |first=Giorgos |last2=Fairhurst |first2=Gorry |last3=Ros |first3=David |last4=Brunstrom |first4=Anna |last5=Grinnemo |first5=Karl-Johan |last6=Hurtig |first6=Per |last7=Khademi |first7=Naeem |last8=Tüxen |first8=Michael |last9=Welzl |first9=Michael |last10=Damjanovic |first10=Dragana |last11=Mangiante |first11=Simone |date=2017 |title=De-Ossifying the Internet Transport Layer: A Survey and Future Perspectives |journal=[[IEEE Communications Surveys & Tutorials]] |volume=19 |pages=619–639 |doi=10.1109/COMST.2016.2626780 |hdl-access=free}} * {{Cite web |last=Rybczyńska |first=Marta |date=13 March 2020 |title=A QUIC look at HTTP/3 |url=https://lwn.net/Articles/814522/ |website=[[LWN.net]]}} * {{Cite journal |last=Sy |first=Erik |last2=Mueller |first2=Tobias |last3=Burkert |first3=Christian |last4=Federrath |first4=Hannes |last5=Fischer |first5=Mathias |year=2020 |title=Enhanced Performance and Privacy for TLS over TCP Fast Open |journal=Proceedings on Privacy Enhancing Technologies |volume=2020 |issue=2 |pages=271–287 |arxiv=1905.03518 |doi=10.2478/popets-2020-0027 |doi-access=free}} * {{Cite journal |last=Zhang |first=Lixia |author-link=Lixia Zhang |date=5 August 1986 |title=Why TCP timers don't work well |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=16 |issue=3 |pages=397–405 |doi=10.1145/1013812.18216 |doi-access=}} == Lexime të mëtejshme == * {{Cite book |last=Stevens |first=W. Richard |url=https://archive.org/details/tcpipillustrated00stev |title=TCP/IP Illustrated, Volume 1: The Protocols |date=1994-01-10 |publisher=Addison-Wesley Pub. Co. |isbn=978-0-201-63346-7 |author-link=W. Richard Stevens}} * {{Cite book |last=Stevens |first=W. Richard |url=https://archive.org/details/tcpipillustrated00stev_1 |title=TCP/IP Illustrated, Volume 2: The Implementation |last2=Wright |first2=Gary R |publisher=Addison-Wesley |year=1994 |isbn=978-0-201-63354-2}} * {{Cite book |last=Stevens |first=W. Richard |title=TCP/IP Illustrated, Volume 3: TCP for Transactions, HTTP, NNTP, and the UNIX Domain Protocols |publisher=Addison-Wesley |year=1996 |isbn=978-0-201-63495-2}}** == Lidhje të jashtme == * [http://purl.umn.edu/107387 Intervistë për historinë gojore me Robert E. Kahn] * [https://www.iana.org/assignments/port-numbers Caktimet e Portit IANA] * [https://www.iana.org/assignments/tcp-parameters/tcp-parameters.xhtml Parametrat TCP të IANA-s] * [http://condor.depaul.edu/~jkristof/technotes/tcp.html Përmbledhje e TCP nga John Kristoff (Konceptet themelore pas TCP dhe si përdoret për të transportuar të dhëna midis dy pikave fundore)] * [http://mathforum.org/library/drmath/view/54379.html Shembull i shumës së kontrollit] [[Kategoria:Faqe me përkthime të pashqyrtuara]] p856xpnd01n8edqn5dsoqxplw6pvvor 2808594 2808592 2025-06-10T23:03:08Z Jasinramadani1 171190 /* Referencat */ 2808594 wikitext text/x-wiki  {{Infobox networking protocol|title=Transmission Control Protocol|logo=|logo alt=|image=|image alt=|caption=|is stack=yes|abbreviation=TCP|purpose=|developer=[[Vint Cerf]] and [[Bob Kahn]]|date={{start date and age|1974}}|based on=Transmission Control Program|influenced=|osilayer=[[Transport layer]] (4)|ports=|rfcs={{IETF RFC|9293|plainlink=yes}}|hardware=}} '''Protokolli i Kontrollit të Transmetimit''' ('''TCP''') është një nga protokollet kryesore të [[Paketa e protokolleve të internetit|suitës së protokolleve të internetit]]. Ai filloi në implementimin fillestar të rrjetit në të cilin plotësoi [[Internet Protocol|Protokollin e Internetit]] (IP). Prandaj, i gjithë grupi zakonisht quhet [[Paketa e protokolleve të internetit|TCP/IP]] . TCP siguron shpërndarje të besueshme, të renditur dhe të kontrolluar nga gabimet të një rrjedhe oktetesh (bajtesh) midis aplikacioneve që funksionojnë në hostet që komunikojnë nëpërmjet një rrjeti IP. Aplikacionet kryesore të internetit, si World Wide Web, email-i, administrimi në distancë dhe transferimi i skedarëve, mbështeten në TCP, i cili është pjesë e shtresës së transportit në modelin TCP/IP. SSL/TLS shpesh funksionon mbi TCP TCP është protokol i orientuar drejt lidhjes, që do të thotë se dërguesi dhe marrësi së pari duhet të krijojnë një lidhje bazuar në parametrat qe jane marre vesh: ata e bëjnë këtë përmes procedurës së shtrëngimit të dorës në tre drejtime. <ref>{{Cite book |last=Labrador |first=Miguel A. |title=Location-Based Information Systems Developing Real-Time Tracking Applications |last2=Perez |first2=Alfredo J. |last3=Wightman |first3=Pedro M. |publisher=CRC Press |year=2010 |isbn=9781000556803}}</ref> Serveri duhet të jetë duke dëgjuar (hapur pasivisht) për kërkesat e lidhjes nga klientët përpara se të vendoset një lidhje. Shtrëngimi i dorës në tre drejtime (hapja aktive), ritransmetimi dhe zbulimi i gabimeve shtojnë besueshmërinë, por zgjasin [[Vonesa e rrjetit|vonesën]] . Aplikacionet që nuk kërkojnë shërbim të besueshëm të rrjedhës së të dhënave mund të përdorin në vend të kësaj [[Protokolli i Paketave të Përdoruesit|Protokollin e Datagramit të Përdoruesit]] (UDP), i cili ofron një shërbim datagrami pa lidhje që i jep përparësi kohës mbi besueshmërinë. TCP përdor shmangien e mbingarkesës së rrjetit. Megjithatë, ka dobësi në TCP, duke përfshirë [[Sulmet DoS|mohimin e ofrimit te shërbimit]], rrëmbimin e lidhjes, veton e TCP dhe sulmin e rivendosjes.  {{IPstack}} == Origjina historike == Në maj të vitit 1974, Vint Cerf dhe Bob Kahn përshkruan një protokoll rrjetëzimi për ndarjen e burimeve duke përdorur ndërrimin e paketave midis nyjeve të rrjetit. <ref>{{Cite journal |last=Vinton G. Cerf |last2=Robert E. Kahn |date=May 1974 |title=A Protocol for Packet Network Intercommunication |url=http://ece.ut.ac.ir/Classpages/F84/PrincipleofNetworkDesign/Papers/CK74.pdf |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=22 |issue=5 |pages=637–648 |doi=10.1109/tcom.1974.1092259 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304150203/http://ece.ut.ac.ir/Classpages/F84/PrincipleofNetworkDesign/Papers/CK74.pdf |archive-date=March 4, 2016}}</ref> Autorët kishin punuar me Gérard Le Lann për të përfshirë koncepte nga projekti francez CYCLADES në rrjetin e ri. <ref>{{Cite web |last=Bennett |first=Richard |date=September 2009 |title=Designed for Change: End-to-End Arguments, Internet Innovation, and the Net Neutrality Debate |url=https://www.itif.org/files/2009-designed-for-change.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190829092926/http://www.itif.org/files/2009-designed-for-change.pdf |archive-date=29 August 2019 |access-date=11 September 2017 |publisher=Information Technology and Innovation Foundation |page=11}}</ref> Specifikimi i protokollit që rezultoi, {{Harvard citation text|RFC 675}}, u shkrua nga Vint Cerf, Yogen Dalal dhe Carl Sunshine dhe u botua në dhjetor 1974. {{Sfn|RFC 675}} Ai përmban përdorimin e parë të dëshmuar të termit ''internet'', si shkurtes për ''rrjet ndermjetes'' . <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2023)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup> Protokolli i Kontrollit të Transmetimit përfshinte si lidhjet e orientuara drejt lidhjes, ashtu edhe shërbimet me datagrama midis kompjuterëve pritës. Në versionin 4, protokolli monolit i Kontrollit të Transmetimit u nda në një arkitekturë modulare, e cila përfshinte Protokollin e Kontrollit të Transmetimit (TCP) dhe Protokollin e Internetit (IP). <ref name="xgruR">{{Citation |last=Postel |first=Jon |title=Comments on Internet Protocol and TCP |date=15 August 1977 |url=https://www.rfc-editor.org/ien/ien2.txt |archive-url=https://web.archive.org/web/20190516055704/http://www.rfc-editor.org/ien/ien2.txt |id=IEN 2 |quote=We are screwing up in our design of internet protocols by violating the principle of layering. Specifically we are trying to use TCP to do two things: serve as a host level end to end protocol, and to serve as an internet packaging and routing protocol. These two things should be provided in a layered and modular way. |access-date=June 11, 2016 |archive-date=May 16, 2019 |author-link=Jon Postel}}</ref> Kjo çoi në krijimin e një modeli rrjetëzimi që u bë i njohur jozyrtarisht si TCP/IP, megjithëse në mënyrë formale iu referuan me emra të ndryshëm, si modeli i arkitekturës së internetit të Departamentit të Mbrojtjes (i njohur shkurt si modeli i Departamentit të Mbrojtjes) ose modeli DARPA <ref name=":30">{{Cite web |last=Cerf |first=Vinton G. |date=1 April 1980 |title=Final Report of the Stanford University TCP Project |url=https://www.rfc-editor.org/ien/ien151.txt}}</ref> <ref name="Cerf DoD">{{Cite journal |last=Cerf |first=Vinton G |last2=Cain |first2=Edward |date=October 1983 |title=The DoD internet architecture model |journal=Computer Networks |volume=7 |issue=5 |pages=307–318 |doi=10.1016/0376-5075(83)90042-9}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The TCP/IP Guide – TCP/IP Architecture and the TCP/IP Model |url=http://www.tcpipguide.com/free/t_TCPIPArchitectureandtheTCPIPModel.htm |access-date=2020-02-11 |website=www.tcpipguide.com}}</ref> Më vonë, u bë pjesë dhe sinonim i ''Internet Protocol Suite'' . Dokumentet me poshte të Shënimit të Eksperimentit të Internetit (IEN) përshkruajnë evolucionin e TCP në versionin modern: <ref>{{Cite web |title=Internet Experiment Note Index |url=https://www.rfc-editor.org/ien/ien-index.html |access-date=2024-01-21 |website=www.rfc-editor.org}}</ref> * IEN 5 ''Specifikimi i Programit të Kontrollit të Transmetimit në Internet TCP Versioni 2 ('' Mars 1977). * IEN 21 ''Specifikimi i Programit të Kontrollit të Transmetimit të Internetwork TCP Versioni 3 ('' Janar 1978). * IEN 27 * IEN 40 * IEN 44 * IEN 55 * IEN 81 * IEN 112 * IEN 124 TCP ne fillim u standardizua në janar të vitit 1980 si <nowiki>RFC 761</nowiki>. Në vitin 2004, Vint Cerf dhe Bob Kahn morën Çmimin Turing për punën e tyre themelore mbi protokollet TCP/IP<ref>{{Cite web |title=Robert E Kahn – A.M. Turing Award Laureate |url=https://amturing.acm.org/award_winners/kahn_4598637.cfm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190713004804/https://amturing.acm.org/award_winners/kahn_4598637.cfm |archive-date=2019-07-13 |access-date=2019-07-13 |website=amturing.acm.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=Vinton Cerf – A.M. Turing Award Laureate |url=https://amturing.acm.org/award_winners/cerf_1083211.cfm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211011080741/https://amturing.acm.org/award_winners/cerf_1083211.cfm |archive-date=2021-10-11 |access-date=2019-07-13 |website=amturing.acm.org}}</ref> == Funksioni i rrjetit == Në nivelet më të ulëta të pirgut të protokolleve, për shkak të [[Mbingarkimi i rrjetit|mbingarkesës së rrjetit]], balancimit të ngarkesës së trafikut ose sjelljes së paparashikueshme të rrjetit, paketat IP mund të humbasin, të dyfishohen ose të dorëzohen jashtë renditjes . TCP i zbulon këto probleme, kërkon ritransmetimin e të dhënave të humbura, rirreshton të dhënat që kanë mbërritur jashtë rendit dhe madje ndihmon në zvogëlimin e mbingarkesës së rrjetit për të minimizuar shfaqjen e problemeve të tjera. Nëse të dhënat nuk mund të dorëzohen, burimi njoftohet për dështimin. Pasi TCP në anën pritëse të rimontojë sekuencën origjinale të okteteve të transmetuara, ia dorëzon ato aplikacionit përkatës. Kështu, TCP abstrakton komunikimin e aplikacionit nga detajet themelore të rrjetëzimit. Ndërsa IP merret me shpërndarjen fizike të të dhënave, TCP ndjek dhe menaxhon segmentet — njësitë individuale të transmetimit në të cilat ndahet një mesazh për të mundësuar një rrugëzim më efikas nëpër rrjet. Për shembull, kur një skedar HTML dërgohet nga një server web, shtresa e softuerit TCP e atij serveri e ndan skedarin në segmente dhe i përcjell ato individualisht në shtresën e internetit në grumbullin e rrjetit . Softueri i shtresës së internetit e kapsullon çdo segment TCP në një paketë IP duke shtuar një kokë që përfshin (ndër të dhëna të tjera) [[Adresa IP|adresën IP]] të destinacionit. Kur programi klient në kompjuterin e destinacionit pranon segmentet, softueri TCP në shtresën e transportit i rimonton ato, sigurohet që të jenë të renditura saktë dhe pa gabime, dhe më pas ia përcjell përmbajtjen aplikacionit marrës.. == Struktura e segmentit TCP == Protokolli i Kontrollit të Transmetimit (TCP) merr të dhëna nga një rrjedhë të dhënash, i ndan ato në segmente dhe u shton një kokëz TCP, duke krijuar kështu segmentet TCP. Segmenti TCP më pas enkapsulohet në një datagram të Protokollit të Internetit (IP) dhe shkëmbehet me kolegët. {{Sfn|RFC 9293|loc=2.2. Key TCP Concepts}} Termi 'paketë TCP' përdoret si në mënyrë joformale, ashtu edhe në kontekste formale, megjithatë në terminologjinë më të saktë i referohet njësisë së të dhënave të protokollit TCP (PDU), ''datagramit'' {{Sfn|RFC 791|pp=5–6}} IP PDU dhe ''kornizës'' PDU të [[Data Link Layer|shtresës së lidhjes së të dhënave]] :<blockquote>Proceset transmetojnë të dhëna duke thirrur funksionet e TCP-së dhe duke kaluar buffer-a me të dhëna si argumente. TCP paketojnë këto të dhëna në segmente dhe i dërgon ato modulit të internetit (për shembull IP), i cili ka për detyrë të transmetojë çdo segment te TCP-ja e destinacionit. {{Sfn|RFC 9293}}</blockquote>Një segment TCP përbëhet nga një kokë segmenti dhe një pjesë të dhënash. Koka e segmentit përmban 10 fusha të detyrueshme, si dhe një fushë shtesë opsionale (Opsionet, të shënuara me sfond rozë në tabelë). Seksioni i të dhënave ndodhet pas kokës dhe përmban ngarkesën e të dhënave që dërgohen për aplikacionin. {{Sfn|RFC 9293|loc=3.1. Header Format}} Gjatësia e seksionit të të dhënave nuk specifikohet në kokën e segmentit; ajo mund të llogaritet duke zbritur gjatësinë e kombinuar të kokës së segmentit dhe kokës IP nga gjatësia totale e datagramit IP të specifikuar në kokën IP. <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2023)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup> {{Shih|Internet checksum}}{{APHD|start|title=TCP header format{{Sfn|RFC 9293|loc=3.1. Header Format}}}} {{APHD|0|bits1=16|bits2=16|field1=Source Port|field2=Destination Port}} {{APHD|4|bits1=32|field1=Sequence Number}} {{APHD|8|bits1=32|field1=Acknowledgement Number (meaningful when ACK bit set)}} {{APHD|12|bits1=4|bits2=4|bits11=16|field1=Data Offset|field2=Reserved|vfield3=CWR|vfield4=ECE|vfield5=URG|vfield6=ACK|vfield7=PSH|vfield8=RST|vfield9=SYN|vfield10=FIN|field11=Window}} {{APHD|16|bits1=16|bits2=16|field1=[[Internet checksum|Checksum]]|field2=Urgent Pointer (meaningful when URG bit set){{Sfn|RFC 9293|loc=3.8.5 The Communication of Urgent Information}}}} {{APHD|20|bits1=320|background1=linen|field1=(Options) If present, Data Offset will be greater than 5.{{break}}Padded with zeroes to a multiple of 32 bits, since Data Offset counts words of 4 octets.}} {{APHD|60|bits1=0|background1=mistyrose|field1=Data}} {{APHD|end}} == Operacioni i protokollit == [[Skeda:Tcp_state_diagram_fixed_new.svg|djathtas|parapamje|250x250px| Një diagram i thjeshtuar i gjendjes së TCP-së.]] Operacionet e protokollit TCP mund të ndahen në tre faza. Vendosja e lidhjes është një proces me shumë hapa i 'shtrëngimit të dorës' që krijon lidhjen para se të fillojë faza e transferimit të të dhënave. Pasi të përfundojë transferimi, ndërprerja e lidhjes e mbyll atë dhe liron të gjitha burimet e alokuara. Një lidhje TCP menaxhohet nga sistemi operativ përmes një burimi që përfaqëson pikën fundore lokale të komunikimit, të quajtur '''soketi i internetit'''. Gjatë jetëgjatësisë së një lidhjeje TCP, pika fundore lokale kalon nëpër një sërë ndryshimesh të gjendjes: {{Sfn|RFC 9293|loc=3.3.2. State Machine Overview}} {| class="wikitable" |+Gjendjet e soketave TCP ! Shteti ! Pika e Fundit ! Përshkrimi |- | DËGJO | Serveri | Duke pritur për një kërkesë lidhjeje nga çdo pikë fundore TCP e largët. |- | SYN-SENT | Klient | Duke pritur për një kërkesë lidhjeje që përputhet pasi të jetë dërguar një kërkesë lidhjeje. |- | SYN-PRITUR | Serveri | Duke pritur për një konfirmim të kërkesës për lidhje pasi të keni marrë dhe dërguar një kërkesë për lidhje. |- | I KRIJUAR | Serveri dhe klienti | Një lidhje e hapur, të dhënat e marra mund t'i dorëzohen përdoruesit. Gjendja normale për fazën e transferimit të të dhënave të lidhjes. |- | FIN-WAIT-1 | Serveri dhe klienti | Duke pritur një kërkesë për ndërprerjen e lidhjes nga TCP-ja e largët, ose një konfirmim të kërkesës për ndërprerjen e lidhjes të dërguar më parë. |- | FIN-WAIT-2 | Serveri dhe klienti | Duke pritur një kërkesë për ndërprerjen e lidhjes nga TCP-ja e largët. |- | MBYLL - PRIT | Serveri dhe klienti | Duke pritur një kërkesë për ndërprerjen e lidhjes nga përdoruesi lokal. |- | MBYLLJA | Serveri dhe klienti | Duke pritur për një konfirmim kërkese për përfundimin e lidhjes nga TCP-ja e largët. |- | LAST-ACK | Serveri dhe klienti | Duke pritur për një konfirmim të kërkesës për përfundimin e lidhjes të dërguar më parë në TCP-në e largët (e cila përfshin një konfirmim të kërkesës së saj për përfundimin e lidhjes). |- | KOHË-PRITJE | Server ose klient | Duke pritur që të kalojë kohë e mjaftueshme për t'u siguruar që të gjitha paketat e mbetura në lidhje kanë skaduar. |- | MBYLLUR | Serveri dhe klienti | Asnjë gjendje lidhjeje fare. |} === Vendosja e lidhjes === Para se një klient të përpiqet të lidhet me një server, serveri duhet të krijojë dhe të “dëgjojë” në një port specifik për të pranuar lidhje të ardhshme; kjo quhet hapje pasive. Pasi hapja pasive është vendosur, klienti mund të fillojë krijimin e lidhjes duke realizuar një hapje aktive përmes procesit të shtrëngimit të dorës me tre hapa (ose '''three-way handshake'''): # '''SYN''' : Hapja aktive kryhet nga klienti që dërgon një SYN në server. Klienti e vendos numrin rendor të segmentit në një vlerë të rastësishme A. # '''SYN-ACK''' : Si përgjigje, serveri përgjigjet me një SYN-ACK. Numri i konfirmimit është vendosur një më shumë se numri i sekuencës së marrë, dmth. A+1, dhe numri i sekuencës që serveri zgjedh për paketën është një numër tjetër i rastësishëm, B. # '''ACK''' : Më në fund, klienti dërgon një ACK përsëri në server. Numri rendor caktohet në vlerën e konfirmimit të marrë, p.sh. A+1, dhe numri i konfirmimit caktohet një më shumë se numri rendor i marrë, p.sh. B+1. Hapat 1 dhe 2 përcaktojnë dhe konfirmojnë numrin rendor për një drejtim (nga klienti te serveri). Hapat 2 dhe 3 përcaktojnë dhe konfirmojnë numrin rendor për drejtimin tjetër (nga serveri te klienti). Pas përfundimit të këtyre hapave, si klienti ashtu edhe serveri kanë marrë konfirmimet përkatëse dhe është krijuar një lidhje komunikimi me dy drejtime (full duplex) [[Skeda:TCP_CLOSE.svg|djathtas|parapamje|260x260px| Ndërprerja e lidhjes]] [[Skeda:TCP_close()_-_sequence_diagram.svg|parapamje| Diagrami i detajuar i sekuencës TCP close()]] Faza e përfundimit të lidhjes përdor një shtrëngim duarsh katërpalësh, ku secila anë e lidhjes e mbyll pjesën e vet në mënyrë të pavarur. Kur një pikë fundore dëshiron të ndërpresë gjysmën e saj të lidhjes, ajo dërgon një paketë FIN, të cilën pala tjetër e pranon me një ACK. Kështu, një çmontim tipik kërkon një palë segmente FIN dhe ACK nga secila pikë fundore e TCP. Pasi pala që dërgoi FIN-in e parë të marrë përgjigjen ACK përfundimtare, ajo pret për një periudhë kohe para se të mbyllë përfundimisht lidhjen. Gjatë kësaj kohe, porta lokale nuk është e disponueshme për lidhje të reja; kjo i lejon klientit TCP të ridërgojë konfirmimin përfundimtar tek serveri në rast se ACK-u humbet gjatë transmetimit. Kohëzgjatja e kësaj periudhe ndryshon sipas implementimit, por vlera të zakonshme janë 30 sekonda, 1 minutë dhe 2 minuta. Pas skadimit të kësaj kohe, klienti hyn në gjendjen MBYLLUR dhe porta lokale bëhet sërish e disponueshme për lidhje të reja. <ref>{{Cite book |last=Kurose |first=James F. |url=https://www.worldcat.org/oclc/936004518 |title=Computer networking : a top-down approach |date=2017 |others=Keith W. Ross |isbn=978-0-13-359414-0 |edition=7th |location=Harlow, England |pages=286 |oclc=936004518}}</ref> Gjithashtu është e mundur që lidhja të ndërpritet me një shtrëngim duarsh 3-palësh, ku hosti A dërgon një FIN, hosti B përgjigjet me një FIN & ACK (duke kombinuar dy hapa në një), dhe më pas hosti A i kthen një ACK. <ref>{{Cite book |last=Tanenbaum |first=Andrew S. |url=https://archive.org/details/computernetworks00tane_2 |title=Computer Networks |date=2003-03-17 |publisher=Prentice Hall |isbn=978-0-13-066102-9 |edition=Fourth |author-link=Andrew S. Tanenbaum}}</ref> Disa sisteme operative, siç është [[Linux]] <ref>{{Cite web |title=linux/net/ipv4/tcp_minisocks.c at master · torvalds/linux |url=https://github.com/torvalds/linux/blob/master/net/ipv4/tcp_minisocks.c |access-date=2025-04-24 |website=GitHub |language=en}}</ref> zbatojnë një sekuencë mbylljeje gjysmë-dupleks. Nëse hosti mbyll në mënyrë aktive një lidhje ndërkohë që ende ka të dhëna hyrëse të palexuara, ai dërgon një sinjal RST në vend të FIN, duke humbur kështu të gjitha të dhënat e marra. Kjo siguron që aplikacioni TCP të njoftohet për humbjen e të dhënave. {{Sfn|RFC 1122|loc=4.2.2.13. Closing a Connection}} Një lidhje mund të jetë në gjendje gjysmë të hapur, ku njëra anë e ka ndërprerë lidhjen, por ana tjetër ende jo. Pala që e ka përfunduar lidhjen nuk mund të dërgojë më të dhëna, ndërsa pala tjetër mundet. Ana që ka përfunduar duhet të vazhdojë të pranojë dhe të lexojë të dhënat derisa edhe pala tjetër të ndërpresë lidhjen. <ref>{{Cite web |date=2020-03-02 |title=TCP (Transmission Control Protocol) – The transmission protocol explained |url=https://www.ionos.com/digitalguide/server/know-how/introduction-to-tcp/ |access-date=2025-04-24 |website=IONOS Digital Guide |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The TCP/IP Guide - TCP Connection Termination |url=http://www.tcpipguide.com/free/t_TCPConnectionTermination-2.htm |access-date=2025-04-24 |website=www.tcpipguide.com}}</ref> === Përdorimi i burimeve === Shumica e implementimeve ruajnë një hyrje në një tabelë që lidh një seancë me procesin përkatës të sistemit operativ që po funksionon. Meqenëse paketat TCP nuk përfshijnë një identifikues sesioni, të dy pikat fundore e identifikojnë sesionin duke përdorur adresën IP dhe portin e klientit. Sa herë që pranohet një paketë, implementimi i TCP-së kryen një kërkim në këtë tabelë për të gjetur procesin e destinacionit. Çdo hyrje në tabelë njihet si Bllok Kontrolli i Transmetimit (TCB). Ai përmban informacione rreth pikave fundore (adresat IP dhe portet), statusit të lidhjes, të dhënave të nevojshme për paketat që shkëmbehen, si dhe buffer-ave për dërgimin dhe marrjen e të dhënave.. Numri i seancave në anën e serverit është i kufizuar vetëm nga memoria dhe mund të rritet me mbërrijnë lidhje të reja, por klienti duhet të ndajë një port të përkohshëm përpara se të dërgojë SYN-in e parë në server. Ky port mbetet i rezervuar gjatë gjithë kohës së komunikimit dhe në mënyrë efektive kufizon numrin e lidhjeve dalëse që mund të krijohen nga secila adresë IP e klientit. Nëse një aplikacion nuk mbyll siç duhet lidhjet e panevojshme, klienti mund të konsumojë të gjitha burimet e disponueshme dhe të mos jetë në gjendje të krijojë lidhje të reja TCP, madje edhe për aplikacione të tjera Të dy pikat fundore duhet të kenë gjithashtu hapësirë për paketat që nuk janë pranuar ende dhe për të dhënat që janë marrë, por ende nuk janë lexuar.. === Transferimi i të dhënave === Protokolli i Kontrollit të Transmetimit ndryshon në disa karakteristika kryesore krahasuar me te tjeret, rrjedhimisht me [[Protokolli i Paketave të Përdoruesit|Protokollin e Datagramit të Përdoruesit]] : * Transferimi i të dhënave i renditur: hosti i destinacionit riorganizon segmentet sipas një numri rendor <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}</ref> * Ritransmetimi i paketave të humbura: çdo rrjedhë kumulative e papranuar ritransmetohet <ref name="comer" /> * Transferim i të dhënave pa gabime: paketat e korruptuara trajtohen si të humbura dhe ritransmetohen {{Sfn|RFC 9293|loc=2.2. Key TCP Concepts}} * Kontrolli i rrjedhës kufizon shpejtësinë me të cilën dërguesi transferon të dhëna për të siguruar një dorëzim të besueshëm. Marrësi vazhdimisht i jep dërguesit një sinjal për të treguar se sa të dhëna mund të pranojë. Kur memoria e hostit marrës mbushet, konfirmimi i ardhshëm ndalon përkohësisht transferimin, duke i dhënë kohë përpunimit të të dhënave në memorje <ref name="comer" /> * Kontrolli i mbingarkesës: paketat e humbura (të supozuara për shkak të mbingarkesës) shkaktojnë një ulje të shkallës së shpërndarjes së të dhënave <ref name="comer" /> ==== Transmetim i besueshëm ==== TCP përdor një '''numër rendor''' për të identifikuar secilin bajt të të dhënave që transmetohen. Ky numër rendor tregon renditjen e bajteve që dërgohen nga secili kompjuter, duke siguruar që të dhënat të mund të rindërtohen në saktësi dhe në radhën e duhur në destinacion, pavarësisht nga ndonjë dërgesë jashtë renditjeje që mund të ndodhë. Numri rendor i bajtit të parë zgjidhet nga transmetuesi për paketën e parë, i cili shënohet me flamurin SYN. Ky numër mund të jetë i cfaredoshem dhe, në fakt, duhet të jetë i paparashikueshëm për t'u mbrojtur nga sulmet e parashikimit të sekuencës TCP . Konfirmimet (ACK) dërgohen nga marrësi me një numër rendor për t’i treguar dërguesit se të dhënat janë pranuar deri në bajtin e specifikuar. ACK-të nuk do të thotë që të dhënat janë dorëzuar tashmë aplikacionit; ato vetëm tregojnë se përgjegjësia për dorëzimin e të dhënave është kaluar te pala marrëse Besueshmëria në TCP arrihet përmes zbulimit të paketave të humbura nga dërguesi dhe ritransmetimit të tyre. TCP përdor dy teknika kryesore për identifikimin e humbjeve: kohëzgjatjen e ritransmetimit (RTO) dhe konfirmimet kumulative të dyfishta (DupACKs). Kur një segment TCP ritransmetohet, ai mban të njëjtin numër rendor si përpjekja origjinale e dërgimit. Kjo mënyrë e dorëzimit dhe renditjes logjike të të dhënave bën që, kur konfirmimi pranohet pas një ritransmetimi, dërguesi të mos mund të dallojë nëse po konfirmohet transmetimi origjinal apo ritransmetimi—fenomen i njohur si 'paqartësia e ritransmetimit {{Sfn|Karn|Partridge|1991|p=364}} TCP shkakton kompleksitet për shkak të paqartësisë së ritransmetimit. {{Sfn|RFC 9002|loc=4.2. Monotonically Increasing Packet Numbers}} ===== Ritransmetim i bazuar në ACK të dyfishtë ===== Nëse humbet një segment i vetëm (p.sh., segmenti me numrin 100) në një rrjedhë, marrësi nuk mund të pranojë paketat me numra më të mëdhenj se 100, sepse përdor konfirmime kumulative (ACK). Për pasojë, marrësi vazhdon të konfirmojë përsëri segmentin 99 me çdo paketë të re që merr. Ky konfirmim i dyfishtë përdoret si sinjal për humbjen e paketës. Kështu, nëse dërguesi merr tre konfirmime të dyfishta për segmentin 99, ai ritransmeton segmentin e fundit që nuk është konfirmuar. Përdoret pragun prej tre për të shmangur ritransmetimet e panevojshme që mund të shkaktohen nga rirenditja e segmenteve në rrjet. Ky prag është efektiv në parandalimin e ritransmetimeve të rreme për shkak të riporositjes.<ref>{{Cite journal |last=Mathis |last2=Mathew |last3=Semke |last4=Mahdavi |last5=Ott |year=1997 |title=The macroscopic behavior of the TCP congestion avoidance algorithm |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=27 |issue=3 |pages=67–82 |citeseerx=10.1.1.40.7002 |doi=10.1145/263932.264023}}</ref> Disa implementime TCP përdorin [[Transmission Control Protocol|njohje selektive]] (SACK) për të ofruar reagime të qarta në lidhje me segmentet që janë marrë. Kjo përmirëson shumë aftësinë e TCP për të ritransmetuar segmentet e duhura. Paqartësia në ritransmetim mund të shkaktojë ritransmetime të shpejta dhe të kota, si dhe shmangie të gabuar të mbingarkesës, nëse riporositjet tejkalojnë pragun e konfirmimit të dyfishtë. {{Sfn|RFC 3522|p=4}} Në dy dekadat e fundit, është vërejtur më shumë riorganizim i paketave në internet <ref>{{Cite journal |last=Leung |first=Ka-cheong |last2=Li |first2=Victor O.k. |last3=Yang |first3=Daiqin |date=2007 |title=An Overview of Packet Reordering in Transmission Control Protocol (TCP): Problems, Solutions, and Challenges |url=https://ieeexplore.ieee.org/document/4118693 |journal=IEEE Transactions on Parallel and Distributed Systems |volume=18 |issue=4 |pages=522–535 |doi=10.1109/TPDS.2007.1011}}</ref> gjë që bëri që implementimet e TCP, të tilla si ajo në bërthamën Linux, të miratonin metoda heuristike për të shkallëzuar pragun e konfirmimit të dyfishtë. <ref>{{Cite thesis |last=Johannessen |first=Mads |date=2015 |title=Investigate reordering in Linux TCP |publisher=University of Oslo |url=http://urn.nb.no/URN:NBN:no-51662 |degree=MSc}}</ref> Kohët e fundit, here pas here ka pasur përpjekje për të hequr plotësisht ritransmetimet e shpejta të bazuara në ACK të dyfishta dhe për t'i zëvendësuar ato me ato të bazuara në kohëmatës. (Nuk duhet ngatërruar me RTO-në klasike të diskutuar më poshtë). Algoritmi i zbulimit të humbjeve bazuar në kohë i quajtur Konfirmimi i Fundit (RACK) {{Sfn|RFC 8985}} është adoptuar si algoritmi parazgjedhur në Linux dhe Windows. ===== Ritransmetim i bazuar në skadimin e kohës ===== Kur një dërgues transmeton një segment, ai inicializon një kohëmatës me një vlerësim konservativ të kohës së mbërritjes së konfirmimit. Segmenti ritransmetohet nëse kohëmatësi skadon, me një prag të ri të skadimit të kohës prej dyfishi të vlerës së mëparshme, duke rezultuar në sjellje të tërheqjes eksponenciale . Zakonisht, vlera fillestare e kohëmatësit të ritransmetimit (RTO) llogaritet si '''RTT i lëmuar (smoothed RTT) + maksimumi i G dhe 4 herë variacioni i RTT-së''', ku '''G''' përfaqëson granularitetin e orës së sistemit. {{Sfn|RFC 6298|p=2}} Kjo mbron nga trafiku i tepërt i transmetimit për shkak të aktereve keqveres ose keqdashës, siç janë [[Sulmet DoS|sulmuesit e mohimit të shërbimit "]] [[Sulmi Man-in-the-middle|man-in-the-middle"]] . Vlerësimet e sakta të kohës së kthimit (RTT) janë shumë të rëndësishme për rikuperimin e paketave të humbura, pasi ato i lejojnë dërguesit të supozojë se një paketë e papranuar është humbur pasi ka kaluar një periudhë e mjaftueshme kohe, për shembull gjatë përcaktimit të kohës së riprovimit (RTO). {{Sfn|Zhang|1986|p=399}} Paqartësia e ritransmetimit mund të bëjë që vlerësimi i RTT-së nga dërguesi të jetë i pasaktë. {{Sfn|Zhang|1986|p=399}} Në një mjedis me RTT të ndryshueshme, mund të ndodhin afate kohore të rreme: {{Sfn|Karn|Partridge|1991|p=365}} nëse RTT nënvlerësohet, atëherë RTO aktivizohet dhe shkakton një ritransmetim të panevojshëm dhe një nisje të ngadaltë. Pas një ritransmetimi të panevojshëm, kur mbërrijnë konfirmimet për transmetimet origjinale, dërguesi mund të besojë gabimisht se po konfirmon ritransmetimin dhe të përfundojë duke menduar se segmentet e dërguara midis transmetimit origjinal dhe ritransmetimit janë humbur. Kjo shkakton ritransmetime të mëtejshme të panevojshme, të cilat mund të çojnë në mbingarkim të lidhjes. Konfirmimi selektiv (SACK) mund të ndihmojë në zvogëlimin e këtij problemi. {{Sfn|Gurtov|Floyd|2004|p=1}} {{Harvard citation text|RFC 6298}} specifikon që implementimet nuk duhet të përdorin segmente të ritransmetuara kur vlerësojnë RTT-në. {{Sfn|RFC 6298|p=4}} Algoritmi i Karn siguron që një vlerësim i mirë RTT do të prodhohet &#x2014; përfundimisht &#x2014; duke pritur derisa të ketë një konfirmim të qartë përpara se të rregullojë RTO-në. {{Sfn|Karn|Partridge|1991|p=370-372}} Megjithatë, pas ritransmetimeve të rreme, mund të duhet kohë e konsiderueshme para se të arrijë një konfirmim kaq i qartë, duke degraduar performancën ndërkohë. {{Sfn|Allman|Paxson|1999|p=268}} Vulat kohore TCP zgjidhin gjithashtu problemin e paqartësisë së ritransmetimit në caktimin e RTO-së, {{Sfn|RFC 6298|p=4}} megjithëse ato nuk e përmirësojnë domosdoshmërisht vlerësimin e RTT-së. {{Sfn|RFC 7323|p=7}} ==== Zbulimi i gabimeve ==== Numrat e sekuencës i lejojnë marrësit të hedhë poshtë paketat e dyfishta dhe të rendisë në mënyrë të saktë paketat që vijnë jashtë renditjes. Konfirmimet ndihmojnë dërguesit të përcaktojnë kur duhet të ritransmetojnë paketat e humbura Për të siguruar saktësinë, përfshihet një fushë kontrolli; shih {{Section link||Checksum computation}} për detaje. Shuma e kontrollit TCP është një kontroll i dobët sipas standardeve moderne dhe normalisht çiftëzohet me një kontroll të integritetit CRC në [[Data Link Layer|shtresën 2]], nën TCP dhe IP, siç përdoret në PPP ose në kornizën [[Etherneti|Ethernet]] . Megjithatë, futja e gabimeve në paketat që kalojnë ndërmjet hop-eve, të cilat janë të mbrojtura nga CRC, është e zakonshme. Shuma e kontrollit 16-bit e TCP-së arrin të kapë shumicën e këtyre gabimeve. ==== Kontroll i rrjedhës ==== TCP përdor një protokoll kontrolli të rrjedhës nga fillimi në fund për të shmangur që dërguesi të dërgojë të dhëna shumë shpejt që marrësi TCP t'i marrë dhe përpunojë ato në mënyrë të besueshme. Mekanizmi i kontrollit të rrjedhës është i domosdoshëm në mjedise ku pajisjet komunikojnë me shpejtësi të ndryshme në rrjet. Për shembull, nëse një kompjuter personal (PC) dërgon të dhëna te një telefon inteligjent që përpunon ngadalë të dhënat e marra, telefoni duhet të jetë në gjendje të rregullojë rrjedhën e të dhënave për të shmangur mbingarkesën. <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}</ref> TCP përdor një protokoll kontrolli të rrjedhës së dritares rrëshqitëse. Në secilin segment TCP, hosti marrës specifikon në fushën e dritares së marrjes sasinë e të dhënave shtesë (në bajt) që është i gatshëm të ruajë në buffer për atë lidhje. Host dërgues mund të dërgojë vetëm një sasi të caktuar të të dhënave pa pritur për një konfirmim dhe përditësimin e vlerës së dritares nga hosti marrës. [[Skeda:Tcp.svg|djathtas|parapamje|250x250px| Numrat e sekuencës TCP dhe dritaret e pranimit sillen shumë si një orë. Dritarja e pranimit ndryshon çdo herë që marrësi merr dhe pranon një segment të ri të të dhënave. Pasi të mbarojnë numrat e sekuencës, numri i sekuencës kthehet përsëri në 0.]] Kur një marrës njofton se madhësia e dritares është 0, dërguesi ndalon dërgimin e të dhënave dhe aktivizon kohëmatësin e persistencës. Ky kohëmatës përdoret për të parandaluar bllokimin e lidhjes që mund të ndodhë nëse humbet një përditësim i madhësisë së dritares nga marrësi, dhe dërguesi nuk mund të vazhdojë të dërgojë të dhëna pa marrë një përditësim të ri. Kur koha e kohëmatësit të persistencës skadon, dërguesi TCP përpiqet të rikuperohet duke dërguar një paketë të vogël (zakonisht me një bajt të vetëm), që marrësi ta konfirmojë dhe t’i japë një madhësi të re të dritares së pranimit. Nëse marrësi përpunon të dhënat hyrëse në pjesë të vogla, ai mund të reklamojë vazhdimisht një dritare të vogël pranimi. Kjo njihet si sindroma e dritares qesharake, pasi është joefikase të dërgohen vetëm disa bajtë të të dhënave në një segment TCP, duke marrë parasysh ngarkesën relativisht të madhe të kokës TCP. ==== Kontroll i trafikut ==== {{APHD|start|title=TCP pseudo-header for checksum computation (IPv4)}} {{APHD|0|bits1=32|background1=mistyrose|field1=Source address}} {{APHD|4|bits1=32|background1=mistyrose|field1=Destination address}} {{APHD|8|bits1=8|bits2=8|bits3=16|background1=mistyrose|background2=mistyrose|background3=mistyrose|field1=Zeroes|field2=Protocol|value2=6|field3=TCP length}} {{APHD|12|bits1=16|bits2=16|field1=Source port|field2=Destination port}} {{APHD|16|bits1=32|field1=Sequence number}} {{APHD|20|bits1=32|field1=Acknowledgement number}} {{APHD|24|bits1=4|bits2=4|bits3=8|bits4=16|field1=Data offset|field2=Reserved|field3=Flags|field4=Window}} {{APHD|28|bits1=16|background1=lightpink|field1=Checksum|bits2=16|field2=Urgent pointer}} {{APHD|32|bits1=32|background1=linen|field1=(Options)}} {{APHD|36|bits1=0|field1=Data}} {{APHD|end}}Aspekti i fundit kryesor i TCP është [[Mbingarkimi i rrjetit|kontrolli i mbingarkesës]] . TCP përdor një numër mekanizmash për të arritur performancë të lartë dhe për të shmangur [[Mbingarkimi i rrjetit|kolapsin kongjestiv]], një situatë bllokimi ku performanca e rrjetit degradohet rëndë. Këto mekanizma kontrollojnë shkallën e të dhënave që hyjnë në rrjet, duke mbajtur rrjedhën e të dhënave nën një nivel që mund të shkaktonte kolaps. Ato gjithashtu japin një shpërndarje të drejtë afërsisht maksimale-minimale midis flukseve. Konfirmimet për të dhënat e dërguara, ose mungesa e tyre, përdoren nga dërguesit për të nxjerrë përfundime mbi gjendjen e rrjetit midis dërguesit dhe marrësit TCP. Së bashku me kohëmatësit, dërguesit dhe marrësit TCP mund të përshtatin mënyrën e rrjedhjes së të dhënave. Kjo zakonisht quhet kontrolli i mbingarkesës ose shmangia e mbingarkesës. Implementimet moderne të portokolit TCP përmbajnë katër algoritme të ndërthurura: nisje e ngadaltë, shmangie e mbingarkesës, ritransmetim i shpejtë dhe rikuperim i shpejtë . {{Sfn|RFC 5681}} Përveç kësaj, dërguesit përdorin një ''kohëzgjatje ritransmetimi'' (RTO) që bazohet në kohën e parashikuar të udhëtimit vajtje-ardhje (RTT) midis dërguesit dhe marrësit, si dhe ndryshimin në këtë kohë vajtje-ardhje. {{Sfn|RFC 6298}} Ka hollësi në vlerësimin e RTT-së. Për shembull, dërguesit duhet të jenë të kujdesshëm kur llogarisin mostrat e RTT për paketat që dërgohen përsëri; zakonisht ata përdorin Algoritmin e Karn-it ose vulat kohore të TCP-së. {{Sfn|RFC 7323}} Këto mostra individuale RTT më pas mesatarizohen me kalimin e kohës për të krijuar një kohë të zbutur vajtje-ardhje (SRTT) duke përdorur [[Jacobson's algorithm|algoritmin e Jacobson-it]] . Kjo vlerë SRTT është ajo që përdoret si vlerësim i kohës së udhëtimit vajtje-ardhje. Përmirësimi i TCP-së për të trajtuar në mënyrë të besueshme humbjet, për të minimizuar gabimet, për të menaxhuar mbingarkesën dhe për të optimizuar performancën në mjedise me shpejtësi shumë të lartë janë fusha të vazhdueshme kërkimi dhe zhvillimi në standardet e rrjeteve. Si rezultat, ekzistojnë një numër variacionesh të algoritmit për shmangien e mbingarkesës së TCP-së . === Madhësia maksimale e segmentit === Madhësia maksimale e segmentit (MSS) është sasia më e madhe e të dhënave, e specifikuar në bajt, që TCP është i gatshëm të marrë në një segment të vetëm. Për te pasur performancën më të mirë, MSS duhet të vendoset mjaftueshëm i vogël për të shmangur fragmentimin e IP, i cili mund të çojë në humbje të paketave dhe ritransmetime të tepërta. Për ta arritur këtë, zakonisht MSS njoftohet nga secila palë duke përdorur opsionin MSS kur vendoset lidhja TCP. Vlera e opsionit rrjedh nga madhësia maksimale e njësisë së transmetimit (MTU) të shtresës së lidhjes së të dhënave të rrjeteve në të cilat dërguesi dhe marrësi janë të lidhur drejtpërdrejt. Dërguesit TCP mund të përdorin zbulimin e MTU-së së shtegut për të nxjerrë përfundimin e MTU-së minimale përgjatë shtegut të rrjetit midis dërguesit dhe marrësit, dhe ta përdorin këtë për të rregulluar dinamikisht MSS-në për të shmangur fragmentimin e IP-së brenda rrjetit. Njoftimi i MSS mund edhe ndryshe të quhet edhe ''negocim i MSS,'' por, në kuptimin e ngushtë të fjalës, MSS nuk ''negociohet'' . Dy vlera plotësisht të pavarura të MSS lejohen për dy drejtimet e rrjedhës së të dhënave në një lidhje TCP, {{Sfn|RFC 1122}} {{Sfn|RFC 9293}} kështu që nuk ka nevojë të bihet dakord për një konfigurim të përbashkët MSS për një lidhje dypalëshe. === Mirënjohje selektive === Mbështetja vetëm në skemën kumulative të konfirmimit të përdorur nga TCP origjinal mund të shpie në joefikasitet kur humbasin paketat. Për shembull, supozojmë se bajtet me numër rendor 1,000 deri në 10,999 dërgohen në 10 segmente të ndryshme TCP me madhësi të barabartë, dhe segmenti i dytë (numrat e rendor 2,000 deri në 2,999) humbet gjatë transmetimit. Në një protokoll të pastër kumulativ konfirmimi, marrësi mund të dërgojë vetëm një vlerë kumulative ACK prej 2,000 (numri rendor menjëherë pas numrit të fundit rendor të të dhënave të marra) dhe nuk mund të thotë se ka marrë me sukses bajtet nga 3,000 deri në 10,999. Kështu, dërguesi mund të duhet të ridërgojë të gjitha të dhënat duke filluar me numrin rendor 2,000. Për të lehtësuar këtë problem, TCP përdor opsionin ''e konfirmimit selektiv (SACK)'', të përcaktuar në vitin 1996 në {{Harvard citation text|RFC 2018}}, i cili i lejon marrësit të pranojë blloqe të ndërprera paketash që janë marrë saktë, përveç numrit rendor menjëherë pas numrit të fundit rendor të bajtit të fundit të vazhdueshëm të marrë në mënyrë të njëpasnjëshme, si në konfirmimin bazë TCP. Konfirmimi mund të përfshijë një numër blloqesh SACK, ku secili bllok SACK përbëhet nga Skaji i Majtë i Bllokut (numri i parë rendor i bllokut) dhe Skaji i Djathtë i Bllokut (numri rendor menjëherë pas numrit rendor të fundit të bllokut). Një bllok është një diapazon i vazhdueshëm të dhënash që marrësi e ka marrë saktë.. Në shembullin e mësipërm, marrësi do të dërgonte një segment ACK me një vlerë kumulative ACK prej 2,000 dhe një kokë opsioni SACK me numra sekuencialë 3,000 dhe 11,000. Dërguesi do të ritransmetonte në përputhje me rrethanat vetëm segmentin e dytë me numra sekuencialë nga 2,000 deri në 2,999. Një dërgues i protokolit TCP mund ta interpretojë një shpërndarje të segmentit jashtë rendit si një segment të humbur. Nëse vepron kështu, dërguesi TCP do të ritransmetojë segmentin përpara paketës jashtë rendit dhe do të ngadalësojë shpejtësinë e dorëzimit të të dhënave për atë lidhje. Opsioni dublikate-SACK, një zgjerim i opsionit SACK që u përcaktua në maj 2000 në {{Harvard citation text|RFC 2883}}, e zgjidh këtë problem. Pasi marrësi TCP zbulon një paketë të dytë të kopjuar, ai dërgon një D-ACK për të treguar se nuk janë humbur segmente, duke i lejuar dërguesit TCP të rivendosë shkallën më të lartë të transmetimit. Njoftimet selektive mund të 'mos pranohen', ku marrësi hedh poshtë në mënyrë të njëanshme të dhënat e pranuara në mënyrë selektive. <nowiki>RFC 2018</nowiki> e dekurajonte këtë sjellje, por nuk e ndalonte, duke i dhënë marrësit mundësinë e anulimit, për shembull, nëse i mbaronte hapësira e memorjes. Kjo mundësi e mosrespektimit çon në kompleksitet më të madh në implementim si për dërguesit ashtu edhe për marrësit, dhe gjithashtu imponon një kosto memorieje për dërguesin. {{Sfn|RFC 9002|loc=4.4. No Reneging}} === Shkallëzimi i dritares === {{APHD|start|title=TCP pseudo-header for checksum computation (IPv6)}} {{APHD|0|bits1=128|background1=mistyrose|field1=Source address}} {{APHD|16|bits1=128|background1=mistyrose|field1=Destination address}} {{APHD|32|bits1=32|background1=mistyrose|field1=TCP length}} {{APHD|36|bits1=24|bits2=8|background1=mistyrose|background2=mistyrose|background3=mistyrose|field1=Zeroes|field2=Next header|value2=6}} {{APHD|40|bits1=16|bits2=16|field1=Source port|field2=Destination port}} {{APHD|44|bits1=32|field1=Sequence number}} {{APHD|48|bits1=32|field1=Acknowledgement number}} {{APHD|52|bits1=4|bits2=4|bits3=8|bits4=16|field1=Data offset|field2=Reserved|field3=Flags|field4=Window}} {{APHD|56|bits1=16|background1=lightpink|field1=Checksum|bits2=16|field2=Urgent pointer}} {{APHD|60|bits1=32|background1=linen|field1=(Options)}} {{APHD|64|bits1=0|field1=Data}} {{APHD|end}}Për përdorim më efikas të rrjetave me gjerësi të lartë bande, mund të përdoret një madhësi më e madhe TCP. Një fushë e madhësisë së dritares TCP prej 16-bitësh kontrollon rrjedhën e të dhënave dhe vlera e saj është e kufizuar në 65,535 bajt. Meqenëse fusha e madhësisë nuk mund të zgjerohet përtej këtij limiti, përdoret një faktor shkallëzimi. Opsioni i shkallëzimit të dritares TCP, siç përcaktohet në {{Harvard citation text|RFC 1323}}, është një opsion i përdorur për të rritur madhësinë maksimale të dritares në 1 gigabajt. Shkallëzimi në këto madhësi më të mëdha të dritareve është i nevojshëm për akordimin e TCP-së . Opsioni i shkallës së dritares përdoret vetëm gjatë shtrëngimit të dorës 3-palëshe TCP. Vlera e shkallës së dritares përfaqëson numrin e bitëve për të zhvendosur majtas fushën e madhësisë së dritares 16-bitëshe gjatë interpretimit të saj. Vlera e shkallës së dritares mund të caktohet nga 0 (pa shkallëzim) deri në 14 për secilin drejtim në mënyrë të pavarur. Të dyja palët duhet të dërgojnë opsionin për shkallëzimin e dritares në segmentet e tyre SYN për të aktivizuar shkallëzimin në të dy drejtimet. Disa routerë dhe firewall-e paketash rishkruajnë faktorin e shkallëzimit të dritares gjatë një transmetimi. Kjo bën që palët dërguese dhe marrëse të marrin madhësi të ndryshme të dritareve TCP. Rezultati është një trafik i paqëndrueshëm që mund të jetë shumë i ngadaltë. Problemi është i dukshëm në disa faqe interneti pas një ruteri me defekt. <ref>{{Cite web |title=TCP window scaling and broken routers |url=https://lwn.net/Articles/92727/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200331213612/https://lwn.net/Articles/92727/ |archive-date=2020-03-31 |access-date=2016-07-21 |website=LWN.net}}</ref> === Vulat kohore TCP === Vulat kohore të TCP, të përcaktuara në {{Harvard citation text|RFC 1323}} në vitin 1992, mund të ndihmojnë TCP të përcaktojë se në cilin rend u dërguan paketat. Vulat kohore TCP normalisht nuk janë të lidhura me orën e sistemit dhe fillojnë nga një vlerë e rastësishme. Shumë sisteme operative do ta rrisin vulën kohore për çdo milisekondë të kaluar; megjithatë, RFC-ja thotë vetëm se shenjat e tik-takit duhet të jenë proporcionale. * një vlerë kohore e dërguesit prej 4 bajtësh (vula ime kohore) * një vlerë kohore prej 4 bajtësh për përgjigjen me jehonë (vula kohore më e fundit e marrë nga ju). Vulat kohore TCP përdoren në një algoritëm të njohur si Mbrojtja kundër numrave të sekuencës së mbështjellë (PAWS). Ky algoritëm përdoret kur dritarja e pranimit kalon kufirin rrethues të numrit të sekuencës. Kur një paketë ritransmetohet dhe lind dyshimi nëse numri rendor i saj i përket ritransmetimit të fundit apo një të mëparshmi, vula kohore përdoret për të vendosur se cila prej tyre është më e freskët. Gjithashtu, algoritmi i zbulimit Eifel përdor vulat kohore TCP për të përcaktuar nëse ritransmetimet ndodhin për shkak të humbjes së paketave apo thjesht për shkak të vonesave.. {{Sfn|RFC 3522}} Vulat kohore TCP janë të aktivizuara si parazgjedhje në Linux, ndërsa janë të çaktivizuara si parazgjedhje në Windows Server 2008, 2012 dhe 2016<ref>{{Cite web |last=Wang |first=Eve |title=TCP timestamp is disabled |url=https://social.technet.microsoft.com/Forums/office/en-US/6b1e4653-320f-4dbf-8b1a-64d27d8464fc/tcp-timestamp-is-disabled |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20181215225201/https://social.technet.microsoft.com/Forums/office/en-US/6b1e4653-320f-4dbf-8b1a-64d27d8464fc/tcp-timestamp-is-disabled |archive-date=2018-12-15 |access-date=2018-12-15 |website=Technet – Windows Server 2012 Essentials |publisher=Microsoft}}</ref> Statistikat e fundit tregojnë se niveli i përdorimit të vulës kohore TCP ka qëndruar rreth 40%, pasi mbështetja për këtë veçori është ndërprerë nga Windows Server që nga Windows Server 2008.. <ref name="2017stats">{{Cite web |last=David Murray |last2=Terry Koziniec |last3=Sebastian Zander |last4=Michael Dixon |last5=Polychronis Koutsakis |date=2017 |title=An Analysis of Changing Enterprise Network Traffic Characteristics |url=http://profiles.murdoch.edu.au/myprofile/david-murray/files/2012/06/An_Analysis_of_Changing_Enterprise_Network_Traffic_Characteristics-22.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171003124654/http://profiles.murdoch.edu.au/myprofile/david-murray/files/2012/06/An_Analysis_of_Changing_Enterprise_Network_Traffic_Characteristics-22.pdf |archive-date=3 October 2017 |access-date=3 October 2017 |publisher=The 23rd Asia-Pacific Conference on Communications (APCC 2017)}}</ref> === Të dhëna jashtë brezit === Është e mundur që të ndërpritet transmetimi në radhë përpara se të përfundojë ai, në vend që të pritet përfundimi i tij. Kjo bëhet duke specifikuar të dhënat si urgjente, duke i shënuar ato si të dhëna jashtë brezit (OOB). Kjo tregon programit marrës që t’i përpunojë menjëherë. Kur përpunimi përfundon, TCP njofton aplikacionin dhe rifillon transmetimin e të dhënave në rrjedhën normale. Një shembull është përdorimi i TCP-së për një seancë hyrjeje në distancë, ku përdoruesi mund të dërgojë një komandë tastiere që ndërpret ose ndalon programin që po ekzekutohet në distancë, pa pritur që programi të përfundojë transferimin aktual. <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}</ref> Treguesi urgjent ndryshon vetëm mënyrën e përpunimit në hostin e largët dhe nuk përshpejton asnjë përpunim brenda rrjetit. Aftësia zbatohet në mënyra të ndryshme ose dobët në sisteme të ndryshme, ose mund të mos mbështetet fare. Kur është në dispozicion, rekomandohet të supozohet se vetëm një bajt i vetëm i të dhënave jashtë brezit (OOB) trajtohet në mënyrë të besueshme. <ref>{{Cite web |last=Gont |first=Fernando |date=November 2008 |title=On the implementation of TCP urgent data |url=http://www.gont.com.ar/talks/IETF73/ietf73-tcpm-urgent-data.ppt |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190516181338/https://www.gont.com.ar/talks/IETF73/ietf73-tcpm-urgent-data.ppt |archive-date=2019-05-16 |access-date=2009-01-04 |publisher=73rd IETF meeting}}</ref> <ref>{{Cite book |last=Peterson |first=Larry |url=https://archive.org/details/computernetworks00pete_974 |title=Computer Networks |publisher=Morgan Kaufmann |year=2003 |isbn=978-1-55860-832-0 |page=[https://archive.org/details/computernetworks00pete_974/page/n419 401] |url-access=limited}}</ref> Meqenëse kjo veçori nuk përdoret shpesh, nuk është testuar mirë në disa platforma dhe është shoqëruar me dobësi, për shembull WinNuke . === Dërgimi i detyruar i të dhënave === Normalisht, TCP pret për 200&nbsp;ms për një paketë të plotë të të dhënave për t'u dërguar ( Algoritmi i Nagle përpiqet të grupojë mesazhe të vogla në një paketë të vetme). Kjo pritje krijon vonesa të vogla, por potencialisht serioze, nëse përsëritet vazhdimisht gjatë një transferimi skedarësh. Për shembull, një bllok tipik dërgimi është 4 KB, ndërsa MSS (Maksimum Segment Size) tipik është 1460 bajtë, kështu që në një lidhje Ethernet 10 Mbit/s dërgohen dy paketa, secila me kohë rreth 1.2 ms, të ndjekura nga një paketë e tretë që mbart 1176 bajtë të mbetura, e cila ndalet për rreth 197 ms, sepse TCP po pret mbushjen e buffer-it. Në rastin e telnet-it, çdo shtypje tastiere nga përdoruesi jehonohet nga serveri para se përdoruesi ta shohë në ekran. Një vonesë e tillë do të ishte shumë shqetësuese. Vendosja e opsionit [[Socket|të soketit]] <code>TCP_NODELAY</code> mbivendos vlerën e parazgjedhur 200&nbsp;vonesë dërgimi ms. Programet e aplikacioneve përdorin këtë opsion socket për të detyruar dërgimin e të dhënave menjëherë pas shkrimit të një karakteri ose një rreshti karakteresh {{Harvard citation text|RFC 793}} e përcakton bitin push pershembull si "një mesazh për grumbullin TCP marrës për të dërguar këto të dhëna menjëherë deri te aplikacioni marrës". <ref name="comer">{{Cite book |last=Comer |first=Douglas E. |title=Internetworking with TCP/IP: Principles, Protocols, and Architecture |publisher=Prentice Hall |year=2006 |isbn=978-0-13-187671-2 |edition=5th |volume=1 |author-link=Douglas Comer}}</ref> Nuk ka asnjë mënyrë për ta treguar ose kontrolluar atë në hapësirën e përdoruesit duke përdorur socket-et Berkeley ; kontrollohet vetëm nga pirgu i protokolleve . <ref name="Stevens2006">{{Cite book |last=Richard W. Stevens |url=https://archive.org/details/tcpipillustrated00stev |title=TCP/IP Illustrated. Vol. 1, The protocols |date=November 2011 |publisher=Addison-Wesley |isbn=978-0-201-63346-7 |pages=Chapter 20 |url-access=registration}}</ref> == Dobësitë == TCP mund të sulmohet në mënyra të ndryshme. Rezultatet e një vlerësimi të plotë të sigurisë së TCP-së, së bashku me zbutjet e mundshme për problemet e identifikuara, u botuan në vitin 2009, <ref>{{Cite web |title=Security Assessment of the Transmission Control Protocol (TCP) |url=http://www.cpni.gov.uk/Docs/tn-03-09-security-assessment-TCP.pdf |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20090306052826/http://www.cpni.gov.uk/Docs/tn-03-09-security-assessment-TCP.pdf |archive-date=March 6, 2009 |access-date=2010-12-23}}</ref> dhe u ndoqën brenda IETF-së deri në vitin 2012. Dobësitë e dukshme përfshijnë mohimin e shërbimit, rrëmbimin e lidhjes, veton TCP dhe sulmin e rivendosjes së TCP . === Mohimi i shërbimit === Duke përdorur një adresë IP të falsifikuar dhe duke dërguar në mënyrë të përsëritur paketa SYN të mbledhura qëllimisht, të ndjekura nga shumë paketa ACK, sulmuesit mund të bëjnë që serveri të marre sasi të mëdha burimesh duke mbajtur gjurmët e lidhjeve të rreme. Kjo njihet si një sulm përmbytjeje SYN . Zgjidhjet e propozuara për këtë problem përfshijnë cookie-t SYN dhe enigmat kriptografike, megjithëse cookie-t SYN vijnë me grupin e tyre të dobësive. <ref>{{Cite web |last=Jakob Lell |date=13 August 2013 |title=Quick Blind TCP Connection Spoofing with SYN Cookies |url=http://www.jakoblell.com/blog/2013/08/13/quick-blind-tcp-connection-spoofing-with-syn-cookies/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140222101226/http://www.jakoblell.com/blog/2013/08/13/quick-blind-tcp-connection-spoofing-with-syn-cookies/ |archive-date=2014-02-22 |access-date=2014-02-05}}</ref> Sockstress është një sulm i ngjashëm, i cili mund të zbutet me menaxhimin e burimeve të sistemit. <ref>{{Cite web |title=Some insights about the recent TCP DoS (Denial of Service) vulnerabilities |url=http://www.gont.com.ar/talks/hacklu2009/fgont-hacklu2009-tcp-security.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130618235445/http://www.gont.com.ar/talks/hacklu2009/fgont-hacklu2009-tcp-security.pdf |archive-date=2013-06-18 |access-date=2010-12-23}}</ref> Një sulm i avancuar DoS që përfshinte shfrytëzimin e ''kohëmatësit të vazhdueshëm'' TCP u analizua në Phrack Nr. 66. <ref>{{Cite web |title=Exploiting TCP and the Persist Timer Infiniteness |url=http://phrack.org/issues.html?issue=66&id=9#article |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20100122131412/http://www.phrack.org/issues.html?issue=66&id=9#article |archive-date=2010-01-22 |access-date=2010-01-22}}</ref> Përmbytjet PUSH dhe ACK janë variante të tjera. <ref>{{Cite web |title=PUSH and ACK Flood |url=https://f5.com/glossary/push-and-ack-flood |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170928005428/https://f5.com/glossary/push-and-ack-flood |archive-date=2017-09-28 |access-date=2017-09-27 |website=f5.com}}</ref> === Rrëmbimi i lidhjes === Një sulmues që arrin të përgjojë një seancë TCP dhe të ridrejtojë paketat mund të rrëmbejë lidhjen TCP. Për ta realizuar këtë, sulmuesi mëson numrin rendor nga komunikimi në vazhdim dhe krijon një segment të falsifikuar që duket si segment i vlefshëm në rrjedhën e të dhënave. Një rrëmbim i thjeshtë mund të shkaktojë pranimin e gabuar të një pakete në njërën prej palëve. Kur hosti marrës pranon segmentin e rremë, sinkronizimi ndërmjet dy palëve humbet.<ref>{{Cite web |last=Laurent Joncheray |date=1995 |title=Simple Active Attack Against TCP |url=https://www.usenix.org/legacy/publications/library/proceedings/security95/full_papers/joncheray.pdf |access-date=2023-06-04}}</ref> Rrëmbimi mund të kombinohet me mashtrim ARP ose sulme të tjera të rrugëzimit që i lejojnë një sulmuesi të marrë kontroll të përhershëm të lidhjes TCP. Imitimi i një adrese IP të ndryshme nuk ishte i vështirë para {{Harvard citation text|RFC 1948}} kur ''numri fillestar i sekuencës'' ishte lehtësisht i hamendësueshëm. Implementimet e mëparshme lejonin që një sulmues të dërgonte një seri paketash që marrësi do të besonte se vinin nga një adresë IP tjetër, pa pasur nevojë të ndërpriste komunikimin përmes sulmeve ARP ose rrugëzimi. Mjafton që hosti legjitim i adresës IP të imituar të jetë jashtë funksionit, ose të dëmtohet duke përdorur [[Sulmet DoS|sulme mohimi të shërbimit]] . Kjo është arsyeja pse numri fillestar i renditjes tani zgjidhet rastësisht. === Vetoja e TCP-së === Një sulmues që mund të përgjojë komunikimin dhe të parashikojë madhësinë e paketës tjetër që do të dërgohet, mund të bëjë që marrësi të pranojë një ngarkesë keqdashëse pa ndërprerë lidhjen ekzistuese. Sulmuesi injekton një paketë keqdashëse me numrin rendor dhe madhësinë e ngarkesës së paketës së ardhshme të pritur. Kur paketa legjitime më pas pranohet, ajo ka të njëjtin numër rendor dhe gjatësi si një paketë që tashmë është marrë, prandaj hiqet në heshtje si një paketë e kopjuar — kështu, paketa legjitime bllokohet nga ajo keqdashëse. Ndryshe nga rrëmbimi i lidhjes, lidhja nuk desinkronizohet kurrë dhe komunikimi vazhdon normalisht pasi pranohet ngarkesa keqdashëse. Mbrojtja e TCP-së i jep sulmuesit më pak kontroll mbi komunikimin, por e bën këtë sulm veçanërisht të vështirë për t’u zbuluar. E vetmja shenjë për marrësin që diçka nuk shkon është pranimi i një pakete të dyfishtë, një dukuri normale në rrjetet IP. Dërguesi i paketës së dubluar nuk vëren asnjë shenjë të sulmit.. <ref>{{Cite book |last=John T. Hagen |title=2013 IEEE PES Innovative Smart Grid Technologies Conference (ISGT) |last2=Barry E. Mullins |year=2013 |isbn=978-1-4673-4896-6 |pages=1–6 |chapter=TCP veto: A novel network attack and its Application to SCADA protocols |doi=10.1109/ISGT.2013.6497785}}</ref> == Portat TCP == Një lidhje me protokolin TCP identifikohet nga një katërfish i përbërë nga adresa e burimit, porta e burimit, adresa e destinacionit dhe porta e destinacionit. {{Sfn|RFC 9293|loc=4. Glossary}} {{Sfn|RFC 8095|p=6}} Numrat e portave përdoren për të identifikuar shërbime të ndryshme dhe për të lejuar lidhje të shumëfishta midis hosteve. {{Sfn|RFC 9293|loc=2.2. Key TCP Concepts}} TCP përdor numra portash 16-bitësh, duke ofruar 65,536 vlera të mundshme për secilën prej portave burimore dhe destinacionore. {{Sfn|RFC 9293|loc=3.1. Header Format}} Varësia e identitetit të lidhjes nga adresat do të thotë që lidhjet TCP janë të lidhura me një shteg të vetëm rrjeti; TCP nuk mund të përdorë rrugë të tjera që kanë në dispozicion hostet me shumë shtëpi dhe lidhjet ndërpriten nëse adresa e një pike fundore ndryshon. {{Sfn|Paasch|Bonaventure|2014|p=51}} Numrat e porteve kategorizohen në tre kategori themelore: të njohura, të regjistruara dhe dinamike ose private. Portat e njohura caktohen nga Autoriteti i Numrave të Caktuar në Internet (IANA) dhe zakonisht përdoren nga proceset në nivel sistemi. Aplikacionet e njohura që funksionojnë si serverë dhe që dëgjojnë pasivisht për lidhje zakonisht përdorin këto porta. Disa shembuj përfshijnë: [[File Transfer Protocol|FTP]] (20 dhe 21), [[Secure Shell|SSH]] (22), [[Telnet|TELNET]] (23), [[Simple Mail Transfer Protocol|SMTP]] (25), [[Https|HTTP mbi SSL/TLS]] (443) dhe [[Protokolli i Transferimit të Teksteve të Lidhura|HTTP]] (80). Portat e regjistruara përdoren zakonisht nga aplikacionet e përdoruesve fundorë si porta burimore të përkohshme kur lidhen me serverë, por ato gjithashtu mund të përdoren për të identifikuar shërbime të emërtuara që janë regjistruar nga palë të treta. Portat dinamike ose private mund të përdoren edhe nga aplikacionet e përdoruesve fundorë. Megjithatë, këto porta zakonisht nuk kanë ndonjë kuptim të veçantë jashtë një lidhjeje specifike TCP. Përkthimi i Adresës së Rrjetit (NAT) zakonisht përdor numra dinamikë portash në anën publike për të drejtuar trafikun midis një rrjeti publik dhe një nënrrjeti privat, duke mundësuar që shumë adresa IP private (së bashku me portet përkatëse) të ndajnë një adresë të vetme publike == Zhvillimi == TCP si protokol eshte n kompleks. Megjithatë, ndërsa janë bërë dhe propozuar përmirësime të rëndësishme gjatë viteve, funksionimi i tij më themelor nuk ka ndryshuar ndjeshëm që nga specifikimi i tij i parë {{Harvard citation text|RFC 675}} në vitin 1974, dhe specifikimi v4 {{Harvard citation text|RFC 793}}, i botuar në shtator 1981. {{Harvard citation text|RFC 1122}}, i botuar në tetor 1989, sqaroi një numër kërkesash për zbatimin e protokollit TCP. Një listë me 8 specifikimet e kërkuara dhe mbi 20 përmirësime që inkurajohen fuqimisht është e disponueshme në {{Harvard citation text|RFC 7414}} . Midis kësaj liste është {{Harvard citation text|RFC 2581}}, TCP Congestion Control, një nga RFC-të më të rëndësishme të lidhura me TCP në vitet e fundit, i cili përshkruan algoritme të përditësuara që shmangin mbingarkesën e panevojshme. Në vitin 2001, u shkrua {{Harvard citation text|RFC 3168}} për të përshkruar Njoftimin Eksplicit të Kongjestionit (ECN), një mekanizëm sinjalizimi për shmangien e bllokimit. Algoritmi origjinal i shmangies së mbingarkesës së TCP njihej si ''TCP Tahoe'', por që atëherë janë propozuar shumë algoritme alternative (duke përfshirë TCP Reno, TCP Vegas, FAST TCP, TCP New Reno dhe TCP Hybla ). TCP me shumë shtigje (MPTCP) {{Sfn|RFC 6182}} {{Sfn|RFC 6824}} është një përpjekje e vazhdueshme brenda IETF që synon të lejojë një lidhje TCP të përdorë shtigje të shumëfishta për të maksimizuar përdorimin e burimeve dhe për të rritur redundancën. Redundanca e ofruar nga Multipath TCP në kontekstin e rrjeteve pa tel mundëson përdorimin e njëkohshëm të rrjeteve të ndryshme, duke rritur rendimentin dhe përmirësuar aftësitë e kalimit (handover). Multipath TCP ofron gjithashtu përfitime të ndjeshme të performancës në mjediset e qendrave të të dhënave. <ref>{{Cite journal |last=Raiciu |last2=Barre |last3=Pluntke |last4=Greenhalgh |last5=Wischik |last6=Handley |year=2011 |title=Improving datacenter performance and robustness with multipath TCP |url=http://inl.info.ucl.ac.be/publications/improving-datacenter-performance-and-robustness-multipath-tcp |url-status=dead |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=41 |issue=4 |pages=266 |citeseerx=10.1.1.306.3863 |doi=10.1145/2043164.2018467 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200404105843/https://inl.info.ucl.ac.be/publications/improving-datacenter-performance-and-robustness-multipath-tcp |archive-date=2020-04-04 |access-date=2011-06-29}}</ref> Implementimi referues <ref>{{Cite web |title=MultiPath TCP – Linux Kernel implementation |url=http://www.multipath-tcp.org/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130327041817/http://www.multipath-tcp.org/ |archive-date=2013-03-27 |access-date=2013-03-24}}</ref> i Multipath TCP u zhvillua në kernelin Linux. <ref>{{Cite journal |last=Raiciu |last2=Paasch |last3=Barre |last4=Ford |last5=Honda |last6=Duchene |last7=Bonaventure |last8=Handley |year=2012 |title=How Hard Can It Be? Designing and Implementing a Deployable Multipath TCP |url=https://www.usenix.org/conference/nsdi12/how-hard-can-it-be-designing-and-implementing-deployable-multipath-tcp |url-status=live |journal=Usenix NSDI |pages=399–412 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130603045638/https://www.usenix.org/conference/nsdi12/how-hard-can-it-be-designing-and-implementing-deployable-multipath-tcp |archive-date=2013-06-03 |access-date=2013-03-24}}</ref> Multipath TCP përdoret për të mbështetur aplikacionin e njohjes së zërit Siri në iPhone, iPad dhe Mac. <ref>{{Cite journal |last=Bonaventure |last2=Seo |year=2016 |title=Multipath TCP Deployments |url=https://www.ietfjournal.org/multipath-tcp-deployments/ |url-status=live |journal=IETF Journal |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223070325/https://www.ietfjournal.org/multipath-tcp-deployments/ |archive-date=2020-02-23 |access-date=2017-01-03}}</ref> tcpcrypt është një zgjerim i propozuar në korrik 2010 për të ofruar enkriptim në nivel transporti direkt në vetë TCP-në. Është projektuar të funksionojë në mënyrë transparente dhe nuk kërkon ndonjë konfigurim. Ndryshe nga [[Siguria e Shtresës së Transportit|TLS]] (SSL), vetë tcpcrypt nuk ofron autentifikim, por ofron primitivë të thjeshtë që mund të përdoren nga aplikacionet për të realizuar autentifikimin. RFC-ja për tcpcrypt u publikua nga IETF në maj të vitit 2019. TCP Fast Open është një zgjidhje për të pershpejtuar hapjen e lidhjeve TCP të njëpasnjëshme midis dy pikave fundore. Funksionon kryesore duke anashkaluar shtrëngimin e dorës në tre drejtime duke përdorur një ''cookie'' kriptografike. Është i ngjashëm me një propozim të mëparshëm të quajtur T/TCP, i cili nuk u miratua gjerësisht për shkak të problemeve të sigurisë. <ref name="lwn">{{Cite news |last=Michael Kerrisk |date=2012-08-01 |title=TCP Fast Open: expediting web services |publisher=[[LWN.net]] |url=https://lwn.net/Articles/508865/ |url-status=live |access-date=2014-07-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140803234830/http://lwn.net/Articles/508865/ |archive-date=2014-08-03}}</ref> TCP Fast Open u publikua si {{Harvard citation text|RFC 7413}} në vitin 2014. {{Sfn|RFC 7413}} Ai eshte i propozuar në maj 2013, [[Proportional Rate Reduction|Reduktimi Proporcional i Shkallës]] (PRR) është një zgjerim TCP i zhvilluar nga inxhinierët e Google. PRR siguron që madhësia e dritares TCP pas rikuperimit të jetë sa më afër pragut të nisjes së ngadaltë të jetë e mundur. {{Sfn|RFC 6937}} Algoritmi është projektuar për të përmirësuar shpejtësinë e rikuperimit dhe është algoritmi i parazgjedhur i kontrollit të mbingarkesës në bërthamat Linux 3.2+. <ref>{{Cite book |last=Grigorik |first=Ilya |title=High-performance browser networking |date=2013 |publisher=O'Reilly |isbn=978-1449344764 |edition=1. |location=Beijing}}</ref> === Propozime të vjetruara === Transaksionet e Cookie-ve TCP (TCPCT) janë një zgjidhje e propozuar në dhjetor 2009 {{Sfn|RFC 6013}} për të siguruar serverat kundër sulmeve të mohimit të shërbimit. Ndryshe nga cookie-t SYN, TCPCT nuk bie ndesh me zgjerime të tjera TCP, siç është shkallëzimi i dritares . TCPCT u krijua për shkak të nevojave të DNSSEC, ku serverët duhet të trajtojnë një numër të madh lidhjesh TCP jetëshkurtra. Në vitin 2016, TCPCT u anulua në favor të TCP Fast Open. Statusi i RFC-së origjinale u ndryshua në ''historik'' . {{Sfn|RFC 7805}} == Implementimet e harduerit == Një mënyrë për të kapërcyer kërkesat e fuqisë përpunuese të protokolit TCP është ndërtimi i implementimeve harduerike të tij, të njohura gjerësisht si motorë shkarkimi TCP (TOE). Problemi kryesor i TOE-ve është se ato janë të vështira për t'u integruar në sistemet kompjuterike, duke kërkuar ndryshime të gjera në sistemin operativ të kompjuterit ose pajisjes kompjuterike. == Imazhi i telit dhe osifikimi == Të dhënat me tela të TCP ofrojnë mundësi të konsiderueshme për mbledhjen dhe modifikimin e informacionit për vëzhguesit në rrugë, pasi meta të dhënat e protokollit transmetohen në tekst të qartë . {{Sfn|RFC 8546|p=6}} {{Sfn|RFC 8558|p=3}} Ndërsa kjo transparencë është e dobishme për operatorët e rrjetit {{Sfn|RFC 9065|loc=2. Current Uses of Transport Headers within the Network}} dhe studiuesit, {{Sfn|RFC 9065|loc=3. Research, Development, and Deployment}} informacioni i mbledhur nga meta të dhënat e protokollit mund të zvogëlojë privatësinë e përdoruesit fundor. {{Sfn|RFC 8558|p=8}} Kjo dukshmëri dhe lakueshmëri e meta të dhënave ka bërë që TCP të jetë i vështirë për t'u zgjeruar &#x2014; një rast i osifikimit të protokollit &#x2014; pasi çdo nyje e ndërmjetme (një ' kuti e mesme ') mund të marrë vendime bazuar në ato meta të dhëna ose edhe t'i modifikojë ato, {{Sfn|RFC 9170|loc=2.3. Multi-party Interactions and Middleboxes}} {{Sfn|RFC 9170|loc=A.5. TCP}} duke thyer parimin nga fillimi në fund . {{Sfn|Papastergiou|Fairhurst|Ros|Brunstrom|2017|p=620}} Një studim zbuloi se një e treta e shtigjeve në internet hasin të paktën një ndërmjetës që modifikon metat të dhënat e TCP-së, ndërsa 6.5% e shtigjeve preken nga efekte të dëmshme apo shteruese të shkaktuara nga ndërmjetësit. {{Sfn|Edeline|Donnet|2019|p=175-176}} Shmangia e rreziqeve të zhvillimit nga ndërmjetësit vendosi kufizime të konsiderueshme në projektimin e MPTCP, {{Sfn|Raiciu|Paasch|Barre|Ford|2012|p=1}} {{Sfn|Hesmans|Duchene|Paasch|Detal|2013|p=1}} dhe vështirësitë e shkaktuara nga ndërmjetësit kanë penguar vendosjen e TCP te shpjet në [[Shfletuesi i internetit|shfletuesit e internetit]] . {{Sfn|Rybczyńska|2020}} Një burim tjetër i osifikimit është vështirësia e modifikimit të funksioneve TCP në pikat fundore, zakonisht në bërthamën e sistemit operativ {{Sfn|Papastergiou|Fairhurst|Ros|Brunstrom|2017|p=621}} ose në harduer me një motor shkarkimi TCP . {{Sfn|Corbet|2015}} == Performanca == Meqenëse TCP u ofron aplikacioneve abstraksionin e një rrjedhe bajtesh të besueshme, ai mund të vuajë nga bllokimi i kokës së linjës: nëse paketat rirregullohen ose humbasin dhe duhet të ritransmetohen (dhe për pasojë rirregullohen), të dhënat nga pjesët e mëvonshme të rrjedhës mund të mbërrijnë përpara pjesëve të mëparshme në rend sekuencial. Megjithatë, këto të dhëna zakonisht nuk mund të përdoren derisa të jenë pranuar edhe të dhënat paraprake, duke shkaktuar [[Vonesa e rrjetit|vonesë në rrjet]] . Nëse shumë mesazhe të pavarura të nivelit më të lartë enkapsulohen dhe multipleksohen në një lidhje të vetme TCP, atëherë bllokimi i kokës së linjës mund të shkaktojë përpunimin e një mesazhi të marrë plotësisht që është dërguar më vonë për të pritur dorëzimin e një mesazhi që është dërguar më parë. {{Sfn|Briscoe|Brunstrom|Petlund|Hayes|2016|pp=29–30}} [[Shfletuesi i internetit|Shfletuesit e uebit]] përpiqen të zbusin bllokimin e kokës së linjës duke hapur lidhje të shumta paralele. Kjo sjell koston e vendosjes së lidhjes në mënyrë të përsëritur, si dhe shumëfishimin e burimeve të nevojshme për të ndjekur këto lidhje në pikat fundore. {{Sfn|Marx|2020|loc=HOL blocking in HTTP/1.1}} Lidhjet paralele gjithashtu kanë kontroll të mbingarkesës që vepron në mënyrë të pavarur nga njëra-tjetra, në vend që të jenë në gjendje të bashkojnë informacionin së bashku dhe t'i përgjigjen më shpejt kushteve të vëzhguara të rrjetit; {{Sfn|Marx|2020|loc=Bonus: Transport Congestion Control}} Modelet agresive fillestare të dërgimit të TCP mund të shkaktojnë mbingarkesë nëse hapen lidhje të shumta paralele; dhe modeli i drejtësisë për lidhje çon në një monopolizim të burimeve nga aplikacionet që ndjekin këtë qasje. {{Sfn|IETF HTTP Working Group|loc=Why just one TCP connection?}} Vendosja e lidhjes është një kontribues i madh në vonesën siç përjetohet nga përdoruesit e internetit. {{Sfn|Corbet|2018}} {{Sfn|RFC 7413|p=3}} Shtrëngimi i dorës trepalësh i TCP-së prezanton një RTT të latencës gjatë vendosjes së lidhjes përpara se të dhënat të mund të dërgohen. {{Sfn|RFC 7413|p=3}} Për rrjedhat e shkurtra, këto vonesa janë shumë të rëndësishme. {{Sfn|Sy|Mueller|Burkert|Federrath|2020|p=271}} [[Siguria e Shtresës së Transportit]] (TLS) kërkon një shtrëngim duarsh më vete për shkëmbimin e çelësave gjatë vendosjes së lidhjes. Për shkak të dizajnit të shtresuar, shtrëngimi i duarve TCP dhe shtrëngimi i duarve TLS vazhdojnë në seri; shtrëngimi i duarve TLS nuk mund të fillojë derisa shtrëngimi i duarve TCP të ketë përfunduar. {{Sfn|Chen|Jero|Jagielski|Boldyreva|2021|p=8-9}} Dy RTT janë të nevojshme për krijimin e lidhjes me [[Siguria e Shtresës së Transportit|TLS 1.2]] mbi TCP. {{Sfn|Ghedini|2018}} [[Siguria e Shtresës së Transportit|TLS 1.3]] lejon rifillimin e lidhjes zero RTT në disa rrethana, por, kur vendoset mbi TCP, një RTT është ende i nevojshëm për lidhjen TCP handshake, dhe kjo nuk mund të ndihmojë lidhjen fillestare; lidhjet zero RTT gjithashtu paraqesin sfida kriptografike, pasi shkëmbimi efikas, i sigurt për riprodhim dhe i sigurt për përpara i çelësave jo-interaktiv është një temë e hapur kërkimore. {{Sfn|Chen|Jero|Jagielski|Boldyreva|2021|p=3-4}} Me TCP Fast Open, të dhënat mund të përfshihen që në paketat fillestare të komunikimit (SYN dhe SYN-ACK), gjë që redukton vonesën duke shmangur një RTT gjatë fazës së krijimit të lidhjes. {{Sfn|RFC 7413|p=1}} Megjithatë, TCP Fast Open ka qenë e vështirë për t'u vendosur për shkak të osifikimit të protokollit; {{As of|2020}} , asnjë [[Shfletuesi i internetit|shfletues interneti]] nuk e përdori atë si parazgjedhje. {{Sfn|Rybczyńska|2020}} Prodhueshmëria e TCP-së ndikohet nga riorganizimi i paketave. Paketat e riorganizuara mund të shkaktojnë dërgimin e konfirmimeve të dyfishta, të cilat, nëse tejkalojnë një prag të caktuar, mund të çojnë në ritransmetim të rremë dhe në aktivizimin e mekanizmave të kontrollit të mbingarkesës. Sjellja e transmetimit mund të jetë gjithashtu e karakterizuar nga shpërthime të trafikut, pasi diapazonet e mëdha të të dhënave pranohen menjëherë kur arrin një paketë e riorganizuar në fillim të diapazonit, një situatë që ngjason me ndikimin e bllokimit të kokës së linjës në aplikacione. {{Sfn|Blanton|Allman|2002|p=1-2}} {{Harvard citation text|Blanton|Allman|2002}} zbuluan se rendimenti ishte në përpjesëtim të zhdrejtë me sasinë e riporositjes, deri në një prag ku çdo riporositje shkakton ritransmetim të rremë. {{Sfn|Blanton|Allman|2002|p=4-5}} Zbutja e riorganizimit varet nga aftësia e dërguesit për të përcaktuar se ka dërguar një ritransmetim të rremë, dhe për këtë arsye nga zgjidhja e paqartësisë së ritransmetimit. {{Sfn|Blanton|Allman|2002|p=3-4}} Zvogëlimi i ritransmetimeve të rreme të shkaktuara nga riorganizimi mund të ngadalësojë rikuperimin nga humbja e vërtetë. {{Sfn|Blanton|Allman|2002|p=6-8}} Njohja selektive mund të ofrojë përfitim të konsiderueshëm për rendimentin; {{Harvard citation text|Bruyeron|Hemon|Zhang|1998}} matën fitime deri në 45%. {{Sfn|Bruyeron|Hemon|Zhang|1998|p=67}} Një faktor i rëndësishëm në përmirësim është se njohja selektive mund të shmangë më shpesh fillimin e ngadaltë pas një humbjeje dhe për këtë arsye mund të përdorë më mirë bandwidth-in e disponueshëm. {{Sfn|Bruyeron|Hemon|Zhang|1998|p=72}} Megjithatë, TCP mund të pranojë në mënyrë selektive vetëm deri në tre blloqe numrash sekuencialë në të njëjtën kohë. Kjo kufizon shkallën e ritransmetimit dhe mund të ndikojë në mënyrën e rikuperimit të humbjeve, duke shkaktuar edhe ritransmetime të panevojshme, sidomos në mjedise me humbje të larta.. {{Sfn|Bhat|Rizk|Zink|2017|p=14}} {{Sfn|RFC 9002|loc=4.5. More ACK Ranges}} TCP u projektua fillimisht për rrjetet me tela ku humbja e paketave konsiderohet si rezultat i [[Mbingarkimi i rrjetit|mbingarkesës së rrjetit]] dhe madhësia e dritares së mbingarkesës zvogëlohet ndjeshëm si një masë paraprake. Megjithatë, lidhjet pa tel dihet se përjetojnë humbje sporadike dhe zakonisht të përkohshme për shkak të zbehjes, hijezimit, ndërprerjes së transmetimit, ndërhyrjes dhe efekteve të tjera radio, të cilat nuk janë rreptësisht mbingarkesë. Pas uljes (së gabuar) të madhësisë së dritares së mbingarkesës, për shkak të humbjes së paketave pa tel, mund të ketë fazë të shmangies së mbingarkesës me një rënie konservative të madhësisë së dritares. Kjo bën që lidhja radio të mos përdoret sa duhet. Janë kryer kërkime të gjera për të luftuar këto efekte të dëmshme. Zgjidhjet e sugjeruara mund të kategorizohen si zgjidhje nga fillimi në fund, të cilat kërkojnë modifikime në klient ose server, <ref name="Microsoft Academic Research">{{Cite web |title=TCP performance over CDMA2000 RLP |url=http://academic.research.microsoft.com/Paper/3352358.aspx |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110503193100/http://academic.research.microsoft.com/Paper/3352358.aspx |archive-date=2011-05-03 |access-date=2010-08-30}}</ref> zgjidhje të shtresës së lidhjes, siç është Protokolli i Lidhjes Radio në rrjetet celulare, ose zgjidhje të bazuara në proxy të cilat kërkojnë disa ndryshime në rrjet pa modifikuar nyjet fundore. <ref name="Microsoft Academic Research" /> <ref name="IEEE Computer Society">{{Cite book |last=Muhammad Adeel |title=Fourth International Conference on Information Technology (ITNG'07) |last2=Ahmad Ali Iqbal |year=2007 |isbn=978-0-7695-2776-5 |pages=31–35 |chapter=TCP Congestion Window Optimization for CDMA2000 Packet Data Networks |doi=10.1109/ITNG.2007.190}}</ref> Një numër algoritmash alternative të kontrollit të mbingarkesës, të tilla si Vegas, Westwood, Veno dhe Santa Cruz, janë propozuar për të ndihmuar në zgjidhjen e problemit të rrjetit pa tel. <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[wikipedia:Citim i duhur|<span title="This claim needs references to reliable sources. (February 2015)">nevojitet citim</span>]]'' &#x5D;</sup> == Përshpejtimi == Ideja e një përshpejtuesi TCP është që të ndërpresë lidhjet TCP brenda procesorit të rrjetit dhe më pas të transmetojë të dhënat përmes një lidhjeje të dytë drejt sistemit fundor. Paketat e të dhënave që vijnë nga dërguesi ruhen në një tampon në nyjen përshpejtuese, e cila është përgjegjëse për ritransmetimet lokale në rast humbjeje paketash. Kështu, në rast të humbjeve, cikli i reagimit midis dërguesit dhe marrësit zvogëlohet në atë midis nyjes së përshpejtimit dhe marrësit, duke garantuar një dërgesë më të shpejtë të të dhënave te marrësi. <ref>{{Cite web |title=TCP Acceleration |url=https://www.frame.ie/use-cases/understanding-tcp-and-the-need-for-tcp-acceleration/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20240422182258/https://www.frame.ie/use-cases/understanding-tcp-and-the-need-for-tcp-acceleration/ |archive-date=2024-04-22 |access-date=2024-04-18}}</ref> Duke qenë se TCP është një protokoll adaptiv i shpejtësisë, shpejtësia me të cilën dërguesi injekton paketat në rrjet varet drejtpërdrejt nga kushtet e ngarkesës në rrjet dhe nga kapaciteti i përpunimit të marrësit. Kushtet në rrjet vlerësohen nga dërguesi në bazë të konfirmimeve që ai pranon. Qendrat e përshpejtimit ndajnë rrugën e kthimit midis dërguesit dhe marrësit, duke siguruar kështu një kohë më të shkurtër të udhëtimit të kthimit (RTT) për paketat. Një RTT më i shkurtër është i dobishëm pasi mundëson një reagim më të shpejtë ndaj ndryshimeve në rrjet dhe një përshtatje më efektive të dërguesit për t'u përballur me këto ndryshime. Disavantazhet e metodës përfshijnë faktin se seanca TCP duhet të kalojë përmes përshpejtuesit; kjo do të thotë se nëse rrugëzimi ndryshon dhe përshpejtuesi nuk është më në shteg, lidhja do të ndërpritet. Gjithashtu, kjo metodë shkatërron vetinë end-to-end të mekanizmit TCP ACK, pasi kur dërguesi pranon ACK-un, paketa është ruajtur vetëm në përshpejtues dhe nuk është dorëzuar drejtpërdrejt te marrësi. == Debugimi == == Alternativat == Për shumë aplikacione, TCP nuk është i përshtatshëm, pasi aplikacioni zakonisht nuk mund të përpunojë paketat që mbërrijnë pas një pakete të humbur deri sa të marrë kopjen e ritransmetuar të asaj pakete. Kjo shkakton probleme për aplikacionet në kohë reale, të tilla si mediat streaming, lojërat shumëlojtarësh në kohë reale dhe [[Zëri përmes IP|zëri mbi IP]] (VoIP), ku në përgjithësi është më e dobishme të merren shumica e të dhënave në kohën e duhur sesa të renditen të gjitha të dhënat në rregull. Për arsye historike dhe të performancës se rrjeteve, shumica e rrjeteve të zonave të ruajtjes (SAN) përdorin Protokollin e Kanalit me Fibra (FCP) mbi lidhjet e Kanalit me Fibra . Për sistemet e ngulitura, nisjen në rrjet dhe serverat që shërbejnë kërkesa të thjeshta nga një numër i madh klientësh (p.sh. serverat [[Sistemi i Emrave të Domenëve|DNS]] ), kompleksiteti i TCP mund të jetë problem. Truke të tilla si transmetimi i të dhënave midis dy hosteve që janë të dy pas NAT (duke përdorur STUN ose sisteme të ngjashme) janë shumë më të thjeshta pa një protokoll relativisht kompleks si TCP në mes. Në përgjithësi, aty ku protokoli TCP nuk është i përshtatshëm, përdoret [[Protokolli i Paketave të Përdoruesit|Protokolli i të Dhënave të Përdoruesit]] (UDP). Kjo siguron të njëjtin multipleksim të aplikacionit dhe shuma kontrolli që ofron TCP, por nuk trajton rrjedha ose ritransmetim, duke i dhënë zhvilluesit të aplikacionit mundësinë për t'i koduar ato në një mënyrë të përshtatshme për situatën, ose për t'i zëvendësuar ato me metoda të tjera siç është korrigjimi i gabimit përpara ose fshehja e gabimeve . Protokolli i Transmetimit të Kontrollit të Rrjedhës (SCTP) është një protokoll tjetër që ofron shërbime të besueshme të orientuara drejt lidhjes, të ngjashme me TCP. Është më i ri dhe dukshëm më kompleks se TCP, dhe ende nuk është përhapur gjerësisht. Megjithatë, është projektuar posaçërisht për t'u përdorur në situata ku besueshmëria dhe konsideratat në kohë pothuajse reale janë të rëndësishme. Protokolli i Transportit Venturi (VTP) është një protokoll i patentuar pronësor që është dizajnuar për të zëvendësuar TCP në mënyrë transparente për të kapërcyer joefikasitetet e perceptuara që lidhen me transportin e të dhënave pa tel. Algoritmi i shmangies së mbingarkesës TCP funksionon shumë mirë për mjedise ad-hoc ku dërguesi i të dhënave nuk dihet paraprakisht. Nëse mjedisi është i parashikueshëm, një protokoll i bazuar në kohë, siç është Modaliteti i Transferimit Asinkron (ATM), mund të shmangë mbingarkesën e ritransmetimit të protokolit te TCP-së. Protokolli i Transferimit të të Dhënave (UDT) i bazuar në UDP ka efikasitet më të mirë se protokoli TCP në rrjetet që kanë vonesë të lartë të brezit të gjerë . <ref>Yunhong Gu, Xinwei Hong, and Robert L. Grossman. [http://udt.sourceforge.net/doc/gridnet-v8.pdf "An Analysis of AIMD Algorithm with Decreasing Increases"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305003043/http://udt.sourceforge.net/doc/gridnet-v8.pdf|date=2016-03-05}}. 2004.</ref> Protokolli i Transaksioneve Shumëqëllimëshe (MTP/IP) është një softuer i patentuar pronësor që është dizanjuar për të arritur në mënyrë adaptive rendiment të lartë dhe performancë të lartë transaksionesh në një gamë të gjerë kushtesh rrjeti, veçanërisht ato ku TCP perceptohet si joefikas. == Llogaritja e shumës së kontrollit == {{Listë shënimesh}} === Shuma e kontrollit TCP për IPv4 === Kur protokoli TCP funksionon mbi IPv4, metoda e përdorur për të llogaritur shumën e kontrollit përcaktohet si më poshtë: {{Sfn|RFC 9293}}<blockquote>''Fusha e kontrollit është komplementi 16-bitësh i njëshave të shumës së komplementit të njëshave të të gjitha fjalëve 16-bitëshe në kokë dhe tekst.'' ''Llogaritja e shumës së kontrollit duhet të sigurojë rreshtimin 16-bit të të dhënave që përmblidhen.'' ''Nëse një segment përmban një numër tek oktetesh të kokës dhe tekstit, rreshtimi mund të arrihet duke e mbushur oktetin e fundit me zero në të djathtë të tij për të formuar një fjalë 16-bitëshe për qëllime kontrolli.'' ''Padi nuk transmetohet si pjesë e segmentit.'' ''Gjatë llogaritjes së shumës së kontrollit, vetë fusha e shumës së kontrollit zëvendësohet me zero.''</blockquote>Me fjalë të tjera, pas mbushjes së duhur, të gjitha fjalët 16-bitëshe mblidhen duke përdorur aritmetikën e plotësuesit të njësheve . Shuma më pas plotësohet në mënyrë bitore dhe futet si fusha e kontrollit. Një pseudo-header që imiton header-in e paketës IPv4 të përdorur në llogaritjen e checksum është si më poshtë: * Cerf, Vint; Dalal, Yogen; Sunshine, Carl (Dhjetor 1974). ''Specifikimi i Programit të Kontrollit të Transmetimit në Internet, Versioni Dhjetor 1974''. <nowiki>RFC 675</nowiki>. doi:10.17487/RFC0675. * Postel, Jon (Shtator 1981). ''Protokolli i Internetit (IP)''. <nowiki>RFC 791</nowiki>. doi:10.17487/RFC0791. * Postel, Jon (Shtator 1981). ''Protokolli i Kontrollit të Transmetimit (TCP)''. <nowiki>RFC 793</nowiki>. doi:10.17487/RFC0793. * Braden, Robert (Red.) (Tetor 1989). ''Kërkesat për Hostet e Internetit – Shtresat e Komunikimit''. <nowiki>RFC 1122</nowiki>. doi:10.17487/RFC1122. * Jacobson, Van; Braden, Bob; Borman, Dave (Maj 1992). ''Zgjerimet TCP për Performancë të Lartë''. <nowiki>RFC 1323</nowiki>. doi:10.17487/RFC1323. * Bellovin, Steven M. (Maj 1996). ''Mbrojtja Kundër Sulmeve me Numër Sekuencial''. <nowiki>RFC 1948</nowiki>. doi:10.17487/RFC1948. * Mathis, Matt et al. (Tetor 1996). ''Opsionet për Konfirmim Selektiv të TCP-së (SACK)''. <nowiki>RFC 2018</nowiki>. doi:10.17487/RFC2018. * Allman, Mark et al. (Prill 1999). ''Kontrolli i Mbipopullimit në TCP''. <nowiki>RFC 2581</nowiki>. doi:10.17487/RFC2581. * Floyd, Sally et al. (Korrik 2000). ''Një Zgjerim i Opsionit të Konfirmimit Selektiv për TCP''. <nowiki>RFC 2883</nowiki>. doi:10.17487/RFC2883. * Ramakrishnan, K. K. et al. (Shtator 2001). ''Shtesa e Njoftimit të Qartë të Mbipopullimit (ECN) në IP''. <nowiki>RFC 3168</nowiki>. doi:10.17487/RFC3168. * Ludwig, Reiner; Meyer, Michael (Prill 2003). ''Algoritmi i Zbulimit Eifel për TCP''. <nowiki>RFC 3522</nowiki>. doi:10.17487/RFC3522. * Spring, Neil et al. (Qershor 2003). ''Sinjalizimi Robust i ECN-së me Nonce''. <nowiki>RFC 3540</nowiki>. doi:10.17487/RFC3540. * Allman, Mark et al. (Shtator 2009). ''Kontrolli i Mbipopullimit në TCP''. <nowiki>RFC 5681</nowiki>. doi:10.17487/RFC5681. * Simpson, William Allen (Janar 2011). ''Transaksionet TCP Cookie (TCPCT)''. <nowiki>RFC 6013</nowiki>. doi:10.17487/RFC6013. * Ford, Alan et al. (Mars 2011). ''Udhëzime Arkitekturore për Zhvillimin e Multipath TCP-së''. <nowiki>RFC 6182</nowiki>. doi:10.17487/RFC6182. * Paxson, Vern et al. (Qershor 2011). ''Llogaritja e Kohës së Riprovimit të TCP-së''. <nowiki>RFC 6298</nowiki>. doi:10.17487/RFC6298. * Ford, Alan et al. (Janar 2013). ''Zgjerimet TCP për Operacion Multipath me Adresa të Shumta''. <nowiki>RFC 6824</nowiki>. doi:10.17487/RFC6824. * Mathis, Matt et al. (Maj 2013). ''Reduktimi Proporcional i Shpejtësisë për TCP''. <nowiki>RFC 6937</nowiki>. doi:10.17487/RFC6937. * Borman, David et al. (Shtator 2014). ''Zgjerimet TCP për Performancë të Lartë''. <nowiki>RFC 7323</nowiki>. doi:10.17487/RFC7323. * Duke, Martin et al. (Shkurt 2015). ''Udhërrëfyes për Dokumentet e Specifikimit të TCP-së''. <nowiki>RFC 7414</nowiki>. doi:10.17487/RFC7414. * Cheng, Yuchung et al. (Dhjetor 2014). ''TCP Fast Open''. <nowiki>RFC 7413</nowiki>. doi:10.17487/RFC7413. * Zimmermann, Alexander et al. (Prill 2016). ''Lëvizja e Zgjerimeve të Vjetra TCP dhe Dokumenteve TCP në Status Historik ose Informativ''. <nowiki>RFC 7805</nowiki>. doi:10.17487/RFC7805. * Fairhurst, Gorry et al., red. (Mars 2017). ''Shërbimet e Protokolleve të Transportit të IETF dhe Mekanizmat e Kontrollit të Mbipopullimit''. <nowiki>RFC 8095</nowiki>. doi:10.17487/RFC8095. * Cheng, Yuchung et al., red. (Shkurt 2021). ''Algoritmi RACK-TLP për Zbulimin e Humbjeve në TCP''. <nowiki>RFC 8985</nowiki>. doi:10.17487/RFC8985. * Deering, Stephen E.; Hinden, Robert M. (Korrik 2017). ''Specifikimi i Protokollit të Internetit, Versioni 6 (IPv6)''. <nowiki>RFC 8200</nowiki>. doi:10.17487/RFC8200. * Trammell, Brian; Kuehlewind, Mirja (Prill 2019). ''Imazhi i Protokollit të Rrjetit në Ujërat e Kabllit (Wire Image)''. <nowiki>RFC 8546</nowiki>. doi:10.17487/RFC8546. * Hardie, Ted, red. (Prill 2019). ''Sinjalet e Shtigjeve të Protokollit të Transportit''. <nowiki>RFC 8558</nowiki>. doi:10.17487/RFC8558. * Iyengar, Jana; Swett, Ian, red. (Maj 2021). ''Zbulimi i Humbjeve dhe Kontrolli i Mbipopullimit në QUIC''. <nowiki>RFC 9002</nowiki>. doi:10.17487/RFC9002. * Fairhurst, Gorry; Perkins, Colin (Korrik 2021). ''Mendime mbi Konfidencialitetin e Kokës së Transportit, Operacionet e Rrjetit dhe Evoluimin e Protokolleve të Transportit në Internet''. <nowiki>RFC 9065</nowiki>. doi:10.17487/RFC9065. * Thomson, Martin; Pauly, Tommy (Dhjetor 2021). ''Qëndrueshmëria Afatgjatë e Mekanizmave të Zgjerimit të Protokolleve''. <nowiki>RFC 9170</nowiki>. doi:10.17487/RFC9170. * Eddy, Wesley M., red. (Gusht 2022). ''Protokolli i Kontrollit të Transmetimit (TCP)''. <nowiki>RFC 9293</nowiki>. doi:10.17487/RFC9293. {{Reflist}} Shuma e kontrollit llogaritet mbi fushat e mëposhtme: ; <nowiki>Source address: 32 bits:The source address in the IPv4 header</nowiki> ; <nowiki>Destination address: 32 bits:The destination address in the IPv4 header</nowiki> ; <nowiki>Zeroes: 8 bits:All zeroes</nowiki> ; <nowiki>Protocol: 8 bits:The protocol value for TCP: 6</nowiki> ; <nowiki>TCP length: 16 bits:The length of the TCP header and data (measured in octets). For example, let's say we have IPv4 packet with Total Length of 200 bytes and IHL value of 5, which indicates a length of 5 bits × 32 bits = 160 bits = 20 bytes. We can compute the TCP length as (Total Length) − (IPv4 Header Length) i.e. 200 − 20, which results in 180 bytes.</nowiki> === Shuma e kontrollit TCP për IPv6 === Kur TCP funksionon mbi [[IPv6]], metoda e përdorur për të llogaritur shumën e kontrollit ndryshohet: {{Sfn|RFC 8200}}<blockquote>''Çdo protokoll transporti ose protokoll tjetër i shtresës së sipërme që përfshin adresat nga koka IP në llogaritjen e tij të kontrollit duhet të modifikohet për përdorim mbi IPv6, për të përfshirë adresat IPv6 128-bit në vend të adresave IPv4 32-bit.''</blockquote>Një pseudo-header që imiton header-in IPv6 për llogaritjen e checksum-it është treguar më poshtë.{{APHD|start|title=TCP header format{{Sfn|RFC 9293|loc=3.1. Header Format}}}} {{APHD|0|bits1=16|bits2=16|field1=Source Port|field2=Destination Port}} {{APHD|4|bits1=32|field1=Sequence Number}} {{APHD|8|bits1=32|field1=Acknowledgement Number (meaningful when ACK bit set)}} {{APHD|12|bits1=4|bits2=4|bits11=16|field1=Data Offset|field2=Reserved|vfield3=CWR|vfield4=ECE|vfield5=URG|vfield6=ACK|vfield7=PSH|vfield8=RST|vfield9=SYN|vfield10=FIN|field11=Window}} {{APHD|16|bits1=16|bits2=16|field1=[[Internet checksum|Checksum]]|field2=Urgent Pointer (meaningful when URG bit set){{Sfn|RFC 9293|loc=3.8.5 The Communication of Urgent Information}}}} {{APHD|20|bits1=320|background1=linen|field1=(Options) If present, Data Offset will be greater than 5.{{break}}Padded with zeroes to a multiple of 32 bits, since Data Offset counts words of 4 octets.}} {{APHD|60|bits1=0|background1=mistyrose|field1=Data}} {{APHD|end}}{{APHD|start|title=TCP header format{{Sfn|RFC 9293|loc=3.1. Header Format}}}} {{APHD|0|bits1=16|bits2=16|field1=Source Port|field2=Destination Port}} {{APHD|4|bits1=32|field1=Sequence Number}} {{APHD|8|bits1=32|field1=Acknowledgement Number (meaningful when ACK bit set)}} {{APHD|12|bits1=4|bits2=4|bits11=16|field1=Data Offset|field2=Reserved|vfield3=CWR|vfield4=ECE|vfield5=URG|vfield6=ACK|vfield7=PSH|vfield8=RST|vfield9=SYN|vfield10=FIN|field11=Window}} {{APHD|16|bits1=16|bits2=16|field1=[[Internet checksum|Checksum]]|field2=Urgent Pointer (meaningful when URG bit set){{Sfn|RFC 9293|loc=3.8.5 The Communication of Urgent Information}}}} {{APHD|20|bits1=320|background1=linen|field1=(Options) If present, Data Offset will be greater than 5.{{break}}Padded with zeroes to a multiple of 32 bits, since Data Offset counts words of 4 octets.}} {{APHD|60|bits1=0|background1=mistyrose|field1=Data}} {{APHD|end}}Shuma e kontrollit llogaritet mbi fushat e mëposhtme: ; <nowiki>Source address: 128 bits:The address in the IPv6 header.</nowiki> ; <nowiki>Destination address: 128 bits:The final destination; if the IPv6 packet doesn't contain a Routing header, TCP uses the destination address in the IPv6 header, otherwise, at the originating node, it uses the address in the last element of the Routing header, and, at the receiving node, it uses the destination address in the IPv6 header.</nowiki> ; <nowiki>TCP length: 32 bits:The length of the TCP header and data (measured in octets).</nowiki> ; <nowiki>Zeroes: 24 bits; Zeroes == 0:All zeroes.</nowiki> ; <nowiki>Next header: 8 bits:The protocol value for TCP: 6.</nowiki> === Shkarkimi i shumës së kontrollit === Shumë implementime të programeve TCP/IP ofrojnë mundësi për të përdorur ndihmën e harduerit për të llogaritur automatikisht shumën e kontrollit në përshtatësin e rrjetit para transmetimit në rrjet ose pas marrjes nga rrjeti për validim. Kjo mund të zvogëlojë ngarkesën e CPU-së që lidhet me llogaritjen e shumës së kontrollit, duke rritur potencialisht performancën e përgjithshme të rrjetit. Kjo veçori mund të shkaktojë që analizuesit e paketave që nuk janë të vetëdijshëm ose të pasigurt në lidhje me përdorimin e shkarkimit të kontrollit të raportojnë kontrolle të pavlefshme në paketat dalëse që nuk kanë arritur ende në përshtatësin e rrjetit. <ref>{{Cite web |title=Wireshark: Offloading |url=https://wiki.wireshark.org/CaptureSetup/Offloading |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170131220028/https://wiki.wireshark.org/CaptureSetup/Offloading/ |archive-date=2017-01-31 |access-date=2017-02-24 |quote=Wireshark captures packets before they are sent to the network adapter. It won't see the correct checksum because it has not been calculated yet. Even worse, most OSes don't bother initialize this data so you're probably seeing little chunks of memory that you shouldn't. New installations of Wireshark 1.2 and above disable IP, TCP, and UDP checksum validation by default. You can disable checksum validation in each of those dissectors by hand if needed.}}</ref> Kjo do të ndodhë vetëm për paketat që kapen përpara se të transmetohen nga përshtatësi i rrjetit; të gjitha paketat e transmetuara nga përshtatësi i rrjetit në tel do të kenë shuma kontrolli të vlefshme. <ref>{{Cite web |title=Wireshark: Checksums |url=https://www.wireshark.org/docs/wsug_html_chunked/ChAdvChecksums.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161022133751/https://www.wireshark.org/docs/wsug_html_chunked/ChAdvChecksums.html |archive-date=2016-10-22 |access-date=2017-02-24 |quote=Checksum offloading often causes confusion as the network packets to be transmitted are handed over to Wireshark before the checksums are actually calculated. Wireshark gets these "empty" checksums and displays them as invalid, even though the packets will contain valid checksums when they leave the network hardware later.}}</ref> Ky problem mund të ndodhë edhe kur monitorohen paketat që transmetohen midis makinave virtuale në të njëjtin host, ku një drajver i pajisjes virtuale mund të mos e bëjë llogaritjen e shumës së kontrollit (si një optimizim), duke ditur se shuma e kontrollit do të llogaritet më vonë nga bërthama e hostit VM ose nga hardueri i tij fizik. == Shih edhe == == Shënime == == Referencat == * {{Cite journal |last=Allman |first=Mark |last2=Paxson |first2=Vern |author-link2=Vern Paxson |date=October 1999 |title=On estimating end-to-end network path properties |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=29 |issue=4 |pages=263–274 |doi=10.1145/316194.316230 |doi-access=free |hdl-access=free}} * {{Cite book |last=Bhat |first=Divyashri |title=NOSSDAV'17: Proceedings of the 27th Workshop on Network and Operating Systems Support for Digital Audio and Video |last2=Rizk |first2=Amr |last3=Zink |first3=Michael |date=June 2017 |pages=13–18 |chapter=Not so QUIC: A Performance Study of DASH over QUIC |doi=10.1145/3083165.3083175}} * {{Cite journal |last=Blanton |first=Ethan |last2=Allman |first2=Mark |date=January 2002 |title=On making TCP more robust to packet reordering |url=https://www.icir.org/mallman/pubs/BA02/BA02.pdf |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=32 |pages=20–30 |doi=10.1145/510726.510728}} * {{Cite journal |last=Briscoe |first=Bob |last2=Brunstrom |first2=Anna |last3=Petlund |first3=Andreas |last4=Hayes |first4=David |last5=Ros |first5=David |last6=Tsang |first6=Ing-Jyh |last7=Gjessing |first7=Stein |last8=Fairhurst |first8=Gorry |last9=Griwodz |first9=Carsten |last10=Welzl |first10=Michael |year=2016 |title=Reducing Internet Latency: A Survey of Techniques and Their Merits |journal=[[IEEE Communications Surveys & Tutorials]] |volume=18 |issue=3 |pages=2149–2196 |doi=10.1109/COMST.2014.2375213 |hdl-access=free}} * {{Cite journal |last=Bruyeron |first=Renaud |last2=Hemon |first2=Bruno |last3=Zhang |first3=Lixa |date=April 1998 |title=Experimentations with TCP selective acknowledgment |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=28 |issue=2 |pages=54–77 |doi=10.1145/279345.279350 |doi-access=}} * {{Cite journal |last=Chen |first=Shan |last2=Jero |first2=Samuel |last3=Jagielski |first3=Matthew |last4=Boldyreva |first4=Alexandra |last5=Nita-Rotaru |first5=Cristina |year=2021 |title=Secure Communication Channel Establishment: TLS 1.3 (Over TCP Fast Open) versus QUIC |journal=[[Journal of Cryptology]] |volume=34 |issue=3 |doi=10.1007/s00145-021-09389-w |doi-access=free}} * {{Cite web |last=Corbet |first=Jonathan |date=8 December 2015 |title=Checksum offloads and protocol ossification |url=https://lwn.net/Articles/667059/ |website=[[LWN.net]]}} * {{Cite web |last=Corbet |first=Jonathan |date=29 January 2018 |title=QUIC as a solution to protocol ossification |url=https://lwn.net/Articles/745590/ |website=[[LWN.net]]}} *   * {{Cite web |last=Ghedini |first=Alessandro |date=26 July 2018 |title=The Road to QUIC |url=https://blog.cloudflare.com/the-road-to-quic/ |website=The Cloudflare Blog |publisher=[[Cloudflare]]}} *   *   *   * {{Cite web |last=IETF HTTP Working Group |title=HTTP/2 Frequently Asked Questions |url=https://http2.github.io/faq/}} * {{Cite journal |last=Karn |first=Phil |author-link=Phil Karn |last2=Partridge |first2=Craig |author-link2=Craig Partridge |date=November 1991 |title=Improving round-trip time estimates in reliable transport protocols |journal=ACM Transactions on Computer Systems |volume=9 |issue=4 |pages=364–373 |doi=10.1145/118544.118549 |doi-access=free}} * {{Cite journal |last=Ludwig |first=Reiner |last2=Katz |first2=Randy Howard |author-link2=Randy Katz |date=January 2000 |title=The Eifel algorithm: making TCP robust against spurious retransmissions |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |doi=10.1145/505688.505692 |doi-access=free}} * {{Cite web |last=Marx |first=Robin |date=3 December 2020 |title=Head-of-Line Blocking in QUIC and HTTP/3: The Details |url=https://calendar.perfplanet.com/2020/head-of-line-blocking-in-quic-and-http-3-the-details/}} * {{Cite journal |last=Paasch |first=Christoph |last2=Bonaventure |first2=Olivier |date=1 April 2014 |title=Multipath TCP |journal=[[Communications of the ACM]] |volume=57 |issue=4 |pages=51–57 |doi=10.1145/2578901 |hdl-access=free}} * {{Cite journal |last=Papastergiou |first=Giorgos |last2=Fairhurst |first2=Gorry |last3=Ros |first3=David |last4=Brunstrom |first4=Anna |last5=Grinnemo |first5=Karl-Johan |last6=Hurtig |first6=Per |last7=Khademi |first7=Naeem |last8=Tüxen |first8=Michael |last9=Welzl |first9=Michael |last10=Damjanovic |first10=Dragana |last11=Mangiante |first11=Simone |date=2017 |title=De-Ossifying the Internet Transport Layer: A Survey and Future Perspectives |journal=[[IEEE Communications Surveys & Tutorials]] |volume=19 |pages=619–639 |doi=10.1109/COMST.2016.2626780 |hdl-access=free}} * {{Cite web |last=Rybczyńska |first=Marta |date=13 March 2020 |title=A QUIC look at HTTP/3 |url=https://lwn.net/Articles/814522/ |website=[[LWN.net]]}} * {{Cite journal |last=Sy |first=Erik |last2=Mueller |first2=Tobias |last3=Burkert |first3=Christian |last4=Federrath |first4=Hannes |last5=Fischer |first5=Mathias |year=2020 |title=Enhanced Performance and Privacy for TLS over TCP Fast Open |journal=Proceedings on Privacy Enhancing Technologies |volume=2020 |issue=2 |pages=271–287 |arxiv=1905.03518 |doi=10.2478/popets-2020-0027 |doi-access=free}} * {{Cite journal |last=Zhang |first=Lixia |author-link=Lixia Zhang |date=5 August 1986 |title=Why TCP timers don't work well |journal=ACM SIGCOMM Computer Communication Review |volume=16 |issue=3 |pages=397–405 |doi=10.1145/1013812.18216 |doi-access=}} == Lexime të mëtejshme == * {{Cite book |last=Stevens |first=W. Richard |url=https://archive.org/details/tcpipillustrated00stev |title=TCP/IP Illustrated, Volume 1: The Protocols |date=1994-01-10 |publisher=Addison-Wesley Pub. Co. |isbn=978-0-201-63346-7 |author-link=W. Richard Stevens}} * {{Cite book |last=Stevens |first=W. Richard |url=https://archive.org/details/tcpipillustrated00stev_1 |title=TCP/IP Illustrated, Volume 2: The Implementation |last2=Wright |first2=Gary R |publisher=Addison-Wesley |year=1994 |isbn=978-0-201-63354-2}} * {{Cite book |last=Stevens |first=W. Richard |title=TCP/IP Illustrated, Volume 3: TCP for Transactions, HTTP, NNTP, and the UNIX Domain Protocols |publisher=Addison-Wesley |year=1996 |isbn=978-0-201-63495-2}}** == Lidhje të jashtme == * [http://purl.umn.edu/107387 Intervistë për historinë gojore me Robert E. Kahn] * [https://www.iana.org/assignments/port-numbers Caktimet e Portit IANA] * [https://www.iana.org/assignments/tcp-parameters/tcp-parameters.xhtml Parametrat TCP të IANA-s] * [http://condor.depaul.edu/~jkristof/technotes/tcp.html Përmbledhje e TCP nga John Kristoff (Konceptet themelore pas TCP dhe si përdoret për të transportuar të dhëna midis dy pikave fundore)] * [http://mathforum.org/library/drmath/view/54379.html Shembull i shumës së kontrollit] [[Kategoria:Faqe me përkthime të pashqyrtuara]] 7a7wu3iczpbyiwscg89y8ft7n0sj9be 1 381139 2808601 2025-06-11T03:25:16Z InternetArchiveBot 115207 Ndryshime te burimet/lidhjet e jashtme.) #IABot (v2.0.9.5 2808601 wikitext text/x-wiki == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Uria (gjendje shëndetësore)]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2808600 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190416053448/https://nutritionguide.pcrm.org/nutritionguide/view/Nutrition_Guide_for_Clinicians/1342068/all/Protein_Energy_Malnutrition për lidhjen https://nutritionguide.pcrm.org/nutritionguide/view/Nutrition_Guide_for_Clinicians/1342068/all/Protein_Energy_Malnutrition. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 11 qershor 2025 05:25 (CEST) 84g1xbudxikq8w7fel7z7p2g20xz2a7 1 381140 2808625 2025-06-11T05:28:03Z InternetArchiveBot 115207 Ndryshime te burimet/lidhjet e jashtme.) #IABot (v2.0.9.5 2808625 wikitext text/x-wiki == Internet Archive Bot == Përshëndetje, redaktorë! Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhemil Frashëri]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2808624 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime: *U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20191028193119/https://issuu.com/shefqetcakiqi/docs/frasheri_ne_historine_e_shqiperise_/106 për lidhjen https://issuu.com/shefqetcakiqi/docs/frasheri_ne_historine_e_shqiperise_/106. Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 11 qershor 2025 07:28 (CEST) n5b3f30steh8zgjdu6burc0h665c3hi 3 381141 2808635 2025-06-11T10:28:51Z Komuniteti 117282 Mirëpritje 2808635 wikitext text/x-wiki {{Stampa:Tung|realName=|name=Elvisonidrizaj}} -- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 11 qershor 2025 12:28 (CEST) c58yupcr4ybvxm3hj1zdqulih33io1i 1 381142 2808638 2025-06-11T11:33:34Z Leutrim.P 113691 /* Sponsorship? */ seksion i ri 2808638 wikitext text/x-wiki == Sponsorship? == @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], ky person a eshte propozuar vertete per minister, nese po, e mbajme e pershtasim brenda rregullave.. ? [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 11 qershor 2025 13:33 (CEST) kysjh8hdgptxpjy3bvp2u5c5iettuz3